Jrg. 8, editie 407

17 OCTOBER 1923

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Económisc
11
;
r
Statistisch,

Beri
*
chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

8E JAARGANG

WOENSDAG 17 OCTOBER 1923

No. 407

INHOUD

Blz.
f
1,4 millioen te zien. Deze daling betreft vul. de

Du
ONTWERP-vE1tDEAGEN DER DE]tI)E INTERNATIONALE

1-Ioofdbank en is blijkbaar geheel toe te schrijven aan
ARBEIDSCONFERENTIE
door
Mr. Dr. A .M. Joekes.,.. 894

Spoorwegtarieven door
Ir. M. H. Damme :………….897
1
veraindering der credieteischen van

et bedrijfs-

Werkloosheid en Emigratie in Zwitserland III (Slot)

ie’en; het totaal der rechtstreeks bij de Bank ge-

door
Mr. R. Â. Fockerna ……………………..898
De Whitley-Councils door
11
…………………….
899

plaatste schatkistpromessen bleef onveranderd

19
f

AANTEEKEN1NGEN:

millioen bedragen. De beleeningen liepen met
f
3,2

Indexeijfers van groothandeisprijzen …………..
899

millioen terug. Deze vermindering geldt’ uitsluitend
Loonen volgens de collectieve arbeidsovereenkomsten
de effecenbeleeningen en komt vor het grootste ge-
in een vijftal groote gemeenten in
1914, 1920, 1921

en
1923 ………………………………..901

deelte voor rekening van de Bijbank.
De overproductie van petroleum………………
90
1

Het, renteloos voorschot aan het
Rijk
steeg tot
Stand der cultures en uitvoer gedurende het tweede kwartaal
1923
in Suriname ………………..
902

f
14,9 millioen. De zilvervoorraad der Bank hljk

OvERzICHT VAN TIJDSCHRiFTEN
…………..- ……
902 –
met een goede
f
600.000 te zijn toegenomen. De post

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
903-911

1

papier op het buitenland noteert
f
1,3
millioen lager
Geidkoersen.

Effectenbeurzen.
Wisselkoersen

Gederenhandel.

dan verleden week. De diverse rekeningen op de actief-

Bankstaten.

1

Verkeerswezen.

zijde der balans vertoonen een stijging van
f
9,1
mii-

lioen.
INSTITUUT
De biljettencirculatie daalde in de afgeloopen week
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.

met
f
3,2 millioen. De rekening-courant saldi blijken

Pedacieur-2ecretaris van het weekblad: D. J Wansink.
met
f
9 millioen te zijn gestegen. Het beschikbaar

Secretariaat: Pieter de Hooghweg 122, Rotterdam.
metaalsaldo stelde zich
f
100.000 lager.

Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.

* *
*
Telefoon Nr. 3000. Postchque- en girorekening

De wisselmarkt was deze week weder zeer bewo-
Rotterdam No. 8408.
gen. De wisselkoersen, welke steeds de meeste ‘aan-

16
OCTOBER
1923.

•
dacht trekken, Francs en Marken, fluetueerden weder

De geldmarlct was de afgeloopen week weder buiten- sterk. Marken kwamen in twee dagen op een. vijfde
gewoon ruim. Gewoonlijk is in het najaar de geld- van hun waarde. Franken liepen dagelijks eenige pro-

vraag groot en loopen de koersen regelmatig op.’ Be- centen op en neer en ten slotte kwam er aan het einde
gin September was dan ook reeds een verstijving van der week plotseling een sterk aanbod van Ponden hij.

de koersen te bemerken, maat- in de tweede helft van Vrijdag werd de koers reeds iets flauwer op berichten

September kwam hieraan plotseling een einde en over kunstmatige inflatie-plann.en in Engeland, welke
sindsdien is het aanbod- iedere week grooter gewor- echter weinig geloof vonden. Toen ehter bleek, dat den. Zelfs bij de maandswisseling was er van een eenige voorname Engelsche couranten een stelselma-

vraag van eenige leteekenis geen sprake en deze tige campagne hiervoor opzetten, kwam er van alle

berichtsweekvas het geld zoo overvloedig, dat Call” zijde aanbod, zoodat de koers tot 11,52% terug liep.

voor 1% pOt. werd aangeboden. Het particulier dis-

conto liep tot 2% pOt.. terug, terwijl de prolongatie-

rente eveneens op 2% pOt. kwam.

Waarschijnlijk is de ruimere geldmarkt niet in de

laatste plaats te danken aan het wegvloeien van de

gelden van den Postgirodienst.
* *
*

De Minister van Financiën stelt de inschrijving

open op
f
100 mifl.ioen sehatkistpapier op 22 Octo-

ber as.

Aangeboden worden drie- en zes-maands promes-

sen en 4 pOt. schatkistbiljetten, met een looptijd van

65fl jaar.
* *
*

Op den veekstaat van De Nederlandsche Bank

geeft de post binnenlandsche wissels een daling van

LONDEN,
13
OCTOBER
1923.

• Op de ‘geidmarkt was er deze geheele week een goede

vraag naar kort. crediet, hetgeen Woensdag en Don-

derdag zelfs tot betrekkelijke krapheid leidde. Hoewel

de marge klein was, bleek leeneil bij de Bank of Eng-

land overbodig.

Voor daggeld .werd tijdelijk reeds 3 pOt. betaald,

maar in doorsnede kon men zijn behoefte wel vol-

doen tegen 234-2% pOt.

In overeenstemming hiermede waren de koersen

op d& discontomarkt ook vaster, maar bleef cle omzet

beperkt.

–

2-mnds prima hankaccept 2″/io-3 pOt.

3- ,,

,,

,,

3/16—% pOt.

4..

,,

3%—’/16 pOt.

–

6- ,,

,,

,,

33.4—’/i6 pOt.

894

ECONOMISCHSTÂTISTISCHE BERICHTEN

17 October 1923

DE ONTWERP-VERDRAGEN DER DERDE

INTERNATIONALE ARBEIDS-

CONFERENTiE.

Nadat de eerste ‘Internationale Arbeidsconferentie
van Washington (1919) een aantal algemeene regel
had opgesteld met betrekking tot de bescherming van
arbeiders in de industrie, en in het daarop volgende

jaar de Zeeliedenconferentje te Qenua de toepassing
van enkele dezer regels op zeelieden had behandeld, werd de Conferentie yan 1921 geroepen om te over-

vegen in hoeverre dergelijke regelen, met de noodige
wijzigi.o gen, ook voor den landarbeid zouden kunnen
gelden.

De aankondiging alleen reeds van het doel der derde

Conferentie bracht in lan’dbouwkringen, in het bij-
zonder in Zwitserland en Frankrijk, beroering. Men -duchtte door toedoen van de Arbeidsorganisatie in-
mengirig iii de arbeidsvoorwaarden voor landarbei-

ders en vreesde blijkbaar eene toepasselijkverklaring

op den landarbeid van de Washingtonsche regels zon-
der inachtneming van de groote verschillen tusscheii
industrieelen- en landarbeid, een vrees overigens die
noch door de voorbereidende geschriften, noch door

de behandeling op de Conferenties zelf gewettigd
bleek.

Ojz grond dat de Fransche tekst van deel Xlii van

het Vredesverdrag van Versailles, waarin de samen-
stelling en bevoegdheden der Internationale Arbeids-
organisatie zijn omschreven, op enkele plaatsen van

,,industrie” en ,,industriel” spreekt ter aanduiding

van het gebied, w’aarop de Organisatie werkzaam kan

zijn, en de landbouw er niet uitdrukkelijk in wordt

genoemd, bepleitte men nu, dat de Arbeidsorganisatie
n.iet bevoegd was haar bemoeiing uit te strekken tot
den landarbeid.

De Fransche Regeering maakte zich tot tolk van deze strooming in een schrijven aan den Raad van

Beheer van het Internationaal Arbeidsbureau, waar-

in zij den wensch te kennen gaf de onderwerpen op

den landbouw betrekking hebbende van de agenda der
Conferentie af te voeren. Zij beriep zich daarbij in

de eerste plaats op het verschil in klimaat, bevolking

en economische omstandigheden, waardoor slechts
vage formuleeringen mogelijk zouden zijn en verder.
op de omstandigheid, dat, nu de oorlog verschillende
landstreken verwoest had, alles in het werk gesteld
moest worden om de productiviteit te verhoogen, zoo-
dat de tijd voor het nemen van ,,internationale proe
Ven” op dit gebied ongeschikt was.

Behartigenswaard als deze opmerkingen op zich.
zelf mogen zijn, schijnen zij weinig afdoende als argu-

menten eensdeels tot uitsluiting van de bevoegdheid
der Aibeidsorganisatie, anderdeels om niet te overwe-
gen in hoeverre de sociale wetgeving ook op landarbei-
ders toepasselijk kan worden verklaard.

Nadat de Conferentie naar aanleiding van het
Fransche bezwaarschrift, met groote meerderheid van

stemmen de vraag, of zij bevoegd was regelen op te
stellen voor den landarbeid, bevestigend had beant-
woord, werd nochtans één der landboawonderwerpen,
(le beperking van den arbeidsduur in den landbouw,
van de agenda afgevoerd, omdat bij de stemming
daarover geen % meerderheid zich v66r hèt behoud van dat punt op. de agenda uitsprak, zooals volgens
artikel 402 van het Vredesverdrag verëischt is, in
het geval, dat eene Regeering tegen de plaatsing van
eenig onderwerp op de agenda bezwaar heeft gemaakt. De tegenstemmers bestonden deels uit afgevaardigden,
die in het algemeen tegen inmenging van cle Coiiferen-
tie in landarbeidsaangelegenheden gekant waren, deels

uit hen, die meenden, dat in het stadium, waarin men
zich bevond, een regeling van wezenlijke beteekenis ten
aanzien van dit onderwerp niet vastgesteld zou kun-nen worden, mede wegens de omstandigheid, dat de
nationale wetgevingen op dit punt nog te zeer in een
staat van voorbereiding verkeeren.

De andere landbouwonderwerpen evenwel (midde-

len ter voorkoming van werkloosheid, bescherming

van vrouwen en kinderen, technisch landbou’wonder-
wijs, huisvesting van landarbeiders, recht van vei-eeni-
ging en vergadering, verzekering tegen ongevallen,

z1ekte, invaljdjteit en ouderdom) bleven op de agenda
gehandhaafd.

De bevoegdheid der Abeidsorganisatie met betrek-
king tot aangelegenheden den landarbeid betreffende
is sindsdien bevestigd door het Permanente Hof van

Internationale Justitie, in een ,,avis consultatief”,

uitgebracht naar aanleiding van een verzoek der

Fransche Regeering aan den Raad van den Volken-
bond om dit vraagpunt aan het Hof voor te leggen. Het Hof overwoog daarbij om., dat het-woord ,,in-

dustrie” en het Engelsche ,,industry” taalkundig een
ruime heteekenis heeft, waaronder ook de ladbouw is

te begrijpen, en dat het geheele deel XIII van het
Vredesverdrag van -Versailles in zoo algemeene ter-

men over regeling van arbeidsvoorwaarden spreekt,
,at voor uitsluiting van den landarheid van de compe-
tentie der :tnternationale Arbeidsorganisatie geen
grond is.

Naast de hierboven vermelde landbouwonderwerpen
behandelde de Conferentie van 1921 o.a. de bescher-
ming van arbeiders tegen de gevaren van het gebruik
van loodwit in verfstoffen, dan wekeljkschen rust-
(lag in industrie en handel, en de bescherming van
jeugdige personen aan boord van schepen.
De behandeling dezer onderwerpen heeft geleid tot

de aanneming van zeven ontwerp-verdragen nevens
acht ,,aanbevelingen”.

Deze ontwerp-verdragen zijn bij :Koninkljke Bood-

schap van 15 Mei. jl. (Gedrukte Stukken Tweede Ka-
mer 1922/23 No. 456) aan de Tweede Kamer voor-
gelegd.

De Regeering stelt in de begeleidende wetsontwer-
pen voor, vier der ontwerp-verdragen goed te keuren,
ten aanzien van twee der ontwerp-verdragen – die
betreffende het gebruik van loodwit in verfstoffen en
betreffende de toepassing van den wekeljksc’hen rust-

dag in de industrie – de Kroon te machtigen
t.z.t., nadat de Nederlandsche wetgeving daarmede in

overeenstemming zal zijn gebracht, tot de hekrachti-
ging over te gaan, terwijl zij in één der Memories van
Toelichting mededeelt bezwaar té hebben tegen toe-
treding tot het ontwerp-verdrag betreffende den leef-
tijd, waarop kinderen mogen worden toegelaten tot
arbeid in den landbouw.

De vier eerstbedoeide ontwerp-verdragen betreffen:
de verzekering van het recht van vereeniging

en vergadering voor landarbeiders op denzelfden voet
als voor industrie-arbeiders;

. de uitstrekking van de ongevallenverzeke.ring tot de landarbeiders;
het arbeidsverhoci voor jeugdige personen bene-
den 18 jaar als tremmer of stoker aan boord van zee-
schepen;

de verplichting tot jaarlijksche keuring van,
jeugdige personen beneden 18 jaar werkzaam aan
boord van zeeschepen.
De onder 1 en 2 genoemde beginselen vinden in
Nederland reeds toepassing, wat de ongevallenverze-
kering in den landbouw betreft, door de Land- en
Tuinbouwongevallenwet 1922.
De toepassing van de onder 3 en 4 genoemde begin-
selen, die de zorg voor de jeugdige personen op ree
tei.i goede komen, vereischt slechts de vaststelling van
eenige uitvoeringsvoorschriften van niet verre
strekking.

De Regeering kon daarom deze vier ontwerp-ver-
dragen zonder meer ter goedkeuring voordragen.

De behandeling van het loodwit-vraagstuk heeft
op de Conferentie van Genève tot heel wat strijd –
in vreedzamen zin en zonder het nemen van ,,pan-
den” – aanleiding gegeven. De werkgeversgroep en
de vertegenwoordigers van een i ge lood-produeeernde

17 October
–
1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

895

landen (Spanje, Canada, Aistralië) wenechten zoo’

weinig mogelijk beperking van het gebruik van lood-
wit; de arheidersgroep, gesteund door een ander deel
der Regeeringsvertegenwoordigers zagen gaarne, naar

het voorbeeld van Frankrijk, een verbod uitgevaar-

digd voor het gebruik van 1oodvit in vrfstoffeu we-getas het gevaar voor loodvergiftiging en de daarujt

voortvloeiende dienden voor de betrokken arbeiders.
De strijd eindigde met een compromis, dat in een

ontwerp-verdrag belichaamd werd, en ten sldtte met

nagenoeg algemeene stemmen werd aangenomen.

Volgens het ontwerp-verdrag verbinden zich de sta-

ton, die het ontwerp-verdrag bekrachtigen, om zes jaar
na de sluiting van de derde Arbeidsconferentie, der-halve met ingang van November 1921, te verbieden:

het gebruik van loodwit bij het schilderen van
binnenwerk (met uitzondering van spoorweg- en in-
dustriegebouweri, door de hevoegde overheid aan te
wijzen na raadpleging van de vakorganisaties van

werkgevers en van arbeiders);

de tewerkstelling van vrouwen en jeugdige per-
sonen in het sohildersbedrijf, waarbij loodwit ge-
bruikt wordt, wat de jeugdige personen betreft voor

zoover het niet door de bevoegde overheid wordt toe-gestaan ten behoeve van de vakopleiding.

Daarrievens zijn ‘maatregelen voorzien tot het tegen-

gaan van het gevaar uit het gebruik van loodwit voort-
spruitende, met betrekking tot: den vorm, waarin de
verf is te gebruiken; de bevordering van de zindelijk-
liei’d; de geneeskundige. contrôle van gevallen van
loodwitvergiftiging; en de inrichting van statistieken
van ziekte- en sterftegevallen ten gevolge van lood-

vergiftiging.
In de Memorie van Toelichting van het betreffen-
de dit ontwerp-verdrag ingediende wetsontwerp stelt
de Regeering zich op het standpunt, dat de ontwor-
pen regeling is toe te juichen, maar dat wegens de
voreischte reglementeering van het gebruik van lood-
wit, die in Nederland nog moet plaats hebben, het

wenschelijk is niet het ontwerp-verdrag rechtstreeks
oecI te keuren, doch de Kroon te machtigen om, na-
dat de daartoe noodige voorzieningen getroffen zijn,
liet ontwerpverdrag te bekrachtigen. Een overeenkomstig standpunt neemt de Regeering
in tea aanzien van het ontwerp-verdrag betreffende
den wekelijksohen rustdag in de industrie: instem-
ming met het beginsel, maar eenig respijt v66r tot de
bekrachtiging wordt overgegaan, om vôôrdien de noo-
dige wettelijke voorzieningen te kunnen treffen.

Anders staat het met het zevende der ontwerp-
verdragen, dat ,,betreffende den leeftijd, waarop kin-
deren mogen worden toegelaten tot arbeid in ‘den
landbouw”, zooals het officieel heet. Volgens den titel
zou dit ontwerp-verdrag dus voor den landarbeid de
aanvulling zijn van de gelijknamige ontwerp-verdra-
gen van Washington voor de industrie en van G’enua
voor de zeevaart. De tekst van het ontwerp-verdrag
houdt echter een belangrijke afwijking in van dien
der andere ontwerp-verdragen. Weliswaar bepaalt arti-
kel 1 ook van dit ontwerp-verdrag dat ,,kinderen be-
neden 14 jaar niet in dienst mogen zijn of arbeid ver-richten in landbouw-ondernemingen”, doch het voegt
er de beperking aan toe: ,,tenzij buiten de uren voor
schoolonderwijs bestemd en deze arbeid moet, indien
hij plaats heeft, van zoodanigen aard zijn, dat hij hun
regelmatig schoolbezoek niet kan schaden.”
Hoe ver strekt zich nu het verbod van artikel 1 uit?
Is het een algemeen verbod voor kinderen beneden
14 jaar, ook voor zoover zij niet leerplichtig zijn, of
is de bedoeling slechts dat arbeid van kinderen in den
landbouw zal worden verboden voor
leerplichtige
kin-
deren? Dat dit laatste de bedoeling is geweest valt af
te leiden niet alleen uit den considerans, waarvan de
tweede alinea luidt: ,,(De Conferentie) besloten heb-bende verschillende voorstellen aan te nemen betref-
fende den arbeid van kinderen in den landbouw
tij-
clens de uren van verplicht schoolbezoek”,
doch meer

nog uit den tekst van het ontwerp-verdrag, zooals di

Uoor de commissie van voorbereiding is ontworpen.

In dit ontwerp luidde artikel 1: ,,Les enfants de
moins cle quatorze ans ne pourront être employés ou

travailler dans les entreprises agricoles publiques ou

privées ou dans leurs dépendances,
pendani les heures

oc leur prsence d. l’école est obiigatoire.”
Deze tekst

werd in eerste lzing door .de Conferentie zonder dis-

cussie en zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
De. commisfie van redactie, die uitsluitend tot taak

heeft, de ontwerp-verdragen in den vereischten vorm te brengen, en zoo noodig de redactie der bepalingen

bij te schaven, heeft den tekst vervormd in dien, welke

iii tweede lezing werd vastgesteld, en waarin de be-

perking van het arbeidsverhod tot de leerplichtige kin-
deren niet meer voorkomt. Den zin van het artikel

te
wijzigen
lag kennelijk niet in de bedoeling, en zou
trouwens de bevoegdheid der commissie van redactie
zijn te buiten gegaan. Over de ‘wijziging werd in dc
Couferentie met geen woord gesproken en het ont-

verp-verdrag in den gewijzigden vorm in tweede
lezing met op één na algemeene stemmen, die van den
Zuid-Afrikaanschen werkgeversafgevaardigde, aan-

genomen.
De regeeringen van sommige landen als Duitsch-

land
2)
en Tsjechoslowakye,
3)
hebben den wil voor de.

daad genomen en artikel 1 van het ontwerp-verdrag

opgevat naar de bedoeling van het ontwerp in eerste
lezing. De Nederland sche Regeering echter heeft zich
angstvallig aan de letter van het ontwerp-verdrag êhouden en artikel 1 opgevat als een verbod van
arbeid van kinderen beneden 14 jaar in den landbouw
tijdens de uren bestemd voor schoolonderwijs, ook
voor kinderen die geen school meer bezoeken. Van
dat standpunt uitgaande heeft zij overwegend bezwaar’
tegen de toetreding tot dit ontwerp-verdrag.
Een tweede, hijkomstig, bezwaar acht de Regeering
gelegen inhet feit, dat volgens artikel 2 van het ont-
werp-verdrag de schooltijden zoodanig geregeld kun-
nen worden, dat de kinderen tea behoeve van prkc-
tische vakopleiding voor lichten landarbeici gebruikt
kdnnen worden, mits de geheele schooltijd niet min-
der dan 8 maanden per jaar bedraagt.
Volgens ‘de regeling van het landbouwverlof in de
Leerplichtwet kan ten hoogste twee weken per jaar

aan kinderen verlof worden gegeven voor het verrich-ten van landbouwwerkzaamheden, zonder dat de vak-
opleiding hierbij een vereischte is. De Regeering
meent, dat deze regeling niet met artikel 2 van het
ontwerp-verdrag in overeenstemming is, hoewel de Di-
recteur van het Internationale Arbeidsbureau van oor-
deel is, dat de Conferentie de ,,practische vakoplei-
ding” in zoo ruimen zin heeft bedoeld, dat de Neder-]an’dsche regeling van het landhouwverlof daarmede
niet in
strijd
is.
Voor het eerst sinds de instelling van de Interna- –
tionale Arheidsorganisatie bevond de Regeeri.ng
zich
thans in de positie, dat zij een ontwerp-verdrag voor Nder1and niet aannemelijk achtte, en deed z.ich dus
de vraag voor, wat in zulk een geval moet geschieden. Het novum, met de instelling van de Arbeidsorganisa-
t.ie geschapen in de internationale verhoudingen, komt
in een geval als dit nog duidelijker uit, dan
bij
ontwerp-
verdragen, die de Regeering reeds aanstonds of na de
noodige wetswijzigingen, aannemelijk acht. De goed-
keuring toch door de Staten-Generaal van ontwerp-
verdragen verschilt nauwelijks van die, welke volgens
artikel 58 der Grondwet vereisèht is v’oor verdragen
langs. diplo’matieken weg gesloten, zij het dat het
,,sluiten” van het verdrag op andere wijze, – door de
nauneming op een Conferentie – geschiedt, dan bij
diplomatieke verdragen. Doch een verdrag, dat de
Regeering niet wensëht te aanvaarden, aan de Sta-

Stenografisch verslag der Conferentie [, bi. 280, 11,
bi. 688.
Bulletin officiel nu Bureau international dit Travaii
11 Juh 1923,
bi. 8.
Bulletin officiei
4 April
1923,
bi.
121.

