Jrg. 17, editie 882

23 NOTTEi1IBER 1932

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Econom
–
isch~Statistischie

Beri*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

17E JAARGANG

WOENSDAG
23 NOVEMBER 1932

No. 882
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
A.gemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSiE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom.; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rangers; Prof. Mr. H. R. Ribbias; Jan Schut/ruis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: Dr. H. M. H. A. van, der Valk. Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nt-. 35000. Postrekening 8408.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh c van Ditmar N.V., Uitgevers, Rotterdam
Amsterdam, ‘s- Gravenhage. Post chè qua- en giro.rekeviing No
145192.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateura van hei
Instituut
ontvangen
het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist. Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

22 NOVEMBER 1932.

In de noteeringen van cle gelcimarkt kwam ook deze

week geen verandering. De prolongatierente noteerde
1 pOt. en particulier disconto %
?
t %
pOt. Oallgeld
o nplaatsbaar.
De Minister van Financiën heeft de inschrijving

opengesteld op schatkistpapier op Woensdag 23 Nov.
as. Aangeboden worden weder drie- en zes-maands
proessen en jaarbiljetten tot een totaal bedrag van
f 55 millioen.

Blijkens den weekstaat van D Nederlandsche Bank
daalde cle binnenlandsche credietgeving met f2 mil-
lioen; de post binnenlandsche wissels liep met f1,2
millioen terug en de post heleeningen met f817.000.
In het bedrag van het papier op het buitenland kwam
geen wijziging. De diverse rekeningen onder de activa
der Bank stegen met
f
113.000.
De goudvoorraad is op nagenoeg gelijke hoogte ge-
bleven; de voorraad zilver vermeercierde daarentegen
met f1 millioen.
Onder de passiva der Bank blijkt de biljettencircu-
latie met f 8,1 millioe.n te zijn ingekrompen. De saldi
in rekening-courant namen met f 7,5 millioen toe,
welke vermeerdering ongeveei gelijkelijk was verdeeld
over cle posten saldo van ‘s Rijks schatkist en saldi
in rekening-courant ‘van anderen. ‘T-let beschikbaar
metaalsaldo steeg met ‘bijna f1,4 millioen; het dek-
kingspercentage bedraagt nagenoeg 84 pOt. tegen
83 pOt. de vorige week.

Ook de afgeloopen week heeft de loop ‘van clan
Pondenkoers weder aller aandacht getrokken. De
Britsche nota aan Amerika aangaande de terugbeta-

ling der schulden en de nu heerschende onzekerheid,
wat er eigenlijk gebeuren gaat, hadden een slechten
invloed op de Ponden-noteering. Van 8.30 is de koers
tot 8.12% teruggeloopen, waarop weder een stijging
tot ‘8.22% ‘volgde. Gisteren was het Pond weder in
reactie en daalde tot 8.15, slot 8.16. Ook de ‘vasbheid
van den Dollar in Londen – evenals in andere finan-
ciëele centra – ‘beïnvloedde het Pond ten na’deele; de
$/f-koars was 3.33-3.27-3.27%. Tevens verdient het
feit vermelding, dat de Bank of England de laatste
dagen goud in de open markt schijnt op te koopen,
waardoor de vraag naar Ponden, die het gevolg was
van de goud-aankoopen door anderen, nu uitbieef. De
Bank of England drukte dus hierdoor zelf den Pon-
denkoers eenigszins. ‘Dollars ‘bleven hie’r vast: 2.4895
—2.4905. Marken eerder iets terugloopencï 59.21-
5917; slot 59.19′. Fransche Francs lager: 9.76%-9.75.
(De Dollar steeg in Parijs van 25.50 tot 25.55). Belga’s
daalden van 34.54 tot 34.48%. Zwitsersche Francs
eveneens iets lager 47.92-47.88. Lires handhaafden
zich rond cle 12.75. Peseta’s onveranderd 20.35. Het
Noorden natuurlijk lager; Kopenhagen 42.40, Oslo
41.50, Stockholm 43.40. Ganadeesche Dollars 2.16.
T. T. Batavia hooger: 99%.

Op cle termijnmarkt varen geen veranderingen van
beteekeivis.

Naar gouden munten was wel eenige vraag; Eagles noteerden 2.49%, Sovereigns 1.2.09. Baren deden ca.
j 1.650,75. Marken bank’papier noteerden rond de

59.—.

LONDEN, 21. NOVESfl3E11 1.932.

1-let overvloedig aanbod van geld hield ook ver-
leden week aan, doch daa
r
tegeno
er stond een groo-

tere vraag clan in cle laatste weken het geval was ge-
weest. 1-let namiciciaggeld kort dan ook op’verschillen-
cle dagen % pOt. heclingen.
Disconto opende vast en trok deze week aan onder
den invloed van de inschrijving op Vrijdag voor een
grooter bedrag aan schatkistpromessen (i 60 millioen)
dan gewoonlijk, zoodat cle noteering voor drie-maands

bankaccepten tot
7/_i5/it
pOt. opliep en zich heden

op
t5116
pOt. stelL De toewijzing op, Vrijdag had tegen

/s
pOt. plaats. Heden is de prijs voor schatkistpro-

messen
1tf,6_718
pOt. zonder.noernenswaaidigen handel.

Vrijdag as, worden wederom £ 60 mill’roen ter in-schrijving aangeboden. Het staat te ‘bezien, of de no-
teering nich zal kunnen ‘handhaven, gezien de groote

‘bedragen, clie begin December in de markt zullen zijn.
De berichten uit New-York over de mogelijkheid,

dat cle oorlogschuldbetalingen pel’ 15 December al of
niet moeten plaats ‘hebben, varen over het geheel te-
leurstellend en hadden een verzwakkenclen invloed op
Sterling. Na ‘vrij groote schommelingen tusschen 3.33

en 3.26% eindigde de Dollar op 3.28%, terwijl Gul-

dens ‘van 8.30 terugliepen op 8.18-8.19. Ook heden
zijn de wisselkoersen voor goudvaluta’s duurder: Dol-
lars 3.27%; Guldens 8.16.

926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1932

DE ELECTRICITEITSTARIEVEN VOOR HUISHOUDE-
LIJK VERBRUIK IN NEDERLANDSCHE STEDEN MET

MEER DAN 100.000 INWONERS.
1)

T.

De nethode van den type-verbruiker.

In verband met de vele moeilijkheden, welke deze
materie in zich bergt, is het gewenscht om eerst onze
methode van onderzoek nog eens in het kort uit een
te zetten. Zooals uit ons rapport
2)
blijkt, zijn er in
de 33 voornaamste gemeenten niet minder dan 15 ver-
schillende tiiriefsystemen in gbruik, terwijl boven-
dien de gemeenten, die een principiëel gelijk tarief•
systeem hebben, onderling zulke groote afwijkingen in uitwerking vertoonen, dat een oppervlakkige ver-
gelijking tot grove onjuistheden aanleiding geeft.
Wanneer wij bijv. vergelijken het dubbeltarief, gel-
dig in de gemeente Delft en dat, geldig in Bergen op
Zoom, dan vinden wij als
prijs
in spertijd in Delft
27 cent, in Bergen op Zoom 25 cent; buiten spertijd
wordt in Delft 11 cent, in Bergen op Zoom 6 cent in
rekening •gebracht. Op het eerste gezicht is Bergen
op Zoom dus véél goedkooper. In werkelijkheid is ech-
ter het Delftsche tarief aanzienlijk lager. Dit is een
gevMg van het feit, dat het spertijdtarief in Delft
slechts enkele uren per dag (in de wintermaanden
4 uur, in de voorjaars- en herfstmaanden 2 uur en
des zomers in ‘het geheel niet) geldt, terwijl in Bergen
op Zoom vrijwel alle dag- en avonduren, van 1 uur
tot 23 uur, het hooge tarief geldt. Dientengevolge betaalt een kleinverbruiker, die geen nachtstroom
voor verwarmingsapparaten of andere doeleinden ge-
bruikt, onder
gelijke
omstandigheden in Delft onge-
veer 21 ct., in. Bergen op Zoom pim. 24 ct. per kWh.
Moeil.ijkcr nog is de vergelijking, ingeval men bijv.
naast elkaar stelt het tarief van Delft en dat van Rot-
terciam, waar
f
2,24 ‘per 10 M
2
. vloeroppervlakte van
de woning per maand en 5 ct. per kWh. wordt ge-
heven, of het tarief van een van deze gemeenten ver-gelijkt met dat van Leiden, waar men 18 ct. per licht-
punt per maand betaalt en verder 10 ct. per kWh.
tot een zeker maximum en daarboven 5 ct. per kWh.
Het is duidelijk, dat voor de vergelijking van deze
tarieven een kunstgreep
‘moet worden toegepast. Deze
kunstgreep meeneri wij te kunnen aanwenden door de
invoering ”an den z.g.
type-verbruiker.
De grondge-
dachte is deze, dat een verbruiker, wiens verbruik
van te voren nauwkeurig is vastgelegd, in de verschil-
lende gemeenten gevestigd gedacht wordt en daarna
verbruikstoestel voor verbruikstoestel nauwkeurig
wordt berekend, ‘hoeveel
hij
in ieder dezer gemeenten
zou hebben te betalen voo± dit onder
volkomen gelijke
omstandigheden
plaatsvindende verbruik.
Tlierbij zijn de volgende punten in het oog te
houden:
ie. Het zal duidelijk zijn, dat van den type-ver-
bruiker te voren moeten worden vastgelegd
a.l die
eigenschappen en omstandigheden,
die voor de ‘be-
paling vn het bedrag, dat hij voor zijn electriciteits-
–
vebruik moet betalen, van heteekenis zijn.
In het onderzoek over 33 gemeenten was het daar-
om noodig om vooruit vast te leggen: tijdstip én duur van het gebruik van ieder toestel of lamp; oppervlak-
te van het huis; aantal vertrekken; aantal lichtpun
ten; aantal stopcontacten; hoegrootheid der lampen;
maximum afgenomen vermogen; kortom dus de
levensgewoonten van den type-verbruiker.
2e. Men dient te bedenken, dat de type-verbruiker

i) Dit artikel is het resultaat 1van een onderzoek door
ondergeteekende in samenwerking met de heeren Ir. H. W.
L. Bri,ickma.n eii C. A. Oudemans op verzoek van cle Kamer
van Koophandel cii Fabrieken voor Delft en Omstreken
ingesteld.
2)
Electriciteitstarieven ‘in Nederland – Rapport, uitge. bracht aan de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Delft en Omstreken – door Ir. H. W. L. Brüokman, 0. A.
Ouclemans en Dr. C. Visser – Delft,— 1931.

INHOUD

BIz.

De
ELEc’T1t ICITEITSTARIEVEN
voon
FLUISHOUDEL1JK VER-
BRUIK IN NEDERLANDSOHE STEDEN MET MEER DAN
100.000 INWONERS
1
door
Dr. C. Visser …………
926
Nogmaals de toekomst der gemeentefinanciën door
Mr.
Dr. A. van Doorninok ……………………….
929
Couponbelasting door
Mr., Dr. E. Tekenbroek ………
930

De Rijksmiddelen over October
1932
………..

932

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING:

De structuur en de tegenwoordige toestand van de
industrie in het Saargebied door
Dr. W. Cartellieri
933

AANTEEKENINGEN:

Wereldgoudproductie, -verbruik en -voorraden ….
934

De strijd om de hegemonie op de internationale

kopermarkt ……………………….

930

De Nederlandsche schoennijverheid ………

937

Wereldsuikeroogst …………………………
937

MAANDCIJFERS:

Emissies in October
1932 ……………………938

Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank …………
938

Overzicht der Rijksmiddelen ………………..
938

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
939-944.

Geidkoersen.
–
Wisselkoersen.
–
Bankstaten.
–
Goederenhandel.

géén
normo.a4,
noch een
gemiddeld
verbruiker
t)
is.
Hij is eenvoudig een ,,Gedankending”, uitgedacht om
een gemotiveerden indruk van de hoogte van een
tarief te krijgen.

Uit dit feit vloeit voort, dat men met het gebruik

van de resultaten van een dergelijk onderzoek uiterst
voorzichtig moet zijn.

Immers, ‘over het algemeen is het verbruik geen
vaststaande grootheid, doch is het mede afhankelijk
van het tarief en ingesteld op de mogelijkheden, ‘die het tarief ‘biedt. Daardoor – en door de verschillende
sociale structuur van cie verschillende gemeenten,
zijn de verbruikscijfers en verbruiksgewoonten nogal
uiteenloopend. Oonstrueert men nu
één
type-verbrui-
‘ker, die afgeleid is uit het normale verbruik van zijn klasse in een bepaalde gemeente, dan loopt men het gevaar, dat een dergelijk verbruik in een andere ge-
meente relatief weinig voorkomt, terwijl juist door-
dat het ,,normale” verbruik als basis is genomen, men
geneigd zou zijn, om het resultaat ook iii de andere
gemeente als normaal te beschouwen. Dit mag men
zeker
niet
doen. De type-verbruiker is slechts
één
vast
punt, dat in een breed veld wordt bepaald. Eerst
door
verschillende
van deze vaste punten te bepalen
Ican men een indruk krijgen van de hoogte van de
verschillende tarieven. Daarom hebben wij voor dit
onderzoek alleen voor particuliere Icleinverbruikers
reeds 10 type-verbruikers gekozen, wier strooinaf-
name sterk uiteenloopt. Is een gemeente voor âl deze
type-verbruikers duurder dan een andere, dan is de
waarschijnlijkheid, dat het tarief aldaar hooger is dan in de gemeente, waarmede werd vergeleken, wel zéér
groot.
Praktisch tot
zekerheid
wordt deze conclusie, wan-
neer wij constateeren, dat de type-verbruiker, wiens
verbruik is ingesteld ôp het tarief in stad A., des-
ondanks in stad B. goedkooper uit zou zijn, terwijl
ook de type-verbruiker, wiens verbruik is ingesteld op
het tarief in stkd B., in deze laatste stad minder he
taalt.
Duidelijk kunnen wij de beteekenis van den type-
verbruiker uiteenzetten op de volgende wijze:
Vooropgesteld zij, dat het verloop der volgende ver-
bruikerskrommen x en y in zooverre geheel willekeu-

2)
Een gemiddeld verbruiker van electriciteit is zoow’el technisch als sociaal-economisch een wanbegrip. Opgave,
zooals in vele verslagen geschiedt van een geniicldelcle op-
brengst per afgeleverde kWh. is waardeloos en sticht ver-
warring. Het verbruik, en daarmede de prijs per kWh. be-
taald, is voor de verschillende soorten verbruikers zéér uit-
eenloopend en het bedoelde gemiddelde, geeft slechts de
resultaten van de deeling: opbrengst gedeeld door aantal
afgeleverde kWh., aan..

D,

Ci

Di

,–___—–/

–
– – – –

–

ROMME

/
px
:;::

O

AB

C

C,E D
Ir

23 November 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

927

rig is, dat met de werkelijke vorm van deze lijnen
geen rekening is gehouden, en slechts de invloed -van
het
tarief
daarin is weergegeven.
A, B, 0, 1), E, Bi, Ci, Di, 02 en Di geven type-ver-

bruikers aan, in de teekening naar de grootte van hun
verbruik gerangschikt. De getrokken lijn geeft de
;
,verbruikerskromme” in stad X., de gestippelde die in
stad Y. aan. De punten p.y. geven den prijs, door den
type-verbruiker betaald in Y. onder de gegeven om-
standigheden en bij het, gegeven verbruik, aan, de
punten p.x. den prijs in stad X. Voor de beschrijving
van de omstandigheden, waarin de type-verbruikers
verkeeren, verwijzen wij naar ons rapport en de hier-

onder gegeven aanvullingen.

De verschillende type-verbruikers behooren blijkens
de teekening in verbruikersgroepen thuis, die in ver-
schillende mate in de beide te vergelijken gemeenten
voorkomen. Zoo zien wij in het voorbeeld, dat type
A, een verbruiker, behoorende tot de arbeiderskiasse, die louter licht gebruikt en daarmede zelfs nog zuinig
is, in cle stad X. weinig voorkomt, in de stad Y. cch-
ter meer. Ci is een type, dat in X. veel, in Y. daar-
entegen weinig voorkomt. Dit doet echter voor het
doel, waarvoor de type-verbruiker wordt gebezigd,
niets ter zake. Dit doel is geen ander, dan het vast-
leggen van de hoogte van het tarief op verschilleide
puntcn van het veld. Blijkt dit op alle onderzo,hte
punten hooger te zijn in Y. dan in X., dan is de con-
clusie gewettigd, dat over het algemeen liet tarief in
Y. duurder is clan in X. Het verloop van de verbrui-kerskomme heeft daarop in het geheel geen invloed.
De conclusie zou even juist blijven, indien bijv. type-
verbruiker A. in X. in het geheel niet voorkwam en
02 en D2 in Y. zouden ontbreken.

3e. Het zal duidelijic zijn, dat uit de type-verbrui-

kers
geen gemiddelde
mag worden getrokken, om
daaruit bij’. af te leiden, dat stad A. x pOt, duurder
is dan .stad B.

Voor de vergelijking van de in dit opstel behandel-
de gemeenten kozen wij 5 type-verbruikers, die elec-
triciteit voornamelijk voor licht en gewoon huishou-
delijk verbruik bezigen, 3 type-verbruikers, die daar-
naast – electriciteit voor verwarmingsdoeleinden aan-wenden als bijverwarming, en 2 type-verbruikers, die
speciaal zijn ingesteld op grooter electrisch verwar-
mingsverbruik.
Van deze type-verbruikers behooren er drie tot de arbeidersklasse, nl. de typen A. en B. (voornamelijk
licht en huishoudelijk -verbruik) en Bi (licht- en ruim
huishoudelijk verbruik), drie tot den middenstand C.
(lichtverbruik en huishoudelijk verbruik), Ci (licht,
ruim huishoudelijk verbruik en bij verwarming) Ci
(licht, huishoudelijk verbruik en verwarming op de-
zelfde
tijden
als Ci en bovendien éénmaal per week
en Zondags in een salon iii de wintermaanden), drie
type-verbruikers nl D, Di en Di bewonen een kléin hee-

renhuis, waarvan D. voornamelijk licht en huishoide-
hjlc verbruik heeft en Di daarnaast voor bijv erwar-
ming electrciteit gebruikt, terwijl Di weer bovendien
op een gewonen dag per week en des Zondags zijn
salon in de wintermaanden electrisch verwarmt.
Type-verbruiker E. tenslotte bewoont een groot
heerenhuis, waarin centrale verwarming aanwezig is
en alleen licht en huishoudelijk verbruik in aanmer-

king komen.
Deze tien type-verbruikers leveren ons tenslotte de getallen die de basis van onze verdere beschouirigen

zullen vormen.

De hoogte der tarieven.
Op de hierboven uiteengezette wijze berekenden wij
de gemiddelde prijzen per kWh. in de zes gemeenten
met meer dan 100.000 inwoners, door cle type-verhrui-

kers te betalen. De resultaten van deze berekeningen volgen hier:
i)

A B C i) E B
1
C
1
D1 Ci
D2

Amsterdam
18,9 15,6 12,7 12,1 14,0 12,5 8,0 7,0 5,4 5,6
Rotterdam
13,6 14,0 11,8 11,2 15,1 11,6 8,0 8,1 7,0 7,2
Den Haag .
13,1 13,5 10,3 9.6 12,810,8 6,6 6.5 5,5 5.7

Utrecht .. .
13,8 14,2 12,0 11,3 14,5 11,7 8,2 8,1 7,0 7.3

Groningen
15,8 15,9 12.3 11,1 14,6 12,4 8,3 7,6 7,1 7.0
Haarlem .
19,1 19,2 16,7 16,0 19.2 16,2 10,4 10,4 8,4 8,9
Uit deze cijferreeksen blijkt, dat de gemiddelde

stroomprijs zakt, naarmate het verbruik grooter wordt:
de lichtverbruiker betaalt in alle gemeenten per
kWTh.

meer dan de verbruiker, die daarnaast stroom af-
neemt voor huishoudelijke apparaten (strijkijzers,
theelichtjes, radio, stofzuiger) en deze weer meer dan
degene, die ook voor verwarmingsdoeleinden stroom

betrekt.
Dit is gemaickeljk te verklaren. Immers, in M de

hier besprolcen gemeenten wordt een vastrecht gehe-
ven, dat onafhankelijk van het stroomverbruik -is. Het
is zonder meer duidelijk, dat in de formule:

v(astrecht)+ a X pe (prijs per eenheid)
gern. prijs =

a

het vaste recht minder zwaar zal drukken, naarmate

a (het aantal verbruikte lcWh.) grooter is.
Dat een dergelijk vastrechtsysteem voor de bedrij
–
ven rationeel is, moge blijken uit de volgende over
–

wegingen: –
Over het algemeen is de centrale het zwaarst -be-

last op die uren van den dag, waarop een deel van de
krachthelasting en de lichtbelasting samenvallen. Het

algemeene verloop van de dagbelastingskromme is
dus als volgt voor te stellen (zie grafiek volgende

pagina).
De hoogte van de vaste lasten, d-ie in de electrici-
teitsbedrjven sterk overwegen, wordt feitelijk, met
eenige marges, ‘bepaald door de hoogte van de spits-
belasting. Wil men rekening houden met den kost-

1)
De cijfers zijn op tiende deelen van centen afgerond

–

Aantal KWH per verbruiker.

928

ECONOMISCH-STATISTISCHE ‘BERICHTEN.

23
November
I93

7u.

12u. 13u.

lôu.

20u.

prijs, dan zou het dus billijk zijn om een veib.ru i ker
te laten betalen volgens de formule:

max. bel. verbruiker gemeten in spitstijd
x
vaste
maximale belasting centrale
lasten + aantal afgenomen kWh. x variabele kosten
per kWh. Ook in dat geval ‘zou de lichtverbruiker,
die slechts gedurende betrekkelijk korten tijd stroom
afneemt, per kWh. een hoogen prijs betalen, terwijl
hij, die op voor de centrale gunstige momenten
stroom afneemt, alléén de variabele kosten zou moe-
ten opbrengen, daar de vaste kosten reeds door hen,
clie in de spitsuren stroom verbruiken, zijn vergoed.
1)

Dit vaste bedrag, door den verbruiker te betalen,
lieef t men in de bedoelde gemeenten trachten te be-
naderen door den veibruiker naar de oppervlakte van
zijn, woning te belasten, daaibij uitgaande van de
veronderstelling, dat tusschen deze oppervlakte en
electriciteitsverbruik een zeker verband bestaat. )
Slechts Amsterdam zoekt ook langs anderen weg ten
behoeve van de vaststelling van het vaste bedrag liet
lichtverbruik te benaderen.
Het toeval wil nu, dat 66k de positie van de markt
voor electriciteit toepassing van deze beginselen toe-
laat, immers, zelfs als wij ons tot de particuliere
kleinverbruikers ‘bepalen, werkt een electriciteitsbe-
drjf nog in verschillende markten. De stroom wordt
namelijk geleverd voor licht, voor huishoudelijke doel-
einden’en voor verwarming.

Bij een overzicht van deze markten blijkt:

a.
dat de lichtmarkt voor het electriciteitsverbruik
het gunstigste gesitueerd is. Immers, de voornaamste
concurrent is hier cle verlichting door middel van
gas, welke vrij duur is, veel ongemakkelijker en min-
der hygiënisch.

