Jrg. 2, editie 61

28 FEBRUARI 1917

Econom is c
‘
h

BeÈichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL MJVERHEID. FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

2E
JAARGANG

WOENSDAG 28 FBRUARI 1917

No. 61

INHOUD
BIz.

VASTSTELLING VAN DEN CREDIETPRIJS VAN OVERHEIDSWEGE
153
Molestverzekering

…………………………….
154
Rantsoeneering en beperking van het gebruik
……….
155
De Ministerwisseling aan Financiën en de aanhangige
zegel- en registratiewetten
………………………
156
De Britsche Food-controller
……………………..
156
De

Rijksrniddelen

…………………………….
158
Crisisuitgaven van het rijk tot
1
Februari
1917
……….
159
INGEZONDEN STUKKEN:
Het begrip tantième in het ontwerp van wet tot hef-
fing eener dividendbelasting

………………..
159
REGEERINGSMAATREGELEN
OP
HANDELSGEBIED

…………
159
MAANDCIJFERS:
Emissies

in

Februari

1917

.’
…………………..
160
Overzicht

der RijkSmiddelen
………………….
160
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN

……………….
161-169
Geidkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen. Goederenhandel.
Bankstaten.
Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE

GESCHRIFTEN

WEEKBLAD
ECONOMIBCR-BTATIBTIBCHE
BERICHTEN

Het secretariaat van het weekblad is gevestigd te
Rotterdam, Pieter de Hooghweg 122,
telefoon
no. 3000.
Bijdragen en mededeelingen, den inhoud betref-
fende, gelieve men te zenden aan het secretariaat.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland, f 10,—, buitenland en koloniën / 12,-
per jaar. Losse nummers 25 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het
weekblad gratis.
Advertentiën f 0,35 per regel. Plaatsing bij abonne-

ment volgens tarief.

0

–

Mededeelingen
betreffende
abonnementen en adver-tentiën richte men tot Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappii
i
Rotterdam, Amsterdam, Den Haag.

27 FEBRUARI 1917.

De verruiming van de geidmarkt maakte ook deze
berichtsweek verderen voortgang. De noteering van

particulier disconto daalde van 234 tot 2 pOt.; de

prolongatie-rente van 434 á
4
tot 334 á 334 pOt. Op

den laatsten beursdag waren geldgevers iets terug-

houdender, en kon geen noteering tot stand komen.

Naast politieke overwegingen oefende de maand-

wisseling hierbij invloed.
Op de door den Minister van Financiën aangeboden

/ 40 millioen schatkistpapier werd ingeschreven voor

een totaal bedrag van f61.573.000.

Toegewezen werden
f
16.710.000 schatkistbiljetten

/ 1005, / 13.290.000 3-maands schatkistpromessen

t
f
993,37 en
f10.000.000
6-maands promessen

f
984,42. De door het rijk te betalen rente bedraagt

dus circa 2% pOt. voor de 3-maands, circa 3 pOt. voor

6-maands promessen en circa
41,
pOt. voor de

jaarsbiljetten.

De omzetten op de wisselmarkt waren deze week

iets beter en een vaste stemming hield aan voor Lon-

4
den en New York, zoodat een sedert maanden niet

bekende hoogte bereikt kon worden. Daarentegen was

de stemming voor
Berlijn
en Weenen flauw met

.,iterst geringe omzetten. Op de laatste dagen der

reektrad voor beide devisen een. scherpe daling in.

*

*

De duikboot-aanval
bij
de Scilly-eilanden op de

flottielje Nederlandsche schepen, die kort tevoren
lFalmouth verlaten had, met het gevolg, dat thans,

naar wel vaststaat, van de zeven schepen de Bandoeng,

e Eemland, de Gaasterland, de Jacatra, de Noorder-
dijk en de Zaandijk verloren zijn, terwijl het zevende

schip, de Menado, zware schade beliep, heeft hier te

lande diepen indruk gemaakt. Even ernstig zoo niet

errstiger dan het verlies aan lading en scheepsruimte

is de aan den dag gelegde minachting van de belangen

der netitralen. –

VASTSTELLING VAN DEN CREDIETPRIJS

VAN OVERHEIDSWEGE.

De nieuwe Engelsche oorlogsieening die, gebaseerd
als zij is op een rentevoet van 534 pOt., een ontzag-
!lij ken last op de schatkist legt, heeft eenige weken

geiedenin Engeland aan verschillende
zijden
de vraag

doen rijzen, of het niet mogelijk ware geweest, dit voor
,het Engelsche staatscrediet inderdaad zeer hooge
renteniveau lager te stellen. De vraag kreeg nog meer
.bèlang, aangezien het gekozen rentetype niet alleen

voor de nieuwe leening beteekenis had, doch ook
voor de voorgaande. Immers was indertijd den in-
.schrijvers op deze 434 pOt. leening toegezegd, dat,
wanneer later tegen hooger rentetype of in het alge-
ee onder gunstiger voorwaarden zou worden ge-
,leend, een recht van conversie tot den nieuwen rente-
voet of althans eenige andere vorm van schadeloos-
1
stelling zou worden toegekend. Het behoeft dus geen
verwondering te wekken, dat onder deze omstandig-
heden de.vraag of het rentetype van de nieuwe leening
:niet lager kon worden gesteld, veler belangstelling had.
Gelijk bekend, is van meer dan eene zijde, ook van
die der regeering, gesproken van de mogelijkheid van
een gedwongen leening, hetzij direct, hetzij als ,,stok
bij de deur”, gelijk hier te lande. Nog verder gaat een
te vinden in een ingezonden schrijven in een
der Januari-nummers van The Economist.
De schrijver meent reden te hebben de vraag, of een
zoo hoog rentetype inderdaad noôdzakelijk was, ont-
kennend te kunnen beantwoorden, en vervolgt:
,,Wat het binnenland betreft heeft de regeering de
volledige contrôle over de markt en aan haar
.
staat

154

ECQNO!vjISCH-STATJSTISCHE BERICHTEN

28
Februari 1917

de keuze tot welke voorwaarden zij wenscht te leener.

Indien de rente voor schatkistwissels tot 334 pOt.

wordt verlaagd, zal de deposito-rente dèr banken to
2 pOt. dalen, daar de bankiers geen anderen uitweg
voor hun gelden hebben. En indien een 4 pOt. vijftig-
jarige leening werd aangeboden, wat zou de bélegger

hier te lande anders kunnen doen dan daafop in

schrijven, daar nieuwe buitenlandsche uitgiften ten
onzent enkel onder goedkeuring der schatkist kunnei
plaats vinden?

,,Er is betoogd, dat wij in Londen aantrekkelijke

geldkoersen moeten bieden, ten einde van de neutrale

gelden aldaar verzekerd te blijven en de wisselkoersen
op peil te houden. De vraag is of dit inderdaad het

geval is en of er geen wijze van leening in New Yor1
Tokio, Amsterdam enz.
mogelijk
zou
zijn,
waardooi
wij in deze centra ten minste zooveel kapitaal beschik-
baar zouden krijgen als zij aan Londen zouden ont

trekken, zonder onze eigen burgers gelijke aantrek
t

kelijke voorwaarden te bieden.

,,Het kan aan de nieuwe leening geen afbreuk ‘doe4

wanneer de kapitalisten er zich bewust van zijn, dat
niet zij de voorwaarden bepalen, waaronder geld voo

oorlogsdoeleinden wordt geleend, doch dat de regee

ring daarover beschikt en dat een gedwongen leening
mogelijk is. Indien onnoodig verbruik van goedereij

en diensten beperkt wordt door belasting en cohtôle,,
zullen de voor den oorlog beschikbare gelden: ver

meerderen in den vorm van deposito’s, die uitsluitend
kunnen worden gebezigd tot plaatsing in staatslee

ningen, waarvoor daarom geen hooge rentevoet be
hoeft te worden vastgesteld.”

De redactie stipt aan, dat de briefschrijver enkele
punten heeft vergeten, maar in de hoofdzaken blijkt

zij het met. hem eens te zijn. Voor de handhaving van

de wisselkoersen en van den gouden standaard moet,
Engeland aan de neutralen voldoende hooge rente be
talen, om dezen te bewegen een deel hunner 1everantie
op crediet te doen. Dit is van het hoogste belang voo

de zaak der geallieerden. De gouden standaard is z66
essentiëel voor het succes in den oorlog en daarna

dat deze zoolaug moet worden gehandhaafd als er
,

nog eenig gouden sieraad voor omsmelting ter be-

schikking staat. De gelden, die daarvoor in het buiteu-‘
land moeten worden geleend, zijn echter gering naar

verhouding van die in het binnenland dienen te wor-

den opgenomen en het staat dan ook niet vast, dat het
van de regeering juist was aan de binnenlandsche ka
pitalisten 6 pOt. schatkistobligatiën aan te bieden en;

thans een 534 pOt. 12-30-jarige leening, omdat
(
de.
Bank haar tarief tot 6 pOt. verhoogde, ten eide ‘biii.
tcnlandsche kapitalisten te nopen, hun saldi in Lon-
44

den te laten en te vermeerdereij.

De redactie zegt ervan overtuigd te zijn, dat, vooral
nu de regeering bekend is met den omvang der bui
tenlandsche saldi, gemakkelijk regelingen konden wor-

den getroffen, die den vreemden kapitalist zouden
bevredigen. Daarna had dan de binnenlandsche rente-
voet geleidelijk kunnen worden verlaagd tot het peil,

waarop deze zich zou bevinden, indien die niet ten’
behoeve van het buitenland werd opgeschroefd. O’

deze wijze zal niet alleen de depreciatie der beleg-‘
gingsfondsen worden beteugeld, maar zullen aan het
land vele millioenen worden bespaard.

Aan de redactie van The Economist kan worden
toegegeven, dat in den oorlog en vooral in dezen oor-
log, de omstandigheden, die de hoogte van de rentd
bepalen, slechts ten deele overeenkomen met die,
welke op de Vrije kapitaâlmarkt in tijd van vrede geP’

den. De invloed, dien de staat als verreweg de voor-‘
naamste afnemer van nieuw kapitaal op de geldmarkt
uitoefent, wordt nog versterkt door de wettèljke’,
maatregelen, die feitelijk alle particulier ingrijpen
zonder staatsmedewerking ônmogelijk maken en, ,naar
men mag aannemen, het gevaar van onttrekking van het’

eigen vlottend kapitaal aan de Londesche geldmarkt’
kunnen tegengaam De oorlog heeft ons echter wel ge-

leerd, dat iedere prjszetting onvoorziene verschijnselen

te voorschijn roept, die stellig bij prjszetting voor het

crediet, waar al dadeljk de omvang van het aanbod
veel meer op den hoogen of lagen prijs kan reageeren
dan wanneer het b.v. gaat om prjszetting voor een

eenmaal aanwezige hoeveelheid erwten ôf boonen,

niet zouden uitblijven. Bovendien geldt het hier niet,
zooals in het geval van deze erwten en boonen een

maatregel, die voor één oogstvoorraad, hoogstens voor

den duur van den oorlog geldt, doch een, die ook
daarna vermoedelijk nog langen tijd in werking zal

moeten blijven en dus ook na den oorlog een ingrijpen
in het vrije kapitaalsverkeer noodzakelijk kan maken.
Het zou te ver voeren op de groote moeilijkheden van
•
dezen laatsten maatregel, die, naar prof. Pigou in het

laatste nummer, van het Economie Journal terecht
aanwijst, minstens evenzeer een politieke als een eco-
nomische zijde heeft, thans dieper in te gaan. Geen

betoog behoeft het echter, dat alleen wanneer reeds

thans zoodanig ingrijpen ook na den oorlog verzekerd

was, het kunstmatig verlaagde renteniveau inderdaad
in belangrijke mate de door de Economist-redactie ge-

wenschte remmende werking op de huidige depreciatie
van beleggingsfondsen zou kunnen uitoefenen. Heeft

Londen in 1915 niet maandenlang een marktrente van om en bij de 1 pOt. gekend, zonder dat dit op het ver-

laagde koerspeil van beleggingsfondsen eenigen
invloed van beteekenis uitoefeude? Intusschen aan de
belangrijkheid van het vraagstuk, een belangrijkheid

stijgende met den steeds voortgaanden groei der oor-
logsleeningen, doet dit alles allerminst af.

Het is nog niet lang geleden, dat men zich de ver-

dediging van een dergelijke politiek
moeilijk
in de En-
gelsche Economist kon denken. Ook de geest van

Bagehot heeft echter – laat ons hopen tijdelijk –
aan het oorlogsinzicht in doel en grenzen der staats-
taak zijn tol moeten betalen.
B.

MOLESTVERZEKERIzcj.

De molestverzekeringsmarkt is sedert het begin van

den verscherpten duikbootoorlog zonder practische be-

teekenis gebleven, omdat de scheepvaart van en naar
Nederland bijna geheel stillag. Maar de premiën der

verzekeringen, die voor de eerstvolgende afvaarten

gesloten werden, waren voor alle reizen zeer belang-

rijk hooger dan v66r de afkondiging van den Duit-
schen maatregel, en de markt was zeer bêperkt. In
verband hiermede werd bij Koninklijk Besluit bepaald,
dat de ,,Oorlogsmolestverzekerjngswet 1915″ in wer-
king zou treden (op 9 Februari), zoodat nu de Staat,
indien de particuliere markt te kort schiet, herver-

zekeringen aan Nederlandsche verzekeraars en in ge-
val van noodzakelijkheid ook rechtstreeksche verze-
keringen, accepteeren kan. Tot nu toe is evenwel deze
staatsverzekering niet in toepassing gekomen.

Het torpedeeren van, zeven Nederlandsche stoom-
schepen b’uiten Falmouth, op 22 dezer, heeft begrj-

pelijkerwijze op. de assurantiemarkt weer veel invloed
gehad. Vooral voor verzekeringen door het Duitsche
,,Sperrgebiet” zijn de premies andermaal verhoogd en
is de markt andermaal ingekrompen. Wanneer nu
binnenkort de schepen weer uitvaren, zal waarschijn-lijk de staatsverzekering wel noodig blijken.

De verschillende geleden verliezen, de zeven Neder-
landsche stoomschepen van 22 dezer, gevolgd op zeven
andere sedert begin Februari, hebben, vooral in ree-derskringen, ongerustheid gewekt omtrent de solva-biliteit der verzekeringsmaatschappijen. Deze onge-
rustheid nam echter weder af bij de overweging, dat
de verliezen niet zoo groot waren als aanvankelijk be-
i’ekend werd, en de risico’s onder de assurantieniaat-schappijen sterk verdeeld waren. Inderdaad mag men

bedenken, dat het voor de internationaal werkende
maatschappijen van geen beteekenis is, dat juist een
aantal
Nede’rland.sche
schepen in eenzelfde tijdperk
vergingen, en waar bovendien alleen reeds de Neder-

28 Februari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.

155

landsche maatschappijen over een aansprakelijk kapi-

taal beschikten dat de geleden verliezen verre over-
treft, gevoelt men, dat deze verliezen voor de geheele
particuliere assurantiemarkt zeker geen doodelijke

wonde beteekenen. Niettemin is natuurlijk voor ver-

schillende maatschappijen het thans geleden verlies
buitengewoon groot.

Ook in Engeland liepen de assurantiepremies sterk
omhoog. De Engelsche regeering heeft zich nu ook be-

ieid verklaard schepen onder neutrale vlag te verze-
keren, en zelfs tegen lage premiën, indien met die
schepen ladingen vervoerd worden naar landen der

geallieerden, en indien voor de geallieerden bij dit
vervoer een overwegend belang bestaat.

RANTSOENEE1?ING EN BEPERKING VAN HET

GEBRUIK.
Men schrijft ons:

Twee oorlogswinters hebben ve geleefd uit den korf

zonder zorg, konden we eten, wat we wilden en zoo-
veel als we wilden. Dezen winter loopt het mis, wordt

althans van eenige goederen het verbruik aan banden
gelegd door een rantsoeneering.
Het is begonnen met het brood, waarvoor de invoe-
ring van een kaartenstelsel noodig werd, om te voor-

komen, dat de gebruiker van het goedkoope bruin-

of roggebroèd dit brood aan het vee vervoederde en

een equivalente hoeveelheid wit brood aanschafte voor
eigen voeding. Voor de andere goederen, die geraut-
soeneerd worden, is het meer de schaarschte geweest,
die maatregelen in het leven riep ten einde te berei-

ken, dat van deze goedéren ieder zijn gelijkmatig deel
kon bekomen.

Bij den thans gekozen vorm van rantsoeneering
streeft men meer naar eene gelijkmatige verdeeling
dan wel naar een beperking in het gebruik. In de

Memorie van Antwoord op het Voorloopig Verslag
nopens het 80-millioen-ontwerp wordt dat ook met

zooveel woorden erkend. Waarmee niet gezegd wil
worden, dat van de rantsoenoering niet de beperking
eeh gevolg zijn zal. Die beperking toch is noodwendig
aan elk systeem van rantsoeneoring verbonden, zoo-
lang niet het rantsoen van dien aard is, dat de volle
verstrekte hoeveelheid ook wordt verbruikt.

Zulks nu zal bij het huidige rantsoeneeringsstelsel
doorgaans niet het geval zijn. Het rantsoen kent aan

ieder per week 3 K.G. aardappelen toe. Die hoeveel-
heid is het volle gemiddelde van het normale gebruik.
Wellicht zelfs iets meer dan dit. De Regeering

nam in haar becijferingen in de Memorie van
Toelichting tot het 80-milliöen-ontwerp éen ge-
middeld verbruik per hoofd en per dag aan vân
34
K.G. De gemeente Amsterdam heeft empirisch
gevonden, dat voor haar het verbruikscijfer per hoofd

en per week 5 pond is; het huidige rantsoen
blijft daar precies midden tusschen. Oogenschijnlijk
is nu een ieder gewaaiborgd, dat hij zijn normale hoe-

veelheid aardappelen kan bekomen. Toch is deze ge-
volgtrekking falikant; de arbeidende klasse zal voor
een vrij aanzienlijk gedeelte minder aardappelen kun-
nen krijgen dah zij gewend ir te gebruiken; de bezit-tende klasse daarentegen kan haar rantsoen bij lange
na niet op.

Dat het schijnbare gelijkheid scheppende rantsoe-
neeringsstelsel zeer ongelijk werkt, komt wellicht het
best uit bij het varkensvleesch. Het gemiddelde ver-

bruik daarvan is, naar ter Directie van den Land-
bouw ) indertijd is berekend, 11,51 K.G. per hoofd en per jaar. Het huidige rantsoen geeft iets minder, maar dat is van weinig beteekenis; per hoofd der bevolking
staat wekelijks 200 gram ter beschikking of per jaar

1.0,4 K.G. Dat lang niet iedereenijn eigen portie
ontvangt, is duidelijk, zoo men slechts denkt aan de
groöte Joodsche bevolking in een stad als Amsterdam,
die geen varkensvieesch mag gebruiken. Waar Amster-

) Verslagen Van den L.ndbôusv, 1911, Nô. 6.

dam toch regelmatig per 1000 inwoners en per vier

weken zijn acht varkens van 100 K.G. slachtgewicht

verorbert, moet dus een deel der bevolking de voor de
Joden beschikbaar gestelde portie opeten. Maar daar-

door beschikken de varkensvleesch-etende Amster-
dammers per hoofd in werkelijkheid over meer vleesch

dan b.v. te Rotterdam, waar het contingent Joden
maar klein is.