896

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 October, 1923

ten-Generaal te moeten voorleggen, kent onze Grond-

wet niet. Het is rechtstreeks een gevolg van artikel
405, lid 5, van het Vredesverdrag, volgens welke be-

paling alle door de Arbeidsconferenties aangenomen

ontwerp-verdragen binnen een termijn van achttien

maanden na het sluiten van de Conferentie aan de
bevoegde autoriteiten moeten worden voorgelegd ,,ten

einde de aangelegenheid in een wet te helichamen,

of andere maatregelen ter zake te nemen”, zooals de
officieele Nederlandsche vertaling luidt.

De derde Arbeidsconferentie zelf heeft naar aan-

• leiding van vragen, door den eersten Nederlandschen

regeeringsgedelegeerde Dr. Nolens gesteld, over de
toepassing van artikel 405 van het Vredesverdrag van
gedachten gewisseld. –

De eerste der door den heer Nolens gestelde vra-

gen luidde: ,,Verplicht artikel 405 van het Vredes-

• verdrag van Versailles de leden der International

Arbeidsorganisatie de ontwerp-verdragen in den vorm
van een wetsontwerp aan de goedkeuring van de par-

lernenten te onderwerpen?” Volgens de toelichting tot
deze vraag was Dr. Nolens van gevoelen, dat het ant-
woord altijd bevestigend moest luiden. De Directeur

van het Interntionaal Arbeidsbureau, de heer Albert
Thomas, gaf als Zijne meening te kennen: De ontwerp-

verdragen moeten wel steeds worden voorgelegd aan
de wetgevende macht, maar niet
altijd
behoeft dat •te
geschieden in den vorm van een wetsontwerp, d.w.z.

met een voorstel om het te bekrachtigen, daar het van
eene regeer.ing niet te vergen zou zijn een ontwerp-
verdrag ter goedkeuring voor te dragôn, wanneer dc
afgevaardigden dier regeering op de Conferentie
tegen het ontwerp-verdrag zouden hebben gestemd.

In dat geval is het, evenals de Zwitsersche Regeering

gedaan heeft ten aanzien van eenige der ontwerp-
verdragen van Washington, volkomen geoorloofd de ontwerp-verdragen aan’ het parlement voor te leggen
met een afwijzend advies.

Dat de vrijheid eener regeering om de aanvaarding
van een ontwerp-verdrag te ontraden, zou afhangen –
van de vraag of do afgevaardigden dier regeering ter
Conferentie vddr of tegen het ontwerp-verdrag hehben
• gestemd, zooals de heer Thomas opperde, schijnt niet,
juist en is met het karakter der ontwerp-verdragen

in strijd. J)eze toch komen tot stand ‘door de aanne-,
ming met tweederde meerderheid van stemmen door,
de Conferentie; zij zijn voor elk der leden van de Ar-
heidsorganisatie niet meer of minder geldig naar ge-
lang de regeeringsafgevaarcligden van een lid hun,
• stemmen v66r of tegen het ontwerp-verdrag hebben
uitgebracht. Het standpunt van den heer Thomas op

zichzelf – de vrijheid de.r regeering om een ontwerp-
verdrag aan de wetgeven de macht voor te leggen met
een afwijzend advies – is echter als juist te erkennen.
Dit blijkt reeds daaruit, dat de ‘door cle Zwitsersche
Regeering gevolgde gedragslijn voor zoover bekend
1

door niemand als in strijd met a:rtikel 405, lid 5, van
‘het Tredesverdrag van Ve:rsailles is beschouwd.
Volgens het op 5 Juli uitgebrachte Voorloopige
Verslag der Tweede Kamer op (Ie ingediende vets-
ontwerpen zijn sommige leden cene andere meeniog,
= toegedaan. Zij zijn van oordeel, dat zoowel blijkens dc
‘slotwoorden van dc betreffende bepaling’) als blijkens

(Ie geschiedenis, het voorschrift bedoelt de regeeringen
te verplichten de door een Conferentie aangenomen
ontwerp-verdragen aan de wetgevende macht
ter,
goedkeuring
voor te leggen.
liet beroep,’noch op den tekst, noch
01)
de geschie-
denis, schijnt overtuigend. Een zoo bijzondere ver-
plichting, als die door sommige leden uit artikel 405
wordt gelezen, zou om effect te sorteeren – dat bleek

‘) De betreffende woorden van artikel
405,
lid 5, van het –
Vredesverdrag luiden in den Franschen tekst: ,,Chacnn des membres s’engage
k
soumettre …… le
recommandation ou le projet de convention a l’autorit ou
-aux
autorits dans le coinptence desquellee rentre
la
ma-
tiCre, en vue de la transformer en
bi ou
cie prendre des
,lnesures cl'(in autre ordre.”

ook reeds in andere landen – in duidelijker woorden

omschreven moeten zijn. Vast staat trouwens, dat men
de nationale wetgevers Vrij heeft willen laten in de
beslissing het ontwerp-verdrag al of niet te aanvaar-

den; daarmede zou kwalijk zijn
te
rijmen
do uitslui-
ting van de bevoegdheid voor de regeering, die een
essentieel deel vormt van de wetgeven-de macht, om

de aanneming van het ontwerp-verdrag te ontraden,
wanneer zij daartoe termen aanwezig acht. – –

De geschiedeis van de totstandkoming van het

artikel wijst er evenmin op, dat het de bedoeling is
geweest een zoo ver gaande verplichting, als som-

mige leden der Kamer meenen, op de regeeringen te

leggen. In het rapport toch ter begeleiding van haar
ontwerp, geeft de commissie, die met de voorbereiding

van deel XIII va het Vredesverdrag van Versailles
belast is geweest, na melding gemaakt te hebben van

het aanvankelijk verder reikende Britsche voorstel,
aldus de slotsom weer, waartoe zij op dat punt na rijp
beraad gekomen is:

,,Chaque Etat s’engage á le (le projet de convention ou
la recommandation)
coinmuniquer
clans le délai d’un an
aux autoritfs compétentes en vue de faire adopter toutes
mesures nécessaires, d’ordre législatif ou autres. Si aucun
acte législatif ou autre ne vient rendre applicable uie
recommandation de eet ordre, ou si un projet de convention
n’est pas accepté per les autorités eompétentes intéressées, l’Etat en question se trouve clégagé de toute obligation.” ‘)

Het – door ons gecursiveerde – woord ,,commu-

niquer” in -dezen zin is volkomen neutraal en duidt
er evenmin als de slotwoorden der aangehaalde pas-
sage op, dat het de bedoeling is geweest aan de regee-

ringen den plicht op te leggen de ontwerp-verdragen

in ieder geval ter goedkeuring voor- te dragen.

Voor een ontwerp-verdrag, waarvan de regeering

de aanvaarding onraadzaam acht, kan zij bezwaarlijk
een wetsontwerp indienen; een wetsvoorstel toch met
eene toelichtende memorie, waarin -cle aanneming van

het voorstel wordt ontraden, is een tegenstrjdigheid op

zich’zelf. De overleggirig nu van het ontwerp-verdrag
betreffende den minimum-leeftijd van kinderen in den
landbouw is in dezen vorm geschied, da het ontwerp-
verdrag, zoowel in de authentieke Fransche en Engel-
sche teksten als in Nederlan’dsche vertaling, is gevoegd bij -de Memorie van Toelichting tot het eerste der inge
dien-de wetsontwerpen, in welke memorie een kort

overzicht wordt gegeven van de verrîchtin gen der
derde Arbeidsconferentje en waarin tevens de redenen zijn uiteengezet, waarom de Regcering tegen aanvaar-
ding van het ontwerp-verdrag betreffende den mini-
mumleeftijd in den landbouw bezwaar heeft.

De hierboven medegedeelde loop van zaken met be-
trekking tot de vaststelling van artikel 1 van dit ont-
werp-verdrag toont, dat de werkwijze der Arbeidscon-ferentie zooals zij tot nog toe geweest is, onvoldoende
gelegenheid laat voor eene rustige bestudeering van
voorgestelde teksten, voordat deze definitief worden
aangenomen. In dat opzicht is verbetering te wachten
van de wijziging, die, althans voor de behandeling van
belangrijke ontwerp-verdragen, in het vervolg zal
wOn-
den toegepast en volgens welke de vaststelling van den
definitieven tekst eerst zal geschieden op een Confe-
rentie na -die, waarop de tekst in eerste lezing is aan-
genomen, zoodat de leden’ inmiddels gelegenheid zul-
len hebben het ontwerp-verdrag nader to bekijken en
daarover hunne opmerkingen te maken.
Het ontwerp-verdrag betreffende den minimum-leeftijd van kinderen in den landbouw toont tevens
aan, dat het wenschelijk kan zijn
wijzigingen
aan te
brengen in den tekst van een reéds vastgesteld ont-werp-verdrag. Op welke wijze de amendeering van
ontwerp-verdragen moet geschieden, is echter een irobleew, dat reeds in de ]aatste in 1022 gehouden
Conferentie besproken is, doch waarvoor nog geen

1)
ProcOs verbaux, rapport eI documents de la Commis-
sion de la Législation internationale du travail, uitgave van
het Italiaansche secretariaat van de Internationale -Arbeids-
organisatie. Rome,
1921,
bi.
305. • – – –

1
Z
October 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

897

oplossing i gevonden, en dat wederom in de in Juni
1924 te houden Oonferentie aan de orde zal komen.
Worden de met betrekking tot de ontwerp-verdra-

gen der derde Arbeidsconferentie ingediende wets-
ontwerpen aangenomen, en de noodige uitvoerings-
maatregelen getroffen, dan zullen weliswaar geen

grootsche hervormingen zijn tot stand gebracht, doch
in internationale samenwerking eenige nuttige stap-
pen zijn gedaan tot verbetering van arbeidstoestanden.

A. M. JOEKES.

O9PO ORWEGTARIE VEN.

In de E.-S. B. van 29 Augustus j.l. is onder boven-

staand hoofd van deskundige zijde het een en ander
medegedeeld geworden nopens de resultaten, die met

tariefsverlaging bij de Nederlandsche en enkele bui-
tenlandsche Spoorwegen zijn verkregen. Schrijver
oordeelt, dat deze, resultaten, wat de spoorwegontvang-
sten betreft, niet gunstig zijn en knoopt aan de be-

spreking dezer uitkomsten beschouwingen vast, die
een ernstige waarschuwing tegen overijide tariefs-

verlagingen inhouden.

De groote directe en indirecte gevolgen, die uit

wijziging in eenigerlei zin van de spoorwegtarieven

voortspruiten, doen het van belang schijnen de feiten
clie het artikel vermeldt, voor zoover zij de Neder-
landsche spoorwegen betreffen, in nog wat helderder
licht te doen treden, weshalve het mij veroorloofd
zij eenige vragen tot den steller van het aangehaalde
artikel te richten en een enkele opmerking daaraan

vast te knoopen. /

De heer Van Meerbeke deelt mede, dat de gedeel-
telijke weder-invoering der buurtverkeers-tarieven
weinig bevredigende gevolgen heeft gehad, omdat de
vervoersvermeerdering van 30 pOt., die, naar hij op-
geeft, noodig was om dezelfde opbrengst als in 1.922
te verkrijgen, slechts 6p enkele van cle betrokken

haanvakken is bereikt.

Waar de schrijver in het vervolg van zijn artikel
met zooveel nadruk de opvatting bestrijdt, als zoude
een verhooging of verlaging van de tarieven steeds
door een vermindering of een vermeerdering van het
vervoer in dezelfde verhouding gevolgd worden, daar
mag hier de opmerking gemaakt, dat het door hem
gelegde eenvoudige verband tusschen verkeersomvan.
en tariefwijziging evenmin zonder meer kan aanvaard

worden.

De vaststelling van den invloed van tariefswijzi-
gingen op het spoorwegverkeer is reeds in normale
tijden een zeer ingewikkeld en moeilijk vraagstuk
en in abnormale
tijden
is het dat zeker in sterk ver-
hoogde mate.
rrerecht
wijst de
schrijver
van het hier
hesprokn artikel er op, dat de omvang van het ver-
voer nauw samenhangt met de
verkeersbehoef te,
en

dat deze behoefte door talrijke factoren wordt be-
heerscht. Tariefsverlaging beinvloedt die behoefte op
tweeërlei wijze. Eensdeels vergroot zij de behoefte
door het scheppen van gunstiger economische verhou-
dingen, anderdeels verruimt zij de grens, waarbinnen
bevrediging van verkeersbehoeften mogelijk is, het-
geen zich demonstreert in eene toeneming van ver-
keer, die op haar beurt de behoefte doet toenemen.
De bijzondere verlagingen, waarvan de resultaten hier
besproken werden, oefenen vrmoedeljk slechts in
laatstbedoelden zin invloed van beteekenis uit.. In-
dien nu die invloed onmiddellijk in vollen omvang
intrad of de verkeersbehoefte eene constante groot-heid was, dan zou de vaststelling der resultaten van
tariefswijziging niet moeilijk zijn. Geen van beide is
echter het geval. De verruiming der grenzen gesdhiedt
geleidelijk en intusschen wijzigt zich, mede onder
den invloed van nog talrijke andere factoren, de ver-
keersbeh oefte.
De eerste vraag die
rijst
is dus deze: kan men,
gegeven de traagheid, waarmede de bovenbedoelde
verruiming der grenzen plaats vindt, wel van onbe-
vredigende resultaten spreken, alleen omdat in den

korten sinds invoering van het verlaagd tarief ver-
loopen tijd het verkeer geen alle tegenwerkende in-

vloeden overschaduwende en aan de verlaging, even-
redige vlucht heeft genomen?

Een tweede vraag is of over de verandering, die

inmiddels de verkeersbehoefteheeft ondergaan, niet
wat meer licht kan worden ontstoken, dan in het
artikel is geschied. Over die verandering wordt wel

iets gezegd, doch niet voldoende om stellige conclu-

sies te wettigen. Er wordt vermeld, dat op de baan-

vakken, waar het buurtverkeerstarief nog niet weder
werd ingevoerd, de opbrengst in April en Juni 1923

ongeveer dezelfde verhouding vertoonde ten opzichte
van •cle overeenkomstige maanden van 1922 als op de

baanvakken waar die wederinvoering wel plaats vond,
terwijl in Mei .die verhouding niet onbelangrijk jn

het nadeel van laatstbedoelde baanvakken uiteenliep. Gezegd wordt dat het resultaat wel duidelijk bewijst,
dat de tariefsverlaging nadeel heeft opgeleverd.
Het valt op, dat de vergelijking der opbrengstcijfers

zulk een geheel ander beeld geeft dan de vergelijking

der
cijfers
voor de vereischte en verkregen vervoers-vermeerdering, gelijk het volgende staatje doet zien:

–
Vervoers-
vermeerdering
Opbiengst
’23

’22
op
baanvakken met

Maand
onvol-
vol-
ver-
hou-
niet
verlaagde
verlaagde

ver-
schil
f_e
doende
doende
ding
tarieven tarieven

c:d
a
b
d
.

e
f
g

April
35
5
0,14
t-
13

0/0
–
14

10
1
Iiei
30
10
0,33
j

9′

0/0
–
6

0
/0
–
10
Juni

– -. .
37
3
0,08
19

0
/0
20

0
/0
t-

De verkecr’svcrmeerdering als maatstaf nemende
op de
wijze,
waarop de
schrijver
dat doet, gaf de ver-
laging in Mei veel gunstiger resultaten dan in Juni;
want de verhouding tusschen het aantal baanvakken,
waarop de vermeerdering voldoende was en die waar-
op ze ontoereikend was om de tariefsverlaging te coni-
pénseeren, was in Mei belangrijk beter dan in Juni
(blijkens rubriek
d
in Mei 0,33 tegen in Juni slechts
0,08). De
opbrengstcijfers
benuttende in den geest
van den heer Van Meerbeke
1),
komt men tot een
tegenovergestelde conclusie,
wijl
uit rubriek g van
hét staatje blijkt, dat het beloop der opbrengsten in
verhouding tot de overeenkomstige maand in het
vorige jaar in Mei op de baanvakken met verlaagd
tarief iliet minder dan 16 pOt. ongunstiger was, dan
op de baanvakken, waar geen verlaagd tarief is inge-
voerd terwijl in Juni dét verschil slechts
3%
püt. be-
droeg. De laatste maand – en dat kan van beteeke-
nis zijn voor de vraag of de maatregel reeds geheel
heeft doorgewerkt – treedt bij de geproduceerde
cijfers betreffende de verkeersvrmeerdering met
haar verhouding van slechts 0,08 tusschen baanvak-
ken met voldoende en onvoldoende verkeersvermeer-
dering in het ongunstigste licht, terwijl zij wat op-
brengst betreft, van de drie relatief de beste is, daar
in Juni het verhoudigscijfer der opbrengsten over
1923 en 1922 slechts 3% ongunstiger was voor de
baanvakken met verlaagd tarief tegen 1 en 18 in
April en Mei.
Ongetwijfeld wijst dit op groote onvolkomenheid,
ja ontoereikendheid van de gebezigde gegevens en
doet vragen naar aanvulling daarvan.
Het zou daarbij tevens van belang
zijn
te weten in’
hoeverre de bewaking van deze proefneming – als

0)
Tegen de toegepaste methode is in het algemeen aan
te voeren, dat het verkeer op zeker baanvak niet zonder
invloed is op dat op andere baanvakken. Als de opbrengst
op een traject met verlaagd buurtverkeertarief een even-
redig beloop met andere baanvakken vertoont, dan is het
verkeer op die baanvakken blijkbaar vrij sterk gestimu-
leerd en dan zal zulks ook op andere baanvakken de ver-
keersbehoefte hebben doen toenemen. Hierop kom ik wel-
licht terug,
als
de Redactie mij na het antwoord van den
heer Van Meerbeke nog eenige ruimte kan afstaan.

898

ECONOMISCH-STATÏSTISCH BERICHTEN

17 October 1923

hoedanig dê gedeeltelijke wederinvoering van het

buurtverkeerstarief is te beschouwen – zich ook heeft
uitgestrekt tot de exploitatiekosten, die daaruit feite-
lijk voortvloeien. Vermoedelijk toch ligt aan het ge-

noemde cijfer van 30 pOt. vereischte vervoersvermeer-
(lering mede de aanfiame van zekere stijging van

exploitatiekosten ten grondslag en dan mag het zeker

veuschelijk heeten ook die aanname ahn de werkelijk-
heid voor zoover mogelijk te toetsen.

Ten slotte moge de vraag gesteld worden of niet,

behalve het Pinkstervervoer, waarop de schrijver

reeds de aandacht vestigde, andere factoren bekend
zijn, die op de verkeersbehoefte op de verschillende

baanvakken ongelijken invloed kunnen hebben gehad.

Met name denk ik hier aan de toenemende concur-

rentie der autobussen, die in 1023 waarschijnlijk be-

langrijk grooter geweest is dan in 1022 en die zich

op de verschillende trajecten in zeer ongelijke mate

kan hebben doen gevoelen.

Zonder te bestrijden, dat een waarschuwend woord
tegen te goede verwachtingen van tariefsverlaging op
zijn. plaats was, meen ik, dat •de stellige uitsprakcn van den schrijver in zake de met de getrôffen maat-

regelen verkregen resultaten slechts overtuigend zul-

len kunnen werken, wanneer
zij
met betrekking tot
vorenstaande vragen nader worden toegelicht.

Den Haag.

M. H. DAMME.

WERKt 0 OSHEJD EN EMIGRATIE IN

ZWITSERLAND.

III
(Slot).

Gaarne maak ik gebruik van de gastvrijheid der
redactie tot het verstrekken van eenige aanvullingen
op mijn reeds in Augustus geschreven artikelen.

De exportindustrieën.
Leefde men’in den zomer nog in de hoop dat zich een:ige opleving openbaarde, thans
is het optimisme verdwenen. De
vergelijking
tusschen

liet tweede halfjaar van 1922 en het eerste halfjaar

van 1923 vertoont geen vooruitgang, wel – zij het
in geringe mate het tegendeel.

In de jaarvergadering (30 Aug. 1923) van dc be-

kende groote fabriek Brown Boveri zeide dr. Boven,
dat nog orders werden aangenomen om de arbeiders
aan het werk te houden en verloop van clandisie te

voorkomen. Deze industrie was volgens hem niet
meer konkurrenzfii.hig, de bonen waren 40 pOt. boven
het gemiddelde loon dr andere landen en 12 pOt.
boven de Fransche bonen (in goud berekend).
Hetzelfde geluid hoort men van de zijde van andere
industrieën. En de leider van het Volkswirtschafts-
departement, bondsraad Schulthess stemde daarmee
in, toen hij in de vergadering van de vrijzinnig-demo-
cratische vereeniging de ongunstige positie van de
Zwitsersche industrie schilderde en een warm plei-
dooi hield ten gunste van de wet, die voor den tijd
van drie jaren de gelegenheid zou openen om door-
loopende vergunning te verleenen tot een 54-urige
arheidsweek.

i)e Roerbeztting heeft een hoogst ongunstigen in-
vloed gehad, Duitschland – eenmaal het belangrijkste
exportgebied — is als zoodanig ongeveer geheel uitge-
schakeld. De uitvoer naar andere valuta zwalcke lan-

den is afnemènde (Frankrijk,
Italië).

