Jrg. 14, editie 722

80
OCTOBER
199

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economisch-Statistische

Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

1
14E JAARGANG

WOENSDAG 30 OCTOBER 1929

No. 722

INSTiTUUT VOOR ECONO1IIS’CRE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.

ECONOMISC 11-STA TISTISC IIE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES: Prof. Mr. D. van Blom; J. van liasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandcle; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. E. Regout; Dr. E. van Weld.eren
Ba_ron Rengersf Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr.
Q.
J. Ter pstra;
Prof.
Mr. F. de Vries.

Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. 31. Verrjn Stuart.
Assistent-Redacteur: E. M. E. A. van der Valk.
Secretariaat: I’ieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

itbonnementsprjs voor het weekblad franco P. P. in
Nederland
f
20,—. Buitenland en 1.Coloniën
f
23,— per jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen bet weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut aitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangetcekende stukkcn: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

Advertenties f0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en actver-
tenties:
Nijgh
& van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s- Gravenhagc. Postehèque- en giro-
rekening No. 6729.

29 .00TOBER 1929.

i)e geidmarkt
was
ook deze
week weder zeer ruim.
Dc
algemeene malaise, zoowel
op
de goederen
–
als
op
dc effectenmark,
doet
cle
vraag
naar geld nog gere-
geld
inkrimpen. De rente voor particulier disconto
liep daardoor weer iets verder terug, zoodat prima
wissels gemakkelijk
voor
5 pOt. plaatsing vonden. De
prolongatierente noteerde meestal ongeveer 4
pOt.
en callgcld liep tot 3 pOt. terug.

* *
*

Bij cle inschrijving op schatkistpapier, die open-
gesteld was op 23 dezer tot een totaal bedrag van

f
55 millioen, werd in het geheel ingeschreven
voor

f
66.062.000. De toewijzing was wel gunstiger voor

de schatkist dan de vorige maand, echter bleef cie
rente voor de 3-maanclspromessen nog belangrijk hoo-
ger dan de noteerii.ig voor particulier disconto. Toe-
gewezen werden
f
26.640.000 3-maandspromessen h

f
980.60 of ca.
5
~’
/j.6 pCt,
f
1.350.000 6-maandspromes-
sen h
f
974.15
en
f
20.802.000 biljetten â pan of ca.
5 pOt.
* *
*

Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank
geeft cle post hinnenlandsche wissels een teruggang
van
f
4.1 millioen te zien. liet bedrag van
f
5 mii-
lioen aan rechtstreeks bij cle Bank geplaatste schat-

kistpromessen, (lat verleden week per saldo in de por-
tefeu ille der centrale credietinstelling aanwezig was,
blijkt inmiddels geheel te zijn afgelost. De beleenin-gen vertoonen een vermeerdering van
f
2.5 millioen.
lIet renteloos voorschot aan het Rijk klom met
f
2.4
millioen
–

De goudvoorraad der Bank bleef vrijwel op dezelf-
de hoogte. De zilvervoorraad vermeerderde met
f
1.7
millioen. De post papier op het buitenland steeg met

f
5.1 millioen, terwijl de diverse rekeningen op de
actiefzijde der balans een teruggang van
f
1.9 mii-
lioen te aanschouwen geven.

De biljettencirculatie klom met
f
10.1 millioen. De
rekening-courant-saldi liepen met
f
4.3 millioen

terug. Het beschikbaar metaalsaldo verminderde met

f
500.000. Het dekkingspercentage bedraagt ruim
54%.
*
»
*

Het was deze week moeilijk om op de wisselmarkt
tot zaken te komen; er heerschte een heel onzekere
stemming. De Dollarkoers in Londen veranderde ten-slotte slechts weinig (4.8775) na voorhijgaand 4.88 te
hebben genoteerd. Hier is het Pond van 12.10% op
12.09i teruggeloopen; terwijl de Dollar van 2.4816
na 2.4792 op 2.4806 kwam. Marken noteerden na
59.30% tenslotte 59.33% (tegen £ 20.39%). Parijs
varieerde niet veel, ca. 9.77. In Londen blijft de Fran-sche koers nog steeds op het goudpunt staan (123.85).
Oostenrijksche Schillingen aangeboden 34.82%. Van
uit Oostenrijk is er veel vraag naar Dollarbiljetten,
die hier dientengevolge sterk gezocht waren en onge-
veer gelijk aan Kaheldollars noteeren. Spanje kwam
op 35.45. Flauw waren verder nog Buenos-Aires
(1.03%) en Canada (2.44%).
Termijn-Ponden veranderden slechts weinig; Dol-
lars op één maand deden tenslotte 8 c. agio, op drie
maanden en. 21 e.

LONDEN,
28 OCTOBER
1929.

Geld bleef gedurende de geheele week vrij ruim en

daarom tegen betrekkelijk lage prijzen verkrijgbaar,
niettegenstaande uit den Bankstaat op Donderdag
bleek, dat de saldi ter beschikking van de banken be-
langrijk ingekrompen waren in vergelijking met de voorafgaande week. Verwacht wordt, dat de finan-
ciering op het einde der maand geen groote eischen
zal stellen aan de markt.

Disconto was zeer zwak en zakte in tot 6 pOt. en
fractioneel lager onder den invloed van buitenland-

sche wisselaankoopen en de hoop, dat de electrische
ontlading op de ew-York.sche effectenbeurs de Fe-
deral Reserve Bank aanleiding zoude geven haar of f i-
cieel disconto met
Y2.
p
ot
l
te verlagen. Het is echter
niet aan te nemen, dat de Bank van Engeland nu tot

een verlaging zoude overgaan, voordat de tegenwoor-
dige ban krate tot werkelijke vermeerdering van den
goudvoorraad heeft bijgedragen. In de laatste dagen
heeft Parijs nog eenige kleine j
.
osten goud onttrok-
3
ken, zooclat er nog geen aanleiding is tot overdreven
optimisme.

Wel zal het gebeurde in New-York waarschijnlijk tengevolge hebben, dat er daar meer animo zal ont-
staan aan de creclietverleening in Europa mede te
werken, maar dat zal tenslotte nog môèten blijken en
eenigen tijd moeten doorwerken.

968

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

30 Octber 1929

HET NEDERLANDSCHE BEDRIJFSLEVEN

EN ZIJN BINNENLANDSCHE MARKT.

1.

Wie eenigszins van nabij het bedrijfsleven gade-
slaat, vooral voor zoover dit in onze ruilhetrekkinge
met het buitenland tot uitdrukking komt, zal de vele

belemmeringen, die het op zijn weg naar de. vreemde

markt ontmoet, niet licht achten; maar evenmin kan
hij zich aan de ervaring onttrekken, dat blijkens de

uitkomsten van de handelsstktistiek over de laatste

tien jaar, het Nederlandsche bedrijfsleven als geheel

zijn deel in het toegenomen handeisverkeer der ont

luikende wereldhuishouding heeft verworven.

Ook van proteêtionistische zijde kan men deze voor

de hand liggende waarheid niet meer ontkennen, maar

gooit men het thans over een anderen boeg en heeten
nu de voorwaarden waaronder de buitenlandsche af-

zet plaats heeft, ten gevolge van onze economische

weerloosheid, onbevredigend. Waarbij men het . dan
naar gewoonte aan anderdn overlaat, om deze bewe-

ring, die zonder mededeelitig vhn het onderzoek waar-
op zij steunt uiteraard zin ledig is, naar den eisch van

het zakelijke betoog te rechtvaardigen.
T-Jet is duidelijk, dat de verkoopvoorwaai-den op

zichzelf geen maatstaf voor het beoordeelen van de

doeltreffendheid van onze handelspolitieke uitrusting
vormen, doch allereerst de vraag moet worden beant-

woord, of, onder overigens gelijke voortbrengingsver
,

houdingen, bij den verkoop naar het buitenland door

de Nederlandsche nijverheid minder gunstige voor-
waarden dan door de mededingende vreemde onder-

nemingen worden bedongen. In dat laatste geval be-
hoeft de oorzaak daarvan nog niet in handelspolitieke

moeilijkheden te schuilen; doch moet met die moge-
lijkheid uiteraard rekening worden gehouden. Welnu,
zelf s indien deze mogelijkheid in bepaalde gevallen
waarschijnlijk ware te achten – en zou men de feil-
haarheid van een beginsel bij de toepassing niet ge-

redelijk mogen erkennen, zonder zijn algemeene juist-
heid te wraken? – dan staat daar onmiddellijk tegen-over, dat de gevolgen van een eenigszins algemeene
achterui.tzetting van Nederland op de internationale
markt niet alleen uit onze eigen hand eisstatistiek,
maar voöral uit een vergelijking van har uitkomsten

met die der buitenlandsche handelsstatistieken, on
miskenbaar aan den dag zouden treden. Terwijl eer:

der het omgekeerde zich voordoet.
1)

Hierneven rijst voorts de vraag, of belemmeringen
van haridelspôlitieken aard de ei.ndoorzaak van een
ondervonden nadeel vormen. Want in het algemeen
wordt de beteekenis van het handelspolitiek ingrij-
pen als bewerker van bedrijfsecononische wijzigingen
van blijvenden aard grooteljks overschat en ziet men
die aan de oppervlakte liggende maatregelen te veel
voor de oorzaken aan, van hetgeen in wezen buiten
de overheidsbemoeienis om plaats vindende economi-sche verschijnselen zijn. Te dikwijls ontbreekt het aan
een helder inzicht in de natuurlijke strekkingen van
de verdeeling en de samenvoeging der voortbrengin
over de wereld en mist men een zakelijk begrip van
haar natu urlijke vesti g.ingsvoorwaarden; van die voor-

waarden, die los yan ieder ingrijpen van overheids-
vege, uit de economisch-geographische noodzaak zelf,

voortvloeien. Vandaar dikwerf de hopelooze – helaas

niet steeds onopiettelijke – verwarring, die de ge-
dachtenwi sseling over handelspolitieke strjdvragen

kenmerkt.
Een soortgelijke tekortkoming ligt ook in vele uit-

latingen over het beloop van ons invoeroverschot,
doordat daarin het begrip van den dynamischen aard
van deze verhouding zoek is. En een derdé voor-
stelling, die men der goe-gemeente tracht hij te bren-
gen, is het beeld van tal van Nederlandsche bedrijfs-

takken, kreunend onder de
vrijheid,
die den buiten-

t)
Verg:
A.
Plate, Een eiland van vrijhandel in een
wereld van protectie. ‘s.Gravenhage
1929.
(Ned. Ver. voor
vrijhandel, Vlugschrift 33).

INHOUD.

Bir.
HET NEDERLANDSCHE BEDRIJFSLEVEN EN ZIJN BINNEN-
LANDSOHE MARKT 1
door
W. G. II. van der Zweep. 968
Veranderde beleggingsinzichten bij levensverzekering-
maatschappijen door
Dr. M. Niemeyer …………970
Het plan tot vorming van een internationale associatie
van rubberproducenten door
.
Jhr. Mr. L. H. vanLeanep 971
De Rotterdamsche Kamer van Koophandel over de nik-
kelen munt door
Mr. K. P. van der Mandele……972
Internationale loonsvergelijking door
Dr. Ir. B. l3ölger 973
De rijwielvoorziening door
Mr. Dr. J. H. van Zanien
met naschrift door
ir. B. van Hoogstraten ……..975
De Indische middelen over Juli
1929 …………..
976

OvERzIoHr VAN TIJDSCHRIFTEN

. ………… .. .-
978

1.IAANDCIJFERS:
Resumé uit het ,,Monthly Bulletin of Statistica”..

978
Overzicht van de Indische middelen …………
979

STATISTIEXEN EN OVERziCHTEN
…………….
979— 986
Geidkoersen.

Bankstaten.

Verkeerswezen.
Wisselkoersen.

Goederenhandel.

landschtn ondernemer in Nederland wordt gegund,
schril afstekend bij den druk dien de Nederlandsche
producent in het buitenland ondervindt. Dat is de

voorstelling van hetdwaze Nederland, waarin de toe-
stand voor het bedrijfsleven onhoudbaar is, doordat
het de buitenlandsche voortbrengselen vrij, of tegen

een gering recht, dat voor boozen en goeden geldt,

binnenlaat. En als zoo’n melodrama wordt opgevoerd, vindt men steeds wel liefhebbers om mee te huilen
Het is daarom nuttig eens te onderzoeken, hoe het
nu
eigenlijk
met die beheersching van onze binnen-
landsche markt door het buitenland staat. Daarbij

stuit men evenwel op de
moeilijkheid,
dat de feite-

lijke gegevens in verhouding tot het te kennen gebied schaarsch zijn en bovendien, doordat zij op verschil-
lende wijzen werden bverkt, en de voorraden buiten
de fabrieken in den regel onbekend zijn, aan ‘erge-

ljkbaarheid inboeten. Al behoort daardoor een eenigs-
zins afgerond beeld van de beteekenis der binnenland-
sche markt voor de Nederlandsche nijverheid voor-
alsnog tot de vrome wenschen, toch kan, in de eerste
plaats dank zij de goede zorgen van het Oentraal

Bureau voor de Statistiek, reeds thans van een aantal
belangrijke deelen van ons bedrijfsleven een vrij goed,
zij het dan ook geen volkomen zuiver, overzicht wor-

den verkregen.

* *
*

Daar is, om met de fabrieken van voedings- en ge-notmid.delen te beginnen, de
sii1eernijverheid,
waar-

voor een plan tot bescherming nog steeds aanhangig is en door den Bond van Ooöperatieve Suikerfabrie-
ken in een adres tot den Minister van Financiën in

1926 bescherming tegen de geforceerde concurrentie
van het buitenland werd gevraagd. De verkoop van deze fabrieken beliep in het laatst verstreken werk-
jaar rond 406.900 ton, waarvan 262.500 ton hier te

lande en 144.400 ton elders is geplaatst. Daar in het-
zelfde tijdperk het geheele verbruik van suiker, dus
met inbegrip van de buitenlandsche, 281.000 ton be-
liep, heeft het aandeel van de Nederlandsche fabrie-ken in de binnenlandsche suikervoorziening 93 pOt.

bedragen, zoodat het tegenwoordig met die geforceer-
de buitenlandsche concurrentie nogal schijnt los te

loopen!
De afzet van de inheemsche
bierbrouwerijen is
sinds den oorlog vrijwel doorloopend gestegen, hoof d-
zakelijk als gevolg van het toenemen van den ver-
koop in het binnenland. In het geheel verkochten zij
iii 1928 bijna 2,3 millioen H.L. bier, waarvan ruim
2,1 millioen H.L. binnen onze grenzen werd ver-
bruikt, terwijl slechts 22.726 H.L., of nog niet 1,1 pOt.

van het geheele verbruik, werd ingevoerd. De bier-
brouwerij beheerscht de eigen markt deihalve vol-

ledig, waarbij
zij
zeker een krachtigen steun vindt in
de 40 millioen gulden, die zij naar raming in het
k’offiehuis- en hotelbedrijf heeft gestoken.

De mcergarineiwaverheid,
die door haar schier on-

30 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

geëvenaarde ontwikkeling aller oogen op zich doet
richten, is een ander treffend staal van ongebreidelde
buiteniandsche mededinging op onze eigen weerlooze
markt. Haar afzet beliep in 1928 rond 140.000 ton,

waarvan 66.500 ton in het binnenland en 13.400 ton
in het buitenland werd verbruikt.’ De invoer besom-
de …… 286 ton.
Dc
aardappelrneetfabriekeas
zijn met betrekking tot
haar hoofd voortbrengsel een echte uitvoernijverheid.
Naar verluidt was men dan ook vooral aan die zijde

– e.n aan nog een andere zéér machtige zijde, die
hier onbelicht moge blijven geenszins gérust over
cle gevolgen van cle indertijd door onze Regeering

ontwikkelde han delspoliti eke ,,activi tei t” tot . redding

n de toen oridergaande aardewerkfabrieken, cl i.e
het thans echter redelijk goed maken. Dat laatste :is
66k van die voorbeelden die weicken; maar niet tot
actieve handelspolitiek!

Dit overigens terloops, want waarop het iii dezen

aankomt is, dat de bjnnenlandsche markt van aard-
appelmeel, dextrine en glucose uit zetmeel, door de
voortbrengings- en afzetverhouclingen zelve, aan de
eigen nijverheid is voorbehouden, daar deze artike-
len, practisch gesproken, niet worden ingevoerd.
:t)e
nceetfabrieli:en
kampen tègen de Amerikaansche ineded inging op het gebied van het tarwémeel, waar-
bij in cle laatste maanden de Neclerlandsche onderno-
mi ogen het voordeel van den laagsten
prijs
bezate.n.
Al is door deze mededinging de heteekenis van de in-

heemsche fabrieken voor de binnenlandsche voorzie-
ning met deze meelsoort niet meer z66 overwegend
als voorheen, toch is zij belangrijk. Want in 1928

werd van haar geheeleri afzet van tarwemeel, ter
wraa
r
d
e
van 14,5 millioen gulden, 74,3 millioen op
cle eigen markt geplaatst, hetgeen 70 pOt. van het
i nheemsche verbruik is.

Daarenboven beliep de invoer van roggemeel slechts
61.000 gulden, hij een binneo.landschen afzet van de
inaalderijen ter waarde van 4,3 millioen gulden.
De
cacao- en chocoladenijverheid is
binnen onze
grenzen vrijwel zonder mededinging; op het stuk van
de cacao en de cacaoboter is zij evenwel een echte
iiitvoernijverhe:id. Zoo beliep de waarde van haar
verkoop van cacaopoecler in 1927 10,8 millioen gul-

(1en, waarvan 8,8 millioen werd uitgevoerd, bij een
invoer van ruim 1.00.000 gulden. Voor de cacaohoter waren deze bedragen, (ten dccle bij benadering): ver-koop 18,6 milli oen gulden, uitvoer (onvergelijkbaar)
24 niiliioen en invoer 1,4 rnillioen. De verkoop van
chocolade-artikelen besomde rond 30 millioen gulden,
waarvan bijna 24,5 milfloen hier te lande werd ver-
bruikt, bij een invoer van naar schatting nog geen
70.000 gulden.

D0 monopolistische plaats op de eigen markt van
onze.s
igarert-, sigaretten- en tabalcsfabrielen
is on-
getwijfeld ten deele – en met name ten opzichte van
de sigarettenfabriekeri – een gevolg van de bescher-
mende werking der huidige accijns- en tariefwetge-
ving; doch anderzijds dient te worden bedacht, dat
dc sigaren- en de tabaksfabrieken reeds v66r de tegen-.

woordige aceijnswet in het grootste deel van het hiri-
ne.nlan dsehe verbruik voorzagen. Gedu rende 1.928 varen de verhoudingen als volgt:

sigaren……verbruik
f87,5
inillioen en invoer
f190.000
sigaretten … ,,.,,
46,7
,, ,,
,, ,,912.000
tabak

,,

,,
27,7

,,

,,

,,

,, 33.000

In het voorbijgaan zij op den eigenaardigen toe-
stand, waarin de
zoutwinning
hier te lande verkeert.
gewezen. Nederland moet, ondanks zijn voor eeuwen
toereilcende zoutlagen, nog steeds vrij aanzienlijke
hoeveelheden zout uit het buitenland betrekken, door-
dat de verkoop van zout er door cle zoogenaamde zout-
conventie, waarbij oolc de inheemsche zoutwinning is
aangesloten, wordt geregeld. Het deel van den bui-
rieulancischen afzet, dat door deze overeenkomst aan
(Ie vi nni ng ii it eigen bodem is toegewezen, wordt
door cle aanwezigheid
‘LLII
uit vroeger dagen bestaan-
de ziederijen van buitenlandsch zout beperkt.

Van hot bekendste onderdeel der
electrotechnische
nijverheid,
de vervaardiging van
met aaldraad gloei-
lampen,
staat reeds zonder meer vast, dat de Neder-
landsche nijverheid de binnenlandsche markt volledig
beheerscht, om van een aantal buitenlandsche mark-
ten nog •maar te zwijgen. De invoer bedroeg gedu-

rende 1928 ruim 2,5 m:illioen gloeilampen, dat is

evenveel als de firma Philips in tien dagen vervaar-

digde, waarbij dan onder meer nog de voortbrenging

van de Splendor-fabrieken komt, die ornstreelcs liet
midden vin het loopende jaar 170.000 lampen per week beliep i). De uitvoer besomde hiertegenover
bijna 69 millioen stuk.

Krachtig is oolc de plaats van dezen bedrijfstak hij
den binnenlandschen vericoop van
radiotoestellen:
22,8 millioen gulden uitvoer, bij 9,5 millioen gulden
invoer.

De afzet
aan
dynamo’s.nsotoren en transformatoren
beliep in 1927 7,6 millioe.n gulden, waarvan 5,2 mii-
lioen binnen onze grenzen plaatsing vond. Daar het
binnenjandsche verbruilc in genoemd jaar op 9,5 mii-

lioen gulden Ican worden geschat, heeft het aandeel vao. de Nederlandsche hijverheid in de voorziening
daarin 55 pOt. bedi’agen, bij 42 pOt. in 1925 en 38 pOt.
in 1.926.

Daarnaast stond een afzet van
electriciteitmeters,
icha7eltoestellen en verwarmingsapparaten
ter waar-
cle van 5,6 millioen gulden, waarvan 4,3 millioen hier
te lande, tegenover een b:innenlandsch verbruilc van
deze artikelen ter waarde van 9,9 millioen, zoodat

rond 45 pOt. van deze behoefte door de eigen nijvec-
heici werd geleverd, in 1925 beliep clie verhuding
40 pOt. en in 1926 33 pOt.

Men zou zeggen, dat de gevolgen van cle onnatuur-
lijke concurreutie van landen, die hier hun overschot

zoeken te spuien, voor onze electrotechnische nijver
,

heici niet bepaald noodlottig zijn geweest! En op

andere gebieden van de metaalnijverheid is de indruk
niet minder gunstig.

Men, zie bijvoorbeeld onze
hoogovens,
die hun
voortbrenging geleidelijk tot 256.500 ton in het laat-
ste jaar onder verslag hebben uitgebreid. Van deze
hoeveelheid vond 57.622 ton binnen onze grenzen
plaatsing, welke afzet ongetwijfeld voor uitbreiding
vatbaar, doch allerminst onbevredigend is, vooral
wanneer men bedenkt, dat zij twee derde van het
geheele binnenlanclsche verbruilc van ruw ijzer uit
maakt. En is het bovendien niet merlcwaardig, dat dit
jonge bedrijf 199.000 ton naar de fel bestreden bui-tenlandsche markt wist uit te voeren?
De
scheepswerven
hebben het niet gemalckelijlc.
Haar bui tenlandsche mededingsters worden dikwijls rechtstreeks en zijdelings door de overheid gesteund,
waardoor niet alleen opdrachten aan vreemde ver-
ven worden onthouden, maar zij eveneens een druk
op de aanbestedingsprjzen elders ‘uitoefenen. Des-

niettegenstaande heef t de waarde van de op Neder-
landsche werven gebouwde vaartuigen in 1927 88 mii-
lioen gulden heloopen, waarvan 60 millioen voor bin-
nenlandsche en 28 millioen voor buitenlandsche relce-
ning, terwijl de invoer van vaartuigen niet meer dan
9 millioen gulden besomde.

Er is hier eenige jaren geleden een vrij sterke be-
weging geweest, om onze werven – in navolging van het buitenland – door steun van overheidswege tegen
liet buitenland te beschernien. Klaarblijkelijk was
echter in den natuurljken steun van de vestigings-
factoren dezer nijverheid voldoende bescherming ge-
legen. In de omstandigheid, dat de scheepsbouw-
capaciteit over de geheele wereld verre de vraag over-
treft en daardoor de toestand van den scheepsbouw
voorshands weinig uitzicht op hevrediging schijnt te beloven, zal toch zeker wel niemand een bewijs van
de ontoereikendheid van ons handelspolitieke stelsel
iri]len zien!

‘) Verg : Fricilricli,
A., Die
internationale Gliihlnmpeir.
‘i al ustrie. (Vi rtscha
Iskuive der
Fitiikfurter Zei tung,
1929,
aH. 3).

