13 NOVEMBER 1929
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Eé
‘
ònornischÇS.tatistische
Beri*chten
ALGEMEEN, WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJ VERHEID, FINANCIEN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RJJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOÖR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
I4EJAARGANG
WOENSDAG
13
NOVEMBER 1929
No. 724
INSTITUUT VÖOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemen Secretaris:. Prof. Mr. Dr. G. M. Verrjn Stuart.
ECONOMISCH-STATISTlSCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES: Prof. jhr. D. van Blom; J. van flasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. E. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rangers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schiithuis;
Mr. Q. J. ‘l’erpstra;
Prof.
Mr. F. de Vries. Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.
Assstent-Redacteur:
H. M. H.
A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Ii000hweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aan geteekende stukken: Bijkantoor Ruige plaat weg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver.
tenties: Nijgh
d
van Ditmar’s Uit gevers.Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘8-Gravenhage. Posthèque- en giro-
rekening No. 6729.
12 NOVEMBER 1929.
De geidmarkt was deze week verdeeld. Het aanbod
van geld on call en op prolongatie was vrij beperkt;
daarentegen bestond er voor particulier disconto veel
belangstelling. De ruimere geidmarkt kwam clan ook
vrijwel uitsluitend tot uitdrukking op de disconto-
markt, daar vrschillende geidgevers, die gewoonlijk
geld op prolongatie uitzetten, door den onzekeren toe-
stand van de effectenmarkt, zich hiervan geheel ont
hielden. Inde prolongatierente kwam. daardoor geen
verandering, meestal werd 4% pCt. genoteerd. Ook
voor cailgeld werd in den regel 4% pOt. betaald, met
een kleine daling aan het einde der week. Daaren-
tegen kon de rente voor wissels regelmatig terugloo-
pen, zoodat gisteren voor 4% pOt. werd afgedaan.
* *
*
Op de balans van De Nederlandsche Bank geeft de
post hinnenlancische wissels een daling van
f
12.2
millioen te zien. Het bedrag van
f 11
millioen aan
rechtstreeks bij de Bânk geplaatste sehatkistpromes-
sen, dat verleden week in de portefeuille der Centrale
Oredietinstelling aanwezig was, blijkt inmiddels ge-
heel te zijn afgelost. De beleeningen vertoonen een
teruggang van
f
25.1 millioen. Het rentéloos voor-
schot aan het Rijk daalde met
f
2.6 niillioen.
De goudvoorvaad der Bank bleef wederom zoo goed
als onveranderd. De zilvervoorraacl klom met een klei-
ne
f
600.000. i)e Post papier op het buitenland en de
diverse rekeningen op de actiefzijde der balans stegen
resp. met
f
150.000 en
f
1.7 millioen.
De biljettencirculatie verminderde met
f
33.7 mii-
lioen. De rekeuing-coijrant-saldj geven een teruggang
an
f
4 millioen te zien. Het beschikbaar retaalsaldo
vermeerc1erde met
f
15.7 millioen. Het dekkingsper-
entage bedraagt nagenoeg .54.
S
*
*
p4
*
De wisselmarkt bleef ook deze week nog moeilijk;
de stemming voor de hoofddeviezen was eerder flauw.
Voral in den namiddag van den laatsten dag viel een
tamelijk groot aanbod te cdnstateeren. Groote sehom-
melingen vielen echter niet waar te nexen, doch de
plotseling omslaa ncle stemmingen brachten. zoo nu en
dan een.ige levendigheid, waarbij de markt dan een
enzijdig ,karakter had: De Dollar in Londen ver-
akderde weinig; van 4.88 kwam de koers op
4.87916.
Hier liep Londen van 12.08
7
/8 op 12.08% terug, wat,
gezien de lage rente hier en de hoogere rente, die
og in Londen te maken valt, wel eeijszins onbe-
rijpelijk is. De Dollar eindigde op denzeifden koers
als waarp dc week . werd aangevaugen, nI. 2.4870,
,rvoorbijgaand 2.4165 te hebben genoteerd. Marken
‘aren tenslotte 59.23 na59.27% (tegen Pouden kwaiji
de koers van 20.39% op 20.39%). Onder den invloed
ai goudzend ingen kwam (le koers van het Pond in
Pirijsvan i23.81 op 123.88, wat den Franc hier van
9.76 op 9.75% terug deed loopen. Zwitserland 48.-
tot 48.02. Peseta’s verbeterden eerst tot 35.25, (loch
liepen daarna terug op 34.92%.. Yen vast
OP
1.21.
Braziliaansche Milreis 28
7
/8-29. Ook hij den Argen-
tijnsehen Pesd viel een. inzinking waar te nemen; de
koers kwam op 1.01%, doch sloot weder op 1.02%.
Hoogst onzeker bleef Canada; na een daling tot
2.42% kwam het slot op 2.43%:.
I’
Het geldbericht van onzen Londenschen correspon-
leht ‘was bij het ter pese gaan van dit nummer nog
niet ingekomen.. –
(
1012
ECONOMISCH-STATSTISCHE BERICHTEN
13 November 1929
DE TINMARKT EN DE TINPRODUCTIE.
De prijs van het tin, liet verloop van cle tinmarkt,
wordt beheerscht door twee groepen van factoren,
die men scherp van elkaar dient te onderscheiden.
Tot de eene groep’behooren die factoren, welke de
– om zoo te zeggen – dagelijksche verhouding tus-
schen vraag van cle zijde, van de koopers en aanvoer
of aanbieding door producenten of verkoopers rege-
len. Door verschi ilencle omstandigheden, waarop met
liet oog .op cle beschikbare plaatsruImte thans niet
kan worden ingegaan, is deze verhouding zeer labiel..
Zij vindt hare ui tclrukki ng in cie fluctuaties van de
prijsnoteeringen, clie men geregeld onder ,,handels-
berichten” in cle nieud’sbladen aantreft. 1-loewel deze
schommelingen vrij belangrijk kunnen zijn, zooclat ze
over een kort tijclsverloop. vele – zelfs -eenige tidn-
‘tellen £’s per ton kunnen bedragen, zijn ze toch van
secundairen aard.
Wezenlijk anders is liet met cie tweede groep: clie
van productie en consumptie. In bijgaande figuur zijn
cle meest saiilant& punten van liet verloop van den
marktpr.ijs sedert liet -begin van deze eeuw samei-
gevat tot een grafisch beeld. Verder zijn .ingeteekend
de lijnen die liet verloop van jaar tot jaar van pro
cluctie en consumptie iveergeven. Beide lijnen vertoo-
ne.n een in wezen nagenoeg volkomen gelijkvormig
beeld, in zooverre dat met cle variaties van cle con-
sumpti e overeenkomsti ge bewegingen van de procluc-
t-ie correspondeeren. Ze zijn bijna voimaakt sy.nchroon,
doch cle grootte van de variaties – de amplitudes – is
ongelijkmatig, doordat nu eens de productie de con-
sumptte overtref t., clan weer liet omgekeerde plaats
heeft. De overgang van het eene stadium naar het
andere w’ordt in de grafiek gemarkeerd door de snij-
punten van heide lijnen.
Zoodra de productie de consumptie zal gaan over-
treffen, treedt een abrupte daling van den prijs- in,
die een min of meer catastrophaal karakter heeft door het zeer helangrijice vérticale niveau-verschil èri cior
INHOUD.
Blz.
DE TINMARKT EN DE TINPRODUCTIE
door Ir. P. llövi,ç 1012
Telefoônbeleid in Nederland door
Mr. P. G. Knibbe. 1014
Handelsbetrekkingen tusschen Nederland en Polen
door
Prof. Mr.
Dr. G.
M. Verrijn Stuurt ……..1016
De dertiende internationale arbeidsconferentie II (Slot)
door
Mej. Mr.
G.
J. Btensberg ………………1018
De stabiliseering van het prijsniveau in ‘,,Staathuis-
houdkunde en Statistiek” II (Slot) door
Mr. J. G.
–
Koopmans
…………………………………
1019
AANTEEKENINGEN:
Indexcijfers van groothandelaprijzen …………1021
LWIAANDOIJFERS:
Postchque en Girodienst ………..
1023
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank ……….1023
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam .,. … ……
1023
Posterijen, Telegrafie en Telefonie ……………
1023
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………….. 104-1030
Geidkoersen.
Bankstaten.
–
Verkeerswezen.
–
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
Ontvangen Boeken.
het betieklce1ijk korte tijdsverloop waarin liet proces
zich voltrekt. Gaat daarna de consumptie weer de
overhand icrijgen, clan volgt daaiop een omgekeerde
beweging – van beneden naar boven – van den prijs,
die echter een veel meer geleidelijk verloop heeft.
1:Iet toch onrustjge aanzien van die lijn is in hoofd-
zaak toe te schrijven aan de, in den aanhef genoemde
variaties van secundaire orde.
De kwestie die op het oogenblilc de belangstelling
met betrekking tot de tinmitrict bezig houdt, betreft
cle verdere ontwilckeling van de verhouding tusschen
productie en consumptie. Bij vorige gelegenheden dat
de stand van de markt ongeveer met de huidige over-
een)cwam, concentreercle de aandacht zich dan voor-
nainelijlc op de vooruitzichten van de consumptie. Wat
de productie aangaat, deze was zoo soepel, dat zij
zIch zonder veel bezwaren claarnaar kon regelen. De
wijze waarop tiiiierts s’oör liet meerencieel in de natuur
voorkomt – in uitgestrekte, vlak liggende lagen van
los zand op slechts enkele meters diepte onder het
maaiveld, n,’kaakt het bijzonder geschikt om in
•
Idem-
-/
no
10
–
150
io
/
0
130
–
110
100
ptijs.
L(oo
_____ pioductie
o..’-..’ _,,•_
cosulntie
t.’
0)
t,
30
,/
0’•’
/
.,.
vvv
;
-,
–
13 November, 1929
ECONOMISCH-STATISFISCHE BERICHTEN
1013
bedrijf te worden ontgonnen. Veel speciale technische
kennis is er niet voor noodig en al evenmin wordt
er een groot kapitaal voor vereischt: Bij hooge tin-
prijzen – door toenemende consumptie – kunnen ge-
makkelijk en snel nieuwe terreinen in ontginning
worden genomen of de productie van bestaande on-
dernemingen worden opgevoerd, eenvoudig door een
grooter aantal arbeiders te werk te stellen en wat
meer, weinig kostbaar materieel aan te schaffen.
Werd de tinprijs zoo laag, dat zoo’n mijn verlies dreig-
de op te leveren, dan werden eenvoudig de arbeiders
ontslagen en het bedrijf stilgezet. Renteverlies, kos-
ten van onderhoud, eiiz., speelden geen noemenswaar-
dige rol. Hef aantal zelfstandige tinbedrijyen was
welliaist ontelbaar. Ook thans is het nog belangrijk.
Er
zijn
nog maar weinig werkelijk groote onderne-
mingen zooals Bangka
–
ert
Billiton in Nederl.-Indië
en het Patifio-concern in Bolivia. Het meererideel van
het tin komt nog altijd van kleine en zelfs zeer kleine
ondernemingen. Alleen op het Maleische Schiereiland
reeds – dat ongeveer 38 pCt. van de wereldproduc-
tie oplevert – .waren gedurende 1028, naast 72 hag-
germaatschappijen, niet minder dan nog 462 andere
outginningen in bedrijf.
Doch dit is bezig snel te veranderen. De werkelijk
enorme winsten, clie in de afgeloopen jaren met het
tin gemaakt werden, hebben in toenemende mate het
internationale grootkapitaal aangetrokke. In het
jaar 1910
–
was slechts 22 pOL van de totale tinproduc-
t.ie van de F.M.S., afkomstig van met Europeesch ka-
pitaal werkende ondernemingen, 78 pOt. van Ohinee-
sche; over 1020 was de verhouding 36 pOt. tot 64p0t.;
over 1028 was zij 49 pOt. tot 51 pOt. Het gaat in
steeds meer versneld tempo; men kan het thns vn
maand tot maand volgen, zooals uit het volgende
staatje, dat op dit jaar betrekking heeft, te zien is:
Januari 59 pCt. Enropeesch, 41 pCt. Chineescli Februari 58
42
Maart
60 ,,
..
40
April
62
38
Mei
63 ,,
37
Naast de 89 tinbaggers, die er op 1 Januari van dit
jaar in bedrijf waren, waren 9 nieuwe in montage, en
21. in bestelling.
Van, over het algemeen kleinbedrijf is de tinmijn-
bouw bezig zich te ontwikkelen tot grootbedrjf, wat
gepaard gat niet machinaliseering en een zeer be-
langrijke toename van het geïnvesteerde icapitaal.
V66r den oorlog — in 1914 nog – werden de Gou-
vernementstinmijnen op Bangka geheel
01)
den voet
van het Ohineesche kleinbedrijf bewerkt; machinale
hulpmiddelen vonden nog slechts een bescheiden toe-
passing. Het stamicapitaal bedroeg toen ongeveer
f
22,50 per jaarlijks geproduceerde pikol tin.
Thans -. over het boekjaar 1928/’29 – is dit be-
drag reeds opgeloopen tot ca.
f
57 per jaar-pikol, hoe
wel van de 20 dredges die men, naar verluidt, voor-
nemens is daar te werk te stellen, er nog slechts 3, be-nevens twee gewone haggers en een snijkopzuiger, in
l)edrijf zijn. Dit is dus nog maar een begin. Beter
vergelijkingsmateriaal, voor hoe het was en hoe het
wordefl zal, geven de F.M.S. Voor de Ohineesche mij-
nen op Malaka zal men het gemiddelde kapitaal op
ca.
f
25 tot
f
30 per jaarpikol mogen stellen In de
76 Europeesche baggermaatschappijen, die er eind
1028 werkzaam waren, was een bedrag van £ 12.707.932
gestoken, wat overeenkomt met rond
,f
280 per jaar-
pikol.
Evenwijdig hieraan voltrekt zich een proces van
concentratie en consolidatie. In Bolivia, begonnen
door Generaal Sainz, die aanvankelijk de contrôle wist
te vérkrijgen over een aantal kleine ondernemingen,
werden diens belangen in 1005 overgenomen door
Sefior S. T. Patifio en diens politiek met zooveel suc-
ces voortgezet, dat de Patifio Mines and Enterprises
Oonsolidated thans het grootste tinbédrjf van de
wereld is, waarvan verwacht wordt dat list, na vol-tooiing van de aanhangige uitbreidingswerken, éen
jaitrproductie van 24.000 ton zal bereiken. Over 1928
bedroeg zij rond Ï7.000 ton. De geheele output wordt
,naar Liverpool verscheept om in de smelterijen van
Williams, Harvey and Co. Ltd. tot metaal te wor-
‘den gereduceerd. Seflor Patifio en de National Lead
– Co. zijn elk voor de helft eigenaars van het smelt-
,bedrjf.
-‘ Voor kort hebben Guggenheim Brothers van New-
York contrôle over de Aromayo-mijnen verworven die
daa,rcloor thans met de Oaracoles Tin Co. vereenigd
zijn:
Door de oprichting van. de Anglo-Oriental Mining
– Corp. in het begin van 1928, door samenwerking van
de London Malayan Tin Trust, de Tin Selection
Trust, het London Tin Syndicate en de Penpoll Tin
– Sm.elting Co., benevens verscheidene andere orider.ne-
m.ingen, zijn voorname tinbelangen op het Maleische
Schiereilimd, in Nigeria en Burma samengebracht en
is de Anglo Oriental thans de grootste baggeronder-
,neiing van de wereld.
De omzetting van de tinontginning op Billiton tot
een gemeenschappelijk bedrijf, waarin liet Gouverne-
ment van Nederl.-Indië voor % aandeelhouder is, werd
– gevolgd door de oprichting van de Nederl.-Ind. Tin.
Expi. Mij. voor het onderzoek en de ontginning van
,,eilanden vail de Riouw-Archipel, waarin het Indische
Gouvernement en de Gemeenschappelijke Mijnb. Mij.
Billiton elk voor de helft ‘deelnemen. Een dochter-
maatschappij van de tot holding company geworden
oude Billiton Mij. – de Mijnb. Mij. Stanrium – is
• werkzaam. op Sumatra en i.n Centraal Afrika. Het
,gemeenschappeljk bedrijf en de oude Billiton Mij.
• nemen elk voor van het gestorte kapitaal deel iii de
N.V. Hollandsche Metallurgische Bedrijven, die zich
het smelten van tinertsen uit Bolivia ten doel stelt.
Door een en ander is een relatie langs indirecten weg
tot stand gekomen tusschen al deze onderling gelieer-
;de ondernemingen en de Gouvernementstinwinning
op Bangka. Een doelbewuste concentratiepolitiek met
liet oog op de tin markt heeft daarbij weliswaar niet bepaaldelijk voorgezeten, doch de weg daartoe is er
althans door gehaand. Hierdoor zou een centrale con-
trôle zoowel over de productie als over den verkoop
van minstens 20 pOt. van de wereldproductie worden
verkregen.
Een stap verder in dezelfde richting voert logisch
en noodzakelijk tot kartelvorming. Op een 11 Juli. ji.
‘te Londen gehouden bijeenkomst, waar meer dan
.
300,
directeuren en vertegenwoordigers van 167 tinpro-
duceerende maatschappijen, met een gezamenlijke jaar-
productie van circa 100.000 ton, aanwezig waren, is
eenstemmig besloten tot de oprichting van een Tin
Producers Association. Bolivia en Nederl.-Indië hou-
den zich nog afzijdig en ‘de meer dan 400 kleine Ohi-
neesche producenten van de F.M.S. willen er in het
geheel niet van weten. Veel resultaat heeft de nieuwe combinatie dan ook nog niet kunnen opleveren: Doch
dit komt voorloopig pas in de tweede plaats in aan-
merking. In de eerste plaats is zij op het oogenblik
S’an. belang als symptoom, dat duidelijk aanwijst wel-
ken kant het met de evMuti.e ‘an de prodtctie uit
zal gaan.
Een gevolg van dezeii nieuwen koers is, dat de pro-
ductie aanvankelijk aan soepelheid inboet. ‘t Is heel
wat anders om een bedrijfje, dat met slechts een loco-mohile en een grintpomp werkt,’ stop te zetten dan een
dredge die, bedrijfsklaar op de plaats van bestemming,
al gauw een £ 80.000 tot £ 100.000 kost. Zoo’n kost-
baar werktuig laat men, liefst op volle capaciteit,
doordraaien, zoolang het maar eenigszins mogelijk is.,
Ook al maakt men geen winst, komt het toch goed-
kooper uit. Hierin ligt grootendeels de verklaring
van het hoogst merkwaardige feit, dat ondanks de
slump van 1927/28, de productie in tot nog toe onge-
kende mate is toegenomen en nog steeds toeneemt en
hooger is dan ooit te voren. Doch dit verandert naar-
mate de bedrijven grooter worden en in plaats van met
een of twe6, met tien of meer dredges gaan werken:
r
1014
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13’November 1929
Om er dan een paar tijdelijk buiten bedrijf te stellen
behoeft niet zoo bezwaarlijk te zijn. Deze soepelheid
is er dan echter een van geheel anderen aard; niet
meer een onbeheerschte, stelsellooze reactie, doch een
vorm van bewust bedrijfsbeleid.
In de plaats van de vele individueele ondernemers
die geheel of in elk geval grootendeels van het .bedrijf
bestaan moesten, treedt meer en meer de naamlooze vennootschap, met een groot. aantal aandeelhouders
die, met sterk beperkt persoonlijk risico, meer be-
lang bij regelmatige dan bij enkele exceptioneel hooge
dividenden hebben. Het groote bedrijf kan met een
kleiner winst per eenheid toch nog aan de normale
wenschen van het heleggend publiek voldoen. Dit is
de reden waarom er nog ‘altijd animo bestaat om be-
staande ondernemingen uit te breiden en nieuwe te
entameeren, hoewel de tinprijs toch reeds bedenkelijk
aan den lagen kant schijnt te zijn.
Nog in ander opzicht zal de nieuwe productiewijze
meer en meer van heteekenis kunnen worden: ni. voor
de vorming van stocks, zoowel door producenten als
door consumenten. Het eenige wat t6t nu toe in dit
opzicht bestond is de z.g. ,,visible supply”, die ech-ter in hoofdzaak bestaat uit tin, dat door den produ-
cent reeds uit handen gegeven is en dat den consu-
ment nog niet bereikt heeft en door de speculatie
rord t gemanipuleerd. Van fundamenteele beteekenis
voor de verhouding van productie tot consumptie is
hij nauwlijks, zijn invloed reikt niet verder dan de
secundaire fluctuaties van de markt, veioorzaakt door de tijdelijke constellatie van vraag en aanvoer. De in-
dividueele producent kon zich niet veroorloven tin
achter de hand te houden om de markt te steunen;
daarvoor was hij niet kapitaalkrachtig genoeg. Voor
dn consument had het geen zin te trachten stocks
aan te leggen; elke poging om de bechikking te krj-
en overgenoeg tin om de grilligheden van de markt maar eenigszins te ondervangen, zou onvermijdelijk
tot verhooging van den prijs geleid hebben, dus juist
aat veroorzaakt hebben, waarvoor men zich wilde
vrijwaren.’
Vat den vroegeren kleinen ondernemer niet moge-
lijk was, ligt echter wel binnen het bereik van de
groote kapitaalkrachtige vennootschap. De Anglo
Oriental o.a. is er reeds mede begonnen door een hoe-
veelheid tin, waarointrent de schattingen tusschen
6.000 en 12.000 ton uiteenloopen, uit de .markt te
nemen.
