iJ JANUARI 195
AUTEURSRECHT VOO !?BEHOUDEN.
Economisc ‘
–
statistische
Be
‘
richten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
10E
JAARGANG
WOENSDAG 21
JANUARI 1925
No. 473
INHOUD.
BIz.
.I1SN V
ERI3ETERDE SCHEEPVAARTWEG VAN AMSTER DAM
NAAR DEN BOVEN-RIJN 1 door
A.
Donker ……….
46
Staatscommissie inzake het Verkeersvraagstuk II door
door
Jhr. Ir.
J. A.
van Kretschmar van Veen……..
48
De Crditzijde der Zuiderzeewerken II (Slot) door
J.
van
derMeer ………………………………….
51
De opbrengst der Chineesche Dounnerechten in
1924
door
Th
os. T.
Y. Fergnson
…………………………..
53
De Rijksmiddelen ……………………………..
54
BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
Frankrijks Fin ancieele Inventaris door
Prof .Be
r
t
r
and
Nogaro
………………………………..55
De jongste ontwikkeling der Coöperatieve beweging
in -Sovjet-Rusland 1 door
Pavi Olberg …………
57
BOEKAANK0NDIGING:
Marine Policies, bespr. door.
Mr.
W. H. A.
Elin/G
&huurman ………. . ………………………
58
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN .- …………………
59
MAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen ………………….
59
Randelsbeweging over de maand November
1924 …. 60
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN………………..
61-68
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Wd. Algemeen Secretaris: Mr. Q. J. Terpstra.
WEEKBLAD
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERiCHTEN
COMMISSIE VAN ADVIES.
J.
van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van Lennep; Prof. Dr.
E. Moresco; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van
Welderen Baron Rengers; Mr. Q. J. Terpstra;
Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerde leden: Prof. Mr. D. van Blom;
Prof. Mr. H. R. Ribbius.
Redacteur-Secretaris: D. J. Wansinic.
20
JANUARI
1925.
Het aanbod van geld was ook deze week weder zeer
groot en cle geldkoersen brokkelden gestadig af. De
prolongatierente daalde tot 2% pOt. Weliswaar werd
daarna Weder eenige malen 2
5
/4
pOt. genoteerd, maar
toen De Nederlandsche Bank meende er toe te moe-
ten overgaan om, in verband niet deze geldruim’te e’
den nog steeds zeer lagen stand van den dollarkoers,
hare tarieven opnieuw met
%
pOt. te verlagen, daalde
clé piolongatierente weder op 2% pOt. De no’teering
1
voor particulier disconto liep evenens verder terug.
Geopend op 2% pOt. kon men aan het einde der week
gemakkelijk voor 2% pOt. plaatsing vinden, terwijl
men voor speciaal gezochte ‘vervaltijden of hande&
keningen zelfs nog niet onbelangrijk lager kon teicht
komen. Ca.ligeld 1% è. 2 püt. met zeer overvloedig
aanbod. . * * *
De Minister van Financiën stelt de inschrijving
open op schatkiatpapier op Donderdag 22 Januari as.
Aangeboden worden wederom drie- en zes-maands pro-
messen en jaarbiljetten tot een totaal bedrag van
slechts 35 millioen gulden.
* *.
*
.l)e weekstaat van De Nederi-andsche Bank geeft
1
.
en veranderingen van groote beteekenis te zien. ‘De
post binnënlandsche wissels daalde ,met
f
3,1 iuillioen.
‘De beleeningen
blijken
intusscheu met
f
3,2 mililoen
te zijn afgenomen.. . .
Het renteloos voorschot aan het Rijk werd in de
afgeloopen week geheel afgelost; de Staat heeft thans
weder een tegoed bij cle Bank ten bedrage vn
f
3,3
millioen. De metaalvoorraad der Centrale Oredietin-
stelling iblijkt met een .gode
f
500.00.0 te zijn ver-
‘meerderd. De posten papier op het buitenland en de
diverse rekeningen op de actiefzijde der balans daal-
den rosp. met
1
1,1 millioeii en
f
4,1
millioen.
De biljettencirculatie liep van
f
931,6 tot
f
913,8
millioen terug. ‘De rekeningcouraj3t-saldi van anderen
vertoonen een daling van
f
300.000. Het beschikbaar
metaalsaldo steeg met
f
3,5 millioen. Liet dekkings-
percentage bedraagt 53.
* *
*
De ‘wisselmarkt was deze week vrij levendig. De
opening was zeer vast voor nagenoeg alle wissels,
naar vooral voor Londen, dat snel steeg tot 11,89.
Den volgenden dag trad echter een plotselinge reactie
in, waarbij een oogenblik weder voor 11,78% werd
.verhande1d. De ondertoon der narkt bleef’eëhter vast,
vooral, op bericht van hervatting der’ aanniunting van
sovereigns en sloot na vrij hevige schommelingen op
11,83%. In het midden der- week. was Milaan plotse-
ling sterk -aangeboden e daalde van 1040 op 9,95,
laar later trad weder een vrij sterk herstel
i1;
slot
ca. 10,25.
LONDEN, 17 JANUARI 1925.
‘Oadlgeld was in ‘het ‘begin der week op bescheiden
voet verkrijgbaar. Later echter werd door de banken
op groet-ere schaal teruggevraagd als voorbereiding
op de stortingen op de Conversieleening, hetgeen, ‘ge-
paard aan afbetaiingen bij de .Brnk of England en
belastingbetalingen, de markt – belangrijk moeilijker
maakte. In sommige gevallen Werd tot 4 ‘pOt. betaald.
Na de zeer belangi’ijké verrekeningen voor de nieuwe
3% pOt. Oonversieleening was de mark-t iets gemak-
kelijker maar Uen slotte bleef het geld schaarsch. Ook
disconto’s zeer vast gedurende de ‘gelieele week.
2-mnd’s. prima ba.nkaccept 3
11
/
i
s
pOt.; 3-mnds. idem
3%L….313/16 pOt.; 4-mn’ds. idm 3
1
Ii0_3
15
/113
pOt.;
6-mnds. idem 4 pOt. –
t
46.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN –
21 Januari 1925
EEN VERBETERDE SCHEEPVAARTWEG
VAN AMSTERDAM NAAR DEN
BOVEN-RIJN.
Het onlangs verschenen verslag van de Staatseom
missie betreffende den aanleg van een verbeterde4
scheepvaartweg van Amsterdam naar den Boven-Rijii
zal ongetwijfeld door allen, die bij de Rijnvaart be-
lang hebben, zoowel in als buiten Amsterdam met be-
langstelling worden gelezen. Daar deze nieuwe wa-
tervorbinding echter niet uitsluitend een Rijnvaart-
belang en niet alleen een specifiek Amsterdamsch,
maar tevens ook een algemeen landsbelang mag wor-
den genoemd, schijnt het mij niet ondienstig hier een
overzicht van het bedoelde verslag te geven, daar on-
getwijfeld ôok in breedere kringen voor dit omvang-
rijke werk belangstelling zal bestaan.
Historisch Overzicht.
Het zou mij te ver voereï,
de lange geschiedenis van den Waterweg van Amster-
dam naar den Duitschen Rijn van de vroegste tijden
,
in alle bijzonderheden na te gaan. Tot recht begrip
van den toestand mogen echter de voornaamste ge-,
beurtenissen van de laatste eeuw hier wel in
‘1;
kort.
in herinnering worden gebracht.
Kort na het herstel onzer onafhankelijkheid, in hei
begin van de 19e eeuw werd op aandrang van Koning
Willem 1, aan wiens krachtig initiatief Nederland
zooveel ,te danken heeft, in 1822 een verbetering van
den waterweg van Amsterdam naar Duitschiand on.der
handen genomen, nadat in 1819 een aanvang was ge-
maakt met het graven van het in 1824 voltooide’
Noord-Hollandsche Kanaal om Amsterdam beter toe-
gankelijk te maken voor zeeschepen.
Het samenkoppelen van deze beide belangrijke wer-
ken bewijst duidelijk, hoezeer men reeds in die dagen
overtuigd was van het nauwe verband tusschen zee-
en Rijnvaart, m.a.w. hoezeer men bgreep, dat een
goede Rijnverbinding een noodzakelijke voorwaarde is
voor de ontwikkeling van Amsterdam als Zeehaven. In 1876 kreeg Amsterdam door de opening van het
Noordzeekanaal een goede en lcorte verbinding met de
zee en het lag dus voor .de hand, dat omstreeks dien-
zlfden tijd_ook de verbinding niet den Duitschen
Rijn, die sinds lang niet meer aan de eischen des tijds
voldeed, opnieuw de aandacht van belanghebbenden
begon te trekken.
In 1677 diende, na een breedvoerig voorafgaand
onderzoek, de toenmalige Minister van Waterstaat,
Handel en Nijverheid, Tak van Poortvliet, een wets-
ontwerp in, tot aanleg en verbetering van verschil-
lende kanalen, waaronder dat van Amsterdam door
de Geldersche Vallei dén Rijn wel het voornaam-
ste was. Dit voorstel werd echter na dagenlange dis-
cussie in de Tweede Kamer met 40 tegen 39 stem-
men verworpen, tot diepe teleurstelling van Amster-
dam, dat zich daardoor de zoo vurig begeerde en vooi
Zijne verdere ontwikkeling zoo dringend noodzakelijke,
directe, korte verbinding met den Rijn zag ontgaan.
De bestaandé veg langs de zgn. Keulsche Vaart was
echter zoo gebrekkig, dat de toestand met recht
oh-
houdbaar genoemd mocht w.orden. De zaak bleef dus
voortdurend aan de orde, tal van plannen werden
geopperd, waarvan ik kortheidshalve alleen opsom –
aangeduid met de namen der ontwerpers – de plan-
nen Kalff, Henket, i)irks, Brandsma, Jaeger en Van
der Toom.
Waar de algemeene belangstelling zoozeer levendig
bleef, begreep ook de Regeering, die pa den val van
het Ministerie Cappeyne-.–Tak van Poortvliet was op-
getreden, dat zij ten opzichte van dit voor Amster-
dam zoo hoogst belangrijke vraagstuk niet werkeloos
kon blijven.
De niéuwe Minister van Waterstaat
Klerck, stelde de plannen van Kalff eb Jaeger in
handen eener Commissie van hoofdingenieurs en het
gevolg van dit nader onderzoek was het wetsontwerp
van 1880 tot aanleg van het thans bestaande’Merwedè-
kanaaf, dat in 181 door de Staten-Generaal werd
goedgekeurd en waarvan het gedeelte Amsterdam-
Vreeswijk
01)
4 Augustus 1892 door H.H.M.M. Ko-
ningin Wilhelmina en de Koningin-Regentes feeste-
lijk werd ingewijd, terwijl het kanaalvak Viandj]-
Ooi’inchem in 1893 voor de Scheepvaart werd open-
gesteid
Men kan de toenmalige Regeering bezwaarlijk den
lof toezwaaien, dat zij bij den aanleg van dit kanaal
aan het spreekwoord ,,gouvern•er c’est prvoir” vol-
doende aandacht heeft geschonken. Integendeel, het
komt mij voor, dat de ontwexpers veel meer ,,chter-
uit” dan ,,vooruit” hebben gezien. Ziet men achter-
uit, dan was er in .1892/93 voor Amsterdam alle reden
tot tevredenheid. Immers v6r de opening van het
Merwede-kanaal werden op de Keulsche Vaart slechts
schepen toegelaten van. 7,50
M.
breed, 2,10 M. diep-
gang en 52 M. lengte bij het vareh door de Amstel-
schutsluizen. In vele gevallen konden de Rijnsche-
pen echter slechts tot ongeveer
:t.so
M. diepgang wor
den afgelaclen.
Ïia het eerste Bijzondere Reglement van politie, be-
trekking hebbende
015
het Merwede-Kanaal (K. B.
van 30 Januari 1894, Stshi. No. 8) werden als grootst
geoorloofde afmetingen der vaartuigen genoemd
lengte 85 M., breedte 10.50 M., diepgang 2.60 M.
Voortaan konden dus in de Rijnvaart op Amsterdam
schepen gebruikt worden, die ongeveer 3 maal zoo
groot waren als langs de oude Keulsche Vaart moge-
Jijk was. Ook wat de kosten betreft bracht het Mer-
wede-Kanaal den groote verbetering, want de vaart
door dit kanaal was
geheel tolvrjj,
terwijl op de Keül-
sche Vaart bij nagenoeg alle sluizen en bruggen door
waterschappen en gemeenten onder verschillende be-
namingen scheepvaartrechten werden geheven, die
voor een schip van ongeveer 100 last op cle uit- en
thuisreis totaal ongeveer
f
35 bedroegen en. voor een
schip van de dubbele grootte ongeveer
f
50, onver-
schillig of het schip ieèg of geladen was.
Dat aan deze bijna middeleeuwsche toestanden door
het Merwede-Kanaal een einde werd gemaakt, was
voor Amsterdam zeker een aanwinst van groote betee-
kenis.
Wendt
men echter den. blik vooruit, dan kan
men niet beweren, dat de ontwerpers van dit kanaal
met de verdere ontwikkeling der Amsterdamsche Rijn-
vaart tôt in een verre toekomst rekening hadden ge-
houden.
Ik herinner mij nog levendig hoe tijdens den feeste-
lijken openingstocht verscheidene Rijnvaart-deskundi-
gen hun groote teleurstelling uitspraken over cle on-
voldoende afmetingen van het kanaal en de voor-
spelling deden, dat liet sp.oedig te nauw zou blijken,
een voörspelling, clie maar al te spoedig zou worden
bewaarheid. –
Het valt intusschen niet te ontkennen, dat het
Merwede-Kanaal zeer goede diensten heeft bewezen,
gelijk uit de navolgende cijfers (zie blz. 21 van het
Verslag der Staatscommissie) blijkt:
I
Scheepvaartverkeer in
1
Van deze schepen
Plaats bij
beide richtingentezamenwaren Rijnschepen
Waarneming. JaartalAantal
Inhoud
Aantal
Inhoud
Tonnen
1
Tonnen
Sluizen 2
1894
34.908
2.917.471 1515
509.228
Amsterdam 1903
56.267
5.655.086 2046
949.073
(Zeeburg)
1913
69.152
10.998.897 3865 2.665.658
1921
59.884
10.388.95’4 1974 1.410.372
Het totaalverkeer op het kanaalvak Amsterdam-
Vreeswijk is dus in de 20. jaar van 1894 tot 1913 meer
dan verdrievoudigd, terwijl het Rijnvaartverkeer meer
dan vervijfvoudigd werd (alles naar den inhoud gere-
kend), maar dit laatste zou stellig nog een veel groo-
tere vlucht genomen hebbeii, wanneer Amsterdam
een Rijnvaartverbinding had bezeten, die het althans
eenigérmate gelijke kansen had gegeven- met, Rotter-
dam.- .
Behalve de oierige. bezwaren, waarover straks
nader,. veroorzaakte het 8ahienbrengen van binned:
21 Januari $925
ECONOMISCH-STATISTICHE BERICHTEN
47
vaart, en Rijnvaart in éénzelfde kanaal van onvol-
doehde afmeting’en bij de toeneming van het verkeer
een zoo groote opéénhooping van vaartuigen bij de
sluia te Vreeswijk, dat groot oponthoud daarvan: het
noodzakelijk gevolg was. De toenemende en alleszins
gegronde klachten hieromtrent, die bij een voortgaan-
de ontwikkeling in hetzelfde tempo tot een onhoud-
baren toestand zouden moeten leiden, gaven in 1915
den toenmaligen Minister van Waterstaat Lely, aan-
leiding eene Commissie in te stellen, ten einde van
advies te dienen omtrent verbetering van den scheep-
vaartwg van Amsterdam naar de Lek. Deze Com
missie adviseerde in haar verslag van Maart 1917 het
kanaalvak van het Merwedekan aal van Amsterdam tot
cle Spoorwegbrug in d6 lijn Gouda—Utrecht, te ver-
breeden en vandaar af een nieuw kanaal te graven
uitkomende in de Lek pl.m. 2 KM. beneden Vreeswijk.
Dit kanaal zou bestaan uit één enkel pand van Zee-
burg tot de Lek, gemeenliggende met den boezem van
Amstelland, zoodat de Schutsluizen bij Utrecht zou-
den worden vermeden.
Door dit plan zou wel aan het bezwaar van de
opeenhooping van vaartuigen aan de sluis te Vrees-wijk worden tegemoet gekomen, omdat het verkeer
zich van de splitsing bij Utrecht af tot aan de Lek
over 2 kanalen zou verdeelen. Ook zou het verbreede
kanaalvak Amsterdam—Vreeswijk bevaarbaar worden
voor schepen van ca. 3000 ton laadvermogen, maar
dé Amsterdamsche Rijnvaart zou er overigens volstrekt
niet door worden gebaat, daar het traject van Vrees-
wijk naar den Duitschen Rijn even gebrekkig bleef
als het was. Bij voldoenden waterstand konden de
Rijnschepen gebruik maken van Lek en Neder-Rijn,
maar in de vele gevallen, dat op deze rivieren te wei-
nig water stond, bleef de keuze tusschen het bij de
‘Amsterdamsche Rijnvaart slecht aangeschreven Ze-
-derikkanaal via Vianen en Gorkum en den nog veel
langeren omweg via de’ Noord, welke laatste route
voor groote schepen niet eens altijd bruikbaar zou
zijn, omdat bij lage waterstanden op de bovenrivier,
de Beneden-Lek tusschen Vreeswijk en Schoonhoven
somtijds nog minder vaardiepte heeft, dan het ‘gedeel-
te rivier boven Vreeswijk. Bovendien had de Com-
missie van 1915 de uitmonding van het nieuwe kanaal
in de Lek in een stroomafwaartsche richting ontwof
pen, die met de normaallijn van de rivier een hoek
vormde kleiner dan 45°. Voor,.de binnenvaart naar
Rotterdam en het Zuiden des lands was deze richting
gunstig, maar voor een sleeptrein van Rijnschepen
bood zij zoowel hij opvaart als bij afvaart groote moei-
]ijkheden, vooral, omdat de bestaande schipbrug dan
zou komen te liggen tusschen twee drukke vaarwa-
ters, nl. de uitmonding van het tegenvoordige en die
van het nieuwe kanaal.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken te Am-
sterdam liet dan ook niet na in een brief van 26 No-
vember 1917 aan den Minister van Waterstaat erop te
wijzen, dat elke kanaalverbetering een verbetering van
den vaarweg naar den Rijn zou meeten zijn, dat daar-
toe een verbetering tot de Lek niet voldoende was,
maar dat die verbetering tot de Waal zou moeten wor-den voortgezet, waardoor Amsterdam tevens de hoog-
noodige rechtstreeksche verbinding met de gekanali-
seerde Maas zbu verkrijgen.
Ook het Gemeentebestuur van Amsterdam maakte
tegen het plan van de Commissie van 1915 ernstig
bezwaar en bepleitte een reeds in het hovengenoemde
plan-Van der Toorn van 1880 aanbevolen denkbeeld,
om van het snijpunt van het Merwedekanaal met den
Vaartschen Rijn een nieuw kanaal te graven in ZO.-,
]ijke richting naar Wijk bij Duurstede en vervolgens
door de Betuwe naar Tiel.
Kort daarna, in 1917, verscheen een in opdracht
der Kanaalvereeniging ,,de Geldersche Vallei” opge-
maakt kanaalontwerp van den Ir. W. B. van Goor,
ter verbinding van Amsterdam met den onverdeelden
Rijn door de’ Geldersche Vallei.
Staatsconmm.issie
1931.
Blijkbaar was ook de Re-
geering inmiddels overtuigd geworden van de onvol-
doende. oplossing, die ‘door het ontwerp der Commis-
sie van 1915 – ten deele als gevolg van haar..beperk-
te opdracht, – werd verkregen en geleid door deze
overweging werd op voordracht van den Minister van
Waterstaat König bij Kon. Besluit van
1
J’anuari
1,92.1 No. 39 een Staatscommissie ingesteld, die ‘de
veel ruimere opdracht kreeg: ,,een onderoek in te
,,stellen naar de beste wijze, waarop zoo mogelijk met
,,gehruik van het Merwedekanaal een verbeterde
,,Scheepvaartweg van Amsterdam naar den Boven-
,,Rijn zoo spoedig doenlijk kan worden tot stand ge-
,,bracht, daarbij ook ‘lettende op de belangen van de
,:te doorsnijden ]andstreken en die van de laudsver-
,,dediging”.
Deze Commissie werd op 25 Februari 1921 geïn.-
stalleerd en bracht haar taak ten einde in de slotver-
gadering van 17 December 1924 door de onderteeke-
ning van het hier behandelde verslag.
,Na een nauwkeurige beschrijving van het tegen-
‘woordige Merwedekanaal in Hoofdstuk 1, behandelt
Hoofdstuk II de noodzakelijkheid van een betere
Rijnvaartverbinding voor Amsterdam, waarbij in het
bijzonder wordt gewezen op den groei van het Am-
sterdamsche havenverkeer. Uit 2 grafieken (bijlage
1. en 2) blijkt:
lo.’ dat de inhoud der te Amsterdam aangekomen
zeeschepen van 1876 tot 1913 is toegenomen van,
2.432.000 M
3
. tot 12.303.000 M
3
., derhalve in deze
36 jaren ruim vervijfvoudigd is, en
2o. dat het Rijnvaartverkeer van 1893 tot 1913 is
gestegen van 196.000 ton tot 1.531.000 ton, zoodat dit
in 20 jaar is verachtvoudigd.
Opmerlceljk is, dat de stijging in het zeeverkeer
na 1892/93, het tijdstip van opening van het Merwe-
,dekan aal, sterker is dan in de Uaaraan voorafgaande
jaren, waardoor het nauwe verband tusschen zee- en
iRijnverkeer wederom duidelijk blijkt.
1
Ten einde ‘de eischen, waaraan het nieuwe kanaal
k
‘en de unstwerken zouden môeten voldoen, te kun-
iien beoordeelen, gaf de Commissie zich allereerst
rekenschap van de fouten, die het tegenwoordige Mer-
‘wedekanaal aankleven en van de grootte der schepen,
die in de toekomst van dit kanaal gebruik zullen moe-
ten maken (zie Hoofdstuk II en III). Die fouten be-
staan in hoofdzaak in het onvoldoende profiel van
ht kanaal en de daarin gelegen kunstwerken en in
den lastigen,
tijdroovenden
omweg via Gorinchem,
wanneer er op Neder-Rijn en Lek niet genoeg water
staat. Deze omweg maakt de reis ca. 28 KM. langer
dan langs Neder-Rijn en Lek en veroorzaakt door-
gaans een oponthoud’ van een etmaal, bij ongunstige
omstandigheden echter dikwijls
11%
A 2 etmalen. Het
eerstgenoemde bezwaar is een gevolg van den snellen
groei van het verkeer door het Merwedekan aal en van
de sterke toeneming van de grootte der Rijnschepen,
clie door de ontwerpers van het Merwedekanaal in
1880 in het geheel niet was voorzien. Deze hadden als
maximum type aangenomen een schip yan 80 M. lang,
10 M. breed, en 2.40 M. diepgang, maar reeds in
1892, dus 2 jaar na de opening van het Merwedeka-
naal, werd een Rijnschip gebouwd lang 92 M., breed
12 M., diepgang 2.67 M., laadvermogen ongeveer 2075.
ton, dat dus Amsterdam niet kon bereiken. Sinds-
dien zijn nog veel grootere schepen in de vaart ge-
bracht,
terwijl
ook de gemiddelde inhoud der Rijn-
schepen aanmerkelijk is gestegen.
Volgens inlichtingen van de Kamer van Koophan-del en Fabrieken te Amsterdam en van versehillende belanghebbenden geeft een schip van rond 3600 ton,
lang 110 M., breed 13.10 M., diepgang 2.90 M. in de
Rijnvaart het meest voldoening en ‘daarmede schijnt
zoowel wat de economische exploitatie als wat de
bruikbaarheid bij het manoeuvreeren betreft, vrijwel
de grens te
zijn
bereikt, temeer omdat ook de breedte
en diepte der ,rivieren zekeie grenzen stellen, die uit
48
ECONOMISCH.STA’iISTISCHEBERICHTEN
21 Januari 1925
den aard der zaak niet overschreden kunnen wordeg
en van dit type is de Staatscommissie derhalve bij all
hare berekeningen. uitgegaan.
1.
Het normale dwarsprofiel van het kanaal was door
de Commissie van 1915 ontworpen met ‘ben bodem-‘
breedte van 38 M., een boclemdiepte van 4.20 M. in de
kanaalas, geleidelijk afnemende tot 3.50 M. in de
kimmeji, zijdelirigsche beloopen. 3 : 1, breedte op deï
watersp.iegel 60 meter. Bij een schip van 3 M. diep-
gang zou dus de overdiepte in het midden 1.20 M., in
de kimmén slechts 0.50 M. bedragen, terwijl de ver-
houding tussehen den inhoud van het ingedompelde
grootspant van het grootste vaartuig en het natt
kanaalprofiel als 1 : 4.5 zou zijn.
1
De Staatscommissie van 1921 heeft na rijp beraad alle deze maten overgenomen, met uitzondering van
de bodemdiepte, die over de geheele ‘breedte van dei
bodem op 4 meter is gesteld, waardoor dus de over-
diepte, zoowel in cle kanaalas als in de kimmen, over:
al 1. meter zal bedragen. Door deze wijziging wordt
de verhouding tusschen het ingedonipeld groospant
van het grootste schip en het natte kanâalprofiel nog
iets gunstier, nl. als 1 : 4.65. Welk een ongunstigen
invloed een te klein kanaalprofiel uitoefent op de
snelheid van. de vaartuigen is duidelijk gebleken uit
proefnemingen, die de Ir. W. F. Druijvesteijn, reeds
in 1910 genomen had met het Directievaartuig ,,Zui-
derzee” en waarbij de volgende sterk uiteenloopende
snelheden werden verkregen: Op de Weesper Trek-
vaart 2.38 M. per seconde, op het Merwedekanaal 3.10
M., op het. Noordzeekariaal 4.35 M.
Een te klein kanaalprofiel vertraagt dus in hooge
mate de vaart en vereischt meer trekkracht, waardoor
de sleepkoiten hooger worden;
De voorhavens.
clie ter weerszijde van de schut’-
sluizen voor de op schutting wachtende schepen noo-
dig zijn, heeft de Commissie zeer ruim ontworpen en
wel vonr die voorhavens, welke niet aan een rivier
gelegen zijn op een lengte van 150 Al., bodembreedte
voorloopig 58 M., zoonoodig later te verbreeden tot
70 M., in ‘verband met een verdubbeling der sluizen
in de toekomst. Bodemdiepte gelijk aan het kanaal-
profiel. De voorhaven aan de Waal is ontworpen met
een lengte van 1000 M. vanuit de zomernormaallijn
gemeten, een bodemdipte van 4 M. onder normaal
laagwater en een bodembreedte van 75 Al. vanhet
landwaartsche gedeelte, zich rivierwaarts verwijdende
tot 400 M. in de normaallijn.