Wanneer de electriciteitsleverancier hier een prijs
rekent, die niet te vèr van die voor ‘gasverlichting
verwijderd ligt, kan hij op een ruim clebiet rekenen.
Ondanks de in vergelijking met de verwarmingsprij-

zen hooge lichtprijzen heeft de electriciteit- voor dit doel dan ook zonder veel moeite vrijwel het geheele
terrein veroverd en dat zelfs in den tijd, toen in de
meeste gemeenten nog een vrij duur eenheidstarief
of een dubbeltarief bestond;
3)

6. de markt voor huishoudelijk verbruik. Ook hier
moet geconcurreerd worden met andere artikelen, in
sômmige gevallen is deze concurrentie uitgesloten;
de stofruiger en in vele gevallen de radio zijn zonder
electrischen stroom niet te gebruiken, de positie van
den electriciteits-producent is hier dan ook vrijwel
mônopolistisch en dit gewone huishoudelijke verbruik
is’ daarom niet liet lichtverbruik vrijwel op één lijn
te stellen.
Anders is liet gesteld met het verbruik voor thee-
keteltjes, strijkijzers, ‘broodroosters en dergelijke ap-
paraten. Hier kan dezelfde dienst door gas, steen-
kolen, petroleum, waxinelichtje enz. tegen zeer lage
prijzen bewezen ivorclen. Voor een ontwikkeling van het verbruik voor die doeleinden is dus een prijs noo-

t)
Diversiteit laten we hier ter wille van cle overzichte-
lijkheid buiten beschouwing.
Wij zijn geen bewonderaars van dit systeem, doch deze
kwestie doet hier niet ter zake.
De oorlog van 1914-1918 heeft de electrische i’erlich’
ting ki’achtig gestimuleerd.

dig, die niet te ver vei”vijcierd’ ligt van den ‘lagen
prijs, waartegen deze coiicurreerende artikelen voor-
zien ing in de behoefte niogelijk maken;
c.
voo “verwarming tenslotte is concurrentie met
gashaard ên’ kolekachel noodzakelijk. Voor voortdu
rende verwarming kan ‘zelf’bij, een prijs v.an 5, cent
per k’Vh. ‘de’ eletrischd verwarming niet concurree-
ren met dé.’ kQie1&acheliV’QoT verwarmIng op bepaali
de tijden,bijvobrbe&tdoin ‘herfst en’ roorjaarscnaanclen,
als de vulhaarden nog ‘niet, .banden, of
.,in vertrek-
ken, welke niet geregeld.’ gebruikt worden, is dit wè
mogelijk. Echter niet den ganscheu dag. Wil men een
electrische kachel gedurende den vollej, dag benut-
ten, clan moet de prijs niet zéôver van die voor kolen-
verwarming verwijderd liggen, dat de voorcleelen in
gemak en hygiëne het prijsversehil niet moer zouden
kunnen compenseeren. Dat beteekent, dat de – kWh.
prijs
accnzienlijld
onder 5 cent moet liggen.
t)

De geschetste
rnwr1cton-stcmndigheden
malcen liet
?nogelijle,
om dien verbruiker, die het meest tot het
ontstaan der hooge vaste kosten aanleiding geeft, ook
het meeste daarin te doen bijdragen. Dit w’ordt door
het vastrechtsysteem automatisch ‘bereikt,. Immers,
men moet aan vast bedrag evenveel betalen, onver-
schillig of men alleen voor licht, of ook voor verwar-
ming of ruini huishoudelijk verbruik electriciteit af-neemt, zoodat men veilig kan aannemen, dat dit be-drag alléén op het licht drukt. Men behoeft toch, hij
het overwegen wat electrisch strijken of wat electrisch
verwarmen kost, alléén den ‘kWh. prijs te berdkenen,
daar het vaste recht door het meerverbru.ik niet be-
invloed worat.

Met deze aanname is ‘in overeenstemming de recla-
me, die verschillende gemeente-bedrijven voor e.lec-
trische verwarming maken. In deze reclame toch
wordt terecht als prijs voor de verwarming vrijwel
steeds alleen de prijs per kWh. genoemd.

Tot zoover kan men zonder een’ige bedenking de
door de gemeentelijke electriciteitsbedrijven gevolgde
tariefpolitiek als economisch verhntwoord ‘beschou-
ven. Immers, zij benutten de marktomstandigheden
om dien verbruiker, die het meest tot het ontstaan
der vaste kosten bijdraagt, ook het meest daarin te
laten betalen.
In den loop der jaren is echter een ander ‘begin-
‘sel, het fiscale, in het ‘beheer der overheidbedrijven
doorgedrongen. Men ging de overheidsbedrijven be-
schouwen als een pomp, waardoö’r de gmeentlij’ke
cirinkwaterbak, waaraan steeds meerderen:
zYch
steeds
gulziger laafden, voor ‘droogloopen moest worden be-
hoed Steeds hooger werdén: de. winte,u, door de he-
drijven aan de gemeente
,,iitgeke’rd
en ‘de dalemie
kostprijs van ‘het product ‘kwain doordat
de
winst-
op.lagen geleidelijk grdoter werden; slechts ‘ten deele
aan dek verbruiker ten goede. Zoé
UÏQes
dQOr de.hoogp
winstopslagen, die aan de gemeentekas ten goede
komen, het verband met den kostprijs méér en mé6r
verloren gaan en het fiscale element in de tarievdn,
(lat zich
eigenlijk
laat samenvatten in den ‘bekenden
zin ,,charge what the traff ie will bear” daartegenover

meer naar vol-en komen.
Men heeft dus getracht, om de geschetste markt-
verhoudingen en de monopolistische positie, die de
gemeente als electriciteitsleverancier heeft, te benut-
ten om een zoo groot mogelijke winst voor de ge-
meentekas te kweeken, zulks met behoud van het in
principe juiste vastrecht-systeem.
Hiertoe moest op de herekedde
prijzen
een winst-

opslag worden gelegd. Deze winstopslag nu Ican men
6f meer op het vaste bedrag, 6f meer op den kWh.-
lrjs laten drukken; anders gezegd, men kan het
noodzakelijk verbruik aan licht relatief zwaar, of

‘) Wij stellen voorop, dat wij electrische vei’warining
econouisch slechts ‘gerechtvaardigd achten op tijdlstippeu,
waarop
het opgestelde vermogen der centrale niet voor
andere doeleinden volhenut is. ‘ ‘ ””

23 November
1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

929

minder zwaar bdlasten ei het andere verbruik dan
minder of meer winst laten opbrengen.
Wanneer wij vanuit dit gezichtspunt de prijspoli-
tiek der verschillende bedrij
••en nog eens nader be-
schouwen, springen groote verschillen tusschen Am-
sterdam en de andere gemeenten direct in het oog.
In de eerste plaats blijkt in Amsterdam over het
algemeen het licht en het gewone huishoudelijke ver-
bruik vrj zwaar te zijn belast.. Dit is grootendeels te
danken aan het vrij hooge vastrechthedrag, dat Am-
sterdam heft. Dit bedraagt voor onze type-verbrui-

kers:

Bedrag iii guldens.

A

i3 en 33i C, 0, en
02 3). 1), cii D

E.

Amsterdam
23,10 23,10

31,50

73,50

84
Den Haag

15

19,80

24,60

55,20

72
Rotterdam
. 13,44 17,92

24,64

56

78,40
Utrecht

13,68 18,24

25,08

57

74,16
Groningen

16,80 21,60

26,40

55
2
20

74,40
Haar
i
em …
22,06 28,12

42,24

99,84

110,511)

‘)
Haarlem is door herhaalde wijzigingen in het tarief
nu op een abnormaal hoog niveau aangeland. Vermoedelijk
is hier de fiscus zeer overwegend aan het woord geweest.

Wordt electriciteit tevens voor 1bijverwarming ge-
bruikt, dan daalt de gemiddelde prijs per kWh., door
de type-verbruikers te betalen, tot een niveau, dat
ongeveer gelijk is aan dat van Rotterdam en den
Haag, zulks tengevolge van het feit, dat de eenheids-
prijs in Amsterdam lager ligt dan in Rotterdam en
zelfs iets lager dan in ‘s-Gravenhage
2).

In de derde plaats zien wij, dat ingeval electrici-

teit voor verwarming wordt benut
in tijden, waaxop

zulks de centrale het meest schikt,
bijvoorbeeld voor

verwarming van kamers, clie in hoofdzaak des
Zon-

dags worden benut, de prijs daalt tot onder ‘het
iii-

‘eau van alle andere steden (zie volgende tabel).
De vraag, of Amsterdam duurder dan wel goedkoo-
per is dan den Haag en Rotterdam,
is dus niet zonder

meer te beantwoorden.
Over •het algemeen is Amsterdam voor al die ver
–

bruikers, die slechts voor verlichtingsdoeleinden en
voor gewoon huishoudelijk vérbruik stroom afnemen,
(bijv. breede lagen der arbeidersklasse) vrij duur. Voor ruim verbruik op voor de centrale geschikte
momenten is Amsterdam in vergelijking met de an-

dere gemeenten echter goedkoop.
De volgende tabel zal zulks verduidelijken:

meerkosten
bij meerkosten
verwarming en kamer-ver-
Onze type-verbruikers betalen voor: ruim huishoude- warming op
licht engewoon huishoudelijk verbruik lijk verbruik Zaterd. en Zond.
in guldens

in guldens

in guldens
A B C D E B, C
1
D1 C2 D2
Amsterdam 29,33 31,03 45,92 109,77 115,08 2,88 16,82 17,80 4,94 14,15 Rotterdam 21,23 27,84 42,67 101,34 117,24 3,59 21,02 46,20 23,35 35,02
Den Haag 20,45 26,74 37,22 86,93 99,19 2,52 14,72 32,35 16,34 24,51
Utrecht 21,47 28,16 43,11 102,34 113,- 3,59 21,02 46,20 23,35 35,02
Groningen 24,59 30,60 44,43 97,88 113,24 3,37 21,02 44,80 23,35 35,02
Haarlem 29,85 38,04 60,27 145,19 149,35 5,71 21,02 46,20 23,55 35,02

Hieruit volgt, dat het Amsterdamsche tarief véél
fijner is gedifferentieerd dan dat in de andere ge-
meenten: m.a.w. dat het Amsterdamsche tarief wel
niet lager is dan dat in de andere groote stedep, doch
dat liet den verbruiker desondanks in staat stelt, om
op ruimer schaal van de voordeelen, clie de eleetrici-
teit kan bieden, te profiteeren, dan liet tarief van bijv.
Rotterdam of Den Haag. Het gedifferentieerde Am-
sterdamsche tarief staat juist daarom naar ohze mee-
ning economisch op een hooger plan dan dat van Rot-
terdam en de andere steden boven de 100.000 inwo-
ners. ‘s-Gravenhage, waar de
prijs
per kWh. uur even-eens vrij laag is, doch minder gedifferentieerd, houdt
in dit opzicht het midden tusschen Amsterdam en de
andere steden. In het slotartikel hopen wij dit nader
uiteen te zetten.

(Slot volgt.)

Dr. C.
ViSSE.

2)
In Rotterdam
5
cent,
in
‘s-Gravenhage
3
4 ct., in
Amsterdam
4
cent, en gedurende eenige uren per dag ei,
des Zaterdagsmiddags en des Zondags
1
V ct.

NOGMAALS DE TOEKOMST DER GEMEENTE-

FINANCIËN.

De heer Vliegen heeft indertijd in de Tweede
Kamerzitting van 6 November 1931 (Handelingen,
pag. 353) een door mij in de Economisch-Statistische

Berichten van 28 October 1931 gepubliceerd artikel
over de Toekomst der Gemeentefinanciën ter sprake
gbracht. Ofschoon de toen door den heer Vliegen ge-
leverde critiek op dat artikel ten deele op een on-
juiste aanhaling mijner cijfers berustte, heb ik des-
tijds gemeend daarop niet nader te moeten ingaan. Thans echter heeft de heer Vliegen mij de eei aan-
gedaan in de Kamerzitting van 11 November jl.
(Handelingen, pag. 311) ten tweeden male dit artikel
ter sprake te brengen en heeft de verleden jaar be-
gonnen lijn thans nog een eind verder doorgetrokken.
Ik gevoel mij nu wel verplicht op de beschouwingen
van den heer Vliegen eenige rectificatie aan . te
brengen. De fout, die de heer Vliegen verleden jaar
gemaakt heeft, is de navolgende:
Bewerende alleen met rekeningcijfers te doen te
willen hebben (wat juist is), berekende hij in de jaren
1924-1929 een
stijging
der uitgaven van alle gemeen-
ten tezamen met 8 pOt., waartegenover •hij stelde een
stijging der bevolking van. Nederland in diezelfde
periode niet 7Y4 pOt. De heer Vliegen meen cle daar-
uit te mogen afleiden, dat de uitgavenstijg.ing in die
jaren normaal is geweest. Ofschoon hij echter terecht
vooropstelde alleen niet rekeni.ngcijfers’ te doen te
willen hebben, citeerde hij uit mijn artikel a’bus.ieve-
lijk de begrootingcijfers. Had. hij i nclerdaad cle reke-
niiigcijfers genomen, welke door mij opzettelijk naast
de begrootingcijfers zijn vermeld, dan was hij, volgens
zijn eigen systeem, tot liet resultaat gekomen, dat de
uitgaven 14 pOt. zijn gestegen, di: ongeveer het club-
bele van het percentage, dat het bevolki.ngsaccres in
die periode aangeeft.
Ik acht het bevplkingsaccres een onjuiste draag-krachtmeter. De heer Vliegen echter, die daarover
blijkbaar anders denkt, •had dus in
zijn
rede van 6
November 1931 op grond van zijn eigen beschouwin-
gen toen reeds tot de conclusie moeten komen, dat
de totale gemeente-uitgaven in de periode 192411929
ongeveer tw’eemaal zoo sterk zijn gestegen als volgens
den door ‘hemzelf aangelegden maatstaf geoorloofd
zou zijn geweest.
Thans is de heer Vliegen in zooverre vooruitgegaan,
.dat hij in zijn rede van 11 November jl. (L-Tande-
lingen, pag. 371) inderdaad de stijging der uitgaven met 14 pOt. heeft aanvaard. Ditmaal echter stelt hij
daartegenover, in navolging van het door hem op mijn
naam gestelde gedeelte van het Rapport der Oommis-
sie-Welter, een stijging van het ‘belastbaar inkomen,
welke evenzeer 14 pOt. heeft bedragen, en conclu-deert daaruit thans min of meer triomfantelijk: ,Zie
je nu wel; dat ik verleden jaar
gelijk
had, uitgaven
en draagkracht zijn
gelijk
gestegen: Er
•
is dus geen
volkje aan de lucht.”
De ‘heer Vliegen licht dat nog nader toe door in
de Handelingen te doen opnen en een staatje, waaruit
blijkt, dat de belastingdruk in de betrokken jaren in
de gemeenten niet is gestegen.
Hij
had zich die moeite lcunn.en besparen, want als de uitgaven in een zekere
periode in dezelfde verhouding stijgen als liet be-
lastbaar inkomen, ‘blijkt daaruit reeds, dat de belas-
tingdruk niet is verzwaard.
Intusschen is de beschouwing van den heer Vliegen
van groot ‘belang voor zoover zij de erkenning inhoudt
‘aii het noodzakelijk verband tusschen uitgaven en
draagkracht. Ik heb haar dan ook met veel genoe-
gen gelezen, omdat ik moet vertrouwen, dat de heer
Vliegen bereid zal blijken van zijn betoog de onver
mijdeljke consequentie te aanvaarden en dus zal er-kennen, dat de gemeentelijke uitgaven bij een daling
van liet belastbaar inkomen in dezelfde verhouding
als dat inkomen ‘moeten worden verminderd. Dat dit
niet in dezelfde mate noodig gewest zou zijn, indien

930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1932

in de bijzonder voorspoedige periode 1924/29 door
een minder sterke stijging der uitgaven een ‘behoor-
lijke stille reserve was gekweekt, is een verder liggen-
de conclusie, die ik den heer Vliegen voorloopig zal
besparen.
Intusschen mag ik niet nalaten mij te verdedigen
tegen het ook ditmaal weder tot mij gerichte verwijt,
dat ik door de totale
cijfers
voor alle gemeenten als
grondslag voor mijn conclusies te nemen, alle gemeen-
ten over één kam zou hebben geschoren en de goede met de kwade zou hebben gelijkgesteld. Ook dê heer
Vliegen geeft wel toe, dat er hier en daar gemeen-
ten geweest zijn, waar het anders had gekund, maar,
zegt hij, men redeneert en concludeert alsof het alle
gemeenten betreft. Ik moet daartegen öpmerken, dat
ik mij inderdaad en met opzet van een beschouwing
over bepaalde gemeenten heb onthouden en naar ik
meen terecht, omdat het mij om critiek op de gemeen-
te A. of B. geenszins te doen was. Maar de heer Vlie-
gen moge bedenken, dat, indien ik wèl een iplitsing

had gemaakt en de goed beheerde gemeente afzon-
derlijk had gehouden, waarvi.n er – met name onder
de kleinere – gelukkig nog een aanzienlijk aantal
zijn, de uitkomsten voor de overige heel wat ongun-stiger zouden zijn uitgevallen, en er bij deze laatsten
van een gelijke
stijging
van uitgaven en draagkracht

geen sprake geweest zou zijn.
indien ik, om mij bv. tot de allergrootste gemeente
te bepalen – welke ongetivijfeld ook de ‘bijzondere
belangstelling van dan heer Vliegen zal hebben –
voor de gemeente Amsterdam de verhouding opzet
tusschen het accres der gewone uitgaven en het be-
lastbaar inkomen, krijg ik de navolgende cijfers:

Belastbaar inkomèn v66r den kinderaftrek:

1924/25

…… ………… f 583.368.000

1925126

……………….592.334.000

1926f 27

……………..,, 591.909.000

1927/
1
28

……………….581.055.000

1928f’29

……………….585.960.00

1929130

……………….616.089.000

1930/’31

……………….626.910.000

Dit geeft en stijging in de 8 voorspoedige jaren
van
f
43,6 millioen of 7,4 pOt.
De gewone uitgaven dezer gemeente stegen volgens
de door het gemeentebestuur van Amsterdam gepu-bliceerde gegevens (d.i. met inbegrip van bedragen,
nog te betalen bij het einde van den dienst) van

f
109.224.959 in 1924 tot
f
124.474.902 in 1930, zijn-
de een stijging in dezelfde periode met ruim 14 pOt.
Met weglating van de even’bedoélde •bedragen, vol-
gens het systeem van hdt Oentraal Bureau voor de
Statistiek stegen deze uitgaven zelfs van
f
96.928.536
in 1924 tot
f
116.466.275 in 1930, uitmakende een
stijging van pLm. 20 pOt.
Voor Amsterdam zou dus ,,alle geredeneer over
het slechte beheér van de geineentefinanciën” zeker
niet
,,van de baan”
zijn
geweest. Hoe deze verhouding
zal worden als straks het belastbaar inkomen 1933/’34
bekend zal zijn, kan met belangstelling worden: tege-
moet gezién. De mededeeling van Burgemeester en
Wethoudérs in de toelichtende Nota bij de begrooting
voor 1933, dat het moeilijk sluitend mkén van d&be-
grooting naar de meening van het Oollege niet een
omstandigheid werd geacht van z66 bu’itengwonen
aard, dat het, iii strijdmet de gedane toezegging, een
nieuw vermindering van salarissen en bonen zou
rechtvaardigen, stemt op dit punt vooralsnog niet tot
groot optimisme.
In
zijn
verder betdôg waarschuwt de ‘heer Vliegen
met alle kracht tegen een afbraak van de autonomie,
door hem een van de beste dingen in onze geheele
Staatsinrichting genoemd. Ik onderschrjf die uit-
spraak volgaarne én heb met
mijn
artikel niet and’ers
beoogd, dan op de gevaren te wijzen, welke die auto-
nomie van de
zijde
der gemeente zelve bedreigen.
Vant een gemeentelijke autonom’ie met ‘i Rijks kas
achter de hand als de boel vastloojit, doodt onvèrmij-
delijk zichzelf.
Mr. A.
VN D0ÖRNINCK.
lïq

COUPONBELASTING.

De in het uitzicht gestelde couponbebasting heeft
reeds verschillende pennen in beweging gebracht;
over het algemeen wordt deze belasting niet gunstig
ontvangen. Een van de principieele bezwaren, die
aan deze belasting kleeft, is wel, dat ze, niettegen-
staande den aftrek, die voor de inkomstenbelasting
zal worden toegestaan, in sterke mate een zakelijk ka-

rakter zal dragen. Het’ feit bestaat, dat elke belasting,
op welke wijze die ook geheven wordt, tenslotte door
physieke personen
gedragen
moet worden en dus uit
het inkomen moet worden betaald. Voor zoover nu de
couponbelasting een zakelijk karakter heeft, zal het
uiterst lastig zijn vast te stellen, door wie uiteinde-
lijk die belasting gedragen ‘zal worden. Dit ‘brengt het
gevaar mede, dat deze ‘belasting voor een deel uitein-
delijk gedragen zal worden door personen, die vol-
gens het draagkracht-principe daarvoor niet in de
allereerste plaats in aanmerking zouden komen.
Door theoretici zoowel als door practici wordt te-
genwoordig vrijwel algemeen aangenomen, dat de
eenige juiste wijze van belastingheffing is een hef-
fing naar draagkracht (naast de z.g. bestèmmingshef-fingen dan, waarbij offer en nu-t tegen elkaar opwe-
gen). Voor zoover nu de couponbelasting een zakelijk
karakter draagt, gaat ze tegen den zin van de ontwik-
keling in en is ze te beschouwen als een ,,Schönheits-
fehier” (naast de zakelijke grondbelasting en de divi-
dend- en tantièmebelasting) in ons belastingstelsel,
welke fout men dan wel niet zoozeer met den mantel
der liefde, dan toch met het dwngbuis van de nood-
zaak zal kunnen bedekken.

De economische gevolgen van de invoering van een couponbelasting zullen eerst goed ‘te overzien zijn, als
het ‘betreffende wetsontwerp in concreto voor ons ligt,
‘hoewel ook dan wellicht die gevolgen langs verstan-
delijken weg niet geheel te traceeren zullen zijn. De
couponbelasting is een
z.g.
,,’bron-belasting”, welke
geheven wordt van de opbrengsten van kapitaal, dat
in den vorm van o’bligaties of pand’brieven belegd is.
Waar een obligatie of een pandbrief één van de vele
vormen is, waarin men kapitaal kan beleggen, zal deze
belasting afwentelingsverschijnselen in het leven roe-pen, die moeilijk te overzien zullen zijn. Dat ,,die ‘ver-

dammte Kapitalisten” deze belasting in overwegende
mate zullen hebben te dragen, valt prima facie niet
aan te nemen. Het kapitaal is daarvoor te fluïdeen
de mogelijkheid het te beleggen in een helastingvrijen
vorm is daarvoor te groot. Dit ontneemt misschien
voor bepaalde politieke groepen in het parlement aan
de couponbelasting veel van haar attractie.

