Jrg. 14, editie 688

6 i1fAART
192

AtJTEtJI?SRËÜHT VOORBEHOÜDËN.

Economi*schr#4Statistische

Benchten’.

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL,’ NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN
VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

14E JAARGANG

WOENSDAG

INHOUD.

BIz.
DE
NEDERLANDSOHE ACOEPTMARKP door
Mr. J. Wes-
terman Rolstijn ……………………………222
De locale Telefoontarieven door
Prof. J. Gondriaan .. 223
De wijziging van de V. 0. V. door
Dr. E. B. F. F. Baron
Wittert van Hoogland …………………… .. .. 225
De In- en Uitvoer van Nederland gedurende
1928 III
(Slot) door W.
G.
H. van der Zweep …………….227
Beschouwingen over Kolen II (Slot) …………….
229
Aardappelvoorraden door
J. J. van Riemsdijk ……231
De Indische middelen over November
1928 ……….232
AANTEEKENINGEN:
Raming van de wereldsuikerproductie door
Dr.
G.
Mikusch ………………………………233
De In- en Uitvoer.van Nederland gedurende
1928 . 234
Lezingen van Prof. Dr. W. Schücking ……….
235
Kosten van het levensonderhoud bij arbeidersgezinnen
en gezinnen van meergegoeden te Amsterdam….
235

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN

. . … . ….-
235
MAANDCIJFERS:
Overzicht van de Indische middelen …………
236
Rijkspostspaarbank ……………………….
237
Posterijen, Télegrafie en Telefonie …………..
237
STATISTIEKEN
EN OVERZICHTEN…………….
237-244
Geidkoersen.

Bankstaten.

Goederenhandel.
Wisselkoersen.

Effectenheurzen.

Verkeerswezen.

INSTJ TUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRiFTEN.
Algemeen Secretaris: Mr. Q. J. Terpstra.

ECONOMJSCI1-STAT1STJSCIIE BERICHTEN.
COMMISSiE
VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandela; Prof. Dr. E. Moresco;
Prof. Dr. N. J. Polak;. Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E.
van Weldercn Baron Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius;
Jan Schilthuis; Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid:
Prof.
Mr. Dr.
G. M.
Verrijn Stuart. Assistent-Redacteur: H. Al. H. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.

Abonnemenisprijs voor het weekblad franco p. p. in Nederland f20,—. Buitenland en Koloniën f23,— per
jaar: Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van ‘het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor soo-
ver daaromtrent iviet anders wordt beslist.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
ténties: Nijgh
d
van Ditrnar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot.
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Post chè qua- en giro
rekening No. 6729.

5 MA ART
1929.

De geidmarkt bleef ook deze week zeer vast. Onder

het officieele tarief was het onmogelijk om wissels

te plaatsen; herhaaldelijk moest
t
/is
pOt. meer

worden toegestaan. Ook de prolongatienoteering bleef

hoog; 4% k 5 pOt. was de laagste noteering, meestal

werd 5% püt. genoteerd. De cailrente schommelde

tusschen 4% en 5 pOt.
*

,
*

In den weeks’taat van De Nederlandsche Bank tea-

MAART
1929

No. 688

kent zich duidelijk de invloed van de maan dwisseling

af. De post binnenlandsche wissels blijkt met
f
24,3

millioen te zijn toegenomen. De beleeningen geven

een vermeerdering van
f
19,3 millioen te zien. Het

renteloos voorschot aan het Rijk daalde met f9,8

millioen.

De goudvoorraad der Bank bleef weder vrijwel on-

veranderd. De zilvervoorraad daalde met
f
800.000. De

post papier op liet buitenland geeft een vermindering

van’f 34,1 millioen te zien, terwijl.de
diverse rekenin-

gen op de actiefzijde der balans met f 16,1 millioen

blijken te zijn toegenomen.

De biljettencirculatie klom met
f
33 millioen. De

rekening-courant-saldi verminderden met
f
10,3 mil-

lioen. Het beschikbaar metaalsaldo bedraagt
f
6,4 mli-

lioen minder dan verleden week. ‘Het dekkingspercen-
tage is 55%.
* *
*

In den toestand van de wisselmarkt kwam geen

verandering. Dollars noteerden steeds omstreeks

2.4968 en de overige koersen schommelden juist zoo-

veel als vereischt werd door veranderingen in den

Dollarkoers van het betreffende land. Alleen Madrid

vas weder zeer onzeker. In den koers kwam echter

geen verandering:

LONDEN, 4
MAART
1929.

In de afgeloopen week hebben zich verschillende

omstandigheden op de geldinarkt doen gevoelen.

Eenerzijds overtroffen de aan schatkistpapier afge-

loste bedragen de nieuwe uitgiften. De noteering van

dit papiei bewoog zich op ongeveer
53/je
pOt. voor

3 mainden, hetgeen dus iets lager is dan de vorige

week. Prima bankaccepten werden op ongeveer 5%

pOt. geplaatst, met goede vraag van de zijde van liet

‘ontinent. Daarentegen zijn in dezen tijd des jaars

aanzienlijke bedragen benoodigd voor de betaling van

belastingen, hetgeen weder een tegengestelden in-

vloed op de geldmarkt heeft uitgeoefend, terwijl ook

de maandwisseling als gebruikelijk de aan de geld-

narkt gestelde eischen vergrootte.
Dank zij het aankoopen van Zuid-Afrikaansch goud

tot een
prijs
boven het minimum, is de goudvoorraad
van de Bank vân Engeland wederom gestegen en be-

loopt deze per 21 Februari 151.255.511, terwijl het
reserveercentage opliep van 50 pOt. tot
5423132
pOt.,

zoodat depositie van de Bank is versterkt.

De noteering voor callgelden was 3% pOt., terwijl

Dollars duur l?lijven op 4,85e1je.

222

ECONOMISCH-STÂ1ÎSTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1929

DE NEDERLANDSCHE ACCEPTMARKT

Naar ik meen, verscheen 15 J’uni 1927 voor het

laatst een artikel in de E.-S. B. over de ontwrikke-

ling van de Nederlandsche acceptmarkt, en aange-
zien die ontwikkeling sindsdien geleidelijk verderen

voortgang blijft maken, is het wellicht niet ondien-

stig thans in dit tijdschrift nog weder ee.s een enkl
woord aan datzelfde onderwerp te w’ijden. In boven-

genoemd artikel, dat de geschiedenis gaf van de Ne-

derlandsche acceptmarkt tot en met het oogenblik,

dat de banken van vreemden oorsprong, te Amster-

dam gevestigd, toegelaten werden tot het zooge-

naamde ,,Arrangement”), w’erd gewezen op een ge-
brek, dat de jonge disconto-markt, waar de accepten
verhandeld moesteii worden, aankleefde. en op welk

punt het apparaat nog verbetering scheen te behoe-
ven. T-Jet gebrek was hierin ‘gelegen, dat de koopers

van accepten (de geidgevers) en de verkoopers van

disconto’s (de ma ter i aalverschaffers) veelal dezelfde
personen en instellingen waren, tot een zelf den kring

hehoorende, die gelijkelijk dezelfde invloeden onder-
gingen, waardoor de wisselmarkt bijvoorbeeld op de

ultimo’s niet de noodige soepelheid bezat.

.L-lierin is sindsdien verbetering gekomen. De werk-

zaamhei d bij v. der A msterclamsche kassiersi nstelli ngen

als ,,d i scounthouse”, tot welke werkzaamhe.id
spe-

ciaal ook behoort het verkoopen ‘an disconto’s, komt

langzamerhand meer tot ontwikkeling, zoodat de mo-
gelijkheid om te allen tijde op de discontomarkt aan
cle geldgevers materiaal te verschaffen, vergroot is.
Aari den anderen kant breidt de kring der geldge
vers zich geleidelijk uit. Verschillende spaarbanken;

verzekering-maatschappijen, hypotheekban ken, cul
;

tu ur-maatschappijen enzoovoort, die voor tijdelijk

overtollig geld op korten
termijn
een liquide beleg
;

ging zoeken, hebben den weg naar cie discontomarkt reeds gevonden. Ook de ‘Rijksfondsen hebben de be
;

legging -in wissels in hun program staan, nadat de

schatkist is voorgegaan, voor het oogenblik nog niet

als rcchtstreeksch kooper van papier, maar toch
reeds als geidgever op onderpand van wissels. De
voorspelling, dat de acceptniarkt ook hier te lande

wel zou blijken op den duur vreemd geld aan te trek-
ken, begint in vervulling te komen. 1 de stroom van geld, naar de discontomarkt der

balve wassende, de hoeveelheid wisselmateriaal ver-
toont daarentegen eenige neiging niet iiee te stijge’
Werd deze hoeveelheid eind 1925 geschat op 1.90 millioen, eind 1926 op 270 millioen en eind 1927 op

f
360 millioen, per einde’ 1928 komt een voorloo
–

pige raming niet hooker clan eenzelfde bedrag van

f
360 millioen.
Toch behoeft de vrees niet. te bestaan dat, een ver-
dere stijging in het totaal aan nitstaand Nedcr-
landsch bankaccept uitgesloten zou zijn. Er zijn na-‘
melijk wel omstandigheden aan te wijzen, die op den
duur kunnen leiden tot een vermeerdering vcn dat-
aècept, en wei gedeeltelijk ter financiering’ van den
handel van het buitenland, maar vooral ook in ver-
band met handelstranscties van Nederland en Ne-
derlandsch-Indië zelf.
Londen heeft 1 aa tstel ijk een belangrijke u itbrei d
ng
i

kunnen geven aan haar acceptmanlct. 1-let Algemeen

1-Tancielsbiad publiceerde 12 Februari ji. in het
Avoodbiad cle volgende cijfers voor het accept der

5
groote Engelsche banken:

eind 1926 ………..£ 87:3 millioen
1927

……….,, 1.18.2
1928

…………205.1

en ‘vermeldde daarbij tevens, dat men in Londen zelf,,
reeds vSSr (le disconto-verhooging, meende, dat die
r

stijging wel niet zoo op dien voet zou kunnen voort-
1

gaan. Het totaal aan banicaccept in New ‘York werd

i) Die banken konden van dat oogenblik af aceepteeren en haar accept was bij De Neçl. Bank principieel di-seen-‘
tbe1,
ook
zonder voorafgaand overleg met ciie instelli-ng,a
indien het betrof -de finanoiering van zuiver ribours.

in 1924 geschat op $ 820 rillioen; eind 1927 op
$ 1080 milioen en eind1928-bedroeg het $ 1284 mii-

lioen. Juist den laatsten tijd is meer naar voren ge-

komen, dat de Amerikaansche discontomarkt, die dit
accepten-materiaal plaatsing moet verschaffen., on-

voldoende geoutilleerd is: alleen ‘de Federal Reserve
Banks en huitenlandsche banken treden als kooper.

0
1), de Amerilcaansche financieel.e instellingen zelven
zijn feitelijic slechts bij uitzondering nemers. Pog.in-

eu worden aangewend hierin verbetering te bren-
gen en cle discontomarlct, wat koopers betreft,
–
te ver-
breeden; een zekere stilstand in de uitbreiding van

het acceptbedrijf daar te lande zal intueschen moge-
lijk niet vermeden kunnen worden.

Indien derhalve de disconto-rente in Nederland

niet ongunstig gaat afsteken bij die te Londen en
New Yorlc
1)
en de acceptprovisie en bijkomende on-
kosten hier niet hooger gesteld worden dan elders,

zal wellicht door de meerdere bekendheid, die de Ne-
derlandsche acceptrnarkt reeds heeft verkregen, het

buitenland geneigd zijn wat meer in Holhandsche
guldens te gaon financieren, dan, tot dusver het ge-

val was. Jong, als onze acceptmark is, zal het ech-
ter wel gewenscht zijn, dat die nieuw over Amster-
dam te leiden financieringen van goed kaliber zijn,

namelijk zuiverd in- en export remboursen, zij het
ook soms met een enkele verlenging van den eersten

wissel – en seizoencredieten. Het’ accepteeren voor

transacties, waarvan de afwikkeling binnen den loop-
tijd van den wissel niet verzekerd is of omtrent wei-

ker details aan de accepteerende bank geen voldoen-
de gegevens verstrekt worden is minder aantrekkelijk

te achteh. Mocht het buitenland in sterkere mate
dan tot dnsver een beroep op Nederland willen doen

voor liet accepteeren van zoogenaamd ,,self-liquida-
ting” papier, dan zijn de cijfers voor het totaal accept
hier te lande nog niet zoo hoog, dat op grond daar-
van voor die nieuw toe te voegen bedragen moeilijk een bank als acceptant te vinden zou zijn. Wij tellen

ongeveer een dertigtal banicinstellingen, die zich met
het accept-bedrijf bezighouden; welnu, het kapitaal en
de reserves dier banhcen voor zoover het naamlooze
vennootschappen zijn – de firma’s dus nog geheel

buiten beschouwing gelaten – beloopen 6
á
700 mil-

lioen gulden; een totaal accept van 360 millioen als
tot dusver bereikt werd is derhalve tegenover dat
cijfer, zeker nog niet hoog te noemen: het gezamen-
lijke kapitaal en reserves van de vijf groote Engel-
sehe banken, wier uitstaande accepten op het einde
van 1928 in totaal bijna £ 206 millioen beliepen,
bedragen £ 116 millioen.
Het is bekend, dat een groot deel der buitenland-
sche financiering, welke thans over de Nederlandsche
acceptmarkt geleid wordt, voor Duitsche relcening
geschied. Dit is een gevolg van het feit, dat vooral
Duitschiand, hij den credietnood en den hoogen ren-
testand daar te lande, financiering in het buitenland
noodig heef t, meer dan andere landen. Maar ook kan
men er wellicht een bewijs in zien, dat de Duitschers
beter dan anderen met deze wijze van financiering vertrouwd zijn. Ook Scandinavië en andere landen
van Europa. zelfs F’rankrijlc, waar liet geld toch
reeds geruimen tijd zoo goedicoop geweest is, en de
Vereenigde Staten, komen intusschen ook regelma-tig op onze acceptmarkt voor. Voor (Ie verbreeding
van de basis dier markt zou het echter. wel gewenscht
zijn, indien in de eerste plaats aan die niet-Duitsche
financieri.ngen in de toekomst w’at meer uitbreiding
gegeven kon worden.

Zou verder de basis ook niet verbreed kunnen wor-
den, indien nôg wat meer belangstelling hij den Ne-
derlaniclschen en Ned.-Jndischen handel voor de Ne-
cleriandsclie acceptmarkt gewekt werd?
1)
lEet particulier disconto was de laatste jaren in cle drie
centra gem!i d:deld
1.925
1926
1927
1928
Ln,iden

4.10
4.51
4.24
4.15
New
Vork

3.29 3.57
3.45 4.08
Amsterdam

3.05
2.83 3.66
4.16

6
Maart 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

223

Schat men het totaal Nederlandsch bankaccept op

f
360 millioen als hierboven vermeld, dan meent men
dat daarvan
f 50
of
f
60 miflioen geaccepteerd is
voor Nederlandsche rekening. Intusschen is een deel
daarvan geen ,,mooi” papier. Het zijn veelal wissels,
getrokken tegen een cred let in reken ing-courant, fei-
telijk crecliet-promessen dus, die men om de discon-

tabiliteit te vergrooten den wisselvorm heeft gege-

ven, doch die met de zuivere ,,self-liquidating prirne
bankers-acceptances” niet op één lijn kunnen staan.
Voor het financieren van bepaalde in- en exporten
schijnt men echter nog betrekkelijk weinig te den-
ken aan een bankaccept en de acceptmarkt, die ten

slotte :in den regel toch de goedkoopste financierings-
gelegenheid biedt, voorbij te gaan, althans de Neder-

landsche. Voor de ontwikkeling van onze acceptmarkt
is dat te betreuren. Zeker zijn er in sommige geval-
lcri wel bezwaren, doch met goeden wil en eenige
moeite zijn clie, naar men van bankierszijde meent,
toch wel te overwinnen. Om di.t in liet licht te stel-
len, is het echter noodig wat dieper op bijzonderhe-
den in te gaan.

Emporteurs in Nederland schij ren wel eens te
meenen, dat het feit, dat bepaalde goederen inter-

nationaal in poncien en dollars worden verhandeld,

het guldenrembours niet goed mogelijk zou maken.
Een technische bemoeilijking kan daar ivel in gelegen
zijn, doch een absoluut beletsel behoeft dat toch niet
op te leveren. Nemen wij het geval, dat een Hol-
la ndsch handelaar op driemaan dsch rembours in
Amerika gekocht heeft en op driemaandsch rembours
aan het buitenland doorverkocht heeft producten,
welke in pouden verhandeld worden. Is het dan noo-
ilig, dat hij uit Amerika een driemaandswissel in
potiden. op Londen laat trekken en van zijn afnemers
ook renibours Londen eischt? Het is waarschijnlijk
iiiet gemakkelijk cle Amerikaansche verschepers er
toe te krijgen in eens op groote schaal met drie-
maandswissels
0
1) Amsterdam genoegen te nemen,
althans zoolang cl.e mogelijkheid nog niet vergroot
is. clie wissels ter plaatse bij de banken op coulante
wijze te gelde te maken. Die verhandelbaarheid van
guldenwissels kan echter van hier uit door de ban-
ken wel gestimuleerd worden. Maar indien de ver-

kooper met een langen gulclenwissel geen genoegen
neem t, kan cle kooper voorstellen hem contant in ionden te betalen, welke ponden hij verkrijgt door aankoop uit het provenu van een driemaandsrem-
botirswissel in guldens, die hijzelf trekt op de Hol-
landsche bank, die de verscheping wil financieren.
hij kan nu ook van zijn koopers guldeurembours

vragen, omdat hij immers zelf ook guldens schuldig is.
Willen zijn Icoopers dit echter niet, dan behoeft liet
feit, dat hij dus over 3 maanden ponden zal ontvan-
gen, geen reden te zijn de eerste transactie, de koop-
transactie, dan ook niet in guldens te financieren.
Immers dc ponden, die hij zal ontvangen, zijn ter-
stond op termijn in guldens om te zetten, zoodat liet

koersrisico tea slotte geen rol behoeft te spelen. De
terinijnhandel in vreemde valuta’s als dollars en pou-
den, is hier de laatste jaren in die mate tot ontwilc-
keling gekomen, dat zulk een uitschakeling van het
koersri si co met geen enkele moeiiijkhei cl gepaard
gaat.

.Uet ligt natuurlijk voor Nederlandsche importeurs
van grondstoffen, die verwerkt worden tot producten,
clie hier in guldens verkocht worden, nog eerder voor
de hand te trachten het ponden- of doilar-rembours
te iervangen door eén guldenrembours. Voorloopig
zal dit dikwijls moeten geschieden op de eenigszins
gewrongen en omslachtige wijze als hierboven is aan-
gegeven, waarbij dus cle kooper den gulden-wissel
trekt. Intusschen is het ook niet uitgesloten, dat de
l)uitenlandlsche verlcooper wel zal willen trekken,
mits hem slechts toegezegd wordt, dat hij terstond
na trekking, op het oogenblik, dat hij den wissel met
de documenten opzendt, rechtstreeks uit Holland de contante tegenwaa.rde ter plaatse uitbetaald zal krij-

ge. Dit is in sommige ge’allen’door den kooper met
behiil1i van de bank, die bedoelden wissel voor hem

zal accepteeren, wel te arrangeeren. Op den duur
inimers moet het streven blijven den verscheper of
verkooper in het land van oorsprong te laten trek-
ken; op die wijze alleen toch kan de guldenwissel

eërst een werkelijk internationaal karakter krijgen,
en zoodra dit het geval is, behoeft de iniporteu.r ook
geen omwegen meer te bewandelen.
Er zal zeker nog veel inspanning en oolc samen-

werking tusschen onze in- en exporteerende handels-
huizen, of grondstoffen koopende i iid ustrieelen en
hun Hollandsche banken voor noodig zijn om den
guldenwissel internationaal een breedere basis te

geven dan thans nog het geval is. 1-let
blijft
echter
een aangelegenheid, die de aandacht, welke er aan
besteed ican word en, waard is . Emmers verlevend i ging
van liet acceptbedrijf cl oor i nternati ona li seen ng van
den gulden kan medebrengen een versterking van
ons geld-, bank-, assurantie- en vervoerwezen, en dc

go lclenwi ssels, in het buitenland verhandeld, moeten

bijdragen tot belangstelling voor ons land en zijn
hen
dcl,
lan clhouw en industrie.
Ook in Ned.-Indië kan het I-Iollandsch bankaccept

nog een grootere plaats veroveren dan thans liet ge-val :is. Tot dusver is men daar gewoon aan trelckin-
geii op Londen en in de laatste jaren ook wel op New
York. Dit neemt echter niet weg, dat dikwijls even-
goed op
.
Holland getroklcen zou kunnen. worden, mits
slechts de huitenlandsche koopers er meen bekend
mede worden, dat zij in bepaalde gevallen op min-
stens even gunstige
wijze
over Nederland kunnen
financieren als over Londen of New York. Deze
meerdere bekendheid kan men uit Indië den koopers op den duur wel hijhrengen, al ware het alleen reeds
dôor in de verkoopcondities het guldenremhours naar
voren te brengen. Technische bezwaren tegen het
trekken en verhandelen van meer guldenwissels dan
tot dusver plaats vond, schijnen er althans in Indië
niet te hestaaii.
Mr. J.
WESTERMAN HoLsTIJN.

DE LOCALE TELEFOONTARIEVEN.

Het streven van het Hoofdbestuur der Posterijen
naar ,,telefonisatie” van Nederland, naar het aan-
trekken van een zoo groot mogelijk aantal gehrui.-

kers, verdient, stellig waardeering en steun.
Hoe meer
bedrijven,
hoe meer gezinnen een tele-
foon tot hun beschikking krijgen, des te grooter wordt
de waarde van een aansluiting voor de tegenwoord.igc
gebruikers – des te grooter wordt het nut van het
telefoonbednijf voor het Nederlandsche volk iii zijn
geheel.
Men kan evenwel van rneen.i.ng
verschillen over dc
vraag of het gesprekkentarief in den thans voorge-
stelden vorm voor deze popularisatie van de telefoon
het meest aangewezen middel is. Zijn er geen andere
methoden om het doel te bereiken? Kan men zich niet
met voordeel inspireeren op de ontwikkeling der dec-
triciteitstarieven? Moet men het verschil in tarief
zoeken tusscheu veel-sprekers en weinig-sprekers? Of
ligt het verschil in kosten tusschen sprekers in de
sPitSuren en sprekers buiten de spitsuren?

Laat ik bovengeschetsten gedachtengang met ccii
enkel woordi verduidelijken.
Een bedrijf, dat prijs stelt op behoud van zi.jn fi-
nanicieel evenwicht, zal elken nieuwen klant minstens
een bedrag moeten laten betalen gelijk aan de toe-
neming van kosten, welke die klant veroorzaakt.
Schept een bepaalde taniefregeling de mogelijkheid,
dat bepaalde klanten minder betalen dan de kosten-
vermeerdering, weilce zij meebrengen, dan is het held
van den dlam. Er ontstaat dan een deficit, weiks
grootte in eerste instantie niet meer heheerscht wordt
door het bedrijf, maar door de gesubsidieerde clien-
tèle, die heftiger zal toestroomen, naarmate de sub-
sidie grooter is. Gaat men dan het kwaad keeren, de
subsidie verminderen, i.c. het tarief verhoogen, dan

224

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1929

zijn er onder de naar binnen gelokte gasten allicht

velen, die voor een hoogeren prijs terugschrikkeh en

voor hun abonnement bedanken. Maar het telefoonbe-

drijf heeft eenmaal zekere uitgaven voor hen ge-
maakt – en blijft nu -met de gebakken peren: d.w.z.
met een ongebruikte maar wel kostenverslindende,

installatie zitten.
Des te meer reden om er juist bij het telefoonbe-

drijf zorgvuldig voor te waken, dat ook het laagste,

tarief onder alle omstandigheden de kosten nog dekt

Deze kosten kunnen
wij
voor ons doel het beste

samenbrengen onder drie groepen:

1: De vaste kosten, samenhangend met individu

eele installatie in woning of kantoor van den abonné,
de leiding naar de centrale, en dat deel van de kost
ten in de centrale, dat zich voor eiken nieuwen cliënt

herhaalt.
De vaste kosten in de centrale van het overige

deel der installatie, dat-door alle of door groepen van
abonn’s te zamen wordt gebruikt en dat de capaciteit

aan
gelijktijdige
-gesprekken van de installatie uit
:

maakt (ervan uitgaande, dat immers slechts een be-,

trekkelijk gering percentage van ‘alle abonné’s ge1ijk

tijdig in gesprek is). De variabele kosten in de centrale, samenhan-
gend met het aantal gesprekken, dat de abonné voert.

De vaste kosten sub 1 zullen ten allen
tijde
volledig

door het tarief moeten worden gedekt.
De vaste kosten sub 2 zijn bij een handcentraie
klein, bij een half-automatische vrij hoog en bij een

vol-automatische nog hooger; die sub 3 daarentegen
zijn bij een handcentrale niet onbelangrijk, bij een
half-automatische gering en hij een vol-automatische

zeer gering.
Laat ons alleen de beide uiterste gevallen beschou
:

wen, dan is het duidelijk, dat voor de handcentrale
een tarief, gebaseerd op vast grondbedrag plus bij
;

betaling van een zeker bedrag per gesprek dekosteu
ontwikkeling goed benadert.
Bij de automatische centrale wordt het aandeel van
elk ahonné in de vaste kosten sub 2 blijkbaar bepaald
door het deel, dat hij van de gesprekkencapaciteit
van de centrale in beslag neemt.
1 –

Was deze centrale over de volle 24 uren van- het et-
maal gelijkmatig belast, dan zou dit aandeel zuiver
gemeten worden door het aantal gesprekken, dat hij

voerde (gemiddelde gespreksduur constant gedacht).
Wij zouden dan, ook voor de automatische centrale,
de totale kosten kunnen berekenen als vast grondbe-
drag plus
bijbetaling
van zeker bedrag per gesprek

als capaciteitshuur.
Maar nu is de belastingsljn van onze telefooncen-
trales in geenen dccle een horizontale lijn over
de

volle 24 uur van het etmaal. De kromme van fig. 1.
brengt de gemiddelde belasting in beeld van de ecn-
trales te Amsterdam.
1
). Deze vertoont een steile spits
gedurende de morgenuren met een piek tussehen 10
en 11 v.m., daarna een plateau-achtig beloop op rond
twee-derde van de maximum hoogte tot omstreeks 5
uur n.m., om daarna sterk te dalen.
Wat beteekent dit beloop voor de distributie van de
kosten sub 2 ? Het 1)eteekent, dat deze, strikt geno-
men, uitsluitend verdeeld hehooren te worden over
de gesprekken in de. spitsuren. Want de gesprekken

in de spitsuren – en deze alléén – zijn het, die een
bepaalde gësprekkencapaciteit van de centrale. ‘uoo-
dig maken. Neemt het aantal gesprekken
in
de spits
toe, dan moet ook de gesprekkencapaciteit van de
centrale worden uitgebreid – dan moeten dus ool
de kosten van deze uitbreiding verhaald worden oii
de gesprekken, die haar noodig maakten. –
Neemt het aantal gesprekken
buiten
de spits toe,
dan wordt de totale gesprekkencapaciteit van de een
;

trale daardoor niet in het nauw gebracht; de capa-
citeitskosten nemen niet toe; een aandeel in de kos
ten sub 2 behoeven deze gesprekken dus
niet
te
dragen.

