Van hulp naar handel

Begin deze eeuw zijn de publieke schulden van veel Afrikaanse landen kwijtgescholden. De afgelopen jaren zijn de schulden van deze landen fors toegenomen. Door de hoge schuldenniveaus komt in een aantal landen de schuldhoudbaarheid weer in de gevarenzone.

Tien jaar geleden werd het Nederlandse ontwikkelingsbeleid herzien. De nadruk verschoof van hulp naar handel, met als doel verhoogde effectiviteit en een gerichtere focus. In dit themanummer gaan we dieper in op de veranderingen van het afgelopen decennium en de uitdagingen waarvoor we staan.

China speelt een steeds belangrijkere rol in de wereld. Door het Nieuwe Zijde­route-initiatief, dat president Xi Jinping lanceerde nadat hij in 2013 aan de macht kwam, heeft China meer dan honderd landen aan zich weten te binden. Daar zit een groot aantal landen in Afrika bij. Ondermijnt China nu het ontwikkelingsbeleid van westerse landen zoals Nederland?

Digitale ontwikkelingen hebben de wereld in rap tempo ­veranderd en zullen dat de komende jaren blijven doen, onder meer als gevolg van robotisering en artificiële intelligentie. Deze vooruitgang heeft niet alleen voor ontwikkelingslanden grote consequenties, maar ook voor Nederland, en vereist een ­moderner handels- en ontwikkelingsbeleid.

Het Nederlands ontwikkelingsbeleid gaat nu beter dan tien jaar geleden. Want, zoals door de WRR geadviseerd, zijn de Nederlandse activiteiten nu geconcentreerd in een paar landen, wordt de effectiviteit ervan vaker gemonitord en lijken organisaties professioneler te werken. Maar het is en blijft wel een ‘glas halfvol-, glas halfleeg-verhaal’.

De huidige publieke budgetten zijn niet genoeg om de opgestelde Duurzame Ontwikkelingsdoelen ofwel Sustainable Development Goals (SDG’s) te halen. Donorlanden, waaronder Nederland, zetten daarom steeds meer in op het aantrekken van aanvullende private financiering, bovenop de publieke financiering. Werkt dat?