Jrg. 14, editie 709

31 JULI 1929

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

EcónomischStatistische

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN
VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOQR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

14E JAARGANG

WOENSDAG 31 JULI 1 929

No. 709

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.

COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
PolaJe; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rangers; ‘Prof. Mr. H R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. Al. Verrijn Stuart.

Assistent-Redacte2,r: H. Al. H. A. van der Valk. Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. .Postrekening 8
1
,08.

Abonneinentsprijs voor het weekblad franco p. p. – in
Nederland •f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse isummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.,

• Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens, tarief. Administratie van abonnementen en adver
–
tentieé: Nijgh
cg
van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-
rekening No.
6729.

BERICHT.

Met ingaug van 20 Juli ji. is ons telefoonnummer

veranderd in 35000..

30 JULI 1929.

h den toestand van de geidmarkt kwam geen’

verandenrig. Geld was weder ru:im aangeboden, maar

,veroorzaakte alleen voor caligeld een verdere daling
van den rentevoet; aan het einde der week was ‘voor

3% pOt. verkrijgbaar. Particulier disconto noteerde

weder 5 á 51/16 pOt. en de prolongatiei-ente bleef
0
1)
4% 1)Ot.
* *.
*

01) den weekstaat van De Nederlandsche Ëank geeft

de post binnenlandsche wissels een daling van
f
5.3

millioen te zien. De hleeningen blijken met
f
4.4 mii-

lioen te zijn toegenomen. ‘Het renteloos’ voorschot aan

het Rijk klom met
f
5.1. ‘mi11oen.

– De goudvoorraad der Bank bleef vrijwel onveran-

deid. Het zilver vermeerderde met een kleiiie

f
100.000. De post papier. op het buitenland bedraagt

,f 1
millioen meer dan verleden week, terwijl de diver-

se rekeningen op d actiefzijde der balans een teru-

gang van
f
1.7mi1l.ioen te aanschouwen geven.

De biljettencirculatje klom met
•f
10.8 millioen. De

reken i iig-courani-saldi. toonen een teruggang van

f 1.6
millioen. Het beschikbaar metaalsaldo liep met

f
1.2 millioen terg. Het dekkingspercentage bedraagt

nagenoeg 57.
* *
*

, De stijging van de wisselkoersen bleef ook deze week

aanhouden. Londen liep op tot 12.10%; New York

steeg tot 2.49% en Berlijn tot 59.45. Ook de daling

hn
de swap bleef aanhouden, zoodat aan het einde

cLer week het disagio vooi- Londen op 4n maandsleve-.

king ongeveer % cent bedroeg, terwijl Dollars tot

11 á 12 cent en Marken tot ongeveer 10 cent disagio

Opliepen. De voorbereiding voor de maandswisseling

deed echter gisteren de stemming voor termijn ge-

heel omslaan, waardoor de marge voor Londen tot

-h /io
cent teriigliep. Ook voor de beide andere

te±rnijnen bestond veel vraag tegen oploopende koer-

sen. Op de cc;ntante markt bleef de stemming echter

vast, zoodat bijna alle wissels % h
10/00
hooger noteer-

den dan den vorigen Mandag.

LONDEN, 29 JULI 1929.

• i
Zoowel de geld- als de discontomarkt waren geheel

oider den in.’loed van de goudexporten, die ook ver-

leden week dagelijks plaats vonden en voor steeds

grooter wordende bedragen, nu in hoofdzaak naar

Parijs. In financieele kringen was dit feitelijk het

eënige onderwerp van de gesprekken
i
daar men nog

steeds naar een redelijke verklaring zoekt voor deze

enorme goudremises naar Frankrijk.

De verklaring zal wel eenvoudig deze blijken te

zijn, dat Fransche houders van hinne bekend groote

sterling saldi in Engeland een flink deel realiseeren

en naar Frankrijk terugbrengen, hetgeen dan natuur-

lijk op de goedkoopste wijze in baargoud kan ge-

shiede
S

Wat echter van even groot belang is voor de markt

hier, is te weten, hoe lang de Bank van Engeland zal

wachten met het nemen van maatregelen om dan deze
uitvoeren zoo mogelijk paal en perk te stellen, m.a.w.

wanneer het bankdisconto verhoogd zal moeten wor

den: Het cijfer van .€ 150 millioen, dat genoemd is als –

de limiet, waaronder de goudvoorraad niet mocht

dalen, is nu reeds overschreden en de Bank schijnt dus

voor het oogenblik althans zich niet meer aan deze

limiet te houden.

Geld was natuurlijk duur onder deze omstandighe

den, terwijl disconto verder opliep tot ruim 5/18 pOt.’

zonder veel omzet, daar de discontohuizen niet bij-

zonder geneigd zijn om zelfs op dezen prijs te koopen.

0

688

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 Juli 1929

DE CENTRALISATIE VAN HET

INDISCHE VOLKSCREDIETWEZEN.

Eenigen tijd geleden is een zeer belangrijke reor-

ganisatie van het Volkscredietwezen
1)
in Neder-

laiadsch-Indië tot stand gekomen, welke een veel groo-

tere mate van centralisatie heeft teweeggebracht dan

tot dusver bestond.
Het Volkscredietwezen is een ruim twintig jaar

geleden in het leven geroepen credietstelsel, hetwelk

hoofdzakelijk ten doel heeft om door middel van de
rerschaffing van redelijk crediet de verhooging van

de welvaart der inheemsche bevolking te bevorderen.
In het centrum van het .geheele systeem staat de

Centrale Kas te Batavia, welke tot taak heeft als

financieele ruggesteun te dienen voor de afdeelirigs-

banken. Deze laatste omvatten ieder een bepaald ge-

bied, bijv. een regentschap; zij onderhouden op haar
beurt eenerzijds tal van financieele relaties met de

talrijke kleine bankjes, welker clientèle zich beperkt

tot de inwoners van een bepaald dorp (desabanken,

desaloemhoengs, enz.), doch zijn anderzijds weer eri-

sti ge concurrenten dezer dorpsbankj es.
De onderlinge verhouding van deze instituten is

altijd nogal los geweest. Van een compact stelsel, het-
welk zou kunnen worden vergeleken met een pyra-

mide, waarvan de top gevormd wordt door de Centrale

Kas, het middenstuk door de afdeelingsbanken en de

basis door de dorpsbanken (of eventueel het geheele
onderstuk aoor afdeêlingshi.nken en dorpshanken

naast elkander), was dan ook geen sprake; de onder-

deden waren daarvoor te weinig hecht in bepaalde

verhoudingen aan elkaar verbonden. i –
Het gevolg van een en ander was, dat telkenmale

strubbelingen ontstonden tusschen de Centrale Kas
en de afdeelingsbanken, wanneer eerstgenoemde op

bepaalde punten een zekere gedragslijn wilde voor-

chrijven aan de laatstgen6emde en deze daar geen

ooren naar hadden. Dergelijke geschillen deden zi.h

ook voor tusschen de afdeelings- en dorpsbanken wie-

gens de tusschen beide bestaande concurrentie, doch
zouden langzamerhand kunnen worden opgelost als de

afdeelingsbanken (die particuliere banken zijn) nit

meer zoo zelfstandig zouden staan ten opzichte van de

Centrale Kas en dus meer geneigd zouden zijn -de
algemeene aanwijzingen van laatstgenoamde ten aa-
zien van de verhoudingen met de dorpsbankon te vol-
gen. De dorpsbanken zelf zijn ovrheidsi.nstellingen,
zoodat harerzijds geen moeilijkheden te duchten wa-
ren; zij zijn uit den aard der zaak meer meegaande.’
* *
*

De eigenlijke moeilijkheden, welke dus voorzie-
ning vereischten, werden ondervonden in de relaties

tusschen de Centrale Kas en de afdeelingsbanken.
Bij de organisatie van het Volkscredietwezen was
op dit punt wel voorzien in de zuiver financieele

verhouding tusschen beide, doch de machtskwestie on-

geregeld gebleven, omdat het van te voren in de be-
doeling had gelegen de zelfstandigheid der afdeelings-

banken onaangetast te laten.
t.

De financieele betrekkingen waren aldus geregeld, dat de afdeelinsbanken hunne geldmiddelen, behalve
van de spaarders en rekening-couranthouders en het

uit de winsten verkregen zuiver vermogen, ook kon-
den bekomen door gelden op te nemen van de Cen-
tale Kas krachtens een credietovereenkomst of óp

onderpand van eigen bezittingen. Daarn.evens achtte

de Centrale Kas zich
moreel
aansprakelijk voor ‘de

dekking van de tekorten der afdeelingsbanken; wet-

telijk aansprakelijk was zij echter iïiet.
Men zal allicht de vraag stellen, of de Centrale
Kas in de regeling van hare credietverhouding tot ‘de

afdeelingsbankeh niet een krachtig middel had om,

1)
Over het Volkscredietvezen zijn in dit tijdschrift door
Prof. Gonggrijp artikelen gepubliceerd in de
Nos. 531,

628, 630
en
677.

INHOUD.

Blz.
DE CNTRALISATIE VAN HET INDISCHE VOLICSCREDIET-
WEZEN door Mr. D. J. Hnlshoff Pol …………..
688
De Vrachtenmarkt gedurende het eerste semester
1929
doorC. Vermeij …………………………….
690 BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
–
Het wezen van den landbouw en de landbouwpoli-
tiek in de Unie der socialistische Sowjet.Repu-
blieken door
G. Böse ……………………..
691
AANTEEKENINOEN:
Uit het verslag van de Javasche Bank
192811929. 693
De eerste betalingsbalans van Nederlandsch-Indi&
696
Indexcijfers van groot- . en kleinhandelsprijzen in
Nederl.-Indië………….-. . ………………..
697
l4AANDCIJFERS: Productie der Steenkolen-, Bruinkolen-en Zoutmijnen 698
Rijkepostepaarbank . ……………………….
698

Statistisch overzicht van den economischen toestand
van Nederland

…………………………..
6
99

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN……………..700-
706

Geidkoersen.Bankstaten.

.

Verkeerswezen. Wisselkoersen.

Goederenhandel.

waar noodig, haar wil aan deze banken op te leggen.

De ervaring heeft geleerd, dat dit niet het geval is
geweest en dat de afdeelingsbanken zich dikwijls zeer

onafhankelijk ten opzichte van de Centrale Kas ge-

droegen, zoodat strubbelingen over algemeene begin-

selen van hankbeleid telkens voorkwamen.
De. reden van de machteloosheid der Centrale Kas

moet
mijns
inziens hierin worden gezocht, dat de af-

deelingsbanken voor de beschikking van hare bedrjfs-

middelen niet uitsluitend op credieten van de Cen-
trale Kas zijn aangewezen; zij kunnen hare gelden

ook van elders krijgen, tw. van de inleggers, en dat

te meer wanneer een
vrij
hooge rentevergoeding voor

spaar- en rekening-courantgelden wordt gegeven.
Tot betaling van dezen Vrij hoogen inte±est, die zelfs
Europeesche inleggers bij de Postspaarbank er dik-

wijls toe brengt hunne gelden liever aan de afdeelings-
bank toe te vertrouwen zijn zij in staat, omdat de

aan de inheemsche bevolking in rekening gebrachte
debetrente, zooals bekend, aanzienlijk veel hooger

pleegt te zijn dan ten opzichte van Europeanen moge-

lijk zou zijn. Een debetrente van 12 pCt. en meer
‘s jaars is voor een afdeelingsbank niet bijzonders en

voor Inlandsche begrippen zeer laag. Verschillende

banken kunnen dus op deze wijze haar onafhankelijk-

heid bewaren.
Daarenboven moet men niet vergeten, dat men aan

het Voikscredi.etwezen niet denzeifden commercieelen
maatstaf moet aanleggen als aan de particuliere Eu-ropeesche bankwereld. Waar het in deze laatste een

gewoon verschijnsel is, dat de credietgever den ere-

dietnemer, indien deze door opzegging van het crediet

in moeilijkheden zou geraken, geheel naar zijn hand
zet, kan in het volkscredietwezen niet op soortgelijke
wijze worden gehandeld. Het Volkscredietwezen is

immers niet opgezet met het doel om ondernemings-

winst te maken, doch om de inheemsche volkswelvaart
te verhoogen door credietverstrekking tegen billijke

rente. Wanneer nu de Centrale Kas ten opzichte van
een afdeelingsbank haar wil zou wenschen door te
drijven door te dreigen met opzegging van het aan

deze bank gegeven crediet en de bank daardoor in
moeilijkheden zou komen, zou het tenslotte eigenlijk de

Inlandsche bevolking zijn, welke daarvan het nadeel

zou ondervinden.
Eindelijk mag niet uit het oog worden verloren,

dat de af deelings- en andere banken geheel ingesteld
zijn op locaal crediet, gebaseerd op speciale locale
kennis, welke wordt verkregen door een staf van
inspecteerende beambten. De credietnemers, t.w. In-

landshe kleine landbouwers, neringdoenden, enz.,
kunnen in verreweg de meeste gevallen geen behoor-lijke zekerheid stellen, zoodat een voortdurend plaat-

1)
Weliswaar is het Volkscredietwezen in beginsel in
dienst gesteld van de inheemsche bevolking, maar op enkele
punten, w.o. het aannemen van inleggelden, bestrijken zij

een ruimer gebied.

31 Juli 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

II
..

selijk contact tusschen credietgever en credietnemer
volstrekt vereischt is. Daardoor zou de Centrale Kas,
aangenomen dat zij volledige heerschappij wenschte,

in elk geval in de onmogelijkheid verkeeren om liet

geheele beheer der banken in haar macht te krijgen:

locale verhoudingen ontsnappen nu eenmaal aan een
specifiek centraal lichaam als de Centrale Kas is.

Alleen voor zoover het de algemeene beginselen be-

treft, welke aan een goed ingericht modern bankbe-
heer ten grondslag dienen’te liggen, zou de Centrale

Kas met vrucht haar invloed kunnen doen gelden –

als zij dezen invloed maar had. Bij de tot dusver gel-

dende inrichting van het Volkscredietwezen ontbrak
haar een dergelijke macht.

Er moest dus naar een ander middel worden omge-
zien, dat meerdere zekerheid gaf, dat de door de Cen-
trale Kas aanheolen algemeene beginselen inderdaad
worden opgevolgd en dit middel heeft men gemeend

hierin te vinden, dat de 0. K. veel moer invloed

heeft dan voorheen in de benoeming en de vervanging
van de administrateurs der afdeelingsbanken. Deze

administrateurs zijn bij de afdeelingsbanken de eigen-
lijke drijvende kracht: het bestuur (te vergelijken

met den Raad van Commissarissen) en de ledenver-

gadering bestaan grootendeels uit niet-deskundige

l)orsonen, die bovendien teveel met hun eigen dag-

taak bezet zijn om zich veel met de hankzaken te

bemoeien; derhalve is de administrateur degene, die
de zaken eigenlijk leidt. In den persoon van den

administrateur wordt dus als het ware een bres ge-schoten in de onafhankelijkheid van de afdeelings-

banken, die de Centrale Kas in staat kan stellen hare

beginselen met meer succes door te voeren dan tot
dusverre het geval was; evenwel niet onbeperkt,. want
bij de bank zelf blijven nog zekere bevoegdheden,
welke voorkomen, dat zij aan handen en voeten aan

de Centrale Kas wordt gebonden.

Krachtens de reorganisatie zal die persoon door de
bank tot administrateur worden benoemd, die daar-
toe door de Centrale Kas na gepleegd overleg met
het hankbestuur zal zijn aangewezen en ter beschik-
king gesteld. Een vervanging van een, administrateur
geschiedt slechts in overeenstemming niet het bank-

bestuur, behalve in het geval van ontslag uit den
dienlst der Centrale Kas; wordt geen overeenstem-

ming bereikt, dan beslist de adviseur voor Volksc.re-
dietwezen en Coöperatie. Daartegenover staat weer,
dat de Centrale Kas verplicht is den door haar aan-

gewezen administrateur te vervangen binnen vier
maanden nadat het bankbestuu.r (na verkregen in-stemming van den Superintendent, di. den Gouver.
neur of den Resident, die overigens weinig bemoeie-
nis met de afdeelingsbank heeft) verklaard heeft

geen vertrouwen in den administrateur te hebben of
niet met hem te kunnen samenwerken. Ook is de
Centrale Kas verplicht elk arider gemotiveerd voor-
stel van het bankbestuur tot overplaatsing van den
administrateur in ernstige overweging te nemen en
zich, wanneer geen overeenstemming wordt bereikt,
te onderwerpen aan de beslissing van den adviseur
voor het Volkscredietwezen en
•
Coöperati.e.

Daarenboven is nog een itnder voorschrift vastge-
steld, dat den invloed van de Centrale Kas verstérkt,
t.w. dat verhooging van den rentevoet der belegde en
uitgezette gelden door de bank zelf niet geschiedt dan met schriftelijke toestemming van den super-
intendent, die na overleg met de Centrale Kas beslist.

Tegenover de aan de Centrale Kas toebedeelde
meerdere macht staat, dat thans met zooveel woor-

den hij ordonnantie haar aansprakelijkheid voor de
tekorten der afdeelingsbanken is vastgesteld.. Terwijl

tevoren dus slechts een aansprakelijkheid bestond, die
de Centrale Kas vrijwillig uit moreele overwegingen

op zich genomen had, is bedoelde plicht tot dekking
der tekorten thans wettelijk vastgelegd. Bij ordon-
nantie in het Indisch Staatsblad 1929, No. 22, is na-
melijk het volgende voorgeschreven:

,,De Centrale Kas dekt, tot het bedrag van, haar kapi-
,,taal, de tekorten van cle onder haar onniidclelljk toezicht
,,staande, door de Regeoring vis philantropisch aangewe.
ze
n, voikserediietinstellingen!’

Tegelijkertijd is evenwel bij de reorganisati.e er in

voorzi.en, dat de Centrale Kas in het geval, dat liet
.dreigt mis te gaan, niet machteloos heeft af te wach-

ten of het bestuur der betrokken afdeelingsbank wil
1
meewerken om den toestand te redden, maar dat zij

dan de volledige macht in handen krijgt. In de statu-

,ten der volkscrediethanken is namelijk de bepaling
,
1
opgenomen, dat wanneer de directeur van Binnen.-
1
lanclsch Bestuur, gehoord de afdeelingsbank, den Di-
,recteur der Centrale Kas en den adviseur voor Volks-
credietwezen en coöperatie, bij besluit verkkart, dat
•
,,cle afdeelingsbank een saldoverlies heeft dan wel een
deficit dreigt te krijgen, daardoor alle bij statuten
cii
reglementen aan de algemeene ledenvergadering der bank en aan het l)estuur toegekende bevoegdhe-

den overgaan op de Centrale Kas. Deze bevoegdhe-
1
den keeren dan weer bij bestuur en algemeene ver-
gadering terug, wanneer de directeur van B. B., de-
‘zelfde autoriteiten gehoord, l)ij bësluit verklaart, dat
,Jiet saldoverlies is ingehaald dan wel voor een deficit

niet langer behoeft te worden gevreesd.

41 *

s
Uit het vorenstaande blijkt dus du idelijic, dat bij
iIe een tralisati e ii iet hetzelfde, doel is nagestreefcl als
ibij de concentratie van cle particuliere banken in
ta1. van Europeesche landen i.s geschied, t.w. de vol-

1ledige onderwerping van de kleinere banken aan cle
groote, waardoor cle zelfstandigheid van eerstge-
noemde geheel is opgeheven. Integendeel is
voor den
norniaten loop van zalcen
het zelfstandige dagelijk-
jcl1e beheer aan iedere afdeeli ogsbarik gewaarborgd

en neemt de Centrale Kas eerst dan geheel cle teu-
gels in handen wanneer en zoolang een volkscrediet-
fbank een saldoverlies heeft dan wel een
deficit
dreigt
te verkrijgen.

}.)e reden voor deze bijzondere wijze van reorgani-
,satie is gelegen in den bijzonderen aard van liet
yolkscredietwezen in verband met de speciale struc-

tuur der inheemsche maatschappij, welke daarvan het

erediet verkrijgt. De inlandsche bevolking bestaat
nog altijd, behoudens hoogst enkele uitzonderingen,
welke gerust veiwaarloosd kunnen worden, uit kleine
lan dbou vers, non ngdeenden, enz., ivier werkza amhe-
den en niet meer dan locale beteekenis hebben. Dit
geldt voor hen allen, onverschillig in welke omstan-

diheden zij zijn. Neem bijv. de inheemschen, diezi.ch

met de bevolkingsrubbercultuur bezighouden. Er is

geen sprake van, dat deze ook maar in de verste verte

grootbednijven inrichten, welke in modern technisch
en commercieel opzicht behoorlijk ingesteld zijn
0
1)
de markten. De rubberhereidingsfuibnieken ‘zijn in
handen, van Westerlingen of Vreemde Oosterlingen,
doch de inheemschen bepalen zich simpel tot aftap-
i)en en verkoop van het nog in ‘t geheel niet gerei-
nigde product aan opkoopers. En zoo is het met al
hunne economische werkzaamheden: meer dan locale
beteeken,is hebben deze niet, ook al komen de daardoor

afgeleverde producten ten deele (maar dan altijd door
toedoen van niet-inheemschen) op de wereldmarkt.

– Het spreekt vanzelf, dat de afdeelings- en lagere

banken dan ook geheel op een district of dorp zijn in-
geschoten, de eigenaardigheden van dit district en
dorp goed Icennen en zich daaraan behoorlijk aan-
passen; hare werkzaamheden zijn dus ook van localen
aard] en nu ligt het voor de hand, dat de Centrale

Kas niet geoutilleerd is om die locale credietver-

strelckingen, gebaseerd op plaatselijke kennis, geheel
te
kunnen heheerschen.
Onder de gegeven onistan-
digheden zal dus een centralisatie va.n het Volks-
credietwezen nimmer volledig kunnen, geschieden:

in beginsel zal de locale zelfstandigheid der afdee-
lings- en. lagere banken moeten blijven bestaan, ter-
wijl de Centrale Kas slechts invloed zal lcunnendn

690

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTN

31 Juli 1929

behooren te hebben ten aanzien van de algemeene

beginselen, van goed bankbeheer, waaraan alle instel-

li.ngen zich zullen moeten houden. Waar evenwel in
princlpe moest worden vastgehouden aan de zelf-
standigheid der afdeelingsbanken, kon ter vermeerde-

ring van den invloed der Centrale Kas
voor normale

omstandigheden
geen andere weg worden gevolgd dan

liet scheppen ten behoeve van deze Kas van groote
bevoegdheden inzake de benoeming en vervanging

van de administrateurs, die immers de spil zijn van

de afdeelingsbanken.
Eerst wanneer de .inheemsche bevolking er in zal
slagen haar bedrijven te verheffen boven het niveau
van kleinbedrijven, zal pas de tijd kunnen aanbreken
voor een volledige concentratie, zooals Europeesche
landen die reeds kennen. Voorloopig zal het daartoe

echter n i.et kunnen komen.

‘s-Gravenhage.

Mr. D. J.
HursnOFF POL.

DE VRACHTENMARKT GEDURENDE kIET EERSTE

SEMESTER 1929.

