Jrg. 15, editie 762

6 AUGUUS 1980

AUTEURSRECHT VOORBJHOUDEN.

Economisc’hw#Statistische
‘
4

Berichte n’

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORCÂAN VOÖR DE MEDEDEELINCEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITAVÉ VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

15E JAARGANG

. WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1930

N. 76

iNSTITUUT VOOR ECONOM 12011E GESChRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr.• Dr. G. Al. Verrijn Stuart..

ECONOMISCII-STAT1STISCIFE BERIChTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom.; J. i)an Rasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J
Polak; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Weideren
Baron Ren gers; Prof. Air. H. R. Ribbius; Jan Schiltkuis;
jhr. Q. J. Tarpstra;
Prof.
iIfr. F. dc Vries.
Gedelegeerd lid:
Prof.
Mr. Dr. G. M. Verrjn Stuart.
Redacteur-Secretaris: H. M. H. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de lloochwcg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Abonncmentsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het weekblad grati8.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, laden
en
donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aan geteekcnde stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing .bij abonnement volgens tarief. Administratie van abonnemènten en adver.
tenties: Nijgh C van Ditrnar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s.Gravenhaqc. Postchêquc- en giro-
rekening No. 6729.

5 AUGUSTUS 1930.

In verband met de maandswisseling was de geld-
vraag deze week wat grooter, zoodat de koersen zoowel
voor particulier disconto als voor cailgeld niet onbe-
larigrijk aantrokken. Vooral caligeld was zeer gezocht.
Geopend op 1% pOt. steeg de rente op den ultimo t9t
2%. pOt., en ook verder werd 2i- pCt., gisteren zelfs
2% pOt., betaald. Daarentegen liep de rentevoor par-

ticulier disconto weder spoedig terug. Aanvankelij1
kon men niet onder 2 k 27io pOt. plaatsing vinden,
maar Vrijdag was er groote vraag naar wissels, waar-
schijnlijk voor Fransche rekening en daar het aanbod
nog steeds beperkt blijft, zakte de koers w’eer snel in,
zoodat gisteren, hoewel de meeste geldgevers zich ont-
hielden, verschillende posten zelfs voor 1% pOt. plaat-
sing vonden. Do prolongatierente noteerde steeds om-
streeks 1% pOt.
* *
*

01) den weekstaat van De Nederlandsche Bank is
cle post hinnenlandsche wissels toegenomen met ru:i

,f
5 millioen, de post beleeningen met bijna
f
18 mil-
lioen, terwijl het renteloos voorschot aan het Rijk met
bijna
f
13 m:illioen is vermeerderd en een bedrag van

f 6
milii.oen aan schatkistpap.i.er
rechtstreeks bij De
Bank is ondergebracht; een en ander blijkbaar als ge-
volg van de ultimo-eischen aan de Oirculatiebank ge-
steld.
De post papier op het buitenland is met ruim
.f 100.000
toegenoien, de diverse rekeningen onder
het actief wijzen een vermindering aan van bijna
f
7
milliden. De metaalvoorraad is afgenomen met
.f 600.000,
nagenoeg geheel uit lioof de van afgifte van
zilveren munt.
De hiljettencirculatie nam..toe met ruim
f
24 mii-
lioen. De rekening-courant-saldi van anderen zijn met

ruim
f
4
millioen toegenomen. Het beschikbaar me-
taalsaldo daalde met ruim f12 milliben. Het dek-

kngspercentage bedraagt nagenoeg 49.
* *

De loop der wisselkoersen hier te lande werd weder

zeer beïnvloed door do houding van den Dollar-koers
in Londen. Deze ving de week aan op 4.8685, waarna
de koers door geregeld aanbod veroorzaakt door de
rente-verhoudingen in beide landen – terugliep tot
4.8720. Het Pond, dat hier op 12.09% opende, verbe-
terde geleidelijk aan tot 12.09%., slot: 12.09%. De Dol-‘
lar-koers moest h:ier dus wel terugloopen; van 2.48/io kwam de noteering dan ook op 24820, om de week op
2.4825 te ëindigen. Marken waren tamelijk gezocht en
verbeterden van 59.33 tot 59.35, op welken prijs o.a. De Nederlandsche Bank als afgever in de markt was,
na eerst op lagere koersen gekocht te hebben. De grond
van dezetransactie ligt in het duister. Het is toch

nauwelijks aan te nemen, dat onze Centrale Crediet-instel1in hare wi uiten uit hoofde van wissel-discon-

teeringen, die lager zijn, door: :de hier heerschende
geldruimte – ook al dooi- haar medewerking, n.l. het
koopen van bank-accepten op de open markt voor an-
dere circulatie-banken veroorzaakt -, wil compensee-
ren door wissel-speculaties. Ponden noteerden in
Duitschlancl bijna onveranderd 20.37%. Fransche
Franken veranderden niet veel; de koers handhaafde
zich op ca. 9.77, niettegenstaande de Ponden-koers in Parijs van 123.73 steeg tot 123.81, waarvan het effect
werd tenietgedaan door de vaste noteering van het
Pond hier. Peseta’s flauwer; van 28.10 liep de notee-
ring met eenige schommelingen terug op 2760. Indië
lager op 1.00’/16. Rio daalde van 26%. op 25%. Argen-
tijnsche Pesos ca. 90.
De slotnoteeringen voor 1 en 3 maands-Ponden
varen resp. en %
—
/i disagio, terwijl Dollars voor deze termijnen 6-7 en 13-15 c. agio noteerden. Marken werden resp. 5-4%. en 11%-10% onder den
kassaprijs verhandeld.

LONDEN, 2 AUGUSTUS 1.930.

Het einde der maand is buitengewoon gemakkelijk
verloopen op de geldmarkt. Op 31 Juli was het na-
middaggeld zelfs 1 pOt. Toch geeft de Bankstaat deze
week vrij groote verschuivingen te zien, die echter
grootendeels zullen voortvloeien uit de kasbehoeften voor vacantie-doeleinden en dus van voorhijgaanden
aard zijn. De goudvoorraad van de Bank is door de Fransche onttrekkingen tot het vrij lage niveau van
£153 millioen gedaald. Alen is dan ook teleurgesteld,
daar men gemeend had, dat de verschepingen uit
New-York naar Parijs de vraag hier van dezelfde zijde
zoudo verminderen. Dit is echter nog niet gebleken,
daar Parijs doorgaat, behalve het goud in de open
markt.te absorheeren, ook nog goud van de Bank te
koopen.

Disconto kon zich bij het voortdurend goedkooper
gold en eonige vraag voor buitenlandsche rekening
niet op 2/io pOt. handhaven en zakte tot 2% pOt. in. De schatkistpromessen werden gisteren zelfs even
onder dit percentage geplaatst.

1
700 –

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Augustus 1930

WIJZIGING

VAN DE POSTSPAARBANKWET.

ingediend is
•
een wetsontwerp tot wijziging van de
.Postspaarbankwet, dat in hoofdzaak strekt tot ver-
hooging van het rentegevend maximum voor inleg-

gingen en tot wijziging van de bepalingen aangaande

liet verkrijgen van een inschrijving op een Staats-

schuldboekje.
Voorts wil het ontwerp de rnogelijkhei.d openen om

de rentevergoeding voor inleggingen te gelegenertijd

op 3 püt. te brengen en tenslotte wordt nog beoogd

de wet op verschillende minder be1anrijke punten

aan te vullen of te herzien.

Met betrekking tot de Staatsschuldboekjes wordt

voorgesteld te bepalen, dat inschrijvingen op deze
boekjes alleen zullen kunnen worden verkregen voor

hetgeen boven
f
2000 op een spaarbankboekje is in-

gelegd. Me.n wil hiermede bereiken, dat de Staats-

schuidboekjes meer dan tot dusver als ,,overlaat” van

de spaarbankboekjes zullen dienst doen.

Na miju beschouwing over de Staatsschuldhoekjes
in dit tijdschrift ), wil ik daarover thans niet uit-

wijden, doch volstaan met een bespreking van de bei-

de andere genoemde punten van het ontwerp.
Het rentegevenci maximum der Rijkspostspaarbank

werd in 1805 op
f
1200 gebracht voor natuurlijke

personen en op
f
2400 voor vereenigingen, stichtin-
gen en fondsen van maatschappelijk of godsdienstig

belang of tot onderling hulpbetoon. Voorgesteld wordt

thans een algemeen rentegevend maximum van
f
2500.

Deze verhooging voor natuurlijke personen is onge-
twijfeld toe te juichen. Zooals in de Memorie van

Toelichting wordt opgemerkt, moet de gelegenheid
tot inbreng van spaargelden ook ten aanzien van het
bedrag, dat kan worden ingelegd, zoo ruim gesteld
worden als met betrekking tot het risico van den Staat, u:it het beheer van de ingelegde kapitalen

voortvloeiend, mogelijk is. Ruim’ 91000 inleggers

hebben een tegoed van meer dan
f 1000,
uit welk cij-

f er de w’enschelijkheid van de vehooging v’alt af te

leiden. Een overmatige toevloed van kapitaal is van
deze verhooging op zichzelf niet te duchten, odat

elders belegde gelden er niet door zullen worden aan-
getrokken. Dit kan wel daaruit blijken, dat de ver-
hooging van het rentegevend maximum in 1895 van

f
800 op
f
1200 (2400) in de ci)fei-s der saldi van
inleggingen en terughetalingen vrijwel niet tot uit-
drukking is gekomen. Anders zal het natuurlijk w’or-

den, wanneer tevens de rentevergoeding wordt ver-
hoogcl. Doch over de bezwaren daartegen kom ik zoo

dadelijk te spreken.
De regeering acht het thans niet de geschikte tijd
om tegelijk met de verhooging van het rentegevend
maximum ook de rentevergoeding te verhoogen. Het algemeen belang staat hierbij min of meer tegenover
dat der inleggers. Zij zouden door renteverhooging
worden gebaat. De financieele toestand der Rijks-
postspaarhank vormt tegen een dergelijke verhoogi rig

thans ook geen bezwaar. De reserves der bank he-
‘droegen ultimo 1.929 niet mindér dan ‘[46 millioen,
zijnde ruim 13 pOt. van het totaal ingelegd kapitaal.
1-let rentepercentage, dat van de geheele belegging
volgens aankoopwaard e werd gemaakt, beliep, volgens
de ,jaari’erslagen der bank na aftrek van het kosten-
percentage over de jaren 1924-1928 resp. 3,79; 3.73;

3,63; 3,66 en 3,69. Sinds 1,912 heeft dat percentage
telkenjare meer dart 3 pct. bedragen. Een en ander
wettigt de verwachting, dat, wanneer de rentevergoe-
ding aan de inleggers iets wordt opgevoerd boven
de 2,64 ten honderd, er ook in de naaste toekomst nog’
voldoende voor aanvulling van de reserve overblijft. Een bezwaar tgen renteverhooging echter is het ge-
‘aar, dat daardoor te veel kapitaal naar den Staat
kan word en aangetrokken. Een bloote kap itaalver-, plaatsing, welke met sparen niets heef t uit te staan,
heef t geen nut doch is integendeel ongewenscht zoo-

INHOUD.

BIz.
WIJZICING VAN
uH
POSTSPAARB,NKWET
door
Mr. J. H.
Groen . ……………………………………
•
700
Agentschappen in Engeland en dubbele inkomstenbe- lasting door
Mr. W. Roosegaarde Bisschop .. ….. 701
De wettelijk verplichte verzekering tegen de gevolgen
van ziekte in België door
F. Breedvelt ………..702
AANTEE10ENINGNN:
De geidmarkt in Juli ……………………..
705
Het jaarverslag van de Javasche Bank
1929–’30

706
Indexcijfers van scheepsvrachten ………………
708
• Indexcijfers van groot- en kleinhandelsprijzen in
– Nederlandsch-Jndië

………………………
709
BOEKAANKONDIQINOEN:
Gaston ,Eyskens: Le port de New-York dans son
rôle 6conornique, bespr. door
C.
Ver’inep ………
709
Dr. Georg Obst: Das Bankgeschiift …………..
710
Ontvangen boeken …………………………..
710

OVERZICHT VAN
TIJDSCHRIFTEN

… ..
711
MAANDCIJFERS:

–
Indexeijfers van Nederlandsche aandeelen ……..
711
Conjunctuurgegevens betreffende Groot-Brittannië.
712
Postchque en Girodienst……….-. .._ … ….. – … –
713
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
……………. 713-718
Geidkoersen.

Bankstaten.

I
Verkeerswezen. Wisselkoersen.

Goederenhandel.

wel voor de instellingen, aan welke het kapitaal
w’ordt onttrokken, als voor de Rijkspostsaarbanld.

Het risico van de:n Staat zou er onnooclig door wor-

den verhoogd. Ook in verband met de moeilijkheden,
welke uit de belegging van te groote kapitalen voor

den Oentralen Beleggingsraad voortspruiten, is -hét
gewenscht, dat cle Staat niet meer geld aantrekt dan
met het oog op het algemeen belang noodzakelijk is.

Het ligt voor de hand, dat kapitaaltoevloed weer te
vreezen is naarmate de rentevergoeding en het rente-
gevend maximum hooger worden gesteld en naarmate de algemeene rentestand lager is. Aangezien de rente-

stand voor lang crediet zich sinds 1920 in dalehde
richting beweegt en de rente voor kort crediet den laat-

sten tijd al zeer laag is, is het verklaarbaar, dat de
regeering huiverig is de spaarbankrente thans te ver-
hoogen. Zij wil daarom volstaan om in de wet de mo-
gelijkheid tot verhoogirig van de rente tot 3 pOt. vast

te leggen..

* *

–
*

De vraag i’ijst echter of het vraagstuk van de rente-

vergoeding hiermede op de juiste wijze is opgelost.
Ook later, wanneer het verloop van den rentestand
zich mocht hebben gewijzigd, zal voor direct opeisch-
bare gelden een rente van 2,64 ten
–
honderd ‘geenszins
,iaag zijn te noemen. Het bezwaar, dat thans tegen renteverhooging bestaat, zal daar tegen – zij het in
iets mindere mate – altijd kunnen worden aange-
voerd. Men bedenke ook, dat de Rijkspostspaarbauk

er hierbij anders voorstaat dan de particuliere spaar-
banken. In het algemeen bestaat bij laatstgenoemde
banken tegen eenigen toevloed van kapitaal, welke uit
den aard der zaak beperkt blijft, geen bezwaar. Bij

haar rentepolitiek behoeven zij daarmede dan ook
geen rekening te honden. Alen merke op, dat vele
particuliere spaarhaniden een rente vergoeden, welke
hooger is dan di.e van de Rijksiristelling, en dat zij
meer en meer in navolging van de gewone deposito-

banken dagrente gaan vergoeden.
Aangezien door cie Rijkspostspaarbank een te groote

kapitaaltoevloed wel wordt gevreesd, dient zij haar
rentepoliti.ek anders in te richten. Voor zoover dat
mogelijk is, moet zij haar rentevergoeding zoodanig
regelen, dat deposito’s voor korten tijd er niet door

worden aangetrokken. Tevens kan dan worden ge-
zorgd, dat door de wijze van rentevergoeding zooveel
mogelijk het sparen wordt gestimileerd. Ongetwijfeld zou in deze richting iets bereikt wor-
den, indien boven cle huidige rente van 2,64 pOt.,
berekend volgens halfmaandelijksche re.ntetermijnen,
een premierente werd toegekend van bijv. i’. pOt. v&o’r
,.,1L

i.’ i (

._.ii__….-..

i

T,..,-.-.,:

..-.i

-:
e1te / t.0

,velIï,,
Vii .t,

CLUUcLLJ
C,Si,L Vul JUCL £ V

W
i)
Zie E.-S. B.
van
6 Febr.
1929.

–

bank gestaan heeft. Cdll-gelden zouden daardoor ze-

6 Augustus’ 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

701

ker niet worden aangetrokken, zoodat het boven be-
sproken bezwaar tegen verhooging der rente hier voor

êen deel zou komen te vervallen. Voorts zou de spaar-
zin er doör worden gestimuleerd. In cle eerste plaats

toch zou men, om do premie te genieten saldi beneden

f
1.0, van welke er veel te veel zijn, zoo spoedig moge-

lijk tot
f
10 opvoeren en in de tweede plaats zou men,

om, de premierente niet te verspelen, zoo weinig mo-
gelijk gélden binnen het jaar weer terugvragen. Van

belang is ook, dat de premierentebij verandering van

de financieele positie der bank gemakkelijk gewijzigd
kan worden zonder dat dit voor de administratie moei-
lijkheden oplevert. Handhaaft men de ‘ bestaande

rente van 2,64 pOt. en stelt men de premie op
K
pOt.

daji zouden gelden, welke van Januari tot Januari
staan 3,14 pOt. rentedragen. Desgewenscht kan de
werking van de premierente versterkt worden. De
gewone rente zou dan tot 2,40 of 2,16 pOt., resp. 10

en 9 cent van 100 gulden per halve maand, verlaagd
kunnen worden. De premierente kon dan zooveel wor-
den verhoogd, dat in totaal ongeveer 3 pOt. .weicl ver-

goed.
* *
*

Eenigszins verscholen in het wetsontwerp ligt het
voorstel om het mogelijk te maken bij algemeenen
maatregel van bestuur van de voorschriften voor in-

leggingen en terughetalingen in bepaalde gevallen
af te wijken. Blijkens de Memorie van Toelichting is hier gedacht aan de samenwerking van de Rijkspost-
spaarbank met den Postchèque- en Girodienst. Het

is zonder twijfel gewenscht de omslachtige wijze,
waarop overschrijvingen van spaarbankboekjes op
postrekeningen thans plaats vinden, te vereenvoudi-
gen. Daarom valt het toe te juichen, dat de mogelijk-
heid daartoe zal worden geopend.

Amsterdam.

Mr. J.
11.
GROEN.

AGENTSCHAPPEN IN ENGELAND EN DUBBELE

INKOMSTENBELASTING.

in Economisch-Statistische Berichten van 28 Mei
1930, bi. 481 .vlg. besprak ik korteljks het Ontwerp-
Wet
01)
de financieele middelen 1930!31 (Finance Bill
1930-1931),. dat inmiddels door beide Huizen van
het ‘Parlement is aangenomen en als Finance
Act 1930 is afgekondigd. Ik vestigde daarbij de
aandacht op het toenmalige art. 16 van dat Ont-
werp (dat thans art. 11 is geworden) en de daarin
voorgestelde regeling om langs diplomatieken weg
een wederkeerige oplossing te vinden van het euvel
van den dubbelen aanslag in de inkomstenbelasting
van kooplieden in Engeland, die door tusschenkomst van agentenzakeu doen met andere landen en omge-
keerd van vreemdelingen, die door middel van agen-
ten zaken doen in Engeland.

in mijn bovengenoemd artikel hch i.k er op gewe-
zen, dat de voorgestelde tekst van het toenmalige
art. 16 (thans art.
11)
zeer beperkt was en dat –
terwijl de uitlatingen van Minister Snowden de hoop
hadden doen koesteren, ‘dat hij met een regeling voor den. dag zou komen, die ‘den geheelen dubbelen aan-
slag in de inkomstenbelasting omvatte – per slot van rekening slechts een enkel onderdeel daarvan tenta-
tief op den voorgrond was geschoven, waarbij de Re-
geering zich bepaalde tot den goederenhandel door
agenten.

Verwacht werd – of liever, gehoopt werd op –
een regeling, zooals die
is
vervat in ‘de Nederlandsche
Wet van 14 Juni 1930, houdeude bepalingen tot
voorkoming van dubbele belasting, waarbij aan de
Regecri og de bevoegdheid is verleend om langs di-
plomatieken weg met inachtneming van hèt hginsel
van wederkeerigheid, dubbele belasting geheel of ge-
deeltelijk te voorkomen.
Zoover heeft de Engelsche Regeering niet durven gaan. In een gesprek dienaangaande met een der be-
lastingautoriteiten in Engeland werd mij toegegeven,
dat de Regeering er tegen opzag om machtiging te

vrageA buiten de volkvertegea’woordigirig, d.w.z. zon-
der nadere bekrachtiging van de House of Oommons

maatregelen te treffen, waarbij de geheele materie
lang dipiomatieken weg door verdragen zou worden

geregeld. In het algemeen geldt, dat de Regcering

geen buitenlandsche verdragen kan sluiten, die niet
ter bekachtiging aan het Parlement worden voor-

gelegd. Daarbij houdt de Houso of Oommons de koor-
den van de beurs en is uiterst waakzaam, dat daarop

in gecnerlei opzicht inbreuk wordt gemaakt. Om nu

aan de Regeering vrij spel te laten vcrdragen te

sluiten met vreemde mogendheden aangaande een
punt, dat rechtstreeks het belastingvraagstuk raakt,
daartoe meende men dat ‘de iIouse of Oommons niet

zou meewerken.

Ook aan de thans geauthoriseerde wederkeerige re-
geling langs diplomatieken weg is toegevoegd, dat
elke overeenkomst, die door Engeland getroffen wordt
met een andere mogendheid, zoo spoedig mogelijk aan
de Hou.se of Oommons zal worden voorgelegd en dat

,,if an address is presented to His Majesty hy that
,,House, within twenty-one days on which that House

,,has sat next after the deelaration is laid before it,
,,praying that the deelaration may be revoked, H. M.

,,in Oouncil may revoke the declaration and the arran-
,,gements specified in the declaration shall thereupon
,,cease to have effect”. Een negatieve ratificatie dus,

die echter niet absoluut bindend is voor de Regeering,
doch die •door de Regeering kan worden aanvaard
voorzoover zij dit gewenscht acht. Hoewel in deze aan
de Regeering het laatste woord blijft, kan de House
of Oommons niet over het hoofd worden gezien, doch moet in de zaak worden gekend.

Tegelijkertijd is aan het vroegere artikel 16 (thans
11)
een clausule toegevoegd, waarbij wederzijds door
den fiscus van de contraeteeren.de landen kan worden
gebroken met de verplichting van geheimhouding,
doch alleen ten voordeele van de vermijding der dub-
bele belasting en is bepaald, dat ,,the obligation as
,,to secrecy imposed by any enactment with regard
,,to income tax shail not prevent the disclosure to
,,any authorised officer of the foreign state or part
,,of II. M. Dominions mentioned in the declaratiori
,,of such facts as may be necessary to enable relief
,,to ho duly given in accordance with the arrange-
,,ments specified in the declaration”.

* *.
*

Vergelijk daar nu mede cle regeling tusschen En-
geland en den lerschen Vrijstaat, die aan breedheid
van opvatting niets te wenschen laat en waarbij wc-
derzij’ds aan elkanders onderdanen, die in het hun
vreemde land zetelen, vrjstellin wordt verleend van
inkomstenbelasting in dat land, wânneer zij in hun
eigen land reeds voor een dergelijke belasting worden
aangeslagen. Deze regeling kan m.i. als een voorbeeld
gelden van de meest gewenschte bilaterale overeen-kömst, die aan alle internationale moeilijkheden een
einde zou maken, zoo zij algemeen werd toegepast.
Ierland staat echter in zulk een eigenaardige verhou-

ding tot Engeland, dat in andere politi.e]ce overwe-
gingen dan juist financieele een dergelijke vrijgevigc
oplossing van het dubbele belastingvraagstuk waar-
schijnlijk haai oorsprong vindt.

De beperkte bepaling van het toenmalige Art 10
(thans Art.
11)
was alles, wat de Regeering dit jaar
ter reling van het dubbele belasting vraagstuk wilde voordragen en uit de debatten hij de artikelsgewijze
behandeling bleek, dat zij het voorloopig bij deze
proefneming wenschte te laten.