Lanciverhuizing.
T
an
de zijde van ons gezantschap
te Bern wijst men er mij op, hoe de Zwitsers in grooten
getale in andere – ook overzeesche – landen werk
vinden in fabrieken, handeiskantoren, banken enz.
Deze Zwitsers zijn geen eigenlijke landverhuizers. Zij
zijn dikwijls voor Zwitserland van hooge w’aarde door
het vestigen van relaties enz., ook door voorlichting
aan eigenlijke landverhuizers. Zij verschaffen het per-
soneel voor geschikte onhezoldigde consuls.
Er zijn, steeds jonge mannen, aan wie het eigen va-derland geen bevredigend arbeidsveld biedt, die eerst
ontwaken bij het vinden van een ruim arbeidsveid
elders. Bij ons werden uit hen ook mannen als Fransen

van de Putte, Oremer enz., die door hun groote kracht
een machtigen stoot geven aan het bedrijfsleven in

lndlië en soms – zooals dezen – uitgegroeid tot volle
ontwikkeling, ten slotte een stuwkracht werden bin-
nen de eigen bandlpaien.

Zwitserland heeft niet het voorrecht in een ander

wereiddeel een eigen arl)eidsveld te bezitten. Zijn

krachtige en ondernemende zonen – voor zoover 9ok
zij zich naar buiten gedreven voelen – moeten in

vreemde landen werk zoeken. Zij zijn daardoor in de
vreemde landen talrjker dan de Nederlanders. Men
kan aannemen, dat velen ook in den vreemde hun

Vaderland tot heil strekken. Echter niet allen.

In dle maandl Juli deed een gezelschap oudleerlin-
gen van het politechnicum te Ztirich een stgdiereis
naar Frankrijk. Men zag daar in vele fabrieken oud-

leerlingen van voornoemde insteili:ng in ,,führende
Stellen”.

Men ziet in Zwitserland zijne bijzondere industrieën
bedreigd door de ontwikkeling van gelijksoortige be-

drijven in andere landen. Zijn het niet dikwijls Zwit-
sers, die deze concurreerende bedrijven grondvesten, en
leiden?

Zwitserland zal allicht Nederland benijden, (lat
voor Zijne ondernemende zonen op eigen gebied een
arbeidsveld heeft.

Ik las in Zwitsersche tijdschriften., dat Frankrijk
als de gevaarlijkste concurrent wordt beschouwd. Tij
–
delijk als valuta concurrent, terwijl Duitschland als

zoodanig uit het gêlid is getreden. De gewichtigste
factoren zijn echter van meer blijvenden aard.

Men wijst op de nieuw gebouwde fabrieken in het

Noorden van Frankrijk. Het zoogenaamde ,,herstel”
zou geen herstel zijn, doch een verjonging en vernieu-
wing. De herrezen fabrieken zouden in hooge mate

zijn verbeterde edities van de oude fabrieken, inge-richt met toepassing van alle nieuwe ontdekkingen.
Zij zouden beter en goedkooper kunnen werken en een
voorsprong hebben ook boven de i)uitsche en Engel-
sche nijverheid.

Mocht dit zoo zijn, zoo is dit weer een van cie vele nieuwe factoren, waarmee men. na
den oorlog moet
rekenen. Als zulk een nieuwe factor is misschien ook

te beschouwen de aanvoer van Ohineesche en Maro-
kaansche werkkrachten, welke door de Zwitsersche
ingenieurs in Frankrijk werd geconstateerd. Mocht dit

tot goedkooper productie voeren, dan zoude de Euro-
peesche arbeiders in de positie komen van ‘den ,,armen
blanke” in Zuid-Afrika, die bij den handenarbeid niet
kan concurreeren tegen den kaf fer met zijn geringe
aanspraken en geringe behoeften.

Het intrelclden van de steunregeling van 29 Oct.
1919.
Deze regeling was feitelijk een uitnoocliging
aan iederen Zwitser, om zich als werk] ooze aan te mel-
den en een uitkeering te genieten, die – althans in
den beginne – veel te hoog was. Bij de toepassing
golden regelen en gewoonten, waaruit voor Nederland
veel viel te leeren. Toch is de regeling in haar geheel
verkeerd gebleken, ook nadat zij in haar omvang is
beperkt (schrapping van geheele rubrieken) en nadat
de uitkeeringen zijn verlaagd. De regeling legde op
den hond een last, die op den duur niet was te dragen.
Zij moest dus noodzakelijk worden prijsgegeven. De
werkboozen worden thans naar armenzorg verwezen
met geleidelijken overgang.
De geprojeeteerde steun aan de werkloozetiverzeide-
ring is van veel minder omvang dan de Nederlandsche
practijk en zal waarschijnlijk weinig kosten meebren-gen. Een Zwitsersch hoofdambtenaar schreef ook, dat
liet niet uitsluitend financieele redeen waren, die tot
het verlaten van het geldende stelsel hadden geleid. De maatregel was eiihter noodig geoordeeld tot bè-
scherming van de moralitei t onder het volk. De lang-
durige ondersteuning als werkloozen had volgens hem
bij velen een zeer begrijpelijke demoralisatie gekweekt.
Al mochten de meesten liever werken dan steun ge-
nieten, toch was het aa:ntal hetwelk steun verkoos te
groot en een dreigend gevaar voor het volksleven.

17 October
1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

• :. Waar men rèeds thans naar armenzorg verwees,

bleek het dat velen weder met meer ijver naar werk zochten en dikwijls ook werk vonden, veelal in een

nieuw beroep. De voorloopige indrukken van de ver-

andering van stelsel waren gunstig.

De allerlaatste benchten uit Zwitserland wijzen

weder
01)
een stijging van de werkloosheid. Een over
–

bevolking bestaat, die en dreigend karakter kan aan-
nemen. Men handelt dus verstandig in Zwitserland

door ook den uitweg van de overzeesche emigratie te
openen. Te meer daar men aan de emigranten zijn

zorgende hand blijft bieden ook lang nadat zij het
Vaderland hebben verlaten en zij zich in den vreemde

hebben laten naturaljseeren. Men ziet noode zijn land-
genooten vertrekken en tracht zoo lang mogelijk met

hen in vriendschappelijke en aan beide zijden vrucht-
dragende betrekking te blijven.
Van
aanmoediging
van emigratie is in Zwitserland

eigenlijk geen sprake. Men bepaalt zich tot
steun
en

leidi?ig,
waar personen uit eigen drang hun heil over

zee willen zoeken en gemis aan reisgeld hen zoude
verhinderen aan dien drang gehoor te geven.
Men steunt daarmee een der middelen, waarnaar

het volk van ouds grijpt om het kwaad der overbevol-

king te doen verminderen.
Zwitserland is geen. heilstaat, waar alle fouten wor
den vermeden. Toch is het een land, waarvan veel valt
te leereni. Ook waar het de hand biedt aan zijn zonen
die geen werk kunnen vinden en zich aangetrokken
gevoelen tot een landverhuizing naar Canada of elders.
11. A. FOCKEMA.

DE WHITLEY-COUNCILS.

Na 6 jaar te hebben gewerkt is een rapport ver-
sche.iien. over de werkzaamheid der ,,Joint Industrial

Councils in England”
1),
beter bekend onder den naam

van Whitley Couneils. ‘) Men herinnert zich, dat in
1916 onder voorzitterschap van Whitley in Engeland
een commissie werd ingesteld om, zooals het in de con-
siderans heette, ,,voorstelln te doen ter verbetering van de verhouding tusschen werkgever en werkne-
mer”. De Whitley commissie begon haar werkzaamhe-
den in oorlogstijd en was door dez,e omstandigheid wel
eenigszins begunstigd, omdat het klasse antagonisme
onder den invloed van den oorlog naar den achter-
grond was verwezen. In haar eerste rapport van Maart
1917 sprak de Whitley commissie dan ook de meening
uit, dat door den oorlog de gelegenheid bestond een blijvende verbetering van de betrekkingen tusschen
werkgevers en werknemers te verzekeren. Uit de aan-
bevelingen van de commissie heeft de meeste bekend-
heid gekregenhet voorstel om in iederen tak van
nijverheid een vertegenwoordigend lichaam in te stel-
len van werkgevers en werknemers, ,,dat zich zou
hebben bezig te houdén met het geregeld onderzoek
van de ‘zaken, die op den, vooruitgang van het be-
drijf betrekking hebben, zich daarbij op het standpunt
stellende van degenen die in het bedrijf werkzaam zijn
voor zoover zûlks met het algemeen belang zou kun-
nen samengaan.” ..
Het in den aanhef genoemde rapport
wijst
er op,

dat er sedert 1.917 totaal 73 ,,joint councils” zijn op-
gericht, waarvan evenwel aan het einde van 1922 weer
17 cle werkzaamheden hadden gestaakt. Een aantal van
rond 3 millioen arbeiders is
bij
de nog bestaande coun-
eils betrokken.
Wij willen er aan ‘herinnëren, dat ‘de Whitley com-
missie de aanbeveling deed ôouncils van 3 oorten op
le richten en wel voor iedere industrie een landelijke
algemeene council, (de bovengenoemde joit council), waaronder district councils zouden staan, welke weer bednijfscommissies voor iedere fabriek of werkplaats
onder zich zouden hebben. De industrieën werden –

) Report -on .the Establishment and Progress of Joint
îndutria1 Councils,
1917-1922. H. M.
Stationery Of fice.
p. 231.
2)
[Verg. pag.
511 van
den jaargang
1920.
– Reck]

me het oog
0])
samenstelling en werkwijze der coun

cils – in 3 groepen gesplitst. In de eerste zijn al de
genen samengebracht waarin werldgvers en werkne-
mers volledig georganiseerd zijn, de tweede groep. .is

gevormd uit ‘cleincIustrieën waarbij de organisati.e cle
betrokkenen nog n:iet geheel omvat, terwijl in de laatste

groep industrieën vereenigd
zijn
waarbij organisatie

nog zoo goed als niet bestaat.

Wij noemden hiervoren het aantal councils, dat
werd opgericht; het verdient echter bijzondere aan-

dacht dat de industrieën waarbij organisatie het meest
verbreid is zich nog van invoering der Whitley coun-

cils
afzijdig
hebben gehouden. Het meerendeel vah de

tot stand gekomen councils treft men aan in de hier-
boven genoemde tweede groep, waarbij de organisatie
dus nog beperkt is.
De invoering van district-councils en fabniekscom-

missies, ressorteerende onder de landelijke ,,joint coun-
cils”, heeft nog meer moeilijkheid opgeleverd dan de
instelling van deze laatste. Het rapport vermeldt het

bestaan van 150 district-councils en meer dan 1000
fabniekscommissies. De verhouding van de ,,joint

councils” met de commissies die daaronder staan is in
e onderscheidene industrieën zeer verschillend. Som-
mige distnict-councils, met name die waarbij over-
heidsbedrijven zijn betrokken, hebben een autonoom
karakter gekregen. De vaststelling van bonen en
werkuren i.s echter
vrijwel
algemeen aan de lande-
lijke councils voorbehouden.
In groote lijnen kan men zeggen, dat het werk van ie landelijke courteils de bepaling van bonen, werk-
urei.i en algemeene voorwaarden omvat, natuurlijk
voor zooveel dit alles aan hen wordt overgelaten.
Overigens worden onderzoekingen gedaan naar werk-
loosheid, technische opleiding, leerlingwezen en
So-
ciale voorzorg. De landelijke councils hebben zich ook
met handelskwesties bezig gehbuden. Zoo hebben zij
medewerking verleend aan de Handeismerken Corn-
‘missie en aan den Board of Trade met betrekking tot
de Safeguarding of Industries Act.
De fabriekscommissies hebben zich in, hoofdzaak

met gezondheids-, veiligheids- en z.g. ,,welfare”-vraag-
iLukken bezig gehouden.
De ,,joint councils”
zijn
niet zonder onderscheid
‘met succes werkzaam geweest en inzonderheid be-
treurt het rapport, dat de industrieën, waarvoor de
door Whitley ontworpen commissies in de eerste

laats waren gedacht, het stelsel niet hebben inge-
voerd.
Bij de samenstelling van commissies ‘heeft het, bij
industrieën warvan de werknemers in verschillende
vereenigingen georganiseerd zijn, dikwijls moeite
gekost een: verdeeling der zetels te verkrijgen, inzon-
derheid wanneer de tegenstelling: georganiseerde
vakarbei-dêrs en gewone arbeiders bestaat. Ook ‘leverde
het soms bezwaren op uit te maken aan welkezijde het
hooger personeel, indien van deze zijde het verzoek
kwam om in de councils vertegenwoordigd te zijn,
ingedeeld moest worden, te weten aan werkgevers- of
aan werkuemerszijde. Soms is de oplossing geweest,
dat voor deze categorie een
,,cross-bench”
plaats werd
aangewezen, waarmee de
moeilijkheid
evenwel niet op-gelost is.

.Het rapport sluit met de verwachting, dat niet-
tegenstaande alle bezwaren, die zich hebben voorge-
‘daan, de councils zullen toonen zich blijvend geves-
,tigd te hebben.. H.

AANTEEKENINGEN.

ïnclexcfers van g’roohandelsprijzen.
– De
prjsveranderingen in den groothandel gedurende de
‘afgeboopen maand hebben het indexcijfer weer onge-
veer op dezelfde hoogte als aan het eind van Juni
gebracht, zoodat de daling in Juli van 119 punten
weder is te niet gedaan. Het laatste totaalcijfer is
thans 4305, tegenover 4301 aan het eind van Juiii en 4440 aan het eind van April, het hoogste in dit
jaar bereikte punt. Zooals blijkt uit onderstaande

900

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 October 1923

aan The Economist ontieende – tabel is de stijging

bijna uitsluitend te danken aan de weefstoffen en de

tweede groep der voedingsmiddelen, daar de veran-
deringen in de overige groepen nagenoeg kunnen

worden verwaarloosd.

Data
Granen
en
oleesch

Andere
ooe-
dings-
en ge-
nolm.

Weef-
sloffen
Deif-
sloffen

Der-
sen:
oit4n,
hout,
rubber,
enz.

Totaal

Alge-
meen
Index-
cijfer

Basis (gemidd.
–
1901-5) …
500
300
500
400
500
2200
100,0
EindeJuIi1914
579 352
6161
4641
553
2565
116,6
,,

Nov.1918
1289
7821
1848
903
1389k
6212
282,6 Dec. 1920
1344 805 1284
1216
1275
5924
269,3
Dec.1921
924
636
1106
762
934
4357
198,0
Spt.1922
8731 6821
1116
699 818
4189 190,4
Oct.
885
700 1150
712
813
4260
193,6
Nov.
864
703
12
00+
704+
811
4283
194,7
Dec.
861
706
1184+

705

807+

4264
193,8
Jan.1923
860
7
11
+
12
05+ 739
808
4324
196,5
Febr.

,,
8
4
7+
746
1201
7971
810 4402
200,1
Mrt.

,,
824 752
1178+

840 4392
199,6
Apr.

,,
858 752
1199
834
797
4440
201,8
Mei

,,
869k
77
2
+
1166+
818
+
785
4412
200,5
Juni

,,
815+
7731

1177
+
761
4301
195,5
Juli

,,
8
1
9+
756

1115+

744+

746+

4182
190,1
Aug.

,,
828
+
7
62
+
1119
734
744
4188
190,4
Sept.

,,
823
782
1222+
732+1
745
4305
1
195,7

De eerste groep toonde een aanzienlijk aantal ver-

anderingen, voor het grootste gedeelte in stijgende

richting, deze werden evenwel geneutraliseerd door

een daling in varkensvieesch van
24
punten, na een
rijzing van
20
punten in Augustus. Gerst en rijst
stegen resp. 11 en
9
punten, hoewel wat het laatste

betreft de oogstberichten gunstig zijn. In de tweede

groep was de voornaamste verandering een stijging
van
10Y2
punt voor b9ter. Rietsuiker is eveneens ge-
stegen. De theeprijzen zetten hun opwaartsche be-
weging voort. Van de weefstoffen konden katoen,
wol en
zijde
alle
stijgen
en wel voornamelijk zijde,

met het oog op de vermindering der voorraden, welke
men tengevolge van de ramp in Japan verwacht.

Ruwe katoen, garen en laken
zijn
sterk gemonteerd,

voornamelijk tengevolge van de ongunstige oogst-

vooruitzichten in Amerika. Ook wol noteert hooger.

Vlas, hennep en jute iets lager. Van de delfstoffen-
groep vertoonden
ruw-ijzer
en stoomkolen een ver-
dere kleine daling; tin en lood zijn iets gestegen.

De veranderingen in de diversengroep waren slechts
van geringe beteekenis.
De hier volgende tabel geeft de prjsveranderingen
van ieder artikel afzonderlijk vergeleken met den

stand van eind Augustus. De gemiddelde
prijs
gedu-
rende
1901-’05
is hierbij gelijk
50
gesteld.

o:’
o

+
o
.’
+

IIT

Tarwe (btl.)
(Eng.) Meel
Gerst
Haver
Aardapp.
Rijst Rundvl.
Schapenvl.
Varkensvl.
Gran. en vi.
Thee
Koffie
Rietsuiker Bietsuiker
Boter
Tabak

83
67
74 85
71
75
110
79
92
87

+
15
–
3

+11
+
15

+
9
–
25
+
1
-24

Katoen(Ani.)
,,
(Egypt.)
Garen
Laken
Wol (Eng.)
(Austr.)
Zijde
Vlas
Hennep
jute
Weefstoffen Ruw-Ijzer Stalen rails
ljz. staven
Kolen (st.)
,, (huisbr.)
Lood

1545
1265
148
1345
138
1305
164
5

1115
446
70
1222
5

79
92
132
87
109

+15
5

+11′
+20
5

+
75
+
25
+
8
+425
–
3

– –
1
+03

–
45

+4

Koper
Delfstoff.
Hout (Baltisch)
Hout
(Amerik.)
Leder
Petroleum
Oliën
Oliezaden Talk
Indigo
Soda
Rubber
Diversen
Totaal

52
732
5

-J5

1035

90 59 92
73 77
63
5

87
85
5

145

–

+
1
+
2

–
1

3iT
::3

:j

4

+
5

+10

–
î;i
–

90
215
6

113
99
1165

3
RT
430$
+117
And. voed.
Tin
78
+
3
–
–
en genotm.
782
+19
5

De groothandeisprijzen zijn thans weder
67,8
pOt.
boven den stand van Juli
1914
gestegen, vergeleken
met
63,3
pOt. een maand geleden en
63,1
pOt. aan
het eind van Juli, hetgeen het laagste punt was
sedert den wapenstilstand bereikt.

Data
1.,
Tonen

vieeensci,

tinaere
VOC-
n:s:

nolm.

vree)-
stoffen
LIet)
–

stoffen

Div er-
sen:
olien,

rubber,
eng.

Totaal

Juli

1914
100 100
100
100 100 100
226
222
293
186
241
236
December

1920
233
229 209
261
230
231
December

1921
159
180 180 164
168
170
September 1922..
151
194
181
150
148
163,5
October

,.

….
153 199 188
154
147
166,2
November

,.

….
150
200
195 152 148
167,0
December

,.

….
149
200
193 152 146
166,2
Januari

1923
149
201
196 159 146
168,6

December

1918 ……

Februari

,.

….
146
211
195
172
146
171,6
143
214
191 181
144
171,2
April

,…..
148

.

..

214
195
180 144 173,1
150
220
189 176 142
172,0

Maart

,……
.

141
220
191
167 137
167,7 Mei

,……

Juli

,…..

.

141
215
181 160 135
163,1
Juni

,…….

Augustus

,.

….
.
143
216
182 158
134 163,3
September

,.

….
. .
142
222
199 158
134
167,8

De laatste veranderingen hebben de tweede groep-

der voedingsmiddelen en de weefstoffen op een hoo-
ger peil gebracht dan zij in lang bereikt hadden.
Vergeleken met eind Juni, toen het totaal practisch
hetzelfde was als thans, noteeren de weefstoffen aan-

Amsterdam

Januari

Januari

juli
1914

1920

1921
Beroepen.

E
0

0

03

,9

o
._.Se

.Zs,

•_.

.

5

.E

‘s-Gravenhage.

Juli

Januari

Januari

Juli

juli
1923

1914

1920

1921

1921

E
0

nu

6O

:,’_•

0

0

0
2
o

o5

O
Q°3

n2

w

0
u

b5

0J
>.

( Handzetter ………. ..15,39
1
100 38,25
2
249 38,25 249 36,-. 234 14,82
1
100 37,35 2
Typogra e < Machinezetter ……. ..17,67
‘
100 42,75
2
242 42,75 242 40,32 228 17,10
1
100 41,85 2
Boekbiider …………………. ..13,20 100 38,252 290 38,25 290 36,- 273 13,20 100 37,44
2

Timmerman ……………………3,13+
8
100

7,20
3
230

7,52

240

7,22+4
230

2,94+
3
100

7,20
3

Metselaar ………………………3,13+
3
100

7,20
3
230

7,52

240

7,22+4
230

3,13+3
100

7,20
8

Grondwerker ……………………3,-
8
100

6,80e 227

7,12
4
237

6,80 4227

2,80 3100

6,80 3
Loodgieter ……………………..3,20
3
100 7,203 225 7,52 235
7,22+4
226 – – –
Schilder …………………….
…………………….2,70
3
100 6,80
8

Stucadoor ………………………- – – – – – – – 2,85 3100 7,20
3
Electricien (vak-arbeider) ……….
…………………18,24 100 36,-
Monteur (telefoon) (vak-arbeider). – –

— — —
—
–
— — —
– 20,65 100 38,40
Bakkersgezel 23 jaar …………..14,- 100 31,_ 221 37,- 264 36,- 257 13,50 100 31,-
Brouwerij-arbeider …………….
…………………13,50 100 31,85
Tuinbouw-arbeider ……………..14,- 100 – – 30,- 214 22,_ 157 – – –
..(Matroos …………………………….
Koopvaardij

Stoker ……………………………..