Maar dan staat daar toch nog altijd tegenover, dat
het voor hen, die hun kapitaal momenteel in obliga-
ties en pand’brieven hebben belegd, neerkomt op de ,,confiscatie” van een deel van dat kâpitaal, want de
kapitaalwaarde zal dalen, omdat zan de opbrengst in
de toekomst de -belasting afmoet. Aangezien nu aange-
nomen wordt, dat obligaties en pan dbrieven in de be-
leggingsportefeuilles van ,,de doode hand” veel- voor-
komen, zoodat door middel van de coupon’belasting ,,de
doode hand” tenminste ook een offer aan den fiscus
zal ‘hebben te brengen, treft men bij velen een op ge-
voelsargumenten steunende welwillende houding
tegenover deze belastingplannen aan.
In dit verband mag er op gewezen worden, dat deze
,,confiscatie” geenszins het volle ‘bedrag van dé tot
kapitaal geamortiseerde couponbelastirig zal bedra-
gen. In de Memorie van Antwoord op het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het ontwerp van wet
tot
tijdelijke
heffing van opceiiten op alle invoèrrech-
ten etc. heeft de Regeering reedis iets medegedeeld
over de wijze, waarop de couponbelasting zal worden uitgewerkt. Gelijk wij -hierboven reeds schreven, ligt
het in de -bedoeling aftrek voor de inkomstenbelasting
toe te staan. Het gevolg daarvan zal zijn, dat voor een physiek persoon, die ‘in de inkomstenbelasting is aan-
geslagen, •de couponbelasting, in theorie althans, geen

23 November 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

931

extra last heteekent. Dergelijke physieke personen
zullen obligaties en pandbrieven dus blijven waardee-
ren als vroeger, zulks in tegenstelling met ,,de doode
hand”, voor wie de mogelijkheid van verrekening met
inkomstenbelasting niet bestaat. Door de physieke
personen zal dus naar obligaties en pandbrieven een
vraag ontwikkeld worden, waarbij met de couponbe-
lasting geen rekening, gehouden wordt. Dit schept
voor ,,cle doode hand” de mogelijkheid om althans ten
deele aan het confiscatiegevaar te ontkomen, daar de
waarde van de obligaties en pandbrieven niet in die
mate zal zakken als het geval zou zijn geweest, indien
de couponbelasting een zuiver zakelijke werking zou
hebben gekregen, rn.a.w. als verrekening met inkom-
stenbelastin.g voor physieke personen niet zou zijn toe-
gestaan.
Het ‘is lastig, zoo niet ondoenlijk, te bepalen hoe
groot die mogelijk’heid om aan het confiscatiegevar
ten deele te ontsnappen, is. Daarvoor zou ien om.
dienen te weten het totale bezit aan obligaties en
pandbrieven van ,,de doode hand” en de opneings-
capaciteit van de particuliere personen, van het ‘groo-
te publiek dus. Van grooten invloed daarop zal zijn
het feit, of buitenlanders, al of niet aan deze belas-
ting zullen worden onderworpen. Worden buitnlan-
ders vrijgesteld van de Nederlandsche couponbelas-
ting, dan vergroot dit de •vraag naar Nederlandsche
obligaties en pand’brieven, uitgaande van personen,
die bij hun waardeeriug dier effecten met de coupon-
belasting geen rekening behoeven te houden, waardoor voor de ,,doode hand-bezitters” dier effecten de moge-lijkheid, om aan de ,,confiscatie” voor een deel althahs
te ontk&men, vergroot wordt.

Uit hetgeen de Minister in ‘bovengenoemde Memo-
rid van Antwoord
schrijft,
zou men kunnen opmaken,

dat het in de bedôeling ligt, den vreemdeling ‘vrij te
stellen van Nederlandsche couponbelasting. Men mag
met eenige spatining uitzien naar de wijze, waarop de
Regeering deze materie, die ten nauwste vèrbonden
is met het zoo lastige vraagstuk van, de voorkoming
van dubbele belasting, zal regelen. Geheel ‘rij heeft
de Regeering in deze haar handen niet meer, daar
zij door het werk van den Volken’bond op dit gebied,
waaraan zij zelf actief heeft deelgenomen, althans
moreel gebonden is. Op welke wijze intusschen deze
riaterie ook geregeld moge ‘worden, het zal den ,,doode-
hand-bezitters” niet mogelijk zijn het geheele ‘vermo-
gensverlies af te wentelen, daar hun groot aanbod
noodzakeljkerwijs den koers zal drukken.

Als een retrogressie, als een teruggang dus, mag
men ook beschouwen ‘het betrekken in de couponbe-
lasting van Nederlanders, die hier te lande niet ge-

domicilieerd zijn. In hun rapport over de dubbele ‘be-
lasting uitgebracht voor den Volk’nbond in 1923
schrijven de deskundigen in verband met het belasten
van landgenooten, die in het buitenland woonach-
tig zijn:

,,Tu the modern age of the international migration of
,,persons as well as of capital, political allegiance no longer
,,forms an iulequate test of individual fiscal obligation. It
,,is fast breaking clown in practice, and it is elearly itisuf.
,,fieient in theory.”

Het is een bekend feit, dat elke belasting en zulks
geldt ook voor invoerrechten en
accijnzen,
eenerzijds
een last, een druk, veroorzaakt, anderzijds als een’• be-
letsel werkt, dat. de ontwikkeling op ‘bepaalde onder-
deelen in het ecoflomisch leven tegenhoudt. Zoo zal bijv. een hoog invoerrecht niet alleen’ een druk voor
de consumenten kunnen teweeg brengen, maar ook
voor tal van consumenten een beletsel zijn om über-haupt tot de betreffende consumptie toe te kcimen.

De kans is groot, dat de werking als beletsel van een couponbelasting ‘hier te lande, niet onderschat
moet worden. liet gevolg van een coupon’belasting kan
nl. zijn, dat in mindere mate dan thans obligaties en
pandbrieven zullen worden uitgegeven, omdat in zeer
veel gevallen voor deze credietvormen, als
wij
ze eens

even als een economisch goed beschouwen, substitutie
goedeien aanwezig zijn.
De geneigdheid van de geldgevers, om den obliga-
tievorm of pand’briefvorm te kiezen, zal, naar men
mag aannemen, minder sterk zijn, dan de geneigdheid
van de geldnemers voor deze credietvormen. De geld-
gevers hebben een groöte iceu.ze voor de wijze, waarin
zij hun kapitaal zullen beleggen, vooral als de leenin-
gèn van den Staat en andere overheidslichamen van
couon’belasting worden vrijgesteld, m.h.w. hun staan
tal van substitutie-artikelen tea dienste.
De gelduemers daarentegen zijn meer gebonden in
hun keuze. Gemeenten kunnen wellicht eens in plaats

van een obligatieleening uit te geven, een onder-
handsche leening met één grooten geldschieter (levens-
verzekeringsmijen) afsluiten; een onderneming daar-
entegen staat veelal geen andere keuze open als ‘het
om
bedrijfseconomische
redenen niet mogelijk is aan-
deelen te emitteeren. Zeer beperkt is ‘bijv. de keuze
‘voor hypotheekbanken.
Deze geaardheid van de markt voor obligaties- en
pandbrievencrediet heeft twee gevolgen:

io. Verwacht mag worden, dat de last van de cou-
pon’belasting afgewenteld zal worden op de geldne-
mers en via deze zich over het productieproces zal
verspreiden. Zoo zal de hypotheek-rente naar alle

waarschijnlijkheid worden opgezet, om het dehypo-
theekbariken mogelijk te maken de couponbelasting
te betalen. Zeker is dit weer niet; zulks ‘hangt weer.
af
van de geaardheid van de markt voor hypotheek-
crediet. Kunnen de gelduemers op deze markt gemak-
kelijk elders terecht, dan zullen zij er voor passen deze
belasting op hun hoofd afgewenteld te krijgen en zal
het gevolg zijn, dat de hypotheekb’anken den last heb-
ben te dragen, zoodat deze belasting dan een druk op
de ontwikkeling van het hypotheekbankwezen zal
zetten.

2o. Men zal het o’bligatie- en pandbrievencrediet
gaan mijden (di. de beletselwerking). Het gevolg
daarvan zal zijn, dat de opbrengst van de coupon’belas-
ting geringer zal worden.

Trouwens de opbrengst van deze belasting, deregee-
ring erkent het reeds zelf in bovengenoemde Memo-rie van Antwoord, zal moeilijk te schatten zijn. Neen
wij eens even aan, dat naast aftrek voor de inkomsten-
‘belasting, in de ‘wet op de couponbelasting buiten-
landers zullen ‘worden vrijgesteld en ook geen belas-
ting geheven zal worden over coupons ‘ian leeningen
door de overheidslichamen uitgegeven, dan vraagt men
zich af, of men geen reden heeft om over de opbrengst
van deze ‘belasting niet al te optimistisch te zijn.

Tegenover deze opbrengst zal men dan nog moeten
zetten de hooge administratiekosten, die deze belas-
ting met zich zal brengen. Want dat er een uitge-
‘hreide administratie aan deze belasting vast zal zit-
ten, vooral als er met affidavits gewerkt moet worden
om aan buitenlanders de ‘bij de bron geheven belas-
ting te kunnen restitueeren, staat vrijwel vast. Wel
zullen die administrtiekosten voor een deel wellicht
door de banken ‘betaald worden, maar dat zijn nu een-
maal geen philantropische instellingen, zoodat het
niet te verwachten is, dat die kosten dan ook inder-
daad door de banken gedragen zullen wordn, hetgeen
nog iets anders is dan het betalen dier kosten. Qua
werkverschaffing zal de couponbelasting dus welliøht
eenige beteekenis hebben, maar als zoodanig is ze niet
bedoeld.

Intusschen het is gemakkelijker critiek uit te
oefenen, dan voor, de taak gesteld te worden, de ‘be-
rooide schatkist eenigermate te vullen. Toch mag
men het verblijdend achten, dat volgens de uitlatin-
gen van den Minister in dè Kamer de invoering van
een omzetbelasting wordt overwogen. Een als verte-
ringsbelasting ingerichte odzetbelasting past in een
modern ‘belâstingstelsel heel wat beter dan een cou-
pon’belasting die voor een deel een zakelijk karakter
heeft. Zeker ‘geldt dit voor ons land en in het bij-

932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November1932
zonder dan voor Amsterdam als internationaal finan-
ciëel centrum. De invloed van de coupon’belasting
01)
deze positie van ons land zal zeer moeilijk onder cij-
fers te brengen zijn; slechts mag hier geconstateerd
worden, dat die invloed geen gunstige zal zijn. Mis-

schien dat cie Minister, geseld vooi de keuze een cou-
ponbelastung of een verteringsbelastung in te voeren,
cle keuze clan op de verteringsbelastung zal laten val-
len, hetgeen te hopen ware. Meer waarschijnlijk is mis-
schien, (lat wij zoowei het cciie als het andere krijgen.
Mr. Dr. E.
TEKENBR0EK.

DE RIJKSMIDDELEN OVER OCTOBER 1932.

In de rij van dalende maan dop’brengsten vormt de
Octobermaand een onderbreking. De gewone midde-
ieii brachten ni.
f
38.094.000 op tegen
f
33.259.200 in

October 1931 en vertoonen mitsdien een vooruitgang
van f4.834.800. Ook de gemiddelde maandraming
werd overtroffen en wel met een bedrag van

f
3.243.300.

Bij nauwkeuriger ‘beschouwing wordt de voldoening
over dit gunstig resultaat echter ‘belangrijk getem-perd. Het blijkt dan iii., dat de stijging louter is toe
te schrjyen aan cle invoerrechten, die door bijzondere
omstandigheden een accres van niet minder dan

f
8.011.000 ver boonen. Laat men de invoerrechten
even, buiten beschouwing, clan slaat cle vooruitgang

onmiddellijk• om in een daling van.
f
3.176.200. De

overige .ontvangstposten maken dan ook over het
algemeen allerminst een bevredigenden indruk. De
sdikeraccijns maakt hierop een uitzondering; dit, mid-
del bracht, ook al weer door bijzondere omstandighe-
den,
f
1.357.100 meer in de sghatkist. Verder gaven
ook de grondbelasting, de ‘zegelrechteri, de zoutaccijns
en de domeunen een surplus. Dc nog overblijvende
middelen wijzen echter alle een lager opbrengstcijfer

aan.
Een vergelijking van cle totaal-opbrengsten over de
eerste tien maanden van 1931. en 1932 wijst uit, dat

het loopende jaar
f
33.380300 minder heeft opge-leverd dan het voorafgaande. Voorts bleven de ont-
vangsten f14.545.800 ‘beneden het evenredig deel der
raming. Indien, als naar gewoonte, de grondbelasting
en de personeele belasting worden uitgeschakeld, be-dragen de bedoelde nadeelige verschillen onderschei-
denlijic f23.284.100 en
,f
14.766.000.

Gaan wij nu cle verschillende middelen afzonder-
lijk na, dan blijkt, dat de grond.belast.ing ditmaal weer

een klein accres vertoont (van
f
12.000). De eerste

tien maanden verschaften
,f
3.687.200 minder, doch
deze ‘vergelijlc.in.g is onzuiver, daar, zooals bekend, in
het begin van het vorig jaar de opbrengsten van cle
oude dienstjaren nog geheel ten bate van het Rijk
kwamen, terwijl bhans slechts X onder ‘s Rijlcs mici-
delen wordt geboekt.

De .inlcomstenbelasting liep met
f
852.700 terug.

Zoo langzamerhand begint de crisis in dit middel door
te werken. Al zi.t het grootste deel van den teruggang
in oude dienstjaren, ook het nieuwe belastingjaar

met
zijn
lagere lcohiebedragen •begint invloed uit te
oefenen. Gerekend over tien maanden, werd in liet

loopende jaai
,f
7.508.900 minder ontvangen dan in
1931, waarvan bijna
f
2 millioen wegens lagere op-
brengst van, het nieuwe helastingjaar. De raming
werd in het tijdvak Januari tfm. October ook niet
gehaald (nadeelig verschil
f
372.500), doch dit ‘be-

hoeft op zichzelf nog geen kwaad teeken te zijn, diiar
de beide laatste maanden van het jaar doorgaans niet

ongunstig zijn.

De vermogensbelasting bracht
f
146.700 minder op.
Gerekend over tien maanden, zijn de ontvangsten

.f
1.310.400 lager. Ook bij dit, middel heeft het nieu-
we belastingjaar nog maar een beperkten invloed kun-
n.en uitoefenen en is derhalve nog een scherper daling
te verwachten. De rami.ng
werd tot dusver nie.t ge-

haalci (nadeeli.g verschil
f
1.442.400), doch dit ver-
schil zal in cle laatste maanden van het jaar wel wat
terugloopen, daar November cii December in den

regel ruime baten opleveren.
De dividend- en tantièmebelastung bracht opnieuw
een teleurstelling. De inicomsten bleven cli tmaal

f
263.600 bij die van de gelijknamige maand van 1931
ten achter. Over tien maanden. ‘bedraagt de terug-
gang
f
3.267.600. Feitelijk is cle daling grooter, daar de wetswijziging betreffende het opleggen van voor-
loopige aanslagen met name het
opbrengstcijfer
van

Augustus 11. bijzonder heeft gestimuleerd. Weliswaar
werd de raming tot dusver nog met
f
789.400 over-
troffen, doch de gunstigste maanden zijn voor de di-
vidend- en tantièmebelasting al weer achter den rug.
Bepaald verbluffend is de enorme
stijgun,
die de invoerrechten te zien gaven. Een opbrehgst van

f
13.659.500 is voor dit middel ongekend en komt
verre uit boven elke maandontvangst, die tot dusver kon worden geboekt. Zelfs het record-cijfer van Fe-
bruari jl. werd thans met ongeveer
f
4.8 millioen
geslagen. In vergelijking met de overeenkomstige
maand van ‘het vorige jaar bedraagt de vooruitgang

f
8.011.000. In hoofdzaak is dit gunstig resultaat on-
getwijfeld aan grootere invoeren toe te schrijven in
verband met het aanhangige wetsontwerp tot heffing
van opcenten. In zooverre is de meevaller van Octo-
ber slechts incidenteel. Daarnaast hebben de in den
loop van het jaar ingevoerde taniefsverhoogingen
natuurlijk ook invloed uitgeoefend. Overigens is de

post invoerrechten door al de getroffen maatregelen z66 ingewikkeld geworden, dat liet zeer ‘moeilijk is
na te gaan, aan welke onderdeelen de stijging is te
clanicen. Dat het er echter met onzen buitenlandschen
handel als geheel genomen niet goed voorstaat, wordt telkens weer bewezen door ‘het kleine statistiekrecht,
dat ditmaal
f
65.400 minder opbracht.

Met uitzondering van den suikeraccijn’s en den
zoutaccijns vertoonden alle accijnzen een lager op-
brengsteijfer. Het zout gaf
f
31.500 meer (ook Sep-
tember leverde ongeveer evenveel méér op). Dat de
geslachtaccijns, in verband met de lage prijzen van
het slachtvee, opnieuw daalde (met
f
68.100), zal niet
bevreemden; blijkbaar is bij dit middel het minimum-
peil nog niet bereikt. De wijn verschafte iets minder
(nadeelig verschil
f
19.700). De daling van den g
distilleerdaccijns (van
f
898.800) was voor een deel
slechts schijnbaar, daar October ditmaal vier crediet-
termijnen telde tegen vijf in 1931. Ook de bieraccijns
liep terug (‘met f 398.100) wegens het verminderd ver-
bruik tengevolge van
de
tijdsomstandigheden. De sui-
keraccijns vertoonde een accres, (van
.f
1.357.100),
vermoedelijk wegens toeneming van den invoer met
het oog op de bij het aanhangige wetsontwerp voorge-
stelde opcenten. Tenslotte de tabaksaccijns, die met

f
394.000 verminderde, voornamelijk wegens de daling
der kleinhandelsprijzen.

De zegelrechten gaven een hoogere ontvangst (van

f
112.100), waarvan
f 7.500 op rekening komt van
een ruimer vloeien der beursbelasting. De jongste wij-
ziging der Zegelwet, waardoor belangrijk meer aan
recht voor ‘buitenlandsche effecten wordt ontvangen,
komt in deze stijging tot uiting; voorts zijn in de af-
geloopen maand nogal wat Gemeenteleeningen aange-
gaan. Ten aanzien van de registratieréchten is de da-
ling nog steeds niet tot stilstand gekomen; het decres
‘bedroeg ditmaal
f
404.500 ‘bij een opbrengst van niet
meer clan
f
164.100 (alleen in Juni en Augustus van
dit jaar was de ontvangst nog minder).

Met cie successi.erechten, die zich nog langen
tijd
op
peil wisten te houden, gaat het nu snel bergafwaarts.
October gaf ditmaal
f
1.1.19.800 minder dan in het
vorige jaar. De eerste tien maanden geven een verlies
te zien van
f
8.772.600. Bij dit middel ‘is het laagte-
ptunt echter zeker nog niet bereikt, daar de crisis in
verband met den langen crecliettermijn slechts lang-
zaam doorwerkt. Dc waardedaling der vermogensob-.

28 November 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

933

j’ecte’n begint nu ,iritusichen dui,cleljkn spOr,en af te
.teekenen.

–

.

clomeinen leverden ditnaa1 iets meer op
(f5.800); daarèntegeh liepen de loocisgelden met f46.000 terug. Gerekend over tien maanden, ver-
cliaftè iaatstgènoernd middel reeds ceil mindere bate

f
115.800, terijl ‘iet nadeelig ‘erschi1 met be
trekking tot de-ramig tot f992.100 klom: Deze be-
dmagen stellen meer dan lange uiteenzettingen den
lvetirigeû toestand. van de scheepvaart voor oogen. –

BUITENLANDSCHE MEDÉ WERKING.

DE STRUCTUUR EN DE TEGENWOORDIGE TOESTAND

–
. VAN DE INDUSTRIE IN HET SAARGEBIED.

– Dr. W. Otellieri te’ Saarbrücken schrijft ons:

De steenkolenmijnibouw vormt het fundament voor
een productieve ijzererts- en ijierverwerlcende i ndus-
trie, een -belangrijke glas- en aardewerkindustrie en
vele andere industrieën in het Saargehied, aangevuld
met een omvangrijke handels- en verkeersorganisatie.
Onder de ‘industriedistr.icten van Duitschiand, neemt
het Saargebied,’ wat zijn steenIcolenprbductie betreft, de derde en ten aanzien van zijn ijzer- en staalproduc-
tie de tseede plaats in.
• Het in hoofdzaak industriëele karakter van het
-Saargehied komt oôk tot uitdrukking in de beroepen
van de bevolking. Vtn het totaal aantal arbeiders
‘en hun verwanten komt 58,9 pOt. voor rekening van
de industrie, 15,5 pOt. voor rekenig van handel en
verkeer en 8,5 pOt. voor rekening van den landbouw.
De rest der bevolking is ambtenaar, werkzaam in vrije
of huishoudelijke beroepen, rentenier, enz. in geen
eii’kel der Duitsche landen of provincies van Pruisen is het ‘aandeel van de van industrie en ambacht lveii-
de ‘bevolking zoo’ groot als in het Saargebied. Aan den
anderen kant is slechts een twaalfde deel van de be-volking in den landbouw vekaam, en in ‘het overige
D ui tschland cl aarentegen gemiddeld bijna een vierde
en in het aan het Saargebied grenzende gehied zelfs
de helft van de bevolking.

• O ‘deze
wijze
kenerkt het Saargebied zich als een in sterke mate ontwikkeld industriegebied. Bij den
keer -geringen omvang van de binneialandsche markt
in het Saargehied, draagt de Saarindustrie een ge-
prot onceerd uitvoeikarakter. Slechts ongeveer 10 pOt.
van ‘de. productie der sleutelindustrieën kan in het
Saargebied van de hand worden gedaan’; 90
pot.
van
‘cle procl uct.ie wordt uitgevoerd.
– Tegenôver den’ uitvoer van de zijde der industrie
staat de invoer van land’bo’uwproducten. De productie
van den landbouw in het Saargehied is slechts in
staat, zooals uit haar qoven uiteengeze’tten omvang
blijkt, een deel van de groote -behoefte aan levensmid-
delen van een industriëele bevolking van 800.000 zie-
len te dekken: Ondanks den niet te miskennen ‘voor-
uitgang’ in de bewerking van den binuenlandschen
bodem enz., blijft het Saargehied, wat levensmidde-
lèn betreft, in hooge mate op invoer uit andere stre-
ken bf landen aangewezen. –

– Van de, verschillende takkeji van industrie staiit
ten aanzien van den omvang van het bedrijf en het
aantal arbeideis de steenkolenmijn’bouw ‘bovenaan. De
kolenvoorradefi van het Saarbekken worden binnen
-de thans bereikbii’re diepteû op 13 milliard ton ge-
raamd, hetgeen bij een jaarlijksche productie van 18 -d’iiflioen ton voor 1000 jaar voldoende zou zijn. De
tegenwoordige productie levert ongeveer 64 pOt. vet-
te kolen, 30 pOt. vlamkolen en 6 pOt, magere kolen op.
J:iet aanvankelijk ‘door de Fransche reeeri’ng ge-
stelde ddèl, om de productie van de Saarmijnen te
vevdubbelen, werd niet bereikt, en in tegenstelling
met bijna alle andere kolenlanden werd zelfs het
vôôrooriogsehe peil niet gehandhaafd. De gemiddelde
productie voor de jaren 1920-1931 ,is met 12 ‘mil-
‘lioen ton ongeveer 1,2’,millioen ton lager dan die voor

1,91:3. Dit’ verschijnsel moet’ worden toegeschreven aan
het vrijwillig opgeven van de onontbeerlijke Duitsehe
afzetmarkt ten gbn’ste vaC de Fransche, zonder dat

-hiervooe een passende compensatie werd gevonden.
Terwijl de Saarkolen in’ het Rijk (volgens de cijfers
voor 1930) ten opzichte’ van de jaren v66r den oorlog
3,1 millioen ton hebben ingeboet, hebben zij in Frank-
rijk
mcl.
Elzas-Lotharingen slechts 1,0 millioen ton
gewonnen. Daar op de buitenlandsche markten een
verder verlies van 0,1, millioen werd geleden, waar-
tegenover slecht’s een toeneming van ‘het kolenverbruik
in het ‘Saargebied met ‘0,4 m’illioen ton staat, ‘komt de
achteruitgang van den geheelen afzetmet 1,5 millioen ton in een overeenkomstige vermindering van de pro-

ductie tot uiting. Bij de mislukte afzetpolitiek komt
nog een ge
–
heel onjuiste prijspolitiek ‘voor kolen,
die niet gebruikmaking van de bestaande monopolis-tische positie van de Saarindustrie kolenprijzen vast-
stelt, die 20-30 pOt. ‘hooger zijn dan ‘b.v. die van de

Roejkolen en daardoor de coucurrentiemogelijkheid
in het binnen- en buitenland verzwakt.