Elders, met name in de mijnstreek, moet de rantsoe-neering een aanmerkelijken vleeschnood veroorzaken,

tls vastgehouden wordt aan het systeem, dat de gemeen-

ten worden gerantsoeneerd met een vaste hoeveelheid

rleesch per 1000 inwoners. Daar is n.l. een bevolking,
die pro rato méér volwassenen telt dan elders, gemid-

deld zwaarderen arbeid heeft te verrichten dan elders,

en van huis uit juist gewend is aan zéér veel varkens-

vleesch. Stemmen te Amsterdam de twee ons per week
en per hoofd overeen met het gemiddeld verbruik al-

daar, zoo kan men zeggen, dat in de mijnstreek het ge-
middelde normale verbruik minstens tweemaal zoo

hoogis en dat het gebruik der volwassenen mijnwer-
kers er ongeveer viermaal zoo hoog is. Ontvangt de

mijnstreek nu volens het systeem de twee ons per
week en per hoofd (waardoor aan de mijnstreek de ge-

legenheid ontnomen wordt de portie van andere plaat-
sen op te eten, waar men geen twee ons noodig heeft),
dan kan het niet anders, of van het over het geheele
lnd beschikbaar gestelde rantsoen schiet een gedeelte
over. Het regeeringsrantsoen gaf elk het normale ge-

middelde; het effect is evenwel, dat het normale ge-
middelde nu niet verbruikt wordt, men in de eeno

gemeente geen weg weet met het vleesch en in een

indere heftig over tekort klaagt. Bij slot van reke-
ning houdt de regeering vleesch over, tenzij zij het stel-

sl van mechanische rantsoeneering verlaat en het
surplus van de eene gemeente aan de andere ten goede
doet komen. Nog. meer iou de regeering overhouden,

indien de rantsoeneering voor varkensvleesch indivi-
dieel werd toegepas.t, zooals voor brood plaats vindt.

In dat geval zou b.v. te Amsterdam de voor de Joden bestemde portié geheel vrijkomen, terwijl thans door
de rantsoeneering van de gemeente als zoodanig, in
plaats van ieder afzonderlijk, velen méér dan de voor

hen bstemde twee ons per week kunnen ontvangen.
Wat hier voor aardappelen en varkensvleesch ge-
zegd is, geldt voor alle gerantsoeneerde goederen, waar-
van eene hoeveelheid aanwezig is, die overeenstemt met het gemiddeld normale gebruik. B.v. voor zeep,

waarvan per jaar gemiddeld 35.000.000 K.G. noodig is
en.per hoofd en per 4 weken 34 K.G. verstrekt wordt, dus in totaal een 40.000.000 K.G. per jaar.

Beperking van gebruik wordt slechts d.n niet be-reikt, wanneer een artikel in zoo geringe mate aan-

wezig is, dat ook de zuinigste gebruiker de hem toe-
gedeelde portie noodig heeft, of waar het rantsoen zoo
ruim is, dat ook de gulste gebruiker nog ongeveer
gdnoeg heeft.

Het eerste geval doet zich voor bij de peulvruch-
ten. De distributie daarvan zal een 6 maanden duren;
gedurende deze periode kan ieder maximaal per 4 we-
ken
34
K.G. ontvangen; dat wordt dus voor ca.
6.500.000 menschn ruim 200.000 balen. Maar de vraag
van de gezamenlijke bevolking zal licht het dubbele

van dit cijfer halen, en dit bewerkt, dat de voörraad
evengoed geheel verbruikt wordt als wanneer er geen rantsoeneering is.

Het tweede geval hebben we bij de rijst, gort en
hvermout. De jaarlijks beschikbaar gestelde hoeveel-
heid per hoofd volgens het rantsoen voor deze drie
artikelen te zarnen 26 K.G., d.i. dus voor 6.500.000
menschen c.a. 170.000.000 K.G. In de Memorie van

Toelichting tt het 80-millioen-ontwerp becijfert de
regeering, dat het verbruik van rijst gort en havermout in totaal, per jaar nog geen 150.000.000 K.G. beloöpt,
t.w. 7.500.000 K.G. gort, 11.000.000 K.G. havermout
en 130.000.000 K.G. rijst, in welk laatste cijfet dan
nog begrepen is het gebruik van industriëele döel-

156

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

einden (bierbrouwerij en en rijststijfselfabrieken), als-

mede de rijstafval (dop-, bruin- en witmeel). Hier is
het rantsoen dus zoodanig, dat de gemiddelde gebrui-

ker een flink kwantum overhoudt en de royale ver-

bruiker zich niet zal behoeven in te krimpen; m.a.w.

hier treedt evenmin als bij de peulvruchten beperking
van het gebruik op.

EeS heel eigenaardigen toestand vindt men bij bak-

en braadvet, een mengsel van dierlijk en plantaardig

vet.. Het schijnt, dat naar dit artikel in het algemeen

weinig vraag bestaat, omdat het publiek het niet kent

en dus wantrouwt, en de handel – uit hoofde van

schrale verdienste – het verbruik niet aanmoedigt.

Dientengevolge zal slechts een betrekkelijk gering deel

der bevolking aanspraak maken op het wekeBjksche

rantsoen van 50 gram en daar de rantsoeneering hoof-
delijk plaats heeft, de totale beschikbaar gestelde hoe-

veelheid op verre na niet noodig
blijken.
Hier is zelfs

de friogelijkheid niet buitengesloten, dat een gemeente,

om niet te veel over te houden, genoopt zal
zijn
het

rantsoen te verdubbelen, omdat het grootste deel der
bevolking haar aandeel niet opvraagt. En dat, terwijl

zelfs het vijfvoud daarvan niet voldoende zijn zou om

te voorzien in de werkelijke behoefte aan vet. –

Hoe groot de beperking zijn zal, die de rantsoenee-

ring ten aanzien van het verbruik der verschillende

artikelen bewerkt, kan natuurlijk alleen de
tijd leerex.

Voor één artikel: het brood, kan men er een slag naar
slaan. Het tarwe- en roggeverbruik schatte de regee-
ring in 1914 op 15.500.000 K.G. tarwe en 3.500.000
K.G. rogge per week. (Gedrukte Stukken, zitting

191411915, 201.) Deze cijfers zijn, zooals door dezer-
zijdsche berekening is geconstateerd, verkregen uit de

statistieken van in-, -uit- en doorvoer en de land-

bouwverslagen; voor rogge schijnt daarbij aangenomen
te zijn, dat c.a. 30 pOt. van alle aangevoerde of hier te
lande verbouwde rogge voor menschelijk verbruik

diende. Uit het in de Memorie van Toelichting

tot het 80-millioen-ontwerp meegedeelde over de

kosten der rogge-voorziening is echter af te lei-
den, dat dit laatste cijfer stellig te hoog is, en voor

menschelijk gebruik per week c.a. 2.000.000 K.G. rogge

noodig’ zal
zijn.
Het verbruikscijfer voor tarwe ove
1916 is natuurlijk te berekenen o.p dezelfde wijs als

door de regeering met betrekking tot 1914 geschieddè;

dusdoende loopt men echter de kans om een foutieve
gevolgtrekking te maken, en wel hierom, wijl in
1916 een onbekende, maar in allen gevalle niet

onbelangrijke hoeveelheid tarwe van den eigen oogst
aan het vee vervoederd is. Voor de berekening vân
het tarweverbruik in 1916 doet men het bestedoor
uit te gaan van het normale cijfer over 1914. .Dit
moet dan vermeerderd worden met ca. 3 pCt., we-
gens accres der bevolking over twee jaar, en nog
1 pOt. wegens vestiging van vreemdelingen e. d. Men

komt dan tot een verbruik van ca. 16.000.000 K.G.
per week aan tarwe, en, als gezegd, van 2.000.000 K.G.

aan rogge.

Voor bruinbrood was volgens het 80-millioen-ont-

werp in 1916 per week ca. 4.000.000 K.G. tarwe noo-
clig. Elke bruinbroodkaart beantwoordt aan 1750 gram

meel; er zijn dus ca. 2.300.000 bruinbroodgebruikers. Houders van roggebroodkaarten
zijn
er 1.100.000 bij

een gebruik van 2.000.000 K.G. rogge; er resten dan
3.000.000 witbroodgebruikers (kinderen beneden een
jaar hebben n.l. geen broodi5aart). Een witbroodkaar’t
beantwoordt aan 1750 gram bloem, wat in tarwe is
om te rekenen door met 413 te vermenigvuldigen.
Voor witbrood is dan per week 7.000.000 K.G.’ tarwe

noodig. In totaal geven de broodkaarten dus recht op
11.000.000 K.G. tarwe en 2.000.000 K.G. rogge. Per-
sonen, die zwaar werk verrichten, ontvangen een extra

rantsoen. Ook
militairen
hebben een verhoogd rant-

so’eii. Nemen we aan, dat uit dezen hoofde en voor dé
beschuit-, koek- en banketbakkerijen nog eens 10 pOt.
noodig is, dan wordt een totaalverbruik van
14.300.000 K.G. tarwe en rogge per week verkregen;

m.a.w. het broodkaartenstelsel bewerkt in allen gevalle

een beperking van het gebruik van broodkoren met

volle 20 pOt. Te veiliger kan men, de besparing op dit
percentage stellen, omdat
bij
de berekening niet in
aanmerking is genomen, dat de gegoede klasse haar
rantsoen niet eens op kan.

–

DE MINISTER WISSELING AAN FINANCIEN

‘EN DE AANHANGIGE ZEGEL-‘ EN –

REGISTRATIE WETTEN.

Men schrijft ons:

De wisseling der portefeuille van Financiën doet

de vraag rijzen – misschien heeft zij bij de verschij-

ning dezer regelen reeds haar antwoord gevonden –

welke houding de nieuw benoemde Minister zal aan-

nemen tegenover de
bij
de Eerste Kamer aanhangige

Zegel- en Registratiewet, waarvan juist ten dage der

crisis de mondelinge behandeling in die Kamer zoude

aanvangen. Het zijn zijn eigen ontwerpen, die de

nieuw benoemde Minister in een ver gevorderd sta-

dium terugvindt. De door
zijn
opvolger en voorganger

aangebrachte
wijzigingen
zijn niet van principieele
beteekenis. Maar wel gelooven wij te mogen opmer-

ken, dat, sinds de wetsontwerpen van Mr. Treub door

zijn opvolger werden overgenomen, de positie ‘in zoo-

ver is gewijzigd, dat sindsdien van meer dan één zijde

kritiek is geleverd, die wellicht toch zoude verdienen

‘nog-eens onder oogen te worden gezien, terwijl ons al

verder voor geen betwisting vatbaar
schijnt,
dat in

de Tweede Kamer de wetsontwerpen niet die behan-

deling hebben ondervonden,, welke
zij,
krachtens het

daarbij betrokken belang, zouden hebben verdiend.

Zoude de Minister niet bereid
zijn
b.v. de kritiek, ver-

vat in het adres van de Amsterdamsche Kamer van
Koophandel, de kritiek ook die men in het voorloopig
verslag der Eerste Kamer aantreft, nader in studie

te nemen? Zoude de Minister zelf die kritiek in som-
mige opzichten juist bevinden, welk een fraaie gele-

genheid zou dan geopend zijn de fouten, die (ook na

de afdoening der zaak door de Tweede Kamer) zijn
aangewezen, te herstellen, zonder dat staatsrechte-

lijke of politieke kwesties – als de bekende vraag

uopens het amendeeringsrecht der Eerste Kamer –
te berde gebracht zouden behoeven te worden. Eenigs-

zins gewijzigde ontwerpen – waarbij b.v. niet, onnoo-
dig, te veel van de thans bestaande registratierechten
worde prijsgegeven, en waarbij- minder ingrijpend op ons naamlooze vennootschapswezen worde toegetast –
zouden door een werker als Mr. Treub spoedig genoeg
aan de Tweede Kamer kunnen worden voorgelegd.

Vertraging van aanbelang zou van een en ander niet

behoeven te worden gevreesd.

DE BRITSCHE FOOD-CO’NTBOLLER.

Langen
tijd,
nadat in’ de meeste oorlogvoerende en

in vele heutrale landen de Regeeringen de regeling
van aanvoer en distributie van voedingsmiddelen, vooral graan en meel voor menschelijk en dierlijk
voedsel hadden ter hand genomen of grootendeels tot zich getrokken, bleef in het Britsche rijk de handel in die artikelen nog vrijwel geheel onafhankelijk zorgen
voor de voorziening van het land. Wel heeft de Brit-
sche Regeering reeds in het begin van den oorlog
naast den handel tarwe aangevoerd, welke zij door
eene der grootste Engelsche import-firma’s liet koo-
pen, doch hiermede beoogde zij eigenlijk slechts te
waken tegen het gevaar, dat de in het land aanwezige
‘tarwevoorraad sterk zoude kunnen verminderen, wan-
neer de aanvoer van den handel daartoe niet voldoende
mocht blijken. Eerst in October 1916 breidde de Re-
geering hare bemoeiingen uit. De geheele zorg voor
den aanvoer van tarwe werd opgedragen aan de Royal
Oommission on Wheat Supplies, die in het vervolg de
eenige Britsche importeur van buitenlandsche tarwe
werd. De handel in het binnenlandsche product bleef
vrij, terwijl voor de distributie van den buitenland-

28 Februari 1917 *

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

157

schen aanvoer eene regeling werd getroffen, die al

diegenen, die vroeger als handelaar, makelaar of agent daartoe medewerkten, gelegenheid geeft, hunne func-

tie te blijven vervullen. Als reden voor deze regee-
ringsinmenging werd aangegeven, dat men vreesde

voor de mogelijkheid eener vermindering van den aan-

voer door den handel, nu deze, door de toen zeer on-
gunstige berichten over de Noord- en Zuid-Amen-

kaansche tarwe-oogsten, op den aanvoer uit Australië

was aangewezen. De Regeening nu beweerde te mee-

nen, dat de lange duur van de reis van.Austialië de

importeurs zoude afschrikken groote hoeveelheden
tarwe aan te voeren, omdat de lange reis meer kapi-

taal zoude vereischen en dus meer risico opleveren

dan import van Noord- en Zuid-Amerika, terwijl bo-

vendien tusschen het oogenblik der verlading in

Australië en de aankomst in Europa meer tijd is voor
gevaarlijke prjsschommelingen, die een voorzichtig
importeur voor groote aankoopen zouden doen terug-

deinzen. De Regeering maakte dan ook bekend, dat zij

zich slechts wenschte te bemoeien met den aanvoer

eil verder den handel zoude laten voontwerken. Zij

heeft zich aan dit plan gehouden, ook nadat zij hane
bemoeiingen uitstrekte over de maïs, waarvan de
Royal Commission on Wheat Supplies sedert 4

Januari eveneens den aanvoer ter hand heeft geno-
men. Op 29 Januari werd voor
rijst
dezelfde regeling
uitgevaardigd. Van eigenlijk verzet tegen deze rege-
lingen is in Engeland geen sprake geweest. Men heeft
blijkbaar in vakkringen gemeend, in deze moeilijke

tijden op de maatregelen der Regeering niet te veel critiek te moeten uitoefenen. Spijtige opmerkingen
over deze inbreuk op den
vrijen
handel heeft men
echter herhauldelijk kunnen lezen. Zoo schreef bij-
voorbeeld de Liverpoolsche Corn Trade News van 16

Januari, dat in de Britsche geschiedenis dikwijls in oogenblikken van opwinding de Regeering op aan-

dringen der bevolking het heeft gewaagd den tus-

schenhandel te verbieden zich te plaatsen tusschen

producent en consument, in de ijdele hoop, op die

wijze de prijzen te verlagen of hongersnood te voor-
komen. Het b]ad beroept zich verder op Adam Smith,
volgens wien iedere vroegere poging om den tusschen-
handelaar uit te schakelen en een handel te vernieti-

gen, die niet slechts een afdoend geneesmiddel is te-
gen de onaangename gevolgen van duurte, doch te-
vens het beste voorbehoedmiddel tegen zulk eene
calamiteit, geëindigd is met teleurstelling en”verlie-
zen. Ook wordt van denzelfden schrijver aangehaald de stelling, dat een koopman, die een voorraad tarwe

koopt en dien door veranderde marktverhoudingen
met winst verkoopt, door zijn juist inzicht in den loop

der markt niet de consumenten schaadt, doch hun
juist een dienst bewijst door hen opmerkzaam te
maken op de schaarschte. Hij laat den verbruikers
de lasten der duurte gevoelen en brengt hen daardoor

tot zuiniger gebruik, waartoe door Regeeningszorg
kunstmatig laag gehouden prijzen hun geen aanleiding
zouden geven. Tevens veroorzaken de hoogere prijzen
uitbreiding van productie of aanvoer en zoo leidt de
vrije beweging der marktprjzen tot, herstel van het

euvel der schaarschte en duurte. De Britsche graan-

handel heeft zich echterbij de inmenging der Regee-
ring neergelegd en ingezien, dat in deze oorlogstijden

de verzorging van het land met voedings- en voeder-

artikelen niet kan worden overgelaten aan de normale
economische wetten, hoezeer ook bij den handel de

vrees bestaat, dat de huidige inbreuk op die wetten
ten slotte de moeilijkheid, welke ruela wenschte uit

den weg te ruimen, kan verergeren. In de allerlaatste
weken hebben de Bnitsche vnijhandelaars zich echter
nog dienen neer te leggen bij S,erdere inbreuken op

de vrijheid van den handel in voeder- en voedings-
middelen. Sedert Lord Devonport werd benoemd tot
Food-Controller is allengs de productie van meel en
de distributie van dit en eenige andere voedingsmid-

delen besloten geraakt in een uitgebreid stelsel van

voorschriften, alle ten doel hebbende, inkrimping van het verbruik, een zoo doelmatig
mogelijk
gebruik var
de beschikbare hoeveelheden en uitbreiding der pro-
ductie.

Als eerste reeks verordeningen verschenen op 12

Januari 6 foodorders, terwijl kort daarna een maxi-

mumprjs van aardappelen werd vastgesteld. Volgens

die food-orders dienen de bloemfabnikanten uit de

tarwe niet slechts gemiddeld 76 pOt. bloem te malen,

doch zij behooren daaraan een verdere 5 pOt. toe te

oegen door eenvoudig het rendement der tarwe op

.81 pOt. te verhoogen, of door de 5 pOt. te bereiken uit

kerst, maïs, rijst of haver. De molenaar heeft verder

het recht die 5 pOt. nog te verhoogen tot 10 pOt. Ver-

der is het gebruik van tarwe voor andere doeleinden
dan meelfabnikatie of zaai verboden. Graan of voeden-
artikelen mogen niet meer worden gebruikt voor in-

tandhouding van den wildstand. Eindelijk zijn stren-

e bepalingen uitgevaardigd voor de beperking van

liet gebruik van suikerwerken en chocolade. Geen

fabrikant mag in 1917 van deze artikelen meer produ-

eeren dan 50 ,pCt. zijner productie over 1915 en de
vervaardiging van duur suikergoed en chocolade is

keheel onmogelijk gemaakt. De maximum detailprijs

namelijk bepaald op 3 pence per Engelsch ons voor
ëhocolade en 2 pence voor andere suikenwerken
mcm-
‘sief de verpakking, terwijl het aanwenden van choco-
lâde en suiker ter versiering van gebak geheel verbo-
den is, evenals het gebruik van wintermelk door de
èhocoladefabnikanten.

