Marcel Canoy spreekt verschillende economen via twitter. Op 4 januari was het thema ‘micro versus macro’ en interviewde hij @_basjacobs.
Straks om 11u interview ik (op twitter) @_basjacobs oa over belastingen austerity macro en global inbalances
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
@_basjacobs homepage is hier https://t.co/NHmYFZttbw, bas welkom beste wensen en dank voor medewerking
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
Jij ook nog de allerbeste wensen voor 2019! Ik zie ernaar uit.
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
ah mooi zo, laten we beginnen met het onderwerp waar ik zelf het minst van snap: macro. Kun je uitleggen (als je het met me eens bent) waarom macro fundamenteel verschilt van micro en waarom dat dingen compliceert?
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
Macro-economie gaat over algemeen (on)evenwicht en interacties. Veel mensen – ook economen – raken de kluts kwijt bij meer dan 2 vergelijkingen met 2 onbekenden, zeg meer dan p en q in partieel evenwicht. Typisch macro-model heeft min. 3 vergelijkingen met 3 onbekenden. /1
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Typisch macromodel gaat over bbp, rente en inflatie en wordt bepaald door een IS-curve, een monetaire beleidsregel (Taylor) en een Phillips-curve. Economen vinden het vaak lastig dat er onevenwichtigheid kan zijn (vraag niet gelijk aan aanbod) door starre prijzen of lonen. /2
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Wanneer ook de beleidsrente op de ondergrens staat – de liquiditeitsval – kan de rente niet meer voor aansluiting tussen macro-vraag en -aanbod zorgen. De economie hoeft dan niet automatisch meer in evenwicht te komen (secular stagnation). Dat vinden veel economen raar. /3
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Door algemeen-evenwichtseffecten, in combinatie met fricties, wijkt macro-economie sterk af van micro-economie. Het bekendste voorbeeld is de multiplier. Daar zijn prijzen star en de rente verandert niet (bijv. door ondergens). In dat geval bepalen de bestedingen het inkomen. /4
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
De bestedingen van de een vergroten het inkomen en de vraag van de ander. Dit is een voorbeeld van een positieve feedback. In micro-modellen leidt hogere vraag van de een – via hogere prijzen – tot minder vraag van de ander. Dat is een negatieve feedback. /5
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Veel meer voorbeelden kunnen worden gegeven: sudden stops in kapitaalstromen, financiele crises, balansbesmetting, etc. Belangrijk voor mij is dus algemeen evenwicht in combinatie met een marktverstoring waardoor macro-feedbacks positief in plaats van negatief worden. /end
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
ok dank in dit verband en omdat rente zijn corrigerende werking onvoldoende kan doen, pleit je vaak (oa hier https://t.co/QS7KlT0sqm) voor overheidsbestedingen ala keynes/krugman, hierover een vraag coming up 1/
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
a) leg nog eens uit waarom overheidsbestedingen een betere remedie is dan bijv markten beter laten functioneren en b) valt of staat de effectiviteit niet bij welke investeringen? De een is dom de ander slim. Welke zijn slim? /end
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
‘Markten beter laten functioneren’ is makkelijker gezegd dan gedaan. Het probleem bij de ondergens is dat de rente op banktegoeden en assets in een geldeconomie niet negatief kan worden. Bij duidelijk negatieve rentes gaan mensen hun geld cash aanhouden. /1
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Nu kun je dit oplossen door cash af te schaffen, zoals Rogoff heeft bepleit. En andere meer technische oplossingen, zoals Buiter heeft gesuggereerd. Ik heb zelf eerder een zwaardere vermogensbelasting bepleit. Maar kennelijk zijn hier harde praktische en politieke restricties. /2
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Hetzelfde geldt voor prijs- en loonstarheid. Heb je de magische oplossing om die weg te nemen? Het vinden van de echte reden voor prijsstarheid is nog steeds een heilige graal in macro-economie. Zolang prijzen en lonen star zijn, zal de conjunctuur leiden tot misallocatie. /3
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Conjunctuurbeleid is dus belangrijk omdat mensen het vervelend vinden om schokken te hebben in hun inkomen of hun baan of bedrijf te verliezen. Vervolgens kun je de vraag stellen: wat is dan het beste stabilisatiebeleid? /4
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Op de korte termijn – voor de bestedingen – maakt het weinig uit of het overheidsconsumptie of -investeringen zijn. Op lange termijn natuurlijk wel: het is beter om later iets terug te zien voor de uitgaven nu. En natuurlijk zijn rendabelere investeringen dan handiger. /5
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Overigens heb ik me tijdens de crisisjaren verbaasd dat zoveel beleidsmakers dachten dat overheid helemaal niets kon doen om de conjunctuur te stabiliseren. Lees deze literatuuroverzichten om te zien dat dat niet klopt: https://t.co/J35sJtVQKB en https://t.co/7QLRVjWKVt /end
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
ok is makkelijk gezegd inderdaad, maar overheidbestedingen is ook makkelijk gezegd, de Nederlandse overheid heeft immers geen sterke track record, Het ICES debacle staat mij nog helder voor de geest, FYRA idem 🙂 Heb je ook concreet en uitvoerbaar plan?
