Jrg. 17, editie 878

20 OCTOBER 1932

AUTEURSRECHT
VOORBEHOUDEN.

10

Economïsch-Statistische

Ber
*
i
*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIÈN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMLSSIE VOOR DE R!JNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

17E JAARGANO

WOENSDAG 26 OCTOBER 1932

No.
878

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Rasselt; Jhr. Mr. L. R. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandela; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. R. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Staart. Redacteur-Secretaris: Dr. H. M. H. A. van der Valk. Secretariaat: Pieter de koochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000t Postrekening 8408.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh
d
van Ditmar N.V., Uitgevers, Rotterdam,
Amsterdam, ‘s- Gravenhage. Postchèque- en giro.rekeiving No
145192.

26 OCTOBER 1932.

De prol-ongatierente noteerde (leze week weder
1 pCt.; particulier disconto
34
/
ie,
pCt. en cailgeld

Cii.
1%
pCt.
S *

Bij de inschrijving op liet schatkistpapier werd in
totaal ingeschreven
–
voor
f
104.815.000, toegewezen

werden
j’
5.065.000 drie-maands promessen
f
999.67
of
IA
pCt.; en f19.771.000 jaarbiljetten á
f
1.020.05

of ca. 1 pCt. Op de inschrijving voor de zes-maands-
biljetten werden geen toewijzingen gedaan.
.5

*
*
Op den weekstaat van i)e Nederlandsche Bank
blijkt de post binnenlandsche wissels te zijn gedaald

met
f
718.000; de heleeningen namen daarentegen
met f 118.000 toe. De post papier op het buitenland bleef ongewijzigd. De diverse rekeningen onder cle
activa der Bank stegen met een klein bedrag.
De goudvoorraad verminderde met
f
20.000, terwijl

de zilvervoorraad steeg met
f
690.000; per saldo ver-
toont dus het munt cii muntmateriaal een toeneming
van
f
670.000.
Onder de passiva der Bank kromp cle biljettencir-
culatie met f 11,6 millioen :in. De rekening-courant-
saldi klommen met nagenoeg gelijk bedrag, daar liet
tegoed van het Rijk met
f
29,1 millioen toenam (tot
niet minder dan
f
70,1 millioen), terwijl de saldi van
anderen met -slechts
f
17,2 millioen ‘daalden. Het he-sc’hikbaar metaalsaldo is met
f
584.000 gestegen; het dekk-ingspercentage bedraagt nagenoeg 83 pOt. even-
als de vorige week.
* *
*
De gebeurtenis op de wisselmarkt van deze week
was wel de daling van het Pond Sterling. In Enge-
land wordt in deze baissé niets buitengewoons gezien;
de geruststellende verklaringen, die men daar publi-
ceert, spreken voor het ineerendeel over de gewone
seizoen-invloeden, die hun invloed doen gelden. Op
het Continent echter heeft.rnen de beweging van den
Pondenkoers reeds geruimen tijd met eenige bezorgd-
heid gade geslagen. Een dalihg, zooals er deze week
gkomen,is, werd reeds lang verwacht en algemeen is

men der meening toegedaan, dat het hierbij wel niet
blijven zal. De Dollar, die in Londen op ongeveer
3.45 werd vastgehouden, werd in cle afgeloopen week
om nog niet bekende redenen losgelaten, waardoor de
wisselmarkt, ‘die zich zoo langzamerhand iian clezen
zoo weinig sc’hommelenden koers had aangepast, plot-
selin.g werd opgeschrikt De markt verkreeg eën ner-
veus en éénzijdig karakter. In Londen werd tijd
tot tijd nog wel eens van hoogerha’nd ingegrepen.,
doch meestal liet meii spoedig den koers weder zijn
vrijen ioop.
1)0
$/ n.oteering is tot 3.354 gestegen,
waarop een reactie tot 3.40 volgde. Gisteren is de
koers echter weder tot 3.33 opgeloopen. Hier te lande
zijn Ponden van 8.56’% tot 8.2634 teruggeloopen, ter-
wijl, Dollars, die aanvankelijk van 2.4860 tot 2.4805
inzakten, tenslotte weer tot 2.4835 konden verbete-
ren. Marken gingen van 50.08 tot 58.98 terug;’ er was
veel aanbod en maar weinig vraag. Fransche Francs
goed gezocht: 9.7634-9
.7l.
Belga’s onveranderd

34.55. Zwitsersclie Francs 48.02-47.98. Lires kwa-
uien’ van 12.74 op 12.70. Peseta’s nog altijd ca. 20.35.
in sympathie niet ‘het Pond noteerde Kopenhagen
‘43.10, Stockholm eveneens 43.10 en Oslo 42.—. Cana-
deesche Dollars wat lager: 2.30.

Op de termijnmarkt waren Ponden op termijn flink
aangeboden; ze noteerden op één en drie maanden
resp. 1 en 2 cent disagio. Dollars op deze termijnen
734 en 20 punten cleport, echter met weinig omzetten.

Op de goudmarkt was er ‘veel vraag naar haren, die

tusschen de
f
1.651 en
f
1.652 en – ook nog wei een
fractie honger werden gedaan.

Eagles en Sovereigus waren ‘hier voor buitenland-
sche rekening flink gezocht; zij noteerden resp. ca
.
2.4875 en 12.0714. Marken bauknoten wat lager:

58.95.

LOND]SN, 24 OOTOBER 1932.

Geld was beter bruikbaar verleden week, zoodat de
namiddagprjs zich vrijwel op
34
pOt. stelde, terwijl
de markt meer dan in den laatsten tijd voorkwam,
van de Clearing Banken moest benen tegen den mi-
nimum prijs van 1 pOt.
‘Disconto bleef in de eerste helft van de week vast
op
%13/.
Bij de inschrijving op ‘nieuwe schatkist-promessen op Vrijdag bleek echter, dat cle prijs van

34
pOt, niet gehouden kon worden, daar de concur-
rentie tot
fis
pOt. ging. De toewijzing had dan ook
even onder dit
cijfer
plaats. Een verontrustend
verschijnsel
was de zwakke hou-
ding van Sterling. Nadat de koersen voor Dollars en
Guldens de week openden op resp. 3.4434 en 8.56,
bleek, bij een voortdurende vraag naar goudvaluta’s, vooral in Parijs, bij een overeenkomstig aanbod van
S’terling, ‘het niet mogelijk om Sterling op hot niveau
van den laatsten
tijd
te houden. De koersen liepen
met kleine schommelingen eigenlijk voortdurend
terug en sluiten lieden op resp. 3.3214 en 8.2534.
Dit had begrijpelijkerwijs een vcrontrustenden in-
vloed op de effectenmarkt.

844

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1932

HET ONTWERP-HUISARBEIDSWET.

De grondslag van het ontwerp.

Ruim dertig jaren geleden werd in Duitschiand
tegen de huisindustrie een scherpe
strijd
gevoerd.
Velen verdedigden toe:ti het standpunt, dat de huis-

industrie volstrekt moest worden verboden, omdat er
louter groote nadeelen aan waren verbonden.. Men
wees op de zeer lage bonen en de zeer lange arbeids-tijden der huisarbeiders en de onhygiënische verhou-dingen, waaronder de arbeid werd verricht. Ook voor
den verbruiker zag men geenerlei economisch voordeel.

Want niét hij profiteerde van de lage productiekosten
in den vorm van lage prijzen, maar de ondernemer,
clie een ruime marge tusschen kôsten en prijs wist te
handhaven. Bovendien werd de huisindustrie een ge-
aar geacht voor de opkomende sociale wetgeving. De
ondernemers zouden daardoor een prikkel ontvangen
om werk van de fabrieken naar de huisindustrie te
verplaatsen, teneinde geheel vrij te zijn in het vaststel-
len der arbeidsvoorwaarden. Het is deze stemming,
welke Wilbrand-t van de hui-sindustrie deed spreken
als
–
van een ,,sleichende. fressende Krankheit am
Volkskörper”. En Sombart uitte zich in clenzeifden
geest, toen
hij
in 1891 over de huisindustrie econo-
misch, sociaal en ethisch een veroordeelend vonnis uit-
sprak.

Tegenwoordig worden heel andere klanken verno-
men. Paul Arndt, die van het onderwerp veel studie
heeft gemaakt, kwam eenige jaren geleden tot de con-clusie; ,,D:ie Heimarbeit ist in der Mehrzahl der Fiille
kein Fluch, sondern em. Segen”. Naar zijn meen.ing
bedt de hu.isarbeid voör den arbeider een zekere aan-
trekkelijkheid. Want de arbeider kan dan de indeeling
van zijn arbeidstijd zelf bepalen. hij is niet als de
arbeider in een groote fabriek een raadje in het groote geheel. Er is plaats voor meerdere zelfstandigheid: hij
is meer eigen baas. Bovendien – aldus -Arnd-t – geeft
de huisindustrie arbeid aan -zwakke erc minder valide
arbeiders, die het temjio van de fabriek niet kunnen
voihoudçn. Elders kunnen zij daardoor niet meer te-
recht. 1)e huisarbeid geeft hun nog geregelde be’zig-
heid en stelt -hen in de gelegenheid nog iets te verdie-
nen. Do gezinsverhoudingen. zouden volgens Arn-dt en
ie zijnen door de hoisindustrie eveneens worden be- –
‘orderd. Ouders en kinderen zouden op deze wijze veel
‘neer samen ‘kunnen zijn. Dr. Marie Simon geeft in
haar in 1931 verschenen publicatie
t)
aan die gedachte
op de volgende wijze uiting:

,,Von vielen Autoten wird gerade das Erzieherische
cl ieses tiiglichen Zus-ammenseins von Eltern und Kin-
dlern gerühmt. Die Ki.nder’ werden von früh auf durch
das Beispiel der Eltern an regelmëszige Anbeit ge-
wölrnt. Es sen’kt sich ein gutes Samekorn in die Seele
des Kindes
;
das ‘spiiter gute Frucht triigt. Es wird
auch vielfach bestiltigt, dasz die Kinder aus hausinclu-
strielen ,Familien sich im spilteren Berufslebeu durch
Ordnung, Fleisz und Pflichttreue auszeichen.”

– Het ‘bestaan van misst-andeh in de huisi ndustrie
wordt geenszins ontkend. Maar – zoo wordt gerede-
neerd – deze misstanden zijn niet aan den huisarbei.d
i ahaerent, maar een gevolg van de persoonlijke om-
standigheden, waaronder de huisarbeid dikwijls wordt
uitgeoefend. Veel huis-arbeid wordt verricht -door zie-
Icen en ouden van dagen, die niet meer mede kunnen.
Verder is de woonplaats van den huisarbeider dikwijls
te ver van de markt verwijderd, waardoor hij een be-
hoorlijic afzetgebied voor zijn productie mist. Ook is
hij dikwijls achterlijk in zijn methode van produeeeren.
Dit alles drukt de uurloonen tot- een zeer laag peil.
Veel te lange arbeidstijden moeten dan de te lage uur-
bonen weer goedmaken, omdat anders een ‘te laag
weekloon wordt verkiegen. Ook de klachten over kin-
derexploitat.ie worden doo- Arndt en andere verdedi-
g
e
rs der. hiisindustrie niet tegengesproken. Maar zij

i) Der wisseuseha-ftliche Streit Ober die Berechtigung der
Eleimarbeit, pag.
39.

INHOUD

–

BIz.

HET
ONTWERP-HUISARBEIDSWET
door
Mr. Dr, A. A.
van

Rhijn

………………………………..
844

De gevolgen van de nieuwe Duitsche bepalingen ten aan-
zien van den boterinvoer voor Nederland door
0.
Oprel
846
Nikkelen pasmunt en muntfondsen door
Prof.
Dr. C. A.
Verrijn Stuart

…………………………..
846

1)e resultaten van het landbouwbedrijf in het boekjaar 1931/’32
door
Â. P. Minderhouci ………………..
848

IJzer en staal in
1931
en de eerste helft van
1932 II
(Slot) door
T. Hagtingius ……………………..
849

Javasuiker en de commissie van advies nopeus
de
econo-
mische samenwerking tusschen Nederland en Ned.-
Indië door
A.

W. Volz ………………
.
………
852

Leidt de grondstoffenvaluta tot sterke schommelingen
in
het prijsniveau der eindproducten, tot onbeheersch- bare voorraadvorming en tot chronische overproductie
van

grondstoffen? III

(Slot)

doör
Prof. Dr. Ir. J.
GondriaanJr ……………………………….
853.

)e
Rijksmiddelen over September
1932 …………..
853

AANTEEKENINGEN:

Resultaat van de rondvraag van de Internationale
Vereeniging voor de Suikerstatistiek…………
854

MAANDCIJFERS:

Overzicht der Rijkstniddelen ………………….
855

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………..855-858

Geidkoerseri.
–
Wisselkoersen.
–
Bankstaten.
–
Goederenhandel.

achten al ‘-dien kinderarbeid een gevolg van het feit,
dat juist zeer groo’te gezinen, met het oog op de nou-
dige bijverdiensten, tot huisarbeid ôvergaan. Hun con-
clusie is daarom, dat huisarbeid, die wordt verticht
door -gezonde en krachtige personen, die hun vak ‘er-
staan, de gesignaleerde nacleelen mist en op grond van
de daaraan verbonden voordeelen moet worden toege-
juicht. –
Wij zouden tusschen deze beide uiterste standpun-
ten een middènweg willen ‘kiezen. Eenerzijds ging men
jaren geleden zeker te ver door iederen huisarbeid te
willen verbieden. Maar anderzijds, is het o.i, ook on-
juist om de kwalen der huisindustrie alleen aan per-
soonlijke omstandigheden te wijten. Tusschen kwalen
en persoonlijke omstandigheden is ten deze een nauw
verband.
In de huisindustrie zoeken hun toevlucht, zij die
minder -bekwaam en minder valide
zijn
en daardoor

elders geen arbeid kunnen vinden. Het baat weinig te
theoretiseeren, d-at huisarbeid onder gunstige persoon-
lijke omstandigheden verricht, zulke voordeelen biedt,
wanneer de ervaring leert, dat vooral de personae mi-
serahibes dezen arbeid verrichten. Alsdan is er zeker
-aanleiding ten ‘hunnen behoeve -beschermende bepalin-
gen te maken.
Het ontwerp stelt zich eveneens op dit standpunt.
Wij kunnen evnwel niet zeggen, dat daaraan in de
toelichting op de gewenschte wijze uiting wordt ge-
geven. Het algemeen gedeelte dezer toelichting schijnt
ons -weinig systematisch. Intusschen valt uit de artike-
len van het ontwerp en de toelichting tezamen toch
voldoende af te leiden, dat de huisarbeid wordt aan-vaard, en dat de bedoeling van het ontwerp alleen is
de misstanden, waaronder de srbeid wordt verricht,
tegen te gaan. –

Twee middelen te,
–
verbetering.

Het ontwerp geeft in hoofdzaak twee middelen om
misstanden te ‘bestrijden.
ilet eerste middel is vervat in artikel 3 van het ont-
werp. Hier wordt vooral beoogd
verbetering der
–
hygië-

nische verh.pudingen.
Bij
algemeenen maatregel van
bestuur -kan onder meer worden bepaald, dat bepaalde soorten van werkzaamheden op grond van gevaar voor
de gezondbeid, de zedeljkheid of het leven niet, of al-
leen onder nader aan te geven voorwaarden, in wonin-
gen mogen worden verricht. Hierdoor kan
–
worden
vooi-komen, dat ruimten, die voor woning bestemd zijn,

26 October 1932

ECONOMISCH-STATSTISHE BERICHTEN

845

meer op een werkplaats dan op een woonplaats gelij-
ken. Het verdient daarbij de aandacht, dat de te tref-f en maatregelen niet alleen de eigenlijke huisarbei-
clers ten goede kunnen komen, maar ook aan eigen
baases, die soms onder even ongunstige hygiënische
omstandigheden werken als de eigenlijke huisarbeiders.
Het ontwerp verwacht in de tweede plaats verbete-

rihg vail de mogelijkheid, dat de Minister
inin’im.urn-

bonen
kati vaststellen. Wij ‘willen bij deze bepalingen

wat uitvoeriger stilstaan. in tusschen moet daartoe
eerst de aandacht worden gevestigd op cle huisarbeids-
commissiën, die ‘bij de ‘voorbereiding der loonbepal’in-

gen een gewichtige rol spelen.

De hwisoib eidcornrnissiën.

1-let ontwerp onderscheidt twee soorten huisarbeicls-
commissiën: plaatselijke en centrale. Gelijk de naam.
reeds aangeeft is liet terrein der plaatselijke commissie
beperkt tot een of meer gemeenten, terwijl de centrale
commissie haar arbeid over het geheele land uitstrek’t.
Artikel 7 bepaalt, dat de leden voor de helft worden
benoemd ‘door de door dec Minister aangewezen ver:

eenigi ng of vereengin gen van obdernemers in den be-
trokken bedrijfstak en voor de helf t dooi de door den
Minister aangewezen vereeniging of vereen ig.ingen
,an arbeiders. ‘De Minister’kan op verzoek der com-
missie een biuten het bedrijf staanden, z.g.n. onpartij-
di’gen voorzitte, aan de commissie toevoegen. Ge-
schiedt dat niet, dan treedt een der onclernemersleden
en een der arbeide.rsleden om beurten als voorzitter op.

Uit deze regeling blijkt, dat het ontwerp aan het
voorzitterschap van een van de leden van de commis-
sie zelve de voorkeur geeft. Naar onze meening vol-
komen terecht. De verantwoordelijkheid voor cle te iie-
men beslissingen moet zooveel mogelijk op cle onder-
nemers- en arbeidersleden der commissie zelve worden
gelegd. Bij het optreden van een onpartijdigen voor-
zitter ziet men al te veel, dat de beslissing practisch
hij hem gaat berusten, hoewel die voorzitter in het be-
drijf’ niet steeds voldoende deskundig is. De onderne-
mers en’ arbeidèrs der commissie gevoelen zich op deze
wijze van den beginiie af veel meer partij. Doel wordt
om den voorzitter op zijn. hand te krijgen. Geneigdhoid

tot samenwerking is minder aanwezig. Heeft dit
cdi-

ge malen tot gevolg gehad, dat (Ie voorzitter den door-
slag heeft gegeven, dan loopt deze groote kans, dat de
eene groep hem te ,,behoudend” cii cle andere groep
hem te :,vooru.itstrevend” zal vinden. Hij verliest dan
het ‘vertrouwen, wat de samenwerking in de commis-
sie nog weer noelijker’ maakt.
Deze bezwaren hebben er in den lateren tijd meer
en meer toe geleid werkgevers en arbeiders zonder een
onpartijdigen voorzitter te laten. vergaderen. In het

‘grafische bedrijf
zijn
daarmede goede resultaten be-reikt. Ook in onze sociale wetgeving is dat, systeem
ingeburgerd. Krachtens artikel 14 der Land- en Tuin-
bouw-ongevallenwet 1922 is het bestuur van de krach-
tens deze wet ingestelde bedrijfsvereenigingen parite-

tisch samengesteld, zonder dat moeilijkheden rijzen.
Ook cle bedrijfsvereenigingen, die krachtens de Ziekte-
wet de ziekteverzekering uitvoeren, doen het zonder
onpartijdigen voorzitter. 1-let ontwerp-bedrjfsraden-wet tracht eveneens een dergelijke samenstelling der
beclrijfsraden te bevorderen. Het is merkwaardig, dat
de werkgevers en arbeiders in het buitenland in een-
‘zelfde richting ‘streven. In Engeland bv. werd bij de
totstandkoming der Whitleyraden in 1919 van de zijde der Regeering op onpartijdige voorzitters aangestuurd.
Maar de practijk was anders .,,In almost every case,
the presid.ing officer is selected from among the mcm-

bers of the council”
1),
aldus het oordeel van een
deskundige, clie de geschiedenis der Whiteyraden op
uitnernende
wijze
‘heeft beschreven. Het ontwerp-huis-
arbeidswet heeft zich terecht bij deze ontwikkeling

aangesloten.

1)
The Whitley Councils Schenie, John. B. Seymour,
1932,
pag. 72.

‘Minimu’,h-boonen,.
Wanneer de Minister minimum-bonen vil bepalen,

dan vraagt hij daarvoor een oitwerp aan de huisar-
beidscommissie. Deze publiceert een voor-ontwerp en stelt belanghebbenden in de gelegenheid daarover hun opmerkingen te maken. Eerst daarna biedt’de commis-
sie den Minister een ontwerp aan. Komt binnen zes
maanden nadat de Minister een ontwerp heeft ge-
vraagd, geen ontwerp binnen, dan kan de Minister

loonbepalingen vaststellen, zonder dat met een ont-
werp rekening wordt gehouden.
Het kan niet worden onticend, diat hiermede aan den
Minister een i’erstieklcen.de bevoegdheid wordt gege-
ven. Naar onze meening ligt het als regel niet op den
weg der Overheid, maar op dien der organisaties, van

werkgevers en arbeiders om de bonen te ‘bepalen. Gaat
deze .bemoeienit der Overheid dan niet te ver?
• Wij zouden deze vraag ontkennend willen beant-
woorden, omdat hier tal van bijzôndere omstandig-

heden kunnen worden aangevoerd, die een uitzonde-
ring itt den ‘vorm, als hier wordt voorgesteld, recht-

vaardigen.

Vooreerst moet worden opgemerkt, dat de loonbe-

palingen niet in
c1le
bedrijv en kunnen worden vastge-

steld, maar alleen in die
enkele
bedrijfstakken, waarin

zich huisarbeid voordoet. Voor een vers’tarring van het
loonmechanisme door de Overheid behoef t daarom niet
te worden gevreesd. Daarvan zou sprake kunnen zijn,
indien de Overheid in allerlei bedrijven, nu eens hier,
dan weer daar, tot loonzetting ‘zou kunnen besluiten.
Bovendien is het feit, dat in een bedrijfstak huis-
arbeid wordt verricht, op zich zelf nog niet voldoende
grondi voor ingrijpen. De, huisarbeid moet nog hebben

geleid ‘tot
buitengewoon lage
bonen (artikel 9, lid 4).
Nu is dit ‘begrip buitengewoon laag uiteraard vrij
vaag. Ook wanneer men daaraan een nadere omschrij-

ving tracht te geven, gelijk men in Duitschiandi van
het aan de Dditsche wet ten grondslag liggende begrip
,unzulëngliche Entgelte” heeft gedaan ‘), dan ont-
komt nen niet gemakkelijk aan algemeene uitdruk-
kingen ‘als ,,normaal”, ,,volwaardig” e.d., welke dc
Duitsehe wet bevat. lntussc’hen blijkt uit de door het
ontwerp gekozen redactie toch wel, dat er bepaalde misstanden op het terrein van het loon moeten zijii,
alvorens loonbepalingen kunnen worden vastgesteld.
Verder verdient het de aandacht, dat ook als die mis-
standen vaststaan, de Overheid zich’ zoe lang mogelijk
op den achtergr6nd houdt. Krachtens artikel 9, lid 4,
moet eerst blijken, dat het niet mogelijlc is door het,
aangaan van collectieve arbeidsovereenkomsten de zeer
slechte bonen afdoende te verbeteren. De zelfwerlc-
laamheid van werkgevers en arbeiders staat dus voor-op. Eerst als deze faalt komt de Overheid.
Bij dat optreden zal de Overheid zich nog weer zoo-
veel mogelijk door belanghebbenden laten voorlichten. Wij wezen er reeds op, d’at een ontwerp-minimumloo-
neu door de hiri sarbeiciscommissie wordt voor.berei cl.
Belanghebbenden zullen zich in ‘deze commissie onge-
twijfeld doen gelden. Op bezwaren, zooals dat een te hoog minimum de geheele verdienste doet ophouden
ed., zal dus zelcer de aandacht worden gevestigd.
Tenslotte ‘is het ‘ook juist gezien, dat niet de huis-
arbeidscommissiën, maar de Minister de loonhepalin-
gen vaststelt. Elders bestaan in de huisindustrie reeds
in tal ‘van landen loonzettingen. Dikwijls wordt de
vaststelling der bonen dan aan de loonraden in iede-
ren tak van hnisindustri.e ingesteld, overgelaten. Het
ontwerp legt deze ‘taak terecht in handen van den ver-antwoordelijken Minister, die bovendien, als een hoo-gere instantie, de voorstellen der huisarbeidscomm.is-
siën nog weer eens opnieuw bekijkt.
Onder deze omstandigheden zouden
wij
tegen de

voorgestelde bemoeienis der Overheid met liet arbeids-
loon ‘geen ‘bezwaar maken. Mr. Dr.
A.
A.
VAN RHIJN.

1)
Zie het richtsnoer voor de loonraden, ingesteld bij de
net van 27 Juni
1923
;
bij
Adolf Weber, Wirtschaftspolibik,
pag.
350.

846

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1932

DE GEVOLGEN VAN DE NIEUWE DUITSCHE BE-
PALINGEN TEN AANZIEN VAN DEN BOTERIN VOER
VOOR NEDERLAND.

Naar cle dagbladen meldeil is Duitschiand ii. Don-
derdag met Denemarken en Finland tot overeenstem-
ming gekomen ‘ten opzichte van de regeling van den
invoer van boter.

De thans bestaande regeling is zoo, dat ieder land
in Duitsc’hland mag invoeren 5000 ton boter tegen een

invoerrecht van R.M. 50.- per 100 KG., terwijl voor
het meerdere een bedrag van R.M. 100,- per 100 KG.
moet worden betaald. Voor landen met een gedepre-
ciëerdo valuta – dus voornamelijk voor Denemarken
– worden beide bedragen met R.M. 36,- verhoogd.
Deze regeling, die begin 1932 ‘tot stand kwam,
bevoordeelt de landen, die weinig boter in Duitsch-
land importeeren (zooals Finland, Lithauen,
enz.)
boven de groote importeurs (als Denemarken en Ne-
derland). Daartegenover werd Nederland’s positie «er-
sterkt, doordat het valuta-voordeel van Deneniarken
nagenoeg gecompenseerd werd door het hoogere in-
voerrecht. Wij kunnen, nu zeggen, dat de nieuw’e rege-
ling ongeveer de tegenovergestelde gevolgen zal’heb-ben als cle thans bestaande.
Wat toch is de inhoud daarvan?
De hoterinvoer in Dixitschland wordtîn zijn geheel
beperkt tot 55.000 ton per kalenderjaar. .Deze hoeveel-heid zal tusschen ‘de exporteerende landen worden ver-
ddeld op cle basis van hu:n gemidclelden invoer in
Dititschiand gedurende de jaren 1.929, 1.930 en 1031.
liet recht dat voor dezen i.uoer betaald zal moOten worden, bedraagt R.M. 75,- per 1.00 KG. ongeacht het land van herkomst of (le grootte van het toege-
wezen contingent. Waar komt deze regeling nu voor
Nederland op neer?
Tolgens de D uitsche hand elsstati stiek vertoonde de
invoer van boter •sedert 1929 het volgende beeld:,

Invoer van ‘boter in Duitschianci iii tonnen.
Waarvan uit:

1929

1930

1931
le halfj.
1932
l)euernarken …….
44.240 ‘ 43.961 30.636

9.500”) t
Nederland ………
32.755
28.357 16.348

4.0002)
Letlanci ………..
11.562

14.903

12.076,

..
Rusland ………..
6.453

3.135′

7.639
Polen ………….
10.323

7.146

7.185
Zweden …………
11.246

11.157

6.766
Estiand ., ……….
7.011

9.028

6.225
Lithauen ……….
4.044

5.707

4.273
Finland ………..
4.931

5.171

4.066
Andere landen

2.979

4.592

5.007

Totaal
. . . . 135.544 133.157 100.221′

35.340)
Uit
•
.Danish Forei’gn Office Jouriial, Juni
1932.
Uit Maanclstatistiek van den iii-, uit- cii doorvoer
j
ver-
ruin(lerd niet 10 pCt. (gewone verschil tussehen Ned. en
Duitsche statistiek).
Uit Wirtschaftsdienst val,
26 Aug. 1932.

Uit deze tabel blijkt, dat ‘de invoer in Duitschland
leel sterk daalt, vooral van 1930 op 1931 en van 1931 op 1932, is de achteruitgang groot. In 1932 zal waar-
schijnlijk geen 70.000 ton in. :Duitschland geïmporteerd
worden, daar in de maanden Juli-September de in-
“oer zich al weer op een lager niveau bewoog dan in
de eerste 6 maanden.
De restrictie op 55.000. ton .komt dus neer op een
invoer gelijk aan 55 pOt. van die in 1931 en minstens
80 pOt. van 1932.
Nederland, dat in de jaren 1929-1931 gemiddeld
21 pOt, leverde, mag dus volgens de nieuwe regeling
11.550 ton :importeeren, d.i. bijna 5000 ton minder dan

in 1931, maar meer clan de waarschijnlijke import in
1932.

Voor Denemarken is het verschil t.o.’. 1931 veel on-
gunstiger. Het mag .nl. 31,9 pOt. van 55.000 ton of
17.600 ton invoeren, dat •is dus ongeveer 13.000′. ton
minder dan in 1931, maar waarschijnlijk iets meer
dan in 1932.

Finland heeft, krachtens zijn invoeren van 1929,
1930 en 1031 recht op 3,8 pOt, of 2.100 ton en gaat
dus nog sterker achteruit clan Nederland en Dene-

marken. Zooals reeds werd gezegd, is de nieuwe rege-

ling ‘dus ongunstiger voor die landen, ‘die eerst in den
laatsten tijd ‘boter naar Duitschiand exporteerden.
Moge de positie van Nederland ten aanzien van de
hoeveelheid tegenover Denemarken versterkt zijn, wat
betreft het voordeel vmin Denemarken in zijn gede-
precieerde valuta, zijn wij er op achteruitgegaan,

Denemarken en Nederland betalen voortaan hetzelfde
in vom-recht.
‘

Zoolang nu de vraag naar boter in Duitschland

groot genoeg is om l)oven het contingent van Dene-
mmrken ook het geheele Nederlandsche te vragen, zijn
wij er iets •beter aan toe dan. than, neemt ech’ter de

vraag naar boter in Duitschland nog verder af, dan
wordt de positie voor Nederland hoe langer ‘hoe slech-
ter. Dit moge uit de volgende berekeningen blijken.
le geval: Duitsch1.nd importeert 55.000 ton.

J3estaande regeling van het invoerrccht voor Nederland:

5.000
ton
h R.M. 50.-
per
100 KG. . …. R.M. 2.500.000,–
6.550
ton
5. R.M. 100.-
per
100KG. ….. R.M. 6.550.000,-

R.M. 9.050.000,-
Nieuwe regeling voor Nederlaitcl
11.550
ton
5.
R.M. 75.-
per
100KG…….EM. 8.662.500,-

Bij nieuwe regeling minder recht ……
EM. 387.500,-
of ruini
3 p1.
per
KG.

2de geval: Duitschland importeert minder ‘dan 55.000
‘ton.

In dit geval zal Denemarken zijil contingent nog
wei halen, want het kan beter conwirreeren. Hoe
sterk Nedeland achteruitgaat is niet te zeggen, maar
het gaat achteruit en betaalt bovendien een hooger
invoerrec’ht dan thans. Kan Nederland bij’. 8.000 ton
invoeren
i
dan zou het thans ‘betalen R.M. 2.500.000,-
+ R.M. 3.000.000,-
=
R.M. 5.500.000,- en bij de
nieuwe regeling R.M. 6.000.000,- of R.M. 500.000,-meer op 8.000 ton is ruim 6 pf. per KG.
Voor Nederland is dus de hoofdvraag deze of
Du.itschlan’d in staat is het totale contingent te im-
porteeren. is dit zon, dan wordt Denemarken zwaar-
der getroffen dan Nederland, is dit niet zoo dan
wordt ons land dubbel benadeeld.
4)
.
OTTO OPREL.

Uit de getallen voor
1932
blijkt, dat het laatste ge-
val zich zal voordoen. Het lijkt er eenigszins
01),
of men
bij het vaststellen van het totale contingent rekening heeft
gehouden met cle hoeveelheid, clie Denemarken hoogstwaar-
schijnlijk zal kunnen invoeren.

NIKKELEN PASMUNT EN MUNTFONDSEN.

Aan het slot van zijn in het vorig nummer van dit
Weekblad opgenomen artikel, geeft de heer Van San-
dick te kennen, dat hij niet verwacht door Zijne be-
schouwingen de voorstanders van ‘de, door verlaging
van het teeken- tot pasgeld en vervanging daarbij
van het zilver ‘door nikkel-brons, mogelijk wor-
clemie aanzienlijke ‘besparing op de kosten van het
geidwezen, te hebben overtuigd van de onweilschelijk-
heid dezer maatregelen. ik moge hieronder kort uit-
eenzetten ‘dat, en waarom hij ziëh te mijnen opzichte
niet in zijne, negatieve verwachting zal teleurgesteld
zien.

Van eene uitvoerige ‘behandeling van het vraag-
stuk meen ik mij, na het opstel ‘in De Economist, dat
den heer v. S. töt zijne beschouwingen inspireerde, te mogen onthouden. Zulks te meer, omdat, naar ik
niet voldoening vaststel, de geid’theoretische ‘be-
schouwingen; welke daarin aan mijn voorstel werden
ten grondslag gelegd, bij mijn opponent bestrijding
niet hebben ‘gevonden. Ik bepaal mij tot enkele kant-
teekeningen bij de door hem naar voren gebrachte
bezwaren.

In de eerste plaats de vraag, waarin nu eigenlijk

het geldeljk voordeel van de aanbevolen maatregelen
bestaat, ,,of hier alleen van gekap.italiseerde rente-
winst of ook van vermogensaanwas sprake is?” Mijn
antwoord is: van beide. Indien wij ons zilvergeld ver-
vangen door voor het doel evengoed, of zelfs nog

26 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

847

beter, bruikbaar nikkelgeld, beschikken wij in gelijke
mate als voorheen over wat voor de voorziening in de
geldbehoefte noodig is, en bovendien over wat wij
in ruil voor het verkochte zilver (na aftrek van
de kosten van aanmaak van het vervangende nikkel-
geld) on’ zullen hebben aangeschaft. Dit beteekent
voor ons volk een ,,verrnogensaanwas”. En wanneer,
•irigevolge de verandering van ons teeken- in pasgeld,

cle sedert 1912 bestaande muntfondsen kunnen worden
geliquideerd, resp. de bijschrijving ten laste van den
gewonen dienst van de rente over de staatsschuld,
waarin die fondsen zijn ‘belegd, gestaakt wordt, öm-
dat die fondsen dan volkomen zinloos geworden zijn,
beteekent dit ,,ren’tewins’t”, welke de zware zorgen
van den fiscus in niet onbelangrijke mate verlicht.
Op de opmerking, dat omzetting van het voor eene
goede geldvoorziening noodeloos kostbare zilver in
goederen van anderen aard niet noodig zonde zijn,
omdat wij ,,op het oogen•blik toch zeker geen gebrek”
hebben aan ,,nuttige goederen”, zal ik maar niet in-
gaan. De toestand waarin wij ons bevinden is waar-
lijk niet een van over-bevredigende voorziening met

het noodige, noch wat betref t de huishouding van de
publiekrechtelijke lichamen, noch wat die der parti-

culieren aangaat!
De heer v. S. meent, dat, indien vervanging van
het zilver door nikkel plaats zon hebben, een munt-fonds achter het nikkelgeld zonde moeten staan, ter opvanging van het verlies, dat de Staat zonde lijden
iudien het ,experiment” der invoering van nikkelen
pasmunt zoude blijken niet te slagen en dan tot her-
aanmun’tirtg van zilvergeld zonde moeten worden overgegaan. Zooals ik in mijne Nota schreef is het
zeer goed mogelijk, da’t aanvankelijk het publiek
tegenover het nieuwe ‘geld ietwat vreemd – zal staan.
Maar, gegeven de volstrekte onmisbaarheid van pas-
geld in het ruilverkeer,
1)
kan de invoering van het

nikkelgeld, indien daartoe eenmaal is besloten, door
-het publiek onmogelijk worden belet. En dat, wan-
neer dit soort geld eenmaal in het verkeer is opge-
nomen, de wetgever ooit weer tot de voor eene goede
geldvoorziening volkonien onnoodige vervanging door
zilvergeld zou-de besluiten, mag inderdaad volstrekt
ondenkbaar heeten. Ook de heer v. S. heeft zelfs geen
poging gedaan om aan te toonen, dat eene geldrege-
hing met zilveren pasmunt principieel beter is dan
cle door mij voorgestelde.

Hij brengt in dit ver-band de indische zijde van het
vraagstuk ter sprake en acht het ,,uitgesloten, dat
in indië de invoering van nikkelen guldens en rijks-
daalders mogelijk ‘is”. Mijn beroep op de precenden-
ten der intrekking vau de koperen duiten, en de in-
voering der zilverbons, welke bij de inlan-ders er grif
zijn ingegaan, wijst hij af. Wat de eerste betreft, om-
dat voor de duiten andere gelijkwaardige munten in
omloop kwamen, en
‘bij
de zilverbons de inlander van

meetaf wist ,,-clat
hij
een papiertje en niets dan een
papiertje in handen kreëg”. Ik wil er even aan her-
inneren, ‘dat de vervanging ‘van de duiten door centen
plaats had, ingevolge de wet van 22 Juli 1899 in de
verhouding van 6 duiten tegen 5 centen, wat zeker
verzet van de inlanders had kunnen uitlokken, waar-
voor -dan ook door sommigen werd gevreesd, maar
dat de Locomotièf, die nog 22 Juli 1899 tegen den
‘maatregel had gewaarschuwd op grond van de ,,i.n-
nige, gehechtheid van den inlander aan zijn duiten”
reeds 0 Maart 1900 moest erkennen, dat ,,over het
algemeen de inlander tevreden scheen over de inwis-

‘) Het zal wel nauwelijks nood-ig zijn er op te wijzen, dat het cleukbeeld door den heer v. S. in dit verband ge-
noenid, out een clel van den goudvoorraad bij De Ned. Bank
om te zetten in ede rentelooze vordering
01)
den Staat,
die clan zijnerzijds daartegenover de opbrengst van dat
goud, in den vorm van bank-biljetten, in het verkeer zoude
brengen, van mijn voorstel principiëci verschilt. Bij het
laatste is zelfs de inoglijkheicl eeoer infiatorische werking,
welke van het genoemde denkbeeld de kern vormt, te eenen-
male uitgesloten.

seling”. Mij dunkt, dat in ‘het licht van .deze ervaring de -vrees voor mislukking -der intrekking van het zil-
ver in indië, welke vrees, naar mij bekend is, door
met muntzaken daar te lande volkomen bekende auto-

riteiten ook niet wordt gedeeld, niet gerechtvaardigd
heeten kan. En als •de inlander den zilverbon graag
aannam, omdat -hij wist ,,niets dan een papiertj&’ in
handen te krijgen, waarom zal hij het ‘dan -den nikke-len rijksdaalder niet doen, als hij weet ,,niets -dan een
nikkelen geidstuk” te ont
angen? Waarom zou hij in het eerste geval niet, in het tweede -geval wel ,,z-ich

be-do’t voelen”?

De heer
–
v. S. wijst -op de -beschouwingen van dan
President -der Javasche Bank,’ die voorspelde, -dat, bij
vervanging.van zilver door nikkel, aan de primitieve
spaargewoonten der inlanders een einde zal komen,
met het gevolg dat een deel Van het thans uitgegeven
zilvdrgel-d niet
•
-door nikkel zal kunnen worden ‘er-
vangen, wat wel eens op een verlies voor -den Staat
zou kunnen uitloopen, en hij verwijt mij aan -dit punt
in mijn Nota geen aandacht te hebben gewijd. Het
laatste is niet juist. Ik verwijs naar hetgeen ik
schreef op bi. 554 bovenaan. Maar ik wil er gaarne
hier nog nader bij stilstaan. Waar het op aan komt is natuurlijk, dat het Gouvernement met kracht en
-beleid er
–
voor waakt, -dat de ,,.guidenwaarde” van het

n’ikkelgeld onverkort gehandhaafd blijft. Indien thans
nog een goed -deel der inlandsche ‘bevolking, ofschoon
wetend dat cle innerlijke waarde van het zilvergeld
nog slechts een fractie van de nominale uitmaakt,
dit geld in natura oppot, dan is niet in te zien, waar-
om eene verdere verlaging dier innerlijke waarde
haar daarvan zou weerhouden. Ook -de gehalteverla-ging van het teekengeid van -94511000 op 72011000
dus met ongeveer 25 pOt., welke -de innerlijke waarde
‘-ervan nog verder deed teruggaan -dan- zulks toch reeds
het geval was, heeft gêenerlei werking in den door den
heer v. S. gevreesde richting gehad. Van verzet -of
fkeer der inlanders tegen het nieuwe zilvergeld is
niets gebleken. En wanneer er nog inlanders zijn, die
zilver-oppotten, in den waan dat ‘het zijn goudwaarde
nog onverkort heeft, dan -dunkt het mij eene gevaar-lijke en niet wel te verantwoorden politiek hen, door
handhaving van het zilvergeid, in dien waan te stij-
ven. Boven-dien de loon- en levensstandaard der in-
landers is, al-gemeen gesproken, niet eene ‘zoodanige,
dat sparen door -oppotting van goud, al zal dit bij
enkelë rijken ook nu wel voorkomen, ‘voor hen op
groote schaal mogelijk kan worden geacht.

Mijn opponent, de invoering van de bepleite geld-
regeling
–
voor Indië geheel onmogelijk achtend, meent’
dat daardoor de kwestie voor -de Nikkelcommi-ssie, bin-
nen het kader van de haar gegeven opdracht, als a-
gedaan moest gelden. Aan de munteenhei-d tusschen
de deelen van het Koninkrijk zou immers, blijkens
die opdracht niet mogen worden -getornd. Ik ant-
woord, -dat, zooals ik in mijne Nota uit-een heb gezet,

die munteenheid, bij verlaging van het ‘teeken- – in
pasgeld en vervaardiging van -di’t laatste u’it nikkel-brons, volkomen .blijft gehandhaafd, ook al zou een
en ander enkel voor het Rijk in Europa worden ge-
daan. Immers, nog -daargelaten, -dat die rnunteen’heid
bestaat in het feit, dat voor, alle gebiedsdeelen de
gulden met 0,6048 gr. fijn goud gelijk staat, is de
toestand deze, dat met betrekking -tot het pasgeld tus-
schen Nederland eenerzijds en Ned. Indië en Curaçao
anderzijds in muntslag, en wat Ned. Indië betreft
ook in gehalte en gewicht van het zilvergeld reeds nu
verschil :bes’taat, met het gevolg, -dat de pasmunten der onderscheiden deelen
–
van ons Koninkrijk niet
algemeen gangbaar zijn. Deze opmerking van den
heer v. S. is er ‘dus naast.

Op de beschouwingen van den heer v. S. inzak&
de grootte van de rentebate bij aanvaarding van mijn
voorstel te behalen, zal ik hier niet nader ingaan. ik
handhaaf hetgeen ‘ik daarover ‘in mijne Nota schreef,
ook na kennisneming van zijn -stuk, -onverkort. Het

verschil in de uitkomst onzer berekeningen berust in
het wezen der raak op het feit, dat hij, bij ‘ervan-
ging van het zilver nikkel-muntfondsen wil hebben,
een denkbeeld hierboven reeds door mij béstreden.
Nergens ter wereld ‘heeft men achter het pasgeld een
muntfonds gesteld. En wanneer hij opmerkt dat men
hij becijfering van de rentewinst met de opbrengst
van het zilver to behalen, moet uitgaan van de rente
voor vlottende ‘staatsschuld, clan kan ik aan deze ob-
jectie geen waarde toekennen, gegeven het feit, dat aflossing van vlottende schuld de noodzakelijkheid
van leenen op langen termijn beperkt, en de te liqui-
deuren Muutfondsen overwegend in dbligatiën met
een rente van 4 pCt. of hooger zijn belegd.
.Dat wij ons, door aanvaarding van de voorge-
stelde regeling zouden aandienen als de Ohineezen
van Europa, is een opaerking, waarvan de zin mij
geheel ontgaat. Ohina is het eenige land van betee-
ken is, dat den ‘zilveren standaard nog heeft en wij
zouden het zilver juist prijs geven!
Samenvattend geeft het opstel van den heer
v.
S.

0
1) geen enkel punt mij aanleiding mijn standpunt,
zooals ik dit in mijne Nota heb ontwikkeld, te her-
zien. Nog steeds acht ik, zoowel voor ons land als
voor Indië, de vervanging van ons zilver- door nilc-
kelgeld, met verlaging van het grove zilver tot pas-
mu:nt, in hooge mate redelijk en. wegens de daar-
door mogelijk vorcIede aanzienlijke besparing op de
kosten van het gelclwezen gewenscht. Het lijkt mij,
vooral in de gegeven zoigeljke omstandigheden, n.iet verantwoord eene bezuiniging van enkele millioenen
per jaar, die verkregen ican worden, zonder iemand
eenig wezenlijk offer op te leggen, zonder in den
grondslag van ons geldstelsel ook maar de geringste verandering te brengen, en zonder het crediet of het
aanziek van den Staat in het minste afbreu.k te doen,
af te wijzen. Meent de Regeering den maatregel voor
Indië voorshands niet te kunnen aanvaarden, dan
kan
hij
voor ‘het Moederland worden genomen, zonder
in de munteenheici met de overzeesche gebieden iets
wezenlijks te veranderen. En wil zij ook hier, om
voor mij geheel onverklaarbare redenen, het zilver,

voor de kleine betalingen handhaven, dan kan zij, door het grove zilver tot pasgeld te stempelen, het
Ned. Muntfonds liquideeren, en daardoor den jaar-
lijkschen gewonen dienst met de renté over het daar-
in gestoken kapitaal van
j
75,7 millioen (ten ‘bedrage
over 1931 van j 3.016.694) bezuinigen. ) Maar iets
moet er in ieder geval gebeuren. De zaken rustig op
haar beloop laten, schijnt mij geheel ontoelaatbaar.
1)

Prof. Dr. C.
A. VEERIJN bTUART.

1)
]:let advies om cle zaak. voorloopig aaii te houden en te
speculeeren op eenc stijging vati den zilverprijs is natuur.
lijk,
komend van iemand die tegenover cle ‘zaak volstrekt af-
wijzend staat, niet au sérieux te nemen. Zou clie stijging
er eenmaal zijn, dan zou hij eerst recht tegen het ,,aan-
spreken van cle zilverreserve” in verzet koineu
1
) Ïn het artikel van den Heer
A. A.
van S’cvndiek komt
01)
blz. 825, eerste
kolom
onderaan, de volgende
zij1
voor:
,,Genoemde hoogleerareu achten het
noodig,
om cle opbrengst
van het zilver in cle muntfondsen te storten”, enz. Zooals
uit ‘liet verdere betoog blijkt, moest i.p.v. noodig, het woord
onnoOdi[J,
staan. (Red.).

RESULTATEN VAN HET LANDBOUWBEDRIJF IN

HET BOEKJAAR 1931/’32.

De malaise in den landbouw wordt nergens duide-
lijker door gedemonstreerd, dan door de indexcijfers
voor landbouwproducten, die telkens om de drie maan-
(en door het Centraal Bureau voor de Statistiek wor-
den gepubliceerd en door de overzichten, ‘die jaar-
‘lijks worden gegeven door de verschillende boekhoud-
bureaux der Landbouwor.ganisaties over de uitkomsten
van de bedrijven, waarvan de administratie wordt ge-
voerd. In ‘beide gevallen wordt door getallen tot uit-
dru,kking gebracht, wat door velen aan den lijve ‘wordt
ondervonden ën in woorden en betoogen naar voren

komt, maar door een groote groep van staatsburgers
niet wordt geweten of wordt voorbij gezien.
In het Gron. Landbouwblad van 15 October 1932
zijn de bedrijfsu.iticomsten gepubliceerd van een 498-
tal bedrijven in het Noorden en het Oosten van de
pro’. Groningen over het boekjaar 1931/’32. De uit-
komsten van alle bedrij ven zijn omgerekend naar het
type, dat wordt geëxploiteerd door een eigenaar, die.

geen rente zou berekenen voor het in den grond ge-
stoken kapitaal, noch voor het ‘bedrag, waarvoor hij
zijn bedrjfsinventaris op de balans heeft staan en
niets in rekening zou brengen “oor het werk, dat hij
heeft met de, leiding van het bedrijf, ‘behalve het genot

van vrije w’oniug. Hoewel er onder de 498 bedrijven
slechts weinige voorkomen, die ‘geheel ,,vrij en eigen”
zijn, is dit type voor het verkrijgen van een goed over-zicht het meest geschikt.
liet overzicht toont aan, dat de 498 bedrijven een

totaal oppervlakte besloegeu van 21.989 H.A. land,
waarvan 18.067 H.A. bouwland en 3.922 H.A. groen-
land. Alle bedrijven ,kunnen tot cle normale gerekend
worden. De uitkomsten van die, waarvan wel de boek-
houding ‘werd gevoerd, maar die in een bepaald op-
zicht een zelcere abnormaliteit vertoonden, als
‘b.v.
uitgebreiden verbouw van één bepaald geas, extra
slechte uitkomst door brand enz., zijn buiten het over-
zicht gelaten.