De verbetering op cle vrachtenmarkt gedurende de

tweede helft van het afgeloopen jaar, gevolg van een
levendiger vraag naar ruimte van de voornaamste

versehepingscentra, waardoor de beschikbare tonnage

over de diverse markten kon worden verdeeld en
cirukkenci aanbod op één enkel punt vermeden, heeft

helaas geen stand gehouden. Eens te meer is de gun-
stiger tendenz niet meer dan een ,,flash in the pan”

gebleken en de afgeloopen zes maanden waren, hoe-
wel niet zéé uitgesproken ongunstig als het over-
eenkomstig tijdvak in 1028, nochtans allerminst be-

vredigend. Duidelijk blijkt de neergaande lijn uit het
:in het nummer van E.-S. B. van 11 Juli gepubliceerd
overzicht der vergelijkende indexcijfers. .Bedroeg het
index-gemiddelde voor December ji. nog 118,11 pOt.,
sedert den aanvang van dit jaar is het i.ndexcijfer ge-

leidelijk
1
teruggeloopen, zéé dat het gemiddelde voor
Juni slechts 02,1 pOt. bedraagt, weliswaar circa
1. pOt. hooger dan voor de maand Juni 1028, maar
lager dan i.n één der vijf voorafgaande jaren! Van
ccii behoorlijk verspreide vraag, onmisbare factor voor
een gezonde ontwikkeling der vrachtenmarkt, die nu

eenmaal. den steun. eener wisselwerking tusschen de
voornaamste aflaadcentra niet kan . ontberen, was

geen sprake.
Ï.n tegenstelling met de verwachting, dat Noord-
Amerika’s Westkust na een oi:ibevred.igend St. Law-rence-seizoeri op ruime schaal tonnage zou opnemen,
waardoor tal van groote schepen voor verscheidene
maanden aan cle markt zouden worden onttrokken,
varen cle alcioen ingen slechts gen ng in aan tal, ter-
wijl tijdelijke ve:rkeersmnoei lijkheclen hoven dien cru-
stige vertraging in de belading der schepen. te Van-
con ver veroorzaakten. Van Noord-Amerika, Golf vicn
Mexico, Ouha en Santo Domingo was cle vraag al

mccle uiterst beperkt, terwijl Australi,ë zich reedi
spoedig geheel uit de markt terugtrok. Waar ook

Burma en Voor-Indië slechts een zeer matige helang
stelling voor ruimte naar Europa aan den dag legden,

kan het geen verwondering wekken, dat de vrachten
van het Oosten een scherp dalende richting insloegen.
2216 per ton van WestAustralië en 1.8/- per ton
dragvermogen van Bomhay zijn cijfers, die den ree-
ders, wier schepen in de verwachting van bevredigend
aanbod van retourlading naar het Oosten gedirigeerd

waren,
.qevoelige
verliezen laten. Dit geldt in het bij-
zonder voor Australië, waar de havenkosten ondanks
veelvuldig protest van reedersvereeni.gingen in En

geland en elders ieder jaar hooger worden en de laad
prestatie onigekeerci evenredig is aan hetgeen dooi
stuwadoors e.a. verlangd wordt voor de belading in
cle havens van het Gemeenebest. Tevergeefs hebben.

cle vracht,’aartreederi.ien gedurende de achterliggende
niaanden naar een verbetering der vrachten van
écp

der bovengenoemde markten uitgezien. Tevergeefs
vestigden zij hun hoop oj de heropening der vaart op

de . St. Lawrence. Ondanks de aanzienlijke tarwe-
voorraden oude oogst, is Montreal tot dusver volko-
men in gebreke gebleven de verwachtingen eener be-

vredigencie vraag tot redelijk loonende vrachten van
de St. Law’rence naar Antwerpen-Hamburg te ver-

wezenlijkeni. Afcloeningen kwamen en komen ook
thans slechts sporadiseh tot stand en de vracht, aan-

van lcehjk 1.4 clollarcents per lb. voor e.o.w.-afladi ng

hedragend, is geleidelijk gedaald tot 9 dc., een cijfer,

dat den reeders al mede ernstig verlies laat en be-

vrachters nochtans niet tot ontplooiing van grboter

activiteit vermag te prikkelen.

Eén enkele gunstige uitzondering, de lichtende

noot i.n een somber gekleurd tafereel, valt niettemin
aan te w’ijzen. De Riverplate, de laatste jaren
het

toevluchtsoord voor den dakloozen trampreeder –

de lezer vergeve mij deze ietwat gewaagde beeld-
spraak – is gedurende de afgeloopen zes maanden
wederom als redder in den nood opgetreden. IToe het beeld der vrachtenmarkt geweest ware, indien ook de
Laplata-rivier liet voorbeeld der overige markten had gevolgd en de Zuid-Amerilcaansche bevrachters zich
hadden teruggetroicken? Wij vreezen, dat de depres-

sie nog erger ware geweest dan liet jitar tevoren en
dat cle cijfers der opgelegde tonnage alle bestaande
records zouden hebben geslagen. Het totale aantal
schepen gedurende de overzichtsper:iode van Zuid-

Anierilca naar Europa bevracht, bedraagt 604 met

een laadvermogen van 4.636.300 tons, tegen 668 sche-
pen met 4.189.800 tons gedurende de eerste zes maan-
den. van 1928. Van Wales naar Zuid-Amerika wer-
dcii 379 schepen met een totaal laadvermogen van
2.224.100 tons tegen 364 schepen met 2.120.900 tons
gedurende het overeenkomstig tijdvak 1928 bevracht.

Ofschoon dus de tonnenmaat der van Wales naar
Zuid-Amerika niet icoie.n bevrachte schepen een ver-
meerdering van 103.000 tons aanwijst, bedraagt het

exeedent der retourladingen 446.500 tons, hetgeen
wijst op een aanzienlijk aantal schepen, dat in bal-

last naar Zuid-Amenilca is vertrokicen om aldaar voor

Europa te laden. Ondanks het .ruime aanbod van ton-

nage en niettegenstaande het ontbreken van steun
der overige markten, hebben de i’rachten van Zuid-
Amerika zich bij voortduring kunnen handhaven op

een peil, dat weliswaar niet lucratief kan worden ge-

noemd, maar niettemlu. een redelijke marge laat. Een
zeer ongunstige factor is intusschen de huidige sta-
king ii:i de meeste haens in de bovenirivier, waardoor
cle belading der schepen. ernstig oponthoo cl ondetvi ndt
en bevrachtrs en’seeders beiden genéigd zijn het be-
vrachtingstempo te vertragen, totdat een duidelijk in-
iicht in den toestand zal zijn verkregen. Tot dusver
ondervonden. de havens in de benedenrivier geen

noemenswaardigen overlast; cie te vreezen opeenhoo-
ping van ruimte, de mogelijkheid, dat verschillençle

schepen hun cancelling date. zullen misseu, zijn intus-

schen ,,bull points” voor bevraeht?rs.

Was – mët uitzondering van Zuid-Amerika

hot

eerste, halfjaar dus weinig gunstig voor de groote
vrachtvaart, de gang van zaken i.n de korte vaart was
tot dusver over het geheel niet onbevredigend. De
leven.dige vraag naar ruimte voor houtvervoer van
cle Witte Zee, z66 op trip- als time-basis, heeft de

‘rachtn van de Oostzee sedert de opening der vaart
scherp doen oploopen. Het minder ruime aanbod van
schepen, die elders loonend emplooi konden vinden, was oorzaak, dat ook de koleitvrachten van Wales in
de kdrte vaart konden monteeren. Intussehen zijn er
juist de laatste dagen enkele aanwijzingen voor een
iets mindler levendige vraag naar ru.imte van de ‘Witte
Zee; afgewacht dient derhalve of de Oost- en Witte
Zee-vrach.ten zich ook gedurende het verdere seizoen

op lie.t huidige bevredigende peil zullen lcunnen hand-

haven.
.ttn.voorspellingen aangaande den vermoedelijicen
gan vanzaken in het tweede halfjaar willen wij
ons niet wagen. Veel zal afhangen van de vraag naar

ruimte van Montreal. Breidt deze zich voor Augus-

31 juli 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

tus/October-aflading uit, zoodat een behoorlijk aantal

schepen in de St. Lawrence-vaart emplooi vindt dan

zullen ook de overige markten en in het bijzonder
Zuid-Amerika hiervan den gunstigen invloed onder-
gaan. :De zooveel geringer opbrengst van den Zuid.-
Amerikaanschen maïsoogst, di.e met 5.886.000 tons
(v.j. 7.765.000 tons) kleiner is dan in eenig oogstjaar
sedert 1.924-25, doet een niunder groote vraag gedu-
rende de laatste maanden vin dit jaar verwachten en liet is mccle niet liet oog hierop, dat een verruiming

der vraag van de St.Lawrence-rivier gewensclit ware.
Er zijn overigens nog wel enkele lichtpunten aan te

wijzen, die intusschen eerst ten volle tot hun recht
kunnen komen, indien de vraag naar ruimte – niet
langer zooals thans tot één enkele markt beperkt –

zich uitbreidt, zoodat een gezonde wisselwerking ont-
staat en cle vrabhten, dank zij ccii betere verdeeli.ng
der tonnage, allerwegen aantrekken. Ik moge aller-
eerst wijzen op den in Britsch-Indië te verwachten

kleineren oogst, waardoor mede tengevolge der voort-durend stijgende eigen tarwe-consomptie aanvoer van
elders op nog grooter schaal dan verleden jaar noodig
zal blijken. Hier is dus een emhryonale hausse-factor
‘oor de Oostersche markten aanwezig; blijft Austra-
lië echter in gebreke op eenigszins ruime, schaal naar
Europa te expoiteeren en gaan de kolenbevrachti.ngerc
van Engeland naar Australië regelmatig door dan
zal van eenige verbetering van het vrachtenpeil ten-
gevolge van ruim aanbod van tonnage geen sprake zijn. Dichterbij toont de Donau meer bedrijvigheid
cliii sedert langen tijd het geval was; volgens cle jong-
ste oogstnamingen zal weliswaar cle beschikbare hoe-veelheid tarwe slechts voldoende zijn voor eigen ver-
bruik, doch mag gerekend worden met een export-sur-
plus gerst en haver van circa 180.000 wagons, een
hoeveelheid, die grooter is dan in eenig jaar na den
oorlog.

Zoo wisselen licht en donker elkander af. Heeft het
laatste gedurende de achterliggendeizes maanden al
overheerscht en zijn er op dit oogeublik nog geen
aanwijzingen voor een spoedigen triumf van het
licht over de duisternis, waarin de vrachtenmarkt
is gehuld, recleti om te versagen
iS
er niet. De hoop
der vnachtvaartreederijen is thans gevestigd op de

herfstcampagne; moge de gang van zaken gedurende
het najaar even gunstig zijn als in 1928.

Rotterdam, 3uli 1929.

C.
V.

HET ‘VIJFDE CONGRES VAN DE INTERNATIONALE
”

KAMER VAN KOOPHANDEL.

R e c t i f i c a t 1 e. in het nummèr van 24 Juli ji.

kw’am in het verslag van het vijfde congres van de

irtornationale Kamer van Koophandel op pagini 669,
2e kolom, cid volgende passage voor: ,,Besloten werd een
gelukweosch te richten aan het Internationaal Land-

bouwinst:ituut te Rome inzake de onderteekening van
de Oonventie van Rome van 16 April 1929 en van de
wijze, waarop daarbij met de belangen van den inter-
nationalen handel rekening is gehouden. Laatstge-
noemd voorstel was afkomstig van den heer Krelage
en werd eerst na eenige discussie aanvaard.
Twijfel
aan de onpartijdigheid van het Land bouwinstinuut
was de oorzaale van deze oppositie.”
Het hier cursief
gedrukte gedeelte van deze passage dient als niet ge-
schreven te worden beschouwd. S. P.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

HET WEZEN VAN DEN LANDBOUW
EN DE LANDBOUWPOLITIEK IN DE UNIE DER
SOCIALISTISCHE SOWJET-REPIJBLIEKEN.

De heer G. Böse te Heidelberg schrijft ons:
Het l3olsjewrisme voert als onderscheiclingsteeken
onder de sovjetster hamer en sikkel. Dit symbool be-teekent de samenwerking tusschen arbeiders en boe-
ren, beiden als geljkgerechtigdeii de belangiijlste
sten np i leren van den bolsjewisti.schen staat. Steeds
upnienw word t ii erop in officieele toespraken en be-
richten van de Sowjets cle nadruk gelegd. De harde

werkelijkheid en de onvermurwbaarheid van de poli-

tieke, sociale en economische ontwikkeling hebben evenwel tot een ander resultaat geleid. De strijd om
het bestaan van den staat, zoowel naar binnen als

naar buiten, maakte een versterking van het indus-

trieele proletariaat tegen elken prijs noodzakelijk;

hieruit werd de klassebewuste voorhoede van liet
Boisjewisme gerecruteerd, terwijl de boeren op den
duur eerder medeloopers dan dragers. der beweging
bleken te zijn. Het zwaartepunt van de staatshemoei-
ingen kwam dientengevolge van zelf op de indus-

trieele arbeiders te rusten, hetgeen hand in hand

ging met de energieke aanmoediging van het indus-
trialisatieproces in de U.S.S.R., vaak ten nadeele van
debelangen der boeren. –

Ten aanzien van de huitenlandsche handelspolitiek
valt hetzelfde op te merken, daar de noodzakelijkheid
èn van een grooteren uitvoer, vooral van graan, èn

van een stabiele valuta tot maatregelen dwong, die

den boeren tijdelijk gevoelige schade toebrachten.
IM:en denke slechts aan cle requisitie-achtige wijze
van inzamelen van de voor uitvoer benoodigde hoe-

veelheden graan, die levendig doet herinneren aan de
toestanden onder het Tsarisme.

Evenwel moet erkend worden, dat industrie en
landbouw steeds onderling, nauw verbonden zijn en
dat een goede industri.eele politiek (bij’. de fabrica-tie van landbouwmachines, de maatregelen tot dec-
trificatie en het tot stand brengen van een goed func-
tioneerend transportwezen) de voorwaarden schept,

d:ie voor die ontwikkeling van den landbouw van be-

lang zijn, terwijl voorts de buitenlandsche handels-
politiek en de geldpolitiek voor het bestaan der boeren
van groote beteekenis zijn.

Het is de regeering echter tot dusverre niet ge-
lukt deze krachten met elkaar in evenwicht te bren-
gen en die gehoorzaamheid van de boeren aan den
staat bijzonder te vergrooten. 1)it is voor de toekomst

des te ernstiger, daar de landbouw ook lieden nog de
voornaamste hulpbron voor de ontwikkeling van liet
land is. Het is dan ook mogelijk, dat door het ontoe-
reikende van de tot, dusver genomen maatregelen en

door de onzekerheid omtrent den bereiktentoestand,
‘de hoeren, die ongetwijfeld ten opzichte van hun posi-

tie tot bezinning zijn gekomen, zich eens ‘tegen den Sowjetstaat zullen keeren, door een geprononceerci
verlangen :oaar particulier eigendom en het streven

naar een landbouwleiding, die zoo min mogelijk door
den staat wordt belemmerd.
* *
*

De outgonnen oppervlakte bedroeg in 1928 in to-
taal 1.1.6 millioen H.A., waarvau 11.3 millioen H.A.
voor rekening van de afzonderlijke boerenbedrijven
en slechts 3 millioen H.A. voor rekening van de zon-
genaamde staats- en collectieve bedrijven komt. De
met graan bebouivde oppervlakte, speciaal wat tarw’c
betreft, is nog niet zoo groot als v66r den oorlog en
wei 1,5 püt. kleiner dan in 191.3, terwijl de voor in-
dustrieele doeleinden heteelde oppervlakte ten op-
zichte van hetzelfde tijdvak met 33,9 pOt. is toege-
nomen.

De veestapel is in cle laatste jaren sterk gestegen.
In 1928 telde men bij’. 32 millioen paarden (ten op-

zichte van 191.3 84 pOt.) en 67 millioen rundereu
(1.09,5 pOt. in vergeljk:ing met 1913). De waarde van

den hoofdinventaris van den landbouw (vee, land-
bouwmachines en gereedschappen, gebouwen) werd
voor 1.927/’28 op 27,5 m.illiard roebel tegenover 24,7
milliard roebel voor 1925/26 geschat. Voor de l)ruto-
productie van den landbouw wordt voor 1921/28 een waarde van 16,5 milliard roebel opgegeven.

–

*

De veranderigen in de sti’uctuur der landbouw-
‘ledrijven en in de sociale indeeling der boeren ten
ojzichte van de jaren véér den oorlog zijn geenszins
zoo groot, als vaak wordt aangenomen. Gedurende
de laatste tien jaren van het tsaristisch regime be-

692

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31Juli 1929

droeg het aandeel der groote bedrijven, speciaal der

landgoederen, in de bebouwde oppervlakte ongeveer

10 pOt. Onder de revolutie werden de landgoederen
willekeurig verdeeld en eigendeii de hoeren zich

eigenmachtig landerijen toe. De holsjewistische ie-

geering kon slechts geleidelijk weer orde in dezen
chaos brengen, zonder overal indeeling en toewijzing
volgens de principes van sociale gelijkheid te kunnen

doorvoeren. In ieder geval kan van de jaren 1917/20
als van een periode van nivelleering van den boeren-

stand in Rusland worden gesproken.

Sedert de invoering van de nieuwe economische

politiek (NEP) door Lenin, openbaarden zich ten
plattelande, zooals de boisjewistische econoom J. Larin
doet uitkomen, weder aanzienlijke vermogens- en
klasseverschillen. De grootere bedrijven namen in
aantal toe, doordat vele kleinerh door gebrek aan i

werkvee en ]audbouwgereedschappen (of omdat de
hoeren niet geschoold wraren en het hun aan werk-

lust ontbrak) eenvoudig niet in staat waren hun
akkers te bebouwen en derhalve een deel daarvan

aan beter gesitueerden verpachtten.

Het aantal boërenbedrijven steeg na de revolutie
van 16 tot 25 milli.oen. Deze verbrokkeling is de
eigenlijke oorzaak van den achteruitgang van den
verbouw, van graan en staat de invoering van mo-
derne arhe[dsmethoden in den weg. De Sowjets mee-

nen een oplossing uit dit dilemma gevonden te hebt
ben door vorming van collectieve- en staatsbedrijven.

.tet betreft hier wellicht de interessantste poging
van de bolsjewisti.sche landbouwpolitiek om het ge-

stelde doel met de eischen van rationeele leiding in

orereenstemming te brengen.

De collectieve bedrijven zijn vereenigingen van
kleinere boei’derijen, die zelfstandig niet rendeeren,
op coöperatieven grondslag ten aanzien van alle tak-
ken van het bedrijf, waardoor zij in wezen hoven

het ook in andere landen bekende verschijnsel van
inkoop-, productie-, vercoopcoöperaties enz. staan.
Volgens de officieele statistieken was hun aantal op
1 October ji. 37.000. De beteekenis van dezen coöpe-

ratieven landbouw ligt in de stijging van de p’-
ductie van marktgraan, dus in de verbetering van de,

verzorging der Russische volkshuishouding.

De staatsbedrijven zijn direct eigendom van don
staat. Zij moeten tot de allerbeste bedrijven behooren
en profiteoren van de modernste toepassingen op
landbouwgebied. Hoezeer het den Sowjets in hoofd-
zaak om de bevordering van den graanverhouw te

doen
V
is, bewijst de instelling van een specialen vorm
voor deze staatsgoederen, de oprichting der z.g.n.
graanfabrieken, die volgens een breed opgezet plan
zullen worden voltooid. De taak der graanfabrieken is een extensieve graanverbouw op een oppervlakte
van gemiddeld 20.000-50.000 H.A. De grootste
dezer ondernemingen is ,,Gigarit”, i.n den .Noorde-
lijken Kaukasus gelegen, met een oppervlakte ‘.’an
137.000 H.A., waarmede zij, wat de grootte betreft,
alle bestaande landerijen overtreft. Met de Organi-
satie en de bedrijfsleiding van deze graanfabrieken
werd in den herfst van 1928 de ,,Serno-trust” belast,
welke tot dusver 44 Sowjet-hezittingen heeft gein-
stallecrd met een oppervlakte van totaal 1.653.000
H.A. en, volgens berekening der proefstations, met
een bruto-opbrengst van 130.000 ton.
Van officieele zijde wordt er weliswaar steeds op-
nieuw op gewezen, dat de groote bedrijven niet door
opslokking en vernietiging van cle kleinere mogen
v:orcte.n opgericht, doch slechts ten doel hebben deze
te helpen en nieuw leven in te blazen door de nabij-
1-ei.ct van het groote bedrijf. De tegenstand tegen de
indivd.ueele bedrijven kan hierachter slecht verbor-gen worden, alhoewel deze officieel slechts door de
groote boeren (Kulaki) wordt erkend; die menigmaal
onomwonden als de reactionaire en kapitalistische
elementen in het boerenbedrijf worden gequalificeerd
Ten einde den welstand van de. arme en gemiddelde
boeren te verhoogen is het volgende bepaald:

Dé. organisatieiran nieuwe agrarische staats-

bedrijven en de verbetering der bestaande als onder-

steuningscentra voor de individueele bedrijven. De oprichting van nieuwe collectieve bedrijven.
De uitbreiding van een groot net van staats- en

coöperatieie standplaatsen voor machines en tractors.
4.De bevordering van de productie-coöperaties.
Het sluiten van. groote’ verdragen tot verbouw
van landbouwproducten als verbin.dingsvorm voor de
ontwikkeling van ‘landbouw en industrie:
De verhooging van de opbrengst in de kleinere

en heel kleine bedrijven (intensiveering) met behulp
van statsorgânen en coöperaties.
* *
*

Het voor alle bedrijfstakken der Unie der socia-
listische Sowjet-Republieken opgestelde vijfjarig pro-
gramma (1928/’29-19 32f’ 33) toont in bijzonderheden,

welke groote verwachtingen men van de ontwikkeling
van de genationaliseerde landbouvbedrijven koestert.

In den loop dezer vijf jaren speelt de voorziening

met landbouwmachines een groote rol. Na liet ge-
reedkomen van twee ontworpen fabrieken ligt het in de bedoeling jaarlijks .in het eigen land 80.000

tractors te fabriceeren. Bovendien worden den eersten
keer op groote schaal meststoff en verstrekt, teneinde
de producti.e per H.A., di.e een der geringste van
Europa is, te doen stijgen. Voor het genoemde tijd-

vak is een ti.itbreiding be±aamd van de bebouwde op-
pervlakte met 21 pOt. (optimaal 22 pOt.), voor graan
alleen met 15 pOt., voor handelsgewasse.n met 51 pOt.

(optimaal 61 pOt.). De opbrengst per H.A. moet

einde 1932/’33 gemiddeld 17 pOt. (optimaal 25 pOt.)
grooter zijn en die van de veeteeltproducten ge-

middeld 37 pOt. (optimaal 60 pOt.). Voor de uithr’ei-
ding van het aantal graanfabrieken tot 160 met een
areaal van .6.165.000 H.A. zijn 350 millioen roebel

op dê begrooting uitgetrokken.
De opbrengst van de graanfabrieken voor de eerst-

komende jaren is als volgt vastgesteld:
1,929/’30

……….540.000 ton.

