nr. 14, augustus 1990
FvanLanschot
Bankiersnv
Financieel bericht
Internationale conjunctuur
Tegenvallende groei in de VS
In de Verenigde Staten tekent zich steeds duidelijker
een groeivertraging af. De Fed verwacht voor het tweede
halfjaar een bescheiden groei en de meeste waarnemers
gaan voor dit jaar uit van een groei van 2% voor de
Amerikaanse economie, met volgend jaar misschien lets
meer. In het eerste halfjaar viel de groei tegen. Over het
tweede kwartaal werd een groei gerapporteerd van 1,2%
waar de markt had gerekend op een groei van 1,6%.
Tegelijkertijd werd de groei over net eerste kwartaal naar
beneden bijgesteld van 1,9% naar 1,7% en werd de groei
over 1989 gecorrigeerd van 3% tot 2,5%. Bij de voorzichtige verwachtingen voor de tweede helft van het jaar speelt
mee dat voor oktober nog belangrijke bezuinigingen moeten worden doorgevoerd of belastingen moeten worden
verhoogd, daar anders het automatisme van besparingen
tot een bedrag van $ 100 miljard uit hoofde van de GrammRudman wet in werking zal treden. Hoewel de inflatie in juni
tegenviel en de prijzen met 0,5% stegen, heeft de Fed de
rente op Fed-funds met 1/4% verlaagd tot 8%. Naast de
gematigde groei heeft de Fed zich hierbij laten leiden door
het feit dat door een restrictiever kredietbeleid van de
banken de kredietverlening aan het bedrijfsleven zich matig ontwikkelde. Hierbij speelt ongetwijfeld ook mee dat de
winsten bij de bedrijven nog steeds onder druk staan. Een
totaalbeeld dat velen verwonderd doet afvragen waarom
de koersen in New York zich dicht tegen een recordniveau
bevinden.
Hoge groei in eigen land
In eigen land nam het nationaal inkomen in het eerste
kwartaal toe met 4,9% ten opzichte van het eerste kwartaal
vorig jaar. Het bruto binnenlands produkt groeide in dezelfde periode met 3,2%. Het verschil is gelegen in een verbeterde ruilvoet met het buitenland en een scherpe toename
van de netto-inkomsten uit buitenlandse investeringen. De
groei van het bbp was voor een belangrijk deel te danken
aan de 9,1% hogere bedrijfsinvesteringen. De gezinsbestedingen namen met 3,4% toe terwijl de overheidsinvesteringen met 3,8% stegen. De overheidsconsumptie daarentegen bleef opnieuw vrijwel stabiel. Voor het lopende
jaar wordt een stijging van de bedrijfsinvesteringen met
14% voorzien, zo blijkt uit een enquete van het CBS.
Ook de economie van onze Oosterburen ontwikkelt zich
zeer voorspoedig, aldus een rapport van het Duitse Ministerie van Economische Zaken. Mede door de eenwording
zal vooral de binnenlandse vraag de motor voor de groei
zijn. Momenteel zijn de effecten al goed te zien in de op
voile capaciteit draaiende bouwsector. Daarnaast bevindt
de orderportefeuille van de Duitse Industrie zich op een
hoog niveau. In Oost-Duitsland daarentegen ziet de Industrie zich geconfronteerd met de sterke concurrentie uit het
westen, hetgeen onder andere de bekende camaraproducent Practica voor grote problemen plaatst. Daarnaast is
de werkloosheid in Oost-Duitsland met 100.000 toegenomen.
ESB 1-8-1990
Japans handelsoverschot weer omhoog
In Japan is het handelsoverschot voor de tweede keer
in veertien maanden weer gestegen. De overige maanden
was sprake van een daling. De kans is echter groot dat de
trend hiermee wordt omgebogen. De scherp gedaalde yen
heeft de concurrentiepositie van Japan immers belangrijk
versterkt. Daarbij komt dat de kostprijzen uitgedrukt in
Japanse yen zich nog gunstig blijven ontwikkelen. Weliswaar is sprake van relatief hoge loonstijgingen, in de orde
van 6%, maar de stijgende produktiviteit kan dit voor een
belangrijk deel opvangen. Het hoge investeringsniveau
van de Japanse Industrie draagt uiteraard sterk bij tot de
stijgende produktiviteit. Kleinere bedrijven blijken echter al
wat terughoudender met investeren nu de rente in Japan
fors is gestegen.
