Ga direct naar de content

Jrg. 21, editie 1071

Geplaatst als type:
Geschreven door:
Gepubliceerd om: juli 8 1936

8 JULI 1936

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economi*sch~Statistische

Beri*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET NEDERLANDSCH ECONOMISCH INSTITUUT

21 JAARGANG

WOENSDAG 8 JULI 1936

No. 1071

COMMISSIE VAN REDACTIE:

P. Lie/tinck; N. J. Polak; J. Tinbergen; F. ie Vries en

II. III. H. A. van der -Vulk (Redacteur-Secretaris).

Assistent-Redacteur: L. R.
W.
Boutendijk.

Redactie-adres: Pieter de Hoochweg 122, Rctterdom.

Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaztwey.

Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Advertenties voorpagina f 0,50 per regel. Andere pagi-

na’s f 0,40 per regel. Plaatsing bij abonnement volgens

tarief. Administratie van abonnementen en advertenties:

Nijgh & van Ditnsar N.V., Uitgevers, Rotterdam, Am-

sterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-rekening

No. 145192.

.Abonnenrentsprjs voor het weekblad franco p. p. in

Nederland f 16,—. Abonnementsprijs ‘Economisch-St atis-

tisch Maandbericht f 5,— per jaar.
Beide organen samen

f 20,— per jaar. Buitenland en Koloniën resp. f 18,—,

f 6,— en f 23,— per jaar. Losse nummers 50 cent. Dona-

teurs en leden van het Nederlandsclv Economisch Instituut

ontvangen het weekblad en het Maandbericht gratis en

genieten een reductie op cle verdere publicaties.

INHOUD.

Blz.

VItRLENGING EN WIJ’zIGING VAN HET OCTROOI VAN DE
NEDERLANDSOHE BANK
door
Tj. Greidanus. ….
…..502

Schecpvaartstrij cl tusschen Nederlandsch-Indië en Japan
door E. D. van Walree ……………………..503

De twintigste Internationale Arbeidsconferentie door
Mej. Mr. G. J. Steinberg ……………………..504

De vergadering van den Conseil der Internationale
Kamer van Koophandel op
26
Juni
1936
door
Dr.
Th. van Luytelaer…………………………..506

Bloenibollensaneering door
Mr. J. van der Hoeven …. 507

De situatie op de copra-markt door
Dr. J. Rubinfeld.. 509

AANTEEKENINOEN:

Opheffing van het weekbericht over cle geld- en
wisselmarkt …………………………….
510

Nieuwe maatregelen ten behoeve van de koffiecultuur
inBrazilië …………………………….
510

INGEZONDEN STUKKEN:

De reorganisatie der Neclerlandsche Spoorwegen door
Dr. K. E. van der Masdele
met Naschrift door
A. M. Groot …………………………….510

?.IAANDOIJFERS:

Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen……….
511

ONTVANGEN
BOEKEN
…………………………..
512

Statistieken:

Groothandelsprijzen
……………………………..
.

514-515
Geldkoersen-Wisselkoersen-Bankstaten
…………..
512, 513, 516

ROTTERDAM,
6
JULI.

liet einde der sancties ‘beteekent in economisch op-
zicht een ‘stimulans voor den wereidhandel, welke
sedert het vorig jaar, wat ‘het vdlu’men betreft, ‘stij-
gende is. Op ‘de te verwachten gunstige gevolgen van
‘de weclerinsehakeling van ‘Italië in het werel’dvcrkeer wordt edhter een schaduw geworpen door de wri,jvin’g

tusscihen den V’olken’bond en Dantzig.
Dc plotselinge invoering van de sociale hervormin-
gen in België en Frankrijk, die voornamelijk loons-
verhoo’ging en verkorting van arbeidsduur ‘betreffen,
‘zal niet nalaten het economisch ‘leven van beide
landen ‘te beïnvloeden tengevolge van een te ver-
wachten stijging van de productiekosten.
Het feit, dat ‘in de afgeloopen week in ons land een
aantal tarieven is verlaagd ‘of de verlaging ervan
is aangekondigd, verdient ‘zonder -twijfel -de belang-
stelling. De verlaging van de haventarieven te Am-
stei’dam per 1 Juli, voorafgegaan door die van Rot-
terdam per 15 Juni, ual door de scheepvaart met
vreugde worden begroet, al vormt ‘zij no’g ‘geen vol-
doende compensatie voor de moeilijkheden, waaronder
dit ‘bedrijf gebukt gaat; de aangekondigde verlaging
van de Indische passagetarieven wijst nog duidelijk
op den zwaren concurrentiestrijd, dien de Nederland-
sche sdhee’pvaart nog steeds moet voeren; ‘de verlaging
van ‘de locale posttarieven en de as. verlaging van de
tarieven voor het telegraaf- en telefoonverkeer tus-
schen Nederland en Ned.-Indië toonen, da’t de Poste-
rijen een open oog hebben voor de beteekenis van
omzetvermeerdering door prijsverlaging en deze ook
doorvoeren, zoodra de bedrijf’suitkomsten dit toelaten;
de verlaging en wijziging van het R’otterdamshc
tramtarief (met opheffing van een gedeelte van ‘het
net) beoogt het vervoer per tram te st’imuleeren en
zoodoen’de langs den -weg van bezuiniging en tariefs-
verlaging ‘de financieele moeilijkheden te overwinnen.
Hoe hard -de bestaan’sstrijd is van een groote export-
industrie, ‘blijkt wel uit de besprekingen op de jongste
aandeelhoudersvergadering van de Aku, waar de voor-
zitter ‘mededeelde, ‘dat, ‘ondanks ‘den nog steeds dalen-
den kostprijs en ‘de kwaliteitsverbetnring, de uitvoer-
moeilijkheden blijven bestaan, als ‘gevolg van invoer-
belemmeringen in sommige landen en een scherpe
prijsdaling op de wereldmarkt. Het verschijnsel, dat
een ‘steeds ‘grooter gedeelte van ‘de kunstzijdeproductie
(20 pOt. in 1935, tegen 10 pOt. enkele jaren ‘geleden)
op de •binnenian’dsche markt wordt ‘geplaatst, onder-
streept nog de moeilijkheden.
De ‘heer Zaalheiig heeft in ‘zijn rede op de verga-dering van ‘de Vereenigin’g Nederlandsch Fabrikaat
zijn zienswijze over het regeeringsbelei’d nog een’s naar
voren gebracht en er op gewezen, ‘dat ‘de overheids-
hemoeiin’g met den landbouw en het credietwezen tot
dusverre weinig gelukkig is gewenst en ‘dat het aan-
passingstompo te langzaam is.
Het bericht, dat de Amsterdamscihe ‘begrooting voor
1937 met een tekort van eenige rn’illioenen sluit, wijst
erop, dat ‘de financieele
moeilijkheden
van ‘de gemeen-
ten nog niet ten einde zijn, waardoor ook aan ‘de ‘be-
lastiugverhooging (de afgel’oopen week in Laren) nog
geen ein’de is gekomen.

502

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

8 Juli
1936

VERLENGING EN WIJZIGING VAN HET OCTROOI

VAN DE NEDERLANDSCHE BANK.

Bij Kon. Besluit van
31
Maart
1932
werd het
octrooi van De Nederian’cI’sche Bank opgezegd, waar-
door dit octrooi, volgens de bepaling der Bankwet
1919, op 31
Maart
1937
beëindigd wordt.
Thans is ingediend een ontwerp van Wet tot ver-lenging en wiziging van het aan De Nederlandsche
Bank verleende ‘octrooi. De voornaamste bepalingen
van het nieuwe wetsontwerp zijn de volgende:

Art. 1 regelt de verlenging van het octrooi tot
31
Maart
1952.

Artt.
2
en
3
betreffen het reservefon’ds en de ‘bij-
zondere reserves.
Volgens ‘de ‘bij art.
7
voor te stellen gewijzigde
vin’stverdeelin’g, zal De Bank, in ver’ban’d met de bij
art.
5
te behandelen uitbreiding van ‘haar werkkring,
wettelijk worden verplicht tot de vorming van een
bepaalde bijron’dere reserve.

Art. 4. Hierbij wordt de vorming van een verplicht
pensioenfonds vastgesteld.

Art. 5 [betreft den werkkring der Bank.

In liet nieuwe punt
3
van dit artikel wordt aan
dezen werkkring uitbreiding gegeven, doordat De Bank
de bevoegdheid krijgt een r.g. open markt politiek te
gaan volgen. Van ‘de
wijzigingen
in ‘het ‘bestaan’de
octrooi is dit wel de meest principieele, die in een
lang gevoelde leemte voorziet. Steeds is immers het
bezwaar gevoeld, ‘dat door •het uitsluitend vaststellen
van haar offic’ieele rentetarieven het contact met de
gel’dmarkt meermalen verloren ging. Sledhts zelden i’s
het disconto van De Bank effectief. In den regel
ligt het tbaukdisconto boven het marktdisconto en er
is dan steeds een marge, wa’ar [binnen ‘zich wijzigin-
gen op de ‘geldmarkt kunnen voordoen, zonder dat
daardoor op een’igerlei wijze ‘de omvang van de wis-
selp’ortefeuille van de circu’latiebank beïnvloed wordt.
De passieve rol, ‘die ‘de circulatiebank tot nu toe te vervullen had, wanneer haar rentetarieven eenmaal
waren vastgesteld, ‘zal zij door de nieuwe regeling in
de toekomst ‘kunnen laten varen en vervangen door
een actieve politiek van aan- en verkoop van wissels,
waardoor zij veel directer een effectieven invloed op
de geldmarkt zal kunnen uitoefenen.

Het lijdt ‘geen twijfel, dat door deze uitbreiding
van ‘de bevoegdheden der Bank het contact met de
geidmarkt verbeterd wordt en De Bank in staat zal
rijn ‘hierdoor een effectiever geldpoiitiek te volgen.
Een moeilijkheid hierbij ligt alleen op het gebied
waar zij ‘deze politiek uitoefenen kan. Volgens ‘de
redactie van ‘het betreffende artikel ‘beoogt men ‘deze
open markt politiek te voeren ‘door het ko’open en
verkoopen van wissels, die ‘binnen’slands [betaalbaar
zijn, en van Nederlan’dsch sdhatkistpapier. Terecht
heeft men voor ‘dit laatste ‘de ‘beperking ‘opgelegd, dat
dit papier zich v66r den aankoop in handen van ‘der-
‘den moet bevinden. Een bezwaar, ‘dat ‘aan het voeren
van een ‘open markt politiek verbonden kan zijn, is
hiermede gedeeltelijk ondervangen, aangezien door
deze beperking vermeden wordt, dat schatki’stpapier
regelrecht van ‘het Ministerie van Financiën betrok-
ken ‘zonde worden. Echter wordt in ‘de Memorie van
Toelichting aangevoerd, dat De Bank bij het voeren
van de ‘open markt politiek zooveel mogelijk rekening
zal ‘houden met ‘de speciale ‘belangen van ‘den Staat
hij ‘de locale ‘geidmarkt. Men zal ervan overtuigd kun-
nen zijn, ‘dat noch de tegenwoordige Regeering, noch
de tegenwoordige leiders onzer ci roulatiebank ‘daarbij
in ‘de fout zouden vervallen, de belangen van ‘den
Staat bij’ een lage geidmarkt te ‘doen voorgaan ‘bij
de belangen van het land bij ‘het voeren van een riah-
tige geidpolitiek.

Er is echter ‘in de laatste jaren op ‘dit gebied in
vele ‘landen dermate gezond’igd, ‘dat ‘de uiterste voor-
zichtigheid ‘hier inderdaad geboden is. Wij [behoeven
daarbij nog niet eens te denken aan den toestand, ‘die
zich momenteel in Frankrijk aan ‘het ontwikkelen is.

Wanneer een Regeering ‘haar program á tout prix
vil uitvoeren, terwijl het staatscrediet reeds geschokt
is, beschikt zij nu eenmaal over ‘de machtsmiddelen
om de leiding van de circulatiebank -te vervangen
‘door ‘haar welgeval’lige satellieten en rih met behulp
van de :hiljet’tenpers nieuw orediet te versdhaffen.
Aan een
dergelijk
uiterste [behoeven wij nog n’iet
eens

te denken, om toch ‘de mogelijkheid te veronder-
stellen, dat
‘bij’v.
v66r’ een nieuwe emissie van schat-
kistpapier de circulatiebank sehat’ki’stwissels ‘in de
open markt zonde ‘koopen, om daarmede de geidrente
te drukken en de portefeuille ‘der particuliere ‘ban-
ken dusdanig te d’oen verminderen, ‘dat zij er ‘bij ‘de
emissie van het nieuwe papier ertoe zullen overgaan
voor grootere bedragen in te schrijven ‘dan anders
het geval ‘sou’de zijn.
Z’ooals gezegd, ‘bes’taat onder de tegenwoo’rdige om-
standigheden in ‘ons land niet ‘het gevaar, dat de
nieuw te verwerven bevoegdheid tot misbruik zonde
aanleiding geven. Dat een bevoegdheid misbruikt kan
worden, is op zichzelf nog ‘geen aanleiding om haar
niet te verleenen, want, blijkens ‘de ervaringen in ‘den
jon’gsten tijd ‘in Frankrijk opgedaan, evenals trou-
wens in enkele andere ‘landen, kunnen er steeds ge-
varen ‘dreigen, indien een ‘Regeering tot elken prijs
haar program wil uitvoeren, ook indien dit met ge-
raisonneerd e middelen niet mogelijk ‘zonde zijn.
Artt.
7
en 8. Hierin wordt de win’stverdeeling ‘ge-
regeld. Teven’s wordt het maximum van ‘het reserve-
fond’s, than’s gelijk aan het Y ‘deel van ‘het maat-
schappelijk ‘kapitaal, verhoogd en gelijkgesteld aan
liet bedrag van -het kapitaal, ni.
f
20.000.000. Echter
zal met ‘de versterkin’g van het reservefon’ds eerst een
aanvang genomen worden, wanneer het verlies van het jaar
1931
geheel ‘gedel’gd zal zijn.
Bovendien zal gevormd worden een ‘speciale reserve
tegenover bijzondere risico’s, nl. die welke kunnen
v’oortkomen uit de nieuwe werkzaamheden van De
Bank. Te dien einde ‘zal voor ‘dit reservefo’nds wor-
d’en afgezonderd ‘de helft van de inkomsten voortge-
komen uit:

het koopen en verkoopen van wissels en van
sdhatkistpapier;
het koopen en verkoopen van buitenlandsohe
wissels.
Het is de bedoeling deze reserve ‘op te voeren, tot-
dat rij de helft van het maatschappelijk kapitaal ‘heeft
bereikt.
Bovendien zullen :bij’ ‘het nieuwe ‘octrooi afgeschaft
worden ‘de tantièmes, die ‘door de Directieleden, de
Oommissie van Advies en de Oo’mmissari’ssen worden
genoten. Kennelijk is men ‘hierbij uitgegaan van de
gedachte, ‘dat niet het maken van winst, ‘doch ‘het
voeren van de ‘meest doeltreffende en voor ,de ‘belan-
gen van het land meest juiste gel’dpolitiek het doel
is eener circ’ulatie’bank, ‘zoodat ‘het dan ook minder
wenschelijk is, dat de leiders persoonlijk bij de winst-
verdeeling betrokken zijn.

Bij ‘de win’stverdeelin’g valt in de eerste plaats op,
dat men de noodzakelijkheid heeft gezien, ‘de gewone
en jbijzondere reserves der Bank ‘belangrijk op te voe-
ren. Dit is in ‘overeenstemming met ‘de nieuw te vol-
gen politiek, waarbij De Bank een grootere activiteit
zal moeten ontwikkelen en waardoor ‘dus onwillekeu-
rig de risico’s ‘zullen toenemen. Ook ‘heeft men ‘zich

kennelijk de les van
1931
ter harte genomen, toen
het verlies op ‘het Ponden Sterling [bezit van De Bank
belangrijk ‘grooter was dan de reserves
destijds
[be-

droegen, ondanks ‘het feit, ‘dat een vooruitziende geest
toentertijd reeds ‘had weten te [bewerken, dat niet
onaanzienlijke speciale reserves gevormd waren.
Dank zij de voorgestelde uitbreiding der werk-
zaamheden, en de voorzieningen, die getroffen zijn
voor de dekking van eventueele nieuwe risico’s, zal
onze circulatieban’k in de toekomst ‘haar eerste en
belangrijkste taak, t.w. de zorg vo’or een gezond geld-‘wezen, ‘des te d’oeltreffender kunnen volbrengen.
T. GREIDANUS.

8 Juli
1936

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

503

SCHEEPVAARTSTRIJD TUSSCHEN NEDERLANDSCH-
INDIË EN JAPAN.

De oplossing nu onlangs van den scheepvaartstri.jd
in het verkeer tusschen Ned.-Indië en. Japan verdient
de aan’daht van allen, die belang hebben bij of be-
langstelling gevoelen voor den gang van 2aken in
Oost-Aiö. Tot juist ‘begrip van den toestand is het
noo’dig in een gesohiedkun’diige herinnering te treden
en er vioh rekenschap van te geven, dat tot den aan-
vang van deze eeuw geen geregelde scheepvaart tu’s-
schen beide landen bestond. Wel werd reeds in 1896
onder leiding van de Kon. Paketvaart Mij, een po-
ging gedaan om een lijn met gecharterde schepen
onder vreemde vlag in het leven ‘te roepen, maar deze
poging werd een mislukking, omdat er nog zoo goed
als geen rechtstreekscih ‘handelsverkeer bestond. Eerst
in 1902 kwam de Jav’a-Ohina-Japan Lijn tot stand,
welke sedertdien onafgebroken een geregelden dienst
‘heeft onderhouden. Aanvankelijk werd de maatschap-
pij gesteund doo
r
een afloopende regeerin’gssuhsidie
gedurende 15 jaren, maar dank zij de buitengewone
winsten ‘gedurende den wereldoorlog is deze subsidie,
tot een totaal van
f
3.750.000 ‘terug’betaald kunnen
worden. Toen de 15-jarige su!bsidietermijn in 1918
verstreek, was ook de geheele subsidie terugbetaald.
Japansche concurrentie werd door de Java-China-
Japan Lijn het eerst ondervonden van de ri.jde van de
Nanyo Yusen Kaisha, een ‘te Osaka opgerichte gesub-
sidieerde onderneming, welke in 1912 vier kleine
schepen voor passagiers- en goederenvervoer in de
vaart bracht.

In het jaar 1916 begon daarnevens ‘de groote Osaka
S’h’osen Kaisha met een ‘subsidie van Form’osa even-
eens schepen in de vaart op Nederlandsch-Ind’ië te brengen. De verhouding tussdhen dere maatsdhap-
pijen en de Java-Ohina-J’apan Lijn was vriendschap-
pelijk en doorl’oopend bestond door een conference
overleg over ‘de vrachten. De grootste Japansche
scheepvaartmaatsehappij, ‘de Nippon Yusen Kaisha,
onth’iel•d ‘zich over het geheel van deelneming aan
het verkeer met Ned.-Indië; alleen, liet ‘zij de schepen
van ‘haar Austra’lië Lijn, en later ook van die op ‘de
Japansche Man’daateilanden, Men’a’do aanloopen.
Aangezien het han’delsverkeer tussohen beide lan-
den zich in beide richtingen flink bleef ontwikkelen,
bestond er doorgaans voldoende aanbod van lading en
was er plaat’s in de vaart voor alle betrokkenen. In
‘clezen gunsti’gen toestand kwam echter geleidelijk ver-
andering naar mate de vraag in Japan naar Jav’asui-

ker, ‘het hoofdvervoer in noordelijke richting, ‘begon
te verminderen. Het was ‘daarom volmaakt overbo-
dig en ‘kwam ongelegen, ‘dat juist in dien tijd (1931)
een nieuwe Japansche concurrent zich ‘bij de anderen
kwam voegen. Dit ‘is de Ishi’hara Sangyo Kaiun’ Go’shi
Kais’lia, een reederij opgericht door den heer Koi-
ohiro Ish’ihara, een avontuurlijk man uit Kioto, •die
ijzei-mijnen op het Malakka Schiereiland exploiteert
en voor het vervoer van het erts naar Japan eigen
schepen had aangeschaft. Teneinide dere ‘schepen
retourvracht te ‘bezorgen, begon rshihara met 3 af-
vaarten in de maand naar Ned.-Indië te varen, en
daar ‘hij van de Staatsstaalfaibrieken te Yawata hooge
vrachten voor het ijzererts kon bedingen, was hij in

staat de andere ‘lijnen in de vaart ‘zui’dw’aarts te on-
‘derbieden. Vervolgens nestelde Ishi’hara zich verder
op Java door overneming van het Nanyo Veem in
de hoofdh
avens
en begon ‘hij zich ‘ook voor andere
exploitaties in Ned.-In’dië te ‘in’teresseeren o.a. voor kopermijnen in het Solosdhe; dit liep echter op niets
uit. Onomwonden nam hij daarbij’ een chauvinistisohe,
anti-Nederlandsehe houding aan.
Het ligt voor ‘de ‘hand, dat de concurrentie van
Ishibara aan de andere Japansche lijnen even onaan-
.genaam was als aan ‘de ‘Tava-Ohina-Ja’pan Lijn. De
conference hield daarom in ‘het begin ‘goed samen
en weigerde Is’hihara op te nemen, maar laatst-
genoemde, die dor ‘de Yawatafabrieken een ‘gemak-
kelijk entree ‘had bij de Regeering en die de extreme

militaire richting financieel begunstigde, wist reeds
in September 1932
‘zijn
opneming in de conference
met steun van ‘de Japansche Regeering door te zetten. Aan de. Nanyo en ‘de O.S.K. werd voorgeschreven,
dat ‘zij desnoods ‘de samenwerking met de Java-China-
Japan Lijn zouden ‘hebben te verbreken. Hieruit
volgde allerlei geharrewar: Ishihara verkondigde,
‘dat ‘men ‘in ‘het belang van den Japan’schen ‘han’del
uiterst lage vrachten moest blijven noteeren. Door-
‘dien de Japansehe
lijnen
7 afvaarten per maand had-
den tegen de J.C.J.L. 2, ‘kreeg geleidelijk ‘het ver-
voer onder de J’apansdhe vlag ‘grooter •betee’kenis.
Het was in 1934, dat de Ned.-Indi’sdhe Regeering zich ‘actief voor ‘de kwestie ‘begon te interesseeren.
Bese’ffen’de, ‘dat een eventueel ni’on’opoliseeren van de
vaart op Japan ‘door ‘de Japan’sche vlag sta’atkurid’g
on’gewenscht was, en ‘dat derhalve de Nederiandsc’he
scheepvaart ‘diende te worden gesteun’d, ‘heeft zij

tijdens de onderhandelingen over een aanvullend ban-
delsverdrag, welke in Juni 1934 te Batavia aanvin-
gen, aan ‘de Japansebe gedelegeerden ‘te verstaan ‘ge-
geven, ‘dat ‘zij groote waarde aan ‘dit punt moest ,heoh-
ten. En tenslotte ‘heeft ‘de Indische Regeering ver-
Idaard, datr’zij’ on’ge’zind was verder te onderhande-
len ‘alvorens een principiee’le regeling in de scheep-
vaartkwestie zoude zijn ‘bereikt.