Onder den druic van de economische’ crisis deden
de gemaakte fouten zich dubbel gevoelen.
Naast den kolenmijn-bouw vormt de ijzerindustrie
den helangrij’ksten bedrijfstak van het Saargebied. In
1013 bedroeg do ruwstaalproductie ‘van het Saarge-
‘bied 2,08 millioen ton = 11,0 pOt. van de geheele pro-
duètie van het Duitsche Rijk, ‘voor ‘Thomas-staal alleen
zelfs 1.6,2 pOt.

Het Verdrag van Versailles heeft voor de Saarin-
cl
us,trie ingrijpende structui,irverandeningen tenge
volge gehad. Haar ertsgroeven, hoogovenbedrj yen,
kolen’velden en lcalkgroeven in Lotharingen werden

gesequestreerd en publiek verkocht: Zij moet het erts
thans van haar Fransche concurrenten koopen, terwijl
cle kolenprjzen door den Franschen’ fiscus worden
‘voorgeschreven. Een deel der bedrijven kwam onder
Fransche contrôle. Niettemin heeft de poging van Frankrijk, om de Saarindustrie naar het Westen te
verplaatsen, sch’ipbreuk geleden. De Saarindustrie is
in nog veel sterkere mate dan de kolenindustnie op
cle Duitsche markt aangewezen; de als gevolg van ‘de annexatie van Elzas -Lotharingen reeds oververiadig-
de Fransche markt -biedt haar geen equivalent. Door
peciale douane-o v’ereenkomsten in het Saargebi ed,
cl ie de tolmuren ‘van het Verdrag van Veisailles voor
een groot deel ‘afibraken, moest de Duitsche markt
voor haar tot’ l)ehoud van haar levensvatbaarheid
weder worden geopend, nadat door het toetreden van
het Duitsche Ruwstaalkartel en het tot stand komen
van de internationale ijzerconventie de noodige voor-
waarden daartoe waren geschapen. Ook is de, invoer
Vrij van Duitsche machines en onderdeelen, die voor
het voortbestaan’ van de alleen met Duitsche instal-
laties werkende ‘hedrij von noodzakelijk zijn.

Na lange jaren van moeilijken wederopouw heeft
de ‘Saarindustrie -zich aan de -niepw, veel zwaarder
geworden bestaan srnögelijkheden aangepast en door
rationalisatie van ‘bedrijven zooveel mogelijk een com-
pensatie voor de prijsverhooging. van grondstoffen en
vrachten trachten te verkrijgen. De door moderni-
seering van de hoogovens gestegen ruwijzerproductie
heef t het verlies van Lotharing’s ruwijzer goed ge-
maakt, zooclat de behoefte van de staalindustrieaan
ruwijzer zonder hulp van het buitenland Ican worden
bevredigd. – –

Naast de ijzerproduceerende ‘industrie heeft zich
een wijdvertakte ijzerverwerkende industrie ontwik-
keld, waarvan de produetn, ten deele een wereldnaam
genieten. Terwijl de ij
–
zerproduceerende industrie in
normale tijd
–
somstandiglieden rond 36.000 arbeiders
te werk stelt, werken er in de verderverwerkende in-
d ustni e 14.000.

In beide takken van d-ijzerindustrie van het Saar-
gebied heeft zich in de jaren na den oorlog Fransch
kapitaal vastgezet, ,dat ten deele echter weder werd
teruggetrokken. –

934

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1932

Als derde sleutelindustrie van ‘het Saargdbied dient
de glasindustrie te worden genoemd. Het zwaarte-
punt ligt bij de tafeiglasindastrie,’ die kort vôôr en
ook nog tijdens den oorlög tot een belangrijke con-
centratie is overgegaan en die na den oorlog in
Duitschiand de eerste was, die het mondblaasprocedô
doorhet machinale bedrijf (Fourcault-procedé) heeft
vervangen. De afzet heeft voor vier vijfden op de
Duitsche markt plaats, doordat als gevolg van de
douane-overeenkomsten van het Saargebied een vol-
doende contingent vrij kan worden ingevoerd. Door
hettilliggen van de Duitsche markt als gevolg van
de economische crisis werd de tafeiglasindustrie van
het Saargebied derhalve bijzonder zwaar getroffen,
waardoor in de laatste maanden ingrijpende veran-

deringeh moesten plaats vinden.
De eens bloeiende flesschenglasindustrie van het
Saargehied is thans bijna geheel verdwenen. Daar zij

nog,
op
handwerk was ingesteld, is zij in de jaren na
den oorlog aan de concurrentie van goedkooper en
rationeeler werkende productiegebieden tcn offer ge-vallen. Terwijl de tafelglasindustrie niet door Fransch

k
‘ apitaal werd beïnvloed, is hier ten deele Fransch
kapitaal binnengedrongen.

in tegeiistelling hiermede heeft zich de fabricatie
van wit ordinair glas en van geperst glas niet
alleen staande kunnen houden, doch zelfs nog kun-
nen uitbreiden. De productie is van 3,6 millioen Tin 1913 tot 9,1 millioen KG. voor 1931 gestegen.
De vierde sleutelindustrie van het Saargebied, de keramische industrie, is ten nauwste met den naam

van de firma Villeroy & Boch verbonden.

Van de resteerénde’ ‘bedrijfstakken in het Saarge-
bjed moeten, – het is niet mogelijk een opsomming
tot in de kleinste bijonderheden te geven – woiden
genoemd, de chëische industrie, de hout-, ieder- en
papier-industrie, evenals de levens- en genotmidde-lenindustrie. De reeds véér den oorlog in groot aan-
t,d aanwezige brouwerijen zijn sedert, de douaiicschei-
ding, na den oorlog sterk uitgebreid.

De beteekenis van het handerk in het Saargehied
wordt geïllustreerd door het feit, dat er in 14.000 be-drijven rond 24.000 gezellen, leerlingen en arbeiders
werkzaam zijn. Het ambacht telt in het SdargeMed
ruim 4000. bedrijven, waarin meer dan 10 arbeiders

tewerk
zijn
gesteld. Het arbeidsveld yan den handel,
dat zich,evenals dat van de industrie en het ambacht
vroeger tot Elzas-Lotharingen u.itstrekt, is door de
isolatie van het Saarge’bied kleiner geworden, er zijn
echter teekenen ‘bemerk’baar, die op een nietiwe ont-
wikkeling wijzen. Volgens zijn ligging is het Saar-
gebied speciaal geschikt om zijn bemiddeling te ver-
leenen bij het goederenverkeer tusschen Diitschiand
en Frankrijk. De . ontworpen., oprichting van een
dounnestation en een groote markthal te Saarhrücken
odcIen beyorderlijk zijn voor deze ontwikkeling.
De handhaving van het goederenverkeer met
Duitschiana is, zooals vanzelf spreekt, een levensbe-
lang voor, den Saarhan dcl, waarmede het geheel be-
driJfleven vn het Saargebied staat en valt. Het is
t.ypeerend v,Qor de mentaliteit van de consumenten
in ‘het Saargbiéd, dat zij uit traditie, smaak en ge-
pronnceerd gevoel voor kwaliteit steeds aan het.
Duitsche goed de voorkeur geven, ook wanneer dit
door invoerrechten tegenover het Fransche duurder
w ordt. Sedert 1926, toen de na beëindiging van de
vijfj,arige overgangsperiode van
vrijen
invoer (10
Jafiiari 1925) aan invo&rechten onderhevige’ invoer
va.n Dtiitsche goederen door verschillende douane-
overeenkomsten voor het Saargebied in zekere mate
weder van dan druk der invoerrechten werd vrijge-
steld, is de uit’oer uit het
‘Rijk
naar het Saaigebied van R.M. 54 millioen tot R.M. 169 million in 1930
gestegen. Omgekeerd is de invoer uit het Saargbied
in het Rijk van R.M. 139 millioen in 1926 tot R.M.
221 milliden in 1928 gestegen, om daarna als gvolg
van de crisis in 1930 tot R.M. 164 milioen te dalen,

waardoor voor de eerste keer het uitvoeroverscihot van
het Saargebied in het handelsverkeer met het overige
Duitschiand in een invoersaldo veranderde. Dit in-
voersaldo is in 1931 tot R.M. 26 millioen gestegen.

Door het ontbreken van statistieken bestaan er geen gegevens voor het goederenverkeer met Frankrijk, het
van Fransche zijde vaak genoemde cijfer ‘van Frs. 2
milliarci voor den Franschen afzet in het Saargebied
is slechts een raming, die te hoog schijnt te zijn.
Slechts onder den druk van de sedert een jaar door
Frankrijk gevoerde douane- en contingenteeringspoli-
tiek, die met een rigoreuze afsluiting van het Saarge-
bied gepaard gaat, kan de invoer van Duitsche goe-

deren thans tijdelijk verminderen. Op den langen duur
kan het bedrijfsleven van het Saargebied, wil het niet
ten onder gaan, nooit, wat den in- of den uitvoer be-
treft, van ‘dat van het overige Duritschland worden
gescheiden.
AANTEEKENINGEN.

Wereldgoudproductje, -verbruik en -voorraden.

De beteekenis van ‘de goudproductie en van alle
goudvoorraden voor de valutapolitiek en ‘bovendien
voor de ontwikkeling der algemeene conjunctuur,
wordt, zooals uit de verschillende conclusies en aan-
bevelingen van internationale en nationale commis-
s.ies blijkt, zeer uiteenloopend beoordeeld. Hetzij men
zich zonder voorbehoud op het standpunt van Cassel

en zijn aanhangers stelt, volgens hetwelk een indirect
verband tusschen de goudproductie en de ontwikke-
ling van de prijzen, resp. de conjunctuur bestaat, of
de nonainalistische theorieën aanhangt – in elk geval

moet rekening worden gehouden met het feit, dat
goudbooms reeds meerdere malen in de geschiedenis
tot een grooten conjunctureelen opbloei hebben ge-
leid en dat juist thans een daling van het goudaanbod
een aanzienljken invloed op de actueele munt- en
geldpolitieke ontwikkelingen zou uitoefenen en al-
thans psychologisch ongunstig op de conjunctuuront-wikkeling zou werken. Het woord ,,goudschaarschte”
is populair geworden, zoodat de huidige ontwikke-
ling van de goudproductie reeds om deze reden aan-
spraak kan maken op groote belangstelling, des te
meer, daar het een ontwikkeling betreft, die een na-
tuurlijken steun voor de heden ten dage overal aan-
gewende pogingen tot overwinning van de crisis be-
teekent. De jongste gebeurtenissen bevestigen name-
lijk, dat de stijging van de goudproductie en van de
voor exploitatie geschikte goudreserves een markante
afwijking vertoont van de nog eenige jaren geleden
van verschillende zijden gedane voorspellingen.

Oouclprod’ucfie.

1-let Goudcomité van den Volkenbond schatte de wereld-goudproductie voor 1930 op $ 404 millioen,
terwijl de feitelijke productie $ 417,4 millioen ‘be-
droeg, voor 1931 had het Comité een daling tot $ 402 millioen geraamd, terwijl inderdaad een verdere stij-
ging tot $435,9 millioen plaats vond; de productie
voor het loöpende jaar zal vermoedelijk ongeveer
$ 459 millioen bedragen, terwijl de raming van het
Comité met slechts $ 410 miïlioen niet minder dan
10 pCt. lager was.
Het navolgende staatje, dat wij met het boven-
staande outleenen aan een artikel van S. Kugelmann
in ,,Wirtschaftsdienst” van 18 Nov. toont de verschui-
vingen in de productie.
Doch ook het secundaire goudaanbod heeft
juist in den laatsten tijd ertoe medegewerkt om de
pessimistische ramingen te reetificeeren. Niet alleen
Indië heeft uit zijn oppotting aan de goudmarkt
groote suppletoire hoeveelheden toegevoerd, doch ook
in andere landen, inzonderheid in de Ver. Staten, is
op groote schaal opgepot goud vrijgekomen. Terwijl
de wereldpro’ductie van nieuw goud maandelijks on-

GOLD PRODUCTION 1910-1932

§mooill

in
•
klin
wuu

mmm§
EN
–
9
0

EEN
EENuI

:•

HONORERENui

EEN

E
r
iiiriiuii

om
om
EEN”

iÏiiI1ïiÈiiIII

•
E
1IÏIii

Rs
500
450

400

550
300

250

200

150
100

50

0
1910 1912 1914 1916 1916 1920 1922 1924′ 1926 1928 1930 1932

2á November 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

935

Wereldgoii’lprociuctie (in
1000
onzen).
–
1931
1930
+
of
–
Unie van Zuid-Afrika
.
……….

10.874
10.720
+
154
Canada…………………….
2.680
2.102
+
578
Ver.

Staten

………………..
2.366
.2.286
+
80
Zuicl-Rhodesia

………………
532
548
–
16
Noord-Rhodesit

…………….
9
8
+
1
Australië

………………….
59-2
466
+
126
Nieuw-Zeeland

……………..
135
121
+
14
Indië

……………………..
330 328
+
2
Wïest.Af
r
jka

……………….
253
246
+
7
Congo

……………………..
218
196
+
22
Brazilië

…………………..
115 123
–
8
Rusland

…………..
ongeveer

1.000 932
+
68
Mexico

……………
650
609
–
19
Japan

……………………..
425
388
+
37
Zweden

……………………
99 60
+
39
Philippijnen

……………….
174
185
–
11
Diversen

………….
ongeveer

1.011
965
+
46

Totaal…………….
21.463
20.343
+
1.120

geveer $ 38,5 millioen ‘bedraagt, zijn de goudvoorra-
den van de belangrijkste circulatiebanken in de laat-
ste jaren eveneens gestegen.

Goudreserves vail Centrale Banken en Regeeringen.
1)

(in millioenen Dollars.)
Mei’31 i)ec.
1
31
Mei
’32
Aug.
’32
Sept.
’32
Ver. Staten

4445

4.051

3.717

3.639 v 3.740

Canad% ……..
102

78

78

80

–

27
Burop. landen
5.428

6.189

6.665 v 6.897
10
Z.-Amerik..

landen

465

355

346 v 349

–
Azië en Oceanië

(6 landen)

724

525

506 v 495

–

Afrika
(3
landen)

61

68

76

76

–

Totaal
48
landen
11.225 11.266 11.388 v 11.536 v 11.670
1)
Door ons samengesteld uit de gegevens van liet Federal
Reserve Bulletin. v = voorloopig.

Met een dermate groot secundair aanbod van goud
zal echter op den duur niet gerekend behoeven te
worden; het is althans een zeer onzekere factor. Indië
alleen heeft toch in het laatste jaar sedert het begin
van de goudbeweging ongeveer $ 250 millioen goud
uitgevoerd. De vooruitzichten van het primaire aan-
bod van goud, dus van de nieuwe productie, zijn ech-
ter van meer belang.
Het Goudcomité van den Volkenbond raamt de
daling van de wereldgoudproductie in den loop der
komende tien jaren op 23 pOt., terwijl voor
Zuid-
Afrika alleen, dat tot dusverre 52 pOt. van de totale
productie leverde, een vermindering van 41 pOt.
wordt verwacht. Deze omstandigheden toonen aan, dat
de ontwikkeling van dd productie, resp. van de pro-
cl uctieverhbudi ngen in Zuid-Afrika in tweeërlei op-
zicht voor de totale productie van belang is.
Hoewel de productie van Zuid-Afrika thans stijgt,
wijst Kugelinann in het zoo juist genoemde artikel
er op, dat het zeer de vraag is, of deze ontwikkeling
zich zal kunnen voortzetten. Het Zuidoostelijk deel
van het Randgebied is als het belangrijkste voor de
toekomstige goudproductie te beschouwen. Het be-
treft hier een zeer groot gebied, voor weiks exploita-
tie nog ongeveer 20 millioen goud pond noodig is,
een bedrag, dat in de huidige omstandigheden moei-
lijk op de Londensche kapitaalmarkt kan worden op-
genomen. Er zullen al zeer gunstige factoren moeten
oiitreden, indien de schattingen van den deskundige
van de Volkenbondscommissie (Dr. 1-1. Pirow) over-troffen zullen worden.
Tegelijk met de productiestijging in Zuid-Afrika,
is de productie ook in andere deden van de wereld
toegenomen. De stijgende relatieve goudwaarde, de
depreciatie’an valuta’s en de depressie in andere in-dustrieën hebben in vele landen tot een vergrooting
van de goudproductie geleid. Alleen in de Ver. Staten,
Rhodesia en Mexico ‘is de productie gedaald.
De gi’ootste productiestijging heeft in Canada plaats
gevonden, dat de Ver. Staten van de tweede plaats
heeft verdrongen (zie nevenstaande grafiek). Het aandeel van Canada in de wereldproductie is van

10,3 pOt. in 1930 tot 12,5 pOt. in 1931 gestegen. In
d eerste helft van dit jaar is de goudprod actie zelfs.
met 18 pOt. gestegen.

Daarnaast is de goudproductie in Australië door
den lagen stand van de valuta bevorderd. In het eerste
halfjaar van 1932 steeg de productie tot 327.300 oz.
tegen 259.154 oz. in de eerste zes maanden van 1931,
dus met 26 pOt. In Nieuw-Zeeland is de productie
in de eerste zeven maanden (555.379 oz.) met niet
minder dan 70 pOt. gestegen vergeleken met dezelfde
periode van 1931 (324.161 oz.).

Buitengewoon hooge verwachtingen koestert de
Russische regeering van de goudproductie. In dit
jaar moet de goudprodnctie 1.610 millioen oz. berei-
ken en in 1931 moet zij evengroot zijn als de Trans-
vaalsche.
Een stijging van de productie is verder nog te ver-
wachten in West-Afrika, verder in Tanganijika, waar
een productiestijging van 150 pOt. heeft plaats ge-
vonden, aan de Goudkust en in den Congo. Tenslotte
noemt Kugelmann in zijn artikel nog de in aanbouw
zijnde mijnen in Zweden (Bolidenmijnen), Nieuw-
Guinea, waar de productie dit jaar ongeveer 100.000
oz. heeft bedragen en nog verder zal stijgen en de
Philippijnen, die dit jaar 250.000 oz. zullen voort-
brengen.

Goudverbrui1i voor industriëele doe’einden..

liet Octobernummer van het Federal Reserve Bul-
letin
1)
wijst erop, dat de in de laatste jaren gestegen
goudproductie, inzonderheid in de laatste twee of
dr.ie jaren, gepaard gaât met eei daling van het goud-
verbruik voor industriëele doeleinden, zoodat op deze
wijze meer goud voor monetaire doeleinden beschik-
baar kwam. Gedurende de laatste twintig jaren is
het verscheidene malen voorgekomen, dat het zui-vere industriëele verbruik van goud volgens goede
schattingen
$
100 millioen per jaar overtrof, doch
sedert 1921 is het onder dit cijfer gebleven; het be-
droeg gemiddeld ongeveer
$
70 tot 80 millioen gedu-rende de periode van 1924-1929. In 1930 daalde het indutriëele verbruik tot ongeveer
$
’50 millioen en in
1931 was het stellig nog kleiner, indien rékening
wordt gehouden met den gestegen omvang van oud
goud, dat aan goudhandelaren in Groot-Brittannië,

1)
Aan dit bericht zijn eveneens de beide hier opgeno-
men grafieken ontleend.

óáë

ËCONÖMISCI-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November ‘1932

Austia1ië en ‘eld’ers is verkocht, nadat in verschili
lehde landen; die den gouden standaard, hadden ver-
laten, het goud in die valuta’s gerekend, een agio deed.

Britsch-Ind’id.

–

Indië,’ dat ‘gewoonlijk op groote schaal goud in-
voert, exporteert sedert het midden van 1931 goud;
dit goud was afkomstig uit het particuliere bezit der
Indische bevolking. Een vergelijking ‘van den uitvoer
met de inheemsche goudproductie en veranderingen
in het ‘bedrag aan goudreserves der Indische regee-
ring toont aan, dat de be”oflcing van Indië sedert
Februari 1931 goud uit haar particuliere voorraden
heeft afgestaan en dat vanaf dat tijdstip tot einde
Augustus ‘1032 ‘het totale op deze wijze vrij gekomen
bedrag ongeveer $ 250 millioen heeft bedragen. De
toevoeging aan den goudvoorraaci voor monetaire doel-
einden uit de Indische oppottingen vormde een tegen-

stelling met de vroegere ervaring en met het alge-
meene ‘standpunt, dat wanneer goud naar Indië gaat,.
het voor altijd voor monetaire en i.ndustriëele doel-

einden is verloren.
De veranderingen in de goudvoorraden van parti-
culieren in Indië sedert 1914 ‘blijken uit de volgende

grafiek, die op jaarcijfers tot 1929 en op maandcij-
fers voor de latere jaren zijn gebaseerd. Hieruit
blijkt, dat de jongste daling van deze voorraden een
scherpe tegenstelling vormt met de ontwikkeling ge-
durende de voorafgaande jaren. V66r 1931 werd goud
uit particuliere voorraden slechts in 1.919 en 1921
vrijgegeven, en wel op veel kleinere schaal dan in 1931

en 1.932.

• ‘,,. .

C1ANGES. SINCE 1913 IN
PRIVATE GOLD
1
–
IOLDINGS IN INDIA
MILLIONS
or
DOLLARS

ILI,IONS OF DOLLArS

i6

1200

1200

1000

1000

800

800

600

600

£100

400
200

200

‘1914’ 1916 ‘1918 1920 1922 1924’ 1926 1928 1930 1932

‘Het afstaan van goud door de Indische bevolking
in cle laatste jaren weerspiegelde eerst het gebruik
van haar spaarpenniugen onder den druk der hevige
depressie. . In September 1931 evenwel, toen Indië het
voorbeeld van Engeland volgde en den gouden stan-
daard verliet, werd het winstgevend het goud op de
kondeusche goudmarkt te ‘verkoopen, doordat op deze
.,wijze een premie kon worden verkregen. Deze premie,
çlie sedertdien somtijds ongeveer 30 pOt. bedroeg, had
niet ‘alleen gouduitvoer van Indië tengevolge, ‘doch
stiuleerde het vrijgeven van opgepot goud.
: Het bovenstaande toont aan, dat gedurende de
depressie economische krachten bezig waren den voor-
oiaônetaii goud sneller te doen toenemen dan op
menig ander tijdstip. De opgevoerde productie, ten

deele een gevolg’ vasi de verbeterde tebhniek, doch
tevens van de lagere productiekosten en van de stij-
ging van den gouciprijs, uitgedrukt in gedepreciëerde
valuta’s, heeft de productie opgevoerd tot een hoog-
te, die in de tuan den oorlog onmiddellijk voorafgaan-
cle jaren werd bereikt. Het afstaan van goud uit
Indische oppottingen en iii den laatsten tijd ook uit
particuliere ‘oorraden in Westersche landen, heeft
eveneens den voor’ reserves ‘heschikharen voorraad
doen toenemen, terwijl het indu.striëele verbruik tot
een la’ag
cijfer
is gedaald. Dientengevolge is sedert
1,929 de goudvoorraad van de’ centrale banken sterk
gestegen, hoewel tijdelijk onderbroken door de finan-
ciëele moeilijkheden in 1931 en 1932; doch op een
veel snellere schaal hervat sedert’ het herstel van
vertrouwen in liet n’iidden van dezen zomer.

De strijd om de hegemonie op de internationale

kopermarkt.

