.
ESB Input / output
220Jaargang 101 (4730) 17 maart 2016
Input // output
Gedwongen migratie
De meeste migratieliteratuur gaat over vrijwil –
lige migratie. Dit verrast Ruiz en Vargas-Silva,
die stellen dat juist gedwongen migratie gele –
genheid biedt om de effecten van migratie op
arbeidsmarktuitkomsten goed te identificeren.
Ze voegen de daad bij het woord door na te gaan
welke gevolgen de komst van Rwandese en Bu –
rundese vluchtelingen in Tanzania had op de
arbeidsmarkt aldaar. Hierbij maakten ze gebruik
van het feit dat de regio’s in Tanzania verschilden
in bereikbaarheid vanwege de afstand en natuur –
lijke barrières, zoals bergen en meren. Daardoor
stroomden sommige regio’s voller met immi- granten dan andere. Autochtonen blijken in ty
–
pische immigratieregio’s net zo vaak zelf voorzie –
nend bleven werken (bijvoorbeeld op het land)
als voorheen, en daarnaast minder vaak werk
buitenshuis vonden. Wel nam de kwaliteit van
het werk van autochtonen toe: zij ontvingen va –
ker een gewild pensioen en er ontstonden meer
overheidsbanen die vooral werden ingevuld
door autochtonen. De resultaten bevestigen dat
gedwongen migratie van invloed is op arbeids-
marktuitkomsten in een regio van bestemming.
Ruiz, I. en E. Vargas-Silva (2015) The labourmarket
impacts of forced migration. The American Economic Re-
view, 105(5), 581–586.
Asielzoekerscentra
Met enige regelmaat verschijnen er in de media be –
richten over incidenten rondom asielzoekerscentra.
Het ongenoegen van sommige huidige of mogelijk
toekomstige omwonenden wordt via inspraakavon –
den, referenda, websites, protesten en financiële
claims openlijk geuit. Het argument van dalende
woning waarden wordt hierin vaak aangehaald.
Theebe onderzocht of door de nabijheid van een
asielzoekerscentrum de woningprijzen lager wor –
den. Hiertoe regresseerde hij woningprijzen op de
afstand van woningen tot één van 54 asielzoekers-
centra in de periode 1997–1999. De prijzen van
woningen blijken na correctie voor bijvoorbeeld
woningkenmerken en regio niet te reageren op
de afstand tot asielzoekerscentra. De vrees dat de
komst van een asielzoekerscentrum de klagers per –
soonlijk in de portemonnee treft via de waarde van
hun woning blijkt derhalve ongegrond.
Theebe, M.A.J. (2002) Asielzoekers en de waarde van uw
woning. ESB, 87(4342).
Syriërs in Turkije
De burgeroorlog in Syrië drijft
mensen niet alleen naar de Euro-
pese Unie maar ook naar buurlan-
den zoals Turkije. Akgündüz et al.
analyseerden de invloed van de
vluchtelingeninstroom op Turkije
.Vergelijking tussen grensregio’s
en verder van Syrië af gelegen re-
gio’s laat zien dat woningprijzen
en in mindere mate voedselprijzen
toenamen. De werkloosheid bleef
gelijk. Verder trokken er niet meer
Turken weg uit de grensregio’s,
wel trokken er minder naartoe. Die
mindere instroom is echter nog
geen tiende van de instroom uit Sy-
rië, waarop de auteurs concluderen
dat er geen sprake is van verdrin-
ging op regionale arbeidsmarkten.
Akgündüz, Y.E., M. van den Berg en W.
Hassink (2015) The impact of refugee
crises on host labor markets. IZA Discus-
sion Paper, 8841.
