Jrg. 2, editie 92

3 OCTOBER 1917

Economisch-Statistische

Berichtén

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID. FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

1 2E JAARGANG

WOENSDAG 3 OCTOBER 1917

1

No. 92

INHOUD
Blz.
DE ONTWIKKELING VAN HET FEDERAL RESERVE BANKSTELSEL
IN DE VEREENIGDE

STATEN………………………
729
Distributie boven

Kostprijs

……………………..
731
De
Centrale Graanfactory
en
het Rotterdamsche Haven-
belang……………………………………
733
AANTEEKENINGEN
Statistische
cijfers
Rotterdam
le
halfjaar
1917 ……..
735
Resultaten der Duitsche ijzer-
en staalindustrie
……
735
L
andverhuizersverkeer
……………………….
735
RECEERINGSMAATREGELEN OP HANDELSGEBIED

…………
735
MAANDCIJFERS:
Emissies
in

September
1917

………………….
736
Spaarbankcijfers

…………………………..
736
Nederlandsche

handelsstatitiek
…………………
737
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN

………………738—.747
Geidkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
1
Goederenhandel.
Bankstaten.
Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE.

GESCHRIFTEN

WEEKBLAD ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

Het jecretariaat van het iveekblad is gevestigd te
Rotterdam, Pieter de Hooghweg 192, telefoon no. 3000.
Tele gramadres: Economisch Instituut.
Bijdragen en mededeelingen, den inhoud betref-
fende, gelieve men te zenden, aan het secretariaat.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland, f10,—, buitenland en koloniënf 1e,-
per
jaar. Losse nummers 25 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het
weekblad gratis.

Mededeelin gen betreffende abonnementen en adver-
tentiën richte, men tot Nijgh & van Dit mar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, Den Haag. Advertentiën f 0,35 per regel. Plaatsing bij abonne-
ment volgens tarief.

2 OCTOBER 1917.

De geidmarkt was de afgeloopen week aanmerkelijk

vaster. De groote geidruimte van de laatste weken

was beduidend ingekrompen. Reeds in het begin der

week was een verstijving der koersen duidelijk merk-

baar. Wel is waar werden nog enkele kleine posten

particulier-disconto
a
1
3
/
8
pOt. afgesloten, maar voor

grootere bedragen moest reeds direct een hoogere rente

toegestaan worden en hoewel in het laatst der week

voor 11
4
pOt. nog enkele afdoeningen tot stand

kwamen, konden’ in het algemeen belangrijke posten

disconto niet onder 1
1
/
8
k 2 pOt. plaatsing vinden.

Ook de prolongatierente was vster en steeg van

211
4
tot 21
4
pOt. –

De wisselmarkt was wederom stil. De stemming

voor de oorlogvoerende landen was flauw en vooral

Marken leden onder sterk aanbod. Daarentegen waren

de koersen voor de neutrale landen vast in het

bijzonder voor Zweden, dat sterk steeg. De koers liep

op van 80,70 tot 82,35 en bereikte heden een noteering

van 84,—. De houthandel was weder sterk als kooper

in de markt en aangezien alle materiaal ontbrak en

ook de arbitrage bijna machteloos stond en niet in

staat was op eenigerlei wijze dekking te verschaffen

kon een sterke rijzing niet uitblijven. Deze rijzing

werd nog versterkt, doordat de Zweedsche Rijksbank

pldtseling haar discontonoteering verhoogde op 6 pOt.

Omtrent de redenen, welke haar daartoe bewogen,

verkeert men hier vrijwel in het onzekere. In het

algemeen gelooft men, dat een tegengaan van de

sterke speculatieve neigingen, welke in Zweden

heerschen het hoofddoel van dezen maatregel is, vooral

omdat deze week een belangrijk faillisement in

Stockholm bekend werd van een Göteborgsche firma

welke in wol en effecten gespeculeerd had.

Voor de reële handel niet Zweden wordt de toestand

echter steeds meer onbehagelijk. Aan goudzendingen

orden nog altijd zooveel mogelijk moeilijkheden in

den weg gelegd en een grens van de koersstijging is

minder dan ooit te zien. Het agio bedraagt hier nu

reeds 26 pOt. van den normalen koers.

*

5
*

Op de Effectenbeurs ontstoid een buitengewone

vraag naar Scheepvaartaandeelen, welke voor rekening

van Noorwegen dagelijks bij groote posten uit de

markt werden genomen. In hoofdzaak genoten aan-

deelen Holland Amerika Lijn en Kon. Nederl. Stoom-

boof Mij. de voorkeur.

De buitengewone
stijging
in den zilvérprijs van

de laatste weken, werd deze week ‘gevolgd door een
gevoelige daling. De noteering welke in Londen was

opgeloopen tot 55 d. en in New-York tot 108
1
/
2

daalde heden tot
481/4
d. en 9511

DE ONTWIKKELING VAN HET FEDERAL

RESERVE BANKSTELSEL IN DE’

VEREENIGDE STATEN.

De op 16 ‘Noveitsber 1914 in werking getreden
Federal Reserve Act, die in beginsel aan de Veree–
nigde Staten de zoo lang gewenschte centrale bank-‘
organisatie gaf, had de groote verdienste, dat zij, door
den nieuwen Fed. Res. banken bevoegd te verklaren
bankbiljetten uit te geven tegen ,,commercial paper”
en niet enkel tegen United States bonds, aan het
Amerikaansche circulatiewezen de dringend noodzake-
lijke elasticiteit gaf en.daarmde.althans aan een van
de voornaamste, bezwaren van het bestaande stelsel
tegemoet kwam. Overigensbestond evenwel.de in 1914

730

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3 October 1917

inwerkinggetreden regeling in een reeks van com-

promissen, waarvan al dadelijk met zekerheid viel te
voorspellen, dat op
tel
van punten de natuurlijke
ontwikkeling der dingen tot wijzigingen zou leiden.

Vooral gold dit voor de regelingen getroffen voor de

bankbiljetten-emissie en de centralisatie van de goud-
reserve des lands. Het lag trouwens voor de hand.

Men stond voor een bankstelsel, dat eenerzijds, zij het

onder zeer beperkende voorwaarden, aan honderden

national banks het recht van bankbiljetten-emissie gaf en anderzijds, door voor alle banken naar ver-

houding hunner deposito’s een zekere verplichte goud-
reserve voor te schrijven, waarvan een deël tedepo-

neereii bij banken in een reeks aangewezen réserve-

cities, van waar wederom een deel naar banken in de
drie central reserve cities behoorde te vloeien, tevens
een regeling voor de goudreserve had gebracht, waaraan

het gansche bankwezen der Vereenigde Staten zich
had aangepast, en waarmede niet eensklaps kon wor-

den gebroken. Een ingewikkelde regeling, moeilijk te

begrijpen voor wie niet van nabij bekend is met het
Amerikaansche bankorganisme, was het gevolg. Wat

de bankbiljettencirculatie betrof. handhaafde men de
national banknotes doch trof een regeling, waardoör

geleidelijk-aan, door een stelsel van afkoop via de
Fed. Res. banks, het recht van biljetten-emissie van

de United States bonds zou worden losgemaakt

en dus, waar voor iedere national banknote een derge-
lijke U. S. bond moest worden gedeponeerd, de national
banknotes langzamerhand zouden verdwijnen. Intus-

schen bedoelde men aan de nieuwe Fed. Res. notes
aanvankelijk slechts een subsidiair karakter te geven.
De uitgifte zou alleen mogelijk zijn tegen deponeering

bij de Fed. Res. agenten – de voorzitters van de Fed.
Eed. banken en tevens agenten van de schatkist –

van wissels, op wier vervaldag de biljetten wèder
zouden worden ingetrokken en dus uit de circulatie
zouden verdwijneu7 Wat de regeling voor de gdud-
reserve betreft werd bepaald, dat binnen drie jaar
– alzoo v66r 16 November 1917 – de banken des
lands geleidelijk een zeker deel van hun goudreserve

bij de Fed. Res. banks zouden deponeeren, terwijl
daartegenover het verplichte depot in reserve en
central reserve cities verviel. Een ander deel van de

verplichte reserve moesten zij zelf in kas houden, ter-
wijl zij ten opzichte van het derde deel
vrij
waren het

f zelf in kas te houden, èf bij de Fed. Res. bank onder te brengen, ôf als voorheen
bij
banken in
reserve of central reserve cities. Aan de Fed. Res.
banks zelve werd de verplichting opgelegd naast het
voor de Fed. Res. notes in ruil gegeven ,,commercial
paper” nog een extragouddekking van 40 pOt. voor
deze biljetten aan te houden en bovendien een dekking
in goud en ,,lawfull money” van 35 pOt. tegenover

hare deposito’s.
Aldus was in hoofdtrekken de regeling, die in No
vember 1914 in werking trad. De banken, national banks zoo goed als State banks en trust-companies
waren Vrij al dan niet tot .de regeling toe te treden,

waarbij feitelijk alleen op de national baiiks een soort
van indirecte drang werd uitgeoefend. Toetreding
brengt mede de verplichting tot een zeker bedrag in
het kapitaal der Fed. Res. bank deel te nemen, welk bedrag bij uittreding wordt teruggegeven. Het kapi-
taal der Fed. Res. Bank krjt hierdoor een ietwat
afwijkend karakter en gelijkt meer op een vast
deposito, hetgeen tot uiting komt in de dekkingsrege-
ling, welke het kapitaal in dit opzicht onder de
deposito’s medetelt. Op het oogenblik is onder de
natioual banks de deelneming algemeen en groeit die
onder de andere groepen van banken gleidelijk.
Ook in de organisatie kwam, naast de uitgestrekt
heid van het bestreken gebied, het compromiskarakter
duidelijk naar voren. Er werden toch, als bekend, 12
Fed. Res. Banks opgericht, ieder voor een aangewezen
territoir en onder een eigen bestuur, doch onderwor-
pen aan een centralen Federal Reserve Board, die
een nauwlettend toezicht zou uitoefenen en de ge-

meenschappelijke belangen, in de eerste plaats de

hoogte van het disconto, zou regelen.

Dé voorspelling, – al dadelijk gehoord en vooral
nadat de samenstelling van den Fed. Res. Board was

bekend geworden, – dat zich al heel spoedig sterk
centraliseerende tendenzen zouden voordoen, en dat

van de zijde van ,den Fed. Res. Board een sterk streven

tot uitbreiding zijner bevoegdheid binnen en misschien
zelfs buiten de wettelijke palen zou te wachten zijn,

heeft zich onder kritiek van velen, maar niet geringer

goedkeuring van andere zijde, bewaarheid. Metter-

daad is de Fed. Res. Board niet alleen de gestie der
Fed. Res: banks van den aanvang af in sterke mate

gaan beheersch&n, doch al spoedig is hij ook – men

.herinnere zich de merkwaardige circulaires inzake de

credietverleening aan de gealliëerden – tegenover
het gansche Amerikaansche bankwezen een standpunt

gaan innemen, dat weliswaar in de abnormale om-

standigheden van thans zijn verklaring kan vinden,

doch dat men in Europa in vroeger tijden van vrede
misschien alleen
bij
de Duitsche Reichsbank zou heb-
ben verwacht.

Zelfs heeft op éen punt het streven om de Fed.

Res. Banks en speciaal de Fed. Res. notes dadelijk
een positie ‘van beteekenis te doen innemen, den

Board, in overleg weliswaar met de Treasury, tot een

maatregel geleid, die bij onbevooroordeelde lezing der
et niet door den beugel kon. Wat toch was het ge-
val. Na de eerste oorlogsmaanden heeft Amerika als

zoovele andere landen een periode van uitermate
goedkoop geld gekend. Gevolg was, dat, al konden de

banken in enkele gevallen, zoo de Westelijke en Zuide-
ljkè in de periode van de groote oogstvervoeren, het goed recht van hun bestaan terdege bewijzen, in het

algemeen van een disconteeren van commercial papei

bij de Eed. Res. banks en mitsdieiz van een normalen
groei van het stelsel, weinig kwam; terwijl. tegelijker-

tijd, als bekend, de goudvoorraad in het land en dien-
tengevolge ook bij de Fed. Res. banks sterk toenam. Men
is er toen toe overgegaan, formeel nog steeds do Fed.

Res. notes tegen commercial paper uit te geven, doch op
den verva.ldag van den wissel de notes niet wedei in te
trekken, daarbij den vervallen wissel bij den agent door
een depot van goud vervangende. Hierdoor werd het

mogelijk de circulatie reeds dadelijk tot een belangrijk
hooger
cijfer
op te voeren dan anders het geval zou
zijn geweest en tevens haar een blijvende plaats in het
betadingsverkeer te verzekeren. Van een organisme,
actif slechts of in hoofdzaak, wanneer tijden van
spanning op de geldmarkt tot het middél van herdis-
conteering zouden doen grijpen, werd het Fed. Res.

stelsel aldus tot een bankorganisatie van onafgebroken
werkzaamheid.
Dezelfde gedachte kwam ook naar voren in de
reeds spoedig door den Fed. Res. Board aangebrachte
wijziging in de vereischten voor discontabel paper.
Een van de doeleinden met het Fed. Res. stelsel
beoogd, was in de Vereenigde Staten allengs de wissel
als credietinstrument dezelfde beteekenis te doen
erlangen als hij elders bezit. Immers het in de Veree-
nigde ‘Staten iiiheemsche bankcrediet, gebaseerd als
het is op de algemeene gegoed.heid van den schulde-
naar’ en berustend mitsdien op een persoonlijke,
dikwijls door geregeld boekenonderzoek gesteunde ver-
houding, mist noodwendig de liquiditeit, die het
wisselcrediet, gegrond op een speciale in een docu-
ment belichaamde vordering en gedekt door meerdere’
handteekeningen, kan hebben. Naar men vertrouwde,
zou nu de mogelijkheid van herdisconteering aan den

wissel als credietinstrument nieuwe waarde geven, ten bate van de algemeene liquiditeit van het bank-
wezen. Terecht werden echter tegelijk aan de wissels
strenge eischen gesteld, waarbij op den voorgrond

stond, dat hij in een goedereiitransactie zijn oorzaak
vinden zou. Evenwel, door al spoedig toe te laten, dat
een aantal wisselcredieten op den vervaldag zonder
meer geconstinueerd konden worden heeft de Fed.
Res. Board in zijn streven, de credietverleening der

3 October 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

731

Pad. Ras. banks uit te zetten, het conservatieve stand-

punt verlaten en de mogelijkheid geschapen van

minder wenschelijke credietoperaties. Ook op dit

onderdeel van zijn politiek heeft de Pad. Res. Board

van verschillende zijden aan niet onverdiende critiek
blootgestaan.

Wat hiervan evehwe 1 zij, begrijpelijk is dat het

streven van den Board tpt versterking der eigen

jositie bij het intreden van de Vereenigde Staten in

den oorlog sterken steun vond. De behoefte aan een
krachtige leiding op £inanciëel gebied werd in hoogei

mate gevoeld, vooral toen èu de geldruimte èn do
gunstige stand der wisselkoersen gingen minderen,
terwijl aan ‘den anderen kant de financiëele transac-
ties met de bon dgenooten en de te verwachten stijging
der eisen uitgaven voor de regeering een krach-
tige centrale credietinstelling dringend gewenscht
maakten.

Gevolg is geweest, dat op 30 Juni I.I. een belang-

rijke wijziging van de Ped. Res. Act tot wet geworden
is, welke het gansche stelsel in verschillend opzicht

meer de Europeesche centrale banken doet nabij-

komen.

In de eerste plaats wat betreft de bankbiljetten-

emissie. Gesancti.oneeid is thans de uitgifte tegen

goud, terwijl tevens bepaald is, dat in het vervolg niet

meer naast de 100 pOt. dekking
hij
den Ped. Res.
agent nog een extra dekking van 40 pOt. goud noodig
is, doch dat het voldoende is indien de dekking zelve
voor minstens 40 pOt. uit goud bestaat, een regeling

dus, •die gelijkenis vertoont met die, welke voor onze Nederlandsche circulatiebank geldt. Daarnevens is de

eisch, -dat de deposito’s voor 35 pOt. door goud en
..lawfull money” gedekt moeten zi
j
n, gehandhaafd. Wat de gondrcserve aangaat – een der meest omstre-
den punten – is bepaald dat thans de gansche ver-
)li.chte reserve, die evenwel
tegelijkertijd
voor de
country hanks, de reserve city hanks en de central
reserve city banks resp. van 12,15 en 18 op 7, 10 en
13 pOt. van de dadelijk opvraagbare deposito’s en
3 pOt. van de deposito’s op termijn is teruggebracht,
in zijn geheel hij de Fed. Ras. bank moet wor-
den gedeponeerd. Volledige centralisatie dus reeds
v6or den afloop van den aanvankelijken overgangs-
termijn, met het gevolg, dat, dank zij deze historisch
verklaarbare doch overigens in een centrale bank-
regeling nieuwe bepaling, de positie van het Amen-
kaansche centrale bankorganisme in dit opzicht bedui-
dend sterker is dan die zijner Europeesche soortge-
nooten; immers is door dit verplichte dejôt aan de
onttrekking van goud door particuliere banken een
grens gesteld, die in Europa ontbreekt. Ten slôtte is
aan de prijzenswaardige werkzaamheid van deze Ped.
Ras. Bdard om een op gezonden grondslag berustend
chèquestelsei in het leven te roepen en te breken met
de op dit gebied bestaande misbruiken, wettelijke
grond gegeven, waarbij tegelijk voor het deelnemen
aau het Pad. Ras. stelsel een nieuwe prikkel is ge-
schapen
1)

Gelijk reeds in het vorige nummer met enkele
woorden werd aangewezen, zijn tengevolge van dez(-,
wetswijziging in den weekstaat der Pad. Ras. banks
verschillende veranderingen aangebracht, die zich in
de verkort weergegeven voornaamste posten, welke
hierachter onder de statistieken een plaats vinden,
weerspiegelen. De gansche goiidvoorraad, met inbe-
grip van die welke voor de biljettenuitgifte bij den
Pad. Res. agent gedeponeerd is, wordt thans opg’e-gb.

ven evenals de geheele hoeveelheid circuleerende Fed.
Res. notes. Van het goud is afzonderlijk vermeld de
voor de dekking der Fed. Res. notes aangewezen
hoeveelheid, welke grootendeels in handen is van den
Fed. Res. agent en verder voor een klein deel voor de

1)
Voor nadere gegevens omtrent dit punt, dat eveneens heel wat stof heeft opgeworpen, zij o.a. verwezen naar het
belangrijk artikel van H. Parker Willis in the American
Economie Review van Juni
1917.

dagelijksche inwisseling
bij
de Treasury beruste.

Nieuw opgenomen
zijn
voorts de heveelheid goed,
die gedeponeerd is
bij
agenten in het buitenland, in

de eerste plaats de Bank of England, en do post

,,kapitaal”, waarin als gezegd, de toeneming van het

aantal aangesloten banken zich weerspiegelt. De ter

vergelijking opgegeven cijfers van verleden jaar zijn

op dezelfde basis omgerekend.

Dat de hiermede in het kort uiteengezette wijzigin-

gen tot heel wat beschouwingen aanleiding hebben

gegeven, laat zich begrijpen. Zelfs krijgt men den

indruk dat nog veel te weinig is beseft, van welke

draagwijdte en
blijvende
heteekenis voor de finan-

cidele organisatie in de Vereenigde Staten deze wijzi-

gingen in het Ped. Ras. stelsl, tot stand gekomen te

midden van het eerste rumoer der militaire en econo-
mische oorlogstoerusting, wel zijn
1)•
Intusschen is van
verschillende zijden, in de eerste plaats in den.Ohro-

riicle, die voortdurend tegen den groei van het Fed.