De bruto-opbrengst van deze bedrijven bedroeg ge-
nii.ddeld per H.A. f209,01, terwijl aan onkosten moest
worden uitgegeven’
f
210,53, zoodat er een nadeelig
saldo is ontstaan van
j’
1,52 per H.A., alles omge-
rekend voor het boven omschreven bedrjfstype. De
rente van het ‘bedrijfskapitaal, ‘berekend naar 5 pOt.,
beliep
f
10,93 per ll.A.
Wat dit beteekent moge blijken uit een voorbeeld,
waarbij wij uitgaan van een geval, zooals er zich vele
voordoen, ni. een ‘bedrijf van 40 H.A., dat geëxploi-
teerd wordt door een zgn. eigenaar’), die op zijn
landerijen en gebouwen een 436 pOt. hypotheek heeft-
van
f 1.000,—
per ,l:i.A. en daarnaast een ,,vaste huur”
nioet bet’ale:a van
f
5,— per H.A.
Een dergelijic persoon heeft, als zijn uitkomsten ge-
lijic zijn aan het gemiddelde, in het af’geloopen boek-
jaar een verlies geleden van 40 X
f
1,52
= f
60,80 +
j’ 1.800,—
+ f
200,—
= f
2.060,80, terwijl hij geen ren-
te heeft ontvangen ‘voor het kapitaal, dat hij zelf in
den grond heeft gestoken, noch voor de aanschaffings-
kosten van zijn bedrijfsinventaris en hij voor zijn
moeite alleen is beloond met het genot van vrije wo-
ning. Aannemende, dat hij de boerderij heeft gekocht
of verkregen voor
f
2.000,— per H.A. (wat aan den
lagen kant is) dan. vermeerdert, als hij ook de rente
voor zijn eigen grondkapitaal en zijn ‘bedrijfskapitaal
in rekening ‘brengt, zijn ‘erlies nog eens met

f
1.800,— + 40
X f
10,93 of
f
437,20 en wordt in
‘totaal f4.298,— of f
107,45
per H.A.
Dit voorbeeld is geenszins hypothetisch; op talrijke
bedrijven zijn cle omstandigheden zoo, op vele zelfs
nog aanmerkelijk ongunstiger. Wie niet met het land-
bouwbedrijf op de hoogte is, zal misschien een derge-
lijk verlies niets hu’itengewoons vinden, daar er in
handel en industrie talrijke ondernemers zijn, die zich
er nog gelukkig mee zouden achten.

Wie den aard van het landbouwbedrijf kent, zal
echter weten, dat de schommelingen in de uitkomsten
van jaar tot jaar betrekkelijk zwak zijn. De kans, dat
een volgend jaar een verlies van het vorige weer ‘goed
maakt, is zeer gering in normale tijden; thahs is het
geheel uitgesloten. De boer zal het ‘verlies moeten
aanvaarden en ten laste moeten brengen van zijn
reservekapitaal ‘voor zoover dit nog aanwezig is, of zich in dieper schuld moeten steken zoolang daartoe’
nog gelegenheid bestaat.
Het is ovet-i.g’ens leerzaam om na te gaan, hoe de
slechte tijden tot uiting komen in de verschillende

t) Onder eigenaar
den beklemden meiei’.

26 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

849

onderdeelen, waaruit de bruto-opbrengst ‘en de onkos-ten zijn samengesteld. Bij vergelijking van de uitkom-
sten van deze onderdeelen in 1931/’32 met die ‘an
1926/’27, dat een normaal jaar – voor cle crisis – ge-
rioemd. kan worden, krijgen wij het volgende:.

Ilruto-opbrenqst ‘per nA. van:

1926/’27 1931f’32

Levende

hive

…… . ……………….
f

36,91

f

18,45
Zuivel

………………………….
..,

44,22
38,95
Granen

………………….

.
………

..
102,17
59,94
Pculvruchten

………………………
.

24,94
13,34
Zaden

………………………….
..

45,14
,,

30,49
Stroo

.

………………………….
..
63,22
28,7$
Hooi

…………………………..
.,

4,23
,,

0,01
Aardappelen

…………………….
…
11,59
3,88
Suikerbieten

…………………..
….
22,24
5,31
Vlas

…………………………..
..

10,32
,,

0,24
Diversen

…………………………
,,

16,80
9.63

Onksten per list.:

Loonen

c.i.

………………………
..
136,19
,.
106,91
Zaaizaad

en

pootgoed

……………….
12,65
7,98
Meststoffeo

……………………….
38,02
19,17
Veevoeder

………………………
.,

20,56
,,

17,39
Andere

onkosten

………………….
,

63,57
59,07

1-lierdoor wordt, omdat het gegevens van bijna de-
zelf cle bedrijven betref t, gedemonstreerd, hoe de ach-
teruitgang in opbrengst is geweest aan vee, granen,
peulvruchten, stroo, hooi, aardappelen, suikerbieten
en vlas. Zuivel, zaden en diversen vertoonden een
eenigszins b’eter beeld.

In de specificatie der onkosten komt naar voren,
dat op de bonen ruim 25 püt. is bezuinigd kunnen
worden, rekening houdende met een loonsverhooging
van pl.m. 10 pOt. voor een belangrijk aantal van de
betreffende bedrijven in 1929.

In den uitgaafpost voor zaaizaad en pootgoed demon-
streert zich, evenals in den post voor meststoffen, de
lage prijs, van deze artikelen.

Veevoeder is veel meer in prijs gedaald dan uit het
verschil van
f
20,56 en
f
17,39 zou schijnen. De oor-
zaak van het geringe verschil is te zoeken in het meer-
dere gebruik van ‘vôeder, als gevolg van uitbreiding
van den veestapel.

Op ,,andere onkosten” is weinig bezuinigd kunnen
worden blijkens het geringe veishil tnsschen de daar-
voor uitgegeven bedragen van
f
63,57 en
f
59,07.

Bij het beschouwen van de uitkomsten 1931/’32
vi-aagt men zich onwillekeurig af, hoe de toestand op
het oogenbl’i,k is.
Aan •de lichtzijde staat het feit, dt in de akker-
bouwbedrijven cie opbrengsten aanzienlijk beter zijn
dan in het vorige jaar en, tengevolge van het gun-
stige wêer, het verrichten der werkzaamheden aan van-icelijk betrekkelijk voorde.elig heeft kunnen plaats vin-
den. Verder zal voor de suikerbieten hoogstwaarschijn-
lijk een betere
prijs
betaald kunnen worden dan in
1931; de verbouw van fijne zaden is in het ‘algemeen
behoorlijk uitgevallen; het loonpeil •is met ongeveer
1.0 pOt, verlaagd en de meststoff en en veevoederarti-
kelen zijn nog wat goedkooper geworden.

Ongeveer gelijk gebleven zijn de verwachtingen ten
aanzien van de opbrengst van levende have, zuivel,
peulvruchten, hooi, vlas en diversen en den prijs van zaaizaad en pootgoed, benevens de andere onkosten.
Daarentegen is de verwachting van de geldelijke op-
brengst van granen, stroo en aardappelen aanzienlijk
lager dan een jaar geleden.

Voor de granen vindt dat zijn oorzaak
‘
oor een be-
langrijk deel in den
prijs,
die voor de tarwe gemaakt
zal kunnen worden, als •de Minister geen hoogeren
richtprjs garandeert, dan thans het geval is. Voor
stroo is het indexcijfer op basis 1924/1929 thans 28,
zoodat verder commentaar hier ‘overbodig is.
Tenslotte is de prijs van de ‘aardappelen zoodanig,
dat vrij wat perceelen de kosten van het rooien amper
waard zijn. . .

Resumeerende kunnen we coneludeeren, dat de be-

drijfsuitkomsten van 1931/1932 droevig waren; dat
voor 193211933 de vooruitzichten roodani.g zijn, dat zij
weinig beter zullen uitvallen en dat van een loonende
exploitatie helemaai geen sprake is.
Het bovenstaande moge er toe bijdragen om dit feit
onder de aandacht van het publiek, dat niet met den
landbouw op de hoogte is, te brengen. Zoowel de land-‘bouw ‘als dat publiek zijn claarniede gediend. A. P. MINDERHOUD.

IJZER EN STAAL IN 1931 EN DE EERSTE HELFT

VAN 1932.

II (Slot.)

Duitschla.nd.

Alle factoren, welke den achteruitgang der bedrij-
vigheid in de Duitsche ijzer- en staalindustrie in 1930
veroorzaakten, bleven in de afgeloopen anderhalf ‘jaar
niet alleen bestaan, doch hun werking werd nog door
allerlei omstandigheden verscherpt. Wij zullen volstaan
met deze factoren op te sommen. T-let zijn de alge-
meene slechte economische toestand in het buitenland,
watrdoor de export aanzienlijke belemmering onder-
vindt, de geringe koopkracht van het binnenland,

waar de Du.itsche ijzer- enstaalindustnie hoofdzakelijk
haar productn afze’t. Men denke hier in cle eerste
plaats aan den steeds dieper in de schulden geraakten
landbouw en aan de stagnatie in de bouwbedrijven.
Verder aan de bezuinigingen ‘bij de openbare werken en
bij de spoorwegen, die ‘hun bestellingen tot op het
iii terste hebben ingekrompen en de moeilijkheden in

tal van andere ijzer- en staalverbruikende industrieën:
de machinefabrieken, de scheepiwerven, de electro-
technische industrie enz. Tenslotte is natuurlijk de
voortdurend toegenomen groote werkloosheid oorzaak
van den achteruitgang in dan afzet van allerlei di-
recte verbruikswaren, in welke ijzer en staal wordt
verwerkt. Zooals gezegd werkten deze factoren – zij
het nog niet zoo sterk ook reeds in 1930; nieuwe
gebeurtenissen, die in 19311’32 hun in’1oed deden gel-
den, zijn de, financieele moeilijkheden de •depreciatie
an het Engelsche geld tengevolge van het verlaten
van den gouden standaard in het Verecuigd Konink-
‘rijk, de spoedig. daarop volgende maatregelen van den-
zeifden aard in de Skandinavische landen en ten-
slotte de afshiiting van de Engelsche markt voor staal

en ruwijzer door hooge beschermende rechten. Het
spreekt vanzelf, dat de toeneming der Russische or-
ders in de laatste jaren in verhouding tot de alge-
meene depressie weinig t beteekenn heeft. In 1931
werd 300.000 ton, in 1932 ruim 500.000 ton aan wals-
producten door de Russen in Duitschland geplaatst.
De volgende
cijfers
geven een idee van ‘den achteruit-
gang van het binnenlandsch verbruik van walspro-
clueten (X 1000 ton):

1929
1930
1931
staf-

en

profielijzer

………………
3.444
2.349 1.284
plaat-

en

bandijzer

………………
2.328 1.714
1.097
buizen

…………………………
5513
366
175
spoorwegmateriaal (bovenbouw)

……
1.164 654
566 Totaal walsproclueten

……………..
8.680
6.271
4.121

Uit dit overzicht blijkt, dat het verbruik van staf-
en profielijzer sinds 1929 met 63 pOt., van plaat- en
handijzer met 53 pOt., vaii buizèn met 70 pOt., van
spoorwegmateriaal met 51 pOt, gedaald is. Deze per-
centages geven een indruk van de vermindering van
het verbruik resp. in ‘de bouwnijverheid en in de ver-
werkende staalindustrie en van den achterûitgang in
de bestellingen resp. van openbare werken, de groote.
maatschappijen voor de gasdistributie en van de
spoorwegen.
De Duitsche uitvoer van ijzer en staal is in 1931
niet zoo sterk gdaald als wel in verband met het ge-ringe ajbsorptievermogen van de exportmarkt en de
slechte
prijzen
verwacht mocht worden. De ui’tvoer
(x 1000 t.) van ijzer en’staal, bedroeg in de jaren van

850

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1932

1929-1931 en in de eerste helft van 1932 (le helft
1931) achtereenvolgens: 5.813, 4.194, 4.322 en 1.329
(2.148). De uitvoer daalde in 1931 dus nog maar 10
pOt. ten opzichte van het voorafgaande jaar; in de
eerste helft van 1932 is de achteruitgang echter niet
minder dan 38 pOt. ten opzichte van het eerste half-
jaar 1931. Vergelijkt men de uitvoercijfers met de
productie (x 1000 t.) van ruwstaal in dezelfde jaren,

ni. 16.246, 11.539, 8.291 en 2.933
(4.611),
dan blijkt
dat de Duitsche uitvoer in 1931 het tot dusver onge-
kend groote percentage van 52 bereikte. De bestellin-
gen der Russen in 1931 hebben het hunne ertoe bij-
gedragen den uitvoer op zoo’n relatief hoog punt te
brengen. Tot 1931 was Nederland de grootste afne-
mer van de Duitsche ijzer- en staalindustrie. In 1931
werd ons land door Rusland naar de tweede plaats

gedrongen. De ontwikkeling van den uitvoer n.ar Ne-
derland was in de jaren 192911931 als volgt (x 1000
t.): 918, 7.78, 552; die naar Rusland 126, 133, 827.
De staalprijzen zijn sinds 1930 in •drie étappesver-
laagd. De eerste verlaging had plaats op 1 Juni 1930.
Zij werd vastgekoppeld aan een verlaging van het
loonpeil in de ijzer- en staalindustrie. De tweede, op
1 ,Tanuari 1931, stond in verband met een verminde-
ring van den kolenprijs. De derde verlaging kwam tot
stand door middel van de noodwet van 8 December 1931. Zij gold met terugwerkende kracht van 1 De-
cember 1931 af, en ging evenals de eerste, gepaard
met een loonsverlaging, die op 1 Januari 1932 van
kracht werd. Als voorbeeld diene de daling van den
prijs per metr. ton basis Oberhausen. De prijs voor
stafijzer, dat in producten voor de bi.nnenlan’dsche
markt bestemd, verwerkt wordt, daalde van Juni 1930
tot dusver van 141 Mk. tot 104 Mk. Voor stafijzer,
dat in exportproducten verwerkt wordt, is de daling
veel scherper, ni. van 125 Mk. van v66r Juni 1930 tot
79 Mk. Desondanks moet de Duitsche verwerkende
industrie nog heel wat meer betalen voor halffabri-
katen dan de buitenlandsche fabrikant, die op de we-
reldmarkt Belgisch, Luxemburgsch of Fransch en
zelfs misschien Duitsch stafijzer tegen 42
a
43 gouden

sh. fob. Antwerpen kan koopen.

Frctn.krijlc.’

Zooals in het overzicht van de productie in 1931 en
het eerste halfjaar 1932 werd opgemerkt is de Fran-
sche productie van ijzer en staal pas in, 1932 zeer sterk
verminderd. In 1931 bedroeg de daling van de ruw-
ijzer- en staalproduetie resp. ruim 18 en 11 pOt., in
1932 resp. ruim 31 en 34 pOt. In den loop van de
tweede helft van 1931 is een vrij snelle daling van
het verbruik in het binnenland te constateeren. Deze
daling van het binnenlandsche verbruik valt onge-
veer samen met een aanzienlijke vermindering van
den export die voornamelijk aan de depreciatie van
het Engelsche pond eu den dientengevolge inkrim-
penden afzet in het Britsche Koninkrijk te wijten
is.

De Engelsche beschermingspolitiek van •den laatsten
tijd, die in 1932 tenslotte tot de heffing van een in-
voerrecht van 33/ pOt. van de waarde op haiffabri-
katen, waisproducten en ruwijzer geleid heeft, is na-
tuurlijk mede van grooten invloed geweest op den
Franschen uitvoer. Deze bedroeg in de jaren 1929—’31
in duizenden tonnen achtereenvolgens 4.271, 4.061 en
3.599; in de eerste helft van 1932 naar schatting nog
maar 1.200.000 ton. De uitvoer van het Saargebied is
bij deze cijfers inbegrepen. Een feit van beteekenis
voor de geheele Fransche ijzer- en staalindustrie is
dat de producenten aan het begin van •dit jaar erin
geslaagd zijn tot overeenstemming te geraken ten eer-
ste omtrent de contingenteering van de productie van
halffabrikaten en stalen eindproducten voor de eerst-
volgende drie jaren, en ten tweede omtrent verlen-
ging van den duur der bestaande, doch den laatsten tijd in verval geraakte verkoopkantoren voor half-
fabrikaten, stafijzer en balken met drie jaar en ten
derde omtrent de stichting van verkoopkantoren voor
de overige producten. De organisatie van de productie

en den binnenlandsci’v:n afzet heeft intusschen goeden
voortgang gemaakt: me’t kan nu zeg.gen dat voor de
voornaamste groepen van ijzeren en stalen producten
thans syndicaten bestaan. De, vorming van deze ver-
koopkantoren is niet alleen van nationaal belang, doch
heeft ook internationale beteekenis; worden metter-tijd de onderhandelingen tot hervorming van het In-
ternationale Ruwstaalkartel hervat, dan kan ook de
Fransche industrie als georganiseerd geheel daaraan
medewerken. Alleen voor ruwijzer is geen overeen-
komst tot stand gekomen. Zooals men weet werd de
organisatie, die de gieterij-ijzerproducenten van
Frankrijk omvatte, het O.S.P.M., tegen het einde van
1930 opgeheven met als gevolg een scherpe daling
van dan prijs van Lux 3. In November 1930 ging de
noteering van 490 tot 390 frs. naar beneden; vervol-
gens daalde zij geleidelijk tot het tegenwoordige ni
‘eau van 200-220 frs. basis Longwy. De verminde-
ring van den Franschen afzet van ruwijzer op de
exportmarkt blijkt uit de volgende uitvoercijfers voor
het tijdvak 1929-1931 en het eerste halfjaar 1932
(le halfjaar 1931) in metr. tonnen: 560.300, 526.100, 416.900 en 98.400 (232.500). De voorraden, die zieh
in den laatsten tijd gevormd hebben, zijn zeer om-
vangrijk. Zij bedroegen in Juni jl. naar schatting 1.3
millioen ton. Dat is bij de tegenwoordige productie
van 450.000 ton per maand een voortbrenging van
bijna drie maanden.

België-Luxemburg.

Zooals reeds werd opgemerkt ‘heeft België in de
afgeloopen anderhalf jaar de productie van ijzer en
staal vrijwel weten te handhaven. De achteruitgang
bedroeg in 1931 voor ruwijzer en ruwstaal resp. nog
geen 5 en 8 pOt., in het eerste halfjaar 1932 ten
Op-
zichte van het eerste halfjaar. 1931 slechts ruim 7 pOt.
en 2.5 pOt. Eerst het pas, bekefld geworden cijfer over
Juli 1932 geeft een scherpe daling te zien (zie gra-
fiek
t)),
welke gèdeeltelj] door de ‘staking in ‘de mijnen
veroorzaakt werd. De Luxemburgsche voortbrenging
is iets scherper gedaald, de percentages van den ach-
teruitgang zijn voor 1931 achtereenyolgens 17 en 13.5,
voor de eerste ‘helft van 1932 10.1 en 7.3. De export
heeft zich in
vergelijking
met de overige landen op
een zeer hog peil kunnen handhaven. De uitvoer van
ijzer en staal uit ‘de Belgisch-Luxemburgsche Ekono-
mische Unie bedroeg in het tijdvak 1929-1931 ach-
tereen volgens (x 1000 t.) 4.850, 4.263 en 3.815 en in
cie eerste helft’van 1932 (1931) 1.157 (1.915). De ver-
mindering van den export in 1931 en in het eelste
halfjaar van 132 bedroeg dus resp. 9 pOt. en bijna
10 pOt., terwijl de achteruitgang der ruwstaalproduc-
tie voor het totaal der beide lnnden in dezelfde tijd-
vakken 9 pOt, en 4.5 pOt, bedroeg. Het is bijzonder
interessant om na te gaan of” de heffing van invoer-
rechten in Engeland, een zeer
belangrijke
markt voor
(Ie Bolgisch-Luxemburgsche halffalbrikaten en som-
mige eindproducten, van iffvloed op den export is ge-
weest.’ Bij beschouwing van den uitvoer uit België en
Luxemburg in de eerste helft van 193,2 blijkt, dat de
totale uitvoer van ijzer en staal naar Engeland van
456.000 ton in de eerste helft van 1931 tot 503.000
ton gestegen is. De
stijging
van den uitvoer naar dit
lancE’ had niet alleen plaats in Februari en April, de maanden aan de verhooging van de tarieven vooraf-
gaande. In Mei wës de uitvoer, van halffabrikaten
met 34.000 ton 14.000 ton hooger dan in Mei 1931, in
‘Juni met 45.000 18.000 ton hooger dan in de overeen-
komstige maand van het vorige jaar. Hier blijkt dus
wel, dat de Belgische en Luxemburgsche producenten
hun uiterste krachten inspannen om de Engelsche
markt te behouden. Tot dusver niet zonder succes.
Alleen ‘de uitvoer van ruwijzer naar Engeland is vrij-
wel opgehouden: deze ging in hetzelfde tijdvak van
19.000 ton tot 1.600 ton achteruit.
Het spreekt vanzelf, dat de Belgische en Luxem-

i) Deze grafiek’ is opgenomen in het
uummer vaii 19
Oct. ji.

26 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

851

burgsche producenten bij hun pogingen om zich op
de exportmarkt te handhaven aanzienlijke concessies
op den prijs moeten toestaan. Zooals men in het alge-
meene overzicht heeft kunnen zien is de daling b.v.
van den prijs van stafijzer in het crisistijdvak enorm

geweest.
Niet onvermeld mag tenslotte blijven, dat de bonen
in cle Belgische ijzer- en staalindustrie in het crisis-
tijdvak in totaal 18.15 pCt. werden verlaagd.

E’n.gelcnd.

Reeds lang voor den oorlog moest Engeland zijn
J)Iaats als eerste ijzer- en staalproduceerend land aan
cle Vereenigde Staten en Duitschiand afstaan. Na den
oorlog is haar ruwijzer en ruwstaalproductie echter
ook door die van Fra.nkrjk in belangrijke mate over-
vleugeld. Niet alleen uit de productiecijfers is op te
maken, hoe de Engelsche zware industrie op den ach-
tergrond werd gedrongen. In de laatste jaren nam
het binnenlandsch verbruik van ingevoerd materiaal,
vooral uit België, Luxemburg en
Frankrijk
afkom-

stig gestadig toe. De invoer van ijzer en staal over-
trof tenslotte den uitvoer van Engelsch materiaal.
Een en ander moge uit de volgende cijfers (x 1000
Eng. tons) blijken.
Invoer Uitvoer

1929

……………….
2.822
4.380
1930

……………….
2.912
3.160
1931

……………….
2.852
1.981
1931
le helft

…………
1.277
999
1932

…………….
968 952

In 1930 zijn in- en uitvoer vrijwel even •hoog. In

1931
stijgt
de invoer belangrijk boven het peil van
den uitvoer. In de eerste helft van 1932 balanceeren
beide posten elkander wederom. Wij zien tegelijkertijd
dat dit resultaat verkregen is eenerzijds door een
sterke vermindering van den invoer en anderzijds
doordat men het niveau van den reeds in 1930—’31
enorm gedaalden export in het laatste halfjaar vrij
wel heeft kunnen handhaven. Reeds bij de bespreking
van den handel van Frankrijk, België-Luxemburg en
Duitschland is gewezen op de maatregelen, •die En-
geland genomen heeft om een wijziging in zijn han-
delsbalans te ‘brengen. In •de eerste plaats •moet ge-
noemd worden, de loslating van den gouden standaard,
waardoor het pond sterling met 20-30 pOt.. depre-
cieerde. De voorsprong, dien de Engelsche staalpro-
ducent daardoor op de producenten van verschillende andere landen kreeg, heeft ertoe geleid, dat de Engel-
sche export in het afgeloopen halfjaar, in tegenstel-
ling met wat elders te zien was, zich vrijwel heeft
weten te handhaven. Ten tweede heeft men aan de
stijging van den import paal en perk gesteld door de heffing van een invoerrecht. 1 Maart 1932 werd een
invoerrecht ingesteld van 10 pOt. ad
valorem, op 26
April werd dit recht tot 334 pOt. verhoogd. Het
spreekt vanzelf, dat de invoer aan den vooravond van
de heffing dezer rechten sterk toenam. Men heeft
echter bij de beschouwing van den Belgischen export
gezien, dat deze wat Engeland betreft, ook in de
maanden Mei en Juni zeer hoog was. De verminde-
ring van den totalen Engelschen import komt dan ook
geheel voor rekening der overige uitvoerlanden.

De conferentie te Ottawa had o.a. ten doel voor de
Britsche ijzer- en staalindustrie een grooteren afzet
in de Dominions, in het bijzonder in Canada, te ver-krijgen. De resultaten van de besprekingen dienaan-
gaande zijn niet bekend geworden, doch het is wel
zeker, dat men aan Engeland een grootere preferen-
tie dan het tot dusver genoot, zal verleenen. Tot dus-ver waren de Verebnigde Staten het belangrijkste in-
voerland van Canada. Door uitbreiding van de pre-
ferentie voor Engeland in Canada worden dus in de
eerste plaats de Vereenigde Staten getroffen.
.De uitvoer van Engeland naar de Dominions is
sterk afgenomen. Zij bedroeg in 1929 nog 189.000 ton
per maand, in 1931 69.000 ton, in het eerste half-

jaar 1932 64.000 ton. De
cijfers
voor den uitvoer naar
de landen buiten de Dominions zijn voor deze jaren
116.000, 63.000 en 10.000 ton per maand. De uitvoer
naar Canada verminderde van 13.000 ton in 1929 tot
9.000 en 6.000 ton per maand in 1931 en 1932.
De invoer van ruwijzer is zeer sterk naar ibeneden
gegaan in het afgeloopen halfjaar. In 1929 bedroeg hij 147.100 ton, steeg in de twee volgende jaren tot
resp. 312.100 en 290.300 ton en bedroeg in de eerste
helft van 1932 (1931): 91.200 ton (140.600 ton). De
invoer van gieterj-ijzer steeg van 47.600 ton in 1929
tot 118.900 ton in 1930 en 109.700 ton in 1931. In het
eerste halfjaar .1932 (1931) bedroeg hij 19.100 ton
(59.100 ton). Het is thans voor den Continentalen
producent van ruwijzer bijna onmogelijk zijn product,
dat aan een invoerrecht van 33y
3
pOt. onderhevig is,
in te voeren. De afzet van Engelsch ruwijzer op de
.,home-market” gaat echter ondanks deze bescherming
geregeld achteruit, het aantal hoogovens in werking
is den laatsten
tijd
sterk afgenomen. De Clevëland
producenten hebben gedurende de crisis de productie
tot een zeer geringen omvang moeten beperken. De
prijs van-Cleveland
gieterj-ijzer
No. 3 hebben
zij
ge-
durende anderhalf jaar op 58/6 gehandhaafd. Dien-
tengevolge hebben de producenten op de exportmarkt
hun afzet gaandeweg verloren zien gaan zelfs de ver-bruikers aan de Tees wenden zich de laatste maanden
tot produceuten van eldersT (Midlands). Alleen voor
Schotland, waar men thans – nu het Continent is
uitgeschakeld – met de concurrentie van de Mid-
lands en van het vrij van rechten ingevoerde Britsch-
Indische ruwijzer te kampen heeft, wordt door den
Cleveland-producent een aanzienlijke reductie toege-
staan.
Beziet men de ontwikkeling van productie en han-
del van ijzer en staal in den laatsten tijd, dan kan
men niet zeggen, dat de handelspolitieke maatregelen
veel vrucht hebben afgeworpen.
Terwijl
men de ijzer-
en staalproduceerende industrie trachtte te helpen,
zijn de verbruikende industrie, de scheepswerven,
machinefabrieken, de blikindustrlie, de gieterijen enz.
omvattende, nog dieper in de malaise geraakt. De ver-
bruikers van ijzer en staal zijn nu gedwongen hoogere
prijzen te betalen, waardoor hun positie op de export-
markt moeilijk gemaakt wordt. De ijzer- en staalin-
dustrie ondervindt das in zeker opzicht den weerslag
van de maatregelen, die voor een deel ten behoeve van
haar zelf getroffen werden.

Vereenigde
Stten..

In den aanvang van dit overzicht is er op gewezen,
in welke mate het aandeel van de ijzer- en staalpro-
cluctie der Vereenigde Staten in de wereldproductie
gedaald is en hoe in den loop van 1931 en de eerste
helft van 1932, de productie beneden het niveau van
West-Europa is gezakt. De achteruitgang van de ijzer-
en staalconsumptie werd voor een groot gedeelte ver-
oorzaakt door de vermindering van de activiteit in de
drie voornaamste verbruikende branches: de auto-
nijverheid, de Spoorwegen en de bouwnijverheid. Het
ijzer- en staalverbruik was in percenten van de staal-
productie in 1929
. voor de drie genoemde takken van
bedrijf in 1929: 18.—, 17.— en 16.5; in 1930: 10.7,
10.4 en 13.1; in 1931: 7.—, 6.9 en 8.1. De daling van
de autoproductie wordt geïllustreerd door de volgende
productiecijfers. In 1929 werden in totaal 5.341.000
wagens vervaardigd, in 1930 3.346.000 stuks, in 1931
2.384.000 stuks en in de eerste helft van 1932 slechts
912.000 stuks.
Evenals aan het begin van 1930 leken in den
aanvang van 1931 de vooruitzichten nogal gunstig.
De vraag steeg en de producti.e nam dientengevolge
toe. De opleving hield het geheele eerste kwartaal
aan: de productie steeg van 38 pOt, der ruwstaalca-
paciteit in December tot 54 pCt. in Maart. Daarop
daalde dit percentage, behoudens een enkele onder-
breking gedurende het geheele jaar 1931 en het eerste

852

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1932

halfjaar 1932 en bedraagt de laatste maanden niet
meer dan 13-18 pOt.
In en na den oorlog is de Amerikaansche ruwstaal-
capaciteit sterk toegenomen. Tot 1927 waren het de
kleine, producenten, die een onderlinge uitbreidings-
wedstrijd aanbonden, in 1927 begon de United States Steel Oorporation medete doen. Het spreekt van zelf,
dat bij den aanvang van de crisis, waarvan trouwens
niemand den langen duur en de intensiteit voorzag, de bouw van nieuwe productie-eenheden niet maar plotseling stopgezet kon worden. Wel mag het ver-
wondering wekken, dat in het jaar 1931, waarin de
productie nog slechts 42 pOt. van die van 1929 be-
droeg, de capaciteil met 1.400.000 gr. ton steeg. Vol-
gens de opgave van het American Iron & Steel Insti-
tute bedroeg het voortrengingsvermogeu van ruw-

staal in de Ver. Staten einde 1929: 63.068.000 ton,
einde 1930: 66.891.000 ton en einde 1931: 68.299.000

ton.
Dikwijls is de vrees geuit, dat de Amerikaansche
ijzer- en staalexport in
crisistijden
wel eeiis zulke af-

metingen zou kunnen aannemen, dat zij een .grot
gevaar voor de Europeesche exporteurs zou gaan op-
leveren. Deze vrees is in de laatste jaren door geen

enkel feit gerechtvaardigd, zooals wel uit de volgende
cijfers voor den uitvoer (X 1000 gr. t.) blijkt: 1929:
3.032, 1930: 1.985; 1931: 965, eerste helft 1932(1931)

322 (565). –
De
prijzen
voorijzer en staal zijn in cle afgeloopen

anderhalf jaar gedaald, doch niet in die mate als in
de Europeesche landen en zeker niet zoo erg als op de

Europeesche exportmarkt. De zoogenaamde ,,compo-
site prico”, die regelmatig gepubliceerd wordt door het vakblad ,,The Iron Age” voor een aantal van de
voornaamste producten, clie tezaen 80 pOt. van de
voortbrenging uitmaken, vas gemiddeld:

voor 1929
………
2.297
dollarcent per ib.,
1930

………
2.111

1931

………
2.016

en voor ‘de eerste helft van 1932 gemiddeld 1.919 d.c.
Den laatsten tijd wordt vaak gesproken over den
import van buitenlandsch en wel vnl. Belgisch en
Fransch staal tegen zeer lage prijzen. Er wordt thans
een onderzoek. ingesteld om na te gaan of hier van
dumping sprake is. Wat de grootte van den invoer
van half en geheel afgewerkte walsproducten aangaat,
deze is al zeer gering. In de eerste helft van 1.932 is
zij zelfs niet onbelangrijk verminderd zooals uit de
volgende cijfers blijkt. De in
oer van genoemd mate-
riaal was in 1929 316.300 gr, ton, in 1.930 302.400 ton,
in 1931 252.200 tonin de eerste helft van 1932 (1931)
124.700 (148.500) ton.
De ,,composite price” voor Amerikaansch ruwijzer
daalde in het tijdvak 1929-1931 en eerste helft 1931
van $ 18.43 (1929) tot $ 15.51. (1931). Thans bedraagt

hij nog slechts $ 13.64.
De invoer van ruwijzer is, hoewel in het afgeloopen
halfjaar toegenomen, gering ten opzichte van de bin-
nenlandsche productie.
De invoer van ruwijzer in de Vereenigde Staten,
gespecificeerd naar de voornaamste landen van her- komst, was in de laatste jaren als volgt (X gr. tons):
Totaal Br.-Indië Nederland E.ngeland
1939
………….
147.763

68.898

24.189

39.140
19.20
………….
137.122

108.261

6.243

14.239
1931
………….
84.454

67.930

7.209

2.777
1931
le helft ……
: 55.823

43.686

6.146

1.641
1932
………..
75.2.04

21.900

35.392

16.352

Nederlojrt.d.

Aan de we1willendheid van de Directie van de N.V.
Koïiinkljke Nederlandsche Hoogovens en Staalfabrie-
ken te Ijmuiden danken wij onderstaande
cijfers
be-
treffende de voortbrenging en het verbruik van ruw-ijzer in Nederland. De eveneens hieronder vermelde
gegevens omtrent den afzet in het buitenland zijn ont-
leend aan .de statistiek van den in-, uit- en doorvoer van het Oentraal Bureau voor de Statistiek. –

Het hoogovenbedrijf te IJmuiden heeft thans drie
hoogovens, waarvan de derde in 1930 gereed kwam.
Een der drie hoogovens heeft tot dusver als reserve-
oven dienst gedaan.
Wat in het voorafgaande overzicht gezegd is over
de positie van ruw ijzer en staal op ‘de wereldmarkt,
moge een idee geven met welke moeilijkheden de ruw
–

ijzerproducenten, dus ook het Nederlandsche hoog-
ovenhedrijf, te kampen hebben. Ondanks de moeilijke

tijden echter i.s dit
bedrijf
toch in staat geweest om de
productie nagenoeg te handhaven. Sinds 1924 heeft
de productie zich als volgt on.twikkeld:

1914

……………..
91.100
ton
1925

……………..
109.300
1026

……………..
142.500
1927

……………..
203.700
1928

…………….
–

258.200
1929

……………..
253.800
1930

……………..
272.700
1931

………………
256.700

Het verbruik van ruwijzer bedroeg in ons land in
1926: 67.200 ton, waarvan door het hoogovenbedrijf
30.000 of 45 pOt. werd geleverd. Voor de volgende jaren zijn deze cijfers: 1927: 71.400 ton, 39.700 ton
of 56 pOt.; 1928: 80.500 ton, 53.900 ton of 60 pOt.;
1929: 89.500 ton, 59.000 ton of 66 pOt.; 1.930: 75.800
ton, 43.000 ton of 51 pOt.; 1931: 48.500 ton, 32.300
ton of 67 pOt. De rest vah de voortbrenging ging naar
het buitenland, en wel in cle volgende hoeveelheden

1929
1930
1931
Totaal

…………………..
179.300
209.700
222.900
waarvan naar:
België

…………………..
36.700
57.100 55.400
Frankrijk

………………..
30.500
24.400
16.900
i)uitschland

………………
14.200
29.600
13.000
Ver.

Staten

………………..
22.500 6.600
13.200
Or.-Brittannië

…………….
27.000 27.800
63.900
Zweden

………………….
8.800
23.700
21.000
Italië

……………………
8.100 6.500 6.800
Denemarken

……………..
15.800 ‘14.200
3.900

Ter vergelijking van den export van het Nederland-
.sche hoogovenbedrijf met den uitvoer van de ons om-
ringende ruwijzerprocluceerende landen, worden hier
nog de uitvoercijfers dier landen in 1931 vermeld.
Frankrijk voerde in 1931 uit 416.900 m. t., Engeland
193.345 m. t., Duitschiand 178.500 m. t. en België-
Luxemburg 1-0.100 m. t., Nederland nam in 1931 dus
de tweede plaats in onder de exportlanden van ruw-
ijzer.
T. Ei.

JAVASUIKER EN DE COMMISSIE VAN ADVIES
NOPENS DE ECONOMISCHE SAMENWERKING
TUSSCHEN NEDERLAND EN NED.-INDIË

De onlangs door de Regeering geïnstalleerde Com-
missie van Advies nopens de economische samenwer-
king tusschen – Nederland en Nederlandsch-Indië, is
cladelijk aan het werk getogen om te trachten den op
onru.stbarende
wijze
gedaalden afzet van Nederland-
sche textielgoederen in Nederlmrndsch-Indië nieuw leven in te blazen. Mogen (leze pogingen in het be-
lang van een -der belangrijksté Nederlarndsche indus-
trieën met succes ‘bekroond worden.
Tegelijkertijd zij de aandacht dezer Commissie ge-
‘estigd op ‘het ‘belangrijkste Nederlandsch-Indische
cultuur- en industrieproduct suiker, dat op het
oogenblik een zware crisis doormaakt. In de pakhui-
zen op Jav. liggen enorme kwantiteiten witte suiker
opgestapeld, die onverkoopbaar zijn wegens het sterk
gedaalde verbruik in Britsch-Indië en China en om-
dat de’ Europeesche landen, waar vroeger eveneens
afzet voor witte ,Tavasuiker bestond, hunne grenzen
door een protectionis’tishe wetgeving gesloten heb-
ben. Tot deze landen behoort ook -het eigen moeder-
land, sedert in Nederland een invoerrecht van
f
2.40
per 100 KG. op alle suiker, polariseerende boven
98
0
,
geheven wordt, dat nog wel zpoedig ‘met 30 pOt.

26 October
1932

EÇONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

853

verlioocl zal worden. Daardoor word t de invoer van
witte Javasuiker vrijwel onmogelijk gemaakt.
Zoolang Java nog ruimen afzet vond in het Oosten,
werd deze sluiting der Nederlandsche mrk’t mincer
gevoeld, maar onder de tegenwoordi.ge
critieke om-
tandighede’n, waar exporteurs van Javasui.ker de ge-
heele wereld tevergeefs afzoeken om nog hoeken en
gaten te vinden, waar witte J’avasuiker ondergebracht
kan worden, is een dergelijke toestand onhoudbaar.
Laat Nederland witte J’avasuiker – tenminste zoo-
lang deze noodtoestand duurt – vrijstellen. van de
betaling van het invoerrecht van
f 2.40
iier 100 1(0.,
clan kan ook hier te lande weer een afzet daarvoor
worden gevonden, en zal .de hevoordeeliug van de Ne-
clerlan.dsche suikerindustrie ten. koste van. 3ava op-
houden.

Waar de Nederlandsche bietsuiker-cultuur reeds door directe Regeeringspremies wordt gesteund, is
eene vrijstelling van :invoerrecht wel het minste, wat
de noodlijdende J’avasuiker-cultu ur kan verlangen.
Ziehier een dankbaar onderwerp voor bovengenoem-
cle commissie, waarhij vlug handelen geboden is.
De jongste benoeming van den heer E. 1)….an
Walree tot lid dezer Commissie zal vele vrienden van Neclerlandsci -Indië verheugd hebben. Verwacht mag
worden, dat door deze benoeming de belangen van
T:ndië een krachtigen verdediger zuilen vinden.
A.V.

Leidt de grondstoffenvaluta tot sterke schommelingen in
het prijsniveau der eindproducten, tot onbeheerschbare
voorraadvorming en tot chronische overproductie van grondstoffèn?

III
(Slof.)

De oredietpolitiek van de circulatiebank is dus ook
niet automatisch in dezen zin, dat zij
elke
vermeer-
dering van de grondstoffendekking niet vergrooting
‘ah cle cirdulatie zou moeten beantwoorden. Wanneer
c1e vermeerdering van de dekking en cle daarmee ge-
paard gaande uitgifte van charta’l geld op zichzelf
zoo groot is, ‘dat deze gevaar ople.’ert dat het tempo.
van 1. á
2
pCt. wijziging per jaar in het prijsniveau
der einclproduqten zou worden overschreden, zal zij
haar credietpolitiek niet richten op nôg verdere ver-
grooting van de circulatie, maar op beperking. De
verhooging van het disconto, het verkoopen van wis-
sels en fondsen zullen de centrale bank ongetwijfeld
cle macht verschaffen om een
.
…itiale vermeerdering
van de geheele circulatie met rod 10. pOt, terug te brengen tot 1 á
2
pOt. of liever: om ook reeds •een
eerste vermeerdering van de circulatie hoven het ge-
wenschte accres te voorkomen.

De vermindering van de wisselportefeuille en vu
het fondsenbezi’t beteelcent n.iet anders dan dat aan
cle actiefzijde van de balans een omruiling heeft plaats
gevonden van activa: grondstoffen hebben de plaats
ingenomen, die voorheen door wissels en fondsen was
bezet; op de passiefzijde, dus op de totale biljetten-
circulatie, hoeft deze omwisseling geen invloed uit
te oefenen.

De verhooging van het disconto zal de centrale bank
de gelégenheid geven de creatie en continueering ‘van
het giraaYgeld te beheerschen. Dit alles is geen ver-
wachting meer, maar ook vandaag reeds realiteit: men
kan zich immers beroepen op het ervaringsfeit, dat
cle centrale banken. in Nederland, in Frankrijk en itt
Zwitserland., er ook thans reeds in geslaagd zijn,
ondanks de ontzaglijke vermeerdering van hun goud-
voorraad in het laatste jaar, de circuratie en liet
prijsniveau in de betrokken landen niet te doen stijgen.
ik ‘hoop, dat het bovenstaande voldoende is om dui-
clelijk te maken, dat men credietpolitiek en .in’issei-
baarheid dus niet moet zien als twee elkaar uitslui-
tende, maar integendeel als twee elkaar aanvullende
maalregelen, die beide in onderling verband iaoeten
worden gehanteerd: de iuwisselbaarheid voor hand-
having van het peil der grondstoffen, de credietpoli-

tiek vool handhaving van het niveau der eindproduc-
ten ; beide gericht
0])
stnbilisatie.
Stabilisatie niet in de’zen zin, dat beide niveau’s
hij voortduring exact gelijk moeten bl:i,jven, maar wel
in •ctezen zin, dat deviaties tusschen beide ni’veau’s
slechts zeer geleidelijk mogen worden toegelaten.
:De oppervlakkige toeschouwer, die onder het tegen-
woordige geldstelsel de grillige bewegingen gade-
slaat, die beide prijsniveau’s ten opzichte van ‘elkaar.
uitvoeren, kan in de meerting verkeeren, dat er tus-
sche.n beide slechts een gering verband bestaat. Aan
ccii diepergaand inzicht kan liet niet verborgen blij-
ven,, dat het juist cle plotselinge en groote afwijking
tusschen beide prijsniveau’s is, welke de verstoring

van alle ruilverhoudingen teweeg brengt en daarmede
het meest essentieele element vormt in de algemeene
crisis.

J.
GOUDRIAAN
Jr,

DE RIJKSMIDDELEN OVER SEPTEMBER 1932.

Viel de opbrengst der Rijksmiddelen in de maand
Augustus van dit jaar ‘betreickelijk nogal mee, het
overzicht van Septpmber geeft geheel den indruk van
een daling in ‘versneld tempo. De gewone middelen
brachten
f 29.932900 op
tegen
f 34.090.800
in Sep-
tember
1.931
(in September
193.0
nog f 40.808.300)
en
‘vertoonen mitsclien een achteruitgang van
f4.757.100.
De totale opbrengst bleef een ongeveer evengroot be-
drag
(f 4.911.800)
bij de gemiddelde maandrarning
te achter. En de daling was aan vrijwel alle miclde-
hen toe’te schrijven. Een uitzondering maakten natuur-
lijk de invoerrechten, die èen accres van
f
1.448.400
vertoonden, danic zij bijzondere wettelijke maatregelen.
Voorts verschaften de
accijnzen
op zout en wijn nog
een klein surplus. Doch andere ‘lichtpunten zijn niet
aan te wijzen., en er zijn nog geen verschijnselen, die
grond geven voor de hoop, dat de dalende lijn spoedig
zal worden omgebogen.
Bij ‘vergelijlcing van de totaal-opbrengsten over de
eerste drie kwartalen van
1931
en
1932,,
‘blijlct, dat liet
loopende jaar
f 38.215.200
‘minder heeft opgeleverd,
terwijl de ontvangsten
f17.789.100
‘bleven beneden
liet evenredig deel der raming. Laat men, om een
meer zuivere vergelijking te krijgen, grondbelasti ng
cii personeele belasting ‘buiten beschouwing, dan be-
dragen cle ‘bedoelde nadeelige verschillen onderschei-
denlijk
f 28.162.300
en
f 18.244.500.
Over liet eerste
halfjaar bedroeg het tekort met betrekking tot de
raming nog niet meer dan’
,f
1.1183.900.
Het zijn vooral
de maanden Juli en September, die hier een hoogst
onganstigen invloed hebben uitgeoefend.
In tegenstelling, niet de vPrige maand gaf de grond-
belasting een Icleinen teroggang te zien (van
f 31.500).
De eerste’ negen maanden leverden.

f
.699.200
minder op, doch dit icomt op rekening ‘van
de eerste maanden van het jaar, daar in he,t ‘begin van
11031.
cle opbrengsten van dle oude dienstjaren nog ge-
heel aan ‘s R.ijks middelen ten goede kwamen. De
ramlng werd tot dusver in
1932
met
f
25g.200
over-
schreden.
Een scherpe daling vertoonde cle inkomstenbelas-
ting, die van
f
5339.100
tot
f
4.077.000
terugli.ep.
Hierin is voor een deel reeds de invloed van het nieu-
ve ‘belastingjaar met ‘zijn lagere kohierheclragert te
bespeuren. Vooral blijkt dit, in’dien men do opbreng-
sten van dle eerste drie kwartalen van
1.931
en
1932
met eilcanderv ergelijkt. De ontvangen bedragen zijn
nl. als volgt over dle verschillende dienstjaren ver-
deeld:.
Jan. t/nl. Sept.
‘1.931. Jan.
t/nl. Sept.
1932
192811929
………
f

231.500

1929/1930
………
1.204.300

,

f

149.700
1930/1931. ………

., 54.746.500

1.331.800
1931/1932
………..
7.600.900 ‘

,, 49.625.200
193211933, ………

.-

‘,. 6.020.300

f 63.783.200

‘f57.127.000

Uit deze cijfers blijkt, dat in het loopende jiar tot

854

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1932

dusver
f
6.656.200 minder is geïnd dan in het vorige

jaar en dat hiervan ongeveer
f
1.600.000 op rekening

komt van het nieuwe belastingjaar (aan het eind van
Augustus bedroeg het nadeelig verschil, voor wat het
nieuwe belastingjaar betreft, nog niet meer dan ruim
1 ton). Voor verreweg het grootste deel zit de terug-gang echter nog in cle oude dienstjaren en dit betee-
kent, dat in de volgende maanden een nog grootere
inzinking is te verwachten.
Ook hij de vermogensbelasting begint het nieuwe belastingjaar de opbrengstcijfers te beïnvloeden. De
teruggang over de eerste negen maanden van het jaar

bedraagt
f
1.163.100. Ook de raming werd niet ge-
haald (ontvangsten
f
1.051.900 minder), doch de laat-
ste maanden van het jaar zijn voor deze belasting niet de onvoordeeligste. De kwade dagen. moeten voor de
vermogensbelasting nog komen.
De dividend- en tantièmebelasting bracht opnieuw
een teleurstelling, daar de inkomsten
f
140.100 bij die
van September 1931 ten achter bleven. De eerste drie
kwartalen van 1932 vertoonen een vermindering van
j 3.004.000, doch dit cijfer is geflatteerd, daar de wets-
wijziging betreffende het opleggen van voorloopige
aanslagen met name de opbrengst van Augustus ji.
heeft gestimuleerd. Deze meerdere ontvangst betee-
kent uiteraard ‘een voordeel voor de schatkist; zij
had dit geld anders pas later ontvangen. De ontvang-
sten der volgende maanden worden er aan den ande-
ren kant door gedrukt. Neemt men bovendien in aan-
merking, dat de dividend- en tantièmebelasting in den
regel in het midden •van het jaar de ruimste baten
afwerpt, dan kan van een inhalen van den achter-
stand geen sprake meer zijn. De raming werd totdus-
ver met
f
1.485.200 overtroffen, maar vooreerst is het
geraamde opbrengstcijfer voor 1932
ƒ
4Y2 millioen
lager gesteld dan voor 1931 en voorts is’er alle aan-
leiding te vreezen, dat deze voorsprong spoedig ver-
loren zal gaan.
1)6 invoerrechten gaven een hoogere ontvangst van

f
1.448.400, welke natuurlijk niet aan een stijging van
den invoer is ‘toe te schrijven, doch gevolg is van de
vnrhooging van het tarief en van de heffing der ben-
zinebelasting. Bovendien is reeds de invloed van het
op 20 September ji. ingediende opcentenontwerp te onderkennen. Dat onze buitenlandsche handel sterk
is ingekrompen, wordt telkens weer bewezen door het
statistiekrecht, dat ditmaal een daling van
f
80.300
aanwees, een voor dit kleine middel niet onbelangrijk
bedrag, terwijl het decres over de eerste drie kwarta-
len reeds
f
832.300 beloopt. Dit middel brengt nog
maar ongeveer de helft op van wat een paar jaar ge-
leden nog b.innenkwam.

