24 AUGUSTUS 1937
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economisch
‘
Stati*stische
Beri*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR
DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
12E
JAARGANG
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1927
No. 608
INHOUD.
Blz.
Z VITSERSCH EN NEl)iiRJ.AN DSCfI Si’oop. WEG VERSLAG 1926
door
Jhr. Ir. J. A. van Rret.schInar van Veen ……742
Het Havenverkeer van Hamburg in 1926, vergeleken
met dat van Rotterdam door
Air. Dr. K. F. 0. James 745
De Rijksmiddelen ………………………………
748
AANTEEKENINGEN:
Zeven jaar Petroleum-winning sedert de nationali-
satie der Kaukasische Olievelden en de oprichting
van den Sovjet Staats-trust
,,Azneft” ……….749
De wereldproductie van suikerbieten ………….
75]
Indexcijfers van groot. en kleinhaudelsprijzen in
Nederl.-Indië
……………………………
751
BOEKAANKONDIGING:
Het Rapport van de Commissie, uitgezonden naar
Zuid-Afrika door de Nederlandsch-Zuid-Afrikaan-
sche Vereeniging, over de mogelijkheid van Emi-
gratie van Nederlandsche Landbouwers naar Zuid-
Afrika. bespr. door
Jhr. J. C. C. Saadbery ……752
MAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen ………………….
753
Rijkspostspaarbank ………………………..
754
Postchèque en Girodienst……………………
754
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank …………
754
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN …………….
754-760
Geld koersen.
Ban kstaten.
Goed erenhandel.
Wisselkoersen.
Eff
ecte nbeu rzen.
Verkeerswezen.
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GËSCHRIFTEN.
Algem.een. Secretaris: Air. Q. J. Terpstra.
ECONOMISCTJ-STATiSTISCjiE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES.
Prof. Mr. D. van Blosn; J. van Ifasselt; Jhr. Mr. L. II. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
Air. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welde’ren Baron
Renjers; Prof. Air. III. R. Ribbiu.s; Jan Schilthuis; Air.
Q. J. Terpstra,
Prof.
Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrjn Stuart.
Redacteur-Secretaris: S. Posthuma;
Secretariaat: Pieter de Jjloochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.
Abonnenventsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f.20,—. Buitenland en Koloiviën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonnd’s, leden en donateurs kosteloos, voor voo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekcnde stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.
Advertenties f 0,50 per rqgel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh t van Ditnvar’s ljitgevers.Maatschapjyiy, Rot.
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro.
rekening No. 6729.
23
AUGUSTUS
1927.
in den toestand van de goidmarkt ‘kwam niet veel
verander:ing. Wel is waar was het aanbod van geld
iets grooter, ‘maar, daar het aanbod van wissels nog
steeds belangrijk was, kon de rente slechts weinig
teru.gloopen. Meestal werd voor 3
7
1.1 pOt. verhandeld,
in het, laatst der week konden enkele posten ook voor
3%
pOt.
plaatsing vinden, liet aanbod van Cali
g
eld
was iets ruimer, zoolat de rente van 3%
It
3
pOt.
tot 2% ‘ 2
7
/s pOt. kon terugloopen. Do prolongatie-
en te onderging geen vnranclering.
* *
*
Do post binrienlandscho wissels op den weekst•aat
van De Nede.riandsche Bank bedraagt ruim
f
5 mil
lioen minder, de post beleeningen bijna
f 1,5
millioen
meer dan op dcii vorigeri weekstaat. Een toename in
cle buitenlandsche portefeuille der Bank van ruim
f 2,5
millioen staat tegenover een afname van den
post dive.tise reken.i ngeu onder het actief van bijna
f
2 millioen.
De metaalvoorraad nam toe met bijna f 0,2 mii-
heen, ‘als gevolg van een ongeveer geli,jke toename van
den post Munt, Zilver.
‘s Rijks saldo in rekoning-courantis afgenomen met
ruim
f 1,5
millioen, de rekening-courant saldi van
anderen zijn toegenomen met ruim f 5
millioen.
:De bankbiljetten in omloop naen af met ruim
f 8.5
millioen, van bijna
f 794,7
millioen tot ruim
f 788,1
millioen. Het beschikbaar metaalealdo nam
met bijna
f 0,8
rnillioen toe, van rwm
f 246,4 mil-
i:oen tot bijna
f 247,2
millioen. liet dekkiiigspercen-
tago bedraagt nagenoeg
50.
* *
*
Ook deze week kam er in de meeste wisselkoersen
weder weinig verandering. Een schommel ing van ho-
teeken is onderging •de Markenkoers, die na aivavanke-
lijk flauwe openIng, verder regelmatig steeg en aan
hot einde der week
59.40
noteerde. Varcier was de
Spaansche koers weder vrij onzeker en viel er voor
Oslo eellige vrij belangrijke schommelingen te con-
stateeren.
LONDJ2N,
52
Augustus 1927.
Gedureado hot eerste deel van verleden week had
do geidmarkt met schaarschte to kampen en moest
zich in de eerste d:rio
– ‘dagen tot de Bank van Engeland
wenden. Donderdag was geld ruimer en togen Zater-
dag zeer gernaikkelijk.
Heden is geld nog vrij gemakkelijk. Disconto blijft
onveranderd
01)
45
1tf
-11
f32.
In do Buitenlandsche Wisselmarkt zijn koersen
ietis flauw met geen activiteit.
De Effecteumarkt is slap, en wegens duur gekl
zijn 0 oudgarande Waiuden ‘iets flauw. Attentie blijft
gcvestigd op binnen]andsche aancieelen voornamelijk
kunstzijde en ijzer & staal.
Dollars en guldens sluiten op resp.
4.86fio
on
12.13%.
742
ECONOMISCH.STJISTiSCHE
BERICHTEN
24
Augustus 1927
ZWITSERSCH EN NEDERLANDSCH
SPOORWEGVERSLAG 1926.
Toen ‘ik dit jaar andermaal voor de ‘vraag stodcl
oen vergelijking te maken ‘tusschen do Zwitsersche en
Nederlan’clsche Spoorwegen, heb ik geaarzeld dar.toe
over te gaan, omdat, nu ‘eenmaal het stadium is be-
reikt’ ‘var ‘vrijvei’sIuiten.cle jaarrekeningen, het ‘be-
lang. om het verschil in cle ontwikkeling van het ‘ver-
keer in heide landen na te gaan, veel geringer is ge-
woi’den. De uitkomsten van hot eene jaar verschillen
weinig van het andere en sterk sprekende factoren,
clie daarop .i nvl.oecl hebben, ontbreken geheel en al of
zijn van t’oevalligan en tijdelijken aard, zooclat ge-
‘olgtrekki ogen niet kunnen worden. gemaakt.
W’atneer ik er dan toch nog eens -toe overga cle uit
–
‘konisten van ‘hot laatste bedrijfsjaar tegenover elkaar
te stellen, dan is ‘dit alleen om te doen uitkomen, dat
cle thans bereikte even wi chtstoostancI waarschijnlijk
‘van hlij’ven’den. ‘aard is, indien zich althans verder
geen belangrijke stoornissen voordoen.
Bedrijfsresultaten volgens ‘Winst- en Verliesrekening.
Zwitserland.
Opbrengst der Exploitatie
f 188.040.000
Overige baten …………..,,
9.512.000
f 197.552.000
Exploitatiekosten
……….
f 133.076.000
Overige lasten ……………,,
69.265.000
,,202.341.000
Verlies…….
‘
f
4.789.000
Gemiddelde exploitatielengte
2942 KM.
(als vorig jaar).
Nederland.
Opbrengst der Exploitatie.
f 163.389.000
Overige baten …………..,,
1.867.000
f 165.256.000
Exploitatiekosten
……….
f 119.552,000
Overige lasten (mci. gegarand.
dividend ………………,,
45.704.000
o
165.256.000
Saldo
nihil
Gemiddeldè exploitatielengte
3642
KM.
(vor. jaar
3636).
De verslaggevers beij’veren ‘zich telken jare om den
vor]c,lari ng te geven van de ‘venschill’en tegenover het
vorige jaar; omdat bij’ een ongeveer s’initen’de reke-
ni ng een ‘betrekkelijk klein verschil het evenwicht
‘wëor kan doen wan’kelen; zijn ‘dergelijke toelic’htin’gen
in ‘de jaarverslagen wel ‘op haar plaats, maar in een
overzicht al’s ik hier tracht te geven en waaruit zou
moeten worden afgeleid in welke richting de hod,rij’-
ven zich ontwikkelen, geven ze weinig houvast.
In de zes jaren, waarvoor ‘ik ‘de ‘vergelijking maak-
te, ziet ‘men. ‘het volgend ‘verloop der eindu’it:komsten:
Zwitserland.
Nederland.
per KM. , per
KM.
1921 ±
f36.253.000
–
f 12.57.9 ± f32.933.000 ± f 9.008
1922 ±,,
33.097.000
±,,
11.249
-,,
30.502.000 8.309
1923
,, 1.846.0Ö0
,,
627
22.987.000
-,,
6.253
1924
,, 7.577.000
,, 2.575
0
19Z5
,,
742.000
,,
252
0
0
1926 –,,
4.789.000
-.-,,
1.627
0
0′
Nadat. in
Zwitsrland
sedert 1923 ‘telkens een ovr-
schot was’verkregen, sluit 1,926 weder met een tekdrt.
Het verslag wijst er op, ‘dat d’it tekort’ gering is, als
men ‘bedenkt, dat ‘de opbrengsten .slchts 2,7 ‘pCt. ‘hoo-
ger hadden behoeven te zijn, om het ‘te doen verdsi’ij-
nen. De opbrengst der exploitatie was
f
4.931.000
lager ‘dan het vorige jaar, hetgeen wordt toegeschre-
ven aan, bijzondere tariefsverlagingen ‘voor het go-
derenvervoer, verscherpte concurrentie in de omlig-
gende l’an’den (transi toverkeer), ‘toenemende au toch-
uïtrrentie, ‘het o’n’gun.sbige weder, verschuiving van
reizigers naar de l’agere klassen, minder vreem’deiin-genverkee’r als gevolg ‘van ‘de – gewijzigde valutavr-
houdingen. Wel ‘kon een verlaging ‘dor exploitatielcs-
ten worden verkregen, maar de rentelast nam too
In
Ned’erla’n4
was de opbrengst
f
721.000 hooger.
De kol’en.staking in Engeland veroorzaakte een ver-
mee.rde.rin’g in de opbrengst van het Nederlan’dsche
en Bui t’sche steenkolen vervoe,r van
f
5.100.000, .clie
echter grooten.’deel.s werd teniet gedaan door ‘cle ver-
‘mindor lig van ‘het overige ‘goed’e.renvorvoer en cle
mindere ‘opbrengst ”an het rei.zigersvrvoer. Of-
schoon nu het heclrijfsoverischot weder nihil bleef,
was ‘in werkelij’k’hei’d ‘de uitkomst toch aanmerkelijk
beter, daar een ‘bedrag van
f
500.000 als vrijwillige
last ‘kon worden opgenomen évoo.r ondersteuning van
‘behoofti ge gepensi on neerclen, terwijl, evenals thet vo-
rige jaar, weder een aan vulh ig van het Algemeen 11e-
servofonds als sluitpost ton laste der rekening kon
worden gebi’ach t.
Daarbij mag niet ol:lve,rme’l’d blijven, dat de uit-
komst toeliet
f
3.052.000 meer dan in 1925 af te
schrijven op koersverschillen, en onkosten van geld-
leeningen, door “het, restant koers’verschii enz. van
‘cle in 1026 geconverteerde 534 pOt. l’eell’in’gen van :1.91,9 en 1922, in eenè ten late der rkening ‘te
bren-
gen. De Directie mocht dan ook terecht ‘haar jaarver-
slag aa.rrvangen met ‘den uitroep: een geidelijk ‘boven
verwachting gunstig jaar!
Een belangrijk punt van verschil in de Zwitser-
sche en Nederian’dsche rekening moet weder. in ‘her-
innering worden gebracht, nl. ‘de behandeling van. de
tekorten in en na de ‘oorlogsjaren ontstaan. In Zwit-
serland ‘bleven. die tekorten, als een rentedragende
schuld aan, ‘den Staat, ten laste ‘van ‘het s’poo’rweg’be-
drj’f, en’de 1925 per saldo ten ‘bedrage van
f
95.214.000 en werd ‘d’e winst en verliostekening
met 5 piOt.
•
rente ‘daarover ed
f
4.160.000 bezwaar’d,
ongeveer ov.ereenkomen’de met ‘het geboekte tekort.
In Nederland wer.den deze tekorten door ‘den Staat
gedragen en is ‘de sp’oorwegreke’ning daarmede niet
belast.
Ik laat h’ier ‘thans weder volgen ‘de gewone ‘rerge-
lij.ki ogen ‘van ‘de voornaamste on.derdeelen:
Opbrengsten der Exploitatie.
Zwitserland.
Nederland.
per
KIn,
per
KM.
Reizigers …
f
68.698.000
f
23
.
35
l ‘f
76.489.000
f21.002
Bagage …..,,
. 5.993.000 ,, 2.037 ,,
1.857.000 ,,
510
Dieren, enz.. ,,
2.919.000 ,,
992 ,,
2.240.000 ,,
615
Goederen .. . ,,
95.066.000
32.314 » 74.835.000 ,,20.548
Post……..
3.552.000
1.207 ,,
4.387.000 ,, 1.204
f176.228.000 ,,59.901
f
159.808.000 43.879
Versch. ontv.
,,
11.812.000
,,
3.581.°00
f
188.040.000 ,, 63.915
f
163.389.000 ,, 44.868
Percentsgewijae ziet men tegenover ‘het vorige jaar
do volgende verschillen:
Zwitserland
Nederland
Reizigers ………….
± 1.55 %
± 3.45 %
Bagage …………..
± 4.55 ,,
± 9.38
Dieren, en
.
………..±
2.82 ,,
± 6.88
Goederen …………±
3.47
± 5.77
Over de iaatte zes jaren.
ras
‘het verloop ‘der
rai-
zigersopbreng.st:
Opbrengst Reizigersvervoer.
Zwitserland.
Nederland.
per
KM.
per
KM.
1921… f
62.403.000
f’
21
.
652
f
90.638.000
f 24.791
1922…
60 565.000 ,, 20.586
87.360.000 ,, 23.797
1923…
63.582.000
21.611
,, 82.384.000 ,, 22.411
1924…’ ,, 66.225.000 ,, 22.10
80.735.000 ,, 22.155
1925.. .
69.782.000
23.719
79.223.000
21.788
1926.. .
68.698.000
23.351
,, 76.489.000 ,. 21.002
Zwitserland, dat na 1922 voortdurend vooruitging,
liep in 1,926 weder terug, nibttegenstaan.’de een ver-
meerdering van ‘het
acwvtal
reizigers met rond 134
ni’illioen of 1,51 pOt. De oorzaken zijn reeds hierboven
vermeld.
In Nederland stond het rei’zigersver’voer in de
tweede ‘helft van het jaar onder ‘den invloed van de
in het vorige overzicht vermelde tariefsverlaging.
Zooals verwacht werd, ging daarmede gepaard een
verdere’daiin’g van de opbrengst. Bij de tariefsverla-
ging zou, zender toeneming van verkeer, ongeveer
15 pOt. van de opbrengst zijn prijsgegeven; de ver-
24 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
743
minddring bedroeg in •dt ‘halfjaar slechts 6 pOt.,
waaruit een gunstige invloed op de ontwikkeling
van het verkeer mag worden afgeleid. De -tariefverla-
ging bedroeg voor dc 3 klassen:
1
II
‘III
voor gewone kaartjes ……….
25%
20%
159/
voor buurtverkeer …………..
25%
23%
209/
voor buurtverkeer …………..
25%
23%
209/
slechts met ………………
8 %
3.81%
2.7391
In cle eerste 6 maanden van 1927 wordt het ver-
• schil met de gelijknamige maanden van het vorige
jaar, toen nog het hoogere tarief gold, gaandeweg
geringer; ook dit wijst op een geleidelijke toene-
ming van het aantal reizigers, die de hoop wettigt
op het aanbreken van een periode van normaal klim-
mendo cijfers. De ongunstige weersges-tel’d’heid van den zomer 1927 mag bij de -beoord’eeling echter niet
uit het oog worden verloren en do autoconcurrentde
schijnt haar hoogtepunt nog steeds niet te hebben
bereikt. Door de oprichting van de Algemeene Trans-
port Onderneming (A.T.O.) hebben de spoorwegen
het uitvoeren van autohusdiensten ‘in 1927 zelven ter
hand genomen, met de bedoeling aanvullend en voe-
dend op te treden voor het verkeer op hunne lijnen.
I’sfet het nieuwe vervoermiddel kan dit in vele geval-
len op meer doeltreffende wijze geschieden dan door
uitbreiding van den treindienst of ‘door aanleg van
secunlaire lijnen. De voortgezette werking van de
nieuwe wettelijke bepalingen op hot verkeer met mo-
tort.ractie op den openbaren weg, zullen er zeker toe
mede’.verken om een einde to ‘maken aan den’ ohaoti-
schen toestand in de laatste jaren ontstaan, om
plaats to maken voor een verkeeilsverdeeling, waarbij
ten slotte, zoowei aan de autobusondernemingen als
aan de spoorwegen, de naar hunnen ‘aard -tookomen’cle
plaats zal worden aangewezen.
Ook in het Zwitsersche verslag wordt een hoofd-
stuk gewijd aan het automobielverkeer, meer in het
bijzonder voor het goederenvervoor. In overeenstem-
ming met hetgeen in Nederland geschiedt, is met me-
dewe.rlcing van de ‘Spoorwegen, die in het kapitaal
deelnemen, een maatschappij opgericht – de Schwei-
zerischo Express A. G. (SESA) – die het goederen-
vervoer in aansluiting op de spoorwegen zal op zich
nemen (Transporterganzun gsdienst). De ,,Sesa” heeft in 1926 aan de spoorwegen reed’s zeer goede diensten
bewezen.
Voorts wordt melding gemaakt van het voornemen
der General-Direktien om aan den Bondsraad voor
te stellen het vervoer van personen, goederen en die-
ren met automobielen, ten opzichte van conces’siever-
loening, ver’voerplicht, dienstregeling, tariefsvrijheid,
sociale bescherming van het pensoneel, enz. geheel
aan ‘dezelfde bepalingen to ‘onderwerpen als voor de
spoorwegen gelden. Het resultaat van deze ‘bemoeiing
is nog niet bekend, maar zij
bewijst
hoe men ook daar
(Ie -onredeljkheid voelt van de ‘bevoorrechte plaats;
clie het automobielverkeer inneemt.
Voor het
goederenverv oer
vinden we in ‘de verge-
lijkingsjaren de volgende cijfers:
Op
bren.gs t G oederenvervoer.
Zwitserland.
Nederland.
per KM.
per
KM.
1921.. f
92.453.000
f
32.983
f
91.857.000
f
25.125
1922.. ,, 90.844.000
31.747
77.169.000
21.021
1923..
98.445.000
34.571
70.476.000
19.172
1924..
111.587.000 ,, 37.929
76.385.000
20.962
1925.. ,, 98.491.000
33.478
70.752.000
19.458
1926..
95.068.000
32.38
74.835.000
20.548
Opmerkelijk blijft ‘bij beide landen de op- en neer-
gaande beweging. Van een geregelde – zij- het- ook
langzame – toeneming, zooals men di’e v66r den oor-
log aanschouwdo, als gevolg van den regelmatigen
bevolkirigsaangroei en de toeneming van welvaart, is nog ‘steeds -geen sprake. Mochten vroeger minder of meer fraaie weersgesteldheid op het rei’zigersverkeer
in den zomer, strenge of minder strenge winters op
hot gôederenvetkeer hun invloed doen gelden, de sta-
biele verhoudingen in de omringende landen vrij-.
waarden zoowel Zwitserland als Nederland voor ver-
rassingen als waarmede thans rekening moet worden
gehouden. Bescherming in -het buitenland van eigen
nijverheid, van land-, tuinbouw •en veeteelt, -hetzij
door doua-netarieven of’ door invoerverboden be-
lemmeren of beletten den uitvoer, waarop onze
Spoorwegen konden rekenen; sterk verlaagde tarieven
naar en van eigen havens doen de geografische voor-
deeleil van de kortste verkeersrouten te niet en nood-
zaken de NederlandscJie en Zwitsersche spoorwegen
tot grootere vrac’htverl-aging, om nog iets van het ver-
-keer te behouden. Zoo klaagt het Zwitsersche verslag,
dat aldaar 73 püt. van het goederenvervoer geschiedt
tegen uitzonideringstarieven. In Nederland, waar de
concurrentie van ‘den waterweg toch reeds tot abnor-
maal lage tarieven – -dwingt, kan dit ‘middel ‘slechts
-met mate worden toegepast. Wijzigingen in de poli-
‘bi-eke verhoudingen tusc
–
hen -de Staten onderling,
-het al of niet voorkomen van groote verksta
–
kingen,
zooals -de kolenstaking in Engeland, plaatselijke -be-
roerin-gen, zooals de Ru’hrbezetting in 1924, wijziging
in de valutaverhou-dingen in landen met gedepre-
cieerde valuta, zijn even zoovele oorzaken, -die ‘de lei-
ding van het verkeer kunnen veranderen en het in-
teniationale transiet verkeer, waarop beide landen
door hun geografische ligging zoozeer zijn aangewe-
zen, tijdelijk bena-deelen of doen -toenemen; ongeacht
nog -den invloed, welke de binnenia’n-clsehe welvaart
van die toestanden, buiten ‘de land spalen ondervindt.
In dd algemeene
tareve’n,
kwam in Zwitserland in
1926 nagenoeg geen vèrandering. Wel werden ver-
schillen-de -maatregelen overwogen om -het reizigers-
verkeer te verlevendigen, maar men kwam telkens tot
-de slotsom, dat een verlaging van eenige heteekenis
tot verlies zou leiden, terwijl een kleine verhooging
geen bevrediging z(yu lohenken. Zoonis men weet is het Zwitsersche reizigerstarief vrij belangrijk hooger
dan het Nederiandsche, na de hierop in luli 1926 toe-
gepaste verlaging. Buiten de reeds in het vorige over-zicht vermelde verlagingen voor reizigers- ‘en goede-
renvervoer,
1)
had-den in Nederland geen verdere wij-
zigingen plaats.
Reeds meermalen werd er -door mij op gewezen, dat
de verkeersverhoudingen voor -de spoorwegen in Zwit-
serland veel gunstiger zijn dan in Nederland; in ‘t
bij’zoider voor het goed-erenvervoer, dat -blijkens hot
boven-gegeven staatje, per kilometer 57 pOt. meer op-
bracht dan in Nederland; voor het reiziger-svervoer
was ‘dit vesischil 11 pOt. ten gunste van Zwitserland.
Deze verschillen spreken nog sterker als men bedenkt,
dat het vracht- en ijlgoederenvervoer in Nederland
bedroeg rond 20 miljoen ton en in Zwitserland
slechts 1614 millioen. Voor reizigers is deze verge-
lijking niet met juistheid te -maken, om-dat het ge-
bruik van abonnementen niet is vast te stellen, doch
er zijn aanwijzingen in -de verslagen, -dat het aantal
reizigers in Zwitserland grooter is. Wanneer men nu
ziet, dat -de hoogere opbrengst in Zwitserland wordt
verkregen met slechts 34 milli-oen treinkilometers
tegen 47 millioen in Nederland, -dan is het duidelijk,
dat Zwitserland in een gunstiger toestand verkeert.
