Jrg. 8, editie 396

1 AUGUSTUS 1023.

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economïsch~Statistische

Beri
*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

8E JAARGANG

WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1923

No. 396

INHOUD

rnz.
DE FINANCIEELE TOESTAND VAN ONS LAND door
Prof.
Mr. G. W. J. Bruins ………………………..670
De Nederlandsche Bank en de Javasche Bank 1 door
Mr.

J. Gerritsen ………………………………671
De vlottende schuld van het Rijk in het tijdvak Juni
1921_
Juni
1923
door
Mr. J. W. Beyen ………………673
Centraal Verslag der Arbeidsinspectie over
1921
door
G.
de (Jlercq ……………………………….676
BOEKAANKONDIGING:
Mr. E. G. J. Gimbrêre: 1-Tandelscredieten, bespr. door
Mr. H.
G.
Kronenberg…………………….678
AANTEEKENINGEN:
De Salarissen van gemeente-ambtenaren te Rotterdam
in verhouding tot de waardevermindering van het
geld………………………………….
679
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN …………………
680
MAANDCIJFEn
S:
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank …………
681
Postchèque en Girodienst……………………
681
Rijkspostspaarbank ………………………..
681
Productie der Kolenmijnen …………………..
681
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN …………….
682-688
Geidkoersen.

Effectenbeurzen.
Wisselkoersen. –

Goederenhandel.
Bankstaten.

Verkeerswezen.

•

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

• Algemeen Secretaris: Mr. G.
W. J. Bruin-s.
Redacteur-Secretaris vaes het weekblad: D. J. Wansink.

Secretariaat: Pieter de Hooghweg i, Rotterdaan
ilan.geteekende stukken: Bijicantoor Ruige Plaatweg 37.
Telefoon Nr. 3000. Posichque- en gi’roreken’ing
Rotterdam No.
8408.

31
JULI
1923.

Ook deze week kwam er in den toestand der geld-

markt geen verandering van. beteekenis. Particulier

disconto werd regelmatig voor 3½ pOt. Verhandeld.

In het midden der week waren geidgevers met het

oog op de naderende ultimo iets meer terughoudend

en werd
31%
pOt. genoemd, maar het aanbod van wis-

sels was zoo uiterst gering, dat zij genoodzaakt waren

hun prijs weder op 3½ püt. terug te brengen. Pro-

lougatie was eveneens voorbijgaand iets hooger, voor-

namelijk door de vraag van niet algemeen geaccep-

teerde gelcinemers.
* *
*

De post binnenlandsche wissels op den veekstaat

van De Nederlaidsche Bank vertoont deze week een

stijging van slechts ruim twee ton. Evenals de vorige

week. is geen schatkistpapier rechtstreeks
bij
de Bank

ondergebracht. Het
beleeningscijfer
daalde van
f
152,9

millioen tot
f
149,3 millioen; de goederen- en specie-

beleeningen gingen
f
4,8 millioen terug,
terwijl
de

effectenbeleeningen een stijging
van
f
1,2 millioen

vertoonen. De beleeningen van de Hoofdbank en van

de Agentschappen
zijn
gedaald,
terwijl zij bij de Bij-

bank eenigszins
zijn
gestegen.
Terwijl
vorige week

het renteloos voorschot aan den staat
f
3,7 millioen

bedroeg, staat thans de schatkist met
f
1,3 millioen

credit. Verondersteld mag worden, dat deze wijziging

in verband staat met de storting op het tweede ge-

cleelte der pondenleening, die voor kort plaats vond.

De metaalvoorraad vermeerderde met ruim 1 ton,

grootendeels door een
stijging
van den zilvervoorraad.

,,Papier op het buitenland” daalde met
f
3,5 millioen;

de diverse rekeningen onder het actief toonen een

stijging van niet minder dan
f
31,4 millioen, waar-

voor eveneens de storting op de pondenleening wel

de verklaring zal opleveren.

De biljettencirculatie zette zich eenigszins uit, de

rekening-courant-saldi stegen tengevolge van het

creditsaldo der schatkist, met een
stijging
van de

saldivan particuliere rekeninghouders gepaard gaande,

met omstreeks
f
4,7 millioen. Het beschikbaar metaal-
saldo bedraagt
f
4 millioen minder dan op den vorigen

weekstaat.
* *
*

De débâcle van de Marken heeft zich deze week

weder verder uitgebreid. Toorbijgaand werd voor

f
1,15 per millioen verhandeld ‘en ofschooii ddarha

een licht herstel intracl, bleef de
prijs
toch meestal

niet ver van de
f
2. Ook de meeste andere wisselkoer-

sen waren weder flauw, ook Londen en zelfs New

York. Alleen Zwitserland was opnieuw iets beter. De

hoogste koers kon echter niet gehandhaafd blijven en

het slot was niet ver van de vorige week.

LONDEN,
28
JULI
1923.

Een eenigszius harder toon kenmerkte de geldmarkt

gedurende de afgeloopen week, doch geld bleef op
hetzelfde niveau, daggeld tegen 2 tot 21% procent,

zevendaags- 2’/s pOt.

Disconto’s waren bom, mt kleinen omzet. Op de

tegenwoordige prijzen willen houders blijkbaar niet

afgeven. Augustus schatkitwissels waren -21% pOt.,

die vervallende September één achtste meer; terwijl
de Banken koopers waren van het nieuwe (October)

Regeerngspapier tegen 3 pOt.

De gemiddelde koersen zijn nu:

Deposito’a
bij
bankiers 2 pOt. bij makelaars (cail)

2 pOt.; bij makelaars (notice) 21% pOt.; daggeld 11%-

21% pOt.; zeven-daags-geld 21% pOt.; 2-mnd. prima

bankaccept 2
7
/s-3 pOt.; 3-mnd. idem
31/io_33)io
pOt.;

4-mud. idem 3’/s-3/io pOt.; 6-mud. idem 3%-4 pOt.;

3-mnd. prima handelspapier 4-41% pOt.; 4-mud, idem

4-41% p0t.;6-mnd. idem 4-4% pOt.

670

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

7T

DE FINANCIEELE TOESTAND VAN
ONS LAND.

Dit-blad-is
–
geen
–
politiek-blad-en-politieke-beschou-

wingen liggen niet in de bedoeling.

Wie echter van de beschouwingen van de dagbladen
van verschillende richting over de huidige’crisis aan

Financiën kennis neemt, wordt, met enkele uitzonde-

ringen, getroffen door een zoo gering’begrip van den

financieelen toestand, waarin onsland in werkelijk-
heid verkeert, en een dergelijke’luchthartigheid om
trent de belangen onzer geheele volksgemeenschap,
die hierbij op het spel staan’ dat het noodzakelijk :is

dezen financieelen toestand nog eens in korte woor-

den uiteen te zetten. M,oiljk is de taak niet. Wie de
moeite neemt het rapport der Vlootcommissie met

aandacht te lezen, be’schikt reeds over .alle houwstof-

-fen,-.-die hij-behoefV

,,Het alles beheerschende feit is dit, dat onze gewone
dienst, die v66r den oorlog!
200
millioen beliep en in
1918
tot
f 330
millioen gestegen was, door het wau-belejd der daarna volgende jaren in
1921 is
uitedijd
tot
f 021
millioen en in
1922
tot
f 640
millioen. Voor
1923 is f 815
millioen geraamd, waaraan
bij
upple-

– içe begrooting nog een op het oogenblik onbekend
bedrag zal worden toegevoegd. Voorts staat vast, dat,
terwijl de ontvangsten aan alle
zijden
slinken, het be-
clrag der uitgaven alleen reeds door van vroeger wet-

telijk vaststaande verplichtingen in de allereerste toe-
komst nog met minstens
f 50
millioen stijgen zal.
Verder is er van
1920
tot
1923
reeds een ongedekt
tekort op den gewonen dienst van
f 100
millioen.

M-i-nister-4e–Geer.heeftaanverdere o.pvoering_dei

uitgaven, voorzoover in zijn vermogen lag, paal en
perk gesteld. Op verschillende ondergeschikte punten

zijn maatregelen genomen, die he’t loffeljk resultaat
hebben, dat thans over voorstellen, die nieuwe uitga-
ven medebrengen, tevoren met Financiën overleg
wordt gepleegd en dat bij de”raming der uitgaven en

de besteding der gevoteerde’uitgaven eenigszins groo-
ter zuinigheid wordt betraht. Het was echter, wat de
Duitscher noemt ,,Kleinrbeit”. Met het groote werk,
zaak niet alleen van den’ Minister van Financiën, moet
nog_wordenbegonnen

Wat-dit -groote -werk -is, wordt – door . de Vbootcom-
missie-uiteengezet. A ii e e n r e e d s o m h e t t e-

boor gegane evenwicht op de begroo-
t i n g t e h ei s t e 11 en, i s h e t v ol s t r e k t n o o-
dig het totaal der uitgaven met f120
millioen7f in doorsnee et
26
pOt. van
de daarvoor in aanmerking komende
posten te verminderen. Van verlaging
der b.elastinen is dan nog volstrekt

geen sprake.
Dit is het allesbeheerschende punt. E n d i t w e rk
k a n n i e t w a c h t e n. De waardevastheid van den
gulden, waarover een jaar geleden zooveel gesproken
werd, interesseert thans het publiek niet
meer.LHet zal
wel losboopen, meent men. De waarheid is, dat er voor
bezgdheid voor den gulden thans meer reden is dan
ooit tevoren. Vergeten moet toch niet worden, dat de
guldeh reeds meer dan een jaar lang kunstmatig
wordt hoog gehouden, doordat de Nederlandsche Bank
van de opbrengst der in heJ buitenland gesl’oten lee-
Dingen bijna wekelijks eenige millioenen afgeeft. Ge-
forceeid als wij waren in het buitenland te leenen,
hebben
wij
met deze leeningen in New York en Lon-
den Nederland reeds geclasseeid beneden Nieuw-Zee-
land en New Foundland, Nederlandsch-Indië bene-
den verschillende Zuid-Amerikaansche staten.
Is straks het potje van De Nederlandsche Bank op,
clan is de gulden weder aan zichzelf overgelaten. Ont-
vangt hij dan niet den steun van een sluitende be-
grooting, dan is de kans zeer groot, dat hij bij de ver-
dere gevaren, die hem boven het hoofd hangen, zich
niet zal kunnen handhaven. Reeds zien wij op het vaste-
land van Europa aan alle zijden, in Zwitserland, Dene-
marken en elders, afbrokkeling. Alleen Zweden weet

zich te.hndhaven. Zweden echter heeft nog nimmer

voor een tekort gestaan. De burgerlijk
è
en sociale uit-
gaven te zamen met den dienst der staatsschuld be-
loopen aldaar ongeveer
f 55
per hoofd van bevolking
tegen hier
f 84,
volgens de berekeningen der Vloot-
wetcommissie weldra
f 90
en meer. Zweden heeft van
af
1914
consequent vastgehouden aan het stelsel van
duurtetoeslagen op de bonen en salarissen van alle in
overheidsdienst werkzame personen. Met de daling

van de kosten voor levensonderhoud gaan deze duur-tetoeslagen evenredig naar beneden.

Ernstiger misschien nog dan de gevaren voor den
gulden is de ontzaglijke kapitaalinteriug, die voor

onze Neder]andsche volksgemeenschap in haar geheel
genomen in de afgeloopen jaren heeft plaats gevon-

den. De vermeerdering van de staatsschuld van
f 1
op
f 4
mil]iard – bij dit
cijfer
is, zooals behoort, het

in een annuïteit aan de Rijksverzekeringsbank ge-
camoufleerde bedrag van
f 1
milliard bijgeteld – over-
treft verre de cijfers van de overige kleine landen van
Europa in gelijke conditie. Van de in het buitenland

uitgegeven leeningen in vreemde valuta is door de
voorzichtigen hier te lande een belangrijk deel terug-
gekocht. Niettemin zijn voor honderden miilioenei

verplichtinge aan den vreemdeling op het volk ge-legd en representeert ook de vlottende schuld voor
een deel vreemd geld.

Ons volk neemt jaarlijks met
80.000
tot 100.000
zielen toe. Willen de hiertoe behoorende nieuwe arbei-
clers in het binnenland te werk kunnen worden ge-

steld, dan is evenredige nieuwe besparing noodzake-

lijk. Door wie deze besparing geschiedt is onverschil-
lig, mits zij geschiedt. Voor den oorlog was de nieuwe
kapitaalvorming hier te laude hiervoor voldoende en

liet deze bovendien nog een overschot voor belegging

in het buitenland. De hooge directe belastingen en
successierechten, waarmede Nederland, wat den wer-
kelijken druk op de bevolking betreft, thans op het
vasteland van Europa het record houdt, maken het
meer dan waarschijnlijk, dat niet alleen geen overschot
voor beleggingen in het buitenland meer aanwezig
is, doch dat straks blijken zal, dat, de nog steeds
voortgaande en begrijpelijke uittocht van Nederland-

sche vermogens nog geheel daargelaten, de Neder-
landsche kapitaalvorming niet meer bij machte zal zijn
in de normale eigen behoeften te voorzien, zoodat dan
gekozen zal moeten worden tusschen toenemende werk-
loosheid of aantrekking van vreemd kapitaal, voor-
zoover dit op naar verhouding onereuze voorwaarden
te verkrijgen zal zijn.
Ook hier dus kapitaalintering, die, dank zij de
soberheid van een vorig geslacht, niet dadeljk ziji

drukkenden invloed op de positie van ons land en den
levensstandaard onzer bevolking behoeft te doen ge-
voelen; doch welker fatale cumulatieve gevolgen on-
vermijdelijk zijn.
De ondeslundigheid, die thans hoogtij viert, pleegt
eerst te worden opgeschrikt, als de calamiteit daar is.
Wie echter eenigszins verder ziet en er zich reken-
schap van geeft, hoe droevig veel reeds thans yan de
gunstige financieele positie van ons land van v66r
1914
reddeloos is verloren gegaan, gevoelt, dat ook
hier zoo spoedig
mogelijk
moet worden ingegrepen.
Met het fu evenwicht brengen van de begrooting zijn
wij er dus nog niet. Belastingverlaging is niet min-
der noodzakelijk.
Men pleegt dikwijls de jaren van thans te vergelij-
ken met de periode na de Fransche overheersching.
Ei’ is echter één groot verschil en wel dit, dat Ne-
derland toén kwam uit een periode van wezenlijke
armoede, thans uit een periode van schijnrijkdom. Uit de armoede gaat de
strijd
tegen de materie, uit den schijnrijkdom. tegen den geest. Aan het Neder-
landsche volk moge de schande bespaard blijven in den
strijd van thans – den strijd tegen zijn slechter ik –
het onderspit te hebben gedolven. Dit zijn de vragen, waarom het bij de huidige crisis
aan Financiën, midden in de periode van voorberei-

Iie.-,-,

1•

1 Augustus 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

671

ding van de begrooting voor 1924, in werkelijkheid
gaat en waarvan het voor het levensbelang van het
geheele volk volstrekt noodzakelijk is, dat de oplos-

sing – Vlootwet of geen Vlootvet – thans onmid-
dellijk cr1 met volle kracht wordt ter hand genomen.
B.

DE NEDERLANDSCHE BANK EN DE

JAVAISCHE BANK.

T.

Mr. G. Vissering hoeft in het nummer d.d.
25
Juli

ii. van de E. S. B. gereageerd op de beschouwingen,

die ik in het nummer van 18 Juli j.l. ton beste gaf

naar aanleiding van hetgeen door den President der Nederlandsche Bank op pag. 17-19 van
zijn
laatste
verslag werd medegedeeld.
Aivbrens over te gaan tot eene voortzetting van het
tusschen den heer Vissering en mij gevoerde debat,
spreek ik er gaarne mijne groote waardeering over
uit, dat de heer Vissering blijkens het slot van zijn
artilcel den geest, waari.n ik schreef, zoo goed begre-
pen heeft. inderdaad is het tusschen ons gevoerde
debat er een van zuiver zakelijken aard, en hanteerde
ik do pen sine ira et studio. In dezen zeifclen geest
zal ik, het debat voortzetten, doch knoop hieraan al dadelijk de opmerking vast, dat het debat tussche.n
den heer Vissering en mij niet loopt over diepgaande
problemen van bank- en muntpolitiek, maar enkel en
alleen over de goudafgifteti dor Nederia ridsche Bank aan cle Javasche Bank, waarover gehandeld wordt op
pag. 17-19 van het laatste jaarverslag van den Presi-
dent der Nederlandsche Bank, en over hetgeen in ver-
band daarmede door dien President werd opgemerkt
en medegedeeld. –
Daarom ga ik niet in op het door den heer Vissering
gereleveerde vraagstuk, of de Nederlandsche en de
Indische circulatiehank over en weer door afgifte vâii
goud of van cheque de paritoit tusschen de Indische
en de Nederlandsche valuta moeten handhaven. Dit
vraagstuk staat in geen verband tot mijne beschoi
win gen over het laatste verslag der Nederiandsche Bank, en meen ik daarom thans ter zijde te moeten
laten, waar ik mij strikt bepalen wil tot het aanvan-
lcelijk door mij ter sprake gebrachte onderwerp.

De heer Vissering houdt vol, dat de Nederiancische
Bank door hare gouclafgiften aan de J’avasche Bank
aan deze een steun verleende, waarom door die bank
gevraagd was, en hij voegt erbij, dat de Javasehe Bank
dit feit schijnt te willen ontkennen.
De Javasche Bank echter hoeft meer gedaan dart
den schijn aan te nemen van voormeld, door de Ne-
deriandsche Bank beweerd feit te ontkennen.
Zij ontkent dat feit uitdrukkelijk, en daar ik zelf
tot 1 Juli 1920 Directeur dier Javasche Bank geweest
ben., dus gedurende liet geheele tijdvak, waarin de be-

wuste goudafgiften door de Nederlandsche Battk aan
cle Javasche . Bank hebben plaats gehad, kan ik uit
ci gort
wetenschap verklaren, dat cie ontkenning der
Javasehe Bank mij alleszins gegrond voo:rkomt.
Vast staat, dat goud door de Nederlandsche Bank
aan de Javasche Bank is afgegeven. Deze afgifte van
goud wordt op pag. 18 van het laatsfe jaarverslag van
den President der Nederlandsche Bnk gequalificeerd
als een afstaan van goud tot v6&d’oriogsprijzen. Deze
zinsnede leidt zeer gemakkelijk tot misvatting; want
er bestaat alle aanleid:ing toe
t
haar in diezen zin te
verstaan, alsof’ de Nederlandche Bank aan de Java-
sche Bank goud tot lagen prijs zou hebben verkocht.
Nu staat liet ook vast, dat behalve cie in mijn vorig
artikel genoemde sovereigns (waarover straks nader)
geen goud door de Nederlandsehe Bank aan de Java-
sche Bank is verkocht. Hoe kwam de Nederlandsch’
Bank er dan toe om goud, bepaaldelijk gouden tientjes,
tot een bedrag van
f
54 milhioen aan de Javasche Bank
af te staan? Om geene andere reden dan deze, dat de
Javasche Bank als creditrice in rekening-cöurant van
de Nederiatidsehe Bank successievelijk voornoemd be-

drag in guldens te vorderen had, en betaling van die
guldens in gouden tientjes gevraagd en ook verkre-
gen heeft. Ik horhaal hetgeen ik reeds in mijn vorig
artikel heb gezegd, dat die uitbetaling door cle Java-
sche Bank van de Neclerlandsche Bank verkregen werd

zonder eenig bezwaar, zonder eenige tegenwerping of

eenige conditie. Dit feit spreekt de heer Vissering
niet tegen en mag dus ook als vaststaand worden aan-
genomen.

, Vast staat verder, dat de Javasche Bank hare vor-
clei.i ngen
Op
cie Neclerlandsehe Bank verkreeg door cle
fi nane i erina van goederen, die Neci er] and noodig had

en uit indië betrok. Waarom betaalde nu de Neder-

lnclsche Bank de relcening-couiant-salcii der Javasehe.

Bank te haren laste in gouden tientjes? Volgens de
flleeuilng cier Javasche Bank, ciie ik geheel onder-

ehrijf, primo omdat de Neclerlaridsche Bank daarlac
verpl:icht was, secund o omdat de .N ecleri andsche Bank
begreep, dat zij door de vorderingen der Indische cen-
trale bank, verkregen ten gevolge van de financiering

van door Nlerlancl uit indië betrokken producten, iii
goud te betalen, een Nederlandschi belang behartigde.
Nu ontkent cie heer Visseiing, dat cie Nederland-
sche Bank tat betaling harer obl.igo’s in goud ver-

plicht zou zijn geweest. Dit doet echter tot de zaak
Weinig af, hoewel ik bij mijne tegengestelde meening
blijf en daarop straks terugkom. De vraag blijft dan
bestaan:
‘.’aai’
om betaalde de Nederiandsehe Bank cle
vorderingen der Inc1i sche circulati ebank it1
goud, zon-
der dat zij daartoe volgens haar zeggen zou verplicht
zijn? Deed cle Nederlandsche Bank dit, oni de Indi-
sche circulatiebanic te steunen, clan wel om een Ne-
derlandsch belang te behartigen? Hierom draait de
geheele zaalc.