Valuta’s en rente
Scherpe bewegingen op valutamarkten
Op de valuta- en rentemarkten was in juli sprake van
flinke bewegingen. Het pond ontwikkelde zich krachtig en
kon zelfs even het niveau van 3 D-mark passeren. Nu
minister Major heeft aangekondigd dat de verwachte daling
van de Engelse inflatie tot 5% niet voor medio 1991 zal
plaatsvinden worden de speculaties over een zeer snelle
toetreding van het pond tot het EMS wat lager ingeschat,
hetgeen de stimulans achter een koersstijging gedeeltelijk
wegneemt. De dollar moest terrein prijsgeven. De verlaging van de rente op Fed-funds tot 8% en de speculaties
over een mogelijke verdere renteverlaging maaktde dollar
minder aantrekkelijk voor buitenlandse investeerders. Ook
het feit dat de verruiming van de kredietpolitiek door de Fed
vrijwel gelijk viel met de teleurstellende cijfers ten aanzien
van de inflatie in de maand juni, kwam het vertrouwen van
de financiele markten niet ten goede. Overigens bevindt de
Canadese dollar zich momenteel ten opzichte van de Amerikaanse dollar op het hoogste niveau in tien jaar. De
voornaamste oorzaak hiervoor is het relatief grote verschil
in korte rentes op Canadese en Amerikaanse dollars.
Na een tijdelijk herstel moest de Japanse yen weer
terrein prijsgeven. Speculaties over een nieuw politiek
schandaal speelden daarbij een belangrijke rol. De Japanse yen is daarmee tegenover de dollar weer rond het
niveau van 150 beland. Op de Internationale kapitaalmarkt
werden na een lange tijd van stilte weer enkele leningen
met Japanse aandelenwarrants uitgegeven. De belangstelling was aanvankelijk groot, maar toen de aandelenmarkt in Tokio verzwakte viel ook de emissiemarkt voor
warrantleningen weer stil.
Gulden zwak
Binnen het EMS zakte de gulden tegenover de lire en de
peseta tot het onderste interventiepunt, waardoor de NeFinancieel bericht is ontleend aan de tweewekelijkse publikatie
Be/eggen met Van Lanschotvan F. van Lanschot Bankiers N.V.
te ‘s-Hertogenbosch.
713
Valutakoersen
1990
Engelse pond
Duitse mark (100)
Zwitserse frank (100)
Japanseyen (10.000)
laagste
Koers
per
Koers
per
koers
Amerikaanse dollar
1990
hoogste
koers
2/7
30/7
1,94
3,38
112,95
133,97
133,35
1,82
1,86
1,82
3,06
112,41
122,90
117,49
3,27
112,56
3,35
132,84
112,74
133,17
123,13
echter op de mogelijkheid van een terugslag in het lopende
jaar. Ook Lotus Development plaatste een waarschuwing
voor het lopende kwartaal ter gelegenheid van de publikatie van een maar liefst verdubbelde winst over het tweede
kwartaal. Digital kondigde een verdere reorganisatie aan.
Een aantal grote Amerikaanse banken meldde lagere
winsten, vooral onder invloed van noodzakelijke afschrijvingen op uitstaande vorderingen. Naast de schulden aan
de derde wereld worden ook leningen op vastgoed van
toenemend belang in deze problematiek.
122,50
derlandsche Bank genoodzaakt was om de gulden tegenover deze valuta’s te steunen. Toen deze actie niet direct
het gewenste effekt sorteerde greep de Nederlandse Bank
naar het rentewapen. Dit kwam tot uitdrukking in een
verhoging van het tarief voor speciale beleningen met 0,2%
tot 8%. Dit was voldoende om een stijging van de geldmarkttarieven te bewerkstelligen en de positie van de
gulden, ook ten opzichte van de Duitse mark, te versterken.
De kapitaalmarktrente wist daarentegen licht te dalen
waarbij de trend vrijwel uitsluitend bepaald werd door Internationale ontwikkelingen. Opvallend daarbij was dat van
tijd tot tijd ruime omzetten op de obligatiemarkt genoteerd
konden worden. Het rendement op de langstlopende
staatsleningen daalde daarbij tot iets onder de 8,75%.
Tokio zwak
De koersval in Wall Street op 23 juli Net de andere
markten niet ongemoeid, maar tot een werkelijke kettingreactie kwam het niet. Dergelijke onverwachte terugslagen
op de beurs komen het vertrouwen echter niet ten goede.