Volgeng de collectieve arbeidsovereenkomst van 5 Januari 1914. Volgens de collectieve arbeidsovereenkomst van 5 Januari 1920.
8)
Dagloon in den
zomer
van het in het hoofd der kolom genoemde jaar.

252 37,35 252 35,04
245 41,85 245 39,36
284 37,80 286 35,04
244 7,52
4
255 7,24C

230 7,52
4
240 7,
22
+
243 7,12
4
254 6,80
252 7,36
4
273 6,80
253 7,52
4
264 7,04
197 42,75 234 38,40 186 42,75 207 40,50
230 37,- 274 36,-
236 34,50 256 34,50

17 October 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

NI

zienlijk hooger, waartegenover staat dat de delf-

stoffen in nog sterker mate zijn gedaald.

Wij laten thans hieronder volgen een overzicht
van de indexcijfers der groothandelsprijzen in ver-
schillende landen (1913 = 100).

–

–
2)
.

N

.
2)
2 2

Novemb.
1918
206
358 438
…
…
367
392
214
Hoogste

1920
U
2
591
679
…
325
366
297
322
ei)
(Apr.) (Apr.)
(Jan.)
(juni)
(Juli)
(Mrt.)
Decemb.
1921
147
326
594
3.585
176
172 165
209
Septenib.
1922
153
330
582 43.223
165
170 152
193
October
154
338
601
94.492
171
169 155
191
November
156
352
596
167.412
172
163
158 188
December
•
156
362
580
205.417
175 163
155
183
Januari

1923
156
387
575
715.881
175 163
157
184
Februari
157
422
582
677.000
181
165 155
192
Maart
159
424 587
642.700
186 168 156 196
April
159
415
589
823.700
187
168 156
196 Mei

,,
155
407
580
1.498.000
181
166
149 199
Juni
153
411
568
3.989.800
180 164
149
198
Juli
151
409 566
28.624.800
175 .162 145 192
Augustus
150
1306.335.8001
162
142
1)
Bureau of Labour.

2)
Frankfurter Zeitung.
9 Sedert
1922
gebaseerd op
48
artikelen
in plaats van
op 53.

Wat Nederland betreft
komt
de daling gedurende
Augustus in hoofdzaak voor rekening van
verschil-
lende voedingsmiddelen. Slechts
thee, eieren, kaas en
boter

vertoonden eenigszins
belangrijker
stijgingen.
Algemeen Gem. pon-
Herleid
Datum
index-cijfer
denkoers
algemeen van ,,the
over de
index-
Economist’
alg. maand cijfer
Januari

1914
……
119,2 12,11%
119,6
December

1918
……
277,0
11,19
250,0
December

1920
……
269,3
11,31
252,1
December

1921
……
198,0 11,42
187,2
September
1922
……
190,4
11,44k
180,4
October

,.

……
193,6
11,39 182,5
November

,.

……
194,7
11,40%
183,8
December
193,8
11,55%
185,3
Januari

1923
……
196,5
11,75%
191,2
Februari

,.

……
200,1
11,85
196,3
Maart

,.

……
199,6
11,89 196,5 April

,…….
201,8
11,88 198,4
Mei

,…….
200,5
11,83
196,3
Juni

,
…….
195,5 11,79 190,8
Juli

,
…….
190,1 11,68 183,8
Augustus

,.

……
190,4
11,59 182,7
September

,.

……
195,7
11,56
187,3

Loonen volgens d’e collectieve ar-
beidsovereenkomsten in, e e n vijftal
groote gemeenten in 1914,
1920, 1921
e n 1 9 2
3. – Hieromtrent geven onderstaande tabel-len, ontleend aan het Maandschrift van het Centraal

Bureau voor de Statistiek, uitsluitsel. Uiteraard kon
5

den slechts die bonen snorden opgenomen, welke reeds
in 1914 bij collectief contract werden geregeld.
Voor zoover, zegt de toelichting, boven het con-

tractueel vastgestelde minimum-loon een eveneens
bij
collectieve overeenkomst vastgestelde duurtebijslag of
gratificatie werd verstrekt, is deze in het in den staat
vermelde loon begrepen.

Men moet, naar bekend is, deze cijfers nemen voor

wat zij zijn, nl. een aanwijzing voor het verloop van
het werkelijk inkomen. Reeds meer dan eens werd in
dit blad betoogd, dat de eenige maatstaf voor een be-troiiwbare loonstatistielc, wier belang in een
tijd
als
deze, nu de koopkracht der bonen voortdurend aan de

orde is, moeilijk kan worden overschat, het uurinko-
men is, dat het uurloon vaak belangrijk overtreft.
J)

Zoolang de loonstatistiek hier te lande echter in dén
droevigen toestand blijft, waarin zij thans verkeert,
waarop . slechts de Metaalbond en de Gemeente Am-
sterdam
2)
een uitzondering maken, moet men zich
behelpen met gegevens als onderstaande. De waarde
dezer
cijfers
wordt er aanzienlijk door verhoogd, dat
zij tot Juli van dit jaar zijn bijgewerkt.

De overproductie van petroleum. –
Uit
de cijfers samengesteld door den Geobogical Survey
en weergegeven in de Chronicle blijkt, dat in het
eerste halfjaar 1923 meer dan 337 millioen barrels

petroleum werd geproduceerd in de Vereenigde Staten.
Dit cijfer komt dus uit op een jaarproductie van
674 millioen, dat is slechts 22 millioen minder dan de wereldproductie in 1920. Het feit, dat de invoer
van ruwe olie uit Mexico van 77 millioen barrels
in het eerste halfjaar 1922 daalde tot 40 millioen in
het overeenkomstige
tijdvak
van 1923 wijst op ver-
anderde omstandigheden aldaar. In de invoerdaling
werd voorzien door het transport van 20 millioen
barrels Californische olie door het Panama-Kanaal
naar de Oostkust der V. S.’ De consumtie van ruwe
olie, gemeten aan afleveringen aan consumenten,

inclusief daarbij verloren gegane, niet genibten hoe-
veelheden, steeg van 269 millioen tot 339 millioen
barrels in de eerste zes maanden van 1922, resp. 1923.
,,Pipe-line” en ,,tank-farm” stocks liepen tot het

recordcijfer van 283 millioen barrels omhoog, een
voorraad, voldoende om gedurende 157 dagen in de
behoeften der consumtie te voorzien.

Hieronder volgen enkele meer gedetailleerde opgaven.

) Verg.
p. 425,
jaarg.
1921, p. 981
jaarg.
1922, p. 11,
jaarg.
1923.
2)
Verg.
p. 981,
jaarg.
1922
en pgns.
480
en
882,
jaarg.
1923.

Groningen.

—
Haarlem. Rotterdam.

nuari
Januari Juli Juli Januari Januari Juli
.
Juli
Januari
Januari
Juli
Juli
914
1920
1921
1923
1914
1920
1921
1923
1914
1920

E

.13
,9

e.E.2
0

1921
1923

n
0
9
13
O
E
-3
.13
•.
E
.,9
13
….
0.22′
8
.13
0.
E
O
.9
13
E
0
82
.13
,.-.
o.82
E
0
13
0.22
8
22

E
2

13
0
IE
E
.13
0
822
_

o’
.2
e=’
2)52
5)
2)52
5
2)50
.
….
…..

->-.>
>-

8

1

100
36,.__
2

263
36,-
203
33,60
246 14,25

1
100
36,-
2

253

253
33,60
236j
14,82′
100
37,352

252
37,35
252
35,04
236
6
1

100
40,50
2
254
40,50 254
37,92
238
16,53

‘ 100
40,50
2

245
40,50
245
–

37,92
229
17,10′
100
41,85
2
245

41,85
245
39,36
230

–
6,371
4
255
1

–
12,54
100
37,442
299
37,30
301
35,04
279
0
100
6,64e
266
6,96e
278
2,70

31100

7,20
2
207
7,52
4

279
7,22
268
–
2,70

100
7,20
3
267
‘7,52e
279
7,22
268J
–
2,20

3
.100
6,80309
7,12
4
324
6,80
309
f

5,95259
i._
– –
–

–

–
–
–
–
–
–
—
–
–
–
—
—
–
–
—
–
–
–
–
–
–
–
–
—
–
–
–
–
–
—
–
–
–
—
–

————————————–

-20,65
10038,40
18042,7520740,50

__
____

196..
–
100
29,-
242
35,-
292
34,-
283
12,-

100
31,-
258

——————————–

308
36,-
300
14,-
100
31,-
221
37,-
264
36,-
257
–

————————————

13,50
100
31,85 236
34,50
256
34,50
256
—

4,-100
145,_330 145,_330
100,
227
–
———————-
–
–
48,-‘100
150,._31.3150,
5
313
105,_219
)agloon.
tandaardgage
per
maand;
in
Januari
1920
en in Juli
1921
vermeerderd
met
aande1ijksche
gratificatie
(deze
gratificatie
is
3
October
1921
vervallen).
–

902

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 October 1923

De gegevens voor de staten Oostelijk van Oalifornië
worden verstrekt door pijplijo-maatschappien e.a. efl

hebben betrekking op de hoeveelheden, welke de velden

hebben verlaten. Wat aldaar geconsumeerd wordt en

met de afgevoerde hoeveelheden de bruto productie

vormt, wordt slechts eens per jaar opgegeven. De

cijfers voor Oalifornië zijn afkomstig van het Pcific-

kust-bureau van het American Petroleum Institute
en geven de geraamde bruto-productie weer.

Petroleumproductie volgens de velden (in barrels).

Mei 1923.
Ji.ni 1923.
Jan-Juni
Jan..Juni

i’otaal
Veld.

Dagel.

Totaal

Dagel.
1923
1922
gemtdd.
gemidd’

A9palachian
2.470.000
79.677
2.381.000
79.366
14.051.000
14.562.000
Lima
–
Indiana..
213000
6.871
215000
7.167
1.184.000
1.121.000
III.
&
S.W.
857.000
27.645
809.000
26.966
4.816 000 5.230.000
Mid-Contin.
30.589.000
986.731
29.197.000
973232
163.991.000
155.221000
Gulf Coast
2,725.000
87,903
2.704.000
90.133
16.254 000
17.459.000
Rocky

md
………

Mountain
3.573.000
115.258
3.391.000
113.033
19.785.0001
12.502000
California..
21.535.000
694.689
22.667.000 755.570
117.390.000 61.144.000

Totaal.
.
61.962000
1.998.774
61.364.000
2.045.467
337.471 000 267.239.00

Wat de voorraden ruwe petroleum aangaat, deze

worden als volgt onderscheiden:
Producer’s Stoeks, d.z. voorraden, aanwezig op

de productieterreinen. Deze worden eens per jaar aan
den Geological Survey gerapporteerd
,,Pipe-line” en ,,tahk-farm” stocks, welke de

petroleum omvatten, welke de productieterreien heeft

verlaten, doch nog niet aan raffinaderijen of andere

consumenten is afgeleverd. Deze vormen verreweg het
grootste deel van de voorraden in de V. S. Voor de

Staten ten Oosten van Oalifornië worden deze vooi-
raden als bruto- en netto-voorraden opgegeven. 1)e
eerste omvatten dan den totalen inhoud van tanks

en pijpleidingen, terwijl bi! de tweede B. S. en water
in mindering worden gebracht. De cijfers der Cali-

fornische voorraden, verzameld door het zooeveu ge
noemde Instituut, omvatten behalve ,,producers”, ,, pipe-

line”èn ,,tank-farm” stocks ook residu en lichte soorten
Eénige nadere gegevens omtrent de voorraden vol-

gen hieronder (in barrels):

VELDEN.
L

31 Mei
1923
30 Juni
1923
30 Juni

1922

Ten 0. van Californië Bruto en
netto

,,pipe.Iine”

en

,,tank-
farm” stocks:
Appalachian:
N.Y.,Pa.,W.Va., East. (Bruto
6.231.000 6.313.000
6.031.000 &
Cent. Ohio

……..,
Netto
5.973.000
6.053.000
5.768.000
Bruto
3.220.000
3.255.000
2.887(00
.
Keitucky
………….

Netto
3.096.000 3.128.000
2.784.000
[Bruto
1.030 000 1.053.000
1.336.000
ni
LiaTndiana
..

….
1
>
Netto
788.000
806.000
1.046.000

Illinoit., W. Indiana.
, ,

Bruto
Netto
11.212.000 10.751.000 11.176.000 10.714.000
9.925 000 9.428.000
Mid-Continent:
Okla., Kans., Cent.
& (
Bruto
155.460.000
160.949.000 140.211.000
Nrth Texas
……….1,
Netto
144.213.000 149.590.000 129.245.000
North Louisiana and

(Bruto
24.226.000
26.286.000
16.662.000
Arkansas
…………<

Netto
23.357.000 25.379.050
16.034 000

GulfCoast
( Bruto
23.958.000 24.053.000
24.468.000
…
‘t,

Netto
23.574.000 23.668.000
22.970.000
Bruto Rocky Mountain
……
‘l_ Netto
7.190.000 7.189.000
7.838.000
7.837.000
1.297.000 1.280 000

[Bruto
232.533.000
240.923.000
202.817.0’0
Totaal …

t Netto
218.941.000
227.175.000
188.555.000
Californiê (omschrijving zie
boven)

…………………..
53.569.000
55.739,000 43.477.000

Stand der cuttures en uitvoer gedu»
rende het tweede kwartaal 1923 ‘tn
Su
–

r i n a m e.
t)
– De weersomstandigheden waren niet
algemeen gunstig. De maand Juni kenmerkte zich
door zware regenbuien. De regenval bedroeg in April,

225,5, in Mei 261,4 en in Juni 491,2 mM.; (de nor-
maal gemiddelden voor deze maanden zijn respectie-
velijk 229,4, 310,4 en 296,1 mM.). De totale regenvall

over het eerste halfjaar bedroeg 1501,1 mM.; het
normaal gemiddelde bedraagt 1436,6 mM.

‘) Zie pag.
547
van den loopenden jaargang.

•De stand der cultures is niet algemeen gunstig. De

instervitgsziekte van de cacaoboomen op eenige plan-
tages aan den rechteroevei van de Commewyne-rivier
is thans tot stilstand gekomen, doch de boomen dragen
nog altijd de sporen der ziekte. Op de meeste onder-

nemingen echter is de stand op het oogenblik gun-
stig te noemen. Krulioten en thrips kwamen minder

voor dan in het vorige kwartaal. De productie was

evenwel minder dan in het overeenkomstig tijdvak
van 1922.’ De verwachtingen voor de naaste toekomst

luiden niet zeer goed. De marktprijs voor dit product

is zoowel op de
plaatselijke
markt als in het buiten-
land tot beneden
kostprijs gezakt.

De stand van de Liberiakoffie is gunstig en ook dc

oogstvooruitzichten
zijn
bevr.digend.

:De productie was minder (lan die van het overeen-

komstig tijdvak
in 1922.

De berichten over den stand van het suikerriet lui-

den vrij gunstig. Een onderneming had echter te lii-

den van den overvlondigen neerslag, welke een zorg-

vuldige bodenibewerking onmogelijk maakte. Op deze

onderneming is de stand en zijn de verwachtingen
voor de naaste toekomst minder gunstig. Op de andere

ondernemingen is de stand goed en de verwachtingen

afhankelijk van het seizoen. De rijstaanplant staat
over het algemeen gunstig, doch de ingevallen droogte
kan nog schade toebrengen.

Alleen in de minder vruchtbare stieek langs de
spoorbaan (Lelydorp en omstreken) staat liet gewas

minde.r goed. Over het algemeen zijn de rijstverbou-

vers reeds klaar met het uitpianten.
De overige gewassen van den kleinen landbouw,

zooals bananen, bacoven, mais en cocosnoten staan er

goed voor. Mais, aardvruchten en bonnen hadden te lijden van het natte weer. De aanvoer op de plaatse-

lijke markt was echter ruim voldoende. De uitvoer
van de voornaamste producten bedroeg gedurende liet
eerste halfjaar van 1923 in vergelijking met dien van

1922:

1923
1922

Bacoven (versche)..
KLJ
30.106 22.505
Bal ata

………….
,,
290.844
80.285,5
Bauxite, ton van
1000
,,
6.483
4.994,7′
Cacao

…………..
,,
924.604
1.111.125
Goud

(ruw)

………
Gram
157.125,6
154.833,7
Groenten (verseh) ….
KG
6.251
7.450
Hout …… . ……..
…
912,4
1.664,1
Letterhout ……….
KG
31.355 70.555
Huiden ………….
,,
26.568
20.194
Katoen ………….
,,
2.522
–
Koffie

…………..
2.090.215
1.395.396,5
j(laïs

……

.

……..
,,
33.030 69.070
Bataten en andere
aardvruchten..:…,,
2.852
.
13.966
Rijst

(gepeld)……..
,,
112.968
–
7.000,
Rum

(50
O/)
………
L
57.222
114.193
Suiker …. . ………
KG
5.459.410 4.845.582
Sinaasappelen …….
,,
11.374
–
Vruchten (versche).
.
,,
2.205
32.491.
Zemelen

…………..
13.025
720

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.

D e E ce n o m i s t. – ‘s-Gravenhage, 15 Septem-
ber 1923.
Prof. Mr. Dr. H. W. C. Bord ewijk,
Een antinoniie

in de waardeleer;
Dr. J. G. van Dillen, Amsterdam als

wereldmarkt der edele metalen
itt
de l.lde en lSde

eeuw. II;
Mr. A. F. Fortanier,
Bankaccreditieven.

The American Economie Review. –

St. Albans, Vt., September 1923.

Oh. S. Tippetts,
State bank withdrawals from the

Eed eral Reserve system;
E. A. Filene,
The minimum

wage and efficiency;
C. tSns3der,
Fisher’s ,,The mak-

ing of index numbers”;
C. C. Edtuonds, Tendencies-

in the automobile industry;
V. N. Valg,en,
The

agricultural Credits Act of. 1923;
H. G. ffayes,
Rate

of wages and the use of.machinery.

17 October 1923

ECONOMISCH-STATITISCHEBERICHTEN

903

T
h e Eco.nom:ic Journa]. – Londen, Sep-

tember
1923.
J. Bonar,
Ricardo’s lugot Plan (a centenary trihu-
te);
J. R. Bellerby,
The controlling factor in trade
cycles;
Prof. E. G. Mears,
Pinaricial aspects of Arne-

ricanimmigration;
Prof. F. Y. Edgeworth,
index-

riumbers according to Mr. Walsh;
L. L. Price, In-

dustrial policy;
S.
Dumbeli,
Organisation of the

cotton market in the eighteenth century.

Jahrbücher für Nationalökonomie
n ii. d
S
t a t i s t i k. – Jena, Augustus
1923.
Fr. Terhalle,
Die fiskalische Inflationshilanz
(Un-

ter besonderer Eer ücksiehti gung der Reichsfirian zen);
Riedena’uer,
GiundUagen der Preis- und Lolinbildurig
(Fortsetzung);
H. Schurnacher,
Erwiderung auf den

Aufsatz von. Rer:rit Professor Adoif Weher über das
Diplomexamen für Volkswirte.

Revue cl’Economie Politique. – Parijs,
Juli-Augustus
1923.

J. Delevsky,
La valeur mathématico-économique de
la
bi
de King;
W. Wittich,
L’introduction
du
franc
en Alsace et en Lorraine (suite et fin);
G. Lachapelle,
Les théories du professeur Cassel sur la monnaie et

le change.

Sociale Voorzorg. – Amsterdam, Augustus
1923.

Dr. J. van Bruggen,
De Vereeniging van Neder-
}andsche Werkgevers en de herziening der sociale
verzekering;
Mr. Dr. A. Span jer,
De Landarbeiders-
wet, III;
Jac. Bakker,
Vraagstukken omtrent het han-
delsonderwijs.

Journal of the Royal Statistical
S
o c i. e t y. – Londen, Juli
1923.
D. R. Wilson,
On some recent contributions to the
study of industrial fatigue;
Prof. A. L. Bowley,
Death rates, density, population and housing;
J. C.
Dunlop,
Misstatement of age in the returns of the
census of Scotland.

D i e B a n k. – Berlijn, September
1923.
A. Lansburgh,
Die schwere Not;
W. Zimmermann,
i?epositenbanken und Spekulationsbanken.

B a n k-A r c h i v. – Berlijn, 1 Augustus
1923.
M. von Schinckel,
Wie lange noh?
R. Pohi, Der
Zwangs- und Einheitskurs für Devisen;
Dr. Sontag,
Festwertbanken und Hypothekenbanken;
Dr. H. T.
Simon,
Wechselstempel der Auslandswechsel und
Kapi talfluchtgesetz.

1
d e m. – Berlijn,
20
Augustus
1923.
Die wertbestiindige Anleihe des Deutschen Reiches;
Dr. G. Sinienis,
Opfer-Steuern;
Dr. M’ügel,
Zur
Frage des valutarischen Kreditgewinnes;
Dr. R.
Arzet,
Das en glisch-amerikan ische Schulden-abkorn-
men;
Dr. A. Eisenstaedt, Thrungsentschddjgung

bes Zahlung aus vorhandenen Valutabestiinden nach

§
46
des Reichsausgieichsgesetzes (alter Fassung).