970

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICflTEN

30
October 199

De
fabrieken van bouten, nagels, spijkers, sclsro even

en nioeren
hebben in 1927 voor ruim 11 millioen gul- t

den aan deze artikelen verkocht, waarvan 6 millioen

0
1) cle eigen markt, hetgeen vermoedelijk = de getal-

len laten geen zuivere vergelijking toe – twee derde

van de binnenlandsche behoefte uitmaakt. Ten be-
hoeve van dére ondernemingen is, evenals voor de
emaillefabrieken, ook al eens om handelspolitieke be-

scherming gevraagd.
War de laatste betreft, besomde haar verkoop van

geslagen ijzeren einaillewaren
in 1927 ruim 5 mil-

lioen gulden, waarvan 2,8 millioen, of drie vijfde van

cie binnenlandsche behoefte, binnen onze grenzen werd
geplaatst. De verkoop van de inheemsche fabrieken

van gegoten ijzeren emaillewaren beliep
te zelf der tijd

1,7 miii ioen gulden, van welke waarde 1,2 millioen,

dat is twee derde van het geheele verbruik, binnens-

lands werd afgezet. –

De
fabrieken van blikwaren
w’erken vrijwel uitshii-

tend voor de inheemsche markt, die zij beheerschen.

I)e waarde van haar gezamenlijken verkoop l)eliep in

1927 namelijk 11,2 millioen en de uitvoer slechts
519.000 gulden, hetgeen – bij een invoer van 163.000

gulden – een binnenlandsch verbruik an ongeveer

11,5 mil.lioen gulden geeft: waarin dus door onre

nijverheid voor ruim 9
p
pOt. werd voorzien.
De beteekens van de Nederlandsche
hijsch- en hef
–
werktuigen voor
de binnenlandsche voorziening is

kleiner dan die van de huitenlandsche. Het is moge-lijk dat het verschil in soorten daarbij een rol speelt,

maar hieromtrent bestaan – evenals voor de andere
bedrijstak1cen – geen gegevens. Bij een voorthren-
ging in 1927 van 4,6 millioen gulden beliep haar ver-

koop op de inheemsche markt 3,4 millioen, tegenover

een verkoop van binnen- en buitenlandsch fabrikaat
tezamen van rond 8,5 millioen gulden. Het aandeel
van het binnenlancische fabrikaat blijkt dus nog min-

stens op 40 pOt. te mogen worden geschat, hij 38 pOf

in 1925 en 41 püt. in 1.926.

De Nederlandsche
rijwielnijverheid
heeft de Engel-

sche rijwielen grootendeels van onze markt verdre-
ven en de Duitsche kunnen hun beteekenis van v66r
den oorlog al evenmin herwinnen. Van de 205.000
rijwielen, die zij verleden jaar afleverden — in welk
aantal dus de door de montage-inrichtingen in elkan-

der gezette rijwielen niet is begrepen – werden er
rond 18.300 uitgevoerd, hoofdzakelijk naar Neder-
iaodsch Indië; hiertegenover stond een invoer van
slechts 10.400 stuk. Met betrekking töt de frames
was de verhouding: levering 62.000, waarvan naar
liet buitenland 17.900, en invoer 14.500.
Klaarblijkelijk wordt deze nijverheid noch door
haar, door ir. Van Hoogstraten, (in E.-S. B. van
16 October jl.), als achterlijk beschreven voortbren-
gingswijze, noch door haar handelspolitieke weer-
loosheid in haar beheersching van de eigen markt

belemmerd.
Daarenboven werden hier te lande in de laatste tien

jiar verscheidene fabrieken tot het maken van ébn
enRel rijwielonderdeel opgericht, zooals die van zadels,
kettingkasten, spaken, velgen, huizen, kettingwielen, kettingen, vrachtdragers en spatschermen. De meeste

van deze inrichtingen gaan geieidelijb vooruit en
leveren tot lageren prijs betere waar dan het buiten-

land.
Tot ioover de metaalnijverheid, die vooral waar

het de lichte nijverheid betreft – door Nederland
iiiet een keur van fabrieken van den meest verschil-
lenden aard vertegenwoordigd – tot die bedrijfs-

takken. behoort, op welker afzetgebied de handelspo-

litieke strijd vaak zeer fel
iS.
Zw.

(Slot
volgt).
VERANDERDE BELEGGINGSINZICHTEN BIJ
LEVENSVERZEKERINGMAATSCHAPPIJEN.

In het jaarboekje van de Vereeniging voor Levens-
verzekering voor het jaar 1904 is een verzamelbalanst
opgenomen, die den vermogenstoestand der 25 voor-

naamste Nederlandsche levensverzekeringmaatschap-

pijen op den 31en December 1902 ..weergeeft. Daar-

uit blijict, ‘dat op dien datum het totaal rentegevend
vermogen dier maatschappijen, groet
f
124.767.569,47
als volgt samengesteld was:

Effecten …………….
f 62.656.034,01

is 50.22
pCt.
hypotheken ……………
35.294.982,49

,, 28.29
Onroerende goederen …….
13.857.126,S84 ,, 11.11
Polis’beleeningen ……… ..

5.071.202,57

,,

4.06
Diverse beleggingen …… ..

7.888.223,52

,’,

6.32

Totaal …….
f 124.77.569,47Y
2
is 100

pOt.

‘Een kwart eeuw liiter is het beeld geheel veranderd.
Op 31 December 1928 bedroeg, iooals door de – Ver-

zekeringskamer in haar zoo juist uitgekomen jaarver-

slag is medegedeeld, het totaal rentegevende vermo-

gen van alle Nederlandsche levensverzekeringmaat

schappijen tezamen genomen
f
709.705.553,0634, welk

bedrag over cle verschillende beleggingsgroepen was

verdeeld in een verhouding, zooals onderstaande tabel
aangeeft:

Effecten …………….
f 217.637.864,44

is 30.67
pCt.
i:[ypotheken ………….

299.108.108,15

42.15 Onroerende goederen
…..3 1.934.013,5834;

4.50
Polisbeleeningen ………..
,

8.602.746,403 ,,

6.85
Leeningen op sehuidbeken-
tenis

……………… ..
82.336.207,6434

11.60
Diverse beleggingen …… ..
30.086.612,84

,,

4:2:3.

Totaal ……
f 709.705.553,0634,15 100

pOt.

Een vergelijking tusschen het eerste en het tweede

staatje levert opmerkelijke verschilpunten- op. De

effecten, die in 1902 nog meer dan de helft van het
totale vermogen der levens verzekeringmaatschappij en

uitmaakten, zijn in 1928 tot pl.m. 31 pOt. teri.igge-

loopen en hebben de eerste plaats aan de hypotheken

moeten afstaan. Een verklaring van dit verschijnsel
is niet moeilijk te geven. In de eerste plaats bestond
in 1902 het totale effectenbezit van rond
f
62.000.000

voor ongeveer 50 pOt. uit de effctenportefeuilles van

slechts twee maatschappijen, waar van de eene sinds-dien is gelikwideerd en de andere thans, wat haar om-
vang betreft, niet meer zoo’n voorhame plaats in-
neemt als voorheen. in de tweede plaats wordt het

voor de levensverzekeringmaatschappijen steeds moei-
lijker, voldoende beleggingsmateriaal op de effecten-
markt te vinden, indien zij niet aan twee belangrijke
beleggingsbeginselen willen tornen: het beginsel van

risicoverdeeling en dat van evenwicht in valuta tus-
schen verplichtingen en beleggingen. Tenslotte (en
dat is misschien wel de voornaamste reden, waarom
hypotheken tegenwoordig als beleggingsobject zoo ge-
zocht zijn) gaat men meer en meer inzien, dat hypo-theken door haar dubbele zekerheid (persoonlijke èn zakelijke) en door het feit, dat zij een zéér behoorlijk
rendement afwerpen, onder normale omstandigheden

voor een levensverzekeringmaatschappij een heel
mooie belegging vormen. –
-Een tweede punt, dat hij het beschouwen van de
heide. bovenstaande staatjes terstond in het oog

springt, is, dat terwijl in 1902 leeningen
01)
onder-

.handsche schuldbekentenis aan puhlielcrechtelijke
lichamen nog in het geheel niet voorkwamen, -dit soort –
belegging ruim 25 jaren later bijna 12 pOt. van het
totaal-vermogen der Nederlandsche levensverzekering-
maatschappijen uitmaakt. D:it moet voornamelijk- wor-
den toegeschreven aan het feit, dt, in tegenstelling
met vroegere jaren, door de ruime geldmiddelen,
waarover de Nederlandsche levensverzekeringmaat-
schappijen tegenwoordig veelal beschikken, deze in
staat zijn aan de vaak ‘groote leeningsaanvragen van
provincies, gemeenten, waterschappen en andere pu-

bliekrechtelijke lichamen te voldoen.
Opmerkelijk is, dat de onroerende goederen, die in
1902 nog op de de1de plaats stonden, in 1927 tot de
vijfde zijn afgezakt, een verschijnsel, dat des te merk-
waardiger is, omdat in den inflatietijd belegging in
vast ‘goed alom werd aangeprezen als één van de wei-
nige beleggingen, die slechts in geringe mate yan de
depreciatie van het ruilmiddel te lijden hadden. Wan-

30 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

971

iteer men dan voorts nog bedenkt, dat het bedrag van

f
31.934.013,58i4, dat door de levensverzekeringmaat-

schappijen in onroereocle goederen is belegd, voor een
groot deel uit kantoorgebouwen in eigen gebruik be-
staat, kan zonder overdrijving worden beweerd, dat

het vaste-goederen-bezit der Nederlandsche maat-
schappijen van levensverzekering van niet veel betee-

kenis is. Een vergrooting van dit bezit komt m.i. voor

die maatschappijen, wier inkomsten de uitgaven be-
langrijk overtreffen, dan ook zeker in aanmerking.

De groote moeilijkheid is evenwel, vaste eigendommen
te vinden die voor aankoop geschikt zijn. De prijzen

van hofsteden met landerijen• zijn in vele streken des

lands dermate opgedreven, dat deze uit een oogpunt

van rendement bezien, momenteel slechts zelden een
aantrekkelijke belegging vormen. Aanlokkelijker
schijnt mij daarom onder de gegeven omstandigheden
liet knopen van courante woon- en winkelhuizen op
gewilcien stand in de groote steden toe, al mag daar-

bij dc zorg, die de exploitatie met zich medebrengt,
niet onderschat worden. De verhuur, het onderhoud
en tal van andere zaken eischen voortdurende aan-
(lacht en, wiY de exploitatie loonend zijn, kennis van
zaken.

Dc polisbeleeningen zijn in de. achter ons liggende
kwart eeuw eenigszins toegenomen, waarschijnlijk ten-
gevolge van de in economisch opzicht minder gunstige
jaren vlak na den oorlog. Bij een zich steeds meer
consolideeren van den toestand mag verwacht worden,
dat in de toekomst het pOt., dat de polisbeleeningen
thans nog van het totaal der beleggingen vormen,

zich in dalende richting zal bewegen, al gaat zoo iets
uit den aard der zaak slechts langzaam en geleidelijk.
i)e post ,,diverse beleggingen” geeft een kleinen
achteruitgang te zien. Onder dit hoofd vallen hoofd-
zakelijk beleggingen op korten termijn. Deze komen
bij ievensverzekeringmaatschappijen betrekkelijk zel-
den voor en hangen vaak van toevallige omstandig-
heden af. Onder deze beleggingen met korten looptijd
nemen deposito’s en prolongatiën de eerste plaats in.

liet is misschien niet ondienstig er in dit verband
de aandacht op te vestigen, dat ook bankaccepten zich
El
Ltstekend voor een belegging op korten termijn
leenen.. Nog tè weinig wordt door de levei.sverzeke-ringmaatschappijen in Nederland van deze belegging
gebruik gemaakt.

Behalve een op sommige Punten niet onbelangrijke
verschuiving tusschen de verschillende beleggings-
groepen onderling, hebben de laatste jaren ook ver-
andering gebracht in de onderverdeeling van elke
groep op zichzelf genomen. Het sterkst komt dit tot
uiting in cle groep effecten. Bestond deze in 1902
nog vrijwel uitsluitend uit obligatiën, op 31 Decem-

ber 1928 hadden de 10 grootste Nederlaiidsehe levens-
verzekeringmaatschappij en reeds voor meer dan 15
millioen gulden in aandeelen belegd, terwijl de ko-
mende jaren naar alle verwachting nog wel een toe-
neming van dit bezit te zien zullen geven. Dit is een
gevolg van het steeds meer doordringend besef, dat
een goed over verschillende fondsen verdeeld aandee-

lenbezit, zoowel uit een oogpunt van rendement als
met het oog op kapitaaiswinst, als belegging op lan-

gen termijn, geen slecht figuur maakt in vergelijk
met een belegging tot eenzelfde bedrag in vaste rente-
(Iragende fondsen, gelijk Smith, Raynes en anderen
door onderzoekingen hebben aangetoond. De groote
schommelingen, waaraan de koersen van aandeelen
vaak onderhevig zijn, maken het voor levensverzeke-
ringmaatschappijen evenwel gewenscht, slechts een
betrekkelijk klein percentage (bijv. hoogstens 10 pOt.)
van haar totale vermogen in aandeelen te beleggen
en daarvoor bövendien in de eerste plaats haar extra-
reserves te gebruiken. Kleine maatschappijen zullen
goed doen, zich slechts voor een zeer bescheiden be-
drag bij aandeelen te :interesseeren, daar zij niet, zoo-
als haar grootere zusters, in staat zijn, in haar aan-
deden-bezit het beginsel van ver doorgevoerde risico-
verdeeling tot uiting te brengen.

Voor de toekomst mag verwacht worden, dat dc

levensverzekeringmaatschappijen tengevolge van haar

voorspocdigen groei, een toenemenden invloed op de
beleggingsmarkt zullen uitoefenen. Haar activa
nemen van jaar tot jaar met groote bedragen toe, zoo
;

als uit de hieronder vermelde cijfers blijkt, ontleend

aan diverse verslagen der Verzekeringskamer:
:11 December 1923.
Totaal
der
activa
mud f497.000.000
31

1924.,.

.,

531.000.000
31

1925.

,,581.000.000
31

,,

1926.

,.

630.000.000
31

1927.

,,

,.

691.000.000
31.

1928.

,.

749.000.000
Deze snelle toeneming
•
maakt liet voor de levens-
verzekeringmaatsehappijen noodzakelijk, in de komen-

de jaren de vraag onder cle oogen te zien, of wellicht
nieuwe beleggingsmogelijkheden gevonden kunnen
worden.

Het zal ongetwijfeld belangwekkend zijn na te gaan,

hoe zij, elk voor zich, h.et steeds ingewikkelder wor-
dende beleggingsprobleem zullen oplossen.
Dr. M. NIEMEYnR.
HET PLAN TOT VORMING VAN EEN INTERNATIO.

NALE ASSOCIATIE VAN RUBBERPRODUCENTEN.

Het is niet te verwonderen, dat wrevel ontstaat,

wanneer men moet constateejen, dat een tegenpartij
door aaneensluiting een invloed op de markt te haren
gunste kan uitoefenen, en even begrijpelijk is het, dat
men vooral naar middelen van verweer zoekt, wan-

neer de verkoopprijs van het product den kostprijs
bedenkelijk nadert.

Uit deze geestesgesteldheid kunnen wij bij de po-gingen tot verbetering van den rubberprijs veel ver-
klaren.

Het plan om 20 pOt. van den oogst niet onder een
zekeren prijs af te geven werd – o ironie van het
lot – ongeveer in denzelfclen tijd gepubliceerd als
waarin het Braziliaansehe koffie-instituut genood-

zaakt was de koffie-markt aan haar lot over te laten.
Het.achterhouden van een deel van den oogst in de

hoop op betere prijzen is een zeer gevaarlijk wapen,
dat zich maar al te vaak keert tegen hem, die het
hanteert. Véördat men daarvan gebruik maakt, moet
men zeer ernstig overwegen of de toestand der markt ‘t wettigt, – wij zouden bijna kunnen zeggen: ‘t nood-
zakelijk maakt -, en of de kans op mislukking ver-
keljk gering is. Wat zegt ons dienaangaande de cir-
culaire, die de voorstellers tot toelichting van het
plan hebben opgesteld?

Niet zonder naïveteit doceert zij, dat verl)rnikers
de macht hebben, wanneer er meer aanbod is dan
vraag, en voorthrengers in het omgekeerde geval, en
dat men zich bij het zoeken naar een oplossing op een

ecoiiomischen grondslag moet plaatsen. De stellers
verklaren verder, dat men ongetwijfeld van de prac-
.misse moet uitgaan, dat het wereldverbruik zich in
eeii stijgende richting zal blijven bewegen, aange-
zien anders elke prognose van kans op verbetering
gedoemd is op teleurstelling uit te loopen. In (lat

geval zou het eenige redmiddel in productiheper,

king gezocht moeten worden, maar een andere en
voor alle producenten aanvaardbare ligt—wij citee-
ren nog steeds de circulaire – onder de thans heer-
schende verhouding tusschen productie en consump-tie voor het grijpen. Uitgaande van cle in de memorie
vermelde cijfers, clie volgens het Comité aan heide
zijden aan den veiligen kant zijn, komt men tot een surplus van 30.000 tons in 1929, maar tot een even
groot tekort in 1.030. In den loop van 1930, wellicht eerst in de tweede helft, zal, hij verwezenlijking van de ramingen, een stijging van den marktprjs moeten

intreden; producenten hebben dus het oogenblik af te
wachten, dat de balans te hunnen gunste doorslaat,
maar kunnen door een vereenigde actie dien toestand
di sconteeren.

is (lat alles? zou men geneigd zijn te vragen. Komt
er in 1930 werlceljk een tekort van 30.000 ton, clan

972

ECONOMISCH.STATISTISCHE
BERICHTEN

30
October 1929

kunnen, om met de circulaire te spreken, producenten
het oogenblïk afwachten, waarop de balans te hunnen

gunste doorslaat. Trouwens de markt, die steeds voor-

uit ziet, zal dat tekort dan ook wel zien aankomen en
daarop met en prijsverhooging reageeren. Moeten
nu waarlijk de producenten de gevaarlijke politiek

van het achterhouden van voorraden toepassen, alleen

maar om het tempo der rijzing te versnellen? Ja, als
er periculum in mora was, als de prijzen groot verlies

lieten, zoodat veel ondernemingen het weldra niet

meer zouden kunnen volhouden, doch zoo is de toe-
stand niet. De tegenwoordige pxijzen laten wel bijna
geen winst, maar stellen toch alle maatschappijen in

staat hun exploitatie-uitgaven te voldoen en zelfs voor
afschrijvingen te zorgen, zoodat zij 1930, het jaar

van belofte, zeker zullen halei.

De wenscheljkheid, laat staan de noodzakelijkheid, van den maatregel is, onzes inziens, allerminst geble-

ken. Hoe staat het nu met de kans op mislukking?

Deze is waarlijk niet te onderschatten. Alles hangt er
natuurlijk van af, of de ramingen van productie en

consumptie juist zullen blijken. Luister naar wat het
Comité zelf in zijn circulaire schrijft: ,,Elke poging

om de rabbersituatie
01)
grondige wijze te heoordeelen

doet onmiddellijk het gemis voelen aan voldoende

statistische gegevens”, en iets verder: ,,Vandaar dat
hij het bekend worden der definitieve cijfers telkens

blijkt, dat deze sterk.afwijkeiii van de aanvankelijk ge-
maakte ramingen”. Dit laatste geldt dan speciaal voor

de productie.
In de’vergadering van 22 October is reeds geble-

ken, dat de cijfers van het Comité niét bepaald aan

den veiligen kant geraamd waren, en overigens weet
iedereen, dat afwijkingen bij rubber ten minste even-

veel voorkomen als bij andere artikelen. En de toe-
neming der productie of de afneming der consumptie

behoef t niet eens heel groot te zijn om de berekening
gehôei in de war te sturen.

Er is nog iets. Producenten behoeven zich slechts
voor één jaar te binden; men durft een langeren ter-
mijn« niet aan, omdat bij oplegging van 20 pCL van

den oogst gedurende drie of vijf jaren teveel van de

geldmiddelen der ondernemingen zou worden vastge-
legd; beleening van die rubber zou al te zeer aan het
Koffie-instituut doen denken. Professor Treub heeft

echter in de vergadering terecht er op gewezeh, dat
1

de kans van slagen bij een proef voor één jaar sterk
vermindert. Voor oplegging van ongeveer 50.000 ton
zal geen consument bang zijn. Men bedenke, dat de

zichthre wereldvoorraad ongeveer 150.000 ton be-
draagt. De animo om hetplan voort te zetten zal zeer
gering zijn, wanneer de 20 pOt. nog onverkocht is.

Wordt dc achtcrgehosden voorraad dan weer op de
markt losgelaten, zij het ook over eenige maanden ver-

deeld, dan zal de depressie ongetwijfeld groot zijn.
Goote risico’s brengt het plan dan ook zeker met
zich mede, en men kan niet hiervan zeggen: haat het

niet, het schaadt ook niet.

Toch verklaarden ondernemingen met een jaarpro-
ductie van 30.000 ton zich bereid een proef met het
plan te nemen (ter vergadering waren maatschappijen
met een productie van pim. 41.000 ton vertegenwoor-
digd). T-loo is dit te expliceeren? Door de geestesge-
steldheid, waarvan wij in den aanhef van dit artikel
gewag maakten. Men wil wat doen tegenover het ge-
organiseerd overleg der koopers; er is een pian inge-

diend; men geve het een kan. – Op de risico’s wordt

niet voldoende gelet.
Het Comité zal no met dc Fransche en Belgische

producenten gaa t)
praten en hij hen wel een willig

oor vinden. Gedrieën kan men dan naar Engeland
1

oversteken. Of daar veel sympathie zal worden gevon-
den? Er is nog altijd spijtigheid over het niet-meedoen

door de Nederlanders
aan
liet Stevenson-plan. Gemak-
kelijk zal samenwerking zeker niet verkregen worden.
l)e rubbermarkt heeft het voorstel van het Comité
niet met een blijvende hausse begroet en is na de ver-

gadering van den 22sten er niet beter op geworden.
De beurs heeft dikwijls een goeden n’eus.

L.
H. VAN LENNEP.

DE ROTTERDAMSCHE KAMER VAN KOOPHANDEL

OVER DE NIKKELEN MUNT.

Thans heft ook de Rotterdamsche Kamer van

Koophandel haar antwoord aan de Commissie in zake

de nikkelen munt ingezonden.

Bij de beantwoording van de vragen, in de enquête
gesteld, verklaart zij zich v66r invoering van nikkel-

• munt ter vervanging van onze rjksdaalders, die on-

handig van formaat zijn. in verband hiermede wordt

ook voorgesteld om de guldens vaii nikkel te maken,

hoewel deze op zichzelf niet onhandig zijn. Voor

kwartjes en dubbeltjes wordt het gebruik van nikkel
aanbevoleti mét het oog op slijtage. Voorts bepleit de

Kamer, zooals reeds vroeger, behoud van den zilver-

bon van
f
2,50, en thans ook invoering van een bank-

biljet van vijf gulden.

In het kort dus: vervanging van zilveren door nik-
kelen munt met behoud of invoering van kleine bil-
jetten. Een voor de practijk uitstekende oplossing,

waarniède men gaarne geheel akkoord kan gaan.

