Toename mobilteit vlakt af
Aute ur(s ):
CBS
Ve rs che ne n in:
ESB, 83e jaargang, nr. 4137, pagina 95, 30 januari 1998 (datum)
Rubrie k :
Statistiek
Tre fw oord(e n):
economie, samenleving, verkeer, vervoer
Tussen 1986 en 1996 steeg het aantal afgelegde kilometers met meer dan 18% , terwijl de bevolkingsomvang met nog geen 7%
toenam. De mobiliteitsgroei was het sterkst in de eerste negen jaar (zie figuur 1). In 1995 en 1996 stagneerde de toename, doordat de
mobiliteit als autopassagier en fietser iets daalde. Over de gehele periode groeide de mobiliteit per openbaar vervoer het snelst (33% ),
gevolgd door de mobiliteit van autobestuurders en -passagiers (18% ). De door de chauffeurs afgelegde afstand groeide daarbij sneller
dan die van de passagiers. Auto’s rijden vaker met minder mensen. Bij de verplaatsingen te voet, per fiets en met de overige
vervoerswijzen nam de vervoersprestatie met nauwelijks meer dan 4% toe. Gemiddeld werd er in 1996 meer dan 33 kilometer per
persoon per dag afgelegd, zo’n 14.900 reizigerskilometers per vierkante kilometer per dag.
Figuur 1. Mobiliteit van de Nederlandse bevolking naar vervoerswijze 1986-1996, in miljarden reizigerskilometers
Motief: recreatieve verplaatsingen stijgen het snelst
De mobiliteitsgroei hing vooral samen met de toename van het aantal verplaatsingen (10%). De stijging van de gemiddelde afstand per
verplaatsing (8%) was iets minder belangrijk. Het aantal recreatieve verplaatsingen steeg met 19% het snelst. Dit zijn verplaatsingen met
als motief ‘visite/logeren’, ‘ontspanning/sport’, ‘toeren/wandelen’ en ‘overig’. Het aantal verplaatsingen in het woon-werkverkeer steeg met
13%. Als deze trends doorzetten, dan zou de introductie van Internet en ‘telewerken’ de mobiliteitsgroei slechts voor een beperkt deel
kunnen afremmen. Het aantal verplaatsingen voor onderwijs is gedaald, vooral onder invloed van het dalend aantal scholieren (zie tabel
1).
Tabel 1 De groei van het aantal verplaatsingen 1986-1996 naar vervoerswijze en motief, in %
vervoerswijze
motief
woon-werk
auto
19
openbaar vervoer 27
overig
5
totaal
14
zakelijk
-17
65
3
onderwijs
-30
50
-28
-18
winkelen
10
-13
2
5
recreatief
27
11
13
18
totaal
13
16
7
10
Vervoerswijze
Ondanks de snellere groei van het openbaar vervoergebruik werden in 1996 verreweg de meeste kilometers afgelegd per auto: meer dan
137 mrd reizigerskilometers, bijna driekwart van het totaal. Hiervan werd bijna 63% afgelegd door autobestuurders, de overige 37% door
autopassagiers. Het openbaar vervoer kwam in 1996 op de tweede plaats, met iets meer dan 13% van het totaal aantal afgelegde
kilometers. Bij de overige vervoerswijzen is de fiets het belangrijkst, met bijna 7% van de totale vervoersprestatie.
OV-jaarkaart studenten belangrijke factor
Bij het openbaar vervoer steeg vooral het aantal verplaatsingen met een recreatief oogmerk en met het doel van en naar school of
universiteit te komen. De invloed van de introductie van de OV-jaarkaart voor studenten in 1991 is hierbij duidelijk zichtbaar. Maar ook
bij het woon/werk-verkeer steeg het aantal verplaatsingen met het openbaar vervoer duidelijk sterker dan die per auto. Hierbij speelt
ongetwijfeld een rol dat het gebruik van de auto in het woon-werkverkeer zwaarder belast wordt. Opvallend is verder, dat het aantal
zakelijke verplaatsingen met de auto is teruggelopen.
Werkgelegenheidsgroei stimuleert autogebruik
Ongeveer 28% van het toegenomen autogebruik hield verband met de bevolkingsgroei (zie figuur 2). Net als bij de totale mobiliteit was
daarnaast de stijging van het aantal verplaatsingen belangrijker dan de groei van de gemiddelde verplaatsingsafstand. Iets meer dan een
vijfde van het toegenomen aantal autokilometers tussen 1986 en 1996 kwam voor rekening van het woon/werkverkeer. Daarvan hing 24%
samen met de werkgelegenheidsgroei, 34% met een toename van het gemiddeld aantal autoritten per werknemer en 42% met een grotere
gemiddelde woon-werkafstand.
Figuur 2. Factoren achter de groei van het autogebruik 1986- 1996
Copyright © 1998 – 2003 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)