Op de beide voorhavens aan de Lek kom ik nader
terug bij de behandeling van de kruising van die
rivier.
Schutsluizen.
De Commissie van 1915 heeft de
doorvaartwijdte van cle bij Vreeswijk te bouwen nieu-
we sluis bepaald op 14 M.,
zijnde
dezelfde wijdte, die
de sluis bij Zeeburg heeft. De overige sluizen
in
het
Merwedekanaal zijn slechts 12 M., behalve de later
gebouwde 2e sluis
bij
Utrecht, die ook 14 M. wijdte
heeft. Aangezien de grootste breedte der schepen, die
op het kanaal zullen worden toegelaten door de
Staatscommissie op 13.5 M. is aangenomen, achtte
zi5
de doorvaartwijdte van 4 M. te gering en heeft zij
daarvoor 16 M. aanbevolen. Ter vergemakkelijking
van het verkeer en ter bespoedigingvan het schutten, acht de Commissie ruime schutkolken gewenscht, zij
beveelt pen lengte aan van 260 M. en een breedte van
30 M., waarin 2 sleeptreinen, elk bestaande ‘nït 2 sche-
pen van ca. 3000 ton, met hun sleepboot tegelijk kun-
nen worden geschut. Wat de slagdrempels bptreft
meent de Commissie te kunnen volstaan met een diep-
te van 3.80 M. voor de binnendijksche en 4.25 M. on-
der normaal laagwater voor de riviersluizen.
Bruggen.
De Commissie acht het gewenscht, zoo-
wel in het belang van het water- als van het land-
verkeer, den overgang in spoorwegen, en gewone we-
gen over het kanaal zooveel mogelijk door hooge vaste
bruggen te doen geschieden. Daar de
vrije
doorvaart
hoogte van de vaste spoorwegbruggen, die thans over
het Merwedekanaal liggen 6.90 bedraagt en geen aan-
leiding tot klachten heeft gegeven, stelt de Commis-. sie voor de vrije doorvaarthoote der nieuw te maken
bruggen op rond ‘7 M. te bepalen,
terwijl
de wijdte
zoodanig ii genomen, dat het volle eigenlijke kanaal-
profiel, benevens eventueele jaagpaden zonder ver-
smalling onder de bruggen door kunnen loopen.
De onde]inge verhouding van de afmetingen van
het kanaal en de kunstwerken met die van het be-
staande Merwedekanaal wordt het best verduidelijkt
door de volgende vergelijkende tabel:
Merwede
Kanaal
Om
c
–
missie
1915
Plan door
de Gel-
dersche
Vallei
St’
aats-
corn-
missie
1921
o?.nl,aal dwarsprofiel
Kanaal
M. M.
M.
M.
20
38
45
35
Waterspiegelbreedte
33,40
60
.
73
60
Bodembreedte ……….
Bodemdiepte onder K.P.
in het midden
3,10 4,20 4,50
4
in de kimmen.
3,10
.
3,50 4,50
4,-
Verhouding
tuaschen
inhoud
ingedompeld
grootspant
van
het
grootst
toegelaten
vaartuig en dien v/h.
natte kanaalprof.
1: 3,08 1: 4,50
1:
6,33
1: 4,65
Voorhavens
a.Aaneenriviergelegen
M.
.
M.
M.
lvi.
Lengte
…………
1000
1165
1000
Bodembreedte
–
76
125
100
5.
Binnendijks gelegen
…..-
900 1000
–
750
Bodembreedte
–
58
95
70(58)
Lengte
…………..-
Slnizen Wijdte Sluishoofden.
12
14
16
16
Slagdrempeldiepte ..
3,10 3,80
3,85
3,80
Schutkolklengte …….
120
260
2X121
260
4
X
121
Schutkolkbreedte
..
25
25
16
30
Vaste Bruggen
–
Vrije doorvaarthoogte
6,90 6,90
9
.
7
(Slot volgt).
A. DONKER.
STAATSCOMMISSIE IN ZAKE HET
T’EBKEE.RSVl?AA OSTUK.
In het tweede Hoofdstuk van haar rapport behan-
delt de Commissie het nieuwe vervoermiddel, en al
wat daarmede verband houdt, onder het hoofd:
.,Auto-
busvraagstulc”.
Daaronder is dan, behalve de autobus,
mede begrepen .de vrachtauto en cle automobiel voor vervoer van personen, doch niet tegen een vast tarief.
Zij doet allereerst een poging om bij benadering
den huidigen omvang van het motorverkeer vast te stellen, doch wijst er uitdrukkelijk op, dat dit beeld
niet anders cla]I zêer globaki kan zijn. De
cijfers
zijn
verkregen van plaatselijke autoriteiten op verschili
lend gebied en uit waarnemingen, welke in Augustus,
September ên October 1923 op zeven dagen van 8 uur
v,m. tot 6 uur n.m. op 1831 KM. Rijksweg in elf
provinciën
zijn
gedaan.
Uit die opgaven en w’aarnemingeii blijkt, dat ge
–
middeld op eik punt van den weg dagelijks passee-
ren: 6V2 ‘autobussen, 15V2 vrachtauto’s en 64V2 pel:-
sonenauto
‘
s, te zan’icn 86V2 motorvoertuigen. In
.Noordholland
stijgen
deze
cijfers
tot het dubbele.
De Commissie schat voorts het wegennet van inter-
communaal belang
OP
omstreeks het lO-voudige van
de Rijkswegen, neemtjn aanmerking, dat het gebruik
der secundaire wegen geringer is en dat de waarne-
mingen slechts over 10 uren van den dag liepen en
leidt daaruit af, dat
dagelijks
wordeil afgelegd:
door autobusseri
……….40.000 â. 50.000′ KM.
personenauto’s …….400.000
500.000
vrachtauto’s ………100.000
125.000
Bij een gemiddelde bezetting van 5 â 6 personen
21 Januari 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
49
voo.i; de autobusswi, 2
3
persoilen vOOr de persoi-
a.utd’s en ;i. i4 ton gôederen voor de vrachtauto’s wor-
den dagelijks afgelegd:
in autobussen . .
200.000 ii 300.000 personeukilom.
personénauto’s 1.000.000 ,, 1.500.000
vrachtauto’s.. 150.000 ., 130.000 tonkilometers.
i)e dag elijksclic opbrengst van liet autobusvervoer
wordt geraamd op
f 10:000.
Voor liet vrachtautover-
voer word t gocu opbrengst opgegeven, maar aange-
zien de kosten gemiddeld op 30 ets. per voertuig-
kilometer worden gesteld, en de gemiddelde belasting
op IYL too, moet, om te kunnen bestaan, de opbrengst
minstens 25 cents per ton-kilometer bedragen, of in
totaal
f
45.000 per dag.
Inderdaad het ald as opgetrokken beeld kan niet
anders dan ruw bchouwen zijn, heb rijn slechts afme-
tingeri en hoofcl.trekken, details ontbreken. Hot geeft
den indruk van ccii grooten omvang en, als men ci:
hij bedenkt, in hoe korten tijd de toestand, waarvan
het een voorstelling moet geven, zich heeft bnbwik-
keld, ook van een geweldige groeikracht. Om het ech-
ter met bij een indruk te laten, heb ik getracht, er
ccii ander beeld naast I;c bouwen, waardoor enen zich
beter rekenSchaj) zal kunnen geven van de afmetin-
gen en verh oud in gen.
Volgens het Jaarverslag der Nederlaudsehe Spoor-
wegen. 1923 werden 11.5.000 tie,inkiiometers per dag
afgelegd, welk getal. reeds verre overtroffen wordt
door dat van dc autohusse.n en. vraelrtaut&s alleen,
dus zonder de personenauto’s.
Er liepen op de Spoorwegen dagelijks op ieder baan-
vaak gemiddeld 23 reizigerstreinen met een bezetting
van 75 ii 80 reizigers per trein. Dit cijfer is te stellen
tegenover WXI autobus met 5 ii 6 personen op cle Rijks-
wegen.
1-let aantal
Lon/cmlome Iers op
dc spoorwegen. wordt
door mij geschat op pIm. 4 millioen per dag. Hier-
mccle is te vergelijken het cijfer 180.000, dat de Com-
missie als maximum as u.iieemt voor de vrachtauto’s.
iI;ervooi: loopen dagelijks op do spoorwegen gemi.(l-
clelci S gooderentreinett met gemiddeld pIm. 1.40 ton
belasti tig.
2)
Voor dv vrachtauto zijn deze laatste
cijfers te vergelijken met 15
en
De opbrengst van het reizigersvervoer p de spoor-
wegen. was in 1.92.3
f226.000
per dag; voor de auto
bussen
f 10.000.
Het goedereiivervoer bracht aan de spoorwegen per
dag pim.
f 200.000 op;
voor de vrachtauto’s hecij-
ferdeik liet
OP
.f
45.000.
Ook dit beeld is ruw, maar naast dat, der Commis-
sie spri.ng’eo de verschillen in het oog. Wat de onder-1,i uge verhoudingen betreft, blijict, dat het motorver-
keer een
beweging op
de wegen heeft obracht, die
in verhouding tot het
vervoer
wel zeer ongunstig af-
steekt tegen diezelfde verhouding op cle spoorwegen,
wat in verband met de zobveel kleinere eenheden –
motorvoertui.g tegen tTein – niet te verwondererm
is. Maar vat sterker treft is dat de absolute af-
metingen, welice de opbrengst er de reizigers- en
l;orikiiometcrs voorstellen, hij liet motorverlccer zoo
klein zijn tegenover die van liet spoorwegmbeeld. Indien
de 300.000 personen- en de 180.000 tonkilometers, die
de Commissie als maxi in una aan heb motorverkeer toe-
kent,
geheel
aan de spoorwegen waren onttroklcen;
datt zon. dit de dage]ijksche opbrengst met pl.m.
f
20.000 hebben verminderd,
2)
zijnde ongeveer 4Y2
Deze cijfers zijn niet uit het Jaarverslag
1923
af te
leiden. De gemiddelde vervoersafstajid werd voor ‘t laatst
vernield iii het verslag
S.S. 1913
til.
82
KM.
voor vracht-
goed. Dit zoet voor de in
1923
vervoerde hoeveelheid geven
3.3
inillioen tonkilometer per dag; ik nam pIm.
20
pCt.
meer wegens niet in cle statistiek opgenomen goederen en
grooteret:i vervoersafstand door de uitbreiding van het net.
Voor de. opbrengst. per peisoneitkilometer is genomen
de gemiddelde opbrengst
van gewone phiatskaarten voor
rnuider dan
200 KM.
naar cle gebrttiksverl.iouiling der drie
klussen, zijnde
3,58
ets. Feitelijk is de opbrengst lager.
En voor de opbrengst per tonkilometer is genomen clie
pot. :Dil; !ercentnge slinkt nog aariLnerkelijk, als uien
iie .opbrengst van. de tranlwegen itaecie iii aanmei:ki.ng
icemt. Teljs
,
aar zullen de vrachtauto’s ziek voor-
namelijk van cle best betalende goederen (hestelgoed)
tl, vervoer op klei ‘ie afstanden met hoegere eenheicis-
1.Lijze21 hebben meester gernaalct, zooclat de afbreuk
iai:m de spoorvegeim grooler is, maar daar staat tegen-
n’er, dat ii iet het geheele niotorvervoer aan de spoor
–
dii tramwegen is ontnomen ; immers tal van, lijnen.
liggen bui ten. cie eo:neii..r.renti.esfeer ; en claarbin neem ho-
tortd ook vroeger verkeer
.
. van vrachtri.jders, schip-
pers, boden, rijtuigen, voetgangers, etiz., cia t de Spoor-
bu tramwegeo nimmer hebben gehad en dat nu aan
het motorverkeer is toegevloei.d.
. Uit een en ander volgt, dat, indien alle spoor- en
ti.amwegen itt (abn onderneming waren vereenigd, de
invloed van de autobus- en vrachtauto-concurrentie,
hoe druk en levendig zij zich ook aan ons voordoet,
nauwelijks merkbaar zoet zijn, te minder, indien het
vervoer op de spoorwegen niet reeds door ande:re oor-
aken ware geclrulct
Ïs dati die invloed zoozeer ove:t’seltat toen de noor]-
kreten van spoor- en tranewegen weerkionketi? ja, als
mèn alles als (abn geheel beschbuw’t en uitsluitend
met gemiddeldeu rekent. Neen, ii
,
anneer nieti voor
plaatselijke toestanden en gevallen de rekening opzet.
:o0
tabellen der Commissie wijzen uit, hoe liet mo-
torverkeer in de eenie pi’ovinei.e zich veel sterker heeft
‘bntwiklceldl clan in do andere. Itt, cle d ic:htst hevolkte
strelcen doet de concurrentie zich het sterkst gevoe
len en daar vinden we date ook tramwegondcrnemiu-
gen of spoorwegbaanvakken, die zwaar (laarondler heb-
ben geleden. De Commissie wijd 1; daaraan haar aan.-
ilaeht, maar stelt voorop, dat zij niet uit overwegin-
gen van hilljjldheidl jegens de tretmwegonderriemingen,
‘doch op gronden, ontleend aan ‘t algemeen belang,
‘ii grijpende wijzigingen in cle ivetgev ing noodig ach t,
waardoor cle voorsprong, thans door den autobus-
ondernemer genoten, zal worciert opgeheiren. De hoofdst.rekkinig van haat: voorstellen is regelend
op te te edel) tegenover de groote beweging van hel;
motorvei keer op de wegen en een voorziening te vin-
den, in, de micldleldn, clie vereischt worden om den
:t
oes
t
at
.d dier wegen in overeenstemming te brengen
met do e,ischen van het moderne vericeer, met betere
!
vcrze
ke
r
ing van de veiligheid der reizigers en van
-liet publiek op den weg.
Zij acht geen voldoende motieven aanwezig om met
de vrijheid te breken, die thans bestaat ‘voor het val-
voei: van goederen per vrachtauto, en ook voor dc
dpèrs
o
nenauto wenseht zij geen heperkei:de bepalingen: Wel behooreic deze beide vervoermiddeien hun deel te
‘dragen. in de kosten van onderhoud en. verbetering
der wegen en te wiorden aangeslagen in de weggold-
-belasting, die zal worden voorgesteld, doch overigens acht de Commissie, riettegenstaat’.icle vracht- e,n per
–
‘dôneniauto meer vervoer aan de spoor- en traulwegen
‘otnemeii dan do autobus, liet niet, geraden, anti de
vrije ort.twikkeliog van het gebrt:tik dezer voertuigell.
r
me
e
r
belemmering ‘ in . den weg te leggen dan, reeds
thans .voortvioei.’t iii t de Motor- en. Rijwi.el.wet.
Alleen voor ‘de ôpöning van èe.ti.
Autobusdiensi wi,l
mle Commissie het verkrijgen van een,,
vergunning”
als voorwaarde stellen.
– Op meer dan één plaat’s in haar rapport spree’kl;
zij het uit, dat de concurrentie, die het auto-transport
aan de spdb’r- en trainwegert. aandoet, geen. reden mag
zijn tot het in het leven, roepen van ‘beperkende ho-
jalingen.. Vrees de belangen’ van bestaande onderne-
neingen te schaden, zegt zij, mag dcii wetgever’ er
niet toe brengen, het autobusverkeer in zijn groei en,
natuurlijke ontwikkeling legen te gaan. Zij kan zich
dan. öok niet vereenigen met de stelliig, neergelegd
van
S.S. in 1913
voor vi’aehtgoed,
1,75
ets., verhoogd met
125
pCt. dus
4
ets.; rekening houclende met bestelgoedl
stelde ik het op
5
ets. Personenauto’s bleven buiten be-
schouwing.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
2.1 Januari 1925
in beL rapport der Nederlandsche Veree-niging voor
Locaalspoor- en Tra.m.wegan van Maart 1024, waarin
verlangd wordt, dat voor de tramwegen, op grond van
de eenmaal verkrngen. Rijkscon.cossie ,,een, min of
meer uitsluitend vervoersrecht” zou moeten worden
gehandhaafd.
Anderzijds is hel; voor haar niet twijfelachtig, dat
de au.tobusdiensten aan de bestaande verkeersmidde-
leji een geduchte concurrentie aandoen en terwijl. de
(Joniniissi.e zich op liet standpunt stelt, dat de be-
staande tramwegen,, althans de meeste daarvan; in
stand moeten blijven, is het duidelijk, dat zij – hier
vöor een dilemma komt te staan, dat in vezen niet
veel verschilt van het sparen van de geit en. de kool.
De Commissie zal zelve wel niet de overtuiging heb-
hen, dat zij er in geslaagd is deze twee tegenstrijdige
belangen rechtstreeks en afdoende niet elkaar in ver-
zoen ing l;e brengen. Slechts door voorbeelden wijst
zij aan, welke richtsoeren. in bepaalde gevallen
voor het nemen eener beslissing kunnen dienen.
De mogelijkheid wordt ondersteld, dat, indien de
i.tegeeri.iig, hij de oplossing van het autobusvraag-
stuk, geen. rekening zou willen houden met de be-
langen van financieel veelal zwakke tramwegen,
zij, om het stopzeften van den die:nst te voorkomen,
genoodzaakt zou kunnen worden, uit de publieke mid-
delen in het tekort te voorzien. immers hij o:nbe
perkte concurrentie zal de autobus zich liet eerst:
werpen op de beste trajecten, die voor den ti.arnweg’
de exploitatie van de geheele lijn misschien nog mo-
gelijk maakten; door het stopzetten zouden dan stre-ken met minder intensief verkeer van. een, voor haar1
onnusbaar geworden vervoermiddel verstoken worden
en er geen ander voor in de plaats krijgen. Bij
den huidigen stand der openbare financiën mag
over een oplossing met di:recten geldeljjken staan aan
den, tra.mweg iiiet licht worden gedacht, vooral om-
dat uit de middelen der gemeenschap toch :reeds onde.r
allerlei vormen in de tekorten van spoor- en tram-j
wegen wordt
bijgedragen.
Daarom is de Commissie
1
van oordeel, dat hij het verleenen van een vergunning
tot liet openen van éen autobusdienst de belangen
van de bestaande tramwegondernemi.ng weliswaar nietl
dea doorslag mgen geven,, doch dat deze niettemin
als een der factoren behoo:ren te worden beschouwd,
waarmede door het betrokken overheidsorgaan ‘:reke-
nilig zal zijn te houden.
Voor de spoorwegen bestaat niet het gevaar, datj
zij genoodzaakt zouden zijn, een deel der exploitatie
op te geven, doch om economische redenen zou de Commissie willen ‘zien, dat het hun mogelijk werdl
gemaakt, den dienst te vereenvoudigen en in te krim-,
pen, zoo noodig met opheffing van sommige tussehen— stations, wann eer een aiitobusdi en at voldoen de, wel –
licht beter, in de verk-eersheh.oefte’ voorziet. In oeii noot stelt zij zelfs de vraag of, bij geheel gewijzigde
omstandigheden, de billijkheid niet meebrengt, cle
trani.wegen. te ontslaan van de verplichting om de
exploitatie voort te zetten, wanneer deze niet dan
niet verlies zou zijn voi te houden.
Het resultaat der overwegingen van de Commissie
ten. aanzien van liet verieenen der vergunning is als
volgt samen te vatten:
De wetgever moet zich niet stellen, op het stand-
punt, dat iedere onderneming, welke aan de voor het
verkeer te stellen eischen voldoet, liet recht moet heb-
ben een autobusdienst te openen, waar zij verkiest.
.Dat recht behoort afhankelijk te worden gesteld van
een vergunning, terwijl
hij
de beoordeeling het alge-
meen belang den doorslag heeft te geven
Wagens de uiteenloopende toestanden in. de ver-
schillende deelen des lands en ook wegens de ver-
schillende omstandigheden, die ieder geval beheer-
scheu, kunnen in de wetgeving geen welomsc’hreven
criteria worden vastgelegd, voor liet weigeren of ver-
l.eenen eener vergün.ning.
Slechts een onpartijdige autoriteit zal, na alle in
aaumerking komende omstandigheden te hebben over-
wogen, de beslissing kunnen nemen, die het meest
strookt met liet algemeen belang.
– Bij de beslising is de bevordering en ntwikkeling
van het verkeer als leidend beginsel te erkennen; de
bedoeling inonopoiLes te handhaven, en bestaande on-
dernemingen te vrijwaren tegen concurrentie mag
niet voorzitten, in den regel zal een vergunning zijn
te verleenen, tenzij er. termen zijn, deze op gronden
van publiek belang te weigeren.
Wederom meent de Commissie hier haar bedoeling
door een voorbeeld te moeten verduidelijken. Wanneer
een streek reeds z66 ruim van vei’keersmiddelen is
voorzien, dat aan alle redelijke eischien is voldaan,
kan een nieuwe onderneming meer kwaad dan goed
doen, zij kan de instandhouding van. hestsande en
onmisbare verhin dingen waaronder ook te ver-
staan andere autobusdiensten – er;nsf.ig bedreigen.
Ook kan liet uit een oogpunt van veiligheid en voor
liet onderhoud vn den w’eg onwetischeljk zijn, liet
verkeer buiten noodzaak nog te vermeerderen. In ‘t
algemeen, waunieei de instelling van een nieuweli
dienst slechts zou leideu ‘tot kapitaalvernietiging, tot
opheffing van nuttige, bestaande verbindingen of tot
schade aan of belemmering van het verkeer op den
weg, zou de vergunning zijn te weigeren.
Ten slotte wordt de vraag behandeld of aan de be-
staande spoor- en ti’amwegen een recht van vooi,’keur
moet worden toegekend tot het openen van autobus-
lijnen. De Commissie beantwoordt die vraag in ‘t
algemeen ontkennend, maar meent toch, dat: het niet
zeiden practisch’ zal zijn, liet bestaande ‘verkeersniicl-
dcl in de gelegenheid te stellen er voor te zorgen,
diat de nieuwe verbinding onder haar conti.’ôie tt
stand korati. Bv. wanneer het voor zulk een. hestoande
onderneming meer economisch uitkomt haar dienst
met een autobus langs dec weg uit te breiden, dan
door het inleggen van meer treinen; liet publiek kan,
door liet houden van liet. verkeer in 6n hand, beter
gediend zijn. Zoo ook hij een nieuwe verbinding tas-
schen plaatsen, niet rechtstreeks aan den tramweg
gelegen, die toch het vervoer van dien tram.weg zou
-kunnen afleiden..;
bij
exploitatie in é.ri hand, zal dik-
wijls de verd.eeling van het verkeer
0′])
meer econo-
niselie wijze zijn te vdr,ekeren en vermeden worden,
dat scherpe concurrentie tot hooge exploitatiekosten ioopt, waarvan liet publiek geen nut trekt.
Het over] eidsorgaan, dat de vergunning heeft te
verloenen, zal dus voor ieder geval mede l.iebben te
heoordeel.en of het algemeen belang medebrengt een
voorkeursrecht aan een bestaande onderneming te
verleenen, waarbij dan tevens voorwaarden omtrent
vervoereapaciteit, dienstregeling en tarieven kunnen
worden gesteld en gewaakt zal nio’eten worden, dat
liet voorkeursrecht niet ontaardt in liet afsnijden van
door do tramwegonde.rnem’ing niet begeerde concur-
rentie.
Hoewel de Commissie zulks niet vermeldt, komt
mij voor, dat. bil]ijkheids]ialve aan den ondernemer
van de nieuwe verbinding, bijaidien een t.ramwcg
van een voorkeursrecht geen gebruik wenscht te ma-
ken, geen gemakkelijker voorwaarden behooren te
worden gesteld dan na ii cle tramwego’nderneming.
Uit het voorgaande blijkt, dat aan liet overheids-
orgaan, dat over
,
een vergunning heeft te beslissen,
een, zeer zware taak wordt opgelegd. Tot deze beshis-si ng Icunnen geroepen worden Gemeentebesturen of.
Gedeputeerde Staten, naar gelang de aangevraagde
verbinding binnen een of meer provinciën is gelegen.
ien norm voor de voorwaarden, waaraan een vergun-
Ring
nioet voldoen, om te worden verleend, is wegeis
de ta.hrjkheid dezer organen niet te vei’wachten; alleen
liet openstaande beroep op de Kroon kan eenige uni-
formiteit brengen in cle beslissingen. De Commissie
acht het geen nadeel, dat de rekbare wetsbepaling tot
ver u.iteenloopeide, niet dooi’ de locale omstandighe-
den te motiveeren toepassingen aanleiding kan geven,
21 januari 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
51
omdat op die wijze ervaring kan worden opgedaan
met de verschillende stolsels en opvattingen, waar-
van. bij wetsherziening, di.e in deze materie vermoe-
delijk niet lang zal uitblijven, profijt zal zijn te
treki.cen.
Een oplossing van liet vraagstuk om bestaande
zwakke tramondernemingen in stand te houden, is
het hier voorgestelde natuurlijk niet. Wel is het voor
haar reeds een vooruitgang, dat de bedreigde onder-
neming een -. zij het. ook kleine – kans krijgt voor
ergere nadeelen te worden behoed; maar als een nood-
lijdende dienst in ‘t openbaar belang behouden
moet
blijven, is zij hiermede niet gered. In vele gevallen
zal zij .woi’den genoodzaakt een exploitatie met onze-
ker resultaat ter hand te nemen, waartoe zij zonder
dwang met zou zijn overgegaan. Dit vraagstuk kan
echter niet uitsluitend met het ontstaan der autobus-
diensten in verband worden gebracht, want ook v56r
dien tijd waren reeds tal van tramwegen noodlijdend.
lntusschert zullen cle verdere maatregelen, .d.ie de
Commissi.e ten aanzien van het autobusverkeer voor-
stelt., hun invloed doen gelden in een richting, die
cie concurrentie wat minder gemakkelijk maakt, zoo-
dat de spoor- eu tramwegen toch langs anderen weg
gebaat zullen worden.
Daarover in een slotartikel.
TAN K}EI’souMA1c.
DE CREDITZIJDE DER Z UIDE1?ZEE WERKEN.
II
(Slot).