Echter doet de Kamer bovendien een voorstel,

.waartegen ernstige bezwaren moeten rijzen. Het is dit:

Het gebruikelijke argument hij tegenstanders van
nkkelmunt is, dat invoering van nikkelgeld om de

een of andere reden, welke intusschen tot dusverre
verzwegen werd, en die klaarblijkelijk meer op ge-

voelsoverwegingen dan op rationeele argumentatie be-

rust, wantrouwen bij- de bevolking zal wekken of op

het buitenland een verkeerden indruk zal maken.
De Kamer heeft nu, om dit wantrouwen te voor-
komen, voorgesteld, dat de in omloop te brengen nik-
kelmunt tot elk veelvoud van tien guldeft in goud

inwisselbaar moet worden gesteld.
Een motiveering van dit voorstel zal men in de nota
van de -Rotterdamsche Kamer tevergeefs zoeken. Ook

hier is het blijkbaar een dlUaestie van gevoel; men heeft
het idee, dat er meer zekerheid zal zijn, wanneer de

nikkelmunt in goud in*isselbaar zal zijn, dan zonder
zulk een inwisselingsverplichting.
Tegen – dit voorstel rijzen, zooals gezegd, ernstige
bezwaren. liet is bij aanvaarding van de voorstellen
van de voorstanders van nikkelmunt te eenen male
overbodig; het is kostbaar; en het gaat in tegen de
lijm) van de traditioneele en beproefde Nederlandsche

geidpoli tiek.
Over eik dezer drie bezwaren een enkel woord.
In de eerste plaats de overbodigheid. Verschillende

voorstanders van nikkelmunt hebben er op gewezen, dat het gewenscht zou zijn om de nieuw in te voeren
nikkelen guldens en rjksdaalders – en voor Indië
ook de halve guldens, die hier td lande thans nog niet
van heteekenis zijn – niet het karakter van teeken-
geld te geven, zooals . de thans circuleerende groote zilvermunten dat hebben, doch om ze tot pasmunt te

maken. D.w.z. niemand zal gehouden zijn er meer van
aan te nemen, dan een zeker, niet te hoog te stellen maximum, terwijl volgens het beginsel, reeds thans
neergelegd in art. 12 van onze Muntwet, een eventueel

teveel aan pasmunt te allen tijde zal kunnen worden
ingeleverd bij door dcii Staat aan te wijzen kanto-ren, die daartegen geld zullen moeten beschikbaar
stellen, dat tot onbeperkt bedrag de kracht van wettig

betaalmiddel heeft. Tegenover den Staat zelf zal dus
de nieuwe nikkelmunt tot onbeperkt bedrag kracht
van, wettig betaalmiddel bezitten, aangezien men de
pasmunt aldaar steeds ad libitum zal kunnen in-

leveren.
De reden van dit voorstel was hiein gelegen, dat
men het den Staat onmogelijk wil maken om teveel

nikkelgeld
in
omloop te brengen en daarmede inflatie
van intr.insiek onvolwaardig geld te veroörzaken. Ge-
stelci toch, dat de Staat uit winstbejag een voortdu-
rende uitbreiding zou willen geven aan de circulatie

30 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

973

van nikkelgêld, zou zon in het verkeer eene wa.nver-
houding ontstaan tusschen de algemeene betaalmid

delen dat is bij ons feitelijk het bankpapier en niet

het gouden tientje -, eenerzijds, en de pasmu.nt an-
derzijds. Men zou van de laatste teveel krijgen en de
Staat zou dit teveel thuisgestuurd krijgen bij cie door
hem zelf aan te wijzen kantoren. Daar zou de Staat

dan beschikbaar moeten stellen ander geld en wel

bankpapier, dat, in ons huidig geldstelsel op gelijke

waarde wordt gehouden met het goud en
01)
weiks

creatie de Staat, dank zij de onafhankelijkheid van

onze c.irculatiehank, (lie harerzijds weder aan het
goud is gebonden, geen infiatorischen invloed kan uit-

oef enen. De onbeperkte kwijtingskracht van het nik-
kelgeld tegenover den Staat is dus, wel verre van on-

begrijpelijk te zijn, zooals de Rotterdamsche Kamer
aan het slot van haar Nota opmerkt, een deugdelijk
en weloverdacht middel om inflatie uit te sluiten.
Nu zal, zoo .redeneeren de zooeven bedoelde voor-

standers van nikkelmunt, met bovenstaande regeling
voldoende gewaarborgd zijn, dat er n:iet teveel nikkel-
geld zal komen. De op aanmunting van nikkelgeid te behalen winst zal, voorzooveel noodig tot intrekking

van een mogelijk teveel aan pasmunt, op liquide wijze
belegd moeten worden, en wellicht ware daarom Ir, de
beleggingswijze der huidige muutfondsen eeuige wij-

ziging te brengen, door een deel der beleggingen te
doen bestaan uit gemakkelijk realiseerhare goudwaar-
den. Maar dat is clan ook te eenen male voldoende.
liet aanleggen van ccii effectief goudfonds door den
Staat is te dien einde volkomen overbodig, aangezien
cle Staat kan volstaan met betaling in hankpapier.

liet voorstel van de Rotterdamsche Kamer is duur,
werd in de tweede plaats opgemerkt. Immers, het zou
den Staat noodzaken om een renteloozen goudschat te
gaan vormen. Daarin zoude men moeten berusten, als
het niet anders kon, maar wij zagen reeds, dat dat
allerminst het geval is. De Nederiandsche Bank is in
ons geldstelsei de bewaarster van het nationale goud.
Decentralisatie van, den goudvoorraad kan slechts
tot noodeloos renteverlies aanleiding geven en neemt
juist een van de aantrelcicelijke kanten van de nikkel-
munt, het vericrijgen van een rentegevend bezit in de
plaats van het thans aanwezige reiitelooze zilver, weg.
En in de derde plaats gaat liet voorstel in tegen
onze traditioneele en beproefde geldpolitiek. Deze
komt hierop neer, dat wij, afgezien van de zeer ge-
ringe goudafgiften van de Nederlandsche Bank iii
den vorm van tientjes, een goudkerristelsel hebben:
centralisatie van den goudsehat bij de circulatiebank,

gebruik van het goud tot regularisatie van den wis-
selkoers en gebruik van intrinsiek onvolwaardig zil-
ver- of papiergeld voor den binnenlandschen omloop.
Dat systeem is sinds vele decennia als het juiste er-
Icend. Pierson, N. P. van dén Berg en Vissering (de laatste niet een
tijdelijke
afwijking in 1925) hebben
er cle juistheid van betoogd op onomstootelijke gron-
den. Wanneer men nu het voorstel van de Rotter-
damsche Kamer aanvaardt, zoo zal dat leiden tot een
decentralisatie van onzen goudschat onder het publiek
en dus tot een minder zuinig gebruik van het edele
metaal, hetgeen vooral bij het mogelijk tekort aan
goud, dat door velen voor de naaste toekomst wordt
gevreesd, een verkeerde maatregel zou zijn.
Te zonderlinger is het voorstel, omdat men toch
ook thans practisch geen mogelijkheid heeft om voor liet circuleerend zilvergeld met zijn 30
è
40 pOt. zil-
vcrwaarde goudgeld te ontvangen. Dat deze toestand
als zoodanig aanleiding tot klachten geeft, zal nie-
mand willen volhouden. Waarom dan bij invoering
van nikkelgeld zooveel meer waarborgen geëischt dan
thans, nu er toch voor onvolwaardig teekengeld fei-
telijk ook geen goud voor hinnenlandsch gebruik is
te krijgen?

Daarom is het voorstel van de Rotterdamsche
Kamer te eenen male te verwerpen. Het is echter met
een klein amendement zeer bruikbaar te maken. Lees
in plaats van ,,goud”, ,,bankpapier” en het voorstel

kan zonder meer worden aanvaard
1).
Wie bezwaar
maakt het nikkelgeld in bankpapier inwisselhaar te
tel1en, clie spreekt daarmede de stelling uit, dat dit

laatste niet ,,safe” kan worden geacht en die is ge-
houden terstond een voorstel tot verbetering van een

ongezondeii toestand te doen. Het is echter duidelijk,
(lat zulk een ongezonde toestand niet bestaat, en daar-
om is er dan ook niet de minste aanleiding om met
het voorstel van de Rotterdamsche Kamer op dit punt mede te gaan.

Overigens geeft, zooals gezegd, de nota
blijk
van
practischen zin. Gehoopt mag worden, dat de con-

clusies, waartoe de Nikkelmuntcommissie tenslotte
zal komen, in eenzelfde richting zullen gaan als door
de Kamer aangegeven.
K. P. VAN I)R MANDEL.

INTERNATIONALE LOONSVERGELIJKING.

In het nummer van 1 Januari 1925 van dit tijd-

schrift hebben wij een overzicht gegeven van de me-

thode, welke door het Internationaal Arbeidsbureau
te Genève sinds eenige jaren wordt toegepast om de

arbeidsloonen in verschillende landen met elkaar te
vergelijken. Wij wezen op de moeilijkheden, welke
zich daarbij voordoen en op de bezwaren, welke als

gevolg daardoor tegen de door het [nt. Arbeidsbureau
gepubliceerde cijfers Icunnen worden ingebracht. In-

tusschen waren de cijfers de eenige, die op di.t ge-
bied aanwezig waren en aangezien het Int. Arbeidsbu-
reau zelf de eerste was om te erkennen dat ze zeer

onvolledig waren en dat er verschillende bezwaren
tegen konden worden ingebracht, was te verwachten
dat, mede in verband met de groote beteekenis eener
goede methode voor internationale loonsvergelijking,

het Int. Arbeidsbureau spoedig met verbeteringen
zou komen. in de laatste maanden heeft deze wensche-
lijkheid zich steeds sterker doen gevoelen, niet het
minst door de expansie van Amerikaansche en Euro-

peesche industrieele concerns, die in verschillende

plaatsen van .uropa fabrieken wenschen te vestigen
en voor (Io beoordeeling van de fabricagemogelijkhe-

den over een zoo juist mogelijk inzicht in de loons-
verhoudingen moeten beschikken. Een en ander heeft
er toe geleid, dat een verbeterde methode is ingevoerd,

waarvan de resultaten in de Revue Internationale du
Travail van October 1929 zijn gepubliceerd. De me-
thode is voornamelijk op drie punten verbeterd:

ie. Het ‘aantal categoriën van arbeiders, waarvan loongegevens zijn verzameld is uitgebreid, waarbij

men in liet bijzonder de groepen heeft genomen, die
practisch in elke groote stad voorkomen.
Men vraagt thans loorigegevens van de volgende

groepen: Bouwvakken: metselaars, timmerlieden,
loodgieters, schilders, constructiewerkers, betonwer-
kers en handlangers; metaalindustrie: bankwerkers
en draaiers, vormers, modelmakers en handlangers;
meubelindustrie: hehangers en polijsters; grafische
vakken: handzetters, machinezetters, drukkers, boek-binders en handlangers; electrotechnische installatie:
monteurs; monteurs en handlangers hij de distribu-
tie van electricitieit; trambestuurders, tramconduc-
teurs, chauffeurs, koetsiers, transportarbeiders en

wegwerkers bij de spoorwegen; bakkers en handlan-
gers bij de gemeentebedrjven.
Uit deze opsomming blijkt, dat men inderdaad het
aantal beroepen aanmerkelijk heeft uitgebreid, doch

(lat nien, waarschijnlijk door den wensch om beroepen
te kiezen, die vrijwel overal voorkomen, zich in. hoof
cl-
zaak bepaald heeft tot de z.g.n. heschutte bedrijven.
Aangezien echter vrijwel overal het loonpeil in de
beschutte bedrijven hooger is dan in de internationale
bedrijven en men hier slechts onderlinge verhoudings-
cijfers geeft, mag worden aangenomen, dat de onjuist-

i) In dezen zin luidt feitelijk het advies van de Commissie
uit cle Amsterclamsche Kamer van ioophan
c
lel, die de nik-kelen pa.smunt inwisselbaar gesteld
wil
zien in
,,wett’iq
betalmiddel, ter keuze van den Staat”.

974

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

30 October 1929

heid die men door deze keuze in het loonpeil maakt,

bij de vergelijking voldoende wordt opgeheven.

Van al deze beroepen neemt men nu eerst het uur-

loon event. uurinkomen (en dus niet meer het op de

basis van de 48-urige werkweek berekende weekloon,

zooals vroeger) in een bepaalde plaats en berekent

daaruit het gemiddelde loon in die plaats. Uit de ge-

middelden van de verschillende plaatsen van een be-

paald land wordt daarna weer het gemiddelde loon

voor het betreffende land berekend. Geen van deze

gemiddelden is gewogen, alle beroepen in een bepaal-

de plaats en alle plaatsen in een bepaald land tellen

dus even zwaar bij dit gemiddelde. Wie bekend is met

den aanval die kort geleden van zekere
zijde
op
mij is gericht in verband met het feit, dat ik de brutali-

teit gehad heb op een soortgelijke
wijze
gegevens voor

het loonpeil in Nederland te berekenen, zal begrijpen,

dat ik met voldoening heb gezien, dat deze methode

ook gevolgd wordt door het meest algemeene bureau

dat er met betrekking tot de arbeidsstatistiek ter
wereld bestaan.

2e. Liet budget, dat bij de berekening van het goe-

cierenloon uit het geldloon dienst doet, is indt een

aantal artikelen uitgebreid, terwijl men tevens de uit-

gaven voor vuur en licht en voor zeep in de berekening
heeft opgenomen. Gegevens van uitgaven voor klee-

ding en andere belangrijke posten van het budget

heeft men nog niet in die mate kunnen verkrijgen

als wenschelijk is voor internationale vergelijking. De

uitgaven voor huishuur welke vroeger wel werden

opgenomen, heeft men in verband met het feit, dat

hoe langer hoe meer de beperkende bepalingen met

betrekking tot de huishuur verdwijnen, niet meer op-
genomen.

Liet algemeene budget is thans samengesteld uit

de volgende artikelen, genomen in de achter elk arti-
kel staande hoeveelheden per volwassen man per week:

vitbrood 1,88 KG.; tarwebrood 1,80 KG.; tarwebloem
0,82 KG.; havermout 0,11 KG.; boter 0,11 KG.; mar-
garine 0,10 KG.; spekvet 0,05 KO.; ossenvleesch 0,36

KG.; schapenvleesch 0,10 KG.; varkensvleesch 0,10
KG.; kalfs’leesch 0,15 KG.; spek 0,15 KG.; aard-

appelen 2,02 KG.; suiker 0,41 KG.; koffie 0,08 KG.;
thee 0,03 KG.; cacao 0,01 KG.; kaas 0,09 KG.; melk
2,22 L.; eieren 3;
rijst
0,20 KG.; macaroni 0,03 KG.;

erwten 0,10 KG.; boonen 0,10 KG.; pruimen 0,04

liG.; zout 0,02 liG.; tafelolie 0,03 L.; brandstof

11,10 KG.; electriciteit 0;45 K.W.; gas 1,84 M
3
.; pe-

troleuin 0,22 L. en zeep 0,10 liG.
Van al deze hoeveelheden van de genoemde arti-
kelen wordt de
prijs
berekend en de som van deze

prijzen geeft de kosten van het budget in de betref-
fende plaats. De kosten van het budget voor een be-
paald land zijn weer het gemiddelde van de kosten van
de plaatsen die tot dit land behooren. Op die wijze
krijgt men de volgende tabel:

Kosten in Dollars
lndexcijfers Engeland
JunhjJuli
1929
=
100.

Voedings- Voedings-
middelen
Voedings-

Voedings-
middelen
a
middelen
alleen
vuur, licht
middelen

alleen
v
uur, licht
en zeep
en zeep

Australië

..
2
2.20
2.54
120
123
Oostenrijk ..
3
2.00
2.26
109
109
Denemarken
1
2.18
2.45
118
118
Spanje

. . . .
4
1.97
2.36
107
114

Estiand

….
2
1.41
1.61
77
78
Ver. Staten
N. Amerika
10
2.58 2.85 140
138
Frankrijk

..
4
1.87
2.15
102
104
Engeland

..
7
1.84
2.07
100
100

Ierland

….
3
1.98
2.26
108
1

109
Nederland ..
4
1
90
2.18
103
1

105
Portugal….
1
1.68
2.02
91 98
Zweden

. .
..
3
2.13
.
2.41
116
1

116

Wij willen omtrent de hoeveelheden die van elk
artikel voor het gemiddelde budget zijn gebruikt niets

zeggen. Deze zullen wel na zorgvuldige bestudeering

zijn bepaald eli over de enkele merkwaardigheden

die er o.i. in voorkomen zullen wij ons dan ook niet
verwonderen. Maar wel willen wij hier onze spijt
erover uitdrukken, dat men van de methode om

1 zooals vroeger naast het algemeene budget nog voor

verschillende groepen van landen verschillende bud-
gets op te stellen is afgestapt. Wij zien werkelijk niet

op tegen het gebruiken van een gemiddelde, maar het

mooie in de vroegere statistiek was o.i. vooral dat

nien het verschil in levensvije in de verschillende
1
landen tot uitdrukking had trachten te brengen en

in de berekening had ingevoerd. Dit is thans niet ge-

schied, thans heeft men voor den Amerikaanschen, den

Portugeeschen, den Zweedschen, den Engelschen,
kortom voor alle arbeiders weer hetselfde budget ge-

nomen. Men verontschuldigt zich door te zeggen dat

de vroegere methode zeer veel becijferingen noodig maakte en het verschil voor elk land met het gemid-

delde niet zoo belangrijk was. Nu weet ik niet, wøn-
neer het Int. Arbeidsbureau een afwijking belangrijk

noemt, maar wanneer men de vroegere tabellen nog
eens naslaat blijkt toch wel dat de
cijfers
van het
vroegere algemeene budget
vrij
aanzienlijk konden
verschillen niet de cijfers die voor het speciale, voor
het betreffende land opgestelde, budget golden. Wij

zullen ons echter bij een en ander moeten neerleggen

en aanvaarden dus het gepubliceerde budget als een

algemeen gemiddelde. Merkwaardig is dan echter, dat

Engeland, dat algemeen als een duur land geldt, op

Estland en Portugal, het goedkoopste is van de reeks,
terwijl ook de duurte van de V. S. Amerika, waar,

zooals het steeds heet een dollar evenveel waard is
als bij ons een gulden, nogal meevalt.

3e. Het aantal plaatsen, waarover de gegevens loo-
pen is aanmerkelijk uitgebreid. Vroeger was er
slechts voor elk land een plaats, thans zijn er voor

Australië: Melbourne en Sydney; Oostenrijk: Graz,
Linz en Weenen; Denemarken: Kopenhagen; Spanje:

Barcelona, Bilbao, Madrid en Valencia; Estland:

Reval en Tartu; V. S. Amerika: Baltimore, Boston,

Chicago, Denver, Los Angelos, Nieuw Orleans, New-
York, Philadelphia, St. Louis en San Francisco;

Frankrijk: Lyon, Marseille, Parijs en Toulouse; En-
geland: Birmingham, Bristol, Glasgow, Leeds, Lo-
den. Manchester en New Castle; Ierland: Oork, Du-
blin en Dundalk; Nederland: Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam en. Utrecht; Portugal: Lissabon en Zwe-

den: Gothenburg, Malmö en Stockholm. Deze uitbrej-

d.ing zal ongetwijfeld de juistheid der vergelijking
ten goede komen, jammer is echter dat men zich

overal tot de groote steden heeft beperkt en ook niet
voor elk land eens een m.iddengroote plaats en een
piattelaudsplaats heeft genomen.

Om nu tot een internationale vergelijking te ko-
men, heeft men het gemiddelde loonpeil van elk land

in verband gebracht met de kosten van het budget
vn dat land, in dien zin dat men telkens heeft

nagegaan hoe dikwijls het budget gekocht kan wor-
den voor éSn uurloon. Om een betere vergelijking mo-
gelijk te maken is het voor Engeland gevonden

cijfer daarna op 100 gebracht en de andere cijfers
overeenkomstig gewijzigd. Een en ander is geschied zoowel voor de voedingsmiddelen alleen als voor de
voedingsmiddelen, vuur en licht en zeep tezamen,
zoodat men op die wijze twee stel gegevens krijgt,
die
de verhouding van het goederenloon in de verschil-
lende landen, met Engeland als basis, uitdrukken.

Deze verhoudingscijfers zijn in de navolgende tabel
neergelegd.
Uit deze tabel
blijken
de groote verschillen in de

goederenloonen. Het hoogst staan de V. S. Amerika
met vrijwel het dubbele van Engeland, dan volgt
Australië met 1,5 maal zoo hoog,
terwijl
in Europa

Zweden en Denemarken nog boven Engeland en Ier-
land u:itkomen. Nederland volgt daarna met 86 en 85 punten. Dan komen met belangrijk lager cijfers

30 October 1929

ECONÔMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

975

Verhotidingscijfers der goedereoloonen in de groote steden
vaa éen as utal landen. Juni/Juli
1929.

Aantal
Voedings-
Voediogs-
Land
plaatsen
rnidd. alleen
midd., vuur,
licht
en zeep

Australië
2
146
143
Oostenrijk
3
46
45
Denemarken
1
103
104
Spanje
4
47 45

42
41
V.S.Amerjka
10
187
191

Estiand

…………2

Frankrijk
4
54
53
Engeland
7
100
100

3
100
98
Nederland
4
86
85

Ierland

………..

Portugal ……….
1
35
32
Zweden
3
..
102
101

lirankrjk met 54 en 53 punten en successievelijk

Spanje, Oostentijk en Estiand, terwijl .Portugal met
35 en 32 cle rij sluit. Jammer is, dat een aantal lan-

den, die vroeger wel in de statistiek voorkwamen, als
België, italië, Tsjecho-Slowakije, Polen, enz., thans

niet zijn opgenomen. Misschien komen die echter later
wel weer terug.

Zonder verde.r critiek op cle cijfers te willen uit-

oefenen, moeten wij nog een tweetal opmerkingen
maken.

in de eerste plaats treft het, dat van Nederland
wordt gezegd, dat het gëvonden cfer waarschijnlijk
wel iets te hoog is omdat voor
alle
beroepen het uur-inkomen is gegeven, terwijl bij andere plaatsen veel-
al het uurloon werd gebruikt. Deze bewering moet,
wat bij een beschouwing der opgegeven bonen blijkt,

echter op een vergissing berusten. Verschillende cij-
fers zijn zon laag, dat ze zelfs onmogelijk als cle juiste
uurloonen kunnen gelden en men haast aan druk-
fouten mag gelooven. Zoo is voor Rotterdam voor
het uurloon der handzetters en boekbinders opgege-

ven 58 ct., terwijl het vo]gens de O.A.O. 7.1 et. is en

het uurinkomen der hoekbinders te Rotterdam voor

1.928 73 ct. was. Voor trerusportarbeiders bij de spoor-
wregen staat Amsterdam op 45 ct. per uur geboekt,
voor wegwerkers zelfs op 25 ct. Dit laatste kan echter

niet anders dan een drukfout zijn. Voor sommige be-

roepen (metaalindustrie, gemeentewerklieden en ten dccle ook de bouwvakken) is inderdaad het uurinko-
men gegeven, doch er mag ten deze zeker niet ge-
generaliseerd worden, zoodat het zeer de vraag is of Nederland te hoog staat opgegeven in de tabel.

En in de tweede plaats zou ik er-de aandacht op

willen vestigen, dat de uitkomst van deze nieuwe

methode in liet a]gemeen zeer weinig verschil ver-
toont met die van de oude. De volgorde en de onder-
linge verhouding der verschillende landen is vrijwel
niet gewijzigd. Waarover men zich slechts kan ver-
heugen, omdat daaruit blijkt, dat de cijfers waarmede
uien tot nog toe, faute de mieux, heeft moeten wer-

ken, nog zoo gek niet waren. Tevens blijkt hieruit
weer voor cle zooveelste maal, dat men, om statisti-
sche verhoudingen vast te leggen, weliswaar moet streven naar de beste en meest volledige methode,
doch dat men, wanneer men zich met minder goede
en minder volledige statistieken moet behelpen, ook
nog vel eens de waarheid kan benaderen.
Een, tot
0
1)
zekere hoogte, algemeene eigenschap
der statistische wetenschap, die, dit zij terloops ge-
zegd, ongetwijfeld ook van beteekenis is voor statis-
tieken, die, met betrekking tot de loonsverhoudingen hier te lande, worden gepubliceerd.

haarlem, 8-1.0-’29.

B.
BÖLOER.

DE RIJWIELVOORZIENING.