Toch komt men langs verschillende wegen in beide
landen tot eenzelfde resultaat, d.i. ongeveer ge-
noeg te ver-dienen om de rente op het kapitaal te
betalen, -hetgeen in Nederland nog niet eens geheel
het -geval is, daar een -groot -deel ‘daarvan tegen zeer
lage rente -of renteloos door dn Staat en andere
openbare kassen is verstrekt. Voor beide land-en geldt,
dat als de Staat er niet met zijn crediet achter stond,
-de spoorwegondernemirig voor den gel-dbel-egger wei-
nig aantrekkelijks zoude hebben.
In -dit verband worde hier gewezen op een over-
1)
Zie lide jaargang No.
556
v. dit Tijdschrift.
–
–
744
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Augustus 1927
zicht in het Zwitsersche verslag van het rendement
van hot spoorwegkapitaal na •de naastig, waaruit
blijkt, dat het hoogste is bereikt in 1911 met 5,13
pOt. en het laagste in 1921 met 0,71 pOt., waarop
een rijzing volgde tot 4,82 pOt: in 1924. In 1926
liep het weder tot 3,84 pOt. terug. Voor Nederland
is zulk een overzicht slechts te maken ala men de.
kapitalen ‘en netto-resultaten niet alleen van de 4
groote ‘maatschappijen v66r de fusie, maar ook van de
vele kleinere tezamen voegt en rekening houdt met
alle subsidies in verschillenden vorm en r’enteiooze
voorschotten.. Doch men kan wel zeker zijn, ‘dat’ het
beeld er dan weinig fraaier zou uitzien, zoo niet nog
ongunstiger.
* *
*
Het is duidelijk, dat onder de omstandigheden in
het eerste gedeelte van dit opstel geschetst., de spoor-
wegen er op bedacht moeten zijn de inrichting van
‘het bedrijf op zoodanige leest te schoeien, ‘dat bij het
uitblijven ‘van een merkbare verbetering der inkom-
sten, de lasten althans niet toenemen, zoo mogelijk
zelfs verminderen. Wat de
exploitatiekosten.
‘betreft
is men daarin in beide landen gslaagd; in “t bijzon-
der in Nederland, zooals blijkt uit het volgende over-
zicht:
Exploitatiekosten..
Zwitserland.
Nederland.
per
Expl.
per
Expi.
KM. coëfficiënt
EM. coëffic.
f
f
O/
f
f
Of
1921 170.959.000
59.320
96,59
194.126.000 53.104
99,95
1922 156.856.000
53.316
91,14
172.656.000
47.Ô31
98,46
1923 130.123.000
44.230
70,78
150.790.000 41.024
93
1924 136.016.000
46.232
67,25
130.381.000
35.779
78,1
1925 138.036.000
46.919
71,53
‘
121.155.000 33.324
74,48
1926 133.076.000
45.234
70,77
119.552.000
32.830
73,17
Men ziet hieruit weder, dat de gunstiger exploita-
tiecoëfficiënt van het Zwi’tsr’sche bedrijf u’itsluitof’d
te danken is aan ‘de betere opbrengsten en dat in
Nederland alleen door ‘de veel lagere exploitabiekos-
‘ten een sluitende rekening kon worden verkregen.
Immers terwijl de totale ‘opbrengst in Zwitserland
per kilometer ruim 40 pOt. hooger is, zijn de exploi-
tatiekosten in Nederland per ‘kilometer 21 p04. lager.
De voornaamste verschillen in de onderdeelen der
exploitatierekening zijn:
Zwitserland
1925
1926
Minder
Meer
f
.f
f
f
Personeel ….
106.142.000 106.177.000
–
35.000
Brandstoffen
9.530.000
7.341.000 2.189.000
–
Electr. stroom
6.232.000
6.445.000
–
213.000
Onderh. bovenb.
7.009.000
7.443.000
–
434.000
Onlerh.roll.mat.
21.198.000 17.695.000 3.503.000
–
In totaal
f
4.960.000 minder of 3,6
o/.
Nederland
1925 ,
1926
Minder
Meer
f
f
f
f
Personeel ….
93.561.000 92.507.000 1.054.000
–
Brandstoffen
.
7.884.000
6.557.000 1.327.000
–
Mater. bovenb.
3.189.000
2.736.000
453.000
–
Onderh.rolI.mat.
5.562.000
5.226.000
336.000
–
In totaal
f
1.603.000 on,inder of 1,32
0
/0.
Wat ‘het personeel betreft, kon dit jaar in Zwitser-
land een vermindering van 286 man worden aange-
toond, waardoor de directe kos’ten lager wa±en; een
hoogero bijdrage van
f
122.000 wegens eene statutair
verhoogde bijdrage aan de personeelfondsen maakt de uitgaaf in deze rubriek per saldo toch nog hooger clan
het vorige jaar. In Nederland wordt op deren ho-
langrijks’tien post ‘der rekening nog ‘voortdurend be-
zuinig’d. Het verslag vermeldt een vermindering met
1416 man, waardoor alleen op ‘de loonen
f
2.322.000
kon worden bespaard. Daarentegen moest aan het
Pensioenfonds
f
1.359.000 meer worden bijgedragen,
ingevolge een ten vorigen jare wettelijk vastgestelde
regeling.
Wanneer we de totale uitgaven voor’ personeel in
Zwitserland verdeelen over’ 35.111 man, dan vinden
we per hoofd
f
3018. Dezelfde ‘berekening geeft voor
Nederland met. 39.100 man, per hoofd
f
2366. Per
1000 treinkil’ometer vindt men in Zwitserland 1,034
man met een uitgaaf van
f
3122.; in Nederland 0,829
man met
f
1961.
Ik weet wel, ‘dat als deze zeer ruwe vergelijking in
detail wordt nagegaan, tal van correcties ‘mogelijk
zullen zijn, die vermoedelijk de verschillen wat zullen
matigen of althans verklaren; maar die verschillen
zijn reed’s gedurende vele jaren z66 aanzienlijk, dat
men’ zich moeilijk k’an onttrekken aan den indruk,
dat het voor do leiding van het Staatsbedrijf in
Zwitserland wel bijzonder zwaar ‘valt, om de perso-
neeluitgaven tot een ‘betere verhouding terug te
brengen. Ten gevolge van’ een nieuwe bezoldigings-
wet, wordt in 1927 en 1928 zelfs nog een .groote ver-
meerdering van uitgaven in uitzicht gesteld. Er is
nu een commissie ‘benoemd om de mogelijkheid van
verdere inkrimping van personeel te onderzoeken.
De besparing op den pott ‘brandstoffen in Zwitser-land wordt verklaard ‘door ‘de vordering •der electri-
ficati’e en ‘door den lageren pi.ijls. De gemiddelde prijs
der kolen franco Basel ‘bedroeg
f
19,40 per ton tegen
f
22,41 in 1925, hetgeen hij’ een verbruik van rond
375.000 ‘ton reed.s een besparing geeft van
f
1.125.000.
De verdere vermindering was ‘blijkbaar het gevolg van
de electrificatie, waarbij’ uitsluitend van waterkracht
wordt gebruik gemaakt.
In Nederland daalde de prjs ‘der steenkolen van
f
1217 tot
f
9,73, ‘hetgeen ‘bij’ een gebruik van 731.000
ton ach kostenverminderiug van
f 1.111.000
mee-
bracht; ‘het verbruik was daarentegen hooger dan in
1925.
Voor de gro’ote vermindering van den post onder-houd materieel wordt in Zwitserland als reden opge-
geven minder ‘buiten’dien’sts’telling van locomotieven,
waarvan ‘het ‘bedrag in 1925 biSzonder ‘hoog was.
Voor de ‘overige posten zijn zoowel in Zwi’serlarid
als in Nederland de verschillen tegenover 1925 van
minder beteekenis. Behalve ‘toor de personeel’uitgaven
geven de verminderirigen over ‘t algemeen niet den
indruk van systematische ‘bezuinigingen, doch schij-
nen ‘deze meer van toevalligen ‘aard te zijn.
In Nederland bedroeg de verh’ooging van de balans-
posten: Spoorwegen, Rollend Materiaal, Exploitatie-
inrichtingen en Werken in Oonstructie per saldo
f
13.620.000. Niettegenstaando deze kapitaaluitgaven
verminderde de rentelast met
f
1.529.000 als gevoi
van do uitgevoerde con’versies van leeningen en de
voortgezette aflossingen; ‘door de sterk verhoogde af-
schrijrvingen en stortingen in vernieuwings- en reser-
vefondsen, welke in 1926, ongerekend de afschrijving
‘op koersverschillen, bijna
f
12.000.000 bedroegen,
konden de uitbrei’dingen nagenoeg rentevrij worden
gefinancierd.
In Zwitserland waren de overeenkomstige ‘balans-
posten
f
44.500.000 hooger en vermeerderde ‘de rente-
last met
f
1.458.000.
Voor de
eleetrificatie is
tot eindn 1929
‘in Zwi’fer-
land in totaal uitgegeven
f
279.000.000. In electrische
exploitatie waren 1054 KM. of 36 pOt. van het ge-
.heele net. De electrische trekkracht werd gebezigd
voor 42Y2 pO’t. van de totale dienstverrichtingen. Het
volgende staatje geeft een beeld van do vorderingen
der electrificatie en van het verloop van ‘de kosten
van brandstoffen en stroom:
–
Locomotief- en mï’F-
Kosten in francs
ten
K
p. Loc. os
kilometers alle ver-
in totaal
enmo torkil,
richtingen
inbegrepen
in centimes
Stoom
Electrisch
Brand-
JElectrische
Stoom
Elec-
stoffen
stroom
1 triciteit
1924
29,576,884
1
9.692.887
24,426.292
1
11.035.314
82.51
1
113.85
1925
27.243.379
1
13.398,159 19.059,194
1
12.463.895
69.96
1
93.03
1926
24.370.629
1 17.993,779
14.682,833
1 12,889.625 60,25
1
71,63
In afwijking van in vorige ‘overzichten gegeven
cijfers, die slechts de in trein’dien’st afgelegde kilo-
meters betroffen, zijn thans alle verrichtingen, als
24 Augustus
1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
745
rangeerdienst, voorspan, losse locomotieven en werk-
treinen in de opgave begrepen. Uit het staatje blijkt
hoezeer, bij uitbreiding van den electrischen dienst
en ‘dus betere benutting der krachtstations, de kosten
van de electrische ‘tractie verminderen en die van den
stoom meer en meer naderen, ondanks de sterke ver-
laging van den prijs der steenkolen. Wat den verrich-
ten arbeid betreft wordt vermeld, dat reeds thans
electriciteit in het voordeel is, nl. per 1000 brutoton-
kilometer bedragen de kosten voor stoom fres. 2,95 en
voor electrici’teit frcs 2,51.
Do ‘daling van de stroomkosten bij toeneming der
belasting van de centrales, blijkt uit het volgende
overzicht:
Stroomverbruik
Kosten
voor tractie
in K.W.U.
in francs totaal
per K.Wj
1924
132.448.98f
11.035.314
8.33.
1925
177.284.134
12.463.895
7.03
1926
236.688.449
12.889.625
5.44
Het sp’oorwegbestur ‘besloot dan ook, op grond vaxi
de verkregen ervaringen en van de nieuwste bereke-
ningen, met de uitvoering van het programma van
1923 voor een versnelde doorvoering van de eleetrifi-
catie voort te gaan.
Het verslag herinnert er aan dat met 1926 het. 25ste hodrijfsjaar der Zwitsersche Bondsspoorwegen achter
ons ligt. Met het oog op de minder bevredigende uit-
komsten
is’
van een feestelijke herdenking afgezien.
De stemming schijnt er minder hoopvol ‘dan in Ne-
derland.
VAN KRWI’scI-IMAR.
Hilversum, Augustus 1921.
HET HAVENVERKEER VAN HAMBURG IN 1926,
VERGELEKEN MET DAT VAN ROTTERDAM.
Uit het v66r eenige weken verschenen statistische
jaarboek ,,Hamburgis Handel un’d ‘Schiffa.hrt 1926″
blijkt het jaar 1926 voor het ha.venverkeer van Ham-
buig een gunstig jaar geweest te zijn. Uiteraard moet
hierbij, evenals bij een beschouwing der Rotterdam-‘
sohe cijfers het geval zou zijn, rekening gehouden
worden met den invloed der Engelscho kolenstaking,
maar ‘ook indien men het kolenv’ervoer uitschakel’t, wijst het totaalcijfer voor het ‘havenverkeer, verge-
leken met 1925 een
stijging
aan.
Do invloed van deze staking heeft zich te Hamburg
uiteraard anders doen gevoelen dan hier ter stede.
Werd ten onzent ‘daardoor de aanvoer van
steenkool
e.d. slechts betrekkelijk weinig verminderd, ni. met
482.259 ton, en cle uitvoer daarentegen met niet
minder ‘dan 9.483.933 ton vermeerderd, in Hamburg
compenseerdon beide verschijnselen elkaar eenigsains:
do aanvoer liep met 1.414.154 ton terug, terwijl de
uitvoer met 2.833.813 ton steeg. Het gevolg hiervan
is, .dat,
terwijl
‘aldus door de Rotterdamsche totaal-
cijfers een geheel anderen indruk gewekt wordt al
naar gelang ‘daarbij het ‘kolenvervoer is opgenomen
of niet, voor Hamburg dit niet zulk een groot onder-
scheici maakt, zooals uit ‘de volgende opgave kan
blijken:
Rotterdam.
Totaal verkeer
1925
1926
Invoer ….
17.044.710
15.409.378
Uitvoer …
12.456.779
22.504.540
Tezamen . .
29.501.489
37.913.918
(stijging van
28,5 o/).
Totaal verkeer zonder 2teenkool e. d.
Invoer ….
16.213.873
15.060.800
Uitvoer …
3.864.071
4.427.899
Tezamen ..
20.077.944
19.488.699
(daling van
2,9
of,).
Hamburg.
Totaal verkeer
Invoer ….
12.429.261 10.670.231
Uitvoer …
6.961.537 10.636.219
Tezamen ..
19.390.798
21.306.450
(stijging van
9,9
O/).
Totaal verkeer zonder $teenkool e. d.
Invoer ….
9.958.258
‘
9.613.382
Uitvoer …
6.943.925
7.784.734
Tezamen ..
16.902.183
17.398.116 (stijging van
2,9
O/).
Het totaalcijfer van het Ha’mburgsch verkeer blijft
dus, ‘gelijk opgemerkt, ook wanneer het vermeerdorde
ioienvervoer buiten ‘beschouwing gelaten wordt, in
1926 honger ‘dan in 1925
(stijging
met 2,9′ pOt.),
terwijl de Rotterdamsche daarmede vergelijkbare
cijfers, door ‘een ‘daling in den invoer van niet, minder
dan 7 pOt., in totaal een teruggang van 2,0 pOt. aan-
wijzen.
Voor het overige valt er op menig punt ecu
parallel verloop tusschen het verkeer in ‘beide havens
waar te nemen. Zoo nam in beide havens de aanvoer,
zoowel van massagoed als van stukgoed, af. In bei’de havens nam ook de uitvoer toe, wederom zoowel van
stukgoed als massagoed.
De cijfers voor Hamburg waren aldus:
Invoer.
1925
1926
Massagoed ……..
6.419.506
5.066.772
Stukgoed
6.009.755
5603.459
Totaal .
……
12.429.261 10.670.231
Uitvoer.
Massagoed
1.417.657
3.920.565
Stukgoed
5.543.880 6.715.654
Totaal
6.961.537
‘
10.636.219
De achteruitgang van den invoer van ‘hot massa-
goed wordt vrijwel geheel verklaard door het hier-
boven aangegeven verloop van het kolontransport.
Daarnaast nam ook de aanvoer’ van graan en hout
een weing ‘af, terwijl die van ‘erts en minerale oliën
een vooruitgang aanwees.
Alis is de vermindering van den import van
graan
gering (deze viel van 2.344.918 op 2.201.629 ton), zij
trekt toch de aandacht, omdat •de aanvoer van graan
over Rotterdam en de ‘doorvoer langs den Rijn evenals
die over Bremen gestegen is. Daar overigens Ham-
burg, gelijk bekend, het ingevoerde graan voor een
goed deel weder uitvoert, met name naar Scandi-
navië, en daar deze (woder-)uitvoer mede afgenomen
is (van 059.609 ton in 1925 tot 851.982 ton in 1926),
zou het niet gerechtvaardigd zijia, uit deze cijfers
alleen te willen conclu’deeren hetzij tot een vooruit-
gang van Rotterdam en Bremen ten koste van Ham-
burg, ‘hetzij tot een ‘cleficit der heschermingst’arieven van de Duitsche spoorwegen.
Overigens is de vermindering in den aanvoer en
den (weder-) uitvoer van
hout
van meer belang
(nl. ± 30 pOt., resp. 15 pOt.); ook deze steekt on-
gunstig af
bij
de
stijging
van den aanvoer via Rotter-
‘dam en langs den Rijn.
Zooals gezegd, nam ‘daarentegen zeer toe ‘de invoer
van
erts,
waarvan ook de niet zeer omvangrijke uit-
voer ongeveer verviezdubhelde. Het zijn voornamelijk
‘de zwavelkies en het kopererts, ‘die hierbij’ een rol
spelen. Hoewel de ertsaanvoer over Rotterdam in 1926 niet weinig afnam
1
), kan met hot oog op ‘de
omstandigheid, dat deze bijna geheel uit ijzererts
‘bestaat, niet aangenomen worden, ‘dat Rotterdam op
dit punt door Hamburg emnstige concurrentie wordt
aangedaan.
In de toename van den invoer van
n’binerale oliën
schijnt een normaal verschijnsel gezien te moeten
worden in ‘verband met ‘de steeds stijgende behoeften
aan benzine en stookolie. Hetzelfde verschijnsel ,.iet
men te Rotterdam en, voor zoover ‘bekend, te Ant-
werpen. Ook ‘de woderuitvoer uit ‘die haven’s is, hoe-
wel gering, ‘stijgende.
Alvorens ook eenige categorieën van stukgoed af-
zonderlijk aan een beschouwing te onderwerpen,
mogen wij’ er op wijzen, van ‘hoeveel minder belang
1)
Daarentegen schijnt het jaar
1927
zeer gu.nstig te
zullen worden. Werd ‘in Januari—Juni
1926 2.937.279
ton
erts aangevoerd, ‘in Januari—Juni
1927 ‘bedroeg deze aan-
voer ‘reeds
5.408.454 ‘ton.
746
‘ ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Augustus 1927
het maesagoe in Hamburg ‘dan in Rtterdam is. Dit
blijkt behalve uit de absolute cijfers vooral ook uit
de verhouding van ‘het massagoed tot ‘het totaal. IDe
volgende cijfers van het masagoederenverkeer tooiien
zulks aan:
Hamburg.
1925 1926
Invoer….
6.419.506 5.066.772
Uitvoer
..
1.417.857
3.920.565
Tezamen..
7,837.163
(40,4
o/)
8.987.337 (42,2
O/)
Rotterdam,
Invoer…
.
13.445.387 11.909.184
Uitvoer
..
8.926.745
18.458.003
Tezamen.. 22.372.132 (75,8
O/)
30.367.187 (80,1
OI
o
)
‘In dit verband worde er hier terloops op gewezen,
dat Hamburg ‘derhalve ondanks ‘het geringere totaal-
cijfer geacht kan worden normaliter een veel ‘voor-
deeliger en stabieler verkeer te bezitten dan Rotter-
dam.i).
Wat nu het niet-massago6d betreft, zoo zullen wij
slechts hier en daar een greep doen en in het alge-
meen alleen die goederen behandelen, waarvan de
cijfers een eenigszins groote afwijking vertoonen met
die van het jaar 1925.
Een sterke daling vertoonde ‘de invoer van
m..eel en
gries.
Bedroeg ‘deze in 1924 nog 451..533 ton en in 1925 332.619 ton, in 1926 werd slechts 255.269 ton
ingevoerd. Kennelijk staan wij hier voor een gevolg
der verhoogingen van het. Duits’che in’voerrecht op
meel van 1 Augustus 1925 en 1 Augustus 1926. In
dit verband verwondert en verheugt slechts, dat bij
den invoer van meel van Duitschland langs den Rijn
en speciaal via Rotterdam ‘de ‘daling over 1925 zich
in 1926 niet voortgezet heeft. Ook •de uitvoer van
meel en gries over Hamburg nam een weinig af.
Een gunstiger beeld vertoont het voor Hamburg
belangrijke product
zemele’n,,
waarvan in- en uitvoer
toenamen. In nog meerdere mate kan dit geconsta-
teerd worden van ‘het produkt
lijn.koekeiv,
waarvan
zoowel in- als uitvoer evenzeer gestegen is. Bij het
beschouwen dor groote hoeveelheden, welke over
I-Iam’burg hun weg vinden (in 1926: invoer .341.559
tn en uitvoer 263.506 ton), trekt het wol de aan-
dacht dat langis ‘den Rijn blijkbaar zoo weinig van dit
product wordt ingevoerd. (in 1926: 23.267 ‘ton).
Na ‘de steenkool is de goederenisoort., waarvan in
het jaar 1926 over Hamburg de grootste hoeveelhoid
werd uitgevoerd,
de suiker.
De uitvoer steeg van het vrij ongunatige jaar 1925
tot 1926 met niet minder ‘dan 200.000 ton (pan
501.713 tot 119.456 ton), en vormde aldus. 7.1 pOt.
van den uitvoer. Vergeleken
bij
den v66roorlogschen
export is ‘het cijfervan 1926 echter nog niet hoog te
noemen. In 1908 bv. voerde Hamburg 978.609 ton
(16 pOt. van den it’otaalexport en in 1913 zelfs
1.046.772 ton (11.7 pOt.) uit. Iterkwaar’dig is het wel,
dat bij een dergelijken enormen suikerui’tvoer over
Hamburg, Duitscihlan’d langs ‘dèn Rijn vrijwel niets
schijnt to exporteeren in 1926: 8.845 ton), integen-
deel lwgs deren weg (en dan voornamelijk via Rotte’r-
‘dam) belangrijke
civanta
invoert, in 1926 ‘b.v. niet min-
der dan 143.185 ton. De grooto hoeveeLheden suiker,
welke Rotterdam tegenwoordig uitvoert (in 1926:’
264.069 ton) bestaan dan ook
vrijwel
‘geheel uit in-
het eigen land geraffineerde .hinnenla.n’dsche beet-
wortel suiker en geïmporteerde riebsui’ker.
Al’s een ander binnenlandsch artikel, dat over
Hamburg soms in niet geringe hoeveelheden wordt’
uitgevoerd, toont ons de statistiek de
aarda.ppelen.
1
Gelijk van de meeste artikelen, ‘die aan oogstuit’kom-
sten onderhevig zijn, is het verloop van •den export
van aardappelen zeer grillig. In 1924 bedroeg deze
1)
Ook Antwerpen ontvangt veel meer stukgoedverkeer
dan Rotterdam, zoo niet
bij
den invoer, dan toch
bij
den
ititvoer. De verhouding van het massagoed tot het geheel
1
‘as in
1924
voor den invoer 75.2 pOt., voor den uitvoer
2.2.6
pOt.
19.209 ton, in, 1925 111.479 ton, in 192.6 20.110 ton.
Achteruitgegaan – en met niet minder dan 3 pOt.,
ros’p. 18 pOt. – is de import en de wederexport over
I-Iamburg van
rijst,
waarbij’ wij er op wijzen, ‘dat die
over Rot’terdaria, wat den invoer ‘betreft, gelijk bleef,
wat den uitvoer aangaat, zelfs steeg.
Een belangrijk artikel voor in- en uitvoer vormen
verder ‘de
lcu.r&stineststoffen.
