15 JANUARI 1930
ATJTEUR5R1JCIÎT VOORBEHOUDEN.
Economisch~Statistische
Beri*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIÊN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
ISE
JAARGANG
WOENSDAG 15
JANUARI
1930
No. 733
1 NSTI TUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERI VilTEN.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrjn Stuart.
Assistent-Redacteur: E. M. E. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam. Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.
14 JANUARI 1930.
Ook deze week bleef het aanbod van geld sterk toe-
nemen en liepen de geidkoersen alle belangrijk terug;
zelfs voor particulier disconto, niettegenstaande het
aai:thod van wissels zeer groot was en er vooral voor
IDiutsche rekening belangrijke bedragen getrokken
werden. Geopend op 311 pCt., werden gisteren voor
2?/t pOt. verschil]eiide posten ondergebracht. Een
groot gedeelte vond zijn weg naar de Nederlandsche
Bank ter vernieuwing van de in October voor buiten-
landsche en eenige officieele Nederlandsche instellin-
gen opgenomen bedragen. In tegenstelling met de
vorige week liep nu ook de callrente zeer sterk terug.
Geopend op ongeveer 4% pOt., werd gisteren voor
2 püt. afgedaan, terwijl er tenslotte aanbod bleef be-
staan zelfs voor 11% pOt. De prolongatierente daalde
van
31%
pOt. tot 2% pOt.
* *
*
Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank ver-
toont de post binnenlandsche wissels een daling van
f
800.000. De beleeningen blijken met
f
10.8 millioen
te zijn afgenomen. De goudvoorraad der Bank bleef
vrijwel onveranderd. De zilvervoorraad geeft een stij-
ging van j 1.2 mill.ioen te zien. De post papier op het
buitenland klom met een kleine
f
200.000, terwijl de
diverse rekeningen op de actiefzijde der balans een
teruggang van
f
4.4 m:illioen te aanschouwen geven.
De biljettencirculatie verminderde met
f
26.5 mil-
lioen. liet tegoed van het Rijk steeg met
f
1.4 mil-
lioen. De rekening-courant-saldi van anderen bedzagen
j 9.8 millioen meer dan verleden week. Het beschik-
baar metaalsaldo klom met
f
7.4 millioen. Het dek-
ki.ngspercentage bedraagt ruim 55. –
* *
*
Ook de afgeloopen week is de wisselmarkt getuige
geweest van een levendigen handel. De eerste dagen
bleef ons hoofd-devies, het Pond, tamelijk wel onver-
anderd. Toen echter bekend werd, dat het Engelsche
disconto onveranderd bleef en de geldmarkt hier een
veel gemakkelijker aanzien kreeg, steeg de koers tot
12.101%. De Dollar in Londen trok nog verder aan en
kwam op 4.8685, wellicht omdat den invloed van de
iets hoogere geldkoersen in New-York, waar de koers
-oor privaat-disconto op 4Vs pOt. werd verhoogd. De
Dollar moest dus hier nog verder stijgen en noteerde
tenslotte 2.4867. De marge tusschen viste en kabel
New-York is ook weder kleiner geworden en bedraagt
nu
3
fi6
a
5/1e
c. Een groote verbetering valt er ook voor
de Mark te constateeren; van 59.16 is de koers tot
59.34 opgeloopen. De Dollar noteerde in Berlijn ten-
slotte 4.19, het Pond 20.39%. De Fransche Frank
.
verbeterde van 9.75
1
/s tot 9.76%, (tegen Pond
123.91%), terwijl Belga’s op 34.64 kwamen. De andere
koersen waren alle in sympathie met het Pond hooger. De Peseta heeft weer zeer beduidende schommelingen
te zien gegeven; zij liep van 32.75 op 29.90 terug,
om daarna weder tot 33.75 te verbeteren. Het is niet
geheel mogelijk de oorzaak van deze groote fluctuatis
aan te geven; de Bank van Spanje laat den koers ge-
heel vrij. Men beweert, dat de daling is veroorzaakt
door groote verkoopen voor Spaansche rekening. In-
clische Guldens flauwer op 99%. Argentihië sloot op
100% (45%—% d.). Milreis veel vaster
28’f16.
Ook
Oanada hooger op 2.45
7
/8.
Op de termijnmarkt hebben de ruimere geldmarkt
en de stijging der wisselkoersen hun invloed doen
gevoelen. Maandsponden deden tenslotte % c.,
3-maands 1
3
/is
c. disagio. Termijndollars zijn ook onder
pari gekomen en noteeren voor 1 maand 9 c. en. voor
3 maanden 17 c. onder den kassa-prijs. Marken op
1 maand doen 8 c, op 3 maanden 21 c. déport.
LONDEN, 13 JANUARI 1930.
In de eerste weken van het jaar is het
altijd
moei-
lijk een juist beeld te vormen van den toestand in de geldmarkt. Zulke groote bedragen worden juist voor
het einde van het jaar van de Bank van Engeland ge-
leend en van haar tegen verkochte korte wissels ont-
vangen, dat het steeds eenige weken duurt, voordat
de verhoudingen in de markt weder eenigszins nor-
maal genoemd kunnen worden.
Verleden week valt hieronder, want ofschoon op
Woensdag de leenschuld aan de Bank was afbetaald,
moest er toch nog voor belangrijke posten aan kort
papier worden ingelost, waarmede nog wel eenige
dagen gemoeid zullen zijn. Er zijn dan ook nu reeds
teekenen dat geld minder overvloedig wordt, waar-
mede de periode van krap geld, die gewoonlijk aan het sluiten van het financiëele jaar van de schatkist
v’oorafgaat, wel zal blijken te zijn ingeluid.
Disconto bleef ook de vorige week zeer zwak, in de
verwachting dat de Bankrate Donderdag I.I. zou
worden verlaagd, zoodat de noteering op 4’/is pOt.
sloot.
Ook nadat bleek, dat de Directie van de Bank haar
hand niet op die
wijze
liet forceeren en de Bankrate
op 5 pOt. handhaafde, hield de optimistische ver-
wachting op eene spoedige verlaging aan, zoodat de
nieuwe schatkistpromessen op Vrijdag I.I. tegen pl.m.
4
1
f16 pOt. werden geplaatst.
Met het oog op het duurder worden van Dollars
(slot heden
4.8615/16),
lijkt het niet onmogelijk, dat
de Bank nog eens kalm het verloop in de eerstvol-
gende weken zal aanzien, alvorens zij het intussehen
gegeven voorbeeld van de Reichsbank, volgt.
De bankstaat op Donderdag L1 gaf de gebruikelijke
groote verschuivingen van den aanvang van een
nieuw jaar te zien, maar maakte bovendien ook een
gunstigen indruk. De positie van de Bank wordt we-
kelijks sterker.
52
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15 Januari 1930
REGELING VOOR DE GRONDSTOFFEN.
T
oorlL
l tijdens den wereldoorlog is men zich ervan
bewust gcworde.n van hoe ‘n groote beteekenis de
grondstoffenvoorziening is. Natuurlijk allereerst, om-
dat er een te kort ontstond, en dit in uitgebreide krin-gen als een nood ondervonden werd. Merkwaardig is
echter, dat in de oorlogsjaren cle grondstoffenvoorzie-ning een onderwerp werd van diepgaande. regeerings-
bemoeiing en tevens van wereldregelingen. iet uit
beginsel, maar noodgedwongen, zoowel voor de behoef-
ten der oorlogsvoering als voor die der bevolkingen,
ook van neutrale landen. Uit de practijk werden daar-
om de staatslieden, die vrede sloten, eraan herinnerd, dat ook na den oorlog de aanspraken op grondstoffen
een andere regeling zouden kunnen behoeven als de
oude, automatische door een wereldmarkt. Vandaar
dan ook, dat de Volkenbond van den beginne af aan
gezi.en werd als een orgaan, dat bij de wereidregelin-
gen voor grondstoffen een taak te vervullen zou krij-
gen. Heeft de Volkenbond die taak gekregen? en hoe
staat het met de vervulling?
Bekend genoeg is, dat de Volkenbond niet terug-
geschrikt is voor bemoeiingen op internationaal eco-
nomisch terrein. Commissies, conferenties, rapporten
en al wat daaraan vast zit, staan herhaaldelijk in de dagbladen gemeld, en in ‘t bijzonder is de Fransche
minister Loucheur met drijvende kracht en een vaak-
zaam oog steeds erbij om in deze bemoeiingen gang en
richting te houden. Ondanks dat alles, en juist indien in bijzonderheden het werk van den Volkenbond ge-volgd wordt, bijv. wat betreft de internationale rege-
ling voor de steenkolen, gaat men twijfelen of er
werkelijk voor den Volkeuboncl
reeds thans
een taak
te verrichten valt. Wel is er een mogelijkheid, dat nu
voor de eene, dan voor de andere grondstof een gede-
tailleerde en preciese taak kan geformuleerd worden,
waarbij de Volkenboncl initiatief kan nemen of assis-
tentie verleenen. In zeer vele gévallen is er echter
voor den Volkenbond niets te doen, en loopt een zeer omslachtige werkwijze van internationale samenwer-
king uit op enquêtes, rapporten, tegenstelling van ver-
schillende zienswijzen, enz…..eventueel ook wel
0
1)
een klein zijpad naar bemoeiingen van geheel andere
strekking. Zoo bijv. ten opzichte van de steenkolen
naar sociale verbeteringen voor de mijnarbeiders.
Dit zon te zien, en zoo te zeggen beteekent geen
scepticisme. Integendeel heteekent het eene waarschu-
wing om practisch en vruchtbaar werk te verrichten.
Wanneer het z66 stond, dat (Ie productie en de verdee-
ling van grondstoffen over de wereld een chaos dreig-
den te worden, en door het z.g. wanbeheer van een z.g.
kapitalisme en imperialisme meer en meer in de war
gestuurd werden, en wanneer dan getracht werd dit te
verbeteren door internationale regelingen dan zou
men zich een taak voor den Volkenbond kunnen den-
icen. Maar dit denken is nog niet te vereenzelvigen
met het nauwkeurig aangeven van wat te doen zu
zijn, en evenmin met de aanduiding hoe dit mogelijk
is. Scepticisme ware clan stellig gerechtvaardigd.
Want daartoe zou de Volkenbond eene saper-regeering
van een wereldstaat moeten worden, en zou er ten
minste eene aanduiding moeten zijn, dat eenige regee-
ring, welke ook, een dergelijlcc taak inderdaad kon
vervullen of reeds had vervuld.
Wanneer het echter anders staat, en zoo is onze
zienswijze, die uit ernstige vaarnemi.ng der economi-
sche verschijnselen mag worden afgeleid, dat uit het
zakenleven zelve een aandrang komt om de grond-
stoffenproductie en -verdeeling niet langer over te
laten aan de
vrije
marktbeweging, maar die te be-
heerscheri, en wanneer dan bovendien blijkt, dat de
hulp der nationale regeeringen daarbij niet gemist
ican worden, om nl. belangrijke hervormingen te steu-
nen, te leiden en eventueel ook te controlecren, ter-
wijl tenslotte cle bestudeering van dergelijke groote
problemen aantoont, hoe het ontbreken van sanienwer-
king tusschen verschillende regeeringen een practi-
sche oplossing belemmert of belet, dan is de tijd geko-
INHOUD.
BIz
REoin,ING
VOOR l)E
OI1ONDSTOFFIIN door
Prof. ir. Is. P.
deVooys………………………………….52
De Nederlandsche Bank in
1929
door
Prof. Mr. Dr.
G.
M.
Verrjn Stuart
………………………
54
De geidmarkt in
1929
door
A. A. van Sandick
……
513
Het bananenvervoer over Rotterdam door
P. Koedijk 58
AANTEEKENINOEN:
Aandeelen als object van beleggingen voor levens.
verzekringmaatschappijen ………………..
59
Het prijsverloop van grootliandelsartikelen gedu-.
rende het vierde kwartaal
1929 II
(Slot)……..60
Indexcijfers van Nederlandche aandeelen ……..
64
Emissies in
1929
…………………………
65
Indexcij Iers van scheepsvracbten …………….
66
BOEKAANKONDIGINGEN:
Dr. H. Hajnal: Le Droit da Danubelnternational,
avec une prdface de M. Charles de Visscher, bespr.
door
Mr. J. 0. Bank
……………………..
67
MAANDCIJFERS:
Giro-omzet bij De Nederlandache Bank …………
68
Productie der Steenkolen-, Bruinkolen-en Zoutmijnee
68
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN ………………
68-74
Geidkoersen.
1 Bankstaten.
1
Verkeersyezen.
WïgeIkoeraen.
1
Goederenhandel.
men voor eene internationale instantie om de samen-
werking van die verschillende staten wederom te steu-
nen, te leiden en ook eventueel te controleeren.
Dit alles is een omvangrijk en moeilijk werk, dat
diepe overweging en groote bekwaamheid eischt. Het
moet echter begonnen worden niet van bovenaf bij
internationale regelingen, maar van onderaf bij de
pogingen om op cle productie van eenige grondstof
orde te stellen.
1-let ontbreekt geenszins aan pogingen daartoe. En
juist deze zijn het, die op den juisten tijd het probleem
kunnen stellen van een bemoeiing erst eener nationa-
le 1-egeering, en daarna wellicht van internationale
overeenkomsten.
.Op een drietal leerzame voorbeelden, die de oorzaak
waren der voorgaande beschouwing zij hier gewezen.
* *
*
Allereerst het probleem, of zooals het vroeger in
deze lcolommen i)
werd genoemd, het dilemna der
steenkolenproductie in Engeland. De hangende ivet,
waarmee Minister Graham zich den bijnaam verwierf
van ,,Dear Coal Bill”, werd en zal zeker ook verder
nog vooral van een politiek standpunt bekeken wor-den. Daarom is het moeilijk geworden er een zuiver
technische economische beschouwing aan te verbin-
den. liet lijkt toch of het wetsontwerp voor alles
dienen moet om de verkiezingsbeloften van Labour aan
cle mijnwerkers in le lossen, in werkelijkheid is het echter een poging om de steenkoleniijnindustrie op
cle been te helpen, van uit het besef, dat zoodoende
niet alleen een grooter en algemeener helling gediend
wordt, doch oolc, dat alleen op die wijze de positie
der arbeiders verbeterd kan worden. Ware het nu
een poging, die een onmiddellijk succes belooft, of
rn.a.w. hing het alleen maar af van de wil der regee-
ring om de mijnindustrie uit een moeras op vasten
grond te brengen, dan zou de politieke kwestie ook
eenvoudiger. zij. Doch de strijd tusschen de vroegere conservatieve minister Ounliff Lister, d.e tegenwoor-
digc minister Graham en Sir Herbert Samuel. de
presidônt der kleine commissie, die in laatste instan-
tie voorstellen over reorganisatie uitwerkte (in 1925),
was in wezen een debat over de wijze, waarop de
Staat lcon meewerken aan eene vernieuwing der mijn-
industrie; een debat waarin het niet zoo zeer ging
om het beginsel 5f de Staat iets
mocht
doen clan wei
om cle practische vraag of (Ic Staat iets
kon
doen, dus
om de doelmatigheid der aanbevolen middelen. Er-
kenci werd, dat de industrie zelve bezig is zich te
organlseeren en te reorganiseeren, d.w.z., dat de
enicele ondernemingen zoowel trachten naar in nerlijke
verstericing door verbeteringen als naar uiterlijke ver-
sterking door samenwerking met anderen. Het con-
servati cve standpunt daarbij is: laat de
mlii
strie ii u
1)
7
Maart
1928
No.
636
13e jaargang.
15 Januari 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
53
Smt rust; ‘t werk dat begonnen werd is al moeilijk
genoeg. Lahour is daartoe bereid echter onder één
conditie, ru, arbeidsduurverkorting in 2 etappe’s in ruil tegen één belofte, ni. hulp bij het dwingen van
dwarsdrijvers tegen de samenwerking. De liberalen daarentegen zijn niet bereid om cie industrie – poli-
tiek-populair aangeduid als de coal-owriers – aan hun
organ isa tiewerk ongestoord te laten. Zij meenen te
weten. hoe het zal moeten en willen dit door den
Staat ciwi ngencl doen uitvoeren.
Nadat het wetsontwerp op ‘t nippertje af in tweede
lezing werd aangenomen, is het nu in de smeltkroes
eener commissie geworpen, en niemand weet hoe het
daaruit te voorschijn zal komen. Doch ook al komt
er in ‘t voorjaar een wet dan is daarbij het groote
probleem niet opgelost, hoe cle Engelsche steenkolen-
productie, clie tot nu toe bestaan heeft ui.t ccii zeer
groot aantal eenheden met sterk verscheiden belan-
gen, waarvan er vele in ‘t gedrang gekomen waren,
zoodan ig heheerscht kan worden, dat zij als een enkele
eenheid met één nationaal belang kan worden behan-
cleid. Naar ‘t gevoel bestaat er zoo’n eenheid; naar veler inzicht behoorde ze te bestaan, maar zij is er
in werkelijkheid nog niet en liet maken ervan is verre
va,11
eenvoudig.
* *
*
Dat problemen van volkomen gelijksoortigen aard
ook elders bestaan, bewijzen twee studies over de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika. Zij betreffen
twee concurLeerende grondstoffen, olie en steenkolen.
Van beide wordt ook in de U. S. gevoeld, dat zij voor
cle wel vea rt van ‘t geheele land een groote fu udamen-tecie beteeken is hebben. Zij zijn de hoclemrijkdom aan
opgehoopte energie, die door de grootsche 19e eeuw-
.che technische ontwiklceling losgemaakt wordt om
een ingewikkelde nijverheicl en maatschappij te die-
nn. Beide, nijverheid en maatschappij hebben niet
alleen in toenemende mate behoefte aan die brand-
stoffen, zij stellen ook hooge eischen wat betreft
9ual:iteit en prijs en vooral wat betreft een regelma-
tige en ongetoorde bediening. Geen willekeurige
eischen echter, cl:ie al clan niet ingewilligd kunnen
worden, maar dringende levenseischen, omdat het ge-
bede maatschappelijke leven erop berust. De voor-
zien ing met steenkool, benzine, stookolie wordt ge-
voeld als één algemeen belang. En toch is die voor-ziening nimmer uitgevoerd als één enkel belang. in-
tegendeel, liet is ermee gegaan als met elke andere
behoeftenvoorziening, doordat zij tot stand lcomt als
het eindresultaat van een omvangrijke en sterlc ver-
spreide onclernemingslust van velen, clie eik hun
eigen speciaal l)elang nastreefden.. De technische ont-
vikkeling moest veroorzaken, dat er industrieën ont
stonden, ter voortbreii.ging van olie en steenkolen met
een uitgebreiciheid aan kapitaal en personeel als geen
andere bedrijfstak, en die daardoor uit drieërlei
stanclpu nt bezien konden eis zouden worden. Ten
eerste als een groot deel der nijvere bevolking, aan
wie zoowel wegens den aard van hun werk als de
beteekenis die het heeft voor de samenleving een goed
l)estaall toekomt. Ten tweede als industrieën met
zware verplichtingen, om te zorgen, dat er geen brand-
stoffennood, ook zelfs niet tijdelijk, zal heerschen. en
dit zoo doelmatig te doen, dat de energie goeclicoop.
is, omdat de energie-behoefte een der belangrjlcste
is van cle moderne menschhe.id. Ten derde als schatbe-
heerders van Wat de bodem opbewaarde doch niet op-
nieuw voortbreugt, opdat er zuinig en niet verkwis-
tend mee wordt omgegaan.
Dit zijn de dr.ie
groote gezichtspunten, met voorbij-
gang van wat uit fisicaal en militair belang nog te
zeggen valt, die het ‘gevoel wekken van één enkel
nationaal belang, en tot liet inzicht leiden, dat zoo’p.
gevoel ook in economische vormen verwerkelijkt he-hoorde te zijn. Want het lcomt zoowel vroeger als nu
voor, dat tegen dat als een nationaal gevoeld belang
gezoncligd w’ordt. in de warreling der strijdende be-
langen eener industrie, die uit vele eenheden en groe-
pen bestaat. Breng er orde in, zoo luidt d eenvou-
dikste wensch, maar dit woordje orde sluit reeds in
zich, dat er eenhei cl moet Icomen, van waar uit te
stellen regelen zin en beteekenis hebben. Toorheel
den worden gezieu in tal van industrieën, waar onder-
nemingen zich samensluiten, bijv. om
de grondlstof-
voorziening en de afzet te beheerschen. d.w.z. te rege-
len naar wisselende of groeiende behoeften.
De eerste studie, geschreven over de Amerikaan-
sche petroleumi mi do strie door on zee landgenoot Mr.
Dr.
W
. A. J. M. Waterschoot van dier Gracht, die de
rijksopsporing van delfstoffen in ons land zoo ver-
dtienstelj]d heeft geleid, en later de directie aanvaard-
de eerst van de Roxana, later van de Marland-oil, is een voordracht op 6 April 1 929 gehouden voor liet’
Geologi sch -Mijn bou wkundl i g Genootschap.
,,Een nieuwe ontwikkeling
;
,,een geheel nieuwe
koers”, ,.koncligt cle schrijver daarin aan., ,Ret begon niet een Vrij.
wel plotseling inzettende ontw’ikkeling van opsporings-
,.ontgin is ings-raffiu eer.tra.nsport- en s’erkoopstechniek; dat
alles was het kenmerk van slechts enkelen der laatste
,.jaren. Dit heeft een schier niet te stuiten vloed van chro-
,,umische overprocluctie veroorzaakt en een toestand geschut.
,,pen, die geheel nieuwe deujdieeldemi naar voren bracht en
dwingt tot een thans vrij wel algemeene erkenning van cle
,,nooclzakelijlheid van onderlinge samenwerking en gemneen.
,,schappe]ijk overleg,
zoowel i
n ‘t belang van den w’inst ba-
,,lans der industrieelen, alsook in het belang van de ge.
,.nmeenschap, die aan den bestaanden verregaanden roof-
bouw paal en perk moet stellen, om de ondergrondsche
oorraden te redden”. Zelfs de beroeps-politicus die vree-
.,ger leefde van de leuze: knevel de olie-octopus, is al omge-
,,draaid en dat duurt gewoonlijk lang
;
save the oil-inclustry
,and the nation’s oil.deposits
;
is nu bij velen der heeren
mode geworden”.
Aldus schetst de schrijver de positie, waarvan hij de
ontwikkeling in zijn lezeuswaardig boekje helder en overzichtelijk beschrijft. Een werkwaardig beeld, cl.
cle wonderhaarlijke technische ontwikkeling, die ge-
dwongen eenerzijds door de eigenaardigheid van de
,,oi i-deposits”, andierzijds door de rechts verhoudingen
van ‘t grondeigendom en ‘t verbod der anti-trust-wet-
ten, (le olie veel sneller cmi verlcwistender uit den
grond haalt, als voor de behoeften en voor ‘t voor-
cleelig-zaken-doen gewenscht is.
Het probleem is scherp aalk te duiden, en zelfs niet
zoo zeer ingewikkeld. Het eene-groote-natioruale be-
lang is niet zoo moeilijk samen te smelten uit de niet
zoo talrijke, en grootendeels gewillige belangen der
petroleum maatschappijen.. De moeiljldhei.d ligt voor-
namelijk hij de Staten of bij den opper Staat, die tot
nu toe juist de samenwerking en liet overleg verbood,
en die thans niet alleen nioet mogelijk maken, doch
zelfs voorschrijven.
* *
*
Heel wat moeilijker, ofschoon van den zelf den aard,
is het probleem voor de steenkolen. De studie hieraan
geséijd is in opdracht van ,,The Institute of Econo-
mies” geschied door Walton H. Hamilton, en Helen R. Wright ,,with the Aid of the Oouncil and staff of
the Institute”. Zij bestaat uit twee hoekdeelen
1),
Het
eerste getiteld: ,,The Oase of hitunsinous Ooal” ver-
scheen reeds in Juli 1925 en is een uitgebreide en.
degelijke poging ons liet probleem te analyseeren en
te stellemi. Het tweede deel, gepubliceerd in Maart
1.928 getiteld: ,,A way of order for bituminous Coal”
is ccce poging om eene oplossing voor het probleem
aan de hand te doen. Beide boeken zijn de moeite, die
(Ie lezer eraan besteden moetten volle waard, zoowel
van wege het belangrijke onderwerp zelf, alsook door
de wijze, waarop het onderzoek is geschied en het rap-
Port erover is opgesteld. Wat dit laatste betreft toont reeds het eerste boek, maar in veel sterkere mate het
tweede boek een poging ons litterair te zijn. Het blijlct
allereerst al uit de dikwijls geestige motto’s, die boek
en hoofdstukken typeerend voor.fgaan.
Zoo bijs’. het eerste deel ,,Here’s a pretty mess” en
1)
Beide deden zijn verschenen hij George Allen, tJnwin
Ltd. Londen.