Dientengevolge heeft Minister Snowden zijn oor-
spronkelijke regeling gehandhaafd, doch hij heeft te-gelijkertijd een amendement toegelaten, waardoor dc
wed.erkeerige internationale regeling van het agen-
tenvraagstuk zich niet zal bepalen tot den goederen-
handel, doch uitgebreid.wordt tot het geheele gebied,
dat door het woord ,,agency” wordt bestreken. Op
mijn verzoek is door eenige Parlementsleden een

702

ECONOMISCWSTATISTIS.CHE BERICHTEN

6,
Âiigustus 1930.

r

amendement voorgesteld en gesteund om in het vroe-

gere Artikel 16 (thans 11) –
zooals
dat op blz. 488

van Economisch-Statistische Berichten dd. 28 Mei
1930
staat afgedrukt – de woorden ,,from the sale

of goods” te laten vervallen. Dit amendement is na

ceiligen strijd en na onderhandsche besprekingen ten-
slotte door de Regeering overgenomen. 1-let gevolg

dat thans bij wederkeerige internationale over-

een.komst de vrijstelling van dubbele inkomstenbelas-
ting kan worden geregeld van ,,any profits or gains

,,arising directl.y or inclireetly to a person resident

,,in any foreign state or in any part of H. M. Do-

,,ininions outside the United Kingdom through an
..agency in the Tinited .Kingdom or to a person resi-

,,dent in the United Kingdorn through an agency in ,,any foreign State or in any part of H. Al. Domini-

,,ons outside the United Kingdom”.

Tegelijkertijd,
zijn
die woorden geschrapt in den uit-

zonderingsmaatregel van bovenstaande vrijstelling,

waarbij
1
wordt vastgesteld, dat in ieder geval belas-
ti ng in Engeland verschuldigd zal zijn, wanneer ,,pro-
fits and gains accrue to a person not resideat in the

United Kingdom .directly er indireetly through any

,,branch or management in the United Kingdom or
,,through any agéncy in the United Ki.ngdom where

,,the agent bas and hahituafly exercises a general

,,authority to negotiate and conciude eontracts”.
Wat do juiste interpretatie van deze laatste bepa-

ling thans is en in hoeverre zij aan de eerste conces-

sie haar wâarde ontneemt, valt moeilijk vooruit te be-

palen. Het zal vooramelijk de taak van de onderhan-
deltars zijn zich hierin een juist oordeel te vormen.
Wat is te verstaan onder winsten, die indirect voort-
vloeien vnor buiten Engeland wonende personen uit
een agentsehap in Engeland, waarin de agent vol-

macht heef t en daarvan geregeld gebruik maakt om
zelfstandig te onderhandelen en contracten af te slui-
ten? ,,Agency’ is een woord met een ruime beteekenis
en banken, makelaars, assuriptie kantoren zijn gewoon

met hun ,,agents” in Engeland zaken te doen op de
boven omschreven basis, elkander vrijlatend zelfstan-

dig te handelen tegen een provisie of commissiebere-

kening.
Zal vôortaan die commissie of provisie vallen onder
dc Engelsche .i ukomstenbelasting? Dat kan toch zeker
niet de bedoeling zijn geweest en de eerste taak van

den diplomatieken onderhandelaar zal – dunkt mij –
zijn om een nauwkeurig begrensde en omlijnde defi-
ni tie te verkrijgen van het woord ,,agent”.
De uitbreiding, die artikel 16 (thans 17) heeft on-
dergaan, is aan de internationale verstandhouding on-
getwijfeld ten goede gekomen en verwacht mag wor-
den, dat spoedig een regeling zal worden getroffen
tn.sschen: Nederland en. Engeland, waarbij aan artikel
16 (thans 17) uitvoering is gegeven en. een steen des cinstoot,s tilt d.e:n weg is geruimd.. Ongetwijfeld i.s

daarmede het pad niet geëff end, doch het rechtstreeks
onderhandelen over ccii vaststaand begrip doet leem-
ten ontdekken en fouten uitkomen, die op zi.chzelf

een internationale regeling vereischen en die daarbij
zullen. leiden tot uitbreiding en betere verzorging
van deze verdere schrede op den weg van internatio-

nale verstandhouding.
* *
*

Dezelfde F.inance Act bevat een verdere regeli tig
vati internationale strekking, ni. het doen vallen in
dc sniccessiebelastinig. van ,,compa.nies”, die opgericht
zijn ter overname en. beheer van het vermogen van
een persoon, feneinde aan het betalen van successie-
recht te ontkomen. T-let is een bekend feit, hoe per-
sonen zich iii Naamlooze Vennootschappen omzetten,
teneinde hetali tig ‘van successierecht te ontd ui.ken

door hun verinogeil. aan een maatschappij over te dra-
gen, waarvan de inkomsten als di.v.idenden worden
uitgekeerd of waarbij cle eigenaar voor zich een uit-
keering als ljfrente bedingt. Op vernuftige, zeer
breecivoerige uitgewerkte wijze is voor de vaststelling
van het successie.recht een berekening gemaakt, die

in verhouding staat tot het aan
,
den eigenaar van de

aanicleelen eener dergelijke vennootschap uitgekeer-de
aar1ijksch inkomen, terwijl afzonderlijke bepalingen

zijn gemaakt voor een maatschappij, waaraan slechts
het vermogen is overgediragen en eene, waarbij een

lijfrente is overgedragen tezamen met den blooten

eigen-dom door den hiooten eigenaar. In Engeland,

‘toch is eveneens successierecht verschuldigd door den
blooten eigenaar, wanneer deze door het sterven van

den vruchtgebruiker (di.e in Engelsch recht een bene-

ficitir digendomsrecht heeft) in het volle genot komt

van den eigendom.
De in rtike1en 34-38 vervatte bepalingen zijn te
lang en uitvoerig om hier in den breecle t,e behande-

len. Zij zijn echter van internationaal belang door de

bepaling van art:ikel 38, dat onder de successiebelas-
ting ‘valt en als ,,company” wordt beschouwd ,,any

body corporate” (niet natuurlijk persoon) ,,ivheresoe-
,,ver incorporated which either
is so consti.tuted as not to be controlled by

,,its shareholders or by any class thereof; or
bas not :issued to the public or, in the case of

,.a company which is about to make an issue of shares
,,to the public, will not, whea it has made that issue,

,,have issued to the public more than half of the sha-

,,res hij the holders wheréof it is controlled”:
,,Wheresoever incorporated”. De Engelsche inge-

zetene, die zich omzet in een naamlooze vennootschap
in den vreemde en waaraan hij zijn vermogen over-
draagt, terwijl de naamlooze vennootschap feitelijk

door hem of namens hem beheerd wordt en deze hem
een jaarlijksehe uitkeering doet als houder van cle aan-

(leden bij wijze van dividend of anderszins, zal zijn
aldus overgedragen vermogen niet aan het betalen

van successierecht in Engeland kunnen onttrekken, als het der Engelsche Regeering gelukt de onderha-
vige maatschappij in -de belasting aan te slaan, terwijl
voor de betaling van dat successierecht zoowel de

naamlooze vennootschap als haar directeuren worden
verantwoordelijk gesteld.
Deze artikelen hebben aanleiding gegeven tot een
warm debat in de House of Oommons, daar verschei-
dene leden het beneden de waardigheid van de Re-

geering achtten om wettelijk -te regelen, wat in de
praktijk niet uitvoerbaar is. Tevergeefs is gepoogd om

in den vreemde gevestigde maatschappijen, van deze
bepalingen uit te sluiten. Minister Snowden was niet
te overtuigen. Hot gevaar, dat een dergelijke uitslui.-
‘ti ng van in den vreemde gevestigde maatschappijen
feitelijk kon worden. beschouwd als een uitlokking tot
helasti.ng’on tcl ui king langs dien weg, overwoog bij
hem i.n di.e mate, dat hij de risico van, niet uitvoer-
haarhei.d aanvaardde en daartegenover stelde, dat cle
ruimere opvatting de sdhatkist in de geiegenhei.d
stelt om – wanneer do gelegenheid zich voordoet –
successiërecht te heffen, hetgeen anders onmogelijk zou
zijn.
Beide opvattingen zijn verdedigbaar. I’tet,.is echter
te betreuren, dat bij het aansprakelijk stellen van
maatschappijen bui ten Engeland de Regeeri’ng zich
niet bediend heeft van een soortgelijk middel als in
het oorspronkelijice Art. 16 (fiu 1.7) en zich niet het
recht heeft voorbehouden ‘om langs cl.iplomatieken weg
regelingen, te treffen, ‘di.o ten doel hebben de onttrek-
ki ngva n vc:rniogens aan liet betalen van successie-
recht tegen te gaan. Eenmaal zal deze materie toch
internationaal moeten worden. geregeld evengoed als
het tegengaan van de betaling eener dubbele inkom-
stenbelasting. Misschien is echter in het heticicicen
van maatschappijen in den vreemde in dezeni beias-
t,inginaatregei een middel gezien om tot een overeen-
komst te komen, die uiteifidei.ijk vanzelf tot een ive-
lerkeerige i n.ternatioii:i.ic rege].i ng zal leiden.

Mr. W.
R00SEOAAi’cnE RisScElol.

Loiden, Juli 1930.

6
Augustus
1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

703

DE WETTELIJK VERPLICHTE VERZEKERING TEGEN
DE GEVOLGEN VAN ZIEKTE IN BELdE.

De wettelijke ziekteverzekering, sinds 1 Maart 1030
ook van kracht in Nederland, heeft reeds een ‘be-

staan van 47 jaar achter zich. :Duitschland komt in

1883 als eerste staat met een verplichte ziekteverze-
kering voor industrie-arbeiders en langzamerhand

zien wij dan een pitbreicling van cle wettelijke ziekte-

verzekering, over de verschillende andere landen.
in de landen, waar nog geen wettelijk verplichte

ziekteverzekering bestaat, is echter over het algemeen

wel een streven te constateeren om daartoe te gera-
ken. In sommige landen zijn staatscommissies ter

hestudeering van het probleem ingesteld, in andere
landen bereikte reeds een ontwerp het parlement.
Een van de landen, waar de plannen om tot een
wettelijk verplichte ziekteverzekering te geraken zich

reeds in een tanrelijk ontwikkeld stadium bevinden, is

i3elgie..De belangen der Neclerlandsche industrie en
handel in l3elgië zijn zeer groot en bovendien b3-
trekken verschillende ondernemingen in Z
ee
l
an
d,

Brabant en Limburg een deel van hun verkkrachtn

uit België. 1-lierin hebben wij een goede aanleiding

gevonden om nader in te gaan op cle wettelijk ver-plichte verzekering tegen de gevolgen van ziekte in
België.
Een overzicht van deze verzekering zou echter on-
volledig zijn, indien eerst niet in enkele trekken de
toestand werd geschetst, zooals deze tot op heden
is en bedriegen de voorteekenen niet, nog wel eenigen
tijd zoo zal blijven.
* *

Op het oogeublik bestaat in België een uitgebreide
vrijwillige verzekering door het instituut der z.g.

mutualiteiten. Deze mutualiteiten worden in hoofd-
zaken beheerscht door de wet van 23 Juni 1894, laat-
stelijk gewijzigd bij de wet van 30 Maart 1926; ver-
der zijn er nog andere wetten. betreffende subsidies
door de Overheid, samengaan van mutualiteiten tot
federaties etc.

Naast de plaatselijke, politieke en religieuze mii-
tualiteiten ziet men in België de ondernemingsmu-
tu.aliteiten. Het dient zelfs gezegd te worden, dat de
eerste pogingen tdt het vormen van mutu.aliteiten
uitg.ingen van de werkgevers; hij de Cockerili fabrie-

ken werd reeds in 1872 een mutualiteit opgericht.
Al deze mutualiteiten berusten op de principes van
tusscheu werkgever en werknemer gedeelde premie
en van absoluut vrije artsen-, apothekers- en zieken-
h ui skeuze.
De mutualiteit is het primaire orgaan van ziekte-

verzekering. Deze primaire organen sluiten zich
meestal provinciaal aaneen tot federaties. (Wet van
30 3uli 1,923), terwijl de verschillende federaties zich
weer aaneensluiten tot nationale unies.
De primaire organen verzekeren aan hun leden de
voordeelen van ziekengeld, gewone dokters- en apothe-
kershulp, uitkeering bij bevalling, steun hij overlij-den, terwijl de federaties zorgen voor de verlengde
uitkeering van ziekengeld, specialisten.hulp, vergoe-dingen hij operaties en opname in ziekenhuizen enz.
Aan do erkende mutu.aliteiten – voor erkenning is
noodig het voldoen aan zekere voorwaarden genoemd
in art. 4 van de wet van 23 Juni 1894 – wordt een
subsidie verleend door den Staat. Deze mutualiteiteii
zijn zeer gezocht onder de Belgische bevolking en
l)iijlcbar zijn ook arbeiders, werkzaam in Nederland-
sche ondernemingen, aangesloten hij een mutualiteit;
dit getuigt het Nederlandsche K. B. van 3 Maart
ji. S. 58, waarin aan de uitvoeringsorganen dor ziek-
leverzekeririg toegelaten wordt om met een mutuali-
tuit een overeenkomst aan te gaan.

* *
*

Hoeveel goed werk deze mutualiteiteri ook ddeii,
reeds in 1912 meende cle regeer.ing dat een verplich-
te verzekering dringend noodzakelijk was en legde de

katholieke minister Huhert in dozen geest een out-,

worp, waarin reeds sprake was van een bijdrage der
w’erkgovers, voor aan het parlenrent. in 1913 werd d’t
ontwerp aangenomen door cie Kamer der ‘Volksver-
tegenwoordigers, doch vSSr de Senaat het kon hc-

spreken, brak de oorlog ui.t en raakte het geheele out-
worp van cle baan.

Na den wapenstjlstand was de i n 191.2 voorgestelde

oI)iosing onvoldoende en eischte men meer cii l)eter.
Al was de econmische toestand van België zeer
011-
gunstig, ‘toch benoemde de socialistische min ister

Wouters in 1919 een commissie, cii de voorstellen van
deze commissie vormden cle basis van het in 1922
door den liberalen volksvertegenwoordiger Pêchcr
ingediende ontwerp. In dit ontwerp was rekening ge-

l1Oudeii met ‘de buclgetaire moeilijkheden en het gaf
eenige parfieele oplossingen, die hij een betereii

financieelen toestand uitgebouwd zouden kunnen

worden tot ccii volledi.g stelsel van sociale verzeke-

ring. Zelfs voor zulk een bescheiden poging van ver-
plichte ziekteverzekering was in ‘demo tijd van cie
ineenstorting van het geldwezen geen geld te vinden.
De Belgische werkgevers, inziende, dat ccii wette-
lijk verplichte ziekteverzeker.ing toch zou komen, be-
gonnen onder leiding van het Comité Central ÏSn-

dustriel de Belgique een sterke propaganda voor liet
stichten van ond.ernemingsmu.tu ali tei ten; slechts wei –

ni.g ondernemingen gaven hieraan echter gehoor.

In November 1.926 diende ‘de socialistische senator
Jauniaux een ontwerp iii, dat voorzag in de instel-

ling van een Nationaal Fonds, gevoed ,door een stor-
ting van de ondernemers ten bedrage van 2 pCt. der
door ‘hen ‘betaalde bonen. De inkomsten zouden door
liet Ministerie van Arbeid over al de mutualiteiten
verdeeld worden.

Op 12 Juli 1927 word.t dan door den katholieken
volksvertegenwoord i ger .Eieyuia ii een nieuw wetsont-
werp ingediend op de verzekering tegen de gevolgen
van ziekte en irivaliditeit, dat in groote lijnen het

ontwerp Pêcher volgt,, doch ook liet Nationaal Fonds
van Jaimiaux overneemt.’ Dit ontwerp is de basis

van het thans van regeeringswege ingediende ont-
werp

De voornaamste kenmerkeii ervan zijn: verplichte
verzekering; aanwijzing van de bestaande mutuali-
teiten als uitvoeringsorganen dier zi’ekteverzekeri lig;

leggen van een last op cle industrie teneinde een
fonds ter suhsi dieering. van deze ni utu ah tei ten te
verkrijgen; verdeeling en. beheer van dit fonds dooi:
ccii raad, waarin cle patroons niet opgenomen worden.

Di.t ontwerp werd ten zeerste bestreden door dc
werkgevers, daar door, liet aanvaarden ervan onder-
nemi ngsm u.tualitei.ten voor ccii groot ‘deel onmogelijk zouden worden.

Op 4 October 1928 werd door den inmiddels mi-nister van arbeid geworden voiksvertegcnwoordiger
Heynran een commissie benoemd om het ontwerp nog
een.s te hestudeeren; deze commissie diende in De-cemher 1.928 haar rapport in. Daar zij talrijke puli-ten gewijzigd ivilde zien, werd liet ontwerp gereii-
voyeerd naar de administratie.

Op 10 December 1.929 word eindelijk liet gewij-
zigde ontwerp door ministeriieyman ingediend, dat
hieronder nader besproken zal worden.

:0e verzekering tegen zielte en invalidi,teit is ver-
plicht voor ieder, clie minder dan 12.000 frs. per jaar
verdiet en regelmatig arbeid verricht in een onder-nerning of ten l)ate van een anderen persoon; welk
beroep deze ook uitoefent.

De verplichting kan hij K. B. ook uitgebreid wor-
den tot ho isarbe.iclers, schippers, ho ishediendeu enz.
0e verzekering tegen ziekten vah 6 maanden, of

korter wordt verzorgd door de erkende niu.tualitei-
ten, die tegen ziekten van 7-42 maanden door de
erkende mutualistische federaties en d:ie tegen inva-licli’tei t door erkende nationale mutualistsehe unies.
Voor degenen, die niet hij eën mutuali.teit zijn aan-

704

EC’QNMIS.HrSTTI$TI,SCHE BERICHTEN

‘Agsts
I
130

,gesloten, wordt de verzekering tegen kôrtere ziekten
v&rzorgd door een mutualistische huipkas, die tegen
langere ziekten en invaliditeit door de hulpinvalidi-

teitskas, gevestigd te Drussel.

Om erkend te worden moet een mutualiteit min-
stens 200 leden tellen. Volgens de statuten der
m’utaaliteit mogen er hoogstens 3 karenzdagen zijn,

terwijl de dagelijksche vergoedingen minstens moe-
ten bedragen 10 frs. voor mannen van 18 jaar of

oiMer, 7 frs. voor vrouwen van 18 jaar of ouder, 6 frs.

voor mannen beneden 18 jaar en 4 frs. voor vrouwen

beneden 18 jaar.
Tevens zullen de leden voor zich en hun gezins-

leden genieten van medische (gewone’ en specialisti-

sche), chirurgische en pharmaceutische verzorging,

waarbij de vrije keuze van artsen enz. gewaarborgd is.

• De mutualiteit moet zich aansluiten
bij
een erkende

mutualistische federatie en deze bij een erkende na-

tionale mutualistische unie.
De erkende mutualistische federaties moeten min-
stens 15.000 ledeii tellen. Zij moeten gedurende
3 jaar (te beginnen met de ide maand der ziekte) de
hierboven genoemde minimum-uitkeering per dag

geven.
De nationale unies, die dus de verzekering tegen

invaliditeit verzorgen, moeten minstens 50.000 leden

tellen en moeten hun activiteit uitbreiden over het
geheele Belgische grondgebied. Zij moeten aan de

leden bij ziekten van den 43sten maand der ziekte

af een minimum-uitkeering geven van 8 frs. per dag)
èf tot aan hun genezing ôf tot op het moment, dat

zij den leeftijd van 65 jaar bereiken.
Zooals gezegd, wordt de verzekering tegen kortere
ziekten van die verzekringsplichtigen, welke zich

niet aansluiten
bij
een mutualiteit, verzorgd door de

in ieder arrondissement of iedere provincie op te
richten mutualistische hulpkas. De verzekering tegen
langere ziekten en invaliditeit van deze personen

wordt uitgeoefenddoor de hhlinvali’diteitskas, welke

hen ook verzekert tegen tuberculose en tevens zorgt

vooi de rnoederschapsverzekering en de verzekering.

tegen begrafeniskosten.
De schadevergoedingen door de mutualistische
huipkassen en de hulpinvaliditeîtskas uit te keeren
moeten minstens gelijk zijn aan de hierboven ge-

noemde minima.
Verder wordt ingesteld een Nationaal Fonds der
Sociale verzekeringen, dat de verschillende verzeke-
ri.rigsrnstelhngen moet subsidieeren. De financieele
hulpmiddelen van dit fonds bestaan hoofdzakelijk uit

de’ bijdragen der werkgevers en van den Staat. De
weikgeversbijdrage bestaat uit een vaste som per
arbeider; deze som wordt bepaald bij K. B., met dien verstande,, dat het totaal der stortingen, gedaan do’or
de gezamenlijke werkgevers, niet meer kan bedragen
dan 2 pOt. van de totaal betaalde iponen.
De verzekering tegen tuberculose wordt uitge-
oefend door de nationale unies of de hulpinvalidi-
teitskas. De verzekerden worden ingeval van tuber-
culose gratis opgenomen in een sanatorium, ‘dat zij

zelve kunnen uitkiezen.
De moederschapsverzekeri.ng wordt verorgd door
cie nationale unies of ‘door de huipinvaliditeitskas.
Deze verzekerihgsinstellingen keeren aan de ver-
zekerde vrouw of aan de ehtgenoote van den ver-
zekerden mail een geboortepremie uit, benevens een
rustvergoeding ‘gedurende 48 dagen en een speciale
vergoeding voor de moeders, die haar kindeen zelf
voedeh. Bovendien geven de Staat, provincie en ge-
meente nog een geboortepremie en een rustvergoeding.
De verzekering tegen begrafeniskosten wordt ver-

zorgcl door de ‘nationale unies of de hulpinvalidi-

tei tskas.
Vermeld dient nog te worden, dat de bijdragen der
verschillende verzekeringen vrzorgd door de mu-
tualiteiten, de fede’raties of de nationale unies door
cle statuten van deze organisaties bepaald worden;
de bijdragen voor de mutualistische’ hulpkassen en’de

hulpinvaliditeitskas worden steeds bij K.B. vastge-‘
steld..

Het wetsontwerp wordt sterk bestreden, . door de

werkgevers en door de’ socialisten.