De Japanse beurs ontwikkelt zich zwak. Op verschillende
dagen tuimelde de Nikkei-index met circa 600 punten en
inmiddels is de index weer onder de 31.000 gezakt. Hiermee is een flink deel van het herstel dat eerder dit jaar
volgde op de scherpe koersval van 39.000 tot 28.000 weer
teniet gedaan. De zwakke yen en de vrees voor een
verdere stijging van de rente, om de hoge geldgroei onder
controle te krijgen, vormden oorzaken voor de verzwakking. Daarnaast werd bekend dat grote Japanse effectenhuizen na de koersdaling van oktober 1987 belangrijke
relaties compensaties hebben geboden voor de geleden
verliezen. Hoewel wettelijk niet verboden, ondermijnen
dergelijke acties het vertrouwen van het brede publiek in
de beurs.
Internationale beurzen
Wall Street veroorzaakt schrik
Na enige tijd dicht tegen het 3.000 niveau te hebben
gelegen moest de Dow Jones op maandag 23 juli een forse
stap terug doen. Direct na de opening begonnen de koersen te dalen tot een dieptepunt van min 107 punten werd
bereikt, waarna een gedeeltelijk herstel optrad. De dagen
daarna kon het geleden verlies echter niet worden goedgemaakt, waarmee het 3.000 niveau voorlopig weer buiten
bereik lijkt. Factoren die een rol speelden waren de zwakte
van de Japanse markt, teleurstelling over het uitblijven van
een (verdere) rentedaling en tegenvallende winstcijfers.
Reeds enkele maanden werd rekening gehouden met
zwakke tweede kwartaalcijfers, maar na de meevaller van
IBM was deze vrees wat weggebd. Toen het als groeifonds
bekend staande McDonalds echter met tegenvallende cijfers kwam sloeg het sentiment om, met het reeds gemelde
resultaat. Ookde resultaten van chemieconcerns bleven in
het algemeen achter bij de prognoses. De oliefondsen
zoals Mobil, Chevron en Exxon kwamen met goede winstcijfers. Texaco vormde in dit geval een uitzondering. Hoewel de resultaten veelal overeen kwamen met de verwachtingen, waren de olie-aandelen gevraagd als gevolg van de
hogere olieprijzen.
Zoals gemeld viel de kwartaalwinst van IBM mee met
een toename van 5,2%. Na jaren van teleurstelling is de
opgaande lijn weer opgepakt, maar topman Akers stelde
dat er dit jaar nog veel te doen is. Naast het verhogen van
de interne efficiency en produktiviteit wordt voor volgend
jaar de introductie van een nieuwe lijn van computers
verwacht, hetgeen zou kunnen bijdragen tot een versnelling in de winstgroei in de eerste helft van de jaren negentig.
De verkoop van een aantal technologisch minder hoogwaardige produktiebedrijven zou worden overwogen. In dit
verband moet worden gedacht aan produkten zoals elektrische typemachines en toetsenborden. De verkoop zou
een belangrijke desinvestering vormen. NCR en Apple
kwamen gezien de winstgroei van respectievelijk 4,5% en
25% eveneens met goede kwartaalcijfers. Apple wees
714
De Amsterdamse beurs
Gang eruit
Op de Amsterdamse beurs bereikten veel fondsen in juli
nieuwe hoogtepunten. De terugslag van Wall Street op 23
juli maakte echter een abrupt einde aan de hausse die
plaats maakte voor een onzekere marktontwikkeling. Ook
het feit dat, na jaren van forse winstgroei, dit jaar gemiddeld
niet meer dan 5% winstgroei voor de beurs N.V.’s wordt
verwacht, vormt geen stimulans, temeer daar de vrees
bestaat dat de halfjaarcijfers van een aantal bedrijven
mogelijk zullen tegenvallen. De totale winst die de beurs
n.v.’s maken zal in 1990 mogelijk zelfs dalen als gevolg van
een zwakke ontwikkeling bij een aantal grote ondernemingen.