54
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15 Januari 1930
liet tweede deel: ,,lt’s neither either nor or”. Verder
uit de groote voorliefde van de schrijvers voor de wor-
dende taal in vak-termen en populaire aanduidingen
of gezegden, clie weliswaar beschrijvingen: en betoog verlevendigen, doch ook cle lectuur inspannender ma-
ken. Ten slotte blijkt het uit de benamingen, die aan
de hoofdstukken gegeven zijn. in liet eerste boek zijn
ze nog direct en ook duidelijk, o:fschoon er hier en
daar al neiging is tot een beeldspraak, maar in het
tweede boek geven de schrijvers met liefde eraan toe
om met levetaclige titels te werken. Een paar voor-
beelden zijn wel interessant. Zoo draagt hoofdstuk IV
dc hoofd- en ondertitels: PLoads to Nowhere, The
agony of thought. Patches and Gallant Songs; Rides
in the Wind; A dreamy Lullaby. Ofschoon in ‘t alge-
meen aan schrijvers over economische onderwerpen
stellig niet venveten mag worden, dat zij gevoel voor
stijl en beeldspraak hebben en dat zij naast de resul-
taten van vlijtig onderzoek ook toonen fantasie en
geest te bezitten,’zoo doet toch soms die litteraire nei-
ging van W. H. .L-Iamilton en Helen R. Wright denken
aan ,,man fühlt die Absicht und man ist verstimmt”.
Erger is echter dat men iets dergelijks moet gevoelen hij de houding, die zij tegenover hun onderwerp aan-
nemen. Niet omdat zij zich houden aan httn opdracht,
welke de directeur van het intituut H. G. Moultori
scherp aldus aanduidt: ,,This inquiry is concerned
with the question of how adequately the prevailing
form of organization enables the industry to do the
things which the community may reasonably expect from it”. Hier is nog eens duidelijk gezegd, wat ook
voor de petroleum industrie gold, dat de natie ge-
dwongen is de steenkolen industrie te zien als een
geheel, als een soort zedelijk lichaam, dat ook verplich-
tingen heeft. Juist daardoor verkrijgt het onderzoek
zijn diepe beteekenis, omdat nagegaan wordt in welke mate de verplchtingeu wel en niet nagekomen worden
en wat cie overheid bij onvoldoende functie te doen
heeft. De schrijvers der beide boeken geven aan het
probleem een kleine en •toch zeer wezenlijke verschui-
ving. Dat wkt naar nienwer inzicht behoorde te zijn, en wat dus zou moeten worden, nemen zij aan, alsof
het een werkelijkheid was.
,,The coal industry
is
the instrument through which
,,the productive system of the country taps our natio-
,,nal reservoirs of power”. Daardoor moeten zij erook
toe komen om de leiders der industrie verantwoorde-
lijk te stellen voor wat zij zien als tekortkomingen.
Weliswaar spotten zij in een motto: ,,But be so kind.
To hear iu mi, We were the victims of circum-
stances” doch daarmede karakteriseeren zij nog sterker
de verkeerde houding tegenover de realiteit der econo-
mische verschijuselen. Niet daarvan gaan zij uit, als van een groei wier wetmatigheid en oorzakelijkheid
te onderzoeken, en wier leiding cii beheersching op
te zoeken is. Zij gaan uit van de zedel.ijke eischen
eener ideale en vanzelfsprekend logisch en compleet
georganiseerde maatschappij: Dat er is:
the
coal indus-
try, hebben zij nergens gezien of waargenomen. Er
waren slechts vele en velerlei mijnen, onder allerlei
omstandigheden. Dat er is
eene
industrie, is hun aan-
name, ook dat deze liet instrument zou zijn van een
evenzeer uitgedacht ,,productie systeem”.
Het zelfde gevoel als de schrijvers toonden voor lit-
teraire uitdrukking, leidde hen ertoe de werkelijkheid
te zien en voor te stellen in de vormen van een be-
paalde gedachtenwereld, inplaats van die gedachten
wereld te zien als de scheppende macht v,por hen, die
trachten cle economische werkelijkheid te beheerschen.
Zoo’n stemming als die van de schrijvers tegenover
de maatschappij is volstrekt niet zeldzaam. Kort na
tien oorlog heeft ie in Europa zich sterk doen gevoe-
len en is aanleiding geweest voor
talrijke socialisatie-
plannen. Geen worcder, dat het tweede boek der schrij-
vers daaraan sterk doet denken. Het behandelt een
bekend onderwerp uit dien tijd – ‘de kolen industrie –
in een gelijksoortige geestesstemming.
Zoiider aarzeling zouden wij het clan ook willen
rangschikken onder de groote rubriek ,,soci.alisatie-
plannen voor den mijnbouw”. Ook naar liet uiterlijk
herinnert liet aan de diverse Engelsche rapporten,
doordat aan het slot afwijkende plannen eraan toege-
voegd worden.
Als laatste der serie socialistische-plannen, achter
cl.e Do itsche en Engelsche, neemt het Amerikaansche boek zeker een eereplaats in. Want al nemen de schrij-
vers wellicht te sterk de houding aan van zedelijke
veroordeelaars, waar toch geen eigenlijke aangeklaagde
kan zijn, ze geven toch een levendige voorstelling van
het probleem, dat ook in Amerika door de sterke tech-
nische ontwikkeling van de voor de geheele techniek zoo fundamenteele kolenmijn-in do str ie, daar voren
gedrongen wordt nl. hoe kan er eenheid gebracht
worden, samenwerking en overleg, om de nieuwe ver-
plichtingen die in steeds scherper vormen zich be-
ginnen te vertooiien, te ku.unen vervullen.
Hoe moeilijk dat is, ook in Amerika, maar tevens
hoe er’ langs allerlei wegen en met allerlei middelen
naar gestreefd wordt, en dat het niet gaan zal zonder
staatshemoeiing, toont het boèk duidelijk aan.
Waar zelfs in de U.S. en zooals ieder voor oogen
heeft, de nationale organisatie der kolenmijnen ook
in Engeland een probleem en een taak is die uiterst
moeilijk is, en veel toewijding kennis en ervaring zal
eischen alsvorens er een begin van oplossing komt,
zou daar de Volkenbond niet wijs doen te wachten
alvorens er een internationaal probleem van te maken?
Is. P.
DE
Vooys.
DE NEDERLANDSCHE BANK IN 199.
Het veelbewogen jaar 1929, dat voortaan in de ge-
schiedenis een lugubere vermaardheid zal hebben ver-
kregen als het jaar van de groote Octobercrisis, heeft
ook in het bedrijf van onze circulatiehank enkele bij-
zonderhecleu doen zien, waarop hier de aandacht ge-
vestigd moge worden.
Wanneer men de cijfers der weekbalansen van dc
Nederlancische Bank gedurende het afgeloopen jaar
overziet, zoo wordt men getroffen door het feit, dat
de Bank in de eerste maanden des jaars een kritieken
tijd heeft doorgemaakt. De hooge geidrente elders had tot gevolg, dat vele vlottende bedragen uit Amsterdam
werden weggetrokken en naar andere geldcentra, voor-
al naar Londen en New-York, werden overgebracht. De
daaruit voortvloeiende vraag naar vreemde valuta komt
ook in de cijfers van de Nederlandsehe Bank tot uit-
drukking. Vooral in Maart en begin April zien wij
de huitenlandsche activa van de Bank (Buitenland-
sche Wissels, en cle onder Diverse Rekeningen, Activa,
opgenomen saldi bij buitenlandsche correspondenten)
belangrijk achteruit loopen, terwijl zelfs een kleine
vermindering van den goudvoorraad plaats vindt. Ter-
zelfdertijd stijgen de binnienlandsche uitzettingen van
de Bank.
Kort na de verhooging van het rentetarief van de
Bank – op 25 Maart 1929 werd het disconto van 4
tot 5 pOt. verhoogd, waardoor het verschil in bank-
disconto tusschen Amsterdam en Londen werd opge-
lieven – treedt echter een beweging in omgekeerde
richting in: toeneming van huitenlancische activa,
afneming van de binnenlandsche uitzettingen. Ook
het goudverlies wordt in April en Mei weer inge-
haald.
Op dit tegengesteld i’erloop van de binnen- en bui-
tenlandsche belangen der Bank is gewezen door Mr.
Vissering in een artikel in liet Duitsche tijdschrift
Wirtschaftsdienst (8 November 1929). Evenals in dit
artikel hebben wij hiernevens het verloop van binnen-
landsche uiteenzettingen, huitenlandsche wissels en
tegoed in liet buitenland, goucivoorraad en biljetten-circulatie in graf iek gebracht
1).
t)
Wij
hebben echter niet alleen de disconteeringen, doch
ook
cle beleeningen in de grafiek verwerkt, omdat zulks
een meer volledig beeld geeft
;
de strekking van het betoog
wordt daardoor niet beïnvloed.
15
-Januari
1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
55
Mr. Vissering legt er in zijn zooeven aangehaald
artikel den nadruk
01),
dat de discontoverhooging van
25 Maart ji. zeer effectief is geweest. De cijfers be-
vestigen dat op duidelijke wijze.
In de tweede helft van het jaar is echter de toestand
een andere geweest. Leefde de Nederlandsche Bank
in de eerste maanden des j’aars ondér grooten buiten-‘landschen druk, in het najaar heeft zij van de gebeur-tenissen op andere geidmarkten opvallend weinig in-
vloed ondergaan. Na eeige daling’ van de Buiten-
landsche Portefeuille in Augustus is hare positie te-
‘genover het buitenland bij voortduring zeer ruim ge-
bleven, zoodat zij ook niet heeft behoeven over te gaan
tot verhooging van het disconto in den loop van het
najaar,zelfs niet toen de Bank of Engla-ndhaar dis-
conto op 26 September van 5. tot 634 pOt.. opzette.
De N.B. is blijkens cle cijfers van hare veekbalanseu
,.sae’vis tranquilla in undis” de stormen op de bewo-gen najaarszee doorgekomen en kon in twee etappes
van een half procent haar disconto op 4Y21 pOt. bren-
gen
(zie
E.-s:B. 20 November, ji. blz.
1041/2).
Mindere geneigdheid om gelden in het buitenland
uit te zetten, vermoedelijk mede een gevolg van een
gegronde angst ten aanzien van het conjunctuurver-
loop in dit najaar, heeft de positie der N.B. in deze
periode vergemakkelijkt.
Reeds kon worden opgemerkt, dat d gdudvoorraad
van de bewgingen, welke zich in den
loo1i
van dit
jaar hebben. voorgedaan, slechts uiterst weinig ten-
Icenen heeft vertoond. Waar voorts binnen- en buiten-
landsche activa een over het geheel tegengesteld ver-
loop toonden, daar laat het zich hooren’, dat in
56
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15 Januari 1930
de biljettencirculatie niet meer dan de normale ulti-
mo-fluctuaties zijn voorgekomen. Ook is het duidelijk, dat het, percentage der metaaldekking in deze omstan-
digheden slechts zeer geringe veranderingen heeft
vertoond. Het bewoog zich bij voortduring
01)
50 pOt.
en hooger, met een minimum van 50 pOt. op ultimo
1928 en een maximum van 514 pOt. op 19 Augustus.
Uit de gebeurtenissen van het jaar 1929 laten zich
voor de Nederlandsche bankpolitiek in de toekomst
eenige belangrijke conclusies afleiden.
In de eerste plaats hebben de gebeurtenissen van
het vorige jaar nog eens de groote beteekenis getoond
van de door de Bank vooral in de na-oorlogsjaren ge-
voerde goudwisselpolitiek (,,goldexchange” politiek),
van welk stelsel de huidige Bankpresident zulk ecu
groot voorstander is. De goudvoorraad onderging
slechts een uiterst geringe vermindering, nl. van 12
millioen, op een toenmalig totaal van ruim 434 mii-
lioen. En zelfs dat was, a posteriori bezien, niet eens
noodig geweest, aangezien de huitenlandsche wissels
en saldi ninier beneden ruim 78 millioen zijn ge-
daald. De geheele goudvoorraad van de Bank heeft
dus zelfs in het veelbewogen jaar, dat achter ons ligt,
feitelijk een zuiver
passief
bezit voor de Bank ge-
vormd.
Nu’zullen wij het over het voor en tegen van den
gouden standaard hier ter plaatse niet hebben. Het
goudvraagstnk vormt een probleem op zich zelf. Maar
zooveel is toch in het licht van de recente gebeurte-
nissen wel duidelijk, dat er, zelfs wanneer men aan
dit stelsel als zoodanig niet wil tornen, niet de minste
aanleiding is geweest om het dekkingspercentage van de Bank te gaan verhoogen van 20 op 40 pOt., zooa]s
onze Regeering in den aanvang van het vorig jaar
heeft gedaan. Men dwingt de N.B. op die wijze tot het
aanhouden van een goudvoorraad, welke zeker in
dezen omvang niet noodig is. Vaststellin.g van een
aanzienlijk wettelijk minimumpercentage legt de
Bank zonder eenige noodzaak aan gouden ketenen,
die zij voor een goede vervulling van haar taak vol-
strekt niet nôodig heeft. Het komt ons voor, dat men
met het meest geruste hart aan de Bank zelf kan over-laten, hoeveel goud zij wil aanhouden voor het op peil
houden van ons ruilmiddel. Wij zouden er ons dan
ook van harte over verheugen, wanneer te zijner tijd
het stelsel van proportioneele dekking, waaronder wij
sinds de eerste Baukwet van 1863 leven, zou worden
vervangen door een systeem, waarbij aan de Bank
meer vrijheid zou worden gelaten. Naar onze mee-
ning kan elk dekkingspercentage gevoegelijk worden weggelaten en alles aan het beleid van de Bankdirec-
tie worden overgelaten. Daarmede zou een stap wor-
den gedaan in de richting cener gezonde ontwikke-
ling van onze bankwetgeving.
En in de tweede plaats zou men dan in de Bankwet
cle bepaling kunnen opnemen, dat de Bank te harer
keuze hare biljetten zal mogen inwisselen in goud of
huiteniandsche goudvaluta. Reeds thans komt het door
de Bank in. praktijk gebrachte stelsel erop neer, dat
het goud feitelijk geen rol speelt, althans niet behoeft
te spelen. Welnu, van dit. uit de praktijk gegroeide
stelsel kan. men zonder eenig bezwaar ook in de wet
de consequenties neerieggen. Reeds bij de behandeling
van de questie der nikkeimunt is in de kolommen van
dit weekblad meermalen gewezen op de mogelijkheid
van zulk een herziening van de Bankwet
1
). De ge-
beurtenissen van 1929 hebhen daartoe n.ieuw bewijs-
materiaal aangedragen. G. M. V.
S.
DE GELDMARKT IN 1929.
Voor de geidmarkt is 1929 in vele opzichten een
merkwaardig jaar geweest. Het renteniveau voor kort
geld fluctueerde buitengewoon sterk en steeg tot zei-
1)
Zie bijv. het artikel van Mr. Westerman Holsteijn
in
E.-S. B. no. 700 (29 Mei 1929, blz. 497, le kolom) en het
Naschrift van Mr. van der Mandele in E.-S. B. no. 723
(6
November 1929, blz. 997, 2e kolom).
den gekende hoogten, totdat in October op de New-
Yorksche Beurs de bom barstte, waarna weder een
veel snellere daling volgde. Om deze reden stond de
geldmarkt voortdurend in het centrum der belang-
stelling. Aan den anderen kant evenwel kon in de
hausse-periode, van de
zijde
der credietnemers, een
verbazingwekkende immuniteit voor de hooge geld-
rente worden geconstateerd. Een soortgelijk verschijn-
sel nemen wij thans waar, nu de sterke verlaging van
de geidrente geen stimuleerenden invloed op het be-
drijfsleven vermag uit te oefenen.
Men heeft wellicht de verwachting gekoesterd, dat als vrucht van het overleg tusschen de circulatieban-
ken een meer gelijkmatig verloop van cle geldmarkt
zou zijn gewaarborgd. Een dergelijke rustige ontikke-
ling van de geldmarkt is evenwel slechts mogelijk in
een tijd dat ook tav. de kapitaalverzorging op een
zekere mate van continuiteit kan worden gerekend. In
dit opzicht zijn de toestanden echter nog geenszins
normaal. Tegenover een kapitaalarm Duitschiand,
welks credietwaardighe.id bovendien telkens opnieuw
in gevaar wordt gebracht door het weinig gelukkige
beheer
zijner
overheidsfinanciën, staan als voornaam-
ste kapitaaiverstrekkers de Vereenigde Staten, die wel-
iswaar zeer rijk zijn, maar nog in een stadium van ont-
wikkeling verkeeren, die in een tijdvak van hoogcon-
junctuur hun kapitaaloverschot in het eigen land
noodig hebben en op wier hulp de kapitaalbehoeftige
landen in het buitenland dus geen staat kunnen ma-
ken. Toen Amerika zelf nog de financiëele hulp van
liet buitenland noodig had, verkeerde het in de geluk-
kige omstandigheid, vni. te zijn aangewezen op eenige
landen in West Europa, die de Gründungsperiode
reeds achter den rug hadden en die als internationale bankiers dus beter voor hun vrijwillig op zich geno-
men taak berekend waren, dan Amerika thans.
Daarom moet naar alle waaschijnljkheid nog voor
een lange reeks van jaren op een verre van evenwich-
tige kapitaalvoorziening worden gerekend. Maar dan
kan men ook niet verwachten, dat de geldmarkt, waar-
op alle schokken, die de kapitaalmarkt ondervindt,
worden overgebracht, een rustig beeld zal vertoonen.
De bewogenheid van de geldmarkt in het afgeloopen
jaar wordt gedemonstreerd door dc veelvuldige muta-
ties in de disconto-tarieven der circulatiebanken. Zoo
werd o.a. het disconto van de Bank of England, in 1929
vijfmaal gewijzigd, terwijl het in 1928 gedurende het
geheele jaar 4 pOt. was geweest. De sterke schomme-
lingen van het renteniveau in het laatste jaar zijn
echter ten dccle het gevolg van een innerlijke oneven-
wichtigheid, welke reeds in 1928 latent aanwezig was.
Wij merkten zooeven op, dat als voornaamste oorzaak
van de verkrapping van de kapitaalmarkt (en dien-
tengevolge ook van de geldmarkt) do hoogconjunctuur
in de Vereenigde Staten, welke tot ongeveer het mid-
den van het jaar stand hield, kon worden beschouwd.
Deze hoog conjunctuur, welke reeds in 1927 wis be-
gonnen, gaf harerzijds aanleiding tot de beruchte
hausse-speculatie aan de New-Yorksche Beurs, welke ook op de andere Beurzen is overgeslagen en die aan-
hield ook nadat de gunstige conjunctuur reeds ge-
heel in het koerspeil der aandeelen was ve.rdiscon-
teerd.
De gunstige verwachtingen, welke men koesterde
omtrent de toekomst der industrie en dus ook omtrent
de winsten, welke men, á la hausse speculeerend, aan
de Beurs kon behalen, hebben den haussiers, die met geleend geld opereerden, er toe gebracht voor de be-
noodigde middelen een rente te betalen, welke in geen
verhouding stond tot het rendanient der gekochte
fondsen. Zoo kon het gebeuren, dat in Maart te New-
York voor cailgeld tot 20 pOt. werd betaald. Het
spreekt vanzelf, dat dientengevolge ook zij, die voor
meer reëele doeleinden crediet hehoefden, gedwongen
waren een hoogere rente te betalen. Tevens oefende
New-York door de stijging van de rente aan de Beurs
in Wallstreet een groote aantrekkinskracht uit op
15 Januari 1930
•
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
57
de buitenlandsche geidmarkten, zoodat ook daar de
.
geidrente omhoog moest.
Men ziet de
sdsse1werking. De industrieele hoog-
Lu
conjunctuui
doet de credietvraag toenemen en de
ge1drene
stijgen;
het gunstige conjunctuurverloop
–
–
—
–
– –
c’J
doet anderzijds een. groote, meerendeels speculatieve,
vraag naar aandeelen ontstaan, waardoor ook de ere-
ujr’
dietvraag van de zijde der speculeerende makelaars
CEl
van het speculeerende publiek toeneemt, zoodat
–
–
+
–
6
Uo
z
3t
Z
de geldrente nog verder wordt opgedreven. Dit tat
de stelling, dat de Beurs geen kapitaal kan binden en dat het geld, dat door de speculanten wordt ge-
leend, via de verkoopers der fondsen weer van de
Beurs wegvloeit, niet aan.
Aan de stijging der beruchte brokers’loans, die vpl-
gens opgave van de reportiiig memherbanks te New-
:°
-,–
L9cN’
York
van$5103
milliocnop 1 Januari
1929
stegen
— .
!
–
.
tot
$
6801.
millioen op
16
October j.l., moet dan ook
0 0
Z
niet deze beteekenis worden gehecht, dat
$
1600
mii-
iioennienwcredietisgecreëerdenindeBeursis
geperst. Deze brokers’ioans geven alleen het bedrag
–
—
–
.
—
cy
neer, dat ,ij
die oei de middelen beschikten
niet
zelf in fondsen belegden, maar voor hetzelfde doel
aan anderen
uitleenden.
Zoo geeft de stijging der
;
brokers’ioans een indicatie van de mate, waarin het koersrisico door de kapitaiisten op anderen is afge-
wenteld en demonstreert de vermeerdering van dit
–
:
: :
:
: :
: :
:
risico en den innerlijk zwakken toestand, waarin de
:
•
.:
01
Beurs verkeerde.
–
De
internationale geidmarkten
zijn
in
1.99
ge-
heel beheerscht door New-York. Het verloop van de
– .
•:
–
geldrenteteNew-Yorkindeeerste9maandenvanhet
jaar wordt in het volgende staatje weergegeven.
,.
Z
Caliloans
Slock
Prime
Prinie
(Maande-
Exchange
bankers’
commercial
Iijksch
loans 90
Acceptances
paper, up
u
gemiddelde)
days time
90 days
to 6 month
j_
Januari
6,94
7
4%-5
5y,-53
–
-.
–
—
7-7(
5
5
Februari
7,47
—5(
.
—
ww
Maart
9,80
7
—8
5
5
5%-6
u(.Dz
9,46
8-9
5.
6
April
–
–
–
–
–
–
–
:
–
Mei
8,79
8-9
5
6
:
uj
Juni
7,83
8
—8X
53f
6
_
–
Oouju
Juli
9,41
7-8
5
1
18
6
:
–
–
–
–
–
o
Augustus 8,15
8
-9
511
6
6
Septemb.
8,62
8
-9
5
‘1
De Federal Reserve Banks, die in
1928
tot drie-
‘
maal toe het disconto hadden verhoogd, vnl. met het
doel om de heursspccuiatie te fnuiken, waren kenne-
.
°—
lijk ontmoedigd geworden door het geringe succes van
deze maatregelen en hebben (althans de New-Yorksche
Federal Reserve Bank heeft zulks gedaan) van Janu-
1
;
ari tot Augustus het disconto ongewijzigd op 5 pOt.
I
.
gelaten. Wel hebben de Reserve Banks getracht door
i;
verkoopen in de open markt van bankaccepten en
_U.S.
Securities de geldmarkt te verkrappen, maar
.
aangezien werd nagelaten tezelfder tijd het disconto
te verhoogen, reageerden de particuliere banken op deze verkoopen met een ruimer gebruik van de dis-
i
conto-faciliteiten vau de Reserve Banks. Op
9
Aug.
.’
.
,.
;
heeft de Fed. Reserve Bank of New-York haar poli-
‘
tiek gewijzigd. Zij verhoogde haar disconto van 5 pOt.
op
6
pOt., maar begon tezelfder tijd weer bankaccep-
ten te koopen, tegen een verlaagd tarief, naar zij me-
_____________________________________
ciedeelde, om den bonafiden handel niet te dupeeren.
hand
889
Ook thans weer, werd hetgeen met do eene
was
opgebouwd met de andere afgebroken. De Beurs is
tenslotte in October bezweken, niet onder de maker-
______________________________
slagen van de Federal Reserve machten, maar tenge-
_____________________________________
volge van haar eigen topzwaarte.
De geschiedenis van, het verloop der geldmarkt in
+
de belangrijkste Europeesche centra in deze eerste
:
periode wordt gekenschetst door een tegenstribbelend
–
1
volgen van New-York. Het heeft weinig zin in een
..
—
•
jaaroverzicht de verschillende stadia te vervolgen en
daarom moge worden volstaan met een weergave van
‘t)
°.—
den rentestand in de voornaamste geidcentra resp.
hij hetbegin van het afgeloopen jaar en in de eerste
week van October v66r de beursdérôute, •welke het
58
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15 Januari 1930
1
sein heeft gegeven tot een snelle en algemeene daling
van cle geldrente.
New-York Londen
Berlijn Amsterd. Parijs
begin begin begin begin begin begin begin begin begin begin
Jan. Oct. Jan. Oct. Jan. Oct. Jan. Oct. Jan. Oct.
bank-
disconto 5
6
4ç
64 64 7%
4j.
5
h 3y, 3
disconto
43%
531t6
4,V
4
6 Y
4
53%
9
7
,
18
.
4
5
‘110
X
Uit dit staatje blijkt, welke sterke renteverhoo-
gingen te Londen, Amsterdam en Berlijn noodig wa-
ren, om aan de zuiging; uitgaande van de New-
Yorksche geidmarkt, weerstand te bieden.
Te Parijs is het disconto in de open markt voor
bankabele wissels maar zeer weinig gestegen en het
disconto van de Banque de France zelfs in het ge-
heel niet verhoogd. Dit lijkt vreemd, maar men dient
te bedenken, dat slechts betrekkelijk weinig wissels
bij de Banque de France discontabel zijn en dat de
groote banken principieel niet herdisconteeren, zoo-
dat deze discontonoteeringen grootendeels nominaal
zijn.
Het evenwicht tusschen de Europeesche geldmark-
ten eenerzijcls en de New-Yorksche geldmarkt ander-
zijds en tisschen de Europeesche geldmarkten onder-
ling kon niet zonder aanzienlijke goudverplaatsingen
worden gehandhaafd. Alleen in ons land zijn de goud-
voorraden niet noemenswaard gewijzigd.
