Jrg. 18, editie 907

17 MEI 1983

AUT)’URSRECHT VOORBEF!OUI’B!ij.

EconomI
`
schIS
,
ta
.
tI
*
stische

Beticten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR 1-IANDEL,NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGËN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET NEDERLANDSCH ECONOMISCH INSTITUUT

18E JAARGANG

WOENSDAG 17 MEI 1933

Nô. 907

NEDERLANDSCH ECONOM 130H iNSTITUUT.
Curatoren: Mr.
G. Vissering, Voorzitter; Ir. A. Plate,
Onder-
Voorzitter; C. H. van, der Leeuw, Penningmeester; Mr. W.
M. van Lanschot; Mr. L. J. A. Trip;
E. D.
van Walree.
Directeuren: Prof. Mr. F. de Vries; Prof. Dr. N. J. Polak;
Prof. Mr. Dr.
G. Al. Verrijn Stuart, Direct eur-Secre taris

ECONOMISCH.STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE
VAN
ADVIES:
Prof. Air… D. van Blom; J. van Hasselt;
Jhr. Mr.
L.
H. van
Lennep; Mr. K.
P.
van der
Mandele; Prof. Dr.
N.
J.
Pola.k; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr.
E.
van Welderen
Baron Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Air.
Q.
J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
Bedacteur-Secretaris: Dr.
H. M. H.
A. van der Volk. Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnemen
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh & van Ditmar N.V., Uitgevers, Rotterdam.
Amsterdam, ‘s.Gravenhage. Postchèque- en giro-rekening No.
145192.

Abonnementsprjs voor het weekblad franco p. p.
in
Nederland f ZO,—. Buitenland en Koloniën
f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Economisch.Statistisch
Kwartaalbericht f 1.—. Leden en donateurs ontvangen
het weekblad en het Kwartaalbericht gratis en een reductie
op de verdere publicaties.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

17 MEI 1933.

Geld is deze week moeilijk verkrijgbaar gebleven. Het
feit, dat de Fransche Franc hoog blijft en er nog steeds
– zij het clan ook in mindere mate – goud het lahd uit
gaat, droeg ertoe bij, dat geldgevers zich niet voor lange-
ren tijd wilden binden. Op den eersten dag van deze be-
richtsweek varen er ‘wissel’s’ op 1 % pet., maar geen geld.
Ook de volgende dagen was het moeilijk geld te krijgen.
Men bereidde zich reeds ee’nigszins voor op een disconto-
verhoogiug, die dan ook is gekomen. Vrijdag noteerde ‘pri-
vaat.disconto 2%-3 pOt. Gisteren leek het, of geld wat
gemakkelijker was; men noteerde tenslotte 2% pOt. Schat-
kistpapier deed een fractie lager. Er schijnt ibinneukort
weder een nieuwe inschrijving op sch1utkistpapier te ‘komen.
Cail was gezocht; er werd 2 k 2% pCt. betaald. Prolongatie
oiiveran.clerd
2 pet.

Blijkens den week-staat ‘van De Nederiandsche Bank na.m
de biunenla.ndsehe wissel.portefeuil’le met
f
10,2 m.il’l.ioen
toe; cle ;beleeningen daalden daarentegen met f8,5 mii-
lioen. Het voorschot aan ‘s Rijk-s schatkist bedraagt
f
8,3
rn.ill’ioe’n en is dus niet f 1 m.illioen verminderd. In de pos-
ten papier op het buitenland en diverse rekeningen onder
de aeti’va. kwamen geen wijzigingen van beteekenis.
De gouclvoorraad liep met
f
20,3 mi’llioen terug, terwijl
de voorraad zilver .mt f 516.000 toenam..
Onder cle passiva der Ba.nk vertoont de tbiIjettencirculatie
een daling groot f16,2 mill.iocn; cle saldi iii rekening.
courant van anderen vermind’erclen met
,f
2,3 rnil}ioen. Het
beschikbaar metaalsaldo bedraagt f 12,3 millioe.n minder
dan de vorige week. lEet dekkiugspercentage is van nage-
noeg 80 ‘pOt. tot olgeveer 79 pCt. teruggeloopen.
* *
*
Op cle wisselmarkt
was
het de afgeloopen week wel wat
kalmei. De ‘leidende deyiozen hadden niet zulke schonu’ne-

lingen te verduren als de voor.afgaau’de week. Gisteren
egeu het slot waren alle w’isseis sterk aangeboden de
Gulden was toen dus weder vast. Poncien, die op 8.42 open-
den, liepen op 8.37% terug en kwamen niet hooger dan
8.43; slot 8.41 %.. Dollars waren, ondanks de berichten, die
hier ontvangen werden, betrekkelijk stabiel: 2.15-2.10—
2.12%. Marken noteerden de geheele week ongeveer. 58.35.
Zaterdag kwam er wat meer aanbod en gisteren zijn, ze —
oiider den invloed van de ongu-n.stige berichten — tot 57.20
ingezakt. Fransche Fra,ncs waren aanvankelijk aangeboden
n liepen van 9.78 op 9.76 terug. De ‘ter.ug.betal’in.g door de
Fransche spoorwegen en de Dollar-steu.naankoopen van de
‘Banque de ]Pr.ance deden hier den prijs van den Franc
.terugloopen. Gaandeweg trad een verbetering in; de koers
kwam weder op het oude peil van ca. 9.79 terug. Gisteren.
was er op het laatst weder op 9.77% •te krijgen: Belga’s
fluctueerden maar weinig, 34.64-34.57 %-34.65-34.60.
Zwitsersche Francs schommelden tusschen de 47.95 en 48.05,
slot 48. Italië was hoogst onzeker; geopend op 13.05, liep
cle koers tot 13.15 op, om daarna weder tot 12.90 in te
zakken. Peseta’s rond de 21.30. Daar het Pond niet veel
verandering toonde, bleven’ ook de Noordelijke kdersen
‘tamelijk’ wel ongewijzigd. Alleen valt te noteeren; dat de
Zweedsch5 Kroon hoogst onzeker was; er vielen grpote
schomnielingen ‘waar te nemen, in rverband met de opnieuw
opgedoken inflatie-geruchten. Het slot was lager 43.20.
rü
ana
d
ee
seh
e
Dollars ca. 1.87%.

• De termijnmarkt had ook deze ‘week nog een eedzijclig
.kaiakter. Termijn-Ponden bleven een hoog agio doen; ten-
Slotte noteerden zij ca.. 5 en 10 c. report. Het overzicht
• van de termijnmarkt in het vorige nummer is door het
‘wegvallen van een •zin niet geheel duidelijk. Het was de
bedoeling te duin uitkomen, dat er tegenover de vraag naar
‘Panden op termijn hier, of het aanbod van Guldens op
termijn buiten, hier wel eenig aanbod was van beleggers,
il.ie Treasury-Bill.s. hadden gekocht en daartegen de, Pon-
den swaptcn. Termijn-Dollars doen agio nl.
%
c. voor 66n
maand,
3/
c. voor drie naanden. Ook Fransehe Francs’ op
‘termijn zijn nog steeds gezocht met 5 en 11 c. opgeld.

De gouiprjzen bleven hoog, wat nog altijd een veeg
teeken is. Toch waren ze iets lager dan de voorgaande week.
Baren’.cleden. op het laatst ce.
f
1666, E’a.gles 2.56, So
‘v.ereigns 12.55, Gouden Tientjes ca. 10.25. Marken bank-
1
papier Nvaren aangeboden op 56.25.

LONDEN, 15 MEI 1933.

De wekelijksche berichten, die wij over de Londe’n’sehe
markt kunnen geven, blijven in den laatsten tijd uit ‘den
aard der zaak vrijwel aan elkauder gelijk. Geld blijft meer
dan overvloedig en disconto blijft zeer zwak. De nieuwe
schatkistpromessen werden Vrijdag tegen een fractie onder /io pOt. toegewezen, terwijl er, ditmaal geen 2,%. Conver-
sie werd toegewezen. De ‘beurskoers van deze obligaties was
iets ouder 94 pCt. gedaald; de regeer’ing schijnt echter
‘niet van zins deze obligaties onder 94 pOt. te plaatsen.
;De ma.i-kt, avaari’n cle voorafgaande weken veel te doen
was (dav’iezen), was verleden week ook veel kalmer met en dan een korte oplening. Over het, geheel was Ster-
lin’g ‘vast. Het aanbod had in hoofdzaak plaats in Guldens,
Zw.itsersclie Franes en Dollars. De termijnmarges in Gul-
den.s vooral was groot.
Heden waren alle markten stil en verontrust door de
houding uen Duitsehland. Met groote Spanning wordt de
‘bespreking op Woensdag in den Rijksd.ag in IBeÎijn tege-
moet gezien.

392

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17
Mei
1933

MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE

VOOR DE RIJN VAART.

VERSLAG VAN DE APRIL-ZITTING 1933.

De Centrale Commissie voor de Rijnvaart heeft van 21 tot 25 April 1933 te Straatsburg haar voorjaarszitting ge-
houden onder voorzitterschap van den Heer Jean Gout,’
buitengewoon gezant.
De Commissie heeft zitting gehouden als rechtbank voor
,

hooger beroep en vosinis gewezen in één rechtsgeding, be-
trekking hebbend op de Rij nrvaart. –
Voorts heeft cle Commissie de volgende besluiten ge-
nomen:

R ii
11
v a a r t poli t i e r e g 1 e m e n t.

(Algemeene Jaerziening).

Noot van het S’eoretwriant:
De Commissie heeft besloten
tot een ailgemeene herziening van het Rijnvaa’rtpoli)1ie-
reglement over te gaan. In herinnering wordt gebracht,
dat sedert 1868 dit reglement is herzien in 1877, in 1887
en in 1912; cle laatste herziening dateert dus van meer dan
20 jaar geleden.

•

Rijnvaartpolit.i’ere.glexnent.

(5, cijfer 5).
• § 5, cijler 5 wort aangevuld als volgt:

,,Echter mogen boven Straatsburg, ch’ie ‘vaartuigen naast
elkaar gekoppeld varen, mits de gezamenlijke breedte dezer
vaartuigen 16 M. niet overschrijdt en bovendien tenminst
én der vaartuigen is voorzien van mechanische voortbe-
weging van voldoende vermogen, of de ‘vaartuigen worden
gesleept.”
Deze bepaling treedt in werking met ingang van 1 Augus-
tus 1933.

Bepalingen omtrent de commiss’iën van
deskundigen voor cle Rij’nrvaart en omtrent
de Rij nschippers en sckeepspa.tenten.

(toevoeging van een artikel 22a).

‘De eerste zin van artikel .17 wordt als ‘volgt gewijzigd:
,,Is op grond.van cle artikelen 16 •en 20, 22a of 23 het
schip deugdelijk bevonden ter bevaring van het Rij.nvak,
waarvoor het bestemd is, dan moet de Commissie den
grootst geoor’loofden diepgang van het schip in geladen toe-
stand vaststellen en door middel van ijzeren platen (kram-
men) van 30 dM. lengte en 4 cM. hoogte doen aanduiden.”
Een artikel 22a, als volgt luidend, wordt ‘toegevoegd:

,,De Commissie kan zich onthouden van het onderzoek
van de constructie van ‘het vaartuig en ‘van de vaststelling
van de uitrusting, ‘bedoeld ‘bij de artikelen 16 en 21, als
het ischip is voorzien van een certificaat van een door 8)11e Oeverstaiten bvoegd erkende classifi catie-maatsdh appij en
welk certifica’t aan cie Commissie den waarborg geeft,
dat het bedoelde schip aan de in de bovengenoemde artike-
len omschreven voorwaarden ‘voldoet”

Het desbetreffende formulier wordt als’ volgt gewij-
zigd:
Het ‘bovengenoemde vaartuig i’s in al zijne.deelen en on-

Het vaartuig, ‘voorzien van een certificaat van de das-

cierdeelen door de ondergeteekende Commissie van deskun-

sificatie-maatschappij … gedateerd…. is in ‘het regis-

cligen onderzocht, in haar regi’ster ingeschreven
on er
ter van de Commissie van deskundigen ingeschreven
nummer…. (de rest zonder wijziging).
Deze bepalingen treden in werking met ‘ingang van
1 Augustus 1933.

Aanleg van een riool ‘en ‘van een af-
wateringskanaal in den Rijn.

Bij’ KM. 123.300 (Fransche telling).

De Commissie geeft toestemming tot de uitvoering van
het door de Fransche delegatie ingediende ontwerp voor
den aanleg van een riool en van een af waterings’kanaail
‘in ‘den Rij’s bij KM. 123.300 (Fransche telling).

Unificat’ie van het Binnenvaartrecht.

De ‘Commissie verzoekt Zijne Excellentie Graaf Martin-
Franklin, Commissaris ‘voor Ita.lië, het ‘voorzitterschap van
het Comité ‘voor het binnen’vaartrecht van den Heer Ros-
setti over te willen nemen.

Datum van de ‘volgende zitting.

De volgende zitting zal beginnen op Dinsdag 14 Novem-
ber 1933 ‘te 16 uur 30 en zal niet ‘later dan op 24 Novem-
ber eindigen

INHOUD.

BIz.

Mededeelingen van de Centrale Commissie voor de Rijn-
vaart

…………………………………….
1
392

DE GOUDMIJNBOTJW IN NEDERLANDSOH-INDIE (1896_1932)
1 door Ir. P. Höveg …………………………
392

De economische toestand van Suriname II (Slot) door
Mr. A. van Trna ……………………………
395

De internationale Kamer van Koophandel en’ de her-
ziening der Berner Conventies door
A. Zaaijer ……
397

BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:

l)e toestand der banken in Hongarije door
Dr ‘if.
von Bvcicry ………………………………
399

AANTEEKENINGEN’:

l)e tekst van de Amerikaansche Wet i. z. gecontro-
leerde inflatie …………………………..400

Inflatiegevarenin’de Vereenigde Staten…………401

BOEKAANKONDIGINGEN:

H. J. Dunlop: Facts and Figures about the Crisis
bespr. door Mr. W. J. L. van Es
–
—————
–
403

MAANDCIJFERS:

Emissies in April 1933
—-
—
—-
—
—
———-404
Productie der Steenkolen-, ‘Bruinkolen- en Zout-
mijnen………………………………..404

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN …………….405–410

Geidkoersen. – Wisselkoersen. – Bankstaten. – Çjoederenhandel.

DE GOUDMIJNBOUW IN’NEDERLANDSCH-

INDIË.

(1896-1932)

1.

De niumerielce resultaten.

Terwijl ‘de gezamenlijke Limburgsc’he kolenmijnen
in
1929
– om het laatste nog eenigszins normale jaar te nemen – voor een waarde van omstreeks
f 112.000.000
aan steenkolen en ‘bijproducten voort-
brachten en in Nederlandsch-Indië de aardolie-in-
dustrie voor
f 175.000.000
aan petroleumproducten
uitvoerde, ‘de tinmijnbouw voor
f 77.500.000
aan me-
taal en erts naar het buitenland verscheepte, bedroeg
de waarde van •de o’pbrengst van iden Nederlandsch-
In’dischen ‘g o u dmijnbouw niet meer dan rond
f8.300.000.
Weliswaar ‘was de productie toen reeds
dalende, ‘maar zelfs in ‘het topjaar
1925
heeft 5ij toch
niet meer dan
f 11.300.000
bedragen: voor
f 6851.000
aan ‘goud en voor
f 4.435.000
aan zilver. Ook ten op-
zichte van cultures als tabak, ‘thee en koffie – om
van suiker en rubber maar niet eens te spreken –
met exporten in
1929,
ter w’aarde ‘van respectievelijk

f
85.900.000,
f 86.100.000
en
f 69.600.000,
neemt de
•goudmijnbou’w maar een bescheiden plaats in.
Hoewel dus eigenlijk niet eens van zoo ‘bijzondere
beteekenis, heeft deze goudmijrilbouw niet alleen in
Indië maar ook ‘hier te lande zeer de aandacht ge-
trokken en een belangstelling gewekt, die in de eer-
ste jaren van deze eeuw zelfs tot het voor Nederland
zeker ongewone verschijnsel van een explosie • van
virulente •goudkoorts leidde. De toen’maals populaire
romancier W. H. Paap heeft daarvan een beeld ge-
schetst in een van zijn werken, dat den veelzeggenden
en omineusen titel ,,De Doodsklok van het Damrak” voert en dat, – wel een bewijs hoe actueel het onder-
werp toen was – zelfs een ‘tweeden ‘druk beleefde.
Na dit eenigs’zins stormachtige ‘begin is de belang-
stelling echter al ras op een meer gematigd niveau
gekomen en is geleidelijk nog ‘meer ‘geluwd naarmate
meer ondernemingen, ‘wegens uitputting van de aan-
wezige ertsvoorraden, ‘hun ‘bedrijf hebben moeten sta-
ken. Nu dit, naar men dezer dagen in de dagbladen
heeft kunnen lezen, eerlang ook ‘voor de weibdkende
Mijnbouw Maatschapij Redjang Lbon’g het geval zal
zijn, lijkt ‘het niet ondienstig en ‘het goede ‘oogenblik
gGkomen eens na te gaan welke economische resul-

17
Mei 1933

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

393

taten deze, den ‘gemiddelden Nederlander eenigszins
vreemde, immers exotische industrie uiteindelijk
heeft opgeleverd.
Men kan thans de achter ons liggende jaren als een
vrijwel afgesloten periode overzien. immers de eenige
dan nog oveilblijven’de van ‘de oudere produceerende
mijnen – cle Mijnbouw’ Maatschappij Siman – be-
vindt zich in het stadium van rustig voortschrijden-
cle exploitatie, waarbij geen bijzondere onvoorziene
verrassingen redelijkerwijze meer te verwachten zijn.
Wat er verder nog op het gebied van den goudmijn-
bouw in indië aan den gang is, is niet vandien aard
dat, al zou het ook heelemaal mis gaan er mede,
zulks als een groote tegenvaller zou kunnen worden
beschouwd. Evenmin zijn er, menschelijkerwijs ge-
sproken, aanwijzingen die de verwachting van écla-tante successen zouden kunnen rechtvaardigen.
Daardoor worden de zoo moeilijk te verdiscontce-
ren open posten, in verband met wat ‘de toekomst
nog zou kunnen opleverer, tot een minimum ‘beperkt,
zoodat zij zonder aan het geheel schade te doen, bui-
ten beschouwing kunnen blijven. Dit heeft het voor-
deel, dat de uitkomsten van dit onderzoek daardoor
aan concrete waarde zullen w’innen en een ongeveer
cl efi iii ti ef karakter zullen hbbeu.

Sinds wiheuglijke tijden heeft ‘de bevolking van
uitgestrekte deden van de groote eilanden van cle
Buitengewesten: Sumatra, Borneo en Oelebes, zicli
met goudvasscherj bezig gehou den. De Oost-indi.-
sche Compagnie heeft op Java onderzoekingen naar
het voorkomen van goud doen uitvoeren en ter west-
kust van Sumatra zelfs ‘gedurende een reeks van
jareh een.’ goudmijn, Tambang Salida, doen ontginnen,
weliswaar met gering succes, maar waarbij toch zeer
rijke er ts’partijen werden gevonden.

Ged uren cle liet E n’gelsche tusschen-bës tuïir wordt
([oor Raffles vermeldt, dat in zijn tijd (1812) voor
4% millioen S’paansehe matten goud uit Borneo
weed uitgevoerd. Na het herstel van het Nederland-
sche gezag vindt meTi in reis:beschrijvingen en ‘in ver-
slagen van
11
atuurw’etenscha•ppelijke expedities en
later iii ‘de rapporten van de Gouvernements-.mijn-
ingenieurs talrijke berichten over het voorkomen van
goud in verschillende deden van den Archipel.

Toch lc’idde dit aanvankelijk niet tot practische
resultaten. In de Buitengewesten was voor het tot
stand komen van een geregeldeh mijnbouw de poli-
tieke toestand niet gunstig, het Nderlandsc’he gezag
daarvoor nog niet ver en algemeen geuoeg doorge-
drongen. Van met Europeesoh kapitaal gedreven par-ti cu li eren inijnhouw was aanvankelijk geen sprake,
de toen heenschende denkbeelden omtrent koloniaal
beheer sloten zulks geheel uit. Eeist in 1850 werd
met dit inonopoliestelsel ‘gebroken en ‘werd voor par-
ticulieren de mogelijkheid geopend om in den mdi-
schen Archipel mijnconcess’ies te verwerven, behalve
op dc eilanden Java en Banka. Toch, duurde het nog i tot in de jaren negentig ‘van de vorige eeuw, voordat
liet Europeesche kapitaal, gestimuleerd door de re-
su.ltaten clie elders, o.a. in Transvaal aan de Witwa-
trsrancl, waren verkregen, daadwerkelijke belang-
stelling voor dec indischen goudmijn.bouw ging too-
nen. Maar, gevoed ‘door de oude ‘berichten, was de be-
langstelling dan ook spoedig groot en algemeen en
zij steeg tot ‘het hiervoor vermelde paroxysme toen
bekend werd dat op verschillende, ver uiteen gelegen
plaatsen in den Archipel als Totok, Soemalata en
Paleleh op Celebes, Redjang Ldbon’g en Lehong Soe-
hit op Sumatra, reeds bij den aanvang inderdaad zeer
rijke ertsen waren gevonden.

Het feitelijke begin van den Indischen goudmijn-
bouw Ican men stellen o’p het jaar 1896.
Hoe groot de aanvankelijke belangstelling nu was
kan daaruit ‘blijken, dat van. de 194 maatschappijen,
die daarna in den loop der jaren (tot ultio 1932)
werden opgericht met de uitsluitende of hoofdzake:
lijke ‘bedoeling gou’dmijn.bouw te beoefenen, niet min-

der dan 131 tot stand kwamen in de eerste zes jaren
tot 1902.
Voordat men tot ontginning van een ertsafzetting
kan overgaan moet heel wat voorafgaande arbeid ge-
beuren. Om te ‘beginnen, moet een plaats gevonden
worden waar goud in ‘den bodem aanwezig is, m.a.w.
een ertsafzetting moet worden
opgespoord.
T-leeft men
er een gevonden die, te oordeelen naar cle oppervlak-
k.ig verkrijgbare ‘gegevens, ‘wat schijnt te ‘beloven, claim
dient ‘zij
kwantitatief
en
kwalitatief
te worden
on-
derzocht
om na te gaan of genoegzaam erts van ecn
voldoende gehalte aanwezig is om een loouende ‘ont-
ginning mogelijk te maken. Eerst daarna ‘kan tot
exploitatie
worden overgegaan.
Deze drie stad’ia, waarin de mijnbouwkundige acti-
viteit hier verdeeld wordt, client men wel van elkaar
te onderscheiden. Zij zijn wezenlijk verschillend ‘vali aard, zoowel wat Ibetref t de ‘kans ‘van slagen als wat
aangaat de firmarmciëele consequenties die er aan ver-
honden zijn.

Om te mogeli
opsporen
heeft men, volgens de T
disc’Iie mijuwet, een van Regeeringswege te verleenen
,’vergunn ing” noodli’g. Zulk een vergunning wordt verleend voor een zou nauwkeurig mogelijk aange-
clui’d terrein, dat geen grootere oppervlakte mag heb-
‘ben dan 10.000 hectaren. Ieder kan echter in een of
meer gewesten zoovele onderzoekingsterreinen krij-
gen als hij zelf wenscht en beschikbaar zijn, mits
slechts elk terrein o’p zichzelf niet grooter zij clan
het genoemde maximum.
Een vergu:n’ning wordt niet,— zooals een concessie
– verleend voor een of ineér met name genoemde
delfstQffen,
­
doGh geeft den houder ervan het recht
tot opsporing, op het in cle vergunning omschreven
terrein,, van
alle
delfstoffen, die in artikel 1 van cl
mijn wet genoemd worden, zonder uitzondering, liet
is daardoor
n:iet
mogelijk nauwkeurig te becijferen
hoe groot het aantal vergunningen geweest is, waar-
van ‘hij de houders de bedoeling voorgezeten heef t
goudafzettingen op te sporen. Doch er ijn wel mid-
delen om dit aantal te schatten zoodani’g, dat ‘men
een eindcijfer krijgt, dat niet zoo heel ‘ver van het
juiste getal zal afliggen, in de eerste plaats waren
de delfstoffen, vooral in het begin van de ontwikke-
ling van den mijnbouw, waarvoor groote en alge-
meene ‘belangstelling bestond tot slechts een klein
aantal hepeikt: petroleum, ‘goud, ook diamanten en
reeds in mindere mate steenkolen. De kennis van de
geologie van Indië was in ‘die dagen nog wel gering,
maar de omstandigheden, waaronder cle genoemde
delfstoffen in natuurlijke afzetting voorhcomen, zijn
zoo ‘versehillend, dat ‘het ook toen reeds mogelijk was
een, zij ‘liet een’igszirms globale, indeeling te malcen
van de gebieden, waar men de een of ander ervan zou
kunnen aantreffen. Ten opzichte van het goud – en
ook de diamanten – kwam daarbij dan nog de kennis
van cle verspreiding ‘van de inheemsche activiteit.
Meer in het bijzonder als goudgebieden golden de ge-
vesten: Sumatra’s Westkust en Tapanoeli, Benkoe-
len, de Wester af deeling van Borneo en Menado. Het
aantal verleer’de ‘vergunningen heeft tot en met 1.931.
bedragen:

voor Sumatra’s W’estk,nst en Tapi.idoe1’i

…….
67
i3enkoelcn

……………………..
30a
We’ste’r-afdeeling

van

Borneo

……..
482
?cl,enacI’o

………………………..
926

tezamen ….
..380

Hiervan zouden moeten worden afgetrokken ccii
onbekend aantal vergunningen, waarvan ‘bij de hou-ders de opsporing ‘van een andere delfstof dan goud
in de bedoeling lag, maar dit aantal zal, om tot een
raming voor geheel Indië te komen, meer dan ruim-
schoots gecompenseerd worden. door ‘de verleende
,,goud’vergunningen in andere deden van den Ar-
chipel als Atjeh, Djaanhi, de
Z.
en 0. Afdeeling van
Borneo enz. Daarom zal een getal van 3500 toch wel
ongeveer het totaal der tot, op heden verleende ver-

394

ECONOMISCH-STATTSTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

gunuingen, bedoeld voor de opsporing van goudertsen,
bejuicleren. Overigens komt liet op een paar ionclerd’
meer of minder, zooals uit het vervolg zal blijken,.
niet zoo erg aan; het is voorloopig nog meer om de
,,orde” van het getal te doen dan om groote nauwkeu-
ri gheicl.