Zoowel ‘de import van
fosforzure ‘kalk als ‘die van chilis’alpeter is gedaald,
terwijl gestegen is ‘de uitvoer van kahzou’ten en meer
clan verdubbeld ‘is de uitvoer van zwavelzure ammo-
niak. Terwijl oo’lc de uitvoer van ehilisalpe’ter een weinig toenam, is ‘de invoer ‘daarvan voor binnen-
l’an’dsch vérbruik gedaald van 75.777 tot 28.016 ton.
Vergelijkt men hierbij •het cijfer voor 1913, nl.
584.675 ton (op een totaal import van Du’itschland
van 714.317 ton), ‘dan wordt duidelijk, ‘dat practi!sclh
gesproken ‘de chilisalpeter in Duitschland heeft af-
gedaan. Ondanks de nadeelen, die tegenwoordig wor-
den ‘geacht verbonden te zijn aan het ‘gebruik van
zwavelzure ammoniak is de uitvoer ‘van di’t prod set over Hamburg gestegen tot een hoeveelheid van niet
minder dan 334.055 ton. ‘ –
Bij’ deze groep ‘moet ook vermeld worden, ‘dat •de
uitvoer van keukenzout
en van
,,Abraumsa2ze”
zeer
steeg, terwijl ‘die van
ceniënt
(produkt der in de na-
bij’heid van Hamburg gei,egen fabrieken), hoewel nog
re’er aanzienlijk, afnam. Het treft in ‘dit verband de
aandacht, ‘dat ‘de uitvoer van cement over Rotterdam
(in tegenstelling met dien over Antwerpen) ‘betrek-
kelijk zoo gering is, hoewel het in Rotterdam’s
achterland gelegen Heidelberg een groot producent
is. Ausnahmetarife en zeevrachten spelen ‘hierbij
zonder twijfel een rol.
Onder ‘de moer speciaal tot het stulcgoed hehoo-
rende goedorensororten wijzen wij’ allereerst op den
aanvoer van
katoen,
welke een merkwahrdige ‘daling
aanwijst.
Terwijl do aanvoer over Bremen wederom sterk
toenam en het vooroorlegsche cijfer naderde, Rotter-
dam ‘ondanks een kleine inzinking het vooroorlogsche
peil ‘toch nog ruim overschreden houdt, zakte ‘de aan-
voer ‘over Hamburg van 117.756 ‘ton tot 65.470 ton,
terwijl in 1913 ‘de aanvoer 171.807 ton bed’roeg.
Een soortgelijk verloop vertoont de aanvoer (en
als gevolg ‘daarvan de wederui’tvoer) van
jute.
In’busschen, al daalde ‘de import van 183.188 tot
125.384 ton, ‘deze overtreft nog sterk ‘dien over Rot-
terdam (in. 1926 werd ‘aldaar ‘voor doorvoer 30.135
ton aangevoerd), hetgeen niet. geheel begrijpelijk is,
daar een groot deel der ‘Duitsohe ju’tefabrieken in, het
achterland van Rotterdam zijn gelogen, en op de
Duitsche Spoorwegen, voor zoover ons bekend, geen
uitzonderin’gistarieven voor jute ten behoeve van
Hamburg of Bremen zijn ingevoerd.
De ‘zeer belangrijke aan- en uitvoer van
wal
steeg
nog een weinig. Het schijnt, dat ‘de ‘groote invoer van
wol over Hamburg, dan’k’sij ‘de ‘daar gevestigde wol-
markt, ondanks herhaalde pogingen ‘door onze ‘havens
niet ‘bedreigd kan worden.
Uit ‘het stijgende
cijfer
van ‘den aanvoer van
koffie
blijkt, ‘dn’t de scherpe maatregelen om dezen weder te
vergrooten, niet zonder uitwerking zijn gebleven. Het
zal wel aan de samenwerking in ‘deze ‘der reeders,
spoorwegen en de Haniburgsche ,,Preihafen. Lager-
hans Geseilschaft” toegeschreven moeten worden, dat
do koffieim.port over Hamburg, ‘die intusschen in
1924 nog niet ide ‘helft ‘beliep van ‘dien van 1913, weer
een weinig omhoog gaat. Toch is het succes dier
exceptioneelo maatrgelen, mede doordat ‘deze nood-
gedwongen gedeeltelijk in ‘de an’dere havensteden zijn
overgenomen, tot. dusver zeer ‘beperkt gebleven; zoo
hebben zij Amsterdam niet verhinderd zijn ‘koffie-
import to verdubbelen. De uitvoer van koffie over
Hamburg ‘bleef’ constant.
Zeer
aanzienlijk,
‘hoewel evenals in 1925 een weinig
dalende, was de aanvoer van
cacao.
Met zijn 101.977
24 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
747
ton in 1926 was ‘deze aanvoer nog steeds bijna het
dubbele van ‘dien van 1913 en
bijna
het tieivo’udige
van den aanvoer over Rotterdam. De uitvoer bereikte
dit jaar het cijfer van 44.506 ton. Vermeld worde,
dat ‘cle invoer va.n cacao’boonen in DiiitschIand voor
binnenlan’dseh gebruik van 52.818 ton in 1913 tot
81.111 ton in 1925 steeg.
Ook de aanvoer en in verband daarmede ‘de uit-
voer van
tabaic
was in 1926 een weinig minder dan
in 1925. De oorlog heeft overigens in de positie der
verschillende havens ten aanzien van ‘dit artikel niet
veel wijziging ‘gebracht; slecht’s is de aanvoer over
Amsterdam ten koste van Rotterdam toegenomen.
Terwijl hier te lande vooral tabak uit ‘de ‘koloniën
wordt aangevoerd en o.m. slechts voor 6 püt. tabak,
welke afkomstig is uit Griekenland, Bulgarije en
Turkije, treffen wij onder het over Hamburg aange-
voerde quantum tabak niet min’der ‘dan 63 püt. van
uit die landen afkomstige tabak aan.
Een dergelijk geval ‘doet zich eveneens voor bij den
invoer van
lsuiden en vellen.
Terwijl
Nederland in
1925 11 pOt. der aangevoerde runderhui’den uit de
eigen koloniën betrok, voerde Hamburg slechts 522
ton of 0.4 pOt. runderhuiden uit Ned. Indië in, en
dat op een totaal van 120.158 ton. Intusschen is de
totale aanvoer van hui’de’n, welke voor verreweg het
grootste deel uit Zuid-Amerika afkomstig waren,
sinds 1924 geregeld gedaald. De uitvoer daarentegen
steeg in het laatste jaar.
:ien merkwaardig ver]oop vertoonen ‘de cijfers voor
ceilulose,
in zooverre als van dit artikel ‘de in- en
uitvoeren elkaar in belang niet veel schijnen. te out-
loopen.
De volgende cijfers toonen zulks aan
–
1925
1926
‘ilLvoer ………………
129.538
111.139 uitvoer
…………….
170.178
169.906
Daarentegen word t heel wat meer
papier
uit- dan
ingevoerd. De cijfers daarvan zijn als volgt:
1925
1926
invoer ………………
161.808
202.016
uitvoer
…………….
353.489
441.492
Volgens inlichtingen van bevoegde zijde kan aan-
genomen worden dat, als bij zoo vele producten, ook
deze toename in den papieruitvoer niet voor het minst
een gevolg is van ‘de uitzondringstarieven ‘op ‘de Duitsche spoorwegen en ‘dus mede ten koste van
Rotterdam plaats had.
Meer nog dan in de laatste jaren vormden in 1926
de
chenciscke en phoirmacevkische producte, en, verf-
waren
een ‘belangrijk deel van ‘den uitvoer. Een split-
sing van ‘deze ijde, uit tallooze posten bestaande
en meest tot de typische stukgoederen behoorende – groep zou ons te ver voeren, slechts de ‘totaalcifers, worden hieronder vermeld. Werd van deze groep in
‘de jaren 1925 en 1926 314.341 en 323.229 ton inge-
voerd, de uitvoer bedroeg niet minder dan 1.323.270,
respectievelijk 1.603.341 ton. Het kan wel al’s vast-staande worden aangenomen, dat zoo bij Sén groep
artikelen, het bij ‘deze is, dat de uitzonderi.ngstarieven
op de spoorwegen Hamburg bevoordeelen, Rotterdam
benadeelen.
Een dergelijk succes voor Hamburg ‘heeft het uit-
zonderingstarief voor
ijzer- en staalwaren
niet. ge-
bracht. Do statistiek ‘doet ons een achteruitgang zien
‘an den invoer van ,,Unedle Metailon und Waren
claraus” van 560.855 ton in 1925 tot 436.434 ton in
1,920. :Daareutegen steeg ‘de uitvoer van 601.018 ton
‘tot 855.251 ton. Hiermede b]ijIbaar niet tevreden,
besloten ‘de Duitsche spoorwegen met Augustus ii.
hot ui’tzonderinstarief met 1.0 pOt. te verlagen en
een naar hoeveelheid en afstand berekend rabat toe
te staan, dat tot 38 pOt. kan stijgen.
Ten slotte zij vermeld, ‘dat Hamburg van een ander
belangrijk, ‘door ,,Ausnahmetarife” beschermd artikel
den uitvoer ‘sterk zag vermeerderen. In 1925 werd
173.430 ton
glas,
porcelein en aardewerk
uitgevoei’d,
in 1926 204.537 ton.
Aan deze artikelsgewijze bespreking moge een enkel
woord worden toegevoegd over ‘de richting in geogra-
phischen zin, waarin zich het verkeer van Hamburg
Uc
woog.
Wat ‘den
invoer
over Hamburg betreft, zoo waren
‘cle voornaamste impozrteuis de Vereenigde Staten met
1.837.130 ton of 18.3 pOt. van ‘het totaal, daarop
volgen Engeland (10.3 pOt.), Argentinie (9.6 pOt.),
Britsch Indië (5.6 pOt.), Rusland (4.8 pOt.), Oanada
(4.5 pOt.), Roemenië (3.4 pOt.), Ohina en Zwedeu
(ieder 2.7 pOt.), Ned. Indië en Denemarken
(ieder 1.8 pOt..).
Hierbij’ dient in ‘het oog gehouden, dat, zooals
hierboven reeds werd opgemerkt, de kolenis’t’aking .,len
import van Engeland ‘sterk ‘beïnvloed heeft. In 1925
bedroeg deze ‘dan ook ongeveer het dubbele, ni.
2.487.135 ton of 20 pOt.
Een andere groepeering ‘toont, dat Hamburg voor
6 pOt. zijn import ontving uit ‘Scandinavië (in 1913:
4.1 pOt.) en voor 4 pOt. uit de ,Oos’tzee behalve
Scandinavië (in 1913: 3 pOt.). Vermeld worde nog,
dat uit de M’iddellandsche en Zwarte-Zeehavens
(Spanje uitgezonderd) in totaal 11.1 pOt. van don
import werd ontvangen.
De een’ige zeer belangrijke verschuiving, welke te
dozen aanzien heeft plaats gehad, is ‘die, welke ver-
oorzaakt werd ‘door het vrijwel uitvallen van den
Zuid-Russischen import ten ‘gevolge van de incapa-bihteit ‘van ‘dit land om graan uit te voeren.
In 1.913 impo’rtebrde Hamburg uit Rusland (zonder
Finland) 1.490.255 ton goederen (12 ‘pOt. van den
totalen import), waarvan 1.207.597 ton graan, in 1926
waren ‘deze
cijfers
respectievelijk 513.791 ton (4.8
pOt.) en 261.599 ton. Wordt daarbij de invoer ge-
voegd uit ‘de landen, welke véér den oorlog een deel
van Rusland uitmaakten, dan worden de cijfers
539.820 ton (5 pOt.) en 263.412 ton.
Bij. ‘den
uitvoer was
het Engeland, ‘die dit jaar het
leeuwendeel van ‘Ha.mburgs export ontving, nl.
3.874.803 of 38.7 pOt. In 1925, toen Engeland nog
geen kolen uit Hamburg importeerde, bedroeg deze
aanvoer echter slechts 1.027.534 ton of 14.7 pOt. Dan
komen de Vereenigde Staten met 7.1 pOt., Denemar-
‘ken met 5.3 pOt., Zweden met 3.9 pOt., Finland en
Bri’tscih-Indië ieder met 2.4 pOt., Noorwegen, Argen-
tinië en Brazilië ieder met 2.3 pOt.
Zagen wij’, ‘dat Scandinavië en de Oostzeelanden
in belangrijke hoeveelheden hunne waren naar Ram-
‘burg zenden, in nog meerdere mate vormen deze
landen afzetgebieden voor het ‘distributie-centrum
Hamburg. Naar Scandinavië vond 11.5 pOt., naar de
overige Oostrzehavens 7.7 pOt. van ‘den Hamburg-
sc.hen export zijn weg.
‘Sowjet-Rusland nam dit jaar 133.071 ton af of
1,2 pOt. tegen 183.210 ton of 2.6 pOt,. in 1925 en
336.726 ton o’f 3.7 p’Ot. in 1913,. Wordt echter bij den
export van 1926 gevoegd ‘de uitvoer naar ‘die landen,
welke in 1913 mede tot het Russische
rijk
behoorden,
dan blijkt ‘het expo’rtcijfer niet noeniensvaard ge-
daald, ul. 316.473 of 2.9 pOt.
Een parallel te trekken met het han’dels’verkeer
tussc’hen Rotterdam en Rusland laat onze ‘ten ‘deze zeer .gebrokldge statistiek voorloopig niet toe. Met
zekerheid kan sieôhts voor een beperkt aantal belang-
rijke artikelen het importcijfcr voor 1913 en voor de
eerste zes maanden van. 1921 worden opgegeven. Van
”die ‘goederen (waaronder granen, peulvruchten, rijst,
olihou’den’de vruchten en pitt.en, vetten, oliën, tabak,
ertsen en metalen) verhield zich den aanvoer in No-
derland met dien ‘over Rotterdam als 100 : 97. Een
weini.g ongunstiger voor Rotterdam moet de verhou-
‘ding geweest zijn ten aanzien van den invoer der
andere goederen, ‘daar van den hieronder vallen’don
belangrijken post hout een goed deel over Amsterdam
748
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Augustus 1927
is gegaan. Worden dezelfde verhou’dingscijfers voor
den import uit Rusland over Rotterdam in 1926 aan-
genomen en worden de voor Rotterdam bekende i-m-j.
over ‘de eerste helft van 1927 verdubbeid,t
dan kan aan de aldus geconstrueerde cijfers van den;
navolgenden staat, naar het ons wil voorkomen, vol-.
doende betrouwbaarheid worden toegekend.
Invoer uit Rusland over Rotterdam in tonnen:
1913
1926
1927
Graan …………
± 2.000.000 ± 370.000 ± 450.000
Erts …………..±
750.000 ± 130.000 ± 300 000,
Peulvruchten …… ±
60.000 ±
15.000 ±
30.000
Hout …………
± 1.300.000 ± 350.000 ±
30.000
Minerale oliën
±
15.000 ±
47.000 ±
3.000
Overige goederen.
± 1.000.000 ± 100.000 f 157.000
Imp. uit de randstaten
± 140 000 ± 100.000
Totaal ……
± 5.125.000 ± 1.152.000 ± 1.070.000
Wat den uitvoer ‘betreft, zoo kan, daar deze niet
van zooveel belang is noch was, volstaan worden met
de vermelding der op dezelfde wijze berekende totaal-
cijfers voor de jaren 1913, 1925 en 1926. Deze waren’
in tonnen als volgt.:
Uitvoer naar Sowjet-Rusland over Rotterdam:
1913
1925
1926
± 780.000
± 100.00p
± 200.000
Uitvoer naar het vroegere Keizerrijk Rusland over
Rotterdam:
1913
1925
1926
± 780.000
± 350.000
± 450.000
Uit ‘deze zeer globale berekeningen zou volgen, dat,
wanneer Hamburg in 1926 ± 36 pOt. van den voor-
oorlogsche’n import uit Rusland en 94 pOt.. van den
uitvoer naar ‘dat land ‘herkregen had, Rotterdam in
1926 ± 20 pOt. van zijn vooroorlogschen invoer uit
‘dat land ontving en in 1927 zal ontvangen. ‘De uit-
voercijfers van Rotterdam steken nog’ ongunstiger bij
die van Hamburg af. In 1925 bedroeg de uitvoer (die
naar de randstaten medegerekend) immers
45 pOt.,
in 1926, dank zij dan uitvoer va± steenkool,
57 pOt.
van dien van 1913.
K. F. 0. JAMES.
DE RIJKSMIDDELEN.
In dit nummer tref t. men aan het gebruikelijke
overzicht van de ‘opbrengst der Rij’ksmiddelen over
‘de maand Juli 1927, in vergelijking gebracht met de
ovcreenkomstige
cijfers
van Juli’ 1926.
De gewone middelen brachten in de afgeloopen,
maand f42.504.800 op tegen
f
39.369.900 in Juli
1926 en vertoonen mitAsdien een vooruitgang van
f 3.135.000. De totale opbrengst in de afgeloopen
maand overtrof ‘de raming met een bedrag van.
f
3.129.100.
De totaal-opbrengst over de eers’te zeven maanden
van 1927 bedroeg
f
300.982.400, zijnde
f
14.011.900
méêr dan die in hetzelfde tijdvak van ‘het vorige jaar,
terwij’ de raming
m
et
f
25.352.400 werd oversc’hre-‘
den. Laat men echter, om een meer zuivere vergelij-
king te krijgen, de rijwielbela’sting, die voor verre1 weg het grootste gedee1te in de maand Januari van
elk jaar binnenkomt, ‘buiten beschouwing, ‘dan blijkt, dat ‘de opbrengst der overige middelen over de maan-
den Januari t.m. Juli 1927 7112 van de voor dat jaar
geraamde opbrengst met
f
22.296.100 te boven gaat.
In vergelijking met de overeenkomsti’ge maand van
het vorige jaar vertoonen de vermogensbelasting, de
dividend- en tantièmebelasting, ‘de invoerrechten, het
statistiekrecht, de geslacht-, de bier-, de suiker- en
de ‘babakaccijns, de belasting ‘op gouden en zilveren
werken, ‘de successierechten en de domeinen een hoo-
ger op’brengs’tcijfer. Daarentegen brachten minder op
de .grondbelastin’g, de personeele belas’tiing, de inkom-
stenbelasting, ‘de zo’ut-, de wijn- en de gedistilleerd-
accijns, de belasting op rijwielen, de zegelrechrten, de registratierechten, de ‘a’kten voor de jacht en ‘vissche-
rij en de loodsgelden. Hieruit blijkt, dat de loop der
middelen in ‘de afgelopen ‘maand niet onverdeeld
gunstig mag worden genoemd. De helft der middelen
liep ‘in opbrengst terug. Dat ‘het eindresultaat nog
zoo bevredi’gend was, is louter aan het ruim vloeien
van
@Ie
dividend- en tantième.belas’tin.g toe te schrij-
ven, ‘die ruim 34 millioen in opbrengst vooruitging.
Evenals de vorige maand bewoog ‘de grondbelasting
zich in dalende lijn. Het nadeelig verschil beliep ‘dit-
maal
f
18.500, ‘doch wordt ruimschoots opgewogen
door de ‘hoogere ontvangsten in ‘eenige vorige maan-
‘den. In ‘de eerste zeven maanden ‘kwam
f
493.300
m6r binnen ‘dan in ‘dezelfde periode van 1926, voor
wat een ‘goed deel betreft, drank zij de snellere invor-
‘dering, terwijl ‘de ia.m.ing met
f
3.784.100 werd over-
troffen. Voor den loop van deze belasting in ‘de vol-
gende maanden zegt ‘dit echter uiteraard niets.
Ook de per.soneele belasting gaf weer een terug-.
gang in opbrengst te zien (van
f
208.300). Vergelijkt
men. de ‘ontvangsten uit dit middel over de eerste
zeven maanden van 1926 en 1921, ‘dan ‘blijkt, dat in
het tijdvak Januari t.sn. Juli 1927
f
115.000 minder
kon worden geboekt ‘dan in hetzelfde tijdvak van het
vorige jaar. Ook ‘de raeiin.g werd niet bereikt (nadee-
lig verschil
f
2.022.400′). Bij dit laatste dient even-
wel te worden ‘bedacht, .dat ‘de eerste maanden van
het jaar voor de person’eele belasting niet ‘de voordee-
li’gste zijn.
In tegenstelling met de vorige maand liep de in-
komstenbelasting ditmaal eenigszins in ‘opbrengst
terug. Voor het. vrij onbelangrijk verschil
(f
10.500)
is een bepaalde oorzaak niet aanwijabaar. Bij verge-
lijking van de ontvangsten over ‘de eerste zeven maan-
‘den van. 1926 en 1927 blijkt, ‘dat’ de bedragen als volgt
o’ver»de verschilleird ‘dienstjaren kunnen worden ver-
Iceij
Jan. t/m. Juli
1926
Jan. t/m. Juli
1927
1923124….
f
2.229.500,—
–
1924125….
5.622.600,—
f
1J97.000,_
1925126….
54.377.700,—
,, 3.571.700,—:.
1926/27.
…
1.798.500,—
,, 58.570.200,-
1927128.,,.
–
,, 1 754.000,-
Totaal,
f
64.028.300,—
f 65.092.900,-
Uit ‘de hierboven gegeven cijfers valt af te leiden,
‘dat de snellere invor’dering nog steeds haar invloed
doet gevoelen. Op ‘den loopeniden ‘dienst (1926/1927)
werd bijna
f
4,2 millioen meer ontvangen dut op het
overeenkoinst.ige ‘dienstjaar (192511926) in de eerste zeven maanden van 1926. Dat niettemin over het tijd-
vak Januari/Juli ‘slechts
f
1.064.600 ei5r werd out-‘
vangen dan in ‘hetzelfde
tijdvak
van het vorige jaar,
is toe te schrijven aan de ‘omstandigheid, dat de
ondere dienstjaren minder’ opleverden. Dc rarning
werd in de eerste zeven maan’den van dit, jaar met
f
1.064.600 overschreden.
Evenals ‘de ‘beide vorige maanden gaf de vermo-
gensbelastin.g een hoogere ink’omst. Het surplus be-
droeg ‘ditmaal
f
225.000. Zooals reeds meermalen
werd opgemerkt staan de schommelingen, die de loop
van dit ‘middel den laatsten tijd te zien geeft, in ver-
band met ‘de wijziging ‘der betalingstermijnen trz
‘gevolge van ‘de overdracht ‘der invorderin.g aan de
‘on’tvangers ‘der directe belastingen. Een en ander
maakt het niet gemakkelijk zich omtrent den loop
van dit middel een oordeel te vormen. Gerekend over
zeven maanden gaf 1927
f
1.508.900 mé.ôr te boeken
dan het vorige jaar. De raming werd met
f
391.500
overtroffen.
De dividen’d- en tantièmebelast’ing vertoonde een
stijging van niet minder dan
f
3.512.000 en gaf daar-
door het nog nimmer ‘bereikte bedrag van
f
6.296.100
te ‘boeken.
Ongetwijfeld
is dit aan toevallige om-
standi.gheden toe te schrijven. Zooals bekend, ‘komen
de baten, uit dit middel voortvloeiende, op zeer on-regelmatige wijze binnen, en wor’den zij in elk jaar
voor een belangrijk ‘deel slechts in enkele maanden
ontvangen. Het vorige jaar was de maand ‘September buitengewoon gunstig (opbrengst ruim
f
4 millioen);
thans werden ‘blijkbaar de groote aanalagen in ‘de
24 Augustus 1927
ECONOMTSCH-STATISTISCHE BERICHTEN
749
maand Juli voldaan. Gerekend over zeven maanden
kwam de bpbrengst van 1927
f
4.143.400 uit boven
die van hot vorige jaar, terwijl de raming met
f 3.528.300 werd overschreden. Deze gunstige cijfers
geven echter geen vrijheid, omtrent den verderen
loop van dit middel conclusies te trekken.