–
Op de resultaten van het onderzoek der com.missic
naar de heteekenis van het IJsselmeer voor de om-
liggende landen, zal ik niet nader ingaan. Dat in de
opdracht op de voordeelen voor’ de omliggende pro-
vinciën ten aanzien van afwatering en zoetwatervoor
ziening de bijzondere aandacht der commissie werd gevestigd, heeft haar ta.k aanzienlijk ve.rzwaard en
de eenheid in het rapport verstoord. Dooi: de hicr
bedoelde vooideelen ook als
directe
baten te beschou-
ven, heeft zij getracht die eenheid te bewaren, doch
ik heb reeds het voor den Staat onjuiste van die
i ndeeling aangetoond. –
Voor mij behooren de groote belangen, clie de om-
liggende provincies hebben bij een zoetwatermeer met
een gemiddeld peil van 40 eN. ± N.A.P. tot het zeer
uitgebreide complex van de indirecte voor-deden., die
cle afsluiting en gedeeltelijke droogmaking der Zui-
derzee afwerpen. liet mag interessant zijn nog eens
te trachten cle hoegroothei.d van enkele deze.t indi-
recte baten afzonderlijk mo goed mogelijk te bena-
deren, veel nut heeft een dergelijke vage schatting
Een breedere, een meer volledige studie van de
indirecte baten dan thans in het rapport dei: Oom-
‘missie-Lovink is te vinden, heeft vroeger reeds ge-
leerd hoe al die bijzondere, veelsoortige, i31,directe1
vQordeolen tezamen het meest logisch worden beli.-chaamd in een rijki’bijdrage aan het’ Zul derzeefonds.
Langs allerlei kanalen en in velerlei vorm zuilen de
indirecte voordeelen van -de afsluiting en droogma-
king der Zuiderzee worden genoten. Via den fiscus
kan de schatkist van die meerdere welvaart duurzaam
profiteeren en daarom zal gedurende een reeks van
jaren de Zuiderzee-rekening gecroditeerd kunnen’
worden met een bij
;
drage, die ten laste komt van. de
Staatsbogroo-ting.
1-loeveel? De Commiss’ie-Lovink heeft nog eens goed
in het licht gesteld, dat vooral de afsluiting op zich-,
zelf reeds voor-doelen meebrengt, waarbij het niet om
geringe bedragen gaat. Meerdere malen is in. de lit-‘
te.ratuur betreffende de Zuiderzee-plannen het beeld.
gebruikt van do verzwolgen provincie. Welke schade zou Nederland als geheel hij een dergeijk verlies aan
menschet/levens en welvaart lijden, afgezien van de
kapitaal swaai’de der gebouwen en landerijen? Het
gaat hier niet om een eenvoudig reken sommetj en
daarom
i5
het ten zeerste toe te juichen, dat blijkens
de Mom. v. Antwoord betreffende de hegrooti.ng 1925′
van het Zuiderzeefonds plannen bestaan de Zuiderzee-
rekening .loor den Staat te ontlasten met de volle-
‘dige kosten dci: afsluitdijk en aanverwante werken.
Tegenover de uitgaven voor de eigenlijke drooghia-
king kunnen dan gesteld worden de directe baten uit
de landaanwinst, twee zaken, die zich leenen voor het
opmaken van een on cl em emersreken ing.
In de conclusies der commissie betreffende cle
ver-
lcaveling, hel in cultuur brengen
en cle
waardebepa-
ling
-der door de -droogniaking te
verkrijgen
lande-
rijen ligt het zwaartepunt van het rapport. Vooral
de cultuurtechnische afdeeling is uitstelcend verzorgd
en vormt een zeer waardevolle aanwinst van gegevens
voor een goede beoordeelin..g der Zu i-derzeewerken.
In de eerste plaats heeft de commissie ‘het reeds
vroeger verlichte g.rondonderzoek aangevuld met be-
palingen van liet zoutgehalte van dan Zul derzee-
bodem ter plaatse van de toekomstige dmoogma.kerjen.
Tej.eenig’d met de door de Zu;i’derzeeveieeniging ge-
,rnaalte indeeling naar de grondsoerten, kan nu in
onderstaande tabel een beknopte karakteristiek ge-
geven worden van -de verschillende polders:
–
Lichte
–
Zout-
l’older
Klei
klei
Zavel
Zand
1
Veen
geb.
0
/o
Io
0/0
°Io
0/
0
/0
N.W.
polder
48
18
25
9
–
2
56
12
1234
16
3
1
Z.W………
88
3
1
6
2
Z.O.,…….
N.O
,
……
64
20
–
ii
5
–
De oommissiezet nader in haar rapport uiteen, dat
– cle nioeilijlcheden van het in cultuur brengen der
cirooggelegde gTonden vooral liggen op het gebiied der
ontzilting, van den bodem. Waar -die ontziibi.ng des
te langzamer gaat naarmate liet keukenzoutgehalte
hdoge.r is en’ de grondsoort zwaarder (lclei. of klei-
achtig), is bovenstaand overzicht van, veel. beteekenis o.a. voor een beoordeeling van de volgorde der droog-
makerjen. –
Na de drooglegging komt allereerst ‘dc verkaveling
aan de orde. 1-let onderzoek der commissie heeft ge-
leerd, dat als eenheid is te nemen een rechthoe]c, lang
800 M., breed 250 M., dus groot 20 HA. Het wegen-
en vaartei:iplan is -daarbij zon gedacht, dat een der-
gelijke kavel als regel met de eene lcorte zijde ‘langs
een weg en met do andere korte zijde langs een tocht-sloot komt te liggen. Om tot deze conclusie te komen,
heeft de commissie verschillende mogelijkheden nauw-
keuri.g getoetst aan de doelmatigste bed rijfsgi:oo-tte,
de eischen vai’i bemaling en afwatering en van ver-
keer, de ligging der bedrijfsgebouwen ten opzichte
van het vrstafgelegen land en, last not bast, de
kosten
Wat dit laatste be’treftis men voôr de Wieriruger-
meerpolder gekomen tot een geschat bedrag van.f 175
,per HA., bij toepassing van de hierboven genoemde,
incest verkieslijie verkavel.ingsmethode. Onder -dit
bedrag is begrepen: het stichten der -bemalingsinrich-
tingen, het droogmalen van den polder, hot aanleg-
gen. der hoof d- en gewone wegen, kanalen, tochten en
kavelslo-tn. De diepte der kavelsl-ooten is van dien
aard, dat dc gebruikers deie later zullen moeten ver-
diepen – om ze steeds wate.rhoudend te maken (na.
‘oor veolceeri.ng en drinkwater). De wegen. worden op
een breedte van 2,50 M. tot 5,00 M. veihard naar
gelang van de beteekenis voor het verkeer. De kruins-
breedte voor alle wegen. is 15 Al. gedacht.
Iii verband met het ‘bovengenoemde kostencijfer
000,1:
de verkaveling heeft de commissie in haar rap-
port de poiderlasten aangenomen op gemiddeld
.f
25
per HA.
Een snelle verwijdering van het voor dcii. planten-
g1oei nadeeii.ge
keukenzout, dus liet ontzilten -of uit-
verschen van de jonge poldergronden, is een der eer-
ste voorwaarden voor het -slagen van de cultiveering.
Naast een flink diepe afmaling (pol-derpeil 1,40 M.
beneden het lahd) en een goede beheersching van het
1152
ECONOMISCH-STATÎSTISCHE BERICHTEN
21 Januari i925
II
peil raadt cle commissie op grond van ervariiigen hij
vroegere inpolderingen aan het maken van diepe
greppels (om de 10
a
14 M., 0,80 M. diep). Daar aan
deze wijze van, o,p’iiervl akte-eo twateri ng verschillende
bezwaren zijn verbonden, i.s er alle aar eiding tot het
zoeken naar een passend systeem van ouclergroridsehe
ontwatering (drainage) cii vooral ook met het oog
hierop bepleit de commissie
itt
haar rapport den aan-
leg van, een proefpoider. Een dergelijke proefpoicler is mi. zeer aan’bevelens.waard en zal de extra-kosten
01]
getwijfeld
1001
.
1 0fl.
Het is in dit tijdschrift niet de plaats uit te wei-
den over het eigenlijke in cultttur’brengen dci Ztii
derzee-groriden. In het rapport i.s daaraan een afzon-
derlijk hoof.dst,u k gewijd, waarin zijn verwerkt de ervaringen hij vroegere inpolderingen en droogma-
kerijen en de toepassing van de hulpmiddelen, der
hedenda.agsche landhouwteehniek. Er blijkt uit, dat
bij niet te ongunstige verdeeling van. don
neers
l
ag
i
de verkaveldo pol dergronden reeds eeta zevental jaren.
na
de volledige ‘hegreppehng
OP
voile productiekracli t’
kunnen zijn, de mincler-zouliho’uclertde of goed-door-
latende complexen zelfs eerder. Natuurlijk staan ze
dan nog niet op 66n lijn’ met de oudere euituurgron-
(let] van gelijksoortige ‘vruchtbaarheid wat betreft de
zekerheid van den oogst. De zwraardere gronden zul-
len liet meest geschikt zijn voor bouwland, de lich-
tere voo:r graslarid, albhitns in de eerste jar en.
Met welke geldelijke opbrengst van. de jonge poi-
de..rgronde’n zal nu de Staat de Zitiderzee-reke’ni ug
kunnen. c’rediteeren?
Dat hangt van allerlei factoren af, die in het rap-
port der eommissie-Lovink slechts ten deel.o worden
behandeld. Laat ons bijv. rekenen, dat in 1930 •de
Wieringermeerpolder kom.t droog te vallen.
1)
De
gronden moeten dan worden verkavel’d en naar mijne
ni een.i n g ook on midcl ellij k vanwege den eigenaar, den
Staat, zooveel mogelijk worden voorzien van het meest
1)
Bedeuen van technisehen aard schijnen het gewenseht
te maken met deren polder te ‘beginnen
ondanks
het hooge
zoutgehalte (zie de tabel).
doelmatig gebleken ontwateringssysteem (diepe grep-
pels, drains, laitgsslooten, enz.). Dit laatste leent zich
zeer goed voor uitvoering in aangenomen werk en
draagt ve
1,
stonde aan hij tot verhoogirig van: de ge-
hrujksv,’aarde der gronden, terwijl zeer zeker boven-
dien nog voordeel en uit liygiëni soli oogp wit worden
verkregen.
1
–
let zal verder van belang zijn, ria te gaan, welke
kavels voor verkoop iii, aaiin’ierking komen. Ieti o-ver-
i
.
van een deel der gronden aan partotiliere
eigenaren-gebruikers is toch ‘uit landhuishoudkundi g
oogpunt zeer gewenscht. Het vergroot in. de eerste
plaats de kans op het vinden van de meest rendabele
methode om de gronden spoedig tot volle productie
te’hr engen.. De stichting van woningen en hodrijfs–
gebouwen zal voor deze kavels een gemakkelijke op-
l.ossing vinden en den weg wijzen, hoe op de niet-
verkochte gronden is te handelen. Verder zullen deze
particuliere eigendommen duurzame vorgolijlcings-
ohjecten en. waardemeters zijn, gezwegen nog van, het
‘voordeel, dat te’eIijlc een hein ontstaat van onafhan-
‘kolijke landbouwers. Vele misstanden kunnen op deze
1W’ijZe worden voorkomen.
De te verkoopen kavels zullen, liefst verspreid moe-
ten liggen over den gebeden polder en op verschil.-lende giondsoorten. Zij zuilen niet verkocht moeten
‘worden hened en een op •dat oogenblik geschatte waar-
i
de. Zou de conjunctuur ongewijzigd blijven, dan ligt
die waarde gemiddeld vrjj zeker om cle! 1500 per HA.
wanneer men een voorzichtige bereke:oing maakt mede
iii verband niet de gegevens der commissie. De ver-
koop ican geschieden â contant of niet betaling in
.annuïtei.ten onder iypobhécai r verband.
• Het is onnooclig en ook ongeraden dadelijk meer groncl uit den Wieringermee:rpolder (rond 20.000
1-JA..) te vervreemden dan bij’v. 5000 1-lA. In dë eer-
ste plaats is dan de kans het grootst, dat juist in
het begin minstens de getaxeerde waarde wordt be-
taald. In •de tweede plaats is het voor ‘den Staat van
belang in elk geval gedurende ‘de eerste jaren over
het grootste deel der gronden te kunnen beschikken
met liet oog op allerlei werken van algemeen nut,
21
Januari
1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
53
‘
voor Ii uisvestirig, voor het verschaffen van groiicl
aan a rbe:iders,
CU
VOOr klei nare bedrijven, enz. Ten
slotte is hot voor het slagen van dc latere mpol-
den ngen in, cle afgesloten Zuiderzee van beteekenis,
dat het risico van het i:n cultuur brengen van den
Vieningermeerpolder voor een deel door den Staat
wordt gedragen, al is de kans op spoedig succes in
die andere polders ook beduidend grooter.
Het overgroote deel van de verkavelde en oritwa-
terde gronden komt dus in aanmer.kingvoor verp ach-
ting. Eigen. exploitatie van Staatswege is mi. om
financieele redenen uitgesloten, be4ioudens é.n of
twee bedri.jen (waaronder de proefpolrier), ten einde
den betrokken rentmeester een gelegenheid te schep-
pen de verschillende factoren, die de bedrijfsresul-
taten boheerschen, grondig te kunnen heoordeele’n..
Van een geregelde verpachting zal mi. slechts na
1 â 1.0 jaren sprake kunnen zijn. In dien eersten, over-
gangstijd za] de Staat voor het in cultuur brengen
bij betrekkelijk groote complexen tegelijk moeten con-
iracteerea op vrij korte termijnen. Intussohen kan
liet stichten. van arbe derswoningen gevolgd werden
door een geleidelijke voorziening met de noodige de-
fini tieve bedrijfsgebouwen. ‘Een dergelijke werkwijze
lijkt mij aanbevelenswaardig, omdat dan een snelle
stijging van’ de pachtwaarde zonder ernstig bezwaar
spoedig kan worden verdiscon.teerd, terwijl het groote
risico der cultuur in deze jn•eii binnen zekere gren-
zen’ wordt gehouden.
Er wordt op deze wijze een. soepele overgang ver-
kregen naar de periode, waarin de jonge gronden,
voorzien van de noodige gebouwen, op 5- of 7-innige
termijnen kunnen worden aangeboden aan de gega-
d igden voor pachter. Er zal dan dadelijk verhuurd
kit men worden tegen een prijs, die misschien reeds
vrij aardig nadert aan die op overeenkomstige, oudere
poldergronden besteed.
Neemt men aan, dat de conjunctuur ongeveer ge-
lijk blijft aan de tegeowoordige, clan moet men zich,
om de gedachten te bepalen, voorstellen, dat dan mis-
schien reeds
f
80 kan worden bedongen (polderlasten
voor den hnurler), terwijl iii de or
v
ergangsperio’de
der eerste 7 A 10 jaren gemiddeld
f
25. per HA. en
per jaar voor den Staat netto overblijft.
Zeer globaal zou men dus voor den Wiet’intgermeer-
polder (uit la’ndbouwoogpunt de sleohtste) de volgen-
de schatting der directe baten kunnen maken:
5000 HA.. a
f
1500 verkocht, gemakshalve gedacht
aan betaling in annuïtei.ten (20 jaar; 5 pOt.) 0,0 ton
per jaar; –
14.000 H.A. gedurende S jaar
iL
f30 per 1-lA. uit-
gegeven 4,2 ton per jaar;
1.4.000 H.A. gedurende 5 jaar a
f
00 per H.A. ver-
pacht 12,0 ton per jaar;
14.000 ELA. gedurende
1
jaar a
f
120 per H.A. vei’
–
pacht 16,8 ton per jaar.
Hieruit is af te leiden, dat gedurende de eerste
20 jaar gemiddeld 1
5
/3
miljoen gulden per jaar binnen zon komen aan ‘afbetalingen op koopsommen en aan
pachten en wel de eerste S jaren gemiddeld ruim
:1. miljoen per jaar, de daaropvolgende 5 jaren gemid-
cleld ruim 1% millioen. per jaar en de overige 7 jaar
gemiddeld
f
21% millioen per jaar.
Het spreekt vanzelf, dat zelfs een dergelijke ruwe
schatting door wijzigingen in de conjunctdur beden-kelijk kan worden ontw nich t. De waarde ervan ligt
dan ook niee.r in de önde.rlinge verhouding der ge-
tallen. Die verhoudng, welke bij den opzet der finan-ciering van lyetcelcenis is, hangt nauw samen met de
wijze van uitgifte der gronden. Waar in het rappört
cic:r commissie-Lovink dit slechts terloops is genoemd,
meende ik goed te doen hierop iets dieper in te gaan.
Leeuwarden, :Dccembcr 1924.
J. V. D. MEER.
.I)E Oi’,BRENQST DER CHJNEESC’E[E DOUANE-
RECHTEN .ÏN 1024.
Zelfs voor hen, die op cle hoogte zijn van de om-
standigheden, waaronder de handel in Ohina leeft,
i.s1e uitkomst van het jaar 1924 wel een verbluffende
paradiox te noemen. Dat een jaar, waarin het geheele.
Land als nooit te voren geteisterd werd door over-
troorningen, hongersnood, politieke chaos en wanbe-
beer, brigandage en zeerooverij en – last but not
least – een burgeroorlog op ongeëvenaard groote
mhaal, – dat zoo’n jaar ons te zien zou geven een
:Iouaneopbrengst (onder vreemd beheer), die het tot
Jusverre behaalde recordcijfer (ni. dat van 1923)
nog met tien procent overschrijdt, is
zeker wel een
der minst begrijpelijke dingen, die dit onbegrijpelijke
land ons in den laatsten tijd te zien heeft gegeven.
Volgens de telegramnien, voor eenige dagen in
Londen gepubliceerd, bedroeg de opbrengst der dou-
anerechten onder vreemd beheer (Maritime Ous-
toms) respectievelijk Haikuan Taels 69.550.000 (tegen
den gemiddelden zilverkoers van het jaar ongeveer
gelijk aan £ 12.732.700) voor de rechten onder het
buitenlandsche tarief (Foreign Customs) en Haikuan
Taels 4.240.000 (ong. £ 776.000) voor die onder de
binnenlandsche (Native Oustoms) tarieven. Het eer-
ste getal overschrijdt dat van het voorafgaande (re-
cord-)jaar met taeis 6.050.000 (f 1.707.600), terwijl
het tweede cijfer een kwart millioen taels beneden
dat van 1923 gebleven is. Beide opbrengsten te zamen
vormen, zooals men weet, het onderpand van de bui-
tenlandsche en binnenlandsche leeningen, die het
vôorrecht hebben van door de douane gewaarborgd te
zijn. Aan den dienst van deze leeningen is dan, ook
gedurende het afgeloopen jaar ten volle voldaan, be-
halve, dat de aflossing der geconsolideerde binnen-
landsche schulden nog een jaar ten achter is.
Een juiste verklaring van bovens taanci verrassend
resultaat is moeilijk te geven, v66r dat meer gedetail-
leerde statistieken en verslagen ter hand zijn, doch
eenige gevolgtrekkingen kunnen nu reeds op de be-
Icend geworden gegevens gebaseerd worden.
In de eerste plaats blijict’ het weer hoe ver verwij-
derd de buitenlandscife handel van Ohina zich be-
vindt van het verzadigingspunt. Ofschoon natuurlijk
de laatste uitloopers, zoowel voor import als voor ex-
port, zich tot de uiterste hoeken van het binnenland
uitstrekken,
blijft
het toch nog slechts een geraamte
en is het te bestrijken gebied zoo enorm groot, en’
zijn de aanpassende en compenseerende invloeden
zoo werkzaam, dat, zooals wij gezien hebben, de meest
fnuikende toestanden over het geheele land weinig
of geen invloed
schijnen
te kunnen uitoefenen op.
het totale volume van den handel in zijn algemeene
neigingen, of schommelingen. Gedeeltelijk is dit ook
te verklaren door het feit, dat de calamiteiten van
:1924 niet
zoozeeid
ingrepen in het wezenlijke gebied
van den handel. Overstroonmingen en hongersnooden
teisteren gewoonlijk de armere streken met weinig
koop- of productiekracht; het stopzetten der spoor-
wegen beteekent niet veel in een land, dat zich door
de eeu’wen heen van de meest primitieve vervoermid-
delen heeft bediend en blijft bedienen; wanbeheer en
afpersing zijn er endemisch en heteekenen ten slotte
slechts een verplaatsing van de koopkracht, die itt
do nieuwe handlen gemeenlijk goed tot uiting komt;
hetzelfde is het gevai niet brigauclage en zeerooverij
en wat den burgeroorlog betreft, ook hier schijnen
compenseerende factoren aan het werk te zijn ge-
‘eest om het totale volume van den contemporairen
handel
01)
peil te houden.
Doch niettemin blijft het verschijnsel zeer merk-
waardig, temeer daar de grootste vermeerdering in de
fiscale opbrengst juist die havens betreft, waarvan
omstreken en achterland het meest te lijden hebben
gehad, ni.
iS’hanghai,
met 3,6 millioen taels of 15 pOt.,
en
Hanicow
met 1,3 millioen, of 30 pOt., vooruitgang
op het vorige jaar.
Canion –
in het afgeloopen jaar
meer dan gewoonlijk uitgezogen en daarbij nog eens
formeel uitgeplunderd en half verbrand door den
Ohineeschen patriot Soen Yat-sen – is vrijwel sta-
tionnair gebleven,
terwijl
cle Manchurijsche havens
54
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Januari 1925
Dairert., Antung
en
Newchwang,
buiten alle beslom-
meringen van het jaar liggende, een kleinen
terug-
gang
te boeken hebben. Voorwaar is cie prognostiek
in China een. precaire kunst.
THOS. T. H. FEROUSON.
DE RIJKSMIDDELEN.
In dit nummer treft men aan het gebruikelijke
overzicht van dci opbrengst der Rijksrniddeien over
de maand December 1 924, vergeleken niet dc over-
eenkomstige cijfers van December 1923.
De rijwielbelasting leverde in de ufgeloopen maand
nog een opbrengst van
f
47:043 op, ten gevolge waarvan
de totaalojybrengst dier belasting steeg tot
f
5.300.031
of
f
2.300.031 hoven de raming. De overige midde-
len brachten
f
32.407.1.29,46 op tegen
f
34.000.307,29
in December 1923 en vertoonen mitsdien een achter-
uitgang van
f
1.593.177,83. Ook do raming werd niet
bereikt; de totale opbrengst in de afgei.00pen
maand, de rijwielbelasting niet medegerekend, bleef
f
670.953,81 hij de raming ten: achter.
De totaal-opbrengst van het jaar 1924 bedroeg, in-
dien
oolc
hierbij de rijwielbelasting buiten beschou-
wing wordt gelaten,
f
3.060.561,05 meer dan de op-
brengst in het vorig jaar, terwijl de raming met een
iedrag van
f
34.989.350,10 werd overschreden.
In vergelijkitg met de overeenkomstige maand
van het vorig jaar vertoonen cie dividend- en tan-
tièinebelasting, de wijn-, de gedistilleerd-, cle zout-,
de bier-, de geslacht- en de tabaksaccijns, de zegel-
rechten, de registratierechten, de invoerrechten, de
statistiekrechten en de loodsgelden een hooger op-
brengstcijfer. Daarentegen brachten minder op de
personeele belasting, de inkomstenbelasting, de ver-
mogensbelasting, de suikeraccijns, de successierech-
ten en de domeinen. Beziet men de cijfers nauwkeu-
riger, dan blijkt, dat de teruggang tegénover het
vorige jaar voor een goed deel aan de lagere opbrengst
der inkomstenbelasting en aan het trager vloeien
der successierechten kan worden tôegeschreven.
Darb.ij vergete men echter niet, dat eenige indi-
recte belastingen in den loop des jaars belangrijk zijn
verhoogd.
Wat dô grondbelasting betreft, valt op te merken,
dat in de maand December de einduitkeering pleegt
plaats te hebben va.n de bc-malingsbelasting en van
de proiinciale en gemeente-opcenten betreffende den loopenden dienst, welke uitkeering de opbrengst van
dit. middl over de maand December overtrof. De
totaal-opbrengst van de gron.dbelasting bedroeg in
1924
f
17.988.990,36 tegen
f
16.684.212,56 in 1923.
De ontvangsten uit deze belasting bleven echter met
een bedrag van
f
770.009,64 bij de raming .ten achter.
Evenals de vorige maand liep de personeele belas-
ting terug (met
f
250.225,55). De lagere opbrengst
t
in December is het gevolg van de tijdige invordering,
waardoor de op’brengst in voorafgaande.’ maanden
hooger was. De totaal-opbrengst van 1924 overtrof
de opbrengst van 1923 . met een bedrag van
f
2.536.090,59, doch bleef
f
355.695,58 beneden de
ramirtg.
De inkomstenbelasting gaf voor het eerst sedert
Juli weer eens een lager opbrengstcijfer te zien dan
in de overeenkomstige maand van 1923. Het nadeelig
verschil bedroeg niet minder dan
f
1.393.986,00%;
Bij vergelijking van de ontvangsten uit deze belasting
over de twaalf maanden van 1923 en 124
blijkt,
dat
de bedragen zich als volgt over de verschillende
dienstjaren splitsen:
Jan. t/m. Dec.
1923
Jan. t/m. Dec.
1924
1920/21….
f
3.055.725,65
f
1.909.612,50
1921/22….
,, 17.054.312,401
8.248.005,141
1922/23….
,,
65.558.891,34
15.090.857,80
1923/24.
…
,,
16.367.899,48
,,
48.212.812,88
1924/25.. .
,,
–
,, 22.825.531,03
Totaal.
f102.036.818,88
f
96.286.819,36
In dc hierboven weergegeven cijfers weerspiegelt
zich cle achteruitgang der inkomens zeer cl uiclelijk.
:[mmers, I;erwijl het loopende. dienstjaar (1.924/25)
thans reeds f6.451.641,55 meer heeft opgebracht dan
het overeenicomstige dienstjaar (1.923/24) in 1.923,
is de totale opbrengst over 1.924
f
5.749.999,52 bij
die van 1923 ten achter gebleven. En niettegen-
staande den krachtigen drang tot tijdige aanzuive-
ring, bedraagt het verschil tusschen cle laatstverioo-
pen dienstjaren (in 1924 het dienstjaar 1.923/24; in
1.923 het, dienstjaar 1.922/23)
f
11.346.018,46% ten.
nadeele van 1.924. Het is niet bekend, waarom rie
maand Decembc.r ji. voor deze belasting zoo ongun-
stig was; vermoedelijk .i.s het bedrag der ]cwade pos-
ten in 1.924 hooger geweest dan in het vorig jaar.
Voor het geringe verschil in de opbrengst der divi-
lend- en tantièmebelasting
(f
50.620,65 ten voordeele
van 1924) kan geen oprzaak worden opgegeven, even-
rein als voo± de lagere inkomst uit de vermogen abe-
lasting (ad
f
183.375,71). Vergelijkt men, de jaar-
cijfers van 1923 en 1924, dan. blijkt, dat de eerstge-
noemde belasting eene mindere opbrengst van
f
2.402.533,98, de laatstgenoeide daarentegen eene
hoogere opbrengst van
f
503.278,83 te boeken gaf. i)c
ranling werd bij beide belastingen overschreden (resp.
met
.f
3.118.886,53 en
f
1.129.084,15).
