S JUNI 1935
AUTEURSRECHT
VOORBEHOUDEN.
Economischpw
–
statistische
Berichten
ALGEMEEN
WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
17E JAARGANG
‘WOENSDAG
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris:
Prof.
Mr. Dr.
G.
M. VerriJn Stuart.
ECONOMISCH-STATÏSTLSCHE BERICHTEN.
COMMISSIE
VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van liasselt; Jhr. Mr. L. EI. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele;
Prof.
Dr. N. J
Polak; Mr. Dr. L. F. II. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Ren gers; Prof. Mr. H. R. Ribbiu8; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. 0. Al. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: 11. M. H. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter dc Iloochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
vol gans tarief. Afministratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh t van Ditmar N.V., Uitgevers, Rotterdam,
Amsterdam, ‘s- Gravenhage. Postchèque- en giro-rekening No.
145192.
Abonncments prijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 00,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekende stukken: BiJkantoor Ruige plaat weg.
7 JUNI 1932
In den toestand van de geidmarkt kwam geen ‘ver-
anciering. Zelfs de maanciswisseling was niet in staat
eenige verievendiging te brengen in de geldvraag en
over den. ultimo heen. was cailgeid steeds ruim ver-
krijgbaar h % pOt. Ook de prolongatierente verari-
derde niet. De noteering bleef 1 pOt. Alleen particu-
11cr disco!) to liep nog een klei nig’heid verder terug,
zoodat het allerfijnste papier zelfs voor
/16
pOt. plaat-
sing vond.
* *
*
Blijkens den weekstaat van De Nederlandsche Bank
is de goudvoorraad deze week wederom toegenomen
en wel met
f
12 millioen. De voorraad zilver vertoont
(laaren tegen een daling van
f
1,5 iûillioeii, zoodat de
vermeerdering van den post munt en muntmateriaal
per saldo
f
10,4 millioen ‘bedraagt.
De bi i’tnenlandsciie creci ietgeving is met
f
5j inil-
lioen teruggeloopen; de post hinnen1andsc1ie wissels
daalde met
f
1,3 millioen en de post ‘beleeningen met
j
•
3,8 millioen. Terwijl de diverse rekeningen onder
8 JUNI 1932
No.
858
de activa der Bank
j
209.000 minder bedragen dan
cle vorige week, ‘bleef de post papier op het buiten-
land ongewijzigd.
Onder de passiva der Bank vertoont de biljetten-
circulatie een kleine inkrimping van
f
362.000. De
saldi in rekening-courant namen daarentegen met
f
5,4 millioen toe, tengevolge van een vermeerdering
der saldi van anderen g’rot
f
25,6 millioen en een
teruggang van het tegoed van ‘s Rijks schatkist groot
f
20,2 millioen. 1E-let beschikbaar metaalsaldo steeg
net
f
8,4 millioen; het dekkingspercentage bedraagt
iagenoeg 81 püt. tegen 80 pOt. de vorige week.
• *
*
De toestand ‘van de wisselmarkt is de afgeloopen
w’eek slechts weinig veranderd. De zaken waren van
eringe beteekenis. Dollars bleven met kleine fluc-
uaties eerder wat flauwer: 2.4655-2.4670-2.4630′,
lot 2.4647%. Bonden bewogen zich tusschen de 0.08%
en 0.1.1, slot 9.11%, latend. Bonden tegen Dollars de
geheele week ca.
3.601%
met slechts een ‘enkele afwij-
‘king tot 3.68%; slot 3.69. Marken 58.40-58.15-
58.37%. Fransche Francs 9.73%-9.72X-9.73%. Bel-
ga’s 34.50-34.42%-34.45. Zwitsersohe Francs ca.
48.0, met heel weinig schommelingen. Lires 12.65.
.Peset(‘s onveranderd 20.35. Het Noorden onveran-
derd. Canacleesche Dollars lager op 2.15%.
”
Tei-mijn Bonden op één maand waren van een zijde
sterk aangoboden op 1
3
12 cent onder kassa; driemaands
Ponden noteerden 1% c. onder contant. Dollars op
termijn’ hoogst onzeker. Aanvankelijk was men wat
optimistischer gestemd. Eén-maands noteerde rond
de cent, drie-maands rond de 2 cent disagio; lang-
zaam aan zijn deze prijzen weder teruggeloopen en
tenslotte werd pr op 170 resp. 330 punten onder
kassa afgedaan.
– De goudmarkt was nog steeds levendig. Engles lie-
pen onder de groote aanvoeren wat in ‘prijs terug;
zij noteerden ca. 2.48%. Sovereigns bleven 12.15.
Baren ri,.647% ‘â 1.648%.
Marken-bankbiljetten 58.20. Sc’hillingbiljetten iets
beter ca. 28.
446
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Juni 1932
DE TARWEWET.
De Tarwewet verleent aan den Minister van Bin-
nenlandsehe Zaken en Landbouw het recht om voor
te sclhrijven, dat tarwe!bloem en tarwerneel, die in ons
land worden gebruikt, voor hoogstens 25 pOt. worden
vervaardigd uit Nederlandsche tarwe. Het is in dit
seizoen niet noodig .gdbléken om het percentage hoo-
ger te stellen dan 22
3
/2
pOt., omdat op die basis alle
-Nederlandsehe tarwe, die daarvoor geschikt is, tot
bloem en meel kan worden verweeht. In het nieuwe
oogstjaar zal dat echter niet het geval
zijn.
De ver-
bouw van tarwe
is
in Nedeiland namelijk aanmerke-
lijk uitgebreid en te verwonderen is dat niet. De Mi-
nister heeft namelijk den gemiddelden prijs, die den
ver.bouwer voor zijn tarwe wdrdt -betaald, vastgesteld’
op
f
12,50 per 100 .KG. Dt is 2 h 2% maal de prijs,
waartoe tarwe van even goede kwaliteit van elders
betrokken kan worden en de tarwevebouw is dan ook
in Nederland, dank zij de tarwrewet, een zeer loonend
bedrijf geworden. Naast eenige andere steunmaat-
regelen (bijvooibeeld ten behoeve der suiker), waar-
van de abkeibouw de voordeelen geniet, is het voor-
al de tarwewet, die ertoe heeft geleid, dat de akker-
bouw in Nederland nu voorloopig wel in staat is, .de
moeilijke tijden door te konen, afgezien dan van die
-akkerbouw-streken, waar tarwe (en ook suiker) tot
nog toe niet met viucht verbouwd kunnen worden en
rogge een zeer groote plaats onder de verbouwde pro-
ducten inneemt.
Tarwe is nu een der weinige gerassen, welker ver-
bolLiw
in Nederland winst oplevert, terwijl voor ver-
schillende andere het
prijspeil
nog steeds uitermate
ongunstig is voor den producent. Ligt het nu niet
voor de ‘hand, dat vele akkerbouwers tot uitbreiding
der tarweteelt zijn overgegaan in de hoop of mis-
schien de verwachting, dat de overheid hen ook voor.
dat meerdere wel aan een loonenden
prijs
zal helpen?
Te lbeantwoorden blijft echter de vraag, of de regee
ring ertoe dient mee te werken, dat de bedoelde ver-
wachting vervuld wordt. Zoolang de wet niet toestaat,
voôr tar.webloem en -meel een hooger gehalte aa
inlaridsche tarwe voor te schrijven dan 25 pOt., is
1
dat door verhooging der nu geldende 22Y2 pOt. slechts
in zeer geringe mate mogelijk. Daarom is in land-
bouwi ringen reeds dikwijls de wen.sch geuit, dat ‘hèt’
wettelijk maximum vérhoogd worde op bijvoorbeeld
40 pOt., met handhaving natuurlijk, ook voor die ver-
groote hoeveelheid, van den aan de verbouwers gega-
randeerden erkoopprijs van gemiddeld
f
12,50. Dit
zou -weder een aamnerkeljke verhooging ‘beteekenen
van den broodprijs. Het lijkt onwaarschijnlijk, dat de
volksvertegenwoordiging er voor te vinden zou zijn,
om dezen nieuwen last aan de bevolking op te leggen
ten ‘behoeve van den akkerbouw, nu deze reeds op
verschillende wijzen steun geniet. Zelfs de belanghdb-
benden verwachten dan ook nauwelijks, dat de regee-‘
ring een wetswijziging ter verhoogin’g van ‘het percen-
tage zal voorstellen. Gedeeltelijk
–
hangt dit ook samen
met ‘het feit, dat er voor andere takken van het land-
bouwbedrijf, die, toen de tarwewet ‘bij de -Staten-
Generaal in behandeling was, hog niet in grooten
nood verkeerden, doch. met welke dat nu wel het geval
is, steunmaatregelen worden beraamd of reeds zijn
genomen. Ook industrie en scheepvaart komen voor
hulp in aanmerking of genieten clie reeds en de fi-
nanciöele mogelijkheden, welke voor zulke steunver-
leening in Nederland bestaan, zijn allerminst on-be-‘
grensd. Daarom kunnen alleen die bedrijfstakken ge-holpen worden, welker voorbestaan als een nationaal
belang -te beschouwen valt en die inderdaad als gevolg’
der crisis met ondergang worden ‘bedieigd. D akker-
‘bouw verkeert dank zij den reeds verleenden steun
over het algemeen niet in laatstgenoemden toestand
en komt dus onder de tegenvoordige omstadigheden
niet in aanmerking voor verdere hulp, die nu ver-
INHOUD.
BIz.
DE TARVE WET
door
Jan Sohilthuis ……………… 446
Agrarische en grondstoffenproducenten contra de nijver-
heid
door
W. J.
van de Woestijne ………………. 447
Het overheidsbedrijf door
E. J. Abrahancs ………… 449
De economische grondslagen der diamantindustrie III
(Slot) door
John de la Valette ………………..449
De Indische middelen over Februari
1932 ………….
451
BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
Twijfelmoedigheid ten opzichte van Ottawa door
Prof.
P
. Geyl ………………………………..
453
AANTEEKENINGEN:
Steun aan de scheepvaart ………………….
454
Indexcijfers van groothandeisprijzen …………..
455
INGEZONDEN STUKKEN:
De contramine en het wereldherstel door
L.
de Bree 456
MAANDCIJFERS:
Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen ……..
457
Overzicht van de Indische middelen…………..
458
BOEKAANKONDIGING
…………………………..
458
ONTVANGEN BOEKEN ………………………….
458
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
459-464
Geidkoersen. – Wisselkoersen. – Bankstaten. – Goederenhandel.
langd wordt in den vorm van het betrekken in de
werkingssfeer der tarwewet van de hoeveelheid, waar-
mede de Nederlandsch tarweproductie onder haar
invloed is toegenomen.
Bij de behandeling der -wet in -den winter van 1930/
1.931 in de Staten-Generaal is dit punt herhaaldelijk
ter sprake ‘gekomen. Zoo is in .-het Voorloopig Verslag
reeds gewezen op de kans, ‘dat de ttrwewet kon leiden
tot een ongewenschte aanmerkelijke uitbreiding van
de tarweteelt in Nederland en den Minister is daarbij de vraag gesteld; welke whniiboi-g er tegen zulk een
uitbreiding (bestond.
Blijkens de Memorie van Antwoord zag de regee-
ring niet op tegen een ,,redelijke uitbreiding van den
tarwebouw, met alle voorzichtighe:id toegepast”, doch
een ,,abnormalen uitbouw -der tarvteelt” achtt6 ook
zij ongewensoht. In ,,voorzichtige ‘hanteering” van het
percentage van het verplichte gebruik van inlandsche
tarwe als grondstof van tarwebloem en -meel zag zij
daartegen echter een voldoend voorbehoedmiddel,
terwijl naar haar meening. ook de maatregelen, die
ten behoeve van andere takken van landbouw reeds
genomen -waren of nog zouden worden genomen, een
groote uitbreiding der tarweteelt zouden voorkomen.
Als deel der tarwewet werd uitdrukkelijk aangege-
ven het stabiliseeren van den bestaanden toestand,
ook ten aanzien der tarweproductie, welker dreigen-
cle verdere
–
vermindering de regeer.in-g om verschillen-
de redenen wenschte te voorkomen.
Bij de mondelinge -behandeling der wet in de
Tweede Kamer ‘heeft de Minister op 23 December
1930 naar aaole:iding van opmerkingen, die verschil-
lende leden hadden gemaakt, nog eens uiteengezet,
waarom voor een -belangrijke uitbreiding der tarwe-
teelt niet behoefde te worden gevreésd. Daarbij bleek
nogniaals, dat de regeering zulk een uitbreiding, als
neveiagevolg der tarwewet, niet in de hand weuschte
te werken.
Toch ‘hoort men nu de verwachting uitspreken, dat
cle van, voor brood bruikbare tarwe ditmaal die van
het vorige jaar wei eens met 100.000 ton zou kunnen
overtreffen, en -gezien liet feit, dat -de Minister in
November 1930 de jaarljksche Nederlandsch tarwe
productie schatte op ongeveer 150.000 ton en de hoe-
veelheid van den oogst van’ 1931, die met behulp der
tarwewet in ‘het brood is en wordt verwerkt, 140/
CHE BERICHTEN
447
8 Juni 1932
ECONOMISCH-STA
t
150.000 ton bedraagt, zou zulk een vermeerdering,
ook als zij niet ten volle dien omvang zou verkrij-
gen, zeker als abnormaal dienen te wor•eri aange-
merkt. Blijkens hetgeen de Minister bij de behande-
ling der wet heeft opgemerkt, ligt het echter geens-
zins in de bedoeliig der regeeririg, den steun aan
den tarweprijs overeenkomstig uit te breiden. Dit zou
trouwens ook allerminst liggen in de lijn der maat-
regelen, d.ie tegenwoordig tot steun van noodlijdende
bedrijfstakken genomen worden. Zij heb’ben ten doel
om clie ledrjfstakkert voor ondergang te helpen be-
hoeden en ze hij te staan bij het doorworstelen dezer
moeilijke tijden. indien dat geschiedt in den vorm
van het omhoog brengen van de
prijzen
der produc-
ten ten koste der gemeenschap, dan kan dat slechts
gelden voor een gelijk blij venden en liefst voor een
eenigszins verminderden omvang der productie, en
zeker niet voor een sterk vermeerderde jaarlijksche
hoeveelheid van het gesteunde product. Men zou zich
even;rnin kunnen voorstellen, dat de nu voorgenomen
steun aan dcii prijs dei’ zui”elproducten ten volle toe-
passing zou blijven vinden, indien de Nederlandscihe
productie daarvan een volgend jaar, omdat hij den
kunstmatig verhoogden prijs cle mcli veehouclerij beter
reudeerde dan andere takken van het veeteeit’bedrijf,
met bijvoortbeld 50 pOt. zou worden verhoogd.
Zoowel cle tarwewet zelf (en haar lbegrenzing van het percën’tage op 25 pOt.) als de ‘bij de bchancleling
dier wet uitgesproken bedoelingen der regeering, de
bestaan cle financ.iëele mogeli kheden, het gezond ‘er-
stand, en de hillijkheid verzetten zich dus tegen ‘liet
brengen van de vermeerdering in de tarweproductie
onder de werking der tarwewet. Ondanks dit alles
echter verluidt den laatsten tijd, dat dit langs een
omweg toçh geschieden zal. Men zou. namelijk van
zin zijü’ om niet cle’hoeveelUaeid Nederlandsche tarwe
te “erhoogen, die in het brood wordt verwerkt (daar-
‘oor zou verlooging van het percentage noodig zijn),
maar vel den prijs, dien de tarweverbouwer ontvangt
voor zijn tot dat doel afgeleverde ‘tarwe. De gew’cnsdh-
te steun, ook voor de uitbreiding der tarweproductie,
ware daarmee verkregen, want natuurlijk kan het den
vcrbou.wer onverschillig zijn, of hij voor een grooterc
hoeveelheid dcii nu ‘geldenden prijs ontvangt, dan
wel voor een onveranderde hoeveelheid een Ihoogeren
J)r].jS. Mogelijk is deze uitweg zeer zeker, want cle wet
stelt geen grens aan den prijs, dien de Minister den
jroduce.nt voor zijn aad de ‘bloem- en meelfabrieken
afgdleverde tarwe garandeert, maar het ongewenschte
karakter van een dergelijice uitbreiding der steunver-
ieen.’ing, die evenals veihooging van het percentage verhooging van den brooclprijs niet zich moet bren-
gen, ligt voor de hand. Odhoopt niag intussdllell
wor-
tien, dat de’herichten, die ten deze de ronde doen,
WI
uist zullen blijken en dat dit middel om langs een
omw’eg de tarwewet te doen dienen voor een doel,
waarvoor zij kennelijk niet bedoeld is, niet zal worden
to’dgepast.
.1)
JAN SCHIL’rnws.
i) Nadat dit artikel reeds tem’ perse was, is gebleken,
dat
Cr
op vem’vulling van deze hoop weinig kans bestaat.
ie
dagtdacleii van
5
Juni bevatten namelijk de mededee-
ling, dat de prijs, dien de boeien voor hun tarwe ontvan-
gen, ie verband met de uitbreiding der l)rOcluCtic ,,voorloo-
pig” verhoogd wordt van
f12,50 op f 15
per 100 KG.
Voorloopig wordt deze verhooging genoemd, omdat voor een
definitieve verhooging eerst de commissie van advies moet
worden gehoord. Wel echter is deze voor.loopige maatregel
reeds van kracht geworden.
AGRARISCHE EN GRONDSTOFFENPRODUCÉNTEN
CONTRA DE NIJVERHEID.
Een van de lbelabgrijkste verschijnselen in de hui-
dige crisis is de daling van het algemeen prijsniveau,
zooals dat in de indexcijfers voor de groothandeisprij-
zen tot uitdrukking komt tot het v66rooriogsdhe peil.
Storingen
in
het economisdhe verkeer wordet bijna
steeds zichtbaar in ‘het geldwezen. Dat dit zoo zijn
moet is volkomen helder, indien we de waarde van
liet geld definieeren als de reciproke waarde van de
goederen of minder nauwkeurig, als het kwantum
goederen, .dat ‘oor een eenheid ‘geld te koopen is. De-
preciatie van de goederen vindt dan haar uitdruk-
king in appreciatie van het .geld en omgekeerd. Hier-
bij is het onverschillig of de oorzaak van ‘de waarde-
verandering ‘hij de goederen dan wel bij het geld ge-
zocht moet worden. Indien het nu mogelijk zou 2ijn
bij iedere waarde-overdracht, dus zoowel ‘hij ‘koop als
bij betaling rekening te houden met de momenteele
geldwaarde, dan zou de waardeverandering van ‘het
geld nagenoeg geen invloed uitoefenen op de bezits-
en koppkrae.htverhoudin.gen. Dit is evenwel niet liet
geval. Daardoor wordt de waardeverandering van ‘het
geld, zelf in vele gevallen gevolg van storingen in
het economische evenwicht, •weer oorzaak van nieuwe
veranderingen. Ook al zoekt men dus de primaire
oorzaak van de huidige crisis niet in de relatieve
seharsdhte van het goud, dan nog lcatt men in de
deflatie een belangrijke factor in de huidige even-
wio.htsverstoring zien.
Deze evenwichtsverstor.ing komt tot uitdrukking in
cie relatieve prjsverander.ing der, goederen.
Door de zinrijke indeeling lidht de Duitsche sta-
tistiek ‘betreffende de grooffiiandelsprijzen van ,,Wirt-
schaft and Statistik” ‘) ons in ôtrent ‘den iiard van
deze verschuivingen.
Stellen wij 1913 = 100 dan was per Dec. 1931 het
indexcijfer voor:
T. Totaal agrarische goederen ………….04,5
II.
koloniale producten …………..90,7
iii.
grondstoffen. en halffaihrikaten ….96,5
eindproducten der nijverheid ‘ …..130,4
Duidelijk teekent zich liiei de .spanning af, die
d)ntstaan is tctssc’hen de groepet’i T, II, III en groep
iv.
in ‘de laatste jaren en voôral ‘gedurekde de crisis,
is deze spanning toegenomen.
Immers per Dec. 1928 i) ‘bedroegen de Duitsdhe in-
ciexcijfers voor:
T. Totaal agrarische goederen ………….1.34,1
,,
koloniale producten …………..1.24,6
,,
groidstoffen en haiffabrikaten . . , . 134,1.
iv.,,
ci.ndproducten der nijverheid ……1.59,5
De nij verhei dsprod ucten in D u i tschland blijken dus
dealgenieene prijsdaieu’cle tendens niet in gelijk tem-
po te kunnen volgen. Er is geen reden om aan te
nemen, dat dit in andere landen anders zal zijn. De
starie’tdl van de lirijzen der .nijverheiclsproclu.eten kun-
nen we ten dccle verklaren uit de. star’heid van hun
kostenelementen voornamelijk dc 1apitaalkosten en
de bonen. Bovendien -is cie nijvei1heidsproductie be-
trekkelijk gemakkelijk .i ii te krimpen ,i mm tegenstelling
tot cle grarisehe, dloordat in véle gevâllen de varia-
bele kosten nog ‘btreidcelijk groot zijn en dus, zoo-
cira deze niet uit ‘de opbrengst voldaan kunnen wor-
den, productieheerking de minst nadeelige taktiek
is. Vooral i,aar ‘in den landbouw niet ,,eigen volk”
gewerkt wordt en dit personeel tengevolge van de
depressie geen arbeid in de industrie kan vinden en
dus hij stopzetting van de landbouwproductie toch
tot last blijft van het gezin, zijn de vaste kosten hoog
en zal dus niet spoedig tot “erminderiug van de
t)
Maandschrift Ceutr. Bur.
v
. d. Stal. 1932. af
1. 2 bl. 345.
2)
Maandschr. Ceutr. llur.
Y.
d.
Stal. 1929 afi.
6 bi. 1016.
448
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 J’uni 1932
productie worden overgegaan. Wel zien we dan ook
belangrijke verschuivingen in de aanwending van den
grond voor verschillende gewassen, maar de totale in
cultuur genomen grond schijnt niet noemenswaard
van de ‘prijzen der land’bouwgewassen af te hangen.
Evenmin schijnt een snelle overgang van intensieve
cultuur naar meer extensieve mogelijk. Reageert dus
het aanbod van agrarische producten slechts zwak
op de prijzen, ihetzelfde kan gezegd worden van de
vraag. Dè vraag naar agrarische producten :is weinig
elastisch. Beide omstandigheden tezamen maken het
veiklaar1)aar, waarom een landbouwcrisis zoo’n sle-
pend k’aiakter kan ‘hebben. Op een iets te groot aan-
bod dalén de prijzen ‘sterk, zonder dat dit tot noe
nisaaidige inkrimping van de productie of ver-
meerdriiig ‘van de consumptie leidt. Waar nu ht
teveel ,aan agrarische producten niet volledig toe’e
schrev kan worden aan een toevallige omstandigheid
als 66n buitengewone oogst, •aar ‘hier factoren met
permanent karakter mede werken, hebben wij dus
naar ‘.11e waarschijnlijkheid met een’ zeer lange
periole’ van lage ‘graanprijzen te maken. ‘Waarschijn-
lijk zal suiker in een soortgelijke positie verkeeren.
Lanstrchen, die in hoofdzaak land’bouwproducten
en •gr’dndstoffen uitvoeren en nijvevheids’prod ucten
invoeren, ondervinden van’ de verschillen in prijs-
daling in hooge mate de gevolgen.
;I:uidexcijfers groothandeisprjzen in N. O.-I.
1)
(1913 = 100).
Uitvoerartikelen
Invoer- Uitvoer- in pCt. van de
artikelen artikelen invoerartikelen
1928
……..
155
125
81
.
1929
……..
155
123
80
1930
………
146
88
60
Oct.
1931 .”
……
107
61
57
De zuiver industriëele streken ondervinden •de ge-
volgen ‘va’n de ‘prijsdaling van de agrarische produc:
ten en grondstoffen op tweeërlei wijze. In de eerste,
maar niet in de vobrnaamste plaats, .profiteeren zij
van deze lage prijzen als consumenten. Hier staat
tegenover, dat de icoopkracht
1
yan de’ agrarische lan-
den als afnemers van industriepro’ducten daalt.
Zien wij af van versdhuiving in de bataling door
credietverstrekking en bovendien van de reeds be-
staande schuidverhoudingen, dan moet ‘bij prijseven-
wi.cht tusschen agrarische en industriëele producten
de volgende betrekkin’g bestaan.