1930/
1
31

……….1.295.000
1.931/’32 ……….1.720.000

1932/’33. ………. 2.130.000
Men hoopt in dien tusschetijd 17 pOt. van de
landhouwbevolking in collectieve landbouwbedrijveu

onder te brengen.. Het aandeel der genationaliseerde
boerenbedrijven in de brutoproductie van den land-
bouw bedaagt volgens .het vijfjarig programma in
1932/33 1.2 pOt. (9,3 pOt. voor de collectieve bedrij-ven en 2,7 pOt. voor de staatsbedrijven), voor markt-
graan bedraagt dit cijfer bijna 40 pOt. In het kader
rah deze maatregelen verwacht de Sowrjet-regeering
een verlaging van de tegenwoordige graariprjzen
met 3 pOt. (optimaal 6 pOt.) en van de prijzen van
handeisgewassen met 5 pOt. (1.1. pOt.), waarvoor de
landbouw door een nog grootero daling van de prijzen
van industrieprodcten schadeloos zal worden ge-

steld.
1-let volgende overzicht, dat het aandeel van de

0
J.
.
> >

.0
(1)
–

0
10
010
0f
°Io
0/o

Bebouwde oppervlakte
1927128_ 100
98
2,0
1,0 1,0

totaal

………….
1932/33- 100
86,4
13,6
3,2
10,4

Met graan bebouwde

1
1927128- 100
98,3
Ti
0,8
u,9

oppervlakte
1932133- 100187
,5
12,5
,0
.
9,5

Graanoogst (bruto)
1927128- 1001
97,7
1

2,3
Ti
iT
1932/33- 100
85,4
14,6
3,8
10,8

Landbouwproductie
1927128- 100
92,8
7,2 3,6 3,6

van marktgraan
1932/33- 100
61,8
38,2
10,4
27,8

Totale landbouwpro-
1927128- 100
98,3
17
TT
ii5
ductie

………….
1932/33- 100
88,0
12,0
2,7
9,3

Totale productie van
1
1927128_ 100
95,5
5
il
ö’

den landbouw ……
.
1932/33- 100
79,9 20,1
7,0
13,1

31
Juli 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

693

individueele en genationaliseerde bedrijven in het
landbouwbedrijf van de Unie der socialistische
Sow-

jetrepublieken in de jaren
19271’28
en (volgens het
vijfjarig programma) 1932/’33 weergeeft, bewijst, in

welke mate de staat, ondanks zijn pogingen tot ra-

tionalisatie bij liet bereiken van het gestelde eind-
doel van den wil en de bekwaamheid der inclividueI
werkende boeren afhankelijk is.

In den loop der volgende vijf jaren moet deze ver-
houding zich eenzijdig ten nadeele van de indivi-
dueele en ten gunste der nationale
bedrijven
ontwik-

kelen, waarbij vooral de oprichting van collectieve
bedrijven zal worden aangemoedigd. Tengevolge van
de verarming van breede lagen der kleine boeren

blijft onder liet heerschende systeem niets anders
over dan aaneensluiting op coöperatieven grondslag
of liet opgeven van het zelfstandig bedrijf en het in
loondienst treden bij de bestaande grootbedrijven,
dus afdaling töt het landbouwproletariaat. Of dit
proces, dat de Sowjets trachten te verhaasten, wer-
kelijk tot een grootere productiviteit zal leiden, is
aen tweede vraag.

De in 1.926 door den Raad van Volkscomniissarissen

tigestelde commissie, speciaal belast met het onder-
zoek naar den belastingdruk op de verschillende la-
gen der bevolking heeft, wat dën landbouw betreft,
de volgende indeeling geaakt.

1. Landarbeiders in loondienst (Batraki), iii groote
bedrijven te werk gesteld dus het eigenlijke land-
bon wproletar i aat.

2. Kleine en middenstandboeren die ten hoogste
tijdelijk loonarbeiders als daglooners in dienst hemd.
de z.g.n. dorpsarmen (Bednjaki), die niet vol-

doende werktuigen, vee en land bezitten, de door de
zelfstandige boeren geëxploiteerde groep.

de boerenmiddenstand (Serednjaki), die noch
rideren exploiteeren noch zelf geëxploiteerd worden.

3. Groote boeren (Kulaki), dié loonarbeiders in
dienst hebben.

Tengevolge van de’ ontwikkeling gedurende de
laatste jaren zijn de groepen 1 en 3 in aantal sterk
toegenomen. De staat ziet vanzelfsprekend met een
zekere bezorgdheid naar de versterking van de partij
der groote boeren met hun geprononceerde zelfbe-
wustheid: Dit komt ook tot uiting in de kortgeleden
voorgestelde belastingl.:ervorming, in de verordening
betreffende de algemeene landbouwbelasting en de
belasti ngverlichti iig voor den boerenmiddenstand.
De totale belastingen zullen met 45-55 millioen roe-
bel of ongeveer 1.2-15 pOt. worden verlaagd.
Met
uitzondering van de bedrijven der Kula/ci
wordt van
een uitbreiding van de oppervlakte van een bedrijf
gedurende de twee eerste jaren geen belasting gehe-
ven, terwijl de nieuw bebouwde akkers eveneens vrij-gesteld zijn van liet betalen van belasting. Voorts zijn,
in verband met de juist op dit gebied heerschende
onzekerheid van groot belang, de met deze hervorming
in te voeren mtatregelen tot verlaging der belasting
op melkkoeien en tot belastingverlichting ter vermij-
ding vai verdere versnippering van bedrijven en de
algemeene toezegging, dat voorloopig niet tot be-
lastingverhooging zal worden overgegaan. De lagere
boerenstand, (naar schatting 35 pOt. van alle boe-

renbedrijven) wordt vrijgesteld van de betaling van
belasting.

Het valt niet te ontkennen, dat de bolsjewistische
i.andbouwpolitiek uitmunt door grooten werklust en

een sterken wil de zich voordoende moeilijkheden te
overwinnen. Niettemin verkeert de landbouw in de

Unie der socialistische Sowjetrepublieken in zeer’
moeilijke omstandigheden, waarin slechts door een
stijging van de productie per H.A. verbeteri.ng
kan in-
treden. Of zulks bij dit systeem van principieele uit-
schakeling der individueele bedrijven mogelijk is,
moet juist bij den landbouw worden betwijfeld, daar
hier ondernemingsgeest en particulier eigendom zoo
nauw met elkander verbonden zijn.

AANTEEKENINGEN.

Uit het verslag van de Javasche Bank 1928/1929.

Aan het verslag van den President van de Javasche
Bank is het volgende ontleend:

Opmerkingen over de stabilisatie van het prijsniveau:

Mr. Trip begint zijn verslag met te wijzen op de ver-
anderde.economische structuur van het bedrijfsleven na den oorlog. Het streven van alle bedrijven is gericht op de uiter-
ste efficiency door het betrachten van de grootste zuinig-
heid in de gestie van de verschillende ondernemingen als-
ijiede door het sainensmelten, eentraliseeren, rationaliseeren
en moderniseeren binnen het kader van de betrokken be.
drijfstakken als geheel genomen. Het schijnt niet twijfel-
achtig, dat het beoogde doel niet uitsluitend met behulp
van die procedure is te bereiken. Dit is aan verschillende omstandigheden toe te schrijven, o.a. aan de stijging van
de geldloonen, aan sociale maatregelen en aan de gestegen
eischen, welke de fiscus in verschillende vormen aan de
bedrijven stelt. Juist deze eischen komen, naar de meening
van Mr. Trip, het eerst voor vermindering in aanmerking,
teneinde de grondslagen van de algemeene welvaart en out-
wikkeling te herstellen. J)e algemeene doorvoering van eene op zoo groot moge-
lijke efficiency gerichte politiek, gepaard aan eene beperking
van de al te zware Ovei-heidslasten, moge voor de naaste
toekomst noodig zijn om het voortbestaan van de betrokken bedrijfsgroepen mogelijk te maken of om een verderen ach-
teruitgang te voorkomen, hiermede is het einddoel niet om-
schreven. Dit kan slechts zijn eene aanmerkelijke uitbrei-ding van de werkgelegenhéid, dus van de productie. Dit is
logisch. Het werkelijke wereldbelang toch is gelegen in het
verkrijgeu, ten koste van de geringste opofferingen, van
een zoo groot mogelijken omzet tegen prijzen, welke niet
hooger zijn dan noodig is om aan de arbeidskrachten en
kapitalen, in de bedrijven werkzaam, een behoorlijke beloo-
ning te verzekeren. Wordt door meer economische, op
efficiency gerichte werkmethoden, de mogelijkheid gescha-
pen om op rendabele basis goederen tegen verlaagden prijs in grootere hoeveelheid onder het bereik van de consumen-
ten te brengen, dan kan hierin, dunkt mij, slechts een wel-
daad gezien worden, die het bedrijfsleven aan de wereld
bevijst. Met deze stelling, welker juistheid voor bestrijding niet wel vatbaar is, wordt, naar het mij voorkomt, niet vol-
doende rekening gehouden in de talrijke betoogen, die, als
ik goed zie, de stekking hebben om het verzekeren onder
alle omstandigheden van’ een stabiel prijsniveau te bepleiteti.
Daargelaten de vraag, of het bereiken van het aldus om-
schreven doel niet 5. priori uitgesloten moet worden geacht, ijerzuimen de .zooeven bedoelde betoogen te onderscheiden
tusschen de oorzaken, die tot veranderingen in het prijspeil
aanleiding geven. Het ware, naar mijne meeniug, ten eenen-
niale onjuist en in strijd met het algemeen belang, eene
prijsverlaging als zooeven omschreven te willen tegengaan
of te beperken door een kunstmatig ingrijpen van de zijde
der lichamen, met name de circulatiebanken, die met de
regeling van de geldvoorziening belast zijn. Is deze gedach-
tengang juist, dan dient daaruit de slotsom getrokken te
woj-den, dat ten opzichte van hetgeen pleegt aangeduid te
worden als het handhaven van een stabiel prijsniveau, de
probleemstelling, de nauwkeurige omschrijving van de doel-
einden, welke in het wereldbelang moeten worden nage.
streef d, nog geenszins werd verkregen. Tevens moet dan nti.
worden aangenomen, dat de zooeven bedoelde doeleinden
‘niet kunnen gelegen zijn in de ongewijzigde handhaving van
de indexcijfers der groothandelsprijzen. In het verloop van
deze cijfers komt niet tot uit
.
drukking, aan welke oorzaken
de door dat verloop geconstateerde prijsveranderingen zijn
toe te schrjveii. Deze oorzaken kunnen gelegen zijn in om-
standigheden, die zich los van de geldcreatie ten opzichte.
van de goederen hebben ontwikkeld, – dan wel in die geld.
creatie zelve, doch het verloop der indexcijfers geeft dit
fundamenteele verschil niet weer. Niemand zal durven vol-
bouden, dat het onverschillig is voor de beoordeeling van de
te volgen politiek, of. eene daling van het indexcijfer is toe te schrijven aan eene onvoldoende geldcreatie dan wel aan
eene uitbreiding van de productie.
In het licht van het vorenstaande zal het geen verwonde-
ring wekken, dat, naar mijne meaning, het hierbecloelde
uiterst belangrijke, economische vraagstuk nog allerminst
is uitgeput door cle tot dusver daaraan gewijde publicaties,
zoodat het van groote beteekenis is, dat het Comité Finan-
cier van den Volkenboird zijne voorbereidende oriënteerings-
werkzaamheden voortzet en een nader onderzoek noodig acht véér dat tot liet trekken van bepaalde conclusies kan
besloten worden.

694

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 Juli 1929

Hierbij mag ivel als vaststaand worden aaugelLon)eu, dat
aan liet loslaten van het goud als internationale basis van
het ruilverkeer, niet wordt gedacht. De ontwikkeling sedert
den oorlog heeft boven twijfel gesteld, (lat deze basis voor
nog onbepaalden tijd niet kan worden gemist en dat, viel zij
thans w’eg, de monetaire chaos met alle daaraan verbonden
fuueste gevolgen niet zou te ontgaan zijn.
Dit vooropstellende zou ik willen onderscheiden tusschen
eenerzijds (le situatie in een bepaald land op een gegeven
oogenblik en anderzijds de positie in alle landen, wier geld-

wezen
01)
het goud gebaseerd is, gezamenlijk. Is het even-
wicht tusscheu de koopkracht van het nationale rnilmiddel
iii een bepaald land en die van de nationale ruilmiddelen in
(le voornaamste, andere goudlanden verbroken, dan zal dit
eveuw’icht slechts hersteld kunnen worden door eene wijzi-
ging in de koopkracht van het ruilmiddel in eerstbedoeld
land, dus door prijsverandering. Deze wijzigingen van het
prjsniveadt zullen derhalve de circulatiebanken in de betrok-
ken landen moeten bevorderen en uitlokken teneinde het
verbroken evenwicht te herstellen, zoodat reeds aanstonds
uit dezen hoofde van een absoluut stabiel prijspeil geen
sprake zal kunnen zijn.
Anders staat het ten opzichte van den invloed, dien, over
grootere tijdvakken genomen, een tekort of een overschot
van de goudprodnetie op het algemeene prijsniveau zal kun-
nen oefenen. Hier heb ik derhalve op het oog die prjsver
anderiugen, welke ingrijpende gevolgen hebben ten aanzien
van de maatschappelijke verhoudingen en haren oorsprong
niet vinden bij de goederen doch op een terrein, dat buiten
de goederenproductie gelegen is. Deze veranderingen zouden
in het belang van eene geleidelijke ontwikkeling zooveel
mogelijk zijn te voorkomen en hierop zou ik dan ook voors-
hands alle krachten willen concentreeren. Ook het aldus af-gebakende terrein zal reeds zoovele en zoo groote moeilijk-
heden opleveren, (lat de mogelijkheid om ze te overwinnen,
geenszins bij voorbaat als zeker mag worden aangenomen.
Het is hier niet de plaats om te treden in eene behandeling
van die moeilijkheden, wélke, zooals vanzelf spreekt, culmi-
neeren in het onderkennen van den invloed, dien de ontwik-
keling der goudproductie op het wereldprijsniveau oefent,
en in het nemen van doeltreffende maatregelen om langs
internationalen weg door samenwerking van de groote eir-
culatiebanken en door w’ijziging voor zoover noodik van de
regelingen, die de verplichte metaaldekking van de fiduciatre
ruilmiddelen beheerschen, dien invloed te elimineeren of te
verzachten. Mijn doel is beperkt tot het maken van eenige
opmerkingen, tot welke de kennisneming van hetgeen tot
dusver over het hierbedoelde, uiterst belangrijke vraagstuk
gepubliceerd werd, mij aanleiding gaf.

Economische ontwikkeling vn Nederlandsch-I’n.dië:

Mr. Trip geeft daarna uitvoerige cijfers over de
handelsbeweging van Nederlandsch-Indië, die hem tot
het trekken van de volgende conclüsiën in staat stellen.

Het heeft alle krachten gevorlerd een der allerbelang-
rijkste grondslagen van .de welvaart en ontwikkeling van
Nederlaridsch-Indië, den uitvoer van de landsproducten, voor
erustige verzwakking te behoeden. De factor, welke dreigde deze verzw’akkin’g in het leven te roepen, de prijsdaling, lag
buiten cle eiSen invloedsfeer, aangezien de marktpositie
der zooeven bedoelde producten afhankelijk is van een groot
aantal factoren, welke voor het meerendeel buiten den in-
vloed en de macht van het Indische bedrijfsleven liggen.

Dat de uitvoerwaarde op omstreeks hetzelfde peil van
1924kon gehouden worden, is te danken aan de intensi
veering en verbetering van cle werkmethoden, de veten-
schappelijke voorlichting, de ontginning in het bijzonder
van belangrijke oppervlakten in Sumatra, het ter hand
nemen van nieuwe cultures, met name oliealmen en vezels,
en de uitbreiding, welke de bevolking, gesteund door den
landbouwvoorlichtingsdienSt, aan hare werkzaamheid heeft

gegeven.
Dit alles heeft samengewerkt om de totale, uitgevoerde
hoeveelheden belangrijk te doen toenemen en tevens om
den kostprijs per eenheid van verschillende der belangrijk-
ste producten aanmerkelijk te doen dalen. Deze daling is
verkregen niet door de arbeidsloonen en grondhuren te
drukken doch door maatregelen, welke in zichzelven
•
en

onder alle omstandigheden toejuiching verdienen en de in-
terne positie van het bedrijfsleven versterken. Nederlandsch
Indië heeft dus op agrarisch gebied den weg gevlgd, die
als de eenig juiste en natuurlijke moet aangemerkt worden,
teneinde de producten van het Land op lagere prijsbasi
onder het bereik der consumenten te kunnen brengen.
De prijsdaling heeft de w’instcapaciteit van de onder-,
nemingen voor verschillende, belangrijke producten ongun-

stig beïnvloed. i)oor v66rverkoopei.i, welke op cene lioogere
prijsbasis plaats voirderi, is deze invloed nog niet ten volle
tot iiitctrukkiiig gekomen. Dc zooevwl bedoelde vermindle-
rug van dcii kostprijs w’as ten aanzien vati die producten
niet voldoendle om de gevolgen van de prijsdaling te compen-
seeren. Het kapitaal, dat in Nederlandsch-fndië gernves-
teerd is, zag dus zijne belooning inkrimpen.
De terugslag van deze inkrimping op de Overheids-
middelen, voorzoover deze van de ondernemngswinsten af-
hankelijk zijn, deed zich nog niet ten volle gevoelen. Zulks
geldt met name ten opzichte van dc sterke prijsdaling in
1928.

Het deel van de opbrengst der uitgevoerde onderne-
iningsproducten, lietw’elk in het Land bleef, nam toe. Zulks
was het rech.tstreekseh gevolg van het meerdere werk, dat
de grootere productie eischte, zoou’el voor cle eigenlijke ver-
werking als voor het vervoer, voor de uitbreiding van
fabrieken en andere localiteiten en van de outillge. Hierbij
komen de w’erkkrachten voor de ontginning in Sumatra,
voor den bouw en de exploitatie der nieuwe suikerfabrieken
van de Handelsvereeniging Amsterdam en voor andere der-
gelijke doeleinden. Het lijdt dan oogeen twijfel, dat de be-
dragen, welke aan arbeidsloonen, grondhuren e.d. aan de
bevolking betaald worden, sedert 1924 eene aanmerkelijke
stijging vertoonen. Gegevens, die ook slechts eenigszins op volledigheid aanspraak kunnen maken zijn hieromtrent niet
beschikbaar. Wel is bekend, dat dé suikerindustrie in 1914
een gezamenlijk bedrag van
f
118.520.000 aan bonen, leve-
ranties en grondhuren aan de bevolking betaalde tegen een
totaal van ongeveer
f
125.180.000 in 1927, welk bedrag, naar
met zekerheid mag aangenomen worden, voor 1928 niet on-
belangrijk hooger zal geweest zijn. Het aantal contract-
arbeiders is ter Oostkust van Sumatra: in de laatste vijf
jaren toegenomen met 102.462, hetgeen eene vermeerdering van consumptieve koopkracht geeft van ougever
f
7.700.000

per jaar. Naast de zooeen bedoelde vermeerdering van koop-
kracht staat die, welke voortvloeit uit de toegenomen eigen
werkzaamheid der Inlandsche bevolking. Deze werkzaam-
heid op agrarisch gebied, heeft, ondanks haar extensief
karakter, in de hierbedoelde periode krachtig bijgedragen
om de gevolgen van de prijsdaling der exportproducten op
te vangen. De waarde vân de uitgevoerde bevolkingspioduc-
ten steeg van i 924-1927 met
f
78.000.000, die van den
export der ondernemingsproducten daalde met
f
68.000.000.

Neemt men voorts in aanmerking, dat met ingang van
1 Januari 1927 het hoofdgeld, geheven ter vervanging van
de heerendiensten in de Gouvernementslanden op Java en
Madoera, werd afgeschaft, hetgeen een jaarlijksch bedrag
van rond
f 11
millioen ter vrije beschikking van de bevol-
king liet, dan kan het geen verwondering w’ekken, dat liet
Inheemsche deel der samenleving, ook afgescheiden va.n de
abnormale baten, w’elke in de Buitengewesten tijdens de
hoogconjunctuur voor rubber genoten werden, zijne contante
mitidelen belangrijk zag toenemen.
Hieraan is ongetwijfeld voor een groot deel de stij-
ging toe te schrijven van den invoer van consumptieve goe-
deren, die ik voor Java en Madoera op een bedrag van
ongeveer
f
83 millioen becijfer.
Daarnaast staat de nog grootere toeneming van den
import van productiemiddelen. Voorzover deze noodig zijn
voor de winning en verdere behandeling van de grootere
hoeveelheid producten, draagt die toeneming een permanent
karakter. Zulks is echter niet het geval ten aanzien van
den invoer van kapitaalgoederen, die tijdens de periode van
uitbreiding en nieuwe kapitaalsbelegging een groot bedrag
vertegenwoordigen, doch, naarmate clie periode ten einde
loopt, in beteekenis achteruitgaan.
Het tijdperk van 1924 t/m 1928 omvat eenige jaren
van hoogconjunctuiir door de sterk gestegen prijzen van de
groote producten, in liet bijzonder van rubber en tin. De
laatste jaren echter brachten eene nog belangrijk sterkere
daling van die prijzen en daarmede de noodzakelijkheid vaul
een aanpassingsproces, dat tot dusver boven verwachting
bevredigend verloopen is, doch nog niet geheel werd door-
gemaakt.

Stcsa.tsfiasanciën.:

Van bijzondere beteekenis zijn in dit verslag de be-
schouwingen van den President van de Javasche Bank

over den toestand van de openbare financiën in We-

derlandsch-indië.
Ten eindle de toekomstige ontwikkeling zoo goed moge-
lijk te kunnen heoordeelen, dient de.loop der uitgaven, en
die der middelen gedurende de jaren 1924 t/in 1928 nader
overwogen te worden.

31-
Juli 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

695

Zit i vete gewone u i tgaven. Oiitvuigsteit gewoneu
dienst.
1924 . ……..

f•401.702.000

f494.412.000
1925 ………

417.744.000

524.722.000
1926 ………..441.693.000

532.847.000
1927 ………..470.545.000

512.388.000
1928 ………..503.950.000
1
)

544.022.000

i.ntiisscheu behoeven voor een zuiver beeld de voreustaan-
cle cijfers cenigh correcties en ivel in dieji zin, dat de baten
tuit bijzondere,-i thans weggevallen, bronnen, t.w. de afge-
schafte proclucter belastingen en de oorlogswinstbelastiiigen
zoowel in 1 ndië als in Nederland, uitgeschakeld worden,
waartegeuover, cle extra-sehulddelging in 1928 ten bedrage
van
f
13.000.000 in mindering van de uitgaven dient ge-
hrttclit te worden.
:0e cijfers
zijn
dan cle volgende

Zuivere gewone Ontvangsten ge-

Batige
uitgaven.

iÇonen dienst,

saldi.
1924 ……f401.702.000

f473.394.000

f71.692.000
1925 ……..417.744.000

499.424.000

81.680.000
1926 ……..441.693.000

532.754.000

91.061.000
1927 ……

470.545.000

511.750.000

41.205.000
1928 ……

490.950.000

521.813.000 –

30.865.000

De batige’saldi zijn iii liet algemeen en bijna uitsluitend
te danken aan hetgeen de belastingen en de baten uit tin
hoven de raming opbrachten.
i)e bovenstaande cijfers wijzen
01)
cene voortgezette nacle-
ring van het peil der uitgaven tot dat der ontvangsten.
i)e eerste stegen met
f
89.248.000, de tweede daarentegen
slechts niet f48.419.000. Vooral de laatste twee jaren,
:1927 en 1928, zijn in dit opzicht opmerkelijk. Terwijl de
uitgaven in deze twee jarén toenamen met
f
49.257.000 of
met 11,15 pCt., daalden de ontvangsten in hetzelfde tijdvak
niet
f
10.941.000 of met 2,05 pot.
Het tweede feit, dat uit de opgenomen cijfers naar voren
treedt, is liet wegvallen van de reserve, die in de tinbaten
gelegen was. De daling van den marktprjs van dit artikel,
gepaard aan de opvoering van den prijs, welke aan de
raming ten grondslag gelegd werd, kon bij verre na niet
worden goedgemaakt door de uitbreiding, welke aan de
prodrictie werd gegeven. Van het met opzet te laa.g ramen
van cle baten uit de z.g. producten der ,,verzamelnijverheid”,
zooals in de jaren 1912 t/nh 1916 en ook in de jaren 1924
tint :1927 plaats vond, is derhalve geen sprake meer.
Hetzelfde geldt ten aanzien van de overige gewone niicl-
delen. Dat cle belastingen in 1928 een bedrag van

f
28.204.000 boven de raming opbrachten, is in hoofdzaak
te danken aan de onverwacht hooge baten uit cle invoer-
rechten en aan den invloed, dien de toeneming van de koop-
kracht der bevolking ook op andere middelen heeft geoefend.
Over dit surplus van
f
28.200.000 is door opvoering van cle
ranuing voor 1929 reeds tot een bedrag van f15.200.000 be-
schikt, zooclat, wanneer het hooge peil, hetwelk de onvang.
sten uit cle belastingen in 1928 vertoonden, gehandhaafd zou
blijven, cle marge boven de raming in het loopende jaar tot
f 13.000.000 zal worden teruggebracht en in 1930, in ver-
band met het automatisch accres der uitgaven, naar te ver.
wachten is, geheel zal worden verbruikt.
Ook wat de zuivere gewone lancisuitgaven betreft, valt
cciie kentering in de laatste jaren te constateeren. In de
jaren 1922 tot en met 1925 bleven de werkelijke uitgaven
als luerbedoeld beneden de aanvankelijke ramingen. Deze
,.iiieevailers” bedroegen in

1922 ……….
f
14.406.000
1923 ………….. 25.087.000
1924 …………24.020.000
1925 …………11.744.000
Tn de drie volgende jaren deed zich het tegenovergestelde
i’oor en heliepen de ,,tegenvailers” in:

1926 ……………….. …..
f
5.446.000
1927

………………………19.530.000
1928 (voor zoover thans békend)

4.682.000
cEet liet voreitstaande kan, dunkt mij, volstaan worden
out te couiclucleeren, dat noch aan de zijde der uitgaven noch
aan clie der inkomsten van liet opzettelijk creëeren vaal vei-
ligheidsmarges meer sprake, is. Slechts wanneer het totaal
der middelen, in vergelijking met 1928, niet slechts geen
teruggang maar zelfs een accres mocht vertoonen, zal liet
mogelijk zijn om dcii gewonen dienst, op zijn huidige basis,
zonder tekorten te doen sluiten. Dat een zoodanig verloop
der middelen, naar mijne overtuiging, op zijn minst geno.
mcii, onzeker moet geacht worden, zal ik, na de hierboven
1)
Bij de berekening van dit bedrag is toegevoegd f 10
millioen wegens uitgaven, die alsnog ten laste van 1.928
zullen te brengen zijn.

