14 JANUARI 1981
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economi*sch~Statistische
B ht en
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN
EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
16E JAARGANG
WOENSDAG 14 JANUARI 1931
No. 785
INSTITUUT VOOR ECONOi1IJC 11E QESC11RJFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G. Al. Verrijn Stuart
ECONOMISCH-57’ATJSTJSCJJE BSRICIITEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Ilasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandela; Prof. Dr. N. J.
Pola/c; Mr. Dr. L. F. II. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rengers; Prof. Mr. II. R. Ribbins; Jan Schithuis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. dc Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrjn Stuart.
Redacteur-Secretaris: 11. M. 11. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Iloochwcg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.
.4bonnementsprjs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Kotoniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont.
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo–
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aan get eehende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijyh c van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s.Oravcnhage. Postchèque. en giro-
reLening No. 6729.
13 JANUARI 1931
In den toestand van de geidmarkt kwam weinig ver-
andering. Particulier disconto bleef onverandcrlijk
1/1
â
1% pOt. noteeren en ook cailgeld liep nog niet
belangrijk terug. Aanvankelijk was nog regelmatig
2%,p0t. te maken. Aan het einde der week werd het
aanbod wat grooter, zoodat voor 2 pOt. en later ook
wel voor 1% pOt. werd afgedaan; maar gisteren was
weder vrij gemakkelijk 2 pOt, te maken. Alleen pro-
longatie was lager. De opleving op de effectenbeurs
der eerste dagen van het nieuwe jaar was weder geheel
verdwenen en ging gepaard met een evenredige in-
krimping van de vraag naar geld op prolongatie; zoo-
dat de noteering snel terugliep van 2
1
/i pOt. tot
ii pOt.
* *
*
Op de balans van De Nederlandsche Bank geeft de
post binnenlandsche wissels een daling van ruim
f
200.000 te zien. De beleeningen blijken met
‘f
28,1
millioen te zijn afgenomen. Het renteloos voorschot
aan het Rijk, dat verleden week
f
500.000 bedroeg,
werd sindsdien geheel afgelost om plaats te maken
voor een creditsaldo van de schatkist ten bedrage van
f
3,9 millioen.
De goudvoorraad der Bank bleef vrijwel onveran-
derd. De zilvervoorraad vermeerderde met een kleine
f 100.000.
De post papier op het buitenland en de
diverse rekeningen onder het actief der balans stegen
resp. met
f 150.000 dn f 100.000.
De biljetteneirculatie blijkt met
f
2,5 millioen te
n
zijn verminderd. De rekening-courant-saldi..va ande-
ren daalden met
f
4,6 1mIlioen. Het beschikbaar mc-taalsaldo bedraagt
f
11,8 millioen meer dan verleden
week. Het dekkingspercentage is 52%.
* *
*
De wisselmarkt van de afgeloopen week was heel
onbelangrijk; de koersen bewogen zich binnen nauwe
grenzen, aanvankelijk met een iets lagere tendens.
Tenslotte was de stemming weder vaster. Het Pond
kwam van 12.06% op 12.06 om op 12.06/io te sluiten,
terwijl de Dollar hier van 2.4840 tot 2.4848 verbeter-
de. Dollars in Londen moeten dus vaster zijn: zij no-
teerden 4.8560-4.8544–4.8550. Marken waren in het
eerst zeer aangeboden en daalden van 59.13 tot
59.07%; slot 59.09 (Ponden tegen Marken 20.41%,
Dollars tegen Marken 420.47). Fransche Francs zak-
ten van 9.75 in tot 9.746 om echter weder op 9.15 te
eindigen. (Ponden tegen Francs 123.13). Belga’s 34.64
na 34.67. Spaansche Peseta’s 26.10-26.60-26.10-
26.65. Dinars 4.39. Canada flauwer op 2.47%. T.T.
Australië is 15% pOt, onder Londen verkrijgbaar. Rio beter op 23
7
/8.
Argeutijnsclie
Pesos lager: 76%. Uru-
guay $ 1.13%.
Ook op de termijnmarkt ging niet veel om. De slot-
prijzen waren voor 1- en 3-maands Ponden c. disa-
gio tot pari en 34—Ys c. déport, voor $ 2 p. disagio tot
pari en 10-8 onder den contanten koers, terwijl
Marken 3-2 en 1434-13% c. lager dan contant
waren.
LONDEN, 12 JANUARI 1931.
De geldmarkt heeft verleden week haar schuld aan
de Bank van Engeland afgelost met het resultaat, zoo-
als uit den bankstaat op Donderdag bleek, dat juist
een voldoende saldo ter beschikking voor marktdoel-
eindeii is overgebleven om den toestand comfortabel,
doch niet speiaal gemakkelijk te houden. Deze week
op den 15den zal de groote gouvernements-transactie
afgewikkeld worden, ni. de terngbetaling van de uit-
staande obligaties van de 4 pOt. War Loan, terwijl
daarentegen op dien dag 90 pOt. gestort moet worden
door de houders van de nieuwe 4 pOt. Treasury Bonds
1934/6. Daar er meer gestort dan terugbetaald wordt,
zullen deze transacties vermoedelijk een verdere in-
krimping van het marktsfldo tengevolge hebben.
Disconto opende verleden week in eenigszins zwak-
kere stemming onder den invloed van de toen nog
overvloedige geldmarkt. Deze stemming maakte echter
plaats voor groote terughoudendheid, toen de Dollar-
koers in plaats van te stijgen verder daalde. De notee-
ring sluit dan ook op 2132-116.
De goudonttrekkingen voor Fransche rekening hou-
den aan.
.
–
50
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14 Januari 1931
ME1)EDEEL:IINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE
VOOR ])E RTJNVAART.
VERSLAG VAN DE ZITTING VAN NOVEMBER 1930.
De Centrale Commissie voor de Rijuvaart heeft hare
iiajaarszitting onder voorzitterschap van den heer Jean
Gout, buitengewoon gezant, van
4
tot 13 November 1930
te Straatsburg gehouden.
De Commissie heeft als rechtbank voor hooger beroep zit-
ting gehouden eis heeft S vonnissen in rechtza.ken, de Rij n-
vaart betreffende, uitgesproken.
i3ovendien zijn de volgende besluiten genomen:
B rug te Nijmegen.
10.
De Centrale Commissie stelt vast, dat tegen het ont-
werp van de te bouwen brug voor gewoon verkeer over de
Waal te Nijmegen van het standpunt der scheepvaart en
vlotvaart geen bezwaar bestaat.
20. De door de Nederlandsche Regeering te nemen maat-
regelen in het belang der scheepvaart
1),
worden als af-
doende beschouwd.
i)
Opmerking van het Secretariaat:
Deze bepalingen zijn
de volgende:
to. Gedurende de uitvoering der werkzaamheden moeten twee doorvaartopeningen van 80 M. ere van 60 M. breedte
tusschen cle steigers voor de scheepvaart vrijgehouden wor-
den; de grootste van deze doorvaartopeningen moet zoo
(icht mogelijk hij de zuidzijde van het vaarwater zijn. De
Nederlandsche Regeering behoudt zich voor de twee door-
vaartopeningen door Gén enkele van 120 M. breedte te ver-
vangen. ])e cloorvaartopeningen moeten eèn cloorvaarthoog-
te van minstens 8.10 M. boven den w’aterstand van 12.50
M. + N.A.P.
1)
hebben.
2o. Tusschen 1 December en 1 Maart moeten de steigers uit de rivier verwijderd worden.
3o. De onderste deden der steigers moeten tegen aan-
varingen beschermd worden door niet met de steigers in
verbinding staande remmiogwerken.
40. Gedurende den tijd, dat de scheepvaart door de stei-
gers zou kunnen worden belemmerd, moeten boven en be-
neden de bouwplaats waarschuwingsposten worden opge-
stelt!.
5o. Een stoomboot moet ter beschikking gesteld worden
om gratis, voor zoover noodig, vlotten, zeilschepen,
0
zichzelf varende schepen, en van sleeptreinen losgeworpen
aken, voorbij de bouwplaats te sleepen. Deze stoomboot
moet zich op gçriugdn afstand van cle bouwplaats bevinden.
Go. De mededeelingen voor de scheepvaart, welke gedu-
rende de werkzaamheden den scheeps- en vlotkapiteins aan-
wijzingen geven en den sleep- en waarschuwingsdienst rege-
len, moeten tijdig• ter publicatie aan de bevoegde autori-
teiten van de belanghebbende havens der in (Ie Centrale
Commissie vertegenwoordigde Staten worden medegedeeld.
) i)eze waterstand wodt in de periode van Maart tot
November, gedurende welke cle steigers zich in de rivier
bevinden, slechts in uitzonderingsgevallen overschreden
(slechts 9 (lagen sedert 1911).
Brug te Arnhem.
to. De Centrale Commissie stelt vast, dat tegen het ont-
werp van dc te bouwen brug voor gewoon verkeer over dec
Rijn bij Arnhem van het standpunt der scheepvaart en
vlotvaart geen bezwaar bestaat.
2o. De door cle Nederlalldsche Regeering te nemen maat-
regelen in het belang der scheepvaart
1
), worden als af-
doende beschouwd.
1)
Opmerking van liet Secretariaat:
Deze bepalingen zijn
de volgende:
10.
Gedurende de uitvoering der werkzaamheden, moet
een opening van 60 M. breedte tussehen de steigers voor
de scheepvaart worden vrijgehouden .J)cze doorvaartopening
heeft boven den hoogsten waterstand, waarbij de scheep-
vaart nog uitgeoefend kan worden, een vrije doorvaart-hoogte van minstens 7.60 M., daar de onderkant van de
dwarsliggers over de doorvaartopening zich op 20.20. M. +
N.A.P. bevindt.
2o. Tusschen 1 December en 1 Maart moeten cle steigers
uit de rivier verwijderd worden.
3o. De onderste deden der steigers moeten tegen aan-
varingen beschermd worden door niet met de steigers in
verbinding staa.nde remmiogwerken.
4o. Gedurende den tijd, dat de scheepvaart door cle stei-
gers zou kunnen worden belemmerd, moeten boven en he-
neclen de bouwplaats vaarschuwïngsposten worden opge-
steki.
5o. Een stoomboot moet ter beschikking gesteld worden
*
—
INHOUD
Biz.
Ilededeelingen vn de Centr. Commissie voor deRijnvaart 50
PROrISOTIONISME EN LOONPOLiTIEK
door Mr. D. J. 11u1i-
hoff Pot J… ……………….
……………..
51
De vrachtenmarkt in 1930 door
C. Verineij ……….
Het Europeesche Lïnoleum-1
51
II IjE
WERKIr’ 0
Industriële ontwikkeling in Suid-Afrika II (Slot)
door Dr. C.
G.
W. ,Schumann …………….
57
A
ANTEE KEN IN GEN
Indexeijfers van scheepsvrachten …………….59
Het prijsverloop van grootliandelsartikelen gedu-
rende het vierde kwartaal van 1930 II (Slot)
GO
Indexcijfers van groothandelsprijzen…………..63
11AANoc1JrIdas:
Einissies in December 1930…………………
65
Bank voor Internationale Betalingen …………66
Postchèque- en Girodienst .. .. …………… . 66
Rijkspostspaarbank ……………………….66
Posterijen, Telegrafie en Telefodie.. ………… 66
S’rArISTIEKEN EN OVERZIOR’FEN
……………… 67-72
Oeldkoersen,
Sankstaten.
1
Verkeerswezen. Wisselkoersen.
1
Goederenhandel.
om gratis, voor zoover nooclig, vlotten, zeilschepen, op
zichzelf varende schepen, en van sleeptreinen losgevorpen
aken, voorbij de bouwplaats te sleepen. Deze stoomboot moet
zich op geringen afstand van cie bouwplaats bevinden. Go. ])e mededeelingeu voor de scheepvaart, welke gedu-
rende de werkzaamheden den scheeps- en vlotkapiteins aan-
wijzingen geven en den sleep- en waarsehuwingsdienst rege-
leit, moeten tijdig ter publicatie aan de bevoegde autoritei-
ten van de belanghebbende havens der in de Centrale Com-
missie vertegenwoordigde Staten worden medegedeeld.
R a p p o r t-H i n e s.
De Centrale Commissie,
na kennis genomen te hebben:
lo. van het eerste hoofdstuk (concurrentie der spoor we-
gen) van het rapport over de Rijnscheepvaart, door den
heer Walker D. Rines aan de Verkeerscommissie van den
Volkenbond voorgelegd;
2o. van het rapport door het speciale Comité voor de
bestudeeriug van vraagstukken van concurrentie tnsschen
spoor- en waterwegen aan genoemde Commissie onder-
vorpen;
30, vkn de bcsprekiugen der Verkeerscommissie in hare
14e zitting en van het door die Commissie genomen besluit.
In aanmerking genomen, dat volgens de bewoordingen
van hot rapport van den heer haas:
,,It would certainly seem that the State autborities and
the Rhinc shipping interests, and it is believed also the
railway interests, ought to be able to agree that broad
public policy, both from a jational stanclpoint and from
inn international standpoint, niakes it desirable that the
Rhiae should continue to carry the traffic vhich ït is
naturally adapteci to carry on act economical basis,”
1)
vereenigt zich in beginsel met (leze zienswijze en pet de
eindeonclusies van het rapport van het speciale Comité
evenals met de beoordeeling van het genoemde raj)port door
de Verkeerscommissie neergelegd in de derde alinea van
haar besluit vals 15 Maart 1930.
Bepalingen voor het vervoer van p etrole nm
en hare distillatieproducten in tank-
schepen op den Rijn. (Artikel 7).
Artikel 7 van de Bepalingen voor het vervoer van pe-
troleum en hare distillatie-produoten in tankschepen op den
Rijn, wordt als volgt veranderd:
..Bij sleepkonvooien mogen geladen tankschepen slechts
aan het eind valt het konvooi worden aangehaugen. De af-
stand tusschen sleepboot en tankschip moet minstens 50 M.
bedragen.”
Deze bepaling treedt 1 Maart 1931 in werking.
Den Commissarissen (Ier Oeverstaten worden verzocht
de Commissie de officiëele Akten mede te deden, waardoor
de pnblieatie van deze bepaling in hun landen is geschied.
1)
Fransche vertaling van den Volkenbond:
,,Ois semhie fondé ii admettre qua l’Aclministratiorn d’Etat
et les conipagnies dc In navigation clu Rhin, de méme qua
d’ailleurs les admiisistrations de chqmns,desr,u1erainiit
pouvoir convenir que, tai1t
1
t
point cle vue internatiil l
r
i11éret ,gdnra .,exige qu’ou
effectue sur le Rhin to’nul tl
o
aludÔrè’6lii lsscjuèi’s ‘èetl
:Jônctii(ious
éce.n.onsiquesi’dI:.-.i ta’Iuu’-fr’ ii!r (l .Iytaljriiui’ y’u[s
– i.
v• -‘-
14 Januari 1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
51
• .Stroombevaringl929.
(Bebakening van het vaarwater tussehen Manuheim
en Bazel).
De Commissie neemt nota van de.verkiaringeu der
Corn-
niissarissen van Duitschiand en Frankrijk.
9
9Noot van het Secretariaat:
Uit cle verklaringen der Duitsche en Fransche Commissa-
rissen blijkt, dat de waterstaats-administraties het eens
zijn geworden over een hebakeningswijze van het genorma.-
liseerde gedeelte Mnnheim—Straatsburg en dat besloten
is met de bebakening van drie z.g. vaarwater-overgangan
aan te vangen. De ondervinding zal aantoonen, of de aan-
gendmen wijze van ‘bebakening bevredigend is.. De Duitsche
Commissarissen hebben bovendien verklaard, dat de voor-
stellen van de geraadpleegde belanghebbenden, met het.00g
op de opstelling van vaste bakens op andere vaarwater-
overgangen van dit gedeelte, nog in studie zijn.
Rijnverbetering tussehen Straatsburg
en B a zei.
De Commissie neemt nota van de verklaringen der Coin-
missarissen van Frankrijk en Zwitserland. 9
1)
Noot van het Secretariaat:
Uit de verklaringen der Fransche en Zwitsersche Com-
missarissen betreffende de riornialisatie blijkt, dat een ver-gelijk, ten doêl hebbende de wijze der technische en admi-
nistratieve samenwerking van Frankrijk, :Duitschland en
Zwitserland voor cle normalisatie van clan Rijn te regelen,
op 19 Mei 1930 van kracht is geworden. De voorbereidende
werkzaamheden zijn in gang en met de uitvoeringswerk-
zaamheden zal in dcii loop van den volgenden winter aan-
gevangen kunnen worden.
Wat de stuw van Kembs betreft, blijkt uit de verklarin-
gen der Fransche Commissarissen, dat de volgende werken
beëindigd zijn: het landhoofd van den linker oever, de
muren van den linker oever boven de stuv, de fundeering
van den eersten pijler, de 4e en 5e drempel, de 4e pijler,
het landhoofd van den rechter oever en het onderste ge-
deelte van den 3en pijler (dat voorloopig moet worden ge-
lijkgemaakt met het niveau van dcii drempel om scheep-
vaart in (le openingen 3 en 4 mogelijk te maken) en de
5e overspanniug van de dienstbrug, welke zich boven de
stuw bevindt.
J.0
gang zijn: het inonteeren van cle waaiers van de
opening No. 5 en van de eerste overspa.nning van de dienst-brug, beneden cle stuw, de oeververdedigiog, de voorberei-clencie werkzaamheden voor de constructie van den eersten
en den tweeden pijler. Wat de i’erkzaamheden van de concessie betreft, zoo zijn iie uitgravingen voor het kanaal bijna beëindigd. Het beton-
neeren is zeer ver gevorderd; bij de sluizen en b.ij de
fabriek zijn 250.000
W.
beton verwerkt. De betonbeklee-
dingen voor de waterdichtheid zijn over 3.5 KM. uitge-voerci. De eerste fundeeringsring voor de turbines is ge-
plaatst.
Donanebehandeling aan cie Duitsch-
N e .d cr1 and s c h e g ren s.
IDe Commissie neemt nota van de verklaringen der Duit-
cciie en Nederlandsche delegaties betreffende de openings-
uren der douane-bureaux op zon- en feestdagen aan cle
Duitseh-Nederlandsche grens.
Datum
v
au de volgende zitting.
De volgende zitting heeft plaats van Maandag 13 April 1931 oin4 uur tot Zaterdag 25 April.
PROTECTIONISME EN LOONPOLITIEK.
Omstreeks de lOer jaren van de vorige eeuw liep
het tijdperk van den vrijhandel in de meeste groote
staten van het Europeesche vasteland ten. einde. De
nog jonge industrie wnschte zich los te maken van
het overwicht, dat de industrie van Engeland uit-
oefende, en • verlangde ,,opvoedingstarieven”, ten-
einde in haar eerste jeugd de noodige krachten te
vergaren om later met succes hare oude mededingster
het hoofd te kuflnen bieden. De ,,opvoed.ingstarieven”
kwamen er inderdaad, doch blelcen al heel gauw een
permanent karaktër te dragen. Wat de. landbouw be-
treft, deze werd juist in dien tijd in haar bestaan be-
dreigd door cle extensiever, en dus veel goedkooper
werkende landbouw in de Vereenigde Staten van
Amerika. Ook zij riep luide om bescherming.. Zoo gin-
gen de beide gropte talcicen van volksweivaart in een-
zelfde handelspolitieke richting.
Men kan echter allerminst zeggen, dat zij het in
den beginne met elkander eens waren; daarvoor
waren hunne belangen te weinig samenhangend.
Instelling of verhooging van tarieven beduidde im-
mers als regel stijging van de prijzen der betrokken
producten en nu konden de induitrieelen deze tarie-ven op landbouwproducteu meestal niet goed velen
wegens de daaruit volgende loonsverhooging hunner
arbeiders, en de landbouwers evenmin de tarieven op
md ustrieele artikelen, omdat daardoor landbouwge-
reedschappen, kleeding, enz. des te duurder uitkwa-
men.
Het duurde echter niet zoo heel lang, of de beide
groepen wisten elkander te vinden. Dit was op zich-
zelf niet zoo onbegrijpelijk. Bij alle verschil van be-
langen begonnen zij toch in te zien, dat zij met ,,ge-
trennt marschieren, getrennt schlagen” niet zooveel
konden bereiken en zoo zochten zij heil in een ,,ver-
eint sehlagen”. Dit kwam tenslotte neer op een voort-
durende verhooging van de tarieven, om nu eens de eene groep, dan weer de andere of beide tegelijk, te
bevredigen. Eenig belangrijk tegenwicht tegen beide
machten was toenmaals niet te vinden; de gelederen
der oude liberalen waren gedund door desertie van
de vele belanghebbenden bij industrie en landbouw
naar het protectionistische kamp,
terwijl
de opkomen-
de arbeiderskiasse, bij welke men de vrijhandelsbegin-
selen veilig zou kunnen achten, nog te weinig geor-
ganiseerd waren en door middel van het kiesrecht niet
genoeg macht icon uitoefenen om in de politiek – en
dus ook de handelspolitiek – veel gewicht in de
schaal te leggen.
In de Vereenigde Staten ging de ontwikkeling aan-
vankelijk langs andere lijnen. Ook hier had men de
industrieele- en landbouwbelangen naast elkander,
doch de stonden op handelspolitiek gebied veel scher-per tegenoverelkaar dan op het vasteland van Europa.
De industrie wensdhte – evenals die op het Euro-
peesche continent – in toenemende mate onafhanke-
lijkheid van de Engelsche door middel van bescher-
mende tarieven; zij was politiek georganiseerd in de Republielceinsche partij en trachtte telkenmale door
middel van deze partij de door haar gewenschte ta-
riefsverhoogingen door te drijven. De landbouw daar
entegen was v66r alles een exporteerende tak van be-
drijf en kon door zijn extensieve cultuur en daardoor lagere productiekosten gemakkelijk met de Europee-sche concurreeren. Zij wenschte derhalve geen tarie-
ven en trachtte door middel van de Democratische
partij haar wil op tariefgebied door te zetten. De
laatste decenniën van de 19de eeuw en het begin van
de 20ste eeuw waren in politiek opzicht het schouw-
spel van voortdurenden strijd tussc’hen Republikeinen
en Democraten met tariefsverhooging, resp. -verla-
ging als inzet. Meestal wonnen de Republilceinen het,
doch meermalen ook de Democraten, die dan tracht-
ten aanzienlijke tariefsverlagingen door te zetten en
daarin dan iii meer of minder sterke mate slaag-
den. Nog in 1913 wisten de Democraten een belang-
rijke tariefsverlaging door te zetten bij het z.g. Un-
derwoodtarief, dat volgens officiëele opgave de be-
schermencie rechten van gemiddeld 40.12 pOt. terug-
bracht op 26 pOt. Doch na den wereldoorlog begon
ook de Amerikaansche landbouw in tal van opzichten
meer en meer nadeel te ondervinden van den land-
bouw van andere landen; zoo ontmoette de Amen-
kaansche tarwe concurrentie van de Oanadeesche, de
Amerikaanscho hietsuiker van de . buitenlandsche
(vooral Oubaansche) rietsuiker, enz. En s.indsdien
werden de Amerikaansche landbouwkringen al meer
en meer protectionistisch. Een gevolg daarvan was,
dat de Democraten minder scherp tegenover de Repu-
blikeinen lcwamen te staan;
zij
verschilden niet meer
dan gradueel van hen, wacineer het aankwam op do
handelspolitieke beginselen. En bij de langdurige be-
raadslaingen over het tariefontwerp, dat tenslotte
de Tar.iefwet 1930 geworden is, hebben de indus-
trieele- en de landbouwbelangen medegewerkt tot een
52
1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14
Januari 1931
gemeenschappelijke opdrijving van de tarieven.
Met de vorenstaancle opmerkingen over de verhou-dingen tusschen industrieelen en landbouwers wil niet
gezegd zijn, dat zij ten aanzien van de tariefpolitiek
met elkaucler geheel koek-en-ei zouden zijn geworden.
.Dit is zeker niet ihèt geval en meermalen hebben bij
voorkomende tariefswijzigingen industriëeleu bezwaar gemaakt tegen cle soms tever gaande eischen der land-
bouwers en omgekeerd. Maar beide groepen hebben
begrepen, dat zij alleen meestal niet in staat varen
om hun wensciren door te drijven en zij hebben daar-
om in toenemende mate elkanders medewerking ge-
zoôht. Het gevolg van d.it alles is geweest, dat in vele
groote landen de consumenten het loodje hebben moe-
ten leggen. Tot laatstgenoemden behoorden ongetwij-
feld do :industriëelen en agrariërs zelve, doch deze
hadden tegenoer cle hoogere consumptieprijzen ten-
minste het voordeel der meerdere bescherming, welke
zij als producenten genoten. Geheel anders stond het
echter met de derde, meestal grootste groep van con-
sumenten: de arbeiders. Deze ondervonden de nadee-
len der
prijsstijging,
zonder dat daartegenover eenig
door de handelspolitiek verkregen voordeel kwam te
staan.
* *
*
In het begin der 20ste eeuw begon de arheidersbe-
weging zienderoogen aan kracht te winnen. De orga-
nisatie ‘der loontrekkenden werd steeds beter en in toe-
nemende mate werden loonsverhoogingen van de on-
dernemers afgedwongen. Het kiesrecht werd voort-
durend uitgebreid en aldus verwierf de arbeidende
klasse op politiek geibied steeds meet macht, hetgeen
zich uitte in eene geleidelijke opeenstapeling van
sociale maatregelen.
Men zou verwacht hebben, dat de arbeidende klasse, die van elke ‘bescherming op tariefsgebied niets anders
dan nadeel hadte duchten, zich tegen de indu.strieelen
en agrariërs zou hebben schrap gezet tegen elk pro-
tectionisme. Met hare toenemende macht zou zij inder-
daad een zeer belangrijk tegenwicht hebben kunnen
vormen tegen dê beide andere evengenoemde bevol-
kingsgroepen en waarschijnlijk met succes werkzaam
hebben kunnen zijn geweest om het
stijgend
protec-
tion:isine zooal niet te keeren, dan toch te n’iatigen.
Vooral na den wereldoorlog is de invloed van de ar-
beiders zeer groot geworden en zouden
zij,
als
zij
het
wilden, zeer veel gewicht in de schaal kunnen leggen
ten gunste van een vrjhandelspolitiek. De ervaring heeft echter geleerd, dat in de meeste
grob’tn ‘landen, clie reeds sedert eenigen tijd protec-
tionistisch waren, als regel niets van dit alles ‘is ge-
beurd.
•
In plaats van paladijnen voor clan vrijhanclel
te zijn, zijn zij meestal met de andere groepen mede-gegaan ter bevordering van het protectionisme.
De reden van dit alles is niet zoo heel ver te zoeken.