De meeste accijnzen liepen in opbrengst terug. Al-
leen de zoutaccijns en de vijnaccijns maakten hierop

Resultaat van de rondvraag van de International

Dr. Gustav Mikusch te Weenen zendt ons ondersta
de S’uikerstatistiek:

een uitzondering en deze
accijnzen
zijn met cle invoer-
rechten ook de eenige middelen, die van Januari t/rn.
September 1.932 méér hebben opgeleverd dan in het
vorige jaar. Treurig staat ‘het ervoor met den ge-
slachtaccijns, die •door de ‘steeds lager wordende vee-
prijzen opnieuw met ruim twee ton zakte. De gedis-
tilleerdaccijns daalde met een ongeveer even groot bedrag, niettegenstaande de maand September dit-
maal vijf verschijndagen van den krediettermijn telde
tegen vier in 1931. Duidelijk komt de doorwerking
der malaise en de daaruit voortvloeiende algemeene
verarming hierin tot uitdrukking. Ook de bieracijns

draagt hiervan het kenmerk; een daling van

f
1.512.300 tot f1.088.200 spreekt voor zichzelf, al
moet worden toegegeven, dat ‘de •opbrengst van Sep-•tember 1931 aan den hoogen kant was. De ‘suikerac-
cijns wees een decres aan van
f
1.268.500, dat niet
aan een verschil in krediettermijnen is toe te schrij-ven; alleen kan worden opgemerkt, dat de ontvang-
sten van September 1931 abnormaal hoog waren. Ook
de tabaksaccijns liep weer in opbrengst terug (met

f
265.000) als gevolg van de verlaging der prijzen van

tabaksfabrikaten en den’ invloed der tijdsomstandig-
heden. –
De zegelrechten leverden maar betrekkelijk’ weinig
minder op dan in September 1931; de beursbelasting
ging met
f
164.400 vooruit. De ontvangsten uit dit
middel zijn de laatste vier maanden voortdurend niet
onbelangrijk gestegen. De jongste wijziging ‘der Zegel-
wet, waardoor de basis der heffing van het zegel-
recht op buitenlandsche effecten een ingrijpende wij-
ziging heeft ondergaan, heef’t gunstig gewerkt. Dit
blijkt ook uit de zegelrechten van buitenlandsche
effecten, welke aan het Leeningfonds ten goede ko-
men; tegenover de ontvangsten van September 1931
ad
f
34.500 staan die over de afgeloopen maand a’d
[1.81.100.
Ook is er in de afgeloopen maanden meer
bedrijvigheid ter beurze geweest. Bepaald catastrofaal
is de inzinking der registratierechten, die ditmaal

f
215.800 minder opleverden en
f
421.400 bij de ge-
micidelde maandraining achterbleven.

Ook in de vermindeirng der successierechten weer-
spiegelen zich hoe langer hoe meer de funeste gevol-
gen der crisis voor de ontvangsten der schatkist. De daling beliep ditmaal
f
1.108.300 en over de eerste
drie kwartalen in totaal
f
1.652.800. Door den zeer
langen crediettermijn (9 maanden) loopt dit middel
‘vrij ver achter ‘de algemeene waardedaling aan.
De domeinen gaven in de afgeloopen maand
f
5.800
minder wegens lagere pachtprijzen. De loodsgelden
zakten met
f
90.000. Gerekend over negen maanden
geeft dit laatste middel reeds een minder bate van

f
128.900; ook hierin heeft men een symptoom van
dên achteruitgang der volkswelvaart te zien.

Vereeniging voor de Suikerstatistiek.

and overzicht van de Internationale Vereeniging van

Aantal fabrieken Aantal
in bedrijf

1

ant-
woorden
1932
1
33
1
1931132

Hoeveelheid verwerkte Suikerproductie in metr. ± in procenten ten
bieten in metr. tonnen tonnen ruwsuikerwaarde opzichte van het
voorafgaande jaar

1932133

1931132

1932133

1931/32

verwerkte suiker-
1

1
productie

200
216
200
6,478.520
9,414.290
1,054.460 1,594.810
–
31.2
–
33.9
Tsjecho.Slowakije

.. ..
123 133
122
3,633.139
4,429.857
638.154
812.896
–
18.0
–
21.5
7
7
7
946.000
971.126
155.885 162.550
–

2.6
–

4.1

Duitschiand ………..

H
ongarije ————
12 12
12
750.000
817.017
105.000 125.250
–

8.2
–
16.2
Joego-Slavië
8
8
8
525.000
608.734..
72.778
86.303
–
13.8
–
15.7

Oostenrijk

………….

7
6
7
430.000 330.000 62.220
47.944
+ 30.3
+
29.8 lersche Vrijstaat

….

–

1
1
1
157.000
34.850 25.500
5.580
+350.5

-4-357.0
Roemenië …………..

36 42
36
1,700.000 1,326.000
231.692
205.064
+
28.2

+
13.0
Italië …………….
51
52
51
2,200.000 2,493.000 290.000
.
361.400
–
11.8
–
198
België

…………….

Polen …………….
.
65
67
65
2,370.000 2.736.572 421.000
493.111
–
13.4
–
14.8
Denemarken

.
9 9 9
1,220.000
737.500
185.000
122.046
+
65.4

+
51.6
19
20
21
1,314.000
852.426
211.600
143.612
+
54.1
-j-

47.3
Zweden ……………
1
1
1
50.000
31.326
6.000 4.203
+
59.6

+ 42.8
Finland

………….
Turkije (Europ.)
1
‘

1 1
107.000 103.200
18.500
16.000
+

3.7

+
15.6

Totaal …….
510

1
575
–
541
21,880.659
1
24,885.898
1
3,477.789
4,180.769
–
12.1
–
16.8

SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND-, IN.
KOMSTEN- EN VE.RMOGENSBELASTING
SEDERT 1 JANUARI 1931.

Dienstjaren
Grond-
1

Inkomsten-

1
Vermogens-
belasting
belasting belasting

1929130 ……
t
–

149.687
24.628
1930/31……
1
17.626
1.331.838 217.547
1931/32……
1
623.389
49.625.202
8.313.916
1932133……
1

3.973.484
6.020.261
886.001

Totalen
4.614.499
1

57.126.988 9.442.092

26 October 1932

ECONOMISCH-STAiISTICHE BERICHTEN

855

MAANDCIJFERS.

OVERZICHT DER RLrKSMIDDELEN.

(In Guldens)

Sedert

1
Overeen-

September

I
Januari

komstige

1932

1932

1
periode
1931

Directe belastingen.

Grondbelasting ………290.347

4.614.499

8.313.692
Personeele belasting
1)
–
202.194 6.555.820
Inkomstenbelasting
.
4.077.022 57.126.988 63.783.179
Vermogensbelasting
;
614.585 9.442.092 10.605.800
Dividend- en tantième-
belasting ………..685.509 12.735.226 15.739.231

Invoerrechten ………..
6.929.299 57.297.193 46.695.246

Statjstiekrecht ………..
186.680 .1.572.744 2.405.061

4ccijnzen

Zout ………………212.238

1.629.241

1.592.327

Geslacht …………..579.678

4.914.205

6.662.767

Wijn ………………518.492

1.828.742

1.779.806
Gedistilleerd ……….2.763.183 23.987.554 27.463.957
Bier ………………1.088.187 8.537.766 10.369.695
Suiker …………….4.405.686 38.680.943 39.066.728 Tabak ……………..2.070.243 20.641.575 22.395.050
Belasting op gouden en
zilveren werken

56.148

497.151

632.839

Indirecte belastingen.
Zegelrechten ………..1.560.912 12.410.036 18.242.942
Registratierechten
. .

828.571

7.872.181 11.178.510
Suceessierechten …….2.575.034 26.137.195 33.789.987

Domeinen, wegen en

vaarten ……………237.672

2.872.719

3.212.133

Staatsloterij ………….
16.918

452.706

454.433

Loodsgelden ………….
236.466

2.414.417

3.143.319

Totaal-Generaal.. 29.932.g70 295.867.367 334.082.522

1)
Met
ingang
v.
h. belastingjaar 1931 wordt de personeele
bel, geheven ten bate v. d. gem., zoodat de in dezen staat
vermelde bedragen uitsluitend vroegere belastingjaren be-
treffen.
9
Hieronder begrepen
f
478.778 wegens zegelreclit
vat, nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten,
enz. (Beursbel.).
9
id. f2.439.783.
4)
f3.191.394.

HEFFINGEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914

Verdedigingsbelasting
694.911
9.904.406
12.947.301

Opcenten:
232.067
3.679.180 4.031.430
Personeele belasting
.
–

32.992
1.103.777
Inkomstenbelasting
813.337 11.275.938 12.704.031
Vermogensbelasting
329.599
5.189.213 5.976.930
Dividend- en tantième
226.218 4.202.625 5.193.946

Grondbelasting ………

Invoerr. Zuidvruchten
81.781
590.506
–
Accijns op Wijn
155.565
898.704
355.961
Gedistilleerd
276.318 2.398.755 2.746.396

belasting

…………

Suiker
432.628
1.770.008
–
Tabaksacc. op sigaretten
532.678 3.913.531 736.715

Zegelrecht van buitl.eff.
181.707
585.733
778.829
3.956.849
44.441.591
46.575.316
Totaal….

HEFFINGEN VOOR HET WEGENFONDS.

653.817
10.722.323
10.149.860
Wegenbelasting ……….
108.215
6.927.908 6.852.873
Rijwielbelasting

………

Totaal

………..
762.032
17.650.231 17.002.733

INKOMSTEN TEN BATE VAN HET ,,GEMEENTEFONDS”

Gemeentefondsbelasting .14.239.6251
56.404.4501
6.208.046
Opcenten

Vermogensbel
300.9161
4.407.0791
464.797

Totaal

………..
4.540.541 60.811.529
6.672.843

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

GELDKOERSEN.
N.B.
••
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
BANKDISCONTO’S.

Ned~
Be
8
l
eilin…
el
Di Wisss. 2
1
9
Apr.’32
Lissabon
….
6
4Apr.’32

Bk

ff. 3
19Apr.’32
Londen ……2
30Juni’32
Vrsch.inR.C. 3
19Apr.’32
Madrid ……6
8Juli’31
Athepe ……
….
10
8Aug.’32
N.-YorkF.R.B.223Juni’82
Batavia …….. ..4l0 Mrt.’SO
Oslo ……..4
‘1 Spt. ’32
Belgrado ……..
720 Juli’81
Parijs …… 21
9Oct.’81
Berlijn ……….4
22Sept.’32
Praag ……
q26Spt.’32
Boekarest……..7
3 Mrt.’32
Pretoria
….
6
13iVov.’31
Brussel ………..
313 Jan.’32
Rome …….. 5′
2 Mei ’32
Budapest ……..ij17
Oct.’82 Stockholm
..
31
1 Spt.’82
Calcutta ……..4
7Juli’32
Tokio
.. .
.4.38 17
Aug.’32
Dantzig …….
-.
4
12Juli’32
Weenen……6
23Aug.’32
Helsingfors ……
619 Apr.’32
Warschau…
.
6 20 Oct. ’32
Kopenhagen
….
312Oet.
’32
1
Zwits.Nat.Bk.2
22 Jan.’31

OPEN MARKT.

1932

I931

1930

1914

22
o
t

17(22

10/15

318

19/24

20(25

20/24

C
.

Oct.

Oct.

Oct.

Oct.

Oct.

Juli

Partic.disc.
1
14_
1
12

1
1
4
_11
5

1
14.
1
12
114_15

2
3
14-
15
/1
l’he-‘/,
3118.3115
Prolong.
1

1

1
1
•
3
1-314
211
4
31
4

Londen
DageId.
.
.
1
121

1
12
-1

14″1
12-1
451(4
1-2

.
1
3
14-2
Partic.disc.
81
4
_131,
5

3
14.
13
116

314-1
3
14-1
5’I2-I8
211
35
.31
3

411
4
.31
4

Bed/in
Daggeld…
4/8-5/4

4
1
185
1
14

45
1
12

4
1
8-6
8-10
3-5
–
Maande1d
4
1
12-5
1
12

41135112

4
1
125
6
12
4
1
12-5
1
I2
8-12
– –
Part, disc.
318

318

318
371
8
47/.5
21/8-113
Waren-
wechsel.
4_11
4

431

411
4

4.114
8
1
12
5’18
–
’12
–
New
York
DageId
1)
1»
1
14

1-11
4

1-2
114
2_11
4

2
1
15-’14
2I14
1
3
14.2
1
12
Partic.disc.
31

5/

616..7/
7
18
4
1
1
2
–

t)
Koers van
21
Oct. en daaraan voorafgaande
‘weken
tim.
Vrijdag.

WISSELKOERSEN.
KOERSEN, IN NEDERLAND.

a a
D t
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavie
York
0
)
)
‘)
) )
1)

18 Oct.

1932
2.4871,
8.54%
59.06*

9.76
34.56
100%
19

,,

1932
2.4891
3

8.50 59.07k
9.76*

34.56
10011
8

20

,,

1932
2.4811,
8.41%
59.09
9.76*

34.56
10081
4

21

,,

1932
2.481
5
/
16

8.43% 59.07
9.7
6
*
3
4
.
5
8*
100%
22

1932
2.4811,
8.41%
59.05
9.76*

34.541
100%
24

1932
2.483/
8

8.28
59.0.1
9.77
34.56*

1003/
4

Laagste d.wl)
2.4795
8.26
58.95
34.50
993%
Hoogste d.wl)
2.4890
8.57.
59.121
34.60
1003/
8

17 Oct.

1932
2.4891
1

8.56
59.07
9.76*

34.56
1007/
8

10 Oct.

1932
2.48%
8.57
3
%
59.02*
9.75k
34.53
100%

Muutpariteit
2.4878
12.1071
59.263
9.747
34.592
100

Data
ZWIt
_
d

serlan
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
•
1
rest’,)

18 Oct.

1932
48.01
–

1.48
12.72
20.37
19

1932
48.01
–

7.37
1.48
12.73
20.38
20

1932
48.01%
–
1.48
12.72
20
.
37
*
21

1932
48.-
–

7
.
37
k
1.48
12.70
20.37
22

1932
48.-
–

7.37
1.47*
–
–
24

,;

1932
47.98%
–
.

7.37k
1.471
12.70
20.35
Laagste d.w’)
•
47.95 35.15
7.34
1.42*

12.65
20.20
Hoogste d.wl)
48.05
35.25 7.40
1
.5
2
*
1
2
.77*
20.50
17 Oct.

1932
48.02
-..
7.37
1.47*
1
2
.72*
20.38
10 Oct.

1932
48.02%
–

1.48*
12.70
20.35
Muntparieit
48.12%
35.007
7.371
1.488
13.0941
48.52

Data
Stock- Kopen-
1

•
SO
)
Hel-
Buenos-
Mon-
holm
0)

hagen*)
lfl8j.,
Aires’)
treal’)

18Oct.

1932 44.-
44.40
42.95
3.70
65
2.29
19

1932 43.50
43.75
42.50
3.67
65
2.28
20

1932 43.25
43.75 42.55
3.65
65
2.27%
21

,,

1932 43.55
43.85 42.60
3.68
65 2.27% 22

1932 43.50
43.75
42.50
3.65
65
2.28%
24

1932 43.15
43.20
42.10
3.64
65
2.30
Laagste d.w1) 42.75
42.75
41.75 3,60
–

2.26
Hoogste d.w’) 44.15
44.50
43.15
3.75
65
2.32
17 Oct.

19,32 44.05
44.40
43.-
3.70
65
2.31%
10 Oct.

1932 44.15
44.55
43.20
3.70
65
2.25%
Muntpariteit 66.671
66.671
66.671
6.266
95%
2.4878
0)
Noteering te
Amsterdam.
0*)

Not, te Rotterdam.
1)
Part, opgave.
In het eerste nummer van
iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal
niet wekelijks
opgenomen
wisselkoersen.

856

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1932

KOERSEN TE NEW YO11K.
.
(Cable)

Data

1

($per),I($p.iObfr.)I($P.iOOMk.)I($P.i00g1d)

18

Oct.

1932
3,40
9
116
3,92i

1

23,7(1W
40,19

19

,,

1832
3,3971,
3,92’5

23,78
40,23

20

1932
3,40
3,93aj,

23,79
40,25

21

1932
3,3934
3,9334

23,7934
40,28

22

1932
3,398/,
3,931,

23,79
40,3034

24

1932
3,32’1
3,9334

23,78
40,27

28

Oct.

1931
3,91
3,93’/1s

23,37
40,47

Muntpariteit
1

4,86
3,9051
9

23.8134
401,

KOERSEN
TE LONDEN.

Plaatsen en

NoteeringsJ
8
Oct. 15
Oct.
17122
Oct.’32
22
Oct.
Landen eet.zhedenj1932
‘932
1
Laagste
~
Hoogstel
1932

Alexandrië.. Piast.
p.

97

97

Q7’j,

97’1
6

934

Athene
….

Dr. p.£

580

580

555

590

570

Bangkok…. Sh.p.tical

1110
T
7
11
1/1034

1110
T
s
V
1110

1/10.

Budapest
…
Pen. p. £

20

20

19

21

20

Buenos Aires

d. p:$

4034

4051

40′,

4134

4134

Calcutta.
…
Sh. p. rup.

•116
5
1
33
116111
54

1/6
5
/32

1 6
3
1
35
116111
54

Constantin.. Piast.p.

720

720

700

71.5

700

Hongkong

.

Sh. p.
$

11415
33

114
1
1
8

11371,

1/41
8

11481,

Kobe…….Sh. p. yen

1/434

1/47
1
16

1
1
4
1
,

1434

1
4
11
6
Lissabon…. Escu.p.0

110

110

1
09

1
1i

110

Mexico

….

$
per £

11.-

10.85

10.50

11.20

10.75

Montevideo
.

d.per

.30

30

28

32

30

Montreal
. ..

$
per £

3.8034

3.7434

3.66

3.73

3.67

Rio d. Jâneiro d. per Mii.

534

571
35

5

534

5

Shanghai
. . .
Sh. p. tael

119
9
1
33

1/9
9
/
39

118711

19t2/,

119
9
1
33

Singapore

..

id. p.
$

213
7
/
8

2/37/
8

21334

:

4

213
7
1b
Valpataiso
1).

$
per £

58

–

–

–

–
Warschau

..

Zi. p. £

3034

3034

30

31

3051,
1)90
dg.
ZILVERPRIJS

GOUDPRIJS
2)

Londen’) N.York’)

Londen
18 Oct.

1932..

1734

2721
8

18 Oct.

1932

1201-

19

1932..

1771
9

2771
8

19

,,

19:42 ….122/2

20

,,

1932..

1771
9

2771
8

20

,,

1932

121/10

21

,,

1932..

1734

27

21

,,

19:12….121/7

22

1932..

1711/
5

27

22

,,

1932

121114.

• 24

,,

1932..

18

2711
9

24

,,

1932

32211 l.

26 Oct.

1931..

1734

30

26 Oct.

1931

10513

27 Juli

1914..

2415/
16

59

27 Juli

1914

8411034

7) in
pence
p.
oz.stand.
2)
Foreign silver in $c.
p.
oz. line.
3)
in sh.
p.
oz. line

STAND VAN
‘s RIJKS KAS

Vorderingen.
15
Oct.
1932

1
23
Oct.
1932

Saldo van ‘s Rijks Schatkist bij De Ne-
f
41.494.104,26
f
70.463.079,85
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
557.549,01
,,

1.026.579,31
Voorschotten op uit. September’32 aan
de gem. verst. op v. haar d. de Rijks-

derlandsche

Bank……………….

adm. te heffen gem. ink. bel, en opc.
3.735.665,06
,,

3.735.665,06
Voorschotten op uit. Sp(ember ’32 aan
de gem. verstr. op aan haar uit te
keeren hoofds. der pers. bel., aand. in

op
de
Rijksink.
bel ……………. ……

de hoofds. der grondbel. en der gem.
fondsbel., alsmede opc. op die belas-
tingen en op de vermogensbelasting

Voorschotten aan Ned.-lndië
………
222.467.470,53
,,
197.535.617,47
Id.

aan

Suriname……………………
.
13.309.334,81
..
,,

13.125.545,82
Id.

aan

Curaçao ………………….
Kasvord. weg. credietverst. alh. buiteni
…..
7.833.448,55
,.
l08.691′.177,23.
,,

7.577.948,29
,,
108.483.860,30
Daggeidleeningen tegen onderpand
Saidoderpostrek.v. Rijkscomptabelen
–
27.398.709,36
,,
–
24.934.548,85
,,
Vord. op het Alg. Burg. Penaioentonds’)
–
–
15.320.797,17
1)

Id. op andere Staatsbedrijven

…….
15.536.692,14
,,
Verstr. t. laste der Rijksbegr. kasgeld-
….

leeningen aan gemeenten (saldo)……
51.138.846,90
50.6l9.846,90
Verplichtingen.

Voorschot door de Ned. Bank
ing.
art.
16 van haar octrooi verstrekt ……..
–

–
Schuld ajd Bank v. Ned. Gemeenten..

Schatkistbiljetten in omloop ………
.f315.882.000,-

f315.882.000,-
Schatkistpromessen in omloop … ….
..171.240.000,-

,,
1.71.240.000,-
Zilverbons in omloop … . … … ……

1.699.290,-

,,

1.689.989,50
Schuld op ultimo September’32 aan de
gemeenten

enz..
……………….

,,

3.163.158,82
11.902.544.31

11.935.71313

…..

‘Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)

,,
72.375.16514

….163.158,82

Id. aan het Staatsbedrijfd.P.,T.enT.’)

,,

76.167.323,10

,,
Id. aan andere Staatsbedrijven’) …..

267.856,22

,,

335.296,21
…..
Id. aan diverse instellingen’) ………..2.774.720,11

,,

2.677.947,16
1)
In 1ekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH
–
IND1SCHE VLOTTENDE SCHULD.
1

8 Oct. 1932

1

15’0ct.
1932

Betaaimiddelen in ‘sLands kas
–
f
61.095.000,-
waaronder Muntbiljetten ………..
–

87.000,-
Verplichtingen:
…..

Voorschot’s Rijks kade. a. Rijksinstell
/233.646.000,-
231.798.000,-
Schatkistpromessen ……………….
..
10.925.000,-
,,

9.425.000,-
Schatkistbiljetten

………………..
…
4.225.000,-
,,

4.225.000,-
Muntbiljetten in omloop ………….
2.491.900,-
,,

2.043.000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.,,
658.000,-
,,

493.000,
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.,,

…

956.000,-
,,

1.139.000,-
Voorschot van de Javasche Bank…….
5.905.000,-
,,

4.174.000,-

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 24 October 1932.
Activa.
Binnenl.Wis-lfifdbk.
f
33.104.596,07
sels, Prom., Bijbnk.
,,

248.348,38
enz.in disc.Ag.sch.
,,

6.246.574,73

39.599.519,18
Papier o. h. Buiten!. ‘iii’1isconto

Idem eigen portef..
f
71.335.835,-
Af :Ver kochtmaar voor
de bk.nog niet afgel.
»

71.335.835,-
Beleeningen
1
Hfdbk.
f
23.998.203,88
mcl. vrsch. Bijbnk.
,,

4.987.678,51
n rek.-crt.1 Ag.sch.
,,
46.635.141,71
op onderp.(
75.621.023,90

Op Effecten ……
r
74.482.913,96
OpGoederenenSpec.

1.138.109,94

75.621.023,90
Voorschotten a. h. Rijk ……………..
,,

Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
100.695.365,-
Muntmat., Goud
.. ,,
934.181.360,67

1.034.876.725,67
Munt, Zilver, enz..
,,
19.372.134,36
Muntmat., Zilver..
,

–
1.054.248.860,03
1
)
Belegging
1
1
kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds ………..
– …………,,

20.133.122,46

Gebouwen en
Itleub.
der Bank ……..
,,

5.000.000,-

Diverse rekeningen ………………
,, .
14.682.742,04

Staatd.Nederl.(Wetv.27151 32,S.No.221)
,,

19.331.195,17

Paasiva.

f
1.299.952.297,78

Kapitaal ……………………..
.-
f

20.000000,-
Reservefonds ……………………
,,

3.000.000,-
Bijzondere reserve ………………
,,

5.000.000,-
Pensioenfonds ……….

…………
,,

8.179.836,94
Bankbiljetten in omloop.. …………
,,

965.223.040, —

Bankassignatiën in omloop ………. ..

116.893,25
Rek..Cour.
5
Het Rijk
f
70.117.271,38
saldo’s: k Anderen,,225.716.506,73

295.833.778,11

Diverse rekeningen …………….
–

2.598.749,48

f
1.299.952.297,78

Beschikbaar metaalsaldo ………….
f
549.260.320,72
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.
,,
1.373.150.800,-
1)
Waarvan
,In
het buItenland
f
5.520.302,58.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud

Andere Beschikt’. Dek.
Data

Circulatle opeischb. Metaal- king,
Munt
t
Muntmat.

schulden saldoi) 1 perc

24 Oct.

’32
100695
934.181
965.223
295.951
549.260
83

17

1
32
100695
934.202 976.867
284.093 548.676
83

10

’32
100695
934.142 990.835
270.145
547.812
83

3

’32
100693
934.014
1014.286
254.778
543.947
83

26 Sept.’32
100688
934.014
873.639
294.561
544.888
83

19

,,

’32
100688
934.014
978.477
286.054
546.329
83

26 Oct.

’31
94.692
741.178
1037.043
219.885
362.525
88

25 Juli

‘14165.7031
96.410 310.437
6.198
43.521
54

Totaal
Schaticist-
B ee-
Pa
5iverse
Data
–
bedrag
disconto’s
promessen
rechtstreeks
ni gen
op het
buiten!.
reke
ningen
2)

24 Oct.

1932

39.600

–

75.621

71.336

14.683

17

,

1932

40.318

–

75.503

71.336

14.478

10

1932

41.871

–

74.982

71.336

14.285

3

1932

41.360

–

80.942

71.336

17.581
26 Sept.1932

40.497

–

78.673

71.336

14.456

19

,,

1932

41.215

–

78.859

71.336

14.445

26 Oct.

1931

145.089

–

118.461

99.840

44.040

25 Juli

1914

67.947

–

61.886

20.188

509
1)
Sedert den bankstaat van 4 Jan. 1929 op de basis van
215
metaal-
dekking.

2,
Onder de activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
C/,ÇJ1
Andere
opeischb.
Discont.
D

k
n
Y
r
en1

24 Sept.

1932.
892 1.035 673
832
2.328

17

,,

1932..
892
1.081
509
•
837.
2.338.

10

1932..
891
•
1.166
488 848
2.390

3

,,

1932..
886
1.284
453
848
2.341

26 Sept.

1931..
875
1.281
516
850
579

5

Juli

1914..
645
1100
560
735
396

t
)
Sluitp.
der
activa.

26 October
.
1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

857

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn t1egrafisch ontvangen.

Data

Goud
1
Zilver
1
Circulatie opeischb. metaal-
schulden

saldo

22 Oct. 1932

150.250

214.790

31.830 51 ‘602
15 .

1932

149.750

219.260

29.810 50.122
8

1932

148.570

222.030

28.190 48.482

24Sept.1932 103.632

45.167 216.228

32.661 49.245
17

1932 103.633

44.967 218.932

31.295 48.509
10

1932 103.630

45.783 222.264

31.765 47.802
3

1932 103.629

45.553- 218.088

33.238 48.651

24Oct. 1931 132.441

43.405 238.216

28.652 69.099
25Oct. 1930 138.781

32.956 256.697

41.166 52.591

25 Juli1914 22.057

31.907 110.172

12.634

4.842

Wissels.
1

.
Data

buiten
1
Dis-

Belee- i Diverse 1
reke- i kin
es-
–
N.-Jnd. 1 conto’s ningen
ningen’)

percen-
_____________
betaaib.
1

1

lage

2_ Oct. 1932

19.030

59l70

30.990

61
15

1932

19.310

64.980

28.350

80
8

1932

19.200

66.060

29.680

59

24Sept.1932

17.750

9.413

39.440

30.154

60
17

1932

17.730

9.540.1 39.821

29.584

62
10 .,, 1932

17.472

9.626 1 41.320 1 28.809

59
3

1932

17.457

9.089
1
39.111

29.007

59

24Oct. 1931

6.046

9.072
1
42.246

27.978

66
25Oct. 1930

31.082

9.302

46.112
1

1

58

25 Juli1914
1
6.395

7.259

75.541

2.228

44
1)
Sluitpost activa.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten in duizenden ponden sterling.

1
Bankbilf. Bankbilf.

Other Secur7t7i
Data

Metaal 1

in

in Bankingl Disc.and securities
1
circulatie
1
Departm.
1
Advances

19 Oct.

1932
140.416
359.218 55.204
11.606
20.048
12

1932
140.396
361.414
53.008 11.844
17.725
5

1932
140.401
362.521 51.900
11.676
17.387
28 Sept. 1932
140.397
359.784
54.637 12.069
18.072
21

.

1932
140.376
359.266 55.166
i2.d0
6
18.527
14

1932
140.222
362.285
52.007
12.052 18.301

21 Oct.

1931
137.035
355231
55.443
10.422
29.047

22 Juli

1914
40.164
.

29.317
33.633

Data
00v.
Sec.
1

Public
Depos.
1
__Other Doosits
Other

1
Bankers Accountsl
Reserve1
1

Dek-
kings
perc.
1)

19 Oct. ’32
66.238
30.751
71.934
33.741
56.198
413
1
32

12

,,

’32
68.108
15.032
83.534
35.236 53.982
4051,
6

5Sept.’32
67.708
11.689
85.690
34.833 52.880
40
28

’32
69.918
23.418
80.628
33.397
55.613
40
18
1
32

21

’32
70.998
23915
82.586 32.904
56.110
4
0
7
13
2

14

’32
70.863
12.933
89.827 33.157 53.037
38291
33

21 Oct. ’31
53.801 19.094
60.515 52.777 56.804
42
29
1
32

22Juli ’14
11.005 14.736
1

42.185
29.297
52
1) Verhouding tusschen
Reserve
en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten n Inillioenen francs.

Wis-

Waarv.l

Renteloos
Belee-
Data
Goud
Zilver
Tegoed1
inhe

sels

op het 1
.

‘voorschot
ningen

Staat
buitenl.l
Iv.d.

14 Oct.’32
82.651
1.250
1

2.910
5.0171
2.082
2.754
3.200
7

,,

’32
82.644
1
.
24
51
2.900
4.8911
2.083
2.780
1
3.200
30Sept.’32
82.681
1.2451
2.895
4.6861

2.082
2.783
1
3.200
23

,,

’32
82.622
1.2441
2.912
5.7041
2.081
.2.752
1
3.200

16 Oct.’31
62.155
927117.079
19.8261
12.434
2.812
1
3.200

23 Juli’14
4.104
640
–
1
.5411
8
769

Bons v. d.I
Diver-
Rekg. Courant
Data
zelfst.
sea
1)
Circulatie
Staat
I Zelfst.
t Parti-
amort. k.
Iamort.k.I
culieren

14
Oct.’32
6.621
2.109
81.101 3241 2.643
22.654
7

,,

’32
6.621
2.224
81.778
406
2.489
21.999
30Sept.’32
6.621
2.992
82.459
.

265
2.745
21.876
23

,,

’32
6.621
2.205
80.200
724
2.944
23.613

16 Oct.’31
5065
2.256 81.937
1.0881
6.786
23.044

23Juli’14
–
5.912
4011
–
.

943 1)
Sluitpost activa.

GOEDERENHANDEL.

,

. GRANEN.

25 October 1932.
Gedurende de afgeloopeu week heeft de stemming aan dc t a r
W
e-niarkt geleden onder de daling vali den sterling-
koers, omdat slechts Engeland tegenwoordig geregeld als
kooper van belangrijke hoeveelheden tarwe optreedt. Ver-
der bleven de oogstvooruitzichten op het Zuidelijk halfrond
gunstig. Dc Australische regeering schat de opbrengst op
25.3 millioen quarters en bevestigt daarmee dus cle hooge
particuliere ramingen valT de vorige week, terwijl dc vorige
oogst 23 millioen quarters heeft bedragcii. Regenval heeft
in Argentinië deze week de ontwikkeling van tarwe, haver
en lijnzaad bevqrdercl en het gevaar van schade door sprinlç-
banen doen afneiiien. Herhaaldelijk was de termijnmarkt
iii Argentinië voor nieuwe tarwe flauw en kooplust voor
nieuwe Argentijnsche en Australische tarwe bestaat in
Europa zoo goed als niet, onda.nks de lage prijzen. De week
eindigde ii.i Aigeutinië in flauwe stemming en
01)
.24 Octo.
her sloot tarwe daar aan cle termijnmatkteii voor den ouden
oogst 20, voor nieuwe tarwe 10 centavos per 100 1KG. lager
clan een week tevoren. Oude Australische tarwe, waarvan
het aanbod zeer beperkt is, werd in Engeland weder gaarne gekocht, vooral toen weder twee ladingen plaatsing vonden
in China. De zaken in Canadeesche tarwe werden naar
Engeland geregeld voortgezet, al was clan ook de omvang
wat kleiner dan tevoren.
Op
het vasteland was echter nu
en dan dc vraag voor deze tarwe iets .beter, zoodat voor
spoedige posities cle prijs iets kon verbeteren, evenals de
‘October-termijn te Winnipeg, clie
01)
24 October 1 dollar-
cent per 60 lbs. hooger sloot clan op den 17den. De latere
termijnen bleven’ vrijwel onvcriinderd. Ook te Chicago ble-
ven de prijsfluct’uaties aan cle tarvehiarkt binnen beperkte
grenzen. Regen in het wintertarwe-gebied der Ver. Staten
deed cle klachten over droogte, clie den nieuwen uitzaai
belemmerde, afnemen. De regen schijnt echter niet overal
voldoende te zijn geweest. Men blijft in de Ver. Staten
klagen over den geringen uitvoer van tarwe, waardoor de
ma,rkt claai- iii gedrukte stemming bleef verkeercu. De
markt sloot op 24 October % eent lager dan’ een week te-
voren. De groote omvang der tcirwe-oogsten in de belang-
rijkste invoerlanden van het Eurojeesehe vasteland blijft
daar den kooplust ‘oor buitenlandschè tarwe ten zeerste
beperken. ila liet bijzonder in Frankrijk ‘baren de groote oogst en cle dacrdoor veroorzaakte lage binnenlandsche
tarwepi’ijzen de 1-egeering nog steeds veel zorgen.
In r o g ge blijft de omzet zeer klein. Uit ‘Noord-Amerika
werd een kleine hoeveelheid verlaclen naar Scandinavië.
Dnitschland en Polen ‘hebben hin prijzedw at ‘verlaagd,
hetgeen tot een enkele zaak naar Nederland ,heef t geleid.
De
m
a Is-markt verkeerde ook deze week weder in ‘een instelooze houding en voor Donau- en Noord-Amerikaan-
sche mais hebben de prijzen veder eenige verlaging onder-
gaan. Pla,tainaïs blijft geregeld kdopers vinden, vooral nu in dezen tijd de aanvoeren in de Europeesche havens niet
groot zijn en in cle afgeloopen week de versehapingen uit
de Donauhavens nog klein bleven. Nu en dan vonden ver-
koopen van spoeclige Platamais tot lage prijzen plaats,
vooral in Engeland als gevolg zoowel van teleurstellende
vraag als van cle daling in den sterlingkoers, al was de
vraag toch groot genoeg om ‘nu en dan een flinken omzet
te veroorzaken. Het algemeene prijspeil is echter weinig
veranderd. Slechts kwam Platiimaïs op aflading geleidelijk
goedkooper te koop, in verband met het sterke aanbod op
November- en Deccmber-afladiug uit Noord-Amerika en de
Douauhavens. Beide soorten ontmoeten weinig belangstel-
ling. In N’oord-Amcrikaapsce mais vinden beperkte zaken plaats naar Nederland, doch Engeland toont daarvoor zeer
weinig k’ooplust. Ook Donaumais ‘wordt weliswaar geregeld
verhandeld, vooral naar Nederland en Engelnd en Dcciie-
marken, doch de zaken waren niet groot genoeg om prijs.
daling te voorkomen. Voor de Donaulanclen is het van .b,e-
teekenis, dat Italië wegens zijn grooten ruaïsoogst tege]i.
woordig slechts weinig mais koopt, terwijl juist nu de aan-
voer van nieuwe mais in cle Donauhavens spôedig aan-
zienlijk zal zijn. De verschepingen van Argentinië waren
deze week aanmerkelijk grooter clan in de vorige, terwijl de
voorraden in cle Argentijnsche havens nauwelijks vermin-
derden: Te Chicago is maIs in den loop der week 3.4 1. %
dollarcent per 56 lbs. in prijs gedaald. Zeer ‘flauw was mais
op 24 October in Argentinië. De prijzen kwamen 10 ik 15
ceutavos per 100 1ÇG. lager dan op den 17deu.

KOFFIE.
1l)e stemming is nog altijd kalm en de kooplust is alhier
nog niet groot. Toch ‘blijkt uit de statistiek van de haven

858

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26
Octber
1932

AANVOEREIJ intons van
100
KG.

Rotterdam
Amsierdam
Totaal
Artikelen
1
61
22
October
Sedert
Overeenk.
16122 October
Sedert
Overeenk.

1

–
1932
1931
1932
t Jan. 1932
tijdvak
1931
1932
1Jan. 1932
tijdvak
1931

50.204
1.177.545
1.298.683
–
7.800
29.961
1.185.345
1.328 644

Rogge

…………….
2.177
413.016
324.555
205
2.198
1.157
415.214
32 5.712
708
20.258
21.862
140
244
247
20.502 22.109

Male ………………
1.090.437
1.050.037
1.525
277.234 223.573
1.367.671
1.273.610
Boekweit ……………….

31.581
403.683 509.825
–
25.381
43.369
429.064
553.194

Tarwe

……………..

8.221

..

157.931
219.821
–
3.241
.
2.826 161.172
222.647

29.
.425

3.672
237.592
162.331
4.919
318.801
377.066 556.393
539.397

Gerst

……………..
Haver

………………

–
77.168
95.510
–
50
204
77.218
95.714
Lijnzaad

……………
Lijnkoek

……………
365
20.693
70.861
86
10.882
21.676
31.575 92.537
Tarwemeel

………….
Andere meel800rten
434
36.838 33.186
242
10.896
10.495
47.734
43.681

van Santos, dat in de week van 15 tot 22 October naar
Amerika verscheept zijn 146.000 balen en naar Europa
110.000 balen, tezamen 256.000 balen tegen 82.000 balen in de week daarvOOr, terwijl cle verkoopen (waarvan zoo goed
als zeker nog niets of anders hoogstens een klein gedeelte
nu reeds tot verschepiug kan zijn gekomen) in clie week
bedragen hebben 120.000 balen naar Amerika en 153.000
balen naar Etiropa, tezamen 273.000 balen. Deze cijfers wij-
zen uit, dat de handel in de meeste landen begonnen is
zijn zoo zeer geslonken voorraden van Santos koffie in
het productielanci eenigszins aan te vullen, al kan van aan-
koopen op groote schaal nog niet worden gesproken.
Nu, nooals in het vorig Overzicht reeds is medegedeeld,
het cijfer van den in het binnenland van Sao Paulo terug-gehouden voorraad op 30 Juni I.I. eindelijk is bekend ge-
worden, ‘kan thans ook berekend worden hoe groot cle
Santos-oogst 1931/32 is geweest. De in het binnenland van
Sao Paulo teruggehouclen voorraad was namelijk op 30
Juni 1932 ………………………….21.342.000 bn.
Deze voorraad was op 1 Juli 1931 ……..18.568.000

hij is dus toegenomen ih het oogstjaar 1931/
32 met ………………………….2.774.000 hei.
De aanvoeren uit het binnenland in de haven
van Santos hebben bedragen van 1 Juli
1931 tot 30 Juni 1932 ….. . ………… 13.434.000

dus heeft de oogst 1931/32 bedragen ……16.208.000 bn.
Waar de op dezelfde wijze berekende Rio-
oogst van 1931/32, zooals medegedeeld is
in het Overzicht van 26 Juli 1.1., bedragen
heeft

……………………………4.902.000
komt het oogsteijfer voor cle twee voornaam-
ste koffieproduceerende Staten van Brazi-

lië tezamen voor 1931/32 op …………21.110.000
bii

In dit cijfer is natuurlijk niet begrepen wat door den
Koffie-Raad voor vernietiging rechtstreeks uit de binnen-
landsche voorraden is afgenomen. Deze cijfers zijn echter
uit de beschikbare ‘gegevens niet al te leiden.
Ook is het nu mogelijk den totaleii koffievoorraad, welke
bij het begin van den nieuwen oogst, dat, is dus op 1 Juli
1932, bestond, te becijferen, namelijk:
Voorraad in het binnenland van Sao Paulo . 21.342.000 bie.
Voorraad in de reguleerencle pakbuizen van
Rio………………………………1.068.000
Eigendom van het Gouvernement van Sao
Paulo

……………………………2.400.000
Zichtbare wereldvoorraad volgens de firma
G. Duuring & Zeon …………………6.703.000

totaal ……31.513.000 bu.

Door den Koffie-Raici is bekend gemaakt, dat in de af.
geloopen week vernietigd zijn 23.000 balen koffie te Rio.
Daar het cijfer der vernietiging op de andere plaatsen
niet gemeld wordt, is liet voor het oogeublik niet mogelijk
om het cijfer der geheele vernietiging sedert 1 Juli te be-
rekenen.
Een telegram, in het begin van cle vorige week ontvan.
gen, meldde, dat het Koffie-Instituut van Brazilië den
loopenden Santos-oogst thans uiteindelijk raa.mt op
10.500.000 balen. Zooals bekend is, waren particuliere
ramingen tot nu toe niet onbelangrijk hooger, namelijk
ongeveer 12 millioen balen. –
De kost- en vrachtaanbiedingen van Brazilië zijn sedert
verleden wek van Santos koffie in de meeste gevallen
een fractie lager, doch van Rio koffie nog grootendeels
onvera.nderd. Zij zijn voor gewoon goed beschreven Superior
Sa.ntos op prompte verscheping thans ongeveer $ 11.85
12.- per cwt. en voor dito Priiite ongeveer $12.-
Ii.
12.30,

terwijl zij voor Rio type New-York 7 met beschrijving,
prompte verscheping, zijn $ 9.40 9.50.
Van Nederlandsch-Indië zijn cle offertes ook deze week
zeer schaarsch geweest. De prijzen daar, voor zoover er
nog offertes gekomen zijn, zijn belangrijk hooger dan hier
in cle tweede hand op aflacling vordt aangeboden. Deze
tweede-hands aat.ibiedingen kopien ongeveer uit op:
Palembang Robusta, November-verschepiug, 18 et.; Ben-
koelen Robusta, November.verscheping, 18% ct.;
Alawl-
heling Robusta, Noveinber-verscheping, 20% ct.; W.i
.B.
f.a.q. Robusta, Novembcr-verscheping, 23y
2
i ct., alles per
% K.G. eif, uitgeleverd gewicht, netto contant.
In de noteeriiigen aan dc termijnmarkt te Rotterdam
kwam slechts zeer weinig verandering. Op het oogenblik
zijn zij voor Octobei- 25%, December 23%, Maart 21
1
/2,
Mei
21. en September 20% ct. per
1/
K.G.
Iii loco was cle afzet zeer beperkt voor alle soorten. De
officieele loco-tioteering te Rottcrclani werd voor Superior
Santos verlaagd van 37 op 36 pet % K.G. en voor Eo-
busta van 27 op 26 ct.
De slot-noteeringen te New-York ivaren:

Gemengd contract

Sautos-coutract
(basis Rio No. 7) (basis Santos No. 4)
Dec. Mrt. Mei Sept. Dec. Mrt. Mei Sept.
24October

$ 6.40 6.03 5.89 5.70 9.36 8.85 8.55 8.29
17 October ……6.40 5.95 5.82 5.65

9.40 8.87 8.57 8.27
10 October ……6.48 6.04 5.90 5.75

9.59 9.05 8.75 8.44

3 October ……6.45 5.92 5.77 5.63

9.22 8.55 8.35 8.10
Rotterdam, 25 October 1932.

SUIKER.
De stemming op de verschillende suikerinarkten was ge-
durende de afgeloopen week in 66n doen. Vau eenige ten-
dens was niets te bespeuren.
Nadat in A m e r ik a tegen het einde der voorafgaande
week voor rinvsuiker nog prijzen’tot 1.20 dc. betaald wer-
den en flinke omzetten plaats vonden, was de markt deze
week lusteloos. Na een verkoop van 29.000 tons Cubasuiker
tot 1.16 dc. c. & Ir. kwamen zoo goed als geen zaken meer tot stand.
De noteeriugen op de N e w.Y o r k s e h e termijnmarkt
bleven zoo goed als ongewijzigd. Het slot kwam echter cciii-
ge pninteii lager af dait cle opening en wel als volgt: Oct.
0.99, Dec. 1.07, Jan. 1.04, Mrt. 1.01 en Mei 1.04, terwijl
de laatste noteering voor Spot Cents’. 3.12 bedroeg.
De ontvangsten in de Atlantische havens dcr Ver. Sta-
ten bedroegen deze week 32.000 tons, de versnieltingeli
41.000 tons tegen 56.140 tons verleden jaar en de voor-
raden 184.000 tons tegen 200.027 tons.
De laatste C u b a-statistiek is als volgt:

1932

1931

1930
tons

tons

tons
Productie …….(Raming) 2.601.313 3.1
–
22.186 4.671.260
Ontvangsten ………….7.648 24.878 22.345
Totaal sedert 1/1 ………1.500.361 1.912.394 3.403.440
Verschepingen …………17.678 40.735 72.837
Voorraad in afscheephavens

781.894 1.064.052 1.038.255

In E ii ge 1 a ii
cl
hebben de fluctuaties van den Sterling.
koers de zaken bemoeilijkt. De noteeringen op de L o n-
cl
e n s cli e termijnmarkt ondervonden zoo goed als geen
fluetuaties.
Op J a v a verkocht de V.I.S.P. nog 5750 tons Superieur
tot den ouden prijs.
II
i e r t e 1 a ii d c was de markt zeer ongeanimeeri. D
noteeringen op cle A in s te r dam s ch e termijnmarkt zijn
% gedaald en luidden aan liet slot. Dec. f6.-, Irt.

f
6/, Mei
f
6
3
/s en Aug.
f
6%. De omzet bedroeg 2150 tons.