De heer F. Kelley, president van de Anaconda Cop-
per Co., heeft kort geleden een berekening opgesteld,
volgens welke het wereldkoperverbruik over eenige
tientallen jaren ‘het huidig ijzerver:bruik zal evenaren..
Dit zou ‘een stijging van ongeveer 60 tot 10 millioeu
ton per jaar, dus tot liet veertigvoudige, beteekenen.
Tellicht
zijn dit slechts droomen, het is
echter
een

feit, ‘dat het roode metaal in het ‘bediijfsleveu steeds
aan ‘beteekenis wint. Zonder koper geen electro-tech-
nische industrie! Reeds dit feit toont aan, in welke
mate de technische en economische vooruitgang op
een toereikende koperprodiactie is aangewezen. Wan-
neer men liet wereldkoperverbruik per, ‘hoofd der
bevolking in 1900 op 100 stelt, dan bedraagt dit
thans ongeveer 171, terwijl het lood- en zinkver:bruik
per hoofd der ‘bevolking resp. 106 en 156 ‘bedragen. Hieruit blijkt duidelijk, dat de toenemende electrif i-
catie van de wereld aan het koper een belangrijker rol
heeft toebedeeld dan aan de andere metalen
Het is derhalve begrijpelijk, dat de Amerikanen
in de jaren n.a den oorlog door gebruikmaking van de
enorme rijkdommen aan dit ‘metaal, getracht hebben

een Amerikaansch wereldmonopolie. voor koper te
scheppen. Indien deze poging geslaagd was, dan had-
den de Amerikanen aan de geheele internationale
krachtindustrie ‘het mes op de keel gezet. Want al is
het mode metaal in bepaalde gevallen door alumi-
nium als geleidingsmateriaal ‘vervangbaar, zoo is dit
lang niet in alle en sjieciaal niet in de belangrijkste
gevallen mogelijk. Het plan van de Amerikanen mis-
lukte. Het Koperkartel, ‘dat zij in 1926 ter uitvoering
van dit plan oprichtten, was weliswaar eenigen tijd in
staat in den boven aangegeven zin te werken, doch
juist zijn politiek, inzonderheid ten opzichte van de
prijzen ‘heeft tegenmachten van onvoorziene sterkte in
het leven geroepen.
In Engeland ,zag men zeer spoedig in, dat de
Amerikanen door middel van het Kartel niet alleen
hun koperhandel te Londen dreigden te vernielen,
doch hen ook van de ‘Ver. Staten afhankelijk racht-ten te maken, waardoor hun geheele electro-techni-
sche industrie aan den gôeden wil van eenige groote
Yankees zou worden onderworpen. Zij ‘begonnen ‘der-
halve met groote energie en aazienlijke kosten in
hun kolonïën in Afrika naar koperhoudende mijn-
aderen te zoeken. Inzonderheid in Rhodesia gingen
deze pogingen met een bepaald sensationeel succes gepaard. Het Noordelijk gedeelte van dit Engelsche
krooniand ‘bleek een hoeveelheid koperdrtsen van niet
minder dan 630 millioen ton te bevatten. Omgerekend
op metaal, beteekent dit een hoeveelheid van rond
20 millioen ton,, waarvan de productie technisch niet
de minste moeilijkheden oplevert, daar het ertsen van uitmuntende kwaliteit betreft. Op analoge wijze werd
de kopermijnhouw in Canada tot ontwikkeling ge-
bracht. Thans staan de zaken zoo, dat de •Engelschen
reeds in staat zijn, zichzelf van koper te voorzien en
zelfs een invoerrecht op het metaal kunnen leggen.

139.218

164.012

886.098

703.388

900.000

889.544

4.087

1.800

2.602.864

3.122.186

.97.564

‘ 98.573

82.834

59.545

.63.250

55.600

19.230

5.202

19.969

‘14.970

6.170

‘ 7.353

39.000 28.000 427.621
20.947
220.400
32.000 72.000

117.800 14.000 18.000
20.000
395.895
346.470 975.000
36.900 24.400
362.711
18.811
260.623

35.937 93.723

126.143
16.500
19.642
20.723 485.077
381.792
922.129

23 November 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

93
,
7

Indien men cle huidige bekende lcoperertsreserves
van de wereld verdeelt, naar de invloedsfeereu, clan
krijgt men het volgende beeld (hoeveelheden in 1000
ton):
IlngeIand

Amerika

Neutraa.1
Canada . . .
5.300 V. S.
en

Congo

7.000
Rhodesia . .
19.800

Mexico
18.000
Rusland
…
10.000
Austraiië

150 Z.-Amerika

17.000
:[udië

50

en CuI,’n 20.000
Transvaal

50

38.000
Spanje . .

2.000

27.350

Men kan. echter’ zonder nieerden Belgischen Congo
(Katanga), i’elke als neutraal staat aangegeven, in
het Engelsche front, in elk geval het anti-Amerikaan-
sche, inschakelen.’ Indien men zulks doet, dan krijgt
men voor het Engelsche front een bezit aan koper
van ruim 34 millioen ton, voor het Amerikaansche
een van rond 38 ‘millioen ton. De strijd staat dus van
het standpunt der koperbasis uit bezien reeds thans
op 1. : 1. Deze toestand is voor de Amerikanen des te
onaangenamer, nu hun voorraad erts in ‘de Ver. Sta-
ten reeds begint af te nemen, terwijl nieuwe vondsten
in Rhodesia en Canada jaarlijks een toeneming van
de voorraden tengevolge hebben. Men kan er dus mede
rekenen, dat de Engelschen reeds ‘binnenkort volkomen
gelijk zullen staan ,met de Amerikanen.
Rusland is, ‘van dit standpunt ‘bezien, het stofje
van de weegschaal. Wanneer zijn industrie zich slechts
maar bij benadering volgens het tweede ‘vijfjarenplan
ontwikkelt, dan zullen de Sovjets reeds
•
spoedig met
•groote hoeveelheden koper op de wereldmarkt ver-
schijnen en zich, hetzij door de Amerikanen, hetzij door,
cle Engelschen hun bondgenootschap laten afkoopen.
Reeds thans moet worden geconstateerd, dat de Ame-
rikanen met hun koperpolitiek ten opzichte van de
Engeisc’hen een ‘van de grootste nederlagen hebben ge-
leden, die hun economische geschiedenis en ‘die der
wereld ooit hebben gezien.
Zij trachten thans met wanhopige middelen de
gevolgen van deze nederlaag te ‘keeren, of ten minste te ‘verzachten. De koper-conferenties, die ‘nog in den
loop van de maand November zoowel te Londen, als
te New-York zullen worden gehouden, beoogen de
Engelschen en de ,,Neutralen
2
‘
in ‘het belang van de
Amerikanen tot een handhaving van de door het oude Kartel vstgestelde productiebèperkingen te ‘bewegen.
Doch zelfs al zou het gelukken met de Amerikaan-
sc’he wenschen ditmaal nog voor een paar maanden
of zelfs een jaar rekening te houden – de strijd om
de oppermacht op de kopermarkt is in. elk geval niet
ten gunste van de Amerikanen beslist!

De Nederlandsche schoennijverheid.

Het Centraal Bureau vooi’ de Statistiek deelt de
volgende, cijfers mede, omtrent de voortbrenging en
het verbruik van de Nederi. schoenfabrieken, welke in
1931. 5.000 of meer paar schoenwerk vervaardigd heb-
ben.
1927

1928

1929

1930

1931
Aantal ondernemingen
……
200

209

203

204

203
Productie schoenwerk (X
1000.p.)
……………….
8.150

9.050

9.040

9.330

9.010
Waarde
(Xf
1.000.000) van verbruikte
materialen e.d
………….

18,9

23.4

21.5

19.9

15.5
Producti,e
………………..
38.3 ,

44.1

43.5

42.0

34.3
Afzet
……………………
38.6

43.1

43.2

41.9

35.2
Personeel op ± 15 Sept. . … . 9.660

10.340

10.230

10.440

10.190
Primair vermogen der kracht-
werkt, op 31 Dec
………..
5.280

5.400

5.490

6.150

6550
Blijkens bovenstaande cijfers bleef het in 1931 ver-
vaardigde aantal paren 3% pCt. ‘bij dat van 1930’ ach-
ter. Veel sterker – gevolg van de prijsdaling – was
de vermindering van de totale ‘waarde van, materialen
en producten, nl. resp. 22 en 18 pCt. Van ‘belang is
ook dat de toegevoegde waarde, cI.w.z. de ‘bijdrage van
deze industrie tot ‘het voiksinkomen, ongeveer
f
3
miii. terugliep.
Het met behulp van ,de uitkomsten der statistiek
berekende Ibinnenlandsch verbruik van schoenwerk
was. ook in 1931 weer hoogez dan een jaar tevoren.

1’let’ nam toe ‘van’14.2 tot 14.7 mill. paar. De totale
waarde (af fabr., xesp. aan cle grens) van het verbruik
liep echter terug van 49.0 tot 41.4 miii. gulden. Het
gem. verbruik per, hoof cl der bevolking ‘in paren uit-
gedrukt, bedroeg in 1927 t/ni. 1.931. achtereenvolgens
1.53, 1.68, 1.76, 1.80 en 1.84.
Het aandeel van, het Nederi. fabrikaat in het ‘bin-
‘nenlandsc’h verbruik daalde van 1,930’ op 1.931 van 63
tot 61 pCt. van het aantal paren en van 82 tot ’80’ pCt.
van de waarde.

Wereldsuikeroogst.

Willett & Gray publiceeren de volgende ramin van de
Suikeroogsten der wereld vergeleken met de twee vooraf-
gaande jaren:
Raming
,Rietuiker:

1932/33

1931/32

1930/31

Tons.

Tons.

Tons.
Ver. Staten:
Louisiana

………..
185.000
Porto Rico

……….
860.000
Hawaiï eilanden
…….
900.000
West Indië:
Virgin.ië eilanden
5.000
Cuba

…………..
±
2.000.000
Britsch West’I,ndië:
Trinidad
…………
100.000
Barbados
…………
80.000
Jamaica
………….
56000
Antigua
.
…………
20.000
St. Kitts

…………
20.000
Overige eilanden
8.000
Fransch West’Indië:,
Martinique
….. . ….
36.000
Guadeloupe
……….
30.000
San Domingo
……….
420.000
Haïti

……………..
22.000
Mexico
…………….
211.000
Centr. Amerika: Guatemala

……….
.
30.000
Overig Centr. Amerika
90.000
Zuid-Amerika:
Demarara
………..
120.000
Suriname
…………
17.000
Venezuela
………..
20.000
Ecuador

………….
,

20.000
Peru
…………….
400.000
Argentinië
………..
345.000
Brazilië

………….
950.000

Totaal in Amerika
……
6.945.000

7.548.417

7.927.284
Azië:

Britsch.Indië
……..
4.000.000

3.880.000

3.218.000

Java…………….

1.300.000

2.575.000

2.798.870
Formosa en Japan

1.000.000 1.147.260

928.751

Philippijnen ……..

1.100.000

984.024

782.322

Totaal in Azië ……… 7.400.000

8.586.284

7.727.943

Australië …………..

550.000 ‘

605.212

538.641

Fiji eilanden ………..

90.000

80.000

92.857

Totaal

in Australië
en
Polynesië……….
640.000 685.212 631.498
Egypte

……………
125.000
‘
145.000 119.874
Mauritius

………….
230.000
163.210
220.960
Reunion

……………
52.000
42.921
50.415′
Natal
………………
320.Ô00
291.012
.350.901
Mozambique
………..
85.0p0
87.000
76.269

Totaal in Afrika
……..
812.000 729.143
818.419
Europa:
Spanje
…………..
24.000 25.740
22.687

Totaal Rietsuiker
……
15.821.000 17.574.796
17.12783.1
Bietsuike’r:
Ver. Staten
…………
1.115.000
1.025217
1.075.688
Canada

……………
46.000 48.254
‘

40.5
Europa

……………..
6.771.000
7.443.859
lO.5432

Totaal Bietsuiker…….
7.932.OQO
8.517.330′
un660.973

Totaal

Gen.

Riet.
en

Bietsujke» ………….

23.753.000 26.092.126′

28788’804

938

. ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23
November
1932

MAANDCIJFERS.

EMISSIES
IN
OCTOBER
1932.

Staatsleeningen ……………….
f 103.550.025,-
zijnde:
Ned.-Indië.
Ned.-Indische Guldens-
Leening 1932, groot
f 106.500.0005
%
obi.,
f57.495.000
A
97 %..
f
55.770.1511,-
f49.005.000 it 97% % ,,47.779.875,-

Prov. en Gemeentel. Leeningen
1) . ,,
12.823.750,-
zijnde:
Nederl and
Gem. Amsterdam

f
10.000.000 5 % obl.
it 97% % ……….., 9.737.500,-
Gem. Doetichem

f
600.000 5 % obi. it

98% % ………….,

592.500,-
Gem. Enschede

f
2.500.000 5 % obi. it
99% % ………… ..2.493.750,-

Electr.-, Gas-, Tel.-, Telegr. en Wa-
terl.-Mijen ………………….,

5.750.000,-
-zijnde:
België
Obligatiën:
Regié van Telegraaf en
Telefoon van het Ko-
ninkrijk België

f
6.000.000 5 % obl.

it 87% % ……….
f
5.250.000,-
Utrechtsehe Waterlei-
ding.Maatschappij

f
500.000 5 % obl. It

100 % …………. ..

500.000,-

Kerkelijke Leeningen …………. ..

49.000,-

Nederland ………..f

49.000,-

Totaal…..

f122.172.715,-

Bovendien Conversieleening Stad Parijs
f
28.000.000,-5 % obi. It 99% %.

Bovendien:

–

f
5.065.000,- 3 m. Schatkistpromessen It
f
999,67 en
19.777.000,- Schatkistbiljetten

,, ,,
1.020,05

Voorts werd in de a.fgeloopen maand hier te lande de in – schrijving opengesteld op een beperkt becliag:
– Pref. aand. Soc. Internationale de Plantations et de
Finance Antwerpen, It B. frs. 27.50 p; aand-. – (voor aandeel-
houders).

De Kerkelijke Leen ing .heef t betrekking op:

– Rente- Emissie-
Guldens voet koers
–

pOt.

pCt. Congr.
.&
E. E. Z.
Z.
-Ursulinen v.h.
Bisdom Haarlem; Bergen ……50.000 5

98

Emissies in 1932.

Obligatiën

Aandeelen

Totaal

Januari . ..
f
8.642.218,75
f
275.000,-
f
8.917.218,75
Februari ..

15.508.375,-

–

15.508.375,-
Maart ……77.785.127,50

–

77.785.127,50
April …….4.383.000,-

–

4.383.000,-
Mei ……,,

1.107.243,75

–

1.107.243,75
Juni ……… 122.674.856;25

–

,, 122.674.856,25
Juli …… .. 4.494.000,-

450.000,- ,, 4.944.000,-
Augustus . .

12.054.375,-

–

,, 12.054.375,-
September . ,, 20.900.361,-

–

., 20.900.361,–
Oëtober ..,, 122.172.775,-
–

-,, 122.172.775,-

–

f389.722.332,25
f
725.000,-
f
390.447.332,25

GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE
BANK.

September 1932.

September 1931.

Posten
1

Bedrag IIPosn
1

Bedrag

Rek.houders 46.663
fl.27l.l34.000
4.038
f
1.957.942.000
Door 11.-bank
–

– –
plaatselijk

33.770 ,,1.05 1.472.000 35.016 ,, 1.611.891.000
Voldoening
—
Rijksbelast.

1.117 ,,

10.518.000
.
.1.138

11.303.000

OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN.

(In Guldens)

Octob
1932
1
1 Januari t komstige
er ‘ , .., ……..

1
1932
1
periode 1931

Directe bela8tin gen. 249.304
4.863.803
8.550.978
Personeele belasting
1)
–
‘202.194
6.610.641
Inkomstenbelasting

. –
5.000.515 62.127.503
69.636.440
Vermogensbelasting

..
782.124
10.224.216
11.534.599
Dividend- en tanti6me-
554.198 13.289.424 16.557.037

Grondbelasting ………

13.659.496
70.956.689
52.343.710
192.794 1.765.538 2.663.250

4ccijnzen

belasting

………..

Invoerrechten

……….

210.259
1.839.499
1.771.088

Statistiekrecht

………..

598.236
5.512.441
7.329.055
Zout

………………
Geslacht

…………..
31.706
-1.860.448
.1.831.165
Wijn

………………
2.642.898
26.630.452
31.005.646 1.008.210
9.545.976
11.776.563
5.123.494 43.804.437 42.833.130

Gedistilleerd

……….

1.751.065
22.392.640
24.540.152

Bier

………………
Suiker

…………….

Belasting op gouden en
74.558
571.709 728.478

Tabak

……………..

Indirecte belastingen.

zilveren werken ……..

2
1.632.667
14.042.704 19.703.515
Zegelrechten ……….
Registratierechten

.
764.746
8.636.927
12.347.801
2.930.902
29.068.097 37.840.739

Domeinen, wegen en
vaarten

…………..
376.5761
3.249.2951
3.582.933

Successierechten

…….

Staatsloterij

………..
167.2951
629.0011
621.578
Loodsgelden

………..
342.9291
2.757.346
3.533.186

Totaal-Generaal..
333.961.339 367.341.684 38.093.972

1)
Met ingang v.
-11.
belastingjaar
1931 wordt de
personeele
bel, geheven ten bate v.
d. gem., -zoodat
de in
dezen staat
vermelde bedragen

uitsluitend
vroegere
belastingjaren
be-
tref lan.

2)
Hieronder begrepen
f
379.298
wegens
zegelrecht
van nota’s van makelaars
en commissionnairs
in effecten,
aas.

(I3eursbe.l.).

3)

Id.
f2.759.080.
4)

f3.503.232.

HEFFINGEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914.

Verdedigingsbelasting

753.177 10.657.583 14.167.917

Opcent en:
Grondbelasting …….

202.401 – 3.881.581

4.215.040
Personeele belasting

–

32.992

1.115.525
Inkomstenbelasting

977.825 12.253.763 13.956.819
Vermogensbelasting

435.730

5.624.944

6.504.113
Dividend- en tantiëme-

belasting ……….

5.463.822

Invoerr.’ Zuidvruchten

54.
Accijns op Wijn ……

31.

929.

366.233

Gedistilleerd

264.

3.100.565

Suiker …..

509.

2.279.
Tabaksacc. op sigaretten

458.

4.371.

940.971

Zegelrecht van buitl.eff.

256.

812.929

Totaal ….1 4.126.2351 48.567

50.643.929

HEFFINGEN VOOR HET WEGENFONDS

832.600 11.554.923
10.913.706
Wegenbelasting ……….
–

33.470 6.961.378 6.901.697
Rijwielbelasting

………

Totaal

………..
866.070
18.516.301
17.815.403

INKOMSTEN TEN BATE VAN EET
,,GEMEENTEFONDS”

Gemeentefondsbelasting.
5.342.377 61.746.827
11.531.887
Opcenten

Vermogensbel.
357.411
–

4.764.490
814.147

Totaal

………..
5.699.788 66.511.317 12.346.034

SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND-, IN-
KOMSTEN- EN VERMOGENSBELASTING
SEDERT 1 JANUARI 1931.

–
Dienstjaren
Grond-
Inkomsten-
Vermogens-
belasting
belasting belasting

1929130
–
365,965
–

60.213
1930131
17.637
1.364.649
222.907
1931132
631.155
49.952.240 8.428.423
1932/33 ……
4.215.011
10:444.649 1.512.673

Totalen

..

4.863.803
62.129.503 10.224.216

23 November 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

939

”B.e1.Binn.Eff. 3
19Apr.’32
Londen ……2
30Juni’32
Vrsch. inR.C.
3
19Apr.’32
Madrid ……64
8Juli ’31
Athene ……….
10
8Aug.’32
..YorkF.R.B.24
23Juni’32
Batavia …… …..
4410 Mrt.’SO
Oslo

……..4

1

Spt. ’32
Belgrado

………
7420 Juli’31
Parijs

.. ….
24

9Oct.’31
Berlijn

……….
4
22 iSept.’32
Praag

……
4426 iSpt. ’32
Boekarest …
…..
7

3 Mrt.’32
Pretoria

..5

8Oct.
’32
Brussel ……….
3413 ./an.’32
Rome……..5

2
Mei
’32
Budapest ……..
4417 Oct.’32 Stockholm

.. 34
1 Spt. ’32
Calcutte

………
4

7Juli’32
Tokio

.’..4.38
17 Aug.’32
Dautzig

……..
4
12 Juli’32
Weenen …… 6
23 Aug.’32
Helsingfors ……
6419
Apr.’32
Warschau …. 6
20
Oct.
1
32
Kopenhagen

….
3120ct.
’32
Zwits.Nat.Bk.2
22 Jan.’31

OPEN MARKT.

1932
193l
1914

19Nov
14 19
7/12
31 Oct.!
16121
H
20124
Nov. Nov.
5 Nov.
Nov.
Juli

Amsterdam
Partic.disc.
1
14_
1
12
1
14_
1
12
.
1
14_
t
12
1
14_
1
12
2
1
/14-
7
/1
1
1
/8_318
311s118
Prolong.
.1
1
.

1 1
1
112
1-112
2114314
Londen
DageId.
. .
1
14-1
14-1
1141
1
14.1
4..5
1
12
12
1
12
1314-2
Partic.disc.
718_
1
5116
‘Ii&’Ii
“/l6’116
11116_131I6

5I-719
231
31
_11
4

411
4
_31
4

Berlijn
Daggeld…
4
1
145
1
14
4
1
I8-5
1
14
4-5
1
1
4I_5718

8-9
1
!2
46
1
12
–
Maandgeld
4
1
12_5
1
/2
4
1
I-5
1
12
4
1
12-5
1
12
4
1
12_5
112
8-11
– –
Part, disc.
3719
3
7
19
3118
37/
s

8
41,-18
2
1
/8
1
12
Ware n-
wechsel.
4
1
14
4.11
4

4.11
4

4114
8-
1
1
51
14
–
18
Nea, York
Dageld
1)
l/4
1
1
/4
1
1
t.
1-/4
21/,_3/
4

21/
4

I9/-2’/,
Partic.disc.
/8
I8

,
/8
/
8

3ij
2
–

Koers van 18 Nov. en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.

WISSELKOERSEN.
KOERSEN iN NEDERLAND.

Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York,)
)
)
S)

•)
1)

15 Nov. 1932
2.4815,
8.253%’
59.21
9.7041 34.55
99%
16

,,

1932
2.49l/,
8.27
59.234
9.764 34.544
99%
17

,,

1932
2.49
1
/
18

8.20
59.23
9.764 34.54
993%
18

,,

1932
2.4911
t
,
8.19% 59.20
9.7(4 34.524
99%
19

,,

1932
2.49’i,
8.20%
59.184
9.75

34.524
99%
21

,,

1932 2.49i1
8

8.16
59.174
9.754 34.51
99%
Laagste d.w’)
2.4880 8.12%
59.15
9,74t
1
34.45
1

99
lIoog8te d.wl)
2.4915
8.31
59.25
9.77

1
34.574
9971
8
14 Nov. 1932
2.4981
16

8.33
59.21
9.764 34.56
99
7
Nov.
1932
2.483%
8.22% 58.97
9.76t1 34.60
99%
Muntpariteit
2.4878 12.1071
59.263
9.7471 34.592
100

Da a
ZwIt-
serland
Weenen
Praag
Boeka-
1
Milaan Madrid
S)
1
,
)
rest’)
.

15
Nov. 1932
47.92%
–

.
7.39
1.48
12.754
20.34
16

.