De opmars van Pakhoed lijkt niette stuiten. Inmiddels is
het / 225 niveau gepasseerd, bijna / 100 meer dan in
november vorig jaar werd betaald voor het aandeel. De
aangekondigde joint-venture met het Engelse Powell Duffryn vormde een nieuwe stimulans. Hierdoor wordt de
chemische opslagcapaciteit in een klap met 1,2 miljoen
kubieke meter verhoogd, hetgeen de leidende positie van
Beursindices
1990
1990
Koers
hoogste
laagste
per
per
koers
koers
2/7
27/7
VS (Dow Jones)
3000
Engeland(FT-IOO)
Duitsland (Dax)
2464
1969
2543
2103
Nederland(CBS-koersindex)
206
Japan (Nikkei)
38.713
Australia (All Ord)
1714
1774
184
28.002
1435
2899
2372
1915
198
32.160
1497
Koers
2899
2330
1920
198
30.863
1578
Pakhoed op de wereldmarkt voor chemische opslag nog
verder versterkt. De koersen van de chemie-aandelen
AKZO en DSM stonden vooruitlopend op de begin augustus te publiceren halfjaarcijfers onder druk. Met name het
berichtvanhetBritsechemieconcern ICI, dat de winst voor
belastingen in de eerste helft van dit jaar met 21% is
gedaald, deed de koersen van AKZO en DSM geen goed.
Koninklijke Olie maakte daarentegen een scherp herstel
door tot circa / 150. De stijgende ruwe olieprijs speelde
hierbij een belangrijke rol. Weinig bemoedigend waren de
berichten van KLM. Reeds eerder was bekend geworden
datdewinstzich in het per 31 maartjl.afgeslotenboekjaar
teleurstellend had ontwikkeld met een teruggang van / 374
miljoen tot / 340 miljoen, waarbij het laatste cijfer inclusief
/ 184 miljoen bijzondere baten was. Nu blijkt dat de winstdruk niet incidenteel is. Er is sprake van een toenemende
concurrentie, vooral op de transatlantische routes. Verder
brachten hogere brandstofprijzen en oponthoud op de
luchthavens extra kosten met zich. Ook de ontwikkeling
van de valutakoersen vormde een negatieve factor. Omstandigheden die voor een deel niet van incidentele aard
zijn. Inmiddels is een omvangrijk plan tot een structurele
kostenreductie ontwikkeld. Daarnaastzullen niet-essentile
belangen worden afgestoten. Nedlloyd verloor in korte tijd
/ 10endaaldetotonderde/ 70, maar herstelde zich later
gedeeltelijk. Bekend werd dat een aantal achtergestelde
leningen zullen worden omgezet in aandelen, naarmate de
aflossingsperiode voortschrijdt. Daarnaast heeft Nedlloyd
de banden met het Franse CGM aangehaald bij de exploitatie van de Noordatlantische routes.
De koersen van de bankaandelen vertoonden weinig
beweging, ondanks de belangrijke berichten rond de fusie
tussen ABN en AMRO. Deze zal in augustus worden
gerealiseerd door middel van de vorming van een holding.
Daarna zal direct een omvangrijke emissie van certificaten
van preferente aandelen plaatsvinden. Het rendement op
deze stukken zal door de koppeling aan dat van staatsobligaties relatief hoog zijn. Deze emissie lijkt de belangstelling
voor de gewone aandelen niet direct ten goede te komen.
Ook het perspectief van een dit jaar 5% lagere winst per
aandeel zal beleggers niet aanspreken. Het rendement op
de aandelen benadert echter de 8%, hetgeen relatief hoog
is. Macintosh is weer terug bij af. Na het fel bekritiseerde
plan voor een management buy-out overwoog HAL een
bod uit te brengen, maar daar wordt nu van afgezien. Het
resultaat was een scherpe koersreactie, mede omdat Macintosh inmiddels heeft gemeld dat over het eerste halfjaar
een verlies is geleden. Voor het hele jaar gaat de directie
uit van een onveranderde winst van circa / 12,8 miljoen.
Op de optiebeurs zullen een viertal nieuwe klassen worden gei’ntroduceerd: CSM, Oce-Van der Grinten, Pakhoed
en Stork. Het gaat overigens niet om de gebruikelijke optiehandel, maar om een enigszins afwijkende vorm, waarbij
onder meer sprake is van andere afloopmaanden. De optiebeurs kwam verder in het nieuws door enkele zeer grote
transacties in obligatie-opties die verband hielden met optiestrategieen van institutionele beleggers. Eenmaal ging het
zelfs om een onderliggende waarde van / 150 mln.