Meevaller in het budget
De vluchtelingeninstroom in Europa geeft zorgen
over overheidsfinanciën. Slaat de instroom deze
niet uit het lood? Er bestond nog geen enkele studie
die het effect van vluchtelingeninstroom op over –
heidsbudgetten serieus in beeld bracht totdat Ruist
dit afgelopen jaar deed voor Zweden, het Europese
land met het grootste aandeel vluchtelingen. Met
gegevens voor 2007 laat hij zien dat asielmigranten
de Zweedse overheid niet veel meer kosten dan au –
tochtonen, omdat ze weinig onderwijs en pensioen
genieten. Wel leveren ze aanzienlijk minder aan be –
lastinginkomsten uit werk op. Per saldo kwam de
overdracht van autochtonen naar asielmigranten in
2007 uit op één procent van het bbp. Dit suggereert
volgens Ruist dat de kosten van een genereus op –
vangbeleid meevallen, maar ook dat daarvoor wel
snelle integratie op de arbeidsmarkt nodig is.
Ruist, J. (2015) The fiscal cost of refugee immigration: the
example of Sweden. Population and Development Review, 41,
567–581.
Mijlpaal
Rond 21 maart zal Nederland haar 17 miljoenste inwo-
ner bijschrijven. De kans is substantieel dat de 17 mil-
joenste inwoner niet een pasgeboren baby is, maar een
immigrant. Er komen namelijk op dit moment meer
migranten naar Nederland dan dat er baby’s geboren worden. Bij de immigranten is de kans groot dat het zal
gaan om iemand met de Poolse, de Syrische of de Ne-
derlandse nationaliteit (die laatste is een remigrant) .
CBS (2016) Bijna 17 miljoen inwoners. CBS Persbericht, 4
maart.
17
miljoenste
inwoner van Nederland
Input / output ESB
221Jaargang 101 (4730) 17 maart 2016
Hoe sneller hoe beter
Aiyar et al. stellen namens het IMF dat de vluch –
telingeninstroom in Europa om gecoördineerde
beleidsactie vraagt. Het grootste gevaar zien de
auteurs in de mogelijke inperking van bewegings-
ruimte voor goederen en mensen in het Schen –
gen-gebied. Dit brengt de economische groei en
integratie in gevaar. De voornaamste remedie is
volgens de auteurs om vluchtelingen snel toegang
te verstrekken tot arbeidsmarkten. Dit kan vooral
goed werken in landen met een lage werkloosheid,
zoals Duitsland, Zweden en Oostenrijk. Voor een
succesvol voorbeeld van beleid dat vluchtelingen ef-
fectief aan het werk hielp, verwijzen de auteurs naar
het introductieprogramma in Zweden dat training
plus loopbaancoaching koppelde aan financiële en
huisvestingssteun.
Aiyar, S., B. Barkbu, N. Batini et al. (2016) The refugee surge
in Europe: economic challenges. IMF Staff Discussion Note
16-02.
Immigratierestricties
De economische literatuur suggereerde lange tijd
dat migratierestricties inefficiënt zijn. Clemens en
Pritchett analyseerden de recente economische mi-
gratieliteratuur en concluderen hieruit dat migra –
tierestricties juist mondiaal efficiënt zijn. Zonder
strenge migratierestricties zouden immigranten
uit ontwikkelingslanden hun lage productiviteit
overdragen naar rijke landen. De auteurs kalibre –
ren hierna een model dat dit aspect meeneemt op
basis van globale macrodata en Amerikaanse mi-
crodata. Uit de schattingen blijkt dat toelating van
een bepaald aantal immigranten kan leiden tot wel –
vaartsverlies, maar dat dit aantal ver onder het hui-
dige aantal immigranten ligt. Clemens en Pritchett
concluderen dat volledige openstelling van grenzen
inefficiënt is, maar dat de huidige migratierestricties
in de VS te streng zijn.
Clemens, M. en L. Pritchett (2016) The new economic case
for migration restrictions. IZA Discussion Paper, 9730.
Finnen
Nadat het aantal immigranten in
Finland in de jaren negentig sterk
was toegenomen, verplichtte
de Finse overheid in 1999 de ar-
beidsbureaus om individuele in-
tegratieplannen op te stellen voor
werkloze immigranten. Omdat de
regeling alleen gold voor immi-
granten die pas na 1997 in Finland
kwamen, konden Sarvimäki en
Hämäläinen de impact van de her-
vorming schatten. De cumulatieve
inkomens van de Finse immigran-
ten met regeling bleek over tien
jaar met 47 procent te stijgen. Vol-
gens de auteurs maakt de regeling
hiermee efficiënter gebruik van de
bestaande voorzieningen.
