Doelmatige zorg versus risicoselectie

markten
ILL
UST R
ATIE : L OEK W EIJ TS

Doelmatige zorg versus
risicoselectie
Net voor het verstrijken van de deadline eind 2007 lanceerde
zorgverzekeraar Univé een nieuwe zorgpolis op de markt.
Deze ZEKUR-polis mag gerust een revolutie op de zorg­
verzekeringsmarkt worden genoemd. De vraag is waarom
de ZEKUR-polis zo goedkoop kan worden aangeboden in
v
­ ergelijking met andere polissen. Komt dit door een doel­
matige zorgverlening of speelt risicoselectie een grote rol?

D

Rudy Douven en
Hein Mannaerts
Wetenschappelijk medewerkers bij het CPB

132

ESB

e polis kan alleen via de internetsite worden afgesloten, is voornamelijk bedoeld
voor iedereen die zich “jong en gezondâ€
voelt, en is momenteel de goedkoopste
polis in de markt. Zorginhoudelijk wijkt de door
Univé geïntroduceerde ZEKUR-polis ook sterk af van
andere polissen omdat het gecontracteerde zorgaanbod beperkt is. Geneesmiddelen worden alleen
vergoed wanneer ze via de internetapotheker van
Univé worden besteld, en verzekerden kunnen alleen
terecht in dertien ziekenhuizen in grote steden. Een
verzekerde mag ook een andere zorgaanbieder kiezen dan Univé heeft gecontracteerd, maar dan moet
de verzekerde wel twintig procent van de kosten van
het geneesmiddel of ziekenhuisbehandeling bijbetalen. Alleen voor een aantal specifieke situaties,
zoals spoedeisende zorg, kan de verzekerde wel

7 maart 2008

zonder bijbetaling in elk ziekenhuis terecht. Ook kent
de polis volledige flexibiliteit met betrekking tot de
contractduur. De verzekerde mag op elk moment zijn
contract beëindigen en overstappen naar een andere
polis. In de Tweede Kamer is er meerdere malen
discussie geweest of de ZEKUR-polis de solidariteit
niet aantast, of de verzekering de zorgplicht en de
acceptatieplicht wel nakomt en of verzekerden niet
te ver moeten reizen voor bepaalde zorg.

De prijs van de polis
De ZEKUR-polis is op dit moment de goedkoopste
basispolis in de markt en kost zo’n 933 euro per
jaar. Daarmee is hij 42 euro goedkoper dan de een
na goedkoopste basispolis, de Anderzorg-polis, die
een jaarpremie van 975 euro kent. De gemiddelde
premie, inclusief collectiviteitskortingen, die de
verzekerde betaalt in de markt is door het CPB (CPB,
2007) geschat op 1.057 euro per jaar. De ZEKURpolis ligt daarmee op jaarbasis meer dan honderdtwintig euro onder de prijs van een gemiddelde
polis. Dat is zeker goedkoop te noemen. Volgens
de informatie van Univé op haar eigen website is
de ZEKUR-polis zo goedkoop omdat de verzekering
alleen via internet is af te sluiten en omdat ze afspraken met geselecteerde zorgaanbieders hebben

