ESB Ceteris paribus
Ceteris paribus
het woord aan…
Thomas van Huizen
Thomas van Huizen is universitair docent aan de Universiteit Utrecht. ESB stelde hem een aantal vragen.
Waar werkt u op dit moment aan?
Samen met de socioloog Jaap Dronkers, kijk ik op dit moment naar
het effect van CITO-scores van kinderen uit groep acht in Amsterdam
op de huizenprijzen. De mogelijkheid hiertoe ontstond doordat zich
in Amsterdam een beleidswijziging voordeed: in 2011 zijn drie grote
stadsdelen van een decentrale toewijzing van basisschoolkinderen aan
een school, die eigenlijk meer geschiedde op een first come, first serve-basis, overgegaan op een centrale toewijzing van kinderen aan scholen, die
gebaseerd is op de afstand tussen de woning en de school. Dit nieuwe
beleid heeft als doel dat scholen een afspiegeling worden van de sociale
samenstelling van de buurt. Echter, die sociale samenstelling zou zelf
kunnen veranderen door de verschillen in kwaliteit van scholen.
Dus jullie kijken of de Amsterdamse beleidswijziging ertoe leidde dat,
in plaats van scholen, nu buurten segregeren op basis van uitsortering
van huishoudens naar de kwaliteit van scholen?
Dat klopt. De beleidswijziging was er specifiek op gericht segregatie
tussen scholen tegen te gaan. De vraag is of dit beleid succesvol is, en of
dit niet tegengegaan wordt door het feit dat buurten minder gemengde samenstellingen krijgen door migratie van huishoudens. Dergelijke
(causale) verbanden tussen schoolkwaliteit en locatiekeuzen van huishoudens zijn eerder waargenomen in de Verenigde Staten en in Parijs.
Hoe onderzoeken jullie deze vraag?
We hebben een database van koopwoningen een bijna volledig beeld
geeft van de transactieprijzen van woningen. Daarnaast geeft de database vrij veel specifieke kenmerken van de woningen; hierbij valt te
denken aan aantal kamers en oppervlakte van een woning en een eventuele monumentale status van het pand. Hiermee bereikt ons model
een verklarende kracht van zeventig tot tachtig procent. De kwaliteit
van een school meten we op basis van de CITO-scores. Daarnaast corrigeren we voor mogelijke compositie effecten, zoals de sociale status
van de ouders en de wijk waarin zij wonen. Een mogelijke extensie op
476
ons onderzoek zou kunnen zijn om de veranderingen in de mobiliteit
van huishoudens te bekijken.
Hebben jullie al resultaten?
We vinden een klein positief effect van CITO-scores op huizenprijzen. Een verhoging in CITO-scores met een standaarddeviatie komt
overeen met een verhoging van de prijzen van huizen van 1,2 procent,
wat gemiddeld neerkomt op ongeveer 3300 euro. In internationaal
perspectief is dit een vrij klein effect, zo is het effect in de Verenigde
Staten al snel tienmaal zo hoog. Ook zou hier sprake kunnen zijn van
omgekeerde causaliteit, dat bepaalde wijken meer vermogende huishoudens aantrekken wat invloed kan hebben op de hoogte van de CITO-scores. Het onderzoek is derhalve op dit moment hoofdzakelijk
descriptief; we kijken simpelweg of er een verband is. Daar dit zo lijkt,
willen we in een vervolgonderzoek dan ook kijken of we een identificatiemechanisme in kaart kunnen brengen.
Indien blijkt dat de beleidswijziging tot segregatie in de wijk en het
scholenbestand leidt, wat zou dit dan impliceren voor de beleidsmaker?
We denken dat het van belang is dat de beleidsmaker zich bewust is
van het feit dat dergelijke kunnen effecten optreden.
Uit de oude ESB-doos
Vakantie: recht of luxe?
Het is weer zomer en dus verlaten de Westeuropeanen massaal huis en haard; ze gaan op vakantie.
Daarbij gaat het om meer dan alleen maar een
kwestie van welvaart. Want ook al is vakantie nog
niet haalbaar en betaalbaar voor iedereen, in vergelijking tot welvarender staten als de VS en Japan
is ze hier toch sterk gedemocratiseerd. Tussen West-Europa enerzijds
en de VS en Japan anderzijds bestaat een groot verschil in opvatting
over de waarde van vrije tijd en de verdelingsaspecten ervan. Hier
een algemeen toegekend recht, daar een individueel te verwerven
luxe.
Vos, P.J. (1990) Vakantie, arbeidsduur en werktijden. ESB, 75(3762), 559.
Jaargang 99 (4689 & 4690) 10 juli 2014