Ha pa = Hi
Pl.’
Waarin Ha en Hi resp. de hoeveelheden agrarisch
en industrieel product, die omgezet worden, voorstellen
en
p
en
Pl
hun prijzen.
Agrarische landen
zijn
zeer
dikwijls
de debiteuren
van de industrieele. ‘De totale waarde van hun uit-
voer (H
a
pa) dient dan ook niet alleen om den invoer
van industrie producten (III
Pl)
te betalen, maar
moet bovendien strekken om een uit vroegere trans-
acties voortgekomen rente en aflossing te voldoen.
Stellen wij deze laatste voor door C. Dan hebben we
Ha pa =
ii Pl
+ C.
De invoer van industrieele producten kunnen we
dus alzoo uitdrukken:
–
HI = H
a
p
a
—0
11
paO
Pl
Pl
Pl
–
Wanneer wij den invloed van de prijsverhoudin’g
tusschen agrarische en industrieele producten onder,-
zoeken mogen we afzien van een eventueele, daarvan
onafhankelijke trend. Waar bovendien de elasticiteit
van de agrarische producten tamelijk klein is kunnn
we zonder groote fouten Ha als constant aannemen’:
Daalt nu pa meer dan pi dan wordt Ha –kleiner:
Pl
Bij e”n daling van pi wordt — grooter. Beide ter-
‘rr
Pl
‘) Zie’ Maandschrif t Centr. Bur.
v.
d. Stat.
1932
afl.
2,
bI. 208.
men werken dus.in
de richting omHi te doen ver-
minderen.
Een sdherpe ‘daling van den afzet van industrie-
producten in agrarisch landen is dus te verwacht
en treedt in feite ook op.
De totale waarde van den invoer in N. O.-I. ver-
mindert, niet alleen dalen de
prijzen
van de invoer-
artikelen, ,,maar ook de ingevoerde hoeveelheden,
nl. door de geringe kapitaalsinvestaties van het Euro-
peesdhe bedrijfs1ven en door de – onder invlbed
van de geringe opbrengst der ‘bevolkingsproducten en
van de doorgevoerde loonsverlagingen – aanmerke-
lijk gedaalde koopkracht der In!heemsche bevolking”
1)
Nemen wij aan, dat voor langen tijd de prijzen der
agrarische producten laag 4,ullen blijven dan ‘kan
alleen een ver’ gaande prijsdailing van de industriëele
producten ertoe leiden, dat quarttitatief veel ind’us-
triep’roducten in agrarische landen worden afgezet,
immers:
H1 Pl = H5 Pa – 0.
Dus bij gegeven Ha, Pa en 0, is ii omgekeerd even-
redig aan pi.
Tegenover de dalende koopkracht van de agrari-
sche streken, staat een tendens tot
stij’ging
hij de4
inclustriëele, doordat nu minder ‘voor agrarische p
r
oL
ducten behoeft te worden uitgegeven en dus meer voor
industriöele overblijft. Toch is hier geen volledige’
compensatie te verwachten. De in ‘de industriëele
landen vrijgekomen koopkracht zal zich zeer waar-
schijnlijk richten op andere producten en kwaliteiten
dan door de agrarische landen afgenomen werden.
Wij zullen dus ‘verschuivingen in de productie te ver-
wachten hebben. Zulke verschuivingen gaan ‘gepaard
met vertragin,gsverschijnselen, d.w.z. met werkloos-
heid, dus vermindering van de koopkracht.
Welke ‘bittere realiteit de ongelijkmatige prijsdaling
van agrarische producten en grondstoffen eenerzijds
en nijverheidsproducten anderzijds tengevolge heeft,
blijkt als wij schattingsgewijze de formule
HI Pl = Ha Pa —0
gaan toepassen.
‘De
‘0 kunnen wij zonder ‘groote fout
laten vervallen, omdat dit bedrag hoogst waarschijn-
lijk in de industriëele streken ‘wordt omgezet door de crediteuren van de agrarische.
Wij kunnen dus schrijven:
Ell
Pa
H
a
f
pi
‘
Nemen wij het jaar 1927 als basis, dan ‘blijken
voor het jaar 1931 de indexcijfers voor groothandels-
prijzen in het algemeen, zoowel als voor ‘voedin’gsmi.d-
delen in ‘het
bijzonder
tot 66 pOt. te zijn gedaald.
Aangenomen, dat de prijs van nijverheidsproducten
is samengesteld uit 50 pOt. grondstoffen, 25 pOt.
arbeidskosten en 25 pOt. ka’pitaalkosten, en dat de
arbeidskosten ‘door rationalisatie en loonsverlaging
met ongeveer ‘8 pOt. en de kapitaalkosten met 15 pOt.
daalden, dan correspondeeit hiermede een totalé prijs-
daling van de nijverheidsproducten tot 77 pOt. van
hun prijs in 1927.
111
Pa .66
= 0,86. of Hi = 0,86 lla.
Ha Pl
77
Waar nu de vraag naar agrarische producten ‘en
grondstoffen (afgezien van een trend ‘door hevol-
kingstoename) waarschijnlijk’ niet grooter, maar eer-,
der iets kleiner geworden is, volgt hieruit dat thans
de
afzetmogelijkheid
van nijverheidsproducten tegen
agrarische en grondstoffen sinds 1927 met ongeveer
14 pOt. gedaald moet zijn met waarschijnlijk een even-
redige ‘vermeerdering ‘der werkloosheid in de debe-,
treffende industrietakken.
Voor 1932 liggen de verhoudingen nog veel on-
guntiger.
‘
‘
W. J. VAN DE WOE5TIJNE.
1)
Maand,schr. Ceutr. Bur.
v.
d. Stat.
1932
all.
2 bi. 2071.
8 Juni 1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
449
HET OVERHEIDSBEDRIJF.
De heer E. J. kbrahams, Wethouder voor de Ge-
meentebedrijven en de Handelsinrichtingen te Am-
sterdam, schrijft ons:
De redactie van dit weekblad is wel zoo vriendelijk,
mij in de gelegenheid te stellen te antwoorden op de
bemerkingen, welke de ‘heer Mr. P. G. Kni’bbe’ op
mijn vorig artikel meent te moeten maken.
Ik kwam tot het besluit, genoemd artikel te schrij-
ven naar aanleiding van verschillende aanvallen, die
op ‘het over’heidsbedrijf als zoodanig werden gedaan.
Vaak wordt daarbij aangevoerd, dat de verhouding
tot het gemeentepersoneel een lbeletsel zou zijn, om
bij bchoorlj’ke tarieven behoorlijke winsten te maken,
terwijl ook wordt gesteld, dat het gemeentebestuur
met de tarieven der monopolistische bedrijven z66 kon
handelen, dat willekeurige verhoogingen de gemeen-
tekas zouden kunnen stijven. Tegen deze ‘beweringen
richtte zich mijn betoog.
Thans komt de heer Knitbbe ons mededeelen, dat de
tarieven niet redelijk zijn •en dat de winsten, ‘die ge-
maakt worden, niet zouden mogen worden gemaakt.
Tussdhen deze twee meeningen ‘bevind ik mij naar
ik hoop in het ,,juste milieu”. Ik zal nu de opmer-
kingen op den voet volgen.
De heer Knibbe meent, dat ‘het telefoontarief in
Amsterdam te hoog is; mogelijk weet
‘hij,
dat dit tarief
eerst onlangs is verlaagd, ‘dat het in November nog-
maals wordt verlaagd en dat B. en W. in het vooruit-
zicht hebben gesteld, te beproeven, het volgend jaar
nogmaals met een verlaging te komen.
Wij zijn het er over eens, dat vooral in den tegen-
woordigen tijd de industrie niet alle mogelijke mid-
delen moet worden geholpen. Mogelijk weet de beer
Knibbe, ‘dat nog onlangs B. en W. van Amsterdam
hebben bepaald, dat wat de electriciteitstarieven be-
treft, voor de industriëele grootvei4bruikers een rege-
ling is getroffen, waarbij zij het tarief betalen, be-
rekend gemiddeld naar de twee laatste maanden, ter-
wijl alles wat daarboven wordt gebruikt voor
3%
cent
per K.W.U. zal worden geleverd, dit ter aanmoedi-
ging. Denkt de heer Knibbe, dat een particuliere
maatschappij daartoe licht komen zal? Maar Mr.
Knibbe maakt het zich gemakkelijk; ‘hij zegt niet dat
voor gas en electriciteit de tarieven te hoog zijn, hij
vertelt ons alleen, dat hij de winsten te hoog oordeelt.
Het blijkt, dat hij *inst uit het overheidsbedrijf
verkregen onoorbaar acht. In dit opzicht versdhil ik
met hem van meening; ik schreef reeds, dat bij ‘be-
hoorlijke tarieven een redelijke ondernemerswinst
volkomen geo.orloofd is en ik ‘herh aal, dat ‘dan nog het
voordeel boven het particulier bedrijf, waar men zich
ten opzichte van de winst zeker geenerlei ‘beperking
oplegt, overblijft, dat die winst ten algemeene nutte
wordt aangewend.
Het is wel merkwaardig, dat de •heer Knibbe daar-
na komt met de mededeelin’g, dat van een of andere
socialistische these, het Amsterdamsc’he trambedrjf
het slachtoffer is geworden. Wie weet, hoe overal het
trambedrijf noodlijdend is, wie weet, hoe bijv. in Den
Haag, waar het door den heer Knibbe zoo ‘hoog ge-
roemde stelsel van gemengd bedrijf bestaat, de f’inan-
ciëele uitkomsten van dit bedrijf zijn, moet zich toch
vel verwonderen over deze uitlating van Mr. K. De ‘bewering op bladzijde 431 geuit, dat men het
bij water-, gas- en electricite’itstarieven wèl in de hand
had, de tarieven voor de weinig-gebruikers te druk-
ken en die voor de veel-gebruikers hoog te houden,
getuigt althans voor Amsterdam van een zoo ontstel-
lend gemis aan wetenschap ‘bij dezen
geachten
criti-
cus, dat ik ‘het ook om niet te lang te worden hierbij
maar laten zal.
Ik heb voor het betoog van Mij. K. niet minder sm-
pathie, dan hij voor het mijne, doch ik moet ‘hem toch
ernstige studie aan de bron in overweging geven.
DE ECONOMISCHE GRONDSLAGEN DER DIAMANT-
INDUSTRIE.
(De vooruitzichten voor den aandeelhouder. De
menschelijke factor in de ontwikkeling.
Beredeneerd optimisme.)
III
(Slot.)
in ons tweede artikel behandelden wij de uitwer-
king van de beperking der voortbrenging op den prijs
van diamant, en kwamen •daarbij tot de slotsom, dat
uit een verbetering van den algemeenen toestand, gelijk
zulks ook na vroegere depressies geschiedde, een snelle
wederopbloei der diamantindustrie zou voor tspraiten.
Een andere vraag, die wij nog moeten beantwoorden,
is, welk effect het sluiten der
mijnen
op de ‘aandeelen
der betrokken maatschappijen zal hebben, in ‘het ‘bij-
zonder op die van de De Beers Oonsoli’dated Mines
Ltd., niet alleen verreweg de ‘belangrijkste, doch wier
aandeelen bovendien in vele landen op .groote schaal
worden verhandeld.
De vierde grafische voorstelling toont de schom-
melingen in ieder jaar der hoogste en laagste notee-
ringen van de gewone aandeelen der De Beers maat-
schappij. Eveneens zijn de veranderingen aangegeven,
die ‘de winst- en verliesrekening dezer onderneming
van jaar tot jaar heef t ondergaan, alles uitgedrukt in
indexcijfers op ‘basis van 1913 = 100. )
In het algemeen gesproken, iblijkt, dat de notee-ringen der aandeelen min of meer in overeenstem-
ming zijn geweest met ‘de werkelijke winsten, hoewel
ze in den regel een weinig hierop vooruit zijn geloo-
pen. Zooals te verwachten was, zijn de maximum-no-
teeringen, die ‘de ‘hoogtepunten van speculatieven aan-
koop aanduiden, extremèr in hare schommelingen dan
de minimum-noteeringen. Wat de winstljn betreft,
zien wij het effect van de teru’gslagen in 1907, 1915,
1021 en 1931, door ons reeds als jaren van algemeene
depressie gekenmerkt, met uitzondering van 1915 in
welk jaar de ‘beweging, zooals wij reeds analyseerden,
haar eigen oorzaak ‘had.
Er bestaat echter één groot verschil tusschen ‘die
vroegere tij’den, waarin eveneens de productie sterk
werd ingekrompen, en de situatie, zooals ‘die zich op
dit oogènblik ontwikkelt. Dat verschil ligt in ‘de groo-
te voorraden, die thans aanwezig zijn.
Men kan aannemen, dat de groote Zuid-Afrikaan-
sche maatschappijen en hare verkoops-organisatie de
Diamond Oorporation, voorraden bezitten, die zelfs
tegen ‘de geldende lage prijzen, eene waarde van om-
streeks E twintig millioen (papier ponden) vertegen-
woordigen. De productie-kosten zijn grootendeels,
vermoedelijk zelfs geheel, in de afgeloopen jaren af-
geschreven. Het is mogelijk, dat er tegen een gedeelte
dezer voorraden ‘beleeningen hebben plaatsgehad, maar
er is alle reden om aan te nemen, ‘dat, in’dien •dit al
het geval is geweest, de op deze
wijze
opgenomen ‘gel-
den, slechts zeer gering zijn in verhouding tot ‘de
waarde van den totalen voorraad. Derhalve zal er, bij
het ‘hervatten van den verkoop dezer voorraden, ter-
stond een zeer aanmerkelijke winstinarge in ‘den ver-
koopsprijs zijn ‘begrepen, welke, hetzij rechtstreeks, hetzij via hare deelneming in ‘de Diamond Oorpora-
tion door de ‘betrokken producenten zal worden ge-
realiseerd.
Men kan dus veilig aannemen, ‘dat ‘bij een opleving,
ook de winst-curve weder snel zal stijgen, overeen-
komstig de an’tecedenten van 1907, 1.915 en 1021 toen,
evenals thans, de productie ook was stopgezet of in-
gekrompen.
De geschiedenis leert ons echter tevens, dat het,
om ‘dit doel te ‘bereiken, noodzakelijk is, dat de wereld-
productie van diamant beperkt moet ‘blijven binnen
grenzen, ‘die met ‘het’ w’ereldverbruik in overeenstem-
ming zijn. Op dit oogenblik bestaan er overeenkom-
1)
Het halve vershi1 tusschen den hoogsten en laa.gsten
koers van
1913
is als
100
aangenomen.
450
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Juni 1932
sten, die eenerzijds ‘de voortbrenging ‘beperken en an-
derzijds den afzet van ruwe diamant op de wereld-
markt regelen. Bestaan er afdoende redenen om aan
te nemen, ‘dat deze overeenkomsten op het punt staan
ontbonden te worden, gelijk sommigen, misschien wel
wat overhaast, hebben afgeleid uit de nog al bittere
woorden, ‘die, in en buiten ht Zuid-Afrikaansche par-
lent tusscien de belanghebbenden zijn gewisseld?
Wanneer wij aan deze zijde van het vraagstuk hier
aandacht gaan schenken, verlaten wij daarmede voor
een oogeublik het terrein, waartoe wij ons tot dusver
hebben beperkt, t.w. het uitsluitend •econbmisch en
statistischë, en moeten wij zekere persoonlijke elemen-
ten in het geding brengen. Maar zijn economische f ei-
ten, in den ‘grond, niet slechts de resultanten van op
elkaar inwerkende menschelijke krachten? En geven
economische statistieken eigenlijk ooit van iets anders
een – beeld, ‘dan van de uitwerking. der menschelijke
handelingen? Laat ons daarom zoo kort mogelijk de
menschelijke factoren nagaan, ‘die aan het werk zijn
in verband met wat wij tot dusver geheel onpersoon,-
lijk als ,,pioductie-:heperking” hebben aangeduid.
De opwekkendë transatlantische drogrede, als zoude
een verlaging van prijzen, gepaard aan ,,high pressure
salesmansh ip”,
d.w.z.
enthôusiaste en systematische
verkoops-organisatie, ten allen
tijde voldoende zijn om
de vraag naar een bepaald artikel on’begrensd
01)
te
schroeven, en daardoor ieder bedrijf tot bloei te ‘bren-
gen, ongeach’t den omvang der productie, héeft in deze
laatste jaren in ‘vrijwel ‘alle groote industrieën een
tegenspraak te verduren gehad. In ieder geval heeft
deze opvatting nimmer groote instemming gevonden
bij hen, die ‘de diarnantinlustrie h’dbben geleid. In-
tegendeel, reeds vanaf 1,880, toen ‘de onderscheiden
diamantmijnen in het Kimberley district vreenigd
worden in de Do Beers maatschappij, is het steeds ‘het
streven dier maatschappij geweest om de productie
van diamant strikt te handhaven, tot een bij ‘het we-
reldverbruik passende ‘hoeveelhei4 en ‘terzelf der tijd
de prijzen te stahiliseeren door den, verkoop in 66n
hand te organiseeren. Dat er siel.ing mpest blijven
bestaan, zoowel in de mate der productie, als in het
peil der prijzen, is geblëken uit – en tevens boves-
tigd door – de voorafgaande analyse. In tij’den van
algemeenen voorspoed, zoowel als gedurende peried’eii
van dpfssie is dit richtsnoer gevôl’d, en het ‘heef t,
grosso modo, f0 het voordeel gewerkt zoowel vitn ‘de
diamantindustrie als. van den ‘dirna’thn’del En dit
is zoo doorgegaan tot ongeveer het jaar 1925.
Uit de derde ‘grafische voorstelling
1)
ziet men dui-
delijk, dat vanaf ‘dat tijdstip, de opkomst van andere
groote dia’mantproducenten ‘begon in te werken op de
toepassing der’ beredeneerde, tot dusver door de De
Beers groep gevolgde, pro:ductiepolitiek. Voor zoo-
verre deze ‘producenten’ zelve pok mijnbouwmaa-
schappijen, hetzij . Belgische of Portugeesche enz.
waren, liepen ‘haar belangen tenslotte in dezelfde
richting als die der
Zui’d-A15ikaansche
•di.amantaat-
ichappijen. Na eenige onvermijdelijke vertraging, ten-
gevolge van ‘het aanpassen der wederzijdsche persoon-
lijke belangen, kon dan ‘ook ‘ht resultaat worden be-
reikt, dat de toevoer naar ,de markt in on’dering over-
leg en met wederzij’dsche goedkeuring kon worden
geregeld.
in verband met de alluvialp, productie echter, kwam
ei den geheel nieuwe factor in het spel, aangezien
het behëer van dit gedéelt der productie aanvânke-
lijk ih handen ‘van individueele ,,prospectors” lag,
om in recenter tijden in die der Unie regeering over
te, gaan. 1
–
let hetrekkelijk eenvoudige vraagstuk om
de persoonlijke belangen der in’du.striëelen onderling
te, regelen, of, in het geval der kleine ontginners,
hun Productie op te ko’oen, werd belangrijk gecorn-
liceerd door de instelling, van Staatscontrôle, eener-
zijds tengevolge van oerwegingen omtrent het uit-
eindelijk ibelang ‘van Zuid-Afrika als geheel genomen,
anderzijds door de politieke berekeningen van porno-
en en prtijen. Wij ‘behoeven hier niet in een naderc
besch’ohwing te treden van ‘de vrij hef tige ‘argumen-
ten, die gewisseld zijn ‘tusschen de vertegenwoordigers
der De Beers groep en der Zdi’d-Afri’kaarusche regee-
ruig. Evenmin ‘is het, ‘na de voorafgaande analyse,
noodig de beslissing om de mijnen tesluiten te billij-
ken. Wel echter moeten, wij nog even stil staan ‘hij de
v’rrnoed.elijke uitkomst van de bestaande oneenigheid.
), Zie
Econ.-Stat.
Ber. van t
Juni ji.
1;
1′
ii
ic
00
10
‘0
,0
io
40
–
c’m’
IT I!’.DT-.
0 O
0
–
c”
ç
r
.
U. ‘.D
T–
CO O’,-‘ –
00000.000 – -.-.-.- – – – – –
—
Hoogsioersen der gewone aanIe,.
Laagste koersen der gewone aandeekn: Bedragen vn de winst- en ‘vérliésr’ekening.
‘. …
(L’
¼Y
I’
5
‘IJS
L)’
C4 c
C•’J Ç.4 c-i m,cfl
0′ O
0′
0′
o
0′
0′
8 Juni 1932
ECONOMISCH-STATIST,ISCHE BERICHTEN
451
Op het ooenblik i.i het geheele vraagtuk in studie
bij een Koninklijke Oommissie, ingesteld door de
regeering der Unie, met opdracht den toestand in de
diamantindustrie en -handel in al zijn vertakkingen
te bestudeere’n. en voorstellen aan de regeering te doen.
Dat actieve concurrentie tusschen de divërse pro-
duceuten tot algerneenen zelfmoord zou leiden, wordt
volkomen ingezien, zelfs door die leden der regeering,
die bezwaar hebben tegen al te sterke overheersching
van de Do Beers groep. Het klenimende in de argu-
inenten, die voor samenwerking en onderling overleg
tunichen al de producenten pleiten, wordt nog ver-
sterkt door de wetenschap, dat er zulke groote voor-
raden gereed liggen, voorraden, die met een twee- of
drie-jarige consumptie gelijk staan en waarop de
produet’ielcesten reeds zijn afgeschreven. Indien liet
tot een algerneenen strijd zou komen, dan zouden deze
voorraden op de markt gebracht kunnen worden op
tijden, in hoeveelheden en tot prijzen, die :iedere hoop
zouden vernietigen om de alluviale velden met winst
te oniginnen, of een rendeerende slijp-indnstrie in
Zuid-Afrika te vestigen.
Bovendien ligt het landsbelang van Zuid-Afrika
niet -zoozeer in het uit den grond halen van ‘diamant,
als in den winstgevenden verjcoop en uitvoer daar-
van 1-Jet is dit dien hoofde dan ook niet waarschijn-
lijk, dat de regeering van Z.-Afrika, tot maatregelen
zou overgaan, die tot verlamming der •diamantnijver-
he.id zoudeu leiden. Want, hoewel deze industrie in
invaIig door de goudwinning is overvleugeld, vormt
zij nochtans een van de
belangrijkste
bronnen van wel-
vaart van Z.-Afrika
1)
1
–
let feit, dat maatregelen, die
cle vernietiging -der diamantindustrie tengevolge zou-
den hebben, vroeg of laat hetzelfde effect zouden heb-
ben op de politieke partij, die hiervoor ‘de verantwoor-
.deiijk’heicl op zich nam, schijnt in de ‘voornaamste
diamantcentra •de overtuiging te hebben gewekt, dat
er dan ook niets in deze richting zal gebeuren, hoe
heftig men elkaar ook heeft bestreden.
* *
*
Kee.ren wij t1hans weder tot onze statistisdhe analyse
van de hiitorische ontwikkeling der industrie terug,
dan meen en wij gerechtigd te zijn met de volgende op-
• som’ming te besluiten:
Bij b:et ‘iuitreden eener ken tering in den algemeenen
econornischen toestand kan verwacht worden, dat de
diamantindustrie eene snelle en krachtige opleving
zal ondergaan, welke verscherpt zal worden door de
maatregelen om ‘deh’ ‘mârktt:oevoer’ tè’regelen en de
productie’ te heperkdri. Di niltot een vermindering
der opgehoopte vooiidezi léiden, waarvan ook de aan-
deelhouders in de ‘bétrôkken maatschappijen de vruch-
teh zullen plukken. In het diamantslijpersbedrijf zal
tegelijkertijd eene opleving ontstaan, daar de vraag
na-r geslepen diamant, zooals de geschiedenis leert,
zich zeer snel ontwikkelt bij een ‘verhooging der koop-
kracht, en de voorraden van geslepen diamant, in
tegenstelling met die van het ruwe product, ‘betrek-
kelijk gerig zijn.