Do invoerrechten leverden
t
15.100 mêér voor de
schatkist op, terwijl het ‘statistiekrecht eveneens een
stijging in opbrengst vortôonde va’n
f
13.900). Gere-
kend over zeven maanden, bleven de invoerrechten
zoowel hij het vorige jaar als bij de raming in op-
brengst ten achter (met resp.
t
301.000 en
f
117.200);
bij het stat.istiekrecht daarentegen werd zoowel de
opbrengst van Januari t.m. Juli 1026 als de raming
overtroffen (met onderscheidenlijk
f
109.200 en
f
129.100).
De accijnzen vertoonden onderling een geheel ver-
schillond beeld. Dezoutaccijns liep terug met
f
28.800,
hetgeen evenwel aan toevallige omstandigheden moet
worden geweten. Daarentegen gaf de geslach’taccijns
een accres te zien van
f
95.900, dat zich evenmin ver-
klaren laat. De wijnaccijns wees een lagere opbrengst
aan van
f
49.000, waarbij evenwel moet worden be-
dacht, dat de wijnaccijus voor verreweg het grootste
deel in ‘de laatste maand van elk kwartaal wordt ont-
vangen, en dat de teruggang in de afgeloopen maand
waarschijnlijk weer door een ruimer vloeien in de vol-
gende maanden zal worden gecompenseerd. ilet ge-
(hstilleerd leverde
f
528.400 minder op. Neemt men echter in aanmerking, dat de maand Juli in 1927 een
betaaldag (Donderdag) minder telde dan, in 1926, dan
blijkt do gedistilleerdaccijns per slot ‘van rekening
nog in opbrengst ‘to zijn vooruitgegaan. De ‘bieraccijns
gaf een accres te zien van
f
120.000, dank zij de toe-
neming van het verbruik van •dit genotmiddel ten
koste van het gedistilleerdverbrui’k. De suikeraccijns
aceressoerde met een bedrag van
f
307.500, waardoor
de daling ‘in opbrengst in de beide vorige maanden wëer voor een belangrijk deel werd goed gemaakt.
Eindelijk moge nog worden gewezen op den tabak-
accijns, die een
stijging
in opbrengst vertoonde van
f
202.500, waarin eenige opleving in de sigarenindus-
trie tot uiting schijnt te komen. Over het algemeen
genomen
blijft
deze groep van middelen tot tevreden-
heid stemmen.
De belasting op gouden en zilveren werken leverde
f
3.700 méér op dan in de gelijknamige maand van
1926. In werkelijkheid
IS
de toeneming in opbrengst
nog iets grooter, daar ingevolge de gewijzigde waar-
borgwet met ingang van 1 Juli 1927 een kredietter-
mijn voor de betaling van het waarborgrecht kan wor-
don toegestaan, hetgeen uiteraard ‘de ontvangst gedu-
rende de eerste maanden drukt. Er schijnt in ‘het
goud- en zilvervak echter eenige opleving te komen,
daar de
stijging
in opbrengst nu reeds 10 maanden
aanhoudt. De belasting op rijwielen gaf in de afge-
loopen maand
f
7.700 minder te boeken dan in Juli
1926. In totaal werd in het loopende jaar aan ver-
kochte rjwiclp]aatjes reeds ontvangen
f
6.702.100 of
.f
452.100 mêér dan het geheele voor 1927 geraamde
bedrag.
Van de middelen, ‘die meer in rechtetreekech ver-
band staan met ‘het zakenleven, brachten de zegel-
rechten
f
448.500 minder op. ‘Gedeeltelijk is deze
teruggang te wijten aan ‘een mindere uitgifte van
effecten; de beursbelasting bracht althans t 131.500
minder op dan in Juli 1926. Ook ‘de registratierech-
‘ten vertoonden een daling in opbrengst (van
f
72.200), waarschijnlijk wegens minder overgangen
van onroeren.d goed. De loodsgelden liepen terug met
t 58.600. De afgeloopen maand was voor de hier ‘be-
sproken groep van middelen dus vrij ongunstig. Ge-
rekend over zeven maan;den maken •de opbrengsten
evenw’el een alleszins bevredigenden indruk. Zoowel
de ‘opbrengst van de eerste zeven maanden van 1926
als de raming werden met belangrijke bedragen over-
troffen.
Ten slotte moge nog de aandacht worden gevestigd
op de succeasierechten, die
t
63.100 méôr op’bracihten,
waardoor de opbrengst over de eerste zeven maanden
t
3.761.400 steeg boven ‘die van hetzelfde tijdvak van 1926 en
t
3.320.800 boven 7112 der raming. De do-
‘meinen liepen op niet
t
17.700; de jacht- en vissc’he-
rijakten gaven daarentegen
t
11.100 minder te boeken.
De inkomsten van het ,,Leeningsfonds 1914″ be-
droegen in de afgeloopen maand
t
7.846.600, waar-
van ruim
f
1.953.000 aan, de Verdedigingsbelastingen
v,’as toe te schrijven. De mi
,
d:delenstaat van Juli 1926
wees een opbrengst aan van
t
7.003.200. In ‘de eerste
zeven maanden van 1927 kwam in totaal
t
63.249.700
binnen (in hetzelfde tijdvak van 1926 t 61.023.200).
De inkomsten ten bate van het ,,Wegenfonds” be-
liepen in de afgeloopen maand f409.500; over de
maanden April t.m. Juli 1927 in totaal t 5.287.300.
–
AANTEEKENINGEN.
Zeven jaar Petroleum-winning sedert de nationa-
lisatie der Kaükasische Olievelden en de oprich-
ting van den Sovjet Staats-trust ,,Azneft”.
Zooals bekend is, kan Rusland, ondanks het feit,
‘dat zijn ondergrondsche petroleumvoorraad waar-
schijnlj’k de grootste van de ‘heele wereld is, toch,
wat ‘de petroleumwinning betreft, bij: lange na niet
op ‘de reusachtige stijging wijzen van de Amerikaan-
sche •en Anglo-Perzische of V’enezolaansche expl’oi-
taties.
Sedert een paar jaar echter is in het Ruissi’sche
petroleum’bedrijf herleving te constateeren. Een der
belangrijkste gebieden is naar men weet het gebied
van Bakoe in A’zerbei’dsjan. Op dit gebied is de her-
leving opvallend. In verband met de jo’ngste gebeur-
tenissen in de petroleumwerel’d zijn de volgende ge-
gevens, die wij in hoofdzaak outleenen aan een met
de letters L. K. onderteekend artikel in het Julinum-
mer van het d’oor de Russische handelsvertegenwoor
diging te Berlijn uitgegeven, periodiek ,,Die Volks-
wirtsch’aft der Union der Sozialiistischen Sovjetrepu-
blieken” ongetwijfeld ook voor de lezers van de
E.-S. B. van belang.
Op 28 Mei 1920 werden 200 ‘door ‘de Sovjets in
Azerbeidsj an genationaliseerde petroleumbedrijven
vereenigd tot – een Staats Trustbedrijf, de ,,Aznef t”
(samentrekking van ‘de eerste lettergrepen van Azer-
beidsjan en Naph-ta).
Gegeven de be’teeke’nis ‘van de, in en om Bakoe
op ‘het schiereiland A’psjeroii voorhan’de’ne petroleum-
bronnen, is ‘de A’zneft voor ‘de USSR. (Unie ‘der Soc.
Sovjet-Republieken) het voornaamste aardolieadres.
In het procluctiejaar 1925-26 brachten ‘de, nu door
‘de Azneft ‘bestreken velden 5.5 millioen ton van do
gezamenlijke 8.2 millioen ton der USSR. op.
De ontwikkeling, die de petroleum-in’dimtrie van
Azerbeidsjan in de laatste zeven jaren gehad ‘heeft, valt ‘duidelijk in ‘drie perioden uit elkaar. De eerste
periode loopt van het oogenblik der nationaliseering
in het voorjaar van 1920 tot in ‘het midden van ’21.
Zij kenmerkte zich door groote verwarring en slap te
in de productie ten gevolge van oorlog ‘en burgeroor-
log. De petroleum-opbrengst van het Bakoe-rayon he-
dro’eg in September 1920 177.000 ton tegen 613.000
ton gemiddelde maandelijksche opbrengst in 1913. In
clie Septembermaand boorde men niet meer dan 198
M. tegen gemiddeld 14.314 M. in 1913. Met de ophef-
fing ‘der blokkade en de geleidelijke herleving van de
heele Russi’sche industrie ‘brak de tweede periode aan,
‘de periode van ‘dan z.g. ,,wed’eropbouw” der petroleum-
industrie. En nog v66r het einde van den wederop-
bouw zette de ‘derde periode in, die der ration’alisec-
ring ‘der productie op nieuwe, technisch verbeterde
basis.
In ‘den loop der laatste jaren nu heeft volgens ver-
schillende gegevens ‘de petroleum-industrie van Azer-
beidsjan op elk gebied van haar werkzaamhei’d de
750
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Augustus 1927
prestaties van v66r 1914 benaderd en •hier en daar
moet •men con:stateeren, dat zij ze overtroffen heeft.
Dit geldt in het bijzonder van •de bering, die de
grondslag is van de petroleumwinning. In 1913 wer-
den 171.114 M. aangeboord. De ontwikkeling van ‘de
hoorwerkzaam.heden op hetzelfde gebied sedert de
na’tionaliaatie kab men verder uit de hier ‘volgende
officieele cijfers opmaken:
:1920—’21
……
2.776 M.
1924-25
……
93.433 M.
1922—’23
……
31.449 ,,
1926—’27
……
249.652 ,,
In de heele zeven jaren werden 643.000 M. geboord
en 1255 nieuwe boorputten gemaakt, uit welke nieu-
we putten meer dan 6 mill.ioen ton petroleum gewon-
nen werd.
De gezamenlijke productie der Bakoe-bronnen in
de zeven jaren bedroeg 21.526.000 ‘ton petroleum en
493.000 ton aardgas. De jaarlijksche productie wijst
op een geregelde toeneming:
fluwe çetroleuin
Aardgas
ton
4on
1920-21
…………
2.494.000
30.300
1921-22
…………..
751.000
24.000
1922-23
…………
3.278.000
24.200
1923-24
…………
3.901.000
23.400
1924-25
…………
4.362.000
59.800
1925-26
…………
52iS.000
134.500
1926-27
…………
6.521.000
170.400
Sedert het cersto jaar der nationaliseoring in’ de
productie van ruwe petroleum dus tot het 2.6 voudige
gestegen, de gas-productie tot het 5.6 ‘voudige. Daar
de productie in 1913 7.356.000 ton bedragen heeft,
is de voortbr.enging van het nu afgeloopen jaar 1926
—21
‘de oude productie zeer nabij gekomen. Volgens
een Telegraaf-bericht uit Moskou van 4 Augustus
gaat de raniing voor 1921-28 de Tsaristisc’he pro-
ductie te boven, zou ni. wezen 1.825.000 ton.
Deze, verhoudingsgewijs (en gegeven het gebrek
aan kapitaal) snelle wederopbouw van de petroleum-
productie is in de eeiiste plaats te verklaren, door de,
met de nati’onaliseering vanzelf mogelijk geworden
centralisatie der industrie. Daarnaast hebben echter
ook technische veranderingen tot de verhooging ‘der
productie bijgedragen. Zoo werd bij het boren steeds
meer het langzame en dure stang-boren vervangen
door rotatie-bo’ren, kabel- en turbine-boren, zoodat,
bij een totale boring van 249.652 M. in 1926-27,
slechts 21.866 M. (8.8 pOt.) met de stang geboord
zijn, daarentegen 314.756 MM. door rotatio-boring
en 87.000 M. door ka’bel-boring. In ‘den vooroorlogs-
tijd ‘kwam ‘de rota’tie-boring slechts
bij
wijze van
proefneming voor.
Ook verdient vermelding, dat sedert 1923 ‘de pe-
troleumwinning steeds meer door dieptepompen ge-
schied is, welke geleidelijk het ouderwetsche pompsy-
steem vervangen. in April 1927 ‘deden de dieptepom-
pen reeds 31.4 püt. van het werk.
Verder werken tegenwoordig 93 pOt. van de ‘boor-
putten met electrische kracht, 1.5 pOt. met stoom-
machines en 5.5 pOt. met verbrandingsmotoren, ter-
wijl in den vooroorlogstijd slechts 30 pOt. der boor-
putten van het Bchoe-gebied door eleetriciteit ver-
den gedreven. Ten gevolge der electrifieatie en de
invoering der dieptepompen is’ ‘het eigen gebruik van
petroleum voor de petroleumfabrieken gedaald van
12.8 pOt. in. 1920 op 5 pOt. in 1927; voor 1914 be-‘droeg het brandstofverbruik rond 15 pOt. ‘der bruto
petroleumwinning. Hand ‘aan hand hiermede daalden
de (eigenlijke) ‘bedrjfsonkosten, die ‘buy, in het pro-
ductiejaar 1925-26 met 21 pOt. zijn verminderd.
De verwerking der ruwe petroleum heeft in de
laatste zeven jaren een ontwikkeling gehad, die aan
die der petroleumw’inning zelve niet
ongelijk
is. Se-
dc’rt cle nationaliseering werd in het geheel 11.91.000
ton ruwe petroleum verwerkt. Daarvan komen
1.585.000 ton op rekening van hot eerste productie-
jaar, en 3.811.000 ton op het laatste, d.w.z. een 2.4
maal grootere activiteit.
Ook kwalitatief is de petroleumverwerldng vooruit-
gegaan. De petroleum van het Bakoegebied is altijd
rijk geweest aan uitstekende smeeroliën, en: daarnaast
aan andere zware oliën en mazoet. Daarentegen haalt
men bij’ de distillatie uit deze petroleum slechts wei-
ing primaire benzine. Nu is het in de laatste jaren
‘gelukt, de ‘beuzine-fabricatie ‘door het ‘z.g. kraken in
eeu voor proef werkende cracking-fabriek te doen
stijgen. Volgen’s ,,De Telegraaf” van 5 Augustus ‘zal
ron’d 150.000 poed benzine aldus ‘dit jaar gewonnen
worden. Daar hier nog de vermeerderde voortbren-,
ging van aardgas (benzine) bijkomt, was het reeds
in 1925-26 mogelijk, ‘gemiddeld 4.4 püt. van de ver-
werkte ruwe petroleum als benzine ‘te winnen, ter-
wijl in ‘de eerste maanden van 1926-21 de benzine-
fabricatie zelfs op 5.8 pOt. van ‘de verwerkte ruwe
petroleum steeg. Buiten’dien zijn op ‘het oogenblik
twee nieuwe cracking-in’stalla’ties voor benzine-win-
ning in aanbouw, waarbij voor het volgend jaar nog
twee andere komen. Elke installatie is ‘bestemd voor
een verwerking van 5 m.illioen poed (1 poed is gelijk
één zestigste ton) mazoet met een benzine-opbrengst
van 25 pOt..
Verder zijn nog andere groote inrichtingen in aan-
bouw. Daaronder verdient vermelding de bouw van
een fabriek van smeerolie ‘met een verwerkingscapa-
ci’teif, van 50.000 poed mazoet per dag.
Parallel met de vergrooting der productie moes-
ten de hulpbedrijven groeien en met name de kracht-
stations. Zoo is ‘dan het stroomverbruik gestegen van
101 millioen K.W.U. in 1920-21 ‘op 312 .mjllioen
K.W.U. in 1925-26, d.w.’z. gestegen ‘met ‘208 pOt.
Wat het eigen t.ransportwezen betreft beschikt
Aznef t tegenwoordig over 600 motorrij’tu’igen en 99
tractors. De spoorweg, ‘die boortor’ens en raffinade-
rijen met elkaar verbindt, heeft een lengte van rond
140 kilometer.
De export van de Bakoesehe petroleum ïs nog snel-
ler omhoog gegaan dan haar winning. De uitvoer
van petroleum-producten beliep in 1913 898.200 to’n,
in 1925-26 1.472.400 ton, ‘d.w.z. de uitvoer is sedert
1913 bijna dubbel zoo groot geworden.
Hier volge een beeld van den export d’er petroleum
uit Bakoe, – niet inbegrepen de export naar Perzië,
waarheen jaarlijks ongeveer 1Y2 .millioen poed pe-
troleu’mproducten werd veronden:
1921-22
……
6.2 nrillioen
poed is 100 pCt.
1922-.-23
……
14.1
.,
,,
,,
225
1923
–
24
……
32.1
.,
516
1924-25
……
56.1
,, ,,
905
1925-26
……
61.5
,,
,, ,,
992
1926-27
……
41.0
(eerste halfjaar)
Men meent te Ba.koe, dat wat den export betreft, het
jaar 1926-27 ‘bijna zal evenaren het recordjaar van
den Tsaristi,chen tijd, dat was ‘het jaar 1904, toen
een uitvoer bereikt werd van 86.4 milli’oen ‘poed. In
totaal beloopt de uitvoer van Azneft ron’d 20 pOt.
van ‘de bruto-winning, tegen circa 8.4 pOt. in de
laatste jaren v66r ‘den wereldoorlog.
Ook ‘de rentabiliteit van ‘den uitvoer is gestegen.
Afgezien van ‘de ‘beter gesorteerde samenstelling van
den export, heeft ‘hiertoe voornamelijk de ‘oprichting
en voltooiing van steeds meer export-organisaties van
de Russische Petroleumtruist bijgedragen, die voor
2/3
producten uit. het Ba’koe-gebied ontvangen.
De verdere ontwikkeling ‘der petroleum-winning en
-verwerking geschiedt en zal geschieden volgens een,
over een periode van 5 jaar loopen’d plan voor alle
takken der Russische Petroleumindustrie. Volgens
dit plan, waarover in de Russische tijdschriften uit-
voerige gegevens staan, zou in gelijkmatig tempo de
Ba’koosche petroleu.mwinning stijgen van 410 millioen
poecl in het loopende jaar tot 640 milli’oen poed in
1931-32. Die winning zal in het komende jaar
1927-28 reeds ‘de productie overtreffen van 1913,
die 450 milli’oe’n poed bedroeg. Men berekent, dat in
deze 5 jaren, gezien de resultaten tot heden, 2.85 mil-
hard poed zullen worden gewonnen tegen 1.14 mil-
l’iard in de afgeloopen zeven jaar.
24 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE flERICHTEN
751
Om genoemde cijfers te kunnen halen is de aan-
maak van 2850 nieuwe boorputton een vereischte
en de boring van 825.000 vademen (1 ,,sasjen” of
vadem is ruim 2.1 M.), niet meegerekend de
schrap-
boringen.
Inplaats van 135.000 vademen, •die in het
loopende jaar geboord zijn, rekent men voor 1931–32
op de aanboring van bijna 200.000 vademen, opdat
het plan verwerkelijkt. wordt.
In het werkprogram der
vijf
jaren is gerekend met
een gedeeltelijke verplaatsing der raffinaderijen van
Bakoe naar de haven van Batoem in Georgië. Hierom
wordt de bestaande pijpleiding voor geraffineerde
petroleum omgebouwd tot een pijpleiding voor het
ruwe product (,,naphta”). Bovendien ligt het in de
bedoeling, een tweede pij1eiding te bouwen over
denzeifden afstand. Als de beide leidingen gereed
zijn, rekent men dat Batoem jaarlijks 150 millioen
poed ruw product zal verwerken. Evenzoo ligt liet in
het voornemen, volgens genoemd staatsplan, een
cracking-installatie te maken voor een jaarlijksche
fabricatie van 10 millioen poed benzine en een fa-
briek te bouwen ter vervaardiging van cylinderolie
uit goudron, welke een capaciteit van 5 millioen poed
per jaar moet hebben.
Men hoopt den export in het jaar 1931-32 tot 230
millioen poed (dus
bijna
4 millioen ton) te kunnen
opdrijven, dat is dan tot het 2.7 voudige van den
export van het loopende jaar en het 6 voudige van
dien van 1913. W.
De wereldproductie van suikerbieten.
Kort ii a elkan d ei verschenen de schattingen over
hot met, suikerbieten beplanto areaal door de beide
experts op dit gebied, Licht en :Dr. Mikusch. Dc
totalen waartoe beiden komen zijn vrijwel aan elkaar
gelijk. Volgens deze schattingen is de met suiker-
bieten beplante oppervlakte ook dit jaar toegenomen.
Terwijl Licht de toename echter
op
14,4 pCt. schat,
zou de vermeerdering volgens Dr. Mikusch slechts
9,19 pOt. bedragen.
Licht
Mikusch
1927-28. 1926-27. 1927-28. 1926.27.
Acres.
Acres.
Acres.
Acres.
Rusland ……….1.442.500 1.215.200 1.581.000 1.339.000
Duitschiand ……1.000.300 922.696
975.700 923.900
Tsjechoslowakije .
691.600 637.695 668.500 637.200
Frankrijk ……..573.000 540.856 560.700 540.900
Polen …………494.000
355.680
479.200
461.800
Italië …………234.600
198.230
239.600
209.900
Spanje ……….214.900
214.890 *197.600
209.900
België …………172.900
152.535
165.500
153.100
Holland ……….160.500
149.419
160.500
148.200
Hongarije ……..158.100
152.206
153.100
153.100
Zweden ………..100.000
109.712
100.000
98.810
Denemarken
98.800
72.865
74.100
74.090
Oostenrijk ……..54.300
46.290
55.600
46.930
Ver. Staten
–
–
197.600 128.400
Roemenië
–
–
*172.900 175.400
Jugoslavia ……..-
–
111.100
106.200
Bulgarije
–
–
44.500
37.050
Ierland ……….-
–
14.800
9.881
Dantzig ……….-
–
12.300
9.881
Finland ……….-
–
7.400
4.940
Zwitserland
–
–
5.000
4.940
Letland ……….-
–
5.000
4.940
Andere landen .
578.000 454.282
–
–
Totaal ……..5.973.500 5.222.556 5.981.700 5.478,462
De met een ste:r aangegeven cijfers duiden op een
kleiner bebouwd areaal ten opzichte van het vooraf-
gaande jaar. Alle schattingen (le en 3e kolom) zijn
tot op 100 acres afgerond.
Indexcijfers van groot- en kleinhandeisprijzen
in Ned.-Indië.
De maandstatistiek 1927 No. 5 van het Centraal
Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden bevat o.m.
het volgende:
Invoer.
De volledige serie omvat 72 artikelen en is ver-
deelcl in vijf groepen. Het onderscheid tusscheu de ,,la.ge”
cii cle ,,korte” serie is dit, dat van de 18 ‘extra artikelen
der lange seCie gedurende 1914-1920 prijzen ontbreken.
Het gemiddelde indexeijfer van alle invoerartikelen (vol.
ledige serie) blijft dit jaar nog beneden liet gemiddelde
van 1926. De laatste 3 maanden geven 161.
Iii den loop van 1926 is het gemiddelde prijsniveau der
textiele goederen
geleidelijk niet 21 punten of 9 pCt. ge-
daald, van 194 in Januari tot op 175 in December. De
groepsindexcijfei.s van Januari tot Mei 1927 vertoonen
uitéénloopende schommelingen. In Februari stijgt het ge-
middelde indexcijfer van de groep tot 179, om in Maart
tot 172 te dalen en in April en Mei weer geleidelijk op te
loopen tot 173 en 174. De stijging in Februari is het ge-
volg van het omhoog gaan van de prijzen van
Galico’s
(Batavia) en
Prints
(Batav’ia) met resp. 21 en 23 punten
of 19 pCt. en 17 pCt.