De werkgevers richtten op 29 Januari 1930 een
schrijven aan minister E[eyman, waarin eenige .be-

zwarn worden ôpgesomd: Bezwaar wordt gemaakt
tegen ‘het verplicht stellen der verzekering, tegen

de bijdrage van 2 püt. door de werkgevers, regen het
feit, dat de werkgevers verplicht worden ‘bij’ te dra-

gen aan de aan de vakvereenigingen verbonden mu-

tualiteiten. Het door ‘Dr. Sadzot namens de Union

nationale des mutualités professionnelles verdedigde

plan behelst een verplichte verzekering met bijdragen

van de werkgevers voor de minimum-uitkeeringen

en een.beperkt aantal diensten. Deze verzekering zou,
verzorgd worden door de ondernemings- en de be-‘

drijfsmutualiteiten, die bestuurd zouden worden door

verzekerden en werkgevers samen onder contrôle van

den Staat, die eveneens een subsidie zou geven. De
aanvullende verzekering en de verzekering van de,
vrijwillig verzekerden. zôn dan verzorgd kunnen wor-

den door de bestaande mutuÊditeiten.
Zooals hierboven gezegd, wordt het wetsontwerp

Heyman eveneens bestreden door de socialisten. Op

20 November 1929 hadden 6 socialistische kamer-
leden reeds een nieuw ontwerp-ziektewet aangeboden

aan het Parlement.
Volgens dit voorstel zullen alle arbeiders, die voor

rekening van anderen werken en niet meer verdienen

dan 24.000 frs. per jaar verplicht verêkerd zijn. Te-

vens kunnen op hun verzoek als verplicht verzeker-
d.en beschouwd worden de i.rbeiders, die meer ver-dienen dan 24.000 frs., doch véér het in werkingtre-

den der wet (1 J’anuari 1931) reeds 2 jaar lid waren
van een mutualiteit.
De verzekering tegen kortere ziekten’ (6 maanden

en korter) wordt verzorgd door de regionale primai1e

mutualiteiten, die tegen langere ziekten door de pro-
vinciale federaties van regionale mutualiteiten, die
tegen invaliditeit, tuberculose, kanker, overlijden en
moederschap door een nationale unie van provinciale

federaties. Het bestuur van al deze instellingen be-

staat uit vertegenwoordigers van de verzekerden en
van de werkgevers in een verhouing van 4 tot 1.
Ingeval van ziekten, welke 6 maanden of korter

duren, wordt te beginnen met den vierden dag voor
iederen werkdag een uitkeering gegeven van 10, 15, 20 of 25 frs. voor de mannen, en van 7, 12 of 15 frs. voor de vrouwen; deze bedragen vari.eeren naar den leeftijd van het betrokken lid.
De primaire mutualiteit moet tevens medische en
pharmaceutische verzorging geven aan de zieke leden
en hun gezinsleden. Hieronder moet ook gerekend
worden verzorging door specialist, chirurg en tand-

arts.
Tevens ontvangt de verzekerde, als zijn echtgenoote
opgenomen wordt in een ziekenhuis, een zekere scha-
deloosstelling om een huishoudster te nemen.
Dezelfde uitkeeringen als hij kortere ziekten, wo±-
den bij langere, ziekten gegeven ‘door de provinciale

federaties. . .
Ingeval van invaliditeit geeft de nationale urne
een dagelijksehe uitkeering van 12 frs. voor kost-
winners en 10 frs. voor niet-kostwinners. ,

De moederschapsverzekering’ heeft ten doel aan de

echtgenoote :
van
den mannelijken verzekerde of aan

de vrouwelijke verzekerde een geboortepremie, een
rustvergoeding en een vergoeding bij het zelf voeden

van het kind uit te keeren.
Ingeval van overlijden van een verzökerde ontvah-
gen zijn nagelaten betrekkingen een bedrag tot dek-
king van de begrafeniskosten.
Bij ziekten als kanker en tuberculose worden de
zieken gratis opgenomen in een ziekenhuis of sanato-rium, terwijl de dagelijksche uitkeering doorgaat.
De kosten vati de verzekering worden gedragen
.door de verzekerden,, door den Staat en door de werk-

6 Augustus 1930

ECONOMISCH.STATISTISCHE BERICHTEN

70

gevers. De verzekerden betalen een bijdrage, welke
naar den leeftijd varieert van 11.75 frs. tot 18.15 frs.
per maand voor de mannen en van 10.15 tot 15 frs.

per maand voor de vrouwen. De Staat betaalt 106 frs.

per verzekerde per jaar, terwijl de werkgevers 2 pOt.
van het loon betalen en voor bedrijven met bijzonder

groot risico een hooger percentage. De bijdragen der
werkgevers en van den Staat worden gestort in het

Nationaal Mutunliteitsfonds, dat ze’ evenredig aan het
aantal daarbij aaiigesioten verzekerden over de ver-

schillende verzekeringsinstellingen verdeelt.
Zoonis men ziet, is op het oogenblik de toestand in

Be’gië öp het gebied van de verplichte verzekering

tegen ziekte wel zeer verward. Of de wettelijk ver-

plichte ziekteverzekering in België – volgens i
–
icy-
man zou een ziektewet de belangrijkste wet zijn sedert
1830 – binnen afzienbaren tijd tot stand komt, is

dus vrij twijfelachtig te noemen.

E:indhoven, 1.2 Juli 1930.

F.
BItEEDVELT

AANTEEKENINGEN.

–

De geidmarkt in Juli.

Indien op de geidmarkt deze maand iets de aan-

dacht heeft getrokken, dan is het zeker wel de sterke
goudbeweging geweest. De maatregelen, welke de
Banic of England in de vorige maand, nam, zijn niet

voldoende effectief geweest; de goidafv1oeiing naar
Frankrijk kon althans niet verhinderd worden. Bleef
de goudbeweging in Juni nog binnen betrekkelijk
enge grenzen bperkt, eind Juni zette reeds een gesta-
dige vermindering van den goudvoorraad in. Echter
werd niet alleen goud aan de Centrale Bank onttrok-

ken, ook een groot deel van het op de vrije markt
aangeboden goud vond zijn weg naar Frankrijk (en’
ook Zwitserland). Dit Kaapsche goud was vooral daar-
om in trek; omdat het juist het door de Banque de
Fransche geëischte gehalte
fijn
heeft; vandaar een gestadig oploopen van den goudprijs op de vrije
markt.

Het kan nu juist niet gezegd worden, dat men in
Engeland sympathiek tegenover deze goudbeweging
staat. Alen verwijt zoowel de eigen als de Fransche
Centrale Bank gebrek aan samenwerking. Deze zou
van Fransche ijcle haar oorzaak vinden in een streven
om de :lingelsche gelclmtrkt haar hegemonie te ont-
rooyen.

Afgezien van het goed recht van Frankrijk om dat
doel na te streven, iag toch de verklaring van de
Ban(Iue de France, dat goudverschepingen op geen
enkele wijze worden aangemoedigd en deze slechts

het gevolg zijn van zuiver ‘economische factoren, niet
in twijfel worden getrokken. Dat de B. d. Fr. zelf
de goudtransporten niet heeft be*erkstelligd, komt
tot uiting in haar weekstaten. In vergelijking met
dien van 4 Juli vertoont die van 25 Juli een vermeer-‘
(lering van het buitenlandsche tegoed met bijna
frs. 400 millioen. Dat niettegenstaande deze verieer-
(lering, samengaande met een afneming van de bin-
nenlaridsche circulati.e, de goudvoorraad toenam kan
waarschijnlijk alleen het ‘gevolg zijn van het feit, dat
de goudtransacties plaats hebben gehad voor rekening van ‘cle groote banken te Parijs.
Dat de goudontrekkingen nog lang zullen aanhou-
den, valt mi. niet met zekerheid te zeggen. Er zijn
eenige algemeeiie, elkaar tegenwerkende factoren.
Het pond is de laatste dagen van de maand vrij veel
v’aster geweest. Omstreeks het midden van de maand
werd het laagste punt, dat sedert langen tijd geno-teerd ‘was, bereikt. Daarna had een flinke stijging
plaats, vooral t.o.v. den franc, doch ook t.o.v. andere
valuta’s. Hij noteerde op 17 Juli (naar ik meen, het
laagste punt der maand: 123,56-58, op 1 Aug. 1.23,80
—83. Onder de heerschende verhoudingen is het moei-
lijk te zeggen, waar het goudaitvoerpunt precies ligt.
Ook niet wanneer cle goucluitvoeren, afgesloten toen
de noteering van het pond lager was dan thans,, en
gedekt op termijn, zuilen ophouden. Het juiste, goud-

ilitvoerpunt ‘is niet aan te geven doordat
;
zooals’ be
kenci, de Engelsche raffinadeurs overezet zijn. De
Icoers van het Pond is eenigszins onbestemd, doordat
de aankoopen van Engelsehe schatkistw:issels voor

rekening van de B. I. B. den laatsten tijd van invloed
zijn geweest en reeds ca. £ 15 millioen zouden hebben

bedragen. Ook het Vasteland en de Ver. Staten heb-
ben den laatsten tijd groote bedragen wissels, meest

schatkistwissels gekocht, zooveel zelfs, dat van de
laatste emissies de Londensche Banken slechts een

klein deel konden verkrijgen. Dan is er nog een fac-

tor van beteekenis. Er is beweerd, dat ‘cle Fransche tegoeden in de Ver. Staten zijn omgezet in ponden,

welle weder zijn gebruilct om de bekende goudtrans-
acties mogelijk te maken. Het lijkt niet onwaarschijn-
lijk en zou tevens de vaste houding ‘der laatste ‘dagen
van het pond ten opzichte van den dollar Icunnen ver-
klaren. ‘Het is mogelijk, dat dergelijice transacties

(mede door de Amerikaansch-Fransche scheepvaart-verbindingen) meer voordeel bieden dan rechtstreek-sche gou’donttrelckingen. De jongste Amerikaansche

gon’dzendingen naar Frankrijk zouden kunnen wijzen
op een verandering in dit opzicht.

Mochten echter de Frausche en wellicht Zwitser-
sche goudonttrekkingen aanhouden, ‘dan kan op den duur een discontoverhooging, mede door de voor de

deur staande oogstfinancieringen, niet uitblijven. Te-
meer, omdat de ‘discoptokoersen den laatsten tijd iets
‘hooger zijn en de Bank of England haar invloed op
de markt herwint. Wel uiten zich de hoogee discon-
to’s nog niet zoo zeer in de koersen voor wissels met
korten looptijd, doch zes-maands wissels zouden
reeds voor 2Ys geplaatst zijn. Een discontoverhooging

tegen den herfst behoort dus niet tot de onmogelijk-
‘heden.

Ik wees er boven reeds op, dat de Banque de Fran-
ce waarschijnlijk niet schuldig is aan den aanhouden-

den goudinvoer, daar de weekstaten anders getuigen.
De gunstige economische toestand, het ingetreden
reisseizoen, de buitenlandsche credietverleening op
korten termijn, de te verwachten groote graan oogsten,
zouden een voortdurende vraag naar francs veroor-zaken. De bedrijvigheid wordt echter voor een deel
toegeschreven aan de stabilisatie van den franc op een te laag niveau, beneden de intrinsieke waarde.
Men wenscht nu, dat de goudinvoeren ook uitdruk-
icing zullen vinden in de bankbiljettencirculatie, waar-
door een zekere inflatie zou ontstaan, met als gevolg
een verhooging der prijzen, een geringere vraag naar
francs en als uiteindelijk resultaat meer stabiele ver-
houdingen op ‘ de goudmarkt. Dat de prijzen reeds
stijgen is bekend. De stakingen, met als doel hooger
loon, zijn daarvan een symptoon; een verdere stijging
dei goederenprjzen zal ook hierdoor veroorzaakt
worden.

In New-York is de verlaging van het officieel dis-,
conto gevolgd door een daling van de geldlcoersen op
de open markt. De Federal Reserve Banken trach-
ten door lage geidrente de economische bedrijvigheid

te stimuleeren. Gesteund zijn zij ‘daarin door de ge-
ringe vraag, welke naar geld bestond. Transacties
van de B.I.B. om een deel van haar middelen in dol-
lar-wissels te beleggen (van een opereeren op de wis-
selmarkt is nog geen sprake) zouden dan ook zeer

onwelkom zijn. Niettegenstaande de goudonttrekkin-
gen voor Fransche en Oanadeesche rekening nam de
goudvoorraad der ,Fed. Reserve Banken niet onaan-
zienlijk toe, dank zij eenige goudzendingen uit Zuid-
Amerika en Japan. De Fed. Reserve Board heeft
dan ook nog geen enkele reden om haar politiek van
goedkoop geld te verlaten. Nog steeds worden dan ook

door de Centrale, Banken groote hoeveelheden staats-
fondsen aangekocht, terwijl ook door het geringe be-
drag herdisconto’s geld zeer ruim blijft. Het parti-
culier disconto was de laatste weken daardoor niet
hooger dan 2 pOt., terwijl eerder nog een neiging tot
dalen dan tot stijgen bestond. Bij de aanhoudende
depressie in het Amerikaansche zakenleven, het af-

706

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Augustus 1930

nemen ciër hurscredieten, ‘nz. is er zeïcer voorloopig
niet met eei verhooging van het disconto te rekenen,
ook al zou de Bank of Englanci daartoe het voorbeeld

geven.
Dat niettegenstaande deze geidruimte nog niet

alle Amerikaansche Fed. Reserve Banken haar dis-
conto hebben verlaagd, vindt zijn reden in de zeer

uiteenloopende economische verhoudingen in cle ver-

schilleiide staten van Amerika. Hierdoor zijn hier en

daar de geldkoersen nog zeer hoog.
Zaterdag ji. verscheen het door de Pruisische

Kamer van Koophandel gepubliceerde maandover-
zicht over den toestand van handel en nijverheid in

cie maand Juli, dat zeer somber gestemd was. ‘Er is

vrijwel geen enkele tak van nijverheid, welke geen

tertiggaande cijfers te zien gaf. Uiteraard ken een

dergelijke situatie niet zonder invloed
01)
cle geld-

markt zijnDe politieke crisis schijnt cle buitenland-

sche verstrekkers van geld
01)
korten termijn niet zeer

tom gliou d end te hebben gemaakt. 11 erdoor maakte
Ie vcrstijving, velke omstreeks het midden van de
intaiid voelbmLal’ went, weder plaats voor een, aanzien-

lijkcm verruiming, waardoor geld goedkoop en het dis-
conto voor wissels met verschillenden iqoptijd ca.
pOt. beneden het officieel d:isconto bleef. De Reichs-

bank kwam dan ook voor de binne.nlandsche geld-
hohoef te nauwelijks in actie en verloor daarmede

liet contact. Te vermelden
•
valt, dat de B.I.B.

ccii groot deel harer middelen heeft belegd in Duit-

sehe schatkistwissels; men spreekt zelfs van een der-
(Ie of ca. R.M. 10 milliard. Door de beperktheid van

de .Duitscho cliscoutomarkt zullen deze aankoopen hun

invloed zeker niet hebben gemist en misschien een
deel van de buitenlandsche credieten hebben ver-

vangen. Dit zal ook de Mark hebben gesteund tegen-
over de dreigendb gouclafvloeiing naar Frankrijk,
waar voor de Reiclisbank reeds een deel van haar de-
v i ezen moest afgeven.,
D.iscontoverhoogingen zijn de laatste maanden niet
veel voorgekomen. Spanjë heeft schijnbaar de alge-
meene tendens gebroken door op 17 Juli tot een
discontoverhooging tot 6 pOt. te besluiten. Deze ver-
hooging, die in tegenspraak met de algemeene situatie lijkt, is het echter niet. Sedert eind 1928 heeft immers
geen discontowijziging plaats gehad, niettegenstaan-

dc overal elders het officieel disconto in 1929 her
haalde malen werd verhoogd. Men kan deze verhoo-
ging dan ook misschien beschouwen als de inleiding
tot de wettelijke stabilisatie, welke een einde zal ma-
ken aan de te groote eredietverleening in het binnen-
land. De daling van de Peseta’ zal er de schrik wel
hebben ingebracht. Reeds voor de discontoverhooging
waren eenige maatregelen door de regeering geno-
men en o.a. een commissie van bankiers gevormd om de stabilisatie te steunen. Ditmaal zal men het
echter waarschijnlijk zonder buitenlandsche leenin-
gen moeten stellen, daar cie algemeene politieke toe-
stand een credietverleening op groote schaal zeker
niet aanmoedigt.
Intussehen is de peseta-koers verder ingezakt en
wel van 42.30 op 3 Juli tot 42.80 op 31 Juli (Lon-

densche noteering).
Ten onzent blijft geld nog zeer ruim en de dis-
contokoersen laag. Was het particulier disconto om-
streekshetmidclen van de maand iets hooger en tot
iets hoven de 2 pOt. getegen (onder ,,psychologi-
schen” invloed van de goudverschepingen?), later
daalde het weer, evenals prolongatie en cdl.
In de afgeloopen maand had verder nog een dis-
conto verlaging in Zwitserland plaats, van 3 op 2Y
pOt. Ten opzichte van de meeste valuta’s deed de
Zwitsersche Franc agio en waren goudzendingen te
verwachten. Ook zou de Duitsche kapitaalviucht weer
sterk zijn toegenomen, hetgeen niet onmogelijk lijkt.
Ook in ons land zijn de effectenkoopen voor Duitsche
rekening nog steeds omvangrijk.

v.
D. BR.

Het Jaarverslag van de Javasche Bank 1929-’30.

Het jongste jaarverslag van onze Indische Circu-

latiebank geeft na een beschrijving van het geld- en
muntwezen in 1929 in Duitsehland, Frankrijk, Enge-
land, ‘de Vereenigcle Staten, Oanada, Argentinië en

Japan, een uitvoerige beschouwing over de handels-

beweging van Ned.-Indië, die met het oog op de groote

prijsdaling van de voornaamste exportproducten van
bijzondere beteekeiiis is.

Handelsbewe ging.

Uit cle cijfers betreffende den totaleui in. en uitvoer blijkt
duidelijk, dat cle handelsbeweging van geheel Ned.-Indië ge.
kenmerkt wordt door ecu gedaalde waarde van den export en ecu gestegen waarde van tien import, eene tendenz, die
zich, zooa.ls uit liet onderstaande staatje duidelijk blijkt,
in
1928 ook
reeds ten opzichte vaui
1927
voordeed.

Handelsbalans voor Nederlandsch-‘In.dië.
meerof minder
1929

1928

in 1929
Uitv. f1.481.024.000.-

/1.589.880.000.- —/108.856.000.-
Iimv. ,,1.162.179.000.-

1.030.218.000.-+ ,,131.961.000.-

+ / 318.845.000.- + f
559.662.000.-
_f240.Sl?.000.-

in
1928
meer of in
1929
meer of
minder dan in minder clan in
1927

1928
Uitvoer …………–
f 74.380.000 – f 108.850.000
Invoer …………..+ ,,
95.907.000 +

131.961.000

Saldo ……………
– f 170.287.000 – f 240.817.000

De tendenz, die uit deze cijfers blijkt, t.w. daling van het
uitvoersaldo tengevolge van vermindering van de uitvoer-
im’aarde en stijging van cle invoerwaarde tegelijkertijd, ver-
scherpte zich in
1929
in belangrijke mate. Eene dergelijke tendens moet, zoolaug geen belangrijke structuurverancte-
ringefl in de maatschappij plaats vinden, – waarop straks
nog nader zal worden ingegaan -, tegenstroomingeu tenge-volge hebben. ‘J)e daling van de exportwaarcle kan op den
duur niet nalaten cle koopkracht van het land uadeelig te
beïnvloeden, waardoor de import automatisch zal dalen.
Verschillende omstandigheden kunnen echter veroorzaken,
dat deze reactie vertraagd wordt. In de eerste plaats kan
dc groote import een gevolg zijn van den invoer van kapi-
taalgoecleren – gefinancierd met buitenlandsch kapitaal –
clie in verband met de Öpenlegging van nieuwe gebieden, het
uitbreiden van het areaal van bestaande ondernemingen,
of de uitbreiding van (en mijnbouw, nog eenigen tijd kun-
tien doorgaan, zonder (at deze onmiddellijk stopgezet be-
hoeven te worden, zoodra de prijsdaling intreedt. Voorts be-
hoeft de prijsdaling der producten van de Europeesche cul-
tures geenszins tot gevolg te hebben, dat het voor bonen uit-
gegeven bedrag, dat de consumptie bepaalt, dadelijk daalt.
Tenslotte zal de achteruitgang van de oogsten van Inlaud-
sche gewassen eene verschuiving in de inkomensbesteding
van de Inheemsche bevolking tengevolge hebben, die direct
leidt tot stijging van den invoer van levensmiddelen en
eerst in een verder stadium een druk ‘op de andere invoeren
gaat uitoefenen. Deze factoren, die zich in
1928
reeds ge-
deeltelijk en in
1929
in vollen omvang deden gelden, moes-
ten tot eene reactie leiden. Deze vond’ dan ook plaats tegen
het einde van het jaar
1929.
Tot en met cle maand Augus-
tus
1929
bleven de invoeren in vergelijking met de overeen-
komstige maanden van het vorige jaar aanzienlijk stijgen,
om gedurende de maanden September tot en met November
slechts weinig meer dan het vorige jaar te bedragen. In
December
1929
‘bleef de import achter bij dien van het
vorige jaar en in de eerste maanden van
1930
kon een ver-
clere daling geconstateerd worden.
Eene vergelijking van cle handelsbalans over dc eerste
vier maanden van
1930
met die van het vorige jaar illus-
treert dit nader.
Uit dezen gang van zaken mag afgeleid worden, dat zich
sinds het einde van
1929
een aanpassing van den invoer
aan het verlaagde prijsniveau van de export-artikelen begon
te voltrekken, aan welk aanpkssingsproees, dat zich op
velerlei gebied demonstreert, in dit verslag verder nog aan-
dacht gewijd zal worden.
i)e beteekenis van den achteruitgang van de exportwaarde
blijkt duidelijk uit den export van 14 van de belangrijkste
uitvoerartikèlen.
1)

De eportwaarde van deze 14 producten gaf de volgende daling te zien:

i) Voor
dIt
overzicht verwijzen wij naar Het Verslag op
blz.
35.

6
Augustus
1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

70-7

Waarde

in

1028

… ………..
f
.1.395.240.000
Waarde

in

1929

., ………
1.255.390.000

Dal Ing …….
f

139.850.000 of 10
0
10.

liet totaal der geëxporteerde hoeveelheden bedroeg:

iii

1929

……..
7.530.312 ton
in

1928

……..
7.398.611 ton

.

. .

stijging ……..131.701 ton of 1
% BIo.
Uicruit . blijki duidelijk, dat de toeneming van de ge-
exporteerde hoeveelheid lang niet voldoende was om de
prijsdaling te compenseeren. Bij nadere beschouwing valt
tevens op; dat (le stijging van tien export zich in hnofzaak
beperkte tot die cicr a t rdolieproducteti.

Uit het voorgaande is gebleken, dat de prijsdaling van de
groote uitvoerproducten. die zich in de laatste jaren mani-
festeerde, zij het (lan ook i’cel latet- dan verwacht werd,
heeft geleid tot eene dal big ve ii (lee invoer. Verschillende
oorzaken, waarop hier nader zal worden ingegaan, hadden
tengevolge, dat deze daling tot dusverre nog tot een betrek-
kelijk geringen omvang beperkt bleef. Eene verdere daling
vol
ii den invoer kan verwacht worden; bij cle beoordeeling
van dcii ottiva lig laarvan zei, echter rekening gehouden
moeten worden met iie redenen die aanleiding gaven tot de
voorafgegane stijging. Aan de verklaring van het hierbe-
doelde vraagstuk moge een aan cene publicatie van het
Centraal Kantoor voor iie Statistiek ontleend overzicht van
iie handelsbalans van Nederlanclsch-îndië over iie jaren
1924/1929 vooraf gaan.

hivoer in

Invoer

Uitvoer

Saldi

1
(0
van den
in millioenen guldens

uitvoer

–
1924

703

1557

854

45,2
1925

863

1813

950

47,6
1926

– 924

1599

675

57,8
1927

927

1656

729

56,-
1928

1030

1590

560

64.8
1929

1162

:1481

319

78,5
tilt deze cii Iers bij kt. ii it de ni tvoe twa t ide, niet ii itzon-
dci’iiig van liet topjaar. 1025. oin liet niveau van 1924 heeft
gisehoni titel d, terwijl de iii vnerwaa t-de viii ii’el one fgebroken
bleef stijgen, zooda,t deze van 45,2 pCt. van de iiitvoerwaar-
iie in 1924 opliep tot 78.5 pCt. in 1929.
In cle eerste plaats heeft de aanzien] ijke uitbreiding van
tien omvang’ van het We.sterschc cultinirbedrijf sinds 1924
hierop cao belangrijkeut invloed gehad. Dit blijkt al dadelijk,
indien
–
mcli (leri omvang van liet door de Europeesche cul-
tuiret geot:citpeei-do areaal iii dcii loop der ja ren nagaat. Het
.101)101 ute oppervlak breidde. zich als volgt uit:

ii ve

Diii te nge oveste ii

Totaal
1924

…….575.927
ri:.i..
332.411 1LA.

907.055
ELA.
19-25

598.9 Il

.,

354.145

-,

953.06 t
1926

616.473

377.055

,.

993.528
1927

656.999

..

411.030

-,

1.068.029
1928

677.552

.,

461.767

..

