20 DECEMBER 1922
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN
Economisch
~
.St*atistische
Beri
*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
4
7E JAARGANG
WOENSDAG 20 DCEMBER 1922
No. 364
INHOUD
BIz.
Da
CLASSIFICATIE DER GEMEEWTEN VOOR DE SALARIEERING
DER AMBTENAREN
door
Mr.
Dr. J.
E.
van Zanten..
.
1084
Zwitsersch en Nederlandsch Spoorwegverslag 1921 II door
Jhr. J.
A.
van Kretschmar van ‘Veen
.
…………..
1085
De Samenstelling van de Engelsche Binnenlandsche
Staatsschuld door
Dr. B. 11. de Jongh …………..
1087
Londensche Correspondentie
……………………
1089
De Rijksmiddelen
………………………………
1090
AANTEEKENINGEN:
Valutaverval door
Jhr.
F. W. L.
de Beaufort ……
1091
De weekstaat van de Reichsbank………………1092
Koersverloop aan de Weensche Beurs …………..1093
Duitsche kolenleveranties aan de Entente ……….1093
MAANDCIJFERS:
Rijkspostspaarbank
………………………..1093
Postchèque en Girodienst ……………………1093
Overzicht der Rijksmiddelen
………………..
1094
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
..
…….
1094-1101
Geidkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
Bankstaten.
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemeen Secretairis: Mr. G. W. J. Bruin’s.
Assistent-Redacteur voor het weekblad:
D.
J. Wan8ink.
Secretariaat: Pieter de Hooghweg 1, Rotterdam..
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 87.
Telefoon Nr. 3000. Postchêque- en. girorekening
Rotterdam No. 8408.
BERICHT.
Met het oog op de a.s. Feestdagen zal het volgend
iiummer Vrijdag 29 dezer verschijnen.
19 DECEMBER 1922.
In den toestand van de geidmarkt kwam deze week
geen verandering. Geld bleef nog steeds vrij schaarsch;
weliswaar was er in het miden der wëek een enkelèn
dag iets meer geld beschikbaar en werd particulier
‘disconto voor 3% pOt. verhandeld, maar overigens
kon men slechts tot
33%
pOt. plaatsing vinden. Ook
prolongatie was in het midden der week iets lager
op 34 pCt., maar steeg later eveneens veder.
*
* *
Hoewel het bedrag der rechtstreeks bij de Neder-
landsche Bank geplaatste schatkistpromessen in de
afgeloopen week van
f
40 millioen tôt
f
42 millioen
toenam, geeft de post binnenlandsche wissels op. den
heden gepubliceerden weekstaat een daling van
f1,7 millioen te zien, welke nagenoeg uitsluitend
voor rekening komt van de Hoofdbank. Daarentegen
blijken de beleeningen in totaal metf 4,8 millioen te
zijn opgeloopen. Deze
stijging
geldt zoowel de effec-
tenbeleeningen als de goederenbeleeningen; zij ver-
‘toont zich het strkst bij de Ho6fdbhnk, maar’betref t,
•hoewel in mindere mate, ook de Bijbank en de Agent-
-schappen.
‘i De post papier op het buitenland bleef vrijuel op
dezelfde hoogte. De diverse rekeningen onder het
ntief daalden met
f
0,8 millioen; liet renteloos voor-
schot aan het
Rijk
met
f
1,3 millioen. De Post munt
en muntmateriaal noteert ruim
f
200.000,— hooger.
– De biljettencirculatie nam met
f
6,1 millioen af.
e rekeiiingcourant saldi stegen met
f
2,1 millioen;
het beschikbare metaalsaldo met
f
1,2 millioen.
S
.
*
*
Bij de inschrijving op 85 millioen gulden schat-
kistpapier werd gisteren ingeschreven in totaal voor
IJ’88.669.000. Toegewezen werden
f
47.990.000 drie-
aandspromessen â
f
990,—,
f
8.000.000 zesmaands-
.rornessen á
f
981,76 en
f
21.939.000 biljetten h
j i000,—, hetgeen neerkomt op een disconto van
bijna 4 pCt. voor de 3-maandspromessen, ca. 3% pOt..
voor de 6-maandspromessen en een rente van 44 pOt.
bruto voor de biljetten.
De wisselmarkt was de afgeloopen berichtsweek
buitengewoon zenuwachtig. Tegenover een sterke stij.
ging van de ponden, die zich in het midden der week
een oogenblik tot 11,66 verhieven, stond een her-
nieuwde daling van de dollars. Hierna trad voor bei-
de een kleine reactie in, maar de stemming bleef in
‘den grond onveranderd. Ook marken en francs waren
hevige schommelingen onderworpen. Men rekent
algemeen met een zich wijzigend inzicht in Frankrijk
en Amerika. Overdreven geruchten van aangeboden
hulp van Amerika deden de koersen sterk oploopen,
oodat gisterenochtend marken h 4,55 en francs h
1 ,10′ werden. verhandëld Later beichten en tegen-
spraken maakten aan deze overdrijving weder snel een
einde, zoodat ten slotte weder voor 3,85 en 18,80 werd
afgeclaan.
•
LON])EN, 16 DECEMBER 1922.
De na de mandvisseling ingetreden geldruimte
heeft gedurende de afgeloopen week op regelmatige
wijze voortgeduurd. Daggeld kon meestal tegen 1
pCt. vernieuwd worden,, terwijl nieuwe posten h
pCt. werden afgeloten. Tegen het einde der week
waren saldo’s dikwijls h 1 pOt. ,beschikbaar
:
Zevdn-
‘daagsch geld bleef onveranderd op 1X55 pOt.
In de discontomarkt bleven de zaken kalm, doch de
koersen handhaafden zich.
Treasuiy Bills, 3-maânds ….
…….2
7
ha—
pOt.
Deposit&s bij Bankiers..
…………
.1 pOt.
idem
bij Brokers (cail) ……..1 pOt.
idem
, idem (notice)
. . .. 1Y4 pOt.
2-, 3- en 4-mnds. prima bankaccept 2
9
/—% pOt.;
6-mnds. id
. 2% pOt.; 3-, 4-mnds. handeiswisséls
3-36 pOt.; 6-mnds. id
. 3Y4-3Y2 pOt.
1084
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20
December 1922
DE CLASSIFICATIE DER GEMEENTEN
VOOR DE SALARIEERING DER
AMBTENAREN.
Het is een bekend feit, dat bij de laatste salarisrege-
ling van het rijkspersoneel voor de eerste maal is uit-
gegaan van het feit, dat het leven niet in alle ge-
meenten even duur is en dat men daardoor, als men
den ambtenaar met denzelfden rang en hetzelfde aan-
tal dienstjaren steeds hetzelfde salaris gaf, waar hij
ook gevestigd is, feitelijk niet gelijke salarissen zou
toekennen, maar de in goedkoopere streken wonenden
zou bevoordeelen.
Men heeft daarom de gemeenten in drie klassen
verdeeld en trekt voor de gemeenten der 2e klasse
4
pOt., voor die der derde klasse 8 pOt. van die der
eerste klasse af. Deze regeling gaf geen bevrediging,
waarom de regeering op voorstel van de centrale com-
missie van georganiseerd overleg een speciale com-
missie instelde, onder voorzitterschap van Jhr. de
Jonge, om de zaak onder de oogen te zien. Blijkbaar
met het oog op bezuiniging een nieuwe regeling over-
wegende noodigde
zij
deze commissie uit hem hier-
over te. adviseeren en een rationeele indeeling der ge-
meenten te ontwerpen op grond van de werkelijke
kosten van het leven in elke gemeente.
Gegevens hierover ontbreken echter, behalve voor
Amsterdam, ‘s-Gravenhage en Enschedé, waar deze
periodiek worden verzameld volgens een bepaald
systeem. Wel is er eenige jaren geleden sprake van
geweest, dat het Centraal Bureau voor de Statistiek
in een aantal gemeenten het Amsterdamsche voor4
beeld zou gaan volgen, maar de regeering, die toen
reeds haar steeds toenemende ergerlijke bezuiniging
op de statistiek was aangevangen
(bijna
de geheel
vermindering der begroot.ing van binnenlandsche
zaken schijnt op de statistiek te moeten worden ge
vonden), weigerde ten slotte het benoodigde bedrag
beschikbaar te stellen. En nu men de gegevens noodig
heeft en daardoor wellicht meer dan de enkele ton
nen, die het onderzoek zou hebben gekost, zou kunnen
uitsparen, nu mist men ze! Zij moeten dus nog worden gezocht; daartoe heeft
de Minister van Binnenlandsche Zaken, op verzoek
der commissie, alle burgemeesters als ijverige en nim-
mer falende noch weigerende rijkskruiers uitgenoo-
digd hem op te geven: le. de
prijzen
van een 50-tal
artikelen van verbruik voor vier inkomensgroepen;
2e. de kosten van een dienstbode en van een werkster;
3e. het schoolgeld op de lagere school. Uit de ontvan-
gen antwoorden en uit wat
blijkbaar
nog uit andere
bronnen bekend is geworden of moet worden, zal de
commissie de duurte van elke gemeente als grondslag
voor de classificatie vaststellen.
Kan deze
handelwijze
tot het doel leiden? Wij twij-
felen eraan.
De meest zuivere methode zou wel zijn, dat men
een normale
levenswijze
vaststelde voor een gezin in
elk der vier inkomensgroepen, door de commissie ge-
rtoemd, ni. beneden
f
2000,
f
2000-3000,
f
3000-5000
en boven
f
5000 (vermoedelijk stelt de commissie zich
voor, dat in de kleinere gemeenten geen ambtenaren
met meer dan
f
7000
of
f
8000 voorkomen, anders zou
het zeker gewenscht zijn, nog een groep van meer dan
f7000
of
f
8000
erbij
te nemen). Dit zou dan in iedere
groep op deze
wijze
moeten geschieden, dat men de
hoeveelheden aangaf, die een gezin van gemiddelden
omvang in elk der vier groepen van de verschillende
verbruiksartikelen zou kunnen koopen (hoeveel brood,
meelspijzen, vleesch, vetten, melk, kaas, kruideniers-
waren, groente, fruit, aardappelen van elke soort, hoe-
veel boven- en onderkleeren en schoenen en brand-
stoffen), in welk soort huis het zou kunnen wonen,
hoeveel belasting het zou betalen, hoeveel schoolgeld,
hoe vaak het naar den schouwburg kon gaan en op
welken rang, hoeveel tabak en drank het zou gebrui-
ken, enz. Dan zou men van al deze artikelen en andere
onderdeelen van het budget voor alle gemeenten den
prijs moeten vaststellen en aldus zou men die gemeen-
ten ten opzichte van de kosten van het normaal-ver-bruik kunnen vergeljken’
Maar men merkt onmiddellijk op, dat deze methode
onbruikbaar is. In de eerste plaats ontbreken de mid-
delen om, gesteld al dat het mogelijk ware om uit
enkele te Amsterdam en te ‘s-Gravenhage beschikbare budgets, een normaal verbruik en een normale levens-
wijze vast te stellen, voor alle onderdeelen van dat
budget de prijzen te bepalen in alle gemeenten, niet
alleen omdat de Organisatie daarvoor niet aanwezig
is, maar ook omdat het niet steeds gelukken zal van
elk artikel in elke gemeente dezelfde soort en dezelfde
kwaliteit te vinden of zelfs soorten en kwaliteiten, die
geacht kunnen worden met de bedoelde overeen te
komen.
Maar zelfs al gelukte dat, dan zou men nog iets vol-
komen kunatmatigs krijgen, omdat de levenswijze nu
eenmaal niet in alle gemeenten hetzelfde is. Er zijn wel
enkele buclgets uit verschillende gemeenten, waaruit
dit zelfs in getallen is aan te toonen. Zooals men weet,
heeft de Socaal-democraische Studieclub
gedurende
een jaar
(1910111)
een aantal arbeidersgezinnen, over
het geheele land verspreid, hun uitgaveii laten op-
teekenen. Zoeken wij uit de resultaten eenige gezin-
nen in verschillende gemeenten bijeen, die allen van
een bedrag tusschen
f
700
en
f
800 moesten leven en
uit 5 of 6 personen (enkele uit meer of minder) be-
stonden., dan vinden wij voor deze gezinnen voor de
voornaamste onderdeelen van het budget de volgende percentages van hun totale uitgaven:
b
-d
–
0
0
cn’
8
–
c
0
0
—
0
0
Brood
……..
12
16 17
11
16
II
9 15
12
9 13 9
1&
Melk, boter, kaas
14 10
9
13
12
9
13
13
8
13
7
9 10
Kruidenierswar.
8 10 10
11
10
9
10
11
II
11
7
11
6
Groente,aardapp.
8
12 10
7
II
7
6
8
18
7
8
8 12
Vleesch en vet..
8
8 11
7 5 9
6
10
8
5
11
9 14
Tot, voeding 51 56 56 50 54 45 44 57 57 46 46 46 60
Kleeding ……
11 12
7 9 6
11
16 6 9 12 8 9 11
Brandst., verl.tg
4
6
7 8
5
7 4
5
7
10 9
5 S
Wasch ……..231111112 211 12
Huur ……….17 13 16
14
16 18 14
19
9
17
18 14
5
Contrib., fondsen
5 5
7 7 12 8 9 6 4
7
9
8
4
Soortgelijke verschillen treft men aan in de budget-
ten, welke de arbeidsinspectie over Februari
1917
publiceerde in het eerste deel der
,,Arbedersbudgeis
gedurende de crisis”
en waarin in verschillende ge-
meenten van Gelderland b.v. voor de voeding van de-zelfde soort gezinnen percentages voorkomen, die af-
wisselen van
47
tot
71,
voor huur van 6 tot 14, voor
kleeding van 2 tot 14, enz. En bij de enkele budgets van ambtenaarsgezinnen,
welke het Centraal Bureau voor de statistiek in den
loop van de jaren publiceerde, ziet men hetzelfde
verschijnsel. Zoo vinden wij b.v.:
Amsterdam
‘s-Gravenhage Rotterdam
Ambte- Hoogere Ambte- Lagere Hoogere
naren ambte- naren ambten. ambte-
met gem. naar met gem. met gem. naar
f7000in in f3000in fi000in in
1918119
1919
1920
1915116
1919
Voedlng
30
24
33
58
24
Kleeding
15
16
21
10
4
Vuurenlicht
4
3
9
1
4
Wasch
3
2
2
1
1+
Huur
9
7
9
3
14
Verz.,contr.
6
7
41
3
21
Belasting
6
7
5
3
10
Uit deze cijfers blijkt duidelijk, dat de levenswijze
sterk kan verschillen. Hier wordt dit nu afgeleid uit
enkele budgetten voor elke gemeente, waarin dus zeer
goed toevalligheden kunnen voorkomen; voor een
nauwkeurig inzicht in de werkelijkheid zou men eigen-
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1085
lijk meer bûdgetten moeten 1ibben, die er helaas niet
zijn. Uit de waarneming van de beschikbare hudgets
in gemeenten van ons land en andere landen kan men
echter wel dit
zeggen,
dat het gedeelte van de totale
uitgaven, hetwelk aan voeding wordt besteed, bij
arbeiders 50 á 53 pOt. bedraagt en bij het toenemen
van den welstand geleidelijk vermindert tot beneden
pOt. der totale uitgaven bij
f
S á 10.000. Indien dus
in de bovenstaande cijfers afwijkingen hiervan voor-
komen, kan men gerust zeggen, dat het budget door
speciale omstandigheden een andere structuur heeft,
b.v. doordat op liet land voeding in natura wordt ver-
kregen, die niet in het budget is opgenomen, of om-
gekeerd doordat een lage huur het mogelijk maakt voor
voeding meer geld te besteden, en derg. Zoo blijkt ook
uit de budgetten van Uaagsche ambtenaren somtijds
slechtere voeding tegenover betere kleeding.
Terwijl dus eenerzijds veel meer gegevens noodig
zouden zijn om den aard der levenswijze in de ver-
schillende deden van het land te bepalen, rijst
anderzijds de vraag, of die gegevens, als men ze had, toch wel voldoende zouden zijn om de werkelijkheid
te benaderen, of dus een budget wel steeds voldoende de kosten van het leven aanduidt, m.a.w. of er bij ver-
gelijking van het leven van een’ arbeidei, een lageren
en een hoogeren ambtenaar op een dorp en in een
stad niet met elementen moet worden rekening gehou-
den, die in een budget niet tot uitdrukking komen.
Zoo heeft de arbeider op een dorp – en voor ‘er-
schillende categorieën van lagere ambtenaren geldt hetzelfde – in het bijzonder de inheemsche, die nict
wordt overgeplaatst, dikwijls inkomsten in natura,
waardoor hij minder uitgaven voor voeding behoeft
te doen. 1-let is niet goed mogelijk die in de opstel-
ling van een normaal budget tot uiting te brengen, omdat men voor de betreffende artikelen een
h02-
veelheid en ook den kostprijs zou moeten verzin-
nen. Een hoogere ambtenaar heeft die inkomsten niet;
hij vindt wel eens een vruchtboom in zijn tuin staan,
die hem gratis fruit levert, maar, als hij een moestuin heeft, zal het bewerken daarvan door een deskundige
hem niet minder kosten dan de groenten, die de stede-
ling moet koopen. De hoogere ambtenaar op het
platteland heef t bovendien nog andere kosten, clie
niet steeds uit het budget blijken: zijn kleeren kosten
hem niet alleen den prijs daarvan, maar ook de reis-
kosten naar de stad, waar hij ze koopt; voor de op-
voeding der kinderen betaalt hij hoog schoolgeld in cle stad en nog kostgeld erbij; tegenover cle kosten
van ontspanning van den stedeling staan voor hem de
hoogere kosten als hij eens ,,eruit” wil zijn; euz.
Men mag derhalve wel zeggen, dat iedere groep
haar eigcn karakter heeft en dat het vergelijken van
een ,,normaie” levenswijze •i.n alle gemeenten, zoo het
al mogelijk ware, geen beeld van,de werkelijkheid zou
kunnen geven. Toch tracht de classificatie-commissie
hovengendemd dat te doen, want haar lijst van 50 arti-
kelen, ‘) met naam en kwaliteit aangeduid, waarvan
in alle gemeenten de prijs moet worden opgegeven, is
niet anders; alleen is die lijst, als zij, met den prijs
van een dienstbode en een werkster en het schoolgeld
op- de lagere school, voor liet geheele budget moet
dienen al zeer onvolledig. Een blik op de boven-
staande voornaamste poten, waaraan nog een aantal
kleinere behooren te worden toegevoegd, leert dat ter-
stond.
• Maar bovendien. Onze Amsterdamsche ervaring
heeft ons, zooais wij reeds opmerkten, wel geleerd, dat
het zonder goede organisatie niet mogelijk is voor
een groot aantal artikelen, zooals hi.er
genoemd is,
den prijs te vinden van de nu juist gewenschte soort
en kwaliteit en als die er niet is, wat zeer wel gebeu-
ren kan, een anderen, daarmee gelijk te stellen, te vin-
‘) NL 3 soorten brood,
5
grutterswaren,
2
melk, eieren,
3 vleesch,
2 visch, 2
boter,
3
vet,
3
kruidenierswaren,
13
groenten,
2
fruit, aardappelen, reparatie zolen en hakken,
5
brandstoffen,
2
zeepen, gas en electriciteit.
den. Als de’ burgemeesters dat hebben gedaan, ilai’i
zal er vaak maar wat van gemaakt zijn!
Een tweede moeilijkheid is deze, dat cle
prijzen
ge-
vraagd worden voor dé vier reeds genoemde inkomens-
groepen en wel door die op te nemen in winkels in
buurten, waar die groepen plegen te koopen. Maar is
liet wel waar, dat de artikelen in prijs verschillen naar
den winkel, waar ze verkocht worden? Er -zijn er zeker
wel, maar met een aantal andere is dat niet liet geval.
liet verschil tusschen personen met verschillend in-
komen is ook meer, dat zij een ander soort artikelen
koopen dan wel dezelfde artikelen tegen een verschil-
lenden prijs. En of daarbij precies die vier groepeu
te onderscheiden zijn, is ook dubieus. Men kan prij-
zen opnemen in volkswinkels en ook in winkels voor
wetgestelden en wellicht is er nog wel iets daartus-
schen, maar een scherpe onderscheiding is moeilijk.
Ook hier zullen de burgemeesters, die geheel aan deu
wensch hebben voldaan, hun eigen werk wel niet ten
völ le vertrouwen!