Goudvoorraden.
begin Januari
begin October
Fed. Res. Banks ……$
2588 miii.
$
3012 miii.
Bank
of
England……
£
153,3 ,,
.
130,3 .,
Reichsbank ………. M. 2729
,,
M. 2212
De Nederlandsche Bank
f
456
,,
f
461
Banque de France …. Irs.
32679
frs.
39784
Tegen de algemeene tendeuz in, zag, van de Euro-
peesche circulatiebanken, de Banque de France haar
gouclvoorraad in zeer belangrijke mate toenemen, doordat Frankrijk een groot deel van zijn in vorige
jaren verkregen valutasaldi in goud omzette. Dit
heeft vooral voor de Bank of England de moeilijk-
heden aanzienlijk verzwaard. haar goudvoorraad daal-
de tot een niveau, dat sedert den oorlog nog niet
werd bereikt.
Na en door het omslaan van de stemming aan de
New-Yorksche Beurs, in het midden van October, is ook het aspect van cle geldmarkt radicaal gewijzigd. De geldrente daalde zeer snel, niet alleen doordat de
haussiers als credietnemers plotseling waren afge-
vallen, maar tevens door het terugloopen van de con-
junctuur (oorzaak van de beursdebacle, maar tevens
door deze versterkt) waardoor de credietvraag van
cie zijde van handel en industrie verminderde. De dis-
contoveriagingen volgden elkander in snel tempo op.
Tussehen medio October en medio December verlaag-
de de Fed. Reserve Bank of New-York haar disconto
tweemaal, De Nederlandsche Bari]c eveneens twee-
maal, de Bank of England driemaal en de Reichs-
bank eenmaal.
Eind December (di. v66r de kortstondige rentestij-
ging in verband met de jaarswisseling), was de geld-
rente te New-York en Amsterdam zelfs onder het
niveau van een jaar tevoren teruggevallen; te Londen
en Berlijn was het rente niveau, echter nog circa
pOt. hooger dan in December 1.928.
New-YorkLonden
Berlijn Amsterd.
einde einde einde einde einde einde einde inde
1928 1929 1928 1929 1928 1929 1928 1929
bankdisconto..
5
4
;
14 4d 5
7
7
4
43
part. disconto..
4718 371
8
43%
6118
6718 471,, 3i
8
Het bedrag der aan de New-Yorksche Beurs uit.
gezette brokers’loans gaf een sensationeele daling te
zien, ni. van $ 6801 millioen op 16 October tot $ 3328
millioen op 24 December. Dit is voor ec.n belangrijk
deel mogelijk geweest door de hulp van de banicen, wier
effectenvoorschotteri aan anderen dan brokers in deze
periode zijn gestegen met $ 1386 millioen tot $ 4949
uiillioen (di. van alle reporting mernherbanks in de
Ver. Staten). Maar per saldo is het aanwijsbare eff ee-
tencrediet toch verminderd met bijna $2200 millioen
door de liquidatie der hausse-posities. Het valt even-
wel te vreezen, dat een deel dezer posities noodge-
dwongen zijn overgenomen door de crediteuren der
brokers, die wellicht slechts op een gunstige gele-
genheid wachten om deze fondsen weer op de marlct
te brengen.
Als de teekenen niet bedriegen, staan wij thans
voor een min of meer langdurige periode van goed-
koop geld. In hoeverre hiervan een stimulans voor het
bedrijfsleven zal uitgaan, dient te worden afgewacht,
maar al te optimist zij men in dit opzicht niet.
Evenals in vorige jaren wordt aan dit overzicht toe-
gevoegd een grafiek aangevend het verloop der dis-
contokoersen te Amsterdam en Londen en van den
Pondenkoers te Amsterdam. Hieruit blijkt, dat de
wisselkoers heeft geschommeld tusschen 12.06h en
12.121,, zonder dat bepaalde tendenzen kunnen wor
den onderscheiden, en tevens, dat de goudpunten
geen enkele maal werden bereikt.
Het particulier disconto was te Londen gedurende
het geheele jaar hooger dan ten onzent, al was het ver-
schil tusschen einde Maart en einde September ook
0
1) geen enkel moment grooter dan
Y2
pOt. In de
eerste maanden van het jaar was het Londensche dis-
conto echter zeven weken achtereen % pOt. â 1 pOt.
hooger dan te Amsterdam. Dit was in de periode, dat•
de Bank of England wèl en De Nederlandsche Bank
het disconto nog niet had verhoogd. De Nederland-
sche Bank heeft toen getracht door afgifte van het
grootste deel van haar valutavoorraad, welke tus-
schen 4 Februari en 25 Maart slonk met
f
239.4 mil-
lioen tot
f
18.3 millioen, de stijging van den Ponden-koers te voorkomen, maar zij zag zich tenslotte op 23
Maart toch genoodzaakt het door de Bank of England
gegeven voorbeeld te volgen. De tweede discontover-
hooging, waartoe de Bank of Englarid op 25 Septem-
ber overging, werd niet door de ederlandscho Bank
gevolgd en hoewel de marge tussehen het Londensche
en Amsterdamsche bankdisconto door de tweemaal
herhaalde verlagingen te Londen thans weer van
1 pOt. op l pOt. is gekomen, daalde het disconto in
de open markt ten onzent beduidend sneller dan te
Londen, zoodat medio December zelfs een verschil
van bijna 1% pOt. kon worden geconstateerd. Des-
ondanks steeg de Pondenkoers per saldo niet.
A. A. V.
S.
–
HET BANANENVERVOER OVER ROTTERDAM.
Dè heer P. Koedijk te Rotterdam schrijft ons:
Het bananenvervoer, dat gedurende eenige oorlogs-
jaren en de eerste jaren na den oorlog niet meer over
Rotterdam plaats vond, werd in 1022 hervat. Gedu.-
rende den laatsten tijd Icomt iedere week een schip
met bananen uit Santa Marta in dc Rotterdamsche
haven aan. Deze hananenbooten vinden hun ligplaats
in de Rijnhaven, waar ze door de N.V. Wm. Müller & Co. met behulp van transporteurs worden gelost. De schepen, d:ie van de reederij Elders en Fyffes te
Liverpool zijn, varen, onder Engelsche vlag.
Amerilcaansche belangen spelen echter bij deze ba-
lanen-invoer en -uitvoer een groote rol. De United
Fruit Company te Boston – een fruitconcern met
eigen reederij en hanclelshuizen koopt de bananen
op en doet ze o.a. naar Europa vervoeren, met de
schepen van de reederij Elders & Fyffes, eigendom van
of nauw verbonden met de United Fruit Oompany.
En van dit transport van bananen lcrijgt ook Rot-
t.erdam zijn deel. Een betrekkelijk gering deel van dezo Icostelijke vruchten, die in onrijpen toestand,
nog groen van kleur, worden verscheept, blijft .in ons
land. Verreweg het grootste deel van de bananentrans-
porteu vindt zijn weg over de grenzen, naar België,
Frankrijk enz. Speciale bananentreinen, samengesteld
voor het grootste deel uit speciaal daarvoor bestemde
15 Januari 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
59
wit geverf de spoorwagens, vertrekken de eerste dagen
van iedere week, om hun plaats van bestemming in
het buitenland op te zoeken.
De lekkere vrucht met hooge voedingswaarde
brengt een aardige prijs op, maar het schijnt, dat de
zelfstandige, kleinere hananenplanters op Jamaica –
een Engelsche kolonie in West-Indië – daarvan maar
een, naar hunne meening, onevenredig gering deel
ontvingen. Genoemde planters waren, naar hun oor-
deel, teveel aan de macht van het groote Amen-
kaansche fruit-concern overgeleverd.
Hiertegen is verzet gekomen en dit heeft in orga-
nisatorische banen uiting gevonden.
Onder goedkeuring en bescherming der Engelsche
autoriteiten heeft een door de reeds genoemde bana-
nenplanters op Jamaica opgerichte vereeniging, de Ja-
maica Producers Association, eveneens den uitvoer-
handel van bananen ter hand genomen.
In Engeland, Nederland, België, Frankrijk, Zwit-
serland, Duitschland en Scandinavië zijn verkoop-
organisaties opgericht. Het gouvernement van Ja-
maica heeft, naar gemeld is, een bedrag van 2.4 mil-
lioen gulden beschikbaar gesteld voor den koop en dc
uitrusting van een drietal schepefl, waarmee dc reede-
rij der planters een veertiendaagsche dienst van
Kingston op Rotterdam heeft geopend. Ook js in Rot-
terdam een eigen handelsvertegenwoordiging geves-
tigd, de N.V. Barianenverkoopmij. Jamaica.
Ongeveer iedere twee weken ligt een dezer sche-
pen van de planters-combinatie in de Schiehaven
aan het terrein van de fa. Wambersie in lossing, welke
eerst met behulp van platte bakken, doch nu ook met
:transporteurs wordt uitgevoerd door Thomsen’s Ha-
venbedrijf.
Behalve de drie reeds in de vaart zijnde schepen is
er nog een vierde schip aangekocht, dat men na de
inrichting eveneens in de vaart op Rotterdam wil
brengen, waardoor een tieudaagsehe dienst mogelijk
zou zijn.
Enkele cijfers omtrent den in-, uit- en doorvoer
zijn hier op hun plaats.
In 1927 werden ingevoerd 17.506 tonnen bananen
met een waarde van
f
5.163.000, gemiddelde waarde
per ton
f
294,36.
In 1928 was. de invoer 19.473 tonnen, waarde
f
5.811.000. Over de eerste 11 maanden van dat jaar 18.273 tonnen, waarde
f
5.450.000, per ton gemid-
deld
f
298,25.
Gedurende de eerste 11 maanden van 1929 werden
ingevoerd 24.353 tonnen, waarde
f
6.212.000, per ton
gemiddeld
f
255,08 (Stat. In-, Uit- en Doorvoer).
Omtrent den volledigen invoer en doorvoer kunnen
geen afzonderlijke gegevens worden vermeld, omdat
de betreffende
cijfers
gelden voor de groep Zuid-
vruchten, waaronder de bananen zijn begrepen.
In de laatste drie jaren was het met genoemde
groep volgens de Statistiek van het haven- en spoor-
wegverkeer van Rotterdam als volgt gesteld:
gelost
geladen
tonnen
tonnen
1927 …………………..129.716
73.019
1928 …………………..159.918
94.709
Jan/Nov. 108 (11 mnd..)
143.298
83.820
Jan.îNov. 1929 (11 mnd.)
170.734
102.005
Ongetwijfeld is deze stijging
mede veroorzaakt door
den vermeerderden import en export van bananen.
Mogelijk hebben de planters der combinatie van
hun aaneensluiting voordeel gehad. Maar overigens
komt deze geschiedenis, naar ons oordeel, in hoof d-
zaak neer op een verzet van Engelschen kant – met
steun der Bnitsche regeering – tegen de economische
overheerschinig van de Britsche kolonie Jamaica door
Amerikaansch kapitaal.
Voor ons land heeft de strijd voonloopig deze be-
teekenis, dat iedere twee weken – straks misschien
elke 10 dagen – een bananentransport meer aan-
komt en per spoorweg verder moet vervoerd worden.
Deze bananentransporten zijn niet van belang ont-
bloot en geven iedere week eenige honderden dagen
werkgelegenheid.
Niet iedere ton stukgoed heeft een maximum aan
werkgelegenheid, en zoo zijn er ook wel goederen, niet
direct tot het stukgoed te rekenen, die naar verhou-
ding veel arbeid vereischen, hetzij bij lading en los-
sing – hout in het algemeen bijv. – hetzij bij de
verwerking, zooals bulkiading bij uitnemendheid als
oliegrondstoffen en -producten, die bij lading en
lossing weinig arbeid behoeven, maar permanent hij
verwerking enz. aan een groot aantal gezinnen brood
geven.
Naast schaduwkanten, die er ongetwijfeld ten op-zichte van ons havenverkeer vallen te constateeren,
zijn er dus ook lichtaijden en we meenden goed te
doen op eene daarvan eens de aandacht te vestigen.
AANTEEKENIN GEN.
Aandeelen als object van beleggingen voor
levensverzekeringmaatschappijen.
In de laatste jaren is bij de levensverzekeringmaat-
schappijen de beleggingsfunctie meer en meer op den
voorgrond getreden, hetgeen tot uiting gekomen is in
een geheel andere samenstelling van de beleggings-
objecten. Zoo worden niet langer, wat de effecten-
portefeuille betreft, alleen vaste rentedragende fond-
sen als de beste belegging gekozen. De belegging in
aandeelen neemt hoe langer hoe meer een plaats van beteekenis in bij die maatschappijen, die over groote
kapitalen beschikken. Hiervoor zijn verschillende
redenen aan te
1
voeren, doch de voornaamste zijn wel,
dat door de voortdurende stijging van het prijsniveau
sedert dn oorlog de reëele waarde van vast rentedra-
gende fondsen is gedaald, terwijl door de buitenge-
woon snelle expansie op economisch gebied sedert het begin van deze eeuw de koersen van aandeelen als ge-heel genomen een sterke stijging hebben ondergaan.
Eenige maanden geleden heeft Dr. M. Niemeyer
bij de bespreking van dit verschijnsel in ons tijd-
schrift
1)
erop gewezen, dat in 1902 de effectenpor-
tefeuilles van de Nederlandsche levensverzekering-
maatschappijen vrijwel uitsluitend uit obligaties be-
stonden, terwijl op 31 December 1928 de 10 grootste
maatschappijen reeds voor meer dan f15 millioen iii aandeelen hadden belegd en de komende jaren
naar alle verwachting nog wel een toeneming van dit
bezit te zien zuilen geven. Thans is dezelfde
schrijver
in de jongste aflévening
van ,,De Levensverzekering” iets verdei op dit vraag-
stuk ingegaan.
Na eerst de onderzoekingen van Smith, Raijnes en
I-Iartley Withers gereleveerd te hebben
2)
komt Dr.
Niemeijer tot een bespreking van de beleggingspoli-
tiek van buitenlandsche levensverzekeringmaatschap-
p.ijen, die afhangt van de wetgeving van het betref-
fend land.
In welke mate het effectenbezit en het totaalbezit
van de Nederlandsche levensverzekeringmaatschap-
pijen uit •aandeelen bestaat, blijkt uit het volgende
overzicht:
percentage van percentage van
naam der maatschappij het effecten-bezit het totaal-bezit
Algemeene Friesche
0.2
pCt.
0.08
pCt.
Amst&damsche ………
5.86 ,,
1.90
Eerste Neclerlandsche . .
8.16 ,,
1.91
Eigen
Hulp ………….4.69 ,,
1.08
Elollandsche Societeit . . .
11.06 ,,
6.20
Nationale
…………..
19.28 ,,
3.58
1)e Nederlanden van
1845
4.63 ,,
1.23
Nillmij ……………..
12.36 ,,
2.28
R.V.S.
……………..
20.92
6.82
Utrecht
…………….
5.84
2.07
(Zie vervolg op blz. 63.)
Zie E.-S. B. van
30
Oct.
1929.
Deze onderzoekingen zijn ook in ons tijdschrift be-sproken. Zie de beschouwing over Beleggingspolitiek in
E..S. B. van
20
Maart en
15
Mei
1929
en de boekaankon-
cliging in E.-S. B. van
28
Augustus
1929.
60.
.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15 Januari
1930
Het Prijsverloop van Groothandelsartikelen
gedurende het vierde kwartaal van 1929.
II
(Slot).
TIN.
Niettegenstaande de vermindering van den zicht-
baren voorraad aan het eind van September, zette de
daling van den tinprijs zich voort gedurende de maand
October, zoodat deze belangrijk onder het £
200.-!-
niveau terecht kwam. Het laagste punt, £181.101- werd
bereikt op 21 October, waafta de prijsgeleidelijk weer
opliep tot £189.-!- op 31 October. De val, welke deze
maand tenslotte £ 14.-!- bedroeg hield gedeeltelijk
verband met de beurscrisis in Amerika, maar het was
opmerkelijk, dat de markt tamelijk goed de gevolgen
weerstond van de verdere ontwikkeling in Walistreet,
hetgeen doet verfnoeden, dat de ougunstige factoren
verdisconteerd waren. In elk geval hertelde de prijs
zich aanmerkelijk toen de crisis in Amerika tot staan
was gekomen.
180
JUNI JULI AUG
Begin November bleek de zichtbare voorraad met
ongeveer 1440 ton te zijn toegenomen. Dit was vrijwel
volgens verwachting, maar een zeer hooge carry-over
i.n de Straits van 4575 tons tegen 2930 tons een maand
tevoren, en stocks in Engeland van over de 10.000
tons veroorzaakten een onregelmatig verloop van de
markt. De laagste prijs £ 174.15/- werd bereikt op 12
November om daarna eerst weer op te loopen tot
ii 19Ö.5/- en tenslotte te dalen tot £ 180.-!-; een totale daling dus van £ 9.-!- voor de maand. Het tijdelijk op-
loopen
ali
den
prijs
werd veroorzaakt door geruchten omtrent samenwerking van producenten om te komen
tot productiebeperking, doch het uitblijven van defi-
nitieve berichten had een reactie ten gevolge.
Eind November toonde de zichtbare voorraad een
vermindering van ongeveer 280 tons, terwijl de carry-
over in de F.M.S. gedaald was tot 4155 ton, toch nog
een hoog cijfer.
Gebrek aan vertouwen, teleurstelling over resulta-
ten van de Tin .Producers Association en de verwach-
ting van zeer hooge verschepingen uit de F.M.S. ge-
durende December in verband met de record productie
aldaar van 6135 tons, maakten, dat de daling van den
tinprjs zich begin December verder voortzette. Bo-
vendien blijkt langzamerhand, dat een van de belang-
rijkste afnemers van tin, ni. de automohielindustrie
van Amerika er minder gunstig voor staat.
Intusschen heeft de lage prijs van het metaal, welke
voor vele kleinere producenten nu zeker verlies zal opleveren, nog geen daling van de wereldproductie
ten gevolge gehad, integendeel, maar valt er daaren-
tegen in de consumptie, vooral in Amerika, wel een
vermindering te constateeren.
Per slot was het afgeloopen jaar weinig gunstig
voor de tinindustrie: de cashprjs daalde met £47.10/-, de zichtbare voorraad per eind December was 27.724
tons of 4021 tons meer dan een jaar geleden, terwijl
de stocks in Engeland het zeer hooge totaal bereikten
van 12.154 tons tegen 7.507 tons eind 1928 en 2012
tons eind 1921.
KATOEN.
Ofschoon de prijzen van ruwe katoen in het afge
loopen kwartaal slechts weinig gefluctueerd hebben
is de stemming over het algemeen flauw geweest en
zijn prijzen geleidelijk langzaam afgebrokkeld. Gedeel-
telijk is zulks te wijten aan de vrij gunstige oogstbe-
richten, waardoor de oogstschatting van circa 15 mil-
lioen balen Amerikaansche katoen gehandhaafd bleef,
STATISTISCH OVERZICH’
TARWE HardWinter
No. 2 loco
Rotterdam!
Amsterdam
per 100 K.G.
R000E
AmericanNo.2
0
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.
MAIS
La Plata
loco R’dam/A’dam
per 2000 K.G.
OERST Amer.No.20)
Rotam
per
2000 K.G.
LIJNZAAI)
La Plata
loco
R’damlA’dam
per 1960 K.O.
STEENKOLEN
WestfaalscheJ
Hollandsche
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b. R’damjA’dam per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
t/m
3390
Bé s. g.
per barrel
IJZER
Cleveland
Foundry No. 3
f.o.b
MiddIesbough
per Eng, ton
KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton
f1.
°Io
f1.
0
10
f1.
0j
f1
01
f1.
01
f1.
0
10
$
01
Sh.
‘°Io
£
°Jo
Jaargemidd.
1925
17.20
100,0 13,07
6
1000
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
1.68 100,0
731_
100,0
62.1/6
100,0 1926
11
15,90
92,4
11,75
89
:
9
174,25
75,3
196,75
834
360,50
77,9
17,90
165,7
1.89 112,5
8616
118,5
58.11-
93,5
lanuari
1927
15,22
5
88,5
12,50
95,6
165,00
71,3 222,25
942
362,50
78,4
13,35
123,7
1.75 104,2
8516
117,3 55.716
89,2
l’ebruari
15,22
5
88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00 97,5 373,75
80,8
12,10
112,0
1.70
101,2
8316
114,4
54.161-
88,3
Maart
,,
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
711
219,25 92,9
354,75
76,7
11,25
104,2
1.26
.
75,0 811.
111,0
55.17/-
89,9
April
,,
14,80
86,0
12,825
98,1
173,00
74:8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
801-
109,6
55.2(6
88,8
Mei
,,
15,75
91,6
13,57
5
103,8
172,75
74,6
258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4
1.22
72,6
74
1
101,4
54.141-
€8,1
luni
15,60 90,7
13,20
1010
175,25
75,8
246,00
104,2
372,75
80,6
.
11,00
101,9
1.22
72,6
701-
95,9
54.216
87,2
juli
15,10
87,8
12,05
922
171,50
74,1
235.75
99,9 367,75
79,5
1110
102,8
1.22
72,6
701-
95,9
53.19j-
86,9
Augustus
14,87
5
86,5
11,45
87,6
178,50
77;1
252,50
107,0
368,25
79,6
1105
102,3
1.22
72,6
691-
94,5
55.516
89.0
September
14,70
855
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25 98,8
369,50
79,9
10,90 100,9
1.22
72,6
651-
89,0
54.131-
88,0
October
13,725
79:8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7
359,00
77,6
10,90
100,9 1.22
72,6
651-
89,0
55.51-
89,0
November
13,45
78,2
12,12
92,7
184,75
79,8
233,25
988
349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.11-
95,1
December
13,40
77,9.
12,57
6
96,2
201,00
86,8
246,25
1043
348,25 75.3
10,60
98,1 1.22
72,6
651-
89,0
60.21-
96,8
lanuari
1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00 78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-/
99,9
lebruari
,,
13,80
80,2
12,875
98,5
226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
65/
89,0
61.12!-
99,2
Maart
14,60
84,9
14,00
107 1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75 75,8
9,95
92,1
1.19
70,8
65/6
89,7
61.3/6
98,6
April
15,30
88,9
14,97
6
114:5
239,50
103,5
261,00
1106
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
66/-
90,4
61.1416
99,4
Mei
15,30
88,9
15,476
118,4
238,50
103,0
260.75
Il0′,S
372,00
80,4
10,60
98,1 1.19
70,8
661-
90,4
62.15-
101,1
luni
,,
14,37
83,6
14,27
5
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10
93,5
1.19
‘70,8
66!-
90,4
63.17/-
102,9
juli
14,25
82,8
13,07
5
100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4 62.181-
101,3
Augustus
12,00
69,8
12,625
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661-
90,4
62.1016 100,7
September
11,65
67,7
11,575
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0 350,75
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.81-
102,1
October
12,27
5
71,4
12,27
93,8
218,50
94,4
189,50
80,3 366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.12!-
105,7
November .,
12,325
71,7
12,07
5
92,4 227,25
98,2
185,50
78,6 386,25
.
83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.181-
109,4
December
,,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5 373,75 80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4 70.31-
113,0
lanuari
1929
12,35
71,8
12,20
.
93,3
231,50
100,0 194,25
82,3 365,00 78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661-
90,4
75.1016
121,7
lebruari
12,72
5
74,0
12,65
96,7
236,00
101,9 194,75
82,5
357,25
77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66/6
91,1
78.16
125,7
Maart
12,65
73,5
12,62
5
96,6
233,00
100,6 191,75
81,3
359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
.671-
91,8
89.81-
144,0
April
12,12
5
70,5
11,62
5
88,9
218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
‘
11,05
102,3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716 133,5
Mei
,,
11,125 64,1
10,57
5
80,9
198,25
85,6
177,50
75,2 363,50 78,6
11,15
103,3 1.16
69,0
6916
95,2
75.416
121,2
luni
10,87
5
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25 76,8
11,25 104,2
1.30
77,4
711-
97,3
74.111-
120,1
juli
12,80
74,3
11,20
85,6
218,50
94,4
191.25
8.1,0
415,50
89,8
11,25
104,2
1.30
77,4
72/6
99,3
72.1216 117,0
Augustus
13,12
5
76,3
10,75
82,2
202,50
87,5
182,75
77,4
452,50 97,8
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.171-
119,0
September
12,625
73,4
10, 20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9
506,75
109,6
11,40
105,6
1.30
77,4
72/6
99,3
74.191-
120,7
October
12,10
70,4
9,87
5
75,6
185,00
79.9
168,00
71,2 516,50
111,7
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3 72.161-
117,3
November
11,775
68,5 9,20
70,4
174,00
75,2
164,75
69,8
483,25
104,5
11,35
105,1
1.30
77,4
7216
99,3
70.51-
113,2
December
,,
12,625
73,4
9.35
71,5
166,00
71,7
163,75
69,4
482,00
104,4
11,75
108,8
1.30
77,4
7216
99,3
68.616
110,1
6 Januari
1930
12,90
75,0
970
74,2
1
‘8,00
68,3
160,00
67,8
460,00
99,5
11,75
108,8
1.30
77,4
72/6
99,3
70.51-
113,2
13
,,
,,
12,70
73,8 95,0
72,7
153,00
66,1
152,00
64,4 450,00
97,3
11,75
108,8
L30
77,4
72(6 99,3
71.1716
115,8
1
)Men zie voor de toelichting op dezen staât de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2)
= Western véôr de invoering va:
* Manitoba No. 3. j Zuid-Russische.