Mr. T)r. J. H. van Zanten schrijft ons:
lii No. 120 berekent Ir. S. van Hoogstraten het aan-
tal (ier jaarlijks in ons land benoodigde rijwielen.
itet komt mij voor, dat die berekening wel wat te

eenvoudig is. Zonder fl1eer vodt daarbij aangenomen,

dat de 370.400 in 1928 in ons land vervaardigde rij-

wielen alle noodig waren ter vervanging van versle-

tene en daarin w’ordt een bevestiging gezien van de
veronderstelling, dat de levensduur van een fiets vijf
jaar is. En verder wordt aangenomen, dat de aanwas
van 90.000 menschen per jaar beteekent een behoefte
aan 30.000 fietsen.

Beide veronderstellingen lijken mij onjuist. De zaak
is veel gecompliceerder.
De aanwas der bevolking met 100.000 per jaar vloeit

voort uit liet overschot der geboorten boven de sterf-

gevallen en zegt ons dus niets over de behoefte aan
fietsen. De geborenen hebbeii er nog geen noodig, vele

gestorvenen hebben de fiets, zoo zij er ooit een hebben
gehad, reeds lang aan kant gezet.

Waarop het aankomt, is in de eerste plaats de leef-
tijd, waarop men fietst; zeggen wij van 12 tot 60 jaar.
Globaal berekend
L)
waren er in ons land in dien leef-tijd in 1924: 4.700.000, in 1928: 5.000.000. Het aan-
tal fietsen bedroeg dus in 1924:
31
pOt., in 1928:
50 püt. van hen, die in den geschilcten leeftijd waren.
Was nu in die 5 jaar het aantal 37 pOt. gebleven,
dan zouden alleen door de stijging der bevolking in
dien tijd 100.000 fietsen meer noodig zijn geweest, welk aantal is begrepen onder de 150.000, waarmee’
het totale aantal sedert 1924 is toegenomen. De toe-

neming met 650.000 kan het gevolg zijn 6f wel van
toeneming van het fietsen in het algemeen 6f wel –
wat wel liet voornaamste deel zal zijn – van scherpere toepassing der belastingwet en dus minder ontduiking

of belasten van fietsen, die vroeger niet ontdekt
waren.

In 1916 zijn 112.572 kinderen geboren, waarvan
v66r hun 12e jaar ongeveer 24.000 zijn gestorven,

zoodat in 1928 ongeveer 148.000 kinderen in den fiets-
leeftijd kwamen. Rekent men, dat 50 pOt. van hen een
fiets ontvingen, dan waren daarvoor 10.000 fietsen
noodig. In een jaar sterven ongveer 21.000 personen
van 12 tot 60 jaar, waardoor ongeveer 10.500 fietsen
vrij komen. Aangezien het aantal geboorten ongeveer gelijk blijft, zijn er dus per jaar 60.000 nieuwe fietsen
noodig.

Elet resultaat is: in vijf jaar ivaren door toeneming
der bevolking 100.000, door het bereiken van den
fietsleeftijd 300.000 nieuwe fietsen noodig. De toene-
ming bedroeg 750.000; er is dus een belastingontdui-
king voor 350.000 geweest. Jaarlijks zijn er noodig
20.000 voor de toeneming der bevolking, 60.000 voor
de voldoening aan nieuwe behoefte, samen 80.000. Ge-
maakt worden er 370.000 (in- en uitvoer verwaarloo-
zen we); voor vervanging van versletene dienen dus

290.000. Indien vijf jaar geleden ook reeds van iedere
2 personen in den fietsleeftijd 1 een fiets gehad had,
varen er toen geweest 50 pOt. van 4.740.000 of
2.300.000. De gemidelde duur, van een rijwiel is dus
8 jaar en niet 5.

Met deze gegevens kan men voor de toekomst de be-
hoef te aan fietsen op ongeveer 400.000 per jaar stel-
len. De berekening blijft zeer ruw. Er is bijv. aange-
nomen, dat het fietsende deel der bevolking op alle
leeftijden tussehen 1.2 en 60 jaar even groot en de toe-
nenling van de bevolking in al clie leeftijden gelijk is;
met den invloed van het aanschaffen van tweede-
handsfietsen is geen rekening gehouden, evenmin als

met toe- of afnerning van het fietsen in het algemeen,
enz. Niettemin ligt in bovenstaande gegevens vermoe-
delijk wel iets bruikbaars. Waarom wij ermede voor
den dag durven komen.
* *
*

N a s c h r i f t. Hoewel de cijfers van Dr. Van
Zanten niets aan de strekking van mijn betoog – dat
toch alleen gericht was tegen de mijns inziens onnoo-
dige versnippering bij de vervaardiging en den ver-

i) Voor
31
December
1920
(voikstehling) was het aantal
nauwkeurig bekend;
wij
vermeerdercien het met hetzelfde
– percentage, waarmede de geheele bevolking sindsdien is
toegenomen.

976

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

30 October 1929

koop van onze rijwielen – afdoen, maak ik gaarne

van de geboden gelegenheid gebruik, er op te ant-

woorden.
Dr. .
Z.
komt langs een meer gedetailieerden weg

en meer wetenschappelijke berekeningen tot een jaar-
lijksehen omzet van 400.000 rijwielen. Ik kw’am langs

een ruwe schatting tot 500.000 rijwielen per jaar. ik

zou hem desnoods deze 100.000 rijwielen willen schen-
ken, wanneer ik er niet van overtuigd was, dat zijn

resultaat, ten deele ook gebaseerd op schatting, te

laag is.
De voorraad, die er op het oogenblik aanwezig is,

bestaat nu eenmaal uit 2.500.000 rijwielen, en de af-

schrijv ing van 20 pOt., die ik aannam, berust niet

alleen
01)
eigen ervaring of vaarschijnlijkheidsgron-

den, maar op steekproeven, die ik zoowel hij de plat-

telandsgebruikers (een groot percentage van onze
beroeps-wielrijders), als bij groote stadsgebruikers

zooals Politie of Post, nam. Misschien ten onrechte

meende ik deze aanvulling in het verloop van de pro-
cluctiecijfers terug te vinden.

Het wil mij voorkomen, dat de nauwkeurigheid,
waarmede de geachte opposant de toekomstige be

hoefte tracht te benaderen, het aflegt tegen het goed-
koope rijwiel, waarvan men de komst wel zoo lang

mogelijk heeft tegengehouden, maar dat zich toch

heeft wretel.I te handhaven, en waardoor de aanschaf-
fing van een nieuw rijwiel eerder plaats heeft dan

om constructieve redenen noodig zou zijn,
terwijl
zich

nieuwe afzetgebieden openden. Hieraan is statistisch

niet te beginnen.

Teneinde gecompliceerde berekeningen, die toch
ook schattingen inhouden, te voorkomen, heb, ik bij

den toekomstigen nieuwbouw alleen gesproken van de
leeftijdsjaren, waarop aanschaffing van een rijwiel
urgent is. De aanwas van de bevolking in die leef-tijdsgroep ligt natuurlijk statistisch volkomen vast
De constante geboortecijfers geven pas een vast eind-
cijfer, indien de geheele bevolking die voor wielrijden

in de termen valt, verzadigd is en indien er geen
jaarlijksche toename van die wielrijdende groep plaats
vindt door een verschil tusschen geboorte en sterfte.
Nemen wij met Dr. v.
Z.
als bovengrens dën leeftijd

van 60 jaar aan, dan is de behoefte gestabiliseerd, in-
dien cle stagnatie in de bevolkingstoename zich tot

daar heeft voortgeplant. Zoover zijn
wij
nog niet, en

tot dien tijd zullen de nieuwe lichtingen – 12 jaar
en ouder – zeker haar volle aandeel in de toename
blijven opeischen, omdat thans in die leeftijdsklassen

het bezit van een rijwiel als vanzelfsprekend wordt
beschouwd, o.a. in verband met onze gedecentraliseer-

de volkshuisvesting. –
Men zou bij dergelijke berekeningen, wanneer men
elk rijwiel wilde verantwoorden, natuurlijk met
schommelingen in den welstand en den invloed van

afbetalingssystemen ete. moeten rekenen, maar het
bedrag, waartoe men komt, is altijd hooger dan

400.000 per jaar en ligt naar mijn meening waar-
schijnlijk zelfs boven de 500.000, omdat men op het
platteland niet langer dan 5 jaar met hetzelfde rij-
wiel genoegen neemt. Ook wanneer de behoefte aan

nieuwe rijwielen voorloopig
slechts
400.000 per jaar

zou zijn, welke behoefte toch ook volgens Dr. v.
Z.

een, zekere stabiliteit vertoont, kan men niet zeggen, dat onze rijwielindustrie .zich ook maar eenigermate
aan deze constante behoefte heeft aangepast.
Ir. S.
VAN H000STRATEN.

DE INDISCHE MIDDELEN OVER JULI 1929.

De totale opbrengst der Landsmiddelen sedert den

aanvang van dit jaar bedroeg op het einde van ver-
slagmaand [384.095.000 tegen
f
394.480.000 in de

eerste 7 maanden van het vorige jaar of circa
f
10.4

mini
minder.
Indien men de in de eerste maanden van het vorig
jaar ontvangen belangrijke achterstallige uitkeerin-

gen aan Nederlandsch-Indië uit de opbrengst der Ne-derlandsche oorlogswinstbelasting niet medetelt, dan

is vorenstaande vergelijking voor het loopende jaar
ruim
f
8 mim gunstiger dan voor 1928.
De ontvangsten i.n
verslagmaand,
die in totaal ruim
j 0.658 rn!m meer bedroegen dan die in de maand Juli
1928, geven groepsgewijze aldus vergeleken het vol-
gende beeld:

belastingen …………..minder
f
0.225 m/ni
monopolies …………..meer ,, 0.314

,,
producten ………… …minder ,, 0.559

bedrijven …………….
– meer

,, 0.922
allerle.i middelen

,, 0.206
Bij de
helastinggroep
werd de teruggang veroor-
zaakt door de vennootschapsbelasting, waarbij een te-

ruggave plaats had ad
f
2.7 m/m wegens te hoogen aan-

slag van een aardolie-maatschappij over het boekjaar

1.927. Deze teruggave buiten beschouwing latende,

bracht deze groep derhalve
f
2.475 m/m meer op dan
in Juli 1928, welke meerdere ontvangsten hoofdzake-

lijk verkregen werden door een hoogere opbrengst aan
invoerrechten, en
accijnzen
ad resp.
f
1.226 m/m en

f 0.238 m/m. De totaal-opbrengst dezer middelen in

het reeds verloopen gedeelte van het jaar, in vergelij-
king met die in het overeenkomstige tijdvak van het
vorige jaar, gaf, gelijk ook bij de opstelling der ra-

mingen werd verwacht, een accres te zien en wel van
resp.
f
4.983 m/ni en
f
1.548 m/m. Ook ten aanzien

van de onmiddellijk aan verslagmaand voorafgegane
maand waren deze ontvangsten in verslagmaand gun-
stig, nl.
f
0.828 m/ni en j’ 0.224 mini hooger.

De gemiddelde ‘maandraming zoowel als liet even-

redig deel der jaarraming werd’en in verslagmaand en

in het afgelopen jaargedeelte door het invoerrecht
overschreden met resp. fl.95′? m/m en f9.461 m/ni;

het zal van belang zijn te
zijner
tijd na te gaan in hoe-

verre deze belangrijke stijging mag worden geacht een
permanent karakter te hebben, ni. een gevolg van den
invoer van goederen bestemd voor de winning en ver-
dere behandeling van de grootere hoeveelheid produc-

ten – en een tijdelijk, nl. als gevolg van den invoer

van kapitaalsgoederen voor uitbreiding en nieuwe Ica-
pitaalsbeleggingen; op deze onderscheiden bronnen van het importrecht is .i ii het laatste verslag van de

Javasche Bank terecht gewezen. De
accijnzen
brach-

ten in dit verband in verslagmaand
f
0.155 m/ni meer,

doch in het verstreken jaargedeelte f 0.025 m/ni min-
der op. De raming schijnt voor 1929 wel zeer scherp

to zijn gesteld.
Het uitvoerrecht leverde in Juli 1929, in tegenstel-
ling met de vorige maand
f
0.01 m/m meer op dan
in dezelfde maand van het vorige jaar en f 0.262 m/m
meer dan in Juni 1929, maar de totaal-opbrengst in
de eerste 7 maanden van het loopende jaar bleef nog
f 0.29 mini beneden die in dezelfde periode van 1928.
T.a.v. de evenredige gedeelten der jaarraming was de
opbrengst van dit recht in verslagmaand f 0.078 m/ni

hooger en in het verstreken ,jaargedeelte f 0.393 mini

lager.
Het statistiekrecht gaf in verslagmaand en in de
eerste ‘7 maanden van het loopende jaar in vergelij-
king met dezelfde periode van het vorige jaar een stij-

ging te zien en wel van resp.
f
0.096 mfm en f 0.088

m/m en bracht f 0.108 m/ni meer op dan in Juni 1929.
Ook de gemiddelde maandraniing en het evenredig
deel der . jaarraming werden in de overeenkomstige

verslagperiode overschreden met resp.
f
0.134 m/ni en

f
0.112 mfm.
De ontvangsten aan personeele-, inkomsten- en ven-
nootschapsbelasting waren gedurende verslagmaand
vrijwel stabiel. De totaal-opbrengst in het afgeloopen
jaargedeelte van laatstgenoemde belasting bleef, on-
danks hoogergeooemde belangrijke teruggave, boven
die in de overeenkomstige periode van 1928
(f
0.536

mfm). Daar de vennootschapsbelasting en ook,
zij
het

niet in dezelfde mate de inkomstenbelasting tegen het

einde van het kalenderjaar sterk plegen te gaan
vloeien, geven de opbrengstcijfers van deze heffingen
in vrgelijking niet de overeenkomstige ramingsfrac-

ties tot geen enkele conclusie recht.

30 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICITEN

977

De ontvangsten aan verponding begonnen in ver-
slagmaand ruimer te vloeien; vergelijkingen met het
vorig jaar kunnen echter nietS getroffen worden, om-
dat do voor het tijdvak
192811932
geldende aanslag
eerst in den loop van dit jaar wordt vastgesteld ten
gevolge van de invoering van een n:ieuwe verpondings-

ordonnantie, waarvan de afkondiging eerst op 28
Augustus 1928 plaats had.

Hoewel het zegelrecht in verslagmaand
f
0.295 m/m

nieer opbracht dan
ifi
Juli 1928, bleven de totaal-ont-
vangsten
f
0.318 m/m beneden die in de eerste 7

maanden van 1928. Hierbij kan worden opgemerkt,

dat de lagere opbrengst van dit recht in 1929 hoofd-
zakelijk het gevolg is van een belangrijke toename

van het aantal Cliineesche immigranten in 1928, we-

gens cie toe.n in China heerscheude onrust en een groot
gedeelte daarvan Ned., Indië in het loopende jaar weer verliet, zoodat een belangrijk bedrag (circa
f
1.5 m/m)
aan ontschepingsgelden moest worden teruggegeven,

hetgeen de lagere netto-opbrengst ten gevolge had.
De hoogere opbrengst der
landelijke
inkomsten
houdt verband met den aanslag, die in het afgeloopen
jaargedeelte ruim
f
0.6 m/ni hooger Was dan in de
eerste 7 maanden vân 1928.
Bij de
monopolies
was de vooruitgang hoofdzakelijk
het gevolg van een hoogere opbrengst van cle pand-
liuisregie ad
f
0.421 m/m. De gemiddelde maandra-
ming werd niet
f
0.552 m/m overschreden. De totail-
opbrengst in het afgeloopen deel van het jair bleef
echter
f
0.083 m/m achter bij die in de overeenkom-
stige periode van het vorig jaar, hoofdzakelijk als ge-

volg van het op 1 .April 1928 ingevoerde nieuwe ren-
tetarief. Het evenredig gedeelte der jaarraming werd
met
f
0.85 m/m overschreden.
De opiumregie leverde in verslagmaand
f
0.006
m/rn meer op dan in dezelfde.maand van het vorig
jaar, doch in de eerste zeven maanden van 1929 bleven
de ontvangsten uit dit middel
f
0.769 m/ni ten achter
bij die in hetzelfde tijdvak van het vorig jaar. Bijzon-
dere oorzaken kunnen hiervoor niet worden genoemd;
voor de Buitengwesten moet worden gedacht aan ver-
mindering van het aantal schuivers wegens vertrek
naar elders, terwijl ook de achteruitgang der rubber-
en copraprjzen zijn iQvloed deed gelden. Voorts wordt
verondersteld, dat liet door de nationalistische regee-ring in China uitgevaardigde verbod op den verhouw

van papaver vele Ohineesche schuivers er toe gebracht
heeft het opiumgebruik na te laten of te ‘ermi.de-
ren. De evenredige gedeelten der jaarraming werden
in versiagmaand en in het reeds verloopen jaarge-
cieelte overschreden met resp.
f
0.354 m/m en
f
1.352
m/m. . .

i)oor de leveringen van zout bij groote hoeeelhe-
dien tegelijk aan de provincies West-. en Oost-Java zijn
(le maandelijksche opbrengst-cijfers der regie voor on-
derlinge vergelijking van weinig waarde. Gedurende
de eerste zeven maanden van 1929 was de opbrengst
circa
f
0.969 m/m lager dan in hetzelfde tijdvak van
1928, hetgeen werd veroorzaakt door de in 1929 aan-
gevangen levering van verpakt zout aan de provincie
Oost-Java met de gebruikelijke reductie van 40 pOt.
Het evenredig gedeelte der’ jaarraming, waarbij met
deze reductie rekeniiig werd gehouden, werd in het reeds verloopen deel van liet jaar overschreden met

,f
0.492 m/m.

De achteruitgang in verslagmaand bij de
producten
werd veroorzaakt door de mindere ontvangsten uit
den verkoop van tin ad
f
1.241 mfm. l)e.opbrengst in
liet reeds afgeloopen gedeelte van, het jaar was in to-
taal
f
3.835 rn/m llger dan in dé eerste
1
maanden
van 1928. Ook in vergelijking met de gemiddelde
maand- en de gedeeltelijke jaarraming bleven boven-
genoemde ontvangsten ten achter en wel met resp.
[0.432 m/nï en
f
2.586 m/m. Voor ernstige verschil-
lenmet de begrootingsraming aan het eind van het
jaaibehoeft nochtans, naar meer receiïte gegevens uit-wijzen, nog niet te worden gevreesd.
De kina- en de c’aoutchouccultnur leverden in ver-

slagmaand resp.
f
0.079 m/m en
f
0.005 m/m minder
op dan in dezelfde maand van het vorig jaar en in de
eerste maanden van’1929 resp.
f
0.042 m/m en
f
1.049
m/m minder dan in dezelfde periode van 1928. Beide

cultures bleven in liet afgeloopen gedeelte van 1929

eveneens aanmerkelijk beneden het evenredig deel der
jaarraming (resp.
f
0.175 m/m en
f
0.569 m/m).
De uitkomsten van het boschwezen varen zoowel
gunstig t.a.v. de opbrengst in verslagmaand, die

j’ 0.35′ m/m, als t.a.v. die in het afgeloopen jaarge-
deelte, die
f
1.287 m/m hooger was dan in het vorig
jaar. In ‘de voorbijge’gane 7 maanden van 1929 was

de opbrengst
f
0.485 hooger dan het evenredig deel
der jaarrekening deed verwachten.

Ook de goud- en zilvermijnen gaven iets betere cij-
fers. Zij brachten in verslagmaand
f
0.016 m/m meer
op dan in de gelijknamige maand van het vorig jaar.
De steenkolenopbrengst was in verslagmaand en in
het afgeloopen gedeelte van het jaar resp.
f
0.397
m/m en
f
0.772 m/m gunstiger dan in dezelfde perio-
den van het vorig jaar; zij bleef in laatstgenoemd
tijdvak van 1929 echter
f
1.679 m/m beneden het even-
redig deel der jaarraming.
Bij dé
bedrijven,
met uitzondering van den dienst
voor W. en E., bleef liet in het vorig overzicht gere-

leveerde constante accres voortduren. In het afgeloo-
pen gedeelte van het jaar werd door S.S. en Tram-

wegen, den P.T. en, T. dienst, den Baggerdienst het
}iaven%vezen e:n de Landsdrukkerij resp.
f
1.698 m[rii,
j’ 0.806 m/m,
f
0.772 m/m,
f
0.623 m/m çn
f
0.2 76
mfm meer ontvangen dan in dezelfde periode van het
vorig jaar.

De opbrengst bij de Spoor- en Tramwegen was in
verslagmaand circa
f
0.185 mfm hooger dan in cle ge-
lijknamige maand van het vorig jaar; hierin werd

bijgedragen door:

het J’avanet ………. . …..
f
244.000
de Atjeh-tram …………..,,

4.000

niet daartegenover een mindere opbrengst door de:

S.S. Sam. Westkust ……ad
f
55.000
Zuid Sum. S.S. ………. ,, ,, 8.000
Z.W. Oelebes-tram ……..,, ,, 1000

terwijl uit nevenbedrjven en aan andere ontvangsten

f
2.207 meer werd ontvangen.
• ‘De gemiddelde maandraming werd overschreden
met
f
1.9 m/m, doch in het afgeloopen jaargedeelte
bleef de totaal-opbrengst nog
f
0.85 mJm beneden het
evenredige deel der jaarraming. Verwacht kan wor
den, dat dit verschil, dat in het overzicht over de
vorige maand nog
f
2.7 m/m bedroeg, door het thans
in vollexi gang zijnde suikertransport op Java en de

diaar uit voortvloeiende hoogere opbrengsten, ten volle
zal worden goedgemaakt niet alleen, maar ook zal blij-
ken te zijn omgezt in een surplus.
Bij den P.T.T. dienst waren do inkomsten in ver-
slagmaa’nd eveneens hooger dan in dezelfde maand
van het vorige jaar en wel bij de:

poslerjen

…………..ad
f
14.000
telegrafie …………….,, ,, 47.000
telefonie

… ………….

,, ,, 76.000

De ‘totaal-opbrengst bleef echter ruim
f 0.1
m/m
,ten achter bij 1928, doordat aan verschillende ,,ande-
re” ontvangsten – een verzamelpost voor diversen –

f
239.000 minder werd ontvangen, hetgeen mede oor-zaak was, dat zij
f
0.043 m/m beneden de gemiddelde
maandraming bleef. In het afgeloopen jaargedeelte
was deze opbrengst
f
0.244′ mfm hooger dan het even-
redig deel der jaarraming deed verwachten.

De opbrengst van het havenwezen bedroeg in ver-
slagmaand
f
0.316 m/m meer dan in de gelijknamige
maand van 1928. De gemiddelde maandraming en het
evenredig gedeelte der jaarraming werden met resp.

f
1.689 mfm en
f
2.437 m/m overtroffen.
De baggerdienst gaf als voren beschouwd een hoo-
gere opbrengst van resp.
f
0.318 m/m,
f
0.312 mfm en

f
1.122 nifm, welke zeer gunstige resultaten hun oor-

• 21,272

20,129

19,842
45,197 43,052 45,002

4,315

4,280

4,089

12,800

12,573

11,819

617

560

549

3,036

3,167

‘ 3,424

777

841-

88

309

325

345

1,092.

