Jrg. 14, editie 720

16 OCTOBER 100

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

E éonomisch
‘
Statistische

Beri*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN. HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

14EJAARGANG

. .

.
WOENSDAG 16 OCTOBER 1929

No. 720

lNS”1 !TUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. 0. M. Verrijn Stuart.
ECONOMISCII-S’I’A ‘I’IS’TISCllE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. .I!r. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. E. P. van der Mandele;
Prof.
Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. 11. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rangers; Prof. Mr. E. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Viies.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
Al. Verrijn Stuart. –
Assistent-Redacteur: II. M. H. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Mr. 35000. Postrekaning 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekede stukken: Bijkantoor Ruige plaatweg.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh
c
van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Poste.hêque- en giro-
rekening No. 6729.

15 ÔCTOBER 1929.

In den toestand van cle ge1clmark kwam deze weelc

geen verandering van beteelcenis. De vraag naar geld

op prolongatie bleef nog gering, zooclat er meestal

weder 4% pOt. genoteerd werd. Ook was het aanbod

van wissels nog slechts weinig rooter en iiiet in ver-

houding tot cle zeer sterke vraag naar wissels van
de zijde van bepaalde financieele instellingen, die
haar aanlcoopen door bemiddeling van De Neder-

landsche Bank doen uitvoeren. Dé rente liep daardoor

tot 57io pOt. terug; maar toen Zaterdag deze vraag

ontbrak, moest weder 5116 pOt. worden toegestaan. In

verband met den tijd van het jaar blijven de gewone

gelcigevers nog zeer terughoudend, hetgeen ook blijkt

uit de noteerÏng van caligeld, dat meestal niet onder

4% h 5 pOt. verkrijgbaar was.
* *
*

Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft

cle post binnenlaridsche wissels een daling vaTn
.f
17.7

millioen te zien, die zich nagenoeg geheel verklaren

laat uit aflossiiigen van schat1cistpapier. Het bedrag

der rechtstreeks ‘bij de Bank geplaatste schaticistpro-

messen verminderde in deafgeloopeL week van
f
25

millioen tot f8 millioeri. De beleeningen blijken met

ruim
f
100.000 te zijn teruggeloopen. Het renteloos

voorschot aan het Rijk kloni met
f
3.1 millioen.

De goudvoorraad der Bank bleef vrijwel onveran-

‘derd. De zilvervoorraaci steeg meteen goede
f 1.00.000.

De post papier op het buitenland vertoont een ver- –

meerciering van
f
5.1 millioen, terwijl de diverse

rekeningen op de actiefzijcie der balans een teruggang

van
f
600.000 te aanschouwen geven. De biljettencir-

culatie daalde met
f
10.3 millioen. De rekening-eau-

rant-salcli blijicen met
f
300.000 te zijn teruggeloopen.

liet beschikbaar metailsaldo steeg met
f
4.3 millioen:

1-lét dekkingspercentage bedraagt ruim 54.

* *
*

Op cle wisselmarkt heerschte vrijwel zonder ouder-

brelcing een flauw’e stemming. Vooral Dollars waren

weder sterk aangeboden, voor een deel stellig ook door

den sterken teruggang van de callrente aan de New-

Yorksclie beurs. De koers liep van 2.48’/io tot
2.48Ii6

terug. Marken daalden van 59.33 tot 59.28 en ook

Parijs was deze week aangeboden en liep tot ca. 0.7514

terug. Londen was minder regelmatig flauw; na een

daling tot 12.09% werd Vrijdag weder 12.09% be-

taald. Het slot was echter weder lager. De sterice

daling van den Pesetalcoers, waarvan in het vorige

bericht nog even melding gemaakt kon worden, werd
door krachtig ingrijpen van de Spaansche Bank Dins-

dag weder teniet gedaan. Zaterdag bleek echter, dat
zij opnieuw de contrôle over de marict verloren had

en werd voor 36.30 afgedaan. Gisteren ontstond een

formeele debacle en liep de koers voorbijgaand zelfs

tot 34.40 terug. Slot ongeveer 34.80, ekrder biedend.

LON])EN, 14 0CTOJ3ER 1929.

De verwachte ontspanning van. de, gelcimarkt werd

in de eerste helft van de vorige weelc niet gereali-

seerd. Integendeel geld was zeer schaarsch en de markt

kon zich op Dinsdag niet van de .schuld aan cle

Bank van Engeland ontdoen. l)e toen vrvallende

leening werd dus verlengd. Op Vrijdag en Zaterdag

deed de voor die dagpn gebruikelijice geldruimte zich

geyoeien. .

Disconto bleef practisch onverandej-cI op 6
3
fio—%

oor 3-maands prima bankacepten, terwijl de schat-

lcistpromessen weder tegen 6%’ werden toegwezen.

De.prijs voor hankwissels is dus een fraci.e beter dan

voor ,schatkistpromessen.

Nu de discontoverhooging iets meer heeft cloorge-
werkt, toont de weekstaat van de Bank van Engeland

voor het eerst eene verbetering in den goudvoorraad

en in het percentage van de reserve tot cle opeischhare

schulden. De goudvoorraad ging met ruim 134 mii-

lioen pond vooruit, en daar de wisselkoersen vrij gun-

stig zijn gebleven zal ook deze week nog een ruime

aankoop van baar goud door de Banlç kunnen w’orden

gedaan.

928

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

16 October 1929

DE RIJWÎELVOORZIENING IN ONS LAND.

Wederom heeft dé opbrengst van de rijwie1belastin

(f
6.250.000) eenige verbazing gewekt. Men heeft er

in de pers opmerkingen over gemaakt – uitgemeten,
hqpver al die rijwielen, achter elkander geplaatst, wel

zouden reiken, en gezien, dat dit zeer ver was – maa

men heeft ziöh er verder niet in verdiept, waar en
hoe die millioenen rijwielen, die hier circuleeren,

eigenlijk ontstaan. Nog minder heeft men zich afge

vraagd, langs welken weg zij bij den gebruiker komen:

De belastingopbrengst doet zien, dat er minstens’

2.500.000 rijwielen in gebruik zijn, dat wil dus zeggen:

dat van onze bevolking 30 pOt. een rijwiel bezit. Het

schijnt, dat dit percentage ongeveer de normale be-

hoefte aan rijwielen in ons land weergeeft, want voor

de laatste vijf jaren waren de cijfers de volgende:

Hierbij moet in aanmerking worden genomen, dat
onder de opgave alleen de belaste rijwielen zijn opgo-

nomen, zoodat globaal gezegd mag worden, dat op elke

drie inwoners van ons land één rijwiel voorkomt. In,

een stad als Den Haag kijn ruim 100.000 rijwielen aan-;

wezig!

Alleen voor het in stand houden van den bestaan-,

den voorraad moet er i.n de toekomst op een productie,
van circa 500.000 rijwielen per jaar gerekend worden.

Men neemt toch aan, dat de levensduur van een,

rijwiel gemiddeld genomen niet meer dan vijf jaar,
is, waar er tegenwoordig bij het veelvuldig gebruik
van goedkoopere typen ook geen aanleiding bestaat,,

langer dan vijf jaar met den aankoop van een nieuw

rijwiel te wachten. Een afschrijving van 20 pOt. op

een voorraad van 2.500.000 geeft een jaarlijksche aan-
4

vulling van 500.000 rijwielen. – Inderdaad naderen de cijfers der jaarproductie dit

getal reeds, waarbij zich het merkwaardige verschijn-

sel voordoet, dat de Nederlandsche industrie deze,
productie in korten tijd vrijwel geheel tot zich wist,

te trekken. In de ,,Statistiek van Voortbrenging en.

Verbruik”, ontleend aan. de publicatie van het Oe.u-.
traal Bureau voor de Statistiek, Aflevering 5, Jaar-
gang 1929, vinden wij omtrent de in Nederland ver-S

vaardigde rijwielen de volgende cijfers:

Jaar

In Nederland vervaardigde rijwielen
1924

129.800
1925

203.000
1926

257:200
1927
.

307.500
1928
.

370.400

Wanneer wij in aanmerking nemen, dat er in 1924
1.750.000 rijwielen aanwezig waren, waarvan
350.000 bedraagt, dan blijkt inderdaad de aangenomen
afschrjving van 20 pOt. vrij juist met de practijk
overeen te komen. Er is dus nog een constante toe-

neming van de productie te verwachten, afgezien van
den nieuwbouw in verband met den aanwas van de
bevolking, waarop later zal worden teruggekomen.
Tegenover deze toeneming van de productie valt
een opvallende afneming van den invoer uit het bui-‘
tenland op te merken. Deze is toch in vijf jaar tijds

tot op minder dan 3 pOt. van den nieuwbouw terug-
geloopen:
Invoer t.o.’.
productie
Jaar.

Productie.

Invoer,

in pCt.
1924 ……..129.800

.57.800

44.5
1925

……..203.900

13.700

6.7
1926 ……..257.200

22.600

8.8
1927 ……..307.500

22.600

7.3
1028

……..370.400

10.400

.

