31 MEI 1033
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economi*sch,wStatistische
Be
–
richten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN. DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART
UITGAVE VAN HET NEDERLANDSCH ECONOMISCH INSTITUUT
18E JAARGANG
WOENSDAG 31 MEI 1933
No.
909
NEDERLANDSCH ECONOMISCH iNSTITUUT.
Curatoren: Mr. G. Vissering, Voorzitter; Ir. A. Plate, Onder-
Voorzitter; C. H. van der Leeuw, Penningmeester; Mr. W.
M. van Lanschot; Mr. L. J. A. Trip; E. D. van Walree.
Directeuren: Prof. Mr. F. dc Vries;
Prof.
Dr. N. J. Polak;
Prof. Mr. Dr.
G.
Af. Verrijn Stuart, Directeur.Secretaris
ECONOMISCH-STATISTISG1IE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van ilasselt; Jhr. Mr. L. H. von
Lennep; Mr. K. P. van der ii! andele; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vrie8.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: Dr. B. M. H. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Iioochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnemeni
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver.
tenties: Nijgh
d
van Ditmar N.V., Uitgevers, Rotterdam
Amsterdam, ‘s- Gravenhage. Postchèque. en giro-rekening No.
145192.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— pet
jaar. Losse nummers 50 cents. Economisch-Statistisch
Kwartaalbericht f 1.—. Leden en donateurs ontvangen
het weekblad en het Kwartaalbericht gratis en een reductie
op de verdere publicaties.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.
31
MEI
1933.
De inschrijving op het schatkiistpapier had voor de
regeening een gunstig verloop. Weliswaar geschiedde de
toewijzing van dejaarbilje’tten op een basis van ca.
3%
pCt., zoodat de laagste taxaties iets werden overschreden;
maar daarentegen kon de toewijzing van drie- za zes-
maancls promessen belangrijk lager gesohieden (lan de
nianktnoteering voor particulier disconto. De geidmarkt reageerde (lan ook direct en zoowel particulier disconto
als caligeld liepen aanmerkelijk terug. Particulier disconto
daalde van 2
5
/s pOt. tot
21/1
pCt. en cailgeld liep van
1% pOt. op
%
pot. terug. Ook outstoud er groote vraag naar de nieuwe jaarhiljetten van teleurgestelde inschrij-
vers, die hetzij voor de biljetten, hetzij voor de promessen
te hoog gegrepen hadden. Aan het einde der week werden
deze biljetten voor
2
7
/s pCt., o&k zelfs wel voor
2% .pCt.
verhandeld, dus
5/
Ii.
%
pCt. onder den toewijzïngsrjs.
In het geheel werd ingeschreven voor
f 120.122.000.
Toe.
gewezen werden
f 6.810.000
drie-maands promessen t
f 994.24 of
ca.
2%
pCt.;
f 7.220.000 zes-maands .promes-
.sen t
f 985.93
of
en.
2%
pCt. en
f40.996.000
jaarbiljetten
t
f 1.005.25
of ca.
3%
pOt. In prolongâtie ging weder zeer
weinig om, de uoteer.ing bleef onveranderd.
* * *.
Blijkens den weekstaat van De Nederlandsche Bank
daalde de post binnenlandsche wissels met
f 401.000;
de
beleeningen namen daarentegen met
f 2,4
millioen toe.
Het voorschot aan ‘s Rijks schatkist ingevolge art.
16
van
het octrooi is tot het maximum van
f 15.000.000
gestegen.
in de posten diverse rekeningen onder dc activa en papier
op het buitenland kwamen geen wijzigingen van beteekenis.
De goucivoorraad lS
deze week uagenog niet veranderd;
de voorraad zilver verminderde, met
f 76.000.
Onder de .passiva der Bank vertoont de bankbiljetten-
circulatie een uitbreiding van
f 7,6
millioen; de saldi in
rekening-courant van anderen daalden m2t
f 2,4
millioen.
Het beschikbaar metaaisaldo bedraagt
f 2,1
millioen min-
der dan de vorige week; het dekkingspercentage is op on-
geveer
79
pCt. blijven staan.
Liet het zich aauvaukelijk aansien, dat er eenige besten-
digheid in den Dollarkoers was gekomen en dat men in
Amerika pogingen aanwendde om deze duurxaamhed al-thans voorloopig te verzekeren, de buitenwerkiugstelling
van cle ‘goudcla.usule heeft alles weder op losse schroeven
gesteld. De eerste dagen bewoog de koers zich op onge-
veer
2.15,
Zaterdag was het aanbod overwegend en liep
de icoteering langzaam aan terug om gisteren op
2.09
te
belanden. Ook het Pond heeft zich niet kunnen handhaven;
van
8.41 is
•het op
8.30
teruggeloopen. In Londen is cle
))ollarnoteering van
3.90 op 3.99
teruggegaan. Marken
lagen hier vooredurend aangeboden; zij kwamen van
58.30
6p
57.90.
De Fransche Franc was tamelijk stabiel en
schommelde rond de
9.77.
Ook voor Belga’s yiel ‘weinig
véra.nderdng te bespeuren:
34.57..
Zwitsersehe de geheele
week ongeveer
47.95.
Lires gingen van
12.95 op 12.87%
terug.. Peseta’s onveranderd
21.22%.
In Stockholm •heersoh-
te er op de wisselmarkt een heel onrustige stemming, diç
hier natuurlijk op den Zweedschen Kroon invloed uit-
oefende. Zij waren voortdurend aangeboden; de koers liep
van 43.10 01) 42.60
terug. Kopenhagen 37.10, Oslo 4120.
Canadeesdhe Dollars
1.85.
De marges op de termijnmarkt bleven vrijwel onveran-
derd; htn- en drie-maande Ponden deden 1% en
5% c.
ag.io, Dollars
%
en 1 c. dhport. Het ziet er op het oogen-
blik nog niet naar uit, (lat diegenen, die uit speculatieve overwegingen Pon’den op termijn hebben gekocht, veel
zijde bij hunne transactie zullen spinnen.
– Op de goudmarkt, waar aanvankelijk nog een’ige rust
heersolite, is ook weder iets meer leven gekomen. Baren, ciie tot op
f 16523/2
waren teruggeloopen, zijn gisteren
weder voor
f 1656
gedaan. Eagles noteerden
2.53%, Sov-
ereigns
12.45,
LONDEN,
29
MEI
1933.’
Er is feitelijk geen verandering te vernielden voor de
geld- en discontomarkt. Bij beide blijft cle toestand zeer
gemakkelijk. De toewijzing der schatkistpromessen had
Vrijdag wederom tot een lager percentage plaats, nl. pl.m.
Vio
pot. De banken waren koopers van de kortere promes-
sea (Juli) tot zelfs nog lagere koersen.
,De toewijzing in 2% Couversion had tegen pl.m.
92%
plaats, en wel voor een zoodanig bedrag, dat er nu
£
55
millioen van deze obligaties uitstaan. Men verwa2ht, dat
de schatkist binnenkort met een andere soort leen.ing aan
de macht zal komen, beter geschikt voor dc geidmarkt,
waarin dc houders van de
2%
Con’versieleenin.g rechten
van inschrijving of omruiling zullen bekomen.
Amerika blijft voor verrassende mededeelingen op mo-
netair gebied zorgen. Langzamerhand is er van hetgean
het op de Wereldconferentie had kunnen aanbieden, ‘niet
veel meer overgebleven, waardoor de beteekenis van zijn
aanwezigheid ter conferentie belangrijk ‘zal verminderen.
Op de desnizenmarkt zijn Dollars flauw’. Door het aan-
bod van Dollars hier door het Continent en het realiseeren
van aldus verkregen Ponden is Sterling de laatste dagen
ook zwak. Guldens eindigen lieden op
8.30; Dollars 3.98.
428
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31
Mei 1933
DE GOUDMIJNBOUW IN NEDERLANDSCH
INDIË..
(1896-1932)
11.
1
)
De financiëele uitkomsten.
Bij een beschouwing van de
fivcnciëele
uitkomsten
van den goudmijnbouw in zijn geheel en in zijn onder-
deelen, dient allereerst opgemerkt te worden, dat
—
dank zij cle geregelde jaarlijksche publicaties van den Indischen Dienst van den Mijnbouw, in het ,Taarboek
van het Mijnwezen – nauwkeurig bekend is, hoe
groot de Opbrengst, naar hoeveelheid en naar waarde
ervan geweest is. Met de daar tegenover te stellen
kosten is zulks echter niet het geval; daarvoor is het
aan tal onbekende of onvoldoende bekende factoren te
groot. Daar zijn in de eerste plaats de individueele
ondernemers. Zij bevinden zich voornamelijk onder
de houders van opsporingsvergunnin.gen, doch ook als
houders van concessies is •hun aantal nog vrij belang-
rijk. Het is uit den aard der zaak niet mogelijk, ook
maar hij benadering te becijferen, welke bedragen
door hen aan hun bezit zijn besteed. Voor velen van hen zullen deze iitgaven niet zoo heel groot geweest
zijn: zegelkosten voor de aanvrage, eenige termijnen
vast recht
—
voor vergunningen
f 0,025,
voor conces-
sies
f
0,25
per H.A. – benevens een zoo gering moge-
lijk bedrag om aan de bepalingen der Mijnwet om-
trent diligentie te voldoen. Door anderen zijn echter
vrij aanzienlijke bedragen aan opsporing en voor-
loopig onderzoek ten koste gelegd. Tezamen zal het
toch een vrij ‘belangrijk bedrag zijn.
Ook omtrent de maatschappijen rijn de beschikbare
gegevens voor een nauwkeurige
becijfering
onvoldoen-
de. Het waren er 194 met een gezamenlijk aandeelen-
kapitaal van rond f146.000.000.—. Men zou echter
moeten weten, ‘hoeveel inderdaad in cash besteed is.
Sommige ondernemingen hebben méér besteed dan
•hun nominaal aandeelenkapitaal, doordat zij aande-
ln soms ver :boven pari. hebben uitgegeven; andere’
minder doordat zij aandeelen in portefeuille hebben gehouden, of doordat zij hun van anderen overgeno
men mijnrechten niet in contanten, doch geheel of
gedeeltelijk met aandeelen hebben betaald, of hij liqui-
datie een bedrag aan aandeelhouders hebben kunnen
restitueeren. Dan zijn er nog ondernemingen, clie zich
niet alleen tot goud hebben bepaald, doch ook andere
delfstoffen in ‘hun activiteit hebben. ‘betrokken, zon-
der dat precies kan worden nagegaan, hoeveel aan het
een en hoeveel aan het ander is besteed. Evenmin
iS
het mogelijk nauwkeurig te berekenen. ‘hoeveel door
het Gouvernement ter zake werd uitgegeven, ook al-
weer omdat er bijna altijd andere delfstoffen ‘hij waren
betrokken en de werkzaamheden steeds tevens dienst-haar gemaakt waren aan het verzamelen van gegeven
van meer algemeen belang omtrent de geologie van
d4 verschillende landstreken.
Eenige hoi,rvast heeft men slechts aan, het gezamen-
lijke aancleelenkapitaal en wanneer men dit naar
boven afrond tot
f
150.000.000
zal men wel niet zoo
ver van het werkelijk besteed ‘bedrag af zijn en ‘er-
moedelijk nog aan den lagen kant blijven. Overigens
komt ‘het op een paar millioen meer of minder niet
zoozeer aan; evenals ‘bij de vergunningen gaat liet nog
meer om de orde van het bedrag.
Het aantal maatschappijen, dat te eeniger tijd ‘ech-
ten van concessie en wat daarmede gelijk te stellen
is, bezeten heeft of nog ‘bezit, bedraagt
72;
daarbij icomen clan nog
29
individueele ondernemers, alsmede
het Gouvernement. Om dezelfde redenen als hiervôôr
reeds vermeld zijn, moet ook ditmaal weer genoegen
genomen worden met het totaal van het gezamenlijke
aandeelenkapitaal van de maatschappijen. Dit be-
draagt rond
f81.000.000.
Ook dit bedrag ‘zal nog moeten verhoogdom on-
geveer tot .het juiste cijfer te komen, doch voorloo-
i) Het eerste gedeelte is verschenen in het nulninler valt
17
Mei jI.
INHOUD.
Blz.
DE GOUDMIJNBOUW
iN
NEDERLAN0SOH-INDI (1896_1932)
11 door
Ir. P. Rövig …………………………
428
De overgang van liet Gulden-is-Gulden-stelsel tot het
herleidingsstelsel door
Prof. Dr. W. C. Mees R .Azn…
430
liet Jaarverslag van De Nederlaacleclie Bank……….431
])e Indische middelen over Il)eceinber
1932 …………434
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING:
i)e New-Yorksche geldmarkt in de depressie door
Prof. Dr. B. H. Beckhart ………………….
436
AAN ‘1’EEKEN IN GEN
Deeconomiselte toestand
van
Nederland in Mei
1933 440
MAANDCIJFERS:
Overzicht van cle Indische middelen …………..
441
STATISTIEKEN EN OvERzICHTEN …………….441-446
Geidkoerseti.
—
Wisselkoersen.
—
Banktat,at. – (loelerenhandel.
pig is ‘het nauwkeurig genoeg om de gevolgtrekking
te maken, dat tusschen zestig en zeventig millioen
gulden, stel om de gedachten te fixeeren
f
65.000.000
is uitgegeven aan ‘meer of minder ver doorgevoerde
o7?8porin9e9v,
clie geheel en al tot
wiets
hebben ge-
leid.
Per vergunning komt dit op gemiddeld rond
f 20.000.
De terreinen, die het tot
productie
gebracht heb-
ben, zijn allen in onderstaande ‘tabel vermeld:
Productie
e
Onderneming
Concessie
in
duizend
.
Guldens
.
Redj. Lebong
Lebong Donok
f
2
.S
00,0
f
(
Simau
……
Sititan
…….’
Gloemboek
. .
,,1.500,0
Ajer Noar
.
2.500,0
Aequator
……
N,-I.
Mijnb.-Mij.
Pa]elelt ……….
5.000,0,,
(
Gouvei’neiii.
(
Equator
……….
Tambaig Sawali
,
,.
Lebong Sinipang
..
–
3.aOO,0
Ketahoen ….
Lebong Soelit
. .
.
,,2.500,0,.
Kinandain
Salida
……….
2.220,0,,
Sumatra
A
Charlotte ……
(
Bolang Mon-
..
Goeroepalti
.
ondou
i
i.Èjntoe
……!.
,
.. 1.000,0
lapat I3ekin
.2.200,0
(
.
etnalata
. . . .
Totok ………
Soemalata
.
.)
Tntnk
…………
wandang Soe-‘.
11
3.000,0
inalata…..
J
Kaltaj en
2.000,0
Sintoeroe ….
Sintoeroe ………
.500,0..
Kahaj an
………
..
600,0
Sambas Gold.
Boecloek
l,.oemar
……..
mme
i .
6.1
w.
:Boriieo
d-
–
fielcl III ……
Melawi Dred-
Melawi ,F{iver
Cone ………..
Loemar ……..
.1.000,0,,
W.
Borneo
ging
……
…
Gol cl cl redlge
Tai ita
ii
……
00
‘ag’oeat
……..
I.20
.A,lluvia……….
.Pagoeat ……
Kota ]loenan
Kota iloenan .. ,,
60
Taui
bang
Alluvia
………..
Tambang
Sibojiak Sihonak .,
40
Landak Tajan
Titjan
………..
1.00
Ch.
L.
G’irdle-
stone ……
bit
ii
………
‘V. Bôrneo
..
W. Bomen Gold-
Goud Mij…
field
………..
30
liet totaal van het in de derde ‘kolom vermelde
aancleelenkapitaal, dat, vermeerderd met een ibedrag
voor de onbekende posten, op rond
f
36.000.000 komt,
kan met een soortgelijic voorbehoud als ‘hij ‘de vorige
78.1
25,SIfl7.S67,7
60.280,71,, 14.962,5
21.753,2.,
250,0 13.105,8 ,,
987,7
12.570,8
—
11.647,8
1.416,1
10.999,2,.
869,0
150,0
—
8.727,51,,
501,5
8.364,1
–
2.171,9
–
639,2 , –
614,3,,
105,0
325,5
219,0
93,1
95,2
56,6 51,7
33,4 20,3
6,0
5,i
2,0
31 Mei 1933.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
429
oveLeeniomstige totalen gemaakt is, ieschouwcl wol-
CICU
cle uitgaven te vertegenwoordigen, clie gedaan
zn voor aankoop en oprichting van verwerkingsin-
stallatie en wat claai4bij behoort, aanleg en inrichting
van emplacement, van vegeu mia., in het kort: voor
de outillage van cle ondernemingen als bedrijf in en-
geren zin.
Trekt men dit bedrag af van cle hooger becijferde 81 millioen, clan blijft over f45.000.000 als besteed
aan ops’poningen op en nader onderzoek ‘van 155 con-
cessies (189 minus 34 nog loopende aanvragen), dat
is gemiddeld per concessie rond
j
300.000.
De totale
productie
van cle gezamenlijke onderne
ningen heeft ‘bedragen:
1.028.300 E.G.
zilver, ‘ter vaardc van
f
56.000.000
104.900
,,
gou(1,
,,
,,
,,
1.74.000.000
f 230.000.000
Na a:ftrek van cle tbodrijfskosten blijf t van dezeop-
brengst een overschot, dat ‘bestaat uit
f
30.959.600
aan uitgekeerde diviclenden, f4.256.000 bedrijfsover-
schot van. cle Gouvernementsmijneu en een bedrag uit
de afschrij vingen enz., dat aan cle aancleelhou ders is
uitgekeerd of op 31 Decemiber 1932 voor eventueeiè
uitkeering ‘beschikbaar was, ‘bij liciuidatie van de on-
clerneming. Liet totaal van deze laatste bedragen kan
niet nauwkeurig worden becijferd, doordat de noodige
gegevens daarvoor niet volledig beschikbaar zijn, doch
zal zeker niet meer ‘bedragen clan rond
f
8.000.000.
Bij elkaar geeft dit dus een overschot op cle exploi-
tatie van
f
49.000.000.
Gesteld tegenover de
f
150.000.000, die in den
gouclmijn’bouiy in zijn geheel gestoken zijn, is daarop
dus een verlies geleden van rond
f
100.000.000.
Voor de ‘concessies, met een geïnvesteerd kapitaal
van
f
81.000.000, ‘bedraagt ‘het verlies meer dan
f 30.000.000.
* *
*
Bij cle groep ondernemingen, die het tot productie
hebben. gbracht, mag men echter met op deze wijze
•generaliseeren. Zou men hier het . kapitaalbedrag
eveneens eenvoudig aftrekken van het totale hedrijfs-overschot, dan zou men ‘den indruk wekken, dat deze
groep een, zij het ook niet groot, voordeel heeft op-.
geleverd. inderdaad echter is ook hierbij
in
ibet cblge-
meen
met verlies en zelfs een aanzienlijk verlies
– gewerkt. Winst toch is gemaakt door slechts
twee
van deze ondernemingen, een ervan – het Gouver-
nement – .is er met ongeveer ,,eigen. geld” uitge-
‘komen,’v oor cle
twintig
overigen leverde cle exploi-
tatie een nadeelig saldo op. Het in deze laatste on-
clernerningen geïnvesteerde c.q. aancleelen-kapitaal,
bedraagt rond
f
28.500.000, ‘het ibedrijfsoversaliot, di-
viclenclen plus een bedrag voor iiciuiclatiewaarde, kan
op ca. f 1.500.000 worden getaxeerd, zoodat dus het
verlies komt op f 21.000.000. Tenslotte heeft voor 8 van cle 11
1)
ondernemingen,
clie zonder voorbehoud geacht kunnen worden i’er-
icelijk in geregeld ibedrijf te zijn geweest, het verlies
bedragen : aandeelen’kapitaal f 18.920.000 verminderd
met een ‘becirijfsoversehot als ‘boven van rond
f 6.000.000 of
f
13.000.000.
De groote geldelijke verliezen, di.e de opsporingen
en ook ‘het nadere onderzoek hebben opgeleverd, mag
men niet al’s een teleurstelling of als een tegenvaller
beschouwen. Door de ervaring, die daarmede rio ook
in Indië is opgedaan, wordt slechts
01)11
ieuw beves-
tigd,’ wat elders reeds ‘herhaaldelijk werd onclervon-den, ni. ,,que le nom’bre de gîtes métallifères répartis
dans le monde est extrmement considérable et qui!
n’en existe qu’une faible ‘proportion qui réunisseht
les conditions nécessaires â une exploitation rémune:
ratrice.”
2)
Een voorbeeld van elders moge deze uitspraak ten
i) Bij de opsoninling dezer
11
onderuIcnIiuI!gcn ‘in het eer-
ste stuk: ,,’Nu’incriekc resultaten”, pag.
395, l(
,
kolom,
voorlaatste alinea, zijn twee ervan uitgevallen: ‘ Bol’a.ng
Mongondout en de 0ouverneinentssnijtieuu in ‘Benkoelen.
?)
J
. jl[a’urice
Etude d.’une affaire min’ièm’.
vervloe’de nog ill’ustreercn. ‘ in West-Austraiië heb-
ben de afzettingen de eigeûaardigheid, dat zij aan en
dichtbij dle opl)crv!akte vaak zeer rijk zijn, zoodat nien
ook ‘hier zeer groote verwachtingen lied. in do jaren
van omstreeks 1895 tot 1910 werden ongeveer 800
maatschappijen gevormd om deze afzeftingen te ont-
ginuen. Iliervan hehl)eTI er inderdaad circa 400 erts
geproduceerd, doch slechts 33 ondhernernngen’ :hebbëii
liet zoover gebracht; dat zij dividend hebben uitge-
keerd.
1)
Zuiver vergelijkbaar aljn, slechts de heide
laatste cijfers en dan maakt Indië met een ‘verhoudli.ng
van S, dlie divijclericl ‘hebben u i tgekeerdl
01)
23 onder-
nemingen, die geproduceerd hëbben, niet eens zoon
1echt figuur.
Ten aanzien van het stadium van ontginning be-
staat er echter wei reden om van teleurstelling en
van tegenvallers te spreken en ‘zulks ‘nog meer met
liet oog op de groote fredlue.ntie dian op liet totale
eclrag in geld, dlat er hij verloren is. Men zou toch
mogen verwachten dat, wanneer slechts de hiervoor geformuleerde voorwaarde iJetreffedcie cle initieele
ertsreserve ‘behoorlijk in acht genomen wordlt, dle kans
op verlies tot een mi nim u in beperkt en eerder tuit-
zondering clan regel zou moeten. iijn. Wauneer al geen
winst gemaakt wordt, zou toch zoo ongeveer het ge-
i n’vesteercle kapitaal moeten zijn teruggewonnen, zoo-
als bij cle Gouvernementsniij nen clan ook inderdaad
liet geval geweest is.
Nu is ongetwijfeld aan die primaire voorwaardie
niet altijct even stipt cie’hand gehoudlen, vooral in cle
eerste jaren van dle ontwikkeling van den goudmijn-
bouw niet, toen de wetenschap van cle ertsafzettingcu
nog niet zoover gevorderd ‘was als thans en cle ‘be-
grippen omtrent de continuiteit van het erts en wat
iii verband daarmede als
mi
tieele ertsreserve, het
,,ore in sight” van clie dagen, te beschouwen vv’as, nog
zeer ‘vaag ‘en verward waren (Soemalata, Paleleh,
:.L’otok). Ook later is men ‘bij de taxatie ‘van de he-
schikbare reserve wel niet bepaald lichtvaardig; dat
blijk t wel uit cle toch nog belangrijke producties, clie
over het algemeen gemaakt zijn, maar ‘toch ook geens-
al ns altijd met cle geboden uiterste voorzichtigheid te
werk gegaan.
* *
*
Het hooge percentage teleurstellingen moet echter
niet iii ‘hioofdzaalc ‘hieraan worden toegeschreven,
maar, zooals hiervoor reeds terloops werd opgemerhct,
eerdler aan miscalcu]atie ten aanzien van cle aan de
ontginning verbonden moeilijkheden en tegenspoeclen
en dus van de Icosten.
in cle eerste ‘plaats is daar’ cle oorlog geweest niet
4e ‘dhaarop volgende crisis en de stijging van het, alge-
meene prijsniveau. Voor de Mijnbouw-Maatschappij
S.imau bedroegen de verwerkingskos’ten van liet erts
over 1914 f 15,16 per ton, over 1920 daarentegen
,f
25,81: een verschil van meer dan f 10,—. Bij een
productie van 83.000 ton erts beteekent dat een meer-
clere uitgave van f830.000, overeenkomencie met een
minder dividend van ‘bijna 56 pOt. Deze mijn kon dat
verdragen, maar voor Recljang Le’boiig is het, hoewel
niet de eenige, oorzaak geweest dat over de jaren
1918/’22 geen dividend kon worden uitgekeerd. Aequa-
tor (in productie ‘van 191.2 tot in 1932), Bolang Mon-
gondou (1913/’3].), Salida (1914/’28) en de Gouver-
nemenitsmijnen zijn allen ‘vlak ‘voor den oorlog gepro-
jecteerd en hebbeil nagenoeg geheel onder na-oorlog-
scho condities moeten ‘werken.