Toeleveranciers aan de automobielindustrie
De automobielindustrie vormt een belangrijke pijler van
de westerse economie. In Nederland is deze zwak vertegenwoordigd. De autoproduktie staat in geen verhouding
tot de landelijke personenautoverkopen. De toeleveranciers aan de automobielindustrie zijn omvangrijker. In het
verleden was de toelevering aan de automobielindustrie
een sterk cyclische activiteit. In de eerste plaats werd dit
ingegeven door de schommelingen in de autoverkopen.
ESB 1-8-1990
Daarnaast werden de dieptepunten soms geaccentueerd
doordat de autofabrikanten hun eigen bezetting trachten
op te vullen door toeleveranciers (tijdelijk) te passeren.
Inmiddels is er in toenemende mate sprake van co-produktie. Hierbij worden de toeleveranciers in een vroegtijdig
stadium betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe produkten. Zij moeten dan wel aan hoge eisen ten aanzien van
kwaliteit en levertijd voldoen. Afhankelijkheid van de autoverkopen blijft natuurlijk bestaan. Een aantal Nederlandse,
ter beurze genoteerde, ondernemingen heeft op deze trend
ingehaakt. Het is een heterogeen gezelschap, maardes te
meer de aandacht waard, daar de verschillende vertegenwoordigers wel degelijk over beleggingsmerites beschikken.
Gamma Holding
Gamma Holding kwam in 1964 onder de naam Texoprint
tot stand uit een fusie van de textielondernemingen Ankersmits Textielbedrijven, Stoomweverij Nijverheid en P.P. Van
Vlissingen en Go’s Katoenfabrieken (Vlisco). Thans is
Gamma Holding een sterk internationaal georienteerde
groep textielondernemingen met een groot aantal vermaarde merknamen. Recentelijk vonden vier overnemingen
plaats. Hierdoor is het aanzien van de groep ingrijpend
gewijzigd. De spreiding over produkten en markten is belangrijk versterkt waarbij de sector toeleveranties aan de
automobielindustrie vooral aan belang heeft gewonnen.
Een in dit opzicht relevante overname betrof dit jaar het
Belgische De Witte Lietaer (DWL), Europees marktleider
in hoogwaardig huishoudtextiel, maardaarnaastgespecialiseerd in geweven en gebreide stoffen voor de automobielindustrie. DWL behoort met een Europees marktaandeel
van 6% tot de 10 grootste ondernemingen op dit gebied.
Naast Europese merken wordt ook aan Toyota geleverd.
De omzet van De Witte Lietaer bedraagt circa / 160 miljoen, terwijl de winst uit normale bedrijfsuitoefening ongeveer / 5 miljoen bedraagt.
In totaliteit is met de recente acquisities van Gamma een
bedrag in de orde van circa / 350 miljoen gemoeid, terwijl
de ondernemingen gezamenlijk goed zijn voor ongeveer /
23 miljoen netto winst. De omzet stijgt met bijna / 600
miljoen tot circa / 1.350 miljoen in 1990. Hiervan zal in
1990 naar schatting 81% in het buitenland worden gerealiseerd, tegenover 75% in 1989. In het algemeen is sprake
van een gunstige gang van zaken bij de werkmaatschappijen, waarbij de vraag van de automobielindustrie naar de
Gamma produkten de verhoogde capaciteit zelfs te boven
gaat. Met de overnemingen zijn in eerste instantie veel
kosten gemoeid, maar desalniettemin is voor het eerste
halfjaar een winststijging van tenminste 10% in het vooruitzicht gesteld. Voor dit jaar wordt een winst per aandeel van
/ 10,60 verwacht (plus 10%), waaruit/ 4,35 dividend kan
worden betaald. Dit betekent een koers-winstverhouding
van nog geen 10 en 4 1/4% dividendrendement.
Nedschroef Holding
Nedschroef is de enige Nederlandse producent van
bouten en moeren. De tweede activiteit is de produktie van
bouten- en moerenmachines. De produkten zijn voornamelijk bestemd voor de automotive Industrie. Inclusief de in
januari overgenomen Vereinigte Schraubenwerke
(V.S.W.) bedraagt het omzetaandeel van deze sector meer
dan 50%. Daarnaast worden voornamelijk produkten geleverd aan de gespecialiseerde groothandel. Meer dan 90%
van de omzet wordt in het buitenland behaald. Snelle
levertijden en een hoge kwaliteit vormen een belangrijk
aspect van het succes van Nedschroef, dat vorig jaar een
40% hogere winst van / 6,9 miljoen behaalde uit een
omzet van / 174 miljoen. Zeker nu snelle levertijden en
kleine toleranties (bij de robotmontage) van toenemend
715
belang worden komt de kwaliteit van het Nedschroef produkt tot zijn recht.