2.8

Terecht werd hierboven dus gezegd, dat onze in-

INHOUD:

Bl.
DE RIJwIELvooJtzIENINo IN ONS LAND
door
Ir. S. van
Hoogstraten……………………………….928
Het Kolenvraagstuk te Gendve door
Mr. W. F. J. Frowein 929
De haven van Marseille en het Zwitsersch vervoer, –
door
C.
Vermey …………………………..931
Accountantsdag van het Nederlandsch Instituut van
Accountants door
H. M. H. A. van der Val/s …….. 932
De on’twi kkeling van het landbouweredietwezen, met Na-
schrift van
Mr. 0. Gezelfe Meerbnrg …………..
933

BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
Deutsche Bank und Disconto-Geselischaf t door Dr.
0
. Krdmer …………………………….934
De Fusie van de Allgemeine Oesterreichisehe Boden-
(.)redit-Anstalt met de Oesterreichische Credit-
Anstalt for Handel und Gewerbe door
Dr. R. Ker-
sohagl………………………………..
936

AANTEEKENINOEN:
Indexcijfers van Scheepsvrachten …………….
937

LYIAANDOIJ1eERS:
Emissies in September
1929 ……….

…… 939
Giro-omzét bij de Nederlandsche Bank.. ……..
939

BOEKAANEONDIGINGEN:
Mr. H. II. Sillevis Smitt: De meestbegunstigings-
clausule in handeisverdragen, bespr. door B. G.
Meijer. ………….. …………………….
938
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
……………..
940-942
Oeldkoersen.

Bankstaten.

Verkeerswezen. Wisselkoersen.

1
Goederenhandel.

dustri.e in korten tijd vrijwel de geheele productie
heeft geabsorbeerd.

Terloops zij hierbij opgemerkt, dat de uitvoer de
20.000 per jaar nog niet heeft bereikt, waar tegenover

staat, dat het quantum uitgevoerde enkele framés dat

van de ingevoerde in het laatste jaar nog overtrof,

zoodat er dus geen quaestie is van een gecamoufleer-
den invoer van rijwielen.

Terugkomend op de eerste cijfers, waarmede wij
aantoonden, dat / van onze bevolking een
rijwiel
ge-
bruikt en, zooals vanzelf spreekt, ook noodig heeft,

moet men hij den toekomstigen nieuwbouw ook nog
met den aanwas van do bevolking rekening houden,
in die ieeftijdsjaren, waarop aanschaffing van een

rijwiel urgent is.

Deze aanwas is voorloopig circa 90.000 per jaar,
zoodat die alleen een extra nieuwbouw of aanmaak

van 30.000 rijwielen per jaar vraagt. Het is typeerend

voor de versnippering van onze rijwielindustrie, dat geen enkele van de in ons land werkzame fabrieken
met haarjaarproductie dit bedrag overschrijdt; hoog-
stens zijn er twee, die er dit jaar aan toe komen. Met
andere woorden: alleen al voor de jaarlijksche aan-
groeiing van de productie zou er
el/s jaar
een fabriek
bijgebouwd
kunnen worden, die
grooter is
dan welke
ook van de bestaande.
Waar men hier in de gunstige omstandigheden van
een
constante vraag
naar een vrijwel
gev.,ormaliseerd
artilsei verkeert, en nagenoeg met mathematische ze-
kerheid te bepalen valt, hoe gidot de afneming per
jaar in de eerstvolgende twintig jaren zal bedragen,

zou men mogen verwachten, dat de industrie, die voor
de gestadige voorziening in de behoefte aan dit arti-
kel zorgt, ook volgens de moderne begrippen van eff i-
ciency – althans doelmatige concentratie – werk-
zaam is. Het rijwiel, nog voor kort een bezit, een ver-
mogensbestanddeel, is thans een gewoon gebruiksarti-
kel geworden – een onmisbaar gebruiksartikel zeIf

– zoodat de iidustrie zich zonder eenig risico op éen
massaproductie kan inrichten.
Tegenover deze feiten is het eenigszins teleurstel-
lend te zien, dat men zich i.n ons land van die mo-
derne inzichten tot nog toe niets heeft aangetrokken,
en de vervaardiging van rijwielen grootendeels in een-
zame afzondering, zelfs veelal in dénmansbedrjven,

plaats vindt. Met het vervaardigen van 198.000 rij-
.,wielen, dus de helft van de jaarproductie, hielden
zich in 1.928 onledig niet minder dan 37 ondernemin-
gen, waarin ruim 2400 mannen en vrouwen werkzaam

(Belaste)
Jaar
Rijwielen
Gem. Bevolking
l’er 100 inw
1924
……..1.756.738
7.263.893
24.2
1925
…….2.160.579
7.365.73b
29.3
1926
…….2.198.455
7.471512
29.4
1927
…….2.252.198
7.567.272
29.8
1928
…….2.503.026
7.6.78.555
32.6

16 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

929

waren. De gefl1iciclelcle jaarproductie per onderneming

bedroeg dus iets meer dan 5000 rijwielen per jaar,

dat is nog minder dan 20 per dag. De overige 180.000
kwamen in een veelheid van bedrijven tot stand,

waarvan er geen enkele meer dan 500 rijwielen per

jaar maakte. Als bovenste grens van
•
deze
bedrijven

vi nclen wij de plaatselijke montage-inrichting, als on-

derste het atelier van den dorpssmid, waar in ledige

uren wei eens een rijwiel in elkaar wordt gezet.

Bepalen wij ons echter bij onze grootste fabriek,

waarvan de dagproductie ten minste 100 stuks bena-
deft, dan zien wij, dat ook dit gfootste bedrijf, dat

overigens zeer modern is ingericht, nog niet in
/10

van de behoefte voorziet. Een dagprodnctie van 100

stuks valt echter geheel in het niet vergeleken bij die

van de grootste Duitsche fabriek, die op een dage-
iijksch quantum van 3000 tot 5000 rijwielen is inge-
richt. In deze fabriek vindt ook het lakken geheel me-

chanisch plaats met behulp van een machine, die het

werk van 300 arbeiders vervangt. Kleinere fabrieken,

die de onze toch nog verre overtreffen, worden bij-
voorbeeld door do B.S.A. in Rusland gebouwd en zijn

op een productie van 400 rijwielen per dag ingericht.

Er bestaat geen enkele aanleiding, waarom in ons

land, (at voor een grootbedrijf op dit gebied vrijwel

geschapen is, niet eveneens van de voordeelen van de

massaproductie, waartoe het artikel zich bijzonder
leent, gebruik zou worden gemaakt.

Het bovenstaande samenvattend, moet men tot de
conclusie komen, dat de rijwielvoorziening in ons
land, wat de productie betreft, nog sterk gedecen-

traliseerd is, en. dat deze decentralisatie onnoodig is.

Het behoeft weI geen nader betoog, dat deze versnip-
periflg tot verhoog:i.ng van productiekosten (mindere
mechaniseering, onevenredige algemeene onkosten)
leidt, en voor een onmisbaar gebruiksartikel eigenlijk
ontoelaatbaar is, al is zij dan uit historisch oogpunt
verktaarbaar en voor den handel niet onvoordeelig.

Niet onvoordeelig, omdat zij een bestaan verschaft
aan duizenden agenten, handelaren en winkeliers, die
voor hu.n aandeel in de rijwielvoôrziening den kost-
prijs dan ook weten te verdubbelen, waartegenover zij

hun veelzijdige functi.e van exposant, adviseur, ban-
kier,
i)
reparateur, klachtenbureau, en ten slotte be-
wa.arcler vervullen.

De fabrikant is gedwongen, met een zeer lage
w i nstmarge te werken, maar cle verbruiker hetmilt er
niet minder om, waar hij belast wordt met de kosten

van tal van .ongevraagde en Qnnoodige handelingen,
die uit ccii vorIg tijdperk stammen, toen een rijwiel

nog een artikel was, dat met pakkende reclame en in
brillante stof feeri iig aange])rezen moest worden. Hoe-
wel een rijwiel toch niet iets is, waarvan men zich da-
gelijks voorziet, en dat men dus direct in zijn naaste

omgeving moet kunnen betrekkeii, en het evenmin
een artikel is, dat in zoo groote verscheidenheid voor-
komt, dat men wel térdege te rade moet gaan, v66r
men ee.n besluit neemt, vui den wij in elke stad een overvloed van magazijnen en etalages, alsof de ver-
koop van rijwielen in zijn geheel slechts dan in het
leven kon worden gehouden, wanneer men het publiek
voortd urend met volle intensiteit bewerkt. Terwijl de
meeste rijwielen, clie in ons land c.irculeeren uit pret
cies dezelfde onderdeelen zijn samengesteld, en in
hoofdzaak en onclercleelen alleen in naam verschillen,

voert elke afzonderlijke fabriek toch een zeer kost-
bare reclamecampagne voor zijn merk, die natuurlijk
cl oor cl en verbruiker betaald wordt.