Hoeveel tijd uien noodig zal hebben om een ver

gun ningsterrein van maximale oppervlakte nau wkeu-
rig op de aanwezigheid van ertsafzettingemi af te ze-
ken en wat dat kosten zal, hangt natuurlijk van allerlei
omstandigheden af: de meer of minder gemakkelijke
bereikbaarheid, de aard van cle oppervlakte van liet
terrein: vlak, heuvel- of bergachtig, van de begroeiing,
enz. en, laat but not least, van de min of meerdere
berei clwilli.ghei d van de hevolki;ng om inlichtingen

te verstrekken en hulp en medewerking te verleenen.
De eerste eisch, die in Indië aan een goed prospector
gesteld nioet worden, is, dat hij het vertrouwen van de bevolking weet te winnen. Eenige maanden, stel
geniiddelcl een half jaar, is voor dit werk in den regel

wel voldoende. Heeft men geluk en wordt inderdaad
een erstafzettin.g gevon’deu – anders zijn de opspo-ringen afgeloopen – dan zullen, meestal met behulp
van eermig graafwerk, de gegevens moeten worden ver-
zameld om te ‘heoordeelen of er al dan niet aanleiding.
bestaat tot het volgende stadium der werkzaamheden:
liet kwalitatieve en kwantitatieve onderzoek naar
mogelijke ontginbaarheid, over te gaan. Ook dit ver-,
eischt in den regel slechts enkele maanden, zoodat,
w’anneer men den tijd noodig voor de volledige op-
sporingswerkzmiamheden op &éu jaar stelt, men inder-
daad ruim gerekend heeft.

Veel personeel is er niet voor noodig: een mijn-
ingenieur of geoloog, eventueel een met dit soort.

werk vertrouwde in i ddelbaar-teclmische krach t, met
ccii assistent cii eenige tientallen koelies. De belang-
rijkste uitganven zullen die zijn voor tractementen en
arbeidsloon; voorts transportkosten en eeuig mate-
riaal en gereedschappen; een en ander zal niet meer
clan ca.
f
30.000 It
f
50.000 behoeven te kosten. Ge-
middeld is, zoonis hierna, in een volgend artikel,
blijken zal, inderdaad niet zooveel per vergu nning
voor opsporing alleen uitgegeven.

Onder den indruk ‘van de schijnbaar gunstige resul-
taten doo.r een ige particuliere ondernemingen bereikt,
heeft ook het N.-Ï. Gouvernement uitgebreide op-
sporingen door zijn ingenieurs doen uitvoeren op elk der vier groote Soenda-eilanclen en daar belangrijke
bedragen aan ten koste gelegd. De mate van deze
Gouvernementeele activiteit kan niet in een zeker aantal .,vergunni ngeu” worden uitgedrukt, omdat
uiteraard clie er niet voor noodig waren. Toch moet
zij, bij de ‘beoordeeling ‘van. de resultaten van den
goucimijnhouw in Indië, wei degelijk mede worden in
rekening gebracht, omdat er niet mede beoogd w’erd
hulp aan en voorlichting van het particuliere, initia-
tief, maar zeer bepaald het behalen van ‘bijzondere
fiscale voordeelen, door exploitatie in eigen beheer
of op andere wijze.

Om een ertsafzetting te mogen ontginnen moet
men daartoe ,,concessie” hebben verkregen. In den regel wordt echter de aanvrage om concessie reeds
ingediend, lang voor men niet hiet kwantitatieve en
kwalitatieve onderzoek ver genoeg gevorderd is om de
al of niet ontginbaarheid van de afzetting te kunnen
beoorcleelen. Dat is in Indië mogelijk, omdat daar-
voor niet, zooals in Nederland het geval is, aange-
toond behoeft te worden, dat de afzetting ,,utilement
exploitable”, cl.w.z. niet voordeel ontginhaar is. Hier
te lande moet dat onderzoek ‘dus noodzakelij’ker’wijs
aan cle concessie voo:rafgaan. In Indië nci is dat niet
noodig; daar kan men volstaan met de aantooning
– ten genoege van den Gouverneur-Generaal – dat
cle delfstof binnen ‘liet mijnveld in een natuurlijke ‘af-
zetti ng voorkomt, waaruit ‘hare winning ,,technisch”
mogelijk is. Practisch gesproken is zulks natuurlijk
altijd mogelijk wanneer slechts erts,, überhaupt” aan-
wezig is, zij het ook in geringe hoeveelheid :
en
met

een minimaal gehalte. Een Indische concessie – en
dat client goed begrepen te worden – geeft dus
geenszins ook maar eenige waarborg voor economi-
sche ontgin’baarheid, slechts mag zij misschien gelden
als ‘bewijs, dat door den concessionaris de vooruit-
zichten van de afzetting niet als ten eeneii male ho-
peloos worden gea’pprecieerd.

Deze voorbarigheid, om het zoo maar te noemen,
bij ‘het aanvragen van concessie berust gedeeltelijk
op het aan den prospector eigen optimisme – waar
zonder overigens van den mijnbouw bitter weinig zou
terecht komen, – cliicwijls ook op de vrees, dat ‘voor
het nadiere onderzoek het nog beschikbare gedeelte
van den vijfjarigen vergunningstermijn te krap be-
meten zou kunnen zijn. Zoon onderzoek is bijna altijd
een tijdroo’vendi werk, wanneer het goed wordt uit-
gevoerd. Niemand, zelfs de ‘lcna’pste geoloog of mijn-
ingenieur niet, kan door den ‘grond heen kijken om
te zien wat er in zit. Om de noodige gegevens ter be-
oordeeliug van de economische vooruitzichten van
het object te verkrijgen, moeten vaak uitgebreide
werken van niijn’bou’wkcmn digen aard worden uitge-

voerd, sehachten, tunnels en galenijen voor afzettin-
gen in het vaste gesteente, systematische grondpei-
lingeti, middels boringen, of putten voor allu.viale
afzettingen.

Zulk werk is ook kostbaar. Voor het nadere onder-
zoek van de beide Gouvernernentsrnijnen Ldbong Sim-
pang en Tam’bang Sa’wah zijn bedragen uitgegeven
van resp. f376.500 en f631.000; opsporing en onder-
zoek op de concessie G’loemboek ‘heeft
f
514.000 ge-
kost en op de concessie Simau eveneens omstreeks
f 500.000. Van de individueele ‘houders van opspo-
ringsvergunnin’gen lcan men wel zeggen, dat zij vrij-
wel nooit en van maatschappijen of synclicaten, dat
zij in den regel niet over zulke bedragen konden be-
schikken. Om aan cle noodige niicldelen te komen
moest dan ook meestal een beroep op de geidmarkt
worden gedaan. En – mcii ga slechts ‘bij zichzelf
na – clamirvoor kan met beter met een concessie dan
met een vergunning aankomen. Dit is clan, ook wel
in de meeste gevmlleii de over’ eging geweest, die tot

liet vroegtijdige indienen van een aanvraag tot con
cessie heef t geleid.

Welke nu ook de reden, geweest moge zijn, (lie er
hij heeft ‘voorgezeten, heeft ‘men hierdoor in het aan-tal verleende concessies eau goede maatstaf om daar-
aan liet eerste resultaat vuil ‘cie opsporingen te toet-
sen. Dit aantal ‘heeft, tot ultimo 1,931 bedlragen 149,
terwijl op dat oogenblilc nog 34 verdere aanvragea in
behandeling waren. Tezamen dus 1,83 als resultaat
van cle opspori ngen
01)
3.500 vergunningsterre:inen.
Telt men hierbij nog cle 6 ,,reserveoringen” die cle
uiticomst geweest zijn van cie uitgebreide opsporingen
van Gouvernementsweg’e, clan komt men tot een totaal
van 189 objecten wammi’vmui, op meer of minder goede
gronden, mogelijke o:n tginbaarheidi
ii
jet cutgesloten
werdi geacht.

Het
kwaliicctieve
en
‘
kwantitatieve onderzoek
he-
hoeft zich niet over de geheele afzetting uit te strek-
ken. l)at zou, om technische redenen en om de finan-
cieele consequenties, clie er mmmiii ‘verbonden zouden zijn,
niet ‘goed mogelijk zijn. Naast liet verzamelen van zoo-
veel mogelijk gegevens om aard en wezen, alsmede de’
waarschij nlijlce uitgestrektheid,
cci.
inhou dl, ‘meer mLl
gemeen en globaal te .kcmnn,en heoordeelen, ‘kan men’
‘olstan
Ii
met een nauwkeurig onderzoek van een, ge-‘
cleelte, dat voor exploitatie het eerst in aanmerking

zal icomen.. Wanneer cle resultaten, die men daarbij
al voortwerkencle verkrijgt, daartoe aanleiding geveii,
moet dit onderzoek zoover worden voortgezet, dat
nicn een hoeveelheid erts verkrijgt, een ,,i n.i tieele
ertsreserve”, geheel toegan kelijk gemaakt en voorbe-
reid voor onni i’dclel’lijke ontginning, waarin cle wmui rcle
van liet aanwezige ‘goud (en ailver) groot genoeg is
om niet alleen cle w’innings- en ‘verwerkingskosten
er-
van ten volle goeclte maken, niaar diuirbij ook het ge-

17
Mei 1933

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

395

heele kapitaal, dat voor de inheclrijfsteiiing, de outil-
lage van de onderneming, moet worden besteed:
Dori’t builci a miii or a smelter or reduction’works ,,until you are certain you have enou’gh ore avaiia’bie
,,to keep the miii in steacly operation until at leest
,,its initial cost is recovered” ).
Dit is, zooais ieder duidelijk zal zijn, een volkomen
logisch en gezond beginsel. Toch werd, en wordt er
nog altijd, vaak tegen gezoridigd, niet alleen in indië,
maar overal op de wereld: deels uit onkunde, deels
uit onbeheerscht optimisme en ook om andere, min-
der. oirbare redenen.
Talrijk zijn cle gevallen, dat complete verwerkings-
installaties, miils oi dredges, werden gekocht en uit-
gezonden, die ilooit in bedrijf gekomen zijn of na zeer
korten tijd de werkzaamheden weer en voorgoed heb-
ben moeten staken en die nu ergens in de wildernis
liggen te roesten en vergaan.
Dat naderhand blijkt, dat het vooronderzoek niet
ver genoeg is voortgezet, ligt vaak niet in de moei-
iijkheicl om de hoeveelheid
en
waarde van het erts te
bepalen, doch veel meer in een onjuiste waardeering
van. de kosten, die aan dit onderzoek enfof aan de ont-
ginning verbonden zijn, doordat men cle moeilijkhe-
den en daarmede cle kosten ‘van transport, van voor-
ziening van arbeidskrachten in vaak afgelegen en on.-
heibergza me streken oncierscha t heef t, doordat voor
het erts een andere en duurdere verwerkingsmetbode
noodig blijkt dan aanvankelijk werd verwacht enz. Om
zich ter zake zekerheid te verschaffen begint men een
proefexploitatie of, om alvast eenige inkomsten te
hebben, een voorloopige ontginning, die dan later al
of niet tot een geregeld bedrijf worden uitgebreid.
Men begint ook vei een geregelde ontginning op klei-
nere schaal dan men zich als normaal voorstelt om
deze geleidelijk te vergrooten naarmate het voortge
zette onderzoek daartoe aanlei ding geeft. 1-let een en het ander maakt het moeilijk voor som-
mige ondernemingen scherp te onderscheiden of zij
lellooren tot die, welke het stadium van exploitatie
hebben bereikt of in dat van het voor-onderzoek zijn
blijven steken. Daarom zal bij cle categorische indee-
Ii ng, die in dit artikel wordt nagestreefcl, om niemand
te kort te doen, worden aangenomen, dat alle terrei-
nen c.q. ondernemingen waarvan eenige, ook geringe
productie verkregen is, het stadium van, exploitatie
hebben bereikt. Van de 149 verleende concessies zijn
er dat 29, van de 6 door het Gouvernement gereser-
veerde terreinen voorloopig 2. Tezamen dus 31 van de
155, verdeeld over 23 ondernemingen.
Inderdaad zijn het eigenlijk niet meer dan 11 en-
clern emingen geweest waarvan men zonder voorbe-
bou.d kan zeggen, dat zij in geregeld bedrijf zijn ge•
wees t: A equator, I(etahoen, Paieieh, Redjang Lebong,
Salida, Simau, Sinteroe, Soomaiata en Totok. De
door deze ondernemingen verwerkte ertsen waren af•
komstig van 17 concessies.

Als criterium voor de resultaten, die in het laatste
stadium, dat van de
cxploita.tie,
bereikt 2ijn, kan die-
nen het al of niet voorkomen van bedrijfsoverschot-
ten, het verschil tussehen de opbrengst van het ver-
kregen edel metaal en de uitgaven, die ten behoeve
‘an de winning zijn gedaan. Bij 8 van de particuliere
ondernemingen waren deze overschotten zoodanig, dat
geregeld, of meer of minder incidenteel, op de aan-
deelen dividend kon worden uitgekeerd. Hoewel ‘bij
de Gou’vernemontsmij n e.n natuurlijk niet ‘van dividend
kan worden gesproken, kunnen zij toch mede in deze
groep worden gerangschikt; in totaal dus 9 van de
11. Bedragen de totale bedrijfsoverschotten: dividen-
den vermeerderd met andere uitkeeringen aad aan-
deelhouders c.q. de liciuidatiewaarde van een onder-
neming, méér dan het er in geinvesteerde bedrag,
resp.
–
aandeelenkapitaal, dan heeft het bedrijf winst
opgeleverd. Dit is Ibij slechts 2 van de particuliere
ondernemingen: Redjarig Lehong en Simau, het geval

1) rl’
A. itiekaid, The Economies of Miniiig

geweest: de. Gouvernerne.ntsmijnen leverden een be-
drijfsoverschot op ongeveer groot genoeg om de eigen-
lijke aan de in bedrjfsstelliog gespendeerde kosten
te dekken. Bij alle anderen waren de overschotten
minder; die hebben dus met verlies gewerkt.

Tot besluit van deze beschouwing moge nog eens
gerecapituleerd worden dat:

werden uitgegeven ……..3500 vergunningen,
d’aruit voortvloeiclen ……

189 concessies ed.,
waarvan ei. …………..

31 pioducties opleverdan,
daarvan waren …………17 in geregeld bedrijf opge-
iloineil,
iloor

………………..Ii onciernenmingen,
waarvan door …………9 dividend

werd

imitge-
keerci
Geen verlies hebben opgele-
verd ……………….3 ondernemingen.
Winst gemaakt werd door.

2
ondernemingen.
Ir. P. ilovio.

DE ECONOMISCHE TOESTAND VAN SURINAME.

1_1 (Slot.)
Laat ons thans trachten na te gaan in hoeverre de
cijfers der uitgaven aantoonen, dat dit inderdaad het
geval is.
In de Memorie van Antwoord op het Verslag der
Tweede Kamer naar aanleiding van de Surinaamsche
Begrooting ‘voor 1933 verwijst de Minister, ter ad-structie van
zijne
meening, dat een algemeen ont-
wikkelingsplan voor Suriname overbodig is, naar de
Memorie van Antwoord van den Gouverneur op het Voorloopig Verslag der Koloniale Staten naar aan-
leiding van de begrooting van 1930. In dit stuk kun-
nen wij dus vinden wat, naar overeenstemmen.de
mee-
ning van Minister en Gouverneur, ten behoeve van de ontwikkeling van Suriname is en wordt gedaan.
De Gouverneur schreef in verband met die ont-
vikkeling, dat:

gestrcefd moet worden naar vermeerdering van de he-
volking, naar inimigratie en ‘kolonisatie, naar bevorde-
,,riag van den groot-landbouw en van den klein-landbouw,
naar intensievere exploitatie van de producten va-n mijn-
,,en boschbouw, naar verbetering van cle verkeerswegen,
,,naar verbetering van de hygiënische toestanden en naar
,,een zoo zuinig mogelijk beheer van ‘s Lands financiën.
.,Deze richtlijnen zou niemi kunnen samenvatten” — aldus
de Gouverneur — ,,en van een ve1vaarts’plan spreken, ,,maar terecht zou daarvan gezegd kunnen worden, dat ,daarmede niets nieuws wordt gebracht. De ingedieude
,,begrooting toont bovendien, dat ten aanzien van de ge-
noemde puimteim op den ingeslagen weg voortgegaan wordt.”

hoe is nu sedert 1920 dit welvaartsplan kunnen
worden uitgevoerd? Wij kunnen dit voor de verschil-lende, door den Gouverneur genoemde, onderwerpen
nagaan aan de hand van de in de officiëele stukken

vermelde cijfers.
Raadplegen wij de verslagen van het Iminigratie-
fonds over de verschillende jaren, dan ‘vinden wij
daarin de cijfers van de bedragen uitgegeven tot aan-voer van eontraetanten en van de premies uitgekeerd.
aan immigranten die, na ommekomst van hun con-
tract, afzien van het recht op terugvoer naar, het
land van herkomst en zich in Suriname blijvend ‘es-
tigen. Voegen wij daarbij de, uit de verschillende be-
grootingen te putten, bedragen, uitgegeven voor
lancivoorziening aan deze menschen en de uitgaven
voor aanleg en onderhoud ‘van vestigingsplaatsen, dan
vormt het totaal van deze bedragen hetgeen uitge-
geven is voor ‘vermeerdering van de bevolking door
imrnigratie en kolonisatie
‘Deze bedragennu waren in 1920 f1.183.903, in
1925
f
667.342, in 1930
f
259.462 en in 1932
f
114.293.

Deze cijfers kunnen echter niet zonder meer als
vergelijkingsmateriaal worden aanvaard. Wij moeten
er nl. rekening mede houden, dat de bedragen ‘oor aanvoer van contractanten en van een gedeelte der
aim hen tutbetaalde premies in de jaren 1920 en 1925
ten laste van het Immigratiefonds kwamen, dus niet rechtstreeks op de Koloniale Kas drukten, terwijl in

396

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

1930 nog een deel der uitgekeerde premies ten laste
van dat fonds werd gebracht. Houden wij daar-
mede rekening, dan worden de uitgaven voor ver-
meerdering van de bevolking ten laste der Koloniale
Kas in 1920
f
267.558, in 1925
f
131.142, in 1930
f227.962 en in 1932 f114.293.
Ten behoeve vaii den landbouw vinden wij de vol-
gende uitgaven: in 1920 f221.878, in 1925 f212.351,
in 1930
f
192.266 en in 1.932 f 171.902.
Ten behoeve van den mijn- en boschbouw vinden wij voor den mijnbouw in het geheel geen uitgaven,
voor het boschwezen in 1920
f
123.313, in 1925

f
71.198, in 1930 f46.835 en in 1932
f
20.440.
Voor de verbetering van de hygiënische toestanden
is het niet mogelijk vergelijking te maken met de
jaren v66r 1927. Immers in laatstgenoemd jaar werd
ccii wijziging in de indeeling der begroöting gemaakt
en eerst sedertdien vinden wij de hoofden ,,Openbare

Gezondheidsdienst in het algemeen” en ,,Hygiënische
Dienst”, welke diensten meer in het bijzonder op de
verbetering der volksgezondheid zijn gericht, afzon-

derlijk vermeld. Wij moeten ons dus voor een verge-
lijking beperken tot de jaren vanaf 1927 en vinden
clan als uitgaven voor dit doel in 1927 f 216.212, in
1.930 f211.863 en in 1932 f191.246.

• Evenzoo moeten wij ons beperken bij vergelijking
van de in de verschillende jaren uitgegeven bedra-
gen voor aanleg van de verkeerswegen, gericht op de
ontwikkeling van het land. Eerst sedert 1928 vinden
wij een post, speciaal voor dit doel uitgetrokken, ter-

wijl véér dien de uitgaven daarvoor onder andere
hoofden waren opgenomen en zonder nadere specifi-
catie daaruit niet zijn te lichten. De juiste bedragen,
sedert 1928 voor den aanleg van wegen uitgegeven, zijn
echter ook niet na te gaan. Bij de vermelding in de
diverse hegrootingen van de bedragen, welke in vorige
jaren werkelijk zijn uitgegeven voor bepaalde ‘doel-
einden, vinden wij de bedragen voor aanleg van wegen
uitgegeven in één bedrag vermeld, tezamen met de

bedragen ‘oor de andere onderdeelen van het artikel,
waarvan •de post een deel uitmaakt.

Houden wij ons echter aan ‘de bedragen voor de
verschillende jaren toegestaan, daarbij aannemend dat deze geheel verwerkt zijn, dan vinden wij voor liet jaar 1928 f 30.000, voor 1930 f 42.000 en voor
1932 ‘f 132.000.

Bovenstande cijfers toonen aan, dat op de uit-
gaven voor alle onderdeelen van •het ‘door den Gou-
verneur omschreven welvaartsplan meer en meer is moeten worden bezuinigd, behalve voor den aanleg
van wegen, waarbij echter niet uit het oog mag wor-
den verloren, dat deze wegenaanleg de laatste jaren
meer het karakter van werkverschaffing heeft aange-
nomen dan van systematische uitvoering als onder-
deel van een welvaartsplan.
Het valt, op gron.d van wat uit de officiëele cijfers
te lezen is, niet te weerspreken, dat de bezuinigingen
wraa
r
toe liet Gouvernement van ‘Suriname gedwongen
was, cle ontwikkeling van het land ernstig in het ge-
drang hbben gebracht, wat des ‘te sterker uitkomt
wanneer men in het oog houdt, dat de aanwas van de
bevolking omgekeerd evenredig was aan de ter be-
schikking zijnde middelen. Aanwas eenerzijds en af-
name anderzijds.
Het meest gedrukt .zijn wel ‘het hoschwezen en de
zorg voor den landbouw. Omvatte het boschwezen in
1920 nog 1 houtvester benevens 11 opzichters en 12
boschwachters, in 1932 waren er van deze functiona-
rissen nog slechts 3 opzichters en 6 boschwachters
over, terwijl op de •begrooting voor 1934 nog slechts
2 opzichters en 2 boschwachters zijn overgebleven.
Van het in 1920 nog vrij uitgebreide Landbouw-
departement is nog slechts ‘het Landbouwproefstation
overgebleven, waarvan de wer’kingsmogelijkheid ge-
illustreerd wordt door een mededeeling van den Di-
recteur in de West van 16 Januari 1933 Nr. 2442,
waarin deze de resultaten mededeelt van de proeven
genomen met den verbouw ‘van cassave. Daarin toch

schrijft Dr. Stahel woordelijk: ,,Helaas zijn de werk-
,,credieten van het Proefstation zoo sterk besnoeid,
,,dat het nemen van verdere cassaveproeven, die toch
,,voor onze kleinlandbouwers zoo belangrijk zijn, en-
,,mogelijk is geworden.”

Mij dunkt dat commentaar overbodig is.
De vraag rijst, waarop dit alles moet uitloopen,
wanneer ten aanzien van Suriname geen andere maat-
regelen worden genomen. Naar mijne meening leidt
de gang van zaken onafwendbaar naar een niet te
weerhouden stijging -van het Rijkssubsidie zonder
uitzicht op daling. Immers de uitgaven voor onder-
wijs, pensioenen en rente op vlottende schuld zullen
automatisch blijven toenemen, de inkomsten daaren-
tegen zullen dat niet, wanneer het land niet tot ont-
wikkeling komt en aan ‘bezuiniging op beheerskosten
en middelen tot ontwikkeling van het land komt ten-
slotte ook een eind.

Dat dit einde vrijwel bereikt is, staat duidelijk
te lezen in de Memorie van Toelichting, vergezellende de begrooting voor 1934.