1.139.319

Voor geheel Nederlaiidsch-Indië kan dus in vijf jaar tijds
cciie towe]Tnng van het beplante areaa ni

l

et 25,6 pct. ge-
‘constateerd-‘worden. Deze uitbreiding heeft aanleiding gege-
ven tbt een belangrijken invoer van kapitaalgoederen. Voor
liet jaar 1929 werd di
–
t nader toegelicht op pag. 44 en 47,
waar tevens bleek, dat ook de petroleum-industrie eene
groote behoefte aan kapitaal-goederen had. Daarnaast heeft
31e uitbreiding van het cultuurbecirijf in den loop der jaren
den import van consumptie-artikelen doen stijgen. In de
eerste plaats omdat cle openlegging van
–
nieuwe onderne-
‘mitigen arbeid vorilert, zoodat een groot deel van het ge-investeerde kapitaal besteed wordt aan de uitbetaling van
bonen en voorts door de blijvende werkvcrmeerdering die
tic in exploitatie genoineu bedrijven niet zich medlebrengen.
Nu behoeft de consumptieve kracht van liet bij het Wester-
•
sclie bedrijfsleven betrokken deel der bevolking niet even-
re.dig niet 1oct beplante areaal te zijn gestegen De steeds
iiieer geperfection neerde cultuur-methodes hebben ongetwij-
feld tengevolge gehad, dat eenzelfde areaal niet een geringer
aantal arbeidei-s kan worden bewerkt, terwijl bovendien niet
uit liet oog mag worden verloren. (lat cie uitbreiding van de
verschillende cultures. die een uiteenloopende arbeicisinten-
siteit aanwijzen, niet in een gelijk tempo geschiedt. Zulks
blijkt duidelijk, iudién nico bij’. cle tabaksc-ultuur -in Deli
stelt tegenovei de rubbercultuur. Het beplantc areaal van
de eerste steeg slechts heel weinig, terwijl laatstgenoemde
cultuur, die veel minder aebidsinensief is, zich sterk uit-
br&idde. –
Ondanks dit alles ieeft het Europeesche bedrijfsleven in
de laatste jaren dus steeds meer geld onder de bevolking gebracht, terwijl de winsten der ondernemingen over het
hlgehedn aèliteriiit gihgdn;
De uitvoer der bevolkingsprodi.icte -bleef niettegenstaancle

-liet feit, dotook daarvoor de conjunctuur in de laatste jaren
slecht was, over het algemeen in waarde stijgen, hetgeen dus
tevens beteekende, dat liet aandeel in de totale uitvoer-
waarde van laudbouwprodueten grooter werd. Deze ojitwik-
keliug blijkt duidelijk uit het navolgend tabellarisch over-
zicht. –

Onder-in-
Percentage vaii
nemings-

landsche Totaal inlandsche
producten producten
producten
In millioenen guldens
van het totaal

Nederlandsch-:fndiij
1924
880

299
1.179
25,4
1925
925

530
:1.455
36,4 1926
17

400
1.217
32.9
1927
888

404
1.992
31,3

–
1028
808

429
.1.237
34
2
7

J
ii.Vii

cii

5101(10(0101.
1924
675

77
752
10,2
195
625

.101
726 13,9
1920
541

76
(117
12,3
1927

—–
–

604

81
685
(1,8
.11)28
585

135
718
18
1
8

ii ii ite tige iveste ii
–

1924

…….
205

222
427
52,-
1925
300

429 729
58,8
192(1
276

324 600
54.-
‘1927

——
284

323 607
53.2
1
92
-‘-)

-)O,t
Ciii
r(‘

–”

-.

Aangezien dc Itevolk i ngscimltures’ vrij im’el zonder eenig ka-
pitaal worden geci leven cii bespa.i-ingeii, oi fgezieii van liet
‘tijde-lijk oppotteui ‘ali geld, gbeii rol vol n heteeken is spelan,
zal het deel valt dc opbrengst van de geëxporteercie bevol-
-kingspi-oduc-teti, dat iii handen der :rnlieemselien -koitit, groo-
tendeels iii dc t-oost nnpt.i e overgaan en den in i’ue i
–
van Ne –
ilerlandsch-.I itdili lt iigs directen en indirecten weg vermeer-
dei’en. Het nice r wi sselvallige knie kter vot n de web rcie (Ier
bevolkingspnodncten, die geëxporteerd worden, zal de koop-
kracht valt cie In hieems(‘licn daarriiecle laten op cii neer gaan.
ovaar-lnj alleen dci hierboven bedoelde bespoi ringen cciie ge-
deeltelijke nivehleering valt liet in de consuniptie ovem-gegane
(lee] van het ‘in komen kit n men venoorza ken.
ifene vergelijking tuuschen de Europsesehe- en de Inheeni-
sche exporteubtnres stelt boven twijfel, tint – afgezien van
ile produc-tiviteit vauc de versc’h illencle cultuurnietboden, die
door beiden in toepassing gebracht worden cii waarop hier
niet zal worden ingegaait – het pi.rcentagc van het totale
proi’tu, dat iii de consutuiptie overgaat, hij de laatstgenoeni-
-iie liet grootst is. Indien liet Itooge peil der bevolkingspro-
ci uctie
01)
deii citnir gehandhaafd blijft, zal deze gang vac
‘zaken eelt blijvende verhooging van den inyoer niet zicht
ineciehrenge°ui.
iii de hier in beschouwing genonieu Periode heeft zoon
–
ei
cle ontwikkeling van liet Europeesche bedrijf als die van het
‘inheemsche tot de imnportvermeerderii:tg bijgedragen. Het
is
niet mogelijk mitet cijfers aan te toonen, welk aandeel -in cle
toeneming aan ieder dezer factoren moet worden toegekend,
doch wel kan met eeunge zekerheid gezegd worden, dat de
vermeerdering, die verband houdt niet cle uitbreiding dci-
bevolki ng’sculttircs, liet percentage, dat den invoer van dIen
uitvoer uitmaakt, miii of meer -blijvend zal verhoogert, ter-wijl ccii iterstel valt de conjunctuur tengevolge zal Itebben,
dat het percentage van het proveitul van liet Europeesche
bedrijf, dat..in de coitsuniptie zal overgaan, daalt, al zal de
aonsumptic uit dien hoofde bi absoluten zin stijgen.
– Dit betoog leidt tot de conclusie, dat liet uitvoersaldo van de handelsbalans in de toekomst relatief kleiner zal blij’en,
dan dit in vroegere jaren was, zoodat mcii goed zal doen er
-niede rekening te houdeui, dat veranderingen van blijvenden
aard hebben plaats geven den, Met de hiervoor geschetste ontwikkeling valt teveiis
–
sanien
liet algeiaeeut strei’eu vit.fl de-in]andschc bevolking naar ver-hoogi ug ve ti den leveitsstan daard. een ve rschijttsel. waarop
mijii voorganger reeds in zijn laatste verslag wees.

N’i/cicelen Munt.

–

– Tenslotte bespreekt cle president in zijn verslag de
-kwestie van -de vervanging van zilveren door nikke-
len munt.

– Hierbij wordt er op gewezen, dat de voorstander-
zich laten leiden door de financieele voordeelen, die
uit de vervanging zouden kunnen vodrtspruiten. Deze
overwegingen komen volgens de meening van den
president pas in de tweede plaats aan de orde. Aan-
gezien de f.iiiancjeele zijde
zoo
breed wordt uitgeme-
-ten, gaat hij eerst de juistheid daai-van mia.

708

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6
Augustus 1930

Volgens het Munlverslag over 1928 beloopt het

totaal bedrag aan Rijksdaalders, Guldens en Halve-
guldens, aanwezig in Ned-Indië op 1 Jan.
1929,
f 401.400.000.
Bij de berekening van dit cijfer is
echter geen rekening gehouden met de vermindering

tengevolge van den uitvoer van zilveren munten naar
andere Oost-Aziatische landen in de zestiger en ze-
ventiger jaren van de vorige eeuw en met de ver-

smelting en uitvoer, die in het bijzonder ook in de

na-oorlogsjaren plaats vond. Verder moet een onder-

scheid gemaakt worden tusschen de munten, die op-

gepot zijn en de munten, welke praktisch in het be-

talingsverkeer dienst doen.

Op
grond van een onderzoek, ingesteld door de
Indische’ kantoren van De Javasche Bank, naar de
samenstelling van de muntcirculatie, komt de pre-
sident tot een taxatie van
f 116.612.000,
waarvan

f 30.923.513
in de kas bij de J. B. is. Dit cijfer wordt

echter onder groot voorbehoud gegeven, omdat het be-
schikbare cijfermateriaal geen basis kan vormen voor
eene raming van de aan het betalingsverkeer onttrok-
ken teekenmunt, die opgepot is en van het bedrag der

circulatie in die gebieden, die slechts een indirect
contact met de werkingssfeer van de J.
B.
hebben.

Verder
wijst
het verslag dan op de beteekenis, die
het zilver voor de inlanders als zbesparingsmateriaal
bezit en vervolgt dan:

Niet aan te nemen is, dat de bevolking door dien maat-
regel zal overgaan tot meer moderne spaarmethoden en
het ,,oppot”-systeem zal verlaten. Te verwachten valt, dat
zij in plaats van zilveren teekenmunt goud zal oppotten.
De afgifte van gouden standaardmunten voor dit doel wil
mij, met het oog op de hier te lande gevoerde bankpolitiek,
minder gewenscht voorkomen. Verwacht mag dan ook worden, dat de vraag naar ducaten en vreemde gouden munten zal toenemen, zoodat in de plaats van de thans
opgepotte zilveren munten met eene intrinsieke waarde
van 25 1. 30 pOt., welke munten voor de 4bevolking echter
praktisch goudwaarde vertegenwoordigen, munten zullen
treden met eene instrinsieke vaarde van 100 pCt. Hier-
door wordt dus geenszins bereikt, hetgeen de voorstan-
(iers van de nikkelen munt naar voren brengen, dat het
deel van het volksvermogen dat in onproductief zilver be-
legcl wordt, vrij komt voor productieve doeleinden.
De conclusie, die ik uit het voorgaande zou willen trek-
ken is, dat eene invoering van nikkelen munt hier te lande
eene ongewenschte wijziging zon brengen in de, zij het dan ook primitievç, spaarmethode der inlandsche bevolking, die
voorshands nog niet gemist kan worden, terwijl anderzijds
het financieele
voordeel
voor den Staat de gekoesterde ver-
vachtingen zal beschamen, zoodat het niet gemotiveerd
is, terwille van een geldelijk voordeel, dt geenszins zeker
is, een bevredigend geregeld muntwezen te vervangen door
een nieuw, waarvan men de consequenties in eeue meer
primitieve samenleving niet kan overzien.
Wat de behoefte aan nikkelen munt betreft, dient men voorts nog te bedenken, dat de vervanging van de grove
zilveren munten door pasmuut voor De Javasche Bank
tengevolge zal hebben, dat de metaaldekking der obligo’s
geheel uit goud zal moeten bestaan, aangezien pasmuiit
niet als dekkingsmateriaal zal kunnen dienen.
Neemt men in aanmerking, dat de tot dusverre voor be-
sparingsdoeleinden gebezigde zilveren teekenmunt en de
zilvervoorraad van De Javasche Bank voor het grootste
deel zal moeten worden ontmunt, dan is het allerminst uit-
gesloten, dat het verlies, dat uit dien hoofde ten laste van
het Muutfonds zal komen, grooter is dan de winst, die re-
sulteert uit de invoering van nikkelen munt in plaats van de bestaande teekenmunt en van de muntbiljetten in om-
loop.
De critische houding, die van de zijde van de inheemsche
bevolking jegens de nikkelen munt verwacht mag worden,
zal zich niet alleen uiten ten aanzien van het gebruik van
geld als spaarmiddel, doch zal ook van meer algemeene
strekking zijn. In dit verband komt het mij gewenscht voor
de aandacht te vestigen op het feit, dat in enkele streken
van Ncderlandsch.Indië – ik denk hierbij o.a. aan Bali
en de binnenlanden van Celebes – het voorshands tot de
onmogelijkheden zal behooren om de bestaande zilveren
munt te vervangen door nikkelen. Ten bewijze, dat het niet alleen gaat om een persoonlijken indruk, moge de aandacht
gevestigd worden op het feit, dat het in die streken tot
dusverre evenzeer onmogelijk bleek te zijn het muntpapier
onder de bevolking als betaalmiddél ingang te doen vinden.
lndexcijfers van scheepsvrachten.

,,The Economist” schrijft: De teekenen, die hier en

daar op de vrachtenmarkt vielen waar te nemen voor

een gedeeltelijk herstel na de groote depressie van de
laatste maanden worden weerspiegeld door een stij-
ging van
3.2
pOt. welke ons indexcijfer voor de maand
Tuli,
90.8,
te zien geeft, vergeleken met 100.3 een jaar
geleden. De volgende tabel toont de jongste schom-
melingen van de verschillende groepen:

Datum

V

S

N

–
o’
–
cd

Basis
(Oerniddeldev.
1898-1913)
100 100 100 100
100 100
iod
(Gemidd.v.1913)
110,0
113,1
123,4
106,3
117,4
127,9
116,3
Febr.

1920
814,3 529,9 757,5 744,8 587,0
712,2
691,0
Dec.

,,
268,9 277,2
244,1
256,8 286,7 347,2
280,1
Dec.

1921 160,1 164,1
163,7
144,4
141,3 166,5 156,7
Dec.

1922
137,1
135,2 129,2
122,6
136,1
159,3.
136,6 Dec.

1923
134,0
132,7
120,1
124,4
125,1 144,2 130,1
Dec.

1924
117,4
129,2
119,5
119,8 129,3
161,1
129,4 Dec.

1925
117,0
121,6
117,0
110,1 110,1
154,9 121,8
Dec.

1926 139,7
156,1
145,9
132,9 129,2 179,8
147,3 Dec.

1927
105,6
116,2 113,6
114,2
124,9
139,8 119,0 Dec.

1928
122,1
131,3
125,6
126,8
127,4
156,7
131,7
Juli

1929
131,1 100,2
121,5 106,3
104,7
97,9
110,3
Aug.

,,
125,5
99,6 115,6
117,0
104,7
108,6
111,8
Sept.
129,7
99,9
112,3
115,3 100,4
107,7 110,9
Oct.
130,4 98,3
103,1
117,4
95,1
106,8 108,5
Nov.

,,
124,9
96,9
97,6
110,7
91,6 94,4
102,7
Dec.

,,
117,3
95,5
94,6 109,0 93,4
91,7
100,3
Januari1930
104,2
94,2
95,1 99,8
85,2
88,1
94,4
Februari ,,
98,1
92,6
95,5
9.3,4
78,9 75,7
89,0
Maart
96,3
87,7 91,9
94,2
77,8
79,2
87,9
April

,,
94,4
91,2 95,9
94,8
76,3
85,5
89,7
Mei

,,
95,1
88,5
91,6 94,2
74,6
87,2 88,5
Juni

,,
91,3
85,2
90,7
95,7
74,6
90,8
88,1
Juli

,,
86,3 89,6
94,6
102,8
78,3
93,5
90,8

De belangrijkste gebeurtenis van de afgeloopen maand
was de markante verbetering van de graanvrach-
ten van Zuid-Amerika naar Europa. De vraag naar
tonnage in de wilde vaart van La Plata breidde zich
sterk uit; een
belangrijke
factor, die tot de stijging
van de vrachttarieven in deze af deeling van de markt
bijdroeg, was echter het feit, dat de enorme hoeveel-heid opgelegde tonnage de onmiddellijk beschikbare
scheepsruimte aanzienlijk heeft verminderd. Deze fac-
tor was meer dan eenige wezenlijke oplevingvan den

handel de reden voor den vasteren toon, die voor
de noteeringen op de meeste andere thuisreizen
heerschte, terwijl het gevaar voor een hernieuwde da-
ling van de vrachttarieven door een eenigszins betere
vraag door goedkoope aanbiedingen van opgelegde
schepen wordt geïllustreerd door de hernieuwde slap-
te in Juli voor uitgaande vrachten, zoowel in Europa
als naar Zuid-Amerika. De veranderingen gedurende
de maand van het indexcijfer voor eÏke groep en sub-
groep blijken uit de volgende tabel, waarbij het cijfer 100 telkens het gemiddelde voor de jaren
1898-1913
voorstelt:

Index-
cijfer

Golf
van
Biscaye; uitgaande vracht._
97,2
–
12,9
91,9
–

9,7
Middeil. Zee; uitgaande vracht …
89,7
–

7,7
thuisvracht ………..

thuisvracht
.
.. …….-
90,6
–

0,2 89,6
±

4,4
Zuid-Amerika; uitgaande vracht

.
107,7
–
10,1

+
17,7

Noord-Amerika ……………………

India; uitgaande vracht,,.
.
…
.
17,9
+

4,2
thuisvracht……….81,4

to

thuisvracht
–
………
87,7
+
10,0
Het verre Oosten, enz.
.

..
.
..

. .
78,3
+

3,7
Astrali*……. .-..
.

…………
93,5
+

2,7

De volgende tabel toont ons indencijfer, herleid tot
een percentage voôr
1913:

6 Augustus
1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

709
11

(1913= 100)

Maand
1927
1

1928 1929
1930

Januari
118,59
98,47
109,6 81,2
120,54 94,33
106,7
76,5
118,58
93,17
102,6
7515
111,06
94,59
99,1
77,1

Februari……….
Maart …………

111,41
93,79
97,3
76,1
April ………….
Mei

……………
106,54
91,29
92,1 75,7
Juni

……. …….
Juli

.-…………..
101,61
93,73
94,8
78,1
Augustus ……
105,51
98,17
96,1
September .. ..
.
107,51
99,54
95,3 105,78
103,93
93,3
110,94 88,3
October.

………
November

……..106,27
102,31
113,17
86,2
December ………..
Jaari. gemiddelde
109,64
98,8
96,8

Indexcijfers van groot. en kleinhandeisprijzen
in Nederlandsch-Indjë.

De maandstatjstjek 1930 No.
3
van het Centraal

Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden bevat o.m.
het volgende:
Invoer.
De serie van de invoerartikelen omvat 72 artike-
len, welke in vijf groepen zijn verdeeld.
De indexcijfers voor textiele goederen, levensm,iddelen
en
metalen
liepen in de maand Maart alle met ddn punt terug,
respectievelijk tot 169, 144 en 138.
Veroorzaakten bij de groep levensmiddelen de prijzen van
kedelee, Australisch meel en Australische boter deze daling,
bij de groep metalen waren het de prijzen van draadnagels,
rood bladkoper en lood, die het indexcijfer omlaag brachten.
Het iudexcijfer van de groep
chemicaliën
en
verf stoffen
bleef onveranderd 139, hoewel de prijs van kopersulfaat een
kleine teruggang te zien gaf; dat van de groep
diversen
daalde van 159 tot 151, als gevolg van de prijzen van pe-
troleum, die een scherpe inzinking vertoonden.
Het indexcijfer voor den geheelen invöer kwam op 150
te staan, twee punten lager dan in cle vorige ,maand.
Uitvoer.
De serie uitvoerproclucten omvat de prijzen van
20 producten.
De scherp dalende tendenz, die de prijzen dezer produc-
ten in de laatste mianden van 1929 en in Januari en Fe-
bruari 1930 kenmerkte, zette zich in Maart over vrijwel de geheele linie, zij het ook in minder snel tempo, voort.
J)e prijs per 100 KG. van copra daalde van
f
21.06 in
Februari tot
f
19.69 in Maart, damar van
f
82.19 tot
f
76.50, koffie van
f
68.81 tot
f
61.52, maïs van
f
6.12
tot
f
5.62, suiker suprieur van
f
11.07 tot
f
10.47, tin van

f
205.81 tot
f
195.63.
Alleen de prijzen van katjang. en citronellaolïe, djarak-pitten, kapok en thee waren iets vaster.
Eet inclexcijfer voor den geheelen uitvoer bedroeg 98 tegen
100 in Februari, terwijl het algemeen indexcijfer van in-
en uitvoer tezamen daalde van 141 tot 139.
Dit algemeen indexoijf er heeft geen andere beteekenis
dan dat het het gemiddelde prijsverloop voorstelt van de
92 met name genoemde producten.

Indexcijfers van 72. invoer- en 20 uitvoerartikelen in den
groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang.

Invoerartikelen.
0
•.,,

–

r

–

–
V
-.
cc

1913.
100 100
100
100 100 100
100
100
1924.
213
164
167
160
168
.178
155
173
1925.
208
161
160 150
165
172
146
166
1926.
185 157
151
153
169
165
137
159
1927.
174 148
149 149
173
160
130 154
1928.
172
149
141
144
162 155 125 149
1929.
172 149
142
142
163 155
123
148
Maart

1929.
172 149 144 143
166
156
130
151
April

.
172
148 142 140 166
155
124
148
Mei

.
172 148
142
145 164
156
127
150
Juni

.
172
148
142 145 162
156 123 149
Juli

.
172
149 142
145 162
156
127 149
Augustus

.
172
148 142 142
163
155
124
148
September.

.
172 149
141
142
163
155
123 148
October

.
172
150
140
141 161
154
121 147
November

,,

.
171
148
141 141
160
154
120
146
December

.
170
147
439
140
160
153
111
144
Januari

1930.
170
147
139
140 159
153
105
143
Februari

.
170 145
139
139
159
1152
100
141
Maart

.
169
144
138
139
151
150
98
139
1) 20 art.
.2)
12 art.
5)
12 art.
4)
15 art.
0)
13 ,rt.

Eleinhandels prijzen.
De serie kleinhandeisprijzen omvat de prijzen van 40 verbruiksartikelen, verdeeld in een serie
inheemsche en een serie uitheemsche artikelen. Het indexcijfer van de serie inheemsche artikelen liep in
April met 5 punten terug tot 156. Rijst, aardappelen, kippeneieren, klapperolie, suiker en
petroleum waren in April goedkooper dan in de vooraf-
gaande maand.
Het indexcijfer voor de uitheemsche artikelen bleef on-
veranderd 145, terwijl dat van den gebeelen kleinhandel,
in- en uitheemsche tezamen, 151 bedroeg tegen 153 in
Maart.

Indexcijfers van kleinhandeisprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong te Batavia.

In.
heemsch_1)
Uit-
h

1)
Totaal
lVoeding
2)

1913/14
100
100 100
100
1924. –
182 158 170 170
1925 ..
169
152
160 159 1926 …. 169 148
159
156 1927
. .
166 147
157
155
1928 ..
160 148
154 153
1929 ..
162 145
153
151
April

1929 ..
164
145
154
152
Mej

– .
161
145 153
151
Juni

. .
160 146 153
151
Juli

..
158 145 152
149
Augustus

..
160
144 152 150
September

. .
160
144 152
150
October

…
161
143 152
150
November

– .
.

162
144
153 151
December

.,

..
163 145
154 153
Januari

1930 .
.
163 146
154
153
Februari

..
166
145 155
154
Maart

.

..
161
145
153
153
April

..
156
145
150
151
1)
20 artikelen. 2) 35 artikelen.

Pasarprijzen.
Waren de noteeringen van de meeste arti-
kelen in Februari nog
vrii
hoôg in verband met de geringe geoogste uitgestrektheid Inlandsche landbouwgewassen in
de voorafgaande maanden en voor enkele artikelen ook als
gevolg van de Lebaran, de prijzen in Maart geven voor vrij-
wel alle producten lagere cijfers te zien. –
Voor het eerst sinds Augustus 1929 werd dan ook in
Maart van een grootere uitgestrektheid Inlandsche land-
bouwproducten geoogst dan in de overeenkomstige maan-
den van 1928-1929, waardoor de voedselvoorziening van
de Inheemsche bevolking aanzienlijk verbeterde. De gemid-
delde prijs voor padi goendil liep terug van gemiddeld
f
4.78
in Februari tot
f
4.39 per picol in Maart, beras No. 2 van

f
11.41 tot
f 11.—,
mais No. 1 van
f
5.18 tot
f
4.47 en
gaplek van
f
4.26 tot
f
365. Ook de prijzen van Javaan-
sche suiker, gedroogde visch, eieren en katjang kedelee
toonden eenigszins een dalende richting.
Vergeleken met de pasarprjzen van Maart 1929, zijn in Maart jl. alleen de prijzen van cassave, gaplek en bataten
nog op een aanzienlijk hooger niveau. De prijs van gaplek
bijv. bedroeg in Maart 1929 slechts
f
2.15 per picol.

