Ceteris paribus

ESB Ceteris paribus

Ceteris paribus
het woord aan…
Maarten Bosker
Maarten Bosker is universitair hoofddocent aan de Erasmus
Universiteit Rotterdam. ESB stelde hem een aantal vragen.
Waar werkt u momenteel aan?
Ik ben op dit moment bezig met een onderzoek naar de mate waarin
mensen overstromingsrisico’s meenemen in de prijs die ze bereid zijn te
betalen voor een woning. In Nederland zijn we publiekelijk verzekerd
voor dit risico. De overheid onderhoudt de dijken en ze beweert een
schadevergoeding uit te keren bij een dijkdoorbraak. De exacte grootte
van dit bedrag is onbekend, wat voor onzekerheid zorgt. tevens zijn private overstromingsverzekeringen vrijwel onvindbaar, en valt dit risico
expliciet niet onder een opstalverzekering. Als je veronderstelt dat de
Nederlander vertrouwen heeft in de kwaliteit van de verdedigingslinies tegen het water en de capaciteit van de overheid om de consument
schadeloos te stellen, alsmede de betrouwbaarheid van deze claim, zou
een huizenprijsverschil niet aanwezig moeten zijn. De grootte van een
eventueel prijsverschil geeft informatie over de perceptie van de consument op de hoogte van het overstromingsrisico en de impliciete bereidheid om te betalen voor een verzekeringspremie. Uiteindelijk vinden

Uit de oude ESB-doos
Overheid garandeert schade
watersnoodramp

Men kan wel met zekerheid stellen dat de financiële hulp van de georganiseerde particulieren (verenigd in het Nationaal Rampenfonds) en die van
de Overheid voor het overgrote deel van de geleden
schade de gewenste oplossing zal brengen en dat de
verzekeraars slechts een fractie van de geleden schade voor hun rekening nemen. Het is te hopen dat de voorschotregelingen en vooral de
definitieve uitkeringen van overheidswege ditmaal sneller geschieden
dan bij de oorlogsschade. Moge ditmaal het ambtelijk apparaat meer
oog hebben voor de zín van de regel dan zin voor regel.
Krop, F.J. (1953) Verzekeringsaspecten van de watersnood. ESB, 38(1866), 173-175.

224

we een significant prijsverschil. We hebben data met betrekking tot de
huizenprijzen en de hoeveelheid water die het gebied zal bereiken bij
een overstroming voor alle 470.000 postcodegebieden van Nederland.
Deze gebieden zijn gemiddelde zestig bij zestig meter en worden enkel
vergeleken met nabijgelegen gebieden, met de kanttekening dat het ene
gebied overstroomt en het andere gebied niet. Deze werkwijze zorgt
ervoor dat andere mogelijke verklaringen voor huizenprijsverschillen,
denk aan de werkvoorziening en bereikbaarheid, uit te sluiten zijn.
Varieert het woningaanbod binnen een wijk niet ook sterk door onder
andere stadsvernieuwing?
De gebruikte data beperken zich tot zeer kleine gebieden, je zou dus
kunnen aannemen dat die variantie beperkt is. We gebruiken echter ook
zeer gedetailleerde informatie van het CBS over woningkenmerken.
Uiteindelijk vinden we dat huizen die gelegen zijn in een gebied dat
overstroomt bij een dijkdoorbraak een half procent goedkoper zijn dan
vergelijkbare huizen die in een gebied liggen dat droog blijft. Uit een
netto contante waardeberekening blijkt dat het overstromingsrisico dat
de consument verwacht, ligt op een overstroming eens in de 170 jaar.
Dat klinkt niet als een gealarmeerde consument.
De officiële risicoquote van de overheid ligt vele malen hoger. Zo zou
de Randstad eens per tienduizend jaar mogen overstromen. Of dit een
reële waarde is, is onduidelijk; er zijn ook dijken die niet voldoen aan
de standaarden. De geschiedenis leert dat overstromingen vaker voorkomen, zelfs na de voltooiing van de Deltawerken, denk aan de dijkverschuiving in Wilnis in 2003. Daarnaast lijkt een volledige schadeloosstelling van een overstroming van de Randstad onhaalbaar. Deze
bevindingen leiden tot een verzekeringspremie, die voor de beleidsmaker relevant is. Voor een mediaanwoning is prijsverschil ongeveer vijftienhonderd euro, tegen een geijkte verdisconteringsvoet komt dit neer
op een premiebedrag van rond de vijftig euro per jaar voor een volledige
verzekering tegen overstromingsrisico. Maar hiermee dekt de consument een risico af waarvan de overheid claimt het al afgedekt te hebben.
Wilt u meer lezen van Maarten Bosker, volgt u hem dan op de ESB Blog
op www.economie.nl.

De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.

Jaargang 99 (4682) 4 april 2014