Ook de combinatie van fabrikant van machines voor
moeren en bouten en tevens producent van moeren en
bouten vormt een waardevol aspect van de onderneming.
Dit maakt het immers mogelijk om voortdurend over de
meest geavanceerde apparatuurte beschikken. Inmiddels
lijkt de afzet van machines sterker te groeien hetgeen
aantrekkelijk is gezien de hogere marges die op deze
produkten gerealiseerd kunnen worden. Nedschroef blijkt
in staat de efficiency voortdurend te verhogen. Ook bij de
dit jaar overgenomen VSW (met een omzet van DM 100
miljoen) worden op dit gebied aantrekkelijke kansen gezien. Overigens zal dat pas in 1991 in de cijfers tot uiting
komen.
Dit betekent dat na de voor dit jaar verwachte winststijging per aandeel van / 13,77 tot rond / 14,50, de perspectieven zich ook voor 1991 goed laten aanzien. Ondanks
een gunstige koersontwikkeling ligt de koers-winstverhouding van de aandelen bij de huidige koers van / 139 onder
de 10, bij een rendement van 3,6%. Wel dient de belegger
te bedenken dat de handel in de aandelen beperkt is. De
verwachte overstap naar de officiele beurs zal de belangstelling voor Nedschroef overigens kunnen stimuleren.
Polynorm
Als toeleverancier voor de bouw en automobielindustrie
is Polynorm in het verleden zeer kwetsbaar voor conjuncturele ontwikkelingen geweest. Door in de automotive sector een verschuiving naar de vervangingsmarkt voor carrosseriedelen te bewerkstelligen is de afhankelijkheid van
de autoproducenten afgenomen. Voorts heeft men middels
overnames, waaronder Flamco (expansie- en drinkwatervaten) voor verdere diversificatie in de bouwsector gezorgd. Tot dan waren de bouwprodukten beperkt tot stalen
kozijnen, buitendeuren en roldeuren voorde industrie. Ook
heeft Polynorm een sterke Internationale spreiding weten
te bewerkstelligen. Het beleid is erop gericht Europa tot
thuismarktte ontwikkelen, met op langere termijn de VS en
het Verre Oosten als groeikernen.
Een evenwichtige omzetbijdrage van de verschillende
activiteiten heeft eveneens veel aandacht. Naast de spreiding in de marktorientatie besteedt Polynorm ook veel
aandacht aan het eigen produktie-apparaat. Hier wordt
veel gemvesteerd in automatisering en flexibilisering. Het
gevoerde beleid heeft de afgelopen jaren duidelijk zijn
vruchten afgeworpen. De afgelopen tien jaar was sprake
van een gemiddelde omzetgroei met 11% en een gemiddelde toename van de netto winst met 19%. In 1989
behaalde Polynorm een 18% hogere omzet van / 328
miljoen waaruit eveneens een 18% hogere netto winst van
/16,2 miljoen werd gegenereerd. De financiele ruimte voor
verdere acquisities is aanwezig. Daarnaast kan sprake zijn
van autonome groei. Vooral Flamco blijkt door de jaren
heen een krachtige expansie doorte maken. De automotivegroep levert inmiddels aan vrijwel alle belangrijke Europese autoproducenten. De investeringen die de afgelopen
jaren hebben plaatsgevonden werken door in de produktiviteit en efficiency. Daartegenover staat dat sommige belangrijke investeringen volledig zijn afgeschreven, waardoor de afschrijvingslast kan dalen.
Voor dit jaar rekenen wij op een winstgroei van / 16,2
miljoen tot ruim / 20 miljoen, hetgeen neerkomt op /
16,50 per aandeel, waarvan / 6 als dividend uitgekeerd
kan worden. Voor 1991 kan een verdere doorgroei tot
/ 18,50 winst per aandeel plaatsvinden. Bij een koers van
/ 129 levert dit een koers-winstverhouding op van slechts
6,8 bij een dividendrendement van 5,3%. Van de aandelen
bevindt zich 60% in vaste handen en hierdoor is de verhandelbaarheid van dit uitstekende beleggingspapier beperkt.