1932
47.92
–
7.39
1.48
12.75
20.35
17

1932
47.92%
–
7.39
1.48
12.75
20.37
18

1932
47.91
–
7.38
1.48 12.75
20.374
19

1932
47.90
–
7.38
1.48
– –
21

,,

1932
47.90
–
7.38
1.474
12.75
20.36
Laagste d.w
1
)
47.85
–
7.35
1.424
12.70
20.20
Hoogste d.wl)
47.97%
35.25
7.41
1.524
12.80
20.50
14
Nov.
1932
47.93
–
7.38
1.48 12.76
20.374
7
Nov. 1932
47.92%
–
7.374 1.484 12.724
20.324
Muntpariteit
48.12%
35.007
7.3711.488_13.094_48.52

D t
a a
Stock-
holm
5)

Kopen-
hagen5)
Osi 0
Hel-
fSO51)
Buenos-
Aires
1)
Mon-
treall)

15 Nov. 1932
43.65
43.-
42.-
3.574
65
.
2.19
16

,,

1932
43.80
43.- 42.-
3.58
65
2.18
17

1932
43.60 42.75 41.75
3.55
65
2.17%
18

1932
43.60 42.80 41.80
3.58
65
2.17
19

,,

1932
43.60
42.75
41.75
3.574
65
2.16%
21

1932
43.40
42.50
41.60
3.574
65
2.1634
Laagste d.w
1
)
43.10
42;20
41.20
3.50
–
2.15
Hoogste d.w’)
44.10
43.25 42.30
3.624
65 2.21
14
Nov. 1932
44.25
43.45
42.45 3.574
65

‘
2.22
7
Nov.
1932
43.45
42.90
41.95 3.574
65
2.19
Muntpariteit
66.671
66.671 66.671
6.268
95%

12..4878
5) Noteering te Amsterdam.
5*)
Not, te Rotterdam.
1)
Part. opgave.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D ta
a

.
Londen
($
perË)

Parijs
($p.IOOfr.)
Berlijn
($p.
lOO
Mk.)
Amsterdam
($p.lOOgld.)

15 Nov.

1932
3,32si,,
3,92
23,78 40,16%
16

,,

1932
3,30i
5
/,
3,92
23,79
40,15%
17

1932
3,28i/,
3,917/
23,78 40,14%
18

,,

1932
3,2951
3,91i11
23,77
40,14
19

,,

.1932
3,28
29
/
3,9121
8

23,77 40,15%
21

,,

1932 3,27
3,917,,
23,77%
40,14%
23

Nov.

1931
3,65%
3,91
23,70 40,10
Muntpariteit..
1

4,86
3,90
5
18
23.81%
–
,

40s1
1
,

KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en Noteerings-
5
Nov.
12
Nov.i
14119
Nov.
’32
19
Nov.
Landen

eenheden

1932

1932
LaasteIHooeste
1932

Alexanclr,ö..
k’iast.
p.,
97%
97%
97i1
9751,
97%
Athene
…..
p. .
580
580
570 595
680
Bangkok….
Sh.p.tical
1
/
10
T5
l/10
T
,
1/10,
1110
l/lo5
Budapest
…
Pen.
p. £
19
19 18
20
19
Buenos Aires

.Dr.

d.
p. $
42’4

42% 42 42%
42%
Calcutta….
Sh.
p.
rup.
1/6
11
1
64

1
6
8
1
1
,
116
5
1
1/6%
116
13
1
84

Constantin..
Piast.
p. £
680 680
680
685 680
Hongkong
..
Sh.
p. $
114
15
1
114
15
1
35

114
1
1
8

1143%
114%
Kobe

..

..
Sh. p. yen
1/3%
1,351,
9

1/234
1/3%
1/23%
Lissabon….
Escü.p.0
109
109%
108′
110
109
Mexico

….
$per
4
c
10.45
10.10
9.90
10.50
10.25
Montevideo
.
d.perC
30
30
28
32
30
Montreal
…
$
per
£
3.69
3.72% 3.72
3.79%
3.78
Rio d. Janeiro d. per Mil.
5%
5%
.
51/,
5%
531
Shanghai
…
5h.
p.
tael
1/9%
119
11
1
18

1/91/,
1110
I/9
1
/
Singapore
. .
id.
p. $
2/311
8
213
29
1
2131sI,
214
23
29
1
Valparaiso
1)
$
per
£
–
–
–
–
-.
Warschau
..
ZI. p. £
2911
8
295.
29
30
29%
1)9Odg.
ZILVERPRIJS GOUDPRIJS
3)

Londen’) N.Yorkt)
.
Londen
16
Nov. 1932…

18
27
15 Nov. 1932….
1231114
16

,,

1932..

18

.
27
16

,,
1932….
124124
17

,,

1932..

18*1,
2671
8

17

,,
1932….
1241104
18

,,

1932..

1811
2 6 %
18

,,
1932….
12517 19

,,

1932..

18i1
26%
19

,,
1932….
1251_
21

.,

1932..

1811,
6

26%
21

,,
1932….
12516
23 Nov. 1931..

1811
29%
23 Nov.
1931….
11119
27

Juli

1914..

24i51
j4

59 27
Juli
1914….
84110%
t)
in pence
p.
oz.stand.
1)
Foreign silver in
$c. p.oz.
fine.
3)
in
sh.
p.oz.fine
STAND VAN ‘s RIJKS KAS

0
r a erin ge n.
Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne-
f

2.181.602,98
f

5.242.470,27
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
,,

279.798,77
,,

350.868,49
Voorsch.
op
uit. Oct. (resp. Sept.) ’32aan
de gem. verst,
op v.
haard. de Rijks-
adm. te heffen gem. ink. bel, en
opc.
3.735.665,06
3.290.708,71 Voorsch.
op
ult.Oct.(resp. Sept.)’32 aan
de gem. verstr.
op
aan haar uit te

derlandsche

Bank……………….

keeren hoofds. der pers. bel., aand. in
de hoofds. der grondbel. en der gem.

op
de Rijksink. bel….. … ………….

fondsbel., alsmede
opc. op
die belas-
tingen en
op
de vermogensbelasting
– –
211.059.241,08
,,212.789.171,20
Id. aan

Suriname …………………
13.180.648,50
,,

13.288.025,27
7.625.615,29
,,

7.629382,29

Voorschotten aan Ned.-lndië…………

Kasvord. weg. credietverst. alh. buitenl
.,
107.385.792,42
,,105.950.€97,44
Id. aan

Curaçao ……..
. ……….. …….

Saldo der postrek.v. Rijkscomptabelen
Vord,

het Alg. Burg. Pensioenfondsi)
op
,,

26.961.282,-

…..

,,

27.224.008,78

Id. op andere Staatsbedrijven 1)
–
14.925.784,53
1.139.944,06
14.529.656,06
………..
Verstr. t. laste der.Rijksbegr. kasgeld-
,,
,,

leeningen aan gemeenten (saldo)…….
38.896.277,97
,,
37.930.327,35
Verplichtingen.

Voorschot door de Ned. Bank ing. art.
16 van haar octrooi verstrekt
–
–
Schuld a/d Bank v. Ned. Gemeenten
– –
Schatkistbiljetten in Omloop ………
f329.431.000,-
f325.910.000,-
.Schatkistpromessen in omloop …….
120.670.000,-
,,120.l70.000,-
Zilverbons in

omloop …….

……..
1.680.474,-
,,

1.674.977,-
Schuld op ult.Oct.(resp.Sept.)’32aan de

.

3.163.158,82
,,

4.248.375,57
Schuld aan het Alg. Burg, Pensioenf.’)
13.947.336,32

…
..

–
gemeenten enz…………………….

Id. aan het Staatsbedrijfd.P.,T.enT.’)
,,

80.419.485,77
,,

94.183.611,67
Id. aan andere Staatsbedrijven’) …..
310.296,21
,.

338.850,21
Id. aan diverse instellingen’) ……..
…..
…2.7(Y7.696,82
,,

2.734.947,22
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
l

12Nov. 1932

1

19 Nov. 1932
Vorderingen:
Betaalmiddelen in
‘s
Lands kas
– –
waaronder Muntbiljetten ………..
…-
f

1.673.000,-
–
Verplichtingen:
Voorschot
‘s
Rijks kas e. a. Rijksinsteli.
,,222.142.000,-
/216,074.000,-
Schatkistpromessen
………………
3.050.000,-
,,

3.050.000,-

Saldo Javasche Bank……………..

Schatkistbiljetten
.. ………………
7.265.000,-
7.265.000,-
2.035.000,-
,,

2.065.000,-
Muntbiljetten in Omloop
…….. … ….
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.,,
488.000,-

.. ..

488.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.
818.000,-
.845.000,-
Voorschot van de Javasche Bank
–

.
3.439.000,-

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

GELDKOERSEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
BANKDISCONTO’S.
(Disc. Wissels. 24/9
Apr.32
Lissabon …..
64
4
Apr.’32

* _’5…

21 Nov. 1932
38.175
–
14

1932
39.362
–
7

1932
37.852
–
31 Oct.
1932
39.744
–
24

;,
1932
40.318
–
17

1932
41.871
–

23 Nov.
1931
110.228
–

25 Juli
1914
67.947
–
1)
Sedert
den
bankstaat
van
4
Jan.
dekking.
2

Onder de
activa.

74.118

71.336

15.044
74.933

71.336

14.931
74.088

71.336

14.721
82.114

71.336

14.744
75.503

71.336

14.478
74.982

71.336

14.285

109.067

75.124 65.649

61.686 20.188

509
29 op de basis van
215
metaal-

9.40

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23
November 1932

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 21 November 1932.
Activa.
Binneul.Wis. fifclbk.
f
31.758.463,65
sels,Pro,i., Bijbnk.
,,

105.689,05
enz.in
disc.
Ag.sch.

6.311.044,34

38.175.177,04
Papier o. h. Buiten!. iiidio

–
Idem eigen portef.
.
f
71.335.835,-
Af :V’rkochtinaar voor de ik.nog niet afgel.
,

–

7
1
335835-

.
Beleeningen

1

Hfdbk.
f
23.395.203,63
mci vrsch.
in rek..crt. Bijhnk.
,,
5.923.372,49

op nuderp. Ag.sch.
,,
44.797.671,50

t
74.116.247,62

Op Effecten

……
f

72.989.728,81
Op Goederen en Spec.

1.126.518,81

,,
74.116.247,62
Voorschotten a. h. Rijk …………….
,,

MtintenMuntinateriaal
Munt, Goud ……
f

98.198.180,-
Muntmat., Goud
..

934.384.490,80

(1.032.580.670,80
Munt, Zilver, ena..

19.835.542,61
Muntmat. Zilver..

–
1.052.416.213,411)
Betegging
5/

kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds

……………………

..

20.076.815,81
Gebouwen en Meub. der Bank ……..

..
5.000.000,__
Diverse

rekeningen ………………
,,
15.043.869,13
Staatd.Nederi.(Wetv.27151 32,S.No.221)
,,
19.331.195,17

f
1.295.495.353,18
Paasiva

–
-=
Kapitaal …………………….
…

f
20.000.000,-
Reservefonds ……
,,
3.000.000,-
Bijzondere

reserve

…………..
.
….

..
5.000.000,-
Pensioenfonds

………………….
,,
8.213.178,51
Bankbiljetten in omloop …………..

..
962.909.205,-
Bankassignatiën in omloop

……….

..

45.205,92
Rek.-Cour.
1 Het
Rijk
f

6.380,365,80
saldo’s:

‘l Anderen
,,
287.098.605,20
293.478.971,-

Diverse

rekeningen ………………
2.848.792,75

f
1.295.495.353,18

Beschikbaar metaalsaldo …………..
f
549.324.019.38
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.
,,
1.373.310,045,-
Waarvan In
het buitenland
f

3.020.302,58.
Voornaamste posten in duizenden
guldens.

Data
Goud
Circulatie
Andere
opeischb.
Beschikb.
Metaal-
Dek.
king,
Munt
1
Munt mat,
schulden
saldoll
perc

21 Nov. ’32 98196 934.384 962.909 293.524 549.324 84
14

’32 98196 934.384 971.027286.312 547.925 83
7

’32 100696 934.313 984.285 272.791 550.216 84
31 Oct. .’32 100696 934.181 1002.603 264.875 546.353 83
24

’32 100695 934.181 965.223 295.951 549.260 83
17

’32 100695 934.202 976.867 284.093 548.676 83

23 Nov. ’31 94.691 782.489 1093.132 225.651 405.496 72

25 Juli ’14 65.703 96.410 1 310.437

6.198

43.521 1 54

Totaal Schatkist- B

‘TPapier
Diverse

Data

bedrag promessen

•
e ee-

op het

reke-

disconto’s rechtstreeks ningen

buitenl. ninsvn
2)

CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste øosten in duizenden es

Dato
Metaal
Circu-
1
Dis-
Ist’o°denIDt’el5e
reke-
1
Diverse
1

reke-
latie
conto’s
aan de
ningen
Iningen’
kolonie

1 October

1932
4.746
5.066
183 85
737
95
1 September1932
4.748 5.012
183
21
735
85
1 Augustus 1932
4.873
5.301
183 133
809
109
1Juli

1932
4.857
5.272
194
87
865
143
1-Juni

1932
4.839
5.246
199
27 893
122
1Mei

1932
4.827 5.309
185
25
1.059
198

4.546
l–âctobèr

19311
5.023
1

227
43
1.253
454
1)
Sluitp; der
activa.
2)
Sluitp. der
passiva.

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok.
ken cijfers der laatste weken zijn talegrafisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
Circulatie
Andere
opeischb.
schulden

Beschikb.
metaal-
saldo

19Nov.19321
17
211.030
30.030
53846
12

1932
150.350
214.920
29.680
52.510
5

,,

1932
148.440
216.250 28.700
50.460

22Oct. 1932
104.634 45.615
214.785
31.832 51.602
15

1932
104.626
45.127
219 260 29.809 50.125
8

1932
103.625 44.945
222.034
28.189 48.480
1

,,

1932
103.622
45.510
217.430
29.992
50.163

21 Nov.1931
132.119
44.754
234.994
28.189
71.599
22

,,

1930
138.759
37.248
255.934
40.308 57.510

25 Juli1914
22.057
31.907
110.172
1

12.834
4.842

Wissels.
.
Dek-
Data
buiten
Dis-
Belee-
,!
e
rse

kings-
N.-Ind.
conto’s
ningen
–
e
ning n
/
percen-
____________
betaalb.
–
tage
19Nov.1932
18.320
62050
23.960
62
12

1932
18.270
58.500
30.980
61
5

,,

1932
18.500
58.480 32.930
61

22Oct. 1932
19.025
9.126 40.445
30.991
61
5

1932 19.311
9.276
.41.424
28.349
.
60
8

,,

1932
19.198
9.261
40.776 29.676
60
1

,,

1932
17.878
9.292
40.428 31.083
60

21Nov.1931
4.555
8.865
42.073 34.154
67
22

,,

1930
30.585 9.095
44.289
41.791
59

25 Juli1914
6.395
7.259 75.541
2.228
44

‘)
Sluitpost
activa.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posteu
in duizenden
pondeu
sterling.

Bankbilf.
Bankbi!j.
1

Other Securities
Data
Metaal

in
in Banking Disc.and
s
ecuri ies
circulatie
Departm.
Advances

16 Nov. 1932

140.452

359.397
55.025

11.795
17.478
9

,,

1932

140.443

361.210
53.212
11.799
17.787
2

,,

1932

140460

361.472
52.950
11.954 17.536
26 Oct.

1932

140.441
358.431
55.992
11.597
18.434
19

1932

140.416

359.218
55.204
11.606
20.048
12

1932

140.396

361.414
53.008 11.644
17.725

18 Nov. 1931

121.771
354.615
41.089
12.068
31.000

22 Juli

1914

40.164

29.317
33.633

Data
Gov.
Sec.
Public
Depos.

Other Deposits Other
Bankers Accountsl
1
Reservel
1

Dek-
kings-
perc.’)

16 Nov. ’32
68.563
20.447 82.500
33.198 56.055
413
1
32

9

,,

’32
68.053
20.428
79.858 33.857 54.233
401
3
/,
2

,,

’32
78.813
7.019
102.672
34.998
53.988
375,
26 Oct. ’32
66.998
25.426
77.336
33.588
57.010
4113,,,
19

,,

’32
66.238
30.751
71.934
33.741
56.198
41
3
1
82

12

,,

’32
68.108
15.032
83.534
35.236
53.982
40
5
,,

18Nov.’31
.
51.006
21.213
59.662
37.617
42.156
35

22 Juli ’14
11.005
14.736
42.185
29.297
52
1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten

millioenen franes.

W’s-
Waart’.

B 1

–
Rente!ços
ee
•
e

voorschot
Data

Goud
1ZUveA,
Tei%
e
t
d
~

buiten!.)

se
op het
buiten!.
ningen
v.d. Staat

10Nov.’32 82.233 1.297

2.988

4.512
1.961
2.546
3.200
4

,,

’32 82.036

1.285

2.986

4.773
1.9911
2.678 3.200
28 Oct.’32 82.909 1.275

2.961

5.639
2.002 2.764
3.200
21

,,

’32 82.677 1.260

2.910

5.095
2.077
2.761
3.200

13Nov.’31 67.580

932 13.095 18.297
11.326
2.799
3.200

23Juli’14

4.104

640

–

1.541
81
769

Bonsv.d.
D
Rekg. Courant

Staat
Zelfst.
Parti-
Data
zelfst.
k.
amort.
s’et’ÇJ
Circulatie
amort.k.1
culieren

20.778
10Nov.’32
6.621
2.484
82.313
1.691
2.259
4

,,

’32
6.621
2.572
83.022
1.752
2.274
20.266
28 Oct.’32
6.621
2.364
82.205 2.430
2.123
21.229
21

,,

’32
6.621
2.183
80549
632
2.261
23.482

13Nov.’31
5.065 2.245
82.276
1.366
6.903
22.347

23Juli’14
–
5.912
1

401
–
t)
Sluitpost
activa.

23 November i932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

94-1

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste pôsten in millioenen Reichemark.

Daarvan
-Deviezen
Andere
–

Data
Goud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
teni. circ.
dekking
en
ningen banken
1)

geldende
cheques

15Nov. 1932
825,2
65,4
104,5
2.630,1
95,3
7

,,’

1932
817,3 61,3
121,8
2.783,4
99,1
31 Öct: 1932
817,3
61,3 123,0
2.857,1
197,8
23

;,

1932
796,8
63,4

•.
137,2
2.616,9
–

85,0
15′,,.

1932
796,8
63,4
135,2
2.747,
92,1
15N6v T1931
1.038,0
93,0
141,8
3.781,4
113,4
30 Juli

1914 1.356,9
–
–
7509
50,2

Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.- Diverse
ten Activa
2
)
latie
Crt.
Passiva

15 Nov. .1932
394,9 759,4
3.413,6.
357,6
–
746,4
7

;,

1932
362,3
812,6
3.502,2 366,2
765,7
31 Oct.

1932
362,3 794,5
3.620,0
389,5
777,1
23

,,

1932
362,2 807,9
3.414,0
.

376,9 750.0
15

,,

1932
362,2 812,7
3.519,0
366,9
744,1
15. Nov. 1931
102,9
894,9
4.453,5
406,8
862,1
30 Juli

1914
1

330,8
1

200,4

1

1,890,9
944,…
40,0
1)
Onbelast.
2)
W.o. .Rentenbankscheine 15, 7 Nov., 31, 23, 15 Oct. ’32
en 15 Nov. ’31 resp. 29; 33; 20; 33; 26; 14 niill.

NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.

Data

Goud

Rekg. Cr1.

1932
0
•’-
•
0
en
0

17Nov.
2614
65
699
64
367
40
3.626
37
166
8
2613
64
692
57
367
40
3.657
38 127
2613
64
681
64
367
40
3.659
49
110
27 Oct.
2611
64
683
50
367
40
3.637
16
152 20

,,
2610
63
692
54
367
40
3.634
6
177
l9Nov.’)2558
32
916
59
290
39
3.550
26
286
1)
1931.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD.AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal-
middel
Totaal
Dekking
In her- disc. v. d.
iriie
open
bedrag
F. R.
Notes
–
Zilver
etc.
meniber
markt
banks
gekocht

2Nov.’32
3.003,6
2.251,0
196,6
326,0
34,1
26 Oct. ’32
2.992,6
2.247,8
198,8
322,3
33,7
19

,,

’32
2.955,6 2.259,4
196,5
313,5 33,6
12

,,

’32
2.932,0
2.245,7
192,1
327,7
33,3
5

,,

’32
2.912,5
2.229,4
196,9
333,4
.

33,3
28Sept.’32
2.878,6
2.215,1 205,9
339,6
33,6

4Nov.’31
2.772,7
1

1.662,7
1

160,6
1

705,2

1

642,0

Data
Belegd
in U. S.
Totaal
Depo-

Gestort
1

Goud-
1

Dek-
Algem. Dek-
Gov. Sec.
in circu-
latie
s
Kapitaal1
kings-
1

pere.
1)
kings-
perc.
2)

2 Nov.’32
1.850,8
2.700,8
2.453,7
152,1
58,2
62,1
26 Oct. ’32
1.850,9
2.688,9
2.470,0
152,3
58,0
61,9
19

,,

’32
1.851,0
2.717,4 2.391,8
153,0
57,8
61,7
12

,,

’32
1.850,9
2.737,8
2.357,1
153,0
57,5
61,3
5

,,

’32
1.851,3
2.744,9
2.345,0
153,0
57,2
61,1
28Sept.’32
1.853,7
2.721,0
2.353,1
153,0
56,7 60,8

4Nov.’31
727,6
2.447,1
2.319,3
164,5
58,1
61,5
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeleebbare
schulden: F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.

Voornaamste posten in millioenen dollars.

kata
Aantal
banken conto’s
en
beleen.

1

Beleg-
1

gingen
1

veI
bil de
!

R.
banksl

1

Totaal
1

depo-
sito’s

1
Waarvan
1

time
1 deposits

26Oct. ‘321
103
10.516 8.602
1.975 17.755 5.725
19

’32!
94
10.632
8.489
1.871
17.672
5.692
12

‘321
107
10.634
8.347
1.799
17.519
5.660
5
–

‘321
.

107
10.637
8.245 1.828
17.445-
5.644

8
4
‘
pt.’
32
l
101
1

10.706 g.201
1.831
17.477 5.640

28 Oct
’31!

453
13.521
.

7.700
.
1.714 18.968
6.358

t
.
. GOEDERENHANDEL.