1
En ten slotte: wat zal. de commissie met de gegevens
uit al die gemeenten doen? Zal men van eik artikel
bepalen, hoeveel pCt. de prijs in. elke gemeente was
van dien van Amsterdam en dan het gemiddelde van
deze percentages aannemen. als aanwijzing van de
duurte van het leven naar verhouding van de hoofd-
stad? Doet men dat, dan neemt men dus tevens aan,
dat van al die artikelen in alle gemeenten evenveel
ordt gekocht. De bovenstaande cijfers toonen wel
aan, dat dat niet geoorloofd is en dat men feitelijk
ieder artikel moet behandelen naar cle plaats, welke
het in werkelijkheid :in het budget inneemt. Maar de
gegevens ontbreken om die plaats te bepalen. Men
kan dat wel doen in gemeenten als Amsterdam en
!s G-ravenhage, waar men over budgetten beschikt,
maar elders niet. En wil men cle Amsterclamsche of
i-T.aagsche verbruikscoëfficiënteri ook op andere ge-
meenten toepassen, dan kan men het evengoed nalaten,
want dan stelt men toch die gemeenten weer gelijk
wat het verbruik betreft.
4
Zoo voorspellen wij, dat men niet eruit zal komen.
Er zijn niet voldoende gegevens voorhanden om de
duurte van het leven in alle gemeenten statistisch vast
te stellen. Dit feit moge voor de regeering een aan-
sporing zijn om het Centraal Bureau voor de Statistiek
ten spoedigste in staat te stellen, die gegevens te ver-
kamelen.
In afwachting daarvan kan men, naar onze mee-
ning, niet veel anders doen dan: le. voor de i.nheem-
sche arbeiders en nader aan te geven categorieën van
inheemsche ambtenaren te letten op wat het particu-liere bedrijf doet, dat ni. in verschillende collectieve
a:rbeidscontracten reeds loonschalen heeft opgenomen
voor groepen van gemeenten, blijkbaar gebaseerd op
de praktijk en de ervaring, waarvan dus de onder-
linge verhouding der groepen (over de absolute be-
dragen spreken wij natuurlijk niet) kan worden over-
genmen, en 2e. de andere, verplaatsbare ambtenaren,
die op het platteland uitgaven van anderen aard heb-
ben dan in de steden, maar allicht niet minder, overal
evenveel toe te Icennen.
VAN ZANTEN.
ZWITSER4S’C’H EN NEDE,RLANDSO1-T
SPOORWEGVERISLAG 1921.
II.
De
Exploitatiekosten
bedroegen in Zwitserland,
als de vorige week vermeld f170.959.001 of 96,59 pCt.
van de ontvangsten, in Nederland
f
194.126.589 of
99,95 pCt. Splitsen
we
deze in twee rubrieken:
Zwitserland p. K.M.
Nederland p. K.M.
Personeel uitgaven
f120.443.450 f41.791.—
f
129,585.000 f35.445.-
Andere
uitgaven
,, 50.515.551 ,, 17.528.— ,, 64.541.589 ,,
17.653.-
f170.959.001 ,, 59.319.—
f194.126.589
,,
53.104.-
Het verschil ten nadeele van Zwitserland ligt dus
uitsluitend in de
personeeluit gaven.
In
Zwitserland waren in dienst
38.426
man of
13,3
per
K5’l..
in Nederland
51.078
,,
,, 14,0 ,,
Aangezien de Zwitsersche opgaaf betreft het ge-
1086
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20
December 1922
middelde aantal gedurende het jaar en de Nederland-
sche het aanwezige aantal op het eind van ‘t jaar,
zijnde cijfers niet geheel vergelijkbaar; ook kan door
afwijkende opname van het tijdelijke huippersoneel
nog wel eenig verschil ontstaan. Door ongelijke rubri-
ceeriug is niet voldoende na te gaan in welk onderdeel
de sterkere bezetting in Nederland schuilt.
Onder hetzelfde voorbehoud vinden we voor per-
soneelkosten per man in dienst in Zwitserland
f 3134
tegen
f 2537
in Nederland.
Onder de personeeluitgaven is in Zwitserland be-grepen ruim
f 55.000.000
aan verschillende duurte-
toeslagen of ongeveer
117
pOt. van het eigenlijke
loon. Deze duurtetoeslagen, die volgens het verslag
dalende zijn, houden verband met de levensomstandig-
heden, waardoor de moeilijkheden verbonden aan
loonsverlaging worden ontgaan.
In de toelichting tot de begrooting voor
1923
wordt
een Vrij belangrijke verlaging der duurtetoeslagen in
nitzicht gesteld en zijn de geheele uitgaven voor perso-
neel pl.m.
f 15.000.000
lager aangenomen. Zoowel in
deze toelichting als in het verslag over
1921,
wordt ge-
wezen op de ongunstige verhouding van de personeel-
uitgaven tot de totale exploitatiekosten, die inderdaad
dan ook nog ongunstiger is dan in Nederland.
• Door de Zwitsersche spoorwegen wordt
f
8.189.148
bijgedragen in het
pensioenfonds
tegen
f 11.877.994
in Nederland. De Zwitsersche spoorwegen heffen
daarentegen voor dit doel nog
f 5.329.803
van het per-
soneel, zoodat de gezamenlijke storting in het pen
sioenfonds aldaar belangrijk grooter was.
Niettemin sukkelt men in Zwitserland evenals in
Nederland met een berekend ongedekt tekort in het
pensioenfonds ten bedrage van
f 168.000.000.
In Ne
derland bedroeg dit tekort, naar de laatste gegevcas
f 133.000.000,
ongerekend de tekorten in de fondser
van N. C. S. en N. B. D. S. Het zal thans wel niet
veel minder dan
150
mil]ioen bedragen. In heide ian
den weet men met deze tekorten nog niet goed raad;
In het Zwitsersche verslag leest men hierover cle vol gende berustende uitspraak:
,,L’administratïon des chemins cle Ier fddraux verse
a
la caisse de pensions et de secours ses contributions statu
taires, et, comme elle l’a fait jusqu’a prsent une quote
d’amortissement de frs. 1.500.000. Elle renonee
a
amortir
dans une plus forte mesure la valeur actuelle des presttti-
ons futures. Le jour oû les recettes annuelles de la caisse,
c’est-l-dire les contributions statut.ai res, de l’administration
et des assurs, ainsi que les intlrets des réserves ne suf-
firont plus
á
faire face aux dCpenses, le compte de profits
et pertes des chemins cle fer fdrsux interviendra pour
combier le dficit.”
Opvallend is de
gelijkheid
in de uitgaven per kilo-
meter nadat daaruit de personeeluitgaven zijn verwij-
derd. Deze gelijkheid is geheel toevallig daar in de
onderdeelen vrij groote afwijkingen voorkomen. Deze
spruiten voor een deel voort uit de niet geheel gelijke
indeeling der uitgaven maar er zijn er toch, die een
nadere vermelding vereischen.
Zoo vinden we dat in Nederland voor onderhoud
en vernieuwing van den bovenbouw van den weg
f 18.218.562 is
uitgegeven. De Zwitsersche rekening geeft voor dezen post slechts
f 8.316.361.
De dienst van Tractie en Materieel vereischte in Zwitserland voor brandstoffen
f 38.679.933
tegen
slechts
f 29.651.557
in Nederland, hoewel toch het
gebruik per locomotiefkilometer vrijwel gelijk (pl.m.
20 KG.) en het aantal treinkilometers in Zwitserland
veel geringer was. De gemiddelde prijs der steenkolen
was echter in Zwitserland
f 87
per ton tegen pl.m.
f 35
in Nederland.
Dat de dienst in Zwitserland veel eenvoudiger was
moge uit de volgende cijfers blijken:
Zwitser!. Nederi.
Afgel. treinkilom. met reizigerstreinen
17.819,381 28.437.720
goederentreinen
6.465.615 12 502.903
24.284.996 40.940.623
Gemiddeld per
K.M.
spoorweg
8426
11198
Uit de verslageijfers kan men verder de volgendé
resultaten afleiden:
Exploitatiekosten gemiddeld van alle Zwitser!. Neder!.
treinen per treinkilometer ……..
f
7.16
f
4.73k
Opbrengst per goederentreinkilometer
,. 14.70
,,7.67
Overschot per goederentreinki!ometer
f
7.54
f
2.93w
Exoloitatiekosten gemiddeld van alle
treinen per treinkilometer ……..
f
7.16
f
4.734
Opbrengst per reiligerstreinki!ometer
,, 3.82k ,,3.31
Verlies per reizigerstreinkilomete
r
. .
f
3;3314
f
1.42h
In beide landen wordt dus op de reizigerstreinen
toege]egd, ongerekend nog de vaste lasten buiten de
eigenlijke exploitatiekosten.
Bij benadering kan worden uitgerekend, dat de ge-
middelde opbrengst van een reiziger in de drie klas-
sen in Nederland per treinkilometer is pl.m.
f 0,04,
waaruit volgt, dat om de kosten â
f 4,7314
goed te ma-
ken ongeveer 100 reizigers noodig zijn; iedere trein
die minder vervoert levert dus verlies op, eenige op-
brengst van bagage, bestelgoed en post buiten be-
schouwing gelaten. In Zwitserland is bij het hoogere tarief de gemiddelde opbrengst per kilometer slechts
f
0,0338.
Ook in normale tijden gaf het reizigersvervoer nau-
welijks een overschot en moest het goederenvervoer
daarin tegemoet komen. Goederentreinen kan men
laten loopen naar gelang van behoeften; als het tarief
goed is, moeten ze dus steeds een overschot laten; de
dienstregeling der reizigerstreinen moet voldoen aan
maatschappelijke verkeerseisehen, waarbij niet steeds
rekening kan worden gehouden met het verkrijgen
van voldoende bezetting. Het zou intussehen niet te
verwonderen zijn als onze spoorwegdirectie bij de zon
ongunstige bedrijfsresultaten, waarbij ook het goede-
renvervoer haar in den steek laat, haar toevlucht zou
moeten nemen tot inkrimping van den reizigerstrein-
dienst. Het publiek zou dan in dit ongerief, als een
noodzalcelijk gevolg van de tijdsomstandigheden, moe-
ten berusten. In vergelijking met Zwitserland, waar
op de drukste baanvakken nu reeds slechts
13 â 14
treinen in iedere richting loopert, zouden we hier
bij eenige vermindering op sommige lijnen zeker nog niet te beklagen zijn.
In een beschouwing over bedrijfsresultate.n komt de kapitaalrekening alleen in aanmerking voor zoo-
ver betreft den te dragen
rentelast.
Daaromtrent zij
opgemerkt dat de Zwitsersche spoorwegen de volle
rente van het daarin vastgelegde kapitaal dragen.
Deze is begrepen onder de ,,overige lasten”, vermeld
onder de verkorte bedrijfsresultaten en wel ten be-
drage van
f 44.285.842.
Dit is in Nederland niet het
geval. Immers onder het bedrag voor huur van spoor-
wegen en interest, te zamen ad
f 28.772.304 is
een post
begrepen van
f 4.394.547
voor huur van Staatsspoor-
wegen, die de rente vertegenwoordigt op de door den
Staat bekostigde lijnen en werken ten bedrage van
pl.m.
f 360.000.000,
of pl.m.
1,2
pOt. van dat kapitaal.
Verder komen in de rekening voor een aantal uitkee-
ringen aan geëxploiteerde spoorwegen, die met rente-
boze voorschotten of subsidies zijn gebouwd, welke
uitkeeringen de rente op de aanlegkapitalen dier
spobrwegen niet dekken. Dit vormt dus een ontlasting
van de spoorwegrekening, die men veilig op
f 10.000.000
mag stellen en die door de Nederlandsche
gemeenschap op andere wijze wordt gedragen. Maar
zelfs al brengt men dit bedrag in rekening, dan ziet men dat de Zwitsersche spoorwegen een grooteren
rentelast hebben.
Onder de lasten van de Nederlandsche spoorwegen
komt in de Winst- en Verliesrekening een bedrag voor
van
f 3.550.893
voor verschillende
afschrijvingen
en
bovendien in de exploitatierekening tal van grootere
en kleinere posten wegens afschrijving van teniet ge-
gane inventarisvoorwerpen, te zamen ten bedrage van
pl.m.
f 400.000. In
Zwitserland handelt men anders.
Behalve in een reservefonds voor de aflossing van
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1087
geldieeningen en enkele directe afschrijvingen, worden
daar stortingen gedaan in vernieuwingsfondsen, waar-
uit dan voor de gedane vernieuwingen, tot ontlasting
der jaarrekening, wordt geput.
Als bate
werd in de Winst- en Verîiesrekening uit
dc vernieuwingsfondsen
Opgevoerd …………..
…………….
f4.287.134
en wel:
Voor vernieuwing v. d. bovenbouw
(waaronder ook de daarbij be-
taalde arbeidsloonen) ……..
f
3,685.739
Voor afschrj ving gesloopt rollend
materieel ..
…………..
426.392
Voor afschrijving te niet gegane
inventarisvoorwerpen ……..
175.003
f
4.287.134
Ten
laste
van het jaar wordt gebracht voor storting
in de vernieuwingsfonclsen
f
4.143.812. Hiertegenover
staat dat in Nederland alleen voor vernieuwing van
materialen voor den bovenbouw van den weg ten laste
der exploitatierekening is gebracht
f
8.146.713 (en
bovendien de met de vernieuwing gepaard gaande
arbeidslooncn), zoodat feitelijk ten laste van het jaa:r
is gebracht als afschrijvingen:
In de exploitierekening:
vernieuwing bovenbouw ……..
f
8.146.713
arbeid1oonen ………………
ulemorie
afschrijving inventaris……..± ,,
400.000
In de Winst- en Verliesrekening ..,,
3.550.893
Totaal….
f12.097.606
tegen in Zwitserland:
Storting in vernieuwingsfondsen.
f
4.143.612
Reserve voor afloes. geldieeningen.
1.528.321
T..
1 9112 909
IJS V. LLLOLflhSJ VSU6C&L
f6.875.225
Opmerking verdient dat in Zwitserland te niet ge-
gane bouwwerken worden afgeschreven, wat in Neder-
land niet geschiedt.
Het vernieuwingsfonds wordt beheerscht ddor een
reglement, dat de stortingen voor de verschillende
onderdeelen van den spoorweg voorschrijft. Er was
op 31 December 1921 een bedrag van ruim
f
42.000.OQO
aanwezig. Zulk een fonds is zonder twijfel hoogst nu-
tig voor de gelijkmatige verdeeling der lasten van
vernieuwing over de verschillende jaren. Ware het
in Nederland aanwezig geweest, dan zou in 1921 ver-
moedelijk meer uit het fonds
zijn
geput dan er in
gestort, zoodat de jaarrekening enkele millioenen
gunstiger zou zijn uitgekomen; maar het feit blijft
dat voor 1921 op de Nederlandsche spoorwegen
ruim
f
5.000.000 meer is afgeschreven of gereser-
-eerd dan op de Zwitsersche. Voor hen, die mee-
rien, dat de afschrijvingen op de Nederlandsche Spoor-
wegen te gering zijn, verdient bestudeeririg van het
Zwitsersche stelsel aanbeveling; ook om na te
gaan of wellicht ook daar een ,,onzichtbaar tekort”
bestaat door intering op het spoorwegkapitaal. Deze
aangelegenheid verdient stellig alle aandacht; maar zij wordt eerst van actueel belang als de spoorweg-
rekening weder een overschot aanwijst; het is toch
niet denkbaar dat een eventueel uit dezen hoofde ge-
bleken tekort op de gemeenschap zou worden ver-
haald, door middel van het belastingbiljet.
In de Balans der Zwitsersche spoorwegen is het
tekort over vorige jaren ad
f
46.368.881 overgenomen
onder het hoofd ,,Dépenses . amortir”, met de bedoe-
ling dit zoodra mogelijk uit toekomstige oVerschotten
af te schrijven. Over het tekort van 1921 ad
f
36.252.921 en eventueel vaii volgende jaren, zal tel-
ken jare een beslissing worden genomen. Het blijft
dus een vlottende schuld der spoorwegen aan de Staatskas. Een oplossing schijnt dit niet. Toch is
reeds een maatregel genomen – dit kon echter maar
6énmaal geschieden – die het tekort, dat op ‘t eind
van 1920 f131.835.786 zou hebben bedragen, met
f
49.213.985 verminderde en wel door daarvoor aan
te wenden de vermindering, die een delgingsfonds
voor de toekomstige aflossing van geldieeningen kon
ondergaan door de verlenging van den aflossirigster-
mijn dier leeningen van 60 op 100 jaren. Vermoede-
lijk was die verlenging mogelijk, omdat het betrof
schulden aan den Staat. Fraai schijnt mij deze oplos-
sing niet; tal van voorerpen, die uit de opbiengst
der leeningen zijn betaald, zullen reeds niet meer aan-
wezig zijn als op die schuld nog moet worden afge-
lost; maar dat is theorie! In Nederland bestaat voor
zulk een handelwijze geen gelegenheid.
Aan het slot van haar verslag zegt de Direction
Gênrale:
,,Etant clonn le montant levd que les dficits des comp
tes atteignerit jusqu’S. fin 1921, notre premier souci devra
être de les couvrir le plus tôt possible et de rtablir aussi
rapideirient que possible l’qui1ibre financier dans le miinage
des chemins de fer f&léraux. Dans notre dernier rapport
sur In situation finaucire des chemins de Ier fdraux et
le rtab1issement probable de l’qui1ibre entre les recettes
et les dépenses, nous sommes arrivés a la conciusion que
In
période des déficits prendra fin dans quelques années et
que le déficit existant pourra être amorti petit
a
petit, an retour des excédeiits cle recottes. Pour atteindre ce but, ii iie faudra pas seulement sefforcer daccroître le traf ie par
tous les moyens possibles, mais il est indispeitsable de
récluire encore davantage toutes les dépenses, cest-il-dire cle
les ramener nu strict nécessaire pour l’administration et
l’exploitation.”
De verwezenlijking van deze uitspraak zou ik gaar-
ne als nieuwjaarswensch voor de Zwitsersche en dci
Nederlandsche Directie willen overnemen. Beide strij
–
den op ongeveer gelijken grondslag en met dezelfde
wapenen voor een gelijk doel: het herstel van het
financieel, evenwicht. Het zal heiangwekkend zijn hen
in dien
strijd
te volgen, en te zien, wie het eerst (ie
overwinning zal behalen.
VAN KRETSCHMAR.
Hilversum, 5 December 1922.
DE SAMENSTELLiNG VAN DE ENGELSOFIE
BINNENLANDSCHE STAAT&9CHULD.
Het afloopen van diverse in den oorlogstijd aan-
gegane leeningen van korten
looptijd
en het geringe
succes van de voorafgaande pogingen om door middel
van conversie operaties tot fuideering dezer schuld
te geraken, deed in den zomer van 1921 vreezen, dat,
v66r het Engelsche fiscusjaar 1921/22 voorbij zou zijn,
de Schatkist genoopt zou worden tot een aanzienlijke
uitbreiding van de vlottende schuld over te gaan.
Einde April 1921 was aan houders van National
War Bonds, behoorende tot de voor September 1925
vervallende series, conversie in een 31% ])Ct. Conver-
s.ioja Loan aangeboden, doch ondanks het feit, dat deze
leening hun een vast rendement van ca. 5,6-5,7 pOt.
voor 40 jaar bood, was het resultaat teleurstellend. In
het geheel werd £ 266 millioen van de nieuwe leening
geplaatst, waardoor en. £ 160 millioen van de £ 6 ii 700
millioeri daarvoor in aanmerking komende National
War Bonds werd gedelgd.
Op 5 Juli d.a.v. werden vervolgens 51% pOt. Trea-
sury Bonds, vervaliend per 1 April 1929, á 97 pOt.
,,on tap”, d.i. bij voortduring en in ongeliiniteerde
hoeveelheid, verkrijgbaar gesteld, aanvankelijk even-
min met veel succes.
In den herfst van 1921 verkeerde echter de toestand
in zooverre ten goede, dat het schrikbeeld van ver dere uitzetting der vlottende schuld verdween, ter-
wijl in den aanvang van dit jaar na den merkwaardigen
boom in gilt edged fondsen de situatie een totaal ander
aspect kreeg. Doch zonder op het verloop van zaken vooruit te loopen, zullen hier eerst de overige schat-
kist operaties gedurende 1921 worden nagegaan.
Reeds in het voorjaar van 1921 trad een verlaging in van den rentestand voor kort crediet. Op 28 April
werd de bankrate na een jaar op 7 pOt. te hebben ge-
staan, tot 634 püt. verlaagd,
i)
terwijl eenige weken
tevoten het disconto voor Treasury Bills, die in deze
1)
Verdere verlagingen vonden plaats op 23 Juni (6 pCt.),
21
Juli (516 pCt.), 3 November (5 pCt.), 16 Februari ’22
(43.4 pCt.), 13 April
(4
pCt.), 15 Juni (334 pCt.) en 13 Juli
(3 pCt.).
1088
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20 December 1922
periode nog ,,on tap” waren, van
61/
op 6 pOt. was
gebracht. De overwegingen, die de Regeering in
samenwerking met de Bank of England gedurende de
voorafgaande periode aanleiding hadden gegeven tot
het voeren van een hooge credietrente politiek, kwa-
men door de zich meer en meer prononceerende han-
deisdepressie te vervallen en onder deze omstandighe-
den stelde de Regeering zich tot taak den zwarcu
druk, dien de dienst der staatsschuld op de belasting-
betalers uitoefende, zooveel mogelijk te verlichten.