1)
Verslag van de Gemeente Telefoon 1927, pag. 18.

w

0

-J

UREN VAN DEN DAG

De prijsformule voor het automatisch bedrijf be-hoort dus niet te luiden: vast bedrag plus eenheids-
bedrag per gesprek, maar wel: vast bedrag plus een-

heidsbedrag per gesprek
gedurende de spitsuren.

De toevoeging van deze drie woorden is geen onbe-
langrijk aanhangsel: zij heteekenen een doelbewuste

bedrijfspolitièk, die aanstuurt op den grootst moge-
lijken volheidsgraad van de belastingskromme, op het
stelselmatig aankweeken van ,,off-peak business”,

op zoo groot mogelijke uitnutting van het een-
maal bestaande communicatie-appâraat, op een zoo economisch mogelijk kapitaalgebruik door den ge-
sprekkenstroorn zooveel mogelijk te nivelleeren.

Tarifieering volgens de formule, ,,een vast bedrag
plus eenheidsbedrag per gesprek” biedt niet de min-
ste zekerheid, dat ieder abonné de door hem veroor-
zaakte kosten goedmaakt: een weinig-spreker gedu-
rende de spitsuren kost het bedrijf meer dan een veel-
spreker buiten de spits – maar de dure weinig-spre-
ker betaalt minder. En het is volstrekt niet onwaar-
schijnlijk, dat de huisvrouwen, die zich een telefoon
aanschaffen voor de bestelling bij den slager en bij
den kruidenier, de drukke morgenuren zullen uitzoe-
keil voor de approviandeeriug.
Tarifieering volgens de formule: ,,vast bedrag plus
eenheidshedrag per gesprek gedurende de spitsuren”
geeft, consequent doorgevoerd, volstrekte zekerheid,
dat elke klant de door hem teweeggebrachte kosten
dekt
1).
Maar het is volstrekt niet noodig, dat men
dit tariefstelsel ineens rigoureus doorvoert. Men kan
beginen met de thans geldende vaste bedragen met
bij’. 10 of 20 püt. te verlagen en de daardoor weg-
vallende inkomsten halen uit een gesprekkentarief gedurende de morgenuren. Nadere berekening zou trôuwens moeten uitmaken hoe hoog men hiermee
maximaal zou mogen gaan en de practijk zal wel lee-
ren, dat het verstandig is niet het onderste uit de
kan te halen.
Maar hoe dit ook zij: een tarief, gebaseerd op extra
heffing gedurende de sjitsuren, heeft de rationeele
strekking al het verbruik, dat niet bepaald aan den
spitstijd gebonden is, weg te dringen naar andere
uren. Het
–
zal dus een’ sterke vergelijli matiging van de belasting bewerken en mogelijk maken een zelfde
hoeveelheid gesprekken te verwerken met een klei-
nere installatie: de eenige economisch juiste weg tot
kostenverlaging.

Tarifieering als hier bepleit, zal evenmin als de
door het Hoofdbestuur voorgestelde met open armen
1)
Men zie over de theoretische grondslagen van deze
kostenberekening o.a.
J. M.
Clark – The Economics of
Overhead Costs.

6 Maart 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

225

worden ontvangen door hen, die thans minder beta-
len dan de door hen veroorzaakte kosten. Maar een
tarifieering, die geleid wordt door het kostenbeginsel,
zal, eerder aanspreken op den geest van het bedrijfs-leven. .Verstrekking van telefonen beneden kostprijs
kan door, geen verstandig man worden verdedigd –
niet voor particulieren en ook niet voor de bedrijven.

J. GOUDRIAAN. –

DE WIJZIGING VAN DE .V. O..V.

Niet
zon
der, voldoening mag worden geconstateerd
:

dat de Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
in cle op 1.2 Februari ii. verschenen Mernorie
aiI

Antwoord betreffende’ het Wetsontwerp tot wijziging
van de Ouderdomswet, de bezwaren, welke daartegen

in het Voorloopig Verslag waren ingebracht heeft afgewezen en vast blijft houden aan cle door hem
voorgestelde wijzigingen. Dit is te meer verheugend,
omdat de wijzigingen, waarom het gaat, reeds lang

01)
zich hebben laten wachten. Deze wijzigingen be-
treffen in hoofdzaak de mogelijkheid te scheppen, dat
voortaan ook veizelceringen kunnen worden afgeslo’
ten met restitutie van premie hij overlijden van der,

verzekerde v66r het bereiken van den peusioenslee-
tijd en de invoering van weduwen-rente. Algemeene
instemming hebben deze voornemens niet gevonden:

integendeel, zoowel in,
als
hiiten de Volksvertegen woordiging vonden zij bestrijding. Het voornaamste
bezwaar was, dat de Ouderdomswet langzimerhand
van karakter zou zijn veranderd en niet meer zou zijn
een Sociale Wet, maar in de richting van een Staats-
leve.iisverzekeri.ngshedrijf zou gaan, waaraan naar de
meening -van de tegenstanders der V.O.V. geen be-
hoefte bestaat. Op zichzelf zou over dit punt nog wel
het een en ander te zeggen zijn, doch de Minister
heeft in de
M.
v. A., naar het
mij
‘voorkomt, aange-
toond, dat zeel’ zeker in de vo6rgestélde wijziging cle
vrees voor een Staatslevensverzekeringsbedrijf geen
grond kan vinden.
ik zal daarom niet principieel op deze zaak in-
gaan, maar wil toch even wijzen op één practisch be-
zwaar, waarover de Minister weinig zegt en dat door
de tegenstanders nogal eens wordt genoemd, nl., dat
het Overheidsbedrijf duurder zou werken dan het particuliere bedrijf. In het nummer van 3 October
1928 van dit Tijdschrift wordt in een bespreking over de aanhangige wijziging der Ouderdomswet het vol-
gende gezegd: ,,De ervaring tot rui toe opgedaan is,
het is uitgesloten, dat de Overheid het bedrijf
beter
zal gaan voeren en het is ook uitgesloten, dat
de Overheid de verzekering
,ijoed1ooper
zal maken”.
Nu is het altijd ietwat lastig om uit te maken, wat
.,heter” en ,,nog beter” is, omdat hierbij zooveel sub-
jectieve factoren van invloed zijn. Tot op zekere hoog-
te geldt dit zelfde ook voor de vraag, wat ,,goed-
koop” is en ,.nog goedkooper”. Niettemin wil ik
trachten aan te toonen, dat de uitvoering der self-
supporting verzekering doör de Overheidsorganen in
vergelijking met het particulier bedrijf eerder goed-
kooper dan duurder blijkt te zijn.
Ik wil daartoe allêreerst wijzen op de kosten van
de particuliere levensverzekeri ngsmaatschappijen en,
ten einde h’et verwijt te voorkomen, dat ik niet vol-
komen objectief zou zijn, mij beroepen op de gegevens
van een der tegenstanders van het Staatsverzekerings-
bedrijf. In het nummer van 21. Maart 1928 van dit
Tijdschrift wordt besproken het Verslag van de Ver-
zekeringskamer over 1926. Over dit jaar werd door
het gezamenlijke levensverzekeringsbedri,jf in Neder-
land ontvangen aan premie een bedrag van ruim
80 millioen gulden. Aan onkosten werd uitgegeven
21,4 millioen gulden, of bijna 27 pOt. van de premie. Omtrent deze cijfers wordt dan het volgende gezegd:
,,D.it lijkt op het eerste gezicht een hoog cijfer, maar
hierdoor moet dan ook bekostigd worden het incasseeren
van ruim 80 millioen aan premiën, wat bij de in dat be-
drag begrepen premiën der volksverzekering met haar we-
kelijksche ophaaldien sten altijd een kostbare geschiedenis
zal zijn en blijven. Verder zijn hiermede bekostigd het op.

,peil houden en de . uitbreiding der portefeuille met rond
130 millioen, dat is totaal een nieuwe productie van rond
300 millioen. De organisatie vaû het levensverzekeringsbe-
drijf brengt mcde, dat de kosten van de nieuwe pro:luc-
tie, o.a. cle provisie bij het tot stand komen der verzeke-
ring onmiddellijk geheel betaald worden. De onkosten zijn
dus voor een zeer groot deel als het ware
vooruit betaalde
kosten. Aldus beschouwd zijn de diensten, die het bedrijf aan de samenleving bewijst, zeker niet duur betaald. Ver-
gelijking met het buitenland valt in dit opzicht dan ook
bijna altijd ten voordeele van het Nederlancische bedrijf
iit.” –

Vergelijken wij hiermede nu eens heTt Overhêidsbe-
drjf en wel dat deel ervan, dat het meest overeenkomt

met het particuliere bedrijf, nl. de self-supporting
posten.

Over het jaar 1927 werd voor deze verzekeringen door op een na alle Raden van Arbeid te zarnen aan
l)remie ontvangen een bedrag van
f
2.572.668,87.
De kosten van alle Raden te zamen bedroegen

f
269.130,08, dus nog geen 10,5 pOt. De kosten van

cle Rijksverzelceringsbank, Verzekeringsraad en Advi-

seur bedroegen
f
53.1000, zoodat het totale onkos-
tenbedrag wordt
f
322.230,08 tegenover een premie-
bedrag van meer daii f2.572.668,87. Bij het Over-
heidsbedrijf bedragen dus de onlcosten nog geen
12,5 pOt. van de premie-ontvangst. Ik stel uitdrukke-
lijk vast, dat in dit percentage zijn begrepen alle
kosten van de self-supporting verzekeringen, dus ook
de reclamekosten, de aanhrengprovisie, de incasso-
rovisie, de administratiekosten. Kortom alles.
Nu geef ik onmiddellijk toe, dat deze beide per-
entages niet zonder meer met elicander mogen wor-
den vergeleken. Immers in de cijfers zijn begrepen
oowel de doorloopende kosten, als de acquisitie-kos-
ten., terwijl in de cijfers van de particnliere maat
Ichappijen zijn begrepen de icosten ‘zoowel van de z..
roote verzekering als van de volksverzelcering (week-
premies). De administratiekosten van de volksver-
iekering zijn veel grooter dan die van de kapitaal-
verzekering. Weliswaar is de V.O.V. bedoeld als volks-
‘erzekering, maar toegegeven moet worden, dat een
niet onbelangrijk deel der premie niet per week, maar
ver langere termijnen wordt betaald, wat van groo-
ten invloed op de kosten is. Ook, de acquisitiekosten
Van de kapitaal-verzekering, welke het particuliere
bedrijf .in- hoofdzaak sluit, zijn veel hooger dan die
‘an de renteverzekeringen, welke het particuliere be-
drijf in geringe mate afsluit, maar die het-uitsluitend
,rerlcterrein van de V.O.V. vormen.. Voor con zui-
vere vergelijking zou men dus moeten weten, welk
‘deel van de premie, zoowel’ wat het particuliere be-
drijf als wat het Overheidsbedrijf betreft, betrekking
heeft op de volksverzelcering en welk deel op de groo-
‘te verzekering. Maar toch meen ik aan ‘de hand der
hovenvermelde cijfers zonder vrees voor tegenspraak
te mogen concludeeren, dat de bewering, als zou het
Overhei dsbedrijf d i.i urder werken clan het pa rti ce Ii ere
‘bedrijf, onhewezen is.

Ook een ander bezwaar, waarop in de M.
v.
‘A. niet
iiitvoerig wordt ingegaan
;
maar dat toch ook is aan-
gevoerd, wil ik trachten te weerleggen, nl. een be-
zwaar tegen de veduwenrente op zichzelf. Hierom-
trént lees ilc in het hoveriaangehaaide artikel het
olgende:
1
,,dat de verzekering, die het overireidsbedrijf voortaan
‘zal hebben aan te bieden, op verre na niet de beste is, en
propaganda op eenigszins beteekenencie schaal voor deze
a’o’rnlen moreel nauwelijks vercledigbaar is.
Zeker, het verzekeren van een w’eduwepensioen is een
-zeer altruïstjsche daad. Maar niettemin is in het particu-
liere bedrijf de ervaring opgedaan, dat deze vorm als
vrij-
‘willige
verzekering’ weinig in trek is. En terecht. Men
verzorgt op deze wijze alldn maar édn met name genoem-dé echtgenoote, dus niet bijvoorbeeld cle kinderen, niet het
gezin, niet de echtgenoote na hertrouwen. Bi,j overlijden
van de verzorgde vrouw vdör den man vervalt de verze-
.kering zonder eenigerlei uitkeering. Om al dergelijke rede-
pen behoort het wecluwcpensioen tot die vormen van ver-
zekering, die men op een gegeven oogenblik sluit, omdat
deze op dat moment weliswaar voor de behoeften past,
maar ‘die, omdat de verzekering te weinig soepel is, niet

226

ECONOMISC1-STÂ1ÎSTISCHE BERICHTEN

6
Maart 1929

mèet pasl als de behoeften of omstandigheden zich eenigs
zins wijzigen. En daar levensverzekeringen voor een zeer 1agen termijn worden aangegaan, komen gewijzigde om-statidigheclen in heeleel gevallen voor.”

Sterk schijnen mij de hier aangevoerde argumen-
ten niet. 1)at door deze verzekering alleen de met
hame genoemde echtgenoote wordt verzekerd en niet
1

de kinderen, niet het gezin, is toch niet geheel juist.
Nbrrnaliter mag toch worden – aangenomen, dat, als

de verzekerde man sterft, en behahe zijn weduwe,

kinderen nalaat, het weduwenpensioen toch mede zal worden anugewend voor de opvoeding van de kinde-
ren. Bovendien geldt dit bezwaai toch uitsluitend
jonge kinderen, omdat mag worden aangenomen, dat

als de kinderen een leeftijd hebben bereikt, waarop zij

voor zichzelf kunnen zorgen, de plicht van de ouders
is vervallen. De consequentie van het geopperde be-
zwaaï zou eigenlijk moeten zijn, dat ook de weezen-

rente in de wet moest worden opgenomen, evenals
deze reeds bestaat in de Ongevallenwet en de Inva-
1

liditeitswet en ook in de Pensioenwet. Niet geheeL
duidelijk is, wat bedoeld wordt met de woorden ,,niet
de echtgenoote na hertrouwen”. Indien hiermede de
weduwe wordt bedoeld, die in het genot van pensioen
is, dan is het argument onjuist, omdat uit niets blijkt,
dat alsdan ‘de rente zou eindigen. Wordt hiermede
hèdoeld, dat de man hertrouwt, dan kan dit argu-
inént slechts waarde hebben voor de gevallen, dat na
êchtscheiding, de man een nieuw huwelijk aangaat en dan zal
hij
stellig met premie betalen voor de eerste
ochtgenoote eindigen en kan hij deze aanwenden voort den verzekering voor de tweede vrouw. Op een nieuw,

huwelijk van den man na het ôverlijden van de ver-
1

zekerde echtgenoote kan dit argument niet slaan,
1

wtnt methet oog op dit overlijden wordt gezegd, dat

hij ovérljden van de vrouw voor den mari& geen uit-
keering volgt. Maar dit euvel is al zeer gemakkelijki 6p te lossen door de mogelijkheid van premie-resti-j
tutie ook op de weduwen-rente van toepassing te doen

ijn. Echter valt omtrent al deze zaken nog maar

veinig te zeggen, omdat de wet alleen in principe
(le mogelijkheid van weduwen-rente opent en de ver-
dèie uitvoering bij Algemeenen Maat±egel van Be-
stuur zal worden geregeld. Een
bestrijding
van de
Üetteljkd bepaling geldt dus eigenlijk alleen het be-
ginsel van de weduwen-rente. En deze bestrijding
1

verbaast mij. Waarom, durf ik vragen, heeft men

dan geen bezwaar tegen de .pensioenregeling Lri
ambtenaren? Deze omvat toch ook het weduwen-pen-
sioen en xvie dehkt er aan dit af te keuren? Dat deze
vorm van vérzeketing hij het particuliere bedrijf
weinig in trek is, kan worden toegegeven, maar dat
bewijst ring niets tegen de vérzékering. Dit “zal wel,
hèt gévoig zijn van de weinige propaganda, welke er’
voör gemaakt is. De toekomst zal dit moeten leeren,
en dan stemt de ervaring tot nu toe
•
door de Raden
van Arhèid opgedaan tot tevredenheid. Ik wildaar-
over nog eenige cijfers noemen en dan beperk ik mij
tot de jaren 1927 en 1.928, gedureude welke het thans
gëldende tarief van kracht was.

In het jâar 1927 werden afgesloten 11.918 verzeke-,
ringen met een verzekérde weekrente van
f
55.051
of een jaavrenté van
f
2.862.652. Dit beteekent, als.
men dit bedrag met 10 vermenigvuldigt, naar de ge-
britikeljké methode, een verzôkerd kapitaal van

f
28.626.520. Over het jaar 1928 bedragen deze cijfers

.f
12.340 verzekeringen met een verzékerde weèkrente
van
f
57.635 of een jaarrénte van f2.997.020, dus

f
29.910.200 kapitaal of bijna dertig millioen gulden.

Indien weduwenrente en premie-restitutie reeds in-
gevoerd waren, dati zôuden de resultaten nog belang-
rijk hooger zijn geweest.

‘Het is op grond van al deze bverwegingen, dat ik,
zooals ik aan het begin van dit artikel zeide, mij
verheug, dat de Minister voet hij stuk heeft gehou-
den. Evenwel betreur ik het, dat Zijne Excellentie
niet wat meer toeschietelijk is geweest, tén aanzièn
van een paar wenschen, welke in het Voorloopig
Verslag
tijn
géuit. In dè eôrste plaats bètréft dit hèt

i’er’zoek om het maximum bedrag der weekrente op

f
20 te handhaven. In de ‘M. v. T. wordt de verlaging tot
f
10 gemotiveerd met de mededeeling, dat de
overgroote meerderheid der verzekeringen betreft

renten van drie tot ten hoogste tien gulden per week,
en dat, voor zoover het verzekeringen voor hoogere
weekrenten betreft, deze worden gesloten door per-
sonen uit maatschappelijke klassen, ari wie bij de

instelling der V.O.V. niet in de eerste plaats is ge-
dacht. Om cie verzekering. meer te doen aansluiten
aan de verplichte verzekering wordt daarom voorge-

steld het maximum bedrag weer te halveereri. Af-
doeiide is deze argumentatie niet. Immers, dat tot

nog toé het meerendeel der verzekeringen betrof
weekrenten lager dan
f 10,
vindt voor een groot deel
zijn oorzaak in het ontbreken van de
mogelijkheid
tot
premie-restitutie en weduwen-rente. Dit argument
verliest dus alle waarde. Meer klemmend
schijnt
aan-
vankelijk het betoog, dat, waar de V.O.V. een aan-

vulling op dè verplichte verzekering is, het aanbe-
veling verdient de rentebedragen daarmede meer in

overeenstemming te brengen. Maar ook deze argu-
mentatie is slechts shijnbaar klemmend. In de eer-ste plaats vergete men niet, dat de uitkeeringen in-
gevolge de verplichte verzekering zijn gebaseerd op
de toestanden van v66r den oorlog en in verband met
de
stijging
van den loonstandaard stellig ‘verdub-

beld moeten worden om ze ook maar eenigermate in
ôverèenstemming te brengen met den huidigen toe-
stand. Maar zelfs arngenomen, dat de V.O.V. het
karakter eener sociale verzekeringswet zou’ hebben
verloren, zou ik de vraag willen stellen, waarom nu
juist deze wet zich” hij de andere verzekeringswetten
oet aanpassen, terwijl deze l’zatste zelf onderling
niet de minste eenhèid vormen. En dat de wet nu
wordt benut door personen aan wie hij de instelling
daarvan niet gedacht is, is toch zeker geen argument
om haar op te heffen. Het
héwijst
alleen, dat de be-
hoefte aan deze wet veel sterker was, dan de wet-

gever gedacht heeft. En ten slotte als hier nu een

waardevol middel bestaat om de kringen, die mis-
schien maatschappelijk iets verschillen van hen,

welke men bij de tot standkoming op het oog had, te
helpen zonder dat dit den Staat iets kost, moet men
daarop dan terugkomen, uitsluitend omdat het par-
ticuliere bedrijf deze verzekeringen liever niet ziet?
Het
spijt
mij, dat de Minister niet aan deze mijns
inziens gerechtvaardigde wenschen is tegemoet ge-
komen en ik hoop, dat de Tweede Kamer alsnog de
gelegenheid zhl vind&n de maximum weekrente op
twintig gulden te handhaven. In
–
verband daarmede

zal dan ook de maximum weduwen-rente moeten wor-
dén verhoogd tot bij’. tien gulden. De Minister stelt deze op zes gulden. Maar de verplicht-verzekerden
kunnen door combinatie van de verplichte verzeke-
ring en de V.O.V. komen tot een weduwen-rente van
bijna tien gulden per week. Waarom de niet-verplicht-verzekerden hij de verplicht-verzekerden moeten ach-
terstaan is mij niet duidelijk, ook niet na kennisne-

ming van deargumentatie in de M. v. A. Verblijdend daarentegn i’z, dat de mogelijkheid wordt geschapen
oÎi dé prémi’e-restitutiê mede uit te strekken tot dé
feeds vroeger gesloten verzekeringen. Vele dezer ‘zijn
aangegaan in de stellige verwachting, dat, als de
premie-restitutie bij v66r-overlijden mogelijk werd. deze, natuurlijk tegen andere premie, ook voor déze
vérzekeririg zou gelden.

Ik bén er van overtuigd, dat als de door mij ge-
nôemde beidé verandéringén dlsnog konden worden
aangebracht dh als het den Minister gelukt het Ont-

werp ook in het Staatsbiad te.
krijgen,
hij een goed
stuk sociaal werk zal hebben veiricht. Een werk, dat
zich dkn misschién niet beperkt tot die kringén,
i.velke géwoonlijk bedoeld wordèn als men ovér o-

ciale maatregelen spreekt, ofschoon ze deze wel mede
omvatten, maar dat ook van groot belang is voor die
kringen, welke thans wel een behoorlijk bestaan héb-
‘bn, hiaar ‘toôh dikwijls met zorg en angst den ouden

6 Maart 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

227

dag tegËmoet ziën, omdat hun in betere dagen de ge-
logenheid ontbrak op gemakkelijke en zekere wijze
daarvoor te zbrgen.
WI’r’rERT VAN
HOOGLAND.

DE IN- EN UITVOER VAN NEDERLAND
GEDURENDE 1928.
1)

III (iS’lOt).

De uitvoer van fabrikaten.

De groote toeneming van den uitvoer van gereede

voortbrengselen, geen voedingsmiddelen zijnde, heeft

de beteekenis van de Nederlandsche nijverheid voor onzen buitenlandschen afzet aanmerkèlijk doen stij-gen. Het aandeel van de h.ier bedoelde fabrikaten in

de waarde van den gezamenlijken uitvoer overtrof

thans, met 40,39 pOt., ver dit zeer hooge aandeel in
1923, toeii het 37,62 pOt. beliep en, evenals in 1923
en 1925, is in het jaar onder verslag de beteekenis van
de fabrikaten bij den uitvoer grooter geweest dan bij
den invoer. Hierbij dient te worden opgemerkt, dat in

1.925 de bizonder groote invoer van verschillende
plantaarclige grondstoffen tot een
stijging
van het
aandeel van deze groep in den geheelen invoer, ten

koste van dat der fabrikatèn, hèeft ‘geleid; herinnerd
zi,j in dit verband aan den hoogeti granprjs en het
bijna verdubbelen van den invoer ian ruwe rietsui-

ker. Het overwegen van het grooter aandeel der nij-
verheiclsvoortbrengselen in den Uitvoer boven hun

aandeel in den invoer, had dus in 1925 een geheel
andere beteekenis clan thans.

Dit vestigt de aandacht op de betrekkelijke waarde
van het aandeel der groote goederengroèpen in de
geheele handelsbeweging voor de Iennis van onze ruil-
verhoudingen tot het buitenland. Bij het beoordeelen
van deze getallen moet namelijk niet alleen in het oog
worden gehouden, dat het samenvoegen van onder-
ccheiclene goede±en tot één groep, op de wijze zooals
dit in önze handelsstatistiek na± intenationaal ge-
bruik geschiedt, de botëekenis van de verschillende
deden onzer volkshuishouding voor. den in- en uit-
voer slechts op ruwe wijze tot uit&rukking brengt. Het gevaar van averechtsche gevolgtrekkingon ligt
ook hierin, dat die verhoudingsgetallen uit twee, naar
getal en naar samenstelling, veranderlijke grootheden
worden afgeleid en liet aandeel van een bepaalde goe-
(Jerengroep mitsdien niet alleen beïnvloed wordt door
wijzigingen in die zelfde groep; doch tevens, gelijk
hiervoor bleek, door veranderingen in alle andere dce-
len van de handeisheweging.

De groote stijging van de beteekenis van den uit-
voer der fabrikaten ten opzichte van den geheelen uit-
voer in het ja.r ondel- verslag, gaat evenwel, behalve
met een volstrektè toeneming van die groep, ook
met een onmiskenbaren opbloei van het bedrijfs- en
maatschappelijk leven hier te lande gepaard en voorts
wordt zij door een aantal andere gunstige verschijn-
selén op dit stuk van onze handelsbeweging begeleid,
waarvan er reeds eenige vermelding vonden en thans
nog enkele g’enoemd mogen wo.rden.
Niët alle in de statistiek genoemde fabrikaten he-
hooren tot de voortbrengselen van de. Nederlandsche
nijverheid, van a•nde.rer uitvoer geeft de handelssta-
tistiek een orizuiver beeld en weer andere staan slechts
in los verband tot het bedrijfsleven. Ten slotte kun-
nen, door veranderingen in de opstelling van de sta-
tisti.ek, eenige posten fliet met die van verleden jaar
worden vergeleken. Laat men deze groepen buiten
beschouwing, dan resten er 459 fabrikaten, niet tot
cie voedingsmiddelen behoorende, die in 1927 een uit-
voer van 665 millioen gulden besomden en thafls tot
748 millioen gulden stegen. Hoe deze aanzienlijke toe-
neming zich over een zeer groot deel van onze nijver-
heid heeft. uitgestrekt, blijkt reeds dadelijk uit het

feit, dat van di 459 fabrikatén er twee derden een
stijging van -den uitvoer vertôonén.

1)
Voor cle sfatistische gegèveas, die bij dit
ártikel bé-hooren, wordt verwezen naar de rubiiek ,,Aanteekenin-
geiï” (blz. 234).

Neet men de- waarde als maatstaf, dan komt de
toxtielnij verheid dp de eerste -plaats; de uitvoer harer
– voortbrengselen nam van 168 op 1.86 millioen gul-

den toe, terwijl 49 van deze fabrikaten stegen. Hier-
op volgt de groep der oliën en aanverwante stof-
fen, waarvan de uitvoer van 166 tot 160 millioen gul-
–
den daalde. Voor zoover deze daling niet het gevolg van prijsbewegingen is, vindt – zij haar oorsprong in
-het achteruitgaan van den uitvoer van soyaolie van

14,4 op 6,5 mill-ioen gulden, welk fitbrikaat, behooi-e’n-
1 de tot
één
van de belangrijkste grondstoffen clër mar-

– garinenijverheid, min of meer buiten het eigenlijke 1 haodelsverkeer staat. De achteruitgng van den uit-

voer van oliën hoeft dientengevolge geen önrust te
baren. –

De uitvoer van de voortbrengselen onzer machine-en electrotechnische nijverheid is, gelijk eerder werd
– opgemerkt, buitengewoon sterk toegenomen. Van de
76 tot deze groep behoorende fabrilcaten namen er
niet minder dan 52 toe en het bedrig van den uitvoer

steeg van 88 tot 121. millioen gulden.