‘ecrgegeveii. (ipiiierkiiugcui nve.r de, economische vooruitzich-
ten voor de iiaastc toekoitist, wel niet itacler behoeven te
iutotii’ecrerc .. l3lijkeii die opmerkingen in dc werkelijlelicicl liare bevestiging te viiicleii, nioet dus inderdaad het Neder-
landscli-.[j]dljsch bedrijfsleven eenige jaren .loormaken van
verdere hanpassing aan liet dalende prijsniveau en van be-
zwaren, die cle afzet zijner producten op de wereldmarkt
ondervindt als gevolg van de overproductie en van dc be-
lemmeringen, door andlere landen kunstmatig in het leven
geroepen, dan iitoet gevreesd worden, dat cle Landshuisliou-
diugin haar budget, zooals dit thans is samengesteld, geen
mogelijkheid vindt om den daaruit voortvloeienden druk te
weerstaan.

Bij de bovengeschetste budgetaire ontwikkeling heef t de
Regeering geen voortgang gemaakt met de saneering valt
den buitengewonen dienst.

Aan den anderen kant zijn in de laatste jaren eenige
besluiten genomen, welke niedebrecigen, dat de buitengewone
dienst welke, ten bate vai den gewonen, reeds zwaarder
belast was dan met gezonde beginselen van financieel beleid
viel overeen te brengen, nog verder bezwaard werd met tuit-
gaven, die vOOrdien onder de gewone uitgaven gerangschikt
werden. Met ingang van 1927 werden de bedragen voor
,terugkoop van particuliere landerijen, welke in vorige jaren
voor 1/3e op den gewonen dienst werden geboekt, ten volle
gebracht ten laste .van den buitengewonen dïènst. Deze
dienst werd verder in 1929 voor het eerst belast met eeue
categorie van uitgaven, clie, volgens de vOOr dat jaar gel-
dende beginselen, op den gewoncn dienst thuis behooren. Ik
heb hierbij op het oog de uitgaven voor cle z.g. pioniers.
wegen, die zonder meer ten laste van den leeningsdienst
geboekt worden en dientengevolge over niet minder dan
veertig jaren zullen worden verdeeld.

Financieele perspectieven:

In het voorafgaande is uitsluitend rekening gehouden met
de cijfers van de jaren tot en met 1928. Wat intusscluen
iit de ontwerp-begrooting voor 1930 reeds bekend werd,
stemt weinig optimistisch. Blijkt het bericht juist, dat de
raming van de tinbaten is gesteld op
f
150 per picol, daii
valt reeds hieruit te coneludeeren, hoe moeilijk de budgetaire
Positie, als consequentie van cle politiek der laatste jaren,
is geworden. De huidige marktprijs van tin kan reeds ge-
ruimen tijd in geen geval eene hoogere raming dan valt
f
140 per picol rechtvaardigen. Ook deze lagere raming
zou intusschen geenszins voldoen aan de eischen, welke,
nog afgescheiden van cene doelbewuste en naar mijne mee-
ning noodzakelijke reserveeringspolitiek, gesteld moeten
worclen aan de raming va.n de baten uit een artikel, ten
aanzien waarvan overproductie geconstateerd moet worden
en eene verdere prijsdaling, zoo niet onvermijdelijk, toch
hoogst waarschijnlijk schijnt.
Volgt de Regeering dezen weg, dan zal niet slechts van het opzettelijli creëeren van de noodige veiligheidsmarges
en van het saneeren van den buitengewonen dienst geen
sprake meer zijn, maar zal het budget bovendien een spe-
enlatief karakter verkrijgen, zoocjat, zelfs op de basis van de huidige verdeeling tusschen gewone en buitengewone
uitgaven, een sluitende gewone dienst niet langer bestaat.

– – Beteelcenis
en wenschelijichejd van de Gold-Exchange
Standard:

Naar het mij voorkomt lieef t het afgeloopen jaar het in-
zicht doen veld i’innen, dat het geen aanbeveling verdient,
buitenlandsche wissels en saldi toe te laten tot de minimum-
dekking van de direct opeischbare verplichtingen der circu-
latiebanken. De aandrang om met deze faciliteit – zij het
geleidelijk – te breken, heef t, dunkt mij, veld gewonnen.
Het zal, na hetgeen ik ten vorige jare over dit punt deed
opmerken l), geen verw’oudering wekken, dat mi. aan dien
aandrang gevolg behoort gegeven te worden. Geschiedt zulks
en geldt tevens de verplichting der centrale banken in lan.
den waar de Gold-Exchange standaard – is aanvaard, om
goud af te geven wanneer de wisselkoersen op liet buiten.
ltncl daartoe aanleiding geven, dan schijnt mij elke recht-
Matige grief tegen het vasthouden aan dien standaard voor
landen, wier positie geen vrije goudmarkt vereischt, te zijn
eggevahlen. Met pame kan er cian geen reden bestaan om
de circulatiehanken dir landen wettelijk te beperken in
liare gestie ten opzichte van de bedragen, welke’ zij tijdelijk
in buitenla.ndsche wissels of saldi wenschen te beleggen.
De verplichte goudafgifte zoodra liet inteinationale verkeer
daaraan behoefte blijkt te liebbn, zoodra dus de visselkoer.
sen op liet buitenland zoodanig zijn gestegen, (lat liet vol-
doen aan internationale verplichtingen tegen die koersen
duurder uitkomt dan het koopen en zenden vaii goud, vormt

1) Zie E.-S. 13. vaii 1 Aug. 19g8.

S.

696

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 Juli 1929

hier hei onontbeerlijke, maar tevens het alleen noodige cor-
rectief. Wordt aan dit correctief vastgehouden, dan behoeft
geen vrees gekoesterd te worden, dat de van verschillende
zijden verwachte goudschaarschte geaccentueerd zal worden doordien in landen met den Gold-Exehange standaard kunst-
matig goud zal worden vastgehouden en aan het interna-
tionale verkeer zal ônttrokkcn worden. Integendeel meen ik,
dat de circulatiebauken dier landeu, worden zij in den aan-
koop van buitenlandsche valuta niet beperkt, zullen kun-
iien medewerken om het onnooclig opzameleii van goud in
hare kassen te voorkomen door in omstandigheden, welke zonder haar ingrijpen – tot goudtoevloeiing zouden leiden, hare aankoopen van buiteulandsche valuta op te voeren en
zoodoende de wisselkoersen te houden boven het punt, waar-
op goudinvoer voordeel zou afwerpen.
.1k meen dus, dat op het hierbesproken punt geen verder
gaande voorzieningen in aanmerking kunnen komen dan
deze, dat, voor zoover noodig geleidelijk, gebroken worde
met de af te keuren faciliteit, welke toestaat gouclvorderin-
gen op het buitenland als deel van de minimum-dekking
van de direct opeischbare verplichtingen aan te merken.

De eerste betalingsbalans van Ned.-Indië.

Als
mededeeling No.
68
van het Centraal Kantoor

voor de Statistiek te Weltevreden
is
de betalings-
balans van Nederlandsch-Indië in
1926
en
1921
ver-
schenen.
In de inleiding wordt vermeld, dat bij de samenstel-t

ling van deze betalingsbalans het schema gevolgd is, t

dat hiervoor door den Volkenbond werd opgesteld.i

Evenwel bleek het wenschelijk, in verband met de
bijzondere geaardheid van Nederlandsh-Indië, van

dit schema op enkele punten af te wijken.
Hoewel deze eerste publicatie vanzelfsprekend nog
als zeei
–
onvolledig kan worden beschouwd, wint zij

niettemin aan beteekenis, doordat het Centraal Kan-:
toor van den beginne af overleg heeft gepleegd met’
andere lichamèn, zooals bijv. met de Generale Thesau-

rie en de Javasche Bank, terwijl bovendien andere

autôriteiten welwillend inlichtingen verschaften.

Tengevolge van het buitengewoon ingewikkeld be-

talingsverkeer is het niet mogelijk een betalingsbalans

absoluut nauwkeurig samen te stellen. Zelfs een beta-
lingsbalans als van de Vereenigde Staten, een land,

dat over uitnemend geoutilleerde statistische dien-

sten beschikt, wordt steeds met veel vocirbehoud uit-

gegeven.
Uit den aard der zaak moest daarom. ook voor Ne-derlandsch-Indië worden volstaan met een betalings-
balans, die niet weinig posten bevat, welke hoogstens

bij benadering juist zijn en zelfs enkele, die alleen
daarom met een bepaald cijfer zijn opgenomen, omdat
zij – hoewel onbekend wat den omvang aangaat
uit den aard niet mogen worden gemist. Met het oog

hierop waarschuwt het verslag tegen het zonder mee

trekken van cGnclusies uit de gepubliceerde cijfers

omtrent de economische positie en ontwikkeling van

Nederlandsch-Indië.

IDe eerste betalingsbalans over cle jaren
1926
en
1927

‘vindt men hieronder afgedrukt.

Om een greep uit de vele moeilijkheden -te doen, clie
men bij het opstellen van deze betalingsbalans onder-

vonden heeft, geven wij hieronder enkele toelichtin-

gen bij de posten van de betalingsbalans van
1926

weer.

Ontvangsten.

–
S’peciën.

De export van speciën per postpakket is niet bekend.
Evenmin is bekeud cle export van bankbiljetten; er bestaat
echter reden om aan te nemen, dat geëxporterde bankbil-
jetten zeer spoedig naar Indië terug vloeien.

Nieuwe kapitaalbeleggingen.

Taxatie aan de hand van emissiestatistieken geeft vele

moeilijkheden.
Behalve, dat de inschrijvingen op vele emissies zoowel in
als buiten Nederlandsch-Indië openstaan is het voor den
buitenstaander in vele gevallen onmogelijk om te beoordec-
len of uit dç emissie werkelijk ccii claim voor indië voort.
vloeit.
Vele emissies van aa.ndeelen in cultuurondernemingen
worden uitgegeven om reeds bestaande ondernemingen van
maatschappijen, waarvan de hoofdzetel buiten Nederlandsch-
Indië gevestigd is, of van buiten Nederlandsch-Indië geves-
tigde personen, aan te koopen. De vraag is nu ivat doet de
verkooper met de, direct of indirect, uit de emissie verkre-
gen opbrengst. Wordt deze opbrengst naar Indië geremit-
teerd en aldaar belegd, of. voor aflossing van in Ned.-iudië
loopende schulden gebruikt, dan behoort de emissie inder-
daad onder het hoofd ,,Nieuwe kapitaalbeleggingen” op de be-
tiilingsbalans voor te komen. Wordt de opbrengst echter door
den buiten Necl.-Indië wonenden verkooper in het buiten-
land gelaten, clan heeft de emissie niets met de betalings-
balans te maken. De financieele zijde van de transactie gaat dan buiten Nederlandsch-Indië om.
Meer dan een zeer ruwe taxatie is het bedrag van
f45.000.000 in de betalingsbalans, onder liet hoof cl ,,Nieuwe kapitaalbeleggingen” opgenomen, niet.

Ci-ediet op korten ternsjn en vlot tende saldi.

Neemt de credietverleening op korten termijn door het
buitenland aan Nederlandsch-Indië toe, dan heeft de toene-
ming hetzelfde effect voor de betalingsbalans als nieuwe
kapitaiiibeleggingen van langeren duur. Een post credietver-
leening door het buitenland op korten termijn moet dus on-
der
ciC
ontvangsten (uitvoer) op cle balans voorkomen.
Toeneming van de crcdietverleening van Nederlandsch-Indië aan het buitenland heeft hetzelfde karakter als de op
de betalingsbalans voorkomende post aankoop van effecten
en moet dus in de balans verwerkt worden onder uitgaven
(invoer). Beiden zijn overmakingeri naar het buitenland met
als oorzaak geldbelegging.
Het omgekeerde is het geval, wanneer de credietverleé-

–

Betalingsbalans van Nedrlandseh-Indië in millioenen guldens.

Uitgaven (invoer).

119261 1927

11
Ontvangsten (uitvoer).
1926
1
1927

895
9041
1.588
8
1.635
7
29
23
2
1
36
40
45
32
Aankoop van effecten en beleggingen in het.
8
49 49
8
4

Invoer van goederen

…………………..

Dividenden

van

cu
lt
uur
maatsehappijen

en
90
–
88

Uitvoer van goederen

…………………..

Uitvoer

van

goud

………………………

Uitvoer va

zilveren

speciën

…………….

Crediet op korten termijn en vlottende saldi

4

71
–

Invoer

van

goud

……………………….

Schulddelging

…………………………

winsten

van

particuliere

cultuuronderne-

Nieuwe kapitaalbeleggingen ……………..
Staatsontvangsten

in

Nederland

…………
het buitenland

………………………

Interest

………………………………

Dividenden andere naamlooze vennootschappen

187

132 162 134

Toeristen

……………………………..

mingen

……………………………

Handelswinsten van

particulieren

(niet in-
2
5

25

zetenen)

……………………………

Tantidmes

…………………………..
40

37
–

Kosten in het buitenland

……………….20
20
47
– –

Verlofgangers,

delegaties,

pensioenen

(met

uitzondering

van

die

ten

laste

van

de

Scheepvaart

…………………………

Mekkagangers

………………………..

staatsbegrooting en buitenlandsche fondsen)
50 50

20

.20
66
Staatsuitgaven in Nederland …………….59
Crediet op korten termijn en vlottende saldi
–
18
–

Onopgehelderd verschil
91
4

–

–

–

.

– 11.72611.687
11
1.72611.687

31 Juli 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

697

ning door het buitenland aan Nederlandsch-Indië afneemt,
clan behoort deze afname onder cle uitgaven (invoer) op de
balans voor te komen.
Neemt de credietverleening van Nederlanclsch-Inclië aan
het buitenland af, dan komt dit onder de ontvangsten
(uitvoer) op de balans.
Zijn de posten credietverleeningen op korteii termijn op
de balausen van de meeste landen in hoofdzaak bankere-
clieteit, in Indië is dit eenigszins anders, hier doen ook
cultuurmaatschappijen op omvangrijke schaal aan cle crediet.
verleening aan het buitenland mede. Vele in Indië ver-
kende cultuurmaatschappijen houden omvangrijke vlotteucle
saldi aan bij hun hoofdkantoor buiten Ned.-lndië, die aldaar liquide worden uitgezet. De redenen van het aanhouden van
deze groote bedragen buiten Nederlandscli.Iudië zijn veler.
lei; de geheele of een deel van de opbrengst van een nieuwe
emissie of de opbrengst van verkochte producten is in
indië voor het bedrijf nog niet noodig en kan in het bui-
tenland beter liquide belegd worden, de winst wordt in het
buitenland tijdelijk uitgezet in anticipatie van aldaar uit
te keeren dividenden enz.
Het bedrag van
f
71.000.000 kan echter niet op eenige
volmaaktheid bogen, integendeel, het werd uit zeer incom-
plete gegevens samengesteld; niet alle banken verstrekten
opgaven, en de toe. of afnemiug van de vlottende saldi
van een zeer onvolledig aantal cultuurondernemingen we”d
getaxeerd.
U i t g a v e n.
9chuldcZel ging.
Het getaxeerde bedrag van
f
36 millioen is als volgt
samengesteld:
aflossingen op staatsschulclen en leeningen te
Amsterdam genoteerd ………………..
f
33.000.000
aflossingen op deze fondsen in Nederlandsch.
Indië

……………………………….4.000.000

f
29.000.000
aflossingen op andere leeningen ……………7.000.000

f
36.000.000

Aankoop effecten en belcggingen in het buitenland.

Deze post heeft voor Ned.-:[ndië een zeer speciaal karak.
ter. In tegenstelling met gelijkluiclende posten op de balan-
sen van andere landen bestaat het overgroote deel van
dezen post voor Ned.-Inclië.niet uit aankoop van aandeelen
en obligaties van buiten Nederlandsch-Iudië werkende maat-
schappijen en publiekrechtelijke lichamen, maar juist uit
aankoop in het buitenland van indische aandeelen en obli-
gaties.
De in Indië werkende Europeanen hebbeft uit den aard (Ier zaak eenige voorliefde voor Indische waarden en be.
leggen daarin bij voorkeur hun spaarpenningen. Wordt
eenerzijcls het Indische fonclsenbezit in handen van niet-
ingezetenen van Nederlanclsch-Indië kleiner door terug-
koop, anderzijds neemt dat fondsen-bezit steeds toe, doordat
velen na het bereiken van een zekeren leeftijd hun revenuen
in Europa gaan verteren. De aankoop van Indische effec-
ten in het buitenland of van andere beleggingen in heb
buitenland behooren op cle betalingsbalans thuis onder de uitgaven (invoer). Het vertrek
01)
zichzelf van vermogende
ingezetenen uit Ned.-Indië, hoe belangrijk dit verschijnsel
voor Indië ook moge zijn, heeft geen onmiddellijken invloed
op de betalingsbalans. Slechts (le revenuen van (Ie gerepa-
trieerden uit hun Indische fondsen-bezit of anderszins
komen op cle betalingsbalans voor.
Teneinde een al te wilde taxatie van dezen post te voor-
komen, is zij gebaseerd op een rationeel percentage van
de belastbare inkomens van de Europeanen.

Diidenden en particuliere VinSten
VCfl
Cultuuronder-
nenlingen.

Voor het bepalen van het bedrag, dat door cultuurmaat.
scha.ppijen aan dividend is uitbetaald in 1926, dus over
het boekjaar 1925, werd het dividendbedrag van een zeer
groot aantal suiker., rubber-, tabak-, thee. en koffie-maat-
schappijen opgeteld. Daarnaast werd ook de productie in
1925 van dezelfde maatschappijen begroot.
Negen en zeventig millioen gulden dividend werd uitbe-
taald door ondernemingen, die gezamenlijk produceercien
1).

pim. 50 pCt. suikerproductie van Ned..Indië,
24 ,, – ondernemingsrubberproductie Ned.-Indië,
21 ,,

theeproductie Ned.-Indië,
27 ,,

,,

koffieproductie Ned.-Indië,
92 ,,

Deli-tabakproductie Ned.-Indië,
25 ,,

,,

Java-tabakproductie Ned..Indië.

Aan de hand van deze cijfers kan het totaal van de in

) Inclusief opkoop voor zoover bekend.

het buitenland betaalde dividenden van cultuurmaatschap-
pijen en winsten van cultuurondernemiugen in particulier
bezit getaxeerd worden, rekening houdende met liet feit,
dat een klein deel van de dividenden en van de winsten
van de onderneiaingen in particulier bezit in Indië wordt
ontvangen en verteerd. Onderstaand staatje geeft
een niet
van allen grond ontbloote
taxatie op grond van bovenge-
noemde gegevens van de buiten Nederlandsch.Indië betaal-
de dividenden, in totaal gevende een bedrag van
f
187.000.000.
Ter vergelijking werd de taxatie door tien Ondernemers-
raad
i)
van (le belastbare wij.ist van alle belastingplichtige
(altuurvennootschappen
ernaast geplaatst.

T.xatie van in
Taxatie totaal

het

buitenland
belastbare

winst

betaalde dividen-
van

naamlooze

tien

en

winsten
vennootschappen

van particu-
volgens advies

heren,
ondernemers-
raad.

Suiker ……..
…….
f
53 millioen

f
94

millioen
Thee en koffie ………22

45,3
Rubber

…………..,, 80

,, 150
J)eli-tahak …………..22

,, 27
Java-tabak en diversen ,, 10

,, 19,9

Totaal ……
.
f
187 millioeu

f
336,2 millioen

Aannemende, dat de totale winst van 336,2 millioen gul-
den voor 300 millioen gemaakt werd door vennootschappen,
waarvan de aandeelen buiten Nederlandsch-Indië gehouden
worden met verwaarloozing van de winsten van onderne-
mingen in particulier bezit, dan is de dividendtaxatie pl.m.
62 pCt. van deze winsttaxatie.
Dit lijkt rationeel, temeer waar de directies van de sui-
ker-, tabak- en rubbercultuurmaatschappijen op het oogen-
blik van divideuddeclaratie wisten, dat het resultaat in het
jaar 1926 aanmerkelijk bij het vorige ten achter zou blij-
ven, hetzij door lagere productie, hetzij door een lagereii
prijs.

Verlof gen gers, delegaties van ingezetenen aan personen in het buitenland verblijvende, pensioenen met uitzondering
van die ten laste van den Staat en buitenlandse/je fondsen.
Ook de taxatie van dezen post ad
f
50.000.000 is min of
meer een slag in de lucht.
Het is in Nederlaudsch-Indië gebruikelijk Europeesche
employé’s om de pl.m. 6 jaar een Europeesch verlof toe
te kennen met behoud van salaris. De uitgaven van de ver-
lofgangers zijn meestal aanmerkelijk hooger dan hun salaris.
Vele ingezetenen van Nederlandsch-Indië hebben studec-rende kinderen soms ook een echtgenoote of andere familie
in het buitenland, waarvoor maandelijks geld wordt over-
gemaakt.

Indexcijfers van groot- en kleinhandeisprijzen in Nederlandsch-Indië.

