Een verzekeringsrevolutie
Aute ur(s ):
Theebe, M.A.J. (auteur)
De auteur is verb onden aan de Universiteit van Amsterdam, Tinb ergen Instituut. Met dank aan Piet Eichholtz
Ve rs che ne n in:
ESB, 84e jaargang, nr. 4193, pagina D19, 11 maart 1999 (datum)
Rubrie k :
Dossier Nieuw e risico’s
Tre fw oord(e n):
Dit artikel is een reactie op P.H.M. Kuys, Marktconforme verzekeringsoplossingen, ESB-Dossier, 11 maart 1999, blz. D14-D18.
De auteur van het artikel “Marktconforme verzekeringsoplossingen” heeft hiermee een bijzonder interessante bijdrage geleverd, op
een qua Nederlandse publicaties nog vrijwel onontgonnen gebied. Met veel visie is er beschreven hoe de kapitaalmarkt de
verzekeringswereld op een andere dan traditionele wijze van dienst kan zijn als bron voor risicokapitaal. De uitgifte van obligaties
waarvan het rendement afhankelijk is van door natuurrampen aangerichte schade spreidt het verzekeringsrisico over vele beleggers
en versterkt de verzekeringscapaciteit. Niet zozeer de rendementen zullen in mijn ogen de catastrofe-bonds aantrekkelijk maken
voor beleggers, maar wel het diversificatiepotentieel. Natuurrampen vormen één van de zeldzame risico’s die echt volledig
onafhankelijk zijn van de conjunctuurcyclus. Toevoeging van een stukje natuurrampen-exposure aan de beleggingsportefeuille zal het
portefeuillerisico zeker kunnen laten afnemen.
Het artikel concentreert zich op securitisatie van het “nieuwe” risico van natuurrampen. Dit zijn uiteraard belangrijke risico’s. Het is
wellicht in dit kader ook aardig aandacht te besteden aan een andere markt waar de risico’s tot nu toe onverzekerbaar zijn: de
woningmarkt. Ook hier blijkt ruimte te bestaan voor het introduceren van nieuwe producten. Prijsfluctuaties op de woningmarkt kunnen
groot zijn, denk bijvoorbeeld aan de sterke prijsdalingen rond 1980. In de nabije toekomst kunnen de huizenprijzen ook worden beïnvloed
door bijvoorbeeld een beperking van de hypotheekrente-aftrek, die in het kader van de harmonisering van de Europese fiscale wetgeving
zou kunnen worden doorgevoerd. Door een dergelijke maatregel kan de eigen woning aan populariteit inboeten, met alle
prijsconsequenties van dien. Het grootste risico wordt gelopen door degenen die vaak voor hun werk moeten verhuizen, ouderen die
mogelijk kleiner gaan wonen of een woning in een bejaarden- of verzorgingstehuis gaan betrekken, woningbezitters die overwegen naar
een huurwoning over te stappen en potentiële emigranten.
In de VS zijn enkele experimenten gaande, waarbij woningbezitters zich tegen dit risico kunnen verzekeren. In ruil voor een periodieke
premie vergoedt een verzekeringsmaatschappij het bij woningverkoop gerealiseerde verlies. De verhandeling van dit risico komt niet
alleen consumenten en verzekeringsmaatschappijen ten goede. Institutionele beleggers kunnen hun beleggingsportefeuille verder
diversificeren, hypotheekfinanciers kunnen het faillissementsrisico op hypotheken verder reduceren en de hypotheekrente-aftrek zal als
stimulans voor het eigen woning-bezit minder noodzakelijk worden. Behalve deze woning-waardeverzekering bestaan er ook andere
vormen van verhandeling van het prijsrisico van onroerend goed. Schotse huizenkopers kunnen sinds enige jaren een korting op hun
hypotheekrente krijgen indien zij een deel van de waardestijging van hun woning afstaan, in de VS bestaan er termijncontracten op
commercieel vastgoed en op een index van vastgoedfondsen en hypotheekverstrekkers geven een deel van het risico door aan de
houders van ‘mortgage backed securities’, obligaties waarvan het rendement afhankelijk is van de afgedragen hypotheeklasten door
particulieren.
Er is geen reden om aan te nemen dat verhandeling van “nieuwe” risico’s als fluctuaties van de huizenprijzen of de financiële
consequenties van natuurgeweld niet in Nederland zou kunnen slagen. Nederland wordt wel niet regelmatig getroffen door orkanen en
aardbevingen, maar verzekeraars en de overheid zullen met gemengde gevoelens terugdenken aan de door wateroverlast aangerichte
schade, die Nederland twee keer binnen korte tijd trof. Nieuwe producten als woning-waardeverzekeringen en catastrofe-bonds zouden
een revolutie op de verzekeringsmarkt kunnen betekenen. Ik zie uit naar de plannen van de ING op dit terrein.
ESB-Dossier: Nieuwe risico’s
Inleiding
T. de Bruin, De nieuwe risicomaatschappij
A. Heertje, Nieuwe risico’s, een publiek-privaat probleem
Risico’s
L. Reijnders, De anatomie van nieuwe risico’s
A. Tukker, Nieuwe risico’s een nieuw beoordelingskader?
S.M. de Bruyn, De anomolie van milieurisico’s
De maatschappij
P. Schnabel, Over het verlangen naar zekerheid en de noodzaak van het vertrouwen
G. Antonides, Lage en hoge risico’s
De markt
P.H.M. Kuys, Marktconforme oplossingen
M.A.J. Theebe, Een verzekeringsrevolutie
Het recht
M.G. Faure, Op de glijdende schaal van verzekerbare en onverzekerbare risico’s
R.J. van den Bergh, Op de glijdende schaal van commerciële belangen en maatschappelijke welvaart
Epiloog
H.A. Keuzenkamp, Verzekeren in het donker
Copyright © 1999 – 2003 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)