Bij ruimer aanbod tegen lagen prijs, zooals tegen-
woordig, zal het ook den cdnsument gemakkelijker
vallen, zich te wapenen door voorraden, aan te leggen.
Ook in deze richting schijnt een beschéidén schrede
gezet te worden: ‘men heeft ‘becijferd, dat gedurend
de eerstè helft van dit jaar in Amerika 2000 ton’ meer
is ing’evoerd dan er gebruikt kan zijn.
Het is natuurlijk niet mogelijk thans reed§ precies
te voorzeggen van welken invloed deze nieuwe facto-
ren uiteindelijk op de tinmdrkt zullen zijn. We staan
toch immers nog maar aan het begih-an een nieuw
tijdperk en het hant er heelcmaal van ‘af hoe en in
welk tempo dit alle zich ‘verder zal ontwikkelen.
Doch één bepaalde tendens
schijnt
toch thans wel
reeds te onderkennen: ‘tot een vastere verhouding van
productie tot consumptie, waarbij dè acute tegenstel-
lingen meer en moer zullen vervlakken naarmate de
overgang van klein-‘ tot grootbedrijf voortgang vindt.
In het verloop van den tiiiprijs zal dit zich dan moe-
ten afteekenen doordat het verschil tusschen de,maxi-
mit én de minima gaandeweg kleiner wordt – hoofd-
zakelijk ten koste van de maxima’ – terwijl het tijds-
verloop waarover deze bewegingen zich afspelen –
de perioden – langer zullen worden. Het ziet er stel-
lig wel naar uit dat het ten slote zal uitloopen op een
stabielere markt met over het algemeen – als gemid-
delde – lagere tinprijzen, dan de laatste decennia
hebben te zien gegeven.
P. HöVjo,
TELEFOONBELEID IN NEDERLAND.
Ten aanzien van vervanging van het vaste abonne-
ment voor locaal telefoonverkeer door een gesprekken-
tarief, werd aan tal van organisaties advies geraagd.
Over het algemeen was dit advies zêer gereserveerd,
tot sterk afwijzend. Hoe meer omtrent de voorge-
nomen herziening der tarieven bekend werd, hoe
sterker werd het verzet. Steeds grooter in aantal en
verscheidenheid werden de bezwaren. Vast besloten,
om toch aan’ haar voornemen uitvoering te geven,
werden echter door de telefoonadministratie wan-
hopige pogingen gedaan om de ingekomen adviezen
zoo te interpreteeren, alsof toch van min of meer
algemeene instemming sprake was. Toen dit niet meer
kon worden volgehouden en ook de bezwaren niet
konden worden ontzenuwd, werd openbaar dat het
niet in het’ minst ernst was geweest met het vragen
van advies, dat men dat advies alleen maar gebruikte
voor zoover ‘men dit in eigen plan kon wringen en
dat men verder alle adviezen zonder motiveering naast
zich neerlegde en alle bezwaren negeerde. Een der-gelijke methode wekte terecht de verontwaardiging
van veleii op.
Een korte schets van den ontwikkelingsgang, van
het telefoonbedrijf moge dienen ter verklaring van
het feit, hoe het
mogelijk
was dat de telefoonadmi-
nistratie den moed heeft gehad, heen te stappen over
hoogst ernstige bezwaren en de gevraagde adviezen
te negeeren. Tevens zal blijken, dat het thans om
veel meer gaat dan om de soms ietwat simpele vraag,
of enkele veelsprekers
mogelijk
iets meer moeten
betalen dan recht en billijk is. Thans toch wordt de
laatste phase beleefd van den
strijd
tusschen de
telefoonadministratie eenerzijds en de regeering,
volksvertegenwoordiging, de telefoongebru ikers en
ons geheele Nedei’landsche volk anderzijds. Vordt ook
in deze laatste phase de nederlaag geleden, dan is
het voorgoed uit met allen invloed van regeering en
volk op het te voeren telefoonbeleid. Hoe kras gezegd
dit ook moge zijn, aan het slot zal hopelijk duidelijk
blijken, dat er geen woord te veel is gebezigd. Van-
wege het uiterst korte bestek van een tijdschriftai’tikel
moet evenwel veel ongezegd blijven, dat ter staving
van het betoog van groot nut is. Spoedig hoop ik
echter in
afzonderlijke
studie dit onderwerp breeder
te behandelen.
Zooals bekend, waren in Nederland van 1861 tot
1896 uitsluitend particuliere telefoonnetten. In laatst-
genoemd jaar nam de gemeente ‘Ariasterdam de te-
lefoon in eigen expibitatie, weldra gevolgd door
verschillende andere gemeenten. In 1897 werd voorts
de interlocale telefonie tot staatszaak gemaakt.
De Stc.’ van 1897 met de opdracht om een onder-
zoek in tè stellen naar de taak welke de Staat ten
aanzien van dê telefoon zou hebben• te volbrengen,
adviseerde tot staatsexploitatie van’ de interlocale
telefonie, maar viel in groepen van 3, 4 en 2 leden
uiteen ten aanzien van de ,,locale” telefonie. De eerste
groep ‘stond viôr .zoowel aanleg als exploitatie der locale netten van staatswege. Vier der negen leden
dienden een minderheidsnota in, waarbij zij, daar
overwegende bezwaren tegen inbrachten.
Zij
wilden
aanleg ên exploitatie der locale netten door de ge-
meenten, desnoods door consessionarissen in overleg
met de betrokken gemeentebesturen. De groep van
2 leden stelde zich in hun’minderheidsnota op het
standpunt dat aanleg en exploitatie door de gemeen-
ten behoorden te geschieden, en slechts waar deze
niet bereid waren, door den Staat. – Alleen met deze laatste restrictie gingen zij mede
met Staatsexploitatie en alleen op deze wijze werd
tenslotte nog een meerderheid gevonden.
Gezien dezen uitslag is de veronderstelling niet al
te gewaagd, dat, als het mogelijk was geweest dat de
commissie objectief en vol1edig omtrent de doel-
matigheid en practische
verwezenlijking
van pai’ti-
culiere telefoonexploitatie ware voorgelicht, de uitslag
13 November 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1015
nog meer ten voordeele van de ,,geen Staatsexploitatie”
zou zijn geweest.
De alleszins verklaarbare, ofschoon ongemotiveerde
vrees voor zwaarwichtig schijnende technische bezwa-
ren, deed voorts zelfs hen, die gaarne als paladijnen
van het particuliere initiatief fungeerden, op dit
gebied in hun schulp kruipen.
Zeer
duidelijk
kwam dit uit bij de behandeling van
de Telegraaf. en Telefoonwet van 1904. Deze wet
ging er van uit, dat de aanleg en exploitatie der
telefoon Rijkszaak was, doch dat ook mogelijk was
gemeentelijke of particuliere exploitatie. G-eenerlei
waarborg werd echter getroffen om het gemeentelijke
en particuliere
bedrijf
tegen de expansiezucht van
het staatsbedrijf te beveiligen,
De M. v. T. van Minister de Marez Oyens vermeldde
zelfs: ,,Wordt het later wenscheljk geacht door aanleg,
overname of naasting van particuliere netten tot
(Staatsexploitatie) over te gaan, dan zal de beslis-
sing daartoe
bij
een begrootingswet kunnen worden
genomen”.
Daarmede werd het fatale stelsel geïntroduceerd,
dat over een
dergelijk
principieel punt incidenteel
bij het behandelen van de begrootiog zou moeten
worden beslist. Daarmede werd voor de gemeentelijke
enparticuliere bedrijven een toestand van onzeker-
heid geschapen, welke deze zou belemmeren om het
bedrijf over nieuwe gemeenten uit te breiden en zelfs
het gevaarlijk maakte om het net op de hoogte van den tijd te houden. Geen waarborg toch bestond er
dat
dergelijke
kosten bij overname zouden woiden
vergoed. Het gebeurde te Amsterdam, waarbij de
gemeente na afloop van de concessie het bestaande net niet overnam, maar aldaar een geheel nieuw net
opbouwde, maande tot voorzichtigheid.
In het Voorloopig Verslag werd er niet ten onrechte
op gewezen, dat ook reeds de Stc. op het nemen van
een bepaalde beslissing door den wetgever had aan-
gedrongen, ,,opdat niet aan de uitvoerende macht de
vrijheid worde gelaten, naar wisselende inzichten nu
eens deze, dan weer een andere gedragslijn te volgen”.
(Oursiv. van mij. K.)
Deze overigens tevergeefs gememoreerde waar-
schuwing bleek maar al te veel reden van bestaan
te zullen hebben. Het zou een kleinigheid blijken
voor de uitvoerende macht, in casu de telefoon-
administratie, om, bij het ontbreken van een wettelijk
voorgeschreven gedragslijn, ten aanzien van de par-
ticuliere bedrijven en voor de Staten-Generaal, zoo-
danige omstandigheden te scheppen en de situatie
zoodanig voor lestellen, dat de betreffende begroo-
tingspost practisch niet zou kunnen worden ver-
worpen. Het particuliere initiatief werd op deze
wijze op genade en ongenade aan zijn a.s. overweldi-
ger overgeleverd.
Op deze
wijze
werd ingeluid het tijdperk, waarbij
èn de Minister èn de Staten-Generaal èn de abonnè’s
èn ook het geheele volk, vrijwel machteloos het inzicht
der telefoonadminjstratie zouden hebben te volgen.
Mogelijk is echter ook, dat tôèn een wettelijke fun-
datie ontving, wat in de practijk reeds voor een deel
werkelijkheid was geworden.
Als kroon op het werk werd in art. 16 bepaald,
dat de tarieven niet zooals in andere landen bij de
wet, maar bij algemeenen maatregel van bestuur
zouden worden vastgesteld. Dientengevolge behoefden
de ambtenaren der telefonie aan de volksvertegen-
woordiging en daarmede aan alle anderen niet meer
inlichtingen te geven dan zij zelf nuttig oordeelden;
daardoor daalde ook de belangstelling der volksver-
tegenwoordiging tot het vriespunt en werd de kennis omtrent telefoonaangelegenheden over het algemeen
in ons land uiterst gering.
Thans, nu de stille strijd, welke, naar verluid,
gevoerd is tusschen den administratieven en den
technischen telefoondienst, dank zij de automa-
tiseering, ten gunste van den technischen dienst is
beslist, zijn tevens voorstellen gekomen, welke op
ontstellende wijze
blijk
geven dat zoozeer het contact
met de telefoongebruikers is verloren, dat een be-
krompen dienstinzicfit doorgevoerd wordt ten koste
van het waarachtige belang van een vlot telefoon-
verkeer. Blijkbaar heeft het Hoofdbestuur der P.T.T.
zich geen deugdelijke rekenschap gegeven van het
feit, dat de Rijkstelefoonnetten nagenoeg alle zeer
klein zijn, zoozeer zelfs, dat dooreengenomen in ruim
96 pOt. der netten gemiddeld per abonné per dag
geen twee gesprekken worden aangevraagd. Zonder meer is toch duidelijk, dat in
dergelijke
kleine netten
,niet de theorieën opgaan, opgesteld met het oog op het
verkeer in wereldsteden. Geen vergelijking is voorts
gemaakt met b.v. de toestanden in Denemarken en
Zweden, waar een zeer ontwikkeld telefoonverkeer
wordt aangetroffen met vast abonnement. Geen re-
kening is erniede gehouden dat in Amerika, waar
het telefoonverkeer zijn grootste uitbreiding heeft
verkregen en waar alleen reeds 69 pCt. van alle
telefoontoestellen ter wereld zijn, in netten van den
omvang der Rijkstelefoonnetten, algemeen en wel-
bewust het vaste abonnement wordt gehandhaafd,
om de eenvoudige reden, dat dit tarief het minst rem-
mend op het telefoonverkeer inwerkt en ook overigens
het doelmatigst is. Ondanks dit alles wordt in Ne-
derland voorgesteld, het beproefde en op prijs gestelde
vaste abonnement, te vervangen door een voor zeer
velen hateljk gesprekkeritarief en wordt dit verkeers-
probleem op ietwat middeleeuwsche manier opgelost,
door 30 pOt. van het telefoonverkeer om hals te
brengen.
Zelfs in Duitschland kent men een dergeljken
overmatigen invloed der telefoonadministratie niet.
Aldaar wordt het geheele postbedrijf, de telefoon
inbegrepen, tegenwoordig bestuurd door een Verwal-
tungsrat, gekozen uit den Reichstag, uit desi Reichsrat,
uit het personeel van de Reichspost en uit handel
en nijverheid, waarbij nog komt een vertegenwoor-
diger van den Minister van Financiën, welke Verwal-
tungsrat met voorstellen bij de regeering komt.
Daarmede vergeleken is het verzoek om instelling
eener Staatscommissie, om op korten termijn rapport
uit te brengen omtrent de voor de Rij ksnetten meest
wenschelijke tarieven, alleszins redelijk. Zulks te meer,
omdat er geen noemenswaardige technische bezwaren
tegen opschorting van het tellen der locale gesprek-
ken bestaan en inzonderhid de zoozeer gewenschte
automatiseering ongestoo id voortgang kan hebben.
Vooral bij
deze
herziening komt zeer sterk uit,
hoezeer de verantwoordelijkheid voor den gang van
zaken berust bij een instantie, die volgens de wet
geenerlei verantwoordelijkheid draagt. De tegenwoor-
dige Minister van Waterstaat vond bij zijnoptreden
een begrooting gereed, waarin het gesprekken-
tarief was verwerkt, terwijl hem tegelijkertijd een
daarmede in overeenstemming zijnde algemeene maat-
regel van bestuur werd voorgelegd, welke evenmin
op dat moment voor wijziging vatbaar was.
Ook de Tweede Kamer wordt, zonder dat de be-
zwaren bij de behandeling der vorige postbegrooting
in zoo overstelpende mate naar voren gebracht, zijn
ontzenuwd en zonder dat beteie voorlichting wordt
gegeven, voor een fait accompli geplaatst.
Dit alles in aanmerking nemende en gezien de bij
zoo talloos vele telefoongebruikers bestaande meening,
dat van bovenaf een tarief wordt doorgedreven, dat
voor hen ongeriefeljk of schadelijk en gewoonlijk
beide zal zijn en dat het telefoonverkeer onnoodig
beperkt, is het daarom thans meer dan ooit gemo-
tiveerd door een Staatscommissie meer licht te ver-
schaffen. Bij een juist gevoel voor harnionieuze
verhoudingen, zou ook de telefoonadministrutie zelf
de instelling van een dergelijke Staatscommissie moeten
toejuichen
Hoe de geestesgesteldheid bij de telefoonadmini-
stratie is, blijkt echter wel zeer duidelijk uit het
1016
ECONOMISCH-STATITISCHE BERICliTEN
13’Novenber 1929
weglaten uit het Verslag over 1928, van de cijfers,
betrekking hebbende op het aantal locale gesprekken,
welke er voorheen wèl in werden opgenomen. Door
deze tellingen, welke wel zijn ‘gehouden en welker
resultaten bekend zijn, niet in het Verslag op te
nemen, wordt aan alle belanghebbenden, hoog en laag,
voorgoed de gelegenheid ontnomen om een juist in-
zicht van het telefoonverkeer te erlangen. Uit deze
en andere omstandigheden ontvangt men den indruk,
dat de telefoonadministratie liever allerlei verkeerde
denkbeelden laat voortbestaan, dan door zoo volledig
mogelijke voorlichting aan het publiek een goed in-
zicht in de bedrijfsvoering te gunnen.
Hoe grooter de verwarring overigens, hoe grooter
is immer de mogelijkheid geweest om bepaalde voor-
stellen door te zetten. –
Als laatste geste kan ik voorts
wijzen
op de schei-
ding, voor de eerste maal in de begrooting voor 1930
gemaakt, tusschen de interlocale en internationale
telefonid eenerzijds en de locale telefonie ander-
zijds. Volgens deze thans gemaakte indeeling levert
de interlocale en internationale telefonie een geschat
voordeel op van
f
5.174.100 en de locale telefonie
een geschat nadiel van
f
1.072.500. Zooals vanzelf
spreekt, hangt alles af van de grenslijn, welke men
voor de .verdeeliug trekt. Door allerlei kosten zooals
b.v. die voor binnenleidiugen en onderhoud van aan-
sluitingen, aanleg en onderhoud van locale kabel-
en luchtnetten, enz. enz. ,,uitsluitend” ten laste
der locale telefonie te brengen, ofschoon deze voor
een zeer belangrijk deel ook dienen voor het inter-
locaal en internationaal verkeer, is voor de locale
telefonie een tekort gecreëerd. Boekhoudkundig moge
een
dergelijke
scheiding op haai plaats zijn, fout
gaat
hij,-
die. er
ten aanzien van de tarieven ook
maar eenige conclusie op zou willen bouwen.
Waar de strijd echter juist gaat om, de locale ta-
rieven, zal als de administratie deze bedrijfstaktiek
weet te handhaven, nimmer met kracht op verlaging
of wijziging dier tarieven meer kunnen worden aan-
gedrongen en zullen de telefoongebruikers tevreden
moeten zijn met wat de administratie hen genadig
uit eigen beweging zal toeschuiven. Wordt daarom
thans de
strijd
om het doelmatig telefoontarief door
de gebruikers verloren, dan zal het èn voor de volks-
vertegenwoordiging èn voor.
-de telefoongebruikers èn
voor ons geheele Nederlandsche volk voorgoed on-
mogelijk zijn om op het te voeren telefoonbeleid hun
rechtmatigen invloed uit te oefenen. De telefoon-
administratie speelt een hoog spel. Moge de uitkomst
toonen, dat de aangeslotenen daar niet de dupe van
zijn geworden. In de M. v. Ti op de Staatsbegrooting
wordt van Minister Reymer gezegd, dat het hem een
eere zal zijn, zoo
zijn
beleid overeenkomst zal hebben
o.a. met dat van Minister de Marez. Oyens.
Het zij mij vergund de hoop uit te spreken, dat het den tegenwoordigen Minister van Waterstaat
moge gelukken, althans op het gebied der telefonie,
zijn bekwamen voorganger ver te overtreffen.
t
KNIBBE.
HANDELSBETREKKINGEN TUSSCHEN NEDERLAND
•
EN POLEN.
De jonge Poolsche Republiek heeft in den loop
van dit jaar haar tienjarig bestaan herdacht. Aan deze herdenking werd op een even waardige als voor Pool
en buitenlander instructieve wijze meerdere luister
verleend door het houden van een grandiose en voor-
treffelijk georganiseerde tentoonstelling te.Posen, al-
aar
men zich een beeld kon vormen van hetgeen er
in de laatste tien jaren in Polen is gepresteerd. Op
uitnoodiging van de Poolsche Regeering werden een
aantal Nederlanders, waaronder ook
schrijver
dezes,
in de gelegenheid gesteld om door een bezoek aan
Posen en in aansluiting daarbij aan Krakau, War’
schau en de Oostzeehavens Danzig en Gdynia eenigen
indruk te krijgen van den Poolschen Stâat, een staat
met een oud verleden, doch die sinds het herkrijgen
van zijn onafhankelijkheid na afloop van den wereld-
oorlog een geweldig reconstructieproces moest door-
maken, hetwelk nog slechts-ten deele is voltooid en
aan de afwerking waarvan hard en met geestdrift
wordt gewerkt.
Als in alle jonge of herboren staten is in Polen de
vaderlandshef de een der overheerschende’ gevoelens.
Dat is vooral bij het Poolsche volk’
begrijpelijk.
Emo-
tioneel van aard, laait het op van vreugde, nu het na
een onderdrukking van het eigen nationaal
–
bestaan
gedurende meer dan een en een kwart eeuw eindelijk
weer zelfstandig is ‘geworden. Ook de omstandigheid,
dat het door niet bepaald vriendschappelijk gezinde
buren is omringd, wakkert het gevoel van vaderlands-
liefde aan. Westelijk ligt Duitschiand, hevig ver-
stoord over de regelingen van het Verdrag van Ver-
sailles, inzonderheid over den Poolschen Oorridor en
den afstand van een stuk van Opper-Silezië. Naar
het Oosten vormt Polen het bolwerk tegen het bolsje-
wisme, waartegen het na afloop van den wereldoor-
log nog een heftigen
strijd
heeft moeten voeren. Het
conflict met Littauen, hoewel van geen bijzonder
groote beteekenis voor Europa in
zijn
geheel, is ook
al niet bevorderlijk voor de goede verstandhoudingen
in dien hoek van ons werelddeel. Dat alles leidt in-
tusschen tot extra hevige patriottische gevoelens, die
ons kalme Hollanders wel eens met een zekere onrust
vervulden, doch die in ieder geval deze goede zijde
hebben, dat zij het land hebben gebracht tot een
krachtsinspanni ug, die bewonderenswaardig is.
