Jrg. 23, editie 1180

10 AUGUSTUS 1938

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economisch~Staftsti*sche

Beri*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET NEDERLANDSCH ECONOMISCH INSTITUUT

23E JAARGANG

WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1938

No.
1180

COMMISSIE VAN REDACTIE:

P. Lief tinck; N. J. I’olak; J. Tinbergen; F. de Vries en

H.
M.
R. A. van der Valk (Redacteur-Secretaris).
M. F. J. Cool – Adjunct-secretaris.

Redactie-adres: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam-West.

Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatsoeg.

Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Advertenties voorpagina f 0,50 per regel. Andere pagi-

na’s f 0,40 per regel. Plaatsing bij abonnement volgens

tarief. Administratie Van abonnementen en advertenties:

Nijgh 1 van Ditmar N.V., Uitgevers, Rotterdam, Am-
sterdam, ‘s-Gravenhage. Postchdque- en yiro-rekening

No. 145192.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in

Nederland f 16,–. Abonnements prijs Economisch-Statis-

tisch Maandbericht f 5,— per jaar. Beide organen samen

f 20,— per jaar. Buitenland en Koloniën resp. f 18,—.

f 6,— en f 23,— per jaar. Losse nummers 50 cent. Do na

teurs en leden van het Nederlendsck Economisch Instituut

ontvangen het weekblad en het Maandbericht gratis en

genieten een reductie op de verdere publicaties.

INHOUD:

BIz.

Stadsvernieuwing en woningverbetering door
Ir. L. H.

J. An.genot ……………………………….. 596

De internationale scheepvaart dior
C. Vernvcy ……598

Zorg voor de verklooze jeugd door
Meyer (le Vries .. 600

Beleggerspsychologie en emissies door
Dr. W. Mautner 601

AANTEEENINGEN:

Engelsche landheeren, oude en nieuwe
……….
603

ONTVANGEN BOEKEN
…………………………
605

MAANDCIJFERS:

Indexeijfers van Nederlandsche aandeelen
……..
605

Statistieken:

Oeldkoersen-Wisselkoersin–Bankstaten
…………
604, 607, 610
Oroothandeisprijzen
………………………………..
608-609

GELD-. KAPITAAL- EN WISSELMARKT.
Er is in de vei’slng
–
wenk op de iteternationale wissel-
markteii nogal ‘at ruinoerigIiaid en omset gaweast, hoe-
‘e1 het comrnenitaar, dat op de mouwtaire aspeoteii vevd
geilavcrd allenbohailve unaniem in dén riehtiiig ging,
tegendeel eerder van een vernvarling in de veelheid van
opwi’ias spi’ake w’ns,
was
er toeh één duidelijke tendens aan
te wijsen : een flauwe houdtinig van het Pond tegenover
ccli VVSIte LSte.]
T
lninig
VOO
r cløn Dollnr. ‘ Men kooht Dollars
en men koohit goud, •ziodaa.i- de twee ,,feaitsires” vnn de markt. Uit ie aaukoopnu van Dollars blijkt reeds duidelijk,
dat de stemmen van hen, drie algemeene devaluatie in de
bij het ‘tnipat’tite agreem,eiit aangesloten landen voorspel-
den weinig gehoor vonden.
Wel d’aareirtegern komt men meer en meer onder dan
indruk, dat de Engc]sche autou-iteiten de Pondcrnkoers ge-
laidelijik zullen laitemi afbrokkelen. Hot optreden dier auto-
riteiten geeft in elk geval voor deze veronderstelling aan-
leiding. Eenrige malen kw’wm liet ‘voor, dart na de offi-cieele tixing de Bank of Eeglanid geen goud moer wilde afgeven, waardoor de indruk wr,d gewekt, dat »men een
verdere stijging van don goudprijs verwachtte, e.q. wilde
bewerkstelligen. Dan weer werd gelnter-venieerd om een
verdere stijging van den Dollarkoers te vermijden, tei-wijl.
ook de fiatng zoo dicht hij de shiippingparity geschiedde, (lat man daarin een 1)rikkel voor de arbItrage moest uien
om Dollararanibod ‘te kwoakein en aldus ook verdere daling
van het Pond tegon te hou1n. Tegenstrjdige tendensen
dus, die liet Equalisation Fund deze ‘week heel wat critick
heeft doen hoo’ron. I[et is bij den hutd’igcn stand van de
Engeisohe betalingsbalans voor de Engelsahe autoriteiten
niet zoe moeilijk een langzame daling tot stand te bren-
gen, vooral wanneer daarbij ‘versohuriving komt van vlucht-
kapitalen, drie Londen iiiit zulk een ‘volledig veilige haven
meer vinden.
l)e houding van dein Gulden was deze week ook uit-
gespi-oken zwak. Want terwijl, zooais gesegd, het Pond
irniternationaal aangeboden lag, was de noteering hier stij-
gende, hetgeen dus betec’ke.n.t, dat de Gulden relatief nog
moer aangeboden lag- (Inn het Pond. Vraag naar gouden
munt. voor ibinnenlandsehc rekenring was hiervan dde der
ooruaken. Anderzijds waren er verschillende vormen van
kapitaalexpoet, die een druk
qp
den Gulden legden. Ter-
wijl tenslotte oommercieele f’aetore.n aan het werk waren.
Wanneer toevallig een aantal dergelijke tendenzen samen-
vallen, is het volkomen begrijpelijk, dat tijdelijk het aan-
bod van Guldens grooter is dan de vraag. Bij dit koers-
verloop speelt het Egalisartiefonds een -vrijwel passieve rol,
hoogstens zou men kunnen zeggen, dart het’via de vat-
stelling ‘van don afigifteprij’s voor gouden munt, door De
Naderl’andsche Bank voor haar Tekening afgegeven, in-
diircct de ‘koerszebtiuig ‘befnvloedt. Op het oogenblik kan
men, genien de situatie van onze betalingsbalans, dan ook
nog geen indruk krijgen van de houding, die t.z.t. door
onze autoriteiten zal worden ingenomen, wanneer werke-
lijk ‘blijvend het Pond in verhouding tot den Dollar in
waarde daalt. Komt er
weet-
een tijdvak van overschot
van
vraag naar Guldens zal uien dan ,,peggen” op Pond of J)ollar.
Frennuahe Franes toonden weinig vem-andering als ge-
volg van de operaties van hot Egalisatiefonds; uit de
stijgende di’sagios ‘voor Termijrnf ra-nos blijkt duidelijk, hoe-
zeer het ivantrouwen in deze munt weer aan het groeien is.
Ln het begin van de nieuwe week waren Dollars weer
zeer vast, Pouiden daarentegen iets lager.
De ieleggingsmnarkut toonde w’msuiirg wijniging, de koer-
sen wisten zich goed te handhaven. Meer en meer komt
voor nieuwe einlissies het 3 l pOt. renrbe-type in zwang,
en de u’itgif’ten op die basis verheugen zich in een goede
belanigsitelling.

596

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10
Augustus 1938

STADSVERNIEUWING EN WONING-

VERBETERiNG.

OnIvoilcing van de binnenstad.

Liet behoeft geen betoog, dat een stad evenals elk

ander mensenwerk, (lat niet tot museumstuk bestemd
is, regelmatig ccii vernieuwing moet ondergaan ten

einde aan de zich wijzigende menselijke hehoeftén te
blijven voldoen.

Men geeft er zich in het algemeen niet voldoende

rekenschap van, dat de vernieuwing van onze grote
steden en van verschillende kieinre steden niet in

een omvang gescbiet, die overeenstemt met wat
onze tijd eist.

Dat de binnensteden niet het oog op het verkeer

belangrijke verbeteringen behoeven, valt zodanig in
het oog, dat het weinig moeite zal behoeven om

iemand er van te overtüigen.
Minder opvallend en daarom minder bekend is het
feit, dat de binnensteden niet meer voldoen aan de

woonbehoeften van grote bevolkingsgroepen, die voor-
heen in de binnensteden hun huisvesting vonden.
De woningstatistiek ierpt daar enig licht op.
Zo-
wel in Amsterdam als in Rotterdam is het percentage
leegstaande woningen in de binnensteden tweemaal zo hoog als gemiddeld in de gehele gemeehte
1),
De
oorzaak is, dat de binnensteden door gebrek aan ver-
nieuiving in absolute zin aan geschiktheid hebben in-
geboet en in relatieve zin de vergelijking niet de nieuw
gebouwde wijken niet kunnen doorstaan. Daarbij moet

gelet worden zowel op de aard van de woningen als
op de algemene accomodatie van de wijken. Hiernaast
staat als tweede factor de woringzoekende massa, die

in de tegenwoordige tijd de verschillende eigenschap-
pen van een woning in cle oude stadswijk anders
waardeert dan vroeger en ten dele ook economisch
in staat is hogere eisen te stellen.
Inzicht in deze materie kan slechts worden verkre-

gen door een uitgebreide studie met betrekking tot
de sociologie van het wonn en de omvang en de
aard van den woning-voorraad van een stad. Wie zich
in deze studie hegeef t zal spoedig ervaren, dat stads-
en woning
–
vernieuwing op grote schaal niet alleen een
vraagstuk is van het huidige ogenblik, maar
ditt
regel-
matige stads- en woningvernieuwing in de toekomst

steeds een volkomen normale en onmisbare gedrags-
lijn zal moeten zijn.

In het verleden is men zich hiervan onvoldoende
bewust geweest, zodat men er enigszins vreemd tegen-
over staat, nu het vraagstuk vrij plotseling acuut is

geworden, doordat in verband me.t cle ruimte
01)
cle
ivonin.çmarkt grote bevolkingsgroepen de oude wij-
ken dcii rug toekeren. De oudo wijken dreigen medc
daardoor in versneld tempo in verval te geraken.

liet rctpport van de Nederla.ndsche Maatschappij
voor Nijverheid en l-iaiidel.

Dat stadsvernieuwing van groot actueel belang is,
is ook ingezien door het Hoofdbestuur van de Neder-
landsche Maatschappij voor Nijverheid en handel.
Aan, een kleine Commissie, bestaande uit mr. J.
Wilkens, mr. J. Dutilh en mr. J. Bierens de Haan
heeft het opdracht gegeven cle vraag te bestuderen,
op welke wijze de zo uiterst gewenste verbetering van

de volkshuisvesting door sanering van de binnenstad
zou kunnen worden, bevorderd, en of daardoor tevens
do werkgelegenheid verruimd en de geïnvesteerde
kapitaaiwaarde ten dele behouden zou kunnen worden.
Deze opdracht was wel zeer omvangrijk, vooral in-
dien gelet wordt
01)
het gedeelte van de oiidracht
achter d.e komma. . .

In verhouding tot deze opdracht is het uitgebracht
rapport uiterst heknopt en daarom in zekere zin teleur-

1)
Enkele cijfers zijn voor het percentage leegstaande
Wou ingen
RottOrdEani

.. 5.5 pot.

Rotteidam-Ceatruini .. ii
pet.
Amsterdam . .
3.7 ,,

Ainsterdajm oude stad

7.4

stellend. Wellicht had een veelzijdiger. samengestelde

Commissie op enkele onderdelen dieper in de mate-

rio Icunnen ingaan dan dé ongetwijfeld zeer bèkwame,
maar met andere werkzaamheden reeds zwaar belaste
leden hebben kunnen doen. -Voor den ,insider” levert
het rapport dan ook tenslotte weinig nieuws op. Er

tegenover moet worden gesteld, dat in het rapport
verschillende beschouwingên en voorstellen zijn

vervat van zodanige waarde, dat er ongetwijfeld aan-
leiding is er zich nogmaals over te beraden en het
voor en het tegen ervan te overwegen.

De inleiding van hdt rap’port kan geheel worden
onderschreven:

,,De verbetering van cle woonge]egenheid in de bin-

nenstad (sanering) is ee.n dringend sociaal. belang.

De woongelegenheid hier is veelal niet meer in over-

eenstemming met eischen, die men thans stelt en kan
stelleni. Bij een overweging van de mogelijkheden en

moeilijkheden, die dit .vraagstuk inhoudt, kan dus
met recht dit sociale belang vooropgesteld worden en
uitgangspunt zijn.

.Er moet ten opzichte der saneeri ag ondcrsrheid
worden ggmaakt tusschen verschillende categoriën
van woningen; waarbij niet alleen de toestand van de.
individuele woning, maar ook de gehele situatie:

cle wijk waarin de woning gelegen is, liet stratenpj.ari, de aard van aangrenzende woningen, het woningcom-
plex, enz., van, invloed is.”

Vervolgens worden de outvoldoendle woningen ver-
deeld gedacht in drie categorieën. De eerste zijn wo-ningen aan een behoorlijk stratenplan, welke degelijk

zijn gebouwd, maar geen moderne gerieven bezitten
en behoefte hebben aan ,,opknappen”. De tweede ca-

tegorie vormen de minderwaardige woningen aan

stegen en sloppen De derde categorie – de meest
voorkomende – wordt gevormd door woningen, ge-
legen in buurten met enkele geede straten en een
aantal sloppon.
Voorgesteld wordt de eerste categorie zo nodig niet
financiële bijstand van overheidswege in de vorm van

voorschotten tegen lage
-rente en onder eerste hypo-
thecair
erhand te verbeteren.

Voor de tweede categorie is volgens liet rapport
alleen afdo&tde verbetering to verkrijgen door ont-
eigening en afbraak van liet complex en door nieuw-

bouw. Gewezen wordt op enkele moeilijkheden daar-
hij: de huisvesting van de verdreven inwoners e.n.
(le aanwezigheid van talrijke bedrijfjes, die de ont-
cigeningskosten aanzienlijk kunnen verhogen.

Wat cle derde categorie betreft, wordt voorgesteld,
dat door samenwerkiitg van gemeente en helanglieb-

benden (eigenaars, hypotheekhouders) een sanering
tot stan.d komt. De gemeenite zou daarbij zorgdragen
‘oor een behoorlijk stratenplan., en tot uitvoering
van dit plan do nodige terreinen onteigenen en de
bebouwing opruimen. I-Ietzelfde zou de gemeente doen
‘ten aanzien van de volgebouwde terreinen. Wat clan
nog de taak van de belanghebbenden zou zijn i.n.de
samenwerking, vermeldt het rapport niet.
Ik acht liet een verdienste van de genoemde inde-
ling, diit’ de ligging van de woningen zo sterk
0
den voorgrond is gesteld. De uitwerking van deze
gediachte doet evenwel in het licht van onze huidige
begrippen omtrent volkshuisvesting te veel denken
aan opvattingen., die een halve eeuw geleden nog
lieersten. De ligging van de woningen aaii bohior-
li,jke sttaten is natuurlijk een absolute eis, maar .,is
allerminst voldoende om bevredigende ligging van
een woning te verzekeren. Uitvoerig ingaan op de
moderne eisen, die aan een woning worden gesteld zou in dit tijdschrift niet op zijn plaats wezen.
hic zal daarom op slechts enkele :in het rapport bui-‘te.n beschouw ing gelaten. punten kunnen wijzen, cl ie
op de bewoonbaarhei.d van woningen in dle oude wij-
ken invloed hebben. Dit om duidelijk te maken, dat
men ernstige fouten bij StadiS- en woningvernieuwing
zou maken, indien daaraan niet voldoende aandacht
wordt besteed.

10 Augustus 1938

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

597

Wijk- en woningverbetering.

In de eerste p]aats zij gewezen op de conditie van
het binnenterrein, dat veelal door iitensieve bebou-

wing met achtergehouwen en uitbouwen de howoon-
baarheid van woningen ernstig schaadt. Dit laatste kan eveneens worcleh gezegd van de in
hetzelfde houwhlok of aan dezelfde straat gelegen he-

drijven, die zo veelvuldig in de oude wijken vQor-
komen. Zolang de bezwaren van deze bedrijven niet vallen onder de ,,ernstige hinder” van de Hinderwet,
blijven zij ongemoeid. Bovendien kan niet-ernstige
hinder van elk bedrijf afzonderlijk wel degelijk door
cumbiatie een vrij ernstige hinder veroorzaken.

Rook, stof en vuil verspreiden bedrijven vrijwel altijd
in de omliggende woningen en in de straten. Met het
algemeen worden van het gebruik van lichte motoren

is ook een toenemend geraas in de gemengde wijken
onvermijdelijk.
Tegenwoordig worden de bedrijven meer en meer
bezocht door vrachtauto’s, zodat de straten van ge-

mengde wijkdn hoe laugei- hoe gevaarlijker worden
voor de in die straten verkerende jeugd. In dergelijke
gemeugde wijken is een speelgelegenheid voor kinde-
ren daarom meer dan elders nodig, maar komt juist
in die wijken het minst voor. Gezinnen met kinderen
worden daardoor gedwongen om naar rustige woon-

wijken te verhuizen.

Vernield dienen nog te worden de psychische be-
zwaren, die de minder dan vroeger naar binnen ge-
keerde stadsinens ondervindt van het leven in de
steenmassa’s zonder een sprankje groen, die het
troosteloze beeld vormen van onze oude binnensteden.
Uit het bovenstaande volgt, dat, indien men
gedankte” woningen, ivat inrichting en accommodatie
betreft, weer in verhuurhare staat wil brengen, men
er zich wel over zal hebben te beraden, of het inves-
teren van nieuwe kapitalen wei rendabel zal zijn we-gens de bezwaren van de algemene ligging, die hier-
voren zijn aangestipt.
Naarmate de uitbreiding van de stad voortgaat
volgens weloverwogen uitbreidingsplannen, waarin
de woonhelangen effectief zijn beschermd, komen de
woningen in de oude wijken bij de beoordeling door
de huurders steeds in ongunstiger daglicht. De steeds
grotere bevolkingsgroepen, die het wonen in de.
nieuwe wijken zijn gewend geraakt, zullen slechts
met de grootste tegenzin naar de oude wijken –
zolang deze niet geheel worden vernieuwd – terug-
keren. Wij moeten er op rekenen, dat de verouderde
gemengde wijken steeds minder gewild zuilen zijn om
te bewonen en dat indien het gelukt – wat wij allen
hopen – door afdoende bestrijding van de werkloos-
heid de welstand van de grote groep werklozen te
verhogen, de trek uit de oude binnensteden nog heel
wâ.t grotere af metingen aan zal nemen dan nu.
Het vroegere voordeel van de oude wijken, de korte
afstand tot het werk, heeft voor een groot deel aan
betekenis verloren tengevolge van het algemeen ge-
bruik van do fiets en van de verkorting van de werk-dag. Daarbij komt, dat vele bedrijven uit de binnen-
stad wegtrekken naar bepaalde, voor handel en in-
dustrie bestemde terreinen aan de periferie (Ier stad.
Ik acht het daarom gevaarlijk grote kapitalen in
woningverbetering te investeren, indien dit niet ge-
paard gaat niet grondige vernieuwing van de betref-
fende verouderde wijk.
Het is daarom zeer juist gezien van de Regering
om slechts voor beperkte woningverbetering een be-
drag á fonds perdu beschikbaar te stellen, zoals on-
langs bekend is gemaakt, indien zij niet van plan is
voor stadsverhetering grote bedragen op de begroting
te brengen.
Het geven van voorschotten verleidt tot het ver-
strekken van grotere bedragen dan subsidies. De er-varing niet voorschotten onder hypothecair verband
vrijwaart de openbare kassen niet voor ernstige ver-
liezen, zoals de ervaring i.n het verleden heeft ge-leerd. Aan de gemeente Rotterdam heeft het voor-

schottensysteern enkele mi.liioenen guldens gekost.
Met het geven van subsidies is de overheid in staat

strengere eisen te stellen en ook offers te vragen aan
de hypotheekhouders ten bate van insolvabele huis-

eigenaars.
Zoals men uit liet bovenstaande betoog zal hebben.

begrepdu, is sanering en stadsvernieuwing op grot
schaal dringend noodzakelijk. De oude wijken worde.n

door steeds grotere groepen van de bevolking onhe-
woonhaar beschouwd. Het is de logische consequentie

van het feit, dat bij liet volk de beteekenis van ge-

zond wonen steeds meer doordringt.
De klacht van Dr. Ir. G. Flieringa op de Ohr. His-
torische Conferentie te Lunteren, dat, in de drie grote

steden aan leegstaande woningen 100 millioen Gul

den renteloos ligt, mag niet zonder restrictie worden
aanvaard, daar onder de leegstaande woningen tal-
rijke onbewoonbare woningen zijn, die uit maat-
schappelijk oogpunt een negatieve waarde bezitten,

wegens de ernstige schade, die de bewoning er van

voor de volksgezondheid zou meebrengen
1).

Indien we afzien van de factor menselijk geluk,

dat met een goede gezondheid is verbonden, dan client
men zich rekenschap te geven van de enorme bedra-

gen, welke ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid
vertegenwoordigen als gevolg van slechte woningtoe-
standen. Slechte woningen bevorderen in hoge mate
spier-, zenuw- en gewrichtsrheumatiek, tuherculosc,

rachitis, nierziekten en besmettelijke ziekten.
2)

Het pleidooi van de commissie om op grote schaal te sane:ren. kan daarom iiiet niet genoeg kracht wor-den onderschreven. Ik acht het een van de dankbaar-
ste objecten voor w’erkverru.irning, mits op grote
schaal georganiseerd. Dat de waarde van verouderde
woningen nu lager is dan het in tientallen jaren ge-
weest is, is waarschijnlijk, al zal juist de lage rente-
stand wellicht tot gevolg hebben, dat de kapitaal-
waarde van die woningen weer is verhoogd.