Door de’ geleidelijke uitputting der aangékweekte
voorrad,en zal het voortbrengen van ruwe diamant
wedey loonend en de productie dus weder op grootere
schaal hervat kunnen ‘worden, te beginnen met de
reeds han de oppervlakte gebrachte ,,blauwe grond”
i) De voornaamste uitvoerartikelen van Zuid-Afrika zijn, goud, wol en diamant. In procenten van de waarde bedroeg
hun aandeel in den uitvoer voor de jaren
1928
tot
1.930
als
volgt:
Uitvoer. uit Zuid-Afrika.
1928
1929
1930
Goud
……………….
35.5
44.4
54.6
Wol
…………………
24.2
18.7
‘
13.1
i)ianiaut
…………….
12.2 14.9
8.1
Diversen
…………….
28.1
22.0 24.2
Totaal ……..100.- 100.- 1.00.-
der mijn-maatschappijen die reeds thans beschikbaar
ligt.
Er bestaa’t geen reden om aan te nemen, dat de
groote producenten en de betrokken re
–
geeringen, die
allen in vroeger jaren ruimschoots gelegenheid heb-
ben gehad om de catastro’phale gevolgen van onge-
breidelde productie te leeren kennen, tot een derge-
lijke politiek, die
gelijk
staat met zelfmoord, ‘hun toe-
vlucht zullen nemen.
Donker als de tijden, ook voor de diamantindustrie,
zijn, zou het dus vooi alle ‘belanghebbenden
bij
deze
nijverheid gerechtvaardigd schijnen om de toekomst
met beredeneerd optimisme tegemoet te zien.
1)
Sedert het bovenstaande geschreven werd, is uit Zuid-Afrika het officiëele bericht ontvangen, (lat de voorloopige
overeenkomst tusschen cle Unie-regeering en den heer 1.
W. Schlesinger definitief ontbonden is. Het doel dier over-eenkonist was cle onlangs om financiëeie redenen gesloten
diamantslijperij te Kinsberley van de firma Rosenstrauch
– die met regeeringssteun werkte – weder in bedrijf te
zetten, en zoo doende de regeeringspolitiek, inaake cle op
leiding van diamantslijpers en het vestigen eener slijp-
industrie in Zuid-Afrika, eindelijk t verwezenlijken.
Uit dc gepubliceerdé berichten
ZOU
men moeten opn1a
ken, dat het plan is afgesprongen op de ‘besliste ‘weige-
ring, der regeering:
(1)
om den heer Schlesinger ruwe
diamant te leveren tegen lagere prijzen of op andere con-
dities dan tussehen de verschillende producenten is over-
eengekomen, en
(2)
om Them in Namaqualand, waar de heer
Schlesinger, naar verluidt, ccii groot ‘aantal diamant-opties
verzameld heeft,. grootere vrijheid van exploitatie te ver-
leenen, dan de regeling met de overige producenten veu-
scheljk of toelaatbaar maakt. Met andere woorden, de
houding der Zuid-Afrikaansche regeering schijnt te zijn
geweest, dat, welke ook hare geschilpunten met de mijn-
eigenaars wezen mogen, zij allerminst uit wilde productie
of teugeilooze concurrentie heil voor de diamant-industrie
verwacht – en dat is juist hetgeen wij hieiboven als vast-
staand meenden te mogen aannemen.
JOHN DE LA VALETTE.
(Tud4.j
verboden).
DE INDISCHE MIDDELËN.
In ‘de maand Fe’brdari bed’roeg de opbrengst der
landsmiddelen in totaal
f 31.1
millioen tegenover
f 35.9
millioen in dezelfde maand van het vorige jaar.
Hierdoor is een totaal middelenopbrengst over de
eerste twëe maanden van
1932
ontstaan van
.f 66 mil-
lioen, terwijl ,ift de eerste twee maanden van
11931
f 81.4
millioen ‘werd ontvangen, een achteruitgang
dus van
f 15.4
millioen.
De opbrengst der verschillende hoofdgroepen van
middelen in vergelijking tot de ramingen ‘bedroeg in
millioenen guldens, respectievelijk:
lflZ
2/12
ierste
Omschrijving raming
Februari raming twee maanden
1932 1932 1931 1930 1932 1032 1931 1939
Belastingen
. 24.8 15.5 10.7 19.2
49.6 31.9 38.1 44.7
Monopolies . –
6.2
4.3
5.0
6.1
12.3
8.7 10.2 12.4
Produeten .. .
5.4
2.1
3.8
4.7
10.8
3.5
7.7 10.3
Bedrijven
. . . 10.3
7.0
7.5, 8.9
20,7
–
15.9 18.7 21.2
Div. middelen
4.1
2.3
2.9
3.2
8:2
5.0
6.7
7.1
Totaal ..
5.08 31.2 35.9 42.1 101.6 65.9 81.4 15.7
Het achterblijven van de middelen in verslagm.aand
t.o.v. dezelfde maand van het vorige jaar werd ver-
oorzaakt ‘door dd -groep belastingen met
– f 1.2 mil-
lioen, monopolies met
– f
0.7 millioen, -de producten
met
-fl.7
millioen, de
bedrijven
met
– f 0.5
mil-
-lioen en de groep -diverse middelen met
– f 06 mii-
lioen.
Bij ‘het achterblijven van het totaal der middelen
t.o.’v. de fractioneele jaarra-ming m
in-de verslagaand,
ten bedrage van
f 1,9.6
millioen, en in de eerste- twee
maan-den van
1932
van in totaal
f 35.7
millioen, moet
in aanmerking worden genomen -dat verschillend mid-
delen, in ‘hoofdzaak ‘de kohierbelastingen, producten,
sommige bedrijven en eenige middelen van de groep
452
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8
Juni
1932
,,Diversen” zooals winstaandeelen, inijnconcessies, enz.
niet regelmatig over een jaar binnenvloeien doch op
onregelmatige wijze worden betaald.
De verschillen in de opbrengst tuschen de maan-
den Februari
1932
en Februari
1931
en tussehen ‘de
eerste twee maanden van
1932
en van
1931
worden
bij ‘de. verschillende middelen-groepen, in hoofdzaak
door de n.v. afwijkingen veroorzaakt:
Belastingen..
De navolgende ‘heffingen vertoonen in de af’geloo-
pen twee maanden in totaal een achteruitgang, t.o.v.
1931
van f 3.9
millioen.
Eerste 2 maan- Opbrengst in nlillioenen guldens den rvan 1932
Eeiste twee meer of minder
Omschrijving
Februari maanden van
dan 1931
1932 1931 1932 1931 1930
+of –
Invoerrechten . 3.1 4.4 6.4 9.5 14.4
– 3.1
U’itvoerrechten . 0.2 0.4. 0.5 0:8
1.6
– 0.3
Statistiekrecht . . 0.2 0.3
0.4 0.6
1.0
– 0.2
Accijnzen ……’3.6
3.4
6.4 . 6.3
6.7
+ 0.1
Zegelrech’t . , . . . 0.5
0.6
1.2
1.5
1.8
– 0.3
Oversch’r. recht . 0.1 0.2 0.3 0.4
0.4
– 0.1
Slachtbelastingen 0.5 0.5 1.0 10
1.0
–
Totaal. . 8.2 9.8 16.2 20.1 26.9
– 3.9
Bij vergelijking van de opbréngst
1932
met die van
1931
dient er rekening mede ‘te worden gehouden, dat
ingaande 1 Januari
1932
de invoerrechten werden
verhoogd van 10 tot
20
opcenten.
Een nadere uitsplits’ing van de Opbrengst der ac-
cijnzen leidt tot onderstaande groepeering:
•
Opbrengst in millioenen guldens 2/12
‘Omschrijving
JJ
Februari Eerste 2 maanden van raming
1932 1931
1932 1931 1930
1932
Petroleum ……0.8
1.1
1.6
2.0
1.7
6 5
Benzine ……..2.0
1.5
3.4
2.8
3.0
Lucifers ……..0.7
0.7
1.2
1.4
1.9
1.667
Gedistilleerd
..
. 0.05 0.07
0.1
–
0.2
0.167.
Tabak ……….0.007 0.004
0.01 0.01 0.01
0.017
Totaal…. 3.6
3.4
‘6.3
6.3
6.8
8.3
Bij de accijnzen dient er rekening mede te worden
gehouden, dat de accijns voor benzine met ingang van
1 Januari werd verhoogd met
20
opcenten.
De ko’hieibelastingen ‘bleven in de eerste
2
maan-
den van
1932,
zonals uit de hieronder opgenomen ver-
gelijkencie specifica’tie blijkt, met uitzondering van de personeele ‘belasting en .de landelijke inkomsten bij de
opbren.gst van de eerste
2
‘maanden ‘van
1931
ten
achter.
Opbrengst in m’illioenen guldens
Omschrijving
–
Februari Eerste 2 maanden
1932 1931 1930 1932 1931 1930
Personeele belasting . .
0.2 0.2
0.3
0.6
0.6 0.6
Inkomsten
,,
….3.1 2.9
3.7
6.9
7.9 8.3
Vennootsehaps
……1.3 . .1.4
1.2
2.2 ‘ 3.3 4.9
Verponcliug ………….1.7
1.7
0.7
3.3
4.2
2.1
Landelijke inkomsten .
0.7 0.4
0.5
1.9
1.2 1.4
Totaal…. 7.0. &.6
6.4 14.9 17.2 17.3
De ‘hooge opbrengst der landelijke inkomsten is een
gevolg van belangrijke nabetalingen 6p den aanslag
1931.
De landelijke inkomsten, n’ader uitgesplitst, geven
het volgende beeld:
Opbrengsi in millioenen guldens
Omschrijving
‘ Februari Eerste 2 maanden
1932 1931 1930 1932 1931 1930
Landrente Java en Madoera0.5 0.3 0.36
1.3 0.8
0.84
Alle overige …………0.2 0:1 0.16
0.6 0.4
0.52
Totaal…. 0.7 0.4 0.5
1.9 1.2
1.4
De overige belastingen ‘brachten in verslagmaand
f 116:000
op tegen
f 351.000
in dezelfde maand van
‘1931t
Monopolies.
De monopolies brachten ‘in verslagmaand 0.1 mii-
lioen minder op dan in Februari
1931,
terwijl de to-
taalop’bren.gs.t in de eerste
2
maanden van
1932 1.5
millioen achterbleef bij ‘die over dezelfde periode van
1931.
Deze
f 1.5
millioen werden gevormd door achteruit-
gang van de ophregst van den
opiumverkoop,
welke
op’brengst in de eerste
2
maanden van
1932 f 3.3
mil-
lioen’ bedroeg tegenover
f 4.8
millioen in de eerste
2,
maanden van
1931.
i)e opbrengst der
pan4 huizen
bleef in verslagmaand
f 0.11
millioen ac’hter bij die van Februari
1931
en in
de eerste
2
maanden van dit jaar
f 0.14
millioen bij
die van de eerste twee maanden van
1931.
1
–
let
zout
:bracht in verslagm’aand
f 0.009
millioen
meer op dan’ in Fbruari
1931
en in de eerste twee
maanden yan dit jaar
f 0.088
millioen meer dan in-
de eer.ste tivee maanden van
1931.
Producten.
De opbrengst van de
producten
‘bedroeg in Februari
1932 f 2.1
millioen tegen
f 3.8
millioen over dezelfde
maand in
1931
of
f 1.7
millioen minder, in hoofdzaak
veroorzaakt door de mindere opbrengsten van
tin
en
boschproducten
ad resp.
f 1.2
millioen en
f 0.36
mii-
lioen.
‘liet
ccwutchoucbedrijf
bracht in verslagmaand ruim
f 8.000
minder op dan in Februari
1931,
waardoor
de achteruitgang in de eerste twee maanden van
1932
t.o.’.
1931
steeg tot circa
f 0.044
millioen.
De opbrengst van cld
steenlolenmijnen
was in ver-
slagmaand
f 0.054
mill’ioen meer dan in Februari
1931,
doch bleef in de eerste twee maanden van dit
jaar
f 0.58
millioen achter bij die van ‘de eerste twee
maanden van
1931.
Bedrijven.
–
Do op’bren’gst van deze groep Ibedroeg over Februari
1932 f 0.6
‘millioen minder .dan in dezelfde maand van
1931.
De oorzaak hiervan is in ‘hoofdzaak’ ‘gelegen in
‘de mindere opbrengst van de P.T.T. en de
S.S.
ad
resp.
f 0.18
en f 0.83
millioen. De achteruitgang van
deze groep gedurende de eerste twee maanden van
hot jaar
1932
t.o.v..
1931
steeg tot
f 2.8
millioen.
‘De totaal-opbrengsten van de
SS.
bleven in de eer-
ste twee maanden van dit jaar
f 2.4
millioen bij ‘die
over de eerste twee maanden van het vorige jaar ten
achter. Verdeeld naar de verschillende lijnen was ‘dit
verschil:
Java ………………..
2.1
millioen
Sum. Westkust ……….0.1
Zuid-Sumatra ………..0.1
de Atjeh-tram ………..
0.05,
De op’brengsten, voortvloeiende uit d’ie van ‘het
‘havenweze’n.,
‘den
baggerdienst
en den ‘dienst voor
Wa-
tericracht en Electriciteit
bedroegen in verslagmaand
resp.
f 0.1
millioen,
f 0.2
millioen en
f 0.15 millioé’n
meer dan in Februari
1931.
Diverse middelen.
Deze ‘groep bracht in verslagmaand
f 2.3
millioen
op tegenover
f 2.9
millioen in Februari
1931.
De op-
breng.st in de eerste twee maanden van
1932
was
f 0.15
millioen minder dan die in de overeenkomstige
periode van
1931.
Het achterblijven van de opbrengst
over de eerste .twee maandeh ‘bij de fractioneele jaar-
ram’ing met een ‘bedrag van
f 2.25
millioen en bij de-‘
zelfde periode van
1931
met
f 0.15
millioen vindt zijn
oorzaak in het achterblijven van bijna alle middelen,
welke tot deze groep behooren.
Slechts de opbrengst uit afstand van grond en
school’gelden gaven een gunstig verschil te zien res-
pectievelijk van
f 0.127
millioen en
f 0.161
millioen:
Mijnconcessies brachten in verslagmaand
f 0033
millioen op tegen
f 0.019
millioen in Februari
1931,
terwijl in de ‘eerste twee maanden van
1932
hierop
8 Juni 1932
ECONOMISCH-STATISISCHE BERICHTEN
453
f
0.081. millioen werd ontvangen tegenover
f
0.090
millioen in dezelfde periode van 1931.
De ontvangsten van het gevangeniswezen bedroegen
in Februari 1932
f
0.161 millioen tegen
f
0.558 mii-
lioen in Fbruari 1931; de totaal ontvangsten hier-
van lbedroegen in de eerste twee maanden van 1932
f
0.339 ruillioen tegen
f
0.779 millioen in dezelfde
periode van 1931.
De opbrengsten van de andere tot deze groep be-
hoorende middelen geven geen aanleiding tot bijzon-
dere vermelding, met uitzondering van de haken- en
loodsgelden, welke in verslagmaand
f
0.055 millioen
achterbleven bij Februari 1931 en in de eerste twee
maanden van 1932 totaal
f
0.092 millioen minder op-
brachten dan in dezelfde periode van 1931.
Het algemeen verloop der landsmiddelen in het
loopende jaar in vergelijking met de drie voorafgaan-
de jaren moge blijken uit het volgende overzicht.
Opbrengst in niillioeuen guldens
Maand
per maand
t/m. de maand
1929 1930 1931 1932 1929 1930 1931 1.932
Januari
.
. .
51.9
53.5 45.5
34.9
51.9
53.5
45.5 34.9
Februari
…
48.9 42.2
35.9
31.1
100.8
95.7
81.4 66.-
[aart
…..
50.4
43.7 37.1
151.2 139.4 118.5
April
……
51.3
45.1
38.3
202.4
184.5
1.56.8
53.8 52.3
39.1
256.2 236.8
19.9
Juni
…….
61.2
50.4
45.3
317.4 352.5 241.2
Juli
…….
67.0
65.3
49.5
384.4 352.5 290.7
Augustus
…
62.2
52.5 46.3
446.5 405.0 337.0
Hnptember
.
62.4 59.3
46.2
508.9 464.3 383.2 Octber
. .
.
71.6
57.2 41.4
.
580.4 521.5 424.6
Nm’cmber
.
56.1 46.9 45.6
636.6 568.4 470.2
December
.
72.2
63.1 49.2
708.7 631.5 519.4
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
TWIJFELMOEDIGHEID TEN OPZICHTE VAN
OTTAWA.
Prof. P. Geyl te Londen schrijft ons:
Er heerscht veel ongerustheid over Ottawa. In
den loop van de laatste maanden is het besef van den
ernst der wereld-depressie, dat in de opwinding van
de vorming der ,,nationale” regeering, van de ver-
kiezingen en van de invoering van protectie ietwat
verflauwd was, weer soherper geworden. Men voelt,
dat de nood een wereldverscfhijnsel is, dat slechts
internationaal bestreden kan worden. Lausanne rijst
in het verschiet even lbelangrijk als Ottawa. Het is
waar, dat men met de jongste politieke ontwikkelingen
in Duitschland en in Frankrijk en met het schouwspel
van de ontwapeningsconferentie voor oogen, niet
heel hoopvol over Lausanne zijn kan, en wat uit Ame-
rika komt, is niet veel beter. Toch verergert het de
sombere stemming nog, als men bedenkt, zooals nu
velen lbedenken, dat ook Ottawa aan het succes van
Lausann.e in den weg moet staan. Iedereen praaf met
veel zalving over de stremming, die het economisch
nationalisme in het internationaal. ‘handelsverkeer te-
veegbrengt, maar wat is de nieuwe imperialistische
politiek, die te Ottawa bedisseld moet worden, anders
dan een staaltje van datzelfde euvel? De felle ,,Em-
pire Free Trade”-pers van Lord Beaverbrook windt
daar geen doekjes om. Volgens haar is Lausanne tijd-
verkwisting en voorspoed bereikbaarlos van de we-
reld door regelingen binnen het Britsehe Rijk alleen.
Maar die extreme voorstelling is tenslotte zoo onzin-
nig, dat ibezadigder protectionisten zich er door ge-
compromitteerd voelen, en zoo hebben wij dan aller-
lei schoonklinkende uitspraken gehad – een hoofd-
artikel in de
Times
voorop – ten betooge, dat Ottawa
Lausanne aanvullen en steunen kan en moet. Het is
niet een zich afwenden van Europa, zoo heet het nu
geruststellend, het is. … (typisch Engelsehe wen-
ding!) een voorbeeld aan Europa en aan de wereld.
Economisch federalisme, sdhrijft een blad, een tegen-
gift tegen het op de spits gedreven nationalisme, de
wereld zal ervan leeren. En een ander blad herinnert
aan Pitt’s fi.ere uitspraak gedurende de Napoleon-
tische oorlogen en voorspelt, dat te Ottawa het Brit-
sche Rijk zichzelf door zijn eigen inspanning en de
wereld door zijn voorbeeld redden zal.
Dat is alles heel mooi, maar het maakt op mij den
indruk van grootspraak, bestemd om innerlijke onge-
rust’heid te sussen. Het is ermee als met de herhaalde
verzekeringen, dat de conferentie te Ottawa niet in
,,a bargaining spirit” gehouden zal worden. Alle
teekenen wijzen er daarentegen op, dat men er dwars
aan elkaar tegenovergestelde belangen zal voorstaan
en dat een ruilhandel van voordeelen en concessies de
eenige manier zal zijn om iets te bereiken.
Engeland kan op drie manieren de dominions be-
gunstigen: door de voorkeuren, die het in zijn nieuw
tarief tot 15 Novemiber toegestaan heeft, na dien
datum te handhaven; door de tarieven op zekere arti-
kelen tegen het buitenland nog te verhoogen, zoodat
die voorkeuren grooter waarde kiijgen; door tarieven
te leggen op artikelen, die op •dit oogenblik nog vrij
zijn. Met alle overeenkomsten van die strekking zou
Engeland zich natuurlijk tegenover Europa de han-
den .binden en zou er minder realiteit overschieten in
de toch al vrij irreëele beweringen van hen, die de
nieuwe tarievenpolitiek voorgesteld hebben als een
noodzakelijk kwaad om het protectionisme van de rest
van de wereld met de eigen wapenen te kunnen be-
strijden en zoo den internationalen vrijhandel voor
te ibereiden. En er is geen twijfel aan, of de domi-
nions zullen hun uiterste ibest doen om meer te ver-
krijgen dan enkel de bestendiging der bestaande voor-
keuren. Vooral op verhooging of nieuwe invoerin.g
van tarieven op levensmiddelen zullen zij aandringen:
de punten in het Engelsche economische stelsel, waar-
op hun aanval ziek concentreeren zal, zullen zijn boter
en kaas (reeds beschermd), vruchten (dito), en
vleesch, rund- en sehapenvieesch, spek en ham (nog
onbeschermd). Zullen de Engelsehe staatslieden het
wagen op die punten nog veel toe te geven? Toch
alleen als er contra-prestaties van wezenlijk belang
te verkrijgen zijn. En daarop lijkt de kans, naarmate
er meer berichten omtrent de openbare discussie en
de stemming in de dominions binnenkomen, waarlijk
niet grooter. Het is het oude prebleem. Engeland ziet
in de dominions afzetgebieden voor zijn nijverheid.
De dominions hebben eigen industrieën opgekweekt,
die niet van zins zijn zich te laten opofferen.
De voorbereidende onderzoekingen hier en ginds
zijn er om, op gericht een zekere arbeidsverdeeling
tusschen Engelsche en dominion-industrieën te be-
vorderen, maar als de dominions slechts opengesteld
worden voor bepaalde artikelen, die hun eigen in-
dustrieën nog niet of weinig vervaardigen, zal het
sop de kool nauwelijks waard zijn. En toch waarschu-
ven de correspondenten uit Australië en Nieuw-Zee-
land van het bekende drie-maandeljksch tijdschrift
The Round Table
(dat overigens van harte in de poli-
tiek van econemisch imperialisme gelooft), dat men
niet meer moet verwachten. De Australische corres-
pondent beschrijft de moeilijkheden, waarop de nieu-
we regeering stuit bij haar politiek om de torenhooge
tarieven van het, Scullin-bewind naar beneden te
krijgen, moeilijkheden z66 groot – want elke georga-
niseerde groep vecht voor het ibehoud van haar be-
sdherming – dat, zooals de
schrijver
in de
Round
Table
het uitdrukt, de regeering zeker met de uiterste
voorzichtigheid tot de beschouwing van de politiek
van Ottawa zal schrijden. En de Nieuw-Zeelandsche
correspondent zegt, dat iedereen verheugd is over de
voorkeur, die Nieuw-Zeeland nu in het op eenmaal
protectionistisch geworden Engeland geniet, maar
als het er op aankomt straks te Ottawa een
quid pro
quo
te leveren, dan weet niemand recht, waar dat te
vinden zou zijn. Alleen laat zich voorzien, dat daar-
‘454
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Juni 1932
over in het’ dominion een strijd tusschen platteland
.en stad: zou kunnen ontbranden, tusschen de indus-
triëelen, die iets van hun rhesc’herining zouden moeten
opofferen ten voordeele van de voort’brengers van
vruchten, zuivel, vleesch. En zoo is het over heel de
linie.
Er staan nog andere vraagstkken op de agenda
van Ottawa, behalve RijkshandeL, Daar i.s landver-
huizing binnen het Rijk; maar daarover is juist een
officiëel Engeisch rapport verschenen, dat al ‘bitter
weinig hOOp biedt, dat op dat punt iets van belang
verricht zal kunnen worden. En daar is de munt-
standaard’kwestie, maar aan veel kanten wordt twijfel
geuit aan de rnogèlijk
1
heid om die anders dan inter-
nationaal te behandelen, en dan nog – zooais juist
door
•
Prof. Gregory betopgd wordt in de
Ma.nchester
Gucbrdicun
-, kan een bhandel.ing van clie kwestie
op zichzelf tot een’ig resultaat leiden? Moet het her-
stel van vertrouwen, dt,slechts door een saneering
van cle internationale politiek te lbe
.
reik
.
en valt, niet
vooraf ga,an? Als rn,e tenslotte nog bedenkt, wat een
stoornis de constitutioriee].e twist met Ierland teweeg
kan •brgen, dan zal hetduidelijk worden, dat velen
in, de mogelijkheid, van het welslagen van de confe-
rntie, waarvan de nationale regeering zoo’n werk ge-
niaakt heeft oen zwaar hoofd hebben.