N.B. De prijsstatistiek is in de bijlage opgenomen

Econom isch. Statistis
–
ch

Kwartaalbefi*cht

Uitgave van het Instituut voor Economische Geschriften en het Nederlandsch Economisch Instituut

(Bijvoegsel van het Weekblad ,,Economisch-Statistische Berichten”)

11
No. VII

WOENSDAG, 26 OCTOBER 1932
DE LOOP DER PRIJZEN.

Ondanks cle vele tegenstrijdige tendenzen, die zich
in de eerste helft van dit jaar in de wereld hebben
voorgedaan, waarbij wij als belangrijkste willen noe-
men cle liberale credietpolitiek in de Ver. Staten en
de gunstige resultaten van cle conferentie van Lau-
sanne eenerzijds, het toenemend protectionisme en de
verstoring van een groot deel van het internationale
betalingsverkeer anderzijds, is tenslotte in het begin
van cle tweede helft van dit jaar de daling van groot-
handelsprijzen tot staan gekomen en heeft deze zelfs
plaats gemaakt voor een aanzienlijke stijging in de
maanden Juli en Augustus. Deze stijging heeft zich
niet ten volle kunnen handhaven. Op iî Oct. ji.
waren cle meeste
prijzen
weder aanzienlijk beneden

het behaalde ,,record” gedaald, maar toch bleven zij
met uitzondering van steenkolen en geist hooger dan
het laagst bereikte punt.

n.
-)
:O

.

n
dlJ

fi.

4.75
28 Sept. ’31
fi.

5.25
10,5
Tarwe ……..
,,

3.80
9 Febr.
1
31
?.85
1,3
Rogge ……..
Maïs ……..
,,

64.-.-.
5 Oct.

kl1
74.—
15,6
,,

75.—
17 Oct.

’32
,,

75.—
–
Lijnzaad
.
,, 127.—
27 Juni

1
32
140.50
10,6
Steenkolen
,,

7.75
26 Sept. ’32
,,’

7.75
–

Gerst

……..

l’etroleum
.
$

0.15
13 Juli

’31
$

0.86 473,3
d.

12
9 Febr. ’31
d. 1221
4,7
sh. 411_
4 Jan.

’32
sb. 41/6
1,2

£
18.1 5/_
25 Juli

’32
£
22.12/6
20,7
Tin

……..
,, 81.10/_.
11 April ’32
,, 107.1116 ‘32,0
,

.

7._/6
25 Juli

1
32
,,

8.7:-
18,9

Zilver ……..

Katoen …..
$cts.5.’15
13 Juni

’32$
ets. 6.35
23,3
Wol (?vlarino)
d.

15.25
16 Juni

’32
d. 16._2
4,9

IJzer

……..

Wol (CrOSSb.)
,,

7.75
16 Juni

’32
,,

8.502
9,7

Koper …….

Vurenhout
.
6. 60,..

..

..

Sept. ’32
fi.
63.50
5,8

Lood ………

sh.-/l,3125
27 Juni ’32
sb.-/l,6875
28,6
Suiker
6.

50
17 Mei

’32
6. 6.371
15,9
Rubber ……

ets. 23.—.
25 April ’32
ets.

27 17,4
Koffie

…….
,,

22.75
4 Aug. ’32
,,

26
2

14,3
Tbee

……..
Copra …….
fi.

12.25
18 Juli

’32
6. 12.621
3,1

1)
Voor de oij deze
prijzen
behoorende maten raadplege men onze prijsstatistiek.
2)
13 Oct.

Hetgeen het bovenstaande staatje’ duidelijk naar
voren brengt is, dat de graanprijzen per saldo w’einig
zijn gestegen. De prijs van gerst heeft de vorige week
een nieuw laagterecord bereikt, terwijl de tarweprijs
zich nog slechts 10,5 pOt. boven zijn dieptepunt heeft kunnen verheffen. Al is het overdreven om een algemeene verbetering
van den toestand alleen afhankelijk te stellen van een
stijging van den tarweprijs, zoo komt het ons toch wel
voor, dat een prijss’tij.ging van de granen een
belangrijken factor voor een eventueele conjunctuur-
verbetering vormt. Afgaande op de thans bekende
statistische positie van dit product, waarover elders
in dit bijvoegsel meerdere bijzonderheden zijn te ‘in-
den, schijnt een conjunctuurverbetering, uitgaande
van de granen, voorshands niet te verwachten.
Bijzonder markant is de prijsstijging bij petroleum,

waar het laagste punt reeds ii.i het midden van het
vorige jaar werd bereikt. Verder zijn tin, katoen en
rubber aanzienlijk in prijs gestegen.
Alvorens op de oorzaken hiervan in te gaan, .zullen
wij eerst stil staan bij de ontwikkeling van de groot-
handelsindices in verschillende landen, die in de
tabel op hlz. LXVI zijn weergegeven.
Van de in deze tabel opgenomen landen geeft alleen
i)uitschland nog een prijsdaling te zien, al is zij
gering. Bij cle andere belangrijke goudlanden is
cle ontwikkeling geheel verschillend geweest. in de
Ter.
Staten is sedert het midden van het jaar een stij-
gen.de tendens waar te nemen, die echter in de laatste
zes weken weer is onderbroken. De
stijging
ten op-
zichte van het laagste punt bedraagt hier bijna 3 pOt.
Grooter was cle stijging iii Italië (ruim 5 pOt.), waar
bovendien de ommekeer bijna twee maanden later
plaats vond dan in de Ver. Staten. In
Frankrijk
is
ook een verheffing van het niveau van groothandels-
prijzen op te merken, maar zij blijft zeer ‘beperkt. In
Zwitserlaiid lieef t practisch gesproken nog geen stij-
ging van beteekenis plaats gevonden, evenmin als in
ons land.

De betreffende cijfers zeggen tenslotte in onderling
verband gezien slechts weinig, daar zij ni.et op dezelfde
basis zijn opgesteld. Bij •het eene indexcijfer nemen
de grondstoffen een relatief belangrijker plaats ‘in,
dan in het andere. Welk verschil dit kan teweeg-
brengen; moge blijken uit een vergelijking turschen
cle twee eerste cijferkolommen van genoemde tabel.

In de twee landen, die den gouden standaard heb-
ben verlaten, is de ontwikkeling van den loop der
groothandelsprjzen zeer verschillend. De groothan –
delsprijzen geven in Engeland
vrij
belangrijke fluc-
tuaties te zien, terwijl zij zich ‘in Zweden door een
groote stabiliteit kenmerken. Gewoonlijk meent men,
dat Zweden, evenals Denemarken, heeft getracht om
de Kroon op pariteit met het Pond Sterling te hou-
den, maar dat dit land, vooral tengevolge van de
Kreuger-crisis daarin niet geheel is geslaagd. Deze
opratting schijnt onjuist te zijn, want volgens een
artikel van Prof. Ohlin in de ,,Index” van Septem-
ber jl. voert Zweden een geheel zelfstandige monetaire
politiek, die gericht is op een streven naar stabiliteit
van de binnenlandsche groothandelsprijzen, waarin

INHOUD:
BIz.

De loop der prijzen

……………………..
LXV

Productie en voorraden

…………………..
LXVI

Voorraadstatistiek van groothandelsartikelen
LXV1I

Geld. en kapitaalmarkt

…………………..
.LXIX

De omloopssnelheid van het geld ……………
.

LXXI

Het prijsverloop van grootbandelsartikelengedu.

rende het derde kwartaal van 1932 ……….
LXXIII

De economische toestand in Nederland, Ned.-Indië,

Duitschland, Groot-Brittannië en de Ver. Staten
LXXXVI

Conj unctuurgegevens

betreffende

Nederland,

Ned.-Indië, Duitschiand, Groot Brittannië ei

de

Ver.

Staten…… ………. . …………. ..
XXXVIII

LXVI

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 1932

het – zooals. onderstaande cijfers aantoonen – tot
dusverre volkomen geslaagd is.
De jongste ontwikkeling van de prijzen van grond-
stoffen, die per saldo, zooals wij hebben gezien, tot
een prijsstijging heeft geleid, is – afgezien van psy
–
chologische factoren, die ditmaal een zeer groote rol
hebben gespeeld – voornamelijk uit twee factoren te
verklaren, ni. uit een vermindering van de produc-
tie en uit de..verwachting van een sfijging van het
verbruik.

Het is niet mogelijk, om cle leteekenis van deze fac-
toren afzonderlijk te meten, daar zij gelijktijdig hun
wer.kin.g hebben doen gevoelen. De laatstgenoemde
factor heeft waarschijnlijk de al te groote prijsstijging
teweeg gebracht, welke achteraf tot dusverre onge-
motiveerd bleek te zijn. Niettemin is het duidelijk.
dat deze factor niet alleen de
prijsstijging
heeft ver-
oorzaakt. De thans bijna allerwegen doorgevoerde pro-
diictiebeperking, waarop wij aanstonds nader terug-
komen, heeft bij verschillende belangrijke producten

een betere aanpassing tusschen productie en verbruik
gebracht en daardoor een gunstigen
invloed
op do
prijzen uitgeoefend.
De credietpolitiek, welke in de Ver. Staten wordt
gevoerd, evenals •de conjunctu urpoli tieke maatregelen
in Duitschland kunnen in cen periode van beperking
der productie van overgeprod uceerde grondstoffen en
voedingsmiddelen het bedrijfsleven weder op gang
brengen, hetgeen tot een verdere uitbreiding van de
vrkag naar grondstoffen zal leiden. liet is te ver-
wachten, dat bij de eerste teekenen vali een bcgi nnende
opleving producenten en handelaren op de toekom-
stige vraag zullen auticipeeren door het verrichten
van groote aankoopen.
Een belangrijk deel van de zichtbare voorraden zal
dan onzichtbaar worden en het prijsherstel bevorde-
ren. Een dergelijke tendens heeft zich in de laatste
maanden reeds bij enkele producten: voorgedaan. Vindt
deze ontwikkeling verderen voortgang, dan zal ook
door een liberale credietpolitiek van de banken de
druk van de surplus-voorraden, die tot dusverre een
zeer onzeker element op de grondstoffenmarkt vorm-
den, kunnen verminderen. –
Aan het economisch offensief van beide genoemde
landen hechten wij juist in verband met de grond-
stoffenm’arkt groote beteekenis. indien het namelijk
mogelijk blijkt de marge tussehen cle prijzen van
grondstoffen en lasdbouwproducten eenerzijds en die
van eiudproducten anderzijds te verkleinen, zon zal
een zeer belangrijke voorwaarde voor een internatio-
nale conjunctuurverbetering vervuld zijn. De grond-
stofproduceerende landen en de agrarische bevolking
zouden door een
prijsstijging
aanstonds in een veel
gunstiger ruilverhouding tot de industrielanden ko-
men te staan, hetgeen de koopkracht van een groot
deel van de wereld zou doen toenemen.
Veelal wordt de vrees geuit, dat, indien cle Au-

kurbelungs”-maatregelen slagen, een aanzienlijke stij-
ging van het algemeene prijsniveau zal intreden. Wij
meenen, dat deze vrees voorshands niet gegrond is.
Een stijging van de abnormaal gedaalde, prijzen der
grondstoffen impliceert nog geenszins, dat nu ook de
eindproducteii dienovereenkomstig in prijs zouden
moeten stijgen. De groote overtollige productiecapa-
citeit, die zich •thans in vele takken der industriëele
productie voordoet, de rationalisatie der laatste jaren,
cle door de groote werkloosheid, zij het meestal in
matig tempo, tenslotte toch omlaag gedrukte geld-
looiieii en de groote rdimte op de geld- en kapitaal-
markt vormen factoren, op grond waarvan bij dene
algemeene opleving der con:jtindtuur ‘eelde en ver
meerdering van den thans sterk gedaalden afzet, clan
een stijging der prijzen mag worden verwacht.

Productie en voorraden.

De algemeene productie-indices van de belangrijk-
ste industrielanden geven een nieuweii teruggang
te zien, vaarcioor de surplus-capaciteit wederdm is
toegenomen. De achteruitgang van de productie was
vooral zeer groot in cle Ver. Staten en Frankrijk.
Alleen in Canada is de omvang van de productie ge-
stegen. Het dient te worclèn afgewacht. of deze op-
leving duurzaam zal zijn, daar verleden jaar ook een
zelfde on twi Ickeling plaatsvond.

Indexeijfers van de industriëele bedrijvigheid
1928 = 100.

Duitsch-
Enge-
Frank-
Zweden
SYfl

Canada

1929
101.4
107.9
109.4
122.7
106.3
111.6
1930
83.6
96.1
110.2 119.1
86.9 94.9
1931 69.1
82.2 97.6
105.4 72.9
80.1

April
’31
76.3
‘
103.1
109.1
79.3
84.3
73.9
,

78.6
101.6
84.5
78.4
91.6
Juni
74.4
J
992
106.4
74.8
77.5
Mei

……

October
64.2
)
92.1
100.0
65.8
75.5
November
64.0 88.3
89.8
105.5
65.8
723
December
59.4
J
87.4
113.6
66.7
68.9
,)an.
’32
52.9
82.7
106.4
64.9
727
Februari
55.1
89.2
78.7 63.1
74.5
Maart ..
56.7
.

77.2
.
61.3
70.8
April
56.5
74.8
57.7
67.5
Mei
59.5
81.2 74.0
55.0
76.8
Juni

. .
55.7
J
73.2
532
Juli

…..

De algemeene stijging
op de goederen- en effec-
tenbeurzen in de laatste maanden is, indien mcii mag
afgaan op tot dusverre gepubliceerde
cijfers,
nog niet
door een
belangrijke
verbetering in de industriëele productie gevolgd. Toch kan men met vrij groote
zekerheid aannemen, dat, indien de groncistoffenprj-
zen hun
stijgende
tendens mochteo hervatten, oolc in
de industrie een opleving zal volgen. Een duurzame

18
Septemb

1
Juli 914
er
1931 = 100

1913=100

= i
1
oo

lndexcijfers ,,The Economist”

Kamer
v.
Statistisch.
Irving

1
Statistique
Zwitser-
Data

Fisher
j
Générale

l Reichsamt

Neder-

Zweden
2)

land
2)
Totaal
1
Grond-
1
Goud-

1
Milaan,

Duitsch-

land
2)

index in
£ 1
stoffen in
£ 1
priizen

Ver. Staten Frankrijk

Italië

land

27
Jan.

’32
108.3
115.7
93.8
93.5 93.6 95.8 91.6
84
108.5(77.6)
101
24
Febr.
’32
110.91
120.9
89.6
92.4
95.1
97.2 92.0
83
109.9(78.2)
100
22
Mrt.

’32
108.1.
111.9
.

86.5

.
91.5
96.3 97.0
91.4
82
108.7 (79.9)
99
20
April
’32
103.8
105.4
83.6
89.6
97.0 95.3 90.3
80
107.9 76.6)
98
1
Juni
’32
100.2
–
101.0
79.8
87.3
94.0
91.7 88.5
793)
107.8(75.0)
3
)
96
3
)
29
Juni
’32
97.4
99.3 80.5
86.4
91.5
89.5
88.1
78
107 5(75.0)
95
13
Juli

’32
97.5
101.3 82.6
87.3
91.3
89.2
88.0

}
76
}
108.0(73.3)
}

94
27
Juli

’32
99.5
103.5
84.1 88.3
91.3
88.5
88.1
10
Aug.
’32
101.0
108.6
88.5
89.8
88.4 88.5
88.0
}75
}
108.8(72.4)
} .
95
24
Aug.
’32
102.5
111.8
89.8
89.0
89.3
87.1
7
Sept.
’32
107.1:
120.2
89.3

41
94.7
91.7
89.0
91.5
87.9

}
76
}
1094(72.6
21
Sept.
’32
–
106.0
1

117.4
89.6
90.5
89.7
91.2
87.1
5
Oct.

’32
104.6
1

115.3
85.7
89.6

1

89.9
932
87.1
19
Oct.

’32
.
103.1
112.3
84.0
88.91)
–
93.11) 86.91)

1)
Deze cijfers
hebben
betrekking
op 12 Oct.
2)
Maandgemiddelden.
Cijfers
tusschen
haakjes goudpariteit. 3)

Mei.

26
October
1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXVII

prijsstijging van grondstoffen hangt echtér weder van
allerlei andere factoren af, o.a. van het al dan niet
slagen van de credietpolitiek in de Ver. Staten.
Tot dusverre is het nog niet overal mogen geluk-
ken tot een natuurlijke aanpassing van de productie
aan het afnemend gebruik te geraken en daardoor
een prijsstijging te bevorderen resp. verdere prijsda-
ling tegen te houden. Weliswaar heeft men in deze,
crisis gemeend, door manipulatie met de voorraden
zelf, de prijsvorming gunstig te hunnen beïnvloeden,

maar deze politiek heeft tot dusvere, voorzooverre
niet tegelijkertijd de productie werd geregeld,
schip-
breuk geleden. En dat niet alleen. Zij heeft boven-dien door haar mislukking een natuurlijke aanpas-
sing vertraagd.

Het meest markante voorbeeld hiervoor vormt de
tarwemarkt. De conjunctuurpolitiek van de Ver. Sta-
ten heeft niet alleen betrekking op de oprichting van
de Reconstruction Finance Corp. en alle andere daar-
op gevolgde credietpolitieke maatregelen, maar gaat

VOORRAADSTATISTIEK VAN GROOTHANDELSARTIKELEN.
‘)

KOPER’)
TIN3)
LOOD
4
)
RUBBER5)
SUIKER
6
)
KOFFIE7)
THEE
TARWE1O
KATOEN ii)

Wereld
Wereld
Weld
Londen
Wereld
Wereld8
Sant.
LondenA
Wereld Wereld

‘
:

dam

1
inO
in 1000 tons
in millioen balen
in1gi•
.
Ik:Pl.
lflq,
Iall:»
:

1925
17.1
11
5.5 3.3 13

5.2
449
50 187.3
31,5
5.635
26
1926
15.8
11
48.4
3.2
12

4.9
6.0e
53
191.3
57,4
40.5
8.225
35
1927
15.6
11
63.4
3.8
15

5.3
13.1
9

89
213.0
64,7 47.3
7.037
28
1928
292
16
24.9
15
19.7
4.4
16

5.2
13.6
83
220.5
88,2 50.0 7.024
28
1929
401
22 32.4
18
334.5
50.3
42
6.7
25

5.1
20.0
118
260.4
69,6
72.9
7.234
28
1930
535
42
46.6
30
90.5 479.9
77.3
69
8.5
31

5.2
24.1
131
261.6 68,5
72.9
9.731
32
1931
59.2
44
148.3
623.6
69.5
94
8.8
32

6.9
27.4
154
244.7 89.4
76.1
10.709
48
Jan. ’29
25.3
14
25.4
.5.3
20

5.0
12.8
84
233.4
97,5
69.1
6.640
25
Febr.
27.5
15
4
25.4
6.1
22

5.0
12.0
80
237.5
98,1
65.8 6.126
23
Maart
26.7
15
275.0
28.1
35
6.4
23

5.0
10.7
74.
237.7
91,6
62.1
5.603
21
April
.
26.9
15
275.3
31.2 35
6.6
24

5.2
10.0
71
221.3
93,4
53.4
4.749
18
Mei 26.9
15
270.1 31.5
34
5.5 20

5.3
9.2
68
197.5
93,2
49.7 4.100
16
Juni
315
18
24.9
14
260.1 31.0
33
5.2
19

5.3
8.9
67
184.6
95,9 43.9
3.328
13
Juli
25.9
14
261.6
30.2
33
4.0
15

5.4
10.8
76
182.9
93,1
46.3
2.680
10
Aug.
27.6
15
266.9
34.7
34 3.3
12

5.3
13.2
87 191.6
100,3
54.4
2.600
10
Sept.
326
18
27.0
15
278.1
42.1 35
4.0
15

5.2
15.9
99
201.9
91,7
63.4
3.628
14
Oct.
319
18
30.1
17
291.4
48.1
37
.4.9
18

5.1
18.6
111
221.4
78,5
70.4
6.119
28
Nov.
354
20
29.3
16
302.1
51.0
33
.6.4
24

5.0
18.8
112
235.7
73,7 69.2
6.895
26
Dec. 401
22
32.4
18
334.5
54.3 42
6.7
25

5.1
200
118
260.4
69,6 72.9
7.234
28
Jan. ’30
435
34
33.3
21
362.2
60.5
52
6.6
24

5.1
21.1
117
266.6
91,1
72.1
7.421
29
Febr.
457
36
37.0
24
392.1
64.4
57
7.1
26

5.3
21.4
120
267.0
102,4 68.9
6.969
28
Maart
479 88
35.3
22
409.3 69.2
59
7:7
29

5.3
22.2
123
248.9
108,4
64.8
6.436
25
April
525
42
41.7
26
45.1
408.4
74.1
59
7.8
29

5.3
24.0
131
234.8
119,6
58.8
5.698
23
Mei
528
42
44.4
28 51.7
400.4
77.2
58
7.4
28

5.5
24.3
134
2150
126,5
51.5 5.102
20
Juni
522
41
46.4 29
57.0 407.2
79.7
59
6.8
25

5.6
22.8
727
209.1 117,6
47.4
4.756
19
Juli
517
41
46.6
30
63.1
414.8
80.9
60 6.2 22

5.4
22.1
123
201.2
123,3
51.5
4.317
17
Aug.
532
42 47.4
30
70.7
431.8
80.6
62
5.9
21

5.5
23.7
131
214.9
119,6
58.7
4.525
20
Sept.
545
43
44.1
28
72.0
449.2
83.1
65
5.3
19

5.5
22.0
123
223.0
96,8 68.0
5.661
25
Oct.
554
44
44.8 28 81.5
448.5
77.5
65
6.2
22

5.0
24.3
131
234.6
89,0
66.1
8.050
86
Nov.
543
43 45.4
29
87.9 457.1 76.4
66 7.9
29

5.1
24.4 132 243.5
75,5
67.6 9.068
40
Dec.
535
42 46.6
30
90.5
479.9
77.3
69
8.5
31

5.2
24.1
131
261.6 68,5
72.9 9.731 32
Jan. ’31
525
42
48.7
34
111.5
498.7
81.0
72
8.6
31

5.4
23.4
729
273.5
84,0
75.2
9.421
42
Febr.
519
41
51.8
37
123.2
513.4
82.2
74
9.1
33

6.0
22.6 128
270.4
91,4
78.8
9.327
41
Maart
510
40 51.6 36
130.0
519.0
83.9
75
9.6
35

6.2
22.3 128
242.2
86,5
75.0
9.039 40
April
523
41
54.6
38
133.2
524.0
86.5
76
9.3
34

6.2
21.3
123
212.0
94,2
67.1
8.356 37
Mei
551 44
58.0
47
140.7
536.9 85.3
78 8.7
32

6.4
20.0
118
205.3
96,9
60.0
7.784 35
Juni
5114
45
58.8
41
138.1
539.4 82.4
78
8.1
29

6.4
19.1
114
203.0
99,1
55.4
7.222 32
Juli
582
46
58.1
41
132.2
551.0
81.3 80
7.5
27

7.0
20.8
125
198.1
102,0
57.8
6.592
29
Aug.
596
47
56.7 40
133.5
550.3
81.6
80 7.3
26

7.0
23.0
135
205.9
101,6
62.5
6.177
27
Sept.
623
49 56.8 40
131.8
556.9
80.1
.80
6.8 25

6.6
25.0
142
195.1
88,3 62.5 7.040
31
Oct.
57.8
41
137.4
583.2 76.7
84
7.5
27

6.4
25.8
144
207.0 85,3
66.1
9.157
41
Nov.
58.7
41
141.1
605.7
73.2
88
.8.1
29

6.8
26.5
149
219.5 81,0
67.7
10.545
47
Dec.
59.2
42
148.3
616.9 69.5
90
8.8
32

6.9
27.4
154
244.7
89,4
76.1
10.709
48
Jan. ’32
60.4
43
156.4
644.8
67.2
.
97
8.4
30

7.0
27.4
154
248,3
83,4
79.0 10.742
48
Febr.
59.6 42
161.9
633.5
65.9
96
8.8.
,

32

6.6
27.6
153
240.4.
80,2 76.5
10.613
47
Maart
60.2 42
165.7.
613.9
63.8 93
93
33

8.5
27.8
154
213.3
75,9 74.5
10.141
46
April
60.5
43
165.3
613.5
61.9
93
8.8
32

6.7
26.7
149
171.2
71,7
68.2
9.412
42
Mei 59.4
42
179.1
620.3
56.5
93
8.3
30

6.9
238
138
182.1
73,6
61.0
8.875
38
Juni
.
58.2
41
176.8
583.4
50.7
86
8.1
29

6.7
182.2
72,0
55.6
8.158 37
Juli
59.8
42
176.8
571.4
48.8
85
7.7
28

6.3 198.1
75.4
51.0 7.682
35
Aug.
56.7 40 588.7 47.0
86
7.5
27

6.0
202.7
92.5 53.0
7 546
34
Sept.
56.3 40
5.7
219.1
79.0
8.239
37
1)
De cijfers
hebben
betrekking
op het
einde van de
maand
Sedert
Juni
niet inbegrepen
.de
gouvernementsvoorraden
(jaar)of
het begin
van
de daarop
volgende
maand,
van
Sao Paulo.
2)
Met
uitzondering
van
de
voorraden in
Japan.
9)
Alleen. de
binnenlandsche voorraad
te Santos.
3)
De
visible
supply
volgens
W.
H. Gartsen
(vroeger
10)
Statistiek
van
George
Broomhail.
Zichtbare
voorraden

Bicard
en
Freiwald).
in
de tweede
hand in
de
Ver.
Staten
en Canada,
en in
de
4)
Voorraden
in de
Ver.
Staten
en Engeland.
voornaamste
havens
van
Groot.Brittannie
in
Europa
Ar.

5)
Wijnand
&
Keppler’s
Rubberbericht.
gentinie
en Australie
en
stoomende
partijen.
11)
Liverpool
Cotton
Association.
De cijfers
hebben
betrek-
6)
Zichtbare
voorraden
volgens
Czarnikow.
king
op de voorraden
in
Engeland,
op
het Continent,
in
de
‘) Statistiek
der
firma G.
Duisring
&
Zoon.
Ver.
Staten, te
Alexandrië,
te Bombay
en in den
Orient.
8)

Niet
inbegrepen
de
binnenl.
voorraden
in

Brazilië.

LXVIII

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 1932

‘reeds veel verder terug, namelijk tot de manipulatie
met de voorraden in 1930. Het uit de markt nemen
van groote voorraden tarwe en katoen was bewust ge-
richt op een handhaving, zoo mogelijk een stijging,
van de prijzen. Aan den Federal Farm Board is het
feit toe te schrijven, dat de prijsdaling van granen
zich niet direct heeft kunnen doorzetten, waardoor ook
de productie zich niet voldoende heeft aangepast en
de aanzienlijke graanvoorraden ook thans nog niet
zijn geliquideerd.

Wat de productie van granen op het Noordelijk
halfrond betreft, zoo geven wij hieronder de laatste
gegevens van het Internationale Landbouw Instituut
te Rome.
1)

Productie in millioenen quintalen.
1932 1931 1930 1929 1928 1927 1926 1925
Tarwe
1
)
……
854-
845 850 819 896 839 787 796
Rogge
2)
……237 195 236 235 228 208 191 237
Gerst
3
)274 233 282 286 286 239 224 234
1Eaver3) ……
432 385 428 419 456 402 409 439
J)
Met uitzondering van Rusland en China.
2)
Met uit-
zonclering van Rusland.
3)
De gegevens hebben betrekking
op 85
pOt. van de productie van liet Noordelijk halfrond
(met uitzondering van Rusland).

Ondanks de lage graanprijzen geeft de productie in
1932 over de geheele linie een
stijging
te zien. Er
client hier volledigheidshalve op te worden gewezen,
dat de slechte marktpositie van tarwe niet alleen aan
de Ver. Staten is toe te schrijven, maar naast gun-
stige weersomstandigheden eveneens een: gevolg is
van de protectionistische maatregelen in de Euro-
peesche landen. Bij tarwe is op het oogenblik hetzelf-
de verschijnsel op te merken als bij suiker reeds enkele
jaren bestaat. De natuurlijke productiegebieden van
tarwe, (o.a. de Ver. Staten en Canada) moeten, nood-
gedwongen hun voortbrenging beperken ten koste
van die landen, welke tot dusverre deze graansoort
importeerden, maar nu, dank zij den verleenden regee-
ringssteun, ôf zelfgenoegzaam worden, èf zelfs gaan

exporteeren (Frankrijk!). Wij behoeven bij de nadee-
len en het ongerj mde van dezen toestand niet nader
stil te staan, maar willen er nog even op wijzen, dat
ook ons land zich aan deze protectionistische politiek,
welke uiteindelijk ‘slechts tot een nieuwe ongunstige
prijsbeïnvloeding moest leiden, heeft schuldig ge-
maakt.

Ondanks de lage tarweprijzen is de productie van
23 Europeesche landen in 1932 grooter dan in een
van de laatste 7 jaren. In Noord-Amerika is de tarwe-
productie dit jaar 7 millioen quintalen lager dan in
1931, toen zij 331 millioen quintalen bedroeg en 30
millioen quintalen lager •dan het gemiddelde van de voorafgaande 5 jaren (354 millioen quintalen). Hier wordt dus inderdaad naar een betere aanpassing ge-
streefd, al is het de vraag, of de toestand thans niet
veel gezonder zou zijn geweest zonder de kunstmatige
prijspolitiek van den Federal Farm Board.
Ondanks de slechte resultaten van deze prjspolitiek
grijpt men in de Ver. Staten steeds weer naar het
middel om door het uit de markt nemen van voor-
raden betere prijzen te verkrijgen. In het begin van
deze maand heeft de Fed. Farm Board tezamen met
een bankconsortium opnieuw een belangrijke hoeveel-
heid katoen uit de markt genomen. De katoenoogst is weliswaar dit jaar in de Ver. Staten veel geringer dan het vorige jaar (volgens de laatste schatting 11,4 mil-
lioen balen tegen een oogst van .17,1 millioen balen in
1931), het wereidverbruik was slechts iets lager dan
het vorige jaar,
2)
waardoor de voorraden eenigszins
zijn gedaald, maar zij zijn niettemin nog van dien
aard, dat zij een grooten druk op de prijzen kunnen
uitoefenen. Alleen ‘bij een snelle verbetering van
de conjunctuur zou deze politiek van manipulatie

Bulletin Mensuel de Statistique Agricnle et Commer-
cmle No.
9.
1931/ 32 22,3
millioen balen tegen
22,5
millioen balen
in
1930/’31.

der voorraden, zonder het gelijktijdig beheerschen der productie zelve, de voorkeur kunnen verdienen ‘boven
een vergrooting van het aanbod op de markt.

Een betere ‘voorraadpnlitiek volgt het Internationa-
le Tincomité. Dit ,,Comité”, feitelijk een soort inter-
nationaal kartel, manipuleert door middel van de
zelfstandige Tinpool eveneens me’t de voorraden, maar
streeft tegelijkertijd naar een aanpassing van de pro-
ductie bij het afnemende verbruik. Dank zij het ge-
ringe aantal producenten schijnt het Int. Tin Comité
er in geslaagd te zijn, thans productie en verbruik on-
geveer met elkaar in evenwicht te brengen. De voor-
raden zijn de laatste maanden iets afgenomen, hetgeen
voor een belangrijk deel mede aan aankoopen van
Amerikaansche consumenten in Augustus jl. is toe
te schrijven, welke aankoopen overigens beneden de
aanvankelijk gekoesterde verwachting zijn gebleven.

Radicaler dan het uit de markt nemen van voor-
raden is tenslotte het middel om zich hiervan defi-
nitief te ontdoen door vernietiging. Dit geschiedt
thans op Vrij groote schaal in Brazilië met koffie.
Voor zoover bekend,zijn in de periode van 1 Juli jl.
tot eind September 953.000 balen vernietigd. Vanaf 1 Juli 1931 tot heden zijn te Santos totaal 3.863.000
balen en in Sao Paulo totaal 4.200.000 balen door
vernietiging opgeruimd, hetgeen in totaal een hoe-
veelheid van ruim 8 millioen balen koffie beteekent
of een wereldverbruik van ongeveer 4 maanden.

Een beter middel dan het manipuleeren met de
voorraden zelf is productiebeperking en wel zoodanig,
dat de voorraden afnemen en een herstel der prij-
zen tot stand kan komen. Wij hebben gezien, dat bij
de granen een dergelijice toestand nog niet is bereikt.

Een eenigszins analoog beeld als de graanmarkten
geeft op het oogeublik de theemarkt te zien. De
oogst in Noordelijk Britsch-Indië (263.8 millioen
lbs.) is grooter dan een jaar geleden (242Ys’millioen
lbs.), waardoor de voorraden thans grooter zijn dan
in September 1931. Volgens recente berichten schij-
nen de theeproducenten een restrictie van 15 pOt. op
basis van den vorigen oogst te willen doorvoeren.

Hier tracht men dus door gemeenschappelijke pro-
ductie’beperking een prijsstijging te bevorderen. Wat de eveneens aan krachtige restrictie onderhevige sui-kerproductie betreft, wordt de oogst 1932/33 door de
firma Czarnikow geraamd op 24 millioen tons. Het
verbruik, dat in de laatste jaren nog ongeveer 27 mii-
lioen tons bedroeg, zal zeer zeker niet in die mate zijn
afgenomen, dat eerlang niet een aanzienlijke vermin-
dering van de voorraden mag worden verwacht.
Het verbruik van ‘genotmiddelen is volgens de
laatste beschikbare cfere in deze crisis slechts wei-
nig gedaald, zoodat hier niet zulke drastische pro-
ductiebeperkingen noodzakelijk zijn, om een prijsher-
stel teweeg te brengen. Aan den anderen kant hebben de voor de wereldmarkt werkende suikerproducenten
voortdurend rekening te houden met protectionisti-
•sche maatregelen, die hun ‘berekeningen telkens in de war sturen.

Hoewel men met den invloed der protectie ook bij de productie van metalen rekening moet houden (in-
voerrecht op koper in de Ver. Staten), is deze factor
hier veel geringer dan bij de voedings- en genotmid-
delen. De moeilijkheid is hier echter, om ‘het steeds af-
nemende verbruik juist te schatten, zooals bij de hier-
boven vermelde actie van het Internationaal Tincomi-
•té is gebleken, dat er eerst in de laatste maanden in
geslaagd is, een verdere stijging van de voorraden te voorkomen. Gunstig heeft in dit opzicht het Interna-
tionale’ Zinkkartel gewerkt. De positie van zink is
aanzienlijk ‘verbeterd, daar de voorraden tot 155.000
ton einde September zijn gedaald tegen 199.000 ton
een jaar geleden.
Hetzelfde is het geval met de rubber. Bij dit pro-
duet is de statistische positie, op de koffie na, wel het
nngunstigst van alle grondstoffen en stapelartikelen
te noemen. De vermindering van .de voorraden is in

26 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT.

LXIX

de laatste maanden toe te schrijven aan de sterke ver-
mindering van de productie sedert het voorjaar, die
grooter is geweest dan de verbruiksdaling in die
periode. Toch zijn hier de voorraden nog zeer aanzien-
lijk en het schijnt, dat zij slechts op groote schaal ver-
minderd kunnen worden door een sterke stijging van
de vraag.

Dit brengt ons vanzelf tot de laatste mogelijkheid
van een vermindering van de voorraden, namelijk door
een toeneming van het verbruik. Een groote vraag
naar grondstoffen is alleen mogelijk door een uitbrei-
ding van de industriëele productie en deze vindt haar
uitgangspunt weer op de geld- en kapitaalmarkt. Dat
wij aan een daling van den voorraad van deze zijde
groote beteekenis toekennen, maar ons tevens bewust zijn van de gevarên van het op gang •brengen van het
productie-apparaat door middel van credietexpansie,
moge uit het volgende blijken:

Geld- en kapitaalmarkt.

De toestand op de internationale geidmarkten toon-
de in het afgeloopen kwartaal een groot verschil met
dien van het tweede kwartaal van dit jaar. Dit ver-
schil betreft niet den rentestand, die. zich in beide
kwartalen door een abnormaal laag niveau heeft ge-
kenmerkt, maar het feit, dat de druk op den Dollar
verminderde en zelfs plaats maakte voor een vaste
tendens. Terwijl in het tweede kwartaal het buiten-
land op groote schaal zijn nog resteerende gelden uit
de Ver. Staten terugtrok, hetgeen, zooals wij in ons
vorig kwartaalbericht uiteengezet hebben, practisch
tot het einde van den goudwisselstandaard leidde, was
in de afgeloopen maanden een tegengestelde tendens
op te merken. Het buitenland en met name Frankrijk
en Engeland, hebben weer op groote schaal gelden in
New-York uitgezet, hetgeen weder een gevolg was van
de zeer gunstige stemming op de effecten- en goede-
renbeurzen.
De’ rente op de belangrijkste geidmarkten bleef op
een zeer laag niveau schommelen. zooals uit de neven-
staande tabel blijkt.
Terwijl de rente op de internationale geidmarkten
weinig onderlinge verschillen toont, is dit met de
kapitaalrente nog lang niet het geval. Aan de ontwik-
keling van de kapitaalrente komt ‘als conjunctuurpoli-

Emissies (maa

Ver. Staten

Duitschiand

Aan-

Obli- Buiten- Aan-

Obli-

Binnen.
aar deelen gaties

land

dee1*n gaties

in miii.

in miii. R.M.

Particulier Disrnnto.

1
Amter-
1

1

1
New-

1
dam

Berlijn

Londen

York
1
Parijs

1928 .

4.18

6.54

4.16

4.17

3.02
1929 ..

4.82

6.87

5.31

5.10

, 3.44
1930

2.06

4.43

2.62

2.53

2.31
1931 ..

1.42

6.78

3.65

1.65

1.56
Sept.
’31

1.01

7.94

4.28

1.04

1.54
October

2.74

8.00

5.71

2.59

1.85
Nov……1.67

8.00

5.76

3.07

1.75
Dec
……1.47

7.32

5.84

3.06

1.76
Jan.
’32

2.09

6.94

5.135

2.92

1.82
Febr.

1.89

6.67

5.11

2.80

‘ 1.80
Maart

1.21

‘ 6.09

2.64

2.57

1.74
April..

1.00

5.13

2.36

1.45

1.57
Ivlei
.

0.74

4.87

1.57

098

1.38
Juni

0.52

4.75

1.06

0.93

1.14
Juli

0.48

4.58 ‘

0.98

0.75

0.97
Aug……
0.38

4.50

0.72

0.75

3.06
Sept …..
.0.38

3.90

0.69.

0.85

3.04

tieke factor veel meer beteekenis toe dan aan de rente
voor gelden op korten termijn. De credietpolitiek in de Ver. Staten en de invloed, dien deze stellig op de
goederenmarkten en op de beurs moet hebben uitge-oefend, heeft althans deze goede zijde gehad, •dat de
beleggingsmarkt in alle landen een beter aanzien heeft
gekregen en zelfs hier en daar tot het opnemen van
nieuw kapitaal, zij het voorshands voornamelijk door
de Overheid, heeft geleid. Tegelijkertijd heeft, verge-
leken met enkele maanden geleden, een aanzienlijke
verlaging van de kapitaalrente plaats gevonden. De
bekende Engelsche conversie kon zelfs tegen een rente
van 3’A pOt. en de Fransche conversie, eenigen tijd
later, ‘tegen 44 pOt. plaats vinden. Deze feiten zijn
van buitengewone beteekenis, temeer waar ook in de Ver. Staten en enkele andere landen de kapitaalrente
daalt.

Vooral in de Ver. Staten is de daling van de kapi-
taalren’te zeer markant geweest, zooals de bijgaande
grafiek duidelijk laat zien. Intusschen dient men te
bedenken, dat in April en Mei voor ‘vele Amerikaan-
sche obligaties de laagste koersen sedert het uitbreken
van de crisis werden bereikt. In Engeland daalt de kapitaalrente reeds sedert het begin van dit jaar en

ndgemiddeldenl

ilngeiand

‘

Frankrijk

Np,derland

Kolo- Buiten-

Aan

Aan.

Obli-

lluitenl.
Totaa

.

ieen’n-
men

land

deeien deelen gaties

een

n miii.
£

1

in mijl. Fre.

in mili.Guidens

1925

..
101
417
127 55 195
11.0
4.8
2.5
5
19 10
1926

..
98
430
95
.

82
428
11.7
4.4.
5.0
6
33
23 1927

..
126
523
130 120
359 14.7
7.3
4.2
619 338
8
33
28 1928

..
256 420
110
112
365 18.3
7.1
4.8
844 543
28 27
25 1929

. .
508
341 63 82
160
13.3
4.5
3.3
1.249 708
24
14
11
1930

..
129
456
84 46
321
10.6
5.8
3.2
1.827
314
2
47
21
1931

..
26
233
21
65
140
3.5
3.1
0.8
0.9
27
3
Jan.
’31
45
422
132
75
216
7.8
1.1
34
484
110
0.3 10.4 0.2
Febr…
27
179
4
48 146
6.0
13.6
–
4.228
235
0.2
13.5
2.5 Maart
10
556
16
14
184
7.4
3.6
2.4 1.304
174
1.0
31.3
5.9
April..
102
284
18 14
251
1.4
–
0.3 1.163
179
0.7
21.5
17.4
Mei

..
29
314
10
260
449
0.9
10.1
–
1.457
231
6.3 101.0 5.9
Juni ..
6
245
26
57
115
44
5.3 3.1
1.619
426
2.0 6.3
1.3
Juli

..
2
224
–
20
90
2.3
2.9
–
1.002
149
–
26.0
7.0
Aug. ..
12
108
-,
214
65
1.6
–
–
351
48
1.0
18.3
0.1
Sept.
. .
12
259
50
23
52
1.3
– –
341
‘

173
–
3.5
0.4
Oct..
.
4 40
–
8
36
2.5
–
–
3.545
.

88
0.3
–
Nov. ..
24
85 29 27 4.3 0.1
–
631 125
0.5
6.9
–
Dec.

..
39
SO
–
22 34
2.7
– –
313 374
0.4
20.3
.Jan.
’32
4
176
–
19
‘

77
0.3 2.6
–
370
61
0.3
8.6
–
Febr…
4

,
69
–
5
65
9.1
2.9
–
815
205
–
15.5
–
Maart
1
160
–
9
23
ii.!
1.0
–
341
92
–
77.8
April..
–
70
-.
62
45 9.6
8.4
–
1.705
97
–
4.4 0.7
Mei
…
–
91
–
6
74
8.9 3.4
–
560
91
–
1.1
–
Juni
..
–
78
‘ –
3
22
‘

15.4
2.1
–
223.
–

104
–
122.7
—
Juli …
1
103
–
4 31
3.2
0.1
–
211 105
0.5 4.5
Aug.
..
.

2
106
2
9
80
–
12.1
–
Sept.
..
–
93 20
20.9 2.9

LXX

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 1932

zijn de koersen van obligaties in de laatste maanden
voortdurend gestegen, waardoor de Engelsche regee-
ring op het oogen’blik voor een abnormaal lage rente
kan leenen.

De ontwikkeling van de kapitaalrente in Frank-
rijk gaf tot einde Augustus een geheel ander beeld te zien. Het rendement van obligaties is sedert Fe-
bruari sterk gestegen en bereikte zelfs een maximum van 5 pOt., hetgeen sedert begin 1929 niet meer was
voorgekomen. Intusschen zijn in den laatsten tijd
ook de koersen van Fransche obligaties flink aange-
trokken.

De kapitaalmarkt van Zwitserland toont daaren-
tegen een rustig beeld; alleen het loslaten van den
gouden standaard in Engeland en de daarop gevolgde
financiëele ontreddering in andere landen, heeft en-
kele weken slechts een kleine verstoring gebracht.
De onderstaande grafiek brengt intusschen duide-
lijk naar voren, dat het particulier disconto sedert het
begin van het jaar, met uitzondering van Zwitserland,
sterk is gedaald, waardoor vooral in Juli en Augus-tus de marge tusschen den rentestand
01)
korten en
langen termijn, afmetingen heeft aangenomen, welke
sedert 1929 bijna niet waren voorgekomen. In de
laatste maanden is door de koersstijgingen van obli-gaties in alle belangrijke financiëele centra een ver-
betering in deze verhouding ingetreden.

8
VEQSTATE tl

6

4

2

0
1929

1930

1931.

1932

tIIWND1

1929

1930

1931

1932

8
FRANK Q
1)
K
6

4

2

0
1929

1930

1931

1932

———-

mmm

IIIIII

1
,
929

1930

1931

1932
Rendement van obligaties.
Particulier disconto.

Indien het vertrouwen zich op de beleggings-
markten handhaaft, dan is hiermede een belangrijke
factor voor een conj unctuurverbetering gegeven.
In de eerste plaats is dan de Overheid in staat haar
eigen leeningsbehoeften te dekken, niet alleen voor
consolidatie van haar vlottende schulden, maar ook
voor opname van nieuw kapit.al, dat zal kunnen die-
nen voor uitvoering van pul)lieke werken. Verder
worden echter bij een daling van de kapitaalrente de
mogelijkheden grooter voor con versie, niet alleen van

de leeningen der Overheid, maar ook van die der par-ticuliere ondernemingen, terwijl tenslotte de toestand
zoodanig kan verbeteren, dat ook het particuliere be-
clri.jfsleven weder op groote schaal kapitaal kan op-
nemen. Het spreekt vanzelf, dat over den duur van dit proces zelfs bij benadering niets te zeggen valt.
Allerlei politieke en andere factoren (toenemende
protectie) kunnen dit proces vertragen.
Een gunstige factor vormt in elk geval het feit,
(lat op het oogenblik weder kapitaalexport uit Neder-
land, de Ver. Staten en Zwitserland plaats vindt, nadat de
belangrijkste
kapitaalmarkten sedert Sep-

tember 1931, met uitzondering van Zwitserland, voor
huitenlandsche emissies waren. gesloten
1).

Daarentegeu heeft Engeland zijn protectionisti-
sehe neigingen niet alleen tot het goed.erenverkeer
beperkt, maar ook tot het kapitaalverkeer uitgestrekt.
Eet embargo op buitenlandsche leeningen is daarom
zoo teleurstellend, omdat dit land de Ver. Staten als
kapitaalexporteur evenaarde. Mocht Engeland bij deze
politiek blijven volharden, dan vormt dit feit een
nieuw beletsel voor de naar herstel streveude krachten.

Buitenlandsche Emisies in millioenen Guldens.

Ver.
Staten
Groot
Brittannië
Neder-
land
Zwitser-
land
T t
0
aa

le kwart.

929
838
547
55
31
1.471
le
622
317
14
12
965
3e

,,

,,
164
132
25
10
331
le

,.
331
145
14
–
490

le kwart.
1930
804
402
65
14
1.285
le
1.245
423
141
74
1.883
ie

,,

,,
451
.110 22 23
606
ie
354
382
15

.
36
787

Ie kwart.
1931
385 292
8
12
697
le
159
228
20
38
445
3e

,,

,,
126
36
8
–
170
le

,,
0.2
0.9
–
–
1

le kwart.
1932
2
57
_.
36 95
le
–
127
–
–
127
3e
54.6
1
4
14
74

:aoe het ook zij, ‘het verschijnsel van een herleefden
kapitaalexport in de genoemde landen is een teeken
van het terugkeerend vertrouwen en kan ook inder-
daad de voorbode voor een langzame opleving vormen.