T
d e m. – Berlijn, 5 September
1923.
Dr. L. A. Hahn,
Qoldnotenscheine;
Dr. W. Sulz-
bach,
Die neue Parallelwiihrung;
Dr. Bernicken,
Vor-
schhige zur Emissions- und Börseneinführungs-Tech- –
nik;
Dr. H. Friedldnder,
Die rechtliche Stellung der
G-emeinschaftsorgane in der :hiteressengenieinschaft.

Journal of the Institute of Bankers.
– Londen, October
1923.
bevat o.a.:
Prof. G. Cassel,
The place
of
moey in economics.

The Geographical Journal. – Londen,
September
1923.
C. J. Morris,
The gorge of the Arun;
M. C. Les-
Ier,
An expedition to Graham Land,
1920-1922;
J. H. Reynolds,
The High Tatra in 1878 and
1922;
Prof. J. W. Ore gory
and
0.
J. Ore gory,
A note nu the
map illustrating the journey of the Percy Sladen
expedjtion,
1922,
in north-western Yunnan;
Dr. J.
W.
Arihur, A
sixth attempt on mount Kenya;
J. G.
Hanrilton-Ross;
An ascent of mount Sekerr, Kenya
Colony.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.
***
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.
ed Disc. Wissels. 4
18Juli ’22
Zwits. NaEBk.
4 16 Juli ’23
‘Be1.Binn.Eff.
4 18Juli ’22
N.Bk.v.Denem.
6 1Mei ’23
Bk
tVrschinRC 5
18Juli ’22
ZweedscheRbk
44 1Juli ’22
Javasche Bank .. 34
1Aug.’09
Bank v.Noorw.6
1Mei ’23
Baukvan Engeland 4
5Juli’23
Bk. v. Tsjeeho-
Duitsche Rijksbk. 90 158pt. ’23
slowakijë…
4428Mei ’23
Bank v. Frankrijk 5
11 Mrt. ’22
N. Bk. v. O’rijk 9
2Sept.’22
Belgische Nat.Bnk. 5422 Jan.’23
Hong. Bank.. 18
5Juli ’23
Fed. Res.
Bank
N.Y.
4421Feb. ’23
Bank v. Italië.
5411Juli ’22
Bank van Spanje.. 5 23Mrt.’23Z.-Afr.Res.bnk6

OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
Londen
1

Part.
1

,ji3cOnto

Berlijn
Part.
Parijs
Part.
N. York.
Cail.
Part.
1

Prolon.
disconto
1

gatie

(3 mnd.)
disconto
disc.
money

13Oct.

‘232%
2%
3,
116
–
–
1
8-130. ’23
2(-3i/
2
%
-3
K
31
ls-%
–
–
4l._5%
1-6

,, ’23
1
18
–
Y
3
%h
311a-X
–
–
1%
24-29 S. ’23
3
/818
3
34-h
34(
–
–
.9-140. ’22
3%-18
39-4
281_%
– –
10150. ’21
434
_71
3

ls

4_%
–
–
5-6
20_24J1j’14
311_81
234,334
2_%
2i1..%
2%
184

234
1)
Noteering van
11
October.

WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Londen was gedurende’ cle eerste helft der week vrij
,
Vast. Op berichten over kuustmatige inflatie trad later
een vrij scherpe val in. 1-leden verd voor 11,52% afgedaan.
Parijs
was
zeer onzeker. Meestal opende de koers zeer
flauw. Omstreeks elf uur trad dan een verbetering in,
waarbij de koers meestal steeg tot iets boven den koers
van den vorigen dag, waarna het slot iets flauwer was.
Dit spelletje werd eenige malen herhaald, maar aan liet
einde der week hadden de baissiers er blijkbaar ge-
noeg van, althans de koers bleef daarna meestal vast.
Marken daalden van Maandag tot Woensdag van
f
2.50
per milliard op 40 cent per milliard, waarna de koers
vrij stabiel bleef op 50 k 60 cent per milliard. Dollars
onveranderd. Ook 1kandinavië vrij stabiel, met uitzoude.
ring van Noorwegen, dat weder sterk aangeboden was. Een
oogesiblik werd voor 39,40 verhandeld. Zwitserland iets
vaster. Spanje stationnair. Buenos-Aires opnieuw flauwer.
82-82%. Indië aanvankelijk opnieuw hooger, 963/
4
-97%,
later iets meer aangeboden, 96%-97.
16 October 1923.

KOERSEN IN NEDERLAND.

D
oM
Londen
Bcrlijn
4
)
Weenen
0)
Parijs
0)
Brussel
*0)
New
York”)

8 Oct.

1923
11.574 2.60
0.00359
15.171 12.88
2.54
9

,,

1923
11.584
1.60
0.00359
15.424
13.064
2.543/,,,
10

,,

1923
11.58*

0.7234
0.00357/
15.50
13.25
2.541,,
ii

,,

1923 11.577
. 0.57k
0.00357/,
1
5.
4
7*
13.40
2.54 7/i
12

,,

1923
11.57*

0.5234
0.003571
15.50
1
3.
22
*
2.54j
13

,,

1923
11.54*

0.55
0.00357/
8

15.524
–
–
Laagste d.w.
1

11.54
0.025
0.0035
15.-
12.7 21
2.54’/
8

Hoogste,,,,
1

11.59
4.-
0.0037
15.75
13.40
2.547/
11

6Oct.

1923
11.58r
,

3.65
000h

15.05
12.772i2.54%
2
29Sept. 1923
11.57*

12.50
0.0035
8
%
15.60
13.19
8

Muntpariteit
1

12.10
1

59.26
6
)
50.41
48.-
48.-
2.488%

‘)
Noteering te Amsterdam.
*4)
Noteering te Rotterdam.
1
Particuliere opgave.
2 Noteering van 5October.
3)
Idem van 28September.
4
Gulden per milliard Mark
5)
Gulden per 100 Mark.

–

Slock.
1
Kopen.
1
Chris. Zwilser
i
–
Spanje Bataoia
1)
Data

holm
0) 1
hagen) tiania°) land!)

1) telegrafisch

8Oct.

1923
67.40
44.80
40.-
45.55 34.40
96%_971
9

,,

1923
67.40
44.70
39.90
45.55
34.50
968%
10

,,

1923
67.25 44.95 39.50 45.55 34.45
961/,_974
11

,,

1923
67.50
45.
39.50
45.55
34.45
96%974
12

,,

1923
67.25 44.95
39.75
.45574
34.50
96
1
/
2
_97
13

,,

1923
07.30
45.20
40.-
45.80
34.45
9634-97
L’ste
d. w. 1)
67.05 44.50
39.35
45.40 34.20
96%
H’ste

,,

,,

‘)
67.50 45.40
40.40
45.774
34.65
97 6
Oct.

1923
67.45 45.20
40.10,
45.50
34.25
9651
r
…97
29 Sept. ‘1923
67.50
45.45
.
40.50
45.524
34.75
963f

71
Muntpariteit.
66.67
66.67
66.67
48.-
48.-
100
0)
Noteering te
Amsterdam.
1)

Particuliere
opgave.

1

Voor-
Data

1 Dis’ 1 buiten 1 Belee- 1 schotten
conto’s
1
N.-Ind.
1
ningen
1
aan het
1
betaalbaar
1

1
Gouv.nee

Diverse
reke-
percen-
ningen
1)

6 Oct. 1923

175.270
29 Spt. 1923

178.090
22 ,, 1923

177.490

8 Spt. 1923 38.320 38.173 88.462
1 ,, 1923 38.125 38.123 81.113
25Aug.1923 38.326 39.829 73.052

7 Oct. 1922 34.450 28.229 109.865 8 Oct. 1921 38.125 19.890 134.965

25 Juli1914 7.259 6.395 47.934;
1) Sluitpost activa.
1)
Basis
115
metaald(

2.000 3

***

56
1.700

***

56
2003

***

57

–

28.554

56
–

29.820

54

139 27.784

59

–

30.065

54

36.665 10.845

45

6.446,

2.228 1 44
kking.
3)
Creditsaldo.

6 Oct. 1923
223.000
29 Spt. 1923
223.000
22

,,

1923
222.750

8 Spt. 1923
160.591
61.110
1,,

1923
160.855
61.017
25Aug.1923
160.841
00.819

7Oct. 1922
151.681
54.980
8Oct.1921
172.157
22.294

25 Juli 1914
22.057

1
31.907

261.500 136.000
25,9.000 139.000
260.000
1
133.000

264.437 128.246 258.609 153.892
259.051 119.462

269.454 115.197 303.389 122.519

110.172

12.634

143.500 143.400
146.559
144.068 145.195 146.559

130.404
109.749

4.842
2

904

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 October 1923

KOERSEN TE NEW YORK.

Data
CableLond.
t”
1
Zicht Parij3.1
(in Cts.P.frs.)I
mj
/ÇJ:
r
j’
aj
.k)ifl

Zicht B.dijn
Z

Amsterd.
ds.
P. gld.)

14 Oct.

1923
4.53.50
6.08 0.20
39.30
Laagste d. week
4.53.50
5.98
0.20
39.30
Hoogste
,,

,,
4.55.50
6.17 1.20
39.34
-6 Oct.

1923
4.55.12
5.89 1.20
39.32
29 Sept.

1923
4.54.75
6.14
4.70
39.33
Huntpaiiteit..
4.86.67
19.30
23.81%
1
)1
.

4011
16

iii ui. per iviar.
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN

P)aatscn en
Landen
Noteerings.
eenheden
29 Sept.
1923
6 Oct.
1923
8113 0c1.’23
Laagste
1
Hoogste
1

13 Oct.
1923

Alexandrië.
.
Piast. p.
£
97
15
1
82
9725182
9716
182
1182
9719121
*Ba
n
gk
o
k…
Sh.p.tical
1110
1110
1110
1110
1110
B. Aires
1)
..
d. p.
$
40
397/
t
,
38%
39%
3839
18
2

Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
114%
11451
1141f
1

1147/
114s1
Constantin.
.
Piast. p.
£
770 770 760
790
770
Hongkong
. .
Sh.
p $
2
13
9
1
12

213
28
1
32
213
21381
je

213
7
1
82

Lissabon
1)
. .
d. per Mii.
2
6
1
92

25
/
22

2
3
1
82
21
110
25
/82
Madrid …..
Peset.p.
33.20 33.751 33.40
33.75
33.50
Mexico …..
d. per
$
25
25
24
26
25
Montevideo
1)
id.
40
39
1
388/
4

39%
39 8)
Montreal …
$
per
£
4.65%
4.60%
4.60 4.62
4.611/
s

Praag ……
.Kr.p..,C

..

151
%
154 151%
153
7
18
152
R.d.Janeirol)
.
.
per Mii.

.

5
5
1
32

5°1
511
5
1i6
5
’18
Lires p.
£
99%
101k
98%
100%
998/
8

Shanghai
. . .
Sh. p. tael
31131
311
1
1
8

31034
311%
31071
8

Rome ……..

Singapore …
id. p.
$
2
1
45
1
32

214o/,
214
8
1
32

2
1
47
1
82

2
1
45
18
2

Valparaisol).
peso
p. £
30.70
37.60
37.60 39.00
39.008)

Yokohama
..
Sh.
p.
yen
2/l”I
211%
211l11
211181
59

211
19
1
82

Koersen oer vooratgaanae (lagen.
1)
1 etegratiscli transtert. ) iu ag.
3) Noteering van 12 October1923.

NOTEERING VAN ZILVER.
te Londen N. York

te Londen N. York

13 Oct. 1923.. 317,

63%

14 Oct. 1922.. 34s1
8

6771
9

6 ,,

1923.. 31
1
4

6351
9
15Oct. 1921.. 42%

73

29Sept. 1923.. 31I51

64
3
18
20Juli 1914.. 24
1
5/
36
54
1

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 15 Oct. 1923.
Activa.
Binnenl.Wis- H.-bk.
f
60.560.745,45
sels, Prom.,t B..bk. ,, 34.556.371,39
enz.in disc.I Ag.sch. ,, 62.223.480,59
f

157.340.597,43
Papier o.h. Buiteni. in disconto ……..
–
Idem eigen portef. .
f
48.722.842,._
Af Verkocht maar voor

de bk. nog niet afgel.

–

48.722.842,-
Beleen.ingen 1 H.-bk.
f
23.286.887,95
mci. vrsch.j B..bk. 8.738.997,22
in rek.-crt.1 Ag.sch. ,, 98.411.323,66
op onderp.

.f
130.437.208,83

Op
Effecten…….
f
125.838.925,56
Op Goederen en Spec.
,,
4.598.283,27
130.437.208,83
Voorschotten a.
ii.
Rijk…………….
,,
14.949.549,67
Munt en Siuntmateriaal
Munt, Goud
……
f
56.240.100,-
Muntmat., Goud
.. ,,
525.534.347,27

f
581.774.447,27
Munt, Zilver, enz..
9.731.524,71
Muntmat. Zilver
..
–

–
Effecten
591.505.971,98

Bel.v.h.Res.fonds
.
f
5.953.480,24
id.van
l/
v.h. kapit.
,,
3.985.619,12
9.939.099,36
Geb. en Mcub. der Bank
…………….
,,
5.000.000,-
Diverse

rekeningen
………………
,,
131.819.008,89

f
1.089.714.278,16
Passiva.
Kapitaal
……………………….
f

20.000.000,-
Reservefonds
……………………
,,

5.999.469,43
Bijzondere

reserve
……………….
,,

9.000.000,-
Bankbiljetten in omloop …………..
..
1.001.992.875,-
Bankassignatiën in omloop ………..
..

1.885.026,58
Rek.-Cour.
5
Het Rijk
f

–
saldo’s:

‘1,,
Anderen,,

42.558.999,71
42.558.999,71
Diverse

rekeningen
………………
,,

8.277.907,44

f
1.089.714.278,16

Beschikbaar metaalsaldo
………….
f

381.547.997,41
Op de basis van
8
18 metaaldek/eing …..
,

172.260.617,16
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
i.
,,

1.907.739.987,05

NED. BANK 15 October 1923
(vervolg).
Vooruaanste posten in duizenden guldens.

Data
Goud
Zilver
‘”
b bellen
Andere
opeIschb
Beschikb.
Metaal-
‘ï:
kings-
schulden
saldo
perc.

15 Oct.

‘231581.774
9.732
1.001.993
44.444
‘381.548
57
8

‘23581.775
9.091
1
1
1.005.213
34.689 382.215
57
1

,,

’23
581.767 9.605
1.012.454
32.520 381.706
56
24Sept. ‘23581.775
10.305
966.541
43.550 389.383
59
17

723
1
581.789
10.333
965.570 36.365 391.048
59
10

1
23
581.789
10.387
963.718
32.813
392.183
60

16 Oct.

1
22
581.789 8.085 985.592
27.022 387.256
58
17 Oct.

’21
605.9691
9.195 1.028.034
41.362
400.424
57

25 Juli

’14
162.114
8.228
310.437
.

6,398 43.521
1
)
54

Totaal
Hiervan
1

Schatkist.
Belee.
Papier
1

Diverse
Data
bedrog
op
het
Irekenlngen
disconto
s
t

promessen
rechtstreeks
1

ningen
1

–
buitenland

15 Oct.

1923
157.341
19.000
130.437
48.723 131.819
S

1923
158.707
1

19.000
133.641
49.989
122.066
1

1923
146.772
‘

7.000
163.682 51.737
108.159
24Sept. 1923
163.743
22.000
134.433
51.776
81.922
17

1923 166.243
22.000
136.789
53.290 66.532
10

,,

1923
166.509
22.000
135.683
52.720
67.153

16 Oct.

1922
218.347
70.400
106.087
0.580
37.314
17Oct.

19211281.992 114.500
128.060 41.101
16.817

25 Juli

1914
67.947
14.300
61.686 20.188
509
1)
Op
de basis van
25
metaaldekking.

5)
Sluitpost
activa.

‘s RIJKS SCHATKIST.
Uit de bekendniakingvanden M i n i s t e r
v a n Finan-

C i
ë
Ii

blijkt, dat uitstonden
op:

8 Oct. 1923

_I
15
Oct. 1923

Aan schatkistpromesseu
f
263
.
490
.
000,
_
f
267
.
490
.
000,
_
vaarv.directbij Ned.Bk.
,,
19.000.000,-
,,
19.000.000,-
Aan schatkistbiljetten.
,207.018.000,- ,,207.443.000,-
1

Aan zilverbons
……..
,,
28.351.103,_
,,
29.521.598,50
Tegoed v.d.Postch. en Gdst.
‘s
bij

Rijks Schatkist.
..

,,106.558.196,53 ,,106.558.196,53
Onder de viottende schuld
is
begrepen:
Voorscil. aan de Koloniën
,,153.186.000,-
,,155.614.460,24
Voorschot aan Gemeenteni
31
Augustus 1923
30
September
1923
voordoorRijkvoorhen
,,
79.670.697,23
82.213.696,88
te heffen Ink. belasting)
1)
Waarvan
f
37.056.000
vervallen
op of
na
1
April
1927.

NEDERLANDSC 1-1-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Minister
v
an Kolon
i
ën maakt bekend:

1

6 Oct. 1923
–
13
Oct. 1923

Voorschot uit
‘s
Rijks
kas

aan N.-I………
fl
37.7l8.39l,76

fl
46
.
023
.
338,84

md. Schatk.prom. in om!.
79.100.000,-
..
79.100.000,- Voorscb.Jav.Bk.aanN.-I.
2.000.000,-‘
,,

6.100.000,-‘
Muntbiljetten in
omloop.
41.400.000,-
«
41.800.000,-
1)
Tegoed van Ned.-lndië bij de Javasche Bank.

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
De samengetrok-
ken

cijfers

der

laatste weken zijn telegrafisch
ontvangen.

Data
Goud

Zilver
a

k-
–

t
anten
0, jc

Andere
opeischb.
Beschikb.
metaal’
sc u
aen
50900

17 October 1923

ECONOMISCH-STATIS4ISCHE BERICHTEN

905

DE SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
Circulatie
Andere
opeischb.
schulden

1
1
Disconto’s
1
Div. reke.
1
ningenl)

8 Sept.

1923..
1.185
1

1.710
1.025
1.180
673
1

,,

1923..
1.195 1.791
1.001
1.179
594
25 Aug.

1923..
1.190 1.590 920 1.190
515
18

,,

1923..
1.180 1.619 906
1.186
493

9 Sept.

1922..
1.277 1.874
605
1.178
457

25 Juli

1914.
645
1.100

1
560

1
735

1
396
,
OlUlLUSL
uer a(;tIva.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes, in duizenden ponden sterling.

Data

•
Metaal
Cireulatie

Currencs, Notes.

Bedrag
1

Goudd.
1
Gov. Sec.

10 Oct.

1923 127.671
123.909
283.599 27.000
239.102
3

,,

1923
127.760 124.783
283.943 27.000 239.695
26 Sept. 1923
127.648
124.002
282.784
27.000
238.595
19

,,

1923
127.649
123.384 283.133
27.000
238.701

11 Oct.

1922
127.427
122.570 291.397
27.000
248.620

22 Juli

1914
40.164 29.317
–
–
–

Data
Gov.
Sec.
Other
Sec.
Pul,lic
Depos.
Other
Depos.
Reserve
Dek-
kings-
perci)

10 Oct. ’23
41.229 71.309
13.501,
104.911
23.5111

19,85
3

,,

’23
44.659 71.260 11.504
108.762
22.626
18,81
26Sept.’23
41.780 71.164
13.517
104.563
23.406
19,82
19

,,

’23
45.064 71.780
18.086
104.510 24.015
19,58

11 Oct. ’22
54.892
06.704
15.160 112.052 23.307
18,32

22 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185 29.297
,
vernouuing tusscnen Keserve en Lieposits.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
kasseuscheine, in milliarden Mark.

Data
Metaal
Da:rvanj66
Waar,,.
Buitl.’

Kas3en-

1

Circulatie
kings
lperc
.

Dek-

Iclrc.bkn
1
1

schcine
1

30 Sept. 23
20,9
0,444
0,011
941.064 28.228.815
3
23

’23
20,8 0,470
0,011
292.338
8.027.730
3
15

’23
20,8 0,490
0,011
299.147
3.183.081
9
7

’23
20,2 0,490
0,011
107.038
3.183.039
11

30 Sept. ’22
1,0
1,005
0,050
22
317
7

–

23 Juli

’14
–
1,7
1

1,357
–
0,065
1,9
93

–
Wissels
Dorlehens-
kassenscheine
Rek. Crt.
Totaal
Handds-
1
Schatkist-
Totaal
un kas hij de
1

wissels

1

papier
uitgegeven
1
Rijksbank

48876.318 3.660.094 45216.224 16966.615
11
941.100
14430.054 2.200.636 12229.418 6.152.754292.200
4.511.462 703.029 3.808.433 1.954.397 299.157
1.849.903 278.440 1.571.463 880.639 107.000

400

50

350

110

36

0
,
751
1

0,751

–

0,944

–
Onbelast.
Dekking der circulatie door nietaal en Kassenscheine.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden 1 ranc.

Waarvan

1
Te goed
1
Buit.gew.

Data

Goud

in het

Zilver
1

in het

voorsch.

Buitenland

Buitenland a/d. Staat

11 Oct. ’23 5.538.547 1.864.321 295.073

578.111 23.70Ô.000

4 ,, ’23 5.538.447 1.864.345 294.977

578.963 23.900.000
27Sept.’23 5.538.337 1.864.345 294.823 577.824 23.700.000

12 Oct. ’22 5.532.752 1.897.967 287.579 573.722 24.200.000

23 Juli ’14 4.104.390

–

639.620

–

–

W

Uit ge.
issels

stelde

Belee.
1
BanklilI-
Wissels
1
ntngen

jetten

3.091.102

17.950 2.255.320 38.489.1

O
3.846.352

17.954 2.125.328 38.529.6:

2.510.634

18.299 2.103.497 37.625.5

2.229.935

32.088 2.143.404 37.418.4

1.541.9801

–

769.4001 5.911.9

BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE

Voornaamste posten in duizenden francs.