– Laat men de onbeiangrijlce groep der dierlijke pro-

ducten buiten beschouwing, dan blijkt voorts, dat de
– buitenlandsche afzet van alle overige deden onzer
nijverheid als geheel vooruit is gegaan. Wel is de toe-

– iein-ing voor sommige bedrijfstakken gering geweest,
maar nergens is er stilstand en bovendien zij men er

aan indachtig, dat het opleven van de binnenlandsehie
markt den drang tot uitvoer heeft verminderd.
– Daar in een samendattend
e
beschrijving als de
voorgaande tal vitn tegengestelde bewegingen elkan-
– der opheffen, is het gewenscht ook op andere wijze
de ontwiklceling van den uitvoer onzer nijverheid te • toetsen en daartoe werd van 94 fabrikaten, waarvan
– de uitvoer naar alle landen te zamen, (ongeacht de
vraag of deze als geheel toe of afnam), meer dan
– één millioen gulden beliep, onderzocht naar welke ge-
bieden gewicht en waarde van den uitvoer in 1928
grooter dan in het vorige jaar waren.
Aldus bleek, dat niet minder dan 69 verschillende
• afzetgebieden van één of meer dier helangrjlcste f abri-
lcaten een grootere hoeveelheid dan in 1927 betrok-
lcen, dat naar 14 gebieden de uitvoer van 5 tot 10
• fabrikaten, naar 12 gebieden de uitvoer van 11 tot 20
fabrilcaten en naar 8 gebieden de uitvoer van meer

dan 20 fabrikaten is gestegen. Het zij wel bedacht, dat
0
‘tal ‘an deze landen slechts een gering, of zeer een-
– zijdig, iifzetgehied hebbenen dus voor vele der 94
belangrjlcte fabfikaten niet als afnemers in aai-
– merking komen, zoodat deze uitkomst nog veel merk-
• wi.ardiger is, dan uit de medegedeelde getallen op
zich zelf blijkt. Toch werpen deze zonder meer reeds een helder licht op cle groote uitgestrelctheid van het
net onzer ruilverhoudingen, vooral indien daarbij
wordt bedach-t, dat het hiér niet meer dan één derde
van onzen geheelen uitvoer betreft en bij voorbeeld
– de vooi-tbrengselen van onzen bodem niet in dit
onderzoeic
zijn
betrokken.
Van deze afzetgehi eden staat Nederl an dsch Inië • net eên toeneming van 52 dier 94 fabrikaten hoven-
an, onmiddellijk door België met 49 gevolgd. Enge-
land komt als derde met een toeneming van 41 f abri-
Icaten, hetgeen, naast het feit, dat dit land in het af-
-geloopen jaar ruim de zel.f de hoeveelheid baconvarkes
iieer opnam, als Frankrijk aan vérsche varkens min-

dér kocht, opnieuw een waarschuwing voor sommiger
al te éénzijdige vooi-t’aredheid ten aanzien van
vergèldingsmaatregelen moge zijn. Ook de hooge
• plkats van een land als Argentinië – met een toene-
– inig van 37 fabrikaten – zal menigeen verrassefi, te-
mèer daar dit gebied van onzen geheeleni uitvoer nog
– niet eens één enkel honderdste tot zich neemt, ter-
voort§ iandéh als Duitsëhland, Frankrijk, Zuid
– Aftika, Denemarken, Zneden en Italië, doordat zij
op
het stuk van handelsbelemmeringen tot de lastige
• afzetgebieden behooren, door het vrij groote aantal
– fabrilcaten, waarvan de uitvoer daarheen toenam,
Op-
vallen.
– 1

228

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1929

Het toenemen van den uitvoer naar Spanje van

een aantal – namelijk 22 – fabrikaten is in dit op-

zicht eveneens van beteekenis, omdat dit land ons in

de laatste jaren heel wat handelspolitieke zorgen heeft
gegeven. Daarom zij, naast deze toeneming, gewezen

op het groote belang van het afschaffen op 1 Januari
j.l. van de verlagingen van het Spaansche tarief van

invoerrechten beneden de z.g. ,,tweede kolom”, daar

Nederland, dat niet in die verlagingen deelde, v66r

die afschaffing bij den invoer van een aantal goede-

ren hij enkele andere landen werd achter gesteld.
Immers, in afwachting van het tot stand komen van
een herzien ing van de cloör dit land met een aantal

andere landen gesloten verdragen, is het weliswaar

iog niet tot het sluiten van een handelsverdrag tns

schen ons land en spanje gekomen, maar dat neemt
niet weg, dat Necleriandsche goederen volgens het

laagste thans geldende tarief, de genöemde ,,tweede

kolom”, worden belast, die thans op alle verdragslau-
den zonder uitzondering van toepassing is.

Een ernstig bezwaar vau velen lag voorts in een

verlaging van het invoerrecht, die wel voor eenige
buitenlandsche kaassoorten, maar niet voor Neder-
landsche kaas was. toegestaan. Ook hieraan is met

ingang ‘an 1 Januari j.l. eèn eind gekomen en voor

Nederlandsche kaas geldt thans hetzelfde invoerrecht
als voor Emmenthaler, Gruyère, Lorrigiaansche, Reg-

giaansche, Parmesaansche- en alle andere kaas, name-
lijk 1,5 peseta (goud) per KG-. netto.

Nu ontbreekt er nog maar aan, dat na deze gelijk-
stelling onze uitvoer van kaas naar Spanje achteruit

gaat! En dat zou minder vreemd zijn dan het lijkt,

want onze uitvoerhandelaren waren van meening, dat
men in Spanje de Nederlandsche kaas eerst recht als

een lekkernij is gaan beschouwen zoodat de vraag er-naar toenam, sinds zij,-ais gevolg van het hoogere in-
voerreeht, duurder dan de Zwitsersche was geworden!

.Flande lspolitielce slotbeschou?uing.

• Zoo treedt in het beeld van onzen uitvoer de nij-

erhed met een groote verscheidenheid van haar
voortbrengselen krachtig naar voren; zoo heeft zij,

gesteund door een doeltreffende technische en weten-
schappelijke uitrusting en een ontwikkelde, werk-

krachtige, arheidersbevolking, haar plaats op de
wereldmarkt kunne:n bevestigen en verbreeden.

Niemand, die eenigszins van nabij het bedrijfsleven
gadeslaat, vooral voor zoover dit in onze rnilbetrek-
kingen met het buitenland tot uitdrukking komt, kan
licht denken over de vele belemmeringen, die het op
zijn weg naar de vreemde markt ontmoet; maar. even-

min kan hij zich aan de ervaring onttrekken, dat blij
–
kens cle uitkomsten onzer handelstatistiek over de
laatste tien jaar, het Nederlandsche bedrijfsleven als
geheel zijn deel in het ontluiken van de wereldhuis-

houding ruimschoots heft verworven.
Wie deze ervaring in het oog houdt, voëlt bij het
lezen van de maatregelen, die thans weder naar aan-
leiding van den dreigenden afweer van den invoer
van wollen stoffen inEngeland worden gevraagd, een
ernstige bezorgdheid rijzen en herinnert zich de
waarschuwing van Beaujon tegen het gevaar, van
zich door de natuurlijke weeklachten der getroffenen te laten verblinden. Dit gevaar zon minder groot zijn,
indien er onder de- Nederlandsche arbeiders niet on-
miskenbaar een drang naar handelspolitieke bescher-

ming in den een of anderen vorm aanwezig ware en dan ook geen van de groote partijen, die ernstig met
de verlangens van de arbeiderskiasse rekening moeten
houden, zich op haar program voor de komende ver-
kiezingen ten gunste van den vrijhandel heeft uitge-

sproken.
• De Soniaal Democratische Arbeiderspartij riep nog
in 1925 haar kiezers onder de leus van bevordering
van den vrijhauclel ter stembus. Thans inniger dan
ooit met de aan haar geest verwante vakbeweging
verbonden, heeft zij deze lens niet op haar lijst van
wenschen voor het aanstaande parlementaire tijdperk

overgenomen. Zij hèrh’aalt wel allerlei verder liggende

eiichen van vier jaar geleden maar volstaat ten aan-

zien van het door haar voorgestane beleid op het stuk

van den buitenlandschen handel – staatkundig vraag-

stuk van den eersten rahg voor onze volkshuishouding

in de
nabije
toekomst – met ,,handhaving van al de

eischen, die zij in haar strjdprogram van 1925 heeft

gesteld”: een begrafenis van den vrijhandel, bij nacht
met stille trom. Geen stem heeft zich hier tegen ver-
heven, geen vraag werd zelfs gesteld: het congres

zveeg.
Indachtig aan den krachtigen aanloop tot her-

nieuwden bloei, die onze volkshuishouding in het af-

geloopen jaar nam eh de
aanmerkelijke
toeneming

van onzen goederenruil met het buitenland, vraagt

men zich af, welke toch de economische grondslag voor

het veranderen van deze ideologie moge zijn geweest?

Het streven van hen, die aan de oppervlakte liggen-
de maatregelen op handelspolitiek gebied maar al te

vdak voor de oorzaken aanzien, van hetgeen in wezen

economische verschijnselen zijn, heeft hierdoor aan
invloed gewonnen en een verschuiving van de stem-
menverhouding in onze vollcsvertegenwoordiging ten

gunste van maatregelen die, gericht tegen veelal tij-
delijke moeilijkheden in engen kring, het Neder-
landsche belang blijvend dreigen te schaden, is mits-

dien niet onmogelijk.

De neiging tot het wijzigen van onze handelspoli-

tiek wordt, gelijk werd opgemerkt,
dikwijls
door on-

volledige .waarneming van het economisch leven en
het mistasten ten aanzien van de werkelijke oorzaken
van moeilijkheden hij den goederenruil gevoed.

Zoo
wijst
Alfred Weher op het opvallende verschijn-
sel, dat men zich met groote hardnekkigheid met han-

delspolitieke en internationaal economische vraag-
stukken in het algemeen onledig houdt, zonder zich
af te vragen wat ten slotte de oorzaken zijn, ,,welche
die Wirtschaft örtlich
von sich her geografisch
la-

gern”. Er ontbreekt een helder inzicht in de natuur-
lijke strekicingen van de verdeeling en de samenvoe-
ging der
nijverheid
over
dé
wereld, een zakelijic be-
grip van haar natuurlijke vestigingsvoorwaarden; die

voorwaarden, die los van ieder ingrijpen van over-
heidswege, uit de economisch-geografische noodzaak
zelf voortvloeien.
Dit leidt tot het overschatten van de beteekenis,
die handelspolitieke maatregelen in het buitenland
voor den gang van zaken in het eigefl land hebben en
vormt aldus één van de aanleidingen tot het streven,
om den loop der dingen met behulp van de staats-
macht te beïnvloeden. Al doende, ziet men de veranderingen in en het aan-
passingsvermogen van de volkshuishouding zelf over

het hoofd en bedenlct men niet, dat de groote moeilijk-
heid bij het beoordeelen van beschermende maatrege-
len juist in hun niet te berekenen invloed op het ruil-
verkeer met het buitenland is gelegen. Ongetwijfeld
kan bescherming tot het gestelde doel, het afweren van
den invoer en het verstevigen van de binnenlandsche
voortbrenging, leiden; maar het is onwaarschijnlijlc,
dat zij den geheelen invoer van het beschermende land
op den duur zal verminderen. Want zijn vorderingen
op het buitenland kunnen ten slotte niet anders dan
door het incoeren van goederen – al dan niet vooraf
gegaan door, of gepaard met, kapitaalbelegging in dat
buitenland – worden verevend. Als een land zijn wis-sels op het buitenland niet meer voor het koopen van
een beschermde goederensoort wenscht te gebruiken,
dan zal het andere goederen moeten invoeren; tenzij het zijn uitvoer stop zet, zal het zich dien met invoer

van goederen moeten laten betalen.
Het gevolg van een beschermenden maatregel zal
dei’halve zeer waarschijnlijk niet bestaan in het ver-
loren gaan van den afzet naar de beschermde buiten-
landsche markt, doch in een verandering van de

samenstelling van den uitvoer daarheen.
F. Eulenburghaalt in dit verband Italië als voor-
beeld aan: eleetrificatie door het benutten der water-

6 Maart 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

229

kracht kan dit land onafhankelijk van buitenlandsche

steenkool en dus den invoer daarvan overbodig maken,

maar als Italië tegelijk zijn uitvoer van zuid-
vruchten en andere inheemsche voortbrengselen op
pei.1 wil houden, dan zal het zich dien voortaan, in

plaats van met steenkool, met electrische machines en
toestellen, of andere niet tot de eigenaardige Italiaan-
sche voortbrengselen behoorende goederen, moeten la-

ten betalen. En de geschiedenis van de laatste jaren

levert een treffend voorbeeld aan onzen eigen handel
ontleend. Toen Engeland zijn grenzen voor het versche

varkensvieesch sloot, hebben wij het zijn vorderingen,

daarvoor in plaats, met bacon betaald.

Voor liet aanvankelijk door de bescherming bena-deelde land beteekont dit, dat de uitvoer van de eene

goederensoort achteruit gaat en die van een andere
stijgt. Er is dan één van de afzetgebieden van een be-
paalden tak van nijverheid verloren gegaan, maar te-zeifdertijd werd een markt voor een anderen tak van

voortbrenging, of voor een andere goederensoort van

den zelfden tak van nijverheid, geopend, al zal deze nieuwe markt, door het ingewikkelde samenstel der

internationale ruilbetrekkingen, niet steeds in het
zelfde buitenlandsche gebied behoeven te liggen.

Afgezien van het nadeel van bescherming in het
algemeen – waartegen vergeldingsmaatregelen zich

overigens niet richten en niet kunnen richten, omdat
zij het kwaad juist vergrooten – is het dus zeer
de vraag, of, indien er nadeel dreigt, de gewraakte
bescherming daarbij niet meer de rol van begeleidend
verschijnsel, dan die van oorzaak speelt; en voorts is het hoogst onzeker, dat een beschermende maatregel

in het buitenland inderdaad tot blijvende schade voor
liet zich bedreigd voelende land zal leiden.

Als levende werkelijkheid na tien jaar van ver
scherpte tariefpolitiek in het buitenland,
verrijst
daar-

tegenover de in velerlei schakeering ontluikende uit-
voer der Nederlandsche nijverheid, weerspiegeling
eener volkshuishouding, die zich – mede dank zij
den vredelievenden aard van haar handelspolitiek en
doordat zij niet door gewaagde proefnemingen in haar
evenwicht werd gestoord – aan de wisselende ver-
houdingen bij den internationalen goederenruil ver-

mocht aan te passen.

In het lieht van deze ervaring zoekt men tevergeefs
naar het algemeene volksbelang, dat maatregelen
rechtvaardigt die, zoo zij al niet zinledig zijn, dit aan-
passingsvermogen op het zeerst zouden schokken, zoo
al niet dooden.
Zw.

BESCHOUWINGEN OVER KOLEN

II
(Slot).

in F r a n k r ij k heeft men nogal met onrustige
arbeidsverhoudingen te kampen gehad. In het Bassin
de Saint Etienne et du Gard is er een werkstaking
geweest, die tot gevolg heeft gehad, dat kolen van
het Saargebied er heen gezonden werden,
terwijl
in

laatstgenoemd gebied zelf ook al een werkstaking dreigde. De mijnwerkers aan cie Saar hebben, ten
bljke van hun ontevreenheict met het loon, de grève
perlée gemaakt, d.w.z. de stelselmatige, langzame
arbeid, anders gezegd: ljntrekkerij. Het deficit uit
dien hoofde beliep ca. 30 pOt. De mijnbesturen in
Frankrijk, die sinds 1926 de bonen 4 maal verhoogd
– totaal met 35 pOt. – en slechts eenmaal verlaagd
hebben, ten beloope van 7 pOt., wilden niet andermaal
de productiekosten verhoogen. Ten slotte heeft men
aan de Saar elkander gevonden op 1 pOt. verhooging,
waardoor de staking vermeden werd. De opbrengst
per hoofd per dag in Frankrijk is gedaald van 69.5
tot 606 KG. Deze cijfers zijn zeer ongunstig verge-
leken met de hierboven geciteerde Duitsche opbrengst
en met de Engelsche van 1079 KO. Frankrijk moet
geregeld kolen importeeren en vooral cokes. De cijfers
van den import zijn:

11

17.947.000 tons kolen
5406.000

cokes
1.099.000
,, briketten

Totaal …..
24.452.OIj0
tons

De totale pro-
‘
kolen . .
52.429.000
tons
ductie beloopt:
60.893.000

cokes ..
. 4.400.000
briketten
4.064.000
Totaal …..
85.345.000
tons

De totale ex-

kolen ..
5.071.000 tons
port beloopt:

5.738.000
,,

cokes …

409.000
1 briketten

258.000
Overschot ..
79,607.000
tons

We zien dus, dat Frankrijk meer cokes invoert dan
het produceert. De
mijnen
zijn er ernstig op uit de

cokesproductie te vergrooten. Op een anomalie wat

betreft het tarief van invoerrechten op kolen worde

hier even gewezen. Het inkomend recht bedraagt
2 papierfrancs per tdn op kolen tegen 1.20 goudfranc
véér den oorlog. Dit laatste was toen ruim 4.8 pOt.
van de waarde van de kolen, terwijl het op het oogen-blik nog slechts
1.1
pOt. van de waarde bedraagt.

A me r i k a is in 1928 verschoond gebleven van

stakingen en bek-outs in z’n kolenindustrie. De totale
productie van zachte kolen beliep 493.000.000 tons.
Men moet tot 1924 teruggaan om een zoo lage pro-

ductie te vinden. Ook in 1922 was ze onder de 500
millioen tons. Daarnaast werden in 1928 geprodu-

ceerd: 65.000.000 tons anthraciet.

In de Vereenigde Staten worden kolen langzaam
verdrongen door olie en natuurgas. Het volgende
staatje is daarvoor interessant:

Aandeel van de verschillende krachtopwekkers aan
de dekking van de behoefte aan kracht in de
Vereeni gde Staten van 1918/’27.

Kolen Olie en Gas

1918……..85,1
0
/0

14,9
0
10

1924……..71,6 ,,

28,4 ,,

1925……..71,1 ,,

28,9 ,,
1926……..73

27

»

1927……..68,3 ,,

31,7

Toch is het weinig waarschijnlijk, dat kolen in de
States heel veel meer zullen inboeten. De voorraden
aan petroleum en natuurgas in het land zijn beperkt
en de aanleg van waterkrachtinstallaties in de Rocky
Mountains – elders in ‘t land is bijna al het water al
benut – is vooralsnog hoogst moeilijk uit te voeren.
In B cl g i ë is alle hoop gevestigd op de Kempen,
dat groote kolengebied in Belgisch Limburg, dat
eerst in het begin van de 20e eeuw werd blootgelegd
en 8-10 milliarden tonnen kolen wordt gezegd te
omvatten. De Belgische haute finance en ijzermagna-
ten, die groote kapitalen hierin vastgelegd hebben
en nog vastbeggen moeten om te geraken tot de 8 mii-
lioen tons stoomkolen, die België thans nog jaarlijks
importeert, voelden er weinig voor om mee te doen
aan het plan van de regeering, een soort aaneenslui-ting tot stand te brengen van alle kolenondernemin-
gen met een gemeenschappelijk verkoopkantoor. Zij
vreesden, dat die samenwerking zou gaan in hoofd-
zaak ten gunste van de kapitaalarme, kleine onder-
nemingen en pasten ervoor. Later is het ten slotte
toch gekomen tot een soort kolensyndicaat, waartoe,
hhalve Luik, de voornaamste bekkens zijn toege-
treden.
Er zijn in het Kempensch gebied 8 ondernemingen
aan het werk, waarvan er op het oogenhlik 4 in pro-
duetie
zijn.
Deze bedroeg:

1918 ……..65.000
tons
1922……..42l.000
1925 ……..

1.fl9M00
1927……..2.463.000

Behalve Belgisch, is ook Luxemhurgsch en Frausch kapitaal in de Kempsche kolenmijnen ‘geïnteresseerd.
De totale productie van alle Belgische gebieden be-
droeg:

1928
Kolen….
27.573.000
ton8
CokeB….

5.928.000
Briketten

1.961.000

5.462.000
tOfl8

230

ECONOMISCH-STA’H
‘
STISCHE BERICHTEN

6 Maart 1929

De cokesproductie van België bedraagt dus nok’

meer dan die van Frankrijk. Alhoewel de productie

van kolen in België langzaam stijgende. is, is toch de

opbrengst per hoofd en per dag maar poover, ni.
560 KG.

P o 1 e n heeft in het afgeloopen jaar alweer meer
kolen uitgevoerd dah in 1927 en zelfs meer dan in’

1.026, het jaar waarin het, dank zij de Engelsche

kolenstaking, zijn groote kans kreeg. De cijfers der
uitvoeren zijn: .

1924……..
11.100.000
tous
1925 ……..
7.700 000

,,
1926 …. ….
11.40,0.000
1927………..
10.540.000
1928……..
13.385.000

Deze uitvoer gaat feitelijk geheel ten koste van En-

geland en Duitschland. In Polen zelf geeft men er
.l)uitschland de schuld van, dat men gedwongen is

geworden naar andere afnemers om te zien, omdat

dit land in Juni 1925 aan de Poolsche kolen haar na-

tuurlijk afzetgebied in Oost-Elbië, waar voorheen
6 millioen ton ‘s jaars heengingen, afgenomen heeft
door
cie
grenzen te sluiten. Het verwijt van verlies-•
brengend,e spoorvrachten, waardoor alleen de uitvoer
mogelijk zou zijn, gaat niet goed op, omdat het Pool-

sche Staatsspoornet, door lage bedrijfskosten, kans

heeft gezien een bate af te werpen in 1927 van ca.

f
70.000.000. De vraag is evenwel nooit beantwoord
witt Polen zou doen, indien het eens de 6 millioen

tons voor Duitsche rekening terugkreeg. Het zal dan

vermoedelijk nog alle aanleiding hebben een débouché
te zoeken voor de overschietende 7 millioen tons.
R u s 1 a n 4 is het nieuwstë koleneportgebied in
Europa. Sinds eenigen
tijd
worden z.g. Donetzkolen

geëxporteerd, die alle goede eigenschappen van stoom-
kolen moeten hebben. Ze zijn reeds gezien in Grieken-
land en op sommige kolenstations in de Middelland-
sche Zee. De natuurlijke haven van uitvoer is Ma-
riupol. Echter wordt beweerd, dat ze alleen verkoop-

baar zijfl, indien ze te krijgen
zijn
tegen
116-216
on-
der den
prijs
voor Oardiff 213 113. Misschien om het’
nieure en onbekende? De brutoproductie in Rusland
bedroeg in het fiscale jaar 1926J’27 31.930.000 tons,
waartoe het Donetzgebied 15 pOt. bijclroeg.
Ten slotte N e d e r 1 a nd. Volgens de door het
Centraal Bureau voor de Statistiek gepubliceerde

cijfers is het verbruik in Nederland als volgt te he
;

cijferen:
Ingevoerd

Uitgevoerd

tons

tons
Kolen ……….
8.T59.000
Kolen ……….
3.923.000
Qokes ……….
301 000 Cokes ……….1.133.000

Steenkool-brikett.

3.33.000
Steenkool-brikett.

77.000

Bruinkool-brikett.

169.00
Brui nkool-brikett.

16.000 Bunkerkolen
voor
vreemde schepen
2.144.000

9.562.000

.

7.293 000
Geschatte produc-
tie van geheel
Limburg ……
10.920.000

20.482.000

In mindering te

.

brengen de onder
stit gevoerd
ge-
noemde ……..
7.293.000

13.189.000

Vergeleken met 1927 (12.678.000) is het totaalver-
bruik dus met 4 pot: vooruitgegaan.

Van de bovenstaand genoernde recordproducti,e voor
Nederland hebben natuurlijk de Staatsmijneh het
groote leeuwènaandeel geleverd. V66r den oorlog was
cle verhoudingnatuurljk in het voordeel van de par-ticuliere ondernemingen, die in 1913 80 pOt. lever-
dcii. Voor het eerst in 1924 heeft de productie van
cle fiscaalsche mijnen die van de particuliere over-
troffen en in 1926 bedroeg het aandeel van de fis-

caalsche mijnen aan de geheele Limburgsche produc-
tie reeds ca. 60 pot: Dé Staatsmijnen, die dank haar

altijd maar voortgaande uitbreiding, raar nieuwen af,

zet moeten zoeken, hebben enkele jaren geleden aan

het Noordreekanaal een vestiging gesticht voor den

afzet harer vetkolen. Wij doelen op het bunkerstation
Ooenhaven té Amsterdam, alwaar Maurits en Emma
kolen (in hoofdzaak stukkolen) geleverd worden, die

bedoelen te concurreeren met Duitsche kolen, welke

aan de kolenstations Vondelingenplaat en andere aan
den Nieuwen Waterweg verstrekt worden. Amster-
dam heeft het den Hollandschen kolen makkelijk ge-

maakt door vrijstelling van havengeld te geven voor

schepen, die alleen om kolen in te nemen in Coen-
haven komen, een faciliteit, die de Rotterdamsche

ondernemers van hun Gemeentebestuur nog niet er-
langd hebben.

Naar wordt medegedeeld, zouden in 1928 220 sche-

pen Ooenhaven om te bunkeren aangeloopen hebben.
In Rotterdam treden de Limburgsche kolen voor bun
kerdoeleinden weinig naar voren. Vermoed wordt,

dat dit verband houdt met schaarschte aan ongezeef-de kolen, die. i’n Rotterdam zoowel als aan de kolen-
stations aan den Nieuwen Waterweg den boventoon
voeren.

Wijden we tot slot nog een enkele opmerking aan
het stoken niet poederkolen aan boord van stoom-

schepen. Dit is iderda,ad door proeven niet alléén

van Amerikaansohe zijde een ein.d verder gekomen.
In ons overzicht van verleden jaar (zie E.-S. B. van
8 Febr. 1928) beschreven we de bevindingen, opge

daan aan boord van het Amerikaansche s.s. ,,Mer-
cer”. Die waren Dog niet onverdeeld gunstig. Later
heeft hetzelfde schip nog enkele reizen gedaan en

van de derde reis vernamen we, dat de grove kolen,
clie in Rotterdam gehunkerd werden, een vluchtig-

held hadden yan ca. 26 pOt. en een aschgehalte van ca. 10 pOt., dus een heel gewone bunkerkool. Het is
gebleken, dat distributie van de stoficolen
qelij1cmatip
over cle negen vuren niet mogelijk was. Men stookte
daarom in den derden ketel (drie vuren) olie en ge-

bruikte de stofkolen slechts in de beide andere ketel’s

(zes vuren totaal). Elke ketel word afzonderlijk be-
diend door een geheele maalinrichting. Men hoopt door
verdere proeven over de moeilijkheden, die gelijkmati-
ge distributie over de vuren nog meebrengt, heen te

komen. Ook het drogen van de stofkolen is een schre-
de nader tot volmakiné gebracht. Dat gescliedt den
laatsten
tijd
in den maalmolen en niet langer in
groote droogtromrnels, clie aan boord te veel plaats
vereischen. Nu de droogtrommels niet langer van
noode zijn en de maalinrichting betrekkelijk klein is

is de kans om het poederstoken aan boord van sche-
pen tot een succes te brengen aanmerkelijk gestegen.