De heer Vissering bea’ntwoqrdt thans de laatste
vraag in dezer voege, (lat de Nederlandsche Bank de
vorderingen der Javasche l3ank in goud betaalde om
deze te steunen, en wel door de metaaidekkirig der

Javasche Banlc te helpen vergrooten, aan welke ver-
grooting de , Javasche Banlc door liet rijzen harer

obligo’s behoefte had. Dit antwoord is echter onjuist,
en de onjuistheid diaarvan blijkt uit de door mij in
mijn vorig artikel aangehaal cle citaten uit het werk
van den heer Visse:ring: ,,Hbt muntwezen cii de

eireulatiebanlcen in Neclerlandsch-Inclië”, en uit de
verslagen van den President der Nederlandsche Bank
over 1919-1920 en 1920-1921. De heer Visser.ing

zegt van die aanha.li.ngen, dat zij niets bewijzen, daai
zij uit haar verband zoude.n zijli ge:rulct.. Ik moet dit
ten stelligste tegenspreken. De heer Visser.ing toch

bespreelct in zijn. bovengenoemd iverk en in zijne ve:r-
slagen over de hoekjaren 1919-1920 en 19Ü-191
dezelf cle
gouclafgiften aan. cle Javasche Banlc als in
zijn laatste jaarverslag. En nu doet zich liet merlc-
waardige feit voor, dat, waar de heer Vissering in
zij n laatste jaarversi ag beweerde, dat voormelde goud-
afgiften zouden hebben plaats gehad met het doel,
de Javasche Bank te steunen, hij in zijn vroegere jaar-
verslagen en iii zijn voormelci werlc duidelijk mccle-
deelde, dat die gouclafg.iftën geschiedden, niet tot
steun van cle Indische circulatiebanlc, maar wèi ter
behartigirig van een Nederlandsch belang, t. w. de
handhaving van den koers van den Nederlandschen
gulden. Op pag. 366 van zijn meergenoemd werlc
schreef cie heer Vissering over dezelfde goudafgifteri
tot een bedrag van
f
86 millioen, als waarover hij liet
had in zijn laatste jaarverslag. En :in voornoemd werk
gaf hij als motief voor die goudafgiften op: handha-

g van den koers voor Nederland. Op pag.
5
van zijn
ve:rslag over de Neclerlancische Bank over liet boekjaar
1919-1920 noemt hij cle goudafgiften aan Zwitsei.-land en aan onze koloniën ,,een zuiver Nederlandsch
belang”. lIc mocht mij dus niet volle recht op voor-
melde uitlatingen van den heer Vissering en van dôri
President der Nederlandsche Bank beroepen ten be-tooge, dat de goudafgiften der Nederlandsche Banic
aan de Javasche Bank, wel verre van te zijn geschied
met het doel de Indische circulatiebank te steunen,

672

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.1
Augustus 1923

uitsluitend geschied zijn ter handhaving van het aan

de Nederlandsche Bank toevertrouwde Nederlandsche
belang, t. w. de handhav;ing van de pariteit van den

Nederlandschen gulden. Dit blijkt bovendien uit het-
geen de heer Vissering in zijn artikel -in de E. S. B.

van 25 Jul.i j.l. gezegd heeft. Hij zegt toch in dat arti-
kel, dat de Nederlandsche Bank slechts goud afgaf

in die uitzonderingsgevallen, waarin het dienen van

het algemeen belang haar daartoe aanleiding gaf.

Welnu, de Nederlandsche Bank heeft goud afgegeven

aan de Javasche Bank, en deed dat dus omdat zij van
meening -was, dat daardoor een algemeen Nederlandsch

belang werd gediend, en niet ter behartiging van een J.ndisch belang, voor de behartiging waarvan zij niet
te zorgen had.

Precies om dezelfde reden gaf de Nederlandschb Bank ook goud af aan andere landen dan Indië, aai
Spanje, Zwitserland, Zweden, enz. Dit deed zij eveii

min om die landen, dan wel de centrale banken dier
landen te helpen, doch zij deed dit, omdat het welhe-
grepen belang van Nederland dit medebracht. Even

als de Nederlandsche Bank ter betaling van de door

Nederland uit Spanje, Zwitserland en andere landen
benoodigde goederen aan cle centrale banken dier lan

den goud betaalde, evenzoo betaalde zij aan de In-

dische centrale bank goud voor de producten, die Ne-
derland uit Indië heti-ok.

Bovendien was de Nederlandsche Bank verplicht
om vorderingen op haar in metaal te betalen. De heer
Vissering ontkent dit en hij voert voor deze ontken-

ving aan, dat de Nederlandsche Bank tot betaling

harer obligo’s in metaal niet meer verplicht zou zijh

i ngevolge overleg met de Regeering. Die tegenwer-ptng gaat niet op; want weliswaar was-de Regeering

door de wet gemachtigd om de Nederlansche Bank
van hare verplichting tot betaling berer obligo’s in
metaal te ontheffen, maar de Regeering heeft van die machtiging nooit gebruik gemaakt. Met nadruk heeft

de heer Vissering zelf in het door hem in het Jaarboek
,,Grotius” in 1915 geschreven artikel: ,,The Nether-
lands Bank and the War” op pag. 7 hierop gewezen;
•

over voormelde machtiging der Regeering schrijvende,
schreef de heer Vissering als volgt:

,,The Government, however, was on]y authorized to
act and, fortunately, did not require to use the autho-
rity thus granted: Neither did the Bank find it
necessary to appiy to the Government for the sus-

pension of payments in specie. . . . Requests for the
supp]y of coin for the payment of wages and for
other ]egitimate purposes, were gladiy acceded to by
the Bank, as far aiways a§ was possible.”

Maar, voert de heer Visseri.ng aan, de zilverbons
waren in het leven geroepen en de Nedérlandsche
Bank kon ook met zilverbons hare vorderingen vol-
doen. Hiertegen merk ik op, dat de zilverhons blijicens
de considerans van de wet van 6 Augustus 1914 (Sth.
1914 no. 377) in het leven zijn geroepen, omdat ten
gevolge van de zeer buitengewone omstandigheden,
waarin het land -verkeerde, cciie uiterst omvangrijke
vraag naar zilveren munt was ontstaan, aan welke
vraag noch uit den bij de N’ede:riandsche Bank aanwe-
zigen zilvervoorraad, noch tijdig door zilveraanmun- 1
ting kon worden voldaan, zooclat het noodzakelijk was,
zonder eenig vervijl eene tijdelijke hulpmunt in te
voeren. Uit deze considerans blijkt allerduidelijkst, – dat de zilverbons in het leven zijn geroepen ter vol-
doening aan de behoefte van de circulatie, en geens-
zins om de Nederlandsche Bank in staat te -stellen,
te ontkomen aan hare verplichting tot voldoening
harer obligo’s in metaal. Mocht het noodig worden, de Nederlandsche Bank van die verplichting te out-
heffen, dail was de Regeering daartoe gemachtigd,
doch van die machtiging is nooit gebruik gemaakt.
Dat de zilverbons uitsluiteild dienen ter voorziening
in -de behoefte van den geldsomloop, verklaarde de’
Regeering nog kort geleden hij de behandeling van –
de Staatsbegrooting voor 1923. Naar aanleiding van
gemaakte opmerkingen over een op de begrooting ge-

brachten Post voor den aanmaak van zilverbons, an-
woordde de Regeering bij M. v. A. op het VIlde
hoofdstuk B (pag. 7), dat de circulatie van zilverbons
zich geheel regelt naar de behoeften van het verkeer.
De heer Vissering zal het wel met mij eens
zijn,
dat
de behoeften van het verkeer niet identiek zijn aan

de behoeften der Nederlandsche Bank aan middelen
ter voldoening harer obligo’s.

Ten slotte werden de zilverbons uitgegeven tot een beperkt bedrag, aanvankelijk
f
25 millioen. Dit be-
cirag werd in December 1916 (Stbl. 592) verhoogd
tot
f 40
millioen, hetgeen onvoldoende was, daar op
24 Juni 1918 voor ruim
f
45 millioen aan zilverhons
in omloop was. Het maximum werd in Juli 1918
(Stb. 476) opnieuw tot
f 60
millioen verhoogd, maar
in December 1918 was de omloop grooter dan
f
69
millioen. Toen is wederom het maximum hij de wet

verhoogd. Hoe onder deze omstandigheden de Neder-.
landsche Bank hare obligo’s aan de J’avasche Bank
tot een bedrag van ruim
f
68 millioen in zilverbons
zou hebben kunnen betalen (daargelaten, dat zulks
met de wet in strijd zou zijn geweest), is niet wel be-
grijpelijlc.

Op grond van het hier gezegde meen ik dus alles-
zins gerechtigd te zijn te blijven volhouden, zooals
ik reeds in mijn vorig artikel uiteenzette, dat blijkens

de eigen verklaringen zoo van den heer Vissering als

van den President der Nederlandsche Bank in de
verslagen over de jaren 1919-1920 en 1920-1921,
de Nederlandsche Bank goud aan de Javasche Bank

uitsluitend heeft afgegeven om een door de Neder-
landsche Bank welbegrepen Nederlandsch belang te

dienen, maar volstrekt niet om een koloniaal belang
te dienen.

Hetzelfde is het geval geweest met de sovereigns,
die de Nederlancische Bank in Mei tot September 1919
tot een bedrag van 32,2 millioen aan de Javasche Bank
verkocht. Blijkens de hierover tusschen de Nederland-

sche Bank en de Gedelegeerden van de Javasche Banlc

te Amsterdam gevoerde correspondentie geschiedde die
goudverkoop, omdat de Neder]andsche Bank haar
voorraad gouden tientjes ongaarne verder zag ver-

minderen. Daarom stelde zij voor, om goud af te geven
in den vorm van sovereigns. Die goudverlcoop had dus
plaats op voorstel van de Nederlandsche Bank, niet
van de Javasche Bank, die harerzijds niets anders

vroeg dan betaling harer vorderingen in Nederland-
sche w’ettige munt. –
Maar, voert de heer Vissering thans aan, het goud,
dat aldus de Javasche Bank van de Nederiandsche

Bank verkreeg, had eerstgenoemde toch noodig ter
versterking harer eticaisse m5tailique. Mijn antwoord
is, dat de Javasche Bank twee motieven had, waarom
zij van de Nederlandsche Bank betaling harer vorde-

ringen in goud vroeg en verkreeg. Het eerste was,
dat zij ‘in de oorlogsdagen zoo min mogelijk risico op

bankrekeningen wilde loopen; het tweede motief was
versterking van haren goudvoorraad. Maar dit tweede
motief bewoog de Javasche Bank evenzeer ‘om in den
loop der oorlogsjaren en daarna goud te vorderen van
de Bank of Engiand, van de Bank of Japan en van
sommige federale reservebanken in Amerika. Ter ver-
sterlcing van haar goudvoorraad heeft de Javasche
Bank heusch niet -alleen van Nederland goud betrok-ken, maar ook van andere fan-den. En evenzeer als de

Javasche Bank voor 100 Nederlandsche guldens 100 guldens in goud kreeg dus 10 gouden tientjes, even-
zeer verkreeg zij van Engeland, Japan en Amerika
hare vorder
.
..ugen in sterling, yens en dollars tegen de
in die landen bestaande wettige pariteit uitbetaald in
goud; ni. a. w. voor b.v. 100 pond sterling verkreeg
de Javasche Bank 100 sovoreigns, voor 100 dollars 100
gouden dollars, en voor 100 yen 100 gouden yens. De
Javasche Bank heeft dus precies op dezelfde wijze, als
zij in Nederland goud lcreeg, ook van andere landen goud gekregen, en in Nederland volstrekt niet goed-
kooper dan inl andere landen, zooali de heer Visse-
ring het poogt te doen voorkomen. Zoo zegt de heer

1
Augustus 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

673

Vissering h.v., dat de Javasche Bank goud in Japan
heeft verworven ,,tegen marktprijs”. Wat hij hiermede
bedoelt, is mij niet recht duidelijk. De koers van de

yen was in Indië geruimen tijd onder pariteit, daar-
na is de koers boven pariteit gestegen. Ik herinner

mij, dat de Javasche Bank Vrij aanzienlijke bedragen
yens gekocht heeft beneden pariteit, en voor deze
yens heeft zij van de Bank of Japan gouden yens uit-
betaald gekregen; voor elke yen, die zij te vorderen

had, kreeg zij ook een yen in goud.

In zijn artikel van 25 Juli ji. wendt de heerVisse-

ring het over een anderen boeg. Hij brengt in her-
innering, dat er tusschen de Neder1andshe Bank en
de Javasche Bank eene overeenkomst bestaat, de z.g.
earmark-overeenkomst, krachtens welke de Nederland-

sche Bank van de Java.sche Bank goud in bewaring
neemt. Deze overeenkomst heeft ten doel, onnoodige
goudtransporten te voorkomen; de Javasche Bank
mag tegen een zeker bewaarloon goud bij de Neder-

landsche Bank opslaan, hetgeen het gemak heeft, dat
door den heer Vissering beschreven wordt. Maar nu
wil de heer Vissering uit deze overeenkomst, bij welke,

zooals hij terecht zegt, de Nederlandsche Bank als be-
waarneemster eene geheel passieve rol vervult, aflei-

dcii, dat de Javasche Bank verplicht zou zijn om, in-
dien deze betalingen in Nederland moet doen, en de

stand harer ohhgo’s haar veroorlooft om voor het
doen dier betalingen liet goud, dat zij bij de INeder-
landsche Ba:nk in bewaring heeft, geheel of gedeel-
telijk eau te wenden, dit ook te doen, zoodat de Ja-
vasche Bank de vrijheid zou m:issen om, zonder toe-
stemnig der Nederlandsche Bank, zich op andere
wijze van de noodige middelen voor het doen van
betalingen in Nederland te voorzien. Waartoe eene
rijke fantasie iemand al niet brengen kan! Uit eene
tusschen de Nederlandsche Bank en de Javasche Bak
gesloten overeenkomst van bewaargeving wil de heer
i
Vsseri.ng liet recht der Nederlandsche Bank van me-dezeggenschap in de goudpolitiek der Javasche Bank
en in cle bedrijfsleiding clir Bank afleiden! Door
deze stelling neer te schrijven, is zij tevens weerlegd.
Over zoo iets behoeft verder niet gedebatteerd te wor-
rica. En waar de heer Vissering in zijn artikel van
25 Juli j.1. – geschreven heeft, dat de Nederlandsche
Bank de Javascho Bank ter verantwoording heeft ge-roepen over hetgeen deze met haar goudvoorraad ge-
daan heeft tegen de bedoeling van beide circuiâtie-
banken bij de goudafgiften, daar repliceer ik in de
eerste plaats, dat cie bedoeling der Nede.riandsche
Bank hij hare goudafgiften geene andere is geweest
dan het dienen van een zuiver Nederlandsch belang,
en het behartigen van een Nederlandsch belang aan
de Nederlandsche Bank niet de minste aanspraak
geeft zich te bemoeien met de bedrijfsleiding der ko-
loniale circulatiebank; en in de tweede plaats, dat de
bedoelingen, waarmede de Javasche Bank goud van de
Nederlandsche Bank gevraagd en verkregen heeft,
deze laatste niets aangaan. Uitsluitend de Javasch
Bank als e:igenares van haar goudvoor.raad heeft te
beslissen, welk gedeelte van haar goudvoorraad zij
realiseeren zal, wanneer zij dat tot, dekking van hare
ohhgo’s niet mee:r noodig heeft, en het voor andere
behoeften wil aanwenden. Met die vraag heeft geene
ëukele andere circuiatiebank zich in te laten!
De Nederlandsche Bank nam bij haar brief d.d. 14
Mei 1019, gericht aan de Gedelegeerden van de Ja-
vasche Bank het navolgende standpunt in:

,,In hare te voeren goudpolitiek kan de Bank z.ich
in geen enkel opzicht binden, doch moet zich alle
vrijheid voorbehouden om naar omstandigheden te
handelen.”

• Volkomen dezelfde gedragslijn heeft ook de Java-sche Bank steeds tegenover de Nederiandsche Bank
gevolgd.
Wel heeft de heer Vissering aangevoerd, dat de Ja-
vasche Bank aan de Nederlandsche Bank herhaaldelijk
beloofd iou hebben, dat zij deze steeds op de hoogte
van hare goudpolitiek zou houden, doch van eene

dergelijke belofte is noch aan mij noch aan de Java-
sche Bank iets bekend. Intusschen heeft de Javasche
Bank ter bevordering eener goede samenwerking de Nederlandsche Bank doorloopend van hare goudpo-
litiek op de hoogte gehouden. Maar hare volledige
vrijheid van handelen heeft de Javasche Bank zich
ok steeds voorbehouden; hierop duidt zij geen in-
breuk, ook niet van de zijde deiNederlandsche Bank!

(Slot volgt.)

J. GERRITZEN.

DE VLOTTENDE SCHULD VAN HET RIJK IN

HET TIJDVAK JUNI 191—JUNI 1923.

In de aflevering van 1 Juni 1922 van dit tijdschrift

werd. een overzicht gegeven van de uitgifte van schat-
kistpapier sedert 1 Mei 1921. Het is niet zonder be-
lang na te gaan, hoe de gang van zaken in de sedert
liet verschijnen van die aflevering verstreken periode
met betrekking tot de vlottende schuld is geweest. In een viertal staten wordt thans een beeld gegeven van

maand tot maand. Ter wille van een gemakkelijke
vergehjkng is een tweejarige periode genomen, een
periode die te merkwaardiger is, om de ongekende

hoogte, welke de vlottende schuld in den loop van die

periode heeft bereikt.

Staat 1 geeft in mi]lioenen guldens weer de activa

en passiva van, wat men in het argot van de Generale
Thesaurie ,,’s Rijkskas” pleegt te noemen. Daarbij is

verwaarloosd het bedrag, dat
bij
de betaalmeesters in
Icas is, omdat dit toch steeds ongeveer
f 6
millioen
bedraagt en omdat, bij de beoordeeling van wat het
Rijk moet cortsolid.eeren, met dit actief, dat als ,.he-drijfskaitaal” aanwezig moet zijn, geen rekening kan
worden gehouden. Bij de heoordeeling van liet in ko-
lom 10 genoemde getal dat weergeeft het bedrag aan vlottende schuld, dat per saldo voor rekening van het
Rijk in Europa loopt, rieme men in aanmerking, dat
in kolom 8 (voorschotten aan het buitenland) slechts
is opgegeven het totaal der voorschotten aan Duitsch
land
(f
200 millioen crediet) en aan Frankrijk (we-
cleropbouw Noord-Frankrijk). Daarnaast kunnen als
vorderingen op het buitenland worden genoemd cie
vordering wegens het z.g.n. kleerencrediet aan Polen,
en de vordering op België wegens interneeringskosten,
tezamen tot een bedrag in bein Juni 1923 vau ruim

f 74
millioen. De eerste vordering wordt in 1.0 jaar-
lijksche termijnen, de tweede in dertig halfjaarlijksche
termijnen terugbetaald. Het rehefcrediet aan Oosten-
i’ijk, groot
f
10.100.000 mag, waar 20 jaren uitstel
is gegeven van de aflossing en rentebetaling (zelfs al
had men een absoluut vertrouwen in de terugbeta-
ling na afloop van die 20 jaar) niet als vordering on
korten termijn beschouwd worden, en moet dus buiten
beschouwing blijven. Daarnaast heeft men ten slotte
nog een reliefcrediet aan Polen tot een bedrag van
pim. 4 ton, en liet crediet voor de repatrieering van
krijgsgevangenen groot 5 ton, benevens de overigens
nog loopendo intertieeringsvorderingen tot een geza-
menlijk bedrag van pl.m.
f 100.000.

Neemt men ten slotte in aanmerking dat het saldo
van de N.U.M., dat hij liquidatie van die instelling
in ‘s Rijks schatkist moet worden gestort, thans plm.

,f
50 millioen bedraagt, dan blijkt dat van het bedrag
dat in begin Juni voor rekening van het Rijk uit-
stond ad rond
f
269.8 millioen, nog kan worden afge-
trokken een bedrag van rond
f
128Y5 millioen, dat
niet voor consolideering in leeningen op lanen ter-
mijn in aanmerking komt. Per saldo houdt men dan
over een bedrag van ruim
f
141 millioen.
De staten geven overigens aanleiding tot de volgen-
de opmerkingen.

1-let totaalbedrag aan uitstaand schatkistpapier, dat
in Februari 1922, d.i. kort voor de uitgifte der
Staatsleening 1922 A, de duizelingwekkende hoogte
van bijna
f
800 millioen bereikte, is gedaald tot het nog
steeds respectabële bedrag van
f
543,2 millioen. Neemt
men daarbij in aanmerking, dat in laatstbedoeld be-
drag voor
f
34.6 millioen papier op langen termijn

674

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

Staat T.

Verloop van de vlottende schuld van liet Rijk in de periode vaa 6 Juni 1921 tot 4 Juni 1923.
.

(In mi11icenen guldens).

.
l’assiva
Activa

.
:

•
0

.

–

.

.n

o

–

–

Maand
Dag
N

Cd
– –

.

-n:
co

11-0
1
H
°
)

.
°
E2°
pz.
T
co•
.

1921

Juni
6
12.5
584.1
43._
12.2

F
651.8 321.6
_
22
343.6
308.2
Juli
4
14.4
638.5
41._
15.-
708.0
344.9
_
23.8 368.7
•
340.2
Augustus
1
1 1
:
8
670.4
40.2
15.4
743.8 357.6 0.4 24.1
382.1
361.7
September
.5
12.2
651._
39.8
22.1.
725.1
305,6
1.7
29
336.3 388.8
October
3
15._
697.9
38.1
22.5
773.5
321.6 29.9 29.9
381.4
392.1
November
7
114.7
750._
34.7 31.5
830.9
343.4 48.4
30.5
422.3 408.6
December
5
14.9
751.9
34._
38.9
839.7 319.2
62.1
3’0.5
411.8 427.9

1922
.
.

Januari
2
1.3.3
781.7
32._.
46.9
873.9 327.5
‘74.5
32.1
434.1
439.8
Ilrebruari
.
6
14.6
794.4
32.4
45.9
887.3
284.7
80.7 34.5
399.9
487.4
Ïllaartl)
6
13.5
758.4
31.4 46.9
.

850.2
311.1
84.8
34.4 430.3 419.9
2pril
2
)
3
0.3
5
)
717.8
31.5 07.4
816.4
261.6
88.8
35.5 385.9 430.5
Mei
1
7.8
.
722._
30.2
60.7

,
820.7
269.6
77.6
37.1
384.3
436.4
juni
6
14.3
644….
31._
•

60.7
759._
236.5
62._
41.7
340.2
418.8
Juli
3
15._
672.8 29.2
84.1
801.1
252.5
48.9
45.4
346.8 454.3
Augustus
3
)

•
7
12.8
559.5
•
29.3
87.(;

,
689.2
261.4
49.7
50.1
361.2
328._
September
4
1.4.8
618.4
29.7
101.1

•
764._
279.9
8.9
51.8 418.6
345.4
October
2
14.2
654.
29.3
.