BOEKAANKONDIGING.

Le port de New-York dans son’ rôle
écov,on
–
eique
par Gaston Eyskens. (Rend
• Fonteyn, Louvain).

Het eerste deel van het lijvig boekwerk is gewijd
aan een analytisch onderzoek van het verkeer en
de economische functies, die de haven van New-York
vervult. Uit de tabel op pag. 19, waarin het scheep-
vaartverkeer der groote wereidhavens wordt vergele-
ken, blijkt, dat New-York de eerste plaats inneemt,
gevolgd door Rotterdam, Antwerpen, Londen en Ham-
burg. Oogenschijnlijk is het totaal aantal schepen, dat
in 1927 de haven van New-York bezocht, niet zooveel
grooter dan dat van Rotterdam. Houdt men echter
rekening met de z.g. kustvaart, welker totaalcijfers
niet in de statistiek zijn opgenomen, ofschoon onder
kustvaart bijv. ook wordt begrepen de vaart op de
Golf van Mexico, Westkust van Noord-Amerika etc.,
terwijl het totale verkeer dat op deze wijze in 1927
via New-York geleid werd 41 millioen tons vertegen-woordigde, dan krijgt men een indruk van omvang en
béteekenis van het scheepvaartverkeer in de haven
van New-Yoi-ld Terecht
wijst
de schrijver er overigens

710

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Augustus 1980

op, dat deze vorm van kustvaart ii.i tslui.tencl gereser-
veerd is voor schepen onder Amerikaansche. vlag.

Achtereenvolgens wordt de beteekenis van New-
York als wereldmarkt nagegaan, en een uitvoerig his-

torisch overzicht gegeven van ontstaan en ontwikke-

ling (]er wereld-havenstad.
Wij zien welke factoren er in het bijzonder toe heb-
ben bijgedragen, dat New-York uit den strijd met
Philadelphia en floston om cie suprematte als over-

winnaar is te voorschijn getreden, in welk verband
uitvoerig wordt stilgestaan hij de gwistige geographi-

sche ligging, de beteekenis van New-York’s achterland

mede bezien uit liet oogpunt van land- en mijnbouw,

de verhindingswegen zoo te land als te water, waarbij
een overzicht wordt gegeven van het spoorwegnet en

een analyse van het verkeer op de spoorwegen, terwijl
– teeken des tijds – ook de ontwikkeling der lucht-

vaart wordt nagegaan.

hoofdstuk 1V is gew’ijd aan het scheepvaartverkeer.

O.a. wordt in dit hoofdstuk een gedetailleerd over-zicht gegeven van alle lijnen, niet in’begri.p van de
kustvaart, welke New-York in haar vaarplan hebben
opgenomen. Hoofdstuk V behandelt meer in het bij-
zonder de natuurlijke voorcieelen, die New-York’s
haven biedt, haar outillage, de exploitatievorm als-

mede de technische, commercieele en administratieve
organisatie, waarbij beschouwingen, gewijd aan de rol, die de banken, veemen, cargadoors en expéditeurs ver-

vullen, niet ontbreken. Uitvoerig bespreekt de schrij-

ver vervolgens de toekomstige uitbreidingsmogelijk-

heden, de spoorwegtarieven-politiek, de functie der
Interstate Oommerce Oommission als tar:iefregelend
lichaam en tenslotte New-York’s toekdmst gezien in

het licht der nieuwe toegangswegen naar zee.
Een belangwekkeiicle studie, waarmede de bestaande
haven-literatuur wederom is verrijkt. Dubbel te be-
treuren is liet, dat voor dit atueele werk, dat op vrij-

wel iedere bladzijde getuigenis aflegt van cle nauw-
gezetheid, waarmede de schrijver zich gedurende zijn

tweejarig verblijf in Amerika op de hoogte heeft ge-
steld van alles wat met New-York’s haven in verband
staat, ongetwijfeld noodgedwongen gebruik is gemaakt
van statistische gegevens over 1927. Indien geen latere
gegevens ter beschikking stonden ware het te wen-
schen, dat de Vereenigde Staten, die op zoo velerlei
terrein den pas markeeren, de diensten, welke belast
zijn met het verzamelen en verwerken van statistisch
materiaal zood anig reorgan:iseerden, dat voortaan up
to date gegevens beschikbaar zijn.
C. V.

Das Ban,kgeschf t.
Von Dr. Georg
Obst, o. Professor an der Universitit
Breslau. Neunte völlig veriluderte und
erweiterte Auf lage. Zwei Ganzleinen-
blinde RM. 56,—. Band T.
Verlcchrstech-
‘n.ilc unci Betriebsein.richtun gen.
746 Sei-
ten. Band II.
Bankpolitilc.
Etwa 600
Seiten. Das Werk wird nur komplett
abgegeben. (Stuttgart, C. E.. Poeschel
Verlag).

Sedert den oorlog hebben op het gebied van het
bankwezen groote veranderingen plaats gevonden,
niet alleen w’at de techniek, maar ook wat de wetten
en de gebruiken betreft. Daarmede zijn nieuwe pro-blemen – vooral op liet gebied van liet credietwezen – ontstaan, die om een oplossing vragen. De nieuwe druk van het bekende standaardwerk van Prof. Obst
voorziet daarom ongetwijfeld in een reeds lang ge-
voelde behoefte.
In de inleiding van Deel 1 wordt de vraag be-
sproken, wie bankzaken mag doen. Daarna wordt
het bedrijf van de verschillende soorten banken lie-
handeld. In het eerste gedeelte staat de schrijver bij de
bankzaken stil. Zeer uitvoerig
•
besproken worden o.a.
het cheque- en giroverkeer, de op een andere basis als
vôôr den oorlog opgebouwde deviezenzaken, het re-
kening-courantverkeer, het accept- en hypotheekbe-

(irijf, effecten-, beurs-, ernissie’zake.n enz. In. . het
tweede gedeelte van Deel T wordt getoond, hoe
het bedrijf zich na de thans ovéral doorgevoerde in-

stelling op machines en de nieuwe contrôle-inricli-
tiugen heeft aangepast of moet aanpassen, opdat het
zonder stoornis functionneert.

Het tweede Deel behandelt liet vraagstuk van bank-
politiek, zoowel in algemee.nen. als in engeren zin.
liet ontstaan, de organisati.e en de politiek van de
voornaamste ci rculatiebanken (:D uitschiand, l)antzig,

Oostenrijk, Hongarije, Tsjecho-Slowakije, Zwitserland,
italië, Engeland, Frankrijk, Rusland, Polen en de

Ver. Staten), benevens de algemeene vragen van cir-

cu.latiebankpolitiek vinden behandeling. Daarna wijdt
cle schrijver
zijn
aandacht aa:n liet ontstaan en den
groei van cle groote Duitsche credietbanken, om ver-

volgens de onderlinge verhouding van de banken, de

verhoucl ing van de banken tot handel, inciustrie, beurs
en gelclmarkt te bespreken.

ONTVANGEN BOEKEN.

De rechtspositie van besloten nacsmiooze vennoot-
schappen ten opzichte van den fiscus.
Familie-
veun ootschappen, bouwmaatschappijen, eennians-

vennootschappen door Prof. Mr. G. Russel. (Am-
sterdam 1.930; N.V. U. van der Marck’s Uitge-
vers-Mij. Prijs
fl.50).
De schrijver be.handelt de rechteloosheid, waarin de ver’
schullende soorten van besloten naainlooze vennootschappen
door den ocigelijken strijd niet den fiscus zijn vervallen.
De versehillende wijzen, waarop langs de weg van bur-
gerlijk., fiscaal- ee strafrecht de directeuren, aandeelhou-
(Iers en andere belanghebbenden bij clie vennootschappen
worden gedupeerd, zijn volledig omschreven.

11
7
1intprob1ernen
door Dr. G. J. M. de Gruyter.
Proefschrift Ned. Handels ioogeschool. (‘s-Her-
togenbosch 1930; Teulings’ Uitgevers-Maatschap-
pij, N.V. Prijs f 3.90).
Dit proefschrift behandelt de vraagstukken omtrent het
wezen van cle winst, hare bepaling cii hare verdeelfiig. lElet
theoretisch begrip onciernenierswinst blijkt niet ee passen
voor de bedrijfshuishoudkui.ide, zooclat met twee begrippen
ondernemerswiust en ondernemingswinst wordt gewerkt.
Vati beteekeuis zijn de hoofdstukken over kostprijsbere-
kening en winstuitkeering en reserveering. In het laatste
hoofdstuk wordt de winst en expans.ieclrang van cle IE. V. A.,
cle Koninklijke, Philips, cle Koninklijke Paketvaa.rt,
1)0
Ainsterclamsche Bank en de Nationale Leveusverzekerings-
bank behandeld.

Dr. F. A. de Graaf f: ,,Wordt Nedcrlanci parlesnentair
geregeerd?, een on.derzoelc naar de verhouding
van Begeering en Parlement.”
Proefschrift Ned.
Handels Hoogeschool. (Uitg. Fa. 3. Muusses &
Co., Purmerend.
157
blz. Prijs
f
2.90).
Naast een beschrijving van den geleiclelijken groei der verhouding van Regeering cii Parlement in Nederland en
een behaiicleling van het Engelsche parlementaire stelsel, wordt een analyse van cle Nederlancische verhouding ge-
geven.
De nadruk wordt hierbij gelegd op het. ontbreken van een
vortdurencI overvicht van het Parlement over de Regee.
ring. De schrijver ziet nl. de’verhouding in de practijk wij-
zigingen ondergaan, naarmate de Regeering in meer
of
minder nauw’ contact tot de parlementsmeerderbeid staat en
concludeert dan ook, tot het bestaan van een, ,golving” in
deze verhouding.

Handelsrelcene’n, voor de akte boekhouden M.O.
door
H. L. C. Kok, Leeraar aan de Handels-‘Hoogere
Burgerschool te Groningen, eerste deel A. (Gro-
ningen—Den Haag 1930; J. B. Wolters’ Uitge-
vérs-Maatschappij, N.V. Prijs
f
6.90).
Dit deel is bestemd om met de Deden II en 1[I en de
.darbij aansluitende Moclellenverzamelingen een geslotep
leergang ‘voor ‘candidaten voor de akte Boekhouden M.O.
te vormen. –

The modern credit companij,
its place in business
financing by Robert G. Merrick. (Baltimore 1922,
The Norman, Remington Co.).
Een beschouwing over de plaats, die de moderne crediet-
instelling in het economisch leven inneemt.

6 Augustus 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

711

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.

The Economie Journal. – Londen, Maart

1.030.

Prof. F. W. Ogilvie,
Marshall on rent;
Prof. C. R.

Fay,
Aclam Smith and the clynamic state;
Prof.
D.

II.
Macgregor,
The Ooal Bill and the cartel;
Prof.
E. Cannan.,
The problem of un employmeri t;
P.
Em-

zig,
Some new features of gold movements; A. M.

Sarnuel,
Ras foreign investment paid? The United

States Federal Farm Board;
D. H. Robertson., G. F.

Shove
and
P.
Sraffa,
Inreasing returns and the re-
presen.tative firm: a symposium.

1) e E
C 0
n
0
m i s t. – Haarlem, Maart 1930.
Dr. R. van Genechten,
Een indexc•fer op grondslag
der subjectieve waardetheorie; J.
J.
van Eiernsdijir.,
Een paar losse opmerkingen over den tuinbouw in

Nederland 1.

Journal des Économistes. – Parijs, 1.5

Maart 1930.
E. Payen,
L’instabilité ministérielle et la perma-

nence (les problèmes vitaux;
H. .Larnbert,
La crise da libéralisme et le problènie social;
E.
J.
P’ierie,
Les
avantages de la paix;
G. de Nouvion,
La défense des

territoires d’outre-mer;
L. G. Nunsile,
Le travail de
la femme et la natalité; C.
de
K.,
Les cartels en Po-
logne;
X.,
L’effort social da consortium de l’iridus-
trie textile de Roubaix-Tourcoing en 1929;
E. .R.,
La conférence sur la trêve clouanière.

De Naamlooze Vennootschap. – Am-
sterdam, 15 Maart 1930.

Prof.
J.
G. Oh. Voirner,
Waardebepaling van in-
courante fondsen;
Prof. Mr. G. Russel,
De fiscus en
liet bankgeheim;
Mr. Dr. H. F. A. VöUmar,
De
rechtspraak in het afgeloopen jaar, II;
Mr. H.
Schaapveld,
Prerniën van levensverzekering en ver-
goeding van verhuiskosten als gedeeltelijk salaris;
Di•s. A. M. Groot,
De organisatie van de bedrijfslei-
ding;
Dr. G. W. M. Huysmans,
Goedkoop geld.

Political Science Quarterly. – New-
York, Mrt. 1930.
Oh. C. Tansilt,
War powers of the President of
the United States with special reference to the be-
ginning of hostilities;
Agnes M. Whitson,
The out-
look of the Oontinen tal American Colonies on the
British West Indies, 1.760-1775;
P.
F. Brissenden
a.Lcl C.
0.
Swayzee,
The use of the ]abor injunction
in the New-York needie trades .11.

Revue d’conornie Poli:tique. – Parijs,
Mrt.-Apr. 1930.

A. Af talion,
Lhisto:ire da change en France de 1915 1.926 et la théorie psychologique do change;
P.
Pa-rent,
Le problème cia charbon h Genève;
L. Baudin,
Les rapports de la banque et de l’industrie;
E. Teil-
hac,
Loeuvre scientifique de caelques économists
étrangers: 4e John Man nee Olark;
François-Perroux,
L’évolution de la notion de défense des intérêts pro-
fessionnels dans les syndicats agricoles.

De Socialistische Gids. – Amsterdam,
Februari 1930.
bevat o.a.
Ir. J. W.
Albarda,
G. W. Saninest;
Ir.
J. W. Al-
bardo.,,
Over politiek;
Mr. H.
J.
van Meurs, Interna-
tionale beschouwingen;
A.
J.
Luilcinga,,
De interna-
tionale Iconferentie den Haag 1929-1.930;
Mr.
J.
Reitsma,
De Volkshoogeschool in Denemarken;
Ad
interim, De voorbereidende steenkool-konferentje.

1 d e m. – Amsterdam, Maart 1930.
bevat o.a.:
Dr. H. de Man,
Verburgerlijking van het proleta-
riaat?
Olga Doman.ewstcaja,
Het vijfjarig plan van
Rusland in de praktijic;
J.
E. Stokvis,
Na Utrecht;
J.
F. Ankersmit,
De taak van onze Internationale.

Tijdschrift v o o r Economische Geo-
g r a p h i e. – ‘s-Graveuhage, 15 Maart 1.930.
Prof. J)r. H. Blink,
Britsch-Indië in den loop der
tijden; H. Zondervan,
liet eiland Halmahera;
A. J.
Koens,
De sinaasappelcultuur in Spanje;
A. J.
Zi/cel,
De zeehavens van Texas.

Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen.

De Bank voor Handel en Scheepvaart te Rotterdam zendt ons onderstaand overzicht:
Indexcijfers van
12
aandeelengroepen der Amsterdamsche effectenbeurs.
1)

Banken
Electri-

citeit

1

Handels-
Industrie
zijide
ondern.

Mijnbouw
Olie
Rubber
Scheep-
vaart
Suiker
f
Tabak
Thee

Januari

1929
158.8
308.5 180.0
420.9 309.3 300.4 399.0
256.1 142.0 411.7
579.4
468.1
Februari

1929
165.0
316.9 182.0 427.3 286.9 297.6
386.3
273.9
139.9
412.8 576.6 458.3
Maart

1929
166.0
310.5 183.3
421.8
280.3
291.6 394.8
270.3
140.6
412.0
559.1
442.3
April

1929 162.7
328.0
178.2
418.2 274.8
275.8
394.9
238.6
135.4
400.8 514.4 458.5
Mei

1929 161.8
361.5
170.4 435.6
281.4
269.2
393.4
242.2
128.5
401.8
485.5
472.’9
Juni

1929
155.3
375.2 167.4
455.3
292.5
273.5
404.2
234.2
126.6
403.2 459.9 445.7
Juli

1929
157.8
366.2
166.0
462.2 258.3
272.2
392.0
244.4
122.9
402.3
451.6
447.6
Augustus

1929
154.4
375.2
165.9
49.4
259.0
276.9
396.8
248.8
121.2
400.8
462.4
443.4
September
1929 159.4
378.4
.

169.9
482.0
219.5,
280.9
431.7 247.2
120.1
414.7
470.3
433.2
October

1929 156.5
335.3 158.0 427.3
185.4
254.0
435.4
225.4
113.0
397.5 453.3 423.8
ovember
1929
151.4
301.1
150.2
384.1
144.3
218.9
398.3
174.6
106.2
366.9
426.7
406.4
December 1929
150.4
292.8
144.6
368.7
124.4
213.9
396.7 145.7 103.4 356.1
408.3
418.2
Januari

1930 155.8
289.6
143.8
311.7
107.6
211.2 398.2
142.5
102.1
354.4
413.8
396.1
Februari

1930
159.9
278.6
144.2
302.7
103.9
219.-
389.5
154.8
96.6
365._
428._
392.4
Maart

1930
157.3
268.5
134.7
291.5
93.2
205.5
386.5
145.1
91.9
346.3
421.2 406.4
April

1930 158.7
283.6
140.4
305.4
100.1
200.8
411.8
142.3 92.3
340.6
423.-
405.7
Mei

1930
156.8
267.6
129.1
281.0
98.1
184.0
402.2
127.5
91.5 309.5
388.4 396.9
Juni

1930 147.7
255.3
123.2
261.7
86.7
170.5
389.4
109.3
83.4
281.2
359.-
344.4
Juli

1930
148.3
257.6
125.8
265.3
93.7
170.9
393.7
106.3
81.5
285.1
356.9
342.9

Schommelingen in het aandeelen.indexcijfer.
2
Januari
1930 f 5.114.480.000 = 100.
2
Januari
1930……..
100
19
Maart
1930……..
95.8
.
4
Juni
1930……..
93.4
8

,,
1930……..
100.1
26

,,
1930……..
98.5
11
1930……..
91.6
15

,,
1930……..
102.4
2
April
1930……..
101.2
18
1930……..
88.8
22
1930……..
102.4
9

,,
1930……..
101.5
25

. .
1930……..
90.2
29
1930……..
102.2
16
1930……..
101.6
2
Juli
1930……..
91.7
5
Februari
1930……..
101.9
23
1930……..
101.9
9

,,
1930 ……..
91.-
12
1930……..
101.1
30

,,
1930 ……..
99.-
16
1930……..
91.5
19

,,
1930……..
100.5
7
Mei
1930……..
96.2
23
1930 ……..
.90.6
26

,,
1930……..
99.3
14
1930
………
96.1
30
1630 ……..
89.6
5
Maart
1930 ……..
98.3
21

,,
1930……..
96.1
12

,,
1930……..
97.7
28

,,
1930……..
95.8
1)
Men zie voor
de toelichting op
dit overzicht het nummer van E.-S. B. van
15
Januari
1930,
blz.
64.
Nadruk verboden.

712

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Augustus 1930

CONJUNCTUURGEGEVENS BETREFFENDE GROOT-BRITTANNIË.

Productie, Handel en Verkeer.

Productie-index
1
)
van
Buitenlandsche handel
2
)
Scheepvaartverkeer

EI
—-
–
j,
:i
Invoer Uitvoer
.
Indexcijf.v.
…
.
0
N
:’
-=•-
0)
:

‘
.
2
‘
.
•n.±
–
‘
>
.r
•

(n
.
CL
0
–
Q

u)
“-•
Ii-.

.
>.

Gemiddeldevanl924=100
2314
1

100
1000
1

Miii.
£
0000 tous1924=lOO
MflI.
•

1925..

97,5

91,7

85,4

90,2

69,7 106,0

23,6

–

121

1.338 110,3

35,5

26,7

64,4

51,4

45,9

463

519

95

86

8,65

1926..

75,3

46,1

33,4

43,4

52,0 113,8 106,7

–

119

1.506 103,6

32,7

26,3

54,3

44,9

49,3

535

391

108

98

7,12

1927.. 108,1

94,6

99,8 111,0 103,6 122,0 120,5

159

146

1.179 101,7

29,3

26,9

59,1

47,0

42,3

505

59

107

95

9,15

1928.. 102,5

89,6

90,5 104,0

90,6 114,9 107,8 214

156

1.290

99,8

27,9

26,5

60,3

48,2

39,5

503

537

97

87

8,63

1929.. 110,6

96,8 103,7 118,4 105,9 116,1 108,4

225

171

1.263 101,9

28,3

27,9

60,8

47,8

41,1

52

573

107

84

8,91

Jan.

218

187

1.466 116,1

39,1

26,8

66,9

53,8

49,2

468

541

113

96

9,13

Febr.

108,3 101,2

91,6 117,0

98,8 111,5 117,6

187

195

1.454

90,9

27,0

23,1

55,7

44,3

35,2

391

462

109

95

8,26

Mrt.

204

173

1.204

98,6

28,5

27,2

58,6

47,0

40,0 457

552

108

89

9,28

April

188

165

E.182 104,1

30,9

30,2

60,2

47,1

43,9

516

551

108

88

8,95

Mei

111,0

93,1 105,3 121,1 105,9 120,5 111,4 210

156

1.177 103,5

29,2

29,2

67,4

53,4

36,1

538

601

108

86

8,94

Juni

227

156

1.163

91,5

24,5

26,4

49,9

38,4

41,6

535

575

104

81

8,39

Juli

272

146

1.18

93,6

22,9

27,5

66,5

53,2

27,1

596

618

109

83

9,05

Aug.

,108,2

93,3 110,5 120,0 105,4 117,7

85,8

222

148

1.198 101,0

24,7

29,5

63,0

50,8

38,0

588

648

116

83

8,82

Sept.
j

251

156

1.204

98,4

24,2

28,4

55,1

42,2

43,3

590

597

119

84

8,88

Oct.

274

179

1.254 110,3

27,3

30,2

64,6

50,3

45,7

583

622

104

77

9,69

Nov.

1114,8

99,5 107,5 115,4 113,6 114,7 118,6

257

203

1.326 108,2

30,0

28,2

63,1

48,6

45,1

513

586

96

77

9,33
Dec.

189

192

1.344 106,6

31,2

27,8

58,4

44,6

48,2 494

517

88

70

8,24

1930
Jan.

232

192

1.521 101,9

30,1

28,0

58,3

44,7

43,6

470

579

83

66

9,13

Febr.109,6 104,2 105,1 118,4 117,6 111,8 107,3

193

108

1.583

88,2

24,0

25,8

51,9

41,2

36,3

427

495

84

64

8,41

Mrt.

183

184

1.694

93,4

24,1

28,1

53,9

42,5

39,5

484

534

84

61

8,92

April

152

160

1.761

83,9

20,7

25,6

46,9

36,7

37,0

498

526

86

66

8,19

I

Mei

100,9

87,8

98,4

97,0 101,4 117,2

86,4

195

157

1.856

91,0

23,1

27,7

51,0

39,8

40,0

579

598

86

58

Juni

1

1

140

1.911

83,4

20,4

24,51 42,8

33,8

40,6

581

534

66

62

1)
Productie-index van de London en Cambridge Economie Service, met uitzondering van dien van kunotzijde, welke
aan de Board of Trade en dien van eiectriciteit, welke aan de British Electrical and Allied Manufacturers’ Associa-

tion is ontleend.
1)
De cijfers over de jaren 1925-1929 zijn maandgemiddeiden.

GROOT-BRITTANN I1.

Kapitaalmarkt
Prijzen
.

Geidmarkt
0

0
-n
E
ff
ectenbeurs’)
Emissies2)
..
Indexcijfers v.