Zooals uit het voorgaande voldoende is gebleken,
hechten wij groote beteekenis aan de conjunctuurpoli-
tieke maatregelen, welke in den laatsten tijd in de
Ver. Staten zijn genomen. Deze maatregelen, die in het nummer van 7 Sept.
ii.
uitvoerig zijn besproken,
heoogen drieërlei:
lo.
Ba.nlcpolitiek
(versterking van de liquiditeit der
banken, verruiming van de disconteeringsbevoegdhe-
den van de Federal Reserve Banken, credietexpansie
door de open marktpolitiek, uitbreiding van het recht
van uitgifte van bankbiljetten door de National
Banks).
2o.
Financiering van productie en. afzet.
(Oprich-
ting van de Reconstruction Finance ‘ Corp., het be-
drijfsleven kan direct ‘bij de Fed. Reserve Banken dis-
conteeren, financiering van den uitvoer van land-
•bouwproducten, oprichtig van 8-12 Federal Home
Lomcn Banks, om de markt voor onroerende goederen
te steunen, oprichting van de Commodities Finance
Corp., die de industrie credieten verleent voor ‘den
aankoop van grondstoffen).
3o.
Werkverschaffing.
(Uitbreiding van de finan-
ciering van de Reconstruction Finance Corp., die o.a.
$ 1.5 milliard voor de uitvoering van openbare werken
beschikbaar zal stellen).

t)
De hooge cijfers voor Groot-Brittannië in de eerste
helft van dit jaar hebben bijna uitsluitend betrekking op
eniissies voor.de Dominions
of
de koloniën.

26 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXI

Bij de beoordeel
j
ng van deze politiek moet men zich
eerst afvragen, hoe de toestand von zijn geweest, in-
dien de bovengenoemde maatregelen achterwege zou-
den zijn gebleven. De economische toestand in cle Ver.
Staten was in het begin van dit jaar hoogst ernstig

en is sedertdien ongetwijfeld aanzienlijk verbeterd.
liet aantal ban.kfaillissementen, waarvan het geheele
credietsysteem den terugslag ondervond, is weliswaar

niet aanzienlijk verminderd, maar heeft in elk geval
geen grooteren omvang aangenomen, het vertrouwen

is w’eer eenigszins teruggekeerd, waardoor een deel
van 1e opgepotte middelen weer naar de groote ban-ken is gevloeid, de dreigende staking van de rentebe-
taling op de pand•brieven van landiouwbanken even-
als op de spoorwegobligaties is voorloopig bezwo-
ren. Daarmede zijn natuurlijk nog lang niet alle moei-
lijkheden uit den weg geruimd. Een zeer groot deel
van de bankeredieten
blijft
nog bevroren, de land-

bouwende bevolking verkeert door de geweldige prijs-
daling nog steeds in moeilijke hetalingsomstandighe-
den, de inkomsten van de spoorwegen geven nog geen
verbetering te zien, terwijl tenslotte ook in de indus-
trie tot dusverre nog geen algemeene opleving valt
te constateeren.

Het is daarom de. groote vraag, of men met de ge-
noemde maatregelen inderdaad een herstel tot stand
ka:n brengen. Dit zal in de eerstvolgende maanden
moeten blijken. Van groote heteekenis is daarbij de
ontwikkeling op de kapitaalmarkt, doordat een begin-
nende opleving zich slechts door middel van een duur-
zamen toevloeci van nieuw kapitaal kan handhaven. De
heoordeeling van het uiteindelijke effect van de con-
ii netuu rpoliti eke maatregelen is echter buitengewoon
moeilijk en wel om de volgende redenen.
De verruiming van de liquiditeitspositie der ban-
ken had ten doel om een tegenwicht te vormen tegen de steeds verder om zich heen grijpende deflatie, die
in den vorm van oppotten van bankbiljetten een enor-
men omvang had aangenomen. Deze z.g. anti-deflatie-
politiek heeft daarom haar goede uitwerking, zooals
wij reeds hebben gezien, niet gemist. Nu het vertrou-
wen terugkeert, hetgeen zich weerspiegelt in een
terugvloeien van het geld naar de banken, moeten •de
F’ederal Reserve autoriteiten er echter terdege voor
waken, dat de anti-deflatie-politiek niet in een infla-
tie-politiek overgaat, waard oor opnieuw wantrouwen zou kunnen ontstaan.

Verder is het voor den buitenstaander niet te be-
oordeelen, op welke wijze de Reconstruction Finance
Corp. haar credieten verleent. Indien haar politiek er op gericht is, om de werkelijk goede ondernemingen
te ondersteunen, •dan zal dit uiteindelijk aan het ge-
heele bedrijfsleven ten goede komen en kan hiervan
ook inderdaad een stimulans naar een herstel uitgaan.
Zouden echter deze credieten worden verleend, zon-
der voldoende te letten op productiv.iteit of rentabili-
teit, dan zou hierdoor misschien een kleine opleving kunnen ontstaan, maar uiteindelijk zou deze politiek
tot een aanzienlijken terugsiag moeten leiden.

Tenslotte is het Amerikaansche bankwezen overla-
den met staatspapier, mede •door de uitbreiding van
de bevoegdheid aan de National Banks i.z. het uit-
geven van bankbiljetten tegen staatsobligaties met een
rente van 3 pOt. Een deel hiervan is vlottende
schuld, terwijl een ander deel dient voor de finan-
ciering van onproductieve openbare werken. Boven-
dien zal de leeningsbehoefte van de Amerikaansche
regeering in den eerstvolgenden tijd waarschijnlijk nog
verder toenemen.

Dit vormen de onzekere elementen in de huidige
Amerikaansche bankpoli tiek, die de beoordeeli ng van
den toestand zoo uiterst moeilijk maken.

DE OMLOOPSSNELHEID VAN HET GELD.

Het is een bekend feit, dat in elice economische

depressie de omloopssnelheid van het geld afneemt.
Ieder, die aan het zakenleven deelneemt, kent dit verschijnsel uit eigen ervaring. In welke mate dit
het geval is, valt echter in den regel minder gemak-
kelijk uit te maken. Gegevens omtrent de afnemende
omloopssnelheid van het geld zijn niet overvloedig en
zouden zelfs met betrekking tot een deel van de geld-
circulatie in het geheel niet te verkrijgen zijn.

Teneinde eenig
.
beeld te geven van de omloopssnel-

heid van het geld in Nederland in de laatste jaren
en daardoor eeuig nader licht te werpen op den loop
der conjunctuur hier te lande, hebben wij eene be-
rekening gemaakt van de omzetsnelheid van giro-
saldi bij die instellingen, die daaromtrent voldoende
gegevens publiceeren. Dit zijn de
Postchèque- en

Girodier&st,
het
Giro-Kcustoor des- Gemeente Amster-

dam
en
De Nederla.r&dsche Banic.

Bij den
Postchèque- en Girodienst
hebben wij het

totaal bedrag der in een bepaalde maand verrichte
betalingen, die in de desbetreffende opgaven worden
onderverdeeld in drieën, t.w. chèques, overschrijvin
–
gen en ,,andere onderwerpen”, gedeeld door het ge-
middelde teoecl der rekeninghouders. Dit laatste
werd berekend uit het tegoed bij het begin en hij het
einde der maand; geheel juist is dit gemiddelde dus
niet, maar de algemeene tendens laat zich ook met behulp daarvan in den loop •der jaren genoegzaam

aanwijzen.
01) deze wijze werd derhalve nagegaan, tot w’elk
bedrag met het gemiddeld saldo der rekening-houders
in een bepaalde maand betalingen werden verricht,
m.a.w. hoeveel malen dit bedrag werd omgezet. De
cijfers volgen hieronder in Tabel 1. Wij hebben deze cijfers maandsgewijze onder ellcander gezet voor de
jaren 1927-1932; seizoensinvloeden kunnen dus bij
vergelijking van een bepaalde maand in de verschil-
lende jaren buiten beschouwing worden gelaten.

Met betrekking
tot het
Giro-Kantoor der Gemeente

Amsterdam
bleek het mogeljic om de bedragen der
betalingen te splitsen in die aan particulieren en aan
Gemeente-instellingen. Wij hebben in de hieronder
volgende Tabel II de totale overschrijvingen en con-
tante betalingen ten laste van het tegoed van reke-
ninghouders, dus inclusief de betalingen aan Gemeen-
te-instellingen, gedeeld door het gemiddeld tegoed,
terwijl bij de opstelling van Tabel III hetzelfde is ge-daan met de betalingen aan particulieren alleen.

Bij de berekening van de omzetsnelheid der giro-

saldi bij
De Nederlandsche Bctnlc
hebben wij ons be-

paald tot de saldi van particulieren; die van het Rijk
werden buiten beschouwing gelaten. Uit een oogpunt
van conjunctuurwaarnemitng itoch zijn de eerstbe-
doelde saldi verreweg het meest belangwekkend. Het
gemiddeld tegoed in een bepaalde maand is gedeeld
op het totmial-bedrag van giro’s, ,,betalingen” (chèques
en clearing) en diverse debiteeringen. Het resultaat

vindt men hieronder in Tabel IV.

– Bezien wij thans de cijfers der verschillende tabel-
len eenigszins nader, zoo blijkt het, dat deze enkele
markante resultaten opleveren. Wat in de eerste
plaats den Postchque- en Girodienst betreft, zoo too-
nen de cijfers ons een duidelijke tendens tot stijging
van de omloopssnelheid tot en met Juni 1930, waarna
eene regelmatige en zeer sterlce daling valt waar te nemen, die tot en met de laatste beschikbare cijfers
zeer duidelijk tot uiting komt. Dit bevestigt de op-
vatting, dat Nderland eerst in de tweede helft van
1930 de gevolgen der economische depressie is gaan

ondervinden.

De
cijfers
van het Giro-Kantoor der Gemeente Am-
sterdam vertoonen, wanneer men de betalingen aan
Gemeente-instellingen in aanmerking neemt, een
eenigszins grillig beeld. Toch zijn ook hier de cijfers
gedaald, en wel sinds April 1930, doch van tijd tot

LXXII

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

19 October 1932

tijd doen zich nog min of meer belangrijke stijgingen
groote omloopssnelheid, hetgeen niet anders te ver-
voor (Maart, April, Sept-Dec. 1031, Jan., Febr. en
wachten was. Ook de eerste beide

aanden van 1930
vooral Juli 1932). Het beeld is hier dus heel wat
blij
••’en hoog, doch dan komt
–
eerder dan bij P. 0.
minder gemarkeerd dan bij den P. C. en G.-Dienst,
en G. D. en bij het Giro-Kantoor van Amsterdam
–
hetgeen zich ook laat hooren, daar immers de Over-
de afneming, hetgeen al weder niet te verwonderen
heidshuishouding, inzonderheid die van onze hoofd-
is, wanneer men bedenkt, dat bij de girodiensten de
stad, een traag aanpassingsvermogen bij de gewijzig-
particuliere betalingen een zeer groote rol spelen, en
de economische omstandigheden heeft vertoond,
het hij de N. B. veeleer gaat om betalingen, voort-
Duidelijker taal spreekt Tabel III. Men ziet daar-
spruitend uit het bedrijfsleven en den effectenhandel,
uit, dat de afneming der omloopssnelheid in Amster-
die de depressie
eerder
bespeurd en gevoeld hebben
dam is begonnen in Juni 1930
1);
de daling is echter
dan de particulier.
belangrijk minder scherp geweest dan bij den P. 0.
Belangrijke afmetingen neemt de daling van de
en G. D. De reden daarvan laat zich niet exact na-
omloopssnelheid bij de N. B. reeds in de tweede helft
gaan;

mogelijk is het, dat de betrekkelijk geringe
van 1930 aan, hoewel ook hier het verloop somtijds
aanpassing van middelmatige en lagere inkomens in
niet zonder grilligheid is geweest. Zooals te verwahh-
de hoofdstad in vergelijking tot de rest van het land,
ten was, hebben de Duitsche bankcrisis en de val van
een verklaring kan geven van het feit, dat de door de
het Pond, die een groote ophooping van geld in Ne-
depressie veroorzaakte afneming der omloopssuelheid
derland veroorzaakten en daardoor de tijdelijk stil-
in Amsterdam minder hevig is geweest dan elders.
liggénde saldi bij de N. B. zeer belangrijk deden aan-
Tenslotte de
cijfers
van De Ned. Bank. Het ligt
zwellen, de omloopssnelheid catastrophaal doen

af-
voor de hand, dat zich daarin de polsslag van het
nemen, inzonderheid sinds Augustus 1931.
zakenleven en van den effectenhandel zal openbaren,
Wij stellen ons voor om deze verhoudingscijfers
daar immers de verschillende particuliere banken de
betreffende •de omloopssnelheid van het geld in het
N. B. als betalings- en clearingscentrale gebruiken.
vervolg regelmatig op te nemen in onze conjunctuur- Wij zien uit de cijfers, dat het jaar 1929 uitmunt door
staten betreffende Nederland. Uit een oogpunt van
1)
Dc periode van Oct..Dec.
1931
geeft eên zeer geringe
conjunctuurwaarneming komen zij ons van beteekenis
stijging te zien.
voor.

Tabel I.

Jaar
Jan.
Febr.
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.
Oct.
Nov.
Dec.

4.13
3.82
4.20
4.01
4.58 4.44 4.02
3.92
4.13
4.20 4.69
4.41 1927
………..

4.47
4.67
4.67
4.28 5.10 4.62
4.75 4.57
4.35
4.75 5.23
4.20 4.64
4.57
4.26
4.30
5.09
4.29 5.03
4.67
4.81
5.48
4.93
4.53

1928
………..

1930
……….
4.87
4.54
4.5e
4.38 5.12
4.72
4.75
4.35
4.19
4.56 4.58
4.34

192

………..

4.49 4.12
4.23
4.16
4.59 4.54
4.14
3.83
3.84
3.71
3.67
3.44
1931
………..

1932
……….
3.38
3.38
3.12
3.29
3.21
2.88
3.05
2.87
2.88

Tabel 11.

Jaar
Jan.
Febr.
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.
Oct:
Nov.
Dec.

1927
……….
2.27 2.02 2.09
3.45
5.34 4.44
1.95
1.59
1.66
1.81
1.92
2.48 2.28
1.71 1.90
5.94
4.30
5.65
1.81
1.55
1.50
1.90 1.88
1.73
1929
………..
2.37
1.59
1.68
3.70
7.-
4.98
2.17
1.68
1.66
2.02 2.08 2.53

1928
………..

1930
……….
2.17
1.71
1.86 2.71
6.67
4.94
1.77
1.42
1.47
1.66
1.54
1.90 1.76 1.45
2.05
2.75
6.35
3.12
1.72
1.26
1.59
1.92 1.58
1.99
1931
………..

1932
……….
1.80
1.55
1.93
2.66
3.88
2.86
4.91
1.17
1.24

Tabel III.

Jaar
Jan.
Febr.
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.
Oct.
Nov.
Dec.

1927
……….
1.51
1.45 1.46 1.58
1.51
1.53
1.25
1.05
1.06
1.17
1.24
1.22 1928
……….

.

1.23 1.15
1.21
1.14
1.25
1.19
1.24
1.01
1.11
1.24
1.31
1.26 1.26
1.03
1.12
1.13
1.22

.
1.18
1.33
1.17
1.20
1.32
1.44
1.32
1.47
1.20
1.26
1.34
1.33
1.16
1.21
1.03
1.09
1.20 1.06
1.14
1929
…………

1930
…………

1.13
1.00.
1.00
1.01
1.06
1.05
1.16
0.85
1.08
1.23
1.13
1.15
1931
………..

1932
……….
1.20
0.97 0.97 0.98 0.92 0.92
1.07
1.01
0.85

Tabel IV.

Jaar
Jan.
Febr.
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.
Oct.
Nov.
Dec.

1927
………..
122.1
176,0
160,3 162,8
153,5
107,6
101,4
120,7 130,4
117,2 123,3 108,3
1928
……….
109.4
89,6
100,4
105,3
112,9
95,7
106,8 108,7
102,1
107,4
123,6
103,3
1929
………..
119,5
251,4
239,2
287,5
250,2
252,2
222,9
272,2
219,0
193,8 187,9
1930
……….

.

140,0
174,9
191,3
217,8
209,9
90,1
1I
151,0
182,3
89,7
142,0
133,8

.96,6

134.9
96,9
161,0
187,8 193,9
97,2
51,2 12,3 15,8
13
9,6
11,0
1931
………..

1932
……….

.
16.5 16,8
17,5
12,9
10,4
6,3
6,5
5,5 5,7

26 October 1932 ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXIII

•
HET PRIJSVERLOOP VAN GROOT-
HANDELSARTIKELEN GEDURENDE HET

1
DERDE
KWARTAAL VAN
1932.
1
)

TARWE.

Aan de tarwemarkt was in de eerite weken van
Juli de stemming nog allgsbehalve vast als gevolg
van zeer goede vooruitzichten voor de zomertarwe
in de Ver Staten en Canada, zoowel als in West-
Europa, waar in het bijzonder Frankrijk en Duitsch land een groote opbrengst verwachtten. Reeds werd
in Frankrijk evenals verleden jaar om dien tijd
weder overgegaan tot geleidelijke verlaging van •het
daar voor het gebruik van buitenlandsche tarwe ver-
oorloofde pércentage. Uit Duitschiand werd reeds
nieuwe tarwe voor export aangeboden en Canada was
wegens do verwachtingen van een grooten nieuwen
oogst dringend met oude tarwe aan de markt. Ook
Australische tarwe bleef ruim aangeboden, en het
eerste aanbod uit Rusland met zaken daarin vooral
naar Engeland drukte al evenzeer de markt en de
vraag in Europa was teleurstellend. Prijsverlaging
van beteekenis vond met dat’ al niet plaats. Zij werd
tegengehouden door het reeds lage peil der prijzen,
de zeer ongunstige oogstvooruitziohten van Zuid-Oos-
telijk Europa, de verwachting, dat Rusland minder
tarwe zou hebben dan de laatste twee jaren, de waar-
schijnlijkheid van een niet grooten oogst in Italië en
kleine Argentijnsche verschepingen. Omstreeks 20
Juli begon een periode van vastere markten en aan-
merkelijke stijging van den tarweprijs. Zij was in de eerste plaats het gevolg van berichten uit Canada en de Ver. Staten over schade aan de zomertarwe ‘door
droogte, hitte en roest, ongunstig weder in West-
Europa en steeds ‘ernstiger klachten uit Hongarije
en de Balkanlanden, •het uitblijven van groote ver-
schepingen uit Argentinië en vermindering van het
aanbod uit Australië. •Australisohe tarwe, waarin ook
weder meer zaken tot stand kwamen naar het Verre
Oosten, werd tot
stijgende
prijzen vooral gekocht door
Engeland. Nederland, dat geruimen tijd veel tarwe
uit Australië had gekoc’ht, nam wegens die hoogere
prijzen aan deze zaken geen ‘deel meer. Ook in andere
soorten nam in Europa de ‘ondernemingsiust toe, al
waren de zaken dan ook eigenlijk niet levendig. En-
geland en ook Nederland kochten geregeld tot stij-
genden prijs Duitsche tarwe, Italië, waar men een
aanmerkelijk kleineren oogst verwachtte dan verleden
jaar, ‘deed flinke inkoopen in Canada. Rusland maak-
te van deze vaste markten gebruik door vrij omvang-rijke verkoopen in het bijzonder naar Engeland, doch
van dringend Russisch aan’bod kon niet worden ge-
sproken, hetgeen tot de vaste stemming tbijdroeg. Deze
bleef echter vooral uitgaan’van Noord-Amerika, mede
wegens de vaste ‘houding van de andere ‘goederen-
mardten en de fondsenmarkt aldaar. De vleug van
hernieuwd vertrouwen vertoonde zich vooral in Ame.
rika, wegen’s de resultaten der conferentie van Lau.
sanne en aan de Amerikaansche termijumarkten trad
het publiek sterk als kooper van tarwe op. Een enkele
flauwe dag in het begin van Augustus wegens regen
val in het Noordwesten der Ver. Staten en Canada
waa slechts een voorbijgaan’d verschijnsel en op 10 Augustus stond September-tarwe te Chicago aan de
termijnmarkt op 55% dollarcent per 60 lbs. tegen 47
cents op 16 Juli. October te Winnipeg was in dien
tijd gestegen van 53 op 61% cent’ en September te
Rotterdam van
f
4.20 op
f
4.90 per 100 KG. Kort
daarna is echter een inzinking ingetreden, omdat de
op 11 Augustus gepubliceerde officiëele oogstberich-
ten in de Ver. Staten en Canada gunstiger luidden
dan men na de vele klachten over hitte en ,droogte
verwacht had en evenals de prijsstijging vooral was
uitgegaan van Noord-Amerika, gaf dit ook nu weder

1)
Bij dc beschouwing van de volgende overzichten dient
men er rekening mede te houden, dat wij deze reeds in
het begin van deze maand van onze medewerkers hebben
ontvangen (Eed.).

bij de reactie den toon aan. De flau’were stemming
der fondsenmarkt werkte daartoe sterk mede, zooals
nu reeds geruimen tijd de loop der graaprijzen in
Amerika in hooge mate den invloed ondervindt van
de marktstemming voor andere ‘goederen en effecten.
Daarbij kwam de waarschijnlijkheid, dat de Fran’sche
oogst ‘voldoende zou zijn voor de geheele Fransche
tarwe-behoefte en die misschien zelfs zou overtreffen.
Voor de Nederlandsche ‘markt was ‘het van beteekenis,
dat de tarwe-oogst daar als gevolg van de tarwewet
ongeveer dubbel zoo groot is als voorheen. De vraag
in Europa was spoedig. weer ‘klein, doch de prijsdaling
werd in toom gehouden door kleine wereldversche-
pingen., de slechte oogstresultaten van Zuid-Oostelijk
Europa, waar geen tarwe voor uitvoer beschikbaar
zal zijn, het zeer karige, aanbod van het Zuidelijk half
–
rond en het weinig dringende karakter der Russische
offertes.
Deze factoren leidden tegen het einde der maand
weder tot ‘een herstel, al veroorzaak’te dan ook
het bekend worden’van een sterke uitbreiding tegen-
over verleden jaar van den Argentijnschen tarwe-
uitzaai een enkelen dag een flauwere stemming. Het
uitblijven van grooter Russisch aanbod heeft tot ‘dit
hernieuwd prijs’herstel aanmerkelijk bijgedragen.

5IöIIfl.

Ies

1930

1931

1932

Daarbij zag het er naar uit, dat bij de geringe IDe-
langstelling der Ver. Staten voor den export van
arwe, nu daar de op’brengst der wintertarwe zoo
klein is geweest (.dat er circa 270 millioen bushels
zomertarwe geoogst zijn tegen 104 mil]4oen in 1931
weegt lang niet op tegen de vermindering ‘der win-
tertarwe) en de voorraad van den Farm Board op
een kleine hoeveelheid na verdwenen was, terwijl het
Zuidelijk ‘halfrond dit kalenderjaar slechts zeer
weinig tarwe meer heeft aan te bieden, ‘Canada, on-
daaks zijn grooten oogst, op goede prijzen kon blijven
rekenen. Weliswaar konden namelijk bij de groote
oogsten van Duitsohland en Frankrijk niet veel zaken
naar het Europeesche vasteland worden verwacht,
doch Engeland zette zijn inkoopen vooral van Cana-
deesche tarwe voortdurend ‘voort. Ook veel Duitscho
tarwe werd eind Augustus en ‘begin September tot
stijgende prijzen naar Engeland verkocht. In de eerste
dagen van September was te Chica’go de voorafgegane
prijsdaling weder grootendeels ingehaald. Te Winni-
peg was .dat wegens het ruime aanbod uit den nieu-
wen oogst in mindere mate gelukt. De vastere stem-
ming in Europa blijkt echter uit de stijgende prij-
zen, ‘die in de wekelijksche Rotterdamsche veilingen
voor Nederlandsche tarwe werden betaald en uit den

prijsloop aan de Rotterdamsche termijnmarkt, waar
November-tarwe op 6 September op
f
5.17’% kwam
tegen
f
4.70 op 11 Augustus al was dit dan ook even-
zeer het gevolg van het uitblijven van grooten aan-voer van de meestal goedkoopere Russische en an-
dere Oost-Europeesche tarwe dan van de va’ste markt in Noord-Amerika.’
Op dit alles is na 10 Septem’ber een daling ‘der
prijzen gevolgd, waardoor deze in Canada lager kwa-
men dan in deze crisis tot nog ‘toe was voorgekomen. De oorzaken lagen in het dringende aanbod van nieu-
we Canadeesche tarwe, waarvan de oogst nu geraamd
wordt op 450 á 470 millioen bushels tegen 320 mii-lioen in 1931, nieuwe zeer hooge ramingen van den

LXXIV

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 1932

Franschen oogst, een veel grootere Italiaansche op-
brengst dan nog kort te voren werd aangenomen en die niet kleiner doch
zelfs
ongeveer 10 pOt. grooter
schijnt te zijn dan verleden jaar, een ruime oogst-
opbrengst in Spanje, ruime Russische verschepingen
eû zeer geringe vraag van het Europeesche vasteland.
Flauwe effecten- en goederenmarkten in Amerika
werkten eveneens de prijsdaling in de hand.

ROGGE.

Rogge heeft gedurende deze drie maanden iii
Noord-Amerika gewoonlijk •de prijsbeweging van

1929

1930

1951

1952

tarwe gevolgd. De vraag naar rogge uit Canada en de
Ver. Staten is in Europa steeds weinig bevredigend
geweest. Aanvankelijk, toen de nieuwe Europeesche rogge nog niet 1eschikbaar was, vonden naar Neder-
land en de Noorsche landen vrij geregeld zaken in
Noord-Amerikaansche rogge plaats, al was ook toen
de afzet meestal reeds moeilijk. Ook oude Poolsche
en Duitsche rogge vond toen nog in de genoemde lan-
den en in België in
vrij
aanzienlijke hoeveelheden
koopers. Sedert het einde van Juli zijn zaken in rogge
echter nog aanmerkelijk in omvang afgenomen on-
danks dringend aanbod uit Duitschiand en Polen, die

groote rogge-oogsten hebben gehad. De Duitsche oogst
wordt geraamd op 8 millioen ton tegen 6.6 millioen
in 1931, de Poolsche op 6.4 millioen tegen 5.6 millioen
ton. In September is speciaal Poolsohe rogge tot zeer lage prijzen te koop gekomen, vooralsnog zonder be-
langstelling vn eenige beteekenis te ontmoeten. In
Duitschland is de regeering ter ondersteuning van
den prijs zoowaar weder tot het koopen van inlarid-
sche rogge overgegaan, doch bij den zeer grooten oogst
en het ontbreken van kooplust voor export is daarvan

geen
prijsstijging
het gevolg geweest. Exportzaken in
rogge uit Noord-Amerika hadden in September bijna
geheel opgehouden. Rusland is sedert het begin van
Augustus wel geregeld met rogge aan de markt ge-
weest, doch zaken in Russische rogge zijn er tot het
eind van September slechts zeer weinig gedaan, ter-
wijl ook de verschepingen uitermate beperkt bleven.

MAIS.

Gedurende Juli en Augustus bestond in West-
Europa, behalve in Duitsohiand, .dat den invoer van
maïs sterk bemoeilijkt, zeer goede vraag voor maïs.
Het verbruik was met name groot in Engeland en
Nederland en overtrof in ons land zelfs nog aanmer-
kelijk het reeds zeer groote verbruik van 1931. De
markt werd in Juli nog geheel beheerscht door Ar-
gentinië, want uit Roemenië vonden slechts beperkte
verschepingen plaats, terwijl men tevens in Neder-
land slechts schoorvoetend Donaumaïs kocht, toen een
aantal partijen in ongezonden toestand waren gearri-
veerd. De aanvoeren van Platamaïs waren in Neder-
land in de eerste weken van Juli niet overvloedig,
zoodat voor aangekomen en spoedige partijen een pre-
mie boven latere posities betaald werd. Toenemende
aanvoeren deden die premie verminderen en kort na
het midden der maand was zij zelfs geheel verdwenen,
– doch inmiddels was de markt algemeen vaster geloo-
STATISTISCH
OVERZICH’]

GRANEN EN ZADEN
ZUIVEL EN EIEREN
MINERALEN

•
TARWE
ani
0
a
R000E
MAIS
ER
6 163 K.G.
LIJNZAAD

.
BOTER
Ed
AS

ammer
EIEREN
STEENKOLEN
Westfaalschej
PETROLEUM
Mid. Contin.
o.2
OCO
No. 2 Canada
La Plata
•.
Z. russische
La Plata
per K.G.
Alktiaar

Gem. not.
Hollandsche Crude
o

er am1 Amsterdam
loco
R’damlA’dam
loco
R’dam/A’dani
OCO
,tter-
loco
R’damlA’dam
Leeuwar-
der Comm. abrie
S
Eiermijn
Roerniond
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b.
33 t,m 33,90

per IOOK.G.
per 100 K.G.,
per 2000 K.G.
p0O i’
per 1960 K.G.
Noteering
kaas
kI. mlmerk
.
100 St.
RrdaindKa1
perbarel
2)
3)
4)
per

f1.
.
0
10
f1.
0
10
f1.
lo
f1.

‘Ie
f1.
01
0

8.
0
10
8.
Oj
o

f1.
0
10
–

f1.
°I,
$
ole
1925
17,20
100,0
13,075
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
2,31
100,0
56,-
100,0
9,18
100,0
10,80 100,0
1.68
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4 360,50
77,9
1,98
85,7
43,15
77,1
8,15
88,8
17,90
165,7
1.89 112,5
1927
14.75
85,8
12,475
95,4
176,00
76,0 237,00
100,4
362,50
78,4
2,03
87,9
43,30
77,3
7,96
86,7
11,25
104,2
1.30
77,4
1928
13,475
78,3
13,15
1006
226,00
97,7
228,50
96,8
363,00
78,5
2,11
91,3
48,05
85,8 7.99
87,0
10,10
93,5
1.20
71,4
1929 12.25
71,2
10,87
5

83,2
204,00
88,1
179,75
76,2
419,25
90,6
2,05
88,7
45,40
81,1 8,11
88,3
11,40
105,6
1.23
73,2
1930
9,67
5

56,3 6,22
5

47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356,00
77,0
1,66
71,9
38,45
68,7
6,72
73,2
11,35
105,1
1.12
66,7
1931
5,55
32,3
4.55
34,8 84,50
36,5
107,25
45,4
187,00
40,4
1,34
58,0
31,30
56,9 5,35
58,3
10,05
93,1
0.58
34,5
Jan.

1930
12.675
73,7
9,35
71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
2,00 86,6
43,95
78,5 7,55 82,2
11,75
108,8
1.21
72,0
Febr.
Maart
I1,72
10,90
68,2 63,4
8,17
5

7,15
62,5
54,7
139,00
143,50
60,0 62,0
135,75 125,00
57,5 53,0
398,50
390,00
86.2 84,3
2,03
1,71
87,9 74,0
41.15 41,25
73,5
73,7
6,90 5,18 75,2
56,4
11,75 11,55
.
108,8 106,9
1.11
1.11
66,1
66,1
April
11,1751
65,0 7,62
5

58,3
180,25
77,8
129,75
55,0 431,00
93,2
1,50
64,9
36,50
65,2 5,16
56,2
11,35
105,1
1.165
69,3
Mei

.
10,45
60,8 6,55
50,1
148,50
64,1
114,50
48,5
405,00
87,6
1,44
62,3
37,20
66,4
5,30
57,7
11,35
105,1
118
5

70,5
Juni

,
10,05
58,4
5,175
39,6
145,50
62,9
103,75
44,0
385,50
83,4
1,54
66,7
37,-
66,1
5,09 55,4
11,35
105,1
1.18
5

70,5
Juli
9,55
55,5
5,82
5

44,6
157,75
68,1
108,00
45,8
345,75
74,8
1,72
74.5
39,90
71,3
5,99
(35,3
11.35
105,1
1.18
5

70,5
Aug.
9,45
54,9 6,30
48,2
146,00
63,1
116,25
49,3
365,00
78,9
1,58
68,4
40,20 71,8
6,03 65,7
11,35
105,1
1.185
70,5
Sept.

,
8,40 48,8
5,25
40,2
127,50
55,1
99,00
41,9
318,75
68,9
1,64
71,0
37,55
67,1
7,23 78,8
11,35
105,1
1.185
70,5
Oct.
7,40 43,0
4,62
5

35,4
112,25
48,5
86,00
36,4 281,25
60,8
1,63
70,6
36,90 65,9
8,60
93,7 11,35
105,1
1.185
70,5
Nov.

•
7,25 42,2
4,25 32,5
94,50 40,8 82,25
34,9
270,75 58,5
1,58
68,4
36,50
65,2
9,63
104,9
10,90 100,9
0.85
50,6
Dec.

,,
7,07′
41,1
4,30
32,9
96,00
41,5 91,00
38,6
247,75
53,6
1,55
67,1
33,50
59,8
7,97
86,8
10,85 100,5
0.85
50,6
Jan.

1931
6,52
5

37,9
4,-
30,6
84,50
36,5
86,25
36,5
207,50 44,9
1,61
69,7
32,25
57,6
6,63
72,2
10,30
95,4
0.85
50,6
Febr.

,
5,775
33,6
3,90
29,8
–

87,50
37,8
85,75
36,3 206,25 44,6
1,66
71,9
33,80
60.4
6,21
67,6
10,30
95,4 0.85
50,6
Maart
5,625
32,7 4,20
32,1
103,00
44,5
104,75
44,4 214,00
46,3
1,47
63,6
35,00
62,5
4,94
53,8
10,30
95,4 0.66
39,3
April
5,90
34,3
4,42′
33,8
112,00
48,4
117,00
49,6
197,75
42,8
1,35
58,4
31,60
56,4
4,20
45,8
10,15
94,0
0.53
31,5
Mei
–

,
6,15
35,8
4,975
38,0 95,75
41,4
124,00
52,5
189,00
40,9
1,26
54,5
30,85
55,1
4,075
44,4
10,00
92,6
0.53
31,5
Juni

,
5,75
33,4
5,05
38,6 86,75 37,5
116,50
49,4
191,50
41,4
1,29
55,8
33,50 59,8
4,30
46,8
10,00
92,6
0.34
5

20,5
Juli

,
5,425
31,5 4,70
35,9
84,25
36,4
115,75
49,0
211,00
45,6
1,32 57,1
37,75
67,4
4,40 47,9
10,00
92,6 0.24
14,3
Aug.,
4,975
28,9
•
4,025
30,8 74,50
32,2
119,50
50,6
185,50

–
40,1 1,30
56,3
36,00 64,3
4.98 54,2
10,00
92,6
0.43
5

25,9
Sept.
4,775
27,8
4,27′
32,7
68,00
29,4
97,00
41,1
164,25
35,5
1.27
55,0
32,25 57,6
5,775 62,9
10,00
92,6
036
33,2
Oct.
5,-
29,1
4,475
34,2
68,50
29,6
94,75
40,1
160,25
34,6
1,24
53,7
26,25
46,9
6,275
68,4
9,90
91,7
0.56
33,2
Nov.

,
5,825
33,9
.
5,475
41,9
81,00
35,0
114,50
48,5
169,75
36,7
1,17
50,6
24,75
44,2
7.07
77,0
9,90
91,7
0.68
40,4
Dec.,,
4,925
28,6
4,95
37,9 69,25
29,9
111,25
47,1
145,75
31,5
1,18
51,1
21.40
38,2
5,325
58,0
9,90
91,7
0.71
42,3
Jan.

1932
5,05
29,4
5,07′
38,8 71,25
30,8
114,00
48,3
142,50
30,8
1,16
50,2
25,75
46,0
4,71
51,3
8,25
76,3
0.71
42,3
Febr.
5,30
30,8
5,075
38,8 74,00
32,0
108,50
46,0
142,25
30,8
1,34
•
58,0
27,75
49,6
3,79
41.3
8,25
76,3
0.71.
42,3
Maart

,
5,525
32,1
5,80
44,4
86,75
37,5
118,00
50,0
143,25
31,0
0,98
42,4
23,65
42,2 3,425
–
37,3
8,35
77,3
0.71
42,3
April
5,65
32,7
6,225
47,6
–

88,75
38,3
124,50
52,8
135,25
29,2
0,99
42,9
19,60
35,0
2,775
30,2
8,65
80,1
0.86
51,2
Mei
5,60
32,6
5,30
40,5 78,00
33,7
116,00
49,2
130,25
28,2
0,82
35,5
19,65
35,1
2,88 31,4
8,30
76,9
0.86
51,2
Juni

,,
5,22′
30,4
4,15
31,7
80,75
34,9
105,75
44,8
128,75
27,8
1,11
48,1
24,25
43,3 3,08
33,5
8,25
76,3
0.86
51,2
Juli
4,90
28,5
4,-
30,6
78,75
34,0
100,25
42,5
129,75
28,1
0,96 41,6
19,55
34,9
3,125 34,0
8,10
75,0
0.86
51,2
Aug.
5,20
30,2
4,07
5

31,2
77,50
33,5
98,25
41,6
133,00
28,8
0,76
32,9
17,90
32,0
3,72
40.6
7,80
72,2
0.86
51,2 5
1,
2
Sept.,,
5,475
31,8 4,20
32,1
78,50
33,9
8,5O
37,5
150,75
32,6
0;84
36,4
19,70
35,2
4,64
505
7,75 71,8
0.86
3 Oct.
5,40
31,4
4,05
31,0 77,50
33,5
84,00
35,6
147,00
31,8
0,857 36,8
22,50
7

40,2 4,75 51,7 7,75
71,8
0.86
51,2
[0

,,
530
30,8
4,-
30,6 76,00
32,8
82,00
34,7
139,00
30,1
0,82
8

35,5
24,50°

1

43,7
4,90
53,4 7,75
71,8 0.86 51,2
17

,,
5,25
30.5 3,85
29,4
74,00
32,0
75,00
31,8
140,50
30,4
0,80
9

34,6 5,25
57,2 7,75
71,8 0.86
51,2.
f4

,,
5,30
30,8
3,85
29,4 73,00
31,5
77,00
32,6
134,80
29,0
6,30
68,6 7,60
70,4
0.86
51,2
1)
Men zie voor de toel. op dezen staat de ns. van 8 en 15 Aug. 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2)
Tot Jan. 1931 Hard Winter No.2. van Jan. 1931 tot
vanaf 26Mei 1930 tot 23Mei1932 74 K.G. Zuid-Russische.
4)
Tot Jan. 1928 Malting; van Jan. 1928 tot 9 Febr. 1931 American No. 2, van 9 Febr. 1931 tot 23 Mei 1932

26 October 1 )32

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXV

pen, omdat het overschot van den oogst in Argentinië
aanmerkelijk kleinér was dan in het vorige jaar om
dien tijd en eerder dan in het vorige seizoen een ver-
mindering der verschepingen verwacht werd. Bij le-
vendigo vraag naar mïs in spoedige pos.ities en op
laterè verschepings-termijnen, waarvoor vrijwat hoo-
gere prijzen dan voor eerdere aflading werden be-taald, steeg Augustus-maïs aan de termijnmarkt te
Buenos-Aires in den loop der maand Juli. van Peso
4.69 tot Peso 5.01 per 100 KG. Te Rotterdam kwam
de September-termijn van
f 12%
op
f 15%
per 2000
KG., doch dat voor de arriveerende partijen zeer
goede vraag bestond, blijkt uit het feit, dat Juli-maïs,
die do maand inzette op
,f 72%,
tenslotte op
f 78.-
kwam. In het begin van Augustus leidden overvloe-

240
MA15. F. PR 2000 ).G.

22C

lee

160

140
121

lol

81

61

1929

19U

dige aanvoeren eenigen tijd tot gemakkelijker prijzen
voor spoedige posities, doch in Argentinië •stegen de
prijzen nog eenigszins, welk voorbeeld aan de Rotter-
damsche termijnmarkt, toen de aangekomen partijen opgeruimd waren, gevolgd is. September kwam daar

op 8
Augustus op
f
76%, doch kort daarop lieten
zich voor den eersten keer de gevolgen gevoelen van
de verwachtingen van groote maisoogsten in Honga-

rije, Roemenië en Zuid-Slavië. Ook arriveerde er om-
streeks half Augustus zooveel Platamaïs in West-
Europa, dat de prijzen daar een aanzienlijke verlaging
ondergingen en de September-termijn te Rotterdam
reeds op 22 Augustus op
f 11%
stond, terwijl in Ar-
gentinië slechts een geringe verlaging had plaats
gevonden, al had dan ook de flauwe vraohtenmarkt
tengevolge, dat verschepers hun prijzen geleidelijk
vrij wat konden verlagen. De verwachting van groote
Oost-Europeesche oogsten leidde tot meer aanbod van
oude Roemeensche mais en tevens tot flinke zaken
tot veel lagere prijzen dan de Argentijnsche in maïs
ter verscheping van den Donau in November en De-
cember, vooral naar Nederland en tevens naar België
en in beperkter mate naar Engeland. Ook ditmaal
ging de druk, die er was uitgegaan van de groote

aanvoeren, weder voorbij en toen aan het eind van
Augustus en begin September zeer kleine verschepin-
gen uit Argentinië werden gemeld, trad weder een
vaste stemming in met veel zaken in Platamaïs naar
Nederland en België en op enkele dagen in het begin
van September zelfs een zeer groote omzet aan de
Engelsche markt. Ook oude en nieuwe Donaumaïs
werden meer gekocht en hooger betaald en aan de

termijnmarkt te Rotterdam steeg September-maïs tot
f 11.- (10
September). Reeds eenigen tijd was aan-
komende maîs in Nederland lager in prijs dan iedere
verdere positie, hetgeen wijst op de vermindering
van het gebruik, die er sedert het binnenkomen van
den inlandichen graanioogst is ingetreden en die ook.
in andere landen te constateeren valt. Nadat om-
streeks half Augustus, toen de markt voor aangeko-
men mais zoo sterk onder den druk verkeerde van
een te overvloedig aanbod, veel daarvan door Enge-
land werd opgenomen, is dat bij latere dergelijke
periodes nauwelijks meer het geval geweest. De af-

VAN GROOTHANDELSPRIJZEN)

–

METALEN
TEXTIELGOEDEREN
DIVERSEN

ZILVER cash Londen

IJZER
Cleveland
KOPER
Standaard
TIN
LOOD
KATOEN
Middling
g?iie
WOL
gekamde
Australische,
KOE-
HUIDEN
KALK-
SALPETER
per
Foundry No. 3
f.o.b.
Locoprijzen locoprijzen
Londen
Locoprilzen
Londen
locoprijzen
Australische
Merino, 64’s A’v.
CrossbredColo-
Gaaf, open
Old. per
Standard
Ounce
Middlesbrough
Londen
per Eng. ton
per Eng. ton
per Eng. ton
New-York
per Ib.
10 Bradford
nial Carded,
50’s Av. loco
kop
57-61 pnd.
100 1(0.
netto
per Eng. ton
per Ib.
Bradford per Ib.

pence
010
1

Sh.
01
0

£
01
£
010
oj $
cts.
0
10
pence
0
10
pence
0
/s
f1.
0
10
f1.
01
2’/s
100,0
731-
100,0
62.116 100,0
261.171-
100,0
36.816
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12,-
100,0
28
,1
16
89,3
8616
118,5
58.11- 93,5
290.1716
111,1
31.116
85,3
17,55
75,5 47,25
85,9
24,75
83,9
28,46
82,0
11,61
96,8 26
3
j4
83,3
731-
100,0
55.141-
89,7
290.41-
110,8
24.4′-
66,4
17,50
75,3 48,50
88,2
26,50
89,8
40,43
116,5 11,48
95,7
26
1
/16
81,1
661-
90,4
63.161-
102,8
227.51-
86,8
21.11-
57,8
20,00
86,0 51,50
93,6
30,50
103,4
47,58
137,1
11,48
95,7
24
7
/,o
76,2
7016
96,6
75.141-
121,9
203.1516
77,8 23.5
1
–
63,8
19,15
82,4
39,-
70,9
25,25
85,6
32,25
92,9
10,60
88,3
17
13
1e
55,4
671-
91,8
54.13!-.
88,0
142.51-
54,3
18.116
49,6
13,55
58,3 26,75
48,6
16,25
55,1
25,36
73,1
9,84 82,0
13
1
16
41,6
551-
75,3
36.51-
58,4
110.11-
42,0
12.11-
33,1
8,60
37,0 21,50
39,1
12,00
40,7
18,65
53,7
. 8,61
71,8
260
5
/u
65,3
7216
99,3
71.916
155,1
174.131-
66,7
21.111- 59,4
17,15
73,8 29,50
53,6
19,25
65,3
26,63
76,7
10,11
84,3
20
1
1
62,6
7216 .
99,3
71.1216
115,4
174.41-
66,5
21.41- 58,2
15,45
66,4
28,50 51,8
17,75
60,2
24,50
70,6
10,21
85,1
19
1
18
59,5
701-
95,9
68.1916
111,1
165.181- 63,4
18.161-
51,6
15,20
65,4
26,25
47,7
16,50
55,9

69,2
10,21
85,1
19/1
61,0
6716
92,5
61.31-
98,5
161.1716
61,8
18.616
50,3
16,45
70,8 27,25
49,5
17,25
58,5
24,13
69,5
10,21
85,1
18
11
/16
59,0
6716
92,5
53.9
1
–
86,1
145.-!-
55,4
17.161-
48,9
16,50
‘71,0
28,75 52,3
18,00
61,0
26,25 75,6
10,21
85,1
16
1
/1
50,0
6716
92,5
50.16
80,7
136.416
52,0
17.191-
49,3
14,50
62,4 27,75 50,5
17,50
59,3
26,63
76,7
10,21
85,1
16
49,9
6716
92,5
48.21- 77,5
134.1716
51,5
18.31-
49,8
13,10
56,3 27,00
49,1
16,75
56,8
24,25
69,9
9,18 76,5
16
3
/8
51,0
651-
89,0 47.151-
76,9
135.56
51,7
18.6/-
50,2
11,95
51,4 27,25 49,5
16,50
55,9
24,88
71,7
9,28
77,3
16″/io
52,0
6316 87,1
46.61- 74,6
132.61- 50,5
17.181-
49,1
11,
47,3
27,00
49,1
15,75
53,4
26,50
76,4
9,39
78,3
16
1
12
‘5I,
6316
5

87,1
43.-!-
69,3
117.131-
44,9
15.151-
43,2
10,55
45,4 24,50 44,5
14,50
49,2
26,25 75,6
9,49
79,1
16
6
/8 51,9
06
0

87,1
46.8/6
74,8
113.16′-
43,5
15.1816
43,7
10,85
46,7
24,00 43,6
13,00
44,1
25,25 72,8
9,70 80,8
16
5
,8
51,9
6316
6

87,1
47.6/6
76,2
115.31-
44,0
155/6
41,9
9,95
42,8 22,50
40,9
12,50
42,4

72,0
9,90 82,6
131
43,2
6016

.
82,9
45.716
73,1
116.81- 44,4
14-16
38,5
10,30
44,3 21,25
38,6
12,00
40,7
24,63 71,0
10,11
84,3
12
1
2
38,9
586
80,3
45.116
72,6
117.;-/6
44,7
13.5;6
36,4
10,95
47,1
21,75 39,5
12,00
40,7
22,50
64,8
10,21
85,1
13
7
/1
41,8
586
80,3
45.116
72,6
122.1/-
46,6
13.36
36,2
10,90
46,9
25,25
45,9
14,50
49,2
fl,25
64,1
10,21
85,1
13’/s 40,9
586
80,3
42.15/6
68,9
113.4/-
43,2
12.10′-
34,3
10,25
44,1
24,50
44,5
14,50
49,2
22,25
64,1
10,21
85,1
12
15
/j
40,3
5816
80,3
39.6/6
63,4
104.171-
40,0
11.1016
31,6
9,40 40,4 23,50 42,7
13,00
44,1
21,75
62,7
10,21
85,1 12
7
(8
40,1
5816
80.3
36.616
58,5
106.216
40,5
11.1116
31,8
9,10
39,1
22,00
40,0
12,50
42,4
19,13
55,1
10,21
85,1
13
1
1
41,2
5816
80,3
34.141-
55,9
112.516
42,9
12.1516
35,1
9,25
39,8
22,25
40,5
12,50
42,4 20,25
58,4
8,26 68,8
12
13
/i6
39,9
5816
80,3 32.151-
52,8
114.1916
43,9 11.19,6
32,9
7,20
31,0
22,25 40,5
12,00
40,7 18,75
54,0
7,-
58,3
1361i6
41,4
5516
76,0
30.316
48,6
111.161-
42,7
11.41-
31,1
6,55
28,2
20,00
36,4
11,00
37,3
18,-
51,9 6,50 54,2
13
1
/16
43,0
46 –
63,0
28.216
45,3
101.116
38,6
10.96
28,8
6,30
27,1
19,50
35,5
10,75
36,4
17,50
50,3
6,65 55,4
14
1
12
45,1 4416
61,0
27.1916
45,1
102.-!-
39,0
11.51-
30,9 6,40
27,5
19,00
34,5
10,75
36,4
16,75
48,3
6,80
56,7
145/i6
44,6
41(6
56,8
27.616
44,2
98.1716
37,8
10.16/
29,6
6,30
27,1
16,25
29,5 9,00 30,5
—
–
6,95
57,0
13
7
18
43,2
4116
56,8
27.1416
44,7
98.181- 37,8
10.141-
29,4
6,65
28,6
16,50
30,0
9,00
30,5
11,63
33,5
7,10
59,2
14
43,6
4116
56,8
26.41- 42,2
99.216
37,9
10.51-
28,1
6,90
29,7
16,25
29,5
9,00
30,5
11,75
33,9
7,25 60,4
1321
4

42,8
44
1
–
60,3
24.181-
40,1
96.61- 36,8
9.91-
25,9
6,90
29,7
16,50
30,0
8,75
47
10,25
29,5
7,40
61,7
13
11
40,9
451
61,6
23.81
37,7
84.1516
32,4
8.1616
24,2
6,25
26,9
16,50
30,0
9,00 30,5 9,25
26,7
7,40
61,7
1251s
39,3
441_
60,3
21.61
34,3
89.1316
34,2
8.-/
22,0 5,80
24,9
15,75
28,6
8,25 28,0 8,88
25,6
7,40
61,7
12
5
/8
39,3 441-
60,3
20.1216
33,2
84.91-
32,3
7.51-
19,9
5,25 22,6
15,25
27,7
7,75 26,3
9,
25,9
7,40
61,7
12
31s
38,5
42.6
58,2
19.216
30,8
90.1716
34,7
7.316
19,7
5,80 24,9
16,00
29,1
8,50 28,8
9,75
28,1
– –
12
1
/i
39,9
421-
57,5
22.416
35,8
101.-!-
38,6
7.17/6
21,6 7,35
31,6
15,75
28,6
8,25
28,0
12,-
34,6
5,70
47,5
13
40,5
421-
57,5
25.81-
40,9 109.9/6
41,8
9.10/6
26,1
7,75
33,3
16,75
30,5
8,75
29,7
13,75
39,6
5,90
49,2
12
1
1,
38,9
4116
56,8
23.191-
38,9
107.716
41,0
8.1716

24,4 7,15
30,8
1 6,25
10

29,5
8,50
10

28,8
14,75
13

42,5
6,-
50,0
12
5
/3
39,3
4116
56,8
22111/-
36,3
105.316
40,2
8.816
23,1
6,65
28,6
16,00″
29,1
8,50
11

28,8
6,-
50,0
12
9
1,o
39,1
4116
56,8
22.1216
36,4
107.1116
41,1
8.71-
22,9
6,35 27,3
15,50
11

28,2
8,50
28,8
6,-
50,0
12
7
/i6 38,7
4016
55,5
21.131-
34,9
104.9/- 39,9
8.21-
22,2 6,20 26,7
6,-
50,0
26 Sept. 1932 79 K.G. La Plata.
3)
Tot Jan. 1928 Western;vanaf Jan. 1928 tot 16 Dec. 1929 American No. 2, van 16 Dec. 1929 tot 26 Mei 1930 74/5 K.G. Hongaarsche,
6415 K.G. Zuid.Russische. Van 23 Mei-19 Sept. 1932 No. 3 Canada.
1)
Noteëring Schotland 59/6.
6)
581-.
7
)
7,
5
)14; 9)21, 10)6,
11)
13,
22)
20,
L3)
4Oct.