De mislukking is zeker, zoo kan men vaak hoore
zeggen, en dan zal Engeland wel.geclwongen zijn om
in plaats van ,imperiaal”, ,,internationaal” te gaan
,,denken”. Of de zaken een zoo dramatisch verloop
zul-
.iu nemen, mag echter nog wel worden. betwijfeld.
Pe conservatieve partij, die de nationale regeerin
beheerscht, heeft haar reputatie op de kaart van Ot-
twa’gezet. Dat zij er inderdaad veel eer mee behalen
zal, acht ik hoogst onwaarschijnlijk, naar zij zal alles
doen om een klaarbljkelijke mislukking af te we1-
:
defl. Vermoedelijk zal het waandenlcbeeld van im-
.periale economische interdependentie en imperiale
velvaart te Ottawa niet kort en goed ontzield wordni;
maar zal het ook daarna nog een bestaan voortsieepen,
waarvan de wnre internationale politiek, di anderen
Engeland willen laten volgen, veel hinder zal onder-
vinden.
‘
AA
NTEEKENINGEN
.
……………….
Steun aan dé scheepvaart.
Het wetsontwerp betreffende den aan . de, Neder-landsdhe scheepvaart te yerleeneu steun door oprih-
tung van eene
varomtrent wij in ons, numr van 25 Mei jl. het
een en ander hebben medegcIeid,
j
heeft de Neder-
landsche ‘Reedersvereeniging aanleidipg gegeven, om
zich met een adres tot de Tweede Kamer te wenden,
waarin een aantal ‘bezwaren tegen het Regeerings-
voorstel worden aangevoerd.
In dit adres wordt in de eerste p1ats in her.inne-ring, gebracht, dat de Reedersvereenigig, die circa
07 Ot., van de Nederlandsche koopvardijvloot ver-,tegenwoordigt, zich reeds op 11 April jl. tot de Re-
geering heeft ,gewend metht voorstel om aan dé
onderschidep reederijen een; subidie te geven o
• grondslag ,yai de oplegoste,. en zulks zoowel voor
,varende.:als voor .net
)
varqe
1
sehepen terwijl voor
diè ,reeclerijen, wier vooFtbestaan ook na het ‘boven-
staan’de nie oldoende verzekerd zou• zijn een spe-
ciale steunregelin’ werd verzodht. De Regeein.g heeft
daarover met de Reedersvereeni’ging geen nader over-
leg gepleegd, doch is eigener beweging met ‘het voor-
stel tot instelling van de scheepvaartfinancierings-
maatschappij gekomen. Adressante uit over deze on-
genei.gd’heid tot overleg haar verwondering. • ,. Waar het de Reedersvereenigihg om suibsidie voor
de’ scheepvaart te doen was, daar is het begrijpelijk,
datij’over het Regeeringsvoorstel niet te spreken is.
Het ‘is overigens jammer, dat de argumenten, die
door de Regeering in de Mem. van Toelichting be-
treffende de financieringsmaatschappij voor cle
scheepvaart
tegen
eene subsidieregeling aangevoerd,
niet in extenso door de Reedersvereeniging worden
weerlegd. In het algemeen kan men het ,er, naar
het ons voorkomt, over eens zijn, dat subsidies uit den
•booze zijn, inzonderhêid in een
tijd,
waarin het scheep-
vaartverkeer drastische veranderingen ondergaat.
Het ware daarom wel van belang geweest, wanneer
cle adressante nog eens in den breede betoogd had,
waarom zij voor haar bedrijf een zoo bedenkelijk stel-
sel beter acht dan steunverleening door middel van
noodvoorschotten van een door den Staat in ‘het leven
te roepen financieringsmaatschappij.
Vervolgens woiden in het adres drie hoofd’bezwa-
ren tegen de door de Regeeri tig voorgestelde regeling
naar voren gdbrac’ht. Ten onreclité, aldus het adres,
heeft de Regeering ‘beweerd, dat de scheepvaart een
snelle reorganisatie zou moeten ondergaan, ,çlie om.
tot uiting zou moeten komen in het samengaan van
tevoren zelfstandige maatschappijen. Volgens de
M. v. T. zelve is onze scheepvaart in normale om-
standigheden in alle opzichten tegen vreemde con-
currentie opgewassen, hetgeen niet wijst op behoefte
aan reorganisatie. 1-let adres gaat ‘clan als. volgt
verder:
,,i)e Nedcrla’ndsche scheepvaart heeft een groot ‘deel van
haar concurrentiekracht ingeboet, doordat haar werkter-
rein door’de ontreddering van het wereldverkeei in sterke mate is ingekrompen en het kostenniveau hier’ te lande iii
verhouding tot de vele zeevarende landen niet’ gedeprecieer-
de valuta te hoog is geworden. Aan (leze ongunstige
0111-
standigheden draagt de organisatie van liet ‘bedrijf geen
schuld. Het is ons dan ook verre van duidelijk boe aan-
passing an een lager niveau – waarvan wij de nood-
zakelijkheid volkomen erkennen – door een intern reorga-
nisatieprodes zou moeten worden breikt. Deze aanpassiug
kan slechti plaats vinden, indien in ons geheele econo.
mische leveh het kostenpeil verlaagd wordt; daarbij dienen
Rijk en Gemheente ,zoo niet 4’66r, dan toch mede te gaan.
De samenwerking en gemenschap van belangen tusschen
Nederlandsche reederijen heet t zich, behoudens enkele uit.
zonderin:gen, reeds ontwikkeld tot ‘het’ stadium, ‘hetwelk
in de’ tegenwoordige omstandigheden economisch wensche-
lijk is. Die uitzouderingen kunnen echter ‘bezwaarlijk ten
grortdslag worden gelegd aan een algemeene steuniegeling.”
• ‘I
–
loewel volkomen kan worden toegegeven dat een
clrastische kostprjsvei’laging voor ons land noodza-
‘kelijk is, wil het ons voorkoen, dat doorvoering
daarvan den eisch tot reorganisatie van een bedrijf,
welks ,,werkterrein door de ontréddering van het we-
reldve±keer in sterke mate is ingeicrompen” niet
minder urgent maakt.
Het adres geeft dan een bestrijding ‘van art. 2
‘van de concept-statuten, wellc artikel in ons nummer
vaii 25 Mei werd afgedrukt:
,,i)aar wij de doeknatigeid van cle hier door de Regee-
king getélde eisohen derhalve niet kunnen erkennen, moe-
tn i’iJ’ ei’nstig bezwaar maken tegen de omschrijving in
art.
2
vam de outwerp.acte ‘van ‘het doel der op te richten
financieringsmaatschappij. De stèunverleeiiing w’ordt, door
deze te binden aan vervulling der drie genoemde eischen
(nauwere aaneensluiting van reederijen; doelmatiger in-
richting en meer productieve distributie der vloot) zoo-
‘danig beperkt, dat zij, ‘behoudens in uitzonderingsgevallen,
‘haar del zal missen. Doel en middelen zouden zoodanig
‘6mschre’vn moeten worden
1
dat met de bijzondere ornstan-
-digheden van iedere steunbehoevende reederij rekening kan
wo’den g’ehbuden en de directie der op te richten naam-
,loozé vennootschap niet gebonden wordt aan bepaalde voor-
opgestelde ‘maatregelen, die niet .noodig
zijn of
waarvan de ,er.’ezenlijking in ‘verreweg de meeste gevallen op onover-
komelijke moeilijkheden zou stuiten en aan tijdige hulp-
verleening onnoodig in den weg zou staan.”
‘Blijkbaar is hier de meei’ng geweest, dat alle doel-
eindn, in art.’ 2 opgesomd, zich cumulatief moeten
vo’ordoen, voordat van steun verleening sprake kan
8 Juni 1932
ECONOMISCH-STATIS5ISCHE BERICHTEN
455
zijn. Het wil ‘ons voorkoi’hen, dat noch •de tekst van
art. 2, noch de’ Mom. v: T. tot een zoo enge interpre-
tatie aanleiding geven en dat iedere reederij, die voor
fusiedoeleinden, doelmatiger inrichting van haar vloot
of het zoo productief mogelijk verdeelen daarvan
over verschillende lijnen erediet noodig heeft, daar-
voor pri ncip.iëel in aanmerking kan komen.
Het tweede bezwaar van de Reedersvereeniging
betreft den eisch, dat over de credieten rente moet
worden betaald en dat daarvoor oncierpand gegeven
zal moeten worden. Het laatste zal veelal niet te
krijgen ‘zijn, terwijl cle rentelast een al te zwaren
druk op noodlijdende reederijen kan uitoefenen. Ren-
teiöoze cii ‘blanco-credieten zullen daarom in sommige
gevallen toegestaan moeten worden.
De eisch, dat over de cre’dieten rente berekend zal
worden, is o.’i.. evenals liet afwijzen van een subsidie-
regeling op goede economische gronden te verdedi-
gen. Renteloos voorschot is niet anders clan een vorm
van subsidie; ‘men mag den credietnorner natuurlijk
niet het ‘vel over de ooren ‘halen, maar als hij alleen
mat kwijtschelding van de rente in’ leven kan ‘blijven
‘en anders tot ondergang gedoemd zou zijn, dan staat
hij vermoedelijk zoo uitermate zwak, dat ‘het ‘t beste
is, wanneer hij schielijk verdwijnt.
Het derde ‘bezwaar van het adres bestaat hierin,
dat cle ontworpen regeling blijkbaar alleen ‘met de
lijnvaart en niet met de wilde vaart heeft gerekend,
terwijl deze laatste toch ook zeer belangrijk is.
In de srnenvatting betoogt de adressante, dat de
regeling, zooals zij daar ligt, te eng is, maar, ver-
ruimd, wellidh,t eei nuttig effect zou kunnen hehben
,,Ons oordeel samenvattend constateeren wij, dat de vooi’-
gestelcid steuiiiegdling in’ den in de oiitwerpa’cte (Ier fi-
uanci’cringsmaatschapiij’ neergelegclen vorm slechts’ iii en-
‘kele gevkllen tegemoet komt aan de behoefteü van reede-
rijen, omdat zij het verleenen van credieten afhankelijk
Indexcijfers van groothandeisprijzen.
,,The Economist” schrijft: Gedurende cle laatste
twee weken werd cle dalende beweging van de prijzen
verbaast. De .goudprijzen, volgens ons in’dexcijfer,
«daalden met 2.5 pOt.; liet prijsniveau in ponden voor
grondstoffen met bijna 5 pOt.; en ons totale index-
cijfer in ponden met 2.4 pOt.
Nevenstaande tabel toont de groepsgewijze schom-
melingen van ons totale indexcijfer.
Een lljelangrijlc kenmerk van de laatste veertien
dagen was het algemeen karakter van cle daling, waar-
aan slechts ‘betrekkelijk weinig goecierenprijzen veer-
stand hebben geboden.
stelt van eischen, waarvan de noodzakelijkheid in geen
enkel opzicht is aangetoond en voorts daarbij voorwaarden
‘worden gesteld inzake onderpand en rentevergoeding,
waaraan een groot deel der steunbehoevende reedèrijen niet
kan voldoen. Worden evenwel deze beperkingen aan de
steunregeling ontnomen, blijven de voorwaarden, waarop
geldieeningen ‘kunnen worden verstrekt, niet aan zoo enge
grenzen gebonden en wordt aan de beheerders der finan-cieringsmaatschappij meer vrijheid van beweging toege-
kend, dan zullen langs deen weg wellicht verscheidene
reederijen gedurende de crisisperiode in stand gehouden
kunnen worden.”
Het hoofdbezwaar van de Reedersvereeniging blijft
echter, dat de lasten van de scheepvaartsteun niet zul-
len rusten op ‘do gemeenschap, maar op liet gesteunde
bedrijf zelf:
,,Het grootc bezwaar zal echter blijven bestaan, dat –
in tegenstelling met de erisissteunregelingen aan andere
takken vau bedrijf, waarvan de k-ostn
01)
de gemeenschap
w’orden afgewenteld – de lasten van deze steunverleening
gedragen moeten w’orden door de steuntrekkenclen zelf en (lat zoodoendc nieuwe zware verplichtingen op de
:
d.00r de
crisis reeds zoo verzwakte reederijen worden gelegd, welke
menigmaal niet te dragen zullen blijken.
,,Sleohts middélen in den geest van die, welke door onze Vereeniging aan de Regcering werden ‘voorgelegd, zouden behoud van ihet Nederlandscbe reederijbedrijf kunnen ver-
zekeren. Daaraau ‘blijven w’ij dan ook verre de voorkeur
geven.”
Vij hehben op de onbilhijkheici, die ‘hier wordt ge-
signaleerd, ook reeds gewezen in ons nummer van
25 Mei jl., maar meenen, dat de regeling, zooals thans
ten behoeve ‘an de scheepvaart voorgesteld, op eco-
nomisch juiste grondslagen ‘berust, zoodat de onbil-
lijkheid moet worden verholpen door liet tenietdoen
‘an economisch onjuiste steunmaatregelen ten be-
hoeve van anderen, en niet door het uitbreiden van
een economisch onjuiste politiek tot de scheepvaart.
V. S.
Engelsche groothaudelaprijzen.
1927 = 100.
1931
1931
1932
1932 1932
1932
18
30
20
4
18
1
Sept.
Dec.
Api’.
‘Mei
Mei
Juni
Granen en Vleesch ,..,
64.5
69.0
73.4
73.1
74.4 72.4
Andere Voed. en Genotm
62.2
65.7
63.0
61,1
61.1
58.7
‘Veefstoffen
..,,,,,.,
43.7 52.8
48.0
46.6
46.0
44.2 Delfstoflen
.,,,,,
67.4
76.7
70.5 71.5
70.0
69.2
Diversen
………….
65.8
66.2
60.9 60.9 60.7
60.0
Totaal
….,..,,…
60.4
65.8
62.7
62.4 62.0
60.5
1913
=
100
.,..,….
83.1
90.6
86.3 85.9 85.3 83.3
1924
=
100
.,,,.,.,,
52,2 56.8
54.2
53.9
53.6 52.3
18
September
1931 = 100.
Data
Indexcijfers
The Economist”
irving
Fisher
Statistique
Générale
Kamer v.
Koophandel
Statistisches
Reichsamt
Totaal index
Grondstoffen
Goud-
in
£
‘
in
£
prijzen
Ver. Staten
Frankrijk
Milaan,Italië
Duitschiand
30
Sept.
’31
107.8
112.0
94.7 98.7
96.9
98.8
98.9
11 Nov.
’31 110.3
119.3
103.5
99.3
96.0 99.3
98.3
25 Nov.
’31
109.1
114.8
98.0′
98.3 94.2
98.8 97.6
9
Dec.
’31 110.3
117.3
93.0 97.3 93.3
97.1
96.1
30
Dec.
’31
108.9
117.1
94.4
96.1
93,4
96.9 94.6
13
Jan.
’32
109.6
117.7
‘
94.5
94.5
93.8 96.3 92.5
27
Jan.
’32
108.3
115.7
93.8
93.5 93.6
95.8
91.6
10
Febr.
’32
108.6
117.3
88.8
.
92.2
‘
94.2 98.0 91.5
24
Febr. ’32
110.9
120.9
89.6 92.4
95.1
97.2 92.0
9
Mrt.
’32
109.8
116.3
90.3
91.8
96.7
97.2
92.1
22
Mrt.
’32
108.1
111.9
86.5
91.5
96.3 07.0
91.4
6
April
’32
105.1 105.9
85.0
90.6
97.0 96.0
90.6
20
April
’32
103.8 105.4
83.6
89.6
97.0 95.3
90.3
4
Mei
’32
103.3
106.5 83.4
89.3
96.8 94.6 89,8
18
Mei
’32
102.6 105.9
81.9
88.6,
95.1
93.4
*
89.4
1
Juni
’32
100.2
101.0 79.8
.. ..
456
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8
Juni
1932
Grondstoffenv’aluta.
•R e c t i f i c
a t i e.
Prof.
Goudriaan verzoekt er
nota van te nemen, dat de titel van ‘het door hem
genoemde werk van wijlen
G. M.
Boissevain niet
luidt• ,,La solu’tion du problème monétaire”, maar
,,Le ‘prb16me monétaire et sa solution’?, Paris eI
Amsterdam
1891.
INGEZONDEN STUKKEN.
DE CON.TRAMINE EN HET WERELDHERSTEL.
De ‘Heër L. de Bree te Baavia schrijft ons:
De Heer Mr. J. S. G. Scheltema behandelde in liet num-
mer van 6 April jl. de ,,Contra.mine in Fondsen’, waarmede
hij zeker talloos velen aan zich heeft verplicht. De contramine doet zich echter wellicht nog heviger ge-
voelen in goederen en producten, waardoor het wereld her-
stel in sterke mate wordt tegengehouden.
Het zal noodig zijn, dat aan die zij’de van het vraagstuk
eveneens aandacht worde besteed. Maatregelen tegen de
contramine in effecten alleen zijn niet voldoende, maar zij zijn stellig ook ten zeerste gewenscht in zake goederen en
producten.
,,Het eenige argument tegen de baisse-speculatie, dat
,eenïgszins steekhoudencl lijkt, is, dat id baisse-operaties
,,niets opbouwends zit. Er gaat geen stimulans tot verdere
,,ontplooiing van economische krachten’ van uit. Zijn psy-
,,chologie is niet geschikt om nieuwe zaken te entarneeren.”
Aldus het slot va.n een artikel in Banknummer van Juli 1931 van het Algemeen Handelsblad, gesehteven niet het
speciale doel tot verdediging van het goed recht der baisse-
speculatie.
Wanneer een voorstander van de baisse tot eene deuge.
lijke conclusie moet komen, dan rijzen onwillekeurig cle vragen op: welk belang heeft dan de wereld bij de baisse
en/of bij de bestendiging van die soort speculatie? Zal cle
wereld zich ‘Iqinnen herstellen zoolang de menschelijke
krachten meer gericht zijn op afbreken, dan op opbouwen, zoolang deze krachten niet kunnen worden aangewend tot
verdere ontplooiing van het economische leven?
Er bestaan grenzen en deze zijn overschreden.. Het ge-
heele bedrijfsleven staat op den rand van den afgrond,
er moet tot in het oneindige op alles en nog wat bezuinigd
worden, cle belastingen zijn tot het ondragelijke opgevoerd
en nog kunnen de Staten geen evenwicht brengen tusschen
ontvangsten en uitgaven; de schulden van publieke licha-men nemen hand over hand toe, waardoor tevens voor de
toekoniht beslag gelegd wordt op een onevenredig groot aan-
deel in de inkomsten der bevolking. De werkloosheid en
de ontevredenheid bij het gros der bevolking met den gang
van zaken, leiden tot onrust, opstand en Smverwerping van
het gezag, in 65n woord, de steeds voortdurende en steeds
verergerencle crisis brengt de wereld tot een chaos, waar-
uit geen redding mogelijk is, tenzij de handen worden in-
eengeslagen en gemeenschappelijk gestreefd wordt naar op-
heffing van de bestaande moeilijkheden en eendrachtig
wordt samengewerkt aan de opbouwing van een krachtig
bedrijfsleven als grondslag van de algemeene welvaart.
Dit doel is niet ‘te bereiken, zoolang de beurs niet van
houding verandert; in stede van onmiddellijk geldelijk voor-
deel na te jagen, zou zij zich moeten beijveren om het ver-
trouwen hij ‘het publiek op te wekken en aan te kaveeken,
waarmede het belang harer leden meer gebaat zou zijn
dan mat het kunstmatig onderhouden van een geest van
wantrouwen, waardoor het publiek hoe langer hoe meer een
afkeer krijgt ‘van effecten en daarom aiïdere w’egen van
geld’belegging zoekt.
Want er mag niet vergeten worden, dat door de beurs
een ver strek.kende invloed wordt uitgeoefend op alle dec-
len der samenleving, een invloed, welke zeer zeker niet
mag worden onderschat.
Veelal wor’dt de beurs de barometer van het bedrijfsleven
génoemd, maar zij is meer, zij is ‘zelfs de gangmaakster
daarvan; de stimulans tot ontplooiing van economische
krachten moet van haar uitgaan; nieuwe zaken worden
niet geëntameerd ‘tenzij de koersen daartoe aanleiding
geven.
De koersen worden dagelijks gepubliceerd en ieder, die
in het “bezit is van ‘hoe weinig kapitaal ook, zal zijn cou-
rant niet ‘nederleggen zonder even een blik geslagen te
hebben op de noteering van zijn bezit. Ziet hij dat voort-
durend’ dalen, clan maakt hij zich eerst ongerust, later be.
angst en zijn a.ngstneemt toe naar gelang de koersen blij.
ven dalen.
De zakenw’ereld is wel verplicht om den loop der koersen
op de ‘beurs nauwlettend te volgen, daar deze op allerlei
wijze het bedrijf beïnvloeden. Ook ‘hier verontrusten aan-
houdende dalingen, welke aan een crisis nu eenmaal on-
afscheidenlijk verbonden zijn.
Zij forceeren den zakenman om ‘zonder ophouden zijne
finaneiëele positie na te gaan; elke nieuwe daling brengt
nieuwe gevaren met zich en doet hem op het beramen van
af weermiddelen bedacht zijn. .Aiigstvallig heeft hij acht te
slaafl op alle omstandigeheden, welke weer een verdere
koersinzinking zouden kunnen veroor’zaken. VdÔr alles
heef t hij de liquiditeit van zijn ‘bedrijf te verzorgen en de noodzakelijkheid daarvan dwingt hem in vele gevallen tot
realiseering zijner activa, roolang zulks nog mogelijk is.
is dit niet meer mogelijk – zooals te zien was bij tal van
banken
,
en bankjes in Amerika – dan duur,t het niet lang
of eredieten worden opgeëiseht en een val is veelal onver-
mijdelijk.
Een crisis met stijgende prijzen voor goederen en pro.
clueten of zelfs ook maar met ongewijzigde prijzen is onbe.
staanbaar; ook hier dalen de prijzen, zelfs al ware er geen,
overproductie. De daling van effecten en van goederen en
Producten oefenen op elkandcr eene wissëlwerkin.g uit; de
daling van producten bv. brengt lagere winst voor den
producent, de beurs beantwoordt dit met lagere koersen
voor de aandeelen van de produceerande vennootschappen;
de beursbarometer geeft dalende effectenkoersen, dus de
productenhandelaar vermindert den prijs, dien hij voor het
product wenschi aan te leggen. Bovendien vermindert de
vraag van den tusschenhandelaar, hij voorziet verdere
dalingen en is bevreesd voor verlies. Op die wijze worden onde voorraden opgeteerd, geen nieuwe ingeslagen en het
aanbod van den producent wordt meer dringend en ver-
groot, de prijs verder verlaagd en ook het verbruik no
meer ingekrompen. Ware er geen overproductie, dan zou
deze zelfs daardoor ontstaan, omdat de z.g. onder-con-
sumptie het aanbod doet toenemen, waar geen voldoende
vraag tegenover staat.
Het dringende aanbod w’or,dt ‘vermeerderd door forward.
verkoopen van den procluctenhandelaar, welk derhalve de
overproductie nog verder accentueeren en de prijzen nog
meer neerdrukken.
De wisselwerking tusschen effecten- en goederenbeur.
zen bevordert derhalve het ontstaan van lagere koersen en
prijzen; hoe langer eene crisis duurt, des te sterker neemt cle koopkracht van ‘het publiek, dat in inkomsten achter-
uitgaat, af, waardoor de afzet van goederen en prodctcten
verder bemoeilijkt wordt.
In den loop dezer eeuw heeft de statistiek een groote
vlucht genomen; productie en verbruik worden steeds
nauwkeuriger in cijfers gebracht. Deze cijfers worden door
betrokken partijen als waardevolle gegevens beschouwd voor het bedrijfsleven en ze zijn dit inderdaad ….in nor-
male tijden. Maar in volkomen abnormale tijden, als thans
worden doorgemaakt, vertroebelen zij den handel meer dan
dat zij nut stichten. Immers, bij abnormale vraag en abor-
maal aanbod verliezen ‘zij veel van hun waarde. Wordt
daaraan echter alsdan nog evenveel gewicht gehecht, als bij
volkomen normale markttoestanden, dan ontstaat eene
verwarring, welke ‘een onnoodigen druk uitoefent op het
prijsniveau. Statistische cijfers zijn uitstekend, maar men
moet ze kunnen lezen en op hun juiste waarde schatten.
