■ Marion van den Brakel en Rianne Kloosterman (CBS)
Het terugbrengen van geweld tegen vrouwen, in het bijzonder geweld in afhankelijkheidsrelaties, is een belangrijk aandachtsgebied van het emancipatiebeleid. Een vrouw wordt als economisch afhankelijk beschouwd wanneer ze geen inkomen uit betaald werk heeft of minder verdient dan het bijstandsniveau. Onderwijsvolgenden blijven daarbij buiten beschouwing.
Van de ruim 4,6 miljoen niet-onderwijsvolgende vrouwen van 15 tot 65 jaar meldt 1,9 procent in 2015 slachtoffer te zijn geweest van een geweldsdelict in de afgelopen twaalf maanden. Daarbij kan het gaan om bedreiging, mishandeling of een seksueel delict. Niet-zelfstandige vrouwen met een uitkering melden vaker slachtofferschap dan vrouwen zonder uitkering (figuur). Economisch zelfstandige en niet-zelfstandige slachtoffers geven even vaak aan dat de dader de (ex-)partner of een familielid is (vijftien procent).
Bij een tweede vorm van slachtofferschap, respectloze behandeling in eigen kring, is een duidelijk verschil zichtbaar in de mate waarin vrouwen dit rapporteren. Economisch niet-zelfstandige vrouwen maken dit vaker mee dan economisch zelfstandige vrouwen: tien versus zes procent. Het zijn opnieuw vooral economisch niet-zelfstandige vrouwen met een uitkering die het vaakst aangeven respectloos behandeld te worden door bekenden, zoals partner, familie of vrienden (dertien procent).
Vergeleken met economisch zelfstandigen zijn niet-zelfstandige vrouwen (in het bijzonder uitkeringsontvangsters) gemiddeld lageropgeleid, hebben vaker geen partner waardoor het gezinsinkomen relatief gering is, en wonen doorgaans in buurten met in verhouding veel lage inkomens. Juist deze kenmerken gaan samen met het meer ondervinden van fysiek en verbaal geweld. Maar ook al zouden economisch zelfstandigen en niet-zelfstandigen met een uitkering niet van elkaar verschillen in deze kenmerken, dan nog springen de vrouwen met een uitkering eruit in slachtofferschap.