15 Januari 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
doch ook door den onbevredigenden toestand in de ka-
toen-industrie verminderde de vraag en het is zelfs
niet onwaarschijnlijk, dat de consumptie van ruwe
katoen in het loopende seizoen niet zal meevallen. De
Ç
PENCE PER
1
–
– – – –
4’5.AV
50
‘1927
929 –
30
20
r
ji JULI AUG.
w
40
PEIICE PEP
1h.
WOL (CROS56PEbCOLOHIAL
Maart-termijn, die op 1 October in New-York nog
19.33 cents noteerde, was einde December tot 17.32
cents gedaald en de .kooplust is niettegenstaande deze
daling van circa 10 pOt. niet grooter geworden; de onguristige toestand in de Vereenigde Staten heeft
ook het, verbruik daar te lande doen verminderen,
terwijl cle relatief nog lagere prijzen voor Oost-In-
dische katoen, Braziel-katoeri en andere exotische soorten het gevolg zal hebben, dat de industrie zal
trachten, daarvan meer te gebruiken, waardoor de
consumptie van Noord-Amerikaansche katoen waar-
schijnlijk verder zal afnemen.
WOL.
Bij het ter perse gaan van dit nummer was door een
ongelukkigen samenloop van omstandigheden, de toe-
lichting van onzen medewerker bij nevenstaande gra-
fieken nog niet binnengekomen. Wij bepalen ons
daarom ditmaal tot het afdrukken van de grafische
voorstelli ngeu.
RUBBER.
Gedurende het vierde kwartaal hebben de rubber-
prijzen een niveau bereikt, dat voor die maatschap-
HANDELSPRJJZEN
1)
11!1!!UIIIl
pijen, die onder slechtere dn de gemiddelde produc-tie-voorwaarden werken, een winstbrengend bedrijf
haast onmogelijk zal maken.
Onder, deze omstandigheden is het slechts begrij-
pelijk, dat in vakkringen middelen gezocht ên plan-
nen overwogen werden, die een ruimere winst voor de
geheele rubber-riijverheid zouden kunnen waarborgen.
‘Vooral het Nederlandsche rubberplan, en dat der
Rubber Growers’ Association trokken de, aandacht,
vermochten echter – voor zoover bekend
-i-ïet
niet
verder te brengen, dan tot een discussie in het openbaar
en eenige meer of min platonische sympathie-betui-
gingen in vakkringen. De critiek van meer ,,volks-
wirtschaftlich” dan ,,privatwirtschaftlich” georiën-
TIN
Iocoprijzen
Londen per
Eng. ton
KATOEN
for Middling
bocop’jzen
New York
per Ib.
gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
per Ib.
WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo-
nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per II,.
RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen
per Ib.
SUIKER
Witte kristal- suiker loco
R’damjA’dam. per 100 K.O.
KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam per ‘j
K.G.
THEE
AfI. N.-I. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
tratheep.’I2KQ.
Indexcijfer
v/h. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleid
van 1913= 100
tot 1925= 100
Indexcijfer
van The Economist,
herleid
1927
=
100
tot I95= 100
oj,
.
$
ets.
0
(0
‘
pence
Olo
pence
0J
Sh.
0J
II.
Olo
ets.
Olo
ets.
0
10
261.171-
100,0
2325
100,0
.
55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625 100,0 18,75
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0′
100,0
100,0
290.17(6
111,1
17,55
75,5
47,25 85,9 24,75 83,9
21-
67,4
17,50
93,3 55,375 90,2 94,25
111,5
93,2
92,9
299.1316
114,4 13,45
57,5 45,00 81,8
25,25
85,6
117,375
54,4
22,00
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5
88,9
309.816
118,2
14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
1(7,125
53,7
21,125
112,7
48,75
79,4
71,25
84,3
94,2
89,9
312.151-
119,4
14,25
61,3
47,75
86,8
26,50
89,8
118,25
56,8
20,62′
110,0
48
78,2
70
82,8 92,9
89,2
304.11-
116,1
14,75
63,4 47,50
86,4
26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2
72,25
85,5
92,3
88,7
295.121-
112,9 16,15
69,5 47,00
85,5
26,00
88,1
11775
55,4
20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
.
93,5 90,4
296.916
113,2
16,85
72,7
47,25
85,9
26,00
88,1
1(6
1
50,5
18,37
5
98,0
47
76,6
81,25
96,2
96,1
89,6
289.1516
110,7 17,90
77,0
48,50
88,2
26,50
89,8
114,75
47,0
18,62′
99,3
47
76,6
84
99,4
97,4
92,2
292.-l6
111,5
19,70
84,7
48,50
88,2
26,50
89,8
115,25
40,8
18,50
‘
98,7
45,375
73,9
–
–
96,1
90,2
287.1216
109,8
22,05′
94,4
‘50,00
90,9
26,50
89,8
114,25
45,6
17,87
5
95,3
44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
264.216
100,9
20,65
88,8
50,25
91,4
26,75 90,7
114,375
46,0
16,87
5
90,0
45,25
73,7 93
–
110,1
96,8
88,6
264.416
100,9
20,25
87,1
52,25
95,0
28,50
96,6
1(6,5
51,9
17,25
92,0
.
46
74,9
96
113,6
97,4
88,9′
266.1316
101,8 19.70
84,7
51,50
93,6
28,75
97,3
1(7,75
55,4
17,87
5
95,3
46 74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
255.1/-
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,37
5
92,7
‘
46
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
2311016
89,2
18,35
78,9
54,75
99,5
31,75
107,6
1
1
3
,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2 55,00
100,0
.
33,25
112,5
110,75
35,8
16,87
5
90,0 47
76,6
79 93,5
98,1
89,2
234.61-
89,5
20,65
88,8 54,50
99,1
33,00
111,9
-j9,375
26,3
1687
5
90,0
47
76,6
74,25
87,9
98,7
90,5
230.131-
88,1
21,55 92,7
54,25
98,6
32,25
109,3 -19
25,3
16,62
5
88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
912
218.816
83,4 21,35 91,8 55,50
100,9
31,75
107,6
-‘9,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
86,7 98,7
89:8
211.191-
80,9
21,75 93,5 53,00
96,4
31,25
105,9
-19,25
26,0
15,50
82,7
49,875
81,3
71,25
84,3
95,5
88,2 211.181-
80,9
19,30
83,0 51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85,3
51,875,
84,5
67,75
80,1
92,9
86,6 214.716 81,9
18,55
79,8
47,00
85,5
29,00 98,3
-18,5
23,9
15,87
5
84,7 52,75
86,0
10,25
83,1
93,5
85,4
221.19!-
84,8
19,45
83,7 46,25
84,1
27,25
92,4
-!8,8
24,7
.
14,625
78,0
53
86,4
73 86,4
94,2
85,1
232.1016
88,8
19,90
85,6 47,25
85,9
27,50
93,2
-(8,625
24,2
14,00
74,7
53′
86,4
75,75
89,6
95.5
85,1
228.8!-
87,2
20,45
88,0 46,25
84,1
28,00
94,9
-/8,5
23,9
13,925
,
74,3
51,75
84,3
76,5
90,5
95,5
84,8
222.716
84,9 20,20
86,9
46,75
85,0
28,75 97,3
-19,875
27,9
13,77
5
73,5
53,125′
86,6
77,25
91,4
‘
94,2
84,6
222.11!-
85,0 20,10
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1
1/-
33,7
13,37
5
71,3
54
88,0
74,25
87,9
94,2
85,4
221.016
84,4 21,25
91,4
44,00
80,0
27,50
,
93,2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
,
72,75
86,1
94,8
‘
85,8
207.516
79,2 20,45
88,0
43,25
78,6.
27,25
92,4 -110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0
74,25 87,9 92,9
83,9
197.516
75,3
19,40′
83,4
41,50 75,5
26,25
89,0
-110,875
30,5
12,25
65,3
54 88,0
73,50
87,0 91,6
81,7
200.51-
76,5
18,75
,
80,6
,
40,00
72,7
25,75
87,3
-110,625
29,8
12,00
64,0
54
,
88,0
69,50 82,2 91,0
81,9
209.5/6
79,9
18,65
80,2
38,75
70,5
24,75 83,9
-(II
30,9
13,425
71,6
54
88,0
68,50
81,1′
91,0
.
83,7
210.111-
80,4
18,60
80,0
37,00
67,3
24,00 81,4
-110,5
29,5
13,00
69,3
53,50
87,2
64
75,6
91,6
83,6
205.516
78,4
18,90
81,3
34,25 62,3 23,75 80,5
-10 125
28,4
.13,475
71,9
51,75
84,3
64
75,6
91,0
82,0
188.9/6
72,0
18,45
79,4
32,50
59,1
22,50
76,3
-J9,625
27,0
13,30
70,9
1
48,50
79,0
66
78,1
1
90,3
.
80,5
182.-!6
69,5
17,50
75,3
34,25
62,3
23,00
78,0
-/8,125
22,8 12.50. 66,7
41,75
68,0
66,50
78,7
1
88,4
.
78,8
178I8/6
68,3
.17,25 74,2
31,25 56,8 21,25
72,0
-(8
22,5
12,07
5
64,4
36,75
59,9
60,75
71,8
I
87,1
78,8 175.2(6
66,9
17;30
5
74,45
31,007
56,4
7
20,25
7
1
68,6
7
-(7,625
21,4
12,00.
64,0
t
35
57,0
61,25
7
72,4
7
/
175.-J-
66,8
17,350
74,6
6
-17,125
20,0
11,50
61,3
/
35
57,0
de huidige officieele noteeringswijze (Jan.
1Y251);
vanaf 18 Dec.1929 7415 K.(j. l’longaarsche.$) = Mattong voor ne lnvoerongvan ne nuoaige ome. noteerongswijze ijan.
19).
4
)Jaar- en maandgemiddelden afgerond op 11 penee.
5) 3Jan.
0)
10 Jan.
7)
9Jan.
62
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15 Januari 1930
teerc]e kringen was, vooral voor het Nederlandsche
plan, veelal verre van gunstig, waar het in cle bedoe-
ling lag, eau -• althans volgens den ontwerper van
dit plan – verbeterende situatie door achterhouding
van een deel der productie te forcceren, en een soort
,,corner” te creëeren. Een dergelijke maatregel zou
kunnen worden toegepast, als tal van rubber-produ-
centen zich ten ondergang zagen opgeschreven, niet
echter, als de situatie toch reeds, voor hen gunstig
werd geacht. Trouwens deze beoordeeling van den toe-
stand bleek 66k niet juist te zijn, en de wekelijksche cijfers van de voorraden in London toonen een voor
de producenten weinig voldoening schenkencie accu-
mulatie van onverkochte hoeveelheden aan. Houdt
mcn voorts rekening met het feit, dat Amerika’s rub-berverbrui k gedurende de laatste maan den aanzien-
lijk is verminderd en dat een weinig bevredigende
..5I{ PER]])
RUBBEP
1927 .
.
…..
‘.1928
. . …
‘.-
1929 – – –
C
FEBP. MPT. APR, MEI
jDti
AUG. 5FP OCT. NOV.
5
ontwikkeling in de automobiel-industrie, clie immers
onder den achteruitgang der conjunctuur lijdt en ver-
moedelijk nog eenigen tijd zal blijven lijden, te ver-
wachten is, dan is het niettegenstaande een grooter
verbruik in Europeesche landen, lang niet zeker, dat
de verwachtingen omtrent een evenwicht van winning
en verbruik zullen worden verwezenlijkt.
Ook hier zijn twee belangrijke vraagpunten vrijwel
duister:
In de eerste plaats tot welk niveau de rubberprijs
zal moeten dalen, alvorens een gevoelige verminde-ring der inlandsche productie intreedt, en verder, bij
‘eiken prijs voor crade rubber de winning van gere-
genereerde rubber geen voordeelen zal opleveren.
De eerstvolgende maanden zullen wellicht hierop
een practisch antwoord geven, doch deze maanden
rechtvaardigén, zoolang dit antwoord niet is gegeven,
en geen ingrijpende verandering der conjunctuur in
het verschiet is, geen optimistische beoordeeling voor
de naaste toekomst. Hierin staat het artikel rubber
trouwens niet alleen, maar deelt het lot van andere
koloniale voortbrengselen.
SUIKER.
De Europeesche bietoogsten, die aanvankelijk wer-den geraamd minder te zullen opleveren dan verleden
jaar, bleken over het algemeen niet noemenswaard
van de droogte geleden te hebben, zoodat de oogsten
in de meeste landen tenslotte zeer normale cijfers te
zien gaven en het totaal van Europa met uitzondering
van Rusland de opbrengst van 1928129 nog ietwat zal
overtreffen.
Dit oefende een deprimeerenden invloed op de sui-
kermarkten uit, terwijl Raffinadeurs in Amerika er
in versterkt werden hun reeds lang gevoerde politiek,
om slechts naar gelang van hoognoodige consumptie-
behoeften te koopen, vol te houden, waarbij de aan-
groeiende voorraden in de Atlantische havens verder medewerkten. Weliswaar was in Ouba een Verkoop-
centrale gesticht, waardoor de afzet van het product
aldaar thans in één hand ligt, doch een groot gedeelte
van de voorraden op Cuba was reeds in de tweede hand overgegaan en kon alleen tot dalende prijzen
herverkocht worden.
Het begin van de nieuwe maalcampagne werd door
de Cabaansche Regeer.ing vastgesteld op, niet v66r 15
Januari.
Op Java ging weinig om, doordat Producenten te
LPPiO
K.G,
SUIKEP
•
—
——
•
J/.’Jl. IWl.
MRI. APR. MEI
JUNI JULI AUG. SEP OCT. NOV DEC.
hooge vraagprijzeu stelden. Voor enkele partijen
Hoofdsuiker No. 16 en hooger konden de V.I.S.P.
nog
f
1.1 per 100 KG. bedingen, doch verder bepaalden
de afdoen ingen zich tot tweedehands partijen. Belang-
rijke partijen Bietsuiker konden naar Britsch-lndië
verkocht worden, omdat deze Suiker goedkooper aan-geboden werd dan Java-vuiker.
in Engeland werd de suikermarkt vooral veront-
rust door de onzekerheid wat het a.s. Budget zal bren-gen ten opzichte van de toekomstige suikerwetgeving.
Allerwegen was het afgeloopen kwartaal dus weinig
bemoedigend. Ook de in October op de New-Yorksche
Effectenbeurs plaats gehad hebbende debacle heeft op
de Suikermarkt – evenals op alle goederenmarkten –
haren invloed doen gelden.
KOFFIE.
In den loop van het vierde 1wartaal daalde de prijs
van loco Robusta Koffie W.I.B. van 51 ct. op 35 ct.
en van loco Superior Santos van 59 ct. op 40 ct., alles
per
X2
KG. De oorzaak van deze belangrijke daling lag
in de moeilijkheden, waarin Brazilië, dat reeds sedert
jaren de koffieprjzen kunstmatig had hoog gehouden door rantsoeneering der uitvoerhavens, ten slotte ge-
raakt is door den geweldigen omvang van den loopeui-
den oogst. Het bleek in October, dat het zoogenaamde
Instituut tot Permanente Verdediging van de Koffie
van Sao Paulo, dat officieel met de Braziliaansche
koffie-valorisat:ie was belast, niet over voldoende mid-
delen beschikte om op de groote hoeveelheden koffie,
welke van de plantages naar het binnenland van Sao
.1
•
•
IIIUUURI•
MRT.
‘
APR
‘
MEI JUNI
‘
JULI
‘
AUG.
‘
SEP
‘
OCt
‘
NOV
‘
DEC
Paulo werden verzonden, de gebruikelijke voorschot-
ten aan de planters te verstrekken. Pogingen om aan
•het benoodigde geld te komen door in Amerika of in
Europa leeningen te sluiten, mislukten voor het groot-
ste gedeelte. Aan de termijnmarkten ontstond door
gedwongen verkoopen voor rekening van houders, die
niet in staat waren de plotseling ontstane prijsver-
schillen aan te zuiveren, een paniek en de prijzen
daalden met groote sprongen. Aan het einde van
December was de stenming nog steeds zeer kalm en
zelfs meestal flauw, doch de daling was toen tot staan
gekomen.
THEE.
[n het vorige kwartaal-overzicht spraken wij de
verwachting uit, dat het mocht worden betwijfeld of
de betere theeprjzen, die tegen het einde van 1928
konden worden bedongen, zich in 1929 zouden her-halen. Inderdaad is zulks niet het geval geweest. In-
tegendeel. Terwijl de
prijzen
in het vierde kwartaal
zich vrijwel op hetzelfde niveau bleven bewegen, trad
aan het slot een vrij scherpe daling in, welke des te
15 Januari 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
meer bevreemdend was, omdat toen de Nederlandsch-
Indische thee-producenten, vereenigd in de Vereeni-
giog voor de Thee-cultuur in Nederlandsch-Indië,
zich reeds in beginsel hadden uitgesproken voor en
samenwerking met de Britsch-Indische en Ceylon-
produceiiten-vereenigingen en voor eau gemiddelde
productie-vermindering met 10 pOt. van den Neder-
iandsch-In dischen thee-oogst in 1930, natuurlijk onder
voorbehoud van een medegaan der’ in Nederlandsch-
Indië gevestigde producenten en van een dienovereen-lcomstigê beperking in Britsch-Indië en Ceylon.
Bij het bezien der gemiddelde veilingprijzen dient
men te bedenken, dat een lichte stijging of daling nog
niet steeds een aanwijzing geeft voor hoogere of la-
gere prijzen. Immers het gemiddelde wordt mede be-
invloed door de verhouding tüsschen de hoeveelheid
ordinaire en superieure soorten in het veiling-aanbod..
100
CT5 PEP Y2KG.
THEE
mmm
mm
Behalve de oogstbeperking, wier vermoedelijke
ge-
volgen reeds in dit blad werden uiteengezet
1
), valt
als belangrijk feit in het 4e kwartaal nog te vermel-
den de onderhandelingen, die te Londen plaats vonden
tusschen thee-producenten en vertegenwoordigers der
Russische handelscentrale nopens den aankoop door
Rusland van 40 â 50 millioen lbs. thee boven de nor-
male hoeveelheid, door Rusland in de laatste jaren uit
Londen betrokken.
Een en ander hield verband met de stopzetting der
Russisch-Ohineesche handelsbetrekkingen. Later bleek
het, dat de Russen slechts bereid zouden zijn ca. 15 millioen lbs., extra op te nemen, welke hoeveelheid
uiteraard geheel of gedeeltelijk op crediet zal moeten
worden geleverd.
Volgens sommiger inzicht is deze hoeveelheid echter
te klein om voor producenten van belang te zijn. De
Londensche voorraden van ca. 220.millioen lbs. zou-
den daardoor niet noemenswaardig afnemen en boven-
dien hebben de producenten in de beperkings-maat-
regelen een heel wat krachtiger middel tot saneering
van de theemarkt in handen.
‘) Zie E.-S. 13. van 18 December ji.
(Vervolg van blz. 59.)
Dr. Nierneijer bespreekt daarna de vraag, welk
soort aandeelen voor belegging door levensverzeke-
ri ogmaatschappijen in aanmerking komt en welke
regelen bij aan- of verkoop moeten gelden.
,,Op den voorgrond moet m.i. gesteld worden het be-
ginsel der
risico-verdeeling.
Past men dit alles be-
heerschende principe niet toe, dan loopt men groot
gevaar, dat te ernstige schommelingen in de koersen
der aandeelen de financieele positie van een levens-
verzekeringmaatschappij ernstig kunnen bedreigen.
Aangezien groote levensverzekeringmaatschappijen
risico-verdeeling beter kunnen doorvoeren dan kleine,
brengt dat met zich mede, dat aandeelen zich als
be-
legging voor cle laatste niet zoo goed leenen als voor
de eerste, tenzij de kleine maatschappijen aandeelen
koopen van maatschappijen, waarin de risico-verdee-
ling al tot uiting is gebracht. Ik heb de z.g. invest-
ment-trusts op het oog – niet zoo zeer de gespeciali-
seerde trnsts, die in Amerika momenteel als padde-
stoelen uit den grond verrijzen en die vaak tot doel
hebben de contrôle over één of meerdere maatschap-
–
pijen te verwerven, als wel de zuivere beleggings-
trusts, die speciaal in Schotiand en Engeland op een
mooi verleden kunnen bogen en die, naar ik meen,
ook nog een schoone toekomst voor zich hebben. Het
cenige bezwaar aan het koopen van aan deden van deze
Engelsche investment-trusts verbonden is, dat op de
dividenden 20 pCt. tax drukt. 1at heeft tot gevolg,
dat het rendement meestal miniem is. En nu mag de redacteur van de rubriek ,,Beurs en Nijverheid” van
het Algemeen Handelsblad, die in Februari 1929 in
dat blad twee artikelen aan de beleggingspolitiek van
levensverzekeringmaatschappijen wijdt, het uit den
booze achten, dat levensverzekeringmaatschappijen tot
aankoop van aandeelen overgaan met het oog op het
rendement, ik hen van meaning, dat juist het mooie
rendement, dat aandeelen, zooals de bovenvermelde
proeven aantoonen, doorgaans geven, één der aantrek-
kelijkheden ervan is. Natuurlijk mag men zich niet
laten verleiden tot aankoop van speculatieve, onge-
zonde aandeelen
omdat
zij een mooi rendement afwer-
pen, doch als het aandeel’ op zichzelf safe is, is er
mi.. niet de minste reden om niet rendements-overwe-
gingen te laten gelden.
Tegen buitenlandsche aandeelen zou ik ook niet
het minste bezwaar hebben, al zal hier, met zoo moge-
lijk nog meer zorg dan hij de aandeelen van maat-
schappijen uit het eigen land, een grondig onderzoek
dienen te worden ingesteld naar de balans-positie, de
dividend-politiek, de toekomstmogelijkheden enz. van de betreffende maatschappij.
Cultu n rmaatschappijen worden vaak als contra-
hande op den heleggingsstaat van een levensverze-
keringmaatschappij aangemerkt. Terecht m.i., als het
vermogen van die levensverzekeriogmaatschappij klein
is, doch ten onrechte, indien zij over groote kapitalen
beschikt. Het verloop van den aandeelenkoers zal uit
den aard der zaak niet zoo regelmatig zijn als bijv.
bij banken, doch aandeelen moeten niet worden be-
schouwd als een belegging op korten, doch op langen
termijn en dat in aanmerking genomen, is er op den
beleggingestaat wel degelijk voor cultuur-aandeelen
plaats.
Wanneer men dan bovendien nog bij voorkeur dit soort aandeelen in tijden van misoogst koopt en niet
hoven aankoopwaarde in de balans brengt, schijnt mij
het risico aan zulk een bezit inhaerent, niet overma-
tig groot.
Een vraag, welke ongetwijfeld vele beleggers zich
meerdere m1en hebl)en gesteld, is, of het in het alge-
meen niet wenschelijker is, laag-genoteerde dan hoog-
geprjsde aandeelen te koopen. Men redeneert dan,
dat aan aandeelen, welke zich op een hoog koers-
niveau bevinden, mer risico is verbonden. In dit be-
toog schuilt een grond van waarheid, aangezien de
koers van een fonds, dat hoog genoteerd staat, meer
kan dalen dan een fonds, dat op pari staat. De prac-
tijk leert echter anders. De hoog-geprjsde aandeelen
zijn gewoonlijk van die maatschappijen, die de beste
winstrnogelijkheden bieden, zich in een stadium van
uitbreiding bevinden of de sterkste reserves bezitten.
Uit door De Nieuwe Financier en Kapitalist in
haar nummer van 21 Juli 1.929 gemaakte berekenin-
gen
blijkt
dan ook, dat van 2 aandeelen-portefeuiiles,
welke geacht worden in 1.920 te zijn aangekocht en
ongeveer gelijke aanschaffingswaarde te hbhen ge-had, die der hoog-geprjsde aandeelen in 9 jaren een
opbrengst van 65 pCt., die der laag-genoteerde.aan-
deelen van 40 pCt. hebben afgeworpen, overeenko-
mende met een jaarlijksch rendement van reep. 7 en 4 pCt. (claims en bonusaandeelen hierbij in aanmer-
king genomen).
Tot slot eenige conclusies.
Aandeelen van goed geleide ondernemingen, ban-
ken, industrieele-, handels-, public utility-, scheep-
vaart-, spoorweg-, cultuur- of andere maatschap-
pijen, waarvan een belngrjk deel van de winst wordt
gebruikt voor afschrijvingen of toevoeging aan de re-
64
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERIChTEN
15 Januari 1930
serves, vormen een aantrekkelijk bezit, zoowel uit een
oogpunt van rendement in den vorm van dividend of
claims, als wat betreft mogelijke kapitaalwinst. Daar
aan- en verkoop van aandeelen in het algemeen een
bijzondere kennis van marktverhoudingen en een juist
inzicht in economische verschijnselen vereischen,
heeft zulks tot gevolg, dat aan het beleggen in aan-
deelen zekere risico’s verbonden zijn, die echter voor
kleine geidbeleggers beduidend zwaarder tellen dan
voor groote. Evenwel, ook voor deze laatste bestaat dat
risico – zij het dan ook in mindere mate – en de
beste beleggingspolitiek voor een levensverzekering-
maatschappij lijkt mij dan ook een bescheiden bedrag,
hopgstens 10 pOt: van het totaal bezit uitmakend, in
aandeelen te beleggen. Speciaal de extra-reserves
kunnen daartoe heel goed dienen.