De zeer betrekkelijke waar-de, welke zij thans ‘hebben, ont-
gaat aan velen, die er gebruik van maken; het gevolg is,
dat men de cijfers achternaloopt en dat de zaken hopeloos
vertroebeld worden (zooals o.a. gebleken is ‘bij de Chad-
hourne-overeenkomst, de ‘tinrestrictie, koperrestrietie enz.).
Ook op de effectenbeurs werken de statistische cijfers
misleidend en zij oefenen aldaar mede druk uit op de
koersen.
Onder al die druk uitoefenende omstandigheden valt ‘het
niet te verwonderen, dat het algemeene prijsniveau buiten
mate gedaald is, dat eene schromelijke overdrijving heeft
plaats gehad, dat de overproductie hooger wordt aange-
slagen dan zij in w’erkelijkheid is en dat niet genoeg wcar-
de wordt toegch
–
end aan de factoren, welke hun invloed
uitoefenen op het verbruik en de prijs’bepaling.
* *
*
De rvraag, welke de mensehheid in de eerste plaats in-
teresseert, is ongetwijfeld: hoe moet dit alles weer in orde
komen? Het is duidelijk, dat het ‘bedrijfsleven opnieuw
moet worden opgebouwd om de wereld weer tot welvaart
te brengen. Met verdere afbraak bereikt men het tegendeel.
Wanneer er geen drang tot opbouw .bestaa’t, kan geen her-
8 Juni 1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4
,
57
stel ingang vinden en uit zichzelf komt niet veel terecht.
Veelal hoort men de redeneering: de verbetering op de
effectenmarkt moet komen door verhooging van het prijs-
niveau van goederen en producten. Is dit juist? Tal van
goederen en producten worden ver beneden kostprijs op de
markt gebracht; waar dus van winst geen sprake meer is,
zou de productie moeten worden stopgezet, althans zeer
belangrijk moeten worden verminderd. Inderdaa,cI heeft dit
plaats, doch.. … cle prijzen blijven niettemin dalen t Voor een groot deel is de oorzaak daarvan te zoeken in het feit,
dat te velen samenwerken om winst te halen uit die dalen-
de prijzen.
In sommige gevallen werkt de natuur mede om even-
wicht te brengen tussehen productie en verbruik: misluk-
king en vernietiging van oogsten door natuurrampen. Dit
kan voor een oogenblik ‘verlichting van de wereldroorraden
teweegbrengen, maar nooit afdoende uitkomst, zoolang
alle aandacht der wereld op afbreken geconcentreerd is.
Alle heil wordt verwacht van de lherstelconferentie,
welke 16 Juni as. te Lausanne een aanvang neemt. Voor
de regeling der oorlogsschu.Iden zal vermoedelijk wel een
modus gevonden worden, maar is daarmede het bedrijf
S-
leven uit den brand geholpen?
Zullen ook de scheidingsmuren tussehen de volkeren
wegvallen?
Wij hebben niet de flauwste hoop; de onderlinge naijver
en de zelfgenoegzaamheid der volkeren is te diep ingeroest,
dan dat daaraan plotseling een einde zou kunnen worden
gemaakt. Maar zelfs al was dat het geval, dan zou tevens
zulk eene verwarring ontstaan, dat jaren noodig zouden
zijn om orde in. Ien chaos te brengen.
Voor een oogenblik zou optimisme fverbetering van prij-
zen en koersen brengen, doch wij hebben bij de verleening
van het floover-moratorium aan Duitschiand gezien, hoe-
lang zulk een bui van optimisme duurt. Kort daarna was alle optimisme weder verdwenen en het algemeen prijs-
niveau daalde veel verder dan het ooit geweest was.
Door allerlei middelen trachtte de President van Noord-
Amerika het ‘bedrijfsleven uit zijn verval op te richten;
niets hielp en het land ‘komt er hoe langer hoe onaange-
namer voor te staan. Alleen van prijsverbetering is uit-
komst te verwachten, doch deze blijft achterwege.
In het begin van het jaar, werd eene grootsche poging
gedaan om de beurs om te stemmen door uitschakeling van
de destructieve elementen; wij bedoelen hiermede liet doel
van de hausse in liet internationale
fonc!s
Koninklijke Pe-
troleum Mij. Ook deze poging liep op niets uit en later
werd middels de, verspreiding van valsche -geruchten het
fonds lager gedrukt dan het in deze eeuw ooit ‘gestaan
heeft.
Men zal ons wellicht toevoegen: •de wereld is rot en de
speculatie doet miets dan gebruik maken van de rotte
toestanden. Gaarne toegegeven, doch de speculatie maakt
de toestanden nog veel erger clan ze reeds zijn en ze houdt
het herstel van de wereld tegen; zij neemt stelling tegen de stijging va.n het koersen- en prijsniveau, hetwelk zij
met alle kracht wenscht te beletten en te voorkomen. Zij
heeft .geen belang bij opbouw, wèl bij afbraak.
Dat op die wijze vele le.venskraehtige lichamen ten val gebracht worden, is duidelijk, evenals het duidelijk is, dat
tal van particulieren hun fortuin verliezen …. en dat het
nationaal vermogen der volkeren ‘te weinig opbrengt om
evenwicht te kunnen houden ‘tusschen inkomsten en uitga-
ven van Staten. Bij alle misère, reeds ondervonden, voegen
zich nieuwe telkens hoogere belastingen!
Waar èn goederen – èn producten – èn eI fectenhandel
alle in dezelfde richting werken, eene richting, welke
strijdig is met het wereldbelang, wordt het dieptepunt van
de crisis niet bereikt en telkens wordt dit lager gesteld.
Elke poging
:, tot dusverre aangewend om daarin verbete-
ring te brengen, is op mislukking ‘uitgeloopen. Zoo zal ook
voortaan elke lichte verbetering, welke door al of niet toe-
vallige omstandigheden ontstaat, geen blijvend karakter
dragen, doch teniet gedaan worden door de alles overheer-
schende en niets of niemand ontziende speculatie …. zoo-
lang niet de Regeeringen ingrijpen en het kwaad bij den
wortel aantasten.
Het ‘belang van het geheele menselidom vordert inmen-
ging van de Regeeringen in Europa en Amerika, vanwaar
prijs, en koersbepaling uitgaan.
President Hoover ziet dit zeer goed in en heeft eene
serie van afweermaatregelen in den Senaat ingediend.
Van alle kanten kwam hef tige oppositie opzetten, zoodat
het problematiek is, of ingrjpen.de
ver’betering
te
wach-
ten is.
Waar deze tot dusverre is uitgebleven, blijkt wel, dat
niet te veel op de Ver. Staten als ,,gangmakèr” moet ge-
rekend worden.
De wereld moet echter uit haar ellende verlost worden,
zij moet opnieuw opgebouwd worden en daartoe zullen de
afbrekend werkende krachten, die daarbij geen hulp zul-
len bieden, uitgeschakeld moeten worden, d.w.z. contramine
in effecten, goederen en producten client voor den verderen
duur van de crisis uitgeschakeld te worden.
MAANDCIJFERS.
Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen.
De Bank voor Handel en Scheepvaart te Rotterdam zendt ons onderstaand overzicht:
Indexcijfers van 12 aandeelengroepen der Amsterdamsche effectenbeurs.
1)
Kunst-
1 Electri- 1 Handels- Industrie
zijde
Mijnbouw
Olie
Rubber Scheep-
J
Suiker 1
Tabak
Thee
Banken
1
citeit
1
ondern.
vaart
Gemiddelde1929
158.3
337.5
168.0
432.7
243.0
268.7
402.0
233.5
125.0 398.4
487.3
443.2
1930
149.4
257.7
125.6
264.9
87.4
177.2
371.1 110.7
82.6
292.9
361.3
357.2
1931
118.1
211.8 93.4
167.7
64.5
144.5
209.8
51.8
49.6
181.9
241.6
251.4
Januari
1931
137.2
220.4
110.9
199.-
57.4
149.1
290.7
75.8
63.5
223.8
274.-
280.5
Februari
140.7
239.9
117.5
217.5
69.7
167.5
307.3 80.2 65.6
238.4
307.8
292.1
Maart
,,
143.-
248.6
124.3
223.2
78.9 176.7
288.3
81.4 63.9
243.3
306.2
290.7
April
‘
,,
139.4
238.4
113.5
207.3 84.4
172.4
253.9
58.5 57.5
219.5 299.8
283.4
Mei
,,
132.7
222.5
95.1 178.8 76.2
159.6
‘220.-
50.5
,
54.3
190.9
V5.9
251.-
Juni
‘
,,
127.5
217.5
89.-
165.1
68.7
150.8
208.6
‘
48.4
53.1
191.3
262.4
249.7
Juli
,,
126.4
228.8
100.2
168.8
70.6
163.6
218.2
58.5
55.8
208.9 254.2
262.9
Augustus
113.2
210.9
88.2
151.2
65.-
147:6
194.7 44.4
48.-
178.4
218.4
247._
September
95.3
190.1
73.6
126.1
60.9
118.9
147.9
31.7
37.3
134._
168.7
220.1
October
,,
89.1
.
181.3
71.7 125.3
49.2
107.8 140.7
32.6
34.7
122.1
174.7
222.2
November
93.2
184.2
75.4
135.4
48.9
120.1
133.6
32.9
.34.9
125.9
196.3
237.2
December
,,
79._ 158.4
61.5 114.2
44.2
99.5
113.1
26.3
26.7
106.5
1
61.3
179.7
Januari
1932
80.5
174.4
63.5 124._
43.5
107.4
‘
118.9
28.2
27.4
108..
173.7 181.4
Februari
82.8
173.-
65.8
123.2
42.4
110.1.
139.2
28.2 27.7
108.7
179.6
178.1
Maart
,,
81.3
184.7
69._
122.9 41.7
110.9 149.3
24.2
27.
112.7
176.3
182.2
April
,,
69.8
166.7
58.8
102.1
34.3
‘
92.4
118.3
13.7
20.1
96.6
111.-
154._ Mei
,,
65.-
163.9
52.5
93.5 33.5 86.8 117.8
14.2
19.1
845
101.9
157.3
Schommelingen
in het
aandeelen-indexcijfer.
4 Januari 1932
f
1.942.518.500
=
100.
4 Januari
100.-
3 Febr.
109.7
2 Maart
113.7
6 April
98.3
4 Mei
92.9
13
,,
106.9
10
,,
105.7
9
118.6
13
,,
95.9
11
,,
93.4,
20
,,
107.4
17
,,
110.9
16
113.5
1
20
95.1
18
92.4
27
..
105.9
24
..
111.-
23
,,
105.8
27
,,
90.-
25
,,
90.1
30
‘
103.9
1)
Men zie voor de toelichting op dit overzicht het nummer van E.-S. B. van 15 Januari 1930, blz. 64.
Nadruk verboden.
MAANDCIJFERS.
VAN DE INDISCHE
(In Guldens).
Ömsch
1
Februari
Ie twee
Ie twee
rijving
1
1932
1
rnnd.
1932
mnd.
1931
OVERZIOH.T
MIDDELEN.
• Belastingen.
Pachten ……………
invoer,r. mci. Landsgoed.
Jitvoerr.
mci.
Landsgoed.
Accijns op gedistilleerd
,,
,,
bier………….
,, petroleum
,, lucifers ……
,, tabak ……..
Andere ontv. I. U. en A…
Statistiekrecht ………
Personeele belasting
Inkomstenbelasting …..
Vennootschapsbelasting..
Vermôgensbelasting
Verponding …………
Recht van openb. verkoop.
Zegelrecht
.
…………..
Overschr. van vaste goed.
Recht v. succ. en overgang
Vergunning speiltafels..
Slachtbelastingen …….
Bijzondere bel. buitengew.
Roof dgeld …………..
Landelijke inkomsten. Belasting op loterijen.
Motorbelastingi.d.B.Gew.
Opgeheven belastingen
–
.
Totaal…
Monopolies.
Opium end. opiumfabriek
Pandbuizen …………
Zout ……………….
Totaal.
t’rodncten.
Kina en Thee ……….
Lan dscao.utchoucbedrij f
Boschwezen …………
Goud en zilver ……..
Banka-tin …………..
Steenkolen………….
•
Totaal….
Bedrijven.
Havenwezen ………….
Baggerdienst ………..
Waterkracht en Electricit.
Landsdrukkerj ………
Post-, Telegr.-en Tel.dienst
Spoor- en Tramwegen.
Totaal….
Diverse middelen.
Winstaandeel ,,Billiton”
Win staan deel Jav. Bank
Afstand van grond ……
Mijnconcessies ……….
Boeten en verbeurdverkl.
Leges en salarissen ……
Heffing terzake van gesl.
werkovereenkomsten
Opbrengst d. Weeskamers
Kadaster …………..
Ontv. Gevangeniswezen
Afkoop heerendienst. B.G.
Schoolgelden ………..
Ontv. groot,e ziekeninricht.
en krankz..gestichten
IJk van maten en gew…
Verk. en verh. van huizen
Ontv. waterleidingen.
Bakengelden ………..
Loodsgelden …………
Allerlei …………….
Totaal..,.
Recapitulatie.
Totaal belastingen …….
monopolies ……
p
roducten …….
bedrijven ……..
diverse middelen..
Totaal generaal….
5
11
16
3.134
6,377 9.490′
239
‘ 491
828
53
111
134
2.833
5.078′
4.815
673
1.222
1.363
7
13
10
17
33 38
209
397 631
238
608
..
617
3.064
6.913 7.887
1.250′
2.188 ‘
3329
1.702 3.340
‘
4.192
65
594
461
533 1.231 1.501
134
283 396
41
113
38
18
26
16
535
.
971 997
1:3
19
22
2
8
.
6
686
1.852
1.204
1
2
3
15.467
31.910
38.056
788
3.310
3.467
354
373
191
235 236
92
5
16
20
2.160
4.574
5.153 3.456
7.415
9.805
998
15.924
18.728
228
1.259 1.347
33
81
90
80
186 247
35
74
72
10
21
54
44
168
187
24
62 78
161
339
779
346 601 720
480
‘
1.009
1.018
75
132
171
31
62 85
148
316,
379
30
63 79
198
406 470
224
451 479
123 679
407
2.270
5.909
6.662
15.467
.
:31.910
38.056
4.269
.
8.739 10.233
2.134
3.522
7.717
6.998
15.924
16.728 2.270
5.909
6.662
31.138
66.004 81.396
1.662
1.657
950
3.311
3.261
2.167
4.750
3.404
2.079
4.269
8.739 10.233
2.
5
9.
108
.
178
222
490
–
. 978
1.769
–
–
–
146
905 1.707
4.342
629
654
1.229
458
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 runi 1932
Gaan de Regeériügen hicrtoé niet over, dan nmen izij
de zware verantvoordi’ng voor hit verder verval 61) zich.
Wellicht biedt de eerlang te houden corferentie te Lau-
sanne cle béste’ gelegnheid om dit cardiriale vraagstuk
langs internationalerr wdg te regelen;
BOEKAANKONDIGING.
Der ‘inerncetionale Kapitalismus und
die Krise.
Festschrift für Julius Wolf
zu.m 20. April 1932. Elerausgegeben von
Siegfried v. Kardorff,. Vizepriisident
des. Reichstages, Dr. Hans Schiiffer,
Staatsekrethr’ im Reidh’sfinanzrniniste-
nam, Prof. Dr.
Qötz
Briefs und Dr.
T:lnns Kronen. (Stuttgart 1932; Verlag
‘,on Ferdinanci Enke. 410 Seiten. Geb.
R.M. 12.-, in Leinen geb. R.M. 14.40).
Naar aanleiding van den zeventigsten verjaardag
van den Berlijn’scheneconiomist J’ulius ‘Wolf (20 April
1932) is een Gedenieboek verschenen, .dat van de hand
‘van leidende. Duitsche en buitenla’ndsche economie-
ten en politici 34 bijdragen bevt over het ‘kapi.talis-
me en de crisis en ook over de mddelen
Om
uit cle
crisis te geraken. Erich Koch-Weser behandelt het
vraagstuk van de Duit’sch-Fransc’he toenadering, .het
vroegëre lid van de Herstelcommissie, Prof: Bres-
iani-Turroni, het vraagstuk van de herstelbetalin-
gen, Dr. T.schierschky schrijft over ‘de internationale
kartellen, de directeur van ‘het ministerie van econo-
mische zaken Dr. Dalberg over de valutapolitiek in
den strijd tegen de wereldcrisis, Prof. Dr. Julius
Hirsch over de ,,self-help” van de werkloozen, Martin
Wagner over het bouwbedrijf, Dr. Eisa. F. .G-asser
over conjunctaurstatistiek en de internationale ptijs-
en voorraadspolitiek, Dr. Hans Kroner over den Duit-
schen uitvoer van machines in de wereldeconomie, Dr.
H’ai.nisch, de vroegere boncispresident van Oostenrijk,
over ‘de .gistingonder de ‘boeren in Oostenrijk, terwijl
een van de Zitsersc’he leerlingen van den. jubilaris,
Dr. G-ygax het vraagstuk van den lccipitaalin- en uit-
voer in Zwitserland behandelt.
Bij de veeivul.digheid van het gebodene zien wij van
een nadere behandeling van de belangrijkste ‘dezer
essays af. Echter zij nog gewezen op de bijdrage yan
den ‘bekenden kenner van Rusland, Dr. Oleino,w, die
onder ‘den titel ,,kiassovorming in den’ S’ovje’tstaat”
de toekomstige vooruitzichten van deren laatsten be-
licht, evena1s op het artikel van ‘den ‘roegeren pro-
fessor aan ‘de Universiteit te Peking Otte,een van
de beste kenners van het Verre Oosten, over ,,d span-
.ni.ngen in het Verire Oosten”.
ONTVANGEN BOEKEN.
Preferentieele rechien in de liolon’icsle handelspolitiek
door Mr. N. G. Geelkerken. (Amsterdam 1932;
N.V. Noord-Etollandsche Uitgeversmaatschappij).
De schrijver, die een beschrijving geef’t van de ontwikke-
liiig van de koloniale handelspolitiek van Frankrijk, Enge-
land en Nederland, ontvouwt het dienkbeeld voor een stelsel
van preferentieele rechten tussehen Nederland en Ned.-Inchë.
Bij dit stelsel wordt volgens den sehrijvr a1lerinst een
protectionistisch standpunt aanvaard, terwijl .de Indische
fiscus zonder al te groote bezwaren cle financiëele gevol-
gen op dc bevolking zal kunnen afwentelen.
Lei principes de la Réorganisatior& des Banques cen-
&ales en Europe oprès in guerre
door Dr. Edmond
Ulrich, do’cteur en droit. (Parijs 1931; Librairie
du Receuil Sirey.)
Een studie van de belangrijkste principes, waarop de ver-
schillende cireulatebanken zijn gebaseerd. De schrijver be-
handelt de centrale banken van Engeland, ‘Frankrijk, Bel-gië, Duitschland, Dantzig, Oostenrijk, Hongarije, Estland,
Griekenland ‘n Bulgarije.
8
Juni 1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
459
STATISTIEKEN EN
OVERZICHTEN.
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
Data
•
1
Londen
1
Parijs
1
I($
P. JOOfr.)I($
Berlijn
p. 100 Mk.)j($
)
Amsterdam
p. 100 gid.)
GELDKOERSEN.
31 Mei
1932
3,69
1
23,65
.
,
40,56
N.B.
”
beteekent: Cijfer8 nog niet ontvangen.
.
BANKIMSCONTO’S.
1 Juni
1932
3,68s,
•
3
1
95
23,66k
40,55
bisc. Wissela.
2l9 Apr.’32
Lissabon
. . .
6
4
Apr.’32
Ned.
.
2
,
1932
3
3,69
3,94′
.23,661/8
40,5534
.Eff.3
19Apr.’82
Londen ……2
12 Mei’32
el.
Binn
Bk.
J
B
,,
1932
3
,
6
O/B
23,70
40,5834
Vrsch.inR.C. 3
19Apr.’32
Madrid ……6j
8Jsh’31
4
1932
3,699
3
,9
4
/8
23,88
40,5934
Athene ……….
.
112OFebr.’32
N.-YorkF.R.B.3
25Febr.’32
6
,,
1932
3,69
3
,
947/
23,70
40,5634
Batavia ………
.
41O Mrt.’SO
Oslo
…….. 4j
20 Mei’32
8 Juni
1931 4,869/
3,915f
23,738/
8
40,2334
Belgrado ……..
7420 Juli ’31
Parijs
…… 2j
9
Oct.’31
Muntpariteit
.
.
4,86
3,90
5
/
s
23.8134
40,/
14
Berlijn ……….5
27Apr.’32
Praag
……5
11Apr.’32
EÇOERSEN
TE LONDEN.
Boekarest ……..7
S
Mrt.’32
Pretoria
. . . .
6
13Nov.’31
Plaatsen en
INoteerings-!
21Mei
1
28Mei
1
3oMeij4Juni’32
1
4Juni
Brussel ……….
313 Jan.’32
Rome……..5
3
Mei ’82
Budapest ……..6
16 Apr.’32
Stockholm
. .
4
3Juni’32
Landen
eenheden
1932 1932
ILaagsteHoogsteI
1932
Calcutta
.
…….5
28 Apr.’32
Tokio
. . . .
5.84
12 Mrt.’32
Alexandrië.
.
Piast.p.y,
97
ïY
9i7
97
Dantzig
……..5
24Nov.’31
Weenen……7
17 Mrt.
1
33
Helsingfors ……
619Apr.’32
Warschau ….
7
3 Oct.
1
30
Bangkok …. Sh.p.tical
215
2/5
2/5
2/5
2/5
Kopenhagen
…. 4
30M6 ’32
Zwits.Nat.Bk.2
2Jan.’31
Athene ……Dr. p.y,
550
55734
550
580
•
565
Budapest
. . .
Pen.
p
z
e
20
,
j
2034
20
21
20
OPEN MARKT.
Buenos Aires
d. p.$
3534
3434′
337/
5
35
341/
Calcutte ……h. p. rup. 115
31
/
32
1
,
5
/16 H5
9
/
32
115
3
1/
1561/
4
Constantin.
.
Piast. p.
755
755
755
755
755
1932
1931
ij
1914
.
30Mei) 1
23)28
i•i
4Juni
2024
Hongkong
. .
Sh. p.
$
1/334
1135/32
1/27/
1/3i
1/33/
10
4Juni
Mei
Mei
Juni
Ii
Juni
Juli
•
Lissabon . … Escu. p.
£
110
110
10934
11034
110
Amsterdam
Partic.disc.
3j_5/
18I4
‘/2’jJ6
9
I16
–
7
18
2
)
I-
5
I16
1
3
14-2
3
1
18-116
Kobe
…….Sh.
.
yen
1/8k
118/
4
1834
/95/
1/91/
Mexico
. .
..
$
per
£
12.25
12.50
12.25
1 3.-
12.75
Prolong.
–
1
1
1
2)
1_
3
14
13142
1
14
21J4-3j4
Montevideo
.
d. per
£
30
30
29
31
30
Londen
.
Daggeld
. . .
1
11
1
1
1
12-
1
’12
1
(-1
1
(
3
14-I
1
12
1-2
111
4
2
1314-2
Montreal
. . .
$
per
£
4.1934
.4.21
4.16
4.22
421
Partic.disc.
I
1
11e-
1
Je
1-
1
/8
11
I
1
6I4
1
I8
1
1
4
21-
3
/
2I32-I16
411
4
.31
4
Rio d. .Janeiro
d.
per
Mii.
434
41i
434
5
47/
8
Berlijn
Shanghai
. . . Sli. p.
tael
1/8
3
/
1/729/
1/734
1/834
1j8
1
/
Daggeld
. . .
5
1
I26I
2
5112-7
51/g_6112
414-7
5.:6314
_
Singapore
. .
id. p. $
23i8/
2/3i
2/334
2137/
s
213is,,
MaandeId
5-7
5-7
5-7
5-7 2)
_
_
–
Valparaisol).
$
per
£
6034
603
6034
61
60%
Part. disc.
5-/2
5-I2
471
471
2)
431
4
_5
331
4
211_1j
Waren-
Warschau
. .
ZI. p. £
3234
33
32y
4
3334
327/
s
wechset.
41/
4
4
1
145
1
12
5
1
12
512 2)
5
4
–
1)
90 dg.