Vooral van het herstelwerk, dat in Polen na afloop
van den wereldoorlog is verricht, kreeg men op de
tentoonstelling te Posen een grooten indruk. De
Staat moest worden georganiseerd, er moest een bur-
gerlijke en militiire administratie worden geschapen,
het land was ten deele verwoest, de spoorwegen moes-
ten worden hersteld, het geldwezen stond niet aan-
stonds op poten, er heerschte en heerscht nog groot
kapitaalgebrek, zoodat de rente zeer hoog is, kortom,
er was een overweldigende taak, die het Poolsche –
volk, samengesteld uit zeer verschillend opgevoede
bestanddeelen, die veelszins het onderling contact
misten, te vervullen had en waar het zich op een
vlotte wijze doorheen geslagen heeft. –
Dat er hij het vervullen van deze taak in econo-
niisch opzicht verschillende schaduwzijden te onder-
kennen vallen, is begrijpelijk. Een jonge staat als
Pôlen heeft ook dit met andere jonge volkshuishou-dingen gemeen, dat de, economische politiek er be-
denkelijk mercantilistisch getint is. De Staat be-
moeit zich met alles en nog wat, grijpt door bescher-
mende rechten, uitvoerverboden, subsidies, staatsve.r-
keersbedrijven enz. in tal van economische verhou-
dingen in en heeft zich in Polen ook door de oprich-
ti.ng van enkele Staatsbanken in belangrijke mate met
het credietwezen bemoeid. Dat daarbij fouten ge-
maakt worden, behoeft geen betoog en na verloop van
tijd zullen zich de kwade gevolgen van zulk een neo-
mereantilisme dan ook hevig doen gevoelen, al is
het in een in tal van opzichten te reconstrueeren
staat niet onbegrijpelijk, dat men er in den aanvang
baat bij meent te vinden.
Om enkele voorbeelden te noemen, waarvan het
bedenkelj karakter terstond in het oog springt. Op
de tentoonstelling te Posen werd ons getoond, hoe
Polen een ,,Unmenge” van industrieën heeft, en toe-
gegeven werd, dat er veelal van versnippering van
krachten en van een ‘teveel aan ondernemingen kon
worden gesproken, zoo bijv. bij de locomotieven-in-
dustrie. Niettemin werd ons anderzijds onder het
motto, dat het toch zoo bedenkelijk is om iets in te voeren, wannéer men dat, hoe dan ook, in het land
zelf kan maken (!), niet zonder trots medegedeeld,
dat met subsidie van den Staat een industrie van
vrachtautomobielen in het leven wordt geroepen,
waarvan het nut bij zooveel internationale concurren-
13 November 1929
ECONOMISCH-STATITISCHE BERICHTEN
1017
tie in dit artikel niet wel is in te zien. Ook van de
vroegere industrieën zullen er, nu de Russische markt
voor Polen is verloren gegaan, verschillende een be-
langrijk proces van ombouw moeten ondergaan. Deze
ombouw wordt vertraagd door een mercantilistische politiek, maar zal er veelal niet minder onvermijde-
lijk door worden.
Belemmering van invoer wordt in Polen ook in die
gevallen, waarin erkend wordt, dat men de desbetref-
fende artikelen goedkooper uit het buitenland kan
betrekken, veelal hiermede verdedigd, dat Polen een
arm land is en dat invoer uit het buitenland, ook al
kost die minder geld, niet betaald zou kunnen worden
en tot ontwrichting der betalingsbalans moet leiden.
Dit standpunt is niet wel houdbaar. Als Polen beter
iets kan invoeren dan zelf maken, kan het zijn pro-ductieve krachten wijden aan andere bedrijven, dan
die, welke thans door bescherming kunstmatig in het
leven worden gehouden, en op die
wijze
kan het land
de voordeelen van den internationalen ruil deelachtig
worden. Dat daardoor de betalingsbalans zou wor-
den ontwricht, gaat ten aanzien van Polen evenmin
op als
bij
andere landen. Anders dan als overgangs-
maatregel laat zich protectie in een geval als het
Poolsche niet verdedigen. Maar het ziet er nog niet
naar uit, dat de bescherming er tijdelijk zou zijn of
dat men er in ernst aan vermindering der protectie
zou denken. –
Ook in de verkeerspolitiek komen sterke mercan-tilistische teudenzen tot uitdrukking. Het duidelijkst
komt men daarvan onder den indruk bij een bezoek
aan de nieuwe havenplaats Gdynia aan de uitmonding
van den Oorridor. Gesticht om politieke redenen,
aangezien op een gegeven oogenblik de doorvoer van
wapenen over Danzig moeilijkheden ondervond, heeft
men een nietig visschersdorpje van een paar honderd inwoners opgewerkt tot een stad van tegen de 30.000
zielen. Men waant zich in Amerika, wanneer men
zulk een snellen groei om zich heen ziet. Men is vol
bewondering voor het geweldig
élan,
dat uit dezen stedenbouw spreekt, maar of de stichting van een
handeishaven naast Danzig ook economisch geoor-loofd moet worden geacht, is de vraag, die zich on-
weerstaanbaar opdringt en die wij later nog eens
hopen te behandelen.
Zoo zouden er meer uitwassen te noemen zijn. Deze
zullen voorzoover mogelijk – met groote havenwer-
ken als die van Gdynia gaat dat uiteraard niet zoo
gemakkelijk – met den tijd moeten uitsljten. En
naarmate de economische consolidatie van het land
toeneemt, zal men ook van deze economische zonden
minder vernemen. Dan zal men niet meer door toe-
kenning van premies den Poolschen boer verleiden
tot het verbouwen van slechte tabak, weiks te hooge kostprijs via het tabaksmonopolie op den Poolschen
rooker wordt verhaald, die het gelag betaalt! Dan zal
wellicht ook de openhartigheid bij het bespreken van
veelszins onvermijdelijke misstanden grooter worden
dan thans, nu de Minister van Handel, die zich be-
reid verklaarde alle hem gestelde vragen na vooraf-
gaande inzending prompt te zullen beantwoorden, in
een discours van en half uur kans zag alle questies
listig te omzeilen!
Zooals gezegd, er zijn schaduwzijden, maar deze nemen niet weg, dat de geheele reis een grooten in-
druic gaf van Poolsche energie en rotsvast vertrouwen
in de toekomst. Over de Poolsche gastvrijheid was er
slechts é5n roep.
Als Nederlandsch bezoeker van Polen vraagt men
zich af, welke de economische banden tusschen Neder-
land en Polen zijn. Van veel belang zijn deze nog niet.
Er zijn in Polen een paar Nederlandsche onderne-
mingen gevestigd. De Centrale Suiker-Maatschappij
heeft er groote belangen, Philips is er gevestigd. De
firma Van Schaardenburg heeft er te Krakau eene
rijstpellerij. En ook de firma Bols heeft daar een
fabriek.
De handelsbetrekkingen tusschen de beide landen
zijn overigens nog gering. De beoordeeling daarvan
wordt wel wat bemoeilijkt door het feit, dat de Ne-
derlandsche en de Poolsche handeisstatistieken on-
derling groote afwijkingen in de
cijfers
vertoonen.
Wij zullen ons bij het onderstaande aan de Neder-
landsche statistiek houden en vermelden ui.t de Pool-sche statistiek slechts, dat Nederland in 1927 met een
percentage van 4.2 pOt. de achtste plaats onder Pool-
sche invoerlanden en met een percentage van 3.4 pOt.
de zevende plaats onder de Poolsche afzetlanden in-
nam. Verreweg het belangrijkst is, alle conflicten
ten
spijt,
het handelsverkeer tusschen Polen en
Duitschiand, welk land met in- en uitvoerpercentages
van resp. 25.5 en 32.0 pOt. op de eerste plaats ver-
schijnt.
Volgens de Nederlandsche statistiek is de plaats, welke Polen bij ons in het handelsverkeer inneemt,
minder belangrijk dan die van Nederland in den
buitenlandschen handel met Polen. De onderstaande
cijfers geven van de handelsbetrekkingen een beeld:
–
Invoer
uit Polen Uitvoer naar Polen
Jaar
ton van
1000 KG. fi. 1000 1000 KG. fi. 1000
1921 …………
33.149
4.275
12.071
2.860
1922………… 105.900
7.118
13.386
3.1:45
1923 …………
115.071
9.398
11.887
3.918
1924 …………
131.977
20.680
8081
5.345
1925 …………. 147.239
16.326
14.627
6.996
1926 ……
339.836
31.444
32.345
12.808
1927 ……
346.341
31.995
56.616
20.036
1928 ……
334.999
27.313
98.158
22.888
(zonder gouden en zilveren munt en muntmateriaal).
Percentage van Polen in .onzen totalen
in- en uitvorhanc1eJ.
Invoer
1
Uitvoer
1000 KG.
1
fi.
1000
1
1000 KG.
1
6. 1000
0.19 0.19
0.21
1922 …………
0.54
0.35
–
–
1921 ………….
1923 …………
0.59
047
0.14 0.27
1924 …………
0.58 0.88
0.08 0.32
1925 …………
0.58
0.67 0.12
0.39
1926 …………
1.20
1.29
0.20 0.73
1927 …………
1.21
1.26
0.39
1.05
1928 …………
1.12
1.02
0.62
1.15
Men ziet uit deze cijfers, dat de hande1betrekkin-
gen tusschen de beide landen, in het algemeen nog
zeer gering van omvang zijn, doch dat er in de laat-
ste jaren wel van eenige stijging kan worden gespro-
ken, die verhoudingsgewijze zelfs vrij belangrijk is,
doch, waar het om zeer kleine absolute bedragen gaat,
tenslotte weinig gewicht in de schaal legt.
De belangrijkste producten, welke Polen hier in-
voert, betreffen land- en bosehbouw en landbouwin-
dus trie. Polen is een overwegend agrarisch land. Van de bevolking houdt zich meer dan tweederde gedeelte
met den landbouw bezig. Van de talrijke industrieele
producten van Polen gaan er maar weinig naar Ne-
derland en zulks in onbelangrijke hoeveelheden.
De beide verreweg belangrijkste invoergoederen,
welke wij uit Polen betrekken, zijn hout, waaronder
weer inzonderheid het timmerhout moet worden ver-
meld, en ruwe hietsuiker. Van den totalen invoer uit
Polen in 1928 ad ruim 27 millioen gulden, namen deze
beide producten tezamen circa 20 millioen in beslag.
Het verloop der desbetreffende posten was gedurende
de laatste jaren als volgt (zie staatje blz. 1018).
Van onzen totalen invoer aan timmerhout bedroeg
in 1928 het aandeel van Polen 12.3 en bij den suiker
bedroeg het percentage 14Y2 pOt., dus vrij belangrijke
percentages.
Onze uitvoer naar Polen draagt een meer verdeeld
karakter. Wij leveren aan Polen sommige voedings-
artikelen, zooals gesmolten dierlijk vet en plant-aardige oliën, ijzer- en staalproducten, machines
Li
1018
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 November 1929
Invoer uit Polen
(de cijlers achter de artikelen betreffen de nummers onzer
handeisstatistiek.)
Ti,nnierbout
Suiker
Jaar
(5931603)
(866)
1000 KG.I
fl000 1000 KG.j f 1000
1921………….15.464
1.102
611
244
1922…………
46.903
2.661
–
1923…………
42.130
2.436
. 5.020
993
1924…………
50.697
3.249
7.810
2.192
195…………
70.808
5.200
12.161
2.003
1.926 …………
151.834
10.975
46.905
5.956
1927………… 205.190
15.348
37.899
6.239
1928…………
167.762
11.954
33.368
5.130
en een groote reeks van minder belangrijke artikelen.
De percentages zijn hier somtijds niet onbelangrijk,
hoewel veelal afwisselend. In hoeverre hier bij een
opkomend land als deze jonge Republiek verdere toe-
komstmogelijkheden liggen, zal door belanghebbenden
nader onderzocht dienen te worden.
Uitvoer naar Polen.
1928
kolom
2
in
01
0
eerste 3 kwar
talen 199
kolom
2
ifl
olo
f1000 [1000
Totaal
In.Polen
V.
1
Totaal
1..Polen
v. 1
esmolten
Dier. lijk Vet(68-73)
20.597
3.101
15
12.022 1.608
13
Plan taardige
Oliën (534, v.)
123.671
3.026
2
108.713 1.845
2
[luiden (051/03)..
37.488 3.194
9
9840
60
1
IJzer en staal en werken daar-
van (360180).
.
49.878
2.052
4
26.056
2.307
9
Fabrieks-,
land- bouw-en andere
–
werktuigen
(1048174)
. . .
.177.602
1.151
2
38.866
87
–
Wat het doorvoer- en entrepôtverkeer, zoo valt te
vermelaen, dat niet onbelangrijke hoeveelheden kolo-
niale waren uit, entrepôt naar Polen worden uitge-
voerd. De waarde daarvan wordt in onze statistiek
niet opgegeven, doch wanneer men het entrepôtver-
keer bij den eigen handel zou optèllen, zoo zou ver-
moedelijk blijken, dat Polen iets meer hij öns betrekt,
dan wij uit Polen.
in verhouding tot onzen totaleh handel zijn,
zooals gezegd, de bedragen, waarom het hier gaat, relatief gering. Andere perspectieven openen zich,
wanneer Polen in eenigszins belangrijke mate een be-
roep zou kunnen doen op de ELollandsche kapitaal-
markt, alwaar de rente zooveel lager is dan in het
eigen land. Kapitaalexport beteekcnt onder overigens
gelij kblij vende omstandigheden vermeerdering van
goederenexport, hetzij dan, direct naar het c’rediet-
nemend land, hetzij langs een omweg, doordat de
credietnemer met Hollandsche . guldens elders gaat
koopen en wij via een of meer tusschenschakels onze
uitvoergoederen aan den uiteindelijken houder vin
de op crediet beschikbaar gestelde bedragen leveren.
Deze mogelijkheid van internationale betrekkingen
levert echter, zooals geen betoog behoeft, aanruerke-
lijk meer risico dan de internationale handel als zoo-
danig, en eischt daarom een veel grootere voorberei-
ding en meer voorzichtigheid. Ook op deze zijde van
de zaak hopen wij later nog terug te komen.
G.M.V.S.
DE DERTIENDE INTERNATIONALE
ARBEIDSCONFERENTIE.
(Zeeliedenc onferentie).
II (Slot).
Het tweede belangrijke punt,.dat een onderwerp van
beraadslaging uitmaakte, was de zorg voor den zieken
zeeman. Een behoorlijke organisatie van de bescher-
ming van den zieken en gewonden zeeman maakt het
naar de meening van de meerderheid noodzakelijk, dat
eenerzijds aan den reeder individueele verplichtingen
worden opgelegd, anderzijds daarnaast een systeem
van ziekteverzekering wordt ingesteld. Uit het Grijs-boek, dat ter voorbereiding van deze aangelegenheid
door let internationaal Arbeidsbureau was opgesteld,
bleek de verhouding van ziekteverzekering tot mdi-
vidueele ‘verplichtingen niet
altijd
even duidelijk.
Men schijnt – zooveel bleek ten minste uit de dis-
cussiën – een regeling op het oog te hebben, waarbij
aan boord van het schip door den reeder, krachtens de
individueele verplichtingen, voor den zieken of door
een ongeval getroffen zeeman gezorgd wordt, terwijl
dan die zorg bij het aan wal gaan overgenomen zal
worden door de verzekering. De Commissie stelde een
vrij uitvoerige leiddraad’ op. Ook hier moet ik mij be-
palen tot het noemen van enkele belangrijke punten.
Evenals
destijds
hij de beraadslagingen over het ont-
werp-verdrag betreffende de ziekteverzekering, had
ocik nu de vraag van de
aansprakelijkheid
bij ziekte
door schuld, grove schuld of opzet van den zeeman, de aandacht, waarbij in het
bijzonder
aan venerische
ziekten gedacht werd. De meeningen waren verdeeld.
Tenslotte is besloten om ter zake van de aansprake-
lijkheid van den reeder de meening te vragen van de Regeeringen over a. een eventueele uitzondering in-
geval van ongeval.opzettelijk door den zeeman veroor-
zaakt;
b.
een eventueele uitzondering in geval van
ziekte tengevolge van opzet (faute intentionnelle) van
den zeean of van een persoonlijke daad. Bij de ziekte
verzekering over een eventueele uitzondering in geval
van ziekte tengevolge van opzet van den zeeman.
In het door het Arbeidsbdreau opgemaakte concept
kwamen ook punten voor betreffende de rechten van
‘den zieken zeeman op repatrieering. Het voorstel werd
gedaan om al hetgeen hie’rop betrekking had te schrap-
pen, in verband met het in 1926 door de Confereniie
aangenomen ontwerp-verdrag betreffende de repa-
trieering. Het zou tot verwarring aanleiding kunnen
geveh, werd gemeend, indien nu’ in een ander ver-
drag ook weer bepalingen over repatrieering zouden
voorkomen. De Commissie behield echter bedoelde
passagé. Ir de Conferentie werd.wederom een poging
gedaan om de repatrieering er uit te lichten. Het
daartoe strekkend amendement werd verworpen. Ten
gunste van ‘een regeling van de repatrieering ook nog
in een ontwerp-verdrg betreffende de bescherming
van zieke zeelieden kan âangevoerd worden, dat het
mogelijk is, dat een Regeering bezwaar heeft ‘om. de
conventie inzake de repatrieering in het algemeen te
ratificeeren,’ doch geen bezwaar heeft tegen’ een rege-
ling der repatrieering voor zieke zeelieden. Zij, die
zich’ voor het behoud van vragen over repatrieering
verklaarden, lieten zich waarschijnlijk door dat argu-
ment leiden.
Bij de reeders bestond over het algemeen bezwaar
tegen een eventueele regeling van de individueele
verplichtingen van de reeders ‘internationaal in een
ontwerp-verdrag. Zij meenden,’ dat de regelen,, welke
op dat stuk in de verschillende landen bestaan, niet
van zoodanig dwingenden aard zijn, dat er aanleiding is ‘om tot een regelingbij verdrag,, over ,te gaan. Wat
een eventueele internationale regelingvan• een ziekte-
verzekering voor zeelieden betreft, achtten zij het niet
practisch, dat er een ziektevrzekering voor ‘zeelieden
ingericht zal worden onafhankelijk van de ziektever-
zekering voor de arbeiders in de industrie. Zeelieden
vormden niet een aparte klasse uit de maatschappij;
integendeel veel zeelieden kiezen later een’ ander be-
roep. Daar staat weer tegenover, ‘dat de Conferentie
in 4927 beslist hèeft, dat er een afzonderlijk verdrag
voor de ziekteverzekering van zeelieden zou komen..
– 116e dit ook zij, de Conferentie nam de door de Com-
missie voor dit onderwerp samengestelde conclusies
met een groote meerderheid’ van stemmen aan.
Welzij’n van de zeelieden in de havens. :
Dat is het ‘eenige onderwerp, waarover algeheele
13
November 1.929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
S.
overeenstemming bereikt werd. De conclusies, waar-
toe de dcsbetreffende commissie kwam en waarmede
de Conferentie zich vereenigde, zijn in 6 deelen ver-
deeld. Zij hebben betrekking op locale en nationa.le commissies voor het welzijn van den zeeman, rege-
ling van den verkoop van alcoholhoudende dranken
enz., bescherming van de gezondheid van de zeelie-
den, verblijf in de havens, verspreiding van brochures,
enz. kosten. De commissie nam niet over het voorstel
van het Internationaal Arbeidsbureau om een inter-
nationale instelling voor het welzijn van den zeeman
te stichten, welke o.a. internationale hotèls zou op-
richten. Wat de bescherming van de gezondheid van
de zeelieden betreft was de Commissie, die dit onder-
werp voorbereidde, van oordeel, dat zooveel mogelijk
de vreemde zeelieden moesten kunnen profiteeren van
de nationale voorzieningen terzake van bescherming
tegen tuberculose. Propaganda moest gemaakt worden
om de zeelieden op de gevaren van tal van ziekten te
wijzen. WTaa
r
echter de prophylaxe en de kostelooze
behandeling reeds het onderwerp van de overeenkomst
van Brussel van 1024 uitmaakten, was er voor deze
Conferentie geen aanleiding zich daarmede bezig te
houden. Zij volstond daarom met naar die overeen-
komst te verwijzen.
Volledigheidsl1alve zij hier vermeld, dat de Confe-
rentie nog een resolutie aannam, waarbij aan den Raad
van Beheer verzocht werd het Bureau op te dragen
iu
onderhandeling te treden met de Verkeerscommissie
van den Volkenbond teneinde het aan land gaan van
zeelieden in vreemde landen te vergemakkelijken.
Ten slotte nog het vraagstuk van het diploma van,
beroepsbekwaamheid voor koopvaarclij-officieren. Naar
de meening van zeer veel afgevaardigden, zoowel Re-
geer ingsvertegenwoordi gers, als reeders, hoorde dat
onderwerp eigenlijk niet bij de Internationale Or-
ganisatie van den Arbeid thuis, aangezien het vol-
gens die afgevaardigden uitsluitend de veiligheid van
de navigatie raakt. Bezwaar tegen het op de agenda
plaatsen was evenwel door geen der Regeeringen ge-
maakt.
Bij de behandeling van deze aangelegenheid heeft
een belangrijke rol gespeeld de vraag of eventueel
een ontwerp-verdrag tot stand zou moeten komen of
wel een aanbeveling. Nadat de meerderheid der Com-
missie zich eerst had verklaard voor een verdrag, is
later in de Commissie nogmaals de vraag ter sprake
gekomen of inderdaad alle punten, welke de Com-
missie had behandeld, in, een verdrag behoorden te wor-
den opgenomen. Bij die gelegenheid besliste de Com-
missie, dat de bepalingen lo. omtrent de categorieën
personen van wie een diploma vereischt moest worden,
2o. de definitie van die verschillende categorieën en
3o. de mogelijkheid van geringe afwijkingen met be-trekkirg tot het type van schip of van de tonnenmaat,
geschikt waren voor regeling bij verdrag, dat echter
4o. bepalingen omtrent de eischen zelf, 5o. de sanc-
ties en 6o. het toezicht meer in een aanbeveling thuis
hoorden. Over die laatste punten zouden echter de Re-
geeringen eveneens gehoord moeten worden. Uit de
wijze echter, waarop de conclusies waren ingericht,
bleek vorenbedoeld onderscheid niet duidelijk, het-
geen de Nederlandsche Regeeringsvertegenwoord iger
Dr. Nolens aanleiding gaf eenige inlichtingen dien-
aangaande te vragen. Nadat hij z.i. geen voldoende op-
heldering ontvangen had, deelde hij mede, dat hij zijn
stem zou uitbrengen v66r de conclusies in de onder-
stelling, dat het Bureau bij het opstellen der vragen rekening zou houden met het rapport, derhalve met
den verschillenden aard der punten 1-3 en 4-6.