De suikeraccijns vertoonde in de afgeloopen maand
weer een lager opbrengstcijfer
(f
399.823,02 minder
dan in December 1923). De consumptie van di.t arti.-
]cel vermindert en. waarschijnlijk zal dit wel aan cle
lagere looiien moeten worden toegeschreven. De ove-
rige
accijnzen
bewogen zich alle in
stijgende
richting.
1)e wijnaccijns nam met
f
11.092,86 toe, hetgeen wel-
licht aan de omstandigheid moet worden toegeschre-
ven, dat den laatsten tijd meer wijn uit het buiten-
land wordt ingevoerd ;’bovendien valt hier de invloed van den hoogen gedi.stilleerdaccijns te bespeuren. De
gedi stilleerdaccijns accresseerde met
f
26.587,26%,
vermoedelijk, wijl de invoer van gedistilleerd is ver-
minderd. De zoutaccijns kwam van
f
149.631,55 op
,f
119.050,18, te danken aan den minderen invoer ‘an
(aan invoerrecht onderworpen) geraffineerd zout uit
1)uitschlancl, waardoor vanzelf meer hirineuiandsch
zout is veraccijnsd. De stijging van de opbrengst van
den .bieraccijns
(f
295.253,88) vloeit voort uit de met
12 Mei ji. in werking getreden accijnsverhooging,
toen de accijns van
f
0,60 tot
f
1,50 pe:r hectoliter-
graad werd opgevoerd. De verhooging van den ge-
slachtaccijns (van
f
66.200,69) hangt samen met de
hooge veeprijzen. Voor de toeneming van de ontvang-
sten uit den tabaksaccijns
(f
114.042,85) is geen bij-zondere reden op
–
te geven. Het is echter mogelijk, dat
de handel nog met het oog op de a.s. accijnsverhoo-
ging voorraden heeft ingeslagen. Vergelijkt men de
totale opbrengst der
accijnzen
in 1924 met die in het
vorige jaar en met de raming, dan komt men tot het
volgende resultaat:
Opbrengst
Opbrengst
Raming
1924
1923
Gld.
Gid.
Gid.
Suiker ………
38.155.216,48 40.327.358,95 40.000.000,-
Wijn ………. 2.339.460,72
2.031.387,05
1.900.000,—
Gedistili ……..
48.718.709,61 50.981.941,15* 50.100.000,-
Zout ……….
1.704.107,34
1.423.256,61
1.500.000,
Bier …………
8.986.607,92
5.142.847,89
4.600.000,-
Geslacht……..
9.586.620,90 10.286.905,07 10.200.000,-
Tabak……….
16.530.114,07 16.220.980,90 17.000.000,-
Van de middelen, die meer in direct verband
staan met het zakenleven, brachten de zegelrechter
f
295.521,54 en de registratierechten
f
101.081,28
meer op.
Vergelijking
van de totale opbrengst in 1924
met die van 1923 en met de raming, toont, dat zoo-
wel de opbrengst van het vorig jaar (resp. met
f
1.421.308,61 en
f
4.539.635,15) als de raming (resp.
met
f
1.249.568,20 en
f
5.226.592,59) in 1924 wer-
den overschreden. De invoerrechten namen met
21
Januari
1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
55
f
536.296,60YL toe, voor een goed deel ten gevolge
van cle verh’boging van het invoer recht op bier en
thee. 1924 leverde voor dit middel
f
541.112,25 meer
0
1) dan 1923; de raming werd echter niet bereikt
(verschil
f
254.024,18). De statistiekrechten en de
loodsgel.den vertoonden een hoogere opbrengst van
resp.
f
62.601,91 en
f
57.571,06%. Beide middelen
stegen in. 1924 zoowei boven de opbrengst in 1923 al.s
boven de raming (resp.
f
149.345,15 en
f
103.160,06;
f
199242,33 en
f
873.742,99).
Uit al. deze cijfers blijkt wei, dat de herleving van
handel en industrie doorzet, hetgeen vooral in den
meerderen export tot uiting komt.
Ten slotte moge worden gewezen op de suc-
cessierechten, die ditmaal rndt niet minder clan
.f
1.089.276,15 terugliepen. Ten gevolge daarvan bleef
cI.e opbrengst over 1924 nog
f
881.385,88 bij de op-
brengst van 1923 ten achter, doch steeg nog een be-
drag van
f
5.456.149,33 boven de raming.
• De inkomsten van het ,,Leeningfonds 1914″ bedroe-
gen in de afgeloopen maand
f
9.642.166,98 (raming rond
f
7.356.000). De opbrengst over de twaalf maan-
den van 1924 was
f
103.742.240,55. De oorlogswinst-
belasting gaf een opbrengst van
f
269.709,75 over
December 1924 en van
f
1.240.850,63 over het ge-
heele jaar, waardoor de opbrengst dezer belasting
sedert het begin der heffing tot rond
f
792.637.630
is gestegen.
R ee t i f i c a t i e. -. In het Naschrift van den
heer H. Dunlop op pag. 32 in het vorig nummer
staat in de tweede alinea in den zes en twinti,gsten
regel v.
0.:
,,I”Iijn bedoeling was kennis te geven,
dat
speciaal betreffende Mooel nog aparte semi-off.icieele
afspraken kunnen gemaakt zijn”, hetgeen moet zijn:
,,Mijn bedoeling was ie kennen ie geven,
enz.”
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
F:RANKRIJK8 FINANCTEELE INVENTARIS.
Prof. Beitrand Nogaro te Parijs schrijft ons:
Het Ministerie van Financiën heeft zooeven een
stuk in het licht gegeven, dat sinds het begin dezer
wetgevende periode toegezegd en met eenig ongeduld
verwacht was: t.w. Frankrijk’s financieelen inven-
taris.
Een belangrijk werk, tegen cle 300 bladzijden, met
tal van tabellen. Den fina.ncieelen zoowel als den
eeoriomischen toestaiid van Frankrijk neemt het i:n
oogeuschouw en het bevat inlichtingen over de ont-
wikkeling ‘der voortbrenging (landbouw, nijverheid en
handel). Toch ligt zijn voornaamste ‘beteekenis hier-
in, dat, het behoorlijk vastlegt èn den financieelen toe-
stand, dien de vorige regeeringen en de afgeloopen wetgevende periode achterlieten, èn het geheel van
lasten en hulpbronnen van den Franschen staat in de
periode-op-komst.
Vrij gecétailleerd zijn ‘de gegevens over Frankrijk’s
schulden. Bovendien zijn er merkwaardige mededee-
1.ingen over Frankrijk’s actief, waarop ik aanstonds
terugkom.
Voorop sta, dat het stuk, al is het omvngri.jk, den ingewijden niet veel nieuws brengt over Frankrijk’s
lasten en huipbronnen. Het meeste hiervan, wat de
openbare schuld en de belastingen betreft, wist men
reeds uit de memorie van toelichting
0
1) de begroo-
ting voor 1924. De samenstellers van den inventaris
schijnen vooral te hebben gestreefd naar een samen-
‘atting van deze gegevens, geschilct om een zoo
nauwkeurig mogelijh beeld te geven, zoowel van de
zware lasten, die Frankrijk torst aan het eind van deze
I.iriuidatiepeniode, die op den Grooten Oorlog vëlgt,
als van de, trots alles, hoopgevende toekomst-pers-
pectieven.
Het schijnt ove}igens aan twijfel onderhevig of de
satnen.ste]lers in deze taak zijn geslaagd. Hun schat-
ting van Frankrijk’s fiscale inspanning houdt zich
aan de vaste inkomsten van den dienst :1.924 en komt
voo,r cle gewone belastingen niet hooger daii 25 mil-
hard francs. De begrooting nu voor 1924-25, (lie, in
eersten aanleg pim. 33 milliarci beliep, zal pim. cle
35 milliajcl halen, zoodra enkele, als noodzakelijk er-
kende uilgaven (bv. cle verhooging dier salarissen en
(Jer pensioenen) erin zullen zijn opgenomen. Dan zul-
leo. derhalve nagenoeg 35 milliard door belastingen te
dekken zijn, indien men tegenover deze uitgaven voor
de noodige inkomsten wil zorgen. l)aaaenboven zal de
consoli.datie van schuld (welke een’beduidende verhoo’
gin•g van den rentevoet zal eischen) uitdrukkihg viii-
den in ve.rgrooti ng van den achterstand, clie binnen
een paar jaar met eenige niilliarden zal zijn toege-
.n omen.
In totaal lijkt het niet overdreven, het Fransche
budget in zijn geheel en derhalve het bedrag der on-
ontbeerlijke fiscale inlcomsten voor het nabij-zijnd
oogenblik, waarop de liquidatie-periode zal zijn afge-
loopen en de begrooting het defin:itieve evenwicht zal
hebben bereikt, dat Parlement en Natie besloten heb-
ben, trots alle moeilijkheden, te verwezenlijken, te
stellen
op een
veertig millia.rd.
Juist ‘dit nu doet deze inventaris niet scherp uit-
komen en hierdoor geeft hij zeer onvolledig de fiscale
inspanning weer, clie Frankrijk ivacht en die zijn oude
bondgenooten en gansch de wereld behooren te
kennen.
Het is inderdaad niet moeilijk, zich er rekenschap
van te geven – ell. dit hebben de samenstellers van
den inventaris ten onrechte ongenoegzaarn doen uit-
komen – dat deze inspanning reeds grooter
is
dan die
van Engeland en nog veel grooter gaat worden.
Ziehier liet bewijs:
Het. Britsche budget ‘beloopt nagenoeg £ 800 mi!-
lioen, viermaal het bedrag van v66r den oorlog en ge-
]ijkstaande, volgens den huidigen pondenkoers, met
ruim 10 milliard francs. Evenwel lcan men de fiscale
i.i•ispanning••van twee landen noch vergelijken door
een paniteits-koers tussehen beider geld aan te nemen,
noch door ‘den wisselkoers in rekening te brengen;
men moet hiertoe rekening houden met de werkelijke
offers der belastingsehuidigen, d.w.z. met de Icoop-
kracht van liet geld. Welnu, in Frankrijk zijn depnij-ren ongeveer verviervoudigd, terwijl zij in Engeland
zelfs nog niet verdubbeld zijn (180 tegen 100 in
1914); brengt men deze ,,koopkrachtspaniteit” in reke-
ning en stelt men dus het pond gèlijk met pl.m. 55
franes, dan blijkt de last, die het Britsche budget, dal:
nu wel zijn hoogtepunt schijnt te hebben bereikt, op-
legt, een 44 milliard franes te beloopen, niet veel hoo-
ger dan het aanstaand maximum van het Fransche
budget. Bedenkt men nu hierbij, dat het totaal der particuliere inkomens in Engeland werd en wordt
geschat op bijna het dubbele dier inkomens in Frank-
‘rijk, clan blijkt zoo duidelijk mogelijk de Fransche
fiscale inspanning (zoo vaak voor onvoldoende ui,tge-
kreten) van nu af aan bijna het tweevoud van die,
welke van Engeland zal wdrden gevraagd, te bedragen.
De discussie over de schulden der Geallieerden on-
derling wordt geopend in liet aangezicht van deze fei-
ten en men moet, van Fransch standpunt, beja.mme-
ren, dat het jongste officieel.6 document van het Mi-
nisterie van Financiën de objectieve gegevens voor
di.t vraagstuk niet met grootere duidelijkheid heeft
bloot gelegd.
Inderdaad, dit doeuent schijnt zich (na enkele vrij
vage opmerkingen over Engeland’s en Frankrjk’
fiscale inspanning) vooral ton doel te hebben gesteld,
een Fransche kapitaal-balans, in debet en credit,
0
• te maken, ten einde, ter geruststelling, .te doen uitko-
men, dat het actief het passief overtreft.
Ziehiei dit merkwaardig document:
56
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Januari 1925
Passif de l’Jtat.
Dette Publique.
Francs
Francs or
–
Dette interieure.
Millions
Millions
de francs
de francs
i)ette perpétuelle ou
long terme
149.395
Dette it court terme…………
37.174
Dette flottante
–
Bons dci Trésor
etdelaï).N..
61.500
–
Ddpdt de fonds
au Trésor
. . .
6.781
–
Avances de la
Banque de France
21000
Total
de la dette intérieure
277.850
73.550
Dette extérieure.
Dette
politique …………………….
Mémoire Méinoire
Dette
commerciale …………………
19.450
5.149
Dette viagère
Pensions de guerre
(
1
)
34.500
9.130
Pensions civiles et militaires
(
2
)
30.000
7.940
Comptes crediteurs
Acbèvement de la reconstitution des
Régions
libérdes
…. –
…………..
22.000
5.820
Compagnies de chemins de fer
(3)
520
140
Budget
des P. T. T.
(4)
………………
500
130
Capital correspondant aux charges miii-
taires
perinanentes
(5)
…………..
111.000
29.380 Capital
correspondant
aux
charges
des
services civils permanents(G) ……….
146.000
38.640
Capital correspondant aux dépenses civiles
et militaires non permanentes
(7)
..
18.500
4.890
Total
du Passif …………
660.320
174.769
Actif de l’Ëtat.
Domaine de l’1tat:
l3iens non susceptibles d’évaluation . . . . Mémoire Méinoi re
Propriétés affeetdes
f
des services publics.
9.400
2.500
Propriétés non affectéesdes servicespublics
1.250
330
Bois et ïorêts …………………….
5.300
1.400
Mines de la Sarre ………………..
1.400
375
Chemins de fer i) ………………..
70.000
18.520
Réseaux télégraphique et téléphonique
.
5.500
1.450
Liquidation des stocks
(
9
)580
150
Coinptes Debiteurs:
Créances de la Nation correspondant au
capital des impôts:
-Impôts permanents
(
10
)596.000
Einpôts non permanents
(11)
….
3.500
Total
599.500 158.680
Cré.aices sur 1’Allemagne:
Annuités flxes du plan Daves ……….
103.900
27.500
Annuités supplémentaires du plan Dawes Mérnoire Mémoi re
Créances sur les autres ltats ……….Ménioire Méinoire
Total de l’Actif …………
796.830 210.905
Valeur actuelle des annuités dues c la Caisse des pensions.
Capitalisation au denier
20
des pensions annuelles.
Annuités dues par l’Jtat au titre du fonds commun
pour les années
25 & 26.
Dépenses de premier établissement pour l’exercice
1925.
(5 & 6)
Capitalisation au denier
20
des dépenses annuelles.
Capitalisation au denier
10
des dépenses annuelles,
considérées comme le service d’uue créance rapidement ainortissable.
Valeur du capital qui, en
–
fin de coucession, reviendra gratuitement
A.
l’Etat; les obligations coutractées par
l’État
vis-It-vis
des Cies figurent au passif.
Montant des créances non encore encaissées au titre
de liquidation des stocks.
Capitalisation au denier
20
des rentrées annuelles.
Reste
It
recouvrer au t.itre de la Contribution extra-
ordinaire sur les bénéfices de guerre.
Deze kapitalisatie van schulden, van belastingen en
van eigenclemme.n, al clan niet bestemd voor den pu-
bi ieken dienst, is kinderEjk; het is nauwelijks noo-
cl.ig dit te bet-oogen.
Wil men den badgetairen toestand van een land be-
oorcieelen, dan moet men -kennen ‘s lands
jaarlijlcsche
lasten ; men lcani h erbij, als men vU, bij sommige dezer
lasten opmerken, dat zij de strekking vertoonec om
toe te nemen (clrter-stand in schuld) of ve1 om af te
nemen (militaire pensioenen). Maar het is van geener-
lei, belang om tot zoo fantastische schattingen over
te gaan als die mdn vindt door cle waarde van- vegdn
en kanalen, of zelfs d.ie van belastiigen, te kapitali-
scoren. Het lijkt wet of het Ministerie van Financiën
zich heeft laten inspineerea door die amateur-econo-
misten van een paar jaar geleden, die dachten dcii
koers van den ifanic te kunnen doen rijzen door aan te
toonen, 1dat het actief. van den F:ranschen Staat groe-ten was clan zijn passief.
Nog ernstiger is, dat de auteurs van de balans, die
aan den inventaris is toegevoegd, de a.tanuïteiten. vab
liet plan-Dawes hebben meenen te kunnen kapitalisee-
ren op 103.900 millioen francs, terwijl juist dle kern
van het plan-Dawes (dat storting in francs uitsluit
en voor de omzetting van mannen in francs het vraag-
stuk, vol van onbekenden!, van de wijze van overma-
ken aan de orde stelt) zich verzet tegen elke schatting
a priori van Duitschlan d’s betalingen.
Daarentegen hebben deze zelfde auteurs de ,,poiitie-
Inc’ schuld van Frankrijk aan Engeland en de Ver-
eenigde Staten pra memorie uibgetrokken, wat na-
tuurlijk aan •de overzijde van den Oceaan felle pole-
mtek heeft uitgelokt. Wei swaar kan men dezen vooi
–
zichtigen niemonie-post verdedigen met beroep op het
feit, dat hier geen precieze cijfers te geven. zijn, door-
dat, het vraagstuk van de schulden der Geallieerden
onderling nog niet •is geregeld. Maar wat hebben
Frankrijk’s bondgenooten -en vrienden aan deze f ie-
ticve balans, die vol is van problematische schattingen
en allerminst vrij van onvermijdelijke lacunes? Men
zou veel verstandiger hebben gedaan, scherp te- doen
uitkomen, hoe zware lasten de liquidatie van den Oor
–
log op de schouders der Fransche belastingschuldigen
gaat leggen.. Zij; clie tegenwoordig jegens een bevrien-
den staa.t staan op hun rechten uit verbintenissen,
aan gegaan onder dwang van oonlogsi.ioodweer, zond en
door een dergelijk nuchter betoog, vnijgehoitden van
alle moreele en politieke bespiegelirig over den aard
der oorlogsschulden van de geallieerden, misschien tot
nadenken zijn. gebracht.
.Ftoe dit zij, de inventaris bevat ten aanzien van
deze onderlinge schulden een en ander, dat waard is
onthouden te worden. Hij geeft een Èauwkeunig over-
zicht met-de nooclige toelichting, van alle schulden,
,,han delsschulden” en ,,politieke schulden”, die Frank-
rijk tijdens- den oorlog jegens zijn bondgenooten heeft
moeten aangaan. Het geheel beloopt – er is reeds
eenige schuld gedelgcl – 5149 millioen goudfranc
handeisschuld en 33Y2 milliard goudfranc politieke
mhuld, senien pl.m. 38Y2 milliard gôudfranc. In pa-
pier-francs kan men dit moeilijk ornrekcnen, want men kent de toekomstige wisselkoersen niet.
Herrievens volgt de staat der verval-bedragen van
Frankrijk’s bu itenlandsche ,,handelsschulden”, •d .w.z.
‘an clie schuld, welke buiten. de thesa.unieën van En-
-geland en van de -Vereenigde Staten is omgegaan.
Hetgeen volgt, nog niet -zdozeer uit den tekst zelf
van den inventaris, maar uit deh-ierboven in her:iniie-
ring gebrachte feiten, is hoogst ernstig. Frankrijk is,
in dIen aanvang, traag geweest niet het zich getroosten
van fiscale inspanning. Thans heef t het een last te
wachten, die op zijn best nog slechts on-beteelceneud
zal worden verlicht door de onzekera schadeloosstel-
lingen van het pian-Dawes. Dit resultaat behoeft
trouwens
1)
iet te verbazen : in 1914 had Frank-
rijk een budget van 5 milliard, toen met het Engel-
sehe wel vergelijkbaar; maar het heeft sindsdien, veel
zwaardere lasten te dragen gekregen, want zijn pan-
ticu.l i.cre inkomsten waren ongeveer cle helft lclei n er
(lan de Engeische, de oorlogskosten waren voor beide
landlen ongeveer even groot en Frankrijk alleen draagt
den last van den wederopbouw -der verwoeste gebieden.
De -gepubliceerde inventaris beoogde zonder twijfel
l;w-ee riool ei oden; het eerste was: vertrouwen te vcl-
ken in Frankrijk’s financieele toekomst; liet tweede
was: Franlcrijk’s cxcepl;.ionccl zware lasten in het
licht te stellen juist thans nu ee.n onvoldoend voorge-
i ichte openbare meening in de verbonden en bevrien-
de landen scherper wil gaan aandringen op een rege-
ling der schulden. l)eze twee doeleinden zijn roei-
21 Januari 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
57
Nature des Ernprunts
derèglement
1925 1926 1927
1928
1929
1
1930
Etats-Unis:
Emprunt S
o,
1920 ……….
Dollars 5.500.000 4.000.000 4.000.000
4.000.000 4.000.000
4.000.000
58.675.800
Emprunt
7i
oi
1921
9.000.000
4.500.000
4.000.000
4.000.000
4.000.000 4.000.000
6L630.200
Emprunt des 3 villes
,,
9.000.000
4.500.000 4.000.000
4.000.000
4.000.000
4.000.000
40.586.000 9.000.000
4.500.000
4.000.000 4.000.000 4.000.000
7.341.145
40.586.000 Reliquatdel’AngloFrench-Loan
9.000.000
4.500.000
4.000.000 4.000.000
4000.000
7.341.145
13.850 Cessions des
stocks …………..
Reliquat de l’etnprunt
5
0
/0.
9.000.000
4.500.000 4.000.000
4.000.000
4.000.000
7.341.145
2.110.000′
Angleterre:
..
Bons da Trésor
reinis
ii la
.
Livres
6.000.000
7.000.000
8.000.000 9.000.000
15.000.000
5.000.000
2.110.000
Banque (l’Angleterre
……..
Cession des stoeks auglais
.
,,
750 000 1.250.000 1.000.000
1.250.000 1.000.000
5.000.000 2.110.000
Stocks divers ……………..
,,
2.226.069
1.250.000 1.000.000
1.250.000
1.000.000
5.000.000 2.110.000
1[J.ollande…………………..
Florins 2.226.069
1.250.000
30.000.000
1.250.000
25.000.000
5.000.000
2.110.000
Piastres or
2.226.069
19.425.795
30.000.000
1.250.000
25.000.000
5.000.000 2.110.000
Pesos or
3.000.000
3.000.000
3.000.000 3.000.000
25.000.000
5.000.000
2.110.000 Argentine
………………….
Uruguay …………………….
Canada
…………………{
}3.000.000
230.000 3.000.000 3.000.000
25.000.000
5.000.000 2.110.000
Egypte ………………….
(
ég
ies
}1.000.000
1.000.000
3.000.000
3.000.000
25.000.000
5.000.000
2.110.000
lijk verecnibaar en het in de tweede plaats gendemde
blijkt niet het meest geslaagde deel van het program,
dat dc Minister van Financiën zich heeft gesteld.
Toch lijkt het weinig waarschijnlijk, dat de afwik-
keling van cle onderlinge schulden der Geallieerden
Frankrijk zeer zwaar zal kunnen belasten. Frankrijk
toch heeft zijnerzijds op zijn eigen hondgenooten een
vordering van 15 milliard francs, clie logisch moet
wordeii aangemerkt als ccii vordering van nagenoeg
.15 milliard goudfrancs, omdat de franc, toen de mees-
te dezer leeningen werden aangegaan, vrijwel nog zijn
gouciwaarde had. Bezwaarlijk zal men bij een alge-
mcciie regeling deze sehuldvorderi ugen van Frankrijk
buiten rekening icunnen laten. En daarenboven kan
men F:rankrijk moeilijk vrageo, aan zijn bonclgnctoo-
ten, mclér te betalen dan het zelf van Duitschland ont
vangen kan.
Men mag dus vermoeden., met een tikje ‘optimisme
misschien, .dat de algemeene regeling der schulden en
der schuldvorderingen, die uit dan oprlog .geboortig
zijn, voornamelijk zal neerkomen op veminderingen,
selirappi ngen en compeusatiën.
In. elk geval is het niet twijfelachtig, of Frankrijk
heeft den weg der u.iti n’deHjke afwikkeling van, zijn
oorlogs-uitgave’n met groote beslistheid ‘betreden.,
welke lasten hieruit ook voor zij.n belastingschuldigen
mogen voortvloeien. En tevens gaat meer en meer de
openbare meaning uit naar een politiek van geld-
stabilisatie, zonder welke het niet mogelijk zal zijn de laatste operaties van het huidig
tijdsgewicht
af te wik-
kelen.
‘
BERTRAND NOGARO.
J).E JONGSTE ONTWIKKELING DER COÖPERATIEVE
BEWEGING IN SOVJET-RUSLAND.
T.
:De heer Paul Oiber.g te Berlijn schrijft ons:
De ,,Verstaat.l.ichung” der coöperaties was een be-
standdeci van de’ sociaiisa.tie-politiek van liet ooriogs-
communisme. Toen dit in den aanvang van 1921 werd
prijsgegeven
en
de nieuwe economische politiek (Nep)
geproclameerd, her’zag de Sôvjet-regeering tegelijker-
tijd haar politiek t.o.”. de coöperati’es. In cle eerste
plaats verleende zij den iandbou.wcoöperaties een be-
langrijke mate van zelfstandigheid. Daarop volgde’ti
maatregelen om de werkzaamheden der andere coöpe-
.raties te vergemakkeiijlce.n. Lang’zam.erha’n:d werden cle
talrijke decreten uit clan
tij’d
van liet oorlogscommu-
nisme, wier doel was, op de werlczaaniiieden der coö-
peraties zoo nauwkeurig mogelijk toe te zien cii deze
ten gunste van den Staat te regelen, opgeheven. Aan
de coöperaties werd in vdidöeniden omvang crediet be-
schikbaar gesteld, terwijl voorts de omstandigheden ‘oor hen gunstiger werden geniaakt dan voor depar-
ticuliere ondernemingen. In het algemeen treedt in
de Sovjetwetgevin.g. van do laatste twee, drie jaren
uitgesprolcen de tendentie aan clan d’ag, de porspron-
Icelijke juridische en economische positie der coöpe-
raties te herstellen. In dit opzicht zijn de decreten
van 20 Mei en 22 Augustus 1924 over do consumptie-
en landbouwcoöperaties van liet grootste gewicht. Bij
het decreet van 20 Mei 1924 krijgt ieder burger het
recht, 1-id van een coöperatieve verbruiksvereeniging
te zijn. Voorwaarde hiervoor is liet kiesrecht voor de
Sovjets. Wie dit niet bezit mag geen lid eener coöpe-
ratie zijn. Het lidmaatschap is absoluut vrijwillig.
Hetzelfde is het geval met de aansluiting der coöpe-
ratieve verbruiksvereenigingen tot verbonden, even-
als het uittreden daaruit. Ook wordt de aansluiting
dezer verbonden bij den Alrussischen Ccii…alcoa Bond
aan hun eigen besluit overgelaten. Slechts voor de
vorming van dist.rictsbonden is goedkeuring van de
Centrale Organisatie der Coöperatieve Verhru.iksver-
een’igingen in de desbetreffende republiek vereischt.