Een du iclelijk bewijs voor cle overeenkomst tusschen
al deze merken vindt men in elke rijwielbewaarplaats,

waar rijwielen, clie aan precies clezdlfde eischen moe-
ten voldoen en blijkbaar dok werkelijk voldoen, in een
bijna e

re
n
groote verscheidenheid van benamingen
als van bezitters aanwezig zijn. Terwijl het rijwiel

1)
De koop
01)
afbetaling speelt een groote rol bij de toe-
nemencie vraag naar cle meer (gerenommeerde merken.

techniLch reeds la.ng genornialiseerd á en men vrijwel

van een standaardrijwiel kan spreken, slooft de han-

del zich uit, liet te doen vookomen, alsof elk rijwiel

en schepping op zichzelf was, en men niet genoeg op
alle speciale eischen kan letten.
11
Ik noemde dit hierboven een aaneenschakeling van

6ngevraagde en origewenschte handelingen, – moge-

lijk hebben zij als werkverschaff.ing vooi diegenen, di.e

icli ermee bezig houden, een zekere heteelcenis; op

den weg tusschen den producent en den gebruiker

van een rijwiel liggen zij als evenveel belemmeringen,

die geld kosten en een gezonde ontwikkeling van dd

rijwielindustri e in haar geheel tegenhouden.

Ir. S.
VAN H000STRATEN.

HET KOLENVRAAGSTUK TE GENÈVE.

Na de besprekingen, in den aanvang van dit jaar

door het Economisch Comité van den Volkenbond ge-

houden met (eskundigen uit werkgeverskringen dler
voornaamste kolenproduceerende en -verbrui kende
landen
i),
werden dergelijke besprekingen einde Fe-bruari en begin Maart van dit jaar nog gevoerd met

deskundigen uit de kringen der werklieden. Als
resultaat van de gehoudlen discussies bracht het Eco-

nomisch Comité in April van dit jaar een Voorloopig

Rapport aangaande het kolenvraagstuk uit. D.it rap-

iort bevatte geen definitieve conclusies of aanbeve-
lingen, maar gaf enkel weer de feiten, welke .door liet
gehouden onderzoek waren vastgesteld en de beschou-
vingen, waartoe dit aanleiding gaf. Het wilde op
deze wijze verdere besprekingen vergemakkelijken en

.iiizon derhei d het Raadgeven d Economisch Comité,
(Iât 6 Mei te Genève bijeenkwam, een leidraad ver-
schaffen voor verdere stappen. –

1-let rapport wijdde allereerst een korte beschou-
wing aan de kennidrkende eigenschappen van de
icolenindusti’ie in normale tijden, daarna volgde een

meer uitvoerige beschouwing omtrent de veranderin-gen, welice te dien aanzien in de naoorlogsjaren en de
laatste jaren hebben plaats gevonden, vervolgens ver-
den de reeds ondernomen pogingen en de mogelijk-
heden, om verbeteringen in den ongunstigen toestand

van den kolerimijnhouw te brengen, besproken enwer-
den de belangen dr verbruikers hij het kolenvraag
stuk onder het oog gezien, terwijl in een laatste hoof d-
stuk de verschillende overwegingen, welke bij moge-1,ijke door den Voikenhond te nemen stappen dienen
te gelden; werden uiteengezet.
Een merlcwaardig overzicht van productie en prij-

zen op blz. 8 van liet Voorloopig Rapport toonde aan,
dat de werldprodu.ctie van kolen slechts
–
geringe
schommelingen vertoont, maar dat een betrekkelijk
gering te’eel of te weinig reeds in staat is
;
de prij-
zen aanmerkelijk te beïnvloeden. D
..it juist wijst er
wel op,- dat een verbetering in den toestand geen
ingrijpende veranderingen in de industrie noodig
maakt.

‘Ter verbetering vy den .internationalen toestand
kwamen blijkens liet rapport de volgende voorstellen
imi-de gehouden besprekingen niet experts naar voren:

Het sluiten van internationale overeehkomsten
tusschen producenten, betreffende productie, afzetge-
!bieden en prijzén.
Het instellen van een internationale Organisa-
tie, waarin alle belanghebbenden vertegenwoordigd
zouden zijn: regeer.inigen, producenten, mijnwerkers,
handelaren en verbruikers; dit werd voornamelijk
door de vertegenwoordigers der werklieden bepleit.

t
c.
Het nemen van maatregelen, teneinde te komen
tot .overeenkomstige, zoo niet gelijke bonen, werlctij-
dien en arbeidsvoorwaarden.
d.
Het afschaffen van de kunstmatige belenime-
ringen, welke aan den kolenhandel worden opgelegd,
alsmede van’ de kunstmatige bevordering der pro-
tci

‘)
Zie
hierover E.-S. B. van
23 Jan.
1929.

930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

16 October 1929

– Het Economisch Comité gaf in zijn Voorloopig

Itapport nog cenige beschouwingen over deze pun-

ten. Ten aanzien van punt
a.
stelde zij nationale og-

nisatie als eerste vereischte om tot internationale
samenwerking tkomen. Gemeend werd, dat de Vol,-

kenbond hier niet het initiatief kon nemen, maar wel

eventueele door de belanghebbenden zelf te nemei

stappen met belangstelling zou moeten volgen. Ten

aanzien van punt
c.
achtte het Economisch Comité

‘het Internationaal Arbeidsbureau meer competent,

terwijl men
d.
inzonderheid aan de aandacht van ht

.Raadgevend Economisch Comité aanbeval. De zit-

ting van dit laatste Comité, welke van 6 tot 11. Mei

19.29 te Genève gehouden werd, stelde min of iueer
teleur. Het nam, ten aanzien van het kolenvraagstu
ook voor wat de tolmuren aangaat, geen bepaalde con-

clusie, maar bevel aan het onderzoek voort te zettn.

Als gevolg van dit voortgezette onderz9ek riep het

Economisch Comité van 30 September tot 3 October

1920 zoowel de deskundigen van werkgevers- als van

werknemerszijde tot een bespreking te Genève hijeeii.

Inmiddels was ook deze zaak in de Volkenhondscon-
ferentie zelf te Genève weder ter sprake gekomen en

had de Engelsche minister Grahani voorgesteld de
Tweede Commissid van den Volkenhond uit te noo-
digen een voorstel uit te werken tot het hijeehroepen

van een internationale conferentie ter bestudeering

van de arbeidsvoorwaarden en de tegenwoordige moei-

lijkheden in de kolenindustrie. Deze Comrnissie heval

daarop aan, in afwachting van de verdere besprekin-

gen door het Economisch Comité op 30 September e

volgende dagen . met expets inzake de, kolennijver-
heid te houden, de Internationale Arbeidsorganisatie uit te noocligen haar studies inzake bonen, werktij-

den en arbeidsvborwaarden voort te zetten, en de lei-
ding van het Internationaal Arbeidsbureau te verzoe-
ken, op de agenda van de Arheidsconferentie vooi

1930 een bespreking van de bovengenoemde punten te

plaatsen, teneinde in dezen tot eenige overeenstem-

ming te komen.

De besprekingen van het Economisch Comité met

de deskundigen inzake kolen werden 30 September

door den Voorzitter van het Economisch Comité,

Dr. Trendelenburg, geopend. Deze verzocht het ver-
trouwélijk karakter der besprekingen te bewaren.

Voor wat de werkwijze betreft, zou ieder der experts
allereerst voor zijn land kunnen aangeven, welke wij-
zigingen zich in den bestaanden toestand sedert de
discussies in den aanvang van het jaar hadden voor-

gedaan en vervolgens zou men bespreken de vier

bovengenoemde mogelijkheden van verbetering, welke
in het Voorloopi’g Rapport van het Economisch Co-
mité van April van dit jaar waren aangegeven.

Uit de mededeelingen omtrent den stand van
zaken bleek, dat men algemeen van oordeel was, dat

er eenige verbetering in den toestand ,was irigetre-
den en aannam, dat dit ook wel mede een gevolg was
van de hemoeiingen van den Volkenhond en het

samenkomen van gedelegeerden uit de verschillende
landen. Als belangrijkste feit kon genoemd word de aaneensluitirig in de Engelsche kolennijverheid,
waardoor het groote bezwaar, dat in het belangrijk-

ste kolenland van Europa een lichaam, dat interna-

tionale overeenkomsten als in punt
a.
genoemd zou
kunnen afsluiten en de naleving daarvan waarbor-
gen, tot heden ontbrak, zou komen te vervallen..

De punten
a.
en
b.
kwamen ingevolge hun onder-ling verband gezamenlijk aan de orde. Over het alge-
meen was men van meening, dat aan de ongebreidelde

concurrentie paal en perk diende te worden gesteld.
Immers tegenover den vooruitgang der techniek,
welke eiken ondernemer drijft tot massaproductie,
dient als tegenwicht een. regeling te bestaan, welke
een overvoering van de markt voorkomt. Dit is niet
alleen zoo bij de kolen, maar bij bijna alle ivereld-
marktartikelen ziet men de noodzakelijkheid in van
onderlinge afspraken inzake de productie. -.