Weweler
716
Hadden de bovengenoemde drie ondernemingen gemeen dat zij een deel van hun produktie afzetten aan de
personenauto-industrie, bij Weweler worden vrijwel alle
produkten geleverd aan de vrachtwagenindustrie. Het gaat
hier overwegend om veren en veersystemen, waarmee
Weweler de afgelopen jaren een forse groei en hoge
winsten wist te realiseren. De sleutel tot het succes ligt bij
het zelf ontwikkelde luchtveersysteem. Dit produkt kan zich
verheugen in een toenemende marktpenetratie. Nederland
vormt hierbij een uitstekende thuismarkt, omdat hier inmiddels sprake is van een hoog marktaandeel voor luchtveersystemen. Elders is dit aandeel beduidend lager, maar er
heeft wel een goede groei plaats, welke deels verantwoordelijk is voor de stijgende omzet van Weweler. Zo steeg in
1989 het aandeel van de export van 47% tot 56%. Engeland is de belangrijkste afzetmarkt voor de luchtveersystemen van Weweler, hetgeen te danken is aan de overeenkomst met de Engelse assenfabrikant Rubery OwenRockwell die op zijn beurt deelneemt in het aandelenkapitaal van Weweler. Hoewel de luchtveersystemen in de
afgelopen jaren fors hebben bijgedragen aan de groei van
Weweler vormen de traditionele veren nog altijd een belangrijke bron van inkomsten.
Daar waar Weweler zich met de luchtveersystemen als
‘Original Equipment Manufacturer’ met name richt op de
markt voor nieuwe vrachtwagens en bussen, worden de
blad- en paraboolveren veel meer voor de vervangingsmarkt geproduceerd. Dit maakt de onderneming minder
conjunctuurgevoelig. Weweler heeft de afgelopen jaren
een belangrijke toename in omzet en winst gegenereerd.
De omzet van / 81 miljoen in 1989 was het dubbele van
de / 40 miljoen die in 1986 werd omgezet. De winst steeg
in dezelfde periode van / 2,8 miljoen tot / 10,4 miljoen.
Aan het eind van 1989 kreeg het bedrijf evenwel te kampen
met een terugslag op de Engelse markt. Reeds geruime
tijd studeert Weweler op een entree naar de Amerikaanse
markt, hetgeen een enorm potentieel voor Weweler zou
blootleggen. Hoewel meer Amerikaanse ondernemingen
hun diensten hebben aangeboden heeft Weweler in eerste
instantie gekozen voor een samenwerking met het Amerikaanse Rockwell. Concrete resultaten lijken echter niet te
verwachten voor 1992. Inmiddels groeien de meeste afzetmarkten verder, terwijl eerder dit jaar een nieuwe generatie
van het Weweler luchtveersysteem werd geTntroduceerd.
Daarnaast wordt de internationale positie versterkt door het
verwerven van belangen, in onder andere Frankrijk, op
aansluitendeterreinen. Enerzijds levert dit de mogelijkheid
tot spreiding op, daarnaast krijgt Weweler aldus de beschikking over nieuwe afzetkanalen voor haar veersystemen. De problemen in Engeland, zoals die in de tweede
helft van 1989 aan het licht kwamen hebben zich in het
begin van dit jaar doorgezet, hetgeen heeft geresulteerd in
een circa 10% lagere omzet in de eerste vier maanden van
dit jaar. Ten opzichte van de minder goede gang van zaken
in de tweede helft van 1989 is echter enige verbetering
zichtbaar. Per saldo voorziet de onderneming hierdoor een
winstdaling van zo’n 15%, hetgeen overeenkomt met circa
/ 7,35 per aandeel. Bij een huidige koers van / 82
betekent dit een koers-winstverhouding van 11,1. Op termijn bestaan er nog belangrijke groeimogelijkheden, zeker
wanneer de definitieve entree op de Amerikaanse markt
kan worden gemaakt. Ook de recent overgenomen Franse
handelsonderneming in zware auto-onderdelen, Colaert
Stock (omzet 1989: / 35 miljoen) lijkt, na in de tweede helft
van dit jaar break-even te draaien, in 1991 bij te gaan
dragen aan de netto winst, waardoor Weweler de stijgende
lijn uit het verleden weer hoopt op te pakken.