984

883

91,282 89,716 92,373
346,924 339,788 333,988
4420,823 4454,022 5212,912 1697,900 1836,858 2356,626 1185,672 1166,250 1102,584

59,090 60,286 60,394
396,572 419,179 466,290
4577,063 4278,900 4733,095 1302,662 1210,761 1637,348
851,952 970,050′ 977,509

5,049

5,028

5,059

4,441

4,778

4,810

4,088

4,363

4,522

1,646

1,762

1,8.3 4

1,334 364
747

280,8 239

21,397
48,934
4,094
12,104

528
3,258
781
302 982

81,048 364,188
5162,237
1799,476
10 16,653

55,665
434,523
4117,941

920,710

3,913

4,051
3,683.
1,761

1,454
489 1,016

309,9
262

21,206 21,021 20,201
39,307 44,166 38,932

4,458

4,425

4,55

13,407

12,759

13,2.l

621

665

668

3,721

3,961

3,757

871

897

865

336

348

342

1,105

1,133

1,164

93,792 93,020 81,882
396,836 400,149 §352,000
5143,715 5061,457 5165,042 1976,048 1861,933 2261,715
1254,897 1132,492 1077,651

60,244 67,437 49,893
418,657 384,993 397,000
4419,445 3958,909 4349,341 1247,919 1243,983 1544,460
1163,953 1098,191 1079,352

5,154

5,376

5,355
6.661

4,946

5,206

1
5,031

1.922

1,922

1,922

1,181

1,177

1,164

258

228

193

505

419

394

307,9

315,0

–

242

240

240

22,792
53,336
4,425
13,490

573
3,498
905
351
1,098

22,949
40,271
4,562 13,502

600
3,774
880
334
1,061

358,884 5173,341
2

1784,571
l317,70

66,88(
480,39
3701,892

999,52€
1035,364

4,677

37 1,21( 4934, 12
1988,301
102 1,93(

5 8,6 2
48) ,761
4180,201
1190,44(
930,511

4,573

4,135
4,138
1,761

1,466
462
876

306,0 259
4,296 4,813
1,761

1,204 293
765

311,2
247

252,

256

253

242

244

252,8 . 254,1
1
249,3
1
239,2

231.3
240
1

246
235,7

245,8

1151

1201

1241

1241.

121
1

11
91

118

1922 nieuwe schatting op grond der gedeclareerde waarden.
91
Vanaf
Januari 1922 in goudmarken.
101
Met ingang van 1925 officieele waarde-
cijfers.
1
1
1
Verplichte verzekering. Sedert April 1922 excl. den lerschen
Vrijstaat.
111
Geheel werkloos.
01
Leden van vakvereenigingen;geheel
werkloos. Sedert Jan. 1927 mijnwerkers inbegrepen.
04)
Wall Street
Journal: 20 gewone aand. Maandgem. in $.
.
15
1
London and Cambridge
Economic Service: 20 gew. aand.
161′
Officieel: Industrieele en Scheep-
vaartaand.
17]
Nationale Bank 32 industrieele aandeelen.
12]
Officieel:
49 gewone aand,eelen. a) bruinkool inbegrepen.

921 zonder Ierland.
naf 1920
mcl.,
sedert
Elzas-Lotharingen.
1922 zonder Poolsch
aringen.
51
Zonder
vanaf 1922 zonder
t inbegrip van den
den lerschen vrij-
:1 van den lerschen
le.
51
Sedert Januari

978

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

30 October 1929

zaak vinden in de bijzondere inkomsten wegens het

verhoogen van terreinen te Palemhang.

Bij de Landsdrukkerij en den dienst voor W. en E.
blijven doorloopend belangrijke bedragen te verreke-

nen en te vorderen, waardoor het nadeelig verschil

van de ontvangsten gedurende het loopende jaar met
het evenredige gedeelte der jaarrami ng verklaard

wordt.

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.

Journal des Economistes. – Parijs, 15

Juni 1929.

E. l’ayen,
Le budget de 1930;
J. Bonnet,
Rolitiqoe

commerciale et malaise conomique international;

G.
de Nouvion,
Les grandes Oompagnies de chemins
de fer en 1928 (suite);
0. Pichot,
Revue de l’Acadé-

mie des Sciences morales et politiques du .16 janvier

au 15 rnai 1929; X., Les travaux des Charnbres de

commerce françaises.

1 cl e m. – Parijs, 15 Juli 1929.

E. l’ayen,
Le Plan Young et les dettes interalliées;
E. P.,
La nouvelle bi sur les loyers;
R. J. Pierr.,
6

Lélevage dans le monde;
L. G. Nurnil,
Refonte ad-
mi.n.istrati ve; G.
de Kownacici,
L’i rivesti ssernent des
capitaux étrangers en Pologne;
E. R.,
A la Soci&té
des Nations.

Sehmollers Jahrbuch. – München, Leip-

zig, Juni 1929.

0. Engliinder,
Elastizittt dèr Nachfrage;
R. C. May,

Mischehen und Ehescheidungen;
E. Wehrle,
Spaniens

•

MAAND

RESUMË UIT HET MONTHLY B[JLLE

Maandgemiddelde
1913
1
1927
1
1928

neneste Wirtschaftspolitik. Ein Beitrag zur Prohie-

matik des ökonomischen Nationalismus;
H. L. sS’tol-
tertberg,
Seele, G’eist und Gruppe. Ein Beitrag zur
Wissenschaftgeschichte und Wissenschaftlehre.

De Socialistische Gids. – Amsterdam,
Juni 1920.
bevat o.a.:

J. Dirlcs,
Vraagstukken van socialistische ekono-
mie;
A. W. iJzerman,
De negerslayernij in de kapi-
talistische wereld, II.

1 d e m. – Amsterdam, Juli 1929.
bevat o.a.:

J. J. de R.00de,
Het witboek;
A. W. IJzerman.
De

negerslavernij in de kapitalistische weeld, 111.

Tijdschrift voor Economische G’eo-
gr a p h i e. – ‘s-G’ravenhage, 15 Jun.i 1.929. (Bios-
boschnummer).

Fr. Land meter,
Uit het gebied van den voormaligen
en tegenwoordigen Biesbosch;
Ir. J. Nysingh,
De
waardevermeerclering van gronden als gevolg van

wegenaanleg en van verbetering der ontwatering en
verkaveling.

1 d e rn. – ‘s-Gravenhage, 15 Juli 1929.

Prof. Dr. P. ,S’erton,
Laingsburg. De economische ontwikkeling vtn een gebied met een woestijnklimaat;

Prof. W. E. Boerman,
Economisch-geografische kaar-
ten;
J.,Schokken1camp,
Een wetenschappelijke atlas
van Nederland;
E. van Hinte,
Het bevolkingsvraag-

stuk, met inaclitneming van eenige in Nederland ge-

trof f en maatregelen.

IJFERS.

TIN OF STATISTIOS (VOLKENBOND).

1928 j

1929

Dec.
1
Jan.
1
Febr. i Maart
1
April
1
Mei

Juni

Productievan Engeland
1)
…….
..24,33 7
steenkool Ver. Staten ………
43,088
(1000
tons) Frankrijk
2)
……….
3,338 Duitschiand
8)
….
15,842

Productievan Engeland ……………
869
ruw ijzer

Ver. Staten ……….
2,592
– (1000.
tOfl8) Frankrijk
4)

……
434
België ……………..
207
Duitsebland
5)

….
1,397

Import (voor Engeland
1000
£
8)
54,931
binnen!.

Ver. Stat.
1000 $

147,932
verbruik)

Frankrijk1000Fr8.
7)
701,778
Italië

1000
Lire
8
303,803
D’land

1000 M.
9)
897,474

Export (.bifl. Engeland
1000
£ 6)
43,774
nenlandsche Ver. Stat.
1000 $

204,024
producten)

Frankrijk1000Frs.
10
573,351
Italië

10.00
Lire
8
209,303
D’land

1000M.
9
) 841,436

Inklaringen Engeland (geladen)
6)
4,089
(1000
tons) Ver. Staten
(geL
en
ballast)..
2,827
Frankrijk (geladen)
2,876
Italië
(gel. en ballast)
1,560

Aantal werk- Engeland
11)

loozen in
1000.
Italië
12)
……….

Duitschiand
18)

Indexeijfers Ver. Staten
14)

van koersen Engel.
15
(1913=100)
v. aandeelen. Zweden
16)
(nom.
waarde
= 100)
Zwitserland
17)
(id.)
Nederland
18)

(1921-25 = 100)

11 Voor den verkoop beschikbaar. Vanaf einde
2]
mci. bruink. Vanaf 1918
mcl.
Elzas-Lotharingen. Vn
Jan. 1927 excl. het Saargebied.
31
Vanaf 1918 zonder
Vanaf 1920 zonder Saargebied en de Pfalz. Vanaf Juli
Opper-Silezië.
41
Vanaf 1919 inclusief Elzas-Lott
Luxemburg. Vanaf 1918 zonder Elzas-Lotharingen Pooisch Opper-Silezie.
61
Vanaf 1 April 1923 me
handel van Groot-Brittannië en. Noord-Ierland me
staat en uitgezonderd den buitenlandschen hand
vrijstaat.
71
Sedert Januari 1921 gedeclareerde waar

30 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

979

OÏERZIOHT ÏAN DE
INDISCHE
MIDDELEN.
STATISTIEKEN
EN
OVERZICHTEN.
(In
Guldens).
__
_________
N.B.

”
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.
Juli
Sedert
j Januari
Owereen
komstige
1929
1929
periode 1928
BANKDISCONTO’S.
.

Beta8tingen.
Pachten excl. pandhuizen
23.130
68.195
44.910 Ned.{VrBeh.

l8

Wissels.
525 Mrt. ’29
Zwits. N at. Bk.
3122 Oct. 125

Bk.Bel.Binn.Efi.
6 25Mrt.’89
N.Bk.v.Denem.
5462ept.’29

Invoerr.
mci.
Landsgoed
8.856.525
57.761.291
52.777.800
lnR.C.
7 25Mrt.’29
ZweedscheRbk
54262ept.’29

Uitvoerr.
mci.
Landsgoed
1.175.916
7.295.360
7.585.790
JavascheBank….
.
522J’uli’29
Bankv.Noorw.

686$ept.’29

3.622.519
24.247.738
22.699 452
Bank van Engeland
626Tept.’29
Bk. v. Tsjecho-

Andere ontv. T. U. en A.
.
28.057
180.603
179.190
Duitsche Rijkebank
75Apr.’29

slowakije
. .
5

8Mrt. ’27

650.346 3.728.934
3.641.033
Bank v. Frankrijk.
319 Jan.’28
N.Bk.v.O’rijk.
7424 Apr’29

Accijnzen

…………….

Pereoneele belasting
. . .
448.934
2.436.768
2.460.641
BelgischeNat.Bnk.
5

1Aig.’29
N.Bk.v.Hong.
8 24 Apr’29

4.391.126 25.827.601 25.100.407
Fed. Res.BankN.Y.
6

8Ag.’29
Bank v. Italië. 7 14 Mrt.’29
Stati8tiekrecht

………….

Vennootschapsbelasting
.
1)
366.575
11.628.361
11.092.833
Bank vanSpanje..
519 Dec.
’28
Z.-Afr.Ttes.bnk
6 17 Aug.’29

Oorlogswinstbelasting
.
36.207 1.229.034 19.034.425
Opgeheven productenbel.
.
1)

2.526
35.861
3)

11.901
OPEN MARKT.
1.299.373
2.888.262
3.589.101
1929 1928
1921
1914
Recht van openb. verkoop.
211.955
1.484.608
1.373.390
S

26
Oct.
21126
14119
1

7112 22127
24129
20J24

Inkomstenbelasting …….

Verponding

………….

Zegelrecht ……………
1.399.201
8617.463
8.935.189
Overschr.
van
vaste goed.
221.964
1.587.348
1.566.656
Oct.
O ct.
J

Oct.
Oct. Oct. Juli
Recht v. succ. en overgang
14.983
904 594
234.789
Amsterdam
Vergunning speeltafels ..
6.355
69.080
88.999
Partic.disc.

5

5-
1
18

51Is-II6

5I8-I4

4I8-1I6

4
;16-5

3I9-II6
637.892
4.052.526 4.234.115
Prolong.

314-4
1
14

3/4-4ij

45

4
i2
–
5

4
1
12-!4

4
1
12-5
1
14

2
1
14-
3
j4

Bijzondere bel. buitengew.

19.817
126.363
127.714
Londen ‘Dageld…

4
1
12-5
1
2

4
1
12-5
1
12

4-514

4-7

3_4314

3124

13
14-2

Slachtbelastingen ………

9.874 53.672 45.082
Partic.disc.

6

6-
5
132

65-7133

6I16-’14

4I8-I1e

4116-18

211
4
-1
4

.Hoofdgeld …………….
Landelijke inkomsten….
6.22 1 .609
19.41 1.095
18.157.565
Berlijn
Belasting op loterijen ….
3.166
610.413 410.477
Daggeld.
. .

511-7

5I19

7I2-9112

6’1-10

4
112-7

5-8

–
Partic.disc.
2809.888
1 74.245.170
______________
183.367.657
Totaal
. . . .
30-55
d.
.
.7l4

7
1
14

7114

7114_315

6
5
18

6
7
lq

–
56-90
d.
. .

7114

7
1
4

711
4

7
1
14-I8

6518

6J8

2
1
1-
11
Afonopolies.
.
Waren-
3.607.244
24122.499
24.891.451
wechsel.

731
4

7314

7I8-I4

7
18
–
14

6
7
1s4

711
4
_11
3

Opium ……………….
Zout …………………
1.444.182
9.956.406 10.925.529
Nt,,,
York
‘DageId
t)

611
4

55114

5.7
1
14

5-6
1
14

6-814

3113_314

1
1
14.2
1
11
2.373.611
13.601.816
13.5119.033
:Partic.disc.

5

5-
1
/

511
4

5114

451

31a

–
Totaal….
1)
Koers van
25
Oct. en daaraan voorafgaan e weken t/m Vrijdag.
7.425.037
47.680.721
49.336.013

Producten.
1
1
WISSELKOERSEN.
7.845
339.111
381.143
Landscaoutchoucbedrijf
635.389
3.706.186 4.754.799
KOERSEN IN NEDERLAND.
2.163.226
12.370.372
11.083.157
Goud

………………..
145.632
926.015
906.470
Data
New
.
1
Londen
York)

Berlijn
1
Parijs
BrusseliBatavla

3.874.396
27.557.723
31.392.263
–
-_J

22 Oct.

1929
2.4811
8

12.1011
8

59.33
9.774 34.694
9934

Boschwezen

…………..

1.698.995
7.780.816
7.009.122
Aand.ijd.winstN.V.,,Gem
23

,,

1929
2.48’1
8
12.O9U
59.304
9.77

34.694
99
Mijnb. Mij. Billiton”…
–
4.500.000 4.500.000
24

,,

929
2.48
12.10
59.314
9.774 34.70
9934
8.525.483
57.180.223 60.028.954
Totaal….
25

,,

1929
2.48
12.10
59.32
9.774 34.70
9934

Bedrijven.
26

,,

1929
2.4811
8

12.09+

59.33
9.774 34.704
99

2.758.305 9.925.295 9.302.110
28

1929
Laated.w.1)
2.4771
8

2.4734
12.09h
12.093k
59.314
59.28
9.764 34.694
9.75

34.67
9934
99
64.615
2.888.710
2.118.638
Hoogste d.wi)
2.48k
!2.103%
59.35 9.79

34.72
100
296.198
543.357
267.289
21

Oct.

1929
2.48k
2.l0
59.324
9.774 34.70
9934
Post-,Telegr.-enTel.dienst
2.529.868
18.253.483
17.447.876
14

,,

1929 2.4834
l2.09
59.284
9.76

34.684
9934
Spoor- en Tramwegen….
8.920.769 48.291.249 46.593.007
Muntpariteit
2.4834
12.101
14

59.26
9.75

1
34.59
1

100
Waterkrachten Electricit.
99.015
707.942
921.983 ___________

Totaal….
15.168.770
80.610.036 76.648.903
Data
Zwit-
serland
Weenen
•)
Praao
1
IBoeka-
rest’)
Milaan
)
Madrid
••)

Allerlei middelen.
22
Oct.

1929
48.073f 34.90 7.354
1.484
12.994
35.60

Pandhuizen

…………..

Aandeel ifd. winst van de
Javasche Bank ……..
3.261.403 3.261.403 2.985.439
23

,,

1929
48.07
34.8734
7.36
1.48
12.994
35.624

Kina

………………..

340.367
2.288.111
2.448.895
24

,,

1929
48.08
34.874
7.35
1.48
12.994
35.40
Mijnconcessies
…………
42.623
239.105
705.693
25

,,

1929
48.07
34.8734
7.36
1.48
12.994
35.65
Boeten en verbeurdverkl.
121.229
862.774
800.673
26

,,

929
48.0734
34.87
7.354
1.48
–
–

Tin ………………….
Steenkolen

……………

Leges en sa1arisen, ont-
.
28

,,

1929
48.06
34.8734
7.344
1.48
12.994
35.524
vangen d. de griffiers
Laagsted.w.I)
48.04
34.75
7.32
1

1.46
12.97
35.20
v/d. versch. rechtscoll…
38.057
245.435
226.770
Floogste d.wt)
48.10
35.00
7.38
1

1.51
13.03
35.80

Havenwezen
…………..
Baggerdienst
………….

Heffingterzakevangesl.
21

Oct.
1929
48.07
34.90
7.38
1.484
13.00
35.574

Landsdrukkerij
………..

werkovereenkomsten
..
49.920
‘
381.638
335.100
14

,,

1929
48.0434
34.95 7.364
1.48
13.014
34.80
Opbr.Weee- enBoedelkam.
46.972
446.426
515.027
?4untpariteit
48.-.
35.
2)
48.-
13.09
48.524
33.766
220.774 192.264
1
Hel-

1

Afstand van grond
……..

Afkoop heerendienst. B.G.

..

563.262
3.708.603 3.330.184
Data
Stock-
Kopen-1
Oslo)
sin
Buenos-
Mon-
Schoolgelden

………..
409.624
2.972.867
2.791.630
____________
holm)hagen*.)
jorf

1
Aires’)
ireal’)

Kadaster

…………….

Ontv. groote

ziekenin-
22
Oct.

1929 66.70

66.4741
66.474

6.26

104

2.4534
richtingen en krank-
zinnigengestichten
97.974
564.400 426.228
23

,,

1929 66.874 66.45

66.45

6.25

103%

2.45%

IJk van maten en gew..
53.113
289.471
292.689 24

,,

1929 06.65

66.45

86.45

6.26

103′

2.4581,

Verk. en verh. van huizen
212.094
1.295.349
1.280.1182
25

,,

192
91 66.674 66.474 66.474

6.254

103%

2.45k
Ontv. waterleidingen
104.485
640.526 558.086
26

,,

19291 66.674 66.474 66.474

6.28

10334

2.4534

..

317.778
1.854.983 1.661.782
28

,,

1929 66.624 66.45

66.66

6.26

10381
5

2.453.

306.130
1.918.039
1
571.613
Laagsted.w.’)
68.574 66.40

66.40

6.23

10334

2.45

1.229.420
3.188.579 4.978.355
Hoogste d.wl)
66.70

66.524 66.65

6.28

10434

2.46

Bakengelden

………….
Loodsgelden
…………..

21

Oct.
.
1929 66.70

66.474 66.474

6.26

104′

2.453
___
7.228.217
24.378.483 25.100.510

Diversen
……………..

Totaal….
14

,,

1929 66.674 86.424 66.45

6.26

104
1
18

2.45%
Totaal generaal….
l4tintpariteit

86.67

66.67

66.67

6.264

10534

2.48%
67.257.395 384.094.633 394.480.037
*)
Noteering te Amsterdam.
**)
Noteering te Rotterdam.
1)
Teruggegeven belastiuggelden.
1)
Particuliere opgave.
3)
Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.53′

en
7.21
1
1.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOERSEN TE NEW YORIÇ. (Cable).

D a a
Londen
($ per £)
Parijs
($
P.
lOOfr.)
Berlijn
($
p. 100
Mk.)
Amsterdam
($
p. 100 gld.,

22 Oct.

1929
4,87111
16

3,93
1
18
23,89l
40,29k

23

,,

1929
4,87
7
18
3,9371
9

23,90
40,33
24

,,

1929
4,88
3,94
1
18
23,92
,
40,33

25

1929
4,87k
3,94
23,91k
40,31
26

1929
4,8718/
1
,
3,937/,
23,91
40,31

28

1929 4,877/
8

3,94
23,92V
4

40,35

29 Oct.

1928
3,90
5
/8
23,82
40,0911
t

tvluntpariteit..
4,8667
3,9011
8

23,81k
4051,
5

1ÇOERSEN
TE LONDEN.

Plaatsen en 1Noteerings-1
12
Oct.
Landeneenheden

1929
190ct.

21126 Oct.’2926Oct.
1929
fnnp.çfplHnojyçlp
1929

980

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

30 October 1929

Alexandrië..
k’îast.
p.0

97
97
91
7
116
91
8
11
6

Athene …..
Dr. p.0
37’18
375i
374%
375
37
5
‘1
Bangkok….
Sh. p.tical
i/108/,
110h
1!10Ts 1/10)4
Budapest
. . .
Pen.
p £
27.89 27.891
27.88
27.94
27.91k
Buenos Aires
d. p.
$
47h/
46291
53

464
46
15
/
16

4671
t8

Calcutta
.
..
.
Sh. p. rup.
11571
8

1j5
57
1
14

15
I,5
1j5
55
1
Constantin..
Piast.p.c
1.017k
1.022
1.020
1.040 1.032

Hongkong ..
Sh. p.
$

..

1/91
1/9k
1/85,
1j9
1
/
99
/
32

Sh. p. yen
1111
1/11,).;
‘”H
1111 1111
Lissabon ….
Escu. p.
£
108
108k
108
,
1
8

1087/
9

108)4
Kobe

…….

Mexico’)….
$
per
£
10.00
10.05
9.95
10.15 10.05
Montevideo
.
d. perk
48)4
48′
8

474
48)4
473,

Montreal
…
$
per
£
4.92,’
49216z

4.92)4
4.95)4 4.93)4
Riod. Janeiro
d. per Mii.
5571
5551
‘
/32
57/,
5,09

Shanghai …
Sh. p. tael
2/2
12
/
1

213
212)4
213
1
4
213
Singapore
. .
id. p.
$
2363/
213
31
1
32

2/351
8

2/4
1
156
213
55
1
Valparaiso
2).
$
per
£
39.48 39.51
39.52
39.60
39.59
Warschau ..
Zi. p.
£
4139
43.45 43.40
43.55
43.46
1)
In ‘het vervolg worden de Mex.
$
niet meer in
penc. doch in
£
genoteerd.

2)
90 dg.

ZILVERPRIJS

GOUDPRIJS
9)

Londen’) N.York’)
Londen
21 Oct.

1929..

22151,
6

49%

21 Oct.

1929….

84111)4
22

,,

1929..

2215
1
,
4971
s

22

,,

1929…..

8411134
23

,,

1929..

23
50

23

,,

1929….

84111)4
24

,,

1929..

23
50

24

,;

1929….

84(11)4
25

,,

1929..

23
5011

25

,,

1929….

84111)4

26

,,

1929..

23
50

26

,,

1929….

84/11)4

27 Oct.

1928..

2615/
1
,
58)4

27 Oct.

1928….

8411134

27
‘Juli

1914..

2411/,,
59

27
Juli

1914….

84111

t)
In pence p.oz.stand.
1)
Porelgn silver In
$c. p.oz.
line.
2)
In sh.
p.
oz.fine

STAND VAN
‘8
RIJKS KAS.

Vordèringen.
1

15 Oct. 1929
22Oct.1929

– –
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
f

626.910,07

f

606.213,04
Voorschot

op

ultimo Aug. 1929 aan
de geni.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomstenbelasting ……..
38.279858,86
,,

38.279.858,86
Voorschotten aan Ned.-Indië ………
,,

22.136.659,21
,,

19.779.043,25

Saldo bij de Ned. Bank

…….
…………

Id.

aan

Suriname …………………
…11.523.761,69
,,

11.537.951,13
,,

498.139.42
,,

530.038,42
Kasvord. weg. credietverst. ajh. buitenl
134.564.010,93
,,
135.123.534,22
Saldo der postrekeningen van Rijks-

.

Id.

aan

Curaçao…………………..
….

,,

23.946.023,57
,,

18.383.770,65
comptabelen

……………………
Vordering
op
het Algemneen Burgerlijk
Pensioenfonds
1)

……………..
– –
Vordering
op
andere Staatsbedrijven’)
,,

5.781.327,22
,,

5.682.186,53

V
er
Pl i c
h t
i
n gen.