Wenschelijkheid van, wettelijke maatregelen.

Saneren is evenwel buitengewoon moeilijk. Dat is
de reden waarom hier te lande daar nog zo weinig
van terecht is gekomen. Men moet niet vergeten, (.at
het explo.i teren van’siechte woningen een zeer ren-
dabel bedrijf is. Per vierkante meter oppervlakte ge-
rokend brehgen slechte woningen cle meeste huur op!
Voor zover onbewoonbaarverklari ng niet mogelijk is

of de gebouwen voor bedrijven …n
gebrttik
zijn,
ver-
valt men daardoor in hoge bedragen aan schadever-
goed ing bij onteigening. Behalve hedrjfsschade moeten
worden vergoed de kosten van wederhelegging e.d.
Naar mijn mening zal de zo hoog noodzakelijke sa-
nering van binnensteden pas op betekenende schaal
mogelijk zijn indien de betreffende wijken onder ccii
speciaal wettelijk regime worden gesteld.
liet begrip onbewoonbaar worde in dergelijke wijken

rüirner geïnterpreteerd dan nu.
De schadevergoeding hij onteigening worde niet
berekend naar de opbrengst uit de bestaande voor
het algemeen welzijn schadelijke toestand, maar er
worde niet meer uitgekeerd dan een passende vergoe-ding, die berekend wordt naar wat een behoorlijke be-
bouwing en ecn behoorlijk gebruik zou opbrengen.
Wat in wezen misbruik is, worde niet vergoed.
De mogelijkheid van ruilverkaveling, ook tegen de

i) ‘Van de
9563
leegstaande woningen in Rotteidani zijn
er
1256
onibewoon;baar te verklaren. Een onbewoonbaar te
veiklareri woning iie onbewoonbaar en niet te ‘verbeteren.
Ilu het laatste cijfer zijn dus niet begrepen dconbevoonde
woningen, diie onbewoo.nbaar zijn, maar mogelijk
wdl
te
‘veibateren. Een afzonderlijke groep vol
–
uien nog de onbe-
woud wonn;ngen, die ernstige gebreken ibesitten bij’. door-
dat zij in een zeer venwaia.rloosde toestand verkeren of door
oisgedierte zijn balmt.
2)
Zie in verband hiermee iheit verslag van de voordracht
van Prof. Baart de la Paiille over ,,De iinvloed van maat-
schappelijke factoren op de volksgezondheid”. Tijdschrift
voor Sociale Geneeskunde.
Augustus
1938.

598

.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Augustus 1938
wil van de eigenaars en hypotheekhouders worde ge-
opend. –

Voorts worde in die wijken een ernstige beperking,
ingevoerd van het recht om eigendommen met hypo-
theek te belasten. Een ernstig euvel is, dat de insol-
vahele huiseigenaars hun huurpenningen moeten af-

staan aan hun schuldeisers (in casu veelal de hypo-

theèkhouders) en dat zij daardoor niet in staat zijn
voor hehioriujk onderhoud en vernieuwing zorg te

dragen. Daarort worde een wettelijke regeling tot

verplichte’ afschrijring en fondsvorming voor onder-
houd van woningen in overw’eging genomen.

Met de bovenstaande beschouwingen, waarmee ik
hoop duidelijk te hebben gemaakt dat er, behalve wat

in het rapport van de Nederlandsche Maatschappij
voor Nijverheid en Handel is besproken, aan het
vraagstuk van de verbetering van de binnenstad nog

vele aspecten zijn van Vrij principiële aard, heb ik

nog veel belangrijke kwesties onbesproken gelaten.

Ik heb hoofdzakelijk willen betogen, dat men zich bij
dit belangrijke vraagstuk moet wachten voor een be-

trekkelijk simplistische redenering. Reeds in theorie
staat men voor moeilijke vragen; de toepassing in de
practijk is nog heel wat lastiger.

Het mag evenwel geen reden zijn om inactief te
blijven, daar, zoals gezegd, het vraagstuk van de ver-

n:ieuwing van de oude binnensteden urgent is. Even
normaal als een regelmatige stadsuitbreiding in . de

tegenwoordige tijd is, behoort ook een regelmatige
stadsvernienw’ing te zijn. . ir-.
L. H. J. ANOEOT.

DE INTERNATIONALE SCHEEPVAART.

Wij hebben het opschrift boven deze
bijdrage
met
opzet gekozen teneinde in een drietal woorden de

strekking van, ons opstel kort en duidelijk weer te

geven: Immers lijkt het – en er schuilt in deze op-
‘atting veel waars – indien men kennis heeft e-
nomen van de jaarverslagen onzer reederijen en de

in verscheidene dier verslagen uitgesproken ver-
wachtingen wat de resultaten van het loopend boek-
jaar aangaat alsof in tegenstelling met wat men
elders beluisteren kan, het Nederlandsche reederij-
bedrijf in een uitzonderingspositi.e verkeert. Ee.n uit-
zonderingspositie in dezen zin, dat in het ongunstig-
ste geval slechts sprake kan zijn van iets minder

ruim vloeiende baten, die nochtans voldoende zullen
zijn. om
– behoudens verdere. ,,verergering” van den
toestand op de vrachte.nmarkt – een dividend-uitkee-
ring mogelijk te maken die niet zoo heel veel van de

over 1937 betaalde zal verschillen. En sedert de
jaarverslagen verschenen, hebben periodieke overzich-
ten deze opvatting hij herhaling en instantelijk als
juist bevestigd. Is deze meaning te optimistisch en
wellicht praematuur?

Wij achten het in deze tijden, die zoo weinig over-
zichtelijk zijn, inderdaad ietwat voorbarig thans reeds

– zij het ook met de reserve ,,hehoudens verdere
,vererging”
van den toestand op de vrachtenmarkt” – de meening te lanceeren, dat de voor het loopende
jaar te verwachten dividenden niet zoo heel veel van
de over 1937 betaalden zullen verschillen. Zelfs in-
dien de exploitatiesaldi handhaving van het dividend
op zich zelf zouden veroorloven, is het zeer wel mo-
gelijk dat de vooruitzichten voor de naaste toekomst
in 1939 tot groote terughouding lopen. Er schuilt
trouwens een typische tegenstelling-tusschen de ,,di-
vidend-prognose” en het voorbehoud dat rept van
,,vererging” en waarmede derhalve wordt erkend,
dat op zijn zachtst uitgedrukt de huidige situatie niet
onverdeeld gunstig is.
Intusschen valt niet te ontkennen, dat het afge-
loopen jaar de intrinsieke positie van ons natio;
naal reederjbedrijf shelangrijik heeft versterkt. Wij
leven snel en vergeten zoo licht, maar het is
goed, dat wij nog eens in gedachten de reeks van
kapitaal-afschrijvingen, zooals deze in de onmiddellijk
achter ons liggende jaren voor het overgroote deel
onzer reederij-bedrijven onvermijdelijk bleken, de
revue laten passeeren. Dat wij ons rekenschap geven

van de daardoor mogelijk geworden reorganisatie en’
letteû op ‘de in verhouding tot weleer sterk geredu-.

ceerde kapitalisatie èn boekwaarde der vloot. Dat
wij bedenken, welk een aanzienlijk deel der exploi-

tatiewinst over 1937 voor verdere afschrjving en ver-
sterking der reserves werd bestemd en tenslotte, dat

door een aantal onzer reederijen termijn-contracten
op gunstige voorwaarden werden afgesloten.

Immers wordt het z66 bezien duidelijk, dat de neer-

gang in de conjunctuur en de scherpe daling der
vrachten onze reederijen veel minder deren dan el-

ders het geval is. In een verdere beoordeeling van
de merites willen wij, als vallend buiten het bestek

dezer beschouwing niet treden. Wij releveerden het

bovenstaande uitsluitend om aan, te toonen, dat het
aspect der wereldscheepvaar’t niet noodzakelijkerwij-

ze gelijk behoeft te zijn aan het huidi.g beeld van ons
nationaal reederijbedrijf.

Het aspect der wereldscheepvaart! Dit is inderdaad
veel minder bemoedigend al is het even overdreven
als onjuist te stellen, zooals dit wel geschiedt, dat
het thans al niet veel beter is dan vôSr de kortston
dige opleving. Enkele aan ,,The Economist” ontleen-

de vergelijkende cijfers spreken een duidelijke taal:

Vengeiijkiugsbasis
1898-1913 = 100.

1936
1937
1938
Januar.i

………….
93.5
135.6 125.8
Februari

……..
…
90.6
134.3
118.9
Maart

…………..
89.8
137.8
115.5
April

……………
89.9
150.3 113.7
Mei

…………….
88.3
154.9 113.9
Juni

……………
90.6
157
111.9

Men ziet, vergeleken met een jaar geleden is het

gemiddeld indexcijfer belangrijk gedaald, maar het
is nog steeds ruim twintig punten ‘hooger dan voor
de overeenkomstige maand in 1936. Weliswaar moet

in aanmerking worden genomen, dat verschillendé

posten, die op de exploitatierekening drukken, sedert
niet onbelangrijk zijn gestegen en dat het minimum-

vrachtenschema ertoe bijdraagt – men denke bijvoor-
beeld aan de Laplatamarkt, waar de minimum-vracht
op 25/- is ,,gestabiliseerd”, terwijl de
bedrijvigheid
op
deze markt maandenlang practisch nihil was – het
beeld te flatteeren indien men zijn conclusies al-

thans baseert op een vergelijking der indexcijfers
zonder meer.

In dit verband dient de aandacht nog eens in het
bijzonder te worden gevestigd op die normaliter
voornaamste aller aflaadcentra, t.w. de Laplatamarkt.
Blijkens de door de afdeeling statistiek van het Ar-
gentijnsche Departement van Financiën gep ubli-
ceerde cijfers over de eerste vijf maanden van dit jaar, bedroeg de totale waarde vtn den Argentijn-
schen uitvoer gedurende dit tijdvak $ 606.705.000
tegen $ 1.255.373M00 in 1937. Een achteruitgang der-
halve van niet minder dan 51.7 pct. voor de eerste
vijf maanden! De kwantitatieve teruggang was pro-
centueel nog geprononceerder t.w. rond 3.473.000 tons
tegen 9.944.000 tons in de overeenkomstige periode
van 1937, een vermindering van 65.1 pOt. De oorzaak
van dit alles mag bekend worden geacht, t.w. de vol-
komen ontwrichting van den graan-uitvoer. Om nog enkele cijfers te citeeren, die in hun sobere welspre-
kendheid een duidelijk beeld der ontreddering toonen,
laten wij een overzicht volgen van de mindere hoe-
veelheid en mindere exportwaarde der in het tijdvak
Januari/Mei 1938 alweder vergeleken met het over-
eenkomstig ti.jdvak in 1937 uitgevoerde granen:

VerminderIng boerveelheid Verminderdng

in tonnen

waarde
Tam-we

2.166.625′

$ 263.437.505
mais

3.701.195

•,, 227.075.677
– lijnzaad

418.595

59.168.259
gerst

33.477

1.648.413
regge

82.458

9.988.143

Volledigheidshalve zij vermeld, dat de uitvôer van

10 Augustus 1938

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

599

haver een vermeerdering van rond 19.000 ton
($ 1.396.532 in waarde uitgedrukt) te zien heeft ge-
geven. Ook de uitvoer van andere stapelprodueten als
wol, huiden e,d. liep terug en zoo kan het nauwelijks
verwondering wekken, dat de Arge.ntijnsehe uitvoer
gedurende de achterliggende vijf maanden geringer
is geweest dan in één der voorafgaande tien jaren,
terwijl, wat de waarde aangaat, moet worden terug-
gegaan tot 1933 om een ,,equiva]ent” te vinden. Van-

zelfsprekend kan een g-unstig oogstjaar de verhoudin-

gen wat Argentinië aangaat, volkomen wijzigen. De
huidige onbevredigende toestand is dan ook geefl fac-

tor van blijvende beteekenis, al accentueert hij de be-
staande moeilijkheden.

liet is intusschen duidelijk, dat
bij
een zoo sterk

verminderde bedrijvigheid
01)
de ,,sleutel”-markt bij
uitnemendheid de terugslag ook elders wordt gevoeld
en tot uitdrukking komt in grooter aanbod van ton-

nage en daaruit voortvloeiende lagere vrachten. Dank
zij de minimumvrachtenovereeukomst wordt een in-
grijpende daling weliswaar op de routes, waar deze
van kracht is voorkomen, maar de dispariteit tusschen
het vrachtenpeil op de gecontroleerde en niet-gecon-troleerde markten toont, dat zonder deze kunstinatige
rem het beeld meer in overeenstemrnning zou zijn met
de werkelijkheid. hoe is dan eigenlijk de werkelijk-

heid? Dat ,,minimurn-vrachten” de vraag niet stimu-
leeren, zoornin als zij het vervoersvolume vergrooten,
behoeft geen nader betoog. Zij zijn v6ôr alles verdedi-
giugswapen. Zoolang de behoefte aan minimum vrach-
tea zich doet gevoelen, is het duidelijk, dat vraag en
aanbod niet in evenwicht zijn. Breidt de vraag zich
uit, dan stijgen automatisch de vrachten en deze stij-
ging is sterker naarmate het goederenverkeer toe-
neemt. De simpele waarheid van dezen regel is het
vorige jaar duidelijk aangetoond. Dat het op dit
oogeublik met de exploitatiemogelijkheden nog niet zoo gunstig gesteld is, blijkt uit de stijgende tonnen-
maat der opgelegde tonnage. Schattingsgewijze zijn
de cijfers:

1938

1937
januari ………….
1.755.000

3.704.000
April
……………
2.216.000

2.965.000
Juli ……………..
2.547.000

2.171.000

Met name in Engeland is de stemming weinig op-
gewekt. Men wijst er terecht op, dat met de te ver-
wachten geringe afscheep – gering in verhouding
tot den normalen uitvoer – van Zuid-Amerika en
de gunstige oogsten in Roemenië – Rusland expor-
teert reeds eenigen tijd op Vrij groote schaal – het
graanvervoer zijn voornaamsten stimulans zal ont-
vangen van de meer nabij gelegen productielanden.
De reizen duren korter en de tonnage is sneller be-
schikbaar dan bij aanvoer van de meer verwijderde
centra. Ook Noord-Amerika zal ditmaal een belang-
rijker rol spelen dan in vorige jaren het geval was, maar mutatis mutandis geldt dezelfde overweging
ook wat de transatlantische verschepingen aangaat.
Dan is er als niet te verwaarloozen factor de ver-
minderde kolenexport. Uitgaande vrachten bewegen
zich reeds maandenlang op een weinig bevredigend
peiL De houtvaart ,,doet” het niet. Weliswaar gelden ook hier minimum-vrachten, maar zij stimuleeren de
vraag al evenmin als elders. Fairplay, het bekende
Engelsche scheepvaart weekblad formuleert na een
vrij sombere uiteenzetting, van ,,de positie der En-geische scheepvaart” zijn bezwaren in één enkelen
volzin: ,,Today shipowners are not making money and
put in a nutshell the position is that some new ves-
sels have had to be laid up after their trial trip.”
In hoever ,,prestige”-kwesties l)ij den pessimisti-

schen kijk
01)
de seheepvaartsituatie in Engeland een
rol spelen, valt niet zoo gemakkelijk te bepalen. In-
dien men bedenkt dat Engeland plus Ierland en de
dominions in 1914 beschikte over een tonnenmaat van
20:523.706 bruto reg. tons, zijnde ruim 45 pOt, van
het wereldtotaal van 45.403.877 bruto reg. tons, ter-

wijl de verhouding eind Juni ji. gewijzigd was in
20.719.000 bruto reg. tons zijnde slechts ea. 31 pOt. van het wereldtotaal van 66.870.151 bruto reg. tons, dan is het begrijpelijk, dat men de ontwikkeling met
bezorgdheid gadeslaat. Dit klemt temeer, omdat in
tal van landen waar de vervoerscapaciteit een groote
stijging onderging, de nationale scheepvaart door
bouw- en exploitatiesubsidies steeds meer wordt een
,,staatsbedrjf”, waartegen particuliere concurrentie

vaak machteloos staat.
Intussehen is de wereldton.nenmaat uitgedrukt in
bruto register tons in het
tijdvak
Juni 1937—Juni
1938 toegenomen met rond 1.5 millioen. Hierin is be-
grepen de in aanbouw zijnde tank-tonnage. Deze
meerdere ruimte zal t.z.t. mededingen naar het als-
dan beschikbaar vervoer. Zal er voldoende emplooi

zijn? Het antwoord op deze vraag kan op dit oogen-
blik door niemand worden gegeven. Indien men wist
hoe
de conjunctuur zich verder ontwikkelt, zou het
probleem
zijn
opgelost. 1937 heeft
duidelijk
getoond,
hoe snel het kan verkeeren zoo ten goede als ten

kwade. Slechts de tijd zal leeren of de hoopvoller
verwachtingen, die op dit oogenblik tea aanzien der
conjunctuurontwikkeling in de naaste toekomst ge-
koesterd worden, inderdaad gewettigd zijn.

Er is echter met betrekking tot de internationale
scheepvaart nog één aspect, waarop gewezen dient
te worden. Men weet, dat er pogingen in het werk
worden gesteld om te komen tot een vrijwillige opleg-regeling op het voetspoor van den tamikerpool. Zullen
deze pogingen slagen, dan zijn een groote mate van
gemeenschapszin en de bereidheid tot het brengen
van ,,offers” noodzakelijk. Concrete resultaten heb-ben de tot dusver gevoerde besprekingen niet opge-
leverd. Dit behoeft op zichzelf geen aanleiding tot
ontmoedigiug te zijn. De materie is even gecompli-
ceerd als moeizaam.
Intusschen – en dit kn één der vele klippen zijn
waarop het schema zoo gemakkelijk schipbreuk kan
lijden – blijkt er nog allerminst eenstemmigheid te heerschen in de kringen der Engelsche belangheb-
benden, wat de wenschelijkheid en uitvoerbaarheid
van het project aangaat. Sommigen gevoelen meer
voor een nieuw regeei-ingssubsidie voor de scheep-
vaart zelve en voor den aanbouw van nieuwe tonnage.
Anderen zijn hiertegen fel gekant. Zij betwijfelen of
het in de toekomst mogelijk zal zijn den ongolijken
strijd tegen de gesubsidieerde scheepvaart elders met
blijvend succes te voeren en vragen zich af, of de
oplossing niet moet worden gezocht in een weder-in-
yoering van het beginsel, dat aan de oude navigatie-
wet ten grondslag lag. Het do ut des ,,aangepast”
aan cle eischen van dezen tijd en gepropageerd onder het motto: Engelsche schepen voor Engelsche goede-
ren”. Een derde categorie houdt het bij de aloude
therapie: help uzelf en houdt de regeering er buiten.
Geen staatsl)emoeienis, die het vrije initiatief knot.

Welke strooming zal het winnen? Intusschen is het duidelijk, dat zoolang er geen eenstemmigheid tus-
schen de Engelsche belanghebbenden bestaat, een
internationaal accoord nog wel wat tijd zal vorderen als het al zoover komt.

Wij hebben getracht in zoo kort mogelijk bestek
enkele der voornaamste aspecten van het internatio-
nale reederij-hedrijf te belichten en hebben daarbij
vanzelfsprekend het zoeklicht gericht op datgene, wat
zich op dit oogenblik afspeelt. Men ziet, de proble-
men zijn vele en ingewikkeld. En als wij nu tot slot
nog even terugkeeren naar ons uitgangspuut, dan ge-
boven wij zonder vrees voor tegenspraak te mogen
stellen, dat hoezeer ook het Nederlandsche reederij-
bedrijf op dit oogenhlik sterk is en krachtig gefun-
deerd dank zij reorganisaties en conservatief beleid
na een jaar van ongekenden ophloei, de verdere ont-
wikkeling ten nauwste verband houdt met en volko-
men afhankelijk is van een duurzaam herstel der

conjunctuur. C.
VERMEY.

600

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Augustus
1938

ZORG VOOR DE WERKLOOZE JEUGD.

In mijn artikel ;,De werklooze jeugd”, opgenomen

in E.-S.B. van 3 Aug. ji. zijn de feitelijke gegevens
over het jaar 1937 m.b.t. cle jeugdwerkloosheid be-

licht, zooclat het dan nu mogelijk is de gedachten op bepaalde dingen te bepalen. Alvorens echter conclu-

sies te trekken, moge ik hir de aandacht vestigeu
op de buitengewone belangstelling voor het vraagstuk
van de jeugdige werk-loozen, zooals die om. tot uiting

is gekomei in een tweetal congressen, belegd door de
Centrale voor Werkloozenzorg, gesticht op initiatief
van clan Raad van Nederi. Kerk-en voor Practisch

Christendom, en door de Nat. R.K. Commissie voor

Jeugdwerkloozenzorg. In heide congressen is groote
aandacht besteed aan de vraag of, nu de werklooze

jeugd niet vrijwillig in voldoende aantal tot het cul-

tureeië werk komt, niet verder moet worden gegaan.
Straks kom ik hierop nog terug. Wat vooral in beide
congressen opviel was dit, dat rnn, volkomen juist

gezien, vooropstelde, dat het allerbeste voor de jeugd
is het opnèmen in de bedrijven en dat hetgee.n over-
heid en organisaties verder doen, nooit belemmerend mag werken op dat indringen in het hedrjjfsleven. De

maatregelen, welke de Overheid en de organisaties
dus nemen, zullen derhalve steeds – zij het dan
g.rootsch opgezet – een aanvullend karakter dienen
to dragen.