Metaal Beleen. Beieen.
Data

t
mcl.
1
van
1
van
1
wissels

Circu-

Rek.

1
buitenl.
1
buitenl.J prom. d.
1

en

latie

Cr1.

1
saldi
t
vorder.
1
provtnc.
1
heleen.

parlic.

11 Oct. ‘231349.626I84.653L80.000I] 302.01 7.13.185 179.840

4 ,, ‘
23348
.
472
1
84
.
653
j
480
.
000
j
1340
. 135 7.177.3761 .173.257
27 Spt. ‘
2
31347.671184.6531480.0001l291.850 7.150.206f 299.310
12Oct.
’22
1
336.448
1
84.653
1
480.000
l 933.16416.542.9121 130.524

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Goudvoorraad

FR.
_______________ _____________ _________ Zilver

Notes in
Data

Totaal

Dekking

In het

dc.

circu-
_______________

bedrag

F. R. Notes buitenl.

latie

26 Sept ’23 3.116.604 2.115.293

–

76.094 2.247.830
19

’23 3.121.970 2.125.733

–

77.832 2.254.764
12

’23 3.110.661 2.127.610

–

77.004 2.262.525

27 Sept. ’22 3.076.943 2.212.449

–

126.184 2.243.384

Goud- Algem.
L..’ata

vvisse,s

Toiaal

Gestort

Dek-

Dek-

Deposito s

Kapitaal

kings

kings-
________________

perc.
1)
perc. 2)

26 Sept. ’23 1.034.132 1.930.073

109.657
1
74,6

76,4
19 ,,

’23

945.284 1.887.840

109.644

75,4

77,2
12 ,,

’23 1.020.672 1.936.456

109.682

74,1

75,9
27 Sept. ‘221 658.296 1.840.133

106.172

75,3

78,4

– 1) Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare
schulden: F. R. Notes en netto deposito. 2) Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.

PARTICULIERE BkNKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Totaal
Aantal uitgezette

Reserve

Totaal

Waarvan
Data

bij de

. .

time
an en b5eleggingen F. R. banks

eposito

deposits

19 Sept.’23

770 11.891.651 1.339.553 15.267.574 4.012.034
12

’23

770 11.840.235 1.379.717 15.183.823 4.002.968
5

’23 769 11.770.550 1.367.827 15.082.025 4.009.236

21 Sept.’22j 790 10.939.2331 1.338.900 14.784.510 3.575.296

Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen baukstaten.

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 15 October 1923.

De machtigingswet in Duitschland is aangenomen en
hiermede is wellicht een nieuwe phase in de geschiedenis
van onze Oostelijke buren, ook in economisch opzicht, inge-
luid. Want, gelijktijdig met de aangekondigde politieke maat-
regeleu is ciii reeks voorzieningen getroffen, die ten doel
hebben handel en industrie weder in norinaler banen te lei-
den. Een dosis scepticisme ten aanzien van het welslagen
dezer voorzieningen kan echter stellig op haar plaats wor
–
den geacht. Alen behoeft slechts een oppervlakkigen blik
op het verleden te slaan om op te merken, hoe iedere maat-regel, die ten doel had Duitschiand economisch op wat ste-viger basis te plaatsen, onuitgevoerd is gebleven, te gronde gegaan aan de onoverbrugbare tegenstellingen tusschen het
belang van het algemeen en dat van de verschillende groe-
pen der bevolking afzonderlijk. Een tijd lang was van die
tegenstelling niet zoo heel veel te bemerken; dat was in
de periode, waarin cle inflatie voor- het eerst groote pro-
porties begon aan te nemen en zoowel industrieelea als
arbeiders hiervan de, directe profjten konden trekken.
Vrijwel de eeuige groepen, die toen reeds onder de waarde-
vermindering van het geld te lijden hadden, varen die der reritetrekkers, ambtenaren en gepensioneerden, doch hun
aantal noch hun machts-ontwikkeling waren groot genoeg,
om zich met vrucht tegen den hen dreigenden ondergang
te kunnen verzetten. Langzamerhand heeft de ziekte vnu
de ongezonde uitbreiding van ruilmiddelen zulk een om-
vaag vel-kregen,
–
is de angst voor het gedeprecieerde geld
zoo groot geworden, dat ook de arbeiders, die geen of
slechts een geringe reserve van vreemde betaalmidclelen of
van ,,Sachwerte” hebben kunnen aanleggen, dec druk aan
den lijve gingen gevoelen. Hun woordvoerder, Hilferding.
heeft echter het veld moeten ruimen, is gezwicht voor cle
kracht van de tegengestelde belangen en de door hem

941.100 292.200
299.147
107.000

22

Rek. Cr1.

Rek.
Parti-

Cr1.
culieren
1
Staal

1.965.423 21.399
2.147.110 26.184 1.974.325 17.884

2.062.449 20.695

942.570 400.590

906

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 October 1923

reeds ton vofle uitgewerkte p1aTnen van een nieuwe circu-latie-instelliug hebben iiieuw’e wijzigingen ondergaan. Ook
nu nog is het niet zeker of de omgewerkte projecteu door-
gevoerd zullen worden, doch reeds vÔör den’ canvang kau
ve1 worden
gezegd,
dat zij een mislukking zullen blijken
te zijn. Geheel duidelijk
iS
het ontwerp voor de uitgifte
der biljotton nog niet, doch wel blijkt er reeds uit, dat
thans ook de Rijksbank en de overige circulatiebanken in
Duitschland in het plan betrokken zullen worden en dat er niet zulk een scherp onderscheid meer wordt gemaakt tus-
schen de oude, de nieuwe en de goud-marken. Inmiddels
heeft het economisch leven zich reeds lang aan de gewij-
zigde toestanden aangepast, ook zonder een nieuwe munt-
eenheid, die van hoogerhand wordt ingevoerd. De bereke- –
ningen geschieden voor het overgroote deel in ,,goudmar-ken”, waarbij dan wel niet steeds eenzelfde basis voor die
,,goudmark” wordt aangenomen, doch die desondanks toch
heel dienstig is om het handelsverkeer in minder kronke-
lende banen te leiden. De oude papieren Mark dient
uitsluitend als onirekenings-eenheid, waarbij dan de drie
laatsle nullen worden weggelaten. Teekenend ten aanzien
van het vooruitloopen op officieele maatregelen en van hel;
aanpassingsvermogen van het handelsverkeer is wel, dat
men reeds op eigen gelegenheid een naam voor deze wijze
van berekening heeft uitgedacht; de eenheid is thans de
T-(Tnusend)Mark geworden, en is reeds algemeen inge-
voerd in het bankverkeer. Vermoedelijk zal zij spoedig door
de M-(Millin)Mark worden gevolgd. Feitelijk is er dus in
Duitschiarid reeds een ander muntstelsel en is dc oude
Mark reeds gedegradeerd tot pasmunt, zooals in het eer-
ste ontwerp voor de ,,Boden”- of ,.Neumark” was bedoeld-
Deze overgang tot de goudmark-berekening beteekent te-
vens een enorme prijsverhooging voor de verschillende arti-
kelen; in doorsnee zijn de prijzen vnu allerlei levensmid-
delen en goederen thans tweemaal zoo hoog als vOOr Jan
oorlog- Natuurlijk heeft de beurs zich hierbij an.ugesloten,
diOch niet ten volle, wijl hier ook politieke factoren hun
invloed doen gelden. Het is dan ook op enkele dagen van
de achter ons liggende w’eek voorgekomen, dat een lichte
reactie op de fondsenmarkt intrad, ondanks een felle stij-ging van buitenlancische betnalmiddelen en van het alge-meen prijsniveau in het eigen land. Toch is de stijging op
de effectenbeurs wel zoo groot gew-eest, dat de meeste fond-
sen tot het vijf-
a
tienvouclige, vergeleken met de vorige
herichtsperiode, zijn gemonteerd.
Op de overige beurzen is het veel kalmer toegegaan-
Vooral aan de markt van L o n de n zijn de omzetten in-
gekrompen en zijn de fluctuaties tot een minimum hepet-kt
gebleven. De oorzaak van den stilstand in zaken is hier
nog steeds dezelfde: malaise in handel en industrie, onze-kerheid aangaande de toekomst. De debatten op de Rijks-
conferentie tot nu toe gehouden, hebben geen meer opti-
mistiselie beschouwing wakker kunnen roepen. Het eeniga,
dat tot nu toe Vrij zeker is geworden, is, dat er een
krachtige strooming in de richting van protectie bestaat
en de City ducht hieruit gevaren voor den buitenlandschen
handel van Engeland. Bovendien zal de geldmarkt van
Londen wellicht meer clan tot nu toe het geval was, in be-
slag worden genomen door emissies van de zijde der l)a.
minions. De Australische Regeering heeft met een uit-
gifte van £ 73.
2
millioen dien weg reeds betreden, doch
hoogstwaarschijnlijk zal het hierbij niet blijven. De Prime-
Minister van Canada heeft verklaard, dat de Britsche beleg-
gingen in Canada ongeveer’ op het peil van 1914 staan,
nl. £ 550 mihlioen. Daarentegen zijn de Amerikaansebe
bèleggingtmn uan circa £ 120 millioen in 1914 tot ongeveer
£ 500 milhioen in 1923 aangegroeid en er is nog steeds
een tendens naar -serdere uitbreiding op te merken. Be-
schouwt men dan ook de Engelsche emissie-statistiek van
cle eerste negen maanden van het loopende jaar, dan blijkt,
dat
–
de som van Britsche beleggingen in de overzeesche
gebieden weliswaar ietsgrooter is dan in cle overeenkon,-
stige periode van 1913 ( 60 millioen tegen £ 57 millioen), doh ongeveer twee-derden van dit bedrag zijn den Regee-
ringen der Dominions toegevloeid, terwijl vroeger de over-
groote nieerderheid ten gunste van ondernemingen is ge-
komen. Men vreet, dat deze toestand door de nauwere
aaneensluiting van de deelen van het Empire zich zal toe-
spitsen en dat hierdoor de kracht van Londen als centrum
5
ian cle gelclmarkt en de concurrentie-mogelijkheid in het
handè]sverkeer zullen verminderen. Uit deze vrees is hel
uellicht ook te verklaren, dat in de jongste dagen zelfs
stèmrhen zijn opgegaan, die sterker dan vroeger voor ,,eon weifiig- inflcitie” pleiten, hetgeen dan vooral wordt verde-
digd met tè wijzen op het groot aantal werkloozen. Deze
aanij’eiing van ongezonde praktijken in het geldwezen
i’ echtér niét’ uit de kringen van vooraanstaande en ver-
htooidèljke personen gekomen, zoodat ter beurze te
dézen -nanzién geen oogenblik vrees heeft bestaan.

Ook teP a r ij s is de stemming niet al te opgewekt ge-
veest. Welisw
–
nar hebben de cijfers van den buitenland-
schen handel over de eerste acht maanden van het loopen’le jaar nog steeds hun gunstige niawerking doen gevoelen (da
importen zijn 363.
L
,
pCt. en de oxporten 42 pCt. honger
dau in het overeenkonistige tijdvak van 1922) doch ook
de politieke factoren hebben een uvoordje medegesprokeu.
Deze ademen, na dc opheffing van het lijdelijk verzet in
het iuiir-gehied, niet meer zulk een geest van onbegrenad vertrouwen. Het wordt wel buitengewoon belangrijk ge-
acht, dat inctividueele groepen uit de industrie als het
Otto-Wolff-concern zelfstandig overeenkomsten met Frank
rijk hebben afgesloten, doch deze worden toch nog niet
beschouwd als een aanwijzing van de richting, waarin de
.’erdere onderhandelingen tusscheu Frankrijk en 1)uitseh.
land zich zullen ontwikkelen, omdat hiervoor de toestanden
iii Dnitschland te weinig overzichtelijk zijn. Ook heeft de ijging van het indexcijfei
–
en van den rentevóet er toe
medegewerkt de beurs van Parijs een afwachtende houding
te doen aannemen.
Te N e w Y o r k is het verloop evenmin zeer opgewekt
geweest. In scherp contrast met de nog steeds uiterst op-
gewekte beschouwingen omtrent de naaste toekomst. staan
wel de cijfers, die de industrieele bedrijvigheid van het
oogeublik aangeven. Zon is het aantal onuitgevoerde orders
van de Steeltrust per einde Septemberopnienuv achteruit
gegaan en zijn verlagingen van den petroleumprijs, in vel
–
–
band met de nog steeds uitbreidende over-productie, aan de
orde van den dag. Het schijnt dat W all s t r e e t uit deze
inconseqnentie in de jongste dagen leering heeft getro]cken.
Zonder bepaald flauw te zijn, was de stemming voor ‘le
meeste fondsen toch weinig geanimeerd te noemen.
T e n o n z e n t heeft de markt voor
bcie,qgingswaau-daun
weliswaar geen opgewekt verloop gehad, doch dé grond-
toon is bij voortduring vast gebleven. Hiertoe heeft eend’-zijds de ruime gelclniarkt en de lage stand van de vergoe-
ding ‘voor prolongatie medegewerkt,anderzijds de in de
laatste dagen weder iets toegenom a
en. stroom vn beleggings-
orders uit het buitenland.

8 Oct.
12Oct. 15Oct.
Rijzing of
daling.
6

0/
Nederland 1922 ….
99
99
11a
997
18
+
7/

5

0/

,,

1918

. . .
88
‘Is
8871
16

881
+
118
434 o/

1916

..
86
86%
87%
4-
134
4

o/

1916
7’18
79
7911
+
0/,

3%
0/

31

•.
73%
7
–
+
34
3

o,
,
o

2%
0
/0
Cert. N.W.
S.

……
3
Y
4

53′
63e1
5234
635
521
+
‘is

7

010
Oost-Indië 1921

. . .
10151
8
1015
101%
–
118
6

o/s

,,

1919

. . . .
96611r,
96’1
95291

5

0/

,,

1915

. . .
91
91%
9151
8
+
5
16
5

el. Rusland 1906
4s1
1

4’1
+
h
/,c
4

o,’, Rus!. bij
Hope
&
Co
4i
434
511
±
1
4

0/,
Japan

1899 ……..
63%
–
63s1
+
‘/
5

o,io Brazilië

1895

……
45ioj,,
46%
47
+
10/5

8

o/ San Paulo

1921….
‘96%
96%
96%
34
6

el. Amsterdam 1920. …
10011
8

–
10051
7

o,i,
Rotterdam

1920….
10181
101%
1010116
–

Daarentegen is da
aandeelenmarldt
buitengewoon stil ge-
weest, terwijl de fluctuaties tot een minimum zijn inge-
krompen. De stemming was voor enkele afdeehingen
0p
sommige dagen echter vast te noemen. In de eerste plaats
wel voor
thee-aandeelen,
die in den aanvang der week nog
tot eenigszins hooger prijzen uit de markt werden genomen in verband met de vooruitzichten op de thee-veiling, die op
11 October plaats heeft gevonden. Toen deze echter tot het
verleden behoorde en de prijzen geheel aan de verwachtin-
gen hadden beantwoord, bleelc, dat het effect reeds geheel
in de koersen was verdisconteerd. Zelfs kon een lichte
reactie niet uitblijvn.
Ook de
tebaksanarkt
was voorbijgaancl iets levencliger. De laatste inschrijving van S,uniatratabak heeft den gemici-
clelden opbrengstprijs, weilce voor de meeste maatschappijen
reeds boven dien vaic het vorig jaar lag, nog iets opge-
voerd.
Suj/ceraandeelen
waren verlaten, ondanks het feit, dat
de V.J.S.P. nog tot zeer bevredigende prijzen verkoopt.
Ter beuj
–
ze meent men’ evenwel, dat de eindopbrengst niet
zooclanig zal zijn, dat een aanmerkelijke koersverheffing, vooral in verband met het te verwachten rendement, thans
gemotiveerd zou zijn.
Rubberaencleelen
waren eenigszins aangeboden, als ge-
volg van den logeren prijs van
–
het product te Londen.
Daarentegen konden
petroleum-papi eren
zich goed hand-
haven, ondanks de hierboven reeds gereleveerde verlaging
der petroleum-prijzen in Amerika en de voorgenomen eer-
laging van cle benzine-prijzen iii Engeland. Ter beurze acht
men de vaste houding van het hoofdfoncls in verband te

17 October 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

907

staan met de besprekingen, die de heer Deterdiug voert
met de Sovjet-autoriteiten. Ja dit verband heeft het tot
staud-kornen van een contract tusscheu de Russische Re-
geering en een Hollandseh concern
van
handelsondernemin-
gen en bank-instellingen de aandacht getrokken.
Van
binnenlendschc indnstriecle
aandeelen waren .Ju
gens zeer vast en op enkele dagen met ruimen handel.

8 Oct. 12 Ôct. 15 Oct.
Rijzing of
daling.
A.msterdamsche Bank

114

112% 112% __1%
Incasso Bank …………873%

–

87

–
Koloniale Bank ……….158% 1583% 160/ + 2′,
Ned.11audél-Mij.cert.v.aand 125% 12451
8
124%
-x
Rotterd. Baakvereeniging 90i – 893% –
5
11
Van Berkel’s Patent ……373%

363%

3611

– 1/8
Gouda Kaarsen

……….
75
743%
75
lloll.Draad- enKabelfabriek
61
62Y,
64
+
3
A. Jurgens’Ver.Fabr.g.aand
543%
5371
8

58
+
‘%
pr. aand
62
1
,6
63
31
8

65%
+
3
Leerdam Glasfabrieken
31%
– –
Philips’ Gloeilampenfabriek
250%
247% 252
+
1%
Vereenigde Blikfabrieken
102
– –
Vereen.Chemische Fabrieken
34
–
–
CompaniaMercantilArgent
11
lial,
li
–
18
Cultuur-Mij. d. Vorstenland
169%
16912
171718
+
281
8

Handelsver. Amsterdam
451
452%’
456
+
5
Handelsverg. Reiss
&
Co..
253%
–
27%
+
21/2
Int. Crediet- en Handeisverg.
Rotterdam

…………
179%
–
180
+
Linde Teves
&
Stokvis
62
613% 623%
+
3%
Redjaug Leboug Mijnb.-Mij
100.
–
100
—%
Gecons. Roll. Petroleum-Mij
12811,
12921
8

12811
8

Kon. Petroleum-Mij .

……
t;1
338%
QQ,
–
340
338%

Amsterdam-Rubber-Mij
“073
146
—
143’18
–
144
—
2
Kendeng Lemboe

……..
186 183%
184%
—
1%
Oost-Java-Rubber-Mij.

….
213%
214 216
+
2%
Deli-Batavia Tabak Mij.

..
293
205
294
+
1
Deli-Maatschappij

……..
285%
286%
2863%
+
13
Senembah-Maatsciappij

..
246
245k
242%
–
3%

De
scheepvaart-af deeliivy
was minder
verlaten
dan ge- voonlijk en op hoogere koersen. De Amerikaansché markt

8 Oct.
12 Oct.
15 Oct.
Rijz ng of
–
daling.
llolland-Amerika.Lijn
793%
83
83%
±
4
,,gem.eig
68
71
72%
+
4%
Hollandsc-he Stoomboot-Mij
1831
3

213′
4

233%
+
511
Java-China-Japan.Lijn
80
80 82
+
2
Kon. flollandsche Lloyd
8%
83%
–
Kon. Ned. Stoomb.-Mij …..
523%
543%
583%
+
6
Konink.Paketvaart-Mij.
113
114

.
114%
-1-
1%
Maatschappij Zeevaart
543%
–
+
3%
Nederi. Scheepvaart-Unie
104
,
1
8

105% 107%
+
3313
Nievelt Goudriaan ……..
823%
803%
86
+
3%
Rotterdamsche Lloyd ……
116%
–
121
+
43%
Stoomv.-Mij. ,,Nederland”
1373
139%
1393%
+
1%
Noordzee”

.
21%
21
23
+
1%

was

meerendeels stil

en

op

iets lager

niveau,
geheel in
overeenstemming met de overige markt
ten
onzent
en met
do aanwijzingn van Wallstreet.

8 Oct.
12 Oct.
15 Oct.
Rijzing of
daling.
Americ. Smelting
&
Refining
597
1
—
59y
–
’18
Anaconda Copper

……..
823%
7615/
763%
—6%
Studebaker Cdrp.

……..
100%
9918
985/,,
—
23/,,
Un. States Steel Corp……
90%
90
89718
—
‘/8
Atehison Topeka……….
101
101%
101
Ene

………………..
153%
14/
4

143% —
3%
Southern Pacific ……….
91%
9018
931
— 1818
Union Pacific

…………
135
133%
134
—1
Int. Merc. Marine orig. gew.