De oorlog met zijn gevolgen ‘was niet te voorzien,
maar er zijn andere factoren, clie meer direct aau liet
bedrijf zelf inherent zijn en aan de ‘bijzondere omstan-
digheden van een onderneming in de ‘tropische wil-
diernis, clie dat evenmin zijn. De mijn Kwhajan vv’as
van cle kust af slechts per prauw, langs de gelijk-namige rivier, te bereiken en clie reis ‘duurde ccii
maandl. Alen is er niet in geslaagd.het tran’sportvraag-
stuk op bevredigende wijze op te lossen. Een andere
1)
lierbert C. lioovcr,
Princi’ples of Miniug.
430
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31 Mei 1933
moeilijkheid was de krachtvoorziening; waterkracht
vas wel te verkrijgen, doch dat zou zoo kostbaar wor-
den, dat de rentabiliteit er door in gevaar zou komen.
De voorgangster van de Mijnbouw-Maatschappij Ke-
tahoen, de Mijnbouw-Maatschappij Lebong Soelit, is
bezweken aan den tegenslag ondervonden bij den aan-
leg van den 40 K.M. langen toegangsweg. In •het
certe jaar van de onderneming overleden er in
6 maanden tijds van dé 1.369 daarbij werkzame koelies
261, terwijl er op ultimo December nog 291 in het
hospitaal verpleegd werden. Deze mijn heeft het na-
deel gehad te vroeg ontdekt en in ontginning gebracht
te zijn. Had dit eenige jaren later plaats gebad, zoo-dat liet mogelijk geweest ‘ware haar in verband met
Redjang Lebong of Simau te bewerken, dan waren
de uitkomsten waarschijnlijk heel wat gunstiger ge-‘eest. Ook Redjang Lebong heeft enorme moeilijk-
heden met wegaanleg en transport ondervonden: het
is voorgekomen, dat goederen 1 tot 2 jaar langs den
weg bleven liggen omdat zij niet verder konden; in
de eerste jaren kostte het transport over 120 K.M.
tot
f
250 per ton. Toen de Mijnbouw-Maatschappij
Simau op het punt stond het bedrijf te beginnen,
werd door een grondverzakking de geheele verwer-
kingsinstallatie ontredderd. Kort daarna werd de
stuwdam van het waterreservoir voor de krachtvoor-
ziening door een ‘bandjir geheel weggeslagen, wat op-
nieuw tot oponthoud en ‘belangrijke extra-kosten aan-
leiding gaf. Een gedeelte van ‘het erts van de Mijn-bouw-Maatschappij Aequator en van de Gouverne-
men tsmijnen rbleek een geheel andere methode van
verwerking te eischen dan gebruikelijk en waarop ge-
rekend was en die daarvoor bovendien nog speciaal
moest worden uitgevonden. Voor Aequator beteeken-
cle dit een n.ieuwe belangrijke kapitaalsuitgave, voor
de Oouvernementsmijnen een veel duurdere installa-
tie dan in het oorspronkelijke plan voorzien was; voor
‘beide veel :hoogere verwerkingskosten.
* *
*
Hiermede moge worden volstaan; het kan voldoen-
(le geacht worden om te doen beseffen hoe de facto-
ren van onzekerheid, die zelfs voorzichtig gestelde
projecten in gevaar kunnen brengen, vele en velerlei
zijn. Het eenige ‘waardoor men zich daartegen te weer
kan stellen is een ruime marge tusschen initieele erts-
reserve en initieele kosten en hovénal
ervaring.
Hét
zou jammer en een groot verlies voor Indië zijn, van-
neer die ervaring, die verkregen.is ten koste van veel geld en goed, van ontberingen, van leven en gezond-
heid, door het verdwijnen van den goudmijnhouw uit
Indië weer verloren zou gaan. Want, al moge tot nog toe uit dit opstel daarvan nog niet gebleken zijn, aan
Indië ‘zelf heeft ‘het goudbedrjf toch belangrijke voor-
cleelen opgeleverd, zooals tot besluit moge blijken
uit een korte beschouwing over den goudmijn’houw als factor in het economische leven en den welvaart
van Indië in het ‘algemeen, voor zoover dat in cijfers kan worden uitgedrukt.
Gemiddeld hebben gedurende deze periode van
ruim 30 jaren ongeveer 200 Europeesche employés
en 1.000 â 8.000 inheemsche ‘werkkrachten bij den
goudrnijnbouw een geregeld en goed bestaan gevonden.
Er is voor een waarde van
f
230.000.000 aan edel
metaal – voordien steriele rijkdom – uit den ibodem
te voorschijn gebracht, waarvoor
f
150.000.000, wel
niet geheel maar toch grootendeels, van ‘buitenaf wer-
(en beschikbaar ‘gesteld. Van dit bedrag van tezamen
rond
f
380.000.000 is f45.000.000
1),
wederom niet
geheel maar grootendeels, als dividend enz. naar bui-
ten afgevloeid. Voorts werden in ‘het buitenland be-steed voor de aanschaffing van machinerieën, mate-
rialen, gereedschappen ‘enz., die niet in Indië ver-
krijghaar zijn:
i)
f 49.000.000
verminderd met rond
f 4.000.000
bedrijf
S-
overschot van
1e
Gouvernementemijnen, (lie
in
het land ge-
bleven
zijn.
a) circa 30 pOt. van het kapitaal van
f
36.000.000 ge-
investeerd in de ondernemingen, die ‘het tot een
zekere productie hebben gebracht . ..
f
11.000.000
‘b) voor overeenkomstige uitgaven gedu-
rende het ‘bedrijf ………………., 1.500.000
c) voor overeenkomstige uitgaven door
alle andere ondernemingen ……..,, 5.000.000
tezamen rond . . ..f 25.000.000
He,t een met het ander zijn er dus hoogstens een
goede
f
10.000.000 van afgegaan, zoodat ruim
f
300.000.000 in ‘het land gebleven zijn en aan de eigen bevolking zijn ten goede gekomen; voor het
overgroote deel zelf’s aan de inheemsche ‘bevolking in
den vorm van avbeidsloonen en voorts voor leveran-
ties van materialen al’s mijn- en timmerhout, voe-
dingsmiddelen enz.
Alen ‘hoort wel eens als een argument tegen den
mijnbouw in overzeesche gewesten, met ‘behulp van
bnitenlandsch ‘kapitaal, aanvoeren, dat het land er
door verarmd wordt, omdat de gewonnen grondstof-
f en, ‘die als basis voor een industrie kunnen dienen,
naar den vreemde worden uitgevoerd en ook de win-
sten op het bedrijf naar het buitenland afvloeien, in
sommige gevallen zal dit inderdaad wel eens zoo uit-komen, maar met betrekking tot den indischen goud-
mijnbouw gaat het toch niet op; als grondstof voor
industrieën hebben goud en zilver zoo goed als geen
beteekenis en van winst is geen sprake. Inderdaad
heeft Indië voor den deifstoffeljken rijkdom, die aan
zijn ‘bodem door den goudmijn’bouw onttrokken is, ‘be-
langrijk meer terug gekregen dan de waarde ervan
bedroeg.
P. HöviG.
DE OVERGANG VAN HET GULDEN.IS-GULDEN-
STELSEL TOT HET HERLEIDINGSSTELSEL.
Prof. Dr. W. 0. Mees schrijft ons:
Voortdurend bereiken mij vragen en opmerkingen
over het ook in dit tijdschrift (‘zie de nummers van
18 Mei, 13 Juli, 9 en 16 Nov. ien 14 Dec. 1932 en van
12 April 1933) op grond van rechtvaardigheid en ter
voorkoming van conjunctuurwisselingen bepleite her-
leidingsstelsel
1),
dat, zooals men zich zal herinneren,
medebrengt, dat alle geld’vorderingen steeds zullen
worden afgedaan met zooveel geldeenheden als over-
eenkomen met de oorspronkelijke koopkracht van het
bij de verbintenis uitgedrukte bedrag.
Daar vooral ten aanzien van de
wijze vaas invoe-
ring
‘van het nieuwe stelsel L’ij velen nog moeilijk-heden rijzen, schijnt liet mij gewenscht aaaromtrent
hier het volgende naar ‘voren te ‘brengen.
Velen gevoelen ‘bezwaar leeningen, tot stand ge-
komen onder het gulden-is-gulden-stelsel, te onder-
werpen aan eenige reductie, ook indien deze verband
houdt met gestegen koopkracht van den gulden.
Indien men reeds uitgegeven obligaties, alvorens ze
op indexbasis te brengen aan een herleiding onder-werpt, ontneemt men inderdaad den ‘houder crisis-
winst, waarop hij volgens het gulden-is-gulden-stelsel
recht heeft. Daartegenover ontvangt hij echter iets
anders, nl. de zekerheid, dat hij bij daling van de
waarde van het ‘geld voor daaruit voor hem voort-
vloeiend verlies zal worden ‘bewaard, ‘terwijl boven-
dien bij invoering van het .herleidingsstelsel de soli-
diteit van den debiteur zal worden verhoogd. De op
hem toegepaste ,,onteigening” geschiedt dus niet
zonder schadeloosstelling. Het staat echter allerminst
vast, dat de ‘betrokkene de hier genoemde voordeelen
even hoog zal aanslaan als het offer, dat van hem
wordt geëischt. De vraag of desniettemin in het alge-
meen belang dit offer van hem mag worden gevraagd,
zal ze’ker niet door ieder in gelijken zin worden ‘be-
antwoord. Bij het overwegen ervan verlieze men ech-
t)
Zie
oo’k
mijn onlangs ‘bij de firma Veennian te Wage-
ningen verschenen Open brief aan Regeering en Staten-
Generaal ,,Crisisbestrijding”.
31 Mei 1933
ECONOMISCH-STATIS
BERICHTEN
431
ter niet uit het oog, dat indien het offer niet wordt
geëischt, waarschijnlijk op andere wijze door credi-
teuren
toch
offers zullen moeten worden gbrach’t,
hetzij langs den ‘weg van insolventie van vele de’biteu-
ren, hetzij langs dien der inflatie, hetzij, voor zoover de overheid debiteur is, langs dien der belastingver-
hoogi’ng (zonder dat de crisis wordt gelikwideerd!).
Men moet dus uit verschillende kwaden het minst erge
kwaad kiezen. De keuze schijnt mij niet moeilijk.
Sommigen vreezen echter, dat door die keuze het
credie.t
zal worden
geschokt.
Deze vrees deel ik niet,
indien het publiek slechts voldoende door de pers op
den maatregel is voorbereid, zoodat het weet, waarom
het gaat en dat door den maatregel de weg naar een
betere toekomst wordt geopend.
Het crediet wordt door het ‘herleidingsstelsel
ver-
sterkt omdat het terugbrengt een juiste verhouding
tusschen
prijzen
en productiekosten, zoodat de debi-
teuren weder de gelegenheid krijgen winst te maken
en dus hunne verplichtingen na te koiien.
Het crediet wordt door het herleidiugsstelsel
ver-
sterkt, omdat de credietgever ‘bij eventueele inflatie
daarbij recht heeft op een aan cle waardedaling van
het geld evenredig grooter aantal guldens, zooclat in-
flatie voor hem geen schrikbeeld meer ‘behoeft te zijn.
Voor kapitaa2vlucht ‘
bij iflatiegeruchten behoeft dan
dus
niet ineerte
worden
gevreesd
en claarmede.zai de
grootste gangmaker voor inflatie wegvallen. Het her-
ieidi.rigsstelsel zal de hechtste peiler blijken voor de
veiligheid vom, den. gulden.
Maar durft men desniettemin voor ons staatscrediet
liet offer eener reductie niet ‘te vragen of acht men
het uit anderen hoofde te nwaar (-b:v. in verband met
d.e groote verliezen, ‘welke vele kapitaalbezitters reeds
hebben geleden), dan .behoef t men nog allerminst van
het herleidin.gsstelsel geheel af te zien; alleen zal het
dan niet dadelijk voor
deze
crisis in
vollen
omvang
zijn heilzamen invloed doen gevoelen.
Het kan echter reeds dadelijk op de bonen worden
toegepast. En deze vormen bij verreweg de meeste be-
drijven verreweg de belangrijkste van alle productie-
kosten. Zondei gevaar voor het crediet kan het ook
reeds iworden toegepast bij de ‘brelcening van de winst
der bedrijven door het op ‘indexbasi’s lbrengen van het
kapitaal. Verder kan het crêdiet niet worden geschokt
door ht voorschrift, dat voortaan alle nieuwe obli-
gatieleeningen en hypotheken op index’basis moeten
worden afgesloten.
Terwijl ten aanzien van de oude leeningen zou kuu
r
tien worden bepaald, dat zij automatisch op ‘index-
basis overgaan zoodra •het
prijspeil
de hoogte heeft
•bereikt van het jaar, dat zij tot stand kwamen of van
een ander jaar, dat men als normaal en daarom als
uitgangspunt voor het indexstelsel wil aannemen.
Men kan het laatste verkiezen op grond van de over-
v,reging, dat omdat het gulden-is-gulden-stelsel nog
geldt, alle ‘bestaande leeningen over één kam mogen
worden geschoren.
Men zou echter aan den de’biteur, die, indien aan
het stelsel terugwerkende ‘kracht werd gegeven, meer
dan 100 •Ct. der nominale waarde zou moeten ‘beta-
len, het recht kunnen geven die hoogere waarde reeds
dadeljk als basis voor het vervolg te aanvaarden. Hij
zal dit wellicht wenschen om zich aan de nadeelige
gevolgen van verdere waardestijging van het geld te
onttrekken.
En zoo zou men aan den crediteur, die, indien aan
het stelsel ‘teru.gwerkende kracht werd toegekend,
met minder dan 100 pOt. zou,moeten genoegen nemen,
het recht kunnen geven deze lagere nominale waarde
te aanvaarden als basis voor het vervolg. Hij zal hier-
in ‘wellicht voordeel zien om zich te vrjwaren voor de
nadeeligé gevolgen eener even’tneele depreciatie van
het geld.
Ik zal het hiei1bij thans laten ‘en besluit met dé
opmerking, dat iedere overgang naar een nieuw stel-
sel altijd eenige moeilijkheden zal opleveren, moeilijk-
heden, welke het stelsel zelf niet behoeven te raken’.
Me’die moiIjkheden moet men echter rekening
houden en daarom ‘heb ik hier eenige mogelijkheden
aangegeven, welke den overgang zullen kunnen ver-
gemakkelijken.
HET JAARVERSLAG VAN DE NEDERLANDSCHE
BANK.
Het jongste jaarverslag van De Nederlandsche
Bank geeft in de inleiding weder een duidelijk over-
zicht ‘van de economische en monetaire ‘moeilijkhe-
deti in de wereld. Volgens den President kan men
voor het afgeboopen jaar de volgende feiten consta-
tee’ren:
.’,lo. de wereldhandel vertoonde, zoowel wat waarde,
als w’at omviing”betreft, eene verdere ‘belangrijke ver-
nn udering;
2o. de verwarring en onzekerheid op monetair ge-
bidd toe;
3o. de financiöele positie der openbare lidhamen en van het bedrijfsleven verzwakte. De interiog op
reserve’s en kapitalen had verderen voortgang;
4o. het terugtrekken van in het buitenland uitge-
zette en ‘belegde gelden werd ‘voortgezet. Van een in-ternatwnaal crediet- en ka’pitaalverkeer was nagenoeg
geen sprake;
5o. cle groothan delsprijzen daalden verder, terwijl
dedaling van kleinhandeisprijzen en kosten van het
levensonderhoud d aar:bij belangrijk ten achter bleef, zodclat het in dit opzicht bestaande ‘gebrek aan even-
n’iht toenam.”
Daarna wijdt het verslag aandacht aan de beteeke-
nu van de conferentie van Lausanne en aan cle aan-
‘hevelingen van de Commissie ‘van Voorbereiding van
de a.s. Economische en Pinanciëele Wereldconferen-
tie. De President
wijst
erop, dat afgescheiden van
het vraagstuk der oorlogsschulden op twee hoofdpun
ten – herstel van een vrij internationaal monetair
systeem en terugkeer naar een vrijer handels’verkeer
– tegelijkertijd ‘bevredigende besluiten en bindende
afspraken genomen en gemaakt moeten worden. ‘Bij gebreke daarvan zal van een succes der Werelcicon-
feentie geen sprake kunnen zijn.
Internationaal monetair systeem.
De kwestie van den terugkeer tot den gouden stan-
daard bespreekt de President uitoeri’g. Wij laten
zij beschouwingen hier onverkort volgen.
,Wat de wederinvoering van een internatiônaal
mdnetair systeem betreft, verklaart de commissie
eèstemmig, dat slechts de teru.gkeer tot den vrijen
goiliclen standaard hier in aanmerking kan komen.
Het zal geen verwondering verwekken, dat ik mij
over deze uitspraak zonder eenig voorbehoud verheug.
1-let staat ‘voor mij vast, dat ‘het goud als interna-
tionaal bindmiddel van de nationale muntstelsels niet
geist kan worden. Bij gebreke daarvan zal het niet
mogelijk zijn, de door de commissie terecht met groo-
ted nadruk op den voorgrond gestelde onafhankelijk-
hëid der circulatiebanken van politieke invloeden to
handhaven en zal de buitenlandsche waarde van het
natioirale ruilmiddel mishruikt worden als onderhati-
delingsobject en wapen in den strijd tusschen de poli-
tieke partijen en’ tusschen de volkeren op handels-
gebied. De hierboven in herinnering gebrachte erva-
rig en gbeurtenissen van den jogsten
tijd
stellen
zulks boven twijfel.
De eerste stappen op monetair gebied zullen moe:
ten ‘bestaan in de sta’biliseering der van het goud los-
geraakte ‘valuta’s en in de afschaffing van de bestaan-
de deviezenregeliuigeri, teneinde daarna zoo spoedig mogelijk den vrijen gouden standaard in eere te her-
stellen.
Wat de zooeven ‘bedoelde afschaffing betreft, con-
centreert zich de te volgen politiek voor een ‘belang-
rijk deel op het ‘vraagstuk der betalingsbalansen. Ook
in dit opzicht zal een ‘bevredigende intörnationale
‘samenwerking den grondslag voor de oplossing moe-
432
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31 Mei 1933
ten geven. Dc cred 1 teu :uenlancicrL zullen bere €1 iiioc-
ten zijn van cle debiteurenlanden iii zoo ruim moge-
ijkma te goederen te koopen en diensten te aanvaar-
den, maar aan den anderen lutu t zullen do deiiiteuren-
landen zich niet op hot standpunt 1trineii en iiiogeii
plaatsen, dat hun ne handelsbalans, i ii verbaiicl met
]ltIflhIO
bu Ltenlan(Isc1)e sc]iuldeii, hea ZOLI. noodzaken
den invoer van goederen met alle kracht en macht
te weren. Volgen zij deze politiek, dan zullen zij, in
liet bijzonder ten opzichte van de landen, die belang-
rijk meer van hen plegen te koopen dan aan hen te
verkoopen, niet aan liet rechtmatige verwijt ku nucti
ontkomen, dat zij door eigen schuld
111.111
handels-
balans ongunstiger maken Qn. zich daardoor b
ui
ten
staat stellen aan hunne ho itenlanclsehe verplichti n-
gen te voldoen. Geen land terw ereld kan u.i tslui tenci
verkoopen zonder ook in redelijke mate te koopen.
liet streven naar autarkie kan nimmer cle basis vor-
men voor definitieve regelingen ten aanzien van z.g.
,,Stillhalte”-vorcleringen of, voorzoover .noodig, van
de verplichtingen uit langloopende leeni ngen, en kan
dus nimmer leiden tot opheffing van cie belemmerin-
gen van het vrije betalingsverkeer, die .noodig is voor
het herstel van den gouden standaard en van de in-
ternationale crediet- en kapi taalbcwegi ng.
Met betrekking tot de stabiliseeri ng der van het
&IOUCI
losgeraakte valuta’s, zullen de landen, welke cle:n
gouden standaard verlieten, hebben te beslissen of
zij berei cl zijn cle consecjuen ties te aanvaarden van den
terugkeer tot een internationaal monetair systeem.
liet wezen van een zoocianig systeem bestaat hierin,
dat de bewegingen der wisselkoersen aan vooraf be-
kende en bepaalde grenzen gei)ondlen zijn en alle
krachten worden, gericht op liet handhaven van deze
grenzen. 1)i t doel kan niet bereikt worden, waii neer
elk land iii tsluitend let op zijn bi nnenlandsch prijs-
iii veau en cle stabiliteit van zijn wisselkoersen op-
offert aan cle pogingen tot manipuleering van dat
prijsniveau. Van tweeën. één : ôf men besluit tot liet
herstellen van een internationaal monetair systeem
en dan moet liet als primair erkende belang van sta-
biele wisselkoersen den doorslag geven; ôf men geeft
aan het streven naar manipuleering van het binnen-
landsch prijsiliveau. dIen voorrang, maar dan kan er
vaji een herstel van een internationaal monetair
systeem geen sprake lijn. Een derde mogelijkheid zie
ik niet. lIet zou mij inderdaad een groot gevaar toe-
schijnen, wan neer de wereld in een herhaling verviel
van hetgeen zich in het verleden reeds gewroken
heeft en een der oorzaken van den huicligeri monetai-
ren chaos vornit, door naar den gouden standaard
terug te keeren zonder here.i d.w’illigheicl om de voor-
waarden en plichten te aanvaarden en na te komen,
welke onafscheidenlijlc aan liet herstel en het hand-
Ii aven van dien staticlaarci vePboncleu zijn.
In cli t verband client cle nadrit k gelegd te worden
op liet hij uitstek groote belang van cciie juiste keuze
van de pariteit, welke de van liet gu cl losgeraakte
landen aan hun terugkeer tot den gouden standaard
ten grondslag zullen leggen. Vorden b:ij clie iceuze
ernstige fouten, hetzij in cle richting van eene te lage
w’aardeeri lig, hetzij in clie van cciie overschatting
van cle bu iteniandsëhie ivaarcle van liet betrokken ruil-
in ciclel begaan, clan is daarmede cle kiem gelegd voor
nieuwe er.nstige evenwiclitsstoornissen in cle toe-
komst. De ervaring der laatste tien jaren levert hier-
van het duidelijke bewijs.”
Terugleeer naar den
gonden stancicutrd.
,,De hierboven bedoelde voorwaarden en plichten
zijn in liet rapport der Voorbereidende Commissie
omschreven. Zij liggen teil. dccle op liet gebied van
internationale samenwerking, ten dccle zijn zij afhan-
kelijk van maatregelen, welke cle .i rid.i vi dueele lan den,
elk voor zich, moeten nemen om liet evenw’ich t in
nne finaneiëele en economische positie te bereiken
en te behouden. Zij liggen “oor een deel buiten, voor
een ander deel ‘binnen de sphieer van de werkzaam-
heid en de macht der eirculatiebanken.
Onder cle maatregelen, wehlce elhc land voor zichzelf
moet nemen, staan voorop:
lo. het herstellen en handhaven van evenwicht in
liet budget zoowel van den Staat als van andere Pci-
l)l’Lekreehitelijlce lichamen, met name van gemeenten, Spoorwegen, ed.;
2o. liet herstellen en handhaven van eene voldloendle
niate van elastieitei t iii de eeonomise.he systemen om
het bedlrijfsleven in staat te stellen zijne productie-
Icosten aan te passen aan cle resnitaten, welke het
productie-apparaat afwerpt;
3o. liet w’aarhorgen van cle onafhiankelijkhe.i cl der
ci rcu latieban ken van poli tielce in vloeclen en liet ver-
mijden door de overheidi van een economische en
financiëele politiek, welke de uitoefening ‘van de
taak dier ‘banken zou verzwaren, ‘waarbij ‘in het bij-
zonder gewaarschuwd wordt tegen een inflationis-
tisehie uitzetting van dcii bankbiljettenoniloop tot liet
financieren van tekorten op cle staatsbegrooting. Als voornaamste maatregelen van in ter nationalen
aard mogen genoemd worden:
1,o. cene regeling van cle oorlogsscl’mulden;
2o. een terugkeer tot een redelijke mate van vrij-
1mei d in liet .i nternati onale goederenverkeer;
3o. eene verlaging van. de, thans in liet algemeen
op 33 of 40 pCt. bepaalde, min imnm-dekking van de
cl irect opeischbare verplichtingen der cireulatieban-
ken, teneinde dlie instellingen in staat te stellen hare
gouclvoorraden in meerdere mate clan thans liet geval
is te doen beantwoorden aan hunne primaire bestem-
ming om, in geval liet evenwicht in dle hetalings-
balans van liet betrohcken land. verbroken is, den tijd
to overbruggen, welke voor een ‘blijvend herstel van
dat evenwicht noodig is.
liet zal geen ‘betoog behoeven, dat de circulatie’ban-
Icen niet over de macht beschikken oni tot het nemen van cle hiiervoren omschreven maatregelen ‘te
dwin-
gen.