11

LXXVI

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 1932

name in het verbruik heeft tevens met zich gebracht,
dat de reeds vroeger verwachte en inderdaad sedert
het eind van Augustus ook ingetreden vermindering
der Argentijnsche verschepingen de markt niet heeft
gesteund. Na de vleug van levendige Europeesche
inkoopen van het begin van September zijn de zaken
in maïs minder levendig gewoi•den dan tevoren. Met
name voor aflading in latere maanden, waarvoor uit
Argentinië steeds een vrij aanmerkelijk report werd

gevraagd, bestond geleidelijk minder kooplust. De
oorzaak daarvan lag niet slechts in de vermindering
van •het gebruik, doch tevens in de verwachting van

groot aanbod van mais ‘uit Oost-Europa gedurende
de wintermaanden (ook Rusland offreert maïs en ver-
kocht naar Engeland in de laatste weken van Septem-
ber reeds nu en dan maïs ter verscheping in Novem-ber en December) en het vooruitzicht van een groo-
ten oogst in de Ver. Staten. Deze wordt geraamd op
2850/2900 millioen bushels egen 2557 millioen in
1931. Reed’s kwam in Augustus een enkele zaak in
Noord-Amerikaansche maïs naar Europa tot stand.
Dadelijk daarop maakte Amerikaansche prijsstijging
zulke zaken echter weder onmogelijk, doch in Sep-tember daalde December-mais te Chicago van 33%
op 2736 dollarcents per 56 lbs. Exportzaken in Noord-
Amerikaansche maïs in herfst- en wintermaanden in
concurrentie met Argentinië en de Donaulanden zijn daârdoor weder waarschijnlijk geworden, hetgeen de
stemming aan dè maïsmarkt drukte. In de laatste

week van September is dan ook Argentijnsche maïs
weder in prijs gedaald, evenals ook Donaumaïs. Van
laatstgenoemde soort was het aanbod, in het bijzonder
op November en December aflading, zelfs dringend
geworden en te Rotterdam daalde dientengevolge de
J’anuari-termijn, die op 10 September f7836 noteer-
de tot f7336 aan het einde der maand. Van Plata-

maïs waren de aanvoeren in West-Europa omstreeks
25 September weder groot, hetgeeft toen nogmaals tot
een gedrukte houding der markt voor spoedige maïs
leidde met aanmerkelijk lagere
prijzen
dan v.00r latere
posities. Ditmaal werden voor het eerst in dit seizoen
in de Nèderiandsche havens vrij groote voorraden
gevormd mct ‘het oog op de verwachting van kleine
aanvoeren in de eerstvolgende weken. De verminde-
ring van het verbruik en de steeds sterker druk uit
de Donaulanden •deed echter het oogenblik voor die
voorraadvorming niet zeer gelukkig schijnen.

dERST.

Gerst ontmoette in Juli slechts beperkte vraag,
omdat Duitsehland, vroeger het grootste invoerland
van voergerst, dien invoer tegenwoordig ten sterkste
belemmert, de voorraden van gerst in West-Europa
klein waren en daarvoor veel hoogere prijzen werden
gevraagd dan voor ander voergraan en gerst waar-
schijnlijk spoedig veel goedkooper te koop zou komen.
Roemenië namelijk meldde een zeer goeden oogst,
ook uit Rusland werd vrij wat gerst verwacht en in
de Ver. Staten werd de opbrengst geraamd op ruim
300 millioen bushels tegen 199 millioen in 1931. In-
derdaad ontwikkelden zich spoedig zaken in nieuwe Roemeensche gerst op aflading in de herfstmaanden
tot ver beneden de voor spoedige gerst geldende prij-
zen. Ook Rusland kwam iets boven de Roemeensche
prijzen aan de markt. In Noord-Amerika daalden
de prijzen wel eenigszins doch voor zaken van eenige
beteekenis bleven zij toch te hoog. De geregelde zaken
in Canadeesche gerst namen dan ook in omvang af.
In het eind van Juli en in Augustus bleef men voor
werkelijk uit de Roemeensche havens vertrokken par-
tijen nog een trouwens geleidelijk verminderende
premie boven latere posities betalen en ook uit de
Ver. Staten kwamen toen naar Nederland zaken tot

Vervolg STATISTISCH OVERZICHT VAN GROOTHANDELSPRIJZEN.

DIVERSEN
KOLONIALE PRODUCTEN
INDEXCIJFERS

VURENFIOUT
basis 7″ f.o.b.
RUBBER’)
Standaard
SUIKER KOFFIE
THEE
COPRA

Bruto-
gewichtv.d.
88
‘
–
E.

Zweden!
Finland
Ribbed Smoked
Sheets
Witte kristal-
suiker loco
Robusta
Locoprijzen Afi. N.-I. theev.
A’dam gem. pr
.
Ned.-Ind. f.m.s.
100 K.O.
per

buit, handel
Nederland
II!
m

.c,ni5′

ii

3//’.’

._S/
per standaard loco Londen
R’dam/A’dam
Rotterdam
Java- en Suma-
Amsterdam
1925=100
w
–
In
–
Uit
van 4.672 M.
per Ib.
per 100 K.G.
1
/2
per

K.G.
tratheep.’IoKG.
voer
voer
s”

/
0
10
Sh.
01
f1.
0
10
cts.
0/
o

cts.
01
f
0
10
1925 159,75
100 2111,625
100,0
18,75 100,0
61,375
100,0
84,5
100,0
35,876
100,0
100 100
100,0
100,0
1926
153,50
96,1 21-
67,4
17,50
93,3 55,375
90,2
94,25
111,5
34,
–

94,8
112 128
93,2 92,9
1927
160,50
100,5
116,375
51,6
19,12′
102,0
46,875 76,4
82,75
97,9
32,625
90,9
113
116
95,4
89,5
1928
151,50
94,8
‘-110,75
30,2
15,85
84,5 49,625
80,9
75,25
89,1
31,876
88,9
118 128
96,4
87,6
1929
146,00
91,4
-/10,25
28,8
13,-
69,3
50,75
82,7
69,25
82,0
27,376
76,3
122
132
91,6 82,6
1930
141,50
88,6
-/5.875
16,5
9,60 51,2 32
52,1
60,75
71,8
22,625 63,1 124 135
75,5 69,4
1931
110,75
69,3 -13
8,4
8,-
42,7
25 40,7
42,50
50,3
15,37
1
42,9
117 136
62,6 57,9
Jan.

1930
147,50
93,9
-17,375
20,7
11,676
62,3
35
57,0
60,50
71,6
26,875
74,9
128
136
845
76,9
Febr.

»
147,50
92,3
-18
22,5
11,40
60,8
35 57,0
58,25
68,9
26,375
73,5
112 126
813
75,2
Maart

,,
147,50
92,3
-17,625
21,4
10,70
57,1
35
57,0
62,25
73,7
25,25 70,4
125
131
78,7
74,2
April
147,50
92,3 -17,375
20,7
10,55
56,3 35
57,0
59,50
70,4
26,12′
72,8
115
127
78,7
72,8
Mei

»
145,00
90,8
-16,875
19,3
9,80
52,3
34,75
56,6
58 68,6
25,50
71,1
132 132 76,1
72,0
Juni
145,00
90,8
-16,125
17,2
9,776
52,1
33
53,8
58
68,6
22,876
63,8
131
133 76,1
70,4
Juli

,,
142,50
89,2
-/5,625
15,8
9,27
6

49,5
31,50
51,3
55,50
65,7
21,75 60,6
138
141
74,2 69,3
Aug.
142,50
89,2
-14,875
13,8
8,50 45,3
29,50
48,1
55,25
65,4
20,-
55,7
129 145
73,5 67,9
Sept.
140,00
87,6
-14,125
11,6
7,975
42,5
28,25
46,0
59,50
70,4
19,25
53,7
122 126
72,3 65,4
Oct.

»
132,50
82,9
-14 11,2
8,626
46,0
29
47,3
66,50
78,7
18,75
52,3
128 152
71,6
64,6
Nov.
130,00
81,4
-14,375
12,3
8,75
46,7
29
47,3
68,25
80,8
19,376
54,0
121.
139
71,0
63,3
Dec.

,,
130,00
81,4
-/4,375
12,3
8,20
43,7
29
47,3 66,75 79,0
19,-
53,0
105 129
69,0
61,3
Jan.

1931
125.00
78,2
-/4,25
11,9
8,20
437
28
45,6
66,25
78,4
18,25
50,9
121
132
67,7

.
59,2
Febr.,,
125,00
78,2
-13,875
10,9
8,20
43,7
26,25
42,8
53
62,7
18,125
50,7
96
121
67,1
59,4
Maart

,,
125,00
78,2
-13,75
10,5
8,30 44,3
25,50
41,5 45
53,3
18,625
51,9
107
140
66,5
59,1
April

,,
125,00
78,2
-3,l25
8,8
8,57
5

45,7
24,75
40,3
43
50,9
17,50
48,8
110 138
65,8 58,4
Mei
125,00
78,2
-/3,125
8,8
8,50 45,3
25
40,7
40,25
47,6
15,375
42,9
114
141
65,8 56,8
Juni
110,00
68,9
-13,125
8,8
8,57
5

45,7
25,75
42,0
39,50
46,7
14,125
39,4
127
133
64,5 56,8
Juli
110,00
68,9
-/3
8,4 8,77
6

48,6
27
44,0
38,25
45,3
15,-
41,8
138
122 153 142
62,6
55,8
Aug.,,
Sept.,,
100,00
100,00
62,6 62,6
-12,5
-12,375
7,0 6,7 7,90
7,525
42,1
40,1
25,50
23,75
41,5 38,7
38,50 37,50
45,6
44,4
14,125
13,375
39,4
37,3
125 146
60,6
58,7
55,6
58,1
Oct.,,
100,00
62,6
-12,375
6,7
7,55 40,3
23
37,5
37,75
44,7
13,25
36,9
119 146
58,7
58,5
Nov.,,
100,00
62,6
-12,25
6,3 7,15
38,1
23
37,5
37
43,8
13,75′
38,3
113
132
58,7
58,8
Dec.,,
82,50
51,6
-/2,25
6,3
6,75 36,0 23 37,5 35
41,4
12,75
35,5
115 114
54,8 58,8
Jan.

1932
82,50
51,6
-/2,125
6,0
7,35
39,2
23
37,5
32
37,9
13,125
36,6
103 107
54,2
58,4
Febr.,,
82,50 51,6
-12
5,6
7,05
37,6
23
37,5
30 35,5
14,50
40,4 86
III
53,5 59,8
Maart

,,
70,00
43,8
-11,625
4,6 6,25
33,3
23
37,5
31
36,7
14,75
41,1
87
116
52,9 58,3
April

,,
70,00
43,8
-11,5
4,2
5,90 31,5 23
37,5
29,25
34,6
14,-
39,0
89
110
51,6
56,0
Mei

,,
70,00
43,8
-11,5
4,2
5,62
6

30,0
23,50
38,3
30,25
35,7
13,25
36,9 89
107
51,0
54,0
Juni

,,
70,00
43,8
-11,375
3,9 6,30
33,6
24
39,1
28,50
33,7
12,375
34,5
101
116
50,3
52,5
Juli
67,50
42,3
-11,375
3,9
6,70
35,7
24
39,1
23,75
28,1
12,375
34,5
100 112
49,0 53,7
Aug.
63,00
39,4
-11,75
4,9
6,57
5

35,1
24
39,1
22,75
‘
26,9
12,375
34,5
95
105
48,4 55,3
Sept.

,
60,00
37,6
-12,125
6,0
6,52
5

34,8
25,25
41,1
23,75
28,1
12,75
35,5 96
112
49,0
57,1
3 Oct,,,
63,50
39,7
-11,875
5,3
6,37
5

34,0
27
44,0
26

2)

30,8
12,75
35,5
10

,

,,
63,50
39,7
-/175
4,9
637
5

340
27
44,0
.
12,625
35,2
17

,,

,
63,50
39,7
../I6875
4,7
6′,37
5

340
27
44,0
12,62
6

35,2
25

,,

,,
63,50
1

39,7
-11,6875
1

4,7
6,25
33,3
26

1
42,4
12,-

1
33,4
6)
Jaar- en maandgem. afger. op
11
pence.
2)
13 Oct.

N.B. Alle Pondennotoeringen vanaf 21 Sept. zijn op goudbasls omgerekend

•1

eM.

I.)i

IM5

–

W4k
–

26 0:tober 1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXVII

stand, doch naarmate de verschepingen uit Roemenië
toenamen, daalden voor alle posities de
prijzen
aan-
merkelijk. Tegen het einde van Augustus leidde het
sterk gedaalde prijspeil tot vermeerdering der vraag, zoowel voor spoedige partijen als op afla-ding. Rus-
sische gerst werd vooral naar Engeland verhandeld
en Nederland deed flinke zaken in Roemeensche gerst.
De oude te Rotterdam aanwezige voorraden waren
omstreeks half September vrijwel verdwenen, doch
ruime aanvoer uit Roemenië kon toen gemakkelijk
voorzien in de behoefte en na enkele weken van
groote Roemeensche verschepingen, in het bijzonder
naar Nederland, was aangekomen eii spoedig verwach-
te gerst te Rotterdam goedkooper dan latere posities.
Daarmee was dus tegen het eind van September radi-

ST.
r PP p 2O00(.G.

caal een einde gekomen- aan de periode van premies
voor beschikbare gerst. Terwijl daarvoor de prijs in
het begin van Juli nog vrij wat boven
f 100
-had ge-

staan, bedroeg •die aan het eind van September niet
meer dan
f
76 per 2000 KG. Op het lage prijspeil was
toen in Nederland de vraag naar gerst wel verbeterd. Uit Rusland zijn de verschepingen in September nog
klein gebleven, doch een spoedige toeneming daarvan
werd verwacht. Uit Noord-Amerika waren de zaken
in gerst in September van zeer weinig •beteekenis, al
zijn de prijzen daar in den ioop dier maand wel ge-
daald. Te Winnipeg wa.s de verlaging zelfs aanzien-
lijk. De October-termijn daalde te Winnipeg in den
ioop der maand van 32 tot 2534 dollarcents per 48 lbs.

LLJNZAAD.

Aan het einde van Juni van dit jaar zijn met

f
127.— per last de laagste
prijzen
bereikt. Sindsdien
is langzamerhand een verbetering ingetreden, die
voornamelijk te voorschijn is geroepen -door de iets
verbeterde vraag naar koeken en -den ruimeren afzet
voor lijnolie. Doordat ljnolie langzamerhand tot -de
allergoedkoopste artikelen is gaan behooren, is de
vraag voor andere dan technische doeleinden bedui-
dend grooter geworden en zijn belangrijke posten lijn-
olie door •de vet- en olie-industrie in Europa opge-
nomen. Op deze wijze is Europa in staat geweest eeni-
ge compensatie te vormen voor de zeer verminderde afzet van ljnzaad naar de Ver. Staten. Dat land heeft
inderdaad tengevolge van de economische crisis be-
duidend minder lijnzaa-d in Argentinië opgenomen
dan het jaar tevoren en dit niettegenstaande de eigen
oogst ‘buitengewoon klein was. De afname van lijn-
zaad door Europa heeft Argentinië in staat gesteld
om dit jaar niettegenstaanxle de slechte omstandig-
heden toch
vrijwel
hetzelfde quantum te exporteeren en op den lsten October was de export van La Pla-ta
lijnzaad ongeveer 1.650.000 ton-s, tegenover 1.683.700
tons gedurende dezelfde periode het vorige jaar.
Amerika heeft in hetzelfde
tijdsverloop
slechts 13 8. 900
tons opgenomen, tegenover 313.600 tons het vorige
jaar. Terwijl
wij
in andere jaren gewoonlijk rekening
te houden hebben met den Britsch-Indischen oogst
en ook Noord-Europa (de Oostzee Staten) bijdroeg
tot de voorziening van lijnzaad .voor West-Europa,
is dit jaar Argentinië vrijwel de eenige leverancier
geweest en geen van de andere landen is in staat ge-
weest om te concurreeren tegen de lage prijzen, waar-
toe Argentinië verkocht. Het ziet er dus naar uit,
alsof de buitengewoon groote oogst, die Argentinië

dit jaar had, geheel in de consumptie zal verdwij-
nen en alsof het mogelijk is, dat bij het ingaan van
den nieuwen oogst het overschot van den ouden oogst
niet noemenswaard groot meer zal zijn. Volgens de
officiëele raming bedroeg op den eersten October de
nu nog voor export beschikbare hoeveelheid, ca.
300:000 tons, welk quantum tot het einde van Decem-
ber verschepingen van gemiddeld 25.000 tons per
week zal toestaan, hetgeen inderdaad niet overdre-
ven is. –

LIJNZAAD.

‘1

Ms

IM’

De berichten omtrent den nieuwen oogst luiden
minder gunstig en in overeenstemming met betrouw
–

bare particuliere ramingen zal die waarschijnlijk
250/300.000 tons minder zijn dan het vorige jaar.
Er zijn eenige berichten omtrent schade door vorst en insecten in het Noordelijk -deel van Argentinië. De lichte opleving in zaken gedurende de maanden
Juli en Augustus en de eerste dagen van September
heeft de prijzen van het laagste punt van eind Juni
met niet minder dan circa 20 pOt. oinhooggebracht,
zoodat de noteeringen tenslotte zijn aangeland op

f
157.—. Sindsdien is een kleine reactie ingetreden,
maar toch zijn de
prijzen
nog ca.
f
144.— tot
f
145.-
en het ziet er naar uit, alsof de omstandigheden zoo-
danig veranderd zijn, dat er eenige aanleiding bestaat
om te meenen, dat wij de lage prijzen, die in Juni
van dit jaar genoteerd zijn,, niet weer zullen terug-
zien.

BOTER.

In het afgeloopen kwartaal was de markt ruim-
.schoots van aanbod voorzien. Tot het einde van de
maand Augustus waren de aanvoeren groot. Dit stond
in verband met de voor den grasgroei gunstige weers-
omstandigheden, ook in den nazomer; de melkaanvoe-
ren waren in het algemeen circa 10 tot 15 pOt. groo-
ter -dan vorig jaar; tevens noopte de deplorabele
toestand bij den kaasafzet vele fabrieken een extra
quantu.m melk tot boter te verwerken.
De Orisiszuivelwet werd 11 Juli van kracht, doch
had, zooals in -het vorig kwartaalsoverzicht werd aan-
gegeven, bij voorbaat hare uitwerking op de boter-
markt, waardoor de prijzen in den aanvang van dit
kwartaal reeds een eindweegs had-den afgelegd in de
richting van het dobr de Orisiszuivelwet -beoogde
prijsniveau.
– Langzaam en vrijwel onafgebroken is -de binnen-
landsche boterprjs in den loop van het derde kwar–
taal verder opgeloopen -tot circa
f
1,50
t)
Uiteraard is
een belangrijke teruggang in het verbruik niet uit-
ge-bleven. Vooral in Juli en Augustus waren de om-
zétten in den binnenlandschen -handel abnormaal ge-ring, als gevolg mede van de gehamsterde voorraden,
welke werden opgebruikt en de scherpe prijsconcur-
rentie van den kant der margarine.
In September trad, naar het zich liet aanzien, een
merkbaar herstel op de binnenlandsche botermarkt in.
De export is in -het algemeen onverander-d slecht
gebleven. Van het aanhouden van geregelde zaken met

1)
Deze prijs bevat den crisistoeslag. In onze grafiek is
de loop vaif den boterprijs aaugegeven zonder toeslag, daar
op deze wijze de wereldmarktprijs het beste kon worden
-benaderd. In een der eerstvolgende nummers zulleu wij
op dit onderwerp nader terugkomen (Red.).

LXXVIII

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 1932

taal niet de minste verandering ten goede. De toe-
stand bleef geheel onbestendig. Het zijn momenteel

alleen de willekeurige invoerhelemmerende maatre-
gelen in de afzetgebieden en de mate, waarin men in
de verschillende productiegebieden de kaasproductie
cenigszins in de hand heeft, welke de prijs bepalen.
Vooral in de streken van het eenzijdige kaasbedrijf,
Noord-I
–
ioiland en de provincie Zuid-Holland, is men
op genade en ongenade overgeleverd aan de Fransche
invoercontingenteering en de Duitsche deviezenpoli-
tiek. De prijzen der Noord-Hollandsche soorten gaven
dit kwartaal nieuwe laagterecords te zien. De handel

het buitenland kan er onder de huidige omstandig-
heden nauwelijks meer sprake zijn. Frankrijk liet in
de maanden Juli en Augustus geen noemenswaardige
hoeveelheden binnen en in September zijn er in het
geheel geen invoervergunningen meer afgegeven. In
Augustus kon er nogal wat boter op •de Engelsche
markt geplaatst worden, wat een zeker tegenwicht
vormde voor het in Duitschiand verloren afzetgebied.
In September kon de uitvoer naar Duitschiand weei
eenigszins opleven, nadat de zaken met dat afzetge-
bied gedurende dQ drie voorafgaande maanden nage-
noeg tot stilstand waren gekomen. Deze kleine ople-
ving in de maand September is een gevolg van de
sterke afname van de binnenlandsche boterproductie
in Duitschiand. In verband met het verloop van de
Nederlandsch-Duitsche boteronderhandelingen, waar-
door het zich einde Augustus liet aanzien, dat het
huidige douanesysteem in Duitschland door een ander
zou worden vervangen, is men in de maand Septem-
ber hier te lande wat scheutiger dan tot nu toe ge-
worden met de uitgifte van de 50 Mark certificaten,
een omstandigheid, welke zeker niet minder de groo-
tere boteruitvoer naar D’uitschland in September

heeft veroorzaakt. De export naar België bewoog zich
binnen de grenzen van de tamelijk krap toegemeten

contingenten. Gedurende het berichtskwartaal heeft
de Belgische regeering op het Fransche voorbeeld de
afgif te der invoervergunningen aan zich getrokken;
waardoor een groote onzekerheid in deze exportzaken is gebracht.

Boter in tons.

Invoer

1

Uitvoer

1929119301193111932
1
1929
1
1930
1
1931 11932

le
halfj.

772 742 1.233 3.792 24.194 21.678 18.007 8.400
2e
,,

1.255 1.252 2.798 – 23.127 20.231 14.951
–
Maart

56

95 130 307 3.919 3.167 2.839 1.911
April

86 133

94 266 4.308 4.014 3.473 1.600
Mei

96

76
152
110 5.411 4.620 4.132 1.881
Juni
.

1451 121
173
251 5.168 4.322 3.468 1.096
Juli

211 108 368

74 4.612 4.001 2.914 1.128
Aug.

111

70 360

90 4.780 4.230 2.977 1.436
Sept.;

298 112

84

32 4.103 3.353 2.765 1.587

De laatste weken van het kwartaal is de productie
weer sterk beginnen terug te loopen. De vooruitzich-
ten kunnen intusschen nog
moeilijk
optimistisch be-

oordeeld worden. Tengevolge der contingenteeringen
in het buitenland werden de aanvoeren der laatste
maanden niet geheel geplaatst. De koelhuisvoorraden
zijn dan ook niet onbelangrijk, al oefenen deze, in
verband met de waarschijnlijk daaraan te geven be-
stemming, geen directeri druk op de markt uit. Veel
ook zal er onder deze omstandigheden van afhangen,
hoe de aanvoeren der doininiale boters op de Engel-
sche markt in het loopende seizoen uitvallen, en
voorts, welke maatregelen de Duitsche agrarische po-
litiek met betrekking tot de botermarkt in de eerst-
volgende weken. zal gaan doorvoeren.

KkAS.

Op de kaasmarkten kwam er in het ‘berichtskwar-

5
I(A45. F. PER 50 K.G.

5(
.

4
,
j

40

3
__

30-

25

20

15 1929 1930 1931 1932

op Duitschland, waar de kaas den laatsten tijd andere voedingsmiddelen verdringt, en welke gedurende het
kwartaal gaande gehouden kon worden, bracht in de
eerste weken van September eenige opleving.

In tegenstelling tot den uitvoer van boter, geeft de

uitvoer van kaas een beter beeld te zien, zooals uit
onderstaande tabel blijkt.

Kaas in tons.

Invoer

1

Uitvoer

1929 1193011931 119321 1929
1
1930
1
1931
1
1932

le
halfj
271 308 274 239 45.206 14031 41.334 36.603
2e

,,

385 377 336

– 50.609 49.744 45.027

–
Maart

45

56

57

47 8.124 6,599 6.348 4.962
April …

44

48

46

37
7.329 7.027 6.988 6.397
Mei

52

49

36

38
7.877
8.172 6.815 6.299
Juni .. . .

39

41

45

38 9.386 8.655 8.627 7.605
Juli

65

60

48

33 9.329 10.218 8.916 8.733
Aug …..
.
58

58

54

39 9.526 8.729 7.716
7.325
Sept.. …
.
71

64

56

37 9.056 8.120 7.538 8.103

EIEREN

1

1

IM

STENKOLEN.

Gaat men de gebeurtenissen in de kolenindustrie
uit de afgeloopen drie maanden na, dan moet men
helaas constateeren, dat er ter oplossing van het in-
ternationale kolenprobleem uiterst weinig construc-
tieve arbeid verricht is. Wel ontbreekt het niet aan
constructieve ideeën en plannen, maar deze blijken
slechts van theoretischen aard of practisch onbruik-
baar te zijn en geven slechts aanleiding tot conferen-
ties en debatten. Zoo is er in dit kwartaal een inter-
nationaal mijnwerkerscongres gehouden, waar men
sprak over de 40-urige werkweek en staatsbeheer der
kolenizidustrie en een conferentie te Deauville, waar

26 October 1.032

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXIX

men eveneens veel sprak, maar waarover weinig ge-

publiceerd werd. Verder zijn het steeds maar weer invoerbeperkingen, die de aandacht vragen, waar-
tegen het protesten regent, die evenwel blijkbaar op
de regeeringen weinig indruk maken. In het afge loopen kwartaal werd gehoord een protest van de. Kamer van Koophandel te Antwerpen en de han-
delskringen aldaar, een noodkreet van den Belgischen
Nationalen Schippersbond, een verzoek om bepaalde
soorten vrij te laten voor de Belgische tuinders, en zoo eveneens uit kringen van belanghebbenden bij
handel en verkeer in Frankrijk.

STEEKOL5N.I.PaP 1000KG.

1090

1QO

1O1

1L4.J

in zeer ‘belangrijke tegenstelling met de contingen-
teeringsmethoden staat het steeds meer en meer door-
brekend besef hij de coalowners in Engeland, dat
men langs organisatorisch constructieven weg naar
een oplossing streven moet. De oprichting der Welsh
Mines Association en de hernieuwde onderhandelin-
gen met Polen zijn hiervan het bewijs.
De afzetmoeilijkheden, waaraan de Nederlandsche
mijnindustrie dit jaar, in tegenstelling met de mijn-
industrie in andere landen voor het eerst te lijden
heeft, was aanleiding tot meerdere besprekingen met
onze Regeering. De Algemeene Nederlandsche Mijn-
verkersbond eischt behoud van het loon op het tegen
woordige peil, en verlaging van woninghuur en pro
testeerde tegen doorgevoerde bezuinigingsmaatrege-
len, waardoor de veiligheid in de mijnen zou zijn vér-
minderd. Tenslotte verlangde men, dat de Regee-
ring •over zal gaan tot contingenteering van den in
–

voer van buitenlandsche-kolen. Tot nu-toe heeft meu
in Den Haag zich ertoe bepaald, sterke aandrang uit
te oefenen, om het gebruik van Nederlandsche brand
stoffen door overheidsinstellingen te bevorderen en
gelfs ook met particuliere consumenten trad men
hierover in overleg. Hierdoor is metterdaad de wer-
kelijke contingenteering reeds binnengehaald. Dat
men met openbare contingenteering in Nederland
van buitenlandsche kolen het paard van Troje bin-
nenkrijgt, d.w.z. dat
alle
kolen duurder moeten wor-
den, schijnen de voorstanders van contingenteering
te vergeten.
Zooals te verwachten was, is de markt in de afge-
loopen drie maanden in het algemeen slecht geweest, vooral in vergelijking met vorige jaren. Er was over-
al een overvloed van kolen, terwijl de vraag matig
bleef. Wel heeft men in het algemeen gedurende deze

zomermaanden wederom de wintervoorraden voor den
liuisbrand aangevuld, mede hiertoe aangezet door de
goedkoopere prijzen, die in deze maanden plegen te gelden, maar deze meerdere kooplust was betrekke-
lijk snel voorbij.

Een werkelijk gunstige marktpositie hebben de
exporteurs van Wales-anthraciet gehad. De reeds in
het vorige kwartaal gesignaleerde prijsstijging voor
deze anthraciet bleef aanhouden. De gemiddelde
f.o.b. prijs van exportkolen in Zuid-Wales is dan ook,
dnk zij deze stijging voor de anthraciet, gestegen
‘net 1% d. tot 1914i’ per ton. –
Wat de industriekolen in het algemeen betreft, de
koopers hadden geen reden hun politiek van mond
jesmaat koopen te laten varen.
Op ‘het einde van September kwamen meer opti
mistische berichten en er zijn inderdaad redenen om

te verwachten, dat, indien de kolenindustrie gehol-
pen mag worden door een strengen winter, de zaken
in het volgende kwartaal wat beter zullen gaan.

PETROLEUM.

Moest, wat betreft het tweede kwartaal, de petro-
leum-conferentie van New-York als verreweg de ‘be-
langrijkste’ gebeurtenis worden aangemerkt, geduren-
de het derde kwam deze plaats ongetwijfeld de
Pa-
rijssche conferentie
toe. Ondanks tal van moeilijk-
heden, waarvan niet de minste het ontbreken der niet
genoode Russen was, lukte het de groote concerns,
met de Roemeensche délegatie tot een accoord te ko-
men, dat echter nog aan de goedkeuring der geheele Roemeensche petroleumindustrie moest worden on-
derworpen. Nadat deze een keer uitstel had gevraagd,
dat door de groote concerns werd toegestaan, werd
tenslotte de overeenkomst geratificeerd, echter met
een belangrijke reserve: dat op bepaalde punten nog overeenstemming worde verkregen. Ook dat was na
een nieuwe korte bespreking te Parijs mogelijk, en de
Roemeensche delegatie ‘kon haar handteekening onder
een overeenkomst zetten, die echter – en dat is een belangrijke beperking – pas in werking treedt, zoo-
drs de Roemeensche petroleumindustriëelen het on-der elkaar eens zijn geworden betreffende de interne
overeenkomsten, die als gevolg van ‘het internationale
verdrag zijn vereischt.

Dit verdrag ‘bepaalt in hoofdzaak, dat Roemenië op
alle in aanmerking komende afzetgebieden een per-
centage wordt toegestaan, gebaseerd op zijn aandeel
in de leveringen aan het betreffende consumptieland
gedurende het tijdvak 1 Juli 1931130 Juni 1932. Dit
percentage ‘blijft hetzelfde, onverschillig of de invoer
van het betreffendee land stijgt of daalt, zoodat Roe-
menië van een aan zijn leveringen in genoemd tijdvak
proportioneel aandeel is verzekeid. Waar Roemenië
gedurende de laatste jaren zijn aandeel op de inter-
nationale markten ten koste van andere leveranciers,
maar ook ten koste van loonende prijzen, buitenge-
woon heeft uitgebreid, beteekent de keuze van dit
tij dvak een zeer groot voordeel voor de Roemeensche
petroleumindustrie, die echter, vooral wat betreft
den uitvoer, voor verreweg het grootste gedeelte met
dochtermaatschappijen der groote concerns identiek
is. Prijzen en productiehoeveelheden worden niet vast-
gesteld. Wel moeten de leveringen op basis der Golf-
noteeringen geschieden en spruit uit de te verwach-
ten vermindering van het consumptievermogen der
markten de noodzakelijkheid van een
belangrijke
be-
perking der productie voort, vooral wanneer men ‘be-
denkt, dat Roemenië veel meer petroleum exporteert
dan consumeert. Waar ‘bovendien aan de onafhanke-lijke producenten werd toegezegd, dat de groote con-
cerns, indien het provenu der (verminderde) verkoo-pen minder zou beloopen dan dat der (grootere) ver-
koopen voor het inwerkingtreden van het plan, de tot
aanvulling van het mindere vereischte hoeveelheden petroleum zouden aankoopen, blijkt ten duidelijkste,
dat de strekking der overeenkomst wel ‘degelijk een
prjsverhooging is.

Nu is zeker niet elke prijsverhoogin.g uit den booze,
en vooral niet, wanneer, zooals gedurende de laatste
anderhalf jaar maar al te dikwijls gebeurde, de
leveringen op de internationale markten tot prijzen
zijn geschied, die beneden de kostprijzen lagen. En
het is zeker niet toevallig, dat nog in den loop van
September op de Britsche en op de Nederlandsche
markt prijsverhoogingen van .benzine werden voor-
genomen. ) Of verdere prijsverhooingen zullen mo-
gelijk zijn, zal vermoedelijk daarvan afhangen, of de
Roemeensche industrieelen tot de voor de productie-vermindering, verdeeling der binnen- en buitenland-
sche marktcjuotas enz. vereisch’te overeenstemming ge-
raken, voorts, hoe de houding der Russen zal zijn,

) Deze laatste werd echter ‘begin October weer enge-
claan gemaakt.

LXXX

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

20 October 1932

en last not least, hoe de interne prijzen in de Ver.
Staten zullen loopen.
De regeling der productievermindering enz. zal heel
wat moeilijkheden kosten, en het kan zijn, dat daar-
door de uitwerking van het nieuwe internationale
verdrag wat minder spoedig zal beginnen, dan nu
wordt gedacht. Wat de
Russen
betreft, deze zijn druk
bezig, hun buitenlandschen afzet uit te •breiden, ech-
ter zullen ook zij een prijsverhooging ‘best vinden,
want deze biedt hun de gelegenheid, meer voor hun
eigen uitvoer te verkrijgen, indien zij deze verhoo-
ging zooals gebruikelijk (op een afstand) blijven vol-
gen. Zulks gebeurde bv. in Engeland.
Wat tenslotte de prijsstructuur in de
Ve’r. Sta.ten
betreft, dient te worden gezegd, dat deze minder hecht
is, dan zij menigeen met het oog op de verdienstelijke
productiebeperking en zekere vermindering der ver-
werking toeschijnt. De vermindering der consumptie
schijnt echter daardoor niet voldoende gecompenseerd te zijn, en waar het einde der zomer-campagne (April-
September) is gekomen met een niet al tè gunstige
statistische positie van de benzine, het voornaamste
product, ligt het voor de hand, dat een daling der
benzineprijzen te verwachten is – op een gedeelte der
markten is zij trouwens reeds ingetreden – en dat
ook een daling der
destijds
ietwat kunstmatig ver-
hoogde ruwolieprijzen niet een volslagen onmogelijk-
heid is. Slechts strikte aanpassing van productie en
verwerking aan het verbruik zou in deze zeer onaan-
gename consequenties kunnen voorkomen, en aan pro-
ducenten en raffinadeurs die belooning voor samen-
werking kunnen geven, waarop zij aanspraak konden
doen gelden.

PETROLEUM
S
PER BAQnEL.

De Amerikaansche productie heeft gedurende de
eerste zeven maanden van 1932 463.942.000 barrels beloopen tegen 498.609.000 barrels in 1931; de ver-
werking beliep 490.613.000 barrels tegen 518.399.000
een jaar geleden; de productie van benzine enz. is
van 250.303.000 barrels tot 234.543.000 barrels ge-
daald. Echter verminderde de binnen,landsche vraag
naar krachtstoffen nog sterker, namelijk van
231.146.000 vaten tot 213.102.000 vaten, d.w.z. met 7.8
pOt., terwijl de achteruitgang van den uitvoer zelfs
16.4 pOt. was: 23.614.000 tegen 28.256.000 barrels.
De
Russische
productie heeft gedurende de maan-
den Januari-Juli met 13.092.800 ton tegen 12.528.400
ton gedurende hetzelfde tijdvak weliswaar een ver-
meerdering aangetoond, echter bleef deze beneden de
verwachtingen, terwijl juist de laatste maanden min-
der gunstige resultaten, vooral te Bakoe, brachten. De
verwerking van ruwe olie beliep 12.370.000 ton of
12 pOt. meer dan een jaar geleden. De totale uitvoer
bereikte gedurende het eerste halfjaar 2.840.700 ton
tegen 2.412.300 ton in 1931. Het schijnt echter voor-
barig uit de minder gunstige ontwikkeling der pro-
duc’tiecijfers en de tdenemende industrialisatie van
het land reeds nu de conclusie te trekken, dat het den
Russen onmogelijk te zijn, hun uitvoer eenigszins be-
langrijk te.vermeerderen en dat men dus met hun op de internationale markten geen rekening. meer hoeft
te houden. Het feit, dat de groote concerns geduren-
de een volle maand met hun te New-York hebben on-
derhandeld, beteekent, al was deze onderhandelingen
tenslotte geen succes beschoren, dat ook in de krin-

gen van de tegenstanders der Russen hun rol op de
internationale markten niet werd onderschat.

De productie van
Roemenië,
die gedurende de eerste
helft van 1932 belangrijk minder dan in 1931 was –
3.128.912 ton tegen 3.400.938 ton – heeft in Juli 1932
612.761 tegen 535.034 ton bereikt, terwijl zij in Augus-
tus dit record met een productie van pl.m. 700.000

nog belangrijk ,,verbeterde”.
De
wereldproductie
van ruwe petroleum wordt door
,,World Petroleum”. voor het eerste halfjaar op
652.787.910 barrels geschat tegen 612.856.711 barrels
eei jaar geleden. De vermindering beloopt dus 2.98
pOt. De Vereenigde Staten (— 6.18 pOt.), Roemenië
(— 7.61 pOt.), Perzië (- 2.09 pOt.), Polen (- 8.46
pOt.), Ecuador (- 1.31 pOt.) en Oanad?. (– 40.12
pOt.) toonen een vermindering aan, Rusland (+ 6.45
pOt.), Venezuela (+ 5.03 pOt.); Mexico (+ 0.42 pOt.), Nederl.-Indië (+ 13.20 pOt.), Oolumbia (+ 2.02 pOt.),
Argentinië (+ 17.80 pOt.), Trinidad (+5.10 pOt.),
Britsch-Indië (+ 15.67 pOt.) en Duitschland (+ 44.18

pOt.) een vermeerdering.

ÏJZEat.

Terwijl voor eenige andere grondstoffen een zekere
mate van herstel van de prijzen te bespeuren is, is
hiervan voor ruwijzer nog niets te bekennen. In het
algemeen komt •de ijzer- en staalindustrie in de op-
leving na een crisis achteraan. Meer misschien nog
dan na vroegere crises is er thans een te veel aan pro-
ductiemiddelen. Juist de industrieën, die de produc-
tiemiddelen vervaardigen, zijn de groote verbruikers
van ijzer en staal. Uitbreiding van de bedrijvigheid
in de ijzer- en staalindustrie is dus niet eerder te
verwachten dan na een herstel in de overige indus-
trieën en in den landbouw. Wel is er •hier en daar
wat ruwijzer gekocht, teneinde den uitgeputten voor-
raad bij •de gieterijen wat aan te vullen. Tot dusver
heeft dit echter geen effect op het prijsniveau ge-
had. De voorraden bij de producenten zijn zeer groot
en de concurrentie is uiterst scherp. Verder moet ge-
wezen worden op de mededinging van het goedkoope,
in groots hoeveelheden ter beschikking staande, oud
ijzer en staal, dat in ongekend groote kwantums aan
de lading der koepol- en S.M.-ovens wordt toege-
voegd.

7
5
IJZEP.SH PEI ENG.TON.

:

60

5

50

4

3C
It

De Oleveland-producenten hebben een zeer slecht kwartaal doorgemaakt. Het verbruik van Oleveland-
ruwijzer daalde sterk, gedeeltelijk natuurlijk door
de verlofperiode in Noord-Engeland en Schotland,
maar ook door grooter geworden slapte in den
scheepsbouw en de machinefabiieken en doordat
sommige verbruikers aan de N.-O. kust uit ontevre-
denheid over -het feit, dat zij voor Oleveland No. 3
5816 fot. hoogoven moeten betalen, terwijl van de
Schotten slechts 5516 fot. Falkirk wordt gevorderd, na afloop -van hun contract met de leveranciers van
Oleveland-ijzer Midland-ijzer zijn gaan koopen. In
Schotland ondervindt de Oleveland-producent de
concurrentie van het Midland-product, dat 1Y2 sh. goedkooper is en van Br.-Indisch ruwijzer, dat vrij
van rechten wordt ingevoerd. Het gevolg van een en
ander was, dat de producenten, die den prijs niet
wilden verlagen, de toch reeds zoo geringe produc-
tie verder moesten beperken. Desondanks nam de

26 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXXI

voorraad een onrustbarenden omvang aan. De laatste
weken zijn echter eenige contracten gesloten, zoodat
de voorraad thans wordt aangesproken.
Nieuwe vraag naar Lux 3 op de exportmarkt –
vnl.. uit Italië en Portugal afkomstig – kwam pas
in de laatste weken van het afgeloopen kwartaal en
heeft, evenals bij Oleveland-ijzer, het karakter van
een kleine seizoensopleving. Op het prijspeil van Lux
3, dat in den loop van het derde kwartaal van 37
gouden sh. fob. Antwerpen tot 35 g. sh. gedaald is,
heeft de nieuwe vraag, die intusschen al weer ge-
luwd is, geen invloed gehad.
Ook op de Fransche markt is het niveau van P. L.
No. 3 in de laatste drie maanden gedaald en wel van 205-230 Frs. fot. Longwy tot 190-220 Frs. De voor-
raad is zeer groot, de productie blijft stationnair. De
vraag is beperkt, doch neemt den laatsten tijd niet af.
De Belgische markt daalde in den loop van het
laatste kwartaal. van 285-295 B. Frs. tot 280-290
B. Frs. fob. grens; in de Duitsche noteeringen kwam
geen wijziging.
S
–

ZILVER.

28Z1LV.N PEP STAÎIOAQDOUNCE.

2€

24

2

20

_

18

16

14

12

ir
1929

1930

1931

1JI
KOPER.

In tegenstelling met het vorige koperoverzicht kun-
nen wij over het afgeloopen kwartaal een gunstiger,
tendens waarnemen. Het spreekt vanzelf, dat in dit
geval deze gunstigere tendens nauw verbonden is met
de algemeene prijsstijging. De laagste noteering voor
koper was wel ‘die van 27 en 28 Juli, toen Electroly-tisch koper £ 28.-.- en Standaard koper i.24.12.6 no-
teerden. Nadien is de
prijs
in Augustus en September
aanzienlijk gestegen; de noteering is nu ca. £ 39.-.- en

Deze prijsstijging heeft natuurlijk in alle opzichten
een verstrekkende heteekenis gekregen. De stocks
van Electrolytisch koper gingen in waarde ca. 40 pOt. vooiuit, zoodat de verschillende maatschappijen, wier
voorraad door bankcrediet gefinancierd werd, in een
gunstiger positie zijn gekomen.
Beschouwen wij nu de productie- en consumptie-
cijfers over 1931 van geraffineerd koper, dan krijgen
wij het volgende overzicht:

Productie Consumptie
3’retr. tons

Ver. Stateii, Canada en Zuid-
Amerika ……………….

943.300

484.800
Eurnpa …………………..171.900

644.000
Azië …………………….82.100

77.900
Australië

………………….13.100

3.400
Afrika …………………..138.200

3.000
1.348.600

1.213.100

Men ziet hieruit, dat de consurnjtie in 1931 nog
altijd 135.000 ton minder is dan de productie. De
cijfers van ‘het American Bureai.i of Metal Statistics,
uitgaande van de’ gegevens over het eerste. halfjaar
1932, geven nu het volgende beeld van de geschatte
jaarproductie van de landen buiten de Ver. Staten:

Tons van 2000 lbs.
Zuid-Amerika …………144.000.-
Mexico ………………

12.000.-
Europa ………………72.000.-
Azië

………………..

