■ Mark Pooters (AFM)
In de afgelopen jaren zijn (geo)politieke risico’s en onzekerheden gerelateerd aan wereldwijde en Europese politieke ontwikkelingen toegenomen. Dit kan tot verhoogde stress op de financiële markten leiden.
De wereldwijde financiële stressindicator van de Bank of America Merrill Lynch (Global Financial Stress Indicator, GFSI) meet verhoogd risico in de wereldwijde financiële markten, oftewel marktstress. De figuur laat zien dat er op dit moment weinig stress in de markt is: de samengestelde indicator staat op een waarde van rond de 0. Maar 2018 laat wel twee opvallende uitschieters zien: aan het begin van het jaar als direct gevolg van de VIX-stress in februari, en de meest recente stresspiek komt door de onrust in Turkije.
De GFSI is een samenstelling van drie indicatoren die ieder meer gedetailleerde informatie geeft. Ten eerste een risico-indicator (RISK) die markt-, solvabiliteits- en liquiditeitsrisico meet als risiconiveau voor financiële markten. Hieruit blijkt dat het risiconiveau lager is dan normaal en in lijn is met de risico-inschatting in 2017. De tweede indicator toont beleggersstromen (FLOW) en laat zien dat langzaam het beleggerssentiment aan het veranderen is, men wordt minder positief, wat tot uiting komt in meer uitstroom dan instroom in beleggingsproducten. Wellicht kan men binnenkort spreken over stress in het sentiment, als de uitstroom groter is dan de instroom en men dus veiligheid opzoekt.
Het is echter vooral de derde indicator, voor de vraag naar bescherming tegen grote bewegingen (SKEW), oftewel de mate van bescherming tegen staartrisico’s, die een verhoogd stressniveau aangeeft. Dit is opvallend, want hoewel het beleggerssentiment niet direct op verhoogd risico duidt, kopen beleggers aan de andere kant wel veel meer bescherming tegen stress. Dit kan dus duiden op het feit dat beleggers zich bewust zijn van de onderliggende risico’s, maar dat dit nog niet voldoende wordt ingeprijsd in de financiële markten. Wanneer dit wel gebeurt, kunnen zich in de financiële markt kwetsbaarheden voordoen.