Daarin maakt de Gouverneur melding van den
vensch van het ‘Opperbestuur, in verband met de f i-
nanciëele moeilijkheden van het Moederland, zoo mo-
gelijk de ‘Rijksbijdrage tot ‘deklçing van het tekort der
Surinaamsche begrootin’g verder te verlagen en ver-
volgt dan:

,,Hoewel doordrongen van de juistheid en het gewicht
.,ctezer overwegingen heeft de ondergeteekende geen vrij-
..heid kunnen vinden op de ‘begrooting der uitgaven voor
,,1934 nadere belangrijke bezuinigingen aan te ‘brengen. Op
,,dlit oogenblik acht hij verder, voor den begrootingastand
van merk.baren invloed zijnde, personeelsversobeiiugeu
,,voor de Gouvernementskantoren en diensten niet wel mo-
gelijk, terwijl na de op
1
Januari 1933 in werking ge.
,,treclen verhoogde salariskorting en de binnenkort in wer-
.,’king tredende korting voor ‘pensioenpremie ook geen nieu-
.,we salanisverminderingen in overweging genomen konden
,,worden. Onder de gegeven oinstandigbeden kan thans
,,evenrnin, gedacht worden aan nieuwe bezuinigingen
01)
het
,,ouder’wijs,
terwijl van verzwakkiug der weermacht ook
geen sprake kan zijn.”

Een uitzichtslooze stijging van het Rijkssubsidie nu
is vel het laatste, dat voor €uriname zoowel als voor
het Moederland mag worden gewenscht. Daaraan zoo
mogelijk paal en perk te stellen is eerste vereischte. Dit brengt mij vanzelf tot het door de Volksverte-
genwoordiging reeds zoo ‘herhaalde malen gevraagd
plan van opbouw ‘voor ‘Suriname.
De Minister acht dit overbodig, omdat er reeds een
welvaartsplan bestaat en gevolgd wordt.

Zonder nu in de rnérites van dit ,,welvaartsplan”
te treden, meen ik, op grond van hetgeen de officiëele
gegevens te zien geven, te mogen conciucleeren, dat
dit plan slechts in afnemende mate is kunnen worden
gevolgd en voor de economische verheffing van Suri-
name zonder resultaat is gebleven. En het is moeilijk
te verwachten, dat daarin verandering zal kunnen
komen, zoolang het Rijkssubsidie aan een vaste grens
gebonden blijft. Want een doelbewuste ontwikkelings-
politiek eischt ter beschikking stelling van de bedra-gen, die voor het bereiken ‘van het gestelde doel tel-
kens noodzakelijk zullen ‘blijken te zijn. Daarvoor
slechts ‘beschikbaar te stellen wat overblijft, nadat
van een vaste som allerlei andere uitgaven zijn afge-
nomen, noodzakelijk voor het in stand houden van ‘het
bestuursapparaat en voor de groeiende ‘behoeften die met de economische ontwikkeling van het land ‘geen
verband houden, neemt elke mogelijkheid tot het voe-
ren van een doelbewuste ontwikkelingspolitiek weg.

Daarnaast, mag de vraag gesteld of tusschen het-
geen ter bevordering van de economische ontwikke;
ling gedaan wordt wel altijd zoodanig onderling ver-
band en samenhang bestaat, dat van de systematische
uitvoering van een w’elvaartsplan kan worden ge-
sproken.
Nèmen wij als meest recente voorbeelden de pun-
ten, welke de Minister, als meer hoopvolle verwach-tingen voor ‘de toekomst wekkend; naar voren ‘heeft

17 Mei 1933

ECONOMISCH-STATIST!CHE BERICHTEN

397

‘
gebrachk. Kunnen deze worden beschouwd als in zoo-
danig onderling verband ei samenhang te staan, dat
daardoor een richting wordt gegeven aan de ontwik-
keling van het land? Ik kan het niet inzien. Met alle
waardeering voor de goede bedoeling van het steunen
van het particulier initiatief, kan ik niet inzien, dat
het op bescheiden schaal medewerken aan de tot
standkoming van een kleine particuliere onderne-
ming, die het eens met de ananascultuur wil prebee-
ren, iets kan bijdragen tot de economische verheffing
van Suriname. Iets anders zou het zijn, wanneer, na-
dat de mogelijkheid van den loonenden verbouw op
groote schaal van ananassen in Suriname was aan-
getoond – wat tot nu toe niet het geval is – flinke
bedragen ter beschikking werden gesteld om van deze
cultuur een voikscultuur te maken. De proeven, te
nemen om die mngeljkheid aan te toonen, moeten
n.m.m. uitgaan van het Landhouwproefstatiou, doch
dit moet, door gebrek aan middelen, zijn werkzaam-
heden zoodanig inkrimpen dat, door den Directeur
van groot belang voor den klein-landbouwer geachte,
cultuurproeven moeten worden gestaakt.
Op ruimer schaal wordt de oprichting van een me-
chanisch rijstbedrijf gesteund. 01) de mogelijkheid
van het welslagen van deze onderneming zal ik niet
ingaan. De Minister gelooft daarin, doch het is mij
bekend, dat technisch zeer deskundige personen niet
daarin •gelooven. Doch gesteld al ‘dat het slaagt en
daarmede de economische bestaansmogelijkheid van
zulk een •bedrjf in Suriname wordt aangetoond, dan
nog zal •dit n.m.m. de economische ontwikkeling van
het land slechts zéér weinig ten goede komen. Want
het mechanisch landbouwbedrijf ligt buiten het be-reik der bevolking, zij heeft daarvoor noch de mid-
delen, noch de ontwikkeling, zelfs niet om dit in
coöperatie te doen, afgezien nog van het feit, dat het
coöperatief begrip in Suriname nog vrijwel ont-
breekt. En Suriname is onvoldoende gebaat bij de
oprichting, van een enkel, met vreemd kapitaal ge-
‘sticht, bedrijf. Waar in de allereerste en voornaamste
plaats op moet worden aangestuurd is de ontwikke-
‘ling van volkscultures, waaruit middenstan’dsbeclrj-
ven kunnen groeien en waardoor langzamerhand een

draagkrachtige bevolking met een geleidelijk aan-
groeiend volksvermogen zal kunnen ontstaan.

Rest tenslotte de verschepingsproeven met sinaas-
appelen. Daar kan iets uit groeien, indien men al-
thans, anders dan in 1924, toen dergelijke proeven
ook genomen zijn, de verkregen resultaten benut om
deze cultuur tot volkscultuur te maken. Maar hoe
wil het Landbouwproefstation de ‘daarvoor noodige
kracht ontwikkelen hij het bijna geheel ontbreken van

werkfondsen?

– Ik vermag dan ook niet de meening van den Mi-
nister te deelen, dat deze lichtpunten hoopvolle ver-
.wachtingen voor de toekomst wekken en ben van mea-
ning, dat ‘Suriname anders moet worden aangepakt,
wil het van een verder afgljden in afhankelijkheid
van het Moederland, zooals tot nu toe het geval is ge-
weest, tot self-supporting gebiedsdeel worden ge-

bracht.
Daartoe zal of het ontwerpen van een geheel nieuw
ontwikkelingsplan noodzakelijk zijn of een grondige
herziening eb. uitbouw van het bestaande ,,welvaarts-
plan”. Wat n.m.m.
vrijwel
op hetzelfde neerkomt.

Dit is geen éénmanswerk! Allerminst! Het San-
naamsche vraagstuk is te gecompliceerd en het vraag-
stuk in het algemeen van het tot ontwikkeling bren-
gen van een in verval zijnd land is •te omvangrijk,
dan dat dit door één man zou kunnen worden opge-
lost. Daar zullen deskundigen op verschillend gebied
voor dienen samen te werken.

• Wie den omvang van deze taak beseft, beseft tevens,
dat hij alleen niet in staat is deze te volbrengen en
dus verstandiger doet de algemeene wenschelijkheid
van haar aan te pakken te bepleiten, dan zelf plan-

nen ‘te ontwerpen.
De kritische opmerking van den Minister in de

Mmorie van Antwoord aan de Tweede Kamer, dat
al degenen, die zonder meer een algemeen plan tot
wederopbouw van Suriname bepleiten, zich bepalen
tot vage opmerkingen, lijkt mij daarom niet geheel
gerechtvaardigd.
Mr.
A. vN
TRAA.

DE INTERNATIONALE KAMER VAN KOOPHANDEL EN

DE HERZIENING DER BERNER CONVENTIES.

De Berner Oonventies, waarvan in dit artikel
sprake is, zijn de Conven’ties ‘betreffende het interna-
tionale vervoer van goederen, reizigers en. [bagage. De
grondslaigen van deze Conven.ties zijn gelegd in 1890
in de Internationale overeenkomst betreffende het
“ervner van goederen per spoorweg. Laatstgenoemde
overeenkomst is na den oorlog, in 1923, geheel her-
zien. Zij is vervangen door een tweetal conventies,
die zoowel het goederenvervoer als het ‘personenver-
voer omvatten en die op 23 October 1924 in werking
zijn ‘getreden. Een Centraal Bureau, ingesteld ten-
einde de uitvoering der conventie te vergemakkelijken en te verzekeren, zetelt te Bern, ‘onder leiding en con-trôle van den Zwitserschen Bondsr.aad.
De 63 artikelen der Conventie regelen het goede-
ren’vervoer per spoorweg tusschen en via de volgende
Europeesche staten:
België, Bulgarije, Danzig, Denemarken, Duits’ch-
land, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hon-
garije; Italië, Letland, Luxemburg, Nederland, Noor-
wegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, ‘het
Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen, Spanje,
TsjechoSl’owakije, Zweden en Zwitserland.
Overeenkomstig hare bepalingen worden de Con-
venties om de vijf jaar ‘herzien; de laatste herziening
is op 1 October 1928 in werking getreden en in het
najaar van 1933 zal opnieuw een’ Conferentie tot her-
zieni’ng der Conventies plaats vinden te Rome.
Vooral de Oonventie betreffende het goederenver-
voer is voor het bedrijfsleven ‘van eminent belang.
De Internationale Kamer van Koophandel te Parijs
heeft het gelukkig initiatief genomen, een onderzoek
in te stellen ‘naar de wenschen tot wijziging van de
bepalingen der Conventies, die in de verschillende
landen bij de gebruikers der Spoorwegen lbestaan. Deze
wenschen (ongeveer tweehonderd in getal), uit
Duitsohlan d, Oostenrijk, Polen, Tsjec’h’o-Slowakije,
Frankrijk, België, Nederland en Zwitserland zijn door
een internationaal Comité, benoemd door de Interna-tionale Kamer van Koophandel, onderzocht, geschift
en tot een overzichtelijk geheel ‘verwerkt.
De ‘geargumenrteerde samenvatting dezer wenschen,
die dus de verlangens van handel,
nijverheid
en ver-
keer in Europa weergeven, zijn door de Internationale
Kamer van Koophandel bij ‘het Centraal Bureau ‘te
Bern ingediend.
De Internationale Kamer van Koophandel heeft
verzocht om toelating van ‘hare vertegenwoordigers
op de vergaderingen tot herziening der Oonventies,
ten einde iiare voorstellen ook mondeling te kunnen toelichten en verdedigen. Er bestaat gegronde hoop,
dat dit zal worden toegestaan.
Een heknopt overzicht van den arbeid van het
Comité moge hier volgen.
In de eerste plaats zij vermeld, dat het Comité de
volgende resolutie aangenomen heeft:

,,Le Coiriité Spcia1 pour la Revision des Conventions de
Berne,
,,Considérant les tendances & restreindra
l’éga2’ité
d”a’ppl’i-
,.cation e’t la
publicetion
des ‘ta-rif.s de chemins de fer,
,,Considérant que 1’abandon de ces principes ‘limiterait
,,’l’a-pplication des d’ispositions de la Convention •aux exp&
,,diteurs qui se sournettraient aux conditions des chemins
,,de fer, ,,Constate:
,,- que 1’application effeotive de la Convention relative
,,•aux traneports intern’ationa.ux de niarchandises par che-
,,mins dc fer risquerait d’être oompromise si la Coufren-
ce de Revision (lonnait suite
k
ces tendaiices;

393

ECbNOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

,- que l’dgalité et la publication (les ta.rifs ne peuvent
.,empeber les cliemins cle Ier d’apporter, dans leur exploi-
,,tation, toutes modifications leur permettant de .sad.apter la situation creee par le dCveloppement des trausports
autoinobiles. et
que les houificat,ious nux cxp&liteurs pour
,,certa.ines distances et pour certaines quantitds et, en
,.gdndral, toutes r&luctions tarifaires adaptëes aux circon-
,,sta.nces mais miOment publiées et accordées
IL
tous dans les
..mdmes COilditiOnS, out prouvd leur elf icaoitd;
,,que la substitution du
principe
des accorcis particuliers
nu
principe cle lapplica.tion agaIn et de la publication des
tiurifs r.isque de tourner nu détrirnent de toutes ls entre-
,,lCs
de transport et surtout nu détriment cle leurs
u sage rs.
que toute velléité, d’abolir l’égalité d’application nt
la publication des tarifs de chemins de fer, on l’admission
,,d’accords particuliers indépencinuts des tarifs, apporterait
,,dans le calcul mies prix
dc
vente uti éléinent ilincertitude
,,ct dbranlerait séricusement Jos bases (les écha.nges inter-
nationaux
,,S’ouligne qve l’égalité cl’application et Za pablicatioii. (Zes
,,tarifs de cheavins de far mat ?i consicldrcr ciomane une çja-
,,ieatie inctispensable da diroit fcrroviaire international,
,.et prie instamment les goiiveriienients des pays adhé-
,.rents il la Conveirtioci do Bcrnc do garder intacts ces
Principes.”

Aanleiding tot deze resolutie was ht feit, dat cle
Association des Administrations cle Chernins de for
de l’Europe Centrale zich heeft uitgesproken ten gun-
ste der opheffing (zij het ook in gematigden vorm en
onder eenige beperkingen) van de gelijkheid en open-I
baarheid der tarieven. Verder heeft in October de
toen mali ge directeur-generaal der Ooatenrijksdhe
Spoorwegen, Prof. Ing. Dr. Seefehiner, zich in gelij-
ken zin uitgelaten tijdens een voordracht over het
probleem spoorweg- vrachtauto. Onlangs ‘werd bekend,
dat het ‘bestuur der Oostenrijksche Spoorwegen bij het
Ministerie van Handel en Verkeer een verandering
der voorschriften in bovenibedoelden zin aangevraagd
heeft.

1-let is dus te vreezen, dat een deabetreffend voor-stel op de Herzienings-Conferentie te Rome zal wor-
den gedaan. Met één slag zou dan de gelijlç.heid voor
allen vernietigd worden. Deze taktiek zou in handel
en verkeer de grootste ongelijkheid en onzekerheid
scheppen en vereischt de scherpste bestrijding. Zij mag
onder geen voorwaarde toegelaten worden.

Verder heeft het Comité, op grond van de inge-
diende wenschen, niet minder dan 127 voorstellen tot
wijziging der Conventie geformuleerd. :De belangrijk-
ste onder deze voorstellen hebben betrekking op de
navolgende punten:

Ark 5. –
Verplichting van deit Spoörweg om te ver-
voeren. –

–

§ 1. al. 2. Gevraagd wordt de verplichting om wa-
genladingen van heginpunt tot eindpunt i.n denzelf-
den wagon te vervoeren, voorzoover dit met de gewone
middelen der exploitatie mogelijk is.

§ 5. Voorgesteld wordt een wijziging van de laatste
alinea ten einde te verkrijgen dat de maatregelen be-
•doeld in Art. 5 door de Spoorweg Maatschappij
01)
ge-

lijke wijze toegepast worden voor goederen van den-
zelfden aard, onder dezelfdc omstandigheden.

Art. 6.
–
Vorm en inhoud van den vrachtbrief.

§ 1. al. 1. De Internationale Kamer stelt voor, een
nieuw model internationalen vrachthrief in te voeren,
dat beter clan liet bestaande aan de togenwoordige eisohen voldoet. Het model is van kleiner formaat,
de regels op schrijfmachine-afstand, de ruimte voor
routeaaiiwijzing is grooter, terwijl tenslotte het ge-
heel geschikt is voor doorslag op de schrijfmachine.
§ 1.
Cl.
Bij de Spoorwegen is het invoeren van een
verhandelbaren vrachbrief (,,,order-vracht,brief”)
aanhangig. De Internationale Kamer van Koophan-
del lernnert eraan, dat zij reeds een debetreffende
memorie bij het Centraal Bureau te Bern ingediend
heeft. Het is dan ook zeer te hopen, dat de Revisie-
Conferentie ditmaal tot invoering van dn order-
vrachtbrief zal besluiteo. In dit verband is het niet

oninteressant te vernemen, dat deze door den Euro-
peeschen handel sedert cren gewellschte wijziging
reeds is ingevoerd op de Chineesche spoorwegen, ter-
vijl hetzelfde spoedig op de Britsch-Indische spoor-
wegen zal geschieden.

Art. 7. Verantwoordelijkheid voor de opgaven in den
vracht brief

§ 2. Verlangd wordt, dat verificatie
onderweg
al-
leen om redenen van veiligheid of op voorschrift van de politie of van andere autoriteiten zal mogen plaats
vinden; de verificatie zou in die gevallen door den
Spoorweg in den vrachtbrief vermeld moeten worden.

§ 3. Verlangd wordt, dat de Spoorwegen aanspra-
kelijk zullen zijn voor het gewicht, indien dit op ver-
zoek en tegen betaling vastgesteld is; vermelding
daarvan in den vrachthrief zal door cle Spoorwegen
moeten plaats hebben.

§ 6. Indien op de goederen boete rust, moeten de
Spoorwegen v66r ontvangst den geadresseerde van het
bedrag hiervan kennis geven.

Art. 9. Grondslagen voor de berekening van vracht
enz.

G-e’raagd wordt centralisatie van de publicatie der
internationale tarieven en een termijn van minstens
40 dagen v66r het inwerking treden van tarief-ver-
hoogingen of verzwari ngen der voorwaarden.
Eveneens wordt gevraagd er voor te waken, dat
tarieven niet in strijd met de tusschen Staten onder-
ing gesloten handelsverdragen vastgesteld worden.

Voorgesteld wordt een nieuwe redactie van
deze belangrjice paragraaf ten einde de toepassing

te verzekeren van het voordeeligste tarief voor den
gebruiker op de door den afzender voorgeschreven of
door den Spoorweg gekozen route.

Art.
11.
Leveringstermijnen.

§ 1. Gevraagd wordt een zeer belangrijke verkor-
ting van de maximale leveringstermijnen voor vracht-
en ijlgoederen, alsmede het invoeren van een nieuwe
klasse, namelijlc ,,snelvervoer” (grande vitesse accélé-
rée), waarbij de leveringstermijn verkort wordt tot
een halven dag per 300 K.M. afstand, tegenover één
dag per 400 K.M. in het normale geval.

Art, 15. Douane-, Politie- en andere wettelijke of
ambtelsylee formaliteiten.

§
1. Voorgesteld wordt den afzender het recht te
verleenen om de declaratie voor de douane
onderweg
door zijn gemachtigde te laten doen.

Art. 16.
Aflevering.

§ I. Gevraagd wordt den geadresseerde het recht te
verleenen, een derde als ontvanger aan •te wijzen en
de goederen na aankomst met een nieuwen vracht-
brief te re-expedieeren. Een overeenkomstige wijzi-
ging wordt gevraagd in Art. 21, § 1.

Art. I
.
S. Onjuiste berekening van vrachten. enz.

§ 4. Verlangd wordt een vergoeding van 6 pCt.
rente over de bedragen, verschuldigd door de Spoor-
wegen; deze rente te verhoogen tot 10 pOt. na
3 maan-
den, indien één Spoorweg-administratie, en na 6
maan den, in cli en meer dan één Spoorweg-administra-
tie bij de beantwoording der reclame betrokken is.
Art. 19. Remboursemen.ten en voorschotten.

Gevraagd w’ordt uitbetaling hiervan aân de
afzenders direct na betaling door cle geadresseerden
en uiterlijk binnen 1 maand; bij vertraging vergoe-
ding van rente h 6 pOt., reap. 10 pCt. (zie art. 18).
Art. 27. Omvang der verantwoordelijkheid.

§
I. De aansprakelijkheid der Spoorwegen ingeval
van re-expeditie is niet bevredigend geregeld. Der-
halve wordt voorgesteld een nieuw artilcel 16a, § 1
tom. 4, waarin het recht van geadresseerde op ré-
expeditie en’z. geregeld wordt, alsmede overeenkom-
stige
wijzigingen
in enkele andere artikelen.

17 Mei 1933

ECONQMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

399

Art. 29.
Bedrctg der,schadevergoeding ingevo2 ecu?’ ge-
heel of çjedeelieliji; verlies va.n het goed.

Voorgesteld wordt cle maximum vergoeding van
fr, 50.— op fr. 100.— per KO. bruto te brengen.
(Goucifran ken).
Art. 37. Rente van het bedraq der schadevergoeding.
Gevraagd wordt de rente-vergoeding te brengen
0])
6 pOt. gedurende 3, resp. 6 maanden na den datum
der reclame, al naar gelang één of meer Spoorweg-
actrninistraties bij de reclame ‘betrokken zijn. Bij overschrijding der 3 of 6 maanden wordt 10 pOt.
rente verlangd.
Art. 10. Reclames.
§ 4. Voorgesteld wordt de Spoorwegen te verplich-
ten om de afwijzing van een reclame te motiveeren.
Art. 7. Arbitrage.
Gevraagd wordt, dat het Centraal Bureau ‘te Bern
een arbitrage-procedure zal instellen voor de beslis-
si ng van ‘geschillen tusschen cle gebruikers en de
Spoorwegen. –

Tenslotte
zij
nog vermeld, dat de Internationale
Kamer van Koophandel eveneens wijzigin’gsoorste1-
len in -behandeling ‘genomen heeft, welke betrekking
hebben op de Internationale Conveutie voor het ver-
voer van reizigers en bagage per spoorweg, alsmede
op de regelingen betreffende de particuliere wagon’s
en de daarin vervoerde goederen.

De volledige dossiers betreffende de Ilierziening der
Berner Con venties liggen op het Secretariaat van de
Nederlandsche Organisatie voor de internationale
Kamer van Koophandel (J’avastraat 68, ‘den Haag),
voor ‘belanghebbenden ter inzage..
Wij hopen, dat dit korte overzicht van e6h onder-
deel van de werkzaamheden der Internationale-Kamer
van Koophandel aan handel, nijverheid, en verkeer
een indruk moge geven van het nuttige werk, dat
door deze Kamer ook op dit gebie’d wordt verricht.
A. ZAAIJER.

BIJITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DE TOESTAND DER BANKEN IN HONGARIJE.

D. K. von 1juday te Budapest schrijft ons:

Terwijl de grootbanken in Duitsdhland gedurende
cle crisis een belangrijken, steun van het Rijk heb-
ben ontvangen en de Creditanstalt in Oostenrijk in
het ‘bezit van den Staat is overgegaan, ‘hebben derge-
lijke gebeurtenissen in Hongarije niet plaats gevon-
den. Dat wil echter nog niet zeggen, .dat de Hongaar-
sche banken een uitzonderlijke ‘positie in de algemeene
bankcris’is :helbben ingenomen. Zij hebben ook hun
moeilijkheden gehad, maar waren in staat deze, in
samenwerking met de Centrale Bank, zonder ,,Ver-
st,aatlichun’g” te bestrijden.

De toestand ‘der ban]cen tegenover ‘het. buitenland
wordt door ‘het ‘trausfermoratorium en liet Stilihalte-
abkommen ‘bepaald en kan als station oair worden
gekenschetst. Hongarije is nu in ‘het tweedé jaai van
het transfermor’atorium, dat op 23 December 1031
werd ingesteld en to-t einde 1933 ‘verlengd: De moei-lijk’heid en de noodzakelijkheid ‘van het trausfermora-t’orium moge uit de volgende cijfers ‘blijken. De dienst van cle Hongaarsche bui tenlan dsche schuld ibedraagt

f
128 millioen tegen den oorspronkelijken rentevoet,
clie voor obligaties 6-8 pCt. ibedroeg en voor de
‘koite creclieten tusschen 6-8 pCt. variëede. De uit-
voer van I-Ion’garije is van
f400
millioen ‘in ‘1930 tot

f
245,4 millioen
i1i
1932 ternggeloope,n, tei’wijl de in-
yoei’ ‘in’ dezelfde jareil van
f
361.3 ‘millioen.tot,
f
247.3
millioen daalde, waardoor ‘het uit oerover-schot. van

.f
387 milli’oen in eën invoeroverschot van
f 1.0
mii-
lioe’n ‘veranderde, ‘hoewel cle’ invoer ‘van goederen
sterk beperkt werd. –

Deze enorme inkrimping van den buitenlandschen
handel ‘ging natuurlijk ‘gepaard met een sterken ‘val
van liet
prijsniveau
en een versdherping van den on-
‘gunst’igeu. econom-ischen toestand in ht -binnenland.

Deze owstandigheclen ‘hebben er toe geleid, dat de
‘dbiteuten steeds meer moeite hebben -hun schulden
niet slechts in ‘buitenlandsc’he valuta’s, maar ook in
pen gös te betale. Hierdoor was de -Regeerin’g genood-
– zaakt den rentevoet voor alle binnen- en -buitenland-
sche obliga ties -tot 5 -pOt, teru,g te brengen, de af-
iossng op te schorten, en cle rente op korte credie-
ten zoo te regelen, dat deze niet meer clan 8 -pOt.
)edl.raagt, ‘hetgeen vooral ook een verlichting ‘hetee-

-kende voor de provincie, waar cle rente 1,0-12 pOt.
bedroeg. Het spreekt vanzelf, dat zelfs dit onder
de tegenwoordi-ge ‘omstandig-heden moeilijk kan
worden betaald. Ter ibescherming van de landbouwers,
werden er nog verdere ‘maatregelen getroffen ; er
‘werd een uitstel ‘voor aflossingen ‘verleend -tot einde
– 1,933, indien -de rente -geregeld •be’taaicl wordt. De
hypotheelebanken waren niettemin genoodzaakt ver-
schillende overibelaste landerijen over te nemen. Men
– is nu van -plan deze in een- speciaal financierings-
orgaan in te brengen om deze gedeeltelijk voor kolo-
nisatie-doelein-den te gebruiken.