Er werd daarop overeengekomen, dat die regeling
door ‘de rechtstreeks belanghebbenden, buiten mede-
werking van ‘de respectieve Regeeririgen, te Xo’be ‘zou-
de worden besproken, maar deze conferentie is haar
werkzaamheden ‘zelfs niet kunnen beginnen en is be-
gin Maart 1935 u’iteen’gegaan, omdat Is’hiilrara met
den eisch ‘kwam, dat de resultaten in de Japansche
taal zouden worden ‘opgesteld en ‘geteeken’d. Van Ne-
‘derlandsche ‘zijde werd ‘dit onaannemelijk geadht en
is vastgehouden aan het Engelsch, de in internatio-
nale scheepvaartbesp’ekingen gebruikelijke taal.

In Juni 1935 werd onder pressie van ‘de Japansdhe
Regeerin’g een amal’gamatie van ‘de betrokken Japan-
she scheepvaar’tJbel’an’gen tot stand gebracht ‘door de
oprichting van de Nanyo Kaiun Ka’bus’hiki Kaiha.
Tegen betaling in aandeelen brachten daarin in ‘de
Nanyo Yusen haar ‘geheele vloot en de overigen ‘die
schepen, welke in ‘de vaart op Ned.-In’dië werden ge-
employeerd. De leiding werd in ‘handen ‘gesteld van
den ‘heer Terai, tevoren in ‘dienst van de Nippon
Yusen. Kaisha, terwijl ‘de lheer Is’hihara tot a’d’vi’seur
werd benoemd.

Intu’ssdhen was tengevolge van de medewerking ‘der
Regeerin’g en van ‘den Ned.-In’dischen ‘handel het ver-
voer met ‘de Nederlan’dsche Lijn zeer sterk gestegen. Tegen eind November 1935 werd te Kobe opnieuw
oliderhaildische voelin’g omtrent een wederopnemen

der soheepva’artbesprekingen ‘gepleegd, maar dit in-
formeel en oriënteeren’d overleg heeft evenmin tot
resultaten geleid.

De heer Terai, die het einde ervan niet afwachtte,
vertrok einde April 11. n’aar Java, ‘klaarblijkelijk met

het doel ‘den toestand ter plaat’se te verkennen. Die
verkenniri’g ‘heeft er intu’sschen toe ‘geleid, dat onder
medewerking van ‘de Ned.-In’dische Regeerin’g en van
‘den Ja.panscJhen Consul-Generaal Is’hizawa ‘besprekin-
gen zijn ‘gevoerd, welke in korten tijd ‘tot principieele

overeenstemming hebben geleid. Daarbij ‘heeft ‘de J.C.J.L. wel een iets grooter aandeel (35% pOt.) in
‘het Japan/Java/lv[akassar vervoer verkregen ‘dan zij
in 1934 en ‘begin 1935 ‘zou ‘hebben ‘kunnen doorzetten,
maar ‘daartegenover heeft zij andere concessies moe-

ten ‘doen, de financieele ‘offers voor haar beteekenen.
Intusschen bestaat nu ‘het verheugend vooruitzicht,
dat ‘de ‘basis is gelegd voor een ‘behoorlijke samen-
werking met de Nanyo Kaiun ‘en ‘dat ‘de vrachten op
een ‘hooger niveau zullen kunnen worden gebracht.
Anderzijds ‘doet ‘het ‘bereiken ‘van ‘overeenstemming
op ‘dit vitale punt de verwachting levendig worden,
‘dat met meer kan’s ‘op succes ook op ander gebied
regelingen met Japan zullen ‘kunnen worden ge-
troffen.

504.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

8 Juli 1936

Voor de Iiditohe Regeering en in het bijnonder
voor Dr. flart, den Directeur van Economische Za-
ken, moet het een groote voldoening zijn, dat het
scheepvaartgesohil door verstandig beleid tot een rede-
lijk vergelijk is gebracht. In’tussdhen zal de 3.OJ.L. het voorloopig, teneinde
de ‘vioot op pei1 en de concurrentie vol te houden,
evenmin als de van Nederland uit varende ‘lijnen
zonder subsidie kunnen stellen. De overweging, dat
de Maatschappij grootendeels in het algemeen Ne-
derlandsoh belang een zwaar verlies latende lijn heeft
voortgezet, moge de Ovei’iheid te dien aanzien tot een
epoedige gunstige beslissing doen besluiten.
Tenslotte zij nog vermeld, dat Ishi:hara erover heeft
gedacht om, ongeacht zijne belangrijke participatie
in de Nanyo Kaiun een nieuwe concurreerende
soheepvâartlijn naar Ned.-Indië vice versa in het
leven te roepen.
Aan dat voornemen kan door de Japansdh•e Regee-
ring echter den kop worden ingedrukt, indien zij van
de wet, waarbij haar de bevoegdheid wordt verleend
aan indiviidiueele Japansche reeders het bevaren van
epaal’de lijnen te verbieden, gebruik maakt. Die wet
is in Mei door het Parlement aangenomen, en moet
als een maatregel worden ‘beschouwd welke, voor zoo-
ver zij onze belangen raakt, in ‘het gemeenschappelijk
belang der vaart moet worden gewaardeerd.
E. D.
VAN WALREE.

DE TWINTIGSTE INTERNATIONALE ARBEIDS-
CONFERENTIE.

Op de agenda van de twintigste Internationale
Arheidsconferentie, welke van 4 tot 24 Juni jl. te
Genève gehouden werd, ontbrak het vraagstuk der
arbeidsdvurvei-kort’ing
niet. Sedert 1933 komt dit
op elke agenda van de Internationale Arbeidsconf e-
rentie voor. In den winter van dat jaar werd, naar
aanileidiizg van, een verzoek van den ‘heer De Michel’is,
vertegenwoordiger van de Italiaansohe Regeering in den Raad van Beheer van het Internationaal Ab
e
id
s

bureau, een driedeelige voorbereidende conferentie
bijeengeroepen, welke de technische vraagstukken ver-
bonden aan een verkorting van den arbeidsduur zou

moeten onderzoeken. Doel van die verkorting was bestrijding van de werkloosheid. Daarom werd die
verkorting urgent geasht. Bedoelde conferentie stelde
o.a. verschillende detailpunten vast, waaraan bij een
vaststelling van een eventueele internationale rege-
ling de aandacht geschonken moest worden.
Na kennis genomen ‘te hdb’ben van het rapport dier
voorbereidede coiifereu’tie, stelde ‘de in Juni 1933
gehouden Arbeid’sconferentie punten voor een vra-
genlijst,, waarover ide Regeeringen .te raadplegen wa-
ren, vast. Daarop moest zich •de in 1934 te houden
Internationale Ai
4
beidsconferentie uitspreken over een
tweetal ontwerp-verdragen, door het Internationaal
Arbéidebureau ontworpen aan de hand van de van
‘de Regeeringen ontvangen antwoorden op de voor-

noemde vragenlijst. Het eene ontwerp-verdrag had
betrekking op de indnstrie, het andere op den hai-del. Deze ontwerp-verdragen werden evenwel niet
aangenomen. Toen nu voor een regeling van de
arbeidsduurverkorting voor ‘de industrie in haar ‘ge-
heel geen meerderheid bleek te bestaan, heeft ‘de Con-
ferentie er de voorkeur aan gegeven om te trachten
de arbeidsduurverkorting in’dus’triegewijze te regelen.
Die taak werd voor de in 1935 te ‘houden Conferen-
tie, de 19de Internationale Arbei’dsconferentie, weg-
gelegd.
Als industrieën, welke allereerst voor een arbeids-
duurverkorting in aanmerking kwamen, werden ge-
kozen: lo. de openbare werken, ondernomen door de
Regeerin’gen ‘of ‘door ‘haar ‘gesubsidieerd; 2o. het
bouwbedrijf en het maken van burgerlijke ‘bouw’wer-
ken; 3o. de ijzer- en staalin’dnstrie; 4o. de flessohen-
industrie en 5o. tde ‘kolenmijnen. Alvorens echter tot
behandeling van de ontwerp-verdragen op die indus-
trieën betrekking hdbben’de, over te gaan, nam die

conferentie eerst een z.g. ontwerp-beginselverdra’g
aan. Daarin werd ihepaal.cl, dat de Staat, die dat ont-
werp-verdrag tbekrachtigt, verklaart in te stemmen
met het beginsel van de week van 40 uur op ‘zoo-
danige wijze toegepast, dat ‘het niet meebrengt een
vermindering van ‘den levensstandaard, van ‘de arbei-
ders en ‘dat die Staat zich verbindt om dat beginsel
op versoh’illen’de groepen van werkzaamheden toe te
passen overeenkomstig de uitgewerkte regelen, voor
te schrijven hij afzonderlijke verdragen, die door ‘dien
Staat bekrachtigd worden. Bedoeld beginsel-verdrag
zou het raam vormen, waarin de verschillende in-
dus’tri eën geplaatst zouden worden. De Oonferentie
van 1935 nam van de ontwerp-verdragen voor de
afzonderlijke industrieën alleen dat betreffende de
arbeidsduurverkorting in de flessehenindustrie aan. De ontwerp-verdragen ‘betreffende de andere ‘hier-
voren ‘genoemde industrieën ‘verkregen niet de ver-
eisdhte meerderheid. De behandeling door ‘de Con-
ferentie van 1935 werd daarop als eerste discussie
besdhouwd en de ‘dezer ‘dagen gehouden 20ste’ Inter-nationale Arbei’dsconferentie ‘zag op haar agenda •de
arbe’i dsduurverkorting in ‘de ‘bedoelde industrieën
staan en moest over de ‘samenstelling van ontwerp-
verdragen beraadslagen.
Zooals berei’ds gezegd spreekt het in 1935 aange-
nomen ontwerpbeginselverklaring, dat nog door
geen 1 i’d der Internationale Arbeid’sorganisatie ge-
ratificeerd werd, ‘zich uit véôr een arbeidsduurver-
korting met behoud van den levensstandaard der ar-
beiders; d.w.z. wordt ‘de arbei’dsweek van 48 uur ver-
kort ‘tot een van 40 uur, dan moet ‘de arbeider in die
40 uur hetzelfde verdienen als ‘hij ‘voorheen met 48
uur werken verdiende. Dit punt vormt hij de regeling
van de ‘z.g. 40 urenveek het .groote struikelblok. Tal
van afgevaardigden staan sympathiek tegenover de
invoering van een 40-urenweek als middel ter ‘bestrij-
‘ding van ‘de werkloosheid, indien het uurloon ‘het-
zelfde zou blijven, al kan niet ontkend worden, dat
ook dan nog ‘aan invoering van ‘de 40-uurweek ‘bezwa-
ren en kosten verbonden zijn. Een invoering echter
van een 40 uur werkweek, ‘terwijl daardoor hetzelfde
loon betaald moet worden als voorheen voor 48 uur
betaald werd, zou ‘de industrieën zwaar belasten, zoo-
dat ‘daaraan in ‘de ‘huidige omstandigheden niet ge-
dacht ‘kan worden.

Te Genève ziet men twee stroomingen. Eenerzijds
staan zij, die van oordeel zijn, dat een internationale
regeling zich niet met het loonvraagstuk moet in-
‘laten, ‘derhalve alleen den werktijd moet regelen, aan
‘den anderen kant staan zij, – en ‘daartoe ‘be’hooren
‘o.a. de En’gelschen – die van mee.nin’g zijn, ‘dat een
regeling van den arbeidsduur gepaard moet ‘gaan met
een regeling van ‘het l’o’onvraagstuk. In de ontwerp-
verdragen, ‘dit jaar aan ‘het oordeel ‘der Conferentie
onderworpen en betrekking hhhende op le. ‘de open-

bare werken ondernomen door de Regeeringen of
d’oor thaar ‘gesubsidieerd, 2e. het bouwbedrijf en het

maken van bouwwerken, 3e. de ijzer- en staalindustrie
en’ 4e. de
:kolenmijnen,
kwam geen artikel ‘betreffende
de loonen voor. De consi’deran’s van ‘die ontwerp-ver-
‘dragen verwees met ‘de woorden: ,,’bevestigende het
beginsel in het 40-uren verdrag van 1935 neergelegd,
dat ook het behoud van den levensstandaard der ar-
beiders omvat,” naar het in 1935 aangenomen begin-

sol-‘ve],dra’g, ‘dat uitdrukkelijk ‘het behoud van den
levensstandaard ‘s’tipuleerde. Nu zou ‘men kunnen ‘he-
toogen – hetgeen ook ‘geschiedt – dat ‘de conside-
rans niet bindt en. dat, waar, in de ‘ontwerp-verdragen
zelf geen ‘bepaling omtrent ‘het behou’d van den levens-
standaard is opgeromen, een land, ‘dat ratificeer’t, de vrijheid ‘heeft om de 40-uren week in te voeren zon-
der maatregelen tot ‘behoud van ‘den levensstandaard
te nemen. Gezien echter de geheele geschiedenis der
totstandkoming van het beginsel-verdrag en. de in ‘het
raam daarvan ‘te plaatsen afzonderlijke ontwerp-ver-drag, volgt ‘daaruit ‘duidelijk, ‘dat al moge een Staat,
die een ‘der afzonderlijke verdragen zou ratifi’ceeren,

8
Juli
1936

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

505

juri’d-isdh niet gdbon.den zijn aan de bepaling be-
treffende handhaving van den bestaanden levens-
standaard, hij moreel wèl gebonden is en geheel in
strijd met ide algemeene opvatting zou handelen, in-

dien hij de bepaling van het beginsel-verdrag zou na-
geeren. Het Internationaal Arbeidsbureau is ‘van
diezelfde meening en legt die uitdrukkelijk neer in
de rapporten betreffende de arbeidsduurverkorting in
‘cle voornoemde industrieën. Het is dan ook op grond
van ‘het hierboven genoemde en de daaruit voort-
vloeiende vastkoppeling ‘van de regeling van den ar-
beidsduur aan ‘het loonvraaigstuk, dat de Nederland-
sdhe Regeeringsafgevaar.digden, die o.a. om ‘die reden
het ori-g jaar rzioh ‘tegen het z.g. ‘beginselverdrag
verklaarden, hun stem tegen de voorgestelde on’twerp-
verdragen ufftraahten.
De argumenten voor en tegen een arbeidscluurver-
korting zijn -overbekend. Nieuwe argumenten werden
dit jaar niet naar voren gdbracht. Ik meen dan ook
‘hier niet in details -te behoeven te treden.
Voor de aanneminig van ontwerp-verdragen door
de Internationale Arbei-dsconferentie is een meerder-heid van % der u’itgrbradhte stemmen verei-soht. Die
meerderheid veikreeg alleen het ontwerp-verdrag be-
treffende de arbeidsduurverkorting terzake van de
openbare werken. Voor de arbeiders-afgevaardigden,
voor vele Regeer.i.ng’safgevaardigden, o,a. voor die van
de landen, waarin een -sterke stroornin’g zich vôdr in-
voering van. een 40 uren-werkweek geopenibaard ‘heeft
en die gaarne aan die beweging internationaal kracht zouden zien hijge-ze’t, was die nie-t-aannemin-g een
-g ro-ote ‘teleurstelling.
Onmiddellijk na bedoelde niet-aannemin-g werden
resoluties ingediend, waarin de Raad van Beheer
verzocht werd om te onderzoeken of ‘het wenschelijk
is om een driedee.l-ige teohnisdhe conferentie van Re-
geerin’gsafgevaardi’gden, werkgevers- en -arbeidersaf-
gevaarclirgden in ‘die verschillende industrieën bijeen
te roepen -om in de betrokken industrie tot overeen-
stemming over ‘het vraagstuk der arbeidsduurverkor-
ting te komen. De Nederlan-dsche Regeeringsafge-
vaardigde, de ‘heer Aalberse, ‘heeft tegen die wijze
van handelen -gewaarschuwd; hij wees er .op, dat ten
aanzien van de Ibedoelde onderwerpen de gewone pro-
cedure gevolgd was en ried aan niet overijid een be-
sluit te nerne:n, doch eerst eens de resultaten van het
ontwerp–verdrag betreffende -de anbei-dsduurveikor-
ting -bij ‘de openbare werken, dat aangenomen was,
af ‘te wachten. De meerderheid -der Conferentie cladht
er evenwel anders over. Zullen er nu vôôr de in 1937
te houden Arbeid-scon.feren-tie een aau’ta.l •driedeeiige
technische Conferenties -gehouden worden? Blijkens
de aangenomen resolutie zal die -driedeeli-ge conferen-
tie voor -de ijzer- en staalindustrie ook moeten trach-
ten ‘te komen •tot een accoord in zake ‘de 1-oonen!
Voorwaar geen kleinighei’cl.

Wat ‘de arbeidsduurverkorting in de textielindus-
– trie -betreft, welk onderwerp voor de eerste ‘maal op
de agenda stond, heeft -de Oonfereutie tenslotte be-
si-ist, -da-t zij daarvoor -dit jaar nog geen ontwerp-verdrag wilde vast-stellen; zij nam daarvoor punten

voor een vragenlijst aan. Maar ‘daarnaast nam -zij een
resolutie aan, waarin de Raad van Beheer verzocht
wordt te -onderzoeken -of het mogelijk is een drie-
deeli’ge technische conferentie te -hou-den, ‘die alle

technische zijden van ‘dat vraagstuk zou moeten be-
kijken en nagaan, -op welke wijze de toestanden in
de ‘textielin’dustrie -het best verbeterd -zouden kunnen
worden. Volgens veler meening had een dergelijke
conferentie beter véér de ‘behandeling van ‘het vraag-
-stuk ‘door de Arbei-d-sconferentie gehouden kunnen
worden ‘dan nu tus-schen twee Arbei-dsconferenties in.

U-i

t het vorenstaan’de blijk-t wel, -dat, -zooala ‘de toe-
stan’d zich than-s laat -aanzien, ‘de Conferentie met
‘het vraagstuk var ‘cle 40 uren-week nog niet klaar is.
Er gaan thans veei stem-men -op die zeggen met een
regeling in-dustriegewijs
zijn
wij op den verkeerden
weg, er moet komen één regeling v-oor alle industrieën

evenzoo als -het
8
uren-verdrag van Washington een regeling voor de ge’heele industrie bevatte. Voorts is
uit de gehouden debatten meer en meer gebleken, dat
het argument ‘voor een arbeidsduurverkorting aan-ge-
voerd, xci. ‘de bestrijding -der werkloosheid, op ‘den
achtergrond raakt en -de arbeidsduurverkorting – een
leuze wordt -z-ooa-ls -destijds ‘de 8 uren-dag er een was,
met dit v-erschil -dan, dat v-oor -de 40 uren-week -het
argument aangevoerd wordt, d-at ‘de arbeiders, wan-
neer zij korter werken, meer kunnen deel ‘hebben
aan alle voordeelen van den vooruitgang -op technisch
gebied. –
G-elukk-i’ger was de Conferentie ‘hij -de behandeling
van ‘het -onderwerp: regeling van bepaalde bijzondere
wijzen von werving van arbeiders.
Voor -di’t onder-

werp, in het
‘bijzonder
voor de inlan’dsche arbeids-
krachten in ‘de koloniën en in Zuid-Afrika van be-
lang, nam ‘zij met 123 stemmen voor en -geen -tegen
een ontwerp-verdrag aan, -dat naar gehoopt en ver-
wacht wordt een e-in’de zal malcen aan misbruiken
bestaande Ibij -de werving van iulan’dsche -arbeid’s-
krachten.