GRANEN. 22 November 1932.

i)e . vastere stenhiniclg, welke aan het einde lr vooraf-
gaande en het begin de’zer week aan cle t a r w e-markt
hcerschtc,. speciaal wat Noord-Arncrikaansche soorten be-
trof
–
, heeft koopers er niet toe doen overgaan grootc -in-
kooperi te cloeit tot dc verhoogde prijzen. Wel zijn in Eir-
geland op verschillende (lagen zaken tot stand ekomehi,
doch veelal speelde daarbij de koers vail het Pond een
‘oornamere rol bij cle prijsvorming dan de koersen aan de
Noord-Amerikaansche termijnmarktcn. Eene vastere- of
flatiwere stemming voor tarwe in Engeland wil daaroni
Ijet zeggen, da
–
t ook in andere landen de stemming in -over
eenstemming claarniee was. De pijs voor Manitoba-tarwc
iii Guldens heeft, nadat iii het -begin der week eenige -vet.
laging in-trad, gedurende le laatste dagQli geen belangrijke
schommelingen ondergaan, en liep als gevolg van een iets
vastere -stemming te Winnipeg tijdelijk h’eder matig op.
De aanvoeren aan de binnenlandsche markten in Canada
zijn afgenomen wegens slecht weer, doch het aanbod voor
uitvoer blijft dringend. In de Ver. Staten was de stkrn-
Iting op de meeste dagen gedrukt, niettegeustaande de voor-
uitzichten van de wintertarwe niet schitterend zijn. Hoe-
wel ceige verbetering is- ingetreder in het: winterta.rwe-
gebied, zijn er uitgebreide streken, waar overvloedige regen.
val dringend noodzakelijk is. Sommige particuliere oogst-
experts zijn van meening, dat de offieiëeie raming van
1 October van de -opbrengst van zomertarwe te hoog is. Ecu
dezer experts schat die opbrengst op 241 mi]lioen -bushe1
tegen de regeeringsschatting op 1 October van 270 millioen
bnshels. Voor uitvoer zijn de prijzen in de Ver. Sta-ten nog steeds te hoog, de lage stand van den Cauadeeschen Dollar
maakt de concurrentie der Ver. Staten onmogelijk. De ter-
inijnniarkt te Winnipeg sloot voor tarwe i/ dollarcents
per 60 lbs. lager, te Chicago 3 dollarden-ts lager. Australi-
sehe tarwe begint hoe langer hoe meer niet de Canadeesche
to concurreeren en wordt geregeld aangeboden tot lagere
prijzen dan -die waarvoor de beste Manitoba tarwe word-t
aangeboden. Het Verre Oosten is gedurende de afgeloopen
week sterk kooper geweest van groote hoeveelheden Aus-
tralische tarwe en ook in Europa werden flinke zien ge-
daa.ri, doch het aanbod blijft dringend. Berichten over den
oogst in Australië zijn gunstig en lichte regen verbeterde
do vooruitzichten in late districten. De kwaliteit schijnt –
zeer goed te zijn en een opbrengst van 200
a
210 mil-lioen
bushels wordt yerwacht. In het vorige jaar was de op’ –
brengst 189 millioen bushels. Ook Argentinië is gaarne ver- –
kooper van tarwe van -den nieuwen oogst en biedt deze
vooral op het continent aan, daar verkoopen in Engeland
door het preferentiëele invoerrecht
–
:bemo2ilijkt worden. De
berichten over tien Argentijnschen oogst luiden guustig.
Naar men zegt, dreigt geen gevaar van sprinkhanen meer,
en men vertrouwt, dat een groote opbrengsi zal worden
verkregen. Volgens particuliere schattingen wordt een voor
uitvoer beschikbaar overschot verwacht van 25126 millioe-n
quarters. Anderen schatten dit overschot op 23 mi]lioen
quarter-s inclusief het oveïsehot
vak
den ouden oogst. In
het nu loopende seizoen werden tot nog toe 14.800.000 quar-
ters door Argentinië uitgevoerd. Aan de -terhij-nmarkt te Buenos .Aires was het slot van den Fcbruari-ter-nuiju 23
centavos per 100 KG. lagei. Te Rosario voor denzelfden
termijn 20 eentavos lager. –
Voor r o g ge kwam weinig verandering in de markt- –
stemming. Wel zijn de koersen aan de Noord-Amerikaan-
sehe termij-n.markteu gedaald en werden de vraagprijzen
door aflaclers verlaagd, doch deze zijn 1og te duur iu ver-
gelijking met cle voor Bussische gevraagde. De-laatste soort
wordt in verschillende posities to-t – weinig veranderende
prijzen aangeboden, op sommige dagen -bestond eenige
vraag, doch de omzetten -bleven beperkt. Poolsehe – rogge
daalde eenigszins in prijs, doch bleef ook zonder groote
zaken. Voor Platarogge van den nieuwen oogst verminder.
de de belangstelling, toen daarvoor cle prijzen werdan ver-
hoogcl. Aan de termijnmarkt te Chicago was ht -slot voor
rogge 24 dollarceots per 56 lbs. lager, te Winnipeg 1%
dollarcents lager. –
in het begin dci- afgeloopen wek was hel aanbod van
m af s niet dringend en zoowel van Platamais als van
i)onaumaïs was het aanbod uit aangekomen- ‘000ten elf s
beperkt. TengevoLge -van cake flinkë i’raag konden cle prij-
zen zich gedurende verschillende diigen haticlhaven to-t het
aanbod van beide maï-ssoorten verideerdercle. De prijzen zijn
toen matig gedaald en het aaugebcele-ne werd zonder veel
moeite opgeruimd. De koersen aan cle Argentinsche ter-
inijomarktea waren in het begin lei
–wçek gedaald, doch
– bleven daarna op de meeste dagen vrijwel onveranderd. –

942

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November :1932

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Artikelen

Rotterdam
Amsierdam’
Totaal

13119
Nov. Sedert
Overeenk.
13
1
19
Nov. Sedert
Overeenk.
I932
1931
1932
t
Jan.
1932
tijdvak

931
1932
1Jan.
1932
tlJdvak’193I

41.851
1.316.575
1 451.159
–
7.800
36.237 1.324.375
1.487.3.96
438.330
384.826
–
2.553
1.157
440.883
385.983,
Tarwe

………………
Rogge

……………..6.813
Boekweit
…………..
24.173
27.315
–
244 338
24.417
27.653

Male ……………….
1
..375
28.222
1.201 151
1.232.801
1.838
303.024 248.392
1.504.775 1.481.193

Geret

……………..
4.764 443.598
573.300
2.134
33.045
55.018 476.643 628.318

4.907
175.625
237.846
–
3.691
3.476 179.316
241.322

5.631
260.483
183.910
–
347.082
393.837
607.565
577.747
Haver

……………..

260
81.626
107.241
–
50
204
81.676
107.445
Lijnzaad

……………
Lijnkoek

……………
22.199
73.921 588
12.248
22.623
34.447
96.544
Tarwemeel

………….
81
Andere meelsborten
….
359
39.780
38.848
560
12.060 11.884
51.840
50.732

Tegen het einde der week kwamen verschillende booten
binnen met Plata, Donau en Russische maïs, waardoor het
aanbod dringend werd. Ook .werd veel mais aangezegd
voor de termijnmarkt. De prijzen zijn dientengevolge ver-
der gedaald. pie voor meïs in latere posities en op alla-
ding ondergingen ook eene verdere verlaging. Mixed maïs,
die ‘door eene belangrijke stijging aan de termijnmrkt te
Chicago te duur geworden was tegenover andere soorten
en een tijdlang alleen in de tweede hand tot concurreeren-
de prijzen werd aangeboden, werd weder verlaagd. De vraag
voor maïs blijft levendig en op het verlaagde niveau kwa-
men weder flinke, zaken tot stand. In Zuid.Afrikaansche
maïs zijn de ‘omzetten naar Nederland niet groot, op som-
mige dagen werden witte soorten verkoc.ht
met een matige
premie boven andere soorten. De toegenomen aanvoeren
van Donaumaïs geven, wat de kwaliteit betreft, over het
algemeen redn tot tevredenheid. De termijnmarkt voor
mais te Buenos Aires was gisteren lager •en sloot 22 een-
tavos lager, te Rosario 20 centavös lagei- dan een week
geleden. Te Chicago was het slot 2Y4 $cents per
56
lbs. lager.

De prijzen k’oor ge r s t waren allengs tengevolge van be-
perkt aanbod en terugkoopen door den Donau sterk ge-
stegen. In het midden der afgeloopen week zijn pp het hoo-
gere niveau weder aanbiedingen gekomen van den. Donau,
ter verlading in November en December, welke een terug-
gang in de prijzen tengevolge had van eenige Guldens pèr.
last. De Russen zijn i.iog niet met gerst aan de markt, doch
door het grootere aanbod van Donaugerst zijn ook voor
Russische de prijzen in de tweede hand gedaald. Alleefi voor
dispoiiibele Russische gerst kon ‘cle prijs vrijwel gehan.cl-
beeld worden.

SUIKER.
Na een vast begin veroorzaakten December liquidaties
op de verschillende ter.mijnmarkten gedurende de afgeloo-
pen w’eek een zwakke stemming.
Volgens de laatste berichten ui.t Cuba blijkt, dat, hoe
zwaar (le schade aan het te
• velde staande riet door den
orkaan ook is geweect, er nog voldoende •geoogst zal kun-nen worden om de vastgestelde hoeveelheid van 2.000.000
tons te kunnen produceeren.
Op
29
December zal een nieuwe bijeenkomst van den In-
ternationalen Suikerraad .te Parijs plaats hebben.
Nadat in A m e r ik a tegen het einde der voorafgaande
week nog eenige partijen ruwsniker o.a. Cubasuiker tot
1.15
de. c. & Ir. verhaisdeici waren, kon deze week slechts
1.13
dc. daarna 1.10 de. bedongen worden.

STATISTISCH OVERZICH

GRANEN EN ZADEN ZUIVEL EN EIEREN
MINERALEN
TARWE
R000E
.

MAIS
R
LIJNZAAD
BOTER
KAAS
EIEREN
STEENKOLEN
Westfaalschej
PETROLEUM
Manito a
No. 2 loco
No. 2 Canada
La Plata
62163. G.
Z.

ussische
La Plata
per K.G.
amnter
lk,isaar
Geni. not.
Hollandsche
Mid. Contin.
Crude
rootter am,
loco
R’dam’A’dam
loco
R’dam/A’dam
OCO

er-
,A?
loco
R’dam!A’dam
Leeuwar-
der Comm.
arie
S
Eiermijn
Roermond
bunkerkolen,
onezeefd
f.o.b. tjm 33.90
Amsterdam
per 100 K.G.:
per 2000 K.G.
e5t®
per 1960 K.G.
Noteering
kI. m!nerk
p. 100 st.
R
damjA’darn
per bareI
2)
5)
4)
per

f1.
0
10
f1.
M0

f1.
01
f1.
01
f1.
01
0
f1.
0
10
f1.
01
8.
01
f1.
01
$
0:
1925
17,20 100,0
13,07
5

100,0
231,50
100.0
236,00
100,0
462,50
100,0
2,31
100,0
56,-
100,0
9,18
100,0 10,80 100,0
1.68
100.0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4 360,50
77,9
1,98
85,7
43,15
77,1
8,15 88,8
17,90
165,7
1.89
112,5
1927
14,75
85,8
12,475
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50 78,4
2,03 87,9
43,30 77,3
7,96
86,7
11,25 104,2
‘
1.30
77,4
1928
13,47
5

78,3
13,15
100.6
226,00 97,7
228,50 96,8 363,00
78,5
2,11
91,3
48,05
85,8
7,99 87,0
10,10
93.5
1.20
71,4
1929
12,25
71,2
10,87
5

83,2
204,00
88,1
179,75
76,2
419,25
90,6
2,05
88,7
45,40
81,1 8,11
88,3
‘
I1,40
105,6
1.23
73,2
1930
9,67
5

56,3
6,22
5

47,6
136,75
59,1
111,75
47,4 356,00
77,0
1,66
.
71,9
38,45
68,7
6,72
73,2
11,35
105,1 1.12
66,7
1931
5,55
32,3
4.55
34.8 84,50
36,5
107,25
45,4
187,00
40,4
1,34
58,0
31,30
56,9 5,35
58,3
10,05
93,1
0.58
345 Jan.

1930
12,676
73,7
9,35
71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
2,00 86,6
43,95
78,5
7,55 82.2
11,75 108,8
121
720
1ebr.

,,
11,72
5

68,2
8,17
5

62,5
139,00
60,0
135,75
57,5
398,50
86,2
2,03
87,9
41.15
73,5 6,90 75,2
11,75 108,8
1.11
66.1
Maart
10,90
63,4 7,15
54,7
143,50
62,0
125,00
53,0
390,00
84,3
1,71
74,0
41,25
73,7
5,18
56,4
11,55
106,9
1.11
66,1
April

,,
11,1751
65,0 7,62
5

58,3
180,25
77,8
129,75
55,0
431,00
93,2
1,50
64,9 36,50
65,2
5,16
56,2
11,35
105,1
1.16
5

693
Mei

•
10,45
1.60
1
8
6,55
50,1
148,50
64,1
114,50
48,5
405,00 87,6
1,44
62,3
37,20
66,4 5,30
57,7
11,35
105,1
1.18
5

70,5
Juni

•
10,05
58,4
5,176
39,6
145,50
62,9
103.75
44,0
385,50 83,4
1,54
66,7
37,-
66,1
5,09 55,4
11,35
105,1
1.185
70,5
juli
9,55
55,5
5,82
5

44.6
157,75
68,1
108,00
4.5,8
345,75 74,8
1,72
74.5
39,90
71,3
5,99
65.3
11,35.
105,1
.

1.185
70,5
Aug.

,
9,45 54,9
6,30
48,2
146,00
63,1
116,25
49,3 365,00
78,9
1,58
68,4
40,20
71,8
6,03
65,7
11,35
105,1
1.185
70,5
Sept.

•
8,40 48,8
5,25
40,2
127,50
55,1
99.00 41,9 318,75
68,9
1,64
71.0 37,55
67,1
7,23
78,8
11,35
105,1
1.185
70,5
Oct.

•
7,40 43,0
4,625
35,4
112,25
48,5
86,00 36,4 281,25
60,8
1,63
70,6 36,90
65,9
8,60
93,7
11,35
105,1
1.185
70,5
Nov.

,,
7,25 42,2
4,25
32,5
94,50
40,8
82,25 34,9 270,75
58,5
1,58
68,4 36,50
65,2
9,63
104,9
10,90
100,9
0.85
50,6
Dec.

,, 7,(Y7
6

41,1
4,30
32,9
96,00
41,5
91,00 38,6 247,75
53,6
1,55 67,1
33,50
59,8
7,97
86,8
10,85 100,5
0.85 50,6
lan.

1931
6,520
37,9
4,-
30,6
84,50
36,5
86,25
36,5
207,50
44,9
1,61
69,7
32,25
57,6
6,63 72,2
10,30
95,4
0.85
50,6
lebr.

•
5,775
33,6
3,90
29,8
87,50
37,8 85,75
36,3 206,25
44,6
1,66
71,9 33,80
60.4
6,21
67,6
10,30
95,4
0.85
50,6
Maart

,,
5,625
32,7
4,20
32,1
103.00
44,5
104,75
44,4
214,00
46,3
1,47
63,6 35,00
62,5
4,94 53,8
10.30
95,4
0.66
39,3
April

,,
5,90
34.3
4,425
33,8
112,00
48,4
117,00
49,6
197,75
42,8
1,35
58,4 31,60
56,4
4,20
45,8
10,15
94,0
0.53
31,5
Mei

,,
6,15
35,8
4,975
38,0
95,75
41,4
124,00
52,5
189,00
40,9
1,26
54,5 30,85
55,1
4,075
44,4
10.00
92,6 0.53
31,5
,,
‘
5,75
33,4
5,05
38,6
86,75
37,5
116,50
49,4
191,50
41,4
1,29
55,8 33,50
59,8
4,30
46,8
10,00
92,6
0.34
5

20,5
j
uni
uli
5,425
31,5
4,70
35,9
84,25
36,4
115,75
49,0
211,00
45,6
1,32 57,1
37,75
67,4
4,40
47,9
10,00
92,6
0.24
14,3
Aug.
4,975
28,9
4,02
5

30.8
74,50
32,2
119,50
50,6
185,50
40,1 1,30
56,3 36,00
64,3
4,98
54,2
10.00
92,6
0,43
5

25,9
Sept.
4,775
27,8
4,27
5

32,7
68,00
29,4
97,00
41,1
164,25
35,5
1.27
55,0 32,25
57,6
5,775

62,9
10,00
92,6
0.56
33,2
Oct.

,,
5,-
29,1
4,475
34,2
68,50
29,6 94,75
40,1
160,25
34,6
1,24
53.7
26,25
46,9
6,275
68,4
9,90
91,7
0.56
33,2
Nov.

,,
5,825
33,9
5,475
41,9
81,00
35,0
114,50
48,5
169,75
36,7
1,17
50,6
24,75
44,2
7,07
77,0
9,90
91,7
0.68
40,4
Dec.

,,
4,925
28,6 4,95
37,9
69,25
29,9
111,25
47,1
145,75
31,5
1,18
51,1
21.40
38,2
5,325 58,0
9,90
91,7
0.71
42,3
lan.

1932
5,05
29,4
5,(Y7
5

38,8
71,25
30,8
114,00
48,3
142,50
30,8
1,16
50,2
25,75
46.0
4,71
51,3
8,25
76,3
0.71
42,3
lebr.

•
5,30
30,8
5,076
38,8
74,00
32,0
108,50
46,0
142,25
30,8
1,34
58,0
27,75
49,6
3,79
41.3
8,25
76,3
0.71
42,3
Maart
,
5,525
32,1
5,80
44,4
86,75
37,5
118,00
50,0
143,25
31,0
0,98
42,4
23,65
42,2
3,425
37,3
8,35
77,3
0.71
42,3
April

,,
5,65
32,7
6,22
5

47,6
88,75
38,3
124,50
52,8
135,25
29,2
0,99
42,9
19,60
35,0
2,775 30,2
8,65
80,1
0.86
51,2
Mei
5,60
32,6
5,30
40,5
78,00
33,7
116,00
49,2
130,25
28,2
0,82
35,5
19,65
35,1
2,88 31,4
8,30
76,9
0.86 51,2
Juni
5,225
30,4
4,15
31,7
.

80,75
34,9
105,75
44,8
128,75
27,8
1,11
48,1
24,25
43,3
3,08
33,5
8,25
76,3
0.86
51,2
juli
4,90
28,5
4,-
30,6
78,75
34,0′
100,25
42,5
129,75
28,1
0,96
41,6
19,55
34,9
3,125
34,0
8,10
75,0
0.86
51,2
Aug.

,
5,20
30,2
4,075
31,2
77,50
33,5
98,25
41,6
133,00
28,8
0,76 32,9
17,90
32,0
3,72
40.6
7,80
72,2
0.86 51,2
Sept.,,
5,475
31,8
4,20
32,1
.78,50
33,9
88,50
37,5
150,75
32,6
0,84
36,4
19,70
35,2
4,64
50,5
7,75
71,8
0.86 51,2
Oct.

,
5,25 30,5
3,925
30,0
74,50
32,2 79,50
33,7
138,25
29,9
0,82
35,5 25,50
45,5
5.73
62,4
7,65
70,8
0.86 51,2
7 Nov.
,
4,90
28,5
3,85
29,4
‘
71,50
30,9
77,00 32,6
132,00
28,5
0,827
35,5
28,-
7

50,0
6,95 75,7
7,40 68,5
0.86
51,2
14

,,
5,-
29.1
4,-
30,6
73,00
31,5
80,00
33,9
138,50
30,0
0,82
8

35,5
26,-9
46,4
6,75 73,5
7,50′
1
69,4
086
51,2
21
–

,,
4,90
28,5 3,90
29,8
71,00 30,7
81,00 34,3
137,50
29,7
0,87
9

37,7 26,500
47,3
6,60 71,9 7.40 68,5
0.86
51,2
.1)
Men zie voor de toet, op dezen staat de nos. van 8 en 15 Aug.1928 (No.’658 en
659)
pag. 689190 en
709.
2)
Tot Jan. 1931 Hard Winter No.2. van Jan.1931 to
vanaf 26Mei
1930
tot 23Mei1932 74 K.G. Zuid-Russische.
4)
Tot Jan.
1928
Malting; van Jan.
1928
tot 9 Febr.
1931
American No. 2, van 9 Febr. 1931 tot 23 Mei
193

23 November 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHÈ BERICHTEN

943

De N e w-Y o r k s c Ii e termijnmarkt opende iets lager.
Aan het slot weed echter eenige weerstand geboden en de
icoteeriugen ltuddeii als volgt: Dec. 0.98, Jan. 0.92, Mrh
0.92, Mei 0.97 en Juli 1.03, terwijl cle laatste noteering
voor $pot Ceiitr. 3.08 bedroeg.
De ontvangsten in dc Atlantische havens der Ver. Staten
bedroegen deze week 37.000 tons, de versmeltingen 43.000 totis tegen 31.700 tons, en de voorraden 145.000 tons tegen
126.500 tons. De laatste 0 u b a-statistiek is als volgt:

1932

1931

1930
tons

tons

tons
Productie …… (Ramiug) 2.602.864 3.122.186 4.671.260
Ontvangsten ………….19.562 18.313 46.504
Totaal sedert 111 ………1.568.848 1.977.876 3.551.178
Verschepiugen ………..47.032 33.616 82.443
Voorr. in afscheephavens . .

708.113

978.007

860.479
En E ii g e 1 a n
cl
werden aan het einde der voorafgaande
w’eek flinke partijen ruwsuiker geplaatst en, hoewel deze
week het interesse wat luwd, varen de omzetten zeer
bevredigend. De L o n d e n ze h e termijnmarkt volgde
nauwkeurig de bewegingen te New-York. De slotnoteerin-
gen luiddeii als volgt: Dec. Sh. 5/9, Mrt. Sh. 6/11%, Mei
8h.
6/31%,
Aug. Sh.
6/61%
en Dec. Sh. 619, Rietsuiker basis
96 pOt. cif.

II u s 1 a n d heeft weer 7000 tons krjstalsujker naar
J3ritseh-Ïndië verkocht tot Sh.
7/21%
cif, niettegenstaaude
cle productie van dit lami niet aan de binnenlandsche eoii-
suniptie zal kunnen voldoen. Rusland zal clan ook vroeger
of later aanzienlijke hoeveelheden moeten importeereit.

De Board of Trade Statistiek is als volgt:

October

1932

1931

Import Bietsuiker …………1.417

7.984 toirs

Rietsuiker ………….195.753

99.802

Totaal …………..197.170

107.786 tons

Vrijgemaakt voor Consumptie

157.787

154.620

Export Geraffineerd ……….24.387

10.182

Op J a v a verkocht de V……S.P. nog ea. 1000 tons Su-
perieu r.

J)e onderhandelingen tusschen de Ned.-Iridisehe Regee-
ring en Suikerproducenten over een nieuwe verkooporga-
nisatie, waarbij alle fabrieken betrokken zijn, zijn zoover
gevorderd, dat eene definitieve regeling waarschijnlijk binnen-
kort tot stanl zal komen.. De afschepiugon van Java in Oct.
bedroegen 144.000 tons tegen 173.000 tons verleden jaar.
II
.i e r te 1 a ad e bestond, evenals op de buiteulandsehe
markten, aanvankelijk nogal belangstelling voor het artikel.
Het verdere verloop van de markt liep eveneens parallel
met New-York en Londen. De slotnoteerillgen van de
A m s t e r cIa m s e h e termijnmarkt gaven het volgende
beeld te zien: Dec.
f
5%, Mrt.
f
51%, Mei f6.- en Aug.

f
61%.. :De omzet bedroeg 4800 tons.

KOFFIE.
Nog altijd valt van eenige opleving in den koffiehandel
niets te bemerken. De stemming blijf.t lusteloos, zoowel in
Europa als in Amerika en uit New-York wordt zelfs be-
richt, dat de handel in het artikel
01)
het oogenblik ,,ver-
lamd” is. ])e geringe ondernemingslust blijkt wel zeer dui-
delijk uit de cijfers der verschepingen en der verkoopen
van .Santos in de afgeloopen week. Naar Amerika werden
van Santos in cle week van 13 tot 19 November verscheept
42.000 balen tegen 70.000 balen in de voorafgaande week,
terwijl naar Europa tot verscheping kwamen 44.000 balen
tegen 49.000 baleti. Naar Amerika en Europa tezamen be-
droegen de versehepingen in de laatste week dus slechts
86.000 baleic tegen 119.000 balen in de week •daarvôör en
niet minder dan 256.000 balen in het tijdsverloop van 16
tot 22 October, zijnde de eerste week na (le heropening van
het scheepvaartverkeer vanuit do havens van den Staat
Sao Paulo. Bij de verkoopen valt hetzelfde op to merken.
[n de vorige week werden van Santos naar Amerika ver-
kocht 41.000 balen en naar Europa 43.000 balen, tezamen
84.000 balen tegen 70.000 balen en 55.000 balen, dus te-
zamen 125.000 balen in de week daarvôôr, terwijl de hoe-
veelheden in de week van 16 tot 22 October bedroegen
120.000 en 153.000 balen, tezamen 273.000 balen.
In de laatste weken hebben geruchten geloopen, dat Bra-
zilië ‘an plan zou zijn om over te gaan tot verlaging van

lAN GROOTHANDELSPRIJZEN
1
)

METALEN
TEXTIELGOEDEREN
–

DIVERSEN

ZILVER
IJZER
eve an
KOPER
.
KATOEN
WOL
ge arn e
WOL
gekamde
KOE-
KALK-
cash Londen per
oun

ry
–
O•
Standaard
Locoprijzen
..
ocoprijzen
..
ocoprijzen
Middling
locoprijzen
US
ra
ISC

e,
Australische,
CrossbredColo-
HUIDEN
Gaaf,
open
SALPETER Old. per
Standard
.0.