Het is duidelijk, dat dit geheel van maatregelen

terdege wordt gevoeld in de Britsche samenleving,
waar bloem zooveel meer dan in ons land in de
huishouding wordt gebezigd en waar suikerwerken
en chocolade in zoo groote hoeveelheden gebruikt
worden.

Het ijoorschnift omtrent de grootere bloemproductie

beteekent echter nog lang geene bruinbroodregeling.
In normale tijden verkrijgt de Engelsche bloemfabri-

kant uit Zijne tarwe circa 70 pOt. bloem, hetgeen min-
der -is dan in ons land. Een verhooging van dit per-

entage op 76 pOt. beteekent dus nog geen groot

verschil. De verdere 5 pot, mogen worden bijgevoegd
‘in den vorm van maïsbloem of bloem van rijst, gerst

of haven en een donkerder meel dan in Nederland

yoor wittebrood wordt gebruikt behoeft dus van de

voorschriften van Lord Devonport niet het gevolg

t.
zijn.

Ter verkrijging van een nuttigen gebruik van den
gerstvoonraad schijnt verder sprake te zijn van eene
rantsoeneering der bierbrouwerjen.

Met de olieslagers confereercie Lord Devonport om-
trent prijsverlaging van hun bijproduct, de voeden-
koeken, welker prijs naar zijne meening niet voldoende

wordt bepaald door de productiekosten, doch te zeer
afhankelijk is van de prijzen der voedergranen en
zich dus dikwijls te hoog boven die productiekosten
verheft. Hetzelfde betoogde de food-controller voor de

afvalproducten der bloemfabrjeken. Eene algemeene
prijsverlaging voor de voederartikelen wordt vooral poodig gevonden om onmatig slachten van melkvee
tegen te gaan, waarvoor wordt gevreesd tengevolge
•
van de lage maximumpnijzen voor melk, die ‘het hou-

‘den van melkvee, tezamen met de hooge voederprjzen,
nadeelig dreigen te maken. Ook leiden hooge prijzen
van voederartikelen tot het voederen van graan, dat

voor menscheljk voedsel had kunnen dienen. Eene
commissie is benoemd om eene pnijsregeling voor ver-
schillende voederantikelen te ontwerpen. Men ziet dus
goeddeels als gevolg van de eerste regeeningsmaat-
nëgelen allengs een uitgebreid systeem van ver-
b’oden en voorschriften ontstaan, welke de minder
gewenschte resultaten dier maatregelen moeten te
niét doen.

Den 3den Februari 1917 heeft de food-controller

158

1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

aan zijne yoorschriften eene zeer eigenaardige order
toegevoegd. Die order is namelijk
eigenlijk
een ver-

zoek aan de bevolking en Lord Devonport spreekt de

hoop uit, dat hij het bij een verzoek zal kunnen laten;

Aan de Britsche bevolking wordt dan erzocht zich te

beperken in het gebruik van bloem, vleesch en suiker

en zich voor deze artikelen vrijwillig te rantsoeneeren.

Het rantsoen bloem zal hebben te bestaan uit drie

Engelsche ponden per hoofd per week, overeenkomen-

de met vier pond brood. De bedoeling is, onder brood

ook te verstaan alle biscuits en gebak van velerlei

aard, dat in Engeland zoo algemeen wordt gebruikt

Voor vleesch bedraagt het vrijwillige rantsoen 2,

pond per hoofd per week,eene hoeveelheid, die naar

Nederlandsche begrippen allerminst op zuinigheid

duidt, en voor suiker % pond. Aan houders van hotel

en restaurants is speciaal voorgeschreven, op welk

wijze zij aan hunne klanten de toepassing der vrij-

willige rantsoeneering kunnen gemakkelijk maken

Aan huisvrouwen, die niet in de gelegenheid zijn, d

volle hoeveelheid vleesch te betalen en die dus gedwon-‘
gen zijn, voor hare huishouding het broodrantsoen t

overschrijden, wordt ingeprent, dat
zij
er in ieder ge-

val voor dienen te zorgen, dat zij hare inkoopen van

brood en wat daartoe wordt gerekend minstens 1 pond
per hoofd per week verminderen.

liet rantsoen vleesch is berekend op het gewicht.

aan ongekookt vleesch, zooals dat
bij
den slager wordt

gekocht en dus inclusief beenderen en vet en sluit ook

wild, gevogelte, ham, worst en vleesch in blik in.

Er wordt berekend, dat bij welslagen der verschil-

lende bézuinigingsmaatregelen de besparing aan bui-

tenlandsche tarwe in vergelijking met normale jaren zal bedragen 11 millioen quarters of circa 2Y4 mii-

lioen ton, zijnde niet minder dan 40 pOt. van den ge-
heden invoer. Indien deze berekening niet te optimis-

tich
blijkt
te
zijn,
dan is het resultaat van Lord

Devonports ingrijpen zeker bewonderenswaard. Alleen

van de vrijwillige rantsoeneering der bevolking ver-

wacht
hij
eene besparing van een millioen ton tarwe

en vleesch per jaar.

Behalve de maatregelen ter bezuiniging zijn voor
schriften uitgevaardigd ter uitbreiding der productie

van den landbouw. Tot deze rubriek behoort eene der
zes food-orders van 12 Januari, toen de uitvoer van

haver uit Ierland werd verboden ten einde voldoenden

voorraad voor den zaai te kunnen behouden. De meest-
omvattende maatregel op dit gebied is echter de aan

koop door de Britsche regeering van den geheelp

tarwe-, haver- en aardappeloogst van 1917.. De voort

dien inkoop vastgestelde prijzen zijn zoo berekend, data
zij geacht worden den landbouwer te zullen bewegen
tot uitbreiding der door hem in cultuur gebrachte.
gronden en tot de verandering van gras- in bouwland.
Voor de verdere uitbreiding van den oogst 1918 wor

den .reeds voorbereidende maatregelen getroffen,

vooral wat betreft het voor den verbouw van graan en

aardappelen in gereedheid brengen van nu niet voor

dat doel gebruikte gronden. Ook verschaft het minis-,
terie van landbduw inlichtingen omtrent verbetering

der landbouwmethoden, terwijl het zich het recht voort

behoudt, onvoldoende beheerde boerderijen zelf in
exploitatie te nemen. Maatregelen voor voldoenden
aanvoer en prijsverlaging van meststoffen zijn in voor-

bereiding.

Ziehier dus ook Engeland aangekomen op den reeds
geruimen tijd door zooveel andere landen ingeslagen
weg. Ook daar wordt nu sterk ingegrepen ân de econo

mische verhoudingen der bevolking en weder evenals
in andere landen leidt ook daar het eene voorschrift.
tt
het andere, tot een uiterst ingewikkeld systeem

van regelingen, verboden en voorschriften is ontstaa
4

dat
bij
zijne opheffing weder, .evenals bij de uitvaar-

diging,
moeilijkheden
en stoornissen zal tengevolge
hebben.
J.s.

DE RIJKSMIDDELEN.

Het in dit nummer opgenomen overzicht van de

opbrengst der Rijksmiddelen over de afgeloopen
maand Januari wijkt, wat de inrichting betreft,

eenigszins af Van de vroeger gepubliceerde staten.

Ditmaal toch is vervallen de te voren gebruikelijke

onderverdeeling van de verschillende middelen in de

groepen: Directe belastingen – Rechten op den in-

voer – Accijnzen – Gouden en zilveren werken –

Indirecte belastingen. De reden daarvan is, dat die

groepverdeeling ook in de Middelenwet voor 1917 niet

meer voorkomt. Reeds in de Memorie van Antwoord

betreffende het wij zigings-ontwerp der Inkomsten-

belasting had de huidige Minister van Financiën aan-

gekondigd, dat hij met de tot dusver gevolgde indee-

ling zou breken. Wij lezen ni. in den aanvang van

§ 4 dier Memorie: ,,Ook de ondergeteekende is van
,,meening, dat vastlegging in de wet van een onder-

,,scheiding der belastingen in verschillende soorten

,,op economischen grondslag niet wenschelijk is. Te-

,,recht werd opgemerkt in het Voorloopig Verslag,
,,dat zulke onderscheidingen behooren te worden over-

,,gelaten aan de wetenschap. Voor zoover er thans in
,,de wetten onnoodige onderscheidingen voorkomen,

,,wenscht hij die te doen vervallen. Met name geldt
,,zulks de jaarljksche middelenwetten; de daarin

,,voorkomende indeeling, berustende op onderscheidin-

,,gen van staatsrechtelijken aard, geven slechts aan-

,,leiding tot onjuiste opvattingen, omdat een andere

,,strekking aan de onderscheidingen wordt toegekend.”

Vooral de verdeeling tusschen directe en indirecte
belastingen, welke uitsluitend berustte op een belas-
tingtechnisch verschil in de wijze van heffing, werd
bij herhaling gebezigd als grondslag voor onjuiste

economische beschouwingen en becijferingen
omtrent

de verdeeling van den belastingdruk hier te lande
over de verschillende groepen der bevolking. Men

vergeleek dan de totalen, die de middelenstaten als
opbrengst der directe en indirecte belastingen ver-
meldden, om uit die vergelijking eene conclusie te
trekken omtrent den belastingdruk op de minder met
aardsche goederen bedeelden, maar verloor daarbij ge-

heel uit het oog, dat in de middelenstaten onder indi-
recte belastingen zoo iets als ,,successierechten” voor-
kwam, eene heffing, die toch zeker niet op de schou-

ders der niets of weinig bezittenden drukt! En het

laatste kan toch evenmin worden gezegd van de, bij
de vroegere, thans vervallen indeeling, natuurlijk
eveneens onder de ,,indirecte belastingen” geplaatste
zegel-, registratie- en hypotheekrechten.

Wat nu de ontvangsten over de maand Januari be-
treft, merken wij in de eerste plaats op, dat de belas-
tingen in verband met de buitengewone omstandighe-
den geheven, ruim drie millioen gulden inbrachten.
Tezamen met de opbrengst in 1916 werd uit deze
middelen tot dusver ontvangen
f
8.144.232. De oor-

logswinstbelasting droeg daartoe nog slechts
f
122.370

bij.
Wanneer wij de gebruikelijke gecorrigeerde vergelij-
king maken met de laatste periode, dat er nog geen
oorlogstoestand was, vinden wij de volgende cijfers:

Januari 1917:
f
13.268.000

1914:,, 11.412.000

f
1.856.000

Deze toeneming over drie jaren bedraagt niet min-
der dan ruim 16 pOt., of, per jaar gerkend 5,4 pOt.
Zij klimt tot 20 pOt., of, per jaar gerekend, 6,86 pOt.,

indien men de opbrengst der successierechten in beide
perioden buiten
–
rekening laat. Het bovenberekende
verschil van
f
1.856.000 wordt dan
f
2.030.000.

Hoewel deze
cijfers
op zichzelve bevredigend mogen
genoemd worden, zou het in hooge mate onjuist en
onvoorzichtig wezen, daarop optimistische verwachtin-
gen voor de toekomst te bouwen. Dat daarvoor hoege-
naamd geen reden bestaat, volgt reeds aanstonds hier-

28 Februari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

159

uit, dat tot de geconstateerde toeneming werd bijge-
dragen door den suikeraccijns voor
f
1.468.000, dooi
den geslachtaccijus voor
f
334.000 en door de registra-
tierechten voor
f
456.000, altegaar verhoogingen, wel-
ke met de buitengewone omstandigheden ten nauwste
samenhangen.

CRISLSUITGA VEN VAN HET RIJK TOT

1 FEBRUARI 1917.

(Officieel.)

De kasvoorschotten aan
de koloniën buiten rekening gelaten

en na aftrek van de voorschotten aan

gemeenten, Rijksgraanhandel en Rijks-
k unstmeststoffenhandel en van hetgeen

uit den verkoop van ter distributie aan-
gekochte producten zal terugontvangen
worden, is de rijkskas van 30 Juli 1914
tot 1 Februari 1917 achteruitgegaan
. .
f
612.500.000
Hiervan komt naar raming tea laste

van tekorten op den normalen dienst

(gewonen en buitengewonen) van de
jaren 1914, 1.915 en 1916
.
67.000.000

Blijft voor crisistekort

…………
f
545.500.000
Hierbij zijn echter te voegen:
a.
de sommen, bereids door de be]as-
tingschuldigen speciaal voor de crisi
opgebracht, en wel:

de inkomsten van het Leening-
fonds 1914 na aftrek van hetgeen werd
gebruikt tot rentebetaling op de crisis-
leeningen

……………………..
,,

25.100.000
de opbrengst der crisisheffingen
(Oörlogswinstbelasting

en

Veidedi-

gingsbelastingen)

……………….
b.

het

bedrag

der

crisisuitgaven,
8.100.000

welke reeds gedaan, doch nog niet be-
taald zijn, te zamen op

…………….
10.000.000

Totale crisisuitgaven

…………
f
588.700.000
Op 1 Augustus 1915 werd het totaal-
bedrag der crisisuitgaven geschat op. .
f
200.000.000
Op 1 Februari 1916 was dit cijfer
geklommen tot ………………… ,, 330.000.000
Op 1 Augustus 1916 tot ……….,, 446.000.000
en nu, op 1 Februari 1917, tot ……,, 588.700.000
In het jaar 1 Februari 1916 tot 1 Februari 1917
beliepen de crisis-uitgaven derhalve
f
258.700.000
tegen
f
246.000.000 in het jaar 1 Augustus 1915 tot
1 Augustus 1916. Het laatste halfjaar vorderde
f
142.700.000 tegen
f
116.000.000 het daaraan vooraf-
gaande.

INGEZONDEN STUKKEN.

HET BEGRIP TANTIEME IN HET ONTWERP VAN WET

TOT HEFFING EENER DIVIDENDBELAST1NG.

Geachte Redactie,

In antwoord op de bemerkingen van ,,Oivis” in het
vorige nummer van uw blad moge het volgende
dienen:

Art. 8 van het gewijzigd
,
ontwerp was mij niet ont-
gaan, het was mij evenwel niet mogelijk daarin iets
anders te zien dan een tegemoetkoming tegenover de
minder begunstigden. In de Memorie van Antwoord
vindt men toch:
,,Vergeljkt men de
directeuren
1)
van vennootschap-
pen met ambtenaren bij den Staat en andere openbare
instellingen, die ook geen risico loopen, dan is de
bezoldiging van
directeuren
1)
van naamlooze vennoot-
schappen in den regel verie van laag.
,,Intusschen is de ondergeteekende’ bereid om aan
de bezwaren tegen de belasting van de tantièmes van het
personeel
1),
voor zoover die inderdaad als belooning
– zij het in eenigszins aleatoiren vorm – van den
gepraesteerden arbeid kunnen gelden, tegemoet tè

1)
Cursiveering van mij.

komen. Zulks geschiedt z.i. het beste door een zeker

bedrag aan tantièmes buiten de belasting te laten en
wel zooveel als te zamen met het genoten traktement

geacht moet worden een zeer behoorlijke belooning

van den gepraesteerden arbeid te vertegenwoordigen.”

Dit alles raakte voor mij niet het begrip tantième
van den directeur, ter vervanging van salaris genoten.

Zooals Civis erkent gaf ook de redactie van art. 8
daartoe aanleiding.

Ik vaser dan ook niet op bedacht, plotseling in de
nota van wijziging van 23 Januari j.l. een verandering

te zien aangebracht, die aan mijn bezwaar ten deele
tegemoet kwam. Het is natuurlijk een fout van mij

dit niet te hebben gezien. Indien Civis evenwel meent,
dat dit nieuwe art. 8 aanpast aan de gedachte van de

Memorie van Antwoord, dan ,moet ik hem dit be-
twisten.

Wordt toch bij verschillende maatschappijen ieder
met een kapitaal van
f
500.000 bi,jv. door den direèteur
aan salaris en tantiènae gemaakt
f
12.000, dan wordt
bij de navolgende samenstelling dezer f.12.000 over

de daarachter staande bedragen belasting betaald:
Salaris f 10.000, tantième
f
2.000, bel. over
f
2.000;

9.000,

,, 3.000, ,,

3.000;

8.000,

,, 4.000,

4.000;

7.500,

,,

,, 4.500,

4.500.
Alle lagere salarissen blijven verder belasting be-
thiefi over
f
4.500, daar dit steeds het bedrag is, waar-
iiede het totaal van
f
12.000 het 3′ deel van
f
10.000
overtreft.

De hoogste vaste salarissen betalen derhalve de
laagste belasting. De onbillijkheid is evenwel tot klei-
nere proporties teruggebracht. . j•

–
REGEERINGSMAATREGELEN OP
HANDELSGEBIED.

U i t v o e r van groenten. Bepaald is dat an

eporteurs van groenten, ingeschreven bij de Rijks-
commissie van Toezicht op de Vereeniging ,,Groen-
ten-Oentrale”, vergunningen zullen vorden gegeven

voor den ijitvoer van bepaalde partijen pastinaak,
prei, selderij en peterselie, onder nader vast té stellen
voorwaarden.

A a r d a p pel en. Verboden is. de aflevering en
het vervoer van aardappelen, met uitzondering van

partijen, die gedekt zijn door een vervoerbevijs, afge-
geven door de Rijkscommissie van Toezicht op de
Aardappelvereeniging, welke bestemd zijn voor de be-

hoêften van het leger, voor zoover deze zijn afgezonden
door militaire autoriteiten, of die afgeleverd en ver-

voerd worden binnen de grenzen der gefneente, waar
de aardappelen zich bevinden op den datum van vast-
stelling der distributie-regeling.
De aflevering van aardappelen mag alleen geschie-
den ingevolge een schriftelijke opdrachtvan de Aard-

appelvereeniging of een harer veitegenvoordigers.
De levering van aardappelen geschiedt uitsluitend aan
de gemeenteij, ook voor zoover btrft de vôôrziening
in de behoeften van het leger.

De voorraden aardappeleli, welke blijkens de op 3
dezer gehouden voorraadopneming anders dan voor

gebruik door den houder of zijn gezin aanwezig waren,
zullen overeenkomstig het bepaaldè in art. 9 dér Dis-
tributiewet 1916 worden in bezit genomen, met uit-
zondering van die partijen, van welke de eigenaren
bij de eerste opvordering door of vanege de Aard
;

appelvereeniging vrijwillig afstand doen tegen be-
paalde, door den minister genoemde prijzen.
Minimumprijzeii voor landbouwpro-
d u c t e n. De minister heeft als miniuûirjzen voor
van regeeringswege aan te koopen landboüwproduc-
tep van den oogst 1917 vastgesteld: voor tare en
rogge
f
18, voor zomergerst, tweerijige
f
17,50, voor
wintergest en haver f16,50, voor kleiaardppelen (ge-
leverd in het najaar)
f
6, voor zand- en veeliaardappe-
len (geên fabrieksaardappelefi; gèleverd in het na-

160

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

jaar)
f
5, voor groene erwten en bruine en witte boo-

nen / 30 en voor paardenboonen, Waalsche boonen en

wierboonen / 21, alles per 100 K.G., levering en qua:

liteit volgens bestaande gebruiken. De genoemde prij-

zen zullen worden verhoogd, indien de omstandighe-

den zulks noodig maken.

