Hoeveel grensbewakers, taaldocenten, administrateurs, bouwvakkers en intercedenten kun je in Europa aan het werk zetten voor € 60 mrd per maand tot ten minste eind maart volgend jaar? In mijn hoofd begon ik onmiddellijk allerlei sommetjes in die richting te maken, nadat ik Mario Draghi donderdag nadrukkelijk op nieuwe stimuleringsmaatregelen van de Europese Centrale Bank had zien hinten.
De markten reageerden opgetogen. De rente gaat verder omlaag en er zal nog meer geld in het systeem worden gepompt, concludeerden ze. Goed voor aandelen en obligaties. Maar persoonlijk werd mijn fantasie geprikkeld door Draghi’s uitspraak dat Frankfurt ‘het huidige beleid tegen het licht gaat houden’. Zouden de monetaire beleidsmakers soms eindelijk beseffen dat het niet helpt om nog meer obligaties op te kopen en de rente nog negatiever te maken? De inflatiedoelstelling van 2% is ondanks al dat draaien aan de geldpers geen sikkepit dichterbij gekomen. De ECB zal het dus over een andere boeg moeten gooien.
Financiële zeepbellen
Het probleem is natuurlijk dat al die ECB-miljarden in het financiële systeem blijven hangen en nauwelijks doorsijpelen naar gezinnen, bedrijven en overheden. Pas als die daadwerkelijk beginnen te spenderen, ontstaat er schaarste en stijgen de prijzen. De ECB creëert slechts ‘asset price inflation’, of in gewoon Nederlands: financiële zeepbellen.
Hoog tijd voor ‘helikoptergeld’. Dat werkt gegarandeerd, laat ik mij graag door mensen als Willem Buiter van Citigroup zeggen. Stuur iedere eurolander een jaar lang iedere maand een cheque van € 180 (€ 60 mrd gedeeld door 330 miljoen mensen) en de inflatie loopt zeker op. Centrale bankiers als Klaas Knot en Jens Weidmann een beetje kennende verwacht ik echter niet dat ze hierin meegaan. Het ruikt te veel naar Zimbabwe.
Europa bij elkaar houden
Nu heeft Frankfurt ook als doel om Europa bij elkaar te houden — zonder Europese Unie en zonder vrij verkeer van goederen, personen en kapitaal heeft de ECB immers geen bestaansrecht. Aangezien de vluchtelingencrisis de Unie letterlijk dreigt op te breken, zou de ECB in kunnen stappen. Als Europa een Vluchtelingenautoriteit optuigt, kan de ECB die een renteloze eeuwigdurende lening verstrekken waarmee allereerst een degelijke grensbewaking en een registratiefaciliteit kunnen worden opgetuigd, om effectief asiel- en gelukszoekers van elkaar te scheiden.
Vervolgens blijft er meer dan genoeg geld over voor opvang, scholing, huisvesting en begeleiding naar de arbeidsmarkt, inclusief subsidies voor bedrijven die asielzoekers aannemen. Bijkomend voordeel is dat het geld verdeeld kan worden naar rato van het aandeel vluchtelingen dat de verschillende Europese landen opnemen. Polen ontvangt hoegenaamd niets, Duitsland des te meer.
Iedereen blij
Uitgaande van € 60 mrd per maand zou de cheque aan de Vluchtelingenautoriteit van maart tot december 2016 € 600 mrd bedragen. Dat is met omgerekend 5,5% van het bbp van de eurozone misschien wel erg veel. Dus stel ik voor met een tiende van dat bedrag te beginnen en eventueel de rest te investeren in zaken waarmee de hele Unie sterker wordt: een pan-Europees digitaal netwerk, de koppeling van nationale energiesystemen en bijvoorbeeld een razendsnel netwerk van kogeltreinen. Sowieso schiet de economie uit de startblokken en zal iedereen in Europa weer blij zijn Europeaan te zijn.
Auteur
Categorieën