Op 21 April werd een nieuw systeem van plaatsing
der Treasury Buis in werking gesteld, waarbij op
vastgestelde data ) inschrijving op een zeker bedrag wordt opengesteld, terwijl na toewijzing daarvan en
tot de volgende inschrijving ,,additionai” buis ,,ou
tap” verkrijgbaar worden gesteld tegen een disconto
van een fractie onder het gemiddelde toewijzingsdis-
conto. Dit systeem stelde de schatkist in staat de
Treasury Bill schuld tegen de laagst mogelijke prij-
zen te plaatsen en ten volle te profiteeren van de
daling van den thans niet meer kunstmatig opgehou-
den rentestand. Daarbij leende het zich uitstekend tot
een nauwkeurige regulatie van de te plaatsen bedra-
gen door middel van beperking of vergrooting van
het telkenmale ter inschrijving aangeboden bedrag en
het hooger of lager stellen van de additional rate, of
wel het tijdelijk staken van de uitgifte der additional
bills.
Toen nu tegen het einde van het jaar met het af-
nemen van de credietbehoefte van handel en industrie
(ie geldruimte bleef toenemen, ging de Regeering er-
toe over om stelselmatig de uitgifte der Treasury B:iils
in te krimpen met het oogmerk om de zoodoende aan
de geidmarkt vrijkomende gelden tot belegging in de
bovenvermelde Treasury Bonds te leiden. Tijdelijke
tekorten, welke door het laten afloopen van Treasury
Buis ontstonden, werden gedekt door het opnemen
van Ways and Means Advances bij de Bank of Eng-
land, welke de’geldruirnte verder in de hand werkten.
De plaatsing van de 5Y pOt. Treasury Bonds, welke,
zooals reeds werd opgemerkt; aanvankelijk te won-
schen overliet, begon thans in een steeds sneller tempo
plaats te vinden, niettegenstaande dat de uitgiftekoers
op 1 October tot 98 en op 30 November tot 99 pOt.
werd verhoogd. Op 31 December 1921 stond een ho-
(Irag van £ 273 millioen dezer fondsen uit, ‘) en toen
01)
17 Januari de uitgifte ,,on tap” gestaakt werd,
was er – na een geweldige rush in de laatste dagen
– een totaal bedrag van ca. £ 380 mi]iioen geplaatst.
Wi.j zijn hiermede genaderd tot het tijdst:ip van den
giFt edged boom, doch alvorens den invloed daarvan
op de Erigeische staatsschuld in haar geheel na te
gaan, zullen wij nog een oogenblik hebben stil te
staan bij de vraag, welke de positie is, die de schat-
kist onder de tegenwoordige omstandigheden aan de geidmarkt inneemt, zulks in verband met (le prijzen,
welke ‘zij voor haar opnamen daar heeft te besteden.
Gezien het feit, dat de Regeering
de
groote geld-
neemster aan de markt is, is de grootte van haar
dageljksche credietopnemingen, d.i. de grootte van (ie Treasury Bill uitgifte en van de opnamen
bij
de
) Aanvankelijk maandelijks, sedert September
’21
we-
kelijks.
1)
Ca.
£ 100 rnillioeii
hiervan was voortgesproten uit con-
versie
van Exchequer Boncis en National War Bonds.
Bank of England, een hoofdfactor in het vormen
van den credietprijs. Tot op zekere hoogte is de in-
werking van beide vormen van geldopname op de
markt voor kort crediet dezelfde. Immers in zooverre
de gelden, zoodra zij ter beschikking van de schatkist
‘zijn gekomen, weder door deze worden uitgegeven en
aldus wederom – via de bankrekeningen van degene die deze bedragen op hun beurt ontvangen – aanbod
van saldi aan de geldmarkt teweeg brengen, stemmen
beide in beteekenis overeen: zoolang do oorspronkelijke
voorschotten loopen, wordt ten slotte door beiden het
voor verdere credietverleening beschikbare bedrag ver-
groot.
Het verschilpunt is echter, dat ingeval van opna-
men bij de Bank de credietbehoef te der Regeering
wordt gedekt door nieuw, vrijelijk creëerbaar crediet.
De plaatsing van Treasury Bills – waarbij in het oog
gehouden dient te worden, dat de bills in groote
hoofdzaak door inschrijvers zelf gehouden en niet bij
de Centrale Bank ondergebracht worden – is daaren-
tegen afhankelijk van de voorafgaande aanwezigheid
van contant beschikbare fondsen bij inschrijvers, waar-
voor de Schatkist, naarmate hij er meer van tot zich
wenscht te trekken, hoogere rente heeft te bieden.
Als resultaat kan men dan ook constateeren, dat va.n
opneming van Ways and Means Advances bij de Bank
een directe verruimende invloed op de geldmarkt uit-
gaat, welke den prijs, dien de regeering voor haar
Treasury Bill opnamen heeft te betalen, ten goede
komt. Een uitzetting van de Treasury Bill schuld
daarentegen begint, op zichzelf beschouwd, met ver-
hooging van de rente voor kort crediet mede te
brengen.
Het spreekt vanzelf, dat de hanteering van het ge-
compliceerde apparaat tot opneming der benoodigde
middelen met het oog op de zeer groote bedragen,
die hierbij betrokken zijn, met buitengewone zorg
dient te geschieden en wanneer men de Engelsche
schatkistoperaties van dag tot dag nagaat, blijkt dan
ook ten duidelijkste, dat zulks ook inderdaad het geval
is. Doch hoeveel tactische voordeelen ook bereikt kun-
nen worden door op het juiste oogenblik bij de Bank
of England voorschotten op te nemen of af te lossen;
de Treasury Bill en Bond tap open of dicht te draaien,
of, wat soms ook voorkomt, door bemiddeling van de
Bank of England of anderen agent op bepaalde oogen-
blikken zekere bedragen aan de markt uit te benen,
h.v.
als daggeld (de z.g. hidden hand operations),
toch zijn dergelijke manipulaties van ondergeschikt
belang voor het verloop van den credietprjs over een
langere periode. Wat dien aangaat yalt gedurende het
laatste jaar een voortdurende en aanzienlijke daling
te constateeren, welke in hoofdzaak kan worden toe-
geschreven aan de successievelijke inkrimping van
de Treasury Bill uitgifte en het tegelijkertijd afnemen
van de credietbehoefte van handel en nijverheid.
Het kwartaalsgewijs verloop van de Engelsche vlot-
tende schuld (excl. Treasury Notes) en dat van de
rente, waartegen de Treasury Bills plaatsing vonden,
kan men in onderstaand staatje aantreffen.
De afeeming van de vlottende schuld gedurende
deze periode valt toe te schrijven aan de voorloopige
consolidatie dezer schuld door middel van plaatsing
van Treasury Bonds, welker toeneming om. uit het
In duizenden £.
31 Dec. 1920
1 April
1921
30
Juni
1921
30 sept. 1921
J
31
Dec.
1921
31 Mrt.
1922
30Juni 1922
WaysandMeansAdvances: Bank
of
England
..
. .
87.250
–
39.250
7.750 20.000
–
40.000
Public Departnients
..
218.722
154.480
113.074
153.433
180.034
147.302
164.838
Treasury
Buis
1.102.109
1.120.841
1.221.647
1.159.407
1.059.806
882.219
760.525
1.408.081
1.275.330
1.371.971
1.320.590 1.259.840
1.029.521
965.363
II.
en
L. disc, van Tr. Buis bij inschr.
ged. de laatste maand van het kwartaal
Idem voor Additional Buis …………
£
5.1914
.-
5.12118
5j
4.7/2
–
3.19111
4
– 3/8
3.1317 – 3.513
33/s —3
3.713 – 2.17/11
3— 2I
2.8/—
–
2.117
2f10 –
1 /a
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1089
tweede staatje, dat het verloop van de overige schuld
aangeeft kan blijken.
to millioenen £
00
cc’l
00
1
•c•.I
00
0.—
c’l
00
0
C’1
r’1
0)
C.I
c’1
0)
en
315
315
315
315 315
Term. Annuities
19
18
17
17
17
3X2
0
1 War Stork
63
63
63 63 63
44
0/
War Stock
13
13
13
13
13
4 en 5
°/o
War Stock
2.008
1.995
1.956 1.943 1.974
National War Boode
1.441
1.413
1.201
1.201
1 090
Funded Debt
……….
4
0/
Funding Loan
407
405
405
.
405
405 348 346 346 346
3
0/
Conversion
Ln
–
–
266 266 479
5-15 year Treas
Bouds
18
23 24
24
24
4
0/
Victory Bonds…..358
5
0/o
Treasury Bonds
4
–
–
273 380
310
5
°/o
Tressury Bonds
–
–
–
40 40
Do by tender
– –
–
8
69
Do by tender 4h
0
/0
–
–
–
–
20
Exchequer Bonds ……
289
218
194 159
Natni Savings Certs.
279
.
285
294 324 344
Other Debt
……….
1.164 1.132
1 097
1.090 1.082
Temporary Advances
.292
306
154
200
147
205
7.785
..
7.574
7.748 7.658
7.715
Andere kap. verplicht
47
49
51
50
51
Totaal verplichtingen 17.832 17.623 17.799 17.708 17.766
De onderlinge verhouding tusschen de drie hoofd- 1
groepen der iiiterne schuld, de gecorisolideerde schuld,
de schuld van korten looptijd (National War Bonds,
Treasury Bonds, Savings. Certifictes, etc.) en de vlot-
tende schuld, en daarnaast de external debt was als-
volgt:
In miii oenen £
1
I..d
Schuld van
k,rten looptijd
.
I
•;
•n
I
12
1-‘
31Maart
19211
3206
1
2010
887
1275
1132
7623
31 December
19211
3432
1
2010
–
1260
1097
7799
31Maart
19221
3418
1
2171
627
1029
1090
7708
31 Juni
19221
3663
1
2056
–
965
1082
7766
liet verloop gedurende 1921 werd reeds in het
voorafgaande nader beschreven en thans rest nog na
te gaan, wat in den loop van dit jaar plaats vond.
In principe werd dezelfde politiek voortgezet: vlot
tende schuld werd afgelost door kort loopende schuld
en deze laatste geconverteerd in geconsolideerde
schuld.
In den aanvang van het bclastingjaar 1922/23 werd
een nieuw conversie aanbod gedaan aan de houders
van 2 series National War Bonds, vervallende iesp.
per ‘/io ’22 en % ’23, iedere serie groot ca. £. 130 mil-
lioen. Deze operatie was echter evenmin als haar meer
grootscheeps’ehe voorgangsters succesvol. Slechts £ 70
niillioen werd ingeleverd ter conversie in Conversion
Loan (waardoor het nominaal bedrag dezer met £ 94
millioen vergroot werd) eu £ 9 millioen ter conversie
in 414 pOt. Treasury Bonds. Doch in den loop van het
jaar werd een aanzienlijk grooter bedrag aan kort
loopende Bonds geconverteerd krachtens de oorspron-
kelijk aan de betrokken stukken verbonden opties.
Dat deze opties thans uitgeoefend werden, is het ge-
volg van de koersstijging van de gilt edged secuities,
welke in den aanvang van het kalenderjaar 1922 in-
zette en waarvan onderstaand staatje een overzicht
verschaft.
Volgens een dezer dagen door den Kanselier afge-
legde verklaring bedroeg de totale conversie van 31
Maart tot 1 October 1922 (dus
mcl.
de i’orenvermelde
£ 79 millioen) £ 428 millioen, waartegen nominaal
£ 421 millioen Conversion Loan, £ 121 millioen War
Loan en £ 14 millioen nieuwe Treasury Bonds we.rd
uitgegeven. I[oeivel de nominale grootte van de staats-
schuld hierdoor niet £ 134 millioen vermeerderdo,
W
‘
CdC1
CM
bD
2 C’1
.eei
c’i
c’
48I,
e
50
1
/8
5634
57
,
18
5734
Consols ………….
War ]oan 334
0
/0
88 90
93 95
9434
434
%
• .
..
8134
83-i
e
9334
95
9734
5
/o 2)
.
881
92
9434
100
99
+
4
0/o
1)2)
.
97
96
9994
101
1
10
101
1
710/
8
751
8434
8734
8634
Funding 4
0
/0
2
)
…….
Victory
4
0
/0
..
…….
77’/
81
8834
89
8734
Conversion
334
0/
….
.63
65
7394 76T
&
V
72H
Vrij van Income Tax.
In betaling genomen voor Death Duties tegen resp.
95, 100 in 80 0/•
was een besparing aan jaarlijksche rente ten bedrage
van £ 841.436 het gevolg.
Inmiddels werd de. verkoop van Treasury Bonds
geregeld voortgezet. De 5% pOt. Bonds, welker uit-
gifte op 17 Januari gestaakt was, werden opgeV•)l.gd
door een nieuwe 5 pCt. serie ,,on tap”, terwijl op 11
Maart de ,,on tap”uitgifte gestaakt werd en vervan-
gen door wekelijksche inschrijvingen. In verband met
de zoojuist vermelde conversic operatie werd op 21
April ook deze uitgifte voorloopig stopgezet, en toen
op 26 Mei de uitgifte hei’at werd, iverd tegelijkertijd
do rente tot 4% pOt. verlaagd. De gemiddelde toe-
wijzingskoersen voor de 5 pOt. serie varieerden van
£
99.13/1
(11
Mrt.) tot £ 101.17/9 (21 Apr.) en voor
de 434 pOt. serie tusschen £ 98.1/5 (9 Juni) eti
£ 100.14/10 (28 Juli). De gegevens betreffende de ge-
plaatste bedragen vindt men in de tweede der boven-
staande tabellen.
Overziet men de wijzigingen, die gedurende het
laatste jaar in de samenstelling der binnenlandsche
schuld hebben plaats gegrepen, dan blijken deze naar
tweeërlei richting in gunstigen zin te zijn uitgeval-
len. In de eerste plaats is de gemiddelde vervaldatum
tot een verderaf liggend tijdstip ve:cschoven en ver-volgens is de totale rentelast aanzienlijk verlicht. De
conversie leverde een, zij het ook betrekkelijk geringe
reritebesparing op, Treasury Bonds vinden plaatsing b 434 pOt. tegen ca. 5% pOt. in Augustus ’21 en het
disconto voor Treasury Bilis daalde van £ 4.10/10
(inschr. 5 Aug. ’21) tot £ 2.2/- (id. 11 Aug. ’22). Het
zou te ver voeren de rentebesparing in détail na te
gaan; het is duidelijk, dat de veel lagere rente voor
Treasury Bills, waarvan bovendien thans een veel
kleiner bedrag uitstaat, een aanzienlijke som uit-
spaart, terwijl de Treasury Bonds, welker uitgifte de
duurzame inkrimping van de rî
l
.
easury
Buis moge-
lijk maakte, geen hooger rente dragen dan een jaar
geleden voor de Bilis behoefde te worden betaald. Er
moge worden volstaan met te vermelden, dat de
Statist (12 Aug. ’22) de totale rentebesparing voor
het loopende jaar op minstens £ 50 millioen taxeert.
Dr. B. H. DE JONGH.
tONDENSCHE CORRESPONDENTIE.
Het standpunt van den Premier in
het schadevergoedingsvraagstuk; hun.-
clelsbewe ging over de maand Nobember;
de toestand in den kolenmjinbouw;
stijging van den Sterlingkoers te New
York; de November-cijfers der Londen-
sche Clearingbanken.
Onze Londensche correspondent schrijft ons d.d.
11 December 1922:
The Loudon Conference has ended, as everyone expected that it would, in nothing being settled. In
spite of this fact, there is at the present moment a
note of optimism in the Press for which 1 think it is
very difficult to find a very solid basis. [t is truc
that our ears are tickied with the news of an Amen-
eau ban to Germany, for which there seems to be no
solid foundation at all, whilst the optimists are pro-
1090
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20 December 1922
‘pared to find much comfort in the so-called aban-
donment of the policy of the Balfour note by the
present Prime Minister. It is therefore very
,
impor-
tant to seejust where the Prime Minister
does stand.
The main line taken by him is that there is no
case for this country being the only one to pay au
indemnity. On the contrary, if we were to attempt to•
pay the American debt alone without any aid from
Germany or the Allies the standard of comfort, in
this country would be reduced for a generation.
What the Government is prepared to do is to leave
a net margin standing between what this country
has to pay and what it is to receive from Germany
and the Allies combined. But this offer is strictly
conditional on the Reparations Question being def i-
nitely settied. ,,It would be foolish to make sach
a concessi.on if the who]e question vere to be ie-
opened.” In his statement on Thursday afternoon,
Mr. Law certainly carried the House of Oommons
with him, his warning ‘against foreible measures eer-
tainly expressed the opinion of the country, and his
references To the position of the German Govern-
ment, though far from being uncritical, were at any
rate appreciative of the difficulties which that coun-
try would have to face immediately if it attempted to
stabilise. He thought that in the long run Germany
would be better able to pay reparations than this
country, because inflation had ruined the middie
classes by wiping out her internal debt, an argument
which clearly applies, if it applies at all, only in the
long run. To rui.n the tax payers is not the way to
pay large indemnities. Certain it is that the ad-
visors of the Government have no great hopes of
large cash payments from Gerrnariy, if stabilisation
is to be tried.
But, of course, all this argumentation depends on
the policy to be taken up by the French, and thcre
is no use in be’ing too optimistic here. It is not truc
that this country will abandon all chances of getting
some payment from Germany and the Allies, and it
is not clean that the terms of the British offer are
in themselves attractive enough to M. Poincaré and
his friends.
For the first time the trade figures of
t ii e p a s t m o n t h are sufficiently impressive to
warrant the belief that things are really on the
mend. The net result is that imports have riseu by
£10Y5 millions, whilst British exports have gone up
by £ 6 muis. Details are as follows:
Inc. or dec. over
Inc. or dec. over
Nov. ’22
Oct.
’22
Nov. ’21
Imports . .
£
95.6
£ 10.6 or 12,4
0
10
£
92.4 dec. or 9,2
0/
Exports . .
£
66.5
£ 6.1
,,
10,0
Ofo
£
17.8 inc.
,,
2,6
0
/0
Re-Exports £ 9.2
£ 0.9
,, 10,5
0/
£
2.5 dec.
,, 2,6
0
10
It is important to notice that the exports of both
iron and steel goods and those of coal have expanded
very greatly recently. Thus iron and steel exports
were higher last month than they have been at any
time sfnce the end of the war, having attained the
amount of 372.000 tons, though there is some falling
off in the exports of coal as cornpared to September
of this year, when the total exported came to over
7 millions of tons, whilst last inonth the exports
were only 64 millions of tons.
In consequence of a debate in the House of Oom-
mons on Wednesday, the whole p o s i t i o n o f t h e
‘coal mining industry has come under
review again. It is admitted that the output is now
reaching pre-war figures again, and that the men
are thus following the injunction to increase output. But, on the other hand, it is still the fact that miners’
wages are below the pre-war level when estimated in
terms of the increased cost of living. The employers
hrgue that It is unfair to take the pre-var wages as
the basis of the companison of the extent to which
the present wâges are below tle coat of living to to
day, for these pre-war wages were above the then
subsistence level. In any case, the fact remains that
the wages are sti.11 relatively low, and no one in the
debate seemed to be able to suggest how they were to
be raised. The Premier was against an inquiry, as
tending to fresh unsettlement, without doing anyone
any good. The employers’ argument in the Heuse
was that the seven hours day had got to go, and that
part of the difficulties of the mining industry were
due to the absurdly high wages which were stili
being paid to railwaymen.
The spectular feature of the week bas been t h e
nise in the dollar value of sterling.
A great deal of ink has been spilt in explaining how
this is to ‘be explained: if one takes the relatire
price levels into account, however, the point that is surpnising is that the risc did not take place before,
for it seems clean from the Federal Reserve Board’s
comparative index number that prices in the United
States and in this country are now on a panty. Dr.
Walter Lea.f of the Oounty and Westminster Bank
drew attention to this feature of the situation at the
end of last week in an address to the Manchester
Statistical Society, and argued that the pound ster-
ling would have been at panty before this had it
not been for the effect of the new Amenican tari [f.
The November position of the Lon-
d o n c 1 e a r i n g b a n k s shows that the advance
in trade has at last reacted on the banking situation.
Aceeptances ‘are up from 51 millions in the October
returns to 65 millions in the November returns. Ad
vances are up by 8 millions, 741-749: investments
and discoants have fallen, whi]st deposits, whicli in
October were 1729 millions, are this month 1711.
millions.
R e c t i f i c a t i e. – In het staatje, voorkomend
in de beschouwingen van den heer J. Smid over
,,Redeljjire Loonen”
in ons vorig nummer, is een
tweetal hinderlijke fouten geslopen. Het indexcijfer
voor de verdienste per uur over 1.921 moet zijn 2
29
i. p. v. 195, dat van den prijs pen KG. tarwe over
1921:
198
i.p.v. 203.’
