Financiële markten

Nederlandse huishoudens belegden op individuele basis per eind 2024 186 miljard euro in beursgenoteerde aandelen, obligaties en beleggingsfondsen. Dit is een relatief klein bedrag vergeleken met de 620 miljard euro die werd aangehouden in bankdeposito’s en contanten.

De ratio van niet-presterende leningen van Nederlandse banken – het percentage van de totale leningen bij een bank dat meer dan negentig dagen een betalingsachterstand heeft of waarvan terugbetaling onwaarschijnlijk wordt geacht – bedraagt in het tweede kwartaal van 2025 1,4 procent, dit is het laagste niveau in tien jaar tijd.

Nederlandse en overige Europese staatsobligaties worden beperkt aangehouden via Exchange-Traded Funds. In de VS gebeurt dat veel meer, waardoor particuliere beleggers op een relatief eenvoudige manier kunnen investeren in veilige activa en de overheid een bredere groep investeerders aanspreekt.

Efficiënte pensioenfondsen worden weliswaar beloond voor hun efficiëntie, maar deze beloning blijft beperkt in vergelijking tot andere financiële sectoren, zoals de levensverzekerings- en bankensector.

Na een jarenlange daling neemt sinds 2019 het aandeel beleggende huishoudens weer toe. Vooral tijdens de coronapandemie nam het aandeel sterk toe. Ondanks de stijging beleggen de meeste huishoudens niet.

Banken signaleren verschuivingen in de kredietmarkten vaak eerder dan deze zichtbaar worden in officiële statistieken. De Bank Lending Survey (BLS) van de Europese Centrale Bank (ECB) speelt hierop in door elk kwartaal banken in het eurogebied te bevragen over hun kredietvoorwaarden en de vraag naar leningen.

Zowel regelgeving als verschillen tussen typen beleggers spelen een belangrijke rol in de vraag naar aan inflatie gekoppelde obligaties.

Sinds april 2025 doet zich in de Verenigde Staten een ongewone combinatie voor van stijgende langetermijnrentes op overheidspapier en een verzwakking van de dollar ten opzichte van een mandje van andere belangrijke valuta.

Aandeelhoudersactivisme draait niet langer alleen om rendement, maar krijgt steeds vaker een ideologische lading. Nieuwe regelgeving, technologische ontwikkelingen en polarisatie werken dit type activisme in de hand en maken aandeelhouderssentiment moeilijker voorspelbaar. Hoewel de directe impact vooralsnog beperkt lijkt, vraagt deze ontwikkeling om alertheid van Nederlandse financiële instellingen en toezichthouders.

De vier grootste Amerikaanse vermogensbeheerders (BlackRock, Vanguard, State Street en Fidelity Investments) hebben stilletjes een achtste van de Nederlandse beursgenoteerde bedrijven onder beheer. Met het verworven stemrecht beïnvloeden ze de koers van Nederlandse bedrijven, bijvoorbeeld wat betreft hun klimaatbeleid.

Het Corporate Sector Purchase Programme (CSPP) van de ECB heeft de rente op bedrijfsobligaties met 40 tot 45 basispunten verlaagd via lokale-aanbodeffecten.