Zij
ligt in de sterke stijging van de bonen, welke
zich vooral na den wereldoorlog heeft voorgedaan
door den grooten invloed van de valcvereenigingen en
in den op zichzelf zeer begrijpelijken wensch der arbei-
ders om ‘het hoogere loonpeil zooveel mogelijic te hand-
haven.
* *
*
Hoe hoog de bonen vel gestegen zijn, blijkt o.a.
uit eenige daaromtrent door den Volkenbond gepu-
bliceerde
cijfers.
Zoo bedroeg in de Vereenigde Staten
van Amerika de index van uurloônen van niet-vak-
kundige mannelijke en vrouwelijke arbeiders in de
industrie in 1914: 100, in 1925: 232 en in December
1029: 244; in Duitschland de index van uurloonen
van soortgelijke mannen en vrouwen op dezelfde data
100, 150 en 205; in Denemarken (ongeoefende man-
nen) 100, (in 1.020) 290 en (in September 1020) 277;
in Engeland weelcboonen ‘van mannen en vrouwen)
100, 196 en (Septen%her 1920) 103; in Zweden (uur-
bonen van mannen en vrouwen in handel en indus-
trie) 100, 265 en (in 1028) 273; in Canada (onge-
oefende mannen) 100, 186 en (over geheel 1920) 188;
in Austrabië (mannen in industrie en landbouw) 100,
117 cii (Juni 1029) 194. Van Frankrijk worden de
volgende cijfers voor mannelijke arbeiders in de kleine
industrie te Parijs gegeven: 100, 474 en (over geheel
1029) 720, hetgeen, wanneer deze Volkenbondsopgaven
inderdaad volkomen juist zijn, werkelijk een enorme
stijging beteelcent.
in dIen landbouw is de loonsverhooging als regel
u.it den aard der zaak minder frappant geweest, om-dat de landarbeiders heel wat slechter georganiseerd
plegen te
zijn
dan de arbeiders in de industrie, doch
zij is niettemin ‘belangrijk. Zoo bedroeg hetindexcfer
yan de dagloonen der mannelijke arbeiders in den
landbouw der Vereenigde Staten van Amerika in
1914, 1925 en (September) 1929 onderscheidenljk 100,
:162 en 160. Voor Engeland zijn de cijfers van de ge-combineerde weekloonen der mannen en vrouwen uit
industrie en landbouw tezamen beschikbaar, welke voor
genoemde perioden respectievelijk 100, 175 en 170
175 beboopen en dus een minder scherpe
s’tijing
ver-
tonnen clan dle
cijfers
vooi de industrie alleen. Daar-entegen laat Canada in den landbouw een meerdere
toeneming zien dan in de industrie: in de jaren 1014,
1.925 en .1928 bedroegen de indexcijfers van de jaar-bonen van mannelijke arbeiders in den landbouw 100,
198 en 196.
Uit het vorenstaa.nde blijkt wel, dat niet alleen het loonpeil, vergeleken met vSér den oorlog, belangrijk
is gestegen, doch zelfs, vooral in de industrie, in vele
gevallen sedert 1925 is toegenomen, en wel ondanks
het feit, dat omstreeks laatstgenoemd jaar langzamer-
hand meer en meer een algemeene daling van de groot-
haudelsprjzen der grondstoffen begon in te zetten,
vo1ke in 1930 catastrophale afmetingen aannam. Nu
kan men hiertegenover vel stellen, dat de detailprijzen
volstrekt niet in overeenstemming met cle engros-prij-
zen daalden en hier en daar zelfs stegen, doch niette-
min volgt onmiddellijk uit een vergelijking, dat de ar-
bei,clsloonen naar verhouding veel meer stegen en’ om-
gekeerd minder daalden dan de detailprijzen, ja zelfs,
dat zij meermalen toenamen, terwijl de rcleinhandels-
prijzen afnamen.
De hoogere loonstandaard van de arbeiders in de
Europeesche en daarmede gelijkstaande staten valt
des te meer
01),
wanneer men let op de veel lagere
bonen der arbeiders in de Oostersche landen, welke gebieden tegenwoordig al meer en, meer gaan con-
curreeren met de Europeesche en daarmede overeen-
komstige. Nu is dit boonsverschil voor een belangrijk’
deel economisch zeker gemotiveerd door de meerdere
productiviteit van dan Europeeschen en Amerikaan-
schen arbeider tegenover clie van den Oosterschen en
den in positie tegenwoordig met dezen veel overeen-
stemmenden Russischen werkman. Doch in toenemen-
de mate wordt in de sociaal vooraanstaande landen de
concurrentie gevoeld van het Oosten en van Rusland
en dit heeft tengevolge, ‘dat de levensstandaard voor de
arbeidende klasse in Europa en in Noord-Amerika ten dccle dreigt te worden ondermijnd. Zon ondervindt de
Europeesche katoenindustrie scherpe mededinging van
de Japansche, o.m. in verband met de lagere bonen in
Japan. Ook de Europeesche en Amerilcaansche biet-
suikerindustrie kafi zich nauwelijks staande houden
tegen de tropische rietsuikercult’uur, welke om. even-
zeer het voordeel van lagere bonen heeft. In het al-
gemeen beginnen de in gematigde ‘luchtstreken op een
vrij hoog levenspeil staande arbeiders ‘in kapitalisti-
sche landen dan ook al meer en meer een sterke defen-
sieve houding aan te nemen tegenover hunne Ooster-
sche en onder Sovjet-regiem levende Russische lot-
genooten, hetgeen o.a. blijkt uit de verschillende
voorzieningen, die de Amerilcaansche Taïiefwet heeft
‘getroffen tegen den invoer van producten, vervaar-
digcl met behulp van gedwongen arbeid en arbeid
onder poenale sanctie, welke arbeidsvormen veel in
het Oosten en in het tegenwoordige Rusland voor-
komen.
Wij laten thans geheel in het midden of de onmis-
14 Januari 1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
53
kenbare onevenredigheid tusschen cle ontwikkeling
der Eiaropeesche en daarmede gelijkstaande arbeids-loènen eeuerzijds en den loop der goederenprijzen en
van de Oostersche arbeidsloonen anderzijds al dan niet
goed te keuren is. Voor een deel is deze loonstijging
zeer zeker toe te juichen, omdat wel niemand zal
wenschen, dat de tegenwoordige toestand der arbei-
ders dezelfde zou zijn als die van vôör den oorlog.
De vraag blijft echter of de positieverbetering der
arbeideude klasse, de andere economische omstandig-
heden in aanmerking genomen, in de laatste jaren
niet te snel in zijn werk is gegaan. /
* *
*
Het is in het ‘bijzonder deze kwestie, die speciaal
met het oog op de meer en meer aan den dag tredende
waardedaling van goederen, tegenwoordig in sterke
mate de aandacht vraagt. Zij is het afgeloopen jaar
zelfs in een acuut stadium getreden in verband met
het feit, dat de prijsvermindering der goederen bijzon-
der verscherpt is, terwijl gevreesd wordt, dat deze
daling, althans ten deele, een permanent karakter zal
blijken te ‘dragen.
Het is begrijpelijk, dat de leiders van de vakver-
eenigingen van arbeiders en van de socialistische par-
tijen zich tegen de in de richting eener loonsverla-
ging gaande tendenzen schrap zetten. Maar het is
tevens in verschillende landen – o.a. Duitschland –
wel duidelijk geworden, dat van eene handhaving van’
de nominale arbeidsloonen en van de vele kostbare sociale maatregelen niets komen kan, wanneer niet
tevens de verschillende takken van industr.ie
kunit-
matig worden beschermd. Weliswaar heeft deze pro-
tectie dan weer tengevolge, dat door de intredende
duurte de reëele bonen en de reëele uitkeeringen we-
gens invaliditeit, ziekte, werkloosheid, ena. sterk ach-
teruitgaan, doch deze verminderingen vinden geleide-
lijk en als het ware veel onmerkbaarder plaats dan
een botte verlaging der nominale bonen en uit-
keeringen. Op deze wijze kunnen de arbeidersleiders
tegen hunne volgelingen blijven volhouden, dat zij de
bonen hebben kunnen doen handhaven, terwijl zij
toch door minder scherp stelling te nemen tegen of
zelfs mede te werken aan protectionistische maatrege-
len, ertoe ‘bijdragen dat de economische wetten hun
onvermijdelijken loop hebben. Dat zij aldus niets
anders doen dan het ‘voeren van struisvogelpolitiek, is
duidelijk, doch onder deze omstandigheden is het voe-
ren van een dergelijke politiek, welke in de gelederen
der arbeiders de vrede bewaart, van het .standpunt der
leiders te verkiezen boven een aandringen op recht-
,streeksche verlaging der bonen, welke groote strub-
belingen met de arbeiders zou veroorzaken.
Evenwel is, vanuit het standpunt der handelspoli-
tiek bezien, een dergelijke loonpolitiek in ‘hooge mate
betreureuswaard. Immers is daardoor in vele landen
aan de beweging voor den vrijhandel -de krachtige
steun van de arbeiderskiasse komen te ontvallen en
wordt het vaandel van den vrijhandel alleen nog maar
omhoog gehouden door de in politiek opzicht weinig
invloedrijke importeurs, exporteurs en belanghebben-
den ‘bij de scheepvaart, alsmede door professoren en
andere beoefenaars van de economie, die op grond
van hunne theoretische studiën het nut van den vrij-
handel ‘hebben leeren inzien.
* *
*
Niet alleen in landen, die reeds sedert jaren in
het •bezit zijn van een protectionistisch stelsel, moet
de hiervoren geschetste ommekeer in de mentaliteit
van de arbèiders geconstateerd worden. Zij kan ook
worden waargenomen in een land als Engelaid, dat
in de lOde eeuw, en tot dusver in het algemeen ook
in de 20ste eeuw, bij uitnemendheid de vrijhandels-
traditie heeft vertegenwoordigd. Ook in dit land
vindt men de verschijnselen van zeer hooge bonen en
van industrieën, welke door deze bonen en de sinds
lang ingetreden prijsdaling van goederen slecht ren-
deeren, terwijl ook een factor is de vrij, groote achter-
lijklieid van vele Engelsche takken van bedrijf, waar
men te lang op vroegere lauweren heeft gerust. Onder
de industrieelen is een sterke strooming ontstaan van
protectie, maar dan gepaard gaande aan imperial pre-
ference voor de verschillende deelen van •het Br.itsche
Rijk. En liet merkwaardige is, dat onder de Engelsche
arbeiders al meer en meer stemmen opgaan, welke wil-
len, dat de Engelsche liandelspolitiek in die richting
gestuurd wordt. Het in September 1929 gehouden
Trades Union Oongress der arbeiders heeft zich in
dien zin uitgesproken, dat protectie in Engeland niet
preferentie voor de andere Engelsche gebieden – en
omgekeerd – niet principieel moet worden afgekeurd,
doch slechts ,,a matter of expediency” is. Weliswaar
heeft het congres van de Engelsche Lahour Party (d.i.
de politieke partij der arbeiders) zich v66r vrijhandel
uitgesproken en heeft de Engelsche Labour-Regeering
zich op vrijhandelsstandpunt gesteld, doch dit is zeker
ten deele toe te schrijven aan den invloed van Philip
Snowden, den Kanselier van de Schatkist, die een
principieel vrijhandelaar is. In elk geval doet de hou-
ding van de Labour Party en de Labour-Regeering niets af aan de duidelijk aan den dag getreden ver-
andering van mentaliteit van een belangrijk deel der
Engelsche arbeiders.
Zoo blijven langzamerhand alleen de arbeiders van
kleine landen, als Nederland, over als verdedigers van
den vrijhandel, naast de in politiek ,opzicht weinig
invloedrijke directe belanghebbenden hij den buiten-
landschen ‘handel en de theoretici. Doch deze kunnen
natuurlijk in het wereidgebeuren weinig uitrichten.
Het blijkt thans wel steeds duidelijker, dat de voor-
uitzichten voor den vrijhande’l somberder zijn dan
ooit. Niet alleen dat, zooals reeds langen tijd het geval
is, cle industrieelen en landbouwers in de meeste lan-den samenwerken om het reeds allerwege heerschend
protecti.onisme te verscherpen, doch ook de arbëiders
werken er aan mede. In vrijwel geen enkel groot land
wordt het vrijhandelsprincipe nog door een machtige
groep van personen verdedigd en zoo zet het protec-
tionisme, door
vrijwel
geen enkele hindernis belem-
merd, zijn zegetocht door de wereld’ voort.
Mr. D. J.
HULSHOFF POL
Ja.
‘s-G-ravenhage.
DE VRACHTENMARKT IN 1930.
Nu 1930, jaar dat met zwart krijt in de anualen
der scheepvaartgcschiedenis zal blijven opgeteekend,
teneinde is, lijkt het practisch liet verloop der voor-
naamste markten door middel van een beknopt over-
zicht aan de vergetelheid te ontrukken. Ik doe zulks
op gevaar nog niet geheelde wonden., ‘die ‘het afge-
boopen jaar ‘heeft toegebracht, weder open te rijten
en ben er mij van bewust dat velen, die met een zucht
van verlichting op 31 December afscheid hebben ge-
nomen van een jaar vol moeilijkheden en tegenslag, mij allerminst dank zullen weten voor ‘het wederom oproepen van deze schrikaanjagende geesten uit het verleden. Weliswaar werd de gang van zaken gedu-
rende de eerste zes maanden reeds eerder besproken
en zou dus feitelijk kunnen worden volstaan met een korte opsomming der voornaamste gebeurtenissen in liet tweede semester, ware het niet dat op deze wijze
de scherpste indrukicen van het zich ontrollend film-
beeld in al zijn kaleidoscopischen chaos aan ons voor-
bij zouden gaan!
Ik vrees nauwelijks tegenspraak, wanneer ilc stel,
dat de vrachten van vrijwel alle verschepingscentra
gedurende het afgeloopen jaar gedaald zijn tot een
peil, dat lager is dan gedurende de laatste twintig
jaren het geval was en waar de. expboitatielcosten naar
schatting 60110 pOt. hooger zijn dan die van v66r den
oorlog, behoeft men waarlijk geen insider te zijn om
zich een beeld te kunnen vormen van den hoogst en-
hvredigenden toestand, waarin het reederijbedrijf ge-
durende het afgeboopen jaar verkeerde.
54
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14 Januari 1931
Reeds in vroegere, aan de vrachtenmarkt gewijde
beschouwingen, is de aandacht gevestigd op de betee-
kenis der Laplata-markt voor de ontwikkeling in gun-
stigen dan wel ongunstigen zin der tendens op de
overige markten. Gedurende het afgeloopen jaar is
de Laplata-markt helaas één voo±tdurende teièurstel-
ling geweest. Allereerst moest de omstandigheid, dat
de tarweoogst kleiner dan sedert jaren was uitgeval-
len, een remmenden invloed uitoefenen. Daalden de
vrachten gedurende de eerste maanden van 1930 reeds
tot beneden het peil van 1913, het duurde tot Augus-
tus vooraleer van eenige verbetering van heteekenis
kon worden gesproken en deze verbetering bleek
helaas nog van korten duur. Zij werd trouwens min.-der veroorzaakt door een toenemende vraag der con-
surnptielanclen en met name van Europa, dan wel
door de omstandigheid, dat tal van reeders er de voor-
keur aan gaven hun schepen van Zuid-Amerika naar
elders of zoo noodig in ballast huiswaarts te di.rigee-
ren, liever dan de geldende vrachten te acceptee.ren!
Gedurende de maanden September/October, toen Rus-
land zijn grootste activite.it ontwikkelde wat den
export van graan betreft, stagneerden de afdoeni ngen van Zuid-Amerika vrijwel geheel. Sedert is weliswaar
weder een herstel ingetreden, doch eenerzijds bewegen
de uitgaande kolenvrachten zich op een peil, dat de
kosten niet of ternauwernood dekt, terwijl anderzijds
de retourvrachten evenmin zoodanig zijn gemonteerd,
dat men de uitreis desnoods in ballast kan maken.
Ook in het afgeloopen jaar hebben Noord-Amerika
en Canada geenerlei steun aan de vrachtenarkt ver-
leend. Ondanks de zeer aanzienlijke voorraden in
Canada was het aantal bevrachtingen van de St. La*-
rence-rivier nog geringer dan het jaar tevoren en tal
van schepen, die van Wales naar de St. Lawrence
waren ‘bevracht, moesten bij gebrek aan retourlading
in ballast naar elders vertrekken. Onder ‘deze omstan-
digheden kan het geen verwondering wekken, dat de
vracht van Montreal naar Antwerpen/Rotterdam tot
7 d.e. per 100 lbs. daalde, een ongekend laag cijfer, dat
overigens ,geëvenaard” wordt door de vracht van 9 d.c.
naar de Middellandsche Zee en 1/3 per quarter naar
het Vereenigd Koninkrijk.
In schril contrast met de lethargische houding der
Noord- en Zuid-Amerikaansche markten staat de be-
drijvigheid, die zoowel de Zwarte Zee als Donau-af-
schepers gedurende hetfgeloopen jaar hebben ontwik-
keld. Onderstaand overzicht geeft de totale hoeveel-
heden graan, welke gedurende het afgeloopen jaar van
Ruslan.d – Zwarte Zeehavens – en van den Donau
werden verscheept, alsmede de vergelijkende cijfers
voor het jaar 1929:
1930
1929
Rusland ………18.675.000 qrs.t
058.000 qrs.
‘Donau ………..
15.228.000 ,,
9.779.000
Reeds gedurende de eerste maanden van. 1930 was
er geregeld vraag naar ruimte voor graanvervoer van
de Zwarte Zee, maar de grootste activiteit werd toch
gedurende de zomermaanden ontwikkeld, toen een zeer
groote hoeveelheid scheepsruimte voor alle posities tot
November toe werd opgenomen. Wekenlang domi-
neerde de Zwarte Zee z66zeer, dat de Argentijnsche
bevrachters zich vrijwel geheel uit de markt terug-trekken. Intusschen leidde de zoozeer toegenomen
vraag naar ruimte van de Zwarte Zee niet tot een
verbetering van cenige beteekenis van het vrachten-
peil. Varieerde de vracht naar de West-Europeesche
vastelandshavens gedurende de eerste zes maanden
tusschen 10/3 en 12f6 per ton, het hoogste
cijfer,
dat
in den kortstondigen ,,’boom” kon worden bedongen,
bedroeg slechts 13/3 per ton. Tal van opgelegde Griek-
‘sche en Italiaansche schepen werden voor ‘dit weinig
loonend emplooi in allerijl iii de vaart gebracht en
deze tonnage heeft na ‘beëindigde lossing er mede toe
bijgedragen, dat de uitgaande kolenvrachten zich nog
verder in dalende richting hebben bewogen. De ver-
schepingen van den Donau. waren meer gelijkelijk
over het geheele jaar verdeeld, een kortstondige
periode van extra bedrijvigheid daargelaten. Werd
aanvankelijk nog 15/- á 17/-, naar gelang van grootte,
betaald, gedurende de zomermaanden daalde de vracht
tot, ca. 1.21- om daarna tijdens ‘de activiteit ‘der Rus-
sische bcvrachters ‘wederom eeuigszins te mouteeL-en.
Dit voordeel moest sedert echter wederom worden
prijsgegeven. Aanzienlijk oponthoud in de laadhavens
heeft ‘de reisresuitaten in tal van gevallen zéér on-
gunstig beïnvloed.
Noch Cuba noch de Westkust van Noord-Amerika
dan wel cle Westkust van Zuid-Amerika vermochten
een ecjuivalen’t i’oor het gebrek aan zaken van Noord-en Zuid-Amerika te bieden. De afdoeningen van Cuba
waren gering i.n aantal; ballastruimto ‘van Zuid-
Amerika en elders droeg er mede toe hij de vrachten
te drukken. De hoogsthetaalde vracht ‘bedroeg 15/-, de
laagste 1116 en tegenover het gemiddelde voor 1.930
van 1313 staat 1929 met een gemiddelde van 18/3l.
Dezelfde factoren waren oorzaak, dat ook van Chili
de vrachten gedrukt waren, varieerend tusschen 23/-
en. 16/- per ton, tegen gemiddeld 24f3Y het jaar te-
voren. De ‘verwachting tenslotte, dat ‘de Westkust van
Noord-Amerika na het onbevredigend St. Lawrence-
seizoen 1929, grootere bedrijvigheid zou ontwikkelen, is al evenmin in vervulling gegaan. :De lijnruimte was
over het geheel ruimschoots voldoende en de vraag
naar ‘,,tranip”-schepen bleef dientengevolge gering.
Tegenover een gemiddeld in 1929 betaalde vracht van
27/9 staat 1.930 met een gemiddelde van ca. 221- per
ton!
Weliswaar toonden zoowel Australië als het Verre Oosten over het geheel meerdere belangstelling voor ruimte, maar ook deze markten konden zich niet aan
den invloed der depressie onttrekken. Nadat Wladi-wostock-afiaders er aanvankelijk in geslaagd waren
hun behoefte aan ruimte tot het wel zeer lage cijfer
van 151- per ton te dekken, kon dit cijfer geleidelijk
tot 26/3 monteeren. Sedert is echter weder eens’ oor-
alsnog lichte reactie ingetreden. Een soortgelijk ver-
loop toonden de Australische markten, z.ij het dan ook
dat hier het einde ‘der kolenstaking in Nieuw Zuid-
Waies, waardoor do kolenaanvoer van elders ophield
en het aanbo’d van ruimte verminderde, de directe aan-
leiding was voor de stijging der vrachten van 22/6
tot 3716 van Zui’d-Austraiië/Victoria en van 20/- tot 35/- van West-Australië naar Europa. Ook hier kon-
ricti ‘de hoogste vrachten zich ntusschen niet hand-
haven.
Bewogen de retourvrachten zich het geheele jaar
op een. abnormaal laag peil, de uitgaande kolenvrach-
ton zijn mede gelurende het verslagjaar scherp terug-
geloopen, z66 dat tegen het slot de vrachten in tal
van richtingen vrijwel waren gedaald tot het niveau
waarop zij zich in 1910 bewogen. De ‘oorzaak dezer
baisse is niet ver to zoeken. De zeer aanzienlijke hoe-
veelheid opgelegde tonnage verhinderde iedere stij-
ging; immes ontstond er, zoodra er eenige tastbare
verbetering viel te bespeuren, een dusdanig aanbod,
(lat de lichte verbetering al spoedig voor een verdere
daling moest plaats maken. Bovendien daalde do totale
Icolenexport van Engeland niet onbelangrijk,’ een
factor, die weliswaar niet den doorslaS heeft gegeven,
maar evenmin nagelaten heeft een ongunstigen in-
vloed te oefenen.
* *
*
Op de voornaamste oorzaken dr daling van de
scheepsvrachten, t.w. inkrimping van den wereldhan-
dcl tengevolge der huidige crisis, handelsbelemmerin-
gen tengevolge dier tariefmuren in tal van landen, te-
veel aan scheepsruimte – 45.403.877 tons in 1914
tegen 58.023.804 tons thans – ed. is reeds z56 vaak
en z66 uitvoerig gewezen, dat het overbodig lijkt hier-
op in dit overzicht nader in te gaan. Op één hijkom-
sti’ge omstandigheid, die mede tot het hoogst onbe-
vredigend verloop der vrachtenmarkt heeft ‘bijgedra-
gen, moge ik echter wijzen. De zéér
aanzienlijke
stijging van den graanuitvoer
14 Januari 1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
55
van Rusland en Roemenië – de gezamenlijke uitvoer
dezer beide landen overtrof in 1930 dien van 1929
met niet minder dan circa 23.5 millioen quarters –
derhalve van betrekkelijk dichtbij gelegen landen ge-schiedde grootendeels ten koste van Noord- en Zuid-
Amerika. De uitvoer toch van Noord-Amerika met
inbegrip van Canada bedroeg in 1930 38.624.000 qrs.
tegen 44.614.000 qrs. het jaar tevoren. Voor Zuid-
Amerika zijn de cijfers nog ongunstiger, t.w.:
32.187.000 qrs. tegen 54.019.000 qrs. het jaar tevoren. 1-let is duidelijk, dat reeders meer gebaat zijn met een
bevredigende vraag naar ruimte van de meer verwij-
derde verschepingscentra, daar eenerzijds de reizen langer duren en de soheepsruimte dus dienovereen-
komstig langer aan de markt wordt onttrokken, ander-
zijds bij een meer verspreide vraag een betere ver-
deeling der tonnage plaats vindt, waardoor een voor-
name factor voor een gunstiger tendens wordt ver-
vuld.
Men zal wel niet van mij verwachten, dat ik mij
aan voorspellingen over 1931 waag. De iets betere
stemming van Zuid-Amerika is een heugelijk ver-
schijnsel, maar één zwaluw maakt nog geen zomer. Er
zal inderdaad heel wat op economisch gebied moeten
veranderen vooraleer van een blijvend betere stem-
ming op de vraclitenmarkt sprake zal kunnen zijn!
C. V.
/
HET EUROPEESCHE LINOLEUM-KARTEL.’)
Productie.
De totale productie van het Continentale Lino-
leum-concern bedroeg in 1929 35 millioen
M2.,
ter
waarde van rond R.M. 125 millioen. Hiervan kwa-
men voor rekening van het Duitsche concern 24 mil-
li.oen
M
2
.,
ter waarde van bijna R.M. 90 millioen.
Liet aandeel van het Kartel in de wereldproductie bedraagt naar raming een vierde. Duitschland zou
dus met een vijfde, Engeland en Amerika elk met
een derde bij de wereldproductie zijn betrokken.
Er bestaat bij het concern geen quote-verdeeling
van de totale productie. De opdrachten worden inte-gendeel uitsluitend volgens rationalisatie-beginselen
aan de afzonderlijke fabrieken toegewezen. Het Duit-
sche côncern werkt thans op ongeveer 60 pOt. van zijn productiecapaciteit. Het beschikt dus over een
fabricagereserve van bijna 10 pOt. De oorzaak hier-
van ligt in het feit, dat ten tijde van de aaneenslui-
ting elke individueele fabriek groote fabricagereser-
“es bezat, welke door technische verbeteringen in den loop der jaren sterk konden toenemen. Ook bij de bui-
tenlandsche fabrieken, die zich later bij het concern hebben aangesloten, heerschten ‘gelijke toestanden. Deze werken thans bijna geheel op volle capaciteit.
Het is een eigenaardigheid van de linoleumfabricage, dat een volledig uitgeruste linoleumfabriek door ver-
grooting van enkele onderdeelen met betrekkelijk ge-
ringe middelen ‘haar productie zeer sterk kan uit-
breiden.
Verkoop.