Voorschot door de Nederl. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt
/

11.636.507,47
f

9.470.292,25
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
courant verstrekt
………………
–
–
Schatkistbiljetten in omloop ………
127.392.000,-
,,
127.392.000,-
80.770.000,-
,,

81.770.000,:-‘
Waarvan direct bij de Ned

Bank..,,

….

8.000.000,-
,,

3.000.000,-
Schatkistpromessen in omloop
……..

Daggeldleeningen ………………..
Zilverbons in omloop ……………
3.000.000,-
12.332.723,50

..

,,

–
,

12.431029,50
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.
1)

.,,

,,

.

189.018,08
196.067,06
T.’)
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
…..
,,

14.256.482,26
…….130.000,-

..

,,

12.748.466,38
,,

130.000.-
Id. aan diverse instellingen’)

………..
14.792.615,46
,,

14.741.430,43
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.

1

19
Oct.
1929
1

26
Oct.
1929

Vorderingen:

f
24.

.761.000,-
Saldo bij

‘s

Rijks

kas
………………..
Saldo bij de javasche Bank……….
/24.953.000,-
Verplichtingen:
.

,,

22.984.000,-
,,
19.904.000,-
Schatkislpromessen

…………….
700.000,-
,,

700.000,-
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
–
–

Voorschot
‘s

Rijks kas
…………….

Waarvan Muntbilietten
…………..
.
–
Muntbiljetten in omloop
………….
,,

44.898.000,-

…

:
44.373.000,-
Schuld aan het Ned.-Ind Muntfonds.,,

..-

3.775.000,-
,,

3.775.000,–
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank
,,

805.000,-

.

695.000,-
Voorschot van de Javasche Bank
–
–

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans
op
28 October
1929.

4ctiva.
Binnenl.Wis-fEIfdbk.
f

45.754.178,24
se1s,Prom.,
Bijbnk.
,,

1.399.977,87
enz. in disc.
Ag.sch.
,,

10.675.863,25

f
57.830.019,36
Papier
o. h.
Buiteni. idisconto

……

Idem eigen portef.
.
f
209.210.325,-
Af :Verkoeht maar voor
de bk.nog nietafgel.

–
209.210.325,-
Beleeningen
mci.
vrsch.
llfdbk.
f

32.733.866,35

in rek.-crt.
Bijbnk.
,,

10.125.434,10

op
onderp.
Ag.sch. __44.595.683,33

f

87.454.983,78

Op
Effecten

……
f

80.002.683,78.
Op Goederen en Spec.
,,

7.452.300,-
87.454.983,78
Voorschotten a. h. Rijk
…………….,,
14.549.137,1
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……
f

65.286.130,-
Muntmat., Goud
..

,,
377.438.705,21

f
442.724.835,21
Munt, Zilver, enz.
• ,,

20.724.225,54
Muntmat. Zilver..

–
463.449.060,75
1
)
Belegging 11,kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds

………….. ……….
25.351.108,72
Gebouwen en Meub. der Bank
……..,,
5.200.000,-
Diverse rekeningen
………………,,
36.459.583,57

f
899.504.218,69
Passiva.
Kapitaal
……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………,,
7.106.550,55
Bijzondere

reserve

………………,,
8.000.000,-
Pensioenfonds

………………….,,
6.252.373,17
Bankbiljetten in Omloop ……………

,,
825.500.550,-
Bankassignatin in omloop

……….,,
236.576,07
Rek.-Cour.j Het Rijk
f

–
saldo’s:

Anderen,,

21.008.259,88
21.008.259,88

Diverse

rekeningen
………………,,
11.399.909,02

f
899.504.218,69

Beschikbaar metaalsaldo
………….
f
124.270.213,73
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
ioop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ,,
310.675.530,-
1)
Waarvan in het buitenland
/
23.890.447,18.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Goud

Munt
1
Muntmat. Circulatle
iinaerr
opeischb.
schulden

OCICFIUIU.
Metaal-
saldo
2)

LJlt-
klnga
perc.

28 Oct.

’29
65.286
377.439 825.501 21.245 124.270
54
21

1
29
65.284 377.439
815.436
25.762
124.762
55
14

,,

’29
65.488
377.442
829.845
18.080
121.978
54
7

»

’29 65.490
377.442 840.169
18.218
117.675
54
30 Sept. ’29
65.596
377.442
851.686
21.424
112.466
53 23

,,

’29
85.601
377.442 802.779
16.539
134.528
56

29 Oct.

’28
67.483
367.504
828.703
34.207
284.109
53

25′
Juli

’14 65.703
96.410
310.437 6.198
43.521
54

Data

jQ
“
; pfl55fl

Belee-

”

discontos rechtstreeks

g

buiten!. ningen 2)

28 Oct. 1929 57.830

.-

87.455 209.210 36.460
21

1929 61.889

5.000

84.964 204.099 38.342
14 ,,

1929 64.693

8.000

89.128 201.122 37.660
7 ,, 1929 82.442

25.000

89.250 195.975 38.299
30 Sept. 1929 86.748

31.000 100.454 185.577 45.089
23 ,,

1929 53.543 ‘

–

91.971 183.221 37.829

29 Oct. 1928 82.408

21.000 117.041 186.795 26.813

25 Juli 1914 67.947

–

.,61.686 20.188

509
1) Sedert den bankstaat van 14 Jan. ’29 weder op de bas s van 21
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.

SURINAAMSCHE BANK.

–
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
ci
1a’ffe
Andere
opeischb.
Discont.
D

k

21 Sept.

1929.
.
770 1.567
632
1.032
541

14

,,

1929-
771
1.573
607
992 503
7

,,

1929..
771
1.658
567 987
502
30 Aug.

1929..
790
1.736 566 996
472
24

,,

1929-
801
1.535
599 993 519

22 Sept.

1928….
961
1.460
590 1.082
434

5
Juli

1914-
645
1.100
560
735 396
‘) niuirpost oer acuva.

11

30 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

981

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens.
be
samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Andere
leschikb.
Data
Goud
Zilver
Circulatle
opeischb.
l-
schulden
saldo

26
Oct. 1929
170.300
306.200
63.600
22.380
19

1922
169.400
308.300
59.700
22.200
12

1929
169.400
314.500 58.600 20.160

28Sept.1929
146.656
23.224
306.035 67.264
20.560
21

,,

1929
146.980
24.077
305.738
71.193
20:284
14

1929
147.235
23.946
312.167
64.160
20.650
7

1929
147.464
24.691
312.106 69.147
19.654

27 Oct. 1928
171.121
16.229
320.662 62.750
33.985
29 Oct. 1927
183.252
17.395
320.747′
78.484
121.102

25 Juli 1914
22.057
31.907
110.172 12.634
4.842e)

Wissels,
verse
Dek-
a
0
Dis-
bulten
Belee-
kings-
conto’s
N.-Ind.
ningen
[,

,,
n g
percen-
________

betaaib.
lage

26Oct.1929
190100
46
19

1929
191.200
‘
46
12

1929
195.700
•••
45

28Sept.1929
970834
130.486 29.283
46
21

1929
9.622
37.034
133.343 28.854
45
14

1929
10.995
35.677
133.025 28.365
45
7

1929
10.800
34.268
136.204
30.786
45

27 Oct. 1928
8.861 32.677
99.936
58.538
49
29Oct. 1927
12.042
25.973
12 6.42 3
37.807
50

25 Juli 1914
7.259
6.395 47.934
2.228
44
‘) Sluitpost
activa.

‘)
Basis
2
1
5

metaaldekking.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten in duizenden
ponden sterling.’)

Bankbilf.
Bankbllf.
Other Securitles
Data
Metaal
in
in Banking
Disc.and
ecurities
circula
tie
Departm.
Advances

23
Oct.

1929
131.825
357.387
34.439
4.200
20.441
16

1929
131.706
360.245 31.462
4.936
20.524
9

1929
130.737
363.841
26.896
–
8.836
20.750
2

,,

1929
129.121
363.348 25.773
8.508
20.974
25 Sept. 1929
131.938 361 071 30.866
3.233
22.178
18

,,

1929
135.581
361.856
33.726 3.299 24.182

24 Oct.

1928
166.737 133.179
39.396

22
Juli

1914
40.164
29.317
33.633

Data
1

Gov.
Sec.
1
Public
Depos.

Other Deposits
OtherJ

Bankers Account
Reserve’
Dek-
kings-
1
perc,l)

23 Oct, ’29
69.462
15.788 59.111

37137
35.634
33%
16

’29
76.077
9.551
69.876

37.126 32.688
28
9

’29
72.707
8.459
66.244

38.084
28.157
24′
22
2

,,

’29
73.767 8.993
64.910

38.042 26.996
24
8
1
s
,
25 Sept.’29
68.872
14.705
56.954

38.448
32.141
29
23
1
32

18

’29
,,
73.782
18.589
63.344.

38.098 35.065
2923
22

24Oct. ’28
37.300
10.123
1170
53.308
47′,,

22 Juli ’14
11.005 13.736
42.185 29.297
52

‘)
1.1e voor wijzigingen in ue DanKsiaat ne toeiicnung op niz.
105h
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

Tegoed
Wis-

Waarv.

B t
ee-
Renteloos
Data
Goud’)
Zilver
In het
se
Is
op het
1e
n ngen
voorschot
bultenl.

7.164

bulteni.

a.d.Staat

18Oct.’29
39.771
1231
1
26.9021
18.671
2.476
3.200
ii

’29
39.776
109
7.189
26.827
18.648
2.469
3.200
4

,,

’29
39.784
103
7.200
27.519
18.635
‘2.548
3.200
27Sept.’29
39.411
91
7.210
27.798
18.623 2.401
3.200

19 Oct. ’28
30.751
732
14.092
21.557
18.516
2.103 3.200

23 Juli’14
4.104
640
–
1.541
8
769
–

DlV
Rekg.Courant
Data
1
Bonsv.d.I
zelfst.
se
n
Circulatle
Staat

2elfst.

Parti
–
amorf.
k.
amort.k. culleren

18Oct.’29
5.612
1.597
66.326
6.579
6.611
5.982
11

.,

’29
5.612 1.530
66.901
6.460
7.003
5.208
4

,,

’29
5.612
1.840
67.321 8.380
8.720
5.883
27Sept.’29
5.612
1.664
66.639
6.896
6.734 5.958

19Oct. ’28
5.930
1.210
61.440
7.647
4.059
5.900

23Juli’14
– –
5.912
401
–
943
1)
Bij de stabilisatie
is de goudvoorraad
gewaardeerd
volgens
de
nieuwe waarde
van den
franc.
2)

Sluitpost activa.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichamark.

Daarvan
Deviezen
Andere
a a
Goud
bij bui-

[
banken

als goud-
wissels
Belee-
tenl. circ.
dekking
en
ningen
1)
geldende
cheques

23 Oct.

1929
2.219,0 149,8
353,9
1.981,5
42,0 15

,,

1929
2.211,8
149,8
352,3
2.082,4 134,2
7

,,

1929
2.212,0
149,8
349,6
2.408,9
76,7
30 Sept. 1929
2.212,0
–
149,8 335,1
2.528,3
186,3
8
)
23

,,

1929
2.192,0 149,8
326,6
2.116,7
43,2
23 Oct.

1928
2.510,7
85,6
163,2
1.963,7 31,0
30 Juli

1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2

Data
Effec-
Diverse
Clrcu-
Rekg.-
Dl,’erse
ten
Activa’)
latie
Cr1.
Passiva

23 Oct.

1929
92,6
635,7
4.110,5
554,5
374,4
15

,,

1929
92,6
600,3
4.349,5
452,6
372,4
7

,,

1929
92,6
590,6
4.686,8
444,7
367,7
30 Sept. 1929
92,8
651,0
4.914,3 501,4
368,2
23

,,

1929
92,8
594,7
4.202,0
.
519,4
360,1
23 Oct.

1928
93,5 542,2
4.034,7
729,3
265,2
30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
•
,J.iucuL. .,
w.o. tçen,enoanascne,ne
1.1, i,
1
Jct., 30,
23
Sept.
’29, 23Oct.’28, resp. 54; 39; 23; 6; 48; 23 miii.
3)
waarv. 0,7 Reichsch. wechsei.
NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belga8.

Data

Goud

Rekg. Cr1.

1929
4
0 0
.0
0
0

24 Oct.
1027
581
45
810
143
344
2.665
27
117
17

,,
1026
550
44 806
1

48
343
2.667
32
79
10

1026
544
44
818
44
342
2.698
13
69
3

1023
532
44
777 69
342
2.688
32
29
26 Sept.
1023
551
44
1 748
45
343
2.628
29
61
25 Oct.’
811
518 44
604
47
372
2.249
13
98

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD
–
AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.

Ooudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
bet a
.

mid a l-
del,
Totaal
Dekking
disc. v.
In her-
d.

d
In

e
open
bedrag F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks gekocht

9Oct.’29
3.012,2
1.568,7 149,4
857,3 333,2
2

»

’29
2.982,8
1.608,5 158,0
930,6 322.8
25Sept.’29
2.997,6
1.593,5
164,6
944,4 263,9
18

,,

’29
2.989,4
1.613,8
166,7
933,9
241,3
ii

,,

’29
2.971,7
1.632,1
174,5
972,9
222,2
4

,,

’29
2.943,4
1607,8
172,8 1.046,0
182,9
10 Oct. ’28
2.624,7
1.268,0
128,2

1
993,4
331,8

Dato
Belegd
In U.
s.
Notes
1 1
Totaal

–
Gestort Goud-
Dek-
Algem.
Dek-
Gov.Sec.
in circu-I
latie
1

~ito
Kapitaal
kings-
perc.l)
kings-
perc.’)
__________

9
Oct. ‘291
140,8
1.860,3
2.387,4
166,9
70,9
74,4
2
,

’29
145,8
1.851,2
2.470,7 166,9
69,0
72,7
25Sept.’29
152,1
1.837,9
2.446,2.
167,0
69,9
73,8
18

,,

‘291
177,6
1.847,4
2.428,5
166,7
69,9
73,8
11

’29
159,0 1.864,1
2.404,0
166,7
69,6 73,7
4

’29
e

149,0
1.883,3
2.374,0
166,8
69,1 73,2
10 Oct.
‘281

226,7 1.725,2
2.345,8
1

145,6
64,5
67,6
9
vernouaing totalen goudvoorraad tegenover opelschbare
schulden: F.
R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Data
Aantal
banken

Dis-
1

conto’s
en
beleen.

1
1

Beleg-
1
gingen
t

R
bij de
F. R.
banks

1.727

Totaal
d epo-
sitô’s

Waarvan
time
deposits

2 Oct. ’29
672
17.428.
5.401
20.347
6.825 25Sept.’29
–
–
–
–
–
–
18

’29
673
17.252
5.489
1.721
20.211
6.805
11,,

’29
–
– – –
–
–
4

,,

’29
761 17.150
5.443 1.675
20.003
6.808
3Oct. ’28
634
15.952
6.401
1.716
20.230
6.905
au
net
e,ncl
van
1ecler kwartaal womlt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen
bankstaten.

982

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTËN

30
October 1929

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

29 October 1929.

iaII
cle t n
t
w e-iiiarkt hebbeit deze week hevige prijs
îliwtiiaties plaats gevonden, clie
iii
sterke mate hebben
sameugehatigeu met de bekende finaiicieele moeilijkheden,
welke deze week iii de Vereenigde Staten zijn voorgeko-
men. De markt
as
reeds zeer gevoelig wegens den euormeil
zichtbaren voorraad in Noord-Amerika, liet voortdurend
sterke aanbod uitArgentinië en cle onbevredigende Euro-peesche vraag. Toch kon in de eerste dagen der week aan
de termijnniarkten te Chicago en Wiiinipeg nog eenig prijs.,
lierstel tot stand komen na de prijsdaling, welke in de voor-
afgaaiide w’eek had plaats gevonden. Ook A.r gentinië was
aanvankelijk een kleinigheid beter en de oorzaak van clit’
alles lag in geruchten in Amerika omtrent betere export-
vraag, droogte in het Zuid-Westen der Vereenigde Staten,
die ongunstig was voor cle nieuwe wintertarwe, alsmede berichten, die in Noord-Amerika de ronde deden omtrent
weinig gunstige ontwikkeling der tarwe
iii
Argentinië.
Reeds 01) 22 October echter was in Argentinië tarwe weder lager, ofschoon toch op dien dag aan de Noord-Amerikaan-
schc ‘terniijnmarkten de prijsstijging nog werd voortgezet.
En Europa werd echter aan die betere Amerikaansche stem-
lullig weinig waarde gehecht. Men gaf zich daar zeer sterk
rekenschap van de uitermate groote hdeveelheden tar-we,
welke in Noord-Amerika aanwezig zijn en vaartegenover
slechts zeer beperkte verschepingen uit Canada en de Ver-
enigde Staten staan. Toen dan ook nog in Argentinië liet
prijsherstel zich niet handhaafde, bleef in Europa een ver-
betering van den kooplust geheel uit. In Engeland werden
zeer weinig zaken in tarwe gedaan, welke dan nog voor
een groot gedeelte uit Plata-tarwe bestonden en op het
vasteland was de vraag eveneens onvoldoende. In Frank-
rijk viel een vermindering van het aanbod van binnenland-
sehe tarwe te constateeren, zoodat er iets meer belangstel-
ling voor buitenlandsche tarwe ontstoud, doch over het
algemeen bleven de zaken naar Europa klein en stoorde
uien zich weiitig aaii de vermindering van de naar Euro-
peesche destinaties onderweg zijnde hoeveelheid. Er ligt in
verschillende Europeesche havens zooveel tarw’e, vooral uit
Argentinië, opgeslagen, dat van die vermindering geen in-
vloed uitgaat. In den loop der week zijn nog weder een aantal partijen stoomende tarive, die zich in Engelsche –
handen bevonden, onverkocht naar vastelandsche havens
gedirigeerd; hetgeen allerminst de strekking had om daar
den ondernemingslust te doen toenemen. Ook nam in- Cana-
(la de zichtbare voorraad nog weder toe. Bovendien publi-
ceerden twee Amerikaanselie
.
experts, die te dien einde naar
Argentinië waren gereisd, een raniing van de opbrengst
der te velde staande Argentijnsche tarwe. De laatste oogst
lied t ongeveer 42 millioen quarters bedragen en volgens
de bedoelde ra-miug zouden ditmaal slechts 28 millioen
quarters te verwachten zijn. Toch vond mcci in Noord-
Anerika in die ramiug aanleiding tot een flauwe stem-
uting met lagei’e prijzen en blijkbaar is dus in Amerika de
opvatting omtrent de Argentijnsche oogstverw’achtingen
ivel erg pessimistisch geweest. Daarbij kwamen dan cle
sensatiorieelc verlagingen aan de Amerikaansehe effecten-
markt en als gevolg van dit alles was tarwe op 24 October
te Chicago en Winnipeg uitermate flauw met hevige prijs-
daling. Gedurende een gedeelte van dien dag bedroeg de
prijsverlaging in vergelijking met den 23sten te Winnipeg
meer dan 10 dollarcent per 60 lbs. Weliswaar kon de markt
zich vdÖr liet slot nog vrij wat herstellen, maar het slot
was toch te Ohicago ongeveer 5 en te Winnipeg ongeveer
6 dollarcent lager dan dcii vorigen dag. Ook de Argentijn-sche termijnmaikten hebben iii ruime mate aan die flaiiive
stemming meegedaan, al was dan de verlaging daar niet
zoo groot als in Noord-Amerika. In Europa heeft men ge-
durende dien dag van sterke prijsdaling slechts weinig
tarwe gekocht, zooals met flauwe markten gewoonlijk het
geval is. Een kleine vermeerdei-ing van den omzet viel
weliswaar in Engeland te constateeren, doch er is geen
sprake van, dat men in Europa in ruime mate geprofiteerd’
heeft van cle korte gelegenheid om voor de sterk verlaagde
prijz.n tarwe te koopen. Daarvoor bevat de•statistische in-
ternationale positie van tarwe in te
-sterke mate liet be-
wijs, dat het artikel in overvloedige hoeveelheden aanwe zig is. Dat de uitermate flauwe houding der markt slechts
va.n zeer korten duur is geweest, hangt dan ook niet samen
met vermeerdering der Europeesche inkoopen of van eenige
wijziging in de verhouding tusschen beschikbare voorraden cii Europeesche behoef te, doch meer met een teruggekeerd
vertrouwen in Noord-Amerika. Niet alleen het herstel der
effectenmarkt heeft ook aan cle graanrnarkt een verbetering
der stenirning teweeggebracht, niaar tevens een gerust.
stelletiiie verklaring van President JEtoover, die evenals de

leider i’aii den ‘Farm Relief Board van meening is, dat cle
tarweprijzen te laag zijn, alsmede het bericht, da-t de Frni
Relief Board 100 millioen dollar beschikbaar zou stellen
vooraankoopeii van tarw’e, zoodra een zeker prijsminimllm zou worden bereikt. 1)adelijk hebben de markten in Noord-
Amerika hierop gereageerd met een aanmerkelijke prijs-
i’erbeteritig. ‘ Aaickoopen door de Farm Relief ‘J3oard zul-
leii nattturlijk liet bezwaar van de groote Amerikaanselie voorraden niet doen afnemen en slechts de noodzakelijk-
heid van export naar een latere periode verleggen, maar
zulke giibeurtenissen ‘hebben nu eenmaal altijd de strek-
king om de prijzen te doen stijgen. Nieuwe flauwe markten
in Wallstreet hebben geen inzinking der verhoogde tarwe-
prijzen veroorzaakt en op 28 October sloot Chicago nog
slechts 1 > dollarcent per 60 lbs. lager dan een week te-
voren. Te Winaipag bedroeg de verlaging 1 A 3 cent. In
,t
r gentinië heeft men het Noord-Amerikaansclie voor-
beeld gevolgd. Ook daar echter is niets veranderd aan het
feit, dat iii Europa groote voorraden Plata-tarwe liggen
opgeslagen en Argentinië nog veel te verschepen heeft,
zonder daarvoor in bevredigende mate koopers te vinden.
Eigenlijk is er niet anders geschied dan dat de overheid
iii de Vercenigde Staten er door een steunactie in geslaagd
is de prijsdaling weder tot de geschiedenis te doen belioo-
ren, zonder echter een uitweg te vinden voor het vraag-
stuk, dat gevormd wordt door de groote voorraden in
Canada en ie Vereenigde Staten en het gebrek aan export-
zaken. Na de vastere markten van 25, 26 en 28 October
sloten de termijninarkten voor tarwe te Buenos Aires en
Rosario in vergelijking niet dcii 21sten onveranderd tot
1.0 centavos per 100 KG. lager.
Intusschen luiden de berichten omtrent de nieuwe win-
tertarwe der Vereenigde Staten over het algemeen gnnstig.
– In r o g g e zijn in Europa- cle zaken nog altijd moeilijk
en in Duitschland is nog geen verbetering ingetreden in
den gebrekkigen afzet der inlandsche rogge. Uit Noord- en
Zuid-Amerika vinden tegenwoordig nauwelijks verschepin –
gen van rogge plaats, maar ook de zaken iii Duitsche rogge
naar naburige landen zijn van weinig beteekenis. Intus-
schen blijft in Nederland wel eenige belangstelling bestaan voor Plata-rogge met goden bakaard, waarvoor belangrijke
premies boven andere soorten worden betaald. De omzet
is echter slechts gering. Rogge heeft in Noord-Amerika veel
minder gefluctueerd dan tarwe en de prijsdaling op de
voor tarwe zoo flauwe markt yiin 24 October ii’as voor
rogge van weinig beteekenis. De markt sloot vast en onge-
veer 2 dollarcent per 56 lbs. hooger dan den 21sten.
M af s heeft aan de flauwe stemming van liet micldeii
der week ten volle meegedaan. Voor deze graansoort was
het echter niet Noord-An1erika, w’aar de grootste prijsda-
ling voorkwam. Goed weder voor den oogst, groote aan-
voeren van mnfs in het Westen der Vereenigde Staten en
onbevredigende vraag brachten te Chicago wel een flinke
riJ5dlaling teweeg, doch öp 24 October trad weder een her-
stel in, ‘Flauiv waren voor maïs in de eerste helft der week
de terniijnmarkten in Argentinië, waarvan de invloed zich
in Europa ten volle deed gelden. Zelfs werd die nog ver-
sterkt door de uitermate flauwe zeevrachten, evenals deze
ook op den prijs van Plata-tarwe haar invloed hebben ge-
oef end. De vraag naar mais ‘was in Europa over het alge-
ineen wederom onvoldoende. In Engeland werden
01)
af la-
ding w’el geregeld za-ken gedaan met aanzienlijke premies
boven spoedig verwachte partijen, doch de likwidatie van
stoomencle en aangekomen Plata-mafs ging in Engeland
voort tot zeer lage prijzen. Ook op liet vasteland kwam
stoomencle Plata-maïs steeds goeclkooper te koop, doch liet
prijspeil bleef daar toch altijd nog heel nat hooger dan in
Engeland. Naar Rotterdam werden dan ook eenige onver-
kochte ladingen Plata-maïs gedirigeerd, waarvan echter,
ondanks de sterke prijsdaling, slechts een gedeelte kon
worden verkocht. Een sterke druk ging er in die eerste
helf t dezer week weer uit van cle uitermate groote hoeveel-
heden maïs, welke in Zuid-Oostelijk Europa beschikbaar zijn
uit de zeer groote oogsten van Roemenië en Zuid-Slavië,
waârbij clan ook nog aanzienlijke hoeveelheden komen, welke
in Hongarije en Bulgarije zijn binnengehaald. Berekeningen
van de in Argentinië en Zuid-Oostelijk Europa in dit -sei-
zoen nog beschikbare hoeveelheden mais wijzen er op, dat
men zal moeten rekenen met overvloedige aanvoeren in
Westelijk Europa. Uit Argentnië is deze w’eek meer afge-
laden dan in de vorige, doch van den Donau komen de
‘erSciie)iuigen nog niet tot ontwikkeling, hetgeen blijk-
baar gedeeltelijk in verband staat met den lagen water-
stand op den Donau. Binnenkort zullen echter die ver-
schepingen wel aanzienlijk toenemen.
Op
24 October, toen
de prijzen van ma-ïs zeer sterk gedaald waren, nam zoo-
wel in Nederland als in Engeland de kooplust toe. In Ne-
derland hebben toen tot lage prijzen vrij omvangrijke zaken

30 October 1929 .

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

983

–

AANVOEREN, in tons van 1000
KG.