Durft men het risico van een uitgebreid bezit in
aandeelen niet aan, doch wil men zich niettemin de
kans openen te kunnen profiteeren van de door de
geldopnemende maatschappijen te maken winsten,
dan kan men zich interesseeren bij winstdeelende obli-
gaties, obligaties met een optie op aandeelen of con-
verteerbare obligaties. Preferente aandeelen, die als
de maatschappij, welke ze uitgeeft, misgaat, bij even-
tueele reorganisatie, meestal het loodje leggen, komen
mi. slechts in aanmerking als zij maatschappijen be-
treffen, die financieel zeer krachtig zijn en die ge-
durende een lange reeks van jaren op mooie winsten
hebben kunnen bogen.”
* *
*
Ongeveer gelijktijdig met dit artikel is een boek
verschenen over de ontwikkeling van de levensverze-
kering in Nederland gedurende. de laatste 25 jaar
‘),
waarin Dr. G. II. E[intzen een bijdrage geleverd heeft
over de beleggingspolitiek bij de levensverzekering.
Ook Dr. Hilitzen betoont zich hierin een voorstan-
der van belegging in aandeelen door levensverzeke-
ringmaatschappijen, maar wijst tevens op de gevaren
van een dergelijke politiek, die daarom met voorzich-
tigheid moet worden toegepast. In verband met het
groote belang van deze quaestie laten wij Dr. H. hier
zelf aan het woord.
,,De medaille heeft echter haar keerzijde. Men heeft
zich slechts de lotgevallen van groote ondernemingen
te herinneren, om een minder optimistischen kijk op
de zaak te verkrijgen – ondernemingen die aan de
beurs in hooge gunst stonden, onder een gunstig be-
kend bestuur zich krachtig ontwikkelden, hooge divi-
denden uitkeerden, om tenslotte onder te
•
gaan of
jaren behoefden om weder tot eenige welvaart te ge-
raken. Het buitenland bleef voor die ervaringen aller-
minst gespaard. En hoe vaak hebben bevoegde ,,in-siders” daarentegen zich in hun prognose vergist en
zijn zij later door de beurs beschaamd!
Achter ons ligt een tijdperk van buitengewoon ster-
ke economische expansie, die zelfs na den oorlog,
door alle depressie heen, ongedacht groote afmetin-
gen heeft aangenomen. Door technische vinding, door
arbeidsbesparing, door fusie op groote schaal, is het
productief vermogen van’ een aantal ondernemingen
geweldig gegroeid, en het. is verklaarbaar, dat het
daarheen gevloeide kapitaal een hooge rente heeft
afgeworpen.
Ook ons land heeft aan die industrieele ontwikke-
ling deelgenomen, en daarnaast geeft het in Indië
in cultures vastgelegde kapitaal hoogst aanzienlijke
cijfers te zien, zoodat de toestand van heden een
gansch ander beeld vertoont dan een 25-tal jaren ge-
1)
I)it boek, dat opgedragen is aan den heer J. W.
Niemeijer ter gelegenheid van zijn 25-jarige ambtsvervul-
liug als directeur der Nationale Leveiisverzekering.Bank,
geeft in groote trekken een duidelijk beeld van de ontwik-
keling van het Ncderlandsche levensverzekeringbedrijf ge-
durende de laatste 25 jaren. Niet minder dan 17 oncler,
werpen worden er door deskun4ige schrijvers in behandeld.
Een boek, dat wij in vele handen venschen. (Uitgegeven
•bij
M.
Wijt en Zonen, Rotterdam. Prijs
f
3.50).
leden. De beursstaten leveren daarvan een onomstoo-
telijk bewijs. Gevolg daarvan was verhoogde belang-
stelling voor die ipdustrieele- en cultuurfondsen, ter-
wijl de belangstelling voor Amerikaansche aandeelen,
die de kooper dikwijls slechts bij name kende, ver-
flauwde. Die fondsen nemen dan ook naast obligatiën
bij den belegger een belangrijke plaats in, maar ook
liii den speculant, waardoor de koersen sterk zijn op-
gedreven en het de vraag is of aandeelen in overigens
zeer prbductieve ondernemingen uit het oogpunt van
rentabiliteit nog ‘wel een zoo begeerlijk object bieden.
Ook zou het van een te ver gedreven optimisme ge-
tuigen, om van de toekomst een zoo gestadig toene-
menden groei te verwachten als het verleden heeft
aanschouwd. Voorspellingen in die richting zijn altij&
gevaarlijk. Maar bij al die tot voorzichtigheid manen-
de beschouwingen is er ook gegronde reden voor de
opvatting, dat de expansie voorloopig haar einde nog
niet heeft bereikt, en laat het zich aanzien, dat oude
en nieuwe ondernemingen in wetenschappelijke vin-
ding en techniek bronnen zullen vinden voor aan-
zienlijke versterking der volkswelvaart.”
Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen.
Wij hebben reeds geruimen tijd de behoefte gevoeld
om de vele
indexcijfers,
welke wij in ons weekblad
publiceeren, aan te vullen met enkele indices van
effectenkoersen. Het doet ons daarom genoegen thans
te kunnen berichten, dat voortaan maandelijks
een indexcijfer van effecten door ons zal worden ge-
publiceerd. Dank zij de welwillende medewerking van
de directie van de
Bank voor Handel en Scheepvaart
te Rotterdam kunnen wij hiertoe overgaan. Deze instelling, die vanaf het begin van het vorige jaar dagelijks een opstelling maakt van de koersfluc-tuaties van twaalf aandeelengroepen en wekelijks de
totale beurswaarde berekent van nagenoeg alle aan-
deeleu en preferente aandeelen van Nederlandsche
ondernemingen, zal ons voortaan elke maand deze ge-gevens ter beschikking stellen.
Bij dit overzicht, dat wij hier voor de eerste maal
publiceeren, diene de volgende toelichting.
Het cijfer van elke groep in de verschillende maan-
den stelt voor het rekenkundig gemiddelde van de
dagelijksche koersen der voornaamste maatschappijen.
Deze groepen vertegenwoordigen de in de prijscou-
rant, uitgegeven door de Vereeniging voor den Effec-
tenhandel te Amsterdam, voorkomende fondsen-ru-
brieken benevens een rubriek kunstzijdewaarden.
Het aantal fondsen in elke groep is verschillend.
Voor Banken bedraagt het 3, voor Electriciteit 2, voor
Handelsondernemingen 3, voor Industrie 1, voor
Kunstzijde 2, voor Mijnbouw 3, voor Olie 1, voor Rub-
her 4, voor Scheepvaart 3, voor Suiker 2
1
voor Tabak 3
en voor Thee 2 fondsen.
ilet algemeen indexcijfer staat geheel onafhankelijk
van de andere indexcijfers, daar het wekelijks bere-
kend is uit de totale beurswaarde van nagenoeg alle
aandeelen en preferente aandeelen van Nederlandsche
ondernemingen, die opgenomen zijn in de Prijscourant,
uitgegeven door de Vereeniging voor den Effecten-
handel te Amsterdam.
In volgorde der genoemde Prijscourant wordt van
elk dier ondernemingen afzonderlijk de beurswaarde
van het door haar uitgegeven gewone en in casa ook
van het preferente aandeelenkapitaal berekend. De
aldus gevonden bedragen worden opgeteld. Uit deze
som wordt het indexgetal afgeleid door reductie in
verhouding tot de basis – 2 Januari 1929 –
f
5.275.293.000 = 100.
Van eenige ondernemingen moesten de aandeelen-
kapitalen buiten beschouwing blijven ter vermijding
van dubbele opneming. Zoo werden niet opgenomen:
cle gewone aandeelenkapitalen van de N.V. Van den
Bergh’s Fahr. en Anton Jurgens’ Vereenigde Fabr.,
waar de aandeelen van deze maatschappijen grooten-
deels gehouden worden door de N.V. Margarine Unie;
ook niet N.V. Nederlandsche Scheepvaart Unie,
101.1
15
103.3
100.9
22
103.7
102.4
29
,,
104.3 102.0
5 Juni
105.1 103.0
13
,,
106.0
102.2
19
104.9 102.3
26
,,
104.4
102.9
3 Juli
103.8
103.3
10
104.4
102.7
17
.
104.1
102.2
24
»
103.9
101.5
31
,,
105.2
102.9
7 Aug.
105.5
101.4
14
106.8
101.0
21
107.8 101.8
28
,,
110.9
1022
4 Sept.
112.0
18
25
2 Oct.
9
16
23 30
6 Nov.
13
20
27
4 Dec.
11
18
27
f
1
1
78.215
8
)
–
78.215
72.193
4
)
–
72.193
3.776
2.413
1.363
12.651
8
)
8.977
3.674 256.407
6
) 231,777
24.630
26.384 6.920
19.464 6.182 6.182
–
8.098
4.160
3.938
2.730
2.180
550
24.675
24.550
125
10.000
–
10.000
285
285
–
1.866
–
1.866
3.731
3.004
727
10.098 6.194
3.904
5.988 1.200
4.788
315 315
–
15Januari 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
65
Indexcijfers van 12 aan deelengroepen der Amsterdamsche effectenbeurs.
L
Ja
Febr.
Maart April
Mei
Juni Juli
Au
Sept.
October
Nov.
Dec.
Banken ………
158.8
165.0 166.0 162.7
161.8
155.3 157.8
154.4 159.4
156.5
151.4
1504
Eleetriciteit…
308.5 316.9 310.5
328.0 361.5 375.2
366.2 375.2
378.4
335.3
301.1
292.8
ITandelsondern
180.0
:
182.0 183.3 178.2 170.4 107.4 166.0
165.9
169.9 158.0
1502
144.6
420.9 427.3
421.8
418.2
435.6 455.3 462.2
489.4
482.0 427.3
384.1
368.7
Kuustzijde
309.3
..
286.9
280.3
274.8
281.4
292.5 258.3 259.0 219.5
185.4
144.3 124.4
Industrie …….
297.6 291.6
275.8
269.2
273.5
272.2
276.9
280.9
.254.0
218.9 213.9
Mijnbouw …….300.4
1
386.3
394.8 394.9
393.4
404.2
392.0
396.8 431.7
435.4
398.3
396.7
Olie …………399.0
Rubber ………
256.1
273.9
270e
238.6
242.2
234.2
244.4
248.8
247.2
225.4
174.6
145.7
Scheepvaart
142.0
139.9
140.6
135.4
128.5 126.6
122.9
121.2
120.1
113.0
106
103.4
411.7 412.8
412.0
400.8
401.8
403.2
402.3
400.8
414.7 397.5
366.9
356.1
Suiker
………
579.4
576.6
559.1
514.4
485.5
459.9 451.6
462.4
470.3 453.3
426.7 408.3
Tabak
………
‘lhee
………..
468.1
458.3
442.3
458.5
472.9 445.7 447.6 443.4
433.2 423.8
406.4
418.2
Schommelingen in het aandeelen-indexcij Ier.
2 Jan. 1929
f
5.275.293.000 = 100.
2 Jan. 1000
8 Mei
102.7
1
11 Sept.
9
16
23
30
6 Febr.
13
20
27
6 Mrt.
13
20
27
3 April
10 17
24
1 Mei
doch wel de
N.V.
Stoomvaart Mij. ,,Nederland”, Rot-
terdamsche Lloyd en Kon. Paketvaart Mij.;
ook niet N.V. Philips’ Gloeilampenfabrieken, doch
wel
N.V.
Gemeenschappelijk Bezit van aandeelen van
Philips’ Gloeilampenfabrieken;
ook niet N.V. Dordtsche Petroleum Industrie Mij., doch wel N.V. Kon. Nederlandsche Maatschappij tot
Exploitatie van Petrolëumbronnen in Ned.-lndië.
Voorts is eene correctie toegepast met het oog op de
omstandigheid, dat een belangrijk deel van het an-
deelenkapitaal der N.V. Kon. Nederlandsche Maat-
schappij tot Exploitatie van Petroleumbronnen in
Ned.-Indië zich niet in Nederlandsche, doch in bui-
tenlandsche handen bevindt. Van het gewone kapitaal
dezer Maatschappij ad
f 490
millioen is sléchts nomi-
naal
f 326
millioen in de berekening opgenomen. Deze
correctie heeft bovendien het voordeel, dat het over-
wicht, door.
. het machtige gewone aandeelenkapitaal
dezer Maatschappij op de vorming van het indexcijfer
uitgeoefend, eenigszins getemperd wordt en meer in
overeenstemming is gebracht met het belang, dat de
N.V.
Kon. Nederlandsche Maatschappij tot Exploi-
tatie van Petroleumbronnen in Ned.-Indië inneemt
in het Nederlandsch nationaal vermogen.
Eene ongewenschte storing in het indexcijfer wan-
neer in den loop van het statistiekjaar het totale no-
minale beurskapitaal, dat het voorwerp is der bereke-
ning, wijziging ondergaat, zooals het gevolg kan zijn
van aandeelenuitgiften, nieuwe opnamen van maat-
schappijen in de Officieele Prijscourant, doch ook van
afstempeling van aandeelen tot een geringer nomi-
naal kapitaal enz. wordt voorkomen door van het tijd-
stip af, waarop de bedoelde wijziging ingaat, de bere-
kening niet langer te doen steunen op de basis bere-
kend voor den eersten beursdag van het statistiekjaar
(voor dit jaar
2
Jan.
1929: f5.275.293.000 = 100),
doch dit bedrag dusdanig te vermeerderen of te ver-
minderen als het geval geweest zou zijn, indien de be-doelde wijzigingen reeds op den eersten beursdag van
het statistiekjaar bestonden.
Gedurende het tijdsverloop tuschen het openstellen eener aandeelen-emissie met recht van voorkeur voor
oude aandeelhouders en de betaling der nieuwe aan-
deden wordt eene correctie noodig wegens den in-
vloed op het indexcijfer als gevolg van de koersdaling
door het verhandelen ex claim en w’ordt deze correctie
verkregen door eene aan de claim gelijkwaardige ver
–
hooging van den aarideelenkoers.
Emissies in 1929.
De aandeelen, obligatiën enz., welke h. t.
1.
gedu-
rende
1929
bij openbare inschrijving zijn aangeboden,
zijn als volgt over de verschillende categorieën geld-
nemers verdeeld (alles in duizenden guldens reëel).
Obligatiën
en andere
Jaartotaal’) Aandeelen vaste rente-
Gragencie
fondsen
Staatsleeningen
2) ………..
Prov. en Gemeente!. leeningen
i3ank- en Credietinstel!ingen
Hypotheekbanken ……….
Indpstrieele Ondernemingen.
Electr.-, Gas-, Tel.-, Telegr.. en
Water!. Mijen…………
llande!sondernemingen ……
Mij ubouwondernemingen
Rubber.Maatschappijen……
Scheepvaart-Maatschappijen
Suikerondernemingen …….
Thee.ondernemingen ……..
Petroleumondernemingen….
Div. Cultuurondernemingen
Diverse1
7
) …………….
Spoorweg.Maatschappijen….
Tramweg-Maatschappijen
)/
–
523.5948) 298.157 225.437
De Shell Union Oil Corp., de Standard Milling Comp.
en de Comp. Nat. de Matières colorantes et Manufactures
de produits chimiques du Nord Réunies ,,Etabliss. KuhI-
mann” werden abusievelijk voor de volle bedragen in onze
statistiek opgenomen in plaats van onder ,,inschrjving op
een beperkt bedrag” te worden vermeld. Bij de Bank- en
Credietinstellingen werd de Kreditbank für Auslands- und
Kolonialdeutsche
f
1.000.000 7
0
/0
15-jar. obl. fe 97-
0
10
abusievelijk tweemaal opgenomen. Het totaalbedrag der
emissies wordtJiierdoor dus
f
75.000.000 + / 16.250.000 +
f
14.500.000
+
f
975.000
=
f
106.725.000 kleiner.
Exclusief schatkistbilj. en .promessen, waarvan in 1929
f
109.519 (now.) meer werden uitgegeven dan afgelost.
8)
Waarvan voor conversie nom.
f
60.291.
4)
Id.
f
15.392.
0)
Id.
f
1.000. (Daar bij de uitgifte van f 1.000.000 obl.
Rott. Scheepshyp.bank noch het aantal der omgewisselde
4W
01
0
obl. It 96% ol
o
, noch dat der oongewisselde 5 oj obl.
It
100
0
/0
bekend is, werd voor deze uitgifte het now. be-
drag vermeld.
Id.
f
4.400 (voor de emissie van
f
4.000.000 5
0
/0
obl.
N.V. Mij. t. vervaard. v. Snijmachihes volgens v. Berkel’s
Patent It 100
0/
varen ook vrije inschrijvingen toegestaan).
Exclusief R.K. Instellingen: f 32.085 (nom.).
5)
Na aftrek van het totaalbedrag der conversies blijkt
dus, dat in 1929 voor een bedrag vanf 442.511 een beroep
op de kapitaalmarkt is gedaan.
110.2
111.9
109.4 105.4
109.1
106.6
103.1
961
96.4
91.3 95.6
93.9
95.0 93.8
92.1
91.5
66
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN
15 Januari 1930
Deze ernissies kunnen als volgt naar de landen van
herkomst worden gespecificeerd (in duizenden gul-
dens reëel):
Jaartotaal
Aandeelen
Oblig. enz.
iVederlancl:
f
f
f
Prov. en Gemeente!. leeningen
69.837
–
69.837
Bank-
en Credietinstellingen
2.801
2.413
388
Hypotbeekbanken
……….
10.972 8.977
1.995
Industrieele Ondernemingen
–
197.768 190.842
6.926
Electr.-, Gas-, Tel.-, Te!egr. en
Water!. Mijen …………
6.353
1.306
5.047
Handelsondernemingen
2.890
2.890
–
Mijnbouwoifdernemingen
3.600 3.600
–
Rubber-Maatschappijen
2.730
2.180
550
Scheepvaart-Maatschappijen
.
22.425 22.300
125
Suikerondernemingen
10.000
–
10.000
Div. Cultuurondernemingen
2.744
2.584
160
Diversen
………………
8.373
0.194
2.179
Tramweg-Maatschappijen ….
315 315
–
340.808
243.601
97.207
TedI?edië.
Staatsleeningen
…………
61.298
–
61.298
Electr.-, Gas-, Tel.-, Te!egr.
en
Water!.
Mijen …………
558
558
–
Mijnbouwondernemingen ….
560
580
–
Scheepvaart-Maatschappijen
.
2.250
2.250
–
Thee-Ondernemingen
285 285
–
Div. Cultuurondernemiugen..
987
420
567
65.938
4.073
61.865
A?nerika:
Electr.-, Gas-, Tel.-, Te!egr.. en
Water!. Mijen
…………
9.154
1.968
7.186
Petroleumondernemingen ….
1.866
–
1.866
Spoorwe-Maatscbappijen….
1.200 1.200
–
12.220
3.168
9.052
België:
Industriëele Ondernemingen
.
15.583 13.025
2.558
Electr.-, Gas-, Te!.., Telegr.- en
Water!. Slijen …………
910
910
–
Etandelsondernemingen
1.360
1.360
–
17.853
15.295
2.558
Brazilië:
Staatsleeningen
…………
4.456
–
4.456
Chili:
Staatsleeningen
…………
5.861
–
5.861
Pro’, en Gemeente!. leeningen
2.356
–
2.356
8.217
–
8.217
Denemarken:
Industriëele Ondernemingen
.
4.775 4.775
–
Duitschiand:
Bank- en Credietinstellingen.
975
–
975
Hypotheekbanken
……….
1.679
–
1.679
Industriëe!e Ondernemingen
.
4.402
660
3.742
E!ectr.-, Gas-, Tel.-, Telegr.- en
Water!. Mijen …………
9.409
2.178
7.231
Mijnbouwondernemingen ….
3.938
–
3.938
Diversen
………………
1.725
–
1.725
22.128 2.838
19.290
Engeland:
Industriëele Ondernemingen
.
2.488
–
2.488
Frankrijk:
Industriëele Ondernemingen
.
7.852
3.836
4.016
ifandelsondernemingen
1.932 1.932
–
Spoorweg-Maatschappijen….
4.788
__
4.788
14.572
5.768
8804
Italië:
Industriëele Ondernemingen
.
1.450 1.450
–
Roemenië:
Staatsleeningen
…………
6.600
–
6.600
Zweden: Industriëele Ondernemingen
.
4.900
–
4.900
Zwitserland:
Industriëele Ondernemingen
.
17.189
17.189
–
lndexcijfers van scheepsvrachten.
,,The
Economist”
schrijft:
Gedurende December
werd de geheele vrachtenmarkt beheerscht door een
aanhoudende depressie,
zoodat
ons
indexeijfer
van
‘machten voor de wilde vaart
een verdere daling van
ruim 2 pOt. aanwijst. Het tcgenwoordige
cijfer van
:100.3, tegenover een gemiddelde
van
1163 voor 1913,
is bijna 24 pOt. lager dan op het overeenkomstige tijd-
st:ip in het vorige jaar. De volgende tabel toont de
jongste bewegingen van de verschillende groepen:
Datum
N
n
Basis
(Geiniddeldev.
100 100
100
100
100
100
100
(lemidd.v.1913)
110,9
113,1
123,4 106,3 117,4
127,9 116,3
Febr.
1920
814,3 529,9
757,5 744,8
587,0
712,2
691,0
Dec.
,,
268,9
277,2
244,1
256,8 286,7
347,2
280,1
Dec.
1921
160,1
164,1
163,7
144,4
141,3 166,5
156,7
Dec.
1922
137,1
135,2
129,2 122,6
136,1
159,3
136,6
Dec.
1923
134,0
132,7 120,1
124,4
125,1
144,2
130,1
Dec.
1924 117,4
129,2 119,5 119,8
129,3 161,1
129,4
Dec.
1925
117,0 121,6 117,0
110,1
110,1
154,9
121,8
Dec.
1926
139,7
156,1
145,9
132,9
129,2
179,8
147,3
Dec.
1927
105,6
116,2 113,6 114,2 124,9
139,8
119,0
Dec.
1928
122,1
131,3 125,6
126,8 127,4
156,7
131,7
Januari 1929
119,2
128,6
125,2
123,7 126,2
142,4
127,5
Februari
122,7
125,1
121,5
117,4 122,0
136,2 124,1
Maart
123,8 122,7
118,5
112,2
118,3
121,1
119,4
April
117,7 120,5
118,4
106,3
114,7
113,9
iis,:
ltIei
119,6 115,6
122,6
109,0 112,6
99,7
113,2
Juni
124,6
106,4
118,2
104,0 101,0
89,0
107,2
Juli
131,1
100,2 121,5
106,3
104,7
97,9
110,3
Aug. 125,5 99,8 115,6 117,0
104,7 108,6
111,8
Sept.
129,7 99,9
112,3
115,3
100,4 107,7 110,9
act.
130,4 98,3
103,1
117,4
95,1
106,8 108,5
iov.
124,9 96,9
97,6
110,7
91,6
944
102,7
Dec.
117,3
95,5 94,8 109,0
93,4
91,7
100,3
De markt had gedurende de afgeloopen maand te
lijden tan den druk in alle richtingen van vrije ton-
nage, op zoek naar lading. De thuisvrachten van Zuid-
Amerika waren vast op het lage, vroeger bedongen,
niveau, maar zoowel van La Plata als van de overige
graan-uitvoerende centra was de vraag gering. In de
Europeesche wateren daalden de vrachten in alle
richtingen door een buitensporig aanbod van schepen tengevolge van de door het stormweder veroorzaakte
opstopping en de daaruit voortvloeiende vertragingen
in de afscheephavens. De koleuvrachten reageerden scherp zoowel voor ladingen naar Zuid-Amerika als
naar de Contineutale havens. Uit de volgende tabel
b1jkeu de maandclijksche wijzigingen in de index-
cijfers van iedere groep en sub-groep; het
cijfer
100
representeert het gemiddelde niveau . gedurende de
periode 1808-1913:
+ of-
Maand
1925
1
1927
1
1928
1929
Januari
…….-
114,49
118,59 98,47
109,6
115,96
120,54
94,33
106,7
108,63
118,58 93,17
102,6
Februari ………
104,24
111,06
94,59
99,1
98,23
111,41
93,79
97,3
Maart …………
April ……………
Mei
…………….
Juni
………….
91,74
106,54
91,29
92,1
Juli
………..
94,90
101,61
93,73
94,8
Augustus ……..
95,87
.
02,23
105,51
98,17
96, 1
September ……
98,19
.. ..
107,51
99,54
95,3
Dctober. … ……..
99,49
..
105,78
103,93 93,3
November
……
..
106,27
110,94 88,3
December ……..
.
104,67
102,31
113,17 86,2
ïaarl gemiddeld
102,22
109,64
98,8
96,8
Golf van Biscaye; uitgaande vracht
139,4
–
11,1
140,3
–
9,7
108,8
–
5,2
107,3
–
5,3
thuisvracht ………
Middel!. Zee; uitgaande vracht ………
95,5
–
1,4
thuisvracht ………….
Zuid-Amerika; uitgaande vracht
103,9
–
7,1
thuisvracht ……….
85,2
—
1,1
Noord-Amerika …………………..
117,9
–
2,1
11
thuisvracht
……………..
…
100,2
–
1,3
Indië; uitgaande vracht ………
….
Het verre Oosten, enz…………..
