Latijns-Amerika loopt voorop in de monetaire cyclus. Brazilië verhoogde in maart 2021 als eerste de rente in reactie op de na de pandemie overal hogere inflatie, een jaar eerder dan de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) en bijna anderhalf jaar eerder dan de Europese Centrale Bank (ECB). Terwijl de ECB nog niet klaar is met renteverhogingen en de Amerikaanse Fed lijkt te gaan pauzeren, zijn Latijns-Amerikaanse landen al aan het versoepelen.
Van de grootste landen verlaagde de Dominicaanse Republiek in mei 2023 als eerste de rente, onlangs gevolgd door Chili en Brazilië. De centrale banken van de kleinere landen Costa Rica en Uruguay waren hen al voorgegaan in maart respectievelijk april. Een daling van de inflatieverwachtingen naar de doelstelling maakte dit mogelijk.
Wat opvalt is dat in Latijns-Amerika nauwelijks werd gesproken over de kwestie van het al dan niet tijdelijk zijn van de prijsstijgingen tijdens het economische herstel na de pandemie. Sommigen wijzen hiervoor naar het belang van opbouwen van geloofwaardigheid van de centrale banken in de regio na jaren van hyperinflatie aan het einde van de vorige eeuw. Maar het lijkt ook aannemelijk dat centrale banken in Latijns-Amerika door die recente geschiedenis van hyperinflatie goed beseften welke impact stijgende prijzen, en vooral die van basisbehoeften zoals energie en voedsel, hebben op de economie en maatschappij.
Met de snelle monetaire beleidsreactie lieten de banken tevens zien onafhankelijk te zijn. Zo zijn de Braziliaanse overheidsfinanciën bijvoorbeeld erg gevoelig voor renteveranderingen: veertig procent van de overheidsschuld is gekoppeld aan de beleidsrente. Dit weerhield de centrale bank niet van een stapsgewijze verhoging van de beleidsrente van 2 naar 13,75 procent in oktober 2022.
Met de snelle renteverhogingen hebben de Latijns-Amerikaanse centrale banken hun geloofwaardigheid versterkt. Hun wisselkoersen gleden niet dramatisch weg ten opzichte van de Amerikaanse dollar en de euro, ondanks het kleiner wordende positieve renteverschil. Het resolute optreden van centrale banken in Latijns-Amerika geeft stof tot nadenken voor de Fed en de ECB, die later waren met ingrijpen en dat tot nu toe minder resoluut hebben gedaan.
Auteurs
Categorieën