Bij zijn aantreden besloot de Britse premier Cameron een creatief team om zich heen te verzamelen. Het Behavourial Insights Team (BIT), opgericht in juli 2010 en samengesteld uit een dozijn mensen van diverse achtergrond, kreeg een ambitieuze opdracht mee. Het moest binnen twee jaar een beslissende invloed hebben op minimaal twee belangrijke beleidsterreinen, gedragsinzichten binnen de gehele overheid verspreiden en meer dan tien keer zoveel opleveren als het zou kosten.
Nudge
Tijdens de evaluatie in de zomer van 2012 bleek BIT deze doelen ruimschoots gehaald te hebben. Zo oordeelde de evaluatiecommissie dat BIT zijn geld dubbel en dwars waard was. Wat doet BIT, ook wel bekend als de Nudge Unit, dat zo lucratief is? In de slipstream van Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman heeft de economische wetenschap met hulp van de psychologie talloze inzichten verzameld over het gedrag van burgers. De Britse ‘nudgers’ gebruiken die inzichten om het Britse beleid effectiever te maken omdat de gedragsreacties van burgers beter voorspelbaar worden.
Scala
BIT richt zijn pijlen op een heel scala van beleidsterreinen, onder meer door zelf grootschalige experimenten uit te voeren. Zo heeft het de brieven van de belastingdienst aangepast, waardoor er vele miljoenen ponden de schatkist in vloeiden. Dit gebeurde nadat uit tests was gebleken dat burgers vaker en sneller hun belasting betalen als in de begeleidende brief een simpel zinnetje werd toegevoegd: ‘Uit onderzoek is gebleken dat negen van de tien mensen uit uw gemeente hun belasting op tijd betalen.’
Bij orgaandonatie bleek het van groot belang voor succes te zijn welke begeleidende mededeling er bij de registratievraag aan burgers stond. De winnaar bleek: ‘Vindt u het prettig wanneer er een orgaan voor u beschikbaar is wanneer dat nodig is? Voor anderen geldt dat ook. Registreer daarom nu!’ Gebruik maken van dit appel op reciprociteit bleek veel meer registraties op te leveren dan andere pogingen, zoals het wijzen op de hoeveelheid te redden levens.
Drijfveer
Sociale normen zijn belangrijk als drijfveer voor het gedrag van burgers. BIT maakt gebruik van sociale normen om gewenste beleidseffecten te bereiken en heeft gedragsveranderingen bewerkstelligd op het gebied van arbeidsbemiddeling, pensioenen en energie-efficiëntie. Door beter te begrijpen hoe burgers zich gedragen, kan een hoop geld bespaard worden, wordt beleid effectiever en vaak beter door burgers gewaardeerd. De Europese Commissie investeert inmiddels fors in gedragsonderzoek.
Nederland
Nederland dreigt de nudgeboot te missen als hier niet ook snel tot actie wordt overgegaan. Met zijn curieuze oproep aan de burgers om door consumeren ‘het CPB te verslaan’ liet premier Rutte zien ook nog niet uitgeleerd te zijn als het gaat om gedrag. Snel oplijnen dus, die gedragsbrigade.
FD column van maandag 7 oktober
Auteur
Categorieën