Wat den verkoop van linoleum ‘betreft, deze wordt
door de leden van het Kartel zelf ter hand genomen
– ongeveer op dezelfde wijze als in Duitschiand.
in Duitschiand wordt de verkoop vanuit een cen-
traal punt (te Bietigheim) geregeld, waartoe voor het
Duitsche Rijk zes verkooporganisaties beliooren
(Berlijn, Keulen, Frankfort, Bietigheim, Leipzig,
1)
In ons nummer van 26 Nev. en
3
Dec. ji. publiceerden
wij de studies van den Volkenbond over het Internationale Giqeilampenkartel en het l.
,
Clárstoffenkartel van cle Duit-
sche, Fransche en Zwitsersche producenten. Thans volgt
hier de studie over het Europeesche Linoleum-Kartel. Voor
belangstellenden vestigen wij de aandacht erop, dat naast
de Fransehe publicatie van den Volkenbond, ook een Duit-
sche uitgave is verschenen onder (ien titel ,,Internationale
Endustrie.Kartelle’, samengesteld door C. Lammers en uit.
gegeven ‘hij Cari Heymanns Verlag, Berlijn. (Red.)
Delmenhorst), terwijl de voor een deel van de ‘pro-
ductie en slechts door een prijsovereenkomst gebon-
den liu’oleumfabriek te Bedburg (Rijnland) haar
verkoop geheel zelfstandig ter hand neemt. De prij-
zen – zoowel fahrieks- als winkelprjzen – worden
vastgesteld door de leiding van het concern, laatst-
genoemde prijzen in overleg met ‘de vereeniging van
handelaren, (beide in overleg met Bedhurg). De
Linoleum-Wirtschaftsstelle G.m.b.H., een voor dit
doel door ‘het concern opgerichte dochtermaatschappij
controleert het handhaven van de wi.nkelprijzen en
behartigt tevens de economische belangen van het
concern bij de overheid enz. Er wordt uitsluitend verkocht aan grossiers en andere handelaren, dus
niet aan particulieren, architecten, bouwcomrnissies,
enz. Grossiers ‘krijgen voor den ivederverkoop aan
handelaren een extra-korting, zoodat zij tot fabrioks-prijzen kunnen verkoopen. Voor het geheele rijk zijn
gelijke prijzen vastgesteld; de handelaren krijgen
al naar gelang van den omzet een vergoeding van
1-5 pOt. De verkoopcentrale tracht zooveel môgelijk
slechts Duitsc’h fabrioaat in Duitschlaud te verkoo-
pen en buitenlandsch fa’bricaat van de Duitsche
markt te weren. Hierdoor was het mogelijk sedert de
oprichting van het concern den invoer van ‘buiten-
landsch linoleum zeer sterk te verminderen.
Evenals in Duitschland heeft de verkoop in de lan-
den, die zelf tot het concern behoorende fabrieken
bezitten, door middel van eigen kantoren plaats.
Dit geschiedt rechtstreeks door de ondernemingen,
die harerzijds zelf verkoopbureaux hebben ingericht,
zooals de ,,Sarlino” S.A. Rémoise du Linoléum,
Reims, te Parijs, de Linoleum A.G. Giubiasco te Ba-
zel, de N.V. Nederlandsche Linoleumfabriek Krom-
menie, te Amsterdam en de Linoleum Aktiebolaget
Forshaga, Göteborg, te Stockholm. In vereeniging
met deze verkoop’bureaux werden de verkoopkantoren
van het Continentale concern ingericht, teneinde in
onderling overleg met de fabrieken van de vijf landen
den verkoop van de producten van ‘alle tot het con-
cern behoorende fabrieken in het betreffende land in
één ‘hand te kunnen vereenigen.
In de overige landen, waarin het concern geen
fa’brieken bezit, heeft de afzet van ‘de goederen van
het concern door agenten plaats. Ook hier wordt
slechts aan handelaren verkocht.
De met het Oontinentale concern gekartelleerde
Engelsche industrie (British Association) evenals de
Engelsche outsiders en de outsiders uit andere landen
hebben geen gemeenschappelijke verkoopkantoreri.
De verkoopprijzen in het buitenland worden in ‘on-
derling overleg met cle Engelsche linoleum-industrie
(British Association) vastgesteld. Deze uitvoerprij-
zen gelden voor alle landen behalve Noord-Amerika
en Italië, waarvoor speciale internationale verkoop-
prijzen werden overeengekomen. Buiten de British
Association staan eenige kleine Engelsche fabrieken,
die zich bij den verkoop in hoofdzaak aan de prijzen van de Association houden. Een uitzondering hierop
vormt slechts een groote fabriek in Laucaster, die op
grond van minder goede kwaliteit en
goedicoopere
uit-
voering op goedkoopere prijabepalingen aanspraak
maakt.
De uitvoer van de Amerikaansche linoleumfabrie-ken naar Duitschland bereikte tot dusverre nog geen
noemenswaardigen omvang. Ook de nieuw-opgerichte
Russische linoleumfabriek te Odessa is op de markt
nog niet actief opgetreden. Evenzoo hebben de kleinc
(een Australischo en een Canadeesche) fabrieken op
het Continent haar intrede nog niet gedaan.
Prijzen.
Sedert het Kartel in 1910 tot stand kwam, trachtte
de industrie de prijzen zooveel mogelijk sta’biel en laag
te houden, dus slechts over groote perioden tot wij-
ziging over te gaan. Van dit principe werd na de aan-
eenslu.iting in Duitschland in den herfst van 1926 in
zooverre afgeweken, dat reeds in Januari 1926, dus
56
ECONOMISCH-STP.TISTISCHE BERICHTEN
14
Januari 1931
vooidat de voorbereidende maatregelen tot rationali-
satie een:ig resultaat konden opleveren, de eerste prijs-
verlaging in verband met een verminderde bedrijvig-
heiçl tot stand kwam. Op 1 April 1927 volgde een
verdere prijsverlaging, die op 20 Augustus 1927 ge-
volgd werd door een nleuwe reductie der prijzen. In
een tijd dus, dat bijna overal prijsverhoogingen plaats vonden, heeft het linoleumconceru zijn prijzen dr:ie-
maal aanzienlijk verlaagd. Deze op het verlagen der
prijzen gerichte pogingen werden echter tegenge-
werkt. In de eerste plaats door het duurder worden
van de algemeene onkosten (belastingen, sociale las-
ten, bonen, salarissen, vrachten, enz.) en verder door
een sterke stijging van de prijzen op •de grondstoffen-
markt. Speciaal de prijsstijging van de voornaamste
grondstof van linoleumn, lijnolie, welke alleen reeds
in de periode van Juni 1929 tot September 1929 bijna
50 pOt. bedroeg, evenals die van kurk, waarvan de
groothandeisprjzen sedert einde 1925 met rond 100
pOt. zijn gestegen, was van nadeeligen invloed. Zoo
waren de voordeelen van de rationalisatie niet vol-
doen’de om de door deze omstandigheden gestegen
productiekosten te vereff’enen. Het Duitsehe concern
zag zich derhalve genoodzaakt, zijn prijzen in 1929
en begin 1930 te verhoogen. Evenwel kan geconsta-
teerd worden, dat de winkelprijzen vSSr de aaneen-
sluiting van de linoleumindustrie
slechts
iets lager
waren dan thans, hetgeen met het oog op de enorme
prijsverhooging op de grondstoffenn3arkt en de sterke
stijging van alle overige productiekosten als een ge-
volg van het tot stand komen van het Kartel kan wor-
den beschouwd.
De prijscontrôle
0])
de wereldmarkt is een gevolg
van het ,,gentleman-agreernent” tusschen de Engelsche
linoleumindustrie en de verkoopkantoren. Het inter-
nationale Kartel en de Engelsche industrie hebben
slechts de vaststelling van gemeenschappelijke prijzen
buiten Duitschiand ten doel, terwijl ten aanzien van
de productie en de verbetering van de kwaliteit geen
overeenkomsten bestaan.
De uitvoerprijzen zijn ten dccie coneurreerend en
zijn thans voor eenige soorten. zelfs tot 30 pOt. lager
dan de binnenlandsclre prijzen, voor andere soorten tot
8 pOt. hooger.
De beteelcenis van het Kartel.
De voordeelen, welke het internationale concern
aan den afnemer biedt, zijn in de eerste plaats in de
stabiliteit van de prijzen gelegen, die zoo laag moge-
lijk worden gehouden.
In Duitschia.nd geniet de consument liet voordeel
van eenheidsprijzen, doordat .in overeenstemming met
cie Vereeniging van Duitsche linoleumhandelaron
tevens cle prijzen voor de tweede hand worden vast-
gesteld. Op deze wijze bestaan er dus vaste winkel-
prijzen. In Zwitserland werden met de Vereeniging
van, handelaren daar te lande dezelfde overeenkom-
sten gesloten,
terwijl
men in Nederland, Zweden en
Oostenrijk soortgelijke regelingen, aantreft, evenwel
in soepeler vorm.
Het tweede groote voordeel ligt in de levering van uitsluitend’ prima standaardgoederen, ooive1 wat de
kwaliteit als wat de uitvoering betreft. De fabrieken
van het Kartel hebben door tutwisseling van erva-
ringen .de kwaliteit, aanmerkelijk kunnen verbeteren.
Doordat men er langzamerhand in geslaagd was veel dunnere, en daardoor goedkoopere, soorten te fabri-
ceeren dan het linoleum, dat een 60 jaren geleden in
gebruik was en een dikte bad van 3.6 mM., kon het
verbruik aanzienlijk toenemen. Het heteekende tech-
nisch een enorme vooruitgang, toen men er in slaag-
cle een gelijkmatig dunne laag linoleumpap, ter dikte
van een breuk van een millimeter op jute van 1 mM.
dikte te drukken en, daarmede linoleum te verkrijgen
van een dikte van 1.3 tot 1.4 inM., temeer, omdat men
ook bij de dunste soorten de groote technische en
hygiënische voordeelen van linoleum kon behouden.
De standaardkwaliteit iran het fabricaat van het
Oontinentale Linoleum-Kartel’ wordt gewaarborgd
door een nauwkeurige contrôle van de productie, welke
l)ij de directie berust. Tusscheii de verschillende leden
van het Kartel vinden voortdurend bijeenkomsten en
besprekingen plaats, waarbij ‘de resultaten van de door
hen genomen proeyen en de patronen van hun artike-
len ivorden uitgewisseld. Deze fabrieken werken ge-
meenschappelijk en onvermoeibaar aan de verbetering
van de kwaliteit van het linoleum.
:Endien men de beteekenis van liet Linoleu.m-concern
ivil ‘beoordeelen, moet men van het standpunt uitgaan, dat het gevaar bestond, dat groote economische krach-
ten verloren zouden gaan, die slechts door kartellee-ring en aaneenslui.ting in stand Iconden worden ge-
houden. Dit is een. eerste economisch voordeel van
liet Kartel. De andere voordeelen zijn ‘van meer inter-
nen aard. In de eerste plaats moeten de besparingen
genoemd worden, welke door rationalisatie van de be-
drijven uit eommerciëel en technisch oogpunt werden
verkregen, vooral tengevolge van de standaardisatie
en vereenvoudiging van de monstercollecties, de ver-
clecling van bepaalde soorten en monsters tusschen de
verschillende fabrieken
m het concern. Door toe-
wijzing van opdrachten aan de uit geografisch oog-
punt meest gunstig gelegen fabrieken wordt op e
transportkosten sterk bzuinigd; anderzijds bespaart
men eveneens door vermijding van leveranties aan het
buitenland de donanerechten, waardoor de nationale
belangen het best gediend worden. Voor een buiten het Kartel staande linoleumfabriek
zijn de voorivaarden, wat transportkosten en invoer-
rechten betreft, ten opzichte van het internationale
concern zeer ongunstig. Do vrachten en douanerech-
ten zijn slechts voor, de effen goederen van ‘betee-
ken.is. De verkoop hiervan is echter hetrelckelijk ge-.
ring, omdat ‘deze goederen slechts een gedeelte van de
totale productie uitmaken. Elke handelaar heeft
naast de effen artikelen in hoofdzaak bewerkte goe-
deren, waarbij noch de transportkosten noch de
douanerechten een belangrijke rol spelen. Hierbijm zijn
vooral de patronen en de kwaliteit van belang, be-
halve in de landen, die beschermende rechten hebben
ingevoerd. In dat geval heeft meestal .de buiten het Kartel staande fabriek, die door’ een hoogen tarief-
muur wordt beschermd voor het betreffende land,
onder bescherming van dit recht, dermate hooge prij-
zen vastgesteld, dat de afzet er onder lijdt. Zoo heeft
cie linoleumindustrie zich noch in Italië, noch in
Spanje (vôôr den oorlog evenmin in
Oostenrijk)
kun-
nen ontwikkelen, ni.ettegenstaande ‘de hooge invoer-
rechten. Evenwel vormen in Itali.ë eenige natuurlijlce
factoren een belemmering voor de ontwikkeling van
deze industrie. In Italië zoowel als in Spanje ge’brui]ct
men linoleum niet als vloerbekleeding, omdat hier-
voor zoowel in de officiëéie gebouwen als in do woon-
huizen steen wordt aangewend en omdat men zich
nog geen rekenschap geeft van de waarde van lino-
leum. In verband met ‘de beschermende rechten, welke
in de verschillende landen zeer gunstig zijn voor dc
fabrielcen van het concern, zijn de ontwikkelingsmo-gelijkheden voor een nieuwe fabriek zeer gering.
Dank zij een uitgebreide propaganda, onder leiding
van het centrale propagandabureau en bijgestaan door
de raadgevingen van techrcici. (speciale consultatie-
bureaux voor het geven van wenken en raadgevingen
omtrent het gebruik van binoleum aan de bouwonder-
nemers), is het verbruik van linobeum, zoowel in
Duitschland als in andere landen, sterk toegenomen,
waarvan ook de buiten het concern staande fabrieken
hebben geprofiteerd. Deze consultatiebureaux hebben
door wetenschappelijk onderzoek en demonstratie en
allerlei andere middelen de voordeelen, welke linoleum
als vboerbelcleeding door haar degelijke samenstelling
‘boven houten en rubbervboeren bezit, âan de vele ver-bruikers, architecten, houweommissids en andere vak-
kringen bekend gemdakt. Deze reclame, die ook door –
buiten (leze industrie staande kringen zeer wordt ge-
waardeerd, zou voor een onafhankelijke fabriek om
14 Januari
1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
57
rédenen van financiëelèn aard reeds niet mogelijk zijn geweest. Ook in dit opzicht heeft ‘dus het conc6rn een zijner economische functies verricht, namelijk de toe-
neming van het verbruik.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
INDUSTRIËLE ONTWIKKELING IN SUb-AFRIKA.
II (Slot).
In die vorige artiekel is ‘n kort oorsig gegee oor die
opkoms van
‘
xi
verwerkende industrie in Suid-Afrika.
Die bedoeling is om hier die huidige industriële toe-
stande van verskillende gesigspunte nader te ontieed.
Geogrof’iese
gebiede.
Die industriële sensusse gee
die produksie, arbeidersgetal ens. vir die vier provin-sies afsonderlik, maar maak ook ‘n interessanter inde-
ling en gee die nodige sijfers vir die ‘vier vernaamste
ny-werheidssentra, xii. Westelike Kaap insluitende
Kaapstad en omliggende distrikte, Port Elizabeth,
Durban en Pinetown, en Suidelike Transvaal inslui-
tende hoofsaaklik Johannesburg en die Rand.
Die volgende sijfers sal ‘n aanduiding gee van die
relatiewe belangr.ikheid van die viei sentra afsonder-lik en gesamenlik:
Unie het tussen 1915-16 en 1927-28 toegeneem van
25,3 tot 28,3; die ooreenkomstige syfers vir private
fabrieke alleen was egter 22,3 in 1924-25 en 24,9 in
1927-28. Interessant is egter dat die grootbedryf
veral in die vier groot industriële sentra besonder.
toegeneem het soos die vorige syfers aantoon; per f a-
briek het die bruto-produksie tussen 1916-17 en 1927
-28 toegeneem van £ 12,600 tot £ 26,600, die ,,waar-cle toegevoeg” van £ 5,800 tot £ 10,100, en die getal
arbeiders van 28,2 tot 38,1. Die gemiddelde indus-
triële eenheid is dus in Suid-Afrika nog betreklik
klein hoewel by vergelyking met ander lande die ver-
skil in definisie van ,,fabriek” vir statistiese doelein-
des in ag moet geneem word. Hoewel die grootbedryf
in relatiewe belangrikheid toegeneem het, het die ge-
tal kleinbedry’we, met 10 arbeiders en minder, xiie
verminder nie soos ander offisiële syfers aantoon. Dit
bewys weer dat veel’vormigheid in mark- en verkeers-
toestande, ar’beidstoestande ens. verskillende bedryf s-
groottes hy verskillende produkte sowel as by dieself-
de produk toelaat, dat die wet van stygen’de meerop-
brengs deurkruis word deur talle van veranderende
ekonomiese en sielkundige faktore, en dat in ‘n diena-
miese maatskappy die tegniese optimale hedryfsgroot-
01
van
Suid
°jo van
0
10
van
Port
01
van
Vier
0
10
van
Jaar
W. Kaap Unie
Tvl.
Unie
Durban
Unie
EIiz. Unie
sentra
Unie
Getal 1916-17
854
1,003
367 182
2,406
Fabrieke 1922-23
{
1927
–
28
128
1,762 560
•
216 7 029
1,204
1,850
486
222
3,762
Bruto-
1916-17
8,422
13,703
6,139′
1,967
30,231
Produksie
1922-23
{1927-28
16,082
25,331
9,753
2,982
54,148
£
‘000
22,295 34,642
14,984 6,782
106,982
Waarde
1916-17
3,771
17,0
7,191
33,5
2,425
9,7
656
3,0
14,043
65,5
toegevoeg
1922-23
~
1927
–
28
8,125
21,8 13,548 36,3
4,545
12,3
1,427
3,8
27,645
74,0
£ ‘000
11,032
21,4
18,389
35,7
5,996,
11,6
2,763
5,4
38,180
74,1
Getal
(1916-17
21,046
17,0
28,927
23,4
13,702
11,0
4,200
3,4
67,875
54,8
Arbeiders
! 1922-23
31,229
18,2
57,078
33,2
20,651
12,0
7,089
4,1
116,047
67,5
t19
2
7-
2
8
39,451
19,0
71,888
34,5
23,731,
11,5
10,270
5,0
145,340
70,0
Dit ‘blijk dus dat die fabriekswese in Suid-Afrika tot ‘n hoë mate gekonsentreer is in die vier grootste
bevolkingssentra, en hierdie konsentrasieproses gaan
blijkbaar nog aan te oordeel na beide die ,,waarde toe-
gevoeg” in die vier sentra in vergelijking met die hele
Unie, maar veral wat ‘betref die toename in die getal
arbeiders. Sluit ons egter Suid-Transvaal uit, waar
die getal industriële arbeiders besonder sterk toege-
neem het, dan blijk die geografiese konsentrasieproses
minder uitgesproke as ons miskien sou verwag het.
Van betekenis is verder die feit dat die ,,waarde toe-
gevoeg” per hoof van die respektiewe bevolkings in
1927-28 in die Unie £ 30 was, in Suid-Transvaal £ 50,
in Westelike Kaap £ 56, in Durban en Pinetown £ 77,
en in Port Elizabeth £ 73. Dit mag dien as ‘n growwe
aanduiding
van
die mate van industrialisasie van die
vier sentra onderling en in vergelyking met die res
van die Unie.
Dit is verder duidelik dat die Witwatersrand die be-
langrikste industriële gebied in Suid-Afrika is, hoe-
wel die oppervlakte ‘hier geneem aansienlik groter is as die van die ander drie sentra, veral Port Elizabeth.
Terwyl die Rand die grootste relatiewe toename aan-
toon wat betref getal arbeiders, is Port Elizabeth die
stad wat op industrieel gebied waarskynuik die vinnig-
ste gegroei het, te oordeel na die ,,waarde toegevoeg”, en is dit ‘bekend as die mees tiepiese industriestad van
‘Suid-Afrika en die sentrum van ‘die leer- en skoen-
industrie. Die industriële ontwikkeling van die Rand
is van besondere betekenis, en moet as ‘n gesonde ver-
skynsel vir Suid-Afrika beskou woid, want dit word
algemeen besef, dat ‘die welvaart van die land nie in
die toekoms op die myne afhanklik mag wees xiie aan-
gesien ons hier met slegs ‘n tydelike bate te doen het.
In ooreenstemming met die ontwikkeling in ander lande vind ons dat die grootbedryf ook in Suid-Afri-
,ka toegeneem het in vergelyking met die kleinbedryf.
Die gemiddelde
–
getal arbeiders per fabriek in die
te waarskynlik selde bereik word.
Met die vergroting van die fabriek is dit ‘n ge-
wone verskysel dat ook relatief meer masjienerie en krag gebruik word. Ons vind dan dat in die Unie die
waarde van masjienerie en installasie per arbeider
toegeneem het van £ 144 in 1916-17 tot £ 177 in 1927
-28, en die krag in gebruik van 3,61 tot 4,09 perde-
krag per arbeider vir dieself de tydperk. Internasiona-
le vergelyking is hier van betekenis. Waar die waarde
van masjienerie en installasie in Su,id-Afrika £ 177
was, vir 1927-28 was dit in Australië vir dieself de
jaar £ 281, en in Nu-Seeland £ 486 vir 1926-27, ter-wyl die krag beskikbaar per arbeider in Suid-Afrika in 1927-28 3,61 perdekrag was, in Australië 3,57 en
in Kanada 12,8. Die blykbaar ongunstige posiesie van
Sui’d-Afrika ward in hoofsaak verklaar deur die feit,
dat so
‘xi
groot persentasie van die industriële arbei-
ders nie-blankes is wat
‘
xi
besonder iaë loon ontvang
soos ons later sal sien. Terwyl relatief hoë lone, of
duur arbeid, in Kanada en veral die Verenigde State die industrie dwing tot die gebruik maak van soveel vaste kapitaal en masjienale krag as moontlik, is die
tendens in Suid-Afrika tot
‘
xi
seker mate die teenoor-
gestelde. Suid-Afrika staan dus in hierdie opsig blyk-
baar tussen lande soos die Verenigde State en Kanada
en lande met besonder laë ione soos Japan ens. Interessante gegewens is ook beskikhaar wat betref
die g&)ruik van materiaal in Suid-Afrikaanse fabrie-
ke. Aangesien plaaslike fabrieke hoofsaaklik gestig is
om plaaslike grondstowwe, soos graan, beeste, huide-
en velle ens., te verwerk, moet ons verwag dat die persentasie van Suid-Afrikaanse materiaal sal toe-
neem. Die volgende syfers toon dit aan:
Waarde van materiaal gebruik. £
‘000.
$uid-Afr.
Jaar
Totaal
materiaal
PCt:
van totaal
1915-16 ——22,316
10.025
44,9
1920-21
——57,965
26.452
45.6
1927-28
……55,40
‘
28.368
51.0
58
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14 Januari4931
Aangesien die indekssyfer van groothandelspr.yse
van ingevoerde goedere egter in 1.920 en 1928 heelwat
hoër is as van Suid-Afrikaanse goedere, ook in verge-
lyking met 1915-16, sal clie relatiewe toname in die
gebruik van Suid-Afrilcaanse grondstowwe groter
wees as deur die syfers aa.ngedui.
Vergelyk nns weer die ,,vaarcIe toegevoeg” tot
,,grondstof gebruik” clan kry ons die volgende interes-
sante resultaat: in 1915-1.6 was diie verhouding
85,7 pOt., in 1918-19 72,9 pOt., in 1920-21 69,4
pOt., in 1924-25 98,9 pOt. en in 1.927-28 93 pOt.
Gedurende die prysstyging tot 1920 vind ons dus dat
fabrikasiekoste, wat tot ‘n groot mate uit lone be-
staan, relatief afgerieern het in vergelijking met
grondstowwe gebruik, terwyl met die prysdaling na
1920 die omgekeerde tendens insit. Die persentasie sal
gedurende 1.929 en 1930 waarskynlik nog gestyg het
omrede die skerp prysdaling van grondstowwe onder
invloed van die huidige depressie. Hierdie relatiewe
veranderinge is clu.s slegs ‘n resultaat van die bekende
verskynsel dat gedurende ‘n prysstyging lone en ander
fabrikoste soos huur, rente op kapitaal, afskrywing
ens. ‘n seker’ traagheid vertoon en n.ie ewenredig styg
met die algemene prysstyging nie, terwyl met ‘n prys-
daling dieselfde traagheidsfaktor ‘ii omgekeerde uit-
wending het; ‘n besondene belangrike verskynsel in
verband met die konjunktuurvraagstuk. Ongelukkig
word geen syfers versamel oor winste nie wat van
hesondere waarde son wees in hierdie verband.
Arbeid en Lone.
By die ondersoek van enige sosiaal-
ekonomiese vraagstuk in Suid-Afnika is daar een om-
standigheid wat byna sonder uitsondering van oor-
wegende belang is in verband daarmee, nl. die beson-
dere bevolki.ngsop’bou van die land, die aanwesigheid
van slegs 1,739,000 blankes volgens berekening vir
1928 in vergelyking met 6,039,000 nieblankes. Onge-
skoolde arbeid word dus hyna uitsluitend deur natu-
nelle, kleurlinge en Asiate (Brits-Indiërs hoofsaaklik)
gedoen. Dit vorm die uitstaande kenmerk van die
arbeidsvraagstuk in Suid-Afrika, veral in sover dit
‘ii besondere probleem is in teonstelling met die van
meeste ander lande.
Ons het in die vorige artiekel reeds gesien hoe dat
die Suid-Afrikaanse nywerheid relatief veel meer
blankes in diens het as die myne, en dat daar self s
bewuste pogings aangewend word om ‘n blanke ar-
beidspolitiek te volg. Die persentasie blankes in diens
van fa’bnieke tot die totaal het verander van 39,0 pOt.
in 1915-16 tot 35,0 pOt, in 1920-21, 37,6 pOt. in
1924-25 en 40,9 pOt. in 1927-28. In die laaste jare
is daar dus ‘n duidelike tendens tot ‘n relatief groter
gebruik van blanke arbeidskragte. Of hieruit kan af-
gelei word dat die duurder blanke arbeid op die lang
duur beter betaal as die goedkoper nie-blanke arbeid,
dat blanke arbeid dus meer produktief is as naturelle-
arbeid ens. in vergelyking met lone betaal, is moeilik
om vas te stel aangesien die ,,beskaafde arbeidspoli-tiek” ook gevolg word omrede die bepalinge van die
Tariefwet van 1925, soos in die vorige artiekel ge-
noem, en omdat dit ook ‘n seker reklamewaarde het.
i)it spreek vanself dat die persentasies sterk sal ver-
skil van industrie tot industrie volgens die aard van
die produk en d:ie produksiemetodes gevolg. Vir 1927
—28 bv. is dit in die geval van stene, klei ens. 11
pOt., Kos, drank ens. 27 pOt., houbedrywe 36 pOt.,
leernywerheid 52 pOt., metaalindustrie 52 pOt. en vir die juweleindustrie 72 pOt.