104.2
801.7 292.2 93.4 54.9
44.5
361.2
November

–
6
14._
664.4
31.3 98.2
807.9 307.5
93.8
50.7
461..-
346.9
December
4
14.0
673.1
32._
103.8
823.8 317.5
92.1
63.6 473.2 350.6

1023

Januari
4
)
2
4.3
715.0
31.8
119.0
e

871.0 337.5
07.8 67.2
502.5
369.4
Februari
5
14.7
686.7 28.8
104.9
835.1
350.2
07.8
79.1
527.1
308.
Maart
5
14.8
637.6 28.5
1.114 702.3
331.3
97.3 81.6
510.2
282i
April
3
11.7
604.7 28.8
1110.8
765._
295.5
97.6
84.5
477.6 288.8
Mei
7
14.5
571._
27.9
101.0
7115.3
281.-
77.7
88.9 447.6 267.7
juni
4
12.7
543.2 27.3
101.9
685.1
2711.9
57.2 87.2
416.3 269.8

Ie storting
op
de leening
1922 A
ad
f

70.500.000
heft
hier invloed
gehad.
2e
–
1922 A
,,.

,,

70.500.000

8)
1922

113
144.000.000

1923 A
96.000.000

Op 3 April
11922
stond
dc Staat
f

0.3

millioen
crcdi&
bij De Ncd.
Bank.

Staat IT.

Splitsing van het bedrag aan uitstaand seliatkisipapier naar de wijze waarop en den vorm

waarin uitgegeven.

Periode 6 Juni 1021-4 Juli 1923.

(In duizenden guldens).

Schatkistbiljetten
Schatkiaturoinessen

Over de
Langs
Onders-
.
Bij
De
Totaal

])atuin-
toonbank
Publieke
.

.
anderen
‘
Totaal
hands
Publieke
.

.
Neder.
–
lotaal
,enraa

verkocht
uitgifte
weg
geplaatst
uitgifte
landsche
geplaatst
Bank

1
2.
3
4
5
6 7
8 9

1921

6

Juni

……………..
51.782 66.555
12.800
1131.1.37
167.600
204.650
80.700 452.950 584.087
1
1

4

Juli

………………
68.044
64.209 28.800
161.053
141.100
201.700
1.25.700
476.500
638.453
1

Augustus …………..
94.148
04.1.74
28.800
187.122
1156.00 199.450 133.700
480.250
676.372
1132.178
54.165
.

28.800 225.137
142.300
211.520
72000
425.820 650.957
3

October ………………

…

4.537
48.480 28.800 241.817
II 30.600
222.960
102.500
456.060
697.877
7

November ………….
80.11.1
45.490 28.800
263.401
.
128.800
227.790
130,000
486.590
749.991
205.211
38.561 10.000
253.772
160.830
241.560
95.700
498.090
751.862

1022

… …

218.456
38.754
10.000
266.91.0
158.930
201.902 94.000 514.832 781.742

5

September

…………..

6

Februari …………..
260.001
.18.757
3.500
282.258
189.030
278.1.30
45.000
512.160
794.418

5

December …………..

6

Maart

…………..

…

282.304
12.342 3.500
208.1.46
208.700
204.550 47.000
460.250 758.306
3

April ……………..
281.091
5.759
3.500
200.950
183.500
1.84.8.40
58.500 426.840
717.790
266.6911
18.0113
18.500
304.104
201.700
187.180
20.000
417.880
72-11 .984
.

220.931.
33.734
18.500
273:165
1176.300
187.500
7.000
.
370.890 644.055
1

Mei

……………….
0

juni

………………
3

Juli

………….. . …
200.809
33.734
18.500
253.043
216.500
143.290
60.000 419.790 672.833
7

Augustus

………….
153.054
59.224
18.500
2311.378
161.000
1133.1130
34.000
328.1130
559.508
1.311.669
65.819

–
118.500
215.1)83
.1187.500
184.970
30.000
402.470
618.458..
2

October ……………
S
71.404
118.500
190.672 184.100
205.800
64.400
454.300 653.972

2

Januari ……………..

84.697
03.960
18.500
1107.166
184.500
202.700 80.000
467.290 664.456
73.371
122.264
1.8.500
214.135
215.500
205.452
38.000
458.952 673.087

1923

…
4

September

….., …….
………

40.826 143.814
18.500
212.140
196.100
226.7Ö0
81.000
503.800 715.940

6

November …………..
4

December ……………

8.738 150.613
26.620
185.971.
256.700
161.040
83.000 500.740
686.711 954 172.823
26.620 200.397
222.600
166.590
48.000
437.190
637.587

2

januari

……………
5

Februari … …. .. … …

.

663
195.123
26.620 222.406
219.600
151.700
11.000
382.300
604.706
5

Maart

………………
S

April ………………
618
189.395
26.620
216.633
128.480 188.930
37.000
354.410
571.043
7

Mei

……………….
4

Juni ……………….
584
191.217
27.620
229.421
118.480
193.300
2.000
313.780
543.201

1 Augustus 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

675

Staat III.
Overzicht van de publieke uitgifte van schatkistpapier in de periode 1 Juni 1921-1 Juni 1923.

(In duizenden guldens).

Ingeschreven
Toegewezen
Disconto
Rente
Koers
Stortings-
Gevraagd
Prouiessen scoat-
3 mnd.
6
mnd.
3
mnd.6 mnd.
datum
_______________
‘
Totaal
jlil
Totaal
kist-
]
J• pes
Promessen
3 mnd.
6 mnd
Promessen
jetten
.
jetten
f 1000

1921
/
T

J1111j
65.000

36.260

4.250

—
1)

40.51.0

36.260

4.250

–

40.510
±
5

0
/0
±
5

°io

–

–
50.900 19.210

–
1)

70.110

41.210 13.740

–

84.950 ± 471.
0
/0
±
471
8
01
0

–

–
1 Augustus
.
70.000

49.980 11.720

–
1)

61.700

45.770

6.450

–

52.220
±
471

01

± 451
s
0/

–

–
1 September
60.000

61.560

8.150

–
1)

69.710

53.430

6.570

–

60.000
±
4718
0
10
± 411
8
0
/0

–

–
1 October …
100.000

73.590 33.470

–
1)

107.060

71.040 22.250

93.290

471
8
0
1
0

4

010

–

–

1

Juli …….70.000

1 November.
50.000

87.270

7.560

–
1).

94.830

44.750

5.250

–

50.000

4o1
01

4%
0
10

–

–
1 December
100.000

73.140

9.570

–
1)

82.710

67.500

3.810

–

71.310

47/
8
010

4
T
i
v
01

–

1922

1 Januari
125.000

71.740 26.240

-. 1)

97.980

62.410 13.030

–

75.440

4

o/
D

37/
8
olo

–

–
1 Februari..
100.000

104.260

5.100

–
1)

109.360

92.150

5.040

–

97.190

4%
O/

451
8
0/

–

–
Geen inschrijving.

–
100.000

93.520 36.150

– 1)

1.29.670 44.860 25.210

–

70.070
±
4%
0
/0 ±

0
/0

–

–
150.000

74.210 32.350 33.656

140.216

67.060 32.340 33.656

133.056

4}

o

4

0/

5

1000
1Juni

,…
1
Juli
Geen

nsehrijvsng.

1

Mei

……..

1
Augustus
.
100.000

106.970 17.880 70.234

195.084

68.670

5.840 25.490

100.000

3

3′

4%

1010.90

1

Maart ……..
T

April
…….

1
September
60.000

66.650

6.730 28.575

95.955

50.220

2.690

6.595

59.505

2
7

27/
8

4%

1014.31
1

October

..
75.000

62.200 37.270 19.196

118.666

29.760 23.360 13.382

66.502

35/
8

3

4%

1004.80
1
November.
130.000

71.610 31.520 14.793

117.923

64.130 26.450 14.793

105.373

4

4

4%

1000
1
December
.
85.000

65.790 17.710 28.786

112.286

39.800 12.490 28.786

81.076

3%

31/

4%

1000
1923
–

1
Januari
. .
85.000

51.3501 9.380 27.939

88.669

47.9901

8.000 27.939

83.9291

4

3%

–

4%

1000
1 Februari.
.
Geen inschrijving.
55.510 17.860 34.459

107.829

31.360 15.430 23.210

70.000

32/8

3
‘V8

4%

1001
70.000

56.720 27.600 26.005

110.325

38.660

16.780 14.552

69.992

3

3Vi0

4%

1002.50
..

1

Mei

……
110.000

63.370 21.960 16.950

112.966

50.500

15.610 16.950

90.866

3%

4

f1000

1

Maart …..70.000
1

April

…….

10.686

2

7.806;

4%

‘1 000
65.000

45.180 17.270

11.753

75.550

40.310

6.720 11.753
k

59.650

301
4

3l01

4

f1000

.

1

Juni

……
1.347
2

847f

4%

4
1000
In deze
maand werden geen schatkistbiljetten gevraagd.
Biljetten
vervallende
1
Juli 1929 maximum gevraagd
f
25.000.000.
8)
Bij schatkistbiljetten
is
een provisie van
11. 0/

verschuldigd.
4)
Bij deze
laatste schatkistbiljetten
is
eene provisie van
%

te Londen verschuldigd.

Staat
IV.
Overzicht van het disconto voor ondershands geplaatste schatkistpromessen.

Periode Juni 1.921-Juni 1923.

Looptijd:

In de maand
minderdaiilmndl
1
maand
1

3 maanden
4 maanden

1
5 maanden

1
6
maanden

1921
1

1922
1921
1

1922
1

1921
1

1922
1921

1
1922

1
1921.

1
1922

t
1921
1

1922

4
3
,
1
8
4318 4%
3’/.371
4%_4%
3_4%
45/_434
%
-4
/8
3
1
3
5_4
1
/8
4%
4%_4
0
/
Juli

………..
3
7
/8_4
0
/8
.
2%_3
43_45
2%
4%_4%
2t
6
1
6

4%_4%
3
.
4o_4%
4%
3T!z3%
Augustus ……
3
%
3
‘i
4_4% 2%
4%_4%
2o1_3
4
1
18
3%
4%
471
3_3%
September
411_4%
2%_3
7
1
4
18
–
18
‘/-+*
4718
October
……..
4_43/
3
41 4
jo
-4
%
3/a-3H
4%
November
4
3y4-18
4
’18-
4
%
3’1%
4_41/,
3
+*-
3
+ft
45
18
4%
1
8

4%
3%_4

Juni

………….

December
……
.4_4%

.

33%
%-+*
4
5
1
,
8
33/
4
37/
4’11,
31
71
8

4%
3%
1922

.

1923
1922
1923 1922
1923 1922
1923
1922 1923 1922
1923
Januari

…….
4%
2%_3%
4% 4%
3’1
4018
303%
I-
4
%
3+-3U
4%
Februari
2%_3%
4%
371,
49
_
45
/
3%-3
451
3r°3i*
Maart ………
3%_4
2%_251
44%
3%
2+_3
3
1s
April

..

4-4%
4%
3_3%
4i/_4%
’18
Mei

………..
37/_4

.

4
‘/a
4
%
4
r’r
3
+-i-
3
%
3%
3la/
Juni

……….
.

3
V8
3
3’/83/8
3_4%
351

(meer dan 4 jaar) is begrepen, dan kan men corista-
teeren, dat, zij het door het plaatsen van leeningen, de
z.g.ri. ,,kaspositie” toch wel aanmetkelijk sterker is
geworden, al moet men daarbij niet ui.t het oog ver
–
liezen, dat het zeer de vraag is of op den duur de
saldi van den Postchèque- en Girodieiist een zoo reus-
achtigen omvang zullen behouden als zij thans heb-
ben. Moet men aannemen, dat die omvang abnormaal is dan vormt het tegoed een ,,drijfzancl” element voor
‘s Rijkskas, waarmede bij de beoordeeling van den
,,weei-stand” van clie kas wel rekening dient te wor-
dcii gehouden.
Ander Iichtpunt, waarover men slechts onder zelcer
voorbehoud zich verheugen mag, is dit, dat het plaat-
sen van de vlottende schuld, dat in den aanvang van
de tweejarige periode slechts met groote moeite en
tegen hooge rente en disconto mogelijk was, geleide-

lijk gemakkelijker en goedicooper is geworden. Het zal
wel niet noodig zijn er op te wijzen., dat de oorzaak
daarvan niet bij den Staat gelegen is, en dat er in
het gemakkelijk onderbrengen van een bedrag ad

f
543 miii. aan schatkistpapier ten gevolge der geld-
ruimte op zich zelf niets ligt, dat tot mindere waak-
zaamheid stemt, doch liet is aan den anderen kant
niet te ontkennen, dat liet normaal verloop der pit-
blielce uitgiften, waardoor het dure plaatsen over de
toonbank van één jaarspapier tegen een vaste rente
niet meer noodig is en liet feit, dat plaatsing van
schatkistpapier bij de circulatiebank niet meer noodig
is, gunstige factoren zijn, welke een rustige co.nsoii-
deering bevorderen, terwijl de niet onaanzienlijke da-
ling van rente en disconto voor de benarde schatkiit
een al te welk-ome verluchting heeft gebracht.
Staat 11 geeft aan op weilce wijze het bedrag aan

676

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

schatkistpapier, voor het begin van elke maand in

kolom
2
van staat 1 opgpgeven, was verdeeld in schat;
kistbiljetten en schatkitpromessen, en voorts door
welke kanalen de beid vormen van schatkistpapier

waren geplaatst. r1
er
voorkoming van misverstand zij

er ten allen overvloede op gewezen, dat de onderschei-
den kolommen het bedrag aangeven, dat in het begin

van de maand nog uitstond van hetgeen langs een

hepaalden’weg geplaatst is. Om te zien, van welke
kanalen men gebruik heeft gemaakt in een bepaal
;

de maand moet men dus nagaan in hoeverre de cijfers

in een bepaalde kolom dalen of stijgen. Zoo ziet men
de bedragen aan over de toonbank geplaatste 1 jaar

5 pOt. .schatkistbiljetten in kolom 1 van Juni
1921,

tot Maart
1922
geleidelijk stijgen. In Februari
1922

werd gebroken met het stelsel van plaatsing over de

toonbank van schatkistbiljetten. Vandaar dan ook

dat van dat moment af een daling ‘intreedt. In Juni

1923
is nog alechts een restantje over.
Zoolang de gelegenheid tot verkrijgen van schat-

kistbiljetten over de toonbank was opengesteld, werd

den bij de maandelijksche publieke uitgiften geen
schatkistbiljetten gevraagd. In verband daarmede
vertoont het bedrag van kolom
2
eene daling tot Mei

1922,
waarna weer een geleidelijke stijging begint
Wat de plaatsing van schatkistpromessen betreft i

het meest sprekend de loop der gevallen van kolom
1

welke het bij de Nederlandsche Bank ondergebrchto

bedrag’ weergeeft.
Wat de kolommen
5
en 6 betreft zij er op gewezen,

dat men ii het algemeen bij de publieke uitgifté
slechts die bedragen vraagt, welke noodig zijn voor
aflossing van in het begin der maand vervallend

,schatkistpapier (de nogal eens voorkomende mee-
ning, dat ‘een publieke uitgifte van schatkistpapier

wijst
op
stijgihg van de vlottende schuld is dan ook
onjuist)’ terwijl men aan de in den loop der maand
opkomende geldbehoeften tegemoet ‘komt door de

plaatsing, welke ondershands geschiedtdoor den Agent
van het Ministerie ‘van Financiën. De daling in de

laatste maanden van het bédrag aan uitstaande schat-
kistpromessen komt daarom behalve in kolom 7, vooral

in kolom
5
tot uiting.
Staat III geeft een overzicht van cle resultaten
der publieke uitgifte over de tweejarige periode.
Een aanmerkelijke verbetering geeft het tweede jaar
tegenover het eerste te zien. In de peridde Juni
1921–

Juni
1922
werd had gevraagde bedrag slechts eenmaal

verkregen, en wel in November
1921
toen een bedrag

van slechts
f
50.000.000
werd gevraagd. Het disco’nto

in die maanden bedroeg

voor
3
maandspromessen
…… 5—4’/
pOt.

voor 6 maandspromessen
……53
7
/
pOt.

Het daalde in de volgende
12
maanden tot

voor
3
maandspromessen
……4-2

pOt.

voor 6 maandspromessen
……4-2
7
/8
pOt.

terwijl in het algemeen de gevraagde bedragen ge-
makkelijker werden verkregen.
Ook bij de onderhandsche plaatsing werden naar uit Staat IV blijkt,’ condities verkregen, welke aan-
merkelijk gunstiger waren in de maanden Juni
1922-

Juni
1923,
dan in de daaraan voorafgaande
12
maan-

den. Het disconto is over de geheele lijn ongeveer 1 püt. lager.
Tenslotte zij nog de aandacht gevestigd op de in

den loop van
1923
aangevangen plaatsing van meer-

jarige schatkistbiljetten. Het uitgeven van deze bil-
jetten berust op de overweging, dat uit ‘s Rijks kas
voorschotten aan verschillende vreemde mogendheden
zijn gegeven, welke na een aantal jaren worden af ge
lost, waarvoor men dus geen gewone geconsolideerde
leeningen kan uitgeven, maar welke men onder de
tegenwoordige omstandigheden beter niet geheel uit

3
maands— 1 jaars papier financiert. Reeds vroeger
was een bedrag van
f
15
millioen meerjarige schat-

kistbiljetten ondershands geplaatst. In
1923
werd on.
dershands een ‘bedrag van
f 1
millioen
3
jaars papier

geplaatst. Voorts heeft men
f
10 millioen 4 jaars-

biljetten in de week van
3
tot 10 April
1923
uitgege-

ven tegen den koers van
991/s
pOt. Zooals bekend, is deze uitgifte een groot succes geweest. Daarentegen
had cle uitgifte van 4 jaars 43- pOt. biljetten a pan

tot een maximum bedrag van
25
millioen gulden,

tegelijk met de openbare inschrijvingen voor Mei en ‘oor 1 Juni
1923
geen succes. (Zie Staat III).

Mr. J. W.
BEvEN.

CENTRAAL VERSLAG DER ARB’Ï,S-

INSPECTIE OVER 1921.

Wederom
zijnS
op de belangrijke vertraging waar-

mede deze verslagen
verschijnen,
enkele ‘maanden
ingehaald, zoodat dit verslag, waarin de lotgevallen

der Arbeidsinspectie in
1921
worden vermeld, thans

verschenen is. De omvang en, het formaat zijn inge-

krompen, terwijl de tabellen, welke
bij
den tekst be-

hooren, zooveel mogelijk
achterin het boek in een apart
hoofdstuk
zijn
vereenigd.

Dit verslag is, zooals de inleiding vermeldt; voor-

namelijk van belang door de invoering van de Ar-

beidswet
1919
(in October
1920)
en de’ drarmedé
samenvallende gevolgen der algemeene eëonomische
malaise voor de Nederlandsche industrie, welke het
jaar
1921
voor de Arbeidsinspectie gemaakt hebben

tot een
tijd
van.zeer groote inspanning, bier en daar

zelfs overspanning. De voor het bedrijfsleven zoo

gelukkige omstandigheid, dat de Arbeidswet
1919
be-
rekend was op allerlei mogelijkheden, die afwijkin-
gen noodzakelijk of wenschelijk zouden doen zijn,

heeft loodzwaar gedrukt op de uitvoerders der wet.
Daarbij heeft veel gelegenheid bestaan om er – dank-

baar voor te zijn, dat de wet niet zoo overhaast is
samengesteld en ingevoerd als van verschillende zijden

in
1919
en
1920
werd gewenscht. Daardoor tochis

voorkomen, wat
wij
elders hebben zien gebeuren, dat
men op onwettige wijze met verschillende bepalingen

de band moet lichten, wat ‘tot groote onbilljkheden

door
ongelijkheid
in de toepassing leidt, of dat men
achteraf met veel moeite en onaangenaamheden en
te laat, de soepelheid in de wet heeft moeten aan-
brengen, die hier het eerste ontwerp reeds bezat. –
Het ligt voor de hand, aldus vervolgt de inleiding,

dat in een
dergelijke
periode de bestaande arbeids-

voorwaarden zich in vele gevallen niet kunnen hand-
haven. Voor zoover een voorgenomen wijziging der,

arbeidsvoorwaarden den
werktijd
betrof, had de Ar-
beidsinspectie dé moeielijke taak om te’ beooi’deelen;
hoever moest en mocht worden gegaan’ met het in,
toepassing brengen der soepelheden vn de wet. Die soepelheid toch bestaat niet in het aan de vrije ver-

kiezing van den werkgever overlaten of hij van de
wet zal afwijken, doch in het mogelijk maken van
afwijkingen volgens regels of
bijzondere
vergunningen

van overheidswege.
Hoofdstuk II geeft een overzicht van- de samen-

stelling van het personeel der Arbeidsinspectie met
de mutaties welke hierin hebben plaatsgevonden. In
totaal werd het personeel met 8 ambtenaren ‘ver-

meerderd.
Hoofdstuk III, algemeen overzicht der werkzaam-
heden, vermeldt allereerst de bijzondere opdrachten, die door den Directeur-Generaal en de overige amb-
tenaren werden verricht. Omtrent de medewerking der gemeentepolitie in de verschillende gemeenten
wordt als totaalindruk vermeld, dat deze in het
verslagjaar wel is toegenomen, doch dat de algemeene
toestand in dit opzicht nog onbevredigend moet wor-
den geacht, ondanks de moeite, welke van de zijde
der Arbeidsinspectie gedaan wordt, om hierin ver-

betering te brengen. Zoo werden in verschillende
plaatsen door ambtenaren der Arbeidsinspectie lezin-
gen voor het politiepersoneel gehouden ten einde de
kennis inzake de Arbeidswet en hare uitvoeringsbe-
sluiten te vermeerderen; ook de beambten der Rijks-
veidwacht en Marechaussée woonden in vele ‘gevallen
deze voordrachten
bij.
Een gespecificeerd overzicht van

1 Augustus 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

677

het uitgeoefende toezicht geeft onderstaand staatje

Gemeentepolitie.
Rijksvelclwacht.
Kon.
Marechat,ssée.
:
0-0
°
c.
.o

n
-,
bo

n.n
C
j4
C
,

>
9,
g
9,
<
bO
bO
cJr,>

1920
75.280
70.304
19.204
1.744
29.944
6.216
332
13.684
2.112
440
1921
100.001
84.952
30.130
4.564
34.077
14.995
1.544
18.644
5.849
1.946

De ambtenaren der Arbeidsinspectie legden 71132
bezoeken af.