Me-t 99 -stemmen voor en 15 tegen na-in ‘de Confe- –
rentie een ontwerp-verdrag ibetreffen-de vacantie met
behoud van loon aan. De ‘desbetreffen’de regeling geldt
voor alle industrieën en zoowel voor ‘de arbeiders als
voor het bedienend personeel. Na een jaar onafge-
broken dienst moet een verlof met behoud van loon
gegeven worden van ten minste zes ‘werk-dageic. Het
verlof moet achter elkaar gegeven worden.
Verder ‘s

te-l’de de Conferentie punten voor een vra-
genlij-st betreffende -de
bouwveiligheid
vast.
Bij ‘de discussie -over ‘het rapport van den Direc-
teur ‘van het Internationaal Arbeid abureau, dat ook
dit jaar bij-na geheel aan :het werklooshei’dsprobleem
gewijd was, bleek over het algemeen ‘van in-stemming
met -dat rapport. Het zou mij te ver voeren ‘hierop
verder -in te gaan.

Ik wil echter dit -overzicht niet -besluiten alvorens
er -op te
wijzen,
-d-at wat de procedure ‘betreft ‘de Con-
feren-tie ‘den juisten weg nog niet gevonden heeft.
Oorspronkelijk ‘begon zij -met een enkele behandeling
van -de vraagstukken. Het Internationaal Arbeidsbu-
reau maakte zelf een vragenlijst op en -zond -die aan
‘de Regeerin,gen. Mede aan de thand van de van de
Regeeringen -ontvangen antwoorden maakte het Ar-
beidsbureau ‘dan een -ontwerp–conventie -op, -die de
Conferentie in één zittin-g behandelde. Die methode
voldeed niet. Daar-om werd een proef met

een tweede
1e-zing genomen. Nadat -de Conferentie op ‘de v-orenbe-
schreven wijze een ontwerp-verdrag had vastgesteld,
kregen ‘de Regeerin-gen ‘gelegenheid amen-dementen in
te ‘dienen, die ‘dan een volgend jaar ‘d-oor de Confe-
rentie behandeld werden. Die proef werd een-maal
genomen, ‘doch von-d ‘geenerlei bijval. Daarop werd
‘het systeem ‘der ‘dubbele discussie ingesteld. Het eene
jaar houdt ‘cle Conferentie een -algemeene discussie
en -stelt zij punten voor een vragenlijst vast; -het
andere jaar ‘behandelt zij een ontwerp-verdrag -door
het Bureau voorbereid aan -de hand van ‘de antwoor-
den van de Regeeringen op de vragen. Het resultaat
van ‘die procedure is, dat men eigenlijk tweemaal de-
zelfde discussie houdt; bij het vaststellen van de
punten v-oor een vragenlijst -denkt menigeen reeds
bezig te zijn met het -opstellen van een conventie.
0-ok wordt betwijfelt of -deze weg een ‘behoorlijke
voorbereiding waarborgt. D Belgische arbeiderafge-
vaardigde, de heer Mertens, heeft bij de behandeling
van het rapport van ‘den Directeur uitin-g gegeven aan
d-e ontevreden’hei’d’ over de procedure en ‘geopperd
-of ‘het niet ‘beter ware terug te keeren naar – het
systeem der enkele ‘discussie, maar dan met een be-
hoorljke voorbereiding,
‘bijv.
‘bestaan-de uit tedhnische
consultaties en -een raadplegen ‘van ‘de Regeeringen
-d-oor het Bureau. Op ‘die manier zou-den -dan -ook de
klachten 0v-er een overladen agenda verdwijnen.
In zijn antwoord gaf de heer H. Butler, directeur
van het Internationaal Arbeidsbureau te kennen, dat

506

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

8 Juli 1936

z.i. niemand weer terug zou willen naar den vroege-ren toestand van de eene discussie. De ervaring ‘had
geleerd, dat twee discussies over het wezen der onder-
werpen geweusnht waren. Hij was van oordeel, dat
in vele gevallen een eerste behandeling door een
technisdhe conferentie een betere voorbereiding zou
kunnen zijn, dan die van een discussie van een vra-

genlijst.
Voor het oogeziblik zal men nu de resultaten, die
‘de Ihjervoren bedoelde ‘technische conferenties zullen

‘he’bbên, maar eens moeten &fw.adhten.
Naar verluidt, zijn de resultaten van de technische
voorbereide zeeliedenconfereutie, in November 1935 gehouden, bevredigend geweest en kan dus met eeni-
gen grond verwacht worden, dat inderdaad ‘drie-
deelige technische voorbereidende conferenties op ‘be-
hoorlijke wijze een bespreking in de zitting van de Internationale Aibeidsconferen’tie kunnen voorbe-
reiden.

G. J. STEMBERG.

DE VERGADERING VAN DEN CONSEIL DER INTER- NATIONALE KAMER VAN KOOPHANDEL OP
26 JUNI 1936.

Op 26 Juni :jl. is te
Parijs
een vergadering van

het Hoofdbestuur sier Internationale Kamer van
Koophandel gehouden onder voorzitterschap van den
President der Internationale Kamer,
Dr. F. H. Pen-

tener vast Vlissingen.
Nadat eenige woorden waren gewijd aan ‘het in
Juni 1937 te Berlijn te houden eerstvolgende Congres
der I. K., waar in de eerste plaats ‘het vraagstuk der
,,économ’ie diri’gée”, het grondstoffen-probleem en de
autarkie onderwerpen van bespreking zullen uitina-
ken, werd mededeeling gedaan van ‘den stand der
werkzaamheden van het, in het najaar van 1935 in-
gestelde, Comité Mixte van het Carnegie Endowment
for International Peace en de Internationale Kamer
van Koophandel, weiks werkzaamheden zich vooral
bewegen ‘op ‘het gebied van de .handelspolitiek, de
stabilisatie ‘der munteenheden en het ‘herstel van het
internationale ‘crediet- en kapitaatverkeer.
Het Comité M’ixte heeft, na een aantal vergaderin-
gen, waarvan de laatste den dag v66r die van het
Hoofdbestuur had plaats gevonden, een serie ,,prac-
tica’l recommendations” geformuleerd, welke binnen-

kort (wellicht nog in den loop ‘der maand Juli) zul-
len worden gepubliceerd. Daarnaast zal, over enkele
maanden, een uitvoeriger rapport verschijnen van een
sub-commissie, bestaande uit een vijftal vooraanstaan-
de economen uit verschillende landen, welke op hun
beurt de medewerking hebben gehad van ca. een twin-
tigtal ‘deskundigen, die meinoranda over speciale on-
derwerpen hebben ingediend; deze inemoran’da zul-
len als ‘bijla’gen aan het rapport der Commissie van

Experts worden toegevoegd.
Prof. T. E. Ore gorp,
hoogleeraar aan de ,,Lortdon

School of Economics”, en voorzitter van bovenge-
noemde Sub-Commissie van Experts, gaf in de Con-
seilverga’dering een kort mondeling résumé van de
binnenkort te publiceeren practische aanbevelingen.
De ‘beide grondbeginselen, waarop deze berusten, zijn
‘dat de vraagstukken van de monetaire en tarief-
politiek practisch een on’deel’bare eenheid vormen; en
dat ‘stabiliteit op monetair gebied niet kan wor-
den bereikt voordat de ,,domestic problems” van in-
dividueele landen in ‘hoofdzaak zijn opgelost en zoo-
lang ‘de onzekerheid over het ‘lot van enkele belang-
rijke valuta’s voortduurt. Op grondslag van deze beide
beginselen houden ‘de ,,recom’men’dations” zich verder

bezig met de vraagstukken van tarieven, contingen-
teeringen, meestbegunstigin’g, cleariugovereenkomsten
en ‘de technische voorwaarden voor een monetaire

stabilisatie.
1)

Vervolgens was het woord aan
Prof.
B. Ohlin

(Zweden), evenals Prof. Gregory lid van de Commis-

1)
De volledige tekst der conclusies zal na publicatie
verkrijgbaar zijn door tussohenkomst van ihet Secretariaat
der Nederlandsche Organisatie.

sie van Experts ‘), die een nadere uiteenzetting gaf
over den tegenwoordigen stand van de handelspoli-
tieke vraagstukken. In tegenstelling tot Prof. Gre-

gory, ‘die zich
bepaald
‘ha’d tot een weergave van de

conclusies ‘der Commissie, liet Prof. O’hlin op enkele
punten een meer persoonlijk geluid ‘hooren. Om. liet
hij uitdrukkelijk uitkomen, dat er z.i. een eenzijdige,
en geen wederkeerijge, verhouding van oorzaak en ge-
volg bestaat tussehen de algemeene depressie en ‘de
toeneming der internationale handelsbelemmeringen, nl. in dien zin, ‘dat ‘de eerste oorzaak is en de tweede
gevolg zijn. Prof. Ohlin verwerpt dus de gangbare stelling van den ,,vicieusen cirkel” en betoogt, dat
ieder land kan en moet ‘beginnen met de depressie
door ‘binneulan’dsdhe maatregelen te bestrijden, als
een noodzakelijke voorwaarde voor een herleving van
het internationale handelsverkeer. In het betoog van een vertegenwoordiger der in Zweden overwegende
economische richting ‘zi.jn met deze ,,bin.nenlaudsche
maatregelen” uiteraard in ‘de eerste pl’aats ‘bedoeld
die van ,,expans’ie” door middel van een ‘goedkoop-
geld-politiek; in verband hiermede verklaarde spr.
dan ook uitdrukkelijk, dat vele, zoo niet de meeste
van de protectionistisehe maatregelen z.i. uitsluitend
het gevolg zijn van ‘het streven naar valuta-handha-ving, en dat, wie dit ‘doel wenscht, zidh strikt geno-
men niet mag ‘beklagen over ‘de uitwerking der daar-

toe
noodzakelijke
middelen.
Eveneens ‘is ‘het van een vertegenwoordiger van een
land, ‘dat tot ‘dusver
zijn
betalingsbalans in evenwicht

heeft weten te houden
zonder
contiugenteerirrgsmaat-
regelen of ‘beperkingen van het geldverkeer, te begrij-
pen, ‘dat hij in ‘het bijzonder tegen deze ibeide laatste vormen ‘van ihandeldbelemmering kritiek liet ‘hoeren
– een ‘kritiek, welke ‘overigens, na de vele ‘bespre-
kin’gen, welke in de I. K. aan deze beide onderwer-
pen zijn gewijd, niet veel nieuwe gezichtspunten op-
leverde. Gewezen werd o.m. ‘op ‘de tendens tot dis-criminatie en de daaruit voortvloeiende onbillijkhe-
‘den, welke vooral op den ‘duur aan elk contingentee-
ringssy’steem eigen zijn, en voorts o.m. op de vooral
uit het clearipgssysteem voortvloeiende ‘tendens tot
,,’bilateraliseering” van het internationale han’delsver-
keer. Daarentegen ‘zag spr. in de ontwikkeling van ,,private •clearing aigreements” een middel om het
‘han’del’sverkeer uit te ‘breiden, ‘omdat hiermede de
dispariteit tusschen de prijsniveaux der ‘betrokken
landen somtijds kan worden ‘overbrugd.
Als een technisch middel ‘om tot
geleidelijke
af-
schaffing van ‘het contingenteerin’gsstelsel te komen
noemde Prof. O’hlin o.m. de voorloopige omzetting
van ,,absolute” contingenten in z.g. ,,tariefcontingen-
ten” (waarbij ‘overschrijding van het contingent niet
leidt tot een absoluut verbod van versieren invoer,
maar alleen tot ‘de ‘heffing van een hooger dan het
normale invoerredht). Daarentegen verzette hij zich met nadruk tegen ‘het in vele landen metkbare stre-
ven om de contingenteerin’gen om te zetten in een
tariefsverhoogiug over de geheele linie, welke men,
eenmaal ingevoerd, practisch nooit meer kwijt zou
raken. Als laatste en zeer ‘belangrijke desideratum op
dit gebied noemde spr. nog een herziening van de
verdragspolitiek in dezen zin, dat aan landen, die een

cont’ingenteerin,gssysteem toepassen, alleen meestbe-
gun’srtiging wordt verleend op voorwaarde, dat zij
hunnerzij’ds bij ‘de toepassing van ‘dit ‘systeem niet
tusschen andere ‘landen discrimineeren, hetgeen met
andere woorden heteekent, dat de meestbegunstiging
niet alleen ‘de tariefpol’itiek, maar ook de contingen-
teeringen zou moeten omvatten. Spr. gaf zich echter
zeer goed rekenschap van ‘de technische moeilijkhe-
den ‘om hiervoor een ibevredigende juridische formu-
leering te vinden.
Tot ‘besluit van zijn rede wees Prof. Ohlin op en-
kele lichtpunten ‘in ‘de ‘huidige’ situatie vergeleken

i) De drie andere leden zijn de hoogleeraren
Ch. Rist

(Frankrijk),
A.
Predöhl
(Duitsoblaild) en
E. Böhler (Zwit-

serland).

8 Juli 1936

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

507

bij een of twee jaar geleden, ni. (a) de betrekkelijke
stabiliteit, welke nu reeds geruimen tijd bestaat in
de wisselkoersen tusschen de meeste ‘belangrijke lan-
den; (b) de toenemende impopulariteit van vele res-
trictiemaatregelen, welke o.a. tot uiting komt in de
handeispolitiek van de Regeering van de Veïeenrgde
Staten, en (c) de stijgende tendens van ‘de wereld-

marktprijzen voor stapelgoederen.
Op deze redevoeringen vnu Prof. Gregory en Prof.
O’hlin volgde een verklaring van den President der
Kamer, welke reeds in de dagbladpers is opgenomen,
en waarin de heer Fentener van Vlissingen alle na-
tionale groepen ‘der Kamer krachtig aanma’an’de om
zich nogmaals tot haar regeeringen te wenden ten-

einde te
wijzen
op de noodzakelijkheid, eenerzijds van
een op bu’d’getair en financieel evenwicht geridhte
politiek, anderzijds van een nauwe samenwerking
tu’sscihen de voornaamste ‘gel’dstelsels, teneinde zoo
dringend ‘gewenschte stabilisatie op monetair ter-
rein te verkrijgen. Deze verklaring werd met luid en
eenstemmig applaus der verga’dering ontvangen.

In ‘de namid’d’agzittin’g kwam nog een tweetal
Amerikaansche sprekers – ‘de oud-president der

Kamer
Willis H. Booth
en de tegenwoordige voor-

ter der Amerikaarische groep, de heer
Thomas J.

Wason –
aan het woord, die beiden het belang van
‘de nieuwe Amerikaansche ‘handelspolitiek en ‘de ‘daar-
‘mede bereikte resultaten in het lidh’t ‘stelden. De Bel-
gisdhe gedelegeerde, G.
L. Gérard,
die verhinderd was
persoonlijk aanwezig te zijn, had over hetzelfde on-
‘derwerp een ‘belaugwekkend rapport ingezonden, dat
door den Secretaris-Generaal der T. K., den heer
P. Vasseur,
werd voorgelezen. Op grond van een en
ander ontspon zich eenige discussie, waarbij er voor-
al van En’gelsdhe zijde de nadruk op werd gelegd,
‘dat, hoezeer ook de ‘door bilaterale regelingen be-
reikte verruinlingen van het internationale handels-
verkeer zijn toe te juichen, een terugkeer tot het
stelsel van
multilatera.le
overeenkomsten toch het
einddoel moet blijven.
Wat de verdere werkzaamheden dezer Oonseil-ver-
ga’dering betreft, valt vervolgen’s melding te maken
van de aannemin’g van een aantal resoluties, om. in-
zake het ‘vrij functionneeren ‘der goederen-termijn-
markten, het internationale spoorwegverkeer, de in
Juli 1935 te Genève opgestelde ontwerp-conventie
ter vergemakke’lijking der commercieele propaganda,
de vergemakkelijking ‘der heffing en restitutie van
redhten bij ‘tijdelijken invoer van monsters, wettelijke
bescherming van de prioriteit van persberichten (door
de nationale wetgevingen en door amen’deeriug van art. løbis van het Unieverdrag voor ‘de bescherming
van den Industrieelen Eigendom) en bescherming
van ‘geografische ‘herkomstaan’du.i’din’gen.
Het Hoofdbestuur der I. K. heeft op 26 Juni te
Parijs ook
zijn
goedkeuring gehecht aan een rapport
harer Commissie ‘voor Internationale Telegraf ie,
hetwelk zal worden aangeboden aan de telegraafad-
nïinistraties der verschillende landen, met het oog
01)
de bijeenkomst te Warscihau in October a.s. van
het Comité Consu’ltatif International Télégrap’hique
ter voorbereiding van de in 1938 te Ca.ïro te !houden
Conférence Internationale des Télécornmunications.
Evenals door de I. K. met het oog op de Conferen-
tie te Madrid in 1933 een uitgebreide enquête werd
gehouden, wordt thans op grond van een in 31 lan-
‘den gehouden enquête, waaraan 2147 ondernemingen
‘hebben deelgenomen, wier j aarljksahe telegramkosten
ca. 100 miljoen Francs bedragen, in dit rapport –
hetwelk eerlang in •druk zal verschijnen stelling
genomen tegenover het ‘streven ‘van verschillende tele-
gra’afadministraties naar ‘de invoering van een uni-
form tarief voor code-telegrammen en rtelegrammen
in verstaanbare taal – en wel met het oog op de
verhooging van het tarief der oode-telegrammen, die
hiervan waarschijnlijk het gevolg zou zijn – tenzij
dit deel zou uitmaken van een plan tot algemeene
tariefsverlaging.

Vervolgens hechtte de Conseil zijn goedkeuring
aan het na ‘drie-jarigen arbeid tot stand gekomen
ontwerp voor internationale regels voor de inter-
pretatie van ‘handelstermen (,,Incoterms 1936″) die in
het kort de verplichtingen van •kooper en verko’oper definieeren bij afsluiting van contracten volgens een
elftal ‘der meest gebruikelijke condities
t)
De toe-
passing ‘dezer regels is facultatief; zij zijn in ‘de eerste
plaats bestemd voor partijen, ‘clie geen standaard-
contracten hebben. Partijen kunnen ten deele van
dche regels afwijken, in’dien zij dit uitdrukkelijk in
het contract stipuleeren; ‘geschiedt ‘d’it niet, dan zijn
de regels in hun geheel toepasselijk. De regels zul-
len eeri’ang worden gepubliceerd.
Tenslotte zij ‘aan ‘het bovengenoemde nog toege-
voegd, ‘dat op 27 Juni te Parijs op initiatief der
I. K. ‘de eerste ,,journée bancaire” is ‘gebouden, waar-
mede ‘de I. K. beoogt contact te leggen tussdhen de
‘bankiers der verschillende landen. Uit Nederland
waren o.m. ‘de Presi’denten der Amsterdamsche en
der Rotterdamsche Bankiersvereeni’gin’g, ‘de heer
Paul May
en
Mr. K. P. van der Ma.ndele
aanwezig.
Mr. J. W. Beyen,
vice-presi’dent ‘der B.I.S. heeft ‘hier gesproken over ,,Les mouvements des capitaux â court
terme et leur incidence sur le commerce interna-
tional: perspectives d’avenir” en
Rudolf S. Hecht,
Chairm’an of the Board Hibernia National Bank in
New Orleans over ,,La crise et ses répercussions sur
‘l”organisation bancaire aux Etats-Unis”.
Dr.
TH. VAN LVYTELÂER.

1)
Vergelijk:
Mr.
H. Craa.ndijk: ,,Handelsternien”, E.-S.B.
25
April
1936.

BLOEMBOLLENSANEERING.

Den 22sten Juni heeft ‘de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur, ‘gelijk vorige jaren, zij het
than’s eenige maanden eerder, zich wederom uitge-
sproken over de vraag in hoeverre het wen’sdhelijk
moet worden geacht, ‘dat de van regeerin’gswege ten
behoeve van dit vak gegeven crisis-regelen blijven
voortbestaan.
De uitslag dezer vergadering, waarbij werd gecon-cludeerd tot ‘afschaffing van een belangrijk ‘deel ‘der
thans vigueerende maatregelen, wijst op een ernstigen
tegenstand tegen deze regeeringsbemoeienis. Een
tegenstand, die vanaf den aanvang ‘heeft ‘bestaan en
die zich onder meer ‘gron’dt op de bezwaren, ‘die door
den ‘in het vorig jaar afgetreden voorzitter ‘der Alge-
meene Vereeuiging, E. H. Krelage, in deze kolom-
men
1)
reeds
zijn
uiteengezet, en die van jaar tot
jaar is toegenomen. En al is ‘het nu een psycholo-
gische wet, ‘dat een oppositie bij: een constante toe-
stand aan sterkte wint, in deze is er toch aanleiding
genoeg om aan de hand ‘der bestaande bezwaren deze
crisi’smaatregelen eeni,gszins te analyseeren, nu zij,

behalve ‘op ‘den kring ‘der ‘direct-betrokkenen tenslotte
zoo diep in ‘het economisch ‘bestel eener veel wij’dere
groep ingrijpen.