771
8

7is116
”;,
— 116
prei
25
2411
8

25

Do

gelc/.rnarkt
was

ruim;
prolongatie
gemakkelijk
ver-
krijgbaar á 2% pCt.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
16 October 1923.

er1ert ons laatste weekbericht is over het algemeen miii
de stemming der graanmarkt weinig veranderd. Voeder-
granen, vooral maIs, blijven vast met goeclen kooplust in
de iuvocrlanden en voor.broodgraan blijft de campagtie tot
het ophouden der prijzen, vooral uitgaande van de Ver-
eenigde Staten van Amerika, Laar best doen om in strijd met de verhouding tusschén beschikbare hoeveelheid en
behoefte prijsdaling tegen te gaan. Aanvankelijk vei’d

daarmede nog verdere prijsstijging aati de markten der
uitvoerla,,deii bereikt, doch later verloor de beweging in
N?ord-Ame,ika eenig terrein. Hoeveel kracht van haar
blijft uitgaan, bleek in liet begin der week, toen een aan-
merkelijke prijsval te Chicago en Winnipeg de. volgende dagen vecler grooteisc1ees werd ingehaald. Het is zeker
ook vooral liet gevolg van deze campegne, dat de aanvoe-
ren van tarwe aan de markten der Vereenigde Staten den
laatsten tijd sterk zijn afgenomen en ook in Canada, die
aanvoeremi kleiner zijn. De verwachting der boeren, dat het
tlral slotte toch wei komen zal tot regeeringsmaatregelen te hunneii behoeve brengt hen er toe hun tarwe langzamer ter
niarkt te brengen. Europa blijft, gezien de telkens weder
door nieuwe berekeningen bevestigde zekerheid, dat in dit seizoen een groote overvloed van broodgraan beschikbaar
is, bij voortduring weinig vertrouwen in de prijzen toonen.
Wel wordt daarbij aangenomen, dat Australië en Argen-
tinië flinke tarwe-overschotten zullen hebben, doch de kans
dat die verwachting teleurgesteld zal worden, is klein, daar
de vooruitzichten iii beide landen nog steeds uitstekand
zijil. ‘feii gevolge van koud weder in Argentinië vreesde men
daar dezer dagen voor vorst, doch de temperatuur is weder gestegen. Ondanks het Europeesche wantrouwen in de tar-
weprijzen waren naar verschillende landen deze week cle
zaken echter vrij bevredigend, omdat de voorraden niet
groot zijn en geregeld aanvulling behoeven. Zoo werd op
sommige dagen aan de Engelsche markten een belangrijke
omzet bereikt vooral weder in Manitoba’s, ook op aflacling,
terwijl Engeland tevens goede belangstelling toonde voor La
Plata-tarwe in spoeclige en latere posities. Frankrijk
kocht
vooral La Plata-tarwe van den nieuwen oogst op Januari-
Februari-afacling. In België was de tarwehandel vrij leven-
dig, vooral in Canadeesche soorten, zoowel voor eigen ge-
bruik als voor den Elzas en Noord-Oost Frankrijk. Het
Nederlandsche aandeel iii de Europeesche tarwe-inkoopen
dezer week was niet groot. Wel werd hier op ruimere schaal
Russische tar,ve gekocht, doch de inkoopen van Noord-
Amerika en Argentinië waren niet van grooten omvang.
Tarwezaken naar Duitschland wam
–
en weder klein en zelfs
verkochten verschillende Duitsche houders hunne parti.ien
weter naar omliggende landen. Wij spraken zooeven van
een sterken prijsval in Noord-Amerika in het begin der week,
clie spoedig weder werd ingehaald. De later gevolgde gelei-
delijke afslappitig der markt deed dat herstel nog niet we-
der geheel verloren gaan en Chicago sloot op 15 October
nog boven het laagste niveau van het begin der week, ter
–
wijl te Winuipeg de prijzen juist weder op dat punt zijn
fuangeland. Tegenover 8 October bedraagt de verlaging van
den tarweprijs 2 dollarcent per 60 lbs. voor den December-
termijn en
1s
cent vooi Mei, terwijl te Winnipeg voor Oc-
tober en December verlagingen van 17/ en 1% cent te con-
stateeren s’aflen. Groot zijn de pnijsverschillen dus niet,
doch zij werken mede tot vermindering van den Europee-
scheiu ondernemingslust. Nog altijd staat de tarwèprijs te
Chicago een tiental percenteu boven de laagste prijzen van
Juli en ongeveer 6 pCt. boven die van midden September,
terwijl voor Winnipeg de verhooging slechts enkele per-
centen bedraagt. Deze verhoudiug is ,in overeenstemming
met de omstandigheid, dat vooral in de Vereenigcle Staten
de campagne tot prijsophouding gevoerd wordt, terwijl we-
gens den zeer grooteu Canadeeschen tarweoogst, die ook
volgens de juist gepubliceerde laatste officieele schatting ci.
470 millioen bushels bedraagt tegen 400 millioen in 1922, Winnipeg de pi
–
ijsbewegiug van Chicago slechts met eenige
moeite volgt. Het dient echter erkend, dat de vraag voo,
Canadeesche tarwe in Europa nog vrij goed blijft en vooral
levendig is in Engeland. De toenameder Canadeesche tar-
weverschepingen der laatste weken heeft dan ook geen ster-
ken druk op den loep der prijzén uitgeoefend, zooals veelal
verwacht was. Gedeeltelijk was dit waarschijnlijk het ge-
volg van den steun, diemi de tarwemarkt ontving van leven-
dige vraag van Oost-Azië, waarheen van de Noord-Amen-
kaansche Westkust en Australië geregeld zaken svorde,i
gedaan in tarwe er, tarwemeel. Dat ook naar La Plata-
tarwe de Enropeesche vraag bevre:ligend is en minstens ge-
lijken tred houdt met de niet groote verschepingen uit Ar-
gentinië in de laatste weken blijkt uit den prjsloop aan
•de Argentijnsc-he termijnmarkten, waar de laatste dagen
ecu scherpe prijsstijging plaats vond, die de prijzen voor
den November-termijn bracht op 55 ii 65 centavos per
100 KG. hoven 8 October. Voor den Februari-termijn was
(le verhooging minder stei-k. In het begin der week trad
voor dezen termmiijn van deu nieuwen oogst zelfs eenige prijs-
daling in, doch naarmate de belangstelling in Europa voor
nieuwe La Plata-taï-we toenam, verhoogde ook hiervoor
de prijs aan de tenmijusmarkten en Februari steeg ten
slotte 20 centavos. Aanbod en verschepingen van tarwe uit
Roemenië nemen toe en . in verband met den zeer bevre-digencien oogst en groote voorraden bij de Roemeensche

908
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17
October 1923

Noteêringen.

LocoprijzenteRotterdamjAmsterdam.

Chicago
Buenos Ayres
Soorten
15 October
1

8October
16 October
Data
1923
1923 1922
Tarwe
Mars
Haver
Tarwe
1
1

Mars
Ltjnzaad
Tarwe*
‘)
Rogge (No. 2 Western)
1)
12,40
9,40
12,50
9,25 13,50
11,25

Dec. Dec. Dec.
Nov. Nov. Nov.

43 ij,

112,40
13 Oct.’23
10831
75i,
9,70
24,70

‘
Maïs (La Plate) ……..)
190,-
187,-
227,-
6

,,

1
23
10971
s
76g
4351,
11,90

9,30 24,65
GIerst (48 ib. ma1tin) …
2)
182,-
180,-
210,-
13 Oct.’22
109
3
%
64
404/
8

112,20′)

8,15
21,-‘)
Haver (38 lb.Whitecl.).
.1)
10,10
10,-
11,10
13Oct.’21
105 46
33’18
56’j
7,35
(17,40
Lijnkoekèn (Noord-Amen.
13Oct.’20
212
867/
8

114,-
19,802))

9,20
23,55′)
kavanLa Plata-zaad)
1)
12,20
–

12,15
14,-
20Juli’14
82
5631
8

36
M
9,40

5,38
13,70
Lijnzaad (La Plata)
. . . .3)
450,-
456,-
426,-
1)
Per
Oct.

2)
Per Febr.
1)
p. 100 KG.

2)
p. 2000
KG.

8)

per 1960
KG.
*)
Nr. 2 Hard/Bed Winter
Wheat.

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

Artikelen.
–
,
7113 October
1

Sedert

Overeenk.
1
–
1923

1922
7113 October
i

1
t

Sedert

1
Overeenk.
1923
1 Jan. 1923
tijdvak 1922
1923

1 Jan. 1923

tijdvak 1922

14.800
611.910 930.880
–
31.086
30.124 642.996
961.004
Tarwe ……………..
Rogge

……………..
12.500
334.536
243.150
–
485
–
335.021
243.150
Boekweit

…………..1.930
18.427
9.663
–
0
–
–
18.427
9.663
Maïs

………………
18.979
490.717 757.846
–
55.581
1
75.530
-546.298
833.376
7.777
196.872
111.896
–
11.056

J
3.597
207.928
115.493
520
58.429 88.738
–
533
1
50
58.962 88.788
3.156
112.100
152.892
–
49.856
1
66.793
161.956
219.685

GIerst ………………
Haver

……………….

100
157.949
95.216
–
–
1
1.547
157.949
96763

Lijuzaad ……………
Lijnkoek ……………
780
81.888
46.796
–
4.509
1
5.338 86.397
52.134
Tarwemeel ………….
m
Andere

eelsoorten ….
118
1.562
8.690
–
–

—
1
2.615
1.562
11.305

tarwemolens kunnen verdere flinke verschepingen van tai
–
we en meel van de Donau-havens worden verwacht. Ook
Rusland is op ruimere schaal met. tarwe aan de markt.
Vooral echter blijft het Russische rogge-aanbod ruim. De ver-
schepingen van Russische rogge waren deze week zeer
groot en dienen waarschiji.ihk vooral ter uitvoering van
de bekende groote verkoopen naar Duitschiaad. Daarnaast
echter worden zoowel afgeladen rogge als latere posities uit Rusland aangeboden. Ladende en stoomende partijen
worden nu en dan in Nederland gekocht, doch overigen
komen nieuwe zaken in Russische rogge moeilijk tot stand.
Ook van Noord-Amerika worden weinig zaken in rogge
gedaan, afgezien van niet talrijke transacties in spoedige
posities naar Nederland, dat ook vrij geregeld kooper blijft
voor La Plata-rogge. De roggemarkt in Noord-Amerika be-
woog zich op dezelfde wijze als tarwe en bleef ten slotte
eveneens iets boven het laagste punt van het begin der
week. Tegenover 8 October daalde Chicago echter ongeveer
134
cent per 56 lbs.
De uitzaai van broodgraan op het Noordelijk halfrond
gaat vrij bevredigend in zijn werk Op de droogte, clie aan-
vankelijk in Oost-Europa, vooral in Roemenië en sommige
deelen van Rusland cle werkzaamheden belemmerde, is vol-
t

gens de laatste berichten regen gevolgd. In cle Vereenigde Staten zijn het weder en de toestand van den bodem even-,
eens over het algemeen gunstig voor den uitzani en de ver,-
mindering in de met wintertarwe te bezaaieh oppervlakte
schijnt er kleiner te zullen worden dan onlangs werd ver-
wacht.
Maïs was vast en in vrijw1 alle invoerlanden, met uit
zondering van Duitschland, dat om voor de hand liggende
reJenen nauwelijks als kooper in aanmerking komt, was de
handel levendig. In Engeland werd een flinke omzet bereikt
in parcels La Plata- en Zuid-Afrikaansche soorten, terwijl.
,

in de laatste ook aan de ladingmarkt geregeld zaken werden
gedaan tot stijgende prijzen. Voor Zuid-Afrikaansche mais
werd die verhooging alsmede de leveudige vraag in Engeland
,

en NeJerlancl in de hand gewerkt door de berichten, dat
vrijwel het geheele overschot reeds voor uitvoer is verkocht.
Dit neemt echter niet weg, dat de verschepingen nog in een
flink tempo voortgaan. Van Argentinië waren de versche-
piugen ditmaal weier groot evenals de aanvoeren aan de
havens, waardoor de voorraden daar onveranderd konden blijven. Blijkbaar beschouwen de Argentijnsche maïspro-
ducenten de gestegen prijzen als zeer bevredigend, want
men mag toch aannemen, dat
34
6.
34
van het uitvoer-sur:
plus reeds is verscheept, welke omstandigheid anders een
vermindering van aanbod zou teweeg brengen. Het is waar-
schijnlijk ook in verband met de groote versehepingen,. dat
de maismarkt in Argentinië vast was. Zij werd gesteund
door de goede Europeesche vraag en vooral ook door zaken
in La Plata-maïs naar Noord-Amerika. Wel was de stem-
ming aanvankelijk wat weifelend, doch op 15 October trad
een sterke prijsstijging in, zoodat het slot aan de termijn-markten te Buenos Aires en Rsario 20 6. 35 centavos per
100 Kgr. hooger was dan en’ week tevoren. Sedert het

begin de,- maand zijn de maxsprijzen aan de Argentijnsehe
termijnmarkten nu reeds met ongeveer 10 pCt. gestegen. Dat La Plata-maïs in Europa die prijsstijging lang niet in
dezelf cle mate volgde, is het gevolg van dalende zeevrachten
en de concurrentie van andere .maïssoorten, vooral van
Roemenië. In overeenstemming met de groote aanvoeren
aan de Argentijnsehe havens blijft het aanbod van ver-
schepers ruim, ook op latere aflading, waarvoor
,
vrij aan-
merkelijk hoogere prijzen dan voor spoedige posities wor-
den betaald. In Nederland was deze week de afzet van
spoedige La Plata-maïs bezwaarlijk wegens de groote aan-
voeren van den laatsten tijd, het aanvankelijk ruime aan-
bod van aangekomen partijen Zuid-Afrikaansche mais en
ile concurrentie van Roemenië. Gisteren gaf echter de markt
voor La Plata-maïs blijken van herstel, doch verschepers
konden slechts in latere posities tot zaken komen.
Van Roemenië werden na den verkoop van eenige la-
dingen
itt
de vorige week ditmaal naar Engeland geen
zaken gerapporteerd, tot er op 15 October een lading Bes-
sarabische maïs, December-aflading, werd gekocht, doch
naar Nederland bleef de handel de geheele week leven.
dig tot iets stijgende prijzen. Ook België en Frankrijk
bleven kooper en het ruime Roemeensche aanbod ont-
moette daardoor zeer voldoende vraag. Ook voor La Plate-
mais was de vraag in ‘België bevredigend. Uit Rusland
wordt den laatsten tijd geen mais aangeboden. Over het
algemeen blijft de maïsmarkt vast, omdat het aanbod de
vraag niet overtreft en voorloopig in dien toestand geen
verandering valt te verwachten. Aanbod van nieuwe mals
uit Noord-Amerika ontbreekt namelijk nog altijd en kan,
zoolang de prijs niet zeer belangrijk daalt, niet worden
verwacht. De fluctuaties aan de markt te Chicago waren
deze week niet groot en de prijs is ten slotte nauwelijks
veranderd. Het weder is gunstiger voor den oogst. De op-
breugst-raming per 1 October ‘an het Ministerie van
Landbouw was iets hooger dan de particuliere schattin-
gen, vermeld in ons vorige bericht en bleef slechts 134 pCt.
beneden het cijfer van 1 September. De vrees bestaat ech-
ter, dat de kwaliteit minder goed zal zijn dan in het vo-
rige seizoen.
GIerst werd weder ruimer van Rusland aangeboden, wat
vooral naar Nederland raken ten gevolge had. Roemenië
is echter niet dringend aan de markt, omdat de aanvoeren
daar slechts langzaam toenemen, vooral wegens lagen wa-
terstand op den Donau. In Noord-Amerika zijn de prijzen
voor gerst nog steeds zeer hoog en slechts in Engeland wordt
Noord-Amerikaansche gerst geregeld gekocht. Ook in Per-
zische gerst werden in Engel-and weder zaken gedaan.
Haver blijft vrij vast, doch met weinig zaken, daar in de
meeste invoerlanden het aanbod uit den eigen oogst im-
portzaken belemmert. Frankrijk treedt zelfs geregeld als
verkooper van inlandsche haver op.
0

SUIKER.
Gedurende de afgeloopen week bleef de steiming op de
verschillende suikermarkten prijshoudend. .

17 October 1923

ECONÖMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

909

En A
in
e r i k a werden verdere partijen Cubasuiker door
Raffiitacleurs opgenomen tot dc. 5,87 e.&f. New York,
terwijl Zoicl-Amerikaansche snikers tot in verhouding
lagere
prijzen
koopers vonden. Het schijnt thans vast te
staan, dat Amerika hot dit jaar zonder Javasuiker z&l
kunnen stellen. Spot Centrifugals bleven onveranderd met
dc. 766
genoteerd, terwijl op de termijnmarkt de verschil-lende termijnen bij eene opening van dc. 4,94 voor Decem-
her; dc. 3,96 voor Maart en dc. 4,04 voor Mei geleidelijk
opliepen en resp. s!oten
1
op d.c. 5,10; d.c. 4,01 en d.c. 4,09.
De laatste C u b a statistiek luidt als volgt:

1923

1922

1921

Tons

Tons

Tons
Weekontvangsten 6 Oct. ’23. 23.350 7.840 12.000
Tot, sedert 1 Dec. ’23-6 Oct. ’23 3.423.658 3.789.287 3.234.000
Aantal werkende fabrieken . . – 1
Weekexport 6 Oct. ’23

67.096

24.779

16.000
Totale export 1 Jan..6 Oct. ’23 3.181.861 3.481.412 2.051.000
Totale voorraad 6 Oct. ’23 . . . .

241.803

316.472 1.185.000

In Engeland handhaafden Raffinadeurs hunne prijzen.

De laafste Board of Tradestatistiek is als volgt:

September.

Jn./Sept.’
1923

1922

1923

1922
Tons

Tons

Tons

Tons
Import Riet ……..101.950

98.736 939.228 1.061.962
Biet ……..-

–

–

.

–
Geraffineerd

7.678

36.715 290.362 392.333

Totaal …………..109.628

135.451 1.229.590 1.454.295
Voorraad in Entrepot 210.850 212.850

–

–
in Raffinader.

48.450

51.550

–

–
Opbrengst

,,

88.602

77.253 708.425 714.241
Tot. binn. Consumptie 135.231 131.565 1.119.989 1.208.121
Totale Export

13.150

1.993

52.822

37.650
Voorr.op 31Aug. 1923

336.500

in 1922.. 291.950
30Sept.1923

259.300

• in 1922.. 264.400

De totale import in Engeland vanaf 1 Januari 1923 t/in.
September is als onderstaand:

1923

1922

Tons

Tons

140.708

50.349

10.114

7.959

98.495

253.570

28.741

70.549

14.306

9.904

290.367

392.332

Ruw Europa

………………….10.411

159
Java

…………………….

223,509

50.612
Suriname

………………..2.431

2.401
Cuba

……………………250.331

626.509

68.419

63.594

Brazilië ………………….77.543

63.439

Mauritius – ………………..

131.300

107.666

]3ritsch-Indië ………………22.310

1.548

West-Indië & Deitierara ……..84.596

90.631

Overige landen …………….68.374

55.040

Totaal Ruw …………..939.228 1.061.961

Totaal Geraffineerd & Ruw. 1.229.591 1.454.295

De zichtbare voorraden zijn volgens C. Czarnikow, London:

1923

1922

1921

Tons

Tons

Tons

Duitschland 1 Aug. ’23 ……424.900

147.900

178.800
Tsjechoslowakije 1 Sept. ’23

31.000

15.600

71.000

Frankrijk 1 Sept. ’23 ……..75.000

86.000

34.800

Nederland 1 Sept. ’23 ……..16.600

52.700

14.900

België 1 Sept. ’23 ……….26.000

23.300

12.000

Ene1and 1 Sept. ’23 ……..336.500

291.900

297.000

Totaal in Europa

910.000 617.400 608.500
Ver. Stat. (Atl. hav.) 6 Oct. ’23

106.000

74.500

97.800

Cuba 6 Oct. ’23 …………241.800

316.500 1.183.500

Totaal . . 1.257.800 1.008.400 1.889.800

Op Ja v a was de markt vooral
•
voor suiker uit dec
oogst van dit jaar zeer vast gestemd. Superieur werd ver-
kocht tot
f
16,25/16,37 3′ en No. 16 en hoogr
f
15,75116,-.
Ook in oogst 1924 kii’amen verdere efdoeuingeu tot laatst-
genoemde prijzen tot stand, waardoor de totale verkoopen
door de Trust van oogst 1924 op pim. 12.000.000 picols
gebracht werden, hetgeen ongeveer de helft van de pro.
ductie der bij de Trust aangesloten fabrieken is. De afsche-
pingen van Java gedurende de maand September bedroegen
totaal 198.410 tons, tegen 235.206 tons verleden jaar op
datzelfde tijdstip.
H i e r t e 1 a n d e verkeerde cle markt in eene kalme,

eveneens prjahoudeude stemming. In het begin der week
waren de prijzen voor October, December en Mei-levering tesp. ca
. f29,25;
ƒ
26,62Y
2
en f26,25. Aan het slot liepen
rjzen eenigszins op en sloten de verschillende termijnen
op ondervolgende prijzen: October
f
30,-; December
f
26.87 4 en Mei f 26,75. De omzet op de termijnmarkt be-
droeg gedurende de afgeloopen week 3.200 tons. Teven
werden er nog eenige spoedig verwachte stoomencie partijen
Javasuiker tot volle prijzen verhandeld.

NOTEERINGEN.

Data
Amste,-
dam per

Londen
New York
96pCt.
T
ate,
Whtte Java
Amer. Gra-
Oct.!
Cube,
Job. per
1
nuIotedc.I.j
–
Centri-
.
Oct./Dec.
Dec.
No.
/
.
Oct./Dec.

ShT

fugal3

Sh.
$
ets.
11 Oct. ’23
[27
‘5/
6019
251_
–
7,66
,,

’23
,,28t/
60,9
251_
321_ nom.
7,85
11 Oct. ’22
,,21
13
1
561_
19/_
2119
5,8
11 Oct. ’21
,,22
5616
1913
221_
4,23
4Juli ’14
1113/
32i
181_
–
–
3,26

KATOEN.

Noteering voor Loco-Katoen.

(Middhing Uplands.)

10
Oct.
4
Oct.
1

1923
27Sept.
10 Oct.
10 Oct.
1923
1

1923 1922
1

1921

New York voor
Middling . ..
28,80e
29,20 c
29,45 c 21,65 c
19,80e
New Orleans voor Middliug 27,75e
28,50e
28,25e 21,13e
19,- c
Liverpool voor1
Fy Middling 16,36 d
16,99 d 16,95 d 12,89 d
14,55 d

Ontvangsteu in- en uitvoeren van Amerikaansehe
ihaveng.
(In duizendtallen
balen).