De maandstatistiek 1929 No. 3 van het Centraal
Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden bevat o.m.

het volgende:
Invoer. De
serie van de invoerartikelen omvat 72 ar
–
tikelen, welke in vijf groepen zijn verdeeld.
Bij de groep Textiele goederen deed zich gedurende Janu-
ari, Februari en Maart slechts één prijsverancicring voor.
De prijs van ruwe supers steeg van
f
5.83 tot
f
6.33,
waardoor het groepsindexcijfer van 171 op 172 kwam.
Het indexcijfer van de groep Levensmiddelen daalde van
150 in Januari tot 149 in Maart. De prijzen van buiten-
landsche rijst waren lager. De prijs van Rangoon rijst be-
droeg in Maart
f
13.75 tegen
f
14.37 in Januari. Deze
daling is waarschijnlijk een gevolg van het aan de markt
komen van den nieuwen oogst.
De prijs van Australische ham daalde van
f
3-50 in Ja-
nuari tot
f
3.30 per KG. in Maart..
Door de verhooging van den prijs van rood bladkoper
van
f
121.43 per 100 KG. in Januari tot
f
137.62 in Maart
kwam het indexcijfer van de groep Metalen op 144 tegen
143 in Januari.
Het groepsindexcijfer van de Chemicaliën en Verfstoffen
bleef in Januari, Februari en Maart ongewijzigd ad 143.
De prijzen van de groep Diversen bleven eveneens vrij-
wel ongewijzigd. Het indexcijfer bleef constant ad 166.
Ook het algemeen indexcijfer van den geheelen invoer
bleef in de bovengenoemde maanden onveranderd op 156.
Uitvoer.
De serie uitvoerartikelen omvat 19 produc.

1)
Zie Adres van den Ondernemersraad van Nederlanclsch-
Indië betreffende de Vennootschapsbelasting.

698

ECONOMISCHSTATSTISCHE
BERICHTEN

31
Juli 1929

ten. De prijs van kapok steeg van f88,24 in Januari tot

f
90.67 in Februari en tot f 98.76 in Maart.
De prijzen van koahuiclen zijn van
f
230.62 iii Januari !
ge(laald tot f 206.44 in Februari en tot
f
198.31 in Maart. –
De peperprijs bleef
01)
een hoog niveau zij het ook iets_
lager dan in Februari, ii]. f252.62 in Maart tegen f 260.62.
in Februari. –
De rubberprijs liep in Tlaart een fractie terug nl. van
f 0.6334 per
3′
KG. in Februari tot f 0.63 in Maart.
Dc aanzienlijke prijsstijging van stnker, oogst 1928, werd
IQ
veroorzaakt door (tc vraag voor biiincnlaudsche ouiiînptie
en waarschijnlijk ook door speculatieve transacties Waar
het hier slechts zeer kleine partijtjes gold is de hoogere’,
prijs van weinig belang.
liet algemeen indexeijfer van alle uitvoerartikelen be-
droeg in Maart 130 tegen 127 in Februari en 126 in’
Januari.
1:[
e
t algemeen iiidexcijfer van den geheelen groothandel,
in- en uitvoerarttkelen tezamen bedroeg 151 tegen 150 in..
Januari en Februari.

Indexcijfers van 72 invoer- en 20 uitvoerartikelen in den
groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang.

Invoerartikelen.
–

–
.,ç.
._

bn

1913.
100
100
100 100 100
100
100
100
1923.
207 163
174
170
169
180
150
173
1924.
213
164
167
160
168
178
155 173
1925.
208
161
160 150
165
172
146 166
1926.
185
157
151
153 169
165
137
159
1927.
174
148
149
149
173
160
130 154
1928.
172
149
141
144
162
155
127
149
Maart

1928.
172
147 140
145
.157
154 132
149.
April

.
173
149
140
144
157
155
133
150
Mei
174
146
140
144 164
156
132
151
Juni

,,

.
174
146
140
144
163
155
129
150

Juli

,,

.
173
147
140
143 165
156 126
150

Augustus

.
172
148
140
143 160 155
121
148

September

.
172 149
141
142
164
155
123
149
October

.
173 150
142
142
164
156
124 149

November

,,

.
171
151
143 143
167
156
124
149

December

,,

.
171
149
143 143
167 156
124
149

Januari

1929.
171
150
143 143
166
156
126
150

Februari

,,

.
172
151
140
143
166
156
127 150

Maart

,,

.
172
1
149
1
144
143
166
1
156
130
1
151

1)
20 art..
1)
12 art.

8)
12 art.

) 15 art.

) 13 iirt.

Kleinhandeisprijzen.
De serie indexeijfers van arti-
kelen vau’in- en uitheemschen oorsprong is zoo saiiieiiger
steld, dat de inheemsche en de uitheemsche groep geheel’
parallel zijn.
Van de serie inheemsche artikelen geven de pijn i-an
aardappelen en suiker in April een stijging te zien. Pe
rijstprijzen zijn vrijwel constant gebleven. De prijs van
eieren, die in Februari en Maart in verband met het
I[nlandseh en Chineesch Nieuwjaar gestegen was tot
f 0.75 per 10 stuks daalde in April tot
f
0.3W Ook de ver-

Indexcij iers van kleinhandelsprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong
te
Batavia.

In-
heemach
1)

Uit-
heemsch
1)
Totaal
Voeding
2)

1913114
100
100 100
100
1923 ..
194
173
183
182
1924 . .
182
158 170
170
1925
. .
169
152
160
159
1926
..
169
148
159
156
1927
. .
166
147 157
155
1928
..
160
148
154

–
153
April

1928 .
.
160
150 155
:154
Mei

. .
160
150
155
154
Juni

,,

. .
155
148 152 150
Juli

,,

..
160
147
154
152
Augustus

.

.
160
146 153

.
152
Septëinber

,,

. .
160
147
153
151
October

..
161
147
154
152
Novémber

. .
161
146
154
152
December.
.,

..
164
146
155
153

-•
Januari

1929
.
.
.162
146
154
151
Februari

..
165
145
155 153
Maart

..
166
-145
.

155

.
154
April

..
164
145
154
152
1)
20 artikelen.
2)
35 artikelen.

schillende vleesebsoorteti geven een daling in prijs te zien nI. rundvleesch van
f
0.7234 tot
f
0.6734 per pond, kar
–
bouwenvleescli van 0.65 tot
f
0.5834 per kattie en varkens-
vleesch van f 0.85 tot f08234 per kattie.
Het indexcijfer van de prijzen van de inheemsche arti-
kelen bedroeg in April 164 tegen 166. in Maart.
liet inclexcijfer van de uitheemsche artikelen bleef gelijk
aan dat van Maart nl 145. 11e prijsveranderingen waren
van zeer geringe beteekenis.,
liet algemeen iudcxcijfer van den geheelea kleinhandel
daalde niet een punt tot 154.

I’asserprijzen.
De gemiddelde passerprijzen van 119 pas-
sers op Java eu Madoera van de Inlandsche landbouwge.
wassen geven in Maart geen groote schommelingen te zien.
De padii en rijstprijzen waren een fractie lager, waar-
chijnljk in verband met den niaïsoogst, waarvan de hoof d-
oogst omstreeks Februari valt. Ondanks het binnenhalen
Van den oogst zijn de prijzen van gepelde maïs op hetzelfde
niveau gebleven als in Januari en Februari. Alleen de prijs
van mais in kolven gaf een daling te zien van
f
0.6734 in
Januari tot
f
0.63% in Maart.

MAANDCIJFERS.

PRODUCTIE DER STEENKOLEN-, BRUIN-
KOLEN- EN ZOUTMIJNEN.

(Gegevens verstrekt door den Hoofdingenieur dr mijnen.)

I. Gezamenlijke Steenkolenmijnen.

Maart
1Jan.IMrt.
Jan./Mrt.
1929 1929
1928

Prod. Steenkolen in tonnen])
936.344
2.758.125 2.670.465
Aantal normale werkdagen .
26
76
77

II. Bruinkolenmijn ,,Carisborg”.

;.

Maart
Jan./Mrt:
Jan./Mrt.
1929
1

1929
1

1928

Netto-productie in tonnen. .
5.852,4 5.852,4
53.633
Aantal normale werkdagen
6 6
77

III. Zoutimijnen. (Kon. Ned.. Zoutindustrie te Boekelo.)

Maart
Jan./Mrt. Jan./Mrt.
–
1929
1929
1928

Afgeleverd:
t!

Geraif.

zout ……..(ton)
3.422 9.644
8.034
Industriezout

……(
,,
)
38
131
207,5
Afvalzout

……….(

,,
)
147
870
397
Aantal normale werkdagen
26
76
78

Arbeiders.

Gezamen- Bruin-
Aantal.
lijke
Steenkolen-
kolenmijn
Zoutmijnen ,,Carisborg” mijnen

1 April

1929

………….
(24.730
10.3858)
124 170
4
)

1 April 1928

…………
9.4228)
..{24.697
4
)
166
139

Sedert 1 Jan. 1929 is hierbij de hoeveelheid kolenslik
inbegrepen.
4.518,9 ton ruwe bruinkool en
4.333,5
ton bruinkool
briketten.
8) bovengronds.
4)
ondergronds.

RIJKSPOSTSPAARBANK.

APRIL
1

1927 1928
1

1929

f

8.801.549
f

8.774.691

f

9.620.407
Inlagen ………….
Terugbetalingen
…
,,

11.720.122,, 11.841.536,,
12.403.473
Tegoed der inleggers
op ultimo ……….
320.243.2l9
,, 328.443.114
,, 339.788.949
Nom. bedr. der uitst.
–
staatsschuldboekjes
,,

41.976.150,,
42.362.450
,,

42.244.300
Spaar ban k boek j es
op ultimo ………

Aantal nieuw uit-
–
gegeven
8.318
8.579
9.162
Aantal

geheel

af-
betaald
7.763 7.918
8.283
Aantal in omloop
op ultimo
.
2.024.461
2.052.971
2.083.096

31 Juli 1929

ECONOMISCH-STATISÏSCH

BERICHTEN

699

STATISTISCH OVERZICHT VAN DEN ECONMISCIIEN TOESTAND VAN NEDERLAND.

(Niet met
S
gemerkte gegevens ontleend aan het Maandschrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek.)
.
928
1929
JanuarilApril

.
Sept.
Oct.
Nov.
•
Dec.
Jan.
1

Febr.
1
Maart
i

April
1928 1929

Arbeidsmarkt.
Bedrag der gehouden
aanbestedingen X 1 1000 ………..
waaronder

1000
8,43
903
9.98
•

0,20
13.98
029
010.37
11.55
14.15
16.10
58.403
52.17
0,09
1
0,24
0,31
0,84 0,80
iii
3,082
3,08
Staats- en part. mijnen.
Aantal arbeiders op len der maand
II

33.844
33.949 34.100 34.420
34.678
35.018
35.213
35.115
34.119
12

i’oor
fabrieksbou1v
)< t

……………..

(
Gemiddeld aantal taken p. week v.

Amsterdam
Hayen-
II

21,37
23,10
26,76
22,70
26,26
14,86 26,81
27,80
21,0
23,9
alle b. d. ,,Havenarbeids-Reserve”

<
1000)
bedrijf
II
ingeschr.
losse
arbeiders te zamen
J
Rotterdam
jj

46,76
42,28
45,57
40,06 39,99
39,01
47,04
39,9
38,9

Indexcijfer der Werkloosheid.
3
,
8
3,8
J
1

.z..

Arbeidsbemiddeling.
1)
1f
f

werkzoeJnden.
}
Overgebhopheteindev. de mnd.{
1

X
51,6
s,s
67
,
9
88,8
102,7
j1174
68,2 50,0
57.1]
84,6

Arbeidsloonen.
T
Ondergrondsche arbeiders ……….
J

bij

de mijnen
f5,57
f5,57
f5,62
/5,58
f5,60
f
5,65
f5,67
f
5,5312)
Bovengrondsche

•

……….

(loon

per dienst) ,, 4,-
,, 3,98
,, 4,-
,, 4,01
,, 4,05
,
4,06 ,, 4,08
4,0112)

Vaste

havenarbeiders {
daI
}
weekinkomen
. . .
.{
„34,90
1IW
e rijven
0,94
,, 0,95
,, 0,92
,, 0,99
,, 0,93
f 0,91
,,

0,96
,, 0,93
,,

0,9712)
,, 0,90
,, 0,91
0,91
,, 0,93
0,90
1
0,90
0,91
,,

0,93
12

S

b d

Metselaar

uurinkomèn

……………..
12S
er am.

<

Timmerman

………………
Opperman

,

……………..
0,85
,, 0,86 0,83
,, 0,86
,, 0,82
0,80
0,84
0,84
0,8712
Metaalindustrie, uurinkomen van meerderj. geschoolde arb.
.0,68
13
)

Voortbrenging en verbruik.
.
.
Zee.

J
aanvoer in

Ned.

havens

2)

>(

1000

K.O.
§
17.829
§
24.059
§
24.988
§

7.173 §

3.760
§

3.980
§

4.797
4.681
§
17.889
§
17.218
‘t.
§

3.955
§

4.937 §

4.280
§

2.026
§

1.455
§

1.364
§

1.680
§
•
1.465
§

5.666
§

5.964 §

894
§

981
§

918
§

859
§

980
§

841
§

936
§

945
§
3.503
§
3.702

vlsscherlJ.

opbrengst >< t 1000

……………………..
Steenkoolproductle
X
1000 ton
3)
……………………..
Voor binnenlandach verbruik beschikbaar gekomen hoe-
veelheid

X
1000 ton 4)
879
1.099
996
:
steenkolen

……………………
§
§
§ §

984
§
1.063
.

–
§

947
§

928
§

997
§
3943
§
3.935
Beetwortelsuikerproductie

(ruwe

en

consumptiesuiker)
–
2,84
117.70 134.34
32.66
0.28 0.39 0.34
0.63
1.01
Consumptiesuiker; totale productie fabrieken en ratfinade-
.

80.50
24,66
96.04 43.42
19.31
18.78
21.07
20.04
125.74
79.20

x

1000

K.G………………………………………….

In consumptie gebrachte
suiker
5)
X
1000 K.G…………
15,55
21.74
19.03
17.08
16.16
12.49
19.63 19.19
61.63
67.47
Electricite,fsfabrieken;
aan het ilet afgegeven stroom
1

rijen

X

1000. K.G……………………………………

108
132
141
148
153
138
137
130
485
558
Schepen in
aanbouw

Inhoud
in
bruto Registerton)

. ..
191
82
164 163
14
)
Volkshuisi’esting;
voltooide woningen in het Rijk (nieuw-
4.116
4.688
4.394
3.385
2.554
1.1537
2.412
.3.384
13.879
9.987

x
1.000.000
k. W. h………………………………..

Rijksvoorsch. aan

gemeenten

(ver-
–
–

–
17
2.359
–
1.999
25
823
1.360
848

bouw) (aantal)…………………….

leend-ingetrokken) /
1000 ………….
Aanbestedingen van woningbouwvereen.
X
f
1000
578
121
2.157
1.046
42
474 40
1.144
6.045
1.800
lndexcifers prijzen landbouw- en veeteeltart.

basis
J
134
132
132
132
130 133
133
127
144 131
lndexcijfers productiekosten van den landbouwj l9l0-’14(
164 170
169
169
171
173
173
169
170 172

T

Handel en Verkeer.
Invoer ……….240
Il
andelsbeweging
zonder gouden

en
234
222 210
233
177
216
234
892
860

zilveren munt en muntmateriaal(in

Uitvoer

……..190
f
180
170
165 152
124
175 169
617
620
millïoenen)

……………………Uitv.v.fabrikaten
69,8
70,7 68,5
70,8
68,1 55,1
77,1
74,9
258,3
275,2
Ontvangsten der Spoorwegmaafsch.
(in millioenen)
15,3 15,2 13,3
§

12,8
§

13,6
§

13,1
§

15,2
§

13,9
53.5
§
55,8
Inklaringen
(geladen zeeschepen)

.

N

T’
“t’
Uitkiaringen
,,

,,

f

1
6,48
6,29
6,20
5,88 5,48
4,59
4,94 6,06
23,16
21,07
5,21
4,89
4,75
4,81
4,43
2,89
3,64
4,49
20,56
15,45
.
t.
Inklaringen

(geladen rivierschepen in
1000
ton

J
3,73 3,76
3,41
3,27 3,35
0,55
2,48 4,12
14,56
10,50
Uit klaringenf
van

1000
K.G.)
………………………..)
3,60
3,75
2,80
2,65 2,74 0,37
2,72
3,57
11,62
9,40
‘lndexc.
v.
scheepsvrachten.(Volle ladingen ,,The Econom.”)
115,8 120,9
129,1
131,7
127,5
124,1
119,4
115,3
110,7
121,6
*

t
Gelost bij invoer……………

(
0e erenverv9oer,

Geladen bij uitvoer
……..

<
2.314
1.013
2.256
975
2.124
982′
2.071
901
1.952
8i5
1.216
448
1.175
577
1.959
988
7.490
3.227 6.275
2.822
n

e

ovens,

.Doorgevoerd met overlading

”

1.
2.784
2.615
2.761
1.917
2.404
1.781
1.184
2.601
10.443
7.976

Prijzen, kosten van levensonderhoud.
‘Indexcijfersdergroothandelspr(Jzen
}
Algemeen cijfer
..
145
146 148
148 146
146
147 144
152
146 Kosten
van
‘
levens-

>Arb.gez. Adam (1 Oct.’23-30 Sept.’24=
100)…
96,8
,
95,1
95,4
95,8
14
)
onderhoud.)
.

t

Financiewezen.
‘Opbrengst
Rij
ksmlddelen
(totaal).
.

t….
36,2
41,0′
42,6
42,9
45,4
37,4
38,4
40,1
170,8 161,3
Beurs
belasting ……….
1

.

.

.

1
036
0,83 0,63
0,47
1 09
0,64
0,60
0,57
2,64
2,90
millioenen)
‘j
Invoerrechten

………..
i(ln
5,3 6,0
5,2
4,7
5,38
4,67
5,98
5,8
21,6
21,83
Staf istiekrecht
……….
.J

L
0,400 0,410
0,391
0,345 0,379
0,299
0,396
0,405
1,483
1,479
‘Oegireerd
door den
Postch.
en
Oirodiensf
(in millioénen)
493 535
584
569
‘
621
523
514
555
2.016 2.213
2.957 3.576 3.329
3.206 3.816
3.576
3.835
3.843
14.508 15.070
‘Opereerend kapitaal der Ned. Bank
10)
(in millioenen)
389 418
426
418
405
365 356
395
38214)
‘Wisseldisconto
derNederl.Bank

(………
4
,
50

4,50
4,50 4,50 4,50 4,50
4,73
5,50
3,50
4,81
‘Particulier disconto

.
gemiddeld pCt.
4,33
4,32 4,39
4,40 4,19 4,35
4,61
5,34 3,37
4,62

‘Giro-omzet
bij
de Ned. Bank
(in millioenen)
…………..

4,35 4,42
4,74 4,71
4,44
4,78
5,05
5,81
3,46
5,05
(
Rijkspostspaarbank, inlagen
. .. .’
11,09
10,79
11,17 10,02
12,11
11,36 10,26
9,62
43,80
43,35

……….
‘Prolongatie
1……….

terugbetal.
paar an en

40 Part, spaarbanken, inFagen
. . -‘
10.09
10,09 11,83 10,43
9,90
11,35
9,88
12,10
11,36
15,26
9,11
11,06
11,19 10,39
12,40
§ 10,40
44,71
44,40
44,06
§
47,16
!.
40

,,

,.

,
terugbet.
)
8,54
10,72
9,42
8,72
11,41
01
9,66
§
11,18
39,72
§
41,26
116
114
116 118
121
123
122
118
11611
Indexcijfer van aandeelen
1
92
1-5=100

……………….
Gemiddeld rendement van obligatiën

…………………
4,61
4,64 4,65
4,62
4,62
1
12
‘
9
‘
1
4,65
4,73
1
4,83
4,8211
‘Emissies
(onder aftrek conversies
U)
(in miii.)
134.1
20
.
5
14,2
216
,
0
297,9

Aantal uitgesproken Faillissementen.
293
254]271
1
215
2531239
2391
235
1.186

1

966

– §
Voorloopige cijfers.
1)
40 distr.- en 3 andere arb.beurzen en, voor zoover bekend, de cor-

uitvoer in den vorm van suikerhoudende goederen.

I Op
den laatste
respondentsch. der arb.bemiddeling.

]
Zoowel door Nederi.

buiteni.

‘]
als

van het kwartaal. Cijfers van Lloyds.

Te A’dam en te R’dain.
9]
A’dam,
schepen.
31
Kolenslik inbegrepen.
Ook
zijn inbegrepen de eigen con-

R’dam, Vlissingen, Vlaardingen, Hoek van Holland, Ijmuiden en overige
sumptie der mijnen

en de kolen, die aan de mijnwerkers

havens.
10
1

Zonder

gegeven

voorschot aan den Staat en schatkistpromessen
worden

[z.g. ,,Deputatkohlen”].
41
Saldo invoer
plus
eigen productie.

rechtstreeks; 3e

weekbalans
v.
d. maand.
11]
Nominaal bedrag voor
11
D.w.z. onder betaling van accijns in het vrije verkeer gebracht. Aan-

januari 10,9; Februari 3,5; Maart 4; Jan.jApril ’28 28,7; Jan.(April ’29 18,4
mag worden, dat deze

binnenkort de

12
1

131

141

’28.

’29.
genomen

suiker

consumenten be-

April.

juni 1928.

Maart

15
1
Mei
reikt.

6]

D.w.z. waarvoor restitutie van

accijns
is
verleend wegens

700

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
•

31 Juli 1929

0

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.13.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.
d (Disc. Wissels. 5425
Mrt. ’29
Zwits: Nat. Bk.
3422 Oct.’25
Bk Bel:Binn.Efi. 6 25Mrt.’29 N.Bk.v.Denem. 5
28Juni’27

tVrsch.inR.C. 7
25Mrt.’29
ZweedscheRbk
4424 Aug.’28
Javasche Bank …. 5422
Juli’29
Bank v.Noorw. 5426
Mrt. ’28
Bank van Engeland 54
7Feb.’29
Bk. v. Tsjecho.
Duitsche Rijksbank
725Apr ’29
slowakije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk.
3419 Jan.’28
N. Bk. v. O’rijk. 7424 Apr ’29
Belgische Nat.Bnk. 4
30Juni’28
N.Bk.v.Hong. 8
24Apr’29
Fed. Res. BankN.Y. 5
12Juli’28
Bank v. Italië. 7
13 Mrt.
’29
Bank van Spanje.. 5419Dec.’28Z..Afr.Res.bnk54
9Jan.’28

OPEN MARKT,

1929
1928
1927 1914

Ju
1
27

.
22127
15120
8113
23128
25130
20124
Juli
Juli Juli Juli Juli
Juli

Amsterdam
Partic.disc.
5
1
116
51116
5_114
5I16
1
I16
4_
1
1s
3I1-18
3
1
1_
3
11
Prolong.
–
414-5
4’j2-314
4314..5114

31124
3_11
2
1
14.
3
14
Londen
Daggeld…
4_11
4-514
4511
4

331
4
_531
4

2
1
12.4
1
14
35
I
3
142
Partic.disc.
S?IiG
5°Je-/ii
5/ii-
5Iii/s
4-Ii6
411e-18
2114_114
Berlijn
12132
Daggeld .,
7
1
1_9
1
1
6
1
j2-9
1
I2
712
–
9’12 6
1
11-8ij1
5
1
12_7
3
14
4-8
1
1
–
Partic.disc.
30-55 d…
–
731
731
73j
614
571
–
1
56-90 d..
.
–
7
3
18
731
7
3
19
61j4
571
2118_hj
Waren- wechsel.
–
77j
8

8
7314
7
1
14
6-112
– 2
Nee, York
Daggeld ‘)
9
1
13
7-10
1
1
4

7.12114
9.114
5
1
12.
2
14
3
1
I2-4
1
14
18(
4
.21(
5

Partic.disc.
5
1
j
1

5115114

1

514
1

51I4-18
431_71
11
331_51

11

–
1
1
Koers van
26
Juli en daaraan vooralgaande weken tfm
Vn
dag.