Het minimum aantal leden eener’ verbruiksvareeni-
ging is bij decreet van 20 Mei op 30 vastgesteld. Is
het ]edenaantal geringer, dan moet de vereeniging
worden ontbonden. Het bedrag der stoting miig niet
meer dan 50 -kopeken bedragen en liet maxinnun voor
een aandeel is op 5 roehel vastgesteld. Noch het ge-
recht, noch de uitvoerende macht hebben liet recht,
deze aandeelen in beslag te nemen. De consumptieve vereenigingen nioeten overeenkomstig de wetten der
desbetreffende repoablieken geregistreerd, d.wz. i ci
liet handel sregi ster i neschreven worden. De statuten.
van liet Alrussisch Centraal Verbond van Coöpera-
ties nioeten door de Raden van Volkscommissarissen
der Sovjet-inie worden goedgekeurd. Aan de ver-
bruiksvereenigingen is liet recht verleend, niet alleen
te zorgen voor de consumtieve, ‘doch ook voor.
. de
andere economische behoeften hunner leden, evenals voor die van de andere bevolking. Dieriovereenkom-
stig heeft iedere coöperatieve organisatie het recht,
haar werkzaamheden niet slechts in haar district,
doch ‘in geheel Rusland uit te oefenen.
Deze bepalingen zijn alle ook vervat in de wet van
22 Augustus 1924, die de oprichting en bevoegdhe-
den der ]andbouwcoöperatie regelt: 1-let is derhalve
overbodig, hen hier te herhalen. Daarentegen ‘zouden
wij willen wijzen op de wettelijke forrnuleering van
de functies der lan.clbouwcoöpe.t-aties.
Deze, nl. coöperatieve vereen:igingen, karteis en ge-
meenteljke verbonden, mogen worden opgericht, oni:
a. gemeenschappelijk de l.andbouwproduetie en daar-
mede verwante bedrijven uit te oefenen; b. hun huis-houdingen met de benoodigde productiemiddelen, als
gereedschappen, zaa.igraan, meststoffe.n en. te vr-
zorgen; c. land.bouwjroducten te verwerken en af – te
zetten; d ..grondverbeteringen te doen piaais vinden;
gon’ieensohapelij’k machines, technische huipmid-
delen en gebouwen op te richten en aan to wenden;
andere maatregel.èii tot bevordering van den land-bouw té treffen.-
58
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Januari 1925
0p twee functies der ]andbouwcoöperaties moet
in het bijzonder gewezen worden, ni. op crediet-
operaties en werkzaamheden voor het belang der
voiksontwikkeEng. Wat het eerste aangaat, is het de
taak der coöperaties, cieposito’s. aan. to nemen,, voor-
schotten te verstrekken en
zich
met het verrichten
van, hétalingen te belasten. Wat de tweede taak aan-
gaat, deze zal hierin bestaan, onder de gemeenschap-pelijke contrôle van do Oom.missarissen voor Land-
bouw en Volksontwikkeling, kennis der landhuishoud-
kun.de te verspreiden. Dit zal nagestreefd worden
door lezingen, voord.racii ten, openbare bibliotheken,
tentoonstellingen, proefstations en. uitg-ifte van tijd-
schriften en andere publicaties.
Hieruit blijkt, dat de nieuwe wetgeving aan. de
landbouwcoöperaties groote bevoegdheden verleent.
Slechts één belangrijk voorbehoud schijnt ons echter
gerechtvaardigd. Er is trouwens in do Russische coö-
peratie-li.tteratuur reeds op gewezen, dat aan de land-
bouwcoöpëraties het recht verleend is, hun leden ook
consumptie-artikelen te leveren, wat eigenlijk tot de
taak der coöperatieve verbruiksvereenigingen behoort.
Een groot gevaar bestaat derhalve, dat tusschen de
landbouw- en. cons’umptiecoöperaties concurrentie ont
staat. Bovendien zijn naar onze rneeni.ng de land-
bouwcoöperaties niet opgewassen tegen de gecompli-
ceerde taak van. de – om hen
zoo
te noemen – uni.-
verseel e handel shuizen. Zuiver zakelijk, van bedrijfs-
standpunt beschouwd, zou derhalve specialiseering van
de functies der coöperaties rationeel zijn. De practijk
zal
zeker reeds zeer spoedig aantoonen, welke correc-
ties op dit punt moeten worden aangebracht.
Als een beteelcenend succes voor de Russisohe coö-
perati.e-beweging in den jongsten tijd is het decreet
van de Sovjet-regeering van 22 Juli 1924 te beschou-
wen, krachtens hetweik aan alle soorten coöperaties
het eigendom zal worden teruggegeven, dat hun in de
jaren 1918-4921 door national isatie werd afgenomen.
Weliswaar staat het decreet eeni.ge
uitzonderingen
toe. Zoo zullen bv. die voorwerpen niet worden terug-gegeven, die in op het oogeniblik functioneerende be-
drijven voor technische doeleinden worden aange-
wend of onontbeerlijk voor het bedrijf
zijn.
Ook moet
men zich voor oogen stellen, dat een wezenlijk deel
valt het onteigondo bezit ôf geheel versleten is, ôf zoo
lang gebruikt is, dat het niet hersteld kan worden.
Ondanks dee beperkingen moet de beteekenis van het decreet van 22 Juli ] 924 niet onderschat worden.; het
heeft het toch altijd den coöperaties mogeljk,ge-
maakt, hun materieelen toestand een igszi.ns op stevi.-
ger grondslag te stellen en – wat bijzonder belangrijk
is – het veranderde indirect het eigendomsrecht der
organisaties. Na de vroegere, slechte ervaringen mag
het decreet als een belofte van den Staat gelden, in de toekomst ten aanzien van. de coöperat.ies geen natio-nalisatie-pogingen meer te doen.
PAUL 0113E1o.
(Slot volgt).
BOEKAANKONDIGING.
Marine Policies.
A complete statement
of the law concerning contracts of ma-
rine insurance, by
W. H. Eidridge
B.A.:
2nd. cd. by 1-larry Atkins; Loudon,
Butterworth & Co.; 1924.
Dit boek maakt den iud:ruk van een buitengewoon
practisch handboek voor den aankomenden assura-
deur. Zooals het Engelsche handelsrecht gekend
wordt uit rechterlijke vonnissen, zoo geeft de schrij-
ver bij elke rechtsverhouding een reeks voorbeelden..
Dit verhindert het luwen van de belangstelling bij
liet lezen. De indeeling der stof is oorspronkelijk. Op
309 bladzijden (= elf hoofdstukken) zijn 63 bladzij-
dèn gewijd aan de Lloyd’s polis. Onder de bijlagen
zijn twintig bladzijden met clausules; een selectie uit
de bekendé verzameling van
Witherby.
De prijs van
het boek is niet goedkoop; maar ook als naslagwerk
is het doeltreffend ingericht en het zal dus zijn geld
wel waard blijken.
W. E. S.
ONTVANGEN :
T4Tegw?zer voor de Binnenscheepvaart,
uitgegeven
door het Ministerie van Waterstaat.. Verkrijg-
baar bij de N.V. Boekdrukkerij v.h. H. Born te
Assen. Prijs
f4.—.
Van dezen wegwijzer is in liet vorige jaar het eerste
deel, behandelende het noordoosten van Nederland, uitge-
komen.
He thans voltooide tweede deel geeft een beknopt over-
zicht der vaarwegen van Zuid-Nederland, zijnde het ge
deelte bezuiden de groote rivieren met inbegrip van den
Rijn, de Lek, de Nieuwe Maas en den Waterweg van Rot-
terdam naar Zee.
Het werk is ongeveér van denzelfden omvang als het
eerste deel en bevat
4
groote overzichtskaarten op 1: 100.000
en 26 schetskaartjes op 1 25.000 van de voornaamste
havens en scheepvaartcentra, benevens .3 uitvoerige regis-
ters, die het opzoeken van gegevens vergemakkelijken. Voor een deel der zeemonden wordt naar den ,,Zeemans.
gids” verwezen. Overigens bevat het werk een beknopte
beschrijving van all e wateren in zooverre bevaarbaar ook
voor kleinere vaartuigen, slechts onbeteekenende polder-
vaartjes, af wateringen, veenwijken uitgezonderd. Het werk
geeft het volledigste samenvattende overzicht der vaarwegen
van Nederland, dat er bestaat.
Het nuttig gebruik der overzichtskaarten wordt daardoor
verhoogd, dat uitsluitend de bevaarbare waterwegen daarop
zijn aangegeven en dat alle watergangen, die op de kaart
onderling ineen loopen; ook bevaarbaar met elkiinder in
verbinding staan.
De behandeling van het onderwerp is over ‘t algemeen
iets uitvoeriger dan in het eerste deel van den ,,Wegwijzer”.
Het derde en laatste deel van het werk, behandelende
de provinciën Utrecht, Noord-Holland benoorden de groote
rivieren, zal vermoedelijk over een jaar verschijnen.
De taak van den tussch,enhandel.
Rede uitgesproken
ter gelegenheid der elfde herdenking van de
stichting der Nederla.ndsche Hendels-Hooge-
school op 7 November 1924 door den Rector Mag-
nificus Dr. N. J. Polak. Haarlem 1924. De Erven F. Bohn.
La monnaic eI les phénonsènes ?nonétaires conte?npo-
rains
par Bertrand- Nogaro, Professeur A la
Facuité de Droit de l’Université de Paris. Paris
1924. Mareel Giard, Editeur.
Tnleiding tot de Landhuishoudkunde
door S. Koenen
Ii. in leven hoogleeraar aan de La.udbouw-hoo-
geschool te Wageningen, bewerkt door Dr. H. W. 0. Bordewijk, hoogleeraar aan de Rijksui-
versi,teit te Groningen. (Volksuniversiteits Bi-
bliotheek) Haarlem 1924. De Erven F. Bohn. –
Koloniale Politiek.
Rede, bij de aanvaarding van het
ambt van Buitengewoon Hoogleeraar aan de Ne-
derlandsche Handels-Hoogeschdol uitgesproken
den 19den November 1924 door Dr. E. Moresco. ‘s-Gravenhage 1924. Martinus Nijhoff.
ilfededeelingen van het iS’tatistisch Kantoor No. 15.
Statistische gegevens nopeus de geoogste en be-planto uitgestrektheden der voornaamste inland-
sche landbouwproducten over de jaren 1916 tot
en met 1922. (Depa.rtement van Landbouw, Nij-
verheid en -Handel). Weltevreden 1924. Lands-
drulckerij.
Tiitigkeit ‘und Bestrebungen des Internationalen Ge-
werlcschaftsbundes in den Jahren 1922 bis 1924.
(Të.tigkeitsbericht, Protokoil und Referate des
Wiener Kongresses, Bericht der Konferenz der
Internationalen Berufssekretariate and der In-
ternational.en Arbeiterinnenkonferenz). Amster-
dam 1924. In’ternationaler Gewerkschaftsbund.
Een bouwer aan den Staat
(Prof. Mr. Dr. J. Oppen-
heim
j)
door Dr. E. van Raalte (O’erdxuk uit
,,Vragen van den Dag”; Jaargang 1924, Afleve-
ring 11). Amsterdam 1924. S. L. van Looy.
21 Januari 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
59
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.
The Journa] of Political Econorny.
– Chicago, Augustus 1924.
J. A.
Bowie,
The British coat agreeinent;
S. E.
Beciceti,
Taxation in British Columhia;
W. R. Ccinip,
Agriculture and price stahilization. [1;
B. W. CtwrIc,
The Huterian communities. IT.;
A. J. Snow, Psycho-
logy in economic tlieory.
T d cm. – Chicago, October 1924.
C. L. .TLolnses,
The economic future of our agricul-
titre;
E. B. Cummins,
The Federal Reserve Bank
note;
C. 0.
,ii’uggles,
Rate regulation and fair return;
Al.
Naciler,
i’uropean curre.ncies and the gold stan-
dard;
E. A. Duddy, Au
experiment in teaching
methoci; 14
1
.
1.
Hing,
The single-tax complex analyzed.
De Socialistische Gids. – Amsterdam,
October 1924
bevat o.a.
–
Dr. 1?’. Th. v. d. Waerden,
De nieuwe tariefwet;
E. K”upers;
De zesde internationale arbeidsconferentie
te Genève;
Martina G. Krarners, Een nieuwé bijdragc
tot de beschouwing van het bevolkipgsvraagstuk; S.
1?.
de Miranda, Nog eens: Werkloozenzorg of armen-
zorg.
II dern. – Amsterdam, November 1924.
bevat o.a.:
J.
F. Anlcersnsit, Verouderd socialisme;
J. S.
i3artstra,
Het nieuwe instituut voor arbeidersontwik-
keling en de volksuniversiteiten;
J.
Gerritsz,
Inter-
nationale congresseu te Praag;
P.
Hiemstra,
Het
pachtvraagstuk en het rapport van de pachtcommissie.
Sociale Voorzorg. – ‘s-Gravenhage, Sep-
tember 1924.
Dr.
J.
Sanders,
Enkele opmerkingen over het be-
volki.ngsvraagstuk;
Prof. Dr.
J. A.
Veraart,
Nieuwe
beschouwingen over economische be:irijfsorganisatie.
The Geographical Journal. – Londen,
Juli 1924.
Dr. L. Noch,
North of Greenlan;
M. Terry,
From
East to West across Northern Australia;
D. Brunt
Chimatic continentahi’ty and oceanity.
Idem. – Londen, Augustus 1924.
0.
Pereira,
Peking to Lhasa;
G. T. McCaw,
The
proposed adôption of a standard figure of the earth;’
0.
Collingwood,
The Kogin Kogom Kloof.
Tijdschrift voor Economische Leo-
g r a p Is i e. – ‘s-Gravenhage, 15 Auguitus
,
1924.
Prof. Dr. H. Blinic,
Opkomst van den Joego-Slavi-
schets Staat en zijn economische beteekenis;
Mr.
J.
Boe-rendonic,
Trek-landarbeiders in en naar Frankrijk.
:[ d e m. – ‘s-G’ravenhage, 15 Sept.-15 Oct. 1924.
Prof. Dr. H. Blinic,
De petroleum-industrie naal
haar ontwikkeling, verbreiding, staatkundige en eco-
r.omische beteekenis.
–
D e in d i s c 11 e 0 id s. – Amsterdam, 1 Septem-
ber 1924.
G.
Nijpels,
De Indische oud-gedienden beneden den
rang van officier;
J.
R. Beversluis, Het
doel voor-
bijgeschoten.
1 d cm. – Amsterdam, 1 October 1924.
A. T. H. Winter, In
Memoriam Luitenant-Generaal
W. R. de Greve;
N.
J. van Anroo,
Financieele misère,
bezpiniging en bu±eaucratie;
J.
van 4cr Scheer,
Mijne
herinnringen aan de Tjilegontroebelen in 1888.
Ed e m. – Amsterdam, 1 November 1924. –
S.
Kalf,
f,
Een Indische gedenkdag;
G.
Nypels,
Naar
aanleiding van de brochure ,,Nationale ontwapening
of voiksverdelgiiig” van Prof. Dr. D. ‘van Embden;
N. J.
van Anroo,
Financiëeie misère, bezuiniging en
bureaucratie;
C.
H. Hazevoet,
De tijdrekening dei
Chineezen.
OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN.
(In Guldens).
ecern er
-‘
Sedert
Januari
Overeen-
komstige
1924
periode [923
Directe belastingen. (Irondbelasting
4)
4
17.988.990
16.684.213
Personeele belasting ..
1.707.711
24.344.305
21.808.214
Inkomstenbelasting’ ..
5.082.530 96.286.819
102.036.819
Dividend- en tantième
belasting ……….
660.881
15.] 18.887
17.521.421
Vermogensbelasting
860.155 12.229.084 11.725.805
Accijnzen.
2.796.346
38.155.217
40.327.359
492.335
2.339.461
2.031.387
4.914.281
48.718.710 50.981.941
119.051
1.704.107
1.423.257 714.365
8.986.608
5.142.848 909.825 9.586.621
10.286.905
Tabak ……………
1.414.861 16.530.114
16.220.981
Belast. op speelkaarten
11.879 107.007
88.633
Indirecte belastingen.
11.594.215
2
18.749.568
17.328.260
Suiker
……………
Wijn ………………
Registratierechten ….
1.925.817
23.226.593
18.686.957
Gedistilleerd ……….
Zout ……………..
4.391.898 48.456.749 49.338.135
Bier
……………..
Geslacht
………….
Invoe-rechten.
‘
3.372.432 35.745.976 35.198.864
Gouden en zilver. werken
Zegelrechten ……….
75.807
938.706 918.969
Essaailoon ………..
80
1.037
1.138
Successierechten ……..
Belasting …………..
368.249
4.199.242 3.449.897
97.030
..
737.225 660.273
Mijnen
………………
443.512 3.173.814
3.112.404
Statistiekrecht
………..
.
24.337
–
663.096
666.432
Domeinen
……………
Staatsloterij
………….
Jacht en vi8scherij
2.973
264.672
254.089
366.559 3.673.743
2.970.583
32.407.129
431.926.351
428.865.784
Loodsgelden
………….
Totaal
………..
47.043 5.300.031
–
32.454.172
437.226.382
428.865.784
Ilijwielbelasting
……….
Totaal-Generaal
. –
Is
.L-…
e
‘)7 (Vi’)
v,,,,
-) ,I_LIVL
JUUCS UC51CJ
,
JCSL
1
.J
1£
5
!&&.
r
.
nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten, enz.
(Béursbelasting).
21
Idem
[3.547.657.
3)
Idem
fZ.994.7Ol.
41
In de maand December pleegt de einduitkeering van
de bemalingsbelasting en van de provinciale en Gemeente-
opcenten betreffende den loopenden dienst plaats te hebben,
welke ten gevolge van den achterstand op dit middel, de
opbrengst over de maand December ditmaal overtrof.
HEFFINGEN VOOR HET LEENINOFONDS
1914.
ecein er
1
Sedert
Januari
1924
Overeen-
komstige
periode
1923
Verdedigingsbelast. la 257.893 3.635.102 3.516.267
Verdedigingsbelast. Ib
1.144.929
11.579.329
12.428.076
Verdedigingsbelast. II 2.863.712 28.318.488 29.301.569
Opcenten:
–
Grondbelasting 4)
4
3.622.552
3.351.053 Personeele belasting
540.999
4.939.400
4.363.333
Inkomstenbelasting
3.232.100
30.313.941
31.144.303
Vermogensbelasting
214.880
3.033.184
2.930.593 Dividend- en tantième
218.091
4.989.233 5.782.069
559.269
7.631.043 8.065.472 467.892
406.277
belasting ………….
Suiker …………….
Gedist.(binn.-enbuitl.)
.91.428
4.871.871
5.098.194
Wijn
……………..98.467
Zegelrechtvanbuitl.eff
20.399
340.206
393.624
Totaal 9.642.167
103.742.241
106.780.830
D111N.5 1i’ V5’D1t1NLl 111JJ.
JJ1
i)u11LIwvv’JrI.l
OMSTANDIGHEDEN.
–
D
b 1924
– Sedert
ecem er
1Januari1924
Oorlogswinstbelasting
269.710
1
1.240851
SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND-, PERSO.
NEELE, INKOMSTEN- EN VERMOGENSBELASTING’
SEDERT 1 JANUARI
1924.
Dienstjaren
Grond- belasting
Personeele
belasting
Inkomsten-
belasting
i
Vermogens-
belasting
1919120.
– .
– –
258
1920121
–
–
1.909.612
2.437
1921/22
16.365
438.492
8.248.005
‘
14.205
1922/23
127.767
1.941.878 15.090.858 91.112
1923/24
3.055.050 2.355.343 48.212.813 5.914.920
1924/25
14.789.808 19.608.591
22.825.531 6.206.152
Totalen ,..
17.988.990 124.344.304
1
96.286.819
1
12.229.084
60
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Januari 1925
HANDELSBEWEGING OVER DE MAAND NOVEMBER 1924
(volgens de groepen der naamlijst van goederen, opgesteld door het Cntraa1 Bureau voor de Statistiek.)
Invoer
11
Uitvoer
Saldo Invoer Saldo Uitvoer
–
Groepen
.11
Gevicht
Waarde
Gewicht
Waarde
Gewicht
Waarde
Gewicht
I
Waarde
T Dieren en dierlijke
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
18.178.320 10.699.576 73.456.681
42.843.071
– –
55.278.361
32.143.495
II Plantaard.
voort-
362.312.652
66.098.088
374.317.779
24.101.480
–
41.995.608
12.006.127
–
lIla Mineralen,metalen
..
1.294.272.362
brengselen …….
…..
en niet in andere
producten
…………
groepen
opgeno-
men fabrik. daarv.
33.432.797
472125.407′ 10.840.593′
822.146.955 22.592.204
–
–
111h Gouden en zilveren
munt en muntmat
–
861
501.244
29.199
.10.564.279
–
–
28.338 10.063.035
IV Meel en meelf abri-
31.756.838
6.143.157 39.219.066
7.474.503
–
–
7.462.228.
1.331.346
V Chemische produc-
katen ………….
ten,
geneesmidde-
len, verfwaren en
kleurstoffen
35.118.547
5.503.294 9.784.632 4.153.336 25.333.915
1.349.958
–
–
VI Olie,hars,was,pek,
teer en distillatie-
productenvanteer;
–
fabrikatenvan deze
stoffen, n.ag
68.698.191.
11.614.17
30.955.876
2
12.083.768
2
37.742.315
– –
–
469.594
VII Houten fabrikaten
van hout en derge-
ljke stoffen; meu-
belen v.a.s.
……
230.340.357
15.773.099 8.159.475
1.024.819
222.180.882
14.748.280
–
VIII Huiden, vellen, le-
..
der, lederwerk en
schoenwerk
2.802.612
5.196.863
2.921.372
5.341.052
– –
118.760
1.44.189
IX Garens,
touw en
touwwerk,weefsels
–
en stoffen, kleede-
ren en modewaren
8.556.692 23.754.825
5.650.715 15.948.095
2.905.977 7.806.730
–
–
X Aardewerk, porse-
lein,
pottenbak-
kerswerk,
gebak-
ken steen en andere
kunststeen …….
64.412.844
1.725.039
8.092.344
825.904
56.320.500
899.135
–
1.273.111
3.618.280
858.742
2.015.424
414.369
–
–
..
2.757.697
24.684.231
3.585.767
– –
17.700.154
828.070
XIII Voedings-
en ge-
XI
Glas
…………..5.633.704
notmiddelen,
niet
.
5.700.749
X.II
Papier
…………6.984.077
genoemdindegroe- pen 1,11, IV en VI
15.537.427 59.239.941
19.750.926
–
23.539.192
4.213.499
X.IV Rijtuigen, voertui-
gen, vaartuigen en
luchtvaartuigen
6.934.306
3.331.962
1.821.705
2.301.310
5.112.601
1.030.652
–
–
XV Andere
goederen
.
dan gebracht onder
de groepen
1 tot
14.785.154
11.241.659
8.201.952 2.008.341
6.583.202
–
–
48.227.91011
–
–
2.184.953.112 218.127.507
1125318.362
169.899:597
1.059.634.7501
en met XIV ……13.250.000
Totaal ……..
Elandelsbew. zond. goud.
en zilv. munten munt-
mat. (groep Ilib)
2.184.952.251
217.626.263
1125289.163 159.335.318
1.059.663.088
58.290.945
–
–
OVERZICHT van de waarde van den In- en Uitvoer voor elke maand van het loopende jaar en de drie
daaraan voorafgaande jaren, met uitzondering van gouden en zilveren munt en muntmateriaal, in guldens.
Invoer
.
.
Uitvoer’)
Maanden
1921 1922
1.923
1924
1921
1922
1923 1924
214.136.278
152.495.668
173.045.849 177.566.065
115.835.310
86.106.447 91.487.819
116.522.007
Februari ……..
170.369.270 152.353.594 162.189.535 185.223.874 120.956.498 84.204.248
94.601.855
125.465.290
213.830.220
180.328.763
165.440.620
186545J60
107.204.662 112.879.875 106.977.347 131.906.705
.
.
.
.
195372.602
167.451.702
169.639.064
189.679.735 108.819.697 92.729.841
97.005.415
136.430.618
168.114.951 194.080.257 160.129.701
218.738.134
93.818.710
108.423.679 104.128.702 135.517.501
Maart ……….
April …….
Mej
…………
Juni
………
188.559.719 150.899.735 159.533.444
188.746.940 120.815.908
100.680.880
97.860.255
110.783.833
Januari……..
Juli
………..
170.674.007
103.863.700 157.464.022
198.162.017
105.420.129 104.572.575
95.693.919
134.417.411
Augustus
186.640.179 178.807.927 150.975.066 174.016.738 142.544.083
99.442.892
107.933.082
137.772.584
September
– – .
197.271.439
..
..
164.616.506 166.474.283
189.646.172
135.749.765
115.612.131
127.720.569 162.791.232
October …….
179.043.171
186.643.442
192.923.258
218.062.389
114.694.641
112.003.008
125.848.400 173.486.508
November
…..
–
175.806.364
172.295.111
176.660.045 217.626.263 106.623.879 104.350.396 126.123.548
159.335.31.8
Tot. Jan./Nov.
2.060.218.200
..
..
1.863.836.405
1.834.474.887
2.143.953.287
1.272.483.282 1.121.005.972
1.175.380.911
1.524.429.007
December …..
180.000.903
163.762.355 174.750.818 97.115.318 100.225.239 127.839.691
Totaal
.. ..
..
0.219.103
2.027.598.760 2.009.225.705
.
1.369.598.600
1.221.23fF1
1.303.220.602
1) Hieronder, zijn niet begrepen de bunkerko1n en bunkerolie vnor Ned. schepen.
21 Januari 19.25
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
Ned. (Disc. Wissels. 4
15Jan.’25
Zwits. Nat. Bk. 4
16Juli’23
Bk.Be
1
.B
1
nn.Eff.
4415 Jan.’25
N.Bk.v.Denem. 7
17Jan. ’24
Vrsch. inR.C.
5415 Jan.’25
ZweedscheRbk 54
8Nov.’23
Javasche Bank . ..
4420 Oct. ’24
Bank v.Noorw. 6
26Nov. ’23
Bankvan Engeland 4
5Juli’23
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbk. 10
29 Dec.’23
slowakijë… 6 27
Mei ’24
Bank Y. Frankrijk 7
11Dec.’24
N. Bk.v.O’rijk. 13
6Nov. ’24
Belgische Nat.Bnk. 6
14Feb. ’24
N. Bk.v. Hong.
l218Bept.’24
Fed. Res. Bank N.Y. 3
8Aug.
1
24
Bank v. Italië.