1 Aug. ’23

Overeenkomitige pertoden
tot
11 Oct. ’23
1

1922

1

1921

Ontvangsten Gulf-havens.
Atlant.

hlavens j 1.757

1.424

1.546

UitvoernaarGr.Brjttannjë

363

289

222
‘t Vasteland.

738

575

968
Japan ….

–

–

–

Voorraden.

(In duizendtallen balen).
*)

S (1,-! ‘2

Overeenkomstig t(/dstip

1922

.

1921

Amerik. havens ………..492

726

1.512

Binnenland …………..666

888

1.206

New York ……………-

–

–

New Orleans ………….-

–

–

Liverpool …………….62

267

491
*)
Bericht. dd. 12 Oct. ’23 niet ontvangen.

Marktbericht van de fleeren Sir Jacob Bebrens & Sons,
Manchester, d.d. 10 October 1923.

Prijzen van Amerikaansche katoen werden gedurende het
laatste gedeelte van cle vorige week weer vester, doch zijn
sedert gedaald en nu ongeveer op het niveau van verleden
Woensdag. Er wordt slechts weinig verkocht in verband
met het feit, dat de handel over het algemeen groote in.-
koopen niet rechtvaardigt. Prijzen van Egyptische katoen
hebben. weinig gefluctueerd. De oogst staat er goed voor.
Prijzen van Amerikaan scie garens zijn ongeveer een halve
penny per pond lager. De vraag naar cops en boomen, zou-
wel in de lagere als in de medio-nummers, wordt langza-
merhand vat beter. Spinners hebben echter moeite hun
garens te verkoopen, zonder er tegelijkertijd meer op te
verliezen. 40er mule voor Indië, evenals 44cr en 60er mule
voor de verf, worden goed gevraagd, doch de biedingen zijn
over liet algenieen zoo laag, dat slechts kleinere orders af-
gesloten worden. In gotwijnde garens wordt voor het bui-
nenlanci wat meer gedaan; voor het buitenland zoo goed als
niets. In Egyptische garens gaat weinig om, terwijl prij-
zon aan het aftakelen zijn. Voor 60cr of 62cr ketting en
80cr inslag is nog de meeste belangstelling, doch ook hier
weer gekrek aan orders. Medio.garens, in de nummers van
70er-100er, worden wel gevraagd, doch de geoffreerde piij-
zen zijn meestal te laag, zoodat men niet tot zaken komt.
Voor gareus voor de naaigarenfabrieken bestaat nog steeds
weinig belangstelling. –

Geraffineerd Continent…………..
Java………………
Ver. Staten v. N. Am.
Canada …………….
Overige landen ……..

Totaal Geraffineerd ……

910

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17
October
1923

Ju tegenstelling met de weinige zakeic in manufacturen, die
de vorige week gedaan zijn, is er gedurende de laatste dageu
weer aardig vraag geweest. De geboden prijzen waren in de
meeste gevallen echter te laag en over het algemeen is de
positie van fabrikanten niet verbeterd. Hierop zijn natuur-
lijk uitzonderingen: fabrikanten van speciale artikelen,
zoowel als van stapelgoederen, hebben in sommige gevel-1
len wel wat orders kunnen boeken, maar dit zegt nog niets
met betrekking tot den handel in het algemeen. Naar het
1

Continent en Zuid-Amerika kan het meeste gedaan worden,.
hoewel er in verband met den koers neiging bestaat, aan,
het Continent de voorkeur te geven.

3 Oct. 10Oct. Oost.koersen.

2Oct. 9Oct.

Liverpoolnoteeringen.

T.T.op Indië

114
7
114
F.G.F.Sakellarides18,50 18,20 T.T. op Hongkong 2,
3°/s
2/3
‘i
G.F. No.] Oomra 9,80 9,55 T.T.opShanghai 3j18,( 31Ix

KOFFIE.

(Mededeeling van de Makelaars G. 1)uuring & Zoon, Kolff
,
& Witkamp, Leonard Jacobson & Zonen en G. Bijdeudijk.)

Noteeringen en voorraden.

Rio

1

Sanlos
Dato

.

1

1
Wbselkoers’

1
Voorraad

Prti

Voorraad

Prij,
No.1
1

No.4

13 Oct.1923

630.000 21.525 824.000 24.500

132
6 ,,

1923

598.000 21.100

890.000 24.000

55
/
29 Sept- 1923

693.000 20.225 937.000 23.000

5151

13 Oct. 1922 1.706.000 16.675 2.333.000 23.200

6
11
1
32

Ontvangsten.

Rio

Santo,

.j
Data
–

..4fgdoo pen

Sedert

Afgeloopan
1

Sedert
week

1

1 Ju!i

week

1 Juli

13 Oct. 1923….

71.000 11.238.000

177.000
1
2.858.000

13 Oct. 1922….

72.000 1.038.000

143.000

2.073.000

THEE

(Opgave van den makelaar J. van Eck.)
Bericht van den afloop Theeveiling op 20 September 1923.

Aanbod in veiling bestond uit:

Heden:
5485, 33612, 2014,

kn. Java thee
422,

,, voor Hand, reken.’
93512,

500116 ,, China thee
400, 17512,

,, ex voorg. veil.

Totaal..

6307, 1446/2, 2014, 500116 kn. thee.

21 September 1922:

8926, 27212, 2514 kn. Java thee
3720,

,, Sumatra thee
1407, 48/2,

ex voorg. veiling

I’otaal.. 14053,
32012,
2514 kn thee.

Aanbod 1. Januari jl. tot heden:

1922

1921

Java thee

113324 kn. 113482 kn. 202932 ku.
Sumatra thee

42427

29026

14170
Voor hand, rek. 5208

4480 ,,

1482

Totaal ………..160959 kn. 146988 ku. 218584
ku.

Gem. per veiling.. 1341.3 ,,

12249 ,,

18215

Tot. aanb. China thee. 1638112 ,,

10012 ,,

–

Bij een levendig en vlug verloop werd het geheele aan-
bod van Java thee
in
hoofdveiling verkocht, van de Jaid-
theeën ex voorgaande véiing vond slechts het nummer
1929-19 kn. Dust geen kooper.’
Bedongen de Oranje Pecco’s in het begin 3 á 4 ets. meer, midden tot eind veiling werd van 7 tot 16 ets, boven taxatie
betaald.
Pecco’s, Pecco Souchon’s en Souchon’s volgden geheel het
verloop van de Oranje Peccos, de prijsverschillen met vool-
gaande veiling waren minder groot en liepen uiteen vai
1 h 2 ets. tot 6 Ii 9 ets.
Het verloop van de Gebroken Pecco en Gebroken Oranje
]?ecco was vrijwel gelijk aan dat van cle Pecco, enz.
Voor Gebroken thee, Fannings en Dust was slechts ge-
ringe vraag en behoudens een enkel nummer werden deze
theeën tot circa taxatie verkocht.
Over het geheel genomen kwamen kwaliteitsverschillen
iets beter in prijs tot uiting dan in voorgaande veiling.
Ook voor de aangeboden 935/2 en 500116 kn. N/S. was
meer attentie.

In volgende veiling Donderdag 11 OctQber a.s. zal wor-
den aangeboden circa 15.000 ku. Java en Sumatra thee en
eenige partijen N/S. China-thee.

KAPOK.

(Opgave van de Makelaars Gebrs. van der Vies, Amsterdam.)

Kapokstatistick °) 30 September 1923.

Voorr Aanv. Verk.

Voorr.
Importeurs :

1 Jan.

tot

tot

op
1923 30 Sept. 30 Sept. 30 Sept.

II. G. Th. Crone………
–

3270

3270

–

Edgar & Co…………..
–

728

728

–
Van Eeghen & Go ……..

–

1964

1964

–
N.V. handel en Cultuur Mij.
v/h. Smidt & Amesz q.q.
Edgar & Co’s Handel
Mij. Soerabaja ……..
Van Heekeren & Co……
iloving & Beer ………..
Int. Hand. & Crediet Mij.
Koning, Teves & Co…….
Landb. Mij. ,,Geboegan”…
Maintz Producten Handel.
Mirandolle, Voûte & Go.
W. Tengbergen & Co……
Weise &Co…………..
Zweedsclie Oost-Ind. Cie.
Order ……………….

RUBBER.

De markt bleef aïgeloopen week zeer flauw gestemd en
prijzen bleven over het algemeen op hetzelfde niveau. Een
kleine verbetering aan het slot was slechts van korten
duur en de slotnoteeringen zijn:
einde voorafgaande week:
Prima Crêpe

October . . 76

ct.

………… 80

ct.
Nov./Dec.

78

…………..81

Jan./Maai-t80

– …………82

Smoked Sheets October. . 81

,…………. 81
Nov./Dec.

79

,…………. 80
’12

Jan.11J.aart81

,………….83
lii October 1923.

COPRA.
De markt was deze week flauwej
–
gestemd, doch er was
tegen het slot plotseling weinig aanbod, en meer belang-
stelling van de zijde der fabrikanten.

De noteeiingen zijn:

Ned. md. f.m.s. dichtbij stoomend
f
33,-
September aflading,, 32,62k

October

,, 31,62

November

31,25

December

31,-

15 Oct. 1923.

STEENKOLEN.

De verwachting, uitgesproken iii ons laatste veertien-
daagsehe overzicht, is tot dusver niet beschaamd geworden.
De prijzen op alle kolenmarkten zijn langzaam aan geste-
gen eu de meeste mijnen, met uitzondering van die in Car-
diff, schijnen dermate van orders voorzien te zijn, dat ze
zich kunnen permitteeren op hoogere cijfers aan te houden.
in
de afgeloopen beriehtsperiode zijn ook Westfaalsche
kolen in grootere mate dan tot dusver op iie Hollanclsche
markt gesignaleerd. Of ze van nu af duurzaam zullen kun-neti worden aangevoerd, is een vraag, die niemand kan be-
antwoorden. Intusschen staat wel vast, dat deze
–
omsta,i-
cligheicl haar invloed op den duur zal doen gevoelen en dle’
meerderheid van de groote verbruikers staat op liet stand-
punt, dat in een nabije toekomst de kolenprijzen naar be-uedeu zullen gaan. De prijzen zijn als volgt:

Northumber]atid Ongezeef de

f
16,-
Durham Ongezeefde

……. . ……. – ,, 16,50

–
Caediff Ongezeef cle

…………..

..17,-

Schotsche Gezeefde ………………15,25

–
Yorkshire Gewasschen Doubles ……18,-
Gietcokes

……………………

..32,50

Alles per ton van 1000 KG., fraûco ]Iotterclam/Amstercla.ni.

Sllarkt vast.

16 October 1923.

273
1396
1669

–
–
659 659

–
72
210
282

–
–
1248
1248

–
–
842 842

–
10
143 159

–
–
247 247

–
314
4979
5256

37
–
290
290
444
3390
2993

841
–
529
529

–
82
6887
0960

–

1201
26782 –
27105

878

17 October 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

–
911

VERKEERS WEZEN.
IJMUIDEN.

GRAAN.
Landenvan
her ko iii s t

.’

Augustus 1923
Augustus 1922

Pel
Odessa
Ad. Kust
Ve,. Sloten San Lorenzo
Aantal
schapen
N. R. T.
Aantal
schepen
N. R. T.
Data
L
a
an/

Rotte,-
Rotte,-
1
Bristol
Rotter-
Enge-
R’dam
Jam
dom
Kanaal
Jam
land
Binneni. havens
Groot-Brittannië
11
123
3.891
86.139
10
109
10.447
68.372
8-13 Oct.

1923

–

1413
2
2,15
1

–

2215

2215
Duitschiand
.
33
64.157
46
54.943
1-6

,,

1923

–

141102 2,15
1
. –

2218

2218
Noorwegen
4
2.791
5
4.222
9-14 Oct.

1922

–

–

11 c
3

2110

26/_

251_
Zweden
30
15.728
42
21.803
10-15 Oct.

1921

–

–

4/_

41_

201_

201_
Denemarken
4
2.452
4
1.216
Juli 1914

lid.

713

1/113(

1/11(

121_

121_
Rusl._Oostz.hav.

S
11.924
3
3.820
Finland ……..
25
19.976
52
28.960
KOLEN.
België.

……..
Frankrijk
2 4

.
4.462
3.111
5
4
6.289
2.190
Cordif
Oostk. Engeland
Spanje ………
2
2.764
5
4.409

Bordeaux
1
Genua
port
‘Jf
‘n-
Data
Portugal
6

..

5.149
3
2,129
Said
Rivier

dom
burg
Levant
2
2.038
1.371
–
4
–
4.086
8-13 Oct.

’23

61_

9/3

9/

1412

51_

.616

Italië ………….2

.

Roemenië, BuIg

…

.3
3.451
.

1
2.574
1-6

,,

’23

615

913

913

1316

51-

616
And. Midd. Zeeh
–
–
4
3.479
9-14 Oct.

’22

718

121_

1316

1513

515

81_
Senegal,

Dakar
– –
1
967
10-1.5 Oct.

’21

813

1219

131_

o_

613

8/7y2
Ov.Westk.Afrjka
–

2
4.361
‘1
1.103
Juli 1914 fr. 7,-

71..

713

1416

312

41_
Oostkust Afrika.
–
1
2.748
Ned. Oost-Indië
8
–

–

32.075
9
.

36.600
DIVERSEN.

.
And. Aziat. hav.

Vereen. Staten
.
3 5
13.058 18.739
–
1
–
4.165
Bombay
Birma
Vladivo-
chili
Data
West
1

West
1

st,,d
West
Midden-Amerika
–
–
1
4.405
Europa
(d.
w)
1

Europa
(rijst)
1

West
1′
Europa
Europa
(salpeter)
Ned. VTestIndië-
Ned. Ântillen
5
8.414
4
8.189
8-13 October

1923..

241U

2819

351_

279
Brazilië ……..
–
–
1
1.006
1-6

,,

1923..

251.

3216

351.

301.
Argent., Urug
2,
11.140
4
22.782
9.14 October

1922..

2216

251_

301_

3113
1
4.374
1
1.989
10 15 October

1921..

2716

–

–

401_
Totaal

….
302.893
285

..

321.565′
321
Juli

1914..

1416

1613

251_

.
2213

Chili …………

.

.
1)
$
per ton kolen.
2)
Per ton d.w.
8)
Am. cents per lOOlbs.
•Periode 1 Jan.-
31 Augustus.
.
2.102
2.406.352
1.956
2.114.814
INKLARINGEN.
Nationaliteit
–
VLISSINGÉN.
–
Nederlandsche
‘Britsche
132
64
59

187.451
52.418
42.907

118
.

64
98

.168.219
:50.682
•45 387
Landen van
September 1923
–
Aantal

September 1922

herkomst
Ir
Aantal

M.

Duitche ………
Noorsche …….
9
7.104
10
6.235
schepen
schepen

Fransche .’
–

1
1

..
1.581
1.726
–
2
–
.. 1.940
Binnenl. Havens
4
18.587
1
913
Groot-Brittannii’32
270.397
31
249.513

Belgische

……
…

Zweedsche
13
8.551
17
8.297

Rusl._Oostz.hav
– –
2
3.701
Deensche
-..
–
8
8.296

Finland
2
2.238
–
.
3
12.153
3
13.065

België
7

‘
12.877
1
1.026

Vereen. Staten

…
Andere
3
7.674
1
772

Oostenr._iTong.,
Totaal
285
321.565
321
302.893
Griekenland.
–
–
2
3.15
Levant
1)
38
18.251
5
2.779
–
(Vereeni.gde
Scheepsagenturen
van

Totaal
Ha’lverhout
&
Zwart en
Zurmüklen
&
Co.)
83
322.350
42
261.117

Nationaliteit.

Nederlandsche
59
283.13e
31
246.701

‘
‘
DELFZIJL.
.

Duitsche …….
.
0
27.911
6.605
4
3
6.556
3.061
Landen van
-_

September 1923
September1922

Belgische
9
4.696
2
991
Aantal
1
Aantal

Britsche ……..5
..
.
her k

st
N.R.T. N.R.T.
Zweeclsche
……..
– –
2
3.808
schepen

.
schepen

83
322.350
42
261.117
Binn’enÏ. ‘havens.
1
60
1

1
2.229
Totaal

.
..
.
1)
Sleepbooten.
,
(Barênd
Stofkoper
&
Co.)
‘Groot-Brittannië
6′
5.727
3
1.441
Duitchlnd’
10
1.445
‘6
‘

605
DORDRECHT/ZWIJNDRECHT.
Zweden
Danzig
Rusland-Oostz.h

10
2 5

1.815
700
3.415

13
–
1

2.341
–
266
Landen van
September’ 1923
September 1922
i——
herkomst.
Aantal

N.R.T.

Aantal

N.R.T.
Finland
6

.
1.485
5
1.472
schepen schepen

België
Frankrijk
Rusl.-WitteZee

1.
– –

325
–
–
1
1

–
3.681 1.236
Binnenl.havens.
‘

2
1.404
–
–
Groot-Brittannië
4
682
– –
-.
–
________
41
________
14.972
________

31
])uitschland ..
2
1.707
–
. –

.
Totaal

.
..
13.271
Danzig
1
1.127
– –
Frankrijk.
3

1
.1.400
–
–
Nationaliteit

Nederlandsche
17
7.447
12
5.368
12

1
6.320
–
–
Totaal….
Britsche
–
–
2
‘

455

Nationaliteit
.
Duitsche
23
7.200
14
3.175

Nederlandsche..
4
.
5
2.161
891
– –
.

–

Noorsche
Fransche
Zweedsche

1
. –
325

–

–
1
2

–
3.681
.
592
Duitsche
2

‘
2.625
– –

–
1
41
14.972
__________

31

Britsche ………

Belgische -…..
1′
643
–
–
Totaal ..
13.271

Totaal….
12
6.320
–
–
(A. van
Dijk.)

(Gerard Mauritz.)

17 October 1923

DE TWENTSCHE BANK’

AMSTERDAM ROTTERDAM ‘s-GRAVENHAGE- DORDRECHT UTRECHT – ZAANDAM

Maandstaat op 30 September 1923

DEBET

Aandeelhouders

nog

te storten 90

pOt.

op

aandeelen B,

waarvoor waarborg

gedeponeerd ………………….
f
1.683.000,-
Deelneming in de firma’s:
B. W. BLIJDENSTEIN
&
Co., te Londen;

B. W. BLIJDENSTEIN Jr. te Enschede;
LEDEBOER &_Co., te Almelo,
f
7.985.000,—, waarvoor in

geld

gestort

…………………………….
…….
,,
6.435.000,-

waarvoor effecten gedeponeerd

………….. . ………
f

1.550.000,-

Deelneming in bevriende Bankinstellingen ..
. .
f
10.086.342,58

waarvoor

in

geld

gestort

………………………..
.,,
7.379.142,58

waarvoor

effecten

gedeponeerd ……………………
,,

2.707.200,-

Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd bij bevriende instellingen

…………….
,,

3.000.000,-

ten

eigen

gebruike. …………………………….
,, 28.799.250,-
36.056.450,—

Kassa,

Wissels

en

Coupons

…………………………
.
,,
20.891.149,46

Nederlandsche Schatkistbiljetten en Schatkistpromessen
. . . .
,,
•46.598.575,60

Saldo’s bij Bankiers:
beschikbaar voor eigen gebruik

………………….
f

2.933.089,41

voor

rekening

van

derden ……………………….
,,

8.273.648,58

13
11.206.737,99

Prolongatiën

gegeven ………………………………
.
,,
12.803.415,-

Eigen

Effecten

en

Syndicaten

……………………….
,,
10.811.173,46

Credietvereeniging

………………………………..
f
63.337.300,92

Af:

loopende

Promessen

……………………………
,,

9.560.000,-
53.777.300,92

Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldi Rek. Crt.
f
52.102.718,08

Af
:

loopende

Promessen

…………………… . ……..
,,

1.320.000,-
50.782.718,08

Voorschotten op

Consignatiën …………………………

2.665.210,17

Gebouwen

……………………………………….
,,
4.565.788,07

–
Totaal

…..
f
265.655.661,33

CREDIT

Kapitaal

…………………………………………
f
35.500.000,-

Reservefonds ……………………………………..
,,

8.388.581,85

Buitengewone

Reserve

……………………………..
,,

1.700.000,-

Waarborgfonds

Credietvereeniging ………..
…………..
,,

5.589.577,50

Reserve

Credietvereeniging

…………….. . …………..
,,

2.593.606,20

f
53.771.765,55

Aandeelhouders voor gedeponeerd als waarborg voor 90 pCt.

storting op aandeelen B:
Effecten

…………………………
f

1.675.900,

Contanten

……………………….
,,

7.100,-

in

Leen-Depot

Effecten …………………………
,, 34.380.550,-

Contanten

……………………….
99
,,

1.815.700,-

Totaal

Effecten

…………………………
Contanten

……………………….
1.822.800,-

Zieken-

en

Pensioenfonds …………………………..
,,
1.896.092,85

Deposito
‘
s

…………

.

…………………………….
,,
43.832.360,80

Prolongatie-Deposito’s

…………………………….
,,
3.413.300,

Saldo te ontvangen en te leveren Fondsen
. . .
,,
2.351.047,32

Saldi

Rekeningen

Courant

…………………………
f
84.104.533,93

voor gelden in hetBuitenland

. –
,,

8.273.648,58

Credietvereeniging’…………..
,,

3.283.122,16
,,
95.661.304,67
–

1
De

Nederlandsche

Bank……………………………..

1.569.592,16

Te

betalen

Wissels

…………………… …………..
‘
,,
23.1.56.202,79

Diverse

R
e
ke
n
i
n
gen………………………………….
,,
2.124.745,13

Totaal……
f
265.655.661,33

1

.

.