Res. organisme zich heeft gekant, tegen de wijzigin-

gen scherp partij gekozen. Voor zoover deze oppositie
zi.ch
richt tegen de algemeene ontwikkelingslijn vai
het stelsel, naar het schijnt, te.n onrechte. Het zon
tever voeren thans op deze vraag nog uitvoerig in te
gaan, en misschien is ook dit weekblad daartoe niet
in. eerste plaats aangewezen. Wanneer het echter

waa is, dat de vraag, in hoeverre een centrale bank-
organisatie aan het financiëel-economisch leven van
een land leiding behoort te geven, in laatste instantie
bepaald wordt door den graad van weerstandsvei

mogen en de mate van voigroeid-zijn van het econo-
misch leven van het land en dat hierin, véel meer dan

in uitwendige oorzaken en historische toevalligheden,
de diepere verllaring te vinden is vöor de zoo verschil-
lende positie van b.v. de Bank of Engiand en de
Duitsche Rcichsbanik, dan is het aan geen twijfel
onderhevig of de snelle groei van het Amerikaansche
hankstelsel gaat in. de juiste richting.
Natuurlijk kan niet ontkend worden, dat hiermede
een grodte discretionnaire macht in handen van den
Ped. Ras. Baard is gelegd. En wel eenigszins verklaar-
baar is het misschien, wanneer de nadruk, waarmede
zelfs bij de behandeling in hetparlementaiteijverige,
weinig deskundige voorstanders van de etswijzi-
ging een mogelijké verlaging van het algemeen rente-
niveau in het uitzicht hebben gesteld, bij tegenstan-
ders het infiatiespook te sterker heeft doen rijzen,
vooral nu tegelijk de verlaging van de verplichte
reserve der national hanks zooveel gebonden fonds
doet
vrijkomen.
Hoe dit evenwel zij, de nieuwe macht
van den Pad. Res. Board is niet grooter dan die van
cle leiders der Europeesche centrale bankinstei]ingen.
De Fed. Ras. Baard moge de ervaring dezer laatste
missen, de beginselen, waarnaar .een richtig circula-

tiebankhheer zich heeft te gedragen, zijn door die
ervaringen tezeer gemeen goed geworden, dan dat het
-gevaar groot zoude zijn, (at zelfs’ouder do huidige
omstandigheden de Pad. Ras. Baard de-teugels licht
zou laten ontglippen. 13.

DISTRIBUTIE BOVEN KOSTPRIJS.

Een medewerker schrijft:
De tijd der begrooting is aanstaande en allorwege vraagt men zich af, welke verrassingen in finantiëel
opzicht de hegrooting voor de voorziening met goed-
koope levensmiddelen over het volgend jaar wel zal
brengen. In de Tweede Kamer heeft minister
Posthuma bij de behandeling van het wetsontwerp op
de Exportcentrale er al op gezinspeeld, dat het benoo-
digde bedrag in 1918 wel
f
200.000.000 zou kunnen

1)
Hoe reeds dadelijk de gezamenlijke goudvoorraad der FecI. Res. Bauks gestegen is, blijkt uit de volgende cijfers:
Goudvoorraad der gezamenlijke Fed. Ras. Banks:
1
Juni
1917
…………..
$

956.830.000
15

,……………….1.050.890.000
29

,,

………………
1.294.566.000
–

13
Juli

……………..

,,
1.353.371.000

732

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3 October 1917

bedragen en in de pers verluidde reeds, dat een zoo-
danige som oök in werkelijkheid aangevraagd zoit
worden.

Men kan veilig zeggen, dat, tensij een wijziging in
de regeeringspolitiek met betrekking tot de voedsel-
voorziening plaats vindt, de •som -van
f
200.000.000

nog belangrijk zal worden ovschreden. De ten vorigen
jare aangevraagde
f
80.000.000 vertegenwoordigden

niet de totale kosten der verstrekking van regeeriags-goederen, doch alleen het voor rekening van het Rijk
komende bedrag, na aftrek van hetgeen de betrokken

exportvereenigingen in natura tot die voorziening

hadden bijgepast. Bij behandeling van het wetsont-

werp op de Exportcentrale is uitgemaakt, dat om

redenen van comptabelen aard ook deze sommen
voortaan in de begrooting zuilen worden opgenomen.
Het bedrag van
f
80.000.000 wordt dus vanzelf al

wel hooger, ook al zou de distributie in 1918 feitelijk
niets méér kosten dan over het thans loopende jaar.

Dat de kosten der vooriening ook in werkelijkheid
grooter zullen worden, staat el vast. De hoofdoor-
zaken zijn hoogere inkoopprijzen en grootere verliezen
hij den verkoop dan waarop
bij
de samenstelling der

berooting gerekend was, alsmede het ongunstiger

worden van de verhoudingen voor den export, zoodat
deze niet in staat zal zijn zooveel als tot nu toe aan

de distributie ten koste te leggen.
In eenige voorgaande nummers van dit tijdschrift

is becijferd – en de berekeningen daaromtrent waren

alle aan den lagen kant – dat alleen cle voorziening
met brood, vlesch, melk en kaas volle
f
150.000.000

zal vergen. Daarnaast staan de kosten der voorziening
met rijst, gort, havermout, aardappelen, peulvruchten,
visch, vet, rnargarin, suiker, eieren en zeep, en eris

al bitter weinig rekenkunst yoor noodig om uit te
maken, dat deze heele reeks goederen heel vat’eer

dan
f
50.000.000 van de schatkist zullen vergen. Eeiie
voorloopige berekening dezerzijds heeft tot uitkomst

opgeleverd, dat van die
f
50.000.000 reeds ten naasten-
hij’
f
30.000.000 voor de aardappelenvoorziening uoo
–

dig zullen zijn, indien, gelijk de bedoeling schijnt 4e

wezen, zoowel de k]ei- als de veen- en zandaardappelen
voortdurend beneden kostprijs gedistribueerd worden.

Vooial in het volgend najaar zullen d.e kosten der
aardappelen-voorziening hoog loopen, in verband met
de verhooging der garantieprijzen voor den verboll-ver, die nu r.esp. f5 enf 6-per 100 K.g. bedragen en
dan zoowel voor de veen- als de kleiaardappelen
f
6,50

zullen beloopen.

Het vermoeden is dan ook gewettigd, dat de voor-

zieningskosten dichter hij de
f
250.000.000 dan hij de

f
200.000.000 zullen liggen en het zou ons zelfs niet

verwouderen, wanneer zij de
f
250.000.000 overschrij-

den. Van dit bedrag zal slechts een klein gedeelte
uit den export binnenkomen, zoodat men er zich wel
op zal moge& voorbereiden, dat van overheidswege

volle
f
200.000.000 zal moeten worden bijgepast.

Vanzelf rijst de vraag, waar dit ontzaglijke bedrag

vandaan zou moeten komen, en waar *el niemand
daarop een bevredigend antwoord zal kunnen geven,
koppelt zich dadelijk aan de eerstevraa’g een tweede
vast, hoe op de overheidskosten zou kunnen woiden
bezuinigd. Allereerst denkt men hier aan verhooging
van de prijzen der goederen voor den verbruiker,
waardoor de nadeelige verschillen tusschen de in- en
verkoopprijzen kleiner worden. Maar dadelijk laat

men ook weer dit denkbeeld los, wanneer men in aan-
nierking neemt, voor welk betrekkelijk klein deel der
kosten aan levensonderhoud de overheid mee de zorg
helpt dragen; de door den directeur-generaal van den
arbeid gepubliceerde gegevens over de stijgiug van
de kosten van het levensonderhoud voor de veenarbei-
ders met volle 100 pOt., niettegenstaande de lage
prijzen der regeeringsgoederen, schijnen al bij voor-
baat de mogelijkheid van verhooging van maximum-
prijzen uit te sluiten. Een tweede middel om tot verlaging van kosten te

komen, zou zijn de welstandsgr.ens weer in de Distri-

butiewet op te nemen, en dus de verstrekking der
goederen beneden kostprijs te beperken tot do on- en
minvermogenden. Maar wie zich te binnen, brengt de

algemeene tegenkanting van de zijde der gemeente-

besturen tegen zoodanige plannen van minister

Posthuma, eerst hij de bruinbroodvoorziening en later
bij de indiening der Distributiewet, voelt wel, dat
–
de
Regeering geen lust zal hebben ten derden male met
dit middel te komen en ten derden male liet hoofd
te stooten.

Toch, iedereen beseft, dat
bij
de kwestie van de
welstandsgrens de eigenlijke oplossing ligt en liet er

maar op aankomt een methode te vinden, waardoor

men de bezwaren van de gemeenten tegen het opnemen –

van de welstandsgrens in de vet met haar vele daaruit
voortvloeiende moeilijkheden weet te ondervangen.

Welnu, het komt ons voor, dat de Regeering reeds verschillende maittregelen heeft genomen, die op de

mogelijkheid van een oplossing in den aangegeven zin
wijzen. Zoo worden kostn van het Oentraal-Broodkan-

toor alleen door de witbroodeters gedragen en wel,
doordien in den bloemprijs een bedrag van
f
1,40 per

100 K.g. begrepen is tot dekking der kosten van het
genoemde kantobr. De taartjes- en koekjeseters dra-.

gen een verdere som bij; immers de banketbakkers

bloem kost ettelijke guldens meer dan de bakkers-

bloem, welke guldens de banketbakker natuurlijk
.terugvindt in eene verhooglug van de
pijzea
van zijne
producten. Het landbouwbedrijf – verkeerde over het

geheel gedureiide 1915 en 1916 in bloeienden toestand;
de Regeering maakte hiervan gebruik om de prijzen

van het meel en de bloem betrekkelijk laag te houden,
doch de afvalproducten duur te verkoopen, zoodat met

name het zuivelbedrijf indirect een deel der kosten
der broodvoorziening droeg.

Dezelfde methode wortd toegepast bij de brandstof-
fen. De industrie-turf mocht ten vorigen jare duurder

verkocht worden dan de huisbrand-turf, en wat de

steenkolen aangaat, ook hier betaalt de indtistrie
hooger prijzen dan de verbruiker van kolen voor huis-
brand.

Dit beginsel gaat de Regeering, naar luidt van-dag-

hiadberichten, nu ook toepassen ten aanzien van de
suiker. De kostirijs van de suiker zal zoo om en de hij
een f23 bedragen; de fabrikant leverde voor bingen-

landsch verbruik tot dusver tegen f 18 en legde dus
op elke 100 Kg. consumtiesuiker
f
5 hij. De winst op
de exportsuiker dekte de verliezen op de in het bin-

nenland verbruikte hoeveelheid geleden. Nu het
twijfelachtig is, of in de toekomst wel export va»
suiker in belangrijke mate zal plaats vinden,
CIL
bijgevolg de export de f 5 niet meer kan bijpassen, zal.
de suikerverwerkénde hinnenlandsche industrie
(suikerhakker, banketbakkers, likeuratokerijen, jam-

fabrikanten) die
f
5 moeten betalen. De consumtie-
suiker verandert niet in
prijs,
maar de industrie
betaalt voortaan
f
15 pei 100 K.g. nteer Natuurlijk

verhaalt de irtdustrie dit weer op de gebruikers, maar
deze behoorenin het algemeen niet tot de mingegoe-
den en kunnen dus dehoogere prijzen zonder bezwaar
betalen.

De vraag rijst nu, of het niet mogelijk zou zijn, het
hier aangegeven beginsel nog verder toe te passen
1
en
die toepassing, welke tot dusver indirect geschiedde,
nl. via de industrie, in de toekomst rechtstreeks te
doen plaats vinden. Een levering van suiker aan de industrie, 15 gulden duurder dan voor huiselijk ge-
bruik, komt feitelijk neer op een levering boven
kostprijs van producten die vooral, zoo niet uitslui-
tend, door de beter gesitueerde bevolking worden
gekocht.

joch waarom zou men niet probeeren langs
directen weg sommi.ge
goederen, waarop de beter

gesitüeerde bevolking prijs stelt, eveneens boven kost-
prijs te leveren? De ervaring heeft geleerd, dat als de
gegoede een artikel wil hebben, de prijs hem niet

do

3 October 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

733

afschrikt; zoo heeft men de laatste weken het merk-

waardig schouwspel beleefd, dat winkeliers, die over
rorijnen beschikten, deie in een minimum tijds tegen

het tienvoud van den prijs van voor den oorlog ver-
kochten. in den afgeloopen winter golden de capu-

cijners 70 ct. per pond – de welgestelde kocht ze tôch.
Zou het nu niet de moeite bonen, indien de regee-

ring van deze hebbelijkheid gebruik maakte, en door

verkoop van sommige artikelen boven kostprijs een

poging deed om de verliezen op den verkoop van

goderen beneden kostprijs te beperken? De heele
peulvruchtenoogst is in handen der Regeering; zij

kocht dien aan tegen
f
30 per 100 K.g., zoowel wat de
bruine boonen en de groene erwten als wat de capu-
cijners en de witte boonen betreft. Blijkens een bericht

in ,,Het Volk” ligt het in de bedoeling, de rant-

soeneeringsbepalingen op alle peulvruchten toe te
passen, maar alleen op bruine boonen en groene
erwten geld toe teleggen. De capucijners enz. zullen

bijgevolg uitsluitend door de beter gesitueerde ge-
kocht worden; de prijs vormt voor hen geen bezwaar
van beteekenis – wat is er tegen, dat de Regeering,
zooals een goed koopman betaamt, door verhoogiiag van

winst op het eene artikel de verliezen tracht in te
halen op een ander artikel geleden?
Indien de voorraden zulks gedoogen, zullen bewo

ners van perceelen met meer haardsteden grootere
hoeveelheden bekomen dan zij, in wier woningen één
â twee haardsteden gevonden worden. De gegoede
bevolking is bereid gebleken voor ondeugdelijk brand-
hout prijzen te betalen, waarvoor men in vrçdestijd broodkoren kocht— zij zal dubbel bereid zijn meer
dan den kostprijs te betalen voor de deugdelijke
anthraciet, die zij boven het aan ieder. toegekende
minimum-rantsoen van 10
ti
.12 H.I. ontvangt. Door
dit systeem toe te kassen, ondervangt men bovendien
zoo goed als zeker de bezwaren der arheidersklasse
tegen het verstrekken van grooter hoeveelheden kolen
aan bezitters van woningen met een groot aantal
haardsteden; immers, in dit geval is die verstrekking
niet alleen ten behoeve van den gegoede, doch even-
zeer ten bate van den minder gegoede, omdat de aldus
verkregen gelden de Regoering in staat stellen de
verstrekking van goederen beneden kostprijs op ruimer schaal te doen geschieden. Behalve wat de hier genoemde goederen en wat gort,
havermout cii sommige gronten betreft, zou men di
systeem ook kunnen volgen voor de aardappelen. Zoü
lang er deugdelijke geelvieezige aardappelen zijn, zou men deze beneden kostprijs kunnen distribueeren; wie
in dien tijd kleiaardappelen wil eten, moet zich ge-
troosten, dat in den te betalen prijs tevens begrepen is
een bedrag tot dekking der verliezen op de veenaard-appelen geleden. Zoodra de veenaardappelen minder
smakelijk worden, behoort natuurlijk ‘de algemeenc.
distributie van aardappelen beneden kostprijs aan te
vangen; immers de poging om de distributiekosten te dekken, mag himmer plaats vinden tot schade van do
deugdelijke voeding van de minder gegoeden.
Het schijnt niet onmogelijk, dat op deze wijze een
dertig k veertig millioen gulden worden verkregen,
die gebezigd kunnen worden ten algemeenen nutte,
en het mogelijk maken, dat de Regeering met de
distributie van noodzakelijke levensbehoeften beneden
kostprijs kan blijven voor.tgaan, zonder dat zulks voor
de schatkist al te ruïneus wordt.
Natuurlijk zal eene breede toepassing van het hiei
aangegeven beginsel in de practijk bezwaren met zich
mee brengen; de vraag is echter, of die bezwaren niet
veel geringer zullén zijn dan het vinden van middelen,
om de kosten der distributie op den huidigen voet, ton
bedrage van minstens f200.000.000, te’ dekken!

DE CENTRALE GRAANFACTORY EN HET

ROTTERDAMSCHE HAVENBELANG.

De Centrale Graanfactory vereenigt bijna 50 te
Rotterdam gevestigde graanfactors en expediteurs,

die zich met de graanexpeditie bezig hielden. Het is

dus een belangrijke becirijfsconcentratie en waar zij
zich voorstelt alle factorswerkzaamheden in de Rot
,

terdamsche haven tot zich te trekken, is het van betee-
kenis na te gaan in hoeverre verwacht kan worden,
dat deze combinatie ten voérdeele van de haven van
Rotterdam zal werken. Er is op het oogenblik be-
noemd een Commissie van zeven importeurs, die te

samen met een Commissie van zeven graanfactors

onderhandelt, om te komen tot een werkplan dat voor

heiden, importeurs en factors, aannemelijk is. Mocht men tot overeenstemming komen, o.a. over de tarie-

ven, welke de graanfactors aan de importeurs zullen
berekenen,’ dan zullen geen wijzigingen in deze tarie-

ven kunnen worden toegepast, tenzij deze door de
twee Commissies van zeven importeurs en zeven fac-

tors zijn goedgekeurd. Hierbij brengt elk der Commis-
sies één stem uit en ingeval van staking van stemmen zal het geschil door arbitrage beslecht worden.

Om zich een oordeel te vormen over den waarschijn-
lijken invloed op. de haven van Rotterdam is het

noodig, na te gaan wat de werkzaamheden der factors
waren en op welke wijze men die onder het nieuwe

stelsel denkt uit te oefenen. In het algemeen waren
de factors. belast met de ontvangst van het graan.

Het schip, resp. de kapitein leverde het graan aan

dek; de factor ontving het daar voor rekening van

den importeur, woog het, stortte het los of laadde het in zakken in de scheepsruimte, die hij langszijde van
de zeeboot besteld had, bezorgde het vervoer per spoor

door het, bestellen van afbaaldiensten, nam monsters-
en vertegenwoordigde in liet algemeen de belangen
van den importeur
hij
alles wat de ontvangst aanging. Bovendien beschouwden vele binnenlandsche impor-

teurs hun factor te Rotterdam geheel als hun verte-
genwoordiger en lieten hem arbitrages waarnemen,
dôcumenten opnemen,,.vrachten voorschieten enz. Deze
laatste opdrachten vallen natuurlijk strikt genomen
buiten de eigenlijke factorsverkzaamheden en voor

zoovèr liet Rotterdamsche importeurs betrof, werden
zij dan ook zelden of nooit aan de factors opgedragen.

Door de invoering van de machinale bossing werd
een groot deel van de werkzaamheden door de factors

uitgeoefend, overbodig of liever de factors waren ge-
dwongen deze uit te besteden aan de Graan Elevator
Maatschappij. Het graan, dat uit het schip gepompt

werd, werd nu immers niet meer aan dek ontvangen,
maar in eens automatisch gewogen geleverd in de
scheepsruimto van den ontvanger. Er kwam een tarief
tot stand van 65 cent per graaniast door de factors
aan de Elevator Maatschappij te betalen en waar het

belangrijkste van liet werk nu noodgedwongen uitbe-
steed werd, werd liet eigenlijke bedrijf van den factor
ingekrompen tot de aanvullende werkzaamheden, als
monsters steken, scheepsruimte bestellen enz. Voor de
groote importeurs te Rotterdam werden de diensten,
die de factors konden bewijzen al heel gering en een
enkele importeur had dan ook reeds zelf een factory
opgericht. Bovendien kregen de factors er een nieu-
won leelijken concurrent hij in den vorm van de Graan
E]evator Maatschappij, die zelf een afdeeling factory
oprichtte. Hierdoor hield deze Maatschappij alle werk-
zaamheden in één hand en waar het haar ook niet
speciaal om het maken van groote winsten met de

factory te doen was, maar meer om haar machtspositié
to versterken, maakte zij tarieven, waarmede de fac-
tors niet konden condurreeren. Het duurde dan ook
niet lang of de factory van de Graan Elevator Maat-

.schappij was de grootste Rotterdamsche factory en

het had er allen schijn van of verschillende van de
veel te talrijke factorsfirma’s ten doode waren opge-
schreven. Hun tarieven werden steeds omlaag gedrukt
en bovendien werd de hoeveelheid werk steeds minder

-naarmate de G. E. M. zich uitbreidde. De concurrentie
onder de importeurs onderling maakte het wel nood-
zakelijk, dat men zich van de laagste tarieyen bediende
en bovendien kon de G. E. M. door haar machtige

734

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3 October 1917

positie bij de lossing meestal veel belangrijker dien-

sten aan de importeurs bewijzen dan waartoe de fac-

tors in staat waren. Deze voor de factors zoo ongiin-
stige toestand verklaart hoe het mogelijk is geweest,

dat zoo spoedig alle bestaande factors bereid wen

een overeenkomst met de Centrale Graanfactory aan

te gaan. In deze overeenkomst heeft men verschillende

dingen vastgelegd, die van beteekenis zijn om na te
gaan.

De factors, aangesloten
bij
de C. G. zullen in naam
hun bedrijf blijven uitoefenen en trachten zooveel

mogelijk opdrachten te verkrijgen. Zij zullen even-
wel verplicht zijn alle hun opgedragen werkzaam-

heden, behoudens enkele uitzonderingen, over te dra-

gen aan de C. G. Dit vereenvoiTidigt de werkzaamhe-

den aan boord aanzienlijk en van de zijde der C. G.

wordt er zeer den nadruk opgelegd, dat dit de toe-

standen aan boord gedurende de lossing veel zal ver-

beteren en de kans op diefstal aanmerkelijk zal ver-

minderen. Men heeft het plan alleen met vaste ploe-

gen te werken, hetgeen het peil der arbeiders natuur-

lijk ten goede zal komen. De factors achten het noo-dig, dat iedere elevator zijn vaste bemanning zal krij-

gen, voor de ontvangst, maar aan boord zullen niet

tien of twintig vrijheden of bazen zich met het werk.

bemoeien maar alleen de baas van de 0. G. zal ree-

lend optreden. In höeverre voor de beoord.eeling van

de kwliteit ook nog een aantal bazen der factors

zullen worden toegelaten, om voor hun opdrachtgevers

te beslissen of het graan al of niet ontvangen zal

worden, dan wel, of dit alles door de C. G. zal beslist
worden in ons nog niet duidelijk.