gemaakt. Deze argumenten suggeIemand die kiest voor een basispolis met een internetapotheek
Al met al is het
reren dat het selectief contracteren
ziet bewust af van vormen van persoonlijke service waar anvan zorgaanbieders aanzienlijke
deren juist grote behoefte aan hebben. Tegelijkertijd wordt de
onwaarschijnlijk dat
kostenbesparingen kan opleveren.
polis daardoor vooral geschikt voor een specifieke doelgroep,
de ZEKUR-polis
Een ander opmerkelijk aspect van
namelijk mensen die geen behoefte hebben aan die persoonde polis is de keuze voor gezonde
lijke service. Streven naar doelmatige zorg en selectie liggen
levensvatbaar is
jongeren als doelgroep. Het is
daarom dicht bij elkaar.
bekend dat jongeren het sterkst
Een ander aspect van de ZEKUR-polis is het selectief contracreageren op prijs (Van Dijk et al., 2006). Hierdoor
teren van ziekenhuizen. Dit kan een belangrijk instrument zijn voor zorgverzekeis een lage premie voor de verzekeraar bij uitstek
raars om de kosten omlaag te brengen. Immers wanneer een ziekenhuis te hoge
een instrument om jongeren aan te trekken om
prijzen vraagt, kan de zorgverzekeraar besluiten om een ander ziekenhuis in de
zodoende de verzekerdenpopulatie te vergroten.
grote stad te kiezen. Dit dreigen met shoppen tussen ziekenhuizen versterkt de
Het ligt dus voor de hand dat verzekeraars juist bij
prikkels voor een doelmatige zorgverlening.
jongeren de meeste kans maken om een polis met
Of de selectieve contracten in de ZEKUR-polis veel winst opleveren in 2008 is
selectieve zorgaanbieders te verkopen. Gezien het
de vraag. CBS-cijfers laten zien dat jongeren gemiddeld jaarlijks ongeveer vierfeit dat voorkeurspolissen een cruciaal element zijn
honderd euro uitgeven aan ziekenhuiszorg. Omdat selectieve contracten niet worvoor het verkrijgen van een doelmatige zorg kan de
den afgesloten voor alle vormen van ziekenhuiszorg, en het bij de ZEKUR-polis
introductie van de ZEKUR-polis alleen maar worden
voor het merendeel gezonde jongeren betreft, zal het bedrag lager liggen. Om
toegejuicht. Echter, de vraag is of hier geen sprake is substantiële winsten over te houden betekent dit dat Univé behoorlijke kortingen
van impliciete risicoselectie.
met ziekenhuizen moet kunnen afspreken. Dat lijkt niet realistisch, temeer daar
de winstmogelijkheden nog aanzienlijk worden beperkt door regulering. In 2008
Doelmatige zorg
kan maar voor twintig procent van de omzet van een ziekenhuis over de prijs
Het idee van het nieuwe zorgstelsel is dat concurreworden onderhandeld en worden doelmatigheidswinsten via nacalculatie door de
rende verzekeraars doelmatig hun zorg gaan inkopen
overheid voor een groot deel afgeroomd.
waardoor de kosten van de gezondheidszorg in de
Wanneer we de website doornemen dan lijkt het erop dat de doelmatigheidswinst
hand kunnen worden gehouden.
vooral van geneesmiddelen en ziekenhuizen moet komen. Bij de overige cateDe vraag is of de ZEKUR-polis levensvatbaar is
gorieën van zorgverleners, zoals huisartsen of tandartsen, mag de verzekerde
puur op basis van het leveren van doelmatige zorg,
vrij kiezen of sluit de ZEKUR-polis voor een groot deel aan bij de duurdere Zorg
zonder dat er risicoselectie plaatsvindt. Als er wordt
Geregeld Polis (1.091,40 euro per jaar). Al met al is het onwaarschijnlijk dat de
uitgegaan van gemiddelde zorguitgaven van rond
ZEKUR-polis levensvatbaar is, puur op basis van een doelmatige zorg.
de achthonderd euro voor jongeren (zie kader) en
Acceptatieplicht
een te overbruggen bedrag van honderdtwintig euro
Wie op 19 november 2007 de website van de ZEKUR-polis aanklikte zag dat