H a r i n g. Met ingang van 20 dezer is verboden:
het marineeren van maatjes- en van volle haring
zonder staart, anders dan -voor eigen gebruik;

het leveren, verkoopen of te koop aanbieden

van haring, gemrineerd – in strijd met het verbod;

onder I. bedoeld;

–

het leveren, verkoopen of te koop aanbieden

van maatjes- en van volle haring zonder staart (al of

niet gerookt), en van gemarineerde haring zonder kop,

voor zoover deze niet in oorspronkelijken of bewerkten

toestand door bemiddeling der regeering is verstrekt.

Distributie van Amerïkaansch meel.

Voorloopig zal, althans in de eerstvolgende maand,

geen Amenikaansch meel worden gedistribueerd.

S t e e n k o 1 e n. De invoer van Duitsche steen:
kolen, welke in Januari nog geen 100.000 ton heeft

bedragen,
terwijl
op 220.000 ton voor die maand was
gerekend, heeft gedurende de loopende maand tot 22

dezer, wegens de stremming van de scheepvaart op

den Rijn, feitelijk
geheel stilgestaan. De met Duitsch-

land inzake het transport per spoor, gevoerde onder-
handelingen hebben tot het resultaat geleid, dat thans

voldoende Nederlandsche wagons naar Duitschiand
zijn gezonden om dagelijks 8 extra-kolentreinen naar

Nederland te laten loopen. Op deze wijze kan per dag

ongeveer 4000 ton, d.i. per maand van 25 werkdagen 100.000 ton aangevoerd worden, welke in hoofdzaak

uitsluitend voor de spoorwegen en de gasfabrieken

zijn bestemd.

Bezuiniging op het gebruik van elec-‘
tr is ch en stroom. De directeur der Rijks-kolenr

distributie heeft er in een rondschrijven aan de elec-

trische centralen hier te lande nog de aandacht op ge
vestigd, dat de algemeene rantsoeneering van de in:
dustrie in kolenverbruik en gebruik van electrischen

stroom (zie ons overzicht in het vorig nummer) ook

geldt voor de levering vaii electnischen stroom voo.
kracht. Na 15 dezer mag dus aan elken industrieelen

afnemer van stroom slechts 75 pOt. worden geleverd
van den stroom, verbruikt in het overeenkomstige tijd-

vak van de maand Niovember ji., tenzij uitdrukkelijk
ontheffing is verleend. –

MAANDCIJFERS.

-EMISSIES IN FEBRUARI 1917.

Provinc. en Gemeentelijke leeningen

f
2,000.000,-
zijnde:
Schiedam
f
2.000.000,- 4′

0
/0
oblig.
–
ft
100.
0
10.

Bank- en Oredietinstellingen ………,,
1. 200.000,-

zijnde:
Haarlemsche Bankver.
f
1.000.000,-
aandeelen
9. 120
0
/o

–

Hypotheekbanken, werkzaam in het
buitenland………………………….,
500.000,-

zijnde: Noord- Amerikaansehe Hypotheekbank
–

f
500.000,-

5
1
12
°Io

pandbrieven
9.
100

0
/0

Industriëele Ondernemingen ……….,

—
1.086. 600,-4

zijnde:
Ned.-Indische Gas Mij.
f
1.000.000,-
4
–
4
1
1

%
oblig.
9. 99
0/•

Eerste Nederl. Fabriek van Nieuw
Zilverwerken

f
92.000,-

aand.
9.

105
Olo.

–

Oultuurondernemingen

…………..,,
450.000,-
zijnde:
Landb.-Mij.

,,Tubantia”
f
450.000,-
7
°
/o
pref. aand.
9. 100
0
/s.

Transporteeren…

f
5.236.600,-

Transport…
f
5.236.600,-

Handelsvereenigingen en Handels-
vennootschappen …………………

80.000,-

zijnde:
Alg. Theehandel v.h. Da Costa & Co.

f
80.000,-
aand.
9. 100
0/,

Totaal……
f

5.316.600,-

Totaal der emissies in Januari …
f
149.213.120,-

Februari … ,,

5.316.600,-

Algemeen totaal

f
154.529.720,-

Bovendien:
Ned. schatkistpromessen met een looptijd van resp. circa

3 en
8
maanden en
4
1
1
pCt. édn-jarige schatkistbiljetten
ten gezamenljken- bedrage van hoogstens
f
40.000.000,-.

OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN.

–

(In Guldens).

J3nuarl
1917
Januari
•

1916
December
.

–
1916

Directe belastingen.
409.257 404.853
1.261.308

Personeele belasting
633.832 527.969 1.776.202

Inkomstenbelasting
3.331.570 3.254.815 2.985.983

Vermogensbelasting
150.188
102.337
291.091

Accijnzen.
3.257.665 2.134.134
2.356.466
Suiker

……………
27.406 29.328
360.276
2.188.669
1.629.007
2.672.252
246.171
224.336
.

211.773

Grondbelasting …….

125.215 107.346
116.841
804.748
776.509
810.829

Indirecte beia8tin gen.

Wijn ……………..

Bier en azijn

………

784.729
677.973
1.658.468

Gedistilleerd

………
Zout ……………..

Geslacht

………….

Registratierechten
..
.
1.238.635
682.285 1.402.138
Hypotheekrechten ..
117.671
63.831
166.074 1.407.618
1.257.727
2.536.220

1.052.335 1.127.908 1.068.070

Zegelrechten
.
………

1.362
1.909 1.380

Gonden enzilverenwerken
–
56.603
48.029 52.538

Successierechten ……..

Formaatzegel ………..

Essaailoon
96
41
53

Invoerrechten
…………

Belasting …………..

–

-.
.

13.514 35.281
175.796
415.023
–
345.011
17.153 17.095
24.338

Mijnen
………………
Domeinen

…………..

Jacht en visscherij

..
568 306 1.224
Staatsloterij
…………..

71.509 78.214 81.403
.16.098.797
13.574.489
20.215.219
Loodsgelden

…………

Totaal
………..

OPOENTEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914.

Januari
1917
Januari
1916
December
1916

–

Directe belastingen.
Grondbelasting
82.517
–
421.051

Personeele belasting
135.402 114.504
380.155

Inkomstenbelasting
1.140.660 1.079.326 1.128.533

Vermogensbelasting
49.852 25.200
95.910

Accijnzen.
426.827
471.312
5.866 72.055

Gedist. (binn.- en buitl.)
21
.8.867
182.901
263.126

Indirecte belastingen.
–

Suiker

……………851.533
Wijn
……………..5.481

Zégelrecht van buitl. elf.

71.496 73.214 251.171

Registratierechten
.
123.719 68.017 139.066

Hypotheekrechten
..
11.728 6.292 16.069

2.491.255
1.962.147
3.238.448
Totaal
..

BËLASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN-
.GEWONE OMSTANDIGHEDEN..

–
Januari
1917
December
1916

Oorlogswinstbelasting
81.731 37.995
Verdedigingsb’elastig
la ….
141.353
285.566
Verdedigiugsbelasting Ib
….
1.084.276
415.364
Verdedigingsbelasting
II .. . .
1.700.871 1.408.844

3.008.231 2.147.569

Ned (sc.Wisse1s
Bank’ Bel.Binn.Eff,
(Vrsch.in R.C.
Bank van Engeland Duitsche Rijksbank
Bank van Frankrijk Oostenr. Hong. Bk.
Russische Staatsbk.
Nat. Bank v.Denem.
Zweedsehe Rijksbk.
ZwitserscheNat.Bk.
Bank van Italië..
Feder. Res. Bk. N.Y.
Javasche Bank….

4
1
12sedert 1Juli
1
15
4112

,,
1

,,

’15
,,
19Aug.’14
5
1
12

,,
18Jan.’17
5

,,
23Dec.
1
14 5

,,
20Aug.
1
14
5
10Apr.
1
15
6

,,
27 Juli ’14
5

,,
10

,,

’15
5112

,,
9Nov.’16
4112

,,
2Jan.’15
5

,,
1Juni’16
3
–
4
1
/s
–
3112

,,
1 Aug.’09

3
1
/2sedert23 Mrt. ’14
4
23

,,

’14
5

_,,
23

,,

’14
3

,,
29 Jan.-’14
4

,,
5 Febr.’14
3
1
1

,,
29Jan. ’14
4
12 Mrt. ’14
5

,,
1Apr.’14
5

,,
6 Febr.
1
14
4
1
12

,,
6

,,
3
1
12

,, 19

,,

1
14
5

,,
9Mei
1
14

3 1/

,,

1 Aug.’09

28 Februari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

STATISTIEKEN EN OVERIdITEN.

N.B. * beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

I. BANKDISCONTO’S.

20
Juli
1914

II. OPEN MARKT.

Dato
A,nsterdam
Londen
Port.
Berlijn
Part.
P
Part.
N. York
Call.
Port. Prolon.
disconto
gatie
disconto
disconto
dsc.
tnoney

24 Febr. ’17
2
3
1
14.
1
12
1
)
5114
4-118
–
2+-

1)
19-24,,

’17
2_2h12
3
1
/4.4
2
/1
58/18,.114
4-1a
–
2-2 ‘is
12-17 ,,

’17
2
1
14.
5
12
45
5
3
1_
1
1
4.118
–
2-2112
5-10

,,

’17
214314
5-6
5
2
/16_
2
122
4_
5
18
–
2-3

21-26 F. ’16
2.21
4

2_214
5118
4
1
1214
–
1I42
22-27 F.
1
15
4’14-18
4115
–
1
,
18

20-24Jul.’14
3
2
18.
2
116
2
2/4.5/4

2
1/4_8/4

2
‘Is.’/s
2
8
1
1 ‘/-2 ‘/

2) Noteering van 23 Februari.

–
WISSELKOERSEN.

1. KOERSEN IN NEDERLAND.

Voor Londen, Berlijn en Parijs worden voorloopig ook de
dageljksche noteeringen te Amsterdam opgenomen. De dage-
ljksche koersen op New Yor1, alsmede de laagste en
hoogste der week zijn aan particuliere opgaven ontleend.

Data
Londen Berlijn
Parijs
New York

19 Febr.1917

..
11.75’12
41.15 42.27
1
/s
2.46
3
1
20

,,

1917

:.
11.76’/4
41.07 ‘/2
42.30
2.4692

21

,,

1917

..
11.78’1
41.07
1
/2
42.40
2.47/8
22

,,

1917

..
11.79
41.02
1
12
42.42’/s
2.4721
4

23

,,

1917

..
11.7921
4

40.90
42.42
2
11
2.47
1
/
24

,,

1917

..
11.791/
4

40.60
42.40
2.47
1
/4

Laagste der week
11.74’lz
40.50 42.22
1
12
2.46
Hoogste

,,.

,,
11.79
1
1
41.17
1
12
42.45
2.471
17 Febr.1917

..
11.742/4
41.02
1
/2
42.27
1
/2
2.46’14
10

,,

1917
.
..
11.7221
2

41.87
2
12
42.17
1
12
2.45
1
12
ltluntpariteit

..
I2.10
1
18
59.26
48.-
2.482/
4

Data Zwitser. land
Weenen
Kopen.
hagen
J

Stock- holm
Batovia
telegrafisch

24 Febr.1917
49.35
25.37
1
/2
68.25
73.20
99f100
Laagste d. w.
49.12
1
12
25.30 67.70 72.90
–
Hoogste ,, ,,
49.50 25.70 68.30 73.40
–
17 Febr. 1917
49.17
2/2

25.50 67.75
72.95
99*-100
10

,,

1917
49.27
1
1s
25.20
67.3V12
72.52
1
/
99f100
Muntpariteit
48.-
50.41 66.67
66.07
100

OVERZICHT.

De koersen voor Londen, Parijs en New York waren ook
deze week weder zeer vast. Londen steeg van 11,75
1
1 tot
11,792/
4
; Parijs van 42,27
2
/s tot 42,40; New York zicht van
2,47 tot 2,471 en telegrafische uitbetaling van 2,47 tot

2;47Is. Ook Zwitserland was vast en liep vai 49,17
1
12 op
tot 49,45, daarna trad echter eenige reactie in. Slot circa
49;35. Met uitzondering van enkele dagen in December is
de noteering voor Zwitserland nog niet zoo hoog geweest.
Skandinavië was verdeeld. Aanvankelijk vast voor alle drie’
de landen, trad later voor Stockholm een flauwere stemming
in. Kopenhagen 67,97
2/s_68,25,
Stockholm 73,05-73,35-
73,20. Op de algemeen vaste stemming maakten de koersen
voor Berlijn en Weenen een uitzondering. Aanvankelijk was
de daling slechts gering en bleef Weenen eerder gezocht.
Zaterdag was de markt echter geheel gedemoraliseerd. en
trad op het bekend worden van de torpedeering van de
7 Nederlandsche schepen een scherpe daling in. Berlijn
41,10-40,60. Weenen 25,62 l/2_25,37
2
/2.

II. KOERSEN TE NEW YORK.

Coble
Zicht
Zicht
Zicht
D
°
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterd.
(in

,
(in frs.
(in cents
(in Cents
per
£)
–

P.

)
P.
Rtu. 4)
per gld.)

24 Februari 1917
4.76.45
5.85’18
68118
408/81)
Laagste d. week..
4.76.45
5.85
68ij8
4018
Hoogste,,

,,

..
4.78.45
5.85’/4
70
40
1
12
17r Februari 1917
4.76.45
5.85
68
1
18
40
9
116
10,

,,

1917
4.76.45
5.841/
4

70
40
21
/is
Muutpariteit.. ..
4.86.87
5.1821
4

951/4
402116
J.

-, rwuI.eeo’lIIg vnu zö .neoruarl.

III. KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP

LONDEN.

Plaatsen en
Landen
Noteerings.
eenheden
30 Ton.
1917
6
Febr.
1917

Tijdperk
8-20
Februari

Laagstei Hoogste

20 Febr
1917

Alexandrië. .
Piast. p. £
97
2
12
97
2
12
97112 ,
97
2
12
97
.1
12

B. Aires .. ..
d.p.gd.pes.
50
50110
50
1
12
51
50
15
/10
Calcutta . . . .
sh/d.p.rup.
1
1
4/,o
1141j0 1141i0
1I4I1
«
1141,6
Hongkong ..
id. p. $
214
1
12
2/4’14
21421
4

2142/
4

214
1
12
Lisabon.. ..
d.p.escudo
3018
31114

30/4
311
4

31
ladrjd

‘….
Peset. p. £
22.373
22.393
22.35 22.63
22.44
?vloütevideo..
d.p.peso
53110
53
2
12
5312
54514
541
llöntreal.. ..
$ per £
4.76
7
18
4.7892
4
.
7711
4

4.8121
4

4.79
1
12
Petrograd ..
R. p. £10
167
51
163214

161’14
167’12
166
,
1
2

Rd.Janeiro
1)

d. p. milr.
12/22
11
7
18
11
29
125
12 ‘/22
–
Lires p. £
34.10
33.60
33.85
34.95
34.81
Shanghai,

..
sh/dp.tael
3/511
5

317214
317
1
12
3/8
3/8

Rome

…….

Singapore

. .
id. p. $
214 I/O
214/
2!418
214/
214
2
12e
Valparaiso
2)

d.p.pap.p.
11
28
132
11116
lO”/o
111i0
10
25
116
Ykohama ..
sh/d.p yen
2/1/8
211
2
18
21118
211
1
18
211e18

1) Noteeringen op 90 dagen.

-.

GOUD EN ZILVER.

GOUDBEWEGING BIJ DE BANK VAN ENGELAND.

Sedert begin Augustus 1916 worden de dagelijksche ont-
vangsten en onttrekkingen van goud door de Bank van
Engeland tijdelijk niet bekend gemaakt.

ZILVER.

De zilverprijs heeft een nieuw hoogtepunt bereikt sedert
1893. Dinsdag steeg n.l. de noteering tot 38110 d., in ver-
band met slechts matig aanbod uit Indië en vrees voor kleine
verschepingen uit Amerika met het oog op het duikbooten-
gevaar. De vraag uit het verre Oosten was niet groot, maar
diê van regeeringswege bleef onverminderd en ‘er waren
speculatieve aankoopen ook tot dekking van baisseposities;
door een en ander is de prijsstijging verklaarbaar.

Notering te Londen.

te New York.

24 Febr. 1917 ……..37/8

77e1s
17

,,

1917 ……..38
1
/8

78e19
-.
–
.10

1917 …….. .371/9

778/8
3

,,

1917 ……..37
2
/18

7671
8

28 Febr. 1916 ………27

5618
-.

27 Febr. 1915 ………23/jo

48e18
20 Juli

1914 ……..24
11
/26

5418

•
162

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

NEDERLANDSCHE BANK.
OVERZICHT VA

DE VOORNAIMSTE POSTEN.
.
.
(In duizenden guldens.)
VERKORTE BALANS OP 24 FEBRUARI 1917.

Data
Goud
Zilver
en

opei,wlibare.
Andere
Activa.
–
je

.rchuJden
Binnenl.Wis-(H.-bk.

f
42.630.657,05’12

24

Febr. 1917

. . . .
591.555
8.577
732.694
80.771
se1s,Prom.,

B.-bk.

71.562,22

•
enz.indisc.Ag.sch.
»
16.018.890,94112
17

1917

..
. .
590.555
6.481
737.606
7i.794.
.

f

58.721.110,22
io

,,

1917

. . . .
589.552
6.873
743.322 62.770
Papier o. h. Buiten!. in

.
3

1917

. . . .
589.558
6.646 745.750 94.543
disconto

……………………..

.
27.

Jan.

1917

. . . .
589.561
6.814 732.759 84.163
Idem eigen portef.
.
f

8.097.305,-
20

1917

. . . .
589.578
6.805
736.433
78021
Af: Verkochtmaar voor
13

,,

1917

.
. . .
589.576
6.746
745.543
71.495
de bk. nog niet afgel.

6

1917

.

. .
590.589
6694
751.767
68.526

B 1

‘

«

8.097.305,-

;
30

Dec.

1916

. . . .
587.602
6985
758.379 58.316

inclvsch

H.-bk.

f
40347.879,59
587.613
7.157
728.640 57.650

in rek -crt1 B.-bk.

3.978296,28
23

,,

1916

……
16

,,

1916

..
590.523
8:948
733.316 56.512

o

onier ï,
,
Ag.sch.

41.881.708,74
p

p.
9

,,

1916

..
584.126
6.855
740.642
37.300

86.207.884,61
2

1910

..
585.142
6.626
746.774
3 9.7 73

26 Febr. 1916
495.113
5.249
577.978

10
4.7 46
OpEffecten

……/ 80.937.284,61
27 Febr. 1915
281.777
1.245
457.055
93.869′)
OpGoederen en Spec.

5.270.600,-
,,

86207.884,1
25 Juli

1914

..
182.114
8.228 310.437
.
6.198

Voorschotten a. h. Rijk ……………..