Vanaf 1933, het jaar waarin ‘het eerste z.g. Bloem-
bollensaneerin’gsplan, na den aandrang van ‘de zijde
van ‘het bloembollenvak tot hulp, ‘door de Regeering
werd uitgevaardigd, ‘heeft men ‘daarbij aan twee prin-
cipe’s vastgehouden:
lo. beperking ‘der ‘productie, door den kweekers te
verbieden meer bloembollen te telen dan bepaalde,
percenta’ge-gewijs vastgestelde ‘gedeelten van de op-
pervlakten door hen in 1932 met de verschillende soor-
ten bellen bebouwd;

2o. verbod om te exporteeren ‘beneden de door de
Regeering vastgestelde prijzen.
Een afdoende contrôle ten aanzien van dit laatste
is niet
mogelijk;
daarom ‘ging men in aansluiting
daarop over tot steun van de binnenlandsche markt,
‘door, gelijk van te voren werd gepubliceerd, van
regeeringswege de aan het eind van het ‘h’an’deissei-
zoen onverkocht ‘gebleven bloembollen op té koopen

t)
E.-S.B. van
14
Febr.
1934.

508

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

8 Juli 1936

tegen 3rijien, die beneden de zoo jui-st genoemde mi-
nimum export-prijzen lagen. Op welke wijze men dus
wilde bereiken, dat dientengevolge de kweekers in
ieder geval niet beneden dat niveau hun ‘bloembol-len aan de exporteurs zouden verhandelen en -deze
z’oodoende rekening ihouriende met ‘hun eigen onkos-
ten niet in ‘staat zouden zijn voor lagere prijzen dan

wettelijk voorgeschreven te exporteeren.
Door een toenemend aantal vakgenooten is nu be-
toogd, dat dit middel een kwaad op zichzelf zou be-
teekenen.
Aanleiding to,t het beroep ‘op ‘de Regeering had
gevormd het feit, dat de na ‘het topjaar 1930 (export

pLm.
f
46.000.000 ‘of pl.m. 47.000.000 kg) sterk terug-
•geioopen markt vooral ‘in 1932 (export pim.

f
19.000.000 of pl.m. 47.500.000 kg) tot een funeste
-dumping in het buitenland had geleid.
Door ‘het daartegen gerichte saneeringssy’steem
ontston’d echter ‘hans het gevaar, dat het kunstma-
tig opgevoerde prijsniveau, met daarbij gevoegd -de ‘door de verschillende landen geheven invoerrechten
en bovendien de ‘valuta-verschillen, een teelt van
bloembollen in ‘het buitenland l’oouen’d zou maken.
Immers is de bioemibol geen ‘inlheemsch gewas, – zoo
stamt de tulp hijv. uit Azië – slechts de geschikt-heid van -den grond en vooral de sinds jaren ge-
groeide gespecialiseerde ‘vakkennis ‘gaven ons land
een primeur. Echter bezitten Engeland, Denemar-
ken, Dui’tischland, België, Amerika en naar het vchijnt
sedertkort Japan, thans hectaren groote bloembollen-

kweekerijen.

Y’ooral En’geland ‘is hierbij een ernstige factor. De
bioemibolienteelt rust vrijwel uitsluitend op den
export. Van den tegenwoordi-gen export van rond
j 20.000.000 bedraagt lhet deel van Engeland pl.m.

f
9.000.000! Vandaar dat de tegenstanders van de
saneeringahepal’ingen er steeds met klem op hebben
gewezen, ‘dat dit land, met zijn toenemend aantal
bl’oembollenkweekerijen, maar al te zeer ‘geneigd zal

zijn, o’m, als daar ‘de productie voldoende is ‘gestegen,
bevorderd mede door den steun van daa.r gevestigde

Hollandsche kweekers,
tenslotte voor ‘den Nederland-

schen in

voer -de grenzen ‘te sluiten. En ‘dit dan zou-

den oontiigenteeringsinaatregelen zijn, die ook na een
opleving in ‘de conjunctuur niet licht meer zouden
verdwijnen. Temeer nu de ‘belangihebbenden -in En-
geland thans een zeer verg-aan’den invloed bezitten op
het tot stand ‘komen en in stand blijven van nooda-
n’ige p rotecti•oni’stisohe regelen.

Daarnaast ‘bestaat nog een ‘ander bezwaar.
Gelijk gezegd: ‘in’haerent aan de handhaving der
‘bu-ite’nlandsdh’e niini-mumprijzen, is het opkoopen van
de -onverkodhte bloembollen, -het ‘z.-g. surplus, op de binn’enl-andsøhe markt. De daaraan ‘verbonden kosten
nu moeten ‘door -de ‘bloembollenkweekers ‘zelf worden
gedragen. Van den aanvang af heeft de Re’geering
zich op lhetstandpuntgesteld, ‘dat ‘cle financieele con
sequen’ties ‘aan deze crisis-regelen verbonden niet
te ‘hare ‘la-s-te zouden mogen komen. Daarvan is zij
behoudens een enkele uit-zonderig niet afgeweken.
De ‘beperking -der productie kan vanzelfsprekend
ni’et zoover worden -doorgevoerd, d-at er totaal geen
‘surplus resteert. Een marge met het oog op de wis-velval’lige oogstresultaten en de evenmin constante
export is noodzakelijk. Bovendien trad •de groote
ramp -van ‘deze jaren: een overvloedige oogst, ook
‘hier in, en bleef dus een aanmerkelijk ‘overschot, ver-
oorzaakt hthalve door gunstige weersomstandigheden
‘door ‘het feit, dat de .inperkin-g ‘de kweekers zich t-ot
de vrudhtbaarste gedeelten -heeft -doen ‘bepalen en een
veel effectiever bebouwing heeft mogelijk gemaakt.
Zeer’ zware ‘lasten werden hiermee op ‘het vak ge-
legd: voor 1934 gaf -d-it een extra -belasting voor de

ibioembollenkweekers -van
f
400 per ha voor narcis-

sen,,
f
260 voor tulpen en liefst
f
1200 ‘voor hyacin-
then! Dit jaar is een andere wijze van incasseeren
gevolgd in den ‘vorm van een omzetbelasting ‘op den

uitvoer van 10 pOt.

Reed’s bij een ‘betrekkelijk normale export, gelijk
van de laatste drie jaar, is ‘hierin het groote bezwaar
van deze wijze van ‘bed’rijf’sregeling apert ‘gelegen. De gezonde bedrijven immers, die dank zij -de goede kwa-
liteit hunner fbloembollen, hun betere outillage, hun
good’vil’l in het ‘buitenland, -zelfs in dezen tijd nog
met een matige winst zouden kunnen werken, lijden
thans verliezen, ‘omdat ook zij moeten meedragen in
de extra-lasten, die in de eerste plaats tien bate komen
van ‘de ‘zwakke kweekers, die met hun ‘minder goede
producten percentagegewijs een veel grooter aandeel
in ‘het ‘overschot ‘hebben en veelal tenslotte toch tot
den ‘ondergang •ged oemd zijn.
De egaliseerde tendens van een -clus’d anig systeem
‘heeft groote gevaren, vooral omdat -de ‘grens niet meer
is te onderkeunen waar een ‘bedrijf nog wel in ‘de
termen valt om over een tijdelijke moeilijke -periode
te worden ‘heengeh’olpen en waar zulks niet meer het
geval is.

Bovendien valt ‘het systeem volkomen hij een -on-
vervachte inperking van ‘de exportmogeliji heden, ‘hijv.
door heta’hngs-belem’meringen ‘of contingenteeringen
in ‘het ‘buitenland. Immers is het fonds tot opkoop
van, ‘het ‘surplus bij 10 pOt. van
f 20.000.000 =

f
2.000.000; neemt dan ‘de ex’port met bijv. ‘4 af, ‘dan
bedraagt •het fonds slechts
f
1.500.000, -het surplus
‘daarentegen stijgt ‘dan nog om’gelceerd evenredig. Als-
dan staat men dus voor -de keus ‘den omslag enorm
te verhoogen, of ‘de opkoopprjzen ‘ingrijpend te ver-
lagen en ‘zoo ‘dus ‘het ‘beoogde doel tech reed’s prijs te
moeten geven.

Reeds ‘de laatste twee jaren ‘kon men -de oorspron-

kelijk vastgestelde opkooppri,j’zen niet ‘haleh, niet ‘ge-
volg, ‘dat de ‘kweeke.rs, die zoodoende veel minder
ontvingen ‘dan was ‘gegarandeerd, zich voegden bij -de
tegenstanders en het vertrouwen in cle Regeering in
-deze kringen aanmerkelijk geschokt werd.

Wellicht zal men ‘zich afvragen, waarom -de Re-
geering, ‘die jaarlijks tientallen m’iliioen’en Gulden
‘steun uitkeert ten behoeve van ak’kerbouw, veehou-
‘derj, tui’nibouv, -de bloembollenkweekerj zoo stiefmoe-
‘derlijk ‘behandelt. Een -antwoord ‘hierop valt niet ge-
ma’ldcelijk met zekerheid te geven, nu ‘de Regeerin:g
zich orotredit ‘de werkelijke motieven, aan de steun,ver-
leeirin’g aan afzonderlijke agrarische bedrijfstakken
‘tea grondslag liggend, vrijwel n’ooit -heeft uitgelaten.
In -den loop der tijden is echter ‘de volgen-de gedadh-
te ngang wel aanwijs’haar geworden. Tengevolge van
de werei’d’overprodu’ctie ‘kunnen onze landfbouw-hedrij

ven geen l’oonend ibestaail winden; Laat men ze echter
zonder hulp, dan neemt ‘de reeds zoo groote werkloos-
heid nog toe, terwijl wij dan op -den duur geen vol-
-doende middelen meer ‘zouden bezitten om in al ‘deze
noodzake]ij’ke levenbehoef’ten vanuit het buitenland
te voorzien. Eet verdient daarom aan:hevel-iug zoo-
danige maatregelen te treffen, dat de h’inuen’land’sche
consumptie door
1
binnenlandsche pro’ductie wordt ge-
voed. Wij moeten onszelf in dit ‘opzicht geuoegzaam
kunnen zijn. En aangezien ‘dit een algemeen belang
is ‘dienen de -lasten ‘daarvoor vereischt door het ge-
heele volk te -worden gedragen.
Vandaar dat onze levensmiddelen met zeer zware
heffingen zijn, ‘belast.

Eet bloem-bollenbedrijf is echter een exportbedrijf,
daar is ‘het niet mogelijk de productie op -de’binnen-
lan’djsdhe consumptie volgens autark’ische principe’s
te richten, lbovendieii -kan men daar niet den ‘buiten-
landschen verbruiker belasten ten -behoeve van de
productie. Vandaar dat ‘de Regeerinig geen steun aan
‘di’t vak geeft.
In verband ‘daarmede is het resultaat van -de ver-
ga’derin’g”der Algemeene Vereeni’g-ing niet onver-wacht; het resultaat was: afschaffing van alle maat-
regelen behoudens beperking van ‘de teelt. Eet is
twijfelachtig, of de Regeering ‘dit advies zal volgen.
Handhaaft echter dd Regeering haar ‘bemoeienis in
den tegenwoordi’gen omvang, zoo neemt zij daarmede
echter tevens een groo tere verantwoordelijkheid
01)

8 Juli 1936

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

509

zich. Tot op heden stelde rij zidh nl. op het ‘stand-
punt, ‘dat zij niet meer deed dan een wettelijke sarEc-
tie ‘geven aan ‘de voorstellen door ‘de vertegenwoor-
‘digers van ‘het bloeinbollenvak -bij haar vooiige’braoht.
Deze vertegenwoordigers echter waren ook slechts in
beperkte mate dragers van verantwoorde1ijlhe•i’d: aan-
gewezen door ‘den Minister, deden zij niet meer dan
‘het geven van advies, waarvan ‘het opvolgen door de
Regeerin’g niet zeker was. Bovendien waren ‘de maat-regelen van een veel tij-delijker karakter, dan de reeds
vrij ‘langdurige periode waarvoor zij’ in feite hebben
moeten gelden, ‘vereischte.
D:aarom schijnt het wel wenschelijk, dat men zich,
in wel’ken vorm de. maatregelen ook gehandihaaM blij-
ven, uitdrukkelijk bezint over het positieve doel, dat
men wil nastreven en zulks dieper -doordenkt in de
economische voorwaarden en gevolgen.
Mr. J. VAN 015E HOEVEN.
DE SITUATIE OP DE COPRA-MARKT.

Sedert lang geldt onder ‘de va’kmen’schen de stel-
ling, dat de werel’dverschepingen van copra minder zullen moeten worden, naarmate de wereldrnarkten
voor andere voortbren-gselen -van de landen rondom de
Pacific verbeteren. Want betere prijren voor rub’ber,
suiker of andere ‘koloniale producten ‘geven den in-
‘heem’sc’he ‘bevolkin’gen dè moge’lijlheid, meer relf te
cousumeeren van de hijron’der vetrjke -cop.ra, waar-
van ‘het vetrendernent 62 pCt. is, terwijl dit voor -ge-
sdhil’de aardnoten ibij’v. slechts 42 pCt. •of voor soy-a-
(boonen slechts 15 tot 16 pOt. is.

Deze meenin’g vond tot nu toe een zekeren steun
in -het feit, ‘dat
Ja.va
practisch heeft opgchouden, als
‘belangrijke verkooper van copra op -de wereldmarkt
te komen, terwijl Ceylon in 1935 nog -slechts de helft
van ‘de ‘hoeveelheid van het jaar .1934 heeft verscheept,
hetgeen tot een totale vermindering ‘d’er wereldver-
shepingen leidde, ‘ondanks de juist in het jaar 1935
flinh gestegen eopranoteerin’gen te Londen en Am-
s’terclam. Niettem,in valt in ‘het loopen’de jaar weer
een sterke ‘daling ‘der copraprijzen waar te nemen, en
wel van ‘het in ‘de maand- Januari jl. bereikte peil
van pl.m. £ 17 per bon F.M.S. (e.i.f. Londen) ‘tot
00-ge-veer £ 12 161-. Het was evenwl geen teruggang met ‘horten en ‘stooten, ‘zooals -bijv. het geval was bij palmolie, waarv’an ‘de ‘prijs alleen tussohen half April
en thalf Mei jl. met bijna £3 tot ‘beneden £ 15 is
gedaald ‘onder ‘invloed van de gewijzigde houding
van Amerika, voo-dat thans n’iet alleen de marge -ten opzichte van ‘het gemiddelde Nederlan’dteh-Irudisdhe kostenpeil voor pal’m-olie, maar ook het verschil tus-
sohen den -marktprijs van een verwerkt product als
pal’molie en van een ‘hnlfverwerkt product als copra
thans ‘geringer is geworden.

Gezien de tbe’teeke.n’i’s van de consumptie van copra
in ‘de productiegchiedeu zelf, -zou ‘het prijsverloop
voor copra waarschijnlijk gunstiger zijn geweest, ware
‘het niet, ‘dat -versehillend’e landen, welke ongetwijfeld
veel copra -zouden willen koopen, met ‘devie’enmoe-i-
lijkiheden te ‘kampen ‘hebben. Wij denken hier o.a. aan
Duitsehland, Italië, Spanje, Polen, enr., terwijl aan
den anderen kant de speculaties ten opzichte van de
vermoedelijke productie van ‘wa’lvi’so’htraan niet -geheel
vreemd rijn -aan ‘de terughoudendheid op de copra-
markt. Duitsdhland ‘heeft ‘in het vori’ge jaar -slechts
91.447 ton’s oopra ‘in-gevoerd in ‘vergelijk-ing met
221.643 in het jaar 1934. Italië nam in -de ‘laatste
jaren steeds stijgende hoeveelheden oopra (‘bijv. 1930:
32.288 tans, 1934 reed-s 51.516 ‘tans, -in Jan. tot en
me-t September 1935: 40.557 tons), ‘doch het is zeker,
dat ook hier, evenals bij’ pal’molie het geval was, de
sancties een sterk verminderde -dekking ‘der ‘hestaan’de
Italiaausdhe behoefte helb’ben veroorzaakt. (In Jan.
t/in. April 1936 ‘betrok Italië uit Nederlan’dscjh-In’dië
slecht-s voor
f 10.000
oopra tegen
f
193.000 in ‘he’t-
‘zelfde tijdvak van 1935). Spanje heeft invoer-con-
tingenten moeten vast-stellen, Polen moet op -dit

oo.gentlik een ‘oliemolen te G’dynia tengevolge -van
deviezen’ge’hrek voor de betaling van
partijen
copra
– wellicht slechts tijdelijk – sluiten, al liggen ‘deze
ladingen als -het ware voor het grijen -in de vrije
haven. Meerdere vraa’g naar coprakoek is -daartegen-
over waar te nemen in een reeks landen met belang-
rijke Eboterproductie, bijv. in Nederland en Denemar-
ken en ‘copra voor rekening van -de En-gelsche mar-
garine-in’dustrie.

Het res’i’du bij de verwerking van copra, ‘d.w.’z. de
na ‘de -oiiepersin’g -overblijvende -veek-oek, is bij’deze vet-
rijke-grondstof uiteraard ‘heel veel -minder ‘dan

bij
andere ‘olie-vruchten en ‘bedraagt ‘sledhts pl.m. 38 pOt.
van de -oorspronkelijke ‘gr-on’d’s’tof tegenover ongeveer
85 pOt. voor soya’boonen, welke ‘door -melkveeh’ou-
-ders ‘graag ‘gekocht worden. Evenwel Ihdbhen -ge-
durende de laatste maan-den soyaboonen een be-
trekkelijk stabiel prijsverloop vertoond, niettegen-
staande ‘de ‘onwilli’gihei’d ‘der Europeesdhe ‘belanghdb-
benden om -aan ‘d’e prjsdenkibeelden van Oost-Azië
tegemoet te komen. De -strakke ‘hou-ding van Mands-
joekvo te ‘dien ‘opzichte word-t veelal

toegeschreven
aan -cle reactie, welke de afsluiting van een ‘handels-
verdrag ‘tu-sschen dit land en Duitsohlan’d, d.w.-z. -het
helangrjlkste verbruiksland’ -van aoya-boon.en ter wereld
moest ‘hchben. Doeh -di-t ‘heeft geen sterken invloed
‘op ‘de eopr-amarkt uitgeoefenid tengevolge van ‘de -bais-
se -op andere -oliezaad-markten.
Afgezien van soyalcoek- (schroot) ‘ondervinden copra
en cocosoi-ie veel concurrentie van talrijke zaad- en
vruchtoliën., welke in versChillende aanvendingsmo-gelijkhedea geschikte vervangin-gnnid’delen vormen,
alsmede van walvisohtraan. Wa-t rdit laatste product
betref t moet men met-de verandering rekening houden,
welke is ingetreden sedert Duitschian-d in •het najaar
1935 plotseling, ten-gevolge van, een acuut en nijpend vetgdbrek, – ‘de geheele Noorsche voorraad traan, aan-
kocht en ‘daarmede ‘deze op ‘de wereldmarkt ‘drukkende
itst wegnam. Traan ‘in
1
haar geraff.ineer-den en gehar-
‘den vorm co.n.curreert sterk met copra -in ‘de febrica-
tmie -van betere margarinesoorten. Veelal wordt ge-
vreesd, ‘dat ‘de vangstresultaten in ‘de Antarkti-s dit
seizoen groot-er ‘zullen uitvallen dan in ‘het -sei-zoen
1935/’36, n i ettegenstaan-de ‘de – bekende Engelscih-

N-oorsche overeenkomst betreffende ‘de beperking van
den
vangst, en-z., -daar -de meer loonend geworden op-
‘bren’gsten niet ‘zullen nalaten, een ‘prikkel tot ver-
meerderden vangst te
rijn. Bovendien bereidt Dui-tsdh-
land zelf ziCh ernstig voor, om een reeks expedities
met zelf gebouwde -schepen uit te rusten, waarvan
zoowel ‘de Du’itsche -zeep- alsooic ‘de marg-arine-ind-us-
trie ‘zullen profiteeren.

Een eeni’gszins ongunstige factor, welke ook op de
oopramarkt invloed ‘heeft, is de -omstandigheid, dat
in de Vereen’igde Staten in ‘het komende seizoen een
grootere ka’t-oen’oogst waarsChijnlijk wordt geacht,• -dit
zou een verhoogde productie van katoenolie beteeke-
nen, -die even-eens met copra voor voedsel-doeleinden
concurreert, terwijl aan ‘den an’deren kant als gevolg
v’an cle vooralsnog ‘bestaande processin’g tax ‘de P’hilli-
pijnsohe cocosolie, die ‘hiervan is vrijgesteld, in
tijden van minder acute vet-shaarschte op de Ame-
rikaansche markt ‘de Nederlan-dsdh-mnd’i’sche copra en
cocoso],ie min of weer kan -verdringen. i) In het vorige
jaar beliep ‘de A-mnerikaansdhe copra-invoer 202.783
tons tegen 187.228 en 295.032 ton-s in -de jaren 1934
en resp. 1933, ‘het-geen een ‘opneming van meer lan
20 pOt. van de totale werel’dversehepingen van cepra
heteeken-de; ‘de Vereeni’g-de Staten ‘geven er echter -in
den j-on’gsten -tijd de voorkeur aan, ‘hun vrij grootE
copra-voorra’den te verwerken, al

voren’s -zij nieuwe
termijn-bestellingen ‘doen. Van ‘beteekenis is het feit,

i) lui de maanden Jan. t/in. Maart
1936
werden naar
de Vereenigde Staten ondanks de verlammen-de gevolgen
der afschaffing van de It——-

–etgeving, niet minder dan
69021-
tons Philippijnsche copra tegen 40.014
ton’s gedu.
rende het-zelf-die tijdvak -van
1935
ingevoerd, en
42.429 tomus
cocosolie tegen
35.861
tons in dezelfde periode van
1935.