‘Deze zijn afhankelijlc van cle beslissingen der Re-
geeringen en Parleinenten De circulatiebanlcen kun-
nen en moeten haren invloed aanwenden, hare advie-zen geven, zoo riooclig in liet openbaar waarscliuwei,
teneindle cle jci iste beslissingen te verkrijgen, maar cle
besiui tCn zelven liggen ‘buiten hare macht. Dit be-
wijst reeds aat:iston,cl.s dle ongegroncllieicl van cle opvat-
ting als zou cle poli tielc der circulatiebanhcen steeds
liet beslissende momen t vormen m’oor een goede en
duurzame ‘werhcin.g ‘van den, gouden ‘standaard. Ten-
slotte is die ‘werhcing de resultante van het samenstel
der factoren, wellce de economische en financiëele
positie van de verschillende landen beheerschen, en
deze factoren liggen voor een lbelangrijhc deel buiten
de invloeds- en naachtsspheer der eireulatiebanken.”
Ci’rc’ulcsticbccrik-politielr.
Bijzonder interessant zijn de beschouwingen van
den Presiden t over cle politielc, welice de circulatie-
banken moeten volgen. Aansluitend op liet boven-
staande ‘betoog, vervolgt liet Verslag: ,,Zullcs neemt ‘in’tusschen niet m’eg, dat, oolc afge-
schei den van hare on,dershandsc’hic of openbare aclvie-
zen en waarschuwingen, deze instellingen door hare
inch viclueele politiek en door hiare samenwerhcing een
belangrijken invloed op cle handhaving en de ontwihc-
keling van den gouden standaard kunnen oefenen.
De Voorbereidende Commissie heeft in liet ‘bijzonder
wat cle ‘zooeven bedoelde samenwerking ‘betreft, cle
u,itwerhci ng van cle grondbeginselen der monetaire
politiek in engeren zin overgelaten aan de daarvoor
hij uitstek’ bevoegcle lichamen, cle circnlatidbanlcen.
Zij ‘heeft daarbij terecht den vollen nadruk gelegd
op de mogelijhchieclen, welke de Bank ‘voor Interna-
tionale Betalingen ‘biedt als centraal orgaan voor ge-
zamenlijk overleg tussehien cle leiders der eirculatie-
banken en voor de gemeenschappelijk door die in-
stellingen te volgen politiehc.
Naar het mij voorkomt, zullen als leidende begin-
selen zijn te aanvaarden:
lo. de concentratie ‘van het goud”bij de cirenlatie-
baniceri;
31 Mei 1933
ECONOMISCH-STATISTISCHE’ BERICHTEN
433
2o. het ‘be7igen van het aldus geconcentreerde goud
voor
zijne
werkelijke bestemming, welke bestaat in
het vereffenen van schulden aan het buitenland ter
overbrugging van een periode van tijdelijke even-
w ichtsstoornis .i n cle betalingsbalans.
Deze beide beginselen voeren tot, cle consequenties,
dat geen goed voor hinnenlandsch gbrnilc client te
vorclen afgegeven
cii
dat het weiischeiijk is, door ver-
laging van de wettelijke minimum-dekking, eene
grootere hoeveelheid goud voor het internationale
betalingsverkeer ‘beschikbaar te stellen en dus de
waarborgen voor het handhaven van den gouden stan-
daa.rcl te versterken. Zij vi nclen ho ii. grondslag in cle
alleszins juiste overwegi lig, dat het gouclverkeer met
het ‘buitenland, wanneer de stand der ‘wisselkoersen
tot gouclverpiaatsi.ng aanleiding geeft, het beslissende
moment vormt voor cle Ii an cl hav ing van cle ou cl waar-
cle van het nationale ru i imiddel.
Hieruit vloeit onmiddellijk het volgende, derde,
beginsel voort:
3o. de verplichting der circulatiehanken om, tegen
vooraf vastgestelde
cii
openbaar gemaakte prijzen,
goud te koopen en voor
ii
itvoer te verkoopen, wanneer
de stand der wisselkoersen tot dien uitvoer aanleiding
geeft.
Waren de gouclvcrlcoopen der ci rculatiehanken –
overeenkomstig dc voor De Nederlandsche Bank gel-
ciende regeling – algemeen aan de voorwaarde ge-
bonden, dat de stand der wisselkoersen tot den uit-
voer van goud aanleiding moet geven, en verzekerden
de circulatie’bankeri zich, dat door haar ten uitvoer
afgegeven goud wordt afgeleverd aan hare zusterin-
stellingen in cie landen van ‘bestemming, clan zou het
oppotten van goud ten koste van de bestaande voor-
raden der circulatiebanken niet kunnen plaats vin-
den. Voor een volkomen bevrdigende werking van
den gouden standaard is het afgeven van goud, zon-
der dat de wisselkoersen het uitvoerpunt hebben be-
reikt of overschrede.n en met andere bestemming dan
cle oirculaticbank van het land, waarheen het goud
word t verzonden, geheel overbodig.
Zou men, mccle met liet oog op een eventueel her-
stel, in beperkten en gecontroleerden omvang, van
(len gouciwisselstandaard, de afgifte van goud,
los
van den stand der wi seikoersen, in en kele belangrijke
centra willen handhaven of wederom invoeren, (lan
zou aan de circulatiebanken in die centra de bevoegd-
heid zijn voor te behouden om deze afgifte te binden aan de voorwaarde van aflevering aan andere ci.rcu-latiebanicen of aan de Bank voor Tnternationale Be-
talingen. Het afgeven van goud – hetzij in den vorm van munten, hetzij in dien van baren – voor het bin-nenland zou m.i. in. geen geval als verplichting zijn
te handhaven of te stellen. De ervaring van de laatste
jaren heeft liet gevaar, hetwelk voor den gouden stan-
daard kan ontstaan iii t het ,,hoarclen” van goud op
gi-oote schaal, cle i delijk aangetoond;
4o. het aanvaarden door cle circulatiebanken van
den regel, dat de goudbewegingen den voornaamsten
en doorslaggevenden factor vormen voor het bepalen
van hare gedragslijn. Zijn deze bewegingen (‘oor-
zoover zij’ haren oorsprong niet rechtstreeks vinden
in cle goudproductie) van grooteren omvang cii van
1 angeren clu u r, clan bewijzen zijn, dat liet evenw i cli t
in de ‘betalingsbalans ernstig gestoord is. Eene lcracli-
tige discontopolitiek, zoo mogelijk versterkt door an-
dere middelen, in liet ‘bijzonder door openmarkt-
operaties, zal dan op liet herstel van dat evenwicht
gericht moeten worden. Zoowel de ci rculati ehan k, die aan cle goudverliezeii bloot staat, als de banken,
ivelke haren gouiclvoort-aad zien toenemen, zullen
daaruit de consequenties hebben te trekken, de eerste
in den vorm van cli scontoverhoogi iig en verdere
maatregelen tot credietbeperking, de laatste in den
vorm van discontoverlaging cii andere maatregelen,
w’ellce tot credietverruimi.ng kunnen leiden;
5o. de erkenning door de circulatiebanken, dat zij,
naast hare primaire taak ‘oor liet handhaven van
het evenwicht in de betalingsbalans van het land
harer werkzaamheic!, cciie taak van een internatio-
naal karakter te vervullen hebben.
Deze erkenning ligt reeds ol)gesloten in het feit,
dat de gouden standaard in zijn wezen een intenia-
tionaal ‘nionetai r systeem is, hetwelk slechts bevre-d igencl zal kunnen wenken wanneer i
ii
dle landen,
welke dat s.ysteeni aanvaard hcbben, dezelfde hegi ii-
selen n’orden toegepast en cle circuilatieba.nken dier
landlen in nauwe saiiienwerk’ing zooveel niogeli:jk voor
cl i e toepassi uig w’akeii.
Ili hoofdzaalc schijn t mij (le moeven bedoelde, in-
ternationale ‘taak tweeledig.
In de eerste plaats zullen cie eirculatiebanken er
naar hebben te streven om, zonder in strijd te komen
met de eischen van haar eigen positie, elkanders poli-
tiek zooveel mogelijk te steunen. Het voornaamste
clesicieratum hieibi,j is wel de toepassing van liet hier-
boven onder 4o. omschreven ‘beginsel, hetw’ehk in-
houd t, da t als regel moet toegelaten en bevorderd
worden, (lat cle ‘g’ou dhewegingen haren in vloed
01)
den rentestand en liet prijsniveau in de betrokken
landen ten volle doen gevoelen.
In de tweede plaats zal een gemeenschappelijke
actie van cle circulatiebanken van g’roote beteekenis
k u.nnen zij
ii
ter bestri,jcl lig’ vanabnormale fluctu aties
in de mate van activitei’t in liet bedrijfsleven der
wereld. ik beu overtuigd, dat niet verwacht kan
worden, dat cciie zoodanige actie een einde zou kun-
nen maken aan de conujunctuurbewegingen. Het zal
na liet vorenstaande ‘wel geen ‘betoog ‘behoeven, (lat
c:ircula’ti ebank-pol’itiek nimmer hij mach te zal zijn een
dergelijk ver strekkencl, en naar mijne meening mi-
bereikbaar, doel te verwezenlijken. Maar wei mag mi. worden aangenomen, dat een gezamenlijk en krachtig
optreden van de voornaamste circulatibnnken iran
beteekenis zal ‘kunnen zijn om, vooral in tijden van
opgaande conjunctuur, bew’egingen van
1)0
iterisponi-
gen aard, clie klaarblijkelijk tot moeilijkheden cii
reacties aanlei di nug_ moeten geven, zooveci mogelijk
te tempcien of te voorkomen. Ook met volkomen
handhaving van de prioriteit dier maatregelen, welke
elke i udiviclueele banlc zal ‘meenen te moetea nemen
voor de instandhouding of liet herstel i’an het on-
mislyare evenwicht i’n cle ‘betalingsbalans van haar
land, zal cle mogelijkhe.i ci
bestaan
van eene genieen-
schappelijke richting, welke de circulatiebanicen be-
sluiten aan hare politiek te geven, liet doel zou niet
moeten zijn de onbereik’bare stahiliseening van het
wereldprijsn’iveau, maar liet tempere.n, zoo mogelijk
stuiten of vooridomen, van excessen in den gang van liet bedrijfsleven, welke tot abnormale prijs] ewegin-
gen en hevige reacties aanleiding moeten geven. De middelen voor het nastreven van dit doel zullen ge-
legen zijn in maatregelen tot creclietbeperking of
credietverruiminig en tot ‘liet beïnvloeden van cle on-
dersche i den e geld- en kap i taalmarkten, mede cl oor
nauw contact en overleg met het ‘particuliere bank-
wezen en met de em’issiehu izen, in clie markten werk-
zaam.
De grondslagen i’oor eene clergelij Ice, intern ati on aal
georiönteercle, politidk moeten uit den aard der zaak
gevormd worden door alle gegevens en aanwijzingen,
welke omtrent cle internationale economische en fi-
uanciëeie structuur, en dus omtrent te verwachten
stoornissen in eene evenwichtige on tavikkeli lig, lich t
kunnen verspreiden.
De Bank voor Internationale Betalingen is liet
aangewezen en bij uitstek gesc.hikte orgaan ‘voor liet nauw en voortdurend overleg tusschen cle leiders der
circu.lat i ebanken over ‘liet volgen, op den grondslag
van de zooei’en bedoelde gegevens en aanwijzingen,
van eene gemeenschappelijke politiek en in liet alge-
meen over de toepassing van de beginselen van den
gouden standaard en (Ie ontwikkeling van die begin-
selen aan de hand van gewijzigde omstandigheden en
verkregen ervaring. Deze taak schijnt mij van zeer
groet gewicht en stelt mi. hoven twijfel, dat de Bank
434
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31 Mei 1933
voor Internationale Betalingen ook afgescheiden van
de tusschenkomst en leiding, welke zij zal kunnen
verleenen voor een voorzichtig en beperkt herstel
van den .goudwisselstandaard en voor eens geleidelijke
hervatting van een gezond credietverkeer, een blij-
vede plaats zal moeten innemen voor eene goede
werkingv an den interna tionalen gouden standaard.
Dat het in dit verband van het grootste belang is te
achten, dat de grooto en machtige circulatiebanken in het centrale instituut te Bazel vertegenwoordigd
zijn, en aan het aldaar te plegen overleg deelnemen,
kan wel niet betwijfeld worden. Zulks geldt in het
bijzonder van het Amerikaansche Federal Reserve System, dat tot dusver geen deel uitmaakt van den
kring der aangesloten instellingen.”
Bef latie-politicic.
,,Na het voorafgaande zou ik nog slechts enkele
woorden willen wijden aan den nog steeds geoefenden
aandrang, om door geldpolitieke maatregelen een
hooger prijsniveau te forceeren. De in het afgeloopen
jaar verkregen ervaring heeft de in mijn vorig jaar-
verslag verdedigde stelling, dat van de zijde der mo-
netaire politiek de genezing niet kan verwacht wor-
den, ten volle bevestigd. Bedr.ieg ik mij niet, dan
wordt thans vrijwel erkend, dat eene, in het bijzon-
der in de goudlanden door de circulatebanken ge-
volgde, politiek van goedkoop crediet de gewenschte
prijsstijging niet kan brengen. Zulks ligt voor de
hand waar, afgescheiden van •budgetaire inflatie, welke slechts tot verdere ontwrichting en grooter
wantrouwen kan leiden, het goedkoope crediet zijn
invloed uitsluitend kan oefenen op den grondslag
van eene toeneming van productie, handel en ver-
keer. Dat voor eene dergelijke toeneming onder de
huidige omstandigheden de mogelijkheid ontbreekt,
ligt voor de hand. De voorstanders van eene ,,refla-tie” he’bben dan ook denkbeelden van oene verder-
gaande strekking geopperd. Als ik wel zie, komen
deze denkbeelden in hoofdzaak neer op:
lo. het van overheidswege doen uitvoeren van pu-
blieke werken op uitgebreide schaal;
2o. het creëeren, tot groote (bedragen, van nieuwe
internationale ‘biljetten, ,,gold notes”, welke uitge-
geven zouden worden door een voor dit doel in het
leven te roepen internationaal instituut. Deze biljet-
ten zouden aan de verschillende landen verstrekt wor-
den tot een voor elk bepaald maximum, tegen onder-
pand van staatsobligatiën dier landen, met een zeer
lagen rentevoet. De ,,gold notes”, welke niet slechts eene gouddekking doch elke reëele dekking zouden
missen, immers zuiver staatscredietpapier zouden
zijn, zouden door de circulatiebanken van alle aange-
sloten landen als gouddekking zijn aan te nemen en
te behandelen, terwijl het risico, dat aan het bezit
van de als onderpand genomen staatso’bligatiën ver-
bonden is, in de eerste plaats door de rente dier
o’bligatiën voor zoover mogelijk zou zijn te dekken,
en voorts door de aangesloten landen gezamenlijk zou
gedragen worden.
Wat het eerste denkbeeld ‘betreft, dient – afge-
scheiden van de uit economisch oogpunt te stellen
eischen ter verniijding van verdere ‘belemmering van
de onvermijdelijke aanpassing – in elk geval de voor-
waarde vervuld te worden, dat de uitgaven, welke
met de uitvoering van de werken gemoeid zijn, bin-
nen de betalingscapaciteit blijven van de openbare
lichamen, welke die werken ‘doen uitvoeren. Neemt
men nu in aanmerking, d’at in nagenoeg alle landen
de budgetaire positie dwingt tot het ten volle benut-
ten, zoo niet overschrijden, van de leeningscapaciteit der overheid, dan kunnen reeds uit dezen hoofde van
dit middel geen groote verwachtingen gekoesterd
worden. Het financieren van de bedoelde werken met
bankbiljetten kan toch wel niet in aanmerking
komen, aangezien zulks zou beteekenen inflatie en
eene verdere ondermijning van het vertrouwen van
het publiek.
Het tweede denkbeeld schijnt mij ten eenen male
onaannemelijk. Zijn ‘verwezenlijking zou neerkomen
op het verstrekken van belangrijke leeninge.n aan de
debiteurenlnnden uit middelen, welke de circulatie-
‘banken ter beschikking zouden stellen. Deze landen
zouden m.i. twee wegen kunnen volgen. Zij zouden de
ontvangen ,,gold notes” kunnen bezigen ter afbeta-
ling van oude -. en thans geheel of ten deele bevro-
ren – credieten door het zenden van die notes aan
‘de circulatie’banken in de crediteurenlanden tegen
biljetten, waarmede de zooeven bedoelde afbetaling
dan zou plaats vinden. In de tweede plaats zouden
zij de notes kunnen bezigen ter uitbreiding van de
bi nnenlandsche credietverleening, waarvan eene tij-
delijke vermeerdering van ‘de vraag naar binnenland-sche en ‘buitenlandsche goederen het gevolg zoa kun-
nen zijn.
Het volgen van den eersten weg zou op het prijs-
niveau geen invloed hebben en slechts leiden tot eene
ongerechtvaardigde bevoordeelin.g van de •huidige
crediteuren. Het volgen van den tweeden weg zou de
betalingsbalans van de debitetzrenl’anden op den duur
verder ontwrichten en de noodzakelijkheid medebren-
gen van een nieuw en nog pijnljker kanpassingspro-
ces in de toekomst.
Beide wegen zouden voeren naar eene algeheele
ondermijning van het vertrouwen in de monetaire en financiëele positie van de crediteurenlanden en in de
biljetten van de in die lande gevestigde circulatie-
banken. De prikkel voor het zoo gevaarlijk gebleken
oppotten van goud zou versterkt worden. Een nieu-we kunstmatige en ongezonde factor zou geschapen
‘worden, hetgeen niet zou nalaten zich ernstig te
w’reken.
Ik geloof dat de wereld gded zal doen zich te ont-
houden van monetaire kun stmiddelen en zich in eerste
instantie te concentreeren op de twee geneesmidde-
len, zonder welke een herstel niet ‘bereikt zal kunnen
worden. Zij bestaan in:
lo. eene verbetering en versterking van de inter-
nationale betrékkingen voor den terugkeer tot eens
ruimere uitwisseling van goederen en diensten en tbt
den internationalen gouden standaard;
2o. het in orde brengen door elk land ‘van zijn eigen
huishouding.
Naar gelang deze geneesmiddelen worden toegepast
en hunne werking zich doet gevoelen, zal, met het ver-
trouwen in de toekomst, het gezonde internationale
crediet- en kapitaalverkeer herleven, en zullen de
voorwaarden geschapen zijn voor een geleidelijk maar
gezond en duurzaam herstel van het algemeen prijs-
niveau.”
DE INDISCHE MIDDELEN OVER DECEMBER 1932.
In de maand December •bedroeg de opbrengst der
landsmiddelen in totaal
f
32 millioen tegenover
f
48.1 millioen in dezelfde maand van het vorige
jaar. Hierdoor is een totaal-middelenopbrengst over
1932 ontstaan van
f
411.9 millioen, terwijl over 1931
f
516.1 millioen werd ontvangen.
De opbrengst der verschillende hoofdg
–
roepen van
middelen in
vergelijking
tot de ramingen bedroeg in
millioenen guldens, respectievelijk:
1112
Jaar
Gedurende
Groep
raming December raming
het jaar
1932 1932 1931 1930 1932 1932 1931 1930
]3elastingen
26.8 15.1 26.5 38.3 321._ 216.2 253.6 311.8
Monopolies..
6.2 3.8 3.4 5.5 73.9 49.8 60.8 74.8
Producten
5.4 2.4 2.6 5.8 64.7 26.4 46._ 66.9
Bedrijven ….
10.3 6.5 7.9 9.8 124.2 90.4 105.7 124.2
I)iv.
middelen
4.1 4.2 7.7 3.7 49.- 35.1 49.9 53.9
Totaal ……
52.8 32._ 48.1 63.1 632.8 417.9 516.0 631.6
De verschillen in de opbrengst tusschen de maan-
den December 1932 en December 1931 en tusschen het
totaal van 1932 en van 1931 worden ‘bij de verschil-lende middelengroepen, in hoofdzaak door de navol-
gende afwijkingen veroorzaakt:
31 Mei 1933
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
435.
Belastingen:
Opbrengst in inillioeu guldens Gedurende het
Onisch rijvi ng
December
Gedurende
jaar
1932
het jaar
minder
1932 1931 1932 1931 1930
dan
1931
invoerrechten
.
4.3
6.5 47.4 57.8 77.7 – 10.4
Uitvoerrechten
0.17 0.27 2.5
4.1
8.8 – 1.1
Statistiekrecht
0.18 0.26 2.3
3.3
5.1 –
Accijnzen …..
3.3
3.3 37.5 37.7 43.2 – 0.2
Zegelreclit ……
0.5
0.7
7.7
9.2
11.6 – 1.5
Overschr.recht.
0.18 0.21 2.1
2.3
2.7 – 0.2
Slachtbelast. .
0.46 0.45 5.7
6.3
6.6 – 0.6
Totaal ……
9.09 11.69 105.2 120.7 155.7 – 15.5
3ij vergelijking van de opbrengst 1932 met die
van 1931 dient er rekening mede te worden gehou-
den, dat ingaande 1 Januari 1932 de opcenten op de
invoerrechten werden verhoogd van 10 tot 20 en
ingaande 15 Juni 1932 van 20 tot. 50 en voorts dat
vanaf 16 Maart 1932 de opcenten op den accijns op
benzine 33 (vanaf 1. Jan. jl. 20) bedroegen.
De daling van de opbrengsten van
in-
en
uitvoer-
*echten. is
niet alleen het gevolg van de prijsvermin-
dering voor de in- en uitvoerproducten, doch wordt
tevens, wat den invoer betreft, veroorzaakt door een
kwantiteitsvermi.ndering, gelijk kan blijken uit de
hier volgende cijfers betreffende den in- en uitvoer.
van Indië.
I n
v
o e r
U
i
t
v o
e r
Waarde Waarde
Gew. in
iii miii.
Gew. in
in miii.
Tijdvak
1000tonn.
gid.
1000tonn.
gid.
Ged. het jaar
’30 2.820
834 9.955
1.203
idem
’31
2.198
549
8.101
810
idem
’32
1.726
395
8.571.
577
Een
nadere
uitsplitsing
van
de
opbrengst
der
accijnzen
lei cit tot onderstaande groepeering.
Opbrengst iii millioenen guldens
Jaar-
Onischrijving
December
Gedurende
liet jaar
raming
1932
1931
1932
1931
1930 1932
Petroleum….
0.9
]._
11.1
11.3 12.2
406
Benzine ……
1.9
1.5
20.8
17.9
20.2
Lucifers……
0.4 0.8
4.8
.
7.7
9.8
10.0
Gedistilleerd en
Bier
……
0.04
0.05
0.7
0.8
0.9
1.3
Tabak……..
0.104
0.009
0.2
0.09
0.1 0.1
Totaal….
3.344
3.359
.
37.60
37.79
43.20
52._
De
kohierbela.stingen
‘bleven op uit. 1932, zooals
uit de hieronder opgenomen vergelijkende specif &-
catie blijkt, allen bij de opbrengst over het jaar 1931
ten. achter.
Door de nieuwe wijze van verantwoording der
kohierbelastingen, we±d eenige vertraging in de ad-
ministratie ondervonden, tengevolge waarvan ook de
indiening van ‘het Landsmiddelenoverzicht eerst nu kan plaats hebben. De ontvangsten ten .bate van het
Land zijn slechts te berekenen na ‘bekendstelling der
uitkeeringen aan de locale ressorten, hetgeen tot dus-
verre nog niet volledig is geschied. Ten’. ei.nde een
voorloopig cijfer te kunnen bepalen, werd voor het
verkrijgen vfin ‘bovenstaande cijfers een voorloopige splitsing uitgevoerd.
Opbrengst in miilioenen guldens
Omschrijving
December
Gedurende het jaar
1932 1931 1930 1932
1931 1930
Personeele belasting..
0.4
0.8
0.8
4.9
5.6
5.4
Inkomstenbelasting ..
0.2
6.4
7.0 36.6
48.5
53.1
Vennootschapsbelast.
0.2
2.3 12.8 13.3
24.7
45.7
Verponding ……..
0.4
1.5
1.6 10.9
14.4
9.6
Landelijke inkomsten
3.2
3.5
2.6 30.2
34.5
37.1
Crisisheifing
01)
het
inkomen 1.1 – – 10._
–
–
Vermogensbeiasting. .
0.1 – –
0.14
–
–
Totaal ……
5.60 14.50 24.80 106.04 127.70 150.90
De
landelijke in.konisten,
nader uitgesplitst, geven
het volgende ‘beeld:
Opbrengst in millioenen guldens
Omschrijving
December Gedur. het jaar
1932 1931 1930 1932 1931 .1931
Landrente Java en Macloera
2.7 2.8 2._ 26.8 31.3 33.2
Alle overige…………..
0.5 0.7 0.6 3.4 3.2 3.0
Totaal……
3.2 3.5 2.6 30.2 34.5 37.1
Rekening dient te worden gehouden met de ver-
leende ontheffingen. .