* *
*

Het is goed dat dit alles duidelijk is uitgesproken,
omdat ook andere stemmen te beluisteren vallen. Deze
zeggen – hun goede trouw stel ik voorop -, dat

Neerland’s jeugd slechts te redden is als allen door
het kamp gaan. Men bedoelt daarmede ongeveer dit.
De geest van de jeugd is veel slechter dan vroeger,
zie bijv. de
cijfers
der criminaliteit. Het gezin, aldus
deze gedachtega.ng, is niet in staat voldoende aan-
dacht aan de opvoeding te geven. Dat gezin toch is
zelf dikwerf verworden. Hier moet nu als tegenwicht
het kamp komen.

Met alle waardeering voor de goede bedoelingen
wordt hier toch mi. veel te veel gegeneraliseerd en
oorzaak en gevolg verward.

Heeft véér 1933/1934 ooit één Nederlander erover
gedacht in woord en geschrift te pleiten voor het
kamp. Waarom nu wel, terwijl toch v66r 1933 ook al groote werkloosheid onder de jeugd viel waar te
nemen? Wordt men niet wat al te sterk gehiologeerd
door buitenlandsche methoden?

Als het juist is, dat het gezin in zijn algemeenheid
niet in staat is veel te doen tegen de verruwing die
men allerwegen ziet – is hier ook niet schrikkelijke
overdrijving in het spel, al is er veel narigheid? –

dan moet men het niet allereerst zoeken bij de kin-
deren, al moeten deze vanzelfsprekend ook onze volle
toegewijde aandacht hebben, maar bij deze gezinnen
zelf. Want een jonen, gedurende bijv. 4 maanden in
een kamp, kan daar veel goeds leeren, maar daarmede
is het gezin waartoe hij behoort en blijft behooren en
wiens invloed hij blijft ondergaan, niet veranderd.
Het gezin dus moet onze volle aandacht hebben.
Waarom is dat achterop geraakt, geestelijk en mate-riaal? Veelal door langdurige werkloosheid. Welnu,
het antwoord lig-t voor de hand.

Wie de werkloosheid hard te lijf gaat, brengt ver-
betering daar waar geleden wordt. En waar geestelijke
en materieele nood worden uitgehannen, verdwijüt
do voedingsbodem voor verwording van het gesin en
cius ook van de jeugd.

Hoe gaan wij de weridoosheid het best te
lijf?
Door
arbeid, arbeid en nog eens arbeid.
Daar waar de arbeid hoogtij viert, verdwijnt groo-
tendeels de oorzaak om bijzondere voorzieningen te
treffen ten opzichte van de jeugdwerkloosheid. Wij
zagen het toch (zie wat ik mocht schrijven in den aanvang van mijn vorig artikel), dat toen de con-
junctuur in 1937 verbeterde, het er naar uitzag, dat
de jeugdwerkloosheid als massaal verschijnsel zou
verdwijnen.

Leert ons dit alles iets? Ja. Dat als wij iets
grootsch willen doen tegen de jeugdwerkloosheid, ons
eerste streven moet zijn, arbeid in breeden zin te

open en, waaronder ook begrepen arbeidssprei ding. Wij
zijn echter nuchter genoeg en weten ook, dat met het
uitspreken
van en streven naar
a.rbeid
en
arbeids-
spreiding
deze er nog niet aanstonds of althans nog
niet direct in voldoende mate zijn.

Daarom, gewapend met die kennis, zij ons tweede
gebod:
organiseeren van arbeid voor de werklooze
§e
ugd.

Maar dan weer hierop gelet. Waaraan heeft de
jonge man het meeste? Wel, aan iets, dat hem zoo-

veel mogelijk op een basis plaatst om een volwaardig
mensch in de maatschappij te worden. Hoe wordt

hij dit? Door te zijn: ordelievend, gewend in een ver-
band te leven, dpen te staan voor geestelijke en reli-
gieuse waarden en vakbekwame eigenschappen te be-
zitten.

Waar krijgt hij deze eigenschapp’en het beste? In
het gezin, de werkplaats, het organisatieleven.

Als wij dus arbeid geven, helpen wij het gezin, de
werkplaats, de Organisatie en door dit alles de maat-

schappij. Nu door de tijdsomstandigheden deze vier
niet ten volle kunnen geven wat van nature van hen
verwacht kan worden, moeten zij gestound worden

maar zéé, dat zij, als zijnde grondpilaren van ons
leven, intact blijven. Daarom zijn maatregelen als wij

thans kennen: Werkfonds, werkverschaffing, contin-
genteering, jeugdzorg via de organisaties enz., allen

geboren in den nood der tijden, zoo toe te juichen,
omdat zij als het ware organisch aansluiten aan wat
de mensch noodig heeft om
mensc/c
te zijn.
Wie deze opvattingen, welke ik zeer gecomprimeerd
weergaf (er zijn bladzijden over vol te schrijven, wat
geloof ik niet noodig is, omdat in feite het probleem
eenvoudig te stellen valt), kan onderschrijven, be-

grijpt dat dan ook het kampwerk bij de zorg voor cle
werklooze jeugd niet voorop moet staan, al is het
een belangrijke onmisbare schakel in het geheel.

Voorop moeten staan maatregelen om de jeugd
voor opneming in het bedrijfsleven geschikt te maken
en/of te houden, want arbeid in dat bedrijfsleven
heeft de jonge man noodig om volwaardig mensch te

kunnen worden. Bij de zorg voor de werk-boze jeugd
staan voorzieningen, die dit alles in de hand werken:
centrale werkplaatsen, vakcursussen en zinvolle plaat-
selijke werkverschaffingen, dan ook voorop in de rij.

Echter geven deze niet voldoende; niet overal
kunnen zij opgezet worden of althans in voldoenden

omvang. Bovendien is het noodig,.dat de jonge werk-
boze, vooral hij die voortdurend in een gezin leeft
dat het moeilijk heeft, eens in een ander milieu ver-
keert. Daarom is het kamp onmisbaar. Maar het kamp
moet in zijn sfeer een weerspiegeling zijn van het
gezin. Daarom zij het kamp gebaseerd op de levens-
richting van het gezin, zoodat de jongen in d meest
ontvankelijke periode van zijn leven niet alleen in
het kamp niet vervreemd van datgene wat het gezin
hem gaf, maar er zelf versterkt wordt, zoodat hij
op zijn beurt het gezin weer geven kan.

Het organisatieleven heeft de jonge man als hij
thuis is, noodig voor zijn levensvorming. Hij moet
diezelfde vorm ook in het kamp vinden. Daarom in
de kampen geen nietszeggende neutraliteit, maar in-
houdsvolle levensbeschouwing.
Verheugend is hij dit alles ook, dat zoowel de
Christ. als de R.K. groep volle aandacht gaan schen-
ken aan het vraagstuk van de verantwoorde emigra-
tie – ook de moderne richting staat hier geheel voor open – en wel daarom, omdat het noodig is de men-
schen
01)
dit punt tot wat meer leven te brengen.

Conclu.sies.

1. Algemeen is men het met elkaar eens, dat bij alle voorzieningen welke getroffen moeten worden, voor-

10 Augustus 1938

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

601

op moeten staan die maatregelen. welke ertoe kunnen

leiden, dat de jongeren in het bedrijfsleven worden
opgenomen.

Algemeen is men het ook met elkaar eens, dat
(daargelaten nu de geringe- animo hij de jongeren)
hetgeen geboden wordt om de werklooze jeugd omhoog
te halen, zooals dat tot uiting komt in den vorm van

centrale werkplaatsen, we.rkverschaffingen, vakcur-
sussen, kanipweik, met als hulpmiddel de .jeugdregis-
tratie, in wezen goed is. Wie zijn oor te luisteren legt,

hoort over dezen arbeid
01)
zichzelf, clan ook slechts

detail-critiek.

Behoudens een zeer kleine groep is men het
algemeen hierover eens, dat, in het bijzonder wanneer

het gaat over de organisatie van het karnpwerk, deze
niet het karakter mag dragen van staatsopvoeding.
De organisatie van .het kampwerk dient in handen te blijven van de voornaamste geestesrichtingen, welke

ons volk kent, omdat alleen daardoor diepere vorming
kan worden gegeven. De Staat moet, niet in het minst door krachtigen financieelen steun, deren
arbeid van de onderscheidene richtingen mogelijk

maken.

Naast zinvollen arbeid in en om het kamp, moet
groote aandacht worden geschonken aan de geeste-

lijke en religieuze vorming van de jongeren. Men
zal op dit punt in verschillende kampen. niet met
vage aanwijzingen kunnen volstaan. De jonge mensch
is vatbaar voor veel wat hem wordt voorgedragen in
een omhulsel van mooi klinkende woorden. Hij mist

dikwerf de levenservaring om door de boomen het
bosch te zi.en. Teneinde hem n.iet het slachtoffer te
doen worden van holle rhetorica, zal de karaktervor-
ming in het kamp positief dienen te zijn.

Algemeen wordt verder ingezien, dat de noodzake-
lijke scheicliiig welke hij de organisatie van de kam-
pen dient te bestaan, niet wenschelijk is bij de orga-
n i sati e van centrale werkplaatsen, jeugd-obj ecteii,

en vakcursussen, al kan onder bepaalde omstandig-
lieden aan een gescheiden marcheeren ivel eens de
voorkeur worden gegeven.

Waar de jongens, behalve dan zij die in de kam-pen leven, dagelijks weer in het gezin terugkeeren,
kan de geestelijke- en karakter-vorming hier plaats-
vinden op dezelfde wijze als dit geschiedt hij hen die

wèl werken in het
vrije
bedrijf, ul. door het gezin zelf
en door de daarvoor aangewezen geestelijke en cultu-
reele organisaties. Met het oog echter op de groote
belangen die hier gediend moeten worden, rijst de
vraag, of de Overheid wellicht niet cle vrije jeugdvor-
ming krachtiger zal moeten steunen dan thans het
geval is.

Al is men het algemeen eens over de onvolcioen-
de uitkomsten bij het huidig stelsel van vrijwillig-
heid, do meeni’ngen loopen uiteen, wanneer het gaat
over de vraag of er
dwang
(arbeidsdienst) dan wel
meer
drang
zal moeten zijn. lic meen, dat de ver-
schillende denkbeelden van de
werkelijk
verantwoor-
delijke personen op dit gebied meer in theorie uit-
eenloopen, dan in werlcelijkheid. Het is daarom niet
buitengesloten, dat hier, door nader overleg in niet
te grooten kring, in afzienharen tijd gedachten kun-
nen groeien, waarmede de voor- en tegenstanders
van dwang of drang kunnen medegaan.. Bij hen
allen zit toch de gedachte voor, dat er met alle ver-
antwoorde middelen naar gestreefd hehoort te wor-
den in veel groote mate dan thans het geval is, de
jeugd igen te bereiken.

0. Ten onrechte wordt hij ,,dwang” of ,,drang” soms
uitsluitend aan het kampwerk gedacht. De te tref-
f en voorzieningen moeten, aanvaardt men de gedach-
te in de eerste conclusie neergelegd als juist, op liet
hieromschreven werk voor de jeugdige iverkloozen in
voilen omvang betrekking hebben.
MEYEIm DE VRIES.

BELEGGERSPSYCHOLOGIE EN EMISSIES

(De kapitaalmarkt in Juli en begin Augustus 1988.)

Rent cni ers-belegg’incj en orcdernerners-investeering –
— aldus heeft Mr. K. P. van der Mandele, oudste

Directeur der Rotterdamsche Bankvereeniging, in een
dezer dagen in ,,De Telegraaf” verschenen interview de twee soorten van kapitaalexport gekarakteriseerd,
waaraan Nederland in verschillende tijden en in ver-
schillende mate meedeed. Aankoop van aandeelen in
reeds bestaande ondernemingen, dus, in – concreto,

overname van Amerikaansche participaties in Ame-
rikaansche ondernemingen door Nederlandsche kapi-

taaibezitters, beschouwt hij als te behooren tot de
eerstgenoemde soort, terwijl investeering van kapitaal

in nieuwe buitenlandsche ondernemingen (of in uit
te breiden ondernemingen), hem als voorbeeld van de
tweede soort kan dienen. De scheiding zal niet altijd
even scherp zijn, maar in principe bestaat zij wèl, al

heeft men haar in vroegere jaren wei eens anders ge-
trokken, al. de belegging in obligaties als renteniers-
belegging, en die in aandeelen als onderneniers-inves-
teering gedoodverfd.

Het kan aan geen twijfel onderhevig zijn, dat de
Nederlancische kap itaalexport, voor zoover deze door
publieke emissies of introducties naar buiten duidelijk

zichtbaar ‘wordt, en de effectenaankoopen, door be-
middeling van banken in het buitenland – lees: in
New-York – gedaan, in den laatsten tijd nagenoeg
geheel ,,beleggersbelegging” waren, al droegen de fond-

sen die vooral uit Anierikaausch bezit naar Neder-
land verhuisden, niet steeds bepaald het karakter van
een belegging de père de famille, en brachten zij
soms (gewi’lde) risico’s mede, niet veel geringer dan
aan onderneiners-investeering pleegt te kleven. De
vroegere Nederlandsche belegging in Amerikaansche
sporen is echter een heel bekend voorbeeld voor deze
laatste. Op één tegenwerping zou men misschien,
wat de tegenstelling renteniers-belegging en onder-
nemers-investeering betreft, nog kunnen ingaan: al. dat door de Nederlandsche aan.koopen van Amen-
kaansche fondsen de Amerikaansche houder van aan-
deelen middelen verkrijgt, die het hem nïogeljk ma-

ken als ondernemer op te treden, zoodat dus de uit-
werking, zoo niet de bedoeling, van de Nederlandsche
aankoopen in heide gevallen niet zoo heel veel zou
verschillen. Maar men merkt meteen het gewrongene
van zoo’n constructie.

De bovengenoemde kapitaalexport, die meestal den
vorm aanneemt van overneming van aandeelen (en
een enkelen keer ook van obligaties) door banken of
bankiers, die deze fondsen dan aan de beurs wen.schen
te introduceeren enfof bij het publiek te slijten,
leidt tot een misschien nooit met afdoende zekerheid
te beantwoorden vraag:
waarvan hangt het succes van
een introductie (emissie) af?
Van de de kwaliteit van
het aangeboden materiaal? Zeker 66k, maar geenszins
uitsluitend. Van de critiek in de financieele pers en
in de dagbladen, voor zoover deze laatste comnien-
taren op de introducties en ernissies leveren? Ook
hiervan kan de invloed niet ontkend worden. Van het
oordeel van den afzonderlijken belegger en van zijn
financieelen adviseur, die dikwijls zijn commission-
nair in effecten of zijn bankrelatie zal zijn? Ook dit
spreekt zeer zeker mede. De algemeene beurs- en po-
litieke situatie? Ook dltt. Maar met dit al blijkt het
toch een feit, dat het oordeel der deskundigen dik-
wijs geheel anders luidt dan dat van het publiek,
dat introducties of emissies, waarop heel wat ver-
wachtingen waren gevestigd, als een steen zakten,
en andere, waarover bij uitstek deskundigen., die de prospectussen nauwkeurig hadden geanalyseerd, de
schouders ophaalden, een geweldig succes beleefden.
– Misschien komt men het dichtst bij de waarheid,
indien men veronderstelt, dat, zooals elke massa, ook
de ongeorganiseerde massa, die het effecten koopende
en gelden heleggende publiek is, haar eigen psycho
en psychologie heeft, en volgens eigen wetten, die

602

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Augustus 1938

nog zouden moeten worden vastgesteld, handelt, en
waarvan misschien de meest opvallende trek de zeld-

zame mengeling van vertrouwen en wantrouwen, ver-

trouwen ook in anderman’s kennis en kannen, een
zonderlinge metus reverentialis, en tevens de meest
eigengereide oordeelvellingen zijn. Het befaamde ,,Dit

aandeel moet je hebben” of ,,Dat moet je koopen”,
uit bepaalden mond tegen bepaalde personen, die

anders heusch geen domooren zijn, gesproken, werkt
soms wonderen en beteekent dan meer dan exposés

en analyses. Er zijn menschen, iedere bankier, iedere
bank kent ze, die in eigen zaken uitstekend weten,
wat hun voordeel is, maar die pas nadat zij opdracht
hebben gegeven, een fonds te koopen of op een lee-

ning in te schrijven, bij hun bank inlichtingen komen vragen over wat zij nu eigenlijk wel gekocht hebben.

Maa,r, dit kan er gelukkig worden toegevoegd, in

den loop der jaren begint dit toch wat te veranderen;

de groote ruimte, die de dagbladen aan finaucieele
en economische vraagstukken wijden, de commen-

taren, clie op etnissies en introducties en andere faits
ct gestes in de financieele wereld door de finan-
cieele pers worden gegeven, werken misschien ter-

gend langzaam, maar toch zeker op de houding van
den belegger (en van den speculant) in. Langzaam breekt zich de overtuiging baan, dat geen kapitaal-

bezitter, geen belegger en zeer zeker ook geen spe-
culant, het zonder deskundige voorlichting uit hand-
hoeken en bladen, kan stellen. Het woord: ,,I hate
books”, eens door een beroemden kunsthandelaar ge-

sproken, en – tot een menschenleoftijd geleden –hewust of onbewust geworden tot axioma van de
menschen van cle practijk van den effectenhandel, is

heden ten dage niet meer de leuze van hen, die gel-
den te beheeren en te beleggen hebben.

Dit heeft ongetwijfeld tot verhoogde zorgvuldig-
heid bij het opstellen van prospectussen eenerzijds
en van zekere kieskeurigheid van het publiek bij zijn

inschrijvingen op nieuwe emissies anderzijds, geleid,
en misschien ook bij zijn aankoopen van effecten.
Maar op een al te harde proef mag men dit publiek
ook niet stellen; te verlangen, dat het naast den al-
gemeen en trend ook met de afzonderlijke mérites van
elk fonds in
tijden
van een haussebeweging rekening
houde, zonde wel wat veel gevergd zijn, waar men
niet eens met alle zekerheid op den ouden stelregel:
,,verlies wet vernuf t”, kan afgaan.

Dat wil natuurlijk niet zeggen, dat de reputatie van
een schuldenaar, de houding van het bestuur eener
maatschappij, de ondervinding, die het publiek met de

fondsen van een bepaalden staat of van een bepaalde
onderneming heeft opgedaan, bij het succes van nieu-
we emissies geen rol zouden spelen. Maar uiterst
nloeilijk is het te zeggen, wanneer de herinnering
aan geleden leed, aan geleden verliezen, zoo sterk is
afgestompt, dat zij geen rol van belang meer speelt.
Men herinnere zich het succes van de Dawesleeniug,
en het falen der Youngleening, waarvan, in minder
juiste beoordeeling van de steniming ..va.n het pu-
bliek en misschien ook om prestigeredenen, twee
groepen van banken tegen elkaar hadden opgeboden,
om een zoo groot mogelijke tranche over te nemen.

Vandaag zou, onder den verschen indruk der ver-liezen, die het Nederlandsche publiek aan zijn Duit-
sche leeningen en bezittingen heeft geleden en die
vermoedelijk het befaamde milliard, dat aan Rus-

sische leeningen werd verloren, overtreffen, geen ban-
kier met een nog zoo goed gesecureerde Duitsche
leeniug aan de markt durven komen; maar wie zou
met zekerheid kunnen voorspellen, hoe hetzelfde pu-
bliek hijv. op het aanbod van een zelfs bescheiden
Fransche leening zou reageeren?

In de laatste maanden zagen zich de Nederlandsche
bankiers dikwijls voor de vraag geplaatst, welke waar-
den zij al dan niet aan het Nederlandsche publiek
zouden kunnen aanbieden. Maar, zelfs in gevallen,
die schijnbaar zoo simpel zijn als het aanbod van
een conversie- of nieuwe leen.ing van een Nederland-

sche gemeente,
zal worden gewikt en gewegen, of
men al dan niet in zee zal gaan tegen emissie-voor-

waarden, welke voor het Beleggersfront aannemelijk
of onaannemelijk zijn. Men weet, dat ook van de aller-
laatste emjssies niet alle succes hadden, juist omdat
het Beleggersfront zich tegen die emissies had uitge-
sproken. Aan het vasthouden van het Beleggersfront
aan zijn eisch betreffende een 3’% pOt, netto-rende-
ment is het toe te schrijven, dat dit nieuwe rente-
type zich• langzamerhand meer ingeburgerd heeft

(vroeger kwamen Groningen en Nijmegen, laatstelijk
Hengelo en Hilversum met leeningen van dit type
aan de markt).