510

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

8 Juli 1936

dat ook nog zekere hoeveelheden oocos- en palmolie
in de Vereeni’gde Staten aanwezig zijn, welke in het
najaar 1935, d.w.z, in den tijd der vetschaarschte,
voor de fabricatie van ,,compound lard” gebrui1kt
werden, ‘terwijl op dit oo’gen’blik met een waarschijn-
lijke verbetering der Amerikaansc’he vetsituatie bin-
nen enkele maanden rekening wordt gehouden. An-
derzijd’s kan ‘de Braziliaansche ‘baibassu-olie, welke
tihans met copra, wat de ‘zeepketels betreft, concur-
reert, niet aan de Asnerikaansche ,,excise tax” onder-
worpen worden en wel tengevolge van het jongste

Amerikaansch-Braziliaan’sche ‘haudeisverdrag.
De vooruitzichten op
‘de copramarkt ‘zijn dus ten-
gevolge van vele togenstrijdige factoren, welke hier-
Ioven ‘kort zijn ‘geschetst, moeilijk te voorspellen. Voor

het Nederlandsch-In’di’sche product, hetwelk in het
vorige jaar nagenoeg
f
26 miliioen opbracht tegen

f
16.8 millioen in het voorafgaande jaar, ‘is ‘het na-

‘deren ‘der prijsnoteeringen tot die van Stra’its-copra
van zekere ‘beteekends, waarbij evenwel rekening valt
te houden met het feit, dat het Indisdhe product uit andere gedeelten ‘dan Java (dat, zooals gezegd, als
copra-exporteur nu van weinig beteekenis is) op
groote sdhaal naar de Straits-havens verscheept wordt
en tenslotte veelal als Straits-copra op ‘de wereld-

markten versdhijnt.
1)
Op den huidigen prijsgron’d’siag

is copra voor de k’oopers zeer aantrekkelijk gewor-
den, terwijl ‘de winu’ingskosten in Nederlandsch-Indië
nog voor een verdere daling vatbaar zijn. Gezien de
groote procentueele ‘beteekenis van de bevolkings-
copra ‘is echter het gemiddelde Nederland’soh-Indische
kostenpeil voor ‘dit product moeilijk te bepalen.
Dr.
J. RUBINFELD.

1)
Men dient ‘in het oog te houden, dat de op Java ge-
produceerde copra ook direct ter plaatse ‘tot cocosolie
wordt verwer,kt. De copra-uitvoer uit Java en Madoera
bedroeg in ‘het jaar
1935
s1ehts
3.707
tons tegen
3.769
tons in
1934.
Daarentegen voerden de Buitengewestcn
479.700
ton’s uit tegen
419.830
tons in
1934.

AANTEE KEN IN GEN.

Opheffing van het weekbericht over de geld- en

wisselmarkt.

Het bericht over de geld- en wisselmarkt, dat weke-
lijks op de eerste pagina van ‘het blad werd opgeno-
men, wordt met ingang van dit nummer vervangen
door een olbjeetief weekoverzidht van de belangrijkste
eöonomisohe, economisch-politieke en economisch-
sociale gebeurtenissen in ‘binnen- en buitenland. Het
komt ons :gewenscht •voor om deze ruimte, met het
‘oog op de tegenwoordig zoo veelvuldig voorkomende
actueele feiten, voor ‘dit doel te ‘bestemmen.
Deze overzidhten,’ die op het redactie’bureau worden
samengesteld, zullen niet van besohouwenden aard zijn, maar door samenvoeging van de belangrijkste
feiten, den lezer in staat stellen ‘zich over d’e ‘belang-
rijkste gebeurtenissen van ‘de afgeloopen week gemak-
kelijk te oriën’teeren.
Oommis’sie van Redactie.

Nieuwe maatregelen ten behoeve van de koffie-
cultuur in Brazilië.

In Brazilië werden door het Nationale Koffie-
Departement reeds sedert geruimen tij’d plannen be-
raaind om evenwicht te brengen tusschen productie

en verbruik. In het begin dezer maand werd vanwege
‘dat Departement ‘bekend gemaakt, dat iaan ‘die plan-
nen thans vaste vorm is gegeven en dat er regelingen
zijn getroffen, we’lke in hoofdzaak op het volgende neerkomen: le. van den loopenden oogst (1936/’37)
moet ‘d’oor ‘de ‘pianters worden afgestaan aan het Na-

tionale Koffie-Departement 30 pOt., waarvoor een
vergoeding zal worden gegeven van 40 Milreis (ca. 40 cent) per baai; 2e. ‘de oogst zal worden verdeeld
in drie gedeelten, namelijk 30 pOt. ‘gedwongen leve-
ring, 30 pOt. achter te houden hoeveelheid en 40 pOt.
welke ‘direct worden vrijgegeven. De ‘gedwongen leve-

ring van 30 pOt. meet ‘bestaan voor
V3
uit koffie van

‘betere ‘kwaliteit en mag slechts
Y
3
mindere kwaliteit

‘bevatten. Deze regelingen treden 16 dezer in werking
en de verzendinigen van vrijgegeven koffie moeten
vôôr 30 Maart 1937 ‘hehben plaats gevonden.

INGEZONDEN STUKKEN.

DE REORGANISATIE VAN DE NEDERLANDSCHE

SPOORWEGEN.

Dr. K. E. van der Mandele schrijft ons:

In het artikel van den heer A. M. Groot in de
E.-S.B. van 24 Juni jl. komt een zinsnede voor, die mi. niet onweersproken mag blijven. Het i’s op blz.
463, dat de söhrjver zegt: ,,Naar onze meening had-
den de o:bligatiehouders volkomen tevreden moeten
zijn met een regeling, waarbij de beurswaarde van het
bezit, dat zij in ruil ontvingen,
gelijk
was aan de

heurswaarde van het bezit, dat zij prijagaven.” Later
wordt dit na’der bepaald als , …..de (beurskoersen,
die voor ‘beide soorten van obligaties zou gelden v66r
de publicatie van ‘het reorganisatievoorstel.”
Tegen het gebruiken van deze ‘beurswaarde als
maatstaf bij ‘de reorganisatie schijnen mij ‘onoverko-
melijke bezwaren van ‘billijkheid en rechtmatigiheid
te bestaan. De (beurskoers immers is de resultante
van de waardeeringen van de tot-ruil-komende koo-
pers en verkoopers. Dat wil zeggen van de waardee-
ringen van ‘de eigenaars en gewezen eigenaars van,
enkele miljoenen van de omstreeks 300 millioen, die
aan spoorweg-obligaties uitstaan. Hoe ‘groot het be-drag van verhandelde ‘obligaties is, wil ik niet trach-
ten te schatten. Maar het is bekend, ‘dat de spoorweg-
obligaties zich voor een zeer groot deel bevonden en
bevinden in ‘handen van ‘vaste beleggers: Rijks- en
andere pensioenfondsen, Rijkspost- en particuliere
spaarbanken, ‘levensverzekering-maatschappijen en
renten’iers. Het (bedrag, dat is verhandeld in de als
maatstaf genomen periode, zelfs al neemt men ‘deze
langer dan eenige weken (neemt men hiervoor twee
jaar, dan ‘gaat het ‘betoog van ‘den heer Groot niet
meer op), kan dus niet groot zijn in verhouding tot

het uitstaande ‘bedrag.

AANVOER VAN GRANEN.’
(In tons van 1000 kg.)
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen
28Juni14 Juli
Sedert
Overeenk.
2
8Junij
4
Juli
Sedert
Overeenk.
1936 1935
1936
1jan. 1936
tijdvak 1935
1936
1Jan. 1936
tijdvak 1935

Tarwe
31
.
855

559.307
464.038
1.350
7.811 7.837
567.118
473.875

1
.3
62

130.688
118.210 200
1.976
281
132.664
118.491
300
12.993
11.967

30

13.343 11.967
Boekweit ………………
Male
17
.
291

397.806 401.257
3.530
84.922 69.676
482.728
470.933

8.56
0

165.442 153.860

11.540
18.454 176.982
172.314

……………..
Rogge

………………

Haver 5.817
49.735

69.118

580
1.660
50.315
70.778

……………….

7.
406

101.412 97.177

113.780
241.163 215.192 338.340

Gerst

…………….. ……………..

200 30.433 25.743

175

30.608
25.743
Lijnzaad

……………
Lijnkoek ……………
127
17.980 9.704

5.137 3.667
23.117
13.371
Tarwemeel

………….
Andere yneelsoorten
355
17.674
14.697
753
1.364 18.427
16.061

47.4
49.9
49.7 50.8
51.3 51.9 50.7
50.5
49.-
48.7 50.6
49.9

14.8
14.9
14.9
15.3
14.3
14.7
14.8
14.3
13.6 12.9
12.7 12.5

50.3
51.7
50.7
51.7 52.8 53.9
53.8
53.6 51.2
51.1
52.7
52.-

70.3 71.2 70.8 71.2
71.9
72.1
71.3
70.7
66.6 64.9
68.7
69.7

37.7 39.1
38.2
39.3 39.7
41.3
40.3 40.2
39.2
38.7
41.1
42.2

48.-
47.-
44.1
47. 48.2
49.5
50._
50.3
50.-
51.3
53.6
53,7

34.9
35..
34.1
37.9 42.5 46.8
46.9
49.1
47.2
47.7
52.6
52.5

43.6 43.4 40.2
41.8
43.1
47.._
45.3 44.2 41.4
42.1
43.4 42.3

21.-
22.4 21.4 21.6 21.4
23.1
23.3
23.9
24.-
24.9
29.3
28.9
21.7 23.5
23.-
24.2
23.9 23.8
23._
23.4
22.8 25.5 29.5
29.6

27.4
27.5
27.5
26.9
25.7 28.5 29.3 30.5
29.7
30.1
34.-36.-

49.9
49.-
44.4 44.9 46.6
46.7
45.5 46.3 46.5 48.6
48.4 48._
38.6
39.6
38.7
40.3
41.7
43.5 43.2
43.7
42.2
42.5
45.4
45.2

8 Juli 1936

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

511

De beurskoers van deze ver’handel’de stukken miste bovendien nog een werkeiijken grond. Immers hij was
het punt, waarop de graad van wantrouwen van de
verkoopers en de graad van vertroiwen van de koo-
pers elkaar ontmoetten. De toestand van het spoor-
weg’bedrijf had alleen in zooverre invloed, dat ‘hij
een aantal beângstigde renteniers tot verkoopen
bracht. Daarnaast werden de verkoopers gedrongen
door reeds Janig uitgelekte ‘geruchten over de komende
reorganisatie, die dus zonder twijfel zelf een factor
was ‘hij’ het tot standkomen van de ‘beurskoersen van
den laatsten tijd. De koopers ‘gron’d.den ‘hun waardee-
ring in ‘het ‘geheel niet op den toestand van het be-
drijf, die koersen van misschien 40 pOt. zou ‘hebben gerechtvaardigd, doch uitsluitend op een mindere of
meerdere mate van vertrouwen, dat de Staat zou
voldoen aan zijn in vroeger uitgesproken verplich-
tingen, waarover ‘straks uitvoeriger.

Is er een schijn – maar dan ook niet meer dan
een ‘schijn – van billijkhei’d in het betoog van den
heer Groot ten opzichte van hen, •die hun spoorweg-obligaties koc’h.ten na Juni 1935, toen ‘de 4Y2 pOt.-obligaties ‘de 90 pOt. bereikten, ten opzichte van •de
houders van v66r ‘dat tijdstip is deze ‘billijkhei’d al-reeds ‘op grond van ‘het ‘hierboven betoogde gdheel
zoek. In versterkte mate geldt dit voor ‘de houders
van de ‘obligaties ,,Hollan’dshe Spoor 1934″. Immers
in de Memorie van Antwoord op ‘het voor’ioopiig ver-
slag van de Eerste Kamer betreffende ‘het ontwerp
van wet ‘hou’dende machtiging tot tijdelijke afwijking
van ‘de overeenkomst 1930 N.S. (zitting 1933-1934)
drukten zich de ‘ministers van Waterstaat en ]’inan-
ciën zich als volgt uit: ,,Uit de verhouding tussdhen
den Staat •en de Nederlandsche Spoorwegen, zooals
die in ‘de ‘overeenkomsten van 1920 is geregeld,
volgt, dat de Staat verplicht is tekorten van ‘het be-
drijf, ‘in welk’s lasten begrepen zijn rente en aflossing

‘der obli’gatieleen’ingen, bij’ te passen. Hierin is uit
den aard der zaak voor alle ‘sdhuldeisthers, dus ook
voor de db1igatieh’ouders, een feitelijke waarborg ge-
legen.”

Deze woorden werden ‘letterlijk als noot overge-
nomen in het prospectus van bovengenoemde leeniug.
Nu is ‘di’t prospectus alleen ‘on’derteekend ‘door de directie van ‘de H.IJ.S.M. Maar ‘gezien den invloed
van den Staat in ‘de Nederlandsche Spoorwegen mag
men wel aannemen, dat ‘het ‘bedoelde prospectus de goedkeuring van den Minister van Waterstaat ‘droeg
en ‘dat ‘deze dus ‘in Juni 1934 onvoorwaardelijk als
vaststaand aannam, wat zijn a’mb’bgenooten in de ge-
citeerde Mem’orie van Antwoord aan de Eerste Kamer
mededeel’den en er ‘geen bezwaar ‘in zag, de aan.ge-
‘boden obligaties ‘op ‘dezen ‘gron’d aan ‘het publiek te
laten aanbieden. Reeds uit het stilzwijgen ‘des Mi-
nisters na het verschijnen van ‘het prospectus zou dit
mogen worden opgemaakt:

Dat de ,,feitelijke waarborg” van ‘den Staat de
eenige
reden is geweest voor ‘het publiek om op deze leening ‘in te sohri,jveii zal wel niemand ‘betwijfelen.
De spoorwegen verkeerden ‘ook toen reeds, als vrij
‘bedrijf gezien, in een hopelo’ozen toestand. De ‘stel-
lin’g sdhijn.t mij ‘dientengevolge verde’di’gbaar, dat er
thans en feitelijke borgtodhtverlhouding bestaat tus-
schen ‘den Staat en ‘de houders der obli’gaties
H.IJ.S.M. 1934, stilzwijgend tot ‘stan’d gekomen ‘door
de mededeeling der Mini’sters in 1933 en door ‘het
inschrijven ‘op de leenin’g door ‘de ‘houders
1).
Waar-mede ik overigens niet wi’l zeggen, ‘dat ook zonder
deze constructie de ‘hou’ders van spoorweg-obligaties
n’iet ten ‘minste een zedelijke vordering op ‘den Staat
hebben.

1)
Zie Veegens-Oppenheim, Schets van ‘het Nederlandsch
burgerlijk recht, deel III, bl’z.
372
(derde druk, Haarlem
1921).

MAANDCIJFERS.
Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen.
,

Indexeij
Iers van
12
aandeelengroepen der Amsterdamsche effectenbeurs.
Basis
2
Januari
1929
=
.100.

De Bank voor Handel en Scheepvaart te Rotterdam zendt ons onderstaand overzicht

Banken
industrie
Eleetri-
Handels-
Fnbouw
Olie

}
Rubber
Scheep-

Suiker
f
Tabak
Thee
n
.

Gem.
’29
101.9
73.1
119.-
114.4
95.6 88.6
99.1
100.2
95.-
99.9
87 3
,

92.7 103.2
’30
94.2
34.1
90.1
100.4
71.6
63.9
93.1 52.1
71.-
76.2
65.5
74.5
84.3
’31
73.6
22.7
60.7
83._
52.2 45.9
523
48.2
47.1
46.3
45.5
46.3
55.1
’32
48.3
13.6
45.6
70.7
1

38.4
33.4
34.1
17.6 29.3
27._
25.8
30.8 37._
’33
51.5
10.7
48.7
80.7
41.- 40.- 41.-
26.7
28.2
27.4
25.4
39.5
40.5
’34
47.1
16.7
48.1
77.-
37.7
47.3 39…
40.6
22.2
23.2
26.2
50.2 39.4
’35
50.-
14.1
52.1
69.9
39.7
49.4 43.8 43.2
23.7
24.4
29.3
47.1
42._

Jan. ’35
Febr. Mrt
Apr.
Mei
Juni Juli Aug.
Sept.
Oct.
Nov.
Dec.

12.8
53.4
71.9
44.6
12.9
54.4 76.2 45,8
11.9
52.5
74.3
44.2
11.8
52.-
74.3
43.7
11.8
52.8
73.6
44.-.
11.8
53.5
74.1
46.-

Jan.
’36

52.2
Febr.

52.8
Mrt.

52.6
Apr.

51.8
Mei

52.-
Juni

53.1

Indexcijfer

2
Januari
8
15
22

2

54.1
56.6
46.9
54.2
6Ö.5
50.5
53.6
59.1
48.7 53.2
61.1
47.-
51.1
63.8
44.4
52.7
68.3
45.9

f
.
2.558.045.500

100.
104.4
1
April
105.1
103.2
8
104.8
103.7
15
104.9 103.9
22
104.4
29

..
101.3

31.9

32.2
31.t

32.3 28.9

31.1
27.4

30.4 26.6

29.1
29.1

32.7

6
Mei

103.9
13

105.2 20

105.5
27

106.3

39.2 48.8 47.8 39.4
50.1
49.3
38.1
49.-
48.-.
38.4
47.8
48.1
38.6
46.4 48.6
41.6
45.5
50.8
Nadruk
verboden.

3
Juni
109.9
10
109.4
17
110.5
24
,,
109.8

der totale beurswaarde
2
Januari
1936
100.-

5
Februari
107.8

4
Maart 102.1

12

107.4

11
104.4

19

107.7

18
104.9 26

104.3 25
106.2

512

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

8 3u1i
1936

De Regeerin’g heeft •het onrechtmatige, althans
onbillijke, van haar voorstel trachten goed te pra-ten, door aan redhtstreeksehe vorderingen op den
Staat een grooter intrinsieke waarde toe te kennen,.
dan aan vorderingen, die door den Staat zijn gegaran-
‘deerd, omdat ‘de sdhul’d’enaars van den Staat door ‘ar-
‘tikel 177 van ‘de Grondwet worden (beschermd. Zoodra
de’ onmiddellijke ‘sdhuidenaar niet ‘betaalt, heeft de
(borg toch een schuld? Is ‘hier sprake van een nieuw
(beginsel van ‘burgerlijk recht, ‘dat eerlang 7ial worden
in.gevoegd in ‘den l8en titel van het derde (boek van
‘het Burgerlijk Wedboek, die over den ‘borgtocht ‘han-
delt? In ieder ‘geval kunnen de houders •en toekom-
stiige ‘verkrijger.s van ,,’door Nederland gegarandeerde”
obligaties ten laste van Nederlandsdh-Indië zich ‘dit

voor ‘gezegd houden.
Terecht ‘brengt de ‘heer Groot de moeilijke fin.an-cieele verhouding van Staat en spoorwegen terug op
‘de overeenkomsten van 1890. Tot 1933 kon toen nog
worden betoogd, ‘dat er .op7,eg1bare fovereenkomsten (be-
stonden. De (boven ‘geciteerde uitlating ‘der Ministers
van Waterstaat en Finauciën wijzigde deze verhou-
‘din’g in een andere, die in ieder ‘geval een zedelijke
recihtstreeksche verbintenis ‘schiep ten gunste van de
‘houders van spoorweg-obligaties, welke veibinten’is
trouwens ook nu nog in ‘beginsel ‘door de Ministers
van Financiën en Waterstaat wordt erkend. Deze ver-
bintenis ‘is aangegaan ‘door ‘den Staat en (behoort te
worden nagekomen door den Staat, d.w.z. ‘door alle
staaibaburgers en haar verplichtingen ‘hehooren niet geheel of ‘gedeeltelijk te worden afgewenteld op ‘dat
deel van de (burgers, ‘dat tharis toevallig ‘houder is

van vorderingen op ‘de spoorwegen.

N a s oh r i f t. De opmerking van den heer Van
der Man’dele sluit naar mijn meening niet gdheel
aan ‘bij het (betoog van mijn artikel. Door ‘hem wordt
het vraagstuk van de rechtmatigheid van een ge-

dwongen conversie van
spoorwego
bli
ga
ti
es
aan de

orde gesteld en opzettelijk ‘heb ik in (bedoeld artikel
dit juridisch wespennest o’mzeil’d. In ,,De Spoorweg-
tekorten” werd ‘door mij een vrijwillige conversie
‘bepleit (zie hlz. 92 van deze publicatie). De ‘heer
Van der Man’dele ‘stelt vich op het standpunt, ‘dat een
gedwongen conversie via 1933 niet meer geoorloofd
te achten is, maar in het bedoelde artikel bleef dexe
vraag (buiten (beschouwing. Nu echter ‘de Staat tot
deze gedwongen conversie besloten heeft, acht ik een
Gmruil in ‘de verhouding, ‘die wordt aangegeven door
de beurskoersen even rechtvaardig, als een omruil,
die gcbaseerd wordt op de gecompliceerde bereke’trin-
gen, die ‘de Regeerin’g als uitgangspunt koos. Aan
‘het waarde-oordeel, ‘dat in de beurskoersen tot uit-drukking komt, wordt door mij een grootere ‘betee-
kenis gehecht, dan ‘de resultante van ‘de tot ruil ko-
men’de ‘koopers en ‘verkoopers. De samenh aug, ‘die tus-
sohen ‘de (beurswaarde van alle beleggingen ‘bestaat,
mag men niet verwaarloozen. Door het nauw ver-
ban’d, ‘dat bestaat ‘tussohen de koersen van alle be-
leggingswaarden, mag naar mijn oordeel de waarde-
verhouding ‘gelijk ‘geacht worden aan de koersver’hou-
ding. De spoorwego’hli’gatie’hou’der, ‘clie met ‘dien om-
ruil geen ‘genoegen neemt, sal riju bezit moeten reali-seereu en ‘de opbrengst moeten (bestemmen voor den
aan’koop van ‘beleggingsobjecten, waaraan ‘hij dezelfde
waarde ‘hecht, als aan sijn vroeger spoorweghezit. Als
het subjectief oordeel van ‘dien ‘belegger dan niet al
te veel afwijkt van ‘het objectief waarde-oordeel van
het ‘beleg’gend publiek, zal ‘die Qmzettiflg hem ‘geen
schade ‘brengen. A. Al. GicooT.