Dat de opbrengst van de kohier:belastingen in den
loop van het jaar steeds verder achter bleef bij die
voor het jaar 1931, wordt naast de wijziging van de
betalingstermijnen bij de Inkomstenbelasting veroor-
zaakt door de omstandiheid, dat de na’betalingen op
vroegere ko.hieren in den loop van elk jaar afloopen
en de aanslagen 1932, speciaal voor inkomsten- en
Vennootschapsbelasting zeer belangrijk ‘bij die over
1931 achter zijn gebleven. Voor de opbrengsten van de kohierbelast.ingen zijn
opgenomen de betaalde bedragen, waardoor de over-
eenstemming met de begrootingsrékening — waarin
de zuivere opbrengst (aanslag) zal worden opgeno-
men – verloren gaat.
De overige belastingen brachten in de verslag-
maand
f
0.297 millioen op tegen
f
0.173 millioen in
dezelfde maand van 1931, terwijl de totaal-opbrengst over 1932 en 1931 respectievelijk
f
4.866 en
f
5.303
millioen ‘bedroeg.
De mindere opbrengst over 1932 t.o.v. 1931 vindt
haar oorzaak voornamelijk in de mindere ontvangsten
van
het recht van openbare verkoopingen
en: de
op-
geheven belastin.gn,
welke voor 1932 resp. bedroegen
f
2.6 en
f 0.007
millioen tegenover
f
2.9 en
f
0.3 rnil-
lioen voor 1931.
Monopolies.
De betalingen bij de
monopolies
waren in de ver
–
slagmaand
f
0.4 millioen minder dan i.n December
1931, terwijl de totaal opbrengst Over 1932
f ii
mil-
lioen achter:bleef bij die over 1931, welk verschil al-
dus kan worden gespecificeerd.
In millioenen guldens in
1932
meer
Omschrijving
Opbr. gedurendeliet jaar of minder
1932 . 1931
1930
‘ dan
’31.
Opium ………….i7.3
25.3
34.6
–
Pandhuizen……..
17.4
20.7
25.4
– 3.3
Zout …………..
15.1
14.8
14.8
+
0.3
Totaal….
49.8
60.8
74.8
– 1 i._
Rekening dient te worden gehouden met de ver-
hooging van den zoutprijs ingegaan op 21 October
1932.
Producten.
De exploitatie-ontvangsten van de iroducten be-
droegen in December 1932
f
2.4 millioen tegen
f
2.6
millioen over dezelfde maand in 1931 of
f
0:2 mii-
lioen minder, terwijl de totaal-opbrengst van 1932
f
19.6 millioen achterbleef hij die van 1931.
Het verschil is aldus samengesteld:
In milliôenen guldens
Gedurende 1932
meer
of
minder
Omschrijving
Opbr. gedurende het jaar
dan
1931
1932
1931
1930
(+
of
-)
Kina en tl.iee ….
0.4
0.6
0.8
– 0.2
Landscaoutchouc-
bedrijf
1.3
2.3
3.6
–
1. –
Boschwezen
……
8.3 12.9 16.3
–
4.6
Goud en zilver
–
0.6
1.2
–
0.6
Bankatin
……..
10.1
19.6
30.4
–
9.5
Steenkolen………
6.2
10.1
14.4
–
3.9
Totaal….
26.3 46.1
66.7
–
19.8
Bedrijven.
De exploitatie-ontvangsten voor .de bedrjvengroep,
verdeeld naar de diverse bedrij
.
.en, geven .het ‘navo]-
gende beeld. –
De totaal-opbrengsten van de S.$. bleven in 1932
f
12 mil’lioen bij die van het vorige jaar ten achter.
436
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31 Mei 1933
Verdeeld naar cle verschillende lijnen was dit ver-
schil:
.Tava
…………
1
1.0.3
millioen
Sum. Westkust
.
…..,
0.8
Zuid-Sumatra . . . –
0.5
de Atjeh-tram …….
0.4
in
ni
iflioenen guldens.)
1/12
Jaar-
Omschrij. raining
IDeceniher
raming Cedureiicle liet jaar
ving 1932 1932 1931. 1930 1929 1932 1932 1931 1930 1929 Haven- wezen 1.3 0.0
0.9
1._
1.115.4 12.0 12.8
14.4
14.7
Bagger.
dienst0.3 0.11 0.15 0.3 0.5
3.1
3.2
3.3
4.3
4.7
Vaterkr. en
Eleetricit.0.3 0.2 0.4 0.3 0L135 2.9 2.8
2.2
1.6
La uds-
drukkerij 0.2 0.2
0.2
0.2
0.1
2.-
1.1
1._
1.4
1.2
2.6 2.2 2.3 2.4 2.8 3
..
1.5 25.5 20…..3
31.8
S.S…..
5.7 3.1
3.0
.
..
S
5.8 68.7 45._ 57._ 70.7 82.8
Totaal . 10.3 6.4 7.9 9.7 10.4 124.2 00.3 105.9 124.3 136.8
Diverse middelen.
De opbrengst van deze groep bedroeg in
1.932 /14.8
mill ioen minder clan clie .i n
1931….
:l.et achterblijven
vati de opbrengst bij de jaarraming met ecu bedrag
van
f 13.9
milii.oen en bij die van
1931.
met
.f 14.8
miii ioen vindt zijn. oorzaak voor een gedeelte in het
feit, dat in het jaar
1.931
werd ontvangen.
f 2.-
mil-
lioen aandeel in cle winst van de N.V.
,,Oenreenschccp_
pel jjlze Mijnbouw Mij. .Biililorc”
en
f 1.4
miUioen aan-
deel in
de winst van de
.,Javasche Ba,nlr.”, op welke
posten dit jaar geen hetalingeji plaats vonden en
door de mindere ontvangsten aan Mi:jnconcessies van
f 5.9
milli.oen.
De opbrengsten der
Weeslcamers,
clie voor het
ijicen
van maten en geivichten en. de groep
allerlei
gaven
ten opzichte ‘an de jaarraming een gunstig verschil
te zien van resp. f
0.1.05,
,f 0.1.1.5
en
,f 0.448
millioen.
iS’choolcjelcleai,
brachten in cle verslagmaand
f 0.043
millioen minder op clan in December
1.931.,
gedurende
het jaar
1.932
werd hierop ontvangen
f56
millioen
tegenover
.f 5.7
niillioen gedurende
1.931.
Met uitzondering van de
balcen-
en
loodspelden.
welke in de verslagmaand
f 0.02
millioen minder op-
brach ten clan inDecemler 1
931.
en gecl uren cle
1.932
t 0.286
mi]lioen minder clan in
1931.,
geven de. op-
brengsten van cle andere tot deze groep ichooren cie
middelen geen aanleicl ing tot bijzondere vermelding.
liet algemeen verloop der lancismiddelen
iLI het
loopende jaar in vergelijking met cle drie voorafgaan-
cle jaren moge blijken uit het volgende overzicht:
Opbrengst in millioenen guldens
Maand
per maand
t/m. de
maand
1920
1930
1931
1932
1929 1930
11931
1932
Januari 51.9
53.5
45.5 34.9
51.9 53.5
45.5
34.1
Fehruani48.9
42.2
35.0
31.1
100.8
95.7
81.4
66._
Maart.
50.4 43.7 36.9
32.3
151.2
139.4
118.3
98.3
April.
.
51.3
45.1
38.6
32.1
202.4
184.5 156.9
130.4
Mei
. . .
53.8
52 .339._32.6
256.2 236.8
195.9
163.
Juni
. .
61.2
50.4 45.2 36._
31.7.4
287.2
241.1 199._
Juli
. . .
67.0
65.3
48.6
40.3
384.4 352.5
289.7
239.3
August. 62.2
52.5
46.2 38.7
446.5
405.0
335.9 278._
Sept.
. .
62.4
50.3
46.1.
39
508.9
464.3 382.0
317._
October 71.6
57.2 41.7 35.3
580.4 521.5 423.7
352.3
Novenih. 56.1
46944.3
33.7
636.6 568.4 468.
.
386.
Deeenih. 72.2
63,1
40.2
32..
708.7
631.5 517.2 417.0
De voorloopige uitkomsten, globaal herleid naar
cle opstelling gevolgd in staat
1
van Bijlage A van de
Financiëele nota
1933,
vertoonen het volgende beeld:
Lciclson.tvangslen 1932
(in in iii ï oen en guldens)
Jaar- Voonloopige Verschil tussehen
rami ng
uitkomst rqini ng en ii il:k.
J3elastingen ……..321.3
216.2
– 105.1
Overschot Monopolies 45.6
26._
– 19.6
Overschot Producten
S.-
– 3.8
– 11.8
Overschot Il3edrijven .
28.7
1.5.2
– 13.5
Diversen …………24._
16.9
–
7.11
Totaal…. 427.6
270.5
– 157.1
Bij cle beschouwing van deze cijfers mag niet uit
het oog worden verloren, dat b.ij cle opbrengst van cle
kohierbelastingen door de plaatsgevonden wijziging
van de
I.C:MT.
niet de kasontvangsten doch de zui-
“ere opbrengsten worden opgebracht.
1-lierdoor – de noodzakelijke afschrijvingen viii-
den eerst na
5
jaren plaats en zullen speciaal door cle
crisis relatief hooger zijn dan vroeger – mag slechts
01) een werkelijke ontvangst worden gerekend, welke
zeker pim. 1:0
f
millioen lager 7a1 zijn dan.in deze
cijfers tot uitdrukking komt.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DE NEW-YORKSCHE GELDMARKT IN DE DEPRESSIE.
Prof. Dr. B.
II.
Beclkhart, hoogleeraar aan de
Oolunibia Un:i versity schrijft ons:
1)
De geldmarkt te New-York verschilfr in menig 01)
–
zicht van die in andere belangrijke internationale
geicicentra. Dit i.s een gevolg, zoowel van het gecle-
eentralseercle bankstelsel in de Ver. Staten, als van
de methode van financiering van den binnenland-
sehen handel, als tenslotte van cie belangstelling van
het Amerikaansche publiek voor effectentransacties.
De geldniarkt te New-York vormt niet één geheel,
maar is in vijf oncierdeelen te splitsen. Deze onder-deden zijn : de markt voor banksaldi, de markt voor
.call-gelden, de markt voor handeiswissels, de markt
voor bankaccepten en de markt voor schatkistpapier.
Deze laatstgenoemde markt komt geheel overeen
niet dlie te Londen. De groote omvang van de idotten-
cl.e schuld vormt op het oogeni lik één van de zwaklce
plekken van onze financiëele organisatie.
De nrarlct voor banksaldi.
Gedurende meer dan honderd jaar vormen de clepo-sito’s van cle binnen iandsciie banken hij cle banken te
New-York een beliangrijic element van de .geldma,rkt.
Bij cle oprichting van de Federal Reserve Banken
dachten velen, dat deze cleposi to’s zouden vermincie-
ren. .I),it is echter niet het geval geweest. Sinds den
oorlog schommelen deze deposito’s om ccii i)edrag
van $1 milliard. V66r cle baniccrisis in Maart jl.
namen de depos i to’s van cle bi nnenlanclsche banken
bij de banken te New-York snel toe als een gevolg van
de gemalckelijke geldpolitielc van cle Fecleral Reserve
Banken. De geweld ige da.l.ing gect u rende cle bank
–
crisis
was een gevolg van cle vraag naar geld iii het binnen-
land voor oppottingsdoeleinclen. De volgende tabel
geeft hiervan een indruic.
‘l’lie
eoncantra,tion of
domestic .bainkers’
halances
iii New York City.
(iii
nijli ioenen
IDollars)
Jaar
Bedrag
31
Dec.
1920
………………..
998 1924
………………..
1,305 1928
………………..
956
1932
………………..
1,516
4 Jan
1933
………………..
1,542
1
Feb…..
………………..
1,055
15 Febr…
………………..
1,418
21
Feb…..
………………..
1,176
1 Maart
………………….
898
8
,,
,
……………….
Moratoriuiri
15
………………….
756
22
………………….
859
29
,.
………………….
930
De markt voor ccdll-gelden..
Dit is de markt voor makelaarsleeningen, welke
liet meest belangrijke onderdeel is van cle geldmarkt
te New-York. V66r den oorlog bedroegen cle makelaars-
leerLngen ongeveer één milliarcl Dollar, een bedrag,
dat Prof. Sprague als overbodig en als improductief
beschouwde. In
1.029
berelcten deze leeningen het for-
midabele bedrag van
$8.5
milliarci, hetgeen overeen-
‘) Dit artikel behelst den in het begin verkorten tekst
van de rede, welke Prof. Beckhart op Woensdag 24 Mei
in de Necleri a ndsche 1:Tantlels-Hoogeschool heef t gehouden.
31 Mei 1933
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
437,
komt met de helft van de geheele openbare schuld
van de Ver. Staten
01)
dat tijdstip en met 1.3 pOt.
van het totale volumen aan ‘bankcrediet.
De marlr:t voor ho.nclelswissels.
Dit is een bijzonder onderdeel van de financiëele
organisatie van de Ver. Staten. Deze markt is ge-
baseerci op cle promessen (prornissory notes) van
goede ondernemingen, die in de open markt worden
verhandeld. T-Jet bestaan en de ontwikkeling van deze
markt is een gevolg van ‘het gedecentraliseerde bank-
wezen in cle Ver. Staten, waardoor een individueeld
bank niet in staat is de credietbehoeften van de in-dustriëele en handelsconcerns te financieren. Deze
proinessen worden verhandeld door de z.g. ,,commer-
cmi
paper houses”.
Dc markt voor banicaccepten.
Deze markt dankt haar ontstaan aan het Federal
Reserve System. V66r den oorlog werd de Amen-
kaansche handel in hoofdzaak gefi.nancierd door Lon-
den. De samenstellers van cie Federal Reserve wet
beongden een wisselmarkt
01)
te richten, die den ‘bui-
tenianclschen handel van de Ver. Staten kon finan-
cieren, die de centrale ‘bankpoiitiek effectief kon
maken en die, naar ij hoopten, de beteeken.is van cle
markt van call-geiden kon verminderen, een hoop,
clie ijdel is gebleken.
De beweeqi’ijkheicl vo.n, cie middelen, op cle ,qeici
?flarlct
Tu ssc’he.n deze verschillende oncierdeelen van de
geidmarkt bestaat een sterke uitwisseling van mid-
delen als een gevolg van den concurreerenden invloed
van de rentetarieven. Algeheele verschuiving van cle
middelen van de •eene ‘markt naar de andere bestaat
echter niet. Vaak ‘bestaan er groote verschillen tus-
schen de rentetarieven, hetgeen niet zou gebeuren,
in cli en de mi cl delen vrij van de eene naar cle an ciere
markt zouden kunnen vloeien. De banken te New-
York en in het binnenland hebben bijv. in 1928 en
1920 somtijds haar uitzettingen op cle markt voor ma-kelaarsleeningen verminderd, ondanks cle stijging van
de rente. J.iei’door ontstoncl een ongelcend verschil
tussc’hen cle rente voor malcelaarsleeningen en dc
p n te voor h anclelspapier.
De steun, welken cle Federal Reserve Banken bijna
voortd u ren cl aan cie acceptmarkt verleenen, is een
ander voorbeeld van het niet-concurreerencl karakter
van cle rnarkl;en. De vaderlijke loucling van de Fe-
deral Reserve Banken tea ozic’hte van deze marlct
heeft de rente lcunstmatig laag gehouden. Andere
voorbeelden zouden nog Icunnen worden aangehaald,
maar deze zijn wel voldoende, om aan te toonen, dat
men moet bedenken, dat, alhoewel er een .beweeglijk-
•heid van gelden bestaat, algeheele heweeglijkheid ont-
breekt en dat marlcante verschillen in rentetarieven
tusschen de verschillende oncierdeelen zijn voorge-
komen.
-Do
verhov.clinç, vo.n de Federcsl Reserve Banken tot
cle v erschsllende .qeldmarlcten.
De credietpolitielc en de transacties van de Fe-
cleral Reserve Banken zijn, zooals vanzelf spreekt., van
invloed
01)
de geheele geld’markt van New-York, even-
als zij invloed uitoefenen op het geheele crediet-
w’ezen. Afgescheiden van deze algemeene invloeden,
hebben de Federal Reserve Banken een specialen
invloed uitgeoefend op sommige onderdeelen van
de geldmarkt. De oprichting van het Federal Reserve
Stelsel ‘bracht bij’. voor de markt van cle bankdepo-
sito’s mede de verlaging van het relatieve bedrag,
het bedrag betrekking hebbend op de
lola.le
deposi-
to’s van de banicen, doch niet de verlaging van het
absolute bedrag. Het absolute bedrag ‘bleef hetzelfde
als gevolg van. het feit, dat cle handelsbanken in
New-Yoiic vele diensten verleenen, die de Federal
Reserve Banken niet vei1eenen. En deze deposito’s
blijven een gevaar voor de geldmarkt vormen in dien zin, dat plotselinge terugtrekkingen groote ongemak-
ken lcunnen veroorzalcen, hoewel het gevaar niet zoo
groot meer is als ‘het vbbr de oprichting van het
Federal Reserve Stelsel w’as. Indien ‘het bankfilialen-
stelsel in het binnenland sterk verbreicl was, dan zou
cle concentratie van deposito’s van de binnenlandsche
baalcen te New-York geringer zijn dan thans.
De Fecleral Reserve Banken, mogen, voor zoover het de markt voor caligelcl hetref t, geen wissels discontee-
ren, die gedekt zijn door effecten, tenzij het staats-
obligaties zijn. Men meende door dli.t verbod te ver-
hinderen, d’at cle gelden van de Federal Reserve
Banken gebruikt zouden worden voor speculaties op
cle effectenbeurs. Dit verbod heeft helaas niet kun-
nen voorkomen, dat cle gelden van de Federal Reser-
ve Banlcen naar de markt voor makelaarsleeningen
vloeicien, zoodat ‘de Fecleral Reserve Banken somwij-
len den grootsten invloed op deze markt hebben uit-
geoefend.
In 1924 b.v. en voorts in 1927, toen de Fecleral
Reserve Banken een gemaickelijlce ‘geldpolitiek voer-
den, hebben de openmarkt transacties, welke op dat
tijdstip wenden uitgevoerd, gelden vrijgemaakt, clie
onmi’cicleilijlc het totale bedrag van cle makelaars-leeningen deden toenemen. Tijdens de paniek op de
effectenbeurs in 1.929, moesten de h’andelsbanken van
New-York honderden milli.oenen Dollars van de Fe-
deral Reserve Banlcen leenen, teneinde de effecten-
credieten, clie de banken in het binnenlandl en andere
instellingen opzegden; te kunnen overnemen.
Wat dle markt voor handeiswissels en de markt
voor proniessen :hetref t, zoo mogen de Fedenal Reser-
ve Banlcen. handelspapier hercli.scon.teeren, dat ‘geën-
dosseerd is aan een Member Bank, zij mogen echter
geen ‘handelspapier op cle open-markt koopen.
De betrekkingen van cle Federal Reserve Banken
tot dle acceptmarkt zijn evenwel van meer directen
aard. De Federal Reserve Banideti mogen zoowel ac-
cepten herdisconteeren als
01)
de open markt koopen. De meeste accepten van de Federal Reserve Banken
worden dan oolc op de open marlct gekocht. De rente,
waartegen. deze banken accepten koopen, is gewoon-
lijk lager clan de open marktnente, zoodlat sedert
de oprichting van het Fecleral Reserve Stelsel de
Reserve Banken de belangrijkste ‘hou d’sters van Dol-
l’araccepten zijn. Dit is geen geZondle toestand en
pogmgen dienen te worden aangewend, om een ver-
kelijke acceptmarkt op te ‘bou:wen, gefundeerd
OP
een
vaste ‘vraag.
Het was evenmin een gezonde toestand voor de
Fecleral ‘Reserve Banken, dat zij hebben getracht in-
vloed op de gelclrente uit te oefenen, zooals zij tot
dusverre hebben gedaan. De kans tmati ge gemalcke-
lijke geidpolitiek, die in 1924 en voorts in 1927 is
gevoerd, had ten doel den terugkeer tot den gouden’
standaard van Engeland te vergemakkelijken en de:n
Pondenkoers te steunen. 01) deze gemakkelijke geld-
politiek volgde iloodzakelijk het hooge disconto van
1928 en 1929.
De kunstmatige lage geldrente van 1924 en 1927
en de hooge gelclrente van 1928f’29 moeten wordeti
vermeden,
wil het internationale leiderschap van de
Ver Staten op monetair gebied gunstige resultaten
opleveren. Wij kunnen geen groote kapitalen uit-
voeren, zooais ten tijde vau cle gemakkelijke geldl-:
politiek en dan den kapitaalexport weigeren, zooals
wij in 1.929 deden, zonder groote en onnoodige be-
proevingen te leggen op vele volkeren. Evenmin kun-
.nen wij toestaan, dat op cle effectenbeurs ee.n zooda-
nige creclietvraag ontstaat, dat cle geldrente naar
boven vliegt, zooals in 1929, hetgeen’ gelden uit alle
cI.eelen der wereld aantrok. Europa verloor goud, dat
het noo’de kon missen en’ moest zijn rentetarieven ter
ielfverclediging verhoogen. Het leiderschap vereischt
stabiele rentetarieven, een’ stabiele ‘geldmarkt, waarop
de rest ‘van de wereld met zelcerheid kan rekenen en
waarop zij volkomen ‘kan vertrouwen.
438
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31
Mei 1933
De beurscrisis van 1929.
In September
1929
bedroeg het aandeel van dc
‘banken te New-York in ‘het totaal-bedrag der make-
laarsleeningen slechts
16
pOt., het aandeel van
,,Others” (ondernemingen, particulieren, investment
truats en ‘buitenlandsche banken)
56
pOt.., zooals uit
de volgende tabel blijkt:
Overzicht van de Makelaarsleeningen.
(in millioenen Dollars)
Leeningen van Leeningen voor
Leeningen voor banken buiten rekening van
eigen rekening New York anderen Totaal
Jan.
1926
1,338
1,239
564
3,141
Sept. 1929
1,048
1,850
3,642
6,540
1.
Mrt.1933
398
9
ii
418
8
Moi’atoriurn
–
–
–
15
,,
366
15
7
388
22
367
26
5
398 29
336
31
4
371
Insiders wezen erop, dat de leeningen van ,,Ande-
ren” een zeer onstabiel element vormden, daar deze
bij de geringste aanleiding teruggetrokken konden
worden. Degenen, die de politiek van het verstrdkken
van leeningen door ,,Anderen” verdedigden, beweer-
den, dat •ingeval van een koersdaling, deze als
koopers zouden optreden, zoodat er nooit een em-
stige of langdurige verstoring kon plaats vinden.
De gebeurtenissen in de laatste week van October
1929
bewezen de onjuistheid van deze opvatting. Zoo-
als uit de volgende tabel blijkt, daalden de leeningeu
voor rekenin.g van ,,Anderen” in één week met
$ 1.359
millioen of met
36
pOt. In dezelfde periode trokken de banken ‘buiten New-York $
128
millioen
terug, in totaal dus $
2.081
millioen. Dit ‘bedrag zou
niet opgevraagd hebben kunnen worden, indien de
banken te New-York de leeningen niet overgenomen
hadden. De beurs zou gesloten zijn geworden en een
moratorium zou zijn afgekondigd. De banken te New-York vermeerderden haar eigen leeningen in die week
met $ 1 milliard.
Makelaarsleeuiugen in millioenen Dollars.
23 October 30 October 1929
1.077
2.069
1.733
1.005
3.823
2.464
6.634
5.538
Deze gebeurtenissen openbaarden op duidelijke
wijze de zwakheid van de markt voor makelaarslee-
ningen, voorzoover deze niet onder contrôle van de
banken staat. De ‘banken te New-York waren zich
destijds bewust van het gevaar van deze wankele
positie; zij waren echter niet bereid actief op te tre-den, daar de concurrentie tusschen de banken zulks
verhinderde. Sedert November
1931
heeft het New-
York Olearing E[ouse op dit gebied ingegrepen.
Zooals uit de tweede tabel blijkt, zijn de make-
laarsleeningen voor rekening van ,,Anderen” op het oogeublik vrijwel te verwaarloozen. Van ‘het totaal
bedrag woidt
90
pOt. door de banken te New-York
verstrekt.
De ierugtrelcicing van gelden door hei buitenland
in 1931.
De
stijging
van den omvang van de vlottende gel-
den op korten termijn op de voornaamste geidmark-ten na den oorlog had vèrstrekkende gevolgen. Deze ontwikkeling is in hoofdzaak ‘toe te schrijven aan de monetaire en politieke onbestendigheid en het daar-
uit voortspruitende algemeene gebrek aan vertrouwen
evenals aan de toepassing van den goudwisselstan-
daard in vele landen. Op deze verandering is na-
drukkelijk de aandacht gevestigd in het MacMillan
rapport, waarin ‘wordt geconstateerd, dat, terwijl Lon-
den véér den oorlog een acceptmarkt was, het zich na
den oorlog tot een internationale deposito-markt heeft
ontwikkeld, met alle daarmede gepaard gaande ge-
varen. De veranderingen op de geldmarkt te New-
York waren zelfs nog dramatischer dan die te Lon-den. New-York was véér den oorlog geen intemna-
tionaal financiëel centrum, een wisselmarkt bestond
er niet, terwijl de Ver. Staten bovendien eerder kapi-
taal in- dan uitvoerden. Einde 1980 bedroeg de bruto-
schuld op korten termijn van de Ver. Staten $
2.610
millioen en de netto-schuld op korten termijn $
1.068
millioen.
