Van stikstofmetingen tot vaccinatieadviezen: instituties liggen onder vuur. Wat doet al deze scepsis met het Tinbergiaanse model, dat stevig leunt op onafhankelijke analyses? Dat bespreken we in aflevering 7 van de podcast Tinbergen en de economie van morgen met Sheila Sitalsing en Henk Don.
Jan Tinbergen stond aan de wieg van het Nederlandse bestuursmodel. Instituties, met het door Tinbergen opgerichte CPB voorop, publiceren onafhankelijke analyses op basis van feiten. Politici maken vervolgens op basis van deze analyses weloverwogen keuzes voor sociaal-economisch beleid. Boze boeren laten zien dat het niet altijd zo simpel is. De verantwoordelijkheid voor de stikstofcrisis ligt volgens de boeren niet alleen bij verkeerde keuzes van politici – maar juist ook bij het RIVM, dat verkeerde analyses zou leveren.
Dat is niet zo bijzonder als het misschien lijkt, aldus Henk Don, bestuurslid bij de ACM en tussen 1994 en 2006 directeur van het CPB. ‘Ik heb wel eens gedacht: wanneer staan ze bij ons voor de deur. Ook toen ik directeur was.’ Niets nieuws onder de zon dus. ‘Het blijft vallen en opstaan.’
Volgens journaliste Sheila Sitalsing zijn met name politici schuldig aan dit wantrouwen jegens instituties: ‘Er zijn altijd mensen die het systeem niet helemaal begrijpen. En op een gegeven moment is dat opgepikt door een politieke bovenlaag. Politici zijn daarop gaan kapitaliseren.’ Politici hebben de boze aandacht knap verschoven, zo lijkt het.
Je onafhankelijkheid behouden als instituties lijkt misschien moeilijk, maar kán wel. ‘Je moet je als institutie kwetsbaar op durven stellen, maar dat doe je natuurlijk in eerste instantie in een wetenschappelijke omgeving. Als dat op orde is, moet je de kritiek ook prima kunnen pareren’, zegt Don.
Leer alles over Tinbergen en de houdbaarheid van onze instituties in de zevende aflevering van onze podcast Tinbergen en de economie van morgen.
Contact
BNR en ESB brengen elke twee weken een nieuwe aflevering uit van de podcast Tinbergen en de economie van morgen. Meer weten? Kijk op tinbergentoday.nl of stuur een mailtje naar Sarah van Hugte.
Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door de financiële steun van Instituut Gak.
Auteur
Categorieën