De bij de 0. G. aangesloten factors worden verdeeld
in twee groepen, nl. groep A., welke de factors omvat
die het graan behandelen, aangevoerd voor Necier-.
lan.dsche importeurs of bestemd voor Nederlandche
consumptie en groep B., welke die factors omvat, die graan behandelen, aangevoerd voor in het buitenland

gevestigde importeurs of bestemd voor buitenlandsche
consumptie. De inkomsten van beide groepen zuilen
afzonderlijk gehouden worden en de kosten over beide
groepen verdeeld worden in verhouding tot het ge-
zerkte aantal lasten.
Bij
de winstverdeeling is er sprake
van een fictief en van een reëel contingent. Onder het
fictief contingent wordt verstaan een soort goodwill,
uitgedrukt voor iedere firma in een zeker aantal lasten.

Het getal is verkregen door het werkelijke aantal ge-werkte lasten te nemen over een zekere periode v66r
den oorlog, doch deze lasten worden met twee of met

drie vermenigvuldigd voor zoover er meer dan een

zeker tarief voor berekend werd: Nu telt men voor
iedere firma het reëele en het fictieve contingent op
en verdeelt de winst in verhouding. Maar eest moet er
door de binnenlandsche factors afgerekend worden mt
de G. E. M., want de G. E. M. zal haar factorsbedrijf
geheel opgeven. Zij houdt echter recht op haar fictieiie

contingent zoowel
bij
de factors A. als
bij
de factors
B. Zelfs wordt voor dit fictieve contingent voor A.
een voor de G. E. M. nog voordeeliger verdeeling toe-
gepast, waarvan het resultaat is, dat van de totaal
onder A. ingebrachte goodwill bij de verdeeling ruim
37 pOt. aan de G. E. M. komt. De factory van de
G. E. M. alsmede die van den heer C. Homberg, wor-
den dus gepensionneerd. Bovendien zullen onder het
nieuwe regime ok vele der overige factors op het
fictieve contingent gaan
drijven
en het werkelijke

werk grootendeels aan anderen overlaten. Als deze
,,reëele” werkzaamheden zullen bonen, wat bihljk
zou zijn, dan zullen daardoor ook tevens de ,,fictieve” werkzaamheden goed, beloond worden, want reëel en
fictief zijn bij de winstverdeeling als gelijkwaardig
aangenomen. Het is dus de opzet van een Maat-
schappij overvol met goodwill, met ,,water” zooals dat
vaak genoemd wordt.

Men zal misschien zeggen het geldt hier geen emis-
sie van de 0. G. wat gaat dan de wiustverdeehing de

haven van Rotterdam aan. De zaak is, dat deze combi-

natie in Rotterdam al het werk zou willen, verrichten

en de vraag is dus zal zij door al deze pensioenen in
staat
zijn
voldoende scherpe tarieven te maken? Het

cijfer, dat de factors genoemd hebben als hun abso-

lute minimum versterkt onzen twijfel. In deze abnor-
male tijden van enorme
prijsstijgingen
moet het mis-

schien vreemd aandoen, dat men over een tariefver-

schil van eenige centen per 100 K.G. zooveel stof op-

werpt. Inderdaad dit kleine tariefverschil in de over-
ladingshavens zal een consument in het geheel niet

bemerken; het kan onmogelijk in de detailprjzen tot

uiting komen. Wij moeten evenwel niet uit het oog

verliezen, dat de concurrentie in gewone tijden de

winstmarges voor fabrikanten en handelaren, zoowel

in het binnenland als in het D’uitsche achterland, zeer

gering maakte en dat men steeds gewoon is geweest

zich van die haven te bedienen, waarover men de

goederen voor den geringsten
prijs
kon betrekken.

Rotterdam, Antwerpen en Amsterdam hebben op

deze wijze voortdurend met elkaar geconcurreerd en

zeer kleine verschillen hebben den doorslag gegeven.

Deze concurrentie gold lang niet uitsluitend voor
het Duitsche achterland, aangezien het zeer vaak, ja

vrijwel i’egelmatig, voorkwam dat schepen van hon-

derd tot driehonderd tons met graan van Antwerpen

werden gezonden naar de Zuidelijke, Oostelijke en

Noordelijke gedeelten van ons land. Daarentegen zal

men
bij
gunstige tarieven te Rotterdam van daaruit

vele zaken naar het Autwerpsche achterland tot stand

kunnen brengen. Natuurlijk, wij
zijn
het ons wel be-

wust, dat vele van dergelijke transacties terug te voe-

ren zijn op plaatselijke dalingen en stijgingen van de

markten van het betreffende artikel, maar het be-
hoeft geen betoog, dat dooreengenomen het voordeel

sterk aan den kant van die haven zal zijn, waar de
tarieven het laagst zijn, m.a.w. dat door lagere tarie-

ven de totale aanvoeren merkbaar zullen vermeer-

deren.
Wil dus de C. G. haar functie nuttig vervullen,

dan moet zij dusdanig ingericht zijn, dat zij tarieven
maken kan, die scherp kunnen concurreeren met die

van andere havens. Wij weten in het algemeen nog

niet wat ons na den oorlog wacht, maar speciaal wat Antwerpen betreft, moeten wij op een scherpen côn-

currentiestrjd bedacht zijn. ‘De toestand in de haven
aldaar is op dit punt beter, daar men niet voor de
moeilijkheid staat een groot aantal factors te moeten
pensionneeren, Antwerpen kende de factors in zooverre
niet, dat althans te Antwerpen gevestigde importeurs,

direct werkten met de z.g. Naties. Dit zijn Oorpora-
ties van arbeiders, die aanvankelijk optraden als be-

ëedigde meters en wegers, doch geleidelijk het geheele

overladingsbedrijf tot zich trokken. Antwerpen was
voor den oorlog zeer ten achter met Elevators, kort

voor den oorlog evenwel is men begonnen er een paar
aan te schaffen en wel de Gemeente zelf. Deze exploi-
teerde ze voor een zeer laag tarief. Ofschoon dit ta-
rief zeer veel lager was dan wat men te Rotterdam
betaalde, waren de gevolgen toen nog nauwelijks merk-
baar, aangezie1 er nog slechts zoo weinig Elevators
te Antwerpen werkzaam waren, dat de importeurs er

niet op konden rekenen, dat dit tarief voor hunne
partijen zou worden toegepast. Men mag natuurlijk
verwachten, dat het aantal Elevators spoedig zal wor-
den uitgebreid en in verband daarmede is het in Ant-
werpen toegepaste tarief van belang. Een cargadoor
die de Elevator van de Gemeente huurde, berekende
aan de Natie 2 ctm. per 100 K.G. en de Natie voor

haar werkzaamheden nog 2 ctm. per 100 K.G. Voor

een werklast mais van 2400 K.G. waarmede men in
onze haven rekent, betaalde een importeur dus
f
0,45

tegen in Rotterdam
f
0,75
t
f 1.
Men zal.ons misschien
tegenwerpen ‘dat dit tarieven van voor den oorlog

waren en dat de arbeidsloonen zoo gestegen zijn, dat
ook die tarieven hooger zullen moeten worden. Dit
lijkt ons zeer waarschijnlijk, maar toch is arbeidsloon

niet zoo ‘n overwegende factor bij de machinale ovèr-

3
October 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

735

lading. Hoe dit ook zij, ons doel met het aanhalen

van bovengenoemde cijfers,, was aan te toonen, dat

Rotterdam voor den oorlog duurder was, wat de graan-
overlading betreft, dan Antwerpen, en dat men zich

na den oorlog moilijk de luxe zal kunnen veroorloven
te Rotterdam alle werkzaamheden op te dragen aan

eçn Maatschappij, die verplicht is zeer vele pensioenen
uit te keeren.

De technische regeling der werkzaamheden der C.G.
lijkt alleszins uitvoerbaar en een groote verbetering

bij de toestanden die vroeger heerschten. Het is daar-

om te hopen dat de inwendige constructie van de 0. G.
dusdanig gewijzigd kan worden, dat er van verwacht

kan worden, dat zij ook voor de toekomst in staat is

steeds scherpe tarieven te maken in concurrentie met
andere havens.

De C. G. onderhandelt met de arbeidersorganisaties –
over het aannemen in vasten dienst van ca. 150 man.
Zij doet het evenwel voorkomen, of dit afhankelijk
is van het al of niet meegaan van de Nederlandsche
graan-importeurs met haar plannen. Dit komt ons
niet geheel juist voor, althans de graanimporteurs
kunnen zich daardoor niet laten beïnvloeden door hun
sanctie te geven aan een regeling, die zij misschien

tegen het belang van Rotterdam zouden beschouwen
en die voor niet minder dan 20 jaar zou gelden. Wil-
len de factors het Collectieve Contract, dat zij sluiten

met de 0. G. met de daarin opgenomen winstverdee-

ling, beschouwen als een inwendige zaak, dan moeten
zij ditstandpunt consequent volhouden en ook zonder
instemming der importeurs of zonder dezen op eenige
wijze moreel tot samenwerking te willen binden,, hun
eigen plannen zelfstandig uitvoeren. De importeurs
blijven dan vrij om, mocht deze nieuwe concentratie
niet naar genoegen werken, andere middelen te bera-

men, teneinde den strijd met de nabijzijude havens
met succes te kunnen volhouden. W. C. B.

AANTEEKENINGEN.

iS’tatistisch’e cijfers. Rotterdam,’ le
h a 1f § a a r 19 1
7. – Uit de zoo juist verschenen
aflevering .der statistische modedeelingen van de ge-
meente Rotterdam, willen wij enkele sprekende cijfers
overnemen van takken van onderneming, die welis-
waar, in het algemeen in ons tijdsohrift niet geregelde

aandacht vinden, maar levendige graadmeters blijken
te zijn van de economische stagnatie.
Oemeentel’ij/r.e Veren:
aantal verkochte kaartjes (2e
ki.): 1.927.373 (1917), 2.375.268 (1914).
Gens. Handelsinrichijngen:
kranen, aantal dagen ge-
werkt: 3650 (1917), 50503″ (1914); aantal nachten
gewerkt: 85 (1917), 1121 (1914).
Vreemdelingenver/ceer
1):
Nederlanders 18.519 (1917),
11.340 (1914); Duitschers 2.460 (1917), 4.534 (1914);
Belgen 1.207 (1917), 1.649 (1914); Engelschen 464

(1917), 2.178 (1914); Amerikanen 329 (1917), 718
(1914); Franschen 164 (1917), 817 (1914); Oosten-
rijkers en 1-longaren 152 (1917), 264 (1914); Noren
127 (1917), 86 (1914); Zweden 129 (1917), 46
(1914). Totaal: 23.938 (1917), 22.311 (1914), welke
vermeerdering nagenoeg geheel voor rekening van de
toeneming in het aantal der eigen landslieden gele-
gen is.
Havengeld:
Zeevaartui.gen, totaal: 1917
f
207.688,69 M,
1916
f
355.471,473′; 1014 f1.146.005,90. Binnenvaar-
tu.igen totaal: 1917 f260.751,93; 1916 f263.890,36;
1914
f
346.846,82.
Woningen:
aantal nieuwe tusschen 1 Januari en
Juli: 183 (1917), 951 (1914).

Resultaten der Duii’sche ijzer- en
s
t a a. 1 – in d u s t r i e.
– Hoezeer met den duur van
den oorlog de winsteiï van sommig& oorlogsindu-

strieën nog steeds een
stijgende
lijn blijven vertoonen,
blijkt weder eens uit de dezer dagen openbaar ge-

1)
‘ifotelbezoekers.

maakte resultaten over 1916-17 van de bekende
Phönix A. G. für Bergbau und Hüttenbetrieb, de

Deutsch-Luxemburgische Bergwerk- und Hüttn-
A. G. en de Mannesmann-Röhrenwerke.

Alsvoorbeeld vqlgen hier enkele cijfers van laatst-
genoemd bedrijf:

1913114

1914115

1915116

1916117

Kapitaal . . . . 72 mill. • 72 rniIi. 72 milI. 72 miii.
Bruto winst..
16.804.197 15.878.688 31.184176 50.187.515
Afschrijvingen
6.855.654 2.939.339 4.65.755 13.109.240
Netto winst..
5.641.006 8.120.004 16.987.224 24.748.617
Dividendin°/
o
7’1 10 15 18

Van de ruim 11 millioen, welke over 1916-17 onver-
deeld blijven, gaat ruim 4 millioen op nieuwe reke-

ning over, terwijl de rest voor verschillende doeleinden
wordt gereserveerd. 4 millioen hiervan is bestemd
voor een ,,Reserve tot wederopbouw van den buiten-‘
]andschen export na den oorlog.”

.1

Commentaar is hierbij overbodig.

Landverhuizersvericeer.
– De ,,biok-
kade” van de Nederlandsche kust uit zich wel heel
sterk in de cijfers van het landverhuizersverkeer. In
No. 82 gaven wij die voor het jaar 1916, vergeleken met

voorafgaande jaren. Het totaal bedroeg 7.458, waarvan
911 Nederlanders, terwijl de geografische destinatie
was: Noord-Amerika 7201, Zuid-Amerika 185, Canada
10, Zuid-Afrika 5; tegenover een totaal van 6603 in
1915 – het jaar 1916 vertoonde dus vermeerdering –
maar cijfers als 35.815 en 87.813 resp. voor 1914 en
1913. Het cijfer, dat voor het eerste kwartaal van 1917
te boek staat blijft nu nog verre ‘achter bij het even-
genoemde niveau. De commissie van toezicht ver-
meldt in haar verslag een totaal van 999 trekkers;
983 met Noord-Amerika alg land van bestemming, in
hoofdzaak Russen (697); het aantal der Nederlanders
was 175.

REGEERINGSMAATREGELEN OP
HANDELSGEBIED.

Uitvoer van gelatine. Met ingang van 25
dczer is verboden de uitvoer van
gelatine.
Bevoorradingscommissie. Door den Mi-
nister van Oorlog is ingesteld eene commissie, samen-
gesteld uit ambtenaren van verschillende Departe-
menten, tot onderzoek van de bevoorrading van leger
en volk in tijd van oorlog en daarna.
Maximumprijs eieren. Met ingang van 1
dezer is de maximum-kleinhandelprijs voor ‘regeerings
eieren vastgesteld op 12 cts per stuk.
Idem aardappelmeel, dex-trine en
a g o. Vastgesteld zijn maximum-tusschenhandel-
prijzen voor aardappelmeel (onverpakt)
f
34, aard-
appelmeel (pakmeel)
f
40,50, dextrine
f
46, sago

f
42,50 per 100 K.g. en maximum-klein.handehprijzen
‘:voor aa.rdappelmeel (onverpakt) 19 ets. en dextrine
25V2 cts. per
Y2
K.g.
0 o r t e n h a v e r m o u t. De maximum-inkoop
prijs voor gemeenten, ‘ingevolge art. 3 der D.
W.
1910
is verhoogd voor gort van
f
28,50 tot
f
48 en voor
havermout van
f
35 tot
f
45,50, alles per 100 K.g.
Aardappelenvoorziening. In het belang
een goede aardappelen-distributie zullen alle
aardappelen van oogst 1917 door ‘de Regeering ter
distributie worden overgenomen. Alle voorraden wor-
den door de Regeering in bezit genomen met uitzon-dezing van partijen voor éigen gebruik en poot-aard-
appelen. Voor de aardappelen zal worden betaald
f
5
per 100 K.g. zand- en veenaardappelen (geen fabrieks-
aardappelen) en
f
6 per 100 K.g. kleiaardappelen,
Zonder speciale machtiging mogen geen ‘aardappelen aan het vee worden vervoederd..
Verboden is voorts aardappelen te vervoeren of af
te leveren, Aan particulieren w.ordt niet toegestaafl
wintervoorraden op te doen. De distributie, die op 9
dezer zal aanvangen, gaat gepaard met rantsoeneering.

In verband met het verminderde broodgebruik is het

736
–

–

ECONOMISCH-STATISTISCHÉ. BERICHTEN

rantsoen bepaald op
4
K.g. per week per hoofd der
bevolking, d.i.
1
K.g. meer dan verleden jaar. De
gemeentebesturen zullen moeten zorgen voor eens
reserve van goed houdbare aardape1en, voldoende
voor zes weken. Begonnen wordt met de gelijktijdige
distributie van geelvieezige zand- en veenaardappeleli

en een beperkte hoeveelheid (hoogstens
40
pOt.) klei-
aardappelen.

Regeeringsbioem. Met ingang van
25
Se-tember j.]. wordt onder regeeringsbioem verstaan een
mengsel van
60
pOt. inlandsche tarwebloèm,
20
pOt.
gerste en/of roggebloem,
10 pOt.
aardappelmeel en
10 pOt. Amerikaansch meel.

Aanvullingsbrood.kaarten. Ter voorlich-
ting van de gemeentebesturen heeft de Minister van

Landbouw een lijst doen samenstellen van beroepen,
waarvan de uitoefening eene aanwijzing kan zijn, dat-

eene eerste aanvullingsbroodkaart noodzakelijke lie-
hoef te is.

G r a a n en al c o h o
1.
In verband met den her-
haaldelijk geoefenden aandrang om geen, broodgraari

meer te verstrekken aan brouwerijen en voor alcohol-
bereiding, wijst het B. M.
V.
er op, dat sinds
1916
de
brouwerijen in liet geheel geep graan meer ontvangen,

dat voor broodbereiding zou kunnen dienen. Aan de
branderijen en de Gist- en Spiritusfabriek wordt eene
beperkte hoeveelheid graan toebedeeld (thans
41
pOt.
der normale productie) omdat anders niet over vol-

doende hoeveelheden gist beschikt kan worden.
Prijzen landbouw Pl
.
o du ct en oogst
19.18.
Garantieprijzen zijn vastgesteld voor haver,
zoinergerst, boonen erwten, aardappelen, karwijzaad,
kanariezaad, blauwmaandzaad, geel- en bruin-mosterd-
zaad.

S
u i k e r. Door het B.
M. V.
wordt medegedeeld,
dat voldoende suiker voor de behoefte aanwezig is en
dat aan verhooging der winkelprijzen niet wordt ge-dacht. In verband met de nieuwe bepalingen voor de
suikerdistributie zullen sommige winkelzaken tijdelijk
geen suiker aan het publiek kunnen verkoopen.

K a a r s e n. Bepaald is, dat de maximum-klein-
handelprijs van
50
ets. per pak van
300
gram netto
voor kaarsen, niet zal gelden voor was- en vetkaarsen.

Reparatieleder. Dezer dagen is door het
R.
D. H. L. een aanvang gemaakt met de verzending
van zoofleder voor reparatie aan de gemeentebesturen.
Hiervoor kunnen bons worden afgegeven, tegen

afgifte waarvan de belanghebbenden hun schoenen
kunnen laten repareeren of, voor zoover
zij
dit zelf
wenschen te doen, daartoe het benoodigde Ieder tegen
lagen prijs kunnen koopen. Reeds thans staat vast,. dat aan de ingekomen aanvragen niet ten volle zal
kunnen worden voldaan; waarschijnlijk zal niet meer

dan % van de aangevraagde hoeveelheid beschikbaar
komen.

MAANDCIJFERS.

EMISSIES IN SEPTEMBER
1917.

Provinc. en Gemeentelijke leeningen
f
2.091.000,-
zijnde:
Gemeente Iti aassluis
1
1.000.000,-
41/,
0
/0
obi.
ft
9901
4
0
/0
Gemeente Bandoeng 1. C. / 600.000,-
5
0
10
obi. t
99,18
01

Gemeente Sittard 1500.000.- 411
0/

obi.
t
99014
O/e.

Beuk- en Oredietinstellingen …….

2.100.000,-
zijnde:
Wiegman’s Bank
f
2.000.000,- 6
0/

cum, pret. aanci. t 100
0
/o.
Ned.Financ.Mij. v.Canadaf 100.000,-
aand.
t 100
O
lo.

Hypotheekbanken, (werkzaam in
Nederland) ……………….,

492.500,
zijnde:
Overijsselsche Hypoth.b.
f
500.000,-
40/,
0/
pan dbrieven
t
98112
0/.

Transporteeren…
f
4.683.500,-

3 October 1917

Transport…
f
‘4.683.500,-

Oultuurondernemingen, Handelsver-‘

eenigingen en Hande]svenn…..