Deze nieuwe positie van de New-Yorksche geld-
markt weerspiegelde de toenemende kwaliteit der Ver.
Staten als schuldeischer
01)
langen termijn, daar de
gelden op korten termijn tot op zekere hoogte afkom-
stig waren van de opbrengst uit hoofde van de uit-
gifte van, obligaties. Daarnaast waren vele gelden,
afkomstig van kapitaalvlucht, hetgeen inzonderheid
het geval was met de Fransche gelden, die een belang-
rijk, alhoewel afwisselend, gedeelte van het geheel
hebben uitgemaakt.
De buitenlandsche gelden in New-York namen den
vorm van deposito’s aan of werden in Dollar-accepten
belegd. De buitenlandsche gelden op korten termijn
vormden inderdaad den voomnaamsten steun van de acceptmarkt. Doordat de meeste uitstaande accepten
voor Duitsche rekening en een groot deel van de gel-
den op korten termijn voor Fransche rekening waren,
kan men zeggen, dat de Fransche gelden in Duitsch-
land via New-York waren belegd en, zooals vanzelf
spreekt, onder garantie van de New-Yorksche banken.
De goudonttrekking door het ‘buitenland in
1931
was een direct gevolg van de bank- en monetaire
crisis in Europa, welke begon met het débacle van
de Oredit-Anstalt en eindigde met de opheffing van
den gouden standaard door Engeland. Zooals men zich
zal herinneren, verloor de Bank van Frankrijk door
de depreciatie van het Pond $ 100 millioen. De Fran-
sche regeering heeft de Bank van Frankrijk bij die
gelegenheid gesteund, er daarbij op wijzende, dat zij
zulks niet nogmaals zou doen. Bijgevolg •begon de
Bank van Frankrijk haar gelden op korten termijn in
de Ver. Staten in goud in te wisselen, hetgeen werd
gevolgd door een overeenkomstig optreden van Neder-
land, België en Zwitserland.
Uit de volgende tabel blijkt, dat de monetaire goud-
voorraad van de Ver. Staten op
19
Sept.
1931
een
record bereikte van $
5.013
millioen. Dit was het
hoogste bedrag, dat ooit werd bereikt. Vanaf dat tijd-
stip tot einde October daalde de goudvoorraad met
$ 725
millioen. Dit verlies aan, goud was grooter dan
de goudvoorraad van eenig land in Europa met uit-
zondering van dien van Frankrijk. Deze goudonttrek-
king door het buitenland ging gepaard met een stij-
ging van de circulatie met ruim $
400
millioen, door-
dat de bevolking geld oppotte als gevolg van het stij-gend aantal bankdéoonfitures.
Overzicht van de ,,External drain” in 1931
(in millioenen Dollars)
Tot, bedrag
Wissel- aan U.S. eI-
aankoo- fecten in het
Reserves
penopde bezitvande
van de
Dis-
open
Fed.Res. Goud-
Geld in
Member
conto’s
markt
Banken voorraad
circulalie
Banks
Sept.
5
259 206
728
4,996 5,060
2,349
19
269
212
741
5,013 5,108 2,371
26
298 312
738
4,888
5,176
2,317
Oct.
31
713
726
727
4,288
5,512
2,202
Nov.
28 691
487
727
4,402
5,486
2,114
Dec.
26
842
281
796
4,467 5,727
2,013
Het goudverlies van de Ver. Staten als gevolg van
de onttrekking door het buitenland en de oppotting
in het ‘binnenland bedroeg dus in zes weken tijds
$ 1.141
millioen. Teneinde den invloed van deze goud-
onttrekkingen op de reserves •van de Member Banks
te compenseeren, stegen de leeningen van de Member
Banks bij de Federal Reserve Banken met $
444
mil-
lioen en kochten de Federal Reserve Banken tot een
bedrag van $
514
millioen accepten. Obligaties wer-
den op dat tijdstip niet gekocht, daar de in het ‘bezit
van de Federal Reserve Banken zijnde obligaties van
de Ver. Staten niet tot dekking van Federal Reserve
bankbiljetten konden dienen.
Als gevolg van deze geldonttrekking was de acti-
Voor eigen reketiing………..
Voor rekeningen van banken
buiten New-York ………..
Voor rekening ‘van ,,Anderen”
Totaal
…………..
31
Mei 1933
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
439
viteit van ‘het buitenland op de wisselmarkt sterk
verminderd; de accepten, die vroeger in handen waren
van de Bank van Frankrijk, waren thans in het bezit
van de Federal Reserve Banken. De gouden standaard
in de Ver. Staten bleef gehandhaafd, hoewel Presi-
dent Hoover later bevestigde, dat de Vereenigde
Staten vlak voor het prijsgeven van den gouden
standaard hadden gestaan. Hoe het zij, het feit blijf t
echter bestaan, dat de Ver. Staten den gouden stan-
daard handhaafden, hoewel. de gouclonttrekkingen een
omvang hadden bereikt als nog nooit. teoren was
voorgekomen.
Indien de regeering op dat tijdstip de verpljchtin-
gen van alle banken had gegarandeerd, dan zouden
de Ver. Staten dok thans waarschijnlijk nog den gou-
den standaard voeren. Had de regeering een derge-
lijken maatregel genomen, dan zou het vertrouwen in
hët financiëele stelsel hersteld zijn en dan zou de
aanhoudende stroom van bankfaillissementen, die het
deflatie-proces verder heeft gestimuleerd, tot staan
zijn gekomen. Het niet nemen van deren koenen en
beslissenden maatregel heeft de oppotting van goud
en biljetten in het begin van 1933 veroorzaakt. Bank-faillissementen vonden verder plaats, de grootere cir-
culatie werd opgepot, en deze enorme oppotting ver-
zwakte verder de financiëele structuur. en vermeer-
derde het aantal bankfaillissementen.
.l)e oppottin,g van goud en biljetten., in het begin
van 1933.
De groote goudonttrekking door het buitenland in
1.931, die gevolgd was dooi’ kleinere, had den totalen
omvang van de buitenlandsche gelden op de New-
Yorksche geldmarkt in ‘het ‘begin van 1933 tot zoo
geringe proporties teruggebracht, dat het niet langer
meer een bron van gevaar voor de New-Yorksche
geldm.arkt vormde. Intussohen werd de toestand van het binnenlandsche banlc.wezen echter steeds erbsti-
ger; het aantal bankfaillissernenten nam snel toe en
bank’morat.oria verspreidden zich van staat tot staat.
Met de ontbinding van het bankstelsel ging de’
meest phenomenale oppotting van betaalmiddelen ge-
paard in een voor een modernen industriëelen staat
niet gekende mate. De omvang daarvan blijkt uit cle
volgende tabel:
Overzicht van de ,,Internal drain”
iii 1931.
(in millioenen Dollars)
•
Tot. bedrag
Wissel- aan U.S.
ef-
aankoo- tecten in het
Reserves
penopde bezit van de
van de
Dis-
open
Fed. Res. Goud- Geld in Memnber
conto’s markt
Banken voorraad circulatie Banks
Jan.
4
251
33
1,851
4,524
5,669
2,514
ii •248
32
.1,812
4,549
5,589
2,574
18
249
32
1,778
4,566
5,602
2,545
25
265
31
1,763
4,556
5,611
2,513
Febr.
1
269
31
1,764
4,548
5,652
2,438
8
253
31
1,784
4,535
5,705
2,419
15
286
31
1,809
4,51 t’
5,854
2,236
21
327
174
1,834
4,460
5,988
2,271
i’c[aart
1
712
384
1,836
4,344
6,720
2,038
S 1,414
417.
1,881
4,243
7,538
1,800
15 1,232
403
1,899
4,251
7,269
l967
22
671
352
1,864
4,264
6,608
1,918
29
545
310
1,838
4,272
6,353
1,987
) Inclusief speciale ,,Treasury Certificates” temi bed rage van
$19
millioen.
Gedurende de eerste week van het jaar daalde de
hoeveelheid geld in circulatie met 80 millioen. Dit
was een, gewoon seizoensverschijnsel; de vermindering
van de hoeveelheid geld in clrculatie bedrai.gt in
,Tanuari gewoonlijk ongeveer 300 millioen. Van 11
Jan., todn de ‘hoeveelheid geld in circulatie haar
laagtepun’t ‘bei-eikte, tot 8 Maart, welke datum ‘het
hoogtepunt van de paniek zelf markeert, bedroeg de
toeneming van de hoeveelheid geld in circulatie bijna $ 2 mi’lliard, of bijna 36 pOt. in twee weken tijds, van
21 Febr. tot 8 Maart, steeg de omvang van de ‘hoeveel-
heid geld in circulatie met ruim $ 1.5 milliard. De
stijging van de hoeveelheid geld in circulatie had
‘voor $300 millioen in gouden munten plaats Het
vertrouwen in het financiëel beleid van de Ver. Star
ten was verloren, doch niet in den Dollar..
Het is van ‘belang op te merken, dat de hoevebl-
heid geld in circulatie in Maart 1933 $ 2,5 milliard
grooter was dan in Maart 1929, toen de bedrijvigheid
het hoogste punt bereikte. Indien de daling van de
hoeveelheid geld in circulatie gelijken tred had ge’
houden met de verminderde bedrijvigheid gedurende deze vier jaren, dan ware er wellicht $ 1000 millioen
minder noodig geweest om den geringeren omvang
van den kleinhandel op het verlaagde prijsniveau te
financieren. Met andere woorden, de hoeveelheid
geld in circulatie tusschen deze data is met onger
veer $ 3,5 milliard toegehomen. Men mag niet. aani
nemen, dat het geheele ‘bedrag is opgepot, daar mi het verdwijnen van banken in vele deelen ‘van ‘he
land een grootere hoeveelheid geld voor han’delsdoeh
einden noodig is, als gevolg van het ‘ontbreken vail
chèque-faciliteiten. Indien men met dezen factor
rekening houdt, mag men veronderstellen, dat ‘begip Maart $ 3 milliard in contanten was opgepot.
Parallel met de stijging van de hoeveelheid geld
in. circullatie van 11 Jan. tot 8 Maart. daalde de mo-
netaire goudvoorraad met $ 306 millioen De totale
onttrekking ‘bedraagt dus $ 2,3 milliard.
De gevolgen van deze onttrekking, welke over he
geheele land plaats had, werden gedragen door de
banken in New-York City. Dit moet worden toege-
‘scbreven aan ‘het feit, dat de deposito’san de ban-ken in het binnenland bij de banken in New-York
City in 1931 en 1932 sterk varen ‘gestegen. Van
einde 1928 tot einde 1932 waren de saldi van de ‘bin’-
nenlandsche banken bij de banken te New-York met
$ 560 millioen gestegen, als gevolg van een gemakke-
lijke geldpolitie’k, welke de ‘Federal Reserve Banken
hadden gevoerd.
De door de Federal Reserve Banken Verleende ere-
clieten werden niet gebruikt. De handel ‘had ei geen
behoef te aan en de banken waren niet geneigd andere
obligaties dan staatsobligaties voor ‘belegging te koo-
pen, in verband met de vroeger geleden verliezen. Zoodoende vloeiden de overtollige gelden naar de geldmarkt in den vorm van deposito’t van banken.
Teneinde aan de vraag naar geldmiddelen van de
zijde harer cliënten te kunnen voldoen, trokken de
banicen in ‘het binnenland haar saldi uit New-York
terug, zoodat de ‘banken in New-York City in sterke
mate de gevolgen onder.vonden van de onttrekking
Van het gou’d door het binnenland. Teneinde de vermeerdering van de betaalmiddeler.
en de goudonttrekkingen te compenseeren, vonden er
drie nivelleerende of compenseerende’v erschuivingen
plaats. In de eerste plaats daalden de rêserves van
de Mem’ber Ban’ks van 11 ,T’an. tot 8 Maart met
$ 714 millioen; een ‘groot deel van dit. bedrag be-
stond uit overtollige reserves. Voorts stegen de lee
ningen van de Mem’ber Banks met $ 1.166 millioen
en namen de accepten in handen van de Federal
Reserve Banken met $’ 385 millioen toe. Evenals in
1931 en bij vele andere gelegenheden’werden de Fe-deral Reserve Banken veder de grootste houders van
bankaccepten.
De reden voor het verlaten van den, gouden stam-
daccrd.
Geen bankstelsel ter wereld zou bij voortduring den druk he’bben ‘kunnen weerstaan, waaraan het
Ameri}kaansche bankstelsel in steeds sterkere mate
tot 8 Maart was ‘blootgesteld. Dit had na de ambts-
aanvaarding van President Roosevelt tengevolge; dat
alle banken werden gesloten. Slechts ‘die lanken
mochten haar loketten ongéveer een weëk later .weder
openstellen, die na onderzoek . gezond bleken te
zijn. Op dat
tijdstip
was de politiek van President
Roosevelt gericht op een saneering van het bank
stelsel.’ Hij wilde niet langer met inflationistische
440
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31 Mei
1933
maatregelen experimenteeren, doch eerst den finan-
c ëelen toestand verbeteren. Door de voorgestelde
maatregelen nam het vertrouwen snel toe, hetgeen
zich weerspiegelde in een terugkeer van de geldmid-
delen, welke van S tot 20 Maart een omvang bereik-
ta van $ 1.185 millioen. :De monetaire goucivoor-
raad steeg met $ 20 millioen.
De vraag rijst, waarom Roosevelt toen zijn pro-
gramma moest wijzigen en cle Ver Staten den gou-
den standaard moesten opgeven. De reden hiervoor
was, dat verdere cleflatie, voortspruitende uit het
feit, dat veel banken na de bankvacantie gesloten
bleven, u.it politiek oogpunt onmogelijk werd. De
schuldenlast ‘werd ondragelijk, en men had slechts cle keuze tusschen een wettelijke inflatie, ‘goedge-
keurd door het Congrcs, of het aanvaarden van de
leicLing door den President over de inf]ationistische
machten, teneinde deze te leiden en te reguleeren.
Zulks heeft de President gedaan, en liet Congres
heeft de ‘betreffende wet 1or tgeled en aangenmen.
In ‘hQeverre deze wetgeving zal worden toegepast, is
nog iliet bekend. ik ben ervan overtuigd, dat zij ten
deele zal worden toegepast; cle schuldenlast in Aine-
rika is zeer groot en men zal trachten het prijs-
niveau te doen stijgen, teneinde den schuldenlast te
verlichten.
Hervorming op fina’rtciëel gebied.
Men mag evenwel bij de tijdelijke steunmaatregelen
niet uit het oog verliezen, dat verschillende duur-
zame veranderingen en verbeteringen noodzakelijk zijn. In de eerste plaats moet de financiöele organi-
satie van de Ver. Staten zoodanig worden gewijzigd,
dat het mogelijk is bankfilialeri in alle deelen van
het land
01)
te richten, dat de handelsbanken worden
gedwongen ‘haar bedrijvigheid uitsluitend tot han-
clelstransacties te bepeiken ; handels- en beleggings-
transacties van 1e banken dienen geheel te worden
gescheiden en de beleggi n gsban ken behooren on der
contrôle ‘van den staat te komen.
Ten aanzien van cle geldmarkt te New-York is een
van de meest dringend noodzakelijke verbeteringen
het scheiden van de transactIes
01)
de effectenbeurs
van ‘het creclietstelsel. Dat de makelaarsleeningen tot $8,5 milliarcl konden stijgen, zooals in1029 gescbied-
de, mag niet meer voorkomen. De concentratie van
gelden op de New-Yorksche geldmarkt zou geringer
zijn, indien het filïalenstel’sel werd ingevoerd. De
accep tinaj,kt moet ii auwheur iger door de centrale
bankautorltelten worden gecontroleerd, teneinde de groote uitbreiding van het aantal financiëele wissels
en financiëel papier, zooais in 1928 en 1920 plaats-
vond, te verhinderen.
Verder zouden cle ‘wetten op cle naarnlnoze ven-
nootschappen dermate gewijzigd dienen te worden,
dat de uitgifte van waardelooze effecten wordt voor-
komen en dat de holding-maatschappijen onder scher-
pe contrôle worden gebracht.
President Roosevelt wil de uitgifte van binnen- en
hu itenland’sche effecten onder contrôle stellen en
heeft hiertoe zekere aanbevelingen aan het Congres
gedaan. Deze maatregelen hebben alle ten doel een
grootere mate van sociale contrôle over het ‘bankstel-
sel en over cle gelclmarkt, teneinde inflationistische
krachten te verhinderen zich te ontwikkelen, zooals
van 1924-1929 het geval was en waaraa.n onze
hui-
dige moeilijkheden voor een groot deel moeten wor-.
den toegeschreven, zoowel in monetair als in zakelijk
opzicht.
AANTEEKENINGEN.
De economische toestand van’ Nederland in
Mei 1933
Zooals bekend, publiceert het Centraal Bureau voor
de Statistiek, naast allerlei statistische gegevens,
maandelijlcs een’ kort overzicht van den economischen
toestand in Nederland, terwijl dit Bureau bovendien
een kwartaa’lschr i ft uitgeeft ,,De Nederlandsche Con-
junctuur”, waarin tevens afzonderlijke studies
0!)
conjunctuurgebied voorkomen.
Het Nederlandsc’Ii ‘Economisch Instituut te Rotter-
dam beweegt zich gedeeltelijk
01)
hetzelfde terrein.
Naast monographieën over economische vraagstuk-
ken, geeft dit instituut het ,,Economisch-Statistisch
Kwam taalber i cht” uit, waarin o.a. beschouwingen
worden gegeven over den algemeenen wereldtoestand,
over den economisc’hen toestand van enkele belang-
rijke landen en over dien van Nederland in het bij-
zon der.
Ingevol’ge een afs.praaik tnssc’hen het Centraal B u –
reau voor cle Statistiek en het Neclerlandsch Econo-
misch Instituut, zal voortaan de eind redactie van de
conj unctu n rber.ichten, die beide instellingen publi-
ceeren, in gezamenlijk overleg worden vastgesteld.
llieroncler laten wij het eerste, op deze basis samen-
gestelde, ‘bericht van ‘het Centraal Bureau voor de
Statistiek volgen:
De voorjaarsoplevi ng
01)
de arbeidsmarkt is wel-
iswaar tot dusver dit jaar grooter geweest dan ge-
woonlijk; doch dit is vrij wel geheel het gevolg van
een verlevendiging, in enkele gemeen ten zelfs buiten-
gewone verlevendi.ging, van het ‘bouwibedrijf. E[oogst-
waarschijnlijk moet dit voor een groot deel w’orclen
toegeschreven aan een reactie op de stagnatie, weilce
het gevolg ‘was van de kredietmoeilijkheclen in,1032.
In de verlevendigin’g, welke ook spreekt uit een toe-neining van het bedrag der aanbesteclingen van par-
ticulieren, niag dus niet zondler meer een teeken van
irerbetering dier cOnj unctu u r worden gezien.
i,n andere beclrijfstakiken, ‘waar gewoonlijk in de
eerste helft van het jaar een seizoenoplevin.g op-
treedt, was deze hetzij i.iet grooter clan normaal
(landbouw, kleeclinginchistrie), hetzij bijna afwezig
(transportbedirijf).
In de metaalnij verLeid ver mini derde de w’erkloos-
heicl in cle laatste maanden iets, maar zij was toch
nog veel grooter dan verleden jaar ;in den toestand
der textielnijverheci kwam nog ‘geen verbetering.
IDe bui tenlandsche h,nniclei bleef over het algemeen
nog achteruitgaan, flair de waarde zoowel als naar
het gewicht. Slechts in den doorvoer is de laatste
maanden een ige verbetering gekomen. Misschien is
daaraan toe te schrijven, dat ondanks de verminde-
ring van in- en uitvoer, het goederen’vericeer in onze
havens en het zeesrLcepvaartverkeer ten dccle iets
minder ongunstig waren dan een jaar geleden.
Dit alles neemt niet weg, dat er nog steeds ‘gege-
vens zijn, die mogelijk wijzen op een verandering in
den 1001) der conjunctuur. Zoo is het ijzerveibruilc
– ‘berekend als binnenlandsche productie, vermin-
clerci met het uitvoersaido – niet mindler dan een
jaar geleden. De aanbestedingen voor fabrieksbouw
vertoonen sinds enkele niacuden een stijging. De ver-
slagen van verschillende ondernemingen, ,die in den
laatsten tijd verschenen lijn, zijn i’nenigmaal ‘wat min-
der ongunstig dan vorieden jaar; dloordlat de val der prijzen en der effectenkoerscn over het algemeen tot
staan gekomen is, konden cle afschrijvingen op voor-raden enz. verm ind»r.l worden, hetgeen de bala.nspo-
sitie en dew inst- en. verliesrekening gunstig heïn-
vloedde. Hier en daar werd een iets hooger dividend
dan verleden jaar uitgekeerd.
Ondler invloed van het prijsgeven door de Ver.
Staten van den gouden standaard trad in Me.i voor
de rente van korte kredieten een nieuwe stijging op,
die het particulier disconto tot boven 2, de prolon-
gatierente op 2 pOt. bracht. Op 12 Mei verhoogde
De Ne’derianclsche Bank haar disconto met 1 pCt. De
aanzen’lijke vermindering der particuliere reken ing-
courantsaldi hield ook in April en Mei aan.
De koersen van aandeelen bleven in Mei stijgen en
bereikten omstreeks ‘het ‘midden van de maand onge-
veer het peil van begin Januari.
31 Mei 1933
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
441V
OVERZICHT VAN DE INDISCHE MIDDELEN.
(In Guldens).
0
h
msc rijving
December
le twaalf
le twaalf
1932
eind. 1932
eind. 1931
Belastingen.
2
90
91
Invoerr. inôl. Landsgoed
4.308 47.399
57.803
Uitvoerr. mci. Landsgoed
174
2.471
4.140
Accijns op gedistilleerd
.
36
680
760
bier ……….
– –
–
petroleum
.
2.807
..
31.886 29.198
lucifers
354
4.759
7.674
tabak
104
J.95
88
Andere ontv. I. U. en A
16
188
229
Pachten..
.
…………..
Statistiekrecht
177
2.304
3.341
Personeele belasting
360 4.936
5.569
Inkomstenbelastin
245 36.598
48.460
Vennootschapsbelasting
236
13.336
24.651
Vermogensbeiasting
89
141
–
397
10.881
14.423
Recht van openb. verkoop
44
2.642
2.931
517
7.683
9.211
Overschr. van vaste goed
180
2.114
2.291
Verponding …………..
Recht v. succ. en overgang
31
409 405
Vergunning speeltafels
11
93
87
Siachtbelastingen
458
5.743 6.265
B
ij
zondere bel. buitengew
.
8
90
118
Zegelrecht …………….
4
62
70
Landel
ij
ke inkomsten
3.225
30.230
34.458
Belasting op loterijen.
145
999
1.085
Hoofdgeid …………….
Motorbelastiug id. B. Ge’
99
286
–
Opgeheven belastingen
;
–
63
7
288
Crisisheffing o. h. inkomen
1.080
9.992
–
Totaal
15.044
216.214
1253.636
Monopolies.
Opium excl. opiumfabriek
1.247
17.272
25.346
1.137 17.441
20.677
1.408
15.125 14.772
Totaal
3.792
49.838
60.795
Producten.
Kina en Thee ………..56
442
646
Landscaoutchoucbedrijf
.67
1.339 2.283
8.314
12.912
Goud en zilver
–
.
–
570
Banka.tin …………..
1.059
10.094 19.573
423
6.214
10.054
Totaal
2.440
26.403
46.038
Bedrijven.
Pandhuizen
…………..
Havenwezen …………643
12.606
12.756
Zout …………………
115
3.264
3.250
Waterkracht en Eiectricit
229 2.883 2.754
1.117 965
Boschwezen
.
…………735
Post.,Telegr.- en Tei.dienst
2
..166
25.530
28.978
Steenkolen ……………
Spoor. en Tramwegen
3.071
..
44.959
57.010
Totaal
6.450
90.359
105.713
Baggerdienst ………….
Diverse middelen.
Landsdrukkerij ……….226
Winstaandeel,,Biliiton”
–
2.000
WinstaandeelJay.Bank
–
–
1.441
Afstand van grond
788
3.290
3.806
1.023
3.185
9.057
Mijnconcessies ………..
Boeten en verbeurdverkl
80
1.075
1.421
Leges en salarissen
40
476
497
Heff. t.z.v. gesl. werkover.
4
107
203
Opbrengst d. Weeskamers
33
705
820
Kadaster
…………….
25
356
367
Ontv. Gevangeniswezen
348
3.801
4.804
Af koop heerendienst. B.G.
167
3.194
5.322
414
5.580
5.738
Ontv.ziekeninricht.enz
87
890
1.101
IJk van maten en gew
36
625 602
Verk. en verb. van huizen
200.
2.138
2.284
Ontv. waterleidingen
41
506
561 199
2.423
2.531
228 2.737 2.915
Schoolgelden ………….