De reeders sfonden op het standpunt, dat vraagstuk-
ken de veiligheid betreffende, alleen dan in deze Con-ferentie thuis hoordën, wanneer het uitsluitend de vei-
ligheid van de arbeiders in casu de zeelieden betreft.
Overigens gingen naar hun meening de conclusies
veel verder dan de bedoeling van de reeders in de
Joint Maritimë Committee en hier in de Conferentie
was geweest. Hoewel zij aanvankelijk verklaarden te
zullen tegenstemmen, onthielden zij zich tenslotten,
zoodat bedoelde conclusies met 65 voor, nul tegen
aangenomen werden.
Hiermede heb ik wel de voornaamste werkzaamhe-
den van de 13de Arbeidsconferentie de revue laten
passeeren. Doch voordat ik besluit, zou ik nog even
een opmerking willen maken, een opmerking, die ik
reeds eerder maakte. Doet zich te Genève niet een
groot gevaar gevoelen bij de daar gevolgde werkwijze,
een gevaar, dat dit jaar bij het bekende incident met
de reeders meer nog dan anders voelbaar werd? Ik
bedoel het gevaar van de te groote solidariteit. Dage-
lijks vergaderen de werkgevers en de arbeiders afzon-
derlijk en stellen in die vergaderingen hun houding vast. Zij komen dan ter vergadering als twee vijan-
dige legers, met een vaste, onwrikbare opinie, die
door geenerlei argument gewijzigd wordt. Wat nut,
zoo vraag ik mij af, bij dat systeem een discussie? Gaat
daarbij niet het idee van de Conferentie te Genève ge-
heel teloor; een voornaam doel was toch dat door ont-
moeting van werkgevers en arbeiders een betere ver-
houding tusschen die beiden zou ontstaan. Ik vraag
mij af of door de werkgevers en de arbeiders zelven
niet de bezwaren van dat systeem gevoeld worden en
of daarin geen wijziging gebracht zou kunnen worden?
Of is de werkwijze te Genève door werkgevers en
arbeiders toegepast een gevolg van het systeem, dat
belanghebbenden daar geroepen zijn mede te oordee-len over zaken hen zelf betreffende? Zijn belangheb-
benden wel altijd de meest onbevooroordeelde beoor-
deelaars? De
tijd
zal het ons wellicht openbaren.
G. J. STEMBERO.
DE
STABILISEERING
VAN HET PRIJSNIVEAU IN
,,STAATHUISHOUDKUNDE EN STATISTIEK”.
II (S1Ot).
Aan het slot van ons artikel in het vorig nummer
vermeidden
wij
reeds, dat op de jaarvergadering van
2 dezer te Utrecht in het bijzonder een groote be-
langstelling bleek te bestaan voor het vraagstuk van
de
indexcijfers.
Onder de vele sprekers, die aan deze
zijde van het stabiliseerings-vraagstuk hun aandacht
wijdden, waren de ,,index-sceptici” in fe meerderheid
tegenover de ,,index-geloovigen”, zoodat o. m. Irvirig
Fisher’s werk: ,,The making of Index Nucnbers” het
meer dan eens moest ontgelden.
Over de wiskundige
zijde
van het vraagstuk, het
probleem der zgn. ,,wegiug”, werd gesproken door
Prof.. C. A. Ver rijn S t u art, die tegenover Mej.
van Dorp een weging met
waarde-
inplaats van met
hoeveelheids-coëfiiciënten
bepleitte, alsmede door den
Heer Posthuma: laatstgenoemde spreker bestreed
het gebruik van in-den-tijd-constante gewichts-coëf-
ficiënten, wat z.i. een in principe even ontoelaatbare
fictie is, als een berekening van den index zou zijn,
die
uitsluitend
rekening hield met verandering van
de hoeveelheids-coëfficiënten bij gefingeerd constante
eenheidsprjzen. Op de tweede hoofdvraag, die in dit
verband gesteld kan worden, ni. of men den index moet berekenen Dit de
prijzen
van de consumptie-
goederen of uit die der productiegoederen – door
Prof. Mees evenals,door Mej. van Dorp in eerst-
gonoemden zin beantwoord – moet, volgens den
Heer Posthuma, het antwoord verschillend luiden al
naar het doel, dat men zich stelt: in concreto, al
naarmate men een index voor ,,neutraal” geld wenscht
te vinden, dan wel een ter uitschakeling, voorzooveel
mogelijk, van de conjunctuurschommelingen. Vele schrijvers over het oiiderwerp maken zich, volgens
dezen spreker, schuldig aan een petitio principi, door-
dat
zij
een indexcijfer, berekend en geschikt voor
het eene doel, kritiekloos ook voor het andere wil-
len toepassee. Wel ware het z.i. mogelijk – en op
praktische gronden wellicht aan te bevelen – de
prijzen van grondstoffen te gebruiken
als indicatie
voor die der eindproducten –
mits men zich slechts
1020
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 .,November 1929
er van bewust blijft, dat iedere.wijziging in den rente-
voet het nauw verband dier beide prijzen-groepen
verstoort en en nadere correctie op de berekening
1
noodig maakt. Mej. van Dorp bleek zich met een
en ander in beginsel te kunnen vereenigen.
Van de overige vragen, waartoe de indexcijfers
aanleiding geven, werd die naar het al of niet op-
nemen van de prijzen van
diensten
door Prof. Mees
bevestigend beantwoord, doch dit alleen voorzoover
betreft de huiselijke diensten en andere ,,consump-,
tieve” arbeid, derhalve ook met een overeenkomstig
geringe gewichts-coëfficiënt. Hierbij sloot Mej. v a n
D o r p zich.aan, die echter overigens, ten aanzien van
den arbeid als algemeenen productie-factor, het in
haar praeadvies ingenomen afwijzend standpunt
handhaafde tegenover de beide hoogleeraren Verrjn
Stuart; tusschen deze onderling bleef voorts nog een
verschil van meening bestaan over het al dan niet
opnemen van de effectenkoersen in den index. Mr.
v a n Ga le n wees nog op de toenemende beteekenis
van de niet materieéle ,,consumptiegoederen” in veler
budget (reizen, sport, e. d.). Mr. Dr. v a n Walré
de B o r d e s bepleitte, zooals reeds in. ons vorig ar-
tikel opgemerkt, mèt Mej. van Dorp een internatio-
naal indexcijfer. Mr. van Genechten ten slotte
wilde met alle traditioneele indexcijfers breken en,
de berekeningen gebaseerd op het begrip van een
ge-
middelde
vervangen door .een index, die de subjectieve
waardeering van de geldeenheid volgens het margi-
naal-beginsel tot uitdrukking zou moeten brengen.
Achter deze tallooze meeningsverschillen verbergt
zich in laatste instantie de vraag,
wat men onder,
,,stabiliteit” wenscht te verstaan.
Bij de replieken
sprak Prof. G. M. Ver
rijn
S tu art indit opzicht
het verlossende woord, door er nadrukkelijk op te
wijzen, dat ,,wezen” en ,,wenschelijkheid” van de sta-
bilisatie niet twee problemen zijn, welke men geheel
onafhankelijk van elkaar kan behandelen, maar dat
zij tot op zekere hoogte ineenvloeien: nl. inzooverre
als men, uit de verschillende definities die op zich-
zelf mogelijk zijn,
die
moet kiezèn, welke voldoet
aan de – zelve aan overwegingen
buiten
de definitie
ontleende – eischen van wenscheljkheid. Met andere
woorden, de ,tabiliteit”, aldus opg.evat,
is niet een
maar een ,,Soll”-begrip.
De logische conse-
quentie van dit standpunt is dan, dat ook de samen-
stelling van het indexcijfer verschillend zal
zijn,
al-
naarmate het doel, dat men aan de geldvoorziening
stelt – een conclusie, welke ook dbor Mej. van Dorp
werd gedeeld, en waarmede de grondstelling uit het
hierboven weergegeven betoog van den.Heer Posthuma
is gerechtvaardigd.
Prof. G. M. Verrjn Stuart nu past dit beginsel
toe, door ,,stabiliteit” (‘ ,,waardevastheid”) van het
geld
te definieeren
als die toestand, waarbij het geld
niet meer is, maar ook niet minder, dan een ,,neu-
traal” bemiddelaar in het ruilverkeer,, d.w.z. geen
zelfstandigen invloed uitoefent op de ruilverhoudin-gen, zooals die in een verondersteld-ideaal geldloos’
ruilverkeer zouden tot stand komen.
Als definitie
kan men op deze formuleering natuurlijk niets aan-
merken. Een andere vraag is intusschen, of en in
hoeverre men hiermede wellicht het spraakgebruik
geweld aandoet; m.a.w. in hoeverre ,,stabiliteit”, al-
dus gedefinieerd, nog identiek is met stabiliteit van
het ,,prijsniveau”, berekend volgens eene, welke ook, der gebruikelijke en. ter vergadering zoozeer omstre-
den iudexmethoden. Deze vraag klemt vooral hierom,
‘wijl Prof. Verrijn Stuart zich, in
zijn
praeadvies. en
elders, uitdrukkelijk op het standpunt stelt, dat die
identiteit inderdaad bestaat. In de geschriften van
dezen hoogleeraar, en van vele andere auteurs met
hem, beteekent derhalve de gelijkstelling van ,,neu-traal geld” en ,,geld van stabiele koopkracht” inder-
daad
meer
dan enkel een ,,vrije” definitie.
Tegen de gelijkstelling nu van de beide genoemde
‘begrippen
in dezen zin
richtte zich ter vergadering
de
schrijver
van dit overzicht, betoogende, dat de
eerste en voornaamste voorwaarde voor de verwezen-
lijking van een inderdaad ,,neutraal” geld is het
samenvallen van de geldrente met de ,,evenwichts-
rente” (d.i. de zgn. ,,reëele” rente in den zin van
Wicksell, Mises, e.a.); dat dit samenvallen
niet nood-
zakelijk
behoeft gepaard te gaan met een stabielen
prijs-index van een der
gebruikelijke
types; dat dus
in zooverre het onderscheid van prijsniveau-veran-
deringen ,,van de geldzijde” en ,,van de warenzijde”
– hoe
dikwijls
ook ongetwijfeld in de praktijk mis-
bruikt – niet zonder goeden zin is; en ten slotte,
dat een index, welke het onderscheid tusschen deze
twee soorten prijsbewegingen op betrouwbare wijze
registreert, tot dusverre nog niet is gevonden. Er
kan dus volgens dezen gedachtengang wel degelijk
een
reëel
dilemma bestaan tusschen de eischen van
neutraliteit en stabiliteit – een dilemma, dat ook
door de (op zichzelf volkomen toelaatbare) definitie-
methode van Prof. Verrjn Stuart niet wordt over-
brugd.
Met de hierboven vermelde conclusies van den Heer
Posthuma komt deze opvatting in de hoofdzaken
overeen; het verschil betreft slechts enkele punten
van betrekkelijk ondergeschikten aard. Ook de op-
merkingen van den Heer Van Pellecom waren met
het hier uiteengezette standpunt ten nauwste ver-
want: deze spreker betoogde
namelijk,
dat de wijzi-
gingen in het
prijsniveau,
welke het gevolg
zijn
van
een toeneming of afneming der welvaart,
niet
door
maatregelen van geldpolitiek mogen worden ,,glad-
gestreken”; op dezen grond bepleitte
hij
de nood-
.zakeljkheid om den
prijs-index
door een productie-
index te corrigeeren, een probleem, waarbij verge-
leken dat van de juiste wiskundige formule – zooals
bekend de hoofdschotel van Irving Fisher’s eerder
aangehaald werk – z.i. van volkomen ondergeschikt
belang moet worden geacht.
Bij de replieken bleek Mej. Van Dorp meer voor
den hier weergegeven gedachtengang te kunnen voelen
dan Prof. Verrijn Stuart: beide praeadviseurs wier-
pen intusschen het practische bezwaar op, dat buiten
het prijsniveau een eenigermate betrouwbare maat-
staf voor het al of niet samenvallen van geldrente
en evenwichts-rente bezwaarlijk zal kunnen worden
gevonden.
Bij
gebreke van het kompas der prijs-sta-biliteit zou dus aan den eenen’ kant licht het gevaar
kunnen ontstaan voor een tèexpansievecredietpolitiek,
waartoe de banken ,,van nature”
altijd
geneigd iijn;
– maar aan den anderen kant evenzeer de mogelijkheid,
j dat door een centrale instantie te vroeg zou worden:
ingegrepen, wanneer een
niet-
monetair veroorzaakte
;toeneming der industrieele of commercieele bedrijvig-
– heid ten onrechte als een inflatie-symptoom zou
worden beschouwd. Voorts ondersteunde Prof. 0. A.
Verrjn Stuart ten deze het standpunt van zijn
Rotterdamschen naam- en ambtgenoot met een prin-
cipieel argument, ni. dat instabiliteit van het prijs-
niveau (dit in den gebruikelijken zin opgevat) een
conditio sine qua non moet worden geacht voor het
ontstaan van conjunctuurgolvingen: dit niet te hebben ingezien, achtte Z.H.G. een fout in het, overigens ook
door hem ten zeerste geprezen, recente werkje van
F. A. von Hayek’), waarin men het door schrijver
dezes voorgestane standpunt uitvoerig uitgewerkt en
toegelicht kan vinden. Het bezwaar van den Utrecht-
schen hoogleeraar verliest n.m.b.m. aan overtuigings-
kracht, wanneer men, met Mises e.a., dec ,,monetairen”
conjunctuurfactor niet zoozeer in de prjsbewegingen
zoekt als wel
rechtstreeks
in de ,,spanning” tusschen
geidrente en evenwichtsrente.
In verband met het conjunctuur-vraagstuk bradht
de Heer V a n Sandick nog de, bij de lezers van
dit tijdschrift welbekende, controverse Schumpeter.-
Keynes in het debat, waarbij
hij
de partij van den
1)
Geldtheorie’ und Konjunkturtheorie, Wien, Hölder-
Pichler-Tempsky,
1929.
13 November 1929
ECONOMISCH-sTATISTIsC}fE BERICHTEN
1021
Bonn’schen hoogleeraar koos. Weliswaar zou deze
spreker, in zooverre van Schumpeter’s standpunt af-
wijkend, geenerlei overwegende bezwaren hebben tegen
een ,,management van de geheele volkshuishouding” –
des te meer echter tegen een ,,mechanische” stabi.
liseering, voorzoover deze medebrengt, dat de bank-
politiek tegen een ,,gezonde” conjunctuur-ontwikke-
ling zou moeten ingaan. Dit standpunt is typeerend
voor het zoo
wijd
verspreide
dualisme
in de conjunc-
tuur-beoordeeling, aan de bestrijding waarvan schrij-
ver dezes in het debat nog enkele opmerkingen wijdde:
een dualisme, dat ook
bij
de voorstanders eener sta-
biliseering – het tweede praeadvies bood hiervan
een voorbeeld – niet steeds ten volle overwonnen
is, en in dat geval in hun betoog een van de zwakste
punten
blijft
uitmaken. Afdoend onkwetsbaar voor
argumenten van dezen aard is alleen hij, die zich
op het standpunt stelt, dat het ,.remmen” van een op-
gaande conjunctuurbeweging – althans voorzoover die
berust op een niet-neutrale credietgeving, d.w.z. een
relatief te lagen rentevoet –
op zichzelf beschouwd
economisch nuttig is; m.a.w., wie de volle conse-
quentie uit het neutraliteits-beginsel trekt, door
hausse en baisse zonder eenigen voorkeur over één
kam te scheren.
Vermelden wij eindelijk nog het pleidooi van den
Heer Smid voor het gebruik van de goudclausulé
in contracten op langen termijn – de hiermede ver-
wante opmerking van Prof. Mees over de nood-
zakelijke herziening van het verouderde wetsartikel
1793 B. W. – de beschouwingen van den Heer
S even ster over de
gevolgen
van een inflatie ten op-
zichte van de
prijzen
van onroerend goed – en ten
slotte de bezwaren van den Heer Cru c q tegen het
gebruik van den term ,,koopkracht van het geld” en
tegen de
gelijkstelling
van de begrippen ,,geldeen-
heid” en ,,rekeneenheid” – dan meenen wij den lezer
voldoende te hebben ingelicht over de vele belang-
wekkende beschouwLngen, welke op deze vergadering
zijn gehouden – een vergadering, waarvan, volgens
het slotwoord van den voorzitter Mr. Knottenbelt,
slechts te betreuren viel, dat uit, de praktijk van het
Nederlandsche bankwezen zich niet meer dan één
enkele stem had laten hooren. Of ook, wanneer dit
laatste anders geweest ware, geen echo’s van de
banking-theorie zouden zijn vernomen, is een vraag,
welke hier slechts gesteld, doch niet beantwoord
kan worden.’) J. G.
KOOPMANS.
AANTEEKENINGEN.
Indexcijfers van groothandeisprijzen.
,,The Economist” schrijft: In de afgeloopen maand
duurde de dalende tendenz van de groothandels-
prijzen gedurende de maand September, volgend op
de vastere tendenz in Juli en Augustus, nog voort.
Einde October vertoonde het indexcijfer een daling
van 1.7 pOt, tegenover de vorige maand; het cijfer
voor einde October beloopt 90.2 tegen 95.3 een jaar
geleden. Onderstaande tabel toont de veranderingen
in de verschillende groepen:
Gemiddelde
1927 = 100
Oct.
1928
Juli
l99
Aug.
1929 Sept.
1929.
Oct.
1929
Granen en Vleesch
98.2
103.5 101.3
95.8
94.4 Andere voedings en ge-
notmiddelen ……..
91.5
84.7 86.2
86.6
85.0
Weefstoffen ……….
100.6
91.6
91.7
87.7
85.2
Delfstoffen ………….
92,9
96.1
96.3 96.2 94.6
Diversen ………….
.93,1
91.0
91.0
91.5
90.7
Totaal ……………
1
95.3
93.7
1
93.6
1
91
.81
iT
Iedere groep als géheel toont in de laatste maan-
den een teruggang; de grootste daling geeft de
groep ,,Weefstoffen” te zien. Na de zwakke daling in
September, was de groep ,,Granen en Vleesch” iets
vaster, maar er was toch over het geheel een neer-
waartsche tendenz, terwijl in de andere groepen
eveneens de prijsdaling de overhand had.
De onderstaande tabel geeft defluctuaties in deprjzen
van de verschillende .groepen te zien, in vergelijking
met verleden maand en verleden jaar; van de 39
prijzen daalden er gedurende de maand October niet minder dan 31.
In de groep ,,Granen en Vleesch” steeg de Engel-
sche gerst onbeduidend; aardappelen en Deensch
varkensvleesch waren duurder; vleeschprjzen, vooral
die van Zuid-Amerjkaansch rundvleesch, waren over
de geheele lijn lager. Bij de groep ,,Andere voedings-
en genotmiddelen” daalden de theeprjzen, terwijl er
ook een sterke daling in de noteéring voor kokos.
olie is ingetreden. Uitgezonderd wol (tops), vertoonde
de groep ,,Weefstoffen” een zwakke tendenz; Egypt.
1)
In het eerste deel van dit artikel werd melding ge.
maakt van de ter vergadering gehouden rede van Mr.
Josephus Jitta. Ter verkoming van verwarring moge worden
vermeld, dat hier bedoeld werd Mr.
F. A.
Josephus Jitta.
Red.
lndexcijfer
Toe- (+)ofafneming(-)
in
lndexcijfer
Toe- (+) of afneming(-)
–
lndexcijfer
Toe-(+)ofafneming(-)
perc.
vergeleken met
in perc.
vergeleken met
in perc.
vergeleken met
vor. maand
vorig iaar
vor. maand
vorig jaar
vor. inaandi vorig iaar
Tarwe (buiteni.)
–
3,6
+
4,5
–
2,6
–
5,7
Hout (Eng.) …….
11
(Eng.)
……
–
0,9
–
1,7
Katoen (Am.) ……
,,
(Egypt.)..
–
6,7
–
14,4
,,
(Zweedsch)
. .
..
+
4,1
Garen …………
–
9,4
Cement ……….
Meel
…………….
Gerst ………….
+
1,7
..
–
,i
Laken …………
–
1,9
–
3,6
..
‘29,7
Haver …………
–
2,1
–
12,2
Wol
(Eng.)
..
–
16,4
iluiden ………….
Leder …………
–
4,5
–
25,7
Mais
………….
–
2,8
..
-20,8
,,
(Austr.)
–
3,1 -27,9
Benzine No.
1
.
.
+
14,8
–
5,2
..
–
5,2
…-
3,3
+
3,1
-28,3
Petroleum
..
..
+
14,3
Aardappelen ……
+
5,6
–
20,8
…
–
2,4
–
8,9
Stookolie ……….
Rijst
…………..
Ruudvleeach (Eng.)
–
1,6
..
.
.
–
6,1
-28,7
Lijnolie
……….