DE EIJKSMIDDE.TJEN.
In dit nummer treft men aan het gebruikelijke
overzicht van de opbrengst der Rijksmiddelen over de
maand November 1922, vergeleken met de overeen-
komstige cijfers van November 1921.
De oonlogswinst- en verdedigingsbelastingen brach-
ten tot dusver i.n totaal op
f
1.101.492.912, waarvan
J
777.536.108 op rekening komt van eerstgenoemde
heffing.
Met inbegrip van de opcenten ten behoeve van het
i.eeningfçnds – behalve die op den suikeraccijns,
welke geen verzwaning van belastingdruk medebrach-
ten – i’s in totaal eene som van
f
1.392.941.017, ont-
vangen uit belastingheffing, die haren grond vindt
in de buitengewone omstandigheden.
De gewone middelen zonder de bate uit den tabaks-
accijns brachten in de afgeloopen maand
f
50.044.300
op, tegen
f
35.773.101 in November 1921 en vertoo-
nen mitsdien een vooruitgang van
f
14.271 .199. De
totale opbrengst zonder genoemde bate in de afgeloo-
pen maand overtrof de raming met een bedrag van
f
14.244.217.
Do opbrengst over de eerste elf maanden van 1922,
de tabaksaccijns weder niet in aanmerking genomen,
overtrof de opbrengst over de overeenkomstige maan-
den van 1921 met een bedrag van
.f
26.114.675, ter-
wijl de raming met een bedrag van
f
31.929.578 werd
overschreden.
In vergelijking met November 1921 vertoonden
bijna alle middelen een hooger opbrengstcijfer; be.
halve de dividend- en tantièmebelasting. de gedistil.-
leerd-, de bier- en de geslachtaccijns en de registratie-
rechten.
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
De inkomstenbelasting bracht deze maand
f 14.331.271,
op tegen
f 6.054.018
over November
1921.
Vermoedelijk is dit het gevolg van veel voor-
loopige aanslagen. Over de eerste elf maanden van dit
)aar komt van deze belasting aan het dienstjaar
1022/23
een bedrag van
f 13.964.500
ten goede; over
de eerste tien maanden wijst deze post een bedrag
van
f 8.000.144
aan.
Over dezelfde tijdvakken van het vorig jaar waren
deze bedragen ten laste van het dienstjaar
1921/22
respectievelijk
f
6.839.118
en
f
3.302.065.
Ten gevolge van het inhalen van achterstand steeg
de personeele belasting van
f
2.395.809
tot
f
2.907.486,
terwijl de grondbelasting en de vermogensbelasting
respectievelijk toenamen met een bedrag van
f 35.536
en een bedrag van
f
1.585.388.
Ook bij de vermogens-
belasting leiden de voorloopige aanslagen tot eene
snellere aanzuivering. De dividend- en tantièmebelas-
ting, die de vorige maand een bedrag van
f 2.157.670
boven de opbrengst over October
1921
bleef, liep deze
maand sterk achteruit. De mindere opbrengst be-
droeg
f
3.306.011,
hetgeen verband houdt met den
minder gunstigen toestand onzer bedrijven en onder-
nemingen.
Het vooruitzicht op stijgende prijzen had ten ge-
volge, dat groote voorraden suiker werden opgesla-
gen. De
accijns
op de suiker nam dan ook toe met
een bedrag van
f
1.551.043.
De meerdere opbrengst
van den wijnaccijns
(f
5492)
is wellicht te danken
aan de ]age koersen in de wijn. produceerexide landen
en de lage prijzen in Frankrijk, ten gevolge waarvan veel wijn door particulieren is gekocht.
De bieraccijns, die cle laatste maanden een meerdere
opbrengst gaf te zien, liep deze maand van
f
461.501
op
f 451.912
terug. Een bijzondere reden hiervoor is
niet op te geven, evenmin als voor den teruggang van
den gedistilleerd accijns niet een bedrag van
f 142.238
en voor dien van den geslachtaccijos met een bedrag
van
f 2.156.
Uit het middel van den zoutaccijns kwam
deze maand
f 151.123
binnen tegen
f 128.510
over
November
1921.
Was de bate uit de zegelbelasting de vorige maand
vermoedelijk tengevolge van uitbreiding der zegel-
belasting met een bedrag van
f 225.602
toegenomen,
deze maand bedroeg de meerdere opbrengst in verge-
lijking met November
1921
f
118.831.
De registratierechten *ijzen nog allerminst op
eene verbetering in het bedrijfsleven. Deze maand
leverden ze voor de schatkist slechts een bedrag van
f
1.576.611
op tegen
f
1.984.121
over de overeenkoni-
stige maand van het vorig jaar.
Naast de inkomstenblasting, die deze maand voor-
al bijdroeg tot een hooge totaal opbrengst, moet de
successiebelasting genoemd worden, die deze maand
16.154.069
meer opbracht dan over November 1921,
voor een deel het gevolg van de werking van, het
hoogere tarief.
De i:nvoerrechten en statistiekrechten blijven toe-
nemen, hetgeen als een aanwijzing mag beschouwd
worden van toeneming van het handeisverkeer. Deze
middelen namen onderscheidenlijk toe met
f 443.652
en
f 11.661.
Ook de loodsgeldën blijven een goed
figuur maken. Dit middel steeg deze maand met een
bedrag van
f 58.662.
De tabaksbeiasting bracht in de afgeloopen maand
f
872.346
op (de vorige maand was de opbrengst
f
1.101.311).
Over het geheel genomen is de totale opbrengst
evenals over October
1922
zeer bevredigend te noe-
men; echter mag niet uit het oog worden verloren,
dat met name ten aanzien van de directe belastingen
de economische inzinking nog niet tot uiting komt.
AANTEEKENINGEN.
V
a 1
u
t a
v e r
t’
a
7. – Jhr. F. W. L. de Beaufort
schrijft ons:
Der Freistaat Meck1enhiirg-Schveri n n immt mit Geneh-
migung des Landtages eine Anleihe in Höhe des Wertes von
40.000 Zeutner ]loggen auf. J)ie einzelnen Auleihestücke
lauten :LUf den jew’eiligen Wert einer bestimrnten Rogg3n-
atefige. Es werden Stücke zu
5, 2, 1
tuut Zentuern aus-
gegeben. ])ie Stücke sind auf den Ïnliaber gestelit. Auf
Antrag des Inhabers können sie vom Mecklenburg-Schwe-
rinschen Fivanzniiuisterium aul Namen umgeschriebeii wer-den. Zu jedem Anleihestück gehörefl
40
halbjiihrliche Zins-
scheine. Die Zinsscheine lauten auf den jeveiligert Wert
der Hf.lfte von
5
pCt. der auf dem zugehörigen Anleihestück
angegebenen Roggenmenge. Es wird also hei einem auf
1 Zentner lautenden Anleïhestück ein jiihrliclier Zins von
5
Pfund Roggen gegeben. Der Zins wird – abgesehen von
dem 1. Halbjahr
1923
in weichem die Zin szahluug am
April
1923
erfoigt -, halbjiihrlich
int voraus
am
Januar bezw. 1. Juli gegen Einreichwig der Zinsscheiue
in Geld
entrichtet. Der zur Auszahluug kommende Geld-
betrag vird unter Zugrundelegung des durchschnittlichen
Mittelkurses derjenigen Kurse berechnet, die viLhrend des
dem Zahiungstermin voraufgehenden Vierteljalires mit
Ausnalime der für die Feststellung und Bekauntmachung
notwendigen letzten
14
Tage dieses Vierteljalires an der
Produktenbörse in Berlin 1 ür miirkischen Roggen notiert
worden sincl. Dieser durchschnittliche Mittelkurs wird
durch einen Ausscliusz ermittelt und festgesteilt der aus
dem Vorstande des Mecklenburg-Schweriuschen Siediungs-
amtes, einem von der Meckienburgischen Handeiskammer
vorgeschiagenen mecklenburgischeii Getreidehiindler und
einem von der Meckienburgisehen Landwirtschaftskam-mer vorgeschlagenen Laudwirt besteht. Der festgestelite
Kurs wind rechtzeitig vor dem Zahiungstermin in der Aint.
heien Beilage des Mecklenburg-Schwermnsclien Regierungs-
blattes und der Berliner Börsenzeitung bekannt gegeben.
Die Tilgung der Anleihe erfoigt vom Jabre
1925
ah mit
jithrlich minclestens
5
Proz. der Gesamtzahl der Boggen-Zeutner der Anleihe durch gruppenweise Auslosung oder
freih!ndigen Rückkauf. Die Auszahlung der ausgelosten
Stücke erfolgt am
2.
Januar jedes Jahrs, und zwar zuerst arn 2
Januar
1925.
Im Jahre
1924
erfoigt die Auszahlung
der gesamten, bis dahin noch nicht ausgelosten Anleihe-
stücke. Ausgezahlt wird der in derselben Weise wie bei
der Feststellung des jeweiligen Zinsbetrages für markischen
Roggen ermittelte duchsehnittliehe Mittelkurs der Pro-
duktenbörse in Berlin in dem dem Auszahlungstage vorher-
gehenden Vierteljabre mit Ausnahme der letzteu 14 Tage
dieses Vierteljalires. Die Bekanntgabe der ausgelosten
Stücke erfoigt in der Amtlichen Beilage des Meckienburg-
Seliwerinschen Regierungsblattes und der Börsenzeitung.
Für clie Anleihe haftet das gesamte Staatsvermögen.
Durch Anordnuug des Staatsrninisteriums ist im übrigen
Torsorge getroffen, dasz die Zinsen und Tilgungsbetrage
aus den Ertritgnissen einer bestimmten Anzahl zu dem
Geldwert einer bestimmten Zentnerzahl von Roggen bzw. Fe]dfrüchten verpachteten Staatsdomhnen zu zahien sind.
Die der Berechnung der Geidpacht cieser Domitnen zugrunde
zu legende Gesamt-Zentnerzahl ist gröszer als die Gesamt-Zentnerzahl, die für die Berechnung der jii.hrlichen Zinsen
tuid Tilgungsbetritge der Anleihe maszgebend ist. Danach
ist die Forderuug der Anleihegliiubiger auch bei Verliude-rungen des Roggenpreises jeder Zeit voll gesichert.
Het idee om een Roggenwert-Anleihe uit te geven
in Mecklenburg is niet nieuw. Reeds eenige welcen
geleden is de Staatliche Kreditanstalt Oldenburg
daarin voorgegaan, terwijl in September j.l. met kapi-
taalsdeelnamen van de Staten der beide Meckienbur-
gen, van Oldenburg en van Baden een ,,Roggenren-
teubank” is opgericht. Twee verschijnselen hebben
medégewerkt eene dergelijke wijze van geldopname in-
gang te doen vinden, die ons terugvoert naar een
soort ruilhandel. Eenerzijds een steeds wassende moei-
lijicheid om leeningen in papiermarken te kunnen
plaatsen, terwijl het op het oogenblik vrijwel onmo-
gelijk is eene obligatieleening zonder attracties op de
markt te brengen. Anderzijds een zoeken van het
publiek naar een wijze van belegging niet of minder
onderhevig aan waardewi sseli ng dan de papiermark.
Gedurende de laatste jaren is belegging in ,,Sacli
werten” of aandeelen steeds voordeeliger geweest,
dan de zooveel solider belegging in obiigatiën of op
een spaarbank. Door deze wijze van handelen werd
tevens de mogelijkheid geboden , zich beter aan de
algemeene prijsstijging aan te passen.
Het rijk heeft eerst een flauwe poging gewaagd
eene ,,Goldanleihe” uit te geven, welke poging geluic-
kig op den tegenstand der Rijkshank is afgestuit;
1092
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20 December 1922
daarna zijn bovengenoemde roggeschuldbrieven lii de
wereld gekomen, schijnbaar in zich vereenigenci de
soliditeit van de vooroorlogs-obligatiërt met een groote
waardestabiliteit.
Naast factureer Ing in goudmarken o..in buitenland-
sche valuta vormen dergelijke schuldbrieven eene
merkwaardige poging om zich te onttrekken aan den
markenval, terwijl het tevens een bewijs is, hoezeer
de mark, ook in binnenlandsch gebruik, als waarde-
meter iii onbruik is geraakt.
Wat ontvangt de geldgever voor zijne storting en
hoe heeft hij zich daardoor ontrokken aan de schom-
melingen der rnarkwaardel Hij ontvangt het recht-
om op een bepaald tijdstip de tegenwaarde te ontvan-
gen van een bepaalde hoeveelheid rogge. De koop-
kracht van deze tegeuwaarde hangt dus geheel af van (le waarde van een bepaald product. In plaats van pa-
piermarken te ontvangen speculeert hij dus op den
wereldroggeoogst en de prijsbepaling van een wereld-
product op de Berlijnsche beurs. Niet alleen heeft hij
geen zekerheid, dat de prijsbepaling van dit enkele
product zich geheel aan het algemeen
prijsniveau
zal
aanpassen, evenmin heeft hij eenige zekerheid, dat de
prjsbepaling te
Berlijn
zal geschieden onafhankelijk
van staatkundige invloeden. 1-Jet vormt dus een prik-
kel om te speculeeren op een verderen val van de
Mark.
Voor den geldontvanger biedt een dergelijke rege-
ling niet dezelfde gevaren als een gondleening voor
den staat. En Meckienburg en Oldenburg hebben vol-
doende domeinen met roggeopbreugst om geen groote
risico’s te loopen. Echter de opbrengst van cle rogge-
leening wordt vermoedelijk niet gebruikt voor aan-
koopen of ontginningen van
dergelijke
domeinen,
maar voor geheel andere doeleinden, en hierin schuilt
het groote gevaar. Een opname en verbruik in papier-
marken, eene rentebetaling en schuldclelging in een
bepaalde waar. Dus ook wel degelijk eene speculatie,
w’elke
bij
een verdere markendaling ongunstig uit-
loopt. Een schijnbaar voordeel vormt de lage rente-
voet, die
bij
groote .prijsschommel.i.ngen, waaraan de
verschillende goederen blootstaan, echter een factor
van weinig beteekenis is.
Eenigsins anders staan de zaken
bij
cle Roggea-
rentenbank. Deze gebruikt de haar toekomende gelden
voor laudbouwdoeleinden, in het bijzonder voor het
kleingrondbezit. Het eenigste gevaar van deze schuld-
brieven is, dat ze slechts op een enkel product luiden.
Volgens par. 39 van de Beurswet zijn Duitsche rijks-
en staatsleeningen eo ipso aan iedere beurs toegelaten.
Met de Mecklenburgsche roggeleening wordt dus
aan de effectenbeurs toegelaten de handel in een be-
paald product. Vindt eenmaal de handel daarin
plaats, dan kunnen moeilijk de schuldbrieven van
min of meer partculere instellingen als de Roggen-
rentenbank geweigerd worden.
Een verder gevaar voor het rijk wordt daardoor ge-
vormd, dat het reeds zoo moeilijk probleem van het
geldwezen door allerlei staten en particuliere instel-
lingen nog ingewilckelder gemaakt wordt en zoo de
terugiceer tot natuurlijker en gezonder toestanden be-
moeilijkt. Doet het rijk afstand van zijn recht en
plicht om voor een geordend geldwezen zorg te dra-
gen, dan erkent het tevens zijn onmacht in een zijner
voornaamste taken.
Een wijd veld opent zich op deze wijze voor allerlei
dilettant.ische proeven op het gebied van het geld-
wezen.
Voor aardappels ligt reeds een plan gereed en
mochten enkele dezer plannen in de eerste tijden met
succes worden gevoerd, dan zullen nog wel meerdere
volgen en zal het destructieproces van het Duitsche
rijk steeds verder worden doorgevoerd.
F. W. L. DE BEAUFORT.
De weekstaat van de Reichsbank. –
1-lerhaalde malen is er reeds op gewezen, hoe do in
den loop van dit jaar ingetreden schaarschte op de
Duitsche credietmarkt leidde tot het onderbrengen
van een steeds grooter deel der schatkistbiljetten-
emissies bij de centrale credietinstelling. De ontias-.
ting, welke dit voor de open markt beteekende, was
evenwel gelijk bekend geheel onvoldoende om aan’
(le gestegen eischen van het
bedrijfsleven
te voldoen.
Ten einde zoo min mogelijk middelen vast te leggen.
is dit er toen meer en meer weder toe overgegaan zijn
vorderingen te liciuidificeeren door hun den vorm
van hij de Reichsbaiilc verdisconteerbare handelswis-sets te geven.
Van dezen gang van zaken geeft de volgertde tabel
een overzicht:
In millioenen mark.
Door de Reichsbank gedisc.
Totaal
door de
regeeri ng
verdisconteerd
Totaal
Handels-
1
Schatkist
wissels
p1p’er
schatkistpapier
1922
.
1922
7 Jan.
119.694
1,746
117.948
ia
Jan.
249.249
15
124 609
1.763
122.846
20
,.
253.437
23
119.272
1549
117.723
31
255.678
31
127.752
1.592
126.160
7 Febr.
126769
1.940
124.829
10 Febr.
259.127
15
,,
133.774
1.819
131.955
20
259.738
23
126.295
‘
1.827
124.468
28
262.817
28
..
136.109
1.857
134.252
7 M.aart
132.884
1.975
130.909
10 .IaarI
262.421
15
,,
140.867
2.125
138.742
20
265.183
23
..
133.552
1.491
132.061
31
271.935
31
148.683
2.152
146.531
7 April
144.857
2110
142.747
10 April
273.745
15
..
151.562
2.379
149.183
20
..
276.544
23
149.564
2.478
147.085
30
280.934
30
158.021
2403
155.618
7 Mej
157.661
2.584
155.077
10 Mei
282.590
15
,,
166.820
2.615
164.205
20
,.
285.682
23
,;
159.357
2.887
156.470
31
289.246
31
,,
171 162 3.367 167.794
7 Juni
167.362
3.320
164.042
10 Juni
287.574
15
175.659
3.755
171.004
20
290.708
23
171.786
4.161
167.625
30
295.066
30
,,
190.878
4.752
186.126
7 Juli
189.950 4.947 185.003
10 Juli
295.468
15
201.127 5.998
195.129
20
300.294
23
203.027
7.009
196.018
31
307.810
31
215.980
8.122
‘207.858
7 Aug.
220.375
9.980 210.395
10 Aug.
312.380
15
230.704
12.265
218.439
20
312.778
23
.,
241.211
16.728
224.483
31
331.330
31
.
271.470 21.704
249.766
7 Sept.
279.027 27.262
251.765
10 Sept.
341.676
15
310.140 35.442
274.698
20
361.149
23
331.762
43.107 288.655
30
450.898
30
,.
400.004
50.234
349.770
7 Oct.
399.616
54.016 345.600
10 Oct.
489.722
15
453.370
63.649
389.721
20
542.171
23
482.301
76.481
405.820
31
603.633
31
578.356
101.155 477.201
7 Nov.
637.372
125.877
511.495
15
,,
753.823
174.884
578.939
23
,,
801.471
208.736
592.735
30
,,
919.170
246.948
672.222
7 Dec.
1.007.886
281.200
726.686
Aan vanlcelijlc schijnt de Reichsbank deze laatste
ontwikkeling ecnigszins geremd te hebben. Nadat in
het Rapport Keynes c.s. echter de opinie uitgesproken was, dat, mits bij een hoog disconto, op onbekrompen
manier handelswissels gedisconteerd en beleeningen tegen alle gewone zelcerheden voor de legitieme be-
hoeften van den handel gesloten moeten worden
1),
heeft zij blijkbaar haar standpunt herzien en zien
wij, gepaard aan de discontoverhooging tot 10 pOt. op
14 November, een in, verhouding tot de stijging van
het schatkistpapier sterk versnelde toeneming. der
handelswissels sinds
1
November.
In den in de rubriek ,,Stati.stielcen” opgenomen
weekstaat zullen naast het totaalcijfer de samenstel-
lende factoren voortaan afzonderlijk vermeld worden.
1)
Zie
pgn. 1007 van dezen jaargang.
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1093
Koersv erloop aan de Weensche b eurs.
Op
pgn.
958
van den vorigen en pgn.
617
van dezen
jaargang reproduceerden wij eenige gegevens omtrent
het aanpassingsproces tusschen de aandeelenkoersen en de waardedaling van het geld ter beurze van
Wee-
nen, een proces, dat zich maar ten deele kon vol-
trekken.
Verschillende factoren hebben er in den jongsten
tijd toe meegewerkt het tot dusver waargenomen
koersverloop in zijn tegendeel te doen omslaan.