In Maart treden prijsdalingen in voor de artikelen:
Ge bi. Cambrics, sarongs, kain pandjang
en
Garen
met
resp. 11, 10, 19 en 97 punten of 6 pCt., 6 pCt., 11
pot.
en
50 pCt.
In de laatste twee maanden is de prijs van
Calico’s
(Batavia) wederom gestegen van 130 in Maart ‘tot 142 in
Mei of met 9 pOt., die van Ruwe
Supe.rS
van 166 in Maart
tot 187 in Mei of met 12 pot. Kleine prijsdalingen van
eenige andere artikelen o.a.
sa
.rongs,
wegen hier niet tegen
op.
Het prijsniveau van de groep
levensmiddelen
vertoont
sinds Januari jI. een daling, de indexcijfers voor de laat-
ste 5 maanden zijn 151, 151, 149, 148, 148.
De
metalen
en
chemicaliën
blijven op hetzelfde niveau van 1926 stam.
Van de vijf invoergroepen vertoont alleen liet algemeene
indexcijfer
van de greep
diversen
een aanzienlijke stijging.
Sinds 1923 was liet groepsiuclexeijfer van 169 geleidelijk
gedaald tot gemiddeld 165 in 1925 en tot 157 in Mei 1926.
Door de vorliooging van de invoerrechten op
sigarettten.
papier
steeg het intlexcijfer van dit artikel in Juni 1926
met 241 punten of 157 pCt. en het algemeene indexcijfer
tot 176, op welke hoogte het ongeveer is blijven staan.
Januari/Mei 1927 geven 173, 175, 175, 175, 175.
Uitvoer.
Het gemiddelde prijsverloop van de 20
uitvoer-
artikelen
wordt weergegeven door het algemeene i adexeijfer
van deze groep, dat in de eerste vier maanden van het
jaar een daling vertoonde van 136 in Januari tot 128 in April en tin Mei jI. iveer tot 131 is gestegen. De daling
in de eerste maanden van het jaar was in hoofdzaak een
gevolg van het terugloopen der •
suiker.
en
mais prijzen.
Ook in dc jongste maand bleven de suikerprijzen dalen,
zulks in vei’baricl met le omstandigheid, dat door de’ f i-
nancieele moeilijkheden in Japan en het uitblijven van
vraag van Ghineesche zijde, de Java suiker in hoofdzaak
op de Britsch-Indische en Europeesche markten is aange-
wezen. Het indexeijfer van superieure hoofdstiiker is sinds
Januari gedaald met 23 pCt. van 178 op 136 en dat van
hoofdsuiker No. 16 en hooger met 27 pCt. vati 154 op 111.
Tengevolge van den groeten mausoogst daalden de prij-
zen van dit product van 220 in Januari op 130 in Maart
dus met 40 pOt., om vervolgens in April weer met 24 pOt. te stijgen. In de afgeloopen maand is liet inciexeijf er weer
6 pOt. gedaald.
De prijzen van
hapok
zakten in cle eerste vier maandeti
van 195 op 173 of 11 pOt.; in Mei is het indexcijfer veer
7 pOt. gestegen.
De gemiddelde prijzen van
thee
varen in iie laatste
vier jaar, vrij oenstant, ongeveer tweemaal zoo hoog als
in 1913, niettegenstaande van Maart-October 1925 een
inzinking plaats vond, waarvan het laagste punt in Mei
(ie. 184) viel. Na October 1926, niet het indexcijfer 200,
daalden de prijzen weer, zoodat in December (ie. 185) veer
het laagterecord van 1925 iver.cl ‘bereikt. In Januari 1927
zette de daling zich voort met 23 punten of 12 pOt. (ie.
162)
;
sindsdien is eenige verbetering merkbaar. In April
jl. is het indexcijfer tot 171 gestegen en in Mei is met
185 wederom het niveau van December 1926 bereikt.
Citroneila-olie
bereikte in November 1924 met liet in-
dexeijfer 166 het hoogi epuut, waarn ci. het met groote spron-
gen voortdurend en snel bleef dalen tot 51 in December
1926. Dit jaar zijn de prijzen iveer teruggeloopen, zooclat
in April en Mei de prijs slechts 45 en 42 pOt,. van die in
1913 bedraagt.
De stijging van het algemeene prijsniveau in de laatste
maand is liet gevolg van een belangrijke prijsstijging vaij
peper
en
djarakpitten
resp. met 32 en 18 punten. De algemeene inciexeijfers voor alle groothandelsart.i-
kelen tezamen bedragen voor de laatste 3 maanden 154,
154 en 155.
Deze iurdezcijfers hebben geen andere betee-
kenis, dan dat zij het gemiddelde prijsverloop voorstellen
van de 92 met name genoemde artikelen, liet genciucldeldc
752
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Aügustus .1927
der korte serie
(74 artikelen) is slechts twee tot ‘drie un-
ten liooger.
–
Indexcijfers van 72 invoer- en 20 uitvoerartikelen in aen
groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang.
Invoerartikelen.
n
–
,
–
•
1913.
100 100 100 100 100
100
100
100
•
1922.
208
166
172 170
175
181
129
170
1923.
208
163 174
170 169
180
149 173
1924.
212
164
167
160
168
178
155 173
1925.
208
161 161
150 165 172
146
166
September1926
181 157
151
154
157
162 132
156
October
.
178 156
150
154
175
164
133 158
November
,,
.
177
151 151
153
175 163 135
157
December
,,
.
175 152 149
151
173
162
136 156
Januari
1927.
176
151 150 152
173
162 136 156
Februari
,,
.
179
151
152 152 175 163
132
156
Maart
,,
.
172
149
153
152
175
161
129
154
April
.
173
148
151
152 175
161
128 154
Mei
.
174 148 152 152
175
161
131 155
1)
20 art.
2)
12 art.
2)
12 art.
2)
15 art.
5)
13 art.
Kleinkandels prijzen.
De serie inrlexcijfers voor artikelen van in- en uit1eemsehe oorsprong is zoo saniengestelcl, dat
de ,i,niheemsche en de uitheemsche groep geheel parallel zijn.
De kleinh andelsprijzen (Ier
inheemsche
a,rtikalen hebben
de twee laatste jaren slechts geringe wijzigingen onder-
gaan, zoodat het gemiddelde prijsverloop van deze serie
op eenzelfde niveau is gebleven, nl. ongeveer 70 percent
beven Jet niveau van 1913:
In •de afgeloopen maanden geven’ te
r(jst prijzen
de sei-
zoendalïng te zien, terwijl de prijzen van eieren, mi
het
Javaansch Nieuw.jnar achter den rug• is, ook aanzienlijk
ternggeloopen zijn. Evenals in den groothandel is flier ook
de prijs van suiker gedaald.
Ook de
uithee’nsche artikelen,
waarvan het gemiddelde
prijsverloop op een belangrijk lager niveau staat dan dat
van de iaheemsc,he, hebben zich op dezelfde hoogte ge-
handhaafd gedurende de laatste maanden.
Eveneens de algemeene indexcijfers van de beide series
te za.mell, die van Januari tot Juni geven 158, 157, 156,
156, 158 ,158. De indéxcijfers van de voeclingsartikelen a1len zijn iets lager.
Indexcijîers van kleinhandelsprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong te Batavia.
In-
heemsch
1)
Uit-
lheemsch
1)
Totaal
V
)
1913114
100 100
‘
100 100
1923 ..
194,
173
183 182
1924 ..
182 158
170 170
1925 .
.
169 152
160
158
Juni
1926 .
.
170
147 159 157
Juli
,,
. .
167
146
157
154
Augustus
..
167
148 157 155
September
. .
167
,
148
158
155
October
. .
170 145 158
155
November
.,
…
168
145 157
154
December
. .
171
147 159 157
Januari
1927 ..
168
145
158
155
Februari
..
172
143 157 156
Maart
. .
169
‘
143
‘156
154
April’
. .
168
145
156
155
Mei
,,
..
166 149
158 156
Juni
. .
167 149
158 155
1)
20 artikelen.
2)
35 artikelen.
Passerpr’ijzen.
De prijzen der landbouwgewassen, uitge-
zO]1der’d
mais,
bewogen zich in begin 1926 op een hoogei’
niveau dan in 1.925, voorncunelijk tengevolge van cle lange
droogte in dat jaar en van den slechten padioogst in Mid-, den- en Oost-Java. In do laatste maanden van 1926 en de
eoiste van 1927 zijn de prijzen echter lager dan eind 1925 en begin 1926 toen ze thnormaal hoog varen.
Do seizoendaliug is merkbaar bij de prijzen van
rijst
en
maïs
J
door de slochte oogst zijn daarentegen de prijzen
van
klappers
de laatste maanden opgeloopen. Van 1921-
1925 was de prijs va’u klappers gemiddeld 7 cent ‘per stuk.
iIii 1926 steeg de prijs Lot 734 cent, dit bleef nog in ja-
nuari jl., waarna hij voortdurend steeg tot 934 cent
in’
April. Iii de jongste maand is de prijs volgens de iroor-‘
loo.pige opgave tot 9 cent gedaald.
BOEKAANKONDIGING.
Het Rapport
van ‘do Commissie, uit-
gezonden naar Zuid-Afrika door de Ne-
der’l’andschZuid-Afrikaansdhe V’ereeni-
ging, over ‘de ‘mogelijkheid van Emigra-
tie van N&derl’an’dsche Landbouwers
naar Zuid-Afrika.
Zoo luidt in het ‘kort de eenigszins vreemde titel
van ‘het, boekje, ‘dat bij Swets en Zeitlin’ger, Keizers-
gracht 471 te Amsterdam’, ‘is verschenen.
Een vreemde titel, omdat over de mogelijkheid van
Emigratie geen twijfel bestond.
‘Het waren de kansen van slagen, die de 0mmis’sie
had te onderzoeken voor groepsemigratie, in ‘t bij-
zonder op bevloeibare en ‘andere gronden, waar in-
tensieve cultuui mogelijk zoude zijn. (Zie aanhef).
De Commissie bracht een waardevol rapport uit.
Waardevol, naar
mijne
meening, in de eerste plaats’,
omdat het rapport, ‘ui.tgebrcht ‘door een drietal des-
kundigen op het’ gebied van den landbouw in Neder’-
land, ons geeft ‘een onbevangen en belangeloos oor-
deel over de lan’d’bouwtoestanden (in ‘den meest alge-
•meenen zin) en mogelijkheden in Zui’d-Afi:i’k’a.
0-een hunner heeft eenig persoonlijk belang bij’ emi-
gr•atie uit. Nederland naar Zuid-Afrika, noch recht-
streeks noch zijdelings.
Nu moge men het ‘oordeel der Commissie al of niet
geheel juist, den tijd in Zuid-Afrika ‘doorgebracht
tidkort achten om een gedegen oordeel te kunnen uit-
spreken, dat alles ‘doet aan ‘de ‘door mij. bedoelde waar-
de van het rapport niet af.
Aan alle landbouwers, die emigratie naar Zuid-
Afrika overwegen en aan allen die met die emigratie
bemoeienis hebben, is ‘de bestuideering van het rapport
ten zeerste aan te bevelen, naaat die van de vele
an’der,e gegevens waarover reeds ‘hier te lande kan
worden beschikt en waarvan ‘in het bijzonder ge-
noemd moet worden het rapport, uitgebracht aan de
Nederlandsche Vereenigin g Landverhuizing door den
heer Im’an G. J. van den Bosch,
1)
eveneens Neder-
lan’dsc’h land’bouwkundige, die ‘gedurende eenige jaren
studie maakte van den landbouw in Zuid-Afrika.
Het lit niet in
mijne
bedoeling, om deze beide
rapporten met elkar le vergelijken, te meer niet, om-
dat zij elk een geheel anderen opzet vertoonen; het
rapport in hoofde vermeld vult mi. dat van den heer
van ‘den Bosch op gelukkige wijze aan. Evenmin zal
ik mij’ begeven ‘in eeiie bespreking in on’derdeelen van
het nieuwe rapport, die veel rneer plaatsruimte zou
vergen, dan ‘de redactie van dit wekb1ad mij zou kun-
nen toestaan.
Ik zal
mij
dus beperken tot een kort overzicht en
eend korte beachouwing’van het rapport en van de
conclusie der ‘Commissie. Bijna de helft van het ‘boekje wordt ingenomen ‘door algemeene beschouwingen over
het ]an’d en zijne bewoners, welke, zooals rapporteurs
terecht opmerken, van belang zijn voor een juist be-
grip van het vervolg.
In het tweede gedeelte behandelen zij het Zuid-
Afrikaansc’he boerenbedrijf in zijne verschillende vor-
men, waarbij zij’ het niet aan crit’iek op ‘de in Zuid-
Afrika bestaande toestanden en
werkwijzen
laten ont-
breken.
Men moet daaruit wel besluiten, dat op vele boer-
derijen nog achterlijie toestanden heerschen, welke
somtijds mede oorzaaic zijn, ‘dat ‘het ‘bedrijf ‘geen al te
gunstige resultaten oplevert. Rapp orteurs verzwij –
gen voorts niet, ‘dat het ‘boerenbedrijf in Zuid-Afrika
‘met vele moeilijkheden te kampen, heeft, waarvan
de ernstigste wel is ‘de veel voorkomende ‘droogte.
Ma
men de ‘bladzijden 21 -tot, en met de eerste twee
alinea’s van bl’dz. 55 ‘aandachtig leest, moet men wel
) De landbouw in Zuid-Afrika en de Vooruitzichten
voor ‘de vestiging van Nederlancische landbouwers daar te
lande.
24 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
753
onder den indruk komen, .dat Zuid-Afrika voor den
landbouwer is een zeer moeilijk land.
Niettemin achten rapporteui-s de vooruitzichten in den landbouw in Zuid-Afrika hoopvol en verwachten
zij dat de landbouw meer loonend zal worden, naar-
mate de bevolking toeneemt, liet transport verbetert
en do boer beter de fijnere onderdeele’n van zijn vak
verstaat (bldz. 58, de 2e en 3e alinea).
Ik zou hieraan willen toevoegen:
,,en naarmate de ‘boeren in Zuid-Afrika gezonder
,,’begrippen krijgen omtrent handenarbeid door Euro-
,,peanen en zich daarmee meer losmaken van kaffer-
,,hulp.”
De kaffor als boerenknec’ht is, naar mijne overtui-
ging, een nog ‘grooter nadeel voor den landbouw in
Zuid-Afrika en zijn ontwikkeling dan de droogte,
hoezeer ik ook dit tekort aan water, ‘dat zelfs niet
door irrigabie voldoende is op te heffen, een hoogst
ernstig bezwaar acht.
Hiermede kom ik aan het ‘hoofdstuk Emigratie.
Met ‘de daarin opgenomen beschouwingen over de
eischen aan emigranten te stellen, kan ik mij over
‘t algemeen zeer goed vereenigen; het in dit hoofd-
stuk vermelde komt vrijwel overeen met hetgeen de
Nederlandsche Vereeniging Landverhuizing in hare
adviezen aan treklustigen mededeelt;’ ‘slechts komt
mij
f
10.000 kapitaal wel een laag minimum voor
om een bedrijf op te zetten. Indien de geëmigreerde
gedurende ‘do eerste jaren tegenslag heeft, en daarop
moet ‘hij voorzichtigheidshalye rekenen, dan bestaat
er groot gevaar op mislukking door te weinig kapi-
taal.
Dat ook personen zonder kapitaal, mits geschoold en van krachtigen wil, eerst als voorman en later als
bedrijfsleider in -de Unie een bestaan kunnen vinden,
moge juist zijn voor zeer enkelen, in het algemeen
zou ik een ‘dergelijk advies zeker niet durven geven.
Ook ‘de Commissie acht het noodig, dat daarbij
met
,,groot&’ (cum’. van mij, S.) voorzichtigheid te.
werk wordt gegaan.
Trouwens in dit hoofdstuk ‘blijkt wel evenzeer als
uit mondelinge mededeelin gen van de commissiele-
‘den, dat de Commissie van oordeel is, ‘dat oo’k bij de
’emigratie van Nederlandsche landbouwers met kapi-
taal naar Zui’d-Afrika voorzichtig te werk moet wor-
den gegaan,
‘dat individueele emigratie van in hoofdzaak jonge,
ongehuwde landboüwers de-voorkeur ver’dient,
‘dat in Zuid-Afrika alles in het werk ‘moet worden
gesteld om te zorgen, dat ‘de immigranten sl’agen,
dat ‘de Commimie dan verwacht, dat zich in ‘de
buurt van die geslaagden anderen zullen vestigen en
zoo groepen gevormd zullen worden van Nederland-
sche landbouwers,
dat op deze wijze voorzichtig te werk gaande de
stroom van emigranten uit Nederland naar de Unie
geleidelijk zal toenemen en ten slotte ‘zal kunnen
worden eene emigratie van ‘beteekenis voor ons lan’d
en eene immigratie van groote waarde voor Zuid-
Afrika.
Dat ik mij met die ‘denkbeelden geheel en gaarne
vereenig, zal wel niemand verbazen, daar i’k die denk-
beelden reeds jaren lang, ook in de Nedeçrlandsch-
Zuid-Afrikaansche Vereeniging, heb verkondigd -en
verdedigd.
Nieuw is het denkbeeld van de Commissie om een
Nederlander in Zuid-Afrika aan te stellen, als aan-
‘gegeven onder a. van hare conclusie.
En ik vraag ‘mij af wie dat betalen zal en of ‘het
wel noodig is.
Ligt het niet op den weg van ‘de Zui’d-Afrikaansche
Regeeririg om ‘op grond van het eminente ‘belang dat
Zuid-Afrika heeft bij het zich vestigen aldaar en bij
het slagen van bekwame landbouwers van het Noord-
Europeesche ras, eene Regeeringsorganisatie in het
leven te roepen, die tot doel heeft, die immigranten
bij en na aankomst met raad en ‘daad ter ‘zijde te staan
en te beschermen tegen uitbuiting door landhaaien
en anderen?
Daarnaast zoude(n) van Nederlandsc’he zijde door
tu,sschenkomst van ‘den Nederlan’clschen Consul’airen
Dienst een (‘of meer) i’mmigrati.ecomniissie(s) kun-
nen worden in het leven geroepen, samengesteld uit
reeds in Zuid-Afri’ka gevestigde Nederlanders en oud-
Nederlanders, die geen persoonlijk belang hebben bij
i’mmigratie, welke Commissie(s) in samenwerking
met de Regeeringsorganjsatie de ‘belangen der ge-
im’migreerde Nederlanders zonde (n) kunnen behar-
tigen en tevens als Commissie(s) van advies voor den
Nederlandschen Emigratiedien’st zoude(n) kunnen
optreden.
Tot besluit merk ik op, dat de aan het rapport toe-
gevoegde kaart niet uitmunt door duidelijkheid en
overzichtelijkheid, wat te betreuren is.
J. C. 0. SANDBERO.
‘s-Gravenhage, 15 Augustus 1927.
MAANDCIJFERS.
OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN.
(In Guldens)
–
‘
–
,
–
.ederf
1 Januari
1927
Overeen-
konistige
periode
1926
Directe belastingen.
3.273.254
15.623.817
15.130 510
Personeele belasting ..
3.862.081
14.485.915
14.600.902
Inkomstenbelasting ..
4.614.855
65.092.862 64.028.239
Grondbelasting …….
Vermogensbelasting ..
354.175
7.222.454
5.713.597
Dividend- en tantime.
belasting …………
6.296.686
12.278.270
8.134.844
Invoerrechten.
.
.. _..
…
4.409.528
33.424.471
33.725.489 372.223
2.462.401
2.353.213
accijnzen.
Stati8tiekreoht
………….
140.446
1.270.443
1.173.998
804.072 5.704.189 5.436.745
Zout …………………
39.800 1.437.096 1.481.781
Geslacht
……………
3.564.731
25.765,465 26.144.607
1.337.446
7.125.988
6.596.701
Wijn …………………..
3.824.169
24.940.341
24.792.618 1.922.408
13.042.786
12.974.331
Gedistilleerd …………
Bier
……………….
Belasting op gouden en
Suiker
……………..
64.462
549.224
490.648
Tabak ……….
…….
Belasting op rijwielen..
144.855
6.702.117
6.558.285
zilveren werken ………..
rnlirecte belastingen.
Zegelrechten …… … …
‘1.927.3242
16.472.146 14.496.527
Registratierechten….
1.531.426 12.708.165
12.330.622 3.378.105 29.570.763
25.809.333
oraeinev, wegen en
169.677
1.753.639 1.841.521
Successierechten……..
9.055
413.285
413.234
pacht en visscherij
51.535
84.091
93.539
vaarten
……………
taatsloierij
………….
412.522 2.852.472 2.649.250
ioodsgeiden
……………
– –
lfijnen………………
Totaal-Generaal _.
42.504.835 300.982.409
286.970.534
1)
Hieronder begrepen
f 404.605
wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en commissionnajrs in effecten, enz.
(Beursbelasting).
2)
Idem
f3.57l.455.
HEFFINGEN VOOR HET LEENINGFONDS
1914.
i
i.3eaerr
Overeen-
1
1927
1
Januari
komstige
1927
periode
2926
Verdedigingsbelast. la
108.451
2.186.387
1.712.081
Verdedigingsbelast. Ib
506.852
7.914.371
6.806.240
Verdedigingsbelast. II
1.338.037 16.116.010 16.569.681
Opcenten:
Grondbelasting
…….654.371
3.129.400
3.053.880
Personeele belasting
790.044
2.838.765
2.976.817
..
Inkomstenbelasting
1.005.362
15.960.379 17.395.960
Vermogensbelasting
92.536
1.850.793
1.428.343
Dividend- en tantième-
belasting …………
2.077.906
4.051.829
2.684.498
Accijns op Suiker
764.834
4.988.068
4.958.524
Wijn
7.960
287.419
290.356
Gedistilleerd … .
356.473
2.576.547
2.614.461
Zegel rech t
v
an buit!. eif
143.751
1.249.777
526.351
Totaal.,.
.
7.846.577
63.249.745 61.023.192
754
ECONCMISCH-STATISTISCHEBERICHTEN
24 Augustus 1927
HEFFINGEN VOOR HET WEGENFONDS
Wegenbelasting ……..
1
409
.
488
1
5.
2
87.
265
1
–
SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND-, PERSO-
NEELE-, INKOMSTEN- EN VERMOGENSBELASTING SEDERT 1 JANUARI 1927.
Dienst aren
Grond-
Personeele
Inkomsten-
Vermogens-
–
belasting belasting belasting belasting
1923124
–
–
–
3035
1924125
–
–
1.196.980
3.982
1925/26
53.743
648.994
3.571.637
30.828
1926/27
3.793.823 3.562.303
58.570.226
6.945.615
1927128
11.776.251 10.274.617 1.754.019
238.994
Totalen … 15.623.817 114.485.914 165.092.862
1
7.222.454
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
4*
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
Ned
Or
sch.
isc.Wissels. 3 S
Oct.’25
Zwits.Nat.Bk.
312
2
Oct.’25
el.Binn.Eif.
3Feb.’27
N.Bk.v.Denem.5
24Juni’26
in R.C. 5t
3Feb.’27
ZweedscheRbk 4
21 Apr.’27
JavascheBank…. 4
14Juli’26
Bankv.Noorw.
4126
Oct. ’26
Bank van Engeland
4121Apr.