Juist de
jongste
emissie van Hilversum vestigV
echter op een nieuwen vorm van leeningen de aan-
dacht: van die (conversie-)
leeningen,
die,
met ver-
schillenden looptijd en van verschillend rent etype
tegen verschillende koersen
gelijktijdig ter vervan-
ging van oudere leeningen worden uitgegeven. Voor

deze leeningen, die men niet, of slechts zeer gedwon-

gen als tranches van een nieuwe leening kan be-
schouwen, heeft de spraakmakende gemeente nog
geen goeden naam gevonden of bedacht. Hilversum

geeft nu (in plaats van de in Maart jl. aangeboden,

maar tengevolge van de omstandigheden – Anschluss
– ingetrokken leening) drie dergelijke leeningen te-
gelijkertijd uit:
f
9.825.000 3% pOt. 25-jarige obli-
gaties tegen 98% pOt. (waarvan
f 1
millioen reeds
op emissievoorwaarden geplaatst),
f
2.686.000 2%
pOt. 5-jarige obligaties tegen 102 pOt. (waarvan
reeds
f
1.5 millioen geplaatst) en
f
3.279.000 2%
pOt. lO-jarige obligaties (waarvan
f 1
millioen reeds
geplaatst) tegen 100% pOt. Ook in ander opzicht of

liever in meer dan een ander opzicht, zijn deze lee-
ningen een voorbeeld. In de eerste plaats, omdat ook
hier de niet steeds te bewonderen gewoonte wordt ge-
volgd om het recht van voorkeur van bezitters der te
converteeren leeningen te beperken tot een veel lage.
bedrag dan de te converteeren som
(bij
de onderha-
vige leening alleen tot de nieuwe, 3% pOt, dragende

serie), terwijl op de laag rentende en korter loopende
series alleen vrije inschrijvingen worden aangenomen.

Daarmede wordt het succes der uitgifte weliswaar
min of meer verzekerd, maar komen de bezitters der

niet voor toewijzing van nieuwe stukken in aanmer-king komende oude stukken, in een moeilijk parket.
Op de andere tranches wenschen zij dikwijls niet in
te schrijven, omdat zij daardoor tot een geheel andere
categorie van obligaties zouden moeten overgaan en bovendien zijn zij ook allerminst van een toewijzing
op deze inschrijvingen verzekerd.

Een ander opmerkelijk Punt is de geringe rente-
besparing, welke bij een zoo groote conversie-operatie
wordt verkregen. Wie zich de moeite neemt, na te
rekenen, hoeveel, rekening houdende met de kosten
der emissie, de werkelijke besparing voor de gemeen-
te bedraagt, zal tot de conclusie komen, dat deze be-
sparing zoo miniem is, dat zij zeker niet opweegt
tegen het risico, dat een ook maar lichte aantrekking
van den rentestand voor den koers dezer obligaties
meebrengt, terwijl de onguustige indruk, welke de
voorwaarden der conversie ongetwijfeld op tal van
houders zal maken, bij een toekomstige gelegenheid
zich op de al te zuinige gemeente zal kunnen wre-
ken. Ook hier meenen wij te mogen zeggen, dat een beetje meer psychologisch inzicht van de gemeente,
een beetje moed, om aan de dikwijls juist op open-
bare lichamen geoefende zware pressie om aan alle
eischen van uiterste zuinigheid gevolg te geven,
tegenstand te bieden, op den duur voor de gemeente,
haar helastingbetalers en haar crediteuren voordee-
liger zou uitkomen dan de niet eens onmiddellijke
besparing van eenige duizenden guldens per jaar.

Overigens is het streven om tijdens de periode van
lage rente den oogst, dien conversies kunnen ople-
veren., maar zoo gauw en zoo volledig mogelijk bin-
nen te halen, ook aan particuliere ondernemingen
geenszins vreemd. Daarom zien wij, dat een maat-

10 Augustus 1938

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

603

schappij, de
Anssterda.nische Ballast Mij.,
de conve.rsie
van haar twee 6 pOt. ]eeningen, reeds nu aankondigt,
alhoewel cle eene daarvan eerst per 2 3anuari 1940

aflosbaar is (dus over anderhalf jaar, en de aflos-

sitig der andere weliswaar per 19 October van dit jaar
kan geschieden, maar slechts tegen 102Y2 pOt. Na-
tuurlijk moet de debitrice, die blijkbaar al te zeer van
de gedachte is doordrongen, dat het ijzer gesmeed
moet worden, terwijl het heet is, nog gedurende an-
derhalf jaar 6 pOt, rente betalen of het renteverschil
ad 23′ POt. – de conversie4eening draagt 314 pot.
rente – vergoeden. Het mocht van begin af twij-
felachtig worden genoemd, of de houder der te con-

verteeren stukken dit – een ietwat merkwaardigen
kijk op de psyche van den obligatiehouder verradende
aanbod – grif zou aanvaarden, en het resultaat der
emissie heeft den twijfelaars gelijk gegeven.
Men zou tenslotte ook bij de
buitenlandsche eflhis-
sies
van deze maand zich kunnen afvragen of steeds

met de nu eenmaal bestaande opvattingen van den
belegger voldoende is rekening gehouden; het resul-
taat der con.versieleening der Wagons-Lits
(f 12.5
millioen 4 pOt. obligaties tegen 98 pOt.) en van de

uitgifte der 4Y2 pOt. Tanncrie & Maroquinerie Bel-
ges
(f 1.5
millioen 414 pOt. obligaties tegen 98’/4
pOt.), wijst er op, dat de beleggers andere eischen
stelden dan verwacht werd. Laatstgenoemde emissie

verdient als eerste industrieele Belgische leening, die hier na een pauze van eenige jaren wordt aangeboden
en niet voor conversiedoeleincien client, speciaal de
aandacht.
Het waren øp de
aandeelennicirkt
vooral de intro-
ducties van buitenlandsche aandeelen of depôtfrac-

ties van buitenlandsche aandeelen, die de aandacht trokken. Slechts ten deele konden zij van een vaste
heursstemming profiteeren. Immers Amsterdam was
zelfs op z.g. vaste dagen lang niet zoo vast als New-
York, alhoewel ook daar de omvang der koersstijging van de laatste weken, waarop een zekere consolidatie
der verkregen winsten is gevolgd, eerder. ovér- dan
onderschat wordt. Maar de koerswinsten in Ainster-
dam bleven veel beperkter dan die te New-York.
Dr.
W. MAUTNISR.

AANTEEKENINGEN.

Engelsche landheeren, oude en nieuwe.

Onlangs verscheen in de pers het bericht, dat Lord
Bute ,,half Oardiff” met 20.000 huizen, 1000 winkels,
250
koffiehuizen, verschillende bioscopen, enz. ver-
kocht. Deze transactie in onroerend goed baarde . te
Londen groot opzien, wraar
u
it blijkt, dat het hier een
ook voor Engeland niet al]edaagsch geval betrof. Aan
ccii artikel, dat de Frankfurter Zeitung aan dit geval
wijdde, ontleenen wij het volgende.

0-rondbezit van dergelijke afmetingen is in En-
geland geen uitzondering. Een aanzienlijk gedeelte
van de Engelsche eilanden bevindt zich in handen
van eenige Lords, voorts van de kerk en van de Uni-
versiteiten. liet is echter bijna nooit voorgekomen, dat een van de grootgrondbezitters een uitverkoop
hield, op de wijze als thans van Lord Bute wordt
medegedeeld. Niettemin hoort men vaak, dat de
landheeren door cle belastiugpolitiek, voor alles ech-
ter door de hooge successierechten, in een moeilijke positie verkeeren. Men hoort dan ook zoo nu en dan
van verkochte dorpen.

Lord Bute heeft echter met den verkoop van zijn
belangen in de havenstad van Zuid-Wales een record
bereikt. Daarbij behoort
hij
tot de kleinere groot’
grondbezitters: (Dat een persbureau hem den rijksten
Engelschen grondbezitter noemde, berustte op een
verwisseling met het feit, dat zijn inkomen uit hoofde
van royalties op kolenmijnen – welke, voor zoover
bekend, niet in de transactie waren begrepen – dat
van elken anderen particulier overtreft). Hij zou het
stellig niet met de Anglikaansche kerk kunnen op-
nemen (aan welke o.in. de gewone woonwijk Hamp-

stead in Londen bijna in haar geheel behoort). Even-
min kan hij zich meten met de Kroon (in Londen
eigenaresse van de zakenwijk in de huurt van Regent-

street). Het staat voorts vast, dat menig Lord veel

grooter bezittingen heeft, zooals bijv. de Hertog van
Westminster en de Hertog van Beciford – beiden met
waardevolle stadscleeien in Londen – of de Hertog
van Sutherland in Schotland.

Trekkers van grondr enten.

De beteekenis van een transactie, zooals deze zich
in Ordiff heeft voorgedaan, is zonder eenige kennis
van de unieke verhoudingen bij het Engelsche grond-
eigendom niet op haaijuiste waarde te schatten. Men

mag zich niet voorstellen, dat Lord Bcte een ieder, die

in een van zijn huizen een woning of een winkel had
gehuurd, als huiseigenaar en groot-verhuurder was

tegemoetgetreden. Voor cle meesten zal Lord Bute
niet de rol van Landlord hebben gespeeld – in zijn

plaats echter voor een gedeelte een zekere heer A.,
voor anderen een B Property Ltd.” enz. enz. Aan
A. en aan B. en aan heel veel anderen zal Lord Bute,

zooals gebruikelijk, zijn grondbezit perceelsgewijze

voor 99 of 999 jaren op langen termijn in erfpacht
hebben gegeven. Overigens bekommert hij zich nergens
meer om, hij laat slechts controleeren, of de erfpach-
ter regelmatig de belastingen betaalt en zich houdt
aan hetgeen overeengekomen is ten aanzien van het

gebruik. Bij den Engelschen handel in onroerende
goederen wordt aan een in de huurovereenkomsten gemaakt beding omtrent het gebruik een buitenge-
woon groote beteekenis gehecht.

Op deze wijze wordt bijv. bepaald, dat een in pacht
gegeven gebouw in geen enkel opzicht voor een be-
drijf mag worden gebezigd, ook niet als pension. Be-

paalde straten in Londen zijn volgens oude gewoonte
cle woonplaats van dure specialisten; wanneer aan
ccii dokter, die daar wil huren, bij wijze van uitzon-dering toestemming zal worden verleend, spreekuur te houden en zijn bordje aan de huisdeur te bevesti-
geii, clan moet hij daarvoor een grooten toeslag op
de normale huur betalen. Degenen, die nabij het
llichmond Park in Zuid-West Londen wonen, dat
Kroonbezit is, moeten een strook grond langs de
muur van het park – en wel zoo breed als een hert
kan springen – onbebouwd laten, tenzij zij met den
Koniuklijken vermogensbeheerder een speciaal con-
tract zouden sluiten, waardoor zij tegen een jaar-
lijks te betalen l)edrag van die beperkende bepaling
worden vrijgesteld (reeds noodig voor een honden-

hok!). De landheer, die een onbebouwd stuk grond
verpacht, stelt desgeweuscht de voorwaarde, dat de

pachter daar een bepaald soort huis bouwt, dat na
99 of 999 jaren met den grond aan dan landheer
komt (zg-n. erfpachtsbouw).

l[et verkoopen van liet erfpachtsrecht.

Met inachtnerniug van de overeengekomen beper-
kingeu kan de pachter met het stuk grond doen, wat
op het continent elke eigenaar en in Engeland elke
houder van een stuk grond, waarover hij vrijelijk
testamentair mag beschikken, lca.n doen. De pachter
mag zijn erfpachtscontract verkoopen, dus voor de
rest van den pachttijd aan een anderen belanghehben-
cle afstaan. Dit kan een goede transactie zijn, wan-
neer het stuk grond door de ontwikkeling van de
stad of om andere redenen in waarde is gestegen.
Waardevermeerderingen vallen immers aan den erf-
pachter ten deel, hetgeen zijn Positie typeert, welke
veel overeenkomst heeft met die van eigenaar;
de landheer heeft hiervan tot het einde van het
oude en de afsluiting van het nieuwe erfpachts-
contract geen voordeel. De vaardevermeerdering is
overigens niet aan een speciale belasting onderhevig.
De ontwikkeling kan, zooa-ls vanzelf spreekt, ook in
liet nadeel van den pachter uitvallen. De binding op
langen termijn niet den landheer kan hem in de eerste
plaats noodlottig worden, wanneer de noodzakelijkheid

604

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Augustus 1938

zich voordoet, zonder verwiji voor liquide middelen te

zorgen, wanneer dan juist geen opvolger voor de

erfpachtsovereenkomst kan worden gevonden – wel-
licht slechts omdat het tijdstip conjunctureel ongun-
stig is. T-Toe meer jaren er van de 99 of 999 zijn ver-
loopen, des te minder wordt voor het treden in de

rechten van den erfpachter betaald; want des te

meer nadert ,het tijdstip, waarop voor het algeheele
in orde brengen van het stuk grond moet worden
gezorgd, opdat de landheer het in goeden staat terug-

o atvange.
Heeft overigens nrfpachte Ni-.1 een erfpachts-

contract, dat nog 10 jaren loopt, slechts voor 10 jaren

min één dag aan erfpachter Nr. 2 verkocht, dan zal
het tenslotte weder 1 zijn, tot wien cle landheer zich
zal wenden, waneer het stuk grond bij de teruggave
niet in goeden staat verkeert. Dientengevolge zal

Nr. 1 een dergeijken verkoop zich duurder laten

betaiei dan een verkoop voor cle geheele 10 jaren.

In elk geval, waarin een erfpachtscontract slechts
vobr een gedeelte van den resteerenden kooptijd (al
is deze nog zoo groot) w’ordt verkocht, is de nieuwe
man slechts onder-erfpachter, welke uitsluitend de

vastgestelde rechten en verplichtingen heeft tegenover den oorspro.nkelijken erfpachter, niet eveneens tegen-
over den landheer. Erfpachtscontracten, waarbij de

duur van het contract a priori al kort is – gebrui-

kelijk zijn 21, 14,
7,
3 jaren of 1 jaar – hebben min
of meer hetzelfde karakter als onze gebruikelijke
huur (echter bijna steeds met de verplichting van

reparatie van den huurder).
Een stuk grond verkoopen beteekent volgens het
Engelsch spraakgebruik slechts dan hetzelfde als vol-

gens het spraakgebruik op het vasteland, wanneer
het gaat om verkoop van grond, waarover men vrije-
lijk testamentair mag beschikken. Voor het overige
wordt echter reeds als verkoop aangeduid het verder
geven vap het erfpachtscontract op langen termijn.
Daardoor kan men soms zien, dat een voornaam
woonhuis in een goed stadsdeel gelegen voor slechts

£ 800 te koop is.
Bij
onderzoek blijkt dan echter, dat
dè kooper behalve eenmaal den koopprijs (voor het

erfpachtscontract), jaarlijks £ 300 of £ 400 voor de
betaling
van
de grondrente aan den landheer en voor

gemeentebelastingen moet opbrengen. Niettemin
wordt hier van ,,koop” en niet van ,,pacht” gespro-
ken. De gemeentehelastingen zijn zuivere belastingen
voor de’ opbrengst van den grond, welke steeds door
den ,,eigenaar’-‘ van de woning moeten worden betaald,
niet door den verhuurder. Leegstaande huizen zijn
van cle gemeeutebelastingen vrijgesteld – een rege-ling, welke verklaart, waarom. Engeische huizenbe-

zitters er vaak de voorkeur aan geven hun woningen
leeg te laten staan in plaats van de huur te verlagen.

Orondrente lager dan huur.
Voor de economische positie van cle verschillende,
hij een erfpachts-grondstuk betrokken rechthebbenden
en onderrechthebbenden (het kunnen er verschillende
zijn) is kenschetsend, dat ran den huurpijs, welke
de feitelijke gebruiker van het gebouw – die het be-
woont of er een vinkel in heeft – moet betalen, het
grootste gedeelte gewoonlijk in de zak van den erf-
pachter blijft, terwijl het kleinste gedeelte als
grondrente aan den landheer wordt doorgegeven. De
laudheer beoogt in de eerste plaats zijn eigendoms-
rechten te bewaren; uit deze behoefte is de inrich-ting van de erfpacht ontstaan. Want het ligt niet in
de lijn van den landheer van het type, dat nog heden
de overhand heeft, zich met de moeilijke realisatie
van het stuk grond bezig te houden. Hij laat deze
taak over aan zakenlieden in onroerende goederen
(heden ten dage vaak naamlooze venudotschappen in
groot formaat). Derhalve moet de grondrente over het algemeen vrij laag zijn (steeds, zooals gezegd,
lager dan de huur).

Za1enlieden als lâ.ndheeren..

Terwijl het dus voor den laudlord niet past, zaken-

man te wbrden, komt het in den jongsten
tijd
steeds

vaker voor, dat zakenlieden zich in de positie van
den landheer inkoopen – een verschijnsel, dat
vaak voor de pachters niet zeer aangenaam is. Ver-

zekeringsmaatschappijen beleggen graag in aanspra-

ken op grondrentes. Van haar reserves wordt een
stijgend percentage in dergelijke zgn. ,,reversions”

•gebonden. Bij verzekeringsniaatschappijen en andere
aanzienlijke firma’s is deze wijze van kapitaalbeleg-
gi’ng, zooals vanzelf spreekt,
vrij
van onzuivere be-doelingen. Niettemin komt het, indien men scherp

STATISTIEKEN.

Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
1 Aug.
1938
voor
telegrafische
uitbetaling
op:

Gulden per
Pari
Koers
Baon.k-
d
igc

Evropa.
0
10
Londen
£
–
8.904
2
Berlijn
4)

100 Mark
59.26
8

73.32
4
100 Franc
–
5.03
24
Brussel
*)

.

100
Belga
24.90
6

30.824
3
100 Franc
6.226
7.70+

Parijs
4)

………..

Ziïrich
4)

.

100

,,
41.79
14
Luxemburg

……..
.

100 Kronen
–
6.29
3
Praag ………….
Boedapest

………
100 Pengö
43.51
35.75
4
100 Lei
1.48
8

1.40
34
100 Leva
1.79
7

2.25
6
Belgrado ……….
100 Dinar
–
4.17+
5

Boekarest

……….

Turksch
£
–
1.441
100 Drachme
–
1.65
6
100 Lira
–
9.60
44
100 Peseta
48.-
–
5
Escudo
–
0.0S15
4
Kopenhagen
) •
100 Kronen
–
40.04
.4

Madrid
5)

……….

Oslo
4)

100

,,
–
45.05 34
Stockholm
4)

100

,,
–
46.22k
24
100 1J51. Kr.
–
40.45 100 Zloty
,27.90
34.40
44
Kovno (Litauen)
100 Lita
24.88
30.684
54
Riga (Letland)
100 Lat
48.-
35.90
5-54
Tallinn (Estiand)
100 Estl. Kr.
–
50.-
44
100 Finnmrk.
–
3.95
4
Tjerwonets
–
36.-
(100
Roebel)

Sofia

………….

100 Gulden
27.90
9

34.40
4

Istanbul ………..
Athene

………..

•A onerika.

..

Milaan

………..

Lissabon ………..

New-York
4)

$
1.46
9

1.82,
1
Montreal

………
Canad.
$
–
1.84
24
Mex. Dollar
–
–

Reickjaviek

…….
Warschau

………

Buenos Aires ……
Peso (papier)
–
0.474
La Paz (Bolivia)
8)

Boliviano
–
8.96

Elelsinglors

……..

Rio de Janeiro
Milreis (pap.)
–
0
.
10
*
4

Moskou

………..

Peso
(papier)
0.15
0.074

Danzig

…………

Bogota (Colun3bia)
8)

Peso
–
1.024
Quito (Ecuador)
Sucre
–
0.14

Mexico

………..

Sol
–
0.43
Montevideo (lJrug.)
Peso
–
0.764

Valparaiso
………

Caracas (Venezuela)
Bolivar
–
0.50

Lima (Peru)

…….

Gulden
–
1.004
San

José (C. Rica)
Colon
–
–
Paramaribo

…….

Quetzal
–
1.824
Willemstad (Curaç.)
Gulden
–
1.004
Managua (Nicar.)
8)

.

. .

Cordoba
–
–
San Salvador
8)
Colon
–
0.72
Azië.
Rupee
–
0.67
3
Calcutta ………..
Gulden I.G.
–
1.00
3
Batavia

………..
Yen
–
0.524
3.46
Dollar
–
0.564
Dollar
–
0.34

Guatemala ………

Straits DolI.
1.41
1.05
Phil. Peso
–
0.91
Teheran
d)
(Perzië).
Pahlavi
–
11.15
Baht
–
0.824

Kobe

………….
Hongkong ………

Afrika.

Shanghai

………
Singapore

………

Kaapstad
£
–
8.954
34

Manilla

………..

Alexandrië ……..
Egypt.
£
–
9.184

Bangkok ………..

Ast8tralië.
Melbourne, Sidney

.

en Brisbane
£
–
7.17
24
Nieuw Zeeland
£
–
7.224
1)
011. 0.36 vrije markt 0.(>9.2) Milreis Goud.
3)
Goudpeso.
4)
Munteenheid =
Rail ( een Kran.)

4)
Not, te A’dam. 0v. not, part. opg.