WISSELKOERSEN.

EOERSEN IN NEDERLAND.

–

Di
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Baiav)a
York

23 Juli

1929
2.4934
12.09
59.42
9.76e
34.65
99%
24

,,
–

1929
2.4934
12.09k
59.42
9.764
34.65
99%
25

,,

1929
2.49%
12.09%
59.414
9.774
34.654
99341
26

,,

1929
2.49%
12.0911,
59.44
9.774
34.68
27

,,

1929
2.49s
8

12.10
7
3
5

59.45
9.78
34.68
99(
29

,,

1929
2.4951
55

12.10,
3

59.444
9.784
34.684
99..
Laagvted.w.’)
2.49
1
18
12.09
59.38 9.75
1 34.62
9934
Hoogste d.w’)
2.49%
12.10%
59.47
9.80 34.70
100
22 Juli

1929
2.49%
12.0931
8

59.41
9.764
34.64
99%
15

,,

1929
2.49l18
12.07+
59.33 9.75
34.61 99%,
Muntpariteit
2.48%
12.10%
59.26
9.75
34.59
100

Data
Zwit-
serlan
Weenen
PraaR
Boeka-
Milaan Madrid
ij
rest’)
)
“,)

23 Juli

1929
47.96 35.12%
7.37
1.48
13.044
36.324
24

,,

1929
47.97
35.12%
7.37 1.47
13.04
36.33
1929
47.95%
35.1234
7.38
1.48
13.04
36.39
26

,,

1929
47.98 35.12%
7.37
1.474
13.04
36.374
27

,,

1929
48.-
35.15
7.37
1.474
–
–
29

1929
47.98 35.15 7.384
1.49
13.04
36.36
Laagsted.w.’)
47.91
35.-
7.34,
1.45
13.01
36.25
Hoogste d.wi)
48.-
35.20
7.41
1.52 13.07
36.50
22 Juli

1929
47.95
35.10
7.37
1.48
13.034
36.33
15

,,

1929
47.90
35.05
7.364
1.484 13.02 36.12
Muntpariteit
48.-
l

35.
2)
48.-
113.09
1
48.52

Data
St ock-
Kopen-
Oslo
)
Hel-
Buenos-
Mon-
holm
hagen’,)
Aires’)
treal’)

23 Juli

1929
66.85 66.45
66.474
6.27
1045/,
2.4881
24

,,

1929
66.824
66.424
66.45
6.264
104%
2.48341
25

,,

1929
66.884 66.424
66.45
6.28
104%
2.48%
26

,,

1929
66.824 66.424 66.45
6.27
104%
2.48%
27

,,

1929
66.85
66.45
66.474
6.27
104%
2.489
29

,,

1929
66.85
66.45
66.474
6.274
10451
8

2.4811,
Laageted.w.’)
66.75 66.35
66.374 6.24
10434
2.4811
8

Hoogste d.w’)
66.90
66 524
66.55
6.31
105
2.4871,
22 Juli

1929
66.824
66.40 66.45
6.27
10451
8

2.4851
5

15

,,

1929
66.75
66.324
66.374 6.264
10451,
2.47%’
Muntpariteit
66.67
66.67
66.67 6.264
105%
2.48%
” ioteering te Amsteraam. ‘) snoteering te xtotteraam.
1) Particuliere opgave.
.12) Wettelijk, gestabiliseerd tussehen
7.5341
en
7.21
11
2
.

.1
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

Data
Londen
($
per
2)
Parijs
($
p.
lOOfr.)
Berlijn

1
(5 p. 100
Mk.)
Amsterdam
($
p. 100
gld.)

23 Juli

1929
4,855/
5

3,92
23,84s1,
40,12%
24

1929
4,8511
5

3,92
23,8434 40,1234
25

1929
4,8511,
3,92
23,83%
40,11%
26

1929
4,8581
8

3,9281,
23,84
40,10 27

1929
4.8581
9

3,9234
23,84% 40,10%
29

1929
4,8591
t8

3,9211,
23,8434
40,11%

30
Juli

19281
.

4,85%
3,9134
23,88
40,12
l4untpariteit
4,8667
1

3,9108
23,8134
4011,
6

KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en

INoteerings-I
Landen

1
eenheden
1
13Juli
1
1929

1
.

20Juli
1929

ILaagstetoogsteI
22127Ju1i’29

1
27Juli
1929

Alexandrië..
Piast.p.£
w7
,
4
9734
9771,6

97
9
1,
0

9734
Dr.
p.
375
375118
37484
7534
3755/,
Bangkok….
h. p.tical
1/1034
1
1
108
1/1034
111011
4

1/1034
Budapest ..
.
Pen. p £
27.834
27.834
27.82
27.86
27.844

Athene
……

Buenos Aires
d.
p. $
4″‘
182
4771
32
47s1
47
I’7
ST
4734
Calcutta ….
8h.
p.
rup.
15
I
15531
i

164
1/551/
64
11553:
‘

164
1j51311
Constantin..
Piast.p.B
1.005 1.005
1.000
1.020
1.010
Hongkong ..
Sh..p. $
1/UB
2/0
5
/
32

111”
55
2/01/
5

2/0
1
/
32

Sh. p. yen
1
1
10%
”10”
l

TS
1/108,’
1
1:1015
1110718
Lissabon ….
Escu. p. £
108 ‘/,
10811
9

108
°

10834
10811,
Kobe

…….

Mexicol)….
$perg
10.124
10.12k
10.00
10.25
10.10
Montevidgo .
d. per £
4811,
49
48%
4934
48111,
0

Montreal …
$
per £
487
5
”
‘
4.8684
4.8611,
4.873/,
48611,
Rio d. Janeiro
d. per Mii.
511,
581S
555
/4
557f
54
Shanghai …
8h. p. tael
214
17
1
82

215
7
1
32

2/4si,
25
2’4291
5

Singapore,..
id. p.
$
01347:
–
I

164
2
347/

64

21”
213isj
213
47
1
6
,
Valparaiso 2).
$
per £
39.45 39.56 39.54
39.61
39.59
Warschau ..
Zi. p. £
4311
55

42.271
43′,
6

43T1
16

4311,
6

‘)
in net vervolg worden ae Mex.
s
niet meer in penc. doch in
£
genoteerd.
2)
90 dg.

•68.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)

Londen’)
N.York’)
Londen
22
Juli
1929..

2481,
5251,
22 Juli

1929
8411134
23

,,
1929.. 2434
53 23

,,

1929
…….
84/11
2
/,

24

,,
1929..

2471
5

52′,,
24

,,

1929
8411134
25

,,
1929..

24s1,
52
,
1
8

25

,,

1929…
8411134
26

,,
1929..

24
7
1
1
,
527/
Ii

26

,,

1929….
841134
27

39
1929..

248/,
52%
27

1,

1929
84/1134

28 Juli
1928..

27sf,
5934
28 Juli

1928…
84/1134

27 Juli
1914..

24s’,
59
27
Juli

1914
84/11
1)
In pence
p.oz.stand.
1)
Forelgn allver In
$c. p.oz.
line.
5
)(i
sh. p.oz.
line

STAND VAN ‘g
RIJKS KAS.

–

Vorderingen.
15
Juli
1929
23Juli1929

/

3.715.064,11
/

1.878.476,90
Saldo b. d Bank voor Ned. Gemeenten
99.536,49
,,

334.814,99
Voorschot

op

ultimo Juni

1929 aan

Saldo bij de Ned. Bank

…

……….

de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
,,

4.205.927,68 4.205.927,68
Voorschotten aan Ned.-Indit ………
17.830.175,87
,,

l8.00l.89(‘,46
de Rijksinkomstenbelasting
……….

Id. aan

Suriname…………………
7.3
,,

10.2963,22
•

ll’.319.977,02
Id.

aan

Curaçao …………………..

…..

,,

462.598,16
,,

490.801,13
Kasvord. weg. credietverst. ajh. buiteni
.
146.836.533,21
,,
144.004.043,30
Daggeldleeningen tegen onderpand..
5.400.000,-
12.200.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
,,

24.164.515,51
,,

18.986.607,74
comptabelen

……………………
Vordering
op
het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds
1)
–
Vordering
op
andere Staatsbedrijven
1)
4.547.578,72
,,

4.297.578,72

V
er
Pl ie
h t i n g en.

Voorschot door de Nederl. Bank ingev.
–
art. 16 van haar octrooi verstrekt
Schuld aan de Bank voor Ned. Gem

–
–
Schatkistbiljetten in Omloop ……….f103.525.000,-
/1(3.475.000,-
22.180.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank

.-
–
,,

11.413370,50

Schatkistpromessen in Omloop ……..22.180.000,-

–
Schuld aan

Ned.-Indit
……………
–
Zilverbons in omloop
…………….,,

11.233.273,-

Id. san het Alg. Burg. Pensioenfondsl)

,,

399.959,54
,

100.993,-
…..

Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.’)..,,

26.859.009,64
21.409.440,52
,,

2.045.000,-
Id. aan andere Staatsbedrijven’) …….2.045.000,-
Id. aan diverse instellingen
1)
……..
..7.337.121,54
.

7.377.722.36

)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.

1

20 Juli 1929
1

27 Juli
1929

Vorderingen:
–
Saldo bij de Javasche Bank ……….
/11.240.000,-
Saldo

bij
‘s
Rijks kas
………………….

Verplichtingen:
.

Voorschot
‘s
Rijks kas
……………
17.706.000,-
..
Retaalniiddelen in
‘s
Lands Kas
–
Waarvan Muntbiljetten
…………. ……
–
.
46.33l.000,-
Muntbiljetten in omloop
…………
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.
,,

2.487.000,–
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank. .

1.075.000,-

.

Voorschot van de Javasche Bank….
–

f
15.563.000,-

18.005.002,-

45.881.000, –
2.427.000,-
1.062.000,-

31 Juli 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

701

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 29 Juli 1929.

Activa.
Binneni. Vis-1 Hfdbk.
f
46.702.003,22
1_s, Prom,,

Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Circulatie
opeischb.
Metaal-
king8
Munt
1
Muntn,at.
sçhulden
saldo
1)

perc.

29

Juli ’29
65.745
383.668
811.999
15.395
139.049
57
22

’29
65.751
383.668 801.154
22.942
140.290
57
15

’29
65.856 378.669 812.765
18.815 132.079
56
8

’29
65.858 378.669
819.017 21.223
128.497
55
1

’29 65.870
370.843
844.067
22.006
110.939
53
24 Juni ’29
65.976
370.803
778.668
21.390
137.954
57
30 Juli ’28
67.405
367.521
809.918
37.097
288.399
54
25 Juli ’14
65.703 96.410

1
310.437
1
6.198
1
.43.521
1

54
Totaal
Schaf,dst-
Belee
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
nin e
g
op het
reke-
disconto’s
rechtstreeks
buiteni.
ningen2)

29 Juli

1929
62.981
–
97.058
177.722
28.911
22

1929
68.290
–
92.634
176.699
20.651
15

1929
70.992
–
102.614 176.135 33.798
8

1929
70.368
–
101.619 175.860 33.369
1

1929
62.882
–
150.723
175.666
33.971
24 Juni 1929
54.663
–
96.387
175.591
37.676
30 Juli

1928
45.859
–
109.107
203.628
33.747
25 Juli

1914
87.947
14.300
61.686
20.188
509
euert oen nanestaar van ie jan.
•4
Weaer op 0e basis van
215
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.

CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
Circu-
latie
conto’s
Dis-

Iscizotten
Voor-

aan de
kolonie

D
iv
reke-
erse

ningenIn1ngen2
k

1
1 Diverse
re e-

1 Juni

1929
3.300
6.234
56
250
3.319
1.78
1

Mei

1929
3.093
6.108
57
•275
3.338
140
1

April

1929
2.908 5.730
118
215
3.170
166
1 Maart

1929
2.824
5.440
151
100
2..082
205
1

Februari 1929
2.883 5.239
159
t
35
2.824
119
1 Januari

1929
2.718
5.298
h155
21
3.073
189
1 Juni

1928
2.232
3.991
1

168
90
2.127
153
-,
OIUiIp.
UCI
aItva.
) .
3IUII),I.
UCI pdSbIVd.

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste Weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data

Goud

Zilver

Circulatie opeïschb. metaal-
schulden

saldo

27 Juli 19291

170.000

301.900

52.200 28.360

20 •,, 19291

169.000

305.100 1 49.200 27.280
13 ,, 19291

173.800

308.100 1 44.900 32.600

29Juni 1929J ‘L 61.350

22.435′ 304.925

47.453 42.834
22

1929 161.429

21.454 304.670

43.483 42.834
15 ,, 1929 161.620

21.757

308.632

39.647

43.622
ç.’8

1929 161.745

23.021

306.733

34.716

44.065 –

28Juli 1928 173.313

14.276 312.719

57.501

39.501
30 Juli1927 184.674

21.301

326.241

57.015 129.945

25 J,iji 1914 22.057

31.907

110.172

12.634

4.8422)

Wissels,

i

Dek-
Data

1
Dis-
1
buiten

Belee-
1
Diverse
1

1
conio’i

N.-Ind.

ningen
1

reke-
1
percen-
betaalb.

ningen’)
1
taee

27 Juli1929
1T900
.
48
20

1929
173.100
*
48
13

1929
168.200
‘••
49

29Juni1929
10.265
27.825

10
i.173′

27.236
.

53
2

,,

1929
9.812
27.312

100.097

35.631
53
15

,,

1929
9.859
25.484
96.435

40.670
53
8

,,

1929
.

9.822
24.945
90.454

38.870
53
28 Juli 1928
14.188
24.013
90.976

56.506
51
30 Juli1927
14.091
30.585
86.153

48.976
54
25 juli1914
7.259
6.395
47.934

2.228
44
1)
Sluitpost activa.
‘)
Basis
21
metaaldeieklng.

BANK
VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten
in duizendeil ponden sterling.
1
)

Bankbilf.
Ban kbilj.
1

Other Secu ritjes
Disc, and
1
Adi’ances ecuri zes
Data Metaal
in
circulatie
in Banking1
Departni.

24 Juli

1929
150.700
367.332

42.134
9:427
21’673
17

,,

1929
155.665
367.325

47.118
13.568
23.635
10

1929
155.712
368.840

45.655
16.182
23.467
3

1929
155.706
369.101

45.424
52.321 22.958
26 Juni 1929
160.207
362.733

56.344 26.988
23.237
19

,,

1929
163.501
360.304
1

62.166
7.596
24.756

25 Juli

1928
178.020
136016
418
22 Juli

1914
40.164
29.317
–
‘

33.633

Data
00v.
Sec.
Public
Depos.

Other Deposits
t

Other
Bankers IAccountsl

1 1
Reservel
1

Dek-
kings-
1
perc.
2
)

24 Juli ’29
50.782
11.685
61.009

36.484
43.368
3923/32
17

’29
42.712
11.586
62.812

35.821
48.340 431aj,,
10

’29
43.292
.9.230
65.360

37.168 46.872
41
29
1
32

3 .

’29
37.282
28.296
75.558

37.298
46.605
33
26Juni ’29
38.552
24.714 67.420

36.159
57.474
182

19

,,

’29 35.402 21.263
56.237

35.555
63.197
55i1,

25 Juli ’28
28.279
11.537
106838
59.755
5081

22 Juli ’14
11.005 13.736
42.185
29.297
52′
) tie voor wijzigingen in ue nanastaat ne toellcnting op blz. IOSO
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
‘

Voornaamste posten in millioenen francs.

‘Te goed1

1 Waarv. Belee Renteloos
Data

1
Goud’)
Zilverl
in het

Wis-
j
op
het
1

–
voorschot
1 buitenl. sets buitenl.
ningen
a.d.Siaat

19Juli’29
36.786
1
408
7.334
126.2581
18.5081
2.415
3.200
12

’29
36.661
554
7.318
125.9971
18.4871
2.457
3.200
5

”29
36:650
1
646
7.304
126.1921
18
.
460
1
2.525
3.200
28Juni’29
36.625
1
637
7.300
126.6261
18.4311
2.322 3.200

20Juli’28
29.6621
732
16.569
i15.095i
12.788
2.017 3.200
23Juli’14
4.1041

640
–
1

1.5411
.

8
769

Bons
v.
d
‘

Diver-
1
Rekg. Courant
Data

1
zei/st.
amort. k.I
seuui)
Circulatie
Staat
eifst.!Parti

19 Juli ’29
5.769
1.413
64.110 6.012
6.042
6.450
12

’29
5.769
1.414
64554
5.854
6.166 5 844
5

,,

’29
5.769
1.785
,
64 841
5.787
5.669
6
541
28Juni’29
5.769 1.402 64.921
5.080
5.961
7.075
20Juli’28
5.930
1
298
59.866
7.218
322
6.845
23 Juli’14
– –
5.912

1
401
–
943
1) Bij
de stabilisatie
is
de goudvoorraad gewaardeerd volgens
de
nieuwe waarde van den
franc.
2)
Sluitpost activa.

enz.lu uisc..tïg.sdu.
,,

11.885.18
2
,69
f

62.981.306,39
Papier o. b. Buiteni. indi’to

……

Idem eigen portef.
.
f
177.722.082,-
Af:Verkochtinaar voor
de bk.nog niet afgel.

177.72•2.082,
Beleeningen

Ufdbk.f

40.950.250,14
mcl. vrsch.
Bijbnk. ,,

8,830.404,31
ui

rek.-crt.
Ag.sch. ,,

47.276.892,56
op ouderp.

f

97.057.547,01

Op Effecten

…….

f

90.961.147,01
Op Goederen en Spec. ,,

6.096.400,-
97.057.547,01
Voorschotten a. h. Rijk ……………..
7.876.150,86
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud
……f

65.744.910,-
Muntmat., Goud ..

383.667.894,32

f
449.412.8042
Munt,

Zilver, enz..

,,

21.101.131,58
Muntmat., Zilver.
.
,,

–
470.513.935,90′
Belegging
11,
kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds

……………….. . …
,,

25.278.888,81
Gebouwen en Meub. der Bank ………
,,

5.200.000,-
Diverse

rekeningen ………………
,,

28.910.680,67

Pass,va
f

875.540.591,64
_______________________
Kapitaal ……………………….
f

20.000.000,-
Reservefonds ……………………
,,

7.106.550,55
Bijzondere

reserve

………………
..

8.000.000,-
Pensioenfonds

………… . ………
,,

6.229.120,83
Bankbiljetten in omloop …………..
,,

811.998.545,-.
Bankassignatiën in omloop

……….
,,

177.688,47
Rek..Cour.j ilet Rijk
f

–
saldo’s,:

‘

Anderen,,

15.217.372,14
15.217.372,14

Diverse

rekeningen ………………..
6
.
811
.
314
,
65

f

875,540.591,64

Beschikbaar metaalsaldo ………….
f

.139.049.495,90
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop danwaartoe de Bank gerechtigd is
,,

347.623.735,-
1)
Waarvan in het buitenland
/
23.890.447,18.
Vôornaaujste posten in duizenden guldens.

702

ECONOMISCH-STATÏSTISCHE
BERICHTEN

31
Juli 1929

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

30 Juli
1929.
T
• in het winter-t ii r w c verbouwende gebied van de Ver-
eeiugde Staten ivaren de weersomstandigheden voor het
binnenhalen van den oogst in cle afgeloopen week gunstiger
en met deze werkzaamheden is goede voortgang gemaakt;
zoodat ze in verschillende streken van het Zuid-Westen ten einde zijn gebracht. Groote hoeveelheden van dcii nieuwen
wintertarwe-oogst worden ter markt gebracht, daar de ver-
bouwers de tegenwoorclige prijzen aantrekkelijk vinden
nadat ze, tengevolge van cle oogstvooruitzichten van zomer-
tarwe in de Vercenïgcle Staten en Canada, in den loop
(lezer maand en het einde der vörige sterk zijn gestegen.
De aanvoeren zijn zoo groot, dat in de havenplaatsen aan
(lc]i Gôlf van Mexico cle hoeveelheden niet kunnen w’orden verwerkt en de spoorwegen zich genoodzaakt hebben gezien
vôorloopig het vervoer naar die havenplaa.tsen stop te zet-
ten. De zichtbare voorraad van tarwe is in de Vereenigde
Staten belangrijk toegenomen en de elevators in het gebied
der wintertarwe ondervinden moeilijkheden bij het ver-
schaffen van ruimte voor verdere aanvoeren. Het groote
aanbod van wintertarive heeft niet nagelaten invloed te
oefenen op den prijzenloop aan cle termijnmarkt te Chicago,
waar in het begin der afgeloopen week een prijsverlaging
is ingetreden, niettegenstaancle de berichten over den nieu
ven oogst van zomertarwe zeer pessimistisch waren. Op
sommige dagen trad zelfs een belangrijke verlaging te
Clucago in, w’aarvan ook vaak te Winnipeg eenige prijs
2

verlaging het gevolg was. Meestal echter kwamen daarna
weder oogsfheriehten binnen, welke de verlaging deden op
2

houden en waardoor nieuw’e verhooging6n intraden. Verge-
leken bij de vorige wee]c sloot cle Ji.mlitermijn te Chicago
% d.c. per 60 lbs. hooger, September 2 dc. hooger, cle Octo
bertermijn te Winnipeg
61%
dc. per 60 lbs. hooger. De
zoniertarw’e in cle Vereenigde Staten heeft nog steeds te
lijden onder het s’arme weer en de droogte. Wel is in Zuid-
Dakota regen gevallen, doch niet in voldoende mate. Ool
meent men dat, zelfs wanneer spoedig meer regen zou vab
hen, deze toch te laat, zou komen, daar de tarwe op het
oogenblik snel rijpt. Dit is ook het geval in Canada, hoewel
rgen daar nog veel goed zon kunnen maken, vooral in de
Noordelijke gedeelten van het Canacleesche tarwe verbou-‘
wencle gebied. in de Zuidehijker gedeelten van cle drie
Prairie-Provincies schijnt de toestand w’el zeer eritiek te
zijn. Van particuliere zijde w’ordt de opbrengst voor deze
drie provincies op het oogenbhik geschat op 175 tot 225

millioen husbels en het laatste oogstbericht van de Cana-
deesche Tarweliool is ook verre van optimistisch. Hoewel
eenige regen in Caiiada is gevallen, is over het algemeen
de toestand in dcii laatsten tijd nog achteruitgegaan. De
‘Pool geeft dcii toestand in de pro’incie Manitoba aan dooi
liet cijfer 60 tegen 70 twee weken geleden. Voor Saskatche
waim bedraagt het cijfer
01)
het oogenhhik 561% tegen 69 en
i’oor Alberta 44 tegen 54. Ook uit Argentiniëen Aiistralië
wordt geklaagd over droogte en onvoldoenden regenval. In
A i-genti ciii is dooi de daar reeds gedurende langen tijd
lieersehende il roogte ii og geen schade veroorzaakt, alleen
zijn het ploegen en zaaien in vele streken vertraagd. Dieu
tengevolge i’ei
–
wacht men een vermindering in de Argeu’
tijnsche bebouwde oppervlakte, welke vermindering door
veleim op iS ii 20 pCt. wordt geschat vergeleken bij het
vorige jaar. In’ die strelen, waar het zaaien ten einde is
gebracht, wordt ook over gebrek aan regen geklaagd en