Koersen van
grooth.prijzen5)
–
‘
b

Datum
–
:.
),,
‘
.-
,,
‘_0
–
o

–

1913
=
100
Miii.
£
Miii.
£
Oh
0/
1924
=
100
0/0
0/
–

181
194
80,3
18,3
11,0
4,8
2,5
2.983
1.662
856
226
3,47
4,15
95,9
100,4
93,5
100
100,6
413

186
214
78,3 21,1
11,7
4,4
5,0
2.946
1.665
892
216
4,01
4,49
89,1
93,1
87,0
98
100,4
370

.1927………
202
216
79,1
26,2
14,7
7,3 4,2
3.068
1.713
928
218
3,71
4,24
85,1
91,4
81,8
95 100,7
381

1928……….
237
199
81,0
30,2
18,3
7,1
4,8
3.276
1.766
948
237
3,56
4,16
84,4
91,6
80,7
95
99,8
365

1926………

1929.
237
205
78,4 21,1
13,3
4,5
3,3
3.328
1.800 991 229
4,58
5,31
82,2
87,4
79,4
94
100,2
353

Januari
259
217
82,1
47,4
18,0
25,0
4,4
3.814
1.846
972
277
3,54
4,31
83,2
88,7 80,3
94
99,5
382

Februari
262
209
80,6
33,0
26,2
2,6
4,2
3.213
1.814 983 263
5,06
5,23
83,3
89,4 80,0
95
99,5
365

Maart
247 207
79,1
33,8
24,8
1,3
7,7
3.290
1.777
996 217 4,58
5,38 84,4
90,3
81,2
93
99,5
436

April
242 207
79,1
34,8
28,8
2,3
3,7
3.254
1.781 1.002
194
4,44
5,27
83,4 88,5
80,7
92
99,5
332

1925………

Mei
240
208
79,2 21,1 12,3
7,4
1,4
3.228
1.770
992
197
4,69
5,23 81,7
86,3 79,3
92
99,5
354

Juni
240
214
78,4
25,4
14,0
4,3
7,1
3.032
1.808
993
218
4,23 5,28 81,6
86,2
79,1
92
99,5
311

Juii
232 210
78,1
22,2
13,9
6,0
2,4
3.688
1.816
1.002
236
4,73 5,33 82,7
89,4
79
1
2
93
99,5
357

Augustus
238
211
76,9
3,6
2,2
0,4
0,9
3.266
1.796
997
227
4,13
5,47
81,8
86,8
79,1
94
99,5
285

September
238
211
76,2
2,7
1,5
0,7
0,5
2.987
1.792
988
224
4,21
5,49 81,7
85,8
79,5
95 99
272

October
228
‘202
76,5 11,5
7,5
0,5
3,6
3.596
1.803
990
229
5,27 6,22 81,9
87,2
79,1
96
99
410

November
205
182
77,2
12,9
6,3
3,1 3,5
3.448
1.789
990
233
5,38
5,66 80,6 85,6
78,0
96 99
393

December
207
183
76,8
5,3 4,0
0,7
0,5 3.121 1.811
989
229 4,64 4,80
79,7 84,6
77,1
95 99
338

1930
Januari
212
184
77,7 16,9
11,3
.2,9
2,7
3.476 1.805
985
245
4,04
4,11
78,8 83,4 76,3 94
99
407

Februari
206
192
78,3
26,2
8,0
10,6
7,6
3.063
1.751
988
220
3,85
.3,96
76,9 81,0
74,7
92
98,5
397

Ma.rt
200
182..
80,2
26,4
16,9
5,7
3,7
3.753
1.719
991 184
3,35
3,03 74,9
77,7
73,4
90
98,5 406

April
211
192
82,2
21,3
11,9
0,1 9,3
3.213 1.750
984
210 2,23 2,49
74,4 77,6
72,6
89
98,5
.367

Mei
208
187
81,2 37,9
17,8
15,7
4,4
3.475
1.780
972
248
1,94
2,14
73,3
78,5 71,5 88
98t
367

Juni
198
176
80,3
13,2
7,7
4,6
0,9
3.094
1.826
973
275
2,13
2,33
72,6 76,6 70,4
89
98jI

Juii
198 172
81,7
16,4
13,1
.0,3
3,0
1,88
2,37
1

.
I
I
I
98

1)
London and
Cambridge
Economie
Service.
.2)

Volgens
Midland Bank
Ltd.
3)London
Banker’s
Clearing-House.

Returns.’
4)
Wekeiijksche
gemiddelden.
5)
Board
of Trade.
6)
Ministry
of
Labour.
7)
London
and Cambridge
Econo-

mie Service.
8)
Société
des Nations.

.6 Augustus 1930,

EÇONOMISÇ-H-STATISTISCHE BERICHTEN

713-

– POSTOHEQUE EN GIRODIENST.

(In duizenden guldens).

April 1930
April
1929

Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag

Aantal rekeningen
op ult°.

……..
157.609
143.154
Bijschrijvingen ….
2.2 38.279
469.046
1.884.746
438.343
wegens:

….

a. Stortingen
…
. .-.
965.787
120.593
793.888
118.807
b.
Overschrijvingen.
van andere rek.
1.272.340 330.977
1.090.729
307.467
van Ned. Bank.
•
152
17.428
129
12.031
c.
And, onderwerpen
–
48
–
38
Afschrijvingen •…
1.355.311
464.212
1.161.421
436.448
wegens:
68.528
190.039
63.022
Overschrijvingen.
..

1.121.569
l..op andere

rek.
330.977
961.301
307.467

a.
Chèques

………221.905

2. naar Ned. Bank
980
66.661
1.023
65.918
And. onderwerpen
10.857
46
9.058
41
Gezamenlijk tegoed
op uit°………..
108.520
102.369
Bedrag der beleg-
ging )
83.005
76.727
1)
Het bedrag, dat vroeger tégen vergoeding van rente
aan de schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor zoover liet nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zainen niet andere bedragen in rekening-courant met het Staatsbeilrijf. der posterijen en telegraf ie begrepen en is
daarom iriet meer in het bedrag der belegging begrepen.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. ‘” bet.eekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.
OPEN MARKT.

1930

11
1929 1928

11

19Î4

2Au g.
28
Juli!
21126
14/19
29
JuIiI
30 Juiij
20124
2 Aug.
Juli
Juli
3Aug.
4Aug.
Juli

Amsterdam
Partic.disc.
I
7
/3
1
7
/82
1
/16
Il5jiB_2
l’
5
/,62
3
/16
5-‘ha
41
18
3
1
!8_3/16
Prolong.
–
1
3
14-2
11122
2-
114
4
1
1-5
331
4
.411
4

211
4
8/
4

Londen
DageId…
1
1
12-2
1-2
111
2
.2
1-2
1
14
3511
3

2
1
12.4
1
14
121
4
.2
Partic.disc.
211
4
.51
1
6
2
1
/4.27116
2
7
11012
2
11
132-
7
Iis
5
7
I16-’12
43116.114

2
1014
Berlijn
Dageld…
431
4
.611
2

2
3
14-6
1
j1
1
2
14.4
1
12
3114.51/1
7314-10
5.911
3

–
Partic.disc.
30-55 d…
37/
s

3I8 31
331
s

7114_3J4
618-!4
–
56-90 d…
318
31s
331
8

318
714-/8
6
5
15-
3
14
2
1
/8
1
12
Waren- wechsei.
331
4

331
4

331
4
_7/
5

3314
7
3
1e
7
/8
6
7
18-7
1
14
–
tlew York
Dageid
1)
2
1
/
2.1/
4

2-
1
I4
2-
1
4
10.12
1
14
6_811
4

1
8
14.2
1
1,
Partic.diac.
2
2
2-
1
/
2-
1
1
5
1
18
1

41s
–
1)
Koers van
1
Aug. en daaraan voorafgaande weken tjm Vrijdag.

WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Bala via
York
0
.1
0
9
‘9 ‘9
‘9
1)

29 Juli

1930
2.485/
12.0981
16

59.34
9.77
34.76
100′
30

1930
2.483/
8

12.09s/
3

59.354 9.775
34.764
100
1
i
31

1930
2.48
3
/
16

12.09%
59.344
9.774
34.76
100t/
1

1 Aug. 1930
2.48
5
/
16

12.09%
59.354
9.77
34.755
1001/
16

2

1930 2.48% 12.09%
59.355
9.77
34.754
1001/,
4

1930
2.481/
86

12.09
7
/1
8

59.35
9.77
34.75
1001/
6

Laagsted.w.1)
2.48
5
/
16

12.091/
6

59.324
9.764
373
Hoogste d.w
1
)
2.487/
16

12.093%
59.36
9.774
34.77
lOOs,
28 Juli

1930
.2.48
5
/
1

12.091/
16

59.334
9.774
34.755
100
1
/
8

21

,,

1930
2.48%
12.09
59.35 9.78
34.75
1001j
Muntpariteit
2.48
8
%
12.10y
4

59.26
9.75
34.59
100

Data
serland
Weenen
Praat
Boeka-
Milaan Madrid

29 Juli

1930
48.27
35.12%
7.364
1.474 13.014
27.60
30

,,

1930
48.2734
35.15
7.354
1.48
13.01
27.85
31

,,

1930
48.26% 35.15
7.364
1.48
13.01
27.90
1 Aug. 1930
48.25%
35.12
7.364
1.48
13.01
28.024
2

1930
48.26
35.1234
7.36
1.48.}
–
–

,,

1930
48.25%
35.12% 7.36
1.484
13.01
27.65
Laagstd.w.’)
48.23 35.05 7.354
1.47
13._
27.60
Hoogsted.wl)
48.27%
35.15
7.37
1.494
13.03
28.30
28 Juli

1930
48.25% 35.15
7.364
1.474 13.014
28.124
21

,,

1930
48.30
35.1234
7.37
1.48
13.014
28.70
Muntpariteit
48.- 35.-
7.371
1.488
13.09
48.524

Data
St ock-
holm
‘)I’0ge1’9I
1
Kopen-I
Oslo
sing-
Buenos-
Aires’)
Mon-
treal
1)

29 Juli

1930
66.824
66.60
66.574
6.25
8934
2.486/
8

30

,,

1930
66.85
66.60
66.574
6.25
89%
2.48%
31

1930
66.824 66.60
66.574
6.25
8934
2.48/,
1 Aug. 1930
66.824
66.60 66.60
6.254
898/
6

2.48%
2

1930
66.824 66.60
86.60
6.254
895/
8

2.48%
4

,,

1930
66.824
66.60
66.60
6.25
89%
2.485/
8

Laâgsted.w.
1)
66.774
66.55 66.55
6.244
89
2.4814
Hoogste d.wi)
66.85
66.624
66.624
6.26
90
2.49
28 Juli

1930
66.824
66.60
66.574 6.254
90%
2.48
5
/8
21

,,

19301
68.824
66.574
66.574
6.254
9034
2.487/,
4untpariteit 166.67
66.55
66.67
6.264
95%
2.48%

‘9
Noteering te Amsterdam, “) Not, te Rotterdam. 1) Part, opgave.

Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
1
5
Augustus 1930 voor
telegrc&fische uitbetaling op:

(xulden per
Pan
Koers
a
B nk-
OntO

Eiropa.
6/0
Londen’)
£
12.101
12.095
3
Berlijn
‘9
……….
100 Mark
59.26
59.354
4
100 Franc
9.747 9.77
24
100
Beige

.

34.59
34.754
24
100 Franc
48.-
6.95

Parijs’) …………
Brussel’9

§)

…….

100

,,
48.-
48.25
24
100 Kronen
7.374
7.36
4
Weenen
‘9
………
100
Schilling
35.-
35.15
55
100 Pengö
43.51
43.524
54
100 Lei
1.4880
1.48
9
100 Leve
48.-
1.80
10
100 Dinar
4.379
4.41
54
Turksch £
10.93
1.18
100 Drachme
3.23
3.22
9
100 Lira
13.09 13.01
54
100 Peseta
48.-
28.024
6
Escudo
2.684
0.11k
8
Kopenhagen’)
100 Kronen
66.67
66.60
4
Oslo’) …………
100

,,
66.67
66.80
44

Luxemburg ………

100

,,
66.67
66.824
34

Zü rich
‘9
…………

Istanbul …………

100 IJsi.Kr.
66.67
54.75
100 Zloty
27.91
27.86
64

Boekarest

……….
Sofia

……………

Lissabon ………….

Kovno (Litauen)
100 Lita
24.88
24.75
6

Praag

…………….

Belgrado…………..

Stockholm
‘9
……..

Riga (Letland) …
100 Lat

..

48.-
47.96
6-7

Boedapest

……..

Reval (Estiand). ,.
100 Esti. Kr.

..

66.67
66.30
8
100 Finnmrk.
6.264
6.25
64

Athene

…………

Helsingfors

……..
Tjerwonets
12.80 12.85

Milaan

…………
Madrid

…………

Moskou

………..
(10 Roebel)
100 Gulden
48.42
48.374
5
Amerika.

Reickjavik ……….
Warschau

……….

New-York’9
$
2.4878
2.48. 25
Canad. $
2.4878
2.48h
Mexico

……….
Mex. Dollar
1.24
1.18
Montreal

……….

Peso (papier)
..
1.0568′
0.894

Danzig………….

La Paz (Bolivia)
Boliviano
0.9080
0.70
Rio de Janeiro…
Milreis (pap.)
0.8075
2

0.254

Buenos Aires…….

Peso (papier)
0.30
0.304
6-7
Bogota (Columbia)
Peso
2.42
2.40
Valparaiso ………

Quito (Ecuador)

.
Sucre
1.21
0.494 Sol 0.924 0.924
Montevideo (Urug.)
Peso
2:5725
2.05
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.464 Gulden
1.-
0.994
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1.014
San Josd (C. Rica)
Colon
1.16
0.62
Quetzal
2.48%
2.485
Managua (Nicarag.)
Cordoba
2.484
2.46

Paramaribo

. …. ….

San Salvador (Salv.)
Colon
1.2440
1.20
Azië.
Rupee
0.91
0.894
5
Calcutta …………
Gulden I.C.
1.-
1.00.,
44
Batavia

………..
Yen
1.24
1.224
5.4

Lima (Peru)

……..

Dollar

,
0.7980
Taël
0.9480

Guatemala ………

Straits Doli.
1.4125
1.40h
Phil. Peso
1.214 1.224
Bangkok ……….
Baht
1.10
1.114
Teheran (Perzië) .
Kran
0.20

Kobe

………….
Hong Kong

…….

Afrska.

Shanghai

………
Singapore

………

Kaapstad
£
12.104
12.06
6

Manilla

………..

Alexandrië ……..

.

Egypt. £
12.42
12.404
Australië.
Melbourne, Sidney

.

en Brisbane .
£
12.104
11.25
Nieuw Zeeland .
£
12.104

1
11.43
‘)Goudpeso.
2)
Milreis Goud.

‘9Not, te A’dam. 0v. not, part. opg.
§) iBelga
=
5 fra
p
k.
2)
1 Sol.
= 1
0.97’/.

Vorderingen:

Saldo bij de Javasche Bank ……….
–
Saldo bij
‘s
Rijks kas
……………….-

Verplichtingen:
Voorschot
‘s
Rijks kas ……………
t

….

75.953.000,-
Schatkistpromessen

…………….
..
.
2.200.000,-
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
–
Waarvan Muntbiljetten
…………..
…
–
.
Muntbiljetten In omloop
………….
,,
23.240.000,-
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds.
,,
4.218.000,
Idem aan de Ned.-Ind. Postapaarbank.

..

1.373.000,-
Voorschot van de Javasche Bank….
•
23.913.000,-

/ 80.700.000,-
12.200.000,-

22.952.000,-
4.289.000
1
–
1.287.000,-
11.456.000,-

714

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Augustus 1930
.1

KOERSEN
TE NEW
YORK.
(Cable.

D a a
Londen
Parijs
Berlijn

Amsterdâm
($ per

)
($ P. lOOfr.)
($ p. 100
Mk.)
($
p. 100 gid

29 Juli

1930
4,87
3,9334
23,90

1
40,28
30

1930
4,8611/,,
3,933,
23,8934
40,26
31

1930
4,87sf,,
3,9334
23,9034
40,28
1 Aug.

1930
4,87
7
/,,
3,9334
23,91%
40,28
2

,,

1930
4,873/
16

3,93j
23,91ij,
40,2834
4

,,

1930
4,87s,,,
3,9334
23,90% 40,28
3
4

5 Aug.

19291
4,85
7
7,
3,915%
23,834
40,06
Muutpariteit
. .
4,8667
3,905j,
23,81k
40’j,,

TE LONDEN.
KOERSEN

Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
19Juli
1930
26
Juli
1930

i
LaagstelHoogstq.1
28Juli12
1lug. ‘301
2Aug.
1930

Alexandrië..
Piast.
p.0

9734 9734
977/
10

979
1
,
974
p.Y, 375
375
374%
k
375
35
Bangkok….
Sh.p.tical
1/10
1/101/
5

1/101/,
1101/,
ljlO’/,
Budapest …
Pen.
p £
27.741 27.76
27.74 27.79
27.77

Athene ……Dr.

Buenos Aires
d. p.$
40%
401,
401/,
6

407/,
403f,
Sh. p. rup.
11513
16

1/5
51
/,,
1/5%
1,517/,,
1/5
25
/
32

Constantin..
Piast.p.g
1.025
1.025
1.020
1.025
1.025
Hongkong ..
Sh. p.
$
113a
8

1
1
311i
16

1/3i.
114
1/29j
16

Sh. p. yen
2/0
25
/
32

2/023/,,
2/0
9
/
s2

2/071
16

2103/
8

Lissabon….
Escu. p.
£
108% 108%
1081/
8

1086/
8

1085%
Mexico

….
$
per
£
10.35 10.35 10.10
10.45
10.22

Calcutta …. ..

Montevideo
.
d.per
4234
41%
40
1
i
1

41%
40%
Montreal
…
$
per
£
4.857/
8

4.86
4.86
4.865/
6

4.8634

Kobe

…….

Rio d. Janeiro
d. per Mil.
56/
8

5’/15
51135
5%
51,11
Shanghai …
Sh. p. tael
1167/82

1(5%
1,6%
117%
1/69/
16

Singapore ..
id. p.
$
2133%
2/38%
2/321,,,

2/3
5
%
Valparaiso
2).
$
per
£
39.96
39.99
39.97
1
213
27
/,,
40.02 40.02
Warschau ..
Zl. p.
£
43.361
43.38
43.36 43.44 43.42
1)
90 dg.

ZILVERPRIJS

GOUDPRIJS
5)

Londen’) N.York’)

Londen
28 Juli

1930.. 16%

34%

28 Juli

1930….

85/0%
29

1930..

1611,,

345/,

29

1930….

85/01/
s

30

1930..

16

3434

30

1930….

85/01/,
31

,,

1930..

16

34’j
8

31

,,

1930….

85/01/,
1 Aug. 1930..

16

346/
5

1 Aug. 1930….

85/1
2

,,

1930..

157/
8

34Y,2

,,

1930….

84/117/,

3 Aug. 1929.. 245/,,

5234

3 Aug. 1929….

84/1134

27 Juli

1914.. 241′,,

59

27 Juli

1914….

84111
‘)ln pence p.oz.stand.
1)
Forelgnsllver In $c. p.oz.fine. l)lnsh.p.oz.flne

STAND VAN ‘.RIJKS KAS.

Vorderingen.

1
23Juli1930
31 Juli 1930

/

3.792.038,65
–
Saldo bij de Ned. Bank

…………..
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
631.836,79
/

138.812,54
Voorschotten aan Ned.-lndi6 ………
.,,

73.998.471,92
,,

80.520.215,72
Id. aan Suriname …………………
11.310.422,16
,,

11.288.714,54
Id.
aan

Curaçao ………………….
3.412.884,51
,,

3.425.452,83
Kasvord.we. credietverst.ajh. buiteni.
,, 104.628.248,73
102.824.883.41
9.000.000,-
–
Saldo der postrekeningen van Rijks-
comptabelen

…………………..

….
….

Daggeldleeningen tegen onderp.. … ….

Vordering op het Algemeen Burgerlijk
20.527.240,22 17.261.938,59

Pensioenfonds
1)

……………..-

..

–
Vordering op andere Staatsbedrijven’)
,,

11.990.912,02
,,

12.169.415,40

V_erp1i_c_h_t i_n_gen.

Voorschot door de Ned. Bank inge-
volge art. 16 van haar octrooi ver-
–
/

6.410.281,35
strekt
………..
…………………….
/
132.541.000,-
132.541.000,-
Schatkistbiljetten in omloop
……….
Schatkistpromessen in omloop
…….
10.090.000,-
19.090.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank
–
–
Daggeldleeningen
……………………
–
12.500.000,-
Zilverbons in omloop
……………
5.27 8.195,50
,,

5.167.857,-
Schuld
op
uit. Juni’30 aan de gemeen.
ten wegens voor haar door de Rijks-
administratie geheven gemeentelijke

..

inkomstenbelasting en opcenten
op
,

4.985.818,74
,,

4.985.818,74
de Rijksinkomstenbelasting
. …. ….
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T. T.’)..
en
»

136.769,69
9.107.336,65
11.520.352,57
9.047.498,03 73.019,08
,,

73.019,08
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
……
Id. aan diverse instellingen’) ……..
…9.570.146,88
,,

9.600.822,91
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
S

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
—

–

26 juli 1930 1 2 Aug. 1930

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 4 Augustus 1930

4otiva.
Binnenl.Wis.(Hfdbk.
f

45.147.757,21
sels, Prom.,
:Bijbnk.

584.390,60
enz. in disc.Ag.sch.
9.097.560,88

f
54.829.708,69
Papier
o.
h. Bui tenl. i1isconto
……

Idem eigen portef..
f
940.771.058,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nog niet af gel.

–
240.771.058,…..:
Beeening:n
11f dbk.
f

48.302.437,61

rn
r:k..::t.
Bijbnk.
,,

6.658.637,16
Ag.sch.

49.398.702,27

f
104.359.777,04

Op
Effecten
……
f
100.493.446,50
Op Goederen en Spec.
,,

3.866.330,54
304.359.777,04
Voorschotten a. h. Rijk
…………….. •
15.000.000,-
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud
……
f

64.828.160,-
Muntmat., Goud
.. ,,
325.820.298,38

f
390.648.458,38
Munt, Zilver, enz.
•

26.021.428,63
Muntmat, Zilver..

–

Belegging
6/,
kapitaal, reserves en pen.
416.669.887,01
1
)

sioenfonds

……………………,,
25.891.919,07
……
Gebouwen en Meub. der Bank
..,,
5.000.000,_
Diverse rekeningen
………………..
37.076.015,60

Passiva.

f
899.598.365,41

Kapitaal
……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………
7.199.946,44
Bijzondere reserve

………………,,
8.000.000,
Pensioenfonds

………………….,,
6.707.241,87
Bankbiljetten in omloop …………..

,,
833.133.915,-.
Bankassignatiën in omloop
……….,,
254.948,56
Rek..Cour.
Ç
Het Rijk
f

–
saldo’s:

‘l
Anderen,,

20.188.653,55
20.188.653,55

Diverse rekeningen
………………«
4.113.659’99

f
899.598.365,41

Beschikbaar metaalsaldo
………….
f
74.848.355,20
Minder bedrag aan bankbiljetten in om•
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd is. ,,
187.120.885,-
1)
Waarvan In het buitenland
/
28.846.779,33.
Voornaaniste posten in duizenden guldens.

Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntmat. Circulatie
opeischb.
schulden
Metaal- saldo
1)

kings
perc.