Jan.
’38
71.1
19.2
77.1
118.7
72.5
70.1
90.8
76.-
Feb.
71.-
18.1
78.6
119.1
71.8 71.9
88._
72.1
11rt.
69.8
18.-
76.7
118.7
69.7 72.5 82.8
68.2
April
68.1
16.5
75.4
120.6
68.2 68.9
80.7 63.9
Mei
67.4
16.4
75.8
122.2
69.3 69.5
79.3
64.3
Juni
64.-
16.2 75.1
124.2
68.9 71.8 70.9
64.1
Juli
67.8
19.4 76.2
130.7
72.2 75.4 85.4 77.5

indexcijfer der
totale beurswaarde
3
Januari
1938
f
4.005.990.000
=
100.

5
Jan.
101.21
2
Feb.
101.91
2
Mrt.
103.2
6
April
92.2
4
Mei
95.1
1
Juni
12

103.-
9
,,

100.5
9

,,
102.6
13
96.5
11
96.-
8
19

103.-
16
,,

100.2
16

,,
98.620
97.-
18

,,
95.8 15
26

,,

103.423
,,

103.3
23

,,
97.1
27
93.222
30

,,
88.4
,,

96.7125
29
t)
Men zie voor
de toelichting op dit overzicht het nummer
van

E.-S.B.

70.7
54.5
55.1
69.8
73.-
68.1
52.-
56.1
68.2 72.2
65.6 50.5 54.6 66.8
69.7
63.6
48.8
51.7
64.4-
67.7
64.1
49.1
50.9
63.7
67.4
62.5 51.7
49.6
64.1
66.8
66.4 56.3
52.8
68.3 70.6

91.3 6
Juli
99.6
92.9 13

99.9
94.2 20 ,,

100.1
96.4 27

100.-
97.7
van
12
Febr
1936,
blz. 120.

Nadruk verboden.

10 Augustus 1938

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

605

oordeelt, reeds als een ontaarding voor, wanneer een

kapitalistisch ingestelde onderneming in de plaats
treedt van den landlord – daar de landheer van
den ouden stempel er niet om geeft een zoo hoog
mogelijke grondrente te hedingen, omdat hij in het
algemeen tegenover zijn pachters tegemoetkomend is
en tegenover hen op een wijze staat, welke nog iets

patriarchaals heeft.

Dit alles gaat uiteraard niet op voor een op ren-

tabiliteit bedachten ondernemer. Men betreurde het
dan ook tin te Cardiff, dat Lo.rd Bute zijn g.roo-
te bezittingen in deze stad aan een Londensch con-
sortium heeft verkocht. De samenstelling van de groep koopers is tot dusverre geheim gebleven –
ccii anoriymiteit, welke de tegenstanders van de
transactie in hun antipathie versterk te.

Van cle weliswaar Icapitalistisch getinte, echter
nog wei toelaatbare verwerving van grondbe’zit, kun-
nen de gevallen wrorden onderkend, waarin het huis-
bezit slechts werd opgekocht om druk op de pachters
te kunnen uitoefenen en deze dan tot het loslaten
van hun pachtrechten te dwingen clan wel tot een
te duren aankoop van het tot dusver gepachte huis.
Verschillende malen waren heele arbeiclerswijken het
voorwerp van dergelijke practijken. De nieuwe land-
heer bedient zich daarbij van een chicaneuze uitleg-ging van de in de pachtovereenkomsten vastgelegde
verplichtingen tot instandhouding. Het Parlement
heeft een wet afgehandeld, welke deze misbruiken
wil beperken. In het geval Cardiff zou men kunnen
meenen, dat talrijke huizen- en winkelhezitters, ivan-

neer zij een ondererfpachtscoutract hij een hoofd-
pachter hebben afgesloten, voorloopig in het geheel

niets zullen merken van de verandering van land-
heer. Wanneer men niet wil aatinemen, dat de nieuwe

landheer in staat is tot chicanes, zullen ook de erf-
pachthouders van de transactie ten minste zoo lang
niets merken, als hun erfpacht loopt.

De werkloosheidsverzekering in 1937.

R e c t i f i c a t
i e. Op hlz. 588, eerste kolom 5de
regel van ouderen, van E.S.B. cl.d. 3 Augustus 1938
staat abusievelijk ,,de omstandigheid van het lid-
maatschap”. Dit moet echter
zijn
,,de omstandigheid
van de fluctuatie in het lidmaatschap”.

Aanvoer van Granen.

R ee t i f i c a t i e. In het nummer van de vorige
week werd per abuis in de tabel over den aanvoer
van granen in de rubriek vaii de periode van 17-23
Juli 1938 de aanvoer van granen van de voorafgaan-
(Ie week opgenomen. In verband hiermede publiceeren
wij ditmaal de juiste tabel van den. aanvoer van gra-
tien van 17-23 Juli 1938.

ONTVANGEN BOEKEN.

Deutschiand und clie niichste Weltwirtschaftslîrise,

cme Studie über die internationalen Zusammen-
hiinge der Konjuukturbeweguugen vom Blick-
punkt der deutschen Wirtschaftsstruktur, door
Dr. Karl Muhs, o.ö. Professor der Wirtschafts-
und Sozialwissenschaften an der Uuiversitiit

ilalle. (Jena 1938; Verlag von Gustav Fischer.
Prijs R.M. 4.-).

MAANDCIJFERS.

Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen.
i)

Indexcijfers van
12
aandeelengroepen der Amsterdamsche effectenbeurs. Basis
2
Januari
1929 = 100.

De Bank voor Handel en Scheepvaart te Rotterdam zendt ons onderstaand overzicht:

Bankeh

1 Kunst- Industrie

citeit
Electri-

ondern.

Handels-
Mijnbouw

Olie

Rubber Scheep-
Suiker

Tabak

Thee

te’i’i”s
zijde

1

vaart
waarde

Gein.
’29

10 1.9

73.1

119.-

114.4

95.6

88.6

99.1

100.2

95..

99.9

87.3

92.7

103.2

’30

94.2

34.1

90.1

100.4

71.6

63.9

93.!

52.1

71.-

76.2

65.5

74.5

84.3

’31

73.6

22.7

60.7

83.-

52.2

45.9

52.3

48.2

47.1

46.3

45.5

46.3

55.1

48.3

13.6

45.6

70.7

38.4

33.4

34.1

17.6

29.3

27._

25.8

30.8

37.

’33

51.5

10.7

48.7

80.7

41.-

40.-

41.-

26.7

28.2

27.4

25.4

39.5

40.5

., ’34

47.1

16.7

48.1

77.-

37.7

47.3

39.-

40.6

22.2

23.2

26.2

50.2

39.4

’35

50._

14.1

52.1

69.9

39.7

49.4

43.8

43.2

23.7

24.4

29.3

47.1

42._

’36

56.8

i3.9

57.6

78.2

50.2

58.2

73.1

58.7

34.8

37.1

44.8

51.5

55.2

’37

73.3

26.2

77.8

108.5

78.-

7 7._

99.-

101.1

73.6

60.4

59.-

76.4

77.7

Jan.
’37

72.2

20.5

77.5

95.-

71.4

77.2

102.2

103.9

61.5

60.9

60.2

70.5

77.2
Febr.

77.1

26.4

79.5

105.4

78.5

80.3

107.6

110.8

64.3

62.2

64.9

80.5

81.3 Mrt.

76.5

31.-.

79.8

103.5

81.4

87.4

106.1

129.3

73.

65.9

65.5

86.3

82.7
April,,

75.-

30.1

77.8

101.4

78.4

81.7

102.4

117.5

77.6

62.4

61.8

83.8

80.-
I’1ei

72.6

28.4

76.9

101.6

77.6

76.8

102.1

110.1

74,4

61.3

60.-

76.8

78.6
JLifli

72.8

27.6

77.

106.3

79.8

7S._

103.8

1048

73.5

63.5

59.2

74.4

79.1
Juli

74.4

28.9

78.8

115.1

83.3

80.5

10.3

106.3

78.8

64.5

60.9

78.4

80.2
Aug.

77.4

30.9

82.9

120.7

87.4

82.0

105….

110.5

87.9

67.7

63.5

82.4

83.8
Sept.

74.5

28.3

80.4

118.4

82.4

78.4

94.-

99.3

82.4

61.3

57.9

79.6

79.2
Oct.

69.-

22.5

74.5

109.6

72.7

66.7

88.5

76.4

71.7

52.7

51._

69.8

71.1
Nov.

68.9

20.2

74.3

109.1

71.3

66.1

83.5

70.7

67.9

49.8

51.-

67.1

69.
Dec.

69.1

19.6

74.-

114.5

71.!

66.9

87.3

73.2

67.6

51.9

52.2

66.0

70.3

606

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10
Augustus
1938

• De schrijver stelt •de vraag, of en in welke mate de
Duitsche volkshu inhouding getroffen wordt •i uigeival van
een intarnabionale depressie. Daartoe wordt eerst een
auulyse gegeven van de onderlinge afharrkelijkheicl van
de conjunotuuroutwikkeliug in vet’soliiillenide landen. De
groote mate van af lian’kelijkhoid ligt in de gelijke econo-
miscihe struetuur van de industrieianden en Van de daar-
van athankeuijke ‘grondstoffeinlanden, verder in de gelijke
organisatie van cle versokillende volkshu.is!houdingen
(vrije verkeershuishoudiugen), en tenslotte in de geestes-
gesteldheid en de eoononeisuhc politiek (liberalisme). Het
belaugrijikste is zonder twijfel de verregaande overeenstem-
miing in het prijs-, valuta- en eredietnieehajnisme van de
betreffende landen, waardoor de conjunctuurbwvegingen
zich buiten de nationale grensen 400rtplanten. De schrij-
ver is van meenu]g, dat de Vrije ver.keershui&houdingen ffi,sproportionaliteiten in het economisch leiven niet kun-
nen vermijden en daarom de oouju.nctuarbeweging niet
kunnen beheersehen.
Anders staat het geval meit Duitschlaiud. In dit land
worden de ‘belangrijkste strategische punten van de volks-
huishouding gecontroleerd en daardoor is liet aan het
automatisme onttrokken. Alleen de bu itenl ancische handel
vormt in dit opzicht een zwakke piek, maar de structuur
daam-van is zoo ‘verajnderd, dat deize niet meer uitsluitend
oonjunctureel bepaald is. 1].oewe,l de Duitsohe eoujunc-
tuur een veel zelfstandiger karakter heeft gekregen, be-
antwoordt de schrijiver de v rang, die hij in d it boek stelt,
njie’t positief. Het geven van een prognose ligt niet op den
weg •van de wetenschap. Inderdaad t Maar deze uitspraak
had in het begiu moeten staan en niet aan het einde,
omdat door de vraagstelling verwachtingen gewekt wor-
den,- die niet in vervulling gaan. V.

De practijk der werlcloosheidsverzelcering in Neder-

–

land
door Dr.
H.
J. Morren. (Alphen aan den
Pc…
1035
NT

NT V

4 _

gen. Zonder twijfel wordt hierdoor in een bestaande ‘De-
hoefte voorzien en kan de nieuwe druk als een belangrijke
verbetering worden beschouwd.

Le chôrnage en France de 1930 c. 1936
door
G.
Lette-
her, inspectrice honoraire du travail, J. Perret,

a:rtcien chef de 1’Office régiona.l de la main-

cl’oeuvre de Lyon, A. Dauphin-Meunier, chargé
cle cours â la faculté de droit de Toulouse.
(To-
me premier. Enciuête sur le chômage de l’Institut

de Recherches économiques et sociales). (Parijs
1938;
Librairie
du
Recueil Sirey).

Eastern Menace.
The story
of
Japanese Imperialism.
Uitgave van The Union
of
Democratie Control.
(Londen
1936;
Prijs
6
d.).

Een beschrijving van het Japansehe Imperialistische
streven, geschreven als waarschuwing hiertegen. Het acht
samenwerking van Groot-Brittannië, de Vereenigde Staten
en Rusland in het Verre Oosten noodzakelijk.

Eccrstaf eis
door Joh. Rage. (‘s-Graveuhage
1938;
Martinus Nijhoff).

Uit de koerstafels is onmiddellijk af te lezen, hoe hoog
dc koers der leeniug moet zijn, al’s men bij aankoop van
c: stuk een bepaald rendement wil: maken en hoe groot
clii rendement is, als de koers der leening gegeven is.

Wal
thee aan de wereld te vertellen heeft.
Uitgave
van de International Tea Market Expansion
Board.
Leze uitgave behandelt dc reclamecampagnes, waarmede
dc Board in 12 landen de belangstelling tracht op te wek-
cil van verbruikers en mogelijke c-onsumcnten van thee.

Deze nieuwe uitgave verschilt in zoover van den eersten
1
Die Kccrilccatur in. der .Reldan-ce,
Aiiregungen für

druk, dat thans alle in het boek besproken circulaires als

Zeichner, Plakatmaler, Dekorateurb und Werber

bijlagen aan het werk zijn toegevoegd. Men kan zoodoen-

door Walter Sperling. (Leipzig z.j.; Verlag von
de steeds den woordelijken tekst der circulaires raadpie-

Max Möhring. Prijs R.M. 1.80).

AANVOER VAN GRANEN.
(In tons van 1000 kg.)

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

Artikelen
1
7
–
23Juli
Sedert
Overeenk.
17-23
Juli
Sedert
Overeenk.
1937
1938
1Jan.
1938
tijdvak
1937
1938
1Jan. 1938
tijdvak
1937

2.217
565.567
978.768
–
4.295
17.735
569.862
996.503
3.500
88.467
149.765
–
–
2.875
88.467 152.640
Tarwe

……………..
Rogge

………………
4
26
9.590
9.788
–
–
–
9.590
9.788
Boekweit ……………..
Maïs ………………
.3.324
729.277
604.251
-.
57.451
92.483 786.728 696.734
9
32

216.714
167717
–
8.876
6.689
225.590
174.406
3
.5
80

113.370
80169
• –
7.812
3i80
121.182
83.349 92.413
117.944
2.762
132.784 140.035
225.197
257.979

Gerst

………………..
Haver

……………..

800
..
35.599
43.481
–
125
35.724 43.481
Lijuzaad

……………188
Lijnkoek ……………..
Tarwenieel

………..
1.764 34.477 20.912
62
7.648
3.179
42.125 24.091
Andere meelsoorten
.

492
19.302
23.792
90
3.445
2.438
22 747
26.230

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

Artikelen
31
Juli-6 Aug.
Sedert
Overeenk.
31
Juli-6 Aug.
Sedert
Overeenk.
19
38

1937
–
1938
1Jan.
1938
tijdvak
1937 1938
1Jan.
1938
tijdvak
1937
–

21.523
619.772 1.033.084
–
4.295
17.735
624067
1.050.819
7.037 100.021
152.041
–
–
2.875
100.021
154.916
200
10.380 10.988
–
–
–
10380
10.988

Tarive

………………

Maïs ………………
2.364 756.934
648.401
1.219
58.670
94.233
815.604
742.634

1{c;ge

………………
Boekweit ……………..

8.374
231.607
171.813′
–
•

10.374
6.689 241.981
178.502
Gerst

…………….
.

114.942
88.314
–
7.812
3.180 122.754 91.494
Haver

………………1.088
Lijnzaad

…………..
3
..850
99.393 118.819
1

7.690
140.474
142.235
239.867
261.054
–
36.612
47.251
–
125
–
36.737 47.251
Lijnkoek .. … …………
920 36.628 23.033
155
8.056 3.658
44.684
26.691
Tarwemeel ………….
Andere meelsoorten
425

,
19.847
24.274
–
3.445 2.723
23.292 26.697

–

Noot bij
groothandelsprijzen.
(Zie blz. 6081609)
• 1)
Tarwe:
Tot Jan. 1931 Hard Winter No. 2; van Jan. 1931 tot 26 Sept. 1932 79 kg La Plata; van 26 Sept. 1932
tot 5 Febr. 1934 Manitoba No. 2; van 5 Febr. 1934 tot 6 Juli 1935 80 kg La Plata; van 6 Juli 1936 tot 30 Nov.
1936 Manitoba; van 30 Nov. 1936-2 Aug. 1937 Bahia Blaam; van 2 Aug.-16 Aug. 1937 La Plata; van 16-
23 Aug. 1937 Bahia Blanca.
Rogge:
Tot Jan. 1928 Western; vanaf Jan. 1928 tot 16 Dec. 1929 American No. 2; van
16 Dec. 1929 tot 26 Mei 1930 74/5 kg Hougaarsche; vanaf 26 Mei 1930 tot 23 Mei 1932 74 kg Zuid-Russische; van
23 Mei 1932 tot 2 Oct. 1933 No. 2 Canada; van 2 Oct. 1933-25 Oct. 1937 La Plata.
Gerst:
Tot Jan. 1928 Malting;
van Jan. 1928 tot 9 Febr. 1931 American No. 2; van 9 Febr. 1931 tot 23 Mei 1932 6415 leg Zuid-Russische; van
23 Mei-19 Sept. 1932 No. 3; van 19 Sept. 1932 tot 24 Juli 1933 62163 kg Zuid-Russische; van 24 Juli 1933-
7 Oct. 1935 64/65 kg La Plata; van 7 Oct. .1935-18 Mei 1936 62/63 kg Zuid-Russische; van 18 Mei 1936-23 Aug.
1937 64165 kgLa Plata. Van 23 Aug. 1937-1 Jan. 1938 64/65 kg Russisohe.
Mais:
Tot Jan. 1937 2000 kg La Plaat.
Ijijnzaarl:
Vanaf 1 Jan. 1938 per 1000 kg, tevoren per 1960 kg. De vroegere prijzen werden herleid op basis van 1000 kg.

10 Augustus 1938

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

007

R ANKDISCONTO’S.
ted ‘Disc.Wisse1s.
2

3Dec.’36
Lissabon
. . .
.4 11Aug.’37

Bk’Bel.Biflfl.Eff.
24
3Dec.’36
Londen ……
2
30Juni’32
Vrsch.inR.C.
24

8Dec.’36
Madrid ……
5
15Juli’35
Athene ……….
6

4Jan.’37
N.-York F.R.B.
1
26Aug.’37
Batavia

……..
3
14Jan. ’37
Oslo

……..
34
5Jan.’38
Belgrado ……..
5

1
Febr.
’35
Parijs

……
2412 Mei’38
Berlijn ……….
4
22Sept.’32
Praag

……
3

1Jan.’36
Boekarest …….
.
34
5 Mei’38
Pretoria
. .
.34
15Mei’33
Brussel ……….
3
30Mei’38
Rome ……..44
18Mei’36
Boedapest

……
4
28Aug.’35
Stockholm
.
.24

1Dec.’38
Calcutta

……..
3
28Nov.’35
Tokio….
3.46
11 Mrt.’38
Dantzig

……..
4

2Jan.’37
Weenen ……
34
10Juli’85
Helsingfors ……
4

3Dec.’34
Warschuu
. . .
.4418 Dec.’37
opeiihagen

….
4
19Nov.’86
ZwitsNat.13k.1425Nov.
36

OPEN MARKT.

1938

6

1162530

18123
Aug.

Aug.

Juli

Juli

1937

217
Aug.

L
1936

318
Aug.

1914

20124
Juli
A,,,sferdam
Partic. disc.
11
4

11
4

Prolong.
11
ij
11
4

1
12
11
4

1
12
114
113_314
15116-7116
1114113
3314.4314
3.4114
Conden
Daggeld
‘(,-I
‘I,-1 2)
12’1
1
/2
–
1
‘I,-1
3)
I21
‘:2.1
Partic. disc.
171
171
3
,1)
171
3

171
33
915e

713_
1
132
9
1
1
6
s:,,-
3/4
Seri/in
91,16
3)
Daggeld
2
3
18-
5
18
2
3
1-3
1
1
2
5
18-3
3
/
2
5
1,-3
2
1
1-3
214-3
1
14
!vtaandgeld
2
3
14-3
2
3
14-3
2
3
14-3
2
3
14-3
211
3
71
9

231-
15
1
2
1
1-
7
,
Part, disc.
2
7
18
2/8
2
7
18
2
7
1,
2
7
18
2
7
/8
2
7
,
Warenw. ..
4-
1
1
4
1
12
4
1
12
4-/
4.114
4..I14
41,
‘iew
York
Daggeld ‘)
1
1
1
1
t
1
lii
Partic,disc.
112
11
1/
11
1/3
1
f4
1
Koers van 5Aug. en daaraan voorafgaande weken t(m. Vrijdag. Koers van 2/6 Aug.
3)
Koers van 317 Aug.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Dal
a
New
Londen

Berlijn
Parijs
Brussel1
Bataria
York
)
S)
S)
S) S)
1)

2 Aug. 1938
1.82% 8.96

73.25
5.03
30.87
100%,
3

,,

1938
1.83
8.96

73.45
5.02% 30.96
100%,
4

,,

1938
1.82%
8.96

73.43 5.02%
30.96
100%,
5

,,

1938
1.83%
8

8.96

73.45
5.02%
30.96
100%,
6

,,

1938
1.83%
8.96

73.43
5.02% 30.974
100%,
8

1938
1.83%
8

8.95%

73.474
5.01%
31.-
100%,
Laagste d.w)
1.82%
8.94%

73.20
5.01
30.80
100
Hoogste d.w’)
1.83% 8.96%

73.55
5.03%
31.024
100%
Muntpariteit
1.469 12.1071

59.263
9.747
24.906
100

D t
a a
Zwit-
ser
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
rest
1)
)
5*)

2 Aug. 1938
41.80
6.33
–
–
–
3

,,

1938
41.82%
6.33
–
–
–
4

1938
41.86
6.32
–
– –
5

1938
41.86
6.33
–
–
–
6

,,

1938
41.89 6.34
–
9.60
–
$

,,

1938
41.91
6.33
–
– –
Laagste d.w
1
)1
41.75
6.28
1.35
9.55
–
Hoogste d.w
1
)1
41.95
6.37
1.45
9.674
Muntpariteit
48.003
7.371
1.488
–
13.094
48.52

Data
St
ock-
Kopen-
S
1-fel-
Buenos-
Mon-
holm
5
)
hagen*)
l
om
!,
)

Aires’)
(real’)

2 Aug. 1938
46.224 40.024
4505
3.953
47
1.81%
3

,,

1938
46.224 40024
45.05
3.95 47%
1.82
4

,,

1938
46.224 40.024
45.05
3.95
47%
1.82%
5

,,

1938
46.224 40.024
45.05
3.95
47%
1.82
6

,,

1938
46.224 40.024
45.05
3.95
47%
1.82%
8

,,

1938
46.174 39.974
45.-
3.96 48
1.82%
Laagste d.w
1
)
45.95

39.95 44.95 3.92
47
1.81%
Hoogste d.w’1
46.25

40.05
45.074
3.98 48%
1.83
Muntpariteit 166.671
66.671 66.671
6.268
95%
2.1878
) Noteering te Amsterdam.
*5)
Not, te Rotterdam.
1)
Part, opgave.
In ‘t late of 2de No. van iedere maand komt een overzicht
voor va:i e+’I, aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOEI1SEN TE NEW VORK. (Cable).