wanneer niet spoedig r,gen valt, zullen vooral voor cle
Noordelijke districten de-gevolgen daarvan ernstig kunnen zijn. Wat Austrahië betreft, ook daar zijn de vooruitzichten
van den imieuwen tarweoogst nict onverdeeld gunstig. Wel
is cle droogte daar niet van zoolangen duur geweest, doch
nu wordt ook in Austrahië sterk naar regel.; verlangd. 113e-
richten over den Europeeschen oogst zijn niet zoo onver-
deeld gunstig als nog slechts kort geleden het geval
%’iiS. Men vreest, dat tengevolge van de groote hitte in vele lan-
den de tarwe te snel tot i
–
ijpheid komt en dat daardoor de
opbrengst te lijden zal hebben. Vooral is dit het geval in
Engeland, waar op dc lichte gronden sterk naar regen wordt
verlangd. Op het continent zijn de on:istandigheden over
liet algemeen nog gunstig, hoewel ook in Duitschiand ge-
vreesd wordt. voor te spoedig rijpen tengevolge van het
zeer warme weder. Sedert is daarin echter verandering
gekomen en is het vooral in de Noordelijke Europeesche
handen koeler geworden. Uit Italië , wordt bericht, dat de
regeering de tarw’eopbrengst dit jaar schat
01)
‘30.300.000
dinarters tegen 28.600.000 quarters in het vorige jaar en een
gemiddelde van 26.400.000 quarters gedurende de laatste
5 jaren. Spanje heeft een goede opbrengst en in Frankrijk
verwacht men gunstige resultaten van het dorschen. In
IF-longarije is men druk bezig met het binnenhalen van dcii
oogst. De officieele schatting van de opbrengst is voor
tarwe iets verlaagd en voor rogge eenigszins verhoogd. Die
voor tarwe bedraagt op het oogeabhik 8.749.000 quarters
tegen een opbrengst van het vorige jaar van 12.420.000
quarters. De berichten van den :Balkan en uit Rusland lui-
(]en gunstig. in Rusland verwacht men een minstens even
groote, doch w’aarschijnhijk grootere opbrengst dan iii liet
vorige Jaar. De versehepingen van tar’e waren in de afge-
loopen week niet groot, vooral die van Argentinië, tenge-
“olge van de daar door cle op verschillende plaatsen voort-
durende staking bestaande verschepingsmoeilijkheden. De
stemming aan de verschillende graanmarkten had, in ver-
band met de oogstberichten uit vele exporthanded,’ over liet
algemeen een nerveus karakter en cle sterke schommelingen,
waaraan lde prijzen op het oogenbhik onderhevig zijn, he-
rnoeihijken de zaken. Op verschillende dagen k;’ame;’flinke omzetten tot stand, doch in verband met belangrijke inkoo-
pemi in de vorige w’eek namen vele koopers een afwachtende
houding aan. In Manitoba Tarw’e komen slechts beperkte
zaken tot stand, daar de Canadeesche Tarwcpool haar prij-
zen sterk heeft vei’hoogd. De meeste omzetten, welke in
Manitobatarwe plaats vinden, geschieden in de twede hand.
Amerikaansche aflaclers zijn geregeld aan de markt met
hardwïntertarwe, welke in verhouding aanmcrkëlijk goed
kooper w’ordt aangeboden dan de Canadeesche sorten. Ook
Argentijnsche tarwe is geregeld aan de markt in voor den
tijd van het jaar belangrijke kwantiteiten. De prijzen aan
de termijnmarkten in Argentinië hebben lang niet zoo sterke
flnctnaties ondergaan als aan die in Noord-Amerika. In
J3nenoS Aires was het slot voor Augustus onveranderd en
te Iosa.rio 20 cent 11cr 100 :l1-G. hooger.

De, vooruitzichten van den Europeesehen r o g g e-oogt hdij.’en gunstig, zoowel ii; Duitschland als in Ilongam-ije,
Oostenrijk en Polen. in verschillende landen is het binnen-
halen vap den oogst begon nen, en m
ç
n verwacht daarvan
gunstige
1
resultaten. In Hongarije is de schatting van de
roggeopbrengst door de regeering weder iets verhoogd en
bedraagt nu 3.726.000 quartem-s. De vorige schatting bedroeg
3.542.000 (lnarters en cle opbrengst in let vorige jaar ;i’as
3.772.000 quarters. Er zijn geregeld aanbiedingen aan de

N.V.

LNI)USTRI.EELE DISCONTO MAATSCHAPPIIJ

AMSTEIL)AM
.
LONI)EN

BERLIJN

PARIJS

KOPENI-LAGEN

MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL / 25.000:000.—

– VOLGESTORT GEPLAATST EN RESERVES f 15400000_

S

Financiering van den – afzi van industrieek. producten.

1

–
non

31
Juli 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

703

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Artikelen

Rotterdam

21127
Juli
–

Sedert

Overeenk.
1929

1 Jan.
1929

tijdvak
1928

Amsterdam

21127
Juli

Sedert

Overeenk.
1929

1Jan.
1929

tijdvak
1928

Totaal

1929

18

70.630 1.014.927 1.202.845
–
75.409 41.562 1.090.336
1.244.407
Tarwe

……………..
Rogge

……………..
13.292
132.237 128.228
350
350
–
132.587
128.228
25
12.662
12.434
–
40
–
12.702 12.434
Boekweit ……………….
Mais ……………….
25.8 71
400.549 539.264
235
105.276 120.078
505.825 659.342
17.852
247.488
201.585
–
2.483 3.540
249.971
205.125
5.838
125.101
111.575
–
2.746
383
127.847
111.958
1.174 100.825 113.920
–
211.259 213.037
312.084 326.957

Geret

……………..
Haver

……………..

4.568 138.735 114.228
–
250 1.184 138.985
115.412
Lijuzaad ……………
Lijnkoek ……………
1.168 51.421
66.900
–
17.203
23.344 68.624 90.244
rarwemeel ………….
Andere meelsoorten
498
=_
10.110
6.602′
–
-.
–
10.110 6.602

markt van ])uitsche, Hongaarsche en Donau logge, doch in afwachting van de uitkomsten der eigen oogsten bestaat er
voor deze roggesoorten bij koopers nog niet veel belang.
stelling. Ook voor Amerikaansche en Argentijnsche roggc
bestaat geen groote kooplust en hoewel cle verschepingen
slechts klein zijn, valt het verkoopers niet gemakkelijk hun
partijen van de hand te doen.

1)e verschepingen van m a ï s waren in de afgeloopen week
wederom niet groot, tengevolge van de staking in Argen.
tituë. De vraag was echter
01)
cle meeste dagen ook niet
levendig en het aanbod bleek voldoende te zijn om aan cle
niatige vraag te voldoen. Nadat in cle voorafgaande week
een sterke prijsverlaging was iugetreden, zijn in de a.fgeloo.
pen w’eek de prijzen met slechts kleine fluctuaties op onge.
veer dezelfde hoogte gebleven.
Op
enkele dagen verleven.
cligcle cle vraag en was voor stoomencie maïs iets meer te maken, doch op andere dagen ging veelal, deze kleine ver.
liooging weer verloren.
01)
het einde der afgeloopen he.
richtsweek werd (Ie stemming weer iets vaster en konden
prijzen eenigszins verbeteren.
01)
het oogeiihlik wordt een
kleine premie betaald voor stoomende mais, wlke nog
eenige weken wegblijft, terwijl iCts minder wordt betaald
voor ac.nkomende en zeer spoedig verwachte maïs. Op af.
lading komen geen grootc zaken tot stand, daar mcii met
liet oog op de staking geen zekerheid heeft, dat ook binnen
den gecontracteerden termijn zal worden verladen. Deze af-
laclingszaken geschieden voornamelijk door de tweede hand,
welke eenige guldens per last lager aan de markt is dan
waarvoor de eerste hand offreert. ‘De berichten over den
iiieuwen maïsoogst in Roemenië blijven zeer gunstig luiden.
Wel heeft men zich gedurende eenige dagen ongerust ge-
maakt wegens het uitblijven van regen, doch sedert heeft
liet in Roemenië geregerid en is mcii weer zeer optimis.
tiscli gestemd over cle vooruitzichten. Vermoedelijk beschikt
men over een uitvoersa1do van 9%, millioen quarters, welk
cijfer door guiistigen regen nog tot 11%: niillioen quarters
zou kunnen worden verhoogd. A flaclers van ‘Donaumaïs zijn
slechts hij uitzondering aan cle markt en cle omzetten ter
verscheping in cle laatste maanden van dit jaar zijn sleçhts
van matigen omvang. De maïsoogst in Zuid.Afrika wo,idt
geschat op 7.870.000 diIuuters, de vorige schatting bedroeg
7.770.000 quarters en de opbrengst van het, vorige jaar
7.900.000 quartcrs. Zuid -A frikia.nsche maïs woidt gere-
geld aangeboden ter verscheping in Augustus/September en latere maanden tot prijzen, welke ongeveer gelijk zijn
aan die der Platama,ïs en op sommige (lagen, wat de gele
soorten betreft, zelfs iets lager. Hoewel er geregeld zaken
in deze iiiaïssoorten tot stand komen, kan toch niet van
groote omzetten worden gesproken.

i)e prijzen voor Amerikaansche ge r s t ondergingen in
den loop der afgeioopen week tamelijk sterke schomme-
litigen. Vooral in het begin der week werden zij niet on-
a nzienlijk verlaagd in. verhaid met, prijsverlaging aan cl
termijnmarkt te innipeg. Later werden aan deze termijn.
markt de prijzen weder verhoogd, welke verhooging doör
de afladers werd gevolgd. De vraag naar Amerikaansehe gerstsoorten was echter niet levendig en bepaalde zich in
hoofdzaak tot stoomende partijen en spoedige aflading op
dagen, dat cle markt flauw was. Het was voornamelijk de
tweede hand, welke de zaken in Amerikaansche gerst deed
en geneigd was tot aanmerkelijk lagere prijzen te verkoo-
pemi dan welke jn de eerste hand door afladers werden ge.
‘raagd. Vergeleken bij een week geledemi waren cle l)rijzen
voor ger aan de termijnmarkt te Winnipeg voor Juli on-
veranderd, doch deze koersen zijn niet van het grootste be.
lang .in de waardebepaling van gerst. Van meer invloed
daarop is het aanbod van andere gerstsoorten, voorname.
lijk uit Noord-Afrika en Roemenië. De gerstoogst in het
laatste land is groot en dc kwaliteit belooft dit jaar zeer
goed te zijn. Van partieiliere zijde wordt de voor uitvoer

beschikbare hoeveelheid op 6% millioen quarters geschat,
hetgeen voor Roemenië een zeer hoog cijfer is. Na den
oorlog werden in 1926-1927
;
toen de oogst ook zeer goed
was, 4 millioen quarters geëxporteerd en gedurende het
afgeloopen jaar bedroeg de uitvoer slechts 2 millioen quar-
ters. Tegenover deze gunstige berichten staat, dat clie uit
Noord-Amerika verre van optimistisch zijn. Tengevolge
van de heerschencie droogte wordt daar een aanmerkelijk
kleinerë opbrengst verwacht clan in het vorige jaar. De
prijzen voor Roemeensehe gerst zijn gedurende de afgeloo.
pen week niet onaanzienlijk verlaagd. IIoopers vonden
daarin geen aanleiding groote contracten af te sluiten en
(le omzetten bleven beperkt.
De verschepingen van ii a v e r naar Europa waren in’ de afgeloopen’ week klein, zoowel uit Argentinië als uit
Noord-Amerika. De vraag is echter ook zeer beperkt en er !-wamen slechts weinig zaken tot stand. De prijzen aan de
termijunlarkten van Noord-Amerika ziju
01)
het oogenblik
te hoog om nieuw’e zaken mogelijk te maken.

•

SUIKER.
De stemming
01)
de verschillende suikermnarkten heeft aan
het begin der afgeloopen week een keerpunt bereikt en
was iii vergelijking met de voorafgaande week flauw.
• In A ni e r i k a bleven de prijzen voor ruwsuiker nagenoeg
gehandhaafd op 2% dc. c. & fr. op basis van Cubasuiker,
ofschoon Raffinadeurs mimicicr belangstelling toonden en
voor het oogenblik weer eens voldoende gedekt schijnen te
zijn.
Op de ternujnimiarkt echter brokkelden prijzen tot den
laatsten dag, toen v’cIcr cenig herstel intrad, flink af. De
laatste noteeringemi waren Sept. 2.16; Dec. 2.25; Mrt. 2.29
Mei 2.35 en voor Sp. Centrifugals 3.89.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droegen deze week 59.000 tons, de versmueltingen 67.000 tons
tegen 66.000 tans in ‘1928 cii cle voorraden 663.000 tomis
tegen 515.000 tons.
De laatste C ci b a-statistiek is als volgt:
ii

1929

1928

1927
Ton

Ton

Ton
Cubaansche prod. ………. 5.156.315 4.037.833 4.508.521
Consumptie …………….80.150

111.000

82.521
Weekontv. afscheephavens.

25.846

27.576

30.699
Totaal sedert 1 Jan . …….. 4.229.887 3.100.597 3.512.324
Weekexport …………….76.524

71.976

73.904
Totale export sedert 1 Jan.

3.110.662 2.050.005 2.481.677
Voorraad afscheepbavens…..1.124.154 1.051.638 1.043.913
Voorraad binnenland ……841.349 862.618 913.676
In E ii ge 1 an d, waar Raffinadeurs zich vrijwel van de
iuwsuikermarkt hadden teruggetrokken, daalden de ‘prij-
ZCI1 Op
de tCrmijnmarkt ongeveer 6 d. tot 7 d. De laatste noteeringen op de ruwsuikermarkt waren
. Aug. Sh. 8/6; Sept. h. 816% ; Dec. Sh. 9/10% ; Mrt.
5h. 911
1
/
2
; Mei 5h. 916%.
De zichtbare voorraden zijn volgens Czarnikow:
1929
1928
1927
Tons
Tone
Tone Duitsehland 117

…………
644.000
512.000
535.000
Tsjecho.Slowakije 117 ……..
247.000
292.000′
178.000
Frankrijk

117

…………..
–
288.000 221.000
270.000
Nederland

116 …………..
205.000
103.000 90.000
België 1/6 ……………..
–
146.000 124.000
86.000
Polen

117

………………
183.000
121.000
98.000
Engeland 117 geïmport. suiker
146.000
303.000
408.000
117 binnenl. suiker.

.17.000
16000
3.000

Totaal Europa
1.876.000 1.692.000 1.668.000

V.S. Atlant. havens 2916
673.000
542.000
259.000
Cubaansche Havens 2916
1.299.000 1.159.000 1.170.000
Cuba (binnenland) 29/6. …..
993.000
950.000 1.054.000
i.

Totaal

…………..
4.841.000 4.343.000 4.151.000

704

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 Juli 1929

Op J
a v a verkocht de
V.I.S.P.
nog verder wat Superieur uit oogst 1929 tot
f
13 en Hoofdsuiker tot
f
12 per 100 KO-.
De markt voor tveedehandssuiker was iets gemakkelijker,
doch aan het einde der week prijshoudend. Intussehen waren
de noteeringen iets teruggeloopen en luidden het laatst:

Superieur rcady en Aug. ……
f
12.05
–

September ……… .. 12.75
Hoofclsuiker ready …………..11,50
Het rendement van 149 fabrieken bedroeg per 15
Juli
bijna 2 pCt. minder dan in 1928. 111 e r t e 1 a n de was het verloop van de termijnmarkt
iii sympathie met het buitenland, flauw, ook al tengevolge van realisatie-aanbod op Augustustermijn. Prijzen daalden
in den loop der week ongeveer
f 34,
li
f %;
het slot was
kalm op de volgende noteeringen: Aug.
f
127/8; Dec. f1334′;
Mrt.
f
137/
s
;
Mei
f
14. De omzet bedroeg 3850 tons.

KATOEN.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen).

1 Aug.
’28
Overeen komstige periode
tot
–

19Juli’29

1927128
1

1926127

Ontvangsten Gulf-Havens.
}
9338
8482
13021
Atlant.Havene
Uitvoer naar Gr.Brittannië
1873 1424
2569

–
,,’tVasteland etc
4692
5193
6721
Japan ……
.
1528
1065
1821

Voorraden.

–
(In ‘dulzendtallen balen).

Overeenkomstig
tijdsti,c
19Juli’29
1928
1927

606 694
933
Amerik. havens ……
…..
Binnenland

………….
243
356 390
New York

……………
151
74
223
82
180
254
New Orleans …………..
Liverpool

…………….
373 463 883

Marktbericht van de Heçren Sir Jacob Behrens & Sons.

Manchester, d.d. 24 Juli 1929.

In New York hebben prijzen van Amerikaansche katoen
zich tot Maandag jl. in stijgende richting bewogen, toen een
daling van 32 tot 45 punten plaats vond. Gisteren werd
wederom een daling van 21 tot 27 punten genoteerd. Deze
lagere noteeringen zijn voornamelijk eroorzaakt door liqui-

datie bij speculanten en betere weersvooruitzichten. Liver-
pool volgde cle stijging te New York en Micl-American spot
noteerde op Maandag jl. 10.70 d.; gisteren waren prijzen flauwer in sympathie met de markt en bedroeg de totaal-
stijging sedert het begin van cle week 21 punten. Het kan
heel goed zijn, dat deze verahderlijke toestand tot het einde
van deze maand blijft bestaan, daar cle oogst een critieke
periode doormaakt. Egyptische katoen is eveneens vaster,
doch de werkelijke vraag is gedurende de week voor alle
soorten beperkt ge’veest.

De Amerikaansehe, alsook de Egyptische gareninarkt, worden deze week overschaduwd door hdt dispuut in de
indistrie betreffende de loonsverlaging. Desniettemin be-
staat er een goede algemeene vraag en indeelingsbijzoncler
–
lieden vOOr den opzeggingstermijn zijn in vrij groote hoeveel-
heden binnengekomen. Nieuwe. orders, zoowel voor Ame-
rikaansche als Egyptisehe soorten, beperken zich voorname-
lijk tot kleine hoeveelheden, doch daar staat tegenover, dat
er in de fijnere nummers Amerikaansehe garens op beschei-
den schaal zaken zijn gedaan; in cle fijnere nummers Egyp-
tian ,,doubling vefts” zijn ook door verschillende producen-
ten flinke hoeveelheden geboekt. Onderhandelingen voor een
overeenkomst tusschen cle werkgevers en werknemers heb-
ben dagelijks onder leiding van Sir Horace Wilson, de Per-
manent Secretary van het Ministerie van Arbeid, plaats. Het
groote aantal afgevaardigden is van beide zijden aanmer-
kelijk verminderd en de handel volgt met belangstelling het
resultaat van deze onderhandelingen. Tot nu toe zijn cle
onderhandelingen van het Ministerie met elke partij afzon-
clerlijk gevoerd en het eenig resultaat, dat gisterenavond
be-
kend gemaakt werd, is, dat verdeie onderhandelingen van-
morgen gehouden zullen worden.
De industrieele crisis, welke nog niet opgelost is, over-
schaduwt de doekmarkt als een donkere wolk. Het is nutte-
loos eenige verbetering in den stand van de markt te voor-
spellen, vOOrdat een definitieve regeling heeft plaats gehad.
i)aa.r staat tegenover, dat ‘de vastere toon van de markt
prijzen Eeef t opgedreven en noteeringen hooger zijn dan een
week geleden. Er heeft heel vat prijs-,,testen” plaats gehad,
doch er zijn slechts beperkte zaken gedaan tengevolge van
den onzekeren toestand. Alles neigt op het oogenblik tot
ontwrichting; de fluctueerende prijzen van het ruwe mate
riaal, de industrieele positie in het binnenland en de poli-
tieke situatie in het buitenland, zooals bij’. het sluiten van
de Trans-Siberian Route tengevolge van het Chineesch-
Sovjet dispuut; en toch heeft de jongste prijsstijging op vele
overzeesche markten meer belangstelling gewekt..

–

STATISTISCH OVER

TARWE Hard Winter
No. 2 loco
Rotterdam!
Amsterdam
per 100 K.G.

R000E
AmericanNo.2
2
)
loco
Rotterdam
per 10 K.O.

MAIS
La Plata
loco
R’dam/A’dani
per 2000 K.G.
–

GERST
Amer.No.28)
loco
Rotterdam

per
2000 K.G.

LIJNZAAD
La Plata
loco
R’damlA’dam
per 1960 K.G.

STEENKOLEN
Weatfaalschej Hollandsche
bunkerkolen
ongezeefd
t.o.b.
R’damjA’dam
per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 t(m 33.9
0

Bé s. g.
per barrel

IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng, ton

KOPE
Standa
Locoprij
Londe
per Eng.

i
–
II.
°Io
II.
0
10
II.
°lo
fi.
01
t)
1
10
11.
0
10
$
01
Sh.
°lo
Ë
Jaargemidd. 1925
17.20
100,0
13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
1.68
100,0
73!-
100,0
62.116
1926 15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4 360,50 77,9
17,90
165,74
1.89
112,5
86(6
118,5
58.11-
lanuari

1927
15,22
5

88,5
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25
94,2
362,50
78,4
13,35
123,7 1.75
104,2-
8516
117,3,
55.716
?ebruari

,,
15,225
88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75,
80,8
12,10
112,0 1.70
101,2
8316
114,4
54.161-
Maart

,,
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9 354,75
76,7
11,25

.
104,2
1.26
75,0
81!-
111,0
55.171-
nl

,,
14,80
86,0
12,82
5

–
98,1
173,00
74,8 237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9 1.22
72,6
801-.
109,6
55.2(6
15,75
91,6
13,57
5

103,8
172,75
‘
74,6 258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4 1.22
‘

72,6
74
1-
101,4
54.141-
luni
15,60
90,7
13,20
101,0
175,25
75,8 246,00
104,2
372,75
80,6
11,00
101,9 1.22
72,6
701-
95,9
54.216
juli
15,10
87,8
12,05
92,2
–
171,50
74,1
235.75
99,9
367,75
79,5
1110
102,8 1.22
72,6
701-
95,9
53.19i-
Augustus
14,87
5

86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368.25 79,6
11:05

102,3 1.22
72,6
691-
94,5
–

55.516
September ,,
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25
98,8 369,50
79,9
10,90 100,9
1.22
72,6
651-
89,0
54.131-
October

,,
13,72
5

79,8
11,45
87,6
178,75
77;2
230,50
97,7
35900
77,6
10,90 100,9
1.22
72,6
651-
89,0
55.51-
November
13,45
78,2
12,125
92,7
184,75
79,8
233,25
98,8
34975
75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.11-
December
13,40
77,9
12,57
5

96,2
201,00 86,8
246,25
104,3
348,25
75.3
10,60
98,1 1.22
72,6
651-
89,0
6021
lanuari

1928 13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00 78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651
89,0
62.J
februari

,,
13,80
80.2
12,87
5

98,5
226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
Maart

,,
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75 75,8 9,95
92,1
119
70,8
6516
89,7
61.316
April

,,
15,30
88,9
14,97
5

114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
119
70,8
661-
90,4
61.1416
Mei
15,30
88,9
15,47
5
.
118,4
238,50
103,0
260,75
110,5
372,00
80,4.
10,60
98,1
1i9′
70,8
661-
90,4
62.15j-
luni

,,
14,37
5

83,6
14,27
5

109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
63.17!-
Juli

»
14,25
82,8
13,07
5

100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
–

93,5
1.19
70,8
661-

.
90,4
62.181-
Augustus
12,00
69,8
12,62
5

96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75 75,8
10,05
93,1
121
72,0
661-
90,4
62i0J6
September
»
11,65
67,7
11,57
5

88,5
198,75
85,9.
198,25
84,0
350,75
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0 661-
90,4
63.8(-
October

,,
–
12,27
5

71,4
–

12,27
93,8 218,50
94,4
189,50
80,3
366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
66!-
90,4
65.121-
November
,
12,325
71,7
12,07
5

92,4
227,25
98,2
185,50
78,6 386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
66!-
90,4
67.181-
December

.,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5
373,75.
80,8
‘10,10
93,5
1.18
70,2 661-
90,4
70.31-
lanuari

1929
12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
100,0
194,25
82,3 365,00 78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
66!-
90,4
75.1016
februari
12,72
5

74,0
12,65
96,7
236,00
101,9 194,75
82,5 357,25
77,2
12,90
119,4
III
66,1
66(6
91,1
78-16
Maart
12,63
73,5
12,62
5

96,6
233,00
.
100,6
191,75
81,3
359,00
77,6
‘
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
91,8
89.81-
April
12,12
5

70,5
11,625
88,9 218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05
102,3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716
Mei

,,
11,125
64,1
10,57
5

80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50
78,6
1115
103,3 1.16 –

69,0
6916
95,2
75.416
Juni
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6 355,25 76,8 11:25

‘104.2
1.30
77,4
711-
07,3
74.111-
1Juli
11,60
67,4
10,90
83,4 207,00
89,4
182,00
77,1
379,00
81,9
11,25 104,2 1.30
77,4
7216
99,3
73.1216
8
•
12,25
71,2
11,30
86.4 214,00 92,4
190,00
80,5
387,00
83,7
.11,25
104,2
1.30
77,4
7316
100,7
72.101-
15

,,
13,00
75,6
11,50
88,0 235,00
101,5
195,00
82.6 424,00
91,7
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
71.216
22

13,30
77,3-
11,10
84,9 222,00 95,9
195,00
82,6
440,00
96,0
11,25
104,2 1.30
77,4 72(6
99,3
72.1716
29

,,

–

,,
13,80
‘80,2
11,15
85,3
215,00 92,9
194,00
82,2
447,00
96,6
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73–!-
1)
Men’ zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8 ‘en 15, Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2)
= Western vôôr de invoe
* Manitoba No. 1
t
Zuid-Russische.