De medewerking van andere zijde, welke in 1920
reeds zeer groot was, bereikte dit jaar een ongekende
hoogte. In totaal kwamen 3410 klachten in tegen

1360 in 1920. Van deze klachten hadden er 2436 be-

trekking op overtredingen van bepalingen der Arbeids-
wet 1919 inzake den wettelijken arbeidsduur, 35 pOt.
van de klachten kwam van de zijde der vakvereeni-

gingen, terwijl .65 pOt. van arbeiderszijde afkomstig

was, 31 pOt. ongegrond bleek en bijna 22 pOt. on-
beslist bleef.

In het algemeen waren de klachten vaak onvolledig
en vaag, waardoor het onderzoek zeer bemoeilijkt en

soms onmogelijk werd. Ook bleken de klagers niet
altijd goed op de hoogte van de
wettelijke
bepalin-
gen. Dikwijls kon een klacht niet vervolgd worden

wegens den onwil – voortkomende uit vrees – der
arbeiders om de noodige verklaringen af te leggen.
Zoo
is het voorgekomen, dat door het bestuur eener
vakvereeniging geklaagd werd over het niet geven
van den vereischten rusttijd. Bij onderzoek legden
de arbeiders verklaringen af, welke de waarheid van

de klacht bevestigden, doch toen de zaak vervolgd werd,
verklaarde een der arbeiders, tevens bestuurslid der
vakorganisatie en mede-onderteekenaar der klacht, voor den Kantonrechter, dat de gevorderde rusttijd
wel gegeven werd; de beklaagde werd natuurlijk vrij-
gesproken.

Vele klachten werden uit wangunst en concurrentie-
overwegingen ingediend. Als typeerend voorbeeld
hiervan diene het geval van twee bakkers, die ten
bureele der Arbeidsinspectie hun collega’s kwamen

aanklagen, doch die zelf bij contrôle eveneens ge-
verbaliseerd moesteit worden wegens verboden nacht-
arbeid.

Het aantal Hinderwetvergunningen, dat in 1921
werd verleend, was zeer groot. Echter wordt uitdruk-

kelijk medegedeeld, dat men hierin geen teeken van
algemeenen opbloei van ons industrieele leven moet
zien. De lage valuta in het buitenland en de toe-
nemende electrificatie waren oorzaak, dat tal van
kleinere werkplaatsen machinaal werden ingericht, een

verschijnsel dat van economisch standpunt zeker toe-
gejuicht moet worden.

De naleving der Arbeidswet, in hoofdstuk IV ver-
vat, vormt, aangezien dit het eerste jaar was, dat
de wet geheel in werking geweest is, een zeer be-

langrijke bijdrage tot de kennis omtrent de toepas-
sing van den verkorten arbeidsduur. Het verslag
constateert dat het, dank zij buitengewone krachts-

inspanning van de Arbeidsinspectie, gelukt is de wet
te doen naleven. Hiermede wil niet gezegd
zijn,
dat
er geen afgelegen of kleine inrichtingen zijn, waar
men er zich nog weinig aan stoort, noch dat niet
in menig geval in een groote fabriek men het erop
waagt, om de wet maar eens te overtreden, maar wel,

dat in het algemeen de bepalingen, zoowel wat be-
treft de leeftijdsgrens als den arbeidsduur, volkomen

zijn ingeburgerd en dat overtredingen als zoodanig
gevoeld worden en stelselmatig worden opgespoord
en tegengegaan.

Bij de beoordeeling, aldus vervolgt het verslag, der
uitwerking van den achturendag op de industrie, mag
niet uit het oog worden verloren, dat de wet niet
gemaakt is om de industrie te bevoordeelen, doch
om het arbeidersleven op hooger peil te brengen,

voor zoover dat bestaanbaar is met de instandhouding

eener voldoende productie. Daarbij moet over de ge-
heele lijn gezocht worden naar een
redelijke
verhou-
ding tusschen den omvang der productie en het

levenspeil der producenten en andere consumenten,

doch bovendien voor ieder land op zichzelf gelet

worden op de mogelijkheid om op de vereldmarktte
kunnen mededingen.

Artikelsgewijze wordt vervolgens nagegaan tot

welke opmerkingen de toepassing der wet aanleiding

heeft gegeven. Enkele bijzonder curieuze waarnemin-
gen mogen hieronder volgen.

Evenals vorige jaren werd gewaakt tegen den ar-beid van jeugdige personen en vrouwen in lokalen,

waar schadelijke of hinderlijke gassen, dampen of

stof waren, terwijl ook onvoldoende vrije luchtruimte,

onvoldoend verlichte lokalen en het voorschrift be-

treffende een behoorlijke temperatuur, tot tal van
aanmerkingen en processen-verbaal aanleiding gaf. Bij

art. 24, inhoudende den acht-uren-werkdag, wordt
opgemerkt dat zeer veel overtredingen geconstateerd
werden. Niet steeds kan echter van moedwillige over-
treding gesproken worden, want, gezien het nog steeds

groote aantal inkomende afschriften van arbeids-

lijsten, welke een onwettige werktijdregeling bevatten,
is het vermoeden, dat in gevallen van overtreding

vaak onbekendheid met de wettelijke bepalingen in
het spel is, alleszins gemotiveerd. Voorts is nog een
veel verbreide meening dat men ten opzichte van
zoogenaamd ,,eigen personeel”, waaronder verstaan
worden eigen kinderen, niet gehouden is de wet na
te leven. Vooral als die kinderen den volwassen leef-

tijd bereikt hebben en meer te beschouwen zijn als
belanghebbenden in de zaak, dan als gehuurde werk-
krachten, wordt deze meening gehuldigd. Uit den
aard der zaak vindt men dit onjuiste begrip het meest
bij kleine werkgevers en op het platteland.

In het algemeen was de naleving der wettelijke
bepalingen in de grootere fabrieken en in de steden aanmerkelijk beter dan op het platteland, waarvoor drie redenen zijn op te geven, nl. betere organisatie
der arbeiders, behoorlijk loon, ook bij den verkorten
arbeidstijd, en beter politietoezicht. Niet overal onder-

vonden de ambtenaren bij hunne contrôle de noodige
medewerking. In een ijsfabriek werd de inspecteerende

ambtenaar voortdurend gehinderd door den directeur,
die daarmede eerst ophield, nadat met het opmaken

van een proces-verbaal gedreigd was. Toen de amb-
tenaar zich kort daarna wilde verwijderen, ontdekte hij, dat de achterband van zijn rijwiel stukgesneden
was. Bij
het door de politie ingesteld onderzoek bleek
niet, wie dit feit bedreven had.

De Directie eener scheepvaartmaatschappij weiger-
de om de arbeidslijst anders te onderteekenen dan
met: Firma ….., aangezien zij beweerde, dat deze
als zoodanig de directie had en niet de firmanten
persoonlijk. De Kantonrechter was het met deze op-
vatting eens en ontsloeg beklaagde van rechtsver-
volging. De Ambtenaar van het Openbaar Ministerie
ging van dit vonnis in beroep, waarna de Arrondis-
sementsrechtbank, van meening zijnde, dat, waar de

strafrechtelijke aansprakelijkheid niet anders kan
rusten dan op personen, ook die personen de lijst
met hun naam moeten onderteekenen, ieder lid der
directie tot
f
1,— boete veroordeelde. Een bij den Hoogen laad tegen dit vonnis ingesteld beroep werd
verworpen.

Hoofdstuk V, naleving der Veiligheidswet en on-
gevallen, vermeldt dat in 1921 in totaal 21494 eischen

gesteld en aanwijzingen gedaan werden. Een zeer
groote plaats is in dit hoofdstuk ingeruimd aan de
ongevallen door electriciteit veroorzaakt. Door tal
van afbeeldingen toegelicht worden verschillende on-
gevallen uitvoerig beschreven. In ons geheele land
werden in 1921 door electriciteit 123 ongevallen ver-
oorzaakt.

De volgende hoofdstukken behandelen de Steen-

678

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

houwerswet, belangrijke rechterlijke beslissingen, huis-
industrie, geneeskundige onderzoekingen en mede-

deelingen omtrent beroepsziekten, arbeidstoestanden
io bedrijven, samenhangende met de visscherij, veen-

derijen en bij het eikenschiflen, de handviasserij in Friesland, instellingen van
onderwijs
voor fab ri eks-

arbeidsters, de arbeidsvoorwaarden van wakeis en de
scheidsrechterlijke beslechting van arbeidsgeschullen.

Schiedam.

G.
DE CLEa0Q.

BOEKAANKONDIGING.

Mr. E. G. J Gimbrète,
Handelscre-,
clieien.
Uitgegeven door Gebr. Belinfante,,
1923.

Mr. Gimbrère is de erste in ons land, die dit voor

den bankier-jurist aantrekkelijke onderwerp behan-

delt. Aantrekkelijk voor den bankier, die, voorzoover

hij zich bezighoudt met de financiering van den over-

zeeschen goederenhandel, een bron van inkomsten

vindt in de handelscredieten en een zuiver inzicht wil hebben in de daaraan verbonden risico’s; aan-
trekkelijk voor den jurist die gedurende en vooral

na den oorlog bij de behandeling dezer credieten in

de practijk een veld vpl juridische distels heeft ge-
vonden.

In zeventig
bladzijden
heeft de schrijver door het
leveren van een op de practijk gebaseerd systematisch

overzicht ongetwijfeld zijn doel bereikt: bij te dragen

tot veiheldering van het inzicht in de grondslagen

der handelscredieten. Het werkje voorziet in een be-
hoefte, een zelfde behoefte, als de Amerikaansche’

bankiers in 1920 gevoelden, toen zij na
pijnlijke
er-‘
varirigen te hebben opgedaan op dit voor hen nog.

nieuwe gebied, de Commercial Credit Conference in-

stelden om van advies te dienen. De door deze Con-,
ference opgestelde ,,Regulations” vau.1920 en haar
,,Standard forms for Commercial credits” zijn van’
algemeene bekendheid. In Mei 1922 gaf haar chair-

man, Wilbert Ward, in zijn ,,American Commercial Credits” een volledig overzicht van alle bij de Con-‘
ference ter sprake gekomen kwesties, en een toe-,

lichting der Regulations en Standard forms. Dit boek,
met een inleiding van Paul M. Warburg, mag zeer
zeker geacht worden de in de Vereenigde Staten

thans geldende opvattingen weer te geven, en ver-

dient met het oog op de belangrijke plaats, welke
de Arnerikaansche letters of credit de laatste jaren
in den wereidhandel hebben veroverd, alle aadacht.
Het levert bovendien welkom materiaal voor wie de
Amerikaansche opvattingen wil
vergelijken
met de,
inzichten in andere landen, in casu die van den
schrijver van Handelscredieten.

Na een korte inleiding in hoofdstuk 1, behandelt
Mr. Gimbrêre in hoofdstuk II het ,,merchant’s cre-
dit”, waarbij de bankier een zeer ondergeschikte rol

speelt, in hoofdstuk III het ,,hanker’s credit”, de
verschillende credietvormen, waarbij een bank ver-
plichtingen op zich neemt, en ten slotte in hoofd-
stuk IV het ,,confirmed credit”, waarvan volgens
schrijvers opvatting het kenmerk is, dat twee banken daarbij een obligo aanvaarden.
In hoofdstuk III worden achtereenvolgens behan-

deld het negocieeringscrediet (authority to purchase),
het uitbetalingscrediet, de assign-clausule, het wis-
seltrek- en het accept-crediet.
De groote plaats; die schrijver in hoofdstuk II
aan het merchant’s credit en in hoofdstuk III aan
de authority to purchase inruimt (dertig bladzijden),
beide credietvormen, die in het transatlantisch ver-
keer ongebruikelijk zijn, vindt een gereede verklaring
in het feit, dat hij zijn onderwerp bekijkt van liet
standpunt van den Indischen bankier, voor wien zij
klaarblijkelijk clagelijksehe kost vormen. Beide ere-
dieten worden gekenmerkt door het feit, dat de wis-
seltrekking plaats vindt op den kooper zelf. In het
eerste geval fungeert de Bank slechts als boodschap-

per van het bericht, dat haar client zich verbonden

heeft de wissels te honoreeren; in het tweede géval

garandeert de Bank tegenover haar correspondent
in den vreemde de honoreering van de wissels, wel-

ke die correspondent negociëert. Tegenover den
verkooper wordt geen obligo aanvaard.

Bij deze credieten behandelt schrijver de kwestie

der trekking “,vithout recourse on drâwer” eenigs-

zins uitvoerig, zeker omdat hij beseft daarbij af te

wijken van de algemeene zienswijze. Hij komt tot de
conclusie, dat deze op den wissel géstelde clausule

bij het merchant’s credit uitsluitend betrekking heeft op de achter de %visseltrekking staande verhouding

tusschen kooper en verkooper en geen beteekenis

heeft voor de verhouding tusschen trekker en nemer
of volgende houders. Schrijvers argumenten komen
mij niet overtuigend voor. In
zijn
stelsel zou dc clau-
su]e niet op den wissel, doch alleen in het koopcon-

tract thuis hooren. Nu ze op den wissel staat, bein-vloedt ze ook de verhouding van trekker tot verder

wisselpersoneel. Ik geloof dat ieder trekker van een

“without recourse on drawer” getrokken wissel wel
zeer verbaasd zou staan, indien de houder
hij
non-
betaling op hem zou willen terugvallen.

De kwestie van het ,,iecourse on drawer” bij do-
cumentaire trekcredieten is in het algemeen wel de
aandacht waard. Men hooit dikwijls de meening bij

begunstigden van b.v. Amerikaansche, niet door een

Nederlandsche bank geconfirmeerde, letters of
ci
:
e
dit,

dat zij door disconteering der wissels met documen-

ten bij een Nederlandsche bank van de zaak geheel

af zijn en niet aan wisseliegres
zijn
blootgesteld.
Ik vÈees, dat deze meening op een goeden (voor den

trekker kwaden) dag tot een pijnlijke desillusie zal
leiden.

Bij het uitbetalingscrediet verdedigt schrijver de
stelling, dat de credietopenende bank tegen den ge-beneficiëerde kan gebruik maken van alle verweer-

middelen, die aan liet oorspronkelijk koopcontract

kunnen worden ontleend. ,,Het spreekt van zelf”,
vervolgt hij, ,,dat deze vraag alleen dan zal moeten
worden beantwoord, wanneer de credietopenende bank
niet door den kooper wordt betaald.” ,,De gebenefi-

ciëerde mag geen voordeel hebben van de déconfiture

van den kooper. En dat toch zou het geval zijn,
wanneer men de credietopenende bank de aanspraken,
die de kooper heeft, ontzegt.”

Hiertegenover stel ik, wat gezegd wordt in hoofd-
stuk XVIII van Wilbert Ward’s boek:
,,It is now well settied, that the letter of credit is an
entirely distinet contract from the underlying contract
of sale, in aid of whicli it is issued. The bank is liable
only upon its letter of credit and is not concerned with
or bound to enforce any of the provisions of the sale
contract, which are not incorporated in its letter of
credit”,

waarbij ik mij geheel kan aansluiten.

Het zou te ver voeren alle belangwekkende kwesties,
die in ,,Handelscredieten” ter sprake komen, de revue
te doen passeeren; het zij mij echter vergund nog
even stil te staan
bij
schrijvers laatste hoofdstuk
,,Het confirined credit”, omdat het een zoo sprekend
voorbeeld levert van de ,,onstandvastigheid der termi-
nologie
bij
de aanduiding der verschillende handels-
credieten”, waaraan schrijver zijn algemeene
–
be-
schouwingen wijdt.

Schrijver komt tot de conclusie:
,,een geconfirmeerd crediet is een gewoon crediet, waar
–
bij het crediet van de creclietopenende bank nog eens extra
wordt gewaarborgd door de credietdoorgeveirde bank”.

En verder:
,,Een confirmed credit is derhalve iets geheel anders
dan een irrevocable credit. Een confirmed credit
zou
zelfs revocable kunnen zijn, aangezien het wezen van het
crediet door het confirmecren niet wordt gewijzigd”;

En Ward:
,,A
credit advised by a notifying bank under instruc-
Lions from the opening bank, in which the notifying bank
con firms the undertaking of the opening bank to accept

1 Augustus 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

679

and pay at maturity the bill drawn uncier the authority
f
.
f
1

+
–
+_
O/
so

given,

is

a

coufirmed

banker’s credit. [t is agreed
Verpleegster (le)
.
900
2500
f
1430
f
530
f
–
59
0/0

among American barikers

that neither an

irrevocable
I3aas
1400
2800
1600
200
–
14
–
banker’s credit Dor a confirmed banker’s credit can be
aTktn1eester
1400
2800
1600
200
–
14
–
revoked without the consent of the beneficiaty”.
Vent. bij de bel.
1400
2800
1600
200
–
14
_
Gedeeltelijke overeenstemming dns.
A.rmbezoeker
1500
3300
1885
385
–
26
–
In Europa is de gangbare opvatting, dat een ge-
.Relieerder blik.

confirmeerd

bankcrediet hetzelfde is als een onher-
13ik v. Leen
1700
3300
1.885
185
–
ii
–

roepeli3k bankerediet.

(De Duitsche barden hebben
Commies
. . .
1800
3300
.I.885
85
–
.5
–

dit

in

hun

circuaires

van

den

laatsten

tijd uit-
Contr. techncln
.stv.
1500
3300
1.885
385
–
26
–

drukkeEjk vastgelegd.) Ik geloof, dat deze opvating
i€lj

Tuspecteur

de oudste rechten heeft en ben ook niet ontvankelijk
J3ou’io1itie ….
1400
3300
1885
485
–
34
–
1500
3300
1885
385
_
26
–
voor

schrijvers

op

de etymologie van het woord
Opzichter

(Techn.)
1500
3300
1885
3
8
5
–
26
–
,,confirmed”

gebaseerde bewijsvoering van de juist-
1500
3300
1885
385
–
26
–
heid van

zijn

standpunt.

Het

gaat

er

intusscheri
Verpleegster ([[Id.)
1.235
3300
1885
650
52
–
minder om wie gelijk heeft, doch om hetgeen in de
.900
38(0
2170 270
–
ii,

practijk

het beste voldoet, en nu wil het mij voor-
Machinist le ki.
.
1300
3800
2170
870
•
67

komen,

dat de Amerikaansche opvatting, toegepast
Opzichter (le).
. .
1900
3800
2170 270
–
14

in de

forms”
–
en trouwens het geheele
,,standard
Teekenaar (Ie) …
1800 3800
2170
370
_
20

Amerikaansche. systeem
–
duidelijk en practisch en
l3oekh. I)okken
600
4300
2457
857
–
53
derhalve aantrekkelijk is.
]oekh. Slacht-
Professor Suyling zegt
in
zijn
voorrede voor Mr.
huis en Veem.
.
2000 4300
2457
457
–
23
Gimbrère’s werk,

dat men zich eenmaal

om

de

…

2500
4300
2457
–
43
–
2
ronde tafel

zal moeten

scharen om door interna-

Keurmeester ……..

Opzichter(ass.hfd.)
1900
4300
2457
557
–
•
9
–

tionaal overleg tot overeenstemming te komen over

Teekenaar

………

J3oekh. Rein. en

de punten waarbij de opvattingen thans uiteenloopen,
Ontsm. dienst.
.
2000 4800
2740
740
-_
3
–
1
–

en dat wie daar Nederland vertegenwoprdigt waarde-
]3oekh. Maasoord
2200

.. 3200

4800
2740
540
_
25
–

volle gegevens kan vinden in Mr. Gimbrère’s werk,

])eurwaarder

…….

en veren ……..1

fFavenm. (onder-)
2350 4800
2740
390
_
16
–

bij welke meening ik
mij
geheel aansluit.

Commies

……….

:Ensl. 130uvpol
2600 4800
2740
140
–
5
–
Opzicht. (hoofd)
.
2600 4800
2740
140
–
5
–
Zal de ronde tafel spoedig gedekt worden, of zal
:I3oekh. Drink-
vanzelf

geleidelijk

het

best

bruikbare

het minder
waterleiding.
. .
3000
5300
3030.
30
1
–
practische op
zijde
schuiven?
13ekh.

]i[arjd.-iur.
3000 5300
.3030
30

Mr. U. G.
KRONENBERO.
:lloekh. Telefoond.
3000
5300
3030
30

Hooi dcom mies
(onder$telti) ….
5300 3030
–
170
–
5

AANTEEKENINGEN.
Kassier Geni.
2500
5300
3030
530
–
21
–
D e

S
a 1 ar
i
.s s e n

v a n

g e in e e n t e-a n b t e-.
llooïdverif.

bel…
…2600
5300 3030 430
–
16
–
nar e n

t e
II
o t t e r da in in v er b a n d t o t de

Ontv.

(2e)

……

i3oekh. Elec

bedr.
3000
5800 3315
.
315
–
10
–
iv aai cl e v ei- in in d erin g

v a
ii

h e t

g

i d.

–
]3oekh. Gasbedr…
3500
5800
3315
–
185
–
5
In
het artikel over de salarissen der Rijksambtenaren
Geneesheer

in verhouding tot de waardevermindering van het
3700 5800
3315
–
385
–
10

geld, opgenomen in het nummer van 18 Juli jI. pag.