D a a
Londen
($
per 2)
Parijs
($
p. 100 Ir.)
Berlijn
($
p. 100 Mk.)
Amsterdam
($
p. 100 gid.)

2 Aug.

1938
4,90%,
2
3
75%
6

40,1234
54,74
3

,,

1938
4,89%,
2,74%
40,11%
54,57
4

,,

1038
4,90%,
2,74%
40,1334
54,68%
5

,,

1938
4,89%
2,74%,
40,13
54,65%
6

,,

1938
4,89%
2,74%
40,13 54,64
8

,,

1938
4,88%, 2,73% 40,11%
54,57

9 Aug.

19371
4,98%
3,75%
40,24
55,16
Muntpariteit..
1

4,86
3,90%
23,81%
40%,

KOERSEN TE LONI)EN.

Plaatsen
en
Landen
Noteerings-
eenheden
23Juli
1938
30Juli
1938
j

216
Aug.
1938
1Langste
l
Hoogstel
1
6
Aug.
1938

Alexandrië..
Piast. p.
97%
97%
97%
97%
97%
Athene

….
‘Jr.
p.
1
547%
547%
540
555
547h
Bangkok….
Sh.p.tical
1/10% 1/10%
1110%
1/10%
1110%
Budapest

..
Pen. p.
£
24% 24%
24%
25% 24%
BuenosAiresi
p.pesop.g
8.944
18.874
18.70
18.90
18.75
Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
11569164

1/5′
115
19
1
82

1/5
81
1
115′
Istanbul

..
Piast.p.g
618 616
615 616
615
Eongkong
..
Sh. p. $
l,
23
‘/
113
1/2%
1/3%
1/3
Sh.
p.
yen
1/2
112
1/11%,
1/2%,
112
Lissabon….
Escu. p. £
110%
6
I10%
6

110
110%
110%
8

i1exici,

….
$
per £
–
–
–
–
–
Montevideo .
d.perc
20
20
19%
20% 20%

Robe

…….

ontrea1

..
$
per £
4.93% 4.93%
4.01
4.93%
4.91%
ltiod.Janeiro
d.per Mil.
2
27
1
32
22718
2*7;32

2%
2
%
8hangbai

..
d. p. $
9%
8%
7%
8%
8
iugapore ..
Sh. p. $
214
214
2/3%
2/4%
214
STalparaiso 2).
$
per £
124 123 123 123 123
Warschau ..
ZI. p. £

1
26%
26% 1
25%
26%

1
26
1) Ottic.

not.

15 laten, gem.

not., welke lmp. hebben te betalen
10
Dec. 1936 16.12.
2)
90 dg. Vanaf 13 Dec. 1937 laatste

export” noteering.

ZILVERPRIJS

GOUDPRIJS
8)
Londen’)
2 Aug. 1938..

199f,
N.York
2
)
42%

2
Aug. 1938….
Londen
14118
3

,,

1938.
.

19%,
42%

3

,,

1938….
1421_4
4

,,

1938..

19% 42%

4

,,

1938….
1421_4
5

,,

1938..

19%
42%

5

,,

1938….
142/_
6

,,

1938..

19%,
42%

6

,,

1938….
142/14
81,

1938..

19%
42%

8

,,

1938….
14213
9 Aug. 1937..

20
44%

9 Aug. 1937….
13914
27 Juli

1914.. 24%
59

27 Juli

1914….
84/10%
1)
in
pence
p.
oz.stand.
2)
Foreign silver in
$c. p. oz.
line.
3)
In sh.p.
oz.
line

STAND VAN_’s_RIJKS_KAS.

vorceringen
1

30Juli1938
1

7Aug.1938
Saldo van
‘s
Rijks Schatkist
bij
De Ne
derlandsche Bank
………………
1172.893536,38
f182.637.825,91
Saldo b.
cl.
Bank voor Ned. Gemeenten
,,

464.860,15
,.

1.239.053,36
Voorschotten

op

ultinio

Juni

1938
a/cl. gemeent. verstr.
op
a. haar uit te
keeren hoofds. der pers, bel., aand. In

.

de hoofd,, der grondbel. en der gem.
fondsbel., alsmede
opc. op
dle belas. tingen en
op
de vermogeisbelasting
–
–
Voorschotten aan Ned.-lndië
.
………
10.499.861,59
–

11.052.441,48
,

11.072.700,43
Kasvord.weg.credietverst.alh. bi
,ltenl.
.,
103.042.816,26
102.826477,68
Idem

aan

Suriname……………….

Daggeldleeningen tegen onderpand.
Saldo der

v.
Rijkscon,ptabete,,
postrek.

..6.345.182,61

–
–

Vord.
op
lieS Alg. BLirg. Pensioenf.
1)…
30.155.110,-
,
–
.

32994.702,11
–
Vorii. op
a,,dcrc Staatsbedrijven
1)
1.718.583,80
.

11.553.452,36
Verplichtingen

Voorschüt door De Ned. Bank lngev.
art.

IS

van

haar octrooi verstrekt
–
–
Schatkistbiljetten in omloop ………
f227.720.000,- f227.170.000,-
Schatkistpromessen in omloop
– –
Zilverhons In omloop

……..

……
,,

1.086.46550

.

,,

1.086.350,-
Schuld

op

ultimo

Juni

1938

a/d.
gem. weg. a.h.uitte keeren hoofds.d.
pers. bel., aand. i.d. hoofds.d. grondb.

..

e. d. gem. fo
,,dsb. als,,,.
opc. op
dle
bel, en
op
cle vermogenshelastlng
,

7.479.067,10
7.479.067,10
,,

966.607,75
946.607,75
Schuld aan hel Alg. Burg. Pensloenf.’)
Id.

h. Staatsbedr. der
,,

52.485.114,48
,.

66.518.875,71
Schuld aan Curaçao’)
…………….

a.

P.T.
en
T.’)
,.222.107.018,98
,233.264.114,65
Id. aan andere Staatsbedrijven
1)
30.026.470,32
Id. aan diverse instellingen’)
………..
..30.026.470,32
204.511.864,80 204.932.752,05
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
30 Juli
1938

1
6 Aug. 1938
Vorderingen:’)
–
–
Saldo b. d. Postchèque- en Girodienst
f
613.000,-

f

331.000,-
Saldo Javasche

Bank
………………..

Verplichtingen: Voorschot’s Rijks kas e.a. Rijksinstell.
6.345.000,-
10.500.000,-
Schatkislpromessen in omloop………
10.000.000,-
,,

11.000.000,-
,,
5.000.000,- 5.000.000,-
Schuld aan het Ned.-1,id. Munttonds.
818.000,-
818.000,-
Schatkisibiljetten in omloop
……….

Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
.
1.237.000,-
1.909.000,-
Belegde kasiniddelen Zelfbesturen…….
980.000,-
,,

980000,-
Voorschot van de Javasche Bank
…
,,
1.710.000,-
,,

2.652.000,-
1)
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
f
32.064.000,-.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden
guldens.

Data
Metaal
Circu
latie
Andere
opelschb.
1
1

schulden
1
Discont.

9 Juli

1938..
1

876 1.039 750
1

552
1.221
2

,,

1938..
1

876
1.259 485
1

554
1.231
25 Juni

1938.,
882
1.080
619
553
1.196
18

,,

1938..
881
1.004
615 554
1.184
11

,,

1938..
881
1.113
630 552 1.222
lJulj

1914..
645
1.100
580
735
396
‘) alulip. uer acuva.

608

GROOTHANDELSPRIJZEN VAN BELANGRIJKE VOEDINGS-
EN
GENOT

GERST
MAIS
R000E
TARWE
BURMA RIJST
BOTER per kg.
KAAS
Edammer
EIEREN
645 kg
mer.

0.
Rotterdam per 2000 kg.
74kg Russi-
1

Rotterdam per 100 kg.
Loonzein
er cwt t o b
Alkmaar
Gem. not.
Eiermijn
L
uwa
1
–
1e
.
ing
_
Termijn-
Arnerik.
Termijn-
Rahia
1
)Zieblz.606
loco
che

loco
otterdam
Rangoon[Bsen
deConm
Crisis
Fabr.kaas
Rormnd
van dit
nummer.
Rotterdam
per2000kg.
noteer. op
1 of 2 mud. Mixed
No. 2′)
per

g.
oo
k
noteer. op
1 of 2 mnd.
Blanca
1)
Locoprijs
HerI.Ned.Ct.I

Not.
eering
N t

•
Zuivel-
Centr.
gang exp.
per 50 kg.
oo

t
P.

S

f
%
1
%
f
%
t
,
1
%
f
%
f
%
sh.
f
f
f
%
f
%
1927
237,-
110,2 171,50
89,3

176,-
87,1
12,47
102,5
13,825
110,1
14,75
109,3
6,83
104,5
1113
1
14
2,03 98,4
–
4330
95,0
7,96
99,
1928
228,50
106,2
208,50 108,6
226,-
111,9 13,15
108,1
12,575
100,1
13,475

99,9 6,43
98,4

1017
3
14
2,11
102,3
–
48,05
105,4
7,99 99,(
1929
179,75
83,6
196,- 102,1
204,-
101,0
10,87
5

894
11,27
5

89,8
12,25
90,8
6,34
97,0
1016
2,05 99,4
–
45,40
99,6
811
101,1
1930
1 1 1,75
52,0
1 18,50
61,7

136,75
67,7 6,22
5

51,2
8,27
5

65,9 9,67
71,7
5,09 77,9
8/5
1,06
80,5
–
38,45
84,4
6,72
83,E
1931
107,25
49.9
78,25
40,8
84,50
41,8 4,55
37,4
4,65
37,0
5,55
41,1
3,09
47,3
516
1,34
64,9
–
31,30
68,7
5,35
66,1
1932
100,75
46,8
72,-
37,5
77,25
38,2 4,62
38;0
4,70
37,4
5,22 38,7 2,59
39,6
5jIlj2
0,94 45,6
–
22,70
49,8
4,14 51,(
1933
Z
70,-
32,5
60,75
31,6 68,50
33,9
3,55
29,3 3,75 29,9
5,02
5

37,2
1,84
28,2
415L12
0,61
29,6
0,96
20,20
44,3
3,71
46,
1934
w
i

75,75 35,2
64,75
33,7
70,75
35,0 3,32
5

27,3
3,25
25,9
3,67
5

27,3
1,74
26,6
4j714
0,45
21,8
1,-
18,70
41,0 3,45 43,(
1935
aJ
68,-
31,6
56,-
20,2
61,25
30,3 3,07
5

25.3
3,875

30,9
4,125
30,6
2,07
31,7
518
1
12
0,49
23,7
0,99
14,85
32,6 3,20
39, 1936
0

86,-
40,0
74,50
38,8
74,-
36,6
4,275
35,1
5,75
45,8
6,27
5

46,5 2,19
33,5
5/71,
0,58
28,1
0,88
5

17.55
38,5
.
3,50 43,(
1937
137,75
64.0
105,75
55,1

1
1 1,-
55,0
8,95
73,6
8,02
5

63,9
8,92
5

66,2
2,70 41,3
61-

•
0,78 37,9 0,67
19,75
43,3
3,96
49,

Mei

1937
144,50
67,2
107,-
55,7

110,-
54,5
10,-.
82,2
8,92
5

71,1
9,72
5

72,1
2,64
40,4
5/10
1
12
0,71
34,5
0,72
5

17,32
38,0
2,89
36,(
Juni
z
148,75
69,2
99,-
51,6

105,-
52,0
10,15
83,4
7,52
5

59,9 8,95
66,3
2,63 40,3
5110
1
14
0,74 35,9
0,70
19,82
5

43,5 2,98 37,
Juli
LL
149,25
69,4
108,25
56,4

III,-
55,0
9,85
81,0
8,57
5

68,3
9,975

73,9
2,68 41,0
5111
1
14
0,77 37,4
0,68 20,15
44,2
3,74
46,t
Aug.

,,
136,50
63,5
106,50
55,5

t
12,-
55,4
9,30
76,4
7,825 62,3
9,225
68,4 2,86
43,8
614
0,78 37,9
0,64
21,50
47,2
3,81
47,
Sept.

,,
Z
129,50
60,2
107,-
55,7

122,-
60,4 9,22
5

75,8 7,55
60,1
8,525
63,2 2,96 45,3
617
0,85
41,3
0,52
5

21,-
46,1
4,69
58,
Oct.
IL
136,25
63,3
109,-
56,8

114,75
56,8
5,575

70,5
7,625
60,7
8,50
63,0
2,96 45,3
61714
1,-
48,5
0,42
23,
–
50,5
4,90
62,
Nov.
J
133,50
62,1
106,25
55,3

116,-
57,4
7,225
59,4 7,10
56,5
8,12
5

60,2 2,53
38,7
517
1
12
0,96
46,6
•
0,46 22,20
48,7 4,99
62,
Dec.

,,
130,25
60,6
1 10,-
57,3

120,75
59,8 7,30 60,0 7,05
56,1
8.02
5

59,5 2,43 37,2
515
0,84
40,8
0,60
20,80 45,6
5,24
65,1

Jan.

1938
3
130,-
60,4
113,75
59,2

11725
55,0
7,65 62,9
7,45
59,3
8,40
62,3
2,35
36,0
513
0,80
38,8
0,61
5

21,45
47,1 4,15
51,
Febr.,
129,50
60,2
106,-
55,2

110,75
51,9
7,60
62,5 7,27
5

57,9
8,30
61,5
2,39
36,6
51
4

0,81
39,3
0,65
22,12
5

48,5 3,65
45,
Mrt.
121,50
56,5
104,50
54,4

109,75
51,5
7,10 58,4
6,77
5

53,9
7,70
57,1
2,36
36,1
513
0,81
39,3
0,56 21,70 47,6
2,80
34,t
Apr.

.
116,75
54,3
107,50
56,0

117,75
55,2
6,65
54,7
6,55
52,1
7,35
54,5
2,42
37,1
515
0,87
42,2
0,47
5

19,60
43,0 2,90
36,1
Mei
113,50
52,8
104,50
54,4

III,-
52,1
6,17
5

50,8
6,12
5

48,8
6,95 51,5 2,64 40,4
5/lO’/.
0,89
43,2
0,45
20,-
43,9
3,23
40,
Juni
103,75
48,2
100,50
52,3

102,75
48,2
5,625
46,2
5,975

47,6 6,92
5

51,3
2,67
40,9
511 lJ2
0,80
38,8
0,51
19,57
42,9
3,39
42,1
Juli
103,75
48,2
104,75
54,6

106,75
50,1
5,95
48,9
5,375

42,8
6,77
5

50,2
2,74 42,0
6jliji
0,78
37,9
0,50
20,45
44,9
3,71
46,1
19-26 Juli
.
107,50
50,0
104,50
54,4

107,50
50;4
6,–
49,3 5,22
5

41,6
6,65
49,3
2,74 42,0
611
1
1
2
0,79
38,3
0,50
20,75 45,5
3,7
46,1
26 Juli-2 Aug.
95,50
44,4
102,25
53,3

105,50
49,5
•
6,-
49,3
5,10 40,6
6,35
47,1
2,86
43,8
61
41
/
0,78 37,9
0,50
21,25 46.6
3,55
44,
2-9 Aug. ’38
89,-
41,4
99,75
52,0

104,-
48,8
5,85
48,1
4,92
5

39,2
6,-
44,4
2,87 44,0
616
0,77 37,4
0,55
•
21,-
1
46,1
3,90
48,1

JUTE
KATOEN
AUSTRALISCHE WOL

•
JAPAN. ZIJDE
RUBBER
,,First Marks”
”
olie gekamd

loco Bradford per Ib.
1
3Jl
4
Dernier
wit Or. D. te
Stand. Ribbed
Smoked Sheets
Middling Upland
SuperFine C.P.
Crossbred Colonial Carded 50’s Av.
.

,

Merino 64

s

v.
c.i.f. Londen
per Eng. ton
loco
New York per Ib.

]
Herl.Ned.Ct.1

Oomra
Liverpool per Ib.
New York per lb.

1
11erl.Ned.Cij

loco Londen p. ft

Herl.Ned.Ct.
Not.
I-lerl.Ned.Ct.j
Not. Not.
Herl.Ned.Ct.
1
Not.
Herl.Nerl ct
1

Not.
Herl.Ned.Ct.1
Not.
Not

f
%
£
cts.
%
$cts.
ds.
%

pence
cts.
%
pence
cts.
j
pence
ƒ
%
j
cts.
%
pen(
1927
442,38
103,4
36.10/-
43,8
93,1
17,60
36,7
102,1
7,27 133,8
96,8
26,50
244,9
104,8
48,50
13,55 105,8
5,44
93
140,2
18,51
1928
445,89
104,2
313.16/11
49,8
105,8
20,-
37,9
105,5
7,51
153,8

111,2
30,50
259,7
111,1
51,50
12,60
98,4
5,07
54
81,4
10,7
.

1929
395,49
92,4
32.1413
47,6
101,1
19,10
33,2
02,4
6,59
127,2
92,0
25,25
196,5
84,1
39,-
12,28
95,9
4,93
52
78,4
10,2
1930
257,97
60,3
21.619
33,6
71,4
13,50
19,7
54,8
3,92
81,9
59,2
16,25 134,8
57,7
26,75
8,50
66,4 3,42
30
45,2
5,8′
1931
0
192,15
44,
0

17.117
21,1
44,8 8,50
20,1
55,9 4,28
60,9
44,0

109,0
46,6
23,25
5,97
46,6 2,40
15
22,6
3,E
1932
U
146,86
34,3
16181-
15,9
33,8
6,40
19,5
54,3 5,30
42,5
30,7
11,75
79,7
34,1
22,-
3,87
30,2
1,56
12
18,1
3,3
.
1933
128,63
30,1
15.12/2
17,4
37,0 8,70
16,8
46,8
4,91
48,9
35,4
14,25
96,9
41,5 28,25
3,21 25,1
1,61
II
16,6
3,2
1934
z
115,85
27,1
15.919
18,3
38,9
12,30
13,6
37,8
4,37
51,4
37,2
16,50
95,8 41,0
30,75
1,92
15,0 1,29
19
28,6
6,2!
1935
uj
134,52
31,4
18.1118
17,6
37,4
11,90
17,7
49,3
5,87
42,2
30,5

84,5 36,2
28,-
2,41
18,8 1,63
18
27,1
6,
1936
142,61
33,3
18.618
19,0
40,4
12,10
18,2
50,7
5,60
54,3
39,3
16,75 108,6
46,5 33,50
2,71
21,2
1,73
25
37.7
7,7
1931
Ln
183,46
42,9
20.814
20,8
‘

44,2
11,44

20,0 55,7
5,34
89,0
64,4
23,75
132,7
56,8
35,50
3,30 25,8
1,86
5

36 54,3
9,51

Mei

1937
<
201,20 47,0
22.716
24,3 51,6
13,35
22,7
63,2
6,04
97,4
70,4
26,
142,9
61,1
38,25
3,25
25,4
1,78
5

38 57,3
10,2
Juni
186,90
43,7
20.1617
22,9 48,6
12,60
22,3
62,1
5,96
95,6
69,1
25,50
140,2
60,0
37,50
3,28
25,6
1,80
5

36
54,3
t),6
Juli
189,87
44,4 21.113
22,4
47,6
12,32
21,5 59,8
5,71
95,8 69,3
25,50
142,2
60,8
37,75
3,42 26,7
1,88
5

34
51,3
9,1
Aug.
188,67
44,1
20.1716
18,8
39,9
10,35
19,6
54,5 5,19 98,9 71,5 26,25
145,0
62,0
38,50 3,30
.
25,8
1,82
33
49,7
8,8
Sept.
186,01
43,5
20.14(3
16,3
34,6
9,-
17,4
48,4 4,64
94,1
68,1
25,25
131,3
56,2
35,-
3,19
24,9
1,76
34
51,3
9,
Oct.
,,
>
188,16
44,0
20.1918
15,2
32,3 8,42
15,5 43,1
4,15 83,6 60,5
22,50
117,7
50,4
31,50
3,02
23,6
1,67
30
45,2′
8,-
Nov.