78.000.-
Afrika ………………43.000.-

349.000.—

•
Voor Engeland en
de Dominions zijn deze cijfers
als volgt:

Canada

………………
86.000.-
Rhodesia

…………….
63.900.-
Australië

…………….
12.000.-
•

Zuid.Afrika

…………..
.9.600.-
Indië

………………..
4.800.-

176.300.—

Totale wereldproductie, exclu sief Amerika, be-
draagt dus 525.000 tons.

KOPE1 PEP ENG.TON.

29

1930

1931
9,32

De consumptie, gebaseerd op de eerste zes maanden
van dit jaar, bedraagt (geschat over 1932) voor alle
• landen met uitzondering van •de Ver. Staten, Enge-
land en de Dominions 457.000 tons; er zou dus een
tekort van 108.000 tons komen. De consumptie in.
Engeland en de Dominions wordt geschat op 136.800
tons; voor de twee groepen samen is de consumptie
dus 594.000 tons tegenover een productie van 525.300
tons, d.w.z. dus een geschat tekort van 69.000 tons.
Het spreekt vanzelf, dat deze cijfers voor ‘de tweede
helf.t van 1932 beduidende wijzigingen kunnen on-dergaan. Er schijnt dus buiten Amerika aan de res-
trictie der koperproductie wel de hand te worden ge-
houden. Aan den anderen ‘kant is Amerika schijnbaar
niet bereid tegen de •betere prijzen veel af te geven,
temeer daar men in Amerika hoopt, dat de 4 dollar-
ients invoerrechten binnen afzienbaren tijd een resul-
taat zullen opleveren. De gunstier bankpositie in
Amerika naast ‘de waardestijging van den kopervoor-
raad maakt, dat producenten in Amerika niet meer zoo sterk gedwongen worden tegen iederen prijs biedingen
te accepteeren. De geruchten omtrent een invoerrecht
op koper in Engeland in verband met de besprekin-
gen van Ottowa nemen meer en meer vasten vorm
aan.
Teneinde nog een indruk te geven van de enorme
afname der consumptie van koper in een land als
de Ver. Staten, geven
wij
hier een overzicht van ‘het
verbruik van eenige der grootste consumptiegroepen:

In tons van 2000 lbs’.
1929

1930

1931
Koper voor electr. leidingen, tele’·200 575.000 376.900

Loon, enz.

……………….. )
Automobieljndustrie …………..138.200 87.000 61.600
Bouwnijverheid, koperen buizen, enz. 138.500 105.400 81.000

TIN.

Het afgeloopen ‘kwartaal ‘kenmerkte zich door een
niet onaanzienlijke stijging van den tinprijs, terwijl
iok de statistische positie van dit metaal, hoewel in
mindere mate, blijk gaf van ‘verbetering.
De zichtbare voorraden, nl. visi.ble supply plus
2arryover in de Straits, welke eind Juni 58.233 ‘tons
bedroegen, stegen aanvankelijk nog tot 59.802 tons
per eind Juli, doch daalden vervolgens tot 56.349
tons per eind September. Per saldo zijn deze voorra-
den, sedert eind April het ‘hoogste punt bereikt werd,
met rond 4.200 tons gedaald.
Dat deze afneming der ‘stocks niet grooter was,
•zooals algemeen verwacht werd. in verband met de
nieuwe productiebeperking, welke 1 Juli is ingegaan, en liet uitvoerverbod gedurende Juli ‘en Augustus uit

LXXXII

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT 26 October 1032

de aangesloten landen, moet daaraan worden toege-
schreven, dat de consumptie in de afgeloopen maan-den, voornamelijk in Amerika, beneden de verwach-
ting bleef.

De opleving, welke er op de grondstoffenmarkten
heeft plaats gehad, is dan ook wat tin .betref t niet
gebaseerd geweest op een grooter ierbruik, doch op
de verwachting van een toeneming daarvan in de
naaste toekomst.

PER E1Ç.T01.

22(..

2

180

160

14C

120

100-

isc
1929

1930

1931

1952

Wat de tinverbruikende industrieën betreft, valt
in de eerste plaats te vermelden een toevloed van
orders in den laatsten tijd bij de tinplate fabrieken in Wales, terwijl ook in Amerika de blikfabricage
eenige opleving te zien gaf. Daarentegen bevond de
automobielindustrie in de Ver. Staten zich aan het
eind van het kwartaal nog steeds in een dalende lijn.
Wel zijn hier de verkoopen in de laatste week van
September grooter geweest dan de productie, hetgeen
een ‘daling der voorraden tengevolge had.
Is dan ook in het afgeloopen kwartaal het verbruik
van tin nog teleurstellend geweest, blijkbaar hebben
de consumenten ter voldoening van binnengekomen
orders termijnaankoopen gedaan, welke den prijs van
hët metaal opvoerden en mogelijk in de komende maanden tot uitdrukking zullen komen in de con-
sumptiecijfers.
De cashprijs voor Standard tin te Londen steeg
van £ 111% per ult. Juni ‘tot £ 151% op 7 Septernber,
om na eenige ups and downs het kwartaal te sluiten
op £152.

LOOD.

De algemeene
prijsstijging
heeft ook dit materiaal niet onbeïnvioed gelaten. Was in Juli de noteering
nog ca. £ 9.10.-, op het oogen’blik ligt deze noteering
ruim £ 3.-.- hooger.
De gepubliceerde
1931
-cijfers over lood geven het
volgende beeld:
1931
Tons van
1016 KG.
Productie.

Consumptie
Noord-tAmerika
……………
722.314

406 100
Zuid-Amerika
…………….
13.601
Eiropa

………………….
405.991

777.900
Azië
…………………….
81.937

73.600
Australië

………………..
158.128

3.000
Afrika
…………………..
19.112

10.000

1.401.083

1.270.600

26
OD
i
PEP’ErIG.TOrI.

1929

1930

1931

1932

Statistisch is deze positie verre van gunstig; even-
als bij koper, is ook bij lood de consumptie enorm
gedaald. Onderstaand staatje van het verbruik der
grootste consumenten in Amerika geeft hiervan een

duidelijk beeld:
1929

1930

1931
Tonueti van
2000 lbs.

Loodwit en menie
…………..
149.700 116.000 95.500
Batterijen voor auto’s, enz. ……
210.00& 163.000 157.000 Kabels voor light en telefoon
. . . – 220.000 208.000 117.000
Bouwnijverheid
……………..
96.000 67.000 40.000

In
vergelijking
met 1929 is de consumptie van het
eerste halfjaar 1932 zeker gehalveerd. Een opleving
zal natuurlijk het bovenstaande consumptiebeeld be-

duidend wijzigen.
Amerika heeft zich reeds eenige jaren door hooge
invoerrechten tegen den invoer van lood uit andere
staten geweerd; Engeland is ook hiertoe overgegaan.
De toestand is nu zoo, dat in ‘deze periode van een
opgaand prijsniveau van de stoeks weinig losgelaten wordt, teneinde het voordeel der bescherming te ge-
nieten. In de periode van het lage prijsniveau wer-
den echter verschillende partijen
zooveel mogelijk ge-

spuid.

KATOEN.

Gedurende de maand Juli hebben prijzen van ruwe
katoen slechts weinig gefluctueerd en schommelde
de noteering te Rotterdam om de 19 c. per % KO. Begin Augustus werden de berichten omtrent den
nieuwen Amerikaanschen oogst steeds slechter, ter-
wijl 8 Augustus de eerste schatting van het Landbouw-
bureau te Washington werd gepubliceerd met een
oogstschatting van 11.306.000 balen, tegen 15.584.000
balen op denzelfden datum van 1931. Hierop volgde
een scherpe stijging van katoenprjzen, ‘die zich ge-
durende de geheele maand Augustus voortzette, zoo-
dat einde Augustus een noteering van 28 c. bereikt
werd.

24 ÇAIOEI1 »(-15.PtW L.

20

ie

12

1929

1930

1931

1932

Begin September werden de berichten uit de Ver-
eenige Staten iets minder gunstig en toen op 8 Sep-
tember een nieuwe oogstachatting van het Landbouw-
‘bureau te Washington werd gepubliceerd van
11.310.000 balen, dus vrijwel gelijk aan de vorige
maand, volgde een zeer scherpe inzinking van de
markt. De noteering, die op 8 September te Rotter-dam nog 28 c. bedroeg, was een week later tot 24 c.
gedaald en heeft de markt op die basis verder ge-
fluctueerd. In de laatste helft van September zijn
prijzen tenslotte weinig veranderd en de noteering
per einde September was ruim 23 c.
De oogstberichten zijn over het algemeen niet gun-
stig, doch de afname door de industrie valt ook niet
mede. In Augustus is door de Noord-Amerikaansche
industrie zeer veel katoen gekocht en het verbruik
daar te lande ook toegenomen. Engeland en het Vaste-
land van Europa hebben in het begin van de hausse
wel gekocht, doch toen tenslotte ‘bleek, dat deze hausse
slechts van korten duur was, verdween het vertrou-
wen weer spoedig en is de kooplust in de laatste
weken sterk verminderd, waarsohijnlijk •ook, omdat
de door de industrie geboekte orders niet meegeval-
len zijn.

Ook de vraag uit het Verre Oosten valt niet mede.

20 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXXIII

Japan, China en Engelsch-Indië hebben in het afge-
loopen seizoen 2.636.000 balen Amerikaansche katoen
gebruikt, tegen 1.442.000 balen in het seizoen 1930/’31.

Dit grootere verbruik is höofdzakelijk een gevolg van
de kleinere opbrengst van den Oost-Indischen oogst.
IDe nieuwe oogst in Engelsch-Ïndië schijnt echter be-
langrijk grooter te worden en er is •dus alle kans, dat men zich in Oost-Azië weer meer van het eigen pro-
duct kan voorzien en dat dus de verscheping van
Amerikaansche katoen naar Japan en China in het
komende seizoen zal verminderen.

WOL.

Gedurende het derde kwartaal van 1932 werd de

stemming op de markt beter, met dien verstande,
dat deze verbetering ononderbroken plaats vond. Bij-
zondere oorzaken kunnen hiervoor niet worden ge-
noemd, doch veeleer was het algemeen weer opleven-
de vertrouwen, dat de crisis thans haar einde nabij
zou zijn, hierbij van invloed.

VVUL.I-flLl F-‘c1

geren prijs te willen wachten. Aangezien het seizoen
‘vrij snel ten einde loopt, blijft er niet veel tijd over
om te speculeeren.

Wat Nederland betreft, hebben de Russen zeer zeker
het leeuwedeel van den import gekregen en zal dit
wel zeer duidelijk blijken, wanneer ‘de volledige cijfers
bekend zijn.

KO]ffuI:DEN.

rluIL)trl.
-.

;
om

1929

1930

1931

1932

35
‘”
1MEQINO

CQOSSB5OCOL0UAL CA DED

1
151

–“S

199

1930

1931

1932

De prijzen zijn gedurende het bovenaangegeven
tijdvak langzaam maar geregeld gestegen, zoodat zij
nu gemiddeld op een niveau zijn gekomen, dat onge-
veer 20 pOt. hooger ligt, dan op 1 Juli 1932.

De omzetten waren in het begin nog middelmatig,
namen daarna iets toe, om in ‘de eerste weken van
September record-afmetingen aan te nemen. Tegen
den ultimo werden de omzetten weer iets geringer.

HOUT.

De stemming was over het algemeen de laatste
weken iets beter, niet zoozeer omdat ‘de vraag in het
bmnenland grooter is geworden, doch omdat men vrij-
wel ervan overtuigd is, dat tot de heden geldende lage
prijzen in het voorjaar niet gekocht zal kunnen wor-
den, terwijl verschillende imIorteurs in meerdere

maten zoo goed als uitverkocht waren. Wat betreft
e.o.w.-noteeringen is er nog niets met eenige zeker-
hei’d te bepalen, aangezien veel zal afhangen van de
prijzen, waarmede de Russen zullen uitkomen. Dit
jaar zijn de nieuwe prijzen ongeveer midden Februari
genoemd, zoodat wij voorloopig nog geduld zullen

moeten hebben. In Finland zijn ‘de meeste goede spe-

HOUT. F. PEO STANOAA1D

RUBB1R.

Men vergist zich vermoedelijk niet, indien men
aanneemt, dat de beweging van den rubberprijs ge-
durende de verslagperiode althans voor een groot
gedeelte minder van de statistische positie van het
product (productie, verbruik en voorraden) afhanke-
lijk was dan van speculatieve overwegingen. Natuur-

lijk kunnen ook deze op statistische gegevens gegrond
zijn, maar over het algemeen scheen toch ook de en-
Icele verwachting, dat wij een periode van vastere
prijzen tegemoet gaan, tot de – achteraf gebleken
nog betrekkelijk kortstondige – rijzing hebben bijge-
dragén.

De laatste bekende statistische cijfers en/of schat-
tingen toonen aan, dat, terwijl tot einde Augustus
behalve Malakka alle belangrijke
productiegebieden
van ondernemingsru’bber – en voor bevolkingsrubber
geldt dit in nog versterkte mate – een ‘daling hadden te zien gegeven, einde ‘September de verschepingen
ook van de in ‘de
Mal eische stater
geproduceerde rub-
‘ber lager waren dan verleden jaar, al. 308.443 tegen
312.969 ton.

U8E2. PENCE PE2 L B.

14

Ir.]

1929

190

191

1952

19kV

1YU

1931

1932

cificaties geplaatst en is het heel moeilijk om een be-
hoorlijke partij o/s. Vuren aan hand te
krijgen.
In
Zweden is de ‘situatie eenigszins anders, aangezien de
Zweedsche afladers niet bereid zijn geweest, de aller-laagste prijzen te accepteeren en vrij veel partijen zijn
vastgehouden. Tot
f
65,— ‘basis 7″ f.o.b. kan men ech-
ter in Hernösand-district vrijwel overal terecht en
schijnen alleen de betere producties op een iets hoo-

Wat betreft den uitvoer van
Ned.-Irtdië,
deze be-
liep einde Juli 121.140 ton ‘droog gewicht tegen
146.789 ton einde Juli 1931 *) Deze vermindering
komt
vrijwel
geheel overeen met ‘de vermindering van den uitvoer van bevolkingsrubber, die immers volgens
de voorloopige verschepingscijfers in eerstgenoemd
tijdvak van 1932 slechts 31.052 ton beliep of 23.389 ton
minder dan een jaar geleden. Nog krasser wordt deze
achteruitgang belicht, indien men de definitieve cij-
fers, die echter slechts tot einde Juni in ons bezit
zijn, vergelijkt, want dan blijkt, dat de daling ruim veertig procent heeft beloopen,
zijnde
de uitvoer
36.571 ton, en de vermindering 26.620 ton. Volgens laatste gegevens was (31 Augustus) in ge-
heel Ned.-Indië door 460 ondernemingen met een

*) inde Augustus beliep de uitvoer
136.183
ton tegen
166.903
een jaar geleden.

LXXXIV

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 1932

tapbaar areaal van 104.459 H.A. de tap geheel stop-
gezet. In totaal waren buiten tap, afgezien van den
periodetap, 121.568 H.A. of 32 pOt. van de tapbare
rubberaanplant einde 1931. Inmiddels moeten ook
die berichten geregistreerd worden, volgens welke en-
kele ondernemingen in verband met den hoogeren
rubberprijs in September tot weeropneming van deL
tap hebben besloten.
De uitvoer van plantagerubber van
Ceylon
was ge-

durende de eerste zeven maanden van dit jaar 26.441
ton en 31.370 ton in hetzelfde tijdvak van 1931.
De totale
wcre’ldproducie
van ondernemingsrub-
ber bereikte gedurende de eerste acht maandn van
1932 413.296 ton, zijnde pim. 45.000 ton minder dan
een jaar geleden (518.802 ton).
Wat de
wereidvoorraden
betreft, deze beliepen
(exclusief de met andere destinatie dan de Ver. Sta’
ten stoomende hoeveelheden, de voorraden in Fran-
sche en kleinere Aziatische havens) einde Juli 1932
571.419 ton tegen 550.910 ton een jaar geleden en
620.281 ton einde Mei; echter is deze laatste vermin-
dering meer schijn dan wezen, want in Juni 1932
werd een statistische fout bij de aangifte van de
Straits Settlements ontdekt, waarvan het redres een
correctie (vermindering) van pl.m. 19.000 ton betee-kende (vermindering van 42.041 tot 23.331 ton). Het
recordcijfer der voorraden was einde Januari met
644.764 ton bereikt; zij bedroegen begin September
588.700 ton.
Het maandelijksoh
verbruik
was op basis van de
twaalf maanden tot en met Juli 1932 in Amerika
21.500 ton, en in Europa 20.500 ton. Op dezen grond-
slag zijn de voorraden in de Ver. Staten voldoend’
voor een consumptie van 1434 maanden, en die ii;
Europa van slechts 534 maanden. Echter dient te
worden rekening gehouden met het feit, dat van de
Amerikaansche voorraden ongeveer drie vierden in
handen zijn van de groote fabrikanten, en dus niet ôp de markt komen. Een opvallende toeneming der aan-
koopen van Malakka-rubber valt bij Japan waar te
nemen. Gedurende de eerste negen maanden ‘heeft dit
land 29.389 ton tegen 24.455 ton in 1931 betrokken.
De
wereldconsumptie
gedurende de eerste zes
maanden .van 1932 wordt geraamd op 345.500 ton
tegen 352.000 ton een jaar geleden; het Amerikaan-
sche verbruik beliep met 180.000 ton ongeveer 10 pOt.
minder dan in 1931, terwijl de overige landen een
toeneming van 153.000 op 165.500 ton geven te zien,
of met ruim 8 pOt.

– SUIKER.

Het herstel, dat zich in het midden van het voor-
afgaande kwartaal deed gevoelen, werd aanvankelijk
slechts met wantrouwen bejegend. Er werd immers
al zoo lang veel gedaan om de statistische positie
te verbeteren zonder dat zulks direct tot tastbare
resultaten had geleid. Dezen keer echter werden scep-
tici, vooral ten opzichte van Amerika, in het ongelijk
gesteld. De eigenlijke oorzaak van het herstel, dat
midden Mei aanving, was de lage prijs van het artikel
en het geringe aanbod. Daarna kwam de ontspanning
door het resultaat der conferentie van Lausanne en
tenslotte de grootscheepsche steunactie in Amerika
op financiëel gebied, waardoor het algemeene ver-
trouwen weer veld kon winne. De krachtige opwaart-
sche stoot in Wallstreet sleepte alle artikelen in min-
dere of meerdere mate mee.
In Amerika was tegen et midden van Augustus
de noteering voor de loopen’de maand – welke begin
Mei met 0.52 d.c. het laagste punt bereikt had –
weer 1.10 d.c., dus verdubbeld; Niet zonder invloed
waren de maatregelen in Ouba genomen, t.w. het blok-
keeren van 100.000 tons uit het quotum, dat voor de
Ver. Staten bestemd was, en het warme droge weer.
Intusschen is in Ouba bij regeeringsbesluit bepaald,
dat bovengenoemde 100.000 tons niet v66r 1 Juli
1933 losgelaten mogen worden, in tegenstelling met

de oorspronkelijke bepaling, welke den termijn tot
1 Januari 1933 stelde.
In Europa heeft de prijsverbetering geen gelijken
tred gehouden met die in Amerika. Begin Mei was in
Londen de laagste noteering voor de loopende maand
Sh. 412 34, terwijl de loopende maand gedurende de
verslagperiode nog niet boven S’h. 6/6 geweest is. Re-
denen hiervoor zijn te zoeken in het feit, dat de daling
niet in dezelfde verhouding had plaats gehad als
die in Amerika, en •dat de aanvoeren van rietsuikers in het Ver. Koninkrijk nogal belangrijk waren.
In September trad dan ook vooral in Europa lang-
zamerhand eene reactie in, die de prijzen geleidelijk
ded afbrokkelen, waardoor in Engeland ongeveer
hetzelfde niveau bereikt werd als bij het begin van de

verslagperiode,
terwijl
de noteeringen ‘op de termijn-
markt te Amsterdam nog ruim
f
34 lager zijn dan o
1 Juli. Uit dit laatste blijkt, dat de prijsloop in ons
land nogal merkwaardig is – geweest,, gezien, .dat de,
waarde van suiker in Amerika aan het einde van dit
kwartaal ca. 25 pOt. hooger was dan aan het begin,
en in Londen ongeveer hetzelfde.

ló 5UIKEP.F.PE 00 K.G.

– –

12

ie__ _

6
‘

1929

1930

1931

1932

Intusschen zijn de ramingen voor de a.s. bietoog-
sten in Europa, zooals te verwachten was, lager dan
de vorige oogst. De opbrengst van de twee vorige oog-
sten bedroeg volgens F. 0. Licht:

1931/’32

1930/’31
tons

tons

Europa
……………
5.999.000

8.628.000

Rusland
…………..
1.512.000

1.675.000

Totaal
…………….
7.511.000

10.3&3.000

Einde Augustus publiceerde Dr. Mikusc’h de vol-
gende raming:

Europa
………
5.397.000
tons Rusland
……..
2.000.000,,

rfOtaal . ………
7.397.000

terwijl einde September F. 0. Licht met de volgende
cijfers voor den dag kwam:

Europk
………
5.511.000
tons
Rusland
……..
1.300.000
Totaal
………
6.811.000

De veel lagere raming van Licht ‘voor Rusland is
te wijten aan de omstandigheid, dat pas kort geleden
berichten over het binnenkomen van den oogst bekend
werden, welke zeer ongunstig luidden.
Op Java kwam in de verkoopprijzen zoo goed als geen verandering. Voor Superieur bleef de prijs van

f
6.— gehandhaafd, waartoe geregeld matige omzet-
ten plaats hadden, terwijl bruine suikers meestal tot
geheime prijzen verkocht werden. De Oostelijke af-
zetgehieden bleven zéer trage koopers en de afsche-
pingen vallen dan ook kwantitatief zeer tegen.
Thans worden met de Ned.-Ind. Regeering onder-
handelingen gevoerd, betreffende eene reorganisatie
van da V.I.S.P., waarvan men spoedig een gunstig
resultaat verwacht.

KOFFIE.

In den loop van het derde kwartaal steeg de notee-
ring van loco Robusta van 24 ct. tot 21 ct. per 341 K.G.
en die van loco Superior Santos van 29 ct. tot 37 ct.
per 341 K.G. De oorzaak van dezen prijsloop was,

20 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXXV

zooals bekend is, uitsluitend het gevolg van het feit,
dat de Staat Sao Paulo in de eerste ‘helft van Juli in
opstand kwam tegen de Federale Regeering van Bra-
zilië, waardoor het handelsrkeer met de haven van
Santos
–
werd verbroken en de uitvoer van koffie uit
die haven moest worden stopgezet. Deze toestand
hield gedurende het geheele kwartaal verder aan en
daardoor ‘krompen de voorraden van Santos koffie
aan alle importmarkten zôôdanig in, dat de prijzen
dezer soort regelmatig stegen. Ook de andere goed-
koope koffie-soorten, die nu in vele gevallen het
Santos-product moesten vervangen, stegen dientenge-
volge belangrijk in prijs, zij het ook niet in
•
die mte

als met Santos-koffie het geval was.
De cif-prjzn van Robusta koffie op prompte ver-
scheping van Nederlandsch-Indië stegen voor Ro-
busta W.I.B. van 23 ct. op 21
.
ct. per %. K.G. en on-gewa.sschen Palemhang Robusta liep van 16%’ naar

2034 ct. –

55
KOFFIE.CENT5 PEl?
V2
K.G

50

45

_

40

35

30—

20

1929

1930-

1931

1932

De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt

liepen onder den invloed van de prijsstijging van
Santos koffie voor -de dichtbijzijnde maanden onge-
veer 4 ct. per 34′ K.G. op, doch voor de verder ver-
wijderde maanden -bedroeg de rijzing slechts ongeveer
1 ic 2 ct. Op den laatsten dag van het kwartaal, toen bekend werd, dat de opstandelingen in Brazilië zich
hadden overgegeven, liepen alle prijzen plotseling on-
geveer 1-% â 2 ct. terug.

THEiE.

De theeprijzen in -het derde kwartaal ondergingen
weinig verandering. De Amsterdamsche middenprij –

zen toonden slechts geringe verschillen aan ‘(per
h.KG. in entrepôt): –

veiling

7/7

………..
24

ets.
21/7

……….
23%
418

……….
22%,
119

……….
23
1519

………..
24%
2919

………
.
26%

Niettemin is de stemming rijk aan afwisseling ge-

veest.
Gedurende de maanden Juli en Augustus zag het
er uit, alsof er eenig perspectief viel te ontdekken.
De handel begon zich te realiseeren, dat een gemid-
delde opbrengstprijs van 24 ets. per pond, waarvan
nog circa S ets. aan vracht en onkosten afgaat, ter-
wijl de mindere -soorten – die nauwelijks naar Europa
worden verscheept nog buiten berekening blijven, op
den duur onmogelijk -gehandhaafd zou -kunnen blijven.
Vele ondernemingen op Java maken dan ook reeds
kleinere oogsten, waartegenover echter de uitbreidin-
gen •op Sumatra staan, dat iets hoogere uitvoercijfers

vertoont.
(Januari t/m. Augustus)
1932

1931
Java …….
43.349.000 KG. 44418.000 KG.
Sumatra
. . . . 9.257.000
,,

8.530.000

,,

–

Deze toeneming van -het vertrouwen werd echter
voor de zooveelste maal teniet gedaan door toedoen der Britsche producenten. -Noordelijk Britsch-Indië rapporteert voor het loopende seizoen per ulto. Sep-
tember een oogst van 263.8 millioen lbs. tegenover
242% millioen gedurende ‘het dienovereenkomstige
tijdvak van 1931.

Het mag onbegrijpelijk worden geacht, dat de En-
glsche ondernemingen, die er even treurig voor
staan als cle Ned.-Indische, tot zulk een wanhoops-
politiek, die haar per saldo ook groote verliezen moet
berokkenen, haar toevlucht hebben genomen. Het
weder moge de •grootere oogsten in de hand hebben
gewerkt, doch men had toch verstandiger gedaan door
het meer in de qualiteit dan in de quantiteit te
zoeken.
Tegen -het eind van September kwam in de daar-
door opnieuw heersehende flauwe stemming ander-
maal wijziging, gepaard met een lichte verhooging
der veilingprijzen. Volgens berichten uit Londen had
zulks plaats als gevolg van geruchten over restric-
tie, waarover intu.sschen de bladen hier ook -bericht
‘hebben.

THEE CTS.PEQ Y2K.c

1929

lYiU

1Y31

19jZ

Van belang is te constateeren uit de Financial
Times d.•d. 2919, dat de politiek van pr.eferentiëele
rechten op t-hee in Engeland, bedoeld om de Ned.-
Indische thee te treffen, per saldo verre van voor-
deeli-g is gebleken, ook voor de Britsc-he thee-plan-
tages. De prijzen
zijn
slechts verder ingezakt en de
Engelsche uitvoer is -belangrijk ingekrompen, terwijl
de
–
Ned.-Indische thee in het niet-Engelsche buiten-
land een zeer gewild artikel is geworden wegens
de op de Londensche markt onnatuurljk gedepre-
cieerde waarde. –

De Londensche voorraadcijfers geven echter voor een betere stemming geen aanleiding: per ulto. Sep-
tember bedroegen zij 219 millioen lbs. tegen 195 mil-
lioen lbs. in 1931. –

Om deze min of meer chaotische toestand te accen-
tueeren, stelde de Nederlandsche Regeering een tij-
delijke verhooging der rechten, inclusief dat op thee,
voor met 30 pOt., waardoor het recht 97% ets. per
KG. zou worden of circa 200 pOt, van de gemiddelde
veilingwaarde, die nh. nog ongever tweemaal zoo
hoog is als de netto-opbrengst voor de plantages. –
De stijging op de meeste grondstoffenmarkten
heeft de thee niet medegemaakt. Voor een deel mag
dit worden toegeschreven aan het feit, dat in thee

geen termijnmarkt bestaat en aan de Amerikaansche
goederenbeurzen niet wordt genoteerd. Dit spreekt
vanzelf, omdat thee -geen stan-daard-artikel is.

COPRA.

De prjsfluctuaties voor eopra bleven gedurende
-het afgeloopen ‘kwartaal tot een minimum beperkt.
Als laagste prijs werd
f
12 -geregistreerd, terwijl bij
-het slot
f
12%1 werd genoteerd. –

30

lUI)

27.

25

22,

20

17,

15

12.

jo

LXXXVI

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT•

26 October 1932

Vooral gedurende de laatste weken hielden de pro-
ductielariden sterker terug en was er hij importeurs
alleen op ‘hoogere prijzen te koop. Ceylon verdween
weder zoo goed als geheel van cle markt als verkooper
naar Europa, daar Britsch-Indië hooge prijzen be-taalt. Voor stoomend goed blijft regelmatig kleine
vraag van Duitschlancl bestaan, de prijzen liggen iets
beneden die van cle latere afladingen.
Amerika koopt voortdurend groote quantums mixed

copra in Ned.-Indië.

DE ECONOMISCHE TOESTAND IN NEDERLAND,

NED.-INDIË, DUITSCHLAND, GROÖT.BRITTANNIE EN

DE VER. STATEN.

Wij laten hierachter weder de gebruikelijke con-
junctuurgegevens volgen betreffende Groot-Br ttan-
nië, Duitschland, Nederland en de Vereenigde Sta-
ten, terwijl ditmaal voor het eerst een overzicht be-

treffende Nederlandsch-Indië is opgenomen.
Men ziet uit deze gegevens, •dat er enkele teekenen
van verbetering vallen waar te nemen, waarop wij
ook elders in dit Kwartaalbericht reeds cle aandacht
hebben gevestigd, t.w. een zekere stijging van het
niveau der groothandeisprijzen en een merkbaar her-
stel op de kapitaalmarkt (stijging van effectenkoer-
sen en hier en daar toenemende emissiebedrijvigheird),
terwijl allerwege ‘de geidmarkten ruim blijven. Ten
aanzien van het bedrijfsleven echter geven de statis-
tieken nog weinig verbetering en hier en daar zelfs
een achteruitgang te zien. Deze gegevens
zijn
over
het geheel van ouderen datum dan die betreffende
geld- en kapitaalmarkt, en het is mogelijk, dat meer

recente gegevens het beeld van den toestand zouden
opvroolijken.

In
N’edcrla.nd
zijn er nog weinig teekenen van ver-
betering, met uitzondering van de effectenbeurs, die
veel meer onder invloed van internationale dan van
nationale factoren staat. De emissiebedrijv igheid is
iets toegenomen en na een intermezzo van verschei-
‘dene maanden zijn er weder enkele emissies voor bui-
tenlandsche rekening geweest, hetgeen op zichzelf een
gunstig teeken i’s, aangezien het op een begin van
terugkeer van vertrouwen wijst.
De cijfers betreffende het
bedrijfsleven
geven geen
reden tot tevredenheid. Het groothandelsprjsniveau
is volgens het Septembercijfer een punt omhoog ge-
gaan, maar of deze beweging zich ‘zal voortzetten, moet worden. afgewacht. De cijfers betreffende de
aanbestedingen zijn laag, hetgeen den uiterst ongun-
stigen toestand in de bouwbedrijven weerspiegelt.
De uitvoer is in September wat beter geweest, dan
in de vorige maanden, maar men bedenke, dat zich
ook in September van het vorig jaar eene stijging
heeft voorgedaan, die van meer heteekenis was, dan
die van de afgeloopen maand.
In ‘de eerste negen maanden van dit jaar is niet
zoozeer het gewicht van den uitvoer, dat in 1925 nog
‘lager was dan thans, afgenomen, maar vooral de
waarde, zooals de nevenstaande grafiek duidelijk laat
zien. In deze grafiek heeft het zwarte gedeelte be-
trekldng op negen maanden, de geheele balken, met
uitzondering natuurlijk van 1932, op het geheele jaar. Voorts is het werkloozenpercentage nog zeer hoog,
terwijl het accres van dit cijfer een ongunstig licht
op den toestand werpt.
Het feit, dat de omloopssnelheid van het geld,
waarover elders in dit Kwartaalbericht meer uitvoe-
rig wordt gesproken, ondanks de verlevendiging ter
beurze bij voortduring op een zeer laag niveau ‘blijft, toont wel zeer duidelijk, dat van een beginnend alge-
meen herstelproces hier te lande nog volstrekt geen
sprake is. Ook in ons land wacht ons nog een pijn-
lijk aanpassingsproces, en zelfs indien er een her-stel van de wereldconjunctuur mocht intreden, zal
liet ton onzent nog geruimen tijd duren, voordat van
eeti wezenlijk herstel gesproken zal kunnen worden.

–

•TY!11S1UIIIIi1II.
Z.’..

X.1

Is

Is

ToRnp
l.I.
r.i,

•riuiiiaiu.tii..w

1932

1931

•

S
S..

•
‘.

De economische toestand van
Ned-Indië is
in cle

afgeloopen maanden ongetwijfeld verbeterd. De be-
langrijlcste exportartikelen zijn aanzienlijk in prijs
gestegen (zie onze prijsstatistiek), hetgeen inzonder-
heid voor rubber en tin geldt. Wij hebben in ons vorig
Kwartaalbericht er op gewezen, dat de genoemde pro-
•ducten het eerst van de conjunctuurpolitieke maat-
regelen in ‘de Ver. Staten zouden kunnen profiteeren.
Deze uitspraak is door de prijsstijgingeh in de af ge-
loopen maanden bevestigd. Zoo is o.i. een verdere verbetering van den toestand in Ned.-Indië
it
be-

langrijke mate afhankelijk van de toekomstige ont-
wikkeling van het bedrijfsleven in de Ver. Staten.

Al is de waarde van de voornaamste exportproduc-ten ook sterk gestegen, de productie is, op een enkele
uitzondering na, nog aan het afnemen. Het sterkst
schijnt de productie van bevolkingsrubber te ver-
minderen, terwijl de ondernemin’gsru•bber nog lang
niet in dezelfde mate is getroffen. Behalve hij de sui-
ker, is eerlang ook nog een product.i.ebeperking van
thee te verwachten, indien cle voorgestelde plannen
worden uitgevoerd.

De afnemende .bedrjvigheid weerspiegelt zich dui-
delijk in den verminderden invoer van machinerieën
en van ijzer en ijzerlegeeringen. De waarde van den
totalen invoer ‘is van
f
290 millioen in cle eerste helft

van 1931 gedaald tot
f
221 millioen in dezelfde periode

van ‘dit jaar.

Wat den uitvoer betreft, hiervan ‘is het gewicht in
de eerste zes maanden grooter dan in 1931. (4.2 mil-
lioen ton in 1932 tegen 4.0 millioen ton in 1931).

26 October 1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXXVII

Daarentegen is de waarde van den uitvoer sterk ge-
daald al. van f446 millioen in de eerste helft van
1931 tot 311 millioen in dezelfde periode van 1932,
of wel met 29 pOt.
Behalve de uitvoer van aardolieproducten is ook
die van copra en cassave vergeleken met de eerste helft van 1931 sterk gestegen. De uitvoer van thee
en ondernemingsrubber is vrijwel op peil geblevan,
maar die van ‘bevolkingsru’bber is gedaald van 62.000
ton tot 35.000 ton.
Als teekenen, die den ongunstigen toestand ken-
merken, laat de conjunctuurstaat zien, dat. ‘dê ach-
terstand bij de afdeelings- en dessabanken nog steeds
toeneemt, en dat Ned.-Lndië sedert het midden van
het vorige jaar practisch geen kapitaal meer heeft kunnen opnemen, met uitzondering van de 5 pOt.
leening van f106,5 millioen, welke in October werd
geëmitteerd en die nog niet in de statistiek is ver-
meld. Geruststellend is het intussc’hen, dat het Over-
heidscrediet van Ned.-Fndië, ondanks de groote f’inan-
ciëele moeilijkheden, nog gunstig wordt beoordeeld;
de behoorlijke plaatsing van de laatste Indische lee-
ning legt daarvan getuigenis af.

In
Duifschland
wijkt het beeld van den toestand in
verschillende opzichten af van dat in de Ver. Staten
en Groot-Brittannië. Het niveau der groothandels-
prijzen vertoont er nog geen stijging, doch er is stag-
natie in de daling. Ook hier eenige, zij het matige,
opleving ter beurze en in het emissiebedrijf. Overi-gens verkeert men er in een tijd van afwachten van
de resultaten van de ,,Ankurbelungspoli tik”, die,
evenals het streven van de Ver. Staten, gericht is op
een anticipatie op het economisch herstel, waarop
men hoopt.
In tegenstelling tot Engeland valt er eenige afne-
ming in den omvang der overigens nog steeds zeer
groote werkloosheid te bespeuren. Overigens zijn ei in
de •stâtistieken betteffende het bedrijfsleven nauwe-
lijks teekenen van verbetering.

Ten aanzien van
Groot-Brittannië
wordt men aller-
eerst getroffen door de verbetering van het niveau
der groothandelsprijzen, de betere stemming op de ka-
pitaalmarkt en het terugkeerend vertrouwen, hetwelk
zich om, heeft geuit in het welslagen van de groote conversie-transactie. Voorts zijn in dit land de pro-
ductie-indices, hoewel laatstelijk gedaald, niettemin
op hooger peil dan een jaar geleden. Wie echter ge-
hoopt mocht hebben, dat de val van het Pond de
werkgelegenheid in Engeland zou hebben vergroot, is
blijkens de werkloozencijfers bedrogen uitgekomen.
Het is een zeer bedenkelijk feit, dat de werkloozencij-
fers van de laatste maanden aanzienlijk hooger zijn
dan die van ‘de overeenkom’stige maanden van het
vorig jaar. Nu kan men er op wijzen, dat ten aanzien
van de werkloosheid andere landen, met name de lan-
den, welke den gouden standaard hebben gehandhaafd,
er nog veel slechter aan toe
zijn
dan Engeland, en dat
de vermeerdering der werkloosheid daar veel grooter
is geweest; doch dat neemt niet weg, dat de bedoeling,
om in Engeland met handhaving of matige verlaging
van de geldloonen door devaluatie den reëelen last
der bonen voor het bedrijfsleven dusdanig te verlich-
ten, dat daaruit een aanzienlijk grootere vraag naar
arbeidskrachten zou ontstaan, niet is verwezenlijkt.
Zelfs al zou er een aanzienlijke verbetering van7 de
wereldconjunctuur en een belangrijk herstel van het
internatien aal handels- en credietverkeer komen, dan
og zal Engeland een proces van pijnlijke aanpassing
moeten doormaken. Wanneer bij een stijgend aantal
werkloozen de index der genriddeldewee’kloonen prac-
tisch stabiel
blijft,
zoo wijst dit op ‘een toestand, die
op den duur niet houdbaar is. Engeland zal, als de
vurig verlangde verbetering van den wereldtoestand
niet met een groote stijging van het wereldprijsniveau
gepaard mocht gaan (een weinig
waarschijnljkë
en
overigens zeer ongewe.nschte gang van zaken), ôf zijn’
Pond op een aanmerkelijk lager peil moeten stabili-

seeren, dan thans het geval is, ôf het peil van zijn
geldloonen drastisch moeten verlagen. Dat het een
zoowel als het ander zijne bezwaren heeft, is duide-
lijk. Maar wij meenen, dat de
cijfers
geen andere con-
clusie toelaten.
De situatie komt ons ook daarom zoo onbehaaglijk
voor, omdat de moeilijkheden ‘van ht werkloosheid-
vraagstuk •de stabilisatie van het Pond op een ‘ver-
laagd goudpeil weder ‘bezwaarlijker maken. Zulk eene
stabilisatie zou, wanneer zij op een hechten grondslag
zou kunnen plaatsvinden, zeer veel bijdragen tot het
herstel van het’ internationale vertrouwen, dat im-
mars juist door den val van het Pond zoo sterk is ge-
schokt. Alles, wat deze stabilisatie kan vertragen, moet
daarom in hooge mate ongewenscht w’orden geacht.

• In de
Ver. Staten
toonende productie-indices van
de meeste artikelen nôg geene of slechts geringe ver-
betering. Een uitzondering vormt de textielindustrie.
clie in het voorjaar een laagterecord bereikte en waar
men met de inkrimping der productie te ver schijnt
gegaan te zijn. Volgens recente berichten uit de Ver.
Staten zijn er thans ook in andere takken van bedrijf
verbeteringen te constateeren, zooals in de productie
van steenkolen en schoenen,
terwijl
laatstelijk ook het
vervoer der spoorwegen en het gebruik van electribi-
telt toenemen. Daarentegen produceert de automo-
bielindustrie, die in de vorige hausse ‘zulk een mach-
tige hefboom der conjunctuur was, nog weinig in af-wachting’ van het ter markt brengen van nieuwe mo-
dellen aan het einde ‘des jaars. Deze plannen geven
den staalproducentèn hoop op eenige opleving in het
laatste kwartaal van dit jaar.
Dat echter de Ver. Staten nog ver van een wer-
kelijk herstel verwijderd moet zijn, toont ook het ver-
loop van de cijfers dér tewerkgestelden en van de uit-

betaalde bonen.
In hoofdzaak ‘betreft de verbetering, waarvan in
het afgeloopen kwartaal kan worden gesproken, den
loop der groothandeisprijzen en de effectenkoersen,
terwijl in het banlcwezen een algemeene débâcle werd
• voorkomen door de maatregelen tot het ‘verstrekken
van noodcrediet, waarvan wij elders in dit bericht
een kort overzicht gaven. De positie van den Dollar
is merkbaar verbeterd en het vertrouwen is in het al-
gemeen niet onbelangrijk gestegen. Hoewel het ver-
leenen van n’oodcredieten tot bestrijding van een
oppottingsproces en eene algemeene deflatie, zooals
deze zich in de Ver. Staten voordeed, niet zonder
gevaren is, omdat de noodcredieten bij misluicking van
de steunactie gewoonlijlc volkomen bevroren blijken
en een al te liberale steun licht tot inflatie kan lei-
den, ‘daar is een op bekwame wijze gevoerde anti-
deflatiepolitiek zeker niet te veroordeelen. Wij missen
de gegevens om na te gaan, of de politiek in de Ver.
Staten inderdaad in alle opzichten juist is geweest,
dan wel of er fouten zijn gemaakt. doch wij meenen,
dat het niet aangaat, om deze politiek, welker voor-
loopige resultaten ons niet ongunstig schijnén, zon-
der meer te veroordeelen,’ zooals in Europa zoo dik-
wijls ‘geschiedt.
Zooveel is echter zeker, dat, ook als de Amerikaan-sche pogingen tot verbetering van de conjunctuur dit-.
maal succes mochten hebben, de wereld nog heel ver
is verwijderd van een *erkeljk grodte welvaartsont-
wikkeling. Eenerzijds toch valt te wijzen op de fatale
protectie, die het internationaal handels- en crediet-
verkeer belemmert. En voorts wordt het herstel ,an
het economisch evenwicht vertraagd door het feit,
dat in het prijzenstelsel tal van verdere aanpassingen
noodig zijn tusschen de
prijzen
der groothandeisarti-
kelen, die van verder bewerkte goederen, de bonen en
salarissen en ‘de veelal te zwaar drukkende vaste las-
ten, aanpassingen, waarvan ook Amerika nog zijn deel
moet hebben, al zal daar onder een stelsel van groo-
tere interne economische vrijheid, dan Europa kent,
de ‘aanpassing wellicht wat vlugger gaan. Geruimen
tijd zal zij echter zeker in beslag nemen.

Productie.

Aanbe-
8
‘
stedingen3)
–
04
t4
•
.>

–
in.0
0
•
0
0.

Invoer

0
0
0_
o
1
–
, .0
0
i
0 0
>0

LXXXVIII

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 1932

CONJUNCTUURGEGEVENS BETREFFENDE NEDERLAND.

Productie en Handel.

Uitvoer *)

0
‘0

.° .°
cu

1000
tons
1

‘-”
R.T.
in
mijl. gid.

593

101
9.55 0.36
–
737

148
11.33
0.39
–
791

172
11.07
0.48
7,
910

173
13.35
0.57
5,
965 172
14.84
0.68
5,
1.01i.

187
15.42
0,29
7,

1.0751 108
12.66
0,16
14,

1.058)
10.21
0.23
17,
938 !,121
13.98
0.09
17,
1.077J
17.94
0.10
16,
1.060)
16.72
0.45
11,
997
!,108

14.81
0.12
10,
1.106)
11.81
0.01

1.167)
15.99
0.08

1.068

95
0.53 0.27

1.121
10.97
0.33
12,
1.156)
10.09
0.08
14,
1.085

68
8.24
0.12
18,
1.069J
10.61
0.02

1.0251
7.88
0.05
2,7,
1.00151
7.65
0.06 25,
1.0721
7.64 0.05

1.069
8.40
0.01
22,
997

49
6.47
0.16

1.067
8.12 0.08

1.035
7.58
0.11
25,
1.043
5.88
0.20

nat Jan.
1
931 voorloopig.

in miii.
gid.

–

–
in miii. K.O.
in
miii.
gld.

in
1000
tons

in
niiIl.
gld.

in
1000
tons

205
121
30.7
49.4

7.5
151
164 52 63
203
125
36.5
56.3

8.1 146 193
52
891
5

212
139
39.4
63.9

7.1
158
210
58
75
6

224
157
48.3
76.6

7.1
166
225
67
841
9

229
161
51.2
82.4

7.4
166
228
72
891
8

202
146
40.3
78.2

8.1
143
222
62
921
7

153
128
23.4
56.0

6.5
109
230
45
94

9

178 139
2.62
4.62 0.23
118
249
51
891
1

149
137
2.74
4.08 0.48
109
241
49
79:
4

167
137
2.11
5.49 0.48
116
270
48 92
8

168 136
1.99
4.99

1.17
119
240
47
931
7

161
136
2.03
5.59

1.02
112
211
43
1.041 3

163
132
2.26
4.93

1.26 103
193
39
–
99
7

165
126
1.73
5.42 0.58
115
238
47
1.111
2

147
123
1.93
4.611
0.44
107
225
41
1.021
8

153 117
1.62
4.76 0.34
120
246
45
1.00
8

160 119
1.48
4.1110.23
111
213
43
95-
4

140 117 1.54
3.52 0.14
101
226
44 83
6

141
119
1.34
3.85

0.16
81
213
36
771

1

131
115
4.49
368 0.26
70
193
29 69
9

110
114
1.16 3.82

0.31
76
250
34
69
9

116
111
1.42
3.18

0.47
73
266
31
721
1

113
103 1.36
3.96 0.68
69
202
27
71:
6

101
95
1.59
282 0.44
64 182
25
75
0

107 93 1.62
2.93 0.49
66
188
25
831
3

95
87
1.12
3.07 0.48
63
171
25
791
95 89 1.02
2.62 0.37
67
191
27
72:
102
77
191
26
74
3) De cijfers
van
1925-1927
hebben
betrekking
op
Juni.

in
miii.
gid.

X
i0.00Ci
stuks
in
OflS
in
OnS
.
f1

ifl
.

in
1000
tns

in
1000
tons

in
1000
(ons

in
milI
gld.

24
3954

31
237 1.280
7.7
6.6
36.5
54
28 325
4

100
444 1.744
7.9
7.0
35.9
58
29
318
4

173
579
2.158
7.7 8.1
38.8
54
27
573
336
633 2.431
7.4 7.7
43.8
58
27
503 875
717
2.271
6.0 8.0 45.9
63 23 412 908 743
1.992
5.7 7.8
45.0
59
17
243
706
791
1.588
4.5
7.2
39.4
49

19
325
1.205
605 1.380
5.6 6.7
33.9
60
17
271 809 722
1.547
4.7
5.8
33.3
40
19
248
948
761.
1.581
5.2
6.3
12.7
51
18
211
628 806
1.634
4.9
7.0
35.2
49
19
319 449
1105
2.178
4.9
6.8
41.4
49
16
269
392
804
1.636
5.0 8.6
47.4
60
18
211 353
753
1.554
5.5
8.9
58.0
50
16
157
457
674
1.368
4.1
7.7
52.7
40
17
204
651
679
1 367
4.3 7.5
36.4
33
17
241 746
852
1.656
5.3
8.1
32.9
49
17
224
1.127
804
1.493 2.7 7.2
31.1
39
15
234
712
927
1.684
2.4
5.6
28.2
60

13
156
588 597 1.329
1.9
5.9
34.9
61
13
153
448 730
1.561
1.9
5.5 38.6
34
13
162
348
6(8
1.347
1.3
50
43.7
43
12
126
312
660
1.377
1.4
6.4
40.9
44
11
102
292 566 1.194
1.1
6.3
34.1
37
12
147
4014
732
1.475
1.0
7.6
41.8
41
11
158 486
696
1.345
1.1
6.7
46.4
33
11
139
587
615
1.199
1.0
7.3
47.3
28
12
214
659 709
1.347
1.1
8.1
29.6
25
3)

De
Aannemer”.
4)

Bruto-gewicht
X
iooÔ
K.G.

