Reële lonen en winsten

Het aandeel van de factor arbeid in het nationaal inkomen is de afgelopen 25 jaar steeds verder gedaald. Het betreft met name de werknemers die hun beloning relatief achteruit hebben zien gaan: het aandeel van zelfstandigen is relatief stabiel.

De discussie over lonen is vooral gebaseerd op de loonstijgingen in collectieve arbeidsovereenkomsten, waarbij individuele looncomponenten en tarieven van zelfstandigen zonder personeel veelal over het hoofd worden gezien. Hoe kan dat beter?

De gebruikelijke loon-prijsdynamiek waarbij werknemers via hogere lonen compensatie willen voor inflatie, en ondernemers hun (loon)kostenstijgingen doorberekenen in hogere afzetprijzen, ligt momenteel onder het vergrootglas. Wat weten we over deze wisselwerking tussen lonen en prijzen in Nederland? In hoeverre vertraagt een sterke loon-prijsdynamiek de inflatiebestrijding?

De spanning in de Polder loopt op, nu vakbonden flink hogere lonen eisen. Nogal voorspelbaar stuiten deze looneisen van meer dan tien procent op een stevig verzet van de werkgevers. Helaas wordt er bij deze discussies vaak nogal klakkeloos aangenomen dat de hogere bedrijfswinsten inderdaad worden gebruikt voor uitbreidingsinvesteringen.

290 Uitgelicht Reële lonen en winsten 292 Inleiding: Aandeelhouders kunnen wel een stootje hebben Robert Kleinknecht 293 Hogere loongroei wenselijk ter ondersteuning van de  koopkracht Machiel Telling en Sjors van Wickeren 296 Sterke loon-prijsdynamiek leidt tot langer hoog blijvende inflatie Maikel Volkerink, Wilko Bolt en Dennis Bonam 300 Forse groei lage lonen en meer vaste […]

Terwijl de inflatie de reële lonen heeft uitgehold, stijgen de bedrijfswinsten. Wordt de aandeelhouder rijker ten koste van de werknemer? En zijn forse loonstijgingen nu wel verantwoord?

In plaats van een generieke roep om loonsverhoging is het ­zinvoller om te kijken naar de ontwikkeling van de lonen en winsten per sector of bedrijf. De huidige loondiscussie doet te weinig recht aan de verschillen in winstgevendheid tussen bedrijfstakken en het belang van investeringen in immaterieel kapitaal.

De arbeidskosten als percentage van het binnenlands inkomen zijn de afgelopen decennia in Nederland gedaald. Is de stijging van het overige deel van het inkomen toe te schrijven aan stijgende kapitaalkosten of aan stijgende economische winsten?