Maasoord……..
hoofdinspecteur

629 verwijst de schrijver, mr. J.
H.
van Zanten, naar
Bouwpolitie
3250 5800 3315
65
–
2
–
Kassier Gasbeclr
3500 5800
3315
–
185
–
5
cle vergelijking indeitijd door den heer M. Rooy op-
Kass. Gem.Ontv. Ie
3600 5800
3315
-‘
285
S
gesteld voor de Rotterdamsche salarissen. Deze

ver-
3300 6300
3600
300
–
9
–
den opgenomen in het Avondbiad
B
der Nieuwe Rott.
Architect ……….
1300
6300 3600 600
20
–
Ort. van 11 December jl. Wegens het belang der zaak
3000 6300 3600 600
–
20
–
geven wij hieronder de beide staten, welke bij de he-

Ingenieur

………
Scheikundig

schouwingen van den heer Rooy gevoegd waren, in
bacterioloog …
4000
6300
3600
–
400
–
10

extenso weer. De conclusies, waartoe deze cijfers aaii-
3200 6300
3000
400
–
12
–

leiding geven, zijn inderdaad geheel dezelfde als bij
Ad. Dir. Kou.

de door ‘Mr. van Zanten berekende tabellen..
2400
6300
3600
1200
–
50
–
E[oofd-insp. Fin.
3800
0300
3600
–
200
–
5
Koopkracht van

de salarissen van de hieronder vermelde
Architect .1e ki
4500
7000
4000
–
500
–
11
gemeente-ambtenaren te Rotterdam in de jaren, onmid-

Teearts

………..

Ingenieur le ki.
4500
7000
4000
-.
500
11
dellijk

voorafgaande

aan

den

oorlog,

in

vergelijking
Geneesheer
met de

koopkracht van

die

salarissen

aan

het eind
(h00-)

….
4200 7000
4000
–
200
–
5
van

1922. (Koopkracht geldinkomen vOOr 1914
=
100;
floofdambtenaar
eind 1922

175
1
zijnde 175 het indexcijfer, dat thans

Metr.

Tast…….

4500
7700
4400
–
100
–
2
mag worden aangenomen).
Archit. (alt!. Chef)
5000
7700
4400
–
600
–
.12
Secretarie ……
Archivaris …….
5000
.4500
7700 7700
4400 4400
-.
–
600 100
– –
12
2
Maximum-
Het her!, salaris
was
salaris

Apotheker ……….

Ingenieur

id
…….

4200
7700
4400 200
–
5
–
in totaal
i ‘

%
v. d.
–
van 1914
Adj. Directeur

Betrekkingen
5000 8400
4800
–
200
–
4

—’0
0
id. Electr.

becir
5000 8400
4800
–
200
–
4

.5
‘0
0
a
id.
Gem.werken
–
6250
9200
5260
–
1.000
–
16
0

Gasbedrijf ……

Dir. Bank van
S
.
4500
6300 3600
–
900
–
20
1
2 3
4
5 6
7
8
id.
Bouwpolitie .
–
id.
Burgerlijk
0000 8400 4800
–
1200
‘
20
+
–
+
–

f
f
T
T
f
olo
oIo

Bibliothecaris …..
Armbestuur …..
4500 8400 4800
300
–
6
–
Telefoniste
650
1950 1114
464
–
71
–
id.
Dokken en
1600
2200
1257
257
–
25
–
4500
7700
4400
–
100
–
2
E[avenbediencle.
. .
830
2200
1257
427
–
51
–

Leening ……..

bi.

Drinkw.leicl…
6000 9200
5260
–
740
–
1
2
676
1950 1114
438
–
64
–
id.

Electr.

bedr..
.
7000
11000
6300
–
700
–
10

Bode

…………..

Verpleegst.(Gedip.)
800
2200
1.257
457
–
57
–

Veren

.
–
…….

8000
11000
0300
–
1700
–
21
Keurmeester (Ass.)
900
2500
1430
530
–
59
–
id. Gem.werken
. .
9000
12000
6800
–
2140
–

Schrijfster

………

1200
2500
1430
230
–
19
–

bi.

Gasbedrijf …..

4600
.9200
5260 660
14
–
Klerk ………….
1300
2500
:1.430
130
–
10
–
id.

i.J.andelsjnr…..
id. Keuringsd…
4000
7700 4400 400
–
.14
–
Onderbaas ………
Opzichter (ass.)
. .
–
900
2500
1430
530
–
59
–
3000 5800
3315
315
–
10
–
Teekenaar (ass.).
.
800
2500
1430
630
–
80
–
bi.

Markten ……
id.

us.
Boymansi

M
3000
.
6300
3000. 000
–
20
–

80

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

f
f
f f
f
0
/0
0
/0
id. Land- en
Volkenkunde.
2500 6300
3600
1100
–
44
–
id. Museum van
2500
6300.
3600
1100
–
44
–
id. Openb. Slachth
5000 7700 4400
–
000
–
1
id. Maasoord ….
6000
10000
5710
–
280
–
S
id. Rein, en Ont-
smett.dienst..
6000
9200
5260
–
740
–
12
6000 10000
5710
–
290
–
‘5

Oudheden …….

Hoofde. v. Pol.
.
5800
10000
5710
–
90
–
1,5
id.

Telefoond…….

4550 7700
4400
–
150
–
3
Hoofdinspecteur
van Politie
. . ,
3200 5600 3200
–
– –
–

Comm. v. Pol……

Inspect. le. ki
.
2700
4850
2770
70
–
2
–
id.

2e

ki ………
2150
3850
2200
50
–
2
id.

titulair

…….
.1000
2100
1200
200
-_
20
–
Politie-assist……
1400
3300
1885
485
–
34
–
1144
2808
1600
456
–
40
Hoofdagent …….
Agent

le ki ……
1040
2600
1480
440
–
42
–
id.

2e

kI ………
..
936
2340
1330
394
–
42

Staat, aangevende hetgeen de gemeente Rotterdam aan hare
ambtenaren meer of minder betaalt, dan wanneer thans
(eind 1922) bij de salarisregeling slechts rekening zou
worden gehouden met de gedaalde koopkracht van het
geld sedert 1914. (Uitgegaan is hierbij van de salarissen,
zooals zij in 1914 golden, zonder dat daarmede uitge-sproken wordt, dat de onderlinge verhouding daarvan
juist was).

Betrekkingen

3

.

5
.3

‘
0
–

o

.i

.

bo

g
,
,z
V
u o

n-c.

,

•

–

,

•.L

–
.E

bo
.

,8

bò

Meer
Minder
MT
r
e

1
2
3 6
7
8

+
–
+
f f .f f f
f
050
1140
810
–
136
110,160
–
1000
1750
450
–
62
27,900
–
Ilitavenbediende

.
830
1460 740
–
54
39,960
–

Telefouiste

…….

676
1190
760
–
114
86,640
–

Bode ………….

Verpleger(ster)
–
Schrijfster

……..

gedipl ……..
800
1400
800
–
140
112,000
K eurmeester (ass)
900
1580
920
–
3
2,760
–
1200

…

2100
400
–
324
129,600
–
Klerk

………..
1300
2280
220
–
77
16,940
–
Opzichter (ass.)
.
900
1580
920
–
27
24,840
-.
Onderbaas ……..

Teekenaar (ass.).
800
1400
1100
–
22
24,200
–
Verpleger(ster) le
900
1580
920
–
55
50,600
–
400
2450
350
‘-
137
47,950
–
1;arktmeester

..
1400
2450
350
–
8
2,800
–
Verif.

b.

d. bel.
.
1400
2450
350
–
19
6,650
–
Armbezoeker
.
..
1500
2630
670
–
20
13,400
–
Jleheerder bijk. b.
v.

Leen …….
1700
2980
320
–
9
2,880
–
Adj.comm.

…..
1800
3150
150
–
155
23,250
–
Contr. b. d. techn.
dienstv …….
1500
2630
670
–
19
12,730
–
Adj.insp. Bouwp.
1400
2450
850
–
7
5,950
–
1500
2630
670
–
11
7,370
–
Opz.

(techu.)
. . . .
1.500
2630
670
–
118
79,060
–
1500
2630
670
–
25
16,750
–

Baas ………….

Terpleegst.

(hfd.)
1235
2170
1130
–
27
30,510
–
Deurwaarder
. . .
1900
3330 470
–
6
2,820
–
1300

..

2280
1520
–
9
13,680
–
Opzichter (le)
.
. .
1900

..

3330 470
–
56
26,320
–
Teekenaar (ie)
.
.
1800

..

3150
650
–
14
9,100
–

Keurmeester ……

I3oekh. Dokkeji en

Teekenaar ……..

1600
2800
1500
–
1
1,500
–
13oekh. Slachth.

Maeh.

le

ki…….

en Veemarkt
.
2000
3500 800
–
1
800
–

Veren ……….

2500
4380
–
80
71
–
5,680
Opzichter (ass.
Commies

……..

1900
3330
970
–
9
8,730
–
Boekh. Rein, en
hoofd) ……….

Ontsmett.d.
.
..
2000
3500 300
–
1
1,300
–
l3oekh. Maasoord
2200
3850
1950
–
1
950
–

4-
+
–
f t
t
t
t t
Havenm. (Onder)
2350 4120
680
–
5
3,400
–
Insp. J3ouivpol. en
Woningdienst.
2600
4550
–
250
–
15
3,750
–
Opzichtei’ (IË[oofd)
2600 4550
250
–
46
111,500′
–
Boekh. Drinkw.l.
3000 5250
50
–
T
’50
–
Boekh. Hand.inr.
3000 5250
50
–
1
50
–
Boekh. Telef.
. . .
3000 5250
50
–
1
50
–
Hooi dcommies (onderstel’d)
. . .
3200 5600
–
300
20
–
6,000
Kass. b. d. Gem.
2500 4380
920
. –
1
920
–
Ontv. (2e)……
Hoofd-vent. bel..
2600
4550
750
–
1
750
–
Boekli.

Electr.
. .
3000
5250
550
–
1
550
–
Boekh. Gasbedr..
3500
6130
–
330
1
–
330
Geneesheer
Maasoord …..
..3700
6480
–
680
1
–
680
Hooi d-Ins pecteur
,-1

S
QOc(i
SAS’S
11(1
1
ilSi
)JJwtflYpuI.) . . . .
JVU
OVUU
t

–

–

Kass. Gasbedr… 3500 6130
–
330

1

–
, 330

Kass. G. Ontv.(le) 3600 6300 – 500

1

– –
500

Apotheker …….3300 5780 520
–

2

1,040

–

Architect ……..3000 5250 1050,
–

2

2,100

–

Ingenieur …….3000 5250 1050 – 13

13,650

–

Scheik. ]3act. . . . 4000 7000 – 700

2

– .1,400

Veearts ……….3200 5600 700 –

2

1,400

–
Adj. i)ir. Kon.

Meteor. Inst. .2400 42002100
–

1

2,100

–

I1[oofd-Insp. Fin. 3800 6650
–
350

1

–

350

Arch. le ki……..4500 7880 – 880

4

– 3,520

Ingen. le kl ….. .4500 7880
–
880

4

3,520

Geneesh. Hfdafd. 4200 7350
–
350

1

–
350

Hooïdambt. Secr. 4500 7880
–
180 17

–
3,060

Arch. Afd.chef… 5000 8750 – 1050
–

–

–

Ingen. Afd.chef.. 5000 8750 – 1050

7

–
7,350

Archivaris …… .4500 7880 – 180

1

–

180

]3ibliothecaris. . . 4200 7350 350
–

1

350

–
Adj. Dir.

Gasbedrijf .. . . 5000 8750
–
350

1

–
350

Adj. Dir. Electr. 5000 8750
–
350

1

–

350

Adj. ])ir. G.werk. 6250 10,940
–
1740

1

–
1,740

Dir. B. v. Leen.. 4500 7880 – 1580

1

–
1,580

Dir. Bouw’pol…..6000 10,500 -2100

1

–
2,100
Dir. Burg.

Armbestuur … 4500 7880 520 –

1

520

–
Dir. Dokken en

Veren ……….4500 7880
–
180

1

–

180
😀

Dir. rinkwaterl. 6000 10,500
–
1300

1

–
1,300

Dir. Electr.bedr.. 7000 12,250
–
1950

1

–
1,250

Dir. Gasbedr…..8000 14,000
–
3000

1

– 3,000

Dir. Gem.werken 9000 15,750 -3750

1

3,750

Dir. iÏandelsinr.. 4600 8050 1150 –

1

1,150

–
Dir. Keur.dienst

voedingsmidd.. 4000 7000 700 –

1

700

–

Dir. Markten .
. .
3b00 5250 55))
–

1

550

–

Dir. Mus. Boym. 3000 5250 1050
–

1

1,050

–
Dir. Land en

Volk ……….2500 .4380 1920
–

1

1,920

–
Dir. Mus. van

Oudh ……… .2500 4380 1920 –

1

1,920

–

Dir. Opeub. S1.h. 5000 8750 – 1050

1

–
1,050
])ir. :Psych. mr.

iviaasoord ….. .6000 10,500 – 500

1

–

500
Dir. Rein, en

Ontsm.dieust. . 6000 10,500 – 1300

1

– 1,300

Dir. Telef.dienst. 6000 10,500
–
500

1

–

500

Hoofde. v. Pol.. . 5800 10,150 – 150

1

–

150

Comm. v. Pol.. .. 4550 7970 – 270

7

– 1,890

HooI dinsp. v. Pol. 3200 5600 –
–
Ii

–

–

Inspect. le ki. . . 2700 4730 120
–
39

4,680

–

Inspect. 2e kl.
.
. 2150 3.770 80 – 52

4,160

–

Inspect. titulair. 1000 1750 350
–

4

1,400

–

Pol. assist …… .1400 2450 850
–

3

2,550

–

Hoofdagent ……1144 2000 800
–
105

84,000

–

Agent le kl……1040 1820 780 – 267 208,260

–

Agent 2e kl……936 1640 680 -1314 893,520

–

Totaal……
2
,188,
2
5
0
1
54
,
240

OVERZICHT VAN ‘TIJDSCHRIFTEN.

Jahrbücher
f
ü r
N
a t i onalökonomie
u n d
S
t
a t i s t i k.
–
Jena, Maart 1923.
0. Ha.ussleiter,
Der Gedanke der Autarkie als
Leitsatz der auswbrtigen Handelspolitik und seine
Begründung. Umrisse zur Geschichte einer wirt-
schaftspolitischen Idee.

1
Augustus 1923.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

T d e m. – Jena, April
1923.
T4
7
eb’er,
Das Diplomexamen für Voikswirte.

The Journal of Political Economy. –
Chicago, Juni
1923. –

E. B. Mittelman,
Loyal legion of loggers and lam’
bermen;
F. H. Knight,
Sorne books
011
fundamentals;
J.
H. Thompson,
Crown lands in feudal Germany;
H. D. Lasswell,
The international investment mar-
ket;
A. W.
Kornhauser,
Psychological tests for busi-
ness;J.
D. Magee,
The fight against par check col-
lection.

Politica] Science Quarterly. – New
York, Juni
1923.

8. .Rowntree,
Some necessary steps ‘towards a
sôlution of the unemployment problem; S.
A.
Lewi-

sohn,
The living wage and the national inceme;
W.
H. Rob erts,
The G’handi. movement in India;
L. Hut-
chinson,
Can Russia ,,Come back?”
M. Radin,
Roman
concepts of equality;
W.’E. Rdppo,rd,
Demociacy vs.
demagogy: The Swiss referendum and confiscatory
taxation 1.

o c i al e V o o r z o r g. – Amsterdam, Mei
1923.
Mr. Dr.
A.
iS’panjer.
De Landarbeiderswet;
Jac.
Bak-
er,
De sociale taak van het handelsonderwijs;
Dr. C.
W.
de Vries,
Voorbereiding tot de sociale wetgeving
in Nederland;
Ir. R.
A.
Gort er,
De 1)uitsche bedrij.fs-
raden en de veiligheid.

D i e B a n k. – Berlijn, Juni
1923.
A.
Lansburgh,
Die Dynamik des Wiihrungsver-
fails;
A
L.,
Und noch einmal die Reparation.

B a n k-A i’ c h i v. – Berlijn, 1 Juv:
1923.
Dr.
J.
Curtius.
Das Reichsentlassungsgesetz;
Dr. B. Breslauer,
Die deutschen Reparationsleistungen;
Dr.
A.
Hopff,
Zur Frage der Bilanzierung wertbestn-
diger Anleihen;
Prof. Dr. Fr. Leitner,
Bilanzierung
von Wiihrungsschulden,
Bernstein,
Zur Anwendung
der Strafbestimmungen des .Ausgleichsgesetzes.

T d e m. – Berlijn, 15 Juni
1923.
Dr. Friedrich,
Goldmarkkonten und Goidmark-
krediet im Bankverkehr;
Prof. Dr. Flechtheins,
Das
Emissionsagio hei den modernen Formen der Kapi-.
talserhöhung.

The Geographical Journal. – Londen,
Mei
1923.
Dr. C. C’hristy,
The Bahr el-Ghazal and its wa-
terways;
0. G.
S.
Crawford,
Air survey and archaeo-Jogy; The Livingstone monument at Chitambo;
A. R.
H., The 1/million map of Spanish America;
W.
Weston,
A complete mountaineer.

Tijdschrift voor Economische Geo-
g r a p h ie. – ‘s-Gravenhage, 15 Juni
1923. Dr. E. C.
Jul.
Mohr,
De beteekenis van den bodem
en het klimaat van Ned.-Indië voor de rol, diè Insu-linde speelt, en zal speler, in .het wereidverkeer;
C.
L. van Balen,
De economische verovering van Mid-
del-Amerika door de United Fruit Company;
W.
Klos-
lee,
De plannen tot kanalisatie van West-Friesland;
Dr. W. Eschenbach,
De eocene kolen van den Oost-
Tndischen Archipel, economisch-geografisch be-
schouwd. (slot).

D e 1 u d i s c h e 0 i d s. – Amsterdam, Juni
1923.

Dr. J. P. Kleiweg de Zwaan
en
C.
Lekleerkerker,
De
Oesadt Saïi (slot);
L. F. van Gent, De Nederlandsch-
Indische topografische dienst in het verleden, in het
heden ‘en in de toekomst;
C’. J. W.
Putman Cranser,
Uit een reisrapport;
J. J.
Paerels,
IJit de geschiedenis
van de cacaocultuur op Java.

K
01
0
11
i al e S t u’d i ë n.

‘s-Gravenhage, April
1923.
Jhr. I.
M. de Jonge,
Boschwezen en bezuiniging;

0. J.
van Poelvoorde,
Bespiegelingen over de voor-
ziening in de behoefte aan goederen voor het goûver-
nement van Nederlandsch-Indië; S.
A.
l?eits?na,
Over-
heidsdienst of -bedrijf;
Dr.
J.
H. Boelee,
Enkele aan-
teekeningen
bij
de opbrengstcijfers van de toirechten
en de
accijnzen
der laatste jaren;
Dr. W. Feuitle-
tau
de Bruyn,
Staatsexploitatie, gemengd bedrijf of
particuliere exploitatie op Billiton?

MAANDCIJFERS.

GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSCHE BANK.

Juni
1923

Juni
1922

Posten
1

Bedrag . Posten

Bedrag
Voor reke- ninghouders
60.221. fi.712.816.000 47.747 fi.48S.193.000
waarvan door
de 11.-bank

plaatselijk .
36.970 ,,i.387.427.000 26.507

1.183.477.000

Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast.

4.045

6.467.000 2.495

7.133.000

POSTCHEQUE EN GIRODIENST.

Februari
1923
‘Februari
1922

Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag

Aantal rekenin-
‘
94.820

–
61.730
–
gen op
u0—–
–
–

)

118.025.371
86.594.176
Overschrijvingen:
‘865.029
549.958
bijgeschreven
349.101.898
258.486.321

Stortingen …….

afgeschreven
349.964.966 259.197.581
Afschrijvingen
644.026 420.745
wegens chèques.
80.164.290 64.950.692
Totaal tegoed reke
ninghoudersopu°.
–

293.771.250
–
166.568.237

RIJKSPOSTSPAARBANK.

JUNI
1

1
9
2
1
1

.

1922
1
1923
,

Inlagen …………
f

10
.
138
.
993
f
10.261.203f
10.246.873 Terugbetalingen
– . .
,,

9.542.191
9.111.413,,
10.877.694
Tegoed der ileggers
,,
274.632.863
285.215.642
293.104.539
Norn. bedr. der uitst. staatsschuldboekj es
,,

43.501.600
44.827.600
44.317.450
Spaarbankboekjes:

op ultimo ………

op ultimo

………

gegeven
9.922 9.545 9.816
Aantal

geheel

af-

Aantal nieuw uit-

–

betaald 8.702
7.672
8.381
Aantal in omloop
op ultimo
1.912.355 1.924.816 1.938.365

PRODUCTIE DER KOLENMIJNEN.
(Gegevens verstrekt door dan Hoofdingenieur der mijuen.)

1
juni

1
Juli

1
Juli

1923

1

1923

1

1922

Aant. arbeiders bovengronds.

7.723

7.783
11

ondergronds.
20.013

20.469

Totaal ……………
27.736

28.252

26.363

Mei

Juni

Juni

1923

1923

1922
Netto productie in tonnen
van 1000 KG. over de

maand. …………….
..
413.515

427.526

353.742

waarvan kolenslik ……….
30.010

21.909

19.913
Aantal normale werkdagen –
gedurende de maand……
,

25

26

26

682

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.
**
beteekeint: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

1Vrs

Disc. Wissels. 4 18Juli ’22 Zwits.
Nat. Bk. 4
16Juli ’23
Ned.
BeLBinn.Eff. 4
18Juli ’22
N.Bk.v.1)enem. 6
1Mei
’23

ch.inR.C. 5
18Juli’22
ZweedscheRbkq
1Juli ’22
Javasche Bank… 31
1Aug.’09
Bankv.Noorw. 6
1Mei ’23

J3ankvanEngeland4
5Juli ’23
13k. v. Tsjecho-
Duitshe Rijksbk. 18
23A1)r.’23
slowakijë…
428Mei ’23
Bank v. Frankrijk 5
iiMrt. ’22
N. Bk.v.O’rijk 9
2Bept.’22

Belgische Nat. Bnk. 522
Jan. ’23
E[ong.Bank.. 12
25Apr. ’23

Fed. Res. Bank N.Y.
421Feb.
’23
Bank v. Italië.
511Juli ’22
Bank van Spanje.. 5
23 Mrt. ’23
Z..Afr.Res.bnk 6 . –

OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
1
Londen

t
disconto

1

Berlijn
Part.
disconto

.
Yo
Part.
Pi
art.
9i3c.
Cali.’
mOne5
Part.
Prolon-
disconto
1

gatie

-1(3
mnd.)
1

28Juli

’23
31181)
3111)
’18
–
23-28 Jli’23
311
8
~y
4
3-V
4

3’/8-H
–
–
4H-53:t’
16-21

’23
3
1
1
8
/
211,-3
3
11618
–
–
4%_5%
9-14

’23
3%_
1
4
3-9
3
;%
–
4%_6,

24-29 Jli’22
2%_
7
18
3-y4
171_2
–
–
3_4%

26-31 Jli’21
–
3-y
4

431_
–
–
3-534

20_24Jli’14
311.8-1lo

2%_3%
2(_%
2
1
1_
2%
1
3
.
2%
) Noteering van
27 Juli.