,,
185,91
43,4
20.12110
14,4
30,6
7,99
15,2
42,3
4,04
74,6
54,0
20,-
103,9
44,5
27,75
2,86
22,3
1,58
5

27
40,7
7,1
Dec.

,
173,86
40,6
19.71-
14,9
31,6
8,28
15,5
43,1
4,15
69,5
50,3
18,50
110,1
47,1
29,50
2,71
21,2
1,50
5

28 42,2
7,3

Jan.

1938 168,56
39,4
18.1518
15,4
32,7
8,56
15,9
44,2 4,26
67,3
48,7
18,-
101,2
43,3
27,-
2,69 21,0
1,49
5

26
39,2
7,-
Pebr.
in
166,62
38,9
18.1117
16,1
34,2
9,00
16,5
45,9
4,41
63,9
46,2
17,-
98,1
42,0
26,25 2,78
21,7
1,55
5

27
40,7
7,1
Mrt.
,,
Z
165,08
38,6
18.81-
16,1
34,2
8,91
16,1
44,8 4,30
61,1
44,2
16,25
98,3
42,1
26,25
2,81
21,9
1,56
25
37,7
6,7
Apr.

,,
156,59
36,6
17.9/5
15,8
33,5
8,76
15,5
43,1
4,15
60,7
43,9
16,25
95,6
40,9
25,50 2,75
21,5
1,52
5

22
33,2 5,8
Mei
,,
158,09
36,9
17.1212
5,3
32,5
8,48
15,2
42,3 4,06
61,7
44,6
16,50
98,9
42,3
26,50
2,82
22,0
1.56
21
31,7
5,6
Juni

,,
153,41
35,9
17.216
15,1 32,1
8,37
14,3
39,8 3,85
60,5
43,8
16,25
95,5
40,9
25,50
2,81
21,9
1,55
23
34,7
6,2
Juli
169,20
39,5
18.17110
16,1
34,2 8,88
15,7
43,7 4,20
609
44,0
16,25
97,1
41,5
26,-
3,22
25,1
I,77
28
42,2
7,5
19-26
Juli
n
176,19
41,3
19.151-
16,1
34,2
8,87
15,6
43,4
4,19
60,6
43,8
16,25
97,0
41,5
26,-
3,26
25,4
1,79
5

29
•
43,7
7,7
26 Juli-2 Aug.
171,29
40,0
19.216 15,7
33,3
8,61
15,6
43,4
4,18 61,6
44,6
16,50
97,0
41,5
26,
3,35
26,2
1,84
28
42,2
7,6
2-9 Aug. ’38
170,24
39,8
19-1-
15,3
32,5
8,36 1
15,5
43,1
4,14 61,6
44,6
16,50
97,1
1

41,5
26,-
3,14 24,5
1,72
29
43,7 7,8

KOPER
LOOD
N
IJZER
GIETERIJ-IJZER
ZINK
ZILVER

.
Standaard Loco Londen
gem. prompt en 1ev. 3 maanden
LocoL nden
Cleveland No. 3
franco Middlesb.
(Lux III)
per Eng. ton
gem. prompt en 1ev. 3 maanden cash Londen
‘
per Standard
per Eng. ton
Londen perEng.ton
er En

ton
g
per Eng. ton
f.o.b. Antwerpen
Londen p. Eng. ton
Ounce

Uerl.Ned.Ct.
Uerl.Ned.Ct.
Herl.Ned.Ct.I
Not.
Herl.Ned.Ct.1
Nt
Herl.Ned.Ct.1
it
Flerl.Ned.Ct.I
Not.
ÇÏiNed.Ct._No

f
%
£
f
%
£
t
%
£
f
%
sh.
t
%
5h.
f
%
£
cts.
%
pen
1927
675,10
85,9
55.13111
295,75
106,5
24.8/1 3503,60
120,6
289.115 44,10
104,7
7219
39,10
98,9
6416
345,40
108,8
28.9111 132
101,5
26
1
1
1928
771,20
98,1
63.14(9
256,15
92,2
21.314
2749,50
94,6
227.4j8
39,85
94,6
65/10
37,90
95,9
6218
305,75
96,4
25.515
135
103,8
26
3
1
1929
912,55
116,1
75.917
281,10
101,2
23.4111
2465,65
84,8
203.18110

42,45
100,8
7013
41,55
105,1
6819
300,80
94,8
24.1718
123
94,6
24
7
1
1930
<
661,10
84,1
54.1317
218,70 78,8
18.115
1716,20
59,1
141.1911
40,50
96,1
67/-
35,95 91,0
5916
203,55
64,1 16.1619
89
68,5
17″
1931
<
431,85 54,9
38.7/9
146,60
52,8
1
3-
1
7

1332,55
45,9
118.911
33,-
78,3
5818
28,90
73,1 5115
140,05
44,1
12.8(11
69
53,1
14
5
1
1932
z
275,75
35,1
31.1418
104,60
37,7
12-19
1181,30
40,6
135.18110
25,40
60,3
5816
22,20 56,2
5111
118,95
37,5
13.13
1
10
64
49,2
17°
1933
268,40
34,1′
32.11/4
97,25
35,0
11.16
1
1
1603,50
55,2
194.11/11
25,55
60,6
62/-
21,-
53,1
51
1
–
129,80
40,9
15.14111
62 47,7
163/
1934
226,80 28,8
30.615
82,65
29,8
11.11- 1723,15
59,3
230.715
25,-
59,3
66111
20,25
51,2
54(1
103,05
32,5
13.15
1
6
66 50,8
211
1

1935
113
230,95 29,4
31.18
1
1
103,40
37,2
14.5
1
8
1634,25
56,2
225.14
1
5
24,70
58,6
68
1
2
20,25
51,2
56!-
102,65
32,3
14.3/6
87
66,9
2815

1936
298,75 38,0
38.811
137,15
49,4
17.1217
1592,
–

54,8
204.1218
28,40
67,4
1111
–

22,40
56,7
5717
116,55
36,7
14.19/7
65
50,0
20
1
)
1937
<
488,55
62,1
54.813
208,95
75,3
23.516
2176,70 74,9
242.7110
41,30
98,0
91/11
47,10
119,2
10511

199,80
63,0
22.414
75
57,7
20
1
)

Mei

1937
<
545,95
69,4
60.151- 214,95 77,4
23.18/5
2256,45 77,6
251.21-
36,40
86,4
811-
59,65
150,9
13219
209,35
66,0
23.5111
76 58,5
20
5
1
Juni

,,
.
499,70
63,6
55.1315
205,40
74,0
22.1718 2245,10
77,3
250.216
36,35
86,3
811-
60,60
153,3
1351-
194,55
61,3
21.1315
75
57,7
20
Juli
,j
510,10
64,9
56.1113
213,70
77,0
23.13111
2365,20 81,4
262.51- 45,55
108,1
1011-
59,60
150,8
13216
205,75 64,8
22.1316
75
57,7
20
Aug.
•
517,55
65,8
57.6/-
205,25
73,9
22.14/6
2388,50 82,2
264.9/-
45,60
108,2

1011
–
48,60
123,0
109/-
215,35
67,9
23.16
1
8
75
57,7
19
7
1

Sept.

,,
474,25
60,3 52.15/11
187,55
67,5
20.17
1
8 2323,10
79,9
258.1216
45,35
107,6 1011-
44,65
113,0
9915
191,80
60,4
21.711
74
56,9
197j
20
Oct.

Z
413,15
52,5
46.1/1t
164,80
59,4
18.718
2036,85
70,1
227.51-
45,25
107,4
101/-
42,30
107,0
9415
162,05
51,1
18.117
75
57,7
Nov.
357,50
45,5
39.1319
150.10
54,1
16.1313
1726,80
59,4
191.141-
46,85
111,2
1041-
39,85
100,8
8815
143,20
45,1
15.17111
74
56,9 19′
Dec.

,,
z
362,70
46,1
40.712
144,90
52,2
16.216
1734,45
59,7
193.-/-
49,-
116,3
1091-
38,80
98,2
8614
139,-
43,8
15.915
70
53,8
18
5
1

Jan.

1938
LU
367,75
46,8
40.1916
143,50
51,7
15.1919
1640,65
56,5
182.161-
48,90
116,1
1091-
36,50
92,4
8114
134,05
42,2
14.1819 74
56,9
19
11

Febr.

,,
353,70
45,0
39.819 137,35
49,5
15.613
1642,15
56,5
183.1111
48,90
116,1
1091-
33,45
84,6
7416
128,85
40,6
14.714
75
57,7 201
Mrt.
–
357,25
45,4
39.1617 144,80
52,2
16.2110
1649,65
56,8
183.1812
48,90.
116,1
109
1
–
31,80
80,5
70
1
11
128,90
40,6
14.7
1
4
75
57,7
2
01

,,
Apr.

,,
”
354,85
45,1
39.11
1
7
141,35
50,9
15.1514
1536,80
52,9 171.9
1
5
48,85
115,9
109/-
32,80
83,0
7312
124,75
39,3
13.18/4
71
54,6
18
7
1
Mei
328,80 41,8
36.1219
127,85
46,0
14.4111
1452,30
50,0
161.1616
48,90
116,1
1091-
29,75
75,3
6614
113,50
35,8
12.126
70
53,8
18
1
1
,,
Juni
317,80
40,4
35.915
125,35
45,1
14-1-
1599,30
55,0
178.101-
48,85
115,9
1091-‘
28,05
71,0
6218
118,40
37,3
13.413
71
51,6
18
11

Juli
,,
356,45
45,3
39.15/11
133,50
48,1
14.18/2
1725,45
59,4
192.13(2
48,80
115,8
109
1
–
27,25
69,0
60
1
11
127,85
‘40,3
14.5
1
6
72
55,4

1
9
19-26 Juli

,,
2
6Ju
1
i
-2
Aug.
‘
368,85 369,05
46,9
46,9
41.3
1
9
41.359
134,35
131,05
48,4 47,2
1

15.-!-
14.12/6
1744,10
I’138,25
60,0 59,8
194.15/
–

194.-!-
48,80 48,85
115,8
115,9
109/-
109/.
26,85
26,90
67,9
68,1
60/-
60/
–

129,30
124,90
40,7
39,4
14.819
13.1819
74
73
56,9

56,2
1
9
l9j
2-9 Aug. ’38
372,651
47,4 141.1216
130,10
46,9
14.1018
1743,50

60,01
194.151-
48,80
115,8
1091-
26,85
67,9
601
–

125,90
39,7
14.113
72
55,4
193j

IIDDELEN EN GRONDSTOFFEN.
(Indexcijfers gebaseerd op 1927 t/m 1929 = 100).

609

GE-
SLACHTE
GE-
SLACHTE
DEENSCH
BACON
BEVROREN
ARG. RUND-
–
CACAO G.F.
KOFFIE
Loco R’dam(A’dam
SULXER
Witte krist.-
THEE
N.-Ind.thee-
RUNDEREN
(versch)
VARKENS
(versch)
middelgew. No. 1
VLEESCH
Accra per 50kg
c.i.f. Nederland
per
’12
kg.
suiker loco Rotterdam/
veilin” A’dam
Gein.Tava-
en
1′

Robusta
Superior
per 100 kg
per 100 kg
Londen per cwt.
Londen perS Ibs.
Amsterdam
Sumatrathee
HerI.Ned.Ct.(
Not.
HerI.Ned.Ct.I
Not.
HerI.Ned.Ct.I
Not.
Rotterdam Rotterdam
Santos
per 100kg.
per’!akg.
ÏI
%7%
sh.
%
sh.
.f
Ects.
%Y%
cts.
%
1927
–
–
– –
65,15
97,8
10716
2,73
92,2
416
41,21 119,4
68/-
46,87
5

95,5
54,10
91,4
19,12
5

119,6
82,75
109,2
101,3
1928
93,-
98,2
77,50
90,8
66,80
100,3
11015
3,03
102,4
51-
34,64
100,4
5713
49,62
5

101,1
63,48
107,3 15,85
99,1
75,25 99,3 102,2
1929
96,40
101,8
93,12′
109,2 67,81
101,8
11212
3,12
105,4
512
27,70
80,2
45110
50,75
103,4
59,90
101,2
13,-
81,3
69,25
91,4
94,7
1930
108,-
114,0
72,90
85,5
57,19
85,9
9417
2,97
100,3
4111
21,04
61,0
34111
32
65,2
38,10
64,4 9,60
60,0 60,75 80,2
72,1
1931
88,-
92,9
48,-
56,3
35,72
53,6
6316
2,44
82,4
414
13,84
40,1
2417
25
50,9
27,10
45,8
8,-
50,0
42,50
56,1
53,3
1932
61,-
64,4
37,50
44,0
25,46
38,2
5817
1,70
57,4
3111
11,77
34,1
2711
24
48,9
30,04
50,8
6,32
5

39,6
28,25
37,3
43,0
1933
52,-
54,9
49,50
58,0
30,74 46,2
7417 1,54
52,0
3/9
9,30 26,9
2217
21,10
43,0
22,83
38,6 5,32
5

34,5
32,75
43,2
37,0
1934
61,50
64,9
46,65
54,7
32,94
49,5
88/1
1,42
48,0
319
1
12
8,15 23,6
21110
16,80
34,2
18,40
31,1
4,07
5

25,5
40
52,8
34,9
1935
48,12
5

50,8
51,62
5

60,5
32,-
48,1
8815
1,19
40,2
3/3
1
1,
8,15 23,6
2216
14,10
28,7
15,21
25,7 3,85
24,1
34,50 45,5
32,5
1936
53,42
5

56,4
48,60 57,0
36,37 54,6
9316 1,48
50,0
3/9
1
1,
12,05
34,9
3014
13,625
27,8
16,87′
28,5 4,02
5

25,2
40
52,8 39,2
1937
71,27
5

75,3
61,85 72,5
42,27
63,5
94/!
1,90
64,2
413
17,35
50,3
3818
16,62
5

33,9
22,37
5

37,8
6,22′
38,9
53,50
70,6 53,0

Mei

1937
73,32
5

77,4
56,75 66,5
4271
64,1
95f-

1,90
64,2
412
314
17,30
50,1
38(6
17,50
35,7
23
38,9
6,07
5

38,0
55
72,6
53,6
,,
j
uni
80,25
84,7
55,75 65,3
3987
59,9
88110
2,04
68,9
4(6
1
!,
15,66
45,4
34111
17,50
35,7
23
.
38,9
6,525
40,8 50,50
66,7
52,7
uli

,,
78,45
82,8
60,85 71,3
42,63
64,0
9416
1,97
66,6
4(4
1
1,
16,46
47,7
3616
17,50
35,7
23
,38,9
6,57
5

41,1
55
72,6
55,1
Aug.

,,
77,87
5

82,2
67,87
5

79,6
46,32
69,6
10216
2,13 72,0
4(8
1
1
17,61
51,0
39!-
17
34,6 23
38,9
6,50 40,6
54,75
72,3
55,3
Sept.

,,
72,42
5

76,5
69,20
81,1
46,17 69,3
102110
1,96
66,2
414′!,
15,97
46,3
3517
16,75
34,1
23
38,9
6,32
5

39,6
56
73,9
55,1
Oct.

,,
69,97
5

73,7
70,20 82,3
43,70
65,6
9716
1,91
64,5
413
12,55
36,4
28!-

15,75
32,1
22,875 38,7 6,40
40,0
55,25
72,9 55,0
Nov.

,,
68,175
72,0
72,37
5

84,8
40,77
61,2
9016 1,95
65,9
414
12,18
35,3
27(1
13,50
27,5
20
33,8
6,425
40,2
53,75
71,0 52,2
Dec.
68,95
72,8
72,15
84,6 43,23
64,9
96/2
1,92
64,9
4/311

11,07
32,1 2418
13
26,5
17,25
29,2 6,40
40,0
47,75
63,0 51,0

Jan.

1938
70,82
5

74,8
70,37
5

82,5
43,54
65,4
97!-

1,96
66,2
4(4
1
1,
12,18
35,3
2712 13
26,5
16,10
27,2
6,17
5

38,6
51,25
67,7
51,1
1
2
ebr.

,,
70,25
74,2
68,75
80,6
43,95
66,0
981-
2,08 70,3
417
1
12
12,44
36,0
2719
13
26,5
16
27,0 5,40
33,8
50,25
66,3
50,3
Mrt.
69,15
73,0
66,37′
77,8 45,87
68,9
102/2
1,90
64,2
413
13,30
38,5
2918
13
26,5
15,50
26,2 5,05
31,6
52,25
69,0 48,6
Apr.

,,
70,35
74,3
64,40
.75,5
47,29
71,0
1056
1,88
63,5
412
11,68
33,8
2611
13
26,5
15
25,4
4,65
29,1
53,50
70,6 47,9
Mei

,,
71,50
75,5
62,-
72,7
46,22
694
1031-
1,92
64,9
4(31/2

8,64
25,0
1913
12,50
25,5
14
23,7 4,70
29,4
53,-
70,0
47,1
luni

,,
70,50
74,4
59,95 70,3
43,99
66,1
9812
1,96
66,2
41412
8,74
25,3
1916
12,50
25,5
13,75
23,2 4,725
29,6
49,50
65,3 45,5
Juli
67,20
71,0
62,40
73,1
46,46 69,8
10319
1,98
66,9
415
9,76
28,3
21(9*
12,75
26,0
14
23,7 4,95
31,0
47,75
63,0 46,5
1-26 Juli
67,-
70,7
63,-
73,8
47,44
71,2
1061-
1,98
66,9
415
9,79 28,4
21110*
13
26,5
14
23,7
5,12′
32,0
47,75
63,0 46,9
Juli-2 Aug.
67,-
70,7
63,-
73,8
48,36
72,6
1081-
1,96
66,2
414
1
1,
9,74 28,2
2119
13
26,5
14
23,7
5,–
31,3 47,75
63,0
48,3
-9 Aug.’38
67,-
70,7
63,50
1

74,4
46,14
69,0
1031-

1,96
66,2
4/4
1
1,
10,30
29,8
23f-

13
26,5
14
23,7
5,-
31,3
49,50
65,3
46,1

GRENENHOUT
Zweedsch ongesort.
21/,
X
7 per standaard ex opslagpl. Londen

VUREN-
HOUT basis 7″ f,o.b.
ZwedenfFinl.
perstandaard
van 4.672 M’.

<‘
HUIDEN
Gaaf, open kop
57-61 pond
Veiling te
Amsterdam

COPRA
Ned.-lnd.
t. m.

,
per 100kg
Amsterdam

GRONDNOTEN
Gepelde Coromandel,
per longton
c.i.f. Londen

LIJNZAAD
La Plata
loco
Rotterdam
per 1000 kg.’)
__________________

GOUD
cash Londen

per ounce line

1Heri.Ned.Ct./

Not.

cu
‘°

HerI. Ned. Cl.
/

Not,
Hen. Ned. Ct.
1

Not,
7
Y
3
i
_7_
–
r
sh.
1927
230,28
100,1
19.-/-
160,50
105,1
40,43
100,9
32,62
5

106,5
266,03
106,4 21.18111
185,-
95,0 51,50
100,1
85/-
105,3
104,4
124,1
1928
229,90
100,0
19.-/-
151,50
99,2
47,58
118,7
31,87′
104,1
254,10
101,6
21.-/-
185,25
95,1
51,45
100,0
85/-
102,0
100,2
94,6
1929
229,71
99,9
19.-!-
146,-
95,6
32,25
80,5
27,375 89,4 230,16 92,0
19.-/9
214,-
109,9
51,40
99,9
85/-
92,7
95,4
84,5
1930
218,43 95,0
18.112
141,50
92,7
25,36
63,3 22,625
73,9
175,55
70,2
14.1014
181,75
93,3 51,40 99,9
85/-
69,8
75,1
60,0
1931
187,88
81,7
16.141- 110,75
72,5
18,65
46,5
15,37
5

50,2
136,69
54,7
12.2111
95,50
49,0
52,-
101,1
9215
47,6 54,6 44,7
1932 136,14
59,2
15.13f4
69,-
45,2
11,15
27,8
13,-
42,4
130,52
52,2
15.-/4
70,-
35,9
51,25 99,6
1181-
35,1
43,0
38,4
1933
136,48
59,3
16.11/2
73,50
48,1
13,26
33,1
9,30
30,4
90,39
36,1
10.19/4 75,50
38,8
51,35 99,8
124/7
33,1
39,0
34,5
1934
134,02
58,3
17.1814
76,50
50,1
12,07
30,1
6,90
22,5 71,90
28,7 9.1213
72,75 37,3 51,50
100,1 13718
31,6
37,3 36,5
1935
127,91
55,6
17.1314
59,50
39,0
12,54
31,3
9,15
29,9
104,26
41,7
14.81-
67,25
34,5
51,50
100,1 14212
32,2 31,0 34,8
1936
139,98
60,9
17.19110
78,25
51,3
15,40
38,4
11,90
38,9
113,49
45,4
14.1119
85,-
43,6
54,60
106,1
140/4
39,0
42,2
40,7
1937
205,35
89,3
22.1712
132,25
86,6
23,35
58,2
15,22
5

49,7
127,81
51,1 14.418
110,50
56,8
63,20
122,8
14019
53,4 57,6 55,9

Mei

1937
211,29 91,9
23.10/-
137,-
89,7
26,25
65,5
14,95
48,8
127,60
51,0
14.41- 112,50
57,8 63,15
122,7
14018
56,7
60,2 58,0
luni
211,01
91,8
23.101-
137,50
90,1
24,25
60,5
14,325
46,8
130,85
52,3
14.1117
110,50
56,7
63,10
122,6
140174
54,8 59,0 55,9
juli
212,-
92,2
23101-
136,25
89,5

59,9
14,525
47,4
137,65
55,0
15.514
113,-
58,1
63,15
122,7
140/-
55,2
60,2
55,5
Aug.
212,40 92,4
23.10/-
135,-
88,4

62,4
13,95
45,6
126,66
50,6
14-16
115,-
59,1
63,05
122,5
13917
53,7
59,2
54,5
Sept.