5411 Juli ’22
Bank van Spanje.. 5
33Mrt. ’23
Z.-Afr.Res.bnk 5
OPEN MARKT.
1
Amsterdam
LondenBerlijn
1Vew
York
Data
1
Part. 1
Part.
1
Prolon-
1
disconto Part.
8
S
r
C
t
Cail-
i
disconto
1
I
‘ mnd.l
maney’)
17 Jan. ‘25234
2%
313116
–
‘/8
3%_3%
12-17 J. ’25
21/
2
_2%
2%-2%
3H-/8
–
3ij8
3-4
5-10
,,
1
25
234
2′., _3%
384
7/
–
2-33%
29D._3J.
1
25
3%
3% …4%
3
“/i&4
–
311
e
4-5
.14-19 J. ’24
–
4%
‘
35j1-
–
–
4-5
15-20 J. ’23
3’/8-%
3%_4
2hIK
– –
20_24Jli’14
1/*-‘/,6
2%_334
234
21/_%
–
184 _2%
1)
Koers
v.
16 Jan. en daaraan voorafgaande weken tjm. Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLANII
Data
1 New
Londen 1 Berl/jnI
I
Parfs lBrussel1Batavia’)
1
York)
1
1
) 1
13 Jan. 1925
11.82
58.92
13.244
12.40
99%
14
»
1925
2.47
18
116
11.804
59.02
13.22 12.36
99%
15
,,
1925
2.4734
11.854
58.974
13.30 12.42
99%
16
,,
1925
2.47%
11.83
58.95
13.39
12.464 99%
17
1925j
–
11.84
59.-
13.3’4
12.43
99′.
19
1925
2.473%
11.854
58.974
13.45
12.50
993/
Laagsted.w.’)
2.47%
11.7i’4
58.80
13.20
12.33
99
Hoogste d.wl)
12 Jan. 1925
2.48
1
1
8
2.47’3/,
11.864
11.884
59.05
59.-
13.52
13.334
1
12
.56
100
12.49
5
,,
1925
146%
11.744
58.70
13.23 12.274 9934
Muntpariteit
2.48
12.10
59.26
48.-
48.- 1100
8)
Noteering te
Amsterdam.
8*)
Noteering
te Rotterdam.
1)
Particuliere
opgave.
– 1
%Veenen t Praag
1 Boeka-1
Milaan Madrid
Data
1
s
‘
erTzd
L
*)
‘
rest’)
13 Jan.
1925
1
47.80
0.0035
7.45
1.274
10.35
34.974
14
,,
1925
47.75
0.0035
7.44 1.274
10.264
34,95
15
,,
1925
47.70
00035
7.44
1.274
10.084 35.05
16
,,
1925
47.70
0.00344
7.44
1.28
10.09
34.024
17
,,
1925
47.7234
0.0035
7.42
1.274
–
–
19
,,
1925
47.80
0.0035
7.44 1.274
1
10.25
35.05 34.85
Laagste d.wl)
47.60
0.00344
7.39
1.22
4
9.92
Hoogste d.w’)
47.90
0.00354
7.47
1.324
10.42
1
35.10
12 Jan. 1925
47.80
0.0035
7.45
1.274
10.434
35.15
5
,,
1925
48.10
0.00344
7.43
1.25
10.41
34.50
Muntpariteit
48.-
50.41
50.41
48.-
48.- 48.-
8)
Noteering te
Am8terdam.
*8)
Noteering
te Rotterdam.
1)
Particuliere
opgave.
D a
Stock- holm
8
)
Kopen-
hagen)
Oslo
)
for!’)
Buenos.
Aires
1)
Mon-
treal
1)
13 Jan. 1925
66.75
44.10 37.85
6.22
99
2.468/
s
14
1925
66.75
44.05
37.65
6.224
987j
2.47
15
,,
1925
66.80 44.10
37.80
6.21
99%
2.47%
16
1925
36.80
44.30 37.80
6.24
991/
2.47
17
1925
66.80 44.25
37.80 6.23
99
1
/8
2.46%
19
1925
66.80
44:10
37.80
6.23
99%
2.47
Laagste d.w
1
)
66.60 43.85
37.50
6.18
9834
2.46%
Hoogste d.wt)
66.85 44.30 37.90 6.26
100
2.47%
12 Jan. 1925
66.80
44.20
37.95
6.20
991/8
2.47
5
,,
1925
66.45
43.60 37.40
6.20
99 2.4534
Muntpariteit
66.67
66.67 66.67
48.-
105
2.48
8) Noteering te Amsterdam.
8*)
Noteering
te
Rotterdam.
1) Particuliere opgave.
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
/3
t
a
Parijs
Berlijn
Amsterda
(3 per
£)
(3
p.IOOfr.)
($p. JOOMIC)
($p. 100 g
13 Jan.
1925
4,76%
5,35
23,80
40,38
114
1925
4,77w
5,35
23,80
40,36
15
,,
1925 4,78%
5,38
23,80
40,34
16
1925
4,76%
5,39
23,80
40,36
17
1925
4,77o/
8
5,40
23,80
40,35
19
1925 4,77y,
5,40
23,80
40,34
6 Jan.
19251
4,7612
5,39
23,81 40,57
rvluntpariteit … 1 4,8667 1 19,30
1
23,81% 1
40s/
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
3
Jan.
10
Jan.
1924
1925
1
12117
Jan.
‘2517
Jan.
LaagsteHoogste
1925
Alexandrië …
Piast. p. X
9725/
97
15
1,
9731,
979i,,
97651
.’Bangkok …
Sh. p. tical
1/10ij
1/101/,
1
1
10
‘/8
1/101
8
1110I,
B. Aires’)
d. p. $
461j
457/2
4515
/
5
/8
Calcutta
..
Sh. p. rup.
1163/82
1/5
81
/
2
1I5131
1/61/
33
1/5t5/
16
Constantin. .
Piast.p.
875 875
870
885
87734
Hongkong ..
5h. p. $
2/3
16
/
1
2141/
1
2137/
5
2/4%
2141j
Lissabon 1) ..
d. per Mii.
213/
12
2
13
/
32
2s
27
11
213
/2
per $
26
26
25 27
26
Montevideo
1
d. per $
5034
497/
s
4934
5031
50%
Montreal
-.
$ per £
.
. per Mil.
4.76s/
8
4.8 0
T
7
w
4.76
T
P
U
4.81T’9
4.7884
Mexico ……d.
R.d.Janeiro
1)
5291
531,
5
7
i
6
1
/
1
516f,
Shanghai
..
Sh. p. tael
3,13,
312
3/13
:412k
a/28/,,
• Singapore
.
id. p. $
2141,
214′..
2
‘i
214
7
/
33
2’43/,
Valparaiso
2
).
peso p. £
40.70
4081)
4090
41.7u 41 50
Yokohama …
8h. p. yen
1 734
Ls7
7
/,
1i78/
1
I/77i,,
1 7111
* Koersen der voorafgaande
dagen.
1)
Telegrafisch
transfert.
‘)
90 dg.
ZILVERPRIJS 1)
GOUDPRIJS
8)
Londen
N.Yorkz)
Londen
12Jan.
1925. .
329/
697/
s
12Jan.
192..
86111 13
,,
1925..
323j
68%
13
,,
1925..
8711
14
,,
1925..
3234
6834
14
,,
1925..
87/8
15
,,
1925- 328/,
6834
15
1925..
87,1
.16
1925..
32
1
/8
684/
8
‘
16
1925..
8712
17
,,
1925..
32
6
/
jo
88sj
17
1925..
–
19Jan.
1924..
3334
627/
8
18Jan.
1924..
9715
20Juli
1914..
24
15
/
1
541j
20Juli
1914..
84110
1) p. oz
stand.
2)
Foreign silver.
3)
p.
oz. line.
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
De Minister van Financiën maakt bekend:
Vorderingen
t 12
Januari
1925 1
19 Januari 1925
Saldo bij Nederi. Bank..
f
–
f
2.206.339,61
,Saldo bij botaalmeesters.. ,, 6.475.153,81 ,, 6.689.411,87
Voorschot op uit. Dec. 1924
aan de gemeenten op
voor haar door Rijk te
heffen gern. iuk.bel. en
opcentenopRijksink.bel.
,, 79.537.424,-
,, 75.914.262.36
Voorsch. aan de koloniën
,,
11.456.674,83
11.518.605.17
Voorsch. a. h. buitenland
,,217.237.576,20 ,,217.533.475,88
-Daggeldieeningen
tegen
onderp. v.sehatk.papier
,,
1.000.000,_
3.000.000,-
Voorsch.doordeNed.Bank
f
3.533.524,36
1f
–
‘Schatkistbilj. in omloop’)
,,l 74.630000,-
,,1 73.861.000,-
Schatkistprom. in omloop ,,116.760.000,-
,,1 16.760.000,-
Waarv. direct bij Ned. Bk.
Zilverbons(met inbegripv.
de bedragen bij de betaal.
meesters in kas) …….
,, 22.287.284,-
22.409,403,50
Door den Postch.- en Giro.
.
dienst in ‘s Rijks Schat.
kist
gestort ………..
,, 33.435.095,86 ,, 31.058.899,89
1) Waarvan
f
37.056.000 vervallen
op of na 1 April
1977.
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Minister van Koloniën maakt bekend
t
10 Januari 1925
1
17
Januari1925
Voorschot uit ‘s Rijks
k
.-I
as aan N… … ….
f
1.298.0001-
f
1.366.000,-
md. Schatk.prom. in omi.
,, 70.000.000,
70.000.000,-
Muntbiljetten in omloop
,, 38.893.000,-
38.420.000,-
Ten voordeele v. N.-I. ge.
boekt beleggingsgeld v.
h. N.-I. muntfonds
»
6.322.000,-
,,
6.322.000,-
Totaal
fll6.5l3.000,_
1 fll6.iOS.000,__
Tegoed v.N.-I.bij Jav.Bnk
,,
1.244.000,-
,,
3.650.000,-
In
‘s lands kassen
……
,
–
,, 41.879.000,-
62
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Januari 1925
S
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 19 Januari
1925.
Activa.
Binnenl.Wis-fHfdbk.
p
49.100.293,83
sels, Prom., Bij bnk.
25.406.822,22
enz.
in disc.! Ag.sch.
42.491.006,64
f
116.998.122,69
Papier o.h. Buiteni. in disconto
… …
..
–
Idem eigen portef.
.
f
124.430.723,-
Af :Verkocht maar voor de bk. nog niet afgel.
”
–
124.430.723,-
Beleeningen mcl.
vrsch.
Hfdbk.
f
68.560.186,29
in rek.-crt.
Bijbnk.
13.689.531,43
op onderp.
Ag.sch.
,,
74.818.215,08
f
157.067.932,80
Op Effecten.
.-. .-. ..
f
154.839.632,80
OpGoederenenSpec.
,,
2.228.300,_
157.067.932,80
Voorschotten a. h. Rijk_.
..
.
._ ..
.
…..
,,
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
…
…
f
56.283.845,-
Muntmat., Goud
,,
448.315.620,69
f
504.599.465,69
Munt, Zilver,
enz..
13.558.178,28
Muntmat., Zilver
Effecten
518.157.643,97
Belegging Res.fonds.
f
5.654.306,46
id. van
‘
v. h. kapit.
3.998.982,13
9.653.288,59
Gebouwen en Meub. der Bank
..
,,
5.212.500,-
Diverse rekeningen
,,
94.496.854,51
f
-1.026.017.065,56
Passiva.
Kapitaal
f
20.000.000,-
Reser’efonds
….
,,
5.655.237,53
Bijzondere reserve
… …….
8.235.000,-.-
Bankbiljetten in omloop….. ..
…. -_ .. ..
-913.762.915,- Bankassignatiën in omloop……………
1.611.247,35
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f
3.296.309,72
saldo’s:
‘l Anderen
,,
56.279.596,72
59:575.906,44
Diverse rekeningen
17.176.759,24
f
1.026.017.065,56
Beschikbaar metaalsaldo
.
f
322.719.259,37
Op de ba8ia van
‘
metaaldekking….
.
157.729.245,61
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.
,,
1.013.596.295,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Data
Goud
I
Zilver
I
Circulatie opeischb. Metaal- lkings
i
schuldenj saldo
perc.
19 Jan. ‘25504.599 13.558
913.763 61.187 322.719 53
12 :
’25 504.523 13.104
931.565 58.270 319.201 52
5
,,
’25 504.578 12.520
954.979 43.750 316.880 52
29 Dec. ’24 504.613 12.619
935.446 60.745 315.518 52
22
’24 504.621 12.991
925.171 71.804 317.734 52
15
,,
’24 504.632 12.736
935.256 74.635 314.899
51
21 Jan. ’24 581.753 8.265 1.018.817 26.995 380.233 56
25 Juli ’14 162.114 8.228
310.437
6.198 43.521
1
) 54
Hiervan
Papier
Data
]’T’t”‘
bedra
Schatkist- Belee-
ophet
iscont’ promessen ningen
buiten-
– e e
0
5
rechtstreeks
•
land
nin gen
19 Jan. 1925 116.998
–
157.068 124.431 94.497
12
1925 120.704
–
160.254 125.515 99.159
5
1925 123.285
–
177.175 113.109 101.939
29 Dec. 1924 119.683
–
171.775 112.036 97.068
22
1924 123.377
–
162.971 112.626 101.153
15
1924 134.386
7.000 163.335 90.046 126.115
21 Jan. 1924 229.028
20.000 155.694 25.218 66.265
25 Juli 1914 67.947
14.300
61.886 20.188
509
i) Op de basis van
2/5
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
________________
Metaal
Circu-
latie
Andere
opeischb.
I
–
schulden
Discont.
I
Div. reke-
I
ningen’)
13
Dec.
1924-
1.063
1.543
881
1.059
531
6
,,
1924..
1.064
1.664 825 1.059
567
29 Nov.
1924..
1.096 1.659 1.907
1.046 512
22
1924..
1.097 1.502
1.051 1.031
534
15
1924..
1.092 1.515 1.004 1.037 526
15
Dec.
1923…
1.144
1.671
697
1.169 535
5
Juli
1914-
645 1.100 560
1
735
396
aiuitpost uer acilva.
JAVASCHE BANK.
TooI.naamste posten in duizendeii guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulafje
Andere
opeischb.
schulden
Beschikb.
metaal-
–
saldo
17Jan.1925
18.750
280.500
100.000
109.650
10
1924
186.500
283.500
.91.500
111.400
3
1925
186.500
280.500
88.000
112.800
13 Dec. 1924
281.141
101;594
110.432
133.280
52.95
6
,,
1924
133.637
54.444
281.401 114.906
109.616
29Nov.1924
134.037
54.671
276.701
113.471
111.357
22
,,
1924
159.079
54.816 977.971 109.708 137.048
19Jan.1924
149.419
62.928
262.298
91.82
142.322
20
,,
1923
155.957 57.519 261.801
103.666
141.049
25 Juli 19141
22.057
31.907 110.172 12.634 4.842
2
Data
_____________
1
Dis-
conto’s
1
N.-lnd.
betaalb.
1
Belee-
1
ningen
1
Diverse
reke-
ningen’
kiflgS-
percen-
tage
17Jan.1925
.
137650
49
10
,,
1924
138.770
50
3
1925
.
138.520
.
”
56
13Dec. 1924
75.430
49
2.626
1
16.263
1
81.701
6
,,
1924
35.059
1
15.664
92.230
74.349
47
29 Nov.1924
34.859
1
17.056
95.768
63.085
48
22
,,
1924
34.749
1
17.454
1
94.065 36.818
55
19Jan.1924
35.621
21.241
78.982
30.739
60
20
,,
1923
36.040
1
30.156
1
78.848
23.542
58
25 Juli 1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
1)
Sluitpost activa.
)
Basis
2J
metaaldekklng.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bjvoeging der Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.
Data
Metaal
tCirculatieV
Currency_Notes
Bedrag
I
Ooudd.
I Oov.
Sec.
14 Jan. 1925
128.569
126.133
287.110
27.000
238.312
7
,,
1925
128.564
127.563
293.022
27.000
244.471
31 Dec.
1924
128.560 128.296
295.025
27.000
248.111
24
1924
128.524 129.752
302.095 27.000 255.127
17
,,
1924
128.512
125.504
298.642
27.000
251.432
10
–
1924
128.504 124.445
290.879 27.000
245.588
16 Jan. 1924
128.071
125.158
281.987 27.000
237.689
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
–
–
Data
1
Gov.
t
Other
1
Public
1
Other
Reservel
1
Dek-
kïngs-
Sec. Sec.
Depos. Depos.
1
npr,
1
14 Jan.’25 50.979
74.386 11.859 117.866 22.1811 171,
7
,,
’25 51.665
75.657 12.912 117.170 20.751 1571 31 Dec. ’24 88.580 103.600
8.511 165.779 20.014 11,5
24
’24 41.920 83.590 14.852 111.280 18.522 14,61
17
’24 42.040 72.398 10.557 108.751 22.758 19
10
’24 57.042 72.740 10.039 125.697 23.809 17,5
16 Jan.’24 48.942 69.639 13.945 109.295 22.663 18,39
22 Juli ’14 11.0051 33.633 1 13.735 42.185 29.297 52s,
1) Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Yo6rnaamste posten in millioenen franes.
Waarv.
Te goed
Buit. gew.I
Schat-
1
Wi5-
Data
Goud
in
htt
Zilver
in het
voorsch.
1
kistbil-
1
sels
buiten!.
–
buitenl.
ajd. Staat
letten
‘)I
1Jan.’25
5.545
1.864
304
573
21.500
4.890
5.981
8
,,
’25
5.545
1.864
304
573
21.700
4.885
5.946
2
’25
5.545
1.864
306
509
21.800
4.877
5.914
25Dec. ’24
5.545
1.864 306 570
22.600
4.872
5.241
18
,,
’24
5.545
1.864
305
570
22.400
4.867
4.900
17Jan.’24
5.541
1.864
297 579
22.800
4.596 3.587
23 Juli’14
4.104
–
639
– –
–
1.541
Waarvan’
Uitge-
Belee-
ie
Rekg. Courant
_____________
Data
op
het
buiten!.
stelde
1
Wisseis
ningen
Circu!at’
Parti-
•eren
Staat
15Jan.’25
21
8
3.012
1
40.797
1.978
15
8
’25
23
9
3.075
40.831
2.239
15
.2
1
25
24
9
2.939 40.885
2.614
12
25Dec.’24
21
9
2.930
40.604
1.959
14
18
,,
’24
26
9
2.922
40.518
1.970
17
17 Jan.’24
27
13
2.484
38.678 2.569
20
23Juli’14
24
–
718
5.911-
943
400
1) In disc, genomen wegens voorsch. v. d. Staata. buitenl. regeeringen.
21 Januari 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Devlezen
Andere
r a a
OU
d
bij bui-
als goud-
wissels
Belee
tenl. circ. dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques
7 Jan. 1925
780,6
198,7
260,2 1.883,5
8,2
31 Dec.
1924
759,6 207,1
253,2
2.064,1
17,0 23
1924
717,6
216,5
239,2
1.959,8 24,2
75
.
1924
696,2 230,6
232,1
2.079,0
17,2
6
1924
696,1
235,3
232,0
2.169,6
8,1
29 Nov. 1924
695,5 240,0
231,8
2.290,2
18,6
23 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9 50,2
Schuld
Data
Effec-
Diverse
Circa.
Rekg.-
Diverse
aan
ten
A.ctiva
3
)
!otie
Crt.
Passiva
Rente,,-
bank
7 Jan. 1925
109,9
1.757,5
1.799,8
897,0
.1.616,3
432,1
31 Dec.
1924
78,0
1.654,4 1.941,4
820,9
1.570,6
456,5
23
,,
1924 78,3
1.782,8 1.765,0
.9115,8
1.565,7
488,3
15
1924 78,7
1.838
2
0
1.723,2
1.131,7 1.555,2
513,8
6
,,
1924
77,9
1.757,0 1.804,0
970,7 1.524,3 684,7
29 Nov. 194
77,8
1.655
1
4
1.863,2 703,9
1.682,9 787,8
23 Juli
1914
330,821
200,4
1.890,91
944,-1
40,0
–
1)
Onbelast.
2)
W.o. schatk.papier.
3)
Wo. Rentenbankscheine: 7
Jan.,
31, 23, 15,6 Dec., 29Nov. resp.
258,8; 145,1; 272,1; 342; 322,5; 302,8
miii.
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in millioenen francs.
.-…
.
,
Data
6
.
c2r
1.1
L
ri
15Jan.’25
376
85
480
1.518 343
5.200
7.747
184
8
,,
’25
376
–
–
1.520
379
–
7.746
274
24Dec. 24
359
85
480
1.479
349
5.250
7.590
435
18
,,
’24
358
85
480
1.434
281
5.250 7.530
376
ii
’24
357
85
480
1.395
359
5.250
7.613
338
4
’24
357
85
480 1.283
465 5.250
7.619 238
17Jan.’24
366
85
480
1.286
323
5.300 7.444
252
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
middel,
Totaal
Dekking
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
meinber
markt
banks gekocht
31Dec.’24
2.936,5
1.743,6
110,5 314,1
387
1
1
24
1
24
2.912,8
1.793,0
84,7
396,4 389,6
17
,,
’24
2.954,1
1.869,5
94,5
283,8 336,8
10
’24
2.997,5
1.868,4
95,2
254,3
352,8
3
,,
’24
3.027,9
1.951,5 90,0
248,9
354,6
26Nov.’24
3.046,3 1.968,4
87,7
221,4
287,0
2 Jan.’241
3.083,9
2.167,0
88,0 797,9 347,2
Belegd
Totaal
G
Goud-
Dek-
Algem.
Dek-
Data
1
inU.
S.
Gov.Sec.
incirca-
.,
°
‘
Kata
kings-
kings-
latie
–
–
perc.l
perc.
2
)
31Dec.’24
540,2
1.862,1
2.310,7
112,0
70,4 73,0
24
’24
537,9
1.941,7
2.311,2
112,0
68,4
70
1
5
17
,,
’24
564,2 1.871,5
2.256,3
112,0
71,5
73,9
10
’24
551,9 1.853,6
2.259,3
112,1 72,8
75,2
3
,,
’24
574,9 1.849,0
2.305,4
112,2
72,8
75,1
26Nov.’24
582,2 1.845,3
2.202,7
112,2
75,2 77,4
2 Jan.’241
126,6
2.245,2
2.050,8
110,5
71,8 73,8
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL. Voornaamste posten in millioenen dollars.
Aantal
Dis-
contos
Beleg-
R
bij de
‘
1
Totaal
Waarvan
Data
banken
en
gingen F.R.
1
depo-
sito’s
time
deposits
beleen.
banks
24Dec.’24
738
13.023
5.578
1.700 18.028
4.814
17
’24
739
12.989
5.593 1.694
18.166
4.816
10
’24
739
12.972
5.604
1.669
18.125 4.826
3
’24
739
12.915 5.611
1.724 18.170 4.826
26Nov.’24
741
12.870 5.617
1.625
18.061
4.857
26 Dec.’231
764
11.934 4.555
1.379
15.292 .4.072
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet ekelijks opgenome bankstaten.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 19 Januari 1925.
1:çet gunstig resultaat van de conferentie der geallieerde
]TIiniStCrS heeft op (le internationale beurzen slechts ge-
.1iI1ge uitwerking gehad. Wel apprecieertmen in liet a.lgemeen,
dat men bij de besprekingen tot een bevreciigeicle oplos-
sing is gekomen, doch, waar de werkelijk groote vraagstuk-
ken, als die der inter-geallieerde schulden, onaangeroerd
zijn gebleven, acht men de toekomst door het thans bereik-
te resultaat nog geenszins zoodanig opgeklaarcl, dat men
alleen hierop posities van beteekeiiis zou we11chen op te
bouw’en. Bovendien hebben öp de verschillende beurzen andere factoren geerkt, welke van sterker en meer direc-
ten invloed zijn geweest. Zoo gold voor B e r lij n als een
omstandigheid van
gToOte
beteekenis de oplossing van de
regeeringserisis. i)aar mei.I echter aanvankelijk in cle on-
zekerheid verkeerde, hoe het buitenland de vorming van een
kabinet-Luther zou opvatten en men later inderdaad voor
buitenlandsehe realisaties is komen te staan, is de stem-
ming ter beurze g;iaiideweg minder opgewekt geworden.
Dit geschiedde, ondanks de, voor Duitsche verhoudingen,
ruime geldniarkt en betrekkelijk lage rente-tarieven.- De
ruimte op de geldmarkt kan gedeeltelijk worden verklaard uit het feit, dat vele buitenlanclsehe credieten ter beschik-
king zijn -gesteld, over het volle bedrag waarvan nog niet
werd gedisponeerd. Speciaal ten aanzien van landbouw-
credieten schijnt dit het geval te zijn. Desniettemin houdt
men in financieele kringen rekening met de mogelijkheid, dat’ uien, iiacta,t cle hier bedoelde credieten ten volle ver-
leend zullen zijn, weder voor een periode van geldsdhaarsch-
te kan komen te staan. In dit verband is het opmerkelijk,
dat tegenover de verlaging van de credit-rente geen over-eenkomstige vernlin den ng van debet-rente is toegepa.st.
Bank-crecliet wordt nog steeds met ongeveer 15 pCt. ‘s jaars
betaald. Door dén en ander is de invloed van cle ruime
geldman]ct van het oogenblik op d6 effectenbeurs ook niet
zoo sterk geweest, als anders wellicht het geval ware ge-
worden. Tegelijkertijd heft het ader langzame verloop
van de onderhandelingen met Frankrijk betreffende een
hanclelsverdrag hier, en daar ongerustheid omtrent den af-
loöp doeit ontstaan. In ,dit opzicht schijnt echter in de
laatste dagen eeuige toenadering te zijn verkregen.