4 Aug. ’30
64.828
325.820
833.134
20.444
74.848
49
28 Juli

’30
64.839
325.820 808.925
16.040
86.890
50
21

,,

’30
64.844 325.820
806.996
1.933
86.703
50
14

,,

’30
64.849 349.626
822.188
26.966
100.468
52
7

,,

’30
64.853
367.054
833.931
20.154
115.624
53
30 Juni ’30
64.861
367.054
843.171 32.117
107.805
52

5 Aug. ’29
65.742
382.168
827.361
28.633
125.901
55

25 Juli

’14
65.703 98.410
310.437
6.198
43.521
54

ïdal
Schatkist-
Papier
Dii,eT
Data
bedrag
promessen
1elee-
ngen

reke-
disconto’s rechtstreeks
buiienl.
ningen
1)

4 Aug. 1930
54.830
6.000 104.360
240.771
37.076
28
Juli

1930
49.631
–
86.454 240.637
43.794
21

1930
49.972
–
85.993
238.059
48.487
14

1930
50.594
–
91.321
237.947
40.299
7

,,

1930
49.518
–
87.289
237.805
35.777
30 Juni 1930
50.100
–
108.527
237.689
34.241

5 Aug. 1929
89.798
30.000 92.796
178.720
29.947

25 Juli

1914
67.947
–
61.686
2i.188
509
11
Sedert den
bankstaat
van 14 Jan.
’29 weder
op
de basis
vân
2
1,
metaaldekking.
2)
Sluitpost
activa.

CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
‘Metaal
I
Ctrcu-
latle Dis-
conto’s

t
Voor-Ismoften
1
aan de
kolonie

Diverse
reke-
ningenlningen2

Diverse
reke-

1
Juni

1930
4.596
6.473
145
635
2.366
703
1
Mei

1930
4.443
6.413
144
430
2.262
301
1
April

1930 4.402 6.161
133 461
1.875
143
1
Maart

1930
4.456
5.993
129
95
2.249
371
1
Februari 1930
4.406
5.841
129
87
2.163
380
1
Januari

1930
4.418 5.993
135
130
2.69
813

1
Juni

1929
3.300
6.234
1

58
250 3.319
178
‘)Slultp. der activa.
2)
Sluisp.
der passiva.

6 Augustus
1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

715

1

1.’ •

JAVASCHE BANK.

Voornasmsle posten in duizenden guldens. be
samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data

Goud

Zilver

Circulatle
opetschb.
1
metaal-
schulden
saldo

2Aug.1930

165.600

266.500

43.500 41.600
26 Juli1930

163.800

267.400

55.000 34.840
19 ,, 1930

161.200

273.100

53.000 30.760

5
Juli 1930 138.811

23.359 278.887

51.979 30.623
28Juni1930 139.204

24.221 273.847

52.966 32.700
21 ,, 1930 139.210

24.567 276.238

50.534 33.069
.14

1930 138.895

24.619
1
279.338

47.373

32.830

3Aug.1929 148.022

23.817 304.682,, 66.280 23.454
4Aug.1928 173.070

14.338 314.884

58.839 38.719

23Juli1914 22.057

31.907

110.172

12.634. 4.842

Data
Dis-
conto’s

1

Wissels,
1

buiten
1

N.-Ind.

I
Belee-
nin
gen
Diverse

ningen’)
rekekings-
Dek-

percen-
lage

2Aug.1930
iüo
••
53
26Juli1930
126.000
*.*
51
19

,,

1930
134.600
sas
49

5Juli1930
10.840
1

47.167

1
46.413
36.684
49

28 Juni1930
10.652
1
45.288
45.263 38.042
50
21

1930
10.451
45.944 1
46.123
39.090
50
14

,.

1930
10.428
41.782
1
46.848
41.821
50

3Aug.1929
10.886
35.811
125.621
28.806
46
4Aug.1928
14.086
1

26.879

1
94.491 52.053
50

25 juli1914
7.259
8.395
75.541
2.228
44
1)
Sluitpost activa.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaa.mst.e posten in duizenden
ponden sterling.

Data
Metaal

153.2’0

Bankbilf. in circulafle

368.377

I
Bankbilf.
in Banking
Deparim.

43.902

Disc. and
Advances

urner aecurznes

ecur

zes

30 Jüli

i930
6.741
22.292
23

,,.
1930
155.034 384.138
49.981
7.098
22.102
16

.
1930 156.371
365.121 50.359
6.218 20.392

9

.,,
1930 156.585
383.804
51.904 8.268
19.911
2

,,
1930
157.228
363.583 52.738
29.917 19.408
25 Juni1930
157.773
358.532 58.350
15.899 15.340

31 Juli
1929
142.610
371.818 29.558
9.951
24.151

22 Juli
1914
40.164
29.317
33.633

Data
Qov.
Sec.
Public
DepOs.

Other Deposits
1

Other
Bankers
IAccounfsl
1 ReserveI
Dek-
kings-
pere.’)

30 Juli’30
51.866
9.088
60.971
37.405
44.873
41
28
/
32

23

1
30
51.356 9.904 67.266
36.207
50.896
441s,,,
16

,,

’30
55.696
10.397
69.588
35.506
&1:251
44j
1

9

,,

’30 54.126 9.264
89.533 36.231
52.782
45isj,
ô

2

,,

’30
49.076
11.671
84.305
38.083 63.645
40
25 Juni’30
48.856 21.505
63.776
36.114
59.241
4828/
3
,

31 Juli ’29
1
62.257
11.087
60.277 37.687 30.792
28

22
Jüli
’14 11.005
13.736
42.185
29.297
1
52

1)
Verhouding tusschen Reserve en L)eposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franca.

1
Wis-
1
Belee-
Renteloos
Data
Goud’) IZilver
inet
sels

op het
ningen

voorschot
buitenl.
buitenl.
a.d.Staat

.25 Juli ’30
45.283
373
7.104
25207
18.979
2.682
3.200

,,

’30
44.912
362
6.738
24.123
18.991
2.726
3.200

11

’30
44.457
357
6.744
24.068
18.988
2.765
3.200

4

,,

’30
44.170
346
6.904
24.406
18.731
2.836
3.200

26 Juli ’29
37.300 214
7.325
26.953
18.524
2.353
3.200

23 Juli’14
4.104
1

640
–
1.541
8
769
–

IBons
v. d
.
l
Diver-
Rekg. Courant

ielfst
i
Parti-
Data

1
zelf51.
sen’)
Circulatte
Iamort.
k.I
.
Staaf
I
omort.k.Iculteren

,25.Juli ’30
1
. 5395
1
1.706
1
72.110

3.958 5.172

8.363

18

’30 5.395

1.835

72.293

3.280 4.964 7.351
.11 ., ’30

5.395 , 1.605

72.859

3.113 4.459

6.769

4

’30 5.395

1.855

73.260

3.474 4.048 6.552

26 Juli ’29 5.769

1.538

64.135

5.889 6.290 7.421

23Juli’14

–

–

5.912

401 –

943

1) Bij de stabilisatie is de goudvoorraad gewaardeerd volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

Augustus 1930.

. Gedurende de afgeloopen week heeft de t a r w emarkt
j,iet in vaste stemming verkeerd. Als baisse-factor traden
bij voortduring de groote in Noord-Amerika aanwezige voor-
raden sterk op den voorgrond, gesteund door goede Noord-
Amerikaansche oogstbei
–
ichten. Een uitzondering maakten
slechts de verwachtingeu van de opbrengst der zomertarwe iii de Vereenigde Staten, die nu, tengevolge van droogte en
hitte, vrij uvat lager uvorden geraamd dan een maand ge-
leden. Daartegenovhr staat echter liet zeer goede resultaat
van de Amei-jkaausche wjutertarwe. Deze is onder zeer
gunstige weersomstandigheden binnengekomen, zoodat de
kwaliteit ten zeerste wordt geroemd. Ook de hoeveelheid
valt mee en men meent, dat deze nu ongeveer even groot
zal zijn als in het vorige jaar. In vergelijking met de schat-
ting van het begin vau JUH ligt daarin een vermeerdering,
welke ongeveer even groot is als de verlaging van de schat-
tiug voor de opbrengst der zomertarwe. Daarbij komt dan,
dat er in de Vereenigde Staten nog zeer veel tarwe over is
van den vorigezi oogst en in landbouw
–
kringen maakt men
zich in Amerika over den tarweprijs al even ongerust als
iii het vorige jaar. Zelfs schijnt weder, evenals ook vroeger
reeds eens geschied is, aan President Eloover iii overweging
te zijn gegeven om 100 niillioeu bushels tarwe te schenken
aali noodlijdende sti-eken iii China en Britseh-Indië. Na-tuurlijk is er voorloopig geen kaas op, dat zulk een voor-
stel ernstig in overweging wordt genomen, maar dat het
gedaan wordt, wijst op het geringe vertrouwen, dat men in
Amerika heeft in een herstel van den tarweprijs. Uit Canada
blijven de berichten nu over het algemeen wel gunstig en
iie oogst wordt daar nu geraamd op ongeveer 400 millioen
bushels (ongeveer 30 pCt. nieer dan in 1929), hetgeen te-
zamen niet de groote hoeveelheden tarwe, die ook in Canada
nog aanwezig zijn, de flauwe stemming aan de Noord-Ame-
rikaansche tarwemarkt nog in de hand gewerkt heeft. Deze kwam tot uiting in een vrij aanmerkelijke prijsdaling, voor-
al op 30 Juli. Behalve het vooruitzicht van zeer groote voor
export beschikbare hoeveelheden tarwe, werd die prijsda-
ling ook teweeggebracht door berichten omtrent min:, aan-
bod uit Rusland en dat het weder in West-Europa nog al-
tijd niet veel beter geworden is en speciaal in Frankrijk wel
vaststaat, dat de oogst daar ten zeerste geleden heeft, ver-
leende aan de markt sledhts geringeu steun. Wel echter zal
dit slechte weder er toe hebbenbijgedragen, dat op 31 Juli,
na de sterke Amerikaansche prijsdaling, in Europa een veel
betere vraag voor tarwe ontstond. Op dien datum zijn dan
ook naar Engeland, zoowel als naar sommige landen van
het Continent, . groote zaken in tarwe gedaan, vooral uit
de Vereenigde Staten en Canada. Dadelijk had dit een prijs-
stijging aan de Noord-Aruerikaansche markt ten gevolge,
doch men bleek in Europa niet bereid daaraan mee te doen.
Tiskoopen namen weder sterk af en zoowel te Chicago als
te Winnipeg zakte de prijs weder wat in. Op dergelijke
wijze heeft de tarweprijs zich bewogen in Argentinië, doch
in verband met het beperkte overschot, dat daar nog van
den laatsten kleinen oogst aanwezig is, is de grondtoon der
markt daar minder flauw dan in Noord-Amerika. Uit
Britsch.Indië blijven geregeld zaken naar Europa tot stand
komen en ook uit Rusland werden in de afgeloopen ueek
vrij uvat zaken in nieuwe tarwe gedaan. De graanoogst
schijnt daar over het algemeen goed gelukt te zijn en ook in
Siberië, waar onlangs de vooruitziehten niet zoo gunstig
waren, is een belangrijke verbetering ingetreden. Het slechte
weder in West-Europa heeft in Frankrijk zeer ongunstige
gevolgen gehad, doch in de Noordelijke landen, waarbij
IDuitschlaud, staat de tarwe er nog steeds goed voor. De
oogst wordt daar iets hooger geraamd dan in het vorige
jaar. Indien echterhet weder niet verbetert, zou daarin wel
eens verandering kunnen komen. Reeds neemt men aan,
dat in Dnitschland de rogge vrij sterk geleden heeft en dat
er geen sprake meer van zal zijn, dat de oogst van deze
graansoort er grooter zal zijn dan in 1929, zooals zeer on-
langs nog werd verwacht. Niet slechts is de tarweopbrengst
in de Europeesche invoerlanden dit jaar kleiner dan in het
vorige, doch ook de daar aanwezige voorraden buitenland-
sehe tarwe zijn van veel kleineren omvang dan een jaar ge-
leden. Men mag dus voor de eerstvolgende maanden zeker
wel levendigcr importzaken verwachten dan in denzelf de»
tijd van 1929. Voorloopig echter staan daar tegenover rui-
me hoeveelheden tarwe in de exportla.nden, met uitzonde-
ring van Argentinië, dat echter meestal in de tweede helft van het jaar veel minder exporteert dan in de eerste helft.
Voor cle nieuwe oogsten van Argentinë en Australië zijn de
vooruitzichten tot nog toe uitstekend en vooral in Austra-
lië, . waai de uitzaai aanzienlijk grooter is geweest dan in
het vorige seizoen, meent men een zeer grooten tarveoogst te

716

ECONOÏSCHLSTATISTISCHE BERICHTEN

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

II

Amsterdam

Artikelen

1

IT
27Ju1i(2Aug.
i

Sedert

Overeenk.,
1127Ju1i!2Aug.I

Sedert

1
Overeenk.
1930

.1
1
Jan.
1930
1
tijdvak
1929
II
. 1930,

1
Jan.
1930

tijdvak
1929

6 Augustus .1930

Totaal

1930

1

1929

8.323
758.403
1.082.765 9.228 35.782 75.933
794.185
1.138.698
11.049
269.710
135.699
–
24.650
400
294.360
136.099
Boekweit …………….
786
10.362 13.082
–
1.512
140
11.874 13.222
MaIs.. …………….
19.891
570.311
421.378
7.242
100.514
107.353
670.825
528.731
2.753 266.304 257.464
–
21.251 2.683
287.555
260.147

Tarwe ……………..
Rogge
……………..

4.147
119.435
128.831
–
2.812
2.746 122.247 131.577
3.240

.
.

51.421
100.825
2.995
168.633
212.281
220.054
313.106

Gerst
.
……………..
Haver ………………

307
93.071
141.778
–
250
93.071 142.028

Lijnzaad ……………
Lijnkoek ……………
1.661
74.950
51.541 1.803
23.357
–
,

17.209
98.307
68.750
Tarwemeel ………….
Andere meelsoorten
457
1
–

11.379
11.052
167
2(2
– ,
11.621
11.052

mogen verwachten. Een belangrijke ommekeer ontstond ten-
slotte, op 4 Augustus in de Noord-Amerikaansche markt-
stemming. Er vond toen namelijk voor alle graansoorten
een sterke prjsverhooging plaats, zoowel in Noord- als in
Zuid-Amerika, die blijkbaar voor een groot’ gedeelte haar
oorzaak heeft gevonden in ‘de Europeesche oogstberichten.
Op clenzelfden dag was trouwens ook in Europa de markt
reeds vaster geloopen. Na de sterke prijsstijging stond tarwe
te Chicago nog ongeveer
34,,
te .Winnipeg 1% dollarcent per
60 lbs. 1agr dan een week tevoren. De Argentijnsche ter-
mijnmarkten sloten op 4 Augustus 10 centavos per 100 IÇG.
lager tot. 5 centavos hooger dan op 28 Juli. -.
])aar de r o g ge-oogst in Duitscbland en in het overige
Wedt-Europa sterk te lijden heeft van het ongunstige weder,
blijft deze graansoort vast en in droge roggesoorten blijven
importzaken tot stand komen, al waren die dan ook in dé
afgeloopen week kleiner dan eenigen tijd tevoren. Roemeen-sche en Amerikaansehe rogge blijven echter nog wel de aan-
dacht trekken. De oogst van rogge •in Noord-Amerika zal waarschijnlijk heel wat grooter zijn dan in het vorige jaar,
doch juist in verbtnd met de slechte West-Europeesche
vooruitzichten en de daaruit voortspruitende Amerikaansche
verwachting, dat dit jaar weder zaken in rogge naar Euro-pa mogelijk zullen zijn, ‘bleven de roggeprijzen in de ter-
mijnmarkt te Chicago deze week, ondanks de flauwe stem-
ming, welke nu en dan voor deze graansoort heerschte,
toch in tegenstelling met tarw;, vrij sterk boven noteeringen
van eenigen tijd geleden. Tenslotte was te Chicago op 28 Juli ook
1
–
ogge aanzienlijk hooger.
In m a ï s zijn deze week de versehepingen uit Argentinië
groot geweest. Uit dc Donauhavens werd minder verscheept
clan de laatste weken het geval is geweest, doch daar ook

uit Zuid-Afrikaveel maïs werd afgeladen,, varen de totale wereldverschepiun grooter dan in langen tijd het geval is’
geweest. Aanvankelijk bewogen de prijzen zich in daiencie
richting, waarbij vooral Zuid-Afrikaansche mais goedkoop
te koop was, doch liter is ondanks de groote verschepingen
een kleine verbetering.ingetieden. Deze is gedeeltelijk het
gevolg geweest van geringer aanbod uit Roemenië, waar on-clauks de aanzienlijke hoeveelheden oude maIs, die daar nog
aanwezig zijn, de boeen bljklaar eerst het resultaat van
(ten nieuwen oogst wenschen.’ af te wachten. Voor dien
nieuwen Roemeenschen maïsoogst waren tot nog toe welis-
waar de vooruitzichten gunstig, doch dezer, dagen werd
weder geklaagd over te weinig regenval, waardoor dadelijk
het aanbod sterk verminderde en Donaumaïs niet zçoals
andere soorten in flauWe stemmiflg verkeerde. Tot de lage
prijzen zijn naar Nederland vrij wat zaken in Zuid-Afri-
kaansche mais gedaan, terwijl deze maïssoort’ook.in Ebge-
land wel werd gekocht. Voor Piata-maïs was aanvankelijk
de vraag slecht. Later echter verbeterde in Nederland en
]3elgi6 en tot zekere hoogte ook naar Hamburg de koop-
lust voor spoedige Plata-maïs; evenals voor aflading in
Augustus en Septebr, zoodat voor laatstgedoemde posi-
ties eenige prijsverbetering bestond. Voor stoomende par-
tijen, clie nu in ruime mate voorhanden zijn, wordt echter geen .premie meer betaald. Dat bleef echter wel het geval voor zeer spoedige partijen, welke zonder veel moeite op
name vinden. In tegestelling nIet cle iaste markten in Rôe-
meiiië was echter spoedige Donauma.ïs in Nederland gedu-
rende deze week moeilijk te plaatsen. Eerst op 4 Augustus,
toen de geheele graanmarkt vaster liep, trad daarin eenige
verbetering in. Zeer vast was mais in ‘Argentinië en Ro&
menië op 4 Augustus. De Argentijnsche termijnmarkten

STATISTISCH OVERZICÎI1

•

TARWE
Hard Winter
No.2 loco
Rotterdam!
‘Amsterdam
per 100 K.G.

R000E
AmericanNo,2
2
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.

MAIS
La Plata
loco
– R’dam/A’dam
per 2000 K.Q.

OERST
Amer.No.20)

loco
Rotterdam
per
2000 K.O.

LIJNZAAD
La Plata
loco

‘
R’dam/A’dam
K.G.
per 1960 K Cl

STEENKOLEN
Westfaalschej
Hollandsche
bunkerkolen,
ongezeefd
f.ob.
R’damlA’dam
per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 t/in 3390
Bé
S.
g.
per barrel

IJZER
Cleveland . Foundry
No. 3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng, ton

KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng, ton.

f1.
0
10
f1.
010
,
f1.
O/
f1.
0/
f1.
01
11.
0
11
$
010
–

Sh.
0/
£
0j
Jaargemldd. 1925
17,20 100,0
13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
1.68
100,0
731-
100,0
62.116
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50 77,9
17,90
165,7
1.89 112,5
8616
118,5
58.1/-
93,5
1927
.14,75
85,8
12,475
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50
78,4
11,25 104,2
1.30
77,4
731-
100,0
55.14!-
–
89,7
1928
13,475
78,3
13,15 100,6
.226,00
97,7
228.50
96,8
363,00
78,5
10,10
93,5
1.20
71,4
661-
90,4
.
63.16j-
102,8
anuari

1928
13,50
78,5
12,70
97,1
–
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
65/-
89,0
62.-!-
99,9
ebruari

•
‘13,80
80,2
12,876
98,5
226,50
97,8′
243,75
103,3
361,00 78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
99,2
Mâart

•
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75,8
9,95
92,1 1.19
70,8
65/6
,
89,7
‘
61.3/6
98,6
AprIl

,
15,30
88,9
14,97
5

114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
61.1416
99,4
Mei
‘

,,
15,30
88,9
15,47
6

118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
66/-
90,4
62.151-
10Î
5
1
luni
14,37
5

83,6
14,27
5

109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79
1
0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
63.171-
102
1
9
juli
14,25
82,8
13,076
100,0
246,75
106,6
24100
102,1
359,75
77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661- 90,4 62.181-
101,3
Augustus
12,00
69,8
12,625
96,6
214,75
92,8
22675
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661- 90,4
62.1016
100,7
September
,,
11,65
67,7
11,57
5

88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75
75,8
10,00
92,6
L21
72,0
66!-
90,4
63.8/-
102,1
October

,,
12,27
5

71,4
‘12,27
93,8
218,50 94,4
189,50
80,3
366,00
79,1
9
1
95
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
105,7
November
,,
12,32
5

71,7
12,07
5

92,4
227,25 98,2
185,50
78,6
‘
386,25 83,5
10,20
94.4
1.18
70,2
66/-
,
‘0,t
67.181-
109,4
December

,,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5
373,75
80,8
10,10
93,5
1.18

‘
70,2
.
66/-
90,4
70.3/-
113,0
nuari

1929
12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
1000
194,25
82,3 365,00
78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661-

‘
90,4
75.10/6
121,7
rebruari

,,
12,72
5

74,0
12,65
96,7
236,00
1019
194,75
82,5 357,25
77,2
12,90 119,4
1,11
66,1
66/6
91,1
78.-/6
12,7
Maart

,,
12,65
73,5
12,62
5

96,6
233,00
100,6
191,75
81,3 359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
‘91,8
89.81-
144,0
April

,,
12,12
5

70,5
11,62
5

88,9,
218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7 11,05
102,3
1.11,
66,1
681-
93,2
82.1716 133,5
Mei

,,
11,12
5

64,1
10,57
5

80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50
78,6
11,15 103,3 1.16
69,0
6916
95,2
75.416
121,2
Juni

,,
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6 355,25
76,8
11,25
104,2
L30
77,4
7/-
97,3
74.111-
120,1
Juli

”
12,80
74,3
11,20
85,6
218,50

,
94,4
191.25
81,0
415,50
89,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.1216 117,0
Augûstus
13,125
76,3
.10,75′
82,2
202,50
87,5
182,75
77,4
452,50
97,8
11,25 104,2
1.30,
77,4
7216
99,3
73.171-
119,0
September
12,62
5

73,4.
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9 506,75
109,6
11,40
105,6
1.30
77,4
7216
99,3
–
74.191-
120,7
October
12,10
70,4
9,87
5

75,6
185,00
79,9
168,00
71,2 516,50
111,7
11,25
104,2
1.30
77,4
7216

‘
99,3
72.16/-
117.3
November
1 1,77
6

68,5
9,20
70,4
174,00
75,2
164,75
69,8
483,25
104,5
11,35
105,1
1.30
77,4
7216
99,3
70.51-
113,2
December
12,62
5

73,4
9,35
71,5
166,00
71,7
163,75
69,4
482,00
104,4
‘

11,75
108,8
1.30
77,4
7216
99,3
68.616
110,1

P
nuari

1930
12,67
5

737
9,35
71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
11,75 108,8
1.21
72,0
72/6

‘
99,3
71.9/6
115,1
bruari
11,725
68:2

8,17
5

62,5
139,00
60,0
135,75
57,5 398,50
86,2
11,75
108,8
1.11
66,1
7216
99,3
71.1216
115,4
Maart
10,90
.63,4
7,15 54,7
143,50
62,0125,00
53,0 390,00
84,3
11,55
106,9
1.11
66,1
70/-
95,9
68.1916
111,1
April

,,
11,176
65,0
7,625
‘
58,3
180,25
77,8
129,75
55,0
431,00
93,2
11,35
105,1 1.165
69,3
67/6 92,5
61.3!-
98,5
Mei

,,
10,45
60,8
6,55
50,1
148,50
64,1.
114,50
48,5
•
405,00
87,6
11,35
105,1
1.18
6

70,5
67/6
,
92,5
53.9/-
86,1
Juni
10,05
58,4
5,17
5

39,6
145,50
62,9′
103,75
44,0
385,50
83,4
‘

11,35′
105,1
1.18
5

70,5
67/6
92,5
50.116
80,7
Juli
9,55
55,5
5,825
44,6
157,75
68,1′
108,00
45,8 345,75
74,8
II 35
105,1
1.185
70,5
67/6
92,5
48.21-
77,5
4 Augustus

.
9.15,
53,2
6,15′.
47,0
138,00
59,6
110,00
46,6
358,00
77,4
11′,35
1

105,1
1

1.185
1

70,5
67/6
92,5
48.1216
78,3′
1
).Men
zie
voor de toelichting
op
dezen staat de nummers van 8.
en
15 Augustus 1928 (No. 658 èn 659)
jg.
689190 en 709.
2) = Western vôôr
de
invoering var

0 Augustus 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

717

sloten
20
centavos per
1.00 KO.
hooger dan een week tevo-
ren….ii Noorci-Anierika gaat de sterke prijsstijging voor
mais nog steeds voort wegens cle schade, welke de oogst
daar ondervindt wegens droogte en hitte.
Ge r
S
t is
deze
week aanvankelijk zeer flauw geweest,
hetgeen toen bijgedragen heeft tot den beperkten kooplust
voor mals. Ilusland, Argentinië en Roemenië waren cirin-gend niet gerst aan de markt en zoowel naar Engeland als
naar Nederland werden geregeld za-ken gedaan. Ook :Duitscli-
land kocht van tijd tot tijd gerst, doch tevens waren Duit-
sehe koopers op afladiug geregeld tot lage prijzen aan de markt. In de tweede helft der week is voor gerst een ver-
betering ingetrcden, nadat het Russische aanbod voorloopig gestaakt werd en ook uit Roemei.iië niet meer zoo dringend
gerst werd aangeboden. Eenig prijsherst.el is daarvan het
gevolg geweest,
ketwelk
echter tot verinii.idering der vraag
leidde. Tenslotte was op S Augustus dc markt reeds weder
wat geniakkelijkcr, waarbij ook van Russisc-he zijde wed?i
–
gerst werd geoffreerd. 01) den 4den echter liep ook gerst
vaster met verniinclering van het Roemeensche aanbod. Uit
Noord-Amerika wei-den de zaken in gerst deze week nog
niet weder hervat.
Voor de in West-Europa te velde staande Ii a v er wordt
al eveneens schade wegens het ongimnstige weder verwacht.
.111
:Duitschlancl maakt men zich over den ilieuwen haver-oogst ernstig ongerust, hetgeen echter in de eerste helft der
w
–
eek nog niet tot levendige zaken in deze graansoort heeft
geleid. Zaken in Plataniaïs w’erden slechts weinig gedaan
en alleen Rnssische haver, waarvan liet aanbod gering was,
ontmoette goede vraag. Later echter is cle kooplust voor
haver vrij sterk toegenomen, zoodat tenslotte iii verschil-
leudo ‘West-Europeesche landen, waarbij ook Nederland,
veel meer :Plataliaver werd gekocht en ook iii Donauhaver
zaken werden gedaan. Zaken in Duitsche haver hebben in
cle West-Europeesche invoerlanden vrijwel geheel opge-
houden.