+
1,1
+
49,6
(Arg.).
–
8,0
..
..
–
2,8
–
7,9
Talk ………….
–
3,9
–
6,3
Schapenvi. (Eng.)
..
–
2,3
..
Jute ………….
–
4,6
–
10,6
Rubber ………..
–
5,1
..
+
57
11
(N. Z.)
. .
Varkensvl.(Deensch)
–
1,7
+
1,9
–
5,3
+
19,3
(tops) ………..
Zijde
……………
Heunep
………….
Soda ………….
Amrn.
Suiphaat
..
–
2,9
…
-15,3
–
1,5
–
+
9,8
Ilranen en Vleesch.,
Vlag …………….
.
.
..
–
32,0
btalen rails …….
.
.
–
5,7
–
14,0
0,9
—
–
2,6
tuw- IJzer………..
IJzeren staven
..
+
Creosoot ………..
rhee
……………
Ioffie
…………..
f.
2,6
–
6,7
..
…
+
3,5
..
.
.
–
4,6
Weefstoffen ………..
Blik ……………
Kolen (Velsch).
. . .
+
0,6
+
4,5
– 1,1
–
7,1
(Dul.
Gas.)..
+
1,5
‘-(-
13,6
–
2,8
–
4,4
(huisbrand)
.
–
+
2,4
Cacao
……………
Rietsuiker
………
–
0,5
–
12,0
.-..
4,0
+
3,2
Diversen ………
Bietsuiker
………
Laas (Can.)
……..
Boter (Deensche)
–
2,0
–
0,5
Tin
…………..
–
6,9
–
16,8
Eokosolie ………
.
–
7,0
-15,4
–
4,2
+
4,2
rabak
………………..
t.ndere voediugs. en
-‘
+ 2,3
Lood
…………..
koper…………..
Ongez. Zink ……
..
..
–
5,7
–
6,2
Genotmiddelen…
–
1,8
–
7,1
1
Delfstoffen
……..
–
1,7
+
1,8
NEDLAND INDEXCIJFE2 VAN GPO0TI-ANDEL5PIJZEN CNTQ.UQ.”Jo 5rAT. 1913100 I-IEQLEID TOT 1925= 100
ENGELAflD INDEXCIJFEQ VAN GQ0OTHANDELSPIJZEN THE ECONOMIST 1927.100 HEQLEID TOT 1925100
1001
1
1
1
.
‘
1
85
E =
E
1 IL
Z
IL
-. -‘
<
1fl
0
25
u.
1927
– 1928
1929
VEP.5YATEN INDEXCIJFEQ
VAH
GOOOTHANDEL5DQl)ZEN
‘
BUREAU OF LABOUQ 1926=100
1927
I92
1929
1927
1928
1929
-. DUIT5CHLAND INDEXCIJFEP, VAN G1?00THANDELSPIIJZEN 5ÎAT IEICH5AN1Î 1913100
140
4 II)
z
f) 0
.
Z
<
E
-.
–
1927
1929
– —
1929
In
lioenen Aantal
f
9.7
18.726
,, 15.4
64.820
5.-
6.675
7.3
33.615
„19.8
1
31.140
1
9.1 1
3.378
2
13 November 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1023
katoen, vlas en jute vertoonden belangrijke dalingen.
De val in de groep ,,Delfstoffen” werd veroorzaakt
door een reactie in de waarde van de niet-ijzer-
houdende metalen. Bij de groep ,,Diversen”
waren
de voornaamste veranderingen de dalingen in de rubber-,
leer- en talkprijzen.
De volgende tabel toont het indexeijfer, herleid tot
het gemiddelde van 1913:
—
1
1
”
1
1
1
1
Ic0
Data
1
1
1
1913
100
100
100
100
100
100
Gemiddelde
1924.. 168.5 215.8 214.7 149.3 122.6 166.2
11
1925.. 168.4 204.2 194.6 139.8 126.2 160.9 1926.. 151.7 195.3 152.6 149.8 120.7 149,4
1927. . 147.6 202.2 157.0 125.1 116.1 143.7
1928.. 152.9 189.7 165.0 115.2 111.2 140.9
Einde Juni.
1928.. 166.4 187.3 172.3 114.2 111.3 144.5
Jan.
1929.. 142.7 180.8 159.0 118.6 105.9 136.1
Feb.
,, ..
149.3 179.0 156.8 120.6 106.1 137.3
Maart
..
148.9 176.5 158.2 124.7 100.1 138.1
April
..
146.2 174.9 151.8 120.9 104.5 135.0
Mei
..
136.6 170.5 149.0 119.7 103.9 131.5
Juni
..
140.3 170.1 145.5 120.4 103.6 131.7
Juli
..
152.7 171.3 143.8 120.2 106.6 134.6
Aug.
. . 149.5 174.3 143.9 120.4 105.6 134.5
Sept.
,, . . 141.4 175.1 137.7 120.3 106.2 131.9
Oct.
,, . . 139.3 171.9 1 133.7 1.118.3 105.3
129.6
Stelt men het gemiddelde van 1924 op 100, zoo be-
draagt het indexcijfer thans 78.0, tegen 79.3 einde
September en 82.3 verleden jaar. De dalende tendenz
in de laatste maanden is een indirect gevolg van de
belangrijke Wallstreet-crisis in dezen zin, dat de on-
zekerheid heeft geleid tot beperking van inkoopen,
zonder dat intusschen reeds van afnemende con-
sumptie kan worden gesproken.
Voorts volgt hier nog een overzicht van het prijs-verloop in een aantal belangrijke landen:
1
.
C
v
cd
(1)
N
-‘
N
Z
1913
100
4
100
6
lOO
100
1007
100
100
100
Novemb.
1918
..
358
438
..
..
367
392
214
f..
591
679
..
325
366
297
322
oogs e
. ..
(Apr.)
(Apr.)
(jan.) (juni) (juli)
(Mrt.)
Decemb.
1923
IQIS
458
577
..
183
160
154
211
Decemb.
1924
98
5
489
553
1375 –
162
156
206
Decemb.
1925 1035
555
646
142
–
161
155
202
Decemb.
1926 1005
713
654
134
145
149145
179
Decemb.
1927
97
604
483
140
146
148
151
168
Septemb
1928 100
620
488
140
144
146
145
174
October ,,
98
617
492
140
145
145
146
174
November,,
97
626
495
140
145
145
148
173
December,,
97
624
497
140
144
145
148
174
Lanuari
1929
97
630
496
139
143
144
146
172
Februari
,
97
638
498
139
143
145
146
171
Maart
98
640
499
140
142
144
147
171
April
97
627
493
137
140
141
144
170
Mei
,,
96
624
485
136
139
140
142
169
Juni
96
611
480
135
139
139
141
168
Juli
98
613
477
138
143
140
141
166
Augustus ,,
98
596
474
138
143
141
142
September,,
..
597
472
138
142
1)
Bureau or Labour.
2)
Stat. Reichsamt.
5)
Sedert
1922
gebaseerd op
48
artikelen.
4
)1926=100.
6)
Jaargemiddelde.
6)
Sedert October
1923:
Juli
1914=100.
7)
Midden
1914 = 100.
De volgende opmerkingen zijn ontleend aan de des-
betreffende maandpublicatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek en hebben betrekking op de Neder-
landsche indexcijfers met basis 1913 – 100.
Bij beschouwing der indexcijfers over September
1929 in vergelijking met die der vorige maand blijkt,
dat het algemeen indexcijfer met 1 punt (0.7 pCt.),
dat der voedingsmiddelen e.d. met2 punten (1.3 pCt). is gedaald.
Tegenover een prijsstijging van 11 artikelen (w.o. 6 voedingsmiddelen) met in totaal 104 punten (w.o.
eieren met 12, melk en boter elk met 18 en lijnolie met 25 punten), staat een
prijsdaling
van 20 artike-
ken (w.o. 14 voedingsmiddelen) met in totaal 130
punten (w.o. tarwe en mais elk met 12 en peper met
22 punten.)
In procenten van de
prijzen
van Augustus j.l. zijn
de stijgingen in September als volgt: rijst 3.4, boter
13.5, eieren 7.8, kaas 2.1, melk 11.8, rundvleesch 1.0,
Swavelzure ammoniak 1.0, runderhuiden 7.1, lijnolie
15.6, terpentijn 4.9 en hars 4.3; de dalingen
zijn
voor
tarwe 9.3, rogge 7.1, gerst 4.4, haver 6.0, mais 7.4,
groene erwten 4.4, sago 6.9, aardappelen 5.8, koffie
3.3, thee 1.0, peper 6.2, kalfsvleesch 1.9, schapenvleesch
3.8, varkensvieesch 4.9, katoen 0.1, hennep 0.5, vlas
3.8, zilver 0.5, höut 2.8 en courantenpapier 4.8.
MAANDCIJFERS.
–
POSTCHEQUE EN GIRODIENST.
(In du.izenden guldens).
Jtini
1929
ij
Juni
1928
Aantal
1
Bedrag liAantal
1
Bedrag
op ultO. ……..
….
145.164
134.207
Bijschrijvingen ….
1.817.589 427.212 1.594.437 405.431
wegens:
a. Stortingen………..
785.484 114.977
672.323 107.283
b.
Overschrijvingen.
van andere rek.
1.031.975 301.511
921.968 282.605
van Ned. Bank.
130
10.684
146
15.503
c.
And. onderwerpen
–
40
–
40
Afschrijvingen ….
1.095.832 425.306
987.905 406.965
wegens:
Chèques
………181.377
60.623
177.010
62.014
Overschrijvingen.
1.op
andere rek.
904.165 301.511
800.991 282.605
2. naar Ned. Bank
1.005
63.128
915
62.293
C. And, onderwerpen
9.285
44
8.989
53
Gezamenlijk tegoed
op uit°
100.088
.
87.237
Bedrag der beleg.
ging
1)
76.805
70.855
1)
Het bedrag, dat vroeger tegen vergoeding van rente
aan de schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor
zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met andere bedragen in rekening.courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegrafie begrepen en is
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.
GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSCHE BANK.
Juli
1929
11
Juli
1928
Posten
1
Bedrag
11.Posten
1
Bedrag
Voor reke- ninghouders
63.884
f3.757.330.000
62.352
f
3.685.384.000
waarvan door
de
H..bank
plaatselijk
48.799
,,3.312.655.000
48.035
,, 3.285.232.000
Ter voldoe-
ning van
,,
14.838.00011
Rijksbelast.
1.414
1.405
,,
15.976.000
G EMEENTE
DER
t.
GIRO.KANTOOR AMSTERDAM.
September
1929
11
Septimber 1928
Giro.8
(eenzijdige ver-
Aantal
millienen
Girobetalingen aan
—
gemeenteinstellingen
f
9.3
24.861
Girobetalingen aan
particulieren
…..
..,,
17.4
100.078
Geldomzet.
Ontvangsten
……….
,,
4.5
6.567
,,
6.7
30.367
Part.rekeninghouders
,,
20.1′
311.782
2
Waarvan
rekeuingh.
Betalingen
……….
welke gelden voor
1
jaar
vast
hebben
9.6
3.8882
gedeponeerd……..
Giro’depos.kasGerzon
0.14
446
1)
Gemiddeld saldo te goed.
2)
Einde der maand.
POSTERiJEN, TELEGRAFIE EN TELEFONIE.
Opbrengst
Augustus
1929
1
Augustus 1928
Posterijen ….. …
……
.
f
3.837.776,-
f
3.852.427,-
Telegrafie
…… .. ……
..,,
677.894,-
,,
659.682,-
Telefonie ……………,,
1.502.481,-
,, 1.316.122,-
1024
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 Nostèmber 1929
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
,
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
J
GELDKOERSEN.
BANKDIS CONTO’S.
(Disc. Wissels. 5
31 Oct. ’29
Zwits. 2 at. Bk. 3422
Oct.’25
Bel.Binn.Eff. 5431
Oct.
’29 N.Bk.v.Denem.
542GSept.’29
Vrsch. inR.C.
61
310
,
t. ’29
ZweedscheRbk
5426$ept.’29
Javasch’ Bank …..
5422 Juli’29
Bankv.Noorw.
6262ept.’29
Bankvan Engeland 6
31Oct. ’29
8k. v.Tsjecho-
DuitscheRijksbank 7
2Nov.’29
slowakije .. 5
8Mrt.’27
Bank v. Frankrijk.
3419 Jan.’28
N.Bk.v.O’rijk.
8427,Sept.’29
BelgischeNat.Bnk. 5
1Aug.’29
N.Bk.v.Hong. 74
4Nov.’29
Fed. Res.BankN.Y. 5
31 Oct. ’29
Bank v. Italië. 7
14 Mrt.’29
Bank van Spanje. – 5419
Dec.’28
Z.-Afr.Res.bnk 6
17 Aug.’29
OPEN MARKT.
1929 1928 1921
11
1914
9
49
Nov.
0v.
1280ct.l
21126
5110
7ii2
20124
Nov.
2Nov.
Oct.
Nov.
Nov.
Juli
Amsterdam
Partic.disc.
4’/2-/,6
4
1
/2.
3
/4
47/_51/
g
5_1/
g
43111
43/1
3t/s3ju
Prolong.
.
431
.
43/eS
4.71
4
331441/$
41
4
-5
14
4
1
12-5
211
4
_314
Londen
Daggeld…
41,-5
4.6
1
/4
41j3’6
1
/3
4’/,-5’/
21/
5
.43/
4
3.411
2
171
4
-2
Partic.disc.
5111_31
5″116
–
5
3
14-6
6-5135
4
3
18
451
53
_3/
9
211
4
.51
4
Ber1jn
13116
Daggeld.,.
6
1
1-8
6
1
1210
6.10
5
1
12-9
4113.8112
41126112
–
Partic.disc.
30-55 d..
.
67/
8
6
7
18
67/9-7/4
7
1
14
611
4
31
5
6
3
14
–
56-90 d..
.
6
7
18
6
7
18
6719.7114
711
4
6114.313
6
3
1
2
1
1-
1
/’
Waren- wechsel.
7114.315
7’1418
731
4
7314
6114-18
.
731
–
Ne,,, York
Dageld
t)
6-
1
/
6-14
6-
1
14
56
1
14
6-714
311
7
_31
4
1814.211,
Part,c.disc.
43/
4
431
4
431
4
.5
5.11
4
4
5
18
318
.
–
1) Koers van S Nov. en aaaraan vooratgaance weken im vrtjaag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
a
Da
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavio
York)
‘
‘)
‘.)
‘.)
‘:
5 Nov. 1929
2.4734
12.0884
59.29
9.764 34.664
9934
1
6
,,
1929
2.47%
12.0834
59.27
9.754 34.65
99
7
,,
1929
2.47%
12.08k
59.274
9.754 34.654
99%
8
,,
1929
2.4734 12.0834
59.27
9.754 34.66
9934
9
,,
1929
2.4734
12.0834
59.27
9.754 34.66
99%,,
11
,,
1929
2.475,1
12.08.
7
59.244
9.754 34.664
9934
Laagsted.w.l)
2.4781
9
12.08
59.23
9.74
34.62
99(
Hoogste d.wl)
2.4771
9
12.09
59.30
9.774 34.89
100
4
Nov. 1929
2.47
1
s1,6
12.07
59.264
9.764 34.67
998,1
28 Oct.
1929
2.47
7
18
12.093.
59.314
9.764 34.694
99%
Muntpariteit
2.4834
12.1081
4
59.26
9.75
1
34.59
100
Data
Zwit-
serland
Weenen
0)
PraaR
Boeka-
rest
1)
Milaan
*0)
Madrid
‘5 Nov. 1929
48.0334
34.87k
7.35
1.48
12.984 34.75
6
,,.
1929
48.02
34.85 7.334
1.48
12.98
34.774
1929
48.01
34.85
7.34
1.48
12.98
35.25
8
1929
48.01k
34.87
7.34 1.474 12.974
34.95
9
1929
48.0134
34.8734
7.34
1.48
–
–
11
1929
48.02
34.87k
7.34
1.48
12.974
34.924
Laagsted.w.’)
47.98
34.75
7.32
1.46
12.95
34.60
Hoogsted.w’)
48.05 34.95
7.37
1.51
13.01
35.30
4 Nov. 1929
48.0334
34.87
7.35
1.48
12.984
3515
28 Oct.
1929
48.06
34.8734
7.341
1
1.48
12.994
35.524
Muntparil.eit
48.-
35.
2)
i
48.-
13.09
48.524
D ata
Slock-
Kopen-
*
s o )
Hel-
Buenos-
Mon
–
boEm
‘)
hagen’)
for;)
Aires’)
treal
1)”
5
Nov. 1929
66.55
166.40
66.40 6.24
1033.
2.4434
6
,,
1929
,
66.574
66.40
66.40
6.24
10161,
2.43%
7.
,,
1929
66.55
66.40
66.40
.
6.24
102
‘
2.43
8
%
8
,,
1929
66.55
66.40
66.40
6.24
10251
9
2.4234
9
,,
1929
66.55 66.40
66.40
6.24
102k
2.43
11
,,
1929
66.55
66.40
66.40 6.24
103
2.42v
Laagsted.w.
1
)
66.50
66.324
60.324
6.21
10134
2.42
Hoogste. d.wl)
66.625
66.45 66.45
0.26
10334
2444
4
Nov. 1929
66.55.
66.424 66.424
6.24
1023%
2.448/
8
28 Oct.
1929
66.62
5
66.45 66.65
6.26
10381
8
2.4534
/1untpariteit
66.67 66.67
66.67
6.2611
105%
2.48%
*) Noteering te Amsterdam. “) Noteerlug te Rotterdam.
5) Particuliere opgave.
3) Wettelijk gestabIliseerd tusschen
7,534′
en 7,211/.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisse1koersen
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
Data
Londen
Parijs
1
Berlijn
1
Amsterdam
(3
per
)
‘(‘3
p. lOOfr.)
(3 p. 100 Mk.)
(3 p. 100 gid.)
5
Nov.
1929
4,87271
33
3,94
23,92
1
40,36
6
,,
1929
4,87
7
1
8
3,937/
8
23,92w
40,37
7
,,
1929
4,8771
9
3,937j,
23,93
40,37
8
,,
1929
4,87
27
1
52
3,9371,
23,93
40,37
9
,,
1929
4,87
27
1
32
3.931B
23,92k
40,37
11
,,
1929
4,87*l,
3,937/
8
23,92
40,36
12 Nov.
19281
4,84
22
1
52
3
1
9021
3
23,811/
3
40,13
Nluntpariteit
.
-I
4,8667
3,9051
9
23,81
y4
40
,
1
16
KOERSEN
TE LONDEN.
Plaatsen en
Noteerings-
26
Oct.
2Nov.
1
419
Nov.’29
1
9Nov.
Landen
eenheden
1929
1929
1Laagste
l
Hoogste,1
1929
Alexandrië.. Piast.p.£
97
97 k4
9771,
9791
97
Bangkok…. Sh. p.tical
1110j
i1
10
liloy4
1,10518
210219
Budapest
. . .
Pen.
p £
27.94 27.9).
27.88
27.95
27.90
Athene ……Dr. p.
375
375i1
3748%
3752/
s
37511
Buenos Aires
d. p.$
4671
33
4651
j3
45131
i
4651
s
46
1
1
4
Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
1j555184
115
56
1
1;5
27
1
15
29
1
83
1;5
57
/
34
Constantin.. Piast.p.
1.0324 10.30
10.20
10.40
10.324
Hongkong ..
5h. p.,$
1
1
,
9
9
/
33
1/9
118
1;9
1191/
9
Lissabon …. Escu. p.
£
108k
108?4
108
10881
8
108
3
1
9
Mexico
1)
….
$
per
£
10.05
10.10
9.95
10.25
10.10
Montevideo
.
d.per
473,
4734
47
4811
47i,,
Montreal
…
. $
per
£
4.93j4
4.95
4.9434
4.989
4.96y
Kobe
…….Sh. p. yen
1111
l/llft
1
1
11
210
8
1
32
2 0/
94
Riod. Janeiro d. per Mil.
5
T
109
518/
35
5
49
1
551164
561
Shanghai … Sh. p. tael
213
213
212w
2/371
21271
9
Singapore
..
Id. p.
$
213
63
1
84
2;3
29
1
55
21323/
33
214
213631
34
Valparaiso
3).
$
per
£
39.59
39.58
39.57
39.61
39.57
Warschau
..
Zi. p. £
43.46
43.514 43.48
43.53
43.504
1)
In het vervolg worden de Mex.’$ niet nieer in penc. doch in
£
genoteerd.
2)
90 dg.
ZILVERPRLJS
GOUDPRIJS 8)
Londen’) N.York’)
Londen
4 Nov. 1929.. 2215
1
4971
t
4 Nov. 1929….
8411134
5
,,
1929..
2271,
–
5
,,
1929..,.
84111’1,
6
,,
1929..
221a/,
4951,
6
,,
1929….
84/1134
7
,,
1929—
223,1
49á1,
7
,,
1929….
8411134
8
,,
1929..
2251
9
4981
9
8
,,
1929….
84111
9
,,
1929..
2291
19
49s1
8
9
,,
1929….
8411134
10
Nov. 1928.. 2684
58
10
Nov. 1928….
84/1134
27
Juli
1914..
2434/
55
59
27 Juli
1914….
84/11
t)
In pence
p.oz.
stand.
1)
Forelgn sllver In
$c. p.oz.
tine.
3)
In 8h. p.oz.flne
STAND VAN ‘.RIJKS KAS.