Te P a r ij s zijn het in de eerste plaats de fiaancieele
situatie van den staat en de stand van den wisselkoers
geweest, welke leiding aan cle fondsenniarkt hebben ge-
geven. Deze leiding heeft niet steeds in opgaande richting
gewezen. De jongste baukstaat van de centrale crediet-
instelling heeft bovendien nog steeds geen vermindering te
;Uii)sliOi1weii gegeven van de eischen, welke dooi- handel
en industrie worden gesteld. Waar, aan -den anderen kant, liet ihdexcijfer van groothandelsprijzen per einde Decem-
ber opnieuw hooger was dan dat- per einde November en
de financieele leiding desondanks niet wil overgaan tot
uitbreiding van het totaal aan fiduciaire geldmiddelen, is
men ter bourze bevreesd voor de mogelijkheid van ce”
credietcrisis bij verschillende ondernemingen. Vooral in
verband hiermede is men zeer voorzichtig gestemd ge-
neest ten aanzien van tal van industrieele aandeelen. Een
verdere reden voor een kalme beoordeeling is cle reeds hier-
boven vermelde langzame gang van zakn bij de onder-
handelingen omtrent een li’ransch-Duitsch hande-lsverdrag
geweest. Hoewel, hangende de onderhandelingen, de ge-
wone tarieven, noch van Fransche, noch van Duitsche zijde,
worden toegepast, koestert men cle vrees, dat Frankrijk ten
slotte genoegen zal moeten nemen met vrij ongunstige be-
palingcu. Hierdoor zouden de staal- en ijzerindustrie van
Lotharingen en de textielindustnie van den ‘Elzas, welke
tot nn toe hun productie vrijelijk naar Duitschland kon-
den exporteeren, erntige moeilijkheden kunnen gaan on-
(lervin(l’eri. Er zijn dan ook redenen genoeg geweest, om
de zeer kalme houding van de beurs van Parijs te ver-klaren. –
Te L o ci cl e n is men doorgaans opgewekt gestemd ge-
ii’eest, voornamelijk onder den invloed van de stijging van
den sterlingkoers. De i’eis van den gouverneur van de
Banlc van Engeland naar de Vereenigde Staten heeft nog
steeJs een punt van belangwekkeflde besprekingen uitge-
maakt. Hoewel dienaangaande geen officieele gegevens
zijn verstrekt, neemt men in de City algemeen aan, dat
de reis tea doel heeft gehad het verkrijgen van credieten
in de Unie, tea einde voor dan moeilijken overgangstijd
naar den gouden standaard de ,,gold-exchange”-politiek
mogelijk te maken. Voorts acht men het waarschijnlijk, dat
de wedei’zi.jdsche disconto-politiek is belproken en voor den
eersten tijd is vastgeteld. In het vooruitzicht van den
spoedige-n terugkeer van den gouden standaard zijn vooral
64
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Januari .1925
heleggi ngswaa rden opgewekt van stclnmi]ig gebleven. Aan’
den andercit kant hebben buitenlancische aankoopen in ver-sehilleude aandeelen ook de tendens voor de overige rubrie-;
ken (let’ fonclsenrnarkt gunstig beïnvloed. Hierdoor hebben
de eoiiimentai’en op dc niet zeer bevredigende cijfers van
tien buitenlandschen handel over het afgeloopen jaar slechts geringe uitwerking gehad. Voorts heeft dc bdurs de honding
van den heer Churchill
01)
cle conferentie dci’ geallieerde
ministers te Parijs gunstig beoordeeld. Hoewel de kwestie
der intergeallieerde schulden – zooals reeds vermeld – te
Parijs niet is besproken, acht men het van belang, dat nog
–
inaals als ‘het streven van Engeland is vastgesteld het
verkrijgen van slechts ecu zoocianige schadeloosstelling, dat
hieruit de verplichtingen ten aanzien van Amerika vervuld
kunnen worden. Men hoopt ten slotte op dezen grondslag
tot overeenstemming te kunnen komen. in verband met
deze betere perspectieven is de grondtoon van de beurs
bijna voortdurend vast geblèven.
Ook te N e
w Y
o r k heeft de handel een opgewekt voor-‘
komen behouden. De omzetten zijn weliswaar niet meer
regelmatig zoo groot als enkele weken geleden het geval
is geweest, doch zij zijn nog omvangrijk genoeg om grooten
groepen der bevolking een prikkel tot speculatie te geven.
1-Fiertoe werken ook de berichten omtrent een guristigen
gang van zaken in de industrie – voornamelijk de staal-
industrie – mede. Tevens heeft de publicatie van het saldo-
actief der handelsbalans over het jaar 1924, ten bedrage
van $ 977 millioen, een stimuleerenden invloed gehad. In bankierskriugen is men vn meeniug, dat deze nieuwe vor-
dering op het buitenland – voornamelijk Europa – een
aanleiding te meer zal vormen, om daadwerkelijk aan het
herstel van de oude wereld mede te werken, waarvan uit
den aard
dci-
zaak de effecteumarkt ook de vruchten zou
plukken.
T e ii o n x e
1.1
t heeft de beriehtsweek voor verschillen-
cle afdeehingen vrij scherpe koersvariaties te aanschouwen
gegeven. Zelfs voor de
beleggingsnearkt is
•dit dp te merken
geweest. Dit gold niet iii de eerste plaats de inheemsehe
beleggingspapieren, ondanks de discontoverlaging van de NCclerlandsche Bank, omdat geld in de open markt reeds
vdÔr deze verlaging tot ccii lage rente verkrijgbaar is
geweest. Doch van de buitenlandsche staatsfondsen hebben
enkele aanmerkelijk van een opgaande beweging kunnen
profiteeren, os. Brazilianen cii Mexicanen, de laatste in
verband met de kans op het verkrijgen vali nieuwe mid-
delen door Mexico, waarmede clan een deel der achter-
stallige rente voldaan zou kunt en worden. 6 pCt. Ned.
Wei-k: Schuld 1922: 1.02
5
Y8, 1027/
s
, 102%; 434 pCt Ned.
Werk. Schuld 1917: 88%, 89
5
yS,
89% ; 7 pOt. Oost-Indië:
103/33, 102
3
738, 1037w; 5 pCt. Mexico Dep. Ï{. k. 100-1000:
9%, 10
3
f
4
,
1134
; 5 pOt. Brazilië 1903: 65
3
/4, 67/
4
, 6834.
Op cle aandeelenmarkt hebben
benlcaaxcleelcn
van een
voortdurend vaste stemming blijk gegeven. Vooral aandee-
1 cii ii otterdumsehe Baukvereeniging en 1
–
lol] andsche Bank
voor Zuid-Amerika hebben een flinke koersavauce kunnen
behalen, laatstgenoemde als gevolg van het jaarverslag,
dat een gunstigen indruk, ter. beurce heeft gemaakt. Am- 1
sterdamiche Bank: 133, 134%, 135; Hol]. Bank voor
Zuid-Amerika: 4334, 4734, 4934; Incasso-Bank: 100, 101;
Ned.-Indische Handelsbank: 14034, 141%, 142; Rotterdam-
sche Bankvereeniging: 71%,
73314,
75, 77; Twentsche
Bank: 112, 113, 114.
De aîdeeling voor
inciustrieelo aandeelen is
stil, doch
T
met een vasten grondtoon gebleven. Er waren hier geen
fondsen, welke in bijzondere mate de aandacht hebben ge-
trokken. Centrale Suiker Mij.:
11634,
114%, 115% ; Du
Croo &’ Brauiis: 13%, 14
3
1
4
, 1434 ; Feyenoord: 121, 120
3
/
4
119
8
/
4
; Hollandsehe Kunstzijcle Industrie: 162%, 164,4,
16534; Ned. Gist- en Spiritusfabrie: 371%, 357, 369; Jur-gens: 76%, 78
11
/
j
, 80
1
1
io
; Ned. Mij. van Mijnbouwknndige
Werken: 68′, 77,
7834;
Ned. Konstzijclefabriek: 35434,
357, 355; Philips Gloeilampen: 320, 322%, 320; Botter-
dam Droogdok Mij.: 173%, 174, 1747
2
.
Daarentegen is de
mijnv-terkt
buitengewoon levendig ge-
weest en wel voornamelijk voor de laaggeprjsde en in den
laatsten tijd weinig of niet verhandelde fondsen. Een be-
paalde aanleiding -voor deze rijzing valt niet aal) te wijzen;
ter beurze is men ‘aii nieening, dat de snelle en krachtige Icoersverheffingen van bepaalde soorten dient te worden
toegeschreven aan contramineposities, welke, doordat de
stukken niet geleend kunnen worden, geforceerd moesten
worden afgewikkeld. Billiton Mij. iste Rubr.: 495, 480,
478; Redjang Lebong: 336, 32234, 326, 323; Siloengkaug:
103,
10634,125;
Sinkep Tin Mij.: .218, 213%, 212.
– De af deeling voor
handelsondernerningen
was doorgaans
vast, doch zeer kalm. Curahaosche J1andel Mij.: 126 124,
123% ; Linde Teves, Stokvis & Zn.: 89,
88%,
90, 92; Neil.
Wol Mij.; 152%, 147%, 150%.
Ook voor
peiro1cuntaandeelev
ontwikkelde zich geen be-
lang
–
stelling van beteekcnis. Per saldo zijn zoowel aaitdee-
lcn Koninklijke Petroleum Mij. als Geconsolicleerde Hol-
landsehe Petroleum Mij.
01)
een lager niveau gekomen.
Geconsolideerde Petr.: 181, 176, 1.75; Kon. Ned. Petr.
Mij.: 3931/s, 388%, 385/.
De
i
–
ubberrnarlct
heeft scherpe ,,ups-and-dow’us” te zien
gegeven. Ongevee-
in
het midden der beriehtsperiode viel
een aanmerkelijke daling te coustateeren, waarvan de oor
–
zaak niet met juistheid kan worden aangegeven. Van
.sornniige zijden is beweerd, dat omtrent de Nederlaudsehe
rubberniarkt in het buitenland alarineerende geruchten hijn verspreid; aan dcii anderen kant zou de daling van
den rubberprijs en de vrees, dat desondanks liet uitoer-
percentage uit Britsch-Indië per 1 Februari tot 60 put.
zal worden verhoogd, aanleiding tot reahisaties gegeven
kunnen hebben. In ieder geval echter is tegen liet eihde der beursweek een krachtig hei-stel naar voren getreden, waar-
door -de koersverliezen nieestal iugehaiila en voor sommige
soorten zelfs door koerswinst overtroffen werden. Indi-
sche Rubber Comp.: 243 34, 235, 247; Hessa B,ubber: 179,
169, 178; Java Caoutchoiic: 130,
121%,
128; Serbacijacli:
21
5%, 206, 215; Wai Sumatra: 138%, 135, 137.
De
scheepvaartnsai-kt
heeft geen aanleiding tot bijzondere –
opmerkingen gegeven; de koersverschillen zijn tot minima
beperkt gebleven, es’enals cle omzetten. Java China Japan
Lijn:1 l4i7
io
, 110%, 110%; -Ned. Scheepvaart Unie:
135%, 133%, 136; Stoomv. Itlij ,,,Nederland”: 16372,
1597/
8
, 163%. –
iSuikeraandoelen
staren doorgaans aan deu vasten kant,
vooral tegen liet slot, toen een aanmerkelijke koersavance
kon intreden. Cultuur Mij. der Vorstenlanden: 158%,
160% ; Hmiclels Verg.Amsterdani: 428 34, 433
34,
437;
Javasche Cultuur Mij.: 327,
33134,
343.
De
tabalcsmarl.ct
ss’as kalm en eerder loont gestemd; ccii
bepaalde stimulans was dan ook voor tabaksaandeelen -niet
te ontdekken. ]3esoeki Tabak: 281, 280, 27434; Deli Bate-
via Mij.: 374, 369, 373; Dcli Mij.: 39334, 387ys, 389; 5e-
nombah Mij.: 393 34, 390, 3h2%.
Voor
t/toe is
de belangstelling weder grooter geworden,
nu de vrees voor een onderzoek naar de stijging der thee-prijzen in Engeland dc kracht van den eet
–
sten schok heeft
verloren. Bovendien bewogen cle theeprijzen zich iii de
laatste dagen weder in stijgende richting. Amsterdam
Thee: 6734, 64, 68; Pasir Kanauya: 134, 139.
De
Ame3
–
ilcaansche markt
was stil, doch zeei- vast, in
aansluiting aan Wallstrcet. American Car & Foundry:
19413/
14
, 197; Amei’iean Smcltiug & Befin Co.: 95%, 99314;
American Water Works: 183, 180; Studebaker: 1125, 1070,
1122,50; United States Steel: -1237/
s
,
12
1s11o, 124%; Soith-
cru Pacific: 106, 104%; Union Pacific: 150%, 149, 149%.
De
goidmarkt is
isa de discontoverlaging nog ruimer ge-
worden; prolongatie liep tot 2 pCI. terug.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
20 Januari 1925.
Weder vallen voor broocigraan aanzienlijke prijsverhioo-
gingen te constateeren. in het begin der week st’as de
markt nog weinig levendig en de groo.te’ omvang, ivaarili
met de verscliephigLa van nieuwe tarwe uit A…gentinië
01)
Aitstralië een begin was gemaakt, liet zijn invloed gelden.
Ook de berichten over een zeer groote tarweobreugst in
Austrahië, waar gerekend wordt op ruim 20 millioen. quar-
tei-s tegen 15,6 millioen in. het vorige seizoen en een ge-
midclelde van 12,6 millioen in de voorafgaande 5 jaren,
steunden de meening, dat liet aanbod van tarwe voorloo-
pig ruim zal zijn. in den 1001) der week is daarin echter
-verandering gekomen. De berekeningen over de in liet
restant van dit seizoen beschikbare voorraden tegenover
the behoefte der invoellanden, welke steeds weder wijzen
-op een zeer kleii overschot, indien ten minste later niet
zal blijken, dat aan de beloef te zelfs niet geheel kan’ wor-
den voldaan, kwamen weder meer op den. voorgrond. Voor-
th in Noord-Amerika wordt gerekend op verdere prijsstij-
ging ten gevolge van een tekort in de wereidvoôrraden en
toen ook in Europa de vraag toenam en men daarin’ in
Amerilca een bevestiging vals het veronderstelde tekort –
begon te zien, traden telkens w’eder nieuwe prijsstijgingen
in. Op 19 Januari sloot Chicago voor Mei-tarwe 5%, voor
Juli 10% dollarcent per 60 lbs. hooger dan -een weelc te-voren. De sterkere stijging voor Juli houdt waarschijnlijk
ook verband met de klachten, die uit sommige gedeelten
der Vereenigcle Staten nog komen over schade, die cle
21 Januari 1925 .
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
65
nieuwe wintertarwe zou hebben geleden gedurende den
winter. Over die schade zal echter met zekerheid niets bekend zijn, vÔÔr de lente aanvangt. Overigens werkt
ook cle onderstelling, dat bij den aanvang van het volgende
seizoen slechts zeer weinig oude voorraden overgebleven
zullen zijn, de prijsstijging voor Juli in de hand. Te Win-
teipeg, waar de tarweprijzen sedert het begin van het jaar
een, grootere rijzing hadden ondergaan’ dan te Chicago,
steeg de markt deze week nog 4 k 5 dollarcent per 60 lbs.
Sedert begin. December is Mei-tarwe te Chicago reeds we-
dci’ bijna 19 pCt., te Winnipeg 20 pCt. in prijs gestegen.
De verschepingen van A.iistralië en. vooral van Argentinië
varen deze week weder zeer groot en het totaal der naar
Europa verladen. tar’vei schijnt zelfs overeen te komen met
de wekelijksche behoefte. Nu echter het aantal der Euro-
peesche invoerlanden telkens toeneemt, is moeilijk na te
gaan, hoeveel tarwe daar geregeld kan worden opgenomen.
Naast Bulgarije en Turkije, die reeds eenigen tijd als koo-
pers van huitenlaudsclae tarwe optreden, worden de laatste
weken ook zaken in overzeesche tarwe gedaan naar Zuid-
•Slavië. Hongarije schijnt spoedig dat voorbeeld te zullen
volgen en zelfs Roemenië heet invoer nooclig te hebben.
Over verkoop van tarwe en meel naar Rusland schreven
wij reeds in vorige weekberichtea. en volgens betichten uit
Moskou zullen clie’ inkoopen worden voortgezet. tu En-
geland werd tegen het einde dezer week op flinke schaal
tarvc gekocht, vooral Australische en Argcntijnsche, en
ook in het overige West-Europa bleef geregelde vraag be-
staan. Uit Frankrijk wordt echtei- teleurstellende vraag
gemeld en zelfs werd, uit Fransche havens huitenlanclsche
tai’we naar andere Europeesche markten verscheept, doch
blijkbaar is niet overal in Frankrijk de kooplust vooi- taru’e
gering, want uit Antwerpen worden flinke zakeui naar dcii
Elzas gemeld. Noor.cl.Amerikaansche tarwe wordt nog altijd
direct uit de uitvoerlanden weinig gekocht, nu cle andere
soorten, waarbij ook’ Britsch-Inclische vooral in Engeland,
doch meer en meer ook op het vasteland, op ruime schaal wordt verhandeld, tot voordeeliger prijzen te krijgen zijn.
‘[ii Argentinië heeft langen tijd de tarwemarkt de stijgende
prijsbeweging’ van Noord-Amerika nauwelijks gevolgd, a,l
veroorzaakte regen eenige vertraging bij het dorschen der
nieuwe tarwe, doch
8
de laatste dagen trad ook daar een
sterke verhooging in. Misschien is dit mede het gevolg van
het feit, dat cle nieuwe officieele raming der tarweopbrengst
de vorige van 14 November niet overtreft, zooals algemeen
verwacht was. Zij bedraagt weder circa 24 millioen cfuar-
tcrs, terwijl in het vorige jaar 30 millioen quarters was
geoogst. Dej termijnmarkten te Buenos Aires en B.osario
sloten voor tarwe op 19 Januari ongeveer een peso per
100 KG. hooger dan een week tevoren. Zoo heeft dus,
althans tot nog toe, de aanvang van cle tai’weverschepingeii
van.het Zuidelijk halfrond, in hoe snel tempo die ook dada-
lijk zijn begonnen, niet den prijsdrnkkenclen invloed, die
daarvan, onlangs verd verwacht en zelfs ging hij met ver-
dcie nieuwe prijsstijging gepaard. Blijkbaar hebben de in-
Noteerinéen.
Chicago
1
Buenos Aires
Data
Tarwe
Mars
Haver Tarwe
Maïs L(nzaad
Mei
I
Mei
I
Met
I
Febr.
I
Febr.
Febr.
17 Jan.’251 188
135_
1
62
116,30 1.11,-‘)
1
23,70
10
,,
’25
1807/,
1285/
4
621/
15,65 11,05
1
)
23,60
–
17Jan.’24
109
79sj
47i,
2
11,10
1
)
9,501)
20,-‘)
17Jan.’23
119
5
/
8
73
451(
11.80 8,551)
18,15
17Jan.’22
1117/
-.
53.
38a,
10,95
7,40
17,65
113,70
20Juli’14
82
56%
36%
9,40
5,38
voerlanden den laatstei tijd hun inkoopen zoozeer bepdrkt,
dat zij nu niet kunnen nalaten, telkens weder als koopers
aan de markt te komen. -Ook rogge is zeer vast met prijs-
stijging te Chicago van 12 tot 19 Januari van ongeveer
6 dollarcent per 56 lbs. Toch blijven de roggeverschepingeu
uit Amerika klein en worden nieuwe zaken uit het uit-
yoerlaud bijna niet gedaan, omdat daar bij voortduring
hoogei’e prijzen worden gevraagd, dan waartoe weclerver-
koopers in Duitschlaucl en Nederland Amerikaansche rogge
verhandelen. De voorraden in West-Europeesche havens
nemen echter langzamerhand verder af en telkens worden
laarvooi’ hoogere prijzen betaald. Uit andere landen dan
Noord-Amerika wordt geen rogge aangeboden en binnen-
lcort zullen cle invoerlancleii -de in Amerika gevraagde prij-
zen vel moeten betalen.
De stand van het wintergraan blijft iii de Europeesche
invoerlandeu bevredigend. Hongarije klaagt echter pog
steeds over droogte, in Roemenië valt de met wintertarwe
bezaaicle oppervlaicte sterk tegen en in Rusland blijven de
berichten ongunstig en vreest men nogmaals voor ccii
teleurstellendeic graan oogst. –
Voeclergranen waren aanvankelijk lang niet i’a,st. Voor
mais brachten groote Argentijnsche verschepingeii en de
door het zachte Weder zoowel in Engeland als op het vate-
land teleurstellende vraag, flauwe markten teweeg. Reeds
drukten stoomende ladingen Platamaïs weder de markt en
niet ruimer aanbod op aflading waren ook latere posities goedlkooper te koop. Ook de gunstige ontwikkeling van
den nieuwen Argentijuseben oogst werkte het rustige ver-
loop der markt in cle hand. Onlangs nog werd beweerd,
dat ten gevolge van de droogte v-an een grooten oogst geen
sprake zou zijn, doch intusscheu is in Argentinië zooveel
regen gevallen, -dat ,volgens de laatste berichten zelfs een record-oogst tot de mogelijkheden is gaan behooren. Toch
was aan de Argentijnsehe markten de prijsdaling niet van
eenige beteekenis en voor Platamaïs op zomeraflading be-
I;alen sommige Europeesche maakten telkens prijzen, die in
vergelijking met vorige jaren zeer hoog zijn. Blijkbaar werkt
daartoe de overtuiging mccle, dat uit Noord-Amerika dit
seizoen geen mais komen zal en dat -die omstandigheid in
den komenden zomer nog evengoed de maïsprijzen zal be-
heerschen als nu het geval is. Ook kan (Ian weder invoer
in Noord-Amerika van Plataniafs worden verwacht, zooals
in de vorige week reeds bleek, toen Canada en ‘de Vereenig
–
de Staten eenige ladingen Platamaïs kochten ter versche-
piug in April/Mei. Mals was aan de Argentijnsche ter-nijnmarkten cle laatste dagen vaster en sloot ten slotte
op 19 Januari voor – ouden oogst op denzelfden prijs als
eén week tevoren, doch voor nieuwen oogst 15 k 20 centa-
vos per 100 KG. liooger. Chicago is voor mais bij voort.
diuring keer vast met aanmerkelijk stijgencien prijs. Ook in Europa is cle stemming sedert enkele dagen veel verbeterd,
en het verschil niet het begin der week is aanzienlijk.
Flauiv was toen vooral Engeland, waar vooral te Londen
stoorneude Plata.maïs ver beneden alle andere markten
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
s
oor en
19
Jan.
1925
12
Jan.
‘
1925
‘
21 Jan.
–
1924
Tarw
.
………………
1
18,75
181/
2
–
Rogge (No. 2 Western) ..i
16,70
l,10
9,90
Male (La
Plata) ………..
2
249,-
–
249,—
216,-
Gerst (48 Ib. malting)
.
2
266,-
260,- 210,-
Haver (38 ib. white clipp.)’
13,80
4
)’
14,_
4
)
10,-
–
Lijukoeken (Noord-Amen.
kavan La Plata-zaad)
1
14.60
–
14,75 13,80
Lijnzaad (La Plata)
…..
8
504,-
502,_
468,-
1)
Per Januai-i.
1)
per 100KG.
8
per 2000KG.
8)
per 1960KG.
–
–
–
.
No.2Hard/RedWinterWheat.
4
)Canada No.3.
-AANVOEREN in tons van 1000 KG.
Rotterdam
–
Amsterdam
Totaal
–
Artikelen
11117 Jan.
Sedert
Overeenk.
11117 Jan.
Sedert
Overeenk.
1
1924
1925
1 Jan.
1925
tijdvak
1924
1925
1Jan.
1925
tijdvak
1924
Tarwe
10.706
23.134
7.827
–
–
– –
–
23.134
7.827
Rogge
..
.
755 1.310
13.929
–
–
–
1.725
–
1.310
–
15.654
152
4 83
1.991
–
–
–
493
1.991
Boekweit
.
……………..
Mais
.
.-. .-. .. …. .._
25.386
48.454
32.661
2.6 90
4.890
3.591
53.344
36.252
Gerst.
.
… ..
.
..
_
3.039
5.921
13.259
–
200
8.060
6.121
21.319 2.827 9.854
150
150
2.977
9.854
Lijnzaad .. ._ ..
.
.
.
1.698 18.682
2.482
1
2.287
‘
2.287
1.850
–
20.969
4.332
Haver …. …
.
-……….1.620
Lijukoek .. …
.
.
.
–
5.317 4.941
‘ –
–
–
5.317
–
4.941
Tarwemeel ………….
–
5.634
10.088
–
7.309
-‘
1.129
2.454
–
12.542 7.309
–
Andere meêlsoorten
35
817
,
–
–
161
–
– –
–
817
163
6
‘ ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21.Januari 1925
werd verkocht, zoodat zelfs zaken werden gedaan ter over:;
lading naar Scandinavië en Ierland. Ook in de andere in-,
voerlanden was toen mais moeilijk .te plaatsen en ofschoon
van Oost-Europa het maïsaanbod niet overvloe
–
Jig was,
waren zaken naiir de meeste West-Europeesche markten
1
slechts tot aanmerkelijk dalende prijzen mogelijk. Ook
1
deze week werd uit Argentinië weder veel mais verscheept,
waardoor aanvankelijk de flauwe stemming scheen te zul-
len worden gehandhaafd. Toen echter bleek, dat clie ver:
schepingen voornamelijk waren geschied ten koste van de
voorraden in de Argentijnsche havens, verbeterde cle stem-
mirig aanmerkelijk. Een lading stoomende Platamaïs werd
verkocht naar Nederland en ook andere soorn vonden
naar Duitschiand, Nederland
•
en België beter koopers.
Vooral te Rotterdam is den laatsten tijd veel mais aange-komen, doch de vraag daarvoor is de laatste dagen beter.
Ook voor gerst is in Duitschlancl en Nederlahcl de be-
lanstel1ing verbeterd, gesteund door stijgende prijzen in
Noord-Anierika en voorraden van Boemeensche, Russische,
Britsch-Indische en Marokko gerst in Duitsche havens,
Antwerpen en Rotterdam nemen sterk af, vooral door ver-
koop haar Duitschiand. Ook voor Noord-Amerikaansche
soorten worden op het vasteland stijgende prijzen betaald, doch in Engeland was de gerstvraag deze week slecht met
geringen omzet. Haver blijft stil en de prijzen ondergingen
deze week voor Platahaver nogal eenige verlaging. On-
danks den kleinen Argeutijuschen haveroogst werd deze
week veel :Plitahaver verscheept.
SUIKER.
NOTEERINGEIQ
Londen
_
Vew York
White Java’s
Cubas
Amster-
96
oct.
Data
dam
per
Tates
f.o.b.
per
96
pCt. c.Lf.
Centri-
Maart
Cubes
fugals
No. 1
Mei/Junz
I-ebr./Maart
Sh. Sh.
$cts.
19 Jan. ’25
f201/8
37/
181-
14′-
4.59
12
,,
’25
,,19/
4
37/
181-
13,6
4,55
19 Jan.
1
24 .,328/
8
62.9
2516
256
6,65
19 Jan. ’23
,,23/
8
5419
1917
16/9
5,02
4Juli
,’
I2
18′-
–
–
3,26
Gednrende de afgeloopen week deden zich’ geen nieuwe
gezichtspunten op de verschillende suikermarkten voor.