Artikelen

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

20126
Oct.
Sedert
Overeenk.
20126
Oct.
Sedert
Overeenk.
1929
1 Jan.
1929
tijdvak
1928 1929
1Jan.
1929
tijdvak
1928 1929 1928

17.303
1.363.168
1.849.022
100
101.040
58.843
1.464 208
1.907.865
Tarwe

……………..
Rogge

……………..
6.292
175.423 175.100
303 1.158
–
176.581
175.100
Boekweit ……………
–
26.276
16.693
698.364
13.839
863.976
50
–
.

875
168.070
–
177.498
17.568
866.434
13.839
1.041.474
21.821 410.035 398.468
325
5.295 11.020
415.330
409488

Maïs ……………….

3.730
173.103
165.039
–
2.944
617
176.047
165.656
1.246
117.332 161.792 570
260.658
321.037 377.990
482.829

Gerst

……………..
Haver ……………..

5.636
194.848
164,818
–
600 1.184
195.448
166.002

Lijnzaad ……………
Lijukoek ……………
75
68.792 90.265
811
23.493
31.105
92285
121.370
Tarwemeel ………….
Andere meelsoorten
966
=

17.744
9.813
–
-_-
–
17.744 9.813

in J)onau-rnaï.s ter levering in winter en voorjaar plaats
gevonden en ook werd hier heel wat meer stoomende
.Plata-niaïs gekocht. Iii Engeland betrof de toename van
zaken voornamelijk :Plata-iriaïs op meer verwijderde af-
lading. Reeds op 25 October trad aaur cle termijiimarkten iii Argentinië een sterk herstel in, dat echter ck: volgende
(lagen slechts in zeer beperkte mate werd voortgezet. 01)
28 October sloten (le termijnmarkten te Buenos Aires en
l(osario in vergelijking met een week tevoren onveranderd
tot 15 ceutavos per 100 EG. lager. Te Chicago was het slot
34 it 1 dollarcent per 56 lbs. hooger dan op den Zisten.
Ook in Europa was iii verband met het Argnntijnsche
prijsherstel de periode der laagste prijzen weder spoedig
voorbij, en ten slotte viel ook wel een vermeerdering van
(lcn kooplitst te constateeren. De prijzen van Donau-maïs
schijnen in West-Europa nog lager te zijn clan in Roemenië,
want enkele Weensche firma’s gingen ertoe over vroegere
vc’rkoopen in West-Europa te dekken, in plaats van in de
verkooplancten zelf.
In ge r s t zijn de zaken ook deze week weer zeer klein
geweest. Er is weder zeer veel gerst uit Roemenië naar
I)uitsc’liland verscheept, doch uit Noord-Amerika vonden
zon goed als geen afladingen plaats.-Noord-Amerikaansche
gerst, die in Rotterdam en Antwerpen aankomt, vindt
daar slechts tot zeer lage prijzen koopers en ook voor dc
stooinende Donau-gerst is zoowel in Duitschiand als in
Neclerlaiid cle vraag zeer onbevredigend. Te Wiiiiiipeg en
Ilinneapolis zijn ook voor geest cle prijzen aanvankelijk ge-
daald, terwijl later een herstel intrad, doch op (te markt
iii Europa heeft dat weinig invloed gehad. Wel wordt voor
l)onau-gerst wat meer gevraagd dan eenige dagen geledeh, doch de omvang der zaken is niet toegenomen.
Voor h a. v er wordt de narkt in Europa nog steeds he-
Iicerseht door Duitsehiand en cle prijzen, waarvoor 1)uitsehe
in ver .te koop is, zijn in den ioop der, week nog weder ge-
daald. Iii Nederland bevindt de markt zich sterk onder
den druk van cle groote aankoopen en nieuwe zaken viii-
ileti daarheen nog niet plaats. Wel is dat het geval naar
Engeland, dat geregeld zaken iii i)uitsehe haver rappor-
teert. In Noord-Amerika blijft haver, ondanks zeer grootc
zichtbare voorraden, veel te hoog voor zaken naar Europa,
doch ook deze graansoort heeft zich aan cle termijnmarkten
te Chicago en Witinipeg na cle flauwe markten van het
midden der week vrij wat kunnen herstellen. Ook Plata-
haver ontmoet in Europa zeer weinig belangstelling.

SUIKER.
11e afgeloopen week waren cle verschillende su ikerniark-
ten weder gemakkelijker gestemd.
t
A
in e r i k a kwamen flinke zaken tot stand iii Ruw
–
suiker, echter tegen ietwat lagere prijzen. Voor prompte Cubasuiker werd 2% dc. e. & fr. New-York betaald. Op
ile ternitjuitirarkt brokkeldeii
irii’iii
eveneens af en sloot
deze op 2.20 voor Dec.; 2.20 Mrt.; 2.24 Mei en 2.31 Juli.
terwijl de laatste noteering voor Sp. C. 3.99 was.
Dc ontvangsten iii cle Atlatit. havens der V. S. bedroegen
deze week 50.000 tons, cle versineltiugen 47.000 tot.is tegen
($4.000 tons in 1928 cii de voorraden 668.000 tons tegen
281.000 tons.
De laatste 0 u b n-statistiek is als volgt:

1929

1928

1927
Ton

Ton

Ton
Uu liaansche prod . ….. . …. 5.156.316 4.037.833 4.508.521
Consumptie …………….127.502

84.669

120.521
Weekoutv. afscheephavens.

24.739

29.918

41.243
Totaal sedert 1 Jan………4.677.055 3.600.914 4.038.134
Weekexport …………….54.195

83.624

60.946
Totale export sedert 1 Jan.

4.229.074 3.078.487 3.487.121
Voorraad afscheephavens…… 408.579 522.427 551.013
Voorraad binnenland ……391.16!

352.220 349.866

Naar E n ge 1 an d werden den luatsten tijd eveneens
flinke partijen Ruwsuiker verkocht, na. 50.000 tous Cuha-
suiker Novemhier/’.December verschepi ug, waarvoor RaI t
nacleurs Sh. 9/434 c.i.f. V. E. betaalden. Overigens verlaag-
den fabrikanten hunne prijzen voor Geraffineercl iii den
loop der week in totaal met 6 d. Interessant is het feit, dat
.Engelsche Raffinade naar Amerika verkocht kon worden.
01) cle termijnmarkt liepen cle prijzen tusschen 3 d. en
434 d. terug, hoewel cle zaken levendig waren. De laatste
noteeringen
01)
de ruwsuikermarkt waren
Dec. 8h. 8/5% ; Mrt. Sh. 8/9; ?tlei 8h. 9/3%;

ug. 8h. 9/8%.
De Zichtbare Voorraden bedroegen volgens Czarnikow:

1929
1928 1927
Ton Ton
Ton
t)uitschland 1110 …………
103.000
106.000
80.000
Tejecho-Slowakije 1110
34.000
47.000 9.000
Frankrijk

119

………….
203.000
108.000 143.000
Nederland

1/9 ……………
101.000
41.000
4.000
België

1110

…………….
36.000
25.000
14
000
Polen

111.0

…………….
34.000
14000
4.000
Engeland 1/10 Geimp Suiker
176.000 153.000
258.000
1110 binnenl.

,,
4.000
2.000
–

Europa……..
691.000
496.000 512.000
V.S.
Atlant. havens 2819
656.000 343.000
183.000
Cubaansche Havens 2819
504.000
631.000 679.000
Cuba binnenland 2819
510.000
390.000
470.000

Totaal …………..2.361.000 1.860.000 1.844.000

Op J a v a was cle markt voor tweede Ii air ds .su ikc• r hij in
cle geheele week Insteloos gestemd en lirokkelclen prijzen af;
aan het einde der week trad eenige verbetering in, en
waren cle laatste noteeringen : Sup. .ready October en No-
vember
f
12.625, Dec.
f
12.75: 1 [oofclsuiker reacly
f
1.1 .87S.
De V.1.S.P. verkocht nog wat l-Ïooîdsuiker uit oogst 1929
tot
,f
12.-. Het rendement van 150 fabrieken bedroeg pet’ 15 October ruim 134 pCt. minder clan het vorig jaar.
BI i e
t
‘t e 1 a ii d e liepen cle noteeringen
01)
cle ternujn-
markt iii sympathie met liet buitenland geleidelijk olige.
veer
f Y
4
terug. .TTet slot was kalni
01)
de volgende notee-
ringen : Dec.
f
127/
s
. li-t.
f
13 en Mei
f
13, alles aan-
bod met koopers tot
f
i/ lager. De omzet bedroeg deze
week 5400 tons.

KATOEN.

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behreus & Sons.

Manchester, d.d. 16 October 1929.

De markt voor Aiiierikaansche katoen is deze week vas-
ter geweest. Er bestaat echter een neiging tot lagere prij-
zen, hoofdzakelijk als een gevolg van vast weer in de ka-
toendistricten, hetwelk een gunstigen invloed op den oogst
heeft en eveneens in verband met het betere Bureau-bericht
van dc vorige week. De zichtbare voorraden zijn weinig
grooter dan het vorig jaar, doch cle afname, is bijna 34 mil-
hioen balen minder. Prijzen van Egyptische katoen zijn
eveneens terugeloopen; er is veel katoen gelikwideerd en de ,,bear”-steinniing heeft prijzen doen dalen. Verkoopen
van loco katoen te Liverpool zijn. w’ec’r beter geweest. 1w-
di-agende in totaal 46.000 balen, wat gelijk is aan eenige
weken geleden.
De markt voor Amerikaansch garen heeft weinig activi-
teit aan dcii dag gele
g
d. Grove nummers worden i’ei n ig
verkocht en in cle medio- en fijnere nummers beperken
verkoopeur zich tot kleine partijen mcmle-, zoowel als ring-
garen ..tn tweeclraads getwijnd is sedert ons laatste markt-
bericht behoorlijk wat onugegaan, hoofdzakelijk voor liet
binnenland ; voor export w’ercl weinig verkocht, daar bie-
dingen op het oogenblik te laag zijn. Wat cle Egyptische
garens betreft, melden enkele spinners. dat zij voor liet
bi inenland en voor export in cops flink verkocht hebben,

984

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

30 Octobe 1929

hoewel biedingen van Engelsch-Indië, zoowel voor Amen
–
kaansch als Egyptisch garen, beneden de vraagpnijzen zijn.
In tweedraacis Egyptisch gaat 9n voor het binnenland èn
voor export tamelijk veel om wat betreft gezengde garens.
De exporteijfers van het Ministerie van Nijverheid en Han-del over September zijn niet moedgevend. De totaal-cijfers voor cle maand September van de laatste drie jaren luiden:
1927 – 15.807.200 Eng. Ponden; 1928 – 1.1.244.500 Eng.
Ponden; 1929,- 10.169.000 Eng. Ponden. Voor de onge-
bleekte nummers 40cr en lager luiden zij in dezelfde volg
–
orde: 6.795.700 Eflg. Pnd., 4.575.700 Eng. Pad, en 3.512.000
Eng. Pnd.
De uitvoeren in cle fijnere ongebleekte nummers belie-
pen gedurende dezelfde maand in 1927
. – 7.591.100 Eng.
Pi:icl.; 1928 – 5.442.300 Eng. Pud. en 1929 — 5.307.800
Eng. Pnd. Uitvoeren naar Duitschland en Holland o’er
September bedroegen in dezelfde volgorde: 7.607.000 Eng.
Pnd.; 4.426.500 Eng. Pnd. eis 4.203.400 Eng. Pnd., dus in September 1929 3.626.700 Eng. Pad. minder dan in 1927.
Een aanmerkelijke vermindering toont ook de uitvoer
naar Polen (niet Danzig) die in Sept. 1929 900.000, Eng.
Pncl. minder bedroeg dan in Sept. 1928. –

De doekmarkt toont nog steeds weinig verandering. Ge-
let op den loop van de prijzen van het ruwe product, zijn
prijzen vast. Het is moeilijk om fabrikanten tot verdere
prijsconcessies te bewegen, daar prijzen reeds geheel uiterst
geealculeerd zijn; van den anderen kant toonen koopers
w’einig lust hun biedingen te herzien. Factoren van buiten-
af doen ook hun invloed gelden, zooals vacanties in Cal-
cutta en de terugloopende koers in China. Op andere Oos-tersche markten doen de tin- en rubberpri,jzen huii nadee-
ligen invloed gelden. Over het geheel genomen, is de markt
rustig, hoewel in bepaalde artikelen nog wel iets verkocht
schijnt te worden.

Manchestei, d.d. 23 October 1929.

Prijzen van Amerikaansche katoen liepen gedurende cle
vorige week geleidelijk terug, ,totdat
01)
Zaterdag October-
futures 9.59 d. en Middling loco 9.89 cl. bereikten, wat tot
heden het laagste punt van dit seizoen is. Maandag ver-
anderde de toestand, toen prijzen ongeveer S punten lioo-
ger waren. Deze vaste stemming bleef gisteren bestaan;
Dinsdag sloot Liverpool 10-13 punten hooger en New-
York 48-63 punten. Deze stijging wordt vo’ornamelijk toe-
geschreven aan de bekendmaking, welke Maandag’ van-wege de Anienican Federal Farm Board is gepubliceerd,

behelzencle een plan om de katoenverbouwers te ondersteunen,
tÖô dat zij hun katoen kunnen vasthouden, in plaats van
deze tègen verlieslatende prijzen te verkoopen. Dit feit, be-
nevens speculatieve operaties, deden gisteren prijzen in
Ndw-York naar boven loopen, terwijl Liverpool heden-
morgen 6-8 punten hooger opende. Egyptische katoen bleef
vrij vast tot gisteren, toen prijzen ongeveer 0.25 d. hooger
waren. Do vraag naar loco katoen is in Liverpool weer
goed geweest, bedragénde in totaal 46.000 balen, waarin
alle soorten goed vertegenwoordigd waren.

Wat de garenma.rkt betreft, beperkt cle vraag naar grove
nummers zich hoofdzakelijk tot oeders voor direct gebruik,
hoewel er enkele grootere orders tegen lage prijzen ge-
boekt schijnen te zijn. De ondervinding van cle meeste ver-
koopers waren gisteren teleurstellend, daar de prijzen, welke voor min of meer behoorlijke kwantunis geboden werden, te
laag waren. Tan den anderen kant bçsloten fabrikanten,
die de vorige week verzuimd hadden van de markt te pro-
fiteeren en meest goede kwaliteiten Arnerikaa.nscli garen
gebruiken, om gisteren te koopen. Deze zullen, gezien de
oploopencie markt, daarmede thans wel ingenomen zijn.
Wat Egyptische garens betref t, is cle ondervinding van (Ic
meeste spinners zer teleurstellend, hoewel er in naaigarens
nog wel wat verkocht is. In zeer fijne nummers kwamen ook
verschillende flinke orders tot stand. Over het algemeen
beperkt de handel zich echter tot kleine aankoopen, zoowel
van enkel- als twee-(lraadsl De vraag van het buitenlaml
is gering, hoewel Bombay belangstelling toont voor fijn
tweedraacisgaren, echter tegen prijzen, dic onmogelijk ge-
accepteerd kunnen worden.

De cloekmarkt is nog onveranderd. De prijzen zijn vast’ en orders worden er heel weinig geplaatst. De vastere ka-
toenmarkt van de laatste dagen heeft meer aanvragen ge-
bracht, en wij zijn van oordeel, dat speciaal de noteeringen
voor lichte goederen opgeloopen nijn. Dit is naar onze mee-
ning een aanwijzing, dat er nog wel enkele orders afge-
sloten zijn hier en daar. Intusschen w’acht men op de
clingen clie. komen zullen.” Afgewacht moet worcleci, of
katoennoteeringen zoo zullen blijven, waardoor prijzen voor
manufacturen zullen stijgen, en meer aanvragen zullen
binn enkomen.

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen 15 Oct. 22Oct.

16Oct. 23Oct. T.T.opBr..Indië 11571

1/511

F.G.F.Sakellaridis
15,65
15,90 T:T.opfiongkong l/9a,

1198/
a

G.F. No.
1 Oomra
6,35 6,40
T.T. op Shanghai 21271
s
2/2+
s
v

STATISTISCH OVERZICH

TARWE
Hard Winter
No. 2 loco
Rotterdam!
Amsterdam
per
loo
1(0.

R000E
AmericanNo.2°)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.

MAIS
La Plata
loco
R’dam!A’dani
per 2000 K.G.

GERST Amer.No.23)

Rotam
per
2000 K.G.

LNZAAD
IJ
La Plata
loco R’dam!A’dam per 1960 1(0.

STEENKOLEN
Westfaalsche! Hollandsche
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b. R’damjA’dam
per 1000 K.G.

PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
t/nS 33.90
Bé s. g.
per barrel

IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b. Middlesbrough
per Eng, ton

KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton

f1.
0(
f1.
ijs
‘

H.
01
0.
0
10
‘f1.
0
10
f1.
01
$
0
10
Sh.
‘

°Io
£
0/
Jaargemidd. 1925
17.20 100,0 13,07
5
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0 10,80

t
100,0
1.68
100,0
73/-
100,0
62.116
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50
77,9
17,90

1
165,74
1.89
112,5
8615
118,5
58.11-
93,5
1an’iari

1927
15,22b
88,5
12,50
95,6
165,00
71,3 222,25 94,2
362,50
78,4
13,35

1
123,7 1.75
104,2
8516
117,3 55.716
89,2
l’ebruari
15,22
5
88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10

‘
112,0
1.70
101,2
8316
114,4
54
.16
1
»
88,3
Maart

,,
15,05
87,5
12,70

‘
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9 354,75
76,7
11,25
104,2
1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
89,9

V
il
14,80
86,0
12,82
5

98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
801-
109,6 ‘55.216
88,8
i
15,75
91,6
13,57
5

103,8
172.75 74,6
258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4 1.22
72,6
741-
101,4
54.141-
E8,1
15,60
90,7
‘
13,20 101,0 175,25
75,8
245,00
104,2
372,75
80,6
11,00
101,9
1.22
72,6
70/-
95,9
54.216
87,2
j
uni
uli
15,10
87,8
12,05
92,2,
171,50
74,1
235,75
99,9
367,75
79,5
1110
102,8
1.22
72,6
701-
95,9
53,19j-
86,9
Augustus
14,87
5

86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25 79,6
1105
102,3 1.22
72,6
691-
‘
94,5
55.516
89.0
September ,,
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25
98,8 369,50 79,9
10,90
100,9 1.22
72,6
651- 89,0
54.131-
88,0
October

,,
13,72
5

79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7
359,00
77,6
10,90 100,9
1.22′
72,6 651-
89,0
55.51-
89,0
November
13,45
78,2
12,125
92,7
184,75
79,8
233,25
98,8
349,75
75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.11-
95,1
December
13,40
77,9
12,57
5

96,2
201,00
86,8
246,25
104,3
348,25 75.3
10,60
98.1 1.22
72,6 651-
89,0
60.2/-
96,8
lanuari

1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6 247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
65/-
89,0
62.-!-
99,9
Februari

»
13,80
80.2
12,87
5

98,5 226,50 97,8 243,75
103,3
361,00 78,0
10,00
92,6
1.21
72,0 651-
89,0 61.121-
99,2
Maart

,,
14,60
.84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75.8
9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.3/6
98,6
April

,,
15,30
88,9
14,97
5

114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
61.1416
99,4
Mei
15,30
88,9
15,47
5

118,4
238,50
103,0′
260,75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1 1.19
70,8 661-
90,4
62.151-
101

1
luni

,,
14,37
5

83,6
14,275
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10′
93,5
1.19
70,8 661-
90,4 63.171-
102
:
9

juli
14,25
82,8
13,07
5

100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75
.77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
62.181-
101,3
Augustus
12,00
69,8 .
12,625
96,6 214,75
92,8
226,75
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
72,0 661-
90,4
62.1016
100,7
September ,,
11,65
67,7
11,57
5

88,5
198,75
85,9
198.25
84,0
350,75 75,8
10,00
92,6
1.21
72,0 661-
90,4 63.81-
102,1
October

,,
12,27
5

71,4
12,27
93,8 218,50
94,4
189,50
80,3
366,00
79,1
9,95
‘
92,1
1.19
70,8 661-
90,4 65.121-
105,7
November
12,325
71,7
12,07
92,4 227,25 98,2
185,50
78,6 386,25
83,5
10,20
94,4
1.18
70,2 661-
90,4
67.181-
109,4
December

,,
12,30
71,5
11,90
‘
91,0 220,25
95,1
180,50
76,5 373,75
80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.31-
113,0
lanuari

1929
12,35
71,8
12,20
93,3 231,50
1000
194,25
82,3
365,00
78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
66/-
90,4
75.1016 121,7
1ebruari
12,72
5

74,0
12,65
96,7
236,00
101:9

194,75
82,5
357,25
77,2
12,90 119,4
1,11
66,1
66/6
91,1
78-/6
125,7
Maart
12,65
73,5
12,625
96,6 233,00
100,6
191,75
81,3
359,00 77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
67/-
91,8
89.81-
144,0
April

,,
12,12
5

70,5
11,62
5

88,9
218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05 102.3
lii
66,1
681-
93,2
82.176
133,5
Mei

,,
11,125
64,1
10,57
5

80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50
78,6
11,15 103,3
1,16
69,0
‘
6916
95,2
75.416 121,2
luni

,,
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
11,25
104,2
1.30
77,4
711-
97,3
74.111-
120,1
12,80
74,3
11,20
85,6 218,50
94,4
191.25
81,0
415,50
89,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.1216 117,0
Augustus
13,125
76,3
10,75
82,2
202,50
87,5
182,75
77,4 452,50
97,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.171-
119,0
September
12,62
5

73,4
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9
506,75
109,6
11,40
105,6
1.30
77,4
72(6
99,3
74.191-
120,7
7 October

,,
12.45
72,4
9,90
75,7
189,00
81,6
174,00
73,7
533,00
115,2
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
74.2f6
119,4
14

,,
12.45
72,4
9,90
75,7 188,00
81,2
170,00
72,0
525,00
113,5
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.17(6
119.fl
21
11.75
68,3
‘9,75
74,6
182.00
78,6
162,00
68,6
510,00
110,3
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
71.216
114,€
28

11,75
1 68,3
10,00
1

76,5
1

181,00
78,2
166,001
70,3′
498,00
1 107,7
11,25
1

104,2
1,30
77,4
7216
99,3
1

72.216
116,2
1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nunijijers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
0)
=
Western véér de invoering vs
*
Manitoba No. 3. j Zuid-Russische.