.
i

es roug
Londen
on en per
ng.

on
on en
per

ng. ton
New-York
erino,

S

V.
or
nial Carded,
kop
100 KG.
Ounce
per

ng.

0fl
per Eng. ton
per 1h.
Ib
per

.
50’s Av. loco
57-61 pnd.
netto
Bradford per 1h.

pence
0/
Sh.
°Jo
£
010
£
0
/o
£
%
$
cts.
0
10
pence
0
10
pence
0
/o
f1
01
II.
0/
o

32
1
/
100,0
731-

.
100,0
62.116
100,0
261.171-
100,0
36.816
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12,-
100,0
28U116
89,3
8616
118,5
58.11-
93,5
290.17,6
111,1
31.116
85,3
17,55
75,5 47,25
85,9
24,75
83,9
28,46 82,0
11,61
96,8
26
3
14
83,3
731-
100;0
55.141-
89,7
290.41-
110,8
24.4/-
66,4
17,50
75,3 48,50 88,2
26,50
89,8
40,43
116,5 11,48
95,7
261/
1
6
81,1
661-
90,4
63.16/-
102,8
227.51- 86,8
21.11- 57,8
20,00
86,0 51,50
93,6 30,50
103,4
47,58
137,1.
11,48
95,7
24
7
/16
76,2
7016
96,6
75.141-
121,9
203.1516
77,8
23.51-
63,8
19,15
82,4
39,-
70,9
25,25
85,6
32,25 92,9
10,60
88,3
17/
16

55,4
671-
91,8
54.131-
88,0
142.51-
54,3
18.116
49,6
13,55
58,3
26,75
48,6
16,25
55,1
25,36
73,1
9,84 82,0
13’/o
41,6
551-
75,3
36.51-
58,4
110.11-
42,0
12.11-
33,1
8,60
37,0 21,50
39,1
12,00
40,7
18,65
53,7
8,61
71,8
20
15
/16
65,3
7216
99,3
71.916
155,1
174.131-
66,7 21.111-
59,4
17,15
73,8
29,50
53,6
19,25
65,3
26,63
76,7
10,11
84,3
20
1
/
62,6
7216
99,3
71.1216
115,4
174.41-
66,5 21.41- 58,2
15,45
66,4 28,50
51,8
17,75
60,2
24,50 70,6
10,21
85,1
19
1
18
59,5
701-

.
95,9
68.1916
111,1
165.181-
63,4
18.161-
51,6
15,20
65,4
26,25
47,7
16,50
55,9

69,2
10,21
85,1
19
9
/16
61,0
6716
92,5
61.31-
98,5
161.1716
61,8
18.616
50,3
16,45
70,8
27,25
49,5
17,25
58,5 24,13
69,5
10,21
85,1
18
11
110
59,0
6716
92,5
53.91-
86,1
145.-!-
55,4
17.161-
48,9
16,50
71,0 28,75
52,3
18,00
61,0 26,25
75,6
10,21
85,1
16
1
110
50,0
6716
92,5
50.1 6
80,7
136.416
52,0
17.191-
49,3
14,50
62,4
27,75 50,5
17,50
59,3
26,63
76,7
10,21
85,1
16
49,9
6716
92,5
48.21-
77,5
134.1716
51,5
18.31-
49,8
13,10
56,3
27,00
49,1
16,75
56,8
24,25 69,9
9,18
76,5
16
3
/9
51,0 651-
89,0
47.151-
76,9
135.5,6
51,7
18.61-
50,2
11,95
51,4 27,25
49,5
16,50
55,9 24,88
71,7 9,28 77,3
16
1
/16
52,0
6316 87,1
46.61-
74,6
132.61-
50,5
17.181-
49,1
1Iç-
47,3 27,00
49,1
15,75
53,4
26,50
76,4
9,39 78,3
16
1
11
51,5
6316′
87,1
43.-/-
69,3
117.131-
44,9
15.151-
43,2
10,55
45,4
24,50
44,5
14,50
49,2 26,25 75,6 9,49
79,1
16
5
/
51,9
6316
8

87,1
46.816
74,8
113.161- 43,5
15.1816
43,7
10,85
46,7
24,00
43,6
13,00
44,1
25,25
72,8
9,70 80,8
16
5
18
51,9
6316
8

87,1
47.616
76,2
115.31-
44,0
15.516
41,9 9,95 42,8
22,50
40,9
12,50
42,4

72,0
9,90
82,6
1318
43,2
6016
82,9
45.716
73,1
116.81- 44,4
14.-16
38,5
10,30
44,3 21,25
38,6
12,00
40,7
24,63
.71,0
10,11
84,3
12
1
/2 38,9
586
80,3
45.116
72,6 117.-16
44,7
13.56
36,4
10,95
47,1
21,75
39,5
12,00
40,7
22,50 64,8
10,21
85,1
1316
41,8
586
80,3
45.116
72,6
122.11- 46,6
13.316
36,2
10,90
46,9 25,25
45,9
14,50
49,2
22,25
64,1
10,21
85,1
13
1
/
40,9
586
80,3
42.1516
68,9
113.41-
43,2
12.101-
34,3
10,25
44,1
24,50 44,5
14,50
49,2
22,25
64,1
10,21
85,1
12
11
/,6
40,3
58/6
80,3
39.66
63,4 104.171-
40,0
11.1016
31,6.
9,40
40,4 23,50
42,7
13,00
44,1
21,75
62,7
10,21
85,1
127is
40,1 5816
80,3
36.616
58,5
106.216
40,5
11.1116
31,8
9,10
39,1
22,00 40,0
12,50
42,4
19,13
55,1
10,21
85,1
1311,
41,2
5816
80,3
34.141-
55,9
112.516
42,9
12.1516
35,1
9,25
39,8
22,25 40,5
12,50
42,4
20,25
58,4
8,26 68,8
12
13
/16
39,9
5816
80,3
32.151- 52,8
114.196
43,9
11.19,6
32,9
7,20
31,0
22,25
40,5
12,00
40,7
18,75
54,0
7,-
58,3
1351
41,4
5516
76,0
30.316
48,6
111.161-
42,7
11.41-
31,1
6,55
28,2
20,00
36,4
11,00
37,3
18,-
51,9
6,50
54,2
I3
13
/i
43,0
461-
63,0
28.216
45,3
101.116
38,6
10.96
28,8
6,30
27,1
19,50
35,5
10,75
36,4
17,50
50,3
6,65 55,4
141/
8

45,1
4416
61,0
27.1916
45,1
102-/-
39,0
11.5/-
30,9
6,40
27,5
19,00
34,5
10,75
36,4
16,75
48,3
6,80
56,7
14
5
116
44,6
41/6

–
56,8
27.616
44,2
98.171(5
37,8
10.161-
29,6
6,30
27,1
16,25
29,5 9,00 30,5
—
–
6,95
57,9
13/
43,2
4116
56,8
27.1416
44,7
98.181-
37,8
10.141-
29,4
6,65
‘
28,6
16,50
30,0
9,00
30,5
11,63
33,5
7,10
59,2
14
43,6
4116
56,8
26.4!-
42,2
99.216
37,9
10.51-
28,1
6,90
29,7
16,25
29,5
9,00
30,5
11,75
33,9
7,25
60,4
133/
4

42,8
441-
60,3
24.181-
40,1
96.61- 36,8
9.91-
25,9
6,90
29,7
16,50
30,0 8,75
29,7
10,25
29,5
7,40
61,7
13
1
18
40,9
451-
61,6 23.81-
37,7
84.1516
32,4
8.1616
24,2
6,25
26,9
16,50
30,0
9,00
30,5 9,25 26,7
7,40
61,7
121/8
39,3
441-
60,3 21.61-
34,3
89.1316
34,2
8.-/-
22,0 5,80 24,9
15,75
28,6 8,25 28,0
8,88
25,6
7,40
61,7
125/8
39,3
441-
60,3
20.1216
33,2 84.91-
32,3
7.51-
19,9
5,25
22,6
15,25
27,7
7,75 26,3
9,-.
25,9
7,40
61,7
12
3
18
38,5
42/6
58,2
19.216
30,8
90.1716
34,7
7.316
19,7
5,80
24,9
16,00
29,1
8,50 28,8 9,75
28,1
–
–
12
1
.
1
/16
39,9
421-

–
57,5
22.416
35,8
101.-/-
38,6
7.1716
21,6
7,35
31,6
15,75
28,6
8,25
28,0
12,-
34,6
5,70 47,5
13
40,5
421- 57,5
25.81-
40,9
109.916
41,8
9.1016
26,1
7,75
33,3
16,75
30,5
8,75
29,7 13,75
39,6
5,90 49,2
1212
38,9
411-
56,2
22.516
35,9
105.1316
40,4
8.71-
22,9 6,50 28,0
15,75
28,6
8,50
28,8
14,-
40,3
6,-
50,0
12
7
/1
38,7
401-
54,8
21.101- 34,6
104.41-
39,8
8.51-
22,6
6,30
27,1
15,25
10

27,7
–

8,25
19

28,0
12,-J
3

34,6 6,10
50,8
12
3
/9
38,5
4016
55,5
2321-
37,2
108.101-
41,4
8.161-
24,2
6,40
27,5
15,50″
28,2
8,25″
28,0
6,10
50,8
12
11
/,
39,5
401-
54,8
21.1816
35,3
104.181-
40,1
8.31-
22,4 6,15
26,5
15,25
2
27,7 8,25
12

28,0
6,10
50,8
f6 Sept. 1932
79 K.G.
La Plata.
3)
Tot
Jan.
1928
Western;
vanaf
Jan.
1928
tot 16
Dec.
1929
Arnerican
No.
2, van 16
Dec.
1929
tot 26
Mei
1930
74
1
5
K.G.
Hongaarsche,
54
1
5
K.G. Zuid-Russische.
Van
23Mei-19
Sept.
1932 No.
3 Canada.
5)
Noteering
Schotland
59/6.
6
)58/
–
.
l)4Nov.
8)11 Nov.
9
) 18
Nov. 0)3
Nov.
11)

10Nov.
1)
17
Nov.
1)
15Nov.

944

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1932

het extra-uitvoerrecht, uit w’elks opbrengst de koffie moet
worden betaald, welke voor vernietiging wordt opgekocht.
Onder den invloed dier geruchten tooiLden verschillende af-la.clers zich min of meer geneigd tot concessies op de vraag-
prijzen, doch op 17 dezer werd officieel bekend gemaakt,
dat de Koffie-Raad bepaald heeft, dat bedoeld uitvoerrecht
onveranderd zal worden gehandhaafd op 55 Milreis per
baaI, wat bij den tegenwoordigen wisselkoers uitkomt op
ruim 10 Gulden. Een lichte aantrekking der kost- en vracht-
aanbiedingen was hiervan bij enkele verschepers het gevolg,
doch daarnaast bleven bij andere afladers de vraagprijzen
onveranderd, zoodat, alles tezamen genomen, gezegd kan
worden, dat Sautos tegenover verleden week onveranderd
een fractie hooger is. Rio bleef geheel ongewijzigd.
De Koffie-Raad heeft bekend gemaakt, dat in de afge-loopen week vernietigd zijn 21.000 balen te Rio en 3000
balen te Victoria. Ordtrent de vernietiging op de andere
plaatsen van Brazilië is ook ditmaal niets bekend gemaakt..
Of daar op het oogenblik al of niet vernietigd wordt, is
een vraag, die hier niet beantwoord kan worden, al kan
ook als vaststaand worden aangenomen, dat de vooruitzich-
ten voor een gunstig resultaat van de door Braailië ge-
voerde koffiepolitiek door den opstand, welke bijna drie
maanden lang in den Staat Sao Paulo heeft gewoed, er
niet beter op zijn geworden. In de maanden Juli, Augus-
tus en September van dit jaar konden uit Santos slechts
72.000 balen worden uitgevoerd tegen 2.170.000 balen in
dezelfde maanden van het vorig jaar en waar, zooals be-
kend, het extra-uitvoerrecht cle middelen moet verschaf-fen voor de vernietiging, is het duidelijk, dat ook in deze
middelen op het oogenhlik een belangrijke achterstand moet
zijn. Daarbij komt nog, dat de uitvoer in de laatste weken
ook betrekkelijk gering is geweest en dat voor het vo1gende
oogstjaar op een zeer grooten oogst moet worden gerekend.
Dat de handel overal slechts het hoognooclige koopt in de
verwachting, dat Brazilië weldra genoodzaakt zal zijn zich
met lagere prijzen tevreden Le stellen, is onder deze om-
standigheden begrijpelijk.
De kost- en vrachtaanbieclingen van gewoon goed beschre-
ven Superior Santos op prompte verscheping zijn thans
ongeveer $ 11.55
a
11.65 per cwt. en van dito :Prime onge-

veer $ 11.70 it 11.85, terwijl zij van Rio type New-York 7
niet beschrijving, pronipte verscheping, zijn $ 9.45
iL
9.50.
Nederlandsch-Iudië is in verhouding van onze markt nog
altijd met Robusta hoog. De prijzen, waartoe aldaar in de
eerste hand wellicht verkoopeis zouden te vinden zijn, zijn
voor:
Palemba.ng Robusta, November-verscheping, 18 ct.; Ben-
koelen Robnsta, November-verscheping, 19 et.; Mandheling
Robusta, November-verscheping, 20% á 21 ct.; W.I.B. f.a.q.
Robusta, November-verscheping, 23% ct., alles per
1%
K.G.
cif, uitgeleverd gewicht, netto contant. Deze prijzen zijn
ongeveer % (‘
t
1% ct. hooger ‘dan in de tweede hand liog
zeer kort geleden w’erd aangeboden en ook voor loco en voor
stoomend zijn de tweede-hand-prijzen hier gedrukt. Dit
laatste is voor een grootdeel het gevolg van de omstan-
digheid, dat verschillende houders zijn blijven zitten met
partijen, die zij in de laatste maand der Sao Paulo-revolutie
tot hooge prijzen hebben gekocht en wadrop zij nu gaarne
verlies willen nemen. Zoo lang dit min of meer dringend aanbod aanhoudt, is voor deze soort op de Nederlandche
markt waarschijnlijk geen betere stemming te verw’achten.
De noteeringen aan de termijnmarkt te Rotterdam, die
in de vorige week wat waren teruggeloopen op de geruch-
ten van uitzicht op verlaging van het Braziliaausche extra-
uitvoerrecht, liepen in cle afgeloopen week, toen bekend
was, dat clie verlaging niet zou plaats hebben, wederom
(‘t
% ct. op. Bij het opmaken van dit Overzicht noteert
December
221%,
Maart 20%, Mei 20% en September 19
8

ct. per
1%
K.G.
De officieele loco-noteering te Rotterdam van Superior
SantoS w’erd verlangd van 33 op 32 ct. en van Robusta van
25 op 24 ct. P’
1%
K.G.
De slot-noteeringen te New -York waren:
Gemengd contract

Santos contract
(basis Rio No. 7)

(basis Santos No. 4)
Dec. Mrt. Mei Sept. Dec. Mrt. Mei Sept.
21 November $ 6.04 5.92 5.78 5.59 9.60 8.75 8.38 8.13
14 November ., 6.- 5.70 5.57 5.40 9.13 8.43 8.13 7.90
7 November ,, 6.10 5.74 5.62 5.42 8.998.45 8.18 7.98
31 October :,, 6.35 5.92 5.79 5.60 9.28 8.72 8.46 8.23
Rotterdam, 22 November 1932.

Vervolg STATISTISCH OVERZICHT VAN GROOTHANDELSPRIJZEN.

DIVERSEN KOLOMALE PRODUCTEN
INDEXCIJFERS

VURENHOUT
basis 7″ f.o.b.
RUBBER
1)
Standaard
SUIKER KOFFIE
THEE
COPRA

Bruto-
gewichtv.d.
.

IE
o5- Zweden!
Finland
Ribbed Smoked
Sheets
Witte kristal-
suiker loco
Robusta
Locoprijzen
Afi. N.-l. theev.
A’dam gem. pr
.
Ned.-Ind. Lm.s.
per
ioo
K.G.

buit, handel
Nederland
is- ioo
per standaard
loco Londen
R’damlA’dam
Rotterdam Java- en Suma- Amsterdam
__________
____________
In-
Uit-
van 4.672 Ml.
per Ib.
per 100 K.G.
1
i
per

K.O.
‘Is
trathee p.

KO.
a
0
voer
voer
»”

t
(o
Sh.
°o
f1.
01
0

cts.
‘
0
10
cts.
01
f
01
1925
159,75
100
2111,625
100,0
18,75
100,0
61,375
100.0
84,5
100,0
35,87
6

100,0
100
100
100,0 100,0 1926 153.50
96,1
21-
67,4
17,50
933
55,375
90,2 94,25
111,5
34,-
94,8
112
128
93,2
92,9
1927
160,50 100,5
116,375
51.6
19,125
102,0
46,875 76,4
82,75
97,9
32,62
5

90,9
113
116
95,4
89,5
1928
‘

151,50
94,8
-110,75
30,2
15,85
84,5
49,625
80,9 75,25
89,1
31,875
88,9
118
128
96,4 87,6
1929
146,00
91,4
-1
10,25
28,8
13,-
69,3
50,75
82,7
69,25 82,0
27.376
76,3
122
132
91,6 82,6
1930
141,50
88,6
-15.875
16,5
9,60
51,2
32
52,1
60,75 71,8
22,625
63,1
124
135
75,5
69,4
1931
110,75
693
3
8,4
8.-
42,7
25
40,7
4250
50,3
15,37
5

42,9
117
136
62,6 57,9
Jan,

1930
141′,SO
50
93,9
-17,375
20,7
11,676
62,3
35
57,0
60,50 71,6
26,87
5

74,9
128
136
84,5
76,9
Febr.
147
92,3
-(8
22,5
11,40
60,8
35
57,0
58,25 68,9
26,37
6

73,5
112 126
81,3
75,2
Maart
147,50
92,3
-17,625
21,4
10,70
57,1
35
57,0
62,25
73,7
25,25
70,4
125
131
78,7
74,2
April

,,
147,50
92,3
-17,375
20,7
10,55
56,3
35
57,0
59,50 70,4 26,12
5

72,8
115
127
78,7
72,8
Mei
145,00
90,8
-16,875
19,3
9.80
52,3 34,75
56,6
58
68,6 25,50
71,1 132
132
76,1
72,0
145.00
90,8
-16,125
17,2
9,776
52,1
33
53,8
58
68,6
22,87
6

63,8
131
133
76,1
70,4
j
uni
uli
142,50
142,50
89,2 89,2
-5.625
-14,875
15,8 13.8
9,275
8,50 49,5
45,3
31,50
29,50
51.3
48.1
55,50
55,25 65,7
65,4 21,75
20,-
60,6
55,7
138 129
141
145
74,2 73,5
69,3
67,9
Aug.
Sept.

,,
140,00
87,6
–
4,125
11,6
7975
42,5 28,25
46,0 59,50
70,4
19,25
53,7
122
126
72,3
65,4
Oct,

,,
132,50
82,9
-14
11,2
862
5

46.0
29
47,3
66,50
78,7
18,75
52,3
128
152
71,6
64,6
Nov.
130,00
81,4
-14375
12,3
8,75
46,7
29
47,3
68,25 80,8
19,37
5

54,0
121
139
71,0
63,3
Dec.

,,
130,00
81,4
-/4.375
12,3
8,20
43,7
29
47,3
66,75 79,0
19,-
53,0
105
129
69,0
61,3
lan.

1931
125.00
78,2
-14,25
11,9
8,20
437
28
45,6 66,25
78,4
18,25
50,9
121
132
67,7 59,2
1’ebr.
12500
78,2
-13,875
10.9
8,20
43,7
26,25 42,8
53
62,7
18,125
50,7
96
121
67,1
59,4
Maart

,,
125,00
78,2
13,75
10,5
8.30
44,3
25,50
41,5
45
53.3
18,62
6

51,9
107
140
66,5
59,1
A)rll
125,00
78,2
–
3,125
8,8
8,576
45.7
24,75 40,3
43
50,9
.

17,50
48,8
110
138
65,8 58,4
ei
Juni
125.00
110,00
78,2 68,9
-c3,125
-13,125
8.8
8,8
8,50
8,576
45,3
45,7
25
25,75
40,7
42,0
40.25
39,50 47,6
46.7
15,376
14,125
42,9 39,4
114 127
141
133
65,8
64,5 56,8 56,8
Juli
110,00 100,00
68.9
-3
.12,5
8,4 7,0
8,776
7,90
48,6
42,1
27
25,50
44,0 41,5
38,25 38,50 45,3 45,6
15,-
14,125
41,8 39,4
138
122
153 142
626 606
55,8
55,6
Aug.
Sept.,,
100,00
62,6 62,6
-(2,375
6,7
7.525
40,1
23,75
38,7
37,50
44,4
13,375
37,3
125
146
58,7
58,1
Oct.,,
100,00
10000
62,6
-(2,375
6.7
7,55
40,3
23 23
37,5
37,75
37
44,7
13,25
36,9
119 113
146 132
58,7
58,5
Nov.
Dec.,,
82,50
62,6 51,6 -12,25
-2,25
6,3
6,3
7,15 6,75
38,1
36,0
23

.
37,5 37,5
35
43,8 41,4
13,75
12,75
38,3 35,5
115
114
58,7
54,8 58,8
58,8
lan.

1932
82,50
51.6
-(2,125
6,0
7,35
39,2
23
37,5
32
37,9
13,125
36,6
103 107
54,2
58,4
lebr.,,
82,50
51.6
-12
5,6
7,05
37,6
23
37,5
30
35,5
14,50
40,4 86
111
53,5
59,8
Maart
7000
43,8
-11,625
.11,5
4,6
4,2
6,25 5,90
33,3 31,5
23 23
37,5 37.5
31
29,25
36,7 34,6
14,75
14,-
41,1
39,0
87
89
116
110
52,9
51,6
58,3
56,0
April
Mei
70,00 70,00
70.00′

43,8
43,8
43,8
-11,5
-‘1,375
4,2 3,9
5,625
6,30
30,0
33,6
–

23,50
24
38,3
39,1
30,25 28,50
35,7 33,7
13,25 12,375
36,9 34,5
89
101
107
116
51,0 50,3
54,0 52,5
j
uni
uli

»
6750
63:
00

42,3
39,4
-11,375
-11,75 3,9
4,9
6,70
6,57
5

35,7
35,1
24 24
39,1 39,1
23,75 22,75
28,1
26,9
12,375
12,375
34,5 34,5
100
95
112
105
49,0 48,4
53,7
55,3
Aug.,,
Sept.,,
Oct.,,
60,00 63,50
37,6 39,7
-12,125
-11,75 6,0 4,9
6,526 6,325 34,8
33,7 25,25 26,50
41,1
43,2 23,75
28,50
28,1
33,7
12,75
12,37
6

35,5 34,5 96
104
112
127
49,0
49,7
57,1
55,4
7 Nov.
14

,,

,,
63,50 63,50
39,7 39,7
-11,75
-/1,875
4,9
5.3
6,- 6.-
32,0
32,0
25
25
42,4 42,4
30,75
2
)
36,4
12,25
12,375
34,1
34,5
63,50
39,7
-11,75
4,9
6,-
32,0
24
39,1
12,25
34,1
5)
Jaar- en maandgem.
afger.
op
t(

pence,
2)
10 Nov.
N.B.
Alle
Pondennoteeringen
vanaf
21
Sept.
1
31
zijn op goudbasis
omgerekend