93,4
-f-
1,8
Australië ………….. …………….
91,7
–
2,7
De volgende tabel toont de verhouding
van het
indexcijfer tot het gemiddelde van
1913, waarbij het
—
(1913=100)
15Januari
1930
ECQNOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
67
UUI•llUUIlI••UUU•IUull•RI•uiiuu•i
•
•
•
•IilIUI••UUUIIIIU••UI•S••lUiIuhU
•
1
•
•••••i••u•uuiuuiuuai•i••uiu••u•
•
iiii•ua•u•iu•••uauui•iuu•u•i••u•uns
••u••iia•u•ua•u••iu••i•u•uiusuiu•ii
•
801
1
•3
-=
E
>
0.-
5)00
.
C3Q
3
q, 00
< 0 Z
0 0
E <
< 0
z
1927
1928
1929
jaar 1926, waarin ons indexcijfer niet zuiver was
door de stopzetting van den Britschen kolenuitvoer, is weggelaten, wegens het slechte beeld, dat het van
het werkelijk prijsverloop zou geven.
liet jaargemiddelde van ons indexcijfer (1898-
1913
=
100) bedraagt voor 1929 1.12.6, tegen 114.9
voor 1923 en 118.9 voor 1925.
BOEKAANKONDIGING.
Dr. H. Hajna.l. Le Droit. du Danube
International, avec une pré face de M.
Charles de Visscher.
La Haye, Martinus
Nijhoff. 1929. XII et 325pp.
f
9.
I)c heer Ilajnal heeft met zijn nieuwe studie over
den Donau in het internationale recht een eerbied-
waardig werk verricht. Een samenvatting van de di-
plomatieke en juridische geschiedenis van den Donau
in de laatste eeuw ontbrak tot heden ten dage. De
schrijver heeft deze lacune aangevuld op een wijze, die zijn werk stempelt tot een standaardwerk op het
gebied van het rivierenrecht. Dit oordeel betreft voornamelijk de eerste twee ge-deelten, die resp. het Donaurégime van v66r 1856 en
van 1856 tot 1919 behandelen Hier heeft de schr.,
na een gedetailleerde studie in verschillende politieke
archieven, voornamelijk dat te Weenen, gemaakt te
hebben, een origineele en heldere studie geschreven.
In het derde deel geeft hij een meer summier over-
zicht (alhoewel dit overzicht zelf meer dan 100 pagi-
na’s groot is) van het Donaurecht na het verdrag van
Versailles.
In den
tijd
van het Weener Congres heeft het alge-
meeuc volkenrecht zich nog niet tot den Donau uitge-
strekt en de positie dezer rivier aan speciale conven-
ties overgelaten. Dit begint te veranderen, sedert de
stoomvaart een belangrijke vermeerdering van het
verkeer had teweeggebracht, en sedert Turkije, dkt
wegens gebrek aan belang in de Donau-scheepvaart een vrij liberale politiek gevolgd had, door het meer
intransigente Rusland als oeverstaat aan de Donau-
delta was opgevolgd (plm. 1830). De behoefte aan
internationale regeling, die zich toen deed gelden, werd echter eerst in 1856, tijdens het Congres van
Parijs bevredigd.
Het is merkwaardig te constateeren, dat, terwijl de
andere internationale rivieren elk slechts aan één
régirne zijn onderworpen, over den Donau sedert 1856
een dubbel regime heeft geheerscht: dat van de z.g.
Europecsche Commissie over de Delta en omgeving,
en (theoretisch) dat van de z.g. Internationale Com-
missie over het andere gedeelte der rivier. De vor-
ming van de Europeesche Commissie schijnt zijn
hoofdoorzaak te hebben gehad in Engeland’s belang
een ongestoorde scheepvaart aan de Donaumonden
gegarandeerd te zien. Omdat in 1856 de internationale
rivierencommissies nog slechts uit vertegenwoordigers
der oeverstaten. waren samengesteld, moesten de
Groote Mogendheden, teneinde in het beheer van den
Donau medezeggenschap te bezitten, tot de vorming
van deze Europeesche commissie voor de Donaumon-den hun toevlucht nemen. Deze Commissie, oorspron-
kelijk als
tijdelijk
bedoeld, werd herhaaldelijk ver-
lengd, totdat zij in 1883 permanent werd verklaard.
De maatregelen door de Europeesche Staten geno-
men, om de neutraliteit der Europeesche Commissie
te verzekeren, nemen een belangrijke plaats in vele
hoofdstukken van het boek in.
Het eigenaardige is, dat
Oostenrijk,
dat als binnen-
en als overstaat een tegenstander van alle inmenging
in Donauzaken vanwege niet-oeverstaten zou hebben
moeten zijn, in het bestaan der Europeesche Commis-
sie niet ongaarne berustte, teneinde op zijn beurt te
bereiken, dat de constitutie van de z.g. Internationale Commissie (voor het overige gedeelte der rivier) niet
ter hand genomen werd. Het vreesde nl. van het be-
staan der Internationale Commissie een vermindcririg
van zijn economisch overwicht op den Midden-Donau, speciaal vanwege Rusland.
Deze en vele andere interessante quaesties worden
68
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15 Januari 1930
door den auteur met een opmerkelijke objectiviteit be-
handeld. Zijn uitgebreid bronnenonderzoek geeft heru
de gelegenheid, op alle politieke verwikkelingen en
cle herhaalde wijzigingen van het Donaustatuut met
een fijn gevoel voor nuances in te gaan, zonder dat
daarbij de studie der meer technische kwesties op den
achtergrond zou geraken. Het onderwerp is voor Ne-
derland speciaal van belang wegens de analogieën
en
de contrasten die het Rijnregiem heeft met het re-
giem yan den Donau.
De rechtspositie van de Europeesche Donaucommis-
sie en hare bevoegdheden zoowel tegenover Roemcni
als (na 1920) tegenover de verschillende organen van
den Volkenbond vormt echter het voornaamste in
dit werk behandelde vraagstuk, weiks ontwikkeling
besproken wordt tot en met het vonnis van het Per-manente Hof van Internationale Justitie over de be-
voegdheid van de Europeesche Commissie ten opzichte
van het riviergebied van Galatz tot Braïla.
Wanneer schrijft een Nederlander eens een derge-
lijk standaa.rdwerk over den Rijn?
Lausanne.
J. C. BAAK.
MAANDCIJFERS.
GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE BANK.
November 1929 –
November 1928
Posten
1
Bedrag
Posten
1
Bedrag
Voor reke.
ninghouders 55.175
f3.380.980.000
55.114 f3.328.744.000
waarvan door
de 11.-bank plaatselijk
42.591 ,,3.006.677.000 42.658 ,, 2.956.194.000
Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast. 1.697 ,, 16.117.000 1.628 ,, 11.052.000
PRODTJOTIE DER STEENKOLEN-, BRUIN-
KOLEN- EN ZOUTMIJNEN.
(Gegevens verstrekt door den Hoofdingenieur der mijnen.)
1. Gezamenlijke Steenkolenmijnen.
November
Jan./Nov.
Jan./Nov.
1929
1
1929 1928
Prod. Steenkolen in tonnenl)
1.002.219 10.616.879
I0.061.45,4
1
Aantal normale werkdagen
–
25 281
280
II. Bruinkolenmijn ,,Carisborg”.
November
Jan/Nov.
Jan.,Nov.
1929
1
1929
1928
Netto-productie in tonnen.
–
22.694
2
)
189.600,4
189.464
Aantal normale werkdagen
25
213
272
III. Zoutmijnen.
(Kon. Ned. Zoutindustrie te Boekelo.)
November
1
Jan/Nov. Jan/Nov.
1929 1929
1
1928
Afgeleverd:
Geraif.
zout
.. …….
.(ton)
3.962
39.147
36.290
Indutriezout
.. ., ..(
,,
)
77
711
575
Afvalzout
…. …….
. .
(
,,
) 388
2.143
1.698
Aantal normale werkdagen
26
284 284
Arbeiders.
Gezamen- 1
Aantal.
Steenkolen.
kolenmijn
Zoutmijnen
lijke
1
Bruin-
mijnen
l,Carisborg”
1 December 1929 ………../ 10.9018)
151
182
26.5394)
1 December 1928 ………../
9.9738)
24.447
164
146
‘)
1)
Sedert 1 Jan. 1929 is hierbij de hoeveelheici kolenslik
inbegrepen.
2
)16945 ton ruwe bruinkool en 5.749 ton bruinkoolbrik.
8)
bovengronds.
4)
ondergronds.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. ” bet.eekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
N
d Or
sch.
isc.
Wissels.
4ll5Nov.’29
Zwits.Nat.Bk.
3122 Oct.’25
el.Binn.Efi.5
15Nov.’29
N.Bk.v.Denem.5
24Dec.’29 inR.C.
5115
Nov.’29
ZweedscheRbk
4,6v
1 Jan.’30
JavascheBank ……
5122 Juli’29
Bankv.Noorw. 5
28Dec.’29
Bank van Engeland 5
12Dec. ’29 Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank 64
12Jan.’30
slowakije
..
5
8 Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk.
3419 Jan.’28
N.Bk.v.O’rijk.
74 7Dec.’29
Belgische Nat.Bnk.
3431 Dec.’29
N.Bk.v.Hong.
74 4 Nov.’29
Fed.Res.BankN.Y.
4414 Nov.’29
Bank v. Italië. 7 14 Mrt.’29
Bank van Spanje..
5419 Dec.’28 Z.-Afr.Res.bnk 6
17 Âug.’29
OPEN MARKT.
1930
1929
1929
1928
1914
11
6111
30D.’29!
231213
7112
914
20124
•
Jan.
Jan.
4Jan.’30
Dec.
Jan.
Jan.
Juli
Amsterdam
Partic.disc.
215116_3
2
15
/163
5
16
37116-4
3181
4
1
!s-/16
41116_h14
3515J6116
Prolong.
2
3
14
23J4-31f4
3114_4
11
4-5
4
1
12-5
3I2-4114
21/4_314
Londea
Dagpid…
3
1
12-4
3
1
1e4
25
1
12
2112-4
2314-4
2
1
123
3
14
1
3
14-2
Partic.disc.
4
1
I16
41116-‘I16
4114516
4
11
/16
4
1
14
3
18
4114116
214-31
4
Berlja
25135
Dageld…
5-612
5711
7
1
12-10
2
)
6113_9
3IJ6
2-6
–
Partic.disc.
30-55 d…
6
1
12
612-
3
14
7 2)
7
5I8-6
5
7
18-6
–
56-90 d…
612
611
5
-31
4
7
1)
7
5
7
/8-6
5
7
18_6
1
12
2
1
18-
1
1,
Waren- wechsel.
7
7.1
1
7/s 2)
731
s
611
4
_51
5
6
3
18-7
–
New
York
Dageld
)
41I2-
4_31
4
56
112
5
1
1-6
1
14
6-714
4_3J
4
13/
4
21/,
Partuc.disc.
4’18
4-
118
4-‘l
4
5
1
18
3′!8
–
‘J2
–
Koers van 10 Jan. en daaraan voorafgaande weken tjm Vrijdag.
Koers van 30 en 31 December 1929.
WISSELKOERSEN..
KOERSEN IN NEDERLAND.
Do ta
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel Batai’ia
York’)
7 Jan. 1P30 2.48
12.0811
8
59.
1
81
9.754 34.80
993%
8
,,
1930 2.48%
12
.
08
ft
59.
2
51
34.614 99
9
,,
1930 2.481/
12.09k
59.28
9.76
34.62
99?
10
,,
1930 2.48
85
/
12.09
6
18
59.311
9.76
34.62
11
,,
1930 2.4871
11
12.09+
59.32
9
.
76
1
34.62
99%
13
,,
1930 2.48
1
18
12.10
6
18
59.34
9.77
34.644 99
Laagsted.w.’) 2.47%
12.08
59.15
9.744 34.58
99%
Hoogste d.wl) 2.48
1
8/
16
12.10
8
/8
59.35
9.77
34.65
100
6 Jan.
1930 2.47
7
/s
12.082/
s
59.17
9.754 34.62
99%
30 Dec.
1929 2.47
12
/,,, 12.09+
59.24
9.764 34.704 99%
Muntpariteit 2.48%
12.10%
59.26
9.75
34.59
100
D
Zvit_
0
a
s
Weenen
Praag Boeka- Milaan Madrid
er and
‘9
5)
rest
1)
7 Jan. 1930
48.12%
34.92%
7.34
1.48
12.97
32.-
8
,,
1930
48.11%
34.92
7.34
1.48
12.974 31.30
9
,,
1930
48.11%
34.90
7.35
1.474
12.974 30.574
10
,,
1930
48.12
34.92%
7.34
1.474 12.99
31.90
11
,,
1930
48.12%
34.97′.
7.35
1.474
–
–
13
,,
1930
48.14
35.-
7.35
1.48
13.01
33.374
Laagsted.w.’)
48.05
34.85
7.31
1.45
12.95
30.-.
Hoogsted.w’)
48.17
35.-
7.38
1.51
13.04
34.-
6 Jan. 1930
48.l0
34.90
7.35
1.48
12.974 32.60
30 Dec.
1929
48.16w
34.97%
7.36
1.48
12.974 33.60
Muntpariteit
48.-
35.-
2)48._
13.09
48.521
D
Stock-
Kopen-
o io
Hel-
Buenos-
Man-
a a
holm’) hagen’)
flf)
Aires’)
treal 1)
7 Jan. 1930 66.60
66.424 66.40
6.24
100%
2.44%
8
,,
1930 66.60
66.40
66.40
6.224
10034
2.44%
9
,,
1930 66.624 66.424 66.424
6.24
9 9
.
W
2.45%
10
,,
1930 66.65
66.424 66.424
6.23
99%
2.45
11
,,
1930 66.65
66.45
66.42
6.24
99%
2.451., 13
,,
1930 66.7.24 68.474 66.45
6.24
100%
2.45%
Laagsted.w.
5
) 66.55
66.324 66.324
6.20
99%
2.44%
Hoogste d.w’) 66.75
68.55
66.524
6.26
101
2.46
6 Jan. 1930 66.624 66.40
66.40
6.22
100%
2.45%
30 Dec.
1929 66.774 66.474 66.474
6.24
1025/
2.45
lktuntpariteit 66.67
66.67
66.67
6.264
105%
2.48%
5) Noteering te Amsterdam. *5) Noteering te Rotterdam.
.1) Particuliere opgave.
2) Wettelijk geatabiliBeerd tusseben
1
6
en 7.21/,.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
15 Januari 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
69
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
D
0 0
Londen
($
per £)
Parijs
($
P.
100 Ir.)
Berlijn
–
($ P. 100 Mk.)
Amsterdam
($
p. 100 gld.)
7 Jan.
1930
4,87s1,
3,93k
23,86
40,327/
9
8
,,
1930
4,87
3.931
23,877/
6
40,29J.
9
,,
1930
4,87
1
/,
3,93%
23,90
40,29
,
4
10
1930
4,87
3,931
23,89
40,25k
11
1930
4,87
3,93
23,88
.40,26
13
,,
1930
4,86
18
1
19
3,93
23,879 40,219
14 Jan.
1929
4,85
1
1
32
3,905
23,76
40,09
Huntpariteit..
1
4,8667
3,9051
23,81(
1
4051,
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen
en
Landen
Noteertngs-
eenheden
28
Dec.
1929
4Jan.
1
1930
6111
Jan.
’30
LaagsteHoogst
II
Jan.
1930
A1exandri..
Piast.
p.0
9734
97%
9771
1
97
i
97%
p. 375 375
374%
37534
375
Bangkok….
Sh.p.tical
1/10%
1110T
ij10
1110k
1
1
,
10i, Budapest …
Pen. p. £
27.86
27.86
27.80
.27.87
27.83
Athene ……Dr.
Buenos Aires
d. p.$
45%
45151
Calcutta . . . .
Sh. p. rup.
1j5
69
I
1151sj
1;5*
1;5151,
1/5
59
164
Constantin..
Piast.p.0
10.35
1.030 1.020
1.020 10.20
Hongkong ..
Sh. p. $
1/8
5
132
1/71s1
1
116%
1/84
11711
Sh. p. yen
210
7
1
54
21011/
2
1
‘0
5
1
35
2/0
9
1
33
2/011
4
Lissabon….
Escu. p. £
10834
108%
108
10881
108k
Mexico’)….
$ per £
10.10 10.10
9.95
10.25
10.12h
Kobe
…….
Montevideo .
d.per£
4634
46
45j
4634
455%
Montreal
…
$ per £
4.9271
4.93
4.915%
4.921
4.91+
Riod. Janeiro
d. per Mii.
531 5281
571
5
21
1
52
55/
s
Shanghai …
Sh. p. taei
2/1
27
1
210
25
1
32
1114
2109/
,
210%
Singapore . .
id. p. $
2135%
213
47
1
94
21321/
53
213
t7/
213
47
1
Vaiparaiso
3).
$ per £
39.70
39.80
39.82
39.84 39.83
Warschau ..
Zi. p. £
43.47
43.441 43.36
43.50
43.43
1)
In het vervolg worden de Mex.
S
niet meer in penc. aocn in a
genoteerd.
2)
90 dg.
ZILVERPRIJS GOIJDPRIJS
5)
Londen’)
N.York’) Londen
6
Jan.
1930..
2051
44%
6 Jan.
1930….
84111%
7
1930..
2011
16
445%
7
,,
1930….
84111
8
1930..
2051 4371
8
8
,,
1930….
8411134
9
1930..
20′
3
1
44%
9
,,
1930.. . .
8411134
10
1930..
201s/
4434 10
,,
1930….
8411134
11
1930…
21’1
4551
9
11
,,
1930….
8411134
12 Jan.
1929..
2671,
5734
12 Jan.
1929….
84/11%
27 Juli
1914..
24ts1, 59
27
Juli
1914….
84111
1)
in pence p. os. stand.
5)
Forelgn sllver In tc. p.oz. fine.
3)
In sh. p.oz.flne
STAND VAN ‘.RIJKS
KAS.
Vorderineen.
1 31Dec.1929 1 7 Jan. 1930
t
10.472.478,34
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
,,
32.449,87
/
969.334,90
Voorschot op ultimo Nov. 1929
aan
Saldo bij de Ned. Bank
…………..
de gem. op voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten op
de Rijksinkomstenbelasting ……..
…
39.744.791,46
,,
39.744.791,46
Voorschotten aan Ned.-Indië ………
.
,,
7.665.617,24
,
10.623.943,34
Id. aan
Suriname …………………
12.192.345,84
,,
11.920.140,11
….
,,
954.061.18
969.758,48
Id.
aan
Curaçao…………………..
Kasvord. weg. credietverst.alh.buitefll
141.199.999.58
141.419.073,02
Daggeldleeningen tegen onderp ……
,,
12.300.000,-
,,
9.300.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
comptabelen
…………………..
..
24.865.812,93
• 24.839.929,02
Vordering op het Algemeen Burgerlijk
..
–
Pensioenfonds 1)
………………….
Vordering op andere Staatsbedrijven’)
,,
9.430.309,18
,
9.660.309,18
Ver Pl i c h t ing en.
Voorschot door de Nederi. Bank ingev.
art. IS van haar octrooi verstrekt
–
1
659.094,13
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
–
courant verstrekt ………………….-
Schatkistbiljetten in omloop ……….
fl05.71
.7.000,-
,, 117.459.000,-
Schatkistpromessen in omloop
99.090.000,-
,,100.630.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank
– –
–
2.000.000,
Daggeldieeningen………………….
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioent.’)
,,
10.538.294,-
,,
25.675.945,57
,,
10.277.526,-
,,
1.808.040,82
Zilverbons in omloqp …………….
ld.a. h. Staatsbedrijf d. P.,T. en T.’)..
,,
15.450.796,31
,,
52.266.518,30
Id. aan andere Staatsbedrijven’) …..
200.000,-
,,
250.000.-
Id. aan diverse instellingen’) ………..
…..
7.659.834,60
,,
7,760.296.99
‘s
5)
In rekg.-crt. met
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
4 Jan. 1930
1
11Jan. 1930
Vorderingen:
–
–
f
7.739.000,-
f
4.424.000,-
Saldo bij ‘s Rijks kas ………………….
Verplichtingen:
Saldo bij de Javasche Bank………..
Voorschot ‘s Rijks kas
.
……………
10.451.000,-
,,
12.311.000,-
Schatkistpromessen
……………….
300.000,-
..
,,
300.000,-
Betaalmiddelen in ‘s Lands Kas
–
–
Waarvan Muntbiljetten …………..
Muntbiljetten in omloop ………….
–
40.695.000,-
–
,, 40.650.000,-
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds
……
,,
1.490.000,-
,
7.615.000,-
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank
,
546.000,-
..
,,
467.000,-
Voorschot van de Javasche Bank
– –
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 13 Januari 1930.
4ctiva.
Binnenl.Wis.(Ufdbk.
f
54.767.333,47
sels, Prom.,
:Bijbnk. ,,
2.890.938,98
enz. in disc.! Ag.sch. ,,
14.173.391,43
f
71.831.663,88
Papier o. h. Buitenl. idisconto
……
Idem eigen portef..
f
219.430.240,-
Af :Verkohtmaar voor
de bk.nognietafgel.
–
–
219.430.240,_
Beleeningen
Hfdbk.
f
30.784.077 20
,ncl. vrsch.
Bijbnk.
6.296 572 30
1
in r:k.-:rt.Ah. ,,
46.253.519,88 g.sc
f
83.334.169,38
Op Effecten
……
f
80.651.369,38
Op Goederen en Spec. ,,
2.682.800,-
83.334.169,38
Voorschotten a. h. Rijk …………….,,
–
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
65.014.145,- Muntmat., Goud .. ,, 382.443.724,28
f
447.457.869,28
Munt, Zilver, enz.. ,,
25.371.998,01
Muntmat. Zilver..
,
–
,,
472.829.867,29
1)
Belegging 11
kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds
……………………,,
25.380.296,58
Gebouwen en Meub. der Bank ………,,
5.200.000,-
Diverse
rekeningen ………………
..
33.212.438,63
f
911.218.675,76
Passiva.
Kapitaal ……………………….
f
20.000.000
»
–
Reservefonds ……………………,,
7.106.550,55
Bijzondere
reserve
………………,,
8.000.000,-
Pensioenfonds
………………….,,
6.288.799,92
Bankbiljetten in omloop …………..
,,
819.072.750,-
Bankassignatiën in omloop ……….,,
230.874,13
Rek.-Cour. J Het Rijk f
1401.413,19
saldo’s:
‘l Anderen,,
31.291.736,38 34.093.149,57
Diverse rekeningen ………………,
15.826.551,59
f
911.218.675,76
Beschikbaar metaalsaldo ………….
f
130.754.150,38
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
ioop dan waartoe de Bank gerechtigd is ,,
326.885.375,-
1
)
Waarvan in het buitenland
f
23.890.447,18.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Circulatle
opeischb.
schulden
1
Metaal-
saldo
1)
1
kin ga
perc.
Munt
1
Muntmat.
13 Jan. ’30
65.014 382.444 819.073
34.924 130.754
55
6
,,
’30
65.011
382.444 845.623
23.865 123.312
54
30 Dec. ’29
65.022
382.444
851.257
34.093 117.222
53
23
,,
’29
65.028
382.444
822.973
–
29.673
131.388
55
16
’29
65.040
382.444
818.252 29.472
132.450
55
9
’29
65.041
382.451
829.225
20.935
130.546
53
14 Jan. ’29
07.049 307.495
812.383
50.089 111,083
53
25 Juli
’14
1
65.703
96.410
310.437 6.198 43.521
54
Total
1
Schatktït-
ee
B 1
–
Papier
Dive
T
Data
bedrag
promessen
1
e
n ngen
reke-
discon to’s
rechtstreeks
buiten!.
nin gen’)
13 Jan. 1930
71.832
–
83.334
219.430
33.212
6
,,
1930
72.648
–
94.175 219.271
37.565
30 Dec. 1929
70.683
–
111.000
219.861
37.328
23
1929
59.310
–
94.072
218.703
32.797
16
1929
60.194
–
85.619
219.574
35.298
9
1929
60.124
–
85.699
219.464
34.204
14 Jan. 1929
80.632
–
97.406
220.227
31.908
25 Juli
1914
67.947
–
61.686
20.188
1
509
I)
Sedert den
bankstaat
van 14 Jan.
’29 weder
op de basis
van
2J
metaaldekking.
‘) Sluitpost
activa.
–
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
ci
laj
Andere
opeisChb.
Discont.
Dl
k
14 Dec.
1929-
665e
1.586
749
1.062
–
525
7
,,
1929-
685e
1.632
702
1.060
609
30 Nov.
1929..
7152
1.671
560
1.061
504
23
,,
1929-
706e
1.497
580 1.060 490
15 Dec.
1928..
800
1.475 668 1.089
489
5 Juli
1914…
645
1.100
–
560
–
735 396
–
-, OIU’tp. Ufl dÇtIVd.
J
IUU.UUUUljU LICU. IJa,S s’-“-i’ ..
gekocht. ‘)f 100.000 bij de Ned. Bank gedep. en f7.800 goud gekocht.
70
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15
Januari
1930
JAVASCHE BANK.
‘ooriiaamste posten in duizenden guldene. be
samengetrok.
ken cijfers der laatste weken
zijn
telegrafisch ontvangen.
betaalb.