Ten deele is van invloed, meent de ,,Frkf. Ztg.’,
de betrekkelijke waardevastheid van het geld in. den
laatsten tijd. De hoofdoorzaak moet echter gezocht
worden in de zeer hevige crediet- en kapitaal-
schaarschte. De circulatiebank heeft haar commer-
cieele portefeuille zooveel
mogelijk
beperkt en is er
in de laatste weken in geslaagd •het cijfer hiervan
eenigszins te verminderen. Daarbij komt, dat zij
slechts in ‘t uiterste geval devisen afgeeft en dus de
zakenwereld dwingt eigen devisen en effecten te reali-
seeren. Ten slotte moeten dan nog vermeld worden de
ontzaglijke eischen door een stroom van nieuwe
emissies aan de kapitaalmarkt gesteld.
Zoo
legt bijv.
de Alpine Montan Gesellschaft door een emissie van
kr. 100 millioen tegen den koers
200.000
beslag op
200
milliard kronen. Dit is slechts één voorbeeld uit
vele. Bij dezen stand van zaken is de positie van vele
Ideine banken, conjunctuurgezwellen zonder meer.
zeer labiel geworden.
• Dit alles heeft samengewerkt tot een koersdaling,
bevorderd door contraminespeculaties, die zoo’n om-
vang heeft aangenomen, dat de banken gezamenlijk
een steunactie ‘hebben ondernomen.
Van de koersen van enkele fondsen geeft het vol-
gend staatje een beeld.
Einde
Augustuc
23 Nov. 24 Nov.
Kreditanstalt …………
41.000 27.000 30.000
36.000
25.000
25.500
Bankverei n………………
129.000
73.000 79.000 30.500
61.000
67.400
Donau-Dampschiffahrt
….
1.750.000 1.090 000
1.190.000
Liinderbank
…………….
1.340.000
622.050
680.100
250.000 151.000
155.100
Süclbahn-Prioritiiten
1)
….
435.000
465.000 509.000
605.000 328.000
351.000
Krupp
2)
345.000 390.000
t.Jnionbank ………………
45.000
25.100
26.500
Staats-Eisenbahn-Ges……
Si! lbahn-Aktien ………….
Alpine Montan ………….
Siemens-Schuckert
…405.000
45.100
28.000 31.700
25.900
13.005
14.990
AEG Union
…………….
190.000
105.000
120.000
Daimler
………………..
Neusiedler Papier
8)
1.500.000
1.790.000
1.790.000
Sigi. Lokomotive
………..
Eisenbahnen Verkehr
4)
–
550.000
.
390.000
420.000
Semperit Gummi
5)
93.000
105.000 134.500
1)
30October 678.000.
2)
30October 589.000.
8)
31 October
2.700.000.
4)
31 October 728.000
5)
20 November 185.000.
Bij een aantal van deze papieren moet echter reke-ning gehouden worden met koersdalingen uit hoofde
van voorkeursrechten.
Duits c h e kolenlev er a n t i e s aan d e E n-
t e n t e.
1)
–
Een overzicht van de hoeveelheden
steenkolen, cokes en hruiikolen, door Duitschiand i.n
het eerste halfjaar
1922
aan de Entente geleverd,
volgt hieronder.
1.
Uit het Roergebied werden verzonden:
1922
Steenkolen
cokes
Bruinkolen
ton
ton
ton
Januari
753.989 494.333
95.270
Februari
653.519 399.309 30.603
Maart ……
851.592
506.031
54.390
April
……
878.321
582.169
50.526
Mei
……..
822.746 587.283
48.719
Juni
768.137
549.635
30.589
Totaal….
4.728.304
3.118.860
310.097
1)
Verg. pgn. 395 van dezeu jaargang.
1922
II.
Uit Midden-Duitschiand:
Januari
.
. .
–
–
13.034
Februari
–
–
–
Maart
–
–
–
April
–
–
185
Mei
….
–
30
Juni
–
–
15
Tot. 13.264
1922
III. Uit Silezië naar Italië:
Januari ..
67.783
–
–
67 783
Februari
29.565
–
29.565
Maart
65.453,8
1.800
–
67 254
April
69.841,1
9.520
–
79.361
Mei ……..111.839,7
4.960
–
116.800
Juni
88.081,5
5.220
–
93.301
Totaal .. . .
432 564,1
21.500
–
454.064
De bovenstaande cijfers betreffen alleen die hoeveel-
heden, waarvan de verladingspapieren door de En-tente zijn goedgekeurd. Aangezien hiermede soms
geruimen tijd gemoeid is, overtreft de in het eerste
halfjaar
1922
in werkelijkheid afgeleverde hoeveel-
heid bovenstaand totaal van
8.624.588
tons aanzien-
lijk en bedraagt
9.892.821
tons. Bij deze berekenin-
gen is cokes niet in steenkolen omgerekend. Tot
31
December
1921
waren afgeleverd rond
31.000.000
tons, welk bedrag het op pgn.
395
genoemde om de
zoo juist vermelde redenen aanzienlijk overtreft. Tof
en met
30
Juni
1922
heeft Duitschland dus in totaal
bijna
47.000.000
tons steenkolen, cokes en bruinkool
afgeleverd.
De totale productie van Europa bedroeg in
1921
419,5
millioen tons, die van Frankrijk en België in
genoemd jaar resp.
21,5
en
21,8
mill. tons.
Daar Duitsehland de kolen franco aan de grens van
et land van ontvangst moet leveren, komen de hooge
kosten van het vervoer door de landen, wier valuta
grootendeels hoog staat, te zijnen laste. Deze vrach-t en zijn zoo hoog, dat zij thans tot een derde van de
‘aarde van de kolen zelf bedragen, aangezien
•Duitschland hiervoor volgens het Verdrag van Ver-sailles slechts den binnenlandschen prijs aan de mijn
ontvangt.
MAANDCIJFERS.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
SEPTEMBER
1920
1921
1922
f
9.897.272f 9.714.598f
10.722.431
•
Terugbetalingen
. .
9.819.016
9.637.421
9.124.355
Tegoed der inleggera
,, 267.863.746
277.395.071
289.433.152
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
Inlagen
……..
op ultimo ……….
41.310.700
43.818.200,.
44.314.450
Spaarbankboekjes:
op ultimo ………
Aantal nieuw uit-
gegeven
10.582
9.531
9.648
Aantal
geheel
af-
betaald
8.024
7.857
6.746.
Aantal
in omloop
op ultimo
1.908.213 1.917.189
1.932.409
POSTOHEQUE EN GIROD]ENST.
Juli 1922
11
Juli 1921
Aantal
1
Bedrag
11
Aantal
1
Bedrag
Aantal rekenin-
gen op u°…..
Stortingen ……
Overschrijvingen:
bijgeschreven
afgeschreven
Afschrijvingen
wegens cheques.
Totaal tegoed reke-
ninghouders op u°.
Totaal
ton
1.343.592
1.083.431
1.412.013 1.511.016 1.458 848 1.348.360
8.157.260
74.557
–
41.778
–
50.738
120.733.091 275.837 87.690.278
336.038.873 142.610 1203.268.705
335.083.920,1 155.466 1202.949.667
82.225.16411 106.858 1113.459.922
–
1222.073.72211
–
1
96.839.284
1094
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20 December 1922
OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN
(In Guldens).
November
1922
Sedert
1
Januari
1922
Overeen.
&omitige
perioda
191
Directe belastingen.
Grondbelasting
……..
1.684.108
16.417,316 15.513.097
Personeele belasting
2.907.486
16.629.424
18.573.117
Inkomstenbelasting
14.337.295
125.346.341
101.965.479
Dividend- en tantime
belasting …………
1.252.236 17.409.667
27.757.062
Vermogensbelasting
2.858.921
15.275.264 13.177.278
Accijnzen.
36.814.527 32.805.755
.
1.994.436 1.576.983
Gedistilleerd
……..
54.020.323
53.766.611
151.123 1.349.419
1.334.950
457.912
. 872.346
4.365.659
3.989,539
924.374
9.020.233
10.506.926
Tabak
…………..
5.690.004
–
Suiker
……………3.085.984
Wijn ……………..77.711
Bier
………………
Belast. op speelkaarten
7.961
68.929 62.855
Zout ………………
Indirecte belastingen.
.5.106.810
Geslacht
…………..
1
1.476.836
2
16.002.884
e
17.670.191
Registratierechten
1.576.617
.
17.346.296
28.723.020
Zegelrechten
………
9.111.468 47.601.079
28.080.849
3.474.223
35.545.807
33.779.600
Gou
t
den en zilveren werken
113.767
873.603 809.792
Belasting …………..
Essaailoon
99
1.123
970
Successierechten ……..
Invoerrechten …………
284.547
3.088.164
3.435.201
87.333
583.656 511.295
763.934
2.347.307
2.424.206
Statistiek’recht
……….
Staatsloterij…..
…..
637.237
634.964
Mijnen ………………
Doineinen
…………..
Jacht en visschcr(j
3.427
.
274.687
289.735
Loodsgelden
……….
.
9055
291.075
2.717.112
2.226.335
50.916.646
..
431.420.499 399.615.820
Totaal ………..
OPOENTEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914.
November
1922
Sedert
1
Januari
1922
Overeen-
komstige
periode
1921
Directe belastingen..
Grondbelasting
337.495
3.290.782 3.109.766
Personeele belasting
571.954
3.263.636 3.731.640
Inkomstenbelasting
4.131.202 36.083.775
30.103.383
Vermogensbelasting
712.510
3.749.109 3.079.375
Dividend- en tantiëme-
413.238
5.745.190
9.159.830
Accijnzen.
belasting ………..
7.362.905
6.561.151
Suiker
……………617.197
398.887 315.397
Wijn ……………..15.542
Gedist. (binn.- en biJitl.)
510.681
5.402.032
5.376.661
tndirecte belastingen.
Zegeirecht van buiti. eff
25.040
166.677
210.888
7.334.859
65.462.993
61.648.091
Totaal
BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN-
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
1
Sedert
November
1922
1
Januari
1922
Verdedigingsbelasting la
….
Verdedigin gsbelasting Ib
.. ..
Verdedigingsbelasting II
.. ..
857.407
2.682.584 4.155.428
4.576.748
16.063.879
36.104.708
.7.695.419 56.745.335
Oorlogswinstbelasting
1.011.513
4
,
31.246.899
i)
Hieronder begrepen
f
226.305,95 wegens zegelrecht van nota’s van ‘makelaars
en commiss’onriairs in effecten, enz.
(Beursbelasting).
2
Idem
f
2.239.934,25.
3)
Idem
/ 3.018.204.
November 1921
f
2.528.985.
De Tabaksbelasting is met 1 Juni ingevoerd. VdSr 1
December zijn banderolles aangevraagd tot een gezamenlijk bedrag voor de schatkist van /10.375.819,82. Een groot deel
hiervan wordt, waar onder zekerheidsstelling een crediet voor
hoogstens 6 maanden wordt verleend, eerst later betaald.
Onder de thans verkregen opbrengst is begrepen het jaar-lijks te betalen recht voor de bedrjfsvergunnsngen.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
***
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
N d ~
V
r8c
h
.
Disc.Wissels.4
18Juli ’22
Zweeds.R.ksbk5
lOMrt.’22
Be1.Binn.Eff.4
18Juli
’22Bk.v.Noorw.. 5
17Aug.’22
RC5
18Juli
’22
Zwits.Nat.Bk.31 23ƒrt.122
Bk.
van Engeland
3
13 Juli
’22
Belg.Nat.Bk.5-5
19Mei ’21
Duitsche Rijksbk.. 10
14Nov. ’22
Bank v. Spanje
5118
Mei ’22
Bk. van Frankrijk
5
11 Mrt.
’22 Bank v. Italië 6
20 Mei ’20
Oostenr. Hong. Bk. 8
2Sept.’22
F. Res. Bk. N.Y. 4
21Juni’22
Nat. Bk. v. Denem. 5
25Apr.’21
Javasche
Bank 31
1Aug.’09
OPEN MARKT.
Data
Amsterdam
Londen
Part.
1
Berlijn
Part.
P
Part.
N. York
Cail.
Part
Prolon-
disconto
1
gaile
disconto disconto
disc.
moneu
16 Dec.
1
223%
3%
211
4_5/
–
5-5%
1)
11-16 D. ’22
3118-%
3%-4
21s
4-1s
–
4-9 Dec 22
3%
_7/
3% -4
2118-I8
481
–
4)’ -6
27N
-2D.’22
3%-4
3%-4%
2%-118
–
4-6
12-17 D. ’21
3
4-%
3s/-.%
4-
1
–
4-6
13-18 D. ’20
3
7
1
8
4%-5
61B-%
4
–
‘/8
–
6-7
20-24Juli’14 3
1
18_
8
116
2%_%
2%-%
2h/
s
-34
2%
5%-79
8)
Noteerjog van 15 December.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Londen was deze week hier in navolging van New York
zeer vast. Een oogenblik werd voor 11,66 verhandeld. De
koers liep daarna iets terug, maar bleef verder prjshou-
dend. New York was weder adugeboden en kwam een
oogenblik op 2,48. Zeer vast waren marken en 1 raiics. De
algemeene verwachting, dat eindelijk een gunstiger stem-
ming tea opzichte van het schadevergoedingsvraagstuk de
overhand gaat krijgen, deed de koersen sprongsgewijze op-loopen. Na een zeer vaste opening op gisteren liepen echter
zoowel marken als francs later weder sterk terug. De
overige wissels, de vroegere neutrale,
ondergingen niet veel
verandering. Alleen Zwitserland was iets vaster en begint
zich langzamerhand weder te herstellen.
19 December.
KOERSEN IN NEDERLAND.
D ala
Londen
j
Parijs
}
Berlijn
)
Weenen
‘)
Brussel
)
New
York)
11 Dec.
1922..
11.491 17.721
0.03
0.00371
16.171
2.51%
12
1922..
11.52
17.75
003
0.00371
16.281
2.50T
13
1922..
11.611
17.75
0.031210.00371
16.30
2.49’1
14
1922..
11.581
18.-
0.0325
0.00371
16.501
2.50’/
15
1922..
11.61
18.25
0.0341
0.00371
16.72
2.50k
16
1922..
11.611
18.8210.039
0.00365
–
–
Laagsted. w.
1)
11.48
17.60
0.029 0.0034
16.121
2.48
Hoogste
..
,,
1)
11.66
18.85
0.0395
0.0039
17.25 2.51%
9 Dec. 1922
11.49 17.80
0.0305
0.00371
16,37
2
2.5012
2
,,
1922..
11.42
17.80
0.031
0.00371
16.381e
2.53h
Muntpariteit..
12.10
48.-
59.26
50.41
48.-
2.48
)
Noteering te Amsterdam.
“)
Noteering te
Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.
5)
Noteering
van
8 December.
8)
Idem van 1 December.
D
a a
Siock-
Isolm’)
Kopen- bagen
Chris.
1
tianlo
)
Zwitser-
land
C)
Spanje
,)
Batavia
3
1
telegrafisch
11 Dec.
1922
67.70 51.90
47.65
47.35
39.-
971-971
12
1922
67.55
51.95
47.30 47.35
39.-
971-971
13
1922
67.35
52.10
47.85
47.321
39.40
971-71
14
.,
1922
67.321
52.15
47.65
47.40
39.25
71-971
15
1922
67.30
52.10
47.60
47.421 39.30
971-971
16
1922
67.35
5235
47.70 47.40
39.25
97*-
L’ste d
w.
1)
67.10
51.60
47.20
47.20
38.85
97
1
1
4
H’ste,,
,.
1)
6790
52.40
47.90 47.50 39.45
9781t
9 Dec. 1922
67.80 51.80
47.80
47.35
38.80
97%
2
1922
68.20
51.55 46.80
47 40
38.80
97%-71
Muntpariteit
66.67 66.67 66.67
48.- 48.-
100
–
°)
Noteering te Amsterdam.
1)
Particuliere opgave.
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 18 December 1922.
Activa.
Binnen!. Wis-f H.-bk.
f
94.632.545,01
se!,, Prom., B..bk.
38 415.834,93
enz. in disc.L Ag.sch.
,,
63.732.534,79
Papier o. h. Buiteni. in disconto ……..
Idem eigen portef..
f
75.324.361,-
Af: Verkocht maar voor
debk.nognietafgei.
,,
–
Beleeningen
E[.-bk.
f
26.866.177.39
mcl.
vrsch.B.-bk.
8.397.81,81
in rek.-crt. Ag.sch.
85.993 363,17
op onderp.
(121.256 922,37
f
196.780.914,73
,,
75.324.361.-
5*5 1 56
•*
52
5*,
54
32.226 t 54
30.485
54
29.008
54
13446
47
53.768
44
2.228
44
‘) Creditsaldo.
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1095
KOERSEN TE NEW YORK.
D’
Cable Land.
(in $per)
1
Zicht Parijs
(in cli. p.frs.)
1
Zicht Berlijn
(In cl. p. Mik.)
1Zicht Amsterd
(In
ch
p. gld.)
16 Decemb. 1922
4.65.25
7.57
0.01
85
/
40.04
Laagste d. week
4.59.-
7.07
0.01221,
39.84
Hoogste
,,
,,
4.65,25
7.57
0.01
85
1
40.07
9 Decemb. 1922
4.57.12 7.06
0.01
81
5
39.81
2
,,
1922
4.52.75
7.-
0.01K
39.65
Muntpariteit
4.86.67
19.30
23.81K
1
40
1
/
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
1
Noteerings.
1
2Dec. 9Dec.
11
1116December’221 16Dec.
Landen
eenheden
J
1922
1922
t
Laagste
1
Hoogste
1922
Alexandrjë..
Piast.
p.
97
18
1,,
9771
97
11
977/
t
,
9771
B. Aires’)..
d. p.
$
44
8
18
44
7
1
8
44
11
1
45 4411a
Calcutta
. .
..
Sh. p. rup.
114
1/3″/,,
!/3′
5
i
114 114
Hongkong ..
id. p.
$
214111
214
5
1,
213
2/4%
213
5
/js
Lissabon
. .
..
d. per Mii.
2
8
I8
2%
2
5
/,,
2
1
/
6
2
9
j
8
,
Madrid
….
Peset. p.
29.404
29.421 29.40
29.65
29.49
*Montevideol d. per
$
44
44%
2)
43%
445
18
44
1
/6
Montreal….
$
per
£
4.52K
4.57
4.57%
4.71
4.66K
R.d.Janeiro.
d. per Mii.
6K
61i
69
132
Rome
..
..
Lires p.
£
93%
91
1
18
90 Y
2
93%
91K
Shanghai….
Sh. p. taei
312
311
7
1
1
,
311
312
31IK
Singapore
..
Id. p. $.
214
6
1
9
,
214
1
1,
.2141133
2/4′!,6
2143132
Va1paraiso..
pesop.0
37.10
36.902)
36.50
37.70 37.20
Yokohama ..
Sh. p.yen
21125133
211
9
.
1
,
2/1’/
211
17
1,
2
211%
Koersen der voorafgaande
dagen.
‘)
Telegrafisch transfert.
2)
Noteering van
7 December
1922.
NOTEERING VAN ZILVER.
Noteering te Londen
te
New York
16 Dec.
1922
..
30
7
h,
62’18
9
,,
1922
31
7
1
8
64%
2
,,
1922
32
7
/8
1
)
64%
17 Dec.
1921
. . -.
36
5
18
67
18 Dec.
1920
…..
41
63
51
8
20 Juli
1914
. …
24
11
/
54
1
18
1) Noteering van
1
December.
NED. BANK 18 December 1922
(vervolg)
Beschikbaar metaalsaldo
…………..f
390.094.924,15
Op de basis van ‘/, metaaldekking …..,
190.021.891,04
Minder bedrag aan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is..
1.950.474.620,-
Verschillen m. d,vorig.weekst.:
Meer
Minder
Disconto’s
7.658.537,26
Buitenlandsche wissels
44.887,-
Beleeningen
……….4.8 14.052,93.-
Goud
…………….
100,-
Zilver …………….223.494,40
Bankbiljetten
6.721.595,.-
Part. Rek.-Crt. saldo’s
2.125.218,16
Voonaainste posten in duisenden guldens.
Data
Goud
Zilver
1
Bank-
1
jetten
ope
nisc
nuer
hbare
schulden
18 Dec.
1922 ……
581.790
9.074
968.081
32.284
581.789
8.851
974.803
30.476
4
,,
1922 ……
581.789
8.663
988.610
28.063
11
,,
1922
……..
27
Nov.
1922 ……
581.789
7.563
964.195
76.558
20
,,
1922 ……
581.789 8.935
975.999 43.075
605.969
8.366
1.014.343
31.799
19
Dec.
1921
…….
20 Dec.
1920
636.141
20.952
1.070.488
79.992
25Juli
1914 ……
162.114
8.228
310.437
6.198
Totaal
Data
bedrag
disconto’s
__________
£llervan
Schatkist.
promessen
Belee.
ningen
1
meschtk.
baar
Metaal-
1
saldo
Dek-
klngs.
percen-
lage
18 Dec.
1922
196.781
36000
121.257
390.095
59
11
,,
1922
204.439
40.000
116.443
388.889
59
4
,,
1922
200.207
38.000
130.009
386.422
58
27 Nov. 1922
194.624
44.000
113.242
390.506
59
20
,,
1922
221.772 70.000
112.580
386.214
58
19 Dec.
1921
269.682
88.700
126.622
404.366
59
20
Dec.