betekent dit dat Univé vijftien procent op de zorginkinderen niet welkom waren. Gezinnen met kinderen werden verwezen naar de
koop moet kunnen besparen. Is de ZEKUR-polis een
mooi voorbeeld van doelmatige zorginkoop? Een paar Zorg Geregeld Polis van 1.091,40 euro per jaar. Dit was natuurlijk tegen de voorschriften van het Ministerie van VWS en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
aspecten wijzen daarop.
Immers in de Zorgverzekeringswet geldt een acceptatieplicht en dat betekent dat
Doelmatigheid kan worden verkregen via lage beniemand, ook kinderen niet, geweigerd mag worden. Inmiddels heeft Univé de
heerskosten en een doelmatige zorginkoop. De
polis aangepast aan de letteren der wet. Op hun meest recente website valt te
ZEKUR-polis is een internetpolis dus dat scheelt aan
lezen dat gezinnen met kinderen wel kunnen kiezen voor de ZEKUR-polis, maar
beheerskosten. De meeste winst moet echter komen
tussen de regels door kan men lezen dat het sterk wordt afgeraden.
van een doelmatige zorginkoop.
Het specifiek richten op bepaalde doelgroepen bij een basispolis is nieuw. Sinds
In tegenstelling tot bij veel andere polissen kunnen
verzekerden bij de ZEKUR-polis hun geneesmiddelen 2006 richten consumentengroepen, al dan niet met behulp van een verzekeraar, collectiviteiten op. Maar bij de ZEKUR-polis bepaalt de verzekeraar zelf de
alleen via de eigen internetapotheek bestellen. Dit
specifieke doelgroep en de bijbehorende premie. Voor deze premie geldt geen
is goedkoper dan het kopen van geneesmiddelen bij
restrictie zoals dat bij collectiviteiten het geval is, want zij mogen maximaal tien
een buurtapotheek. Op websites van verschillende
procent korting krijgen op de premie van een bestaande basispolis.
internetapothekers is te zien dat verzekerden een
Collectiviteiten voor bijvoorbeeld diabetici kunnen de doelmatige zorg vergrobonus kunnen krijgen van soms enkele euro’s per
ten omdat de verzekeraar samen met de vereniging voor diabetici de specifiek
receptmiddel wanneer geneesmiddelen via internet
benodigde zorg zo goed mogelijk probeert te regelen. Recent onderzoek laat
worden besteld. Door verzekerden te verplichten de
geneesmiddelen bij de internetapotheek van ZEKUR echter ook zien dat risicoselectie door en via collectiviteiten aantrekkelijk kan
zijn (Schut en de Bruijn, 2007). Een belangrijke vraag is waarom de ZEKURaf te nemen, kan Univé deze winsten internaliseren.
polis zich richt op gezonde jongeren en het gezinnen wordt afgeraden om deze
Jongeren geven gemiddeld ongeveer honderdveertig
basispolis te kopen. Is de verzekeraar bevreesd voor reputatieschade omdat de
euro per jaar uit aan geneesmiddelen (SFK, 2007).
aanbodbeperkingen, zoals het ontbreken van kinderziekenhuizen op de lijst van
Voor gezonde jongeren ligt dat bedrag waarschijnlijk
selectieve aanbieders, mogelijk een risico vormen voor kwetsbare groepen?
aanzienlijk lager. Hoeveel de ZEKUR-polis daarop
kan besparen via een internetapotheker is vooralsnog De ZEKUR-polis legt wel een specifieke eigenschap van de Zorgverzekeringswet
bloot, namelijk het gratis verzekeren van kinderen. De meeste ouders zullen
onduidelijk. Van der Geest en Heuts (2006) referewaarschijnlijk denken dat kinderen gratis zijn meeverzekerd op hun polis, maar
ren aan een Amerikaans onderzoek waarbij vijf gedat is niet zo. Alle burgers in Nederland, en dus ook kinderen, hebben een
wone receptgeneesmiddelen via internet 29 procent
goedkoper werden verkocht dan bij lokale apotheken. individuele zorgverzekering en ouders kunnen voor hun kinderen dus een andere