1925 1926
1927
1928 1929
1930
1931

J.’31
Feb.
lirt.
Apr.
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.
Oct. Nov.
Dec.

J.
,
3
.
2
Feb.
Mrt.
Apr.
Mei
Juni
Juli

Kapitaalmarkt
Geldmarkt
Prijzen
Verkeer
Effectenbeurs
S
asr
–
Indexcijfers
van
Scheepv.
°
Emissies
banken
.
verkeer
t)
>
Koersei

)
,j,

8
…2
•°
‘
>
f
“(-.5
_______ ______
.5
—
–
‘
E
–

.5
o
•5
o
.

.
C
e

a
°-
5,
0

0
Cl.
=0
‘3
z=
1
.5,o
‘t<
.5
0
°

0
(4..
(P24-.-
1Oct.’23
In
In
11)
In millioenen guldens
In pct.
1913-
1929=
-30 Spt.
10.000.000
millioenen
>
100
’24=
100
M.I.
guldens

-.
–
–
-297
219
175
122
64 233
304
191
2,88
3,08
155
–
5.00
4.24
13.6
6.31
342
–
–
–
4,44 470
429
196
274
73
397
299
209
2,92
2,88
145
–
95,1
5.22
6.10
13.6
6.23
312
–
–
–
4,57
494
46
158
336
93
401
321
225
3,83
3,76
148
–
94,9 5.95
4.80
13.5
6.23
296
–
–
–
4,49
667 48
364
303
338 329
332 242
4,16
4,18
149
–
95,8
6.14
5-03
14.5
6.42 266
168
433
125
4,64
460
84
327 133
287
173
343 257
4,89
4,82
142
–
95,1 6.02
4.12
15.0
6.79 236
126
265
83
4,23
598
64
149
249
29
569
367
292
2,17 2,06
117
79
91,1
–

5.95 4.00
14.6
6.02
252
94
167
50
333
474 292
41
11
322 429 300
1,56
1,42
97
54
85,5
5.17
3.85
13.7
6.19
287

111199
64
4,16
10.7
0.4
10.5
0.2 0.3
10.4
371
299
1,32
1,37 105
71
–
5.22
4.50
13.5
6.61
304
118
218
66
4,11
13.7
9.8
11.2
2.5 0.2
13.5
377
303
1,05
1,11
104
72
–
4.50 3.66
11.6
5.49 265
124
223
64
4,12 29.4 80.3
23.5
5.9
1.0
28.4
387 306 1,04 1,10
103
73
87,4
5.52
3.77
13.2
5.98
316
114
207
58
4.08
22.2
56.0
4.8
17.4
0.7
21.5
386 306
1,61
1,39 102
75
–
5.38
4.17
14.2
6.75
291
95
179 54
4,08
171.0
260.0
165.1
5.9
6.3
164.7
388
309 1,56
1,40
102 74
–
5.58
3.66
14.1
5.75
272
89 165 53
4,08
8.3 81.9
7.0
1.3
0.2
8.1
392
313
1,07
1,04
100
71
86,9
4.69 4.09
13.8
6.36
288
100
160
56
4,08
26.0
12.1
19.0
7.0
–
26.0
395
315
1,43
1,41
97 69
–
5.62 4.15
15.9
7.27 255
88
151
48
4,09
19.3
5.4
19.2
01
1.0
18.3
400
318
1,21
1,28
94
67
–
5.04
3.83
16.3
5.71 194
–
74
126
37
4,20
3.5
1.8
3.1
0.4
–
3.5
404
314
2,07
1,01
91
62
85,6
5.06
3.75
14.3
6.13 276
72
125
35
5,30
0.3
–
0.3
–
–
.
0.3 413
304
3,07
2,74
89
58
–
5.19
3.74
13.7
6.68
331 75
135
35
5,29
7.4
–
7.4
–
0.5
6.9
423 302
1,73
1,67
89
58
-.
5.14
3.44
12.1
6.06
298
62 114 27
20.7
. –
20.7
–
.0.4
20.3
429 302
1,57
1,47
85 54
82,2
5.11
3.48
11.7
7.49 354

63
124
27
8.9
–
8.9
–
0.3 8.6
443
304
2,37 2,09
84
54
. –
4.57 3.28
11.3
5.80
312
66
123 2
4

15.5
–
15.5
–
–
15.5
464
306 1,69
1,89
83
55
–
3.92 3.13
10.5
5.82
369
69
123
27
–
77.8
120.9 77.8
—
–
77.8
468
306 1,06
1,21
82
52
79,9
4.39
3.04
12.0
5.90
423
59
102
20
4.4
–
3.7
0.7
–
4.4
472
292
1,03
1,00
80
51
–
4.01
3.07
11.8
6.33 384
53
94
19
1.1
–
1.1
– –
1.1
478
292
1,03
0,74
79
49
–
4.87
3.19
12.1
5.61
356
51
89
17
122.7
129.8 122.7
–
–
122.7
480
290
1,00
0,52
78
52
79,8
4.40
3.25
11.3
6.20
409
64
106
21
4.5
1.0
4.5
–
–
4.5
485
1;00
0,48
76
52
–
4.41
3.27
v12.7 6.04
323
72
126
26
12.1
–
12.1
–
–
12.1
490
1,00
0,37
75
49
–
4.47 3.37
v12.0
5.77 312
78
133
31
20.9
–
18.0
2.9
–
20.9
493
76
oorloopig
t)

Centraal
Bureau voor
de
Statistiek.
1)
Bank
voor
Handel
en Scheepvaart
te
Rotterdam
(Nadruk
eerboden).
rectie
van
den
Landbouw.
Nieuwe
reeks,
begonnen
Juli 1929.
3)

Bureau
van
Statistiek
der
Gemeente
Amsterdam.

1925 1926
1927
1928 1929 1930
1931

J.’31
Feb.
Mrt. Apr.
Méi
Juni
Ju1i
Aug.
Sept.
Oct.
Nov.
Dec.

J.’32
Feb.
Mrt.
Apr.
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.

v =
2)
D

26 Ociober 1932

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

LXXX1X

CONJUNCTUURGEGEVENS BETREFFENDE NEDERL ANDSCH-INDIË.

.
Productie van
S
Buitenlandsche Handel
_________________________________

Invoer

Uitvoer

0
.
t
t
.
E-
Q
•

t
=,
–
o
I
I
0
t

t
•=
_
.=
v
1
–
Q
1

In 1000 K.G.
1

in
1

miii.
In millioen K.G.
in
miii.
In millioen K.G.
in miii.

70.0
150.1-
_

__——–

-190.04.25.8-29.3-
‘80.1
190
–
–
–
–
74.5
123.41
_
_ _
–

132.1
234.4′
–
166.8
.1
6.2
–
:31.4
–
57.6
1927 75.2
117.4
1

137.0
630.3
10.5 8.1
193.9
5.5 7.2
–
25.4
–
61.8
11128
–

–
–
– –
83.6
234.8
_ _
_
–

131.7
801.4
12.1
7.6
255.0
5.8
9.7
–
36.7
231.3
48.1
1929
– –
–
–
–
88.1
279.7
–
_ _
60.3 120.3
d42.7
26.0
2.4
248.0
.9
7.0
–
37.8
29.4
3e.2
1930
12.794 5.341 3.136
849 3.581
69.5
235.0
_
7.0 12.4
52.3 10i’.3
830.3
3.3 9.9 185.0
6.0
5.2
10.9
31.3
356.0
30.8
1931
13.901 6.059
3.817
776
4.387 45.7
183.2
–
3.1
10.2
50.7
67.6
675.5
15.0
9.8
129.5
6.6 5.8
16.0
30.0
286.
21.9

J.’31
14.091 6.439
513
770
3.800 53.6
227.2
–
3.2
10.8
58.5
89.3
735.4
14.5
10.6 198.4
7.5 3.8 15.4
36.6
276.0
35.7
Feb.
12.Olti 6.048

1925
–
——
–
–
–
—
–
–
—
—
—
—
–

–
——
–
–
–
—
—
—
–
—
–

393
697
3.172 45.6
196.0
17.7

–
–
–
—
–
—
—
–
—–
–
–

3.6
11.5
58.3
79.9
733.2
13.2
8.8
132.8
5.9 3.2
13.3
37.8
24.3 34.3
Mrt.
14.180 6.569
530
8d8
1.326
56.0 258.6 21.4
4.5
14.5
68.6
85.7
7d0.8
13.6
11.5
1 1 1.7
7.1
3.3
16.0
31.8
379.3
29.7
Apr.
13.059 5.814
928 821
3.683
46.5
197.1
19.0
3.8
8.9
63.8
68.7
555.8
13.5
8.9
68.6
6.6
2.9
13.4 32.8
224.1
22.2 Mei
14.287 6.858
2.979
916
3.619 43.6
161.0 15.0
3.2 10.8
39.5
60.8 .5861
16.5
10.9
57.4
6.9 5.3
12.1
24.1
265.ii
17.2
Juni
14.230 5.936
7.967
861
3.079
44.6
152.3
10.6
2.9
7.9
35.1
62.0
d38.2
14.4
11.4
29.9
6 6
8.4
11.6
24.2 89.4
17.4
Juli
14.727 5.257
12.870
886
4.322
43.3
170.1
12.3
2.6 8.8
46.6
62.2 724.5
15.4
11.0
134.2
6.4 9.4
13.3
22.8
340.1
189
Aug.
13.242 5.231
10.325
956
5.277
40.9
156.4
13.3
2.7
7.7
49.7
71.$i
671.6
13.9 8.7
167.5 5.9 8.5
12.5
22.8
203.2
30.7
Sept.
13.025 5.329 5.488
866
5.774
43.9
174.7 15.5
2.8
7.9
53.4
56.5
637.6
14.3
82
109.1
5.5 6.9
15.8
31.6
274.5
12.6
Oct.
14.354 6.014 2.074
735
5.500
4(1.6
153.5
13.2
2.1
8.7
39.4
60.5
714.0
17 4
9.4
173.2
6.3
6.8
21.4
33.2
286 4
19.9
Nov.
14.519 6.414
960
432
4.941
39.8
155.9
11.9
1.9
13.0
44.1
59.6
709.7
16.8
8.2
175.4
7.2
58
23.7
35.4
2546
19.8 Dec.
15.085 6.771
77950(3
4.553
50.3
195.1
19.5
3.2
12.1
51.8
54.1
639.7
16.2 9.4 95.9
6.7
6.0
23.3
26.6
264.7
3.8

J.’32
14.370 6.469
725
779
4.216
37.2
146.9
9.8
2.3
9.2
38.0 53.6
628.6
15.4
9.0
109.1 7.3
5.4 21.7
41.6
273.9 16.4
Feb.
12.964 5.229
665 659
4.277
34.9
164.5
11.5
2.4
9.0
54.6 54.0
673.1
11.7
6.5
133.1
6.0 4.3
17.6
37.2
305.2
19.1
Mrt.
14.313 6.118
1.026 876
5.416
35.9
191.2
12.9
2.4
14.7
51.4
68.2
867.4
13.6
5.8
190.0 6.6 5.6 23.5
40.7
345.11
32.3
Apr.
12.758 5.995
1.897
793
5.236
37.3
143.0
12.4
2.5
10.6
27.4 54.2
727.0
14.7
4.1
98.4
7.2 6.6
26.1
34.8
321.8
111.9
Mei 12.941 6.765
4.429
791
5.349
33.3 131.8
13.8
2.0
9.4
26.2
45.2
700.3
14.7
5.0
75.0
6.7
8.7
13.6
37.7
379.5
11.9
Juni
12.636 6.012
10.069 748
5.571
31.9
136.5 11.8
1.7 9.1
21.3 42.2
649.6
14.8
4.7
119.6 6.6
10.7
9.9
325
313.4
10.3
Juli
1
1
107.2
10.9

Effectenbeurs
Geidmarkt
*
Kapitaal-
Prijzen
*
Verkeer
warkt
bntv. van
Indecijfors van
Ieidexcijfers van
t
Aandeeleni)
t
Buiteni.
emissies Grooth.
Kleinh.
–
Scheeps-
– –
cLm
•E
S
t
. –
t059
prijzen
prijzen
t
vrachten
t

.9

•
t
t t

a
.0
OSO
–
t
.
t
?ii
o

0
to
,
1-
.

——-00
0
-,
‘
0)

‘!
1924
= 100
0
In
miilioenen
guldens
—
in m (hoe-
nuidens

—–
=

,
ioo
—
1923/45
= 00

–
In ni llioe-
nen guldens

1925
.
–
397
–
–
–
34.7
11.5
172 146
169
152
166
104.0
08.0
– –
1926
334
81
333
–
–
–
22.4
12.1
165
137
170 148
163
103.8
109.6
– –
1927 317
105
349
1.2
–
–
20.9.
94
160 130 166
147
161
03.0106.7
6.1
1.4
1928
100,0
314
100
318
0.4
–
–
11.1
30.5
155 125
160
148
161
102.9
103.6
6.4
1.6
1929
234
398
487
443
99,4
305
111
306
1.0
1.8
–
4.1
61.9
155 123
162 145
161
97.7
00.3
6.5
1.6
1930
111
293
161
357 99,7
270
59
231
5.6
2.9
–
0.9
115.2
146 88
158 143
163
90.1
100.5 5.5
2.4
1931
52
182
242
251
96
243
48
198
9.6 6.6
–
1 6
102.1
115 66 134
133
146
85.9 97.9
4.4
2.4

J.’31
76
224
274

—————

281
00
250
45
249
9.0
4.2
121
–
–
132
73
148
139
158
86.4
100.1
4.6
2.8
Feb.
80
238

–
–
—
–
–
—
—-
–
–
—

308
292
101
246
45
189
10.0
4.9
116
– –
126
72
143
139
152
86.1
160.1
4.0
2.3
Mrt.
81
243
306
291
00
243
45
206
11.2
4.8 122
–
2.8
122 72
140
139
152 86.1
100.1
4.0
2.4
Apr.
59
220
300
283
01
244
45
172
12.2
5.0
119
– –
118 70 138
138
.150
86.1
100.1
3.8
2.3
Mei
51
191
276
251
100
246
45
182
11.2
5.4
116
1.2
99.3
116
68
136
137
149
86.0
100.0
3.9
2.4
Juni
48
191
262
250
100
245
47
236
11.3
5.9
112
–
–
115
67
131 133
145
85.9
99.4
4.9
2.4
Juli
59
209
254
‘263
100
244
47
226
10.8
6.8
108
–
–
114
66 130 132
144
85.9 99.0
5.6
2.4
Aug.
44
178
218 247
100
244
50
204
9.3 7.5
104
0.4
–
113
65
131 131
144
85.8
99.”
5.1
2.3
Sept.
32
131
169
220
95
242
53
243
8.9 8.1
102
–
–
110
62
131
331
144
85.6 99.0 4.5
2.4 Oct,
33
122 175
222
89
242
52
210
7.7
8.5
100
–
–
107
61
130
130
142
85.6
90.8
4.4
2.4
Nov.
33
126
196
237
89
238
52
192
7.1
9.1
99
–
107
60
125
127 137
85.6
91.0
3.7
2.3
1Dec.
26
107
161
180
75
233
51
201
6.5
9.5
98
–
–
105
57
122 125 134
85.6
95.7
3.5
2.3

J.’32
28
108
174
181
83
230
50 174
8.4
10.7
96
– –
104
56
119 124 132
85.5
86.7
3.3
2.4
Feb.
28
109
180
178
84
229
50 152
6.5
11.5
96
–
–
102
58
117
122
131
85.1 84.9 3.2 2.1
Mrt.
24
113
176 182
90
227
48
180
7.1
11.8
97
–
–
101
57
114
119
128 85.1
84.9
3.0
2.2
Apr.
14
97
111
154
88
226
48
155
6.5
12.1
93
–
–
98
53
111
117
128
85.0
84.9 3.2
22
Mei
14
85
102
157
89
225
49
153
6.8 12.4
90
–
–
95
52
107
116
123
81.5
84.9
3.4
2.1
Juni
14
88
95
154
86
223
50
153
6.0
12.8
86
–
–
93 50
105 116 122
80.0 84.9
4.1
2.3
Juli
1

23
106
1120
1176
1
221
1

50 1158
1
1
1
–
0.8
91
1

51
11041115
119
1

78.31
84,91
4.21
i
1
ug.
35
I
1
lSI
138
I
201
l
1
1
i
1
Iii
1 1 1 1
1 1
Sept.J
42 1129
11511
202

)
Centraal
Kantoor
voor
de
Sta3istiek.
1)
Bank
voor
Handel
en
Scheepvaart.
2)
Jaargem.
resp.
1925/’26,
1926/27,
enz.
1)
Hierin
is
niet begrepen
de
achterstand
van de
desabanken
in de
Buitengewesten.

xc

ECONOMISCH-STATISTISCH KWARTAALBERICHT

26 October 193

CONJUNCTUURGEGEVENS BETREFFENDE DUITSCHLAND.

Productie
1),
Handel en Verkeer

)
Productie-iudex van
1)
___:
‘

Buitenlandsche handel (inaaudgnhidd.)
,+._.
Scheepvaart-
verk. v. d. be-
–
0)
c)._
.
_oJ

.
cr-o
wv@J
–
—

Datum
Invoer

Uitvoer
langr.havens2

,
n
•
N
.
.
.E
•=
2
__________
_________
0.GJ
<.
. .
.

o
.E
(1)
t-.E
v
Totaal Grond-
stoffen
Fabri-
katen
T
°
aa Grond- stoffen
Fabri- katen
=
o
.-
o

e
c.

0

.
Gemiddelde van 198
=
100
i000j
•

in niillioenen R.M.

2
87,6
86,6
84,6
81,8
– –
1.030
518
167
774
166
563
256
2.766
2.793
–
1925 …….83
1926 …….78:9
.
96,5 82,7
76,7
69,5
85,0
–
834 412
114
868
228
596
+

34
3.190 3.183
–
1927

…… .00,1
102,0
111,3
112,6 91,7
110,1
–
1.186
599 212
900 217
644 286 3.389
3.374
417,6
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
– .
1.167
602
204
1.023
229
740
144
3.678 3.653
428,3
101,4
1u8,3
113,8
112,5
100,9
9),9
1
1
.917
1.121
600
189
1 124
244
819
‘
3.637
3.598 445,5
83,6
94,7
82,5 80,5
83,1
87,7
3.140
866
459
150
1.003
204
753
+
137
3.671
3.644 380,3
69,1
78,7
51,6 57,5 59,5
86.0v
4.573
561
290
102
800
151
615 239
3.366 3.331
319,8

Juli

’30
80,6 86,4
77,2
71,0 88,2
85,4 2.765
909 478
150 951 199 707
_f-

423.863
3.985
415,5
Aug
79,6 88,7
73,8
72,9
89,7
87,5 2.883
795
437
137 971
185
740
+
175
3.936
3.942
415,5

198 …….

Januari
1
31
67,8 90,2 60,5 62,9 54,8
78,4.
4.887
715
375
116 775
170 575
60
3.353
3.313
302,7

199

…….
19:30

.

…

..

Februari
69,2 82,6
57,7
67,2
59,4
78,4
4.972 620
331
113
778
160 591 158
2.732
2.746
281,3

1931

…….

Maart
73,5
82,0
56,1
66,1
64,6 83,8
4.744
584
2.97
111
867 172
662
+
283 3.223
2.250
329,4
April
76,3
79,3
54,6 65,3
66,4
85,6
4.358
679
368 115
818
160
620
139
3.936
3.225 326,4 Mei
73,9
78,1
55,5
65,7
61,5
87,5
4.053
600
311 113
783 154
593
+
183
3.546 3.572
343,3
Juni
74,4
76,7
59,6
63,4
0,4
86,9
3.954
607
323 114 747
150
566 ±
140
3.694
3.551
342,8
Juli
71,7
74,6
57,1
62,9 65,2
86,0
3990
583
287
106
827
151 641
+
264
3.753
3.673
359,4
Augustus
67,5
73,5
49,9 56,0 61,9
87,2 4.215
451 243
84
803
155
616
+
349
3.682
3.637
337,1
September
67,0
76,0 45,3 48,2 59,0
87,2
4.355
448 227
85
833
153
646
+
387
3.421
3.568
331,1
October
64,2
76,8 43,4
47,3
49,6
90,7 4.623
483
224
95
879
148 691
+
396
3.320
3:470
335,8
November
64,0
80,4
44,0
48.2
48,2
90,4
5.060
485
251
89
749
124
589
+ 264 3.310 3.093
290,0
December
59,4
73,7
35,4
37,2
56,3
89,3
5.668
491
243
86
738
116
589
+ 247
3.125 3.076 258,6

Januari ’32
52,9
70,8
36,0
34,2
33,5
87,8
6.042
440
221
75
542
102
417
+
102
2.964
2.824
216,2
Februari
55,1
67,3
35,4
37,8
3,6
86,7
6.]2ö
441
230
76
538
97
423
+

97
2.535
2.589
219,7
Maart
56,7
67,8
31,3
36,5
39,6
85,8 6.034
364
188
60
527
93
417
+
163
2.810
2.653
244,5
April
56,5
65,6 34,7
42,2
35,(J
80,2
5.739
427
.

220
62
481
92
372
+
54
2.724
2.731
230,4
Mei
59,5 68,2
38,2
57,4
37,7
v7,0
5.583
351
176
57
447
78
356
+

96
2.885 2.885 243,4
Juni
55,7 64,8
31,9
41,0
43,9 v74,3
5:476
364
178
58
454
80
362
+

90
3.125
3.030
245,4
Juli
63,7
29,5
34,8
5.392
366
179
56
431
79
339
+

65
3.067
3.014
253.1
Aug.
5.224
332
174
50
428
79
334 +

96
3.076
3.058
Sept.
5100v

Kapitaalmarkt
2)
Effectenbeurs
.
Emissues
2)
(maandgemiddelden)
,,
GeldmarktS) Prijzen
luidexcijfer van

il
iIiiTT
.
>

‘0

.Q,
O

1924-192(
=
100
in millioenen R.M.
1
113=

1925

..
93 93 97
97
93 89
–
250
145
105
55
195
182 68
1,694 9,08
7,62
10,82
142
–
948
1928

..
109
118
121 97
121 113
–
510
381
129
82
428 310
200
3.18.
,

5,31
4,91
6,57
134
–
1.003 1927

..
158
162
163
130
174
155
–
479a 361a
118
120
359
358
121a
4.693 6,05
5,49
7,82
138
148
472
1928

..
148 159 128
101
174 142
97,2
477b
355b
122
112
365
321
156b
6.99(1

6,74
6,54
8,22
140
152
665
1929

..
134
153
120
85 168
123
94,4
242e
213e
29
82
160 174
68e
9.016

7,68
6,87 8,97
137 154
821
1930

..
109
130
111
73
139
94
97,3
367 269
98
46
321
224
143
10.400 5,08
4,43
6,14 125
147
945
1931

. .
206d
177d
29
65 140 349 57
9.722 7,92
6,76 8,28
111
136
1.133
Juli ’30
110
129
112 73 142
94
100,0
419
378
41
94
325 346
73
10.008 4,46
3,40 4,73
125 149
977
Aug.
103
125 103 67
133
89
99,8
539
329
210
27
512
145
394
10.094 3,82
3,24
4,78
125 149
819
Jan.’31
82
111
86
54
100
74
99,0
301
301
–
75
226
273
28
10767

5,10 4,75
6,70
115
140
1.085
Febr.
86
111
87
56
106
79
99,4
193
193
–
47
146 169
.24
10.946

5,78 4,88
6,61 114
139
1.065
Maart
91
113
93 59
112
86
99,8
198
198
1
15
183
164 34 11.044

5,31
4,76
6,41
114
138
1.240
April
92
113
94
59
113
88 100,2
265
246e
.19
14
251
171
94 11.165

5,18
4,65
5,95
114
137
972
Mei
83
1015
85 52
102
79
99,8
709
393
315
259
449 345 364
11.225 5,64
4,65
5,90
113 137
956
Juni
76
101
77 47
96
73
97,6
170
170
2
57
113
138 34
11074

7,07
6,09
7,04
112
138
1.034
Juli
576.8
599,9
675.0
51.9
5
96.5
5
73.8
697,1
110
110
–
20 90
84
26
10.8116

–
–
–
112
137
1.013
Aug.
–
–
–
–
_
-280
2s0
–
213
67
236
44
10.505

– –
–
110 135 1.065
Sept.
7
57.0
7
72.5
52.236.1
7
66.8
75715
887,6
75 75
–
23
52
72
3
10.219

9,41
7,94
9,31
109
134
1.341
Oct.
–
–
44
44
–
8
36
28
16
9.936 9,52
8,-
9,67
107
133
1.435
Nov.
56 56 56 56
– –
29
22
27
34
50 49
6
7
9.745 9,17 9.722 8,45
8,-
7,32
9,93 9,59
107
104 332 130
1.215
1.178
Jan. ’32
–
–
96
96
–
19
77
57
39
9.886 7,91
6,94
8,53
100
125 1.128
Febr.

Dec.

—
–
–
–
–
—
——–
—

73
73
–
5
68 27 46
9.988 7,89
6,87
8,21
100
122
1.091 32 32
–
9
23
24
8
9.951

7,50
6,09
7,48
100
122
975
Apr.
49.6 954,7
9497 933,3

—
—
—–
–
–
—

952.2
9
52.9
–
107
107
–
62 45
83
24
9.956 6,33
5,13
6,8 98 122
929
Mei
50.6 53.9
53.4

–
–
——
–
–
–
——
–
–

31.1
53.7
53.7
–
8C
80
–
6
74
25 55
9.905 6,10
4,87
6,48
97
121
739
Juni
49.7 53.3

Mrt.

–
–
——
–
——–
–
–

54.5
29.6
50.3
518
–
25 25
–
3
22
21
4
9.800 5,87
4,75
6,48
96
121
704
Juli
49.9
53.5
52.8
30.1
51.8
51.6
–
35 35
–
4
31 31
4
9.717 6,07
4,58
6,51
96
122
629
Aug.
52.2
52.9
52.7
31.2
55.7
53.3
–
89
89
‘
9
80 26
63
9.734 6,01
4,50
6,52
95
120
499
Sept.
1 1
.
95
320
480
1)
Ontleend
aan
het
.lnstitut
für
Konjunkturforschung”.
2)
Ontleend
aan
Wirtschaft
und
Statistik”.
3)
VôÔr April
1932
329
aand.
4)
De cijfers
hebben betrekking
op
het einde
van
de
maand,
resp.
van het
jaar.
a) waarvan
5, b)
t,
c) 2,
d)

t,
e) 7 buitenl. em.
in
Duitschiand.
)

1-11
Juli.
6)
6-I1

Juli.
7)3-I8
September.
8
)1419
September.
9)

12-30 April.
v)
voorloopig.

26 October 1932

CONJUNCTUURGEGEVENS BETREFFENDE GROOÏ.BRiTTNIË.

.

XCI

0
•

Productie, Handel en Verkeer.

Productie-index
1
)
van
Buiten1aidsche handel
2
)
Scheepvaartverkeer

1
–
–
i
–

luvoer
Uitvoer
Indexcijf

v

tm
uh
f
1
11
jjq
iuij
Qij11

Gemiddelde van 1924

100
1000
Miii_£
0000 tons
1924 =100
MiIIË

1925-97,5
91,7
85,4
90,21
69,7 106,0
93,0
123,6
,_
L338
110,3
26,7
64,4
51,4
45,9
43
519
.

95
86
8,6
196

75 3
46,1
33,4
43,4
52,0
113,8
81,6
106,7
–
1 506 103,6
32,7
26,3
4 3
44,9
49,3 535
391
16
98
7

2
1927.. 108,1
.94,6
99,8
111,0
103,3 122,0
97,6
120,5
159
1.179
101,7
29,3
26,9
591
47,0
42,3
505
59
107
95
9;15
1928.. 102,5
89,6 90,5
104,0
90;6
114,9
101,2
107,8
214
1.290
99,8 27,9
26,5
60,3 48,2
39,5
503 537
>

97 87
8,63
1929.. 110,6
96,8
103,7
118,4
105,9
116,1
102,8 108,4
225
263101,9
28,3
21,9 60,8
47,8
41,1
5
513
107
84
8,91
1930..

98,5 91,8
84,8
90,5 91,7
115,7
8,6
84,1
19
L991
87,2
20,9
25,6 47,5 36,6
•
39,6
531
549
77
65
8,9
1931..

84,11
83,0
51,4 63,8
‘37,7
106
1
5
81,7
81,5
216
2717
71,9
14,5
21,8 32,4 24,2
39,5
503
.48.6
61
67
7,54
.

Apr. ‘3O

‘
.’.
t

.
152
1;761
83,9
20,7
25,6
46,9
36,7 37,0
498
526
86
l6
8,19
Mei

100,9
87,8 98,4
97,0
101,4
117,2
88,8
86,4
95
L856
91,0
23,1
27,7
51,0 39,8 40,0
579 598
86
58
8,65
Juni

J..
.
.
1.

.

•

‘
192 1.912
83,4
20,4
24,5
42,8
3-3,8
40,6
581
534
6
62
7,27
Jan.’31

f
.

183
2.663
75,6
17,9
20,4
37,6 2S,7
38,0
450
469
64 70
•
79
Febr

‘85,1
88,3 55,4
137,7
50,6
92,4
83,9
71,7 170
20697
63,6
13,3 19,5
31,8
24,0
31,8
401
423
–
65
7,3,7
1rt.

J
.
t
191
2.666
70,7
15,1
22,3
34,0
25,6
36,7
478 466
59 66
8;01
April
.
181
2.593
70,0
15,5
.
20,9
32,5
24,3
37,5
459
465
54
67
7,49
lei

80,6
81,4
54,4 62,9
40,5
121,9
82,5
78,1
186
2.578
69,Ö
14,6
21,0
33,9
26,0
35,7
511
504
56
70
7,05
Juni

J
.
220
2.707
68,6
14,1
20,2
29,4
21,7
39,2
558 507
56 64 7,38
Juli.

232
2.807
70,1 3,6
•
20,7
34,3
26,5
35,8
564 536
58
62
7,42
Aug.

‘81,1
76,2
46,0 57,9
304
101,0
73,9
74,3
174
2.813
65,3
12,5
20,1
29,1
22,0
36,2 568
502
55
63
6,87
Sept

J
.
,
.
215′
2.880
68,3
11,2
22,6
29,8
22,2
38,5
535 503
55
62
7,63
Oct.
.
:

•
.
250
2.793
80,7
11,9
27,2
32,8
24,0
47,9 522 538
77 73
8,06
Nov.

.
90,5
.86,2
49,9
66,8
29,2
110,686,5
102,0
297
2.735
83,2
15,3
28,7
31,9
•
22,9
51,3
498
460
71
74
7,53
Dec.

J
.
288
2.670
77,0
18,5
18,2
32,1
22,7
44,9
486
460
71
72
•
7,84
Jan.’32)
‘
.
.

.
1′
305
2.855
62,3
16,9 13,3 31,1
23,4
31,2
423
454
51
62
6.67
Febr.

‘
92;3
85,4
•54,2
67,0
27,2
.05,9
89,2
100,9
309
2.809
70,2
15,4
20,1
30,0
22,6 40,2
465 410
51
65
6.90
Sirt.

)
.
t
300
2.660
61,1
16,5
13,0
3,2
24,2
29,9
413
428
51
69
•
Apr.

)
•
•
(
306
2.727
53,5
13,4
11,8
34,8
26,8
18,7
435
446
71
69
6,44
Mei

83,2
78,8
51,7
63,9
20,5
95,5
89,0
94,0 289
2.822
55,7
13,7 11,6
30,2
23,2 25,5
477
426
71
66
6,Ö4
Juni

J
. .
1
296
2.843
57,5
13,5
11,8
29,7 22,9
513 465
–
58
6,08
Juli
. .
211
2.921
51,9
10,8 11,4
29,3
22,4
–
502
480
–
56
•’
Aug.

. .
219
2.947
53,3
11,7
13,1
28,6
21,7
–
513
450
45
59
1)
Productie-index
van
de London
en
Cambridge
Economie
Service,
met uitzondering
van
dien
van kunstziide,
welke aan
de Board
of
Trade
en

iien van electriciteit,
wèlke
aan de
British
E-Iectrical
and Allied
Manufacturèrs’
Association
is
ontleend.
2)
De cijfers
over
de jaren
1925
.
1929
zijn
maandgemiddelden..

Kapitaalmarkt

.-
.
.

‘.
–
–
Geidmarkt
.
•
n
.—
r
-.,

Effectenbeursl)
.
–
..
Indexcijfers v.
Emissiesa)
.

.
Koersen van
.
.-.
grooth.prijzenS)

…….

S
S

Datum
=
Vaste
‘n

dr:gf:nds
rente-
–
E
…
,
.

ij

,
g
02

F
,
–
LondenscheBanken4

1924

100
Miii.
£
.
Mili.
£
01
0

5/
1924
=
100
‘of

98,3 101,8
18,3
11,0
4,8
2,5
2.983
1.662 856
226
3,47
4,15
95,9
100,4
.93,5
100
100,6 413
115
96,4 103,8
21,1
11,7
4,4
5,0
2.946
1.665 892
216
4,01 4,49
89,1
-93,1
87,0
98
100,4
37.0
1925 ………109
1926 ………
124
96,9 103,2
26,2
14,7
7,3
‘4,2
3.068
1.713
928
218.
3,71
4,24
85,!
91,4 81,8
95 100,7
381
1927 ………
142
99,2 100,8
30,2
18,3
7,1
4,8
3.276
1.766
948
237 3,56
4,16 84;4 91,6 80,7
’95
99,8
365
1928 ………
1929 ………
139
96,3 104,0
21,1
13,3
4,5.
3,3
3.328
1.800
991
229
4,58
5,31
82,2 87,4 79,4
94
100,2
345
1930 ……….
112
99,4 100,7
19,6 30,6
5,8 3,2
3.232
1.801 963
264
2,36
2,62
72,0
75,4
69,7 90
984
369
1931 ………87
.

20

100,3

•
98,7
103,8
7,4
3,5
3,1
0,8
2.651
1.760
957
270 2,92
3,57
62,7
-67,0
60,3 84
97,1 339
April

1930 99,7
21,3
11,9 0,3
9,3
3.213
1.750 984
210
2,23 2,40
74,4
77,6 72,6
89
98,5
367
Méi
119
98,4 101,7
37,9
17,8 15,7
4,4
3.475
1.780 972
248
1,94
2,14
73,3
76,5
71,5
88
98+

367
Juni
112
97,7 102,4
13,2 7,7
4,0 0,9
3.094
1.82.6
973
275
2,13
2,33
72,6
76,6 70,4
89
984
295
Januari 1931
96

103,5
96,8
12,3
7,8
1,!
3,4
3.389
1.873 924
330
1,87
2,17 64,3
68,1
62,4
87
984
426
Februari
94
98,5 101,8
19,6
6,0
13,6
.
–
2.843
1.820
925
301
2,50
2,52
63,9
67,1
62,1
.
86
974
398
Maart
95,5
99,6 100,6
.13,4
7,4 3,6
.
2,4
2.849
1.764
936
240-
2,23 2,62
63,7
86,6
62,1
84
974
441
April
94

100,2
99,9
1,7
1,4
–
0,3
2.893 Ï.736-
940
211
2,31 2,61
63,6
67,4
61,5
84
97
315
Mei
80

103,0
97,6
11,0

.
0,9
10.1
–
3.045
1.738
935 224
1,98
2,26
62,8 67,8
60,1
83
97
395
Juni
.
’82

104,6
96,0
‘12,8
4,4
5,3
3,1
.2.808
1.782
923
266
1,56
2,12.
62,1
67,7
59,1
84
-97
422
Juli
86

101,5
98,7

.
5,2 2,3
2,9
‘_
3.156
3.788 913
281
1,75
2,14
131,5
65,5 59,2
83
97
438
Augustus

.
82
99,2 101,3
1,7 1,7
–
–
2.447.
1.745
908
264 3,58
4,31
59,9 64,6
57,3
83
964
313
September
.
78
97,9 102,9
1,3
1,3

.
.
-.
–
2.328
1.712
911
237 3,69
4,28
59,7 64,7
57,0
83
964 343
October
87 92,6 ‘108,1
2,5
2,5
–
.
2.20
–
4
1.724
910
237
4,31
5,71
62,8
67,7
60,2
84
964
413
November
92
94,0 106,5
‘4,4
4,3
0,1
–
1.887
1.706 900
240
5,02
5,76 64,0
69,1
61,4
85
964 365
December
81
90,2
111,2
‘2,7
2,7
– –
1.969 1.737 900 246
‘4,21
5,84
63,7
68,0 61,5
84
961 400
Januari 1933
82
93,4
l0,5
2,9
0,3
2,6
-.
2.048
‘
.1.714
905
239 4,46
5,65
63,7
69,0
-61,0
.84
9.64
435
Februari
80,5
93,7
107,2
12,0
9,1
2,9
–
.1.875 1.659
902
208 4,27
5,11
63,4
68,7.
60,7
84
954
431
Maart
86
103,4
97,0
12,1
“11,1
1,0
–
2.572
1.676
902
.2.17
2.48
2,64
63,0
69,5 59,7
‘.83
954
470
April
83
104,5
9,,0
180
9,6
..

8,4
–
2.210
1.681
881
240
1,98
2,36 61,6
69,2
-57,8
.82
954 468
Mei
77 ‘109,4
91,7 :12,3
‘
8,9
–

3,4
2.317. 1.699
971
246
1,38
1,57
60,6
68,8
‘56,5
’81
954
390
Juni
73
108,8
–
925
17,5
‘15,4
>

2,1
–
.2.443 1.764 852
278-
0,94
1,06
58,9 66,8
.55,0
82
954
375-
Juli
83
121,7
82,7
3,3 3,2
–

0,3
–
‘2.992
..,
1.804
836 317
0,67
0,98
58,8 64,9
55,7
81
95.
413,
Augustus
86
120,2
83,9
. .

–
.
–

—
.
,
.

0,71
0,72
59,9 64,5 57,5
.

81
954
–
–
September
–
90 121,5
82,7
. . .
0,75
0,69
954
–
8)
Lonçlon and
Cambridge
Economie
Service.
2)

Volgens
Midiand.
Bank
Ltd.
3)
Loudon
Banker’s’Clearing-House
Returns.
4
)’Wekelijk,sche
gerniddelden.
5)

Board of
Trade.
s).Ministry
of Labour.
7)
Lôndon
and,
Cambridge Economie
Service.
5)
Soclété
des’
Nations.
–

XCII

CONJUNCTUURGEGEVENS BETREFFENDE DE VEREENIGDE STATEN.

26
October 1932

.
.

.

Productie
1),
Handel enVerkeer

Productie-index van
Buitenlandsche handel
3
)

:

•
E
.
•=
=
••2
–
•
Datum
•
.
N(13
.
Invoer
Uitvoer
.2
2
c
O
•
o
1-
•
a:
o
,
a)
>
i:
2
î
0
aa
_________-
Grond
T

1
°
aa
Fabri-
•
0.
te
stoif.
katen

Gemiddelde van 1923-1925

100
100
19231925

1925
. . . .
104
105
99 99
104
106
106
104
107
122 103
–
99.6
100.9 352
146
409
154
50
1926
.
. . .
108 108 108
110
105
110 113 104
108 129 106
1092
101.4
104.3
369
149
401
163
32 1927
.
. . .
106 106 107
99
122
105
104
113 86 129
103
1,22
98.8 102.0
349
133
405
165
56 1928
. . . .
111
112 106
96
122 115 119
107
110 135 103
107
97.2
101.8
341
122 427
188
86 1929
. . . .
119 119 115 102
137
127 130
115 135 117 106 115
101.1
107.7
367
130
437
211
70
1930
. . . .
96
95
99
88
122
87
95
•
91
85 92
92
$7
87.8 87.4
255
84
320
158
65 1931

….
81
80
84
72
115
–
59 94
60
63
75
88
74.4
66.0
174
54
202
93 28

Juni ’30
98
97
102
89
124
86
109
84 90
99 93 85
88.8
90.7 250
77
295
165 45
Juli
93
92
100
86
120
83
93
84
75
95
92
82
85.5
82.6
220
70
262
145
42

Jan. ’31
83
83
88
77
110
72
70
•

86 63
71
82
82
76.4 68.4
183 59
250
117
67
Februari
.
86 86 86
73
110
76
73
95
68
79
80
86
77.3 73.2
175 56
224
116
49
Maart
•
87
87
89
76
112
70
75
97
67
77
80
89 78.1
74.9
210
64
236
110
26
April
88
87
91 77 121
69
70
96
77
73
80
92
77.9 73.6
186
55
215
111
29
Mei
87
87
87 75 122
68
67
97
78
65
79
•

90
77.1
72.1
180
55
204
103 24
Juni
83
82
86
74
122
67
61
96
65
63
77
90
75.0
67.6
173
52
187 98
1
3
Juli
82
82
86
74
123 59
58
100
60
61 76
93 73.8
64.4
174
50
181
88
7
Augustus
78
78
79 70 107 59
50
99
52
59
72 92
74.2
64.3
167
48
165
84
-2
Septemb
76
75
77
•
70 102
60 45
100
40
59 69 93
74.7 61.8
170
53
180
83
10
October
73
71
84
71
116
–
45
93
26
55 69 85
71.4
59.4
189 52
205
77
36
Novemb.
73
71
81
67 122
–
51
89
36 49 68
84
68.7 56.2
149
48
194
67
45
December
74
73
.
85 64
121
–
42
88
66
38 69
86
67.9
55.8
154
50
184
65
30

Jan. ’32 72
71
77
58
111
–
43
89
45
31
64 83
66.3
52.4
136
38
150
55
14
Februari
69

1
68
78
63
109
–
41
86
35
27 62
85
67.3 53.5
131
37
154
57
23
Maart
67
64
84
70 109
–
34
82
28
26
61
85
66.3 52.3
131
36
155
61
24
April
83
61
79
55
112
–
32
65
35
27 59 68
64.0
48.7
127
36 135 58
8
Mei
60
58
67
49
109
–
29
59
45
26
54
63
61.3
46.2
112 132
20
Juni
59
58
63
45
105
–
25 83
47
27
52
64
59.1
42.6
111
114
3
Juli
58v 57v 64v
46
104
– .
25
69
33,
27
51
63
57.2
39.6
79v
107v
28v

De indexcijfers
ontleend aan
het Federal
betreffende Reserve
de productie,
Bulletin. Wat
de
de index
wagonverladingen,
van
de industrieele
het katoenverbruik,
productie
het aantal
betreft,
deze
tewerkgestelden
is samengesteld
en de uit
oetaalde
de gegevens
bonen
zijn
van 58
industrieën
n.l. 50
van fabrikaten
en 8
van mineralen.
Gemiddelde
van
Maart-Dec.
De
cijfers
der jaren
1925-1929
zijn maandgemiddelden.
v)
=
voorloopig.

Kapitaalmarkt

Effectenbeürs
Emissies3)
Geidmarkt
Prijzen
lndexcijfer van
1)
Binnen- en buitenl.

o
Binnenlandsche

S j,
2
)
–

•
.
_
.
.
,

,
–
o. =
.
.
g

!
fi
fi
rn
0
_
,.
0,
<

51/

1926
=
100
mill.
in millioenen dollars
1926=100
1923
.
=
100

1925
90
88 90
95
953
2.336
518
76
101
417
391
300
91
127
4.20e
3#
4
1
1
104 110
103.8
1926
100
100 100 100
97.0 3.293
528
91
98
430
433
313
120 95
4.50e
3#
q
100
100
103.8
1927
118
118 119
116
98.9
4.433
649
179
126
523
519
388
131
130
4.05
31
41
95
99 101.6
1928 150 154 129
149
98.7
6.440
676 156
256
420
566
446
120
110
6.05
41

97
106
100.4
1929
190 189
147
235
95.7
3.990
849
117
508
341
786
668
118 63
7.74
ij
95
105
100.0
1930
150
141
125
215
98.3
1.894
585
54
129 456
501
374
127
84
2.87
2
3
‘1
86
88
96.2
1931 94
87
72
148
95.9 587 259
76
26 233 238
129 109
21
1.74
5i
/
73
65
86.7
Juni’30 163
143
125
224
98.2
3.728
709
71
152
557
538
378
160
171 2.60
IJ-2
#
3
J
-j
87
89
96.5
Juli
149 140
124
215
98.7 3.689
554 32
70
484
474
367
107
80
2.13
li
3_
84
83
95.2
Aug.
148 139
121
213
99.6
3.599
205
86 56 148
166
83
83
39
2.19
li
3
84
85
94.7
Jan.’31
112
103
100 163
99.6
1.720
467 182
45
422
335
55
280
132
1.50
I-
2-3
78
73
91.1
Febr.
120
110
105 178
99.4 1.840
206
15
27
179
202
74
128
4
1.50
*-
77 70
89.6
Mrt.
122 112 97
189
100.0
1.909
566
135
9
557
553
295
294
13
1.56
l
2
76
71
89.1
April
109 100
87
170
99.6
1.651
387
204
102
285
369 267
102
18
1.57
1
21-1
75 70
88.2
Mei
98 89
77
156
99.7
1.435
344
84
29
315 334
161 173
10
1.45
–
lk
2

-*
73
67
86.0
Juni
95 87
74
153
99.4
1.391
251
151
6
245
225
106 119
26 1.50
2
72
65
85.9
Juli
98
90
75
158 99.4
1.344
226
45
2
224
226
115
111
.
–
1.50
.
2
72
65
85.9
Aug.
96
89 66
154
98.5
1.354
120
7
12
108 120
46
74
–
1.50
2
72
64
85.9
sept.,
82
76 56 132
95.6 1.044
271
43
12
259
221 106
115
50 1.50
_12
71 61
85.6
Oct.
70 65
48
112
89.4
796
44
1
4
40 44
17
27
–
2.10
1_3
2-41
70 59
84.9
Nov.
72
68
46
115
89.0
730
.109
21
24
85 109 50
59
–
2.50
2
J
-3i
3_4
70
59
83.9
Dec.
58
54 33
96
81.6
587
119
21
39 80
119
67
52
–
2.73
3
3_4
69 56
831
Jan.’32
58.
54
37
94
81.0
512
180
14
4
176
180
47 133
–
2.61
2.3
3
1-4
67
53
81.4
Febr.
56
53
34
93
80.3
525
73
21
4
69
73 39
34
–
2.50
3_4
66
51
80.1
Mrt.
57 54
32 93
80.8
533
161
29
1
160
161
48
133
–
2.50
21*
3
~
_i
66 50 79.6
April
44
42 22
73
79.4
379
70
72
–
70
70
15
55
–
2.50
_2*

3- 1
66 49
78.8
Mei
40 38
17
68
75.2
300
91
32
–
91
91
7
84
–
2.50
-*
2_3
64
47
77.9
Juni
34
34
14
55
.72.2
244
78
64
–
78
78
4
74
–
2.50
1
2_3
64 46 77.2
Juli
36
36
16
55
74.2
242
104
50
1
103
104
63
41
–
2.08
ï
2+_t

65
48
77.0
Aug.
53
.

52
29 84
83.2
332
62
108
2
106
60
26
34
2
2.00
£
?_2
Sept.
.
1
93′
4′
–
93 73
7
66
7

20
1)
lndexcijfers
van
Standard
Statistics
Co.
2)
Einde
v. h.
jaar (resp.
maand).
3)
Ontleend
aan The
Commercial
and
Financial
Chronicle
De cijfers der
jaren
1925-1929
zijn maandgemiddelden.
Stock
exchange
calI loans.

Renewal
rate.
Bureau
of
Labor
Statistics.

Excl.
$ 18.523.502
v or leeningen
van
de Reconstruction
Finance Corp. aan gemeenten.