1920
187.622
46.000 253.388 426.202
57
25 Juli
19141
67.947
14.300
61.686
43.521′)
54
‘)
Op
de ba8le
van
‘/,
metaaldekking.
Op
Effecten
……
(108.817.924,67
Op
Goederen en Spee.,,!2438.997.70
121.256.922,37
Voorschotten a. h. Rijk……………..
,
12.628.490,68
Munt en Muntmaterjaal
Munt, Goud
……
f
56.239.410,-
Muntmat., Goud
..
,.525.550.137,91
(581.789.547,91
Munt, Zilver, enz..
9.073.996,64
Muntmat., Zilver
..
–
Effecten
.,,—..—–
,,
590.863.544.55
Bel.v.h.Res,fond
f
5.647.547,18
id.
van
‘/, v.
h. kapit.
,,
3.986.749,87
9.634.297,05
Geb.enMeub. der Bank
……………..
,
4.522.000,-
Diverse
rekeningen
………………
,,29.328.56!.71
f1
.040.339.092.09
Passiva.
Kapitaal
……………
……….
f
20.000.000,-
Reservefonds
………………….
..5.660.599,75
Bijzondere
reserve
………………
..1.675.581,33
Bankbiljetten in
omloop
…………
968.081.280,-
Bankassignatiën in omloop…………
1
.
1.169.332,39
Rek.-Cour.
Het Rijk
f
–
saldo’s:
J
Andeeen..,,,,31J 14.553,18
31.114.553,18
‘]yr
rel,eninge
. ……
.
.
,
12.637.745,44
……
..,
…
,
[1.040.339.092,09
Uit de bekendmaking van den M i n i a t e t v a n F i n a ii
ci ë n bliikt. dat uitstniiiln
t
II
Dec. 1922
1
16bec. 1922
Aan schatkistpromessen
(467.020.000,-
1
(466.520.000,-
waarv. direct bij Ned. Bk
,,
40.000.000,-
,,
36.000.000,-
Aan schatkistbiljetten
,,207.734.000,-
,,207. 182.000,-
Aan zilverbon,
…….. …
31.411.542,-
32.101.995,-
Onder de vlottende schuld
is
begrepen:
Voorsch. aan de Koloniën
,,326.90
1.000,-
,,323.750.000,-
Voorschot aan Gemeenten)
31
October
30
November
voor door Rijk voor hen
‘
,,
93.799.513,-
92.127.290,-
te heffen Ink. belasting)
11Dec.
18
Dec.
Tegoed v.d.Postch.&G.dst 1 ,,
71.325.432,-
1 85.667.837,
JAVASCHE BANK.
Voorinaamste posten in duizen4en guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
t
Andere
ëchikt
Data
Goud
Zilver
1
b
‘
,7n
1
opetachb.
metaal-
_____________
t
schulden
saldo
9Dec.1922
212.250
267.500
112.500 136.250
2
,,
1922
210250
263500
143.500
128850
25 Nov.1922
210.500
263.000
125.500
132.800
II
Nov.1922
155.477
55.803
269.96
123.004
133.382
4
,,
1922
156.587
55.699
264.964
126.868 134.634
28Oct. 1922
155.083
55.447
264.109
124.929
133.431
10Dec. 1921
152.978
27.551
289.558
93.595
104.412
II
Dec. 1920
218.422
9.345
374.792
146.256
123.717
25 Juli 19141
22.057
31.907 110.172
12.634
1
4.8422
Data
Dis.
t
Wissel,,
1
bulten
I
t
Belee.
1
Voor.
1
schotten
1
Dloerse
1 1
Dek.
1
kings.
contds
N..Ind.
1
betaalbaar,
rnn gen
1
aan het
1
Gouv.nem.i
ree.
i
ntngen
1)
Percen.
t
lees
9 Dec. 1922
179.900
25.500′
2 ,, 1922
204.500
28.800
25Nov.1922
184.000
6.200
11 Nov.1922 36.660 23.734 114.632
–
4 ,, 1922 36.695 24.761 112.577
–
28Oct. 1922 36.584 26.017 111.960
–
10Dec. 1921 35.236 14.631 120.141 32.919
11 Dec. 1920 30.647 20.116 128.445 73.270
25Juli1914 7.259 6.395 47.934 6.446
1) Sluitpost activa. 1) Bast,
‘/’
metaaldekking
Dato
13 Dec. 1922
6
.
,, 1922
29 Nov. 1922
22
1922
15
1922
8
1922
14 Dec. 1921
15 Dec. 1920
22 Juli 1914
Metaal
1
Circulotie
124.446 123.161
127.447 123.064 127.440 122.885 127.445 121.407 127.441 121.902
127.438 122.519
128.437 124.734 126.812 131.236
40.164
29.317
292.468 290.578
287.911
287.209
287.843
288.847
318.329
359.176
27.000 249.602 27.000 247 759
27 000 244.857
27.000 244.128 27.000 244.755 27.000 245.732
28.500 281.545 28.500 328.153
1096
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20 December 1922
CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Dato Metaal
Circu-
lolie
Dis-
conto,
Voor-
schotten 1
aan de
1
kolonie
Diverse
reke.
ningen
1)
Diverse
reke-
ningen
2)
1November,1922
666
1.243
78
–
353
702
163
October
1922
672
1183
79
307
921
402
1 September1922
673
1.204
80
279
842 356
1 Augustus 1922
671
1.201
78
331
964
465
1
Juli
1922
682
1.221
92
341
780
309
1 Juni
1922 684
1.223
88
344 670
181
t Mei
1922
709
1.143
83
282
666
200
1
April
19221
706
1.157
78
335
604
173
1
Maart
19221
759
1.127
79
272
552
142
1 Februari1922
749
1.121
79
312 725
288
1 Jsnuari
1922
749
1.139 84
334
670
287
2)
Sluitpost der activa.
2)
Sluitpost der passiva.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoegi.n.g der Currency Notes,
in duizenden pond sterling.
Currenc,, Notes.
Bedrag 1 Goudd.
1
Gov. Sec.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden francs.
Data
Goud Waarvan
in het Buitenland
Zilver
Te goed
in het
Buitenland
Bult.gew.
voorsch.
a/d. Staat
14Dec.’22
5.534.531 1.864.367
288.837
*
22.900.000
7
,.
’22
5.535.405
1.897.967
288.642
.
573.810
23.200.000
30Nov.’22
5.533.921 1.897.967
288.539 573.969
22.900.000
23
,,
’22
5.533.764
1.897.967
288.521
571.586
22.600.000
15Dec.’21
5.524.122
1.948.367
279.448
608.015
24.500.000
16Dec.’20
5.499.045
1.948.367
264.468
592.438
26.600.000
23 Juli’14
4.104.390
–
639.620
– –
Wissels
Uitge.
1
stelde
Wissels
Belee.
ning
Ban kbIl.
jetten
1
Rek. Crt.
Pont.
culteren
Rek.
Crt.
Staat
2.267.599
28.998
2.165.191
36.070.029
2.124.288
17.355
2.264.728
29.248
2.204.494
36.383.961
2.118.627
28.533
‘
2.818.868
30.207
2.145.784
36.114.050
2.116.042
68.142
c
2.483.615
30.545
2.260.000
35.789.281 2.222.131
62.336
2.347.515
61.201
2.206.364
36.407.132
2.446.282
42.348
3.255.933 415.819 2.196.063 37.509.197
3.542.463
110.075
1.541.980
–
769.400
5.911.910
942.570
400.590
Data
Gov.
Other
Public
Other
Reserve
Dek.
kiflgs
Sec.
Ser.
Depos. Depos.
13Dec.
1
22
53.927
66.123
10,113 114.773
22.735
18,20
6
,,
’22
66.892
65.831
1 1142
126.554
22.833
16,58′
29 Nov. ’22
48.305 67.935
17.029
104.435
23.006
18,94
22
’22
49.865
66.841
16.040 107.375
24.488
19,84
15
’22
49.968
66.143 12.855
109.506 23.989
19,60
8
,,
’22
49.091
67.883
16.192 106.425
23.368
19,05
14 Dec. ’21
69.800
80.683
13.858
140.869
22.153
14,32
15 Dec. ’20
77.123
72.207
19.401
126.070
14.025
9,64
22Juli ’14
11.005 33.633 13.735
42.185
29.297
521
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornanmste posten, onder bijvoeging ider Darle.hen.8
kassenscheine, in millioenen Mark.
Dato
Metaal
Daarvan
1
Goud
Kassen.
scheine
Circulatie
king:.
lperc.
Dek.
7 Dec.
’22
1.070 1.005 139.298
846.894
17
30 Nov. ’22
1.070
1.005
77.787
754.086
14
23
’22
1.072
1.005
81.227
643.750
Ï3
15
’22
1.067
1.005
51.113 582.105
9
7
..
’22
1.072
1.005
49.123
517.036
10
31
Oct.
’22
1.068
1.005
41.026 469.457
9
7
II)rc.
’21
1.006
994 3.522 102.790
4
7
])ec.
’20
1.098 1.092
20.525 64.685
33
23 Juli
’14
1.69Ï
1.357
65
1.891
93
1)
Dekking der circulatie
door metaal
en KassensCnelne.
Wissels
kassenschetne
Data
otaa
Rek. Crt.
–
Handels-
Schatkist.
T
otaal
Wisse,,
papier
uitgegeven
7 Dec.
’22
1.007.886
281.200 726.686
257.329
153.200
30 Nov. ’22
919.171
246.948 672.222 240.969 91.700
23
’22
801.471
208.736 592.735 201.379
95.200
15
’22 753.823
174884
578.939
212.209 65.000
7
..
’22
637.373
125.877
511.495
150.649
55.000
31
Oct.
’22
578.357
101.155
477.201
140.779
55t100
7
Dec.
’21
109.804
1.466 108.338
17.326
11.158
7 Dec.
’20
49.979
11.561
32.879
23 Juli
’14
751
751
–
944
–
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden 1 ranca.
Data
7i.i
Beleen.
mcl.
van
lsuitenl.
buiteni.
saldi
vorder.
340.691 84.653
1
Beleen.
van
prom. d.
provinc.
Binn.
Wissels
en
heleen.
Circu. latie
Rek.
Cr1.
portie.
14Dec.’22
480.000 713.474
6.660.245
230.380
7
,,
’22
338.620 84.653
480.000
738.497 6.661.322
211.137
30Nov.’22
337.816 84.653
480.000
791.566
6.704.738 257.249
23
,,
’22
338.560 84.653
480.000
840.758
6.593.901
298.159
15Dec.’21
326.001 84.653 480.000
505.539 6.256.913
328.523
16Dec.’20
323.790 84.653 480.000
738.62316.005.529
1.008.768
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
Goudvoorraad
Zilver
etc.
F.R.
Notes in
circu-
Totaal
______________
Dekking
In het
_____________
bedrag
1
F. R. Notes
1
buiten1.
latte
29 Nov. ’22
3.072.858 2.124.680
–
129.952
2.329.814
22
’22
3.088.325
2.146.713
–
130.358
2.299.391
15
’22
3.073.848 2.145.504
–
130.912
2.321.219
8
,,
’22
3.080.755 2.165.119
–
130.527
2.340.074
30 Nov. ’21
2.849.397 1.895.244
–
139.745
2.366.006
3 Dec.
‘201
2.023.916
1359.862
70.2101
171.364
3.325.629
Dato
isse
Totaal
Deposttoa
Gestort
Kapitaal
soUa-
Dek.
kings
perc.
2)
n.gem.
Dek-
king..
pete.
5)
29 Nov. ’22
909.322
1.860.223
107.207
73,3 76,4
22
’22
871.596
1.894.988
106.495
73,6 76,7
15
’22
913.699
1.939.510
106.448
72,1
75.2
8
’22
899.068
1.862.688
106.355
73,3
76,4
30 Nov. ’21
1.255.255
1.742.830
103.104
69,4 72.7
3 Dec.
’20 3.019.856
2.401.781
99.140
39.2
42,6
1)
Verhouding
totalen
goudvoorraad
tegenover
ope,scbbare
schulden:
F.
R. Notes en netto deposito.
t)
Verhouding
totalen
voorraad muntmaterlaal enwettIg betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN A.ANGESLOTEN BIJ
HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
Aantal
Totaal
uitgezette
1
Reserve
bJ de
Totaal
Waarvan
time
banken
gelden en
F. R. Isank.,
depo.,ito’s
depo.tt,
beleggtn gen
22Nov.’22
784
11.179.994
1.375.572 14.881.977
3.671.559
15
’22
785
11.233.218
1.391.559
14.967.857
3.651.805
8
’22
786
11.265.261
1.369.950
14.981.761
3.647.510
1
’22
786
11.274.786
1.400.091
15.051.881
3.642.103
23
Nov. ’21
807
11.308.660 1.267.692 13.363.133
3.009.356
26Nov.’20
824 16.732.012 1.206.946
13.791.044
2.811.123
Aan het eind van ieder kwartaal wordt
een
overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen banketaten.
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1697
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 18 December 1922.
De stilte, (lie gevoonljk in cle laatste dagen van Decem-
ber op de internationale beurzen heerscht, is reeds geclu-rende de afgeloopen week in den beurshandel naar voren
gekomen. Deze houding was nog meer opvallend, daar op politiek gebied toch wel gebeurtenissen hebben plaats ge-
vonden, clie onder andere omstandigheden vermoedelijk niet
zouden hebben nagelaten een sterken invloed op den om-
vang van den handel en op het koerspeil uit te oefenen. In cle eerste plaats varen de berichten uit Lausanne, hoewel
summier, van dien aard, dat tèlkens een afbreken van de
conferentie.mocht worden gevreesd, met de daarnaic verbon-
den onberekenbare gevolgen. Ten slotte is men klaarblij-kelijk tot een vooiloopig resultaat gekomen, doch ook dit
heeft de beurscentra niet merkbaar geaffecteerd. Doch bo-
venal was aller aandacht gevestigd op de besprekingen te
Londen, waar omtrent de Duitsche schadeloosstelling werd
onderhandeld. Eindelijk is deze conferentie uit elkaar ge-gaan zonder definitief resultaat, waardoor wel voorloopig
cle bezetting van een grooter deel van Duitschlancl door
Fransche troepen is opgeschort, doch als gevolg waarvan
men tevens de toekomst met nog grootere onzekerheid is
gaan beschouwen. Alleen echter op de Duitsche beurzen
heeft deze Lonciensche samenkomst invloed uitgeoefend. Te
Berlijn vat men in beurskringeu het uiteengaan zonder
definitief resultaat zóó op, dat men niet meer gelooft aan
een Fransche bezetting van Roergebied of Rijnland, om-
dat hiertegen klaarblijkelijk te groote oppositie bestaat van
cle zijde der overige Entente-leden. De toekomst zal lee-
leo, of men zich in dit opzicht niet te ver in zijn optimnis-
me laat medlesleepen. Hoe het zij, de deviezen-markt heeft
die opvatting weerspiekeld in een vrij heftige daling van
buitenlandsche betalingsmiciclelen. Hierbij kwamen nog
enkele andere factoren van politieken en van technischen
aard. Tot de eerste rubriek behoorde de overweging, dat
de Vereenigde Staten, blijkens herhaalde uitlatingen van
toonaangevende zijden, gedurende de laatste tijden meer
en meer belang gaan stellen in de Europeesche politiek;
reeds verluidde, dat de Unie bereid zou zijn Duitschlancl
een leening toe te staan. Inmiddels zijn cle eerste berichten
omtrent een dergelijke leening, zooal niet tegengesproken,
clan toch van al te groot optimisme ontdaan. i)e technische
reden w’ns in hoofdzaak te vinden in het bericht, dat vele
Duitsche dollar-saldi, die tot nu toe in de Unie geblokkeerd
zijn geweest, binnen afzienbaren tijd Trij ter beschikking
van cle eigenaars gesteld zullen worden; ook hier blijft af
te wachten, of men zich van den omvang dezer saldi geen al te mooie voorstellingen maakt. Bovendien zal cle alge-
meen politiek-economische toestand ten tijde van het vrij-
komen der dollar-saldi er veel toe bijdragen, of er werkelijk
effect mee kan worden bereikt.
Hoe het zij, de algemeene opinie ter beurze van B e r 1 ij n
was gunstiger voor het eigen betaalmiddel gestemd en in
verl)andl daarmede kwamen aanmerkelijke reacties op cle
fondsenmarkt voor. De stroeve geldmarkt werkte hiertoe
ook mede. Waar voor een gewoon effectencrediet een rente-
vergoeding van tea minste 30 pCt. wordt verlangd en
9 pCt. obligaties (o.a. van (Ie stad I)armstadt) tegen een
emissiekoers van 99 pCt. worden uitgegeven, behoeft het geen verwondering te wekken, dat bij ecn ecnigszins da-
lende tendens cle hooge gelcikoersen een zeer cirukkeuclen
invloed uitoefenen. Over het algemeen echter bestond in
leidende kringen een opgewekte stemming, omdat de iets
betere houding van cle merk het gevaar voor duurte-oproe-
ren gedurende demi winter minder groot doet schijnen.
Het is niet gemakkelijk iets karakteristieks van cle overi-
ge Europeesche beurzen te vermelden. De algemeen-politieke
toestand heeft noch te Londen, noch te Parijs veel tot cle
stemming bijgedragen. Te P a r ij s was het voornamelijk’ de stijgende waarde van den Fmnschen franc, die de aan-
dacht heeft getrokken en die in de eerste plaats de koer-
sen van beleggingswaarden heeft gestimuleerd. Daartegen-
over ivaren aandeelen en z.g. ,,valuta”-vaarden uit den
aard der zaak gedrukt.
Te L o n cl e ii is cle beurs buitengewoon stil geweest. De
omzetten waren kleiner clan sinds zeer langen tijd is voor-
gekomen en de koersvariaties waren in verband hiermede
onbeteekenend. Een uitzondering hebben petroleumwaarden
gevormd, die sterk gedrukt waren in verband met het
aanbod van aandeelen Royal Dutch vanuit Amsterdam en
New York.
Te N e iv Y o r k is cle markt vast van toon geweest, doch
cle ontwikkeling was niet regelmatig. Zij volgde de lijn,
die in een vorig overzicht hier ter plaatse reeds is aange-
geven: spoorwegwaarcien bleven veronachtzaamd of aan-
geboden, industrieele aandeelen daarentegen konden zich
handhaven – vcrbctemi u
Te o mi z e n t heeft de Staatsfondsenjrmnrkt in den aan-
vang der berichtaperiode ezm lusteloc ver)oop gehad voor
de binnenlancische soorten in verband niet de memlecleeling
van den Minister ‘
–
.
tii
]’ina
,
iitt, dat iiiii-miIart ruachti-
ging zal worden gevr;iagcl tot uitgifte van een Staatslee-
ning tot een bedrag van tea hoogste 350 niillioen gimldleri.
Omtrent rentevoet, koers van uitgifte .n aio ;m;ingvoor-
waarden is nog niets bekend ; vermoedelijk echter zal iiiet
het geheele bedrag ineens tot uitgifte konmen, doch zal
‘cle inschrijving in gedeelten worden opengesteld, in verhou-
ding tot cle behoefte en de gesteldheid van de geldmarkt.
De af deeling voor staatsfondsen heeft zich vrij spoedig van
den druk hersteld, toen bleek, dat met deze voorgenomen
uitgifte vermoedelijk het tijdperk van de zeer omvangrijke
staatsleeningen tot het verleden zal behooren en toen voorts
uit de motiveering van den betrokken Minister naar voren kwam, dat vrijwel onze geheele vlottende schuld zal wor-
den geconsolideerd.
Voor
‘buitenlandsche staatsfondsen
bestond in liet geheel
geen belangstelling.
–
11 Dec. 15 Dec. 18 Dec.
ctali.5
6
0
/0
Nederland 1922 …… 99
,1
1
1
, 981i0 981
– 1 ‘J
5
,,
1918 ……
89’/
88
1
/16
88%
– Olie
4
1
12
o
l
o
,,
1916 …… 87l
3
/e 88’%
88
1
!1
+ %
4
o/
1916 …… 81%
8171,
81’1
–
3’12
01
,,
72%
72%
72%
3
oi
,,
62%
621
62
–
211
0/
Cert. N.W. S. ………
528/
s
52%
5218 + %
7
el. Oost-Indië 1921 …… 101%
1001
101
–
6
0j
1919 ……96/
8
95%
951/10 –
lij
d
5
0
/0
1915 ……
93′,
9318
93%
+
11
4′
0
/0
Oostenr. Kronenrente
12/8
–
1
–
1
18
5 ol
o
Rusland 1906 ………4%
511
–
+ /
lo
4
0
/0
Rus!. bij ilope & Co. 4%
–
3% –
4.