SUIKER.
in cle afgeloopen week gaven dc verschillende suiker-markten ccii flinke prijsschoinmeling te zien. De prijzen
daalden tot een ongekend laag niveau toen in liet midden
der week cciie aa nmerkelijke verbetering in trad. –
in A in e r i k a ging niet veel om, partijen pronipte ruw-
suiker verwisselden van eigeniiar tot 3.17 d.c. hetgeen de
pariteit is van ca. 1
5
/.
12
de. c. & fr.Later
. in de week werden
iets betere prijzen betaald.
Het laagste punt op cle New-Vorksehe termijnmarkt werd
op 30 Juli bereikt niet de volgende noteeringen: 1.12 voor Sept.; Dec. 1.21; Jan. 1.24 en Mrt. 1.31; Spot Centr. 3.17;

het slot luidde weer ca. 5 punten voor alle maanden beter.
De ontvangsten in de Atlantische havens der
V.S.
be-
droegen deze week 58.000 tons, de versmeltingen 61.000
tons tegen 71.900 totis verleden . jaar en de voorraden
335.000 tons tegen 645.100 tons.
De laatste
C uh
astatistiek luidt als volgt:

1930.

1929

1928
Tons

Tons

Tons
Cubaproductie ……………
4.671.260 5.156.315 4.037.833
Consumptie …………….
62.263

85.315

118.833
Weekontv. afscheephavens.

53.078

37.996

37.065
Totaal sedert 1/1 ……….
3.130.899 4.210.271 3.136.192
Weekexport…………….
79.501

107.662

69.595
Totale export sedert
1/1

1.800.588 3.160.248 2.119.600
Voorraad afscheephavens.. . ..
1.467.457 1.050.023 1.016.592
Voorraad binnenland ……..
1.430:952 861.458 783.854
Volgens F ….r i c S t is de stand der bieten overal gun-
stig behalye in Oostenrijk en somriiige deeleic van Honga-
rije, waar men over te hooge temperaturen Iclaagt.
In E ii ge 1 an cl was de markt eveneens zeer flauw’. De
noteeringen 01) de termijnmarkt te London ludden aan het
einde der week als volgt:

Augustus ……Bietsuiker basis
88
0
fob. Sh.
4191
December ……,,

,,

,,

,,

,,
5/4
.Januarj ……..Rietsuiker basis
96
0
cif.

5/9e
Maart ……….

,,

,,

,,

,,

,,
611k
Mei …………

6141
Augustus

•

6/9
;Alleen in J a v a bleef cle markt prijshoudend, waardoor de V.I.S.P. successievelijk ca. 24.000 tons Superieur tot de oude limites van
f
9 en 14.000 tons No. 16 &/liooger tot
f
S kon verkoopen.
II. i e r t e L a ii cl e werd de wet behelzende het heffen
een iuvoerrecht op suiker boven 980 polarisatie van

f
2.40 per
100 liG,
door de Eerste Kamer niet 24 stemmen
voor en 17 tegen aangenomen.
Onze markt %’as weder het schaduwbeelct vooral van
London en Hamburg. De noteeringen der Amsterdamsc)ze
termijnmarkt brokkelclen gestadig af niet een fractioneel
hooger slot:
Aug.
f A;
Dec.
f
8Y ; Mrt.
f
8% en Mei
f9.
De omzet bedroeg 4900 tous.

KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.

Manchester,
d.d. 30
Juli
1930.

In ie Anierikaansche katoenmarkt is in de afgeloopen
week weinig belangi-ijks gebeurd. Prijzen daalden verleden

AN
GROOTHANDELSPRIJZEN’)

TIN
locoprijzen
Londen per
Eng, ton

KATOEN
for Middling
locoprijzen
New York
per Ib.

WOL
gekamde
Australische,
Merino,64’s Av.
loco Bradford
per Ib.

WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo- nial Carded,
Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER
4
)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen
‘

per Ib.

SUIKER
Witte kristal- suiker loco
R’dam/A’dam.
per 100 K.G.

KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
‘Ii
}C.Q.tratheep.lhKG.

THEE
Afi. N..I. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-

IndexciJfer vjh. Centr. B.
v. 1. Stat., herleid
van 1913
=
100
tot 1925=
loo

Indexcijfer
van The
Economist,
herlejd
1927
=
100
tot 1925=100

i/
$
ets.
i
/o
pence
III
pence
i/o
Sh.
0
1
0
f1.
O/
ets.
0
1
0

ets.
0/
261.171-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
2111,625
100,0
18,75 100,0
61,375
100,0
84
1
5
100,0 100,0
100,0
290.1716
111,1
17,55
75,5
47,25 85,9
24,75 83,9
21-
67,4
17,50
93,3
55.375 90.2
94,25
111,5
93,2
92,9
290.4/-
110,8 17,50
75,3
48,50
85,2
26,50 89.8
116,375
51,6
19,125
102,0
46,875 76,4
82,75
97,9
95,4
89,5
227.51-
86,8
20,00 86,0
51,50
93,6 30,50
103,4
-110.75
30,2
15,85
84
1
5 49,625
80,9
75,25
89,1
96,4
87,6
255.11-
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4
29,75
100,8
1/7,25
54,0
17,37
6

92,7
45
74,9 84,5
100,0
98,7
87,9
2331016
89,2
18,35

–
78,9
54,75 99,5 31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
45
74,9 79,5
94,1
96,8
87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,870
90,0
4′,-
76,6
79
93,5
98,1
–

89,2
234.61-
89,5
20,65
88,8 54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25 87,9 98,7
90,5 230.131-
88,1
21,55
92,7
54,25 98,6 32,25
109,3
-19
25,3
16,625
88,7
48,25
78,6
78,25 92,6
98I
91,2
218.8/6
83,4
21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
86,7
98,7
89,8
211.191-
80,9
21,75 93,5
53,00
96,4
31,25
105,9
-19,25
26,0
15,50
82,7 49,875 81,3
71,25 84,3
95,5
88,2
211.181-
80,9
19,30
83,0 51,75
94,1
30,00
101,7
-/9,25
26,0
16,00
853
51,875
84
1
5 67,75
80,1
92,9
86,6
214.716
81,9
18,55
79,8 47,00
85,5
29,00
98,3
-18,5
23,9
15,875
84,7 52,75
85,0
70,25
83,1
93,5
85,4
721.19/-
84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4 -18,8 24,7
14,625
78,0
53
86,4
73 86,4
94,2
85,1
232.10/6 88,8
‘
19,90
85,6 47,25
85,9
27,50 93,2
-/8,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75 89,6
95.5
85,1
228.81- 87,2
20,45 88,0
46,25
84,1
28,00
94,9
-j8,5
23,9
13,925
74,3
51,75
84,3
76,5
90,5
95,5
84,8
222.7/6
84,9 20,20
86,9
46,75
85,0
28,75
97,3
-19,875
27,9
13,775
73,5
53,125
86,6 77,25
91,4
94,
84,6
222.11/-
85,0
20,10
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1
1/-
33,7
13,375
71,3
54
88,0 74,25 87,9
94,2 85,4
221.016
84,4
21,25
91,4
44,00
80,0
27,50 93,2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0 72,75
86,1
94,8 85,8
207.516
79,2
20,45
88,0
43,25
78,6
27,25 92,4 -110,5 29,5
13,375
71,3
54 88,0
74,25
87,9
92,9
83,9
197.5/6 75,3
1940
,
83,4
41,50
75,5
26,25
89,0
-/10,875
30,5
12,25
65,3
54
–
88,0
73,50
87,0
91,6 81,7
200.51-
76,5
18,75
80,6 40,00
72,7
25,75
87,3
-110,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0
69,50
82,2 91,0
81,9
209.516
79,9
18,65
80,2
38,75 70,5
24,75
83,9
-111
30,9
13,425
71,6 54
88,0 68,50
.
81,1
91,0
83,7
210.111-
80,4
18,60
80,0
37,00
67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13.00
69,3
53,50 87,2
–
64
75,6 91,6
83,6
205.516
78,4
18,90
81,3
34,25
62,3
23,75
80,5
-/10.125
28,4
13,475
71,9
51,75
84,3
64
75,6 91,0
82,0
188.916
72,0
18,45.
79,4
32,50
59,1
22,50 76,3
-19,625
27,0
13,30
70,9 48,50
79,0
66
78,1
90,3
80,5
182-16
69,5
17,50
75,3
34,25
62,3
23,00
78,0
-18,125
22,8
12,50
66,7 41,75
68,0
66,50
78,7
88,4
78,8
178.1816
68,3
17,25
74,2
31,25 56,8
21,25 72,0 -18
22,5
12,075
64,4
36,75
59,9
60,75 71,8
87,1
78,8
174.131-
66,7
17,15
73,8
29,50 53,6
19,25
65,3
-17,375 20,7
11,675
62,3
35
57,0
60,50 71,6
84,5
76,9
174.41-
66,5
15,45.
66,4′
28,50
51,8
17,75
60,2
-/8
22,5
11,40
60,8
35
57,0
58,25 68,9 81,3
75,2
165.181-
63,4
15,20
65,4
26,25
47,7 16,50
55,9 -17,625
21,4
10,70
57,1
/

35
57,0
62,25
73,7
78,7
74,2
161.17/6 61,8
16,45
70,8
27,25
49,5
17,25
58,5
-17,375
20,7
10,55
56,3
I

35
57,0 59,50
70,4 78,7
–
–

72,8
145.-!-
55,4
16,50
71,0
28,75
52,3
18,00
61,0
-16,875
19,3
9,80 52,3
1

34,75
56,6
58
68,6
76,1
72,0
136.416
52,0
14,50
62,4 27,75 50,5
17,50
1
59,3
-/6,125
17,2
9,775
52,1
I

33
53,8
58
68,6
76,1
70,4
134.1716
51,5
13,10
56,3
27,00
49,1
16,75
56,8
-/5,625
15,8
9,275
49,5
t

31,50
51,3
55,50
65,7 135.15/-S
51,8
6
12,80
5

55,15
-15,18755
14,6
5

8,75
46,7
1

30
48,9
e huidige officieele noteeringswijze Uan. 1928);vanaf 16 Dec.1929 7415 K.G. Hongaarsche; vanaf 26Mei1930 Z.-Russische.
5
)= Malting vôôr de invoeringvan de huidige
the. not.wijze (Jan. 1928).
4
)Jaar- en maandgem. afger. op ‘/s pence.
5)
1 Aug.

+

718

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Augustus 1930

Donderdag, terwijl oj jI. Vrijdag Mid.-American Spot iii
-Liverioo1 het laagste.puiit vin. dit seizoen nl. 7.47 d. be-
raikte tegen het hoogste ni. 10.66 d. op 1 Augustus en 4
September ji. Vermoedelijk zullen wij vandaag een eenigs.
zins lager cijfer zien. Men zou dus wel zeggen, dat dit sei-
zoen zonder eenige belangrijke verandering in den toestand
zou voorbijgaan. Egyptische katoen is vast geweest, terwijl
ook de oogstberïehten gunstig luiden en voorraden •in Alex-
andrië ruim 1.980.000 cantars grooter zijn clan een jaar
geleden. Liver poolvèrkoope n zijn eveneens gering geweest
en het totaal bedroeg sleehts 17.190 balen. waarvan 6.210
_Amerikaaueh.e. De rest was verdeeld over andere soortan ni. Jlraziel en Peru 6330 balen, Egyptisehe en Soedan 2480
Afrikaausche 1220 en cle rest van andere.bronnen.
De .Anierikaansche garenmarkt ondergaat den invloed van den vacantietijd alsook.van den onvoldoznlen toestand in den
handel. Zaken in muletwist en weftcops zijn in .de meeste
nummers alleen mogelijk in bescheiden hoevéelheden, hoe-
wel onlangs enkele flinke kwanti in dhootyiudumers ge-
plaats zijn. Er bestaat nog een goede vraag naar ringtwist,
hoewel niet zoo veel als de vorige week. In enkele geval.
len, zooals dikwijls om dezen tijd van het jaar geschiedt,
moeten koopers meer indeelen in verband met de jaarlijk-
sehe vacantie, die tot einde Augustus duurt. Egyptische
soorteri zijn ook niet veel beter. De handel in twist en
wefteops is zeer beperkt. In doubling weft bestaat een
goede vraag naar garens bestemd voor getwijnde poplin
garens en harde getwiste getwijnde garens voor het weven,
met kunstzijde. Op ahder gebied gaat slechts weinig om.
Een schema voor de formatie van een Egyptian Spiuners
Couvention met het doel van een prijsregeling om de hui-
dige zware verliezen tegen te gaan, ging gisteren weer
een schrede vooruit, toen er besloten werd oi’er de voor-
stellen van de commissie, om -een stemming te honden
onder de spinners.
De toestand van de doekmarkt is over het algemeen gun-
stiger. Hoewel er geen belangrijke verbetering te bespeuren
valt, schijnt men wel meer belangstelling in loopende prij-
zen te toonen. Indië verkeert nog steeds in politieke moei-lijkheden, zoodat er van deze markt slechts weinig biedin-
gen binneiskomen. Tot nu
toe
kan er nauwelijks ge-
sprokerr worden van een meerdere vraag en alle geruchten van groote zak
–
en worden weer tegengesproken.

Li’verpoolnoteeringen ‘

Oôst. koersen 22Juli 29Juli
23Juli 30Juli T.T.opBr.-Indië
l/5I,
1/5.(
F.G.F. Sakellaridis 12,50 12,35 T.T. op Hongkong ]/3 i/ 113
G.F. No. 1 Oomra
3,55 3,25 T.T.op Shanghai 1/6 – 1
1
‘6

KOFFIE.
Ook gedurende de afgeloopen week was de stemming -zeer
kalm, als gevolg van de houding van Brazilië. De wissel-
koers aldaar te lande, die in den laatsten tijd reeds belang-
rijk gedaald was en in de vorige week zelfs niet minder dan
ea. 5 pCt. was ingezakt, liep nog ongeveer 2 pCt. terug,
om zich tenslotte een fractie te herstellen. De oorzaak van (lezen flauwen koers is voor een belangrijk deel te zoeken
in de steeds lager loopende koffieprijzen, die, zooals vanzelf
spreekt, vati nadeeligen invloed zijn op de handelsbalans
van het land. Ook deze week daalden de kost- en vrachtaan-biedingen van de verschillende Braziliaansche koffiesoorten
weder -beduidend. Santos liep nog 116 1. 3/- per cw’t. terug,
Ri 1[6 h 2/6 en Victoria 11-.
Oneontrôleerbare geruchten duiken op betreffende aller-
lei plannen, die in Brazilië zouden worden overwogen om
verlichting te brengen in den benarden toestand, waarin het ]and zich bevindt. Van vernietiging der ordinairste partijen
koff ie is reeds gesproken en op bescheiden schaal schijnt dit
plan reeds in enkele gevallen tot
uitvoerink
te zijn gekomen,
doch nu wordt zelfs gemeld, dat door belanghebbende Staten
het omhakken .’an koffiebooenen, het verlaten van de min-
der goed rendeerende plantages en een streng verbod van
iueuwen aanplant als middelen om den toestand te verbe-
teren aan de hand
–
zijn gedaan. Eenigen indruk maakten
deze geruchten echter in het geheel niet, en het eenige,
waarvan iedereen vast overtuigd blijft, is dat.de
toekomst
bij de gunstige vooruitzichten voor den oogst 1931/32 duis-
terder en onzekerder is dan ooit te voren. Aan de loco-markt bleef de afzet beperkt; cle officieele
noteering van Superior Santos bleef onveranderd 37 ct. per % K.G. en die van Robusta 30 ct.
Aan de Rotterdhmsche termijnmarkt liepen de noteerin-
gen sedert verleden week % 1. % et. terug. Dinsdag 5 dezer
des voormiddags waren zij als volgt: Augustus 24%, Sep.
tember 22%, December
l95/s
Maart 19, Mei 1931-18
5
h
et.
per % K.G.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prornpte verscheping
zijn
thans ongeveer 49/- 5. 5116 per
cwt. en van dito Prie ongeveer 52/-
A
551., terwijl zij van

-Rio type New-York 7 met beschrijving, pronipte .versehe-
ping,bedragen 31/3 5. 32/-.
IN
eclerlanosc-h-.[ndië liep voor de ongewasschen Eobusta-
soorteci %
5.
1 ct. per 34KG. terug, gewassehen Robusta bleef
oieveranclerd. Op het oogenblik zijn de noteeriugen in de
eerste hand als volgt:
– Palembang Robusta, Augustus verschepiug, 16% ct.; Ben-
–
koelen Robusta, Augustus vérscheping, 16% et.; Mandheling
Robusta, Augustus verseheping, 18% et.; W.I.B. faq. Ro-
-busta, Augustus verseheping, 26 et., alles per
34
K.G., eif, uitgeleverd gewicht, netto con tan t.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Sept.
I

Dec.
I

Maart

I

Mei

$

6
2
45
$5,83
$

5,63
$

5,56
0
-8 Juli
,,

6,45
,,

5,92
,,

5,82
,,

5,74

4

Aug………

6,96
,,

‘6,53
,,

6,28
,,

6,16
21

,……..,,
14

,..

……
.,

6,87
,
,,

6,55
,,

6,40
,,

6,34

De deze dagen verschenen Statistiek van de Firma G. IDuuring & Zoon te Rotterdam geeft ain, -dat in Juli de
aanvoer geweest is al-s volgt:

1930

1929

1928
balen

balen

balen
in Europa …………768.000

838.000

878.000
,, Ver. Staten v. Amerika

788.000

887.000

836.000

– Totaal_. .. 1.556.000

1.725.000 1.7 14.000

De Aanvoeren in Europa en in Amerika tezamen gedu-
rende de eerste zeven maanden van het jaar bedroegen
13.935.000 -balentegen 13.011.000 balen in 1929 en 13.925.000
balen in 1928.
De Afleveringen in Juli waren:

–

1930

1929

1928
– balen

balen –

balen
in Europa ………….792.000

824.000

886.000
,, Ver.Statenv.Amerika

794.000

827.000

847.000

Totaal….

1.586.000

1.651.000 1.733.000
J)e Afleveringen in Europa en in Amerika tezamen gedu-
rende de eerste zeven maanden van liet jaar waren
13.297.000 balen tegen 12.703.000 balen in 1929 en
13.311.000 balen
in
1928.
De zichtbare wereldvoorraad was op 1 Augustus 5.400.000
balen tegen 5.593.000 balen op 1 Juli en 5.447.000 balen
verleden jaar (in deze cijfers zijn niet begrepen de voorra-
den in het binnenland va-i.1 Brazilië, waarvan het cijfer van
1 Augnsti.is nog niet bekend is, doch die op 1 Juli bedroe-
gen 22.831.000 balen en op 1 Augustus 1929-10.765.000
balen). . .
Rotterdam, 5 Augustus 1930.

THEE.
De theenarkt iii de afgeloopen week had een zwak voor-
komen. Het verloop van de Amsterdamsche. theeveiling op
31 Juli was dan ook teleurstellend en de prijzen zakten ge-
middeld 3 ets. in, terwijl bij sommige sorteeringen de prij-
zen nog sterker daalden.
De middenprijs (1′. v. d. T.) van de geheele veiling be-
droeg 53%. ets. tegen 56% ets. in de vorige veiling.
De groote uitvoer van Noordelijk Britsch-Iiidië ten be-
drage van 19.8 nullioen lbs. over Juni tegenover 15.7 mil-
lïoen lbs. in Juni 1929 doet de vermindering die ten op-
zichte van het vorige jaar, over April-Mei viel te constatee-
ren, geheel te niet en klaarblijkelijk hebben deze cijfers de
markt verontrust. –
Het Secretariaat der Vereeniging voor de Thee-Cultuur in
Nederlandsch-Indië meldt dieiaangaande liet volgende:
,,Het Secretariaat heeft in de hnoge uitvoe-reijfers van
Noordelijk Britseh-Indië (vgl. Cire. No. 156 en vroeger) aan-
leiding gevonden, zich te wenden tot de betrokken orga-
nisatie -in Londen niet de vraag, hoe dat met de oogstbe-
perking te rijmen viel.
Het ontvangen antwoord komt hierop neer, dat de
oogst
van Noordelijk Britsch-Indië van het loopende jaar tot
half Juli ca. 10 millioen lbs. kleiner is dan verleden jaar
(volgens de jongste cijfers 13-14 millioen minder tot einde
Juli).
Het feit dat de
uitvoer
niettemin zooveel grooter is ge-
wcest dal) verleden jaar, moet worden verklaard eensdeels
door directe verschepingen van Britseh-Ïndië voor Rusland en anderdeels door verminderd plaatselijk verbruik.
Bovendien bericht men ons, dat de nieeste Noordelijk
Britsch-Indische ondernemingen vermoedelijk niet veel heb-
ben beperkt in de eerste maanden van het seizoen, wegens
de betere kwaliteit der dan verkregen theeën, doch ca. twee
m5andeu later met beperking zijn aangevangen, zoodra cle
regens waren doorgekomen.”
Amsterdam, 4 Augustus 1930.