1
lage
11 .Jan.1930
15700
***
51
4
,,
1930
156.800
***
51
28Dec. 1929
152.500
•*
51
14Dec. 1929
‘8i38
28.329
105.9i’
38.733
49
7
,,
1929
8.073
27.868
111.391
42.720
48
30Nov.1929
8.093
30.463
115.758
42.820
46
23
,,
1929
9.385
32.663
113.618
32.670
48
12Jan.1929
7.937
41.251
92.504
49.085
51
14Jan.1928
12.977
28.695
108.836
31.561
53
25 Juli 1914
7.259 1
6.395 1
47.934
2.228
44
1)
SIuitost activa.
2)
Basis
115
metaaldekking.
BANK VAN ENGELAND.
Voorrtaa.mte
posten in
duizenden ponden sterling.
Bankbilj.
Bankbilf.
Other Securities
Data
Metaal
In
.
~
–
circulatie
in Banking1
DIsc.and
s
Deparim.
Advances
ecuri les
8 Jan. 1930
149.215
362.922
41.139
15.082
15.285
1
,,
1930
146.116 369.783 36.178
42.171 18.014
26 Dec.
1929
146.028
379.574 26.275 22.300
17.735
18
1929
140.734 371.698
28.807
10.630
20.566
11
1929
137.434
365.158
31.849 8.828
19.470
4
,,
1929
134.269
361.086
32.640
9.823
18.731
9 Jan. 1929
154.479
369.518
44.767
14.686
15.969
22 Juli
1914
40.164 29.317
33.633
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.
Other Deposits
1
1
Other
Bankers IAccountsl
Reserve1
Dek-
kings-
perc.’)
8 Jan.’30
89.886
17.211
75.701
35.574 46.293
36
1
,,
’30
81.659
12.350
110.297
37.523 36.333
22
19
1
26 Dec. ’29
67.124
8.829
71.049
35.789
1
26.454
2271
t
18
’29
65.144
9.859
62.065
35.517
29.036
27
11
’29
60.664
8.860
58.073
36.399
32.276
31
152
4
1
29
60.429
8.003
58.620 37.498
33.183
311s,,
9Jan. ’29
57.737
10.994
67.491
4813
44.961
38
9
1
22 Juli ’14
11.005
13.736
42.185
29.297
52
1)
Verhouding
tussChen 1eserve en UeposIts.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in mihioenen trance.
1
Te goedl
Wis-
Waarv.
Belee-
1
Renteloos
Data
Goud’) Zllverl In het
sels
op hef
1
1
ningen
voorschot
Ibulteni. la.d.Staat
3 Jan.’30
42.4341227
1
7.099
28.611
18.698
2.689
3.200
27Dec.’29
41.6681
222 7.249
27.317
18.693 2.521
3.200
20
’29
41.388
222
7.291
26.029
18.771
2.543
3.200
13
’29
41.248
211
7.191
26.808
18.770
2.629 3.200
4 Jan.’29
32.679
732 13.547
22.964
18.510
2.328
3.200
23 Juli ’14i
4.104 1
640
–
1.541
8
769
–
1
Diver-
1
1
Rekg.Courant
1
Bonsv~
.
d.1
zelfs
sen2i
P
Data
irculatle
Staat
amort. k.
Iamort.k.Iculieren
3 Jan.’30
5.612
2.0561 70.288
7.169
1
3.908
7.113
27Dec.
1
291
5.612
1.461
1
68.571
7.582
1
4.155
7.851
20
..
‘291 5.612
1.923
1
67.149
7.373
1
4.605 7.345
13
‘291
5.612
1.519
1
66.904
8.1841
4.797 6.921
4 Jan.’291
5.930
1.810
1
64.183
6.161
1
5.673
6.264
23
Juli
’14j
– –
5.912
1
401
–
2)
Bij de stabilisatie
is de goudvoorraad
gewaardeerd
volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste
posten in
millioenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
Andere
Data
Goud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
tenl. c
l
rc.
dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques
–
7 Jan. 1930
2.283,8
149,8 403,8
2.369,9
51,2
31 Dec.
1929
2.283,1
149,8
403,6
2.607,7
250,6
23
,,
1929
2.264,7 149,8
405,7
2.156,5
98,0
15
,,
1929
2.247,1
149,8
390,8
2.090,8
108,6
7
,,
1929
2.244,7
149,8
398,2
2.263,0
57,1
7 Jan. 1929
2.729,3
85,6
157,4
2.101,1
54,2
30 Juli
1914
1.356,Ô
–
–
750,9
50,2
D ta
a
Effec-
Diverse
Circu-
.Rekg.-
Diverse
ten
Activa’)
Zatte
Cr1.
Passiva
7 Jan. 1930
92,6
581,9
4.604,7
584,5
–
295,6
31 Dec.
1929
92,5
563,2
5.043,7
755,2
293,2
23
,,
1929
92,6
603,3
4.579,0
448,4
296,5
15
,,
1929
92,6
664,8
4.588,9
402,1
286,0
7
,,
1929
92,6
665,2
4.684,0
438,7
289,5
7 Jan. 1929
92,3
562,5
4.484,2
619,3
299,6
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
‘7
unnelast.
‘)
w.o. tcenrennanicscneine
1Jan.
‘U,
dl, 2d, i,
1Dec.’29,
7Jan. ’29,
resp.
48;14; 28;34;41; 35 mlii.
NATIONALE BANK VAN BELGIE.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Data
Goud
.
0
ei
Rekg. Crt.
1929
49
00
0,
9Jan.’
1175 591
–
826
34
–
2.778
16
157
2
,,
1175 613
–
869
40
–
2.787
42
197
26 Dec.
1175
578
–
816
33
–
2.685
58 190
19
,,
1146
562
45
784
34
338
2.657
43 160
12
1123
565
45
796
32
339
2.684
2
168
10 Jan.
904
569
–
656
34
–
2.395
11
104
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD
–
AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Vdornaamste posten in millioenen dollars
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
betaal-
middel,
Totaal
Dekking
her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks gekocht
24Dec.’29
2.821,6
1.805,9
129,1
762,8
354,9
18
,
’29
2.882,8
1.756,1
143,3
737,0
309,4
11
,,
’29
2.964,1
1.628,2
145,7
768,9
321,8
4
,,
’29
2.993,0
1.642,1
145,8
872,3
256,5
27Nov.’29
2.987,4
1.829,5
147,2
912,3
257,3
20
,,
’29
3.041,7 1.624,8
153,9
899,6 283,8
26 Dec. ‘281
2.584,2
1
1.254,6
104,8
1.167,6
489,3
Data
Belegd
In U.
s.
Notes
–
Totaal
–
Gestort
Ooud-
Dek-
–
Al em.
Lfek-
Qov.Sec.
in circu-
lat le
.°
Kapitaal
kings-
perc.l)
kings-
perc.
2)
24Dec.’29
485,0
1.989,2
2.375,2
170,8
64,6
67,6
18
,,
’29
533,3
1.926,0 2.439,1 170,1
66,0
69,3
11
,,
’29
386,9 1.918,3
2.425,7
168,4
68,2
71,6
4
,,
’29
355,1
1.938,5
2.452,7
168,4
68,1
71,5
27Nov.’29
326,1
1.930,2
2.437,0
168,3
68,4
71,8
20
,,
’29
326,5 1.925,0
2.562,6
167,9
67,7
71,2
26Dec.’
2
81
232,3
1.910,8
12.455,1
1
146,9
59,2
61,6
)
vernouaing totaten gouavoorraaa tegenover opeiscoosre
schulden:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Data
Aantal
banken
Dis-
conto’s
en
beleen.
Beleg-
gingen
bij de
F. R.
banks
11.774
Totaal
depo-
sito’s
Waarvan time
deposits
18Dec.’29
468
17.347
5.587
20.491 6.702
11
,,
’29
493
17.375
5.547
11.747
20.501
6.698
4
’29
580
17.538
5.604
1.766
20.469
6.722
27Nov.’29
– –
– –
–
–
20
’29
597
17.861
5.650
1.875
21.007
6.722
19Dec.’28 628
16.345
6.473.
1.709
1
20.553
6.922
Aan net eind van ieaer lewartaal worat een ove-zictit
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen banhetaten.
– —
Data
1
Goud
Z
il
ver
Circulatle
Andere
opelschb. schulden
IBeschikb.
1
metaal-
saldo
11 Jan.1930
168.100
292.100
1
37.700 36.180
4
,,
1930
168.700
291.000
38.600 36.860
28 Dec.1922
168.800
288.800
39.500 37.480
14Dec. 1929
139.909
27.013
298.372
44.049
29.954
7
,,
1929
140.098
27.143 298.304
53.559
26.496
30Nov.1929
140.370
26.293
296.714
61.927 23.207
23
,,
1929
145.536
25.299 297.779
56.239
29.227
12 Jan.1929
169.559
22.415 311.319 65.803
41.125
14Jan.1928
178.127
17.605
323.023 49.232
121.655
1
25 Juli1914
22.057
31.907
110.172
12.634
4.842
Wissels,
1
i”
Diverse
1
Dek-
Data
Dis-
buiten
Belee-
reke-
1
kings-
conto’s
N.-Ind.
1
ningen
1
1
percen-
1
5Januari 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
71
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
14 Januari 1930.
De t a r w e-markt is deze week weder niet vast geweest
en de prijzen zijn overal geleidelijk gedaald. In de eerste
dagen der week is de verlaging gedeeltelijk teweeggeroepea
door aanbiedingen van tarwe uit Rusland. Reeds in het
laatst der vorige week was van zulk Russisch aanbod
sprake, waar van de markt ook toen reeds den invloed
ondervond. Later kwamen er ook werkelijk in Russische
tarwe zaken tot stand naar Liverpool, Marseille en Genua.
De naar laatstgenoemde haven verkochte Russische tarwe
was bestemd voor Zwitserland. Van grooten omvang zijn
deze zaken niet geweest, maar het plotseling optreden van
Rusland als uitvoerlanci van tarwe heeft toch een niet on-
belangrijken invloed gehad op de stemming der markt. Over
de hoeveelheid der tarwe, welke Rusland zal kunnen ex-
porteeren, valt natuurlijk niets te zeggen, doch omdat cle
kans bestaat, dat flinke verschepingen plaats vinden en
cle markt toch reeds ouder den druk der groote voorraden
verkeert, maakt het Russische aanbod vooral in Engeland
en Amerika veel indruk. Toen op 7 Januari in Noord.
Amerika een flinke prijsdaling had plaats gevonden en
ook Argentijnsche tar we goedkooper werd aangeboden, vond
in Engeland een vermeerdering van den kooplust plaats,
die in de vooraf gaande dagen weinig levendig was geweest.
Er kwamen vooral in Manitoba meer zaken tot stand,
terwijl ook Uardwinter, Argentijnsche en Australische
tarwe iii Engeland w’erclen gekocht. Dadelijk reageerden de
Noorcl.Amerikaansche markten hier op met eenig prijsher.’
stel, dat echter in Argentinië niet werd gevolgd. Toen clan
ook op den lOden de Engelsche vraag weder verminderde
en ook op het vasteland geen vermeerdering van den koop.
lust bleek, afgeziefl van den verkoop van nogmaals 2 ladin-
gen Hardw’inter en Plata tarwe naar Portugal, ging het
trouwens slechts kleine prijsherstel aan de termijnmarkten te Chicago en Winnipeg niet voort. Op de volgende dagen
is daar weder prijsdaling ingetreden, terwijl ook aan de
Argentijnsehe termijnmarkten een verdere verlaging der
tarveprijzen plaats vond. Zoowel in Noord- als in Zuid-
Amerika kwamen deze weder op de prijzen van omstreeks
20 December, toen er nog geen sprake was van cle lage
oogstraming der Argentijnsche regeering. De prijsstijging,
welke die raming met zich gebracht heeft, is daarmede dus
w’eder geheel verdwenen, hetgeen eenerzijds het gevolg is
van de algemeene overtuiging, dat ze veel te laag was, doch
vooral ook het gevolg is van cle onvoldoende Europeesche
vraag. Reeds in ons vorige weekbericht werd melding ge-
maakt van verkoopen van Manitoba tarwe uit Italië naar
Engeland en ook deze week ging dit aanbod nog voort.
Toena.me der Etaliaansche vraag naar tarwe ligt dus blijk.
baar nog in een verwijderd verschiet. Ook naar Frankrijk kan toename van den invoer voorloopig niet worden ver-wacht, afgezien dan van kleine zaken, welke geregeld tot
stand blijven komen. Zoo lang echter het Fransche voor-
schrift blijft gelden, volgens hetwelk bakkers slechts 3 pCt. meel van buitenlandsche tarw’e mogen verwerken, valt aan
Franschen import van eenige beteekenis niet te denken.
Ook in Duitschland is cle vraag tegenwoordig slecht, nu daar
onlangs nog zulke groote hoeveelheden zijn geimporteercl
met het oog op de toenmaals verwachte verhooging van het
invoerrecht. Tevens lijdt de markt in Engeland nog steeds
onder cle onzekerheid van dat ii.ivoerreeht, want niet slechts
staat de datum niet vast, waarop die verhooging zal in-
gaan voor tarwe uit clie landen, tegenover welke Duitsch-
land op grond van handelsverdragen aan het vroegere in-
voerrecht gebonden is, maar bovendien zal het invoerrecht
zich wijzigen naar gelang van den binnenlandschen prijs
van tarwe. Wanneer nu eenmaal voor alle tarwe het ver-
hoogde invoerrecht geldt, worden de importeurs weder be-
dreigd door plotselinge verlaging van het tarief. In België
bestond op sommige dagen dezer week vrij goede vraag,
doch zoo lang niet de groote Europeesche verbruikslanden
hun inkoopen vermeerderen, valt nauwelijks te rekenen
op de prijsverhooging, w’aarnaar in Nord-Amerika zoo reik-
halzend wordt uitgezien. De vorige week w’as er in de Ver.
eenigde Staten sprake van, dat de nieuwe wintertarw’e
er gevaar zou kunnen gaan loopen, indien koude intrad.
Door het zachte weder was namelijk de sneeuwbedekking
verdwenen. Intusscheu echter is weder veel sneeuw geval.
len en over den stand der wintertarwe wordt in de Ver-
eenigde Staten Ilog steeds zeer gunstig gerapporteerd. Het-
zelfde geldt voor de groote Europeesche productielanden.
Aan de termijnmarkt te Chicago sloot tarwe op 13 Januari
3
h 4
dollarcent per 60 lbs. lager dan een week te voren.
Veel flauwer was Winnipeg, want de Pool schijnt zich ein-
delijk ongerust te maken over de prijzen, waartoe Europa
haar groote voorraden zal willen opnemen. Te Winnipeg
daalde in den loop der week de tarweprijs ongeveer 6 cent.
Te Buenos Aires en Rosario bedroeg de prijsverlaging 40
centavos per 100 KG.
R o g g e blijft flauw met zeer weinig kooplust en Duitsche
rogge was deze week goedkooper te koop dan tot nog toe in dit seizoen was voorgekomen. De resultaten van maat-
regelen, welke de Duitsche regeering tot steun van den
roggeprijs genomen heeft, laten dus nog op zich wachten.
De kooplust in Nederland en andere buurlanden van
Duitschland voor Duitsche rogge blijft van uitermate ge-
ringen omvang, nu alle voedergranen en ook andere voecler-
artikelen zoo goedkoop te koop zijn. Ook echter rogge van
betere kwaliteit, zooals Hongaarsche, wordt tegenwoordig
uitermate weinig gevraagd.
Flauw is ook over het algemeen de maismarkt gebleven.
In het begin der week w’erd Donau-maïs in Nederland
voortdurend lager verhandeld wegens de groote aanvoeren
en de omstandigheid, dat ook Douau-maïs, welke niet be-
paald ongezond is, voor een groot gedeelte toch niet kan
worden bewaard. Toen echter de aangekomen partijen ver-
kocht waren, kon een vrij belangrijk prjsherstel plaats
vinden, want voorloopig zullen in de Nederlandsche havens
cle aanvoeren van Donau-mais niet groot zijn. De prijzen
zijn ook echter daarna nog Vrij w’at beneden Roemeensche
pariteit gebleven en overigens is ook het aanbod uit Roe-
menië slechts klein, omdat niet het oog op het kw’aliteits-
risico zoowel de West-Europeesche importeurs als de Hoe-
meensche afladers weinig lust gevoelen om groote zaken in
Donau-mais te doen. Ook versehepingen uit de Donaulanden
zijn niet overdadig groot gew’eest en dit alles heeft er toe
medegewerkt, dat omstreeks het midden der week voor
Plata-maïs de vraag in Europa beter was en een klein prijs-
herstel intrad. Dit werd in de hand gewerkt door een iets betere stemming in Argentinië, omdat daar blijkbaar den
laatsten tijd wat weinig regen gevallen was en de nieuwe
oogst wat meer neerslag noodig had. De prijzen
aan
de
Argentijnsche termijnmarkten, ook voor oude maïs onder-
vinden namelijk sterk den invloed van de vooruitzichten
van den nicuwen oogst. Door nieuwen regenval zijn deze
echter later weder veel verbeterd, hetgeen dadelijk zoowel
voor oude als voor nieuwe mais aan de tcrmijnmarkten te
Buenos Aires en Rosario nieuwe prijsialing teweeg bracht,
waardoor de prijzen weder lager kwamen dan tot nog toe
was voorgekomen. Verschepingen van maïs uit Argentinië
waren in de afgeloopen week groot en het aanbod van Ar.
gentijnsche mais op spoedige aflading en ook in stoomende
booten blijft zeer ruim Daarbij was de vraag in de tweede
helft der week weder veel kleiner, zoodat de markt zich de
laatste dagen weder in lustelooze houding bevond. Enkele zaken in Russische mais tot lagen prijs hebben speciaal in
Nederland daartoe bijgedragen. Dat echter ook elders de
vraag naar maïs onvoldoende is, blijkt uit het feit, dat een
stoomende lading Zuid-Afrikaansche mais tot zeer lagen
prijs naar Nederland werd opgeruimd. Nieuw’e Plata-maïs is al evenzeer goedkooper geworden, waardoor daarin wat
meer zaken mogelijk waren. Van grooten omvang waren die
echter allerminst. Wel bestaat in Nederland flinke detail-
vraag voor maïs ter levering in de tweede helft van het
jaar. Plata-maïs van den ouden oogst is aan de Argentijn. sche termijnmarkten deze week 25 centavos per 100 KG.
in prijs gedaald en staat nu zon laag als sedert den zomer van 1927 niet was voorgekomen. Voor nieuw’e maïs trad
op 13 Januari in Argentinië aan de termijnmarkten eenig herstel in, waarna het slot 15 centavos lager was dan een
week tevoren.
Zeer flauw is ook nog altijd de markt voor ge r s t en
bij voortduring worden cle prijzen voor deze graansoort ge-
drukt door het feit, dat Dnitschland door de verhooging
van het invoerrecht en de buitengewoon groote voorraden, welke zich in de Duitsche havens en ook in het binnenland
bevinden, tegenwoordig geen voergerst koopt. Daarbij wordt
nu, behalve Donau en Russische gerst, ook nog geregeld
Plata-gerst aangeboden. Noord-Amerika doet tegenwoordig
geen moeite om voor den verkoop van zijn gerst naar
Europa met Rusland en Roemenië te concurreeren, doch
Argentinië doet dat wel, hetgeen heeft bijeclragen tot de
algemeene prijsdaling. Naar Nederland kwamen wel wat
zaken in. Plata-gerst tot stand en een enkelen keer werd
daar ook wel Russische gerst gekocht, doch deze zaken zijn,
evenals in de andere landen van Europa, van weinig be-
teekenis. In Noord-Amerika is de gerstprjs deze week vast
geweest en er heeft te Winnipeg zelfs eenige prijsstijging
plaats gevonden. Voor Europa is dat echter niet van de
minte beteekenis, nu andere landen tot lage prijze.n een
overvloed van gerst aanbieden. Op 13 Januari ging te
Winnipeg trouwens het geheele prjsherstel weer verloren
en ook Minneapolis was flauw.
72
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
‘
15 Januari 1930
AANVOEREN in tons van 1000 KO.
.
Rotterdam
1
Amsterdam
1
Totaal
Artikelen 5j11Januarl
.
Sedert
Overeenk.
5jllJonuari
1
Sedert
1
Overeenk.
1930
1929 1930
1 Jou. 130
tijdvak 1929
1930
1 Jan. 1930
tijdvak 1929
Tarwe
…………….
3
24.609
46.127 36.693
299
299
,
3.509
46.426 40.202
Rogge
…………….
1
2.178
2.278
4.259
.
__
2.278
4.259
Boekweit …………..
50
50
2.450
50 50
–
100
2.450
30.574
1
36.059
10.261
5.025
7.704
5.510
43763
15.771
18.885
25.985 26.125
395 395
26.380
26.125
2.273
3.413
2.761
_
3.413
2.761
Maïs ……………….
1.415
1.477
1.531
–
1.830
8.140
.307
9.671
Gerst
……………..
Haver
……………..
4.084
4.084 4.056
– –
4.084
4.056
Lijnzaad
……………
Lijnkoek
……………
1.809
2.796
1.884
344
344
93b
3.140
2.819
Tarwemeel
………….
Andere meelsoorten
. . .
262
860 214
– –
–
860
214
Flauw is ook h a
v
e r gebleven, omdat ])uitscbland voor
KATOEN.
clee graatisoort tegenwoordig
weinig belangstelling
vindt
Jarlctbericht van dc Heeren Sir Jacob Behrens
&
Sons.
ja naburige landen en toch nog zoo veel haver voor export
aan te bieden heeft, dat hot zich geiiooclzaakt heeft gezien
Manchester, d.d. 8 Januari 1930.
zijn prijzen nog verder te verlagen. Naar Nederland bleven Sedert ou’ze laatste
publicatie
van
drie
weken geleden,
tot cle dalende pl’ijzen ook deze week geregeld
zaken
tot
zijn prijzen
van Amerikaanselie katoen
vrij
vast geweest.
stand
komen,
doch
deze
zijn
‘ail
kleiiien
omvang,
terwijl
llid.iiuerican spot noteerde toeti 9.37 cii
tioteeringen hel).
ook Engelaiicl, dat anders de laatste maanden veel J)uitsche
ben zich gedurende deze Periode tusseben dat cijler en 9.f3
haver gekocht heeft, weinig kooplust toont. Ook voor andere
d. bewogen, welk laatste cijfer op 3 Januari bereikt werd.
soorten is cle vraag daar slecht en Plata-haver is daji ook
Hoewel sedert dien
tijd
prijzen
tot dalen geneigd waren,
deze week
weder
in
prijs gedaald.
Zaken
in
Plata-haver
sloot New.Yoik gisteren,
na
iets hooger geopend
te
zijti,
werden gerapporteerd
naar Antwerpen en
naar
Zwitser-
vrijwel onveranderd, terwijl Liverpool vanmorgen 4 tot .5
land, maar het aanbod overtreft ook hier de vraag.
punten lager opent. i)e ontvangsten in do havens zijn tot
1)11
toe bijna een derde rnil]ioen balen minder da]i verleden
jaar. Exporten zijn eveneens ruim 600.000 balen lager, spa-
SUIKER.
ciaal voor rekening van Groot-Brittannië, het Continent en
De afgeloopen week deden er zich
geen nieuwe gezichts-
Japan, terwijl cle afname van Frankrijk en Canada ruim
punten op cle verschillende suikermarkten voor en verkeer-
60.000 balen grooter is clan in het vorig seizoen. Egyptian
den deze O’Cr het algemeen
in
kalme, doch prijshoucleiicle
F.G.F. sakel spot noteerde op 20 Dec. in Liverpool 13.95 d.,
stemming.
het laagste punt in dit seizoen. Sedert dien tijd toonen prij- In A ni e r
i
k a bleven Raffinacleurs en handelaren zich
zen neiging tot stijgen en dc iioteering was gisteren 14.30 cl.
slechts naar gelang van behoefte interesseeren, terwijl
all-
i)e Amerikaattshe garenmarkt is over het algemeen kalm
derzijcls
de
Cubaansche
7
erkoopcentrale
en
ook
andere
met min of meer een kleinhanciel. Spinners van grove en
houders van ruwsiiiker geen verkoopdruk uitoefenden. I)e
medio nummers, zoowel mule twist als wefteops rappor-
prijs voor prompte
.
Cubasuiker di aide om 2’f
dc. e.
&
fr.
teeren slechts kleine zaken. Naar getwijncle gareus bestaat
New-York, naar welke noteering zich ook andere posities
vraag muir Jndië,
doch
le geboden
prijzen
zijn
over het
regelden.
algemeen te laag om geaccepteerd te worden
;
de vraag van Op de termijnmarkt te New-York fluctueerden de prijzen
het binnenland
is slechts gering. In Egyptische garens be-
eenigszins, en sloten op ietwat lagere noteeringen dan hij
perken
zaken
zich
voornamelijk
tot
kleine
hoeveelheden.
opening: Jan. 1.88; Mrt. 1.96; Mei 2.01; Juli 2.05 en Sept.