Vorderingen
.31 Oct. 1929
7Nov.1929
– –
SaldoJ. d. Bank voor Ned. Gemeenten
/
36.275,98
f
108.759,77
Voorschot
op
ultimo
Sept. 11929 aan
de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomstenbelasting ……..
38.279.858,86
,,
38.279.858,86
Voorschotten aan Ned.-lndië ……….
,,
23.427.950,25
,,
24.988.457,98
Saldo bij de Ned. Bank
………………
,,
11.737.008,87
11.743.828,87
,
589.725,29
,,
594.25.29
Kasvord. weg. credietverst.a/h. buiteni
….
137.381.366,31
,,
135.038.533,99
Saldo der postrekeningen van Rijks-
.
Id. aan
Suriname………………….
Id.
aan
Curaçao…………………..
19.537.963,09
,,
25.627.869,20
cmptabelen
…………………
…..
Vordering
op
het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds’)
……………………
–
‘.
–
Vordering
op
andere Staatsbedrijven
1)
,, .
5.862.186,53
,,
7.042.186,53
V
e r
pil
c
h t
i
n gen.
Voorschot door de Nederl. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt..
/
13.258.487,31
/
5.684.011,74
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
–
–
Schatkistbiljetten in Omloop
………
.
127.3
,,
93.566.000,
c
ourantverstrekt
……………….
94.770.000,-
,,
127.370.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank..,,
10.000.000,-
11.000.000,-
Daggeldieeningen
……………….
Zilverbons in
.92.000,
.
–
12.160.082,-
Scha(kistpromessen in omloop
……..
omloop
……………
aan
309.601,59 41.362,09
Schuld
het Alg. Burg. Pensioenf.’)
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.’)..
.12.263.089,-
…..
,,
10.336.201,95
15.752.595,55
,
130.000,-
,,
130.000,-
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
…………
Id. aan diverse instellingen
t
)
…………
14.747.281,81
14.742.372,70
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
–
–
2 Nov. 1929
1
9 Nov. 1929
Vorderingen:
–
Saldo bij de Jayasche Bank……….
27
–
f
.689.000,-
/
27.518.000,-
Verplichtingen:
,,
24.991.000,-
.
,24.283.000,-
700.000,-
,,
700.000,-
Saldo bij
‘s
Rijks- kas
……………….
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
Waarvan Muntbiljetten …………..
– –
Voorschot
‘s
Rijks kas
…………….
Schatkisipromessen
……………….
Muntbiljetten in Omloop
………….
44.0 46.000,-
,43.800.000,-
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds.
….
3.914.000,-
,,
2.949.000,-
Idem aan de Ned.-Ind. Postapaarbank.
526.000,-
..
•
582.000,-
Voorschot van de Javasche Bank….
–
–
8
13 November 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1025
4
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 11 November
1929.
4ctiva.
Binnenl.Wis-IUfdbk.
f
51.725.920,20
se1s,Prom.,
.Bijbnk.
,,
1.889.097,97
enz.in
disc.Ag.sch.
,,
12.228.352,14
f
85.843.370,31
Papier o. h. Buiten!. in diinto
……
Idem eigen portef:
.
f
213.216.745,-
Af Verkocht maar voor
de bk.nognietafgel.
–
213.216.745,-
Beleeningen
ncl. vrsch.
Hfdbk.
f
34.137.385,32
inrek.-crt.
Bijbnk.
9.990.727,28
op onderp.
Ag.sch.
46.28b.700
–
–
f
90.414.808,60
Op Effecten
……f
84.458508,60
Op Goederen en Spec.
,,
5.958.600,-
90.414.808,60
Voorschotten a. h. Rijk ……………..
,,
9.388.813,22
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……f
65.173.180,-
Muutmat., Goud
..
,,
377.448.217,69
f
442.621.397,69
Munt, Zilver, enz..
,,
21.145.655,42
Muntmat., Zilver..
–
463.767.053,11
1
)
Belegging
1
1. kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds
……………………
..
25.358.553,13
Gebouwen en Meub. der Bank ……..
,,
5.200.000,_
Diverse rekeningen ………………
,,
41.609.516,98
Passiva.
f
___________________
914.798.860,35
Kapitaal ……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds ……………………
,,
7.106.550,55
Bijzondere
reserve
………………
,,
8.000.000,-
Pensioenfonds
…………………..
..
6.281.197,61
Bankbiljetten in omloop …………..
,,
814.287.870,.-.
Bankassignatiën in omloop
……….
..
460.302,28
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f
–
saldo’s:
‘1,
Anderen
,,
16.084.301,28
16.084.301,28
Diverse rekeningen ………………
..
12.578.638,63
f
914.798.860,35
Beschikbaar metaalsaldo ………….
f
118.953.371,05
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoede Bank gerechtigd is.
,,
297.383.425,-
1)
Waarvan in het buitenland
f
23.890.447,18.
Vöornaamste posten in duizenden guldens.
Ooud
Andere
Beschlkb.
Dek-
Data
Circulaile
opeischb.
1
Metaal-
kin ga
perc.
Munt
1
Muntmat.
schulden
saldo
1)
11 Nov. ’29
65.173 377.448
844.288
16.545 118.953
54
4
,,
’29
65.178
377.438 878.025
20.480
103.90
54
28 Oct.
’29 65.286 377.439
825.501
21.245
124.270
54 21
’29
65.284
377.439 815.436
25.762
124.762
55
14
’29
65.488
377.442
829.845
18.080 121.978
54
7
,
’29 65.490
377442
840.169
18.218
117.675
54
12 Nov. ‘281
67.265 367.511
835.339 29.422
283.018
53
25 Juli
‘14165.7031
96.410 1310.437
1
6.198
1
43.521
54
Totaal
Schatkist-
Belee
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
nin e
g
op het
reke-
discon to’s
rechtstreeks
buitenl.
ningen
2)
II Nov. 1929
65.843
–
90.415
213.217
41.610
4
,,
1929
78 066 11.000
115.537
213.059
39.865
28 Oct.
1929
57.830
–
87.455
209.210
36.460
21
1929
61.889
5.000
84.964
204.099
38.342
14
1929
64.693
8.000
89.128
201.122 37.660
7
1929
82.442 25.000
89.250
195.975 38.299
12. Nov. 1928
91.062
–
111.327
188.256 35.958
25 Juli
1914
67.947
–
61.686 20.188
509
‘2
bedert Oen bankstaat van
14
Jan.
29
weaer op cie basis van
21
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
ci
f/
1
Andere
opeischb.
,chuldeni
Discont.
Div.
nige
rvni
12 Oct.
1929..
641
1.626 572 1.052 513
5
,,
1929-
669
1.725
697
1.044
516
28 Sept.
1929-
725
1.762
654
1.051
509
21
.
,,
1929..
770
1.567
632
1.032
541
14
1929-
771
1.573
607 992
503
13 Oct.
1928..
936 1.523
–
691
1.068
463
S Juli
1914-
645 1.100 560
735
396
‘) oiuisposs uer
acuva.
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. be
samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatie
1
opeischb.
1
metaal-
schulden saldo
‘9Nov.1929
1
1
0,2u0
308.800
59.200 23.000
1
2
,,
1922
171.100
306.600
60200 24.380
26 Oct. 1929
170.300
306.200
63.600 22.380
12 Oct. 1929 146.393
23.046 334.477
58.604 20.207
‘5 ,,
1929 146.576
23.599
312.349
68.394
17.828
28Sept.1929 346.656
23.224 306.035
67.264 20.560
21 ,,
1929 146.980
24.077 305.738
71.193 20.284
10Nov.1928 170.878
16.778 323.469
65.432 32.096
12Nov.1927 182.737
17.109 323.676
70.253 121.362.
25Juli1914 22.057
31.907
110.172
12.634
4.8422)
Data
Dis-
conto’s
1
buiten
1
N.-Jnd.
1
betaalb.
1
Belee-
1
ningen
1
bi
verse
reke-
ningen’)
heil-
kings-
percen-
tage
9Nov.1929
18800
46
2
,,
1929
.189.500
.5*
47
26Oct.1929
190.100
48
12 Oct. 1929
29.671
46
10.176 39.853
128.283
5
,,
1929
9.743
39.280
133.206
32.130
45
28Sept.1929
9.708
36.934
130.486 29.283
46
21
,,
1929
9.622 37.034
133.343
28.854
45
10Nov.1928
8.526
37.274
105.763 53.931
1
48
12 Nov.1927
11.800
27.649
126.619 32 139
51
25Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
1)
Sluitpost
activa.
2)
Basis
2
1
5
metaaldekking.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste post.n in. duizenden pouden sterling. 1)
Data
Metaal
Bankbilf.
in
Bankbilf.
in Banking1
1
Other Securities
Disc. and
s
ecuritn
circulatie
Departm.
Advances
6 Nov.
1929
131 262
358.404
32.859
6.754
19.816
30 Oct.
1929
131.017
358.820
32197
5.891
20.232
23
1929
131.825
357.387
34.439
4.200
20.441
16
1929
131.706
360.245 31.462
4.936
20.524
9
1929
130.737
363.841
26 896 8.836
20.750
2
1929 129.121
363.348 25.773
8.508
20.974
7 Nov.
1928
164.989
13502
3950
22 Juli
1914
40.14
29.317
33.633
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.
Other Deposits
1
Other
Bankers IAccountsl
1
1
Reserve1
1
Dek-
kings-
1
perc.i)
6Nov.’29
67.172
9.527
61.621
38.747
53.862 30’8
30 Oct. ’29
68.852
14.384
58.106
38.125
33.322
3011
23
’29
69.482
15.788
59.111
37.137
35.634
314
16
’29
76.077
9.551
69.876
37.126 32.688
28
9
’29
72.707
8.459.
66.244
38.084
28.157
24
29
1
32
2
’29
73.767
8.993 64.910
38.042
26.996
24
8
1
32
‘7Nov.’28
44.553
17.739
997589
50.804
4334
22 Juli ’14
11.005
13.736
42.185
29.297
52
1) Zie voor wijzigingen in cie bankstaat de toelichiing op blz. 1080
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.
Goud’) ziiverl
1
Te goed)
Wis-
1
Waarv.
Belee-
Renteloos
Data
in het
sels
op
het
j
.
ningen
voorschot
1
1
1
buitenl. buifenl.
Iad.Staat
31 Oct. ’29
40.051
1441
7.220
27.342) 18.705
2.594
3.200
25
,,
’29
39.844
1341
7.136
27.995
18.703
2.434
3.200
18
’29
39.771
123
1
7.164
26.902j
18.671
2.476 3.200
11
,,
’29 39.776
1091
7.189
26.827
18.648
2.469
3.200
2Nov.’28
30772
732
113.900 22.1341
18.679
2.274
3.200
23Juli’14
4.104
640
–
1.541
8
769
-.
t
Diver-
1
1
Rekg.Courant
Data
1Bonsv.d.
1
zelfst.
amort. k.
seni)
Circulatle
1
Staaf
Zelfst.
1
Paril-
________
Iamorf.k.
I
culieren
31 Oct. ’29
5.612 3.655
68.267
1
7.183
6.190
6.681
25
.,
’29
5.612
1.571
66.146
1
6.571
6.494
7.483
18
’29
5.612
1.597
66.326
1
6.579
6.611
5.982
11
’29
5.612
1.530
66.901
1
6.460
7.003
5.208
2 Nov.’28
5.930
1.974
62.759
7.724
4.340
5.435
23Juli’14
–
–
5.912
1
401
–
943
1) Bij
de stabilisatie
is
de goudvoorraad gewaardeerd volgens
de
nieuwe waarde van den
franc.
2)
Sluitpost activa.
1026 –
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTN
13 oember 1929
0
DUITSCHE RLJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
Andere
a a
,
d
00
bij bul-
als goud-
wissels
Belee-
tenl. circ.
dekking
en
ningen
–
banken
1)
geldende
cheques
–
7 Nov. 1929
2.229,0
149,8
366,7
2.319,5
50,7
31 Oct.
1929
2.229,1
149,8
359,0 2.450,0
106,6
23
1929
2.219,0
149,8
353,9
1.981,5
.42,0
15
1929
2.211,8
149,8
352,3
2.082,4
134,2
7
1929
2.212,0
149,8
349,6 2.408,9
76,7
7 Nov. 1928
9.539,9
85,6
168,1
2.182,9
33,8
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2
Da a
Effec-
Diverse
Circa-
Rekg.-
Dii’erse
ten
.
Activa’)
lat ie
Cr1.
Passiva
‘
Nov. 1929
92,6 617,7
4.550,4
497,4
–
333,0•
31 Oct.
1929
92,6
650,0 4.833,0 454,0
353,0:
23
,,
1929
92,6
635,7
4.110,5
554,5
374,4
15
,,
1929
92,6 600,3
4.349,5
452,6
372,4
7
1929
92,6
590,6
4.686,8
444,7
367,7
7 Nov. 1928
12,3
547,7
4.410,3
585,2
266,7
30 Juli
1914
1
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
1)
Onbelast.
2)
W.o. Rentenbankscheine 7 Nov., 31, 23, 15,7 Oct. ’29, 7Nov.28, resp. 44; 14;54;39; 23; 45 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIÊ.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
–
Data
Goud
–
,
‘..
.
Rekg. Cr1;
1929
‘-
s
jn
.
.o
30 Oct.
1029
604
1
45
820
49
344
2.722
43
1
84
24
,,
1027 581
1
45
810
43
344
2.665
27
1117
17
1026
550
44
806
1
48
343
2.667
32
79
10
1026
544
44
818
44
342
2.698
13
69
3
,,
1023
532
44
777
1
69
342
2.688
32
291
31Oct.’
813 544
44
617
53
371
2.325
29
52
1
)
1928.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDE1IAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
betaal-
middel,
Totaal
Dekking
In her-
disc. v. d.
1
In de
open
R
bedrag.
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
1
-markt
banks
1
gekocht
23Oct.’29
3.035,0
1.614,6
154.8
796,4
379,4
16
,,
1
29
3004,8
1.614,3
153,5
848,9
360,1
9
1
29
3.012,2
1.568,7 149,4
857,3
333,2
2
’90
»
2.982,8
1.608,5
158,0
930,6
322.8
25Sept.’29
2.997,6
1.593,5
164,6
944,4
26.1,9
18
,,
’29
2.989,4
1.613,8
166,7
933,9
241,1
24Oct. ’28
2.646,2
1.248,9
132,1
911,9
4b1,5
Belegd
Ges fort
Goud-
Dek-
Aluem.
L’ek-
t
Data
in U. S. ‘in
Gov.Sec.
circa-
si
Kapitaal
kings- kings-
latie
–
perc.’)
perc.2)
23Oct.’29
135,7
1.857,3
2.421,9
167,0
70,9
74,5
16
’29
137,6
1.859,6
2.460,6
167,0
69,6
73,1
Q
1
29
140,8
1.80,3
2.387,4
166,9 70,9
74,4
2
’29
145,8
1.851,2
2.470,7
166,9
69,0
72,7
–
25Sept.’29
152,1
1.837,9
2.446,2
167,0
69,9
73,8k
18
,,’29
177,6
1.847,4 2.428,5
166,7
69,9
73,87
24Oct.’28
231,0
1.710,4
2.374,5
145,9
64,8
.
68,0
1)
Verhouding tutalen goudvoorraad tegenover opelechbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.,
PAjTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET’
FED. flES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Data
Aantal
banken
1
Dis-
1
conto’s
1.
en
beleen.
.
Beleg-
gingen
Reserve
bL,I
de
.
R.
banksj
1.737
1
i
Totaal
i
depo-
sito’s
Waarvan
time
deposits
16Oct. ’29
613
17.397
5.397
20.380
6.815
9
1
29
612
•
17.269
5.403
1.686
20.052
6.803
2
,,
1
29
672 17.428
5.401 1.727
.
20.347
6.825
25Sept.’29
–
– – –
–
1
18
,,
’29
673
17.252
5.489
1.721
20.211 6.805
17Oct.’28
632
15.946
6.464
1.725
20.403
6.921
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten’
GOEDERENHANDEL
GRANEN.
12 November 1929.
Deze week heeft de gra6nmarkt ongeveer hetzelfde ‘beeld
vertoond als in de vorige. Dat wil dus zeggen, dat de markt vrijwel vooitdurend in flauwe stemmingheeft verkeerd met
weinig ondernemingsiust en dalende prijzen. Vora1 voor
rnaïs en ook voor haver WaS clie prijsdaling deze week zeer
aanzienlijk, zonder dat daardoor de kooplust in Europa toe. nam. Wel is zulk een toename op de t a r w e-markt te con-stateeren geweest en met name was dat op 6 November het
geval, toen na t-wee zeer flauwe dagen aan de overzeesche
termijnmarkten en wel speciaal in Noord.Amerika, de tarweptijzen zeer sterk waren gedaald. In Engeland is
toen op het verlaagde prijsniveau vrij wat tarwe gekocht,
terwijl ook
pp
de voorafgaande dagen de omzet er niet
onbelangrijk- was geweest. Dit heeft niet daclelijk tot prijs-
vcrhooging in Noord-Ariierika geleid, omdat de flauwe New-
Yorksche effectenmarkt in tegeriovergestelden zin haar in-
vloed deed geldeu. Daarna is echter op den 7den een niet
onbelangrijk herstel gevolgd en ook in Argentinië werd
daardoor verdere prijsdaling tegengehouden. Slechts’ een
enkelen dag echter heeft dit prijsherstel geduurd, want op
S ep 9 November waren alle overzeesche termijumarkten
weder met verminderde Europeesche vragers flauw en lager,
waarbij in Noord-Amerika de .prijzen zelfs lager kwamen
dan op de uitermate flauwe markt van 24 October, welke
indertijd zooveel sensatie heeft gewekt. Afgezien van enkele
tijdelijke verbeteringen blijft aan cle ,tarwemarkt de flauwe
grondtoon bestaan, welke haar nu reeds eenigen tijd heeft gekenmerkt. De factoren, welke daarvan cle oorzaak zijn,
zijn nog vrijwel dezelfde als in de vorige week. Zij betref-
fen dus alle overvloedige beschikbare ta.rwe-voorraden en
teleurstellende vraag in de invoerlanden. De wereldversche-
pingen zijn deze week wel iets grooter geweest dan in de
vorige, omdat uit Argentinië wat meer .tarwe is afgeladen,
doch ook nu weder was de verscheepte hoeveelheid abnor-
maal klein. De naar Europa onderweg zijnde hoeveelheid
tarwe is dan ook weder verder verminderd, doch steun
heeft de markt daarvan allerminst ondervonden. Nog steeds
ondervindt men in Engeland groote moeilijkheden bij het vinden van opslagruimte voor de arriveerende tarwe, ter-
wijl ook in verschillende vastelandsche havens zulke groote
hoeveelheden, vooral van Argentijnsehe, tarwe liggen opge-
slagen, dat afname van den stoomenden voorraad tegen den prijsdruk en tien invloed dier voorraden niets vermag. Daar-
bij komt nog, dat in Canada de zichtbare vooriaad tarwe
nog altijd vermeerdering ondergaat en ook deze week weer
is toegenomen. De Canadèesche Tarwepool volhardt bij haar
politiek van beperkt aanbod, in de verwachting van hoogere prijzen. Tegenover de Canadeesche producenten verkondigt
zij cle meening, dat verkoop op groote schaal nu d. markt
slechts zou drukken. In Etiropa zouden misschien wel koo-
pers te vinden zijn, doch die zouden tot inkoopen slechts
oveigaan met het speculatieve doel om de tarwe op te
slaan en hoogere prijzen af te wachten. De Pool is van mee-
ning, dat de boeren beter doen met zelf die kans op hoogere
prijzen te behouden en hèt tegenwoordige prijspeil niet nog
verder te drukken. Tot de flauwere stemming der tarwe-
markt droegen nog de zeer goede oogetberichten omtrent
de nieuwe tarwe der Vereenigcie Staten bij, evenals gunstige
rapporten uit Australië en de omstandigheid, dat de Argen-
tiinsch& tarwe.opbreiigst nu geraamd wordt op 284 tot 31
millioen quarters, terwijl de ramingen eenigen tijd geleden
varieerden tusschen 23 en 26 millioen quarters. Behalve
korte opievingen van de vraag, zooals op enkele dagen der
afgeloopen week in Engeland is voorgekomen en zooals ook
nu en dan den laatsten tijd op het vasteland het geval is
geweest, blijft de kooplust in Europa zeer teleurstellend en
aanwiizingen, dat een herstel spoedig te verwachten is, zijn
eigenlijk niet aanwezig. De opleving der Engelsche vraag
van het begin dezer week had, naast de lagere prijzen, ook gedeeltelijk haar oorzaak gevonden in de kleine Argentijn-
sche verschepingen der vorige week. Ditmaal echter waren
die verschepingen veel grooter. Dat er den vorigen keer zoo
weinig was verscheept, is dus een tijdelijk verschijnsel ge. weest en vond blijkbaar, vooral haar oorzaak in de slechte
Europeesche vraag en de moeilijkheden, clie in verschillen-
de Europeesche havens ondervonden worden bij het opslaap
van onverkocht aankomende partijen. Aan de Argentijnsche termijnmarkten zijn de tarwe.prij-
zen in den loop, der week 20 tot 40 centavos per 100 KG. gedaald en te Chicago en Winuipeg ongeveer 5 dollarcent
per 60 lbs.
– Voor r o g ge wordt dè markt nog steeds beheerscht door
Europa en speciaal door .Duitschland, dat nog altijd geen
‘oldoenden afzet vindt voor de groote hoeveelheden rogge,
13 November 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1027
AANVOEREN in tos van 1000 KG.