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
Ik snap dit punt niet: natuurlijk kan de overheid van alles verkeerd doen. Ook bij de belastingen, de overheidsinvesteringen, regulering en competitiebeleid, industriepolitiek, etc. gaat van alles mis. Dat lijkt me op zich geen argument tegen stabilisatiepolitiek.
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
nee ok dit is geen account over beleid bovendien, even ander onderwerp belastingen. Een tijdje terug pleitte Arjan Lejour en Maarten t Riet van t CPB voor simpelere manier kapitaal te belasten. Jij ook https://t.co/xwOichI29R 1/
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
Leg nog eens uit waarom dit belangrijk is en wat het oplevert /end
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
De overheid belast allerlei vormen van kapitaalinkomen totaal verschillend. Inkomen en sparen en beleggen wordt niet belast (daar is een vermogensbelasting). Inkomen uit onderneming wordt wel belast, in box 2. Pensioenen en huizen worden gesubsidieerd. /1
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Bovendien worden vermogenswinsten in het algemeen niet belast, bijvoorbeeld bij besparingen, beleggingen, huizen, pensioenen. Alleen in box 2 (krakkemikkig). Daarnaast subsididieert de overheid de opbouw van (hypotheek)schulden bij huishoudens en bedrijven via de renteaftrek. /2
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Bovendien worden vermogenswinsten in het algemeen niet belast, bijvoorbeeld bij besparingen, beleggingen, huizen, pensioenen. Alleen in box 2 (krakkemikkig). Daarnaast subsididieert de overheid de opbouw van (hypotheek)schulden bij huishoudens en bedrijven via de renteaftrek. /2
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Door de lappendeken aan fiscale regimes verstoort de overheid op hevige wijze de manier waarop NL spaart en belegt. Vermogen wordt vooral opgebouwd in huizen en pensioenen. Schulden zijn zeer hoog en banken gigantisch. De Nederlandse economie is daardoor financieel fragiel. /3
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
De NL belastingdruk op kapitaal behoort tot de allerlaagste in de EU. De tarieven op consumptie en arbeid zijn daardoor fors hoger met aanzienlijke verstoringen in de economie tot gevolg. /4
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Belastingen op vermogensinkomsten helpen bovendien om inkomen tegen de laagste economische kosten te herverdelen. Niet alle ongelijkheid vloeit namelijk voort uit arbeidsinkomen, maar ook uit verschillen in spaarbereidheid, erfenissen, beleggingsresultaten en ondernemerschap. /5
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
ok dat vind ik een sterk punt
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
Daarom stel ik voor om een uniform tarief te heffen op alle werkelijk genoten inkomens uit vermogen uit sparen, beleggen, eigen huis, pensioen en onderneming. Alle vermogenswinst belast, verliezen ook aftrekbaar. Alle fiscale subsidies op schuld zouden ook verdwijnen. /end
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
wat je zegt is dat onderliggende publieke belangen niet via kapitaalbelastingen gerealiseerd moeten worden omdat dat allocatie ernstig verstoort en efficiente herverdeling mist. Durf je stelling aan dat je moelijk iets kunt bedenken met grotere welvaartswinst dan deze hervorming?
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
Het belangrijkste publieke belang hier is: een doelmatige manier van belasting heffen en inkomensherverdeling tegen de laagste kosten organiseren. Als we willen dat mensen sparen voor pensioen? Prima, leg dan spaarplicht op. Subsidieren eigen huis vind ik onverstandig. /1
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Subsidies eigen huis leiden bij inelastisch aanbod niet tot meer huizenbezit. Een robuuste belastingopbrengst voor de overheid (box-3) is onzinnig: het inkomensrisico voor burgers neemt toe. Aftrekbare schulden vergroten hefbomen en financiele fragiliteit. /2
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Ik zie al met al niet goed wat de publieke belangen zijn die worden gediend met het huidige regime op kapitaalinkomen. Ik denk dat er een forse welvaartswinst denkbaar is, vooral als de opbrengst wordt gebruikt om de tarieven op arbeid te verlagen en de vpb te hervormen. /end
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
dat bedoelde ik ook te zeggen, kabinet werk aan de winkel, dank voor het interview!
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
Graag gedaan! Hartelijke groet, Bas
— Bas Jacobs (@_basjacobs) 4 januari 2019
Na het boeiende interview met @_basjacobs gaat het morgen met @emsent over economie en andere disciplines, ik zal ook wat vertellen over economie en (mededingings)recht later die dag
— NL_Wetenschap (@NL_Wetenschap) 4 januari 2019
Auteur
Categorieën