New York
ZILVERPRIJS
. GOUDPRIJS )
Dageld
1)
211
5
3/
4
2
1
j2-
3
14
3
)
2
1
I-14
1
2)
1
1
12_314
3_114
I142’12
Londenl)IN.York
2
)
Londen
Partic.disc.
1
1
1
211
2
31
4
1
2114-’18
–
31
l’.lei
1932..
1615/
1
28
31
Mei
1932….
112/5
1)
Koers van 3 Juni en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.
1
Juni 1932.
.
1618/
16
281/
8
1
Juni 1932..
..
112/9
2)
Koers van 17121 Mei.
3)
Koers van 31 Me /4 Juni.
2
1932..
1613/
16 1
2734
2
1932…..
1126
WISSELKOERSEN.
3
1932..
1618/
16
277/
t
3
1932…..112
1
6
KOERSEN IN NEDERLAND.
4
1932..
167/
8
1
281
/s
4
1932….
112/2
6
1932..
–
1
28
6
,,
1932….
–
8 Juni 1931..
128/
8
261/
8
8 Juni
1931….
841118/
8
Data
L
Ne,v
1
Londen
Berlijn
1
Parijs
BrussellBatayia
York)
1
1
‘)
27 Juli
1914..
2415/
10
59
27 Juli
1914….
84111
1)
in pence
p.
oz.stand.
2)’
Foreign silver in
$c. p.oz.
fine.
3)
in
sh.
p.oz.fine
.
31 Mei
1932
2.469/t,
9.1134
58.15
9.731
34.50
9
‘Ib
1
Juni 1932
2.46%
9.0834
58.27J
9.741
34.521
STAND VAN
‘s
RIJKS KAS.
2
1932
2.46
11
/
16
9.09
58.321
9.74 34.50
997/,
–
Vorderingen.
1
23 Mei 1932
1
31 Mei 1932
3
1932
2.465/
8
9.10Y
4
58.37k
9.72e
34.50
99’/s
Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne-
4
1932
2.468/
8
9.1034
58.37k
9.73
31.45
9
/8
derlandsche
Bank……………….
f
52.875.610,93
f
31.494.169,55
6
1932
2.468/
16
9.09%
1
58.371 9.73k
34.45
993/,
1
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten,,
104.002,68
,,
241.042,23
Laagste d.w
1
)
2.4635
9.0734
58.14
9.72k
34.40
Voorschotten
April 1932
op
uIt.
aan
de gem. verst,
op v.
haard. de Rijks-
Hoogste d.w’)
2.463%
9.1134
58.40
9.741
34.53
99
/8
adm. te heffen gem. ink. bel, en
opc.
30 Mei
1932
2.468/
8
9.1034
58.25
9.74
34.55
993/
8
,,
4.532.879,88
,,
4.532.879,88
23 Mei
1932
2.4634
9.0734
58.65
9.74
34.60
99sf,
Voorschotten
op
uit. April
1932 aan
Muntpariteit
2.4878
12.1071
59.263
9.747 34.592
100
de gem. verstr.
op
aanhaar uit te
keerenhoofds.derpers.bei.,aand.in
de hoolds. der grondbel. en der gem.
londsbel., alsmede
opc. op
die belas-
Data
Zwit-
serland
Weenen
1
Praag
.
Boeka-
Milaan
Madrid
*)
,…………
rest’)
t”
)
)
op
de Rijksink. bel……………….
tingen en
op
de vermogensbelasting
Id.
aan
Suriname …………………
–
196.051.836,58
12.044.095,40
8.047.297,91
–
,,200.179.185,34
,,
11.854.312,97
,,
7.859.504,08
31
dei
1932
48.28
35.25
7.31
1.48
12.651
20.35
1
Juni 1932
48.30 35.25
7.31
1.48
12.651
20.35
Kasvord.weg.credietverst.alh.buitenl.
,,109.268.449,76 ,,108.811.185,04
2
,,
1932
48.3334
35.25
7.31
1.48
12.66
20.37
Voorschotten aan Ned.-lndië………..
Id. aan Curaçao
………………………
Daggeldleeningen tegen onderpand
..,,
Saldo der Rijkscomptabelen
postrek.
v.
…..
8.000.000,-
31.819.481,58
8.000.000,-
24.505.550,66
3
1932
4
1932
48.3234
48.2734
35.25 35.25
7.31
7.31
1.48 1.46 12.66
20.36
Vord.ophetAlg.Burg.Pensioenfonds’)
,,
15.506.443,88
,,
,,
15.333.192,41
6
1932
48.30
35.25
7.31
1.45
–
12.66
–
20.35
S’taatsbedrijven
‘)
Id. opandere
……….
Kasgeidleeningen aan gemeenten
23.586.181,43 66.723.432,70
,,
23.756.181,43
,,
66.529.932,70
Verplichtingen
Laagste d.w’)
48.25
34.80
7.29
1.42
12.63
20.30
Schatkistbiljetten in Omloop ………
f218.713.000,-
f218.663.000,-
hoogste d.w’)
48.3334
35.25
7.33
1.50 12.69
20.40
30 Mei
1932 48.3334
35.25
7.31
1.45
12.67.
20.321
Schatkistpromessen in Omloop …….
246.870.000,-
,,246.860.000,-
23 Mei.
1939 48.3234
35.25
7.31 1.47
12.69
20.10
Zilverbons in omloop …………….
1.831.889,-
,,
1.824.160,-
.
Muntpariteit
48.1.34
35.007
7.371
.
1.488 13.094
48.52
….
Schuld
op uit.
April 1932 aan de gem.
weg.
v. h.
d. de Rijksadm: geh. gem.
ink. bel, en
opc. op
de Rijksink.bel
– –
…
Stock-
1
Kopen
1
“jBuenos_
Mon-
Data
Oslo8)
Schuld
op
uit. April
1932 aap. de ge-
holm
,1/ho
gen*)I
fors
1)1
‘res’)
A
1
treal’)
_
meenten
enz …………………..
……19.373,99
,,
19.373,99
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’
–
–
Id. aan hetStaatsbedrijfd.P.,T.enT.lj
,,
85.433.571,69
,,
74.077.557,84
31 Mei
1932
47.-
49.75
45.50
4.20
–
2.17
1
Juni 1932 46.75
49.75
5.35
4.20
–
2.17
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
…
……..419.582,27
,,
408.156,27
Id. aan diverse instellingen’)
……..
…40.918.637,97
,,
41.083.783,76
2
1932 46.75
49.75
45.30
4.20
–
2.1634
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
3
1932 46.75
49.75
45.40
4.20
–
2.1634
NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
4
1932 46.75
49.75
45.25
4.20
–
2.1e34
.
28Mei 1932
t
4Juni 1932
6
1932 46.70
49.75
45.50
4.20
–
2.16
Vorderin’en:
Laagste d.Wi) 46.55
49.50
45.10
4.15
2.15
–
‘s’Lands
Betaalmiddelen in
Kas
–
–
Hoogste d.wl)
49.95
45.50
4.25
–
2.19
wo.
muntbiljetten
……………..
–
–
30 Mei
1932 46.80
49.80
45.40
4.20
–
2.17
Verplichtingen:
Voorschot’s Rijks kas e. a. Rijksinsteli.
f197.420.000,- f203.211.000,-
23 Mei
1932 46.50
49.50
45.50
4.20
–
2.16
18.885.000,-
,,
18.635.000,-
Muntpariteit
66.671 66.671 66.671
6.266
95s,
2.4878
Schatkistbiljetten
………………..
….
25.520.000,-
,,
25.520.000,-
*)
Noteering te Amstrdam.
*8)
Not, te Rotterdam.
1)
Part, opgave.
Schatkistproniessen
…………………
Muntbiljetten in omloop
.
………..
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds.
2.969.000,-
…7.146.000,-
,,
2.966.000,-
7.994.
000,-
e numer van iedere maand komt een overzicht
in
het eerst
m
Idem aan de Ned.-Ind, Postspaarbank.
…..
,,
1.084.000,-
.
5.842.000,-
,,
1.027.000,-
v”or van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
Voorschot van de Javasche Bank…….
,,
16.774.000,-
460
.
ECONOMISCH
–
STATISTISCHE BERICHTEN,
8 3uni 1932
NEDERLANDSCHE BAFK.
Verkorte Balans op 6 Juni 1932.
Activa.
Binnen!. Wis-( Hfdbk.
f
36.740.045,12
sels, Prom.,’ Bijbnk.
,,
2.159.181,98
enzin disc. Ag.sch.
10.197.093,29
49.096.320,39
Papier o. h. Buiten!, in disconto ……
Idem eigen portef..
f
88.572.287,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk.nog niet afgel.
–
88.572.287,-
Beleenin
g
en
Hfdbk.
30.599.022,71
snel. vrsch
–
i
Bijbnk.
8.368.930,Oo
n rek..crt.
Ag.sch.
57.339.806,77.
op onderp.
f
96.307.759,53
Op Effecten …….
f
95.510.184,26
OpGoedereiienSpec. ,,. 797.575,27
Voorschotten a. 8. Rijk …………….,,
–
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f 10
1.191.955,- Muntmat., Goud .. ,, 865.676.207,19
f
966.868.162,19
Munt, Zilver, enz..
22.306.840,91
Muntmat., Zilver..
–
989.175.003,10
1
)
Belegging
i/
kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds …………………….,,
21.422.552,73
Gebouwen en Meub. der Bank …….. ,, –
5.000.( 00,_
Diverse rekeningen ………………. ..31.669.223,68
Passiva
f
1
.
281
.
243
.
146,43
_______________________
Kpitaal ………………… ……..
f
20.000.000,-
Reservefonds …………………….
7.563.205,59
Bijzondere reserve ………………
8.000.000,-.
Pensioenfonds ………………….
7.836.849,79
Bankbiljetten in omloop ………….. ,, 1.005.293.025,-
Bankassignati6n in omloop ………. ..179.854,79
Rek.-Cour.
J
Het Rijk
f.
14.850.574,93
saldo’s:
l
Anderen
206.798.926,35
221.649.501,28
Diverse rekeningen ……………….
. 10.720.709,98
f
1.281.243.146,43
Beschikbaar metaa!saldo …………..
f
498.144.467,06 –
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is. ,, 1.245.361.165,-
1
)
Waarvan iii het buitenland f 5.520.302,58.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud
Andere Bescl,ikb. Dek-
Data
j
Circulatiel
opeischb. Metaal- kings,
Munt
1
Muntn
schulden
saldo perc.
6 Juni ‘32101192 865.676 1005.293 221.829 498.144 81 30 Mei ‘32101191 853.668 1005.655 216.422 489.750 80
23
32 101191 844.308 985.912 229.142 483.571 80
17
’32 101191 836.260 996.608 210.886 478.440 80
9
’32 101191 822.528 1013.574 181.750 469.829 79
2
’32 101191 809.516 1043.945 156.479 455.348 78
8 Juni ’31 88.486 361.494 852.874 39.231 131.379
54
25 Juli ‘141 65.703 96.410 1 310.4371 6.198 1 43.521
54
Totaal Schatkist- B 1
Papier Diverse
Data
bedrag promessen nie ee-
op het
reke-
disconto’s rechtstreeks
ng i
buitenl. lijn gen
1)
6 Juni 1932 49.096
–
96.308 88.572 31.669
30 Mei 1932 50.461
–
100.129 88.572 31.878
23
1932 52.046
–
100.268 88.572 32.028
17
1932 52.928
–
100.369 88.572 31.676
9 ,,
1932 52.899
–
101.804 88.572 _31.655
2
1932 54.202
–
117.982 88.572 31.576
S
Juni 1931 45.457
–
95.104 224.987 58.875
25 Juli 19141 67.947
1
–
61.886 20.188
509
1) Sedert den weekstaat van 4 Jan.
1929 op
den basis van
215
metaal-
dekking.
2
Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data,
Metaal
Circu
latie
1
Andere
opeischb.
schulden
1
Discont.
1
903
.
Div. reke-
ningeni)
14
Mei
1932…
893
1
1.110
646
813
7
,,
1932..
894
1.240
703
910
818
29. April. 1932..
–
8,94
1.
1.271
609 913
851
23
,,
1932..
896′
1.097 847
910
819
10Mei.
1931..
876
1
1.262
5.13
822
530
5 Juli,
1914..
645
1.100
560.
‘
735
396.
“),Si’uitp.. der activa.
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
4Junil932l
Goud
Zilver
1600
Circulatie
Andere
opeischb.
schulden
Beschikb.
metaal-
saldo_
–
225.200
33.900
‘
46.980
28 Mei 1932
148.900
‘
221.200
32.900
47.260
21
,,
1932
148.400
222.600
30.000 47.360
7 Mei 1932
103.285
45.634
229.405
27.178
46:286
30Apr.1932
102.520
–
45.843
223.533
28.738 47.254
23
.1932
103.138
45.516
223.004
30.728
23.310
16
1932
104.120 45.258
227.058
30.972
46.165
6Juni1931
114.969
46.824 249.600
32.391
48.996
7Juni1930
138.924 27.761
276.413
49.623
36.271
25 Juli1914
22.057 31.907
110.172 12.634
4.842
Data
Dis-
conto’s
1
buiten
N.-Ind.
betaalb.
Belee-
ningen
.
1
Diverse
1
reke-
ningen’)
1
–
kiflgs-
I
percen-
_
tag
4 Juni1932
—-
.
104.900
—
–
.
.
58
28 Mei 1932
104.200
•**
59
21-
j,
1932
.
,
102.700
•
59
7 Mei 1932
9888
24.328
39.100 23.295
58
–
30Apr.1932
9.920 24.312
.37.808.
23.450
59 23
1932
9.878
25.052 38.514
23.310
59.
16
,,
1932
9;370
25.429
38.961
22.935
58′
6Juni1931
9.163
24.129
37.492
29.562
57
7Juni1930
9.862
36.522
47.024
43.978
51
25 Juli1914
1
7.259
6.395
75.541
2.228
.
44
‘)
Sluitpost acttva.
BANK VAN ENGELAND.
–
Voornaamste posten in duizenden ponden sterling.
Bankbilj.
1
Bankbilj.
I
Other Securities
Data
Metaal
in
un Banking Disc.and
circulatie Departm. Advances Securities
1 Juni 1932
129.342
355.414
48.204
12.482
25.120
25 Mei
1932
125.761
354.221
45.811 12.172
23.788
18
1932
123.523
358.440
39.390
11.689 31.698
11
1932
121.485
358.314
37.503
12.096
20.288
4
,,
1932
121.460
356.580
39.236 11.585 19.228
27April1932
121.477
352.814
43.001 11.535
16.818
3 Juni 1931
152.934
356.371
55.505
7.106
28.311
22 Juli
1914
40.164
29.317
33.633
I
Oth7Deposits
1
Dek
Gov.
J
Public
Other
1
Reserve
1
kings
Data
SecDepos. Bankers
1
Aeeonnfvl
1
nare.
ii
1 Juni’32 73.915 18.553 89.957 34.150 48.928
25 Mei ’32 69.375 23.606 77.544 32.948 46.540 3411,,
18
’32 72.945 21.427 74.602 32.618 40.083 31%,
11
’32 72.136 13.719 78.030
33.180 38.171 30
4
’32 69.076 10.297 75.060 36.670 39.880′ 32
19
/
27Apr.
1
32 62.621 23.351 58.284 35.283 43.662 37’i,,
3 Juni’31 38.496
6.545 72.209 33.920 56.563 50
3
1
22Juli
1
14 11.005 14.736
42.185
29.297 52
1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.
Data
Goud
Zilver
Te goed
in het
ws-
‘,
Waarv.
op
het
B 1
e ee-
R
voorschot
buitenl.
se
buitenl.
ningen
v.d. Staat
27 Mei ‘2
79.470
1.138
4.474
8.687
4.527
2.700
3.200
20
‘
’32
78.907
1.128
4.585
8.885
5.434 2.719 3.200
13
’32
78.651
1.120
4.654
9.784
6.233 2.767
3.200
6
’32 78.340
1.109
4.594
10.192
6.780
2.843
3.200
29 Mei’31
65.634
827
5.430-
26.919
20.730 2.806
3:200
23 Juli’14
4.104 640
–
1.541
8
1
769
1
Bons v.
d.I
r,..,…
Rekg. Courant
Data
1
zelfSt.
amort. k.
‘”
,
J
Circulatie
1
Staat
Zelfst.
amort.k.I
1
2.896
1
Parti-
culiere,
1
24.128
27 Mei ’32
6.881
1
2.039 81.418
1
536
20
,;
’32
6.881
1
2.078
81.247
1
1.425
1
2.912
23.016
13
’32
6.881
1
2027
81.750
1
2.1381
2.941
122.548
6
’32
6.8811
1
2.269
82.382
75
2.992
24.097
29 Mei’31
5.082
1
2.506
‘
78.185
1
1.123
1
8817
12.669
23Juli’14
– ‘1
–
5.912
401
–
9
»
‘)
Sluitpost
activa.
8 Juni 1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
461
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
Andere
ata
Goad
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
ten!. circ.
dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques
31 Mei
1932
862,7 87,7 128,6
2.990,2
257,3
23
1932
856,3
98,8
134,6
2.797,3
95,2
14
1932
851,5
98,8 139,2
3.008,8
102,4
7
1932
851,1
89,2
133,3
3.145,7
111,0
30 Apr. 1932
858,8
95,0
130,6
3.145,5
282,0
31. Mei
1931
2.390,3 207,6
186,2
1.791,4
167,2
30 Juli
1914 1.356,9
– –
750,9
50,2
Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activa
2
)
lat ie
Crt.
Passiva
31 Mei
1932
363,5
804,8
3.960,6
430,6
–
694,3
23
1932
361,6
783,4
3.739,3
364,6
703,1
14
1932
361,6 821,1
3.922,9
353,9
690,6
7
,,
1932
361,6
817,3
3.990,9
362,8
712,4
30 Apr. 1932
361,6
812,5
4.128,1
404,7
681,8
31 Mei
1931
102,7
541,5
4.299,1
353,3
244,0
30 Juli
1914
1
330,8
1
200,4
1,890,9
944,_
40,0
1)
Onbelast.
2)
W.o. Rentenbankscheine
31, 23, 14, 7
Mei,
30 Apr.
32
en
31
Mei
’31
resp.
14; 32; 25; 21; 12; 11 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIE.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Data
Goud
na,-..:
n.
,
.9
Rekg.Crt.
a
•-
n
1
1932
.9
L
Ca
2 Juni
2543
–
–
916
69
288 3.640
42
207
26 Mei
2542
–
–
936
59
288
3.608
6
282
19
,,
2532
–
–
922
65
288 3.616
25 237
12
2526
–
–
908
62
288
3.650
8
196
4
2526
– –
909
65
288
3.664
37
155
3Juni’)
1447
848
–
731
38
292
3.231
48
90
1931.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA
FEDERAL RËSERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
betaal-
middel
Totaal
Dekking
her-
disc. v. d.
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht
18 Mei ’32
2.919,0 2.214,7
203,1 464,9 40,6
11
’32 2.956,4
2.254,4
207,7
471,5
42,7
4
’32 2.992,4
2.304,7
210,8
505,8
44,5
27Apr.’32
3.014,5
2.306,0
218,5
531,8
45,9
20
’32
3.023,7
2.265,0 213,0 564,5
48,5
13
’32 3.018,3
2.234,8
214,7 628,6
51,8
20 Mei ’31
3.223,3
1
1.823,4
1
176,6
1
148,9 131,0
Data
Belegd
in. U. S.
Gestort
i-
Dek-
Algern.
Dek-
Gov.Sec.
in circa-
latie
Kapitaal
1
–
kings-
perc.1)
kings-
perc.
2)
18 Mei ’32
1.466,4 2.558,1
2.289,5
154,8
60,2
64,4
ii
,,
’32
1.385,3
2.551,4
2.273,0
154,8 61,2 65,6
4
’32
1.286,9
2.561,6
2.237,1
154,9
62,3
66,8
7 Apr.’32
1.191,2
2.526,6
2.234,2
155,2
63,3
67,9
20
,,
’32
1.078,1
2.544,8 2.131,4
155,4
64,6 69,2
13
’32
985,0 2.537,1
2.124,0
155,5
64,7
69,4
20 Mei ’31
598,5
1
1.551,5
12.452,5
1
168,5
1
80,5 84,9
t) Verhouding totalen goudvoorraad tegenover op.eischbare
acituiden:
F. R.
Notes
en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FEB. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Data
Aantal
banken conto’s
en
beleen.
Beleg-
gingen
t
de
.
banks
Totaal
depo-
sito’s
Waarvan
time
deposits
11Mei ‘321
175
11.717
7.423 1.682
17.224
5.709
4
,,
‘321
205
11.842 7.435 1.668 17.272
5.705
27Apr.’321
225
11.882
7.151 1.657
17.006
5.685
20
‘321
255
11.969
7.150
1.512
16.920
5.655
13
‘321
314
11.970
7.088
1.546
16.934
5.629
13Mei ’31
22
14.925 7.853
1.835
21.296
7.398
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
%OEDERENHANDEL.
GRANEN.
.
7 Juni 1932.
In liet begin der vorige week zijn verschillende parti.
eitlier& ramingen gepub1iceerd van de opbrsngst van win-
ter-t a r w e in de Ver. Staten. Het gemiddelde van deze
ramingen bedroeg 433 millioen bushels tegen 461 millioen
bushels in het begin van Mei eis 440.781.000 bushels vol.
gens het of! iciëele oogstrapport van de Amerikaansche
regeering in het begin van Mei. De particuliere oogstra-
mingen zijn meegevallen. Algemeen had men een nog
lager cijfer verwacht in verband met cle erustige klach-
ten, welke gedurende bijna de geheele maand Mei uit het
w’intertarwegebied kwamen. In de laatste weken is daarin
eenige vetandering gekomen en zijn de vooruitzichten weder verbeterd door regen. Het is echter de vraag, of
deze regen niet voor verschillende streken te laat gekomen
is. In het Zuid-Westen is men begonnen met het binnen-
halen van den oogst, doch het is nog te vroeg om een oor-
deel over cle resultaten te vormen. De termijnmarkt te
Chicago is flauwer geworden op de laatste particuliere
oogstramingen, terwijl daartoe ook berichten uit het
zomertarwegebied in cle Ver. Staten en Canada hebben meegewerkt. Voor beide zijn de vooruitzichten gunstig,
voldoende regen is gevallen en in dc Ver. Staten spreekt
men van een opbrengst van 253 millioen bushels tegen
een opbrengst van 104.806.000 bushels in het vorige jaar
en 256.320.000 bushels in 1930. In Canada heeft de zomer-
tarwe behoefte aan geregelden regen, daar dc hoeveelhid
vocht in den bodem niet groot is. Men is iu Canada be-
vreesd voor een insectenplaag, doch tot dusver wordt
daardoor veroorzaakte schade nog niet gemeld. De koer-
sen aan de termijnmarkt te Chicago waren mede door de
flauwe stemming te Winnipeg der laatste dagen 6 4 dollar-
cents per 60 lbs. lager dan op 28 Mei. Op 30 Mei was de termijnmarkt gesloten. Te Winnipeg zijn de prijzen eerst
slechts langzaam teruggeloopen. Op 3 Juni was de ter-
mijnniarkt gesloten en den vorigen Zaterdag ondervonden
de prijzen een sterke verlaging, op Maandag door eene
verdere kleinere verlaging gevolgd. Het slot was er 7%
dollarcents lager dan een week geleden.
In Argentinië hebben cle prijzen voor tarwe slechts
kleine veranderingen ondergaan, tot gisteren in verband
met de groote prijsverlaging te Wionipeg ook de Argen-
tijnsehe markten daalden. Het slot te Buenos Aires was
16 centavos, en te Rosario 20 centa.vos per 100 KG. lager
dan een week geleden. De vraag ‘voor tarwe in Europa was
in de afgeloopen week middelmatig, doch geregeld komen
zaken tot stand, zoowel in hardwinter alsook in Canadee-
sche en Argentijnsche tarwe. Voor Australische tarwe,
waarin geruimen tijd zaken werden gedaan tot onveran-
derde prijzen, is in den loop der week de vraag minder
levendig geworden en ook voor deze soort zijn de prijzen
matig gedaald. Terwijl in Engeland de zaken in tarwe
van beperkten omvang zijn, blijft op het continent goede vraag bestaan, daar het aan.bod uit de eigen oogsten ver-
mindert en in verschillende landen het bij de vermaling
toegestane percentage buitenlandscbe tarwe is verhoogd
of de invoer ‘van buitenlandsche tarwe is toegestaan, zoo-
als in Spanje en Portugal het geval is. De oogstvooruit. zichten in Europa zijn gedurende de laatste weken ver-beterd, hoewel in verschillende landen het jonge gewas
achterlijk is in ontwikkeling. In Rusland is men nog bezig
met den uitzaai, welke vooral in de Oekraine bij dien
van verleden jaar ten achter is.
