De PvdA heeft zich in het kamp van eigen risico afschaffers geschaard. We weten allemaal dat dit punt tijdens een formatie nog sneller wordt ingeleverd dan de AOW-leeftijd van de gedoog-PVV uit Rutte I, maar toch.
Verzekeren
Normaal verzekeren we ons alleen tegen zaken die onzeker zijn maar laagfrequent en duur, zoals het afbranden van ons huis. Tegen hoogfrequente en betaalbare onzekere gebeurtenissen zoals kapotte apparaten, verzekeren we ons doorgaans niet. We accepteren de pech en hebben een spaarpotje aangelegd.
Uitzondering
Een zorgverzekering is een uitzondering. We zijn verplicht verzekerd voor zowel complexe en dure ziekenhuisopnames als goedkope alledaagse zorg.
Solidariteit
Er zijn goede redenen voor de uitzonderingspositie van zorg. De solidariteit met ongezonde burgers is zo groot dat we geen bonus-malus systeem hebben noch forse eigen risico’s. Daarnaast hebben we zorgtoeslagen en inkomensafhankelijke premies en hebben verzekeraars een acceptatieplicht ongeacht gezondheidskenmerken. Voor chronisch zieken biedt de WMO ruimte voor compensatie.
Wereldkampioen
Nederland is zelfs wereldkampioen solidariteit in de zorg en dat is een groot goed. Maar er is een vervelend bijeffect. Zorg is, in economische termen, een privaat product. De patiënt ‘consumeert’, de arts ’produceert’ en er vindt een betaling plaats. Alleen loopt die betaling indirect via de verzekeraar.
Quasi-markt
Door deze quasi-markt is betaalbaarheid lastig te organiseren. We leunen sterk op de professionaliteit van de arts, maar in het gesprek tussen arts en patiënt kan al snel een gemeenschappelijk belang ontstaan om ‘alles uit de kast te halen’ en de kosten op het collectief af te wentelen. Voor je het weet puilt de kast uit en betalen we ons blauw.
Illusie
Het is een illusie dat verzekeraars zonder de hulp van consumenten de betaalbaarheid overeind kunnen houden. Consumenten kiezen weliswaar jaarlijks een verzekeraar om de markt scherp te houden, maar dat is niet genoeg. Eigen betalingen en een eigen risico zijn de enige instrumenten die we hebben om consumenten financieel medeverantwoordelijk te maken voor het goed besteden van zorguitgaven op individueel niveau.
Patiënt
In de toekomst moeten patiënten meer centraal komen te staan. Ze kunnen immers zelf grote invloed uitoefenen op hun gezondheid en genezing. Hoewel niemand dit leuk vindt, hoort bij deze extra rol ook een financiële verantwoordelijkheid.
Verantwoordelijkheid
Over de vormgeving kunnen we het hebben, maar het geheel afschaffen van eigen bijdragen en/of eigen risico in de zorg is een stap in de verkeerde richting. In plaats van mensen bewust te maken van de gedeelde verantwoordelijkheid legt het alle verantwoordelijkheid bij het collectief. Op individueel niveau misschien plezierig, maar voor de samenleving als geheel een ramp.
Auteur
Categorieën