’27 Bk. v.Tsjecho-
Duitsche Rijksbank 6
10Juni’27
slowakije .. 5
SMrt. ’27
Bank v. Frankrijk. 5 14Apr.’27
N.Bk.v.O’rijk. 7
20Juli’27
Belgische Nat. Bnk. 5
22Juni’27
N.Bk.v.Hong. 6
25Aug.’26
FedRes.BankN.Y. 314
Aug.’27
Bank v. Italië. 7
17Juni’25
Bank van Spanje… 5
2SMrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk 5
OPEN MAI1KT.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
JULI
1
1925
1
1926
1
1927
f
10.778.683
f
11.022.133f
10.901.299
Terugbetalingen
…
,,
10.701.852
,,
11.047.174,,
10.777.708
Tegoed der inleggers
,,302.391.252
,
310.138.141
,, 319.375.035
Inlagen …………
Nom. bedr. der uitst.
op ultimo … …. ..
staatsschuldboekjes
,,
42.322.800,,
41.898.450
,,
42.030.600
Spaarbankboekjes:
op ultimo ………
gegeven
10.088
9.848
9.967
Aantal nieuw uit-
Aantal
geheel
af-
betaald
8.051
7.273
7.247
Aantal in omloop
op ultimo
1.975.004
1.997.324
2.030.08€
POSTOHEQTJE EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens).
Juli 1927
11
Juli 1926
Aantal
1
Bedrag IrAantal
1
Bedrag
Aantal rekeningen
op uit°……….125.431
116.769
Bijschrijvingen …. ..
1.525.832 380.273 1.308.651 448.682
wegens:
Stortingen …….644.215 101.343
550.806
94.061
Overschrijvingen.
1.van andere rek. 881.486 266.166
757.845 354.621
2. van Ned. Bank.
131
12.732
2)
2)
And, onderwerpen
32
Afschrijvingen . .. – 978.124 381.821
849.278 417.999
wegens:
a. Chèques ………174.096
58.075
161.468
63.322
b.
Overschrijvingen.
van andere rek. 778.636 266.166
658.963 354.621 van Ned. Bank.
847
57.524
2)
2)
c.
And. onderwerpen
24.545
56
28.847
56
Gezamenlijk tegoed
op ultO
94.247
92.186
Bedrag der beleg-
ging’)
69.241
77.557
9
Het bedrag, dat vroeger tegen vergoeding van rente
aan de schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor
zoover het nog -niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met andere bedragen in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegraf ie begrepen en is
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.
2)
Sinds Juli 1926 overschrijvingen Ned. Bank afzon-
derlijk.
GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE BANK.
1927 1926
1925
1914
205120
Aug.
ug.
8113
116
16121
17122
20124
Aug.
Aug.
1
Aug.
Aug.
Aug.
Juli
Am,ieraam
Partic.disc.
3
1
18-/16
34
18_
1
1
3
3
183
1
12
3
3
18-3I16
2
5
18
-3
/4
3719
311_3/
Prolong.
311
4
2)
3114_113
314
214-3
1
14
2_112
311
4
.31
4
211
4
31
4
Londen
Daggeld ..
2-342
2-5
3.5
3..5
3114.5
2
3
14-312
I31
4
2
Partic. disc.
45/9_319
45
116
–
18
45
!16
-3
18
4
5
116-
3
18
41139116
3’1415116
2114314
Berlijn
Daggeld ..
4
1
12-6
4
1
126
1
12
4
1
12-6
1
12
5114-812 3.5112
7_9
–
Partic.dIsC.
30-55 d..
–
531
4
5114
5
3
14
5
7
/8
4
1
12-
5
18
7515
_31
4
–
56-90 d..
–
5314
5314
531
4
571
8
4
1
12
7
3
18-
5
1
248-
1
12
Waren- wechsel.
611
4
5/8-6
114
519-6/8
6-
112
4
1
I8-5 8
7
j-9
–
New York’)
Cali money
34
3
2/
4
3
1
12-4
33J_4
331
4
.411
4
451
3
_31
4
4.31
4
13142
1
12
Partic. disc.
3114
314
1
3114
314
1
318-14
1 3
1141
)2
–
1)
CaIl money-koers van 19 Aug. en daaraan voorafgaande weken t/m
Vrijdag.
2)
Noteering van Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
D ata
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York)
•)
*) *)
0)
1)
16 Aug. 1927
2.49
9
/16
12.13k
59.33k 9.78k
100
17
,,
1927
2.49
,
4
12.13′
59.35
9.78
34.731
100
18
,,
1927
2.499,
i
12.13
59.351
9.781
100
19
,,
1927
2.4991
12.13
59
.
3
91
9.78
1
100
20
,,
1927
–
12.13,
59.391
9.781
100 22
,,
1927
2.499,
12.13%
59.39 9.781
34.74
100
Laagsted.w.l)
2.4971
96
12.1271
s
59.30
34.71
9971
8
Hoogste d.wl)
2.4951
9
12.13% 59.41
9.79
1
34.75
10011
15 Aug. 1927
2.4991
99
12.13k
59.32
9.781
34.73
100
8
,,
1927
2.499/,
12.l2’j
59.35
9.77e
34.711
100
Muntpariteit
2.48%
12.10%
59.26
48.-
134.59
100
D ata
Zwit-
ser an
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
0
,
)
1)
rest
1)
16 Aug. 1927
48.12
35.15
7.40
1.50
13.59
42.05
17
,,
1927 48.
1
21
35.15
7.40
1.50
13.60
42.12
18
,,
1927
48.11
35.15
7.40
1.50 13.61
42.191
19
,,
1927
48.12
35.15 7.40
1.50
13.60
42
.
2
11
20
,,
1927
48.111
35.174
7.40
1.50
– –
22
,,
1927
48.12
35.15
7.40
1.50
13.591
42.17
Laagsted.w.’)
48.08
35.10
7.38
1.45
13.56
41
0
2
1
Hoogsted.w’)
48.14
35.20
7.41
1.55
13.63
42.271
15 Aug. 1927
48.12
35.15
7.40
1.50
13.59
42
.211
8
,,
1927
48.03 35.15 7.40
1.521
13.58
42.15
Muntpariteit
48.-
35.-
1)
48.-
48.-
48.-
Data
Stock-
Kopen-
Oslo
0)
Hel-
Buenos-
Mon- holm
*,)
hagen,)
Of
Aires’)
treal’)
16 Aug. 1927
67.-
66.85.
64.871
6.31
106%
2.4981
8
17
,,
1927
67.-
66.85 64.80 6.30
10634
2.4951
9
18
,,1927
67.-
66.85 64.75
6.30
10651
8
2.49%
19
,,
1927
67.–.
66.85
64.921
6.30
10651
9
2.4931
9
20
,,
1927
67.-
66.85
64.971
0.30
1061
2.49%
22
,,
1927
67._
66.871
64.971
6.30
1065,’
2 49%
Laagsted.w.’)
66.921
66.80
64.70
6.28
106%
2.4911
Hoogste d.w
1
)
67._
66.90
66.7
6.31
106%
2.49%
15 Aug. 1927
66.971
68.85 64.95
6.31
10651
8
2.49%
8
,,
1927
66.90 66.85
64.50
6.29
106
2.49%
Muntpariteit
66.67 66.67
64.67
6.261
10511,
2.48%
Voor reke-
ninghouders
waarvan door
de H.-bank
plaatselijk
Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast.
Juli 1927
Juli 1926
Posten
1
Bedrag
Posten i
Bedrag
57.630
f3.366.929.
62.708 lt
,
3.267.462.000
43.790 ..2.988.974,
46.107
1,
2.836.769.000
-) moteering te Amsteraam.
) roteering te ,toueraam.
Particuliere opgave.
Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j5
en 7.21
1
12.
1.436 ,, 17.366.000 1.507 ,,
12.441.000
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
voor van, een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
24 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
755
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
D a a
Londen
(5 per £)
Parijs
(5
P.
lOOfr.)
Berlijn
(3 p. 100 Mk.)
Amsterdam
($ p. 100 gid.)
16 Aug.
1927
4,863/
16
3,9211
8
23,78%
40,07%
17
,,
1927
4,861/
8
3,92
23,78
40,07%
18
,,
1927
4,8611
8
3,92
23,78%
40,07%
19
,,
1927
4,86s/,
3,92
23,80%
40,07%
20
,,
1927
4,86s1
1
3,92
23,80%
40,07%
22
,,
1927
4,864112
3,92
23,80
40,07%
23 Aug.
19261
4,85
11
186
2,83
23,80 40,08
MUDtpariteit—1
4,8667
19,30
23,81%
408/,
KOERSEN
TE LONDEN.
Plaatsen en Landen
INoteerings-I
eenheden
6 Aug.
1927
13 Aug.I
1927
ILaagstelHoogstel
15/20
Aug.
1927
120
Aug.
1927
Alexandrië. .Piast.p.
97%
9734
977
97
0
116
9734
Athene
….
Dr. p. £
370k
372%
369 375 371%
Bangkok
…
Sh.p.tical
1/10
T
8
1
1
1
o
1
1
108
1
8
1
1
10%
1110
5
1
Budapest
. ..
Pen. p. £
27.85
27.85 27.80
27.88
27.811
B. Aires’).
..
d. p.
$
4725135
47
25
1
32
47tallo
48
47
7
18
Sh. p. rup.
1 ‘C1
5
1/57,
15
27
1
82
1/571
8
11571
8
Constantin..
Piast.p.0
967%
962%
960
980
967%
Hongkong
. .
Sh.
p. $
111
157
1/1181
8
1/1181
8
2/011,
111151
8
Kobe
……
Sh.p.yen 1
1
1156
5
1I1”
55
111”
1
55
Pil
1
T5
1111
2
°
55
Lissabon
1)
. .
d. per Esc.
2151
811
2
2151
(3$
27/
je
2%
215e
I3
d.per$
24
24
23
25
24
Calcutta ……
Montevideo
1)
d. per
$
9
‘
1
4934
49% 49%
4934
Montreal’)
..
$
per £
..
4.86%
486
58
4 8°
1
“55
486
8
T5
4.868
1
Mexico ……..
R.d.Janeiro
1)
d. per Mii.
555!
(64
5551 l64
5531
’64
57/
8
527′
82
Shanghai
.. .
Sh. p. tael
216%
2,5%
2/5%
216l1
2/5%
Singapore.
..
id. p.
$
213
49
1
213
49
1
84
213
13
1
2;3
13
Ii
213
55
4
°
1
Valparaiso ‘).
$ p.
39.81
39.81
39.80
39.81 39.81
Warschau
..
Zl. p. £
43%
43%
43
44 43%
1)1
eiegranscn transtert.
‘)90
cig.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)
Londen’)
N.York’)
Londen
15 Aug. 1927.. 25
1/
5434
15 Aug. 1927….
84111%
16
,,
1927—
25’1
5414
16
,,
1927….
84110%
17
,,
1927..
2511
5481
s
17
,,
1927…
.
84110%
18
,,
1927..
2534
545/
18
,,
1927….
84110%
19
,,
1927..
25
1
/
5434
19
,,
1927….
84111
20
,,
1927..
25
5434
20
,,
1927….
84111
21 Aug. 1926..
288/
8
62
21 Aug. 1926… .
84/9%
20 Juli
1914.
.
2415
54
,
1
8
20 Juli
1914…
.
84111
1)
in pence p. oz. stand.
2)
Foreign
silver
in
$e. p.oz. line.
3)
in ah.
p.oz. line
STAND VAN
‘i
RIJKS KAS.
De Minister van Financiën maakt bekend:
Vorderingen.
1
6Aug.
1927
1
15Aug.
1927
t
2.431.592,86
/
20.244.043,51
Saldo b.
d. Bank voor Ned. Gemeenten
230.739,50
381.654,71
Saldo
bij
de
Nederlandsche Bank…..
Voorsch.
op
uit.
Juli
(resp.Juni)i927
aan
de gem. op voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten op
de Rijksinkomsten belasting ……..
,,
18.366.718,29
Voorschotten aan de koloniën
……..
….11.487.254,55
13.174.073,12
,,
9.310.271,22
Kasvord. weg. credietverst. ajh. buitenl
,,
124.036.932,99
,,118.720.731,70
Daggeldleeningen
tegen onderpand
van Staatsschuldbrieven
–
3.900.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
….
17.117.424,18
,,
14.934.475,27
comptabelen
………..
………….
Vordering op het Staatsbedrijf der P.,
T.
en
T.’)…………………………..
–
–
Id. op andere Staatsbedrijven
2)
,,
2.665.348,03
,,
2.945.348,03
V e r
Pl
i c h t
1
n ge n.
Voorschot door de Nederl. Bank
–
–
Schatkistpromessen in
/ 58.722.000,-
f
58.720.000,-
omloop
Waarvan direct bij de Ned. Bank
21.870.000,-
19.870.000,-
Zilverbons in
Omloop ……
……….
–
,,
11.783.202,50
–
11.688.669,-
Schatkistbiljetten in omloop’)………
Schuld a. d. Bank v. Ned. Gemeenten
2)
–
–
Id. a. ii. Alg. Burg. Pensioenfonds
2)
..,,
6.217.191,44
3.796.190.50
Id. a. h. Staatsbedrijf d. P., T. en T.
2)..
.
,,
34.292.469,83
,,
43.328.904,41
Id. aan andere Staatsbedrijven
2)
……..
,
980.000,-
,,
980.000,-
Id. aan diverse instellingen
2)
…
5.301.943,44
,,
5.272.162,71
Waarvan
f
12.056.000 vervallende
op 1 Juli 1929.
In rekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
20Aug. 1927
Vorderingen:
/
719.000,-
f
186.000,-
Saldo
bij ‘s Rijks
kas……………..
–
–
Verplichtingen:
Saldo bij de Javasche Bank …………..
Voorschot uit ‘s Rijks kas aan N.-Indië
– –
Voorschot Javasche Bank aan N.-lndië
,,
5.500.000,-
,,
2.021.000,-
,,
400.000.-
,,
400.000,-
,30.300.000,
–
•
30.286.000
–
Schatkistpromessen in omloop ……..
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds
,,
2.153.000,–
,, 2.223000,- Muntbiljetten in omloop
………….
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank
,,
1.406.00O
3
–
1.431.000,-
Betaalmiddelen in s Lands kas aanw.
–
,,36.857.000,-
Waarvan aan winstbiljetten ……….
.
–
,,
1.504.000,-
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 22 Augustus 1927.
Activa.
Binnenl.Wis-(Hfdbk.
f
121.557.782,94
sels, Proin., Bijbnk.
,,
11.761.761,01
enz.1nussc.(ïg.scn.
,,
14.5.810,6
f
148.252.422,21
Papier o. h.
Buiteni. in disconto.
.. . ……
–
Idem eigen portef.
.
/
131.575.635,-
Af :Verkochtmaar voor
debk.nognietafgel.
«
–
131.575.635,-
Beleeningen
mcl. vrsch.
Hfdbk.
f
46.533.953,02
in rek.-crt.
Bijbnk.
,,
8.396.095,50
op onderp.
Ag.sch.
73.145.134,55
/
128.075.183,07
Op Effecten……
.-.
f
120.620.183,07
Op Goederen en Spec.
7.455.000,
–
128.075.183,07
Voorschotten a. h. Rijk
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……..
f
68.056.945,-
Muntmat., Goud …
,,
318.276.131,14
386.333.076,14
Munt, Zilver, enz.
•
,,
28.535.996,07
Muntmat., Zilver..
,,
–
11
Belegging
11
kapitaal, reserves en pen-
414.869.072,21
sioenfonds
……………………
,,
23.671.700,52
Gebouwen en Meub. der Bank……….
5.000.000,-
Diverse rekeningen
.. …
…….. ..
…
31.407.264,59
f
Passiva
________________________
882.851:277,60
Kapitaal ……….
.
……
f
20.000.000,-
Reservefonds ……….
… .
……..
7.027.840,39
Bijzondere reserve ……..
………..
,,
8.000.000,-
Pensioenfonds
………………….
,,
4.697.159,52
Bankbiljetten in omloop……..
.. …
788.179.780,-..
Bankassignatiën in omloop………..
553.583,12
Rek.-Cour.j Het Rijk
f
20.812.819,13
saldo’s:
Anderen
26.603.161,16
,,
47.415.980,29
Diverse rekeningen ………….
. ..
,,
6.976.934,28
f
882.851.277,60
Beschikbaar metaalsaldo
…. . .. ……..
f
247.181.717,53
Op de basis van
2/
5
metaaldekking
…..
,,
80.085.848,85
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.
,,
1.235.908.585,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Circulatie
opeischb.
Metaal-
I
kings
Munt
1
Muntmat.
schulden
saldo
perc.
22 Aug. ’27
68.057
318.276 788.180 47.970 247.182
50
15
’27
68.061
318.276
794.696
.44.237
246.428
50
8
’27
68.053
318.276
804.356
40.625
245.011
48
1
’27
88.111
318.276
829.193
34632
241.63
49
25 Juli
’27 68.128
319.275
789.509 51.878
247.436
50
18
’27
68.235 333.571 797.202
57.144
258.844
50
23Aug. ’26
63.938
356.290 810.578
53.161
274.799
52
25 Juli
’14
65.703
96.410
310.437
6.198 43.521
1
)
54
Totaal
Schatkist-
Belee
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
fin
e1
g
op het
reke-
discon to’s
rechtstreeks
buitenl.
ningen
2)
22 Aug. 1927
148.252
–
128.075
331 576
31.407
15
1927
153.323
–
126.657
128.974
33.201
8
1927
161.165
–
128.790
126.726
31.436
1
1927
175506
–
131.380
127.040
32.394
25 Juli
1927
160.559
–
130.705
128.080
22.860
18
,,
1927
153.533
–
128.495 135.926
22.947
23Aug. 1926
51.162
–
132.657
217.241 39.358
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686 20.188
509
•) up ae Dasis van
metaaf(iekleing.
‘) bluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
latie
Andere
opeischb.
Discont.
O
.
y~re
ke-
eni
9 Juli
1927.
1.011 1.530 491 947
409
2
,,
1927..
1.031
1.589 515
935 440
25 Juni
1927.
.
1.030 1.414 583 940
463
18
1927-
1.031
1.480 528
937 493
11
,,
1927-
1.030
1.468
514
949
532
10 Juli
1926-
1.052 1.558
748
860
423
Juli
1914..
645
1.100
560 735
396
-,
.J,u,tJJ,Jat
UCI a,.,Iva.
756
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Augustus 1927
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatieopeischb. metaal-
schulden saldo
20Aug.1927
203.200
327.400
65.200 124.680
13
1927
202.800
329000
55.000 125.820.
6
1927
205.100
327.000
54.300 128.840
16Juli1927 181.824
21.998 322.139
62.796 127.284
9
1927 148.846
23.974 321.494
63.753 132.294
2
1927 184.878
24.219 316.975
59.637 134.316
25 Juni1927 184.916
24.961 315.377
57.658 135.831
21Aug.1926 199.494
31.262 333.596
53.416 153.811
15Aug.1925 132.315
44.270 319.326
44.351 104.607
25 Juli 19141 22.057
31.907 110.172
12.634
4.8429
Wissels,
..’
Dek-
Dis-
buiten
Belee-
iverse
kings
Data
conto’s
N.-Ind.
ningen
[e
percen-
_____________
betaalb.
n ng ni )
tage
20Aug.1927
•
1
6750
52
13 ,, 1927
162.000
*5*
53
6 ,, 1927
150.800
*5*
54
16 Juli1927 14.521 27.941
82.461
47.767
53
9 » 1927. 14.345 96.840
81.073
48.250
54
2 , 1927
14.123 26.033
75.823
54.198
56
25Juni1927 14.536 22.667
70.995
56.434
56
21Aug.1926 12.116 24.324
67.013
57.531
60
15Aug.1925 18.248 34.174
78.970
57.145
49
25 Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
1)
Sluitpost activa.
2)
Basis
2
15
metaaldekking.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes, in dufzenden vonden sterling.
Data
Metaal
Circulatie
Currency_Notes
Bedrag
1
Ban kbilj.
1
Gov. Sec.
17′ Aug. 1927
151.949
136.887 297.017
56.250
247.438
10
,,
1927
152.700 137.492
299.253
56.250
249.797
3
,,
1927
152.269 138.342
300.885
56.250 252.169
27 Juli
1927
151.805 137.958
298.469
56.250
248.817
20
,,
1927
151.809 137.361
296.487
56.250 246.809
13
,,
1927
151.068
137.585 297.263
56.250
247.720
18 Aug. 1926
154.144
140.553
290.959
56.250
240.214
22 Juli
1914
40.184 29.317
–
–
–
Data
Gov.
Other Public
Other
Reserve Dek-
Sec.
.Sec.
Depos. Depos.
znes
ç1
17Aug.’27
49.957
51.588
17.794
100.458
34.862
294
10
,,
’27
47.442
49.160
11.790 101.641
34.958
30%
3
,,
’27 52.077
44.741 9.522 102.840
33.677
30
27 juli ’27
49.992
47.858
9.878 103.483
33.597
29
21
8
20
,,
’27
49.867 48.610
12.629 101.979
34.197
29
71
8
13
,,
’27
48.917 46.362
10.034 100.425
33.234
30
1
/
1
,
18Aug.’26
34332
72.219
16.939
104.828
33.341
272/
s
22 Juli ’14
11.005
33.633
13.736
42.185 29.297
52
‘) vernouning tusscnen sçeserve en ueposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.
Data
Goud
Waarvan1
in het
IZilver
Tegoed
in h t
–
Wis
Waarv.
op het
Belee-
buitenl.l)
1.864
buite
e
nl.
sels
buttenl. ningen
18Aug.’27
5.546
343
53
1.476
8
1.663
11
’27
5.546
1.864 343
52
1.382
7
1.693
4
’27
5.546
1.864
343
57
2.384
7
1.653
29 Juli’27
5.546
‘1.865
343
55
1.759
6
1.623
2
1,’
’27
5.546
1.864
345
54
1.325
7
1.654
19Aug.’26
5.549
1.864
339 577
5.968
19
2.228
23 Juli’14
4.104
1
–
640
–
1.5411
8
1
769
Buit.geiv.
Schat-
1
Diver-
Rekg.Courant Data
voorsch.
kistbil-
3)
Circulatie
1
Parti-
ajd. Staat
letten
2)j
–
culieren
Staat
18Aug.’27
25.350
5.774
23.677 52.925
11.976
147
11
’27
25.550
5.768
23.960
53.282
12.068
185
4
’27
25.800
5.754 23.853
53.694
12.094
2
28 Juli’27
25.650
5.749 24.551
52.756
12.629
534
21
,,
’27
26.250
5.748
24.177
53.131
12.817
216
19Aug.’26
36.950
5.421
4.043
,
55.659
3.157
8
23Juli’14
– – –
5.912
943
401
-)
waarvan uescniaoaar
‘+03
millioen.
‘) in uisconto genomen wegens
voorsch. v. d. Staat aan buiteni. regeeringen.
2)
Sluitpost activa.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in mil.lioenen Reichemark.
Daarvan
Deviezen
Andere
Data
Goud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
tenl. circ. dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques
15 Aug. 1927
1.831,2
66,5
168,6
2.193,9
46,4
7
,,
1927
1.805,1
62,0
191,0
2.357,3
29,5
30 Juli
1927
1.801,0 57,9
179,1
2.512,1
63,6
23
,,
1927 1.801,1
57,9 97,5
2.288,5
25,2
15
,,
1927
1.801,5 57,9 96,2
2.236,6
116,5
14 Aug. 1926
1.492,6
260,4
405,9
1.108,5
10,7
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9 50,2
Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.- Diverse
ten
Activai)
latie
Cr1.