De r o g ge-markt was gedurende de geheele week flauw
en de koersen aan de termijnmarkten in Noord-Amerika
liepen geregeld terug. In Chicago was het slot 7 dollar.
cents en te Winnipeg 7Y2
1
dollarcents per 56 lbs. lager
dan een week geleden. Koopers waren over het geheel
terughoudend, omdat in de consumptie moeilijk was te ver-
koopen. Tot de sterk verlaagde prijzen ontstoncl tegen
het einde der week weder moer vraag, waarop ook weder
in de eerste hand verschillende zaken tot stand kwa.men.
Veel vertrouwen 1heeft men echter nog niet en de inkoo-
pen bepalen zich in hoofdzaak tot het remplaceeren vat
verkochte aangekomen partijen. In hoofdzaak werd Cana-
deesche rogge verkocht, welke geprefereerd wordt boven
de Nr. 2 Amerikaansche. In Argentijnsche rogge
.
waren cle
omzetten beperkt, daar deze, hoewel ook sterk in prijs ge-
daald, nog vrij aanmerkelijk hooger wordt gehouden dan
de Amerikaansche rogge.
Voor Plata-m al s heeft gedurende de geheele week fliii-
ke vraag bestaan. Nadat de lossende booten door de con-
462
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Euni 1932
AANVOEREN in tons van
100 KO.
Rotterdam
Amsierdam
‘
Totaal
Artikelen
28Mei!4Juni
Sedert’
Overeenk. 28 Mei
j4
Juni
Sedert
Overeenk.
1932
1931
1932
1
Jan.
1932
tijdvak
1931
1932
1Jan.
1932
tijdvak
1931
46.697
637.351
522.731
– –
6.764
9.515
643.15
532.246
8.877
222.524
155.290
–
940
105
223.464
155.395
Tarw
…………….
Rogge
……………….
104
10.833
11.140
– –
145
10.833 11.285
Boekweit
……………….
Mais
……………….
21.261 576.881
501.926
–
–
144.025
113.746
720.906
615.672
Gerst
:
13,282
172.981
‘271.125
–
7.271
20.228
180.252
291.353
7:770
98.850
,
‘
130.939
:-
–
2.542
1.410
101.392 132.349
……………
..
530
127.178
‘
103.983
–
177.195
265.796
304.373
369.779
Haver
……………..
699
43.157
38.914
–
50
107
43.207
39.021
Lijnzaad
……………
Lijnkoek
…………….
367
‘
11.463
48.335
886
6.989
17.245 18.452
65.580
Tarwemeel
………….
Andere meelsoorten ….
688
20.822
•
20.837
169
•,
7.063
7.091
‘27.885 27.928
sumptie waren opgenomen, werd het aanbod van dadelijk
zen aan cle maikt bleef. Het slot voor gerst te ‘Win nipeg
leverbare mais schaarsoh en
konden de prijzen daarvoor
was 3 dollarcents per 48 Iba. lager dan een week geleden.
zelfs een kleinigheid worden verhoogd. Spoedig verwachte
:De Donau is iets ruimer met gerst aan de markt geko-
stoomende partijen waren ook goed gevraagd cii werden
‘uien.
Ook voor
deze gerstsoort ‘zijn
de
prijzen
gedaald.
door de consumptie gekocht tot iets onder cle prijzen voor
Naar Nederland zijti weinig zaken iii Doiiaugerst gedaan;
loco-mals. De door aflaclers gevraagde prijzen
zijn in
den
in meerdere mate was dat het geval naar de Noord-Duit-
loop
der
week verlaagd,
hoofdzakelijk tengevolge
van
cle
sølie
havens.
Ook
per
Augustus[September
is
iloeinenië
flauwe
stemming op de
vrachtenmnarkt en
01)
sommige
miiet gerst aan de miiarkt, doch slechts in cle tweede hand
dagen
ijn ‘belangrijke zaken in de eerste hand tot stand
zijn eenige ‘zaken
01)
die terijnen ‘gedaan..
gekomen
tot voor Jui en Juli aflading eenige guldens
per last verlaagde
prijzen. Darua zijn
de eerste
hands.
prijzen weder eenigszins ‘vei’hoogd,
welke verhooging ech-
ter slechts zeer sporadisch werd
betaald. Aan de termijn.
SUIKER.
markt in ‘l3ueuos Aires ‘was het slot voor mais,4 centavos,
De
steiiiuiing
op
dc
verschillende
suikeriiiarkten
was
te Rosario 5 eenta’os per 100 KG. hooger. De Donau is
gedurende dc afgeloopen week over het algemeen ‘wat ‘beter.
geregeld niet mais aan cle markt, speciaal met l3essar’abi-
in A in e r 1 k a maakten nieuwe aankoopen van iluslanci
sche mais, welke wordt aangeboden tot iets lagere prijzen
nogal
indruk,
terwijl cle markt ‘voor
geraffineerci
een op.
dan Plata’maïs. De zake
in deze maïssoort waren beperkt,
leviuig vertoonde. Dé omzetten in ruwe suiker waren dan
daa
men er in den ‘regel de voorkeur aan ‘geeft voor iets
ook grooter, al konden in doorsnee ii jet veel betere prijzen
hoo’gere
prijzen
Platainaïs
te
hebben.
De
versche.pingen
bedongen worden ‘dan gedurende de ‘voorafgaande week.
van den Donau zijn nog niet groot, doch leien verwacht
De
N e w-Y o r k s eb e
termijnmarkt
opende
in,
‘zeer
binnenkort daarvan eCn toename. Erg verkoopluustig is de
vaste stemuuiing,
tegen
het
einde der
week
vond
eau
in-
Donau tot de tegenwoordige lage ‘prijzen echter niet.
zi.nkiuug
plaats.
Het
slot
uras
echter
weer
‘prijshoudend
Ook ge r st was flauw en de prijzen
werden
gedrukt
met de
volgende
uioteeringen
:
Juli
0.59;
Sept.
0.66;
Oct.
tengevolge van koersverlagingen
in Canada en ruim aan
0.69;
Dec.
0.74;
Jan.
0.74,
terwijl
dc
laatste
noteeriug
])od
van
binnenkomeûde
‘partijen.
Toen
het
aauubdd
an
voor Spot Cenjr. 2.60 bdroeg.
de laatéte verminderde, is geen verbetering in de stemming
.
De ontvangsten iii cle’Atlantisclie ‘havens der Ver. Staten
iugetieden, omdat Canada gerge1ci ‘tot afbrokkelende prj-
bedroegen deze week 51000 touis,
cle versmneltiuugen 45.000
–
STATISTISCH OVERZICHT
GRANEN EN ZADEN ZUIVEL E14 ÉIEREN
MINERALEN
TR0VJ
,
79
a
R000E
MAIS
GERST
LIJNZAAD,’
BOTER
E
ammer
EIEREN
STEENKOLEN
Westfaalschel
PETROLEUM
–
.
Plata loco
No. 2 Canada
La Plata
No.3 Canada
La Plata
per K.G.
‘
AIku!iaar
Geni. not.
Hollandsche
Mmd. Contiui.
Crude
,
Rotterdam!
Arnrai
”
loco
–
Rotterdam
loco
R’damjA’dam
loco Rotter-
dam per
loco R’damlA’dam
Leeuwar-
der Comm.
Fabrieks-
Elermijn
Roermond
bunkerkolen,
onezeefd t.o.b.
tm 33,90
per 100 K.G.
per 2000 K.G.
2000 K.G.
per 1960 K.G.
Noteering
kI. m!nerk
p. 100 at.
Re(a;nob.’d1(a1
peBréb;rel
g.
2)
3)
4)
,
‘
)
.
–
11.
0
10
11.
01
0
f1.
°lo
f1.
°Io
f1.
0
0
f1.
0
10
t!.,
010
f1.
0j
f1.
01
$
°lo
1925
17,20
100,0
13,07
5
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
,
462,50
100,0
2,31
100,0
56,-
100,0
9,18
100,0 10,80
100,0
1.68
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50
.77,9
1,98
85,7
43,15
77,1
8,15
88,8
17,90
165,7
‘
1.89
112,5
1927
14.75
85,8
12,475
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50 78,4
2,03
87,9 43,30
77,3 7,96 86,7
11,25
104,2
1.30
77,4
1928
13,47
5
78,3
13,15
1006
226,00
97,7
228,50
96,8 363,00 78,5
2,11
91,3 48,05 85,8
7,99 87,0
10,10
93,5
1.20
71,4
1929
12.25
71,2
10,875
83,2
204,00
88,1
179,75
76,2
419,25 90,6
2,05
88,7
45,40
81,1 8,11
88,3
11,40
105,6
1.23
73,2
1930
9,67
5
56,3
6,225
47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356,00 77,0
1,66
71,9
38,45
68,7
6,72
73,2
11,35
105,1
1.12
66,7
1931
5,55
32,3
4,55
34,8
84,50
36,5.
107,25
45,4
187,00
40,4
1,34
58,0
31,30 56,9
5,35 58,3
10,05
93,1
0.58
34,5
Jan.
1930
12.67
5
73,7
9,35
71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
2,00
86,6
43,95
78,5
7,55
82,2
11,75
108,8
1.21
72,0
‘Febr.
11,725
68,2
8,17
5
62,5
139,00
60,0
135,75
57,5
398,50 86,2
2,03
87,9
41,15 73,5
6,90
75,2
11,75
108,8
1.11
66,1
Maart
,,
10,90
63,4
7,15
54,7
143,50
62,0
125,00
53,0
390,00 84,3
1,71
74,0
41,25
73,7
5,18 56,4 11,55′
106,9
1.11
66,1
April
,,
11,17
65,0
7,62
5
58,3
180,25
77,8
129,75
55,0
431,00
93,2
1,50
64,9
36,50 65,2
5,16
56,2
11,35
105,1
1.165′ 69,3
Mei
,,
10,45
60,8 6,55
50,1
148,50
64,1
114,50
48,5
405,00
87,6
1,44
62,3
37,20
66,4
5,30
57,7
11,35
105,1
1.18
5
70,5
Juni
•
10,05
58,4
5,176
39,6
145,50
62,9
103,75
44,0
385,50 83,4
1,54
66,7
37,-
66,1
5,09
55,4
11,35
105,1
1.185
70,5
juli’
9,55
55,5 5,82
5
44,6
157,75
68,1
108,00
45,8
345,75
74,8
1,72
74,5
39,90
71,3
5,99
65,3
11,35
105,1
1.18
5
70,5
Aug.
,,
9,45
54,9 6,30
48,2
146,00
63,1
116,25
49,3
365,00 78,9
1,58
68,4
40,20 71,8
6,03 65,7
11,35
105,1
‘
1.185
70,5
Sept.
,
8,40
48,8 5,25
40,2
127,50
55,1
99,00
41,9
318,75 68,9
1,64
71,0
37,55
67,1
7,23
78,8
11,35
105,1
1.185
70,5
Oct.
•
7,40
43,0
4,62
5
35,4
112,25
48,5
86,00 36,4
281,25 60,8
1,63
70,6 36,90
65,9
8,60
93,7
11,35
105,1
1.185
70,5
Nov.
7,25
42,2
4,25
32,5 94,50′ 40,8
82,25 34,9
270,75 58,5
1,58
68,4
36,50
65,2
9,63
104,9
10,90
100,9
0.85
50,6
Dec.
,,
7,07
6
41,1
4,30
32,9
96,00
41,5 91,00
38,6 247,75
53,6
1,55
67,1
33,50
59,8
7,97
86,8
10,85
100,5
0.85
50,6
Jan.
1931
6,525
37,9
4,-
30,6
84,50
36,5
86,25 36,5
207,50 44,9
1,61
69,7
32,25 57,6
6,63 72,2
10,30
95,4
0.85
50,6
Febr.
5,775
33,8
3,90
29,8
87,50
37,8 85,75
36,3
206,25 44,6
1,66
71,9 33,80 60,4
6,21
67,6
10,30
95,4
0.85
50,6
Maart
,,
5,625
32,7 4,20
32,1
103.00
44,5
104,75
44,4
214,00
46,3
1,47
63.6 35.00 62,5
4,94
53,8
10,30
95,4
0.66
39,3
April
,,
5,90
34,3
4,42
5
‘33,8
112,00
48,4
117,00
49,6
197,75
42,8
1,35
58,4
31,60
56,4
4,20
45,8
10,15
94,0
0.53
31,5
Mei
,,
6,15
35,8
4,975
38,0
95,75
41,4
124,00
52,5
189,00
40,9
.1,26
54,5
30,85
55,1
–
4,07
5
44,4
10,00
92,6
0.53
31,5
Juni
,,
5,75
33,4
5,05
38,6
86,75 37,5
116,50
49,4
191,50
41,4
1,29
55,8 33,50
59,8
4,30 46,8
10,00
92,6
0.34
5
20,5
juli
5,425
31,5
4,70
35,9 84,25
36,4.
115,75
49,0 211,00
45,6
1,32′
‘57,1
37,75
67,4
4,40 47,9
10,00
92,6
0.24
14,3
Aug.
4,975
28,9
4,025
30,8
74,50 32,2
119,50
50,6
185,50
40,1
1,30
56,3 36,00
64,3
4,98
54,2
10,00
92,6
0.43
5
25,9
Sept.
4,775
27,8
4,27
6
32,7
68,00
29,4
97,00
41,1
164,25
35,5
1,27
,
55,0
32,25 57,6
5,775
62,9
10,00
92,6
0.56
33,2
Oct.
5,-
29,1 4,475
34,2 68,50
29,6 94,75
40,1
160,25
34,6
1,24
53,7
26,25
46,91 6,275
68,4 9,90
91,7
0.56
33,2
Nov.
,
5,825
33,9
5,475
41,9 81,00
35,0
114,50
48,5
169,75
36,7
1,17
50,6
24,75,
44,2
7.07 77,0 9,90
91,7
0.68
40,4
Dec.
,,
4,925
28,6 4,95
37,9 69,25
29,9
111,25
47,1
145,75
31,5
1,18
51,1
21;40
38,2 5,326
58,0 9,90
91,7
0.71
42,3
Jan.
1932
5,05
29,4
5,07
5
38,8
71,25
30,8
114,00
48,3
142,50
31,0
1,16′
50,2
25,75
46,0
4,71
51,3 8,25 76,3
0.71
42,3
Febr.
5,30
30,8
5,07
5
38,8 74,00
32,0
108,50
46,0
142,25
30,8
1,34
58,0
27,75
49,6
3,79 41.3
8,25
76,3
0.71
42,3
Maart
,,
5,525
32,1
5,80
44,4
86,75
,
37,5
118,00
50,0
143,25
31,0
0,98
42,4
23,65
42,2
3,425
37,3
8,35
77,3
0.71
42,3
April
,,
5,65
32,7
6,225
47,6
88,75
38,3
124,50
52,8
135,25
29,2
0,99
42,9
19,60
35,0
2,77
5
30,2 8,65
80,1
0.86
51,2
Mei
,,
5,60
32,6 5,30
40,5
78,00
‘
33,7
116,00
49,2 130,25• 28,2
0,82
35,5
19,65
35,1
2,88 31,4
8,30
76,9
0.86
51,2
6 Juni’
‘,,
5,60
32,6
4,30
32,9 78,00
33,7
101,00
42,8
130,00
28,1
1,_8
43,3
24,-8
42,9
2,85 31,0 8,30
76,9
0.86
51,2
–
1)
Men zie voor de toel. op dezen staat
de nos.
van 8 ‘en 15
Aug. 1928
(No.
658 en
659)
pag.
689190
en
709.
2)
Tot Jan. 1931 Hard Winter No. 2.
3)
Tot Jan.
192
Zuj-Russische.
4)
Tot Jan.
1928
Malting; van Jan.
1928
tot 9’Febr.
1931
American No. 2,, van 9 Febr. 1931 tot 23 Mei 1932
6415
K
.
G. Zuid.Russische.
S Juni 1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
463
toirs tegen 47.100 tons verleden jaar en de voorraden
338.000 toiis tegen 319.000 tous.
De laatste
C u b
a-statistick is als volgt:
1933
1931
1930
tous
tons
totis
Productie
……………2.590.000
3.116.000
4.590.000
Voorr. overgebracht per 111 1.745.971
1.418.000
321.000
Consumptie
………….50.000
57.000
37.242
Weekontv. afscheephaivens
28.408 25.073
37.837
Totaal sedert 1/1 (N. Oogst)
1.139.232
1.391.480
2.681.540
Weekexport
………….42.115
38.012
34.269
Totaal sedert 1fl
………
1.082.447
838.886
1.291.476
Voorraad afscheepliavens
1.237.914
1.879.181
1.701.274
11
binnenland
…..1.965.610
1.667.520
1.871.218
Aantal werkende fabrieken
14
5
18
F.
0.
L
i
c h t’s tweede raming van
het areaal vait den
Europeeschen bietaanplant geeft een vermindering op van
14.000 EA. voor Italië en 1000 F.I.A.
voor Turkije en een
vermeerdering van
10.000 H.A. voor
Spanje,
terwijl
het
cijfer voor Rusland nIet 90.000 H.A.
verminderd w’ordt.
1932f’33
Opbrengst
(2e raming) 19311
1
32
H.A.
H.A.
Europa zonder Rusland ………..1.399.500
1.528.657
Rusland
.
…………………….1.600.000
1.388.000
Europa
mcl.
Rusland …………2.999.500
2.916.657
In II n ge 1 and verliep cle markt zeer rustig. Eellige
partijen ruwe rietsuiker verwisselden van eigenaar totca.
Sh. 4/6 cif. De L o n d e ii s c h e termijnmarkt opende vast,
waarna de noteeringen zonder noemenswaardige sehom-
niclingen bleven. De slotnoteeringen luidden als volgt:
Aug. 3h.
41634;
Dec. Sh. 4/10; Mrt. 3h. 51-34 en Mei
3h. 5/234; Rietsuiker basis 96 pOt. e.i.f.
Een geruststelling als het ware is het voor de verschil-
lende markten, dat 11 u s 1 a ii d verder tot iniporteeren van
suiker is overgegaan. Onlangs w’erdeu een scheepslading
Cubasuiker met bestemming Zwarte Zee en een lading
Javasuiker voor Wiadiwostoek verkocht.
Op
Java heeft de
vj.s…
ruim 60.000 tons bruine
suiker benevens een luttel partijtje Superieur tot geheime
prijzen afgedaan.
It i e r t e 1 a n cl e was cle markt wat onregelmatig
zon-
der eellige koerssehommelingen van belang. De slotnotee-
ringen van de A
111
s te r d a nrs eb e termijnmarkt luid-
den: Aug.
f
5%; Dec.
f.57
s;
Mrt. 6 en Mei
f
6I/. De
omzet bedroeg 3550 tous.
KOFFIE..
De stemming aan de koffiemarkt was in de afgeloopen
week kalm en min of meer weifelencl. Ofschoon de wissel-
koers in Brazilië steeds een fractie boven 5 d. noteerde
en zelfs eenigsaicis stijgende was, toonden verschillende af-
laders te Rio en te Santos zich iets – zij het ook niet
veel – tegemoetkomender en de kost- za vrachtaanbiedingen
kwamen dientengevolge in vele gevallen
1/4
et. per
34
K.G.
goedkoo.per uit dan een week tevoren. Nederlanclsch-Tndië
was met de ciï-aanbiedingen der ongewasschen Sumatra
Robusta-soorten
34
5.
34
et. per 34
K.G.
lager, doch ge-
w’asschen Robusta bleef onveranderd.
De in de afgeloopen week in de havenplaatsen van Bra-zilië vetnietigde hoeveelheid bedroeg volgens opgave van
den Koffie-Raad 35.000 balen Santos en 8900 balen Rio,
tezamen 43.000 balen. Sedert 1 Juli zijn thans vernietigd
3.607.000 balen. Santos,956.000 balen Rio en 292.000 balen
Vietoria, tezamen 4.855.000 balen. Met inbegrip van de
559.000 balen, welke vSÔr 1 Juli 1931 vernietigd zijn,
komt nu de geheele hoeveelheid op 5.414.000 balen. Bo-
vendien is bekend gemaakt, dat in de week, eindigende
01) 29 Mei, te Sao Paulo 246.600 balen verbrand zijn,
waardoor de hoeveelheid van de aldaar vernietigde koffie in totaal gestegen is tot 1.989.000 balen.
Op
verschillende
andere plaatsen zijn sedert 1 Juli nog verbrand 62.600
balen. /
Niet alleen met de vernietiging van, een deel der over-
tollige voorraden doch ook met de propaganda voor het
eigen produkt blijkt het den Nationalcn Koffieraad in
Brazilië ernst te zijn. Zoo is korten tijd geleden de pro-
paganda in Engeland, dat nog steeds een slechte koffie-
verbruiker is, met kracht ter hand genomen. Met een
daartoe in dat land opgerichte maatschappij, cle British
Coffee Corporation, is door den Koffieraad een contrach
gesloten, waarbij is overeengekomen, dat de Raad aan de
Corporation in de eerstvolgende drie jaren verstrekken
zal 225.000 balen koffie, te leveren uit den te Santos aan-
wezigen voorraad. In het eerste jaar zullen daarvan ge-
levercl worden minstens 50.000 balen, in het voigeclde
minstens 75.000 balen en in het derde het restant. De kof-
1 ie zal door de Corporation in Groot-Britannië en Ierland
N
GROOTHANDELSPRIJZEN’)
METALEN
.
TEXTIELGOEDEREN
DIVERSEN
ZILVER
–
IJZER
Cleveland
KOPER TIN
LOOD
KATOEN
WOL
gekamde
WOL
gekamde
KOE-
KALK-
cash Londen
per
Foundry No.3 Standaard
Locoprijzen
locoprilzen Locopriizen
Middling
locoprijzen
–
Australische. Australische,
CrossbredColo-
HUIDEN
Gaaf,
open
SALPETER
Old.
per
Standard
f.o.b.
Middlesbrough
Londen
Londen per
Eng. ton
Londen
.
per Eng. ton
New-York
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
nial Carded,
kop
100 KO.
Ounce
per Eng. ton
per Eng. ton
per Ib. per Ib.
505 Av. loco
57-61 pnd.
netto
Bradford per Ib.
pence
0
10
Sh.
010
£
°!o
£
0
10
£
I/o
cts.
Olo
pence
°Jo
pence
0/0
f1.
0/
11.