.,

12.871.268,96’12
‘) Waarvan Rek. Crt.
saldo van
het Rijk
f
71.245000,-.

MuntenMuntmateriaal

.
DLwonto’s,
Munt, Goud ……
f
02.450230,-
Muntmat. Goud.. .. ,,529.104.521,76
1
12
Belee-
Beschik-
baar
Dek-
king:-
Hiervan
.r.
T
0
aa
Schatkist-
ningcu
Metaal-
percen-
–
2
prornesscu
saldo
tage

Munt, Zilver, enz..

6.578.933,0411
2

rechtstreeks

24 Febi
–
.1917
17

,,

1
–
917
58.721
59.420 37.000 31.000 86.208 85.970 434.538 434.255
74 74

Muntmat. Zilver
..

–

0

598.131.884,81
Effecten
10

,,

1917
51.710
29.000 91.257
434.106
74
Bel.v.h.Res.fonds..
/

5.118.870,12
1
12
3

,,

1917
97.049
77.000 78.137 427:245
71
id. van

/, v. h. kapit

,,

3.959.898,25

–
27 Jan.1917
78.223 53.000 68.517
432.090
73
-.

9.078.788,37
1
1
20

,,

1917
76.670 48.000 69.301
432.591
73
–
Geb. en Meub. der Bank …………….,,

1.400.000,-
13

1917
79.029 47.000
72.282
432.014
73
Diverse rekeningen

………………

72010.036,6])12
6

,,

1917
71.462 37.000 79.604
432.324
73
–

–

–

/
846.518.058,59
!2
30 Dec.1916
66.685
31.000
85.505 430.347
73
–
23

1916
56.459 31.000
77.433
436.612
76 16

1916
53.916 33.000
71.679
438.813
76
-Paesiva
9

1916
51.150
-30.000
70.303
434497
76

Kapitaal ………………………..

f

O.000.0O0,-
2

1916
58.810 37.000 80.187
433.563
75

Reservefonds…………………..

,,

5.155.090,93112
26Febr.1916
74.138 52.500
73.631
363.148
73
Bankbiljetten in omloop …………..

… 732.693.655,-,
27 Febr.1915
90.064
–
210:601 152.560
48
Bankassignatiën in omloop ………….

,,

2.390.423,23/
Rekening-Courant saldo’s:

–

‘
25 Juli 1914
67.947
14.30
–
0
61:686
43521
1
)
54
Van het Rijk ……

–
./

–
–
‘)
Op de basis
van
2
1 inetaaldekking. Van anderen

78.381.061,n 9
…….
78.381.061,59
—
–
—

Diverse rekeningen

……………….,,

–

7.897.827,83’/
JAVASCHE BANK.

–

/

846.518.058,59’/i
OVEËZICHT DER VOORNAAMSTE POTE-N.

(In duizenden Guldens.)
Beschikbaar metaalsaldo…………..
f

434.538.088,04′
–

B

4-
Andere
Op de basis van

melaaldekking……,,

27L845.060,07’/
Minderbedragaanbankbiljetten iüomIoo
Dala
Goud
Zilver
biljetten
dan waartoe de Bank gerechtigd is .. ,,2,172.090.440,20
0..
•

________
–
________
—

–

73.253 24.588
156.593
44.865
–

t
74
–
.269
23.748
157.159
47.729
Bij vergelijking met den vorigen weekstat blijken de volgende
16

1916
72 317
23 032
158 678
43 990
verschillen:
1916……
1’2.009
13.354
159.086 47.519
•

Meer

Minder

30

Dec.

1916 ………
23

;,

1916

………

Disconto’s

69875312
1
/,

9

,,

….

1Jan

1916
43819
32400
136480
33404
Buitenlandsche wissöls..

18.384,-
37.606
26.201
131.806
19.104

Beleëning&n

…………237.767,60

-2

Jan.

1915 ……..

25

Juli

1914 ……..
22.057
31.907
11017-2
42.634
Goûd

………………

1.000.000,-
Ziljer

………………

95.758,37’/i.-
Bankbiljetten

4.912.035,-
DiS-
•
Wisséls,
buit,

BIÉé-
lwrse
Beschik.
baat
Dek-
–

kings.
Part. Rék.-Ct. shidö’s

0.266.327,78
0
0
conto’s
–
N..Ind.

ningen
ni g
*,etaal.
percen.
–

J
–
betaalbadr
:soldo
ta9e

30 Dec.1916

6.4-14

35.032

59.224

10.987

56.898

–

49
–

—
eiidaking van den Minister van Financiën
N.B.

Uit de bk

m 23

,,

1916

6.190

37.584

57:551

10005

57:039

47

–
blijkt, dat uitstonden op:

–
16

,,

1916.

6:514

37:592

57.107

10.703

54:8
–
1:6

47
9

1916

6.396

37.250

62344

9.809

54.043

48

1Jan.1916 •5.839

22.795

44373

24.524

42242

45

–
–
24 Febr. 1917
17 Fibr. 1 917

–

Aan schatkistpromessen..
1

95.120.000,-

f
95J20.000,-. 2Jan.1915

4.977

8.973

35.306

12.768

33.825

42

waarvanrechtstreeksbij
25 Juli-1914

72259

6.395

47.934

-2228

4342
5
)

44
de Ned. Bank geplaatst
37.000.000,—
,,
37.000.000,-
Aan schatkitbiljetten
72.856.000,-
,,
72.874.000,-
0
Slu-itpost der activa.
–

–

Aan zilverbons

……..
.,,
16.768.053,50
,,-
16.911.581,-
t) Op
de basis van
2
1

mtaiildekkin.

1

SURINAA-MSCHE BANK.

ii

OVERZICHT DER VOORNAAMTE POSTEN.
(In duizenden guldens.)

Andere
1
Data

Metaal Circulatie
1
opeschb.
schulden
1

1.6

Dec.

1916

..
655
1.041
780
878
859
9

1-916

..
633
..J.057
790
877
872
2

1916

..
652 1.050
767
879 809
25 Nov. 1916

.
.-
667
1.032
778 876
877

18 Dec.

1915

..
713
923
1.049
883
1.059
19 Dec.

1914

..
1.294 949
1.031 777
248

25 Juli 1914 ..

645
1
1.100
1

560

735
1

396
28 Februari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

163

1)
Sluitpost der activa.

–

BUITENLAN-DSCH
–
E BANKSTATEN.

Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzichtgegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

1. BANK VAN ENGELAND.

WEEKSTAAT VAN
14
FEBRUARI .1917.

ISSUE DEPARTMENT.

Notes issued.. £ 74.053.260 – Governm.Debt £ 11.015.100
– Other securities,,

7.434.900
Gold coin and
bullion

55.603.260

£ 74.053.260

£ 74.053.260

;BANKING DEPARTMENT.

Capita.l …… £ 14.553.000

Government

Rest ………,

3.472.235

securities .. £ 134.959.208

Public deposits,, 51.923.359

Other securities,, 44.034.194

Other deposits,, 145.157.070

Notes ………

34.602.725

Seven-day and

Gold and silver

other buis..

28.240

coin ……,,

1.537.777 –

£215.133.904

£215.133.904

epoor het uitblijven der Engelsche bladen zijn de cijfers van den laatsten weekstaat hierboven niet kunnen worden
opgenomen.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POST-EN.

tnderstand overzicht bevat tevens de cijfers Jer door de
Regeering uitgegeven currençy notes
–
van .1 £ en 10 sh. met
het bedrag der goiddekking ‘en der tot dekking aangewezen
Govenment sécurities. De publicatie
–
dezer cijfers geschiedt_
sedert 26 AuguStûs 1914.

(In duizenden P. St.)

11. DUITSCHE RIJKSBANK.

STAAT VAN 7 FEBRUARI 1917.

De biljetten zijn sedert den oorlog niet inwisselbaar.

Metalibestand

……………………
Mk. 2.542.271.000
davon Goidbestand

………………
2.525.490.000
Reichs- und Darlehenskassenscheine……
,,

282.881.000
Noten anderer Banken

…………….
4.706.000
Weehsel …………………………
8.188.720.000
Lombardforderungen

………………
,,

12.015.000
Effekten …………………………
109.308.000
SonstigeAktiva

…………………..
,,

997.671.000

Gru-ndkapita-1 ……………………..
.,

180.000.000
Reservefonds ………………………
,,

85.471.000
Notenumlauf ……………………..
,,

7.892.292.000
Sonstigetaglich fiiliige Verbindlichkeiten
,,

3.505.047.000
Sonstige Passiva

……………………
,

474.762.000

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

Onderstaand overzicht bevat tevens het cijfer der uitgegeven
Darlehenskassenscheine. De Scheine, welke niet in kas zijn
bij de Reichsbank, circuleeren grootendeels
onder het publiek.
De Darlehenskassen zijn ingesteld op 11 Augustus 1914.

(In duizenden Mark)

Data
Metaal
Daarvan
Goud
_______________

Kas çen.
scheine
Circu.
lotie
kings.
percen-
tage
1)

7 Feb. 1917
2.542.271
2.525.490
282.881 7.892.292
36
31 Jan. 1917
2.54.440
2.524.418
283.942 7.858.489
36
23

;,

1917
2.540.309 2:523.185
321.601 7.650.783
38
13

,,

1-917
2.539.574
2.522.261 271.988
7.726.844
35

7Febr. 1916
2.495.194
2.454.951
549.379
6.450.834
47
6 Febr.1915
2.240.931
2.195.057
200.332
4.671.970
52

23 Juli 1914
1.691.669
1.356.857
65.479 1.890.895
93

1)
Dekking der circulatie
door metaal
en Kassenscheine.

Date
–
Wsscls
1
Rek. Cel.

Darlehenskassonschcine

Totaal
In kas bij
uitge.
de Reichs.
geven
bonk

7 Febr.1917
8.188.720 3.505.047
/

31 Jan. 1917
8.180.009
3.542.429
23

,,

1917
8.172.637
3.64
–
8:020
3.330:400 308.400
13

,,

1917
-8-614.515
3.917.497 3.248.100 260.100

7 Febr. 1916
5.239.674
1.625.973
1:617.200
508.600
6 Febr. 1915
3.859.667
1.450.850
.700.000
195.000

23 Juli

1914
750.892
1

943.964

III.
BANK
VAN FRANKRIJK.

VERZICHT VAN DE
VOORNAAMSTE
POSTEN.

Van 6 Aug. 1914
–
tot
28

Jan. 1.915
werden geen staten
gepubliceerd. De met
*
geteekende posten komen eerstsedert
28 Jan. 1915 in den weekstaat voor. De biljetten zijn sedert

— –

–

–

—
Cnrrency Notes.
Data
,Metaiil

.kirciaatio

Bedrag

1
Goudd.

IGoo. Sec.
den oorlog niet i-nwisselbaar.

–

(In duizenden francs.)

21 Febr.-1917
55.728
–
-38.576
***
.

***
1
Waarvan
Te goed
Buit.gew.

14

1917
–
59.141
39.451
1-46.1-30
28.500
116.099
Data

1
Goud
in het
Buitenland
Zilve;
l
inhet
Buitenland
T.00rsch.
old. Staat
7

,,

1017
56.924

–
39535
145.652 28.500
11-44831

22 Feb.’17
5.142.522
1.945.603 272.807 822.030
8.800.000
3-1 Jan-.

1917
5.665
39.601
143.552
28.500
112.339
–
15

,,

’17
5.134.734
1.945.603
274.500 724.090
8.600.000
23 –Fébv. 1.9.1’6
54.98-7

–
-32.508
99.345 28.500
-65.203,.
8

,,

17
5.128.712
1.844:559
276.790
728.650
8.400.000
24 Febr. 1915
63.872
34.223 36.661
26.500
8.924
1

,,

17
5.131.163
1.-95.157
-279.283
795.643
8.200.000

22
Juli

Ï9’14
–
40.164

–
29.317

-……..
…….

……..
–
24Feb.’16
5.035.879
–
360.209
855.422
5.700.000
25 Feb.’15

23 Juli’14

4.237.457

4.104.390
–

–

–

375.633
639.620

212.798

–

4.400.000

Go,’.
1

Ohcr
Public

1
Other
Re. Dek
kings.
Data
Sec.
5cr.
Depos..
Depos.
serve percen.

1

Wissels

t

•
Uitge.
1

stelde
Belee.
1
Bankbil-
1
Parti.
Rek.Ctt.
1
1
Rek
.
Crt.
‘tage
1)

–
1
1
21Febr.’171 84.9321 96.215 1
488361146.828
135.6021 18;20
14

’17 134.95
–
9 44034 51.923 145.157 36.141 18,33
17 212.397 38.580 42.262 226.470 35.839 13,33 —
31 Ja-. ‘-1-7
–
–
–
–
–
60.373 35.727 44.764 1:68.713 35.514 16,83

.

23’Fehr.’-16

3-2.339 93.336 ’52:620 96.394 40.930 27’12

–
24Feb:’-15

26924 -1
–
02.93-2- 26.925 132.889 48:099
-30’lt
-.

2-2 ‘Juli ‘.14

11.005 33.633 13.735 42.185 29.297 52
1
/s

Wissels

‘””-‘

.1
culieren.
J
Staat

512.649 .1.305.499 1.236.974 17.88-8.545 2.451.596 55.778
621.032 1.312.916 1.249.147 17.747.070 2.346.462 33.785 628.318 1.316.153 1.255.259 17.699.751 2.341.463 56.054 709.193 1,318.581 1.255.381 17.514.326 2.340.048 52.606

-430.882-1.7.24.961 1.251.804 14.295.289 1.941.914 35.861
228.505 3.080.169 834.682 10.831.547 2.331.749 49.124

1) Verhouding tusschen Reserve ei Deposuts.

‘

1.541.0801

1
769.400
1
5
.
911
.
910
1 942.5701400.590

164

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

•
IV. RUSSISCHE STAATSBANK.

EFFECTENBEURZEN.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

Amsterdam, 24 Februari 1917.
De post ,,Schatkistbiljetten” komt eerst sedert 14 November
1914 n. st. in den weekstaat voor. De biljetten zijn niet in-
wisselbaar. –
(In millioenen Roebel).

D.ta n. St.
Goud
1
Tegoed
t
o/h bui-
tenland
Zij-

ver
Schat. kistbil.
fitlt

‘
he-
geil

Circu-
latie
.
Cu-
rant

11
Febr.’17
1.475 2.141
122
7.640
737
9557
1.990
5

,,

17
1.473 2.150
116
7.276
748
9.340
1.976
19 Jan. ’17
1.475
2.151
116
7.127
741
9.205
1.833
11

,,

’17 1.474 2.150
118
7.104
613
9.114
1.784

14Febr.’]8
1.618
759
44
3.505
1.085
5.709 1.652
ii Febr.’15
1.569
139
51
1.001
973
3.077
1.123

ii Juli ’14
1.601
144
74
..

.

.
757
1.634
1.099

V. BELGIË.

Van de Nationale Bank van België, die haar goudvoorraad
naar Londen heeft overgebracht, zijn sedert 6 Augustus 1914
geen weekstaten openbaar gemaakt.
De Société Gnérale de Belgique is einde 1914 met de functie
van ciroulatiebank belast. Het Notendepartement dezer bank
publiceert wekelijks verkorte balansen. De biljetten zijn niet
inwisselbaar,
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden francs.)

Metaal
1
I3eleen.
Heleen.
Binn.
1

Rek.
Data
mcl,
buiten!.
van
1
buiten!,
von
prom. d.
wissels
en
Circa.
lotie,
1

Crt. saldi
J
vorder.
provinc,
beleen.
saldi.

22 Febr. 1917
339.916
85.749 480.000
66.023 849.555
112.698
15

,,

1917
340.495
84.951
480.000
67.434 850.795
112.658
8

1917
341.011
84.719
480.000 66.134
850.320
112.080
1

1917
340.409
84.647
480.000 65.695
853.463
108.222

24 Febr. 1916
193.187
51.598
480.000 61.121
619.451
164.552

VI. VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

In werking getreden op 16 November 1914.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

– (In duizenden dollars.)

Data
Goud
Zilver
Wissels
Deposito’s
‘”
ole
Dekkings-
Percen-
lage’)

t;’!
5Jan.’17
460.770
16.180
148.024
681.988
13.245
69,3
29 Dec.’16
453.713
17.538 157.693
697.623
14.130
68,2
22

,,

16
449.917 6.025
156.930
678.259
15.754
69,8
15

,,

’16
435.302
7.907
160.666 671.898
12.606 68,3

7 Jan.’16
354.418
12.888
55.579 431.085
12.982
82
8 Jan.’15
232.553
17.997
9.876
267.389
1.854
89
8)
Gouddekking van deposito’s en circulatie na aftrek van
de posten tusschen de bankén onderling.

VEREENIGDE NEW YORKSCHE BANKEN EN TRUST

MAATSCHAPPIJEN.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(Gemiddelden in duizenden dollars.)

Data
Reserve
Deposito s
Circulatie
Beleenin gen
en
disconto’s
Surplus
Reserve

24 Feb.’17
782.580
3.719.070
28.680
3.474.230
169.810
17

,,

17
762.080
3.684.650
28.650
3.448.230
156.810
10

,,

’17
769.400
3.706.830
28.600
3.470.710
158.520
3

,,

’17
789.180
3.770.540
28.620
3.511.090
166.630

26 Feb.’16
724.430
3.591.430
34.520
3.369.230
142.830
27 Feb.15
512.470 2.272.870
39.260
2.299.380
136.810

25 Juli’14
487.880
1.958.320 41.730
2.057.570
26.170
1
)

‘) Op basis van 25
0/
van alle deposito’s.

De geldkoers begint geleidelijk weer tot een normaal peil
terug te keeren, zooals blijkt uit de noteering voor de
prolongatie, welke in de afgeloopen week van 434 tot
334 b. 334 pOt. daalde. Thans wordt echter niet, zooals in
normale tijden veelal het geval pleegt te zijn, de beurs-
handel door deze terugkeerende goedkoope geldkoersen aan-
gewakkerd. De Nederlandsche staatsfondsenmarkt vormde daarop geen uitzondering. De economische moeilijkheden,
waarvoor ons land den laatsten tijd geplaatst .wordt,
nemen zulk een ernstig karakter aan, dat iedere aanleiding
tot optimisme ontbreekt en dus tot kooplust van beteeke-
nis. De stemming is er een van berusting en afwachting.
Bovendien verkeerde de markt onder den indruk van het
aangevraagde oorlogskrediet ad
f
127 millioen, dat onder
de gegeven omstandigheden wel niet het laatste wezen zal.
Ondanks deze benarde tijdsomstandigheden worden nog
steeds nieuwe vennootschappen opgericht en gaan andere
tot uitbreiding van kapitaal over. Zoo werd in de afge-
loopen week de stichting bekend van de Maatschappij tot
E ploitatie van Rubberondernemingen in Nederlandsch-
Indië met een kapitaal van
f
6 millioen, waarop 20 pCt. is
gestort. In buitenlandsche staatsfondsen gaat zeer weinig
om. Voor Russische fondsen is de stemming gedrukt, bij
afbrokkelende koersen, hetgeen nog in het bijzonder gold van de spoorwegobligatiën en dat waarschijnlijk zijn oor-
sprong vond in de mededeeling, dat het rollend materiaal
over het algemeen in een slachten toestand verkeert. In dit
verband zijn er plannen hangende om de maatschappijen
aan een leening van R. 1 milliard te helpen. Zuid-Amen-
kaansche fondsen werden in hoofdzaak wegens scheepvaart-moeilijkheden op lagere koersen verhandeld.