Artikelen
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
319 Nov.
Sedert
Overeenk.
319 Nov.
Sedert
Overeenk.
1929 1928 1929
1 Jan. 1929
tijdvak 1928
1929
1Jan. 1929
tijdvak 1928
.
29.369
1.414.876
1.Ö04.735
–
–
103.388
58.983 1.518.264 1.963 718 4.630
181.160 182.954
160
1.308
–
182.468
182.954
Boekweit ……………
–
17.494
14.054
–
875
–
18.369
14.054
Mais……………….
19.007
728.900
882.291
2.957
173.201
182.146 902.101 1.064.437
21.600 440.876 450.356
2.000 8.395
13.177
449.271
463 533
Tarwe ……………..
Rogge ……………..
3.257
183.822
173.085
–
2.944
817 186.766
173.702
3.333 126.985 166.053
566
266.044
340.000 393,029
506.054
Gerat
……………..
Haver
……………..
4.792
201.533
170.999
–
600 1.184
202.083
172.183
Lijnzaad …………….
Lijnkoek …………….
1.208
72.738
95.126
–
854
24.869
33.076
97.607 128.202
Tarwemeel ………….
Andere meelsoorten
80
-_
18.677
10.484
– –
–
18.677
1
10.484
welke in het land aanwezig zijn. Ondanks voortdurende
prijsstijging blijft in de naburige landen de vraag naar
Duitsche rogge zeer onvoldoende en bovendien is de Pool-
sehe concurrentie den laatsten tijd nog weder verscherpt,
omdat de Poolsche regeering een systeem van uitvoerpie-
mies op verschillende graansoorten heeft ingevoerd, ten.
einde den export te doen toenemen en tevens de Poolsche
landbouwers te steunen. Iii Noord.Amerika schijnt men
eindelijk voor rogge onder den indruk te zijn gekomen van
de flauwe Europeesche maikt en van de onmogelijkheid om,
zoolang geen belangrijke prijsdaling intreedt, rogge naar
Europa te exporteeren. I)e roggeprijzen zijn namelijk aan
de termijnmarkt te Chicago deze week aanzienlijk gedaald.
De verlaging bedroeg 5 k 6 dollarcent per 56 lbs.
Zeer flauw is deze week steeds de markt voor m a 1 s ge.
weest. Steeds verkeerde cle markt onder den druk van cle
overvloedige hoeveelheden mais, clie in Zuid-Oostelijk Euro-.
pa beschikbaar zijn, terwijl ook cle buitengewoon goede vooruitzichten voor de nieuwe Argentijnsche maïs en de
groote uitzaai daarvan, tot de flauwe stemming der markt
bijdroegen. Verschepingen van mais uit de Donauhavens
waren wat grooter dan tot nog toe het geval is geweest.
Van grooten omvang waren ze ook nu nog niet, doch de
verschepingen zijn nu in vollen gang en belangrijke toe-
name van naar West-Europa stoomenden voorraad Donau.
mais valt binnenkort te verwachten. Aan alle Europeesche
markten bleef de vraag voor Donau-mais slecht, ondanks
de voortdurende prijsdaling. Ook Plata-mais kwam telkens
goedkooper te koop, met sterke prijsverlaging aan de Ar-
gentijnsche termijnmarkten. De noteeriugea voor mais kwa-
men daar zoo laag als sedert het begin van 1928 niet is
voorgekomen, toen de markt sterk gedrukt was wegens de
verwachting van een zeer grooten mïs-oogst. De vraag
naar overzeesehe voeclergranen blijft in Europa steeds te-
leurstellend wegehs cle groote hoeveelheden rogge. en haver,
die in Duitschland beschikbaar zijn en de ruime voorraden
van verschillende
soorten veevoeder, welke overal .in Europa
in de laatste maanden zijn binnengehaald. Ook de groote
naar Duitsche havens onderweg zijnde zeilende voorraad
Donau.gerst laat op de Duitsche – mais-markt zijn invloed
gelden. Ondanks het sterk gedaalde prijspeil is in Europa het vertrouwen in den mais-prijs nog altijd gering en vrij
algemeen verbreid is de meening, dat nog verdere prijs-
daling lang niet uitgesloten is. la Nederland zijn tot. de
clalerrde prijzen, althans in de eerste helft der week, nog
vrij veel zaken in Donau-mais, te leveren in de eerste
maanden van 1930, tot ttand gekomen, maar later, toen
de markt nog steeds flauwer liep, verminderde ook daarin
de ondernemingslust, ofschoon dagelijks tot telkens lagere
prijzen wel beperkte zaken in Donau-mais werden gedaan.
De flauwe stemming i& ook nog in de hand gewerkt door
prijsdaling in Noord-Amerika, waar goede oogstresultaten
en onvoldoende inlancische vraag veidere prijsdaling aan de
termijnmarkt te Chicago veroorzaakt hebben, die ongeveer 2 dollarcent per 56 lbs. bedroeg. Aan de Argentijnsche ter-
mijnmarkten zijn de maisprijzen deze week 55 á 60 centavos
per 100 KG. gedaald.
In ge r s t blijven de zaken bij voortduring moeilijk tot
stand komen. Daarbij was Noord-Amerika voor gerst zeer
flauw en voergerst uit cle Vereenigde Staten is tot telkans
weder lagere prijzen vrij geregeld naar Nederland verhan-
deld. In Duitschland wordt deze gerst-soort nog altijd niet
gekocht, maar ook voor Donau-gerst was cle vraag daar
niet groot en vonden zaken slechts aanzienlijk beneden
Roemeensche pariteit plaats. Toch konden in Roemenië de
prijzen zich Vrij goed staande houden, omdat er nog veel
op oude verkoopen per November-aflading te verschepen
viel. Het ziet er echter naar uit, dat voor het doen van
nieuwe zaken verlaging van de Roemeensche prijzen nood-
zakelijk zal zijn. Verschepingen van gerst waren deze week
uit Noord-Amerika uitermate klein.
De h a v e r-markt wordt nog altijd geheel beheerscht door
Duitschland, doch wegens de groote hoeveelheden, w’elke
i’oortdurend naar naburige landen ter verscheping komen,
is de verdere vraag voor Duitsche haver daar klein. Zoo
verkeert in Nederland de markt voor spoedige Duitsche haver in zeer gedrukte stemming met overvloedige aan-
voeren. De Duitsche prijzen zijn in deze week voortdurend
nog verder verlaagd, doch ondanks die verlaging bleef in
Nederland spoedige Duitsche haver steeds ver beneden de
Duitsche pariteit te koop. Ook voor haver nam de Poolsche
concurrentie toe, hetgeen tot de Duitsche prijsdaling mee-
werkte. Tenslotte zijn voor dekking van vroeger afgesloten
duurdere verkoopen naar Nederland nogal wat zaken in
Duitsche haver op aflading, gedeeltelijk in de eerste maan-
den van 1930, tot stand gekomen. Ook in Engeland blijft
men Duitsche haver koopen, doch de Poolsche haver wekt
naar niet veel belangstelling wegens de vrees voor teleur-
stellende kwaliteit. In haver uit Noord- en Zuid-Amerika
komen, afgezien van een enkele transactie in nieuwe Plata-
haver, geen nieuwe zaken tot stand, ofschoon daarvoor
toch den laatsten tijd de prijzen wel wat zijn gedaald. Er
zal echte- nog een belangrijke prijsverlaging dienen plaats
te vinden, vÖdr deze haversoorten in Europa weder gere-
geld koopers vinden. Dat vermindering van het Duitsche
aanbod zaken in Amerikaansche haver zonder Amerikaan-
sche prijsverlaging zou kunnen veroorzaken, lijkt nog niet
waarschijnlijk, omdat Duitsche haver nog altijd in groote
hoeveelheden voorhanden is met dringend aanbod.
SUIKER.
De verschillende suikermarkten . waren de afgeloopen
week wegens de over het algemeen heerschende apathische
stemming, zeer oninteressant.
In A m e r i k a w’aren de zaken in Ruwsuiker van, uiterst
geringen omvang en de prijs voor prompte Cubasuiker was
(nominaal) 2 dc. c. & fr. New-York. De Cubaansche Ver-
koop Centrale bleef nog steeds uit de markt. De termijn-
noteeringen zakten verder in en waren aan het eind der
week Dec. 1.95; Mrt. 2.04; Mei 2.11; Juli 2.18 en Sept. 2.25,
terwijl Spot Centrifugals de geheele week met 3.77 geno-
teerd bleven.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droegen deze week 49.000 tons, de versmeltingen 52.000 tons
tegen 64.000 tons in 1928 en de voorraden 671.000 tons
tegen 234.000 tons.
– De laatste C u b a-statistiek is als volgt:
1929
1928
1927
Ton
Ton
Ton
Cubaansche prod . ………. 5.156.316 4.037.833 4.508.521
Consuisiptie …………….128.053
88.060
1.26.521
Weekontv. afscheephavens. ..
. 16.709
18.377
36.483
Totaal sedert 1 Jan………4.715.571 3.694.090 4.113.444
Weekexport …………….63.861
46.814
69.845
Totale export sedert 1 Jan
4.348.691 3.11.778 3.615.664
Voorraad afscheephavens.. . . .
326.927 445.164 497.780
Voorraad binnenland ……352.645 292.831 268.556
Op de L o n d e n ach e termijnmarkt liepen de noteerin-
gen eveneens terug en wel tusschen
2l/
en 4% d. De laat-
ste noteeringen ‘op de Ruwsuikermarkt waren:
Dec. Sh. 8f-; Mrt. Sh. 8/5%; Mei Sh 8111
1
/
4
; Aug.
Sh. 913%; Dec. Sh. 916.
Engelsche Raffinadeurs verlaagden deze week den prijs
van hun product voor alle posities met 3 d.
De Zichtbare voorraden bedroegen volgens Czarnikow:
1929
1928
1927
Ton
Ton
Ton
Duitschland 1110 …………103.000
106.000
80.000
Tsjecho-Slowakije 1110
34 000
47.000
9 000
Frankrijk 1110 …………
130.000
62.000
67000
Nederland 1110 …………73.1100
33.000
29.000
België 1/10 ……………..36.000
25.000
14000
1028
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 November 1929
Polen
1110
…………….34.000
14.000
4.000
Engeland 1110Geimp.Suiker
176.000 153.000 258.000
pp
1110 binnenl.
4.000
2.000
–
Europa……..590.000
442.000
461.000
V.S.
Atlant. havens 2819
656.000 343.000 183.000
Cubaansche Havens 289
504.000 631.000 679.000
Cuba binnenland 2819..
510.000 390.000 470.000
Totaal ……………2.260.000 1.806.000 1.793.000
Op
J a v a liepen de noteeringen op de markt voor twee-
dehands suiker ietwat terug en waren aan het eind der
week
Sup.
‘ready en November
f
12.50; Dec.
f
12.75; Jan.
f
12.87k en i[oofdsuiker ready
f
11.87.
De V.I.S.P.-leden hebben hun contract van samenwerking tot ultimo 1931 verlengd.
T-Jet eindresultaat van 150 fabrieken wijst int, dat, het
rendement van den ditjkrigeu oogst ruim 2 pCt. minder
bedraagt dan in 1928.
W i 11
e t t
& Ci
r a y maakten eenige voorloopige cijfers
int hunne ramiug van den wereldsuikeroögst als volgt be-
kend: Totaal Wereldoogst 26.870.000 tons (vorige o6gst
27.149.388 tons), waaronder Cuba met 4.900.000 tons (vo.
rige oogst 5.156.315 tons).
1
–
1 i
e r t e
1
a n cl e opende de termijnmarkt prijshoudend
en konden de noteeringen aanvankelijk ietwat aantrekken,
om daarna echter weder eenigszins af te zwakken. Van de
gestadige daling te New-York ondervond de markt alhier minder invloed dan gewoonlijk het geval is. Het slot was
dan ook tamelijk prijshoudend op de volgende noteeringen:
Dec. f1’2%
–
Ys;
Mei
f13%-3/s;
Aug. f133.-%. De
omzet bedroeg deze week 4550 tons.
KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens .& Sons.
Manchester, d.d. 6 November 1929.
De markt voor Amerikaansche katoen bleef vast tot
Maandag, toen, hoofdzakelijk als een gevolg van de gedesor-
ganiseerde effectenbeurs, prijzen in New-York ongeveer 15
-19 punten daalden. Deze flauwere stemming sloeg gis-
teren naar Liverpool over, toen Januari-futures 9.38 d. be-
reikten en op 9.41 d. sloten. Gisteren was New-York ge-
sloten (verkiezingsdag), waardoor onze markt van daar
–
uit niet gesteund kon worden. Deze flauwere stemming zal
waarschijnlijk wel aanhouden tot as. Vrijdag, op welkeu
dag de nieuwe Gouvernements-oogstschatting bekend wordt;
beweerd wordt, dat’ de markt op een toename kan rekenen.
Intusschen gaat katoen flink van de hand, hoewel, ‘verge-
leken bij een jaar geleden, ontvangsten in de havenplaat.
sen en uitvoeren iets minder zijn. Egyptische katoen is
eveneens teruggeloopen (F.G.F. Sakel noteerde gisteren –
in Liverpool 14.95 d.) ; tegenover deze flauwere stemming
beweren spinners, dat basis-noteeringen, speciaal voor
Uppers, ‘naar boven zijn gegaan, en katoen daarom in
werkelijkheid duurder is. Het is opmerkelijk, dat, niette-
genstaande de actie van den Federal ‘Farm Boarci in Ame-
rika en de bekendmaking van de Egyptische Regeering, dat
zij de markt wil steunen, prijzen van beide soorten sinds
Vrijdag jL 0.25 d. zijn gezakt. Loco-verkoopen waren de
vorige week weer betrekkelijk gering in Liverpool, beloo-
pende in totaal slechts 35.000 balen.
Wat de markt voor garens van Amerikaansche katoen
betreft, ging er gedurende de sluitingsdagen van de vorige
week behoorlijk wat om, zoowel in ketting- als inslagcops,
als in boomen met kettinggaren. In breigarens en twee-
draads getwijncl werden ook eenige fliüke orders geplaatst met bestemming voor de Midlands. Gisteren echter was de
markt over het algemeen kalii en hoewel hier en daar
enkele flinke orders tot afsluiting kwamen, beperkten
zaken zich over het algemeen tot kleine partijen. Biedin-
gen van Eng-Indië, zoowel voor enkeldraads als tweedraads
getwijnd, zijn meestal te laag. Spinners van Egyptische ka-
toen hadden minder reden tot klagen, doch over het alge-
meen kan men zeggen, dat er nlleen gekocht wordt voor
direct gebruik, terwijl de exportvraag gering is.
De doekmarkt blijft nog zeer kalm. Misschien verwou-
dert zulks niemand, gelet op den loop van cle katoenmarkt.
Overzeesche koopers zijn z66 gereserveerd, dat het prijs-idee van daar en in Manchester steeds meer ttiteen begint
te loopen. Speciale aandacht is deze week geschonken aan
de bekendmakingen van deti Onderkoning yan Eng-Indië,
en afgezien van haar politieke strekking, hoopt men, dat
zij cle atmosfeer zullen zuiveren en naar een beteren geest
van samenwerking zullen leiden. Intusschen schijnt de
stemming van de Eng-Indische markten insinetmatig meer
gezond te zijn; er komt belangstelling van dien kant, hoe-
wel, zooals boven gememoreerd, biedingen zoo goed als niet
te aceepteeren zijn. China en de kleinere markten zijn nog
lusteloos.
Liverpoolnoteeringen
Oost. koersen 29Oct. 5Nov. 300ct. 6Nov. T.T.opBr..Indië 1/5+{ 11511
F.G.F.Sakellaridis 15,25 14.90 T.T.opflongkong 119
1/9k
G.F. No. 1
Oomra 6,15 5,90 T.T. op Shanghai 2/271
212
71
–
‘
STATISTISCH OVERZICH
TARWE
Hard Winter
No.2 loco
Rotterdam!
Amsterdam
per 100 K.G.
R000E
AmericanNo.2
5
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.
MAIS
La Plata
loco
R’damjA’darn
per 2000 K.G.
OERST
Amer.No.28)
loco
Rotterdam
per
2000 K.O.
L1JNZAAD
La Plata
loco
R’dam!A’dam
per 1960 K.G.
STEENKOLEN
Westfaalsche! Hollandsche
bunkerkolen,
ongezeefdf.o.b.
R’dam/A’dam
per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 t/m 33.90
Bé s. g.
per barrel
IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng. ton
KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton
f1.
°/o
11.
0
10
II.
010
f1.
0
10
0.
0
10
f1.
0
10
$
0
10
Sh.
5
10
£
01
Jaargemidd.
1925
17.20 100,0
13,07
5
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
1.68 100,0
‘
731- 100,0
62.116
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
1911,75
83,4 360,50
77,9
17,90 165,74 1.89 112,5
8616
118,5
58.11-
93,5
‘
an1ari
‘1927
15,22
5
88,5
12,50
95,6
165,00
71,3 222,25 94,2
362,50
78,4
13,35
123,7
1.75
104,2
8516
117,3
55.716
89,2
rebruari
,,
15,22
5
88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10
112,0
1.70 101,2
8316
114,4 54.161-
1
88,3
Maart
,,
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
‘92,9
354,75
76,7
11,25
104,2
1.26
75,0
81!-
111,0
55.171-
1
89,9
A
til
M
P
14,80
86,0
12,82
5
98,1
173,00
74,8 237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
801-
109,6
55.216
1
88,8 e
i
15,75
91,6
13,57
5
103,8 172.75
74,6 258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4
1.22
72,6
741-
101,4
54.141-
18,1
luni
15,60 90,7
13,20
101,0
175,25
75,8 245,00
104,2
372,75
80,6
11,00 101,9
1.22
72,6
701-
95,9
54.216
87,2
Juli
15,10
87,8
12,05
92,2
171,50
74,1
235.75
‘99,9
367,75
79,5
11,10
102,8 1.22
72,6
7
0!-
95,9
53.19j-
86,9
Augustus
14,87
5
86,5′
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25 79,6
11,05
102,3 1.22
72,6
691-
94,5
55.516
89.0
September ,,
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50 77,
233,25
98,8′
369,50 79,9
10,90
100,9
1.22
72,6 651- 89,0
54.131-
88,0
October
13,725
79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7.
359,00
77,6
10,90
100,9
1.22
72,6
.651-
89,0
555-
89,0
November
13,45
78,2
12,125
92,7
184,75
79,8 233,25
1
98,8
349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.1/-
95,1
December ,,
13,40
77,9
12,57
5
96,2
201,00
86,8
246,25 104,3
348,25 75.3
10,60
98.1
1.22
72,6
6.51-
89,0
60.2/-
96,8
lanuari
1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00 78,0
10,30,
95,4
1.22
72,6
651- 89,0
62.-1-
99,9
l”ebruari
,,
13,80
802
12,875
98,5 226,50 ‘97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
99.2
Maart
,,
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75,8 9,95
92,1 1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April
,,
1530
88,9
14,975
114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4 61.1416′ 99,4
Mei
,,
15:30
88,9
15,47
5
118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
661-
90,4
62.151-
101,1
j
uni
,,
14,37
83,6
14,27
5
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
63.171- 102:9
uli
1425
82,8
13,07
5
100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
62.181- 101,3
Augustus
12
:
00
69,8
12,625
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75 75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661-
‘
90,4
62.1016
100,7
September ,,
11,65
67,7
11,57
5
88,5
198,75
85,9
198.25
840
350,75
75,8
10,00
92,6
1.21′
72,0 661- 90,4
63.81-
102,1
October
,,
12,27
5
71,4
12,27
93,8
218,50,
94,4
189,50
‘803
366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
105,7
November ,,
12,325
71,7
.
12,07
5
92,4
227,25
98,2
185,50
78,6 386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2 661-
90,4′
67.181- 109,4
December
,.
12.30
71,5
11,90
91.0 220,25
95,1
180,50
76,5 373.75 80,8
,
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.31-
113,0
jnuari
1929 12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
100,0
194,25
82,3
365,00
78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661-
90,4
75.1016
121,7
rebruari
,,
12,72
5
74,0
12,65
96,7
236,00
101,9
194,75
82,5
357,25
77,2
12,90
119,4
1.11
,
66,1 6616
91,1
78.-/6
125,7
Maart
,,
12,65
73,5
12,62
5
96,6
‘
233,00
100,6
191,75
81,3
359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
91,8
89.81-
144,0
April
,,
12,12
5
70,5
11,625
88,9 218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05 102.3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716
133,5
Mei
,,,
11,125
64,1
10,575
80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50 78,6
11,15
103,3
1.16
69,0
6916
95,2
75.416
121,2
luni
10.875
63,2
10,20
78,0
193;50
83,6
171.25
72,6 355,25 76,8
11,25
104,2
1.30
77,4
711-
97,3
74.111-
‘
120,1
juli
12,80
74,3
11,20
85.6 218,50
94,4
191.25.
81,0
415,50
89,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.1216
‘
117,0
Augustus
13,125
76,3
10,75
82,2 202,50
87,5
182,75
77,4 452,50
97,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.171- 119,0
September
12,62
5
73,4
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9
506,75
109,6
11,40
105,6
1.30
77,4
7216
99,3
74.191- 120,7
October
12,10 10,4
1
9,87
5
.