De betalingen in het Fonds der Buitenlandsche
Crediteuren, d’at onder .het tra’nsfermoratorium bij
de Centrale Bank werd opgericht, -hebben 115 millioen
pengö ‘bedragen, waarvan 35 millioen ter inwisseling
van coupons en uitgelote obligaties werd uitbetaald.
Bovendien waren on der de verschillende clean ng-
overeenkomsten 42 m’illioen betaald, zooda’t aan -het
einde van het eerste jaar ‘van het trausfermoratorium
123 millioen pen-gö bij cle Centrale Bank was -gede-
poneerd. Hiervan ‘heeft cle Regeering, met toestem-
ming van het ‘Financiëele Comité van den Volken-

hond, 15 milhoen geleend, terwijl zij den dienst ‘van
de Staatsschuld, met uitzondering van de Volken-
bondsleening, ten -bedrage van 50 millioen pengö, in
s’chaticistbiljetten heeft ‘voldaan.
Bet is duidelijk, dat -liet trai’,sfermoratoniu’m slechts
clan verlicht kan worden, indien de prijzen stijgen
en een uitvoeroverschot kan worden verkregen. Maar
de dienst van ‘de bui tetilandsche schuld moet, ten
minste voorloopi-g, zelfs in dit geval sterk wordeh
verminderd. Tegenwoordig ‘kunnen de z.g. ,,iblocked
pen-gös” voor aankoop ‘van onroerende goederen en
effecten en tot verleening van ‘hypotheeken worden
gebruikt; onlangs ‘heeft de Centrale Bank bijzon-
dere faciliteiten voor liet ‘vreemdelingenverkeen ver-leencl, waardoor de ge-blokkeerde pengös ter bestrij-
cl ing: van veiiblijfkosten kunnen worden gebruikt.

Het nieuwste Stilllhalte-abkommen, tot :he’twelk de
bui tenla idsche crediteuren tot den 15’den Mei kunnen
toetrejdeu, loopt tot einde Februari 1034, voorzoover
liet m:et Augustus van dit jaar niet wordt opgezegd.
Tot nu toe zijn de En’gelsche, Zwitsersche en Amen-
kaansche crdite uren toegetreden; Nederland .heeft
zich echter nog niet bereid verklaard aan de Overeen-
komst deel te nemen. De togeniivoordige ‘bepalingen
stellen den rentevoet op 5 pOt. en staan een kapitaal-
.betali’ng ‘van 5 ‘pOt. toe, maar deze worden ook op
gehloldceerde rekeningen geplaatst.
Onder het transferinoratorium en liet Stillhalte-
A’bkom-men ibevindeu zich, zooals gezegd, de ban-ken
in een min of meen sta-tioniiairen toestand, voorzoover
zij als een ge
–
heel zijn te beschouwen; enkele lbanken ‘hebben’ ‘belangrijke structueele veranderingen onder-
‘gaan. De balansposten ‘der 11 -grootste ‘banken van
Hongarije geven het volgende beeld: –

in
miii
ioenen pengös

1930

1931

1932

Deposi-to’s op spaai’boekjes’…..
618.0

532.2

503.2

in
rekening-courant..
564.2

483.6

495.9

Crilditenren ……………….
349.1

233.3

215.1

1531.3

1-248.1

1214.2

terwijl ivisseljortefeuille en de’biteuren -het volgende
beeld toonen:

1930

1931

1932

‘Wi’sselportefeiii’lle …………….
718.5

602..5

581.9

Debiténrn ………..
683.1

5:27:-S

, 524.8

1401.6

1129.3

1106.7

400

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

Onder den Post ,,Orediteuren” bevinden zich on-
geveer 120 millioen pengös, welke door de Nationale
Bank in het begin van de crisis aan de banken zijn
geleend om tot afweermi’cldel tegen ‘het afvloëien van
deposito’s te dienen.

Indien wij de banken elk op zich zelf beschouwen,
kunnen wij drie •hoofdtypen onderscheiden. Het eer-
ste hiervan is de Pester Ungarische Oommerzialbank,
welke de sterkste positie onder de Hongaarsche ban-
ken inneemt. Tegenover deposito’s ten bedrage ‘van
303 millioen pengö, hetgeen meer dan •het ‘duhbele is
van het hoogste bedrag der andere banken, ‘heef t zij,
om zoo te zeggen geen andere crediteuren”, d.w.z.
zij heeft de Nationale. Bank niet voor herdiscontee-
iing ‘behoeven te gebruiken. Haar wisselportefeuille
en dehiteureu bedragen 246 millioen pengö en kas-
middelen 51 millioen pengö, hetgeen gelijk is aan haar
eigen kapitaal en het dubbele van den gelijken post
bij de andere banken vertegenwoordigt. De kasmid-
delen zijn vergeleken met verleden jaar met 20 mil-
lioen afgenomen tengevolge van den aankoop van
schatkistbiljetten.

Het tweede type is de Algemeene 1-longaarsche
Credietbank, de ‘grootste in dustriefinanci eringsbank
van Hongarije. Tengevolge van haar karakter heeft
zij cle meeste buiten landsche credieten opgenomen en
zoodoende zijn dan ook de meeste ‘Stilihalte-gelden
bij haar ondergebracht. Daar nog ‘véér ‘het trausfer-
moratorium van deze bank belangrijke bedragen aan
buitenlandsohe creclieten op korten termijn zijn térug-
getrokken, heeft zij op ‘de Nationale Bank in sterke
mate voor herdisconteering ecn beroep moeten doen.

De credieten op korten termijn vormen overigens
een van de grootste s’truikelblokken van de heele
crisis; zij moeten vroeg of laat geconsolideerd wor-
den. Daar de internationale kapitaalmarkt voorloopig
geen gelegenheid biedt tot emissie van obligaties,
nioet voorloopig nog de onaangename weg der Still-
halte-A’bkommen worden ‘bewandeld. In Engeland on-
dervi nden de S’tillhalte-crediteureu – zooals ‘bekend
– een sterken steun daardoor, dat de Still’halte-wis-sels herdisconteerbaar zijn, terwijl dit in Nederland
niet het geval is. Dit is een van de redenen, waarom
Nederland zich niet bij ‘liet Stillhalte-A’bkornmen
heeft aangesloten.

Het derde type is de Pester Vaterldndische Spar-
kassen’verein, welke de iminste buitenlandsche credie-
ten heeft en zich consequent aan de principes van een
zuivere depositdbank heeft gehouden; zoodoen’de is
het afvloeien van deposito’s bij deze bank zeer gering
geweest. In verband met de, reorganisatieplannen van
het Hongaarsche bankwezen, worden verschillende
fusies voorgesteld, gepaard gaande met een scheiding
van de financierings- en de deposito-ibankzaken. In
(leze richting zal ‘de Sparkassenverein waarschijnlijk
een bijzondere rol spelen.

De reorganisatie van het Hongicarsche bankwezen,
waarop onlangs door het Financiëele, Comité van den
Volken’bond werd aangedrongen en die door de Natio-
nale Bank wordt voosbereid, is geen geringe taak,
maar zij moet en kan worden doorgevoerd, omdat 11
z.g. grootbanken voor een land als I
–
Iogarje werke-
lijk te ‘veel zijn. Het cre’dietwezen kan slechts dan de
noodige versterking verkrijgen, indien ‘de basis, waar-
op het is opgdbGuwd, solide en ‘onaantastbaar is. Het
is een groot voordeel voor Hongarije, dat het de crisis
tot dusverre zonder een débacle van de groo’tbanken
heef t doorstaan, de experimenten der andere landen rustig kan beoordeelen’ en •op grond van ervaringen
de reorganisatie ‘in de meest doeltreffende richting
kan doorvoeren. Zookls in andere landeu, zal ook hier
een ontlasting der tbanken ‘van haar. participaties
noodig zijn, gepaard gaande ‘met een herstel van de
reeële ‘bank’posten. 1-Tongarije bezit reeds een centraal
contrôle-orgaan voor de banken in de z.g. Geldinsti-
tutszentrale; waarvan alle banken die deposito’s op-
nemen lid moetën zijn. Deze werd in 1917 opgericht;

in 1928 werd haar kapitaal door den Staat tot 27,8
millioen pengö verhoogd. Het is interessant, dat de
stichting van de Zeritrale onmiddellijk aan de na-oor-
logs crisis is voorafgegaan, terwijl een uitbreiding
aan den ‘vooravond van de tegenwoordige ‘crisis ‘heeft
plaatsgevonden. De Zentrale heeft zich zeer verdien..
stelijk gemaakt ‘bij de saneering der provinciale ban-
ken, welke alle aan haar toezicht zijn onderworpen; bij de Budapester ‘grooilbanken heeft zij echter een
dergelijke functie nog niet vervuld, omdat ‘deze door
haar niet ‘gecontroleerd worden.

Gedurende deze crisis werden door de banken de
Garantieban’k en de Coöperatieve Oredietmaatschap-
pij ‘der Banken opgericht, gedeeltelijk tot overneming
van cle’ liquiditeitswissels en gedeeltelijk tot finan-

ciering van de tweede leen’ing ‘van sc’hatkistbiljetten
ten bedrage van 30 millioen pengö. De industriëele
ondernemingen hebben ook een speciaal financie-
ringsorgaan opgericht in den vorm van een coöpera-
tieve maatschappij voor ,,Arbeitbeschaffung”. Deze
maatschappij ‘heeft oök voor 15 millioen pengö schat-
kistbiljetten overgenomen en zal voorloopig niet 15
millioen pengö industriëele bestellingen financieren.
Hierdoor zal een ze1ere, alhoewel geringe, opleving in
(le md ustriëele bedrijven worden teweeggebracht,

waardoor een vorm van productieve werkloosheids-
ondersteuning wordt verwezenlijkt.

Zooals wij uit liet voorafgaande hebben gezien,
wordt door deze credietniaatschappijen een bedrag van

rond 60 millioen pengö gemobiliseerd, waarvoor een
beroep wordt gedaan op de Nationale Bank. Dit zou
op het eerste gezicht een infiatorische uitwerking
moeten hebben, hetgeen echter niet het geval is, om-
dat deze transacties slechts – om zoo te zeggen – de
te sterke deflatorisc’he werking van het transfermora-
toriu’m tegenhouden, welke door het afvloeien van ‘de
rente en aflossingbetalingen naar de’ Nationale Bank
zou ontstaan.

AANTEEKENINGEN.

De tekst van de Amerikaansche Wet i. z. gecon-
troleerde inflatie.

Hieronder laten wij den volledigen tekst volgen van
het amendement op de Farm Relief Bill, door Senator
Thomas op 20 April jl. bij den Senaat ingediend.

PART VI.

Fivancing—And Exereisiiig Power Conferred by Seetiou 8
of Article
T
of the Con sti’tution: To Coin Money and to
Reguhate the Value ‘I’hereof.

,S’cctiox
34.
Whenever the President finds, upon investigation, that
(1)
‘Uhe foreiga coinmerce of ‘the tJiiited States is adversely
affec,ted by reason of ‘the depreoiation in the ‘value of the
currency of any other Government or G-overnmen’ts ‘in
relation to the present vallue of gold, or
(2)
action onder
this section is necessary in order to regulate and maintain
‘the ‘panty of currency issues of the United States, or
(3)
that aif economie emergency requires au expaurs’ion of
credit, or
(4)
‘that all expa.nsion
of
credit is necessary to
secure by international a.greement a ,stabilization at proper
ie’vets of the currencies of the ‘variotLs Governments: the
President is authorized, in his clisere’tion.
(n)
to direct the Secretary
of
the Treasury to enter into
agreemeutis ‘with the several Federal Reserve Banks and
vith the Federa’l Reserve Boarcl whereby the Federal Re-
serve Boarci will, and it ‘is .hereby anthonized to, uo’bwith-
standiing any provisions of law or rutes and regu1ations to
the contrary, permit such Reserve ‘haaks to agree that they
will, (1)
conduct, ‘pursuant ‘to existing law, ‘thronghout
specified periods, open market operation’s in obligations of
the Federa.i Government or corporatioiis ‘in which the
United States is the pnincipal stoekholder, and
(2)
‘purchase
d’irectly and held iii portfoiio for nu agreeci ‘print
01
periods of time Treasury bilis or other obligations of the
United States Government
‘fl
all aggregate sum of
$ 3.000.000.000
in addition to those they may thea hold,
unless prior to the termination of ‘sudh period or periods
the Secretary shall consen’t to their sa.le. The ‘pro’visions of

17 Mei
133

ECcNOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN

401

existii.g law requiring au automa.tic increase in the dis-
count rate shali not result in en •iucrease in stich rate by
reasnu of operations onder this section.

Provisiou for Issuaoece of Reserve Notes.

(b) 1f the Secretary, ‘when directed by the President, is
ittiable to secure the assent of the several Federail Reserve
Banks and the Federal Reserve Boar.cl to the agreement
authorized in this section, or if operations under the aboive
provisions prove to be inadequate to meet the purposes of
this spetion o4 this act, or if for tuny other reason aciditiohal
ineasures are required in the jucigineut of the President to
meet such purposes, thea he is authorized:
To d,irect the Secretary of the Treasury to cause to
be issued in stich amount or amounts as he may from time
to time order, United States notes, as provicled in the act
entitled. ,,An Act to authorize the issue of United States notes and for the redemption or funding thereof and for
funding the •floating debt of the United States,” approved
Feb. 25 1862, anti acts suppiementary thereto and amenda-
tory thereof, in the same size and of similar color to the
Federal Reserve notes heretofore issued, nn’i in denoniina-
tions of $1, $5, $ 10, 20, $50, $ 100, $500, $1.000 and
$ 10.000; but notes issued onder this suibsectien shall be
issued oiily for the ‘purpose of meeting maturing Federail
obligations to repay sums ‘borrowed by the United States
and ior purehasing United States bonds and other ‘interest-
bearing obliga’tions of •the United: States: Provided, that
‘hen •any such notes are used for such purpose, the bood
or other obligation so acqu.ired or taken up shail be retired
and canceled. Such notes shell be issued at such times and
in sudh amounts as the President may approve, ‘but the
aggregate ameunt of such notes outstancling at any time
shail not exceed $ 3.000.000.000. Tliere is .hereby appro-
priated, out of any nIoney in the Treasury not otherwise
a)propriaJted en amount sufficient to enable the Secretary
of the Traasiiry to retire and cancel
4
per centum einnually
of such outsta’nd.ing notes and the Seeretary of the Treasury
is hereby d.irected to retire and cancel annually 4 per een-
tom of such outstanding notes. Such notes and all other
coins anti currencies iheretofore or ‘hereafter ‘issued by or
undr the authority of the United States shali be leguci
tender for all debts public ancb private.
Fii’iug Weight of Gold Dollar.

By proolamation to f ix the wight of the gold dollar
in grains ninetenths fine a.t en amount that he linds is
necessary from his investigatien to protect the: foreign
eemmerce of the United States against the adverse effect of
clepreciated foreign cuTrencies, er in case the government
of the United States enters into an agreement w’ith any
government or governmeuts onder the terms of which the
ra:bio between the ‘value of gold and other currency issued
•by the United States and by any such government or
governments is established, the President ‘may fix the
weight of the gold dollar in aceordance with the ratio
50
agreed upon and such gold dollar, ‘the weight of ‘which is so fixed, shail be the standard unit of ‘value, and all forms
of money issued er coined by the United States shell be
niaintained at a panty with this standard and it shell be
the duty of ‘the Secretary of the Troasury to mainta.in

such parit, but in no e’vent shali the weight of the gold
dollar bè f.ixed so as to recl.uce its present weight by more
than 50 per eentum.

Section
35,

The Secretary of ‘the Treasury, with ‘the approval of the
President, is hereby authorized to make and promulgate
rufes and regtilatiocus covering any action taken er to be
taken by the President onder subsection (a), er (b) of
Seetion 34.

Silver Bullion..
Section
36.

The President of the United States is authorized to
accept silver, in amounts ‘not to exceecl in the aggregate in
value, in the United States currency $ 100000.000 in
payment of the whole or any pa.rt of any amount of prin-
cipal er interest due from any fore:ign government or
governments on account of any indbtedness to our goveru-munt, such silver to be accepted at not to exceecl the price
of 50 cents en ouuce. The niuthority of the President to
itccept siiver as herein anthorizeci shell ;be limited ‘to a
l)eriod of not to exceed one year from the passage of
this act.
The silver bullion purchased under the provisious of
this seetion shail be subjeot to the requirements of existing
law and the regulations of the mint service governing the
methods of determining the amount of pure silver con-
tained, and the amount of the charges er cleductions, if

any, to be made; bu,t sucb siiver bulliou shail not be coun-
ted as part of the silver buiuion authorizeci or required to
be ‘purchased and eoiiied under the provisiorus of existing law.
The silver accepted and received under the prov’isious
of this section shell be deposited in the Treasury of the
United States, to ‘be held, used and disposed of as in this
section provided.

The President shali cause silver eertificates to be
issueci in denommnations of $ 1, to the total number of
dollars for which such silver was aceepted in paymout of
debts. Such silver certificates shall ho used by the Trea,surer
of the United States in ‘payment of any obligations of the
United States.

The si’lver so accepted under this seetion shall be
coined into standard silver dollars anti subsidiary coins suf-
fïcieut, in the opinion of the Secretary of the Treasury, to
meet any demancis for redemption of such silver certificates
issued under the provisions of this seetion, and such coins
shell be retaineci in the Treaury for the payment of such
eertificates en demand. The silvei’ •so o,bta,ined and deposited
onder this section, cxcept so much thereof as is coined
onder the provisions of this seetion, shell be held in the
Treasury for the solo purpose of aidirig in maintaiuing the panty of sueh certificates as provided in existing law. Any
such certificates or roissued certificates. when presented at
the Treasury, shell be redeemed in standard silver dollars,
or in su’bsidiary silver coin, at the option of ‘the holder
of the certificates:
Provided, that, in the redemption of such silver certifi-
cates issued under this seetion, net to exceed oue-third of
the coin required for sudh redemption may in the judgment
of the Secretary of the Treasury be made in subsidiary
coius, the balance to be made in standard silver dollars.

When any silver certificates issued onder the pro-
visions of this section are redeemocl or received into the
Treasury from any source wha’tsoever, end belong to the
United States, they shail not be retired, circulated or des-
troyed, bot shell be reissued and pakT out again and kept in eirculation; but nothing hrein •hail prevent the caneel-
lation and destruction of mubilateed certifica’tes and the
issue of other cértifieates of like clnominiution in their
stead, as provided by law.

The Seereary of the Treasury is authorized to make
rules and regulations for carrying out the provisions of
this section.

Infiatiegevaren in de Vereenigde Staten.

De z.g. ,,gecontroleerde inflatie” wet, die hieiboven
in extenso is opgenomen, is in de Ver. Staten niet
overal met instemming ontvangen. Critiek op deze
wet is vooral van de zijde van enkele groote banken
uitgegaan. In de jongste aflevering van ,,The Guaran-
tee Survey”, uitgave van de Guarantee Trust
Corn-
pany of New York wordt met de gebruikelijke argu-
menten tegen inflatie op de nadeelen van de nieuwe
Wet gewezen.
Meer gefundeerd is echter de beschouwing van de
hier te lande welbekende Dr. B. M. Anderson, econo-
mist van de Ohase National Bank die in .,The Chase
Economie Bulletin”
Vol. VIII No.
1 op de groote
aa”aren: van de nieuwe monetaire bepalingen wijst.
Wij hebben hieraan het volgende ontleend.
:Dr. Andorsori begint mtt er op te wijzen, dat elk
der drie belangrijkste aan den President volgens het
Thomas-amendement op de Farm Bill verleende vol
–
machten – indien daitrvan ten volle zou worden ge-bruik gemaakt – zno een wilde en niet te controlee-
ren vlucht voor den Dollar zou teweegbrengen, zoo een
wilde en speculatieve ,,Fboom” zou ontketenen; dat er
veel grootere onheilen uit zouden voortvloeien, dan
wij ooit tevoren hebben gekend.

• Verlaging van het goud gehalte van. den Dollar.

Opzettelijke verlaging van den Gouddollar door
vermiridéring van het goudgehalte tot 50 pOt., of om-
strehks 50 pOt., zou op het eerste gedicht het-ergste
lijken. Dit is voral daarom waar, daar men onmid-
dellijk zou. reezen, dat de eerste verlaging door méer-dere zou worden gevolgd. Dezelfde politieke machten
toch, die tot de conto aanleiding hadden gegeven,

402

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

zouden zich weder doen gelden, zoodra er op de

,,’hoom” een terugsiag volgt.

–

AanJcoop van staatsobligat.ie.s door de Federal Re-

serve Bccnierc.

TEet gebruik van de volmacht om de Federal Re-
serve Banken voor drie milliard Dollar staatsobliga-
ties te doen aankoopen of om drie milliarci ,,Green-
Iaeks” uit te geven, zou bijna zeker tot ge••’olg heb-ken, dat betaling in ‘goud bij de ‘huidige pariteit niet
zou kunnen worden gehandhaafd en dat cle Dollar
tot een onherekenbaar iiveau zou deprecieeren.
In-

dien de goudbetalinge’iv zouden worden hervat,
alvo-

rens het koopen van staatsdbligaties door de Federal
Reserve Banken groo te afmetingen had aangenomen, of voor de uitgifte van ,,Greenbacks” op groote schaal
had plaats gehad, zoodat een wegvloeien van goud
de geidkoersen zou doen aantrekken en het Fecleral Reserve Stelsel en de Schatkist aan banden zou leg-
gén, dan zou een experiment als liet koopen van staats-
obligaties door de Federal Reserve of zelfs een uit-
gifte op beperkte schaal ‘van. ,,Greenbacks” veel miii-
der schade berokkeneti dan de reciitstreeksche verla-
ging van den Dollar. :rndien liet aankoopen van staats-
obligaties door de Federal Reserve Bank’s of de uit-
gifte van ,,Greenjbacks” echter
0])
groote schaal zou

plaats hebben, terwijl het goudembargo nog bestaat,
dan zou een pernianeiite depreciat.ie van ‘het betaal-
middel intreden.
7Tjj
zouden nooit in staat zijn be-

talingen in goud te hervatten op •den tegenwoordigen
stand van de valuta.

Drie milliard Dollar lijkt niet veel in een land, dat
gewend is aan bankdeposito’s van ru-irn veertig mil-
hard Dollar en een geldcirculatie van bijna vijf mil-
hard Dollar. Er bestaat echter een groot ‘verschil

tusschen
drie milliard Dollar toegevoegd aan het
hart van de geldmarlct, t.’w.
aan cie
reserves
van cle
Member Banks, en drie milliard Dollar, toegevoegd

aan de
deposito’s
hij de Member Banks. De onmiddel-
lijke heropening van de gesloten ‘banken in het land
zou ‘b.v. groote voordeelen opleveren, daar hierdoor
de deposito’s van ‘liet land met een ige milliarden Dol-

lars zouden vermeerderen. Indien de regeering spoe-
dig hiertoe zou kunnen overgaan, dan aal liet weder
beschikbaar komen ‘van •dit bedrag bij de ‘banken op
het herstel een ‘heilzamen invloed uitoefenen, onder
voorwaarde echter, dat de Oianken op een gezonde basis
zouden worden heropend. lIet koopen van staatso’hli-
gaties door de Federal Reserve Banken evenwel tot
een bedrag van ongeveer drie rniilia.rd Dollar ‘hetee-
kent iets anders.

Alen kan zich het beste ‘de beteeke.nis van dit ‘be-
drag reali’seeren, indien men de geschiedenis van 1022
tot 1029 nagaat. In die periode toch ontstond de
,,boorn” en werd op roekelooze wijze uitbreiding aan
de credietverleening gegeven, waar voor w’ij thans aoo
zwaar nioeten lboetert. Dit was in hoofdzaak toe te
schrijven aan het icoopen van staatso’bli’gaties door
de Federal Reserve Banken, hetgeen echter niet de
eenige oorzaak was. De tweede was het binnenstroo-men van. goud en cle derde het feit, dat ‘liet disconto
lager was dan de rente op de geldmarkt. De perioden,
iaarin ‘cle credietexpansie het grootst was, t.w. 1024
en 1927, volgden direct na grooto aanicoopen van
staatsobligaties door cle Federal Reserve Banken. Van
einde Juni 1922 tot half April 1928 namen de bank-
cleposito’s toe niet 1.3 milliarci Dollar; leeningen
en beleggingen met $ 1434 milhiard. Hiermede ging
gepaard – hetgeen tevens de oorzaak was – een
onnood ‘ge stijging van de reserves van ‘cie Mennber
Banks met ongeveer $ 600 millioen, nl. van $ 1.800
millioen in liet midden van 1.922 tot bijna $ 2.400 mil.
hioen in April 1928. Het maximum bedrag aan staats-
obligaties in het ‘bezit van de Fecleral Reserve Banken bedroeg ongeveer $ 700 millioen, minder dan een vier-
de van de thans voorgestelde extra $ 3 mihliard.
De voornaamste factoren, die den omvang van de

reserves van de Member Banlcs bepalen zijn de vol-
gencie:

1). Een toeneming van den goudvoorraad van het
land leidt tot een stijging van de reserves van de Mcm-
ker Banks en een ‘vermindering van dcii. goudvoor-
:i’aad doet deze afnemen.