De meeste SpinnerS hadden slechts weinig goeds te rappor-
2.13, terwijl cle laatste noteering voor Spot Centr. 2.77 was.
teeren,
doch
in
enkele geval]en
zijn
er
flinke
verkoopen
De ontvangsten in cle Atlantische havens der V.S.
be-
60cr en 80cr tw’ist voor cle binnenlancische nutrkt tot stand
droegen
deze
week
31.000
ton,
cle
versmeltingen
38.000
gekomen. Verder wordt er voor Bombay een geringe handel
tons tegen
46.000 tons in
1920
en
(Ie
voorraden
576.000
in fijne getwijncle bundelgarens genoemd.
tons tegen 147.000 tons
Over het algemeen gesproken echter, kan men wel zeggen,
De ]aatste Cubastatistiek is
Sv.:
dat de markt na cle vaca.ntiedagen nog niet tot rust is ge-
komen en er slechts weinig pogingen gedaan zijn om prijzen
1930
1929
1928
va.n eenige hoeveelheid
of beschrijving te testen en het is
Ton
Ton
Ton
te hopen, dat deze lethargische
stand
vali zaken
spoedig
Cubaansche prod. tot
4-1
–
–
–
verdwijnen zal.
Consumptie …………….
221
600
–
Hoewel het drie weken geleden is, dat wij ons laatste rap-
Weekontv. afscheephavens.
13.064
16.262
22.269
port .publiceerdeii, toont de cloekmarkt slechts weinig ver-
Weekexport …………….28.159
37.778
48.329
andering en gaat er weinig om. Wat cle Oostersche markten
Voorraad afseheephavens…..166.144
102.822
186.254
betreft, is er hier en daar eenige vraag gew’eest en enkele
Voorraad
binnenland
144.532
90.595
62.507
diverse soorten
zijn voor Indië, De Straits, Java, etc. ge-
Aantalwerkendefabrieken’).
–
133
–
boekt. ])oor cle verdere koersdaling is er weinig vraag van
1)
Het malen begint 15 Januari.
China. Van Indië komen slechts weinig biedingen binnen;
In En ge lan cl was de markt voor ruwsuiker zeer rustig
ook in dhooties gaat weinig om, want behalve dat hiervoor
en zaken waren beperkt. Voor prompte waar en Februari
cle geboden prijzen te laag zijn, dringen handelaren op een
verscheping werd sh. 813 en sh. 811
3’l
betaald,
dergelijke vroege levering aan, dat het onmogelijk is aan
Dc toon op de Lonciensche termijnmarkt was wat beter,
hunne venschen tegemoet te komen waarvan de reden onge-
hoewel dit niet in de prijzen, doch wel in het kw’antum
tw’ijfeld is, gebrek aan vertrouwen in de politieke situatie.
zaken tot uitdrukking kwam. De ruwsuiker markt sloot op
Deze factoren, alsmede het embargo op verschepingen van
de volgende noteeringen
:
zekere styles naar Calcutta, maken den handel buitengewoon
Mrt. Sh. 6/9%; Mei 5h. 7/9; Aug. Sh. 8/3%; Dec. Sh. 8/6.
moeilijk,
zoodat de
voornitzicliten
uiterst slecht zijn. Het
gevolg hiervan is, dat de Manchestermarkt geen assistentie
Op Java verkochten de V.T….P. verdere partijtjes Su-
van het Oosten krijgt. Men zegt, dat de handel van andere
perieur uit oogst 1929 tot
f12 en Hoofdsuiker tot
fit
markten. speciaal Zuid-Amerika, iets beter is.
per 100 EG. Tot 9 Januari bedroegen de totale verkoopen
der producenten
uit oogst
1929
2.496.000
tons
(1.680.500
Liverpoolnoteeringen
18 Dec.
28 Dec.
8 Jan.
tons Superieur en 815.500 •tons Bruine Suiker), terwijl uit F.G.F. Sakellaridus
14.10
14.15
14.35
oogst 1930 slechts 127.000 tons verkocht werden.
G.F. No. 1 Oomra ……5.75
5.90
5.85
]Eti e r
te’ 1 a n cle
werd
zeer
weinig belangstelling op
Oosfersche koersen
17 Dec.
28 Dec.
7 Jan.
de termijnmarkt bctoond
waardoor deze bijna de gehecle
T.T.op Britschlndië.
1/5n5/
115
29
1
93
115291
33
week in Instelooze stemming verkeerde met ietwat cnfbrok-
,,
,,
Hongkong
. . .
1183/
9
118k
1163/
kelencle
prijzen.
De
slotnoteeringen
waren
Mrt.
f 11%
,,,
Shanghai
. . .
212
2/ij
1111(
(aanbod)
;
Mei
f 11%
(gedaan)
;
Aug.
f
12
1
,
en Dec.
f
12%
(beide geboden)
KOFFIE.
sedert dc daling,
i’elke in de eerste helft van October is
begonnen. is de markt in de afgeloopen week voor het eerst belangrijk in reactie geweest.’ Na een inzakking der prijzen,
15 Januari 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
73
zdÔ geweldig als ditmaal het geval is geweest, is zulk een
reactie zeer natuurlijk. De eerste aanleiding was een niet
onbevredigend opkomen van
vraag
in Amerika en – zij
het ook op minder spontane wijze – in Europa. De koop-
lust was het gevolg van cle omstandigheid, dat de consump-
tie in de laatste maanden zoo weinig mogelijk had gekocht,
waardoor de onzichtbare voorraden geslonken varen tot
minimale hoeveelheden en de branders ten slotte genood-
zaakt werden met niet onbelangrijke kooporciers in de
markt te komen. Verder waren op de termijnmarkt te
New-York slechts weinig verkoopers en dientengevolge
waren zelfs betrekkelijk kleine kooporders op sommige
dagen oorzaak van een niet onbelangrijk aantrekken der
itoteeringen. Bovendien werden wederom allerlei geruchten
in omloop gebracht betreffende leeningen, waarover Bra-
zilië in onderhandeling zou zijn of die het reeds zou hebben
afgesloten en welke dienen moesten tot financiering der
nog van de plantages te verwachten koffie-voorraden, al
moet hieraan dadelijk worden toegevoegd, dat bevestiging
dier geruchten is uitgebleven. Het is echter een feit, dat
de wisselkoers aldaar te lande in de afgeloopen week met
niet minder dan ongeveer 7 pCt. is gestegen, hetgeen wel-
licht moet worden opgevat als bewijs, dat er eenig uitzicht
bestaat op verbetering van den door de plotselinge, daling
der koffie-prijzen in dat produetieland ontstanen toestand
van ontreddering. Hoe liet ook zij, Brazilië heeft gretig
gebruik gemaakt van de betere stemming om allerlei op-
timistische berichten aangaande den stand van zaken op
liet oogenblik en de vooruitzichten voor de toekomst recht-
streeks of door bemiddeling van officieele vertegenwoor-
digers harer Regeering in de wereld te zenden en afladers,
zoowel in Rio als in Santos, verhoogden de kost- en vracht-
aanbiedingen in de afgeloopen week bijna van dag tot dag.
01) 14 dezer kwam Rio echter weder iets lager af, doch
toen noteerden de offertes dezer soort toch altijd nog onge-
veer 4/6 h 5/6 per cwt. hooger dan acht dagen tevoren cli
Santos zelfs 61- h 71-.
Een officieel bericht uit Sao Paulo raamde den volgenden
Santos.00gst voorloopig op 7.850.000 balen, welk cijfer zöO
buitengewoon ver beneden de algemeene verwachting is,
dat niemand deze ramilig op het oogenblik als serieus be-
schouwt. Hetzelfde bericht raamde den Rio-uitvoer van het
volgende oogstjaar op 2.500.000 balen.
Een officieel telegram uit Santos maakte bekend, dat de
termijnmarkt aldaar, die sedert eenigen tijd alleen was
opeugehouden ter afwikkeling van de loopende contracten,
thans geen noteeringen meer zou opmaken omdat die af-
wikkeling afgeloopen was en dat zij met het vederopaken
van noteeringen zou wachten tot een nieuw reglement, dat
binnenkort verwacht werd, van kracht zou worden. Het op-
merkelijke van dit bericht is, dat het op 10 Januari alhier
werd ontvangen en dat op 9 Januari ook werkelijk geen
termijnnoteeringen te Santos zijn opgemaakt, doch dat op
de volgende dagen daclelijk wederom termijnnoteeringen uit
Sairtos naar Europa zijn geseind. De bedoeling van het
bericht is dan ook tot nu toe hier niet duidelijk. Volgens telegram, ontvangen uit Rio, is de limiet van de
dagelijksche aanvoerén uit het binnenland naar de haven
van Rio voor de tweede helft van Januari vastgesteld op
9824 halen tegen 9550 balen in de eerste helft der maand.
In Nederlandsch-Indië liep de eif-prijs van Palembang
Bobusta op pronipte verscheping iets op, waartegenover
de prijs van de andere ongewassehen soorten onveranderd
bleef. Gewasschen Robusta faq. werd er ook iets hooger
gehouden.
Aan de loco-markt was cle afzet alhier iets beter en ten-
gevolge van’ schaarschte aan werkelijk goedsmakende Santos
koffie in de middenprijzen, moest de officieele noteering
van Superior Santos verhoogd worden van 40 op 42 ct. per
34, KG.; die van Robusta bleef onveranderd 35 ct.
Aan de Rotterdamsche termijnmarkt liepen de noteerin.
gen voor het Gemengd contract 1% h 2% ct. op om ten
slotte weder % h iY
s
ct. in te zakken. Zij waren
01)
14 dezer
des voormiddags: Januari 23%, Maart 237/
s
,
Mei 23%,
September 2334, December 23
3
/S ct.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Sanfos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer 621. h 651- per
cwt. en van dito Prime ongeveer 66/-
it
69/., terwijl zij van
Bio type New-York 7 met beschrijving, prompte versehe-
ping, bedragen 4516 h 4710.
Van Robusta op aflading van Nederlandseh-Indië zijn de prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Rohusta, Jarivari-verschepirig, 25
1
/2
ct.; Ben-
koelen Robusta, Januari-verscheping, 25
1
/
4
ct.; Mandheling Robusta, Januari-verscheping, 26% ct.; W.I.B. f.a.q. Eo-
busta, Januari-verscheping, 35 ct., alles per 34 KG., eif.,
uitgeleverd gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New’-York van het aldaar geldende gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:
Maart
1
Mei
1
Sept.
Dec.
13
Jan.
……
$
8,22
$
7,78
$
7,68
$
7.56
6
,.
……
,,
7,95
7,55 7,48
–
,,
7,25
..
,,
7,08
7,08
–
30 Dec……..
23
,.
……
.,,
7,62
7,44
7,45
–
Rotterdam, 14 Januari 1930.
(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel te Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.
te Rio
te Santos
Wisselkoers
Data
Voorraad
..
Prijs
Voorraad
Prijs
te Rio
op Londen
(In Balen)
No.7′)
Balen)
No.4′)
13 Jan. 1930
331.000
17.025
1.137.000
21.200
54001
512
p,
6
,,
1930
339.000
15.175
1.161.000
21.000
5
208
1
612
30 Dec. 1929
333.000
14.975
1.155.000
21.000
1512
13 Jan. 1929
355.000 28.600 1.054.000
33.500
55041512
1)
In Reis.
Ontvangsten uit het binnenland van Brazilië
in
Balen.
te Rio
te San tos
Data
Afgeloopen
Sedert
–
Afgeloopen
Sedert
week
1Juli
week
1Juli
11
Jan. 1930..
47.000 1.712.000
189.000
4.978.000
11
,,
1929..
.
32.000 1.677.000
206.000
4.467.00
THEE.
–
De theemarkt opende hier met de veiling van 9 Januari,
waarin ca. 16.000 kn. Ned. Indische thee werden geveild.
Het verloop dezer veiling was teleurstellend, omdat haast
alle sorteeringen met uitzondering van klein-gruizige thee tot enkele centen lagere noteeringen van de hand moesten
worden gedaan.
Dat niettemin de middenprijs van 61
1
/4
ets. nog een halve
cent hooger was dan dien van de laatste veiling van het
vorige jaar, vindt zijn oorzaak in het verhoudings-gewijze
groote aanbod van superieure merken.
De jongste berichten in Eugelsche bladen over de Ned.
Indische restrictieplannen blijken geheel uit de lucht ge-grepen te zijn. Wèl staat vast, dat er nog steeds tusschen
de. Nederlandsche en Engelsche proclucenten-vercenigingen
oiiclerhandeld wordt over de uitvoering.
De voorraden in Londen (90 pCt.) blijken wederom aan-
zienlijk te zijn gestegen. Zij bedroegen
01)
ulto. December
1929 260 millioen lbs. of 40 millioen lbs. méér dan een jaar
geleden. Tot dit surplus droeg Britsch-Indië alleen reeds
met 22 millioen lbs. bij.
De aanvoeren te Londen over 1929 bedroegen 505 mil-
lioen lbs. (v.j. 460 millioen), terwijl de afleveringen met
465 millioen lbs. slechts 13 millioen hooger varen dan ge-
durende 1929.
Volgens mededeeling van de Vereeniging voor de Thee
Cultuur in Necl.-Indië bedroeg de thee-uitvoer van Java ge-
durende 1929 62.9 millioen KG. hetgeen slechts 2 millioen
KG. meer is dan in 1928; derhalve kan aan Java de hui-
dige overproduetie nauwelijks verweten worden.
Volgens dezelfde bron voerde Japan gedurende Januari-
November 9.9 millioen KG. thee uit, hetgeen ongeveer even-
veel is als verleden jaar.
De uitvoer van Noordel. Britsch-Indië gedurende April-
November beliep 276 millioen lbs. (v.j. 259 millioen) en clie
van Zuidel. Britsch-Indië gedurende Januari-November 48
millioen lbs. (v.j. 44 millioen).
Amsterdam, 13 Januari 1930.
COPRA.
Het aanbod uit het Oosten nam in het begin der afgeloopen
week sterk toe, waardoor met de groote consumenten flinke
zaken werden afgesloten. Toen de laatsten echter hun prij-zen verlaagden, nam het aanbod weer af, terwijl dekkings-
vraag bleef bestaan.
Marseille was afu’isselend zeer• flauw of zeer vast. De aanvoeren in de volgende maanden zullen daar wcl klein
blijven, en zal o.i. dientengevolge het verschil tusschen
Mixed en Snndriecl wel snel inkrimpen.
De slotnoteeringen zijn:
N.-I. fms. voor alle termijnen f2634 ; N.-I. Mixed voor
ille termijnen
f
25%.
IJZER.
in de positie van de Continentale ruwijzermarkt kwam
sedert den aanvang van het nieuwe jaar praktisch gespro-
74
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
15 Januari 1930
ken geen verandering. Alleen is lux 3 voor den export iets
zwakker. De Clevelancl markt heeft zich na de vacantie-
periode niet hersteld.
De stemming op de staalmarkt laat nog altijd veel te
wenschen over.
STEENKOLEN.
Nieuws van eenige beteekenis is er van geen van de
markten e ineld,n. De vraag is niet zoo groot als meu aige
meen verwachtte, aangezien liet weer in. alle deden van
Europa buitengewoon zacht is, zoodat dus, tenzij er een
verandering komt, niet een vrij aanz.ienlïjken uitval te
rekenen zal zijn.
De prijv.en blijveu in 66i:i doen.. Zij ‘zijn als volgt:
Northuniberland Ongezeeftle ………….
f
12.-
Du.rharn Oiigezeefcle …………………..12.25
Car.diff 2/3 large 13 smalis ……………13.50
Schotsche Gazeefcle (Prima Lothians) ……11.75
‘Yorkshire gewasschen Singles ………….12.10
Westfaalsche Vetförder ……………….13.35
Vlamstukken T …………..14.50
Snieenootjes …………… ..14.-
Gasv.am1örder ……………13.25
Gieteokes ……………… ..17.-
Hol) an ilsche Eierbriketten. …………… ..16.50
alles per ton van 1000 KG. franco statioa Robterdam/Ani-
ster’:lam.
Ongezeefde bunkerkolen f.o.b. Rotter.darn(Amsterc1am
f
11.75. Markt prijshouden.d.
VRACHTENMARKT.
(h’aa’n van. Noord.itrnerika.
Het jaar is iii ‘(leze afdeeling
zonder eenige betere stemming begonueti en de eenige ver-
kelijk definitieve zaken waren weer van de (‘rolf ‘voor
Januari en JanuarifFehruari laden naar het U.K. op de
basis van 216 tot 219 met cle gebruikelijke Continentale
opties. De hoogste vracht werd verkregen voor een handige
boot van N’eiv-Oreans naar UK. tegen 2/9, optie H.avre/
Hamburg Range 2/6
(13′
d. minder voor Antwerpen of
Rotterdam) en verder optie Portugal tègen 3/., 6115 Jan.
Van ‘de
Nortltern Range is
cle eeltige vraag naar Grieken-
land voor begin Februari
01)
basis van
3143′
per qtr. en
naar Portugal op basis van 216
Pa”
qr.t. voor Januari. Naar
de laatste bestemming zijn evenwel nog geen definitieve
ladingen. Naar Continentale havens is evenwel geen enkele
vraag en er is op liet oogeablik geen cake) teeken, (lat de
vraag naar tonnage grooter zal worden.
North-Paci[ic.
Van deze richting is de vraag zeer gering;
na cle afsluiting van ben bock van 7200 toiis, Jan/Febr.,
van Portland op basis van 2416 U.K. Continent cii van een
boot van 7300 ton 10 pCt. per Febr, van Poitland of Puget
Sound op dezelfde condities, niet de optie Vtuncouver laden
tegen 24/-, was het aanbod van founage soodanig, dat cle
vracht opnieuair lager is geworden, zoodat een boot van 5900
tons per tweede helft Januari vau Va,ncouver naar
Cont. 231- moest accepteeren. Tegen het einde van cle week
was
er nog eenige V1’a.ag
01)
basis van ‘ancouve tegen 231-,
en Portland of Puget Sound tegen 2316 per Februari.
La Plata Rivier.
Sedert de jaarswisseling is er een ver-
betering geiveest. J)oo’r de meerdere vraag verbeterden cle
vrachten voor verscheping in deze maand. Voor Januari/
Februari
was
de belangstelling minder. Tot 156 is betaald
van de boveurivier naar UK/Coat, en groo’te booten zijn
genomen van Buenos Aires tegen 14/3 naar dezelfde los.
havens met een reductie van 6 d. naar Antwerpati of Rot-
terdam. Van Bahia ]3lanca is 1413 gedaan naar Antwerpen/ Hamburg Range niet eelt reductie van 6 .1. naar Antwerpen
of Rotterdam. Deze vrachten zijn betaald voor booten niet
Jan. cancelling, terwijl met 15 Febr. cancciling16/- i’ercl
betaald van de Boven-Riviér voor een 7000 touner. Tw’ee
J’an’uarïbooten werden afgesloten voor lijazaa:l naar Phila-
clelphia, een van Coiicepeion tegen 1916 en de andere van
Santa P6 tegen hetzelfde cijfer. ‘l’egen het einde van tle
week was le markt iets makkelijker. Voor den itieuwen
maïsoogst (verscheping April/Mei) worden cijfers genoemd
van 13/6 van de i3ove’arivier naar U.TCJCont., doelt :Lfslui.
tingen kwamen nog niet tot stand.
Suiker van ‘West-Indië.
Voor iit grootste déel van de
afgeloopen week was cle markt zeer flauw,
((0(11
tegen liet
einde van de week was er iets meer vraag raar gronte
booten. Een boot van 7000/7500 torj per 3120 Februari
werd bevracht van Cuba, naar U.K./Co,nf,. togen 15/- met de
optie San Domingo laden tegen 14/6, een 7000 ton Der per
27 Fcbr./1.0 Maart werd op dezelfde condities genomen.
Verdere sc’hcepsriiimte voor Februari wordt gevraagd tegen
14’9 De Januaripositie wordt zeer verontachtzaanid, er is
practisch geen vraag voor deze positie, noch van Cuba noch
van San Domingo.
Salpctcr.
Tengevolge vali liet of.ticieel beperkte progralniitu valt i’erschepi age ri gedurende de rest i’aii liet tegenwooi ‘,lige
seizoen is er geen vraag voor wilde bootii en kan deze ook
niet verwacht worden, uitgezoiiderd misschien naar havens
al’s Alexaiidrië. Er is ook slechts weinig vraag geweest voor
lijnritimte, die nog in belangrijke hoeveelheid voor alle
posities aanwezig is. Dienteugevolge trad een verdere ver-
laging van de vrachten in. De laatste boekingen voor tweede
hèlft Januari en Januari/Februari werden gedaan op basis
van 13/6 rninus 6 d. naar de Bor’deaux/Antwerpen [tango,
zoowel als Haar Duinkerken/Hamburg Rauge. Een betrek-
kelijk kleine hoeveelheid lading ‘wordt nog aangeboden 01)
dezelfde condities per Januari, doch dit
is
vèel te weinig
voor de nog beschikbare ruimte. Er is een kleine vraag voor
Jan/Febr, naar de Ver. Staten, doch slechts $ 3.75,. mis-
schien $ 4.— ‘wordt in uitzicht gesteld voor Ga.lvestonfBoston.
Raitge.
Burma.
Na de afsluiting van een 7000 tonner per Febr.
van Bassein naar Nederland tegen 22/., werd een 8000 ton-
nar genomen in dezelfde positie naar Leixoes en Hamburg
tegen 23/3; scderftdien slaagden bevrachters er in een 8000
tonner per Febr. naar Nederland direct te sluiten tegen
slechts 20/..
Donau en Zwarte Zee.
]3evraohters van den D&nau zijn
nu bereid af te sluiten voor einde Maart, April en Mei en
voor booten van max. 5500 ton wordt 1713 in uitzicht ge-
steld naar Antwerpen/Hamburg Range met een reductie
van 6 cl. naar Antwerpen of Rotterdam en 3 d. voor gerst.
Van
•
de Zwarte Zeehavens werden vrij veel zaken gedaan
tegen 121. basis Coat. 12/6 naar U.K., voor Januari zoowel
als voor Januari/Februari. Tegen het einde valt de iveek was
de vraag minder.
MiddeUandschc Zee.
Door het groote aanbod van prounpte
groote booten is cle maakt fl,au.w en aangezien de vraag over
liet algemeen ‘beperkt is, toonen de ‘vrachteu geen verbete-
ring. Afgesoten werd: Hornillo .Baai/Mid’dlesbrough 81.,
Me’lillafCar’cliff 61-, Almerie Pier/Barro’v 7/6, Barcelona/Rot-
terdam 6/-, Algiers/Rotterdam 51-, Jarrow 7/-, Boogie/Rot-
terdam 5/7, Seriphos/Rotterciam 613. Voor Phosphaat werd
betaald Tunis[Llotterdam 7/9 en Sfax/Antwerpen en Gent
7/6. De vrachten voor katoeitzaad van. Alexandrië zijn
gemakke
1
iik, een groote boot werd bevracht naar liulI voor
913 per 60 cbf t.
Van Noord.’,Span)e is
slechte zeer weinig gedaan. De markt
is Jan ook zeer flauw. Van Bilbao naar Grangetnouth werd 6/9 betaald en Haar Car4iff 61.. Naar Continentale havens
is practiseh geen vraag, (le nominale vraoht haai’ Botter-
t1,am is 513.
Kolen van lT.K.
De gepasseerde feestdagen en de onzeker.
hei’d omtrent do onderhandelingen over de nieuwe kole’iuvet
hebben gedurende de laatste twee weken het zakendoen ten
zeerste bemoeilijkt. Verdere dalingen in de vrachten naar
cle Middellandscho Zeehavens en de dichtbijgelegen Conti-
iientale havens hebben plaats gevonden, enkele zeer lage
cijfers werden naar (le voornoemde bestemmingen geaccep-
teerd. Naar Zuid-Amerika evenwel bleven de vrachter., op-
werkelijk vast en in sommige gevallen werd zelfs een kleine
verbetering geconstateerd. Afgesloten, werd o.a. van Zuid.
Wales: Ronaan 5/-, Gibraltar
7/.,
Geina 7/3, Alexaridrië
819,
Port-Said 816, Colombo 151-, Las Palmas 8/9, Rio 12/9,
Buenos Aires 14/3 en Rosario 161- en van de Oostkust:
Brevig 6/1
y2,
Kiel 4/9, Hamburg 3/9, Rotterdam 3/6, Rouaan
4/6, Gibraltar 7/-, Genua 7/-, Adelaïde of Melbourne 2619,
St. Vincent C.V. 8/9, iarana.gua (2) .1616, Rio 13
,
13 en
:l3iieiios Aires 15/..
RIJNVAART.
Week van
6 t/m. 11 Januari 1930.
De aanvoeren van zeezijde bleven normaal. Scheepsrnimte
bleef hij matige vraag voldoende beschikbaar. ])e ertsvracht
liep geleidelijk terug van
f
0.80/0.90 tot
f
0.60/70 per last
niet resp. 4 en 8 losdagen. Naar den Bovenrijn vei’d uitslui-
tend in daghuur bevracht op basis van 3 tot 34 ets. per
ton,
01)
de losplaats uit de huur. Het sleeploon bedroeg
maximum f 1
en minimum 65 ets, tarief. De waterstand
bleef vallend. Na’ar den ]3ovenrijn werd op ca. 2 ad. 2.10 M.
en naar den Benedenriju op vollen diepgang afgeladen.
In de Ruhrhavens namen de verschepingen af. Scheeps.
ruimte bleef voldoende bechikbaar. Dë vracht voor export-
kolen liep terug tot Itik. 1.60 per ton
mc’!.
sleepen voor
Rotterdam.
M. E. VREEDE
—
ROTTERDAM
ACCOUNTANT – LID V.N.A.
‘S-GRAVENDIJKWAL 165. TEL€, 30840
Accountancy, Boekhouding, Belastingzaken