.75,6
185,00 79,9
168,00
71,2 516.50
111,7 11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3 72.161-
117,3
4 November ,,
11,90
69,2
9,0
72,7
180,00
77,8
164,00
69,5 500,00
108,1
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
70.716
113,4
II
11,10
64,5 8,90
68,1
168,00
72,6
162,00
168,6
485,00
105,9
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
69.51-
111,6
1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689/90
en
709.
2)
=
Western vôôr de invoering va
*
Manitoba No. 3.
t
Zuid-Russische.
.
.
13 November 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1029
Ontvangsten in- en uitvoeren van Âmerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen).
1
Aug.
’29
Overeenkomstige periode
tot
1
Nov.
’29
1928
1927
4332
4213 4034
414
477 310 1370 1462
1651 320
472
–
363
Voorraden.
(In’dulzencltallen balen).
–
Overeenkomstig tijdstip
1Nov. ’29
–
-,
1928
1927
Amerik. havens ………..
2320 2050
2309
1305
1034 1196
.
ro
215
Binnenland
………….
New
York
–
……………95
New
Orleans …………
412 239 392
Liverpool
……………
227
269
618
KOFFIE.
1-let schijnt, dat na den sterk bewogen tijd, dien het
artikel sedert het begin van October heeft doorgemaakt,
in de afgeloopen week eenige rust is ingetreden. Wel liepen
cle kost- en vracht-aanbiedingen van Santos nog ongeveer
31- il, 4/-
per ewt. terug, doch de aanbiedingen van Rio ble-
ven voor een deel otverancierd en daalden voor een ander
deel slechts ongeveer
116,
terwijl de fluctuaties aan de ter-
mijomarkten niet zoo hevig meer waren als in de vorige
weken het geval is geweest. Aan de Rotterdamsche termijn-
markt daalden dc noteeringen eerst nog ongeveer
2
et. per
3
KG., doelt daarna stegen zij weder 1% ct., zoodat dc
markt bij het opmaken van dit bericht slechts ongeveer
% ct. lager is dan verleden week.
De geruchten, dat J3razilië nog altijd bezig is niet pogin-
gen om in het buitenland een leening afgesloten te krijgen
ter voortzetting van cle werkzaamhcid van liet Koffie-in-
stituut van Sao Paulo, hielden aan en van verschillende
kanten werd zelfs bericht, dat de onderhandelingen met
een Londensche bankiersgroep reeds in een vergevorderd
stadium waren gekomen. – Officieel is hieromtrent echter
niets bekend geworden en ook tea opzichte van alle andere
otiderdeeleti van den toestand, waarin Brazilië door cle
plotseling opgekomen koffie-crisis is geraakt, bewaart zoo-
wel het Braziliaansehe Gouvernement als cle leiding ian
(liet Instituut nog steeds eefi diep stilzwijgen. Wet in het
vorig Overzicht vernielde bericht, ‘dat de limiet der dage-
lijksehe aanvoeren te Santos zou worden verhoogd, is iii
zooverre bevestigd geworden, dat het eijfer sedert S dezer
gebracht is van
31.000
balen op 40.000
balen, doch niet op
50.000
balen, zooals aanvankelijk werd beweerd. De limiet
voor Rio is voor de tweede helft der maand gebracht op
1
13.317
balen tegen
11.316
balen in de eerste helft. Dat er op het oogenblik iets meer uitzicht bestaat 01)
1
een verbetering in den toestand te Brazilië, valt wellicht
af te leiden uit den loop van den w’isselkoers, clie natutir-
lijk ook voor dit geval iii zeker opzicht als barometer kati
gelden. i)e koers op Londen, die reeds sedert een paar jaren#
op een fractie onder
6
d. was gestabi1iseed, begon ongeveer
half October, dus enkele dagen na het uitbreken van de
crisis, te zakken en bereikte 01)
7
dezer een stand van
5
1512
d., hetgeen een daling beteekent van ruim
2
pCt.
‘doch daarna steeg hij weder op
54781
cl., wat neerkonit op
een herstel van bijna 1 pCt.
Volgens officieel bericht bedroeg de in de binnenlancisclte
pakhuizen in den Staat Rio teruggehouden voorraad 01)
31 October
1.407.000
balen tegen
1.023.000
balen op
30
Sep-
tember, dus vermeerclerde deze met
384.000 balen. Aange-
zien de aanvoeren in de haven van Rio in cle maand Octo-
ber
282.000
balen groot zijn geweest, moeten dus
666.000
balen in die maand uit de plantages naar het binnenland
van Rio zijn verzonden.
Nederlandseh-Inclië was met de verschillende Robusta-
5
soorten dooreengenomen ongeveer 1 et. lager, doch de prij-
zen zijn nog altijd in verhouding tot de termijnmarkt veel
te hoog en in cle eerste hand kwamen dan ook, voor zoover
bekend, geen zaken tot stand. Aan cle loco-markt bleven (Ic officieele noteetingen van
Superior Santos en van Robusta onveranderd op resp.
52
en
43
et. per 4 KG., doch de stemming was nog al-
tijd in hooge mate lusteloos, en de afzet dientengevolge
zeer beperkt.
De prijzen van gewoon goed besebreven Superior Santos
01)
prompte verscheping zijn thans ongeveer
721- a 751-
per ewt. en die van dito Priute ongeveer
771- it 801-,
terwijl
zij van Rio type New-York
7
niet beschrijving, prornpte
verscheping, bedragen
4416 h 4616.
Van Robusta op aflading van Nederlanclseh-lttclië zijn
cle prijzen in de eerste hand op het oogenblik.
Palenibang Robusta, Novcmber-verscheping,
28
ct.; Ben-
koelen Robusta, November-verseheping,
283-f
-et.; Mand-
Ontvangsten Gulf-Haven8.
13
AtlantHavens
Uitvoer naar Gr.Brittannië
,, ‘t Vasteland etc.
23
Japan ……
AN
GROOTHANDELSPRIJZEN’)
–
TIN
locoprijzen
Lon en per
En. ton
KATOEN
for Middling locoprijzen
New York
per Ib.
WOL
gekamde
Australische,
Merino,
64e
Av.
loco Bradford
per Ib.
WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo-
nial Carded,
SO’s Av. loco
Bradford per Ib.
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen per Ib.
SUIKER-
Wittekristal-
suiker loco
R’dam(A’dam. per 100
K.O.
RUBBER4)
KOFI9E
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam per
1/
K.G.
THEE
All. N.-l. theev.
i
A’dam gem. pr.
IJava-
en Suma-
1 trathee
.
1(0.
Indexcijfer
vlh.
Centr. S.
v.
d. Stat.,
herleid
van
1913
=
100
tot
1925=
100
lndexcijfer
van The
Economist,
herleid
1927 = lOO
tot
1925=100
£
°Io
$
cts.
0
10
pence
0/
pence
0
/s
Sh.
°Io
ti.
0
(g
cts.
0
(0
cts.’
0J
261.171-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
2/11,625
100,0
18,75,
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0 100,0
100,0
290.1716
111,1
17,55
75,5
47,25
85,9
24,75
83,9
21-
67,4
17,50′
93,3
55,375
90,2
94,25
111,5
93,2
92,9
299i316
114,4 13,45
57,5
45,00
81,8
25,25
85,6
117,375
54,4
22,00′
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5
88,9
309.816
118,2
14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
117,125
53,7
21,125
112,7
48,75
79,4
71,25′
84,3
94,2
‘89,9
312.15/-
119,4
14,25
61,3
‘
47,75
86,8
26,50
89,8
118,25
56,8 20,62
5
110,0
48
78,2
70
82,8
92,9
89,2
304.11-
116,1
14,75
63,4 47,50 86,4
26,25
89,0
1/7,875
55,8
20,25
108,0
48 78,2 72,25
85,5 92,3
88,7
295.12/-
112,9
16,15
69,5
47,00
85,5
26,00
88,1
117,75
55,4 20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90,4
296.9(6
113,2
16,85
72,7
47,25
85,9
26,00
88,1
116
50,5
.18,375
98,0
47
76,6
81,25
96,2
96,1
89,6 289.1516
110,7
17,90
77,0
48,50
88,2
26,50
89,8
1/4,75
47,0
18,625
99,3
47
76,6
84
99,4
97,4
92,2
292
,
16
111,5
19,70
84,7 48,50
88,2
26,50
89,8
115,25
40,8
18,50
98,7
45,375
73,9
–
–
96,1
90,2
287.12/6
109,8
22,05 94,4
50,00
90,9
26,50 89,8
114,25
45,6
17,875
95,3
44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
.
89,1
264.216
100,9
20,65
88,8 50,25 91,4
26,75 90,7
114,375
46,0
16,875
.90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8
88,6
264.416 100,9
20,25
87,1
52,25 95,0
28,50 96,6
1(6,5
51,9
17,25
92,0 46
74,9
96
113,6
97,4
‘
88,9
266.1316
101,8
19.70
84,7
51,50 93,6
28,75 97,3
117,75
55,4
17,875
95,3
46
749
89,25
105,6
97,4
88,2
255.11- 97,4
19,25
82,8
53,00
96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,375
92,7
46
749
84,5
100,0
8,7 87,9
233.1016
89,2
18,35
78,9
54,75
99,5
31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,870
90,0
47
76,6
79
93,5
98,1
89,2
234.61- 89,5
20,65 88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25
87,9 98,7
‘
90,5
230.131-
88,1
21,55
92,7
54,25
98,6
32,25
109,3
-/9 25,3
16,625
88,7
–
48,25
78,6
78,25 92,6
98,1
91,2′
218.816
83,4
21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
.
-19,25
26,0
15,75
84,0 49
79,8
73,25
86,7
98,7
89,8
–
21 1.19!-
80,9
21,75 93,5
53,00
96,4
‘
31,25
105,9
-/9,25
26,0
15,50
82,7 49,875
81,3
71,25 84,3 95,5
88,2
211.181-
80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-J9,25
26,0
16,00
85.3
51,875 84,5
67,75
80,1
92,9
86,6
214.7/6
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5
29,00 98,3
-18,5
23,9
15,875
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
,
85,4
221.19/-
84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4
-/8,8
24,7 14,625.
78,0
53
86,4 73
86,4 94,2
8o,1
232.10/6
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
‘
93,2
-/8,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75 89,6 95.5
85,1
228.81-
87,2
20,45
88,0
46,25
84,1
28,00
94,9
-j8,5
.
23,9
13,925
74,3
51,75
84,3 76,5
90,5 95,5
84,8
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75
85,0
28,75 97,3
-19,875
27,9
13,775
73,5
53,125 86,6
77,25
91,4 94,2
–
.
84,6
222.111-
85,0
20,10
86,5
44,25
80,5
27.75
94,1
II-
33,7
13,37
5
71,3
54
88,0
74,23
87,9 94,2
85,4
221.016
84,4
21,25 91,4
–
44,00
80,0
27,50
93,2 110125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
–
207.516
79,2
20,45
88,0
43,25
78,6
27,25
92,4
-jlb,5
29,5
13,375
71,3
54
–
88,0
74,25
87,9
92,9
83,9′
197.516
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5 26,25 89,0
-110,875
30,5
12,25
65,3
54
–
88,0
73,50
–
87,0
–
91,6
81,7
200.51-
76,5
18,75
80,6
40,00
72,7 25,75
87,3
-110,625
29,8
12,00
64,0
54
–
88,0
69,50
82,2 91,0
.
.81,9
209.516
79,9
18,65
80,2.
38,75
70,5 24,75
83,9
-111
30,9
13,426
71,6 54 88,0
68,50
81
1
1
91,0
83,7
210.111- 80,4
18,60
80,0 37,00
67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
69,3
53,50
87,2
64
75,6
91,6
83,6
205.516
78,4
18,90
81,3 34,25
62,3
23,75
80,5
-110,125 28,4
13,475
71,9
51,75
84,3
64
75,6
91,0
82,0
187.2916
72,0
18,45
79,4
32,00
58,3
22,50 ”
‘76,3
-/9,6575
27,1
13,30
70,9
48,50
79,0
64,75
76,7
80,5
181.1716
69,5
18,105
.,
77,85
.
34,50
7
62,7
7
22,507
76,3
7
-18,3125
23,3
12,75
68,0
43
70,1
68,257
80,77
175.1216
67,1 17,60
6
75,76
35,00
8
63,6
8
23,00
8
78,0
5
-/8,0625
22,4
12,50
66,7
43
70,1
e huidige otficieele noteeringswijze (jan.
1928).
S)Malting vÔÔr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze (Jan.
1928).
4
)Jaar- en maandgemiddelden afgerond
p
‘/s
pence.
.
–
5)
1
Nov.
6)
8
Nov.
7)
3,1 Oct.:’
8)
7 Nov.
1030
‘
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
13 November 1929
.5
heling, Robusta, November-verscheping, 31 ct.; W.I.B.
f.a.q. Robüsta, November-versheping, 39 ct., alles per
% KG., cif, uitgeleverd’ gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:
Dec.
1
Maart
1
Mei
Sept.
$
8,78
$
8,63
$
8,58
$
8,50
,,
9,-
,,
8,80
,,
8,68 8,52
11
Nov.
….. ..
4
,.
…….
28
Oct.
……
,,
8,43
,,
8,23
,,
8,15
8,03
21
,.
……
..,,
10,57
,,
10,02
,,
9,78
9,58
Rotterdam,
12
November
1929.
Statistiek der firma U. Duuring & Zoon.
Zichtbare voorraad op 1 October in duizenden balen.
1929 1928 1927 1926 1925
Voorraad in Europa…
2.065- 2.020 1.654 1.483 1.536
Stoomend J’Brazilië
..
572
402
678
565
707
n.Europa køost
.
Indië.
119
186
138
142
124
2.756 2.608 2.470 2.190 2.367
689
703
547
912
716
545
490
635
536
553
12 – – – –
3.801
3.652
3.638
3.638
2
–
– –
15
25
22
18
109
94
– –
306
330
287
249
1.074
884 909
1.327
58
–
–
–
Totaal .. .’..
‘5.222
*5.365
‘4.985 ‘4.856 ‘5.230
Op 1 September .. . ‘
5.316 ‘5.521 ‘5.064 ‘4.927 ‘5.237
Op 1 Juli ……….. ‘
5.338
0
5.729 ‘4.720 ‘4.571,
4
5.085
* Niet inbegrepen de binneni. voorraden in Brazilië.
De binnenlandsche voorraden te
Santos
Rio de Janeiro
1 Juli
1925 1.786.000
balen
1 September
1925 1.892.000
1 October
1925 2.604.000
1 Juli
1926 2.833.000
1 September
1926 4.011.000
1 October
1926 5.255.000
1 Juli
1927 3.312.000
1 September
1927 7.750.000
1 October
1927 9.570.000
1 ,Juli
1928 11.672.000
1.180.000
balen
1 September
1928 13.018.000
992.000
1 October
1928 13;469.000
826.000
1 Juli
1929 8.785.000
,,
136.000
1 September
1929 12.531.000
654.000
THEE.
De week van
3
tot 9 dezei was de theemarkt aanvan-
kelijk vast. In de tweede helft (ier week werd echter de
stemming trager.
Voor. Java/Sumatra-soorten, (lie toen te Londen werden
geveild, liepen de prijzen over het geheel genomen niet
veel uiteen, niettegenstaande in vele gevallen een fractie
‘op de vorige prijzen moest worden toegegeven.
Tegen het einde der week werd bekend gemaakt, (lat cle
Noord. Britsch-Indische oogst per ulto. October geschat
wordt op
333
millioen lbs., .hetgeen de taxatie van dat tijd-
stip een jaar geleden overtreft met niet minder dan
25
mii-
lioen lbs.
De Londensche aanvoeren in October waren, volgens op-
gave van de voornaamste pakhuizen, in totaal
63% mii-
lioen lbs. (v.j.
53
millioen) ; de afleveringen beliepen
44
mii.
lioen (v.j.
41
millioen) en de voorraden
01)
ulto. October
221w
millioen lbs. (v.j.
186%.
millioen).
Volgens telegrafisch bericht aan de Vereeniging voor de
Thee-cultuur te Amsterdam bedroeg de Java-uitvoer in Oc-
tober slechts
4.2
millioen KG. (v.j.
5.2
millioen), waardoor
de uitvoer van dit jaar komt op 50 millioen KG. (v.j.
48.6
millioen).
Uit dezelfde bron is afkoiistig het bericht, dat Ceylon in
September
16.3
millioen lbs. uitvoerde (v.j.
15.6
millioen)
waardoor de uitvoer Januari-September
194.8
millioen lbs.
beliep (v.j.
188
millioen).
Amsterdam, ii November
1929.
COPRA
De markt was aanvankelijk wederom flauw gestemd, de
prijzen werden gedrukt door het groote aanbod van Indië,
terwijl ook de algemeen ungunstige omstandigheden hun
uitwerking niet misten.
En het tweede gedeelte der week nam het e.knbod echter
vecr aanmerkelijk af, terwijl de vraag toch slechts zeer
matig bleef.
In Marseille worden de prijzen nog steeds sterk gedrukt
door de groote aanvoeren gedurende October ji.
.l)e slotnoteeringen zijn:
Nederl.-Indische f.m.s. Copra, alle termijnen
f
26%,
Ne-
den-Indische Mixed, stoomend op Marseille
f
2474;
Ne-
den-Indische Mixed, afiading Nov.ïDec.,
f
25;
Nederi.-
Indische Mixed, aflading Dec/Januari,
f
25%.
RIJN VAART.
Wdek van
3
,
t/m. 11 November
1929.
Ik aanvoeren van zeezijde bleven stationnair. Scheeps-
ruimte bleef tot in het laatst der week bij nlatige vraag
voldoencic beschikbaar, daarna werd cle scheepsruimte
schaarscher en dc stemming vaster. De ertsvracht bedroeg
genliddeld naar de Ruhr
f
0.60-0.70
per last met resp.
4 en S losciagen. Naar den ‘i3ovenriju was matige vraag en
heclroégen de daghuren gemiddeld voor gr9ote schepen
3
ct.
en voor kleinere schepen
3%
ad
3%
ct. per ton/dag. Het
sieeploon varieerde tusschen het
32%
:
en
35
ets. tarief. Het
water was Iangzaain vallend. In het laatst der week werd
naar. den Bovenrijn op es.
1.70 M.
en naar de Ruhrhayens
01)
maximum
2.30 M.
afgeladen
En de Ruhrhavens bleef bij matige vraag scheepsruimte
voldoende. De vracht voor exportkoleu naar Rotterdam
liep terug valt Mk.
2.-
tot Mk.
1.60
per ton iiiclusief
sleepen.
ONTVANGEN BOEKEN.
Korte Mededeelingen van de Afdeelinj Ldndbouw
No. 5.
De cultuur van vruchten in de Ommelan-
den van Batavia, door J. J. Ochse, Adjunct-In-
specteur bij de Afdeeling Landbouw te Buiten-
zorg. Buitenzorg z.j.; Archipel Drukkerij.
Cd’ssie,
Subrogatie, Novatie en Delegatie van Flypo-
the.care Schuidvorderin. gen door C. D. van Vliet,
Directeur der
Hall. Hyp.
Bank, Amsterdam 1929;
N.V. Drukkerij en Uitgeverij J. H. de Bussy.
Overd;ruk uit het Jaarboekje van de Vereeniging van
Directeuren van Hvpotiheekbanken, Vijftiende Jaargang.
The Issuing House Year Book and Financial A.B.C.
1929. An Index to the Personalities cônnected
with Issues, during the years 1926, 1927 and 1928.
The Institute of Oommercial Research Ltd., Lon-
den. Londen 1929, Harris,. Forbes & Oompany
Ltd.
Een zeer praktisch handboekje, waarin de in
1926, 1927
en
1928
iritgegeven ernissies in Engeland zijn vermeld niet
cle nanien van de banken, syndiicaten of f1nancieele inti-
tuten die hierbij betrokken zijn.
Archivo Hist6rico Diplomâtico Mexicano, Num. 30.
Cornentar’ios de Francisco Zarco sobre la Inter-
venciôn Frantesa (181-1803).
Prologo de Au-
tonio de la Péfla J. Reyes. ‘México 1929; Publi-‘
caciones de la secretaria deRelaciones Exteriores.
Me,noria de la. Secretaria des relaciones exteriores de
agosto de
1928
a julio de
1929
presentada al H.
Congreso de la Uni6n
por Genaro Estrada, sub-
•
secretario de relacjones exteriores encargado des
ciespache, Tomo 1, 11, III. México 1929; Im-
prenta de la Secretanfa .de relaciones exteriores.
Bureau yan Statistiek der Gemeente Amsterdam.
Statistisch zalcboekje
1929.
Amsterdam 1929; J.
M. Meulenhof.
Publicaties Hollandsch-Inlandsch Onderwijs-Commis-
sie No. I.
De uitbreiding van het Westersch on-
derwijs in Nederlandsch-Indie sedert
1900,
le
stuk (tekst en grafieken), 2e stuk (tabellen en
staten). Buitenzorg 1929; Aréhipel drukkerij.
Eenige bedr’ijfsgegevens over. •de Chineesche peper-
cultuur op Ban gica
door M.
B.
Smits, wd. Hoofd
dier Afdeeling Landbouweconomie. Departement van Landbouw, Nijyerheid en Handel. Korte me,-
dedeelingen van ddn landbouwvoorlichtingsdienst
No. 6. Buitenzorg 1929; Archipel drukkerij.
Voorraad Ver. Staten
Stoomend ”
IBrazilië
naar
Oost-Indië
Ver.State
nj
–
4.002
Voorr. in Pernambuco
–
Bahia
….
12
13
Victoria
..
33
RiodeJaneiro
271
Santos ….
850
Paranagua.
54