250.000,-
zijnde:
md. Handelseompagnie
f
250,000,-
aand. t 100
Olo.

–

Scheepvaart-Maatschappijen…….

525.000,-
zijnde:

–
Zeevaart-Maatschappij ,,Groningen”
f500.000,- aand. t 105
0
/0.

Tal,ol.-c_fl,-, rla,’n an,

2.450.000,-
zijnde: Deli-Maatschappij
f
700.000,- aand.
t 350
O
lo.

Diversen …………………….
.5′

70,000,-
zijnde:
Rijtuig- en Automobiel Mij. v/h. F. J.
Fuchs
f
50.000,- aand. t 140
0/

Totaal……
f

7.978.500,-

Totaal der emissies in januari
. . f
149.213.120,
Februaii
. .
5.316.600,-
Maart …..
,,

15.254.820,-
April

.
. . .
,,

27.292.750,-
Mei

……
,,

24560.515,-
•

Juni ……
,,

18.286.875,-
Juli

……
,,

46.024.450,-
Augustus.
.
,,

51.445. 900,-
September..
,,

7.978.500,-

Algemeen totaal
. . . . f 345.373.530,-

Bovendien:

f
6.400,000,– 31m. Schatkistpromessen t
f
998,50
2.670.000,- 61m. -,,
,,,, 990,-
5927.000.- 4
1
12
010
Schatkistbiljetten ,, ,, 1.013,12

SPAARBANKOIJFERS.

Overzicht van inleg en teruglietaling bij
50
particu-
liere spaarbanken (aangesloten
bij
den Nederlandschen
Spaarbankbond) gedurende Augustus
1917. –

Spaarbanken mei n

Bedrag in Guldens

Po,ien

aan inleggers verchuIdigd
bedrag van:

Inleg

Terug-

Inleg

Terug-
betaling

betaling

beneden
f
100.000

3.715

888

168

6

f
100.000-,, 500.000

179.177

113.635

1.976

782

500.000-,, 1.000.000

226.570

142.340

2.030 1.125

1.000.000-,, 2000.000

551.378

347271

4.198 2.405

2.000.000-,, 4.000.000

354.743

220.406

2742 1.523

4.000.000-,, 7.000.000

813.885

571.204

6.391 5.257
boven ,,7.000.000 1.492.985 1.103.658 25.595 14.058

Totaal
..
3.628.493 12.499.402 1 43.7061 25.156

Totaal Aug.1916 …. 3.259.459 1 2.001.913 1 43.474 21.478
11

,,

1915

2.379024 1.523.072 33.848 18.935

Augustus ……1917

1916

1915

Uitgegeven nieuwe boekjes 2924

2831

2111
Geheel afbetaaldeboekjes..

1789

1761

1719

Overzicht van inleg en terugbetaling bij de Rijks-
postspaarbank.

–
AUGUSTUS
1917
1916
1915

8.230.881
f
7.969.929
f
6.696.769
Terugbetalingen

..
,,
6.132.123 ,, 5.223.935 ,,
4.259.996
Tegoed der inleggers
214.991.712 ,,197.493.517
,,181.024.047
Nom. bedr. der uitst.
op ultimo ………..

staatsschuldboekjes
–
27.776.200
,,
26.195.150 ,,
24.244.450

Inlagen

………..
f

Spaarbankboekjes:
op ultimo ………..,

gegeven
9.694
9.858 8.595

Aantal nieuw uit-

Aantal

geheel

af-
betaald
6.827 6.003
6.099
Aantal

uitstaande
op
ultimo
1.751.683
1.717.496
1.680.286

3
October 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

–

737

NEDERLANDSOHE HANDELSSTATISTIEK.

In aansluiting aan de maandcijfers, welke in No. 90 plaatsing vonden, laten wij hieronder de totalen volgen voor liet
le kwartaal en het le halfjaar van 1917; vergeleken, op de hij voreiigaande gelegenheid genotiveerde wijze, met de
cijfers van het voorafgaande jaar (zie No. 76). De halfjaa.rtellingen zijn in de Junipublicatie vanhet Centraal Bureau
voor de Statistiek opgenomen. De totalen voor de eerste drie maanden werden dezerzijds samengeteld.

(In duizenden Kilogrammen).

EERSTE DRIE
MAANDEN,
EERSTE
ZES
MAANDEN

–

Invoer Uitvoer Invoer Uitvoer

1916
1917
1916
1917 1916 1917
1916
1917

Algemeene voedingsmiddelen

(tot
-verbruik)
verkeer)
(uit
Vrije
(t
ot
__________
verbruik)
(Uit
Vrije
verkeer)
________ ___
–

0
0.
46.155
6.761
0 0
62.122 10.323
205
0
6.953 2.812
–

89
1
20.241
13.907
34
.

0
6.513 4.495
37
1
21.131
16.321
Tarwe en -meel
1)
150.904
89.766
193
268
384.315 284.923
697
20.602
13.957
.
8.108
4.081
5 –
41.698
8.112 4.116
6

Aardappelmeel

………………………

Eieren

…………………………….

184.836

..

120.661
163
2
26.963
253.818
65
13

Boter ……………………………..

Rijst …………………………….

Kaas …………………………
9
9
–

9
24.154
10.025
14.821
5.515
,

9
1

?
9 9
50.395 28.113
32.071
14.831

Andere

granen
0

………………..

Haring

en

bokking

……………..
599
0
_13.089
3.476
727
1
23.230
7.888

Versche

zeevisch

………………….

Verscli vleesch

…

0
22.383 3.236
9
0
28.243
3.993
Cez.

of

ger.

vleesch

…. …………
?

….

–

0
8.435
7.364
9
2
13.357
8.911
Krachtvoeder-koeken en

nieel

…
63.987
29.659
9
?
98.117
75.398

Genotmiddelen
.

5.306
3.310
924
7
11.541
3.429
924
7
69
7
5.466
1.034
–

138
7
7.194
1.522
Koffie

……………………….
6.731 40.850
940
53.407 8.982
54.455
1.235

Cacaoboonen

……………………

Thee

………………………..
2.767
1.436
9 9
4.551 4.190

Cacaopoeder

………………………
27.2
.55

441
70
28.485
37
725
78
–
29.286
238
103
557
16.718
41
,

4
587 263
54

Ruwsuiker

………………………
Kandij,

melis, basterd

……………..
Tabak

………………………..
6.258 21.207
1.911
8.469
6.649
26.003
–
2.701 12.010
Sigaren

………………………
6
14
690
521
–

25
17
1.571
1.212

Olien, vetten çri grondstoffen daarvoor.

24.442
14.816
0
0
42.350
22.212
0
0
Kokosnootolie ………………….
18
0
3.924
236
18
1.587
6.155
236
4.493
611
37
1
8.291 1.196
39
125
15
–

2
–
36.601
35.302
0
16
74.276
62.772
5.147 1.582
460
0
10.111
1.982
460
0
9.198
2.126
84
0
16.206 6.966
84
0
4.475 2.548

–
43
0
15.347 3.393
-43

–
0
5.565 6.448
0 0
12.620
13.889
0
0

Copra

………………………..

Palmolie

…………………….. –
129
419
0 0
371
543
11
0

Reuzel

…………………………
Margarine

(eetbare) ………………….

…..

3.441
2.526
0 0
3.441
3.066-
0
0

Margarine

(ruwe) ………………..

1.415
3.336
0
0
3.928 4.682
0 0

Katöenpittenolie

………………..
Gronduoten ………………………

Koolzaad

……………………..
5.111
4.342
65
0
8.893 7.978
415
0

Palmpitten

……………………..

4J.593
19.699
2.396 3.133
87.387
19.730
3.006
6.027

Sojabponen

……………………..
Soja-olie

………………………..

0
0
.

415
358
0
1
810
916

Lijnzaad

………………………
Lijnolie

– ………………………….
–

Petroleum

……………………
42.012
–

9
23
34.040
58.162
15
31
43.83
.7
2 064
2.675
9
-?
4.113
3.209
9

–
Miner.

smeeroliën ……………….
Talk,

roet

en

smeer ……………..
2.155
4.097
838
.

0
5.41.7
5.918
1.486
2

Weefstoffen.

Hennep

(ongeh.)

………………
2.311
162
15
1
2.712
225
–
15
1
Ongetw. en ongev. katoenen garen
.
4.974
4.998
0
0
9.154
8.144
8 0
Katoen

(ongesp.)

…………….
9.050
3.268
–
139
0
20.120 7.516
178
0
Vlas (geroot en gezwiugeld)
246

..

0
6.164
1.360
251
0
11;008
–
4.578
Wol

(alle soorten wolafval en
kunstwol)

…………………..
3.081
1.791
34
0
4.081
3.324
50
0

Metalen.

20.459
17.489
36
0
36.233 22.149
36
1
IJzer

(smeed-, band- en pl.ijzer)
93.229
9.169
3.742
23
230980
28.353
12.760
63
409
.
1.024
11
12.057
1.010
1.758
216
IJ zer

(gaspijpen)

………………
12.364
397
1.040
3
23.877
3.344
–
1.828
15

IJzer

(ruw

gegot.)

……………..

10.164
0
83
0
27.306
0
1.402
0

IJzer

(spoorstaven)

……………..4.984

..
29
2 0
648
.104
2
0

Staal

(in

staven)

……………….

Lood

(ruw)
…………………….
1.128 588
190
0
1.921
1.716
667
0

Koper

(ruw)

…………………..307
.
..
179
14
0
703
356
–

.32
0
Tin

(ruw)

…………………….379
Zink

(ruw)

…………………….
1.417
26
2.958
1.854
2.107
27
5.510 2.566

Steenkolen.

Steenkoleu

……………………..
1.574.737

1
594.681

1
48.108
1

7.451
13.073.087-
11.513.376

1
55.555

1
18.750

Diversen.

6.579
5.818
7 2
11424
9967
7
6
6.926
0
0
42.167 24.850
1
0

Sida …………………………….
Chilisalpeter

……………………6.801
92.969
27.692
596
5
201.805
109.554
1.024
10
Cement,

tras

……………………
Huiclen

(gedroogd onbereid)

………
–

700 587
102
0
933
687

–
209
0
Huiden

(gezouten) ………………..
144
837
1.791
522
500
982
5.885
715
1)
Tarwemeel is uitgedrukt in tarwe; aangenomen is, dat
75 K:G.
meel met
.100 K.G.
tarwe gelijk
staat.

Bij
,,andere
granen” vond voor roggenieel eenzelfde verrekening plaats.

738

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3 October 1917

STATISTIEKEN EN ÔVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

I. BANKDISCONTO’S.

20
Juli
1914

N
(Disc.Wissels.
4
1
12 sedert 1Juli
1
15
3
1
/2sedert23Mrt. ’14

an
BkBe1iuEft
41/9

,,
1

,,

1
15
4
,,
23

,,

1
14
IVrsch.inR.C.
5
1
11

,,
19Aug.’14
5
,,
23

,,

’14
Bank van Engeland
5

,,
6Apr.’17
3
,,
29 Jan.
’14
Duitsche Rijksbank
5

,,.
23 Dec.
’14
4
,,
5 Febr.’14
Bankvan Frankrijk
5

,,
20Aug.’14
3
1
12
29 Jan.
’14
Oostenr. Hong. Bk.
5

,,
10Apr.’15
4
12 Mrt.-’14
Russische Staatsbk.
6

,,
27 Juli
’14
5
,,
1 Apr.’14
Nat. Bank v.Denem.
5

,,
10

,,

’15
5
,,
6 Febr.’14 Zweedsche Rijksbk.
6

,,
28 Spt.
1
17
4
1
12
,,
6

,,

1
14
ZwitserscheNat.Bk.
4
1
12

,,
2 Jan.’15
3
6
12
,,
19

,,

’14
Bank van Italië ..
5

,,
1Juni’16
5
,,
9Mei
1
14
Feder. Res. Bk. N.Y.
3-4
–
– –
Javasche Bank….
3
1
1,
1Aug.’09
3
1
11
1 Aug.’09

II. .OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
1 Londen
1

Part.
Berlijn
Part.
Parijs
‘Part.
N. York
CaIl-
Part.
Prolon-
disconto
gatie disconto
disconto
disc.
money

29 Sept. ’17
12/
4

1)
221
4

427/
4_51
–
4_411

1)

24-29 ,,

’17
1 8/.8/
2 1/4.8/4
1
26

27
vo
—
‘
4-118
–
2-6
17-22 ,,

’17
1
8
/8.
1
14
2114
26

13
°vs
–
Tv
4-
5
1s
–
2
‘/,..5
1
/2
10-15,,

’17
1 ‘/,-
7
/s
2
1
12
4H-+i
4-18
–
4..511

25-30 S. ’16
1-2
2-’12
5518
4.81
–
2-3
27 S.-2 O.’lS 2/10-18
2
I/
4
.11
,
III

18
– –
1814.718

20-24Jul.’14
3 ‘/s-8/i
21/
4
.81
4

2
2/4.8/4

2 ‘/8’/2
221
4

1114.2 ‘/2

1)
Noteering van 28 September 1917.

WISSELKOERSEN.

T. KOERSEN IN NEDERLAND.

Voor Londen, Berlijn en Parijs worden voorloopig ook de
dagelijksehe noteeringen te Amsterdam opgenomen. De dage-
ljksche koersen op New York, alsmede de laagste en
hoogste der week zijn aan particuliere opgaven ontleend.

Data
Londen
Berlijn
Parijs
New York

24 Sept. 1917

..
11.31’12
33.20
40.75
2.37
11
/,o
25

1917

..
11.311
33.20
40.77
1
/2
2.371
26

1917

. .
11.30
1
12
33.1212
41.-
2.37/s
27

1917

..
11.30’14
33.05 40.95
2.378/
4

28

,,

1917

..
11.31’12
32.90 41.95
2.37
1
!,
29

1917

..
11.31 ‘/,
32.80
40.92′!,
2.3718 –

Laagste der week
11.29
1
14
32.72
1
18
40.87
1
12
2.37
Hoogste

,,

,,
11.33’1
33.40
41.-
2.38

.,
22 Sept. 1917

..
11.3318 33.42
1
12
41.02
1
12
2.3721
4

15

,,

1917

..
11.32
32.75
41.0712
2.37/8
Muntpariteit

..
12.10
5
18
59.26
48.-.
2.48’/

1) Noteering van 30 Aug.

Data
Zwitser.
land
Weenen

Kopen-

hagen
Stockholm

Batavia
telegrafisch

29 Sept. 1917
50.45
20.85 73.90
82.35
99-100
Laagste d. w.
49.90
20.77’18
73.35
80.60
–
Hoogste ,,

,,
50.50 21.05
73.95 82.50
–
22 Sept.1917
50.37
1
/2
21.10
73.40
80.70
99-100
15

,,

1917
50.30
20.75
73.10 80.45
99f
1
00+
Muntpariteit
48.-
50.41
68.67 66.67
100

OVERZICHT.

De stemming van de wisselmarkt wordt van week tot wek onbehaaglijker en het kost steeds meer moeite om tot zaken
te komen. Nu door de vele Israëlitische feestdagen de talrijke speculanten gedurende de afgeloopen week voor het grootste
deel uit de markt bleven, bleek eerst recht van welk een

kleinen omvang de reëele zaken zijn geworden, en welk een
beduidenden invloed de speculatie heeft. Londen kon op het-
zelfde peil de week verlaten, als waarop het die begonnen
was. Liep de koers aanvankelijk van 11.31’12 tot 11.29’12
terug, onder den invloed van eenige vraag bleef een herstel
niet uit en weldra was de 11.31
1
12 weder bereikt. De dollars volgden natuurlijk het Engelsche devies op den voet (23781,_
237 l/4_237
1
/,6). Voor Parijs bleef echter een flauwe stemming
de boventoon voeren (40.95-40.90). Zwitserland was over
het algemeen eerder gevraagd (50-50.40). Voor marken viel
het de laatste dagen zeer moeilijk koopers te vinden; waren
de eerste dagen betrekkelijk prjshoudend (33.20), later liep
de koers tot 32.80 terug. Weenen volgde, hoewel niet in die
mate (21-20.85). De Skandinavisehe koersen waren alle vast. De vele betalingen,, die deze week van hieruit aan
Zweden te maken waren, deden de koers van 80.65 tot 82.35
oploopen, welke rijzing nog werd verhaast door de flauwe
stemming, die in Zweden voor alle deviesen heerschte. Kopen-
hagen’ 73.40-73.90. Kristiania 73.65-74.40. Roebels ver-
laten, eerder aangeboden 41.50-39.50. Spanje zeer vast
55-56.75.

II. KOERSEN TE NEW YORK.

Cable,
Zicht Zicht
Zicht

D a
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterd.
(in
,
(in frs.
(in cents
(in cents
per
£)
P.
$)
p.
Rm. 4)
per gld.)

29 September1917
4.76.45
5.79′!,
nom.
4218
Laagste d. week..
4.76.45
5.78/4
–
42
Hoogste,,,,..
4.76.45
5.79’12
–
42′?18
22September1917
4.76.45
579314
nom.
42
15

,,

1917
4.78.45-
5.7918
nom.
42116
Muntpariteit….
4.86.67
5.18 ‘Ia
95
1
1
40
1
/,

III. KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP

LONDEN.

Plaatsen en Landen
Noleertngs-
eenheden
–

28Aug.
1917
7Sept;
1917

Tijdperk
8-15
Sjember

Laags1e Hoogste

15
Sept.
1917
–

Alexandrië. .
Piast. p. £
97114
97
7
lio
97 /,o 97 /io 97 /io
B. Aires ….
d.p.gd.pes.
49118
498/s
49
491s
495/

Calcutta .. . .
sh/d.p.rup.
114’/s,
115138
,

115 115
1
118
115
1
18
Hongkong ..
id. p.$
31-
311
1
1
312
312’/2
312’/
Lissabon….
d.p.escudo
3118
31
7
18
3112
32
1
14
31!s
Madrid

….
Peset.p.0
21.22 21.55 21.10 21.90
21.30
Montevideo..
d.p.peso
531,1,6
53314

53’12
54
53814

Montreal….
$ per £
4.7618
4.761
4.76
1
14
4.77118

4.76’12
Petrograd ..
R. p. £10
245
274
1
12
265
430
287’12
R.d.Janeiro’)
d. p. milr.
12′ 8/,
12
27
182
12 25/
12
7
19
12 ‘
8
/in
Lires p. £
35.53 36.44
36.10 37.35
36.25
Shanghai

..
sh!dp.tael
416
4110
4110
4110’12
4110
1
12
Rome

…….

Singapore . .
id. p. $
214
1
116
2/4’lio
214
2/4/3
214
1
!,
Valparaiso
1)

d.p.pap.p.
13122
14
27
182
15/a2
16 15
,1
132
Yokohama ..
sh/d.p. yen
211 /s
21118
2/1 7/
21112/,,
211 ‘/8

‘) Noteeringen op 90 dagen.
GOUD EN ZILVER.

GOUDBEWEG ING BIJ DE BANK VAN ENGELAND.

Sedert 29 Juli 1916 worden de dageljksche ontvangsten
en onttrekkingen van goud door de Bank van Engeland
tijdelijk niet bekend gemaakt.

ZILVER.

Noteering te Londen.
te New York.

29

Sept.

1917 ……..49

,
9611
8

22

,,

1917 ……..55
108
1
/2
15

‘,,

1917 ……..51′)
100
1
12
8

,,

1917
……..40
96
1
1
8

1

,,

1917 ……..46

–
902/
4
2)

30

Sept.

1916 ……..32/,
69’18
2

Oct.

1915 ………23’/sc
49814

20

Juli

1914 ……..24’/,
54
1
1,

‘) Noteering van 14 September 1917.
2) Noteering van 31 Augustus 1917.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden guldens.)

Data
Goud Zilver
B k
1
.jetten
.
Andere
opeiscl,&are
schulden

29
Sept.
1917
675.916
7.264
808.812
70.458
22
1917
..
674.378
7.376
784.733 86.831
15 ,,
1917
..
676.780
7.310
787.108 82.835
8
1917
..
664.182 7.364
788.448
101.260
1
,,
1917
..
664.145
7.270
789.761
102.046
25
Aug.
1917
….
656.911
7.375
766.667
70.081
18
,,
1917
..
656.851
7.229
768.531
86.385
11 ,,
1917
656.748
7.097
770.707
66.264
4
,,
1917
..
647.041 1.060
778.969 57.932
28
Juli
1917
•.
633.304
7.247
767.152
58.470
21
1917
..
621.209
7.322
760.027
55.682
14
,,
1917
.

.
624.158
7.288
767.296
52.738
7
,,
1917
..
625.672
7.287 771.151
48.507

30
Sept.
1916
587.360
6.597
700.782
108.636
2
Oct.
1915
..
390.389
1.839
542.135
17.072

25
Juli
1914
182.114 8.228
310.437
6.198

NEDERLANDSCHE BANK.