Passiva
15 Aug. 1927
92,3
505,4
3.592,5
597,0
394,4
7
,,
1927
92,3
493,5
3.769,8 568,2
368,6
30 Juli
1927
92,3 470,7
3.928,2
553,3
364,7
23
,,
1927
92,4
507,9
3.383,1 814,1
372,4
15
,,
1927
93,0
530,0 3.518,3 746,4
360,2
14 Aug. 1926
89,5
813,0
2.861,5
703,0
132,7
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
JUVid6I.
.i w.o.
zçentenoangscnelne
15,
1
iug.,
30, 23, 15
Juli ’27
15 Aug. ’26, resp. 46; 63; 36; 99; 83; 82 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste oosten in millioenen Beivas.
Data
Goud
–
+.
v,
.
1°
–
.5
Rekg. Cr1.
0
”3
,
1927
u
0,
.’
3
I
18 Aug.
658
445
I
-.
1
–
465
42
400
1.929
15
77
11
655 449
41
472
1
38
400
1.947
6
74
4
650
445
41
459
1
49
400
1.932
20
63
28 Juli
646
444
41
468
31
400 1.917
15
71
20
,,
645
446
41
14681
30
400
1.899
16
87
–
ue
50116UK18L
geCeaeera.
VEREENIGDE STATEN VAN ‘NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
g
bet
Wett
aail-
Wissels
Data
middel,
Zilver
Totaal
1
Dekking
1
F. R.
In her-
1
disc. v. d.
1
I. de
open
bedrag
Notes
etc.
member
1
markt
1
banks
1
gekocht
3Aug.’27
3.010,0
1.628,6
152,2
445,4
177,9
27Juli’27
3.023,5
1.700,0
157,3
398,1
169,4
20
,,
1
27
3.011,7
1.704,9
159,3
403,3
185,4
13
,,
’27
3.012,7
1.674,7
158,2
426,2
193,2
6
,,
’27
2.988,1
1.654,4
152,8
506,8
199,0
29Juni’27
3.020,5
1.634,8
163,3
477,3 216,1
4Aug.’26
2.836,9
1.484,6
139,6
1
547,6
1
228,5
Data
Belegd
in
u.
s.
:-
otes
Gestort
Dek-
Algem.
Dek-
Gov.Sec.
n circu-
latie
sito’s
Kapitaal
kings-
perc.’)
kings-
perc.
2)
____________
3Aug.’27
407,3
1.672,5
2.393,6
129,9
74,1
77,8
27Juli’27
385,0
1.662,0
2.330,0
129,8 75,8
79,7
20
,,
’27
385,8
1.678,4
2.346,3
129,8
74,9
78,8
13
,,
’27
377,8 1.703,3
2.361,2
129,4
74,1 71,2
6
,,
’27
374,5
1.751,1
2.340,9
129,4 73,0
76,8
29Juni’27
376,4
1.702,7
2.399,0
129,4
73,6
77,6
4Aug.’261
370,2
,
1.678,1
2.269,2
123,0 71,8
75,4
LV5CIIVVCI V}IVISÇ1IUUIV SÇ1IUIUCI1
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totaien voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in milhoenen dollars.
Data
Aconto’s
en
beleen.
Beleg-
gingen
Reserve
bij de F. R
banks
.
time
Totaal
depo-
sito’s
Waarvan
deposits
27Juli’27
662
14.488
5.992
1.677
19.506
6.210
20
‘2’
662
14.492
5.986
1.704
19.524
6.188
13
1
27
,
662
14.500 6.015 11.710
19.617
6.186
6
’27
663
14.683
6.046
1.692 18.697
6.201
29Juni’27
668 14.718
6.050
1.751
19.755
6.212
28Juli’26
699
13.976
5.652
1.632
18.680
5.691
u,au net einu van ieuer Kwartaal wordt een overzient
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
24 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
757
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 22 Augustus 1927.
De iruternationale foiidsenmarkten zijn gedurendede
achter ons liggende berichtsperiode Vrij kalm gebleven. Ter
beurze van B e r lij j.i is een lichte reactie op te merken ge-
‘eest, welke hoofdzakelijk in verband heeft gestaan met
den toestand van de geldmarkt. Deze is nog steeds stroef
gebleven en in financieele kringen heeft men de Vrees
gekoesterd, dat het einde van de maand ten aanzien van
verlenging van beuTsposirties moeilijld3eclen zou kunnen
brengen. Onder deze omstandigheden hebben andere be-richten ]uet veel invloed uitgeoefend. O.a. is dit ook niet
het geval geweest met de verhooging van de rente van de
5 pCt. binnenlandsche Rijksleenïng. De koers van de des-betreffende obligaties is slechts in onbelangrijke mate ge-
stegen en bevindt zich ook thans nog beneden den koers
van uitgifte. De berichten uit den ijverheid zijn overigens gun-
stig gebleven, zoodat de nadeelige koersverschillen slechts
bij uitzondering groote afmetingen hebben aangenomen.
‘Ile L o n .d en heeft de geheele beurs van een matte stem-
ming blijk gegeven. De verlaging van het ban’kdiseonto te
New York heeft niet aan de verwachtingen beantwoord,
althans in. zooverre men had verwacht, dat een periode van
ruimere geldmiddelen te Londen z6u aanbreken. Eerder is het omgekeerde gedurende de laatste dagen het geval
geworden. In verband hiermede was de geheele markt
eenigszi n s bom, beleggingspapierëu incluis.
Kr zijn echter enkele uitzonderingen op te merken ge-
weest, o.a. voor de zandeelen in de luciferniaatschappijen
en voor sommige kunstzijde soorten.
Te P a r ijs is •de tendens over het algemeen opgewekt
gebleven. Het is echter een zeer bijzondere factor geweest,
welke tot dezen gang van zaken aanleiding heeft gegeven.
Meer en meer toch wordt kritiek vernomen omtrent de
maatregelen, welke tot nu toe door het ministerie Poincard
met betrekking tot •de financieele hervormingen zijn ge-
troffen en de vrees is hier en •daar uitgesproken, dat het
tegenwoordige peil van het Fransche betaalmiddel slechts
moeilijk gehandhaafd zon kunnen worden. In verband hier-
mede zijn enkele aankoopen op de Fransche fondsenmarkt
tot uitvoering gekomen. Aan den anderen kant luidden de
berichten omtrent de Fransche nijverheid iets gunstiger.
Het tijdperk van deflatie schijnt door verschillende onder-
nemingen zonder nacleelen te zijn doorgemaakt; deze hebben
dan ook de voorkeur gehad bij de fondsen, welke in de
achter ons liggende dagen uit de markt werden genomen.
De markt te New Y o r k beeft den stimulans van de
ruime geldmarkt vrij krachtig gevoeld, temeer, omdat de
naaste vooruitzichten ook gunatig worden beoordeeld. De
berichten omtrent den oogst zijn iets beter geworden, in
verband met het gunstige weder van de laatste dagen in
de Unie. Overigens zijn op de fondsenmarkt geen groote
verschillen voorgekomen; (ie binnenlandsche politiek healt
in velerlei opzicht het uitbreiden van bestaande en het op-
bouwen -van nieuwe- posities tegengewerkt.
De markt ten on ze n t is over het algemeen opgewekt
geweest, waarbij af en toe ook Vrij groote omzetten opge-
merkt konden worden. De
beleggingsafcZeeliag
heeft een iets
loomere stemming aan den dag gelegd, vermoedelijk als
reactie op de opgaande beweging, welke de vorige week
kn worden geregistreerd. 6 pOt. Ned. Werk. Schuld 1922:
1057/s, 105%;
4%
pOt. Ned. Werk. Søhuld 1917:
100
5
/8, 100
11
/, 100%; 4% pOt. Ned.-Indië 1926: 93
13
f
u6
,
98%, 98
17
132;
5 pCt. Brazilië 1903 £ 100: 83, 83%, 83%
5 pOt. Brazilië £ 20, 100: 72
3
/4,
73%, 73; 8 pOt. Sao Paubo
1921: 105
15
11.e, 105%.
Daarentegen hebben de andere afdeelingen, welke m.in of
meer tot het terrein van beleggingsfonclsen gerekend kun-
nen worden, van een zeer opgewekte stemming blijk ge.
geven. In de eerste plaats was dit het geval voor
bankann-
dcclev,
waarvan zoowel de Indische als de inheemsche
soorten in groots posten uit de markt werden genomen.
Anisterdamsche Bank: 174%, 175%,
176,
176%;
Holland-
sche Bank voor Zuid-Amerika: 77, 78%, 78%; Incasso
Bank: 127, 127
1
/4,
128; Javasche Bank: 345, 350; Koloniale
Bank: 283%, 282%, 289, 285; Ned. md. Handelsbank:
182, 182%, 187%, 185%; Ned. Handel Mij.: 177
3
/8, 179,
183%, 1827/g; R’damsche Baukvereeniging: 92%, 91%, 92; Twentsche Bank: 145%, 144.
,Suikeraancicelcn
hebben een stille markt gehad, doch de
ondertoon is voortdurend opgewekt gebleven. i)e berichten,
dat de
–
V.J.S.P. den geheelen oogst 1927 heeft verkocht,
hebben een gunstigen invloed n.itgeoef end, hoewel de ten
laatste gemaakte prijzen niet zijn medegeval]en. Aan den
anderen kant werden de vooruitzichten voor de suiikerniarkt
in het algemeen iets beter geacht, nu het slechte weder in
Europa den stand van den bietsuikeroogat schijut te hebben
benadeeld. Besito Cultuur Mij. 299 ; Cultuur hij. der Vor-
stenlau-den: 184, 188,
187%;
Handelsver. Amsterdam: 750
1
/.-,
753%•, 751% ; Javasche Oultuur Mij. : 415
1
/2,
418, 415%; Krian : 248%, 260, 258 ; Maron : 286, 278, 285 ; Ned.-IncI.
Suiker Unie:
288%,
287,
288%;
Poerworedjo: 131%, 132,
133%; Sindanglaoet: 480,
471%;
Tjepper: 805, 800, 790;
Tjeweng Lestari: 24634, 250%1 252; Natoetoelis Poppoh:
910, 905, 914.
De rubberurcii
–
kt
u’as vast, doch zonder veel omzet.
it.
Rubber:
303%,
310,
307%;
Dcli Bata,via: 249, 255%, 253;
Ressa Rubber 452%, 460%, 460%, 463%; Indische Rubber
Oy: 348, 365, 354; Kali Telepak: 310%, 319
1
/2,
317;
Kendeng Lemboe:
409%,
406, 400; Ned.-Ind. Rubber &
Koffie: 367, 368%, 366%; Preanger Rubber: 195, 197%,
193; R’dam Tapanoeli:: 160, 164,
159%;
Serbadjadi: 315,
318, 315; Sumatra Caoutohouc: 303,
302%,
302; Vereenig-de Indische Cultuur Ondernemingen: 199%, 204%, 202%;
Intercontinental Rubber: 12%, 13, 12
11
/
16
.
Tabaksaaiudeelen
werden gezocht, zoowel voor de Suma-
tra- als voor -de Javasoorten, ondanks het feit, dat het nog
eenige maanden moet duren, alvorens de nieuwe tabak kan
worden beoordeeld. Daartegenover naderen de data der
najaarsinschrijvingen – hoewel deze minder belangrijk
zijn dan de inschrijvingen van het voorjaar en van den
zomer – en sluiten ook enkele Javaondernemingen hun
boekjaar per 31 October af, zoodat binnenkort de uitkom-
sten van diverse niaaitsohapijen beter beoordeeld zullen
kunnen worden. Deze omstandigheid heeft tot de aankoo-
pen geleid. . Arendsburg: 678, 680; Besoeki Tabak: 525,
524; Deli Batavia: 532%, 535%, 539
3
/8, 544%; Deli Maat-
schappij: 460%, 470%, 473%; Ngoepit: 427, 428, 430; Oost-
kust: 254
1
/
2
, 258%,
2
59%; Senembah: 474, 476%, 481.
De
petroleummarkt
heeft een:ig herstel to zien gegeven, nadat berichten hebben gecirculeerd, volgens welke de lol-
ders van.do Koninklijke Petroleum Mij. en van de Standard
Oil of New Jersey een conferentie zouden hebben gehoit-den, waarbij een vriendelijker toon dan die van -den laat-
sten tijd zou hebben gelieersokt. Zoowel aandeelen Konink-lijke Petroleum Mij. als Max-land Oil, enz. werden gezocht,
waarbij de koersen enkele procenten konden stijgen.
Dordtsche Petr. md. Mij.: 318%, 321, 324%; Kon. Petro-
leum Mij.: 340
3
/3,
343%,
348
3
/8; Gec. Holl. Petr. Mij.: 210;
Perlak Peitr. Mij.: 66
3
/
4
,
69%,
72
1
/
2
; Peudawa: 14
1
/r6,
14
15
1
16
, 15%; Marland Oil: 34%, 36i/, 38, 37%.
• &hcepvaartaendeclen
waren doorgaans vast, hoewel hier
en daar, zooal geen reactie, dan toch een stilstand in de
opgaande beweging is ingetreden. HoU and-Amerika Lijn:
84%, 86%; Java-China-Japan Lijn: 132%, 131%, 130
1
/2;
Kon. Ned. Stoom-boot Mij.: 99, 98%, 100
8
/8; Ned. Scheep-vaart Un-je: 189, 187%,
187%;
Nievelt 0-oudriaan: 1237/
8
,
124%,
125%;
Stoomvaart Mij. Nederland: 191,
191%,
190.
De af deeling voor
iivdustrieele fondsen
was verdeeld,
zelfs voor de -verschillen-de fondsen van dén groep. Zoo heb-
ben ktLnstzijdesoorten geen eensluidend verloop gehad, hoe-
w’el over het algemeen de stemming yrtzt is .gebbeven. Groo-
tere belangstellig bestond voor aandeelen Jurgens Zweel-
sche Lucifers, enz. Vooral in laatstgenoemde is op som-
mige dagen iets van beteekenis verhandeld. Centrale
-Suiker Mij. 119%, 120-, 119%; Hollandsche Kumstzijde In-
dustrie: 120%, 121%,118%, 119%; Jurgens: 183%, 184%,
184; Maekubee: 108%, 110, 112%, 110%; Ned. Kunst-
zijdefabr-iek: 353%, 359%, 363, 357%;
Philips Gboeilampen-
fabriek 467%, 469%, 466; Zweedsche Lucifers Trust:
294%, 296, 297%. –
Tegen het einde van de berichtsweek zijn
theeaendeelen
op den voorgrond getreden, di-oor een opgewekte stemming
in verband niet gegevens omtrent de statistische positie
van het artikel thee. Amsterdam Thee: 110%, 113
1
/2,
114, 116%; Goalpara: 578, 585, 594%; Melangbong: 218,
217%, 219,
223%;
Secle-p: 590, 594, 600; Sindangsarie:
243%,
249,
251%.
Mijizaandeelen
waren stil en -doorgaans lusteloos. Alg.
Expboratie Mij.: 63%, 63%; Billion le Rubriek: 949,
935, 948; Boeten Mijnbouw Mij.: 140,
144%,
141; Muller
& Go’s Mijnbouw Mij: 737%, 75, 75%; Recijang Lebong:
163%, 160%, 163; Singkep Tin Mij.: 488, 485, 493%.
De
Amerikaan.sche nasrkt is
eveneens kalm gebleven en heeft zich, blijkens
–
het koersverloop, geheel bij New York
aangesloten. Het publiek ten onzent is niet actief opgetre-
den. American Water Works: 500, 535, 520 (ex claim)
Anaconcla Oopper: 95711., 94%, 95; Studebaker: 53%, 54,
53%; United States Steel Oorpor-ait-ion: 13551, 134%,
137%, 137; Atehison Topeca: 193%, 194, 195%; Baltimore
& Ohio: 122, 123, 125; Ene: 61%, 02; Missouri Kansas
& Texas: 46
3
/8, 47%, 47; Union Pacific: 187
1
/2,
1867%,
188; Wabash Bail.way: 66%, 67%, 6515/16.
758
ECONOMISCH-STA1ISTISCHE BERICHTEN
24 Augustus 1927
•
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
23 Augustus 1927.
a r we: Regen, die aan het eind van de vaoanties velen
tot wanhoop brengt, heeft ook cle graanmarkten over-
heerscht. Want clie regen is gevallen over aanzienlijke ge
bieden, zoodat de oogstbeweging vertraagd werd en er veel
schade berQkkend werd. Te veel regen viel er zoowel in
Noord-Amerika als in Europa. Maar vooral in Europa,
want de berichten van Noord-Amerika luIden over het al-gemeen niet ongunstig. Wel zou de oogstbeweging van de vintertar•we door regen vertraagd worden, maar een zeer
belangrijk deel van de wiiatertarwe ia reeds binnen. Ook in het gebied van cle zorner.tarve (in de Staten en in Ca-
nada) heeft het nogal geregend, maar groot schijnt de
schade niet te zijn. De berichten uit de Staten en Canada
zijn ten slotte alles bij elkaar genonen niet ongunstig en
het is nu alleen maar de vraag, boe lang de gevreesde
vorst in Canada nog zal uitblijven. Blijft die lang genoeg
weg, dan zal Noord-Amerika dnderdaacl een grooten oogst
hebn, grooter clan verleden jaar, maar wij zullen nog
eenige weken hieromtrent in het duister blijven.
In Engeland, ons land en een groot deel van Duitsch-land, was het veer slecht en dat heeft de stemming aan-
merkelijk vaster gemaakt. Er staat nog zeer veel tarwe te
velde en ongetwijfeld zal daai-van nogal wat verloren gaan en natuurlijk aal cle kw’aii€eit achteruit gaan. Waar de ver-
schepingen van tarwe in den laatsten tijd tamelijk gering
gewees€ zijn in afwachting van den druk van de eigen
oogsten, daar is het begrijpelijk dat de vraag, nu is toege-
nomen en dat de mai
–
kten een veel vaster aanzien hebbeh
aangenomen. Noord-Amerika gaat h.ierbij evenwel niet
vooraan en de Canadeesehe wheatpool heeft in de afgeloo-
pen week getoond gaarne op ruime schaal te willen ver-
koopen. –
Een voorloopige schatting geeft den oogst in Italië aan
als vrijwel even groot als verleden jaar, wat dan beteekent
dat dit land wedei
–
om veel zal moeten importeeren. De
Fransche oogst wordt weliswaar veel grooter geschat, maar
die is nog ‘niet binnen en boveudien tis men er aan ge-
vencl, dct clie oogst aanvankelijk te groot wordt opgegven. Uit Oost-Europa weinig berichten. Rusland of 1 reert niet
en vestigt den indruk, dat het met de oogsten daar niet
bijzn.der gunstig is verloopen, wat bovendien ook met de
berichten uit Moskou klopt.
In Argentinië is cle u,itzaai grooter geweest dmi een jaar
geleden ; de vooruitzichten zijn daar over ‘het algemeen
goed. :rndien er niets bijzonders gebeurt, zullen de export-
landen in het komende seizoen minstens evenveel tarwe
als’ in het vorige ter beschikking hebben.
Rogge: Dit artikel is nog meer dan tarwe onder in-
vloed van regen geweest, omdat sjl. de regen in hoofdzaak
viel in de landen, clie de grootste producenten en consu-
menten van rogge zijn, iv 1e eerstc .plaats Duitschland.
Wel is er een belangrijk deel ‘van den roggeoogst binnen,
rnaa.r er staat toch ook nog heel wat buiten en voor cle
Noteeringen.
Chicago
Buenos Aires
Data
Tarwe
Mais
Haver
Tarwe
Mais
Lijnzaad
Sept.
Sept.
Sept.
Sept.
Sept. Sept.
20Aug.’27
140%
111 47
12,35
7,20
15,75
13
,;
’27
1411/
8
112 48’1
8
12,45
7,20
15,90
20Aug.’26
13811
8
79
8
18
39
7
181325
6.80
17,35
20Aug.’25
159%
104
4031
8
13,80
9,45
20,90
20Aug.’24
127% 120%
5718
15,05
10,05
23,40
20Juli’14
82
56
8
18
36%
9,40
5,38
13,70
1)
Per
Juli.
8)
Per Aug.
betere vraag, die on.tstond, zijn er ‘niet als voor tarwe,
groote voorraadsehuren beschikbaar.
Behalve Noord-Amerika, biedt ook Rusland rogge aan,
maar niet zeer dringend. De vermeerdering van vraag is
dus hoofdzakelijk in Noord-Amerika terecht gekomen, met
gevolg, dat cle prijzen daar een stijgende ‘richting hebben
ingeslagen. Rusland vertraagde ook dadelijk zijn vraag-
prijzen.
Al
al s: Zeer vaste suarkten en groote zaken .kenener’ken
deze week. De groote dispariteit tussehen de Europeesche
en de Argentijusche prijzen is ‘verdwenen, althans voor
mais op aflading, want alle Argentijnsohe verschepers ver
kochten tot hun prijzen zeer belangrijke ‘hoeveelheden.
Voor cl’ispon.ibeie partijen, waren evenwel iin de groote
Continentale markten dezelfde prijzen nog niet te maken, trouwens dit zal nog wel niet spoedig het geval zij.0 aan-
gezien de ‘speculatie er voornamelijk zijn heil ‘in ziet 1e late
termijnen te koopen, in de versv.aeh’ting van steeds afne-
mende versche’pingen en daardoor hoogere prijzen.. Wan-
neer ‘dus cle prijs voor ‘disponibele maf
S
verbetert, ontstaat
er eindelijk een goede vraag tot ‘hoogere prijzen voor latere
af lading.
De verschepingen van Argentinië zijn ‘inderdaad afge-
nomen, al zijn ze met 175.000 tons toch nog zeer groot in vergelijking met andere jaren. De consumptie van Europa schijnt hier evenwel tegenop te wegen, althans de voorra-
den die in Europa gevormd zijn, hebben over het algemeen
nog geen groote beteekenis. Tengevolge van de ever.’veldi-
geude hoeveelheden die ‘hier geregeld worden aangevoerd,
zijn ze waarschijnlijk ‘ten onzent het grootst.
Van andere ex’portlanden weinig nieuws. Alleen blijft er belangalelling besta,ni, vooral in de Engelsohe markt, voor
Zuid-Afrikaansehe maïs; er werden verschillende ladingen,
meest voor October afladiag, opgenom.n en tengevolge
hiervan werden ook de vraagprijeen voor deze soort ver-
hoogd.
De Donaulanden honden zich ‘nog geheel teruggetrokken;
een belangrijk gebied zal daar waarschijnlijk geen maïs voor
export beschikbaar hebben, doch eerder moeten importeeren.
Ge r St: Ook voor dit artikel is de vraag weer toege-
nomen en het vrij beperkte materiaki werd gemakkelijk op-
genomen. Zoowel Noord-Amerika, als, de Donau (leden ge-
regeld zaken en nog steeds ‘wordt ‘de groote premie voor
spoeclige levering gehandhaafd. Er zijn geen voorraden gerst
en ‘waar het aanbod niet groot is, kan ‘deze toestand n.ng
wel cenigen tijd gehandhaafd ‘blijven. Rnsl:ind l)lied.t .idg
steeds geeb gerst aan, zoodat de concurrentie der export-
landen niet groot is.
H a v e r: Dit artikel ‘heeft vooral veel invloed van den
regen, daar vrijwel de geheele oogst nog te ‘velde staat. De
vraag is dientengevolge toegenomen, maar dit heeft maar
gedeeltelijk een ‘stijging der prijzen tengevolge gehad. in
Chicago liepen de ‘prijzen zelfs nog wat tbrug. Over liet algemeen echter is ‘de stemming voor dit artikel vast cii
velen zien nog hoogere prijzen tegemoet.