Vroulike arbeid word in Suid-Afrika relatief min-
der gebruik as in iinder lande. In 1927-28 was die
verhouding van vroulike tot manlike arbeiders 10,3
pOt., en bv. in Australië 34 pOt. Vir blankes alleen is
die persentasie in Suid-Afnika egter 16,4 pOt., vir
gekleurdes 30 pOt., en vir naturelle, wat die grootste
persentasie van alle arbeiders uitmaak, slegs, 8 pOt.
Hierdie laaste verklaar dus in hoofsaak die relatief
laS persentasie vroulike arbeid in Suid-Afrika. Daar
vind egter ‘n toename plaats veral in die getal blanke
vroulilce arbeiders; in 1916-17 was die persentasie
tot mans 12,6 pOt., vir gekieurcies 29,3 pOt., vir natu-
rello egtër 1,1 pOt. en vir alle arbeiders 10,0 pOt.
Wat betref industriële arbeidsione en d.ie produk-
tiwiteit van arbeid in Suid-Afrika vind ons weer in
die aanwesighei.d van die twee groot bevolkingsklasse
die hoof -verklaring vir die feitlike toestande. In 1927
—28 was die gemiddelde loon per werker in die f a-
hr.ieke slegs £ 126 in vergelylcing met £ 206 in Austra-
lië, £ 208 in Nu-Seeland en £ 230 in ,Kanada. Die ge-
micidelde loon vir blankes alleen was egter £ 238 en
v ir nie-bianices £ 53. Hoewel die skei.ding tusschen
blankes en nie-blankes nie streng een is tussen ge-
skoolde arbeid en ongeskoolde arbeid, kan tog beweer word dat die groot verskil in lone tussen geskoolde en ongeskoolde arbeid in Suid-AfTika sy verklaring vind
in die spesiale bevolkingstoestande. Die gemiddelde
loon van lblankes alleen is dus hoör as in die ander
Dominions, maar daar die laags-betaalde werk in Suid-
Afrika deur nie-blanices verrig word,, en die blankes
dus gemiddeld ‘n hoër ekonomiese klas in die samele-
‘ing verteenwoordig as :in meeste ander lande, is die
loon van blanices in Suid-Afrika waarsicynlik selfs
laër as die van ‘n soortgelyke ekonomiese klas in die
genoemde lande. ‘n Vergelyking van reële lone is
souden ‘n spesiale studie nie moontl.ik nie. Uit hierdie
toestaude is dit ook verklaarbaar waarom die bruto-
produksie per hoof van die werkers in Suid-Afrika in
1927-28 slegs £ 515 was in vergelyking met £ 898 in
Australië, £ 1014 in Nu-Seeland, en £ 1143 in Kanad’a,
cii die ,,waardo toegevoeg” vir dieselfde jâar in die
geval van Suid-Afrika £ 248 was, van Australië £ 361,
van Nu-Seeland £ 400 en van Kanada £ 525 per hoof
van die getal werkers.
Indiwiduele Nywerhede.
By die industriële sensusse
word die nywerheid verdeel in 17 klasse, waarvan die
belangrikste sal blyk uit die volgende syfers vir
1927-28:
Bruto-
Waarde
Klas
van Nywerlieicl
i’roduksie
Toegevoeg.
£’OOO.
£ 000
Voedsel, drank ens.
……….
33.920
10.835
Metale, werktuigkundle ens.. . .
.
20.872
10.979
Bou-
en kontrakwerk
……..
9.696
4.970
Warmte, lig en dryfkrag
6.364
5.904
Genrikaljë
………………
7.047
3.072
Boeke,
drukwerk
ens
………
5.200 3.774
Klere, geweefde stowwe ens
4.597 2.311
Leor
en
leerware
……….
3.727 1.390
Voertuie
………………
4.146
2.078
Klip,
klei
ens .
…………..
3.446 2.716
By bestudering van die syf ons sal dit duidelik word
dat die Suid-Afrikaanse industrie in hoofsaak bestaan
ui.t bednywe wat uit hulle aard beperk is tot die kon-
sumpsiegebied, of waarby die grondstof of die ,,mark”
‘r besonder belangnike vestigingsfaktor is; bv. voed-
sel en drank waaronder val bakkerye, brouerye, ham-
fabrieke, botter- en kaasfabnieke, jamfabrieke, suilcer-
meule en fabnieke, en dan veral graanmeule waarvan
die produksie alleen £ 11,302,000 was; daarnaas werk-
tuigkundige ‘bedrywe in verband met die behoeftes
van die myne, drukwerk, bou’bedrye, stene- en semeut-
:fabrieke ens. lndustrieë waarby die grootbedryf die
reel is en vaarby ons skerp internasionale kompetiesie
aantrof, soos tekstiel artiekels, skoene en veral fyner
afgewerkte artiekels, het in Suid-Afnika slegs op ‘n
beperkte skaal opgekom en meesal onder die invloed
van beskerming. Daar is egter enkele van hierdie in-
dustrieë, waarin goeie vooruitgang gemaak is, bv.
sigarette en tabak, skoene, lusifers ens. Die waarde
van skoene gefabriseer het bv. gestyg van £ 504,000 in
1915-16 tot £ 2,237,000 in 1927-28, terwyl die in-
voer afgeneem het van £ 1,335,000 as gemiddelde vir
die jare 1915-1919 tot £ 1,094,000 in 1928. Terwyl
die invoer van sigarette, tabak ons. in 1928 slegs
£ 90,000 was, was die waarde geproduseer in Suid-
Af nika £ 2,833,000. Poginge is in ‘die laaste jare ook
14
Januari
1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
59
aangewend om ‘n eie diamantslypers-nywerheid ‘in
Suid-Afrika op te
hou,
deels onder Regeringsbesker-
ming. Met die terugsiag in
1919
en die hu:idige de-pressie het meeste van die nuutopgerigte bedrywe eg-
ter in moeilikhede gemak – hulle het te veel die ka-
rakter gehad van produkte van ‘n ,,Gründerperiode”.
‘n Interessante kenmerk van die nuwere industriële
ontwikkeling is ook die oprigting van fabrieke deur
sterk firmas oorsee, bv. Levers, Ford, General Motors,
Royal Baking Powder
Co.,
ens.
Dit is duidelik dat die uitbreiding van ‘n Suid-
Afrikaanse industrie ook in die naaste toekoms hoof-
saaklik sal moet berus op ‘n ‘binnelandse mark. Die
uitvoer van fabrikate na die noorde het wel ‘n aan-
vang geneem, maar in
1928
was dit nog slegs
£ 1,220,000.
Met die ekonomiese ontwikkeling van die
gebiede na die noorde sal ‘n groter uitvoerhandel nog
kan opgebou word, maar dit is duidelik dat dan sal
moet gekompeteer word op ‘n ope mark, en nie op ‘n
deels leskermde binnelandse mark lie. Die binneland-
se mark kan nog verder voorsien word met eie pro-
dukte, veral in die bedrywe waar Suid-Afrika ‘n na-‘
tuurlike ‘beskerming geniet, terwyl daar kans vir uit-
breidirig is in produkte wat gekoop word deur die nie-
blanke bevolking. Baie sal egter afhang van die toe-komstige handelspolitiek van Suid-Afrika, terwyl vir
die fyner afgewerkte produkte ons in hoofsaak af-
hanklik sal ibly ouer industriële lande.
In hoever tenslotte die oprigting van die nuwe Re-
gerings yster- en staalfabriek in Pretori.a die grond-
slag gaan vorm vir ‘n verdere industriele uitbreiding
kan die toekoms alleen leer.
AANTEEKENINGEN.
lndexcijfers van scheepsvrachten.
,,The Economist” schrij.t: Het is in hoofdzaak aan
de verbetering van de vraag naar tonnage vodr lading
in Argentijnsche havens toe te schrijven, dat de
sc]ieepsvrachten voor de wilde vaart in December
vaster waren, waardoor ons indexcijfer voor de ge-
midclelde scheepsvraohten
2.8
pOt, steeg.
Datum
CZ
N
t.’
Basis
(Gerniddeldev.
100
100
100 100
100
100 100
(Gemidd.v.1913)
110,0
113,1 123,4
106,3 117,4
127.9
116,3
Febr.
1920
814,3 529,9
757,5
744,8
587,0
712,2
691,0
Dec.
,,
268,9
277,2
244,1
256,8
286,7
347,2
280,1
Dec.
1921
160,1 164,1
163,7
144,4
141,3 166,5
156,7
Dec.
1922
137,1
135,2 129,2
122,6
136,1
159,3
136,6
Dec.
1923 134,0
132,7
120,1
124,4
125,1 144,2
130,1 Dec.
1924
117,4
129,2 119,5 119,8
129,3
161,1
129,4
Dec.
1925
117,0
121,6
117,0
110,1
110,1
154,9
121,8
Dec.
1926
139,7
156,1
145,9
132,9 129,2 179,8 147,3
Dec.
1927
105,6
116,2
113,6
114,2
124,9
139,8 119,0
Dec.
1928
122,1
131,3
125,0 126,8
127,4
156,7
131,7
Dec.
1929
117,3 95,5
94,6
109,0
93,4
91,7
100,3
Januari1930
104,2
94,2
95,1 99,8
85,2
88,1
94,4
Februari
98,1
92,6
95,5
93,4
78,9
75,7
89,0
Maart
96,3 87,7 91,9 94,2
77,8
79,2
87,9
April
94,4
91,2 95,9
94,8
76,3
85,5 89,7
Mei
95,1
88,5 91,6 94,2
74,6
87,2 88,5
Juni
91,3 85,2
90,7 95,7
74,6 90,8
88,1
Juli
,,
86,3
89,6
94,6
102,8 78,3
93,5
90,8
Aug.
86,7 94,2
99,7
104,5
‘84,7
106,8
96,1
Sept.
87,3 91,2
95,7 103,0
89,2
117,5
97,3
Oct.
91,1
85,6
93,3
101,3
85,2
113,9
95,1
Nov. 89,5
85,0 90,4 99,8 81,0
107,7
92,2
Dec.
89,7
86,9 93,8 103,8
85,2 109,5
94,8
Afgezien van de toenemende bedrijvigheid te La
Plata, waar de graanvemschepers rijkelijk graan ver-
kochten en tonnage van behoorlijken omvang tot
einde Februari boekten, namen de zaken niet belang-
rijk toe; in het Oosten was het aanbod van beschik-
bare tonnage beperkt, terwijl een eenigszins vergrootte
vraag de noteeringen een weinig deed oploopen. De
Noord-Amerikaansche markt bleef lusteloos; de han-
clel in de Europeesche wateren was gedrukt, de uit-gaande kolenhandel stond ‘onder invloed van de ar-
beidsgeschillen in ‘de Britsche kolenvelden. Uit de volgende tabel blijken de maandelijksche wij-
zigingen in de indexcijfers van iedere groep en sub-
groep; het cijfer 100 vertegenwoordigt het gemiddelde
niveau gedurende de periode
1898-1913:
Index-
cijfer
+°-
Golf van Biscaye; uitgaande vracht
110,1
±
3,7
–
4,9
Middell. Zee; uitgaande vracht
85,9
+
5,3
.
11,1
.f.
2,0
Noord-Amerika ………………..86,9
+
1,9
thuisvracht ……..91,9
thuisvracht …………93,3
Zuid-Amerika
;
uitgaande vracht ….
76,5
–
6,9
thuisvracht……….
+
13,7
Indië; uitgaande vracht ………… -.
101,0
–
8,5 106,5
.
-f-
16,3
11
thuisvracht
………… . ….
…
Eet verre Oosten, enz ……………..
.85,2
+
4,2
Australië ………………………..
109,5
+
1,8
De volgende tabel toont de verhouding van het
indexcijfer tot ‘het gemiddelde van
1913:
(1913 = 100)
Maand
1927
1
1928
1929 1930
Januari
…….
118,59
98,47
109,6
81,2 120,54 94,33
106,7
76,5 118,58
93,17
102,6 75,5 111,06 94,59
99,1
77,1
April ………….
111,41
93,79
97,3
76,1
Februari ……….
Mei
……………
106,54 91,29
92,1 75,7
Maart
………..
Juli
…………
101,61
93,73 94,8
78,1
Juni
……………
105,51
98,17
96,1
82,6
September ……
107,51
99,54 95,3
83,6
Augustus .. …. ….
Dctober ………
105,78
..
103,93 93,3 81,7 106,27
..
..
110,94 88,3
79,3
‘Tovember
…….
December ………
102,31
113,17
86,2
81,5
Jaari gemiddelde
109,64
98,8
96,8 79,1
60
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14 Januari 1931
Het Prijsverloop van Groothandelsartikelen
gedurende het vierde kwartaal van 1930.
II
(Slot).
TIN.
De daling van den tinprijs, welke tegen het eind
van het vorige kwartaal een aanvang nam, zette zich
in de laatste overzichtsperiode verder voort. Deze aan-
houdende flauwe stemming op de tinmarkt was hoof cl-
zakelijk toe te schrijven aan de teleurstellende resul-
taten, welke de productie-beperking tot nu toe heeft
opgeleverd. Weliswaar vertoonden de producties van
nagenoeg alle landen een achteruitgang ten opziehté
van 1929, doch deze vermindering veegt niet op tegen
(Ie belangrijke inkrimping, welke de wereidcorisurnptie
heeft ondergaan, waardoor er nog steeds van over-
productie sprake is en de Visible Supply, na een
tijdelijke daling, zich wederom in een stijgende lijn
£PEENC TON
TIN
MMMMMMMMMMMM
OMMMMMMOMMME
mommo
omommm
MOMMMOMMOMME
JAN. FEBR. NUT. APR MEI JUNI JULI AUG SEPT. Oct NOV. DEC.
bevindt. De wereldvoorraa.d tin nam dan ook geduren-
cle het afgeloopen kwartaal toe met rond 2.000 ton,
en bereikte eind December 1930 het totaal yan 42.140
ton, waarin zijn begrepen de 3.000 tons, welke door
Banka in December extra naar Eurçpa zijn verscheept.
Bedroeg de prijs van prompt tin op 1. October nog £ 125 per ton, op 10 October was deze reeds gedaald
tot £ 109, waarna er een. herstel plaats had tot £ 119
op 22 October. Gedurende de maand November schom-
melde de prijs tassehen £111 en £ 116, om in Decem-
ber een n:icuw laagterecord te bereiken, ni. £ 1046 op
17 December. hierop herstelde de prijs zich weer na
het bekend worden van ernstige onderhandelingen,
welke momenteel plaats hebben tusschen de regeerin-
gen der voornaamste prodactielanden, om tot drasti-
sche restrictiemaatregelen over te gaan. Deze onder-
handelingen, welke ten doel hebben door een belang-
rijk& beperking in den uitvoer van tin uit die landen,
cle productie aan te passen aan het verbruik en binnen afzienbaren tijd den wereidvoorraad tot meer normale
proporties terug te brengen, hadden een stimuleeren-
den invloed op de markt, waardoor de prijs zich her-
stelde tot £116V2 per ultimo December.
Per slot daalde de cathprijs gedurende het afgeloo-
pen jaar van £180Y2 tot £ 116 of met totaal £ 64,
terwijl do wereidvoorraad tin toenam met rond 14.400 ton tot 42.140 ton.
KATOEN.
Prijzen van ruwe katoen hebben in het afgeloopen
kwartaal heel wat minder gefluctueerd dan in de
vorige kwartalen van dit jaar. Gedurende het begin
van do maand October is de markt eenigszins gedaald,
doch einde October vond een vrij sterke stijging plaats,
doordat de vraag uit de industrie geleidelijk wat beter
werd en ook meer speculatieve inkoopen plaats vonden.
Deze stijging was echter van korten duur, toen
bleek, dat het aanbod nog steeds groot bleef en de
verzorging in het as. seizoen ruimer zou zijn, dan
zutks in vele jaren het geval was geweest. Tegen einde November was dan ook ongeveer hetzelfde niveau van
begin October weer bereikt en in December zijn de
prijzen opnieuw afgebrokkeld, zoodat het jaar 1930
gesloten is met de laagste noteeringen sedert einde
1914.
STATISTISCH OVERZICH
TARWE Hard Winter
No.2 loco
Rotterdam!
Amsterdam
per 100 K.G.
ROGGE
AmericanNo.2
2
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.
MAIS
La Piata
loco
R’dam/A’dam
per 2000 K.G.
OERST
Amer.No,20)
Rotam
per
2000 K.G.
LIJNZAAD
La Piata
loco
R’dam/A’dam
per 1960 K.G.
STEENKOLEN
Westtaalsche/
Hoiiandsche
bunkerkoien,
ongezeefd f.o.b.
R’dam/A’dam per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 t/lfl 33.9
0
Bé s. g.
per barrel
IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b. Middleabrough
per Eng, ton
KOPER
Standaard
Locoprijzen Londen
per Eng. ton
0.
010
f1.
0j
ii.
01
f1.
5
js
11.
0
10
f1.
01
$
0
10
Sh.
01 01
Jaargemidd.
1925 17.20
100,0
13,07
6
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
1.68
100,0
731-
100,0
62.116
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50 77,9
17,90
165,7
1.89
112,5
8616
118,5
58.11-
93,5
1927
14,75
85,8
12,47
6
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50
78,4
11,25
104,2
1.30
77,4
731-
100,0
55.141-
89,7
1928
13,47
5
78,3
13.15 100,6
226,00
97,7
228.50 96,6
363,00
78,5
10,10
93,5
1.20
71,4
661-
90,4
63.161-
102,8
1929
12,25
71,2
10,875
83,2 204,00
88,1 179,75
76,2
419,25
90,6
11,40
105,6
1.23
73,2
7016
96,6
75.141-
121,9
1930
9,67
5
56,3
6,22
5
47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356,00
77,0
1135
105,1
1.12
66,7
671-
91,8 54.131-
88,0
Jan’sari
1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
1030
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-!-
99,9
Februari
,,
13,80
80.2
12,876
98,5 226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
99,2
Maart
,,
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75,8
9,95
92,1 1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April
–
15,30
88,9
14,975
114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
931
1.19
70,8
66/-
90,4
61.1416
99,4
Mei
,,
15,30
88,9
15,47
5
118,4
238,50
103,0
260,75
110,5
372,00
80,4
10,60 98:
1
1.19
70,8
66/-
90,4
62.151-
lol 1
Juni
,,
14,37
6
83,6
14,27e
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
63.171-
102
:9
Juli
14,25
82,8
13,07
5
100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75
77,8
1010
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
62.18/-
101,3
Augustus
12,00
69,8
12,625
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
66/-
90,4
62.1016
1
00:
7
September
11,65
67,7
11,57
5
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0 350,75
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.81-
102,1
October
12,27
5
71,4
12,27
93,8 218,50 94,4
189,50
80,3 366,00
79,1
9,95
92,1 1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
105,7
November ,,
12,32
5
71,7
12,07
5
92,4
227,25
98,2
185,50
78,6
386,25
83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.181-
109,4
December
,,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5
373,75
80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.3/-
113,0
Lanuari
1929
12,35
71,8
12,20
93,3 231,50
100,0
194,25
82,3 365,00
78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661-
90,4
75.1016
121,7
rebruari
l2,72
74,0
12,65
96,7 236,00
101,9
194,75
82,5
357,25
77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66/6
91,1
78.-16
125,7
Maart
,,
12,65
73,5
12,62
5
96,6
233,00
100,6
191,75
81,3 359,00 77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
91,8
89.81-
144,0
April
12,12
5
70,5
11,625
88,9
218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05 102,3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716
133,5
Mei
11,125
64,1
10,57
6
80,9
198,25
85,6
177,50
75,2 363,50 78,6
11,15 103,3
.
1.16
69,0
6916
95,2
75.416
121,2
Juni
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
11,25 104,2 1.30
77,4
711-
97,3
74.111-
120,1
Juli
Augustus
:
12,80
74,3
11,20
85,6 218,50
94,4
191,25
81,0
415,50 89,8
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.1216
117,0
13,125
76,3
10,75
82,2 202,50
87,5
182,75
77,4
452,50
97,8
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.171-
119,0
September ,,
12,625
73,4
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9
506,75
109,6 11,40 105,6 1.30
77,4
7216
99,3
74.191-
120,7
October
12,10
70,4
9,876
75,6
185,00
79,9
168,00
71,2
516,50
111,7
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.161-
117,3
November ,,
11,775
68,5
9,20
70,4
174,00
75,2
164,75
69,8
483,25
104,5 11,35
105,1
1.30
77,4
7216
99,3
70.51-
113,2
December
,,
12,625
73,4
9,35
71,5
166,00 71,7 163,75
69,4
482,00
104,4 11,75
108,8
1.30
77,4
7216
99,3
68.616
110,1
Januari
1930
12,67
6
73,7
9,35
71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
11,75
108,8
1.21
72,0
7216
99,3
71.916
115,1
Februari
,,
11,725
68,2 8,17
5
62,5
139,00
60,0
135,75
57,5
398,50
86,2
11,75
108,8
1.11
66,1
7216
99,3
71.1216
115,4
Maart
,,
10,90
63,4
7,15
54,7
143,50
62,0
125,00
53,0
390,00
84,3
11,55 106,9
1.11
66,1
701-
95,9
68.1916
111,1
April
,,
II 17
5
65,0
7,62
5
58,3
180,25
77,8
129,75
55,0
431,00 93,2
11,35
105,1
1.165
69,3
6716
92,5
61.31-
98,5
Mei
1045
60,8
6,55
50,1
148,50
64,1
114,50
.48,5
405,07
87,6
11,35
105,1
1.18
6
70,5
6716
1
92,5
53.91-
86,1
Juni
10,05
58,4
5,17
5
39,6
145,50
62,9
103,75
44,0
385,50
83,4
11.35
105,1
1.185
70.5
6716
92,5
50.1/6
80,7
Juli
,,
9,55
55,5 5,82
5
44,6
157,75
68,1
108,00
45,8
345,75
74,8
11,35
105,1
1.18
5
70,5
6716
1
92,5
48.21-
77,5
Augustus
9,45
54,9
6,30
48,2
146,00
63,1
116,25
49,3
365,00
78,9
11,35
105,1
1.186
70,5
651-
I
89,0
47.15/-
76,9
September
8,40
48,8
5,25
40.2
127,50
55,1
99,00
41,9
318,75
68,9
11,35
105,1
1.186
70,5
6316
/
87,1
46.61-
74,6
October
»
7,40
43,0 4,62
5
35,4
112,25
48,5
1 86,00
36,4
281,25
60,8
11,35
105,1
1,185
1
70,5
6316
5
1
87,1
43.-/-
69,3
November
7,25
42,2
4,25
32,5 94,50
40,8
1
82,25
34,9 270,75
58,5
1090
100,9
0.85
F0,6
63/6
6
1
87,1
46.816
74,8
December
,,
7,07
5
41,1
4,30
32,9
96,00
41,5
91,00
38,6 247,75 53,6
10,85
100,5
0.85 50.6
636
6
/
87,1
47.616
76,2
5 januari
1931
6,60
38,4 4,10
31,4
80,00
38,4
I
8800
.37,3
195,00
42,2
10,30
95,4
0.85 50,6
63/66
1
87,1
46.1216
75,1
12
»
,,
6,50
37,8
4,-
30,6
87,00
37,6
I
87,00
36,9 205,00
44,3
10,30
95,4
0,85 50,6
58j6
/
80,3
44.1216
71,9
1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2)
= Western vOOr de invoering vi
14 Januari 1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
lakenindustrie werd zij zelfá minder, terwijl de gang
van zaken in de kamgarenindustrie in Duitschiand en
Engeland zich eenigermate kon handhaven; daar-
entegen in Frankrijk achteruitging. Dienovereenkom-
stig brokkelden ook de prijzen verder af en noteeren
PENCE PEP
1b
– – –
1928
‘-‘-‘
-S
30
1929
10
—
—-
.-..-,.——
-.—-.—.—
–
‘S-.-‘
—
–
25
S-
–
–
S–
–
S
Een katoenprijs van løAmerikaansche centen per
20
– – –
–
– –
ib. laat waarschijnlijk aan cle verbouwers grof ver-
—
-”’
……
—
lies. De vraag uit de industrie blijft echter nog on-
bevredigend, daar de katoenindustrie over de geheele
“.- ..
wereld met verminderde productie werkt en de toe-
—
stand in deze industrie in bijna alle landen nog steeds
JAN. FEBR. NiPT. APR. MEI
.51/Nl
JUU
MIS.
SEPT. OCT.
NOV.
DEC.
ongunstig blijft,
thans voor Merino-wol ca. 30 pOt., voor Orossbred-
wol 45 tot 65 pOt., al naar gelang der fijnheid, be-
WOL.
neden die van een jaar geleden, waarmede zij tevens
Ook in liet ”ierde kwartaal van het jaar 1930 nam
voor een groot deel een sedert 30 jaar niet gekend
de bedrijvigheid in de wolindustrie niet ‘toe, in de
laag niveau hebben bereikt, en nergens meer de pro-
ductiekosten en in vele, gevallen zelfs niet eens de
PEI10E PER
1h
WOL 645. AV
6
G
scheerkosten en transportkosten van het vervoer naar
–
–
demarktdekken.
–
– –
RUBBER.
5C–
De laatste maanden van het afgeloopen jaar hebben
–
-‘
–
een zekere stabiliteit van den rubberprijs gebracht,
192y
–
–
echter
0
een niveau, dat niet zeer belangrijk boven
het laagste, ooit bereikte peil ligt.
-.-.
–
—
t,..
S–
…………..
Dit prijsverloop in 1930 is, zooals trouwens reeds
2
0
–
–
van voldoende bekendheid is, een gevolg van het groo-
JAM
FEBR
NiPT
APR
MEI
JU1I JULI
AUG SEP
OCT.
10V
DEC
te verschil tusschen productie en consumptie. Deze
VAN
GROOTHANDELSPRIJZEN
0
)
TIN
locoprijzen
Londen per
Eng. ton
KATOEN
Middling
Iocopnjzen
New York
per Ib.
WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradiord
per Ib.
WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded, 508 Av. loco
Bradford per Ib.
RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets loco Londen
per ib.
SUIKER
Witte kristal- suiker loco
R’dam!A’dam.
per lOO K.G.
KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
‘II
K.G.
THEE
Af!. N.-1. theev.
A’dam gem. pr
.
Java- en Suma-
tratloeep.1/2K0.