Sarvimäki, M. en K. Hämäläinen (2016)
Integrating immigrants. Journal of Labor
Economics, 34(2), 479–508.
Vr o u w e n
De man-vrouw-rolverdeling beïn-
vloedt het gedrag van de immigrant
op de arbeidsmarkt. Dit blijkt uit
een rapport van Blau waarin ze haar
eerder onderzoek met data uit de VS
omtrent dit onderwerp samenvat.
Vrouwelijke immigranten uit een
land waar de vrouw minder partici-
peert in de arbeidsmarkt lijken ook
in de VS minder te participeren, wat
verder in de tweede generatie nog
doorwerkt. Dit effect zwakt geleide-
lijk af naarmate vrouwelijke immi-
granten langer verblijven in de VS.
Blau concludeert hiermee dat cul-
tuur een belangrijke rol speelt, maar
dat er in de loop van de tijd sprake is
van assimilatie op de arbeidsmarkt.
Blau, F. (2015) Immigrants and gender
roles. NBER Working Paper, 21765.
Noren
Het was al bekend dat immigranten moeilijker een
baan kunnen vinden dan autochtonen, maar ze
blijken ook eerder ontslagen te worden. Dit volgt
uit een onderzoek van Bratsberg et al. voor Noor –
wegen in de periode 1994–2010. De helft van de
immigranten uit ontwikkelingslanden gaat werken
voor bedrijven die eerder bezuinigen of sluiten.
Hierdoor worden ze eerder buiten hun schuld om
ontslagen. Het ontslag leidt er uiteindelijk ook toe
dat de immigranten, ten opzichte van de Noren,
minder snel een baan vinden en een lager loon ont –
vangen. Een effectieve integratie van immigranten
vergt volgens de auteurs dan ook niet alleen initiële
tewerkstelling van immigranten maar ook arbeids-
participatie gedurende de levensloop, bijvoorbeeld
door immigranten die hun baan verliezen, active –
ringsprogramma’s en taallessen aan te bieden.
Bratsberg, B., O. Raaum en K. Røed (2016) Job loss and immi-
gration labor market performance. IZA Discussion Paper, 9729.
Cubanen
In mei 1980 migreerden in korte tijd ruim hon –
derdduizend laagopgeleide Cubanen met vaak een
strafblad naar Miami in de Verenigde Staten. Een
onderzoek van vorig jaar toonde aan dat deze zoge –
noemde Mariel Boatlift een negatief effect had op
de lonen van voortijdige schoolverlaters in Miami.
Een probleem met deze studie is echter het ontbre –
ken van een geschikte controlestad. Peri en Yasenov
simuleren op basis van de steden Los Angeles, Dallas
en New York een soort Miami dat kan fungeren als
controlegroep. Met hun analyse weerleggen de au –
teurs de eerder gevonden negatieve looneffecten van
de Mariel Boatlift: ze vinden geen significante nega –
tieve effecten van de plotselinge immigratiestroom.
Peri, G. en V. Yasenov (2016) The labor market effect of a re-
fugee wave. NBER Working Paper, 21801.
Syriërs in Nederland
Op 1 januari 2016 maakten 44.000 Syriërs officieel
deel uit van de Nederlandse bevolking. Hiervan
waren er 29.000 in 2014 en 2015 ingeschreven bij
een gemeente, waarmee ze officieel geïmmigreerd
zijn. De ingeschreven Syriërs wonen in vergelijking met andere immigranten relatief vaak in een ge-
zin. Zes op de tien Syrische immigranten doen
dat.
CBS (2016) Syrische immigranten wonen vaak in een
gezin. CBS Persbericht, 10 februari.
44.000
Syriërs in Nederland