Op het oogenblik varen enkele Amerikaansche en
enkele Engelsche zeeschepen op poederkool en wel
om, het Amerikaansche s.s. ,,Mercer” en cle Engel-
sche stoomschepen ,,Stuart Star” en ,,Hororata”. Van

de beide Engelsche schepen is de helft der ketels
ingericht voor het stoken van poederkool. Er was hij
deze
soort stoomopwelcking nôg een moeilijkheid te
overwinnen en wel die van de verbrandingsruimte.
Terwijl het stoken van poederkool in ketels der elec-
trische centrales aan land geschiedt in reusachtige
verbrandingskamers met vuurvaste wanden, moest
voor scheepsketels een geheel nieuwe stoker
uitge-
dacht worden, die een goede yerbranding geeft in een zeer kleine verbrandingsruimte, van welke de
wanden bovendiën nog door water gekoeld worden.
V’erschillende branders, de z.g. turbulente korte vlam
branders hebben in deze goede resultaten opgeleverd.
Weer een andere moeilijkheid was, dat een groot
gedeelte stuifasch in de rookgangen naar den schoor-
steen blijft liggen en tot bedrjfsstoringen aanleiding geeft. Het bezwaar intusschen, dat een gedeelte .’an
deze stuifasch op de dekkeii valt, is grootendeels over-
wonnen, doordtt men den schoorsteen verlengd heeft.
De economie bij ‘het stoken van poederkool (of moet
men eigenlijk zeggen keolpoederi) in het algemeen
wordt op sommige trajecten nog op
bijzondere
wijze

6 Maart 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

231
1.

in de hand gewerkt door het nemen van een kolen-

soort, (duif, ook wel genoemd pufkolen), die te klein

van stuk is om op roosters verbrand te worden en
daardoor voor zeer lagen prijs te krijgen is. Eén der
Engelsche schepen lovengenoemd neemt voor zijn
reizen in de geregelde La Plata vaart altijd voldoende

pufkolen voor de uit- en thuisreis in Engeland aan
boord. Het springt in het oog, dat dit, verbonden nog

met een vermindering van het stokerspersopeel, een
zeer gevoelige besparing op cle exploitatiekosten van

het schip beteekent.
1)

Old England is dus niet ,,lagging behid”, zooals

tot voor kort door sommigen ten aanzien van deze
materie gedacht
werd.
Er wordt op ‘t oogeublik een
OOO tons boot gebouwd voor rekening van de beken-
(le reedersfirina Sir R. Roprier & Co. Ltd., welk schip

wordt uitgerust met het Brand Powdered Fuel

System en dat het eerste Engelsche schip zal zijn, dat
volledig voor dezen vorm vat brandstof wordt uit-

gerust. Ien gelooft, dat het verbruik per dag van
dit schip 8 toris zal zijn tegen 32 tons kolen in den
oervorm, welke besparing, indien ze werkelijk be-

reikt wordt, een merkbaar effect op de bedrijfsresul-taten van, een lange reis moet hebben. Van de. 1eide andere Engelsche schepen loopt de ,,Stuart Star” •op
het Olarke Ohapman systeem en de ,,Hororata” op
het Howden-Buell systeèm. Het is een gelikkige ge-

dachte, dat verschillende systemen het voorwerp van
proefnemingen zijn, want deze veelvuldigheid van
ervaring kan alleen maar leiden tot een snelle vol-
ma,kirig van de inrichting. Bij de reizen van de ,,Ho-

rorata” komt nog deze piquante bijzonderheid, dat de

route, die zij bevaart – Engeland[Nieuw-Zeeland –
het bepaalde domein was geworden van motorschepen
en van ,,oliestokers” en, indien de gepulveriseerde
kool er zich doorheen slaat op een route waar olie

verkrijgbaar is op de allergunstigste voorwaarden,
dan moge de kolenindustrie daaraan de vervachtin

ontieenen, dat een flink stuk vn den reeds verloren
gewaanden hunkerkoolafzet zal kunnen worden her-
overd.

Wat doet Holland? Moge het ons gegeven zijn in een volgende beschouwing te lçunnen berichten, dt
ook de Nederlandsche reeders hun oogen open hou-
den en getoond hebben te beseffen, dat een klein
beetje kosten gewoonlijk v66r de bate gaan.
24 Februari 1929.

AARDAPPEL VOORRADEN.

De beer. J. J. van Riemsdijk te Amsterdam
schrijft ons:

–

Sedert eenige jaren worden zoowel in Engeland als

1)
Nadat dit artikel geschreven was, vonden wij een be-
richt in de Engelsche couranten, waaruit blijkt, dat de
experimenten, clie het s.s. ,,Stua.rt Star” met, het stoken van gepulveriseerde kool gernaat heeft,
z66
ginstig zijn
geweest, dat de Blue Star Line besloten is,
alle
ketels van
dat schip voor het stoken van deze kool in te richten. Het
schip heeft de uit- en thuisreis Engeland(Buenos Aires ge-
maakt op minder dan 4000 tons kolen en wen houdt
zich
overtuigd, dat, wanneer uitsluitend poederkolen gestookt
worden, men niet meer dan ca. 3000 tons voor de rondeie
zal noodig hebben. De ruwe kool, die aan boord kwam, ni.
de z.g. pufkool, heeft, naar gepubliceerd wordt, niet meer
gekost clan
912
per ton f.o.b. Tyne, i.e. ongeveer /. per
ton goeclkooper clan de courante ongezeefde bunkerkolen.
In cle N. R. Ct. vonden wij na het beëindigen van, ons
aitikel een berichtje, dat de ,,Uororata”, d.i. het tweede
Erigelsche schip, waaraan hierboven wordt grefereerd, na
een reis van 11.000 mijlen van Engeland in Nieuw-Zee. land is aangekomen. Op drie van cle zes ketels was met
poederkolen gestookt en de proef zou. zóó goed voldaan
hebben, dat de reeders besloten zijn, bij terugkeer van hei
schip in Engeland, ook de overige drie ketels te. v
9
orzien
van inrichtingen voor liet stoken van poederkool. Er
wordt gezegd, dat men met 75 Ii 80 tons poederkolen het.
zelfde effect bereikt als met .100. tons gewone bunkerkolen.
J)e verhunding van olie is 60 ton çlie tegen 100 ton ge.
i’one l)unkerkocn, waarbij natuurlijk in het oog t
hou-den is, dat de olieprijzen zooveél hooger zijn dan de kolen-
prijzen

in Daitschiand door cle regeering onderzoekingen in-

1
gesteld omtrent de aardappelvoorraden op enkele

• tijdstippen gedurende de bewaarperiode, ten einde

• den belanghebbenden betrouwbare gegevens te ver-
schaffen omtrent de factoren, die de prijzen beheer-

schen. Aangezien het hier een artikel betreft, waar-
van de prijzen o.a. worden beïnvloed door de produc-tie in geheel -West-Europa, werd het wenschelijk ge-
lacht, dergelijke inventarisaties ook in ons land te

‘doen houden. Ten einde de beschikking over zooda-
nige gegevens te
verkrijgen,
is door de Directie van
den Lanclbouv, na overleg te hebben gepleegd met

I
de organisaties van landbouwers en aardappelhande-

laren, een onderzoek ingesteld naar de. omstreeks
15 januari bij de verbouwers aanwezige acrdappel-
• voorraden.

Door cle bemiddeling der burgemeesters uit die ge-
1 meenten, waar aanmerkelijk meer aardappelen worden

verbouwd, dan voor de consumptie daar noodig zijn,
Iet medewerking van de gemeentelijke commissies

van bijstand voor de landbouwstatistjek en de plaat

selijke afdeelingeia van organisaties van landbouwers
en ba.ndelaren, zijn de gegevens voor de statistiek
verzameld.

Van 393 gemeenten, waarin 104.022 H.A. of pl.m.
f59, pOt., van de in Nederland met aardappels beteede
joppervl,akte is gelegen, kwamen volledige opgaven

‘in. Een 13-tal gemeenten zoriclen onvolledige opga-
ven ip, terwijl van 25 gemeenten de opgaven niet
tijdig werden ontvangen.
In deze productie-centra, waarover de inventari-

satie zich heeft uitgestrekt, waren beteeld met: klei-
aardappelen 42.81 DA., zan daardappelen 41.114
T-lA., veenaardappelen 20.627 H.A. De totale op-

brengs.t bedroeg resp.; 12.116. 11.981 en 10.551 maal
1000 H.L. Van den oogst was ten tijde der inventa-
Irisatie nog aanwezig resp.: 43, 28 en 3 pOt.
1
– Merkwaardigerwijze ontbreken cijfers uit Haarlem-
mermeer, Llpolders en West-Friesland en de streek
langs de duinen in Zuid-Holland, hoewel daar toch
ook heel wat eetaardappels worden verbouwd.

Geen enkele der dagbladen, die de gegevens betref-
fende deze inventarisatie h,ebben gepubliceerd, heb-
ben er een beschouwing aan vastgeknoopt, waartoe
mi. toch alle aanleiding ware geweest. Zoo is het

mij bijv. niet duidelijk, hoe men uit d bloote weer-
gave van eenige cijfers gegevens kan distilleeren ,,orn-

t
ent de factoren, die de prijzen beheerschen”. I m-
ers het gros der boeren zal in de verste verte niet

Q
eten hoeveel aardappels er nog noodig zijn voor
enscheljke consumptie v66r. wij 15 Juni schrijven,
1wa,nneer de vroege aardappels weer aan de markt
tkomen. De Zeeuwsche boer zal bovendien niet we-
ten, welk deel vn den voorraad de Twentsehe land-

t
nwer voor den, handel en welk deel hij voor vee-
er bestemd. En omgekeerd zullen er in het Oosten
,van ons land wel verscheiden boeren zijn, die onbe•
kendl zijn met het feit, dat de Zeeuwsche collega
hoofdzakelijk voor den handel verbouwt. Bovendien
zal de consument, die zich misschien ook onder de

belanghebbenden naar ,,betrouwbare gegevens” rekent,
1
en daar behoort toch een niet onbelangrijk deel van

t
de bevolking toe, weinig aan die cijfers hebben, om-
1dat hij evenmin weet, hoeveel aardappeis nog voor
den verkoop bestemd zijn, en hoe groot de voorraad
bij de handelaars is. Ja, misschien zijn er zelfs wel
Nederlanders, die er geen flauw begrip van hebben
of de voorraad op 15 Jan. normaal, boven het nor-
1
male of beneden het normale was.
Misschien weet men het bij ,,Landbouw” ook niet
1),

1
terwijl de menschen, die het wel weten — de aard-

‘ap.e1hande1aren – hun m.edewerking aan de inven-
tarisatie niet zoover uitstrekken, dat zij. mededeelçn,
hoeveel aardappels er gemiddeld, per maand in ons
land worden opgegeten. Zij zijn blijkbaar alleen zoo

1)
De Stet. noemt deze inventarisatie een proefneming,
hetgeen erop wijst, dat wij nog geen hooge eischen aan
le gegevens mogen stellen. –

232

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6
Maart 1929

vriendelijk geweest wel aan de voorbereidingen te

willen medewerken, doch de voordeelen van de con-

crete gegevens behouden zij liever voor zich alleen. in op welke wijze zij van de, hun gratis aangeboden,
cijfers gebruik maken, blijkt, duidelijk uit een bericht

uit Tiel aan de ,,N. R. Ct.” van 31 Januari jl., waar-

in ,,men” vertelt, dat in den polder Kerkdriel van
den oogst van 60.000 H.L. nog 33.000 H.L. op 15 Jan.

aanwezig waren. ,,Daar de vraag naar dit product al

sedert weken buitengewoon gering is” (de geheele
maand Januari heeft het gevroren!), ,,zullen ver-

moedelijk de landbouwers met het grootste deel van

dit overschot blijven zitten”.
Die voorraad, waaraan de stad Rotterdam amper
één week genoeg heeft, oefent in het geheel geen n-
vloed uit op de vraag of er te veel of te weinig aard-

appels zijn, maar dit bericht kan – voorzien van de

autoriteit van de ,,N. R. Ot.” – in de plaatselijke

pers een practitmiddel zijn om de prijs van de aard-

appels in de Tieler- en Bommelerwaard flink te

drukken.
Het is jammer, dat door iemand, die reeds op de
hoogte was van het resultaat te Kerkdriel, vSér dat de gegevens uit geheel Nederland weiden gepubli-

ceerd (o.a. ,,N. R. Ot.” 3 Febr.), op een dergelijke

wijze gebruik is gemaakt van de kennis, die
hij
slechts

langs ,,vertrouwelijken” weg kan hebben verkregen.
Een groot aantal personen hebben geheel belangeloos
veel werk verricht (comm. van bijstand, besturen land-

bouw.ver.), om zoover te komen,
terwijl
de verbouwers

iii goed vertrouwen, dat geen misbruik van hun open-

hartigheid zou worden gemaakt, overal de gevraagde

gegevens hebben verstrekt. Dit laatste is voor een
niet gering deel toe te schrijven aan het groote ver-

trouwen, dat de boeren in de leiders van hunne orga

nisaties hebben, zoodat veel tot stand kan komen,
indien de groote landbouwmaatschappijen en boeren-
bonden zich met een te ondernemen plan accoord ver-

klaren.
Zoo’n poging, om de regelmatige inventarisatie der
aardappelvoorraden reeds bij den aanvang te sabo-
teeren, kan de boeren kopschuw maken, en zou daar-

door ten gevolge kunnen hebben, dat een maatregel,
welke zeker een groot algemeen belang beoogt, in
zijn verdere pntwikkeling werd gestuit. Immers de
boeren zullen er hartelijk voor bedanken, om, terwillé

van het eenzijdige voordeel van een groep aardappel-
hindelaren, te vertellen hoeveel aardappelen zij nog’

precies in voorraad hebben.
Het is daarom te hopen, dat de handelaars zelf
maatregelen zullen nemen, opdat deze zeer te appre-
cieeren nieuwe poging van de Directie van den Land-
bouw, om allen belanghebbenden, waaronder de Ne-
derlandsche consument zeker ook moet worden ge
rekend, betrouwbare gegevens te verschaffen omtrent
de factoren, die de prijzen beheerschen, geen schip’
breuk zal leiden, voor zij feitelijk de haven heeft ver-

laten.
4

DE INDISCHE MIDDELEN OVER NOVEMBER 1928.
– De totale opbrengst der Landsmiddelen, sedert den
aanvang van dit jaar, bedroeg op het. èinde vanl

verslagmaand f654.163.000 tegen f 630.014.000 in’
de eerste 11 maanden van het vorig jaar of ruim
f 24.1 m/m meer, waarin is begrepën rond f 20’m1m

aandeél van Nèderlandsch-Indië in een achterstallige
uitkeering uit de Nederlandsche oorlogswinstbelasting.
– Indien een in verslagmaand ontvangen geheel op

zichzelf staande uitkeering van een aandeel in de
winst der mijnbouwmaatschappii Billiton ad f 3 m/m
buiten beschouwing wordt gelaten, ‘dan bedroegen
de ontvangsten in verslagmaand in totaal ruim f 142
m/ni minder dan in dezelfde maand van 1927, doch

de gemiddelde maandraming werd dan nog over-
schreden met ruim .f 7.4 mini.
De ‘teruggang werd veroorzaakt door:
.de,belastinggroep ad circa…. f ‘11.051 m/m

monopolies

,

,…….,, 0.778,.

producten

,,

,,

. . . – ,,
3.384

met daartegenover een hoogere opbrengst bij:

de
bedrijven
ad circa ……..f 0.867 m/m

allerlei middelen ad circa . . . . ,, 0.228 ,,

Vergeleken met de gemiddelde maandraming werd meer ontvangen aan,:

belastingen circa …………f 8.623 mini

en minder aan:

monopolies circa …………f 0.085 mini
producten

…………

0.198

bedrijven

… ………

0.131

allerlei middelen circa ……..,, 0.734

Vergelijking der ontvangsten in verslagmaand met

die in dezelfde maand van het vorig jaar.

Belastingen
(belangrijkste):

invoerrecht ……….meer’ f 0.480 m/ni

accijnzen …………,,

,,

0.410

statistiekrecht

,,

,,
0.043

personeele belasting.

,,

,,
0.026

inkomstenbelasting .

,,

,, 0.812

successierecht ……..,,

,,

0.053

slachtbelasting……..,,

,, 0.002

uitvoerrecht …… . minder ,, 0.287

vennootschapsbelasting

,,

,, 12.569

verponding ……….

,,

,,

0.070

zegelrecht

……….,,

,,

0.136

landelijke inkomsten.

,,

,,
0.156

Alle bovengenoemde belastingen brachten méér op

dan de gemiddelde maandraming, uitgezonderd uit-

voerrecht, verponding en zegelrecht, die resp. f 0.150

mini, f 0.358 m/ni en f 0.053 m/m minder opleverden.

Het invoerrecht nam evenals in vorige maanden

‘belangrijk toe en overtrof in de eerste 11 maanden

van dit jaar de opbrengst in hetzelfde
tijdvak
van

het vorig jaar en het evenredig gedeelte der jaar.
– raming met resp. f 8.8 m/m en f 11.9 m/ni. Ook de

accijnzen gaven in dit verband gezien gunstige cijfers,

en wel resp. f 4.5
mini
en f 5.6 m/m.
De lagere opbrengst der vennootschapsbelasting in

verslagmaand, vergeleken met dezelfde maand van het
vorig jaar vond haar oorzaak in de omstandigheid,
dat in November 1927 – belangrijke bedragen werden

gestort, waarvan de betaling over het loopende jaar
nog in de komende maand moet plaats hebben.’ De totaal ontvangsten van de inkomstenbelasting

en der landelijke inkomsten waren in dit jaar tot
einde van verslagmaand resp. f 2.087 m/ni en f 0.884 m/ni meer dan in de eerste 11 maanden van het vorig
jaar; doch bij de vennootschapsbelasting was deze

opbrengst om bovenstaande reden f9.359 m/ni minder.

Monopolies:

–

opium …………..minder f 0.007 m/m
zout ………….. . …..

,,

,, 0.054

-«

pandhuizen ……….,,

,, 0.717

Vergeleken met de gemiddelde maandraming gaf:

opium …………..meer f 0.316 mini
zout ……………..minder

0.081

,,

pandhuizen ………..

0.320

,,

–

De gunstige opi,umopbr’engst is het gevolg van de
maatregelen, die getroffen werden tot intensiever be-
strijding van den sluikhandel, terwijl de achteruit-

gang bij de pandhuisregie in verslagmaand evenals
in de vorige maanden hoofdzakelijk is toe te schrijven
aan het sinds 1, April 1928 voor de goedkoope pan-,

den geldende nieuwe rentetarief.
De totaalophrengst der leenbanken in de eerste

11 maanden van, dit jaar bleef f 0.606 m/ni beneden

het evenredig gedeelte, der jaarraming.

Producten:

caoutchouc
………’. meer f 0.060 mjm

– boschwezen ………..,,

,,, 0.160

goud ………………,,

,, 0.033

kin a

‘………….minder ,, 0.012
tin ………………

,, 3.373

,,

steenkolen

………..,,

,, 0.252

,,

Ë Maart 1929

. ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

233

Alleen caoutchoiic en steenkolen bleven als ge-

woonlijk beneden de. gemiddelde maandraming.

– De opbrengsten van deze twee cultures, gedurende
de eerste 11 maanden van dit jaar, waren resp.

f 89.000 en f 646.000 minder dan die over hetzelfde

tijdvak van 1927, hetgeen eveneens het geval was bij
kina, goud en tin met resp. f 89.000, f 89.000 en

f 19.246,000, terwijl het boschwezen f 343.000 meer

opleverde. De tinverkoop bracht in deze periode
± 1.254.000, meer op dan het evenredig deel der jaar-

raming.

4.
Bedrijven:
havenwezen ……….meer f 0.389 m/m

landsdrukkerij ……..,,

,, 0.114

P. T. T.-dienst ……..,,

,, 0.203

S. S. en Tr …………

0.509

W. en E. ……..

..,,.

,, 0.037

baggerdienst ……… minder ,, 0.385

De ontvangsten bij havenwezen, S.S. en Tramwegen,

en W. en E. waren resp. ± 46.000, f 333.000 en f 43.000

minder dan de gemiddelde maandraming, doch de
overige bedrijven gaven in dat verband een gunstig

beeld.
Ii

De baggerdienst bracht in dit jaar tot einde van ver-

slagmaand f 928.000 meer op dan in de eerste 11

maanden van 1927,
terwijl
in dezelfde periode het

evenredig deel der jaarraming met f 1.050.000 werd.

overschreden, hetgeen het gevolg is van voor parti-
culieren verricht opspuitwerk.
In de gunstige uitkomsten bij den P. T. T.-dienst

werd bijgedragen door de:
posterijen met f 82.000

telegrafie

,,
,, 48.000

telefonie

,, 63.000

terwijl aan andere ontvangsten f 11.000 meer ont-

vangen werd.
Gedurende de eerste 11 maanden van dit jaar werd

door dien dienst in totaal f 1.905
m/m
meer ontvangen

dan in hetzelfde tijdvak van het vorig jaar en
f 1.036 m/m meer dan het evenredig gedeelte der

jaarraming.
De ontvangsten der S.S. en Tramwegen waren in

verslagmaand belangrijk gunstiger dan in de gelijk.
namige maand van het vorig jaar als gevolg van een

later suikertransport.
De opbrengst bleef echter f 333.000 beneden de
gemiddelde maandraming, doch het evenredig ge-
deelte der jaarraming werd in de eerste 11 maanden
van het loopende jaar overeenkomstig de verwachting

als gevolg van de toename van het goederenvervoer
op J’ava, aanmerkelijk overschreden (f 3.272.000), ter-

wijl het 11 maandsch
tijdvak
in dit jaar f 3.328.000

meer opbracht dan dezelfde periode in 1927.’

AANTEEKENINGEN.

Raming van de wereidsuikerproductie.

Dr. Gustav Mikusch te Weenen schrijft ons:

De nieuwe raming voor de wereldproductie van
suiker voor het oogstjaar 1928/’29 bedraagt 28.344.000
ton, wat een vermeerdering van 1.659.000 ton of
6.22 pOt. vergeleken met het vorige oogstjaar betee-
kent. De Decemberschatting ) is door de nieuwe
raming met 126.000, ton of 0.45 pOt. overtroffen.
Deze stijging is vooral toe te schrijven aan juistere
cijfers omtrent de Europeesche productie,.die in ver-
gelijking met de Decemberschatting een vermeerde-
ring van 224.000 ton aanwijst. Daarentegen zijn de
ramingen voor de productie van rietsuiker van Ame-
r.ika en Azië lager dan de Decemberschatting. Hoe-
wel in vele gevallen op het oogenblik betrouwbare ge-
gevensaanwezig zijn, blijft toch voor een aantal lan-
den, waaronder enkele zeer belangrijke productiege-
bieden, het resultaat van de loopende campagne nog
zeer onzeker. Hiernaast volgen de gedetailleerde

‘cijfers.

1)
Zie E;-S, B. van
26
Dec. ji.

Raming

Resultaat
–

1028120

.

1027/’28
A. Bieten:

in 1000 metr. ton ruwsuikerwaarde
a.
Europa
‘
Duitschiand
1.860 1.675
Dantzig
30
23
Tsjecho-Slovakije ..
1.055
1.254
Oostenrijk
108
110
Hongarije

………..
.
220
187
Frankrijk

………..
910 868
België

…………..
280 273 Nederland
311

‘
254
Polen

…………..
743
560
Denemarken

……..
170
143
Zweden

…………
161
145
Italië

……………
385
281
Spanje

………….
230

.
217
Joego.Slavië
129
84
Roemenië

………..
120
140
Bulgarije
20
42
Groot-Brittannië
220 215
lersche Vrijstaat

. . .
22
21
Finland
3
‘
6
Letland
2
2
Zwitserland
7
7
Turkije
4 6
Azoren

………….
1
‘

1

Europa zonder Sowjet-Unie 7.000 6.514
Sowjet-Ifnie

…………
‘1.425
1.494

Europa met Sowjet-1.Jnie
.
8.425 8.008

b.
Amerika:
Vereenigde

Staten

…….
1.072
1.085
Canada……………..
36 30

Totaal Ameriki …….
1.108 1.115

e.
Australië:
Victoria

(Mafira)

…….
1
1

‘d.
Azië:
Japan (Hokkaido)
26
23
Korea ……………….
t
1
Manchoerije

………
. . .
7
7
Turkije

(Anatolië)

……..
2
,

1

Totaal

Azië

………….
29
25

Bietsuikerproductie
9.563 ‘

9.149

B.
Riet:

1928129
1927/’28

a.
Europa:

in 1000
metr. ton
ruwsuikervaarde
Spanje

……………..
18
14
S
Noord-Ameika
Louisiana en Florida

….
166
68
Portorico

……………
558
‘

678
Hawai

……………..
850 823
Maagdeneilanden
7
11
Cuba

……………….
5.100 4.103
Trinidad

…………….
80
83
Barbados

……………
60
–
70
Jamaica

……………63
68
Overig Britsch West-Indië
(Antigua,

St.

Kitts,
Montserrat,

St.

Lucia, St.

Vincent)

………
42
40
Martinique en Guadeloupe
62
72 San

Domingo

………..
349 375
Haiti

………………
‘

19
17
Mexico

………………
180
180
Midden-Amerika

(Guate-
male,

Costarica,

Hon-
dui
–
as,

Nicaragua,

San
Salvador, Panama)
118
124
c.
Zuid-Amerika:
Britsch-Guyana

………
115
116
Nederl.-Guyana

………
17
18
Peru

………………..
344
362
Argentinië

………….
410 458
Brazilië

…………….
750
.

777
Overig Zuid-Amerika (Ve- nezuela, Columbia, Ecu-
ador,

Bolivia, Paraguay)
78 75

Totaal Amerika ……
9.368
8.524

d. Azië:
Britsch-Indië …………
3.020
3.509
Java

(1929/’30
:
3.330)

– –
3.203 2.567
Japan en Formosa
870
693
Philippijnen

…………
630 638
Overig Azië

(China,
Fransch Indo-China).
–
260 260

Totaal.Azië

………….
7.983
7.867

234

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1929

e. Afrika:

.. In- en uitvoer van.de
goederengroepen gedurende de laatste
Egypte
.
…………….100

92

vier jaar, uitgedrukt in honderdsten van de waarde van
Mauritius …………..238

242 ‘

den geheelen in- en uitvoer, zonder goud en zilver
ixeitujuti
…………….na
uu
Unie van ‘Zuid-Afrika
.

268
224
Mozambique

…………90
81
Overig.

Afrika

(Angola,
Madeira,

Maclagaskar,
Kenia, Somalilaud)

.

29
25

Totaal

Afrika

……….777
714

f.

4.ustralië:

.
Queensland en Nieuw-Zuid-
Wales

…………….549
518
Fidji

……………….86
99

Totaal

Australië

……….635
617

,

Rietsuikerproductie

……….18.781
17.536
Wereidsuikerproductie

……28.344

26.685

In

vergelijking

met

1927/’28

+

1.659.000
ton

of
6.22 pCt.
-‘

In vergelijking met de Decemh,erralo’iiLlg van
28.218.000
ton

blijkt

er

een

overschot

van

126.000 ton
of van
0.45 pCt. te zijn.

.

De In- en Uitvoer van Nederland

gedurende 1928.