ESB

7 maart 2008

133

Veel winst te behalen bij jonge vrouwen zonder kinderwens
De ZEKUR-polis richt zich vooral op gezonde jongeren. Ongeveer 98 procent van de
jongeren tussen de twintig en dertig jaar is niet chronisch ziek. In de onderstaande
tabel is voor enkele groepen jonge niet-chronisch zieken aangegeven hoeveel ze
gemiddeld naar verwachting in 2008 uitgeven aan zorg in de ZVW. De genoemde
bedragen zijn berekend aan de hand van de normbedragen behorende bij de risicoverevening zoals die op 9 oktober 2007 zijn gepubliceerd in de Staatscourant.
tabel 1

Gemiddelde zorguitgaven in euro’s

Regio 1, zelfstandig, SES 1
Regio 5, loondienst, SES 2
Regio 10, uitkeringsgerechtigd, SES 3

man, 20–30 jaar
200
500
900

vrouw, 20–30 jaar
700
1000
1400

SES = Sociaaleconomische status
Genoemde bedragen zijn afgerond en exclusief de vaste kosten van ziekenhuizen

De tabel laat de normbedragen zien die verzekeraars voor jongeren ontvangen.
Jonge mannen die als zelfstandige werken, in een stedelijk gebied wonen met
relatief veel niet-westerse allochtonen (Regio 1), met een relatief hoog inkomen
(SES 1), hebben gemiddelde verwachte zorguitgaven van tweehonderd euro. Jonge
vrouwen in dezelfde categorie hebben gemiddeld vijfhonderd euro hogere zorguitgaven omdat, in tegenstelling tot jonge mannen, ze kinderen kunnen krijgen op die
leeftijd. Uit de tabel volgt eveneens dat jonge mannen die in minder goedkope regio’s wonen (Regio 5, 10), in loondienst of uitkeringsgerechtigd zijn, met een midden of laag inkomen (SES 2, 3), naar verwachting hogere zorguitgaven hebben.
Ook voor deze groepen geldt weer dat jongere vrouwen naar verwachting gemiddeld ongeveer vijfhonderd euro meer aan zorg uitgeven. Wanneer we het verschil
in normbedragen tussen jonge mannen en vrouwen toerekenen aan het krijgen van
kinderen, dan bedraagt de gemiddelde winst voor een verzekeraar voor een jonge
vrouw die geen kinderen krijgt in 2008 ongeveer vijfhonderd euro.

verzekering en zorgverzekeraar kiezen dan voor zichzelf. Terwijl ouders voor
zichzelf een polis moeten kiezen met een optimale prijs-kwaliteitverhouding geldt
dat niet voor kinderen. Omdat de zorgverzekering gratis is, kunnen kinderen het
beste een polis kiezen met een zo breed en kwalitatief hoog mogelijk zorgaanbod
en service, ongeacht de premie. De ZEKUR-polis is door de beperkingen in het
zorgaanbod daarom niet aantrekkelijk voor kinderen.

Risicoselectie als gevolg van imperfecte risicoverevening
In de Zorgverzekeringswet is een verzekeraar verplicht om elke verzekerde, ongeacht zijn verwachte zorguitgaven, voor dezelfde nominale premie te accepteren
voor de basispolis. Omdat er voorspelbare verschillen bestaan tussen de zorgkosten van verzekerden loopt een verzekeraar voorspelbare verliezen op slechte
risico’s, zoals bij ouderen, gehandicapten of chronisch zieken.
De voorspelbaarheid van deze risico’s maakt het voor verzekeraars aantrekkelijk
om risicoselectie toe te passen, dat wil zeggen deze nadelige risico’s te weren.
De Zorgverzekeringswet kent daarom een systeem van risicoverevening. Het doel
hiervan is om zorgverzekeraars te compenseren voor risico’s en om een meer gelijke uitgangspositie voor concurrerende verzekeraars te creëren (Douven, 2005).
De risicoverevening in Nederland is goed, maar zeker niet perfect. Stam en Van
de Ven (2008) laten een lijst van verschillende subgroepen verzekerden zien, die
in het verleden in aanraking zijn geweest met de zorg, waarop zorgverzekeraars
nog steeds een voorspelbaar verlies per verzekerde maken van enkele honderden
euro’s per jaar. Bij de ZEKUR-polis komt een belangrijke vorm van risicoselectie
om de hoek kijken, namelijk zelfselectie. De polis zal vooral goedkope jongeren
aantrekken die geen ziekenhuis- of geneesmiddelenverleden hebben gehad.
Immers, jongeren die in het verleden in een ziekenhuis zijn behandeld zullen