523
3.982
4.418
Totaal
4.236
35.070
49.888
Loodsgelden …………..
Allerlei
.
……………..
Recapitulatie.
Bakengelden ………….
Totaal belastingen
15.044
216.214
253.636
nionopolies
3.792
49.838 60.795
producten ………
2.440 26.403
46.038
6.450 90.359
105.713
bedrijven ……….
dierse middelen
4.236
..
35.070 49.888
Totaal generaal..
..
31.962
417.884
516.070
STATISTIEKEN. EN OVERZICHTEN.
BANKDISCONTO’S.
DisWissels 3.
1
2
Mei ’33
d
Lissabon
….
6
1
4
Apr.’32
Londen
2
30Juni’32.
’33
1130%in
Bk
n.Eff
4 12Mei
……
Vrsch. in R.C.
4 12 Mei ’33
Madrid …….
6
26 Oct.’32
Athene ……….9
3 Dec.’32
N.’YorkF.R.B.
2j
25Mei’33
Batavia ……….
4i0Mrt.’30
Oslo
……..
322Mei’33
Belgrado
……..
720Juli’31
‘Parijs
……
2j
90ct.’31
Berlijn
……….
4 22Sept.’32
Praag
……
325 Jan.’33
Boekarest……..7
3 Mrt. ’32
l’retoria
….
315Mei ’33
Brussel ……….. j
13Jan.’32
Rome ……..
‘
9Jan.’33
Budapest ……..
4j 17Oct. ’32
Stockholm
..
3j
1 Sèpt. ’32
Calcutta
…….. 3j
16 Feb.’33
Tokio
. ..
.
4.38
17Aug.’32
Dantzig
……..
4
12 Juli’32
Weenen ……
5
233frt’33
Helsingfors
……6
31 Jan.’33
Warschau….
6 20 Oct. ’32
Kopenhagen
…. 3j
12Oct.’32
Zwits.Nat.Bk. 2
22 Jan231
WISSELKOERSEN. OPEN MARKT.
1933′
1932
1914″
27 M
22127
15120
8/13
23128
~
2612
10
0/24
~
2
j
Mei
Mei
Mei
Mei
uli
Amsterdam Partic.disc.
2I8-1
21/_3
2183
718,1
1
14
1
12.
13
116
1
1
116.
1
116
3
1
18.
3
116
Prolong.
2
2
2
1
1
11/
4
211
4
.3/
4
Londen
Dageld
. . .
1
/41
1
141
11
4
1
1141
1
/21
1
12
11
122
1314-2
Partic.disc.
7116.
1
/2
71_I/
‘/,-/ii
1
12_9116
1135.1/4
2
–
’12
.46/4-3/4
Ber4jn
Daggeld…
4
1
14
–
512
4114.5
1
12
4514.5113
41’7
–
6
5118.61/8
4
–
7
–
Maandgeld
4
1
I
–
6
4
1
12-6
411
2
:6
412-6
57
–
Part, disc.
37/8
318
3
7
18
3I*
418
4/8
–
I4
2
1
/8
–
1
/2
Warenw…
41/2
4.11
7
4
1
/2
41/
4
5
–
h1
4
1s
–
5
New
York
Dage1d
1)
1
1
1 1
2112314
1
1
123/4
1
3
/4-2
1
(3
Part,c.disc.
,
31
4
3(
4
314
.
314
.
1
.
1
.
–
1)
Koers van
26 Mei en daaraan
voorafgaande wekefl t/m.
Vrijdag.
KOERSEN IN NEDERLAND.
D a a
New
York’s)
Londen
S)
Berlijn
S)
Parijs
S
)
Brussel
S)
flat avia
1
1)
23 Mei
1933
2.14%
8.40
58.20
9.77e
24
1933
2.15
8.42
58.121
9.77e
34.60
998
/
25
1933
–
–
–
–
–
–
26
1933
2.141/
8.39
58.10
9.77k
34.59
27
1933
2.1234
8.37i
58.10
9.77k
3459
9931,
29
,,
1933
2.0934
8.32
57.96
9.77
34.571
99i
Laagste d.w’)
2.0834
8.31
57.85
1
9.761
‘34.50
99
Hoogste d.w’)
2.16
8.42
58.40
.9.781
34.65
994
3
Muntpariteit
2.4878
12.1070
59.263
9.747
34.592
100
Data
serland
Weenen
1
Praag
1
Boeka-
rest
1,1
Mtlaan
1
*)
1
Madrid
55
23 Mei
1933
47.96
.
–
7
.
41
T’
24
1933
47.97
–
7.41 1.54
12.921
21.26
25
1933
–
– – –
–
–
26
1933
47.9534
–
7.41
1.55
12.921
21.271
27
1933
47.95
–
7.41
1.54
– –
29
1933
47.95
–
7.41
1.52
12.86
21.24
Laagste d.w’)
47.90
–
7.37k
1.45
12.821
21.15
Hoogste d.w
1)
48.-
28.50
7.45
1.60
13.-
121.35
1’Ïuntpariteit
48.1234
35.007
7.371 1.488
13.0941
48.52
Data
t
6 Stock-
Kopen-)
Oslo
t
Hel-
1
1
sin
Buenos-
)
Mon-
1
holm*)hagen*)
forf)
1
Aires’)
1
treal’)
23 Mei
1933
43.20
37.50
42.70
3.70
65
1.8734
24
1933
43.371
37.60 42.80
3.70
–
1.8734 25
1933-
–
–
–
–
–
26
1933
43.10
37.45
42.60
3.70
–
1.8734 27
1933
43.-
37.35 42.50
3.70
–
1.8734 29
1933
42.65 37.15
42.25 3.70
65
1.86
Laagste
d.wl)
42.35
36.85
42.-
3.65
–
1.80
Hoogste d.wl)
43.40 37.70 42.90
3.75
65
1.9234
Muntpariteit
66.671
66.671
66.671.
6.266
953%
2.4878
5)
Noteering te Amsterdam.
0*)
Not,
te
Rotterdam.
1)
Part.
opgave.
In ‘t iste of 2de No. van iedere maand komt een
overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgehomen wisselkoersen.
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
Data
1
p7r’)
23 Mei
1933
3,915
4,56′
27,20
1
46,6734
24
1933
3
,
92
/8
4,5734
27,20
46,72
25
1933
3,92
3
/8
4,563%
27,21
46,67′
26
,,
1933
3,93
4,57k
27,20
46
2
69
27
1933
3,97q
4,60
27,75
47,40
29
,
1933
3,987/
8
4,7234
27,8234
48,4734.
30Mei
1932
–
–
–
–
Muntpariteit..’
4,86 3,90
5
/
23.8134
408/1
442
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31 Mei 1933
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 9 Mei 1933.
Activa.
Binnen!.
WiS.I
Hfdbk.
f
42.243.916,47
sels,Erom.,’ Bijbik.
1.230.550,55
enz. in disc.
I
A.sch.
5.937.400,31
f
49.41 i.8Ô7,33
Papier o. h. Buiten!, in c1isnto ……
Idem eigen portef.
f
73.393.116,-
Af: Verkochtmaar voor
de bk.nog niet afel.
–
73.393.116,-
Beleeningen Hfdbk:
f
29.727.474 20
in -rek-ei-t.
ncl.. vrsch. Bijbnk
5.546.170 52
op onderp. Ag.sch.
42.177.242,31
• f
77.450.887,03
Op Effecten ……..
f
76.499.190,11
OpGoederenenSpec. 951696,92 77.450.887,03
Voorschotten a. h. Rijk ……………. ..
15.000.000,-
Munt,
Goud ……
f
98.201.405,-
Muntmat., Goud
,, 738.727.961,80
f
836.929.366,80
Munt, Zilver, enz.
23.279.130,54
Muntmat. Zilver.
–
860.208.497,34
1
)
Belegging
1/
kapitaal, reserves en pen- –
sioenfonds …….. …………….,,
20.436.605,31
Gebouwen en Meub. der Bank………,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen- ………………,,
13.592.046,87
Staat d. Nederi. (Wetv. 2715’32, S. No. 221) ,,
18.331.195,17
•f
1.132.824.215,05
Passiva.
Kapitaal ……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds …………………….,,
3.000.000,-
Bijzondere reserve ………………
………………….•. ,,
8.504.610,93
Bankbiljetten in omloop ………….. ,,
951.895.520,_
Bankassignatiën in omloop ……….,,
154.586,68
Rek.-Cour. Ç Het Rijk
f
–
saldo’s: ‘ Anderen ,,139.420.872,27
139.420.872,27
Diverse rekeningen ……………… ,,4.848.625;17
f
1.132.824.215,05
Beschikbaar metaaisaldo …………
f
424.053.584,22
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is ,, 1.060.133.960,-
1)
Waarvan in het buitenland
f
3.020.302,58.
Voornaamste josten in duizenden giildens.
Goud
I
Andere Beschikb. Dek-
Data
Circulatie opeischb. Metaal- kings
Munt Muntmat. schulden_saldo’) _perc.
29 Mei ’33 98.201 738.728 951.896 139.575 424.054 79
22 ,, ‘33.98.202 738.728 944.287 142.032 426.191 79
25 Juli ’14 65.703 96.410 310.437
6.198 43.521
54
Totaal
I
Schatkist-
Papier
Diverse
Data
bedrag promessen
•
e ee-
op het
.
Idisconto’s
rechtstreeks ning
–
buiten!. ningen
2
)
29 Mei 1933 49.412
–
77.451 73.393 13.592
22 ,,
1933 . 49.813
–
75.022 73.375
13.467
25 Juli 1914 67.947
–
61.686 20.188
509
1)
Sedert den bankstaat van 4 Jan. 1929 op de basis van
21
metaal-
dekking.
2
Onder de acliva.
JAVASCHE BANK.
Data
1
Goud
1
Zilver
27 Mei ‘332)
151.530
20
,,
‘332)
150.840
29 Apr.1933
107.040
1
45.638
22
,,
1933
107.042
45.631
25 Juli 19141
22.057
–
31.907
WLSSCLC.
buiten
Data
N-Ind.
betaalb.
27Mei
‘332)
1
11.470
Dis-
conto’s
Belee-
fingen
I
Diverse
ree-
ningen’)
–
kings-
percen-
(age
55
5
990
30.560
64
20
‘332)
1
13.970
55.780
28.060
64
29Apr.1933
1
20.796 20.016
64
9.010
1
40.691
22
,,
1933
1
20.628
8.983
36.470 25.646
64
25 Juli 1914
6.395
7.259
75.541
1
2.228
44.
‘) Siuitpoat activa.
2)
Cijfers
telegrafisch ontvangen.
BANK VANENGELAND
Bankbilf.
ankbilj.
OtherSecurities
Data
Metaal
in
Bankig1Disc.andlsecurht5
-circulatie
1
,,,B
Deparfm. _Advances
24 Mei 1933 187.009
1
369.874
1
76.115
1
11.574
1
11.237
17 ,,
1933 1186977 370.637
1
75.352 j 11.574
1
11.675
22 Juli 1914
1
40.164
29.317
33.633
OtherDeposits
Dek-
Data
Gov.
Public
I
Other Reserve1 kings-
Sec. _Depos. BankersIAccountsi_______
1
perc.
_
1,1
24 Mei’33
1
70.001
15.707 99,205
37.252 77.1351 50
19
/
32
17 ,, ’33 68.451
15.594 97.298
1
37.373
1
76340) 50
13
1
22 Juli
1
14 11.005
14.736
42.185
1
2
9.
29
71 52
1)
Verhouding tusschen Reserve ei, Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
goeds Wis- Waarv.1 Belee-
I
eteb005
Data
Goud Zilver1 in het
orschot
op
het
buiten!.
sels
I
buiten!.
ningen
i. Staat
Data
Goud
bij bui-
ten!.
circ.
banken
1
)
alsgoud-
.
1
dekking
geldende
wissels
en
cheques
Belee-
fin gen
23 Mei
1933
372,3
16,9
86,5
2.842,3
63,6
15
,,
1933
1
385,0
1
17,3
87,6
2.917,4
69,6
30 Juli
1914
1.
356
,
9
– –
750,9
50,2
Data
Effec-
Diverse
Circa-
Rekg.- Diverse
ten
Activai)
latie
Cr1.
Passiva
23 Mei
1933
1
317,1
1
332,6
1
3.245,6
1
371,4
1
147,8
15
,,
1933
317,1
386,6
1
3.336,5 358,5
1
145,0
30
Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
1
“-
1
40,0
t
)
Onbelast.
2)
Wo.
Rentenbankscheine 23, 15Mei 1933, resp.
31,24 miii.
NATIONALE BANKVAN BELGIË.
•
Goud
Rekg. Crt.
______
1
Data
1933
ZE
24
Mei
076
74
64
745
1
62
363
1
40
1
3.592
51
292
18
,,
64
758
61
363
1
40
3.593
41
315
FEDERALRESERVEBANKS.
Goudvoorraad
–
Wissels
Data
Totaal
Dekking
Other
‘ash”
2)
In her-
disc.
v.
d.
iiTe’
open
bedrag
1
F.
R.
Notes
member
I
markt
banks
gekocht
17 iAI:ei’331
3.467,5
1
2 786,8
304,0 330,2
1
77,5
10
,
‘331
3.442,1
12.764,4
315,9
338,2
112,6
Belegd
1
JJ
in circu]
Totaal
Gestort
Goud-
Dek-
1
Algem.
–
1
Dek-
Data in
u.
. i
Oov.Sec.
‘
I
Kapitaal
kings-
I
kings
1
latie
1
perc.’)
1
perc.
2
)
17 Itiei
‘331
1.836,6
1
3.300,0
1
2.320,5
150,2
1
61,6
67,1
10
,,
‘331
1.837,2
1
3.349,8 2.309,5
150,2
1
60,8 64,6
Verhouding
totalen goudvoorraad
tegenover
opelschbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal
–
en wettig betaalmiddel tegenover idem.
,.Other Cash” does not include Federal Reserve Notes
or a Bank’s own Federal Reserve
bank
notes.
–
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN
BIJ
HET
–
FED.
RES.
STELSEL.
–
Data
Aantal Dis-
conto’s
I
‘eseve
Beleg-
de
1
Totaal
depo-
1
Waarvan
time
banken
en
–
beleen.
gingen
F.
R.
banks
1
sitos
J
de
p
osits
1
I’Irt.’33l
488
9.627
1
8.196
11.599
15.971
l
5.288
22 Feb.’33j
130
9.865
1
8.392
11.814
1
16.933
1
5.499
De
posten
van De Ned. Bank, da Javasche
Bank en de Bank of
Eng.
land zijn in duizenden, alle overige posten
in
millioenen
van
de
be-
treffende
valuta.
Circulatie opeischb.
I
met aal-
schulden
saldo
199.310
37.440 56.830
200.800
35.050 56.500
203.443
36.560 56.676
204.492
35.515 56.669
110.172
12.634
4.842
11) Mei’33
12
,,
’33
23 Juli’14
80.929
80.904
4.104
11J401
11.1711
1
6401
2.462
2.462
–
1
4.528)
4.4611
1
1
.5
41
1
1.418)
.l371j
81
2.629 2.656
769.1
3.200
1
3.200
–
Bons
v.
d.1 Diver-
Rekg. Courant
Data
zelfst.
sen
1)
C
irculatie
Staat
2lfst.
Parti-
amort. k.
1
_amort.k.1culleren
19 Mei’33
6.582
1
2.253
83.367
309
1.989
17
.
886
12
,,
’33
6.595
1
2.263
84.024
151
1
2.009
117.434
23Juli’14
–
–
5.912
401
1
–
1943
1)
Sluitpost activa.
DUITSCHE RIJKSBANK.
31 Mei 1933
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
44
,
3
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
30 Mei 1933
Na de scherpe verlaging aan de Noord-Amerikaausche
krmijnmarkteii voor t a r w e in het einde der vooraf-
gaande week is al spoedig weder eene verbetering der
prijzen ingetreden. De vaste stemming heeft cle geheele
week aangehouden en op een enkele uitzondering, na ‘wareci
de prijzen ‘dagelijks hooger. Vooral Zaterdag was in cle
Ver. Staten dc vraag groot en stegen de prijeeu flink.
Wederom ‘was het cle inflatie van den. Dollar, welke koo-
pers ‘in cle markt bracht en Chicago omhoog hielp. Nadat
de Dollarkoers reeds de gevolgen had ondervonden van
het besluit om een enorm bedrag te besteden voor publjeke
werken, werd een verdere verlaging van dien koers ver-
wacht door cle ‘aanne’ming der wet, welke cle ‘goudelausule
in dc Ver. Staten op dik gebied uitsluit. Veef is door des
laatstgenoemden maatregel cle Dollarkoers niet veeder ge-
vallen’, omdat de toestand feitelijk reeds zoo was als nu
door de wet ‘voorgehnhrevew: Het doel der infiationistische
maatregelen is de prijzen der landbonwartikelen te ver-
hoogen. Voor dat doel bestaat ook nog een plan om rceh-
ten te ‘heffen van hen,, clie landhouiw.produeten verwerken,
welke rechten San. de ‘landbouwers ten goede zullen komen.
In verband daarmede zullen cle invoerrechten moeten
wor-
den verhoogcE De termijnmarkt te Chicago ‘sloot 6 Dollar-
cents ‘per 60 l’bs. hooger das een ‘week geleden, nadat op
Zaterdag de ve’rhooging nog iets ‘grooter geweest was. Win-
nipeg was in navolging van Chicago vast. Ook ‘het be-
richt, dat Rusland verschillende ‘ladingen Man,ito’ba-tarwe
had gekocht, ‘werkte tot de vaste .stem.uiing’ mccle. Het be-
richt van de Ru’ss’isohe aankoopen ‘werd iuttissohen’ niet bevestigd. Dc termijnmarkt
te
Wiunipeg sloot 3%. dol-
larceuts ‘hooger dan een week geleden. Ï)e prijzen voor
Manitoba-tarwe zijn eif.. Euroipeesche havens ‘niet in over-
een’stcmmi’n’g, met de ma’m-kt te Winnipeg ‘gestegen. Canada
is sterk verk’ooper en geneigd ‘prijseoncessies te doen. Ook
de koers van den, Dollar, ‘speelt daarbij natuurlijk een rol.
De vraag ‘was vrij levendig, ook voor andere ‘soorten.
Austral’ische tarwe werd t&t weinig veranderende prijzen
verkocht, tegen het etiacle der week liepen zij iets op. Dat
‘ras ook het geval ‘met Argentijnsehe tarwe, welke echter
Zaterdag vaster was dan gisteren. De termijnmarkt te
Buenos Aires sloot ii centavos per 100′ EG. hooger dan een week geleden, die te Rosario was ‘onveranderd. De
oogstvooruit,ziohten voor wintertarwe iii de Ver. Staten zijn ‘in de afgeloopen week verbeterd cci een verhoogde
schatting vals de opbrengst wordt tegemoet gezien. Dc
zomertarwe ontw’ildcef t ‘zich goed, tengevolge van regen. cii
warm ‘weder. In Canada is bot uitjzaaiien van zomerta.rwe
in de meeste streken beëindigd. Er is’ voldoende’ vocht in
den grond aanwezig om ‘het zaad tot onticiemen te brengen.
In Argentinië zijn de ‘weersomstandigheden gunstig om den uitzaai van tarwe ten einde te brengen. In Austra.lië
is wederom regen gevallen en de uitzaai heeft verder voort-
gang kunnen ‘vinden. De vooruitzichten van w:intertar.we
in Europa blijven gunstig, bijna overal is regen gevallen,
gevolgd door warmer weder.
Voor r ogge is i,n de afgeloopen ‘week ‘de stemming niet
verbeterd. D’e vraag blijft ‘slecht, en alleen kleine Omzet-
ten komen tot stand. De prijzen voor Platarogge heiben
zich vrijwel kunnen ‘handhaven, die voor Hongaarsehe en
Poolsehe soorten zijn iets verder gedinld.
Plata.m af s was ‘gedure.n.d6 de gelieele week goed ge-
vraagd en geregeld kwamen zaken tot stand, vooral in
stoomende partijen. Op. aflad’ing waren de omzetten be-
perkt. In het begin der ‘week ‘kwamen meerdere booten
binnen, waarvan een groot gedeelte onverkocht was. Hou-
ders claai’van waren genoodzaakt om ‘hunne ‘vraagprijizen
te ‘verlagen, waarna er voor binnen- en ‘buitenland vol-
doende ‘vraag b’leek te zijn om de aangekomen ‘partijen te’
doen opruimen. Aflader.s ‘waren genei’gd ook ‘hun .stoomen-
de mais lager af te geven en vonden tot de lagere prijzen
koopers. Voor cle ook op latere a.f lading verlaagde prijzen
bestond slechts matige belangstelling. Voor alle termijnen
zijn de prijzen vrijwel gelijk, de ‘premie voor spoedige maïs
is geheel verdwenen. De v’erschep’ingen. uit Argentinië zijn verder toegenomen’. Door regen worden op sommige da’gen
de aanvoeren vertraagd., terwijl ook kltohten werden ge-
hoord over achteruitgang ‘van ‘de kwaliteit. Toen de aan-
geboden partijen aangekomen mais begonnen op te ruimen
en het aanbod daarvan seliaarseher ‘werd, en de koersen
in Argentinië begonnen ‘te stijgen, ‘trad voor alle posities
eene prijsverbetering in. ])eze werd echter door ‘de koopers
slechts schoorvoetend gevolgd. De termijn’mairkten in Ar-
gentinië daalden gisteren weder, het slot
te
Buenos Aires
was onveranderd en te Rosario 5 eentavos per 100 EG.
lager, ‘vergeleken ‘bij een week geleden. Van stoo’mende
i)o.naumals was het aanbod beperkt, dooh cle vraag was
ook ‘niet ‘groot. De prijzen veranderden weinig in den loop
der week, evenmin al’s die voor aflaclisg in de eerstvol-
gende maanden,. Tegen ‘het einde ‘der week werden iets
hoogere prijizen gevraagd’. Regen heeft in Roemenië den
uitzcuai van’ maïs vertraagd. Over het algemeen vindt d.ie
u’itzaai laat ‘plaats en in verschillende streken heeft ‘men opnieuw moeten zaaien. Ook in ZuidSlav:ië is maïs ach-
tc’r lijk.
Voor g e r st ‘bestond goede vraag en cle aankomende
partijen P’latagerst werden zonder moeite opgenomen. Ook
sto’omende en af lading in de volgende m’naahd vonden ge-
regeld koo’pers’ en werden verkocht tot in den loop, der
week oploopende ‘prijzen. ‘Verschillende zaken zijn tot matig stijgende prijzen gedaan in Don’augerst, waarvan
het aanbod iets ruimer is ‘geworden’. Het groote prjs’ver-
schil met Platagerst heeft den ‘koophist voor Donau’gers’t
vermneerd er ci.
De prijzen voor ,Plata-‘h a ve r fzija in de afgeloopen week
weinig veranderd. Het aanbod is niet groot, dooh de vraag
is ‘beperkt en dc omzetten ‘bleven klein. Voor Bofieemsohe
haver bestond meer belangstelling tot iets hoogere prijzen. Hct cilot voor haver te Buenos Aires was onveranderd.
SUIKER.
Gedurende de afgeloopen week was de stemming, op de
verschillende su’ïkermarkten vast.
–
Vooral in A m e r 1 ‘k a, alwaar raffinadeurs goede koop-
lust aan den, dag legden, trokken de prijzen aan.
Te New-York gaf dc termijnmarkt een’ zeer vast beeld
te ‘zien’. Tengevolge van nieuwe geruchten omtrent wijzii.
ging der reoi’prooit’eitsoverden’koms’t met Ciiba, met ‘betrek-
king tot het iuvoerreeht op Cubasuiker, waren verkoopers
zeer terughoudend en ‘konden cle noteeringen en. 10 punten
oploopen. De handel bleef echter nog “beperkt in
–
afwachting
van de internationale gebeurtenissen. De’ sfotnoteeringe’n
luidden als volgt: Juli 1.48, Sept. 1.50, Oct. 1.54 en Dec.
1.58, terwijl de laatste noteering voor Spot Centr. 3.25
becloeg.
De ontvangsten in cle Atlantische ‘haveizs,der Ver. Staten
‘bedroegen deze week 72.000 ton, de versmeltingen 51.000
ton’s tegen 51.000 tons verleden jaar en de ‘oo’rraden
270.000 tons tegen 331.300 tomis.
‘De laatste Cci ‘b a-‘statistiek is als volgt:
1933
1932
1931
tons
boos
tons
P’roductié …..(‘Ran’iing) 2.000.000 2.602.864 3.122.186
Ontvangsten ………….10.614 29.905 18.980
Totaail ‘se’dert 1/1 ……..68787O 1.122.950 ‘ 1.376.105
Verschepingen ………..44.692 30.979 44.488 Voorraad ……………982.766
1.253.217
1.710:071
AANVOEREN in tons van 1000
KG.
Rotterdam
Amsierdam
Totaal
Artikelen
21127 Mej
Sedert
Oiereenk.
21127 Mei
Sedert
Overeenk.