WISSELKOERSEN.

WISSELMARKT.
De wiiselmarkt was deze week zeer flauw. Londen daalde
van 11,71% tot 11,63%. Heden werd zlfs een oogenblik
voor 14,58 verhandeld. Ook New York liep terug, slot en.
2,53
1//4.
Marken opnieuw sterk terugloopend en natuurlijk
steeds onregelmatiger. Bij ccii prijs vati 1 % is een geringe
stijging percentsgewijze van zoo overwegend belang, (int regelmatige hantlelszaken feitelijk niet te sluiten
zijn.
Na
een v.lop Donderdag tot 2% ontstond weder een rijzilig
tot 4, waarna Vrijdag vroeg voor 1% weicl afgedaan. Daar-
na werd Zaterdag weder 2% betaald; schommelingen dus
van 100 . en meer percelit. Parijs en België waren even-
eens flauw; De eellige uitzondering was feitelijk Zwitser-land, dat aanvankelijk weder flink kon verbeteren, terwijl
Skandinavië weliswaar iets terugliep voor Stockholm en
Christiania, maar voor Kopenhagen eerder een kleine
verbetering kon toonen. Ook Buenos Aires en Indië liepei
terug. l3ueiios Aires werd voor 85% afgedaan. Indië no:
teerde 96%-97.
31 Juli 1923.

–

KOERSEN IN -NEDERLAND.

Data
Londen
Berlijn
)
Weenen
‘)
Parijs
‘)
Brussel
‘)
New
York”)

23 Juli

1923.
11.70e
0.0007*
0.0036
15.221
12.57k
2.54+*
24

,,

1923.
11.711 0.0006 0.0036
15.23
12.59
2.54
7
1

25

,,

1923.
11.701
0.0004
0.0036
15.021
12.32
2.54

26

,,

1923.
11.6fIJ
0.00031
0.0036 15.12k
12.46
2.545/
27

,,

1923.
11.65
0.0002*
0.0036
15.01
12.35
2•53H
28

1923.
–
– – –
– –
Laagstd d. w.
1

11.62k
0.0001k
0.0035
14.86 12.16
2.53%

Hoogste
,, ,,
‘
11.71
0.00071
0.0038
15.30
12.70
2.55

20 Juli

1923.
11.70*
0.0006*
0.0036
14.97k
12.6q 2.54*
13

,,

1923.
11.700.0010
0.0036
14.95
12.41
2.553/
1
,
Mintpariteit.
12.10
59.26
50.41
48.-
48.-
2.48%;

0)
Noteering te Amsterdam.
80)
Noteering te Rotterdam.
‘)
Particuliere opgave.

D ala
Stoet-
kalm’)
Kopen.
hagen’)
Chris.
tianla’)
Zwitser.

Spanje
1

Batavial)
land’)
,

1)

telegrafisch

23 Juli

1923
67.80 44.50 41.50
45.25 36.35
96s1,_97
24

,,

1923
68.-
44.50
41.30
45.60 36.30
9631
8
97

25

1923
68.05
44.60 41.30 45.521
36.15
9611_97
26

,,

1923
67.80 45.20 41.30
45.55
36.321
96s/…97
27

1923
67.85 45.15 41.30
45.45
36.25
961/
8
_97
28

,,

1923
–
–
– .
36.25
96
3
1
8
97
L’ste d. w.
1)

67.60 44.45
41.05 44.90
36.15
9651
8

ll’ste

,,

,,

1)
68.20 45.50
41.50 45.75
36.45
97
20 Juli

1923
67.75
44.50
41.30.
45.10
36.302
9797% 2
13

,,

1923
67.75
44.60
41.75-
44.45
36.45e
971-%
8

Muntpariteit.
66.67 66.67
66.67
48.- 48.-
100
8)
Noteering te
Amsterdam.
‘)
Particuliere
opgave.
2)
Noteering van
21

Juli.
0)
Idem
van
14 Juli.

KOERSEN TE NEW YORK.

Data
Cable
Land.
(in
$
per £)
Zicht Parijs
(in
ets.
p.frs.)

Zicht Berlijn
(in
ct.
p Mrk.)
Zicht Amsterd.
(in ets.
P.
gid.)

28 Juli

1923
4.58.62:
5.89
0.000105
39.41
Laagste d. week
4.58.62
5.89
0.000105
39.23
Hoogste

,,
4.59.75
5.98
.0.000272.
39.44
21 Juli

1923
4.59.75
5.94
0.000295
39.30
14

,,

1923
4.60.50
5.88
0.0004
5
18
39.24 –
htuntpariteit..
4.86.67
19.30
23.81%
4021
26
–

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN

Plaatsen en
Landen

–
Noteerings.
eenheden
14
Juli
1923
21Juli
1923
23128
Juli
’23
Laagste
1
Hoogste 28
Juli
1923

Alexandrië. .
Piast. p. £
9735133
97
15
18
2

9715182
9715142
97151

‘Bangkok…
Sh.p.tical
1110 1110 1110
1110
1110
B. Aires’) ..
d. p. $
40%
40%
40
41
4081
Calcutta . . . .
Sh. p. rup.
11411
8

114
2
1
8

114
3
1
53

114i1
1/41/
8

Constantin. .
Piast.p.
710
725
670 750 740
Hongkong . .
id. p. $
21225/,,
2f2I8
2/2
51
8

21351,,
2/27I
Lissabon 1) . .
Madrid …..
d. per Mil.
.Peset.p.0
2%
32.14
2s1,,
32.131
2
1
1
32

32.07
2
7
1
32

32.28
2
3
1
33

32.1.2
Mexico …..
24.26
24.26
24.26 24.26
24.26
Montevideo’)
..d. per $
id.
41%
4071
8

39112

41%
40%
Montreal …
$ per £
4.72
3
18
4.72 4.69%
4.72%
4.70
Praag …….Kr.
p. £
153 153%
153 %
155
154 %
R.d.Janeiro
1)

d. per Mil.
571
t6

5
18
1
32

5
11
1
83

571

Lires p. £
107+*
106
103
3
1
8

105%
105
Shanghai …
Sh. p. tael
31051 31051
8

310%
311%
31051
Rome ……..

Singapore …
id. p. $
214
213251
16

213318
2139
33

2/3isj,,
Valparais0
2
).
peso p.
–
£
35.60 36.20
36.20
37.20 37.00
Yokohama ..
Sh. p. yen
2/1
15
/33

2/1
18
/
53

2/17I,
2/1
19
/
32

2/10/
12

‘Koersen der voorafgaande dagen.
)
Telegrafisch transfert. 0)90 dg.

NOTEERING VAN ZILVER.

te Londen N. York

te
r.ond n N Vork
28Juli 1923..
30181,
6251
8
29Juli 1922.
..35’/8

69′
21 ,,

1923.. 30’5,
–
,, 63

30Juli 1921.. –

61%
14 ,,

1923.. 307/
8

63%

20Juli 1914.. 24l
51
0
54
1
1

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 30 Juli 1923.
Activa
Binnenl.Wis.( H.-bk.
f
44.262.064,07
sels,Prorn., B.bk:
enz.in disc.

Ag.sch.

,,
60.811.206,60
f

10.607.190,19
Papier o.h. Buitenl. in disconto

……….
Idem eigen portef. .
f
39.835.990,-
Af Verkocht maar voor
– debk.nognietafgel.
–
;

39.835.990,-
BeleeningenH.-bk.

f
34.974.997,65
–
mcl. vrsch.

B.-bk.
,,
8.196.730,90
in rek.-crt.

Ag.seh. ,,
106.141.558,28
op onderp.

f
149.313.286,83

Op Effecten…….
f
137.207.103,30
OpGoederenenSpec. ,,
12.106.183,53
149.313.286,83
Voorschotten a. h. Rijk …………….
,,

–
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud …….
f
56.240.245,-
Muntmat., Goud .. ,,
525.553.378,54

f
581.793.623,54
Munt, Zilver, enz.. 10.933.621,36
–
Muntmat. Zilver

hifecten
–
592.727.244.90

Bel.v.h.Res.fonds .
f
5.982.352,74
id.van I1
5
v.h. kapit. ,,
3.965.615,12
9.947.967,86 Geb.enMeub.derBank …………….
Diverse

rekeningen ………………
-,,

87.084.502,67

f
1.024.516.182,45

Passiva.
Kapitaal ……………………….
f

. 20.000.000,-
Reservefonds ……………………
,,

5.999.469,43
Bijzondere

reserve ……………….
,,

9.000.000,-
Bankbiljetten in omloop …………..
,

947.432.355,-
Bankassignatiën in omloop …………
,

1.778.054,46
Rek.-Cour.5 Het Rijk
f

1.255.444,28
saldo’s:

Anderen,,

33.725.693,47
34.981.137,75
Diverse

rekeningen ………………
,,

5.325.165,81

f
1.024.516.182,45

Beschikbaar metaalsaldo ………….-
f

-395.195.139,21

Op de
basis van
3/
5
metaaldekking….
,,

198.357.829,77
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd io.
,,

1.975.975.696,05

1 Augustus 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

683

NED. BANK 30 Juli 1923
(vervolg).
Voornaamsteposten in duizenden guldens.

Data
Goud
Zilver
bsljettefl

Andere
opelschbari
schulden

30

Juli

1923 ……
581.794
10.934
947.432
36.759
581.794
10.821
932.540
31.210
16

1923 ……

..

581.792°
10.491
946.350
28.547
581.792
10.439
952.094
39.697

23

1923 ……..
..

581.792
10.535
961.821 30.508
9

1923 ……..

31

Juli

1922 ……
605.955
8.156
988.449
36.825

2

1923 ……..

605.969
10.997
1.038.588
65.621
1

Aug. 1921 …….

25

Juli

1914 ……
162.114 8.228 310.437
6.198

–
Totaal
–

7iTrvan
1

–
B.J
°
ik.
5

Data
bedrog
Schatkist-
1

Belee. haar
kings-

disconto’s
promessen
rechtstreeks
1

ningen
1
Metaal-
saldo
percen-
lage

30 Juli

19231
140.607

–

149.313 395.195

61
23

,,

1923, 140.370

–

152.940
399.171

61
16

,,

1923 141.599

–

158.271
396.607

61
9

1923 160.932

18.000

152.460 393.175

60
2

1923 151.646

–

177.289
393.165

60

31 Juli

1922 169.530

6.000

132.879
408.316

60
1 Aug. 1921 269.256

118.700

158.310
395.383

56

25 Juli

1914

67.947

14.300

1

61.686
43.521
1
)

54
1)
Op de basis van

metaaldekKing.

Uit de bekendmakingvauden Minister van Finan-
c
i
ë n

blijkt, ‘dat uitstoiiden op:

23
Jali 1923
1

30 Juli 1923

Aan schatkistpromessen

f214.1
70.000,-

flO2.27O.000,-
waarv. direct bij Ned. Bk

–
–
Aan schatkistbiljetten
,,228.700.000,-
,228.70u.000,-‘
Aan zilverbons ……….
,,
27.426.029,-
27.776.763,50

Onder de vlottende schuld is begrepen:
Voorsch. aan de Koloniën j ,,177.597.000,-
,,148.731.000,-
Voorschot aanGemeenten’

31
Mei 1923
30 Juni1923
voor door Rijkvoor hen

,,
57.208.892,95
,,
42.427.860,97
te heffen Ink. belastingJ
–
23 Juli 1923
30 Juli 1923
Tegoedv. d. Postc. &G. dst

,,
1
06.049.0
2
6,6541
,,1 03.828.949,374
‘)
Waarvan f33.653.000 vervallen op of na 1 April
1927.

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Dc samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

B

k.
Andere
Beschikls.
Data
Goud

Zilver
‘
.
o iije tten opeischls.
metaal- schulden
saldo

21 Juli 1923
209.250 263.500
99.500
136.650
14

1923
207.000
267.000
92.500
135.100
7

1923
215.750 272.000
82.500
144.850

23Juni1923
156.071

61.372
264.468 80.852
149.009
16

1923
153.546

61.377 265.579
78.483
146.719
t

1923
153.128

61.277
264.950
80.597
145.943

22Juli1922
148.725

52.239
267.462 82.952

131.523
23Juli1921
208.188

18.449
302.656 128.184
140.905

25 Juli 1914
22.057

31.907
110.172
12.634 4.842
2

Wissels,
Voor-
.
Diverse Dek- ata
Dis.
.
buiten
Belec-
schotten
re,re-
kings-
conto s
sv-Ina.
etaa

oor
.
ningen
•
aan net
,..ouv.nem.
°

i
ningen
)
percen-
lage

21 juli1923

169T990

13.800
*

58
14

.1923

170.160

19.100
58
7

1923

158.320

12.100
***

61

23 Juni1923 35.76.0

28.338

65.55

5.424
119.813

63
16

1923 36.043

27.102

64.345

8.211
20.127

62
9

1923 35.705

26.863

66.446

8.590
19.852

62

22Juli1922 33.316

23.956

97.296

–
22.995

57
23Juli1921 35.343

22.337 105.054

28.021
26.284

52

25Juli1914

7.259

6.395

47.934

6.446
2.228

44
1)
Sluitpost
activa.

S)
Basis

/s
metaaldekking.

CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden
guldens.

Circu-
Dis.
schotten
Diverse
1 Diverse
Data
Metaal
latie
conto’s
aan de
reke- reke-
kolonie
n
i
ngen
l)
n
i
ngen

2)

1 Juni

1923
664
1.333
128
332
733
152
1 Mei

1923
664
1.281 127
373
721
208
1 April
.

1923
664
1.277
127
306
669
157
1 Maart

1923
663
1.215
128
286
667
134
1 Februari 1923
675
1.213
73
337
892
369

1 Juxi

1922
684
1.223 88
344
670
181

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoegiiig der Currency Notes,

in_duizenden_pond_sterling.

Data

Metaal ° Circulatïe

Currency Notes.
–

Bedrag
1
Goudd.
1
Gov. Sec.

25 Juli 1923 127.640 125.717 289.049 27.000 244.810
18
,

1923 127.637 125.786 289.310 27.000 245.057
11

1923 127.623 126.410 290.155 27.000 245.856
4

1923 127.624 126.927 289.237 27.000 244.795

26 Juli 1922 127.404 124.758 296.447 27.000 253.995

22 Juli 1914 40.164 29.317

–

–

–

Data
Gov.
Sec.

45.634

Other
Sec
Public
Depos.
Other
Depos.
Reserve
kings-

5 Juli ’23
70.556
10.463
1.09.384
21.673′
18,08
18

,,

’23
47.529 71.582
11.094 111.639 21.601 17,00
11

,,

’23
46.839
69.702
11.597
107.982
20.963
17,53
4

,,

’23
18.570
96.425
19.458 123.785
20.398
14,24

6 Juli ’22
46.505
72.243
14.297
107.576
21.096
17,30
2 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
52
3
18
‘)
Vernouding tusscben Reserve enDeposits.

DUITSCHE RIJKSBANK.

Voornaamste posten, onder .bijvoeging der Darleheus-
kassenscheine, in millioenen Mark.

Data
_____________

Metaal
Daarva
Goud °lbij
1 Waarv. Buitl.1
Ici,c.bknli
1

Kassen- sciieine
Circulatie
,

t Dek-

J
kings- perc
2)

15 Juli

‘23122M71
657
110
3.160.983
25491.739
12
7

,,

‘23120949
707
130
3.284.092
20.241.783
16
30 Juni ‘23119.903
717
140
2.860.837
17.91.06 1
17
23

,,

‘23119.543
77
180
2.385.872
13.091.739
18

14 Juli

‘221
1.024
1.005
50
10.790
175.437
7
23 Juli

‘141
1.6911
1.357
–
651
1.891
93

Wissels

Rek. Cr1.
1

1

Darl./,ens-
1

kassenscheine

Totaal
Handels-
1
Schatkist-
1
1

Totaal
–
1
In kas hij de
wissels
papier
uit gegeven
Rijksbank

40971.288
11061.138
29910150
16927077!3173.10013.161.000
30447.068
8600.861
21846207
120920541
3296L000’3.284i
00
25.253.076 6914.199
18333877
9.952.71712879.2002.866.800
18.811.932
5913.783
12898149 7.414.43412398.300
2.640.600

201.127
5.998 195.129 36.276 22.301
10.774
751 751
–
944
–

1
–
()nbe]ast. Ltovendien verpancl
op
23
Juuii
1923 134.9mill., op
30 Juni
1923 174,9 milL, op 7 Juli 1923 184.9 m,ll , up 15 Juli 1923 204.9 milI.
Dekking
der circulatie door metaal
en Kassenseheine.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden francs.

Waarvan

Te goed

BuiL gaw.
Data

Goud

In het

Zilver

in het

voorsch.

Buitenland

Buitenland old. Slaat

26Juli’23 5.537.874 1.864345 293.742 505.279 23.000.000
19

’23 5.537.844 1.864.345 293.685

565.647 23.300.000
12

’23 5.531.784 1.864.345 293.518

566.201 23000.000
26Juli’22 5.530.149 1.948.307 285.25

577890 23.900.000
23 Juli ‘
14
1
4
.
104
.
390

-I 639.620 – –

–
Uilge-

Rek. Cr1.

Rek.
Wissels

stelde

Belee-

Bankbil-

Parti-

Cr1.
Wissels

ningen

jetten

culleren

Staat

cs 2.471.741

19.338 2.101.135 36929.324 2.039.4281 32.277
2.451.920

19.375 2.125.672 37.233.697 2.074.112 12.433
‘ 2.311.798

19.378 2.102.201 37.400.059 2.049.592 25.747
2.103.237

35.453 2.154.527 36.049.939 2.352.183 79.900

11.541.980

–

1 769.400 5.911.9101 942.570 400.590

BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.

Voornaamste ïosten in duizenden iranes.

Inc

ia,i

v,i

wissel3

Circu-

Rek.
Data

lsuiienl. buitenl, prom. d.

en

latie

Cr
1
:
saldi

verder. provinc.

heleen.
1

1

portie.

26 Juli’23 350.060l84.653’480.000 989.790 6.888.8361 223.294
18

’23 349.303 84.653 480.000 971.223 6.852.250 245.202
12

’23 349.886 –

–

794.308 6860.012 209530

25 Juli ‘221332.012
84
.
65
31
4
80.000 623.22416.3Z7.881 321.398

82
t-,
8
13
5′
cy
0

ti
53

-,

O.
-, bJSUÂI.jflJO .LOL
jIaeSlVa.

634

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Goudvoorraad

FR.,,

____

Zilver

Notes in
Dato

Totaal

Dekking

In het

dc.

1
circu-
_______________

bedrag

F. R. Notes buiten!.

latie

11 Juli’23 3.100.379 2.101.270

-.

76.769 2.265.149
3 ,,

’23 3.087.703 2.099.668

–

79.200 2.282.054
27 Juni ’23 3.110.744 2.092.981

–

91.735 2.26.954

12 Juli ’22 3.035.833 2.203.411

121.20712.158.
122

Goud- Algem.

uala

vvisse s

Totaal

Gestort

Dek-

Dek-

Deposito i

Kapitaal

kin go

kings-.
perc.
i)
pete.
2)

ii Juli ’23 1.032.653

1.949.722

109.621
1
73,6

75,4.

3 ,,

’23 1.128.751

1.974.251

109.584

72,6

74;4

27 Juni ’23

979.188 1.936.599

109.427

74,6

76,9

12 Juli 12

587.617

1.924.937
1
105.224

74,4

77,
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbaje
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad
•
riiuntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HEt
FED. RES. STELSEL.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Aantal
Totaal
uitgezette
Reserve
Totaal
Waarvan
1
Data
banken
gelden en
bij de
F. R. banks
1

depositos

time
1

deposits

3 juli ’23
773
11.951.4531
1.441.086115.491.9951
4.011.97

17 Juni’23
774
11.850.4171
1.390.388
15 . 360.049
4.000.001

10

,,

’23
774
11
.
790
.
394
1
1.397.11615.345.429l
3.995.75(

5 Juli
1
22
796
1
0.838.37
2
1
1.400.
669
11
4
.
679
.
673
1
3.470.56

Aan het eind van ieder -kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenonen -bankstaten.

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 30
Juli
1923.