31 Juli 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

705

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen
16Juli 23Juli
17 Juli 24Juli
T.T. op Br.-Indië
115H 115
F.G.F. Sakellaridia
16,75 17,00
T.T.opHongkong 1111H 1111,
1
G.F. No. 1 Oomra
6,55 6,75
T.T. op Shanghai
2/44k 214

KOFFIE.

Bij gebrek aaiinieuws is de stemming aan de koffiemarkt
ook in de afgeloopen week onveranderd
gebleven
en zoo-
lang het nog niet mogelijk zal zijn om ten opzichte van den
volgenden Braziel-oogst van bepaalde vooruitzichten te spre-
ken, is de kans, dat in de lustelooze stemming, welke nu
reeds sedert vele weken heerscht, verandering van betee-
kenis komt niet groot. Zooals bekend is, was het weder in Brazilië tot nu toe zeer gunstig voor den volgenden oogst,
doch vorst of aanhoudende droogte in cle eerstvolgende
twee maanden zal in die vooruitzichten groote verandering
kunnen brengen.
De prijzen in Brazilië bleven voor het grootste gedeelte
onveranderd, terwijl Nederlandsch-Indië met Palembang
Robusta nog iets teriigliep, waartegenover echter de andere
ongewassehen en ook de gewasschen soorten vrijwel onver-
anderd bleven.
Volgens particuliere berichten per telegraaf ontvangen,
zou het Instituut tot Permanente Verdediging van de
Koffie van Sao Paulo besloten hebben, om in het vervolg
geen vervanging van door regen beschadigde koffie’s in de
aanvoeren te Santos door fijne kwaliteiten uit den nieu-
wen oogst meer toe te staan. Zooa.ls in het Overzicht van
16
Juli vermeld is, zijn
430:000 balen in Juni op deze wijze geremplaceerd geworden, doch de door het Instituut daar-
van erw’achte toeneming der uitvoeren is uitgebleven en
dc fijne koffie’s van den nieuwen oogst schijnen niet anders
dan tot in verhouding slechte prijzen plaatsing gevonden
te hebben. Tengevolge van dit ongunstige resultaat zou het
Instituut wederom teruggekeerd zijn tot de oude methode,
dat wil zeggen: het uitsluitend doorlaten van koffie’s uit het binnenland van San Paiilo naar de haven van Santos
volgens datum van opslag in het binnenland. Overigens
wordt van verschillende zijden bericht, dat de nieuwe, op 1 Juli I.I. aangevangen Santos-oogst, van goede kwaliteit
blijkt te zijn.
De noteeringen aan de termijnmarkt te Rotterdam on-
dergingen in den loop der w’eek zeer onbeduidende wijzi-
gingen en de markt sluit slechts . % ct. lager dan op
23
dezer.
De officieele loco-noteeringen bleven onveraderd
63
ct.
ler %f KG. voor Superior Santos en
54 ct. voor Robusta.

De prijzen van gewoon goed beseheven Superior Santos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer
9416 l 97/-
per cwt. en van dito Prime ongeveer
991- ic 101/-,
terwijl
zij van Rio type New-York
7
met beschrijving, prornpte
verseheping, bedragen
711- á 7116.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Paiembang Robusta, Augustus-verscheping,
35%
ct.;
Benkoelen Robusta, Augustus-verscheping,
37
ct.; Mand-
heling Robusta, Augustus-verscheping,
40%
et.; W.I.B.
f.a.q. l3obusta, Angustus-verscheping,
49
ct., alles per %
KG., cii, uitgeleverd gewicht, netto contant. De slotnoteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No.
7)
waren:

Sept.
1

Dec.
1

Maart
1

Mei

29
Juli
$14,42
$
13,96
$
13,55
$13,19
22

,.

……
,,

14,28
13,91
,,

13,52
13,27
,.
.
,,

14,40
14,05
,,

13,70
13,40
15

…….
8

,.

……

.
,,

14,37
14,09
,,

13,73
13,43
Rotterdam,
30 Juli 1929.

(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel te Rotterdam.)
— Noteeringen en voorraden in Brazilië.

Data
te Rio
-te Santos
1
Wisselkoers
1

te Rio
1

Londe
Voorraad
1 Prijs
Voorraad
1

Prijs
(In Balen)
INa.?
1)

(In Balen)
1
No.4′)

1

19
Juli

1929
258.000
1
26.075
1.132.000
33.500
5496f
22

1929
284.000
1
25.750 1.169.000
i
33.500
512
54906
15

1929
302.000
1
96.000
1.159.000
1
33.500
512
5498!
1511
29
Juli

1928
303.000
28.450
1.193.000
33.500
5508f
1612
‘) In Reis.

Ontvangsten uit het binnenland van Brazilië in Balen.

te Rio
te Santos
Data
Afgeloopen
Sedert
–
Afgeloopen
Sedert
week
1Juli
week
1Juli

27
Juli

1929..
53.000
207.000
1

170.000
1
547.000
27

Juli

1928….
69.000
248.000
173.000
685.000

THEE.

In de afgeloopen week viel een verdere inzakking van de
theemarkt waar te nemen. In Londen w’erd ongeveer %

ROOTHANDELSPR1JZEN
1
)

rIN
rijzen
en per ton

KATOEN
for Middling
Iocopriizen
New Vork
per Ib.

WOL
gekamde
Australische,

Merino, 64’s Av.
loco Bradford
per Ib.

WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo-
nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per
16.

RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen
per Ib.

SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam(A’dam.
per 100 K.Q.

KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
1
(2
K.G.

THEE
All. N.-I. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
tratheep.Ij2KO.

lndexcijfer
.v(l1.
Centr.B:
v. d. Stat.,
herleid
‘n 1913= 100
tot 1925= 100

Indexeijfer
van The
Economist,
herleid
1927
=
100
tot 1925=100

°Io
$ ets.
Olo
pence
010
pence
0
10
Sh.
Ol
o

tI.
0
18
cts.
0
10
cts.
°lo 1-

100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
2111,625
100,0
18,751
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0 100,0
100,0
16

111,1
17.55
75,5
,

47,25
85,9
24,75
83,9
21-
67,4
17,50
93,3 55,375 90,2 94,25
111,5 93,2
92,9
16

114,4
13,45
57,5
45,00
81,8
25,25
85,6
117,375
54,4
22,00
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5
88,9
5118,2
14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
1(7,125
53,7
21,121 112,7
48,75
79,4 71,25
84,3 94,2
89,9
1-

119,4
14,25
61,3
47,75
86,8 26,50 89,8
118,25
56,8
20,62
5

110,0
48
78,2
70
82,8 92,9
89,2
116,1
14,75
63,4 47,50
86,4 26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2 72,25 85,5
92,3 88,7
1-

112,9 16,15
69,5 47,00 85,5
26,00
88,1
117,75
55,4
20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90,4
S

113,2
16,85
72,7
47,25 85,9
26,00
88,1
116
50,5
18,375
98,0
47
76,6
81,25 96,2
96,1
89,6
16

110,7 17,90
77,0
48,50
88,2 26,50
89,8
114,75
47,0
18,62
5

99,3
47
76,6
84
99,4 97,4
92,2
S

111,5
19,70
84,7
48,50
88,2 26,50
89,8
115,25
40,8
18,50f
98,7
45,375
73,9
–
–
96,1
90,2
16

109,8
22,05 94,4
50,00
90,9
26,50 89,8
1(4,25
45,6
17,876
95,3 44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
5

100,9
20,65
88,8
50,25
91,4
26,75
90,7
114,375
46,0
16,87
90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8
88,6
3100,9
20,25
87,1
52,25 95,0 28,50 96,6
116,5.
51,9
17,25
92,0 46 74,9
96
113,6
97,4
88,9
19,70
84,7
51,50 93,6 28,75 97,3
1/7,75
(6

101,8

55,4
17,875
95,3 46 74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,37
8

92,7
46
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
(6

89,2
18,35
78,9
54,75
99,5 31,75
107,6
1/3,75
44,2
16,75
–
89,3
46
74,9 79,5
94,1
96,8
87,9
(6

89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
1(0,75
35,8
16,875
90,0
47
75,6
79 93,5
98,1
89,2
89,5
20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25 87,9
98,7
90,5
1-

88,1
21,55
92,7
54,25
98,6
32,25
109,3
-19
25,3
16,62
5

88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2
1

83,4 21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
86,7 98,7
89,8
1-

80,9
21,75
93,5 53,00 96,4
31,25
105,9
-(9,25
26,0
15,506
82,7
49,875
81,3
71,25 84,3
95,5
88,2
1-

80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-/9,25
26,0
16,00
85.3
51,875
84,5
67,75
80,1
92,9 86,6
1

81,9
18,55
79,8
47,00
85,5 29,00
98,3
-18,5
23,9
15,87
5
.
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
85,4 84,8
19,45
83,7 46,25
84,1
27,25
92,4
-18,8
24,7
14,62
5

78,0
53
86,4
73 86,4 94,2
85,1
6

88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2
-(8,625
24,2
14,007
74,7
53
86,4
75,75
89,6 95.5
85,1
87,2 20,45
88,0
46,25
84,1
28,00
94,9
-f8,5
23,9
13,925e
74,3
51,75
84,3
76,5
90,5 95,5
84,8
1

84,9
20,20 86,9 46,75
85,0
28,75 97,3 -19,875
27,9
13,775
73,5
53,125 86,6
77,25
91,4 94,2
84,6
85,0
20,10
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1
1(-
33,7
13,375
71,3
54
88,0
74,25
87,9 94,2
85,4
84,4
21,25 91,4 44,00
80,0
27,50
93,2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
79,2
20,45
88,0
43,25
78,6
27,25
92,4
-110,5 29,5
13,37
5

71,3
54
88,0
74,25
87,9
92,9
83,9
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5 26,25 89,0
-110,875
30,5
12,25
<
65,3 54
-88,0 73,50
87,0 91,6
81,7
76,5
18,75
80.6
40,00
72,7
25,75
87,3
-110,625 29,8
12,00′
64,0
54
88,0
69,50
82,2 91,0 81,9 77,2
18,355
78,9
5

39,759

72,3
9

25,25
9

85,6
9

-110,625 29,8
13,00
69,3
54
88,0
69
10

81,7
10

78,1
18,35
6

78,9
6

39,0010
70,9
10

69,5″
24,75
10

83,9
10

-/11,5
32,3
13,25
‘
70,7
54
88,0
6502
80,512
80,3
19,207
82,5
7

38,25
11

24,75-
83,9
11

-111,3125 31,8
13,75
73,3
54
88,0
5

82,1
18,708
80,4
8

38,00
12

69,162
24,50
52

83,112
-110,8125 30,4
14,00 74,7
54
88,0
6

82,1
-111
30,9
13,00
69,3
54
88,0
ge officieele noteeringswijze (Jan. 1928). S)=Malting vôôr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze (Jan. 1928).
4
)Jaar- en maandgemiddeden afgerond
op
119
pence.
5)
5 Juli.
6)
12 Juli. 7)19 Juli.
8)
26 Juli.
9)
4 Juli
10)
11Juli.
ii)
18 Juli.
12)
25 Juli.

706

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 Juli 1929

gedeelte der aangeboden Britseh-Indische soorten opge-
houden, tengevolge van het uitblijven van bevredigende bie-
dingen. Dit laatste vond echter voornamélijk zijn oorzaak
in de sterk teruggeloopen kwaliteit.
De afloop der Amsterciamsehe thee-veiling, gehouden op
25 (lezer, mag onder de heerschende omstandigheden be-
vredigend heeten. De aangeboden 16.000 kisten directen
hanvoer gingen op ca. 2.000 kn. na alle van de hand. Wel-
iswaar waren de prijzen algemeen en vooral voor de Suma-
tra-theeën enkelé centen lager, doch voor de superieure
blad-thee wo. vooral de Oranje Pecco bestond goede vraag,
zoodat prijzen hiervoor vast tot hooger waren. Dit betrek-
kelijk gutistige _resultaat dient aan de algemeene kwali-
teitsverbetering der Java- en Sumatra-thee te worden toege-
schreven.
De middenprijzen bedroegen voor Java-thee 69% cents
of
1%
ets. méér dan in de vorige veiling; de Sumatra-thee
was echter met 64% ets. juist 3% ets. beneden het gemid-
delde vorige prijsniveau.
Volgens de cijfers van het Centraal Bureau voor de Sta-
tistiek, verwerkt door de Vereeniging voor de Thee-cul-
tuur bedroeg de uitvoer uit entrepôt h.t.l. van Ned.-Indische
thee over Juni 651.000 KG. tegenover 629.000 KG. in 1928.
Het cijfer over bèt eerste halfjaar 1929 toont met
4.067.000 KG. een bevredigenden vooruitgang in vergelijking
met het vorige jaar (3.534.000 KG.)
Amsterdam, 29 Juli 1929.

COPRA.

De markt opende flauw ondér groot aanbod. De omzetten
waren zeer groot. Tegen liet slot echter kwam er weer meer
vraag voor dekking in de markt en hield Indië op met
offreeren.
De slotnoteeringen zijn Ned.-Indische f.m.s. aflading Juli/Aug./Sept./Oct.
f
2
7%.

IJZER.

In de vaste stemming van de Continentale ruwijzermarkt
is nog altijd geen verandering gekomen. Op de Cleveland
markt gaat momenteel niet bijster veel om, mede in verband
met het vacantieseizoen. Het Roheisenverband heeft zijn
prijzen voor Augustus onveranderd gelaten. De staalmarkt
is nog weer zwakker geworden.

VRACHTENMARKT.

Graan van Noord-Arngrjka.
Deze markt was wederom
zeer flauw. Van Montreal werden slechts een paar handige
booten per Juli/Augustus resp. Augustus afgesloten op basis
van 119 per qtr., zwaar graan, naar het Bristol Kanaal
met (le optie Londen, Hull of IDunston tegen 211% voor de
Juli/Augustus boot. Naar het Continent is de vracht onver-anderd ca. $ 0.08 basis Antwerpen of Rotterdam.
Van de
Northern Range
zijn momenteel geen definitievç
orders aan de maçkt.
– Van de
Gulf
werden vier booten op basis van 3/4% per
qtr. zwaar graan naar U.K. gesloten, met de optie Ant-
werpen of Rotterdam tegen $ 0.15, Hamburg of Brernen
$ 0.16, voor Augustus laden; verder is betaald 313 per qtr.
zwaar graan naar Liverpool of Manchester per Augustus en
419 per qt.r. zwaar graan naar Griekenland, basis één haven,
pei juli/Augustus.
Ji,Toorcipacjfic
De in het laatste bericht vermelde opleving
met betrekking tot de grasnmarkt was helaas slechts van
korten duur. In de afgeloopen week was de stemming veel
kalmer en er w’erd slechts één boot afgesloten, nl. een
7000 tonner van Portla.nd of Puget Sound naar UK. (Con-
tinent voor Augustus/September laden tegen 281- met (le
gewone opties. Verdere afsluitingen zouden per Septemher/,
October van Portland of Puget Sound tegen 2819 naar
UK/Continent gedaan kunnen worden, maar het aanbod
van tonnage is tamelijk gering.
La Plata.
Ook deze markt was kalmer in de afgeloopen
week. Nadat de staking de bevrachtingszaken reeds nadee-
lig beïnvloed heeft, is de situiatie nog ongunstiger gewor-.
den door de plotselinge opheffing der Quarantainevoorschrif-
ten voor van Rio komende bootcn, want een zeker aantal
schepen is hierdoqr zes dagen vroeger gereed om te laden,
met het gevolg, dat het aanbod van tonnage onverwachts
grooter is. Het mag daarom geen verwondering haren, dat
er minder vraag naar ruimte is en de koersen iets lager
zijn. In hoofdzaak werden hierdoor. de voor Augustusver-,
scheping in aanmerking komende booten getroffen. Groote
schepen aeceptcerden 22/6 van de Bovenrivier naat Ant-werpen of Rotterdam, en booten van gemiddelde grootte
2516 basis Santa FeflJ.K./Continent. De koersen voor latere
verscheping zijn weinig veranderd. Van Buenos Aires is
,

voor Juli/Augustus ruimte 221- naar de volle range
Continent betaald.
Suiker van West-Indië.
Deze markt was zeer vast. Er vas
een Vrij goede vraag naar Augustustonnage en de koersen
zijn iets opgeloopen. Van Cuba is voor booten van ca. 6500
ton lading in genoemde positie naar UK/Continent tot
181
:
betaald, waarvan één met de optie Marseille tegen
1916 en belading te San Domingo tegen 6 d. minder afge-
sloten werd. Op deze basis kunnen verdere booten geplaatst
w’orden, terwijl voor schepen van 717500 tons lading 17/6
tot 1719 te maken is. Van San Domingo zijn geen defini-
tieve orders.
Salpeter van Chili.
Deze markt was zeer flauw en be-
vrachters stelden vrijwel geen belang in scheepsruimte.
Tengevolge van de minder gunstige positie der La Plata
graanmarkt lukte het hun een 8200 tonner per 20 Augus-
tus/10 September naar Bordeaux/Hamburg Range tegen
261. één, 2619 twee en 2716 drie loshavens, af te sluiten en
verdient het zeker vermelding, dat deze boot in ballast van
Spezzia naar Chili gaat. Handige booten zijn tegen deze cijfers niet te krijgen; hierop wordt 2616 geboden, basis
B3ordeaux/Hamhurg Range, voor September laden.
Voor lijnruirnte bestond eveneens weinig belangstelling.
1000 tons per Augustus zijn naar Antwerpen, Rotterdam,
:Bremen of Hamburg tegen 1916 netto en 5000 tons per
20 Augustus/20 September naar Bilbao/Santa.nder/Hkvrf
Duinkerken/Antwerpen[Rotterdam/Hamburg,TDanzig tegen
het voor alle havens geldende cijfer van 241- netto geboekt.
Burmak.
Er is thans vraag naar een handige, prortipte
boot vôor rijst naar Holland dirëct en aangezien geschikte
hooten zeer schaarsch zijn, is voor deze order w’aarfchijn-
lijk 2319 te maken.
Donau en Zwarte Zee.
Van den Donau valt een toenemen-
de opleving te constateeren. Booten van 5516200 tons wer-den voor Augustus laden tegen 1716 naar het Continent be-
vracht en 18/- wordt thans geboden voor schepen van
4(5000 ton lading. Van de Kusthavens werd 1316 voor een
6200 tonner, eveneens naar het Continent, betaald. Van de
Zwarte Zee is de vracht onveranderd 1316 naar het Con-
tinent.
M’iddellandsche Zee.
Ertsladingen werden als volgt be-
vracht: Melilla/Antwerpen 7/3, Rotterdam 51434, Algiers/
Jarrow 716, Port Breira/Jarrow 7/6, Bona/Rotterdam 511%, Almeria/Barrow 719, en La Calera/Middlesbrough 819, ter-
wijl de volgènde Fosfaatafsluitingen plaats vonden: 51 ax/
Gent 713, Antwerpen
7/4%,
Calais 619, Bona/Dunde 91-,
Sfax/Londen River 101- en Cork 91..
Noord-Spanje.
De vraag betrof in hoofdzaak booten voor
Engelsche havens. De afsluitingen der ‘afgeloopen week
zijn: Bilbao/Rotterdam
611%,
Grangemouth 813 en
8/-,
Middlesbrough 816, Tyne Doek 713, Cardiff 71-, Decido/
Newport. River 813, Salta Cabailo/Middlesbrough 819 en
Povena/Rotterdam 6/6.
Kolen van U.K.
De kolenvrachten bleven vast in bijna
alle richtingen; alleen de koersen voor kleinere schepen
naar dichtbijzijnde havens ondervonden een lichte daling
door het grooterë aanbod van tonnage, terwijl door de op-heffing der Quarantainevoorschriften op de La Plata voor
van Rio komende booten ook de kolenvrachten naar Rio
iets makkelijker geworden. zijn.
Van Zuid-Wales werden om. de volgende ladingen afge-
sloten: Rouaan 516, Lissabon 1016, Pireaus 12
1
6, Alexan-
drië 13/-, Pernambuco 131-, Rio 13/6 en Buenos Aires 141-,
en van dc Oostkust: Helsingfors 613, Hamburg 5/3, Rot-
terclam 413, Rouaan 5/3, Gibraltar 10/-, Port-Said 121-,
Buenos Aires 1.413 en Chili (één haven) 2416 voor cokes.

RIJN VAART.
Week van 21 t/m.
27 Juli 1929.

De aanvoeren van zeezijde, hoofdzakelijk wat betreft
erts en hout, bleven onveranderd.
De scheepsruimte bleef bij veel vraag voortdurend
chaarsch, zoodat zoowel naar den Boven- als naar den
Benèdenrijn de stemming vast bleef.
De ertsvracht naar de Ruhrhavens bedroeg
f 1..— á f
0.95
en
fl.10 it f
1.05 met resp. 4 en S losdagen. Naar den
IBovenrijn werd uitsluitend in daghuur bevracht op basis
van 334
it
334 ct. per ton met a.flevering Ruhrhavens.
Het sleeploon varieerde tusschen het 40 en 50 ets. tarief. ,
De waterstand was in het laatst der week een weinig
wass’end; naar den Bovenrijn werd op en. M. 2.— en naar
den Benedenrijn bp maximum M. 2.70 afgeladen.
Iii de Rubrhavens n.men de verschepingen van kolen.
toe, terwijl dé scheepsruiinte schaarscb bleef. Dc stemming
bleef vast. Voor cxportkolen naar Rotterdam betaalde men
Mk. 1.40 per ton inclusiêf sleeploon.