1933 1932 1933
1Jan. 1933
tijdvak 1932
1933
1Jan. 1933
tijdvak 1932
31.186
489.420 590.454
–
11.070 6.764
501.290
597.218
9.250
181.441
213.047
311
2.506
940
183.947
214.587
Tarwe
……………..
Rogge
………………
Boekweit ……………….
–
10.765 10.729
25
–
10.790
10.729
Maïs ——————-
20.3 17
439.851
555.620
6.820 92.665
144.025.
–
532.516 699.645
–
6.154
130.819
.
159.699
2.210
16.233
7.271
147.052 166.970
Haver
…………….’
763
74.766 11.080
–
1.922
2.542 76.688 93.622 4.732
113.150 126.648
3.351
.
139.934 177.195
253.084
303.843
Gerst
……………..
1.175
27.610
42.458
– –
50
27610
42.08
Lijnzaad
—————-
Lijnkoek
……………
..
8.885
lLO96
79
3.417 6.303
12.302
17.399
Tarwemeel
………….250
Andere meelsporten
.;
.
1.485
24.227
‘
20.134
‘
146
4.193 6.894
1
28.420
27.028
444
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31 Mei 1933:
STATISTISCH OVERZICH1
GRANEN
EN ZADEN
TUINBOUWARTIKELEN VLEESCH
_________
(Loosduinen)
RUND-
TARWE
Manitoba
R000E
MAIS
GERST
62163 K.G.
LIJNZAAD
________
VLEESCH
VARKENS-
VLEESCH
–
No. 2 loco
No. 2 Canada
loco
La Plata
loco
Z. Russische
La Plata
loco
BLOEM-
KASKOM-
SALADE
(verscil)
(versch)
Rotterdam!
Amsterdam
R’damlA’dam
R’damlA’dam
loco Rotter-
damlA’dam
R’damiA’dain
KOOL
le soort
P. 100 st. 5)
KOMMERS
le soort
le soort 5)
Gem.v.3 kw.
per 100 KO.
per lOO KG.
per 100 K.G.
per 100 K.G.
per 2000 K.G.
per 2000 K.G.
per 1960 K.G.
P. 100 St. 5)
1L
100 Krop
Rotterdam
Rotterdani
Io
fi.
01
5
fi.
to
6.
R.
0
10
f
0
10
f
5h
7
Oto
7
1
1
/0
1925
17,20
100,0 13,07
5
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
–
–
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50 77,9
–
–
1927
14,75
85,8
12,475
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50 78,4
–
–
1928
13,47
5
78,3
13,15 100,6
226,00
97,7
228,50
96.8
363,00
78,5 26,47
100,- 23,08
lOO,-
5,83
100,-
93,
100,- 77,50
100,-
l929
12,25
71,2
10,875
83,2 204,00
88,1
179,75
76,2
419,25
90,6
26,32
99,4 23,83
103,3
7,60
130,3
96,40
103,7
93,125
120,2
1930
9,67
5
56,3′
6,22
5
47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356,00
77,0
16,32
61,7
18,28
79,2
3,51
60
1
2
108,
116,1
72,90
94,1
1931
5,55 32,3
4,55
34,8
84,50
36,5
107,25
45,4
187,00
40,4
18,49
69,9
16,89
73,2 4,33 74,3
88,
94,6
48,-
61,9
1932 5,225
30,4
4,625
35,4
77,25
33,4
100,75
42,7
137,00
29,6
16,71
63,1
11,87
51,4
3,57 61,2
61,
65,6
37,50 48,4
lan.
1931
6,52
5
37,9
4,-
30,6
84,50
36,5
86,25 36,5 207,50
44,9
96,
103,2
56,-
72,3
1ebr.
5,775
33,6.
3,90 29,8
87,50
37,8
85,75 36,3 206,25
44,6
91,
97,8
64,5
Maart
,,
5,62
5
32,7 4,20
32,1
10300
44,5
104,75
44,4
214,00
46,3 90,
96,8
65,8
April
,,
5.90 34,3 4,42
5
33,8
112,00
48,4
117,00
49,6
197,75
42,8
20,42
77,1
22,42
97,1
7,45
127,8
97,
104,3
47,-
60,6
Mei
,,
6,15
35,8
.
4,975
38,0
95,75
41,4
124,00
52,5
189,00
40,9
16,56
62,6
18,75
81,2
4,27
73,2
98,
105,4
45,-
58,1
Juni
5,75
33,4
5,05
38,6
86,75
37,5
116,50
49,4
191,50
41,4
9,51
41,2
1,27
21,8
101,
108,6
41,-
52,9
Juli
5,425
31,5
4,70
35,9.
84,25
36,4
115,75
49,0
211,00
45,6
102,2
49,-
63,2
Aug.
4,975
28,9
4,02
5
30,8 74,50
32,2
119,50
50,6
185,50
40,1
94,
101,1
54,-
69,7
Sept.
–
4,775
27,8
4,27
32,7
68,00
29,4
97,00
411
164,25
35,5
84,
90,3
50,-
64,5
Oct.
5,-
29,1 4,475
34,2 68,50 29,6
94,75
40:1
160,25
34,6
75,
80,6
49,-
63,2
Nov.
,,
5,825 33,9
5,475
41,9
81,00
35,0
114,50
48,5
169,75
—————————
72,
77,4
48,-
61,9
Dec.
,,
4,92
5
28,6 4,95
37,9
69,25
29,9
111,25
47,1
145,75
31,5
—————————
—————————-
70,
75,3
43,-
55,5
Jan.
1932
5,05
29,4
5,07
5
38,8
71,25
30,8
114,00
48,3
142,50
30,8
70,-
75,3
40,-
51,6
Febr.
5,30
30,8
5,07
5
38,8
74,00
32,0
108,50
46,0
142,25
30,8
68,-
73,1
34,-
43,9
Maart
5,525
32,1
5,80
44,4
86,75
37,5
118,00
50,0
143,25
31,0
67,-
72,0
32,-
41,3
April
5,65 32,7
6,225
47,6
88,75
38,3
124,50
52,8
.135,25 29,2
20,38
77,0
15,06
65,3
5,27
90,4
63,-
67,7
28,-
36,1
Mei
5,60
32,6
5,30
40,5
78,00
33,7
116,00
49,2
130,25
28,2
13,03
49,2
14,78
–
–
–
—–
—
—
–
—
–
–
–
–
—–
—
—
–
—
–
–
–
–
—–
—
—
–
—
–
–
–
—
—
–
–
——–
–
–
64,0
3,71
63,6
67,7
26,-
33,5
luni
5
1
22
5
30,4 4,15 31,7
80,75
34,9
105,75
44,8
128,75
27,8
5,76
25,0
1,73
29,7
67,-
72,0
34,-
43,9
juli
4,90
28,5
4,-
30,6
78,75
34,0
100,25
42,5
129,75
28,1
68,8
35,50
45,8
Aug.
5,20
30,2
4,07
5
31,2
77,50
33,5
98,25
41,6
133,00
28,8
–
–
–
–
–
—
–
–
——–
–
–
–
–
–
—
—
–
–
——–
—
62,-
66,7
40,50
52,2
Sept.
5,475 31,8
4,20
32,1
78,50
33,9
88,50
37,5
150,75
32,6
36,7-
—
–
–
–
—
–
–
—
–
—-
–
–
—
–
–
–
—
–
–
—
–
—-
—
—
–
–
–
—
–
–
—
–
—-
—
–
–
–
–
–
—
–
–
—
–
—-
—
55,-
59,1
42,50 54,8
Oct.,,
5,25
30,5
3,92
5
30,0
74,50
32,2 79,50
33,7
138,25
29,9
51,-
54,8
44,-
56.8
Nov.
4,90
28,5
3,90
29,8
71,25 30,8
79,00 33,5
135,25
29,2
53,-
57,0
46,-
59,3
Dec.,,
l933
Jan.
4,725
4,95 27,5
28,8
3,80 3,75
29,1
28,7
66,25
3,00
28,6 31,5 75,25 75,25
31,9 31,9
135,00
29,2
–
–
—
—
–
–
—-
–
—
—
—
–
–
–
—
–
–
—
–
—-
–
–
53,–
57,0
46,-
59,3
Febr.
4,775
27,8
3,70.
28,3
71,00
30,7 74,75 31,7
136,50
130,25
29,5 28,2
—
–
–
–
—
–
–
—
–
–
—
–
–
—
–
–
–
—
–
–
—
–
—-
–
–
—
–
–
–
—
–
–
—
–
—–
–
—
–
–
–
—
–
–
—
–
—–
–
–
–
–
–
–
—
–
–
–
–
–
–
–
–
–
—
–
.
50,50 49,25
54,3
53,0
44,75
45,-
57,7
58,1
Maart
5,05
29,4
3,825
29,3 73,50 31,7 76,25 32,3
130,50
28,2
46,50
50,0
46,-
59,3
April
,,
5,15
29,9 3,75
28,7
72,75
31,4 71,25
30,2
129,50
28,0
14,62
55,2
13,59
58,9
3,27
56,1
49,50 53,2
48,25 62,3
1
Mei
5,25
30,5 3,85
29,4
75,00
32,4
72,00
30,5
137,50 29,7
14,42
54,5
—————–
10,92
–
–
—
—
–
–
—
–
—–
–
47,3
1,50
25,7
50,-t
53,8
49,_S)
63,2
8
,,
5,55
32,3
3,85 29,4
73,00
31,5 73,00 30,9
146,50
31,7
13,60
51,4
10,39
–
–
—
—
–
–
—
–
—–
–
45,0
0,94
16,1
52,-‘
55,9
49,_7)
63,2
15
,;
,,
5,55 32,3 3,75
28,7
71,00
30,7 73,00 30,9
147,00
31,8
17,90
67,3
11,66
50,5
1,96
33,6
53,_S
57,0
49,_8)
63,2
22
,,
5,25
30,5 3,75
28,7
67,00
28,9 73,00
30,9
147,00
31,8
11,36
42,9
10,
43,3
1,63
28,0
5350
9
57,5
49,_9)
63,2
29
,,
,,
5,35
31,1
3,70
28,3
67,00
28.9
75,00
31,8
156,00
337
1) Men zie voor de toelichting op dezen staat de nos. van 8, 15 Aug. 1928, 25 Febr. 1931 en 15 Febr. 1933.
2)
Tot Jan. 1931 Hard Winter No. 2. van Jan. 1931 tol
vanaf 26Mei 1930 tot 23Mei1932 74 K.G. Zuid-Russische.
4)
Tot Jan. 1928 Malting; van Jan. 1928 tot 9 Febr. 1931 American No. 2, van 9 Febr. 1931 tot 23 Mei 1932
het betreffende jaar.
6)5 Mei.
7
)13 Mei.
9
)20 Mei.
)
27 Mei.
15)
12 Mei.
11)
19 Mci.
12)
26Mei.
13)
2 Mei.
MINERALEN TEXTIELGOEDEREN
.
DiVERSEN
STEENKOLEN
Westfaalsche(
PETROLEUM
BENZINE
KATOEN
WOL WOL
gekamde
KOE-
KALK-
Hollandsche
Mid. Contin.
C-ude
Gulf exp.
..
gekarn e Australische,
HUIDEN SALPETER
Middling
locopri!zen
F.G. F.
Sakella-
-_________
.
F. No.
1
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b.
33 tirn 33.9°
61166
0
Sets, per
M
in
1
e
rd’
CrossbredColo-
nial Carded,
Gaaf,open
kop
GId. per
lOO
KO.
R damjA’dani
oe 5.
g.
per barrel
U.S.
gallon
New-York
rides
omra
Liverpool
oco
Ib
°
P
r
,
50’s Av.
loco
57-61 pnd.
netto
per
1000
K.G.
per lb. Liverpool
Bradford per lb.
f1.
Olo
$
S(
o
$cts.
U/o
$
ets.
to
pence
5/o
pence
5
/s
pence
0J
pence
0( f1.
°lo
f1.
°lo
1925
.
10,80
100,0
1.68 100,0
14,86
100
1
–
23,25
100,0
29,27
100,-
9,35
100,-
55,00
100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12,-
100,0
1926
–
17,90
165
1
7
1.89
112,5
13,65
91,9
17,55
75,5
16,24
55,5
6,30
67,4
47,25 85,9
24,75
83,9 28,46
82,0
11,61
96,8
1927
11,25 104,2
1.30
77,4
14,86
100,-
17,50
75,3
16,78
57,3 7,27
77,8
48,50 88,2
26,50
89,8 40,43
116,5
11,48
95,7
1928
10,10. 93,5
1.20
71,4
9,98
67,2
20,00
186,0
19,21
65,6
7,51
80,4
51,50 93,6 30,50
103,4
47,58
137,1
11,48
95,7,
1929 11,40 105,6
1.23
73,2
10,-
67,3
19,15
82,4
17,05
58,2 6,59
70,5
39,-
70,9
25,25
85,6
32,25
92,9
10,60
88,3
1930
11,35
105,1
1.12
66,7 8,77 59,0
13,55
58,3
12,-
41,0 3,92
41,9
26,75 48,6
16,25
55,1
25,36
73,1
9,84
82,0
1931
10,05
93,1
0.58
34,5
5,04
33,9
‘
8,60
37,0 7,33 25,0
3,08
33,0
21,50
39,1
12,00
40,7
18,65
53,7
8,61
71,8
1932
8,00
74,1
0.81
48,2 4,50
30,3 6,45
27,7
5,21 17,8 3,11
33,3
16,00
29,1
8,50
28,8
11,15
32,1
6,15 51,3
Jan.
1931
10,30
95,4
0.85
50,6 6,08 40,9
10,30
‘44,3
8,31
28,4
3,09
33,1
21,25 38,6
12,00
40,7
24,63
71,0
10,11
84,3
Febr.
10,30
.
95,4
0.85
50,6 6,14 41,3
10,95
47,1
9,58
32,7
3,55
38,0
21,75 39,5
12,00
40,7
22,50
64,8
10,21
85,1
Maart
10,30
”
95,4
0.66
39,3 6,07
40,9
10,90
46,9 9,70
33,1
3,56
38,1
25,25
45,9
14,50
49,2 22,25
64,1
10,21
85,1
April
.
10,15
94,0
0.53
31,5
5,66
38,1
10,25
44,1
8,68 29,7
3,31
35,4
24,50
44,5
14,50
49,2
22,25
64,1
10,21
85,1
Mei
10,00
92,6
0.53
5
31,5
5,375
36,2
9,40
:40,4
8,18 27,9
3,01
32,2
23,50
42,7
13,00
44,1
21,75 62,7
10,21
85,1
Ju ni
‘
10,00.
92,6
0.34 20,5 4,24
28,5
9,10
39,1
7,54
25,8
3,01
32,2
22,00
40,0
12,50
42,4
19,13
55,1
10,21
85,1
juli
10,00
92,6
0.245
14,3
3,40
5
22,9
9,25
39,8
7,73 26,4
3,35
35,8
22,25
40,5
12,50
42,4
20,25
58,4
8,26
68,8
Aug.,,
10,00
–
92,6
0.43
25,9
3,94 26,5
7,20
.31,0
5,94 20,3 2,59 27,7
22,25
40,5
12,00
40,7
18,75
54,0
7,-
58,3
Sept.
10,00,
92,6
0.56 33,2
5,50 37,0
6,55
28,2
5,77.
19,7
2,59
27,7
20,00
36,4
11,00
37,3
18,-
51,9
6,50
54,2
Oct.,,
9,90
–
91,7 0.56 33,2 4,19
28,2
6,30
27,1
5,82
19,9
2,85
30,5
19, 50
35,5
10,75
36,4
17,50
50,3
6,65 55,4
NOV.
9,90
91,7 0.68 40,4 4,62
31,1
6,40 27,5 5,72
19,5 3,11
33,3
19,00
34,5
10,75
36,4
16,75
48,3
6,80
56,7
Dec.
9,90
91,7
0.71
42,3
5,31.
35,7
6,30 ‘27,1
4,98
17,0
2,99
32,0
16,25
29,5 9,00
30,5
—
–
6,95
57,9
Jan.
1932
8
1
25
76,3
0.71
42,3 5,25 35,3
6,65
-28,6
5,09
17,4
3,38
36,2
16,50
30,0
9,00
30,5
11,63
33,5
7,10
59,2
Febr.
8,251
76,3
0.71
42,3 4,92
5
33,1
6,90
29,7
5,31
18,1
3,51
37,6
16,25
29,5
9,00
30,5
11,75
33,9
7,25 60,4
Maart
8,35
77,3
0.71
42,3
4,625
31,1
6,90
‘29,7
5,37
18,3
3,30
35,3
16,50
30,0
8,75
29,7
10,25
29
1
5
7,40
61,7
April
,,
8,65
80,1
0.86
‘
51,2 4,34 29,2 6,25 26,9
5,08
‘
17,4
3,08
33,0
16,50
30,0
9,00
30,5 9,25
26,7
7,40
61,7
Mei
,
8,30
76,9
0.86
51,2 4,25 28,6 5,80 24,9 4,57
15,6
2,76
29,5
15,75
28,6
8,25
.
28,0
8,88
25,6
7,40 61,7
Juni
8,25
‘
76,3
0.86
‘
51,2 4,25 28,6
5,25 22,6 4,44
15,2
2,55 27,3
‘15,25
‘
27,7
7,75
26,3
9,-
25,9
7,40
61,7
juli
8,10
75,0
0.86 51,2 4,25 28,6
5,80
24,9
4,97
17,0
2,77
29,6
16,00
29,1
8,50
28,8 9,75
28,1
–
Aug.
7,80
72,2
0.86 51,2 4,30 28,9
7,35
31,6
5,71 19,5
3,33
35,6
15,75
28,6
8,25
28,0
12,-
34,6
5,70
47,5
Sept.
7,75 71,8
0.86
51,2
4,375
29,4
7,75
33,3 6,37 21,8
3,64
38,9
16,75
30,5
8,75
29,7 13,75
39,6
5,90
49,2
Oct..
7,65
70,8
0.86 51,2
4,45
29,9
6,50
28,0
5,68
19,4
3,16 33,8
15,75
28,6
8,50
28,8
14,-
40,3
6,-
50,0
Nov.
7,40
68,5
0.86 51,2
4,60
31,0 6,15
26,5
5,16
17,6
3,-
32,1
15,25
27,7
8,25
28,0
12,
34,6 6,10
50,8
Dec.
7,25
67,1
0.745
44,3
4,435
29,8
5,95 25,6 4,73
16,2
2,80 30,0
15,25
27,7
8,00
27,1
11,50
33,1
6,20 51,7
Jan.
1933
7,05
65,3
0.53 31,5
4,16
28,0 6,15
26,5 5,13
17,5
2,95 31,6
15,75
28,6
8,25 28,0
11,50
33,1
6,30
52,6
Febr.
7,20′
66,7 0.38 22,6 3,97
.
26,7
6,10
26,2 4,98
17,0
2,78 29,7
15,50
28,2
8,25
28,0
10,38
29,9
6,40
53,3
Maart
7,25,
67,1
038
22,6
3,87
5
26,1
6,40
27,5 4,97
17,0
2,77
29,6
15,25
27,7 7,75
263
10,75′
31,0 6,40
53,3
April
7,25
67,1
0.37 22,0 3,67
24,7
6,65
‘28,6
5,18
17,7
2,68 28,7
15,75
28,6
7,75 26,3
11,25
32,4 6,40
53,3
1
Mei
7,25
67,1
0.32
19,0
2,992
20,2
6,95 29,9
5,336
18,2
2,90°
31,0
–
– ‘
–
–
11,25
13
32,4 6,40
53,3
8
,,
,,
7,15
66,2
0.21 12,5
2,92
3
19,7
7,lS
30,8
5,46
7
18,7
3,027
32,3
16,50
15
)
30,0 8,00
1
S)
27,1
6,40
53,3
15
,,
7,15:
66,2
0.216′
12,8
2,99
4
20,2 7.50 32,3
5.66
8
19,3
3,Q9S
33,0
17,25
19
)
31,4
8,2511)
281)
6,40
533
7,15′
66,2
0.21
5
12,8
2,895)
19,5
7,25
31,2 5,63
9
l9,2
3,06
0
32,7
17,50
12
)
31,8
8,25
12
)
28,0
.
6,40
53,3
19
,,
,,
7,10′
65,7
0.21
12,5
7,65
1
32,9
1)
Jaar- en maandgem. atger. op
1
/s pence.
2)5;
2
)12;
4
)19;
5
)26;
6)3;
7)10;
8
)17;
9
)24;
10)11;
11)
18;
12)
25; 13)2;
54)4
;
15)
23;
16
)30 Mei.
31 Mei 1933
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
.
.
445
PAN GROOTHANDELSPRIJZEN’)
–
ZUIVEL
EN
EIEREN
.
METALEN
BOTER
KAAS
•
Edammer
EIEREN
KOPER
LOOD
TIN
IJZER
Cleveland
GIETERIJ-
ZINK
GOUD
ZILVER
per K 0
Leeuwar.
Alkmaar
Gem. not. Eiermijn
Standaard
Locoprijzen
Locoprilzen locoprijzen
Foundry No. 3
IJZER
(Lux III) p.
Locoprijzen Londen
cash
Londen
cash Londen
per.
der Comm.
Fabrieks-
kaas Roermond
Londen
Londen
per Eng. ton Londen per
Eng. ton
f.o.b.
Middlesbrough
Eng. t. t o.b.
per
per ounce
Standard Noteering
ki. mjmerk
P• 100 St.
per Eng. t
0fl
perEng.ton
Antwerpen
Eng.ton
.
fine
Ounce
–
ii:
–
—
–
ii:
—
–
i;
–
–
i:
—
—
£
0
10
£
£
0
10
Sh.
II
I
ii
iii
oence
III
2,31
100,0
56,-
100,0
9,18
1000
62.1(6
100,0
36.816
100,0
261.171-
100,0
.731-
100,0
67/-
100,-
36.3/6
100,-
85/6
100,-
OO,O
1,98
85,7
43,15
77,1
8,15
88,8
58.11-
93,5
31.1/6
85,3
290.1716
111,1
8616
118,5
68/8
102,5
34.2/6 94,3
1 85/-
99,5
28U116
89,3 2,03
87,9
43,30 77,3
7,96
86,7 55.141-
89,7
24.41-
66,4
290.4J-
110,8
731-
100,0
6416
96,3
28.10/-
78,8
1
85/-
99,5
26
3
14
83,3
2,11
91,3
48,05
85,8 7,99 87,0
63.161-
102,8
21.It-
57,8
227.51-
86,8
t661-
.
913,4
62/8
93,5
25.516
69,9
85!-
99,5
26
1
116
81,1
2,05
88,7
45,40
81,1 8,11
88,3
75.141-
121,9
23.5-
63,8 203.15(6
77,8
7016
96,6
68/9
102,6
24.17/6
68,8
85/-
99,5
24
7
118
76,2
1,66
71,9
38,45
68,7
6,72
73,2
54.13/-
88,0
18.116
49,6
1425!-
54,3
671-
91,8
59/6
88,8 16.17/-
46
1
6
1
85/..
99,5 I7
1
Ij6
55,4
1,34
58,0 31,30
56,9
5,35 58,3
36.51- 58,4
12.1/-
33,1
110.11-
42,0
551-
75,3
47/6
70,9
Il.lO6
31,9
1
92/6
108,2
13j
41,6
0,94
40,7
22,70
40,5 4,14
45,1
22.171-
36,8
8.121-
23,6
97.2/-
37,1
421-
57,5
371-
55,2
9.16-
27,1
118/-
138,0
12
7
(
40,1
1,61
69,7
32,25
57,6
6,63 72,2 45.7(6
73,1 14.-16
38,5
116.81-
44,4
6016
82,9
5116
76,9
12.18/6
35,7
85/-
99,5
1371
43,2
1,66
1,47
71,9
63,6
33,80 35,00 60.4 62,5
6,21
4,94
67,6
45.116 45.116
72,6
13.56
13.36
36,4
117.-l6
44,7
586 586
80,3
50/7
75,5
12.101-
34,6
851-
99,5
1211
2
38,9
1,35
58,4
31,60 56,4 4,20 53
1
8
45,8
42.1516
72,6 68,9
12.101-
36,2 34,3
122.11-
113.41-
46,6 43,2
586
80,3 80,3
48/10
4916
72,9
73,9
12.816
11.121-
34,3
32,1
85/-
85e-
99,5 99,5
13711
13
1
/
41,8 40,9
1,26
54,5
30,85
55,1
•
4,07
5
44,4
39.616
63,4
11.1016
31,6
104.171-
40,0
5816
80,3
48/-
71,6 10.13/6
29,5
851-
99,5
12
15
11e
40,3
1,29
55,8
33,50
59,8
4,30 46,8
36.616
58,5
11.11(6
31,8
106.216
40,5
5816
80,3
47/1
70,3
11.10/- 31,8
851-
99,5
12
7
I
40,1 1,32
57,1
37,75 67,4 4,40 47,9
34.14/-
55,9
12.1516
35,1 112.516
42,9
5816
80,3
48/9
72,8
12.11/-
34,7
851-
99,5
13
1
1
41,2
1,30
56,3 36,00
64,3 4,98 54,2
32.151-
52,8
11.196
32,9
114.196
43,9
5816
80,3
47/9
71,3
11.14/6
32,4
851-
99,5
12
1
3116
39,9
1.27
55,0
32,25
57,6
5,775
62,9
30.316
48,6
11.41- 31,1
111.16!-
42,7
5516
76,0
4617
69,5
10.19i-
30,3
91/3
106,8
131
41,4
1,24
53,7 26,25
46,9
6,275
68,4
28.216
45,3
10.96
28,8
101.116
38,6
461-
63,0
4418
66,7
10.716
28,7
106/3
124,3
13181
1
6
43,0
1,17
50,6
24,75 44,2
7,07
77,0
27.1916
45,1
11.5/- 30,9
102.-(-
39,0
4416
61,0
4316
64,9
10.1516
29,6
11019
129,5
14
1
1
45,1
1,18 51,1
21,40 38,2 5,32
5
58,0
27.616
44
1
2
•
10.161-
29,6
98.1716
37,8
41j6
56,8
43/3
64,6
10.216
28,0
12216
143,3
141e
44,6
1,16
50,2
25,75
46,0
4,71
51,3
27.1416
44,7
10.141-
29,4
98.181- 37,8
416
56,8
421-
62,7
10.616
28,5
120/3
140,7
131
43,2
1,34
58,0
27,75
49,6
3,79
41.3
26.41- 42,2
10.5/-
28,1
99.2/6
37,9
41 6
56,8
401-
59,7
10.-1- 27,6
11916
139,9
14
43,6
0,98 42,4
23,65
42,2
3,425
37,3
24.