Indexcijfer
v/h. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleid
van 1913= 100
tot 1925= 100
Indexcilfer
van The Economist,
herleid
1927
=
100
tot 1925=100
£
0
10
$
cts.
h
o
pence
OJ
pence
%
Sh.
%
8.
Of
cts.
°/o
ets.
0
10
261.171-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625 100,0 18,25
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0 100,0
1
100,0
290.1716
111,1
17,55
75,5
47,25
85,9
24,75
83,9
21-
67,4
17,50
93,3
55,375 90,2
94,25
111,5
93,2
1
92,9 290.41-
110,8
17,50
75,3
48,50
8,2
26,50 89,8
116,375
51,6
19,125
102,0
46,875 76,4
82.75 97,9
95,4
1
89,5
227.51-
86,8
20,00
86,0
51,50 93,6 30,50
103,4
-110,75
30,2
15,85
84,5
49,625
80,9
75,25
89.1
96,4
87,6
203.156
77,8
19.15
82,4
39,-
70.9 25,25 85,6
-110,25
28,8
13,-
69,3
50,75
82,7
69.25
82,0
91,5
82,6
142.51-
54,3
13,55
58,3
26,75 48,6
16,25
55,1
-15,875
16,5
9,60 51,2 32
52,1
60,75 71,8
– –
255.1!-
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4
29,75
100,8
17,25
54,0
17,37
5
92,7
46
74,9 84,5
100,0
98,7
87,9
233.1016
89,2
18,35
78,9
54,75 99,5 31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9 79,5
94,1
96,8
87,9
R
1716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
1
10,75
35,8
16,875
90,0
47
76,6
79
93,5
98,1
89,2
6l-
89,5
20,65 88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-/9,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25
87,9
98,7
90,5
230.131-
88,1
21,55 92,7
54,25
98,6 32,25
109,3
-19
25,3
16,62
5
88,7
48,25
78,6
78,25 92,6
98,1
91,2
218.816
83,4
21,35 91,8
55,50
100,9
31,75
107,6 -19,
2
5 26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
867
98,7
89,8
211.191- 80,9 21,75
93,5
53,00
96,4
31,25
105,9
-1925
26,0
15,50
82,7 49,875 81,3
71,25
843
95,5,
88,2 211.181-
f80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-l925
26,0
16,00
85.3
51,875 84,5
67,75
80,1
92,9
86,6
214.716
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5
29,00
98,3
-18,5
23,9
15,875
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
85,4
221.191- 84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4 -18,8
24,7
14,625
78,0
53
86,4
73
86,4
94,2
85,1
232.1016
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2
-18,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75 89,6 95,5
85,1
228,81-
87,2
20,45
88,0
46,25
84,1
28,00
94,9
-18,5
23,9
13,925
74,3
51,75
84,3
76,5
90,5 95,5
84,8
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75 85,0 28,75
97,3
-19,875.
2’7,9
13,775
73,5 53,125 86,6
77,25
91,4
94,2
84,6
9
.11!-
85,0
20,10
86,5
44,25 80,5 27,75
94,1 1/-
33,7
13,375
71,3
54
88,0
74,25
87,9
94,2
85,4
.0/6
84,4
21,25
91,4
44,00 80,0 27,50
93,2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
207.516
79,2
20,45
88,0
43,25 78,6 27,25
92,4
-110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0
74,25
87,9
92,9
83,9
197.5/6
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5
26,25
89,0
-110,875
30,5
12,25
65,3
54
88,0
73,50 87,0 91,6
81,7
200.51-
76,5
18,75
80,6
40,00
72,7 25,75
87,3
-110,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0
69,50 82,2 91,0 81,9
209.516
79,9
18,65
80,2
38,75
70,5 24,75
83,9
-III
30,9
13,425
71,6
54
88,0
68,50
81,1
91,0
83,7
210.111-
80,4
18,60
80,0
37,00 67,3 24,00 81,4
-/10,5
29,5
13,00
69,3
53,50
87,2
64
75,6 91,6
83,6
205.516
78,4
18,90
81,3
34,25 62,3
23,75
80,5
-110125
28,4
13,475
71,9
51,75
84,3
64
75,6 91,0
82,0
188.916
72,0
18,45
79,4
32,50
59,1
22,50
76,3
-19,625
27,0
13,30
70,9
48,50
79,0 66
78,1
90,3
80,5
182.-/6
69,5
17,50
75,3
34,25 62,3
23,00
78,0
-/8,125
22,8
12,50
66,7
41,75
68,0
66,50
78,7
88,4 78,8
178.1816
68,3
17,25
74,2
31,25 56,8 21,25
72,0
-18
22,5
12,075
64,4
36,75
59,9
60,75
71,8
87,1
78,8
174.131-
66,7
17,15
73,8 29,50
53,6
19,25
65,3
-17,375
20,7
11,675
62,3
35 57,0
60,50
71,6
84,5 76,9
174,41-
66,5
15,45
66,4
28,50
51,8
17,75
60,2
-18
22,5
‘
11,40
60,8
35
57,0
58,25
68,9
81,3 75,2
165.181-
63,4
15,20
65,4
26,25
47,7 16,50
55,9
-17,625
21,4 10,70
57,1
35
57,0
62,25
73,7
78,7
74,2
161,1716
61,8
16,45
70,8
27,25 49,5
17,25
58,5
-17,375
20,7
10,55
56,3 35 57,0
59,50
70,4
78,7
72,8
145.-!-
55,4
16,50
71,0
28,75
52,3
18,00
61,0
-16,875
19,3
9,80
52,3
34,75 56,6
58
68,6
76,1
72,0
136.416
52,0
14,50 62,4
27,75
50,5
17,50
59,3
-16,125
17,2
9,775
52,1
33
53,8
58
68,6
76,1
70,4
134.1716
51,5
13,10
56,3
27,00
49,1
16,75
56,8
-15,625
15,8
9,275
49,5
31,50
51,3 55,50
65,7
74,2
69,3
135.516 51.7
11.95
51,4
27,25
49,5
16,50
55,9
-14,875
13,8
8,50
45,3
29,50
48,1
55,25 65,4
73,5
67,9
132.61-
50.5
II,-
47,3 27,00
49,1
15,75
53.4
-14,125
11,6
7,975
42,5
28,25
415,0
59,50
70,4
1
72,3
65,4
117,131-
44.9
I0,5S
45,4
24,50
44.5
14,50
49,2
-/4
11,2
1
8,625
46,0 29
47,3 66,50
78,7
71,6
64,6
113.16!-
43,5
10,85
46,7
24,00
43,6
13,00
44,1
-/4,375
12,3
1
8,75
46,7
29
47.3
68,25 80,8
71,0
63,3
115 3!- 44,0
9,95
42,8
22,50
40,9
12,50
42,4 -14,375
12,3
t
8,20
43,7
29
47,3 66,75
79,0
61,3
119,101-
45,6
10,15
7
43,7
22,T09
40,0
.
12,509
42,4
-/4,3125
12,1
8,-
42,7
29 47,3
67,75
50
80,200
114. 17/6
43,9
10,208 43,9
21,50
0
39,1
12,25
10
41,5
1
-14,25
11,9
1
8,375
44,7
28
45,6
61
uc auiuige oiricieeie noteeringswijze Uan. iöj;vana1 10 Uec.i0I ï4 K.(J. Iiongaarscfle; vanat m Mei 1930 Z,-FusSiSChe,’) Malting vÔôr de invoering van de huidige
018e. not.wljze (Jan; 1928).
4
)Jaar- en maandgem. atger. op lis pence. 5) Noteering Schotland 59,6.
6)581…
7
)2 Januari.
8)9, 9
)1,
10)
8 Januari.
62
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14 Januari 1931
kunnen volgens Symington en Sinclair voor 1929 en
1930 als volgt worden geschat:
1930
1929
verschil
ton
pCt.
Consumptie (verschepiiigen)
810.000 862.500
6
Verbruik ………………
675.000
797.000
1.6
Verschil ………………….
135.000
65.500
1.01
Deze geweldige toeneming van de hoeveelheid,
waarmede de verschepingen het verbruik overtreffen,
n.iettegenstaande ook eerstgenoemde belangrijk zijn
gedaald, toont aan, dat de rubber-crisis vooral door
de vermiittrixg der consumpti.e :s veroorzaakt, die
nog veeF sterker is geslonken, dan de productie. De
achteruitgang van de werelciconsumptie is vooral ccii
gevolg van het dalende verbruik in de Ver. Staten,
waar het in 1930 slechts 379.000 ton tegen 470.000 ton
in 1929 beliep, of met niet minder clan 24 pOt. af-
nam. Iii de overige wereld kan liet verbrui]c op
296.000 ton in 1930 worden aangenomen, tegen
327.000 ton in 1929, of met pl.m. 10 pOt. minder.
I)eze
cijfers
van de wereldproductie en het wereld-‘ebrui]c kloppen vrij aardig met di.e door de N.V. P.
Onnes & Zoon’s Handels-Compagnie gepubliceerde be-
rekeningen, die 813.000 en 677.000 ton luiden, en dus
slechts een fractie van 1 pOt. van de eerstgenoemde
schattingen afwijken.
Voor het jaar 1931 meent laatstgenoemde firma een
zeer belangrijke inicrimping van de productie en een
niet onaanzienlijke toeneming van het verbruilc te
mogen verwachten, zoodat in tegenstelling tot de
laatste jaren zelfs met een consumptie-overschot ware
te rekenen:
1930
1931
Verschil
ton
pCt.
Productie ………………..
813.000 695.000 – 1.4
Verbruik …………………
677.000
727.000 + 7
Verschil ……………….
+ 136.000 -32.000
–
De vermindering der productie ad 118.000 verdeelt
zich als volgt: Schiereiland Malaicka 40.000 ton (pro-
ductie 1930: 438.000 ton), Nederl.-Indië 40.000 ton
(productie 1930: 235.000 ton); Ceylon 7.000 ton
(78.000 ton), terwijl de rest met 25.000 ton op reke-
ning van de inlandsche productie van Malakka en
Ceylon en met 6.000 ton op andere productiegebieden
komt.
5H, PPP 1b.
–
I.IJbbCW
,
8
–
1929
–
– .-.-,.-.. —–
-.–.
—
1930
– .•- .-… ._ ..-
– . –
0
Wat de conumptie betreft, wordt voor 1931 in de
Ver. Staten met een om 50.000 ton hooger verbruik
(1930: 375.000 ton) gerekend, terwijl de overige we-
reld ongeveer dezelfde hoeveelheid als in 1.930 zal
moeten consumeeren (1930: 302.000 ton). Helaas heeft men s.i.nds het overzicht over het derde
kwartaal werd geschreven, niets meer vernomen, over
de hoogst wenschelijke nauwkeurige statistische on-
derzoekingen van de productie en vooral van de con-
sumptie, die voor een juiste voortbrengings- en ver-
koopspolitiek toch wel onmisbaar schijnen.
Eveneens werd niets meer vernomen omtrent de
stappen der Nederlandsche regeering bij den Gouver-
neur-Generaal in Nederlandsch-Indi.ë, en men mag
dus vrij zeker aannemen, dat het niet tot een – door
laatstgenoemden reeds vroeger als niet wenschelijk
beschouwde – regeerings-interventie zal komen.
Het veldwinnende inzicht, dat het rubber-probleem
nog miier een verbruiks- dan een voortbrengungsvraag-
stuk is, heeft daartoe geleid, dat opnieuw de moge-
.lijkheid onder het oog werd gezien, rubber in ruime
mate als bestratings-materiaal te gebruiken. De ver-
wezenlijking van dit denlcbeeld hangt af: ten eerste
van een volkomen oplossing van den thchnischen kant
van dit probleem, en ten tweede van de zekerheid,
over voldoende hoeveelheden rubber tot
prijzen
te
beschikicen, die dit gebruik niet slechts technisch,
maar ook economisch toelaten.
Ter bevordering der oplossing van deze vraagstuk-
ken, heeft de Rubber Growers’ Associatioii de hulp harer leden ingeroepen, die gedurende de eerstvol-
geucle 5 jaren Xj pCt. van de in 1929 geoogste hoe-
veelheden gratis ter beschikking zullen stellen voor
de door de ,,Association” in het leven geroepen Rub-
her Roadways Ltd. Verder 1 pOt. tot de geldende
mar]ctprijzen met een niaximu.m van 6 d. per lbs. en
1 pCt. tot marktprijs met een maximum van 9 d. De
Internationale Vereenigi.ng voor de Rubber- en an-
dere Culturcs in Nederlandsch-In.dië heeft haar leden
eveneens uitgenoodigd, dit plan te steunen.
:l3ij beoordeeling der in dezen depressie-tijd te ver-
wachten financidele resultaten dient ook niet uit het
oog to worden verloren, dat tal van maatschappijen
t-oor een gedeelte der productie contracten op zeer
langen termijn hebben gesloten, die levering tot markt-prijs behelzen, doch tevens oolc een minimumprijs be-
palen, en daardoor voor de betreffende ondernemin-
gen een waardevollen steun beteekenen.
SUIKER.
Het afgeloopen kwartaal stond in het teeken van
het restrictieplan Chadbourne. Hierover uitwijden
zoude beteekenen in herhaling treden, aangezien dit
plan reeds in extenso in dit tijdschrift werd bespro-
ken.
1-let prijsverloop van Suiker was over het algemen
niet gunstig. Het lcwartaal begon op 1 October met de
laagste prijzen ooit gekend, waarna liet vooruitzicht
van restrictie in de voornaamste exportlanden, vastere
markten veroorzaakte. Nadat de Brusselsche conf e-
rentie op 16 December pit elkaar ging, tengevolge van
een geschil met de Duitsche delegatie, vond cciie reac-
tie plaats en tenslotte veroorzaakte de door de Neder-
iandsch-Indische Landbouw Mij. gevoerde oppositie
tegen het plan Cha’dbourne nieuwe onzekerheid n een
verdere daling der prijzen.
1!IiIiI
i
g
Bij de reeds bestaande ongunstige factoren voegden
zich de ramingen der bietoogsten van’P.O.Licht, welke
elke maand verhoogd werden. Volgens de op 31 De-
cember door dezen statisticus gepuibliceerde cijfers zou
de oogst 1930131 van Europa zonder Rusland 8.500.000
toi’is bedragen en van Europa met Rusland 10.500.000
t.o.ns. Met den oogst 1929130 van 7.311.860 tons voor
Europa zonder Rusland en 8.261.860 tons voor Europa
niet Rusland vergeleken, wijst dit op de groote toe
name van ca. 1.200.000 tons voorEuropa zonder Rus-land en van 2.250.000 tons voor Europa met Rusland.
De toename komt voor rekening van de meeste grootere
productielanden, waardoor o.a. in Frankrijk voor het
eerst een uitvoer-overschot zal ontstaan. Het uitvoer-
overschot van Duitschiand is gestegen van ca. 300.000
tom op ca. 800.000 tons. Dit laatste zal waarschijnlijk
evenals de uitvoerhoeveelheden der andere oude ex-portlanden door de internationale samenwerking be-
snoeid worden, terwijl de Fransche producenten, welke
weigerden aan de conferentie deel te nemen, onder
;
1′
14 Januari 1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
63
ling overeen zijn gekomen, dat de productie in over-
eenstemmirig zal worden gebracht met de binnen-
landsche consumptie.
Nadat de V.I.S.P. op Java aanvankelijk geregeld
flinke hoeveelheden tot
f
8.- voor Superieur en
f7.-
voor No. 16 &/hooger kon verkoopen, werden
de limites einde October met
f
0.50 verhoogd. Nadat
gebleken was, dat deze verhooging zaken in den weg
stond, werden reeds begin November de limites op het
oude peil gebracht, met als gevolg nieuwe afdoenin-
gen. Tegen het einde van het jaar werden koopers
weer terughoudender. Op 31 December bedroegen de
totale verkoopen van alle Javafabrieken ongeveer
1.900.000 tons.
KOFFIE.
In den joop van het vierde kwartaal bleef de prijs
voor loco Robusta koffie alhier onveranderd 29 ct.
per 14 K.G. genoteerd, waartegenover die van loco
Santos daalde van 36 op 31 ct. De oorzaak, dat de
Robusta-prjs onveranderd is gebleven, is alleen te zoe-
ken in de omstandigheid, dat de voorraad dezer soort
in de laatste maanden hier betrekkelijk zeer gering is
geweest. De daling van den Santos-pri.js was uitslui-
tend het gevolg van de regelmatig lager afkomende
aanbiedingen van het productieland, dat met Saperior
crs OFD
Y-)kC,
I(OFFIE
25
11
IA.I
ÇÇDD MDT
1
ADD
1
MEI
1
filM
1
11111
1
AllE
1
cFPT
1
OCT.
1
NOV.
1
DEC
Santos, volbeschreven, van 1 October tot 31 December
11/6 per cwt. terugliep (van 551- tot 43/6). En de da-
ling in het prodactieland vond haar oorzaak in den
desolaten toestand, waarin Brazilië gekomen is nu,
door •de sedert jaren gevolgde politiek van terughou-
ding van een deel der voorraden, zich aldaar ten slotte
een onverkochte voorraad heeft opgehoopt, waarvan
niet te overzien is, hoe er in de toekomst door te
komen.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt
liepen ongeveer 2 â 3 ct. terug.
Indexcijlers van groothandeisprijzen.
,,The Economist”
schrijft: Tengevolge van een ver-
dere scherpe
prijsdaling
van granen, van bijna alle weef
–
stof fen en alle niet-ijzerhoudende metalen exclusief tin en van rubber en lijnzaadolie, zette de daling van
ons indexcijfer van groothandelsprijzen gedurende De-
cember zich onafgebroken voort. Wij geven in onder-
staande tabel de fluctuaties in het indexcijfer van
ieder der vijf groepen, in vergelijking met de vorige
maand, het vorige jaar en met Augustus 1.929, de
vooravond van de noodlottige inzinking, welke tegelijk
een symptoom is geweest alsmede een oorzaak van de
huidige katastrophale daling der wereldmarktprijzen:
Stijging (+)
of
Daling (-) in pCt. vergeleken met
de vorige liet vorige Augustus
maand
jaar
1929
Granen en vleesch ………
– 4.4
– 24.2
– 30.9
Andere voedings- en genot-
middelen ……………
+ 1.1.
– 15.1
– 17.6
Weef stoffen ……………
– 6.7
– 37.7
– 44.0
Delfstoffen …………….
– 1.3
– 15.6
– 19.0
Diversen …………….. –
3.3
– 15.7
– 17.4
Algemeen indexcijfer. . . –
3.1
– 22.2
– 26.6
Juist twee jaar geleden, toen
wij
besloten de metho
de van berekening van ôns indexeijfer te herzien, met
het oog op de groote veranderingen, die in de struc-
tuur van het prijsniveau hadden plaats gevonden,
leek het, alsof de
betrekkelijke
stabiliteit van de mees-
te prijzen in 1.927 dat jaar een vasten grondslag gaf
voor het verloop der toekomstige prjsbewegingen; ons
nieuwe
indexcijfer,
gedetailleerd berekend vanaf begin
1924, was uitgedrukt in een percentage van het ge-
middelde voor 1927; De volgende tabel toont de index-
cijfers van de laatste vier maanden en van Dec. 1929:
Gemiddelde
1927 = 100 .
Dec.
1929
Sept.
1930
Oct.
1930
.
Nç
1930
Dec.
1
1930
Granen en Vleesch
92.3
79.5 76.8
73.2 70.0
Andere voeding8 en ge-
83.6
74.5
73.7
70.2
71.0 82.6 56.9
55.8 55.1
51.4
notmiddelen ………
Weefstoffen ………..
92.4
79.5
79.1
79.0 78.0
Delfstoffen ………….
Diversen …………..
89.2
76.7 77.7 77.8 75.2
Totaal …………….
88.3 73.2
72.4
1
70.9
68.7
Men zal opmerken, dat, in
vergelijking
met het ge-
middelde voor 1927, het meest de groote daling bij
de groep ,,Weefstoffen” in het oog springt,
terwijl
de
andere vier groepen minder gedaald zijn dan het ge-
middelde, zooals uit de volgende tabel blijkt:
1924 = 100.
Granen
Andere
en
Voed.- en
Weef-
Dell-
Diver-
Vleesch Genotm.
stoffen stoffen
sen
Totaal
Gemiddelde
1925
. .
99.9
94.7 90.6 93.6
102.9
96.8
1926 ..
90.0 90.6 71.1
100.3
98.4
89.9
1927 .
.
87.5 93.8 73.1 83.7
94.7
86.4
1928.
.
90.7
87.9
76.8
77.1 90.7
84.8
1929
. .
84.8 80.5
67.4 80.0
85.7 79.9
1930
. .
70.9 72.3 47.1
70.0
77.3
67.0
Einde Dec.
1929
. –
80.8
78.4
60.4
77.3
84.5
76.3
Mrt.
1930
. –
74.1
77.6
53.3 75.2 80.9
71.8
Juoi
1930
. .
72.0
72.9
48.6
69.3
79.6
68.1
Sept.
1930
. .
6.6
69.9
41.6
66.5 72.6
63.3
Dec.
1930
. .
61.3
66.6
37.6
65.3
71.2
59.4
De groep ,,Weefstoff en” staat met de grootste da-
ling sedert 1924 aan het hoofd, op een grooten af-
stand gevolgd door de groep ,,Granen en Vleesch”.
in vergelijking met zes jaar geleden, zijn de verande-
ringen tusschen de prijzen van de verschillende han-
delsartikelen echter
aanzienlijk.
Een volledige lijst
van de prijzen van de artikelen, waarop ons index-cijfer is gebaseerd, geven wij in de volgende tabel,
welke de procentueele veranderingen toont in verge-
lijking met December 1929 en December 1924.
Het verloop van ons indexcijfer, berekend als een
percentage van het gemiddelde van 1924, is op het bij
–
gaande overzicht grafisch voorgesteld, waarop tevens
op dezelfde basis het officiëele indexcijfer van de kos-
ten van levensonderhoud is aangebracht. Het gemid-
delde indexcijfer van de kosten van levensonderhoud
in 1924 was 75 pOt. hooger dan in Juli. 1014. indien
ons eigen indexcijfer voor 1924, •door evenredige her-
leiding, op dezelfde basis als het indexcijfer voor de
kosten van levensonderhoud wordt gesteld, consta-
teert men een procentueele
stijging
van bijna 73 pOt.,
zoodat men dus kan zeggen, dat er in 1924 in elk geval
geen groot verschil tusschen de groothandelspri.jzen
en de kosten van levensonderhoud met betrekking tot
hun v66r-oorlogsch niveau bestond.
De grafiek toont echter zeer duidelijk, dat er zich
eind 1925 een aanzienlijke dispariteit ontwikkelde en
dat deze geleidelijk toenam tot den herfst van 1020;
vanaf dat tijdstip werd het verschil tusschen de twee
indexcijfers steeds grooter. De werkelijke cijfers van
de totale procentueele daling van de groothandels-
prijzen (Ons algemeen
indexcijfer),
van de kosten van
levensonderhoud, van de voedingsmiddelen in den
groothandel (een gewogen gemiddelde van de twee
voedingsmiddelengroepen van ois indexcijfer) en van
de voedingsmiddelen in den kleinhandel, berekend vol-
gens het Ministerie van Arbeid vindt men in de
tweede
tabel
op de volgende pagina.
64
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14 Januari 1931
•
F’rljzen
Toe- (+) ofafneming(—)
rrijzen
Toe- (+) ofafneming(—)
rrijzen
Toe-(
-f
–
)
oîafneming(
—
)
in perc.
vergeleken met
in perc.
vergeleken met
in perc.
vergeleken met
Dec. 1929
Dec. 1924
Dec. 1929
1
Dec. 1924
Dec. 1929
Dec. 1924
Tarwe (buiteni.)
—55,8
– 66,4
Katoen (Am.) …..
– 43,3 – 60,8
Hout (Eng.) …….
-36,8
– 50,7
,,
(Egypt.)
.
– 45,5 – 74,2
,,
(Zweedach)
– 5,3
– 14,3
-41,2
L__
55,7
Garen …………
-35,1
—63,3
.
.
– 22,6
– 4,8
– 42,8 Laken …………
-22,1
– 43,8
Huiden ………..
– 7,9
—37,6
– 21,4
,- 42,1
Wol
(Eng.)
…….
-41,3
—63,5
+
4,8
– 5,4
-42,7
– 63,0
,,
(Austr.)
—33,3 —68,6
– 11,4
Rijst
. …………
– 37,0
—46,6
,,
(tops) ……..
-29,0
– 73,2
Cement
………..
– 4,2
– 11,5
Aardappelen ……
+ 60,0
– 36,8
-42,7 – 616
Leder
………….
Benzine
No.
1
……
..
– 18,2
11
(Eng.) …….
Riindvleesch (Eng.)
– 7,4
– 14,9
. – 39,6
– 71,1.
Petroleum
………
Stookolie
……….
-50,0
– 44,4
Meel
…………..
Gerst.
.
………..
11
(Arg.)
– 9,7 – 6,6
flennep
……….
– 35,2
– 58,1)
Lijnolie ………..
Talk
………….
—
37,8
– 50,5
Haver
…………
Schapenvi. (Eng.)
– 2,4
—22,6
Jute ………..
—44,1
– 61,1
Rubber …………
.
-47,3
– 78,7
I’.Iaïs
…………..
(N. Z.)
– 18,8
– 32,8
Weefstoffen Soda
………….
–
37,7
‘
–
64 3
Varkesvl.(Deensch)
—41,4 —45,6
..
..
..
‘
Amm. Suiphaat
– 18,5
—24,1
Granen en Vleesch..
Zijde
…………
..
Vlas
……………
Creosoot ……….
– 11,8
—41,1
—24,2 —42,9
..
..
– 12,4
– 22,1
Thee
Ijzerenstaven
…….104
Diversen
—157
—296
+ 86
—363
.
.- 25,7″
—34,7
Blik
………….
– 17,3
– 34,0
Cacao
………….
– 20,8
– 43,4
Kolen (Weisch exp.)
– 0,6
—25,9
Rietsuiker
……..
– 7,9
– 35,9
…
,,
(Dur. Gas.)
– 8,9
– 30,7
Bietsuiker
……..
‘
– 14,3
—42,6
,,
(huisbrand)
+
9,5
– 14,8
Koffie
…………..
Kaas (Can.)
…….
– 21,8
..
..
—24,0
Lood ………….
..
-30,1
– 63,9
Boter (Deensche)
—21,1 —41,9
Tin …………..
-34,6
—56,4
.
Kokosolie ………
-20,6
—45,2
Koper …………
-31,6
—31,0
Tabak
…………
– 6,7
..
– 4,6
Ongez. Zink
……
.. ..
– 30,8
..
—64,2
Andere voedings- en
.. ..
