Private schulden

Ouderen die zich zorgen maken om schulden, zijn vaker eenzaam. Zij missen niet per se vaker een echtgenoot of partner, maar hebben wel een minder breed of minder actief sociaal netwerk.

In de periode 2012–2021 had gemiddeld drie procent van de Nederlandse huishoudens een betalingsachterstand op hun hypotheek of huur. Daarmee ligt Nederland onder het gemiddelde van de Europese Unie (EU) en de eurozone.

Het politieke gesteggel over de besteding van het begrotingsoverschot van elf miljard euro is begonnen. Moet het gebruikt worden voor koopkrachtherstel, voor duurzaamheid of voor een versnelde aflossing van de staatsschuld?

De huidige manier van omgaan met problematische schulden van huishoudens leidt tot grootschalige welvaarts- en welzijns­verliezen. De incrementele aanpak van het kabinet gericht op het voorkomen een schuldenoploop lijkt onvoldoende te helpen. Daarom moeten we naar een herontwerp van het systeem..

Deze maand gaat het ESB-themanummer over private schulden. Met bijdragen van o.a. Gea Schonewille en Marion Weijers over de schuldhulpverlening, en de toegang daartoe; Lisanne Spiegelaar en Leontine Treur over de (hoge) Nederlandse schulden; Jan Kakes en Dirk van der Wal becijferen de verliezen op de hypotheekportefeuilles van de Nederlandse banken tijdens de Grote Recessie; Mauro Mastrogiacomo over de gevolgen van een renteschok voor zelfstandigen; en nog veel meer!

Omdat zelfstandigen doorgaans geen verplicht pensioen hebben, bouwen zij vaak vermogen op via hun eigen woning. Tegelijkertijd hebben ze ook een onzekerder inkomen. Hoe kwetsbaar zijn zelfstandigen als de hypotheekrentes stijgen?

De Nederlandse private schuldenlast is met 274 procent van het bruto binnenlands product hoog. Volgens de wetenschappelijke literatuur schaden dergelijke schuldniveaus de economische groei. Is het code rood?

Dit ESB-themanummer gaat over private schulden. Schuld heeft in het Nederlands twee betekenissen. Het is een financiële verplichting die ontstaat voor een goederen of diensten die al wel geleverd, maar nog niet betaald zijn. Schuld in die zin is onontbeerlijk in het economisch verkeer. Maar schuld is ook een morele verplichting, een verantwoordelijkheid die is ontstaan door acties uit het verleden. En ook in deze zin is schuld onontbeerlijk in het economisch verkeer.