Handelsbalans naar de waarde, zonder goud en
zilver, uit-
t

gedrukt in 6énheden van 1 millioen gulden

–
Uitvoer in
•L

Maatstaf
Invoer
Uitvoer
invoer.

Werkelijke waarde 1927……
2.549
1.900
74,60

P
23

1928 ……
2.684
1.986
73,99
Tot prijzen van 1927 herleide
.1

waarde 1928
a. met behulp van het verhou-
dingsgetal

der

groothan-
.
deisprjzen
1)

voor het geheele jaar.

2.866
.
1.973
741_

,
voor ieder halfjaar
2.647
1.955
74,-
b. met behulp van den gemid-
delden

prijs
2
)
………….
2.615
1.960.
74,95

Centraal

Bureau

voor

de

Statistiek,

48
-00
goederen,
1913=100.

.

Gemiddelde prijs bij den in- en bij den uitvoer, voor def handelsbeweging van iedere goederengroep in iedere maand
e

afzonderlijk berekend.

0

Goederengroeen
Uitvoer

1925

926

‘1
1927 I928

Invoer

_fl
1925
1
1926 1927
19

Levende dieren ……..
0,27
0,17
0,14
0,17
0,71
0,46
1,15
0,91
Voedingsmiddelen
20,54
19,10 19,10 18,20
20,58
18,63 19,63 19,22

..

6,92
6,31
6,32
24,96 23,33
22,-
20,36
onbewerkte ……

Grondstoffen
bereide ……….6,98

dierlijke ………
.4,18
3,79 4,50
4,61
2,35
2,50
3.–
2,96
plantaardige
21,12
19,65
19,21
18,82
8,31
8;18 8.63 6,89
minerale ………
12,23 13,37
12,68
12,47
5,47
8,32
6,41
6,49
Fabrikaten (geen voe-
dingsmiddelen) …….
34,27
36,79 37,82
39,07 34,63 35,84
36,52
40,39
Andere goederen (i. h.
.

kweekerij voortbr.)
0,21
0,31
0,24
0,32 2,99
2
1
74
2,66,
2,78

Uitvoer van fabrikaten,
ge.en
voedingsm,iddein

Waarde van den uitvoer uitgedrukt
Aantal fabrikaten
Fabrikaten behoorende
hierneven vermeld
tot de hieronder.
genoemde goederen-
waarvan de soorten

–
‘,
te- zamen
uitvoer

–
oenam
Iv
èrmin_
derde

Dierlijke

p
–
oducten
433
388
2
1
1
Plantaard. voortbr.

3.668
4.397
13
10
2
Miner.

en

metalen
49.487
57.828
53
38,
15
9.243
7 6
1
Chem. voortbr.,

ge-
.

5.168
–
–
neesm. en verfw.

.

46.073
56
35
20
Olie, hars, gom, pek,
teer en was ……
159.930
58 32 26

Meel

……………8.295

Hout en dergel. stof-
–
fen en meubelen..
7.689
8.261
22
12
10
Huiden, vellen, leder

..65.705

en -werk ……..,
28.642
30.743
’19
10
9
Garens, touw, weef-
sels enkleding.
–
167.528
186.126
65 49
1,5
Aardewerk,

porse-
lein, kunststeen..
11.453
12.775
25
15 10
Glas …………..
7.293 7.652
14
7 7
Papier …………
36.940
40.021
28
17′
11
Rij-, voer- en vaart.

..

en vliegmachim
.
es

..

43.915.
63.849
21
14
7
Machines,

werktui-
gen, lampen, rub-
berbanden en kra-
merijen
88.445 1121.153
1
76

1
52

1

24

Bovengenoemde
fabrikatentezamen
664.661
748.439
459
298
158
Fabrikaten, geen
voedingsmiddelen,
geheele groep IV
693.831
802.165
–
–
–

Gebieden, waarheen gewicht en waarde van den uitvoer van 94 fabrikaten, geen voedingsmiddelen zijnde, in het daar-
neven vermelde aantal gevallen gedurende’ 1928 toenamen

Gebieden
Aantal fabri-
katen dat
toenam

–

Aandeel in
den geheelen
uitvoer in
°/0

.
Gebieden
.

Aantalfabri-
katen dat
toenam

Aandeel in
den geheelen
uitvoer in
0
/0

Nederlandsch Indië …………
52
8,81
2
)

,.
13
0,33
1
)
49
8,662)
12
0,901)
41
21,752)

D

11
0,64
1
)
‘

37
0,901)
‘
’10
0,54
1
)
Argentinië …

…………….
34
23.56
2
)
10 0,3,1′.)
Duitschland ………………….
25

….

6,192)

Curaçao ……………………

9,
0,69
1
)

België

……………………….
Groot Brittannië

…………….

Spanje ……………………..
22
1,09′)

Canada

……………………
Finland …………………….

9
,
0,71
1
)
21
0,62
1
)
8
0,68′)

Frankrijk …………………….

20
1,63
1
)

Britsch West Afrika………….
Oostenrijk

…………………

8
0,46
1
)
Zuid Afrika ………………….
Denemarken ………………….
Zweden … ……………….
,
–

20

–
1,561)

Tsjecho Slowakije ………….

6
0,32
1
)
Italië

…………………….
1
:
9
1,38
1
)

Malakka N.W. Borneo ……….
China

……………………

Australië

…………………
Europeesch Turkije …………
Marokko beh. Spaansch
6
0,13
1
)
Vereenigde Staten

………….
14
3,472)
6
0,12
1
)
14
1,931)
Hongkong
0,07
1
)
14
1,41
1
)
5
0,36
1
)
Eeizerrjk

Indië
…………….
oorwegen
…………………
14
1,18
1
)

Uruguay ………………….

5.
0,26
1
)
Zwitserland
……………….
14
.
1,05′)

Portugal
…………………
Brazilië
…………………..
5
0,25)
Polen en Dantzig

………….
Egypte

……………………
14
0,311)

1
1

Japan met Korea
………….
Fransch West Afrika
……..,.
5
0,13f)

Voorts 35 gebieden niet een toeneming van den uitvoer met minder dan. 5 der 94 hierboven bedoelde fabrikaten.
0) Aandeel van het nevengenoeinde gebied in de waarde van den gezamen,lijken uitvoer van alle goederM, zonder goud en zilver, gedurende 1927.
2)
Aandeel van het nevengenoemde gebied in de waarde van den gezamenlijken uitvoer v.a
alle g.oe,de.ren, zonder goud en zilver, gedurende 1928.
‘

–

–

.

6 Maart 1929

ECONOMISCH-STATISTïSCHE BERICHTEN

235

De handelsbeweging met de zes belangrijkste landen

Invoer in
Uitvoer uit
Nederland
Nederland
Landen
waarde milI.gld. waarde milLgld.

1927
1928
1

1927
1

1928

654
730 466 468
Duitschiand
…………….1
25,65
in
0
/0
geh. in(uit)voer
27,20
1
24,52
123,56

267
300
155
172
België

…………………..
in
0
/0
geh. in(uit.)voer
10,47
11,18
8,15 8,66

252
453
432
Groot Brittannië

………..246
in

/0
geli. in(uit)voer
9,65 9,39
23,84
21.75

121
130
123
Frankrijk ……………….124
in
0
/0
geh. in(uit)voer
4,86
4,51
6,84
6,19

268
266
65 69
Vereenigde Staten ………….
in
0/

geh. in(uit)voer
10,51
9,91
3,42
3,47

Nederlandschlndië ……….
140
136
175
in
0/

geb. in(uit)voer
.117
4,59
5,22 7,15
8,81

1.809 1.405
1.439
Tezamen

……………….1.676
in
0/

geh. in(uit)voer

………
65,73
67,41
73,92 72,44

Aantal gebieden, waarheen gewicht en waarde vapi den uit-
voer van 66e of meer, tot de navolgende groepen behoorende,
fabrikaten geen voedingsmiddelen zijnde, in 1928 toenamen.

Aantal fabri-

Aantal

Goederensoort

katen daartoe

gebieden bij
het toenemen behoorende.

betrokken.

Metaalwaren .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
9
27
21
Electr. machines en toestellen
.
2
15
Stoommachines en motoren
3

.

18
24
Werktuigen

……………….9
Electrische en andere lampen
.
2
15
Scheikundige stoffen

……….
.0
35

Vervoermiddelen ……………4

Plantaardige oliën …………9
31
Dierlijke en minerale oliën
7
22
Leder en lederwerk …………
13
Weefstoffen en kleeding ……..
22
46
4

.6

20
Aardewerk

………………..
4

.

16
Glas

……………………..
Papier.

………………….
.3
25

Tezamen

……………….
94
69

Lezingen van Prof. Dr. W. Schücking.

Prof. Dr. Walther Schücking, de bekende volken-
reehtskenner en pacifist, leider van het ,,Institut für
Internationales Recht” te Kiel, voorzitter der inter-
parlementaire Unie, oud-rechter in het Permanente hof van internationale Justitie, schrijver (met Prof.
hans Wehberg) van het bekende werk ,,Die Satzung
des Völkerbundes”, zal een 4-tal lezingen in Neder-
land houden. in de eerste daarvan, op Dinsdag 12
Maart a.s. te Rotterdam in de Handeishoogeschool te

houden, zal dc spreker behandelen ,,Deutschlauds
Stellung zum Völkerbund”. Vervolgens zal Prof.
Schücking op 13, 14 en 15 Maart spreken resp. te
s-Gravenhage, Amsterdam en Leiden. Het initialief
(lezer lezingen gaat uit van de Vereeniging voor Vol-
kenbond en Vrede en, voor wat Rotterdam betreft,
mede van den Senaat der
1
–
landeishoogeschooi. Be-
langstellenden hebben
vrijen
toegang tot de lezing te
Rotterdam.

Kosten van het levensonderhoud bij arbeiders-gezinnen en gezinnen van meergegoeden te
Amsterdam.

Flet indexcijfer der kosten van het levensonderhoud,
berekend op de basis van de periode 1923- -1924 =
100 (zie tabel 1), bedroeg over December ii.:
voor
arbeidersgezi’nnen
951 (tegen 95,8 in Septem-
ber ji.) en voor
gezinnen van meergeqoeden
96.0
(tegen
95,9).

Voor de eerste categorie van gezinnen is er dus in
het afgeloopen kwartaal een daling te constateeren,
en wel van
0,7
pOt., en voor de tweede een geringe
stijging van
0,1
pOt. (in het laatste kwartaal van 1927
was voor beide groepen van gezinnen een stijging

sedert het vorige waar te nemen, voor arbeidersge-
zinnen van 1,4 pOt., voor meergegoeden van
0,5 pOt.).

Arbeidersgezinnen.

Gezinnen v.meergeg.
Gemiddelde inkomsten Gemiddelde inkomsten
f
1902 per gezin.

f8527 per gezin.

dÏ’) Rest
2)
Totaal d”‘) Rest
2)
Totaal

Gemiddelde weke-
lijksche uitgave per
gezinseenheid
3)
in
centen gedurende
het jaar
1
Oct. 1923-
30 September 1924. 493

Bedragen in centen,
welke per gezins-
eenheid zouden zijn
uitgegeven, indien
besteed aan het-
zelfde als in het jaar
1
Oct.’23-30Sept.’24
in:
Dec.

1926…. 4504 596

10464 8754 2805

36804
Maart 1927…. 4444 5924

1037 842 2800 3842
•Juni

1927…. 457

5874

10444 8674 2792

3(1594
Sept

1927…. 457

586

1043

8594 2788

36474
Dec.

1927…. 469

588

1057

876 292

36684
Maart 1928…. 467

5884

10554 878 2792

3670
Juni

1928…. 4764 588

10644 908 27884 3696,
Sept. 1928. … 465

5894

10544 876 27924 36684
Dec.

1928…. 4604 5864

1047

882 27901 36724
Brood, beschuit, koek, grutterswaren, melk, kaas, eieren,
vleesch, visch, vetten, suiker, andere kruidenierswaren,
aardappelen, groenten, fruit, dranken, maaltijden buitens-
huis bereid, berek. voed. vacantie buiten A’dam.
Kleeding, schoeisel, huishuur, brandstof, gas, electri-
citeit, toilet-, wasch-, seboonmaakartikelen, woninginrichting
huisraad, fondsgelden, contributie, periodieken, rooken, ont.
spanning, spoor, tram, diversen (iiie!. hulp in de huishouding).
5)
De herleiding tot gezinseenheden geschiedt aldus, dat
de man geldt voor 1, de vrouw voor 0,9, een kind in het
eerste levensjaar voor 0,15, in het tweede voor 0,2, in het
derde voor 0,3 volwassene en zoo geleidelijk opklimmende
met 0,05 voor elk leeftijdsjaar.

Dit verschil tusschen beide indexcijfers spruit
hoofdzakelijk voort uit het feit, dat eensdeels de groep vetten een vrij aanzienlijke toeneming vertoont, welke
toeneming bij de gezinnen der mcergegoeden grooter
is dan bij de andere, doordat de onder den invloed
van het seizoen sterk gestegen natuurboter in hun ver-
bruik een grootcre plaats inneemt, terwijl anderdeels
(le groenten- en fruitsoorteo, die bij de bepaling van

het indexcijfer voor arbeideragezinnen zijn meegere-
kend, meer in prijs gedaald zijn dan die, waarmee voor

de beter gesitueerden wordt rekening gehouden.
Behalve deze prijsbewegingen zijn nog de volgende
te vermelden. Gedaald zijn vooral de groepen: brood,
– – –

Maanden

lndexcijfers voor
arbeidersgezinnen
op de basis van

.
.911

Q.tIl
C

G)Q
–

lndexciifers voor ge-
zinnen
v. meergegoeden
op de basis van

1
.211

o.II
0)-
O
–

1911113
100
1

100
Mrt. 1920
213,7
100
198,3 100
Dec.

1920
221,6
103,7
Juni 1921
207,9
97,3
Dec.

1921
190,4
89,1
Juni 1922
186,8
87,4
Dec.

1922
176,3 82,5
Juni 1923
173,5
81,2
Dec.

1923
177,6′
83,1
–
179,1
100

1178,5
89,0
100
J
,
176,6

Sept.

1924
176,3
82,5
Dec.

1924
180,8
84,6
Juni 1925
179,1
83,8
Dec.

1925
177,2
82,9
Juni 1926
170,9
80,0 96,8

171,7
86,6 97,3
Dec.

1926
167,8
78,5
95,0

169,5
85,5
96,1
Juni 1927
167,4
78,3
94,8

168,9
85,2 95,7
Dec.

1927
169,5
79,3 96,0

169,3
85,4 95,9
Mrt. 1928
169,2
79,1
95,8

169,4
85,4 96,0
Juni 1928
170,4
79,7
96,5

170,5
86,0 96,6
Sept. 1928
169,9
79,1
95,8

169,3
85,8
95,9
Dec.

1928
167,9
78,6
95,1

169,4
85,4 96,0

60811
1101
411
925
41
2900
1
38254

236

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

6
Maart 1929

beschuit .n koek (hoofdzakelijk ten gevolge van een
MAANDCIJFERS.
verlaging der brciodprijzen), vleesch (versch inlandsch
OVERZICHT YAN DE
INDISCHE
MIDDELEN.
rundvieesch, de

duurdere

kwaliteiten

van bevroren

rundvleësch en varkensvieesch), aardappelen, brand-
–
(In
Guldens).
____
_________

.
November
Sedert
Overeen-
stoffen (petroleum) en, in geringere mate, suiker. Ge-

stegen zijnintegendeel de groepen melk, kaas, eiereI,
1928
1 Januari
1928
Leriode
komst
i

1ge
927
visch.
Ten slotte kan nog worden vermeld, dat volgens
Belastingen.

tabel 2 de indexcijfers op de basis van de periode vôôr
Pachten excl. pandhuizen.
6.361
70.746
61.435

den oorlog
=

100 bedragen: voor arbeidersgezirineh
Invoerr.
mci.
Laudsgoed
7.217.633 81.610.783 72.776.740

167,9
en voor gezinnen van meergegoeden
169,4.
TJitvoerr.
mci.
Landsgoed.
1.07.877
12.496808
13.541.848

Andere ontv. T. U. en A..
.
3.455.301
26.813
36.436.8
282.780
31.942 018
239.831

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.
589.715
5.80.0(i3
5.703.710
Personeele belasting
. . .
460.842
4.332.171
4.029.827
T h e A m e r
i
c a n E c o n o m
i
c R e v
i
e w.
–
6.575.359
46.304.019
44.216.744
Evanston, Iii., Juni 1028.
Inkomstenbelasting …….
Vennootschapsbelasting.
.
9.339.287 41.534.885
50.894.105

H. M. Cassidy,
Emergence of free labor contract in
Oorlogswinatbelasting ..
.
171.625
22.889.82k
J)

820.772
.
England;
J. G. Smith,
Measurement of time valua-
Opgeheven productenbel.
.
‘)

2.169
1
)
275.571
1)
2809.033

tion;
J. W. Macmillan,
Minimum wag

administra-
225.335
4.611.196
7.8940b0

tion;
J. D. Black,
Progress of farm relief.

‘ .

Accijnzen

…………….

Verponding

…………..
Recht van openb. verkoop 94.017
1.940.451
2.165.600

Statistiekrecht

………..

1.154.199
12.879.27
13.474.100
Th e J
0 U
mal of P olitic al E cono m3′.
–
Overschr. van vaste goed
162.477
•
2.439010
2.476.535
Chicago, Juni 1028.
Recht v. succ. en overgang
75.135
423.198
262.540

H. A. Millis,
British Trade Disputes

and

Trad

Zegelrecht …………….

Vergunning speeltafels
.
6.531
139.371
190.069

Unions Act;
E. G.
NOUTSe,
The trend of agricultural
585.680
6.787.420
6.089.919

exports;
F. H. Hnight,
The general theory of price;
Bijzondere bel. buitengew.

25.266
224.441
192.218

A. Predöhl,
Theory of location and general econom-

Slechtbelastingen ………

3.950
67.911′
87.392
ics;

G.

L.

Palmer,

Trade

custom

in

Lancashire

Hoofdgeld …………….
Landelijke inkomsten.
3.067.2211
34.732.560
33.848.894

cotton industry.

t
Belasting op loterijen.
. .
201.760
810.918
417.082

34.470.223
316.604.145
2b6.874.888
Th

Quarterly Journal of Economic.
Totaal
. . .

–
Oambridge, Mass., Mei 1928.

:
‘3lonopolies.
–

P. T. Homan,
Issues in economic theory: an attempt
3.485.110
39.367 375 36.984 183

to clarify
; G. P. Waticins,
Panty in the exchange of
1.477.491
17.455.708
17.023.485

future money and future commodities;
J. W. Angeil,
1.529.978
1.9.744.206
22.004.889

6.494.579
76.567.289
7.012.557
Equililrium in international trade: the United States
Totaal….
1919-’26;
G. Haberler,
The meaning and use of a
Producten.

general price index;
A. Bezartson,
The advantages 6f
110.280
.
593.283
682.152

labor turnover: an illustrative case;
A. P. Usher, The
Landscaoutchoucbedrijf .. 696.725
7.413.651
7.502.979

growth of English Shipping. 1572-1922.
1.813.352 18.585.035
18.241.723

S c h m o 11 e r s 3 a h r b u
.
h.
–
München, Leii-
17.4.375
4.715.493
1.550.991′
50.042.691 1.640.084 69.288.482
zig, Juni 1928.

.
Steenkolen
1.369.047
12.429.133
13.074.987
Fr. Kern,
Vom Herrenstaat zum Wohlfahrtsstaat’;
Aand. ijd. winstN.V.,,Gem.

H.

Jürgen

Seraphim,

Geistige

und

ökonomische

Opium ………………

Mijnb. Mij. Billiton”..
.
3.000.000
7.500.000 7.500.000

Grundlagen des Bolschewismus;
W. F.

Bruck,

Zur

Zout ………………..
Pandhuizen

………….

Totaal….
11.878.212
98.114.783
117.930.407
Ieform des Bildungswesens der Juristen und Volki’-

wirte;
A. Bergstriiszer,
TLandwirtschaft und Agrar-

Kina

……………….

Bedrijven.
Havenwezen

..
988.574
12.915,167
9.019.996
krise in Frankreich;
H. L.

S’toltenberg,

Em

Aus-

Bqschwezen

………….
Goud

……………….

Baggerdienst..
:
..:
:::::
245.180 3.706.518
2.778 302
schusz für Begriff- und Namenforschung auf dem Ge-

Ti, …………………

232.451
990.072
898.153
biete der Soziologie;
H. von Becicerath,
Nenere In
Post-,Telegr.-enTel.dienst
2.614.782
27.80.526
25.1O3.806
clustrie literatur.
Spoor. en Tramwegen
6.354.906
76.842.048 73.513.629

Zei t schrift f ü r

V ö ik er recht.
–
Bres-
Waterkrachten Electricit
139.439
1.507.105
1.200.474

10.575.332
123.770.036
113314.350
lau, Bnd. XIV, Heft 3.

Landsdrukkerij ……….

Totaal

Prof. Dr. Fr. Giese,

Philipp

Zorn

als

Forscher,
Allerlei middelen.
Lehrer und Praktiker des Völkerrechts;
Prof. A. Al-
Aandeel ijd. winst van de
varez,
Le Litige

rournano-hongrois

sur les

optants
Javasche Bank……….
-.

2.985.439 3.864.325

hongrois;
Dr. E. P. Balds,
Zur Lehre von der Staa-
284.863
3.490.651
3.192.849

tensukzession;
M. Langhans-Ratzeburg,

Die

recht-
.

17.827
4.115.694
4.342 844

liche Einteilung des

politischen

IV[achtbereichs

dei
Boeten en verbeurdverki
140.221
1.328.205
1.096.315

grosseh Miichte;
Dr. G. .Rutenberg,
Der litauisch-rus-
Leges en salarissen, ont-

sische Freundschafts- und Neutralithitsvertrag und die
vangen d. de griffers
v(d. verseb. rechtseoll
39.626
368.715 501.397
Wilnafrage

im

Lichte

des

Völkerrechts;

Dr.

K.
lleffingterzakevangesl.
Junckerstorff, Beitrilge zum Mindei’heitenrecht.
werkovereenkomsten
53.809
541.810 583.526

Idem.
–
Breslau, Bud. XIV, Heft 4,
Ophr.Wees-enBoedelkam
32.367
741.874 555.253

Dr. M. Grimm,
Abschluss und rechtliche Wirksam-
312632
260.844

keit der Staatsvertriige des Deutschen

Reiches

seit

Afstand van grond ……..

Afkoop beerendienst. B.G.
463.540
5.147.062
4.856.897

1
918;
H. Richter,
Der Schutz wohierworbener Rechte

Mijnconcessies …………

452.491
4.623.088 4.495.246

im Völkerrecht;
Dr. Cl. Plassmann,
Das Kriegsge-
Ontv.

groote

ziekenin-
richtingen en krank.
fangenenrecht und seine Reform;
A. Morgner,
Die
.

zinnigengestichten
64.975
697.660
647.702
Schiedsgerichts-

and Vermittlungsvertriige der Ge-

Kadaster

……………35.946

EJk van maten en gew..
23.540
421.268
351.926
genwart in graphischer Darstellung;
Dr. G. BuIen-
Verk. en verh. van huizen
182.765
2.080.759
1.953.609

berg,
Der litaaisch-russische Freundschafts- und Nea-

Schoolgelden

………….

Ontv. waterleidingen
41.160 890.402 798.092

trajitiitsvertrag and die Wilnafrage im Lichte ds
300.434
2.789.170
2 250.469

Völkerrechts (Schluss);
V. R. Hrabar,
Karl Maguus
254.173
2.541.959 2.206.393

Bergbohm, 1849-1927;
Prof. Dr. K. Haushofer,
Geo-
Bakengelden

………….
Loodsgelden …………..
111.271
6.029.946
3944.171

2.499.008 39.106.334 35.881.858
politik und Geojurisprudenz;
M. Langhans-Ratzeburg,

Diversen ……………..

.

Totaal

..5.915.414
654.162.587
630.014.060
Kleine Beitritge zum britischen Reichsrechte. III. Die
Totaal generaal ….
La1radorf rage. IV. Der englisch-ügyptische Sudan im
)
Teruggegeven belastinggelden.

Jahre 1928.

6 Maart 1929

ECONOMISCH-STATISTiSCHE BERICHTEN

237

RIJKSPOSTSPAARBANK.

DECEMBER(
1926
1927 1928

f

9.493.482
f

9.206.260

f

10.020.344
Inlagen ………….
Terugbetalingen
…
,,

9.901.463,,
9.904.095,,
9.884.433

Tegoed der inleggers
,, 299.410.243
,,321.331.627
,, 332.286.169

Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
,,

43.690.750
21

42.511.700,,
42.214.550

Spaarbankboekj es:

op ultimo ………

op ultimo ………

gegeven
9.699
8.807
9.833
Aantal nieuw uit-

Aantal

geheel

af-
betaald
8.009 6.565
6.399

Aantal in omloop
op ultimo
1.968.368
2.046.440 2.077.382

POSTERiJEN, TELEGRAFIE EN TELEFONIE.
Opbrengst

Januari 1929

Januari 1929

Posterijen……………
f
4.286.312,-
f
-4.480.803,-

Telegrafie ……………,,

77.139,-

,,

710.776,-

Telefonie ……………,, 4.939.878,-

,, 4.953.144,-

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

OPEN MARKT.

1929
11

1928

11

1927

11

1914

I25Febr.jI
18123
11116
27Febr.128Febr.I
20J
24

r
.
2 M t
2 Mrt.
Febr. Febr.
3 Mrt. 115 Mrt.
Juli

Amsterdam
Partic.dIsC.
412
4
1
12-
9
he
47116.
1
12
4
1
116_
1
I2
313l
1
e_715
311
2
_518
3ij_3j
16
Prolong.
. .
4-5
414-5I
431
4
511
4

4
1
12_5
331
4
_4
3
1
14-4
2
1
14-
2
/4

Londen
Daggeld
. .
3
1
I
–
4
1
I
31126
3-5
4.6112 3.4112
314-412
1
3
14-2
Partic. disc.
5l4-116
5
1
14
1
116
5
1
14_5116
53/1651,6

45I32_h116

4
116-18
2
1
14.11
4

Berlijn
Daggeld ..
7
1
!
2
-9’l
5111_10
5_8
31127112
6-10
51
12-9
Partic.dlsc.
30-55 d…
61I
e

6h1
5
7
I-6
5Ig-14
6112_h14

4l
–
56-90
d..
.
6
1
1e
621
510-6
5618.314

612-14
4
1e
2
1
18_
1
12
Waren-
–
wechsel.
6
3
1e
6318_1I
2

6
1
14-
3
18
6-1
6
1
18-7
431
4
_5
–

NewYork
Daggeld

1
,
8-
1
14
8-10
2
1
6-7’1
61011
4

41/
4
.2/
4

4_314
181421/8
Psrtic.disc.
511
3

5112
511
3
_81
4

3
I0
l
2

3
8
18
331
4

–

1)
Koers van
1
Mrt. en daaraan voorafgaande weken
Om.
Vrijdag.
WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Da
a
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel

1

Batavia
York)
–

*)
8)
S)

1)

26 Febr. 1929
2.491i
12.1151
e

59.255 9.754
34.69
9″1
27

,,

1929
2.491
14

12.11
y
4

59.25
9.754
34.684
99H1
10

28

,,

1929
2.49
11
/
12.11+
59.25
9.754
34.69
1
Mrt. 1929
2.49
11
/
88

12.118/
8

59.25
9.754
34.684
99i
1
1
2

,,

1929
2.49
12.113f
59.244
9.755
34.68
99″/18
4

,,

1929
2.49l1/
12.1 I2/
59.2k
9.754
34.664
99
11
,
Laagsted.w.l)
2.4:9X
12.113.(
59.22
9.74 34.65
99
Hoogste d.w
1
)
d.49i
12.12
39.28
9.76
34.70
100
25 Febr.1929
2.49L
1
/
59.27
9.754 34.685
99
18

,,

1929
2.49″1
12.11%
39.265 9.754 34.694
99
Muntpariteit
2.484
12.10h
59.26
9.75
34.59 100

Da a
Zwit-
ser an
Weenen
PraaR
Boeka-
Milaan
Madrid
1
rest
1)
55)
50)

26 Febr.1929
48.02g
35.10 7.42
1.50
13.074
38.621
27

,,

1929
48.02
35.10
7.42
1.50 13.07
38.40
28

,,

1929
48.03 35.10
7.42 1.50
13.074 37.934

1

,,

1929
48.02,%
35.10
7.42
1.50
13.07i
38.074
2

,,

1929
48.03 35.10
7.42 1.50
–
—
4

,,

1929
48.02, 35.10
7.39
1.495
13.08
38.10
Laagsted.w.’)
48.-
35.-
7.37
1.47
13.05
37.60
Hoogste d.w1)
48.06
35.15 7.44
1.524
13.11
38.80
25 Febr.1929
48.0281
1

35.10
7.42
.1.50
13.074
38.50
18

,,

1929
48.02
35.10
7 39
1.50
13.065
38.624
Muntpariteit
48.-
35.-
1)
48.-
13.09
48.-
) Noteering te Amateraam.