ONTVANGEN BOEKEN.

Hoofdlijnen der elcononlie
door Mr. F. Vorstman.
Derde druk. (Haarlem 1036; 11. D. Tjeenk Wil-
link & Zoon’s Uitgevers-Mij. Prijs ing.
f
3.90,

geb.
f 4.50).
Deze druk onderscheidt zich ‘van den vorigen du ‘hoofd-
zaak ‘hierin, dat bijzondere aandacht werd gewijd aan de

vraagstukken ‘van den jongsten tijd, zooa.ls de mechanisa-
tie, de oi’deningsgedaohte, de wisselkoersen, de betalings-
balans, de deflatie, de devaluatie, het loslaten van den
gouden standaard, ‘de industi;iebauk, de handelspolitiek,
enz. Aan de publicatiês ‘van ‘het Centraal Bureau voor de
Stntitiek is veel ontleend.

Tfolkstelling
1930.
Deel V. Inheemsche ‘bevolking van
Borneo, Oelobes, ‘de kleine Soen’d’a-ei’lan’den en de
Molukken. (Batavia 1936; Lan’dsdrukkerij. Prijs
f7).
De cijfers van de Volkste’l’ling 1930 zijn ihier voor de
g’enoemde eilanden bijeengebracht en uitvoerig toegelicht.
Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op

30Juni1936 voor
tetegrafisohe
uitbetaling op:

Gulden per
Pari
Koers
disconto

Enropa.
%
Londen *)
£

7.371
Berlijn *)
100 Mark
59.263 59.221

100 Franc.
9747
4

………..

Brussel *)
100 Belga
24.906
24.811
2

…………

100 Franc
6.22
6

6.201
Zürich
*)
………..
100

,,
48.-
48.10
2
100 Kronen

6.12
3

Weenen *)
100 Schilling
35.01
27.80
3

Boedapest

………100
Pengö
43.51
29.-
4

Praag ………….
……….

Lei
1.48
8

1.121
41
Leva
1.79
1.821
6

Belgrado ……….
100 Dinar

3.38
5
Turksch
£

1.171

Parijs
*)
…..

100 Drachme

1.38
7

Luxemburg ……..

100 Lira
13.09
4

11.671
41
100 Peseta
48.-
20.18
5
Escudo

0.067
4

Sofia

………….100

Istanbul ………..

K
o
penhagen*) 100 Kronen

..


32.921

31

Boekarest

………100

Athene

………..

100

,,

37.05
31
Stockholm *)
100

,,
.-
38.021
21

Milaan

………..

Oslo *)

……

100 IJsI. Kr.

33.30
100 Zloty

.

27.90e
27.85
5

Madrid

………..
Lissabon ………..

Reickjavick

…….

Kovno (Litauen)

100 Lita
24.88
24.871
6
Riga (Letland) 100 Lat
48.-
48.121
51_
6

Warschau

………

Tallinn (Estland) 100 EstI. Kr.

40.50
4I
100 Finnmrk.

3.25
4
Tjerwonets
29.24
1

29.20
Helsingfors

…….
Moskou

………..
(TO Roebel)
Danzig

………..
100 Gulden
27.90
9

27.85
5

.A
merika.
New-York
)
$
1.468
1.46+
11
Montreal

………
Canad.
$
1.461 2
1
Mcx. Dollar

0.42
Buenos Aires ……
Peso (papier)

0.
4
01
La Paz (Bolivia)
3)

Boliviano


Rio de Janeiro
Milreis (pap.)

0.087

3
Peso (papier)
0.15
0.0715)
41-6
Bogota (Columbia)
8)

Peso

0.84
Quito (Ecuador)
Sucre

0.14
Lima (I’eru)

.’ …..
Sol

0.37
Montevideë (Urug.)
Peso

0.70

Mexico

………..

Caracas (Venezuela)
Bolivar

0.38
Gulden
1.-.
1.0%

Valparaiso ………

San

J05

(C. Rica)
Colon

Quetzal

1.46)-t
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.

1.00*

Paramaribo

…….

Managua (Nicar.)
8)

Cordoba

.

.


San Salvador
8)
Colou

0.59
5
)
Azië.
Calcutta ………..
Rupee

0.56
3
Batavia

………..
Gulden 1.G.
1.-
1.00%
4
Yen

0.
4
3* 3.285
Dollar

0.47
Dollar

0.44

Guatemala ……….

Straits Doil.
5.41
0.84
Phil. Peso

0.73*
Teheran S)(Perzië)
Pahlavi

9.15
Baht

0.69

Kobe

………….
Hongkong ………

Afrika.

Shanghai

………
Singapore

………

Kaapstad
£

1.36*
3
1

Manilla

………..

Bangkok ………..

Alexandrië ……..
Egypt.
£

7.551
An8tralië.
Melbourne, Sidney

.

en Brisbane
£

5.89*
2*
Nieuw Zeeland
£

5.92
i) Goudpeso.
2)
Milreis Goud.

) Not, te Adam. 0v. not, part. opg.
3) 0ff. 036 Vrije markt 0.09. 4)
Munteenheidrr
,
RiaI (een Kran.)
5)
Nom.

8 Juli 1936

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

513

STATISTIEKEN.

BANKDISCONTO’S.

Neci
1
Disc.Wissels. 3

7
Juli ’36

‘Bel.l3iun.Eff.3

7
Juli ’36
Lissabon

….
Londen
4

5 Mei ’36
2 10
Juni
1
32
Bk
1Vrsch.inR.C.3

7
Juli ’36
……
Madrid ……
5

9
Juli ’35
Athene ……….
7

140ct.’33
N.-YorkF.R.B.
41
Feb.’34
Batavia……….
4

1 Juli’35
Oslo

……..
.
22Mej’33 Belgrado

……..
5
lFebr. ‘3,5
Parijs

……
425Juni’36
Berlijn

……….
4
22Sept.’32
Praag

……
3
1 Jan.’36
Boekarest ……..
4

15Dec.’34
Pretoria

….
3

15Mei’33
Brussel ……….
2

16Mei’35
Rome ……..
41
18Méi’36
Boedapest

……
4
28Aug.’35
Stockholm

..
21
1Dec.’33
Calcutta

……..
3 28Nov.’35
Tokio….

3.285
7Apr.’36
Dautzig……….
5

21
Oct.’35
Weenen ……
3

10Juli’35
Helsingfors ……
4

3 Dec.’34
Warschau….
5
26Oct.’33
Kopenhagen

….
3
22Aug.’35
Zwits. Nat. Bk.
21
3 Mei’35

OPEN MARKT.

1936

1

4

I29Juni/

22127

15120
Juli

4Juli

Juni

Juni

1935

1/6
Juli

1934

217
Juli

1914

20/24
Juli
Amsterdam
Partic. disc.
21
211-7/
g

3-4
4’14-‘ /8
2718-3
9116i/8
3118-I18
Prolong.

2L1
2
_3
3..4
1
1
4814_314

1
2
1
14-
3
14
Londen
Daggd…
i/_
1
122
1
1
‘/,-I
‘!i

1
i/-1
1
12_1
1
3
14-2
Partic. disc.
8
18
/1614
3/4_7/5
18-11l6
51
8

71
8
.161
16

41/
4
3/
4

Berlijn
Daggeld ..
311
4

211
3
_311
4

281
4
31
4
2)
211-71
211_38′
4

45
1
1

Maandgeld
2
1
1-7/
2L/
2
-7/8
2
1
14
3
1
1
2
1
I2-1
214-318
3718’5

Part, disc.
2718
2
7
14
I8
2718
3
314
28/1/,
Warenw. . .
4-‘l.i
414
411
4_L1
4

4114
4.11

Ven, York
Daggeld
1)
1
1
1
1
114
1
l34-2i/,
Partic.disc.
31
3
116
s/it
3
14
1I6
3
116

Koere van 3 Juli en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.
22/26 Juni.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
D ta
a
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel Batavla
York,)
,)
) )
S)
1)

30 Juni 1936
1.46%
7.37k
59.224
9.73%
24.814
100%
1 Juli

1936
1.46%
7.35%
59.23
9.72%
24.81 100%
2

,,

1936
1.46%
7.36%
59.224
9.72%
24.82
100%
3

,,

1936
1.46%
7.37
59.23
9.72% 24.82
100%
4

,,

1936
1.46%,

7.36
59.224
9.72%
24.814
100%
6

,,

1936
1.46y,
7.36%
59.22
9.72%
24.814
100%
Laagste d.wl)
1.46%
7.35%
59.174
9.72
24.79
100%
hoogste d.wl)
1.47
7.38% 59.30
9.74
24.85
100%
Muntpariteit
2.4878
12.1071
59.263
9.747
34.592
100

Data
s’r”lnd
Weenen
Praag
Bo:ka-
Milaan
Madrid

30 Juni 1936
48.10

6.12
1.10

20.18
1 Juli

1936
48.05

6.12
1.10
20.16
2

1936
48.03

6.12
1.10

20.16
3

1936
48.04

6.12
1.10

20.15
4

1936
48.05

6.12
1.10


6

,,

1936
48.08

6.12
1.10

20.15
Laagste d.wi)
47.99
27.80
6.09
1.05

20.10
Hoogste d.w
1
)1
48.11
27.85
6.15 1.15
11.70
20.25
Muntpariteit
1
48.003
35.007

1

7.3711.488
13.094 48.52

D a a
Stock- Kopen-
s
0

)
Hel-
Buenos-
Mon-
,
5)

holm
hagen
S)
Jiflg
Aires’)
treal’)

30 Juni 1936
38.024 32.92k
37.05
3.25 40
1.46%
1

,,

1936
37.95 32.85
36.974
3.25
40
1.46%
2

,,

1936
37.974 32.874
36.95
3.26
39% 1.46%
3

,,

1936
38.-
32.90
37.-
3.25
40
1.46%
4

,,

1936
37.95
32.874
37.-
3.26
39%
1.46%
6

,,

1936
37.874 32.874
37.-
3.25
39%
1.46%
Laagste d.wl)
37.824
32.75 36.80 3.224
39
1.46
Eloogste d.w’)
38.10
33.-
37.15
3.274
40%
1.47
4untpariteit
66.671
68.671
66.671
6.266
95%

2.4878
5)
Noteering te Amsterdam.
5*)
Not, te Rotterdam.
3)
Part. opgave.
In ‘t late of Zde No. van ieder maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

13 t
a
Londen
($ per £)
Parijs
($ P. IOOfr.)
Berlijn
($ P. 100 Mk.)
Amsterdam
($ p. 100 gid.)

30 Juni

19361
5,01
1
3,
6,63%
40,35 68,14
1 Juli

1936
5
,0
29
/
32

6,63
40,34
68,20
2

,,

1936
5,02%
6,62’%,
40,36
68,15
3

,,

1936
5,02%
6,63%
40,38
68,19
4

1936




6

1936
5,02
11
/
32

6,63%
40,38
68,21
8 Juli

1935 4,97
6,63%
40.45 68.25
?4untpariteit..
4,86
3,90% 23.81%
40%

KOERSEN TE LONDEN.

Plaats, n en
Landen
1Noteerings-1
eenheden
20Juni
1936
1
27Juni

1936
29Juni/4Juli
1936
1
Langste
l
Hoogstel
4Juli
1936

Alexandrië..
Piast. p.
97%
97%
97%
97% 97%
Athene

….
Dr.
p.0

534
532
527
530
527
Bangkok….
Sh.p.tical
1110
1110
1
1
10
T

2
1
1
10

1/10
1
5
5

Budapeot

..
Pen. p. £
16%
16%
16% 16% 16%
BuenosAiresi
p.pesop.0
18.10 18.40
18.35
18.90
18.72
Calcutta . . ..
Sh. p. rup.
1/6%
1/6%
116
3
1
1/65182

1/6%
Constantin..
Piast. p. £
626 625 624 624 624
Hongkong . .
Kobe
Sh. p. $
5h.
p. yen
113,%
113X
6

1 2%
1/3%
6

12
113%
1/3
15
1
33

112%
6

1123122

1/2
1
1
32

Lissabon….
Escu. p. £
110%
110%
109% 110% 110%
Mexico

. .. .
$ per £
17.90 17.90
17.40 18.40
17.90

…….

Montevideo
2
)
d.per
24 24
24
25
24%
Montreal

..
$ per £
5.03%
5.03%
5.02%
5.04 5.03
Riod.Jsneir03
d. per Mil.
2
23
/
32

22
3
/
82

2%
2%
288/
33

Shanghai

..
Sh. p. $
1 /2x
6

1/2
1
8/
33

1/2%
1/2%
12%
Singapore . .
id. p. $
2
1
45
132
214
5
1
214%

2/4%
214
2
1
32

Valparaiso 4).
$ per £
130
130 130 130 130
Warschau ..
Zi.
p. £
26%
26%
26%
1

27

1

26%
8) Offic. not. 15
laten. eem.
not., welke
imn. hebben
te
betalen.
10 Itini
17.05; 25 Juni

17.07; 2 ‘Jili 17.08.
‘2)
Offic. not. 20 Juni 38
7
!8; 22’Jun( 39;
24 Juni 38151
8
6;

25 Juni 38
7
/8;

26 Juni
39;

27 Juni 39
1
116;

1 Juli 39
1
18;
3 Juli 39
1
/16; 4 Juli 3911
8
. 3) Id. II

Mrt.
1935 411
4
. 4) 90 dg. Vanaf 28Aug.
laatste .export” noteering.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS 8)
Londen2)
N.Yorki)
Londen
30 Juni 1936..

19y
16

44%
30 Juni 1936….

1388
1 Juli

1936..

193(6

44%
1 Juli

1936….

139,04
2

1936.,

19%
44%
2

,,

1936,.,.

13911
3

,,

1936..

19%
44%
3

,,

1936…,

138111
4

,,

1936..

19%

4

1936….

139/14
6

1936,.

19ç
6

44%
6

1936….

1381114
8 Juli

1935.. 30K6
68%
8 Juli

1935,…

14019
27 Juli

1914.. 24%
59
27 Juli

1914….

84110%
8) in penre p. oz. stand.
2)
Foreign silver
in Sc. p. oz. fine.
3)
in sh. p. oz. line
STAND VAN ‘s
RIJKS KAS.
voraeringen
1

ziJunhI9ib
1

30Juni193ti Saldo van ‘s Rijks Schatkist bij De Ne
f
27.528.755,48
/

14.470.780,14
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
154.528,65
,,

1.210.399,52
Voorschotten

op

ultimo

Mei

1936
a/d. gemeent. verstr. op a. haar uit te

derlandsche Bank ……………….

keeren hoofds. der pers, bel., aand. in
de hoofds. der grondbel. en der geit..
fondsbel., alsmede opc. op die belas-
tingen en op de vermogensbelasting
4.558,347,14 4.558.347,14
113.893.408,74
,, 111.122.141,24
Voorschotten aan Ned.-lndit ……….
Idem aan

Suriname….. ………….
,,

12.041.236,28
,,

12.163.774,31
Kasvord.weg.credietverst.a/h.buitenl.
.,117.919.675,19
117.712.337,90
Daggeldleeningen tegen onderpand..
Saldo der
postrek.v.Rijkscomptabelen
,,

9.500.000,-
33.422.409,60
19.500.000,-

Vord. op andere Staatsbedrijven’)….

,,

9.435.117,39
26.226.916,61
8.435.117,39
Verstr, tea laste der
.
Rijksbegr. kasgeld-
leeningen aan gemeenten (saldo)…
37.844.908,77
38.280.469,09
Verplichtingen
VUUICLIIUL UUUI

Lie INCU. 0611K 111gev.
art.

16 van haar octrooi verstrekt


Schuld a.d.BankvoorNed.Qemeenten


Schatkistbiljetten in Omloop….. ….

/424.437.000,-
/424.437.000.-
Schatkistpromessen in omloop …….
98.790.000,- 98.770.000,-
Zilverbons in Omloop ….
…………
1.174.071,-
1.173.374,50
Schuld op ultimo Mei

1936 aan de

.

gem. weg. a. buit te keeren hoofds.d.
pers. bel., aand. i. d. hoofds. d. grondb.
e. d. gem. fondsb. alsm. opc. op die
bel, en op de vermogensbelasting


832.8.46,30
,,

827.020,04
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf. 1)
181.530,52 •

8.879.891,60
Schuld aan Curaçao’) ……………..,,

Id.

h. Staatsbedr. der P.T.

5)
a.

en T.

,,
Id. aan andere Staatsbedrijven 1)
76.580.055,64 712.095,97
,,

70.264.461,90
,,

615.498,89
Id. aan diverse instellingen’) ………..
…..
87.065.977,88

88.251.500,52
1) In rekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.

/

1.660.000,-
.f

3.677.000,-
Saldo b. d. Postchèque- en Girodienst
,

430.000,-
526.000,-
Saldo Jasasche Bank

…………..

Verplichtingen:
Voorschot’s Rijks kas e.a. Rijksinstell
,, 110.11I.000,-
» 112.316.000,-
»

1.250.000-
Schatkistbiljetten in Omloop ………
2.000.000,-
Schatkisipromessen in Omloop………1.500.000,-

Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds
,,

1.264.000.-
1.264.000,-
Idem aan.de
Ned.-Ind. Postspaarbank

,,

2
..000.000,-

,,

731.000,-
848.000,-
Belegde kasmiddelen Zelfbesturen…..
430.000,-
,,

430.000,-
Voorschot van de Javasche Bank …


1) Betaalmiddelen in ‘s Lands Kas op
20 Juni 1936
f
51.817.000,-
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal

Circu
latle

1
Andere
1
opeirchb.
schulden

1 1
Discont.
1

Dlv. reke-
nlngens)

6 Juni

1936..
757
1

1.175
1

540
597
1.404
30 Mei

1936..
753
1.228
1

492
596 1.408
23

1936..
756

1
1.002
1

505
594
1.401
16

1936..
756 1.037
517
587
1.417
9

,,

1936..
758

1
1.035

1
578
580
1.500
1

Juli

1914..
645 1.100
560
735 396
) SIUITO. Oer activa.

5

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

8 Juli 1936

STATISTISCH OVERZI

GRANEN EN ZADEN
TUINBOIJWARTIKELEN
VLEESCH

TARWE
80 kg. La
R000E
74 kg Bahia
MAIS
La Plata
GERST
64/65 kg LIJNZAAD
La Plata
BLOEM-
KASKOM-
SALADE
RUND-
VLEESCI-I VARKEI
VLEES
Plata loco
Blanca loco
loco
La Plata
loco
KOOL
KOMMERS
le soort 5)
(versch)
(verse


am
Rotterd!
Amsterdam
R’dam/A’dam
R’dam/A’dam
loco Rotter-
dam/A’dam

R’damlA’dam
I

sort
e

oe
P. 100 st. 5)
l

soort
p. 100 st. 5)
p. 100 Krop
per 100 kg
per 100

per 100 kg.
per 100 kg.
per 2000 kg.
per 2000 kg.
per 1960 kg.
Rotterdam
Rotterd
2)
_-
4)


f1.
0
10
f1.
0
10
f1.
f1.
0T
1fl
°h
0
sla
0.
51
0.
1925
17,20
100,0 13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
1

1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50
77,9
1

1927
14,75
85,8
12,476
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50 78,4
1



1928 13,47
5

78,3
13,15
100,6
226,00 97,7
228,50
96,8 363,00
78,5 126,47

100,0
23,08
100,0
5,83


100;0
93,-1
100,-
77,50
1929
12,25
71,2
10,87
5

83,2 204,00
88,1
179,75
76,2
419,25
90,6 126.32
99,4
23,83

103,3
7,60
130,3
96,401
103,7
93,12
5

1930
9,67
5

56,3
6,226
47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356,00
77,0 116,32

61,7 18,28
79,2
3,51
60,2
l08,-i
116,1
72,90
1931
5,55
32,3
4,55
34,8
84,50 36,5
107,25
45,4
187,00
40,4 118,49
69,9

16,89
73,2
4,33
74,3
88,-
1
94,6
48,-
1932
5,22
5

30,4
4,62
5

35,4
77,25
33,4
100,75
42,7 137,00
29,6 116.71
63.1
11,87
51.4 3,57 61,2

61,-!
65,6
37,50
1933
5,02
5

29,2
3,55
27,2
68,50
29,6
70,00
29,7
.

