Bedrijfsleven

De afgelopen jaren hebben een aantal grote Nederlandse ­multinationals hun hoofdzetel naar het buitenland verplaatst. Gevreesd wordt dat met vertrek van de hoofdzetel ook hun R&D-investeringen in Nederland afnemen. Hoe groot is dat effect?

De afgelopen tien jaar is er behoorlijk wat voortgang geboekt in het Nederlandse ecosysteem voor ondernemerschap. Maar er zijn ook knelpunten, en de voortgang lijkt met het nieuwe kabinet snel tenietgedaan. Gaat Nederland muren om haar eigen navel bouwen, of komt er weer een ambitieuze blik naar buiten, om de productiviteit te verhogen en welvarend te blijven?

Binnen veel bedrijven was decennialang alles gericht op het maken van financiële winst voor de aandeelhouders. Die focus gaat echter ten koste van de mens en het milieu. Hoe ziet de financiële winst van bedrijven eruit bij een correctie voor deze sociale en ecologische waarde-extractie?

Het aantal faillissementen in Nederland neemt al zes kwartalen toe, nadat het tijdens de coronapandemie was gezakt tot een historisch laag punt. We voorspellen dat de stijgende trend in het aantal faillissementen zich nog drie jaar voortzet. Toch hoeft de faillissementsgolf niet per se slecht nieuws te zijn voor de Nederlandse economie als geheel.

Het aantal faillissementen ligt in Nederland nog altijd vijf procent lager dan voor de coronapandemie. Dit staat in contrast met het Verenigd Koninkrijk, waar het totaal aantal faillissementen al 45 procent boven het niveau van 2019 ligt.

De competitiviteit van bedrijven op internationale markten en innovatie gaan hand in hand. De richting van deze relatie is echter nog onderwerp van debat. Zijn het exporterende bedrijven die innoveren of juist innoverende bedrijven die exporteren? Een nieuw ontwikkelde datakoppeling biedt een stukje van de puzzel.

Tussen 2000 en 2016 zijn voor Zwitserse bedrijven de kosten van onderzoek en ontwikkeling (R&D) belangrijker geworden voor de beslissing om te investeren in R&D, terwijl deze kosten minder belangrijk werden voor Nederlandse bedrijven.

Jasper H. van Dijk stelde vorig jaar in ESB dat industriebeleid de kans verhoogt op ondoelmatig beleid. De overheid kan echter wel degelijk nuttige interventies plegen. De vraag zou moeten zijn hoe we dergelijk effectief industriebeleid voeren. Daartoe is het zinvol na te gaan hoe er eind jaren zeventig tegen industriebeleid werd aangekeken. Hoewel de tijden fors zijn veranderd, zijn er toch overeenkomsten met nu.

Als onderdeel van de tertiaire sector, is de digitale economie fors gegroeid. Er valt wat voor te zeggen om de digitale economie als zelfstandige vierde sector te beschouwen, naast de primaire, secundaire en tertiaire sector.

In 2020 volgden bij twee derde van de bedrijven in de particuliere sector medewerkers een cursus. De meeste cursussen gingen over technische, praktische of beroepsspecifieke vaardigheden. Grote bedrijven investeren daarnaast vaak in managementvaardigheden en in klantgericht werken.

Er wordt vaak opgeroepen tot het voeren van meer industrie­politiek. Maar welke problemen dat dient op te lossen, is vaak onduidelijk. Dit artikel laat zien wanneer het wel en niet nuttig is om industriepolitiek in te zetten.