2.). Een daling van de hoeveelheid geld in circulatie
doet de reserves van de Memher Banlcs stijgen, ter-wijl deze door een vermeerdering van de circuletme

cl alen.

Een toeneming van de soorten geld, welke de
Schatkist van cle Ver. Staten in circulatie brengt,
t.w. ‘bankbiljetten, ,,Green’hacks”, zilveren Dollars en
andere zilveren munten, doet de reserves van de Mcm-
‘ber Banks toenemen, terwijl een daling van de circu-

latie deze vermindert.

Een vermindering van de cleposito’s van den
Staat, buitenlandsche ‘banken en anderen ‘hij de Fe-

deral Reserve Banken doet de reserves van cle Mem-
ber Banks stijgen, terwijl een stijging van deze depo-
sito’s bij de Federal Reserve Ban’lcen ten koste gaat
van, de reserves ‘der Member Banlcs en deze doet dalen.

Een vergrooting van cle creclieten van de Fecleral Reserve Banken vermeerdert de reserves ‘van cle Mcm-
ber Bank’s, terwijl een. vermindering deze reserves

doet dalen.

Er bestaat een groot verschil tïisschen ‘het verlee-
nen van credieten door de Federal ‘Reserve Banken
‘door middel van herdisconto en ‘liet verleenen van
credieten door aankoopen op de open markt, .unzonder-
lieicl van staatsdbligaties. De Mem’ber Banks herclis-
conteeren gewoonljic niet, zelfs niet, wanneer ‘het
herdisconto laag is, tenzij zij zich ‘hiertoe verplicht
gevoelen. Elke goede bankier is eigenlijk huiverig oni
schulden te hebben. Hij zal schulden maken gedu-
rende een crisis, teneinde voor zijn cliënten te zor-
gen, en hij zal vaak in goede tijden
tijdelijk
zijn reser-
ves vergrooten doorher disconteeriiig in plaats van
credieten bij zijn cliënten op te zeggen. Een goede
‘bankier zal door middel van hierdisconteering geen
uitbreiding van eredieten forceeren alleen ter wille
van liet verstrelcken van
..’ instgevende nieuwe leenin-gen. Wanneer de Federal Reserve Banken anderzijds
de reserves vergrooten door ‘open-markttransaetie.s,
dan ‘houden de nieuw-geschapen middelen geen ver-
band met de vraag naar crechieten of met cl.e behoeften
van den. handel. De surplus-reserves vertoonen ccii
neiging om zeer snel toe te nemen, ‘hetgeen in tijden
van algemeen’ vertrouwen een zeer snelle uitbrei diii g
van cle’ ‘beleeningen en cie deposito’s der .handelnban-
ken ‘heteekent.

In normale omstandigheden vertoon en verschillende
van deze machten een neiging om elkaar o’p te heffen.
Indien er ‘bv. een grootere i’raag bestaat naar betaal-middelen ‘van de zijde der bevolicing onderling door
grootere ‘bedrijvigheid in zalcen of tijdens een paniek,
dan zal cle vermeerciercie credietverleening van cle
Federal Reserve Banken de ‘daling van cie reserves
der ‘Mem’ber Banlcs opheffen, wehice de geldont-
trekking door de bevolking heeft ‘veroorzaakt. Wan-
neer liet geld van cle bevolking weder terugvloeit,
zooals bv. na Kerstmis, clan gebruiken dc Memher
Banks gewoonlijk liet teruggelconien geld weder om
de ‘hij cle Federal Reserve Banken opgenomen creclie-
ten terug te ‘betalen, waardoor zi,j den invloed van liet
terugiceerend geld in haar reserves nivelleeren.

Bij een norniaal functionneeren van den gouden stan-
daard, wanneer goud dus vrij van ‘liet eene land naar
liet andere kan gaan en de groote geldmarkten ‘bereid
zijn goud toe te laten op de voorwaarden, die goud
aantrekken, kan me.n verwachten, dat indien de Fed.
Reserve Banken haar credi etverleenin g verr ui men,
waa rcioor de reserves van cle Meniber Banks stijgen,
dat goud zal afvloeien naar het ‘buitenland, ‘hetgeen de
reserves van de Member Banks zou verminderen en cle
credliet-expansie van de Federal Reserve Banken al-
thans ten dccie nivelleert. Het is in normale tijden een

17 Mei 1933

ECONOMISCH-STATISI’ISCHE BERICHTEN

403

van de groote verdiensten van den goude:n standaard,
dat het op deze wijze automatisch een over-expansie
remt en zoodoende gevaarlijke credietbooms tracht
te voorkomen, welke steeds tot crises en depressie
leiden.

Wanneer de Member Banks bovendien bij de Fe-
deral Reserve Banken wissels geherdisconteerd he:b-ben, dan zal liet aankoopen op de open markt door de
Federal Reserve Banken in de eerste plaats tenge-
volge hebben, dat de Meher Banks, door stijging van haar reserves, in staat zijn de ‘bij de Fecleral Reserve
Banken opgenomen credieten terug te betalen. Hier-
door neemt de credi.etexpans.ie
‘van de Federal Reserve
Banken niet in dezelfde mate toe als de aankoopen op
de open markt, omdat de reserves van de Member
Banks niet met dit bedrag stijgen.

Indien evenwel een goude.mbargo wordt ingesteld
en de Federal Reserve Banken koopen op de open
markt staatsobligaties tot een bedrag van ongeveer
$ 3 .milliard, automatische invloeden uitgéschakeld. Indien bv.
elke Member Bank, die een schuld heeft ‘bij de Federal
Reserve Banken deze ten volle zou terugbetalen, dan
zouden ‘hiervoor nog geen $400 inillioen noodig zijn.

De resteerende $ 2.600 niillioen zouden dan geheel
aan de reserves ‘van de Member Bauks worden toege-
voegd. Indien liet vertrou.Nven in de ‘banken gedurende
dit proces zou toenemen, dan zouden de reserves van
de Member Bauks met veel meer dan $ 2.600 millioen
stijgen. De huidige omvang van de circulatie is bui-
tengewoon hoog en een gedeelte daarvan zou heel ge-
makkelijk weder tot de banken kunnen •terugkeeren,
waardoor haar reserves nog grooter zouden worden.
Het is aan geen twijfel onderhevig, dat in een der
latere stadi’a van het proces, ‘wanneer de groot’han-
deisprijzen sterk zouden stijgen tengevolge van, een
vlucht uit den Dollar, er een grootere vraag naar
contant geld zou ontstaan, waardoor de bankreserves
spoedig zouden afnemen en het proces plotseling zou
beëindigen – totdat een nieuwe wettelijke verorde-
niiig de drie milliard tot een veel hooger bedrag zou
opvoeren.

Wanneer men bedenkt, dat een stijging van de
reserves der Member Banks met $600 millioen van
midden 1922 tot begin 1928 de enorme uitbFeiding
van ‘het crediet der banken met de ‘bovenvermelde
$ 13i4′ milliarcl voor deposito’s en $ 1.4I milliard’voor
beleeningen en •bele’ggingen heef t veroorzaakt, waar-
door de huidige credietdébacle is ontstaan, zal stellig
niemand ‘gutistig denken o’ver de toevoeging van
$ 2.600 ‘millioen aan de bestaande reserves van de
Member Banks ten bed rage van $ 2.100 millioen.

De uitgifte van drie n’tiliiard ,,Green,backs”

Uit een beschouwing van ‘bovenvermelde factoren, die op de reserves van de Member Banka van invloed
zijn, ‘blijkt duidelijk, dat een vermeerdering met $ 3
milliard ,,Green’backs” bijna hetzelfde effect zou
ben, indien althans do ontwikkeling mechanisch zou
gaan. Het gevaar is natuurlijk niet denkbeeldig, dat
de uitgifte van ,,Greetibacks”, gdbruikt voor de terug-
betaling van overheidsschulden, een zoodanige psy
–

chologische paniek zou veroorzaken, dat zij een hevi’ge
vlucht uit den Dollar zou verhaasten, zelfs alvorens
het proces eenigermate was gevorderd. Aangenomen
echter, dat alles meehanisch verliep, dan zou het
proces liet in omloop zijnde geld in ‘het begin niet
direct doen toenemen. De overtollige betaalmicidelen
zouden naar cle Mei’ber Banks gaan, en zouden door
haar deposito worden geplaatst bij de Federal Re-
serve’ Banken, waardoor haar reserves op clezelf cle
wijze zouden worden opgebouwd als ‘hij ‘aankoopen ‘van staatsobliga’ties.

De aarckoopen van staatsoblFga’ties zouden veel
minder gevaarlijk lijn dan cle uitgifte van ,,Qreen-
backs”, en wel om twee redenen: i.o. zij zouden waar-ach ijnlijk niet zoo snel angst verwekken ; 2o. zij zou.-

den on’gedaan kunnen worden gemaakt. Volgens het
Thomas-amendement kunnen van de ,,Greenbacks”
elk 3aar slechts 4 pOt. worden, ingetrokken.
De factor tijd.

Indien men zegt, dat de creatie van overtollige
reserves hij de Memher Banks een veelvoudige crediet-
expansie kan doen ontstaan en er oo’k naar streeft,
dan beteekent dit nog niet, dat zulks onmiddellijk zal
geschieden. Overtollige reserves van $ 2-300 millioen in 1,924 hebben zulks op groote schaal gedaan en een
ietwat kleinere mate van overtollige reserves heeft -zulks in 1927 gedaan, zij vormden een beslissende ‘drijfkracht voor den buitensporigen ‘s’peculatieven
,;boom”, die ‘in het huidige onheil eindigde. Overtol-
lige reserves van $ 4, 5 en zelfs 6 honderd millioen in
f
1932, toen er weinig vertrouwen heerschte, toen de
credietiwaardighe.id in het algemeen gering was, en
toen het internationaal cred:iet en de internationale
handel waren ineen gestort, had slechts een ‘buitenge-
woou lage geldrente ‘voor schatkis’tpapier, accepten en
– ‘call-leeningen voor de effectenmarkt tengevolge.
Intu’sschen ‘bleef de rente voor obligaties zeer ‘hoog,
terwijl hy-potheekgelden ‘bijna niet te krijgen waren.
Indien de regeering de nieuwe volmachten, tot ere-
dietexpansie op uitgebreide schaal zou gebruilcen,
zondèr eenigen anderen maatregel te nemen, tot ver-
betering van den algemeenen economischen ‘toestand,
dan,zou dit slechts tot resultaat ‘hebben opeenhooping
van overtollige reserves hij de ‘banken voor langen
tij’d, ‘met een plotselinge i’neenstorting, wanneer deze
zon grootd afmetingen zou aannemen, dat het ver-
‘trouwen in den Dollar plotseling zou verdwijnen. In-
dien de. Fede.ral Reserve Banken évenwel slechts een
bescheiden gebruik maken van het koo-pen van staats-
obligaties en ‘gelijktijdig maatregelen worden geno-
men, om het vertrouwen te herstellen, en, ‘voor alles, ‘Om den internationalen handel te doen herleven, dan
zou de vraag naar nieuwe credieten, zoowel van de zijdevan den ‘handel als van de zijde der speculatie
de credietexpansie kunnen stimuleeren. Dit zou maat-
‘regelen vereischen voor wijziging van het proces en tot contrôle van de credietexpansie, op’dat een ople-
‘ving in het
bedrijfsleven
niet in speculatie zou ont-
aarden.
‘ Een geforceerde credietexpansie, wanneer men niet
weet, wat met het crediet te ‘beginnen, kan slechts
i’antrouwen in de valuta teweeg:brengen. Wanneer
echter de ban clel zich kan ontplooien door uitbreiding
van den internationalen goederenruil, dan zal deze
behôef’te hebben aan crediet en zal een credietexpan-
sie
0]) een gezonde ‘basis kunnen plaats’ vinden. Door
herstel ‘van het bedrijfsleven zal een uitbreiding van
de credietrerleening noodig zijn, en een credietexpan-
sie zal de vederopleving van den handel vergemak-

kelijken.

BOEKAANKONDIGINGEN.

Facts and Figures about the Crisis,
(145 blz.) door H. J. Dunlop met
voorwoord van Sir H. W. A. Deter-
ding (H. J. Paris, Amsterdam 1933. Prijs f2,90).

De
schrijver,
bekend door zijn Nederlandsche bro-
chures over het zilvervraagstuk, richt zich thans in
het Engeisch tot een ‘breeder publiek met den onver-
moeiden ‘strijder voor liet zilver, de heer Deterdin’g,
ls mentor.
Het werk bevat een groot aantal gegevens, voor
den gewonen lezer ‘moeilijk ‘bereikbaar, ‘zooals goud-
en zilverproductie van 1,493-1930, zilverprijs te Lon-
deii en N. York 1833-1930, enz.
1-let werk bestaat uit twee ,,hoekea”, ‘liet 1.e met
den titel ,,Golcl”, ‘het tweede getiteld ,,Silver”. Mü’i
die indeeling kon niet altijd vermijden, dat de stof
door elkander liep. l3ovend.ieni. ‘bevat het 2e boek een

404

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

aantal hoofdstukken over Bi- en Sy.m-metallisme etc

die logischerwijs tot een 3e ,,boe’k” hadden moeten
leiden.
Zelf ervaren .hebbend, hoe moeilijk het is gegevens
over zilver te vinden, kan ik het werk om zijn hoof d-
strekking zeer aanbevelen Op de ‘volgende punten
zou ik deii schrijver in overweging willen geven zijn
meening te herzien.
In bk. 1 hf da. Ili—VI bestrijdt hij de stelling,
dat de crisis mede veroorzaakt is doordat de V. S. en
Frankrijk geen betaling in goederen toelieten. Zijn
betoog is mi. niet overtuigend. Het komt,
als
ik .goed

zie, ‘hierop neer, dat o.a. dé’ V. S. in 10 jaar van ‘hun
dbiteuren ‘kochten voor 6.8 milliard, en dat debiteu-
ren dus daarop genoeg ‘verdienden, inbegrepen ar-
beidsldonen euz., om de

2.4 m’illiard aflossing etc.
in dien tijd te ‘betalen. ‘Maar de betalingen zijn ge-
sc’hied clooif ‘de debiteurstaten, die dus hun inwoners
moesten belasten. Ruwweg aannemend, dat een om-
zetbelasting van 5 pOt. geheven werd van al hun ex-port, vertegenwoordigen ‘$ 2.4 milliard de geldelijke
belasting op een uitvoer ‘van $ 48 .millia’rd, waarvan
de V. S. maar ‘6.8 afnamen. Economisch stelt het
vraagstuk zich geheel anders dan de simplistische
rekensom van den schrijvér.
In ‘bk. 1, ‘hfds T aanvaardt ‘hij de theorie van de
waar’deverandering van goud, in hfds. II stelt hij een
goudsc’haarschte na 1920, ,,gecamoufleerd” door gold
exchange (juister gold bill) en gold bullion stelsel.
Dit ‘had hem er toe moeten leiden die gou’dsohaarsc’hte
te ,meten (blz. 120-1 was ‘hij er na aan toe), en de
waardeveran’dering van goud. Dan ha’d hij, afgezien
van de ‘eenigszins moeilijker periode 1914-1929, uit
den synchronen val van zilver en goederen van 1929-
33 de conclusie getro’kken die ‘voor de ‘hand lag, zoo
dra ‘de door hem zelf gestelde ,,cainouflage” ophield
en de goudschaarschte acuut werd. ‘Hij wijt die toe-
nemend schaarschte vooral aan toenemende goud-
speculatie in ‘het Oosten, tengevolge van de waarde-
“dalin’g van zilver door ‘toenemende demonetisatie.
Maar juist de daling van goederen had hem hier
moeten waarschuwen, dat ‘hij eigenlijk in ‘bk. II, zijn
stelling uit hk. 1 ‘vergeten was, en .dat de oogenschijn-
lijk eerdere ,,daling” van zilver te ‘verklaren is uit
prjsophouden van goederen.
‘Het is mij ‘verre den schr•’er ‘hiervan een verwijt
te maken, daar ik diezelfde meening vroeger ook had
diep geworteld bij de beste economisten, en ‘het is
moeilijk te beseffen, dat men zichzelf, en goederen
en ‘zilver, steeds iii spiegelbeeld ziet.
Wat het door ‘hem voorgestane Symmetallisme betreft, ni. als basis, een alliage ‘van ‘goud en zilver,
om afzonderlijk hamsteren van goud te voorkomen;
zoo geloof ik, dat het een onjuiste meening is, dat
‘men
01)
die wijze als ‘het ware het vrije uitwisselen
van goud of zilver moet tegengaan. Dezen vorm van
legaal ibimetallisme acht ik geen verbetering, maar
geloof, dat een modern ontworpen bimetallisme, hoe-
wel een ruwe, toc’h praktische methode kan zijn om
grooter waardeva’stheid ‘a an den standaard te geven,
‘dan de gouden. Het komt mij eohter,
‘voor, dat de hui-
dige ‘groote afwijking is ontstaan uit den eisch van
,,dekking”, die, bij een wettig ‘percentage van 40, aan
goud in de dekking 2Y2 maal meer grenanutwaarde
geeft, dan op de vrije markt. Komt er dan sc’haarschte,
dan zoekt het ‘goud de richting van het hoogste grens
7

nut. Afschaffing van den verouderden eisch en her-
stel der vrije goud’beweging zou dus thans reeds zeer
matigend kunnen werken.
De vraag blijft, of niet sommi.ge regeeringen een
opzettelijke goudpolitiek hebben gevoerd, zonder re-
kening te houden met de gevolgen daarvan op de in-
ternationale goederenmarkt, en of zij ‘bereid zijn die
politiek te ‘herzien. (Verband houdend ‘met de poli-
tieke ‘beteekenis van .goud als oorlogsschat en nervu
reru’m). Mr. W. J. L.
VAN
Es.

MAANDCIJFERS.

EMISSIE’S IN APRIL 1933.

Prov. en Gemeentel. Leeningen ……
zijnde:
Nederland
Prov. Zuid-H11and
f400.000
1
)

4%

obi.

t
100%

………………
f

401.000
Idem
f
600.000 t 99/

..,,

599.250

Gein. Amsterda)n
f
5.000.000
3 %
prenuie-obi. t’ 100
%
.,5. 000.000
Gein. ‘s-Gravenhage

f
800.000 4
%
oibi. t 100
%
,.

800.000
Idem
f
1.200.000 t 99%
%

,1.197.000

Bank- en Oredietinstellingen ……….
zijnde:
NeckrlanL
Obl’igatiën: N.V. Bank voor Ned. Gein.
f3.000.000 4% oijl.t 97% f2.Ol0.000

Diversen

……………………..,
500.000,-
Nederland
Aandeel en.’ A,mstrda.msch Sportpiricis

f
500.000 aand. t 100
%

, ,

f
500.000
Kerkelijke Leeningen

…………..,,
384.250,-

f
384.250

f
11:191.500,-
Bovendien:
f26.520.000,— 3-m. Schatkistpromesseii t
f
998,10
12.780.000,— 6 ,,

,,

,, ,,
993,60 eis
,,22.345.000,— 3 % &hartik’istbiljette’n ,.,,, 1.011,43.
Voorts wer.d ‘in de afgeloope’n maand hier ‘te lande de
inschrijving opengesteld op:
4Y % obl. Frankrijk 1933 t pl.m. 97 % (introductie).
De Kerkelijke Leeniiigen zijn alsvolgt onderverdeeld:
Rente- Emissie-
Guldens voet koers

pOt

pOt.
Stidhti’ng St. Bonifatins Hospitaal,
Leeuwarden ……………..300.000

5

99%
,,1Bosivine-Stichting”, G’inneken . 85.0002) hoogst. 4 100
‘) Bovendien
f
1.000.000 conversie t 100%
%.
2) Bovendien
f
50.000 conversie.

Emissies in 1933.
Obl.iga’tiën

Aandeelen

Totaal
Januari
. . .
f
111.190.325,—

–

f
111.190.325,-
Februari …..1:2.250.625,—

.-

,, 12.250.625,-
Maart….,, 1.414.500,—

–

,, 1.414.500,-
April …,.., 11.291.500,—
‘f
500.000,— ,, 11.791.500,-

f
136.146.950,—
f
500.000,—
f
136.646.950,-

P’RODUOTIE D’E’R STEENKOLEN-, BRUIN-.
KOLEN- EN ZOUTÎflJNEN.

(Gegevens veistrekt ‘door den Hoofdingenieur der mijnen.)

1. Gezamenlijke Steen kolenmij nen.

Mrt.
Jan.Mrt.
Jan./Mrt.
1933
1933
1932′

Prod. Steenkolen in tonnen
.
11,37.326
1
).’ 3.182.940

3.098.687
Aantal normale werkdagen
.

272)

77

71

Bruikolenmijn ,,Carisborg”.
Netto.productie in tonnen..

-‘

24.250

50.849
Aantal normale werkdagen

27 ”

76

74

Zoutmijnen. (Kon. Ned. Zoutindustrie te Boekelo.)

Afgeleverd:
Geraff. zout …….. (ton))
)
Industriezout

……(
,,)
4.772
13.477
12.149

I
Afvalzout

……….(

,,)
J
J
Aantal normale werkdagen
27
77
76

Aantal arbeiders.

Steenkolen. kolenmijn Zoutmijnen
mijnen

.Carisborg”

1 April 1933

86

185

(11.299
3
)
6
)
1 April 1932 …
…………26.o84s)

78

202

1)
164,001
ton cokes en
90.790
ton steenkoolbriketten.
2)
Staatsmijnen
en Domaniale mijn,
23 Laura en Vereeniging en’ Willem-Sophia,
22
Oranje-Nassaumijnen. 3)Bovengronds.
4)
mcl.
2.049
arbeiders der neven-
bedrijven.
5)
Ondergronds.
6)
mcl.
1.777
arbeiders der nevenbedrijven.

f
7.997.250,-

2.910.000,—

17 Mei 1933

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

405

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
BANKDISCONTO’S.
Ned DisWsels.
312 Mei ’33
Lissabon

….
6

4
Apr.’32
J’Bellinu.Eff.4
12Mei
’33
Bk
Londen ……
2
30Juni’32
Vrsch. in R.C. 4
12 Mei ’33
Madrid ……
61
8Juli’31
Athene ……….9

3Dec.’32
N.-YorkF.R.B.
3

6Apr.’33
Batavia ……….
41OMrt.’3O
Oslo

……..
4
1Sept.’32
Belgrado

……..
720Juli’3l
Parijs

……
325Jan.’33
Berlijn

……….4
22Sept.’32
Praag

……
25
Jan.’33
Boekarest……..7

3 Mrt. ’32
Pretoria

….
4
20Feb.’33
J3russel ……….
313Jan.’32
Rome ……..
4

9Jan.’33
J3udapest …….. 4j 17Oct.’32
Stockholm
.. 3j
1Sept.’32
Calcutta

…….. 3j
16Feb.’33
Tokio

….
4.38
17Aug.’32
Dantzig

……..4

12Juli’32
Weenen ……
5
23Mrt.’33
Helsinglors ……6

31Jan.’33
Warschau ….
6
20Oct.’32
Kopenhagen

..,..
3j
12 Oct. ’32
Zwits. Nat. Bk. 2 22
Jan233

WISSELKOERSEN.
OPEN MARKT.

1933 1932
1931
1914

13 M ei 8/13
116
24129 9114
11116
20/24
Mei Mei
April
Mei
Mei
Juli
Amsterdam
Partic.disc.
2
1
18
1
1
122
3
I4
7
I81
1
I4
7
18_1
1
18
11
I16I8
I1(5/

3
1
I8-I1
Prolong.
2
11/
4
2
1
l l
11/
4
-2
211
4
81
4

(.onden
Dageld. .
.
u/4»l
1/41
‘!4-1
‘/4-1
1-2
l'(a-3
13/4-2
Partic.dlsc.
12/16

112_9I16
2/_7/34
1
I2116
1
1
18.2
231165I1c
4114_3J4
Berlijn
Daggeld…
4
1
I4-518
4
1
145I8
4112-6
41145113

5
3
18_6
1
1
3-6’1
–
Maande1d
4
1
1-6
4
1
12-6
4
1
I2-6
4
1
/36
1
15
5-7
–
–
Part, disc.
37J
371
318
3
7
/8
418
4l8
2
1
18
1
12
Warenw.
. .
4_2/
4_11
4

4_1/
4

4_1/
4

5_11
3

471
9

–
We,,, York
Dageld
1)
1
1
1
51_7/
211
2
3/
4

t

I4
1
3
14-21
2

Part,c.dlsc.
31
4

31
4

31
4

1
11/4
1118″/4
–
1)
Koers van
12
Mei en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.

KOERSEN IN NEDERLAND.