148,00
32,0
14,47
54,7
9,96 43,2
1,86
31,9
52,
55,9
49,50
1934
3,676
21,4
3,32
5

25,4
70,75
30,6 75,75
32,1
142,50
30,8
11,72
44.3
8.78 38,0
2,52
43,2

61,50
66,1
46,65
1935
4,125
24,0
3,07
5

23,5
61,25
26,5
68,00
28,8
131,75
28,5
8,12 30,7
6,79
29,4 2,23
38,3
48,12
5

51,7
51,625

Juli

1934
3,80
22,1
3,30
.
25,3
71,50
30,9
78,75
33,4
151,25
32,7
63,-
67,7
44,62
5

Aug.
4,37 25,4
4,275
32,7
83,25
36,0
93,50
39,6
15925
34,4
63,95
68,8
43,30
Sept.

,,
4,-
23,3
4,15
31,7
77,25 33,4
93,25
39,5
145,50
31,5

63,55
68,3
42,62
5

Oct.

,,
3,50 20,3
3,70 28,3
69,50
30,0
93,50
39,6
135,25
29,2
60,70
65,3
42,12
5

Nov.
3,50 20,3
3,45 26,4
71,25
30,8 89,25
37,8
127,75
27,6

53,75
57,8
44,50
Dec.

,,
3,45
20,1
3,55 27,2
76,25 32,9
91,00
38,6
134,00
29,0
.
53,15
57,2
44,65-

lan.

1935
3,30
19,2
3,52
5

27,0
74,25
32,1
89,25
37,8
137,25
29,7

————————–
—————————

53,62
6

57,7
45,62
6

l’ebr.

,,
3,20
18,6
3,375

25,8 68,00
29,4
71,25
30,2
124,25
26,9


51,90
55,8
47,55
Maart
3,20
18,6
3,076
23,5
67,75 29,3 64,00
27,1
120,50
26,1
51,40
55,3 51,20
pril
4,07
5

23,7
2,95
22,6
70,75
30,6
66,75
28,0
125,00
27,0
10,8l
40,8
11,21
48,6
3,27
56,1
51,925
55,8 50,25
ei
4,05
23,5
2,90
22,2
59,90 25,9 67,25
28,5
125,50
27,1
8,98
33,9
7,14 30,9
2,46
42,2 50,80
54,6
48,50
luni
4,02
23,4 2,90 22,2
57,50
24,8 75,00
31,8
124,25
26,9
4,57
17,3
2,02
8,8
0,95
16,3
48,-
51,6
48,12
5

juli
3,92
5

22,8
2,55
19,5
5,50
23,5
66,75
28,3
124,50
26,9
























48,-
51,6
47,376
Aug.

.,
4,25
24,7
2,625
20.1
55,25 23,9 64,50
27,3
132,25
28,6













44,80
48,2
52,55
Sept.
4,75
27,6
3,-
22,9
55,75
24,1
64,50
27,3
139,50
30,2

————–











43,37 5
46,6 56,62
5

Oct.
4,95
28,8
3,35
25,6
57,75 24,9 64,75
27,4
142,75
30,9












46,07
5

49,5 64,62
5

Nov.
4,65 27,0
3,20
24,5
55,00 23,8
59,75
25,3
137,75
29,8
42,75
46,0
56,85
Dec.

,,
5,15
29,9
3,40
26,0
56,75 24,5 60,75
25,7
146,50
31,7














44,75
48,1
52,25

Jan.

1936
5,45
31,7
3,525
27,0
56,00
24,2
63,50
27,0
153,50
33,1



















44,-
47,3
.
50,87
5

Febr.

,,
5,225
30,4 3,40
26,0
55,25 23,9 64,50 27,3
152,50
33,0
































———————-


















43,77
5

47,1
48,25
Maart
5,22
5

30,4 3,50
26,8 59,50
25,7
69,75
29,6
150,00
32,4
















45,75 49,2 46,57
5

April
5,175
30,1
3,45 26,4
64,00
27,6
70,00
29,7 147,25
31,8
11,56
43,7
10,65













—-


46,1
3,09 53,0
48,50
52,1
45,375
Mei


5,125
29,8
3,176
26,6
63,75
.27,5
72,25 30,6
147,75
31,9
9,10
34,4 6,66













—-















—-


28,9
1,58
26,8
51,60
55,5
44,30
Juni

,,
5,05 29,4 3,45 26,4
66,00
28,5
71,50
30,3
154,00
33,3 5,80
21,9 2,03
8,8
0,63
10,8
54,15
58,2
46,25
29

,,
5,15
29,9 3,45
26,4
64,50
27,9
69,00 29,2
155,50
33,6
3,51 13,3
1,57
.

6,8
0,52
8,9
53,30
7
)
57,3
47,50
7
)
6
Juli

,.
5,40
31,4 3,55 27,2
69,50
30,0
71,50 30,3
160,00
34,6
56,-8)
60,2 47,75
8)
,

1) Men zie voor de toelichting op dezen staat de nos. van 8, 15 Aug. 1928, 25 Febr. 1931 en 15 Febr. 1933.
2)
Tot Jan. 1931 Hard Winter No. 2 van Jan.
-16 Dec. 1929 tot 26 Mei 1930 74/5 kg Hongaarsche vanaf 26 Mei 1930 tot 23 Mei 1932 74 kg Zuid-Russische; van 23 Mei 1932 tot 2 Oct. 1933 No. 2 Canad
Van 19 Sept. ’32 tot 24Juli’33 62163kg Z.-Russ. Van 24Juli ’33-7 Oct. ‘3564/65 kg La Plata. Van 7Oct. ’35-18 Mei’36 62/63kg Z.-Russische.
5)
De jaargemiddel

Vervolg STATISTISCH OVERZ


MINERALEN
TEXTIELGOEDEREN

.
DIVERSEN

STEENKOLEN
Westfaalsche/
PETROLEUM
BENZINE
KATOEN WOL
WOL
gekamde
KOE-
KAL
Hollandsche
bunkerkolen,
Mid. Contin.
Crude
Gulf exp.
64/660

gekamde
Australische,
Australische,
CrossbredColo-
HUIDEN
Gaaf, o/’en
SALPI
Old.
_____________

Middling
__________
F.0.
F.
ongezeefd f.o.b.
33 t/m. 33.9°
Bé S. g.
Sets. per
locoprijzen
Sakella-
G.
F.
No.
1
Oomra
Merino, 64’s Av.
loco
Bradford
nial Carded,
kop
100
‘R’damlA’dam
per
1000
kg.
per barrel
U.S.
New-York
per Ib.


rides
Liverpool
Liverpool
per
Ib.
505 Av.
loco
Bradford per
Ib.
57-61 pnd.
net

0.
0
10
$
0
10
$ets.
0
10
$
ets.
0
1
0

pence
0/o
pence
010
pence
0
10
pence
uj
o

f1.
1925
10.80
100,0
1.68
100,0
14,86
100,-
23,25
100,0
29,27
100,-
9,35
100,-
55,00
100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12,-
1926
17,90
165,7
1.89 112,5
13,65
91,9
17,55
75,5
16,24
55,5
6,30
67,4
47,25
85,9
.

24,75
83,9
28,46
82,0
11,61
1927
11,25 104,2
1.30
77,4
14,86
100,-
17,50
75,3
16,78
57,3
7,27 77,8
48,50
88,2
26,50
89,8 40,43
116,5
11,48
1928
10,10
93,5
1.20
71,4
9,98
67,2
20,00 86,0
19,21
65,6
7,51
80,4
51,50
93,6
30,50
103,4
47,58
137,1
11,48
1929
11,40 105,6 1.23
73,2
10,-
67,3
19,15
82,4
17,05
58,2 6,59 70,5
39,-
70,9
25,25
85,6 32,25
92,9
10,60
1930
11,35
105,1
1.12
66,7
8,77
59.0
13,55
58,3
12,-
41,0 3,92 41,9
26,75
48,6
16,25
55,1
25,36
73,1
9,84

1931
10,05 93,1
0.58 34,5
5,04 33,9
8,60
37,0
7,33
25,0
3,08 33,0
21,50
39,1
12,00
40,7
18,65
53,7
8,61
1932
8,00
74,1 0.81
48,2
4,50 30,3
6,45
27,7
5,21 17,8 3,11
33,3
16,00
29,1
8,50
28,8
11,15
.32,1
6,15

1933
7,00
64,8
045
26,8
3,61
24,3
6,75

29,0
5,13
17,5
2,78
29,7
19,25
35,0
9,50
32,2
13,26
38,2 6,18
1934
6,20
57,4
0.63
37,5
2,88
19,4
7,35
31.6
5.32
18,2
2,68
28,7
19,25
35,0
10,25
34,7
12,07
34,8
6,11
1935
6,05
5,60
0.625
37,2
3,02
20,3
7,05
30,3 5,16
17,6
2,96
31,7
16,75
30,5
8,50
28,8
12,54
36,1
5,89

Juli

1934
6,15
56,9
0.62
36,9 2,68
18,0
7,55
32,5
5,22
17,8
2,83 30,3
17,00
30,9
9,00
30,5
11,50
33,1
6,30
Aug.
6,15
56,9
0.62
36,9
2,68
18,0
7,85
34,0
5,32
18,2
2,85 30,5
16,00
29,1
8,50
28,8
11,75
33,9 5,80
Sept.
6,00
55,6
0.62
36,9
2,74
18,4
7,70
33,1
5,06
17,3 2,71
29,0
15,00
27,3
8,50
28,8
12,-
34,6 5,85
Oct.


6,00
55,6
0.62
36,9 2,60
17,5
7,40
31,8
4,93
16,8
2,57
27,5
15,00
27,3
8,50
28,8
12,50
36,0 5,90
Nov.


6,10
56,5
0.62
36,9
2,53
17,0
7,40
31,8
5,42
18,5
2,67 28,6
15,00
27,3
8,75
29,7
12,-
34,6 5,95
Dec.
6,05
56,0
0.62
36,9 2,76
18,6
7,50
32,3
5,43
18,6
2,77
29,6
14,50
26,4
8,50
28,8
11,25
32,4
6,05

lan.

1935
6,05
56,0
0.626
37,2
2,97
6

20,0 7,55
32,5
5,38
18,4
2,99
32,0
14,75
26,8
8,25
28,0
10,75
31,0 6,15
lebr.
6,05
56,0
0.625
37,2 2,75
18,5
7,50
32,3
5,24
17,9
3,-
32,1
14,00
25,5
7,75
26,3
10,50
30,3 6,20
Maart


5,90
54,6
0.62
36,9
2,74
18,4
6,80
29,2
4,85
16,6
2,79
29,8
13,75
25,0
7,50.
25,4
10,25
29,5 6,25
April

,,
,
6,00
55,6,
0.63
37,5
2,99
20,1
7,05
30,3
4,89
16,7
2,89 30,9
14,75
26,8
8,00
27,1
10,75
31,0
6,30
Mei
6,05
56,0
0.62
36,9
2,97
5

20,0 7,30
31,4
4,96
16,9
3,07
32,8
16,00
29,1
8,50
28,8
11,75
33,9 6,30
,,
6,05
56,0
0.62
36,9 3,15
21,2
7,-
30,1
4,82
16,5
2,98
31,9
16,75
30,5
8,50
28,8

34,6 6,30
j
uni
uli
6,05 56,0
0.62
36,9
3,11
5

21,0 7,25
31,2
4,82
16,5
3,08
32,9
18,25

33,2
9,00
30,5
11,75
33,9
5,40
Aug.

,,
6,15
56,9
0.62
36,9 3,08
20,7
6,80
29,2
4,91
16,8
2,83 30,3
18,25
33,2
9,25
31,4
12,-.
34,6
5,40
Sept.
6,10
56,5
0.62
5

37,2 2,85
19,2
6,40
27,5
4,95
16,9
2,63
28,1
18,25
33,2
8,75
29,7
14,50
41,8 5,50
Oct.

,,
6,05 56,0
0.625
37,2
3,-
20,2
6,70 28,8
5,30
18,1
2,96
31,7
18,50
33,6
8,75 29,7
16,-‘
46,1
5,55
Nov.

,,
6,05 56,0
0.62
36,9
3,17
21,3 7,05
30,3
5,90
20,2
3,16
33,8
18,75
34,1
9,00
30,5
16,-
46,1
5,60
Dec.

,,
6,05 56,0
0.62
36,9
3,39 22,8
7,05
30,3
5,91
20,2
3,15
33,7
18,50
33,6
8.75
29,7
14,25
41,1
5,70

lan.

1936
6,15
56,9
0.615
36,6
3,39
22,8
7,05
30,3
5,82
19.9 2,91 31,1
19,25
35,0

9,00
30,5
15,-
43,2
5,80
Ïebr.

,,
6,15
56,9
0.61′
36,3
3,45
23,2
6,80
29,2
5,49
18,8
2,74
29,3
19,25
35,0
9,25
31,4
15,-
43,2
5,85
Maart

,
6,15
56,9
0.615
36,6
3,47
23,4
6,75
29,0 5,57
19,0
2,79 29,8
19,75

35,9
9,50 32.2
14,25
41,1
5,90
April
6,20
I

57,4
0.61
5

36,6 3,43
23,1
6,90
29,7
5,47
18,7
2,73 29,2
19,75
35,9 9,50
32,2

40,3
5,95
‘Mei
6,25
I

57,9
0.61
36,6 3,43
23,1
6,90
29,7
5,42
18,5
2,67 28,6 20,00 36,4 9,50
32,2
.13,75
39,6
6,-
Juni
6,30
I

58,3 0.616
36,6
336
22,6 7,10
30,5
5,43
18,6
3,34
35,7
19,25
35,0 9,25
31,4

37,5
6,-
29

,,

,,
,
6,25
1

57,9 0.615
36,6
3,

25
2
)
21,9 7,30
31,4
5,544)

18,9
3,48
4
)
37.2
19.00
6
)
34,5 9,006)
30,5
13,-8)
37,5
6,-
6 Juli
6,25 57,9
0.616
36,6
3,25
3
)
21,9
7,45
32,0
5,78
5
)
19,7
3,575)

38,2
19,00
7
)
34,5
9,00
7
)
30,5
/
6,-
‘)Jaar- en maandgemiddeldën afgerond op
1
/s pence.
2
)27
Juni.
3)3
Juli.
4)
24Juni. 5)1 Juli.
6)
25Juni.
7)
2Juli.
8)16
Juni.
5)
30Juni.
16)
18Juni.

8 Juli 1936

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

515

GROOTHANDELSPRIJZEN
1)

ZUIVEL EN EIEREN
METALEN

BOTER
BOTER
p. kg
KAAS
Edammer EIEREN
KOPER
.

LOOD
TIN
IJZER
Cleveland
GIETERIJ-
ZINK
1

GOUD
ZILVER
per kg
Heffing

Alkmaar
Gem. not.
Standaard
Locoprijzen Locoprijzen
Foundry
IJZER
Locoprijzeni
cash cash
Leeuwar-
Crisis

Fabrieks-
Eiermijn
Locoprijzen
Londen Londen
No.3f.o.b.
(Lux III) P.
Londen
Londen
Londen per
der Comni.
Noteering
Zuivel-
Centr.

kaas
kI. m(merk
Roermond
p. 100 St.
Londen
per Eng. ton per Eng. ton
per Eng. ton
Middlesb.
Eng, t. f.o.b.
Antwerpen
per Eng. ton per ounce
line
Standard
Ounce
per 50kg. per Eng.ton
J

ft
0
10
fi.
fi.
1
10
f1.
°/o
T
1
10
£
£
0
1
0

Sh.
O/
sh.
0
10
°(o
sh.
0/
925
2,31
100,0

56,-
100,0
9,18
100,0 62.116
100,0 36.816 100,0
261.171-
100,0
73/-
100,0
671-
100,-
36.316
100,-
85(6
100,-
32
1
/8
100,0
926
1,98
85,7

43,15
77,1
8,15
88,8 58.11- 93,5
31.116
85,3
290.1716
111,1
8616
118,5
6818
102,5
34.216
94,3
851-
99,5
28″/
89,3
927
2,03 87,9

43,30
77,3
7,96
86,7 55.141-
89,7
24.41-
66,4 290.41-
110,8
731-
.100,0
6416
96,3
28.101-
78,8
851-
99,5
26
3
(4
83,3
928
2,11
91,3

48,05
85,8
7,99 87,0 63.161-
102,8
21.11-
57,8
227.5/-
86,8
66!-

90,4
6218
93,5
25.516
69,9
851-
99,5
2611
16
81,1
929
930
2,05 88,7

45,40
.81,1
8,11
88,3.
75.14/-
,
121,9
23.51- 63,8
203.1516
77,8
7016
96,6
6819
102,6
24.1716
68,8
851-
99.5
24
7
1
76,2

931
1,66
1,34
71,9 58,0
– –
38,45
31,30 68,7
56,9
6,72
5,35 73,2
58,3
54.131- 36.51-
88,0
58,4
18.116
12.11-
49,6
33,1
142.51-
110.11-
54,3 42,0
67!-
551-
91,8
75,3
5916 4716
88,8 70,9
16.171-
11.1016
46,6
31,9
85/-
9216
9 5
108,2
17
1
3116
131
55,4 41,6
932
0,94 40,7
.-
22,70
40,5
4,14
45,1
22.171- 36,8
8.121-
23,6
97.21-
37,1
421-
57,5
371-
55,2
9.16!-
27,1
1181-
138,0
127/9
40,1
933
0,61
.
26,4
0,96
20,20
36,1 3,71
40,4
22.216
35.6
7.1716
21,6
131.181-
50,4
411-
56,2
351-
52,2
10.1216
29,4
12417
3
14
145,8
12
3
18
385
934
0,45
19,5
1,-
18,70.
33,4
3,45
37,6
18.1416
30,2 6.1516
18,6
141.1916
54,2
401-
54,8
337
50,1
8.91- 23,4
13717314
161,0
131116
40,7
935
0,49
21,2
0,99
14,85
26,5
3,20
34,9
19.116
30,7.
8.1116
23,5
134.1616
51,5
3916 54,1 3318
50,2 8.101- 23,5
142/2
166,3
17
11
/1e
55,1

i’34
0,40
17,3
1,-
21,50
38,4
2,81
30,6
18.11j-
29,9
6.1416
18,5
142.91-
54,0
4016
55,5
32/4
48,2
8.61-
22,9
137111
161,4 1214
39,7
g.

0,43
18,6
1,-
20,90
37,3 3,32
6

36,2
17.61-
27,9
6.141-
18,4 139.716
53,2
401-
54,8
3216
48,5
8.716
23,2
13816
162,0
13
40,5
t.,
0,43
18,6
1,-
18,12
5

32,4
3,31 36,1
16.101-
26,6
6.516
17,2′
137.171-
.
52,6
3916
54,1
3216
48,5
7.171-
21,7
1411-
164,9
13
1
1
40,9
t.,,
0,43
.
18,6
1,-
17,37
31,0 3,95 43,0
16.31-
26,0
6.61-
17,3
137.1916
52,7
3916
54,1 3216
48,5
7.71-
20,3
141110
165,9
14
43,6
V.