Tegenover stemmen, dat dit het beste kon geschie-

den volgens ee.n vooraf vast te stellen schema en door

de instelling’ van een nieuï internationaal lichaam

ter regeling of voot toezicht op dergelijke afspraken,

klonken andere, welke hier meer geldidelijk te werk
wilden gaan en beginnende met afspraken tusschen

enkele landen, dit langzamerhand wilden uitbouwen

tot een met de onderscheidene afzetgehieden reke-
ning houdende, alle betrokken landn omvattende
regeling. Zij wezen erop, dat de omstandigheden

plaatselijk verschilden en niet steeds zoo eenvoudig

waren te beoordeelen en daarom voorzichtig te werk
diende te worden gegaan. Over het algemeen was

men van oordeel, dat de Economische Organisatie

van den Volkenbond ter bevordering van een en ander
voldoende was of dat een nieuwe instelling tenminste

onder de auspiciën van den Volkenbond diendle tot

stand te komen. Ook werd de meening geuit, dat ge- –
regelde samenkomsten als cie thans gehoudepe van

voordeel konden zijn.

Tegenover de vrees der verbruikers voor verhoogde

prijzen als gevolg van ententes, werd opgemerkt, dat –
toch steeds de mededinging van Amerika en van

andere energiebronnen zou blijven bestaan. Gemeend
werd, dat exeessieve prijzen, welke het verbruik zou-
den beperken, door producenten in hun eigen belang

vermeden zouden worden. Ook de verbruikers zou-

dien tenslotte liet meest gebaat
zijn
met een bloeiende

en vooral stabiele mijnindustrie.

Zooals medegedeeld, was reeds door de organisatie
van den Volkenbond besloten punt c. ter nadere voor-
bereiding naar het Internationaal Arbeidsbureau te

verwijzen. Dit voorstel vond geen principieele be-

strijding. Wel achtten de vertegenwoordigers der

werkgevers een uniforme loonregeling in landen,
waar onder geheel verschillende omstandligheden ge-
werkt werd en uitsluitend voor den mijnbouw niet
wel mogelijk en beschouwden deze deskundligen ook

de ‘mogelijkheid van een regeling der arbeidsvoor-

waarden op dezelfde basis als twijfelachtig.

Ten aanzien van punt
d.
was men vrijwel algemeen

van meening, dat de belemmeringen voor d’en handel

behoorden te verdwijnen. Verschillende gedelegeerden

achtten ze’ echter meer een gevolg van den slechten
toestand. Zij verwachtten hij verbetering van zelf op-

heffing en vreesden bezwaren bij plotseling wegval-

len dezer beschermende maatregelen, zoôlang de toe-
stand niet verbeterd was. Wel werd algemeen aan-
genomen, dat deze barrières internationale afspra-
ken inzake productie, markten en’ prijzen zouden be-moeilijken. Zeker zouden zij hierbij ter sprake komen

en, voor zoover zij althans niet op regeeringsmaat-
regelen herustten, kunnen worden opgeheven. Voor

zoover de bemoeilijking een gevolg van regeeririgs-
maatregelen . is, zal vooral hier een terrein voor de
bemoeiingeu van de Volkenbondsorganisaties liggen.
* *
*

In zijn sluitingsrede op 4 October wees Dr. Tren-
delenburg in de eerste plaats op het groote belang,
dat voor het eerst de ‘groepen ‘an deskundigen van
de industrieelen en van de mijnwerkers gezamenlijk
zijn geraadpleegd, zoodat hierdoor een werkelijke uit

wisseling van gezichtspunten heeft plaats gehad. De bezorgdheid, welke het vooruitzicht van de raadple-giug van twee ‘vaak eildaar tegenover staande groe-
pen gezamenlijk gewekt had, is door de resultaten
niet gerechtvaardigd, men mag zeggen, da,tde proef
geslaagd is. De meeningsverschillen zijn op aange-
name wijze en openhartig besproken, men heeft elkaar

wederzijds beter leeren begrijpen en verscherping van
de tegenstellingen ,heeft niet plaats gevonden.
De heer Trendelenburg constateerde verder, diat
de besôhouwingen, door het Economisch Comité in
zijn Voorboopig Rapport van April aan de oorzaken

van den onbevredigenden toestand in de steekool-
nijverheid gewijd, onbetwistbaar zijn geblelcen. Al

mogen thans verschillende deskundigen een verbete-

16 October 1929

ECONOMISCH-STATIS1ISCHE BERICHTEN

JI

ring in den toestand hebben geconstateerd, zoo blijft
deze toch ernstig en kan door een of andere omstan-

digheid telkens weer opnieuw een noi ernstiger

karakter aannemen.
Het eeige belangrijke nieuwe punt was tenslotte
de vaststelling van den vooruitgang in België en

vooral in Engeland van de nationale aaneensluiting

in de kolenin,dustrie. Men kan de verdere gevolgen
hiervan echter nog niet voldoende overzien.

Dr. Trendelenburg herinnerde ierder eraan, dat
do Raad van Beheer van het Internatibnaal Arbeids-

bureau in cle volgende dagen zou bijeenkomen om

de mogelijkheid te bespreken van een internationale

conferentie over de arbeidsvoorwaarden in het steen-

kolenbedrijf, welke blijkens de discussies zoo nauw

met den economischen toestand in deze industrie
samenhangen.
• Bij sprak verder de hoop uit, dat de verschillende

pogingen tot verhetering tot een goed resultaat mogen

voeren. Het Economisch Comité stelt zich voor einde
October weder een rapport uit te brengen aan den
Raad van den Volkenbond in verband met de gehou-

den discussies. Hij vestigde er nog eens de aandacht
op, dat, zooals reeds in het Voorloopig Rapport is

aangegeven, de Volkenhond tot overeenkomsten tus-

schen producenten niet het initiatief kan nemen, maar
deze met belangstelling volgt en daarbij waakt voor
het bMang van arbeiders en verbruikers.
Tenslotte verklaarde hij, dat het Economisch Comi-
té op de een of andère wijze met belangstelling de
toekomst der steeukolenindustrie zal blijven volgen

met behulp van de tot dusver geraadpleegde des-

kundigen.
Inmiddels heeft inderdaad de Raad van Beheer
van het Internationaal Arbeidsbureau besloten om
een conferentie van vertegenwoordigers van regee-

ringen, werkgevers en arbeiders uit de vôornaamste
steenkoolvoortbrengeiïde landen in Europa in Januari
a.s. bijeen te roepen. Deze conferentie zal dan aan
clan Raad van Beheer advies moetenhitbengen,
welke punten zich het best voor bespreking op de
Algemeene Internationale Arbei dsconferente van

1930 leenen.

Als eindindruk van de gevoerde besprekingen kan,
worden gezegd, dat, al mogen deze geen onmiddellijk
aantoonbare resultaten hebben opgeleverd, zij toch
van veel heteekenis kunnen zijn om het contact tus-
schen werkgevers en arbeiders in de verschillende
landen te bevorderen, de inoeiljkheden te belichten
cii cle mogelijkheid te scheppen om deze te ovr-
winnen.

Van de verschillende mogelijkheden tot verbete-
ring van den toestand mag wellicht vooreerst het
meeste verwacht worden van een geleidelijke ontwik-

keling tot meerdere, zoowel nationale als interna-
tionale overeenstemming tusschen producenten. In hoeverre verdere stappen van den Volkenbond van
belang zouden kunnen blijken voor de afschaffing
der lcunstmatige belemmeringen, dient afgewacht; de
tot dusverre in dezeu bereikte resultaten zijn niet
zeer hoopgevend.

De besprekingen hadden øp zichzelf een aangenaam
verloop en er was een streven tot onderling begrij-
pen en waardeeren.

Heerlen, 14 October 1929.

W. F. J. FROWEIN.

DE HAVEN VAN MARSEILLE EN HET ZWITSERSCH
VERVOER.

Naar aanleiding van ‘het dezer dagen door de
Kamer van Koophandel te Marseille tot de Fransche
Regeering gericht verzoek om de totstandkoming te
bevorderen van verschillende maatregelen, welke ten
doel hebben transitogoederen van en naar Zwitser-
land cii met nanie het vervoer van graan in meerdere
mate dan tot dusver het gëval is over de haven van

Marseille te leiden, lijkt het nuttig de aaudacht te ‘es-

tigen op een helangwekkencl artikel van de hand des

heeren Berthon de
ie
G’ardière, reeder te Marseille.
Schrijver, wijst erop, dat in tegenstelling met de vrij
dgemeen verspreide opvatting de rivaliteit tusschen

Marseille en Genua niet z66 sterk geprononceerd is.

