Bij de Belastingdienst is een fascinerend experiment bezig. Stel je wilt een vergrijsd ambtenarencorps verversen. Je moet helaas afscheid nemen van 5000 medewerkers. Enthousiaste types, daar niet van, maar van die mensen die mails printen en die twee verdiepingen hoger trots komen inleveren. Gelukkig mag je ook 1500 verse IT-wizards aannemen. Hoe ga je dat varkentje wassen?
Onbruikbaar
De ouderwetse lifo (last in first out) methode is onbruikbaar. Je verergert de vergrijzing en lifo is sowieso een rare manier om je verantwoordelijkheden te ontlopen. Een andere manier is om 5000 mensen aan te wijzen die het minst productief zijn. Niet ongebruikelijk in commerciële omgevingen, maar het vereist een enorme managementinvestering, de vakbonden gaan stomen en het gehele corps wordt onrustig.
Beste methode
De beste methode is om taken of functies af te stoten. Je kunt eenvoudige administratieve handelingen laten vervangen door geautomatiseerde varianten die met de tijd meegaan. Zo wordt het niet persoonlijk (sorry u bent niet productief) en bereik je het gewenste doel.
Algemene regeling
De top van de Belastingdienst heeft hier niet voor gekozen. In plaats daarvan koos men voor een vrijwillige algemene regeling waarbij mensen een zak geld meekregen (tot een maximum van € 75.000 of, indien hoger, een jaarsalaris) wanneer men afscheid nam.
Gedwongen ontslagen
Een voordeel (door sommigen een nadeel genoemd) is dat de vakbonden blij zijn omdat gedwongen ontslagen uitblijven. Die zijn zelfs zo blij dat, nu het enthousiasme voor de regeling uit de hand dreigt te lopen, ze eisen dat de regeling doorloopt. Het liefst zou de vakbond willen dat alle mensen bij de Belastingdienst weggaan, zo lijkt het haast.
Vut
Een ander voordeel is dat dit lijkt op een superieure variant van de vut. Mensen die 63 zijn en niet meer aan de bak komen als ze zouden worden ontslagen, kunnen nu vrijwillig met een nette regeling afvloeien.
Probleempje
Er is één probleempje. Bij de vut selecteer je nog op specifieke doelgroepen zodat je de gewenste verjonging bereikt. Maar hier gaan een paar dingen mis. Een weinig productieve 50-plusser die niet meer aan de bak komt en niet dicht genoeg tegen zijn pensioen aan zit, blijft zitten waar hij zit. In plaats daarvan gaan jongere mensen die goed in de markt liggen sneller weg, want ze hebben een onverwachte oprotpremie gekregen.
Waardering
Erger is de algemene boodschap die de regeling uitstraalt. Het wordt verkocht als een sympathieke regeling voor iedereen, maar zal door medewerkers gepercipieerd worden als een algemeen signaal van gebrek aan waardering.
Smakelijk
Het kan me niet schelen wie er gaat, hier heb je vast een zak geld, met de groeten van de baas. Leuker kunnen we het niet maken, smakelijker wel.
FD column 11-7
Auteur
Categorieën
1 reactie
Misschien hebben we toch iets te snel afscheid genomen van de VUT-regeling.
Het was het idee dat we nu en in de toekomst alle handjes nodig hebben als gevolg van de vergrijzing.
De AOW leeftijd omhoog, allemaal logisch als je uitgaat van een situatie van volledige werkgelegenheid.
De vraag is of in deze tijd van robotisering en mechanisatie en we het hebben over de noodzaak van een basisinkomen, wel op de goede weg zijn.
Los van de vraag hoe we vergrijzing en/of een basisinkomen in de toekomst moeten financieren, doet het vreemd aan dat we (versleten) ouderen laten werken en jongeren aan de kant staan.