,,
211,08
91,8
23.101-
135,–
88,4
25,-
62,4
13,15
42,9
120,84
48,3
13.911
115,25
59,2
63,05
122,5
14014
52,4 57,9
54,1
Oct.
210,65
91,6
23.101-
135,-
88,4
23,-
57,4
13,50
441
121,70
48,7
13.1117
116,75
59,9
63,-
122,4
14016*
50,4
56,1
50,1
Nov.
209,46
91,1
23,51-
132,50
86,8

44,9
12,50
40:8
109,57
43,8
12.313
110,50
56,7
63,10
122,6
140114
47,7
53,2
45,4
Dec.

•
206,69
89,9
23.-!-
125,–
81,9
17,-
42,4
12,375
40,4
105,31
42,1 11.1415
109,75
56,3 62,85
122,2
139110
44,9
518
45,5

Jan.

1938
203,65
88,6
22.1319
123,-
80,6

47,4
11,87
5

38,8
99,85
39,9
11.216
109,75
56,3
62,65
121,8
13917
44,4
51,9
43,5
Febr.

,,
199,56
86,8 22.51-
122,50
80,2
17,-
42,4
10,95
35,8
95,86
38,3
10.1319
108,-
55,5
62,70
121,9
139194
43,4
51,0 43,4
Mrt,

,,
197,49
85,9
22.-f-
116,25
76,1
15,-
37,4
10,975
35,8
92,92
37,2
10.712
106,25
54,6
62,75
122,0
139111
41,8
49,9
42,0
Apr.

•
197,23
85,8
22.-!-
110,-
72,0
14,50
36,2
10,62
5

34,7
90,22
36,1
10.113
101,75
52,3
62,65
121,8
13919
40,0
48,9
38,8
Mei

,,
195,17
84,9
21.151-
105,50
69,1
14,50
36,2
10,425
34,0
91,54
36,6
10.41-
98,50
50,6
62,85
122,2 1401-4
39,4 47,8
37,5
,,
j
uni
190,37
82,8
21.51-
102,50
67,1
14,-
34,9 9,775
31,9
92,40
36,9
10.613
96,-
49,3
63,05
122,5
140184
38,9
47,1
39,2
uti

,,
188,10
81,8
21.-f-
102,50
67,1
14,75
36,8
10,12′
33,1
97,26
38,9
10.1712
102,-
52,4
63,20
122,8
14112
41,3 48,2 43,9
9-26 Juli
187,98 81,7
21.-/-
102,50
67,1
14,75
36,8
10,125
33,1
98,51
39,4
11-1-
102,50
52,7
63,30
123,0
14115
41,8 48,6
44,8
6uIi-2 Aug.
188,06
81,8
21.-l-
102,50
67,1. 14,75
36,8
10,-
32,7
96,33
38.5
10.151-
100,50
51,6
63,45
123,3
14118
41,3
48,1
43,8
Aug.’38
188,16
81,8
21.-!-
102,50
67,1
14,75
36,8
9,62
5

31,4
92,88
37,1 10.716
98,50
50,6
63,65
123,7
14213
40,8
47,9 44,8

NkÖt
West ./HoII.
bunkerk, ongez.
f.o,b. R’dam/

PETROLEUM
Mid, Contin, Crude
33 t/in. 33.9° Bé s. g.
te N.-York p. barrel

BENZINE
Gulf Exp, 64166
0

per U.S. gallon

KALK-
SALPETER
franco schip
Ned.

ZWAVELZURE
AMMONIAK
franco schip

CEMENT.
levering bij
‘
50 ton franco

ST E EN E
N
______
.-

‘

‘
o

t
…

=

E
–
binne,,muur
.
1000′ stuks
buitenmuur
i. 1000 stuks
A’da,n per
1000
kg.
Herl,Ned,Ct.I Not.
l’Ierl.Ned,Ct.I

Not.
per 100kg
bruto
Ned. per 100kg
voor dei wal
Rotterdam
Rood en
Boenegrauw
Klinkers en
Hardgnauw
t 0=
‘E 2
–
a,
.

2

“7”
“r
“i”
“r”
“ir
r’
“ir”
–
‘r’
r’
“r
‘ir
1927
11,25
103,1
3,21
103,6
1,28
37
128,0
14,86
1
11,48
102,6 11,44
102,5
18,-
99,0
13,65 104,3
16,50
88,4
105,1
105,2
1928
10,10
92,5
2,99
97,1
1,20
24,85
85,9
9,98
/
11,48 102,6 11,08
99,3
18,-
99,0
13,60 104,0
19,50 104,5
96,5 99,0
1929
11,40
104,4
3,06 99,4
1,23
24,90
86,1 10
10,60
94,8
10,96
98,2
18,55
102,0
12,-
91,7

107,1
98,5
95,9
1930
11,35
104,0
2,76 89,6
1,11
21,90
75,7
8,81
9,84
88,0
10,55
94,5
18,55
102,0
II,-
84,
1

19,-
101,8
83,3
77,1 193
1

10,05
92,1 1,42
46,1
0,57
12,38
42,8 4,98
8,61
77,0
7,73 69,3
16,55
91,0

76,4
15,50
83,0
61,9
55,4
1932

73,3
2,01
65,3
0,81
11,99
41,5
4,83
6,15
55,0
4,20
37,6
12,-
66,0
8,50
65,0
II,-
58,9
49,6
43,0
1933
7,-
64,1 1,14
37,0
0,57
9,24 32,0 4,63
6,18
55,2
4,63 41,5
II,-
60,5
8,75
66,9
10,50
56,2
46,4
40,3
1934
6,20
–
56,8
1,40
45,5
0,94 7,18
24,8
4,84
6,11
54,6
4,70
42,1
11,25
61,9
7,-
53,5
8,5Ci
45,5
44,8
38,8
1935
6,05
55,4
1,39
45,1
0,94
7,65
26,5
5,18
5,89
52,7
4,81
43,1
II,-
60,5 6,75
51,6 8,50
45,5
46,4
.
39,9
1936
6,60
60,5
1,63
52,9
1,04
8,86
30,6 5,65
5,70
51,0
4;82
43,2
10,50
57,7 6,75
51,6
‘
8,75
46,9
48,5
44,1
1937
8,80
80,6
2,09
67,7
1,15
11,08
38,3 6,10 5,75
51,4
4,97
44,5
11,35
62,4 7,50
57,3
9,50
50,9
66,4
‘
60,5

Mei

1937

82,4
2,11
68,5
1,16 11,46
39,6
6,30
5,85
52,3 5,05 45,3
11,35
62,4
.7,25 55,4
9,25 49,6
70,9
64,4
juni

,,
9,-
82,4
2,11
68,5
1,16
11,48
39,7
6,31
5,85
52,3 5,05
45,3
11,35
62,4
7,25
55,4
9,25 49,6
69,8
63,0
Juli

,,
9,-
82,4
2,11
68,5
1,16
11,58
40,0
6,38
5,60
50,1
4,80
43,0
11,35
62,4
7,45 56,9
9,50 50,9
70,3
63,4
Aug.
9,-
82,4 2,10 68,0
1,16
11,57
40,0 6,38
5,70
51,0
4,90
43,9
11,35
62,4
7,45 56,9
9,50 ‘50,9
–

68,2 61,6
Sept.

,,
9,-
82,4
2,11
68,5
1,16
11,56
40,0 6,38
5,75
51,4 4,95 44,4
11,35
62,4
7,45
56,9
9,50
50,9
65,6 59,6
Oct.

,,
8,95
82,0
2,10
68,0
1,16
11,25
38,9
6,22
5,80
51,8
5,-
44,8
11,35
62,4 8,25
63,1
9,75
52,2
62,1
56,8
Nov.

,,
9,-
82,4
2,09
67,7
1,16
10,49
36,3
5,82
5,85
52,3 5,05
45,3
11,35

‘
62,4 8,25
63,1
9,75
52,2
59,0 53,9
Dec.

–
9,35
85,6
2,09
67,7
1,16
9,60
33,2
5,34
5,95
53,2
5,15
46,1
11,35
62,4
8,25
63,1
9,75
52,2
58,5
52,3
Lan.

1938
9,90
90,7
2,08
67,4
1,16
9,34
32,3
5,20 6,05
54,1
5,25
47,0
12,85
70,7 8,50 65,0
10,50
56,2
59,1
52,4
rebr.

9,90 90,7
2,08
67,4
1,16
9,10
31,5
5,09 6,10
54,5
5,30
47,5
12,85
70,7
8,50
‘65,0
10,50
56,2
58,0
‘

51,4′
Mrt.

9,90
90,7
2,09
67,7
1,16
9,08
31,4
5,05 6,15 55,0
5,35 47,9
12,85
70,7 8,50
65,0
10,50
56,2
58,1
50,7
Apr,
9,90
90,7 2,09
67,7
1,16
8,89
30,7
4,94
6,20
55,4
5,40
48,4
12,85
70,7
9,-
68,8
12,-
64,3
51,5
,
49,5
Mei
9,90
90,7
2,10
68,0
1,16
8,92
30,8
4,94
6,25 55,9
5,45 48,8
12,85
70,7
9,-
68,8
12,-
64,3 55,6
48,3
Juni
9,90
‘
90,7
2,10
68,0
1,16
8,88
30,7
4,91
6,25
55,9 5,45
48,8
12,85
70,7
9,-
68,8
12,-
64,3
55,7
48,0
Juli
”
9,90

‘
90,7
2,11
68,5
1,16
8,97
31,0
4,94
5,55
49,6
4,80 43,0
12,85
70,7
9,-
68,8
12,-
64,3 55,9 49,3
9-26uli
,l

9,90
90,7
2,11
68,5
1,16
8,98
31,1
4,94
5,55
49,6
4,80
43,0
.12,85
70,7
9,-
1

68,8
12,-
64,3
56.2 49,6
6 Juli-2 Ag.
9,90
90,7
2,11
68,5
1,16
8,98
31,1
4,94
5,55
49,6
4,80
43,0
12,85
70,7
9,-
1

68,8
12,-
64,3
55,9 49,3
2-9 Aug.’38
9,90
90,7
2,12
68,7
1,16
9,02 31,2
4,94
5,65
50,5
4,9J
43,9
i

12,85
70,7
.
9,-
/

68,8
12,-
64,3
56,1
49,1

610

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Augustus 1938

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 8 Augustus
1938.

Activa.
Binnen!. Wis- rflfdbk.
f

8.805.939,56
sels, Prom.,’ Bijbnk.
,,

94.102,26
enz. in disc.(Ag.sch.
,,

432.902,38 9.332.944,20
Papier o. h. Buitenl. in disconto

……

Idem eigen portef.

f

4.950.000,-
Af: Verkochtmaar voor de bk.nog niet afgel.

–
4.950.000,-
Beleeningen

Hfdbk.
f
269.501.441 96′)
mcl. vrsch.
Bijbnk.

3.020.140 58 in

rek..crt.
op onderp.
Ag.sch.

,

24.170.924,65

f
296.692 507,19

Op Effecten enz.
..
f
295.793.609,79)
OpGoederenenCeel.

898.897,40

296.692.507,191)
Voorschotten a. h. Rijk …………….
,,
–
Munt, Goud ……
f

108.287.535,-.
Muntmat., Goud
..
,,1.372.539.898,82

[1.480.827.433,82
Munt, Zilver, enz.

20.528.267,65
Muntmat. Zilver..

–
11
1. 50 1. 355. 7 0
1,472)
Beleggingvan kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds

……………
…
……

,,
.43.558.504,49
Gebouwen en Meub. der Bank ……….
4.580.000,-
Diverse

rekeningen ………………
,,
7.383.185,49
Staat d. Nederl. (Wetv. 27
1
5 ’32, S.No. 221)
,,
8.905.871,61

f
1.876.758.714,45
Pas,,va.
&apitaal ……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds …………………….
,
4.860.787,51
Bijzondere

reserve

……………….

..

7.102.179,67
Pensioenfonds

………………….

..

11.847.375,60
Bankbiljetten in om ioop …………….
921.147.930,_
Bankassignatiën

in

01,11001…………
,
5.477,52
Rek.-Cour.
f
Het Rijk
[
182.697.959,44
saldo’s:

Anderen

,,
727.128.716,13

909.826 675,57
Diverse

rekeningen ………………

.
.,
1.968288,58

f

1 876.758.714,45

Beschikbaar nietaalsa!do

…………
[
769.097.639,10
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is
1.922.744.098,-
Schatkistpapier, rechtstreeks bij de Bank ondergebracht

………………..
,,
–
1)
Waarvan aan Nederlandsch-lndit
(Wet van 15 Maart
1933, Staatsbiad No.
99)

……..
t

63.247.800,-
2)

Waarvan

in

het buitenland

………………………
173.944.436,62

Voornaaniste posten

ii, du zenden
á
,
tiideub.

Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt J
liuntaiat.
Clrculatie
opeischb.
schulden
Metaal-
saldo
kings
perc.

8 Aug. ’38 108288
1.372.540 921.148 909.832
769 098

81.9
1

,,

’38 110058
1.370.785 949.375
907.558
757.976

80

25 Juli

’14
65.703
96.410 310.437
6.198
43.521

54

Totaal
Schatkist-
,

–
ee
Paji7
Tbzi’erse
Data
bedrag
promessen
1
e
fl
ngen
op het
reke-
disconto’s rechtstreeks
buiteni.
nin gen
1
)

8 Aug. 1938
9.333
296.693
4.950
7.383
1

,,

1938
8.329
–
324.767 4.950
6.924

25 Juli

1914
67.947
–
61.686
20.188
509
1)
Onder de acliva.

JAVASCHEBANK.

Andere Beschikb.
Data
Goud
Zilver
Circulatle
opeischb.
metaal-
schulden
saldo

6
Aug.’38
2
)
137.520
194.460
.67.270
32.828
30 Juli
1
38
2
)
137.630
188.680
71140
33.702

9 Juli1938
116.886

1
19.970
192.881
57.951 36.523
2

1938
116.886

1
20.358
187.578
62.444 37.235

25
Juli
1914
1
22
.
05
7

__
31.907
110.172

1

12.634
4.842

,
a
0
Wissels,
buiten
Dis-
Belee-
.
e
Dck-
kings-
N.-Jnd.
conto’s
ningen
n ngen
,
[
percen-
betaaib.
lage

6 Aug.’38
2
)
3.010
76:620
57.300
53
30 Juli ’38e)
2.760
73.930
58.180
53

9 Juli1938
2.621
46.070
55
‘1’
46,31
2

,,

1938
2.707
14.618

47.969 45.505
55

25 Juli 1914
6.395
7.259

75.541
2.228
1

44
1)
Sluitpost activa
2)
Cijfers
telegrafisch ontvangen.

BANK VAN ENGELAND.

1
Bankbilj.
1
Bankbilj.
1
OtherSecurttles
Data

Metaal
1

in
n
Banklngl Disc.andl
1
circulatte Departm.
1
Advances Securities
u

i..ug.
10
27 Juli

1938
1

22
Juli
1
9
14
1

)
327.482

4
0.164

4W(.l6

’04
1 493.312

1

33.100

1

29.317

tl.00(

1
9.476

21.269

33.833

1

Ooit.
Public
OtherDeposits

1
1
Dek-
Data
Sec.
Depos.
1

Other

1
Bankers
Reservel

kings-
IAccounfsl
11)

3 Aug.’3814.671

9.490

113.4241 34.741
1
29.7291
18,8
27

Juli’38
~
1
1
15.761

11.187

116.356

35.051
134.170121,0

22 Juli ’14

11.005

14.736

42.185
1
29
.
297
1 52
1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.

Data
Goud
Zilverl
1
Te goed
in he
Wis-
1
Waarv.
op hef
Belee-

.
Renteloos
voorschot
buiten
t
!.
1
sels
1
buiten!.
ningen

a. d. Staat

28Juli ’38
55.808
1

421
22)
8.2431
7611
ïÏ
43.334
21

,,

’38 55.808
419
.

26
1
7.0221
761
4.442
43.334

23 Juli’14
4.104
1
6401
–
1
.1.5411
8
769
–

Bonsv.d.’
1
Diver-
1 1

Rekg.Courant
Data
zeifst.
P.

amort.

sen
1)
Circulatie

1
1

1
zei/st.
i

Parti-
Staat

1

Iemort.k.I
culieren
28 Juli
‘
38
1
5.574
1

2.862
1

101.117
1

469
1

2.667

14207
21

,,

‘381
5.574
1

2.705
1

99.880
1

765
1

2.624
114.067

23 Juli ‘141
–
–
5.912
1

401

1

–
1

943
OIUILpQ5t
acuva.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Daarvan
Deviezen
Andere
Data
Goud

1
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
1
fenl. circ. dekking
en
ningen
banken
i)
geldende
cheques

31 Juli

1938
1
70,8
1
20,3
5,2
6.246,9 48,5
23

,,

1938
i
70,8
1
20,3
5,4
5.525,6
34,5

30 Juli

1914 11.356,9
1
–
-.
750,9
50,2

Data
1

Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activa2)
latie
1

Crt.
Passiva

31

juli

1938

1

548,8

1

1.149,1
1

6.649,6

1

919,8
1

286,8
23

,,

1938

1

548,5

11.147,7
1

5.973,0

1

932,1

1

278,1

30 Juli

1914

330,8

200,4

j

1.890,9

1

40,0
1)
Onbelast.’) wo. Rentenbankscheine 31, 23Juli, resp. 9,22 mili.

NATIONALE BANK VAN BELGIË
(in Belga’s).

Goud
n

0
Rekg. Crt.

Data

1938
0

.

47
1

8171
346
52
147
161
284
18
1
7
..12.923

46
1

8171
363
58
1150
228
4.168
16
1

315

FEDERAL RESERVE BANKS.

Goudvoorraad
Wissels

Data
,,Other
1

Goud-
In her- In de
Totaal
1

certifi-
cash”
2)
disc. v. d.
i
open
bedrag
caten’)
member
1
markt
banks
1
gekocht

17 Juli ’38
10.642,5
110.633,4
421,2
7,3

1
0,5
10’38
10.643,4
110.633,4

407,0
7,6
J
0,5

Belegd
F. R.
Notes
1
1
Totaal
1
estort
Goud-
1

Dek-
1

Algen,.
hek-
Data
in II. S.
Gov.Sec.
incircu-!
eo
_
.__,_

kings-
1
kings-
latie
1 1
perc.3)

1

perc.’)

27Juli ’38
2.564,0
1
4.109,6
1
9.302,9
1

133,8
1

82,5
1

–

20

,.

‘381
2.56
4
,01
4.124,1
1
9.279,3

1

133,8

1

82,4
–

‘)
Ueze certiticaten wcraen
000e
scnate,st aan ae lgegeven voor de overname van het goud, toen de $ op 31Jan. ’34 van
100
op 59.06 cents werd gedevalueerd.
‘)
,Other Cash” does not include Federal Reserve Notes or a Bank’s
own Federal Reserve
bank
notes.
3)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schul-
den: F. R. Notes en netto deposito.
4)
Verhouding totalen voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover idem,
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.

Data
1
Aantal
Dis-
1

conto’s
1

lReserve
1

Beleg-

1
bi’ de
1

Totaal
depo-

1
1
Waarvan
1

time
Ileenln.j
en
gingen
,

R.
1

sito’s
1
deposits
beleen.
1

1
banks

1

20 Juli’38’
11
1

8.208

112.410
1
&709
1
27.030
1

5.208
13

,,

‘
38
1
7
1

8.231

112.237
1
6.737

1
26.962

1

5.209
ho
posien van
i,o
nou. aan., nu .avaunriu na… om nu aal..
VI
England zijn in duizenden, alle overige posten in millioenen van
de betreffende valuta.