..
Genotmiddelen
– 15,1
– 35,3
Delfstoffen
…….
.
– 15,6
WHOLESALE PRICES
AND LIVING COSTS.
924
oc
192.5
1926
IDZ
928
929
lsZ4l0O
930
80
•1ø-
WHO Lt SA LE
PRICES
coat
oF
LIVING ……….-
Verloop op basis van het gemiddelde van
1924.
Tot. proc.
Grooth. Kosten v. Voedingsni. Voedingsm.
daling
prijzen
Levensond. ijd. Orooth.
lid. Kleinli.
Einde
1925
7.7
–
7.5
–
1926
12.5
–
:10.5
‘ 1.9
1927
14.5
4.0
12.5
4.9
1928
18.0
4.6
15.0
6.6
1.929
23.7
5.1
20.0
7.6
1930
40.6
11.4
2
)
36.5
17.2
1
)
.1.) Einde November.
Daar de granen, waarvan de prijzen sinds 1924 zoo
hevig zijn gedaald, een grootere rol speelden in ons ind.excijfer van voedingsmiddelen in den groothan-
del, dan in een huishoudbudget van de arbeidende
klasse, zooals dat, waarop het indexcijfer van het
Ministerie ‘van Arbeid is gebaseerd, moet men voor-
zichtig zijn met het trekken van te positieve conclu’
s.ies uit het indexcijfer van ‘voedingsmiddelen in den
groothandel in verband met het verloop van het index-
cijfer van voedingsmiddelen in ‘den klei.nhanrlel.
Niettemin is echter de •dispariteit ‘tusschon groot-
en kleinhandelsprijzen sedert 1924 zoo omvangrijk, dat
dit vraagstuk van de grootste beteekenis is geworden.
Tenslotte moeten wij nog het verschil tusschen de
tegenwoordige en v66r-oorlogsche prijzen beschouwen.
De volgende tabel toont ons ipdexcijfer, uitgedrukt
als een percentage van het gemiddelde van 1913.
Wanneer de ,,gewogen” gerniddelden van de twee
voedingsm.i.ddelengroepen en. de drie groepen van
grondstoffen worden uitgewerkt, zijn de cijfers voor
het einde van de vorige maand (1913 = 100): voe-
dingsmiddelen 119.8; grondstoffen 88.4. De tendens
Data
‘n
:t
.2
,
.1
1913 100
100 100
100
100
100
Gemiddelde
1925..
168.4
204.2
194.6 139.8 126.2
160.9
1926..
151.7
195.3 152.6 149.8 120.7 149.4
1927..
147.6
202.2
157.0
125.1 116.1 143.7
1928..
152.9
189.7 165.0
115.2
111.2
140.9
1929..
143.0
173.5
144.7 119.8
105.0
132.1
1930..
119.5
156.1
101.1
104.6
94.7
111.1
Einde Dec.
9..
136.2
169.1
129.6 115.6
103.5
126.1
Jan.
1930.
131.6
168.0 120.4 115.8
102.1
123.
Feb.
,,
..
126.0
167.8 117.2
113.2 101.0
121.0
Maart
..
125.0 167.2 114.6 112.3
99.2
119.
April
..
125.3
163.4
114.4
107.1
96,6
117.
Mei
. .
121.0
159.7
111.6
105.4
98.0
115.
Juni
..
121.3
157.3 104.4 103.5
97.6
113.5
Juli
..
124.2 154.3
99.8
102.7
94.6
111.
Aug.
..
121.7
152.1
96.8
101.9
92.5
109.
Sept.
..
117.3
150.7
89.3
99.4 89.0
105.
Oct.
..
113.3
149.0 87.6
98.9 90.2
104.(
Nov.
..
108,0
142.0
86.5 98.8
90.3
101.1
Dec.
..
103.3
143.6
80.7
97.5
87.3
98.
1
1
van het indexcijfer voor ,,Andere Voedings- en Ge-
notmiddelen”, om een aanzienlijk grootere stijging
dan die van de andere groepen in vergelijking met
1913 te toonen, is sedert 1924 blijven ibestaan. Aan
den anderen kant is het cijfer voor ,,Weefstoffen”,
dat zes jaar geleden op twee na ‘net hoogste van de
groopcijfers en bijna gelijk aan dat van andere voe-
dingsmiddelen was, gedaald tot een punt, aanzien-
lijk beneden het gemiddelde.
Voorts volgt hier nog een overzicht van het prijs-
vérloop in een aantal belangrijke landen.
De volgende opmerk’ingen zijn ontleend aan de
desbetreffende maandpublicatie van het Centraal Bu-
reau voor de Statistiek en hebben betrekking op de
Nederlandsche indexcijfers met basis 1913 = 100.
Bij beschouwing der indexcijfers over November
1930, in vergelijking met die der voorgaande maand,
blijkt, dat het algemeene indexcijfer met 1 ‘punt (0.9
pCt.), dat der voedingsmiddelen met 2 punten (1.1
pCt.) is gedaald.
Tegenover een prijsstijging van 14 artikelen (6 voe-
dingsmiddelen) met in totaal 68 punten, (w.o. eieren met 22 en alcohol met .17 punten), staat een prijsda-
ling van 23 artikelen (18 voedingsmiddelen) met in
totaal 129 punten (w.o. lamsvleesch met 21, ‘peper
met 18 en mais’ met 13 punten).
MAANDCIJFERS.
EMISSIES IN DEOEMBER
1030.
Staatsleeningen
………………,j’
0.575.000,-
zijnde:
België
Kou. België
f 10.000.000
4%
%
obl.
Ii 95%
%
f
9.575.000,-
Prov. en Gemeentelijke Leeningen
. .
10.610.443,75
zijnde:
J
e
d
er
l
an
d
0cm. Dorclrecht’)
f
1.025.000 4 % obi. a
97
3
/s
%
………….
f
o.o,
–
is
Gem. Elengelo
f
2.500.000
4
%
obi.
a
97
1
/,
%
..
f
2.431.250,-
0cm. Middelburg
f
2.000.000 4
%
obi.
a
.
°
%
……………
Gem. Nijmegen
f
2.000.000 4
%
obi.
h
98
%
…………….f
1.960.000,-
0cm. Rotterdam
f
9.630.000 4
%
obi. li
97
%
……………
f9.341.100,-
0cm. Utrecht
f
3.000.000
4 % obi.
k
98
%
. .
..
f
2.940.000,-
Hypotheekbanken
.
..
30.000,—
zijnde:
Néderland
Aandeelen
i3ataafsche
Hypotheek-
bank
f
150.000
aand.
i
200
%
9,
waarop ge-
stort
10
%
…….
. .
f
30.000,-
Industriëele ondernemingen
. . . . :
.
180.000,-
zijnde:
Nederland
i.tandeeien
Biscuitfabriek
,,Vieo-
ria”
f
150.000 aand. it
120
%
9
…………
f
:180.000,-
Eiectr.-, Gas-, Tel.-, Telegr.- en Wa-
terl.-Mijen
…………………
..
3.035.550,-
zijnde:
Nederland
.t.tandeelen
. .
.
Nationaal Bezit van aan- deden
A.N.I.E.M.
.
f
1.042.000
zand.
f
102%
%
……….
f
1.068.050,-
Obliga.tiën
..
.
.
Algem. Ned -mcl. Electr.
Mij. (A.N.I.EJ4I.)
f
1.500.000 4%. %
obi.
ic
98
%
…………f
1.470.000,—
……..
.
/
14 Januari 1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
65
De
stijging
van October tot November is in procen-
ten als volgt: eieren
1.2.3,
alcohol
10.3,
hars
6.7,
run-
derhuiden
4.5,
tarwezemelen
3.0,
koffie en ruwe ka-
toen
2.9,
terpentijn
2.7,
thee
2.6,
lijnolie
1.3,
zwavel-
zure ammoniak 1.1, suiker en T-ijzer 1.0 en zilver
0.4;
cie
daling
in procenten is voor maïs
15.5,
peper 11.1,
iamsvleesch
10.2,
tarwe en varkensvieesch
9.4,
gersl
6.8,
vetleder
6.7,
vlas
5.7,
rijst
5.1,
cacao
4.9,
rogge
4.2,
timmerhout
4.1, hooi
en tin
2.6,
boter
2.5,
rund-
al
•
NEMEERWE
•
1
!.
.Jf!1JJF
—
Q
.——
’90
—–
Tq60
–
vleesch, kalfsvleesch en hennep
1:9,
haver 1.7, ard-
appelen
1..5,
kaas
i.2,
groene erwten 1.1. en maca-
roni
9.2., .
>,-
.
Q
N
‘
._
0
.
.
1913..
70
4
100
6
lOO
100
—
100
7
–
lOO
—
100
–
100
November
1918.’…
358 438 367 392 214
Hoogste
1920..
t..
591
679
..
325 366
297
1
322
..
(Apr.)
(Apr.)
Uan.) UunI) Uuli)
(Mrt.)
Gemiddelde
1925..
103
5
550 646
1425
–
161
155
202
1925..
1005
7u3 554
134
145 149 145
179
1927
95
617 527
138
142 146
148
170
1928
98
620
491
140
145
148
149
171
1929
Decenber
97
610
481
137
141
140
142
166 1929
lanuari
1930
94 93
576
564
459 453
134
132 139 136
134
131
135
131 .
155
152
Februari
92
564 445
129 133 128
126
151
Maart
91
553 436
126
131
125 122 148
April
91
548 429
127 129
124
12
146
Mei
89
542
4
126 128
123
118
143
ufli
87
533
410
124 126 123
118
137
uh
84
538
.401
125
126
121
115
133
Augustus
84
532 403
125
126
121
.114
133
September
84
525 398
123 123
119
112
.130
Dctober
83
509
387
123 122
118
III
124
lovember
…….
494
379
.o
120
..
110
December
…………
370
118
-,
S.Su5.SS-sSUu
S•.
-, )taL.
rçeidnsanhl. •) neners
25524 geoaseeru op
48
artikelen.
)1926=100.
6)
Jaargemiddelde.
6)
Sedert October
1923:
Juli 1914= 100.
7)
Midden
1914 = 100.
66
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14
Januari
1931
Arnh. Waterleiding Mij. f500.000
434
% obi.
16
9934
% ………….f
497.500,-
Diversen ……………………
f
1.150.000,-
zijnde:
België
Obligatiëiv
S. A. des Grands Maga-
sins Au Bon Marché
,,Etablissements Vaxe-
laire-Claes”
f
1.250.000
5 % 30 j. bel. vrije obl.
16 92 % ………….
f
1.150.000,-
Spoorweg-Maatschappijen ………,,
9.800.000,-
zijnde:
Nederland
Obligatiën
N.V. Mij. tot Exploit.
van Staatss’poorwegen
f10.000.000 4 % obi.
It
98 % …………… J39.800.000,-
Kerkelijke Leeningen …………..,,
1.017.942,50
zijnde:
Nederland …………f
819.94250
Dnitschl and ……….f
198.000,-
Totaal.. . .
f 44.398.936,25
1)
Bovendien
f
1.900.000 voor conversie.
2)
Voor aandeelhouders; voor vrije inschrijvers 220 %.
3)
Vrije inschrijvingen toegestaan.
4)
Vrije inschrijvingen niet toegestaan.
Totaal der emissies in Januari…
f 43.055.525,-
Februari . ,,
55.775.700, –
Maart . . . ,,
74.544.737,50
April . . . ,,
54.721.272,50
* Mei ……,,
36.375.145,-
Juni ……,, 100.735.512.50
Juli ……,, 35.182.065,-
Augustus ,,
17.995.212,50
September
,, 18.761.923,75
October . ,,
16.463.345,-
November
100.327.005,-
December.
,, 44.398.936.25
Algemeen Totaal…….
f 598.337.280,-
Bovendien:
f
9.270.000,- 3/m. Schatkistpromessen 16
f’
998,20
100.000,- 6/m.
,,
,,,,
992,50
15.209.000,-
Schatkistbiljetten
,, ,,
1.010,-
Voorts werd in de afgeloopen maand hier te lande de in.
schrijving opengesteld op een beperkt bedra
1
g:
334 % obi. Koninkrijk Noorwegen 16 pim. 79 % (introduct.); 534 % obi. Trondhjem (Nidaros) 16 9534 % (introductie);
aand. Corporate Trust Shares 16 pl.m. $
634
per share (intr.).
De Kerkelijke leeningen zijn als volgt onderverdeeld: Rente. Emissie-
Guldens voet koers
–
pCt.
pOt.
R.K. Kerkbestuur d. Par. v. d. H.
Adrianus te Naaidwijk
……..
200.000
434′
9934
‘RK. Kerkbest. v. d. Par. v. 0. L.
Vrouw v. altijddurencien bijstand
te
Bussum
(waarvan
f
220.000
voor
conversie)
……………
300.000
4
1
/
2
9934
Sticht. ,,Het 0. L. Vrouwe Gasth.,
Amsterdam
(conversie)
……..
650.000
4%
99
Ver. v. d. H. Catharina van Senen,
Voorsehoten
………………
150.000
434
9834
R.K. Kerkbest. v. d. H. Martinus te
Giesbeek
(waarv.
f70.000
voor
conversie)
……………….
120.000
434
99
Par.
v. d. H. Theresia v. Lisieu,
den
Haag
……………….
150.000
4
Y
21
9934
R.K.
Schoolver.
,, St. Aloysius”,
Hoorn
(waarvan
f
72.000
voor
conversie)
………………..
76.000
434′
99
St. Elisabeths-Ziekenhuis, Alkmaar
(conversie)
……………….
297.000
434
99%
R.K. Best. 4. Par. v. d. H. Paucra.
tius, Castricum (waarv.
f
293.000
voor
conversie)
……………
310.000
434,
99%
Oer. Kerk van Schiedam
……..
175.000
5
100
Bisdom Osnabrück (conversie)
135.000
7
97
Zusters d. Chr. Scholen v. Barmh.
Menden
………………….
200.000
8
99-,
BANK VOOR INTERNATIONALE BETALINGEN.
Voornaamste posten in duiz’nden Zwitsersche franken.’)
Uitgezette
Diverse
ge.den
belegg.
.
0Q
o.
‘2
‘
2
Data
‘
:0
r
‘2’2
CL
I’2.
Q
4?
.’2
0
_5
ce
=
m
0
,e
c
30Juni 1330
5.120
23.046
500.647
486.912 68.352
–
1.612
31
juli
1930
6.815 80.477 364.594
297.9t
429.388
121.580
2.844
31 Aug.1
0
30
3.319
107.5P9
236.914
541.66
516.611 151.886
5.594
31) Spt.
1930
5.560
68.858
304.553
94’i.01
179.1(8
186.6)8 8.662
31 Oct. 1930
4.628
24.931
3 1.513
999.134
156.84j
2
191.864
11.311
30 Nov.1930
4.279
71.391 410.749
1.050.808
134.411
2
191.029
13.56
31 Dec.1930
6.076
74.814
496.762 653.030
145.20
2
190.859
11.325
__-
OS’8
‘2
–
optermijn
,
.
‘2
O’2
4?
,
’20
0._ O’
Ev
‘
0
o
Data
oe’
2
,..
4?
’20
.
4?
Q
4?
:0
._’2
0
‘2’2
0’2
‘2
‘2
’25
4?
30Juni1930
102.500
274.765,
438.198
268.426
1.832
1.085.721
31Juli1931
102.500
310.601
214.65)1 32Y.l9
312.974
3.726
1.303.654
31 Aug.1
0
3
l02.00
2.9.284
410.84/1
23.047
220.92
6.998
1.563.636
30 Spt. 1930
102.
1
00
302.i64
851.450) 232.3I
200.62r
10.4(
1
6
1.700.42C
31 Oct. 1930
02.503
(03.246
1
.Q58.6I
103.769
203.342
12.707
1.784.22E
3t) Nov.1930
1112.503
303.180
I.I46.87)
15.555 293.047
15.005
1.876.21
31 Dec.193,,
102.875
300.1119
8.9221
–
1.154.105
12.033
1.578.134
) L)e incteeling van den staat van 30 Juni wijkt eenigs-
zins 31f van die van de volgende maandstaten.
5)
Dit bedrag was uitgezet op een termijn van 3-6 maanden.
8)
Van dit bedrag staan 759 millioen maximum 3 maan-
den en 55 millioen maximum 6 maanden uit.
POSTOHEQIJE EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens).
October 1930
11
October 1929
Aantal
1
Bedrag Aantal
1
Bedrag
Nieuwe rekeningen.
1.756
– –
–
Rekeningen op ulto.
164.817
–
149.009
–
Bijschrijvingen ….
2.481.795 480.706 2.098.176
494.756
117.705
884.270
121.572
b.
Overschrijvingen.
.
a.
Stortingen …….1.038.313
van and, rek.!)
1.443.339
347.023
1.213.751
347.057
van Ned. Bank.
143
15.937
155
26.089
C.
And, onderwerpen
–
41.
–
38
Afschrijvingen ….
1.542.702
479.154
1.291.146
543.225
71.412
211.974
71.356
b.
Overschrijvingen
..
op andere rek.!)
1.271.677
347.1)23
1.087.608
347.057
a. Chèquea
………257.786
naar Mcd. Bank
979
60.663
1.093
73.1’91
c.
And. nnd’rwerpen
12.280
56
10.471
51.121
Tegod op ulto
105.900 101.085
Beleggingen
87.306
80.830
1)
Hierin begrepen
overschrijvingen
uit het
buitenland
3.747 met
f
675.
a)
Idem naar het
buitenland
24.449
met
f
2.669.
RIJKSPOSTSPA.ARBAN K.
OCTOBER
1928
1
1929
1
1930
f
10.795.372
f
10.938.339
1
f
12.106.624
Terugbetalingen
. ..
,,
11.826.608,, 12.334.346,,
11.533.823
Tegoed der inleggers
,,
330.880.235
,,
342.005.086
,,
361.143.896
Mom. bedr. der
uitst.
ataatsschuldboekjes
,,
42.225.800,, 42.836.550,,
42.461.500
Inlagen.
… ……….
Spaarbankboekjes:
op
ultimo
………
Aantal nieuw uit’
gegeven
11.240
11.195
11.891
op
ultimo
………
Aantal geheel af
betaald
7.757
7.951
7.727
Aantal in omloop
op
ultimo ……
2.070.618 2.103.559
2.142.724
POSTERIJEN, TELEGRAFIE EN TELEFONIE
Opbrengst
November 1930 1 November 1929
Posterijen …….
……..
f
3.835.454,_
f
3.936.317,_
Telegrafie …….
……..,,
488.259,-
597.0 14,-
Telefonie ……………,, 1.896.023,-
,, 2.101.631,-
9771,
979,
9734
3743
%
375%
375
1/981s
/’°T°S
119215
27.74
27.80
27.774
3481
9
35
2
/s
34
11
j,
1/5%
1’5181
1
1151
39
1.025
1.025 1.025
Ii
d.
1I071
1171,
6
d
2/071
210
18
1
39
210
38
1
84
108’1
108@1
8
108%
10.20
10.50 10.35 34
3534
34%
4.86%
4.88’1
4.86
431
8
421132
164
13
1/471
5
113
3
18
2/3”/is
2/311/,
2/3%
39.90 39.96 39.95
4334
43818
4351,
375
375
11991,
1/10
27.74 27.75
11,551
164 ‘/’/
1.025 1.025
11118/
33
11034
i0S3
10.85
359′
4.86f
411
(15
1/534
2/3%
39.94
43
8
/8
10.30
35
,18
4.86%
415/
3
2/3%
39.89
43
8
/
in
14 Januari
1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
67
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. ” heteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANK DISCONTO’S.
d
(Disc. Wissels. 3
25 Mrt.’30
Lissabon
..
.
.74
2Juni’30
3
’30
1 Mei
Bk
Be1.Binn.Eff.
’30
344
Oct.
Londen ……
t,
,
Vrsch. in R.C.
34 4
Oct. ’30
Madrid ……
6
19 Jute ’30
Athene ……….
9
2Dec.’28
N.-YorkF.R.B.2
23Dec.’30
Batavia ……….
4410 Mrt.’30
Oslo
……..
4
8Nov.’80
Belgrado
……..
5428
Mei ’30
Parijs
……
2
2Jan.’31
Berlijn
……….
5
9Oct. ’30
Praag
……
4
24Juni’30
Boekarest……..
9
23 Nov.’29
Pretoria
….
5429
Spt. ’30
Brussel ………..
2431 Juli’30
Rome ……..
5419 Mei ’30
Budapest ……..
54s8Mei
1
30
Stockholm
..
34
2Apr.’30
Calcutta
………
6
20Nov.’30
Tokio
……
5.1 6
Oct.’30
Dantzig
……..
5
10
Oct.
’30
Weenen……
5
98ept.’30
Helsingfors ……
6
26Aug.’30
Warschau ….
74
3 Oct. ’30
Kopenhagen
….
3412Nov.’30
Zwite.Nat.Bk.2410
Juli’30
OPEN MARKT.
1931
–
29 Dec.
1930-
3Jan.
1930
1930
1929
22127
6111
7112
1914
20124
IO1an
5110
Jan.
1931
Dec.
Jan.
Jan.
JulI
Amsterdam
Partic.disc.
11I6
1l16
9
116
1’/l-“hs
I
1
1
9
11
2
1
5/163
5
11d
4
1
18_
7
i6
311_31
i
Prolong.
1
1
12
1l/
9
_21l
2
212-3
1
14
2-3
231
4
311
1
4113_5
2
1
14
3
14
Londen
DageId…
111-2
1-2
13
1
19
I’12-2
32144
2
3
4-4
131
4
2
Partic.disc.
2
3
116
2
1
f5-133
2
1
18
5
1i6
2
3
116-
15
:32
4
1
116_
3
116
4
1
18.
3
18
2
1
1
4
-1,
Berl//n
Daggeld…
3-5
3612
–
4-8
1
/)
5-7
1
12
3
1
/2-6
–
Partic.disc. 3055 d..
.
451
418-14
._
47
2)
6111_314
518-6
–
56-90 d…
4314
414-I8
–
472)
6
1
12
3/4
51-6
2
1
/-.
1
/,
Waren-
wecheel.
5
1
18
511.112
–
531_11
2)
7_11
4
61/45/5
–
New York
Dageld ‘)
1
/214
1
1/3_3j4
1
1/941/4
2-14
4_31
4
67
1
14
1
3
/
4
_2
1
1,
Partic.dlsc.
1
7
18
1
7
18
2
2
4-1
18
5119
–
‘8
Koers van
9
Jan. en daaraan vooratgaanae weken tlm Vrijdag.
3)
Koers van 23/31 Dec. 1930.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
00
New
Londen
Berlijn
Parijs Brusel
Batavla
York)
)
)
1)
6 Jan. 1931
2.48
7
1
1
8
12.06i,
59.13
9.754
34.67
100
7
,,
1931
2.487/18
12.0611
59.124
9.754
34.664
100
8
,,
1931
2.48k
12.0671
59.124 9.754
34.67
100
9
,,
1931
2.48
12.0811
8
59.084
9.744
34.654
100
10
,,
1931
2.4834
12.0611
59.09
9.75
34.844
100
12
,,
1931
2.48
12.0611
8
59.08
9.75
34.644
100
Laagsted.w.I)
2.48
8
1
12.05%
59.06
9.744
34.624
997
s
Hoogste d.w’)
2.48
17
1
12.06%
59.14 9.754
34.69
100
5 Jan. 1931
2.4891
1
,
12.061/
16
59.114
9.75
34.67
100
29 Dec.
1930
2.4881
18
12.0584
59.10 9.754
34.71
100
–
Muntpariteit
2.48%
12.10%
59.26
9.75
134.59
1100
Data
Zwif-
serland
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
•)
1
rest
1)
8*) *8)
6Jan. 1931
48.1234
35.-
7.36 1.48
13.01
26.35
7
,,
1931
48.133.
34.97%
7.36
1.48
13.01
26.40
8
,,
1931
48.1734 34.9714
7.36 1.48
13.01
26.40
9
,,
1931
48.14
34.97% 7.365
1.48
13.01
26.60
10
,,
1931
48.15
34.97% 7.364
1.48
–
–
12
,,
.
1931
48.13
34.9734
7.36
1.48
13.004
25.80
Laagsted.w.’)
48.1034
34.90 7.354
1.47
12.984
25.60
Hoogste d.w’)
48.17
35.-
7.364
1.49
13.02
26.80
5 Jan. 1931
48.15
35.-
7.354
1.48
13.004
25.924
29 Dec.
1930
48.20%
34.97%
7.364
1.48
13.004
25.874
Muntpariteit
48.-
35.10
7.371 1.488 13.09
48.524
Data
Stock-
Kopen-
s o
)
1
•
Hel-
Buenos-
Mon-
ffi•)_hagen)
fors2′)
Aires
1)
treal’)
6 Jan. 1931
66.524
66.374 66.45
6.254
7751
B
2.48’1
7
,,
1931
66.50
66.40
66.424
6.25
7734
2.475/
8
,,
1931
66.55
86.424
66.424
6.25
773.
2.4751
9
,,
1931
66.50 66.40
66.424
6.254
77
2.47%
10
,,
1931
66.50 86.40 66.424 6.254
7634
2.47
3
4
12
,,
1931
66.524
66.40
66.425
6.254
76%
2.47%
Laagsted.w.’)
66.45 86.35
66.374
6.24
76
2.478/
8
Hoogste d.w1)
6655
86.45
66.474
6.26
78
2.48’i
5 Jan. 1931
66.50
66.40
66.45
6.254
771
2.48I1
29 Dec.
19301
66.60
66.374
66.40
6.244
789/
4
2.47
7
18
Muntpariteit
86.67
66.55
166.67
6.264
95%
2.48%
•) Noteering te Amsterdam. ) £401. te Koneraam. ‘5 rart. opgave.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen
&OERSEN fl; NEW YORK. (Cablel.
1) d
Londen
($
per
2)
Parijs
1
($
P. 100
Ir.)
Berlijn
($ P. 100
Mk.)
]
($
Amsterdâm
P. 100 gld.)
6 Jan.
1931
4,855/
8
3,9211
s
23,81%
40,258%
7
,,
1931
4,8534
3,92%
23,80%
40,252/
5
8
,,
1931
4,85
15
1
33
3,92%
23,79
40,245/
5
9
,,
1931
4,8571
15
3,92s1
23,7834
40,2454
10
1931
4,85
15
(
33
3,92%
23,78s1
40,25%
12
1931
4,85
15
1
3,9281
9
23,78%
40,24%
13 Jan.
1930
4,86l3/
3,93
23,87%
40,2134
&untpariteit..
4,8667
3,9081
8
23,81%
4031
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen enNofeerings- 27Dec.
3Jan.
5
1
10
Jan.’31
10
Jan.