‘Beide toch vervullen primair de rol van verschepings-

haven voor het vervoer van en naar het eigen achter-

land en de concurrentie bepaalt zich in werkelijkheid
oeddeels tot het graanvervoer met bestemming naar

‘Zuid-Zwitserland, waarbij er ëchter onmiddellijk op

dient gewezen, dat de mededinging der Noord-Euro-

peesche havens een factor van welhaast nog. grooter

beteekenis is dan de rivaliteit tusschen de beide ha-

‘ens onderling. Weliswaar, aldus de
schrijver,
is de
omvang van dit vervoer niet van overwegende’ be-
teekenis, maar de ervaring leert nu eenmaal, dat een

‘op breede basis steunend havenverkeer minder onder-

hevig is aan scherpe fluctuaties dan eeu, haven, di.e

haar heteekenis voornamelijk ontleent aan enkele, zij
het ook belangrijke ladingcategorieën.

Zwitserland, dat zelf slechts één vijfde van zijn
.1
graanverbruik produceert, moet teneinde in de eigen behoeften te kunnen voorzien jaarlijks 5501600.000

‘tons graan – waarvan twee derden voor consumptie

is bestemd – van elders aanvoeren. V66r den oorlog voorzag Rusland joeddeels in deze behoeften en liet
•vervoer geschiedde voornamelijk via Marseille, maar
sedert het Tsaristisch voor het Bolsjewistisch régime heeft plaatsgemaakt, volgt de Russisch& uitvoer ook

‘naar Zwitserland een voortdurend dalende lijn, en

is Rusland’s rol als exporteur van graan van geheel
‘ondergeschikte beteekenis geworden. Een overzicht,
van het graanveivoer via de haven van Maseille
toont voor het tijdvak 1,924 tot 1928 het navolgeud
beeld:

Totaal:

Waarvan tarwe:
1924

175.000

96.000
1925

98.000

64.000
1926

63.000

58.000
1927

66.000

57.000
1928

60.000

38.000

Blijkens de statistiek is de achteruitgang vrijwel

geheel te wijten aan cle toenemende concurrentie der
Noord-Europeesche havens. Enicele cijfers l)etreffend
d’n doorvoer van tarwe in de verschillende havens
doen zieii hoezeer het aandeel van Antwerpen en Rot-

terdam is gestegen ten koste van Marseille en, zij het
in mindere mate, ten koste van Genna. Ofschoon de
transitocijfers van Antwerpen en Rotterdam tezamen
ijn gevoegd, kan veilig worden aangenomen, dat het
aandeel van Antwerpen in liet Zwitserscli vervoer be-
langrijk boven dat van Rotterdam uitgaat:

Marseille:
Genua: Antwerpen en
Rotterdam
1924
……….86.000
83.000
191.000
1925
………..38.000
64.000
180.000
1926
……….23.000
58.000
245.000
1927
……….40.000
64.000 304.000
1928
……….20.000
40.000 305.000

Is liet aandeel der Rijuhavens belangrijk toegeno-
men, er moge terloops op worden gewezen, dat dank
zij gunstige spoorvrachteu via Bordeaux in 1926 even-

eens, 45.000 tons tarwe werden. aangevoerd. ‘De Kamer
van Koophandel te Marseille is van oordeel, dat de
zoozeer verminderde graanaanvoer te Marseille voor-

namelijk moet worden toegeschreven aan de hoogere
havénkosten aldaar: Dit laatste geldt trouwens niet
slechts voor Marseille, maar eveneOns voor de Noord-

Fransche havens, waar de totale Icosten, welke ten
laste van het schip komen, aanzienlijk uitgaan boven
die van Antwerpen. Bovendien heeft laatstgenoemde

haven het voordeel, dat gemakkelijker dan in de
Noord-Fransche havens en te Marseille uitgaande la-‘
ding kan worden gesecureerd. Niet ten onrechte is

932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

16 October 1929

de Kamr van Koophandel aldaar dan ook van mee-

ning, dat zelfs bij gelijke kosten de reeders in het al-

gemeen toch (Ie voorkeur aan Antwerpen als loshaven

zullen geven, tenzij voor verschepiné naar Marseille
bij wijze van compensatie een hooger vrachtcijfer

wordt betaald. Zij stelt dit verschil op rond frs. 9,5

per ton en wijst er vervolgens op, dat dit voor de be

]anghebbenclen hij cie lading nadeelg vrachtverschil

.iitsluitnd kan worden gecompenseerd door de kos

ten vallende op de plaatselijke behandeling te Marl

seille, en het spoorvervoer naar uiteindelijke bestem-

ming. Rekening houdend met bovengenoemde premie

vobr het zeevervoer naar Marseille bedragen cle kos-

ten voor lossen en overladen op’ waggon, wegen en

opzakken ‘aldaai frs. 16,40. per ton tarwe. Te Genua

bedragen deze kosten frs. 26,92, terwijl de kosten te

Antwerpen voor dezelfde mnipulaties tot vrij ge:

stuwd in lichter frs.. 13,42 bedragen.

Gezien deze
cijfers
behoorde Marseille normaliter

het geheelevoor Zuid-Zwitserland bestemde graan te

verwerken en Antwerpen het restant, uitgaande al-

thans van de praemisse, dat cle basis-spoorvrachten

dezelfde zijn. Dit laatste is echter niet het geval.

Genua heeft met het oog hierop reeds stappen hij de

Italiaansche spoorwegmaatschappij gedaan en deze.
laatste heeft verleden jaar October speciaal voor het

vervoer van gestort graan geschikte wagons in dienst

gesteld, waardoor de kosten verbonden aan het ver:

werken der lading in de zeehaven belangrijk zijn vera
laagd. Tot dusver kon Marseille echter het graan niet

anders dan in zakken verwerken; de Kamer van

-Koophandel schat de meerdere kosten, welke hierdoor

ontstaan op ca. frs. 1.2i’ per ton. Bovendien zijn de

spoorvrachten van Marseille naar de voornaamste

Zwitsersche consumptie-centra gemiddeld frs. 25,2
per ton hooger dan hij verscheping via de met Mar-‘
seille concuireerende havens.
De Kamer van Koophandel aldaar heeft dan ook

(Ie volgende maatregelen aanbevolen, t.w.: –
vrijstelling van betaling van kadegeld vastge:

stelci bij de wet vaii Maart 1928 voor transito-goederen

het in dienst stellen door de ParisLyonMédiF

terran6e van wagons geschikt voor het vervoer van

gestort graan,
hetzij
door het in eigendom verkrijgen

van het daartoe bénoodigde materiaal dan wel door
vrije toelating -van Zwitsersche wagens van het ver-‘

oischte type,

flt

verlaging van cle spoorvrachten voor gestort
graan met 25 pOt. beneden de tarieven geldend voor’

gezakt graan.
Of deze zuiver kunstmatige opzht Marseille op den
duur iii staat zal stellen het verloren terrein, gesteld
al dat dit wordt teruggewonnen, ook te behouden

lijkt op zijn. minst genomen twijfelachtig. Het verkeer
t

zoekt nu eenmaal de goedkoopste kanalen en in dit
opzicht heeft Antwerpen een voorsprong, die niet ge-

makkelijk kun worden teniet gedaan. Bovendien zal
Rotterdam, wanneer eenmaal de regularisatiewerken
van den Rijn hun beslag hebben gekregen, in belang-
rijk meerdere mate dan thans mogelijk is, aan het;

vervoer naar Zwitserland langs den ‘goedkoopen wa-
terweg kuii tien parti ci peeren.

Wat liet Zwitsersch exortverlceer aangaat, dat’
goeddeels bestaande uit ,,hochwertiges Gut” op d&
snelsté verschepingswijze is aangewezen, biedt Genna
met zijn veelvuldige afvaarten en snelle schepen der
Zwitsersche export-industrie tastbare voordeelen,

waarvan deze iaal;ste dan ook in toenemende mate ge-
bruik maakt. Iii haar jongste adres wijdt cle Kamer

van Koophandel vooinameljk aadacht aan het im-

port-verkeer. Het moge dan al
waar-zijn,
dat de riva-

liteit tusschen Marseille er, G-enua in dit opzicht
minclér geprononcéerd is, zij, die met den Zwitser-

schen export vertrouwd zijn weten, dat de concurren-
tie tusschen beide havens ten aanzien van ]aatstgeI
noemd verkeer cie laatste jaren als gevolg van de mo-

derniseering en uitbreiding der Italiaansche lijndienu

sten verscherpt is. Wij twijfelen niet of een studie

van dit aspect van liet probleem – wij beschikken

helaas ii iet over liet noodige statistisch materiaal –

zou de juistheid dezer stelling op duidelijke wijze aan-
toonen.

Rotterdam, October 1929.

C. VERMY.

ACCOUNTANTSDAG VAN HET NEDERLANOSCH
INSTITUUT VAN ACCOUNTANTS.