0/
Japan 1899 …………68/
8
67
67
3
1
– 134
5
0
/0
Brazilië 1895 ………48%
49%
49’1
+
11
8
8
o/
San Paulo 1921……91
92’j
92/, +
6
01
Amsterdam 1920 …… IOO/
–
100% ± ‘/s
7
O/
Rotterdam 1920 …… IO26/
102
10234 – 118
Op de
aandcelenn’car/st
ii’as het vooral de declaratie van
het imterim-divjdencl van slechts 10 pCt. op aandeelen Ko-
ninklijke Petroleum Maatschappij, clie cle aandacht heeft
getrokken en clie cle geheele markt in ongunstigen zin heeft
beïnvloed. 1)eze aankondiging heel t buitengen
–
oon groote
teleurstelling gewekt, voornamelijk wel omdat de directie der maatschappij vroeger heeft verklaard, dat zij als regel iteecls 15 pOt. als interim-dividend
ZOU
beschikbaar stel-
len, zonder dat dit nochtans zou prejudicieeren 01) die vast-
stelling van het slot-dividend. Dat cle uitkeeriiig thans in
contanten za.l plaats hebben (in plaats van, zooils (Ie di-rectie gemachtigcl is te doen, in aandeelen) heeft slechts weinig aan de teleurgestelde ‘ beurssteniming verandeid.
Zooals steeds in dergelijice gevallen zoekt meit verklariis-
gen voor de lage uitkeering niet
in,
maar los van cle mede-
deeliugen dier directie dienaangaande. I)eze toch heeft ver-
klaard, dat onzekerheid ten aanzien van cle Indische be-
lastingen haar noopten tot het geringer dividend; ter beur-ze daarentegen zoekt men de reden in geringer productie-
vermogen van cle Mexicaansc.-he bronnen en in cle nooclza-
kelijkheid om groote bedragen te besteden aan liet opspo-
ren van nieuwe velden. Ten slotte echter is het vertroti-
iven in cle gestie van het bestuur weder teruggekeerd. De
aandeel en konden zi ah dien tengevolge nog eenigei
–
m ate
herstellen en verlaten de beursweek, hoewel aanmerkelijk
in reactie, boven het laagst bereikte koerspeil.
in aansluiting aan de houding van het hoofdfonds der
petroleuniafdeeiing
was ook de overige aancieelenmarkt
mindler gunstig gedisponeerd. Een uitzondering moet lner
worden gemaakt voor verschillende aancleelen in binnen-
le ndsche inclustrieele onclernem iugen, die, mcde in verband
met den hoogeren markkoers (en dus met de iets geringer
concurrentie-mogelijkheid van :Duitsche fabrieken) gezocht
waren. Vooral aandeelen Jurgens traden hierbij op den
voorgrond; alle soorten aandeelen van dit concern i’erlaten
de week op liet hoogste niveau.
Rubberwaarden
bleven eenigszins aangeboden ; eensdeels
in verband met de stabiele houding van den prijs van het
ruwe product, waardoor houders tot realisatie van vi ost
op hun stukken werden uitgelokt, anderdeels als gevolg
van de algemeene markt-stemming.
Ook
tabakswaarden
varen veel rustiger van toon, doch
hier konden cle koersen zich veel beter handhaven. Men is
ter beurze algemeen van opinie, dat de nieuwe oogst veel
belangstelling van Arnerikaansche zijde zal ondervinden en
heeft zelfs reeds taxaties gemaakt in verband met het
feit, dat in Amerika gekweekte tabak, die verre beneden
1098
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20 December 1922
het peil van Sumatra-tabak staat, tot hooge prijzen wordt
gezocht.
uikeraandeelen
bleven kalm; in deze markt bestaat
bijna geen aanbod en waar de vraag uit den aard der zaak
ook gering is, kunnen de koersen der betrokken fondsen
zich in een groote stabiliteit verheugen.
11 Dec. 15Dec. 18 Dec.
Riizingol
Amsterdamsche Bank ……
116%
118%
119
±2%
Incasso
Bank ………………
91
903″2
90%
—
Koloniale Bank ……………
133%
131v
132%
–
1%
Ned. Handel-Mij. cert.v.aand.
1331
132%
133
– ils
Rotterd. Bankvereeniging…
91%
91
—
—%
Amst. Superfosfaatfabriek..
30
—
—
Van Berkel’s Patent ………
33
1
1s
33
34%
+
1e/s
Gouda Kaarsen
……………
83
80
83%
+ %
lloIl.Draad- enKabelfabriek
70
70
1
1
70
8
I
+
118
Jurgens’Ver.Fabr.gew.aand.
47
8
1s
45
7
1s
49%
+
2
1
1
8
11
pr. aand.
65
64
68%
+
3%
Leerdam Glasfabrieken ……
39%
–
35%
—
4
Philips’ Uloeilampenfabriek
247%
247
247
—
Vereenigde Blikfabrieken…
94
7
/
—
—
Vereen.Chemische Fabrieken
25
28
–
+
3
CompaniaMercantilArgent.
321
31
/8
30’f
—
2%
Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
159
8
1
155%
157
—
Handeisver. Amsterdam ……
374% 365% 370
1
1
—
3/
Handeisverg. Reis
&
Co …….
23%
—
21%
—
2%
Int. Cred jet- en llandelsverg.
Rotterdam .
………………
164
—
—
Linde Teves
&
Stokvis ……
7Ø8/
—
71
+
18
Tele
&
Co’s Handel-Mij …….
5%
—
5%
Redjang Lebong Mijnb.-Mij.
102
101
103%
+
1%
Gecons. Hou. Petroleum-Mij.
I30/
127
7
1
128%
—
lf
Kon. Petroleum-Mij. ………
403%
387
390%
–
139
Orion Petroleum-Mij……….
Afgest. Aand.
38%
37
7
18
37%
—
Steaua Romana Petroleum
Mij. … Afgest. Aand.
28
–
—
Amsterdam-Rubber-Mij ……
115f
1 t 4
1
18
116’1
+ %
Nederl.-Rubber-Mij .
………
65
64%
64
–
1
Oost-Java-Rubber-Mij .
……
178
170
171
—7
Deli-Batavia Tabak Mij.
…
273%
267%
272
—
1%
Deli-Maatschappij
…………
237%
232
236%
—
1%
Senembah-Maatschappij
…
321
316%
320
–
Voor de
seheepvartmarkt
daarentegen was de – belang-
stelling weder iets grooter, zoodat de koersen der aandee-
lea zich konden herstellen. Vooral voor de wilde vaart
bestond eenige belangstelling, welke echter nog niet buiten
Vrij eng getrokken grenzen uitging.
11Dec. 15 Dec. 18 Dec.
R
ji
a
ff:z
of
Holland-Amerika-Lijn
……
118
114%
118
11
,,gem.eïg
102 100%
101%
–
1%
Hollandsche Stoomboot-Mij.
28%
2834
29
+ %
Java-China-Japan-Lijn ……
71
–
—
Kon. Hollandsche Lloyd
…
16%
16″li6
I7
1
18
+
18
Kon. Ned. Stoomb.-Mij …….
65%
65%
66
± %
Konink.Paketvahrt-Mij.
…
87%
89
–
+
1%
Maatschappij Zeevaart ……
58
57
—
—
1
Nederl. Scheepvaart-Unie…
92%
92
93%
+
1
Nievelt Goudriaan …………
105
104
105
Rotterdamsche Lloyd ………
120% 118%
121
+ %
Stoomv.-Mij. ,,Nederland”…
128
128%
129
71
+
17/
,,Noordzee’
…
35
—
34
1
1
—
De
.é.Lmerikaansche nsarkt
was kalm, en over het algemeen
vast, ondanks de daling van den dollarkoers. De fluctuati,e
van dit devies, evenals trouwens de beweging van den
Sterlingkoers heeft tot heel wat beschouwingen ter beurze
aanleiding gegeven. Algemeen was men het wel hierover
eens, dat de eenigen tijd geleden zoo sterk uitgesproken en
algemeen heerschende vrees voor een daling van de waarde
van onzen Hollandschen gulden sterk overdreven is
geweest. Het is moeilijk te zeggen, waaraan de vrij plot-
selinge daling van den dollar toe te schrijven is. Vermoe-delijk echter zijn, behalve wellicht bepaalde operaties van
internationaal-technischen aard, factoren naar voren ge-
komen, die tot nu toe min of meer veronachtzaamd zijn
geweest. Zoo mag b.v. niet uit het oog worden verloren,
dat de passieve Nederlandsche handelsbalans ten aanzien
van de Vereenigde Staten voor een deel wordt goedgemaakt
door den uitvoer van diamant, die niet in de statistiek is
opgenomen. Vervolgens zijn zeer groote gedeelten van de
leeningen, in de Unie geplaatst, weder naar ons land terug-gekomen (hiertoe behooren o.a. 6 pCt. Nederlandsch-Indië
en 6 pCt. Holland-Amerika-Lijn en Jurgens) waardoor
remises naar New York in minder mate noodig zijn. Bo-
vendien is er nog een factor van algemeenen aard, nl
de
prijsstijging in de Vereenigcle Staten, die de waarde
van
het goud ton opzichte van de
goederen doet dalen.
11Dec. 15Dec. 18 Dec.
Rijzing
0f
Americ. Smelting
&
Refining
55
55
,
116
57
11
1
+
2″116
Anaconda Copper
…………
98
98
11
100
11
110
+
2l
5
11
Studebaker Corp.
…………
134%
135
135
+ %
Un. States Steel Corp. ……
106
18
/
1
8
107
109
+
2’lte
Atchison Topeka ……………
l04t/
103%
103
–
1
1
18
Ene
………………………….
11’/
II
1I’1
—
Southern Pacific ……………
gOk/s
90’1
91%
+
11
Union Pacific ………………
143%
142
1
1
142
—
1%
Int. Merc. Marine orig. gew.
13
12%
12
1
1
—
‘W
iB
preI.
52
49
50%
—
134
De
geldnsarkt
was kalm,
•doch vast; prolongatie 4 pOt.
GOEDERENHANDEL
GRANEN.
T a r w e. Wanneer de ,,New York World’ naar aaujei-
ding van dle mogelijkheid van hulp aan Europa meent, dat
er in Amerika ontevredenheid moet groeien, tenzij het land-
bouwsnrplus in het buitenland een markt vindt, dan heeft
het blad blijkbaar niet eerst de statistiek bestudeerd voor
het die woorden neérschreef, evenmin als de prijzen, want
de exportcijfers van alle graansoorten zoowel als van
katoen zijn van dien aard, dat men niet bepaald den in-
druk krijgt, dlat Amerika met zijn landbouwproducten blijft
zitten. En zooals de in dit blad gepubliceerde prijzen van
granen en katoen eveneens overtuigend aangeven, het prijs-
niveau is aanmerkelijk hooger dan een jaar geleden. liet
minst is dit het geval niet tarwe, hetgeen in hoofdzaak het
gevolg is van het groote surplus van Canada; maar dat een
prijs van 99% op 14 September kan oploopen tot 1,27% op 18 December, – geeft toch wel voldoende aan., dat de Ver-
eealgde Staten over gebrek aan vraag iran Europa niet te
klagen hebben. Berichten over hulp van de Amerikaansehe
regeering aan de boeren om de oogst te financieren ti-effen
ook eenigszins zondenling als men ziet, dat dle prijs voor
dadolijk leverbare tarwe (:December Chicago) het tegendeel
van gedrukt is. Is het dais de bedoeling, dat de boeren er
met hulp van het Gouvernement toe gebracht worden hun
voorraden vast te houden. Zullen zij daardoor betere pi’ij-
zen bekomen? –
Deze week waren de wereldl-verschepingen en voorname-
lijk die van Noord-Amerika aanmerkelijk kleiner; maar
aangezien weer veel nieuwe zaken tot stand kwamen, kan
men weer spoedig toename verwachten. Ongetwijfeld heb-
ben de zich in verschillende Continentale ]auden opge-
hoopte voorraden ertoe bijgedragen de verschepingen te doen
afnemen, daar de overvoerde markten uit den aard der
zaak tijdelijk weinig tarwe tot zich trekken. lIet Vereenigd
Koninkrijk behoort niet tot de ,,overstocked” markten en
zal dus geregeld moeten voortgaan flinke hoeveelheden te
blijven importeeren. Ook Duitschiancl, dat eerst sedert kort
wederom tarwe op ruime schaal koopt, zal daarmede wel
voortgaan, terwijl nieuwe charters voor Italië aanwijzen,
dat ook daar de vraag zal aanhouden.
De oogstberichten ivaren zoowel van het Noordelijk als
van, het Zuidelijk Halfrond in hoofdzaak gunstig. Van
schade door regen kan men in Argentinië nauivelijks spre-
ken. Intusschen ivaren de markten bijna overal vast ge-
stemd. Gedeeltelijk werkte’hiertoe mee de vaste stemming
voor het pond sterling. In de meeste markten ontbreekt
evenwel voldoende vertrouwen om op eenige schaal voor latere levering in te koopen. De meeste zaken vinden dan
ook voor spoedige af lading plaats.
M a ï s. De verscheping van Noord-Amerika vielen nog
verder af, zoodat La Plata in vele landen bijna uitsluitendi
in de behoefte moest voorzien. Daardoor komt het, dat ten
slotte de zeer groote verschepingen der laatste weken van La Plata niet meer druk hebben uitgeoefend. En het begin
der vorige iveek leek het aanbod te groot en dle prijzen gin-
gen bergaf, maar al spoedig trad er een betere stemming
in en in navolging ook van de vaste stemming te Chicago verbeterden de prijzen belangrijk. Verschillende ladingan
iverden verkocht tot oploopencie prijzen.en het feit, dat’ af-laders niet grif aanboden vestigde dIen indruk, dat de voor-
raden in Argentinië sterk beginnen te verminderen. Ter-
wijl in dezen tijd van het jaar Noord-Amerika gewoonlijk
sterk met den nieuwen oogst aan de markt is, is daarvan
dit jaar al heel weinig te bemerken.
Ge r st en h a ve r ivaren iveinig gevraagd, de prijzen
bleven ongeveçr op het vorig niveau; in Amerika waren
zij niet onbelangrijk hooger.
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
Noteeringen.
Chicago
Buenos Ayres
Data
Tarwe
MaTs
Haver
Tarwe Mars
Lijnzaaa’
Dec. Dec. Dec. Dec, Dec. Dec.
16Dec.’22
124
74%
45%
11,90
7,85
20,40
9
,,
’22
122/
721
45
1
/
11,50
7.65
18,80
16Dec.’21
107%
46’/
32%
11,95
7,55
17,25
16Dec. 20
175
67
45 17,65
1)
9,05
1)
17,40
1)
16Dec.’19
246
144%
81/
13,70 ‘)
6,65
1)
23,80
1)
20Juli’14
82
56
8
1
s
36
1
1
2
9,40
5,38
13,70
1)
per Februari.
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
s
t oor en 18 Dec.
1922
11
Dec.
1922
19
Dec.
1921
Tarwe*
…………..
1
)
13,40 13,50 13,25
Rogge (No. 2 Western)
1)
11,80
11,75 11,75
hlais (La Plata)
……
2
)
193,-
185,- 178,-
Gerst (48 1h.
malting)
.
.)
190,-
194,-
207,-
Haver (38 ib. whitecl.).
.1)
10,70
10,70
12,-
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka van La Plata zaad’)
1
13,75 13,50
16.50
Lijnzaad (La Plata) ….
)
440,-
425,-
375,-
1)
P. 100 K.G. ‘) p. 2000 K.G.
8)
per 1960 K.G.
•) Nr.
2 Hard/Red Winter Wheat.
•
AANVOEREN in tons van 1000 K.G.
•
.
Artikelen.
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
10116 Dec.
Sedert
Overeenk.
10116 Dcc.
Sede,t
Ovcrecnk.
–
1922
1
Jan.
1922
tijdvak
1921
1922
1
Jan.
1922
tijdvak
1921
19 22
1921
Tarwe ……………..
I8.901
1.081.890 1.440.326
–
34.509
46.482
1.116.399
1.486.808
7.047
339.799
142.906
–
–
1.831
339.799
144.827
Boekweit …………..
1.137
13.157
9.558
–
–
576
13.177
10.134
Maïs
…………….
931.652
975.808
,
–
95.818
107.603
1.027.470
1.083411
Rogge
……………….
5.329
…
149.715
241.288
–
8.871
9.010
158.586
250.298
Haver
…………….
109.363
71.346
–
292
4.285
1
09.655
75 631
24
..564
170.958 146.628
–
76.838
115.611
247.796
262.299
Gerst
………………
Lijukoek …………..
2
..732
124.260
112.551
–
1.547
31.558
125.807
144.109
Lijnzaad
……………1.571
3
..769
5.216
68.345 53.637
–
7.540
4.955 75.885 58.592
rarwemeel …………
Andere meelsoorten..
–
9.710
37.646
2.665
2.047 12.375
39.693
L ii n z a a cl is onderhevig geweest aan zeer sterke fluc-
tuaties, doch vooral in het begin was cle markt zeer vast. Engeland toonde plotseling groote belangstelling, terwijl
cok Amerika orders zond. De verschepingen waren zeer
klein, en daar er al sprake was van verscheping van zaad
van tien uieuwen oogst, vielen ze geclucht tegen. Ook Indië
verscheepte slechts weinig, zoodat er voorloopig nog geen
groote hoeveelheden iii Europa verwacht worden. Later
w’erd cle stemming voor lijnzaad weer aanzienlijk flauwei.
Markten in Nedland. Onze molcnaars blijven
een afwachtende houding aannemen en dientengevolge kon
een gedeelte der hier aankomende partijen t a r
w
e geen
koopersvinden, zoodat die mdesten worden opgeslagen. De
kleinere afladiugen van M i xe cl n a ï s naar ]iotterrlam
deden hun invloed gelden en mede in verband met dc vaste stemming in Chicago bleven de prijzen hier oploopen. Ook
voor La Platamaïs werden hoogere prijzen besteed.
Ge r s t en Ii ccv e r prijshouclend, maar met weinig zaken.
L ij n z cc cc d zeer vast, maar met in verhouding geringen
omzet.
SUIKER.
De verschillende suikermarkten kenmerkten zich deze
week door cciie kalme, doch prijshouclencle stemming.
In A m er i k a fluctueerden de noteeringen op cle ter.
mijniharkt nogal, doch de Cuhaplanters toonden zich ge. reserveerd, zoodat geen groote transacties tot stand kwa-
men en de prijzen op de termijnmarkt dan ook spoedig
weder wat aantrokken. Deze sloten op 3,67 voor Januari;
3,40 voor Maart; 3,52 voor Mei en 3,64 voor Juli.
De C u b a-statistiek luidt als volgt:
1922
1021
1920
tons
tous
tons
Weekontvangsten 9 Dec 4.000 21.762 6.049
Oogst 1922 …………..3.996.387 3.936.040 3.730.077
Weekexport 9 Dec . …… 25.000 37.067 15.710
Totale export 1 jan.-11 Dec 3..37.000 2.430.740 3.622.917
Totale voorraad ap 9 Dec 9.266 951.610 234.235
Thans zijn 27 fabrieken aan het malen.
Ook in Londen. kwamen weinig afdoeningen tot stand
en volgt hieronder de Board of Tradestatistiek
gedurende November.
November
Januari/November
1922
1921
1922
1921
tons
tons
tons
tons
Import Riet ……….128.340 39.572 1.332.187
728.045
Biet. … …….
–
–
–
–
Geraffineerd
53.567 40.828 486.767 438.878
•
Totaal…. 181.907 80.200 1.818.954 1.166.923
Voorraad in Eutrepot 297.750 125 000
–
–
Voorr. in ilaffitiaderijen 53.000 29.300
–
Opbr. der raffinaderijen 70.368 67.152 876.009 724.867
Tot.binnenl. consumptie 131.902 125.999 1.487.806 1.282.231
Totale export ……..2.204
1.246
42.099
9.661
1921
1921
tons
tons
Tooriaad op 31 October 1922 …… . 284.700
204.000
11
,,
30 November 192 ….350.750
154.300
Op J a v a was de markt eveneens stil en werden uit de
tweede hand slechts geringe af doeningen met kleine prijs.
fluctuaties gemeld. Het totaal der verkoopen door de Ver-eenigde Javasuiker Producenten uit den nieuwen oogst be.
draagt thans ongeveer 14 millioen picols.
De uitvoer van Java gedurende November bedroeg 86.000
tons tegen 163.000 tons verleden jaar, hetgeen het totaal
der uitvoeren vanaf Juni brengt op 1.074.000 tons tegen
1.134.000 tons.
De oogst der P bil i p p
ij
n c n zal volgens de laatste
ruming bedragen 264.000 tons tegen cciie opbrengst van
291.000 tons verleden jaar.
