Verkenning

Sinds Donald Trump weer president is, is het niet langer vanzelfsprekend dat Nederland in een militair conflict op de Verenigde Staten kan rekenen. De defensie-uitgaven opschroeven is echter kostbaar. Is het voor Nederland verstandig om dit te doen en zoja, moet dat dan in Europees verband?

Nederland en Europa werken vanwege de geopolitieke veranderingen aan het versterken van hun weerbaarheid. Dit is een relatief nieuw veld met verrassend veel economische componenten.

De opstelling van de Amerikaanse president Trump ten opzichte van Oekraïne heeft duidelijk gemaakt dat Europa voor zijn veiligheid niet meer kan vertrouwen op de Verenigde Staten. Maar wat voor beleid moet er gevoerd worden om de weerbaarheid te verhogen? Een economische handleiding.

Ook in 2023 hebben veel partijen meegedaan aan de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Plan­bureau (CPB). Maar voor het eerst hebben de niet-doorgerekende partijen een meerderheid in de Tweede Kamer, en slechts een van de vier coalitiepartijen heeft een doorgerekend programma. Is de doorrekening nog houdbaar in de huidige vorm?

Binnen veel bedrijven was decennialang alles gericht op het maken van financiële winst voor de aandeelhouders. Die focus gaat echter ten koste van de mens en het milieu. Hoe ziet de financiële winst van bedrijven eruit bij een correctie voor deze sociale en ecologische waarde-extractie?

Vanwege de nadruk op de hoeveelheid te bouwen huizen lijken andere doelen rondom circulariteit en duurzaamheid binnen de woningbouw uit het oog te worden verloren. Houtbouw kan een belangrijke rol spelen om de Nationale Woon- en Bouwagenda te bereiken.

Door toenemende geopolitieke spanningen is open strategische autonomie op Europees niveau een leidend onderwerp. Voor een operationele invulling van open strategische autonomie zijn data nodig die inzicht geven in wereldwijde leveringsketens, van grondstof tot eindgebruik.

Bedrijven worden steeds meer geacht te sturen op het creëren van maatschappelijke waarde in plaats van enkel op financieel resultaat. Toch is de zeggenschap nog grotendeels in handen van aandeelhouders. Dat kan anders.

Investeren in een goede gezondheid heeft positieve welvaarts­effecten. Deze baten blijven in de beleidsdiscussie echter buiten beeld. Hoe kunnen ze in kaart gebracht worden?

De formatie leidt ongetwijfeld tot nieuw beleid en nieuwe uitvoering om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. De publieke uitvoeringsorganisaties kampen echter nu al met problemen en zien bovendien relatief veel personeel binnen tien jaar met pensioen gaan. Kunnen de uitvoeringsorganisaties het huidige productieniveau überhaupt volhouden?

Het afschaffen van fossiele subsidies voor het wegverkeer zal de prijs van benzine en diesel laten stijgen. Dat zou zonder verdere beleidsmaatregelen de mobiliteit van huishoudens met een laag inkomen en ‘gedwongen autobezit’ kunnen beperken. In dit artikel geven we een indicatie van de omvang en kenmerken van deze groep huishoudens.