Met den groei van het bedrijfsleven in Nederland

heeft de ontwikkeling van liet bankwezen gelijken

tred gehouden, ja men kan misschien met reden zeg-

gen, dat de banken- hier te lande een barometer zijn

van de ontwikkeling van ons economisch leven. Hoe

-dit ook zij, een fe.it is het, dat ons bankwezen op hét
oogenblik een zeer belangrijke rol vervult hij de ver-

schaffing van kapitaal, aan handel, nijverheid en
landbouw.

Toch heeft men onlangs – de klacht vernomen, dat

cle voorziening i.n de ]capitaalhehoefte der industrie

niet op zoo’n wijze was georganiseerd als wenscheljk
was voor een goede en juiste ontwikkeling van dit

steeds
belangrijker
wordend onderdeel van ons econo-

misch leven. Het. was een van onze groote indus-

trieelen, de heer F. R. Fentener van Vlissingen, die

in een vergadering yan de Af d. voor Technische
Economie van het Kon. Instituut van Ingenieurs het

standpunt van de industrie uiteenzette cii het voorstel
deed tot oprichting van een industriebank )

Bekend is het, dat dit voorstel in deze vérgadering,
vooral van de zijde van de bankiers geen instemming

mocht vinden. Maar men was ervan overtuigd, dat
het laatste woord in dit vraagstuk nog niet ivas ge-

sproken. Evenwel was dit woord – (Ie rede van den
heer Van Vlissingen was immers eepge maanden te-

voren. voorafgegaan door een inleiding van Mr. D.

Orena de Iongh over hetzelfde onderwerp – thans

weder aan de bankiers. En daarop hebben wij niet
lang behoeven te wachten. Op den hovengenoemden
Accountatsdag, ji. Zaterdag te ‘s-Gravenhage ge-

houden, heeft Mr. A. J. van Hengel, Directeur van

de Amsterdamsche Bank, een prae-adves uitgebracht

over de rol der handels- (of algemeene) banken in
Nederland bij – kapitaalverschaffing. Hoewel slechts
een klein gedeelte van de-inleiding aan het vraagstuk
van de samenwerking tusschen banken en industrie
was geii’.ijd, bleek uit dc replielc van Mr. Van Hen-

gel, dat dit voor heni liet belangrijkste was geveost en
hij verwacht had, dat dit onderdeel in liet middel-

punt van de belangstelling zou hebben gestaan, Wat

helaas niet het geval was.
*
* *

In zijn prae-advies schetst Mr. Van Hengel in liet kort, hoe in ‘Nederland vroeger de effectenbeurs de
aangewezen plaats was voor belegging van gelden op

korten
termijn
en liet vrij lang duurde, voordat cle

banken in belangrijke mate deposito’s ontvingen. Daarnaast nam het incassowezen een belangrijke
plaats in en vormde een rem voor den groei van het
depositohedrijf. Eerst in de oorlogsjaren nam liet ge-
bruik van chèques toe, maar juist op dat tijdstip trok
de o?erhejd door de instelling van het giroverkeer
groote bedragen van liet publiek tot zich:
Uit deze oorzaken is een zekere armoede aan cre-
diteurengeld in ons bankbedrijf te vericlaren, zoodat

de banken dus vooral aangewezen zijn op hun aan-

deelenkapitaal. Dit blijkt
duidelijk
uit een verge-

lijking van de verhouding van, het eigen lcapitaai cii
het crediteurengeld in Nederland en andere landen.
Stilstaande hij de banken, die zich in een of andere
richting gespecialiseerd hebben, merkte Mr. Van Hen-
gél op, dat Middenstandshanken en Boerenlenhai-

1.)
Voor
nadere bijzonderheden verwijzen
wij
naar het
artikel val, Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart, ,-,Banken
en Industrie”,
opgenomen
in E.-S. B. van
14 Aug.
ji.

16 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

933

1en geen redn vua bestaan hebbén daar, waar de

kapi,Laalliandel beter geoutilleerd is.

Met cle ontwikkeling van cle industrie werd de

vraag naar bedrijfskapitaal grooter en dit is de basis
geweest van de groote uitbreiding van de credietge-
ving der algemeee banken sinds het begin van deze

eeuw. Maar hi,erdoor werd tevens de baukpolitiek be-

paalci, clie voor alles gericht moet zijn op de liquidi-

teitszorg. Want een bank mag zijn deposito’s niet

uitleeneti voor belegging in vast kapitaal, waartoe
cle expansieclrang van den ondernemer maar al te

gauw aanleiding kan geven. Intusschen komt het

vaak voor, dat de bank tegen hare bedoelingen in

toch meer clan het bedrijfskapitaal alleen aan den

debiteur ter leen heeft gegeven. Di.t heeft ertoe ge-

leid voor deze credietverleening niet onbeperkt

vreemde mi ciclelen te gebruiken.
Een andere omstandigheid bij de credietverleening
is, dat het aan tal groote bedrijven .in ons land relatief
schaarseh :is, zooclat de banlc gewoonlijk het geheele

gevraagde kap i l;aal kan verschaffen .Bij gr9otere

ciedi.eteischen is cle dangewezeii weg het zoeken van
medewerkers, maar op dit gebied staat het Necler-

lanclsche bankwezen volgens den inleider nog in cle

kïnclerschoetien.i:let voorgaande heeft vooral betrek-
king øp cle financ:ieri ng van kleine en middeimatig

groote zaken.

Ten opz:ichte van cie financiering van groote on-dernemingen kunnen cle banken slechts iii beperkte mate aan cle verscliaffing van ondernemerskapitaal
medewerken. In dit verband ivijs.t de inleider op de

ervan iig, opgedaan in de periode na cle crisis i’mi
1.920.

Tenslotte besprak Mr. Van Hengel, zols reeds ver
;

meld, liet vraagstuk van cle, samenwerking tusschen

banken en i.ndustrie . Deze samenwerking beperkt zich
tot het emitteeren van fondsen van industrieele mi-
clerneniiogeu en het voorlichten van het publiek door
cle bank, clie cle taak heeft om den cliënt te raden zijn

risico te .verdeelen en hem verder zoo juist mogelijk
moet inlichten.
Mr. Van Hengel komt daarom ook tot de conel9sie,

dat cle outillage van den kapitaalhandel in ons land
zoodanig is, dat er’ op het oogeablik geen behoeft

schijnt te bestaan aan uitbreiding of vernieuwing.
* *
*

Uit de bovenstaande in liet kort weergegeven rede
blijkt, dat Mr. Van Hehgel het, standpunt, van den voorzichtigen bankier heeft vertolkt. Het was jam-
mei, dat op deze vergadering, voor zooverre ons be-keuci, geen industrieelen aanwezig waren, want dan

zou waarschijnlijk meer over het op het oogenblik
belangrijke i’raagstulc van de verhouding tusschen
banken en industrie naar vôren zijn gebracht.

Slechts Prof. Dr. N. J. Polak wees op de wensche-
Eijlcheid van de oprichting vhn speciale instellingen,
clie emissies kunnen overnemen van industrieën lan-
gen tijd voordat deze op cle markt kunnen worden ge-

plaatst. Immers op het oogenblik is de toestand zoo,
dat de banken cle indtistrieën, clie expansie nastreven,
c.rediet verieenen in u
rekening-corant om deze op een zooclanig tijdstip door een eniissie te copsolideereri,
dat ook de spaarders bereid zijn hun kapitaal op lan-
gen termijn aan te wenden. In deze handelwijze van

cle banken schuilt een groot gevaar en om dezen
reden bepleitte Prof. Polak cle oprichting van een
instelling, die cle industrie op een juist momen.t en
zonder gevaar van .illiquiditeit het vereischte kapi-
taal kan verschaffen.

Deze opvatting vond geen instemming bij den
inleider, die erop wees, dat de’ geschiedenis van de

Gründerbanken voldoende heeft geleerd om zich met
dezen vorm iran .iudustrieele financiering niet in te
laten.

Het Icoint ons voor, dat de inleider op dit pont
de zienswi;jze van Prof. Polak niet juist heeft ge-
interpreteerd. Immers liet vraagstuk heeft niet in

dé eerste plaats beteekenis voor de financiering van

nieuw op te richten industrieën, maar voor de kapi-
taalverschaffing van clie expandeerende ondernemin-

gen, ivelke tot op zekere hoogte hun bestaansrecht

reeds hebben bewezen. Daarom had Prof. Polak hier

o.i. niet het oog op de Gründerbanken, maar op die
instellingen, welke de periode tusschen het opnemen

van credieten voor uitbreidingsdoeleinden en het rijp-

worden van de emissie overbruggen. Dergelijke instel-

lingen zou men nog het beste kunnen vergelijken met

een soort van investment trust. In dit opzicht ver-
schillen deze instellingen dan ook van Gründerban-

ken, hoewel het
oiirichten
van nieuwe industrieën niet
uitgesloten zou behoeven te zijn. Dit zou dan tevens

het voordeel opleveren, dat de algemeene banken zich

uitsluitend tot het verleenen van credieten op korten
termijn gouden kunnen beperken. Maar uit het prae-advies krijgt men den indruk, dat aan deze instellin-

gen in Nederland op het oogenblik geen behoefte
bestaat.

in dit verband kunnen wij echter niet nalaten de
uitlatingen van Mr. Orena de Iongh te memoreeren,

clie de mogelijkheid van syndicaatvorming van enkele
groote banken voorzag en meer rekening hield niet
de wenschesi der industrieelen om tot een oploss:ing

te geraken. Of in de naasté toekomst evenwel met
veranderdeopvattingen bij de bankiers gerekend mag
worden, en of de investment trusts, wèarvoor hier te
lande een toenemende belangstelling bestaat, op den
duur een belangrijlce rol bij de kapitaalverschaffing
aan de industrie zullen gaan spelen, dient te worden
afgewqcht.