0
10
32
1
/8
100,0
731-
100,0 62.116
100,0
261.171-
100,0
36.816
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12-1
100,0
28U,10
89,3
8616
118,5
58.1!-
93,5
290.1716
111,1
31.1/6
85,3
17,55
/
75,5
47,25 85,9 24,75
83,9
28,46 82,0
11,61
‘96,8
263h
83,3
73/-
100,0
55.14/-
89,7
290.41-
110,8
24.41-
66,4
17,50
1
75,3
48,50
88,2
26,50
89,8
40,43
1165
11,48
‘95,7
261/16
81,1
661-
90,4
63.161-
102,8
227.51-
86,8
21.11-
57,8
20,00
86,0
51,50 93,6 30,50
103,4
47,58
137,1
11,48
95,7 24
7
116
76,2
7016
96,6
75.141-
121,9
203.1516
77,8
23.51-
63,8
19,15
82,4
39,-
70,9
25,25
85,6
32,25 92,9
10,60
88,3
171
1
/16
55,4
67/-
91,8
54.131-
88,0
142.51-
54,3
18.116
49,6
13,55
58,3
26,75 48,6
16,25
55,1
25,36 73
1
1
9,84
82,0
13/
41,6
551-
75,3
36.51-
158,4
110.11-
42,0
12.11-
33,1
8,60
37,0
21,50
39,1
12,00
40,7
18,65
53,7
8,61
71,8
20
1
1/1e
65,3
7216
99,3
71.916
155,1
174.131-
66,7
21.111-
59,4
17,15
73,8
29,50
53,6
19,25
65,3 26,63
76,7
10,11
84,3
20
1
/
62,6
7216
99,3
71.1216
115,4
174.41-
66,5
21.4/-
58,2
15,45
66,4
28,50
51,8
17,75
60,2 24,50
70,6
10,21
85,1
19
1
/8
59,5
701-
95,9
68.1916
111,1
165.181-
63,4
18.161-
51,6
15,20
65,4
26,25
47,7
16,50
55,9
69,2
10,21
85,1
19/1
61,0
6716
92,5
61.31-
98,5
161.1716
61,8
18.616
50,3
16,45
70,8
27,25
49,5
17,25
58,5
24,13
69,5
10,21
85,1
18
10
/16
59,0
6716
92,5 53.91-
86,1
145.-1-
55,4
17.161-
48,9
16,50
71,0
28,75
52,3
18,00
61,0
26,25
75,6
10,21
85,1
16
1
/1
50,0
6716
92,5
50.1:6
80,7
136.416
52,0
17.191-
49,3
14,50
62,4
27,75
50,5
17,50
59,3
26,63 76,7
‘10,21
85,1
16
49,9
67/6
92,5
48.21-
77,5
134.1716
51,5 18.3/-
49,8
13,10
56,3
27,00
49,1
16,75
56,8
24,25 69,9
9,18 76,5
16e1s
51,0
65!-
89,0
47.151-
76,9
135.516
51,7
18.61-
50,2
11,95
51,4
27,25
49,5
16,50
55,9
24,88
71,7
9,28 77,3
16
11
/1
52,0
6316
87,1
46.61- 74,6
132.61-
50,5
17.18/-
49,1
II,-
47,3 27,00
49,1
15,75
53,4
26,50
76,4
9,39 78,3
16
1
12
51,5
6316
5
87,1
43.-!-
69,3
117.131-
44,9
15.15/-
43,2
10,55
45,4
24,50
44,5
14,50
49,2 26,25
75,6
.
9,49
79,1
16
5
/s
51,9
6316
6
87,1
46.8/6 74,8
113.161-
43,5
15.1816
43,7
10,85
46,7
24,00 43,6
13,00
44,1
25,25
72,8
9,70 80,8
16
5
/g
51,9
63;6
8
87,1
47.6/6
76,2
115.31-
44,0
15.516
41,9
9,95
42,8 22,50 40,9
12,50
42,4
72,0
9,90 82,6
1318
43,2
6016
82,9
45.716
73,1
116.81-
44,4
14.-/6
38,5
10,30
44,3 21,25 38,6
12,00
40,7
24,63
71,0
10,11
84,3
12
1
/2
38,9
5816
80,3
45.116
72,6
117-16
44,7
13.56
36,4
10,95
47,1
21,75 39,5
12,00
40,7
22,50
64,8
10,21
85,1
13
7
/1e
41,8
5816
80,3
45.116
72,6
122.1/-
46,6
13.36
36,2
10,90
46,9 25,25 45,9
14,50
49,2
22,25
64,1
10,21
85,1
13
1
/8
40,9
586
80,3
42.1516
68,9
113.41-
43,2
12.10/-
34,3
10,25
44,1
24,50 44,5
14,50
49,2
22,25
64,1
10,21
85,1
12
1
5/
1
6
40,3
5816
.
80,3
39.6:6,
63,4
104.171-
40,0
11.1016
31,6
9,40
40,4
23,50
42,7
13,00
44,1
21,75
62,7
10,21
85,1
1273
40,1 5816
80,3
36.616
58,5
106.216
40,5
11.1116
31,8
9,10
39,1
22,00
40,0
12,50
42,4
19,13
55,1
10,21
85,1
13
1
14
41,2
5816
80,3
34.141-
55,9
112.516
42,9
12.15/6
35,1
9,25
39,8
22,25
40,5
12,50
42,4
20,25
58,4
8,26 68,8
12′
3
116
39,9
5816
80,3
32.151-
52,8
114.1916
43,9 11.19,6
32,9 7,20
31,0
22,25
40,5
12,00
40,7′
18,75
54,0
7,-
58,3
13
1
116
41,4
5516
76,0
30.316
48,6
111.161-
42,7
11.41-
31,1
6,55
28,2
20,00
36,4
11,00
37,3
18,-
51,9
6,50
54,2
13131
16
43,0
461-
63,0
28.216
45,3
101.116
38,6
10.96
28,8 6,30
27,2
19,50
35,5
10,75
36,4
17,50
50,3
6,65
55,4
14
1
1
‘45,1
4416
61,0
27.1916
45,1
102.-1- 39,0
11.5/- 30,9 6,40
27,5
19,00
34,5
10,75
36,4
16,75
48,3
6,80
56,7
14
5
11
44,6
41j6
56,8
27.616
44,2
98.1716
37,8
1
10.161-
29,6
6,30
27,2
16,25
29,5
9,00
30,5
—
–
6,95 57,9
137/
43,2
41 6
56,8
27.1416
44,7
98.181-
37,8
10.141-
29,4
6,65 28,6
16,50
30,0
9,00
30,5
11,63
33,5
7,10
59,2
14
43,6
4116
56,8
26.41- 42,2
99.216
37,9
10.5/-
28,1
6,90
29,7
16,25
29,5
9,00
30,5
11,75
33,9
7,25
60,4
133/4
42,8
44!-
60,3
24.18/-
40,1
96.6/-
36,8
9.9/-‘
25,9 6,90
29,7
16,50
30,0
8,75
29,7 10,25
29,5
7,40
61,7
13
1
/8
40,9
45/-
61,6
23.8/-
37,7
84.15/6
32,4
8.16/6
24,2
6,25 26,9
16,50
30,0
9,00
30,5
9,25
26,7
7,40
61,7
I21/
39,3
44/-
60,3
21.6!-
34,3
89.1316
34,2
1
8.-/-
22,0
5,80 24,9
15,75
28,6
8,25
28,0
8,88 25,6
7,40
61,7
12717
40,1
4416
61,0
20.8:6
32,9
89.181_
8
34,3
7.8/-
20,3
5,20 22,4
15,25
0
27,7
8,009
27,1
1
7,40
1
61,7
Vestern;
vanaf
Jan. 1928
tot 16
Dec. 1929
Arnerican No. 2,
van
le
Dec. 1929
tot 26
Mei 1930
7415 K.G.
Hongaarsche,
vanaf 26
Mei 1930
tot
23 Mei
1932 74
K.G.
‘4oteering
Schotland
5916.
6
)581-.
7)
4 Juni.
8)
3 Juni.
9)
2 Juni.
464
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Juni 1932
tot best mogelijken prijs •met: duidelijke. vernelding van
de herkomst verkocht Nyordefi. Uitvoer er van is verboden
en cle koffie mag ook geen onderwerp uitmaken valt arbi-
trage of iets dergelijks. De Corporation neemt voor zich-
zelve en ook voor haar koopers de verplichting op zich,
dat 1hieraan streng de hand zal worden gehouden (op over-
trecling is boete gesteld). Alle kosten van transport, vracht,
verzekering, rechten enz. in i3ra.zilië of iii 13ugeland komen
ten laste der Corporation. Van de netto-opbrengst ont-
vangt de Koffieraad 50 %, cle Corporation 25 %, terwijl de overige 25 % gebruikt zullen worden voor reclame in
natura en in geschrift in Groot-Britannië en Ierland. Als
voornaamste punt op de agenda staat echter het plan tot
ôprichting eener organisatie, waarin de producenten eener-zijcls en cle handelaars en branders anderzijds zullen wor-
den tezamengebracht teneinde overbodige tusschen personen
in de toekomst uit te sluiten. Dit zal geschieden, omdat
naar de meeniug van de Corporation cle koffieprijzeu in Engeland veel te hoog zijn in verhouding tot cle prijzen,
welke de producenten maken, wat p het oogenblik een
der voornaamste hinderpa.len zou zijn voor uitbreiding van
het verbruik aldaar te lande.
Verder heeft de Nationale Koffieraacl bekend gemaakt,
dat hij met een Engelsche firma contract heeft gesloten
voor de propaganda voor Braziel-koff ie in Britsch-Indië,
Perzië en Irak, alwaar tot nu toe ook weinig koffie ver-
bruikt wordt. Tot dat doel zullen in cle eerstvolgende drie
jaren 360.000 balen (120.000 hn. per jaar) worden ver-
strekt op dezelfde voorwaarden als waarop de 225.000 balen
voor Engeland worden geleverd. Ten slotte wordt in Bra-
zilië de mogelijkheid van propaganda in Japan, Australië
en Nieuw-Zeeland ernstig bestudeerd.
Dât Brazilië deze soort reclame voor zijn product uit-
kiest en op groote schaal tracht uit te voeren, is onder de
tegenwoordige omstandigheden gemakkelijk te begrijpen.
De koffie, die er voor gebruikt wordt, levert het land in
ieder geval de helft van cle netto-opbrengst op, terwijl de
vernietiging van koffie slechts kosten veroorzaakt, waar-
tegenover niets aan directe baten staat. En het indirecte
voordeel, vermindering der onverkochtev oorraden, wordt
op beide manieren bereikt.
De kost- en vrachtaanbiedingen van Santos, omgere-
kend in cents per
34
EG., komen op het oogenblik uit:
voor gewoon goed beschreven Superior Santos op prompte
verscheping op ongeveer 28%
tl
29% et., voor dito Prima
Santos op ongeveer 29 it 29% ct. en voor Rio type New-
York 7 niet beschrijving, prorn.pte verschaping, op ongeveer
22% 9. 23 ct.
in Neclerlandsnh-].ndië zijn de prijzen van Palembang en
9iandheling Robusta. % et. en die van Benkoelen Robusta
34 ct. per
Y.
K.G. lager, doch gewasschen Robusta f.a.q.
bleef onveranderd. De noteeringen in de eerste hand zijn
01) het oogeublik:
Palentbang .Rbusta, JunifJuli verselieping, 17% ct.
flenkoelen liobusta, JunifJuli versehepiug, 1834 ct. Mand-
heling Robusta,
Juni!Juli
verscheping, 19% ct.; W.I.B.
faq. Robusta, JunifJuli verscheping, .24 et., alles per
34 EG., cif, uitgeleverd gewicht, netto contant.
Aan de Rotterdamsche termijnmarkt liepen cle noteerin-
gen aanvankelijk % et. per 34 K.G. op, doch daarna zakten zij weder %
9.
% et. in. September staat thans 2234 et.
en de verder verwijderde maanden staan 22Y
8
ct. genoteerd. De officieele loco-noteeringen bleven onveranderd 24 et.
per
34
EG. voor Robusta en 29 ct. voor Superior Santos.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar gelden-
de gemengd contract (basis Rio No. 7) waren
Sept.
Dec.
Mrt.
Mei
6 Juni …………. $ 6.41
$ 6.30
$ 6.32
$ 6.32
27 Mei
…………….6,48
.. 6.38
.. 6.40
..6.40 23 Mei
…………….6,78
,, 6.68
6.69 17. Mei
…………….6,62
,, 6.49
., 6.51
Rotterdam, 7 Juni 1932.
THEE.
De stemming op de theemarkt te Londen was in tle af-
geloopen week zeer flauw geweest.
Van de Java- en Sumatra-theeën waren (fe gewone en
ntidclenkwaliteiteit
34
•d. lager in prijs. Theeën duurder clan
4 d. waren minder goed gevraicgcl en moesten dan ook
ruim
34
d. in prijs dalen. Goede thee/in waren soms iets
hooger, doch meerendeels zeer veel lager.
De Britseh-Indische en Ceylon-heeën waren eveneens
lager. Vooral voor dle laatste soort was weinig belangstel-
ling, zooclat de prijzen van
1
/2-‘-4 cl. lager liepen.
De Vereeuigiug voor de Thee-cultuur in Ned..Ïndië pu-
bliceerde nog de üitvoer uit Japan gedurende Maart en
April. Deie bedroeg 363.000 EG. voor Maart en 186.000
K.G. voor April. Gedurende Januari/April voerde Japan
2.317.000 EG. uit, tegenover 2.043.000 EG. gedurende de-
zelfde periode van 1931. Amsterdam, 6 Juni 1932.
Vervolg STATISTISCH OVERZICHT VAN GROOTHANDELSPRIJZEN.
DIVERSEN
.
KOLONIALE PRODUCTE?
INDEXCIJFERS
Bruto-
VURENHOUT
basis 7″f.o.b.
RUBBER’)
Standaard
SUIKER
Witte kristal-
KOFFIE
Robusta
THEE
1
Afl. N.-I. theev.1
COPRA
gewichtv.d.
buit, handel
E
g-
Zweden!
Finland Ribbed Smoked
Sheets
suiker loco
Locopri/zen
A’dam gein. pr.
Ned.-Ind. f.m.s.
per 100 K.G.
Nederland
incn
nfl1/
per standaard loco Londen
R’dam!A’dam
per 100 K.G.
Rotterdam
per ‘!
K.G.
Java- en Suma-1
trathee
p.
1
/2
KO.
Amsterdam
1925= 100
____________ ____________
–
van 4.672 M
3
.
per Ib.
In-
Uit-
voer
voer
‘
,eo
>
.
.n
–
o
1-
f
0
10
Sh.
0
10
f1.
0
10
ets.
.
5
/0
ets.
0
10
f
010
1925
159,75
100
2111,625
100,0 18,75 100,0
61,375
100,0
84,5
100,0
35,87
5
100,0
100
100
100,0
100,0
1926 153,50
96,1
2!-
67,4
17,50
93.3
55,375
90,2
94,25
111,5
34,-
94,8
112
128
93,2 92,9
1927
160,50
100,5
116,375
51,6
19,12′
102,0
46,875 76,4
82,75
97,9
32,625
90,9
113
116
95,4 89,5
1928
151,50
94,8
-110,75
30,2
15,85
84,5
49,625
80,9
75,25
89,1
31,875
88,9
118
.
128
96,4 87,6
1929
146,00
91,4
-/10,25
28,8
13,-
69,3 50,75
82,7
69,25
82,0 27,37
5
76,3
122
132
91,6 82,6
1930
141,50
88,6
-15.875
16,5
9,60 51,2
32
52,1
60,75
71,8
22,62
5
63,1 124
135
75,5 69,4
1931
110,75
693
-/3 8,4
8,-
42,7
25
40,7
42.50
50,3
15,37
5
42,9
117
136
62,6 57,9
lan.
1930
147,50
93,9
-/7,375
20,7
11,675
62,3 35 57,0
60,50
71,6
26,87
5
74,9
128
136
84,5 76,9
lebr.
147,50
92,3
-18 22,5
11,40
60,8 35 57,0
58,25
68,9
26,37
5
73,5
112
126
81,3
75,2
Maart
147,50
92,3
-17,625
.21,4
10,70
57,1
35
57,0
62,25
73,7 25,25
70,4
125
131
78,7
74,2
April
147,50
92,3
-/7,375
20,7
10,55
56,3 35 57,0
59,50
70,4
26,12
5
72,8
115
127
78,7
72,8
Mei
145,00 145,00
90,8
-16,875
19,3
9,80
9,775
52,3 34,75 33
56,6
58 58
68,6
25,50
22,87
5
71,1 132
131
132
133
76,1
72,0
Juni
Juli
142,50
90,8 89,2
-16,125
-/5,625
17,2 15,8
9,275
52,1
49,5 31,50 53,8 51,3
55,50
68,6
65,7
21,75
63,8 60,6
138
141
76,1
74,2
70,4
69,3
Aug.,,
142,50
89,2 -14,875
13,8
8,50 45,3
29,50
48,1
55,25
65,4
20,-
55,7
129
145
73,5 67,9
Sept.
140,00
87,6
-14,125
11,6
7,975
42,5
28,25 46,0
59,50
70,4
19,25
53,7
122
126
72,3
65,4
Oct.
132,50
82,9
-14
11,2
8,62′
46,0
29 47,3
66,50
78,7
18,75
52,3
128
152
71,6 64,6
Nov.
130,00
81,4
-14,375
12,3
8,75
46,7 29
47,3
68,25
80,8
19,375
54,0
121
139
71,0 63,3
Dec.,,
130,00
81,4
-14,375
12,3
8,20
43,7 29
47,3
66,75
79,0
19,-
53,0
105
129
69,0 61,3
Jan.
1931
125.00
78,2
-14,25
11,9
8,20
437
28 45,6
66,25
78,4
18,25
50,9
121
132
67,7
59,2
Febr.
125.00
78,2 -13,875
10,9
8,20
43,7
26,25 42,8
53
62,7
18,125
50,7
96
121
67,1
59,4
Maart
125,00
78,2 -13,75
10,5
8,30
44,3
25,50 41,5
45
53,3
18,62
5
51,9
107
140
66,5
59,1
April
125,00
78,2
.
-3,125
8,8
8,57
5
45,7 24,75
40,3
43
50,9 17,50
48,8
110
138
65,8 58,4
Mei
125,00
78,2
-/3,125
8,8
8,50 45,3 25
‘40,7
40,25
47,6
15,376
42,9
114
141
65,8 56,8
luni
110,00
68,9
-/3,125
8,8
8,57
5
45,7
25,75
42,0
39,50
46,7
14,125
39,4
127
133
64,5 56,8
juli
110,00
68,9.
-13
8,4
8,775
48,6
27
44,0 38,25 45,3
15,-
.
41,8
138
153
62,6 55,8
Aug.
100,00
62,6 -12,5
7,0
7,90
42,1
25,50 41,5
38,50
45,6
14,125
39,4
122
142
60,6 55,6
Sept.,,
100,00
62,6
-12,375
6,7
7,525
40,1
23,75 38,7
37,50
44,4
13,375
37,3
125
146
58,7
58,1
Oct.
‘,
100,00
62,6
-12,375
6,7
7,55
40,3
.
23
37,5
37,75
44,7
13,25
36,9
119 146
58,7
58,5
Nov.,,
10000
62,6
-2,25
6,3
7,15
38,1
23 37,5
37 43,8
13,75
38,3
113 132
58,7
58,8
Dec.,,
82,50
51,6
-/2,25
6,3
6,75 36,0 23 37,5
35
41,4
12,75
35,5
1
115 114
54,8 58,8
lan.
1932
.
82,50
51,
6
-/2,125
6,0
7,35 39,2 23 37,5 32 37,9
13,125
36,6
103
,
107
54,2 58,4
1ebr.
82,50
51,6
-12
5,6
7,05
37,6
23 37,5 30
35,5
14,50
40,4
1
86 111
53,5 59,8
Maart
70.00
43,8
-11,625
4,6
6,25
34,8
23 37,5
31
36,7
14,75
41,1
1
87
116
52,9 58,3
April
70,00
43,8
-11,5
4,2
5,90 31,5
23
37,5
29,25
34,6
14,-
39,0
89
110
51,6 56,0
Mei
1
70,00
43,8
-11,5
4,2
5,625
30,0
23,50 38,3
30,25
35,7
13,25
36,9
1
51,0
54,0
6 Juni
,,
1
70,00
43,8
-11,375
3,9
5,75
30,7 24
39,1
12,50
34,8
1
-.
5)
Jaar- en
maandgem.
afger.
op
I/
pence.
,
N.B.
Alle Pondennoteeringen
vanaf 21
Sept.
zijn op
goudbasis
omgerekend
8 Juni 1932
46
DE TWENTSCHE BANK
N.V.
GEVESTIGD TE AMSTERDAM
Maandstaat op 31 Mei 1932
fr
DEBET
Aandeelhouders nog te storten 90 pOt. op aandeelen B,
waarvoorwaarborg gedeponeerd ………………….
Deelnemingen in diverse ondernemingen ………………
Effecten van Aandeelhouders ten eigen gebruike ……….
Kassa en De Nederlandsche Bank ……………………
Wissels en Coupons ………………………………
Nederl. Schatkistbilletten en -Promessen……………….
Daggeldieeningen ………………………………..
Bankiers in Binnen- en Buitenland ………………….
Eigen Effecten en Syndicaten ………………………..
Prolongatiën gegeven ……………………………….
Debiteuren ………………………………………..
f144.426.837,98
af: loopende Promessen …………………………..,,
9.402.000,-
Voorschotten tegen consignatiën……………………..
Gebouwen ………………………………………..
f
421.200,-
9.032.639,94
32.518.950,-
12.771.876,41
23.389.909,13
44.298.049,87
100.000,-
10.922.671,40
6.075.531,36
11.492535,-
135.024.837,98
474.747,65
8.000.000,-
Totaal ……
f
294.522.948,74
CREDIT
Kapitaal…………………………………………
f
40.000.000,-
Reservefonds ……………………………………..
11
17.000.000,-
Aandeelhouders voor gedeponeerde Effecten als waarborg
voor 90 pOt. storting op aandeelen B ………..
f
421.200,-
in Leen-Depot ….. …………………………….
,, 32.097.750,-
32.518.950,-
Zieken- en Pensioenfonds ……………………………
5.844.174,27
Deposito’s ……………………………………….
79.341.523,57
Saldo te ontvangen en te leveren Effecten …………….
,,
851.311,63
Crediteuren ……………………………………..
f
107.811.527,16
voor gelden in het Buitenland ……………..
7.281.351,32
115.092.878,48
Tebetalen Wissels ………………………………..
1.979.472,48
Geaccepteerd door derden ……………………… …….
738.110,17
Diverse Rekeningen………………………………..
1.156.528,14
Totaal……
f
294.522.948,74
8 JTJN1 193e
17P
JAA1WANG No. 858
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK, N.V.
AMSTERDAM
‘S-GRAVENHAGE
ROTTERDAM
BATAVIA
AMOY,AMPENAN, BANDOENG,BOMBAY, CALCUTTA, CHERIBON, GORONTALO,HONG-
KONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PALEMBANG, PASSOEROEAN,
PEKALONGAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAYA,
TEGAL, TELOK BETONG,
TJILATJAP,
TOKIO, WELTEVREDEN
DE
NEDERLANDSCHE
WERKGEVER
Beëedigd
translatrice
voor Duitsch en
Engeisch vraagt
Vertaalwerk
(ook
Fransch)
LEA HAUSDORFF
Wekelijksch Orgaan v/h.Verbond
Adr. Mlldersstraat.79 b, Rotterdam
van Nederlandsche Werkgevers
ABONNEMENTS-
PRIJS VOOR
NIET LEDEN
f6.— PER’JAAR
VERANTWOORDELIJKE REDACTIE:
Mr. P. W. J. H. CORT VAN DER
LINDEN EN Mr. A. N. MOLENAAR
Vraagt proefexemplaren bij het
Secretariaat: Kneuterdijk 8,
Telefoon No. 17510 ‘.Den Haag
Een spiegelbeeld van het politiek –
en. geestelijk leven in Duitschland, een betrouwbaar en krittso’s waarne,ne, van hel Duitsdse – en Internationale
zakenleven is de FRAÏ.KFUR TER
ZEITUNG”, Duilsdstand’s toon-
aangevend zakenbiad.
0
Geinteresseerden kunnen ver-
dere inlichtingen bekomen by
onzen Generaal-Vertegen-
woordiger voor Holland:
J.R.WEHN, VOORFIURG (Za
Dr. ELOOKERSTRAAT 2
Practisch
Administratieboek voor
Huiseigenaren
Prijs gecartonneerd f
2.25
Alom verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij Nijgh & Van Ditmar N.V.
Uitgevers – Rotterdam.
Tweede, omgewerkte druk van
Inleidiûgtöt de Studie der
Bedrijfshuishoudkunde
door J. GROOTEN
Dir. der Levensverzekering-
Mij. N. 0.
G., Leeraar M.O.
Wiskunde en Boekhouden,
Amsterdam
Ingenaaid
Gebonden
f
7.50
f 8.50
NIJGH & VAN DITMAR N.V.
UITGEVERS – ROTTERDAM
Hier is de plaats om U als Abonné op te geven:
Gelieve mij vanaf heden te noteeren voor een abonnement op Economisch-Statistische
Berichten (Algemeen Weekblad voor Handel, Nijverheid, Financiën en Verkeer) tegen
den prijs van.f 20.— per jaar (f23.— buitenland).
Naam:
– ———————————————— ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Adres:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Datum:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
NIJGH & VAN DITMAR N.V., DRUKKERS, ROTTERDAM