Landen
eenheden
1930
1
1931
LaagstelHoogstpi
1931
Alexandrië..
Piast.
p.,
p.
Athene ……Dr.
Bangkok….
Sh. p.tical
Budapest
…
Pen.
p £
Buenos Aires
d.
p.$
Calcutta….
5h.
p.
rup.
Constantin..
Piast.
p. £
Hongkong
..
Sh. p. $
Sh.
p.
yen
Kobe
…….
Lissabon….
Escu.
p. £
Mexico
….
$
per
£
Montevideo
.
d.per
Montreal
…
$
per
£
Rio
d.
Janeiro
d.
per Mil.
Shanghai
…
Sh.
p.
tael
Singapore
..
id. p. $
Valparaiso
1)
$
per
£
Warschau
..
Zi. p. £
1)
90 dg.
ZILVERPRLJS
GOUDPRIJS’)
Londen
1
)
N.York
2
)
Londen
5 Jan.
1931..
14i1
2971
8
5 Jan. 1931
…
8510
8
/
4
8
,,
1931..
13
11
116
2934
6
,,
1931_…
8511
7
,,
1931
.
1371
8
30
7
,,
1931….
85/0%
8
,,
1931..
137,
289/
4
8
,,
1931….
85/0%
9
,,
1931..
13i1
1
28%
9
,,
1931….
85/-
10
,,
1931
.
137/
29
8
18
10
,,
1931.
..
851-
11
Jan.
1930..
2111
1
4551
8
11
Jan.
1930….
8411134
27
Juli
1914..
24’s,
59
27
Juli
1914…..
84111
1)
In pence
p. oz.
stand.
2)
Forelgn sliver In
$c. p.oz.
line.
8)
In sh.
p.oz.
line
STAND VAN’. RIJKS KAS.
Vorderingen.
1
31Dec. 1930
7Jan.1931
Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne-
f
2.311.030,35
/
4.001.999,07
Saldo b. d. Bank voor Ned.
Gemeenten
,,
482.985,53
,,
241.538,81
Voorsch.
op
uit. November 1930 a,d.
derlandsche
Bank……………….
gemeenten verstrekt
op
voor haar
door de Rijksadminlstratle te heffen
gemeentelijke
ink.bei.
en
opc.
op
de
Rijksink.bel …………………
..
,,
34.625.746.75
,,
34.625.748,75
,,
85.827.728,29
•
95.925.947,24
Id. aan
Suriname …………………
12.685.972,84
•
12.716.872,72
Voorschotten aan Ned.-lndië……….
4.881.495.39
,,
4.852.812,39
Id. aan
Curaçao …….
. ….
……………
Kasvord. weg. credietverst.a/h. buitenl …
.118.388.373,46
,,
118.977.328,46
Daggeldieeningen tegen onderpand
17.350.000,-
6.000.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
21.146.602,34
,,
22.525.589,8
corn ptabelen
…………………….
Vord.ojh. Algern. Burg. Pensioenf.
1)
–
–
Vordering
op
andere Staatsbedrijven’)
,,
12.824.703,84
,.
13.139.539,75
Ve r
p1 i c
h t ing e n.
Voorschot door Ned. Bank ingevolge
art. 16 van haar octrooi verstrekt
–
–
Voorsch. d. Ned. Bank verstrekt’)
–
–
Schatkistpromessen In Omloop
78.790.000,-
,,
69.440.000.-
Waarvan direct hij de Ned. Bank
–
–
Schatkistblljetten in Omloop ……….fl57.380.000,-
fl61.845.000,-
Daggeidieeningen
…………………..-
–
Zilverbons in omloqp ……………..3.624.108,-
,,
3.607.456.50
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)
,
37.769.095,17
»
42.643.081,93
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.’)..
•
8.670.623,95
,,
42.092.506,93
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
……,,
732.157,04
763.359,62
Id. aan diverse Instellingen
1)
… …….7.965.078,20
,,
7.328.402,35
1)
In rekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
3Jan. 1931
1
löJan. 1931
Vorderingen:
Saldo bij ‘s Rijks kas …………….
Saldo bij de Javasche Bank……….
Verplichtingen:
Voorschot ‘s Rijks kas……………
Schatkistpromessen …………….
Betaalmiddelen In ‘s Lands Kas …..
Waarvan Muntbiljetten …………..
Muntbiljetten in omloop ………….
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds.
Idem agn de Ned.-lnd. Postspaarbank.
Voorschot van de Javasche Bank….
f
92.489.000,-
f
96.977.000,-
13.414.000,- ,, 12.869.000,-
2.957.000,- ,, 3.065 000,-
834.000,- • 1.347.000.-
1.665.000,- ,, 6.006.000,-
68
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14 Januari 1931
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 12 Januari
1931.
Aotiva.
Binnen!.Wis-(Ufdbk.
f
38.689.371,79
sels,Prom.,Bijbnk.
536.948,31
enz.in disc.(Ag.sch.
,,
10.979.661,88
f
50.205.981,98
Papier o. Ii. Buiten!. in disconto
……
Idem eigen portef..
f
247.093.002,-
Af :Verkochtmaar voor de bk.nog niet afgel.
–
247.093.002,…..
Beleeningen
1′
Hfdbk.
f
30.522.130 53
mcl. vrsch.
Bijbnk. ,,
5.226.194,96
in rek.-crt.1
Ag.sch. ,,
51.007.225,86
op onderp.
r
86.755.551,35
Op Effecten
……f
85.803.882,34
Op Goederenen Spec. ,,
951.669,01
86.755.551,35
Voorschotten a. h. Rijk ……………
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……f
84.632.600,-
Muntmat., Goud
..
,, 361.493.980,37
f
426.126.560,37
Munt, Zilver, enz.
•
,,
24.054.404,15
Muntmat., Zilver..
,,
–
11
450.180.964,52
1
)
Belegging
‘/
kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds
……………………,,
25.931.958,98
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.000.000,-
,
Diverse rekeningen ………………,,
44.377.724,47
f
909.545.183,30
Pasaiva,
Kapitaal
……………………….f
20.000.000,-
Reservefonds ……………
……. ..,,
7.199.946,44
Bijzondere
reserve
………………,,
8.000.000,-
Pensioenfonds
………………….,,
6.751.977,77
Bankbiljetten in omloop …………..
,,
832.641.855,-
Banka8signatiën in omloop ………..,
226.867,49
Rek.-Cour.
1
Het Rijk
f
3.937.879,54
saldo’s:
‘1,, Anderen,, 21.278.444,-
25.216.323,54
Diverse rekeningen ………………«
9508213 06
f
909.545.183,30
Beschikbaar metaalsaldo
………….f
108.559.543,05
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is. ,,
266.398.855,-
1)
Waarvsn in het buitenland
/
28.845.779,33.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntniat.
Cir’ula
tie
opeischb.
schulden Metaal-
saldo
1)
kings
perc.
12 Jan. ’31
64.633
361.494 832.642
25.443 106.560
52
5
,,
’31
64.648
361.494
861.191
26.274
94.743
51
29 Dec.
’30
64.670 361.194
842.974
30.700 100.475
51
22
,,
’30
64.681
361.496 822.160
39.648 106.120
52
15
’30
64.897
361.496 818.417
42.976
105.900
52
8
’30 64.713 361.496
826.577
27.757
108.811
53
13 Jan. ’30
65.014 382.444
819.073
34.924
130.754
55
25 Juli
’14
65.703
96.410
1 310.437
1
6.198
1
43.521
1
54
Totaal
Schatkist-
Belee
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
nin e
op het
reke-
disconto’s
rechist reeks
buiten!.
ningen
1)
12 Jan. 1931
50.206
–
86.756
247.093
44.378
5
,,
1931
50.429
–
115.492
246.937
44.289
29 Dec.
1930
49.501
–
98.550
246.891 47.065
22
1930
49.077
–
89.655
247.314
43.023
15
1930
48680
–
89.187
247.876
43.147
8
1930
48.857
–
65.809
247.895
39.019
13 Jan. 1930
71.832
–
83.334
219.430
33.212
25 Juli
1914
67.947
1
–
81.686
20.188
1
509
‘) Sedert den bankstaat van
14
Jan.
29
weder op de basis van
2
metaaidekking.
2)
Siuitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
Andere
opeischb.
sc hulden
Discont.
Div. reke
ningeni)
6 Dec.
1930-
800
1.386
463 886
553
29 Nov.
1930-
910
1.429
462
886
544
22
,,
1930-
900
1.228
514
890
564
15
,,
1930..
901
1.288
566
886
561
7 Dec.
1929..
6852
1.832
702
1.060
509
5 Juli
1914—
645
1
1.100 560
735 396
1
1 Sluitp. der
activa. 2)1100,000 bij
de Ned. }3ank gedeponeerd en
f
7.800 goud gekocht.
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. be
samengetrok.
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatie
opeischb.
schulden
metaal-
saldo
10 Jan.1931
1790
257.300
46.000 58.480
3
,,
1931
179.100
253.700
45.600
59.380
27Dec.1930
,
178.700
252.500
47.100 58.860
13Dec. 1930
138.608
38.674
260.590
39.553
57.225
6
,,
1930
138.783
38.000
260.392
37.351
57.665
29Nov.1930
138.771
37.340 254.501
41.885 57.556
22
,,
1930
138.759
37.248
255.934
40.308
57.510
11 Jan.1930
139.384
28.685
292.071
37.715
36.155
12 Jan.1929
169.559
22.415 311.319 65.803
41.125
25 Juli
19141
22.057
31.907
110.172
.12.634
4.842
Data
______________
Dis-
con to’s
Wissels,
buiten
N.-Jnd.
betaalb.
1
Belee-
ningen
Diverse
reke-
ningen’)
bek-
kings-
p ercen-
lage
10 Jan.1931 106900
•••
59
3
1931
,,
101.400
•
60
27Dec. 1930
97.500
80
13Dec.1930
43.616
59
‘8.914
33.335
43.080
6
,,
1930
8.988
31.784
43.429
43.437
59
29Nov.1930
9.016
31.259
42.843
42.180
59 22
,,
1930
9.095
30.585
44.289
41.791
59
11 Jan.1930
9.352
32.291
98.496
28.356
51
12 Jan.1929
7.937
41.251
92.504
49.085
51
25Juli1914
7.259
6.395
75.541
2.228
44
1)
Sluitpost acttva.
BANK VAN ENGELAND.
Vooruaamste posten in duizenden ponden sterling.
–
Data
Metaal
Bankbilf.
in
circulatie
Bankbilf.
in
Banking
Departm.
Other Securities
Disc,
and
Advances
ecurit e
7 Jan. 1931
146.558
363.505
42.412
14.358
22.912
31 Dec.
1930 148.271
368.802
38.824 48.962
23.690
24
,,
1930
148.821
379.677 28.525
14.199
23.014
17
1930
151.316 372.141 38.440
5.341
23.783
10
,,
1930
152.449
364.474
47.124
4.911
22.191
3
,,
1930
155.831
359.219 55.430
4.608
21.791
8 Jan. 1930
149.215 362.922 41.139
15.082 15.285
22 Juli
19141
40.1641
29.317
1
33.633
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.
1_
Other
Deposits
Other
Bankers IAccounts
Reservej
1
Dek-
kings-
peç.’)
7 Jan.’31
53.081 13.206
68.875
33.293 43.053
37
‘1,,
31 Dec.’30
81.021
6.581
132.449
38.159
39.470
22%
’24’30
51.736
10.285
56.217
33.688
29.145
29
17
’30
53.886
6.524
64.295
33.479 39.175
37j.
10
,,
30
54.291 5.891
72.112 33.483
47.975
43
3
.,
’30
54.966
7.843
81.858
34.227
56.412
45IJ
8 Jan.’30
69.886
17.211
75.701
35.574 46.293
36
22 Juli ’14
1
11.005
13.736
42.185
29.297
52
1) Verhouding tuschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen t rancs.
–
1
Te goedi
1
Wis-
i
Waarv.
Belee-
1
Renteloos
Data
Goud
ZtiverJ
in het
i
i
sels
1
op
het
1
n ngen
1
voorschot
Ibuitenli
buiten!.1
a.d. Staat
2 Jan.’31
53.737
588
7.226
26.819
19.389
3.115
3.200
26Dec.’30
53.578
582 8.792
27.815
19.387 2.901
3.200
19
,,
’30
53.284
576
6.684
26.676
19.408
2.930
3.200
12
,,
’30
52.900
559
6.376
26.451 19.407
2.973
3.200
3Jan.’30
42.434
227
7.099
28.611
18.698
2.889 3.200
23Juli’14
4.104
1
640
–
1.541
8
769
–
Bons
v. d
1
Diver-
1Rekg. Courant
Data
‘1
zei/st.
oman.
k.
sen
1)
Circulatie
__
1
Staat
1
Zei/st.
1
Parti-
Iamort.k.Iculieren
2Jan.’31
5.304
3.144
78.938 4.045 8.110 10.548
26Dec.’30
5.304
2.127
76.436 4.639 7.986
11.698
19
,,
’30
5.304
2.038
75.369 5.534 8.043
10.135
12
,,
’30
5.304 2.050
75.299 5.639
7.945
9.498
3Jan.’30
5.612
2.056
70.288
7.169 3.908
7.113
23Juli’14
– –
5.912
401
–
943
‘)Slultpost activa.
14 Januari 1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
69
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioepen Reichemark.
Daarvan
Deviezen
Andere
Dat a
0
ud
bij bui-
[
banken
a!sgoud-
wissels Belee-
(en!. circ.
dekking
ei
ningen
1)
geldende
cheques
7 Jan. 1931
2.215,9
.222,4
400,4
2.081,5
66,6
31 Dec.
1930
2.215.8 222,2
469,2
2 365,6
2560
23
1930
2.215,0 222,0
536,1 1 965.0 91,3
15
,,
1930
2.215,7 222,0
550,9
1.775,8 81,4
7
1930
2.190,3
222,0
536,9
2.000,2
75,7
7 Jan. 1930
2.283,8
149,8
403,8
2.369,9
51,2
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9 50,2
a a
D t
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
.
ten
Activa’,l
latle
Cr1.
Passiva
7 Jan. 1931
102,5
495,3
4.325,8 422,5
–
309,6
31 Dec.
1930
102,5
496,7 4.778,3
651,8
326,6
23
,,
1930
102,5
479,5
4.275,3
451,3
381,3
15
,,
1930 102,5
470,5 4.250,1
301,3
379,7
7
,,
1930
102,5
465,7
4.439,6
344,4 320,3
7 Jan. 1930
92,6 581,9
4.604,7 584,5
295,6
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
1)
(inbelast.
Z)
W.o.
Rentenbankschelne 7jan.’31, 31,
23,
15,7
L)ec.
’30,
7Jan. 30, resp. 41; 7; 50; 37; 37; 48 mill.
NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Goud
Rekg. Cr1.
Data
1930
.2
o
.’
.
3
L
L
eo
8 Jan.
1373
953
–
848
33
–
3.257
10
236
31 Dec.
1372
970
–
896
42
–
3.284
21
273
23 1340
882
–
787
32
312
3.159
33
70
18
1318
900
–
760
32
312
3.132
46
154
11
,,
1298
903
–
749
30
312
3.158
2
343
9 Jan.
1175 591
–
826
34
–
2.778
16
157
1)
1931.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD.AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data betaal-
idd
mel,
Totaal
kki
D eng
In her-
disc.
t’.
d. 1
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
meniber
1
markt
banks
1
gekocht
17 Dec.’30
2.958,9
1.699,0
132.2
331′,3
251,6
10
’30
3.005,0
1.684,3
136,5
257,1
243,7
3
,,
’30
3.007,5 1.625,3
137,3
250,9 218,9
26Nov.’30
3.025,0
1.627,6
138,8
233,9
176,1
19
,,
’30
3.041,0
1.624,1
150,3
205,0
178.3
12
,,
’30
3028,5
1.632,5
148,7
191,7
207,3
18 Dec. ’29
1
2.882,8
1
1.756,1
1
143,3
1
737,0
1
309,4
Belegd
–
Notes
–
Totaal
1
Gestort
Goud-
1
Dek-
Al em.
Lfek
Data
In
U.
s.
Gov.Sec.
in circu-
/?
Kapitaall
kings-
kings-
latie
1
perc.
1)
perc.
)
17Dec.’30
629,4
1.596,2
2.483,5
170,3
72,5 75,8
10
,,
’30
617,0
1.475,7
2.489,7
170,3
75,7
79,2
3
,,
’30
602.2
1.450,9
2.492,3
170,6 76,2 79,8
26Nov.’30
595,6
1.421,9
2.463,4
170,5
77,8
81,4
19
,,
’30
595,8
1.383,6
2.514,2
170,5
78,0 81,9
12
’30
601,3
1.371,1
2.539,7
170,5 77,4
81,2
18Dec.’29
533,3
1.926,0 12.439,1
170,1
66,0 69,3
1)
Verhouding totalen goudvoorrabd tegenover opelsebbare
schulden:
F. R.
Notes en netto depnsito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.
PARTiCULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Data
–
.
Aantal
banken
Dis- conto’
en
beleen.
Beleg-
gingen
I
Rirve
biJ.de
F. R. bonks
1
t
Totaal
1
depo-
Sito’s
1
Waarvan
time
–
deposits
10Dec.’30
106
16.426
6.816
1.849
21.269
7.355
3
,,
’30
98
1.516
6.800
1.816
21.280
7.372
26Nov.’30
84 16.527
6.854
1.814
21.403
7.487
19
’30
62
16.690
6.804
1.830
21.494
7.486
12
’30
61
16.668
6.767
1.881
21.649
7.552
11 Dec.
1
29
493
17.375
5.547
1.747
20.501 6.698
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
13 Januari 1931.
In het begin der week bestonden er op de t a r w e-markt
verschillende hausse-argumenten, welke tengevolge had-
den, dat cle prijzen eenigszins konden verbeteren. De voor-
naamste oorzaken, welke tot de vastere stemming leidden,
waren dc weersomstandigheden in Argentinië en Australië,
waar het binnenhalen van den n-ieuwen oogst -werd ver-
traagd door regen, welke in het Noorden van Argentinië
en in Australië een nadeeligen invloed, bad uitgeoefend op de kwaliteit. Verder bestond goede vraag voor tarwe in het
verre Oosten, waar verschillende ladingen’ werden gekocht
door China, Japan en Britsch-Inclië. Ook wcrd gesproken
‘over het geven van een groote leening aan China door
Noord-Amerika, welk geld ten deele zou worden gebruikt
tot het doen van inkoopon van Noorcl-Am.erikaansche tarwe,
waardoor de voorraden van den ouden oogst zouden ver:
minderen en veel
–
van hun drukkenclen invloed verliezen.
Ook zijn de vooruitzichten van cle te velde staande winter-
tarwe in Europa niet gunstig, met name in Engeland en in Frankrijk, waar sterk geklaag:l wordt over koud weer met
overvloedigen regen en waar zeer naar een periode van
droogte wordt verlangd. De prijzen van tarwe zijn in ver-
band met cle hierboven genoemde berichten in de eerste
helft der week aan de termijnmarkt te Wionipeg gestegen.
Te ]3uenos Aires bleven zij nagenoeg onveranderd, doch cle
pesokoers verbeterde en clientetigevolge werden-ook de prij-
zen voor Platatarwe verhoogd. In Europa zijn in het micl-
den der w’eek verschillende inkoopen gedaan tot de ver-
hoogcle prijzen. Vooral voor de betere soorten Manitoba-
tarwe bestond goede vraag. Voor Platatarwe ondervinden
afladers groote moeite om hun prijzen te verboogen, omdat
in West-Europeesche havens belangrijke voorraden Russi.
sehe tarwe aanwezig zijn, welke nog niet zijn verkocht en
welke door de Russen tot aantrekkelijke prijzen worden aan-
geboden. De verschepingen van Russische tarve gedurende
cle laatste weken zijn weliswaar verminderd, doôh de groo-
te, in West-Europeesche havens disponibele, onverkochte
voorraden Russische tarw’e blijven een clrnk op de markt
uitoefenen. Rusland gaat voort niet het bevrachten van
schepen, zooclat ook in den eerstvolgenclen tijd met nieuwe
aanvoeren van Russische tarwe rekening gehouden zal moe-
ten worden. De verbetering op de tarwemarkt heeft geen
stand kunnen honden, gedeeltelijk tengevolge van het aan-
bod der. disponibele Russische tarw’e, – anderdeels omdat ver-
schillende der hierboven genoemde hausse-factoren gedeelte.
lijk aan de markt ontvielen. De w’eersomstandigheden in Argentinië en Australië zijn namelijk in het einde der af-
geloopen week verbeterd. In Argentinië is een einde geko-
men aan het regenachtige weder en men hoopt het binnen-
halen van den oogst tin goeden voortgang te kunnen doen
vinden. Ook in Australië zijn de weersomstandigheden gun-
stiger. Al mag in beide landen eenige schade tengevolge van
den regen zijn veroorzaakt, kwantitatief is.de opbrengst niet
achteruitgegaan. Nog zijn de i’erschepingen uit Argentinië
klein en de aanvoeren in de uitvoerhavens beperkt, doch
spoedig kan een vermeerdering van het verschepingscijfer
worden verwacht. Van Austral-ische tarwe waren de uitvoe-
ren reeds grooter, zoow’el naar Europa als naar landen
buiten Europa. Van de leeningsplannen aan China is voor-
loopig nog niets terecht gekomen. Omstreeks het midden
der week zijn de prijzen aan de termijnmarkt te Winnipeg
weder ingezakt; daarna trad weder eenige verbetering in,
soodat het slot gisteren voor den Mei-termijn
Y
4
dollarcent
per 60 lbs. hooger sloot dan een week geleden. Te Buenos
-Aires was het slot voor Februari 5 cents en te Rosario
15 cents per 100 KG. lager. Gisteren daalde de pesokoers
weder plotseling. Aan de termijnmarkt te Chicago oefenan
andere factoren hun invloed uit dan in andere landen, om-
dat in Noord-Amerika cle tarwemarkt door den Farm
Board wordt gesteund. De ‘prijzen zijn in de Vereenigcle
Staten dan ook boven de wercldmarkten. De stemming in
de Vereenigde Staten was vast en het slot voor Maart w’as
1
1
/
4
dollarcent per 60 lbs. hooger dan de vorige week. De
verschepingen visn tarwe uit de Donauland-en zijn zeer
gering. In Roemenië zijn de boeren niet geneigd tot de
maakbare lage prijzen te verkoopen. In Bulgarije is een
wet aangenomen tot steun der boeren, waarbij een graan-
bureau is opgericht, dat het overschot van den oogst van
de boeren zal koopen tot hoogete prijzen dan die, welke aan de buitenlandsche markten te maken zijn. Eet aldus te lijden
verlies op het gedeelte, dat moet worden uitgevoerd, zal worden goedgemaakt door een verlaging van de ambte-naarssalarissen gedurende eenige maanden. De vooruit-
zichteti van den nieuwen oogst van wintertarve in de Bal-
kanlanden zijn niet ongunstig. 1De bebouwde oppervlakte
70
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14
Januari 1931
AANVOEREN in tons van 1000 RU.
Rotterdam
msterdam
Totaal
1
1
3
Jan.
Sedert
1
Overeenk.
“
ja..
Sedert
1
Overeenk.
1931
1930
1931
1jan. 1931
tijdvak l930
Jan. 1931
tijdvak 1930
8.192
8.192
21.518
540
540
–
8.732
21.518
–
–
100
– – –
–
100
4.433
4.433 5.485
5.331 5.331
2.679
9.764
8.164 3.806
3.606 7.100
– –
–
3.606
7.100
1.410 1.410 1.140
–
–
–
1.410
1.140 656
656
62
14.187
14.187
1.830
14.843
1.892 400
400
–
–
‘_.
400
–
7
7
987
51 51
–
58
987
32
1
32
598
299 299
–
331
598
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
4JI0
Jan.
Sedert
1
Overeenk.
4110
Jan.
1
Sedert
1
Overee.ik.
193
1930
1931
1 Jan. 1931
$
tijdva* 1930
1931
1Jan. 1931
$
tijdvak
1130
Artikelen
Tarwe…………….
Ropge …………….
Boekweit …………..
Mais ………………
Gerst
ilaver …………….
Lijnzaad …………..
Lijikovk …………..
Turwerneel …………
Andere meelsoorten
Artikelen
33.205 41.397 46.127
–
540
299
41.937
46.426
Tarwe
……………..
Rogge
……………..
8.667
8.667
2.278
–
–
–
8.667
2.78
168
168
50
–
–
50
168
100
Boekweit ………………
Mais ………………
36.195 36.059
1.905 7.236
7.704
43.431.
43.763
21.406 25.012
25.9s5
245 245
395
25.257
26.380
6.412
7.822 3.413
–
–
–
7.822
3.413
31.
.762
916 1.572 1.477 1.441
15.628 1.830 17.200
3.307
Ger,st
……………..
Haver
……………..
1.164 1.564
4.084
–
–
–
1.564
4.084
Lijnzaad
……………..
Lijnkoek
……………
3.786
3.793
2.796
2.222
2.273
344
6.066
3.140
Tarwemeel
…………..
Andere meelsoorten
1.888
1.920 860
60
359
–
2.270
860
wordt verwacht kleiner te zijn dan in het vorige jaar. In
cle vorige week heeft het gevroren, doch de veldeic waren
bedekt met een beschuttende sneeuwlaag. Sedert is weder
dooi met regen ingetreden. De vooruitzichten van winter.
tarwe in de Vereenigde Staten blijven over het algemeen
gunstig luiden. In sommige streken wordt geklaagd over
onvoldoende vocht ‘in den bodem, doch klachten over schade
werden nog niet vernomen.
Van de
10
g’g e-markt valt weinig nieuws te zeggen. l)e
prijzkn ondergaan weinig verandering en het is in hoofd-
zaak de in West-Europeesche havens disponibele Russische
logge, waaruit de consumptie haar behoefte dekt. Alleen
in België koopt men ])onaurogge, omdat Russisehe rogge
niet mag worden ingevoerd. In andere soorten kvameu al
heel geringe zaken tot stand.