) roteering to xtoLLeraaul.
t) Particuliere opgave.
8) Wettelijk gestabiliceerd tusschen
7.534j5
en 7.2111.

Data
St
ock-
holrn
‘)
Kopen-
I Oslo’)
Hel-
sing-
Buenos-
Aires1)
Man-
treal’)

26 Febr. 1929
66.75
86.574]
66.60
8.284
105k
2.48
1
/8
27

,,

1929
66.75
66.574
66.60
6.284
105k
2.4821
8

28

,,

1929
66.75
66.574 66.60
6.281
105k
2.4821
s

1

,,

1929
66.72+ 66.57+
66.60

6.28+
105k
2.485/
e

2

,,

1929
66.725
66.574
66.60
6.284
1053
2.48b/

4

,,

1929
(56.724
66.57+

66.60
6.28k
10511,
2.48w

Laagsted.w.’)
66.6
7
+
66.524
66.52 6.25
105
2:488/
8

Hoogste d.wl)
66.774 86.824
66 624
6.32
1054
2 49

25 Febr. 1929
66.75
66.574
66.60 6.29
105(
2.4894V

18

,,

1929
66.75
66.60
66.60
6.29
1054
2.49

Muntpariteit
66.67
66.67 66.67 6.264
10581
s

2.483,(
0)
Noteering te Amsterdam. ) Not. te Kotteraam. ‘ rart. opgave

Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
1 Maart 1929 voor
teleqrafische
uitbetaling op:

Gulden per
Pari
Koers

Europa.
.
%
Londen’)
£
12.104 12.114
54
Berlijn
‘) ……….
100
Mark
59.26
5i4.25
64

Parijs’) ………..
100
Franc
9.747
9.754
34
100
Belga
34.59
34.684
4
100
Franc

..

48.-
6.934
1110

,,
48.-
48
024
34

Brussel
‘)

§)

……..

..

100
Kronen
7.374
7.395
5
Weenen
‘) ………

1
hagen’)1

100
Schilling
35.-
3.10
64
Boedapest

.. . . .. .
100’Pengö
43.51 43.51
7
100
Lei
1.4880
1.49
6
100
Leva
48.-
1.80
9
100
Dinar
4.379
4.374
6
Turksch
£
10.93
1.23
100
Drachme
3.23
3.23
8
100
Lira
13.09
13.074
6
100
Peseta
48.-
38.074
54
Escudo
2.684
0.11
8
Kopenhagen’)
100
Kronen
66.67
66.574
5

Luxemburg
………
Ziirich
‘) …………

100

,,
66.67
66.60
54

Madrid
“) ……….

100

,,
66.67
66.724
44
100
IJsl.Kr.
66.67
54.724

Belgrado…………

Lissabon
…………

100
Zioty
27.91
24.-
8

Stamboel

……….

Kovno (Litauen)
100
Lita
24.88 24.75
7

Praag

…………..

Riga (Letland)
…
100
Lat
48.-
48.074
7-6

Boekarest

……….

Reval (Estland).
..
1011
Estl. Kr.

..

66.67
66.55
74

Sofia

…………..

Oslo ‘) …………..
Stockholm
‘) ……..

Helsingfors

…….
100
Finnmrk.
–
8.264
6.28
7

Athene

………….

Tjerwooets
12.80
12.85

Milaan
“) ……….

(lOBoebel)
100
Gulden
48.42
48.424
8

Moskou

………….

Amerika.

Reickjavik
……….
Warschau

……….

New-York’)
$
2.4878
2.49
11
/18
5
Canad.
$
2.4878
2.48
1
Y
Mex. Dollar
1.24
1.214
Peso (papier) 1.0563′
1.054

Danzig

………….

La Paz (Bolivia)
Boliviano
0.9080
0.92

Montreal

……….

Rio
de Janeiro…
Milreis (pap.)
0.80752
.
0.290

Mexico………….
Buenos Aires………

Peso (papier)
0.30
0.31
74. 64
Bogota (Columbia)
Peso
2.42 2.42
Valparaiso
………

Quito (Ecuador)
Sucre
1.21
0.494
Lima (Peru)

…….
Per.
£
12.104
10.25
Montevideo (Urug.)
Peso
2.5725
2.55
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.48
Gulden
1.-
0.9768
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1.014
San José
(C.
Rica)
Colon
1.16
–
Quetzal
2.488%
2.49
Managua (Nicarag.)
(Jordoba
2.484
2.49
San Salvador (Salv.)
Colon
1.2440
1.24
Azië.
Rupee
0.91 0.91
8

Paramaribo

…….

Gulden
I.C.
1.-
0.994

Guatemala
………

Yen
1.24
1.11
5.48
Dollar
1.21

Calcutta
………….
Batavia

…………

Taël
1.565

Kobe

…………..

Straits DolI.
1.4125
1.41

Hong Kong

…….
Shanghai

………

Phil. Peso
1.214
1.23
Singapore

……….
Manilla

– ………..
Bangkok
……….
Baht
1.10
1.13
Teheran (Perzië)
.Kran
0.24
Afrika.

–
Kaapstad
£
12.104
12.07
54
Alexandrië ……..
Egypt.
£
12.42
12.43
Av&tralië.
Melbourne, Sidney

.

en Brisbane
.
£
12.104
12.054
Nieuw Zeeland
£
12.104
12.085
) uouopeso. ‘)ivluirels uoua.

) hOl, te Juarn. )
80.
noicering ie
R’dam. 0v. not, part. opg. §) 1 Belga
=
5 frank.

–

238

ECONOMISCH-STÂTISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1929

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D a a
Londen
(3
per

)
Parijs
(3
p.
–
lOOfr.)
Berlijn
(3 p. 100 Mk.)
Amsterdam
(3 p. 100 gld.)

26 Febr.

1929
4
,
859
/32
23,73
1

40,05%
27

,,

1929
4,85s
3,9011
8

23,72
7
1
8

40,05% 28

,,

1929 4,85%
3,90%
23,73
40,05
1 Maart

1929 4,85
9
1
33

3,9081
9

23,73
40,04%
2

,,

1929 4.85%
3,9051
9

–

23,73
40,05
4

:

1929
4
,
857
132
3,905/
23,723i
40,05

5 Maart

19281
4,8771
8

3,939,
23,90%
40,22
1untpariteit..
4,8667
13,92
23,813
4031
86

KOERSEN TE LONDEN.

Landen
Plaatsen en

INoteerings-116
eenheden Febr.!
1929
1929
23
Febr.I25Febr./2Mrt.’29I
JLaagsteHoogsfe
2 Mrt.
1929,

Âlexandriö.
.
Piast. p.
97%
97j4
977186
97
9
1
ie

97%
Athene

..
Dr:p.
375
375
3743%
375%
375
Bangkok …
Sh.p.tical
110
6

1110%
1110
T
6
1/10
3
/
8

111031
8

Budapest
.
..
Pen. p.
£
27.844
27.841
27.82 27.87 27.85
B. Aires

.
d. p.
$
47111
471110

4791
47
11
1
32

471,1
16

Calcutta
… ._
Sh. p. rup.
1
8
6
“64
1
1
!84
6′
116
116″
–
’32
1i6″
l84

Constantin….
Piast.p.
985
985
97 5
990
980
Hongkong ..
Sh. p.$
1/11′”
111129
8

53
1/115;
21071
16

210i1,
Kobe

..

.-..
.
Sh.p.yen
110′
6

8
1/10
T5
Io
S’S
110
l
1101
1
WT
Lissabon

..
Escu.p.0
10934′
1093%
108% 110
109
11
8

Mexico’)

…
$
per
£
9.9711
10
9.75
10.25
9.90
Montevideo d. per
£
50%
5071
a6
503%
5071
9

503%
Montreal

..
$
per
£
4.87′
4.7119

4.87
,
18

4.88
4.8751
R.d.Janeiro
d. per Mii.
5571
864
5571
884
57/
8
529′
832
5578
64
Shanghai …
Sh. p. tel
2/691,
2/6
21
/32

2/6%
27%
0
‘
627
–
132
Singapore…
id. p.
$
2,
1
3
63

55
2/3
59/
84
23′
/

T5
2/329/
32
2’3″
/

184
Valparaiso
2).
$
p. 39.60
39.57
i
39.50 39.59 39.50
Warschau
Zi. p.
£
1
4351,
6

1
4351,
6

43’1
71
16

4311
1

•i
in net vervoig woruen ue mex.

niet meer in penc. aocfl
1fl £
genoteerd.

2)
90 dg.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)

Londen’)
N.York’)
Londen’
25 Febr.1929.
.
26
563%
25 Febr.1929….
84111%
26

,,

1929..

26
568
26

,,

1929…

,
84/103%
27

,,

1929..

25
13
1
16

56%
27

,,

1929….
84111%
28

,,

1929..

2611
8

56%
28

,,

1929..,..
84/11%
1
Mrt. 1929.
.
26
56%
1
Mrt. 1929..,.
84111%
2

,,

1929.. 26
56%
2

,,

1929….
84111%
3 Mrt. 1928.. 2631
18

57
3 Mrt. 1928….
84/11%
20 Juli 1914.. 24i1, 59

20 Juli 1914…. 84111 8
i) in pence p. oz.stand.
2)
Forelgn silver in $c. p. oz. fine.
3)
in 8h. p.oz. fin
S
e

STAND VAN
‘s RIJKS KAS.

Vorderingen.
23Febr. 1929
1
28
Febr. 1929

Saldo bij de Nederiandsche Bank….
-.
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
f

127.680,05
/

20.353,52
Voorschot
op
uhtimo Januari. ’29 aan
de gem. opvoor haar door de Rijks-
7
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
–
37.372.666,14
,,

37.372.666,14
de Rijksinkomsten belasting………..
11.634.229,62
,,

11.681.585,62
Voorschotten aan Suriname………….
–
–
Kasvord. weg. credietverst.a/h. bultenl
Daggeldieeningen tegen onderpand
,,
131.713.302,80
,,
133.106.333,78

van Staatsschuldbrleven

……….
19.000.000,-
1.000.000,-

Id. aan Curaçao
………………………..

Saldo der postrekeningen van Rijks-
21.493.093,69

…

,,

14.004.716,-
comptabelen

……………………
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.
T.
en
T.2)
–
–
…………………………..
Id.
op
andere Staatsbedrijven
3)
6.532.578,42
.,

6.282.578,42

Ver
p1 i c
h t
1
n ge n.

Voorschot door de Nederl. Bank

/
10.252.897,72
f

8.433.482,88
Schatklstblljetten in omloop’)………..7.261.000,-
Schatkistpromessen in
om1oo

……
»

67.261.000,-

Waarvan direct
bij
de Ned. Bank

–
,,

16.320.000,-
–
,,

11.167.854.50
.-1
Schuld aan Nedndit
2
)
…………..

31.381.999,73
26.637.605.71

..16.320.000,-

12.406,17.

Zilverbons in omloop……………..,,

11.054.271,-

Id. aan het Alg. Burg. Pensioenfonds
7
)

23.564.928,44

..

,,

23.646.197,19
Id. aan

Curaçao’)…………. …. ….,,

18.245.17

Id.
s.
h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T ‘)..

56.672.01944.
51.496.565,-
Id. aan andere Staatsbedrijven
2)……..,

1.640.060,-
1.640.000,-
Id. aan diverse instellingen
3)
……..
…5.835.878,84
5.788.243,21
1)
Waarvan
f
11056.000 vervallende
op 1 Juli
1929.
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

1

23 Febr. 1928
1

2 Mrt. 1929

Vorderingen:
Saldo b
ij’s
Rijks
kas
….. …. …. …
f31.382.000,-
f27.004.000,-
bij

8.798.000,-
4.423.000,- Verplichtingen:
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
– –

Saldo

de Javasche Bank
………..,,

Waarvan Muntbiljetten
…………..
–

.

–

Schuld

het Ned.-ind. Muntfonds..,,
aan
46.529.000,-
……
46.840.000.-
Muntbiljetten In omloop

…………..

Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.
258.000,–
.,,

741.000.-
,,

278
000,-
,,

698.000,-

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 4 Maart 1929.

Activa.
Binnenl.Wis.(Hfdbk. f 78.526.920,85
selsProm.{ Bijbnk.

4.303.948,61 euz.1uuIse.ïg.scn. ,

15.216A13,84

f
98.047.283,30
Papier
o.
h. Buitenl. in disconto.
.. …….

,,
–
Idem eigen portef.
.
f
132.330.025,-
Af :Verkocht maar voor
de bk. nogniet afgel.

–
132.330.025,_
Beleeningen
ncl.
vrsch.
Hfdbk.
f

57.782.532 62

in rek.-crt.
Bijbnk.

6.407.826 98

op
onderp.
Ag.sch.

53.669.936 45

•

f

117.860.296,05

Op
Effecten…
.

.-. t
116.310.454,90
Op Goederen en Spec.

1.549.841,15
117.860.296,05
Voorschotten a. h. Rijk
.. … .. … ..

.. ..
2.368.886,-
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
…. .

.
f

67.048.165,-
Muntmat., Goud
…

367.494.872,26
f 434.543.037,26′
Munt, Zilver, enz.
•

21.330.089,97
Muntmat., Zilver..

–

Belegging
11

kapitaal, reserves en, pen.
455.873.127,23

sioenfonds
………… .
,,
24.519.114,37
Gebouwen en Meub. der Bank
……..,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen

… .. . .

……..

,,
42.602.715,24

f
Paseiva

_________________________
878.601.447,19′

Kapitaal
…………………..
f
20.000.000,-
Reservef ouds
……….

……….
7.157.903,12
Bijzondere reserve
………….

……
8.000.000,-
Pensioenfonds

………………….

..
5.557.721,45
Bankbiljetten in omloop……….
…..
808.766.085,-
Bankassignatiön in omloop………..,,
270.112,13
Rek.-Cour.
j’
Het Rijk
f

–
saldo’s;

‘

Anderen,, 12.193.821,56

»
.12.193.821,56
Diverse rekeningen
. . .-.. . … .’. • .. .. .,,
16.655.803,93

f
878.601.447,19

Beschikbaar metaalsaldo
…….
……. .
f
126.889.920,44
Minder bedrag aan bankbiljetten in
om-
ioop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ,,
317.224.800,-
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Goud
Andere
Beschikb. Dek-
Data
Circulatle
opelschb.
Metaal-
Ikings
Munt
1
Muntmat.
schulden
saldo
perc.

4 Mrt. ’29
67.048
367.495
808.766
12.464 126.890
55
25 Febr.
1
29
67.053
367.495
775.761
31.596
133.275
56
18

’29
67.055 367.495
774.854 28.834
134.835
57
11

’29 67.056
367.495
784,5q1′
42.742 125.630
55
4

’29
(/7.040
367.495
807.905
38.745
117.897
54
28 Jan. ’29
67.045
367.495
782.471
44.679
126.101
55
5 Mrt. ’28
67.724
367.464 796.958
36.961
294 603
55
25 Juli

’14
65.703
.96.410
1
310.437
1

6.198 43.521
1)
1

54
Totaal
Schatkist-
Belee
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
,zin

e
g
op het
reke-
–
disconto’s
rechtstreeks
buitenl.
ningen
2)

4 Mrt. 1929
98.047
–
117.860
132.330 42.603
25 Febr. 1929
73.713
–
98.599 166.994
‘25.897
18

1929
66.816
–
105 212
166.385
26.928
11

1929
–

66.828
–
93.361 198.269
15.042
4

,,

1929
59.426
–
108.348
205.657
33.737
28 Jan. 1929
62.376
–
97.666
203.229
32.044
5 Mrt. 1928
59.393
–
124.659
181.206
28.067
25
Juli

1914
67.947 14.300
61.686′
20.188
509
‘) up 0e Dasis van 9
5
metaaloekking. ‘) Sluitpost activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
—
Metaal atte
7 ‘°’

8
Andere
J
opeischb.
schulden
Discont.
Div.
reke-
ningen’)

2 Febr. 1929-
815
1.557
659
–
1.023
331
26 Jan.

1929-
825 1.468
652
1.032
333
19

1929..
815 1.451
632
1.067
308
12

.

1929-
801
1.495
,

717
1.051
329
5

,,

1929..
786 1.649
721
1.058
349
4
Febr.

1928..
1.105 1.606
613
859
412
5
Jüli

1914…
645
1.100
560
735
396
-r
..U..y,JaL uI
a,..LIva.

6 Maart 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

239

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data

Goud

Zilver

Circulatieopeischb. metaal-
schulden
saldo

2Mrt. 19291

189.500

302.100

46.900 49.900
23Feb.1929

190200

299 900

52.400
49.280
16 ,, 1929

189.100

302.100

59.300 44.540

2Èeb. 1929 ï68.996

22.734 300.088

60.185 47.621
26Jan.1929 169.228

22.850 300.153

61.436 47.443
19

1929 169.662

23.101 304.504

63.882 45.409
12

1929 169.559

22.415 311.319

65.803 41.125

3Mrt.1928 173.468

18.619 309.302

42.859 122.064
5Mrt.1927 195.319

30.569 306.987

56.951 354 052

25Juli1914 22.057

31.907

110.172

12.634

4.8422)

Data
–

Dis-
conto’s
1

buiten’ N.-Ind.
betaalb.

1

Belee-
1
ningen
1

Diverse
reke-
ningen
kingS-
percen-
lage

2Mrt. 1929
13850
”
54
23Feb.1929
141.700
•**
54
16

,,

1929
142.800
***
52

2Feb. 1929
49.607
53
–
7.928.
38.164
78.745
26Jan. 1929
‘.641
39.296
83.540
44.792
.
53
19,,

192
7.92
40.320
86.925
46.176
52
12

129
,,
7.37
41.251
92.504 49.085
51

3 Mrt. 1928
12.659
27.450
85.062
41.045
55
5Mrt.1927
13.536 19.670
70.330
41.162
62

25 Jüli 1914
7.259
6.395
47.934 2.228
44
1)
Sluitpost
activa.

‘)
Basis
2
/s
metaaldeaktng.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten in duizenden ponden sterling.’)

Data
Metaal
Bankbiij.
in
circulatie

Bankbilj.
in Banking
Departm.

utner
.ecu
Disc,
and
Advances

ritjes

ecuritzes

27 Febr.1929
151.256
352.253
58.644
8.354 15.594
20

,,

1929
150.851
351.819
58.685
12.056 18.692
13

‘

1929
150.154
352.698 51.140
10.447
16.687
6

1929
149.917
357.519
52.107
8.714
15.528
30 Jan. 1929
152.978
355.644
57.070 9.657
15.946
23

,,

1929
153.343
355.366
57.737
10.764
15.061

29 Febr. 1928
157.250 135.349 54.587

22 Juli

1914
40.164
29.317 33.633

Data
1

00v.
Sec.
Public
Depos.

Other Deposits
1

Other
Bankers
IAccounfsl
Reserve1
Dek-
kings-
1
perc.’)

27 Febr.’29
42.977, 13.967
57.040

36.662
59.002
54231
32

’29
4.332
15.076
65.695

37.133
i
59.032
50
13

‘9
47.877 19.636
58.200

36. 438
57.456
50 j
6

’29
55387
.8.351
68.501

37.004
52.398
46
30Jan.’29
50.502
19.230 58.211

37.863
57.334
.49231,,

23

,,’

’29
49.487
16.850
60.842

37.482
57.977
5031,
6
–

29Fèbr.’28
3Ô 683
10.140
98507
41.650
38s
1

22 Juli ’14
1’1.005
13.736
42.185
29.297
52
1)
Zie voor wijzigingen in de bankstaat de toelichting op biz. 1080
bn 1081.
2)
Verhouding tusechen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen frauc.

1
Te goed
Wis

Waarv.

Belee-
[Renteloos
Data
Goud’)
Zilver)
in h t
buite
m
nl.

–
sels
op het
n
ngen
1
voorschot
buifenl.

Ia.d.Staat

22Feb.’29134.038
732 11.539
23.645
18.406
2.263
3.200
15

’29
34.027
732
11.795
22.372
18.400
2325
3.200
’29
34.018
732
12.303
23.163
18.251
2.314
3.200
1

’29
34.004
732
12.436
22.349
18.177
2.339
3.200

23Feb.’28
5.544
343
55
1.692
10
1.716.
–

23 Juli’141
4.10.4 1
640
–
1.541
8
1
769
–

Bons
Diver-
Rekg.
Courant
Data
.
zelfs t.
sen’)
Circulatie
1
Zelfs t.
Staat
1

Parti-
amort.
k.
Iamort,k.Iculïeren

22Feb. ’29
5.930
1

1.463
62.506
5.932
1

6.368
7.175
15

‘291
5.930
1

1.751
–
62.620
6.275
1

6.413 5.990
8

‘291
5.930
1

1.755
03.101
6.412
1

6.234
6.721
1

,,

‘291
5.930
1

2.102
03 867 6.238
6.161
6.016

23Feb. ‘281
–
1
26.365
57.702
80
1

–
8.292

23 Juli’14J
–
–
5.912
1

4011
–
1

943
1)
Bij de stabilisatieis de goudvoorraad. gewaardeerd volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.

EFFECTENBEURZErt

Amsterdacu, 4 Maart 1929.

. De markt te N e w Y o r k heeft weliswaar gedurende de
achter
OnS
liggende bcrichtsperiode niet de leiding geno.
men, doch heeft- wel grooten invloed uitgeoefend op de in-
ternationale beurzen. De stemming in Wallstreet is weer
bijzonder opgewekt geweest. Verschillende factoren hebben
hiertoe medegewerkt, o.a. de voortdurende stijging van den
koperprijs,’ de 1)lan1en van de U. S. Steel Corporation
betreffende de kapitalisatie en het verdwijnen van de
vrees voor discontoverhoogiug door de Federal Reserve
Bauk te New York. Weliswaar acht men liet onwaarsehijn-
lijk, clt de financieele autoriteiten bij eventueel yerdere nitbicliiig van de speculatie op de fondsenmarkt ‘geheel
wei-kloos stillen blijven, doch een krachtdadig effect
–
vreest
men, gezien (le ervaring van den laatsten tijd, blijkbaar
niet. In de achter ons liggende berichtsweek zijn de voor-
schotten aan makelaars opnieuw toegenomen – ditmaal
met $ 30.000.000 – doch de markt heeft hieraan geen aan-dacht geschonken. Het gevolg is geweest, dat het peil van
de meeste fondsen in beteekenendle mate kon stijgen.
. Te L o u d e n is de stemming geheel verscl,illend geweest.
Juist het voortduren van cle hooge gelcikoersen in de Ver-
eenigde Staten heeft de kans op hernieuvden gouduitvoer
doen groeien, hoewel ditmaal de Bank of Ei.igland nog de
hand kon leggen op, hoewel betrekkelijk geringe, hoeveel-
heden van het gele metaal. Ook cle wisselkoersen hebben
zich in de richting vat.I liet uitvoerpunt voor goud bewo-
gen. 1)ientengevolge is men te Londen zeer voorzichtig ge.
eest in het aangaaii van nieuwe engagementen. Bepaald
fl2uw is de stemming niet geworden, doch het gebrek aan ‘oldoei,cle vraag heeft zoowcl in ,,gilt.eclged’ fondsen als
in de overige markten, een geringe afbrokkeling in het
leven geroejen. –
– Ook te P a r
ij
s is cle tendens niet levendig geweest.
Verschillende vennootschappen, ook bankinstellingen, zijn
overgegaan tot uitbreiding van ktpitaal. Zooals het vaker –
ter beurze geschiedt, was ook thans de verwezenlijking van een lang gekoesterde verwachting oorzaak van een
koersdalii.ig. Blijkbaar ware,, de uitbreidingen van kapi-
taal, met de daaraan verbonden claim, reeds lang tevoren
‘in het koerspeil verdisconteerd. Ook voorzag nico een
stijvere geldmarkt, nu vele emissies ter- inschrijving aan-
geboden zullen worden.
– Te B e r 1 ij n is in den aanvang van de berichtsweek de stemming tamelijk lusteloos geweest. Aanmerkelijke ver-
andering is hierin niet gekomen, ondanks den steun, welke
ciöor enkele bankinstelliugen ter beurze werd verleend.
Vooral aandeelen 1. G. Farbenindustrie hebben onder de
lustelooze tendens te lijden gehad; ook aan1ee1en Polyphon
liepen scheip achteruit. Tegen het einde van de beurswcek
ontstojid echtOr ‘eenig herstel, ivdar’toë buitenlancische koop-
pr’ders in vrij groote mate hebben medegewerkt.
T e n ons èn t is de markt vrij opgewekt geweest: Men
–
heeft zich grootencleels geiicht naar de aanwijzingen van
Amerika en daar dezê ôver het algèmeen gunstig bleven,
kdhden ook hier de meeste afdeelingen ëen hooger peil be-
reiken. Dcie karakteristiek geldt echter voor het
–
-begin
van de berichtsweek. Later is de tendens veel weifeleuder
geworden, ook voor
beleggingsfondserc.
Deze zijn ditmaal
eenigszins aangetast, hoewel de geldmarkt geleidelijk iets
ruimer is geworden. 6 pOt. Ndd. ‘Werk. ‘Schuld 1922:
104
5
11,
104
3
/; 4%. pCt. Ned. Werk: Schuld 1917: 100
3
/9;
4% pCt. Ned..Indië 1920: 99i,, 91316; 5 pCt. Brazilië 1913
£ 20-100: 76; 8 pOt. Sao Paulo 1921: 105%, 105
0
/1n.
Veel aandacht hebben
scheepva-ertaa-ncleelen
getrokken,
waarbij aandeelen Nederlancische Scheepvaart Unie op den
voorgrond hebben gestaan. Omvangrijke kooporders, naar
men meende op te merken voor huitenlandsche rekening, werden hier uitgevoerd, met het gevolg, dat ccci aanmer-
kelijke stijging van het koerspeil kon intreden. De overige
soorten hebben zich bij deze beweging slechts aarzelend
aangesloten, met uitzondering van aandeclen Stoomvaart
Maatschappij ,,Nederland”, welke eveneens krachtig kon-
den stijgen. Tegen – het einde van de berichtsweek is een
lichte reactie ingetreden, zoodat nergens het hoogst be-
reikte peil behouden kon blijven. Holland.Amerika Lijn:
80
3
/5, 80; Java-China-Japan Lijn: 152%,
15791;
Kon.
Ned. Stoomboot Mij.: 94%, 96; Ned. Scheepvaart Unie: 224, 227% ; Solleveld: 50, 48; Stoomv. Mij. Nederland:
205, 215
3
/8. –
Ook de
petroleuinafdeeling is
veel opgewektq
.
r geworden.
De berichten omtrent liet sluiten van een overèenkomst
tusschen de Standard Oil Conip. met de regeering van Rus-
land heef t goeclen invloed uitgeoefend, temeer, omdat men
aanvankelijk meende, dat ook de Koninklijke Petroleum
Mij. hierbij rechtstreeks betrokken was. Dit laatste is
tegengesproken, doch men onderstelt ter beurze, dat de