18!-
40,1
9.91-
25,9
96.61-
36,8
441-
60,3
40/-
•
59,7
9.1 1
f-
26,4
1 14/-
133,5
13
314
42,8
0,99
42,9
19,60
35,0
2,776
30,2
23.81-
37,7
8.16(6
24,2
84.1516
32,4
4
51-
61,6
37/6
56,0 9.21-
25,2
1 10/3
129.0
13
11
40,9
0,82 35
1
5
19,65
35,1
2,88
31,4
21.61- 34,3
•
8.-(-
22,0 89.1316
34,2
441-
60,3
3716
56,0
9.9/-
26,1
11219
132,0
12518
39,3
1,11
48,1
24,25
43,3
3,08
33,5
20.1216
33,2
7.51-
19,9
84.91-
32,3
441-
60,3
3716
56,0
8.131-
23,9
11316
132,7
12
51s
39,3
0,96
41,6
19,55
34,9
3,125
34,0
19.216
30,8
7.316
19,7
90.1716
34,7
4216
58,2
37/-
55,2
8.616
23,0 116/-
135,7
12
3
1
38,5
0,76 32,9
17,90
32,0
3,72
40,6
22.416
35,8
7.1716
21,6
I0I.-J-
38,6
42!-
57,5
36/6
54,5
9.13/6
26,7
118/6
138,6
12
1
116
39,9
0,84 36,4
19,70
35,2
4,64 50,5 25.81-
40,9
9.1016
26,1
109.916
41,8
42e-
57,5
35/-
52,2
11.21-
30,7
118/9
138,8
13
40,5
0
1
82
35,5
25,50
45,5
5.73 62,4
22.516
35,9
8.7/-
22,9
105.1316
40,4
411-
56,2
34/6
51,5
10.8/6
1
28,8
12116
142,1
1211
2
38,9
0,81 35,1
26,50
47,3
6,65 72,4
21.191-
35,4
8.416
22,6
104.716
39,9
401-
54,8
34/6
51,5
10.81-
1
28,7
12519
147,2
12
5
hs
38,3
0,73
31,6
22,55
40,3
5,12 55,7
19.1216
31,6
7.916
20,5
100.1016
38,4
39/-
53,4
3416
51,5
0.71-
28,6
125/9
147,2
11
1
1
35,8
0,73
31,6
21,75
38,8
4,27
46,7
19.17/-
32,0
7.8/-
20,3
100.116
38,1
40/6
55,5
3416
51,5
9.19/-
27,5
1228
1435
11
11
116
36,4 0,65
28,1
20,60
36,8
4,35 47,4
2011-
32,5
7.7.?-
20,2
104.716
39,9
43/-
58,9
34/-
50,7
9.15/-
27,0
12015
140,8
11116
37,2
0,53 22,9
19.40
34,6
2,80
30,5
20.-/6
32,3
7.101-
20,6
104.1813
40,1
431-
.
58,9
3417
51,6
10.71-
28,6
12015
140,8
12
7
/1
38,7
0,54
23,4
18,55
33,1
2,07
5
22,6
20.1116
33,1
7.1216
20,9
109.171-
42,0
431-
58,9
3516
53,0
10.8/6
28,8
12011
140,4
12uh6
39,9
0,53
6
229
19,75
6
353
2,10
22,9
21.71- 34,4 7.111-
20,7
117.91-
44,9
4116
56,8
351-
52,2
10.416
28,3
12418
13
145,8
1413)
43,6
0.53
10
22,9
21.5010
38,4
2,35
25.6
22.131-
36,5
8.616
22,9
135.1316
51,8
4116
56,8
371-
55,2
10.121- 29.3
12319
144,7
1
3
11116
42,6
O,53L
1
22.9
23.50″
42,0
3,-
32,7
23.1316
38,1
8.11(6
23,6
126.1016
48,3
4116
56,8
371-
55,2
10.131-
29,4
12313
144,2
12
9
116
39,1
0,50
12
21,6
2.50
27.2
23.1216
381
‘
8.61-
22.9
128.1/6
49.2
4116
56,8
37/-
55,2
10
121-
293
12218
143,5
12
15
116
403
2,50
27,2
25.56
40,7
8.151-
24,0
136.141-
51,9
4116
56,8
371-
55,2
11.216
30,8
123f3 144,2
1
3
1
116
40,7
6 Sept.
1932
79 K.G.
La Plata.
8)
Tot
Jan.
1928 Western
;
vanaf
Jan.
1928 tot
16 Dec. 1929 American
No.
2, van
16
Dec. 1929
tot 26
Mei
1930
7415 K.G.
I’longaarsclie
415 K.G.
Zuid-Russische.
Van
23
Mei-19
Sept. 1932
No.
3 Canada.
5)
De
jaargemiddelden
zijn berekend
uit
de
gemiddelde prijzen
van
April,
Mei en
Juni
van
BOUWMATERIALEN
KOLONIALE PRODUCTEN
VURENHOUT
STEENEN
CACAO
KOFFIE
RUBBER’)
SUIKER
‘
THEE
basis 7″ f.o.b.
Zwedenj
binnenmuur
buitenmuur
G.F. Accra
COPRA
Ned.-Ind. f.m.s.
Robusta
Standaard
1 1
Ribbed Smoked
Witte kristal-
All. N.A. theev.
Finland
per
per
.
per
so
K.G.
c.i.f.
per
100
K.G.
Locoprijzen
Rotterdam
Sheets
suiker
loco
R’damlA’dam
A’dam gem. pr
.
Java- en Suma- per standaard
van 4.672 M.
per
1000
stuks
per
1000
stuks
Nederland
Amsterdam
,
per
‘Is
K.G.
loco
Londen
per Ib.
per
100
K.G.
tratheep.’/,KG.
–T-
uio
f
o/
f
O/
ph.
o/.
/
0
10
ets.
0
10
Sh.
Dis
fi.
Slo
ets.
O/
159,75
100
15,50
100,-
19,-
100,-
42/6
100,-
35,87
6
100,0
61,375
100.0
2111,625
100,0
18,75
100,0
84,5
100,0
153.50
96,1
15,75
101,6 19,50 102,6
491-
115,3
34,-
94,8
55,375
90,2
2I-
67,4
17,50
93.3
94,25
111,5
160,50
100,5 14,50
93,5
18,50
97,4
68/-
160,0
32,62
5
90,9
46,875
76,4
116,375
51,6
19,12′
102,0
82,75
97,9
151,50
94,8
12,-
77,4
18,50
97,4
57/3
134,9
31,87
5
88,9 49,625
80,9
-110,75
30,2
15,85
84,5
75,25
89,1
146,00
91,4
14,-
90,3 21,25
111,8
45110
107,9
27,376
76,3 50,75
82,7
-110,25
28,8
13,-
69,3
69.25
82,0
141,50
88,6
12,50
80,6 20,75
109,2
34111
82,2
22,625 63,1
32
52,1
-15.875
16,5
9,60
51,2′
60,75
71,8
110,75
69,3
10,25
66,1
20,25
106,6
22/5
52,8
15,37
5
,
42,9
25
40,7
-13
8,4
8.-
42,7
4250
50,3
69,00
43,2 9,25
59,7
15,-
78,9
1
916
45,9
13,-
36,2
24
39,1
-/1,75
4,9
6,32
5
33,7
28,25
33,4
125.00
78,2
10,-
64,5
21,-
110,5
2614
62,0
18,25
50,9
28
45,6
-14,25
11,9
8,20
437
66,25
78,4
125.00
78,2
10,-
64,5
21,-
110,5
22/2
52,2
18,125
50,7
26,25 42,8
-13,875
109
8,20
43,7 53
62,7
125,00
78,2
10,-
64,5
21,-
110,5
22/6
52,9
18,625
51,9 25,50
41;5
-13,75
10,5
8.30
44,3
45
53,3
125,00
78,2
10,50
67,7
21,-
110,5
22/7
53,1
17.50
48,8 24,75
40,3
-13,
1
25
8,8
8,57
5
45,7
43
50,9
125.00
78,2
10,50
67,7
21,-
1105
21/0
49,4
15,376
42,9
25 40,7 -13,125
8,8
8,50
45,3 40,25
47,6
110,00
68,9
10,50
67.7
21,-
110,5
2214
52,6
14,125
39,4
25,75 42,0
-13,125
8,8
8,57
5
45,7
39,50
46,7
110,00
68,9
‘
10,50
67,7
21,-
110,5
26/5
62,2
15,-
41,8
27 44,0 -13
8,4 8,77
5
48,6 38,25
45,3
100,00
62,6
10,50
67,7
21,-
110,5
24/8
58,0
14,125
39,4 25,50
41,5
-12,5
7,0
7,90
42,1
38,50 45,6
100,00
62,6
10,50
67,7
19,-
100,-
2217
53,1 13,375
37,3 23,75 38,7
-/2,375
6,7
7,52
5
40,1
37,50
44;4
100,00
62,6
10,50
67.7
19,-
100,-
21/0
49,4
13,25
36,9 23 37,5 -12,375
6,7 7,55
40,3 37,75
44,7
10000
62,6
10,50
67,7
19,-‘
100,-
21/2
49,8
13,75
38,3 23
37,5 -12,25
6,3 7,15
38,1
37
43,8
82,50 51,6
10,-
64,5
18,50
97,4
1813
42,9
12,75
35,5
23
37,5
-12,25
6,3
6,75
36,0
35
41,4
82,50 51,6
10,-
64,5
18,75
98,7
17/9
41,8
13,12
6
36,6
23
37,5
-12,125
6,0
7,35 39,2
32
37,9 82,50 51,6
10,-
64,5
18,75
98,7
18/1
42,6
14,50
40,4
23
‘
37,5
-12
5,6
7,05 37,6
30
35,5
70.00
43,8
9,75 62,6
18,-
94,7
21/9
51.2
14,75
41,1
23
37,5
-11,625
4,6
6,25 33,3
31
36,7
70,00 43,8
9,75 62,6
18,-
94,7
20/6
48,2
14,-
39,0
23
37,5
-/1,5
4,2
5,90 31,5 29,25 34.6 70,00
43,8
8,50
54,8
15,-
78,9
20/6
48,2
13,25
36,9 23,50
38,3
-11,5
4,2
15,62
6
30,0
30,25
35,7
70,00 43,8
8,50
54,8
15,-
78,9 20/6
48,2
12,375
34,5
24
39,1
-11,375
3,9
6,30
33,6
28,50
33,7
67,50
42,3
8,50
54,8
15,-
‘
78,9
20/1
47,3
12,375
34,5
24
39,1
-/1,375
3,9
6,70
35,7
23,75
28,Ï
63,00
39,4
8,50
54,8
15,-
‘
78,9
20
1
7
48,4
12,375
34,5 24
39,1
–
1
1,75
4,9
6,57
5
35,1
22,75 26,9
60,00
37,6 8,75
56,5
15,-
78,9
21/2
49,8
12,75
35,5
25,25
41,1
-12,125
6,0
6,52
5
34,8 23,75
28,1
63,50 39,7
58,1
14,50
763
18/8
43,9
12,375
345
26,50
43,2
–
1
1,75
4,9
6,32
5
33,7
28,50
33,7
63,50
39,7
9,50
61,3
‘
14,25
75,0
17
1
6
41,2
12,125
338
24,50
39,9
-11.75 4,9
5,87′
31,3
30,75
36,4 65,00
40,7
64,5
13,75
72,4
1714
40,8
11,75
32,8
24
‘
39,1
-11,75
4,9
5,50
29,3
28,25
33,4 70,00 43,8 9,25
59,7
13,50
711
1616
38,8
11,50
32,1
24
39,1
-/1,625
4,6
5,375
28,7
25 29,6
70,00
43,8
9,25
59,7
13,-
68:4
1519
37,1
10,625
29,6
23,75
,
38,7
-/1,5
.
4,2
5,60
29,9 26,75
31,7
70,00 43.8
9,50
‘61,3
12,25
64,5
16/3
38,2
10,375
28,9
23,50
38,3
-/1,5
4,2
6,-
32,0 26,25
31,1
70,00 43,8
9,75
62,6
12,75 67,1
15/5
36,3
9,50
26,5
23,50
38,3
-/1,625
4,6
6,07
5
32,4 27,50
32,5′
70,00
43,8
.
.
1612
38,0 9,375
26,1
23
37,5
-12,0625
5,8
5,876
31,3 26,25
14
)
31,1
70,00
43,8
.
16/2
38.0
9,375
26,1
23
37,5
–
1
1,9375
5,4
6,25
33,3 26,75
55)
31,7
70,00
43,8
1617
39,0 9,125
25,4
23
37,5
-11,9375
5,4
6.7
32
0
70,00
43,8
16
1
8
39,2
9,60
26.8
23
375
–
1
2.0625
5,8
6,-
32.0
70,00 43,8
16/9°
39,4
10,125
28,2 23
37,5
-/2,25
6,3
6,-
32,0
.B. Alle Pondennoteering vanaf 21 Sept. ’31 zijn op goudbasis omgerekend; de Dollarnoteering vanaf 20 April
1
33 zijn, in verhouding van de depreciatie
,an den Dollar t.o.v. den Gulden verlaagd.
,
.
446
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
31 Mei 1933
De berichten over te velde staande
bictoogsten
vun
Enro-
pa luidden over het algemeen gunstiger. In Tsjecho-Slowa-
kije en Duitschland is de stand van het gewas nog zeer
uiteenloopend, in Frankrijk normaal en in Polen nog
achterlijk.
Ook in E n ge 1 a n d traden raffinadeurs weer als koo-
pers op en betaalden prijzen oploopende van Sh. 5/4% tot
3h. 5/8% voor flinke hoeveelheden ruwsuiker.
De prijzen voor geraffineerd werden verhoogd met 3 d.
De L o n d e n s c h e termijnmarkt was dan ook vast. De
noteeringen stegen gedurende de week met bijna 3 d.
Op J a v a, waar de verkoop gedurende den laatsten tijd
minder wilde vlotten, verlaagde de N.I.V.A.S. de noteerin-
gen voor witte suiker uit oogst 1931 tot
f
5% en uit oogst
1932 tot
f
6.-. De verkoopen der afgeloopen week bedroe-
gen ce. 4.000 fons Superieur boofdzakelijk afgekeurde suiker
en ca. 7.500 tons bruine suiker, ‘waaronder eenige afge.
keurde partijen.
H i e r te 1 a n d e was de stemming bom. De noteerin.
gen op de A m s t e r d a m s cli e termijnmarkt konden zich
niiettegenstaande de vaste buitenlandsche markten niet ten
volle bandhaven en het slot luidde als volgt: Mei
f
5%,
Aug.
f
5%, Dec.
f
6 en Mrt..
f
6
3
/8. De omzet bedroeg
1150 tons.
KOFFIE.
In de kalme stemming kwam ook in de afgeloopen week
geen verandering. De kost- en vrachtaanbiedingen van San-
tos kwamen bij de meeste afladers 10 & 25 dolbarcents per
cwt. lager, terwijl die van Rio in de meeste gevallen 30
dollarcents inzakten.
De gisteren bekend geworden statistiek van Brailië wijst
uit, dat de versehepin.gen en de verkoopen van Santos naar
Europa, die in de voorlaatste week Vrij groot waren ge-
weest, in de vorige week wederom belangrijk kleiner waren;
naar Amerika verminderden zij slechts weinig. Verscheept
werden van Santos naar Europa 54.000 balen tegen 112.000
balen in de week daarvdôr en naar de Veresnigde Staten
83.000 balen tegen 108.000 balen. Verkocht ‘werden van Santos naar Europa 56.000 balen tegen 117.000 balen en
naar de Vereenigde Staten 102.000 balen tegen 109.000
balen. Van Rio werden verscheept naar Europa 35.000
balen tegen 39.000 balen en naar cle Vereenigde Staten
37.000 balen tegen 42.000 balen.
Als vernietigd in de vorige week worden opgegeven
4000 balen te Rio en 188.000 balen te Santos, tezamen
192.000 balen
Gisteren werd per telegraaf uit Rio vernomen, dat het
Nationale Koffie-Departement van Brazilië bepaald heeft,
dat van den volgenden oogst, welke loopt van 1 Juli 1933
tot 30 Juni 1934, 30 % zal worden vrijgelaten, 30 % zal
worden achtergehouden en 40 % aan het Departement zal
moeten worden uitgeleverd tot iederen prijs (,,sacrifice
prices”). Bovendien is vastgesteld, dat de teruggehouden
hoeveelheden zullen worden vrijgelaten ‘volgens instructies
van het Departement in volgorde naar gelang van de be-
hoèfte op de markt. Zooals bekend is, wordt de volgende oogst door Brazilië
zelf reeds op 30 millioen balen getaxeerd en daar de wereld
op het oogenblik van het Braziliaansche product slechts
ongeveer 12 miljoen balen per jaar noodig heeft, moet
worden aangenomen, dat buiten de 40 % (12 millioen
balen), welke dus aan het Koffie-Departement moeten v•or-
den uitgeleverd, er nog minstens 8 millioen balen uit dezen
oogst zullen overblijven.. De bekendmaking van het Kolf ie-
Departement is een nieuw bewijs, dat de leiders in Brazilië
vrijwel teneinde raad zijn en niet meer weten, hoe bij den
te verwachten enormen oogst te handelen. Reeds sedert
jaren tracht Brazilië een politiek te volgen, die ten doel
heeft eenerzijds het ophouden der prijzen en anderzijds het
aanhouden eener productie-capaciteit, die zeer ver boven
de oonsumtievraag uitgaat. Dat die politiek, wat het op-
houden der prijzen aangaat, in den laatsten tijd reeds vol-
komen gefaald heeft, is gemakkelijk aan te toonen. De
prijzen, waartoe Superior Santos door Brazilië wordt aan-
geboden, komen, zoonls hieronder wordt aangegeven, uit
op ongeveer 8.50 goudidollar per cwt. of ca. 21 Ned. ct. per
% K.G. kost en vracht. Volgens een berekening, opge-
maakt door de firma Louis Delamare te Havre, bedragen
de verschillende Braziliaansche uitvoerrechten thans
fr. 97.70 per 50 K.G., dat is ruim 9% Ned. cts. per % K.G. De kooper hier betaalt dus voor de koffie zelf 21 et. minus
9% et. = 11% et. per % K.G. Hiervan gaan nog af de
zeevracht en de inladingskosten ad ca. 2 ets. per % KG.,
zooclat cle kolfieprjs (voor volbeschreven Superior Santos),
dien de exporteur in Brazilië feitelijk maakt, niet hooger
is dan ca. 9% ct. per % K.G. (met inbegrip van de kosten
van emballage enz.). De laagste Europeesohe prijs, dien de wereld sedert 100 jaren voor deze soort heeft gezien,
was 15% Ned. cts. alhier op ceel in 1903. Bijzondere uit-
voorrechten bestonden toen in Brazilië niet en daarom kan
gezegd worden, dat de exporteur te Santos toen (vracht
en kosten hier en in het productieland ruim gerekend)
minstens 12% Ned. ct. per % K.G. moet hebben geïncas-
seerd. En van het weinige, dat de arme planter thans ten
slotte in handen krijgt, zal deze nu nog een deel moeten
afstaan, wanneer hij gedwongen wordt 40 % van zijn oogst
tot ,,sacrifice prices” aan het Koffie-Departement uit te
leveren. Commentaar lijkt hierbij overbodig!
De kost- en vrachtaanbiedingen ‘van Brazilië zijn, zooals
hierboven reeds gezegd, wederom iets lager. Tengevolge
van het regelmatig inzakken der prijzen wordt het voor-deel van de bijlevering van de bekende bonus van 10 %
voor den kooper steeds kleiner en daarom is het gewenscht
dit voordeel hij de gewone offertes thans op niet meer dan 15 clollarcents per cwt. aan te nemen. Op deze wijze bere-
kend, is de kost- en vrachtprjs voor gewoon goed beschre-
ven &iperior Sautos op prompte verscheping nu ongeveer
$ 9.85 il 10.15 per cwt. en ‘voor dito Prime ongeveer $ 10.05
$ 10.30. Voor Rio type New-York 7 met beschrijving,
prompte versche’ping, komen de offerten, op dezelfde wijze gecalculeerd, uit op ongeveer $ 8.45
a
8.50. Bij den dollar-
koers van heden staan deze aanbiedingen gelijk met onder-
staande prijzen in gouddollars:
antos Superior –
$
8.35
a
8.60
Prime
– 8.50 t 8.70
Rio 7
– ,,7.15 b. 7.20
wat dooreen ongeveer 0.20
a
0.30 goudcbollar lager is dan
verleden week.
De prijzen in de eerste hand in Nederlandsch-Indië zijn
voor de ongewassohen Sumatra Robusta-soorten %
1% ct. lager, ‘doch voor gewasselien Robusta zijn zij nog onveranderd. De noteeringen zijn thans aan te nemen op:
Palembang Robusta, Juni/Juli versoheping, 14% ct.;
Benkoelen Robusta, Juni/Juli verscheping, 14% ct.; Mand-
heling Robusta, Juni/Juli verscheping, 16% ct.; W.I.B. f.a.q. Robusta, Juni/Juli verscheping, 19% et., alles per
% K.G. cif, uitgeleverd gewicht, netito contant.
])e noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt lie-
pen % 6. % ct. terug. Juni noteert thans 17, September 16,
December 16, Maart 16 en Mei 16 ct. per % K.G.
De officieele boconoteeringen bleven onveranderd 24 e’t.
per % K.G. voor Supenior Santos en 23 ct. ‘voor Rol usta.
De slotnoteeringen te New-York waren:
–
Gemengd contract
Santos contract
(basis Rio No. 7)
(basis Saintos No. 4)
Sept Dec. Mrt. Mei Sept. Dec. Mrt. Mei
29 Mei . – . .$. 5.58 5.47 5.41 5.41
7.88 7.70 7.61 7.57
22 Mei ……5.35 527 5.21 -.- 7.66 7.54 7.44 -.-
15 Mei ……5.50 5.45 5.42 -.- 7.80 7.69 7.62
S Mei ……5.72 5.73 5.73 -.- 8.19 8.09 8.-
Rotterdam, 30 Mei 1933.
STEENKOLEN.
Over . het algemeen valt er ‘van de versch•llen’de kolen-
markten weinig nieuws te melden’.
Engeland boekte in alle districten orders, voornamelijk
uit Scandinavië, maar de verschepingen waren niet van
dien aard, dat de mijnen hare productie konden atzetten,
waardoor vele mijnen onder quota produceerden. Vooral heeft men te kampen met den afzet van stukkolen, waar-
door de uitvoering van orders voor ,,sized coal” moeilijk
wordt.
Polen ontpbooit groote activiteit in Ierland, versohepin-
gen van Da.nsig/G.dynia nemen in omvang toe.
Westfalen tracht thans met Griekenland een ,,ruib in
natura” tot stand te brengen, zooals dit ‘vroeger reeds met
Brazilië gedaan werd. De prijsen zijn:
Northumberland ongezeef’de …………
f
6.90
Durham ongezeefde …………. . …… ., 7.50
Cardiff 2/3-1/3 …………………….8.75
Sohotsøhe gezeefde Prime Lothians ……..7.25
Yorkshire gewassehen Singles ………. 6.35
Weatfaalsche Vetförder ……………….8.25
Vlanistukken 1 ………… ..9.-
Smeenootjes
…………….8.75
Gasvlamförder …………..8.25
Gietcokes …………….. ..11.-
Holla.ndsche Eierbriketten …………….12.50
alles per ton van 1.000 KG. franco station Rotterdam/Am-
stcrclam. Ongezeefde bunkerkolen f.o.h. Rotterdam/Amster-
dam
f
7.10. Markt lusteboos.
30 Mei 1933.