VERKORTE BALANS OP 29 SEPTEMBER 1917.

Activa.

Binnenl. Wis-( H.-bk.

j
50.183.115,75
sels, Prom.,

B.-bk.

115.274,91
enz. in disc.
(
Ag.sch.

7.329.574,37
‘1°
1

57.627.905,03112

Papier o. h. Buiten!. in
disconto

……………………..
Idem eigen portef..
1

7.912.770,-
Af: Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.

Beleeningen
7.912.770,-

mci. vrsch.

/
37.629.044,79
B.-bk.

,,

4.327.561,21
1
12
in

rek.-crt.1
Ag.sch.

30.098.053,18
op onderp.

/

72.054.659,18 Vs

OpEffeeten

……/ 68.025.659,18V
OpGoederen en Spec. ,,

4.029.000
–
72.054.659,18 Vi

Voorschotten a.h. Rijk …………….
..14.045.847,25

Munt enMuntmateriaal
Munt, Goud ……/ 64.946.590,-
Muntmat. Goud.. .. ,,610.969.515,29V2

f675.916.105,29
‘Ii
Munt, Zilver,
enz.
•

7.263.744,11 V
Muntmat. Zilver ..

–
‘
11
683.179.849,41
Effecten
Bel. v.h. Res.fonds..
f

5.219.192,50
id. van ‘/5v.h.kapit.

3.921.939,62’/,
9.141.132,12
‘I
Geb.enMeub.derBank …………….
,,

1.465.000,-
Diverse rekeningen

………………
,,

63.078.769,62

f
908.505.992,62
1
12

Passiva.

Kapitaal ……………………….
/

20.000.000,-
Reservefonds …………………….
,,
Bankbiljetten in omloop…………..
,, 808.811.515,-
Bankassignatin in omloop …………
..

2.551.550,39
Rekening-Courant saldo’s:
Van het Rijk ……
f

–
Van anderen ……

67,906.552,46
1
12
67 .906 .552 ,46 ‘Is
Diverse rekeningen

………………
,,

4.001.840,58 Vi

/
908.505.992,62 Vi

Beschikbaar metaalsaldo…………..
f

506.309.896,66 Vs
Op de basis
van lis
inetaaldekking ……
,,

330.455.973,09
1
12
Minder bedragaan bankbil jetten in omloop
danwaartoe de Bank gerechtigd is ..
,,2.531.549.480,-

3 October 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

II

Bij vergelijking met den vorigen weekstaat blijken de volgende
verschillen:
Meer

Mn der

Disconto’s

…………..
2.110.820,11’Ii
Buitenlandsche wissels..
1.215.830,-

–
Beleeningen

…………
1.120.177,96
Goud

………………
1.540.222,56
Zilver
112.315,67
Bankbiljetten…………
24.078.665,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s

..
16.653.717,06

N.B. Uit de bekendmaking van den Minister van Financiën
blijkt, dat uitstonden op:

29 Sept. 1917

1
22 Sept. 1917

Aan schatkistpromessen
/110.500.000,-
/108.050.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
,, 47.000.000,-
,, 45.000.000,-
Aan schatkistbiljetten
,,109.476.000,- ,,109.476.000,-
Aan zilverbons

………
,

24.408.595,25
,, 29.735.192,75

Da a

Disconto’s

Belee.
Beschik-
baar
Dek-
kings.
.
Hiervan
otaa
Schatkist- ningen
Metaal.
percen.
.
promessen
saldo
lage
rechtstreeks

29 Sept.1917
57.628
47.000
72.055
506.310
78
22

,,

1917
55.517 45.000 70.934
506.430
78
15

,,

1917
52.451 42.000 71.095
509.039
79
8

,,

1917
90.728
80.000
71.915
492.542
75
1

,,

1917
78.763 68.000
76.110
492.002
75
25 Aug. 1917
31.951 21.000
74.621
495.884
79 18

,,

1917
31.402 20.000
73.697
496.045
815
11

,,

1917
37.913
26.000 74.812
495.414
79
4
.

,,

1917
45.467
34.000
75.101
485.707
78
28 Juli 1917
44.781
33.0(10
75.195
474.413
78
21

1917
49.692 38.000 77.060
464.375
77
14

,,

1917
51.755
40.000
76.823
466.424
77
7

,,

1917
52.211
40.000 75.683
468.033
77

30Sept.1916
105.616
89.500
60.662 431.171
73
2Oct.

1915
66.190 37.560
85.458
279.874
70

25 Juli 1914
67.947
14.300
61.686
43.521))
54

‘) Op de basis
van
‘/i
metaaldekking.

78.400 19.006
164.939 45.237
23

,,

1917 …….76.953
19.641
164.789
43.190
19.869
163.145 43.339

30

Juni 1917 ……..

20.491 163.035
38.210
16

,,

1917 …….75.500
9

,,

1917 …….74.489

55.061 28.533
146.783 44.848
1

Juli

1916 …….
3

Juli

1915 …….
29.982
31.701
115.416 27.610

25 Juli 1914 …… .22.057
1
31.907 1.110.172 t 12.634

Data
Dis.
conto’s
1

‘
buiten
”

1

N..Ind.
1
betaalbaar

Belee.
ningen
1

Diverse

1
reke

1
1.
ningen
‘

1

baar
metaal.
saldo
king,-
percen- lage
_______________

30
Juni1917
7.102
34.667 62.042
13.125
56.555
46
23

,,

1917
7.117 34.243
60.810
12.936
56.224
46
16

1917
6.925 34.405
59.756
12.320
55.312
46
9

,,

1917
6.654 35.577
56.288
11.354
56.260
47

1 Juli1916
6.656
41.939 54.895 8.118 45.268
44
3 Juli1915
5.841
8.586
55.877 12.749
33.076
43

25 Juli 1914
7.259
6.395 47.934 2.228
4.842
3
)
44

0
Sluitpost der
activa.

‘)
Op de
basis van
‘It
metaaldekking.

JAVASCHE BANK.

–
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden Guldens.)

o
Data

1
Goud

Zilver

Bank-
1
Andere

biljetten

s peischls.
chulden

740

ECONOMISCH-STATISTISCHÉ BERICHTEN

3 October 19 17

SURINA4MSCHE BANK.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden guldens.)

Data
Metaal
Clrculatie
Andere
opcischb.
schulden

1
Disconto’s
Div. reke-
ningen
t)

14

Juli

1917

..
750
1.186
1.003 890
589
7

,,

1917

.
.1
760
1.248 960 895
616
30

Juni 1917

.
.J
766
1.201 1.015
886
668
23

,,

1917

..
750
1.145
1.014 888 593

15

Juli

1916

..
715
1.013
902
920
–

595
17

Juli

1915

. . 1.143 1.070
1.534
860
926

25 Juli

19141.
645 j
1.100
560
735
396

1)
Sluitpost der activa.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

Aan hee eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

1 BANK VAN ENGELAND.

WEEKSTAAT VAN 12 SEPTEMBER 1917.

– ISSUEDEPARTMENT.

Notes issued.. £ 70.278.155

Governm.Debt £ 11.015.100
O.thersecurities,,

7.434.900
Gold coin and
‘bullion ……51.828.155

£ 70.278.155
1

£ 70.278.155

BANKING DEPAR TMENT.

Capital……£ 14.553.000

Government
Rest ………,

3.561.506

securities .. £ 57.767.320
Public deposits,, 42.589.662

Other securities,, 92.149.595
Other deposits ,, 121.345.893

Notes ……..,, 29:744.075
Seven-day and

.

Gold and silver
other bills. . ,,

17.578

coin ……,,

2.406.649

£182.067.639

£ 182.067.639
Door het uitblijven der Engelsche bladen konden de cijfers van
den laatsten weekstaat hierboven niet worden opgenomen.

OVERZICHT VAN, DE VOORNAAMSTE POSTEN.

Onderstaand overzicht bevat tevensde cijfers der door de Regeering uitgegeven currency notes van 1 £ en 10 sh. met
het bedrag der gouddekking en der tot dekking aangewezen
Government securities. De publicatie dezer cijfèrs geschiedt
sedert 26 Augustus 1914.
(In duizenden p. aL)

Currency Notes.
Data

Metaal

Circulatie
II
II
Bedrag
1
Goudd.
t
Gots. Sec.

26 Sept. 1917

55.097

41.182

19

1917

54.724

40.666

***

12

,,

1917

54.235

40.534

5 ‘

1917 .54.288

40.670

174.560 28.500

147.896

27 Sept. 1916

53.552

36.536

131.525 28.500

‘ 99.321
29 Sept. 1915 62.009

32.800

72.022 28.500

20.400

22 Juli 1914 40.164

29.17

Data
Gov.
Sec.

–
____________

Other
Sec.
‘
Public
Depos.
Other
Depos.
Re-
serve

Dek.
kings-
percen-
lage t)

26 Sept.’17
58.189
93.594 44.285 121.703 32.365
19,50
19

,,

17
58.145 96.462
40.765
128.236 32.508
19,23
12

,,

’17
57.767 92.150
42.590
121.346
32.151
19,61
5

,,

17
57.794
97.739
44.462
124.997
32.068
18,92

27 Sept.’16
42.188 95.387
53.372
101.483 35.467
221e.
29 Sept.’15
31.287
132.315
116.217
76.689 47.659
241′

22 Juli ’14
11.005
33.833
13.735
42.185 29.297
52
8
/8

t)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

II. DUITSCHE RIJKSBANK.

STAAT VAN 22 SEPTEMBER 1917.

De biljetten zijn sedert den oorlog niet inwisselbaar.

Metallbestand ……………………IvIk. 2.511.513.000
davon Goldbestand ………………

2.403.854.000
Reichs- und lDarlehenskassenscheine…….

864.219.000
Noten anderer Banken ……………..,

4.217.000
Wechsel ………….
……………..

11.265.959.000
Lombardforderungen ………………

8.995.000
Efiekten ………………………….

185.559.000
SonstigeAktiva ………………….

.1.709.056.000

Grundkapital………………………,,

180.000.000
Reservefouds ……………………..

90.137.000
Notenumlauf ……………………..

9.603.573.000
Sonstige titglich fhllige Verbindlichkeiten.

5.972.139.000
Sonstige Passiva ………………….

603.669.000

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

Onderstaand overzicht bevat tevens het cijfer der uitgegeven
Darlehenskassenscheine. De Scheine, welke niet in kas zijn
bij de Reichsbank, circuleeren grootendeels onder het publiek.
De Darlehenekassen zijn ingesteld op 11 Augustus 1914.

(In duizenden Mark)

Liata
ivietaat
_________________

Daarvan
Goud
Kassen-
sche,ne
Circu-
laize

Dek.
kings. percen-
tage
)

22 Sept. 1917
2.511.513
2:403.854
864.219
9.603.573
‘

35
15

1917
2.508.263 2.403.702
714.417
9.475.217
34
7

,,

1917
2.504.109
2.403.578
707.062
9.433.242
34
31 Aug. 1917
2.499.126
2.403.027
671.355
9.337.102
34

23 Sept. 1916
2.492.605 2.471.626 212.068 6.860.047
’39

–
23 Sept. 1915
2.457.402 2.414.909
183.883
5.548.661
48

23 Juli

1914
1.691.669 1.356.857 65.479 1.890.895
93

‘) Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.

Dato
Wissels
Rek. Cr1.

Darlehenskassenscheine

Totaal
in kas btj
uitge-
de Reichs-
________________
________ _____________
geven
bonk,

22 Sept. 1917
11.265.959 5.972.139 6.110.700
749.400
15

,,

1917
10.997.242
5.504.353 6.022.600
700.20»
7

,,

1917
10.999.964 5.514.475 5.945.500 693.000
31 Aug. 1917
11.364.610. 5.890.583′
5.753.300
657.000

23 Sept. 1916
7.687.918
‘3.679.741
2.123.800
182.900
23 Sept. 1915
5.326.867 2.249.234
,
1.025.000 129.000

23 Juli

1914
750.892 943.964

……….
.

………

III. BANK VAN FRANKRIJK.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Van 6 Aug. 1914 tot 28 Jan. 1915 werden geen staten
gepubliceerd. De met * geteekende posten komen eerst sedert
28 Jan. 1915 in den weekstaat voor. De biljetten zijn sedert
den oorlog niet inwisselbaar.

(In duizenden francs.)

Data
Goud
Waaraan
in het
Buitenland
Zilver
*
Te goed
inhet
Buitenland

*
Buit gew.
voorsch.
old. Staat,

27Sept.17
5.319.381
2.037.108 260.286 681.594
11.650.000
20

,,

’17
5.317.556 2.037.108
260.135 729.535
11:350.000
13

’17
5.315.715 2.037.108
259.516
714.940 11.300.000
6

,,

17
5.313.880
2.037.108
260.085
668.111 11.300.000

28Sept.’16
4.832.751
–
336.840
723.220
8.500.000
30Sept.’15
4.550.142
–
364.146 981.888 6.700.000

23 Juli’14
4.104.390
‘ –
639.620
–
–

Wissels
* Uitge-
stelde
Wissels
Belee-
ning
Bankbil. jetten
Rek. Cr1.
Part i
–
‘culieren.

Rek.
C r t.
Staat

574.860 1.162.999
1.099.488
20.994.829
2.910.211
38.607 570.729
1.164.352
1.099.416
20.956.056 2.723.200
32.373
21
546.973 1.165.469 1.106.468
20.837.170 2.629.378
14.869
560.050
1.170.216 1.119.145
20.857.243 2.663.750
45.193
0
410.958
1.386.186 1.176.805
16.714.063
2.248.051 36.322
279.726
1.981.953
.
585675
13.458.304
2.695.989
64.207
1.541.080
–
769.400
5.911.910
942.570
400.560

3 October 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

741

IV. RUSSISCHE STAATSBANK.

EFFECTENBEURZEN.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(In ruillioenen.Roebel).

Dato n. st
Goud
Te goed
uh bui.
ten/and
Zil

ver

Sc,hat-
kis bil,
.
jet.en

Dis-
contos
1
en belee.I
rn
ngen

1
Circu-
latie
Rek. Cou-
rant

21 Sept. ’17
1.295
2.309
133.
13.091
1.965
15.850 2.738
14

,,

’17
1.293
2.304
130
12.354 1.942 15.398
2.665
5

,,

’17
1.294
2.308
127
12.159
1.739
14.961
2.697
29 Aug. ’17
1.298
2.308
120
12.037
1.680
1.4.676
2.614

21 Sept. ’16
1.554
2.055
95
4.657
811
7.224
1.596
21 Sept. ’15
1.588
39
25
2.404
1.454
4.462
1.424

21

Juli ’14
1.601
144
74
..

.

.
757 1.634 1.099

V. SOCI£Tg GÉNÉRALE DE BELGIQUE.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN

(In duizenden francs.)

Metaal
1
Beleen.
Beleen.
Binn.
Rek.
Data
mcl.
buiten!.
1

van
1

buiten!,
von
prom. d.
en
wissd
s
Circu-
!atle
Cr1.
saldi
vorder.
provinc.
heleen.
saldi

27 Sept. ’17
460.199
90.386 480.000
98.010 1.015.657
102.801
20

’17
441.194
90.287
480.000
98.885 1.013.858
88.363
13

,,

’17
433.983
90.180
480.000
101.758
1.011.384
84.454
6

,,

’17
424.939
90.075 480.000
95.990
–

991.517 89.381

28 Sept. ’16
334.019 73.332 480.000
48.176
808.911
118.918
30 Sept. ’15
147.977
24.020
400.0001
43.478 458.599
157.789

VI. VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

In werking getreden op 16 November 1914.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden dollars.)

Waarvan Waar-
1
1

FR.

Data
Goud
voor dekking
van in
het bui-
Zilver
1

cie.
1
Notes In
1
circa-
F. R. Notes
ten/and
1
1

latie

10 Aug. ’17
1.370.942 494.741 52.500
53.117

1
549.244
3

,,

17
1.367.673
477.235
52.500
53.709
540.785
27 Juli

’17
1.362.263
443.260
52.500
51.789
1
534.015
20

’17
1.380.020 435.580 52.500
50.301
534.226

11 Aug.
1
16
529.010
163.037
–
11.127
153.228

Dek-
T”
Percent.
Totaal
Waar-
Ikin
g
s per-
Goud-
Data
Wissels
Deposito’s
van
1
centae
dekking
Kapitaal
1 Depo-
circu-
___________
1

suto’si)
latle

10 Aug. ’17
284.019 1.374.828 57.970
79.3
90.1
3

,,

’17
305.131
1.393.074
57.881
79.1
88.2
27

Juli

’17
333.556 1.424.850 57.825
78.8
83.0
20

,,

’17
359.111
1.519.677
57.723
78.1
81.5

11 Aug. ’16
108.971
597.608
55.130
–
–
1)
Verhouding tusschen: goud, zilver etc., uitgezonderd
het voor de dekking der F. R. Notes gereserveerde goud,
en: netto deposito’s met inbegrip van het kapitaal.

VEREENIGDE NEW YORKSCHE BANKEN EN TRUST
MAATSCHAPPIJEN.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
(Gemiddelden in duizenden. dollars.)

Data
Reserve
Deposito’s
Circulatle
Beleenmn gen
en
disconto

29Sept.’17
547.060
3.731.950 31.910 3.895.880
61.010
22

,,

•’17
550.560
3.693.750
31.830 3.874.970
85.320
15

,,

’17
541.070
3.718.140
31.630
3.808.280
75.770
8

,,

’17
505.770
3.712.990
31.330
3.850.650
50.050

30Sept.
1
16
665.210
3.471.460
31.190
3.339.550
96.380
2 Oct. ’15
684.000
2.959.700
38.400
2.778.190
192.900

25Juli’14
467.880 1.958.320 41.730
2.057.570
26.170
1
)

‘) Op basis van 25
°Io
van alle deposito’s.

.

‘

Amsterdam, 1 October 1917.

Hoezeer ook bij voortduring een scherpe antithese te
cunstateeren valt tusschen de opvattingen der,
. regeerings-
personen in de verschillende oorlogvoerende landen, toch
dringt de loep naar vrede die ,,achter de schermen” door
de volkeren geuit wordt, steeds verder door. Wij behoeven
slechts korten tijd in de herinnering terug te gaan om de
verbodsbepalingen tegen bespreking van het oorlogsdoel te
vinden; thans zijn dergelijke beschouwingen aan de orde
van den dag, en over de hoofden der verantwoordelijke
bewindvoerders heen is reeds dat spel van vraag en aanbod,
van loven en bieden begonnen, dat de wereld op’ het einde
den vrede zal moeten brengen.

Bespiegelingen van dezen aard hebben in de afgeloopen
berichtsperiode haar stempel op de transacties aan de
effectenbeurzQn gedrukt. Zoo heeft bijvoorbeeld te W e e n e n
het antwoord der Centrale Mogendheden aan den Paus, dat
geacht werd van eene groote vredesbereidheid te getuigen,
invloed op de stemming ter beurze uitgeoefend. Als gevolg
daarvan ontmoetten de waarden der oorlogsindustrieën in
de eerste plaats minder belangstelling; daarnaast kreeg de
handel in het algemeen een rustiger karakter, naar aanlei-
ding van de besprekingen welke in de laatste dagen tusschen
belanghebbenden hij den beurshandel hebben plaats gevon-
den, ter beperking van de wilde speculatie, zooals de jongste
maanden die gekend hebben.
Er is namelijk ,eenige dagen geleden tusscheu de banken,
de particuliere bankiers en commissiehuizen eene overeen-
komst gesloten welke een serie maatregelen inhoudt, die
vcortaan bij het uitvoeren van opdrachten tot aankoop van
aancieelen, en beleeningen daarvan zullen gel:len. De
strengere voorschriften die thans van kracht zijn, zijn in hun wezen feitelijk niets anders dan een voortgaan in de
richting, die sedert eeuigen tijd door de meer bezonnen
elementen ter beurze reeds was ingeslagen. Wat echter
door eenigen vrijwillig gedaan werd, is thans voor ‘allen
dwang geworden. De beperkte beurshandel welke te Weenen
thas sedert 1y
2
jaar toegelaten is, herbergde in ich het
karakter van zuivere contante transacties, met uitsluiting van operaties met gedeeltelijke dekking, prolongaties en
andere arrangementen. Dit karakter zal in het vervolg nog
sterker tot uitdrukking komen. Wie aandeelen venscht te
koopen, zal ze ook ten volle moeten betalen. De bankier die
een kooporder van een cliënt aanvaardt, moet onvoorwaar-delijk eischen, dat deze dan koopprijs vooraf bij hem stort;
obligaties der oorlogsleeningen en andere Oostenrijksche
staatsfondsen mogen bij deze betaling voor 75 pCt. aange-
nomen worden. Toch zal de mogelijkheid om de stukken
daarna te beleenen niet verdwijnen, daar men meende, dat
een algemeen verbod van beleeningen een funesten invloed
op den geheelen bandel ter beurze zou uitoefenen. Het doel
der verscherpte voorschriften is dan ook slechts opverant-voordelijke elementen van de beurs verwijderd te houden
en zoodoende het teugellooze beursspel tot de onmogelijk-
heden te doen behooren. In de practijk is bovenstaande
bepaling betreffende de vereischte dekking natuurlijk in de
eerste plaats tegen aankoopen met een speculatief doel
gericht, en bij de gehouden besprekingen werd op dit punt
dan ook de aandacht der belanghebbenden vooral gevestigd.
De pogingen om tot een nauwkeurige formuleering te komen
van wat nu wel als een speculatieven aankoop moet worden beschouwd en wat niet, hebben, naar de courantenberichten te oordeelen, gefaald. Men zag vel in, dat men deze kwestie
aan den ontvanger ‘an den opdracht ter beoordeeling moest
overlaten; wel werd er op gewezen, dat bij de beoordeeling van dit punt de maatschappelijke positie van den opdracht-
gever als een der uitgangspunten was te beschouwen. Het
zal nog te bezien zijn, of de nieuwe maatregel bij de groote
ruimte, die de bepalingen voor persoonlijke opvattingeu
open laten, effectief zal zijn.
Het tweede gebied waarover de nieuwe voorschriften zich
uitstrekken, is dat der beleeningen. Hier was dubbele voor-
zichtigheid geboden, daar de hoogte waarop vele koersen
gestegen waren ernstig gevaar voor een catastrophe met
zich mede bracht, waardoor zelfs een zeer hoog dekkings-
percentage mogelijk illusoir zou kunnen worden. Teneinde
aan dit gevaar te ontkomen heeft men bepaald, dat bij
beleeningen de hoogste grens zal worden aangegeven door
de koersen van 31 Juli j.l., waardoor de sedert dien dag
ingetreden, meest zeer belangrijke koersverheffingen, al
direct hare beteekenis bij een eventueele beleening ver-
liezen. Op een fonds mag dus nooit een hoogerbedrag ver-
strekt worden, dan zijn waarde gerekend tot een officiëel
vastgestelden koers per 31 Juli j.l. De banken, bankiers en
firma’s verplichten zich op aandeelen van banken, verzeke-

742

ECONOMISCH-STATIST’ISCHE BERICHTEN

3
October 1917

ringmaatschappijen en transportondernemingen niet meer
dan 60 pCt., op industrieele waarden niet meer dan 50 pCt.,
op scheepvaartaandeelen niet meer clan 40 pOt. en op niet
te Weenen genoteerde fondsen niet meer dan 30 pCt. van
dn uitmakenden prijs tot den dagkoers te verstrekken, alles met ivachtneming van het maximum. Het spreekt van zelf,
dat deze verscherpte bep.lingen slechts wat nieuwe belee-
ningen aangaat direct konden worden ingevoerd; voor de
oudere beleeningen heeft men een overgangstijdperk van een
halfjaar (tot 31 Maart 1918) vastgesteld. In dien tijd zal
dus de bankier van zijn cliënt de benoodigde bijbetaling
moeten eischen, zoo althans de beleening nièt met de nieuwe
voorschriften overeenkomt, of hem anders moeten dwingen,
het engagement af te wikkelen. Eenerzijcls verwacht men van deze nieuwe voorschriften betreffende de beleening beperking
van nieuwe verbintenissen ter heurze, anderzijds inkrimping
der nog loopende.

In cle verminderde omzetten ter beurze te Weenen en in
de realisaties van verschillende, vooral industriëcle,
fondsen welke in de afgeloopen week plaats vonden, zou
wellicht reeds het gevolg van het nieuwe systeem kunnen
wosden bespeurd. Daarnaast heeft evenwel de rede van den
Minister van Financiën over het oorlogsbudget, waarbij deze
plannen tot invoering van eenige nieuwe en verhooging van
enkele bestaande belastingen ontvouwde, de kooplust ter
beurze doen afnemen. Voorts werd bekend, dat de Minister zich bezig hield met het samenstellen van een wetsontwerp
tot het belasten der vermogens; men sprak reeds van cciie
mogelijke opbrengst uit dien hoofde van dertig milliard
kronen, doch deze verwachting werd reeds ai.nstonds door
een officiëele bekendmaking ontzenuwd. Ter beurze bleef
men in iveerwil hiervan eerder tot verkoopen geneigd.

Ter beurze te B e r 1 ij n zijn de omzettei in de afge-
loopen week eveneens van meer bescheiden omvang geweest
dan te voren. Ook aldaar is de belangstelling voor hoog
genoteerde waarden der oorlogs-industrieën geleidelijk aan
het tanen. Er wordt eenige neiging merkbaar, deze fondsen
van de hand, te doen en de gunstige houding, welke oudere
‘Duitsche staatsleeniiigen en ook ‘eenige buiteulandsche
staatsfondsen sinds kortèn tijd te Berlijn vertoonen, geeft
ruimte voor de veronderstelling, dat voor de dus vrijko-
mende middelen in deze beleggingspapieren plaatsing wordt
gezocht.
Voor eenige electriciteits-aandeelen, zooali Allgemeine
ElektrizitïLts-Gesellschaft, Schuckert, Siemens & Halske,
bestond kooplust, ook voorbijgaand voor de aandeelcu van
den Oostenrijksehen Zuiderspoorweg op berichten betref
t

fende betaling van den Octobercoupon, waaraan aanVank-
lijk, in verband met de slechts resultaten door de maat-
schappij behaald, twijfel had bestaan. Blijkens berichten in de Duitsche pers komen de inschrij-
vingen
01)
de 7de oorlogsieening goed in. Dag aan dag
worden inschrijvingen voor zeer aanienljke bedragen
bekend gemaakt. Een (Ier grootste in de afgeloopen week
was die van het Rijnsch-Westfaalseh Kolensynclieaat, tot
een bedrag van M. 50 millioen. Op de zesde oorlogsleeuing schreef dit syndicaat in voor M. 40 millioen, op alle leenin-gen tezamen voor M. 155 millioen.

T e P a r ij s heeft de beurs in de afgeloopen week wederom
een stil verloop gehad. De koers der 3 pCt. Fransche rente
is verder tot 60.60 ingezakt, vermoedelijk als gevolg van
verkoopen op grond van de aangekondigde creatie van-
1 rs. 20 milliard 4-jarige 4 pOt. wissels der Nationale Verde-
diging. Dit papier zal, zoo het voorstel van den Minister
van Financiën, Klotz wordt aangenomen, een tweeledig
karakter dragen; n1 dat van schatkistpapier en tegelijker-
tijd van wettig betaalmiddel, in dien zin, dat de Staat de
wissels in betaling neemt, zonder echter anderen te zullen
dwingen ze als wettig betaalmiddel te aanvaarden. In tegen-
stelling met de regeeringen der Centrale Mogendheden,
hebben die der Gealliëerde landen tot dusverre getracht
hunne uit den oorlog voortspruitende geldbehoeften niet
voornamelijk te fundeeren in oorlogsleeningen, doch in
schatkistpapier met korten looptijd. Frankrijk telt tot
dusverre slechts twee oorlogsleeningen, de ,,Emprunts de la
Victoire” van 1915 en 1916. Tezamen brachten deze
frs. 21.920000.000
01),
tegen een totaal beloop aan ,,00rlogs-
schuld” van frs. 80,5 milliard, met inbegrip van de tot het
‘het einde van dit jaar toegestane credieten.. Het schijnt wel,
dat de ervaringen• opgedaan met deze leeningen bij de ]i’ransche regeering de voorkeur hebben gewekt om. te
trachten het overg’roote deel der benoodigde gelden .. op
andere wijzen te verkrijgen. In deze nieuwe wissels heeft
roen vermoedelijk dan ook niet anders te zien dan een
nieuwe poging om aan een derde oorlogsieening te ontko-
men. Of dit op den duur gelukken zal, is grootendeels
hiervan afhankelijk, of de minister zal blijken met deze

nieuwe papieren een gelukkigen greep te hebben gedaan.
Wordt de uitgifte een succes, dan bestaat er kans op, dat
meerdere bedragen dan de thans aangevraagde frs. 20
milliard langs dezen weg kunnen worden gevonden. In het
tegenovergestelde geval zal het sluiten van een derde
oorlogsleening wel niet lang kunnen uitblijven, gezien de
nog steeds niet afuemende oorlogskosten. Alleen voor het
laatste kwartaal 1917 werden voor frs. 11,2 millia.rd credie-tea aangevraagd.
Ter beurze werd voorts de vernieuwing van liet octrooi
der Banue de France besproken. Vermoedelijk zal de
vernieuwi wel gepaard moeten gaan aan een verhooging
van het winstaandeel van den Staat en enkele andere
wijzigingen, die aandeelhouders zich ten gunste van den
fiscus zullen, moeten laten welgevallen. Dit alles oefende op
de stemming ter beurze nu juist geen opwekkenden invloed
uit, zoodat de stilte in zaken van de laatste dagen geen
verwondering kan wekken.

Ter beurze van Le n d en was de stemming in de afge-
loopen week onregelmatig. Voor Zuid-Afrikaansche mijn-
waarden, petroleumaandeelen en rubberfondsen bestond af
en toe goede vraag, voor de laatste op berichten van de
markt van het product, volgeils welkê de Engelsche Regee-
iing aankoopen voor uitrustingsdoeleinden deed uitvoeen
en ookweder Amerikaansche koopers aanwezig waren.
Staatsfondsen waren lusteloos. Naar het Diiitsche voorbeeld
tracht thans ook de Engelsche ‘Regeering haar oorlogspapier.
voor den belegger aantrekkelijk te maken door hem, naast
een mooi rendement ook flinke koerswinst bij aflossing in
‘t vooruitzicht te stellen. Te beginnen met 2 dezer zal nl.
de inschrijving worden opengesteld op 5 pCt. oorlogsobliga-
tën tot den parikoers. De obligatiën zijn aflosbaar in 1922
tegen 102 pCt., in 1924 tegen 103 pCt. of in 1927 tegen
105 pCt. Voorts is de uitgifte aangekondigd van 4 pCt.
obligaties, vrij van elke inkomstenbelasting, en aflosbaar
in 1927 tegen 100 pCt. Het Londensche beursbestuur heeft
een voorstel ingediend tot verhooging der commissie, waarop
reeds lang van verschillende zijden was aangedrongen.
Krachtens deze voorstellen zal o.a. in het vervolg bij koop
en verkoop commissies worden betaald over beide zijdeis der
nota, inplaats van alleen over de grootste zijde, zooals tot
dusverre.
Voortgaande op den sedert eenigen tijd ingeslagen weg,
heeft de N e v Y o r k s cli e b en r s ook in de afgeloopeii
berichtsperiode een onregelmatige houding aan den dag
gelegd. De piijsbepaling voor ijzer en staal door de
Rd-gce-
ring beïnvloedde de stemming in den aanvang ongunstig
en deze werd door de baisse-partij benut om de koersen
verder te drukken. In welke mate de prijsbepaling der
Regeering in bestaande verhoudingen ingrijpt, blijkt duide-
lijk uit de thans voor de genoemde metalen vastgestelde
maximum-prijzen. De maximum-prijs voor gietijzer is n.l.
vastgesteld op $ 33 per bruto ton, voor staleh
staven
op
$ 2,90 per cwt, en blokken op $ 3 tegen een jongsten prijs
van resp. 58, 5,50 en 6 dollars. Voor cokes werd een
maximum-prijs van $ 6 ($ 16) per bruto ton vastgesteld.
Een verdere ongunstige factor is de hooge ‘geldkoeis in
de afgeloopen week geweest. Call-money steeg Dinsdag j.l.
zelfs tot 7 pCt. en ook later in de week werden minder
sterke houders vaak door den hoogen geldkoers tot ver-

koopen gedwongen. In de laatste dagen ontwikkelde zich
voor de betere spoorvgaandeelen zooals Unions en Northern
Pacif ie, goede kooplust, waardoor deze weder konden stijgen.
De inschrijving op de tweede ,,Liberty Lôan” is thans open-
gesteld; het uit te geven bedrag is $ 3 milliard, de interest
bedraagt 4 pCt.. De obligatiën zijn aflosbaar na 15 jaar,
doch de staat behoudt zich het recht voor na 10 jaar tot
vervroegde aflossing over te gaan. –

25 Sept. 28 Sept. 1 Oct.
Rijzing

Ned. Ind. Handelsbank.;

241

220

220

—21
Nederl. Handel Mij. ……
190/4
192

194

+ 3114

Amst. Superfosfaatfabriek

16914
16914
,
16981
4

Insulinde Oliefabriek……
236
-235
240
+
4
Ant. Jurgens’ Ver. Fabrieken
296
29592
295
VI
–
VI
Philips’ Gloeilampenfabriek
343
362V2
369
+
26
R. S. Stokvis
&
Zonen
. . . .
537″2
640
545
+
7V2
CultuurMij.d.Vorstenlanden
22281
4

227 227
+
01 Handelsver. Amsterdam ….
46381
4

470
467
1
1
+
3114

Javasche Cultuur Mij…..
355 355
355
Kon. Petroleum Mij …….
546V4
559
5601/2
+
14’14
Amsterdam Rubber Mij.

..
231
1
12
236118

244
1
12
+
13
Hlland Amerika Lijn ….
439’1
449V
457’1I
+
18
Kon. Hollandsche Lloyd

..
193
202
20414
+
11114

Kon. Neci. Stoomboot Mij.
. .
25011
4

271
273
VI
+
2221
Bothnia Vrachtvaart Mij…
348 349 349
+
1
Dell Maatschappij

……..
518’/2
522 528
2
14
+
10 ‘/

3
October 19 7

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

743

Hoewel te o n z en t in de afgeloopen week nog geen
verbetering van belang in den toestand intrad, – al mogen
dan ook de onderhandelingen met Engeland en Duitschlancl
omtrent onze kQlenvoolziening voorloopig tot eenig succes
hebben geleid, – heeft de elf ectenmarkt toch bij voortdu-
ring een zeer opgewekt voorkomen gehad. Evenals de vorige
week concentreerde cle belangstelling zich op de
scheeq-
vaartafdeeling,
waar aand. Holl. Anierika Lijn den hoofd-
toon voerden. Er werden op versçhillende dagen omvangrijke
kooporders, o.a. voor Scandinavische rekening, in dit loods
uitgevoerd, waardoor de koers een bijna onafgebroken
stijgende lijn vertoont. De belangstelling van het Noorden
voor onze scheepvaartwaarden is op zijn minst genomen zeer
plausibel, waar onze maatschappijen in het algemeen op
dezelfde gunstige resultaten kunnen bogen als de Scandina-vische. In verhouding zijn echter de Neclerlandsche scheep-
vaartaandeelen belangrijk minder in koers gerezen dan de
eerstgenoemde. Daarbij komt nog, dat de Noordelijke landen
bij de remise der tegenwaarde van de belangrijke stijging
der Scandinaafsche kronen op de wisselmarkt kunnen prof i-
teeren. Naast de aandeelen ,,Vaart” bestond ook voor de
overige soorten der afdeeling flinke belangstelling, ijie
vooral de aandeelen Koninklijke Boot ten goede kwam.
Daarnaast hebben ook Nederl. Scheepvaart Unie, Paket-
vaart, Lloycl en de kleinere maatschappijen, zo.o.ls
H. A. A. S. en Stoomvaait Mij. Noordzee koersverheffingen
kunnen boeken. De stemming in deze afdceling bleef heden nog uitgesproken vast.
Naast scheepvaartwaarden genoten ook de afcleelingen
voor rubber- en tabaksondernemingen cle aandacht van ons
publiek.
Van
rubberaccndeelen
werden de aand. Amsterdam-Rubber
tot van 230-240 pOt. stijgende prijzen uit de markt geno-
men, Nederl. Rubber rezen van 126-130, Tjiboeni van
13034_1451/
s
.

Voor tabakken
ontvikkelde zich vooral later in de week
flinke vraag. Aand. Senembah stegen heden zelfs in cciie
kleine markt van 55734 tot 610. Ook de overige tabaks-
waarden, zooals Medan, Besoeki en Dëli Maatschappij ver-
den tot sterk stijgende koersen uit de markt genomen.
Van
petrolcurnaandeelen
die de ,,vredesfondsen” bij uitne-
mendheid geacht worden, stegen aand. Koninki. Petroleum
‘uun 545-562, aand. Geconsolideerde van 19134-208%. De
andere Rumeensche soorten, Orions en Steaua’s waren
eveneens vast.

I
Cultv,nrwaarden
wareli minder gefavoriseerd. Voor een ige
ndische Handelmaatschappijen, zooals Lindeteves (224.–
231), Van Nierop en Tels Handels-Mij, bestond echter flinke
kooplust.
In de
vmijnbonwafdeefin,q
ging slechts weinig om. Vast
gestemd waren eenige
bankaandeelen,
b.ijv. aandeelen Nederl
Handel-Mij, en Ned. md. Handelsbank (241-254).
Van
diversen
trokken de pref. aand. Oscar Rohte &
Jiskoot’s Tabakshandel-Mij. door cciie rijzing van 149% tot
166 de aandacht.
De afdeeling onzer inclustriëele ondernenmingen
was deze
ii eek geanimeerder dan te voren. Er bestond voor sommige soorten flinke kooplust en vele der fondsen sluiten de week
duun ook met min of meer aanzienlijke koersverbeteringen
af. PreI. aand. Alg. .Ned. md. Electr. Mij. stegen van 140
tot 145, aand. Calvd-])elft van 165
1
/4
tot 196, du Croo &
Brauns van 112-133 (met een reactie tot 123
34),
Dordtsche
Metaalwarenfabriek van 137 tot 149, Groninger Waterlei-
ding Mij. van 177 tot 195, Ned. Staalgieterj de Muiick
Keizer van 131 tot 140, Philips Gloeilampen van 331-375
(inzakkend tot 365),R. S. Stokvis & Zonen van 510-544,
Van Gelder’s Papierfabrieken van 160% tot 17034.

25 Sept. 28 Sept. 1 Oct.
Rijongof

American Car & Foundry .. 73
1
1

73/io 72
11
1
10
+
s/to
Anaconda Copper ……..153

152
Vo
1511 – 1118

Un. States Steel Corp. . . . 107
i1/
107
11/10
108 ‘/

+
I
lio
Atchison Topeka …… ….99

99
1
1

99
Southern Pacific ……….

91 71

91

91 /,o
+
1
/io
Union Pacific …………136
118
13614 135
1
/la – P/io
Int. Merc. Marine afgest.

3081
4

311/
4

30 ‘/o – 71
87

,,

,,

,, prefs 8881
4

88

88114 – Vi

Op de Amerikaansche afdeeling ging, tot weinig veran-
derde koersen, weinig om.

zing
25 Sept. 28 Sept. 1 Oet.
R
ij

5

0/
Ned. W. Schuld …. 10001/
is
lOO/io 100
1
18 – ‘/so
4112
0/

,,

,,

,,

1916 101
1
116 101
1
18

101
1
/10
4

°/o

,,

,,

,,

1916

9411
4

94011e

941t6 ._j_.
0
110
3111
0/

,,

,,

……82’/,

8181
4

811811s
–
11
/10

3

‘ijs

,,

,,

,,

.
. . .

7218

72
0
18

71171
81
–
87
/88

25 Sept. 28 Sept. 1 Oct. Rij

2112
01

Cert. N. W. S …….
61
11
/10
61
”/,a
60
‘
1
/io
—1
5

°/o Oost-Indië 1915
….
101ijs
101
101
–
4

0/

Hongarije Goud
. . . .
4011
4

4011
4

4011
4

4

o/
o

Oost. Knr …… …
37
0
14
38
8
14
37
11
/iO
–
1
/ii
5

o/e Rusland 1906

……
65
64
65
4
1
18 01

Iwangor. Doml,r.

.
61 ’14
64
64
+
2014

4

0
/0
Rusland Cons.1S80
.
51
50
0
18
51110
–
4

0/

Rusl. bij Hope & Co.
52 52
15
110
52,
1
1io
+
‘ho
4

0
/0

Servië 1895 ……..
46I4
460/
4

–
4
1
12
01

China Goud 1898
.
66/4
6614
–
4

0/

Japan

1899 ……..
6V/4
6794
–

4

%
Argeut. Buiteni …..
64
10
/io
6518
64118
–
ii/,

5

0/

Brazilië

1895
.
…..
67°/s
67v18
67014
+
118

De geldmarkt is ook deze week ruim gebleven. Prolon-
gatie
234
pOt.

GOEDERENHANDEL

GRANEN.
–
1 October 1917.

T a r we. mn de tarweprijzen aan de Amerikaansche beurzen
is in de afgeloopen week geene verandering ingetreden.
Dagelijksche fluctuaties, waaraan ivij tot voor zeer korten
tijd. nog gewend waren, zijn trouwens in de Vereenigde
Staten vrijwel onmogelijk geworden sedert een groot aantal
voorschriften den tarwehandel welhaast Zijne geheele vrijheid
hebben doen verliezen. De tarwehandel is nu ook in Amerika
een van regeeriLigsivege geregeld bedrijf, waarin aan iederen handelaar zijn taak nauwkeurig is voorgeschreven. De prijzen
regelen zich niet meer naar de verhouding van vraag en
aanbod en ondergaan evenmin nog den invloed van meer
ol minder gunstige oogstberichten. De termijnmarkten, die
sedert tientallen van jaren beschouwd waren als een on-
ontbeerlijk hulpmiddel bij het ter markt brengen van den
tarweoogst, zijn onder de door den oorlog veroorzaakte
bijzondere omstandigheden door de Amerikaansche voedsel-
autoriteiten gesloten en ook op menig ander gebied is sterk
door de regeering ingegrepen. Door de gebrekkige post-
verbinding met overzeesche landen is het moeilijk zich hier
een juist beeld te scheppen van de wijze, waarop tegen-woordig de Amerikaansche tarweoogst zijn weg tot den verbruiker vindt. Eenig licht wordt ons echter verschaft
door den text der in Augustus uitgevaarcligde “Food Control
Lauv”, welke text ons dezer dagen bereikte. Deze wet
geeft den President demacht, welke hem o.m. in staat heeft
gesteld met behulp van den voedselregelaar, den heer Hoover,
de neutrale Europeesche landen te brengen in de zeer
moeilijke positie, waarin zij zich nu bevinden ten opzichte
van broodgraan en veevoeder en vrijwel alle andere artikelen,
voor welker aanvoer zij in den laatsten tijd vrijwel op
Noord-Amerika ivaren aangewezen. De nieuwe wet machtigt
den President tot het nemen van maatregelen tot bereiking
van de het doel tier wet, uitmakende: uitbrèiding der productie
van eene lange reeks voedings- en voederartikelen, brand-
stof fen, meststoffen, werktuigen, machinerieën, etc., alsmede
eene nauwgezette contrôle en regeling van hun gebruik.
De wet geeft aanvan ivelken aard die maatregelen dienen
te zijn en zij preciseert daarbij d€ aan den President gegeven
macht op eene wijze, die dezen in staat stelt een zeer groot
aantal bedrijven geheel te veranderen, op te heffen of tot
zich te trekken.
Op enkele punten geeft de wet bindende voorschriften,
die geene nadere egeling van den President meer behoeven.
Zoo wordt bijvoorbeeld voor de in 1918 te oogsten tarwe
aan de verbouwers een maximum prijs gegarandeerd van
$ 2.— per bushel, teneinde uitbreiding der met tarwe be-bouwde oppervlakte te verkrijgen. Eene der meest ingrij-
pende voorschriften is wel het algeheele verbod van ver-
vaarcliging van gedistilleerde alcoholische dranken uit “food,
fruit or leed”, alsmede invoerverbod van die dranken. Daar-
door is door een enkel wetsartikel, in de plaats van de tot
ontduiking veel gelegenheid biedende matigheids-wetgevingen
in enkele der Vereenigde Staten, gekomen, een absoluut ver-
bod van alcoholische dranken in de geheele Unie. -Uit dit enkele voorbeeld blijkt wel, hoezeer het den Vereenigden
Staten ernst is met het gedeelte van den economischen
oorlog, dat met de productie en distributie van voedsel-,
veevoeder en andere levensbehoeften in verband staat en het
behoeft dus geene verwondering te wekken, dat de neutrale
Europeesche landen zoo weinig resultaten schijnen te be-
reiken bij hunne pogingen tot verkrijging van verschillende
goederen uit Amerika, zoolang zij hunne handelspolitiek niet
naar de Amerikaansche wenschen inichten.

Chicago

1

Buenos Apres

Data

Tarwe

Mais

Hauer

Tarwe

Maîs Lijnzaod
Sept.

Dec.

Sept.

Oct.

Oct.

Oct.

29 Sep. ’17 220

8)
118
3
14

61

–
9,10

–
22,20
22

,,

’17 220

8)
1I7I8

5998

–
9,50 22,40
29Sep.’16 154
1
1,

89’/4
1
)

46
1
/

10,85
5,20
16,50
29Sep.’15 103
5
1,

6511
4
)

3618

11,55
4,80.1)
11,20
29Sep.’14 104

71

2
)

45 ’14

10,20
2
)
4,80
10,20
20 Juli’14

82

1)

5611

1)

36112
1)

9,40
8)
5,38
2)

13,70 ‘)

‘) per Dec.
‘)
per Sept. ‘)offic. vastgestelde locoprijs.

Soorten.

1 Oct.

23 Sep!.
1

2 Oct.
1

1917

1917

1

1916

588,-‘)
588,-‘)
425,-‘)
Tarwe

………………..
Rogge (No. 2 Western)
lom.
nom.
nom.
360,-‘)
360,-‘) 275,-‘)
Gerst (46 ib. feeding)..
360,-‘)
360,1)
360,-‘)
Haver (38 ib, whiteclipped)
18,-‘)
18,…_1)
18,-‘)

MaIs

(La Plata)

………

Lijnkoeken (Noord-Ame-
250,-‘) 250,-‘) 180,-‘)
rika van La Plata-zaad)
Lijnzaad (La Plata) …….
oom.
nom.
570,-
1
)
Regeeringsprijs.

744

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTÉN

3 October 1917

Noteeringen.

Loco-prijzen te Rotterdam/Amsterdam.

AANVOEREN in tons van 1000 K.G. voor verbruik in Nederland.

Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen.

–
23-29 Sept.
Sedert
Overeenk.
23-29 Sept.
Sedert
Overeenk.
191,7
1 Jan. 1917 tijdvak 1916
1917
1 Jan. 1917 tijdvak 1916
1917
1916

Tarwe…………….
–
253.376 555.949
.

–
38.227
18.793
291.603 574.742
–
8.465 17.139
–
–
525
8.465
17.664
Boekweit

………….
–
2.314
10.032
–
–
500
-2.314.
10.532
–
114.637
304.358
–
73.738
148.428
188.375
452.786

Rogge

……………..

–
30.600
86.244
–
11.886
14.459
42.486 100.703

MaIs

……………..

–
12.399 41.360
–
27.269

–
7.840
39.668
49.200

Gerst

……………..
Haver

……………..
–
–

8.322
85.342
–
7.560
41.540
15.882
126.882
Lijnzaad ……………
Lijnkoek ……………
.-
34.078
116.654
–
27-.985
5.735
62.063
122.389
Tarwemeel ………….
–
19.988
16.570
–
–
3.051
–
23.039
16.570

AANVOEREN
in tons van
1000 K.G.
voor België.

Tarwe …………….
.
2.962
316.624
695.438
–
–
–
316.624
695.438
Mais

……………..
–

–
12.335
68.262
–
–
–
12.335
68.262

Mais, h a v e r en ge r st. Ook omtrent deze artikelen
valt weinig nieuwste melden. De oogstvooruitzichten zijn,
voorzoover de oogsten nog niet zijn afgeloopen, in de uit-
voerlanden nog steeds
zeer
gunstig. De prijzen ondergâan
weinig verandering.

Buitenlandsche granen in Nederland.

De berichten, die nu en dan bekend worden over de moge-
lijkheid van ijieuwen aanvoer uit Amerika, zijn allerminst
geruststellend en het schijnt, dat voorloopig op zulken aan-
voer niet mag worden gerekend. Ook verscheping naar onze
havens uit Argentinië wordt steeds bezwaarlijker en het
wordt steeds meer waarschijnlijk, dat wij dezen winter op
de in ons land aanwezige voorraden zullen zijn aangewezen.

RUBBER.

De markt verkeerde in de afgeloopen week in een flauwe
stemming; niettemin bleef de daling der prijzen tot een
minimum beperkt. –
De noteeringen luiden als volgt:

PrimaBleveaCrêpeloco/Oct. 219’14 einde vorige week 2110
Oct./Dec.. . 2110

2110
8
1
Jan./Juni.. 2110
1
1

,,

,,

,,
2111
1
12
Hard cure fine Para …. 313

,,

3!211

TABAK.

(Uit het Maandbericht*) der firma P. Meerkamp van
Embden & Zoonen.) –

In de afgeloopen maand vond één Sumatra-inschrijving
plaats en wel te Amsterdam op 21 September vôor 18.650
pakken. Ook thans kwam van omblad slechts weinig voor;
daarentegen was het kwantum zandblad in verhouding groot;
zoowel hierbij als bij het plukbiad kwamen verschillende
zeer goede partijen voor en het blijkt wel dat de eerste indruk van den oogst niet te gunstig geweest is en dat men inderdaad
met een bijzonder mooi gewas te den heeft. Er bestond dan
ook van alle zijden groote kooplust en de prijzen ondergingen
sinds de Juli-inschrijvingen een scherpe rijzing, zoowel voor
de dekpartijen als voor de weinige partijtjes topblad welke
voorkwamen, waarvan de uitval in verhouding tot het overige
deel van den oogst slechts zeer matig was.
Amerika kocht tot hooge cijfers alles wat slechts eenigszins
in aanmerking kwam, totaal circa 2600 pakken. De verkochte
18.650 pakken brachten in doorsnede 305 cents op; daar de
vroeger verkochte 51.822 pakken 225 cents opbrachten, komt

*) Aug./Sept.

men op een totaal-kwantum tot dusverre in Holland verkocht
van 70.472 pakken tot circa 246 cents tegen 231.313 pakken
tot circa 180 cents verleden jaar terzelfder tijd.

Van Java werden verkocht 5494 pakken op 7 Septembev
te Amsterdam, en 1233 pakken op 25 September te Rotterdam, terwijl op 14 September te Amsterdam een N. 0. T.-inschrjving voor 9362 pakken’ gehouden werd. De stemming in deN. O.T.-
vrije inschrijvingen bleef, zooals te verwachten was, uiterst
willig; het feit dat voôrloopig inschrijvingen van uitvoer-
Vrije tabak niet meer te wachten zijn, wakkerde de luit tot
speculatie nog aan en leidde tot prijzen welke ieders vr-
wachtingen nog overtroffen. De N. 0. T.-inschrijving haa een
eenigszins eigenaardig verloop: aangeboden werden 9362
pakken, ,,uitsluitend ten behoeve der kerffabrikanten”, en
een groot deel der Hollandsche fabrikanten was dan ook in
Amsterdam verzameld. Daags vÔÔr de inschrijving kwamen
deze nagenoeg alle overeen dat zij boven bepaalde prijzen
niet zouden koopen, hetgeen door hen ook bekend gemaakt
werd. Het gevolg was natuurlijk een gevoelige verflauwing
van de marktstemming, veel koopers onthielden zich geheel
en ruim een vierde deel van het aangeboden kwantum werd
opgehouden. In zooverre een en ander van nut kan zijn om
de steeds toenemende speculatiegeest, welke bij N. 0. T-tabak
wel allerminst op zijn plaats is, eenigszins paal en perk te
stellen, kan men hiervoor slechts sympathie voelen. Aan den
anderen kant echter moet men niet uit het oog verliezen
dat de N. 0. T. voor deze tabak reeds de haar geschikt voor-
komende maatregelen neemt zoowel om prijsopdrjving tegen
te gaan (door het stellen van limiteo boven welke de tabak
niet mag opgehouden worden) als om te zorgen dat de tabak
binnen zeer beperkten tijd ook in handen der fabrikanten
komt en onder deze zoo gelijkmatig mogelijk verdeeld wordt (door de streng toegepaste rantsoeneering). Waar uitsluitend
tengevolge van deze maatregelen, door de N. 0. T. ten behoeve
der industrie genomen, een dergelijke actiesucces kan hebben,
client men met het gebruik van het wapen dat men op die wijzè in handen krijgt, toch eenigszins voorzichtig te zijn
daar het wel niet de bedoeling der N. 0. T. kan zijn dat,
tengevolge van door haar genomen maatregelen, de bonafide
houders van N, 0. T.-tabak geheel afhankelijk zouden worden
van het goeddunken der fabrikanten, waartoe het ten slotte
zou komen als men dezen weg te ver op ging.
Van B o r n e o kwamen bij inschrijving op 21 September
656 pakken onder N. 0. T.-conditiën, mooie dunbladdige deels
heldervale tabak welke dan ook onder levendige concurrentie
hoog betaald werd.

Van Amerikaansche soorten werden aan de markt
gebracht op 7 September 359 pakken Paraguay en öp 14 Sep-
tember 3066 balen N. 0. T.-Braziel; van laatstgenoemd kwan- –
tum werd ongeveer de helft opgehouden.

3 October 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

745

KOFFIE.

(Uit het Mailbericht van de Makelaars G. Duuring
&
Zoon,
Kohl & Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).

Noteeringen en voorraden.

–

Data
Rio Santos
Wisselkoeri
oorraa
Prijs
No 7
oor,aa
Prijs
w0.

–

29 Sept. 1917
445.000
4825
2.829.000
4750
13
22

,,

1917
443.000
4925
2.721.000
4900
12’/
15

,,

1917
361.000
4975
2.585.000
4900
1227/
32

29 Sept. 1916
420.000
6600
2.452.000
6500
12
8
/8

Ontvangsten.

Rio
Sontos
Dato
Afgeloo pen
–
Sedert
Afgeloo
pen
Sedert
week
1 Juli
week
1 Juli

29

Sept. 1917….
91.000
847.0Ô0

1

306.000
3.768.000
29

Sept.1916….
75.000
717.000
307.000
3.923.000

JAVA THEE.

(Elerleid tot 111 Kisten.)

Voorraad 29 Augustus 1917 …………..

7639
Sedert aangevoerd ………………….-

7639
Sedert afgeleverd

………………….1104

Voorraad heden ……………………6535

Waarvan in de eerste hand…………..3542

SUiKER’

Aan onze Bietsuiker markt gaat niets om. Deexport
vindt na tijdelijkon stilstand thans weder plaats. Nieuwe verkoopen kwamen echter niet tot stand. De regeerings-
maatregelen ten opzichte van den verkoop vaO suiker voor
de consumptie deden bij velen de vrees ontstaan voor
komende schaarschte; bij de meerderheid van het publiek
iiiag het echter als voldoende bekend geacht worden, dat cle
suikervoorraad in Nederland zeer ruim is en ook voor het
volgende jaar geen kans op schaarschte bestaat.
Voor den nieuwen oogst in wig land blijft het ve6r bij-
zonder gunstig en is hier en daar reeds een begin gemaakt
met het rooien der bieteii; men verwacht eene ruime op-
brengst. Ook in de meeste strekei van Duits ch land was
het weer voor de verdere ontwikkeling der biet,en gunstig,
welke in gewicht en hoofdzakelijk in suikerehalte zeer
bevredigende vorderingen hebben gemaakt. Indiei alle bieten
verwerkt kunnen worden, zonde, volgens F. 0. Licht, niet-
tegenstaande de ietwat kleinere aanplant, de suikeroogst
ongeveer 5 f 10 °/o grooter kunnen uitvallen dan verleden
jaar. Zooals de omstandigheden echter op het oogcnbhik zijn,
lijkt het onwaarschijnlijk, dat het cijfer van verleden jaar
gehaald zal worden, tenzij de distributie van kolen ten
slotte nog aanmerkelijk verbetert. In Oost e u rij k-flo u-
garje wordt naar meer regen verlangd.
De zichtbare voorraden bedragen:

1916117
1915116 1914115
Duitschland}1 Sept.’16
250.000*
545.000*
536.607 tons
Hamburg
–
Oostenrijk
1

,,

16
305.000*

478.000°
244.741
Frankrijk
1

,,

’16
39.012
58.525 141.454
Nederland
1Sept’17
71.273 3.706
19.138
België
1 Juli’17
68.909
28.975
99.432
Engeland
1Aug.17
144.859
167.672
198.236

TotaalEuropa 879.053

1.281.878

1.239.608 tons

V.S.v.N.A. 13 Spt.’17 118.000

237.771

262.944

Cuhahavens 4
,,
’17 233.000

361.876

364.200

Totaal ……1.230.053

1.881.525

1.866.752 tons
* Raming.

De Java markt is stil; afdoeningen van beteekenis
kwamen niet tot stand. Van 53 fabrieken, waarvan het
rendement per 15 September bekend is, bedraagt dit in
doorsneê 7112
0/
o
meer dan verleden jaar.
In Amerika is de toestand onveranderd. Kon de noodige
scheepsruimte gevonden worden, dan zoude Amerika nu waar-
schijnlijk belangrijke kwantiteiten Javasuiker koopen.
– Willett & Gray publiceerden de volgende raming der
wereldoogsten:

1916117

1915116

1914115
tons

tons

tons

V. S. v. N. A.: Louisiana..

271.339

122.768

216.696

Texas…………….6.250

1.000

3.500

– Portorico …………450:000

431.337

308.178

Sandwich-eilanden .. – –

575.000

529.895

577.186

Cuba ………………3.000.000

3.007.915

2.592.667

Br.W.-Ind.: Trinidad (exp.)

65.000

64.231

58.822

Barbados (export) .. – .

55.000

65.000

3257e
Jamaica

,…..
1
5.000

15.143

15.063
Andere eilanden

30.000

30.000

24.000
Frausch West-Indië:

Martinique (export) ..

40.000

39.925

38.581

Guadeloupe ……….40.000

34.111

39.617
Deeiisch West-Indie:

– St. Croix ………….12.000

14.750

4.500

San :Dorningo (export)

150.000

126.058

108.267

Mexico………………50.000

65.000

110.000

Midden-Amerika ……..35.000

35.000

36.275
Zuid-Anierika:

Demarara (export) . .

.120.000

116.224

113.632

Surixame …………15.000

13.000

12.000

Venezuela …………

20.000

7.000

3.000

Ecuador …………8.000

7.567

7.107

Peru (export) ……..250.000

250.000

262.841

.Argentinië ……….84.069

149.299

335.956

Braiilië …………..

225.000

194.000

240.000
Azië: Br. Indië……….2.626.000 2.634.000 2.460.573

Java …………….1.596.174

1.198.567

1.3b3.045

– Formosa (export) .. . –

436.026

405.227

462.000

Philippijnen (export) …

170.000

332.158

243.000
Australie:

• Queensland & N.Z.Wales

175.000

159.681

246.40$

Ficiji-eil. (export) – . . .

100.000

90.000

102.000

Afrika: Bgypte ……….

110.000

100.000

75.738

Mauritius …………208.000

215,528

277.164

Reunion …………45.000

45.000

39.267

Natal……………..125.000

112.000

91.619

Mozambique ………..

55.000

50.000

40.000

Europa: Spanje……….6.000

6.359

7.376

Riet totaal …………11d68.858 10.667.743 10.288.656
Europa

Biet ……..4.764.449 5.077.760 7.583.215
V.S.v.N.A…

…….. –

734.577

779.756

646.257
Canada

– .
12.500

17.641

13.979

Totaal……..16.680.384 16.542.900 18.532.107

NOTEERINGEN.

1
Londen
–
Amsterdam
1
AnC.?tC.
New York
Data
1

per
Tates
l’Vbite
96%
October
Cubes
boos
bied
Centrifugals. No.
l
fob.
1

28 Sept. 1917

– –
f
–
53/9
–
6,90
21

;,

1917

– –
,,

—
53/9
1816
34/6
6,90
28 Sept. 1916

. .
,,

25
18
1a
4711
‘2
–
–
5,89
28 Sept. 1915
•..
,,

18
3
1
501-
201-
1716
– –
21 Juli

1914

. .
,,

11
11
1s2
181-
–
–
3,26

KATOEN.

•

Noteeringen voor Loco-Katoen.

–

(Middling Uplands.)

128
Sepi.”17121Sept.’17114sepl.’17128Sept.’16
1
28Sept.
‘
15

New York…. 25,30e 24,70e 21,80e 15,95e 12,40e
Liverpool …’

18,62d 17,82d

16,90d

9,51d

7,04d

Ontvangsten in, en uitvoeren van
Ainerikaanscbe havens.
–

(In duizendtallen balen.)

t Aug.17

Ooereenkomstlge perioden
–

14Se
tot
pt.17

1916-17

1915-‘I6

Ontvangsten Gulf-Havens..

299

440

233

Atlant.Havens

251

293

215
Uitvoer naar Gr. Brittannië

335

300

93
11

‘t Vasteland.

146

329

204

Japan ete…

–

–

–

Voorraden
in duizendtallen
1
14Sept.17
1

14Sept.16
14
Sept.15

Amerik. havens ……….
5i3
537
802
Binnenland …………..
258 398 484
.

63
229
New York

……………49
.

102
119
New Orleans ………….80
Liverpool

……………
267
604
1088

746

ECONOMISCH-STATISTISCHE

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons, Manchester dd. 5 September 1917.

Sedert ons laatste bericht is het Bureau-bericht gepubli-
ceerd en de conditie van de Anterikaansche oogst wordt
gisehat op 67.8
0/
tegen 70.3
0/
0
in Augustus en 61.2,
Olo
in
September 1916. Na de samentelling van dit bericht is
het weer verder gunstig gebleven, zoodat prijzen zoowel in
Amerika als in Liverpool Vrij belangrijk zijn gedaald. Het
is moeilijk precies te zeggen, veIken invloed deze laatste
daling op den prijs van werkelijke katoen heeft gehad. De
meeste zaken worden tegenwoordig op een c.i.f. basis ge daan en bij de onzekerheid omtrent een veilige aankomst,
moeten de fabrieken wel grootere voorraden houden dan
anders noodig zonde zijn. Egyptisehe katoen is ook lager,
vooral in Alexanclrië, waar verkooporders de markt gedrukt
hebben. De tegenwoordige prijzen zijn zeer voordeelig voor
degenen, die voorraden hebben en dan ook wel willen ver-
koopen, niettegenstaande de door de Enyptische Regeering
yoorgeschreven inkrimping van een derde bij den volgenden
aanplant, om daardoor meer grond vrij te krijgen voor den
verbouw vafi voedingsgewassen. De berichten omtrent den
thans te velde staancien oogst zijn gunstig.
Spinners van Amerikaansche garens zijn zeer vast gestemd,
voornamelijk door dc stijging in productiekosten tengevolge
van de nieuwe maatregelen, die 10 dezer in werking treden.
De meeste fabrieken betalen de boete en werken zoo 1aug
mogelijk, al was het alleen om het verloop hunner werk-
lieden tegen te gaan. Niettegenstaande de Vrij groote daling
van Amerkaansche katoen, zijn garenprjeu ten slotte niet
meer dan 118 pence lager. Egyptische garens zijn ook goed-
kooper, vooral voor levering in Januari en later. Het ver-
schil tusschen garens voor directe levering en voor Januari
bedraagt dikwijls vele pennies per pond. In het Oldham
district waren de vacanties gisteren afgeloopen, doch er is
nog niet veél vraag. Fabrikanten schijnen. niet veel manu-
facturen te verkoopen en dientengevolge is de vraag naar
gareis slechts beperkt. Over het algemeen zijn spinoers
nog vrij goed van orders voorzien en voelen zij er niet veel
voor om lang vooruit te verkoopen. De exportvraag beperkt
zich hoofdzakelijk tot speciale soorten bij afwezigheid van
een algemeene vraag van een ige beteekenis. De doekmarkt
is zeer kalm en koopers nemen over het algemeen liever
een afwachtende houding aan. Bovendien zijn fabrikanten ook niet erg op verkoopen gesteld, omdat zij de stijging in
productieprijzen nog niet kunnen overzien, zoodat prijzen
ook nog slechts weinig gedaald zijn. Exporteurs ondervinden
groote moeilijkheden
om
hun goederen verpakt en verscheept
te krijgen, zoodat zij ook wel geneigd zijn hun zaken nog
meer te beperken. Indië en China zijn rustig, terwijl de
kleine markten voorzichtig blijven doorkoopen.

Manchester’dd. 12 September 1917.

Sedert ons laatste marktbericht is het eerste Ginners’
rapport van dit seizoen gepubliceerd en de totale geginde
hoeveelheden bedragen in de laatste drie jaren:

1917 …………606.000 balen
1916 …………851.000

,,
–

1915 …………464.000
Tengevolge van dit bericht en de daarop gevolgde drang
om te verkoopen zijn prijzen in Amerika vrij belangrijk
gedaald, hoewel de laatste dagen een gedeelte van deze daling
werd terug gewonnen. Egyptisehe katoen heeft ook in cle
afgeloopen week zeer hevig gefluctueerd en is ten slotte
lager voor spoedige levering, terwijl daarentegen de latere,
termijnen zijn gestegen.
Onder den invloed van deze daling is voor garens nogal
wat gedaan, en hebben verschillende fabrikanten weer meer
verkocht. De vraag van het Vasteland is van weinig betee:
kenis, hoewel er toch meer belangstelling is. Dit vindt ge-
deeltelijk zijn oorzaak in de moeilijkheden, die de spinners
daar hebben om ruwe katoen te krijgen, waardoor de weve-
rijen meer op. de Engelsche markt zijn aangewezen. De ver-
schepingsmoeilijkheden houden echter nog verschillende zaken
tegen.
Er is meer vraag naar nianufacturen, maar er komen
weinig orders tot stand, daar fabrikanten niet tot concessies
van eenige beteekenis bereid zijn, en in verband met de
hoogere productiekosten hun hoteeringen eerder verhoogen.
Septeniber is in den regel een kalme maand, doch indien
spoedig de vraag mocht toenemen, zullen zeker noteeringen
van manufacturen belangrijk honger worden. Van Indië en
ook van China komen nog wel aanvragen binnen, hoewel
daarvan niet veel tot afsluiting komt. Het binnenland blijft
druk en ook de Regeering koopt geregeld door, terwijl de
kleineremarkten zich ook voor hunne meest dringende be-
hoefte dekken.

WOL.

Deze week valt niets van belang te berichten. De beschik-
bare tonnage voor het vervoer van wol van La Plata nsar
hier schijnt uiterst beperkt te zijn, zoodat het niet waar-
schijnlijk is dat belangrijke aanvoeren van het nieuwepro:
duet zuflen plaats vinden voor het einde van de maand
Januari. –
De nominale prijzen op de markt te B r a d f o r d voor
,,tops in oil” zijn:

Colonial con/ed

–
Dola

64

overage

56
1

50
1

46

1

40

28 September 1917….

68

52

4234

32
21

,,

1917….

68

52

42

34

32
28 September 1916….

54

39

1

Iz

33

1

1

28

26

HUIDEN.

Berichf van de firma Grisar & Co.:

In den toestand der huidenniarkt is geen verandering.
De onzekerheid, waarin z000vel exporteurs als importeurs
verkeeren, aangaande de afvaart van booten die reeds
goederen geladen hebben, veroorzaakt dat geen nieuwe zaken
ondernomen worden. Daarbij komt nog het schrikwekkeud
voorbeeld, dat de vrijgave van het S.S. Rijnland nog niet
heeft plaats gevonden, waaruit volgt, dat de looiers zich
van de markt onthouden. Prijzen in Zuid-Amerika zijn lager, doch wanneer men rekening moet houden met de abnormaal
hooge vracht van
f
240,— per ton voor gezouten huiden
en van 8 tot 10
0
/0
assurantiekosten, dan kunneif de huiden
nog niet goedkooper cif. Holland aangeboden worden.
Wat het inlandsch artikel betreft, daarvoor is voldoende
kooplust, doch worden thans uitsluitend zaken gedaan op
de nieuwe voorwaarden, waarvan de vaststelling door het
R. D. H. L. nog moet plaats hebben.
Er kwamen deze week nog tot afdoening: 285 Rio Grande
ex. S.S. Poeldijk en 650 Tucunian Especiales ossehuiden
ex. S.S. Rijnland. Er zijn thans nog aan de markt:
500 Sauta Fé, 1000 Santiago en 950 Tucuman Campos huiden
ex. S.S. Rijnland en 638 Santo Esperito ex. S.S. Amsteldijk.
Van de Javamarkt valt niets bijzonders te melden.
Aan de markt werden gesteld: 1000 Padang Runderhuiden,
wegende circa 6
I/o
K.G-., voor het soort dooreen goede
qualiteit, welke verkoopei-s it
/
2,05 houden en verkrijgbaar
zijn in posten van 250 stuks.

COPRA.

In de vorige week werd een partijtje Molukken teiquel
Copra (loco)’ gedaan tot
/
5611
2
. Eindelijk schijnt ei- kans
te bestaan, dat de thans nog loopende Copra contracten
binnen niet te langen tijd zullen worden verladen.
Ceylon cif. Londen £ 46.-.-.

NOTEERINGEN.

Java f. m. s.

29 September 1917..
/
57’1
22

,,

1917.. ,,57
29 September 1916.. 39

N.O.T.-condities.

29 September 1915..

20-25 Juli

1914..
1
,28
8
14

VETTEN EN OL1N.

Zuid-Amerikaansche Premier-jus. In het vorige
bericht – van 12 September – werd vermeld, dat in Zuid-
Anierika aangevraagd was of verkoopers van Premier-jus op October-aflading geneigd zouden zijn den verladingstermijn
te verlengen tot 1)eeembor. Hierop is tot heden nog geen
antwoord gekomen.
Wel kwamen eenige verdere zaken tot stand op ,,October-
verscheping”, waarbij dus de kans dat inderdaad geleverd
wordt al zeer klein is.
In totaal werden zon afgesloten:
500 trcs. le soort Beef-Premier-jus /135,-
500

,, Iie

,,

,,

,, 132,-
200 kisten Cooking-Fat ………….133,-
c.i.f. Rotterdam, inelusieve molest, betaling op eerste vertoon
der documenten.
Later nog gedane biedingen tot gelijke prijzen en conditiën
werden geweigerd met de bijvoeging ,,Ow’ing to labour-
situation”. –
Geraffineerd Cocosvet. Honger. Er werden kleine
postjes loco verhandeld ad
f
135,-1140,–.
Katoen za a d-o ii e. Voor loco-partijtjes verlangt men
prijzen van ca.
/
135,—/140,—.

3 Octber 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

74711

METALEN.

Loco-Noteeringeii te Londen:

Data
Ijzer
Cle.
Kopor
Standard
Tin
Lood
Zink
No.
3

28 Sept. 1917..
now.
110.-t-
245.-t-
30.101-
–
21

,,

1917..
now.
120.-!-
244.151-
30.101-
–
29 Sept.1916.
.
now.
118.101- 175.101-
30.101-
52.-/-
1 Oct.

1915..
84111
73.-/-
150.-!- 25.-!- 70.-!-
20
Juli

1014..
5114
61.-‘-
145.151-
19.-!-
21.101-

ERTS.

Bilbao
Cartl,a-
1
Grieken-
.

.
Poti.
Data
Middles-
gena
•
Midd/es.
land
Middies.
Middies.
bro

1

bro’
bro’
bro’

24/29 Sept.

1917…
– –
–
–
17122

,,

1917….

25130 Sept.

1916….
1816
191-
21!-
– –
271Sept.12Oct.1915. . ..
1416
1

141-
1513
–
Juli

1914….
413
5/4
1
I2.
519 816

KOLEN.

BANKATIN,

In Nederlandsch-Indië zijn in Augustus 1917 verkocht
7700 pikols Gouvernements-Bankatin. De opbrengst daarvan
bedroeg ongeveer f1.300.000. (St.ct.)

VERKEERS WEZEN.

SCHEEPVAART.

29 September 1917. De verhooging van uitgaande vrachten
van Engeland naar Indië zal 33
ijs °Io
bedragen; de nieuwe
vrachten moeten reeds sedert 1 dezer betaald worden. In Brazilië werden de geinterneerde Duitsche en Oosten-
rijksche schepen in dienst gesteld. De Entente krijgt hierdoor
de beschikking over circa 400.000 ton d.v.
In de Veieeuigde Staten zullen de in het vorig nummer
vermelde bepalingen betreffende opvordering van schepen op 15 dezer in werking treden. De regeering betaalt slechts
114 á
‘Is
(321- á 651- per ton d.v. per maand) van de tot
dusver geldende vrachten. Ze zijn echter nog belangrijk
hooger dan de vrachten welke door de Britsche en Neder-
landsche regeeringen betaald worden.
Nu de meeste schepen min of meer onder regeeringstoe-
zicht gekomen zijn, worden de klachten van reeders over
de behandeling van de zijde hunner regeeringen luider. In Engeland wordt o.a. geklaagd over de vergoeding, welke,
bij reusachtig gestegen bedrijfsonkosten, niet meer toereikend
zou zijn. Er werden dan ook reizen-rekeningen gepubliceerd,
waaruit blijkt, dat een groot aantal schepen voor de
regeeriug met verlies gevaren heeft. Ook wordt de verplichte
regeeringsverzekering voor huurschepen ongunstig beoordeeld;
de •molcstpremie werd door de regeering bijna verdubbeld.
Vermoedelijk zal echter spoedig aan de bezwaren der reeders
tegemoet gekomen worden.
Ook in Nederland worden klachten gehoord en wel voor-namelijk over de voorwaarden waaronder schepen onder de
bepalingen van de schepenuitvoerwet uitgevaren zijn. Die
voorwaarden werden eenzijdig vastgesteld zonder de be-
langhebbende te hooren. Er werd voor oponthoud wegens
den oorlogstoestand geenerlei vergoeding gegeven en waar
schepen tengevolge van den verscherpten duikbootoorlog
dikwijls zeer lang opgehouden werden, was de vracht-
vergoeding menigmaal ontoereikend tot dekking der exploi-
tatiekosten. De thans voor de regeering varende schepen,
welke onder de schepenvorderingswet vallen, ontvangen eenige vergoeding voor oponthoud. Wellicht wordt voor
booten, die önder de bepalingen van de schepenuitvoerwet
voeren, alsnog de geleden schade eenigszins vergoed.

GRAAN.

Data
Petra
rad
Lo8ndcn1
R’dam
Odmsa
Rotter-
dam

.dtI. Kust Ver. Staten
Son Lorenzo

Rotter-
Bristol
Rotte,-
Enge-
dam
Kanaal
dom
land

24129 Sept.

1917
–
–
f

7,.-.
301-
ca.f 50
1451-
17122

,,

1917
–
–
,,

7,-
301-
,,50
1451-
15130 Sept.

1916
–
–
,,14,-
11,9
f
105*
1431-
27 Spt.12 Oct.1915
–
–
,,

6,-
111-
,,

43
7

6116
Juli

1914
11 d.
713
111111
4

1111
1
14
121- 121-

110UT.
Data

Cronstadt
Golf van Mexico
Holland
Oosik.
Engeland
Holland
1
Engeland
(gezaagd)
(mijn-
(pitch.
pine)
(pitch-
pine)
________________________________

stuiten)
24129 Sept.

1917.
.
17122

,,

1917….
–
–
–
–
25130 Sept.

1916….
–
–
–
4751-
27 Septi2 Oct. 1015….
–
–
f115,-
2501-
Juli

1914.. ..
f
12,-
24/8
751-
7716

D ato

Cardiff
Oostk. Engeland

Lor.
.
Genua

Port

La
Plato
Rotte,.
Cron-
deaux
San!
Rivier
dam

i
stadt

2029 Sept.1917
691-
10113
– .
851-
1
)
–
–
17122

,,

1917
691-
10113
–
851.-)
–
–
25130 Sept.1916
341-
73-
601- 311-
f6,50
–
27S.12 Oct. 1015
fr28,-
381-
41,9
401-
,, 6,-
–
Juli
1914
,,

7,-
71-
713
1416
3
1
2
51-

DIVERSEN.

omoag
1
oirma
1
VladiVo.

(.fli(
D

West

JVest

stock

West
,,ma

Europa

Europa

Wist – Europa
(d. up.)

(rijst)

Europa

(salpeter)

24129 Sept.

1017….
–
500.-
–
1901-
17122

,,

1917….
–
5001-
–
1901-
25130 Sept.

1910….
13319
170/-
–
1401-
27 Sept.12 Oct. 1915.
. . .
5019
751-
–
751-
Juli

1914.. ..
1416
1613
251-
2213
*)

11. 52,2.5 regeeringsvracht.

t
)

Per zeilschip.

Graan Petrograd per quarter Van 496 lbs. zwaar,
Odmsa per Untt. Ver. Staten per quarter van 480 lbs. zwaar.
Hout gezaagd en pitchpine per St. Pet. Standard van
165 kub. vt., mijn.
stuiten per vadem van 216 kub. vi
.
Overige
noleeringen
per ton van
1015
K.G.

INKLARINGEN.

NIETJWEN WATERWEG.

September 1917 September 1916
Landen van

Aantal
schepen
N.R.T.
Aantal
schepen
N.RT.
herkomst

.

Binnenl

havens
18
4.046
15
5.274
17

.
8.167
29
13.569
Engeland
67
35.933
126
77.087
Zweden ……….

N.-Amerika ..
11
25.866
56
153.058
Frankrijk
3
445
9
6.078
Noorwegen

..
8
1.725
8
5.609
West-Af rik’i
1
736
5
4.888
Zuid-Amerika
– –
8
14.019
Spanje
Ned.-Inclië
– – –
–
5 4
3.938
12.410
Rusland
–
–
1
2.597
Portugal
–
–
1
906

Totaal
123
76.918
267
299.433

Jaarperiode ….
1251
1.072.218
2450
2.510.964

Nationaliteit.

Nederlandsche
44
.

23.273
140
164.031
Zweedsche
17
8.663
17
13.425
Noorsche
8
8.071
46
49.327
Belgische
9
14.379
13
36.652
Engelsche
47
22.532
45

.
23.823
Amerikaansche.
–
–
2
7.049
Deensche
–
–
3
3.453
rieksche
–
–
1
1.673

Totaal ….
123
76.918
267
299.433

Jaarperiode
..
. .
•

1251
1.072.218
2450
2.510.964

–

(Dirkzwager’s Scheepsagentuur.)

11

748

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

3
October 1917

Nederlandsche Bank voor Russischen Handel

BANQUE NÉERLANDAISE POUR LE COMMERCE RUSSE

Kapitaal 5:Ô00.000 Roebels.

Kantoor: 20 NEWSKY PROSPECT

Telegramadres: NEDRUSBANK
PETROGRAD.

De Bank neemt gelden doposito
011111
rekenillg-courallt en verricht alle soorten wissel- en ba11kakd11.

Voor inlichtingen kan men zich wenden tot alle kantorn van

de NEDERLANDSCHE HANDEL.MAATSCHAPPIJ en de TWENTSCHE BANK,

zoomede tot de heeren HOPE & Co en LIPPMANN, ROSENTHAL & Co. te Amsterdam

en R. MEES & ZOONEN te Rotterdam.

J. & J. M. VOORHOEVE

Makelaars in Assurantièn

Anno 1836

ROTTERDAM

NEDERLANDSCHE GRONDBRIEFBANK

HEERENGRACHT 495, AMSTERDAM

pCt.’ Obligatiën (Grondbrieven)
Beurkoers

5
Gecertificeerd door de Centrale Trust-Compagnie

.Verkrijgbaar in stukken van
f
2500,—,
f
1000,—,
f 500,—
en
f100,-

op elk goed effectenkantoor

GEBROEDERS CHABOT

ROTTERDAM

t

KASSIERS en MAKELAARS
in
ASSURANTIËN

Deposito’s. – Rekening-Courant. – Franco Chèque-Rekening.

Aan- en Verkoop van Wissels op het Buitenland. – Aan- en Ver-

koop van Fondsen. – Bewaarneming en Administratie van Effecten.

Ooriogs-, Transport-, Casco-. Brand-, Diefstal- e. a. verzekèringen

van eiken aard.

DE SPAARNE-B.ANK

HAARLEM

Gestort Kapitaal en Reserves
f
1.184.000,-

REKENING-COURANT, CREDIETEN, INCASSEERNGEN, ASSURANTIEN,

WISSELS, EFFECTEN, COUPONS, PROLONGATIEN, DEPOSITO’S, ENZ.

N ederlandsch-

Transatlantische

Hypotheekbank

te AMSTERDAM.

Werkt in
CANADA

met eigen kantoren

J. MEES te Amsterdam
Directie
S.
L. DROOGLEEVER FORTUYN
te Winnipeg

5
0PAN

DBRIEVEN

/

1
0

in stukken van

f 1000,—, f500,—
en
f 100,-

Afgif te tegen beurskoers.

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN.

Alle jaargangen, ook incompleet,

TE KOOP. GEVRAAGD.

Aanbiedingeu onder No. A 163
Bureau van dit Blad.

NATIONALE INDUSTRIE

MODERNE

r
DRAAIBAN KEN

HAATLJ YAN SERKEL’SPATENT”

ROTTERDAM

–

P.Cbs & Loembruggdll

LEIDEN

Opgericht 1 Mei 1766

PRACTISCH EFFECTENBOEK

ter vereenvoudiging van administratie en

tén
g
ebruike voor de vermogensbelasting

Prijs
f
1,-

Verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij NIJGH & VAN DITMAR’S UITG..MlJ, Rotterdam

Tel. Intercomm. 370

Telegr..Adres: CLOS

Sajetten en Wollen

Garens yoor Hand-

en Machinebreien