240

ECONOMISCH-STAISTISCHE BERICHTEN

6
Maart
1929

,,Koninklijke” toch voordeel van de genoemde overeen
komst zal verkrijgen. Desondanks is de koersverbetering
vrij bescheiden gebleven. Sterker zijn aandeelen Perlak,
Marland Oil, enz. op den voorgrond getreden. Dordtsche
Petr. md. Mij.: 380,
3891%;
Gec. Holi. Petr. Mij.: 250,
260; Kon. Ned. Petr. Mij.: 392
1
/2,
40234; Perlak Petroleum
198, 2137%; Peudawa: 41
5
/, 40; Marland Oil: 3734, 40
5
/8.
Mijnbouwaandeelen
waren gedurende het grootste deel van de beursweek rustig van toon, doch tegen het slot is
groote vraag ontstaan voor aandeelen Algemeene Explora-
tie Maatschappij, gepaard gaande met geruchten omtrent
overneming van deze vennootschap door de ,,Koninklijke”.
Ook voor aandeelen Boeton heeft aanvankelijk goede vraag
bestaan, doch later is een reactie ingetreden. Alg. Explo-
ratie Mij.:
23634,
244; Boeton Mijnbouw Mij.: 307, 30934;
MUller & Co.’s Mijnbouw Mij,: 10434,
1
03%; Redjang Le-
hong: 160, 15934; Si.ngkep Tin Mij.: 337%, 327.
De afdeeling voor
industrieele fondsen is
voornamelijk
op den voorgrond getreden door den vrij actieven handel
in certificaten Margarine Unie. Nadat de inschrijving op
de nieuwe certificaten was gesloten, is in snel tempo een’
koersverheffing ingetreden, welke bijna ten volle gehandj

haafd kon blijven. Daarentegen hebben aandeelen Calv&
Delft, na een opwaartsche beweging, blijk gegeven van
zekere vermoeidheid. Aandeelen Philips konden een goéd
deel van hun tevoren behaald koersverlies inhalen. Voor
kunstzijde is de belangstelling zoo gering geweest, dat
slechts enkele stuks per dag zijn verhandeld bij bijzonder
kleine koersverschillen. Calv6-Delft: 165, 165%; Centrale
Suiker Mij.: 7934
2
79
1
/
4
; bIl. Kunstzijde md.:
173%,
174;
Int. Viscose: 86, 85%; Maekubee: 149%, 151%; Marga
rine Unie: 349%, 369; Ned. Kunstzijdefabr.: 377, 385
Philips Gloeilampenfabr; (gem. bez. v. Aand.): 854, 881e
Ougr6e Marihaye: 404, 402; Separator: 172%; 16934;
Zweedsche Lucifer Mij.: 423, 421.
De
rubberinarkt
was tamelijk ongeanimeerd. Een afbrok
keling van het koerspeil is voorgekomen, waardoor de ten
dens een w’einig opgewekten indruk heeft gemaakt. Am
sterda.m Rubber: 294
1
4,
29034;
Deli Batavia: 206, 201%;
Hèssa Rubber: 396, 388; Indische Rubber: 330%, 340%
Java Caoutchouc: 177, 172; Kali Telepak: 312, 308; Ned.-
md. Rubber & Koffie: 285; Rdam Tapanoeli: 130, 128%;’
Serbadjadi: 254,
250%;
Sumatra Caoutchouc: 205, 196;’
Sumatra Rubber:
238%,
240; Ver. md. Cultuur Ond.
18434,
1
83%; Intercontinental Rubber: 13
15
118,
1
3%.
Ook de
tabaksafdeeling
heeft vrijwel geen aandacht gei
trokken. Bovendien viel over het algemeen een neiging tot
achteruitgang van cle noteeringen op te merken, waaroi
slechts enkele ,Javasoorten, benevens aandeelen Senembah
1
1

een uitzondering hebben gevormd. De nadering van de
eerste Sumatra-inschrijving, op 8 Maart a.s., schijnt eenige
terughouding in het leven te hebben geroepen. Arendsburg
659%, 659%; Besoeki Tabak Mij.: 559, 558; Deli Bata-
via: 548, 547%; Deli Mij.: 45034, 446; Ngoepit: 360%
37534; Oostkust: 221%,
222%;
Senembah: 513
1
/
2
, 524
1
12.
,Suikeraandeelen
zijn verwaarloosd gebleven op nagenoeg
onveranderd koerspeil. Cultuur Mij. der Vorstenlanden
15934,
1
58%; H.V.A.: 657, 658; Javasche Cultuur Mij.:
389, 393% ; – Maron: 237, 239; Moormaan: 345; Ned.-Ind?
Suiker Unie: 248, 249
1
/
2
; Poerworedjo: 87, 86; Sindang-
laoet: 400, 401 Tjepper: 725, 755; Watoetoelis Poppoh
745, 750.
i.tandeelen in hankinstellingen
waren vast, doch zonder
hijzondere koersverschillen. Amsterdamsche Bank: 196;
Incasso Bank: 1247%, 124%; Javasche Bank: 320, 317
5
4;
Koloniale Bank: 246%, 248%; Ned.-Ind. Handelsbank: 170k

169
%; Off
Handel Mij. C. v. A.: 1857,4, 1867,4; R’damsche
Bank: 1
1
6%, 116%; Twentsche Bank:
140%,
140.
De Amerikaansche afdeeling
bleef vast, hoewel de om-zetten aan onze beurs niet groot zijn geworden. Bij voor-
keur vestigde ons publiek de aandacht op spoorwegaandee.
len, aandeelen in kopermaatschappijen, U. S. Steel Corp.,
enz. Anaconda Copper: 270%, 299; Cities Service: 586,
597%.; Studebaker: 90%, 91
5
/8;
U. S. Leather: 28%,

27
13
116; U. S. Steel Corp.: 189%, 190
3
/
4
.; Atchison Topeca:
201%, 204; Baltimore & Ohio: 126%,
131%;
Ene: 71%,
747/
g
; Southern Pacific Cy.: 132%,
13615
110;
Union Pacific: 220, 230; Wabash Railway:
7315116,
75%.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
5 Maart 1929.

Aan de verschillende t a r w e-markten waren gedurende
de afgeloopen week de dagelijksche fluctuaties der prijzen
meestal gering. Vergeleken met een week geleden, zijn de
prijzen aan de voornaamste termijnmarkten dan ook slechts
met kleine veranderingen of geheel onveranderd gesloten.
In Argentinië bepaalden de schommelingen zich tot 5 It 10
cents per 100 KG. Te Buenos Aires sloten de Maart- en de
Mei-termijnen 5 cents per 100 KG. lager en onveranderd,
en, te Rosanio waren beide termijnen onveranderd. De
Noord-Amerikaansche markten toonen ongeveer een gelijk
beeld. Ongeveer in het midden der vorige week ondergin-
gen de prijzen voor Mei-tarwe te Winnipeg een verlaging
van bijna 2 cents per 60 lbs., welke verlaging later weder
geheel werd ingehaald. Hetzelfde geschiedde aan de ter-
mijnmarkt te Chicago, waar ook na een verlaging vaii ongeveer 2 cents een verbetering intrad, en de prijzen
stegen tot dezelfde hoogte, waarop zij aan het begin der
afgeloopen week stonden. Gisteren volgde weder eene daling,
waardoor de prijzen voor Maart te Chicago 1
34
d.c. en te
Winnipeg voor Mei ruim 1 d.c. lager sloten dan een week
geleden. –
De omvang der tarwezaken was gedurende de afgeloo-
pen week verre van bevredigend. Naar de Middellandsche
Zee werd Australische tarwe verkocht, en Frankrijk trad
op als kooper van Platatarwe, doch in Engeland en in het
Noorden van West-Europa werd geklaagd over gebrek aan
vraag. Wat het Noorden van West-Europa betreft is de
vraag voor spoedig verwachte stoomende partijen gering,
in verband met de gesloten scheepvaart.op de binnenwate-
ren, waardoor ontvangers niet in staat zijn, hunne inkoo-
len naar het binnenland te vervoeren. Door, deze omstan-
digheid hebben zich in vele havens reeds groote voorraden
opgestapeld, welke op verscheping wachten tot de weers-
omstandigheden zullen zijn veranderd en de scheepvaart
naar het binnenland weder geopend zal zijn. De continen-
tale vraag, welke voor tarve bestond, bepaalde zich hoofd-
zakelijk tot partijen op aflading. Alleen in zeehavens staan-
de molens, welke per water bereikbaar zijn, konden aan-
komende partijen koopen van houders, die liever hare tarwe
tot een lagen prijs van de hand wilden doen, dan de tegen-woordige hooge opslagkosten betalen. In Engeland geldén
dezelfde redenen om geen stoomende tarwe te koopen, niet
in die mate als op het vasteland. Koopers zijn daar ‘echter ook zeer terughoudend en toonden in de afgeloopen week
weinig belaigstelling. De voornaamste reden voor de
terughoudendheid der koopers in Engeland
–
moet gezocht
wordèn in den grooten stoomenden voorraad van tarwe, waar-
vIn wordt verondersteld, dat nog een groot gedeelte on-
verkocht in handen der afladers is, terwijl in de eerste

INI)USTRIEELE DISdONTO MAATSCHAPPIJ

AMSTERDAM . LONDEN
.

BERLI.JN

PARIJS
–
KOPENHAGEN

MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL
/
25.000.000,-

VOLGESTORT GEPLAATST EN RESERVES
112.900,000-.

–
Financiering van den afzet
–
van industrieele producten.

6
Maart
1929

ECONOMISCH-STATIST.ISCHE BERICHTEN

241

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

Amsterdam

Totaal
Artikelen

24 Febr.12 Mrt.’

Sedertt Overeenk. I24
I Jan. 1929 j tijdvak 1928
Mrt.I

Sedert

1
Overeenk.

1929

1928
1Jan.
1929
1
tijdvak 1928
II

Boekweit ………………-

4.034

5.694

Mais ………………

22.656

160.642

189.424

Tarwe

………………
…30.398

261.417

330.059

Rogge

…………………784

20.481

20.463

Gerst

……………..2.428

84.563

69.035

Haver

…….. . ……..4.624

33.737

42.652

Lijnkoek …………..

3.131

33.927

42.544
Lijnzaad

…………….177

40.717

28.683

Tarwemeel

………….2.215

15.920

27.767

Andere meelsoorten

–

=

1.607

1

2.252
2.353

29.834

8.442

291.251

338.501
• .

–

–

20.481

20.463
–

-.

–

4.034

5.694

3.654

40.546

47.277

201.188

236.701

–

98

3.240

84.661

72.275

618 •

1.529

–

35.266

42.652

20.695

87.296

59.315

128.013

87.998
–

.

–

450

33.927

42.994
–

.

5.010

7.846

20.930

35.613
–

–

–

1.607

2.252

toekomst geregeld verdere groote verschepingen van Ar-gentinië kunnen worden verwacht. Het zijn hoofdzakelijk
verkoopers van Platatarwe, die dringend aan de markt
zijn en geneigd concessies in hunne prijzen te doen, om tot
verkoopen te geraken. De aanvoeren in de Argentijnsche
uitvoerhavens blijven van grooten omvang, en de zichtbare
voorraad in Argentinië is in de afgeloopen week niet on-
aanzienlijk toegenomen. Canada is niet dringend aan de
markt en vraagt op het oogenblik voor Manitobatarwe te
hooge prijzen in vergelijking met die, waarvoor Platatarwe
gekocht kan worden. De Canadeesche tarwepool heeft ge-
durende het geheele najaar en dezen winter de politiek
gevolgd, met verkoopen te wachten, wanneer de prijzen
ten gevolge van overvloedig aanbod volgens hare sneening
te veel daa1den. Het zal later blijken, of de Pool gelijk
heeft met afwachten en Argentinië met verkoopen voor te
laten gaan. In de allerlaatste dagen hebben sommige afla-
ders van Canadeesche tarwe hunne prijzen verlaagd en zijn
ook eenige zaken tot stand gekomen naar het continent.
In de Vereenigde Staten zijn nog groote voorraden tarwe
aanwezig, doch houders daarvan maken geen haast met
verkoopen. Vele eigenaars van tarwe in de Vereenigde Sta-
ten wachten af, of de nieuwe president maatregelen zal
nemen, om •de boeren in de Vereenigde Staten .te helpen
door ter bereiking van dat doel de prijzen voor binnen-
landsch gebruik met geldelijken steun der regeering kunst-
matig op te drijven. Een tweede reden voor het terughou-den der voorraden in de Vereenigde Staten bestond in dle
ongunstige berichten over den nieuwen oogst, waarvan ge-
durende geruimen tijd gevreesd werd, dat hij ernstige schade
hdd geleden ten gevolge van strenge koude, onvoldoende
sneeuwbescherming en de vorming van ijs op de velden.
Sedert cenige dagen luiden de berichten over de winter-
tarve in de Vereenigde Staten veel gunstiger, en de vrees
voor schade schijnt sterk overdreven geweest te zijn. Op
het oogenblik is men van meening, dat schade ten gevolge
van vorstniet grooter zal zijn, dan in gewone jaren. Het
weder is zachter geworden, en voor de ontwikkeling der
planten zal in de meeste streken voldoende vocht aanwe-
zig zijn, wanneer de sneeuw smelt. Australië gaat voort
met het op ruime schaal uitvoeren van tarwe naar Europa
en naar het verre Oosten, en zal daarmede voortgaan. Op
het oogenblik is het grootste gedeelte der Australische uit-
voeren bestemd voor landen in het verre Oosten, doch wan-
neer de vraag voor die destinaties zou verminderen, zal
een grooter percefltage der Australische verschepingen naar Europa moeten worden gezonden. Britsch-Indië interesseert
zich nog steeds voor Australische tarwe, doch schaarschte
aan wagons in Calcutta bemoeilijkt den invoer. In China
is de vraag naar buitenlandsche tarwe verminderd, vooral
vat Argentijnsche en Canadeesche tarwe betreft, omdat
verschepingen uit die landen in China zouden aankomen
op een tijdstip, dat de nieuwe oogst gereed zou zijn. Wan-
neer de vooruitzichten van den oogst in China zouden ver-
minderen, zal een vermeerdering der vraag naar buiten-
landsche tarwe daarvan het gevolg zijn. Over de vooruit-
zichten van wintertarwe in Europa en de eventueel ten
gevolge van de strenge vorst ontstane schade valt weinig
met zekerheid te zeggen. In Duitschland vreest men niet
voor vorstschade, hetzij dan met enkele uitzonderingen, waar geen voldoende sneeuwbedekking aanwezig is ge-
weest. Wel houdt men in Duitschland rekening met de
waarschijnlijkheid, dat rogge zal hebben geleden. In Frank-
rijk acht men de vooruitzichten gunstig, hoewel in het
Noorden in sommige streken schade wegens onvoldoende sneeuwbedekking is ontstaan. In de meeste Balkanlanden,
waar de winter uitermate streng was, was de tarwe vol-
doende door sneeuw tegen vorstschade beveiligd. Alleen in
Roemenië was de sneeuwbedekking in verschillende dis-
tricten onvoldoende, en men meent, dat de dientengevolge
ontstane schade in die districten 10 tot 25 pCt. bedraagt.
Andere graansoorten zouden zelfs meer geleden hebben.

Zaken in r
0
g ge waren in de atgeloopen wees weaer
van beperkten omvang, en de uitvoeren uit Noord.Amerika, welke hoofdzakelijk voor Scandinavische landen waren be-
stemd, waren niet van grooten omvang. Duitschland is nog
steeds aan de markt met rogge van den eigen oogst, welke
naar omliggende landen wordt verkocht. De aanvoeren zijn
echter wegens de door ijs gesloten waterwegen klein. G-
regeld komen zaken tot stand in Platarogge, en in mindere
mate in Donaurogge en Hongaarsche rogge. Gedurende de
afgeloopen week was de vraag naar deze roggesoorten ech-
ter niet groot en prijzen ondergingen eenige verlaging. In Mixed-m af s kwamen in de afgeloopen week weinig
zaken tot stand. In Coutinentale havens aankomende par-tijen vonden moeilijk koopers wegens de onmogelijkheid
naar het binnenland te verschepen, en voor die partijen
moesten aanmerkelijk lagere prijzen worden geaccepteerd
dan waarvoor Amerikaansche afladers aan de markt zijn.
Latere posities, waarvan vermoed kan worden, datbij aan-
komst de scheepvaart geopend zal zijn, worden duurder
betaald, doch waren op de meeste dagen te koop onder de
eerstehands-prijzen, welke door Amerika worden gevraagd.
In het begin der afgeloopen week zijn wel verschillende
eerstehands-zaken tot stand gekomen, doch sedert zijn
de prijzen aan de termijnmarkt te Chicago verhoogd, ter-
wijl de waarde in Europa onveranderd is gebleven. Deze
week zijn de prijzen voor mais te Chicago voor Maart eerst
2% cents per 56 lbs. gestegen. Daarna daalden de prijzen
echter weder, mede ten gevolge van gebrek aan vraag voor
uitvoer en van de verhooging ging ruim 1y
4
d.c. verloren.
Daardoor kwamen de eerstehands-aanbiedingen weer meer
in lijn met de waarde in Europa. De verschepingen van
mais uit Noord-Amerika waren in de vorige week aan-
zienlijk grooter dan in de daaraan voorafgaande. Aange-
zien die uit Argentinië van gelijken omvang waren, was de
totale wereldverscheping grooter dan in de week tevoren.
De vraag naar spoedige Platamaïs is slechts gering 6m
dezelfde reden, welke voor Mixedmaïs geldt en ook binnen-
komende Platamaïs moest tot lage prijzen worden ver-
kocht. Berichten over den nieuwen maïsoogst in Argentinië
melden, dat regen van gunstigen invloed geweest is op de
laat gezaaide maïs, doch het oogsten vertraagt in de
vroegste streken, waar de mais reeds rijp is. Reeds zijn ver-
schillende kleine partijen nieuwe mais verscheept en ondej–
weg naar Europa, en in den loop van deze maand zullen
verschepingen toenemen, omdat gerekend mag worden op
een vroegen oogst. De prijzen, welke voor de eerste alla-
dingen worden gevraagd zijn zeer hoog en ontmoeten in
Engeland en op het Continent slechts matige belangsel-
ling. Meer vraag voor deze eerste posities bestaat in Spanje
en aan de Middellandsche Zee. Voor latere verschepngen
worden niet zulke groote premies gevraagd, en daarin
komen geregeld zaken tot stand. Van grooten omvang zijn die zaken echter nog niet, daar importeurs het prijsuiv&au
van mais van den nieuwen oogst als hoog beschouwen.
Berichten over de maïsopbrengst loopen sterk uiteen, om-
dat de uitkomst in verschillende districten sterk verschilt.
Hoewel er weinig kans is, dat de opbrengst zoo groot zal
zijn als in het vorige jaar, schijnt toch op een goedcn oogst
gerekend te mogen worden. Volgens berichten uit Zuid-
Afrika zijn de vooruitzichten van den nieuwen matsoogst daar middelmatig. Aanbiedingen worden geregeld ge.aan
van Zuid-Afrikaansche mais ter verscheping gedurende den
zomer, en in verschillende soorten kwamen tamelijk belang-
rijke zaken tot stand. De ptijzen, welke voor deze maf
S-
soort ter verlading in den zomer worden gevraagd, zijn iets
lager dan die voor Platamais op denzelfden termijn. De
prijzen voor mais van den nieuwen oogst aan de termijn-
markten
–
in Argentinië zijn, na gedurende de afgeloopen
week kleine veranderingen te hebben ondergaan, onveran-
derd gesloten.
Ge r s t was in de afgeloopen week stil, en er kwamen
in dit artikel weinig zaken tot stand. Voor binnenkomende

242

ECONOMISCH-STÂ’ï’ISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1929

partijen geldt hetzelfde als voor maïs, en hoewel de iuii
Europa onderweg zijnde hoeveelheid niet groot is
de prijzen voor aangekomen en spoedig verwr
,
gedrukt. i)e lage prijzen w’aarvoor deze r

worden
verkocht, moedigen koopers niet aan voor hoogeren prijs
op aflading in deze maand te koopen, en hoewel daarvoor
iii den looj) der week de prijzen eenigszins zijn verlaagd,
kwamen slechts geringe omzetten tot stand. Hier komt hij.
dat liet binnenland nog tamelijk voorzien schijnt te zijn
met gerst van vroegere loveings-contractcn, en dat nog
belangrijke hoeveelheden in de zeehavens van het Conti-
nent liggen opgeslagen. Afladers zijn geregeld aan de markt
met gerst ter verlacling na scheepvaartheropening op de
Amerikaansehe meren. Zij vragen hiervoor hoogere prjzep dan voor spoedige verlading en koopers zijn huiverig (leze
te betalen. De zichtbare voorraden van gerst zijn in Noord-
Amerika wel eenigszins afgenomen, doch veel grooter dan
in liet vorige jaar. De Amerikaansche zichtbare voorraad
wordt op het oogenblik geschat op 11.178.000 bushels tegen 4.079.000 bushels in het vorige jaar. De Canadeesche zicht-
bare voorraad bedroeg de vorige week 21.300.000 buhels
tegen 10.400.000 bushels een jaar geleden. Het grootste ge-
deelte van de wereldverscheping van gerst wordt nog steeds
geleverd door Noord-Amerika, doch ook van Argentinië
woideu ii iet onbelangrijke hoeveelheden verladen. Uitvoeren
van den Donau zijn gering, niet alleen wegens de op enkelê
uitzonderingen mia gesloten scheepvaai’t in de uitvoerbavens.
Ook wanneer die scheepvaart weder geopend zal zijn, zullen geen groote aanvoeren van Donaimgerst mogen worden ver
;

wacht. i)e prijzen aan de termijnmarkt te Winnipeg onder-
gingen in de afgeloopen week weinig verandering en sloten
ruim t dc. per 48 lbs. lager. In h a v
0
r zijn de omzetten in hoofdzaak beperkt tot
Plata en Duitsche haver. De zaken, welke daarin tot stand
komen, zijn echter slechts van matigen omvang. In Argen
tinië zijn de prijzen aan de termijnmarkt onveranderd ge-
bleven. Te Chicago en te Winnipeg ondergingen zij cen ver
Inging, doch Amerikaansche haver is te hoog in prijs om
uitvoer mogelijk te maken.

SUIKER.

De verchi1leude suikermarkteu bleven ook (le afgeloo
pen week weinig belangrijk.
in A m e r i k a ging het een en ander in ruwsuiker oma
tot ongeveer 1.1511.6 dle. e. & fr. New York op basis van
Ctibasuiker; koopers blijven echter nog terughoudend. Op de -termijnmarkt te New York liepen dc Maart-likwidaties
glad vali stapel, waardoor de noteeringen niet verder af-
brokkelden. Het slot was als volgt
Mrt. 1.90; Mei 2.03; Juli 2.12; Sept. 2.17; Oct. 2.20
terwijl de laatste noteeriag voor p. Centrifugals op 3.71
gehiindhaafd bleef.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be

droegen deze week 123.000 tons, de versmeltingen 61.000
tomis tegen 48.000 tons in 1928 en dë voorraden 255.000 tons tegen 247.000 tons.
.l)e laatste C uh a-statistiek is als volgt:

1929
1928
1927
Ton —-Ton
Ton
Cubaansche prod. tot 23 Febr.
2.275.000
1.700.000
2.012.280
Consumptie ……………..
15.342
10.454
15.000
Weekontv. afscheephavens.
232.886
229.964
224.590
Totaal sedert 1 Jan ………
1.448.717
966.627
1.252.130
Weekexport …………….
123.458
78.937 127.894
Totale export sedert 1 Jan …
654.002
295.140
549.397
Voorraad afscheephavens.. . . .
820.593
709.706 718.920
Voorraad Binnenland

……
785 063 722.919
745.150
Werkende fabrieken
163 169 175

F. 0. Li eb t meldt, dat ht, buitengewoon koude weer,
dat gedurende Januari en Februari in geheel Europa
heersclite, het begin der veldwerkzaamheden tot zeer laten
datum heeft opgeschort, waardoor nog lang niet kan wor-
den overzien in hoeverre dit op den as. Europeeschen biet-
oogst van invloed zal zijn.
In E mig eland verhoogden Raffivadeurs deze week ge.
deeltelijk den prijs van hun proSuct met 3 d. –
Op de termijnmarkt in Londen ii’as de handel levendig
en

de noteeringen sloten onveranderd tot 1% d. beter dan
l)ij opening.
:De slotnoteeringen op de ruwsuikermarkt mearen als
volgt: –

Maart Sh. 818(

Sept.

Sli. 914
Mei

8/99(

Dec.

Aug.

913

Op J a v a was de markt voor tweedehands.suiker lus-
teloos, terwijl prijzen vrijwel onveranderd bleven. IDe laatste
noteeringen waren:
Superieur ready
f
14% ; itoofdsuiker ready
f
i2
5
/s ; Su.
perieur Mei
f
13% (Nieuwe Oogst) ; Superieur Juni
f
127/8
(Nieuwe Oogst).
Mli e r te 1 a n de – verbeterde de stemming, op de ter-
mij nmarkt in den loop der veek eenigszins, waardoor prij-
zen aantrokken. Aan liet slot kalmeerde de. stemming iet-
wat en ii’aren de laatste noteeringen Maart
f
12
7
/8;
Mei
f
13%; Aug.
f
13%, en Dec.
f
137/
8
, alles geboden met ver-
koopers tot
f
/g hooger.

KATOEN.

–

Marktber.jcht van de Heeren Sir Jacob Bebrens & Sons.

Manchester, d.d. 27 Februari 1929.

i)e Amerikaansche katoenmarkt is actiever geweest met neiging tot hoogere prijzen. Noteeringen in Liverpool ste-
gen Vrijdag en Zaterdag, doch (laaiden Maandag 2 pun

–
.

STATISTISCH OVERZICIH

TARWE
HardWinter
No. 2 loco
Rotterdam!
Amsterdam
per 100 K.G.

R000E
AmericanNo.2
2
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.

MAIS
La Plata
loco
R’dam(A’dam
per 2000 K.G.

OERST
Amer..No.23)
loco
Rotterdam
per
1<
2000

G.

LIJNZAAD
La Plata’
loco
R’damlA’dam
per 1960 K.O.