Iii afwachting van liet antwoord der geallieerden op liet
welhaast vergteii Duitsche voorstel, gaat het bij onze Oos-
terburen steeds sneller bergaf. De algemeene verarming neemt niet dcii dag toe, al blijft deze nog voor bepaalde
kringen der bevolking verborgen door cle. schijuwiusten,
die
0
cle effectcmnnrkt ‘en in de nog mogelijk gebleven
exportzaken worden gemaakt. Doch zelf s die geweldige
Markenwinsten wegen reeds lang niet meer op tegen cle
prijsstijgingen, clie allerwegen te constateeren zijn. De koop-
kracht van de Mark daalt thans zdO snel, dat niet alleen
bonen, salarissen, pensioenen, heel ver achterna komen
hinken, doch dat ook de winst van industrie en handel er
niet meer tegen gewogen kan worden. De lawine heeft zulk
een omvang
cii
snelheid aangenomen, dat vrijwel geen
enkele maatregel moer iii staat schijnt hulp te brengen.
De Duitsche Regeerit.ig ziet zich dan ook voor een zOS ernstig dilemma geplaatst, dat haar werkloosheid wel te
verklaren is. Zelfs indien liet verzet in het Ruhrgebied
zou worden opgegeven, zou nog niet veel verbetering aan-
gebracht kunnen worden. Natuurlijk zou de biljetten-oni-
loop niet zôö snel behoeven te vermeerderen, als in de
laatste weken het geval is geweest; in het tijdsverloop
van drie weken toch: is dc biljetten-omloop verdubbeld.
Doch het geheele bedrijfsleven is, zooals wij reeds vroeger
opmerkten, ingesteld op het verkrijgen van
zeer
omvang
rijke cretlieten. en zoodra cle :llegeering, resp. cle Rijksbank,
Ii ier ingrijpende veranderingen zou willen toepassen, zou
uien zeer zeker voor ernstige catastrophen komen te staan.
Voorloopig durft men hiertoe niet het initiatief te nemen
en dit is tot op zekere hoogte ook verklaarbaar, zoolaug
men niet weet, waaraan men zich ten aanzien van de bui-
tenlandsche verplichtingen en met betrekking tot de Ruhi
–
–
bezetting te houden heeft. Het zou b.v. mogelijk kunnen
zijn, dat energieke maatregelen, thans toegepast, geheel
van het effect beroofd zouden w’orden, doordat de geallieer-
den bv. tot conclusies kwamen, clie liet land toch geen
speelruimte zouden laten. En dus draaft men op den weg
naar den afgrond voort, half gedwongen, half uit vrijen
wil.
Want het moet toch ook niet uit het oog worden ver-
loren, dat de successieve Duitsche Regeeringen tot nu toe
slechts uiterst slappe maatregelen hebben genomen, om
orde op eigen zaken te stellen, ook toen de toestand nog
lank niet zoo kritiek was. De industrie en de handel, die
dit zeer goed inzien en clie zich tot nu toe uitnemend aan
dezew gang van zaken hebben weten aan te passen, hebben ook thans weder getracht zich zelven te helpen, een moduit

te vinden, ook zonder dat de Regeering ingrijpt. Meer en
meer wenden zij zich van de Mark als betaalmiddel af en
de leiding van de Rijksbauk is reeds zÔO onzeker gewor-
dien, dat bepaalde groepen (ul. hande]aren in artikelen,
die voor het grootste deel uit ingevoerde materialen wor-
den vervaardigd) heeft toegestaan, voorloopig tot 15 4ugus-
tus as. schulden en vorderingen in buitenlandsehe devie-
zen te verrekenen. ])it is een bedenkelijke afwijking van
het tot nu toe aangenomen Rijksbank-principe van een-
tralisatie en eenlieidskoersen, een afwijking, die een spoe-
clige afschaffing vaii liet geheele stelsel doet verwachten. Want er is geen grond om de ddtie groep te weigeren, wat
de andere wordt toegestaan. ‘oorloopig echter wordt de
fictie van gedwongen dteviezen-koersen nog volgehouden,
hoewel er tot nu toe geen enkel resultaat mede bereikt is.
])e blinddoek voor dle oogen van het :Dciitsche volk heeft hen
niet belet alles te zien, vat in de buitenwereld voorvalt;
liet
l)aiitser
van geforceerd lage prijzen voor buitenland-
sche betaalniiddelen heeft niet kunnen verhinderen, dat de
druk van met het uur stijgende prijzen aan den lijve wordt
oiidervoiideu. Soniinige artikelen zijn reeds boven het niveau
‘aii het buitenland gestegen. En ook de beurs past zich
natuurlijk aan. De koersstijgïugen van honderdduizende
l)roeetitei) i’aii een week geleden zijn thans tot noilhioeiien
gegroeid (liet index-cijfer der Frkf. Ztg. geeft een rijziug
in édii week vaii 146.648 tot 301.020 te aanschouwen) met
het resultaat, dat de werkelijke waarde der betrokken aan-
deden in het gunstigste geval een kleinigheicl is gerezen.
Ook hier gaat liet, als in gewone handelszaken: de geweh-
.dige winsten
01)
papier en in papier zijn niet meer vol-
doende om hij realisatie het gedachte profijt te. kunnen trekken. Op het moment van verkoop s]inkt cle waarde
van de winst. De eenigen, die clan ook ten volle kunnen
profiteeren van het op peil blijven van liet bezit door de
koersverheffiugen, zijn zij, die niet verkoopen, doch aan-
houden. Doch de kring van dezulken wordt met den dag
ldeiuer. De uitweg is: afbakening dIer Dnitsche verplich-tingen en liet opbouwen, binnen dat raam, van een econo-
niisch stelsel, gericht op het voldoen aan eigen behoeften
en aan die verplichtingen. En ook dit zal niet groote moei-
lijkheden cii met funest& gevolgen voor vele kringen ge-
paard moeten gaan, zoodat de toekomst voor Duitschland
er nog niet hoopvol uitziet.
Beter staat Frankrijk er voor, waarvan de beurs te
P al’ ij s clan ook terdege blijk heeft gegeven. Natuurlijk
heeft cle daling van den Franc weerspiegeling gevonden in
ccii prijsverhooging van verbruiksartikelen; zelfs is die
stijging sneller gegaan dan de waarcleversuinclering van het
betaalmiddel. Van Februari 1.922 tot Juiii 1923 is het
indexcijfer voor groothandelsprijzeii gestegen van 306 tot
472,1 cli. niet 54 pCt., terwijl in hetzelfde tijdsverloop de
dollar opliep van 11,60 tot 1.6,25 of met 41 pCt. Maar hier-
tegenover staat een goede financieele politiek, die o.a. do
bankbiljettencirculatie binnen de perken houdt en een gun-etigen stai.id van den buitenlandschen handel. Het passief-
saldo van de handelsbalans bedraagt voor het eerste selues-
ter 1923 528 millioen Francs. Voor het geheele jaar zou
dit worden een bedrag van 1000 millioen Francs, hetgeen
gemakkelijk door de onzichtbare inkomsten kan worden ge-
dekt. Bovendien is de omvang van den handel sterk toege-
nomen, niet alleen in waarde, doch ook in gewicht. De
gewichtstoename bedraagt voor de eerste zes maanden van
1923 in vergelijking met hetzelfde tijdsverloop van 1922,
wat de importen betreft, 1.250.000 ton en voor de exporten
1.600.000 ton. Het is te begrijpen, dat onder deze in ieder
geval bemoedigende cijfers de beurs van Parijs zich niet
al te veel heef t aangetrokken van de onrust, die vrijwel in
de geheele wereld bestaat. Wel’ waren cle omzetten zeer
gering, doch de stemming is vast gebleven, zelfs onder de
onvriendelijke commentaren van sommige buitenlandsche
organen en met de kans op moeilijke tijden in de buiten-
1 anclsche politiek.
Van cle benrs te
li
o ii d e n zijn geen bijzonderheden van
beteekenis mede te deden. Geaninieerd is d& stemming niet
geweest; steeds sterker gevoelt men in Engeland de nood-
zakelijkheid om tot eei.i oplossing van de Europeesche con-
flicten te komen, doch in afwachting hiervan heeft men
gedurende cle berichtsperiode een kalme en afwachtende
houding aangenomen, vrijwel voor alle fondsen. Bebeggings-
waarden reageerde]i eenigszins, terwijl oliewaarden sterk
waren aangeboden in verband met de stemming te New
York, waar het optimisme voorloopig gedoofd schijnt te
zijn. Gedurende de afgeloopen week althans is er bijna
voortdurend een reageerende tendens in Wallstreet te con-
stateeren geweest. Berichten van overproductie in petrô-
beum, van inkrimping der bedrijvigheid in cle staal- en ijzer-
industrie en
in
de bouwbedrijven, waaruwingen van
vooraanstaande bankiers hebben tot nu toe niet kunnen be-

1 Augustus 1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

685

werken, wat de daling van den graanprijs te veeg heeft
gebracht. Inderdaad ligt hier dan ook cle kern van de
reactie in Wal]street; zonder een welvarende boereube-
volking is prosperiteit in de Vereenigde Staten uitgesloten.
En in verband hiermee heeft zich de blik van velen thans
naar de overzijde van den Oceaan gericht. Men gevoelt
thans vrij algemeen, wat tot voor korten tijd alleen door de
vèrzienclen op economisch gebied was opgemerkt: dat een
ontredderd Europa ten slotte ook de welvaart van de Ver-
eenigde Staten moet aantasten. Langzamerhand is de Unie
tot verzamelplaats geworden van de grootste boeveelheid
goud, welke echter, indien zij niet vruchtdragend in het
buitenland wordt aangewend, tot een last moet worden.
Hiermede is natuurlijk niet gezegd, dat de Unie binnen
afzienbaren tijd cle helpende hand aan Europa zal toeste-
ken, doch cle markt te Wallstreet gevoelt intuïtief, dat de
Vereenigde Staten bij den tegenwoordigen chaos in de Oude
Wereld groote kans hebben een tijd van malaise te moeten
doormaken. :De beurs weet nog niet met zekerheid, of de
thans waarneembare en hierboven gei-eleveerde factoren
de eerste teekenen van die malaise zijn, doch zij handelt
niet groote voorzichtigheid door reeds thans hare posities
grootendeels te liquideeren.
Het behoeft geen nader betoog, dat de markt te n o n-
z e n t, die, hoewel het werkelijk belang bij Amerikaansche
fondsen bier vrijwel verdwenen is, toch nog zeer sterk on-
der den invloed van Walistreet staat en die bovendien den
directen invloed van de toestanden in Duitschland onder-
vindt, een zeer ongeanimeerci verloop heeft gehad. Zelfs
bclegginyswaao
–
deiv
hebben zich aan deze tendens niet ge-
heel en al kunnen onttrekken, ondanks cle ruime geldmarkt. T[ier zijn (le verschillen echter meerendeels tot fracties be-
perkt gebleven.

23 Juli 27 Juli 30 Juli
Riizing of
daling.
6 o/
0
Nederland 1922 …. 10231
8
101151
16
101
5
18 —%
5

0/

,,

1918 . . . .

95
151,
95

94

– 1
8
1
16

4%
0
10

,,

1916 …. 92k

9251
16
92

—
4 0f

,,

1916 …. 87

87%

86% –
3%
°Io

,,

. . .

76
6
1
32
76%

7671, +
231
32
3

o,s

,,

. . .

6711

67
15
/
32
67

– 11,

2% 0/
Cert. N. W. S. …… 56%

567/
t

56
18
+ /8
7
o/o
Oost-Indië 1921

10261
56
10231

102% -51,
6

6

o/

–

1919 …

99
t
i
/16
99%

99
1

-x
5 01

,,

1915 …

94%

95

94% + ‘6
5

0/
Rusland 1906
-.
…..391
1

31
8

3%

+
3
116
4
0/o
Rusl. bij Hope & Co

4s1
1 6

3,116

– —%
4
o’
Japan 1899 ………70i,

68%

675f
8
— 3%
5 ol, Brazilië 1895 ……49%

–

48% — 1%
8
0
/0
San Paulo 1921. . – – 9718

96’1
8

97

— 71
8

6
0
10 Amsterdam 1920

100% –

—
7
01
0
Rotterdam 1920

102% 102% 102’i,
Anders stond het met de aandeelenmarkt. Er is geen
rubriek, die zich aan den deprimeerenden invloed van pes-
simistische beschouwingen heeft kunnen ontrekken. Het
begon met binnenlandsche industrieele waarden;
ondanks
cle gi
–
oote moeilijkheden in de Duitsche nijverheid, is door
de jongste Mai-k-dbhcle de export en dus de concurrentie
weder toegenomen. Hierbij is in de laatste weken ook nog
(le mededinging van Belgische zijde gekomen, zoodat onze binuenlancische nijverheid geen al te florissanten tijd door-
maakt.
Vervolgens hebben de aanwijzingen der buitenlandsche
beurzen voor
petroleunewaarden
ten onzent dadelijk weer-
klank gevonden. Zoowel het hoofdfonds als de overige aan-
deden dezer rubriek hebben gevoelige verliezen geleden.
,Suikcrwaarden
gingen gebukt onder den afbrokkelenden
)1’ijs
van 1oct product in Indië, terwijl
rubber- en tabaks-
waarden,
waaromtrent de berichten niet ongunstig hebben
geluid, geen weerstand konden bieden tegen baisse-aanval-
len in eèn beperkte markt. Dit is trouwens een punt, dat
bij een beoordeeling van de marktgestelclheicl niet uit het
oog mag worden verloren. De omzetten, die als regel in de
meest actieve fondsen plaats vinden zijn zÔS gering, dat
enen een dergelijk fonds enkele jaren geleden bij gelijken
omzet tot de minder courante zou hebben gerekend. Ont-
staat in een dergelijke markt eenige verkoopdrang, dan
worden cle reacties gewoonlijk buiten proporties groot door
het gebrek aan een eenigszins uitgebreiden kring van
koopers.

23 Juli 27 Juli 30 Juli
Rijzing of
daling.
Amsterdamsche Bank

118% 118% 117% —%
Incasso Bank …………90

89%

–

–
Koloniale Bank
……….154% 149 144 – 1.0%
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand 125% 125% 122% – 2%
Rotterd. Bankvereeniging 9071
s
– —
Amst. Superfosfaatfabriek 35

–

—

•
23 Juli 27 Juli 30 Juli
Rijzing of
daling.
Van
Berkel’s
Patent ……
41 3771,
37 4
Gouda Kaarsen

……….
76
–
–
Roll. Draad- en Kabelfabriek
56%
55
53%
–
3
Jurgens’Ver.Fabr.gew.aand
57
44%
46%
–
10%

,,

,,

,,

pr. aand
59%
53
50%
–
9
Leerdam Glasfabrieken
36%
–
30
— 0% Philips’ Gloeilampenfabriek
240 242 240
Vereenigde Blikfabrieken
99%
99
98%
—
1
Vereen.Chemische Fabrieken
33 36
35
+
2
CompaniaMercantilArgent
9%
–
–
Cultuur-Mij. d. Vorstenland
160%
1555
150%
–
99/
4

Uandelsver. Amsterdam
434%
426%
416
—
18%
Handeisverg. Reiss
&
Co
28
26
–
—2
Int. Crediet- en Handeisverg.
Rotterdam

…………
178%
176%
171
—7%
Linde Teves
&
Stokvis
64
62%
60%
–
3%
Tels
&
Co’s Handel-Mij…..
5
–
—
Redjang Lebong Mijnb.-Mij
105%
106 104
–
1%
Gecons. Hou. Petroleum-Mij
116
1131,
109%
–
Kon. Petroleum-Mij.

……
349%
3391
4

333%
–
10%
Orion Petroleum-Mij…….
Afgest. Aand
2711
8

25
24%
–
2sf,
Amsterdam-Rubber-Mij ….
151
150%
14671
8

–
4l/
Nederl.-Rubber-Mij .

……
70
–
74%
+
4%
Oost-Java-Rubber-Mij.

….
228%
219%
2143%
–
14
Deli-Batavia Tabak Mij.
308 300
296
–
12
Deli-Maatschappij

……..
291
283%
275%
–
15%
Senembah-Maatschappij
262%
250 242%
—20

De
scheepvaartafdeeling
was zoo goed als
verwaarloosd;
hier kwamen zelfs geen verkoopen
van eenige beteekenis
voor.

23 Juli
27 Juli
30 Juli
Rijzing of
daling.
Holland-Amerika-Lijn
85%
83%
81%
—4
),

,,

,,gem.eig
76
75%
72%
—
314
Hollandsche Stoomboot-Mij
19
18%
–
–
Java-China-Japan-Lijn
64
64%
64
Kon. Hollandsche Lloyd
7
–
–
Kon.
Ned.
Stoomb.-Mij …..
55%
52%
51
–
4%
Konink.Paketvaart.Mij.
110% 110%
108%
—
1%
Maatschappij Zeevaart
54%
–
–
Nederl. Scheepvaart-Unie
107%
107%
10631,6
– isilo
Nievelt Goudriaan ……..
92
82%
81
—
11
Rotterdamsche Lloyd ……
1217/,
–
120
–
1718
Stoomv.-Mij. ,,Nederland”
135 134
134%
–
112
,,

,,

,,Noordzee”
27
27%
—
+ %
De
Arnerikaansche afdeeling
was
zeer lusteloos; niet oii-
beteekenendo nadeelige

koeisverschillen
kunnen
worden
geconstateerd

als gevolg van de aanwijzingen
van
Vall-
1

street
–

23 Juli
27 Juli 30 Juli
Rijzing of
daling.
Americ. Smelting
&
Refining
61%
—
59%
—
2
Anaconda Copper

……..
86’3i,
87%
801
116
–
(;% 1)
Studebaker Corp………
1087/,
10618

102%
—
631
8

Un. States Steel Corp…..
94
92
,
1
8

89%
—
4%
Atchison Topeka ……….
1047,
104
103
—
17
/16
Ene

………………..
12o/,
12
115/
8

–
1
‘/16
Southern Pacific ……….
907/,
90s1,
89
—
Union Pacific

…………
13771
8

135
132%
—
53/,
Int. Merc. Marine orig. gew.

7%
7
—
11

,,

,,

pref.

25%
2471
8

24
–
1%
1)
ex. div.
De
gcldrnarkt
was kalm en ruim; prolongatie
3
pCt.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

31 Juli 1923. De iets betere stemming, die, toen ons vorig veekbericht
geschreven werd, voor verschillende grnansoorten bemerk-
baar was, is slechts van korten duur geweest en deze week
bracht weder lagere prijzen met onvoldoende vraag, niet-
tegenstaande kleinere verschepingen. Nog steeds oefent het
uitblijven van verbetering in den economischen toestand iii
Europa, en van vooruitgang in de onderhandelingen tus-
schen Engeland, Frankrijk en België over de kwestie der
Diutsche schadevergoeding zijn oioguiistigen invloed uit op
de graaumarkt. De fluctueerende frankenkoers en de in-
eenstorting van de waas-de der mark maken naar verschil-
lencie landen de zaken zeer moeilijk en baren den go-aan-
handelnar telkens weer nieuwe verrassingen. Daarbij komt,
dat Europa dit jaar grootere oogsten van broodgraan heeft
clais in 1922 en dus minder invoer zal behoeven, terwijl
juist in de belangrijkste uitvoerlanden de opbrengst even-
eens zeer bevredigend is of de oogst er goed voorstaat.

686

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

Noteeringen.

Chicago

1

Bueno, Agres

Data
Tarwe
MaTs
Havet
Tarwe
MaTs
Lijnzaad Juli
Juli
1

Juli
Aug.
Aug.
Aug.

28Juli’23

96
1
1
s

88%
405/
8

10,60
8,35
21,45
21

,,

’23

997
84y,
41.8,
11,05
8,50 21,65
28 Juli’22

111..;
6434
323/
8

12,50
8,55 20,80
28Juli’21 127
64%
36s’
1S,S0
9,15
24,20
28Juli’20 25914
14434
7734
23,70
9,20 24,35
20Juli’14

82
5651
8

36ç
9,40 5,38
13,70:

AANVOEREN in 1

Ta
r
w
e
*1)
11,75
11,75
13,50
Rogge (No. 2 Western)
1)
8,20 8,50
11,25
Maïs (La Plate) ……..
2
)
183,- 189,-
212,-
Gerst (48 Ib. malting)

2)
172,- 172,-
214,-
Haver (38 ib. White cl.)

.1)
9,10
9,10
10,-
Lijnkoekn (Noord.Ameri-
ka van La Plata-zaad)
1)
10,85
10,90
14,30
Lijnzaad (La Plata)
. . .
.3)
413,- 433,-
462,-
1)
p. 100 KG.

2)
p. 2000 KO.

3)
per 1960 KG.
*)
Nr. 2 1-lard;1ed Winter Wijeat.

ons
van 1000 KG.

L000prijzen te

Soorten

Rotterdam/Amsterdam.______

30 Juli

23 luit

31 Juli
1

1

1923

1922

Artikelen.

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

22128 Juli
Sedert
Overeenk.
22/28 Juli
Sede,t
Overeenk.
2
19 3
1922
1923
1 lan. 1923
tijdvak 1922
1923
1 lan. 1923
tijdvak 1922

Tarwe ……………..
9.766
413.156
581.500
–
31.086

26.976 444.242 608.476
4.766
277.293
120.138
–
485

–
277.778
120.138
Boekweit

………….
9.822
9.338
–
–

–
9.822 9.338
Rogge

…………………

722
338.562 601.085
740
48.455

66.999
387.01.7
668.084
Maïs

…………………… ……..-

2.103 117.202
82.216
–
7.062

3.597
124.264
85.813
1.013
47.935
70.825 533

50
48.468
70.875
130
83.100 93.674′
–
47.652

58.480
130.752
152.154

Gerst …………………..
1ia’ei
.
…………………

4.3.13
129.500 72.100
–
–

.