17 Feb.
21 Feb. 24 Feb. Rijzingof

5
0
1

Ned. Werk. Schuld ..
101/a 101’ii
101’12
–
1
1
8

4
0
10

,,

,,

,,

. .
93
10
1io
93I8
93
8
18
–
1
/io
3’1

0
10

,,

,,

,,

– .
82
1
14
821
8218
+ 118
2
,
12
0/
o

– .
60
15
/te
61
1
18
61
-1–

/ie

5
0/

Oost-Indië 1915

……
99
8
/4
99
1
/
0

99112.
–
4
1
12
O/

Hongarije 1913

.. ..
45
43814
43814
-1V4
4
1
11
0
10 Portugal 1890 ……
78V8 77 77
7
19
+ 1814
4
1
12
0
/0
Iwangorod Dombrowa
74118
7581
73
– 1
1
18
4
0/

Rusland (geconsol. 1880)
61
61
1
116
61’Iii
+
1/18
4
0/t,
Obl. Zuidwest 1885….
63
1
12
60
1
12
61
0
18
–
1718
4
0/

Obl. Rusland

bij

Hope
63
1
12
63 62
1
Iio
-1
7/io

4
0/

Obl. Moskow Smolensk
71
1
14
67’14
67
112
38/4

4
0/

Servië 1895

……….
47
l
/
46
46’12
-1

De
locale
markt had een onregelmatig verloop.
Van
nijverheidssoorten
werden alleen aandeelen ,,Gouda”
Kon. Stearihe Kaarsenfabriek een tiental percenten hooger
afgedaan en konden ook Philips’ Gloeilampenfabnieken
hun aanvankelijk verlies later herwinnen. Overigens was de
stemming in deze afdeeling door de onzekerheid
hoe
aan
grondstoffen te komen, mat. Zeer flauw sluiten in dezen hoek aandeelen Westen Suiker wegens het tegenvallend
dividend-voorstel: 18 pCt. tegen 35 pCt. liet vorig jaar.
De groote stilte in zaken heeft ook haar terugslag op
bankaandeelen
uitgeoefend, waarvan inzonderheid de cul-
tuurbanken als Ned. Handel-Mij., Ned.-Ind. Handelsbank
en Koloniale Bank, zwak waren. Ook voor
aandeelen in
cnitseurondernemin gen zelfS was de stemming uiterst onge-
animeerd. Handelsvereeniging ,,Amsterdam” verloren
Zaterdag j.l. 13 pCt., Javasche Cultuur 1234 pCt., Meda-
rie’s 10 pCt. In de overige soorten ging nagenoeg niets
om; alleen aandeelen Temoeloes konden een belangrijke
prjsverbetering boeken (575-605 pCt.), die echter niet met
noemenswaardigen omzet gepaard ging.
Bij gebrek aan bemoedigende factoren werden
oliefond8en
na eenige geringe schommelingen op lager koerspeil afge-
daan. Steaua Romana’s verloren 6 pCt. op het bericht,- dat
wegens de aangerichte schade de Mij. ditmaal het dividend
zal passeeren.
Rubberaandeelen
verlaten
–
de week in zeer gedrukte
houding naar aanleiding van, den zorgwekkenden toestand,
waarin- onze scheepvaart verkeert.
Veel sterker nog kwam deze factor uit den aard der
zaak tot uiting in de direct betrokken afdeeling. Eerst
toonden
scheepvaartaandeelen
groot weerstandsvermogen en.
reageerden zij nauwelijks op het verlies van de getorpe-
deerde booten ,,Ootmarsum” en ,,Trompenberg”. Naar het
schijnt waren genoemde booten gedwongen met contrabande
te varen, zoodat men deze torpedeering blijkbaar een op
zichzelf staand geval achtte. Nu echter zes of zeven booten
tegelijk zijn gekelderd, wordt de toestand uitermate ernstig,

28 Februari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

165

daar de Nederlandsche scheepvaart – en deze niet alleen
– tusschen hamer en aambeeld komt door de houding van
Engeland eenerzijds, dat onze scheepsruimte meer en meer
in beslag dreigt te nemen en door de houding van
Duitschland anderzijds, dat deze scheepsruimte, welke wij letterlijk ,,brooduoodig” hebben, bij een tonneninhoud van
duizenden tegelijk vernietigt. Het bedenkelijke van dezen
toestand heeft ten slotte de scheepvaartafdeeling dan ook
sterk beroerd, niet alleen omdat daardoor ongetwijfeld de
dividend-politiek zal worden beïnvloed, doch mede, wijl nu
vermoedelijk geen verzekeringen meer af te sluiten zullen
zijn en er alle kans bestaat, dat het verkeer weder totaal
zal worden stopgezet. De moeilijkheden voor ons land
dreigen zoo groot te worden, dat in ieder opzicht de toe
komst, ook op politiek gebied, ernstige zorg kan brengen.
Koninklijke Nederlandsche Stoomboot verloren Zaterdag
j.l. ruim 13 pCt, Koninklijke Hollandsche Lloyd 13 pCt.,
Holland-Amerika Lijn 12 pCt., terwijl ook in andere ge-
vallen de -daling om zich heen greep.
Uit den aard der zaak sluiten ook
tabakken
en
thee
fodsen,
die toch reeds de geheele week weinig geanimeerd
waren, nu het uitzicht op een spoedigen aavoer van de
betreffende producten hoe langer hoe geringer wordt, in
bepaald zwakke houding. Aandeelen Senembah ‘verloren
bijna 20 pOt,, Amsterdam-Deli 14 pCt. enz.

17 Feb.
21 Feb. 24 Feb.
Rijzingof

Koloniale Bank

……….
l55’/s
15414
153
1
12
–
118
Ned. md. Handelsbank ….
229 225 225
—4
Ned. Handel Mij. resc…..
180
8
/2
178
5
18
174
1
12
—6
Philips’ Gloeilampenfabriek.
360 350
1
1
360
–
Wester Suikerraffinaderj
. –
19814
204
8
14
19011
2

814
Handelsver. Amsterdam ..
– –
342
342
329
–
13
Javasche

Cultuur……….
417
417 404
1
12
—12’/
Koninklijke

…… ……..
504′!
509ij4
500
–
4
,
1
2

Steaua Romana…………
100 94 94
–
6
–
Amsterdam Rubber ……..
226 225
217
—9
Deli

Batavia …………..
156
1
12
160
150
—6’1
Holland-Amerika Lijn ……
411
1
12
412V 395
–
16 ‘/2
Kon. Hollandsche Lloyd.. ..
185
1
14
18411
8

172 ‘/
—13
Kon. Nederl. Stoomboot.. ..
221
1
1
220
21011
4

—11
Oostzee

………………
305
301
305
—
Bothnia

………………
291
29511
2

294
+3
De afdeeling der
Arnerikaansche
fondsen was nagenoeg
de geheele week verlaten. Eerst betrekkelijk vast in na-
volging van Wallstreet, waar geruchten de ronde deden
omtrent groote oorlogsbestellingen van de zijde der Amen-
kaansche regeeri1g, werd de stemming ten onzent vervol.
geus onzeker, wegens het uitblijven van Amerikaansche
koersen in verband met Washington’s birthday, om ten
slotte een dalende richting in te slaan. Deze flauwe eind-
stemming schijnt verband te houden met het bijeenroepcn
van het Congres in buitengewone zitting tegen 5 Maart,
waardoor het tijdperk van irriteerende onzekerheid veer
wordt verlengd. Bovendien geeft men er zich rekenschap
van, dat zelfs groote oorlogsbestellingen uit het binnen-
land niet op kunnen wegen tegen een voortdurende in-
krimping van den uitvoer, die niet kan uitblijven als het
Duitschland gelukt zijn duikbootenwapen zoo krachtig te
blijven hanteeren, nog daargelaten de vele andere niet te
vooiziene nadeelen, waartoe een oorlog tusschen Amerika
en de Centralen zou kunnen leiden.

17 Feb. 21 Feb. 24 Feb.
Rijzingof

American Beet Sugar …… 105’/4 102

101

—4
1
1
American Can …………44′!,

48

48

+ 3 ‘/
Studebaker Corporation .. – . 99
1
1

104

101

+’/,
Steel Corporation ………. 104/8 105
11
188 102
1
12 –
1,18
Atchison Topeka ……….101’/s 101
7
18
101814 + ’18
Union Pacific …………138’/4
1381/2
137 —1 114
Intern. Merc. MaF. afgest. – . 27
8
/

28
3
11

25
8
14 —2
pref…

70”/,o 72
1
12

6914 – 1
8
118

Te L o nd en werd de indruk van het succes van de
jongste oorlogsleening ten slotte eveneens weggenomen door
het duikbootengevaar, dat de regeering bij monde van
Lloyd George aanleiding heeft gegeven tot drastische maat-
regelen ten opzichte van den invoer, opdat de bij den dag verminderende scheepsruimte uitsluitend voor het hoogst
noodige beschikbaar blijve. Nog loomer werd de beurshou-
ding wegens de opeischiug van in de Unie beleenbare effecten.

Ter beurze van P a r ij s was de stemming eveneens aan
den zwakken kant; Fransche Rente daalde verder van 62
tot 61,85, een laagterecord. De weder opengestelde in-
schrijving op obligatiën der Nationale Verdediging schijnt

nog niet veel effect te hebben. De regeening heeft zich
althans andimaal gedwongen gezien tot een wetsontwerp,
waarbij het maximum bedrag aan voorschotten door de
Bank van Frankrijk aan den Staat te verleenen van frs. 9
op frs. 12 milliard wordt gebracht. Het vroegere maximum-
cijfer was dan ook wederom bijna bereikt, aangezien’ de voorschotten tot frs. 8800 millioen zijn gestegen. Ook is
men weder tot een verhooging met frs. 2 milliard van het
maximumbedrag dat aan bankbiljetten mag uitstaan, moe-
ten overgaan.

Te B e r 1 ij n gaat het grootste tot nu toe aangevraagde
1
oorlogskrecliet ad M. 15 milliard, waardoor het totaal der
Duitsche oorlogskredieten tot M. 79 milliard stijgt, samen
met een reeks nieuwe belastingen, waaronder een belasting
1 op steenkool en een toeslag van 20 pOt. op de oorlogs-
winstbelasting. Vooral door dit laatste werd de beurs
merkbaar ongunstig beïnvloed. Later kreeg een iets vastere
stemming de overhand op het voorloopig succes, dat de
duikbootenoorlog schijnt te hebben, alsmede op het bericht,
dat de Berliner Handeisgesellschaf t haar dividend van 6 op
7 pCt. heeft gebracht. Vooral aandeelen Phoenix en Bochu-
men genoten ten slotte op hoogene koersen belangstelling.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
26 Februari 1917.
De algemeene toestand in de wereldmarkten van granen
is weinig veranderd gedurende de afgeloopen week. De
Amerikaansche markten, die als steeds den toon aangaven,
toonden op sommige dagen sterke neiging tot daling, onder
invloec1 van de moeilijkheden bij de scheepvaart, doch of-schoon cle vraag uit dien hoofde de laatste dagen -moeilijk
verbeterd kan zijn, heeft de markt zich toch ten volle her-
steld en sluit tarwe nog hooger en de voedergranen niet
veel lager dan een week geleden. Er wordt veel geschreven
over de hoeveelheid tarwe, die het Noord-Amenikaansche
continent nog beschikbaar zou hebben voor export-tot den
nieuwen oogst en de schattingen vanieeren ontzaglijk. Vol-
tgens de aanvankelijke schattingen zou er nu bijna geen
surplus meer zijn, maar cle zichtbare voorraad toont nog
!zoo’n groot cijfer, dat men wel tot de overtuiging moet ko-
men, dat de oogst of onderschat is, of dat de voorraden van
den vorigen oogst nog aanmerkelijk grooter waren dan men aanvinkeljk veronderstelde. Zoover wij kunnen nagaan bIe-
ven de Engelsche markten zeer vast voor tarwe, ofschoon
men mededeelt, dat de aanvoeren de laatste weken zeer
bevrecligend geweest zijn. 0ff icieele cijfers worden niet meer
gegeven. –
In Argentinië waren de markten over het algemeen tame-
lijk flauw gestemd wegens gebrek aan vraag voor export.
Van een uitvoenrecht hoort men den laatsten tijd in het ge-heel niet meer en vooral indien de’prjzen nog verder moch-
ten dalen, zal men er vel niet spoedig toe overgaan. Voor
;den maïsoogst schijnt nog steeds regen gewenscht. Intus-
schen zijn de prijzen voor dit laatste artikel gedurende de
afgeloopen week 9 pOt. gedaald.
ma Engeland, zoowel als in Frankrijk garandeert men
aninimum prijzen voor tarwe; in Engeland zelfs voor een
tijdvak van 5 jaar. Waar het niet te verwachten is, dat de
oorlog nog zoo lang zal duren, zal men dus nog geruimen
tijd na den oorlog de gevolgen hiervan ondervinden. De
prijzen, clie nu gegarandeerd worden, zijn volgens vredes-
begrippen zeer hoog en indien zij later tot een eenigszins
normaal niveau dalen, zullen groote sommen te vetgoeden
zijn.

t Buitenlandsche granen in Nederland.

De toestand is voor ons land in de afgeloopen week niet
,veranderd, integendeel heeft het torpedeeren van zeven
van de grootste vrachtschepen der Nederlandsche vloot de
vooruitzichten aanmerkelijk verminderd. Gelukkig is het
s.s. ,,Larenberg” binnengekomen met 4500 tons ta,rwe, doch
de ,,Noorderdjk”, met een lading voor onze Regeering, was
onder de slachtoffers van den duikbootenoonlog. De regeling
van het aandoen der booten van Halifax en de Bermuda’s is
nog steeds niet definitief en het kan dus nog onmogelijk
gezegd worden, wanneer een eenigszins geregelde scheep-
vaart zal aanvangen. Bovendien bestaat er ook voor de
noordelijke route nog maar ,,betrekkelijke veiligheid” en
onder deze omstandigheden zijn de Nederlandsche schepen
iiog niet uitgevaren voor nieuwe ladingen graan.
Met de distributie van voergraan wordt nu begonnen.
De distnibuties van Februari en Maart vallen nu samen en
het gebrek aan veevoeder wordt daardoor in sommige stre-
ken zeer nijpend. –

166

1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

Noteeringen.

/
Chicago
Buenos Ayres
)
Data
Tarwe
Mais
Haver
Tarwa Mais
Lij,,zaad
Mei Mei Mei
1

Maart
Maart
Maart

26Feb.’17
177I
lOO’Is
561
13,60
8,70
22,-
19

,,

’17
176
102
578/9
13,85
9,55
22,-
26Feb.’16
113
1
/2
76’/2
441/8
0,-
5,602)
12,70
26Feb.’15
149’1
71118
5551s
12,85
5,85)
9,90
26Feb.’14
942/8
67
1
/4
402/
8

8,75 5,10
2)

11,90
20 Juli’14
82

1)

5618
1)

36
1
11 ‘)
9,40 2)
5,38
2)

13,70 2)

‘) per Dec.
2)
per Sept.
3)
per Mei.
4)
per Februari.
S)
De noteeringen van Buenos Ayres zijn van 17 en24 Februari.’

Loco-prijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten.

J
25 Februari
118
Februari
1
25 Februari
1917

1

1917

1

1916

Tarwe

……………….
509,
–
‘)
509,-‘)
368,’)
Rogge (No. 2 Western)
nom. nom. noni.
345,-‘)
345,- ‘)
235,-‘)
345,-‘) 345,-‘)
293,-
Haver (38 Ib, white clipped)
20,__1)
20,-‘)
14,75

Mais

(La Plata)

…. …..
Gerst

(46

Ib.

feeding) …..

Lijnkoeken

(Noord-A,i,e-
rika van La Plata-zaad)
–
200,-‘)
200,-
1
)
155,-
Lijnzaad

(La Plata) …. …
740,-
740,-
470,-

1
)
Regeeringsprijs.

AANVOEREN in tons van 1000 K.G. voor verbruik in Nederland.

Rotterdam

II

Amsterdam

–

II

Totaal
Artikelen.
1

1

1

II
18-24 Feb,.

Sedert

1 Overeonk.

18-24 Febr. 1

Sedert

1
Overeenk.
II

1917

1916
1917

1Jan.1917
1
tijdvak 1916

1917

1
1
Jan. 1917
1
tijdvak 1916
ii

Tard’e ……………..
.
_..
73.642
84.354
4.553 4.553
–
78.195
84.354
Rogge

. ……………
.
–
4.465 5.513
–
–
–
4.465
5513
–
654
3.524

,
–
–
500
654 4.024
MaIs

…………….
–
46.306 27.505
50
37.219 20.018
‘
83.525
47.523
–
2.608
14.928

,
–
5.492
1.980
8.100 16.908

Boekweit

………….

Haver

…………….
–
–
8.450
–
6.790
4.018 6.790
12.468

Gerst

……………..
..

–
2.842
12.079

>
–
7.560
21.500
10.402
33.579
Li,jnzaad ……………
Lijnkoek ……………

..

–
9.000
27.880

.
–
9.132
3.405
18.132
31.285
Tarwemeel …….. . …
..
–
3.785

1
–
–
–
3.785
–

AANVOEREN
in tons van
1000 K.G. voor Belgi6.

–

61.608
‘105.040
–
–
–
61.608
105.040
Tarwe;……………..
Mais

…………….
.
–

7.419

1

32.530
–

–
–
7.479
32.530

METALEN.

IJZER EN STAAL.