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten 22Aug.
15Aug. 23Aug.
Tarwe-(Hardwinter II)
…1
15,-
14,85
15,-
Rogge (No. 2 Western) .
•1
11,50
11,10
11,90
Mais (La Plata)
•,•-
,
2
182,-
176,-
171,-
Gerst (48 Ibs. malting)
.
,2
260,-
256,-
193,-
Haver
(Canada 3)………
1
13,50
13,25
10,10
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
1
ka vanla Plata-zaad)
–
1
1
12,45
12,60
12,-. Lijnzaad (La Plata) . .. ..
3
368,-
369,_
370,-
1)
per 100 KG.
2)
per 2000KG.
8)
per 1960 KG.
–
AANVOEREN in tans van 1000 KG.
–
-.
Rotterdam
Amsterdam
,
‘
Totaal
Artikelen
I20
Aug,
Sedert
Overeenk.
14J20
Au’.
Sedert
Overeenk.
1927 1926
1927
‘
1
Jan.
1927
tijdvak
1926
–
1927
1Jan.
1927
tijdvak
1926
Tarwe ………………
28.605 1.280.940
1.011.838
–
39.252
7.731
1.320.192
1.019569
490
.
256.752
179.443
–
403 1.016
257.155
180.459
Boekweit …………..’
410
13.410
14.411
–
.
67
950
13.477
15.361
57.644
925.530
577.390
16.182
140.8h
70.971
1.066.341 648.361
Gerst
…………….
3.327
272.149
238.743
–
8.829 6.965
278.971
245.708
Rogge
…………………..
Haver ……………….
3.109
143.380
149.778
–
2.728 2.165
146.108 151.943
Mais ………………..
Lijnzaad
………….
6.178
163.051
156.595
4.755
155.821
153.056
31,8.872
309.651
4.086
…
122.455
164.461
–
‘ –
–
122.455
164.461
Lijnkoek
……………..
682
70.119
48.113
–
23.273
9.293
93.392
‘ 57.406
Tarwemeel
……………
Andere meelsoorten :…
‘
‘
50
‘ ‘
7.664
9.645
–
–
–
7.664
9.645
24 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN
759
SUIKER.
De stenjining op de verscli ilI encle su ikercit a.rktte It tea
S
de
a fgel
001
ten week prij sh oude nd.
In
A
in er i k a verliepen de tioteer ingen voor Sp. Con-
triftigtils en op de ‘terni.ijizt•;t rkt als volgt
Sp. C. Aug. Sept. Dec. Jan. Mrt.
Slot voorafg. week ……4.46 2.59 2.65 2.75 2.77 2.73
Opening verslagweek. 4.46 2.57 2.63 2.74 2.76 2.72
Slot verslagweek……..4.49 2.61 2.67 2.79 2.79 2.75
i)o oiitvatigste.it in cle Atlatrtise.he havens der Ver. Sta-
ten bedroegen
deze
week 56.000 tous, de versmeltingen
59.000 tons tegen 66.000 tons in 1926 en cie voorraden
202.000 tons tegen 254.000 tons.
Ruwe suiker bleef verhandeld tot ongeveer 2. (1/16 dc.
en een fractie hooger c. & fr. New ïrk basis Cubasatiker;
groote zaken werden itiet gedaan, maar protttpte en spoe-
dig aankoinettcle partijtjes vonden, ook naar Europa, ge.
regelti afuenters.
De laatste (htba-statistiek is als volgt:
1927
1926
1925
Tons
Tons
Tons
Oubaansche productie 16 Aug 4.508.620 4.884.658 5.090.043
Weekontv. afscheep havens 69.431 39.262 47.020
Totaal sedert 1 Jan.-13 Aug 3.647.040 4.041.491 4.502.759
Weekexport…………….107.348 100.129 95.684
Totale export sedert 111-1318 2.766.870 2.933.365 3.582.919
Voorraad afscheep havens 898214 1.108.128 919.660
Voorraad Binnenland ……753.536 758 153 491.270
[ii E age it. ii d bleef de handel beperkt tot kleine za-
ken. Op de termijnmnrk’t ‘tvaren de fluetuatiies gering en
cle slotnoteeringen als volgt:
Aug.
1927 .. Sh. 1612% Maart 1928 …. Sh 16/5%
October
,,
. .
,, 1511
Mei
11
……
1/8′
Dec.
,,
. .
,,
1417%
Aug.
……,, 17/
Op
Java
‘hebben cle Visp. weder ongeveer 60.000 tosts res-
tanten Superieur 1927 tot f16 per 100 KG. verkocht.
lii de tweede hand ging weinig om, zlesonilauks ‘bleef cle
stemming vast en trokken noteeritigen zelfs wat aan. Aan
het cinde der week tvaren vrnagprijzen als volgt:
Superieur N. 0. ready t. Sept. levering /15,874. per 100 K.G.
Oct./Nov. ,,
16,124.
Dec./Jan. ,,
16,50
No. 16. &/hooger ready
15,124
11 i e r ‘te 1 a n d e opende cle markt cle afgeloopen week
in ‘kalnie doch prijsboudende stemnhiug. Realisatie-aanbod
van Aug. termijn oefende ehter eenigen druk uit, zoodat
hiervoor cle i.toteering tot
f
lSlf afbrokkeide. De overige
toteeningen tact het slot waren: ‘Deceirtber
f
17% tot
7/
s
,
Maai’t
f
lS tot
%,
i’tiei
f lSj,.
l)e ontzet bedroeg deze week sleehts ongeveer 1800 tans.
NOTEERINGEN.
Londen
New York
Amsterdam
White Java’s
l
Cuba’s
1
96
1
Data
per
Tates
1
f.o.b.
per
9 c.Lf.
Centri-
Augustus Cubes1
/
fugals
No.11
Aug.
Aug.
kristalsuiker
Sh. Sh.
Sh.
$
ets.
basis 995
22 Aug.’27
f
18s,
3319
1314%
1311%
4,49
16Aug.’27
,,
18»
33,9
1313
1
2110k
4,46
22 Aug.’26
,,
1671,
3313
14/6
11110.
4.24
22Aug.’25
,,
1931
35/_
1416
1213
4,40
ruwsuiker
basis 88°
4Juli ’14
f
11
13
1
32
181–
– –
3,26
basis 99°
1)
Het
verschil tusschen
ruwsuiker
88
0
en
f 14
13
1
32
1
krist.suik.
99° is aan
te nemen
opf3p.
100KG.
KATOEN.
Marktherjeh( van cle Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 17 Augustus 1927.
Er is weinig stitbiliitoit in de Anterikaansche katoenmarkt
t prijzen zij t t zeer oz getegelcI geweest. Veranzieringe n in
tict teecrlteri tihtett, bali weevi 1 schade en in achi naties van
speelt lattten tobben groote flttetusties tengevolge gehad.
lIet slot o’;ttt gisteren te Liverpooi was echter tveer onge-
veer gelijk aan een o-eek gelecleit. In New York vond gis-
toren wederom een stijgiitg pItats, terwijl Liverpool heden-lno•rgn:t 12—’17 punten hooger opende. Eg,ptische katoen
heeft niet zoo sterk gefluetueercl cci ovaren de ciagehijksohe
verschillen kloiiter dan fin Amnenikaansche katoen. Het
hooge niveati valt eenigelt tijd geleden heeft ziCh niet kun-
tien handhaven, doch vandaag opende de markt weer
theo-
ger. De algemeene toestand in zien handel wordt tveerspie-
geld door cle verkoopen in Iiiverpol, welke de afgeloopen
week 30.000 balen hebben bedragen.
Over de garenmnarkt valt niet veel goeds te vermelden en
verkoopers vait alle soorteit twist en treft maken een
slechten tijil mode. De gmioote clagehijksehe fItictuaties in
het ruwe niatepiaal iwerken er niet toe nte-le oni het t’er-
tm’ouwen te herstelleit. Er is tt’el een ‘behoorlijke vraag aan
cie mitarkt doch ht prijsiclee vct’n koopers en verkoopers
loopt nog te veel ttiteeit, zooda.t er uitsluitod kleine hoe-
veel!heden voor viugge levering woeden geboekt. Naar ge-
twijnce httndehgarens bestaat mlii ttzler vraag, hoewel hier en
daar tvel enkele partijen voor bill uenlan’lseit gebruik schij-
tten te zij ii afgesloten. Over Egyptische ‘gcrens i.s verder
weinig tt:ieuos te raipponteereit. Zoowel in tops als beams
gaat wei ttmg om, terwijl ook voor getwijnie bundelgcbrens
slchts weinig belangstelling bestaat. Boltoitspinners zijn
nog vrij goed bezet en tenzij het ruwe materiaal vaster
wordt, zal de hiticlige toestand nog wel eenigen tijd voort-
duren, tenzij de noodzaak om ‘te verkoopen zich moer ‘laat
voelen. Volgens de cijfers van den ,,Boaad of Tracle” tverclen
in Juli 13988.600 pond garen geëxporteerd, of bijna ruim
1% ridllioen pond meer clan in Juli 1926. Dit cijfer is iets
beiteden Juli 1925, maar 3 millioen pond minder dan in
jtlFti 1927.
.
Zooals mcmi ook wel bij den hiiidigen onzekereu toestand
van de katoennarkt kott verwachten, zijn zaken in te
cloeknta.rkt vrijwel tot stilstand gekomen. Op de overzeesehe
niarkten is men niet geneigd de prijsstijging in Lancashire
te ‘o’gen, doch
Ijs
er in de afgeloopen week veel vraag ge.
weest teneinde zich van liet huidige prijsniveau op de
hoogte te stellen. Fabrikanten zijn natuurlijk geclwcvngen
prijiell te vragen, tt’elke in over’denstemniing zijn met de
huidige kostprijien van het ruwe mntteiiïaai en men is
niet geneigd lager te verkoopen. Zaken zijn alleen daar
mogelijk geweest, iwaar men door goedkoope aankoopen van
doek & garen in, staat werd gesteld beneden huidige markt-
waarde af te geven. Intussehen gaan prijzen nog steeds
verder ‘de hoogte in en biedingen, welke eeruigen tijd gele.
den nog zouden zijn geaccepteerd, worden thans van de
hand gewezen.
10Aug. 17Aug. Oost. koersen. 9Aug. 16Aug.
Liverpooinoteeringen. T.T.opBr.-Indië
115
1/5j
F.G.F. Sakellaridis 20,05 19,75 T.T.op Hongkong 1/114 1111
G.F. No. 1 Oomra. 8,20 8,05 T.T. op Shanghai 215 2/5%
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling tJ’plands.)
19
Aug.
1
12
Aug.
1
5Aug.
1
19
Aug.
1
19
Aug.
1927
1927
I927
1926
1925
New York voor
Middling… 20,45e 19,40e 17,10e 18,20e
23,66 c
New Orleans
voor Middling 19,69e 18,70e 16,53e 17,73e
22,93e
Liverpool voor
Middling… 10,60 d 10,40 d
9,47 d
9,63 d
1
13,20 d
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtailen balen).
1
Aug.
1
27
Overeenkomsttge
periode
tot
–
12Aug.’27
1925126
1
1924125
107 106 88
9
14
12 73 79
78
24
14
14
Voorraden.
(Induizendtalienbalen).
Overeenkomstig tijdstip
12Aug.’27
1926
1925
Amerik. havens.
.
..
926 568
182
Binnenland …………..
364
511 160
New York
……………
211
44 45
232
121
28
New Orleans ………….
Liverpool ..
.
……….826
…
450
264
KOFFIE.
Omtrectt cle afgelooipen week valt wederom geen nieuws
te berichten. De markt had een kleurloos verloop. De kost-
en vracht-aanbiedingen van Brazilië waren van Santos
ongeveer onveranderd, terwijl die van Rio iets lager zijn.
In Nederlanc soli-Indië bleek men, althans voor Palembang
Robusta, niet verder geneigd om na de jongste daling nog
lager af te geven. De prijs dezer soort is dan ook nagenoeg
Ontvangsten Gulf-Havens.
,,
Atlant.Havens
Uitvoer naar Gr. Brittannië
‘t Vasteland ete.
Japan …..
760
ECONOMISCH-STA TISCHE BERICHTEN
24 Augustus 1927
onveran.der:1 bij ‘de vorige week. Voor itobtist WEB. f.a.q.
zijn de offerten ongeveer > ct. lager.
De afzet WaS, z•oowe
van loco als
01.)
‘aflaclitig, nog stes
zeer ‘beperkt.
Aan de termijnmarkt waren de fFuctuatjies van zeer’
weinig beteeken’is en zijn de lioteeringeit voor het Santos-
contract geheel onveranderd, terwiji die voor het Gesiieiigd
contract circa % ct. lager zijn.
De prijizen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prosapte versoheping zijn thans ongeveer 761- 771-
pel- c-wt. en valt dito Pr,inte ongeveer 781- tI 8016, terwijl
zij van Rio type New-York 7 niet besohrijving, protpte
verschepiug, bedragen
601-
ft 6013.
Van itobusta, op aflading van Neclerland’sch-1n’dii3 zijn de
prijzen ii ‘de eerste hand op het oogenblik
Palembang ]to’busta, A.ugustlls-verschepit/g. 29y
4
cl.;
Ben-
koelen Robusta, Aug./Scpt.-verschepiug, 30.4 t-t.; Kor’intjie
Robiista., Septeniber-verscheping, 33% cl..; W.1.13. faq.
.Robusta, Augustus-verseheping, 373.: cl.., alles per
elf, uiitgelevercl gewicht, netto contant.
De ofiiciecle loconoteeringen bleven onveranderd 49 et.
per
34
G. voor Superior Santos en 45 ct. voor Ro:busta.
Dc noteeringen aan de Rotter.dasnsche tiermijrimarkt
waren aan de •oc,htencl-ca11 als volgt:
Santo’contract
Gemengd contract
basis Good
11
basis Santos Gond
Sept.
1
Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
1
Sept.I Dec.
1
Mrt.
1
Mei
23Aug.
39
3734
36,
35
9
38
34′
33’1
16
,,
3934
3734 3634
35′,
38
36
3 4V
4
34
1
18
9
,,
3934
373.
3634
3534
3 9y
4
3634 35
8
18
34
8
1,
2
,,
3934 3734
3634
35j
3834
3534
34% 34
1
/
8
De slot-noteeringen te New-York van het
aldaar geldende
gemengd contract
(basis Rio
No.
7) waren:
Sept.
–
Dec.
1
Maart
Mei
22 Aug
. .
$
12,42
$
11,60
$
11,22
$
11,03
15
,,
,,
12,60
,,
11,75
,,
11,46
11,22
8
,,
,,
12,92
,
11,97
,,
11,65
11,40
1
,,
,,
12,52
,,
11,75
,,
11,45
,,
11,27
Rotterdam, 23 Augustus 1927.
(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel
te Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.
Data
te Rio
te Saiitos
Wisselkoers
te Rio
op Londen
Voorraad
1
Prijs
Voorraad
1
Prijs
(In Balen)
1 No.71)
(In Balen)
1
No.41)
22 Aug. 1927
273.000
1
21.650
985000
1
24.500
5151
13
,,
1927
288.000
22.050 948.000
1
24.500
515/)
16
8
,,
1927
266.000 23.150 897.000
24.500
559!
)68
23 Aug. 1926
319.000
.23.825
1.105.000
25.000
728
/32
Ontvangsten uit het binnenland yan Brazilië in Balen.
te Rio
1
te San tas
Data
Afgeloopen
Sedert Afgeloopen
Sedert
week
1Juli
week
1Juli
20 Aug. 1927.. …
78.000
532.000
1
210.000
1.504.000
21 Aug. 1926…. 104.000
701.000
154.000
1.176.000
1)
In
Reis.
THEE.
De ‘thee.markt in Londen hand!haafcle ookin do afgeloo. pen week haar vaste teisdei»z, hetgeen het meest tot u:iting
kwam ‘bij de J ava.-veiil4ng het einde der wek.
Waren in ‘het begin van cle ‘week de prijzen voor cle
oi’diitsaije soortep wel jiets liier hij vaste prijzen voor cle
betere kwaliteiten, zoo gaf. cle Javavei.hi.ng
prijsverbeterin-
gen te zien van een
34.
tot
34
d. per Ib. voor vrijwel alle
soorten. De tliee_versehei.nigen van Noordelijk :l3ritseh-T11clid ge-
durende J uls ‘bedroegen ruim 38 n,illioen i’hs. tegenover
35 m:ilFioen Jibs. ‘in het tzelfde tijdvak ‘v.tn verleden jaar.
Van af 1
A
peil tot ‘uIt. Jnl,i staan deze versoliep4i gen op
een peil vati ru/bil 61 saiillioen i.bs. ltegenover 64 millioen
l’hs. in het zelfde tijdvak ‘van een jaar geleden. –
De thee-uitvoeren van Ceylon bedroegen in het eerste
hnlfjaai 1927 ‘en.. 120 millioen lbs. of ongeveer 7 niillioen Iba. meer clan in het zefde tijda’ak van verleden jaar.
VRACHTENMARKT.
De betere toon . van cle Noord-Amerikaansche graan-
vrachteimmarkt welke cle vorige week gerapporteerd kon
worden, bleef niet gehandhaafd. De markt was cle af g&
loopeit week kalni i’oot alle posities. Van Montreal uijit
de v r:tehte ii i’oot .4 ugus’tu sjbegi
1
i September ve rschcpi tag
eelt ihalve cent gezakt. Een groote ballast boot heeft 12
cents geaccepteerd naar Rotterdam direct
ier
1/15 Sep-
tontl)er. ‘oor nci.tldeti Septelil/ber belading is 13 CentS te
becli’ugen lutar Anb’es:peii/Ito.tterclam. Van cle No.rtl:ei’:i
ralige gi.i)g 1/ei/lig
0111
Er is een order aan cle Ina rkt per laatste helft Nos’eiither tegels 13 cents zwaar graan naar
A’ntwerpen/.lfotterc(a,m. ])o Bol t ‘van kiexico bleef uoiiider
Zaken.
De vraag naar tonnage voor suiker van VVesit-In.dië iiani
iets toe cii cle vrachten i7ijn iets boven het peil van de voor-
afgaande weken gegaali. Van
Guba w
erld een 6000 ton ner
ge:laan iia:lr UK/Continent
1)CT
Augustus tegen 1713, welke
l’acht ook per AugustusfSeptember ibedongen kan vorcicn.
I)c North Pacific was zeer vast. Ongeveer 16 booen
verden l)C’i’:LOht i’ais PolthLtld/;PIlget SonnclfVa.ncoiiver na r
UK/Continent, en de vrachteit zijn vast. Booten van en-
geveer 7000 tons bedoligeli 33/- per September, 33/6
l)C
Se()t./Oet. en tol. 34/- 1e1 Oct./Nov.
N;c:lat gedurende eel:lige Ivekeli 11 luk bevracht /’e! J V:Ln
ce La Plajta., is ‘deze markt de afgeloopen week kalnler
geworden. Dit is voor een deel te wijten aan cle vacanties
CII ook, cl;tt i;iit ‘deze zijde slel:!hts weinig geko.ht oord-t.
.Bevraehters trachten hiervan gebruik te maken door hun
v’raohti.itee te verlagen, ‘doch de beschikbare tonnage drukt
‘de mnaIkt geenszins. Voor Augustus is de vracht thans 2416
a,ll boveir La Pla.ta haven’s, terwijl ‘Santti F6 26/- betaalde
v’ool een 6300 tolmner naar het Continent illet 29 Augustus cancell’ing. Een 5000 tonner werd bevracht vals cle benelen
havens naar de Pacific klIst tegen 241- pel laatste helft
October.
De vraag naar tonnage voor chil’isal
1
peter per Sept./Oct./
Nov. is vl ‘betet- geworden. Er werden 5 -booten bevracht
tegen u’i’achten variecren-cle van 2816 tot 291. (naar gelang
‘,un grootte), ‘bas’is Bo-rcleaux(llanubuTg r;uige. In
een
geval
werd -cle optie Middel’landsche Zee gegeven ‘tegen 31/6 cn
.Alexancl’rië 3216. Naar Alexancl.rië direct werd een S’pt./
Oct. boot gedaan tegen ‘cle tamelijk lage vracht van 3116,
terwijl een handige October ‘boot naar -Noord-Spanje 3016
heeft ‘bedongen, optie Zuid-Spanje tegen 3119.
De Oostelijke a’fdeelingen bleven kalm doch vast. De
markt van WIadiwostook is veel ka’mer geworden, dohi
-cie vraohten bleven onveranderd. Van Saigon is een flink
aa,n,tal orders aan cle mankt (rijstnteel) naar Iiverpool,
en een volle lading werd bevraeht per Aug/Sept. tegen 1313.
Van West-Aicstral:ië ‘werd een 6000 tonner gedaan lIll:I.r
Aiexau.clrië tegen 361-, eerste helft Sept. terwijl een iets
kleinere boot veid .bevracht naar Mid{lellan-dlSche Zee/U.K.f
Continent ‘per Sept. tegen dezelfde vracht. De vraag inn
Bri,tsch-Indië is gering, doch de vracfrten bleven vast door
het tekort aan beschikbare tonnage. Valt Karachi is be-
‘i’ah-t tegen 2016 per laatste ‘helft Sept. Ilaar M’iddella,nd-
scjhe Zee/UK/Continent. Zuid-Afrika was kalmer en er
werd slechts é6n boot bevracht, nl. een. 6600 toine-r van
Kn:apstadlfDurban range naar U.K/Continent tegen 9316
per Sept.fOct.
De Donau was ‘iets levend-iger en tonnage van miclded-
matige grootte heeft 16/- ‘tot 16/1%’ aveten te he-“i’ngen. 1)o
vraag van cle Zwarte Zee is beperkt en cle vracht is 121-
tot 1213 voor booten van ca. 5500 ton-s naar het Continent. De Mi’ddellandsche Zee ‘was kalmer als gewoonlijk en er
werd weinig ‘bevrnoht. Voor erts ‘wer:l om, betaald: lor-
n)illOjbay/.Ro-ttcrslalll 5/3, Barcelona./lfottel
–
clanl 6/7%, A-
1
-meria,
Pier/Barrow 713. Fosîaa’t ‘was kalm. :De vr-achten van de
Golf Vll Bisca;ve bleven on-verll’l-cler:l. Bilbao[Ro’tterdant
betaalde 61-, M’iddlesb’rough 71- en Glasgow 7/-. –
De .kolenbevraclrtingen van Id ugel all cl waren liet tal rijk,
-doch de vracilten naar de Mi-cldella,n
week. V,a:n Zuid.-Wales werd om betaald : Nantes 4/3,
13o-rdeaux 416, 13i7erta 813, Venetië 916. i3uellos Ah
–
es 1216
en van cle Oostkust: Denecinarken 5/3, Rotterdacin 41-,
Piraus 916, Las Palmas 913. –
RUN VAART.
Week van 14 t/m. 20 Augustus 1927.
De -aanvoeren van zeezijdle, Isooficizackelijk 11011± en erts,
111-men in do tweccl e hel 1-t des- week toe.
De ortsvraeliten ‘bedroegen. ‘in ‘het begin der week
f
0,50
met
34
en
f
0,60, terwijl men in het laatst der week
f
0,65/75 met raap.
34
en
34
Iostij.d ‘beta-acide. –
Naar den Boven’rij.li wond i’oor ru/we producten gem.i’cI-
clelcl f1,30 1,40 per last met verkorten ]ostijcd betaald.
Het sleeploon werd genoteerd volgens hot 32% c. tarief.
In -dc lu!hrlhavens ‘bleef cle vracht, alsmede cle alge-
Ilieene situatie ongewijzigd.