Op een vraagstuk van theoretische beteekenis, dat niettemin ook voor de practijk niet.zonder belang is,
werd door den heer Brands de aandacht gevestigd

naar ‘anleiding van de opvatting van den inleider,
dat de passieve zijde van liet bankbedrijf begrensd
wordt door het kapitaal, dat de bank wordt toever-trouwd. Zeer terecht wees de spreker op de theorie

van Hahn en ook van Dr. Anderson, die beide over-
tuigd zijn van de credietscheppende functies van een
bank.

Ook in Nederland is deze
zijde
van het bank-
bedrijf reeds eenigen tijd geleden aan theoretische be-.
spiegelingen onderworpen geweest en het is jdmmer,
dat Mr. Van Hengel bij de beantwoording der debaters
niet op deze opmerking is ingegaan. En dit temeer,

waar een der sprekers meende, dat het groote voor-
deel van den girodienst boven de banken was, dat
cle eerstgenoemde geen aanleiding kan geven tot in-
flatie van het ruilmiddel door middel van crediet-

schepping. Deze stelling, diie ons wel voor eenige dis-
cüssie vabaar schijnt, ha4den wij in deze vergade-
ring gaarne nader besproken gezien.

De aanval, die in het. praeadvies op de midden-
stancisbanken en boerenleenhanken gedaan was, bleef
niet onbeantwoord. De heer Van Eck voerde een plei-
dooi voor het bestaansrecht van de middenstandsban-
ken, terwijl Mr. Bouman vooral wees op de differen-tiatie bij de credietverleening aan den landbouw – dit

woord in zijn ruimste beteekenis genomen – door de
boerenleenbanken, waardoor bij crisis in het eene be
drjf compensatie door de andere bedrijven steeds
ffiögéljk is.
In de middagvergadering kwam een ander belang-

rijk onderwerp ter sprake, namelijk dat van cle staats-
coiëptabiiiteit, ingeleid door den heer Joh. J. Moret,
waarop wij hier niet nader kunnen ingaan.
B. M. H. A.
VAN DER VALIc.

–
DE ONTWIKKELING VAN HET LANDBOUW-
CREDIETWEZEN.

iMen schrijft ons van geachte zijde:

–

Terecht heeft een der. Directeuren van de Centrale
Raiffeisenbank te Utrecht in zijn artikelen in dit

blad gezegd, dat het coöperatieve landbouwcredietwe-
1
7en waandeering voor zijn werk verdient. Het zou

934

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICT’fN

16 October 1929

echter verkeerd zijn, immers het zou een gevaar sche

pen, wanneer men bij deze waardeering geen open

oog hield voor de zwakheden, die de door haar gekoi

zen bedrijfsvorm aankleven. In de voornaamste plaats
vloeien deze voort uit het Jeit, dat zij als bankbedrijÇ overheerschend steunt op coöperatieve aansprakelijk
heid en borgstellingeu. De gevolgen hiervan kan me

aldus omschrijven:
Zij, die in de rechtspraak thuis zijn, weten

welke groote bezwaren in cie practijk reeds verbonde

plegen te zijn aan het uitwinnen van eenige honder
;

den leden van een coöperatieve vereeniging. Men

moet wel aannemen voor een eindelooze en bijna
0fl;

uitvoerbare taak te staan, wanneer men als curator

geldend zou moeten maken het obligo van een hon
7

derdduizendtal individuën, gelijk dat
bij
een Centrale

via de Boerehleenbanken het geval zou zijn.
Het is zoowel om financieele als om maatschap

pelijke redenen onmogelijk een groot aantal coöpe ranten in eenzelfde landstreek en in eenzelfde soort

bedrijf te executeeren teneinde de geldswaarde mach
tig te worden van het kapitaal, waarmede die coöpe

rariten in het levensonderhoud van zichzelf en hun

gezin voorzien.

–
Last not least: coöperanten, op wier gegoedheid

de bank steunt, zijn tezelfder tijd crediettrekkers,

borgen voor crediettrekkende vrienden en familie

leden en tevens leden van crediettrekkencle coöpera
;

tieve vereenigingen op landbouwgebied. Een derge

lijk ingewikkeld samenstel kan geen grondigen tegen
slag verdragen en het voor meerdere obligo’s verbon

d.en kapitaal der coöperanten vormt geen hechte basis

voor de crediteuren hunner coöperaties.
Ter ondervanging van bovengenoemde bezwaren

dient de reservevorming aanvankelijk sterker te zijn

dan de groei der, bank, om later daarmede gelijken
tred te houden. Niet te langen tijd na haar oprich-

ting moet het stadium bereikt zijn, dat haar eigen

vermogen in juiste verhouding tot haar schulden en
vorderingen staat. Dat op dit gebied nog veel valt

te voltooien, blijkt uit de cijfers door den heer Gezelle

Meerburg genoemd.
11
De realiteit van bovenstaande theorie moge blijken
uit de likwidatie uit noodzaak van de kleinste onzer
Centrale Boerenleenbanken 5 jaar geleden, alsmede
uit de telkens opnieuw opduikende moeilijkheden in
de laatste kwart eeuw in Duitschiand, de bakerrnat

van alle Raiffeisen-organisaties. De Centrale Boerei-
leenbank, die nog Raiffeisen’s-naam draagt, gaat daar thans verdwijnen en Va van de aanzienlijke verliezen
wordt door anderen dan de coöperanten gedragen.
* *
*

Naschrift.
In de eerste plaats betuig ik de redactie

mijn dank voor de gelegenheid, mij geboden, om een

kort naschriftje te stellen onder het hierboven opge-

nomen artikel.
Ik las dit laatste met zeer veel belangstelling en

.ben gevoelig voor de waardeering, welke eruit spreekt
ten aanzien van wat het landbouwcredietwezen heeft

tot stand gebracht.
De geachte inzender houde mij echter ten goede,
dat ik betreffende zijne opmerkingen nog de volgende

kantfeekeningen maak: Wat het sub
a.
gestelde betreft, de mogelijkheid, dat

ooit een honderdduizendtal ,,individuën” via de Boe-
renleéubanken ten behoeve harer Centrale zou moeten
worden uitgewonnen, acht ik een casus non dabilis,

gezien het feit, dat de Centrale’s zich nimmer op spe-

culatief terrein begeven.
Te meer geldt dit, nu de aansprakelijkheid tegen-
over die Centrale zoo’al niet geheel, dan toch grooten-

deels reeds door de reserves der Boerenleenbanlen

wordt opgevangen. -‘

Vat punt
5.
betreft, eene jarenlange rechtspractijk

in de coöperatie heeft mij d’e ondervinding gegeven,
dat,— als de ondergrond goed is en de regleentee-
ring deugdelijk in elkaar zit – er, wat dit betreft,

geen vrees behoeft te bestaan. Als bekend moge ik
hierbij opmerken, dat in dezen in
landbouwcoöpera-

ties slechts sporadisch wordt geprocedeerd.

Wat nbg betreft het’ gestelde sub
c.,
nl., dat de per-

sonen, op wier gegoedheid de bank steunt; tevens

crecliettrekkers zijn, dit is in hare algemeenheid zeer

zeker niet juist. Eene nauwkeurige statistiek leert

bijv., dat veertig duizend leden van Boerenleenban-

ken der Utrechtsche Centrale in het geheel geen ere-

diet of voorschot genieten. Merk ik dan nog op, dat

krctchtens recherche’s en taxatie’s reeds een getal van

1200 van de leden dier Banken (zijnde 1 percent van

het aantal) over een
onbezwac&rd
onroerend goed

beschikt ter waarde van 135 millioen gulden, dan wil

het mij voorkomen, dat nog wel eenige tegenslag zou

kunnen worden geleden, zonder dat de hechte basis

van bedoelde coöperatie gevaar zou loopen.
Bovenvermelde 1200 personen
zijn
voor verreweg

het grootste deel geen crediettrekkenden, doch wél

niet alle anderen onbeperkt aansprakelijk. Eene flin-
ke reserve-vorming is natuurlijk zeer aanbevelens-

waard.
Al loopt dan ook de la ndbouwcredietorganisatie

uitermate weinig risico, zoo woi’dt zij toch door eene

groote reserve uiteraard sterker en meer onafhan-

kelijk.
Het streven der Eincihovensche en Utrechtsche
Centiale is daarop steeds gericht geweest en waar

die resei’ve’s van elk der beide Centrale’s met hare

Boerenleenbanken in de vele millioenen loopen, ben
ik van meening, dat dit streven reeds met groot

succes is bekroond.