0,47 20,3
1,-
17,-
30,4
4,525
49,3
16.1116
26,7
6.81-
17,6
139.81- 53,2
401-
54,8
3216
48,5
7.7/6
20,4
139/64
163,2
147/
46,3
0,54 23,4 0,95
15,126
27,0 4,07
44,3
16,161-
27,1
6.61-
17,3
137.816
52,5
3916 54,1
3411
50,9
7.416
20,0
140164
164,4
14
11
136
45,7

.’35
0,58
25,1
0,90
14,95
26,7
3,12
5

34,0 16.191- 27,3
6.51-
17,2
138.111-
52,9
3916 54,1
3416
51,5
7.6/6
20,4
1411104
165,9
14/4
45,9
0,52
22,5
0,95
14,375
25,7
3,20 34,9
16.41-
26,1
6.41-
17,0
136.81-
52,1
3916
54,1 3416
51,5
7.316
19,8
14218
166,9
14
1
j39
46,1
0,37
16,0
1,025
13,30
23,8
2,74
29,8
16.81-
26,4 6.716
17,5
124.516
47,5
381-
52,1
3319
50,4
7.-!-
19,4
14715
172,4
15
3
14
49,0
0,37
16,0 1,08
11,50
20,5
2,316
25,2
18.81-
29,6
7.516
20,0
131.-16
50,0
3816
52,7
3316
50,0 7.111-
20,9
14415
168,9
18
3
118
56,6
0,34
14,7
1,10
11,85
21,2 2,38
5

26,0
20.-(-
32,2
8.616
22,9
135.516
51,7
391-
53,4
3316
50,0
8.1516
24,3
142134
166,4
20
62.3
0,41 17,7 1,07
5

11,95
21;3
2,416
26,3
18.161-
30,3
8.1116
23,5
136.516
52,0
3916
54,1
3316
50,0
8.11/-
23,6
141/6
165,5 1918 .61,1
0,44
19,0
1,

12,37
5

22,1
2,54
27,7
18.101- 29,8
8.13/-
23,7
140.1116
53,7
3916
54,1
3316
50,0
8,101-
23,5
140110
164,7
185/lo
57,0 0,46
19,9
1,-
15,10
27,0
3,316
36,1
19.151- 31,8
9.111-
26,2
135.1216
51,8

54,8
3316
50,0
8.1816 24,7
14014
164,1
17
7
1
55,6
0,58
25;1
0,97
20,25
36,2
3,16
34,4
20.1016
33,1
9.1416
26,7
135.4/6
51,6
3916 54,1 3316
50,0
9.81-
26,0
1411-
164,9
17116

54,7
0,65
28,1
0,89
19,87
5

35,5 3,95 43,0
21.316
34,1
11.31- 30,6
136.1716
52,3
3916
54,1
331’6
50,0
10-16
27,7
14118
165,7
17
5
/s
54,9 0,59 25,5 0,94
16,90
30,2 4,69
51,1
21.216
34,0
10.15(6
29,6
135.1316
51,8
4016
55,5
3316
50,0
9.161-
27,1
141/34
165,3
17
9
116
54,7 0,57 24,7
0.95
15,80
28,2 4,60
50,1
21.21’6
34,0
10.1-6
27,5
132.-16
50,4
411-
56,2
3316
1

50,0
9.21-
25,2
14111
165,0
15/16
47,7

’36
0,57
24,7
0,95
16,80
30,0 4,04
44,0
20.1616
33,5
9.61-
25,5
125.6/6

48,0
411-
56,2
3316
50,0
8.1516 24,3
140111
164,8
12
37,4
0,61
26,4 0,925
17,376
31,0
3,375

12,69
36,8
21.316
34,1
9131-
26,5
123.8/6
1127.1216
47,1
41/-
56,2
33.6
50,0
9.316
25,4
140110
164,7
11
6
5116
37,2
0,46
19,9
1,04
17,70
31,6 29,3
2
34,8
9.1916
27,3
48,7
411-
56,2
33/6
50,0
9.131-
26,7
1411-
164,9
11
13
/16
36,8
0,44
19,0
1,028 16,82
5

30,0
2,49
27,1
22.5/6
35,9
9.14/-
26,6
1125.17/-
48,1

56,2
33/6
50,0
9.3/-
25,3
140194
164,7
37,7
0,4 t
20,3
0,99
18,75
33,5 2,52
.
27,5
22.6/6
36,0
9.9/6
26,0
I
123.12/-
47,2
41(6
56,8
33/6
50,0
8.1816 24,7
140114
163,9
12
3
18
38,5
0,57
24,7
0,89
20,20
36,1
2,69
29,3 22.41-
35,8
9.216
25,1 1112.5(-
42,9
4116
56,8
33(6
50,0
8.1416
24,1
138(114162,5
12
1
116
37,5
0,55
9

‘23,8
0,90
20-
7
)
35,7
2,70
29,4
122.516
35,9
9.316
25,2 1,0
7
.
1
616
41,2
4116
56.8
33/6
50,0
8.81-
23,2
138184
162,2
11
7
/
37,0 0,55
10
,
23,8
0,90
18,50
8
)
33,0 2,75 30,0
22.91- 36,2
9.91-

25,9
109.161-
41,9
4116
56,8
33/6
50,0
8.6,6
23,0
1381114
162,5
11
15
(1
37,2

f8

1932 79 K.G. La Plata: van 26 Sept. 1932 tot 5 Febr. 1934 Manitoba No. 2.
3)
Tot Jan. 1928 Western; vanaf jan. 1928 tot 16Dec. 1929 American No. 2 van
Malting; van Jan. 1928 tot 9 Febr. 1931 American No 2, van 9 Febr. 1931 tot 23 Mei 1932 64/65 K.G. Zuid-Russische. Van 23 Mei-19 Sept. 1932 No. 3
d uit de gemiddelde prijzen van April, Mei en Juni van het betreffende jaar.
7)
26Juni.
8
,!3 Juli.
9)
25Juni.
10)
2Juli.

CROOTHANDELSPRIJZEN.

BOUWMATERIALEN KOLONIALE PRODUCTEN

.

V

NH

T
bs
E
7
,,

T
E E N E N
CACAO
COPRA
KOFFIE
RUBBER
SUIKER
THEE
INDEXCIJFER

Zwedeis(‘
.
binnenmuur

buitenmuur
G.F. Accra
Ned.-lnd.
Ribbed Smoked
A’daingem.pr.
Grond-
niale
er standaard
per

.
per
50 kg c.i.f.
per
100
kg
Rotterdam
loco
In1en
R’dam!A’dam
Java- en Suma-
stoffen
ro-
‘an 4.672 M.
1000
stuks

1000
stuks
Nederland Amsterdam
per
‘/

kg.
per
Ib.
per
100
kg.
trathee
p.
1
1
kg.
ducten

01
/
%
8h.
°
/s
/
S/s
ets.
O(
Sh.
91
f1.
01
cts.
5
10
125
159,75
100
15,50
100,-
19,-
100,-
4216
100,- 35,816
100,0
61,375
100,0
2111,625
100,0
18,75
100,0
84,5
100,0
100.0 100.0
126
153,50
96,1
15,75
101,6 19,50 102,6
491-
115,3
34,-
94,8
55,375 90,2
21-
67,4
17,50
93,3 94,25
111,5
96.0
102.6
127
160,50
100,5
14,50
93,5
18,50
97,4
681-
160,0
32,62
5

90,9
46,875
76,4
1/6,375
51,6
19,125
102,0
82,75 97,9
87.5
109.1
128
151,50
94,8
12,-
77,4
18,50
97,4
‘5713
134,9
31,87
5

88,9
49,625
80,9
-110,75
30,2
15,85
84,5
75,25
89,1
84.6
97.4
129
146,00
91,4
14,-
90,3
21,25
111,8 45110 107,9
27,37
5

76,3
50,75
82,7
-110,25
28,8
13,-
69,3 69,25 82,0
81.9
85.5
130
141,50
88,6
12,50
80,6
20,75
109,2
34111
82,2
22,625
63,1
32
52,1
-15,875
16,5
9,60
51,2,
‘60,75 71,8
68.0
64.3
131
110,75
69,3
10,25
66,1
20,25
106,6
2215
52,8
15,375
42,9
25
40,7
-13
8,4
8,-
42,7
42,50 50,3
46.8
46.6
62
69,00 43,2
9,25
59,7
15,-
78,9
1916
45,9
13,-
36,2
24 39,1
-11,75
4,9
6,325
33,7
28,25
33,4
36.1
38.0
33
73,50
46,0
10,-
64,5
12,75
67,1
15/4
36,0
9,30
25,9
21,10
34,2
-12,25
6,3
5,52
6
29,5
3275
38,7
35.2
34.7
64
76,50 47,9
8,50 54,8
10,50
55,3
1316
31,8
6,90
19,2
16,80
27,4 -13,875
10,9
4,07
5
21,7
40
47,3
34.4
32.1
35
59,50
37,2
7,25 46,8 8,75
46,1
1315
31,6
9,15
25,6
14,10
23,0 -13,625
10,2
3,85
20,5
34,50 40,8
33.6
29.0

’34
77,50
48,5 7,50
48,4
10,-
52,6
13111
32,7
6,92
5
19,3
16,75
27,3
-/4,375
12,3
3,975
21,2
40,50
47,9
34.1
32.2
75,50
47,3
7,25
46,8

9,50

50,0
12110
30,2
6,87
5
19,2
16,50
26,9
-14,5
12,6
3,975

21,2
39,75
47,0
33.9
31.4
t.,
73,50
46,0
7,-
45,2 8,75
46,1
12;5
29,2
6,65
18,5
16,50
26,9 -14,5
12,6
3,725
19,9
33,50 39,6
33.1
29.5
73,00
45,7
7,-
45,2 8,75
46,1
1117
27,3
6,70
18,7
16,50
26,9 -14,125
11,6
3,52
5

18,8
32,75 38,8
32.7

27.8
73,00
45,7
7,-
45,2 8,75
46,1
1213
28,8
6,62
5
18,5
16
26,1


-13,875
10,9
3,15
16,8
33
39,1
32.7
27.6
73,00
45,7
7,-
45,2
8,75
46,1
1218
29,8
7,176
20,0
16
26,1
-13,875
10,9
3,376
18,0
34,50
40,8 32.7
28.6

’35 66,00
41,3
7,25
46,8
8,50
44,7
1411
33,1
8,77
5
24,5
16
26,1
-13,875
10,9
3,50
18,7
33,75
39,9 32.9
29.5
66,00
41,3
6,75
43,5
8,25 43,4
1412
33,3
9,375

26,1
15,62
5
25,5
-13,75
10,5
3,45
18,4
32
37,9
32.4 28.9
59,00
36,9
7,-
45,2 8,25
43,4
1313
31,2
8,57
5

23,9
14,625
23,8 -13,25
9,1
3,55
18,9
29
34,3
30.9 27.4
60,00 37,6

7,-
45,2 8,25
43,4
1316
31,8

9,15
25,6
14,50
23,6 -13,375 9,5 4,15
22,1
31,25
37,0
32.1
28.5
57,50
36,0
7,-
45,2 8,25
43,4
1314
31,4
9,50
26,5
14,125
23,0
-13,5
9,8
4,20
22,4
32,75 38,8 33.3
28.8
i.
57,50
36,0 7,25 46,8
9,-
47,4
1313
31,2
9,07
5

25,3
13,875
22,6 -13,625
10,2
3,87
5

20,7
30,25 35,8 33.2 27.8
57,50 36,0
7,25
46,8 8,75
46,1
1312
31,0
8,-
22,3
13,50
22,0
-13,5
9,8
3,575

19,1
30,75
,
36,4
33.4
1
21.1
58,25 36,5
7,-
45,2
9,25
48,7
1311
30,8
8,07
5

22,5
13,50
22,0
-13,5
9,8
3,52
5

18,8
32,50
38,5 33.7
27.4
t.,. 57,75
36,2
7,-
45,2
9,-
47,4
1315
31,6
8,47
5

23,6
13,50
22,0

13,375
9,5 3,72
5

19,9
36
42,6
34.2 28.8
56,50
35,4
7,25
46,8
9,25 48,7
1315
31,6
9,975

27,8
13,50
22,0

13,75
10,5
4,22
5

22,5
46,25
54,7
35.5
31.9
57,75
36,2 7,25 46,8
8,75
46,1
13/3
31,2
10,325
28,8
13,50
22,0
-13,75
10,5
4,10
21,9
39,50
46,7
35.8
31.1
58,00
36,3
7,50 48,4 9,50 50,0
1316
31,8
10,45
29,1
13
21,2
-/3,875
10,9
4,20
22,4
39,50
46,7
35.4 30.4

’36
63,00
39,4

8,25
53,2
10,-
52,6
14f-

32,9
11.12
6

31,0
13
21,2

14,125
11,6
4,32
5

23,1
39,50
46,7
35.5
30.9
63,00
39,4
8,

51,6
9,50
50,0
1413
33,5
10,625
29,6
13
21,2

-14,375
12,3
4,12
5

21,3
38,50
45,5
35.6
30.6
64,25
40,2
8,-
51,6
10,25
54,0
141

32,9
9,775

27,2
13
21,2 -14,5
12,6
3,92′
20,9
37,25
44,1
35.8

29.9 65,00
40,7
8,

51,6
10,25
54,0
14/4 33,7
9,725
27,1 13


21,2
-/4,5
12,6
3,975

21,2
36,50
43,2
35.6 29.8 65,00
40,7
8,

51,6
10,25
54,0
15(3
35,9 9,525 26,6
13
21,2
-(4,5
12,6
3,65
19,5 37
43,8
35.2
‘29.9
i.
68,00
42,6
7,75 50,0
10,-
52,6
1711
40,2
9,90 27,6
13
21,2

1
4,5
12,6
3,85 20,5
36,50
43,2
35.3 31.0
68,50
42,9

1

17
1
4
9
)
40,8
10,-
27,9
13
21,2
-/4,5625
12,8
3,62
5

19,3
3610)
42,6
35.0
31.1
68,50
42,9
10,375
28,9 1
13
21,2 -14,75
13,3

1

3,75 20,0
36
7)
42,6
35.4
31.2
iie Pondennoteeringen vanaf 21 Sept. ‘al zijn op goudbasis omgerekend; de Doliarnoteeringen vanaf 20 April’33 zijn in’verhouding van de depreciatie
n Dollar t.o.v. den Gulden verlaaad.

516.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

8 Juli 1936

BANK VAN ENGELAND.

Bankbilj.
1
Bankbilf.
I

Other Securities
Disc.and
Data
Metaal in

un
Bankingl
circulatie
1
Departm.
t Advances
Securities

24 Juni 1936
1
217.276 434.789

41.537
7.641

1

16.455
17

,,

1936
212.802 432.020

39.838
4.810

16.332

22 Juli

1914
40.164
29.317 33.633


tOther Deposits
Dek-
Data
Gov.
Sec.
Public
Depos.
1
Bankers

Other
1

Accounts
Reservei
kings-
1
perc.
1)

24Juni’36
99.603
1

20.047
90.822
1
42.487
28,6
17

,,

’36
98.278
13.950 90.997
j

37.360
1
40.781j
28,6

22 Juli ’14
11.005 14.736
42.185
29.297
52
., vtiiiuuuI.ig Iuisecileli neecive cli UCpUCILC.
BANK VAN FRANKRIJK.

1
Zilver’
Te goed
Belee-
I
Data
1

1
Wis-
Waan’.’
1
vohot
Goud
in het
buitenl.
1
sels
1
op
het
buitenl.
.
ningeti
»’ Staat

19 Juni’36
53.953
1
6851
177
22.7221
1.280
5.602
1
3.200
12

,,

’36
54.562
1
6791
475
22.0091
1.280
5.828
1
3.200

23Juli’14
4.104
640

1
.
541

8
769

Bons v. d)
1
Diver-
1

Rekg. Courant
_________________________
1
Data
zelfst.
__sen’)
1

___________
Circulatie
Zelfst.

Parti-
amort. k.
_
Staat _amort.k.Iculieren

19Juni’36
5.708
1

2.380
1

84.804
1

80
1

1.135
1

6.254
12

,,

’36
5.708
1

2.350
1

85.113
73
1

1.273
1

6.349

23 Juli’14

1


5.912
j

401

943
.1
ouuiipost acuva.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Daarvan
Deviezen
1
Andere

Data
Goud
bij bui-
als goud-
1
wissels
Belee-
tenl. circ. dekking
en
ningen
banken
1
)
geldende
1
cheques

23 Juni 1936
71,0
1
24,5
5,3
4.002,4
38,7
15

,,

1936
70,2
1
24,6
5,4
4.170,1
42,4

30 Juli

1914
1.356,9


750,9
50,2

Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activa’) latie
Crt.
Passiva

23 Juni 1936
219,6
1

593,0
1

3.945,9 739,0
1

186,2
15

,,

1936
219,4
1

514,9

J

4.074,5
677,6
1

177,0

30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-.
40,0
‘1
unueiast.
‘) wo. u,entenuanscneurie 40, IS JUI1I I5p. SV, ‘4 111111.
NATIONALE BANK VAN BELGIE(inBelga’s).

Goud
. ,
Rekg.Crt.
.
21

l

1936
.2
Data

n

.2
,
.2

co

1

24 Juni’3.762′

__–
———–

31 1

78
1
160

40

4.354

13

1.129
18

,,3.7291
63

1.379

80
1
160
1

40

4.326

27

1
.091

FEDERAL RESERVE
BANKS.

Goudvoorraad
Wissels

Data
,,Other
1

Goud-
In her-
In de Totaal
certifi-
cash”
2)
disc.
v.
d.
1
open
bedrag
caten’
member
I
markt
banks
1
gekocht

10Juni’36’
7.952,3
1

7.939,0

t
295,6
5,
3,1
3
,,’
36
1
7.853,3
17.840.0

1
290,7
5,9

_
3,1

Belegd
F.
R.
Notes
Totaal

1
Gestort
1
Goud-
1

Dek-
1
Aluem.
1

L5’ek-
Data
in
u. s.
Gov.Sec.
1
incircu-

o-

1

De

‘l
Kapitaal
_______
kings-
1

kings-
l
atie
1
perc.
2
)
_perc.
4
)

10
Juni’361

2.430,2
1
3.786.0
6.655,4
1
130,9
1

79,0
1


3

,,


36
1
2.430,2 3.794,0
6.567,1
130,8
1

78,6

1


-, veze CCItiuiLtttCii WCJUCI1 UUUI UC OLIIdIKibL fl411 it iC2CI VC U4IIIÇCII
gegeven voor de overname van het goud, toen de $ op 31Jan.’34 van
lOO op 59.06 cents werd gedevalueerd.
,,Other Cash” does not include Federal Reserve Notes or a Bank’s
0w,, Federal Reserve
bank
notes.
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opelschbare schulden: F. R. Notes en netto deposito.
4)
Verhouding totalen voorraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.

Dis-
1
Il
Totaal
1
Waarvan
Data
Aantal
conto’s
1

Beleg-
de
1

depo-
time
leening.
en
beleen.
gingen
1
banks
1sito’s
1
1
deposits

3Juni’36’

8.626 113.522
1
4.594
1
26.353
1

5.035

27 Mei’36

8.299 13.515
j
4.690

1
26.164

1

5.028
110 posan van ua nou, flank, uo Javasene oens en cc flank o, nog.
land
zijn In duizenden, alle overige posten In mlliloenen van de be–
treffende valuta.

NEDERLANDSCHE BANK.

Verkorte Balans
01)
6
Juli
1936.

Activa.
BinnenLWis-(Hfdbk.
f

36.364.415,58
sels,Prom..

Bijbuk.

2.470.843,56
enz. in disc. (Ag.scb.,,3.481.954,79

f
42.317.213,93
Papier
o.
h. Buiteni. in disconto

……,,

Idem eigen portef.

f

1.454.500,-
Af: Verkochtmaar voor
debk.nognietafgel.


1.454.500,–
Beleeningen’iflfdbk
f

89.485.876,29′)
mcl.
vrscb.I,Bbflk
in rek.-crt.i
,,

9.834.235,47

op
onderp.
iAg.sch. __37.207.5o1 57

f
136.527.663,33

Op
Effecten
……
f
130.5(j8.858,49
1
)
Op
Goederen en Spec.,,5.958.804,84
136.527.663,331)
Voorschotten a. b. Rijk

…………..

Iunt, Goud
……
f
124.603.010,-
Muntmat., Goud ..,,486.629.972,19

f
611.232.982,19
Munt,
Zilver,
enz.

20.545.328,98
Muntmat., Zilver
. .

,
631.778.311,172)
Belegging van kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds

……………………
39.554.272,13
Gebouwen en Meub. der Bank

……..,,
4.600.000,-
Diverse rekeningen
………………,,
5.708.280,97
Staat d. Nederl. (Wetv. 27j5’32,
S.
No. 221)
11.958.329,12

f
873.898.570,65
Passiva.
Kapitaal
……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
………. . ………….

.,
3.105.769,04
Bijzondere

reserve

…………..

,,
0.300.000,-
Pensioenfonds

………………….

..
10.242.439,99
Bankbiljetten in omloop …………..

,,
769.817.450,-
Bankassiguatiën in omloop

……….,,
44.953,52
Rek.-Cour.f Het Rijk
f

12.810.094,68
saldo’s:

Anderen
,,

51.119.322,94
63.929.417,62
Diverse

rekeningen
………………,,
458.540,48

f
873.898.570,65

Beschikbaar metaalsaldo

…………
f
298.726.522,29
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is ,,
746.816.305,- Schatkistpapier, rechtstreeks bij de Bank ondergebracht

………………..

..

Waarvan aan Nederlandsch-lndië
(Wet van 15 Maart 1933, Staatsbiad
No.
99)………..
/
71.153.775,-
Waarvan in het buitenland ………………..
. ……
…..20.179,05
Voornaamste Posten in duizenden guldens.

Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data Circulatie
opeischb.
1

Metaal-
kings
Munt
1
Muntmat.
schulden
saldo
perc.

5 Juli

’36
124603
486.630
769.817
63.974 298.727
76
29 Juni ’36
124603
469.597 766.915 61.690
284.460
74

25 Juli

’14
65.703 96.410
310.437
6.198 43.521
54

Totaal
Schatkist-
n
,


ee
Paj7.T
Tbiv7ï
Data
bedrag
promessen
1

ni g n
op
het
reke-
discon to’s
rechtstreeks
buitenl.
ningen
1)

5 Juli

1936
42.317

136.528
1.455
5.708
29 Juni 1936
45.841

144.090
1.455
5.647

25
Juli

1914
67.947

61.686
20.188
509
‘,onuer UC scliva.

JAVASCHE BANK.
Andere
Beschikl
Data
Goud
Zilver
Circulatie
opeischb.
metaal-
schulden saldo

4Juli ’36
2
k
10070
158.940
.
27.160 33.630
27Juni’36
2
)
107.530
156.330
23.070 35.770

6Juni1936
89.060

210
161.575
21.023
36.141
30 Mei 1936
89.060
t

19.527 156.320
22.437
37.084

25

Juli
1914
22.057

31.907
110.172
12.634
4.842

Wissels,
1

Diverse

1
Dek-
Data
buiten
Dis-
Belee-

1
reke-

1
kings-
N.-Ind.
conto’s
ningen
t
ningen’)

Percen-
betaalb.

1
tage

4Juli ’30
2
)
2.700
77180
10.700
58
27 Juni’36
2
)
1.810
72.180
10.340
60

6Juni1936
1.241 10.201 60
11.263

1
53.4′
30
Mei 1936
1.164
11.109
51.311 9.745
61

25 Juli 1914
6.395
7.259
75.541
2.228
44
‘)
Sluitpost activa.
2)
Cijfers
telegrafisch
ontvangen.

Auteur