D ata
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Bafavia
York
)
J,
,)
1)

9 Mei

1933
2.15 8.41%
58.40
9.77
34.59
99 10

1933
2.12 ij
8.391
58.35
9.78e
34.65
Ii

1933
2.12 8.38
58.271
9.78 34.66
99
12

1933
2.11
8.41
58.30
9.79
34.641
99
13

1933
2.12 8.41%
58.27
9.78.
34.64
99
15

1933
2.1311
8

8.42V
4

57.50
9.78e
34.621
991
Laagste d.w1)
2.10
8.37
57.15
9.76 34.55
99
Hoogste d.w’)
2.15
8.44
58.50
9.791
34.70
9934
Muntpariteit
2.4878
12.1070 59.263
9.747
34.592
100

Data
Zwit-
s-,zd
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid

9 Mei

1933
47.92′
–
7.41 1.50
13.10
21.35
10

1933
48.03
–
7.41
.1.50
13.12
21.32
ii

1933
48.04
–
7.421
:1.50
13.10
21.27
12

1933
48.04
–
7.41 1.55
13.04 21.27
13

1933
48.04w
–
7.41
1.55
–
–
15

1933
48.03
–
7.41 1.56
12.931
21.30
Laagste d.w1)
47.90
–
7.371
1.45
12.87k
21.15
Hoogste d.w1)
1

48.10
28.-
7.45
1.60
13.17
21.40
Muntpaiiteit
48.1234
35.007
7.3711.488
13.094
48.52

D a a
Stock- Kopen-
*
s

l
l-
Buenos-
Mon-
holm *,l
hagen*,)
fors
Aires’)
treal’)

9 Mei

1933
43.70 37.60 42.80
3.75
–
1.87′,
10

1933
43.75 37.30
42.70
3.73
–
1.8734
Ii

1933
43.20
37.35
42.70
3.70
–
1.87%
12

1933
43.20
37.45 42.65
3.70
–
1.87%
13

,,

1933
.43.30
37.30 42.70
3.71
–
1.87%
15

1933
43.30
37.60 42.85
3.71
–
1.86
Laagste d.w1)
42.80
37.10
42.40
3.65
–
1.80
Hoogste d.wl)
43.90
37.75
43.20
3.80
65
1.92;
Muntpariteit
66.671
66.671
66.671
6.266
9554

2.4878
8)
Noteering te Amsterdam.
*8)
Not, te Rotterdam.
1)
Part, opgave.
in ‘t Iste o/ 2de No. van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D
a
Londen
($ per)
Parijs
($ p. lOOfr.)
Berlijn
($ p. 100 Mk.).($
1
Amsterdam
p.
100 gld.)

9 Mei
1933
3,935/,
4,603%
27,56 46,95
10

,,
1933
3,95
4,61
27,57
47,10
ii

,,
1.933
3,985/
8

4,64
27,66
47,37%
12
1933 3,97

,
4,636
27,65 47,35
13
1933
3,97

‘
4,628%
27,52%
47,30.
15

.,,
1933
3,95/8
4,59%
26,95
46,97

16 Mei
1932
3,6534
3,948/,,
23,89 40,56
Muutpariteit..’
4,86
3,90/8
1

23.8134
I

408/,,

KOERSKN TE LONDEN.

Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden

29Apr.

6Mei

1933
1

1933

8113
Mei
1933
LaagsteHoogsle
13
Mei
1933
Alexandrië..
Piast.
p.0
9 7
Y
2

97
1
4
978i
975
97
Athene

….
Dr.
p.y,
59734
57734
570
600
58734
Bangkok….
Sh. p.tical
1/10′

1/10
1/10+
1/10+
1/10
I3udapest

..
Pen. p. £
20
19%
1834
2034
1934
Buenos Aires
d.
p.$
41
4234 4134
42,4
4154
Calcutta
. . . .
Sh.
p.
rup.
1/6
5
/
94

1/6
5
/
94

1161
0

1/61,,
1/68
32
Constantin. .
Piast.
p. £
705 695 690
695 695
Hongkong
..
Sh. p. $
1/434
1/411/,
6

1/4
1
/8
115
1
/8
1149j
6

Sh.
p.
yen
11218/,
6

1/25/
8

1f2
y,
1/27/
8

1
2%
Lissabon ….
Escu. p.
X,
110 110
109%
11034
110

Kobe

…….

Mexico

….
$
per
£
1334
13.-
12.50 13.50
13
Montevideo
d.per
33 34
33
35 34
Montreal

..
$
per
£
4.36%
4.54 4.47
4.54
4,5134
Riod. Janeiro
d. per Mii.
5
‘/8
4%
48/
8

5
45/
9

Shanghai

..
Sh.
p.
tael
1/3si,,.
1/3k
1/234
1/334
1/3
Singapore
. .
id.
p. $
2/334
2/3
7
/
8

2/334
2/4i,,
2/3ii
16

Talparaiso
1).
$
per
£
– – –
–
–
Warschau
..
Zl. P. £
3034
29
l3/
2934
3034
30t,
,
..- ..b
.

ZILVERPRIJS GOUDPRIJS
3)
Londen’)
N.Yorka)
Londeit
9 Hei
1933..
191,
35i,
9 Mei
1933….
123/4
10

,,
1933..
–
3434
.10
1933….
–
11
1933..
191/
1
,
34.
ii
1933….
123/6
12
1933..
19
.12
1933….
123/3
13

,,
1933..
185I
3434
13
1933….
1236
15

,,
1933..
1834
32
1
/8
15
1933….
123/3
16 Mei
1932..
–
2834′
16 Mei
1932….
–
27 Juli
1914..
2416,,
59
27 Juli
1914….
8410%
1
)1,,
pence
p.
oz.atand.
2)
Foreign silver
in $c. p. oz.
line.
3)
in
sli.
p. oz.
line

STAND VAN ‘a RIJKS KAS

Vorderingen.
1

29 April 1933
1

7 Mei 1933

Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne-
f

4.337.940,61
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
12.620,56
1

46.487,17
Voorschotten
op
uit. Maart 1933 aan

derlandsche

Bank……………….

de gem. verst,
op v.
haard. de Rijks-
adm. te heffen gem. ink. bel, en
opc.
op
de Rijkaink. bel ………………
..

1.706.137,85
,,

1.706.137,85
Voorschotten
op
uit. Maart 1933 aan de
gem. verstrekt
op
aan haar uit te
keerenhoofds.derpers.bel., aand. in
de hoofds. der grondbel. endergem.
fondsbel., alsmede
opc. op
die belas-
tingen en
op
de vermogensbelasting
,,

4.788.475,72
,,

4.788.475,72
Voorschotten aan Ned.-lndig ………
160.402.329,68
,,166.695.381,17
Id. aan

Suriname …………………
14.228.485,84
11.522.745,31
Id.

aan

Curaçao ………………….
6.828.275,93
6.840.179,08
Kasvord. weg. credietverst. a/h. buitenl
,,
i02.015.481,68
,,
101.311.457,42
Saldoderpostrek.v. Rijkscomptabelen

….

,,

26.090.889,75

..

,,

35.916.058,43

….

15.985.069,13
Vord.
op
andere Staatsbedrijven
1)

……15.820.035,38
Verstr. t. laste der Rijksbegr. kasgeld-
leeningen aan gemeenten (saldo)……
39.782.310,79
39.658.532,62
VerplIchtIngen.

Voorschot door De Ned. Bank ing.
art. 16 van haar octrooi

verstrekt

–

f
10.150.968,45
Schatkistbiljetten in Omloop ………
.f302.554.000,-

,,258.079.000,-
Schatkistpromessen in Omloop …….
…73.850.000,-

,,113.150.000,-
Zilverbons in omloop …………………1.558.015.50

,,

1.554.384,50
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)

16.148.363,58

16.979.882,85
,,

,,
Id. aan het Staatsbedrijfd.P.,T.enT.’)

,,100.973.409,45

.,107.853.256,85
Id. aan andere Staatsbedrijven
1)
………..177.207,68

177.207,68
Id. aan diverse instellingen
1)
……..
…74.176.310,21

,,

76.504.802,80
1)
in rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

Vorderingen:
Betaalmiddelen in
‘s
Lands kas
–
–
waaronder Muntbiljetten ………..
– –
–
–
Verplichtingen:

…..

Voorschot
‘s
Rijks kas e. a. Rijksinsteli
fl66.695.000,-
/
169.145.000,-
Schatkistpromessen
………………
1.050.000,-
650.000,-

Saldo Javasche Bank …..
……………..

Schatkistbiljetten
………………..
19 .575.000,-
19.575.000,-
Muntbiljetten in Omloop
………….

…..

1.754.000,-
1.753.000,-
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds.
…229.000,-
132.000,-
idem aan de Ned.-Ind. Postapaarbank.
…1.088.000,-
1.576.000,-
Voorschot van de Javasche Bank…….
3.059.000,-
769.000,-

SURINAAMSCHE BANK.
–

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
Circu-
latie
‘ “‘
1
opeischb.
(schulden
‘
1
Discont.
Div. reke-
ningen’)

15 April

1933..
864
1.132

1
514 744
2.262
8

1933..
863
1.202

1
515
‘756

1
2.276
1

,,

1933..
875
1.269

1
514 758

1
2.282
25 Maart1933..
875
1.037
468
768

1
2.241
18

1933..
876 1.076 468 766
1

2.265

5 Juli

1914..
645
1.100

1

560
735
1

396
1)
Sluitp. der activa.

406

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

NEDERLANDSCHE BANK.

Verkorte Balans op 15 Mei 1933.

Activa.
Binnen!.
Wis-1
Hfdbk.
f
42.931.440,08
sels, Prom.,’ Bijbnk.

1.181.104,22
enz.in
disci Ag.sch.

6.003.581,85
f

50.116.126,15
Papier o. h. Buiten!, in disconto ……
,,

–
Idem eigen portef.
f
73.374.616,-
Af: Verkochtmaar voor
de bk.nog niet afgel.

–

,,

73.374.616,-
Beleeningen Hfdbk:
f
28.014.757,30
ncl. vrsch. Bijbnk.

7.689.197,45
in rek.-crt. Ag.sch. __43.013.719,08
op onderp.

f
78.717.673,83

Op Effecten ……
f
76.613.168,75 Op Goederen en Spec.
,,

2.104.505,08
,,

78.717.673,83
Voorschotten a. h. Rijk …………….
,,

8.366.349,51
Munt, Goud ……
f
98.201.115,-
Muntmat., Goud ..
,,
739.907.563,03

f
838.108.678,03
Munt, Zilver, enz.
,,
22.921.501.01
Muntmat., Zilver..
«

–

861.030.179,041)
Belegging
1/
kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds ……………………
,,

20.351.948,75
Gebouwen en Meub. der Bank …….. ..5.000.000,-
Diverse rekeningen ………………
,,

13.608.708,73
Staat d. Nederl. (Wetv. 27/5/’32, S. No. 221)
,,

18.331.195,17

f
1.128.896.797,18

PaRsiva.
Kapitaal …..
……………………
f

20.000.000,-
Reservefonds ….
……. ………….
,,

3.000.000,-
Bijzondere reserve ………………
,,

5.000.000,-
Pensioenfonds ………………….
,,

8.491.919,58
Bankbiljetten in omloop …………..
,,

956.957.615,__
Bankassignatiën in omloop ………. ..99.520,74
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f

–
saldo’s:

Anderen
,,
130.593.187,83

130593.187,83
Diverse rekeningen ………………
,,
4.754.554,03

f
1.128.896.797,18

Beschikbaar metaalsaldo ………….
f
426.399.633,16
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is
,,
1.065.999.083,-
Waarvan in het buitenland
f 3.020.302,58.

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Goud

Andere Beschikb. Dek-
Data

Circulatle opeischb. Metaal- kings
Munt
1
Munt mat,

schulden saldo
1
)
perc.

15 Mei’33 98.201 739.908 956.958 130.693 426.400 79
98.201 760.234 973.239 133.027 438.691

80

25 Juli ’14 65.703 96.410 310.437

6.198 43.521

54

ruj.1Lc,

,
iJ,Vc,oc
Data

1

1

Belee-

op het
1
reke-
1
disconto slrechtst reeks)
ningen

buiten!. 1 ningen 21

15 Mei 1933 50.116

–

78.718 73.375 13.609
8
,,

1933 39.875

–

87.224 73.376 13.320

25 Juli 1914 67.947

–

61.686 20.188

509
Sedert
den bankstaat van
4
Jan.
1929 op
de basis val,
2
/5
metaal-
dekking. ‘i Onder de activa.

JAVASCHE BANK.

Andere
Beschikb.
Data
Goud
Zilver
Circulatie
1
opeischb.
1
metaal-
1
schulden
saldo

13Mei ’33 2)1
15090
204.890
32.790
55.908
6

,,

’33
2
)!
151.360
206.070
36.270
54.424
15 Apr.19331
112.038

1
46.321
210.792
33.610
60.598
8

,,

19331
112.042

1
46.845
212.159
32.310
61.098

25Juli19141
22.057
31.907 110.172
12.634 4.842
1

Wisselj
1
Diverse
Dek-
Data
buiten
Dis-
Belee-

1
reke-
I

kings-
1

N.-Ind.
conto’s
nin gen
1
fin gen
1) percen-
______________
1

betaalb.
1
tage

13Mei ‘332)
21.020
‘910
21.840

1
64
6

,,

1332)
20.590
62.880
21:520
62

15 Apr.1933
20.454
9.148
35.967’1

24.894
1

65
8

,,

1933
19.736
9.140

,
34.938 25.310
65

25 Juli1914
6.395
7.259
75.541

1

2.228
44
1)
Sluitpost activa.
2)
Cijfers telegrafisch
ontvangen.

BANK VAN ENGELAND.

BankbllJ. t BankbtlJ. 1 OtherSecurities
Data

Metaal

in

un Bankingl Disc.and
1

Securities
___-
circulatlelDepartm.
1

1

10 IvEei 1933 186.909 372.510
1
73.478 1 11.613 1 11.286
3
,,

1933 186.927 373.506

72.482

11.635

11.278

22 Juli 1914140.1641

29.317

j

33.633

ÖherDeposits
1 Dek-
Data

Gov.
1
Public

1
Other
1
Reserve! kings-
Sec. Depos. Bankers IAccountsj
1
perc.’)

10 Mei 33 6.216 1 11.374 87.197 1 43.173 174.3991 5213/32

3
,,
’33 67.656 8.811 99.655 37.786 1
73
.
421
1 50
7
/
22 Juli ’14 11.005

14.736

42.185

1
29
.
2
97! 52
) Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.

1
Te goed1
Wis

Waarv. Belee Renteloos

Staat
Data Goud Z1lver In het
– I
op
het
–
voorschot

sets

5 Mci ’33 80.907 1.206 2.463 1 4.330 1.372 2.705 3.200
28 Apr.’33 80.
866 1.255 2.440 1 5.211 1.406 2.649

3.200

23 Juli’14 4.104 640 –

1.54k

8

76

–

1

Rekg. Courant
Data

Bons:.d.1 Diver- _Circulatie

1

i
_Staat _TZst.1Part
amort. k. sen
1
amort.kiculieren

5 Mei’33

6.595 1 2.480! 84.798 1

2161 2.015 116.708
’28 Apr.’33j 6.595 J
2.365
1
84.992
1

311 1 2.029 17.181

23 Juli ‘141

– 1 – 1

5.912
1
401
1 – 1943
1) Slutpost activa.

DUITSCHE RIJKSBANK.

I

Daarvan
1
Deviezen

I

Andere

I

Data

Goud

bij bui-

als goud- wisselsBelee-
ten!. circ. 1 dekking

en

ningen
banken 1) 1 geldende cheques

7 Mei 1933

400,8

18,7

99,4

3.065,5

71,8
29 April 1933

410,5

20,2

99,5

3.142,4

177,1

30 Juli 1914 1.356,9

–

–

750,9

50,2

Data

1 Effec- 1 Diverse 1 Circu-
1
Rekg.- 1 Diverse
1

ten

1
Activa
2
)
1

latie

1

Cr1.

1
Passiva

7 Mei

1933
1

316,8

1

353,2

1

3.409,9
359,9
1

158,2
29 April 1933
1

316,9

1
408,0
1

3.538,3
1

406,0!
167,9

30
Juli

1914
330,8

1
200,4
1.890,9
1

40,0
1)
Onbelast.

2)
Wo.

Renteiibankscheine
7
Mei,
29
April
1933,
resp.
27;
15 mill.

NATIONALEBANKVAN BELGIË.

Goud
.
Rekg. Crt.
z
z

”
”
.
Data
k.
L
‘.
1933
gi
‘-‘
–

ii
Mei
2676
62
7721
521363
40
3.6171
28
308
«
62 787
1

58
363
40
3.633
44
298

FEDERALRESERVEBANKS.
-.

Goudvoorraad
Wetti
Wissels

Data Totaal
Dekking
betaal middel
In her-

1
disc.
V.
d.
1
In de
open
bedrag
F. R.
Notes

I
Zilver
etc.
member
1
markt
banks
1
gekocht

26 Apr.’331
3.396,3
1

2.735,6
222,7
385,0

1
177,5
19
,,
’33
3.365,6
_2.692,2
215,6 414,3

_
208,4

Belegd
1

in circu]
Gestort
1

Goud-
1

Dek-
t
Algem.
1

Dek-
Data
in
U. S
Gov.Sec,
1
__
Kapitaall
kings-
1

kings-
latie
1 1
perc.1)
t
perc.2)

26Apr.’33
1.837,1
1
3.424,1
1
2.345,5
150,3
1

58,8
1

62,7
19

,,

’33
1.837,1
3.477,4
2.347,5
149,7
57,7 61,5
J)

Verhouding

totalen
goudvoolra,Ld

tegenover

opeischbare schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad
muntmateriaal
en wettig betaalmiddel tegenover Idem.
l’ARTICUL11tRE
BANKEN AANGESLOTEN BIJ
HET
FED.
RES. STELSEL.

Dis-

Reserve
t

Totaal

1
Waarvan
Data
Aantal
conto’s

Beleg-

I
bij
de
I
1
depo-
1

time
banken
en
gingen

F.
R.
beleen.
_banks
SttOS
deposits

1
Mrt.’331
488

19,6271
8.196
1.599
1

15.971
15,288

22 Feb.’331
130
9.865
1

8.392
1.814 16.933
5.499
De oosten van De Ned. Bank, da Javasche Bank en de Bank of Eng.
land
zijn in
duizenden, alle overIge posten
in
millioenen
van
de
be.
treffende valuta.

. .
–

17 Mei 1933

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

407

GOEDERENHANDEL.
GRANEN.

16 Mei 1933.
De Noord-Anierikaaijsehe giaa.iinia.rkteu opeaiieii in het
begin der afgeloopelk week Lager. Winnipeg was op 9 Mei
i.e1fs aanmerkelijk lager, daar de itiarkt op S Mei gesloten
was geweest en cle verlaging van dien dag te Chicago op
de koersen te Win nipeg .geen invloed had kunnen uitoefe-
nen. De flauwere stemming was een ge’olg v.au minder
belangstelling van iie npeculatie en betere n’eersberichteu
uit het wintertarwegebied der Ver. Staten, terwijl cle uit-
zaal van zomertarwe onder gunstige omstandigheden goe-
dcii voortgang maakte. Spoedig is op de Haawere stem-
rniug in het begin der week wej,i een verbetering inge-
treden, toen de iuflationlsbische fiianeiëele en landbouw-
wetten in de Ver. Staten waren aangenomen en het regee-
ringsrapport over ed ntertarwe verscheen, dat een teleur-
stelleiide schatting gaf van de opbrengst. Hoewel cle be-
richten in dcii laatsten tijd guistigei- waren geweest,
bedroeg dc geschatte opbrengst slechts 337.500.000 bushels.
DIt is wel 3 millioen bashels meer dan op 1 April, doch
minder dan vrij algemeen was verwacht. In het vorige jaar werden 462.151.000 ‘busheFs geoogst en in 1931
787,.393.000 bushels. Naar verluidt, is sedert t Mei nog wel
in verschillende streken verdere verbetering ingertredeu.
De uitzaai ‘van zomertarwe is iii de Ver. Staten vrijwel
ten einde gebracht. In Canada is de ii itzaa.i laat, doch
wordt nu met spoed voortgezet. Volgens cciie Canadeeselie
regeeringssehatting zullen
iii
dc ciiie prairieprovincies
25.171.000 acres niet tarwe worden bebouwd tegen 26.646.000
acres iii liet vorige jaar. Tegen het einde der week trad
aan dc Noord-Ameriknaosohe termijnniarkteii ‘weder eene
raetic in. Vergeleken niet een week geleden was het slot
te Ohicago voor tarwe oii.veriinierd. Wi nuipeg sloot
oh-
veranderd vergeleken hij 6 MeI. De vraag voor tarwe in
Europa en in het Verre Oosten bleef ook in de afgelopen
week levendig. Australische tarwe ivas weder in Engeland gevraagd tot weinig vera ud ereude prijzen. Australië heeft
reeds ongeveer de helft van liet voor uitvoer beschikbare
La rwesiirplus verleden, terwijl ook op ii fladi lig
11
aar Europa
en het Verre Oosten veel is verkocht. Het weder in Aus-
ti’alië is gunstiger geworden voor dci) uitzaai van tarwe
en juist waar dat liet noodigst was is overvloedig regen
gevallen. ]3oeren worden daardoor anugemoed iT meer te
zaaien dan zij eerst van pia ii waren, en mcii nieent nu,
dat de bezaaide oppeavlakt.e wel even groot zal worden als
in het vorige jaar. .Argentijnsche tarwe werd in de afge-
loopen week geregeld gekocht, ook in Oost-Europa en ii
het
–
Verre Oosten. Prijzen aan de Argeutijusche tei:mij.n-markten stegen iii liet begin der week, doch daalden later weder, act slot
te
Buenos Aires was S centirvos, te Rosario
5 centavos per 100 KG. hooger dan een week geleden. Goede
voortgang wordt iii Argentinië gemaakt met den uitzaai
van tnrw’e, waarschijnlijk zal cle bebouwde oppervlakte
even groot worden als in het vorige jaar, zoo niet grooter.
lii Europa blijven de vooruitzichten vau vwtertarwe goed.
Het .1 uternationale Landbouwi iistitiiut te Ronie berekent,
dat de niet win’tertarwe ‘beboirwde oppei-vlakte in Europa
buiten Rusla id Fversebeiden houderdd ui.zeiid acres grooter
zal ziju (lan iii het vorige jaar. In llu.sl’nd verwacht liet
Landbouvinstituut een vermindering van 4.200.000 acres,
iii indië van 1.200.000 acres, in Noord-Afrika van 500.000
acres cii in cle Ver. Staten van 6.500.000 acres.
I)e prijsverhoogiiig voor r ogge heeft niet lang stand ge-
houden en reeds iii het begin der afgeloopen week werd
weder Poolsclie rogge tot lagere prijzen aangeboden, zon-
der veel kooplust. Ook .A’rgentijiisc-he en Illongaarsche, rogge
w’iileil tot lagere prijzen te koop, voor deze soorten ‘was de
verlaging liet kleinst.
De stemming voor iii a is was in liet begin der week
vrijwel onveranderd en vooriianielijk iii Pla.taniaïs kwamen
geregeld flinke zaken tot stand. Er bestond goede ivraag
vooi- stoornende partijen van den oiideii en van den ii ieu-

AANVOEREN in to

w’e400gst. Voor latere afluding, welke niet goedkooper dan
eerdere posities werd aangeboden, was de belangstelling
niet groot. Nog steeds is liet, aanbod van Platamais in
spoedige posities beperkt, doeb spoedig kiii vermeerdering
van het aanbod voi’den ‘verwacht uit booteii, welke in de
eerstvolgende weken zullen bio nenkonien.
De
verschepingen
uit Argentinië zijn in de laatste weken geregeld toegeno-
i men, evenals de voorraden in dc afseheephavens, en in de
1
vorige week waren zij w’eder grooter clan in de vooraf-
gaande. Tegen het einde der week verf lauw’de
de
belang-
stelling ook voor spoedig verwachte stoomende partijen, ‘diaar de consumpticvraag teleurstellend was, en daalden
de prijzen eenigszihis. Aan de Argentijusche termijoniark-
ten waren de prijsschommehingen klein, liet slot te Buenos
Aires was 4 centavos, te Rosai-io 5 centwvo ‘per 100 KG.
lager clan een week geleden. Voor Dona.umafs ‘bestond ge-
durende de gelieele week weinig belangstelling en ‘houders
van stoonmende Donaunraïs moesten hunne prijzeu geregeld
verlagen. Op aflading per Juni en Juli kwamen verschil-
lende zaken tot stand. Voor ‘die posities werd een vi-ij be-
langrijke premie boven stooritenile betaald.
Voor ge r s t is de stenuning vast gebleven. Het aanbod
van Platagerst is niet overvloeclig en de binnenkomende partijen vonden koopers tot iets oploopende prijzen. Ook
stoomende Platagerst en afiadlng in cle eerstvolgende maan-
den werden iets hioogei- verkocht. In de ‘prijzen voor Donau-
gerst is geen verandering gekomen. liet aanbod. is niet
overv’loedig, doch de belangstelling van de zijde der ‘kooper
s
‘is slechts matig en beperkte zaken kwamen ‘tot stand.
Voor h
di
v
e r was de niarkt onveranderd met kleine
zaken in Boheemsche en Argeiitijnsche soorten. De ter-
mijnmarkt te l3uenos Aires sloot 5 centavos hooger.