30 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

985

KOFFIE.

1)e geweldige daling van de koffieprijzen, welke op 8 Oc-
tober een aanvang heeft genomen, hield ook in de afgeloo-
Pen week onafgebroken aan tengevolge van het uitblijven
van berichten, waaruit zou kunnen worden afgeleid, dat
Brazilië kans heeft de beschikking te krijgen over de noo-
clige middelen om zijn steunactie weder op te nemen. Wel
doken ook thans geruchten op betreffende het afsluiten
van een leening, ditmaal van £ 10 millioen, doch de beves-
tiging bleef weder uit en intusschen daalden cle kost- en
vracht-prijzen, waartoe Santos koffie op prompte versche-
ping door Brazilië werd aangeboden, dooreen nog onge-
veer 9/- per ewt., vaartegenover Rio slechts 51- terugliep. Sedert het begin van de daling zijn de goede en fijne San-tossoorten ongeveer 17/- per cwt. ingezakt, doch de ordi-naire soorten liepen in dien tijd 231- h 25/- terug. Hoe het
verder gaan
zal,
valt voorloopig nog niet te overzien. Vol-
gens particuliere berichten zou de leiding van het Instituut
tot Permanente Verdediging van de Koffie van Sao Paulo
zich hebben teruggetrokken, doch de ,,Defesa” – zooals het
Instituut naar internationaal gebruik meestal kortweg ge-
noemcl wordt – hult zich in stilzwijgen en zelfs de Brazi-
liaansche uitvoerhuizen laten slechts bij uitzondering iets
van zich hooren, zoodat het niet mogelijk is zich een juist
beeld te vormen van den toestand, die op het oogenblik
in Brazilië heerscht. De buitengewoon groote daling, welke
in slechts enkele weken heeft plaats gehad, is echter in
elk geval een bewijs, dat de nog kort geleden van Brazi-
liaansche zijde gegeven verzekeringen, dat het Instituut de
teugels in handen hield, als grootspraak moeten worden
ter zijde gelegd. Het trotsche gebouw der ,,Defesa” kraakt
in al zijn voegen en wankclt meer dan bedenkelijk. Al moet
worden toegegeven, dat het oogenschijnlijk wel hecht in elkander zat en dat de gebruikte materialen niet ondeug-
delijk schenen, toch hebben de bouwmeesters hij het leg-
gen van de fundeering één groote fout gemaakt en deze
fout alleen is oorzaak van wat thans gebeurt en vat be-
denkelijk veel begint te gelijken op een algeheele ineen-
storting. Er is namelijk geen rekening mede gehouden, dat
het voortduren gedurende een reeks van jaren van hooge
– zij het ook kunstmatig hoog gehouden – prijzen nood-
wendig moest leiden tot een geweldige toeneming der pro-
ductie, niet het minst in eigen land, maar verder ook over-
al elders, waar koffie geplant wordt. Zooals in het vorig
Overzicht vermeld, bedroeg de in den Staat Saô Paulo
teruggehouden hoeveelheid op 30 September, dat is drie

maanden na den aanvang van den loopenden oogst, reeds
bijna 15 millioen balen, terwijl zich in het binnenland van den Staat Rio de ,Janeiro op dien dag ongeveer 1 millioen
balen bevonden. Wanneer volgens matige schatting een
cijfer van 13
kl
14 niillioen balen wordt aangenomen als de
totale hoeveelheid van wat in de plantages van de ver-
schillende koffie-produceerende Staten van Brazilië van
den loopenden zeer grooten oogst nog aanwezig is tezamen
met de voorraden in cle verschillende uitvoerhavens van
dat land, komt men op een voorraad in Brazilië van 29
30 millioen balen, hetgeen 33-4 è. 434 millioen balen meer
is dan het wereldverbruik in één jaar van alle koffiesoor-
ten tezamen. Met zulke cijfers voor oogen moet ongetwij-
feld worden toegegeven, dat de uiterst kritieke toestand,
waarin het artikel zich thans bevindt, hoofdzakelijk het
gevolg is van cle kortzichtige prijspolitiek van het grootste
productieland.

In Nederlandsch-Indië liepen de prijzen voor Palembang
Robusta 1 ct., voor Mandheling ongeveer 2/2 ct. en voor gewasschen Robusta faq. ongeveer 434 ct. terug. In ver-
houding tot de goedkoope Braziel-soortcn en ook tot de
termijnnoteeringen zijn deze prijzen feitelijk hoog en er
kwamen dan ook in de eerste hand geen zaken op af la-
ding tot stand.

De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt lie-
pen sedert het afsluiten van het vorig Overzicht circa
6 á 634 ct. per
34
KG. terug. Sedert 1 October daalden zij dooreen ca. 14 ct.

De officieele loco-noteering van Superior Santos werd verlaagd van 56 op 55 ct. per 36 KG. en die van Robusta
van 48 op 46 ct.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op promptc verscheping zijn thans ongeveer 751- l 801-
per cwt. en van dito Prime ongeveer 811-
21
851-, terwijl zij
van Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte ver-
scheping, bedragen 50/6 It 521-.

Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palernbang Robusta, November-verscheping, 29 ct.; Ben-koelen Robusta, November-verscheping, 2934 ct.; Mancihe-ling Robusta, November-verscheping, 3134 ct.; WI.B. f.a.q.
Robusta, November-verscheping, 40 ct., alles per
34
KG.,
cif, uitgeleverd gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

.N GROOTHANDELSPRIJZEN’)

TIN
locoprijzen
Londen per
Eng, ton

KATOEN
b0rMng
locoprijzen
New York
per Ib.

WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
per Ib.

WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER
4
)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets loco Londen
per Ib.

SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam/A’dam.
per 100 K.G.

KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam per
1
!2
K.G.

1

THEE
IAf1. N.-1. theev.
IA’dam gem. ,r
Ijava- en Suma-
Itratheep.’!sKG.

Indexcijfer
v/h.Centr.B.
v. d. Stat.,
herleid
van 1913= 100
tot 1925= 100

lndexciifer
van The
Economist,
herleid
1927= 100
tot 1925=100

01
cts.
0/
pence
O/
o

pence
°lo
Sh.
Ol
o

t!.
0/0
cts.
01
‘Cts.
01
61.171-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625 100,0 18,75
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0 100,0 100,0
90.1716
111,1
17,55
75,5
47,25
85,9
24,75
83,9
21-
67,4
17,50
93,3
55,375 90,2
94,25.
111,5
93,2
92,9
99.1316
114,4 13,45
57,5
45,00
81,8
25,25
85,6
17,375
54,4
22,00
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5
88,9 09.816
118,2 14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
117,125
53,7
21,12
5

112,7
48,75
79,4
71,25
84,3
94,2
89,9
42.151-
119,4 14,25
61,3
47,75
86,8
26,50
89,8
118,25
56,8
20,62
1

110,0
48
78,2
70
82,8
92,9
89,2
04.11-
116,1
14,75
63,4
47,50
86,4
26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2
72,25
85,5
92,3 88,7
95.12!-
112,9
16,15
69,5
47,00
85,5
26,00
88,1
117,75
55,4
20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90.4
96.916
113,2 16,85
72,7
47,25
85,9
26,00
88,1
116
50,5
18,37′
98,0
47
76,6 81,25
96,2
96,1
89,6 29.1516
110,7 17,90
77,0
.

48,50
88,2
26,50
89$
114,75
47,0
18,625
99,3
47
76,6
84
99,4
97,4
92,2
92-16
111,5
19,70
84,7
48,50
88,2
26,50
89,8
115,25
40,8
18,50
98,7
45,375
73,9
–
–
96,1
90,2 87.1216
109,8
22,05
94,4
50,00
90,9
26,50
89,8
114,25
45,6
17,87′
95,3
44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
84.2/6
100,9
20,65
88,8
50,25
91,4
26,75
90,7
114,375
46,0
16,87′
90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8
88,6
64.416
100,9
20,25
87,1
52,25
95,0
28,50
96,6
116,5
51,9
17,25
92,0
46
74,9
1
113,6
97,4
88,9
66.1316 101,8 19.70
84,7 51,50
93,6
28,75
97,3
117,75
55,4
17,876
95,3
46
74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
55.11- 97,4
19,25
82,8
53,00 96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,37
5

92,7
46
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
33.1016
89,2
18,35
78,9
54,75 99,5 31,75
107,6
1(3,75
44,2
16,75
89,3
48
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
33.1716
89,3
19,35
83,2 55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,87′
90,0
47
76,6
79
93,5
98,1
89,2
34.61-
89,5
20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25
87,9
98,7
90,5 30.131-
88,1
21,55
92,7
54,25
98,6
32,25
109,3 -19
25,3
16,62
5

88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2
18.8(6
83,4
21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0 49
79,8
73,25
86,7 98,7
89,8
11.191-
80,9
21,75 93,5 53,00
96,4
31,25
105,9
-19,25
26,0
15,50
82,7 49,875
81,3
.

71,25
84,3
95,5
88,2
11.181-
80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85.3
51,875 84,5
67,75
80,1
92,9
86.6
14716
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5
29,00
98,3
-18,5
23,9
15,87
6

84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5 85,4
21.191-
84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4
-18,8 24,7
14,625
78,0
53
86,4
73 86,4
94,2
32.10(6
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2
-18,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6
95.5
85,1
28.81- 87,2
20,45
‘88,0
46,25
84,1
28,00 94,9
-j8,5
23,9
13,925
74,3
51,75
84,3
76.5 90,5 95,5
.

84,8
22.7/6
84,9 20,20
‘86,9
46,75
85,0
28,75 97,3
-19,875
27.9
13,77
5

.73,5
53,125 86,6
77,25
91,4 94,2
84,6
22.111-
85,0
20,10
–
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1
1!-
33,7
13,37
5

71,3
54
88,0
74,25
87,9 94,2
85,4
21.016
84,4
21,25
91,4
44,00
80,0
27,50
93,2
1/0,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8 85,8
07.516
79,2 20,45
88,0
43,25
78,6
27,25 92,4
-110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0
74,25
87,9
92,9
83,9
97.516
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5
26,25 89,0
-/10,875
30,5
12,25
65,3
54
88,0
73,50
87,0
91,6
81,7 00.51-
76,5
18,75

•
80,6
40,00

.
72,7
25,75 87,3
-110,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0
69.50
82,2 91,0 81,9
09.516
79,9
18,65
80,2
38,75
70,5
24,75
83,9
-(II
30,9
13,425
71,6
54
88,0
68,50
81,1
91,0
83,7
10.111-
80,4
18.60
80,0
37,00
67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
69,3
53,50
87,2
64 75,6 91,6
83.6
05.516
78,4
18,90
81,3
34,25
62,3
23,75
80,5
-/10.125
28,4
13,475
71,9 51,75
84,3
64
75,6
91,0
82,0
98.151-
75,9
18,90
5

81,35 30,50
9

55,50
22,509
76,39
-/9.75
27,4
13,50
.72.0
51
83,1
64,50
9

76,3
9

89.1716
72,5
18,5
6

79,8
6

30,50
10

55,510
22.50
10

76,3
10

-19.9375
27,9
13625
72,7 49
79,8
65″
76,9″
81.12(6
69,4
18,00
7

77,47
32,75″
59,511
2250″
76,391
19.75
27,4
13,25
70,7
48
78,2
83.12/6
70,1
18,40
8

79,18
34,51)12
62,7
12

22,50
17

76,3
1

-19.4875
25,8
12,75
68,0
46
74,9
huidige officieele noteeringswijze (Jan. 1928). ‘)Malting vôôr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze (Jan. 19281.
4
) Jaar- en maandgemiddelden afgerond
‘/s pence.

6)
4 Oct,
6)
11 Oct.
7
)18 Oct.
8)
25 Oct.
0)
3 Oct.
10)
10Oct.
U)
17 Oct.
12)
24 Oct.

986

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

30 October 1929

Dec.
1

Maart
1

Mei
1

Sept.

28 Oct.

……
$

8,43
$8,23
$

8,15
$

8,03
21

,.

……
,,

10,57
,,

10,02
,,

9,78 9,58

,.
,, 11,-
.
.

10,65 10,45
10,25
14

…….
7

,.

……
.,,

12,88
,,

12,32
12,02
11,62

Rotterd&m,
29 October 1929.

VRACHTENMARKT.

Graan van Noord-Amerika.
Deze markt was weer zeer flauw en er is geen vermeerdering van zaken voor welke
positie ook waar te nemen. Van Montreal naar de Middel-
landsche Zee werd een boot afgesloten voor November laden
tegen $ 0.1434 zwaar graan, basis dén loshaven, maar dit
kon niet herhaald worden voor verdere booten. De eenige
andere afsluiting van de St. Laurenee is een boot van ge-lijke grootte en positie naar het U.E. tegen 119 tot
111034
per qrt., afhankelijk van de aan te wijzen losplaats, met
de optie Antwerpen of Rotterdam tegen 119.
De Noriliern ftar&ge. Ook
deze markt bleef flauw, doch
bevraehters kunnen een boot van middelmatige grootte per
November plaatsen naar de Middellancische Zee tegen $ 0.14.
Van dc Gulf
werd een boot afgesloten per eerste helft
November naar het U.K. tegen 2/6 per qrt., met de opties Blavre of Duinkerken tegen 2/434 en Antwerpen of Rot-
terdam tegen 213, hetgeen herhaald kan worden.
Nortk Pac-if ie. Op
deze markt was geen definitieve vraag
naar tonnage voor graan; het vraehtcijfer voor December
tonnage bleef nominaal 25/-, basis Vancouver/U.K./Conti-
nent en het is zeker dat tonnage onmiddellijk te verkrijgen
zou zijn tegen dit cijfer, mogelijk zelfs tegen minder, als
er definitieve orders aan de markt kwamen. Er is ook
absoluut geen vraag naar tonnage voor Lumber in welke
richting ook; de eenige vraag is op time-charter basis.
La Plata.
De vraehtcijfers op deze markt waren acht
dagen geleden buitengewoon slecht en men zou geneigd
geweest zijn te gelooven, dat het laagste peil bereikt was.
Ongelukkigerwijze duurde de slapte voort en prompte
lading van cle Boven-Rivier naar UK/Continent werd ge-
accepteerd tegen
121-,
Antwerpen of Rotterdam 6 d. min-
der, optie Noord-Spanje tegen hetzelf cle cijfer en de Mid-
dellandsche Zee tegen 2/- extra, terwijl een groote boot van
Buenos Aires naar bepaalde havens U.K. in dezelfde positie
lOf- accepteerde. Aan het einde van de vorige week wérd
slechts 11/6 genoteerd van de Boven-Rivier. De positie be-
gin November is beter, 121- is betaald voor een 7000 tonner,
1115 November en 12/6 werd genoteerd met ligdagen 10 No-
vember. Met het oog op de lage vichtcijfers werd een boot
van La Plata, in ballast terug beorcierd, ook een boot,
laadkiaar in Santos, die bevracht w’erd naar Rio met kolen
tegen 14/6, vertrok in ballast naar de laadhaven. Voor
December is er een iets betere vraag, de mogelijkheid be-
staat 14/6 te verkrijgen voor handige tonnage van de
Boven-Rivier naar het tJ.K.fContinent. Het nieuwe seizoen
is kalm; reeders van grootere booten zijn genegen 191- te
accepteeren van de Bpven-Rivier met ligdagen 10 Januari.
Suiker.
Sedert ons laatste rapport zorgde een fob.-ver-
koop van 50.000 ton voor December-verscheping van Cuba
voor een welkomen afzet voor tonnage, maar dit quantum’
is reeds bijna geplaatst. Het aanbod van tonnage, in het
bijzonder van booten komende in ballast van Brazilië, is
groot geweest en eenige booten van 6000 ton, 5 pOt., zijn
afgesloten van 1/2 havens Cubg naar het U.K./Continent
(Bordeauxfllamburg Range) voor eerste helft December,
tegen 161- en drie ladingen van 7300 ton, 5 pCt., tot 7700
ton, 5 pCt., werden afgesloten vopr midden en tweede
helft December, tegen 15/6, met de optie van een tweede
loshaven tegen 16/-. Tengevolge van het overvloedige aan-
bod van tonnage werd de overblijvende fob.-lading aange-
boden tegen een basis-vracht van slechts 151- voor een
groote boot. November werd verwaarloosd en de eenige te
rapporteeren afsluiting voor deze positie is een lading van
4500 ton, 5 pOt., van San Domingo naar het U.K./Conti-
nent (Bordeaux/Hamburg Range) tegen 17/-. Er is hoop
op verdere fob.-verkoopen in de naaste toekomst, doch
nog geen verdere definitieve verkoopen kwamen tot stand.
Van Peru
werd een lading van maximum 6000 ton afge-
sloten naar Liverpool tegen 21/6, voor tweede helft No-
vember, en verdere ladingen werden aangeboden voor eind
November/begin December, naar het UK/Continent tegen
hetzelfde vrachtcijfer, met de optie Marseille tegen 231-.
Chilisalpeter.
Oharterers hebben hun politiek van be-perkte exporten iiaar Europa voortgezet en ondanks de
steeds léger wordende vrachteijfers zijn zij niet te be-
wegen zaken te doen. Met het oog op den buitengewoon
slachten toestand van de La Platamarkt, zouden ongetwij-
feld booten van ongeveer
.
7000 ton; vertrekkende in ballast

van Zuid-Amerikaansehe havens, afgesloten kunnen wor-
den voor salpeter tegen een cijfer onder de 201-, maar
tezelfder tijd dient gerapporteerd te worden, dat op een
cijfer van 1716, aangeboden door één van de charterers naar Bordeaux/Hamburg Range, geenerlei antwoord door reeders
gegeven werd.

Ook voor ljnruimte was niet de geringste belangstel-
ling, zoodat de reeders gedwongen waren zeer lage
‘rachten te accepteeren voor salpeter. Een zeer prompte
partij van 2500 ton werd geaccepteerd naar Antwerpen/
Rotterdam/Hamburg tegen 141-, met de optie Delfzijl tegen 14/6 of Duinkerken tegen 1516, deze cijfers zijn minus 6 d.
per ton, en ook werd gerapporteerd, dat een November
partij naar Antwerpen/Rotterdam TBremen geboekt is tegen
141- minus 6 d. Waar de optie werd toegestaan op een
groote reeks van havens buiten de gebruikelijke continen-
tale loshavens, werd een veel beter vrachtcijfer behaald,
zoo werd een partij van 3000 ton, per November naar Bor-
deaux/HavrefDuinkerken/Antwerpen afgesloten tegen 201-,
niet de optie La Pallice/S. NazairefNantes/Dieppe/Calai./
Gent tegen 211- of Brest tegen 23/-, alle cijfers minus 6 cl.
op basis van 2 losbavens. Naar de Vereenigde Staten is
een geringe vraag voor Januari tegen $ 4.50 tot $ 5.-, en
voor Februari $ 5.-.
Donau.
De bevrachting van den Donau is geheel stopge-
zet, verschepers hebben blijkbaar moeilijkheden om de on-
langs bevrachte booten te beladen. verscheidene booten
zijn reeds tegen een zekere vergoeding aan de reeders, ge-
canceld. Oponthoud bij de belading wordt nog steeds ver-
wacht. –
Zwarte Zee.
Deze markt is kalm, geenerlei afsluitingen
vallen te rapporteeren. –
Middellandsche Zee.
Eenige weken geleden werd de ton-
nage weggetrokken van de verschillende ertshavens door de aantrekkelijke vrachtcijfers van den Donau, daar erts-
verschepers niet van plan schenen hun vrachtideeëu te ver-
hoogen. Gelukkig voor deze charterers zijn zij in staat. ge-
weest vol te houden, slechts een toevallige boot tegen een
slechts weinig verhoogd vrachtcijfer opnemend. Nu de
Donau-concurrentie afgeloopen is, is het aantal ertsafslui-
tingen gedurende de vorige week verhoogd tegen lager
wordende vrachtcijfers. Ertsafsluitingea werden als volgt
gedaan: Melilla/Rotterdam of Vlaardingen 51134, Hornillo/
Rotterdam 613, Algiers/Middlesbrough 8/6, BenissaffPhila-
delphia 91-, Huelva/Rotterdam 616, Boucau 9/-.
Phosphaat werd afgesloten als volgt: Tunis/Calais 91134
en 8/7 34, SfaxfLa Pallice 716, Rouaan & Brest 8/-.
Noord-Spanje.
1)eze markt blijft gemakkelijk. Er is ton-
nage verkrijgbaar voor alle posities en de meeste charte-rers zijn terughoudend, nu uitzicht op een verdere daling
van de vrachtcijfers bestaat. Afgesloten werd: Bilbao/Rot-
terdam 61-, Glasgow 716, Ca.rdiff 619, Port Talbot 719 en
Dicido/Port Talbot 7/4 34.
Kolen van U.K.
Nu alle markten, wat de thuisvrachteu
betreft, flauwer zijn dan ooit, is het opmerkelijk, dat de
vrachtcijfers voor kolen betrekkelijk gemakkelijk zijn, ter-
wijl dit het meest in het oog valt voor havens aaji de
Middellandscbe Zee. Zuid-Amerika is echter vaster voor prompte tonnage, betaald werd 181- naar Buenos Aires –
hetgeen een stijging beteekent van 2/- op onlangs gedane
afsluitingen. De vrachtcijfers naar nabij gelegen havens bleven stijf. Afgesloten werd van Zuid-Wales als volgt:
Rouaan 5/6, Genua 813, Pireaus 919, Port-Said 916, St. Viii-
cent, 0. V. 9/6, Para 131-, Pernambuco 1316, Rio 1416,
Buenos Aires 181- en Boston U.S.A. 91-, en van de
Oost-
kust:
Helsingfors 71134, Aarhus 616, Hamburg 416, Ant-werpen 319, Rouaan 516, Genua 81-, Alexa.ndrië 919, Las
Palnias 101- en St. Vincent, C. V. 10/3.

RIJNVAART.
Week van
20 tim.
26 October 1929.
De aanvoeren van zeazijde, hoofdzakelijk wat betreft erts
en hout, bleven zeer levendig. De scheepsruimte bleef hij
regelmatig veel vraag voortdurend beperkt. Stemming bleef
vast. Voor erts naar de Ruhrhavens betaalde men gemid-
deld
f
1.45-f 1.55 per last met resp. 4 en 8 losdagen. Naar
Grimberg
f
1.65-f 1.75 per last met resp. 3 en 6 ]osdagen.
Naar den Bovenrjn werd uitsluitend in daghuur bevracht
op basis van 4 ets. voor groote en ca. 434 ct. voor kleinere
vlotte schepefl met aflevering Ruhrhavens. Het sleeploon
varieerde tusschen het 30 en 40 ets. tarief. Over het alge-meen bleef de waterstand onveranderd. Naar den Boven-
– rijn werd afgeladen op 1.60 ad 1.70 M. en naar Ruhrhavens op maximum 2 ad 2.10 M.
In lie Ruhrhavens waren de verschepingen van kolen
tamelijk levendig. Scheepsruimte bleef beperkt bij veel vraag. De vrhcht voor exportkolen bedroeg in het laatst
der week Mk. 2.80 per ton inclusief sleepen.