134

ESB

7 maart 2008

eerder een vrije keuze van een ziekenhuis prefereren,
en dat geldt nog sterker voor jongeren die een goede
behandeling hebben gehad in een ziekenhuis dat
niet behoort tot een van de dertien geselecteerde
ziekenhuizen. Dezelfde redenering gaat op voor
geneesmiddelen. Jongeren die nu naar tevredenheid
geneesmiddelen halen bij een buurtapotheker, zullen
minder snel voor de polis kiezen dan jongeren die
helemaal geen geneesmiddelen slikken. Jonge vrouwen zonder kinderwens lijken ook aantrekkelijk te
zijn (zie kader). Het afraden van het meeverzekeren
van kinderen en het ontbreken van een kinderziekenhuis op de lijst van zorgaanbieders helpen natuurlijk
om vrouwen zonder kinderwens uit de totale populatie van jonge vrouwen te selecteren.
De crux van zelfselectie is dat de ZEKUR-polis, door
de ingezette beperkingen in het zorgaanbod in combinatie met een specifieke doelgroepbenadering, de
winstgevende gezonde jongeren en ouderen zichzelf
laat uitselecteren. Voor een verzekeraar is dit zeker
een winstgevende strategie en afhankelijk van het
zelfselectieproces kan de winst flink oplopen.

Beëindiging van ZEKUR-polis
De ZEKUR-polis is daarnaast uniek in de vrijheid die
verzekerden hebben om hem op te zeggen. De verzekerde heeft de mogelijkheid om op ieder moment de
ZEKUR-polis te beëindigen en, na een opzegtermijn
van een à twee maanden, over te stappen op een
andere polis. In een commerciële verzekeringsmarkt zijn dergelijke voorwaarden vrij uniek want
verzekeringsmaatschappijen willen immers juist het
tegenovergestelde: klanten werven voor een langere
periode waarbij soms hindernissen, bijvoorbeeld via
de kleine letters in de polisvoorwaarden, worden
opgeworpen om snel overstappen te voorkomen.
In een brief aan de Minister van Volksgezondheid op
5 december 2007 beoordeelt de NZa de mogelijkheid om snel op te zeggen voornamelijk vanuit het
perspectief van de verzekerde, en concludeert dat
dit de keuzevrijheid van de verzekerde vergroot. Wel
constateert de NZa ook mogelijke afwentelingproblemen van zorgkosten omdat deze na overstappen ten
laste komen van de nieuwe zorgverzekering.
De cruciale vraag is hier echter welk belang een
verzekeraar heeft om in zijn polis op te nemen dat
opzegging op ieder moment mogelijk is. Welke verzekerden zullen de goedkoopste polis van Nederland
per direct willen opzeggen? Dat zullen alleen degenen zijn die in aanraking komen met de zorg. Voor de
verzekeraar snijdt het mes dan aan twee kanten: hij
maakt winst op de verzekerden die geen zorg nodig
hebben, en voor verzekerden die wel in aanraking
komen met de zorg maken ze winst omdat er een
positieve kans is dat deze kosten worden afgewenteld
op concurrenten. Mocht een vrouw zonder kinderwens met een ZEKUR-polis (onverwacht) zwanger
worden dan bestaat immers de kans, zeker wanneer
ze hier op wordt geattendeerd door de verzekeraar,
dat ze kiest om over te stappen naar een concurrent.
Voor de vrouw kan dat ook aantrekkelijk zijn omdat

ze het selectieve zorgaanbod kan
omzeilen en dan alsnog kan kiezen voor een polis met een breder
zorgaanbod. Het kernidee van de
nieuwe Zorgverzekeringswet is het
verkrijgen van een doelmatige zorgverlening. De mogelijkheid om per
d
­ irect op te kunnen zeggen leidt
weliswaar tot minder zorgkosten
voor Univé maar niet tot een doelmatige zorg. Vanuit het perspectief
van de verzekeraar lijkt de enige
reden risicoselectie.

