Op vrijdag 12 april is de Nederlandse Prijs voor de Staathuishoudkunde uitgereikt aan emeritus hoogleraar Lans Bovenberg. De prijs heette voorheen de Pierson-penning, maar is vanwege de slavernijbetrokkenheid van de naamgever daarvan overgenomen door de Koninklijke Vereniging voor de Staathuishoudkunde (KVS).
De prijs was vernoemd naar Nicolaas Pierson, een econoom en liberaal politicus die in de negentiende eeuw president van De Nederlandsche Bank (DNB) was, als minister van Financiën de voorloper van de huidige hypotheekrenteaftrek invoerde en rond de eeuwwisseling als premier leiding gaf aan het kabinet-Pierson.
De slavernijbetrokkenheid van Pierson kwam aan het licht in een onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB) naar haar eigen rol in het Nederlandse slavernijverleden, uitgevoerd door Fatah-Black et al. (2022). Hieruit bleek onder meer dat Pierson in katoen handelde dat van de plantages kwam, en zich meermaals positief uitte over de slavernijtoestand in het zuiden van de Verenigde Staten, waar hij destijds verbleef. Na terugkomst in Nederland maakte Pierson zich bovendien hard voor geleidelijkheid bij de afschaffing van de slavernij en een genereuze financiële compensatie voor slavenhouders.
Vanwege de slavernijbevindingen wordt het Mr. N.G. Piersonfonds door het bestuur opgeheven. De driejaarlijkse oeuvreprijs, die voor het eerst in 1951 werd uitgereikt aan Jan Tinbergen, wordt overgenomen door de KVS, net als de Pierson Leerstoel voor de Geschiedenis van de Economische Wetenschap die op dit moment aan de Universiteit Utrecht wordt bekleed door Marcel Boumans.
Lans Bovenberg kreeg de Nederlandse Prijs voor de Staathuishoudkunde uitgereikt door Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, en Robert Dur, voorzitter van het bestuur van de KVS vanwege zijn verdiensten voor de economische wetenschap. Rick van der Ploeg, hoogleraar aan de University of Oxford sprak de laudatio uit, waarin hij onder meer constateerde dat Bovenberg, samen met Theo Nijman, een van de weinige levende economen is die zich kan identificeren als ‘institution builder’ dankzij zijn betrokkenheid bij de oprichting van pensioendenktank Netspar. Bovenberg ontving in 2003 al de Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in Nederland.
Literatuur
Fatah-Black, K., L. Lauret en J. van den Tol (2022) Dienstbaar aan de keten? De Nederlandsche Bank en de laatste decennia van de slavernij, 1814–1863. Leiden: University Press.
Auteur
Categorieën