H i e r te 1 all cle waren de zaken van weinig beteekenis
aangezien de speculatie nog weinig belangstelling toont.
:De termijnnoteerungen liepen wat terug en sloot de markt
kalm op ongeveer f23 voor December; f23% voor Maart
en
f
24 voor Mei. De omzet bedroeg deze week ongeveer
1500 tons.
NOTEERINGEN.
Amster.
Londen
New York
96pCI.
Whttc Java
1
Amer. Gra.
Data
dam per
Dec.
Tafes
1
f.o.b. per
nu/atedc.l.f.
Centri.
Cubes
1
i
–
Na. 1 December/Januari
December
fugals
Sh.
Sh.
$
ets. 12 Dec. ’22
f23
9
/
5516
1913
231-
5,75
5
,,
’22
,,23°/
561-
1919
2313
5,75
12 Dec. ’21
,,20%
541-
1716
18/1%
3,86
12Dec. ’20,,
–
841-
301-.
–
4,63
4Juli ’14
,,1
l’/
181-
–
–
326
KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 6 December 1922.
Prijzen van Amerikaansche katoen zijn deze week nog eenigszins gedaald, hoofdzakelijk door gebrek aan koop-
orders. Gisteren had er een tijdelijke reactie plaats door
het Rapport van de National Ginners Association, die het
aantal balen geginde katoen tot 1 December op 9.260.000
balen schatte, w’aaruit zou blijken, dat er in de periode van
15-30 November slechts 390.000 balen gegind zouden zijn
tegen 366.000 balen in dezelfde periode van verleden jaar.
Hoewel deze cijfers ,,bullish” geacht moeten worden, was de
verbetering toch slechts van weinig beteekenis en had
]ater zelfs weer een reactie plaats. Niemand schijnt veel
voor katoen op de tegenwoordige prijzen te voelen, hoewel
de oogst volgens dit Ginnersbericht slechts op 9.640.000
balen wordt getaxeerd. De berichten uit de industrie zijn
1100
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20 December 1922
eerder slechter claii beter en zelfs in Amerika schijnt cle
vraag naar nianufacturen te verminderen. Het Census
Bureaubericht zal as. Vrijdag gepubliceerd worden, doch
men verwacht niet, dat dit veel zal verschillen met dat van (le Natioual Ginners Association. De stemming is dan ook
over het algemeen flauw en prijzen hebben een dalende
neiging. Egyptische katoen is ook lager en ontvangsten
te Alexandrië blijven groot en houden steeds prijsverbete-
ring tegen.
In garens hebben wij weer een slechte week gehad en
noch Amerikaansche noch Egyptische Spinners hebben veel
kunnen verkoopen. Het voorstel om den korteren werktijd
verder in te krimpen tot 24 uur per week werd verwor-
peil. Den verbruikers van Amerikaansche katoen wordt ook
nu nog aangeraden voorloopig des Zaterdags en Maanciags
te stoppen, hetgeen de meeste Spinners van Amerikaan-
sche garens dan ook wel zullen blijven doen. Men voelt er iiiets voor om thans op voorraad te werken eii cle produc-
tie beperkt zich dan ook tot de vrij geringe vraag. Prijzen
zijn over het algemeen te hoog om cle belangstelling te
wekken van de groote overzeesche markten en er gaat clan
ook over het algemeen slechts weinig om.
De doekmarkt is nog niet beter en de positie blijft ook
over het algemeen onveranderd. De meeste w’everijen heb-
ben gebrek aan oiders en zouden gaarne bestellingen ont-
vangen. I)aartegenover hebben de overzeesche markten
vel belangstelling voor manufactnren, doch geen vertrou-
ven, zoodat de meeste biedingen te laag zijn. De zaken, die
nog tot stand komen, gaan beneden kostprijzen, maar zelfs
cle fabrikanten kunnen niet lager verkoopeil dan zij thans
reeds doen, daar dan het verlies te groot zou worden.
Ten gevolge hiervan zijn noteeringen vast en komen er
niet veel zaken tot stand. Wat de overzeesche markten be-
treft is er een bepaalde verbetering in de vraag van Indië, dat meer belangstelling toont in prints en fancy goederen
clan sedert geruimen tijd het geval is geweest. Ook van
Calcutta komen aanvragen voor dhooties in en enkele
orders zijn ook voor die markten afgesloten. Van China en
de meeste andere markten is slechts weinig nieuws te ver-
melden.
Manchester, d.d. 13 December 1922.
Het laatste bericht van het Landbouw Bureau werd gis-
teren gepubliceerd en de schatting van den Amerikaan-
schen katoenoogst van dit jaar bedraagt 9.961.000 balen
exckisief linters. Na dit rapport waren er eerst nogal ver-
kooporders aan de markt, maar spoedig verdeu prijzen
vaster en zijn ten slotte opnieuw gestegen. De positie van
Amerikaansche katoen is statistisch zeker sterk, maar
zaken in Europa en elders zijn te slecht, om vertrouwen
in de tegenwoordige prijzén te wekken, vooral nu prijzen
weer dertig punten hooger zijn dan een week geleden.
Alexandrië zendt goede berichten omtrent den Egyptischen
oogst en men schat den oogst op 5.100.000 cantars. Prijzen
zijn ook iets hooger in sympathie met Amerilcaansche
katoen.
De garenmarkt toont, wat Amerikaansehe garens be-
treft, zeer weinig verbetering. Van de binnenlanclsche f a-
brikanten zijn misschien wel wat meer orders geplaatst,
doch hoofdzakelijk kleine hoeveelheden tegen slechte prij-
zen. Voor Holland gaat nog iets om, doch overigens is de
vraag van het Continent zeer gering. Ook komen er geen
orders van Indië of China binnen, daar biedingen van
deze markten veel te laag zijn en het prijsverschil van
dien aard is, dat men feitelijk niet van erostige orders
kan spreken. Egyptische garens zijn ook uiauver en met een bod kan men in den regel wel beneden de noteering
koopen.
De toestand in de manufacturenmarkt is onveranderd,
hoewel de stemming misschien wel wat meer optimistisch
is. Er zijn niet veel zaken gedaan, hoewel er meer aan-
vragen aan de markt komen. De mailberichten uit Indië
vermelden ook, dat daar een betere vraag naar manuf ac-
turen bestaat en voorraden verminderen, terwijl er ook
meer schriftelijke indents en aanvragen binnenkomen. De biedingen zijn echter over het algemeen te laag, zoodat er
slechts weinig zaken tot stand komen. De positie in
Europa is sedert de jongste samenkomst van de premiers
niet beter geworden en de politieke toestand is dan ook
zeer w’eiuig bevredigend, zoodat men wel zal moeten af-
wachten, of deze misschien in het nieuwe jaar zal ver-
beteren.
6Dec.
13
Dec.
Oost. koersen. 5Dec. 12 Dec.
Liverpoolnoteeringen.
T.T.opIndi…. 11344 113+
F.G.F. Sakellaridis 17,50 17,65 T.T. opHongkong
2/4/
214
1
1
8
G.F. No. 1 Oomra 9,00 9,15 T.T.op Shanghai 312
3111
Noteer&ng voor Loco-Katoen.
(Middiing Uplani.ls).
16
Dec.
‘2219 Dec.’22 2
Dec.
‘2216
Dec.
‘21116 Dec.’20
New York voor
Nliddling .. 25,70e 25,10e 25,25e 18,30e 16,—c
New Orleans
voor Middliog 25,50e 24,75e 25,25 c 17,— c. 14.75e
Liverpool voor
Fy Middling 14,61 c1
1
14,35 d
2
14,79 d
8
1 10,91 d 12,17
cl
1)
15 Dec. ’22.
2)
8 Dec. ’22.
) 1 Dec. ’22.
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaananhe iavens.
(In dulzendtallen_balen)
1
Aug.
’22
Ooereenkomstige perioden
lol
16
Dec. ’22
1920-21
1919-20
Ontvangsten Gulf-Havens..
3116
2357
2481
11
Atlant.Havens
658
876
660
Uitvoer naar Gr. Brittannië
828
677
829
‘t Vasteland.
1719
1960
1317
Japan ete…
–
–
–
Voorraden in duizendtallen
15 Dec. ’22
16
Dec.
’21
17
Dec.
’20
Amerik. hai’ens ……….
1084 1365
1406
Binnenland..
……….
1416
1570
1522
.
87
24
New York
……………-
.
384
469
New Orleans ………….-
Liverpool
……………
770
952 937
KOFFIE
(Mededeeliag van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Kolf t
& Witkamp, Leonard Jacobson & Zonen en G. Bijdendijk).
Noteeringen en voorraden.
Data
Rio
Santqs
1 1
Wisselkoers
1
Voorraad
No.7
Voorraad
1
PrIJs
1
No.4
16 Dec.
1922
1.521.000
17.625
2.318.000
22.500
°’
‘5
’58
9
1922
1.496.000117.625
2.224.0001
22.200
6
19
1
2
1922
1.547.000116.950
2.217.000
I
21.900
6
11
/
16 Dec.
1921
1.801.000
113.750
2.952.000
118.000
71
/2
Ontvangsten.
Rio
Santos
Data
Afgeloopen
Sejer
t
Afgeloopen
Sedert
week
1 luit
week
1 Juli
16 Dec. 1922….
68.000
1.678.000157.000 3.575.000
16 Dec. 1921
. ..
85.000
1
2.138.000
186.000
4.154.000
RUBBER.
Prijzen konden zich iv het begin van de week eenig-
zins verbeteren. Over het algemeen had de markt een zeer
kalw aanzien met weinig fluctuatie4 en weinig handel bij
afwezigheid van belangrijke transacties Het slot is ongeveer
op hetzelfde niveau ale de voorafgaande week.
De noteeringen zijn:
einde voorafgaande week:
Prima Crêpe December,. 75K ct
75Kct.
Jan/Maart 75K ,,
……….76
April/Juni 779 ,,
….
….
77K
Smoked Sheets December 74K ,
… ……. 75K
Jan ./t(aa rt 75
……….76
April/Juni 77
………. 78K
18 December 1922
COPRA.
De markt was deze week zeer vast gestemd, en het
aanbod blijft zeer beperkt. De vraag van Duitschland was
ook wat algemeener, en verschillende dagen ging er veel om.
De markt sluit vast, de noteeriogen zijn:
Javaf.m.s. ………………..
f
29,—
Ned.-Ind. f.m.s. ……………. ., 28,75
18 December 1922.
METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen
Data
IJzer
Ciev.
No.3
Koper
Standard
1
Tin
1
Lood Zink
18 Dec. 1922 .
nom.
64.216_
t
180.51—
26.—!—
37.101-
11
1922..
nom.
62.151-1
179.—!—
26.—!—
38.51-
4
1922..
nom.
62.51—
174.716
25.1716
38.—/-
27 Nov. 1922
oom.
61.151_l
174.151—
26.51—
36.1716
19 Dec. 1921..
r’orn.
66.171,6(
172.12/6,
25.101—
27.1216
20 Juli 1914..
5114
16._/_
145.151—
19.—/_
1
21.101-
20 December 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1101
VERKEERS WEZEN.
SCHEEPVAART.
GRAAN.
Data
–
Petro
grad
Londen!
R’dam
Odessa
Rotte,-
dam
As!.
Kust
Ver. Staten
San Lorenzo
Rotte,-
Bristol
Rotte,-
Enge-
.
dam
Kanaal
dam
land
11-16 Dec.
1922
–
1
–
14Y
2
1
3/4Y2
27/8
2718
4-9
,,
1922
–
1
–
14,
1 3/41%
27/8
2718
12-17 Dec.
1921
–
1
–
41- 41-
.301-
30/-
13-18 Dec.
1920
–
1
–
716
716
401-
401-
Juli 1914
lid.
I7
1
3
1/11
1
I
1/11’I
121-
121-
KOLEN.
Data
Cardl,fl
Oostk. Engeland
Bordeaux
1
Genua
Ç°[4
Plato
Rotte,.
Cothen.
1
Rwter
dam
burg
11-16 Dec.
’22
71-
1011
1116
11161%
4110
7110
4-9
,,
’22
71-
10/2
1116
1118
518
81-
12-17 Dec.
’21
71-
1213
141-
13141%
519
9/- 13-18 Dec.
’20
121-
1
201-
151-
–
1216.
–
Juli
1914
fr.
.-I
71-
713
1416
312
41-
DIVERSEN.
Bombag
Birma
Vladivo-
Chili
Da a
West
1
West
stock
West
Europa
Europa
West
Europa
(d. w.)
(rijst)
Europa
(salpeter)
11-16 December 1922..
26110
331-
351-
331-
4-9
,,
1922..
2718
331-
351-
33-
12-17 December 1921..
2016
–
351-
391-
13-18 Deccmber 1920..
4716
– –
6919
Juli
1914
.
1416
1613
251-
2213
1)
Amer. cents p. 100 lbs.
Graan Petrograd per quarter van 496 iSa. zwaar, OtSessa per unit, Ver. Staten per quarter van 480 iSa. zwaar.
Ovcrge noteeringen per ton van 1015 EG.
VRACHTENMARKT.
De naderende feestdagen beginnen sterker hun invloed
te doen gevoelen op de vrachtenmarkt en vooral bevrach-
ters en reeders, welke voor nieuwen oogst van La Plata
open zijn, zijn geneigd tot na de Kerstdagen of Nieuwjaar
te wachten. Er zijn echter wel eenige hooten bevracht gedu-
rende de afgeloopen week tegen 26/3 tot 271-. Voor Maart
is een groote boot met lijnzaad naar New York afgesloten
tegen
61%
dollar.
Vele reeders verwachten en hopen, dat de vrachten van
La Plata in Januari weer hetzelfde beeld zu1len vertoonen
als verleden jaar. Toen zijn namelijk de vrachten in korten
tijd opgeloopen van 251- tot 3613. Het is zeer wel mogelijk,
dat wij dit jaar ook weer een sterke rijzing zullen zien, daar er veel graan te verschepen zal zijn, doch aan den
anderen kant zijn dit jaar reeds veel meer booten opge-
nomen voor nieuwe oogstaflading dan verleden jaar om
dezen tijd en bovendien is de koopkracht van Europa er’
niet op vooruitgegaan. Het is als steeds weer zeer moeilijk iets te voorstellen.
Van Noord-Amerika is een vijftiental booten bevracht
tegen eenigszins hoogere vrachten. Voor Engelsche reeders
staat tegenover het voordeel van deze rijzing de daling van
den dollar. ten opzichte van het pond. Naar het continent is
16 cents betaald met optie U.K. 17 cents. Een andere boot
kreeg 17 cents naar U.K. of Belfast met optie Antwerpen.
Hamburg range 161% cents voor Januari. Naar Italië blijft
de vracht 21 tot 22 cents.
In het Oosten blijven de vrachten vast en zijn meerdere booten bevracht van Bombay en Karachi tegen, ongeveer
2616 on deadweight en 251. op scalebasis. Burmah naar
Continent betaalde 3216.
Van Australië werd 43(6 betaald.
De uitgaande vrachten van Engeland blijven zeer Jaag,
met vrachten van 11/71% naar Buenos Aires en 619 tot 9/3
voor, kleine booten naar Las Palmas. Voor Gibraltar werd
71. tot 8/. en voor Marseille 10/. betaald.
19 December.
INKLARINGEN.
IJMUIDEN
November 1922
November 1921
Landen van
her kom et
Aantal
N. R; T.
schepen
Aantal
N. R. T.
schepen
Binnenl. havens
12
6.958
7
4.703
Groot-Brittannië
138
101.491
93
69.163
Duitschland…,
41
39.996
37
34.777
Noorwegen
2
696
6
1.943
26
12.814
‘
27
15.999
Denemarken
5
2.615
6
2.755
Rusland-Oostz.h
5
5607
1
790
Finland ……..
25
17.652
30 20.381
België ………
–
–
2
1.398
Frankrijk
3
2.304
9
2.151
Spanje
6
4.751
4
4.027
Portugal
3
3772
–
–
Italië ……….
–
–
3
2.983
Oostenr.-Hong.,
Griekenland
3
3.290
1
637
Levant
1
1.146
4
3.940
Zweden ……….
And. Midd. Zeeh
2
2.552
1
298
Senegal,Dakar
–
.-
3
4.530
Ov.Westk.Afrika
..
..
‘1
1.388
Oostkust
Afrika
1
3.646
–
–
Voor-Indië
..
2
8.822.
1
2.481
Ned-Oost-Indië
9
.
37.468
6
23.695
Vereen. Staten
1
6200
5
15.334
Canada
–
–
3
6.806
Midden-Amerika
.
4
14.033
–
–
Ned. West-Indië-
..
Ned. Antillen
4
9.208
5
8.730
Argent.,Uruguay
6
26719
3
20.800
3
6.325
1
2.228
Totaal ….
303
.319.453′
258
250.549
Periode 1 Jan.-
31 Octoberber..
2.888
3.085.599 2.446
2.658.547
Nationaliteit.
Nederlandsche
118
159.929
109 144.351
Britsche
73,
66.161
46
46.754
Chili ………….
Duitsche
77
41.147
62
27.863
Noorsehe
9
7.905
17
11.553
Belgische
3
3.865
4
2.055
Franache
4
7.494
3
1.516
Zweedeche
10
5.625
12
9.900
Deensche
‘
3
7.687
4
3.357
Vereenigde Stat
4
18.419
,
1
3.200
Andere
2
1.221
–
–
Totaal ….
303
319.453
258
250.549
(Vereenig
Ha’iverhout & Zwart en ZurmUMen & Co.)
VLISSINGEN.
November 1922
November 1921
Landen van
h e r ko m et
Aantal
M8
Aantal
schepen
‘ .
schepen
Binnenl. havens
2
32.014
–
–
Groot-Brittannië
31
249.653
29
191.230
1.617
–
–
Finland ……….1
Italië
1)
4
733
9
,
7.693
Levant2)
.4
9.462
–
1
–
Rusland-Zw.zee
2
)
–
–
18
9.530
Totaal ….
52
293.479
56
208453
Nationaliteit.
Nederlandsche
37
252.309
42
197.558
Biitsche
3
35.307
5
4.790
Duitsche
3
2.806
1
1.517
Noorsche
– –
1
1.180
Belgische
9
3.057
4
1.931
Fransche
–
–
3
1.477
Totaal ….
52
293.479
56
208.453
1)
Bijleggers. ‘) Sleepbooten.
(Barend Stofkoper & Co.)
1102
20 December 1922
NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ.
Oestort Kapitaal
…
•f
80.000.000
1
—. –
Statutaire Reserve
t…
f
l
9
•
445
•
2
lIj.
Buitengewone Reserve
f
22.660.000,—.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM.
Agentschappen te ROTTERDAM en ‘S-GRAVENHAGE.
R EKTTE
Direct opvorderbar.
…, …
..
.
…
..
..
172
%
IN
1 maand vastof opzeging . . . : ……..2
%
v r
3 maanden va
‘
st of opzegging
00
.
,,
..;….
.
:;..
DEPOSITO’S•
12
•
………..
…
….
43/ %
70
–
oor an ere termijnen en groote bedragen na er overeen te komen.
al
AMSTEL-BROUWERIJ
AMSTERDÂM
HOLLAND-AMERIKA LIJN:
•
WILHELMINAKADE, ROTTERDAM’
GEREGELDE AFVAARTEN TUSSCHEN:
11
ROTTERDAM en NEW YORK, BOSTON, PHILA-
DELPHIA, BALTIMORE, NEWPORT NEWS,
NORFOLKSAVANNAH, NEW ORLEANS;CUBA,
MEXICO, PACI FIC COAST, BRITSCH-I N DIE,
BENEVENS TUSSCHEN
NEW YORK
EN
JAVA
1
Voor inlichtingen wende men zich tot bovenstaand adres
1
•
INSTITUUT VOOR
ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
VEEKBLAD –
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
Het vraagstuk van de geidruimte
in Nederland en de Goudpolitiek
van de Nederlandsche Bank
door
Mr.
G.
VISSERING.
Prijs per nummer f1,50
Verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij NIJGH &
VAN DITMARS UITC.-Mlj. Rotterdam.
WERKSPOOR
AMSTERDAM
ROLLEND SPOORWEGMATERIEÉL
‘SCHEEPSSTOOMWERKrUIGEN
SCH EEPSDI ESELMOTOREN
IJS- EN KOELMACHINES
SUIKERMACHINERIEEN
IJZERCONSTRUCTIES
SCHEEPSTURBINES
POLDERGENIALEN
LOCOMOTIEVEN
STOOMKETELS
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
Wilton’s Machinefabrieken
–
Scheepswerf
ROTTERDAM
Scheepsbouw en. Machinefabriek .
Speciale inrichting voor reparatiën van eiken omvg
Vier droogdokken met lichtvermogen tot
46000
ton
Dwarshelling
–
Drijvénde’kranen met lich-tvermogen tot
120
ton
Teléfoon:
7303
en
7304
-.
.
‘ Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam