Jrg. 2, editie 54

10 JANUARI 1917

4.

Economisch’-Stati
*s’tische

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL NIJVERHEID. FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

2E JAARGANG

WOENSDAG 10 JANUARI 1917

No. 54

INHOUD

TWEE CROOTE 000DEN
…………………………..
21

De ge’d- en fondsenhandel in
1916
………………..
22
Het kolensyndicaat en de Duitsche overheid
…………..
23
Economische voorlichting in het buitenland ……………25
Overzicht van de scheepvaart in 1916
………………
25

Index-cijfers
………………………………….
27
REGEERINGSMAATRECELEN OP HANDELSGEBIED
…………..
27

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………..
28-37

Geldkoersen.

Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.

Goederenhandel.
Bankstaten.

Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE

GESCHRIFTEN

WEEKBLAD ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

Het secretariaat van het weekblad is gevestigd te
Rotterdam, Pieter de Hooghweg 152, telefoon no. 3000.

Bijdragen en mededeelingen., den inhoud betref-
fende, gelieve men te zenden aan het secretariaat.

Abonnem.entsprijs voor het weekblad franôo p. p.
‘in Nederland,
f
10,—, buitenland en koloniën
f
12,-

per jaar. Losse nummers 55 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het

weekblad gratis.
Advertentiën f 0,35 per regel. Plaatsing bij abonne-

ment volgens tarief.

–

Mededeelin gen betreffende abonnementen en adver-
tentiën richte men tot Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, Den Haag.

9 JANUARI 1917.

Op de Nederlandsche geidmarkt is het reeds in

het vorige overzicht verme!de feit, dat aan de eischen

voor de jaarswisseling voldaan was, verder merkbaar

geworden. De daarvoor benoodigde gelden kwamen

weder vrij en ook uit couponbetalingen werden be-

langrijke bedragen aangeboden, zoodat de markt sedert

maanden niet zoo goed van middelen was voorzien

als gedurende de afgeloopen week. Wissels waren

dais ook zeer gezocht en de rente van particulier

disconto liep terug van
41/4
tot 21
4
i 3 %. De pro-

longatie-rente daalde tot
31
12 %.

4

S
S

De positie van de Nederlandsche Bank i% blijkens

den laatsten weekstaat in overeenstemming met den

ruimeren toestand van de geldmarkt. Wel is waar

zijn de binnenlandsche wissels met
f
5 millioen ver-

meerderd, maar dat is geheel terug te brengen tot

de behoefte van de Regeering. Daarentegen vermin-

derden de beleeningen met 6 millioen en vermeer-
derden de rekening-courant’ saldi van anderen met

11
1
1
2
millioen; ‘de omloop van de bankbiljetten v’er-

minderde dientengevolge met 7 millioen. Daar boven-

dien de voorraad gouden munt met 3 millioen

vermeerderde, werd het beschikbaar metaalsaldo weder

S

De door den Staat der Nederlanden uitgeschreven

leening is ten slotte nog overteekend geworden;

r werd totaal ingeschreven voor een bedrag van

f
143.019.500,—, waarvan preferent
f
22.889.400,—.

4′

S

De wisselmarkt was over het algemeen ongeani-

meerd. De Entente-deviesen blijven vrijwel onver-

anderd op hetzelfde peil staan, de Centrale zijn

daarentegen hoogst onzeker. De Oostenrijksche valuta

‘werd ook beïnvloed door, de berichten, dat in het

vervolg van regeeringswege op den wisselhandel van

banken zoowel als van particulieren een scherpere

contrôle zal worden uitgeoefend. Het afwijzend tint-

iwoord der Entente doet voorloopig de door velen

verwachte koersverheffing uitblijven, terwijl de leger-

order van den Duitschen keizer er het zijne toe

-bijdroeg om te doen vermoeden, dat men nog ver

van den vrede verwijderd is.
*

S S

In Engeland werden toebereidselen getroffen voor

de derde oorlogsieening tot een onbeperkt bedrag.

De uitgifte van schatkistbiljetten en wissels werd

voorloopig gestaakt. De inschrijving wordt nu aan-

‘.gekondigd per 11 dezer, waarbij de obligatiën der

‘laatste 4
1
1
2
% leening kunnen worden geconverteerd.

TWEE GROOTE DOODÉN.

Zaterdag 6 Januari overleed te Amsterdam in den
vroegen morgen mr. H. P. G. Quack; mr. N. P.

van den Berg lag toen reeds bewusteloos en volgde
hem juist tweemaal 24 uur later in den dood.
Daarmede zijn twee groote figuren van ons land
heengegaan, twee personen, die op zichzelf volkomen
antipoden waren, tegenstellingen in uiterlijk, in ge-
dachten, in optreden, en die toch als uitmuntende
vrienden jarenlang tezamen hebben gewerkt in het

`belang van het algemeen.
,,Professor” Quack, zooals hij bij voorkeur door
velén nog werd genoemd, was steeds de idealist, die

in een keurig verzorgden stijl, somwijlen zelfs zeer
bloemrijk, zijn gedachten uitte en voor wien het zelf
een genot was in mooie zinnen en mooie vergelij-

kin gen
zijn
meeningen te uiten. Zijn voorkomen

was vriendelijk, hij wilde tegenover een ieder vrien-
delijk optreden en had een groot medelijden met de

misdeelden in dé maatschappij.
Daartegenover stond de figuur van ,,mr.
zooals hij in de wandeling dikwijls werd genoemd,
als het ware uitgehouwen uit een stuk rots, een

22

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Januari 19171

groote man, bonkig en forsch, een figuur voor Prof.

Dupont om in enkele krachtige lijnen te schetsen.
En zoo was ook het karakter van Mr. van den Berg.

Hij was vast overtuigd van de idealen, die hij na-t
streefde, maar
die idealen waren in karakter meest
1
van practischen aard, hoezeer ook die forsche man –
dikwijls kon toonen eigenlijk ook een groot idealist
te zijn.

Beide mannen hebben veel geschreven; de omvang

van hun geschriften zal elkander niet veel ontloopen.

Prof. Quack heeft echter een groot deel van zijn,’
krachten geconcentreerd op het volbrengen van één

groot standaardwerk ,,De Socialisten”, terwijl Mr. Van

den Berg in een ongewoon groot aantal detailsëhriften

telkens zijne meening uitte, a]s hij de noodzakelijk-•.
heid daarvan gevoelde.

De heer van den Berg ging naar Indië als een

beambte van de Handel-Maatschappij, ontwikkelde

zich daar in practische richting, maar toonde als uto-

didact tegelijk zoo grooten wetenschappelijken zin,

dat volkomen terecht in 1875 hem het eeredoctoraat
door de Universiteit van Leiden werd verleend.

Merkwaardig, dat aan twee presidenten der Neder-,

landsche Bank, mr. N. G. Pierson en mr. N. P. van den
Berg, beiden zonder academische opleiding, de groote

onderscheiding te beurt viel, door de toekenning

van een eeredoctoraat, den meester titel te verwerven.
Mr. Quack is van den aanvang opgevoed in de

wetenschappelijke lijn, en heeft reeds als student dë

eigenschappen getoond, waardoor hij later op weten-
schappelijk en maatschappelijk gebied zoo zou uit-
blinken.

23 J’aar. hebben deze beide figuren naast elkander
gewerkt om de Nederlandsche Bank te besturen en
1
het geidwezen in Nederland in de goede banen te
houden; de bloei van die instelling met de gelukkige
geld- en muntpolitiek van Nederland kunnen het

best bewijzen in welke mate zij hun plicht tegenover

de ‘gemeehschap hebben volbracht.

– De groote massa is zoo dikwijls geneigd aan te
nemen, dat het bekleeden van een hooge functie aan

een lichaam als de Nederlandsche Bank goudei

schatten oplevert aan die functionarisen; hier hebben
wij twee voorbeelden vah mannen, die mede moesten

waken voor den grootsten geldscbat in Nederland, doch

hun persoonlijk voordeel daarbij nimmer hebben ge-
zocht en dan ook uit de waarneming dier betrekking
nimmer fortuin hebben gemaakt. Boven alles stond

bij hen het groote ideaal om de gemeenschap in dezen
hoogen werkkring te dienen. Zooals zij zoolang te

zamen door het leven gegaan zijn en steeds de beste vrienden zijn gebleven, ook toen de oudere in jaren,

tege]ijk de jongere in dienstjaren, tot het presi-
dentschap werd geroepen, zoo heeft de onverbiddelijke

dood hen ook beiden op eenzeifden tijd weggerukt,
toen hun lichaamskrachteri zoozeer begonnen te ver-

minderen, dat hun bestaan een slooping van het
lichaam dreigde te worden. Hun beider taak voor

het leven was afgedaan. Wat zij mede tot stand heb-
ben gebracht, blijft echter een fundament voor de
toekomst. G.
V.

DE GELD- EN FONDSENHANDEL IN 1916.

De heer S. P. van Eeghen, voorzitter der K’amer van
Koophandel en Fabrieken te Amsterdam, heeft in de

bijeenkomst der Kamer van 5 Januari ji. Zijne gewone
rede uitgesproken over den toestand van scheepvaart,
handel en nijverheid in het afgeloopen jaar. De alge-
meene beschauwingen door den heer Van Eeghen aan
dan geld- en fondsenhandel gewijd, mogen hier een
plaats vinden:

,,De toestand van economische afzondering, waarin
ook in het afgeloopen jaar ons land tengevolge van den
ôorlog wederom verkeerde, heeft stimuleerend ge*erkt op de Nederlandscie,nijvërhèjd, die gelegenhèid kreeg,

ja gedwongen-werd, yele artikekn te leverén, welke

vroeger geheel of grootendeels uit het buitenland wer-

den betrokken. Het is als ‘t ware een tijdprk van

krasse protectie van onze inlandsehe nijverheid geweest
met alle gevolgen daarvan, welke steeds door de vrij-
handelaars zijn voorspeld. Ei zijn groote winsten ge-

maakt door vele nijverheids-inrjchtingen en de prijzen,

welke het publiek moest betalen zijn eveneens zeer hoog
geweest. Ik wil hiermede niet zeggen, dat die hooge

prijzen uitsluitend een gevolg zijn geweest van de

-winsten door de nijverheid behaald, want het is maar
al te waar, dat de prijzen van de grondstoffen der

nijverheid ook tot vaak fabelachtige hoogte zijn geste-
gen, doch niet alle voorraden van grondstoffen in het
bezit der fabrikanten, waren tot hooge prijzen’ inge-

kocht, althans niet tot zoodanige welke in verhouding
stonden ,tot de verkoopprijzen der afgewerkte produc-

ten. In het bijzonder geldt dit voor de landbouw-nijver-

heid, die weliswaar ook verhoogde prijien van mest-
stoffen en veevoeder heeft’ gekend, doch overigens een

interessant beeld heeft gegeven van wat protectie d.w.z.
verhindering van invoer van buiten, voor gevolgen
h’eeft voor den consument.

,,De’groote ruimte van geld heeft ten gevolge gehad,
dat het geidbeleggende publiek zich met graagte

wierp op nagenoeg alle emissies, welke werden aange-
boden. Alle geidbehoevende lichamen, hetzij Staat of

Gemeenten, handelsvennootschappen, nijverheids-on-
dernemingen van allerlei aard of wie ook, maak-

ten van de gunstige gelegenheid gebruik zich van

kapitaal te voorzien. Voor een deel lag de noodzakelijk-
heid hiervan in het feit, dat dezelfde omzet slechts met

behulp van veel meer kapitaal kon worden bereikt,

omdat de grondstoffen zooveel duurder waren; ander-

deels in den wensch om in het tijdperk van groote
bedrijvigheid, hetwelk algemeen verwacht werd, zoodra
de oorlog zal zijn geëindigd, gereed te zijn om zoowe

aan de nationale, als aan de internationale concur-

rentie met succes het hoofd te kunnen bieden. Ook de

bankinstellingen maakten op ruime schaal van de aan-
geboden gelegenheid gebruik en wanneer een steeds
terugkomende motiveering, waarmede de banken

hunne zaken uitbreidden, ni. dat de toenemende bedrij-
vigheid – uitbreiding van kapitaal noodzakelijk maakt, eenigszins ah maatstaf kan worden genomen voor den

toestand van’ handel en nijverheid, dan kan hieruit
geen andere conclusie worden getrokken, dan dat die
toestand ongetwijfeld een is van groote activiteit en
voorspo’ed. De vraag kan- echter worden gesteld of,
wanneer de toestand Wederom meer normaal zal zijn
geworden, d.w.z. wanneer het internationale verkeer
weer hersteld zal – zijn, het nieuwe kleed wellicht niet zal blijken ietwat te ruim te, zijn aangemeten. Opmer-

kenswaard te dezen opzichte is ook de toenemende
concentratie van het grootbankbedrjf hier te lande.
,,Tengevolge van verschillende, hierboven vermelde
omstandigheden, is gedurende het afgeloopen jaar de

rente-standaard voor eerste klas beleggingswaarden
langzaam doch zeker gedaald. De Staat der Nederlan-
den, die in het jaar 1915 tegen 5 pOt. had moeten
leenen, kon met ‘groot succes in het afgeloopen jaar
eene 4Y2 pOt. leening plaatsen. De aangeboden

f
125.000.000.— dezer leening werden zeer ruim vol-

teekend: inzonderheid was het van groot belang, dat
van de
f
185.000.000.— waarvoor ingeschreven werd,
voor een bedrag van
f
84.000.000.— recht van voor-
keur werd gevraagd Ook de Indische Regeering deed
een beroep op de geldmarkt en wel voor een bedrag
van
f
80.000.000.— 5 pOt. obligatiën. De uitgifte was –
een groot succes: de inschrijving bedroeg in Nederland
en Indië tezamen ongeveer
f
145.000.000.—. -Aan het

einde des jaars kon het 4 pOt. type voor de Neder- –
landsche leening van 125 millioen gulden worden
vastgesteld. De oude 4 pOt. leeningen :van Provinciën,
emeeuten en groote Spoorweg-Maatschappijen konden
dientengevoige een belangrijk koers-avans vertoonen.
.,,Alle goede industriëele waarden -vertoonden even-
eens rooten koersvooruitgang. – De – aandeelen- der

10 Januari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23

Stoomvaart-Maatschappijen namen hierbij een eerste
plaats in. De buitengewoon hooge vrachten, welke

konden worden bedongen en de verwachting, dat na

den oorlog nog geruimen tijd hooge vrachten regel

zullen zijn, waren hiervan de voornaamste oorzaak,

terwijl de enkele gevallen, waarin schepen werden

getorpedeerd, weliswaar steeds een oogenblik een schrik

te weeg brachten, een schrik, die echter spoedig weer
vergeten was.

,,Ook de buitengewone voorspoed, welke onze Ned.-

Indische landbouw
–
nijverheid ondervond, bracht niet

weinig
bij
tot den voorspoed, die in vele kringen kon

worden geconstateerd. In de eerste plaats betrof dit

natuurlijk de zoo belangrijke suiker-nijverheid, doch

ook rubber-aandeelen en thee-aandeelen konden mede
profiteeren. Weliswaar werd de verscheping der pro-
ducten uit onze Indische bezittingen hoe langer hoe

moeilijker, doch de hoeveelheden, welke verkocht

konden worden, brachten dusdanig bevredigende prij-!

zen op, dat de financiëele uitkomsten per saldo tdch
meestal zeer gunstig waren. Betere oogst-resultaten

brachten hiertoe ook het hunne bij.
,,Eene uitzondering maakten de tabaks-aandeelen,

Weliswaar was aanvankelijk de stemming hiervoor

ook zeer vast,
voornamelijk,
omdat de mindere quali-

teiten van het product tot ongekend hooge prijzen
konden worden verkocht, doch over het algemeen was
door de slechte hoedanigheid van dan oogst 1914-1915
en het in den ioop des jaars verschenen verbod van
tabiks-invoer in Duitschland, de stemming niet gun-
stig, zoodat voor de hooggeprjsde aandeelen het
behaalde avans voor het grootste gedeelte wederom

verloren ging. Het meest profiteerden nog de laag-
geprjsde aandeelen, omdat die een groot percentage

mindere qualiteit tabak hadden, welke, zooals boven gezegd, tot buitengewoon hooge prijzen kon worden

verkocht.”

,,De Amerikaansche foudsenmarkt, die al in het jaar

1915 zooveel had bijgedragen tot het oplossen van de
financiëele crisis, zette in het afgeloopen jaar hare
opwaartsche beweging voort. Inzonderheid waren het
de industriëele aandeelen, welke hierbij op den voor-
grond traden en wel de industriëele aandeelen, die

door de oorlog-leveranties aan de Geallieerden groote winsten konden maken. De spoorwegmarkt vertoonde
in mindere mate koersavans, doch het is van groot
belang, dat de toestand van vele Spoorweg Maatschap-
pijen, die in de voorafgaande jaren zooveel schade
hadden geleden door geringe ontvangsten en grootere
onkosten, door veel betere ontvangsten hare positie
krachtig versterken. De buitengewoon hooge prijzen,

welke de Amerikaansche oogsten konden bedingen,
versterkten in niet geringe mate de koopkracht van het Amerikaansche volk en zooals vanzelf spreekt,
profiteerden alle transport-ondernemingen hiervan.
Bijzondere vermelding verdient hierbij de Marine
Trust. De groote kapitaals-verwatering dezer onder-

neming en de zware rentelasten, waaraan zij moet vol-doen, had deze groote scheepvaart-combinatie aan den
rand van het verderf gebracht op het oogenblik, dat
de oorlog uitbrak. Door den oorlog veranderde echter
alles en konden winsten gemaakt worden, welke een

totalen ommekeer in den financiëelen toestand teweeg

brachten.’ Eene reorganisatie kon worden doorgevoerd,
waarbij een groot gedeelte van de uitstaande obligatie-
schuld kon worden afbetaald, zoodat de onderneming
op een financiëel sohiedere basis kon worden gesteld
dan vroeger het geval was. In verband hiermee konden
de preferente aandeelen van 70 tqt ongeveer 120 pOt.

stijgen en de gewone aandeelen van 19 tot boven de
50 pOt. Het laatste deel des jaars vertoonde echter een
reactie.
,,Een eigenaardige omstandigheid, de markt van
Amerikaansche waarden betreffende, dient hier nog te
worden gemeld: tengevolge n.l. van de bepaling, dat
buitenlandsche waarden van nieuw zegel voorzien, ter
beurze niet leverbaar
»
ware,
konden:
shecht Amri_.,

kaansche waarden uitgevoerd worden, doch niet inge-

voerd. Het gevolg hiervan was, dat de koersen ter
beurze zich dikwerf in sterke mate boven New

Yorksche pariteit verhieven. Immers kon de arbitrage

niet reguleerend optreden. Ik meen, dat dit zeer te

betreuren was, omdat door die sterke en plotselinge
koersverheffing de speculatiezucht dikwerf maar al

te zeer werd aangewakkerd en de veel te hooge

koersen ongetwijfeld later tot groote teleurstellingen
en verliezen aanleiding zullen geven.

HET KOLENSYNDICAAT EN DE DUITSCHÉ

OVERHEID.

Op 15 October jl. is het Rheinisch-Westfiilische
Kohlensyndicaat voor vijf jaren hernieuwd. De vraag-

stukken waar men voor stond waren uiterst ingewik-
keld, de onderhandelingen moeilijk. Het resultaat werd

eerst bereikt op den laatsten dag van den door de
Regeering gestelden termijn, wilde niet het dreigende

dwang-syndicaat
ih
werking treden. De vertraging der
onderhandelingen vond voornamelijk hierin oorzaak,

dat men thans, indien eenigszins mogelijk, wenschte te

bereiken, dat alle steenkoolproducenten in het syndi-

caat intraden, waardoor dit in hetWest-duitsche indus-
triegebied een volstrekt monopolie zou verkrijgen. Het
doel is bereikt, echter niet dan na concessies van
beteekenis aan de vroegere buitenstaanders. Een ander
punt, van oudsher een strijdpunt, was do verhouding
tusschen de leden, welke uitsluitend het mijnbedrjf
uitoefenen en die welke tevens hoogoven- en staal-
installaties bezitten en dientengevolge een deel, soms
een zeer groot deel, van hun steenkool- en cokespro-

ductie zelf verbruiken. De hoofdvraag of het eigen
verbruik al of niet tot het toegedee]de contingent
kan worden gerekend, is thans opgelost op een, naar
het schijnt, ook voor de uitsluitende mijnbedrjven

bevredigende wijze. Niet minder belang had de vraag,

hoe het syndicaat zich tegenover den handel verhouden

zou, belang vooral, nu in de productie een volstrekt
monopolie werd nagestreefd. Het syndicaat raakte ook
hier de rjkspolitiek, aangezien de Rijksregeering in Juni van het afgeloopen jaar ertoe was overgegaan
openbare Kohienhandeisgeseilschaften in het leven te
roepen, een van de talrijke voorbeelden van ingrijpen

van de Duitsche overheid in de tot dusver door tus-
schenkomst van den vrijen groot- en kleinhandel plaats
hebbende distributie aan den consument. Het resultaat
is hier volledig bereikt. De openbare Kohlenhandels-
geseilschaften zullen zich in zekeren zin bij het syndi-
caat aansluiten, terwijl op de contracten van zeer
langen duur, waaraan enkele der opgenomen buiten-
staanders gehouden waren, iets gevonden is. Binnen
afzienbaren tijd zal dan ook de steenkolenhandel
binnen het bereik van het syndicaat volstrekt zijn
gemonopoliseerd.
Dat de loop der onderhandelingen met spanning
werd gevolgd; laat zich begrijpen. Het kolensyndicaat
is het machtigste onder de groote particuliere mono-polies en tevens het belangrijkste, aangezien het een
van de in vrijwel geen enkel bedrijf te missen grond-
stoffen beheerscht. Het kolensyndicaat is in zekeren
zin de basis, waarop alle monopolievorming op het
gebied der ijzer- en staalproductie gegrondvest is. In

kolensyndicaat en Stahlwerksverband spelen de groote
,,gemengde” bedrijven – zooals men de ondeinemin-
gen, die tegelijk het rnijnbedrjf beoefenen en ijzer- en
staalwerken bezitten, pleegt te noemen – een hoof d-
rol, de prijspolitiek van het kolensyndicaat is een van
de voornaamste wapenen dezer gemengde bedrijven in
hun concurrentie-strijd tegen de ijzer- en staalwerken,
die hun steenkool niet zelf produceeren. En aan het
gröote Stahlwerksverband sluiten zich weder tal van
andere kartellen en afspraken aan, op partieel gebied

of
ten
opzichte van speciale producten, wier aantal e:
beteekenis gedurende den oorlog nog zeer sterk is toe
genomen. Dat, onder
ffieer.
ook de buitenlandsche afzet

24

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Januari 1917

der ijzer- en staalproducten in één hand is gebracht,

ervaren wij thans hier te lande maar al te zeer.

Hernieuwing van den grondslag, waarop dit

gansche hechte gebouw van coalities en nog eens coali-

ties is opgetrokken, moest dus wel in alle kringen de

aandacht trekken. Er kwam nog een speciale reden bij.

Reeds voor den oorlog werd de vraag gesteld, hoe

behoort de gemeenschap, de staat dus, zich tegenover

dergelijke moiiopolies te gedragen. Moet hij lijdelijk

toezien of moet de uitschakeling der vrije concurrentie

met de daardoor geschapen macht over product en

vraagprijs leiden tot ingrijpeï, althans tot mogelijk-

heid van ingrijpen? De oorlog heeft deze vraag, die tot

dusver in hoofdzaak theoretisch belang had, op ht
voorste plan gebracht en gemaakt tot een van de voor-

naamste vraagstukken van de economische politiek van

den staat. De ontzagljke en met de schaarschte toene-
mende beteekenis van de beschikbaarstelling en rich-

tig-economische verdeeling van grondstoffen in het

algemeen, de ontzaglijke toeneming in omvang eni

macht van de bedrijfsconcentratie op zoo velerlei ge-

bied en daarnevens, wat speciaal het mijnbedrjf en

de zwaarindustrie betreft, het voor ieder duidelijke

nationale belang, dat beiden in dezen tijd dienen,

moesten wel hiertoe leiden.

Sedert het begin van den oorlog heeft de Rijks-
regeering op dit gebied al heel wat stappen gezet.

Waar een tekort aan grondstof dreigde of distributie

van het product wenscheljk was, heeft zij ingegrepen

en, hetzij door de oprichting te bevorderen van organi-

saties op ,,gemeinnützlichen” grondslag, waarvan de

Kriegsgetreidegesellschaft welhaast het klassieke voor-
beeld is geworden, hetzij door’ van bestaande organisa-
ties gebruik te maken, een’ regeling in het leven ge-
4

roepen, gebaseerd op samenwerking van overheid en
belanghebbenden. Ten opzichte ,van de steenkolenvoor-

ziening heeft de regeering zich ertoe beperkt in nauw

persoonlijk contact te treden met het syndicaat, waar-

door over alle belangrijke beslissingen overleg gewaar-
borgd is,
terwijl
het voortbestaan der organisatie kwam

vast te staan door de in 1915 door den Bondsraad
getroffen regeling betreffende de invoering van een;

dwangsyndicaat, wanneer partijen over de verlenging

niet tot overeenstemming konden komen. Was hier-

mede voor ‘den tijd van den oorlog de toestand gere-

geld, het laat zich begrijpen, dat toen de verlenging
van het syndicaat aan de orde was, velen in den lande
het zouden hebben toegejuicht indien tegelijk eene
principieele beslissing was genomen ten opzichte van

de vraag, welken invloed de staat – d.i. dus het rijks-
gezag – in de toekomst op het syndicaat en deszelfs

gestie zou kunnen uitoefenen.

Naast het rijk was ook de Pruisische staat, en zelfs

in hooge mate, in de zaak betrokken. Zonder zijne
medewerking was de verlenging zelfs volstrekt onmo-
gelijk. De geweldig gestegen productie der Pruisische
staatsmijnen in Westphalen maakt, dat de toestand
een geheel andere was dan bij de vorige hernieuwing.

Zelfs kon thans de staat zich eene bijzondere positie
bedingen, welke tot uiting komt in de bevoegdheid ten
allen tijde uit het syndicaat te treden en in het veto-

recht, dat de staat zich ten opzichte van de prjsbepa-
ling in verschillende gevallen heeft voorbehouden.
Onder deze omstandigheden lag het tevens voor de
hand, dat getracht werd voor de participatie van den
staat aan de Hibernia-mijn een oplossing te vinden.
De Hibernia-geschiedenis dwingt tot een korten
terugblik. In het najaar van 1904 werden op de beurs
van onbekende zijde op groote schaal en zonder dat
de koersstijging eenige vermindering van den kooplust
ten gevolge had, aandeelen der Hibernia opgekocht.

Weldra bleek, dat de onbekende de Pruisische staat
was, die door het in het bezit krijgen der Hibernia-
combinatie,
zijn
positie in de Westfaalsche kolennijver-heid en. in het’syndicsat wilde bevestigen. Zoo spoedig
dit bekend werd, stelde d tegenpartij zich te weer. Qe
belanghebbenden bij het particuliere mijnbedrjf, ‘ge-

rugsteund door vijf van de grootste Berlijnsche bank-

instellingen (Bleichröder, Randelsgesellschaft, Darm-
stiidter Bank, Deutsche Bank, Disconto-Gesellschaft)
gingen ook hunnerzijds ertoe over hun aandeelenbezit

in, de Hibernia zooveel mogelijk te vergrooten. Met spanning werd de uitslag van dezen merkwaardigen

strijd tegemoet gezien. Het resultaat is geweest, dat de

staat toenmaals het onderspit heeft gedolven. Immers

op de in begin 1915 gehouden aandeelhoudersver-

gadering, waar de’ ,,Verstaatlichung” der .Hibernia

aan de orde zou worden gesteld, bleek, dat de Prui-
sische staat van de 60 millioen aandeelen der Hibernia
slechts 27,5 millioen in zijn bezit had. De meerderheid

stichtte hierop naar het bekende recept een nieuwe

vennootschap, de ,,Herne G. m. b. H.” met een klein,

uitsluitend’ aan de deelnemers in handen gegeven

stemgerechtigd eigen kapitaal, aan welke vennootschap

de aandeelen der Hibernia in handen werden gegeven,

terwijl door de uitgifte van obligaties getracht werd
– het vastgelegde kapitaal althans ten deele weder in
handen te krijgen.

Sedertdien zijn 12 jaar verloopen en het oude anta-
gonisme is grootendeels verdwenen. De vrees voor den

staat-mijnexploitant is bij het particulier bedrijf zeer

verminderd, vooral sedert bleek, dat de Pruisische

fiscus, die er verre vandaan is ae laagste productie-

kosten te hebben, al evenzeer op- gôede financiëele

resultaten uit is als zij zelven. Bovendien zijn de be-

langhebbenden hun tegen hoogen prijs gekocht. aan-
deelenbezit, ,waarop
zij
betrekkelijk geringe inkomsten
hebben genoten, reeds lang moede. Over den prijs, waar-

voor de staat de aandeelen zou overnemen, is lang
onderhandeld.
Mijuwaarden
staan thans, ook in
Duitschland, door de oorlogsconjunctuur belangrijk

hoogr dan enkele jaren geleden, zoodat van verschil-
lende zijden is opgemërkt, dat het thans voor aankoop
door den staat, tenzij een lage prijs te bedingen ware,
• niet de gunstigste
tijd
is, vooral niet, waar de staat

bovendien zelf het benoodigde geld slechts op bezwa-
rende voorwaarden kan krijgen.
Thans is enkele weken geleden bij het Pruisische

Abgeordnetenhaus het regeeringsvoorstel ingediend
om tot aankoop der resteerende aandeelen over te
gaan tegen den koers van 250 pOt. De aankoop wordt

gemotiveerd hoofdzakelijk op dezelfde motieven, die

gehoord worden van hen, die een ingrijpen der rijks-
regeering in het syndicaat voorstaan. Aangeteekend
wordt, dat de gemiddelde aankoopprijs in 1904-1905
bedroeg 254,58 pOt.

De aankoop op den prijs van 250 pOt. wordt over het algemeen commercieel voor den staat niet voor-
deelig geacht, een vraag, dieiij hier verder onbe-
sproken kunnen laten. Het voorstel der Pruisische

regeering tot aankoop der Hibernia-aandeelen heeft
echter aanleiding gegeven, dat wederom, gelijk enkele
maanden geleden, de vraag aan de orde is gesteld of
dit wel de juiste weg is. Of niet in plaats dat de
Pruisische fiscus zich voor meer dan 80 millioen een
ietwat grooter aandeel in het syndicaat koopt, de
oplossing deze moest zijn, dat de Rijksregeering zich

op de boven reeds aangeduide wijze een grooter zeggen-
schap in de leiding van het syndicaat verzekert. De
Frkf.-Ztg. geeft zelfs reeds een geheel schema, waar-
naar het syndicaat haars inziens moet worden omge-

rormd. Wij geven de beschouwingen van het blad hier
onverkort weder, uiterst merkwaardig symptoom als
zij zijn voor de mate waarin ,,das staatliche Denken”
in deze tijden in Duitschiand is doorgedrongen.

De Frankfurter stelt vôor ,,das Kohlensyndikat,
das haute eine reine Produzenten-Organisation ist,
nach dem Muster der Reichsgetreidegesellschaft in
cme gemeinwir.tschaftliche Organisation umzubauen,
bei, der neben,den Produzenten (zu denen danu anders
als. jetzt auch .die Arbeiter’ zu gehören h.tten) auch
die ‘Kolilenverbraucher sitzn müszten, repr.sentiert
durch Wortführer’ dei veraibeitenden Industrien, der
Eisénbahnen.und der. Schifffahr.t, der Kommunen als

10 Januari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

25

der Hauptverbrauchszentren, der Landwirtschart wad

des fachkundigen Handels, und bei der dann neben

Produzenten wad Konsumenten gleichberechtigte
Vertreter des Reichs zur Wahrung der Aligemeininte-

ressen ihren Platz nehmen müszten. Alles das, was die

Stiirke des privaten Unternehmertums ausmacht, die

unbürokratisc.he, auf ,Selbstkostenverbilligung be

dachte Leitung der Bergwerksbetriebe ebenso wie die

kaufmnnisch geschickte und alle Ohanceia des Welt-
marktes ausnützende Leitung des Kohlenv.erkaufs,

könnten bei einem solchen Umbau des Kohien-Syndi-
kates unverndert erhalten bleiben. Aber erreicht

ware, dasz die Festsetzung der Inlandpreise, die innere

Konsruktion des Syndikates und die anderen Masz-

nahmen der Syndikatsleitung, die aufs tiefste in alle.
Verhititnisse der Vollswirtschaft einsdhneiden, niéht
mehr ausschlieszlich und einseitig von einem Produ-

zenten-Monopol dekretiert würden, sondern dasz sie

von der Vereibarung aller beteiligten Schichten

abh.ngig waren, von einer Vereinbarung der Prødu-

zenten, der Verbraucher und des Gesamtverbandes;

des Reiches.”
De ontzaglijke toeneming der monopolievorming in

Duitschiand maakt daar te lande het vraagstuk hoe

de overheid zich hiertegenover gedragen moet, van
1

de grootste beteekenis. Ook hier te lande behoort even
–
t
wel alles, wat met deze monopolievorming samen-
hangt, nauwlettend te worden gadegeslagen.
Het heeft toch allen schijn, dat wat ook op handels-
politiekgebied uit dezen oorlog moge voortvloeien, de’

veranderingen in de organisatie van het Duitsche
bedrijfswezen, die zich voortdurend duidelijker gaan.
afteekenen, voor ons land in de toekomst van de
grootste beteekenis zullen blijken te zijn.

ECONOMISCHE VOORLICHTING IN HET

BUITENLAND.

Het desbetreffende bij de Staten-Generaal inge
diende wetsontwerp mocht heiaas slechts een koele

en critische ontvangst hebben van de zijde van onze

Volkvertegenwoordiging.
Hoezeer allerwege in
•
het buitenland de nood-

zakelijkheid gevoeld wordt van voorbereiding, ten-
einde op de hoogte te zijn wanneer de handel weer
onbelemmerd kan plaats vinden, moge o. a. blijken’

uit hetgeen ,,Shipbailding and Shipping Record”
schrijft onder den titel: ,,Poreign Trade after the War”:’
,,De ,,Federation of British Industries”, waarvai
,,de heer F. Dudley Docker, 0. B., president en
,,Sir W. P. Peat, voorzitter van den Raad van

,,Beheer is, die reeds menig belangrijk advies uit

,,gebracht heeft, overwoog de omstandigheden, welke
,,den Bnitschen handel met het buitenland bij het
,,sluiten van den vrede zullen beïnvloeden en dé
,,voorzorgsmaatregelen noodig om den nieuwen toe

,,stand voor te bereiden.
– 4

,,Zij wijst de Regeering op de absolute noodzake-,,lijkheid van een grondige reorganisatie van de De
,,partementen en diensten belast met de bevordering
,,van den buitenlandschen handel en met de ver-
,,zameling en verspreiding van buitenlandsche han-

,,delsinlichtingen.
,,Zij stelt in het licht, 4at het eerstaoodzakelijke ,,in elk gezond systeem van organisatie op groote

,,schaal is de voorziening in een actieve, krachtige
,,en homogene centrale contrôle, die naar hare meening
,,alleen kan verkregen worden door de centralisatie
,,van de geheele verantwoordelijkheid ‘voor de aanstel
4
–

„]ing en promotie van het personeel van dezen dienst

,,en de aanwijzing’ zijner taak, in de hand van één
,,enkel departement, dat in zoo nauw mogelijke aan-

,,raking is met de industrïëele’ en ‘handelskringen,
,,verantwoordelijk is voor de publicatie van de ver-
;
,zamelde gegevens ‘en zich op ‘de’. hoogte moet stellen
,,van’ de wenschen ‘en verlangens met’ betrekking tot

,,den buitenlahdschen handel. …..-‘::: ‘. A.

OVERZICHT VAN DE SCHEEPVAART

IN 1916.

Het afgeloopen jaar heeft voor de scheepvaart, meer

nog dan 1915, in het teeken van den oorlog gestaan.

Nijpend gebrek aan laadruimte, waarvan de oorzaken

nauwelijks in herinnering behoeven te worden ge-

bracht, beheerschte in toenemende mate den toestand.

Nog steeds en voor een steeds grooter deel wordt door

de Entente-landen op de eigen handelsvloot voor oor-

logsdoeleinden beslag gelegd;nog steeds blijven de Duit-

sche en Oostenrjksche schepen in eigen en neutrale

havens werkloos liggen. Door oorlogsgeweld werd in

het afgeloopen jaar ongeveer 5 püt. van de tonnen-

maat der geheele handelsvloot (84 pOt. sedert het
begin van den oorlog) vernietigd; de nieuwe aanbouw,
onder den druk van de eischen der oorlogsvloten, was, hoe ook overigens geprikkeld, niet bij machte de aldus

en door de gewone zeeongevallen ontstane leemten

aan te vullen. Voorts bleven de Dardanellen en Rus-
sische Oostzee-havens gesloten en moest de aanvoer
van granen- uitsluitend van Noord- en Zuid-Amerika,

Australië en Engelsch-Indië geschieden, hetgeen door
den langeren reisduur, vermeerderd met het toene-

mend oponthoud in de loshavens, de beschikbare

scheepsruimte nog verder verminderde.

Het onvermijdelijk gevolg van dit alles was, dat
vrachten voortdurend stegen, hetgeen in verscheidene
landen aanleiding tot regeeringsingrijpen gaf. Zoo

kwam in Brittanië de aanvoer van erts, salpeter,
enz. ‘in handen van het Ministerie van Minutie, voor

kolen naar de Entente landen werden maximum vrach-
ten vastgesteld, de aanvoer van tarwe voor de geal-
lieerden werd door een regeeringscomité geregeld,

alles tot sterk verminderde vrachten. Britsche reeders
hadden de lagere vrachten aan te nemen, indien zij
wilden voorkomen, dat hunne schepen opgevorderd

werden en neutrale reeders werden gedwongen door
de door het kolencomité inmiddels uitgevaardigde
bepaling, dat bunkerkolen alleen aan die schepen ver-

strekt zouden worden, welke terug op de Entente-
landen bevracht werden.’ Voorts werden, teneinde de

beschikking over meer ruimte te verkrijgen, uitvoer-
vergunningen voor kolen naar neutrale landen sterk
ingekrompen. Ten slotte werd in het eind van het

jear een scheepvaart-controleur benoemd, waardoor
de geheele Britsche vloot in zekeren zin door den Staat

tijdelijk genaast zal worden. Ook in Nederland greep
de regeering in door te bepalen, dat schepen naar het

buitenland niet verkocht mochten worden, en dat
schepen niet zonder vergunning mochten uitvaren.

Aan die vergunning kon de Regeering bizondere voor-
waarden verbinden betreffende te vervoeren lading,
enz. Op het oogenblik is een wetsontwerp in behande-
ling, hetwelk ten doel heeft de Regeering de macht
te geven beslag te leggen op schepen, indien zij met
de reeders over de voorwaarden niet tot overeenstem-

ming kan. komen.
Britsche reederjen maakten over het geheel geno-..
men goede zaken; vrachtvaartmaatschappijen en lijners
keerden in den loop van het-jaar onderscheidenlijk
gemiddeld ca. 18Y2 pOt. en 12 pOt. dividend uit na
bizonder groote afschrijvingen, en na betaling van
buitengewoon hooge belastingen. Verkoop van schepen
naar het buitenland werd verboden; voor den verkoop
aan in Brittanje wonende onderdanen, wisselden

scheepsprijzen af van ca.
f
200.— tot
f 300.—
per ton

draagvermogen voor groote nieuwe vrachtbooten en

tot
f 400.—
voor kleinere vrachtschepen. Thans worden

geen vaartuigen meer verkocht, omdat gevreesd wordt,

dat ‘de nieuwe- scheepscotitroleur alle schepen zal op-
eischen . tot ,z.g. ,,blue book rates”, welke belangrijk

lager zijn dan de tot dusver te bedingen vrachten.

Aanbouw was
.
geringer dan in normale ‘jaren, om-dat
de werven ,dooa Admiraliteitswerk overvoerd waren n ook omdat tal vai1:gewone arbeiders aan het front
en- aanvoer van materiaal onvoldoende was. Verwacht

26
‘

ECONOMISCH-STATJSTISCHE BERICHTEN

10
Januari 1917

wordt, dat de scheepsconroleui in het bizonder zal

trachten aanbouw en het afmaken van op stapel

staande schepen te bevorderen en maatregelen zal

nemen om vlugge lossing mogelijk te maken. Door

torpedeering en mijnen werd sedert 4 Augustus 1914

ca. 2.250.000 bruto register ton (11 pOt. van de ge-
heele vloot) verloren, waarvan ongeveer de helft in
het afgeloopen jaar.

In Frankrijk vertoonde de toestand ongeveer het-
zelfde beeld als in Engeland. Aanbouw vond slechts

zeer weinig plaats door de boven aangegeven oorzaken.

Gepoogd wordt de vloot uit te breiden door staatshulp;
een wetsontwerp is aangenomen, waardoor 250 millioen

francs ter beschikking gesteld wordt van reederijen

voor aanschaffing en aanbouw van schepen. Door duik-

booten en mijnen werden sedert het uitbreken der

vijandelijkheden ca. 320.000 bruto reg. ton (ca. 12 pOt.
van de geheele vloot) verloren.

Grieksche reeders konden steeds maximum vrachten

bedingen. Enkele weken Was er stilstand, daar het

Gouvernement schepen opkommandeerde voor graan-

vervoer, en in het eind van het jaar werd de geheele

scheepvaart stopgezet, tengevolge van de bekende

politieke verwikkelingen. Over het algemeen hebben

de reeders echter zeer goede zaken gedaan. Vernietigd

werd ca. 10Y2 pOt. der tonnenmaat, waarvan c. 8% pOt.
in 1916.

Noorsche reeders bereikten over het geheel genomen.

buitengewoon gunstige resultaten. Voor in den loop

van het jaar opgerichte reederijen, welke schepen tot

fancy prijzen kochten, was de toestand echter niet zoo

gunstig, omdat de winsten van geruimen
tijd noodig
normale cijfers;
bij
de vredesgeruchten moêten dan ook

de aandeelen van een aantal nieuw opgerichte maat-
aandeelen van een aantal nieuw opgerichte maat-
schappijen geduikeld
zijn,
waardoor een aantal specu-

lanten failleerde. De Regeering
schijnt
het gevaar van

aankoop van oude vaartuigen tot prijzen, welke in

enkele gevallen het achtvoudige van voor den oorlog

bereikten, ingezien te hebben; zij bepaalde daarom, dat,
schepen meer dan 20 jaar oud, niet onder Noorsche

vlag gebracht mochten worden. Door mijnen en
torpedo’s werd in 1916 ca. 94 pOt. van de tonnenmaat
vernietigd, hetgeen het totaal verlies door deze oorza-

ken brengt op ca. 13 pOt. De onderlinge verplichte
verzekering zag zich door de groote verliezen genood-
zaakt de molestpremies aanzienlijk, te verhoogen en

beperkende bepalingen ‘betreffende de vaart in het
leven te roepen. Daardoor, werd de bevrachting van

Engeland gedurende eenigen tijd stopgezet.
De andere Skandinavische reederijen werkten over
het algemeen voordeelig. Zoo keerden de voornaamste
Deensche reederjen over het vorige boekjaar gemid-

deld 34Y2 pOt. dividend uit, na 50 pOt. van de boek-
waarde der schepen afgeschreven of gereserveerd te
hebben, en het resultaat voor het verslagjaar moet nög
gunstiger zijn. Voor oorlogsverlies valt te boeken onge-
veer zes percent van de tonnenmaat, hetgeen voor den

duur van den oorlog het totaal brengt op ca. tien
percent.’ Voor Zweden zijn deze cijfers resp. 34 en
734 pOt.

Van Portugal, Spanje en Italië zijn geen betrouw-
bare gegevens beschikbaar. Door den oorlog verloor

laatstgenoemd land ca. 10 pCt. van de tonneumaat,
waardoor het totaal verlies ca.
111%
pOt. wordt. De
reederijen hebben
ongetwijfeld
goede zaken gemaakt,
daar de verschillende regeeringen in hêt eerste half-
jaar geen beperkende bepalingen vaststellen.
Bij
het
uitbreken van den oorlog tusschen Portugal en
Duitschland legde eerstgenoemd land beslag op alle
vijandelijke vaartuigen, welke daarheen en naar de
Koloniën gevlucht waren. –
Amerikaansche reederjen profiteerden ten volle
van de gelegenheid. Een aantal booten dienstdoende op ‘de Groote Meren, werd voor de Transatlantische vaar.t

verbouwd om stukgoederen naar. Europa te vérvôeren.
Aanbouw werd krachtig ‘voortgezet; de tonnenmaat

der op Arnerikaansche wven gebouwde vaartuigen

was gedurende de eerste elf maanden van het jaar
521.711 bruto register ton, waarvan stoomschepen
379.120 ton vertegenwoordigden. Daartegenover was

de totale tonnenmaat der in 1915 te water gelaten
schepen slechts 177.000 bruto register ton. De door den

wetgever genomen maatregelen om het scheepspark

te ve,grooten, bleven, – nadat in het begin van den

oorlog de Amerikaansche eigenaars van een aantal
onder vreemde vlag varende schepen, deze onder Ame-

rikaansche vlag gebracht hadden, – vrijwel zonder
invloed. De z.g. La Folette Law werd begin Maart in

werking gesteld, en wordt door reeders, – ook Ame-

rikaansche, —zeer ongunstig beoordeeld. Nederland-
sche reederijen ondervonden eenig nadeel van de wet,

inzonderheid door de bepalingen, welke desertie van
schepelingen in de hand werken.

Japanscho reederjen voeren onder zeer gunstige

voorwaarden, zonder eenige regeeringsinmenging;. ter

illustratie zij gemeld, dat een vrachtvaartmaatschappij

een dividend van 600 pOt. uitgekeerd moet hebben.
De lijners volgen een meer behoudende politiek door

groote bedragen af te schrijven en te reserveeren.
Aanbouw vertoonde grooten vooruitgang; te water

gelaten werden bruto reg. ton 33.000 in 1915, 170.000

in 1916, terwijl voor het volgende jaar het totaal op

364.000 geschat wordt. Werven hebben thans te kam-

pen met moeilijkheden bij het verkrijgen van ,de be-
noodigde platen, enz.; de prijzen zijn nu het vijfvou-
dige van voor den oorlog. Terwijl in het begin van

den oorlog Japan veel schepen kocht, werden thans in
het afgeloopen jaar schepen tot hooge prijzen, voor-

namelijk naar Noorwegen, verkocht. Noemenswaardige
verliezen tengevolge van den oorlog kwamen niet
voor. In de Stille Zuidzee hadden de reederijen het
rijk vrijwel alleen.

De Nederlandsche reederijen maakten in de eerste
helft van het jaar sèhitterende’zaken. Weliswaar was

een gedeelte van de vloot in dienst van de regeering
voor graanaanvoer tot sterk verminderde vrachten,
doch de overige schepen konden zeer hooge vracht-

cijfers bedingen. In de tweede helft van het jaar daar-

entegen maakte de regeering van de hierboven aan-
gehaalde uitvoerwet gebruik om de hand te leggen op
t alle voor graan en veevoeder geschikte schepen (boven

2000 ton laadvermogen) tot betrekkelijk lage vrach-
ften, zoodat, mede in verband met sterk gestegen mo-
lestpremies, gages en prijzen van scheepsbehoeften en
bunkerkolen, het
tijdperk
van de vroegere buitenge-

wone winsten voor de meeste reederijen afgeloopen is.
Van de zijde der oorlogvoerenden had de Neder-
(landsche vloot sterk te lijden. Door Engeland werden
schepen geruimen tijd vastgehouden, bezwarende voor-
} waarden werden verbonden aan de levering van bun-
kerkolen, en vermoed wordt, dat verdere eischen ge-
steld zullen worden, in het bizonder voor verkrujging
‘van bunkers op de kolenstations in den Atlantischen Oceaan. Er ging door torpedeering en mijnen onge-
veer vier percent van de tonnenmaat der vloot ver-
loren, hetgeen het cijfer voor den duur van den oorlog
op ca. 6
3
%
pOt. brengt. Bovendien werden eenige sche-
pen aan de vaart onttrokken door opbreuging door de
oorlogvoerenden.

Na de bekende Tubantia en Palembang torpedee-
ringen besloot de regeering, na een korte stagnatie
in de scheepvaart, om, de schepen over de Noordzee
door mijnvegers te doen escorteeren. Aangezien echter
die mijnvegers niet verder gingen dan de plaats waar
het gevaar begon, werd spoedig geen gebruik meer ge-
‘maakt van deze gelegenheid, zoodat de maatregel op-

‘geheven werd. Nadat een groot aantal Nederlandsche
‘schepen, voornamelijk
bij
Galloper en Gabbard, op
mijnen geloopen was, verkoos de meerderheid der Ne-
derlandsche reederijen.de noordelijke route rond Schot-
land, hetgeen een aanzienlijk langere reisduur ver-
oorzaakte; die Toute is tot dusver veilig .geblekèn.
De befaamde order
1
n counil van Maart, waarin

kennis gegeven, werd, dat bunkerkolen van Duitschen
oorsprong vatbaar zouden zijn voor aanhouding en

prijsmaking, verwekte eenige ongerustheid, doch heeft

tot dusver geen nadeelige gevolgen voor Nederland-

sche schepen gehad. Vermoedelijk zal, aangezien vol-

gens de heerschende begrippen, bunkerkolen niet als

contrabande beschouwd kunnen worden, de scheep-

vaart ook wel geen
moeilijkheden
van die bepaling

ondervinden.
Bij het eindigen van het jaar brak een staking van

machinisten uit, waardoor z.g. wilde vrachtschepen

stilgelegd werden.
De aanbouw van schepen vond vertraging door de

bekende Duitsche uitvoerverboden van ijzer en staal,

alsmede door moeilijkheden in den aanvoer van hulp-

werktuigen en onderdeelen. In de vaart gebracht wer-

den
48
stoom- en motorvaartuigen, metende
135.473
bruto reg. ton. In aanbouw zijn een honderdtal sche-

pen, metende ongeveer
300.000
ton.

De scheepvaart op Nederlandsche havens was ge:
ringer dan in het vorige jaar. In het begin vanhe

seizoen werd een aantal Duitsche schepen voor hout
van Zweden naar Deifziji bevracht, doch na eenigen
tijd verbood de Duitsche regeering hare reederjen
deze vaart. De tonnenmaat der in Rotterdam binnen-
vallende schepen bereikte slechts een vierde gedeelte
van dat voor den oorlog.

Het totaal cijfer der index-numbers van The Econo-
mist voor de maand December wijst opnieuw ver-

hooging aan. De betrekkelijke stijging is wel niet zoo
groot als in de vorige maand viel te boeken, maar is toch van belang. De statistiek vertoont het volgende

beeld:

Data
Granen
en
vi
eesc
dtngs-
en
oc-
flQf,fl

G

d
stoffen
tcxt,eI-
indus-
tr je.

DcIf.
stoffen.
–

Diver.

hout,
cubbee, ene.

T otaal
‘
neon
–
cijfer

Basis (gemidd.
1901-5)
. .
500
300
500 400
500
2200
100,0
1Januari1914
563
355
642
491
572
2623
119,2
1 April

,,
560
350112

626
1
/2
493
567
2597
118,0
1

Juli

,,
565
1
1a
345 616
471
1
12
551
2549
115,9
EindeJuli

,,
579
352 616
1
/
46411
2

553
2565
116,6
Aug.
641
369
626
474 588
2698
122,6
Sept.

,
646
405
61111
2

4721/
2

645
2780
126,4
Oct.
65811
2

400
1
12
560
458 657
2732
124,2
Nov.
683
407
1
/2
512
473
684
1
12
2780
125;5
Dec.

,,
714
414112

509 476
686
1
!,
2800
127,3
Jan.1915
786 413
535
521
748
3003
136,5
Febr.,,
845
411
552’1,
561112

761
3131
142,3
Mrt.

,,
840
427
597
844
797
3305
150,2
April,,
847
439
1
/2
594
1
1,
630 816
3327
151,2
Mei

,,
893 437
583 600 814
3327
151,2
Juni

.
818 428 601
624
779
3250
147,7
Juli
83811,
440’/,
603
625 774
3281
149,1
Aug.
841
438’1,
628
610
1
/,
778
3296
149,8
Sept.
809
1
12
470
1
12
667 619
1
12
769
1
12
3336
151,6
Oct.
834
44311
681
631′!,
781
3371 153,2
Nov.
871
1
12
444 691 667
1
/,
826
3500
159,1
Dec. 897 446
731
711′!,
848
1
/,
3634
165,1
Jan.1916
946
1
1,
465
782’12
761’1,
884
1
1,
3840
174,5
Febr.,,
983
520
‘1
805
1
12
801
1
12

897
I/

4008
182,2
Mrt.
949l/
503 796
1
1,
851
913
4013
182,4
April
9701/2
511 794
1
/,
895
1019
4190
190,5
Mei
1024
529
805
942
1019
4319
198,3
Juni
989 520
794
895
1015
4213
191,5
Juli
961 525
797
881
1040
4204
11,1
Aug. ,,
999
1
12
.531112
882 873
1086
4372
198,7
Sept. ,,
1018
536
1
/2
937
858
1
/j
1073
–
4423
–
201,0
Oct.

,,
543 990
1
1,
850
1
/
10844596
208,7
Nov.-,,
1124+
1-177
558

—
50’/
1102
-4779
217,2
-Dec.

.,
1294
553
1091……
1124
-824/2
i112
.4908. 223,0

Van -de–vijf -groepen- zijn
–
-er téé – -demi-iider
voorname
.
voe
di
ng
,idd
e
l
en
:
n
.’.d
e
r -iiii’nêralen

lagdi dan- -ei-i deN- dnbèr:-doh
–
–
–
dit–wordt-inéér dan–
opgewogti door de geweldige prijsstijging-van grançn

INDEX-CIJFERS.

en vleesch. Tarwe, neel, gerst, haver, aardappelen,
rijst, rund-, schapen- en varkensvieesch zijn alle veel

duurder dan de maand tevoren en deze artikelen
droegen tezamen
116
punten tot de rijzing hij. De

verschepingen van tare naar het Vereenigd Konink-

rijk zijn in de laatste weken beneden het voor nor-

male behoeften vereischte gebleven en de door het

gouvernement op de markt aangeboden hoeveelheden

waren beperkt. Bij de andere voedingsmiddelen was

de prijsdaling der Deensche boter de eenige gebeurte-

nis van belang. Amerikaansche katoen, welke op
20 Nov.
een noteering bereikte van
12.59
d. besluit
het jaar op
10.64
d., maar deze reactie werd ruim-

schoots opgeheven door de vastere prijzen voor wol,
hennep en jute. In de groep der mineralen brokkelde
t
de prijs van stoomkolen af, terwijl koper en tin ver
beneden de zeer hooge prijzen van December kwamen.

– In de rubriek der diversen daalde de rubberprjs met

1 d., doch talk, ruwe olie en oliezaden gingen in
prijs vooruit.

De redactie wijst er nog eens op dat de hoofd-
oorzaak der algemeene prijsstijging moet worden ge-
zocht in het gebrek aan scheepsruimte, de onttrekking
van tal van mannen aan hun productieven werkkring, inflatie, enz. De oningewijden meenen dat de Regee-
ring, nu zij overal ingrijpt, het in haar macht moest

hebben de prijsstijging tegen te gaan en den levens-
standaard op een redelijk peil te houden. Dit ingrijpen
kan in bedoelde richting ongetwijfeld iets doen en
de Regeering heeft zulks metterdaad gedaan, maar
ook zij kan niets veranderen aan de nuchtere feiten
– ‘van afuemende voortbrenging en
stijgend
verbruik,
of de onvermijdelijke economische gevolgen van den
oorlog voorkomen. In één opzicht kan de Regeering

eehter ongetwijfeld méér doen, nl. in dwingende be-
perking van onnoodige uitgaven en buitensporig ver-

bruik. Gelukkig zijn er aanwijzingen dat de nieuwe
• Regeering de dringende noodzakelijkheid dezer poli-
tiek beseft. De redactie van the Economist hoopt,
dat zij dit besef spoedig zal omzetten in krachtiger

maatregelen dan tot dusver zijn genomen.

Onder de overzichten in dit nummer treft men het
algemeene gedeelte aan van het overzicht over den
t a b a k s h a n d e
1
in
1916,
ontleend aan het jaar-
;bericht van de makelaars
P.
Meerkamp van Emden
&
Zoonen.

Door gebrek aan plaatsruimte moeten enkele mand-
cijfers tot het volgend nummer blijven liggen.

REGEERINGSMAATREGELEN OP
HANDELSGEBIED.

U
i t v o e r- v a ii k o o 1. Uitvoer van Deensche
witte kool, van roode kool, roode bewaarkool en
gele savoye kool tot zeker maximum, mag alleen
geschieden op vertoon van consenten en mits. die producten volgens de geldende voorschriften • op
eene ingeschreven veiling zijn geveild en wan-

neer zij onder ambtelijk toezicht ten uitvoer ingeladen
;worden. Exporteurs zijn verplicht bepaalde hoeveel-
heden van de soort kool, die uitgevoerd wordt, tegen
‘een zekeren prijs beschikbaar te stellen voor binnen-
landsch verbruik.

Uitvoer van vlas. Deminister van landbouw
heeft vergunning verleend tot den uitvoer van 1000
tons half geschoond of gebraakt vlas en van
300
tons
schoon vlas. – –

Beschikbaar-stelling van vet. De minis–
ter van landbouw heeft bepaald, dat onder de artikelén,-
destijds door hem aangewezen- ingevolge art. 1 der
Distributiewet- 1916, -vervalt
rundvet;
-térwiji
–
in: de
plaats’ – -dar’n- – wordt aanweê
bak- ‘en braadvet.
Gemeenten die dit wenschen te betrekken, dienen
dani van voor 15 dezer opgave te doen

10 Januari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27

28

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Januari 1917

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.
8″‘
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

I. BANKDISCONTO’S.

6 Januari 1917
1

20 Juli 1914

N e d

Disc.Wissels.
4
1
12 sedert 1 Juli ’15
3
1
I
2
sedert23
Mrt. ’14
Bel.Binn.Eff.
BankVrschjnIC
4
1
12

,,

1

,,

’15
4

,,

23

,,

’14
512

,,

19Aug.’14
5

,,

23

’14
Bank van Engeland
6

14Juli ’16
3

29Jan.
1
14
Duitsche Rijksbank
5

,,

23Dec. ’14
4

S
Febr.’14
Bankvan Frankrijk
5.

20Aug.’14
3
1
12

,,

29Jan. ’14
Oostenr. Hong. Bk.
5

,

10Apr.’15
4

12 Mrt. ’14
Russische Staatsbk.
6

27 Juli ’14
5

1 Apr. ’14
Nat.Ba,nkv.Denem.
5

,,

10

,,

’15
S

,,

6 Febr.’14 Zweedsche Rijksbk.
5
1
12

,,

9Nov.’16
4
1
12

,,

6

,,

14
ZwitserscheNatBk.
4112

,,

2 Jan.’15
3
1
12

,,

19

,,

’14
Bank van Italië ..
5

1Juni’16
5

9Mei ’14
Feder. Res. Bk.N.Y.
3-5 ,,

4Febr.’15
–

–
Javasche Bank….
3
1
1

,,

1 Aug.’09
3
1
1,

,,

1Aug.’09

II. OPEN MARKT.

Data Amsterdam Londen
Port.
Berlijn
Part.
Parijs
Part.
N. York
Cail
–
Part.
Prolon.
disconto
gatie
disconto disconto
disc.
noney

6 Jan. ’17
2
3
14
3
1
12
5’18
4
–
18
–
2’144′)
30 Dec.

’16
4l/8
1
14
1)
4112
51718
4-
5
I8
–
2-2
1
14
23

,,

‘164’/8-‘/4
1
)
4
•5’152
4.218
–
2’123
18
–
23 ,,

’16
4
1
18.
1
18
4
5
17182
4
-5
18
–
2
1
124 ’12

6 Jan.

’16
3.
8
12
211
4
.39
4

58116
4,18
–
1814.2 ‘/z
6 Jan.

’15
–
–
2
2
118.
1
12
– –
2
8
18.
8
1
4

20-24Jul.’14
3
1
/8.
2
112
2114.214
2’14-
8
14
2
‘/a-‘I,
2’/d
121
4
.2 2/,

1)
Noteering van 5 Januari.

WISSELKOERSEN.

I. KOERSEN IN NEDERLAND.

Voor Londen, Berlijn en Parijs worden voorloopig ook de
dagelijksche noteeringen te Amsterdam opgenomen. De dage.
lijksche koersen op New York, alsmede de laagste en
hoogste der week zijn aan particuliere opgaven ontleend.

Data
Londen
Berlijn
Parijs
New York

1Jan.1917..
– –
–
–
2

1917

..
11.68
1
/4
41.17
1
/2
42.10
2.4414
3

,,

1917

..
11.68
1
14
41.05
42.07
1
12
,2.4418
4

1917

..
11.68
1
14
40.90 42.07
2
18
2.44e/s
5

1917

..
11.68
1
14
41.-
42.07
1
12
2.44
5
18
6

1917

..
11.68
1
/4
41.07
1
/2
42.07
1
1,
2.4418

Laagste der week
11.68’/4
40.90
42.07
1
12
2.44
8
18
Hoogste

,,

,,
11.6S’14
41.17’I2
42.10
2.4421
4

30
Dec.

1916

..
11.68’/g
41.20 42.10
244/4
23

,,

1916

..
11.68’/4
41.05
42.07
1
/8
2.408
ulluntparitèit

..
12.10
2
/8
59.26
48.-
2.4821
4

Data
Zwitser.
land

–
Weenen

Kopen.
hagen
Stock.
holm
1

Batavia
telegrafisch

6 Jan. 1917
48.70
26.07″2
67.20 72.40
99-100
Laagste d.
w.
48.50
–
25.50 66.95 71.80
–
Hoogste
48.95
26.17’12
67.30 72.45
–
30
Dec. 1916
48.57’12
25.70
67.-
71.80
99-100
23

,,

1916
48.85
•25.55
67.10
72.-
99*-100
Muntpariteit
48.-
50.41 66.67 66.67
100

– . .

OVERZICHT.

De wisselkoersen geven ditmaal weinig stof tot opmerkingen.
Londen, Parijs en New York noteerden bijna onveranderd
circa 11,68’14, 48,0712 en 24414. De valuta’s der midden-
rijken waren wel aan wat grootere schommelingen onder.
hevig naar gelang vredesgeruchten al of niet de overhand
hadden (41,20, 40,80, 41,15, 25,70-26,15). Zwitserland
48,70-48,95-48,70. Skandinavië in het eind der week
wat meer gevraagd; Kopenhagen 67-67,25, Stockholm
72-72,40.

II. KOERSEN TE NEW YORK. –

Coble
Zicht Zicht
Zicht
D
°
”
Londen
Parijs
Berlijn
A,nsterd.
(in

,
(in frs.
(in cents
(in cents
per
£)
P.

,)
P.
Rm. 4)
per gld.)

6 Januari

1917
4.76.45
5.84’12
71
40’/js
Laagste d. week..
4.76.45
5.84
71
40
13
/2(;
Hoogste,,

,,

. .
4.76.45 5.84
1
12
7121
4

40
12
/16
30
December1916
4.76.45
5.84
1
!,
73
8
18
40
18
/,a
23

,,

1916
4.76.35
5.8421
2

72’/4
40’/1
Muntpariteit….
4.86.67
5.18’/
95’14
40
8
/26

III. KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP

LONDEN.

Plaatsen en
Londen
Noteerings.
eenheden
22 Dec,
1916
29 Dec.
1916

Week
1-5
Januari

Laagste Hoogste

5Jan.
1917

Alexandrië.
.
Piast.
p. £
9771
9771
97
1
Iio
97
7
I,6 97
7
I,6
B. Aires
. . . .
d.p.gl.pes.
50
1
12
51
50111,0
501
8

50181
6

Calcutta
. .

.
sh/d.p.rup.
1
1
4/l6
114
8
/g
114
9
I181
114/16
114
5
116
Hongkong
. .
id.
p. $
214
8
14
214814

214’12
214
1
12
214’/,
Lissabon
.. . .
cl.
p.escudo
31
8
18
31
1
12

31
32
31
1/

Madrid

….
Peset.
P. £
22.22k 22.32k
22.20 22.30
22.23k
Montevideo..
d.p.peso
54
1
1
55
54
8
14
55
54814

Montreal….
$
per
£
4.7681
4

4.76
8
18
4.76
1
14
4.76
7
18
4.76
1
18
Petrograd

. .
R.
p. £ 10
155814

157 157
164
1
14
163’12
R.d.Janeiro’)
d.
p.
milr.
121/10

12
2
18
12
1281,2
12
Lires
p £
32.77 32.65 32.68
32.78
32.751
Shanghai

..
sh/d
p.
tael
3i6 ‘/2
316
1
14
315
1
14
315
‘/
315
‘/
Rome

……..

Singapore
. .
id.
p. $
214
3
/,
2/4/j6
214
1
18
214182
214
8
11
Valparaiso
‘)
d. p.pap.p.
11
18/,

11110
11
81
/16
11
3
14
11
8
14
Yokohama…
sh/d.p. yen
2/1
9
1ja
211Iie
2/1
9
/10
211
5
18
211
8
18

2) Noteeringen op 90 dagen.

GOUD EN ZILVER.

GOUDBEWEGING BIJ DE BANK VAN ENGELAND.

Sedert begin Augustus 1916 worden de dagelijksche ont-
vangsten en o’nttrekkingen van goud door de Bank van
Engeland tijdelijk niet bekend gemaakt.

ZILVER.

De noteering van het zilver, welke de vorige week 36
1
12 d.
was, is onveranderd gebleven, een stabiliteit van zoo langen
duur als vroeger nauwelijks is voorgekomen. Dit is te meer
opmerkelijk, daar de markt redelijk levendig is geweest.
Terwijl eenerzijds aanbod voor Chineesche rekening kwam,
toonden anderzijds de Indische bazaars meer neiging tot
koopen en in verband ook met de bestellingen voor munt-
doeleinden was de ondertoon der markt goed te noemen.

Noteering te Londen.

te New York.

6 Jan.
1917
……..
36′!,
75
8
18
30 Dec.
1916
…. …..
36’/a

. .

75
8
18
23

,,
1916
………
36’/,s
–

758/
4

16

,,
1916
……..
36
18
/18
7614

8 Jan.
1916
……..
26″I,o
56
1
14
9Jan.
1915
……..
22″/,g
4818
20 Juli
1914
………
24
12
/16.
54’18

10 Januari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

29

2.

1

NEDERLANDSCHE BANK.

VERKORTE BALANS OP 6 JANUARI 1917.

–

Activa.

Binneni. Wis-
f
H.-bk.

f
54.775.455,56 ‘/2
se1s,’Prom.,’ B.-bk.

693.798,34
enz. in disc.

Ag.sch.

15.993.164,64 /2
.
f

71.462.418,55

Papier o.h. Buiten!. in
disconto

………. …………….
–
Idem eigen portef..
f

7.950.759,-
Af: Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.

7.950.759,-
Beleeningen

f
H.-bk.

34.719.105,53
1
1
mcl.

vrsc.

B.-bk.

8.895.975,34’12
,,
in re

35.988.784,87
op

f
79.603.865,75

Op Effecten

……
f
74.560.865,75
1

–

Op Goederen en Spec. ,,

5.043.000
–
79.603.865,75

Voorschotten a.h. Rijk…………….
,,

12.876.356,89
1
/2

MuntenMuntmateriaal

–
Munt, Goud

……
f
61.450.270,-
– Muntmat. Goud…. ,,529.138.807,67
1
/2

f590.589.077,67
‘I
Munt, Zilver, enz. .
,,

6.693.624,95
1
12
Muntmat. Zilver

597.282.702,63

Effecten

–
Be!. v.h..Res.fonds.
.
f

5.125.970,12
1
/2

id. van
1
1
5
v. li. kapit.

3.881.173,25
9.007.143,37 ‘/2
Geb.en Meub.der Bank …………….
,,

1.400.000,-

Diverse rekeningen ……………….
,,

72.180.916,50

f
851.764.162,70

Pas8iva.

Kapitaal ……………………….
f

20.000.000,-

Reservefonds

……………………
,,

5.155.090,93
1
1

Bankbiljetten

in omloop …………..
,, 751.760.520,-

Bankassignatiën in omloop …………
,,

2.623.837,34
Rekening-Courant saldo’s:
–
Van het Rijk ……
f

–
Van anderen ……,, 65.901.704,54112
65 .90 1.7 04 ,54 ‘/2
Diverse rekeningen

……………….
6.317.009,88

•
f
851.764.162,70

Beschikbaar metaalsaldo…………..
f

432.323.627,43
1
/2

Op
de basis
van
2
15
melaaldekking
……
,,

268.265.215,06
Minder bedragaan bakbiljetten inomloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is ..,,
2.161.618.135,-

Bij vergelijking met den vorigen weekstaat blijken de volgende verschillen:
Meer
Minder

Disconto’s

……………
4.777.401,94
Buitenlandsche wissels ….
73.425,-

Beleeningen
5.901.356,31

Goud

………………
2.986.615,33
Zilver
291.276,71’12
Bankbiljetten
6.612.595,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s
11.324.344,04’12

N.B. Uit de bekendmaking van den Minister van Financiën blijkt, dat uitstonden op:

6-Jan. 1917

1

30 Dec. 1916

Aan schatkistpromessen
f109.360.000,-
f103.360.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
,, 37.000.000,-
,, 31.000.000,-
Aan schatkistbiljetten
,,1 12.320 .OQO,-
,,1 11.843.000,-
Aan zilverbons

………
,, 16.191.466,-
,, 15.962.195,50

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden guldens.)

Data
Goud
Zilver
k
b7tn

Andere
opcischbare
schulden

6
Jan.
1917
..
590.589
6:694
751.767
68.526

30
Dec.
1916
..
587.602
6.985
758.379 58.316

23
,,
1916
..
587.613
7.157
728 640.
57.650

16
,,
1916
..
590.523
6.948
733.316 56.512

9
,,
1916
..
84.126 6.855
740.642
37.300

2 ,,
1916
..
585.142
6.626
746.774
39.773
25
Nov.
1916
..
584.591
6.725
736.284
48.950

18
,,
1916
..
582.121
6.541
738.544
49.804
11
,,
1916
584.157 6.450
740.458
50.211
4
;,
1916
..
585.201
6.318
744.709 51.672
28
Oct.
1916
..
583.642
6.531
730.338
76.022
21
,,
1916
.

.

.
583.658
6.410
715.965 91.762
14
,,
1916
….
584.677
6.273
715.453
90.348
:S

8
Jan.
1916
….
436.635
5.861
578.410
49.832
9
,,
1915
….
217.681
1.688
487.064
27.669

25
Juli
1914
….
162.114 8.228
310.437 6.198

–

Data

Disconto’s

Belee-
Besch,/e-
baar
Dek-
kings.
Hiervan

Totaal
Schatkist-
ningen
Metaal-
percen-
prOnIPssell
saldo
tage
rechtstreeks

6 Jan.1917
71.462
37.000 79.604
432.324
73
30 Dec.1916
66.685 31.000 85.505 430.347
73
23

,,

1916
56.459 31.000 77.433
436.612
–
76
16

1916
53.916
33.000
77.679
438.613
76

9

1916
51.150 30.000 70.303 434.497
78
2

,,

1916
58.810 37.000
80.167
433.563
–
75
25 Nov. 1916
68.280
50.000 66.229
433.374
75
18

,,

1916
73.662 56.000 67.000
430.096
’75
11

1916
67.920
52.000
66:721
431.577
75
4

,,

1916
70.590 54.000
70.927
431.346
73
28 Oct. 1916
99.035 83.000
63.153 428.001
73 21

1916
98.853 83.000
60.507
427.622
73

14

,,

1916
93.911
78.000 59.502
428.889
73

8 Jaû. 1916
79.853
51.500
87.065′
316.273
70

9

,,

1915
161.588
–
134.004
116.194
43

25 Juli 1914
67.947
-. 14.300
61.686
43.521
1
)
54

1)
Op de basis van
2
15
metaaldekking.

JAVASCHE BANK.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

–

(In duizenden Guldens.)

Data
Goud
Zilver
B

k
,..,”

–
je en

Andere
opeischb.
schulden

71.028
22.820
158.294 54.657
70.036
23.326
157.245
58.437 72.696 22.881
157.871
57.369

11

Nov. 1916 …….

70.711
22.854
158.759
52.810

4

,,

1916 …….
28

Oct.

1916 …….
21

,,

1916 …….

44.790 32.244
142.986
29.813
13 Nov.

1915 …….
41.383
23.467
139.864
21.045
14

Nov. 1914 …….

25

Juli

1914 …….
22.057 31.907 110.172 12.634

Data
Conto’s

Wissels,
buiten
N.-Ind.
betaalbaar

Belee-
fin gen

Diverse
reke- fin gen
1)

Beschik-
baar
,netaal-.
saldo

Dek..
kings-
percen-
tage

11 Nov.1916
6.264 37.536 67.398
12.858
51.258
44

4

,,

1916
6.124
38.081
70.399
12.324
50.228
43
28 Oct. 1916
6.199 38.279
72.496 6.676 52.529
44

21

,,

1916
6.036 37.697

1

70.808 7.852
51.252
44

13Nov.1915
6.450
18.549
51.085
23.148 42.474
45
14Nov.1914
5.493
8.971
40.348 20.823 32.669
40
–

25 Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
4.8422)

44

Sluitpost der activa.

Op de basis’ van
2
1 inetaáldekking.

£ 71.984.690
1

£ 71.984.690

BANKING DEPARTMENT.

Capital……£

14.553.000
Government
Rest ……….3.378.419
securities ..

£

62.187.545
Public deposits,,

53.147.093
Othersecurities

91.789.493
Other deposits,, 116.388.305
Notes ……..,,

32.089.530
Seven-day and
Gold and silver
other buIs..

22.525
coin

……..1.422.774

£187.489.342 £187.489:34

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE
POST]N.

30

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Januari 1917

SURINAAMSCHE BANK.

II. DUITSCHE RIJKSBANK.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

STAAT VAN 30 DECEMBER 1916.

(In duizenden guldens.)

:

De biljetten zijn sedert den oorlog niet inwisselbaar.

Data
Metaal’
Circulatie
Andere
opechb.
schulden

t
IDcon to’s
Div. reke-
ningen
1)

18 Nov. 1916

.
.1
668 1.066 829
1

881
885
11

,,

1916

.
.1
654 1.070
J

860
1

888
854
4

,,

1916

..
680
1.090
728 892
774
28

Oct.

1916

..
665 3.004
797
888
755

20 Nov. 1915

..
722
888 1.089 880 1.042
21

Nov. 1914

..
1.149
947
1.043
749
259

25 Juli

1914′ ..
645
1.100
560
735
396
vlet.alluesLancl

………………….
Mk

2.536.792.000
davon Goidbestand

…………….
2.520.473.000
Reichs- und Darlehenskassenscheine ….
..422.087.000
Noten anderer Banken

……………
»

1.394.000
Weehsel

……………………….
9.609.767.000
Lombardforderungen

……………..
‘

9.758.000
Effekten ……………………….
83.749.000
SonstigeAktiva

………………..
784.125.000

Grundkapital ………………..
….
,,

180.000.000
Reservefonds ……………………
,,

85.471.000
Notenumlauf ……………………
8.054.652.000
Sonstige thglich fallige Verbindlichkeiten
,, ,,

4.564.206.000
Sonstige Passiva

…. ……………..
.

563.345.000

1)
Sluitpost der activa.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

Onderstaand overzicht bevat tevens het cijfer der uitgegeven
Darleheuskassenscheine. De Scheine’, welke niet in kas zijn
bij de Reichsbank, circuleeren grootendeels onder het publiek.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

De Darleheuskassen zijn ingesteld op 11 Augustus 1914.
Aan het eind van iederkwartaal.wordteenoverzichtgegeven ‘

(In duizenden Mark)
van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

1, BANK VAN ENGELAND.

WEEKSTAAT VAN 3 JANUARI 1917.

ISSUE DEPARTMENT.

Notes issued.. £ 71.984.690
J
Governm.Debt £ 11.015.100
Othersecurities, 7.434.900
Gold coin and
t

bullion ……53.534.690

kil

Onderstaand overzicht bevat tevens de cijfèrs der door de
Regeering uitgegeven currency notes van 1 £ en 10 ah. met het bedrag der gouddekking en der tot dekking aangewezen
Government securities. De publicatie dezer cijfers geschiedt sedert 26 Augustus 1914.

(In duizenden p. St.)

Currency Notes.
Dato

Metaal Circulatie Bedrag
1
Goudd.
1
Gov. Sec.

4 Jan. 1917

54.957

39.895

148.770 28.500

118.097

27 Dec. 1916 54.305

39.676

150.144 28.500

118.102
20

,, 1916

54.348

39.224

147.520 28.500

116.107
13

,,

1916

55.106

37.957

141.171 28.500

110.268

5
Jan. 1916 51.103

35.194

103.040 28.500

64.621
6 Jan. 1915

68.848

35.877

37.971 19.500

14.924

22 Juli 1914 40.164 – 29.317

Dato
______________

Gov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
Re.
serve

Dek.
kings.
percen-
tage
t)

‘4 Jan.1917
62.188
91.789
53.147 11.638
33.512
19.76
27 Dec.1916
57.188
106.461
52.116
126.727
33.079
18.50
20
‘

1916
42.187
104.681
53.581 109.007
33.574
20.65
13

1916
42.188 104.060
57.512
106.526
35.599
21.70

5
Jan. 1916
32.840
114.748
58.157 105.836 34.358
21,-
6 Jan. 1915
14.810
108.022
23.809
133.349
51.422 3214

22 Juli 1914
11.005
33.633
13.735
42.185 29.297
52/8

‘) Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

a
0
C
aa
Daarvan
Goud
Kassen-
schejne
Circu. latje

Dek-
kin gs-
Percen
tage ‘)

30 Dec. 1916
2.536.792
2.520.473
422.087
8.054.652
37
22

,,

1916
2.535.392
2.519.076
173.265
7.534.913
36
15

,,

1916
2.535.414
2.518.873
228.101
7.471.529
37
7

,,

1916
2.535.106 2.518.759
264.074
7.401.890
38

31 Dec. 1915
2.477.258 2.445.185
1.287.865
6.917.922
54
31 Dec

1914
2.129.676
2.092.811
875.000
5.045.899
60

23 Juli 1914
1.691.669
1.356.857
65.479
1.890.895
93
1)
Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.

Data
Wissels
Rek. Crt.

.

Darlehenska,gsenschcjne

Totaal
In kas bij
uitge. de Reiclis.
i

geven
bank

30 Dec.

1916
9.609.767
4.564.206
–
–
22

1916
8.256.714
3.792.276
– –
15

1916
7.867.563
3.294.978
–
–
7

1916
7.930.684
3.423.66.5
2.922.600
253.200

31 Dec.

1915
5.803.314 2.359.012 2.348.000
1.255.000
31 Dec.

1914
3.936.568
1.756.907
1.317.000 871.000

23 Juli

1914
750.892
943.964
III. BANK VAN FRANKRIJK.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Van 6 Aug. 1914 tot 28 Jan. 1915 werden geen staten
gepubliceerd. De met * geteekende posten komen eerst sedert
28 Jan. 1915 in den weekstaat voor. De biljetten zijn sedert
den oorlog niet inwisselbaar.

(In duizenden francs.)

*
Tegoed
*
Uitge.
Data
Goud
Zilver

.
in het bui-
Wi.ssels
stelde
tenland
‘wissels

4 Jan. ’17
3.392.694
1.693.089 770.600
745.571
1.336.505
27 Dec. ’16
5.075.915
294.869 825.800
619.525 1.338.833
21

»»

’16
5.076.626
299.092
767.000 594.202
1.341.694
14

,,

’16
5.066.014 307.974
726.090
575.432
1.346.165

6 Jan. ’16
4.988.640
351.819
–
440.545 1.825.923
7Jan.’15
– –
– –
–

23 Juli ’14
4.104.390
639.620
–
1.541.080
…….

Data
Beleening
*
Buitgow.
B

k- b»lÎe
‘
tten

Rek. Cet.
Particu-
Rek C t
.
a

S
5
t
C
a
t
,
t

Saat
”

4 Jan.1917
1.284.392
7.700.000 17.001.339 2.313.885
42.520
27 Dec. 1916
1.304.879
7.400.000
16.678.818
2.260.224
15.009
21

,,

1916
1.321.919 7.300.000
16.500.660 2.180.210
31.32i
14

,,

1916
1.336.309
7.100.000 16.383.954 2.021.812
26457

6 Jan. 1916
1.147.020
5.100.000
13.518.636 2.167.107 64.217
7Jan.1915
–
– –
–
–

3 Juli1914
769.400
5.911.910
942.570
400.590

1
10 Januari 1917

ECONOMISCH-STATITISCHE BERICHTEN

–

31
11

•

IV RUSSISCHIE STAATSBANK.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

t

De post ,,Schatkistbiljetten” komt eerst sedert 14 November
1914 n. st. in den weekstaat voor. De biljetten zijn niet in-
visselbaar.
(In millioenen Roebel).

Dato n. st.
Goud
Tegoed
,/hbui.
tenland

Zit.

ver

Schat- 1
kistbil- jetten

Dis-
conto’s
en hek-
wigen

1
Circa-
latie

Rek.
Con-
1

rant

28 Dec. ‘]6
1.473
2.150
6.534
652
8.591
1.778
20

,,

’16
1.472
2.150
113
6.568
654
8.462
1.789
14

,,

’16
1.473
2.150
111
6.185
.647
8.383
1.782
6

,,

’16
1.467
2.149
105
6.015
639
8.305
1.711

29 Dec.
’15
1.611
270
37
3.245′
1.21
5.305
1.477
29 Dec. ’14
1.554 214
48 497
1.126
2.864
971

21 Juli ’14
1.601
144
74
..

.

.
757
1.634 1.099

V.
BELGIË.

Van de Nationale Bank van België, die haar goudvoorraad
naar Londen heeft overgebracht, zijn sedert 6 Augustus 1914 geen weekstaten openbaar gemaakt.
De Société Génrale de Belgique is einde 1914 met de functie
van circulatiebank belast. Het Notendepartenient dezer’ bank
publiceert wekelijks verkorte balansen. De biljetten zijn niet
inwisselbaar.
7.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden francs.)

1
Metaal
I3eleon.
1
Beleg,,.
Bin,,.
Rek.
Data

1
mcl.
van

1
van
wissels
Cirru-
Crt.
buiten!.
buiten!.
1
prom. d.
CO
latie,
saldi.
saldi
vorder. provinc.
beleg,.

28 Dec.

1916
351.210
81.415
480.000
65.398 849.968
118.298
19

,,

1916
351.651
81.272
480.000
64.958
852.634
115.627
14

,,

1916
351.342
77.790
480.000 43.166 841.766
100.809
7

,,

1916
350.409 77.577 480.000
40.027
848.948 ‘89.355

30 Dec.

1915175.500
45.558
480.000 58.839
609.449
151.100

VI. VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

In werking getreden’ op 16 November 1914.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN

(In duizenden dollars.)

Data
Goud
Zilver
Wissels
–
Deposito’s
ce
,

/,,’

Dekkings

1 Dec.’16
439.174
10.836 128.111
640.307
18.301
71,4
24 Nov.’16
459.935
17.974 122.593
663.414
15.324
72,5
17

,,

’16
435.645
16.580
117.493 647.425
15.498
72,3
10

,,

16
406.836
7.312 110.293 579.801
14.916
72,8

3 Dec.’15
325.181
32.681
51.356 407.966
13.969
81
4 Dee.’141
230.912
32.0201
9.8441
251.067
3.970
90
t)
Gouddekking van deposito’s en circulatie na aftrek van
de posten tusschen de banken onderling.
VEREENIGDE NEW YORKSCHE BANKEN EN TRUST

MAATSCHAPPIJEN.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(Gemiddelden in duizenden dollars.)

Data
Reserve
Deposito’s
Circulatie
Beleeningen
en
disconto’s

.urpIus
Reserve

6Jan.’17
698.830
3.515.450
28.890
3.344.030
–
120.680
30Dec.’16
660.580
3.458.470 28.850
3.333.920
92.640
23

,,

’16
646.060
3.456.250
28.800
3.348.640
•

79.610

16

’16
638.280 3.451.030
28.860
3.350.150
73.530

8Jan.’16
711.630
3.467.700
35.280 3.254.190
140.350
9Jan.’15
462.010 2.107.630
47.540
2.184.210
114.540

25 Juli’14
467.880 1.958.320 41.730
2.057.570
26.170
1
)

‘) Op basis van 25
O/
van alle deposito’s.

EFFECTENEURZEN.

Amsterdam, 6 Januari 1917.

De .vrees, dat de mededinging van zooveel nieuwe waarden
en de hooge stand der gëldkoersen de Nederlandsche staats-
leening zou doen mislukken, heeft zich gelukkig niet be-
waarheid. De uitslag was wel niet schitterend, doch in
ieder geval werd het gevraagde bedrag ruim verkregen. De zweep der gedwongen staatsleening heeft vermoedelijk tot
dit resultaat bijgedragen. Men zou dit althans mogen af-
leiden uit het feit, dat onmiddellijk na de uitgifte de koers
eenigszins door opruimingen te lijden had. De slotstemming
was nochtans voor de meeste Nederlandsche staatsschuld-brieven vrij gunstig. De couponbetalingen hebben dan ook de spanning op. de geldmarkt eenigszins doen verdwijnen,
waardoor de prolongatiekoers met rond 1 pCt. is teruggeloopen.
De lage geldkoersen, die in het begin van het vorig jaar
gegolden hebben, zullen intusschen niet zoo licht weder-
keeren. De talrijke nieuwe uitgiften absorbeeren veel kapitaal
ende oorlogswinsten vloeien lang niet meer zoo ruim.
Van buitenlandsche staatsfondsen waren Russen opnieuw vast gestemd, niettegenstaande de wisselkoers wederom eer
neiging tot teruggang vertoonde. In uitheemsche staats-
fondsen buiten Europa ging zeer weinig om. Alleen in
Zuid-Amerikanen had eenige handel plaats; Argentijnsche obligatiën bijv. waren vrij willig. De Zuid-Amerikaansche
republieken streven thans ernstig naar verbetering van haar
staatshuishouding. De Argeutijnsche regeering, die, zooals
bekeiid, belangrijke bezuinigingen wil invoeren, zal ook
een consolidatieleening uitgeven van $ 245 millioen
–
ter
aflossing van de verplichtingen op korten termijn en boven-
dien een uitvoerbelasting heffen van 5 pCt. op alle vrij-
gestelde artikelen. Ofschoon den laatsten tijd de oogst-
berichten van dit land iets beter luiden, zal toch de op-
brengst, van tarwe zeer tegenvallen. Men verwacht een
hoeveelheid van 2.106.000 ton tegen 4.698.000 het vorig jaar.

De willige houding, die de meeste locale fondsen aan den
dag hebben gelegd, bleef niet tot het eind toe gehandhaafd.
Bankaandeelen
hadden een zeer afwisselend verloop. Zoo
golden bijv. aandeelen Koloniale Bank 160-150-158 pCt.,
terwijl aandeelen Amsterdamsche Bank zich herstelden vail’
184 tot 189
1
12
pCt. Daarentegen verlaten aandeelen rescontre
Nederlandsche Handel Maatschappij, die eerst van
19118
tot
19518 pCt. waren gestegen, de week op 190 pCt. Vermelding
‘erdient nog, dat de Twentsche .Bankvereeniging bij het in-
Sreden van het nieuwe jaar tot den meer vrijheid van be-
weging latenden N.V.-vorm voor haar bedrijf overgaat.
In de zeer rustig geworden afdeeling voor
Nijverheida-
fondsen
ontwikkelde zich eenige vraag tot hoogeren koers
voor ,,Batava” Margarinefabrieken, Nederlandsch-Indische
Portland Cement en Vereenigde Hollandsche Sigarenfabrieken.
De markt van
Cuitnurwaarden
biedt geen levendig aanzien
meer. Slechts in enkele hoofdsoorten ging iets om, zij het
ook niet altijd tot betere koersen. Zoo werden Vorstenlanden
lager afgegeven en sluiten ook aandeelen Van Nierop & Co.’s
Handel Maatschappij, na een aanvankelijk vaste houding,
in reactie. Anderzijds evenwel konden Aandeelen Handels-
vereeniging Amsterdam, na een korte onderbreking, hun
opwaartsche beweging voortzetten.
Van
Mijnbouwfondsen
trokken Highlands en Guyana Goud
door een vrij vaste houding de aandacht. Eerstgenoemde werden hooger gezocht na het bericht van den directeur,
waaruit de speculatie nieuwen moed putte, ofschoon van
hervatting van het bedrijf nog niet de minste sprake is.
Voor Guyana’s sproot de vaste houding voort uit de mede-
deeling, dat het bestuur er in geslaagd is middelen te
vinden om de schulden te delgen en eenig bedrijfskapitaal
te verkrijgen. –
Voor Rumeensche
oliesoorten,
inzonderheid Geconsolideerde,
was de stemming ongeanimeerd, nu met meer zekerheid be-
kend wordt, dat de veroorzaakte schade veel ernstiger is dan
aanvankelijk gedacht werd. Wel verluidt dat later de schade
zal worden vergoed, maar de berichten dienaangaande zijn
te vaag om het vooruitzicht daarop als factor te tellen.
Bovendien is het bedrijf thans ontwricht en de winsten
zullen vooreerst niet vloeien. Slechts Steaua Romana’s ken-
merkten zich door een vastere houding, daar de herstellings-
werken bij deze onderneming het eerst ter hand schijnen te
worden genomen. Het slot was intusschen ook voor dit
fonds weer zwakker. North Caucasians stegen van 240 tot
250
8/
pCt. –
De houding van
Rubber fondsen
was eenigszins onzeker,
de ondertoon achter goed. De rubberprijs te Londen is n.l.
geleidelijk weer tot pl.m. 3 sh. per pond opgekomen, de
raming van productie en verbruik voor de eerstvolgende
i jaren maakt geen sleëhten indruk en de producties voor

32

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTÉN

10
Januari
1917

1916 der Indische maatschappijen zijn schier zonder uitzon-
dering bevredigend. Zoo bedraagt die van de Amsterdam
Rubber 3.020.000 halve K.G. (v. j. 1.759.000), de Neder-
landsche Rubber-Mij. 936.208 halve K.G. (v. j. 583.185), de
Indische Rubber-Cie. 214.056 halve K.G. (v. j. 35.659), Ser-badjadi 321.517 halve K.G. (v. j. 233.982). Amsterdam Rub-
bers werden niettemin 9
1
12 pOt, lager afgedaan. De meeste overige soorten. hadden een gunstig verloop.
&heepvaart fondsen
waren aanvankelijk vrij willig, maar
hadden later onder aanbod – ook van Duitsche zijde – te
lijden. De behaalde koersverbeteringen konden nochtans
grootendeels gehandhaafd blijven. Enkel aandeelen Holland-
•

Amerika Lijn en Kon. Ned. Stoomboot sluiten beneden het vorig
koerspeil. Müller & Co’s. Alg. Scheepvaart wonnen 25
1
12 pOt.
Tabaksfondsen
waren, hoewel de handel zeer beperkt was,
willig gestemd. Deli Batavia’s verbeterden zelfs van 411
tot 424
1
12 pCt.
30 Dec. 4 Jan. 6 Jan.
Rijzing of
–

–
s

1916

1917

1917

daling.
Koloniale Bank ……….160

157

158

—2
Ned. md. Escompto Mij…..135

137

137
1
12, + 2’12’
Ned. Handel Mij. resc…..]91’/8
195818
190

– 118
,,Holland” Stoommeelfahr… 139
1
14 142

143

+ 38/4

Ned. md. Portland Cement. 132
1
12 13511
2
136814 + 41/4
Ver. Roll Sigarenfabrieken.
124
1
I2 129
1
14 130’I,
+ 6
Wester Su.ikerraffinaderij . 190

19381
4
193814 + 3214
Vorsten-landen …………246’/, 243.

242

– 41/

Handelsver. Am5terdam .. 371
1
1
360*
358

+
Pl,
Javasche Cultuur……….400

411

415

+ 15
Nierop & Co.’s. Handel Mij. 170 176
1
14 174
1
12 +
4’I2
Suiker Cultuur ………… 195’I, 19881
4
197% +2’Ij
Bolang Mongoudon ……..178 19414 187 + 9
Guyana Goud …………24

27
1
12

27
7
18 + 37
Ketahoen …………….22′!,

241,

24
1
14 + 2
1
!8
Redjang Lebong ……….145
8
/4 150
1
14 150
1
1. + 4
1
12
Pitsburgh Coal …………37’/2

44

42
7
18 + 5
8
18
Geconsolideerde ………… 1641/4 164
1
14 159
1
1

5
Koninklijke …………..525

525
1
12 524

—1
Zuid Perlak …………..84

8618

85
1
!,
+
1
1
12
North Caucasian’s ……..240

250
11

250
1
14 + 10814
Orion …………………50
1
/2

51
1
14

50

– ’12
Steaua Romana ……….106

108

10418 – 1118
Amsterdam Rubber …….. 246’/, 243
1
14 237

9
1
12
Amsterdam Java Rubber…. 79
3
1

76

77
7
18 – 1719
Kendeng Lemboe ……….216

220

225
1
14 +9’/
Koloniale Rubber……….74

80

79718 + 518
Serbadjadi …………….320

3238/
4
324

+4

-;
Tinbang Deli …………165

171
1
12 174

+ 9
Holland-Amerika-Lijn ……405
1
12 40611
2
401

4 l/
Java China Japan ……..
155

163

16081
4
+5’1
Kon. Roll. Lloyd ………. 1798/
4
187

184

+
4’14
Kon. Ned. Stoomboot ……219

21981, 217

—2
Muller & Co.’s alg scheepv. 177
1
12
20992 263

+ 25 ‘/z
Banjoewangi …………… 108

105

105

—3
,,Gouda” Kaashandel ……151

144
1
18 141

—10
* ex int. div.

De
Amerikaansche
afdeeling hier ter beurze blijft nog in
het onzekere verkeeren met het oog op de mogelijkheid dat toch
nog binnen afzienbaren tijd de vrede komt. Daarom werden
hier slechts aarzelend de hoogere Wallstreet-koersen over-
genomen, waartoe mede het feit bijdroeg, dat in Wall-
street de stemming eveneens weer weifelend is geworden.
Weinig belangstelling ondervonden spoorwegfondsen, aan-
gezien het conflict met de arbeiders nopens den 8-urigen
arbeidsdag nog steeds niet is opgelost; voorts geeft de om-
standigheid, dat de ontvangsjcijfers niet meer zoo gunstig
met die van het vorig jaar vergelijken, aanleiding tot eenige
voorzichtigheid.
Ondanks een later ingetreden reactie blijven hier de slot-
koersen nog zeer aanmerkelijk boven die van de vorige week.
American Hide & Leathers werden hier op het hooger
koerspeil opgeruimd. Voor Marine-fondsen bestond daaren-
tegen eenige vraag. In Steels wogen vraag en aanbod vrij-
wel tegen elkaar op. De ontvangsten der Steel Corporation
over het vierde kwartaal worden op $ 100 millioen geschat.
Sommigen verwachten een nieuwe dividendverhooging. Of-
schoon de resultaten een hoogere uitkeeriog voorzeker zouden
toelaten, is deze niettemin twijfelachtig, gezien de belang
rijke salarisverhoogingeu,, aan het personeel toegestaan, die
bij een eventueel keeren van de conjunctuur een factor van beteekenis kunnen en ook wel zullen worden. In Maxwells
gaat niet zooveel meer om; ook in American Car & Foun-
dry’s zijn de zaken ingekrompen. Missouri’s waren sterk
gedrukt, naar men zegt op vrees voor een hooge storting,
hoewel deze wetenschap reeds lang bestaat en het koerspeil
op dien grond reeds geruimen tijd geleden belangrijk is
ingezakt.

30 Dec.
4 Jan. 6 Jan.
Rijzing
of
1916
1917 1917
daling.
American Beet Sugars ..
83
91
91
+
8
American

Can.

……….
49 /,
53
18
11,
54
+
4
1
18
American Car. en Foundry
71
8
18
74’18
73
8
19
+
2
American Hide en Leather
5811,
68’14
66818
+
7
15
11
American Smelting en Ref.

101
15
1
16

104’12
104
1
18
+
2
15
116
Anaconda Copper

……..
J74
7
/
182
17714
+
218
Central Leather

……….
85’/4
95
93
+
7’/
Dominion Steel Corp…..
65
72
70
+
5
Gulf States Steel……….
111
116’i
120
+
9
Studebaker

…………..
106
10911
4
*
110
+
5814
Steel Corporation

……..
102
11018
108’18
+
6’I,
Atchison Topeka ……….
103°/je
104
5
18*
103
1
1
+
1/,,
Chicago Rock Islanci ……
32
30
‘/
29’I,
—
281
4

Union

Pacific

…………
148
148
5
18
149
1
12
+
1’12
Int. Merc. Mar.

afg. aand
29
1
12
32
8
116
30’/
+
1
8
18
Int. Merc. Mar. pref …….
84″!,,
88’/,,
8718
+
2
11/,,
Maxwell Land Grant….. 36/,
39 38

–
+
1
8
18
*
exdiv.

De Londensche beurs verkeert thans in spanning, daar
de uitgifte van een groote consolidatie-oorlogsleening, lie
tevens nieuwe middelen moet verschaffen, aanstaande is. De
oude oorlogsleening was vast gesteiiid, daar de houders bij
deze uitgifte een conversierecht.kunnen doen gelden. Buiten-
dien zullen ook £ 335 millioen 5 pCt. schatkistobligatiën,
£ 150 millioen 6 pOt schatkistobligatiën en £ 1100 millioen
schatkistwissels in de nieuwe leening verwisselbaar worden.
2 ‘/2 pOt. Oonsols golden 55-55
‘f-55 ‘/2-55
‘/8 pOt.

Te Far
ij
s werden 3 pOt. Fransche rente hooger verhandeld:
60,90-62. De voorschotten, die de Bank van Frankrijk aan
den Staat moet verstrekken, blijven regelmatig stijgen. In de
afgeloopeu week vermeerderden deze weder met fr.300 millioen.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
8 Januari 1917.

T a r sv e. Gedurende de afgeloopen week waren de Amen-
‘kaansche markten zeer vasl en na zeer sterke schommelingen,
welke echter grooter schenen dan de meestal locale redenen
– rechtvaardigden, sluit Chicago weder niet meerdere centen
boven het peil van de voorafgaançle week. De maand Januari
zal waarschijnlijk op den loop der Amerikaansche tarwe-
–
prijzen van grooten invloed blijken. De aanvoer aan de
markten der Vereenigde Staten is namelijk in de laatste
twee weken begonnen te vern,inderen evenals de zichtbare
voorraad, ofschoon de vermindering nog niet van grooten
– omvang is. Mocht nu deze vermindering zich in de eerstvol-
gende weken niet uitbreiden en dus de tarvevoorraad opge-
wassen blijken tegen den nog steeds grooten uitvoer, dan is het
zeer goed mogelijk, dat de speculatieve houders van tarwe den moed verliezen en een belangrijke prijsdaling veroor-
zaken. Hieruit volgt niet, dat verdere vermindering in aan-
voeren en zichtbaren voorraad met zekerheid hoogere prijzen
zal veroorzaken. In de eerste plaats treedt in dezeo tijd
van het jaar dit verschijnsel geregeld op en bovendien is het tekort in den Amerikaanschen tarweoogst reeds zeer
sterk in de tegenwoordige hooge prijzen gedisconteerd.
Verder mag gewezen worden op eenige feiten, die niet op verdere pnijsverhooging wijzen. In Canada is van afname
van den zichtbaren voorraad nog geen sprake en de uit-
voeren van Argentinië zijn nog van flinke beteekenis, het-
geen, bij het kwantitatief slechte resultaat van den nieuwen
oogst, wijst op groote oude voorraden. Voor Britich-Indië
wordt een zeer ruime tarweopbrengst voorspeld en de oogst
in Australië, die in vollen gang is, belooft
,
weder een uit-
‘stekend resultaat, met een overschot voor’uitvoer, dat volgens
de laagste schattingen ongeveer 2 millioen ton bedraagt. Daar zal dus zeker van den ouden en den-nieuwen oogst
meer tarwe beschikbaar zijn, dan met de beschikbare scheeps-
ruimte kan worden vervoerd. De verscliepingeu van tarwe
van Australië maken een telkens grooter aandeel uit van
de wekelijksche wereldverschepingen. In de sedert den aan-
vang van het nieuwe tarweseizoen verloopen 22 weken werden
ongerekend Noord- enZuid-Amerika en Rusland, 2 millioen ton
tarwe verscheept tegen in het vorige seizoen slechts 400,000
ton. Verreweg het grootste gedeelte daarvan kwam van
Australië. Daar echter de groote vermeerdering in de uit-
voeren van dat werelddeel eerst van de laatste weken dateert,
doet zij zich nog niet gevoelen -in de aankomsten in Europa,
voornamelijk Engeland, waarheen de meeste Australische
tarwe haar weg vindt. Deze waren zelfs in de afgeloopen
weken, vooral in Engeland, kleiner dan het verbruik en de
voorraad in de Britsche bavenplaatsen was op 1 Januari

1

10 Januari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

33

voor het eerst sedert geruirnen tijd gedaald beneden 2 mii-
lioen quarters. Hij bedroeg op dien datum 1,9 millioen quar-
ters tegen 3 millioen op 1 Juli 1916. De binnenkort te
verwachten grootere aankomsten van Australische tarwe
echter zullen hierin zeker verbetering brengen. Bovendien
schijnen de Britsche onzichtbare voorraden zeer groot te
zijn en de nog te verwachten groote verschepingen van
Canada zullen er zeker verder toe medewerken, dat Enge-
land niet op zooveel Amerikaansche en Plata tarwe zal
behoeven beslag te leggen, dat het overige Europa, wanneer
bij den voortgang van het seizoen de uitvoer uit de Ver-
eenigde Staten afneemt, te zeer in het nauw wordt ge-
bracht. Dan zal dus de Britsche Wheat Commission, welke
de uitbreiding van den aanvoer uit Australië zoo sterk be-
vordert, niet slechts voor het eigen land, doch voor het
geheele tarwe-importeerencle Europa zeer gunstige resitltaten
hebben bereikt.
In overeenstemming met de prijsstijging in Noord-Amerika
sluiten ook de Argentijnsche tarwemarkten weder op een
–
hooger niveau. De prijzen in Buenos-Aires en Rosario zijn
weder boven $ 13.- gestegen, nadat zij in het laatst van
December eenigen tijd nauwelijks $ 11.- bedroegen. De
laatste dageu der week brachten weder eenige verlaging.
-.
– Mais. De verschepiugen van Mais van Noord-Amerika’
toonen nog weinig vermeerdering en in de naaste toekomst kan die ook nauwelijks worden verwacht, wegens de moei-.
lijkheden, welke het vervoer naar de havens ondervindt-
door het gebrek aan wagons; Verbetering op dit gebied
schijnt zeer bezwaarlijk te zijn. Van Argentinië blijven de
verschepingen vrijwel stabiel, doch de voorraden hegiunen
daar af te nemen en verdere vermindering in den uitvoer
mag binnenkort worden verwacht. Zoowel in Europa door
den beperkten
–
aanvoer als in Noord- en Zuid-Amerika waren
de markten vast met verdere prijsstijging. In Chicago is de rnaisprijs gestegen tot boven het in October bereikte
hoogste niveau en op 6 Januari sloot de Mei-termijn op
99114 cent. In de havenplaatsen is door het gebrekkige ver-
voer per spoor mais voor spoedigeverscheping zeer schaarseh
en voor de loopencie maand bijna niet meer te krijgen. De
geriuge uitvoer-mogelijkheid heeft echter wegens goede

:
vraag
voor binnenlandsch verbruik de prijsstijging niet
kuniien tegenhouden. In Argentinië is de verwachting om-
trent den nieuwen maisoo
g
st weder door verderen regenval
iets verbeterd, doch door goede vraag voor export en in
overeenstemming met de Noord-Amerikaansche markten,
zijn ook daar deprjzen hooger. In den loop der week is
‘mais te Buenos-Aires zelfs tot $ 10.- gestegen en ofschoon later weder eene daling intrad, bedraagt de prijs nog steeds
boven $ 9.-. Daardoor zijn ook te Rosario, waar sedert
eenige weken geen zaken werden gedaan, omdat de make-
laars waren overeengekomen geen mais te verhandelen
beneden den toen onbereikbaren prijs van $ 8.-, weder
maiszaken mogélijk geworden. Den 5den Januari is door
de Britsche Wheat Commission bekend gemaakt, dat zij ook
de zorg voor den aanvoer van mais op zich zal nemen en
als eerste maatregel alle nog niet aangekomen partijen mais,
onderweg naar Britsche havens, tot zich zal nemen voor de
prijzen van 5 Januari.
Ge r s t wordt steeds v9.n minder beteekenis voor de voor-
;
ziening van Europa met voedergranen. De verschepingen
zijn zeer klein en het aanbod schijnt voorloopig geene
vermeerdering te zullen ondergaan. De aanvoeren aan de Amerikaansche markten zijn in den laatsten tijd geregeld
afgenomen, terwijl de aangeboden partijen van geringe
kwaliteit zijn. De betere soorten schijnen zich reeds in
handen van verbruikers te bevinden. De aanvoeren van
andere landen zijn van zeer weinig beteekenis.
11 a v er. Het aanbod van deze graansoort blijft voldoende
en de markten zijn rustig. Wel wordt in Argentinië eene
geringe opbrengst van den uieuven oogst verwacht, doch
tot nog toe heeft dit feit geen merkbaren invloed op den
loop der prijzen uitgeoefend.
L ij n zaad. Ook voor dit artikel hebben in de afgeloopen
week de markten weinig verandering ondergaan. De vraag
blijft over het algemeen geying en in Argentinië valt geen
nieuwe prijsstijging te constateeren. Tot die rustige stem-ming zal- zeker de zeer groote opbrengst in Britsch-Indië
hebben bijgedragen, die eerst Engeland geheel onafhankelijk
heeft gemaakt van Argentinië, terwijl nu verscheping van
Britsch-Indisch ljnzaad naar Noord-Amerika wordt gemeld.

Noteeringen.

C1icogo
Buenos A3-res

Data
Tarwe Mais
Haver
Tarwe
Mais
Lijnsaad
Mei
Mei
Mei

–
Januari
.
Januari
Januari

6 Januari
1917

. .
185
99114
57
5
I8

13,30
9,40
24,25
4 Januari
1917

30 December
1916
. .
165
1
/2
1
)
95 ‘)
51’1′)

12,20
8,00
23,35
28 December 1916

6 Januari
1916
– –
126
1
/
77
l
1
48
1
14

9,00 4,90
11,60
4 Januari
1916

6 Januari
1915 ..
136
75’1
54
1
18

10,40
3
)
4,85
9,30
4 Januari
1915

6 Januari
1914

. –
91
1
1
6681
3981
a

8,308) 4,954)
11,80
5 Januari
1914

20 Juli
1914
. .
821) 56
1
/8′)
36
1
1
2
8
)

9,402) 5,382)
13,702)
20 Juli
1914

1)
per December.
2)
per September.
8)
per Februari.

4)
per Mei.

Loco-prijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten.
8 Januari 1917
2 Januari 1917 8 Januari 1916

Tarwe…………………………………………
Rogge (No. 2 Western) …………………………..
Mais (La Plata) ………………………………..
Gerst (46 ib. feeding) …………………………….
Haver (38 1h. white clipped) …………………………
Lijokoeken (Noord-Amerika van La Plata-zaad ……….
Lijozaad (La Plata) . …………………………….
8)
Regeeringsprjs.
AANVOEREN in tons van 1000 K.G. voor verbruik in Nederland.

456,’)
456,_t)
368,_i)

nom.
nom.
370,-
345,_t)
335,_
1
)
235,-‘)
345,_
t
)
335,_t)
262,-
19,-‘) 19,-‘)
13,25

200,-
1
)
200,_1)
150,50
740,-
740,-
395,-

Rotterdam
Amsterdam Totaal

1-6 Jan.
Sedcrt
Overrenk.
1-6. Jan.
Sedert
O,’ereenk.
1917
1916
1917
1 Jan- 1917
tijdvak 1916
t

1917
1 Jan. 1917 tijdvak 1917

20.185
20.185
4.296
–
__
–
20.185 4.296

–
_
433
–
_
–
–
433

11.593
11.5Ô3
798
9.418 9.418
3.157
21.011 3.955

2.608 2.608 2.283
– – –
2.608 2.283

1.252
–
__
– –
1.252
–
–
–
3.145 3.145 2.918 3.145
–

2.918

5.950 5.950
– –
–
–
5.950

740 740
–
– – –
740
–

Aanvoeren
in tons van
1000 K.G.
voor België.

10.175
10.175
7.433
– –
–
10.175 7.433

Artikelen.

Tarwe ……………
Rogge ……………
Boekweit …………
Mais …………….
Gerst …………….
Haver…………….
Lijnzaacl ………….
Lijnkoek …………..
Tarvemeel ………..

Tarwe ……………
Mais …………….

34

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Jânuari 1917
Ir

Buitenlandsche granen in Nederland.

De distributie van voedergranen en koeken voor December
is afgeloopen en de voor Januari te verstrekken percentages
zijn 35 pCt. voor mais, voertarwe en voergerst, 45 pCt. voor
haver, 20 pCt. voor ljnkoeken en 100 pCt, vooi afval der
bloemfabrieken. Deze percentages toonen dus geene ver-
betering tegenover de vorige maanden. Intussehen is in de
vorige week reeds aan sleeperijen in de groote steden, alsook aan gemeente-reinigingen, trams en dergelijke bedrijven, die
sterk gebrek hadden aan haver, voldoende haver verstrekt
om aan de eerste behoefte te voldoen.

Totaal invoeren 1916 voor verbruik in Nederland.
In tons van 1000 Kilos.

Rotterdam. Amsterdam. Totaal.

Tarwe…………..704.075

27.759

731,834

• Rogge…………..27.185

525

27.710

Boekweit………..11.345

500

11.845

Mais……………424.838

224.384

649.222

Gerst …………..106.167

23.881

130.048

Haver…………..54.235

19.726

73.961

Lijnzaad ………..124.009

53.959

177.968

Lijnkoek ………..147.675

23.257

170.932
Tarwemeel ……….

29:154

6.475

35.629

Invoeren voor België.

Tarwe………………….830.745
Mais …………………..110.585 Tarwemeel………………1.260

De overige statistische gegevens betreffende granen vindt
men onderaan hlz 33.

METALEN.

IJZER EN STAAL

Engeland. De week is voorbijgegaan zonder dat iets
bijzonders den ijzer- en staalhandel kenmerkte. Dit heeft
voornamelijk betrekking op den tusschenhandel, die lang.
zamerhand tot stilstand komt.
Duitschland. Het Stahlwerks Verband heeft in zijn
laatste bijeenkomst besloten, het provisorium, dat voor den
duur van den oorlog was opgericht, voor een jaar te ver-
lengen, n.l. tot 30 Juni 1918.
Buiten de nieuwê prijslijst, die onlangs door de ijzer- en
staalproducenten is gepubliceerd, is thans aangekondigd,
–
dat de ,,Vereinigung Rheinisch-Westfhlischer Schweisseisen-
werke” tengevolge van de toenemende kosn om ,,Puddel-
roheisen” te produceeren, den verkoopsprijs van ,,Schweis
1

eisen” met Mk. 40,- per ton heeft verhoogd.
Amerika. De ruw-ijzerproductie bedroeg gedurende
December 3.171.000 tons tegen 3.312.000 tons in November
en 3.203.322 tons in December 1915. De dagelijksche.
productie omvat een hoeveelheid van ongeveer 120.000 tons.
Het aantal hoogovens in werking verminderde van 322 in
November tot 311 in December.
De vraag naar scheepsplaten neemt gestadig toe en er
wordt vermoed, dat de Oostelijke fabrieken orders ont-
vangen hebben van slechts én verbruiker voor een totaal
van ca. 150.000 tons.

Loco-Noteeringen te Londen:

Data
IJzer
Clev.
Koper
Standard
Tin
Lood
1

Zink
No.3

5 Jan. 1917..
nom.
133-1-
181.-t-
30.101- 50.101-
29 Dec. 1916..
nom.
139.-/-
178.101-
30.101-
51.-/-
7 Jau. 1916..
7814
87.101-
173.101-
33.101-
88.-/-
8 Jan. 1915..
5418
59.151-
150.-I-
18d51-
28.101-
20 Juli 1914..
5114
61.-/-
145.151-
19.-/-
21.101-

STEENKOLEN.

Engeland bericht een vaste markt met iets hoogere no
teeringen voor gaskolen; verwacht wordt, dat de beperking
van den uitvoer naar Noorwegen niet zonder invloed zal
blijven op de prijzen voor stoomkolen, speciaal van Northum-
berland. Tengevolge van
–
de machinistenstaking liggen verscheidene
kolenbooten in Rotterdam-en Amterdam stil en bleef de
aanvoer van Engeland tot op heden (8 Januari) ruim 20.000: tons beneden de verwachting, hetgeen te meer te betreuren
–
is nu de reeds- sedert eenigen, tijd sterk verminderde aan-
voer van Duitsch land tot op een vroeger öndenkbaar geacht
minimnrn• is tel-uggelonpen.

Meer, dan ooit blijkt thans het groote belang voor ons land
en industrie- bij de Limburgsche mijneû, wier sterk gestegen
productie – circa 10.000 tons per dag – het mogelijk maakt
verschillende bedrijven in gang te houden, die anders on-
herroepelijk zouden moeten worden stopgezet.

PETROLEUM.

(Ontleend aan den ,,Petroleum Review”.)

Londen, 29 December 1916.
Petroleum. Er is nog steeds flinke vraag naar geraffi-
neerde Amerikaansche oliën.
In de prijzen is echter geen verandering gekomen, nl.:

2e destillaat ……..1 s. 1 d.
Standard White …. 1 s. 1
1
12 d.
Water White ……1 s.
2112
d.

Smeeroliën. De markt is zeer vast voor loco. Prijzen zijn
onveranderd. Transacties op termijn vinden niet plaats.
American pale ……..vanaf £ 22

American red ……..,,

£ 22
Ainerican filtered cyl

£ 20
Amèrican cyl. ……..

£ 17

Stookolie en vethoudende oliën zijn niet officieel genoteerd.

Benzine. De prijzen hebben sedert het laatste bericht geen
verandering ondergaan.

–
No. 1 …………2s. lOd.
No.2 ………….2s.

9d.
No. 3 …………2s.

8d.
In Schotland en jerland zijn alle merken 1 d. pr gallon
duurder.
Voor de verbruiksbelasting dienen bovenstaande prijzen met
6 d. verhoogd te worden.

Terpentijn. Na de inzinking van de vorige week hebben
‘de prijzen bijna weer het niveaif bereikt van 15 December n.l.:
Amerikaansch loco…. 54 s. –
Op termijn ……….5 s. 6 d.

Paraffine. Prijzen vast.
140
0
Smeitpunt .. …
57/s
d. tot 6 d.
130-132
0

5
d.
125-128
0

………4
7
/s d.

per gallon

118_120
0

4
1
/4d.

•Liverpool, 28 December 1916.
Petroleum-producten vinden flinken aftrek. Amerikaansch
staat van 11 d. tot 1 s. per gallon genoteerd. Geen aanvoer
van Russische -olie op de markt. –
Benzine wordt 2 s. 10 d. per – gallon genoteerd voor den
kleinhandel. Leveringen volgen echter moeilijk.

Bakou, 28 December 1916.
De markt voor ruwe olie blijft vast. Noteeringen staan op
,
45 kopeken per poed.

–

N e w York, 28 December 1916.
Geraffineerd in kisten … ….. 10,75 )
Standard White in vaten …… 8,35 ‘ per gallon. -.
Credit Balances …………..

2,60 )
Pennsylvanian Crude ……..$2,60 per vat.

KATOEN.

NOTEERINGEN VOOR LOCO-KATOEN.

(Middling Uplands.)

-1
5Jan.’17
29
Dec. ‘16122 Dec. ‘
16
1
5Jan.
‘
1
61 5Jan, ’15

New York …. 17,90e 17,25e 16,20e 12,45e

8,-c
Liverpool …. 10,96d 10,63d 10,09d

8,28d
1
4,71d
Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.

(In duizendtallen balen.)

1
Aug. ’16
tot
4 Jan. ’17

Overeen komstiqe perioden

1915.’16

1914’15

Ontvangsten Gulf-Havens..
3517
2655 3098
,,

Atlant. Havens
1505
1460
1586
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1603

–
1018-t
1188
‘tVasteland.
–
1291
1200

–
–
1077

–
Japan etc…
–
299
140
–
216

Voorradei
in
duizendtallen
29Dec. ’16
29 Dec. ’15-
29Dec. ’14

–
1751
1622
Binnenland-………………-
1367

‘
— –

1393 1184
Amerik. havens ………….

•
330
86-

–

-•
New York- …………….148
New Orleans ……..•
494
•

433
:357.:
–
—
Liver-pool

……………….
817
860

1
.

830- –

–

10 Januari 1917

ECONOMISCH-STA

BERICHTEN

35

WOL

In B r a d f o r d zijn de zaken in de afgeloopen week zeer
beperkt geweest. De prijzen bewogen zich voor alle soorten
in opgaande richting, en meer bepaald voor ,,fine crossbreds
tops” zooals blijkt uit de hieronder volgende noteeringen.
Op de eerste openbare veiling van La Plata wol te L i-
ver Pool werden 1280 balen, hoofdzakelijk ,,crossbreds”,
toegewezen. De vergelijking met de wol van het vorige sei-
zoen valt gunstig uit voor het nieuwe product. De stijging
der prijzen boven die der overeenkomstige veilingvan ver-
leden jaar, bedraagt voor de verschillende soorten: merinos
40
0
/o, line crossbreds 20
0
/0,
medium crossbreds 15 °/o, coarse
crossbreds 10
0
/o

–

Noteeringen te Bradford:

64

Colonial carded
Data

l
average

56

1

50

1

46

1

40

5 Januari

1917 ….

68

52

43/2 36

31
30 December 1916 .. ..

67

49

41

34

30
6 Januari

1916….

43

35

32
1
/2 28

25

SUIKER.

Onze Bi ets u ik er markt opende flauw met afdoeningen
van Januari-levering tot
f
21
11
/i-f
21112.
In het midden
der week vermeerderde de vraag op deze basis, waarop
verkoopers zich terug trokken. Men bood ten slotte
f
211
voor Januari-,
f
22,- voor Februari-,
f
23
1
1 voor Mei- en
f
24,- voor Augustus-levering, doch zijn de vraagprijzen
nu aanmerkelijk hooger.
Java blijft zeer kalm. Britsch-Indië en Japan toonen
geen belangstelling, doch moeten onlangs eenige ladingen
Java-suiker uit den laatsten oogst naar Australië ver-
kocht zijn.
In Frankrijk werd het invoerrecht op suiker van
Frs. 25,- verhoogd tot Frs. 40,-.
In Amerika was de markt vast gestemd. Spot-Centri-
fugals noteeren 5,39 c. tegen 5,27 c. eene week geleden.
De aanvoeren der week bedroegen 18.000 tons, de ver-
smeltingen 24000 tons en de voorraden 59.000 tons tegen
79.000 tons in 1915.
Willett & Gray hebben hunne raming van den Amen-
kaanschen bietoogst van 846.000 tons tot 750.000 tons
verminderd.
Op C u b a blijft de weersgesteldheid gunstig voor den oogst.

Cuba-statistiek:
1916 1915 1914

Ontvangsten der week
– .

17.368
37.000
24.000 fons
Totaal sedert 1 Dec. 1916
–
34.964
84.071 71.000
Werkende fabrieken …..74
109
79
Exp.

. U.K. 1/1-27/11/15 524.318
360.770 232.734
,,

,, Frankrijk

,,

144.435 5.895
33.011
Export

Geraffin.

uit de
V. S. v. N. A. 1/1-6/12/15 647.311
354.227 136.414
Totale voorraad

27112115

31.000 32.000 22.000

NOTEERINGEN

Data
Amsterdam
per
Londen
New York
96%
Tates
WIjle
Americ.
Gran,,-
Januari.
Ciibes
Java
lated
Centrifug.
No. 1
fob.

f
21/
47/1’/i
2216
27110k
5,27
29 Dec. 1916….
22’/a 47/P/a
–
27110k
5,14
5Jan. 1917 ……

5
Jan. 1916….
23
4016
2016
201-
4,454,58
5 Jan.1915….
,,

14
6
18
311-
– –
4,01 fL4,07
21 Juli 1914….
11
18
182
181-
–
–
3,26

RUBBER.

Ook in de afgeloopen week is de positie der rubbermarkt
onveranderd gebleven. Prijzen schommelen rond 31-; zoodra
noteeringen iets lager gaan, ontwikkelt zich meer kooplust en komen de prijzen direct weder op het oude niveau.
Para soorten iets vaster.

Noteeringen luiden

Prima Hevea Crepe en srnoked Sheets:

einde vorige week
Jan./Maart ……..
3I-/2

loco …….. 2/11’/
April/Juni ……..3/.

Jan./Juni

–
j

2

Juli’Dec. ………. 2/10/

–

Juli/Dec…..2/10
Hard fine Para

313
2
12

Para …….. 3/2/2

KOFFIE.

Noteerin
g
eii en voorraden.

Data
Rio
Santos
Wisselkoers
f’oorraad

1

..
Voorradii
..

5

Jan. 1917
386.000
6600
3.033.000
6300
12
1
132
30 Dec. 1916
417.000
6750
2.957.000
6300
12
2
132
5 Jan.

1916
439.000
5525
2.399.000
5800
11
11
132
24 Juli

1914
353.000
4900
889.000
5700
16

Ontvangsten.

Rio

Santos
Data
•

Afgeloopen
1
Sedert

Afgeloo pen

Sedert
week

1 Juli

week

1 juli

• 5 Jan. 1917 ..

28.000

1.502.000

138.000

7.921.000
5
Jan. 1016 ..

37.000 2.246.000 216.000 8.869.000

TABAK.

(Ontleend aan het Jaarbericht van de Makelaars
P. Meerkamp van Embden & Zoonen).

Aanvoeren van Nederl.-Indische Tabak van de laatste 3 oogsten.
•

Oogst 1915.
•

Doorsneepnijs

Ongeveer
Pakken

per ‘/i K.G.

waardebeclrag

•
Sumatra – –

233.008

178 ets.

f1. 63.750.000,-
(

787.028

–

1
Java ‘ waarvan onverkocht 57 ‘h,,

,, 70.500 .000,-
19.285 pakken )

–
Borneo.. ..

8.631

145

2.000.000,-

–

Oogst 1914.

iSumatra ..

246.543

93 ets.

,, 35.750.000,-
Java .. . –

491.002

33112,,

,, 29.600.000,-
Borneo….

14.942

59 ,,

1.375.000,-

Oogst 1913.

1
Sumatra – –

251.689

127 ets.

50.000.000.-
Java

587.218-

23
,,

25.000.000,-
Borneo ….

14.026

67 ,,

1.500.000.-

Ook in het afgeloopen jaar heeft de wereldoorlog, welke
helaas nog steeds voortwoedt en waarin voortdurend nieuwe
volken meegesleept worden, zijn invloed op ons artikel in.
hooge mate doen gevoelen.
In de eerste helft van het jaar is dit geschied door een
voortdurende rjzing der prijzen, welke onafgebroken voort-
ging tot Augustus, toen plotseling het invoerverbod van
tabak in Duitschland afgekondigd w&rd.
Hoe gevaarlijk zulk een toestan’d 6p den duur wordt, heeft
men niet altijd tea volle beseft; aangemoedigd door het
voortdurend succes, is men tea slotte prijzen gaan aanleg-
gen, waarbij van waardebepaling weinig sprake meer kon
zijn. Koopers, welke wilden trachten op de ouderwetsche
manier op qualiteit te letten, zagen hun moeite maar al te
vaak slecht beloond, want dikwijls zag men hen die het
gemakkeljkst over de gebreken konden heenstappen, de
tabak koopen en na korten tijd weder met winst kwijtraken.
Ontegenzeggelijk is er toen een element van speculatie op-
tgekomen, dat in het artikel in het geheel niet thuis hoort,
:
daarin tot nu toe, juist door de vakkennis die daarvoor
noodig is, gelukkig bijna geheel ontbroken heeft en daarin
op den duur ook niet kan blijven bestaan.
Intussehen mag men niet uit het oog verliezen, dat de
stijging der prijzen in de eerste plaats haar natuurlijke oor-
zaken heeft, zooals de groote toename van het verbruik voor
–
de legers, de geringere opbrengst van de oogsten in de
meeste oorlogvoerende landen, de nog steeds stijgende ver-hooging van den productieprijs en de vrachten, benevens het
voortdurend gebrek aan scheepsruimte, waardoor de aanvoer,
vooral van Amerikaansche soorten, veel langzamer gaat dan
in normale tijden, en het voorkomt, dat gekochte partijen
een jaar en langer in Amerika op verscheping wachten.
Wel wordt volgens de laatste raming de oogst in Noord-. Amerika op 85 millioen lbs. meer geschat dan die van ver-
leden jaar (toen deze 1060 millioen lbs. bedroeg) doch voor
het oogenblik speelt de verladingsmogelijkheid een veel groo-
tere rol dan het kwantum zelf, terwijl bovendien de voor-
raad in Amerika, door het opkoopen van veel oude tabak,
ook kleiner is dan anders.
Intusschen luiden de berichten omtrent den oogst in
Duitschland van dit jaar zeer gunstig, terwijl in Oosten-
• rijk-Hongarije door den algeheelen stilstand van de export,

36

ECONOMISCH-STATITISCHE BERICHTEN

10 Januari 1917

de anders voor uitvoer bestemde kwantums eveneens voor
binnenlandsch verbruik vrij komen.
Wanneer de raming van den Duitschen oogst van 38 11
40 millioen K.G. (tegen 26 millioen K.G. in 1913, het laat-
ste jaar vciôr den oorlog) juist blijkt, zou daardoor ongeveer
2/5 deel van het normale binnenlandsch verbruik gedekt
worden.
De aanvoer van alle vreemde soorten, welke in November 1915 door Engeland Vrij verklaard was, bleef dit tot 14 Juli,
toen plotseling het bericht verscheen, dat volgens kennis-
geving van de Engelsche Legatie, voortaan alle tabak, mèt
uitzondering van de Nederlandsch-Indische soorten, weer
aan de N. 0. T. geconsigneerd moest worden.
Nauwelijks was de agitatie door dit bericht veroorzaakt
eenigszins verflauwd, of op 7 Augustus werd, eveneens op
het onverwachtst, voor .Duitschlancl een invoerverbod van
tabak en tabaksfabrikaten, (met uitzondering van sigaret-
ten-tabak) afgekondigd, hetwelk dienzeifden dag in werking. trad. Alleen voor tabak, welke vSSr dien datum reeds eigen-
dom van Duitsche firma’s was, kon een uitzondering’.ge-
maakt worden.
Korten tijd te voren (op 1 Juli) was in Duitsdhland een
belangrijke rechtenverhooging in werking getreden, waarbij
de rechten op ruwe tabak verhoogd waren van 85 op 130
Mark per 100 K.G.
Hoewel het bekend was, dat eenigen tijd vroeger de voor-
raden in geheel Duitschland opgenomen waren, was men
1

vrijwel algemeen van opinie, dat het voorloopig nog bij de
rechtenverhooging zou blijven; ofschoon het bericht in de
vacantie-maand verscheen, waardoor men nog niet dadelijk
over den invloed op de markt kon oordeelen, zoo baarde het
dan ook natuurlijk groot opzien.
In de najaarsinschrijvingen deed zich die invloed reeds:
dadèlijk sterk voelen en het verschil met de prijzen, welke
besteed waren in de laatste Juli-inschrijving (toen de markt
in verband met de hernieuwing der N. 0. T.-consignatie op. het allerhoogste punt sloot) was zeer beduidend, meer nog
– voor de Amerikaansche bijsoorten, waarvan in elke inschrij-
ving een groot deel opgehouden werd, dan voor de Java’s..
Van deze laatste soort werd het aangeboden kwantum, zij
het tegen telkens wat lagere prijzen, geregeld opgenomen.
Van Sumatra vonden de gewone najaarsinschrijvingeu

geen plaats, doch werd de voorraad en bloc afgedaan en
daarna alsnog in inschrijving gebracht.
S
t
In niet geringe mate werd de handel in het najaar .QokI
belemmerd door het uitvoerverbod, eerst van jute als ver-1
pakking, later ook van tabaksmatten. Hierdoor werd .het
noodzakelijk de tabak van andere emballage te voorzien of
te trachten uit het buitenland oude emballage te betrek-
ken, waartegen dan de verzending van een evenredig aantal origineele balen toegestaan wordt.
Hoewel de regeling voor het binnenlandsch verkeer in
Duitschland thans getroffen is, tast men omtrent de wijze
waarop invoer van nieuwe partijen zal worden toegestaan
(uit den aard der zaak voor onze markt het belangrijkste
punt) nog in het duister.
De binnenlandsche regeling, welke alleen voor sigaren-
tabak geldt, komt in zeer kbrte trekken op het volgende
neer:
Opgericht is de Deutsche Tabakhandels Gesellschaft von
1916 met zetel in Bremen (voor de buitenlandsche) en Mann-
heim
–
(voor de inlandsche tabak), waarbij vertegenwoordi-
gers van alle belanghebbende takken betrokken zijn.
Deze instelling heeft het beschikkingsrecht gekregen ovër
alle in Duitschland voorradige tabak. Voor den verkoop der
inlandsche tabak zijn verschillende beperkende bepalingen
gemaakt en zijn bovendien standaardprijzen vastgesteld,
welke voor den nieuwen oogst loopen van 70 tot 130 Mark
per 50 K.G.
Voor buitenlandsche tabak geeft de instelling certificaten af, waarop de fabrikanten het benoodigde kwantum kunn koopen (wel te verstaan van reeds in Duitschianci liggende
tabak); deze worden slechts afgegeven voor hoeveelheden
welke voor vier maanden voldoende zijn, waarbij alsbasis
geldt het kwantum dat van 1 Januari tot 31 Juli 1916 ver-
arbeid is; deze zelfde beperking geldt ook voor die fabrikan-
ten welke hun eigen voorraad opwerken. Bovendien wordt de
winst van de verkoopers gelimiteerd op 18 pCt., (waarbij
inbegerpen zijn betaling op zes maanden en drie maanden
vrij lager).
Dat bij al dergelijke maatregelen niet alleen de prijs-
kwestie, doch ook de valuta-vraag een groote rol speelt, be-
hoeft geen betoog.
Ook in Engeland is men üa de rechtenverhooging van ver-
leden jaar tot beperking van den invoer overgegaan. Nadat
eenigen tijd de import geheel verboden was, kan thans voor

het tijdvak van 1 Juni 1916 tct 31 Mei 1917 permissie tot
invoer verkregen worden voor een derde deel van het in
1915 verkochte kwantum; alleen tabak uit de koloniën is
van deze beperking vrijgesteld.
In de Regie-landen tracht men hetzelfde te bereiken deels
door een, overigens ook door de verhooging der grondstoffen
gerechtvaardigde, sterke verhooging der verkoopprijzen, deels
door inkrimping van de fabrikatie, terwijl in Hongarije ter
bevordering van den aanplant de inkoopprijzen voor de ruwe
tabak met 50 pCt. verhoogd zijn.
Door de groote legerbehoeften blijft de uitwerking van al
deze maatregelen echter beperkt.
Hier te lande is men met de behandeling der nieuwe be-
lastingontwerpen nog niet zoover gevorderd, dat het wets-
ontwerp tot heffing eener tabak-accijns aan de beurt is.
Intusschen heeft de sigaren-industrie door de enorme
prijsverhooging der grondstoffen een moeilijken tijd door-
gemaakt enis men zelfs daartoe overgegaan, ter beperking
van werkloosheid, tegen sterk gereduceerden prijs mate-riaal voor de goedkoopste sigaren beschikbaar te stellen,
terwijl het verschil betaald werd uit een invoerrecht van

f
3,— per 100 K.G. geheven van alle aangevoerde partijen
tabak.
Ook tot een zeer noodzakelijke verhooging der prijzen
werd het besluit genomen; ongelukkigerwijze zijn echter
nauwelijks de tabaksprjzen weer iets gedaald, of van enkele
zijden hoort men reeds van verlaging der prijzen, waardoor
het moeizaam verkregen resultaat van veel conferenties
weder te niet gedaan wordt. –
De afzonderlijke bespreking der verschillende soorten
wordt in het volgende nummer opgenomen.
VETTEN EN OLlN.

Oleo-Margarine zonder zaken.
Noord-Amerikaansche ,,Extra’s” noteeren’ onveranderd
f137,
;
—, terwijl mindere soorten tot f115,— worden aan-
geboden.
Van Engelsche fabrikaten worden geoffreerd: ,,Midland
Extra” tot f123,— en ,,Palatine” tot f105,—.
01e o Premier – J u s lager, terwijl op Janari-aflading le soorten tot f110,— en 2e soorten tot f104,— gelaten
worden.
O leo – St e a r i ne. Noord-Amerikaansche merken worden
aangeboden tot
f
96.— en Zuid-Amerikaansche tot
f
1011/2;
alles c. j. 1. Rotterdam.
e u t r alla r d lager. De noteeringen voor Prima merken
zijn
f
121,-1122,—.
Katoenzaadolie. Er was één offerte aan de markt
van Boterolie â $12,85 per 100 Amerik. lbs. 1. o. b. NewYork
wat ongeveer uitkomt op
f
87,— c. i. f. Rotterdam.
Geraffineerd Cocosvet. Noteering f87,— voor
prompte-levering.

COPRA.

De markt voor copra bleef deze week zeer vast gestemd
en werden er voortdurend flinke zaken gedaan, vooral in
Java f. m. s. tot
f
4718. Molukken telquel
f
46e18 koopers.
De markt te Londen was willig gestemd en noteert men
daar thans Ceylon £ 45.5.- koopers en cif. Marseille £ 48.10.-.

NOTEERINGEN.

Java f.m.s.

6 Januari
1917….
f
471
30 December
1915…. ,, 47/8’N.O.T.-condities.
6 Januari
1916 …….36’/2)

–
6 Januari
1915 …..,43
20-25 Juli
.
1914….., 2814

VERKEERS WEZEN.

BEVRACHTINGEN.

6 Januari 1917. De invloed van door den Britschen
scheepvaartcontroleur genomen maatregelen was reeds te
bespeuren aan enkele bevrachtingen van Engelsch-Indië.
Waar de laatste afdoeningen van Bombay in de open markt
plaats vonden tot ca. 2301-, werd in de afgeloopen week een
schip van Karathi afgesloten tot een vrachtcijfer van 1451-
scale terms, hetgeen overeenkomt met ca. 1901-per ton d.w.
van Bombay slechts een vracht van 1101- per tOn te be-
talen had.
S

Van Noord-Amerika bleven de vrachten hoog; neutrale
schepen bedongen 142/6, net form, naar West-Europa en

J.
&
J. M. VOORHOEVE

Makelaars in z1ssurantin

Anno 1838

ROrFERDAM

om

10 Januari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.

.37

851-
voor kolen naar de La Plata Rivier. In de Atlantische

KOLEN.
havens wordt oponthoud voor schepen gevreesd tengevolge
van opeenhooping van goederen bij de spoorwegen.

–

. 1

Cardiff
,

Op time charter werden voor Arnerikaansche rekening
1

Dato

1

eenige booten tot zeer hooge vrachten afgesloten. Naar ver-

Bor-
deaux Genua

luidt, komen Deensche schepen voor time charter bevrachting’

1

Said

voorloopig niet meer in aanmerking, daar de regeering

daarvoor beperkende voorschriften uitgevaardigd moet hebben.

117 , Jan.1917 –

–

–

Naar Nederland werden geen bevrachtingen gemeld.

25130 Dec. 1918 –

–

–
318 Jzn.1916 fr 40,— 701-

701-

GRAAN.

.

.

419 Jan.1915 ,, 15,— 201-

2613
Juli 1914 ,, 7,—

71-

713

Oostk. Engeland

Rottes-
Cro,,-
Rivier
dom
stadt

621-
f8,—
–

3916
,,5,50
–
1919
,,6,—
–
1416
3’2
51-

Data

Petro-
grad
Londen! R’dam

Odessa
Rotter-
d

AtI. Kust
Ver. Staten
San Lorenso

[
R
otter-
1
do
am
,,;
Bs-istol
Rotter-
En ge-
Kanaal
dam
land

1,
117

Jan.

1917
–
–
– –
– –
–
25130 Dec.

1916
– –
f18,—
–
–
1401-
318

Jan.

1916
–
–
f9,30
1419
f57,—
1401-
4/9

Jan.

1915
–
–
101-
71-
751-
5216
Juli

1914
11 d.
713
1111
1
14
1111
‘/d
121-
121-

HOUT.

Cronstadt
Golf ven Mexico

Data

Hollan
1
P:ld Holland Engeland

DIVERSEN.

Bombay
Bir,na Vladivo-
Chili

D
0
a
West West
stork
West
Europa.
Europa
West
Europa
(d. w
)
(rijst)
Europa (salpeter)

–1/7

Januari

1917

25130 December 1916

318

Jaiivari

1918 ..
117!6
132
1
6
–
1251-
Januari

1915
. .
2216
351-
4319
601-
Juli1914
1416
1613
251-
22)3

1)
Per zeilschip.

(gezaagd) (,nijn-

BINNENVRACHTEN.

Hoewel de vraag naar scheepsruimte niet groot was, ble-
1
9
7
Januari
1917 ..

1
–
–
–

1
–
ven de vrachten prijshoudend. Tengevolge van de duurte der
25130
December 1916
..

1
–
–

1
–

1
51011)

steenkoln en den hoogen waterstand worden de sleeploonen
318
Januari
1916

..

1
–
–

1f
225;—
1
3401-
naar alle richtingen voortdurendhooger, hetgeen zijn invloed
419
Januari
1917

. .
–
– .
1
–

1
1301-
op de vrachtprijzen doet gelden.
Juli
1914

1f
12,—
2416 7716
–

VRACHTEN TE ROTTERDAM.
–

.
ERTS.
•.
(in Gld. per 2000
–
1

Bilbao
Cor tha-
Grieken-
.

.
ia,,a
Poti
Erts nr. Ruhrhave,,s’
Massale
Data
Middles.
bro
Middlcs-
bro’
Middles.
bro’
iIIiddles-
bro’
.

Data
–
–
1/4
losti jdl ‘/j lostijd!
1

goed.
Boven-
rijn

Watersta,,d

1-6

Januari

1917..
– –
–
zeer hoog
1/7

Januari

1917
..
–

– .
–
–
25130
December 1916
. .
201-
– –
–
25-30 December 1916..
–
– –
gunstig
3/8
Januari
1916 ..
2116
201-
–
–
3-8

Januari

1916..
0,32’I1
0,42
1
12
–
hoog
419
Januari
1915 ..
1213 121-
10/-
–

,
.4-9

Januari

1915..
0,2212
0,32
1
/2
–
gunstig
Juli 1914 ..
413
51012
519 816

,
-20-24 Juli

1914..
0,60
0,70
1,05
gunstig
–

ADVERTENTIËN

GEBROEDERS CHABOI,

ROTTERDAM

KASSIERSen MAKELAARS in ASSURANTIËN’

Deposito’s. – Rekening-Courant. -. Franco Chèque-Rekening.

Aan- en Verkoop van Wissels op het Buitenland. – Aan- én Ver.

koop van Fondsen. – Bewaarneming en Administratie van Effecten.
Oorlogs-, Transport-, Casco-, Brand-, Diefstal- e. a. verzekeringen

t
–

van elken. aard._

NIEUWE BERGING-NAATSCHAPPIJ – MAASSLUIS

OPGERICHT
1887

Contracteeren voor het lichten en beren van gezonken schepen

en lidingen, op de rivieren en buitengaats.

Belasten zich met het instellen van duikeronderzoek ; -het opruimen

van wrakken enz. door middel van springstoffen; het uitvoeren

van pornpwerken, waaronder het zuigen van ertsen en.granen.

38

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Januari 1917

MAANDSTAAT OP
31 DECEMBER 1916

VAN

DE WISSEL-
EN ÈFFECTENBANK

TE ROT’FERDAM

Aandeelhouders voor’ 90
0
10
deelneming
f

2.00.000,-
1.350.000,—
Vennootsch.
Kas, Wissels en Coupons

…………
10.111.773,26
1
12
Deposito in

Als waarborg
f

223.675,—
,,
107.421,74

Kapitaal

………………………..

Effecten
..

voor90% v/
Effecten van Aandeelhouders

……..
223.675,—
Vennootsch.

houder

Eigen

Fondsen

……………………

Deelneming in Syndicaten …………
,,
.86.941,38
Deposito in

2e Serie

,,1.126.325,—
Prolongatiiin en beleeningen gegeven

.

1.192.600,—

‘
Geld ……
.-

____________
1.350.000,—

2e

Serie

……………………….
f

,,
1.704.029,67
,,

378.871,55
id.

voor geaccepteerd

………….

..

,
186.847,23
Reserve voor te verstrekken Penoenen
si
Voorschotten op Ondeipand of Borgtocht
,,
3.011.072,08′!.,.
en

Ziekengelden

… ……………
,,

92.581,17
id.

op Consignaties ……….

..

38.059,89

Reservorekening

………………….

Fonds voor Pensioenen en Ziekengelden
26.249,—

…

,,
1.738.370,89
,,

6.750.066,32′,
,’

..

Saldo
‘
s

Bankiers

………………….

Gebouwen en Safe-Deposit …………
,,

..

..

467.517,60

‘
“Saldo’s

Bankiers

………………..
296541,57’/2
Deelneming in het Zieken- en Pensioen-
Traites

geaccepteerd ……………….
227 525,-

Debiteurenin Rekening-Courant ……..

fonds Twentsche Bankvereeniging c.s.

..

118.830,17

Depositorekening

…………… …….

Crediteuren in Rekening-Courant ……

..
..
8.715.304,30

–
f
20.337.138,92

..

f
20.337.138,92

DE TWENTSCHE BANKVEREENIGING

B. W. BLIJDENSTEIN & Co.
AMSTERDAM, LONDEN, ENSCHEDE, ALMELO.

MAANDSTAAT VAN DE KANTOREN AMSTERDAM.

31 December 1916
31
-December 1915

6.734.250,
—

f

6.617.187,50

230.000,—
•,,
925.000,-
354.600,-
1.865.000,—
f

8.829.250,—
,,

274.200,—
f

8.170.987,50

26.730J50,—.
24.531.650,-
11.976.298,48
1
/,
13.422.708,20′,’,
32.70304,72
.s
23.222.123,22
8.913.736,72
–
‘
7.224.384,77 3.304.295,—
5686.035,—
2.688.522,85 ‘/2
1.789.450,05’1,
f
19.581.544,81
f
19.950389,67
1
/
2.910.000,—
16.671.544,81
2.160.000,—
17.790.389,67
1
1,

12.057.726,91
.
12.752.297,08’1,
2.050.142,—
1.740.206,02
950.446,19
986.103,09

f

126.882.417,69
f

117.316.334,62
–

f
11.901.500,—
–

–
f
12.033.500,-
2.355.367,50
2.175.602,50
4.686.083,44
4.547.273,64
2.400.826,98
f

21.343.777,92
2.218.576 01
f

20.974,952,15
171.974,63

149.793,73
–
,,

25.390.950,—
23547.050,—
15.371.558,42
13.858.947,891
1.415.200,—
.
2.989.300,-
238.366,97
.

.
283.577,16
40.869.208,77′!,
30.189.336,14
6.349.756,70
4.336.600,38
1.681.197,45
5.053.140,38
1
1,
-,–
,,

2865.255,61
11.802.861,54
.
11.421.748,35
2.247.565,28V2
,,

1.646.632,82

f
126.882.417,69
..
f
117.316.334,62

DEBET.

Kapitaal en Reserven te Londen ……
Fondsen voor rekening onzer Tsventsch
Kantoren gedeponeerd te Londen….
Fondsen in Commanditair en Leen- Depôt, gedeponeerd te Rotterdam….
Aandeelen de Wissel- en Effectenbank….

Fondsen in Commanditair en Leen-
Depôt, gedeponeerd te Amsterdam
Kassa, Wissels en Coupons ……….
Nederl. Staatsleeningen, Sehatkistbil
jetten en Schatkistpromessen
Saldo’s bij Bankiers………………
Prolongatiën gegeven …………….
Syndicaten en Eigen Fondsen ……..
Credietvereeniging ………………
af: loopende proonessen….

Voorschotten tegen Onderpand of Borg-
tocht en Saldo’s Rekeningen-Courant
Voorschotten op Consignatiën ……..
Gebouwen en Safe Deposit ……….
Totaal….

CREDIT.

Kapitaal ……………………….
11

Credietvereeniging……….
Reserven …………………
…….
11

Credietvereeniging……….

Zieken- en Pensioenfondsen ……….
Fondsen in Leen-Depôt …………..
Deposito’s ……………………..
11
op prolongatie …………
Saldo te ontvangen en te leveren Fondsen
Saldo’s Rekeningen-Courant ……….
– ,, Credietverg
Saldo Rekeningen met de Bijkantoren
Kassiers Rekeningen ……………..
Te betalen Wisséls ………………
Diverse Rekeningen
.
………………

– Totaal….

i:o
Januari 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

39

Eerste Nederlandsch,

„

e Hypotheekbriefbank

‘s-GRAVENHAGE
—
LANGE VIJVERBERG 9

Geeft af
4′
!
2°
!O
en 4°/oA1geneene Hypotheekbrieven

tégen beurskoers.

Holland
–
Canada Hypotheehbank

—

‘s-Gravenhage

Uitstaand bedrag Pandbrieven ruim
/
12.000.000,
—

•

5
pCt. Pandbrieven tegen den- koers van 100 pCt.

Scheepvaart
,
en SteenkoIen-Maatschappij — Rotterdam’

Filialen: AMSTERDAM
–
IJMUIDEN
‘—
LEEUWARDEN
–
HARLINGEN

ENGELSCHE STEENKOLEN

GEREGELDE LIJNEN:

ROTTERDAM— LEITH

AMSTERDAM—NEWCASTLE o/T.

HARLINGEN —GOOLE

Boll
&
Dunlop’s Distilleerderij, kotterdam
Nijgh
&
Van Ditmar’s’

OPGERICHT ANNO 1821

–
–
Uitgevers-Maatschappij

Agenten, de Heeren: JACOBSON, VAN DEN BERG
&
co.;semarang,
oeraoaya,

atavia, ‘.nenoon

Wijnhaven 111-113

–

Rotterdam

Telefoon 7841 -7842-7843

VAN NIE
&
Co., Medan, Dcli
HESTERMAN
&
Co., Menado

‘
Belast zich met ‘t verzorgen van uit-

NICHOLAS RATH
&
Co., New York
gaven en
tijdschriften
op elk gebied

NAAMLOOZE ‘ENNO0TSCHAP

,,VRIESSEVEEM”

GEVESTIGD TE AMSTERDAM

Geplaatst Maatschappelijk Kapitaal
/
1.500.000
9
—

UITGIFTE VAN

ƒ
1890.000,— 6
pct.
Cumudatief Ppefopente Aandeelen

met recht van voorkeur voor Aandeelhouders

De INSCHRIJVING op deze uitgifte wordt,

nder voorbehoud van’ de Koninklijke goedkeuring
op de wijziging in de Statuten, opengesteld op

MAANDAG 15 JANUARI 1917,

tot den koers van
100 pCt.
ten kantoren van ondergeteekenden, waar Prospectussen enlnschrijvings-
biljetten verkrijgbaar zijn.

PATIJN, VAN NOTTEN
&
Co.
AMSTERDAM,

‘

,

BOELE VAN HENSBROEK
&
GERDES
Januari

1917.
ROTTERDAM9

‘-”
R.
MEES
&
ZOONEN.

40

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 Januari 1917

NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP

INDUSTRIE- EN, HANDELMAATSCHAPPIJ

VAN
P. DE GRUYTER & ZOON

GEVESTIGD TE ‘s1HERTOGENBOSCH
Opgericht bij acte, den 28en December 1916 voor den Notaris Mr. H. C. F.
RITS
te ‘s-Hertogenbosch verleden, waarop de
Koninklijke .bewilliging is aangevraagd

Maatschappelijk Kapitaal
f 6.000.0009

verdeeld in:

f 2.000.000,—
gewone Aandeelen,

2.000.000,—
6 pCt. cumuIatief-prfernte Aandeelen en

2.000.000,—
6 pCt. cumulatief-preferente winstdeelende Aandeelen,

waarvan geplaatst en volgestort:

f 2.000.000,—
gewone Aandee1en,. .

1.250.000,—
6 pCt. cumulatief-préferente Aandeelen en

1.250.000,—
6 pCt. cumuIatief-prferente winstdeelende Aandeelen

De
ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING
bericht, dat de INSCHRIJVING op

f1.000.000,— 6 pCt. cumulatief-peferente Aandeelen en

f1.000.000,— 6 pCt. cumulatief-preferente winstdeelende Aandeelen

deel uitmakende van het geplaatst en volgestort maatschappelijk, kapitaal, op

VRIJDAG 12 jANUARI 1917

van des voormiddgs 9 tt des namiddags 4 uur

is opengesteld bij hare kantoren te
Rotterdam, Amsterdam en ‘s-Gravenhage
en bij de
ZUID-

NEDERLANDSCHE HANDELSBANK té ‘sHertôgenbosch,
tot den koerst van
100 pCt.

Prospectussen en inschrijvingsbiljetten, alsmede exemplaren der statuten, zijn bij de inschrijvings-

kantoren verkrijgbaar.

ROTTERDAM, 8 Januari 1917..

–

NATIONALE INDUSTRIE

. MODERNE

rDRAA9BAN
KEN,

1 MAAT
ij lAN BERKEL’SPATEPIV

ROTTERDAM

UNIE BANK

voor

Nederland en Kolonien

• AMSTERDAM
BATAVIA – SOERABAYA

VAN RIJN & C
–
1
0

UTRECHT – POSTBUS 40

EENIGE FABRIKANTEN

VAN DE UTRECHTSCHE

FIJNE TAFELMOSTERD

De Erven de Wed. J. van Nelle

ROTTERDAM

Tabaks- en Sigarenfabriken

Koffièbranderij – Theehandel

Reeders en Cargadoors

GEBR.
VA
N UDEN

Bevrachtingsagenten
–
Expediteurs

KOOP en VERKOOP VAN. SCHEPEN.

ROTTERDAM – AMSTERDAM – ZAANDAM

Telegram-Adres: VANUDEN”