STEENKOLEN
Westfaalsche!
Hollandsche
bunkerkolen
ongezeefdf.o.h’
R’damjA’dam per 1000 K.G.
PETROLEUM
Miii. Contin.
Crude

–
33 t/m 33.90
Bé
5.
g.
per barrel

IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b.
Muddlesbrough
per Eng. ton

KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton

Jaargemidd. 1925
f1.
17.20
01
100,0
f1.
13,07
0

%
100,0
f1.
231,50
0/
100,0
f1.
236,00 0
10
100,0
f1.
462,50
Om
100,0
–

fl.
10,80
°lo
100,0
‘

$
.1.68
01
100,0
Sh.
731-
%
100,0
£
62.116
°(o
100,0
11

1926
15,91)
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
195,75
83,4 360,50 77,9
17,90
165,74
1.89 112,5
8616
118,5
58.11-
93,5
anuari

1927
,
‘15,225
88,5
.12,50
95,6
165,00
71,37 222,25
94,2 362,50
78,4
13,35
123,7
1.75
104;2
8516
117,3′
55.716
89,2
ebruari
15,22
5

88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10 112,0
1.70
101,2
8316
114,4
54.161-
88,3
Maart
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9 354,75
76,7
11,25 104,2
1.26
75,0
811-
111,0
55.171- 89,9
April
14,80
86,0
–

12,82
5

98,1
173,00
74,8 237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
801-
109,6
55.216
88,8
Mei
15,75
91,6
‘13,57
103,8
172,75
74,6 258,25
109,4
373,75 80,8
10,95
101,4
1.22
72,6.
741-
101,4
54.141-
18,1
Juni

,
15,60
90,7
13,20
101,0
175,25
75,8
245,00
104,2
372,75 80,6
11,00 101,9
1.22
72,6
7
0!-.
95,9
54.216
87,2
juli
Augustus

:
15,10
87,8
12,05
92,2
171,50
74,1
235.75 99,9
367,75 79,5
1110
102,8 1.22
72,6
70/-
95,9
53.19j-
86,9
14,875
86,5
.11,45
87,6
178,50
771
252,50
107,0
368.25 79,6
11
:05
102,3
1.22
72,6
691-
94,5
55.516
89.0
Septémber
14,70
855
12,15
92,9
179,50
77,5 233,25
98,8 369,50 79,9
10,90 100,9 1.22
72,6
651-
89,0
54.131- 88,0
October

,,
November
13,725
13,45
79
:8
11,45
87,6
178,75
.
77,2
230,50
97,7
359,00
77,6
10,90
100,9
1.22
72,6 651-
89,0′
.
55.51-
89,0
,,
78,2
12,125
92,7
184,75
79,8
233,25
98,8 349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72.6
651-
89,0
59.11-
95,1
December
13,40
77,9
–

12,57
6

96,2
201,00
86,8
246,25 104,3
348,25
75.3
10,60
98,1 1.22
72,6
651-
89,0
60.2!-
96,8
anuari

1928
13,50
78,5
12,70
–
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6 651-
89,0
62.-!-
99,9
‘
ebtuari

,
13,80
802
‘
12.875
98,5
226,50
.97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
.

1.21
72,0
651-
89,0
61.12!-
99,2
Maart
14,60
84,9
1.4,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75 75,8
9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April
15,30
88,9
14,975
114,5
239,50
103,5
261,00
IlÔ,6 358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
.

661-
90,4
61.1416
99,4
Mei

,,
15,30
88,9
15,47
5

118,4
,
238,50
‘103,0
260,75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1 1.19
70,8
661-
‘
90,4
62.151-
101,1

J
uni
14,37
5

83,6
14,275
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
63.171-
102,9
uh
14,25
82,8
.13,07
5

100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75
77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
62.18!-
101,3
Augustus
12,00
69,8
12,625
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75 75,8
10,05
93,1
1.2
72,0,
661-
90,4
62.1016
100,7
September

67,7
11,575
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75 75,8
10,00′
92,6
1

1.21
720
661-
90,4
63.81-
102,1
October
12,27
5

71,4
12,27
-93,8
218,50
94,4
189,50
80,3 366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70:8
661-
90,4
65.121-
105,7
November ,,
12,325
71,7
12,07
5

92,4
227,25
98,2
185,50
78,6
386,25 83,5
10,20
94,4
i
1.15
70,2
661-
90,4
67.181-
109,4
December

.,
12,30
71,5
–

11,90
91,0 220,25
95,1
180,50
76,5
373,75
80,8
10,10
.93,5
1.18
70,2
.
661- 90,4
70.3!-
113,0
k
nuari

1929 12,35
71,8
.12,20
93,3
231,50
100,0
194,25
82,3
365,00
78,9
10,10
93,5
i
1.16
69,0
661-
90,4
75.1016
121,7
bruari
12,72
6

74,0
12,65
96,7
236,00
101,9 194,75
82,5
357,25 77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66j6
91,1
78.-/6
125,7
4 Maart
12,75
74,1
12,90
98,7
236,00
101,9 196,00
83,1
358,00 77,4
13,00
120,4
1.11
66,1
671-
91,8
82.716
132,7

j men zie voor ae toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus
.

1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
5)
= Western vôôr de invoering vo
* Manitoba No. 3. t Zuid-Russische.

.

–

6 Maart 1929

ECONOMISCH-STATIST’ISCHE BERICHTEN

243

ten, terwijl .,futures” 21 punten stegen. Gisteren sloot
New York 9 puiiteu hooger voor cle eerstkomende maanden,
terwijl vanmorgen Liverpool vast opent met 1 tot 4 punten
lager. ])e stijging hier was in sympathie met de hausse in
New York
01)
jI. Maandag, die grootendeels veroorzaakt
werd door activiteit van speculanten. Men dient af te wach-
teii, of deze stijging zich zal kunnen handhaven. Ook Egyp-
tische katoen is vaster. Dc verscbeping van katoen vindt
geregeld voortgang en Liverpool is momenteel goed van
ruwe katoen voorzien.

De Arnerikaansche gareninarkt is over het algemeen
lusteloos. Sinds ons laatste bericht zijn er echter goede zaken gedaan, speciaal gedurende de laatste dagen der
vorige week. i)e voornaamste vraag was naar dhootyga-
rens. alle soorten grey en dyed, enkel en getwijncl. doch
verkoopers vonden het niet mogelijk prijzen te bedingen,
die iii verhouding waren tot de stijging van het ruwe
materiaal. Ook gisteren werden hier en daar enkele be-scheiden postjes in twist en wefteops geplaatst, doch iii
verband met cle stijging van cle katoenprijzen moesten spin.
iiers zich in de meeste gevallen eenigo opoffering ge-
troosten, indien zij tot zaken wilden komen. Ook in Egyp-
tische soorten gaat op bescheiden schaa.l wat om en het
ie wel mogelijk, dat de inkrimping van den werktijd wat meer vraag, zoowel voor het binnenland als voor export,
veroorzaakt heeft.

elert onze laatste publicatie zijn er belangrijke zaken gedaan, zoowel in fijne twist- als wefteops voor lichtere
soorten voor export en de vraag is nog niet uitgeput; men
zegt echter, dat de geaccepteerde prijzen tamelijk slecht zijn.

l)e doekmarkt heeft gereageerd 01) de nieuwe phase in
(le katoen- en garenmarkt. Voor alle markten bestaat meer
belangstelling en hoewel cle handel van Indië, zoowel voor
ilhooties als light wbites, niet algemeen is, is er voldoen-
de belangstelling om de vermeerderde vraag naar garens,
waarvan hoven sprake was, te rechtvaardigen. De toon
is over liet algemeen gezonder en zonder een bepaalde
prijsstijging zijn prijzen vaster en wordt het moeilijker om
met producenten tot zaken te komen. Het blijkt nu wel. dat er een goede onderstroom van zaken gedaan is, speciaal in
gewoon effen doek gedurende cle jongste weken van
..(!oldrnnis”. Of katoen in staat zal zijn een nieuw prijs-
niveau te vestigen, blijft te bezien ; door cle jongste stij-
ging werden echter meer zaken op het oude prijsniveau af-
gesloten en er zijn slechts weinig concessies noodig om ver-
dre zaken tot stand te brengen.

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen 19 Fbr.26Fbr.

20 Fbr. 27Fbr. T.T.opBr.-Indië 116

116
F.G.F. Sakellaridis 17,90 18,15 T.T.op Hongkong 1/11 – 1/11 –

G.F. No. 1 Oomra 6,90 7,20 T.T. op Shanghai 26

2/6

HANDELSPRIJZEN’)

KOFFIE.

De markt was in de afgeloopen week voor .l3raziel-koffie
ièts gemakkelijker. De kost- en vracht-aanbiedingen van
de meeste Santos-afladers zijn bij het opmaken van dit
bericht -16
2
1 1/. en in enkele gevallen 116 lager dan een
week geleden, terwijl de offertes van Rio zelfs
21- s.
216
lager zijn. Ook in Neclerlanclsch-Indië waren cle cif-prijzen
voor Palembang Robusta op spoedige verseheping onge-
veer 112 it 1 ct. lager, doch zaken kwamen hierin, althans
in de eerste hand, voor zoover is na te gaan, niet tot stand.
De pi
–
ijzen van de andere ongewassehen Robusta-soorten
bleven onveranderd en ook die der verschillende Centraal-
Ainerikaansche koffie’s ondergingen in cle laatste dagen
geen wijziging.

Aan de termijnmarkt liepen de prijzen den eenen dag
ets op en dien anderen dag weder iets terug, waardoor ten slotte het verschil tussehen cle noteeringen van heden niet
die van verleden week slechts gering is, namelijk heden
it % ct. lager.

Aan de loco-markt was cle afzet ook ditmaal niet onbe-
vredigend en de officieele noteeringen bleven onveranderd
gehandhaafd op 65 ct. per KG. voor Superior Santos en
54 ct. voor Robusta. Het is echter de afzet van Santos
koffie, die nog altijd te wenschen overlaat, hetgeen wel in
hoofdzaak is toe te schrijven aan de omstandigheid, dat
deze soort in verhouding tot verschillende gewasschen en
ongewasschen Centraal-Amerikaansche koffie’s te hoog
staat. Waar voor speciale types, uitgaande boven Extra
Prime, nog steeds in Brazilië prijzen moeten worden be-
taald, welke uitkomen op 72 et. per KG. hier geleverd
en hooger, daar is het niet te verwoncleren, dat in vele
gvallen cle voorkeur gegeven wordt aan gewassehen Co.
lumbia, w’aarvan voor goede merken geen hoogere prijs
behoeft te worden aangelegd. Ditzelfde geldt voor de meest
gangbare gewone soorten, zooals Superior en Prime, die
in Brazilië betaald moeten worden met prijzen, hier uit-
komende op ongeveer 65 en 67 ct., terwijl bijvoorbeeld voor
klein, en middelboonige gewassehen Guatemala, die bijna
zonder uitzondering goed smaakt en egaal brandt (het.
geen van Santos maar al te ciikw’ijls niet kan w’orcien ge-
zegd), niet meer behoeft te w’orden betaald.

Volgens alhier ontvangen telegrafische berichten is de limiet van de clagelijksehe aanvoeren uit het binnenland van Bio de Janeiro naar de haven van Rio voor de eerste
helft van Maart vastgesteld op 8899 balen, die van het
binnenland van Sao Paulo naar cle haven van Santos
vom (le geheele maand Maart op 40.000 halen. In de laatste
dagen werden verschillende particuliere ramingen ontvan-
gen van den volgenden Santos-oogst, varieerende tiisschen
14 en 15 millioen balen.

J)e dezer dagen verschenen Statistiek van de Firma G.
.l)uuring & Zoon te Rotterdam geeft aan, dat .in Februari
de aanvoer gew’eest is als volgt:

TIN
locoprijzen
Lon en per
Eng. ton

KATOEN
for Middling
iocopi’,jzen
New ork
per ib.

WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
per ib.

J

WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER4)
Standaard
RibbedSmoked
Sheets
loco Londen
per lb.

SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam!A’dam.
per 100 K.G.

KOFFiE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam per
1
12 K.G.

THEE AfI. N.-I. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
tratheep.1j2KG.

lndexcijfer
vjh. Centr. B.
v. d. Stat.,
.

herleid
van 1913= 100
tot 1925= 100

Indexciifer
van The
Economist,
herleid
1927
=
100
tot 1925=100

£
11.171-
01
0

100,0
$
cts.
23,25
0
10
100,0
pence
55,00
010
100,0
pence
29,50
Ol
o

100,0
Sh.
2111,625
0
10
100,0
Ii. 18,75
0/
100,0
cts.
61,375
°Io
100,0
cts.
84,5
01
0

100,0 100,0
100,0
10.1716
)9.1316
111,1
114,4 17.55
13,45
75,5 57,5
47,25 45,00
859
81
:8
24,75
25,25
83,9 85,6
21-
117,375
67,4
17,50
93,3
55,375
50
90,2
94,25
111,5
93,2
103,8
)9.816
118,2
14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
1
17,125
54,4 53,7 22,00
21,125 117,3 112,7
48,75
81,5
79,4
71
71,25
84,0 84,3 93,5
94,2
98,6
100,7
12.151-
)4.11-
119,4
116,1
14,25 14,75
61,3
634
47,75 86,8
26,50
89,8
1
18,25
56,8
20,62
5
–
110,0
48
78,2 70 82,8 92,9
99,0
15.121-
112,9
16,15
69:5
47,50 47,00
86,4
85,5
26,25
26,00
89,0
88,1
1/7,875
117,75
55,8
55,4 20,25
2025
, .
108,0 108,0
48
47
78,2 76,6
72,25
86,5
85,5
102,4
92,3 93,5 98,4
100,1
16.916
191516
113,2
16,85
72,7 47,25 85,9
26,00
88,1
116
50,5
18,375
–
98,0 47 76,6
81,25
96,2
96,1
100,5
12-16
110,7
1115
17,90 19,70
77,0
84,7
48,50
48,50 88,2
88,2
26,50
.26,50
89,8 89,8
114,75
115,25
41,0
40,8
18,62
1

18,50
99,3
98,7
47
45,375
76,6 73,9
84
99,4
97,4
100,5
17.1216 14.216
109:8
100,9
22,05
2065
,
94,4
50,00
90,9 26,50 89,8
1
f4,25
45,6
,
17,87
5

.
95,3 44,25
72,1
–
94,5
–
111,8
96,1
96,8
102,2
101,3
54416
100,9
20,25 88,8
87,1
50,25
52,25
91,4
95,0
26,75 28,50
90,7 96,6
1
14,375
1
16,5
46,0 51,9

16,87
5

.

17,25

‘
90,0
92,0
45,25
46
73,7
74,9
93 96
110,1
113,6
96,8
97,4
100,3
56.1316
101,8
19,70
84,7
51,50
93,6
28,75
97,3
1
1
7
,
7
5
55,4
17,87
5

95,3 46
74,9
89,25
105,6
97,4
99,4
99,0
55.11-
13.10/6 97,4
89,2
19,25
18,35
82,8
78,9
53,00
96,4
29,75
100,8
1/7,25 54,0
17,375
92,7
46 74,9
84,5
100,0
98,7 97,6
13.1716
89,3
19,35
83,2
54,75
55,00
99,5
100,0
31,75
33,25
107,6
112,5
1
13,75
110,75
44,2 35,8
16,75
16,875
89,3 90,0 46
47
74,9 76,6
79,5
79
94,1
93,5 96,8
98,1
98,4
99,6 14.6/-
10.13!-
89,5
88,1
20,65 21,55
88,8
92,7
54,50 54,25
99,1
98,6 33,00 32,25
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6 74,25
87,9 98,7
101,4
18.816
83,4
21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
109,3 107,6
-19
–
9,25 25,3 26,0
16,625
15,75
88,7
84,0
48,25
49
78,6
79,8
78,25 73,25
92,6
86,7
98,1
98,7
101,3
99,5
11,19!-
80,9
21,75 93,5
53,00
96,4 31,25
105,9
-9,25
26,0
15,50
82,7
49,875
81,3
71,25
84,3
95,5 97,7
11.18!-
14.716
80,9 81,9
19,30 18,55
83,0 79,8 51,75 47,00
94,1
30,00
101,7
-/9,25
26,0
16,00
853
51,875 84,5
67,75
80,1
92,9 96,6
1119!-
84,8
19,45
83,7
46,25
85,5
84,1
29,00
27,25
98,3
92,4
-18,5
-18,8
23,9
24,7
15,875
14,62
5

84,7 78,0
52,75
53
86,0
86,4
70,25
73
83,1
86,4
93,5 94,2
95,7 95,8
12.1016 18.81-
88,8 87,2
19,90
20,45
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2
-18,625 24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6
95.5
96,3
12.716
84,9
20,20
88,0 86,9
46,25
46,75
84,1
85,0
28,00
28,75 94,9 97,3
-j8,5
-19,875 23,9 27,9
13,92
5

13,77
5

74,3
73,5
51,75 53,125
84,3 86,6 76,5
77,25
90,5 91,4
95,5
94,2
12.11/-
19.17j6
85,0 84,0
20,10
20,705 86,5
89,0
5

44,25
80,5 27,75
94,1
1!-
33,7
13,375
71,3
.54
88,0
74,25
87,9
III
36,5
13,50
72,0
54 88,0

nuiaige ollicleele noteeringswijze (jan. 1928)
3
) = Malting vôSr de invoering van dehuidige offic. noteeringswijze (jan. 1928).
4)
Jaar- en maandgemiddelden afgerond
op
1
/8
pence. 5) 1 Maart.

244

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERtCHTN

6 Maart 1929

1929.

1928
1927
11

balen

balen balen

inEuropa

…………815.000

1.010.000
917.000

Ver.Statenv.Amerika

1.022.000

1.055.000 792.000

Totaal..
.

1.837.000

2.065.000
1.709.000

De Aanvoeren in Europa en in Amerika te zamen gedu-
rende de eerste

twee maanden

van

het

jaar
bedroegen

3.669.000 balen tegen 4.159.000 balen in 1928 en 3.464.000
balen in 1927.
De Afleveringen in Februari waren:

1929

1928 1927

balen

balen
balen

in Europa

…………’864.000

962.000

1
869.000

Ver. Statenv. Amerika

9116.000- 1.004.000
903.0001

Totaal…. 1.770.000 ‘1.66.000 1.772.000
De Afleveringen in Europa en in Amerika te zamen
gedurende de eerste twee niaanden van het jaar varen
3.728.000 balen tegen 3.984.000 balen in 1928 en 3.531.000
balen in’, 1927.
Vanaf 1 Juli tot 1 Maart waren de Aanvoeren in Europa
en in Amerika te zamen 13.472.000 balen tegen 15.026.000
balen in 1927,
1
28 en 13.727.000 balen in 1926/’27, terwijl dd
Afleveringen bedroegen 13.929.000 balen tegen 14.985.000
balen in 1927/”28 en 13.540.000 balen in 19261’27.
De zichtbare voorraad was op 1 Maart in Europa
1.743.000 balen tegen 1.792.000 balen op 1 Februari. In
Amerika bedroeg hij 849.000balen tegen 733.000 balen op
1 Februari: In Europa en in Amerika te zamen was de
zichtbare ‘voorraad dus op 1 dezer 2.592.000 balen tegen
.2.525.000 balen op 1 Februari. Hij bedroeg op 1 Maart 1928
2.591.000 balen en op 1 Maart 1927 – 2.408.000 balen.
De zichtbare wereldvoorraad was op 1 Maart 4.997.000
balen tegen 5.016.000 balen op ‘1 Februari en’ 4.917.000 ba-
len verleden jaar (in deze cijfers zijn niet begrepen de voor-
raden in het binnenland van Sao Paulo, waarvan het cijfer
an” 1 Maart nog niet bekend is, doch die op 1 Februari
bedroegen 12.279.000 balen en op 1 Maart 1928 – 13.211.000 balen).,
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer 10616 á 10816
per cwt. en van dito,Prime ongeveer 10916 1121., terwijl
zij van Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte
verscheping, bedragen 7916 It 8016.’
Van Robusta op af lading van Nederlandsch-lndië zijn
de prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robust’a, Maart.verseheping, 461%’ ct.; Pa-
,lembang Robusta, April-werscheping, 451% ct.; Benkoelen
Robu sta, Maart-verscheping, 47 ct.; Mandheling Robusta,
Maart-verscheping, 481% ct., alles per
34
KG., cif.,, uitge-

lev’erd gewicht, netto contant.
• De slot.noteeriflgen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:
Maart
1

Mei
1
Sept.

Dec.

4 ‘Maart <‘. . . ;’

$16,61

$ 15,99

$ 14,66

$ 14,35

25 Feb.

……
.,, 17,10

,, 16,45

,, 15,19

,, 14,80

18,……..,, 17,03

,, 16,40

,, 14,84

,, 14,31

11 ,,

,, 17,08

,, 16,27

,, 14,61

,, 13,98

Rotterdam, 5 Maart 1929.

–

.

.

..THEE.

De theemarkt in de afgeloopen week opende prijshoudend
en bleef in de eerste helft van de week die houding door-
eengetiomen handhaven.
Voor de betere kwaliteiten was goede belangstelling en
waren de prijzen vast tot iets hooger, terwijl voor ordinaire
soorten het verloop onregelmatig was met Ihier en daar
kleine verlagingen.
De Java theeveiling, waarmede de week sloot, had ech-ter een, bepaald flauw verloop, waarbij de prijzen gemid-

deld
3/4
d per 1b lager waren,’ voor zoover de aangeboden
partijen tot afdoening kwamen. Er werd nl. vrij veel op-

gehouden.
Er waren verschillende geruchten, die koopers terug-
houdend maakten, om. dat bij de eerstvolgende begrooting cle rechten op thee zullen worden verlaagd, waarbij echter
het preferentieel recht op thee van vreemden oorsprong
niet onaanzienlijk
zal
worden verhoogd. ,
Hierdoor werd de prijs voor Ncderlandsch4ndische thee
begrijpelijkerwiize sterk gedrukt, waar de theemarkt te
Londen hoofdzakelijk een markt is om in. dc behoeften van

het binnenlnd te voorzien.’
Amsterdam, 4 Naa.rt 1.929.

COPRA.
De markt’ opende gemakke1ijker, uaar het aanbod van
Indië weder belangrijk toenam. Aanvankelijk werden groo-

te posten tot onvera.nderde prijzen uit de markt genomen,
doch het aanbod bleef ,zoo groot, dat fabrikanten hun limie-
ten, verder verlaagden.

‘Aan het slöt.werdendervolgendëprjzen genoteerd:
Nederl.-Indische fms., aflading Februari ..
f
28
Maart ….., 28%
April …..,, 28%
Mei …….’. ,,2834.

VRACHTENMARKT.
i)e Noord-Amerikaansche graanvritchtenmarkt vertoont
nog steeds geen teekenen van opleving.
Van St. John N. B. ging gedurende het grootste gedeelte der week het meeste
oni,
er werd
191%.
cents betaald naar
de Middellandsche Zee (Spanje en Noord-Afrika buitenge-
sloten) voor een prompte boot, 8 Maart cancelling, terwijl eèn Spaánsche boot 25 Maart/10 April later werd afgeslo
ten naar de Middellandsche Zee (Spanje en Noord-Afrika
inbegrepen) tegen 18 cents basis’ 66n haven. Tegen het einde
der week, is er geen definitief aanbod van St. John.
Van de Northe’rn Range zijn er geen definitieve orders.
Van de Golf van Mexico was er een weinig vraag voor
Maart, er werd een boot van 42.000 qtrs. 10 pCt. bevracht
met 25 Mrt. cancelling naar Amsterdam of Rotterdam,
tegen 16 naar één en 1634 cents naar beide havens. Deze
vracht zou herhaald kunnen worden naar. Antwerpen of
Rotterdam, dezelfde caucelling datum wrdt echter ge-
eischt en booten in. deze positie zijn zeer schaarsch.
Er was een matige vraag naar tonnage voor suiker van
West-Indië, de bevrachters maken echter in het algemeen
geen haast met afsluiten, de vrachten zijn onveranderd.
Van Cuba naar U.K./Continent werd een 7000 tonner be-
vracht voor eerste helft April, tegen 191- en dit bleef de
noteering voor gelijksoortige tonnage voor Maart of April
laden. Een boot van 5000 tons maximum verkreeg de naar
verhouding goede vracht van 211. naar Ruil voor midden
Maart, terwijl een boot van 3500 tons, 5 pCt., werd be-
vracht voor denzeifden datum, met de optie San Domingo
laden, naar U.K./Continent tegen 2016. Bij de afsluitingen
van Cuba, betaalden do reeders de exportbelasting.
Definitieve vraag naar graan-tonnage van de North Pa-
cif ie, was beperkt tot een kleine vraag voor Portugal, een
6500 tonner werd bevracht voor Maart/April belading, van
Vancouver naar Lissaion en/of Leixoes tegen 311- naar één,
n 321- naar beide havens. Deze afsluiting kan herhaald vorden voor April. Op basis van vrijiadend lossen werd
en 8500 .tonner bevracht van zes laadhavens Britsch Co-
lumbia naar het Continent tegen 2819 d., 1120 Maart.
De vrachtenmarkt van La Plata was niet zoo levendig
gedurende de afgeloopen week, de vrachten bleven echter
over het algemeen onveranderd. ‘Een 4800 tonner, 10 pCt.,
Februari/Maart belading, werd bevracht van Santa F6 naar
U.K./Continent tegen 2616 d., met de optie naar één haven
Noord-Spanje of Huelva tegen dezelfde vracht, terwijl voor dezelfde positie een 4200 tonner werd bevracht van Buenos
Aires n’Itr U.K./Continent met’ opties, tegen 2416 d. Voor
Maart laden werden handige booten bevracht tegen 251-
van Upriver naar U.K./Continent en 2413 d. voor Arpil
belading, terwijl een kleine boot 2416 voor Mei belading
verkreeg.
De Salpeterbevrachters van Chili toonden niet veel be-
langstelling. Wilde tonnage was geheel en al uit de gunst,
er werd echter 2000 tons lijnbootruimte geboekt naar Duin-
kerken/Hamburg’ Range, Terneuzen en Delfzijl inbegrepen
tegen 251-, voor verscheping in Maart.
De rijstvrachtenmarkt van Burmah was zeer kalm ge-durende de afgeloopen week. Er werd o.a. bevracht een
6400 tonner, 10 pCt., 11120 Maart, Rangoon/Bassein/Moul-
mciii naar Antwerpen/Hamburg Range tegen 2619 d., optie
twee laadhavens tegen 6 d. extra, doch slechts één loshaven.
Van den Donau gaat nog steeds niets om.
Het laden van kolen in Engeland vertoonde in de afge-
loopen week een aanzienlijke verbetering. Van Zuid-Wales
werden o.a. bevracht: naar Amsterdam 616, Rouaan 513,
Marseille 1013, Malta 1016, Buenos Aires 1216 en naar
Montreal 616 d., en van cle Oostkust: Kopenhagen 101-,
Rouaan 516, Marseille 1016, Venetië 1216 en naar Port-
Said 1213 cl.

RIJNVAART. Week van 24 Februari tjm. 2 Maart 1929.
De aanvoeren van zeezijde waren minder dan de vooraf-
gaande week. Scheepsruimte bleef zeer schaarsch, nam bij
matige vraag voortdurend af. De daghuren voor groote
schepen stegen 4 et. tot 7 ct. per ton en dag, met garanties,
varieerende tusschen 20 en 30 dagen. Een enkel ertsschip
werd in lastvracht gecharterd. Minimum betaalde men

f
1.80 en
f
2.— en maximum
-f
2.50-2.75 per last met

resp. 4 en 8 losdagen.

-.