De mogelijkheid
om per direct op te
kunnen zeggen leidt
weliswaar tot minder
zorgkosten voor Univé
maar niet tot een
doelmatige zorg

Jongere patiënten goedkoper
In de huidige financiering krijgen ziekenhuizen
deels betaald op basis van geproduceerde Diagnose
Behandel Combinaties (DBC’s). In 2008 wordt voor
tachtig procent van de markt (A-segment) de prijs
van een DBC bepaald door de NZa. Voor de overige
twintig procent van de markt (het B-segment), de
meer planbare ziekenhuisopnamen, kunnen ziekenhuizen en zorgverzekeraars vrij onderhandelen over
de prijs van een DBC. De zorgzwaarte per DBC kan
echter verschillen. Over het algemeen geldt dat voor
dezelfde DBC een jongere patiënt voor een ziekenhuis goedkoper is dan een oudere, omdat oudere patiënten vaker extra complicaties met zich meebrengen. Ziekenhuizen zullen daarom welwillend staan
tegenover een contract met een zorgverzekeraar
waarbij ze voornamelijk jongeren moeten behandelen
met relatief lage kosten ten opzichte van de vaste
DBC-vergoeding in het A-segment. Voor verzekeraars
bestaat dus de mogelijkheid om winst te maken door
lagere prijzen in het B-segment uit te onderhandelen, met als argument dat hun verzekerden voor het
ziekenhuis in het A-segment relatief goedkoop zijn.
Naar verwachting zal begin 2009 voor vijftig
procent van de ziekenhuiszorg een systeem van
maatstafconcurrentie worden ingevoerd. Voor dat
gedeelte van de zorg kunnen ziekenhuizen en verzekeraars vrij onderhandelen over volume en prijzen,
onder de voorwaarde dat de gemiddelde DBC-prijs
van een bepaald ziekenhuis niet boven een door de
NZa bepaald prijsplafond uitkomt. Bij de bepaling
van het prijsplafond wordt nog niet rekening gehouden met verschillen in kwaliteit, patiëntenpopulaties
en regionale verschillen (Douven et al., 2007).
Aangezien jonge patiënten gemiddeld goedkoper
zijn dan de gemiddelde DBC-prijs kan een verzekeraar in 2009 die lagere prijs wel proberen uit te
onderhandelen. Voor ziekenhuizen is het ook gunstig
omdat ze vooral goedkope patiënten krijgen toebedeeld waardoor het makkelijker wordt om onder het
prijsplafond te blijven. Deze vorm van leeftijdselectie gaat echter ten koste van andere ziekenhuizen,
die de relatief duurdere patiënten zullen moeten
behandelen en het dan moeilijker krijgen om onder
het prijsplafond te blijven. Door het selecteren
van jongeren anticipeert Univé mogelijk al op deze
toekomstige ontwikkelingen.

Conclusie

De ZEKUR-polis is een doorbraak in de zorgverzekeringsmarkt
omdat Univé voor het eerst werk maakt van het selectief
contracteren van zorgaanbieders, om zodoende zorgaanbieders
te disciplineren en aan te zetten tot het leveren van doelmatige
zorg. Het is belangrijk voor de werking van het zorgstelsel dat
deze activiteiten van verzekeraars ook in de toekomst van de
grond komen om zodoende gunstige contracten met ziekenhuizen te kunnen afsluiten. De ZEKUR-polis laat zien dat selectief
contracteren ook leidt tot het aantrekken van kleine risico’s
die geen (doelmatige) zorg nodig hebben. De ZEKUR-polis is
een slim in de markt gezette polis, die laat zien dat zorgverzekeraars in het nieuwe zorgstelsel zich kunnen gaan richten
op specifieke groepen. Dit is een positieve ontwikkeling omdat dit tot meer
doelmatige zorg kan leiden. De ZEKUR-polis toont echter ook aan dat het kan
leiden tot risicoselectie. Risicoselectie tast het gelijke speelveld en de solidariteit
in de zorgmarkt aan omdat concurrerende verzekeraars worden opgezadeld met
de ongunstige verliesgevende risico’s. Activiteiten van verzekeraars in de ZVW,
zoals de ZEKUR-polis, moeten gericht zijn op het vergroten van doelmatige zorg.
Vanuit dit gezichtspunt zijn er een aantal conclusies te trekken over de institutionele randvoorwaarden waaronder de verzekeraars opereren.
Ten eerste zou de wetgeving met betrekking tot het direct opzeggen van een
zorgverzekering moeten worden aangepast. Het is niet te zien hoe dit aspect
bijdraagt aan een doelmatige zorgverlening, terwijl het wel een instrument is voor
risicoselectie. Een oplossing is een contractlengte van minimaal een jaar.
Ten tweede zou het Ministerie van VWS of de NZa moeten nagaan of er sprake is
van risicoselectie en in hoeverre dit het gevolg is van imperfecties in de risicoverevening. Om risicoselectie op jonge vrouwen zonder kinderwens te voorkomen,
zou kinderen krijgen moeten worden meegenomen in de risicoverevening. Een
oplossing is om normbedragen die verzekeraars vooraf ontvangen achteraf te corrigeren met een normbedrag voor vrouwen die al dan niet kinderen krijgen. Ook
ligt het voor de hand om de risicoverevening verder te verbeteren en de “harde
kern†van voorspelbaar verliesgevende verzekerden verder te reduceren (Stam en
Van de Ven, 2008).
Ten derde verstoort het gratis verzekeren van kinderen in de ZVW de prijskwaliteit­­
afweging van gezinnen. Immers, kinderen zijn gratis verzekerd waardoor
gezinnen minder snel zullen kiezen voor een goedkopere polis met selectieve
zorgaanbieders. Een oplossing is om gezinnen dezelfde prijs-kwaliteitkeuze te
laten maken voor de basispolis van kinderen. Dit kan door een basispolis met een
gemiddelde premie voor een kind gratis te maken, maar bij een goedkopere of
duurdere basispolis voor kinderen krijgen gezinnen geld terug of leggen ze geld bij.

Literatuur
CPB (2007) Macro Economische Verkenning 2008. Den Haag:
Centraal Planbureau.
Dijk, M. van, M. Pomp, R. Douven, T. Laske Aldershof, E. Schut,
W. de Boer en A. de Boo (2006) Consumer price sensitivity in health
insurance. CPB-Discussion Paper 56.
Douven, R. (2005) Kwaliteit risicoverevening hangt af van
marktontwikkelingen. ESB, 90(4465), 290–292.
Douven, R., E.S. Mot en M. Pomp (2007) Voor- en nadelen van
een prijsplafond voor ziekenhuizen. ESB, 92(4520), 631­ 633.
Geest, L. van der en L. Heuts (2006) Maatschappelijke effecten van
internetfarmacie. Utrecht: Nyfer.
Schut, E. en D. de Bruijn (2007) Collectieve zorgverzekeringen
en risicoselectie. Rotterdam: Instituut Beleid en Management
Gezondheidszorg (EUR).
SFK (2007) Data en feiten 2007. Den Haag: Stichting
Farmaceutische Kengetallen.
Stam, P. en W.P.M.M. van de Ven (2008) De harde kern in de
risicoverevening. ESB, 93(4529), 104­ 107.
–

ESB

7 maart 2008

135