1.547
129.500 73.647
Lijnzaacl

…………………….
Lijnkoek ……………
2.6911.
48.145′
31.518
–
3.864

4.954
52.009 36,472
‘rarvemeel ………….
Andere meelsoorten
. . . .
–
1.344 5.090
.
–
–

2.615
1.344
7.705

Alleen met zomertarwe in cle Vereenigde Staten is dat niet
het geval, daar werkelijk eenige schade schijnt te worden
veroorzaakt door roest. In cnkele vroege streken is iie
oogst der zoniertarwe echter reeds begonnen en een vroege
oogst zon schade vair beteekenis, clie tot nog toe nog is
uitgebleven, waarschijnlijk voorkomen. liii ieder geval
schijnt wel vast te s,tan, dat in Canada cle tarwcopbrengst
zeer groot zal zijn, grooter dati o?it tevoren. In Ai’gen-
tinid en Australië is het weder bij voortduring zeer gun-
stig en uit het eerstgenoemde land wordt een uitbreiding
van cle bezaaide oppervlakte met 1.0 pCt. gemeld. De tarwe-
markten in Noord- en Zuid-Amerika waren uit al deze
overwegingen, waarbij cle toestand in Europa zich sterk
deed gelden, over liet algemeen flauw. Te Chicago cii Win-
nipeg hersteiclen de prijzen zich op 30 J ciii c’errigszius we-
gens berichten over roestschacle in Canada. “Wel was het
slot te Chicago voor den Julitermijn nog 13′ cent per
lbs. lager clan een week tevoren, doch voor de latere
termijnen en te Winuipeg valt teu slotte weinig veran-
clering te constateeren. Europa toonde weinig kooplust.
Slechts in Engeland kon ‘ nu en clan een vrij goede omzCt
worden bereikt, doch de markt was ook daar zeer onregel-
matig. Nog enkele ]adingeu Karachi. en La :Plata-tarwe
vonden er plaatsing, waarvan gisteren, tocu de markten
vaster waren wegens de Canacleesche berichten over roest-
schade, een lading Karachi en drie ladingen La Plata, doelt
cle stakingen der havenarbeiders veroorzaakten nog veçl
last. Terwijl sommige molens zich ‘daarclodr gedwongen
zti-
gen stil te liggen, kochten andere tot hooge prijzen enkele
leverbare partijen tarwe. Zelfs vertrokken eenige van
Amerika, aangekomen booten, clie haar tarwe niet gelost
konden krijgen, daarmee w’ecler naar cle overzijde van den
oceaan. Aan de markten, die van de staking niet te lijden
haciclijn, bestond vrij goede vraag voor spoeclige tarwe en
ook op aflading kwamen door de lagere prijzen zaken tot
stand, vooral in. Manitoba’s, doch ook, toen dc Argentiju.
sche tarweprijzen belangrijk daalden, in La Platatarwe. De
l,.rijzesi, waartoe deze zaken weiden gedaan, brokkelclen ge
lid1ijk af en bereikten ten slotte een niveau, dat terug-
verkoopen naar Noord-Amerika mogelijk maakte. Dezé
tarweverkoopen bereikten een vrij aannierkelijken ommivamig.
en steunden de markt, die dan ook de laatste dagen vat
vaster was, mede ten gevolge van cle reeds geuoemcle min-
der gunstige berichten uit Camiacla, doch tot vermeercleriisg
van den omzet aami de parcelniarkt kwam liet niet. Ouder
de overigens kleine zakeii naar het vasteland trok de ver-
koop van een drietal ladingen Canacleesche taive op win-
terafladi uig naar :l:ta]ië de aandacht, die aan cle Londensche
iuiarkt daarheen werden verkocht, . ofschoon de berichten
omtrent den flinken Italiaanschen tarweoogst van bijna
25 pCt. meer clan in 1922 bevestigd worden. De tarweoogst
is iii verschillende Europeesche landen aangevangen en
over de resultaten wordt overal gunstig bericht. Ook de
roggeoogst iii de vooru:iaamste West- cii Centraal Euro-
peesche prodluctielanden, Duitschl an cl, Tsjechoslowakije en

l’rutrikrijk is iii voilen gang en belooft zeer bevredigende
opbrengsten. De markt voor dit artikel is nog steeds zeer
flauw, daar Duitschlaiucl geen overzeesche 1-ogge koopt en
in Nederland het aanbod nog steeds de vraag verre over
–
treft cmi zaken slechts
zeer
nioeilijk en dan uiog aanmerke-
lijk beneden Amerikaaiisclie prijzen tot stand komen. De
zichtbare roggevoorraad in de Vereenigde Statems cmi Canada
is nog altijd zeer groot en liet valt moeilijk te begrijpen, hoe
en w’anneer die aan den nian moet worden gebracht. Het
schijuit, dat Dnitselsiand werkelijk met cle Rnssisehe regee-
ring een overeenkomst heef t gesloten voor de levering van
een groot kwantum Riissisclie rogge ter levering vddr No-
veniber, en dat ook italië over dcii aankoop van brood-
graan uit Rusland onderhauiclel’t, doch van Russisch graan-
aanbod langs de gewone kausaleus van den handel hoort men
weinig. De berichten uit Rusland, ook cle officieele, over cle
kauileu 01:)
CCfl
grooten uitvoer zijn claus ook deui laatsten
tijd niincler optimistisch dan onlangs liet geval ivas. De
opbrengst schijnt ten slotte niet mee te vallen en de trans-
portmuioeilijkheclen zijn nog groot. Op ‘eenigen uitvoer van
Russisch graan zal wel te rekenen zijn, doch de meening
wint veld, dat liet ‘niet komet zal tot cle groote hoeveel-heden, dic eenigen tijd geleden tuit Rusland werden aan-
gekoncligcl. Tot een betere stemming aan de vastelandsche
graanniarkteus heeft clie iuieeuiing echter nog niet geleid,
cveuiniits als cle kleinere versehepiuigeui dezer week, voor
tarwe zoowel als maïs. Daarvoor wegen cle oorzaken, die
liet gebrek aan otrderuieiuuiuigslust teweegbrengen, te zwaar.
Ma,ïs was aauivauikelijk iets beter, vooral in Engeland, waar
toen outs vorig bericht geschreveus werd, drie ‘ladiuigeui La
Pluita-iitaïs w’ercleur opgenomen, iii dcii 1001) der week door
een vierde gevolgd. Ook hier werd echter de handel be-moeilijkt door de havetistakingen, terwijl’ bovendien de
cletailvraag teleturstelde. Op 30 Juli was echter de belang
–
stelling voor ladingen beter en ccii aan de kust aatugeko-
men lading benevens tw’ee op -aflading werden in Engeland
gepla;itst, doch in parcels bleef de omzet onbevredigend.
Ook liet vastelauid toont onvoldoendeui koopliust. België
heeft zeer groote aanvoereui van La Piata-maïs te verwer-
ken, ivat daar den piijs drukt en daar bovendien de frank
de laatste dagen na eenig herstel weder daalde, werd uit
Antwerpen, in guldens onigee-ekeuici, telkens lager naar
Nederinuid geoffreercl. DaM was de markt reeds weder
flauw, nadat in het einde der vorige berichtweek cenige
verbetering was ingetredemi. F1 auwe inarkteui in Euigel mcl
en prijsdaling in Argentinië, waar de maïsprijs van 24 tot
31 Juli 10 1. 15 centavos per 1.00 KG. daalde, maakteui
usamelijk aan dlie verbetering spoedig een ei mide. Wel waren
cle aaui voeren niet groot, eveuiniin als de zeilende voorraad,
doch cle slechte vraag si’as ook tegen die, in vergelijking tot
vorige weken veel kleinere hoeveelheden, niet opgewassen,
vooral niet toen Antwerpen telkens lager offreerde en ook
in Nederland werd ten slotte La Platamahs tot belangrijk
lagere prijzen verkocht dan een week tevoren. Wel waren
de verschepingen duit Argentinië deze w’eek klein, doch een

1
Augustus
1923

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

687

betere stemming veroorzaakte dat niet, temeer daar ook
verschepers tot lage prijzen aan de markt bleven, zonder
koopers te vinden. Duitschland kocht de laatste dagen geen
Plata-maïs meer, doch de Noordsche landen blijven nu
en clan koopen, zoowel voor directe verscheping als van
verschillende West-Europeesche havens. Groot zijn de hoe-
veelheclen echter niet, die naar Scandinavië worden ver-
kocht. De aanvoeren van maïs in de Argentijnsche havens
zijn kleiner clan eenigen tijd het geval is geweest en de
voorraden zijn iets verminderd. Zij zijn echter nog groot
en de kleine omvang der verschepingen zal voorloopig
w’aarschijnlijk nog een voorbijgaand verschijnsel zijn. Men
dient daarbij echter in het oog te houden, dat dit seizoan
reeds meer clan 5 millioen quarters maIs uit Argentinië verscheept zijn tegenover 2,8 millioen in hetzelfde tijd-
vak van 1922.
.111
Noord-Amerika was spoeclige maIs weder zeer vast
ten gevolge van cle kleine voorraden en het niet steeds gun-
stige weder voor den nieuwen oogst, die hier en daar onder
cle droogte te lijden heeft. De Juliterniijn te Chicago steeg
veer belangrijk, doch September was minder vast en daar-
voor trad na eenige prjsverhooging in den loop der week
zelfs op 30 Juli, wegens beter weder, een aanmerkelijke
prijsverlaging in, die den prijs
Y
2
cent per 56 lbs. beneden
dien van 24 Juli bracht. De uitvoer naar Europa blijft
zeer klein en claai
–
mee cle invloed, dien de maïsmarkt te
Chicago in Europa uitoefent. In Nederland zijn cle voor-
iacleu van Noorcl-Amerikaansche maIs nog slechts klein
en cle prijzen konden in den loop der week vrij belangrijk
worden verhoogi, ofschoon zij zich nog a..nmerkeljk be-
neden Amerikaansche pariteit bevinden. De schaarschte
en cle hooge prijs van Noorcl-Amerikaansehe nials kwamen
aan den verkoop van maïs uit Zuid-Afrika ten goede, waar-
voor in spoedige posities bij goede vraag hooge prijzen
worden betaald. Ook voor meer verwijderde Zuid-Afrikaan-
sche mals bestaat meer belangstelling, doch wegens de
lagere Engelsche markt konden daarvoor cle prijzen zich
niet handhaven.
Ook gerst heeft haar vaste stemming van cle vorige week
weder verloren. De dalende Frankenkoers, lager aanbod uit
Noord-Amerika en verminderde vraag in verschillende
Europeesche landen, waarbij Duitschianci, waren daarvan
de oorzaak. Engeland kocht eenige ladingen Perzische gerst
op w’inter-afladingen, doch overigens was de vraag voor
gerst daar niet groot. Nederland kocht, aangelokt door
den lagen prijs, Noord-Afrikaansche gerst en in het mid-
(en der week bestond hier tevens goede vraag voor Noord-
Amerikaansche soorten, daar de voorraden van Donau-
en Russische gerst sterk waren verminderd, en nieuw Rus-
sisch aanbod uitbieef. De lager uitkomencie offertes van
Antwerpen bij den gedaalden Fraukenkoei
–
s de laatste
dagen, ontmoeten echter bij de algemeen flauwe markt in
Nederland, tot nog toe echter weinig belangstelling.
In haver ging weder weinig om, in Engeland zoowel als
01) het vasteland. Noord-Afrikaansche haver werd naar Engeland verkocht, doch voor Plata-haver was de markt
daar zeer stil.

SUIKER.

De stemming aan de suikermarkten was (le afgeloopen
week lusteloos. A me r i k a toonde wel in het begin der
week eene vastere tendens, doch ten slotte bewoog de markt
zich in dalende richting en sloot cle markt op cle. 6,78 voor
Spot Centrifugals, terwijl cle laatste termijunoteeringen als
volgt waren: cl.c. 4,79 voor September, dc. 4,26 voor De-
cember, d.c. 3,36 voor Maart en dc. 3,42 voor Mei. Cuba-
suiker werd tot d.c. 5,124 en later tot d.c. 5 c. & 1. New
York afgedaan.
De C uh a-oogst is zoo goed als geëindigd en werken op
het oogenblik nog slechts 2 fabrieken.
De laatste Cubastatistiek luidt:

1923

1922

1921

Tons

Tons

Tons
Weekontvangsten 23 Juli ’23

17.427

65.047

22.502
Tot, sedert 1Dec. ’22-23 Juli ’23 3.255.708 3.419.909 2.995.488
Aantal werkende fabrieken

3

13

5
Weekexport 23 Juli ’23

41.410 123.231

28.129
Totale export 1 Jan.-23 Juli’23 2.715.311 2.762.641 1.589.805
Totale voorraad 23 Juli ’23

540.403 667.769 1.435.063

In E u r o p a was cle weersgesteldheid voor dcii groei der bieten gunstig en mag nien thans verwachten, dat het
rendement niet bij verleden jaar achter zal blijven.
Op J a v a liepen de prijzen opnieuw ‘terug en werd ten
slotte Superieure Witte Javasuiker tot
f
14,50 en voor
levering tegen het einde van het jaar tot
f
14,75 aangebo-
der. De afdoeningen bleven binnen matige grenzen. In N e cle r 1 a n d bleef cle markt zich naar New York

richten. Julilevering liep ten gevolge van dekkingsinkoo-
pen op tot
f
31,75, terwijl voor Augustus
f
27,75 betaald
wec-ci.
De markt sloot op
f
27 voor Augustus en
f
23,50
voor November/December. De weekomzèt bedroeg ongeveer
3000 tons.
NOTEERINGEN.

Data
Amster-
dam per

Londen
New York
96pCt.
Cent,!.
Tate,
1

e Java
W7tt
1

f.o.,!,. per
Amer. Gra-
nu!ated c.i.f.
Aug.
Cubes
No.1
1

J
Juli
Juli
fuga1

Sh. Sh.
Sh.
$
ets.
26 Juli 23
f
27
Is
6119
211_
321_
1
)
6,97
19

,,

’23
,,26
18
/
6119
231_
321_
1
)
7,03
16 Jul
i

’22
,,25
71
5813
2016
23/101
5,36
16 Juli ’21
„28Y
,
631_
2013 2919
4,61
4 Juli ’14
–
1111131112
181_
–
–
3,26
‘) .Nom.

KATOEN.
Marktbericih.t van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 25 Juli 1923.-
De groote daling in prijzen van Amerikaansche katoen,
clie Maandag j.l. in New York plaats had, kwam als een
verrassing voor onze markt. Volgens de berichten is deze
daling te danken aan de regels, die vooral in het Zuiden
zijn gevallen, doch anderen meenen, dat ook speculanten
daaraan hebben meegedaan. Het is zeker goed, dat prijzen
van ruwe katoen thans goedkooper worden, hoewel de koop-
lust thans geheel heeft opgehouden daar iedereen een
afwachtende houding aanneemt. Prijzen in Liverpool zijn
gedureude deze week 58 punten gedaald, terwijl Egyptische
katoen vrij vast blijft met geringe omzetten.
Omtrent Amerikaansche garens is niets gunstigs te ver-
melden. Men kan over het algeeen zeggen, dat de vraag
naar ketting en inslag cops gering is geweest en dat ring-
garens alleen verkocht kunnen worden tegen lage prijzen,
gebaseerd op Octobernoteering voor katoen. In enkele ge-
vallen zijn nog zaken tot stand gekomen, terwijl ook voor
indië enkele verkoopea in 40 en 44er voor de ververijen
worden gemeld. In getwijncle garens gaat niets om, terwijl
prijzen voor Egyptische garens lager zijn en in 60cr twist
cli SOer weft voor sateens wel iets gedaan is. Over het
algemeen is de positie van Spinners echter niet verbeterd.
Het is zeer moeilijk positieve berichten te geven omtrent
den handel in manufacturen en er is sedert de vorige week
al heel w’einig veranderd. De berichten van Indië omtrent
cle Moasoon zijn beter en ook de oogstberichten blijven gun-
stig. Er komen ook verschillende aanvragen van deze markt binnen, hoewel tot nu toe slechts weinig zaken gedaan zijn,
ook al omdat het ware vertrouwen in katoenprjzen er nog
niet is. Zoolang katoenprijzen blijven dalen, zal men ook
geen betere zaken in manufacturen kunnen verwachten,
daar de overzeesche koopers over het algemeen weinig ver-
trouwen in de tegenwoorclige prijzen hebben en een ver-
betering van hun kooplust slechts bij een vaste markt te
verwachten is.

KOFFIE. (Mededeeling van de Makelaars
G. Dun ring & Zoon, Kolff
& Witkamp, Leonard Jacobson & Zonen en G. Bijdendijk).
Noteeringen en voorraden.

Data
Rio
1
Santo,
-1
IViuelkoer,
i
No4

Voorraad
Prij,

No.7
Voorraad
1

Pij3

18 Juli

1923
i

1

i
1)
1

1)
11

1923
884.000
17.025
1.273.000
18.000
5/i
14

1923
1)

J

1)
1)
1
18 Juli

1922
1.842.000
115.325

2.458.000
1
19
.000
73.

Ontvangsten.

Rio

1

Santo,
Data
Afgeloopen

Sedert

Afgeloo pen

Sedert
L

1

1
Juli

week

1Juli

28 Juli 1923….
1
71.000
1
296.000

210.000

643.000
28 Juli 1922….

68.000

239.000

132.000 341.000
1)
Feestdag.

COPRA.
De markt was deze week buitengewoon flauw gestemd.
Duitschlancl koopt momenteel vrijwel niets, terwijl fabrikanten
hier ook vrijwel geen belangstelling toonen.
De markt sluit met de volgende noteeringen:
Ned. md. f.m.s. dichtbij stoomend
f
27,75
Juni/Juli afi.

27,62k
Oct./Dec………

27,50
30 Juli 1923.

688

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Augustus 1923

STEENKOLEN.

De afgeloopen berichtsperiocle heeft zich gekenmerkt door
‘rij groote schommelingen, doch in het algemeen is de
groote lijn naar beneden gaande, vooral in het Durham
district. Er is op het oogeublik een levendige vraag naar
itootkolen en ook naai cokes, zoowel gietcokes als furnace-
cokes, terwijl alle andere soorten flauw liggen.
Alhoewel cle mijneigenaars voor de eerste paar weken
nog van voldoende orders voorzien zijn, heeft toch een bona
1 ide kooper, clie in staat is een bindendea prijs te noemed,
ijaartoe hij koopen wil, de markt in handen.
De prijzen zijn als volgt:

–
Northumberland ongezeef de ……..f.16,50
Durham ongezeefde ……………..,, 18,75
Cardiff ongezeef de …………….

,, 18,75.
Schotsche gezeef cle …………….

,, 16,60
Yorkshire gewasschcn Doubles …… ,, 19,25

Gietcokes

……………………

,, 40;50
alles per ton van 1000 KG., franco Rotterdam/Amsterdam.
Markt flauw.

Rotterdam, 31 Juli 1923.

–

METALEN.

Loco-Noteeringen; te Londen:

Data

Tin 1 Lood 1 Zink

30 Juli 1923..

65.151_ 72.101_ 185._/_ ‘ 24.716

31.1216

23 ,,

1923..

65.1216
)
72.151_ 186.1216 24.101_ 30.51_
16 ,,

1923..

64.1716 72.151_ 178.1716 24._/_

28.1216

9 ,,

1923..

65._/_

72.101. 181.716

24.216

28.716

31Juli 1922..

64.716

7’1.101_ 162.101_ 25.1216 31.51_.

20 Juli 1914. .

61._/_

145.151_1 19._/_
1
21.101_

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.

Alhoewel er in het begin van verleden week meer vraag
was naar booten van La Plata, blijven de vrachten onge-
veer op dezelfde hoogte. Op het oogenblik zijn de orders
echter zeer schaarsch. De laatste bevrachting is op basis
van 22/. van up river zonder reductie met zeer volle opties.
Er is verder een betrekkelijk groote boot afgesloten van
up river naar Barcelona tegen 2113. Het aanbod van boo-ten is groot en de bevrachters komen alleen aan de markt,
indien zij beslist een boot noodig hebben; Er zijn op het
oogenblik ook geen orders in de markt voor lijnzaad naar
New York.
Van Noord-Amerika zijn er een paar orders in de markt
van Montreal naar United Kingdom op basis van 219 per
cjuarter. Naar West-Italië is 16y
2
ct. en 17 ct. per 100 lbs.
betaald. Van de Golf van Mexico naar het Continent is de vracht 14 tot
141%
et. per 100 lbs.
Er is een boot afgesloten met steenkolen van Noord-
Amerika naar Antwerpen llatburg range tegen $ 2,20,
optie Rotterdam $ 2,10.

Voor graan van de North Pacif ie naar United Kingdom
is cle vracht ongeveer 3613.
Hout van Canada naar United Kingdom betaalt 62/6
per Stds.
De vrachten van het Oosten zijn zwak, daar de geregelde
lijObooten veel ruimte beschikbaar hebben. Van Bombay is
het geldende cijfer 251- na deadweight.
De ertsvrachten van de Middellandsche Zee bleven onge-
veer hetzelfde. Er is een tamelijke goede vraag voor
graan van den Donau naar United Kingdom/Continent tegen
1616 per ton, terwijl van de Zwarte Zee 15/- te krijgen
is on deaclweight.
De uitgaande vrachten van Engeland bleven ongeveer
hetzelfde. Naar Buenos Aires zijn booten afgesloten tegen
141- en 14/3 en naar West-Italië is voor een kleine prompte
boot 10/6 betaald.
31 Juli 1923.

GRAAN.

Au. Kuil

‘San Lorenzo
Petro- Odesa

Ver. Staten

grad Rotte,-
Data

Londen1
1
dam

Rotte,.
1
&istol Rotte,-
1
Enge-
R’dam

dam 1 Kanaal dom
1
land

23-28 Juli 1923

–
15162

2,15
1
–
20110 20110
16-21

,;

1923

–
1516
2

2,05
1

2/71% 221…
221_
24-29 Juli 1922

–
– –

121%
5

219
2416 2416
25-30 Juli 1921

– –

61-
61_
451_
451_
Juli 1914
11 d.
713

1/113.
1/111%
121_
121_

KOLEN.

Cardili
Oost.*.
Engeland

Data
–
Bordeaux
Genua
r-ort
Said

La
r’otter-
dam
,.,otnen.
burg

23-28 Juli

’23
613
9/51 1017
1416
514
519
16-21

,,

’23
6141%
9/41 1019
1413
5/41%
519
24-29 Juli

’22
619
11110

141_
15141
513
713
25-30 Juli

’21
813
1713

‘1616
1416
713
10/_
Juli 1914
1

fr. 7,—
71_

713
1416
3/2
41_

DIVERSEN.

Data
1 Weit
t
West 1 stock 1 Weat
1
Europa
1
Europa
1
West
1
Europ
1
(d.
w.) 1 (rUst) 1 Europa 1 (salpet

23-28 Juli

1923..
251_
‘
301_.
351
351_
16-21

,,

1923..
251.
301-
351..
351-
24-29 Juli’

1922..
181_
251_
3216
301-
25-30 Juli

1921..
2716
3716
601-
351_
Juli

1914..
1416 1613
251_
2213

1)
$
per ton kolen.
2)
Per ton d.w.
8)
Am. cents per 100 lbs.

Graan Petra grad per quarter van 495
Zbs.
zwaar, Odessa per
unit, TIer. Staten per quarter van 480
lbs.
zwaar.
Ovprige noteerin gen per ton van 1015
KG.

ADVERTENTIËN.

The An 9rlo-South
–
American ‘Bank,
Ltdo

Kapitaal en Reserves meer dan £ 13.000.000,—.

Argentinië – ChiIi Urugay – Peru

Mexico – New York – – Parijs –

Barcelona – Bilbao – Madrid – Vigo

Sevil-la – Valencia.

Bank- en Wisselzaken,

Handelscredieten.

Incasseeren van documentaire

wissels.

Aan- en verkoop van Effecten.

Hoofdkantoor: 62 Old Broad Street, Londôn E.C.