E
n g. el and. Er is geen verandering in den toestand
betreffende afgewerkt ijzer en staal. Niets van het laatste
en zeer. weinig van het ëerste is verkrijgbaar voor particu-
liere doeleinden, waardoor de geheele handel van het land.
natuurlijk lijdt. De vorst is op het oogenblik de grootste
.

bron van moeilijkheden voor vele fabrikanten. In weerwil
van alle pogingen, die aangewe/id zijn, is het onmogelijk
geweest,. de vaarten open te houden; de fabrieken, die aan-
gewezen waren op vervoer over water waren van kolen
vertoken en bijgevoig tot stilstand gebracht. Enkele hoog
–
ovenwerken wa.ren genoodzaakt slechts een gedeelte van den
dag te werken, daar het niet mogelijk was kolen, cokes en
kalksteen ‘te verkrijgen. De productie der geheele industrie
is dientengevolge verminderd.
Er worden. goede vorderingen gemaakt met het bouwen van handelsschepen volgens de plannen der Regeering ter
bespoed.iging,. van den. bouw. De gewone verbruiker,,. die
metaal noodig heeft voor andere doeleinden dan die, welke
met den, oorlog samenhangen, ondervindt meestal groote
moeilijkheden, in het verkrijgen van leveringen. Tevens zijn
er’ naar verhouding weinig orders aan de markt, die niet
direct. of. indirect met oorlogsbehoeften in verband staan.
De haematiet fabrieken werken met hoogdruk ten einde;
aan de dringende vraag voor leveringen tegemoet te komen.
D u, i t sc h 1 a n d. Het aanhouden van het koude weder
gedu.rende Februari heeft een verdere beperking in het
productievermogen van enkele fabrieken noodzakelijk ge-
maakt, daar de belemmeringen in het transportwezen’ de
aanvoeren van kool hebben verhinderd. De spoorweg-
directies hebb’en echter maatregelen genomen om de be-
staande moeilijkheden uit den weg, te ruimen en men’ ver-wacht, dat
–
de fabrieken spoedig in staat zullen zijn weer
tot
–
den normalen toestand terug te keeren.
A’m e r i k a. De toestand op de Amerikaansche Spoor-
wegen wordt’ met den dag erger en uit goede bron wordt,
vernomen, dat cie vertegenwoordigers der groote fabrieken
jacht
–
maken op eiken wagon teneinde zich de, middelen te
verschaffen om het ruwe materiaal naar de plaats van ver-
bruik te brengen. Het onmiddellijk gevolg van dezen stand
van zaken is, dat de prijzen voor ijzer en staal gestadig
stijgen:, doch naar men meldt; zijn weinig zaken tot stand
gekomen, daar de fabrieken’ voor zeer langen tijd, van,
orders voorzien zijn.
Het weder’ is iets zachter geworden en deze verbetering
maakt’ den toestand voor de fabrieken veel gunstiger.
Vân de 15’hoogovens, die in het Pittsburgh district stop-gezet waren, zijn wederom 6 in werking gesteld:

Loco-Noteeringen te Londen:

IJzer ‘
Koper 1
Data

Clçv.

Standard

Ti.

Lood

Zin4-
1
No.3

23 Febr. 1917..

lom. 139.-/- 197.716 30.101-

–
16

,, 1917..

nom.

140.-/-

198′.-/-

30.101- 56.151- 25 Febr. 1916..

8711

102.51- 184.-/-

32.716 108.-/-
26 Febr. 1915..

5711

64.101- 180.-/-

20.216′

42.101-
20 Juli 1914.. ‘ 5114

61.-‘-

145.15/- 19.-/-‘

21.101-

STEENKOLEN.

De mindere behoefte aan huisbrandkolen, tengevolge van
het zachtere wee,’, alsmede de, zij het ook geringe aanvoer
van Duitschland, brachten eeue verlichting in den toestand.
Voor de Duitsche kolen trad intusschen eene prijsverhoogin’g
in van fl.50 per ton. Volgens de laatste berichten, zijn’ de
prijzen in Engeland algemeen lager.

PETROLEUM1

(Ontleend aan den ,,Petroleum Review”.)

Londen, 16 Februari 1917.
Petroleum. De prijzen zijn onveranderd gebleven’:

2e destillaat ……..1 s. 192
ci.
Standard White …. 1 s. 2 d.
Water White. …… 1 s. 3d.

De stemming van de markt is gedurende d a.fgeloopeff,

veertien dagen vast geweest. De verkoopen vonden laats
tegen gevraagde prijzen. Er’ zal waarschijnlijk in de naaste
toekomst een tekort zijn aan geraffineerde anierikaansehe
olie tengevolge van hèt verlies van, twee vrachtschepen
gedurende de afgeloopen week, het gebrek aan tankschepen
en ten slotte door de afkondiging van den onbeperkten
duikbootoorlog.
Smeeroliëu. Sedert 2 Feb’ruari is de stemming der markt
vast gebleven. Behalve red en pale Ameriean welke een
week. geleden reeds 2 £ duurder waren geworden zijn de
prijzen onveranderd gebleven. De voorraden, raken vlug
uitgeput. De nominale prijsnoteeringen zijn:

American pale ……..vanaf
£
20
Anierican red ……..

£
26′
Arneriean filtered cyl

,,

£’ 23
Amerieau dark cyl …..

£
19
Benzine. Geen verandering te noteeren

28 Februari 917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

67

Terpentijn. De noteeringen der drie, laatste weken zijn
als volgt: 16 Februari

9 Februari

2 Februari
Amer. loco ..

54 s. 6 d.

56
S.
6 d.

52 s.
Maart/April ….55
S.

57
S.
3 d.

52 s. 6 d.
Mei/Augustus

56 s. 3 d.

58 s. 3 cl.

53 s. 6 d.
Sept./December

56 s. 9 d.

58 s. 6 d.

54 s.

Was gedurende de week van 2-9 Februari de stemming
van de markt vast, in de afgeloopen week daarentegen
kenmerkte zij zich door opvallende schommelingen. In tegen-
stelling met de vorige week, toen er een sterke vraag was
tegen snel stijgende prijzen, was er niet veel neiging om
op termijn te verkoopen.
Paraffine. De markt is de laatste week zeer vast ge-
worden.

Smeltpunt

140
0
……
57/s
tot 6 d.
130-132
0
……
5’Isd.

11
125-127
0
……5

cl.

per ga on.

118-120
0
……4″/ia d.

Stookolie en vethoudende oliën zijn niet officieel genoteerd
als gevolg van de transportmoeilijkheden. Over liet alge-
meen nemen de schepen een lading in, die meer waarde bezit.

Liverpool, 15 Februari 1917.
De toestand van de markt is sedert 2 Februari ouver
–
anderd. Geen prijs-veranderingen.

Bakou, 15 Februari 1917.
De markt blijft vast. De noteering is sedert de vorige
week van 55 kopeken tot 61 opgeloopen.

New
York, 15 Februari 1917.
De noteeringen zijn:
8 Febr. 15 Febr.

Gcraffineerd in kisten . . . . 12,00 c. 12,25 c. )
Standard White in vaten. . 8,90 c. 9,75 c. ‘ per gallon.
Credit Balances ……….3,05 c.

3,05 c. )
PennsylvanianCrudeper vat $3,5

$3,5
Philadelphia, 15 Februari’1917.
Standard White is van 8,90 c. per gallon tot 9,70 c.
opgeloopen.

KATOËN.

Noteeringen voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands.)

1
23Febr.’1716Febr.’I7
9Febr.’17I23Fcbr.’16I23Febr. ’15

New York…. 16,30e 15,95c 15,50e 11,55e

8,35e
Liverpool . .. 11,33d 10,86d 10,33d

7,72d

4,97d

Ontvangsted in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In düizendtallen balen.)

1
Aug. ’16
Overec,,konzstqc pcodrn
tot
9Febr.’17
1915-’16

1

1914-‘I5

Ontvangsten Gulf-Havens..
4036′
3322
4802
11

Atlant.Havens
1612
1837
2452
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1902
,1481
2101
‘t Vasteland.
1529 1401
2030
Japan ete…
392
227
326

Voorraden
in
duizendtallen
9
Febr. ’17
1
9
Febr. ’16
1

9 Febr. ’15

1399
1629 1915
Binnenland …………..
1140
1178
1090
Amerik. haven

………..

327
112
New
York

……………182
437

.

426
443
New Orleans ………….
Liverpool

……………
881
823 953

WOL

Slechts berichten betreffende de markt in La Plata zijn
ons dcze week toegekomen. Belangrijke zaken kwamen aldaar tôt stand tot zeer vaste prijzen. De handel niet Noord-Amerika
ging vlot en de voorraden gezuiverde wol zijn vrijwel uit-
geput.
Noteeringen te Bradford:

64

Colonial carded
Data
javerage
56

1
50 46

1
40

16 Februari 1917
..

•
67’12
51
41
1

34i/j
30’I2
9.

,

1917
….
68
52

1
33iI
351/
2
1
31
18 Februari 1916
….
43
3611
32 28
25

SUIKER.

Onze Bi etsu ikermarkt bleef zeer kalm gestemd
met weinig zaken. De noteeringen bleven onveranderd.

Terwijl in D u i t s’e h 1 a n d over den uitzaal nog groote
onzekerheid bestaat, doordat de Regeering nog niet tege-
moet kwam aan de eischen van de bij den bietenbouw geïn-
teresseerd en, wordt uit 0 o st e n r ij k gemeld, dat de land-bouwers zich bereid verklaard hebben eene ietwat-grootei’e
uitgestrektheid dan verleden jaar met bieten te beplanten.

In Engeland was de invoér van 1 Januari tot 10
Februari als volgt:

–

1917

1916

1915

1914
Ruwe suiker

124970

88.424

148.257

111.481 tons.
Geraff.

19.732

50387

118.266

118.177

Totaal -144.702 118.811

264.523

229.658

Verwacht mag worden, dat de jongste beperkende bepa-
lingen betreffende den invoer van vele producten ook voor suiker merkbaar zal worden.

In A m e r i k a is de hausse niet van langen duur ge-
weest en vielen de prijzen gedurende de afgeloopen week
even vlug als zij de voorafgaande week gestegen waren.
Hieruit valt op te maken, dat aan den opstand in Cuba
geen beteekenis meer wordt toegekend. De laatste noteering
voor Spot Centrifugals was 4,89
A
5,02 c. De ontvangsten
der week bedroegen 85.000 tons, de versmeltinen 36.000
tons en de voorraad 163000 tons tegen 84.000 en 120.000
tons in de beide voorgaande jaren.

Willett & Gray geven het volgende interessante overzicht
vkn het suikerverbruik in de Vereenigde Staten gedurende
de laatste drie jaren: –

Versmeltingen in de

1916

1915

1914

Atlantische havens 2.726.000 2.824.000 2.489.000 tons.
waarvan uitLouisiana

25.766

5.903

13.239 ,,

Geimport. suiker..
2.700.234
2.618.097
2.475.761
Verbruik van buitenl. en Portorico suiker
–
in New-Orleans
244.361
244.170
358.277
Galveston ……….
41.067 37.672 31.310
Buitenl.

en

in

het binnenland

geraff.

–
suiker
189
1.239
635

–

Tezamen ……
.2.985.851
2.911.178
2.865.983

Export van ruwsuiker
uit Atlant. havens
–
10.838 13.686
Idem van geraffin…
635.279
388.951
173.67,6

Verbruik in Atlant.
en Golf-havens.
. . .
2.350.572
2.513.389
2.678.621
Verbruik

in

San
Fr’ancisco ……..
368.801 278.717 293.712

Totaalverbruik

van
buitenl.,

Hawai-.
Portorico- en Phi-
lippijnen-suiker

..
2.719.373 2.792.108
2.972.333
Verbruik

Louisiana-
suiker

……….
218.706 223.468
140.490
Verbr.

Texas-suiker
8.272
1.300
3.506
U.S.A. rietsuiker
700.256
769.257
624.298
Melasse, Ahorn
en andere suiker
14.000 15,400
20.200

Totaal suikerverbr.. . 3.658.607 3.801.531 3.760.827

De hausse in Amerika heeft een te kort leven gehad om
van invloed geweest te kunnen zijn op den speculatiegeest
in J a v a. Er kwamen wel enkele transacties tot stand van
witte suiker tot
f
14, doch ten slotte waren tot dezen prijs alleen nog verkoopers te vinden. De Januariafscheepingen
bedroegen 49.000 tons tegen 23.000 tons verleden jaar.

De C u b a-statistiek is als volgt:

1916117

1915/16

1914115

Oatv.d.wk.totlo Feb.’17 121.494

127.530

95.000

tons

Totaal sedert 1 Dec. 1916 571.286

758.262

454.876
Werkende fabrieken….

182

176

169

Export d.week tot 10 Feb. 68.000

84.700

49.000

Totaal sedert 1 Dec. 1916 317.823

460.062

263.930

Totaal voorr. op 12 Feb. 252.000

297.385

211.000
Exp. Geraf.
1. V.S.v.N.A.

van 1 tot 20 Jan.. . .. 11.343

35.292

13.318

,,

168

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

NOTEERINGEN

Asnsterdwt
Londen
New York
Data
per
Tates
White
96%
Februari.
Cubes
JCent
rij tlg.
No. 1
job.

23 Feb.1917….
f
2318
4711
1
I2
–
–
5,21
16

,,

1917….
,,

23
1
/
4711811

2016
2614″2
5,05 ft5,40
23 Feb. 1916….
,, 32
4016 1916
2416
5,02 a5,o5
23 Feb. 1915….
15
29
182
311-
–
4,77
21 Juli 1914….
11
1
1
181-
– –
3,26

KOFFIE.

(Uit het Mailbericht van de Makelaars G. Duuring.& Zoon,
Kolff & Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).
Koffie zeer gevraagd maar nagenoeg zonder aanbod.
De noteering voor
N.
0. T. Santos is thans 55 ets. Het eenige, dat in de eerste hand werd aangeboden, bestond
nagenoeg alleen uit Robusta koffie met consent voor uitvoer
en vond tot den bestaanden prijs grif koopers.

Noteeringen en voorraden.

– Rio

1

Santos
Data

1

Wisselkoers
Voorraad 1 Prijs

Voorraad
1 Prijs

INo.li

No.4

22 Febr. 1917
300.000
6675
2.618.000
6000
11
21
/12
17

,,

1917
287.000
6600
2.832.000
6100
1221/
81

22 Febr. 1916
389.000
6050
2.466.000
6350
11
15
181
24 Juli

1914
353.000
4900
889.000
5700
16

–

Ontvangsten.

Rio

Santos
Data

Afgeloo pen

Sedert

Afgeboo pen

Sedert
week

1 Juli

week

1

1
Juli

22 Febr. 1917 ..

30.000

1.731.000

49.000

8.658.00O
22 Febr. 1916 ..

40.000

2.657.000
1

83.000 110.101.000

RUBBER.

–

De noteeringen zijn in de afgeloopen week nagenoegon-
veranderd gebleven. Men blijft van beide zijden een afwacl tende houding aannemen zoolang de onzekerheid voortduurt
betreffende eventueele resultaten, die de bedreiging der
scheepvaart op de aanvoeren zal hebben.
De markt sluit als volgt:

Prima Hevea Crêpe en smoked Sheets: einde vorige week –
Loco/Maart ……..3/3
1
/4

–
loco/Juni …….3
1
3

April/Juni ……..3/3
JulilDec. ……….. 3/-/g

Juli/Dec……..3/-‘/a
Hard Line Para .. … 3/4

Para ………3/3
8
/2

COPRA.

De toestand van de markt bleef deze week geheel onver
anderd en ging er in het geheel niets om.
Ceylon cif. Londen £ 45.12.6 en cif. Marseille £ 49.5.-.

NOTEERINGEN.

Java f.m.s.

24 Februari 1917..fnom.)
17

,,

1917.. ,, nom.’N.O.T.-condities.
24 Februari 1916.. ,, 41/J
24 Februaril9l5..,,54
1
/4
20-25 Juli 1914.. ,,282/
i

VETTEN EN OLIËN.

Ole o – Ma r ga r in e. Naar Amerika geseinde biedingen
van f131,— inclusief alle oorlogsrisico’s, voor ronde posten
,,Choicest”, werden geweigerd met tegenofferte
ft
f131,-
exclusief alle oorlogsrisico, terwijl voor ,,Harrison” een
tegenofferte ontvangen werd
ft
f136,— inclusief oorlog44
risico, evenwel op voorwaarde, dat een eventueele .vracht
hooger dan$ 3,— voor koopers rekening komt.
Premier-Jus zonder offerten.
N e u t r alla r d werd vergeefseli tot f126,—, exclusief oor-
logsrisico, aangeboden.

Katoenzaadolie. Ook hierin waren geen offerten aan
de markt.
G e r a f f i n e e r d Cocosvet belangrijk hooger, tengevolge
der hoogere vrachten. Noteering
f
92,— voor prompte levering.

VERKEERS WEZEN.

BEVRACHTINGEN.

24 Februari 1917. De vrachten, welke verleden week
door -het uitblijven van de mail niet genoteerd konden wor-
den, zijn in onderstaande statistiek opgenomen. Opmerke-
lijk is de verhooging van kolen- en ertsvrachten voor on-
zijdige schepen. Die verhooging werd noodzakelijk, omdat,.
sedert de neutrale scheepvaart nagenoeg geheel stopgezet
werd na afkondiging van den verscherpten duikboot-
oorlog, scheepsruimte niet meer te bekomen was tot de vast-
gestelde vrachten. Vanaf 12 dezer werden bizondere facili-
teiten verleend voor verzekering tegen molest, en de onlangs
verhoogde maximumvrachten werden wederom belangrijk
hooger gesteld,
t.w.
50 pCt. extra naar Fransche Westkust-
havens in plaats van 20 pCt., en naar Italië 12/— per ton
extra boven de reeds toegestane 50 pCt. Ertsvrachtea wer-
den voor booten, welke uitgaande kolen naar de Entente
landen vervoerden gebracht op 70/— (van 21/6) van de
Middellandsche Zee, en van Noord-Spanje, afisselend naar
gelang van de kolen-loshaven, van 2416 tot 3216 (van ca.
201—), alles op basis van lossing in hetBristol Kanaal,
met 2/— extra naar Schotland en 51— extra naar Oostkust-
havens. Naar verluidt, zullen de vrachten van Noord-
Spanje naar het Bristol Kanaal met 216 verlaagd en naar
de Oostkust met 2/6 verhoogd worden en voor verschepin-gen van de Middellandsche Zee worden soortgelijke wijzi-
gingen overwogen, een en ander in verband met het meer-
dere risico in de Noordzee.
In het Vereenigd Koninkrijk werden, voor den duur van den oorlog, alle kolenmijnen onder staatsbeheer gebracht;
verwacht wordt, da.t aan afgifte van uitvoervergunningen
nog meer beperkende bepalingen dan reeds gemaakt werden
verbonden zullen worden. Bevrachtingen naar neutrale ha-
vens vonden bijna niet plaats.
Voor bevrachtingen van Noord-Amerika naar de Entente
landen ‘werden deskundige agenten benoemd. De vracht
naar het Vereenigd Koninkrijk werd aanvankelijk vastge-
steld op 2716 per quarter zwaar graan, met 2/— extra van
de Golf van Mexico, daarna verhoogd tot 301—; voorts op
de net form 155/— naar Fransche Westkustha.vens, 1601-
naar Liverpool, 1901— naar Italië, met 301— extra van de
Golf van Mexico. Er kwamen echter slechts weinig afdoe-
ningen tot stand. Nog hoogere vrachten zullen ongetwijfeld
geboden worden om neutrale ruimte te interesseeren.
Van Australië werd de vracht op 1901— 5. 2001— per
ton vastgesteld; er werden echter de laatste weken geen
schepen afgesloten, omdat de beschikbare ruimte aange-
wezen werd om lading van dichterbij zijnde havens te halen.
Engelsch-Indië bood hooge vrachten, nl. Karachi 1801-
scale terms en Bombay 2201— d.w. naar Engeland, Madras
3651— en Saigon 285/— naar Frankrijk. Van Birma wer-
den geen zaken gedaan, in afwachting van de vast te stellen
maximumvrachten.
De vaartuigen der geallieerden voeren bijna uitsluitend
tot de verschillende vastgestelde maximumvrachten’ zonder
grooten invloed te ondervinden van de verscherping van
den duikbootoorlog. De meeste schepen zijn bewapend of
worden geconvoyeerd en zijn daardoor betrekkelijk veilig.
Er blijft een nijpend gebrek aan ruimte en daarom worden maatregelen genomen om den aanvoer tot de meest nood-
zakelijke behoeften te beperken.
Op Nederland werd de scheepvaart nog niet hervat. De
onderhandelingen met de oorlogvoerenden, waarvan in de
voiige nummers gewag gemaakt werd, hadden tot dusver
een negatief resultaat. Van Duitsche zijde werd verzekerd,
dat te Yalmouth liggende Nederlandsche schepen op 22
dezer de reis door het bedreigde gebied betrekkelijk veilig
zouden kunnen maken, doch alle schepen, welke van de
aangeboden gelegenheid gebruik maakten, werden getorpe-
deerd. Tusschen de Britsche regeering en de N.T. werd
overeengekomen, dat een aantal in Holland tot vertrek ge-reed liggende schepen niet naar een Engelsche haven voor
onderzoek opgebracht zou worden, indien Halifax aange-
loopen werd. Die schepen blijven echter hier, aangezien de reederjen er de voorkeur aan geven te wachten tot 5 Maart,
van af welken datum, volgens Duitsche verzekering, op
werkelijke veiligheid gerekend mag worden. Onderhandelin-
gen over in Engeland vastgehouden en elders stilliggende
schepen duren nog voort.