In A m er i. k a fluctueerden cle prijzen weinig en waren
de openings- en slotnoteeringen in vergelijking met het
slot der vorige week als volgt:
Sp. C. Jan. Mrt. Mei ,Juli Slot voorafgaande week …….4.55 2.79 2.79 2.90 3.05
Opening vers!agweek ……..4.55 2.76 2.76 2.87 3.01
Slot verslagweek …………4.59 2.95 .2.84 2.96 3.09
De ontvangsten in de Atlantische havens der V.S. be-
droegen deze week 38.288 tons, cle Versmeltingen 34.000
tous (tegen 36.000 tons in 1924) en de voorraden 36.000
tons.
In prompte Cubasuiker kwamen zake,n tot stand tot
2,78 dc. en daar,ia tot 2,81 cle. c. & 1. New York, terwijl
voor Januariverscheping 2,75 dc. en 2.78 cle. werd betaald.
De laatste Cubastatistiek is als volgt:
1925
1924
1923
Tons
Tons
Tons
Weekontvangsten,Nieuwe Oogst 113 702 102.154
87.696
Tot, sedert 1Dec. ’24-10 Jan.’25. 134.381
184.560 217.512
Aantal werkende fabrieken….
145
147
108
Weekexport 10 Jan.1925 ……. 68.466
55.175
60.933
Totaal 1-10 Jan. ’25 ……..148.576
93.649
142.30
Totale voorraad op 10 Jan. ’25. 85.805
90.911
81.097
In E n
g e 1 a n cl verlaagden raffinadeurs hunne prijzen
‘oor clisponibole, suiker met 6 cl. en voor suiker op leve-
-ing met 3 d.
De Board of Trade geeft cle volgende statistiek over
December:
December
Januari/December
–
1924
1923
1924
1923
Import Riet ……… 59.923
92.395 1.161.899 1.167.903
11
Geraffineerd
93.719
55.654 598.991 386.050
Totaal …………..- 153642 148.049 1.760.890 1.553.953
Voorraad in Entrepot 142.100 116.250
–
•
,,
in Raffinader.
23.450
41.154
–
–
Opbrengst
,,
46.073
64.686 868.400 940.057
Tot. binneni. verbruik 124.679 112.097 1.563.366 1.470.214
Totale uitvoer
5:403
10.927
89.235
92.984
Voorr. op 30 Nov. …1924
150.050
1923
f157.300 t’ns
ec
31 D
‘I 165.550
157.400
De zichtbare voorraden
zijD
volgens Cakow-;-
l924/l25
192/’24;
19224’23
Tons
onsr:.:
Tons.
Duitschiand 1 Dec.
1
24……
874.000
744000
772.000
Tsjechoslowakije 1 Dec. ’24
706.000ï 593.000
470.000
Frankrijk 1 Dec. ’24 ……..
305.000’208;000
176.000
Nederland 1 Dec. ’24 ……..
198.000′
124.000
185.000
België 1 Nov. ’24
……….
62.000-
51.000
51.000
Engeland 1 Jan. ’25
……..
172.000
164.000
312.000
Totaal (Europa).
2.317.000 1.884.000 1.966.000
V.S. Atlant. havens 143an.’25
36.000
24.000 29.000
Cuba alle havens 10Jan.’25
87.000
91.000
81.000
11
binnen!. 27 Dec. ’24
93.000
–
112.000
Totaal .. 2.533.000 1.999.000 2.188.000
DC
Ja v a.inarkt was stiller. Enkele afdoeningen vicn dis-
ponibele witte suiker vonden plaats tot
f
13
5
/8
voor
Jan uari/Februari-levering, terwijl de nominale waar’de van
No. 16 en hooger
f 11
bedraagt. Uit oogst 1925 kwamen nog
afcloen.ingen tot onverauclerde prijzen tot stand; in totaal
zijn thans ongeveer 15% millioen picols verkocht.
De vrschepingen in December bedroegen volgens offi-
cieele gegevens 103.820
–
tons tegen 81.845 tons in 1923.
II i e r t e 1 a u cl_e bleef de markt gedurende cle geheele week nagenoeg onveranderd. De prjsschomnielingen waren
zeer gering en afcloeningen bleven w
beperkt. De aarde
voor Maart was ongeveer
f
19
5
/s en voor Mei en Augustus
ongeveer
f
197/. De eerste afdoeningen in October-
–
en De-
eemberlevering kwamen deze week tot stand tot ongeveer
f
19% voor October en
f
19% voor November/December.
De omzet bedroeg (leze week ongeveer 2600 tons.
KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling .Upiands.)
–
16
Jan.
1925
9 Jan.
1
1925
2Jan.
1925
16
Jan.
1
1924
16
Jan.
1923
New York voor
–
–
Middling …
24,- c
24,15 c
24,20e
33,80ç
27,40 c
New Orleans
voor Middling
23,65e 23,80e 23,80e
33,88e
27,13 c
Liverpool voor
Middling . ..
13,08 d 13,03 d 13,57 d
19.92 d*!
15.91d*)
•) Voor fully middling ouden Standaard.
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(in duizendtallen balen).
1
Aug.’24
Overeenkomst/ge periode
tot
9Jan. ’25
1923-24
1
1922-’23
Ontvangsten Gulf-Havens. 6545
5080
4267
ly
Atlant.Havens
J
.
.
–
UitvoernaarGr.Brittannië 1581
1250
1
948
‘t Vasteland etc. 2491
1877
1737
Japan ….-
519
387
315
Voorraden.
(in duizendtallen balen).
–
–
Overeenkomstig tijdstip
9Jan. ’25
1924
1923
Amerik. havens .. …
1613
1006
995
Binnenland . ..
.. .. .. .,
1473
1035
1290
New York
,_
206
177
71
New Orleans ……-. …,
439
241
225
Liverpool . … ………….608
440
496
iiarktbericbt van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 14 Januari 1925.
Prijzen van Amerikaansehe katoen zijn vast gebleven,
terwijl -,,Mid” spot zich om 13 d. bewoog. Het schijnt, dat
de haiid1 aan deze prijzen gewendi begint te raken, daar
verkoopen de vorige week boven het gemiddelde, ni. 3500
balen, bedroegen, waarvan echter bijna een vierde Peru-
vians waren, welke katoensoort weer vlot verkocht schijnt
te worden. i)e ontvangsten in de havens van Amerikaan-
sche katoen bedragen 13/
2
millioen balen meer dan verle
den jaar, waarvan meer dan 900.000 balen voor Groot-
Brittanuiii en het Continent. Fluctuaties in Egyptische
katoen blijven nog steeds zeer groot; zoo noteerde ji. Vrij-
dag FGF Sakel Spot 30.20, terwijl deze noteering gisteren
120 punten lager was.
In Arnerikaansche garens gaat over het algemeen niet
veel om, hoewel Medium Iule Twist schiji,baar beter ge-
vraagd wordt dan wel t gareils. Grove uulnmers ,ziju rustig,
21 Jatiuâri 1925
ECOtWMIScH-STATIS’fjsCHE BERICHTEN
67
en z oowe1 Ring als Mule garen worden verwaarloosd, ter-
wijl ook bundelgarens geen verbetering tooneh. Naar ge-
twijnde garens bestaat van de ,,Midlands” eertige belang-
steil jng, doch deze is niet algemeen en bepaalt zich seclits
tot enkele consunienten. Ook gaat er voor cle Oostersche markten iets om in getw
–
ijnde garens, doch biedingen van-
daar zijn over het algemeen te laag om tot zaken te leiden.
De vraag naar Egyptische garens is van geen beteekenis
en Spiuneis raporteeren algemeen weinig zaken, zoowel
in twist als cloubling weft. Enkele koopers constateeren,
dat Spinners heér geneigd zijn tot zaken, terwijl in enkele
andere gevallen list mogelijk was een vroegere levering te
verkrijgen, clan zulks tot nu toe het geval
wal.
De cijfers
van den ]3oarcl of Tracld over December, welke gisteren ge-
piibliceerd werden, tooncu m
aan, dat naar Duitschland eer
clan 3y
2
millioeti Ibs. zijn geëxporteerd tegenover een to-
taal export van- 13-525.700 lbs. Ofschoon dit totaal meer is
(lan in de beide voorafgaande jaren voor dezelfde maand,
kan liet nog niet als voldoende beschouwd worden.
Uewel er een behdorlijke vraag in de cloekmarkt be-
staat, zijn er toch nog geen zaken van heteekenis gedau.
Dd toon van cle markt is vast en in enkele gevallen drin-
gen koopers op een vluggere leveridg aan dan mogelijk is.
Ook zijn biediagen
over
het algemeen wat aan den lagen
kant,- hoewel enkele fabrikanten in verschillende soorten
in de afgeloopen week nog wat geboekt hebben, waardoor
hun positie clan ook eenigszins beter is geworden. Dit is
echter geenszins een algemeen verschijnsel, doch de voor-
Iitzichten schijnen, wat de Eg
–
yptische styles betreft, wel
wiit beter te worclei.i en de prijsicleeën van koopers en ver-
koopers loopen niet meer zooveel uiteen. Laneashire is op het
oogenblik vrij goed bezet en de toon is over het algemeen
gezond en optimistisch. Prijzen blijven vast en zelfs bij
werkelijke zaken valt het moeilijk eenige concessieste ver-
ki-ij gen.
–
7 Jan. 14Jan. Oost.koersen. 6Jan. 13 Jan.
Liverpoolnoteeringen.
T.T. op Indië
1/511
1/5
/e
F.G.F. Sakellaridis 30,- 29,- T.T. op Hongkong 214 2/4
G.F. No. 1 Oomra 9,95 9,95 T.T.op Shanghai 312%
312
KOFFIE.
De opleving, die in het begin van het nieuwe jaar in
den koffiehandel vrij algemeen verwacht werd, laat tot nu
toe, zdowel hier dIs op de buitenlandsche markten, nog op
zih wachten. Wel gaat er in disponibel iets meer om, doch
d afzet is oog volstrekt niet van dien aard, dat er van een
bevredigenderi gang van zaken kan worden gesproken. De
houding der termijnmarkten – in de eerste plaats van die
te New York – is hiervnn de voornaamste oorzaak. VdOr
alles zijn na de heftige schommelingen tegen het einde van
het vorig jaar, thans rust en vertrouwen noodig, doch de
termijiimarkten toonen nog stees edn zekere mate van
zénuwachtigheid, waarvan de oorzaak niet altijd voldoende
is vast te stellen. Zij blijt echter duidelijk uit de bijna
dagelijks afwisselencle prijsstijgingen en clalingen, en zoo-
lang hierin geen verandering is gekomen, is beterschap
niet te verwachten.
In totaal genomen is onze termijnmarkt tegenover de
vorige week voôr de dichtstbijzijnde maanden
1
/
2
& 1 3′ c’t.
en voor de latere
l7/
k 2 ct. teruggeloopen. De notee-
ringen waren aan de ochtend-cali te:
Rotterdam (Santos-contract)
Amsterd. (Gemengd con-
basis Good
tract) basis Santos Good
Mrt. Mei Sept. Dec. Mrt. Mei Sept. Dec.
20 Jam 61′
587/
8
SflBl
e 54’/6
58
8
/8 563/
8
5371
5I
[3 ,,
61/
4
603/
58(
4
56h 5934
577t, 55% 531
4
/
6 ,, –
60’/
59
567/
8
55
591/
4 573/4
558/4
53
30 Dec. 60% 60
55% 5% 57% 55%
53X,
De slot-noteeringen te New York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:
Ivirt.
19251
Mei 1925 Sept. 19251 Dec. 1925
19 Jan………$ 20,74
$ 19,55
$ 17,85
$ 17,40
12
,,. – ……..,, 21,45
,; 20,38
–
18,74
18,25
5
,………,, 20,77
,, 19,78
18,20
,, 17,60
29 Dec………,, 21,75
,, 20,55
19,22
De officieele noteeringen voor loco bleven onveranderd
75 et. voor Superior Santos en 64 ct. voôr Robusta, doch,
zooals hierboven reeds gezegd, de afzet was nog altijd ma-
tig. De prijzen, die voor goede kwaliteiten Santof en Ro-
busta alhier te maken zijn, komen nog altijd. belangrijk
lagèr uit, dan in dd productielanden gevra,agd wordt en
het is duidelijk, dat onder die 6rustandighedeii van nieuwe
importzaken niet heel – vêel kan komen. Wel wordt zoo mi –
en dan het een of ander van Brazilië geaccepteerd, doch
dit is hoofdzakelijk in cle verwachting, dat de verhooging
van het uitvoerrecht van Santos, clie volgens latere be-
richten 26 Januari ingaat, en die tegen den nu geldenden
koers uitkomt op ongeveer 5/. per cwt., de prijzen van af
dien datum ook in verhouding nog 5/- duurder zal maken.
Of dit ook werkelijk het geval zal zijn, is natuurlijk niet
met zekerheid te zeggen, daar het niet uitgesloten is, dat
hij vportduring der terughouding van de zijde dei Euro-
peesc
t
he en Amerikaansche koopers, de Braziliaansche ex-
porteurs gedwongen zullen worden, het uitvoerrecht voor
–
loopig voor hunne rekening te nemen. Bij de hooge prij-
zen, die zij op het oogenhlik voor het product maken, zou
iht voor hen niet eens zoon buitengewoon groot verschil
opleveren. –
– Botterdam, 20 Januari 1925.
THEE.
–
De theemarkt te Londen onderging in de afgeloopen week
een sterke reactie. Prijzen waren ongeveer 11/2 h 1% cl. per
1h. lager, terwijl er vele partijen thee in de veiling opge-
houden werden.
De maanclstaiit van den ,,Board of Trade” over December
geeft intusschen beyredigende cijfers te zien, vat het ver-
bruik in het V. K. aangaat. Dit is in December tea op-
zichte- van verleden- jaar nog 2 millioen lbs. toegenomen
(30,4 millioen lbs. tegenover 28,5 millioen lbs. in Dec. ’23).
Het cijfer der uitvoeren is intussehen 1,5 milloen Ilis. lager
clan verleden jaar (5,2 millioen tegenover 6,7 millioen).
Hiertegenover staan aanvoeren, clie in December 15 mil-
hioen lbs. hooger waren dan verleden jaar. Vooral de met
ruim 8,5 millioen lbs. toegenomen aanvoer van Britsch-
Indische thee en met 2,5 millioen lbs. toegenomen aanvoer
van Ned.-Indische en China-thee zijn opmerkelijk, omdat
om. de Britsch-Indische oogst in 1924 geen aanleiding
geeft tot dien zooveel hoogeren aanvoer.
– Waar de aanvoer het verbruik en den uitvoer met 31
millioen lbs. overtrof, is de stock in het V. K. met dat
excechent toegenomen en bedraagt op ultimo December ruim
204 millioen lbs. tegenover 166 millioen lbs. in 1923 en
170 millioen in 1922. De momenteele statistische positie is
ontegenzeggelijk ten gunste van koopers verbeterd.
– Amsterdam, 19 Januari 1925.
STEENKOLEN.
–
De pl-ijzeu
01)
cle kolenmarkten blijven flauw, met uit-
zondei-ing missehieti van Cardiff, waar een onbegrijpelijk
vaste tendens heersclit, clie vermoedelijk alleen veroorzaakt
wordt door de oistandigheid, dat vele mijnen 6f geheel ge-
sloten zijn M slechts in beperkte mate pro-Juceeren. Op alle
andere gebieden in Europa liggen de kolenmarkten flauw,
Westfalen niet uitgezonderd. Ons land profiteert van don
strijd, dien cle verschillende organisaties, clie voor den ver
–
koop van Westfaalsche kolen en kolenproducten in Ne-
derland zijn opgericht, onder elkaar voeren. – De pijzen zijn als volgt:
Northumberland ongezeef de ………….. f12,00
Durham ongezeefde …………………,, 13,25
Cardiff ongezeefde ……. . ………….. ., 15,75
Schotsche gezeef de ……………………11,50
Yorkshire gewasschen Doubles ……….., 14,50
Westfailsche Vetförder
………………15,00
Vet.stukken
……………..- 17,50
Smeenootjes
………….. ..17,00
Gasvlamförder
………… ..15,00
Gietcokes
…… ……….. ..20,25
allés per ton van 1000 KG., franco station Rotterclam/Am-
sterdam.
Westfaalsche bunkerkolen f.o.b.
RotterdamlA
msterdam
f
11,35. Markt flauw.
–
20 Januari 1925.
VERKEERS WEZEN.
VRACHTENMARKT.
Evenals cle vorige week was dle vrachtenmarkt voor kolen
van Amerika ongeanimeerd. Naar West-Italië en de Adria!
tisehe Zee werd tonnage gezocht en eenige groote hudingen
werden deze week afgesloten tegen $ 3,25/$ 3,35 per Ja-
uuaii naar Walt-Ita.lië; naar Triëst werd per Februari
een boot afgesloten tégen $ 4. Naar Zuid-Amerika vonden
geen afsluitingen plaats.
Ook de gras urachtenmarkt ontwikkelde zich deze week
niet: De Middellandsche Zee
wal
de eenige richting, waar-
heen tonnage gezocht werd en van de Range weid een
groote boot (combinatie van afladers) naar Geüua en/of
68
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Januari 1925
.Napels op basis v;’ii 163′ cents fdn loshaveu per 1/1.6 Februrï afgesloten. Voor meel werd eveneens tounag
afgesloten tegen 25 cents per 100 lbs. naar l3atoum/Novo-
rossisk/Nicolaief/Oclessa, basis vrij laden en lossen per Ja-
nuari/Februari. Van Ralifax naar Leningrad werd ecu
zeer kleine hooi; voor een lading meel afgesloten, prornpfe
belading, tegen 32 cents.
Van dc Gulf bestaat geen definitieve vraag. Er werd
deze week gevraagd naar ccii boot van iedere grootte van
idontreal, 10125 Mei laden, naar de Middellandsche Zee
nu
basis van iS cents 6n loshaven, doch het is twijfelahtig
of de Charterers’werkelijk ernstig in do markt zijn.
In cle suikermarkt was afgeloopen week ecn flinke vraag
naar ruimte, doch desondanks gelukte het bevrachters de
vrachtezi naar beneden te krijgen, daar de naburige mark-
ten niet voldoenden steun konden verleenen en de tegen-
woordige prijzen vertoonen een inzinking, vergeleken met
cle vorige week. Er was in hoofdzaak vraag naar tonnage
in cle grootte van 5/C000 tons cargo. Van Cuba werden
booten van circa 6000 tons naar
U.
K./Conti.nent per einde 1 uitwiri en Februari op basis van 22/- gesloten, f.erw’ijl een
boot per Maart werd bevrach,t tegen 21/-, met cle optie
Marseille tegen 23/-. Een 4500 ton ner werd met 231. be-
tusalcl van San Domingo of Cuba naar U. K./Continent per
begin Februari, maar sinds deze laatste afsluiting werd
Februari tonnage van circa, 6000 tons gedaan van Cuba
tegen 2116.
Ook van cle North-Pacific vonden gen afsluitingen van
giaanbooten plaats; deze markt is geheel dood. Voor. lum-
her wordt ruimte gezocht naar Australië tegen $ i.4,5Q voor
belading Januari/Februari
on
later, ook naar Atlantische
USA-havens tegen $15,50.
De River Plate leefde tegen het einde dezer week iets
op en er was eenige vraag naar ruimte per Januari en
Februari. De vrachten vertoonden nog geen verbetering,
doch de bevraehters schijnen nu meer geneigd. te zijn tot
afsluiting. De hoogste vracht, deze week betaald per Ja-
nuari, was 24/6 van Upriver en 24/- van Bahia Blauca
voor dezelfde positie. Per Maart werden afsluitingen ge-
daan voor handige tonnage tegen 2516 van Upriver. .
De nitraatmarkt is, indien mogelijk, nog flanwer dn de
vorige week.. Voor volle ladingen naar Europa is de eenige
mogelijke gelegenheid voor een handige lading per Januari!
Februari of Februari alleen naar liet Continent tegen 29/-.
Ruimte voor gedeeltelijke ladingen is voor (le vroege posi-
ties niet voorhanden doch tegelijkertijd zijn hevrachters
hierin ook niet geïntçresseerd en het hoogste, wat in tuit-
zieht wordt gesteld, is circa 26/6 naar het Continent per,
li’
e
h
r
uari. Naar de U.S.A. werd eelt lading afgesloten tegen
$ 5,50 per Februari terwijl verdere afsluitingen mogelijk
zijus tegen $ 5,25 in $ 5,50 per Februari en Maart.
Zeer be’ angrijke bevrachtingen werden opnieuw deze
week gedaan van diverse iniarkten in het Oosten, maar.
tegen het einde zijn eenige dezer markten weder veel zus-
.tiger geivoicien.
. 1
Van Anstralië werd weder zeer veel afgesloten. Terwijl
echter bij de opening dezer week 49/- werd betaald voor
booten van middelbare grootte, Februari belading, van
1
ZuidjVietoria/S3dneY -werd 4716 voor deze positie geaccep-
teerd aan liet slot. Van VcstAustralië werd tonnage i’aul
clezelf de grootte gecharterd tegen 42/6 per Februari/Maart
Lii
Maart/April.
Van Vladivostock naar U. K./Continent werd op basis
van. 37/6 met de optie Scandinavië tegen 38/3 een boot
afgesloten voor een volle lading boonen voor Februari
beladiag In het atgemeen zijn bevrachters niet geïnteres-
seerdin gedeeltelijke ladingen. Ook voor olie is geen vraag
naar ruimte meer te be n
speuren, e, ondanks dat er een
uitgesproken scliaarsehte aan tankruimte heerscht, zijn dc
hevruichters niet genegen tot, afsluiting over te gaan.
‘Voor de rijstmarkt van Burmah bleef Februari de sterke
positie en hebben reedrs zich optimistisch gehouden aan
35/-, doch bevrachters bleven op hun, standpunt en weiger
–
den meer te betalen dan 3319. Tegen het einde der week
werd gerapporteerd, dat een 7000 tonner met Februari
belading was afgesloten tegen laatstgenoemde vracht naar
Triëst of 66ui haven iE[avre/Hamburg Range, doch deze
afsluiting is niet bevestigd. Er zijn een flink aantal orders,,
aan de markt en bevracliters zijn bereid 33/9 te betalen
naar het Continent voor tonnage per Februari laadklaar.
Ook is er eenige vraag naar ruimte per Maart op basis
van 32/6. Van Saigon werden geen afsluitingen gerappor-
teerd.
De markt van Indië was levendig. Van Bombay/Karuehi..
werd ruimte afgesloten op deadweight basis naar de Mid-
dellandsche Zee/U.K./Continent tegen 27/9 tot 27/. naar
gelang van grootte per Februari/Maart, terwijl Karachi,
vertegenwoordigd is op ,,scale terms” tegen 22/6 tot 25/.,
eveneens naar gelang van grootte en per Januari. en Fe-
bruari. Verclee bedrijvigheid werd aan den dag gelegd in
kernels van de Madraskust. Er word tonnage afgesloten
naar de Middellaiidsche Zee/U.K./Continent op basis van
35/ Februari/Maart. Van Marmagoa/Bombay/Karachi werd
een lading erts geplaatst naar de Middellan’dsche Zee/U.K.f
Continent tegen 2716 per Februari.
Van de Zwarte Zee valt weinig verandering te hespeu-
en. De afsluitingen van vëekoeken naar Scandinavië gin-
gen voort tegen denzelfden vrachtprijs (191-/19/6) voor
zwaar graan naar het Continent werd 14/. betaald.
Ofschoon de Douiau nog open is, zijn geen proinpte zakeit
meer mogelijk. Echter is er mogelijkheid voor handige
tonnage per Maart/April, waarschijnlijk circa 19/- te krij-
gen. Sulina gaat voor.t tegen 17/-
in
1716 te vragen.
Vii ii cle Middellandsche Zee werd weinig afgesloten en
het aanbod van tonnage overtreft de vraag. Ertsafsluitin-
geit vonden als volgt plaats: Carthagena/Antwerpen 6/9
(zin kerts), Rornillo ]3ay/Card iff 613, Bizerta/Middlesboro
6/1.0>,
Port Breira/Heysham 7/- en Algiers/Philadelphia 7/… Eenige afsluitingen zijn gedaan voor fosfaat, nuçuar alleen voor zeer kleine tonnage, zooals Tiuiiis/Plyinouth 9/6 en Bona/Boness 10/.. i)é vrachteh voor vruchten van
Zuid-Spanje zijn onveranderd 25/- A 26/. voor kleine boeten
en 20/- tot 22/6 voor booten tusschen de 1.00.000 en 120.000
cub. ft.
Alexandrië is rustig en heeft afgesloten tegen 10/6 naar
RuIl, 1.1/6 naar Londen per 60 cub. f t.
Va.ui de Golf van Biscaye is ook geen verandering te ver-
nielden, maar de markt is vast. Laatste af sluitingen zijn
Bilbao/Cardiff 6/9 en 6/10i, Newport
î/9,
Snntandèr/Car.
dilf 7/..
‘In de vrachten voor kolen van Engeland is geen ver-
:unlerin. Van de Oostkust werd gedaan naar Genua 8/9,’
1-lamburg 4/3, Antwerpen 3/- en van Zuid-Wales: Antiver-
pen 3/7, Santos 121-, Genua 9/6, Piraeus 11/., Buenos
Aires 11/., Port-Said 9/6. –
RIJN VAART.
Week
vanll tfm. 17 Januari 1925.
De aanvoeren van zeezijde verminderden en de scheeps-
ruimte bleef ruimschoots voldoende om in de vraag te voor-
zien.
De daghureit voor diverse ladingen naar de Rijnstetions behroegen 3-3
ets., voor erts naar dle Ituhrhavêns weid
in doorsnee f0,65 met
Y,
lostijd en
f
0,75 met
lostijcl
betaald.
De waterstand was langzaam vallend; naar deus Boven-
rijn werd op beperkten diepgang afgeladen, terwijl naar
den Benedeuirijn voor diepgaande schepen voorzichtigheid
geboden was.
De verlading van kolen in de Ruhrhavens bedroeg min-
der dan in cle vorige week, zoodat de vrachten daar ook
terugliepen.
Het sleeploon was genoteerd volgens het 45 ets. tarief.
Gemeente Vlissingen.
UITGIFTE
eener 6 pCts. Leening
groot f 650.000.- nominaal,
in Obligatiën van f1000.- elk.
Ondergeteekcnde bericht, dat de inschrijving op hoven-
vermelde leening is opengesteld op
Vrijdag, den 23sten Januari 1925,
van des voormiddags 9 uur tot des namiddags 4 uur,
te haren kantorente
Amsterdam, Rotterdam en ‘s-Graven-
hoge
en te
Vli..ingen ten kantore van de Heeren
P. J.
SIEGERS & ZOON
tot den minimumkoers van
998/4
pCI.
met recht van voorkeur voor inschrijvingen boven dien koers,
zooals in het prospectus is omschreven.
Prospectussen en inschrijvingsbrieven zijn bij bovenge-
noemde kantoren verkrijgbaar.
–
INCASSO-BANK.
AMSTERDAM, 16 Januari 1925.