SUIKER.
De versohillende suikermarktea verkeerden ged urende de
afgeloopen week incest in afwachtende s
–
tenmieiiug.
Iii A me r i k a vonden iliatige omietten plaats van ruwe
suiker tot en.
1.30
dc, voor Ouhasuiker c. 11 fr.
De N e w-Y o i k sc heternujnenarkt was nogal rustig.
Tegenover eenige likwidaties stond speculaibieve kooplust
op een ietwat verlaagd niveau. De schommelingen der no-
teeringen waren niet meer noemenswaard en het slot luidde
als ‘volgt: Mei 1.35. Juli 1.38, Sept. 1.43, Oct. 1.46 en Dec.
1.48, terwijl dc laatste noteeri
nb
voor Spot Centr. 3.30
bedroeg.
De ontvangsten iii ‘de Atlantische havens der Ver. Sta-
Leo bedroegen deze week 5 1.000 tons, dc .versmeltingen
55.000 ton’s tegen 49.000 ‘tons verleden jaar en cle voor-
raden 237.000 tons tegen 374.400 toids.
.-Do laatste Cu b a-statistiek is als ‘volgt:

1933

1932

1931

tons

tons

tons
Productie ……………2.000.000 2.602864 3.122,.186
Ontvangsten ………….7.744 20.564 37.773
Totaal sedert 1/1 ………658.710 1.079.368 1.324.140
Aifschepingen …………32.670 63.058 24.879
Voorraad

…………….1.019.868

1.278:275

1.721.019

In E
11
ge 1
it n cl was de markt eveneens zeer kalm.
Slechts enkele ladingen ruwsu iker verwisselden van
eigenaar, terwijl de stemming op cle L o n cii s ch e ter-
mijnniarkt afwachteud was niet tragen handel.
Wij laten hieronder volgen de gegevens van de Uh.
Jloarcl of Trade Statistiek over April

April

Oct./Api’il
1933

1932

1932/33

1931/32
tons

tons

bus

ton
Iniport Bietsuiker

25 15.10′?

14.507

86.801
Rietsuiker

192.038 192.587 1.351.058 1.158.584

Totaal …. 192.063 507.689 1.365.565 1.245.385
Vrijgemaakt
voor consumptie 173.217 205.927 1.123.985 1.203.800
Export Geraffineerd

20.081 17.311 186.269 109.607

is van 1000 KG.

Artikelen

Rotterdam
Amsierdam
Totaal

7113 Mei
Sedert
Overeenk.
7113 Mei
Sedert
Overeenk.
1933 1932 1933
1jan. 1933
tijdvak 1932
–

1933
1 Jan. 1933
tijdvak 1932

28.314
417.187
496.270
200 11.870
5.064
419.057
501.334
11.095 167.023
176.320
206
1.571
940
168.594
177.260
Tarve

.
……………..
Rogge

……………..
188
10.266 10.042
–
25
–
10.291
10.042
I3oekweit ……………..
M ais —
–
—————-
7.J60
384.998 490.364
–
85.745
141.625
470.743
631.989
4.131
116.761 137.243
3.620
13.816
7.271 130.577
144.514
Haver

…………….
‘2:0
71.755
84.003
280
1.828
2.542
73.583
86.545
3.743
107.342
114.138
1.350 135.821
166.796
243.163 280.934

Gerst

………………
.75

1.915
26.006 40.458
– .
–
50
26.006 40.508

Lijnzaad

……………
Lijnkoek

……………
Tarwemeel

………
311
–

8.539,-
,

9.929
38
3.137
5.671
11.676
15.600
Andere meelsoorten •.
916
21.458
18.932
63
–
3.997
6.290 25.455 25.222

408

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

.

STATISTISCH OVERZICH]

.

.

GRANEN
EN ZADEN
•
TUINBOUWARTIKELEN VLEESCH

(Loosduinen)
TARWE
R000E
MAIS
GERST
LIJNZAAD RUND
VLEESCH BLOEM-
KASKOM-
SALADE
tt0ta0
No. 2 Canada
La Plata
Zsisce
L.
Plata
(versch)
VLEESCH
versch
.
.
loco loco loco
Rdam,kda:
KOOL
KOMMERS
®
!!
av1

!!

lesoort
lesoort

.
‘
1925 17,20

100,0
-13,07
5

100,0
231,50
lOCO
236,00
100,0
462,50
100,0
– –
1926
15,90
92,4
I1,75 89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
36050
77,9
–
1927
14,75
85,8
12,475
95,4
176,00
760
237,00
1004
362,50
78,4
–
–
–
1928
13,47
5

78,3
13,15 100.6
226,00
97,7
228,50
96,8 363,00
78,5 26,47
100- 2308
lOO,-
5.83
IOO-
93,-
lOO,-
77,50 100,-
1929
12,25
71,2
10,876
83,2
204,00
88,1
179,75
76,2
419,25
90,6
26,32
99,4
23,83
103,3
7,60
130,3
96,40
103,7
93,125
120,2
1930 9,67e
53
6,22
5

47,6
136,75
59,1
111,75
c47,4
356,00
77,0
16,32
61,7
18,28
79,2
3,51
60,2
108,-
116,1
72,90
94,1
1931
5,55
32,3 4,55

•
34,8
84,50
36,5
107.25
45,4
187,00
40,4
18,49
69,9
16,89
73,2
4,33 74,3
88,-
94,6
48,-
61,9
1932
5,225
30,4
4,62′
35,4
77,25
33,4
100,75
42,7
137,00
29,6
16,71
63,1 11,87
51,4
3,57
61,2
61,-
65,6 37,50
48,4

Jan.1931
6,52
5
31,9
4,-
30,6.84,50
36,5
86,25 36,5
207,50
44,9
96,103,2
56,-
72,3
Iebr.
5,775
33,6 3,90
29,8 87,50
37,8
85,75 36,3
206,25
44,6
91
,
97,8
50,
64,5
Maart
5,625
32,7 4,20
32,1
103.00
44,5
104,75
44,4
214,00 46,3
.
90,
96,8
51,-
65,8
April
5,90
34,3 4,42
5

33,8
112,00
48,4
117,00
49,6
197,75
42,8
20,42
77,1
22,42
97,1
7,45
127,8
97,
104,3
47,-
60,6
Mei
6,15
35,8
4,975
38,0 95,75
41,4
124,00
52,5
189,00
40,9
16,56
62,6
18,75
81,2
4,27
73,2
98,-
105,4
45,-
58,1
Juni
5,75
33,4
5,05
38,6 86,75
37,5
116,50
49,4
191,50
41,4
9,51
41,2
1,27
21,8
101,–
108,6
41,-
52,9
)uli

_
5425
31,5
4,70
35,9 84,25
36,4
115,75
49,0
211,00
45,6

–

————————–
—————————

95,-
102,2
49,-
63,2
Aug.
4,975
28,9
4,02
5

30,8
74,50
32,2
119,50
50,6
185,50
40,1

———————

94
r

101.1
54
1

69,7
Sept.

,,
4,775
27,8
4,27 32,7
68,00
29,4
97,00
41,1
164,25
35,5
84,-
90,3
50,-
64,5
Oct.
5.-
29,1
4,475
34,2
68,50
29,6
94,75
40,1
160,25
34,6
75,-
80,6
49,-
63,2
Nov.
5,82
5

33.9
5,475
41,9
81,00
35,0
114,50
48,5
169,75
36,7
72,-
77,4
48,-
61,9
Dec.
4,92
5

28,6
4,95
37,9
69,25
29,9
111,25
47,1
145,75
31,5
–

—

–
–
– – –

—

70,-
75,3
43,
55,5

Jan.

1932
5,05
29,4
5,07
5

38,8
71,25
30,8
114,00
48,3
142,50
30,8
70,-
75,3
•

40, –
51,6
Febr.
5,30
30,8
5,07
5

38,8 74,00
32,0
108,50
46,0
142,25
30,8

–
—
–
—
–
—-
—
–
—

68,-
73,1
•

34,-
43,9
Maart
• 5,52
5

32,1
5,80
44,4
86,75
37,5
118,00
50,0
143,25
31,0

–
—
–
—-
–
–
–
–
–
—
–
–
–
—
——

.
67,-
72,0
32,-
41,3
April

,,
5,65
32,7
6,225
47,6
88,75
38.3
124,50
52,8
135,25
29,2
20,38
77,0
15,06
65,3
5,27
90,4
63, –
67,7
28,-
36,1
Mei
5,60
32,6
5,30
40,5
78,00
33,7
116,00
49,2
130,25
28,2
13,03
49,2
14,78

—–
–
—
–
–
–
—
–
–
—

64,0
3,71
63,6

67,7
26,-
33,5
Juni
5,22
5

30,4
4,15
31,7
80,75
34,9
105,75
44,8
128,75
27,8.
5,76
25,0

—
–
–
—
–
—
–
—
–
—
–

1,73
29,7
67,-
72,0
34,-
43,9
,
)uli

n
4,90
28,5
4,-
30,6
78,75
34,0
100,25
42,5
129,75
28,1

–
—-
–
——
–
–
—

—
–
–
—
–
—–
–
–
—
–
—
–
–
—
–
——
–
–
—

68,8
35,50
45,8
Aug.

,
5,20 30,2
4,075
31,2
77,50
33,5
98,25
41,6
133,00
28,8
62,-
66,7
40,50 52,2
Sept
5,47.
31,8
4,20
32,1
78,50
33,9
88,50
37,5
150,75
32,6
–
55,-
59,1
42,50 54,8
Oct.
,
5,25 30,5
3,92
5

30,0
74,50
32,2
79,50
33,7
138,25
29,9

–
–
—-
–
——
–
—
–

:
51,-
54,8
44,-
56,8
Nov.
.
4,90 28,5
3,90
29,8
71,25 30,8
79,00
33,5
135,2
29,2

–
–
—-
–
——
–
—
–

53,-
57,0
46,-
59,3
Dec.

•,,
4,72
27,5
3,80
29,1
66,25 28,6 75,25
31,9
135,00
29,2

—
–
—
–
—
–
–
—
–
—
–
–
–
–
–
—
—
–
—
–
—
–
–
—
–
—
–
–
–
–
—
—

53,–
57,0
46,-
44,75
59,3
57,7
Jan.

1933
Febr .
4,95
4,7fl
28,8
27,8
3,75 3,70
28,7
28,3
73,00 71,00 31,5
30,7
75,25 74,75
31,9 31,7
136,50 130,25
29,5 28,2

——————
—-
–
—
–
—
–
—
–
—-
—

50,50 49,25
54,3
53,0

58,1
Maart

,,
5,05
29,4
3,825
29,3
73,50
31,7 76,25
32,3 130,50 28,2
– .

–
–
–
–
—
—
–
–
—
–
—
–
—
—
–
–
–
–
–
–
—
—
–
–
—
–
—
–
—
—
–
–

46,50
50,0

59,3
April
5,15
29,9
3,75
28,7
72,75
31,4 71,25
30,2
129,50
28,0
14,62
55,2
13,59

–
–
–
–
—
—
–
–
–
–
–
–
—
–
–
–
—
–
–

58,9
3,27
56,1
49,50
53,2
48,25
62,3
•
1 Mei
5,25
30,5
3,85
29.4
75,00
32,4
72,00
30,5
137,50
29,7
l4,42
54,5
10,92

–
–
–
–
—
—
–
–
—
–
—
–
—
—
–
–

47,3
1,50
25.7 50,
6

53,8
49,6)
63,2
8
5,55 32,3
3,85
29.4
73,00
31,5
73,00
30.9
146,50
31,7
13,60
51,4
10,39
45,0
0,94
16,1
52,-
55,9
49,- 7)
63,2
,,

,,
15
5,55
32,3 3,75
28,7
71,00
30,7 73,00
. 30,9
147,00
31,8
. 1) Men zie voor de toelichting
op dezen staat de nos.
van
8, 15
Aug. 1928,
25 Febr.
1931
en 15
Febr.
1933.

2)

Tot Jan.
1931
Hard
Winter
No.2.
van Jan. 1931
to vanaf 26 Mei
1930 tol 23 Mei
1932 74 K.G.
Zuid-Russische.
4)

Toljan.
1928Malting;
van
Jan.
1928 tot
9 Febr.
1931
American
No.
2, van
9 Febr.
1931
tot 23 Mei
193
het betreffende
jaar.
6)
5
Mei.
7)
13 Mei.
8)
12
Mei.
9)

2 Mei.

Vervolg
STATISTISCH
OVERZICH

.

MINERALEN
TEXTIELGOEDEREN DIVERSEN

STEENKOLEN
Westfaalschei
PETROLEUM
BENZINE
KATOEN
WOL WOL
gekamde
KOE-
.
KALK-
.
Hollandsche
Mid. Contin.
rude
Gulf exp.
–
gekamde
ra iS
Australische,
HUIDEN
SALPETER
Middling
locoprijzen
F. G. F.
Sakella-
U• F. No. 1
bunkerkolen,
onezeefd f.o.b.
33 tim

9°
6466°
$cts. per
Me”°
lo
radfor
CrossbredColo- nial Carded,
Gaaf. open
kop
GId. per
lOO KG.
R damjA’dam.
S g.
barrel
per
U.S. gallon New-York
rides
omra
Liverpool
Ib
per

.
50’s Av. loco
57-61 pnd.
netto
per i000 K.G.
per Ib.
Liverpool
Bradford per Ib.

f1.
Wo
$
lo
$cts.
0f
$ cts.
0
,o
pence
0/0

pence

°fo
pence
0J°
pence
0
(0
f1.
OJ
f1.
0
10
1925
10,80
100,0
1.68 100,0 14,86
100,- 23,25
100,0
29,27

lOO,-
9,35
100,-
55,00
100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12,-
100,0
1926 17,90
165,7
1.89 112,5
1,65
91,9
17,55
75,5
16,24
55,5 6,30
67,4
47,25
85,9
24,75
83,9
28,46
82,0
11,61
96,8
1927
11,25
104,2
1.30
77,4
14,86
100,-
17,50
75,3
16,78
57.3
7,27
77,8
48,50
88,2
26,50
89,8
40,43
116,5 11,48
95,7
1928
10,10
93,5
1.20
71,4
9,98
67,2
20,00
86,0
19,21
65,6
7,51
80,4
51,50
93,6
30,50
103,4
47,58
137,1
11,48
95,7
1929
11,40 105,6
1.23
73,2
10,-
67,3
19,15
82,4
17,05
58,2 6,59
70,5
39,-
70,9
25,25
85,6
32,25
92,9
10,60
88,3
1930
11,35
105,1
1.12
66,7
8,77
59,0
13,55
58,3
12,-
41,0
3,92
41,9
26,75 48,6
16,25
55,1
25,36
73,1
9,84
82,0
1931
10,05
93,1
0.58 34,5
5,04
33,9
8,60
37,0
7,33
25,0
3,08 33,0
21,50
39,1
12,00
40,7
18,65
53,7
8,61
71,8
1932
8,00
74,1 0.81
48,2
4,50
30,3
6,45
27,7
5,21
17,8
3,11
33,3
16,00
29,1
8,50
28,8
11,15 32,1
6,15
51,3

Jan.

1931
10,30
95,4
0.85 50.6 6,08 40,9
10,30
44,3
8,31
28,4
3,09
33,1
21,25
38,6
12,00
40,7 24,63′
71,0
10,11
84,3
‘Febr.
10,30
95,4
– 0.85
50,6 6,14
41,3
10,95
47,1
9,58
32,7
3.55
38,0
21,75
39,5
12,00
40,7
22,50
64,8
10,21
85,1
Maart
10.30
95,4
0.66
39,3
6,07
40,9
10,90
46,9
9,70
33,1
3,56
38,1
25,25 45,9
14,50
49,2
22,25
64,1
10,21
85,1
April
Mei
10,15
10.00
94,0
0.53 0.53
5

31,5
5,66
5,375

38,1

.
36,2
10,25
9,40
44,1
8,68
8,18 29,7
27,9
3,31 3,01
35,4
32,2
24,50
23,50
44,5
14,50
13,00
49,2
44,1.
22,25 21,75
64,1
62,7
10,21 10,21
85,1
85,1
Juni
10,00
92,6
92,6
0.34
0.24
5
.

31,5
20,5
4.24 3,40
5

28,5
fl,9
.
9,10 9,25

40,4
39,1
39,8
7,54 7,73
25,8 26,4
3,01
3,35
32,2
35,8
22,00
22,25
42,7
40,0 40,5
12,50
12,50
42,4 42,4
19,13
20,25
55,1
58,4
10,21
8,26
85,1
68,8
Juli
Aug.,,
10,00 10.00
92,6.
92,6
0.43
14,3
25,9
3,94
26,5
7,20
31,0
5,94
20,3
2,59
27,7 22,25
40,5
12,00
40,7
18,75
54,0
7,-
58,3
Sept.,,
10,00
92,6
0.56
33,2 5,50 37,0
6,55
28,2 5,77
19,7
2,59
27,7
20,00
36,4
11,00
37,3
18,-
51,9
6,50 54,2
Oct.,,
9,90 9.90
91,7
91,7
0.56 0.68
33,2 4,19
4,62
28,2
31,1
6,30 6,40
27,1
27,5 5,82 5,72
19,9
19,5
2,85
3,11
30,5 33,3
19,50 19,00
35,5 34,5
10,75 10,75
36,4 36,4
17,50
16,75
50,3
48,3 6,65 6,80 55,4
56,7
Nov.,,
Dec.
9,90
91,7
0.71
40,4 42,3
5,31
35,7
6,30
27,1
4,98
17,0
2,99
32,0
16,25
29,5
9,00 30,5
-.
–
6,95
57,9

Jan.

1932
8,25 76,3
0.71
42,3 5,25 35,3
6,65
28,6
5,09
17,4
3,38
36,2
16,50
30,0
9,00
30,5
11,63
33,5
7,10
59,2
‘Febr.,,
8,25 76,3
0.71
42.3
4,92
5

33,1
6,90
29,7
5,31
18,1
3,51
37,6
16,25
29,5
9,00
30,5
11,75
33,9
7,25′
60,4
Maart
8,35
77,3
0.71
0.86 42,3
4,62
5

4,34
31,1
6,90 6,25
29,7
26,9
5,37
5,08
18,3
17,4
3,30
3,08
35,3 33.0
16,50 16,50
30,0 30,0 8,75
9,00
29,7
30,5
10,25
9,25
29,5
26,7
7,40 7,40
61,7 61,7
April
Mei
8,65
8,30
80,1
76,9 0.86 51,2
51,2
-4,25
29,2 28,6
5,80
24,9
4,57 15,6
2,76 29,5
15,75
28,6 8,25
28,0
8,88
25,6
7,40
61,7
Juni

,,
8,25
76,3
0.86
51,2
4,25 28,6
5,25
22,6 4,44
15.2
2,55
27,3
15,25
27,7
7,75
“26,3′
9,
25,9
7,40
61,7
Juli
8,10
75,0
0.86 0.86 51,2 51,2 4,25 4,30 28,6
5,80
7,35
24,9
31,6
4,97
5,71 17,0 19,5
2,77
3,33 29,6
16,00 15,75
29,1
28,6
8,50
8,25
28,8
28,0
9,75
12,-
28,1
34,6
–
5,70
–
47,5
Aug.,,
Sept.
7,80
7,75
72,2
71,8
0.86
51.2
4,375

28,9
29,4
7,75
33,3 6,37
21,8
3,64
35,6
38,9,
16,75
30,5
8,75
29,7
13,75
39,6
5,90
49,2
Oct.
7,65 70,8 0.86 51,2 4,45
29,9
6,50
28,0
5,68
19,4
3,16 33,8
15,75′
28,6
.

8,50

‘
28,8′
’14,-
40,3
6,-
50,0
Nov.
7,40 68.5
0.86 51,2
4,60 31,0
6,15 26,5
5,16
17,6 16.2
3,-
32,1
15,25
27,7
8,25 28,0
27,1′
12,-
1150
34,6
6,10
50,8 51,7
Dec.

‘

,,
Jan.

1933
7,25 7,05
67,1
65,3 0,745
0.53 44,3
31,5
4,435

4,16
29,8 28,0
5,95
6,15
25,6 26,5
4,73 5,13
17,5
2,80
2,95
30,0
31,6
15,25 15,75
27,7
28,6
8,00 8,25 28,0
11,50
33,1
33,1
6,20 6,30 52,6
Febr.
7;20
‘

66,7
0.38 22,6
3,97 26,7
6,10
26,2
4,98
17,0
2,78
29
1
7
15,50
28,2
8,25 28,0
10,38
29,9
6,40 53,3
Maart

,,
7,25
‘

67,l
038,
22,6
3,87
5
26,1
6,40 27.5
4,97 ‘17,0
277
29,6
15,25
27,7
7.75 26.3
10,75
‘31,0
6,40 53,3
April

,,
1
Mei
7,25
7.25.
67,1
0.37 0.32
22,0
3.67
24,7 20,2
6,65
286
5,18
5,334

17,7 18,2
2,68
2,90
4

28,7
31,0
15,75
28,6
7,75
26,3 11,25
11,25
7

32,4
32,4
6,40 6.40
53,3
53,3
8

,,

,,
7.15
67,1
66,2
0.21
19,0
-12,5
2,992)
2,92
3
)
19,7
6,95
7,15
29,9
308
5,46
5
18,7
3,02
5

32,3
–
16,50
0
)
–
30,0
–
–

8,006)
–
27,1
.
6,40 53,3
15

,,

.

,,
715
–
66,2
0.21
5

12,8
.

.
7,50
1

32,3
..
6,40 53,3

5)
Jaar-en maandgem.
atger.
op
‘Is
pence.
2)
5
Mei.

)
12Mei
4)3
Mei.
5
)10
Mei..6) 11
MeI.
7)
2Mei.
8)
4
Mei.

17 Mei 1933

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

409

‘AN
GROOTHANDELSPRIJZEN’)

.

.

ZUIVEL EN EIEREN
MËTALEN

BOTER
per K.G.
KAAS
Edammer
EIEREN
Gem. not.
:

KOPER
Standaard
LOOD
TIN
IJZER
Cleveland
GIETERIJ-
IJZER
ZINK
GOUD
ZILVER

Leeuwar-
der Comm.
Alkmaar
Fabrieks-
Eiermijn
Locoprijzen
Locoprijzen
Londen
locoprilzen
Londen
per
Foundry No, 3
t.o.b.
(Lux III) p.
Locoprijzen Londen cash Londen
cash Londen
per
Noteering
kaas

j
Roermond
lOOst.
Londen
perEng. ton
per Eng ton
Eng ton
Middlesbrough
Eng. t. f.o.b.
per

•
pei ounce
Standard
kl. mlmerk
perEng.ton
Antwerpen
Eng.ton
.

fine
Ounce

n.
2,31
Oj
100,0
II.
56,-
Oj
100,0
f1.
9,18
0/
100,0
£
62.116
°Io
100,0
£
36.816
01
100,0
£
261.17/-
.
01
0

100,0
§
h. 73(-
°lo
100,0
sh.
671-
°Io
100,- £
36.316
0
/0
100,-
sh.
85/6
O/
100,-
pence
32’j
°jo
100,0
1,98
85,7
43,15
77,1
8,15 88,8
58.1!-
93,5
31.1(6
85,3
290.1716
111,1
86/6
118,5
68/8
102,5
34.2/6
94,3
85/-
99,5
28U116
89,3 2,03
87,9
43,30
77,3 7,96
86,7
55.141-
89,7
•
24.4j-
66,4
290.41-
110,8
731-
100,0
64/6
96,3
28.10/-
78,8
85/-
99,5
26j4
83,3
2,11
91,3
48,05
85,8 7,99 87,0
63.161-
102,8
21.11-
57,8
227.51-
86,8
661-
90,4
6218
93,5
25.5(6 69,9
85f-
99,5
261116

•
81,1
2,05
88,7
45,40
81,1 8,11
88,3
75.14J
121,9
23.5/-
63,8
203.1516
77,8
7016
96,6
68/9
102,6
24.17/6 68,8
85/-
99,5
24
7
116
76,2
1,66
71,9
38,45
68,7
6,72 73,2
•
54.13/-
88,0
18.116
49,6
142.51-
54,3
671-
91,8
5916
88,8
16.17/-
46,6
85/-
99,5
17
13

55,4
1,34
58,0
31,30 56,9 5,35 58,3
36.51-
58,4 12.1/-
33,1
110.1(-
42,0
551-
75,3
4716
70,9
11.1016
31,9
9216 108,2
.13319
41,6 0,94
40,7
22,70
40,5
4,14
45,1
22171- 36,8
8.12(-
23,6
97.21- 37,1
421-
57,5
371-
55,2
9.161-
27,1
118/-
138,0
12
7
1
40,1
1,61
69,7
32,25
.