28 Februari 1917

ECONOMISCH-STATfSTISCHE BERICHTEN

169
1

GRAAN.

Data
Petro
–
grad
Londen!
R’dam

Odessa
Rotter-
dam

.4 t!. Kust
Ver. Staten
San Lorenzo

Rotter-
1
Br,.stol
Rotte,.
En ge-
dam
Kanoal
dam
land

19124 Febr.1917
– –
–
301-
–
130/-
12117

,,

1917
– –
–
2716
–
130!-
21126 Febr. 1916
–
–
f12,50
161-
f85,—
13819
22127 Febr. 1915
–
–
101-
91-
701- 6216
Juli

1914
lid.
713
111111
4

1/111/
4

121- 121-

HOUT.

Data

Cronstadt
Golf vrn Mexico

Holland
Oost/t.
Engeland
H olland
1
Engeland

_____________________________

(gezaagd)
(mijn-
(pitch-
pitte)
1

(pitcli
pine)
stutten)

19124 Februari
1917

1217

,,
1917

21126 Februari
1916 ..
– –
–
4851-
1
)
22127 Februari
1915 .
.
–
–
–
1651-
1
)
Juli
1914 ..
f
12,—
2416
751-
7716

ERTS.
–

Bilbao
Ga, tho.
Grieken.
.
1

Poti
Data
Middles
.
gena
Middlcs.
an
Mi
L
ddi
a
es.
1
1 Middles.
bro
bro’ bro’ bro’

19124 Februari

1917 .,.
3514
7716
–
–
12117

,,

1917 .
.
32110
751-
–
–
21126 Februari

1916 ..
–
241-
221-
–
–
22/27 Februari

1915 ..

14/-

15/-

–

–
Juli 1914 .
.

4/3

5/4’/i

5/9

8/6

KOLEN.

Cardiff

Oostk. Engeland
Data

Bar- – Genua Said Rivier
deaux

Port

Plata
La

Rotte,- Cron.
dam

stadt

19124Febr.1917
681-
10113
–
–
–
–
12117

,,

1917
681-
10113
–
97/6
–
–
21126 Febr.1916
fr 51,—
77/6
801-
4716
f
6,—
–
22127 Febr.1915
–

20,—
331-
3216
301-
,,6,—
–
Juli 1914
7,—
71-
713
1416
3’2
5
1
–

–
DIVERSEN.

Bonibay
Bir,no
Vladivo.
Chili
D a
0
Wcst
West stock
West

Lalpeter)
Europa Europa
Wcst
Europa
(d. w.)
(rijst)
Europa

19124 Februari 1917 ..
2201-
–
–
–
12117

,,

1917 ..
2001
–
–
–
21126 Februari

1916 ..
1351-
175!-
–
12716
22127 Februari 1915
. .
50
1
–
701-
751-
651-
Juli 1914 ..
1416
1613
251-
2213

BINNENVRACHTEN.

Bij het heerschende dooiweer kon eene spoedige hervatting
der binnenvaart verwacht worden. De aanvoer in de zee-
havens staat echter nog nagenoeg stil, zoodat aan de
schippersbeurs bijna geen zaken worden gedaan.

VRACHTEN TE ROTI’ERDAM.

(in Gid. per 2000 K.G.)

Erts
ny. lthyIrn,,,,,,
Massale

1)
Pér zeilschip.

1
Data
–
‘/4
lostiidj
—–‘
‘/

lostijd
goed.
Boven-
]Waterstand
–

19-24 Februari

1917..
–
–
–
gunstig
Graan Petrograd per quarter van 496 lbs. zwaar, Odossa per Unit.

1
12-17

,,

1917..
– –
–
-.
gunstig
Ver. Stati,, per guarter van 480 lb,s. zwaar.

1
21-26 Februari

1916..
–
–
–
hoog
Hout gezaagd en pitchpine per St. Pet. Standard van 165 kub.
of.,
mijnstutten per vadem van 216 kub. vt.
22-27 Februari

1915..
0,17
1
12
0,27
1
1
–
gunstig
Overige noteeringen per ton van 1015 K.G.
20-24 Juli

1914..
0,60
–
0,70
1,05
gunstig

ADVERTENTIËN

*

SPAARBANK TE ROTTÉRDAM.

Bedrag aan de inleggers verschuldigd op 31 Januari 1917….
..
f
12.208.213,92
Inlage gedurende de maanden Nov., Dec. 1916 en Jan. 1917.

2.221.928,50
Terugbetaling gedurende hetzelfde tijdvak .. …….. . …….

1.804.716,85
Aantal inleggers op 31 Januari 1917 …………………..99051
In dit trimester bedroeg het aantal posten van inlage 55.678, waaronder
9500 van het sparen op 63 scholen tot een bedrag van
f
7.189,56.
Voor 144 inleggers heeft de Spaarbank 387 Certificaten Ned. Werk. Schuld
aangekocht en in bewaring, van 191 personen 618 obligaties
5
O/
Staats-
leening 1914 in coupures van fl000,—, f
500,—,
f
200,— en f100,— en van
141 personen 610 obligaties
4
1
I
01
Staatslèening 1916 in_coupures van f1000,—,
f 500,— en fl00,—.
Op 31 Januari 1917 waren uitgegeven 648 Renteboekjes, tot een nominaal
bedrag van
1
496.300,—.
Voorts werden bij 1221 spaarders de spaargelden wekelijks koteloos aan huis afgehaald, terwijl 2007 spaarbusjes kosteloos in bruikleen werden gegeven.
De Spaarbank vergoedt als rente:
van f1,— tot f 2000,—

………………………………….2,64
0
/0
boven
f
2000,—

…………………………………………2

°Io
en bij spaarbankboekjes met vooraf bepaalden vervaldag (bepaalde
gebeurtenis of overeengekomen datum) ……………………….3

O/
Verder worden uitgegeven Renteboekjes (bewijzen van deelgercchtigdheid in
3 °/o Inschrijving Grootboek) van
f
100,— nominaal of veelvouden daarvan,
eene vaste rente gevende van ………………………………3
0/ Dagelijks bestaat er gelegenheid voor het toetreden tot den Check- en Giro-
dienst, waardoor het inleggen, zoowel als het terugbetalen den deelnemers
zeer gemakkelijk gemaakt wordt. Van dezen dienst werd door 189 deelnemers
gebruik gemaakt. Ingelegd werd in dit trimester f100.812,72, terwijl
f
72.619,35
is uitbetaald.
Ook worden, doch uitsluitend aan inleggers der Spaarbank, safe-loketten
verhuurd voor de veilige bewaring van papieren of voorwerpen van waarde.
Naar gelang der grootte bedraagt de huurprijs
1
2,— en f 5,— per jaar of
f
0,25 en
f
0,7.5 per maand.
‘t
Op 31 Januari 1917 bedroeg het aantal verhuurde loketten 689.
Inlichtingen worden verstrekt en reglementen kunnen worden aangevraagd
aan hèt Hoofdkantoor.
Namens Commissarissen der Spaarbank:

Rotterdam, Februari 1917.

Mr. J. H. W. SWELLENGREBEL,
Directeur.

J.
&
J. M. VOORHOEVE

Makelaars in .clssurantiin

Anno 1836

ROrrERDAM

JAARBEURS

UTRECHT

BEZOEKT ONZE STAND
11

No. 257

NIJGH & VAN DITMAR’S

UITGEVERS – MAATSCHAPPIJ

ROTTERDAM

ALGEM. ‘ADVERTENTIE-BUREAU

BOEK- EN HANDELSDRUKKER!J

170

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

ADVERTENTIËN

NEDERLANDSCHE GRONDBRIEFBANK
HANDBOEK VOOR HET

EXPEDITIEWEZEN
HEERENGRACHT 49$, AMSTERDAM
DOOR

pCt. Obligatiën (Groncibrieven)
Beurkoers
F. J. HARTERINK
EN

Gecertificeerd door
de
Centrale Trust-Compagnie
H.
G. RUTGERS

Verkrijgbaar in stukken van
f 2500,—, fl000,—, f 500,—
en
f100,—

op
eik goed e ecten antoor

Prijs f 3.90

Alom

verkrij
g
baar bj den Boekhandel en bij
NIJGH
&
VAN DITMAR’S UITG.-MIJ. RDAM

PIERSON
&
Co.

”

BOISSEVAIN &Co.

•
AMSTERDAM

NEW YORK

FINANCIEREN IN- EN EXPORT.
–
BËHANDELEN VERSCHEPINGS-
EN
ANDERE DOCUMENTEN.

•

BEZORGEN
OPSLAG, VERSCHEPING EN ASSURANTIE VAN GOEDEREN.

FOURNEEREN
EN
INCASSEEREN WISSELS OP ALLE PLAATSEN IN DE VER. STATEN EN CANAbA.

OPENEN
REKENING-COURANT MET RENTE-VERGOEDING.

INCASSO~BANK-
:AMsTERDAM
Z
I,

•
Völgestort Kapitaal f
10.00Ö’Ô00,-

Reserve
/
1.564.00O-
–

DEPOSITO’S

EFFECTEN EN COUPONS

INCASSEERINGEN OP BINNÉN- EN BUITENLANIj
,
‘.

OPEN EN GESLOTEN BEWAARNEMING

AAN-
EN
VERKOOP
VAN
VREEMDE VALUTA’S

SAFE-DEPOSIT

GEBRS. MISPELBLOM BEIJER

(COMMANDITAIRE VENNOOTSCHAP)

BANKIERS

Gestort Kapitaal /1.000.000,—

Reserve ruim
/
11 2.000-

HOOFDKANTOÖ

te
LEEUWARDEN

BIJKANTÔREN te BOLSWARD, HARLINGEN, HEERENVËEN JOURÉ, SNËEK, STEENWIJK en WÔLVECA

ZITDAGtte LEMMER

Billijk incasso-tarief voor geheel Friesland en Noordelijk Overijsel.

Nijgh
&
Van Ditmar’s
DIRKZWAGËR’s SCHEEPSAGENTULJ1′

Uitgevers-Maatschappij
MAASSLUIS
EN
HOEK VAN HOLLAND

Wijnhavén 111-113

–

Rotterdam
Belasten

zich met

het

rapporteereti

van

schepen

en

het

behandëlén Van scheepszaken op den Nieuwën Wâterweg
Telefoon 7841-7842-7843

S

Bilkattoren:
NIEUWE BERGING-MAATSCHAPPIJ
Amsterdam
–
‘s-Gravenhage
–
Haarlem
MAASSLUIS

Contracteerçn

voor het bergen van

gezörïken schepen

ën
Belast zich met ‘t verzoigen van uit-
ladingen, op de rivierën

en buitengaats; belastën zich mët

gaven en tijdschriften op elk gebied
het instellen van duikeronderzoek, enz. en.

WERKSPOOR,ÂMSTE
—
RDAM

Land- en Scheeps-Machines
–
Diese1motörei

Installatiën voor Suikerfabrieken

-.

Polderbemalingen

•

IJzercofistructiën

28 Februari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

171

GEBROEDERS CHABOT

11ITI!

ROTTERDAM

KASSIERS en MAKELAARS in ASSURANTIËN

Deposito’s.

Rekening-Courant.
–

Franco Chèque-Rekening.

II1t!iii
Aan- en Verkoop ,van Wissels op het Bûitenland.
–
Aan- en Ver-

koop van Fondsen.
–
Bewaarneming en Administratie van Effecten.
–

Oorlogs-, Transport-, Casco-, Brand-, Diefstal- e. a. verzekeringen
•

‘

Schoorsteenbouw
1

–

van, eiken aard.
IIIIII1

‘s-Gravenhage, Frankenslag 81., Tel. Schev. 1448

PI
L ADOTHRvVIS
RAAD VAN BEHEER:
(t

1

‘J.

1
Mr.
J.
VAN KUYK, Advocaat en Procureur te ‘s-Gravenhage,
Voorzitter.
ASSURANTJËN
Mr. 0. B. W. DE KAT, Advocaat en Procureut te ‘s-Gravenhage,
Secretaris.

De Ruyterkade 124, Amsterdam
L. VAN SPLTJNDER Jr., Commissionnair in Effecten, Lid der firma J. van
Spiunder te Sliedreckt.
Mr. JAC. KAMPSTRA, Advocaat en Procureur te Sliedrecht.
belasten zich met het plaatsen
Administrateur:
JOH. E. VAN KOETSVELD, Accountant, Lid, van het Ned.

van alle assurantien, speciaal
lust, van Ace., Rotterdam.

–

TRANSPORT-, MOLEST. EN BRAND-
Belast zich met het voeren van administraties en het uitoefenen van
accountants-contr6le; “de

uitgifte

van certificaten;

het

toezicht op de
VERZEKERINGEN
naleving van leeningsvoorwaarden en alle andere trustwerkzaamheden.

Nederlandsche Bank voor Russischeb :Haildel
AcCountantskantoor

BANQUE NÉERLÂNDAISE POUR LE COMMÉCE RUSSE
James . Polak

-Kapitaal 5.000.000 Roebels

”
,

(Lid Ned. Acc. .Verg.)

PETROG RAD
POSTHOORNSTEEG
7
B

De Bank neemt gelden â deposito en in- rekening-

ROTTERDAM.

VA N R IJ N
&
C

courant, en verricht alle soorten wissel- en bankzaken

Voor inlichtingen kan men zich wenden tot alle kantoren van
UTRECHT
–
POSTBUS 40
de NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPFJ

de TWENTSCHE BANK

.<
EENIGE FABRIKANTEN

zoomede tot de heeren HOPE
&
Co.,

Amsterdam
VAN DE UTRECHTSCHE

LEPPMANN ROSENTHAL&C6.,

11
R. MEES
&
ZOONEN,

•

Rotterdam
FIJNE TAFELMOSTERD
1

P H VAN OMMEREN
REEDER, CARGADOÖR, EXPEDITEUR,

ROTTERDAM

ASSURANTIE

AGENT VAN STOOMVAARTLIJNEN NAAR: AUSTRALIË’ EN NIEUW-ZEELAND, CHINA EN JAPAN,

BRITSCH-INDIË, ZUID-AFRIKA, CHILI
–
EN PERU, MEXICO, WEST-INDIË,

LONDON, LIVERPOOL, MANCHESTER, SOUTHAMPTON EN CORK.

PHs. VAN OMMEREN (LONDEN)
LTD,
LONDEN
,

VAN ES
&
VAN OMMEREN, AMSTERDAM
THE PH. VAN OMMEREN CORP’N OF NEW YORK. NEWYORK)
—

‘COMPTOIR MARITIME ANVERSOIS, ANTWERPEN

Holland
–
Canada Hypotheekbank

– .
‘s-Gravenhage

Uitstaand bedrag Pandbrieven ruim
/
12.500.000,-

5
pCt. Pandbrieven tegen den koers van 991/2 pCt.

172

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Februari 1917

Haarlemsche Bankvereeniging
HAARLEM

• AALSMEER, BEVERWIJK, HILLEGOM

HOOFDDORP, LISSE, IJMUIDEN

Kapitaal
f
2.050.000,— volgestort

Reserve
f
500.000,—

ROTTERDAM

WEISE & CO*
AMSTERDAM

Import van en Handel ii

OVERZEESCHE PRODUCTEN

speciaal
RUBBER, CUTTA-PERCHA en BALATA

MARTINUS NIJHOFF,Uigever,’s-GRiVENHAGE

THÂNS 1,9 lER,SCllENEN:

ENCYCLOPAEDIE

NEDERLANDSCH-INDIE

TWEEDE DRUK

Met medewerking van verschillende Geleerden, Ambtenaren en Officieren

–

Samengesteld door Mr. Dr. J.
PAULS

Eerste deel, XII en 832 blz. in 2 kol. roy.-8Q. In’ linnen band

PRIJS
f
22,50

Uitvoerig Prospectus en Proefaflevering worden op aanvrage gaarne

gratis toegezonden.

–

Gehp. STONK & Co.

HENGELO (0.)

Telegram-Adres:

MACHINEFABRIEk HENGELO

Telefoon Interc. Nos. 4-76-154

MACHINEFABRIEK

KETEL MAKERIJ

DRIJF WERKEN

GIETERIJ

Algemeen Adposhook

van Nederland en

Nederlandsch-Indië

ten dienste van

–

–

Landbouw, Nijverheid en Handel

Prijs
f
12,50

Alom verkrijgbaar bij den Boekhandel en hij
NIJGH & VAN DITMAR’S UITG.-MlJ, RDAM

Reeders en Cargadoors

GEBR.VAN
UDEN
Bevrachtingsagenten
–
Expediteurs

KOOP en
VERKOOP VAN
SCHEPEN

ROTTERDAM – AMSTERDAM – ZAANDAM

Telegram-Adres: ,,VANUDEN”

NED.-IND. ESCOM1TO MAATSCHAPPIJ

‘BATAVIA

Kapitaal
f
12.000.000,—, gehèel geplaatst en volgestort

(Voorgesteld te verhoogen tot
f
25.000.000,—)

Uitgifte van / 3.000000,— Nieuwe Aandeelen

uitsluitend voor Aandeelhouders

ten volle deelende in de winst van af 1 Januari 1917 te behalen, tot den koers van 122
1
1 pCt.

De inschrijving op deze uitgifte is open
g
esteldcp

DONDERDAG8 MAART 1917

in
Nederlandsch-Indië
bij het Hoofdkantoor-e-BATAVIA en de Agentschappen te SOERABAJA,

SAMARANG, BANDOENG, DJOKDJA, MEDAN, TEGAL, PADANG, MACASSAR en CHERIBON

van 10 uur v.m; tot 3 uur n.m.

het Agentschap WELTEVREDEN

•

van 10 uur vn. tot 12
1
1
2
uur n.m.

in Nederland

bij
de Agentschappen AMSTERDAM, Keizersgracht
57315, ‘s-GRAVENHAGE, Prins Hendrikplein
14

van 9 uuri. tot 4 uur n.m.

Prospectussen en inschrijvingsbiljetten zijn bij bovenstaande kantoren
verkrijgbaar.

AMSTERDAM
21 Februari 1917.

NED.-IND. ESCOMPTO MAATSCHAPPIJ