Aan het einde der vorige en liet begin dezer berichtsweelc
wns de stemming voor Platani al s gedrukt. Groote hoe-
veelheden bereikten de destinatiehavens, terwijl verder om-
vangrijke partijen spoedig worden verwacht. Tengevolge van
dit ruime aanbod hebben de prijzen zich in de afgeloopen week niet kunnen handhaven en zijn zij in den loop daar-
van nog eenïge guldens per last gedaald. Een gevolg van
verminderde con suinptie is deze verdere prijsverlaging niet,
want groote vOör-verkochte hoeveelheden zijn aangediend en liet is een merkwaardig verschijnsel, dat daarvan slechts
weinig in terugkoop wordt aangeboden. Dc groote afleve-
ringen, welke hebben plaats gevonden, maken echter het
doen van nieuwe zaken in consumptie moeilijk. Voorraden
van beteekenis worden in dé aankomsthavens niet gevormd,
omdat houders liever tot lageren prijs verkoopen dan be-
waren, in de hoop op een verbetering. De door de consump-
tie betaalde prijzen zijn gedaald tot onder de pari’teit, waar-
toe afladers geneigd zijn te offrceren en vooral in de twee-
cle helft dezer week was het aantal cif.zaken van kleinen
omvang. De koersen aan de termijnmarkten in Zuid-Ameri-
ka ondergingen weinig verandering. liet slot voor Januari
was te Buenos Aires en te Rosario 5 cents per 100 KG.
lager dan een week geleden. Ook de pesokoers is gedurende
de laatste dagen vrij stabiel gebleven, zoodat geen belang-
rijke prijsschornnielingen voorkwamen als gevolg van den
geldkoers. ‘J)aarna heeft de reeds gemelde verlaging van
den geldkoers gisteren plaats gevonden. De verschepingen van maIs uit Argentinië waren wederom van goeclen om-
vang en zullen dat voorloopig ook wel blijven. Va.n den
nieuwen maïsoogst in Argentinië hoort men op het oogen-blik niets dan goeds. De regen, welke het binnenhalen van
den tarwe.00gst vertraagd heeft, was van heilzanien invloed
op cle ontwikkeling van de jonge maisplauten, terwijl dc
weersomstandigheden van dien aard waren, dat de boeren
nog zijn voortgegaan met den uitzaai. In den regel ziet
men, dat cle Argentijnsehe maïsoogst tegenvalt, wanneer
in de laatste helft van December en cle eerste helft van
Januari weinig regen valt. Dit is nu niet het geval ge-
weest en men hoopt op zeer gunstige resultaten van den
nieuwen oogst. Reeds zijn offertes aan de markt van niêuwe
Platamaïs, ter versehep’ing in April, Mei en Juni tot slechts
weinig hoogere prijzen clan waarvoor eerdere af lading van
den ouden oogst wordt aangeboden, doch van dit aanbod
wordt nog slechts weinig gebruik gemaakt. Afladers aan
den Donau zijn op het oogenblik niet met maIs aan de
markt, daar de boeren hun voorraden terughouden. 3)e ver-
schepingen dienen om, te voldoen aan vroeger afgesloten
contracten en alleen in de tweede hand geschieden zaken
in ])onaumaïs, waarvoor een kleine premie boven Platamaïs
te maken is.
Ook voor ge r s t hebben de prijzen zich in de afgeloopen
week niet kunnen handhaven. Vrij belangrijke zaken zijn
in de eerste helft der week tot stand gekpmen in Plata-
gerst, waarvoor de prijzen vrijwel onveranderd zijn ge-
‘bleven. In de tweede helft der week hebben de Russen
hun prijzen voor stoomende gerst verlaagd en belangrijke
zaken afgesloten. Donaugerst wordt in de eerste hand
slechts weinig aangeboden en de daarin gemaakte offertes
zijn ‘bijna uitsluitend van tweedehands partijen stoomenide
en spoeclige aflacling. Aan het einde der week verminderde
de belangstelling voor gerst en werden enkele aangekomen
en spoedig verwachte )artijen Plata- en Donaugerst in de tweede hand tot eenigszins verlaagde prijzen opgeruimd.
De wereldverschepingen van gerst zijn in de vorige week
sterk verminderd, daar het van den Donau verscheepte
kwantum een aanzienlijke vermindering onderging. liet
schijnt, dat vroeger afgesloten contracten grootendeels zijn
verladen en nieuwe zaken worden slechts weinig afgesloten.
Het weer aan den Donau is op het oogenblik zacht en er
vertoont zich opde rivier nog geen ij.
In h a v er komen geregeld zaken tot stand, hoofdzake-
lijk in Platahaver en in cle betere Russische soorten. De prijzen ondergingen in den loop der week weinig veran-
dering.
SUIKER.
Te ]3erlijn kwam de vorige week overeenstemming tot
staiid tussehen Duitsehland en de gedelegeerden der andere
partijen. De volgende cijfers gelden thans voor den uit-
voer voor Dtuif.sch’aud: 500.000 tons in 1931, 350.000 tons
in 1932 en 300.000 tons in elke der daaropvolgende jaren
tot en met 1935. Om het totale cijfer, in Brussel vastgesteld,
iiiet te verhoogen, moesten de exportcijfers der andere lan-
den besnoeid worden, en vel van (7uba met 575.000 tous
te verdeelen over 5 jaar, en van de Europeesche bietsuiker-
landen met 4 pOt., overeenkomende met 200.000 tons. De
door de gedelegeerden genomen besluiten moeten
mi
nog
woede n goedgekeurd door de pro:lneenten-verga ileringcn in
de verschillende landen. In de betrokken Bietsuiker-landen
wordt geen ermistige oppositie verwacht, maar ten opzichte
van Java is dle toestand nog onzeker.
Een en ander had tot gevolg, dat de suikerprijzen op cle
verschillende markten vrij belangrijk aantrokken, totdat
winstnemingen een reactie veroorzaakten.
In A m e r i k a werden flinke posten rnwsuiker afge-
14 Januari 1931
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
71
daan, zoowel van belaste als vrije suiker, tot resp. ca
.
3.40 d.c. en 1.40 (le. c. & Ir. Raffinacleurs verhoogden hunne
vraagprijzen met 15 piraten op 4.70 dc., doch bleef cle
vraag naar geraffineerci, vooral na de verhooging,
gering.
De noteeringen op cle New-Yorksche termijnmarkt lie-
Peil vooral in het begin der week op. Ge:lurende de tweede helft der week veroorzaakten winstuemingen .tweemaal een
inzinking, welke echter telkens gevolgd wrd door een
nieuwe stijging. Het slot kwam met de vo!gende cijfers:
jnnïuiri 1,27; Maart 1.34; Mei 1.41 ; Juli 1.49 en Sept.
1.55, terwijl de laatste noteering voor Spot Centrifugais
3.40 was.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droegen deze week 22.000 tons, de versmeltingen 22.000
tons tegen 37.600 tons verle:len jaar en de voorraden
263.000 tons tegen 580.200 tons.
De laatste C uh a.statistiek is als volgt:
1931
1930
1929
Toos
.Tons
Tons
Voorraad overgebracht per 111 1.300.000 321.000 193.000
Consumptie …………….3.375
221
600
Weekontv. afscheephavens
19.003
13.064
16.262
Weekexport …………….33.6l 28.159 37.778
Voorraad afscheephavens…..66.803 186.144 102.82
Voorraad binnenland ………746.000 155.692 90.595
Aantal werkende fabrieken
–
–
133
De markt in E age 1 a a d was iets levendiger en aan-zierilijke omzetten in ruwsuiker vonden plaats. Raffina.
deurs verhoogden hu.ne
prijzen met totaal 6(1. voor alle
posities. 0p de Lonciensche termijnmarkt was de stemming
vast. De noteeringen liepen met en. 3 d. op.
De Zichtbare voorraden zijn volgens Czarnikow:
1930
1929
1928
Tons
Toiis
Tune
Duitschiand
1112…………1.470.000
1.305.000 1.232.000
Tsjecho-Slowakije 1112 ……816 000
743.000
70!.000
Frankrijk 1112 …………..541.000
502.000
439.000
i’Jederland 1112 …………280.000
220.000
249.000
België 1112 …………….167.4)00
157.000
180.000
Hongarije 1112 …………..83.000
60000
40 000
Polen 1112 …………….459 000
375.000
180.000
Gr. Britt. 1112 Geïmp. Suiker.
205.000 277.000 156.000 1112 Binneni.,. ….
70.000
77.000
46.000
Enropa
……………..4.0i41 OuO 3.722.u00 3.233.000
Alle havens V.S. 29111 ……350.000
793.000 233.000
Cubaansche havens 29111
764.000 255.000 288 000
Cuba binnenland 29111 ……920.000 310.000
100.000
Totaal …………..6.125.000 5.080.000 3.854.000
Nadat de Ja v a-markt in cle eerste helft van de ver-
slagweek zeer rustig verliep, kwam kooplust opdagen,
waardoor de VlSI’. groote partijen uit den ditjarigen
oogst kon verkoopen. De totale transaobes be:lroegen en.
97.000 tons Superieur en en. 25.000 tons No. 16 &/hooger
tot resp. f8 en
f7.
H i er te lande was de markt, eveneens vast en liepen
de noteeringen op de .Amsterdamsche termijnmarkt gesta. clig op. Het einde der week gaf het volgende beeld te zien:
Jan. f8; Mrt.
f
8; Mei
f
8
5
/s; Aug.
f
8
7
/8 en Dec.
,f
alles geboden. De omzet bedroeg 5000 tons.
KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Bebrens & Sons. Manchester, d.d. 7 Januari 1931.
De Amerikaansohe kat,oenmarkt is sedert ons laatste
rapport 01) 24 December vrij vast gmveest. Dien dag no-teerde Mid . .merican 5.31 d., teowijl deze noteering gis-
teren 5.34 cl. bedroeg. Bij de jaarwisseling komt gewoonlijk
een golf van optimisme bij diegenen, die bij den katoenhan-
dcl geïnteresseerd zijn, doch op het oogenblik kunnen
slechts weinigen ,teekenen van verbetering zien. Door de
lage prijzen van zilver zijn vele koopers voorzichtiger ge.
worden. Egyptische katoen heeft zich ook tussehen nauwe
grenzen bewogen en toonen slechts weinig verandering.
De Kerst. en Nicuevjaarsvaccuities werden iii verschillende
fabrie,ken ver’engd; daarom waren de loco-verkoonen de
vorige week slechts gering en bedroegen slechts 12.660 ba-
len, waar van. iets meer, dan dc helft Amerikaansche katoen.
iu 1e Amei:ikaaiische” garenmhr.kb was
.
…diurelide de
laatste dagen Van :1930 weiliig. vrna Jeoewel de. iwrkoopea
gcidureu4e de’.voorafgaaulclej teek1, oôwk wOor- tobst al
veItav.rij goed: geweest ziju. Hoewel .’erT cleze week! eed.
go4l:Yaaf h.taat,
1
zijn de ..gebddeh’ prje1l:: mecltlil •°l
een te-,iage basis:oi :geaecepteeid te»wozdën -en of hob
ie
çe
peie_:b,e,$qh,eid.
.aitije }eettin.gn,:nsJcfg’!vckocht
zijn, is er over het algemeen nog w’einig Jete .intde rnax,lot.
Wat Egyptische garens betreft, rapporteeren slechts enkele
spiuners, .dat er flinke kwanti Verkocht zijn, doch dit zijn uitzonderingen, daar er slechts weinigen zijn, die op eenig
gebied eenige verbetering ondervinden, speciaal met het
oog op arbeidersmoeilijkheden in de weverijen.
Wat de doekmarkt betreft, heeft het nieuwe jaar kalm
geopend. Bij de reeds ondervonden moeilijkhe:len komt nu
nog de dreigende uitsluiting ‘in de weverijen. Het valt
moeilijk te ge’ooven, (lat .de crisis zoo ver zal komen, dat
zij een algeheelen stilstand in zaken zal veroorzaken, doch
door al deze onzekerheid ontstaat gebrek aan vertrouwen.
In Chjna is cle daling van zilverprijzen nog steeds de
overheerschende factor, w’aardoor nieuw’e zaken bemoeilijkt
worden. Wat Iddië betreft, hoewel er hier en daar zaken
in diverse Lines gedaan zijn, is het resultaat der Ronde
Tafel Conferentie nog te twijfelachtig om eenige verbete-
ring in den politieken toestand te veroorzaken. Er bestaat iets meer vraag van Java en De Straits, doch over het al-
gemeen genomen, is de handel ‘ivel teeurstcllend, hoewel prijzen onveranderd zijn en vrij vast.
Liverpool Not.eeringen 24112
31112
7/1
F G F Sakellaridis
7.85
7.70
7.80
G F No. 1, Oomra.
2.95
2.95
3.00
Oostersehe koersen
23112
30112
611
T.T. on India
1
15*
115*
1
15*
Hongkong .
1/1*
1/1*
11l
1
1
Shanghai
1
1
5
*
15
114*
KOFFIE.
De markt was in cle eerste dagen van de afgeloopen week
onder den indruk van een verdere verlaging van den
Braziliaanschen wisselkoers nog altijd kalm gestemd, doch
daarna herstelde zij zich eenigszins op een lichte verhoo-
ging van dien koers en op iets meer vraag voor behoefte
van Amerika en van Europa. De kost- en vrachtprijzen der
verschillende aflaadhavens van Brazilië, die dan ook aan-
vankelijk nog wat waren ingezakt, wareli daarna wederom
iets hooger, tengevolge waarvan er bij het opmaken van
dit Overzicht feitelijk geen verschil is met de prijzen van
een week tevoren.
In Nederlandsch-Indië ‘bleven de cif-prijzen der onge-
wasschen Sumatra Robusta-soorten grootendeels onveran-
derd, doch de houding voor gewasschen Robusta was aan-
merkelijk gemakkelijker.
Ten spijt van het kleine herstel aan het slot duiden de
verschillende berichten, welke in den laatsten tijd werden
ontvangen er op, dat cle moeilijkheden, waarin Brazilië
verkeert, nog grooter zijn geworden. Het land moet koffie
verkoopen, of freert in verschillende gevallen op basis van
de prijzen der New-Yorksche termijnmarkt en doet de groot-
ste moeite om koopers tegemoet te konien. Een . bekende firma te New-York seincie het bericht, dat de Braziliaan-
sche Regeering van plan is nieuw papieren geld uit te geven
ten bedrage van niet minder dan 1 millioen conto’s, welk
bericht evenwel nog niet bevestigd is geworden. De wissel-
koers daalde van 1 tot 7 Januari niet minder dan 7 pCt.,
waartegenover het herstel daarna circa 5 pCt. bedroeg.
Bovendien w’orclt reeds sedert eenigen tijd door’ Engelsche
bankiers en afgevaardigden uit Brazilië te Londen onder-
handeld over cle mogelijkheid van oplossing der verschil-
lencle moeilijkheden, w’elke ontstaan zijn uit den ontred.
derden financieelen toestand van het productieland, terwijl,
volgens een in den loop dezer w’eek ontvangen telegram uit Sao Paolo een decreet zou zijn uitgevaardigd, waarbij
het Instituut tot Permanente Verdediging van de Koffie
ordt gereorganiseerd door oprichting van een Raad van
Beheer, waarin buiten den Staatssecretaris van Financiën,
‘twee vertegenwoordigers der planters en één vertegenwoor-
diger van de belanghebbnclen in Santos zullen zitting
nemen. Ten slotte eirculeerden er geruchten, volgens welke
het Braziliaansche Gouvernement het plan zou overwegen
om over te gaan tot instelling van een nieuwe valuta. Al
zijn verschillende dezer berichten voorloopig nog niet meer
dan geruchten, toch wijst alles tezamen er op, dat de voor-
uitzichten in Brazilië er voor het oogenblik zou mogelijk nog somberder op zijn geworden en dat de toekomst van
het koffie-artikel, die daarmede samenhangt, nog onzeker-
der is geworden. De noteringen aai.i de Rotterdamsche termijnmarkt liepen
sedertiv.erleden”week %’Ii % ct. op. Dinsdag 13 dezer des
voormiddagsiwarn zij .als io1’gtt:’.Januari ’23;.:Maarti 20%,
Mei19;% S.aptdin’bet 187/
8
‘ December-
Aan de locoiâikt’was, clé vraag iets :-:zij het ookl wei,-
nig – beter dan in de vorige week. De offiieeieeiiotcerig
‘aIl
Superiöt.Sahtos werd, verlagd:wan 31l’oli’i3Onet.per
>c K.G. enCtahlRobusta.:an .29 op
.Z&
ine:l’t(i
72
. ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
14
Januari 1931
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
01) prom.pte verscheping zijn thans ongeveer 42/- i’c 43/6 per
cwt. en van dito Prime ongeveer
441-
t 4516, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, pi-ompte versche-
ping, bedragen 28/6
t
29/-.
Nederlandsch-lndië was voor ongewassehen Robusta groo-
tendeels onveranderd, doch voor gew’asschen Robusta circa
234 ct. lager. Op het oogeablik zijn de prijzen in de eerste
hand
Palembang Robusta, Januari-verscheping, 1634 ct.; ]3en-
koelen Robusta, Januari-verschepiug, 17 ct.; Mandheling
Robusta, Januari-verscbeping, 1.8 ct.; WIE. faq. Robusta,
Januari-verscheping, 2534 et, alles per 34 K.G., cif, uitge-
leverd gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:
Maart
1
Mei
1
Sept. .
Dec.
12 Jan. …… .$ 5,98
$ 5,86
$ 5,67
$ 5,55
5
,.
……
.,,
5,66
,,
5,34
,,
f,30
,,
5,22
29 Dec.
……
.,, 5,0
,, 5,67
,, 5,44
,, 5,33
22
,.
……
.., 5,83
,, 5,66
,, 5,46
,,
–
Rotterdam, 13 Januari 1931.
THEE.
De theemarkt opende dit jaar in een kalme en onregel-
matige stemming.
In cle Amsterclamsche veiling van S dezer met een aan-
bod van ruim 13.000 lcn., liepen de prijzen van 1-5 cents
lager en somtijds iets hooger. Voor bladthee, speciaal Pec-
eo’s, was de belangstelling grooter clan voor gruissoorten,
terwijl de betere kwaliteiten door mindere belangstelling
dikwijls het meest in prijs terûgliepen.
])e Amsterdamsche middenprijs bedroeg 67% cents,
tegen 6634 cents in de vorige veiling en 6134 cents in cle
eerste veiling van 1930.
De Vereeniging voor de Thee-cultuur in Nederlandscli-
Indië deelt mede, dat volgens telegrafische berichten uit
Kobe cle uitvoer van thee van Japan in November 1930
1.021.000 KG. beliep, tegenover 786.000 KG. in November
1929. Ge:lureude Januari/November 1930 werd uitgevoerd
8.420.0Ô0 KG. tegenover 9.984.000 in 1929.
De thee-invoer in Amerika blijft achter bij verleden jaar.
Hij bedroeg gedurende Januari/September 1930 59.415.000
lbs. tegenover .61.051.000 lbs. voor Januari/September 1929.
De aanvoeren van thee te Londen bedroegen in de laat-
ste maand van 1930 slechts 53.6 ntillioen lbs. tegenover
59.7 millioen lbs. in 1.929. De afleveringen zijn met 35.4
millioen lbs. 500.000 lbs. .grooter dan in December 1929.
De voorraden pel- uit. December 1930 bedroegen 261.6
millioen lbs. tegen 260.4 millioen lbs. per ulbimo Deceni-
her 1929. De toeneming ten opziehte van de vorige maand
is voor 1930 wederom kleiner clan in 1929, waardoor de
voorraden per einde 1930 bijna tot de voorraadlcijfers per
ulto 1929 zijn terugge!oopen.
Amsterdam, 12 Januari 1931.
IJZER.
De gebeurtenis van de laatste week is de verlaging van
den officieelen prijs van Cleveland-ijzer met 5 sh., zoodat de
noteering voor Cleveland no. 3 thans 5816 is. Veel invloed
had deze verlaging op de exportmarkt voor ruwijzer tot
dusver niet. Deze is uiterst kalm; Lux 3 is iets zwakker.
De stemming op de staalmarkt was evaneens kalm; het
prijsniveau is iets gezakt. Stafijzer doet thans 83-84 sh.
STEENKOLEN.
])e positie in Wales is thans in zooverre iets duidelijker,
clade moeilijkheden tussehen mijneigenaars en mijnwer-
kers slechts nog gaan om ddn punt van de voorwaarden
van arbitrage, ni. dat de onafhankelijke voorzitter oolc be-
‘oegd zhl- zijn uit te spreken, dat dc looneic verlaagd moe-
ten wôrden. Gehoopt wordt, dat omtrent dit eene punt dén dezer dagen eenstemmigheid wordt hereilct. In de oi’erigc
gebieden van Engeland, in alle welke gewerkt wordt, zijn
de prijzen van 6 cl. tot 1/- per ton hooger geworden, als
gevolg van de Welsche staking.
In Westfalen is het dlispuut weer bijgelegd, in zooverre,
dat de Rijksminister van Arbeid cle arbitrale uitspraak om-
trent een loonsverlaging van 6 pCt. bindend ‘heeft ver-
klâard. Binnen twee dagen zal békend zijn of werkgevers
en werknemers dodrde daad toonen cle uitspraak
te
and-
vkarclen.s
Riériian
wordt nauwelijks getwijfeld.
“Dc prijzeh zijn:
ii
‘.
Nortlmn’fbèrland:Ongeze’efde .• .
……..
f
9.75.,,
Durham Ongezeefde’
……. …….. .’ ..
. 10.50
C’ardiff
213
large
1/3
snialls
……….
f
12.50 (nominaal)
Schotsche Gezeefcle
(Prime :Lothia.ns)
..,, 10.50
‘Vorkshire gewasschen
Singles
………..
1.0.45
Westfaalsche Vetförder
……………..
12.35
Vlamstukken
1
…………
13.50
Smeenootjes
…………..
,
13.-
Gasvlamförder
………..
.,
1.2.25
Cietcokes
……………..
16.50
liollanclsc’he
Eierbriketten
……………
15.50
alles per ton van 1.000 KG. franco
station Rotterdam/Am-
sterd aal.
Ongezeef de
bunkerkolen
f.o.h.
Rotterdam/Amsterdam
f
10.30.
Markt stil.
13 Januari 1031.
VRACHTENMARKT.
Graan. van Noord-Amerika.
Van cle Northern Range be-
stond bij reeders nagenoeg geen belangstelling. De vraag is
zeer gering en de vrachtcijfers zijn laag. De eenige afslui-
ting in de afgeloopen veek betrefteen lading van 28.000
qtrs., per eersté helft Januari van New-York naar de Mid-
dellandsche Zee op basis van $01134, één loshaveu; verder
hebbeif bevrachters alleen ,belangstelling voor Januari boo-
ten van middelmatige grootte naar Havre-Antwerpen range
tegen $ 0.08, naar ‘U.K. tegen 119 per qtr. en naar Grieken-huid tegen $ 0.12 t $012 34. Ook cle
jVoord-Pac-ifie is
luste-
loos, de vracht voor graan is itominaal 22/6 van Vancouver
naar ‘U.K./Continent.
La Plata.
Deze markt was vrij levendig. De vraag ‘was in
hoofdzaak voor Januari-verscheping. Tot 201- is betaald
voor booten tot 5200 10 pCt., per 5/20 Januari van niet
hooger dan San Lorenzo naar U.K.fContineut, terwijl boo-
ten van 6800 tot 7900 ton 10 pCt. zijn gesloten naar Ant-
werpen of Rotterdam direct tegen 17/6 in diezelfde positie.
iSalpeter van dc Westkust.
Voor zoover hunne behoeften
naar scheepsruimte naar Europa betreft, schijnen bevrach-
ters zich voor alle posities te hebben gedekt. De moge-
lijkheid bestaat tot plaatsing van een prompte boot’ van
ca. 7000 ton naar Japan,
01)
basis van 21/6 naar 4 los-
havens, terwijl naar cle Vereenigcle Staten booten van elke
grootte en in iedere positie tot Maart kunnen worden ge-
plaatst tegen $ 3.75. $ 4.— werd geweigerd. ,Suiker van West-Indië.
Alleen voor kleine en middelma-
tig groote booten, die spoedig kunnen laden, bestaat een
mogelijkheid om geplaatst te kunnen worden. Vooi prompte
verseheping werd een gedeeltelijke lading afgesloten van
2500 ton van Port au Prince uaai- Londen ‘tegen 12/-, met
cle optie Havre, Antwerpen, Amsterclani of Rotterdam tegen
11/6, terwijl 165011700 tons ruimte werd geboekt per 2de
helft Januari van San Dorningo naar Havre-Amsterdam
range of Londen tegen 121-.
Donau en. Zwarte Zee.
Van den Donau is op het oogen-
blik geen vraag, doch van Constanza/Varna/Bourgas is 1016
gedaan naar het Continent voor een Jan. boot van 5500 ton.
Van de Zwarte Zee werden nog verschillende Januari
booten bevracht tegen 1019 tot 11/-, basis Continent met
volle opties. Het wordit evenwel beweerd, dat Rusland te
veel verscheept heeft en waarschijnlijk nu graan zal moeten
importeeren.
MiddeUandsohe Zee.
Deze markt opende dit jaar onder
treurige omstandigheden. Er zijn slechts zeer weinig orders
en de vrachten hebben een nieuw laagte-peil bereikt. Zeer
weinig erts-afsluitingen worden gerapporteerd, terwijl geen
enkele fosfaatlading werd afgesloten.
Er is niet veel vraag naar fruitbooten van Spanje. Voor
een Januari-boot van 105.000 ebft. w’erd een lumpsum-
vracht betaald van £ 1000.-.- en voor een boot van 137.000
cbft., eveneens Januari, £ 1300.-.-, beide naar UK-/Conti-
nent. Noord-Spanje.
Dc vraag op deze markt is beter, meest
naar januari-booten van 300014000 ton. Het aanbod van
deze grootte is evenwel niet groot. Wel zijn er voldoende
kleinere booten. Afgesloten werdl: Bilbao/Middlesbro’ 4/9.
Kolen’ van U.K. Op
den 31 December, toen de voo,rloo-
pige overeenkomst in Zuid-Wales afliep, is bijna overal in
dit gebied de stalcing uitgebroken. De verscheping van kolen
was derhalve gering in de afgeloopen week; afladers too-
nen dan ook alleen eenige belangstelling voor zeer prompte
hooten om dc kolen te laden, clie cle mijnen reeds verladen
hebben. In het Noorden van Engeland en in Schotland werd
het werk niet onderbroken, doch nergens is bijzonder veel
bevracht. Afgesloten wérd :i van Zuid-Walés nCar Ronaan
3J6;.Lissabon 6/6,’Sevilla8/-, West-Italië 619, ]3ombay 111-, Las Palniasi 6110%, ]3uenos Aires .10/., en ‘ccii haven Noor
den V S. 71-‘ en 719, en i’aii de Oostkust naar ‘Ioenhagen
4/9, ‘Elbe ‘8/3, ‘H6tterda 312, Rouaan 3/434,Lissabon 716,
Gibraltar 6/-, Oran 6/9, Genna 6/-, Piraeu’ eiifaf Syra 6/6
één;’ 7/- ‘beide haen’iPortSaid ‘6/6, Las’Palmas
.
-.7f1
34
en
Buenos ‘Aires 10/3.