57,6
6,63
72,2
45.716
73,1
14-16
38,5
1168/-
44,4
6016
82,9
51/6
76,9
12.18/6
35,7
85/-
99,5
13
7
/
43,2
1,66
71,9
33,80
60,4
6,21
67,6
45.116
72,6
13.516
36,4
117.-16
44,7
5816
80,3
50/7
75,5
12.101-
34,6
851-
99,5
12
1
ja
38,9
1,47
63,6
35,00
62,5 4,94
53,8
45.116
72,6
.13.316
36,2
122.
11
–
46,6
5816
80,3
48110
72,9
12.816
34,3
85/-
99,5
.
1
3
7
11
41,8
1,35
58,4
31,60
56,4
4,20
45,8
42.1516
68,9
12.101-
34,3
113.41-
:
43,2
5816
80,3
4916
73,9
11121-
32,1
851-
99,5
13
1
1
40,9
1,26
54,5
30,85
55,1
4,07
5

44,4
39.616
63,4
11.1016
31,6
104.171-
40,0
5816
80,3
48/-
71,6
10.1316
29,5
851-
99,5
12
15
11s
40,3
1,29
55,8
33,50
•
59,8
4,30
46,8
36.616
58,5
11.1116
31,8
106.2(6
40,5
5816
80,3
47/1
.
70,3
1110f-
31,8
85/-
99,5
12?j
40,1 1,32
57,1
37,75
67,4
4,40
47,9
34.141-
55,9
.

12.15/6
35,1
112.5f6
42,9 5816.
80,3
.48/9
72,8
12.11/-
34,7
.85!-
99,5
131!,
41,2
1,30
56,3
36,00
64,3
4,98
54,2 32.15!-
52,8
11.1916
32,9
114.1916
43,9
5816
80,3
47/9
713
11.1416
32,4
85/-
99,5
12
13
11
39,9
1,27
55,0
32,25
57,6
5,776

62,9
30.316
48,6
11.41- 31,1
111.16/-
42,7
5516
76,0
46/7 69;5
10.191-
30,3
91/3
106,8
131
41,4
1,24
53,7
26,25
46,9
6,275
68,4
28.2/6
45,3
10.916
28,8
•
101.116
38,6
461-
63,0
44/8
66,7
10.7/6 28,7
106/3
124,3
13
13
11
43,0
1,17
50,6
24,75
44,2
7,07
77,0
27.1916
45,1 11.51-
30,9
102.-!-
39,0
4416
61,0
4316
64,9
10.15/6 29,6
110(9
129,5
14
1
j
45,1
1,18
51,1
21,40
38,2
5,32
5

58,0
27.616
44,2
10.161-
29,6
98.17/6
37,8
41j6
56,8
43/3
646
10.216
28,0
122/6
143,3
145J
44,6
1,16
50,2
25,75
46,0
4,71
51,3
27.1416
44,7
10.141-
29,4
98.18/-
37,8
4116
56,8
421-
62,7
10.6/6
28,5
12013
140,7
1311
43,2
1,34
58,0
27,75
49,6
3,79 41,3 26.41-
42,2
10.51-
28,1
99.216
37,9
4116
56,8
401-
59,7
10.-!-
27,6
119/6
1,9
14
43,6
0,98
42,4
23,65
42,2
3,425
37,3
24.181-
40,1
9.91-
25,9
96.61- 36,8
441-
60,3
401-
59,7 9.111-
26,4
114-
133,5
13
3
1
4

42,8
0
1
99 42,9
19,60
35,0
2,776 30,2 23.81-
37,7
8.1616
24,2
84.1516
32,4
4
5J
–

61,6
3716
•
56,0 9.21-
25,2
110/3
129.0
13
1
1
40,9 0,82
35,5
19,65
35,1
2,88
31,4
21.61-
34,3
8-1-
•
22,0
89.1316
34,2
44j-
60,3
3716
56,0
9.91-
26,1
11219
132,0
12
5
/8
395
1,11

.
48,1
24,25
43,3
3,08
33,5
20.1216
33,2 7.51-
19,9
8491-
32,3
44!-
60,3
3716
56,0
8.13/-
23,9
113/6
132,7
12
5
1s
39,3 0,96
41,6
19,55
34,9 3,125
34,0
19.216
30,8
7.316
19,7
90.1716
34,7
4216
58,2
371-
55,2
8.6/6
23,0
1161-
135,7
12
3
18
38,5
0,76
32,9
17,90
32,0
3,72
40,6
22.416
35,8
7.1716
21,6
101-1-
38,6
421-
57,5
3616
54,5
9.13/6
26,7
11816
138,6
,I2’Iis
.39,9
0,84 36,4
19,70
35,2
4,64
50,5
2
58f-
40,9
9.1016
26,1
109.9(6
41,8
42/-
57,5
351-
52,2
11,2f-
30,7
11819

138,8
13
40,5
0,82
35,5 25,50 45,5
5,73
62,4
22.5/6
35,9
8.7/-
22,9
105.13/6
40,4
41!-
56,2 34(6 51,5
10.8/6
28,8
121/6
142,1
12
1
J
38,9
0,81 35,1
26,50
47,3
6,65 72,4
21.191-
35,4
8.4/6
22,6
104.7(6
39,9
40j-
54,8
34/6
51,5
10.8/-
28,7
125(9
147,2
12
5
Js
38,3
0,73
31,6 22,55
40,3
5,1Z
5

557
19.1216
31,6
7.916
20,5
100.10/6
38,4
391-
53,4
34/6
51,5
107/-
28,6
125/9.
147,2
11
1
13
35,8
0
1
73
31,6 21,75 38,8
4,27 46,7
19.17/-
32,0
7.81-
20,3
100.1(6
38,1
40/6
55,5
3416
51,5
9.191- 27,5
I2’218
143,5
11Uj16
36,4
0,65
28,1
20,60
368 435
47,4
20.31-
32,5
7.71-
20,2
104.716
39,9
43/-
58,9 341-
50,7
•
9.15/-
27,0
12015
140;8
1115
/16
•
37,2
0,53
22,9
19,40
34,6
2,80
30,5
20.-16
32,3
7.10!-
20,6
104.1813
40,1
431-
58,9
3417
51,6
10.71-
28,6
12015
140,8
.

121/1
38,7
0,54
23,4
18,55
33,1
2,075
22,6
20.11/6
33,1
7.1216
20,9
109.171-
42,0
431-
58,9
3516
53,0 10.8/6
28,8
12011
140,4
12
1
11
39,9
0,53
6

22,9.
19,756
.
35,3
2,10
22,9 21.71-
34,4
.

7.111-
20,7
117.91-
.
44,9
1
4116
56,8
351-

52,2
10.416
28,3
12418
9

145,8
149)
43,6
0,53
8

22,9
2,35 25,6 22.131-
36,5
8.616
22,9
135.1316
51,8 1
41/6
56,8
37/-
55,2
10.121-
29,3
12319
144,7
13
11
116
42.6
1
3,-
32,7
23.1316
38,1

1
8.1116
23,6
126.1016
48,3
1
4116
56,8
37/-
55,2
10.131-
29,4
12313
144,2
12
9
/16
39,1
t
Sept.
1932
79 K.G.
La Plata.
5)

Tot Jan.
1928 Western;
vanaf Jan.
1928 fdT?’ec.
1929 American
No.
2. van
16
Dec. 1929
tot 26
Mei
1930
7415 K.G.
Hongaarsche
415 K.G.
Zuid-Russische.
Van
23
Mei-19
Sept. 1932
No.
3 Canada.
5)
De
jaargemiddelden
zijn berekend
uit
de
gemiddelde prijzen
van
April,
Mei
en

Juni
van

AN
GROOTHANDELSPRIJZEN.

BOUWMATERIALEN
KOLONIALE PRODUCTEN

VURENHOUT
basis 7″ f.o.b.
S T
EE N E N
CACAO
COPRA KOFFIÈ
RUBBER’)
Standaard
IK
SUER
THEE Zweden/
binnenmuur

.
buitenmuur
G.F. Accra
Ned.-Ind. f.m.s.
Robusta
Ribbed Smoked
Witte kristal-
Afi. N.A. theev.
Finland
perstandaard
per

per
per
to 1(0.
c.i.f.
per
100 1(0.
Amsterdam
Locoprijzen
Rotterdam
Sheets
loco
Londen
suiker
loco
R’damlA’dam
A’dam gem. pr
.
Java- en

uma-
van 4.672 M.
per
1000
stuks

per
1000
stuks
Nederland
‘Per
11
3
K.G.
per 1h.
per
100
K.G.
trathee
p.
1
/2 1(0.

f
159,75
010
100
f
15,50
0/0
100,-
f
19,-
0
10
100,-
sh.
42/6
0/
100,-
f
35,71
o/
100,0
cts.
61,375
0(0
100,0
Sh.
2111,625
01
100,0
f1.
18,75
01
100,0
cts.
84,5
°Io
100,0
153,50 160,50
96,1
100,5 15,75
14,50
101,6
93,5
19,50 18,50
102,6
97,4
49/-
681-
115,3 160,0
34,-
32,62
5

94,8
90,9 55,375
46,875,
90,2 76,4
21-
116,375
67,4
51,6
17,50 19,12
5

93,3
102,0
94,25 82,75
111,5
97,9
151,50 146,00
94,8 91,4
12,-
14,-
77,4
90,3
18,50
21,25
97,4
111,8
57/3
45/10
134,9
107,9
31,875
27,371
88,9 76,3 49,625
50,75
80,9
82,7
-110,75
-110,25
30,2.
15,85
84,5
75,25
89,1
141,50
88,6
12,50
80,6
20,75
109,2 34/11
82,2
22,62
5

63,1
32
52,1
-/5.875
28,8
16,5
13,-
9,60
69,3 51,2
69,25 60,75 82,0 71,8
110,75
69,3
10,25
66,1
20,25
106,6
2215
52,8
15,375
42,9
25
40,7
-13
8,4
8,-
42,7
42,50
50,3 69,00 43,2
9,25 59,7
15,-
78,9
19/6
45,9
13,-
36,2
24
39,1
.
-/1,75
4,9
6,32
5

33,7
28,25 33,4
125.00
78,2
10,-
64,5
21,-
110,5
2614
62,0
18,25
50,9
28
45,6
-14,25
11,9
8,20
43.7
66,25
78,4
125,00
78,2
10,-
64,5
21,-
110,5
2212
52,2
18,125
50,7 26,25
42,8
-13,875
10,9
8,20
43,7
53
62,7
125,00
78,2
10,-
64,5
21,-
110,5
2216
52,9
18,625
51,9
25,50
41,5
-13,75
10,5
8,30
44,3
45
53,3
125,00
78,2
10,50
67,7
21,-
110,5
22/7
53,1
17,50
48,8 24,75
40,3
-13,125
8,8
8,57
5

45,7
43
50,9
125,00
78,2
10,50
67,7
21,-
110,5
2110
49,4
15,375
42,9
25
40,7
-13,125
8,8
8,50
45,3
40,25 47,6
110,00 110,00
68,9 68,9
10,50
10,50
67,7 67,7
21,-
21,-
110,5
110,5
22/4 26/5
52,6 62,2
14,125
15,-
39,4 41,8
25,75
27
42,0
-13,125
8,8
8,57
5

45,7
39,50
46,7
100,00
62,6
10,50
67,7
21,-
110,5
•24/8 58,0
14,125
39,4 25,50
44,0 41,5
-13
-125
8,4 7,0 8,77
5

7,90 48,6
42,1
38,25 38,50 45,3 45,6
100,00
100,00
62,6
62,6
10,50
10,50
67,7 67,7
19,- 19,-
100,-
100,-
2217 2110
53,1
49,4
13,376
13,25
37,3 23,75
23
38,7
-12375
6,7 7,52
5

40,1
37,50
44,4
100,00
62,6
10,50
67,7
19,-
100,-
21/2
49,8
13,75
36,9
38,3
23
37,5
37,5
-12,375
-/2,25
6,7
6,3
7,55 7,15 40,3
38,1
37,75
37
44,7 43,8
82,50
51,6
10,-
64,5
18,50
97,4
18/3
42,9
12,75
35,5 23
37,5
-12,25
6,3
6,75 36,0 35
41,4
82,50
82,50
51,6
10,-
64,5
18,75
98,7
17/9
41,8
13,12
6

36,6
23
37,5
-12,125
6,0 7,35
39,2
32
37,9
70,00
51,6 43,8
10,-
9,75
64,5 62,6
18,75
18,-
98,7 94,7
18/1
21/9
42,6
51,2
14,50 14,75
40,4
41,1
23
23
37,5 37,5
-/2
–
1
1,625
5,6 4,6
7,05 6,25 37,6 33,3
30
31
35,5
36,7
70,00 70,00
43,8 43,8
9,75
8,50
62,6
54,8
18,-
15,-
94,7
78,9
20/6 20/6
48,2 48,2
14,-
13,25
39,0
36,9
23
23,50 37,5 38,3
-/1,5 -/1,5
4.2 4,2
5,90
5,625
31,5 30,0
29,25 30,25
34,6 35,7
70,00 67,50
43,8 42,3 8,50 8,50
54,8
54,8
15,-
15,-
78,9
78,9
20/6
2011
48,2 47,3
12,37
6

12,375
34,5
34,5
24
24
39,1 39,1
-11,375 -11,375
3,9
6,30 33,6
28,50
33,7
63,00
39,4 8,50
54,8
1h,-
78
1
9
20/7
48,4
12,375
34,5 24
39,1
–
1
1,75
3,9 4,9
6,70
6,57
5

35,7
35,1
23,75 22,75
28,1
26,9 60,00 63,50
37,6 39,7
8,75

56,5
58 1
15,-
14,50
78,9 76,3 21/2
18/8
49,8
43,9
12,75
Ï2,375
1
2,12
5
.

35,5 34,5
25,25 26,50
41,1
43,2
-/2,125
-11,75 6,0 4,9 6,52
5

6,325
34,8 33,7
23,75 28,50
28,1
33,7
63,50 65,00
39,7 40,7
9,50

6l’,3
64,5
14,25
75,0
17/6
41,2

33,8
24,50
39,9
-/1,75
4,9
5,871
31,3
30,75
36,4
70,00
43,8
9,25
.
59,7

13,75
1
3,50
72,4
711
17/4
16/6
40,8 38,8
11,75
11,50
32,8
32,1
24
24
39,1.
39,1
-/1,75
–
/1;625 4,9 4,6 5,50
5,375
29,3
28,7
28,25
25 33,4
29,6
70,00
70,00 43,8 43,8 9,25 9,50
59,7
61,3
13,-
12,25
684
64,5
1519
16/3
37,1
38,2
10,625 10,370
29,6
28,9
23,75 23,50
38,7 38,3
-11,5
–
/1,5
4,2 4,2
5,60
6,-
29,9
26,75
31,7
70,00
70,00
43,8 43,8
9,75 62,6
12,75 67,1 15/5
36,3
9,50
26,5
23,50
38,3
–
/1,625
4,6
6,076
32,0 32,4
26,25
27,50
311
32:5
70,00 43,8
16(2
16/2
38,0 38,0
9,376
9,375
26,1 26,1
23
23
37,5 37,5
-(2,0625
-/1,9375
5,8 5,4
5,87e
6,25 31,3
333
26,25
8
)
31,1
70,00
43,8
1
16/7
39,0
9,126
25,4 23
37,5
-11,9375
5,4
6,-
32,0
.ne
r-onaennoleering vanaT z
i
sept.
‘1
zijn op goudbasis omgerekend; de Dollarnoteering vanaf 20 April ’33 zijn in verhouding van de depreciatie
en don Dollar t.o.v. den Gulden verlaagd.

410

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

17 Mei 1933

De Zichtbare Voorraden zijn erigens Czaraikow:
1933
1932
1931
tous
tons
tons
Duitschiand

1/4

………
1.015.000
1.427.000
1.638.000
Tsj echo -Slowaikije

1/4

….
432.000
601.000 719.000
Frankrijk

1/4

…………
588.000
610.000
723.000
Neclerla.nd

1/4

………..
250.000
237•000 272.000
België

1/4

……………
164.000
153.000 169.000

Hongarije

1/4

………..
83.000 75.000
112.000
Polen

1/4

……………
365.000
350.000
509.000

U.K. Ge2mp. suiker 1/4
350.000
163.000
233.000
Binneal.,,

1/4 ….
88.000
7.000
77.000

Europa
. .
..
3.335.000
3.623.000
4.452.000
Alle Atlantische haven’s 1/4
379.000
536.000 567,000
Oubaansche havens 114
.
..
949.000
1.375.000
1.647.000
Citha binnenk 1/4 Geraanicl
1.750.000
1.900.000
2.100.000
Java

1(4

…………….
2.490.000
1.632.000
713.000

Ttaa1…. 8.903.000: 9.066.000 9.479.000
Waarvan geblokkeerd . .. . 1.907.000 3247.000 2.810.000
Doordat op 1 April van den nopns het Chadbourneplan
geblokkeerden voorraad belangrijke hoeveel heden vrijge-
komen zijn, verschillen de onderste cijfers aanmerkelijk
met de in het vorige weekoverzicht gepIbl’iceerde statistiek.
Op J a v a werd door de N.I.V.A.S. ca. 5000 tons Supe-
rieur en 7500 tons bruine suiker afgedaan.
De suikervoorradeu op Java bedroegen op 1 April in
metrieke tons:
1.587.945 ton Superieur
943.852 ., bruine suiker
641 ., superieure stroopsuiker
200 .. melasse suiker

totaal 2.532.638 ton.

H ie r te 1 a n cle had de markt een ietwat vasteren’ on-dertoon. Uit den aard der zaak had de opwinding van den
vorigen Zaterdag tengevolge van de infiatievrees nog een
kleinen nasleep. Nadat tegen het midden van de week de
gemoederen gekalmeerd waren, bleef echter een goede koop.
lust overheerschen. wa.artegenover vooral uit België aan-
bod ‘bestond.
Bij de opening van de markt luidden de noteeringen op
de Amsterdam s ch e termijnmaekt
f
3. ‘tot
f %
hooger clan het vorige of f.iciëeie slot. Na de reactie bleven
de noteeringen tot aan het slot ongeveer als volgt: Mei

f
53-, Aug. f6.-. Dec.
f
6% en Mrt.
f
6%, waartoe koo-
pers. De omzet bedroeg 7650 tons.

KOFFW.

De koffiemarkt was in de afgeloopen week onveranderd
kalm gestemd. doch de kost- en vrachtaanbiedingen van
Brazilië waren ditmaal iets hooger. Voor Santos zijn zij
in de meeste gevallen 1.5 t 30 doila.rceiits en voor Rio 5
t
15 dollarcents per cwt. boven die van verleden week. Bij
den iets verhoogden dollarkoers is het verschil, omge-
rekend in gouddollars. zelfs nog iets grooter.
De gisteren bekend geworden statistiek van Brazilië
wijst uit, dat de verschepingen en de verkoopen van San-
tos in cle vorige week belangrijk grooter zijn geweest dan
in de week daarvÔÔr. Verscheept
‘u
–
erden van Santos naar
Europa 84.000 balen tegen 38.000 balen in de week daar-
vOOr, en naar de Vereenigcle Staten 134.000 balen tegen
74.000 balen. Verkocht werden van Santos naar Europa
80.000 halen tegen 63.000 halen en naar de Vercenigde
Staten 137.000 balen tegen 83.000 halen. Van Rio. werden
verscheept naar Europa 62.000 balen tegen 40.000 balen en naar de Vereenigde Staten 25.000 balen ‘tegen 28.000
balen.
Als vernietigd in de vorige week worden opgegeven
15.000 balen te Rio en 34.000 balen tc Santos. ‘tezamen
49.000 balen. De vernietigde boeveelheid op de andere
plaatsen wordt niet genoemd. Wel is •door den Nationalen
Koffie-Raad ‘van. Brazilië medegedeeld, dat van den aan-
vang in 1931 tot 30 April 11 vernietigd zijn 5.485.000 balen
te Santos, 1.501.000 balen te Rio, 631.000 balen te Victo-
ria, 8.480.000 balen in Sao Paolo en 466.000 balen op ver-
schillende andere plaatsen, tezamen 16.563.000 balen tegen
15.809.000 balen, welke tot 31 Maart waren vernietigd. In
de maand April zouden dus bijeen vernietigd zijn 754.000
balen.
In het vorig Overzicht ‘is reeds medegedeeld, dat het
Koffie-Instituut te Rio zijn raming van den volgenden
Sao P.aulo-oogs’t verhoogd heeft op 20.520.000 balen. Thans
is ook nog voor de andere l3raailia.ansehe Staten een – zij
het ook slechts half-officieele – raming uit Brazilië ont-
vangen. Deze luidt: Minas Geraes 5.500.000 bn., Esperito
Santo 1.500.000 bn., Rio 1.200.000 hn., Parana 400.000 bn.,
Bahia 250.000 hn., Pernambuco 100.000 bn. en Goyaz 50.000
ba., tezamen 9.000.000 ‘ho,., ‘wat ‘met ‘cle 20.520.000 bn. van
‘Sao Paulo voor geheel Brai1ië een raming beteekent Van
29.520.000 ‘balen. Wanneer hierbij ‘in aanmerking genomen
wordt, dat, zooals ook reeds in .het vorig Overzich,t is ge-
zegd, de off’icieele schattingen van Brazilië ‘in de laatste
jaren altijd te laag zijn geweest, dan kan vrijwel met zeker-
heid worden aangenomen, dat .de ‘volgende Braziel-oogst een
recorclopbrengst zal opleveren ‘van ver over de 30 millioen
balen. Wat dit zeggen wil ‘bij de bestaande groote voor-
raden behoeft wel niet te worden uiteengezet. 0p 1 April I.I.
bedroegen deze voorraden 26.863.000 balen, verdeeld als
volgt:
Zichtbare wereldvoorraael volgens G. Duuring

& Zoon ……………………………6.096.000’bn.
Voorraad binnenland Sao Paulo ……….17.826.000
,,Pledgecl stook” Sao Paolo ……………2.175.000
Voorraad binnenland Rio ……………..766.000

tesamen…. 26.863.000 bn.

Al zal nu dit cijfer tot aan het begin van den nieuwen
oogst (1 Jn,li as.) wellicht met enkele millioenen balen ver-
minderen, dan is toch te voorzien, dat bij de geweldige hoe-
veelheden, die uit den nieuwen oogst te ‘verwachten zijn,
het .aan Brazilië uiterst moeilijk zal ‘vallen om zdOvee’l kof-
fie in den loop van het nieuwe oogstjaar te vernietigen,
dat de voorraden niet ‘belangrijk toenemen. Wel is ‘reeds
een paar maanden geleden bekend geworden, dat het Bra-
ziliaansche Gouvernement van plan zou zijn 30 t 40 % van
den volgenden oogst in natura op te eisehen, doch sedert
is over dit voornemen niets meer ‘vernomen en het ‘is trou-
wens ‘volmaakt onduidelijk, hoe de uitvoering er van mo-
gelijk zou ‘zijn te maken.
De kost- en vrachtaanbieclingen van Santos zijn op het
oogenblik, onder aftrek van het voordeel van ca. 30 dollar-
cents, ‘waarop voor den kooper de bijlevering van de be-
kende bonus van 10 % meestal wordt geschat, ‘voor gewoon
goed beschreven Superior Santos op prompte verscheping
ongeveer $ 9.80 t 10.15 per cwt. en voor dito Prime on-
geveer $ 9.90 t 10.35. Voor Rio type New-York 7 met be-
schrijving, prompte ‘verschepin.g, komen’ de offertes, op de-
zelfde wijze berekend, uit op ongeveer $ 8.60
t
8.85. Bij den
dollarkoers van heden staan deze aanbiedingen gelijk met
onderstaande prijzen in gouddollars:

Santos ‘Superior – $840 t 8.70
11
Prime

– 8.50 t 8.90
Rio 7

– ,, 7.40 t 7.60,

wat dooreen voor Santoe ongeveer 0.20 8. 0.35 gouddollar
en voor Rio ongeveer 0.15 t 0.25 gouddollar hooger is dan
verleden week.
De prijzen in cle eerste hand in Nedevlandsch-Iudië zijn
voor de ongewassehen Sumatra Robusta-soorten iets lager.
Gewaaschen Robusta wordt voor ‘prompte ‘verscheping zoo
goed als n’it aangeboden, doch voor Juni/Juli afecheep’ ‘is
de prijs 3 cts. ‘per % K.G.’ lager dan die, welke verleden
week nog voor Mei-verscheping werd genoteerd. De notee-
ringen zijn thans aan te nemen op:
Palembang Robusta, Mei-‘verscheping, 16% et.; Benkoe-
ten Robusta, Mei-verschepiag, 16% ct.; Maadheling Robus-
ta, Mei-verscheping, 17% ct.; W.I.B. faq. Robusta, Jun’i/
Juli-‘verscheping, 19% et., alles per 34 K.G. cii, uitgele-
verd gewicht, netto contant.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt lie-
pen
34
t % ct. op. Mei noteert thans 17, September 16%,
December 16
5
/s, Maart 16% en Mei 16% ct. per %
i
K.G.
De officieele loco-noteeringen bleven onveranderd 24 et.
per
34
K.G. ‘voor Superior San’tos en 23 ct. voor Rohusta.

De slotnoteeringen te New-York waren:

Gemengd contract
Santos
contract
(basis Rio No. 7)
(basis San’tos No. 4)
Mei Sept. Dec. Mrt.
Mei Sept.
Dec.
Mrt.

15 Mei

$
5.50

5.50

5.45

5.42
8.45

7.80
7.69 7.62
S Mei

……5.65

5.72

5.73

5.73 8.61

8,19
8.09
8.-
1

Mei

……5.50

5.60

5,61

5.64
8.27

7.95 7.88
7.84
24 April

..,, 5.63

5.63

5.63

5.60
8.16

7.98
7.88
7.80

Rotterdam, 16 Mei 1933: