·
·
?
EnevernieuwIng ••••
d
Drie honden in een mand en maar één bak voer. Het
zal bij de huidige financieel-economische
situatie
touwtrekken worden binnen het kabinet om iets binnen te halen voor de achterban. Om die reden is het
verstandig een akkoord en een regeringsverklaring af
te geven die gespeend zijn van verwachtingen waarvan het onzeker is of ze kunnen worden waargemaakt. Bovendien leert de ervaring dat je in Nederland niet met grote plannen en visies moet komen,
tenzij het om waterstaat gaat. Grootse aankondigingen roepen weerstand op en daarmee bij voorbaat
hun eigen mislukking.
Je moet dus maar hopen dat er mensen binnen
het kabinet zijn die zich bewust zijn van de noodzaak tot vernieuwing. Nederland heeft in menig opzicht een achterstand opgelopen en vernieuwing
moet de eerste prioriteit zijn. Mij beperkend tot de
economische sector zou ik de volgende punten willen noemen.
Ten eerste moet er worden gewerkt aan een mentaliteitsverandering. Hierbij kan worden aangehaakt
bij de globaliseringsdiscussie van de vorige bewindslieden van het ministerie van Economische Zaken.
Nederlanders hebben een obsessie voor sociale gelijkheid en zien vaak niet wat dat kost. De keuze tussen welvaart en gelijkheid is natuurlijke een politieke
waarover een econoom geen uitspraak moet doen.
Wel moet men zich realiseren dat het benadrukken
van gelijkheid een prijs heeft.
Mijn tweede prioriteit zou zijn een massale verzelfstandiging en privatisering van overheidsbedrijven. De redenen zijn bekend. Nederland is voor
bijna de helft nog een Stalinistisch land en daarmee
een gemakkelijk doelwit voor Aziatische concurrenten. Oost-Europa is bezig ons in te halen als free
enterprise-gebied.
Prioriteit drie zou zijn een belastinghervorrning
in die zin dat vermogensbelasting
en de 60%-schijf
worden afgeschaft. Bomhoff heeft hier overtuigend
over geschreven waardoor ik argumentatie achterwege mag laten 1.
Ontslagrecht en versoepeling van het minimumloon, of een maatregel waarmee mensen met een uitkering legaal kunnen bijverdienen, is de volgende
prioriteit. Economen berekenen voortdurend dat dat
ongeschoolde oudere werklozen een kans van vrijwel nul hebben op de arbeidsmarkt. Als ondernemer
zeg ik dat mijn bedrijf 20% meer mensen zou aannemen als de ontslagregels soepeler waren en als de
wig kleiner was. Die 20% leveren in mijn geval twee
arbeidsplaatsen op, waarmee het vaderland niet is gered, maar ik weet zeker dat er veel mkb-bedrijven
zijn die hetzelfde zouden doen en dat telt snel op.
Onderwijs is een andere prioriteit. De aansluiting
van onderwijs en bedrijfsleven is, ondanks alle aanbevelingen, slecht en hier is nog veel werk te doen,
deels ook in de sfeer van mentaliteitsverandering.
Het ministerie van EZ heeft het T&U-programma
ESB 14-9-1994
gericht op verbetering van de samenwerking van bedrijven met kennisinstellingen. Bij het ministerie
van Landbouw, Natuurbeheer en
Visserij loopt een programma voor
modernisering van de kennisinfrastructuur. Dergelijke initiatieven
moeten gesteund en uitgebreid worden.
Last but not least, de technologiesteun moet blijven. DAF en Fokker hebben laten zien dat met een
overheidsimpuis industrie behouden
kan blijven. Men moet hier natuurlijk voorzichtig mee omgaan maar
het is bewezen dat het op een verantwoorde manier kan, het effect is
groot, en we moeten verder niet bang zijn ons aan
koud water te branden.
Er zijn meer punten op te noemen, maar ik wil
ook nog aandacht besteden aan een onderwerp dat
eigenlijk niet in dit blad thuishoort. Het is voor het
eerst dat D66 als volwaardige partij aan een kabinet
deelneemt en het afbreukrisico is groot omdat D66
niet, zoals andere patijen, wortelt in een zeker volksdeel. Het is daarom aan te raden dat D66 het pragmatisme als principe aanvult met andere wortels, enerzijds met humanisme zoals dat in de vooroorlogse
politiek gestalte kreeg in de Vrijzinnig Democratische
Bond, anderzijds in de vernieuwingsbeweging
van
de late jaren zestig. Het wordt tijd voor een echt beginselprogramma, de jaren negentig zijn immers de
jaren van de verdieping.
1. E.]. Bomhoff, Een Haagse lente, Bedrijfskundige
menten, Academie Service, 1994.
Signale-
J.G. Wissema