Dat de bewuste kleinste Centrale der Boerenleen-banken 5 jaren geleden is geliquideerd, is volkomen

juist, doch niet vergeten mag worden, dat er naast
de twee groote Centrale’s voor deze instelling geen
reden van bestaan was. Hare liquidatie is volkomen

regelmatig en zonder stoornis verloopen.
Over ‘de dconfiture van een der Duitsche Raif-
feisen-organisaties zal ik niet uitweiden. De gewaag-

de speculatieve beleggingen, waarin deze zich had be-

geven, steekt grillig af
bij
de uiterst voorzichtige be-

leggingspolitiek, welke door de Nederlandsche ora-

nisaties wordt gevolgd.
Mr. 0.
GazELLE MEERBURG.

Utrecht, 14 October 1929.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DEUTSCHE, BANK UND DISCONTO-GESELLSCHAFT.

Dr. Carl ICrii.mer te Hamburg schrijft ons:

Toen in het begin van het jaar bekend werd, dat
de Commerz- und Privatbank, wat de grootte betreft,
de vijfde bankfirma van Duitschiand, de aanzienlijk
kleinere Mitteldeutsche Kreditbank door fusie had

overgenomen, kon deze gebeurtenis, ofschoon persoon-
lijke verschillen daarbij een zekere rol speelden, als
het begin van een nieuw tijdperk van bankconcentra-
tie worden beschouwd. Want tot in de kringen van de onmiddellijk belanghebbenden kon geen twijfel
daarover bestaan, dat het Duitsche bankwezen aan een

noodlottige overbezetting lijdt. Deze overbezetting,

die zich in verband met de talrijke afspraken
betreffende het stellen van condities tusschen ver-

schillende banken en bankgroepen, in hooge onkosten

en dientengevolge in een aanzienlijke stijging van het
toch reeds dure bankcrediet uitte, is nog niet eens in
de eerste plaats aan de nieuwe oprichting van crediet-‘
instellingen van allerlei soort, in het bijzonder van

publiekrechtelijke, toe te schrijven, ofschoon het
initiatief van gemeente- en provinciebesturen zich
op geën gebied zoo werkzaam heeft getoond als

op dit.
De hoofdoorzaak ligt echter dieper en is jn de ver-
anderde economische structuur van Duitschlarid te
zoeken. De bijzondere samenstelling van het Duitsche
bankwezen, het filialensysteem, het systeem van depo-

16 October 1929

ECONOMISCH-STATIS’fTSCHÉ BERICHTEN

935

sitokassen, waaï’van het begin op den mede-oprichter

van cle Deutsche Bank, dp Georg von Siemens, terug-
gaat, vond in de jaren, voorafgaande aan den oorlog,

zijn rechtvaardiging in de voordeelen, die uit de

nauwe betrekkingen van de groote banken met het

publiek bleken, toen het erom ging de kasgelden van

het piblielc naar zich toe te trekken en de inwoners,

ook van cle verst verwijderde provinciesteden voor cle

groote effectenemissies -van cle Berlijnsche markt te

in teressderen.

V66r den oorlog was Duitschland een crediteur-

natie; zoowel in de credietzaken op korten, als ook op

langen termijn verleende het aan het buitenland hulp.
In dit opzicht heeft de na-oorlogsehe periode, zooals

bekend, een algemeene omkeer in de positie . van

Duitschiand gebracht. i)uitschland moet op het oogen-
blik jaar in, jaar uit voor milliarden van het buiten-

land leenen eu w’auiieer het buitenland deze bedragen

n;iet op langen termijn ter beschikking kan stellen,

zooals het in de laatste jaren en vooral weer in dit
jaar het geval was, clan moeten wij deze op korten ter-mijn betrekken.

Het behoeft geen betoog, dat in dit proces degroo-

te banken in de eerste plaats als credietnemer op-treden. Omwelke bedragen het hierbij gaat kan uit
een passage van het laatste jaarverslag van de Deut-

sche Bank blijken, waarin het volgende wordt gezegd:
,,Het aandeel van cle buitenlanders aan het totaal
bedrag van crediteuren van onze binnenlandshe
filialen (bijna R.M. 2.5 milliarcl) is van 32.8 tot 35
pOt. gestegen”. Bij andere banken bedraagt het aan-
deel 40 pOt. en meer. Neemt men voor het bedrag der
crediteuren bij de Duitsche groote banken R.M. 10
milliard aan, dan kan men vaststellen, dat het bui-
tenland in dit bedrag met R.M. 4 milliard en meer,
het binnenland slechts met R.M. 6 milliard deelt. De
verschaffing van middelen heeft zich dus ten opzichte
van vroeger jaren grondig veranderd; voor het opne-

men van buitenlaiidsclie gelden is een zoo groot appa-

raat als dat van de Duitsche banken niet vereischt.
Daarbij komt nog, dat de spaarbaken haar arbeids-
veld in vergelijking met cle vôôroorlogsche periode
aanzienlijk hebben uitgebreid; zij nemen op het oogen-
blik niet meer uitsluitend spaardeposito’s op, maar
op groote schaal ook kasdeposito’s (zoogenaamde giro-

tegoeden) en beconcurreeren op deze’ wijze de eigen-
lijke credietbanken ook op het gebied van de rekening-
courant-zaken. Het totaal bedrag aan deposito’s, dat
de spaarbanken sedert de. stabilisatie hebben aange-
trokken, bedraagt op het oogenblik meer dan R.M. 10
milliard. Daarbij komt nog, dat ook de verkoop van
effecten bij de bankfilialen op een zeer veel geringere
belangstelling van de cliënten stuit dan vroeger, om-

dat het publiek zich van de aandeelen, industrieele obligaties enz. naar de hooge rentedragende pand-
l)rieven heeft gewend. Om deze redenen staat het
apparaat van de banken tot den omvang en den aard
der zaken niet meer in de juiste verhouding, of met
andere woorden, het apparaat werkt niet meer ren-

dabel genoeg, omdat ten> opzichte van de vöôroorlog-
sche periode de winsten ôp effecten zijn gedaald en
anderzijds omdat, doorde hooge kosten van de buiten-
landsche crêd.i.eten, de marge tusschen debet- en cre-
ditrente sterlc :is afgenomen.

Het motief voor de grootsche aaneensluiting der
beide banken hing dus tot op zekere hoogte sedert
langen tijd in de lucht. Desondanks waren niet slechts
liet publiek,-maar zelfs ook de yakkringen niet wei-
nig verrast, toen in den namiddag van den 26en Sep-
tember békend werd, dat de fusie van de Deutsche
Bank en de Disconto-Geseilschaft voor de deur stond.

in een communiquS, dat in cle volgende dagen bekend
werd gemaakt, werden de belangrijkste punten van de
aaneerisluiting medegedeeld. Het niéu,we instituut zal
den naam van ,;Deutsche Bank and Disconto-Gesell-
schaft” dragen en een aandeélenkapitaal van R.M. 285
millioen en een reserve van dngevecr R.M. 160 millioen

krijgen. Van het aandeelenlcapitaal komt R.M. 135

iillioen aan de aandeelhouders van de Disconto-Ge-
sllschaf t in de verhouding van 1 : 1. Daar het aan-

deelenkapitaal van heide instellingen R.M. 150 mii-
lien, respectievelijk R.M. 135 millioen bedroeg, vindt

dus door cle fusie, tegen cle oorspronkelijke verwach-

tingen in, geen kapitaalverhooging plaats. De per-

soneele verhoudingen worden betrekkèlijk op eenvou-
dige
wijze
zoo geregeld, dat de raden van beheer van
hèide instellingen (Deutsche Bank tot dusverre .63

Disconto-Gesellschaft tot dusverre 46). één worden

én dat bovendien de drie oudste firmanten van cie

Disconto-Gesellschaft (cle laatstgenoemde instelling
heeft de ju.ridische stru.ctutir van een commanctitaire

‘ennootschap op aandeelen) daarin worden opgeno-

ihen; op deze wijze ontstaat. een raad van beheer van

ôngewonen omvang. De overige firmanten van cle
Disconto-Gesellschaft komen in de directie van, de
nieuwe bank.

‘ Tegelijkertijd niet de vereeuiging van deze beide ihstellinen, die overigens. 1 Januari 1030 zal plaats

iinden, wordt de fusie van vier andere banken, de

Norddeutsêhe Bank te Hamburg, de A. Schaaffhausen-
scher Bankverein A.-G. te Keulen, de Rheinische Orè-
litbank en de Süddeutsche Disconto-Geseilschaft
A.-G. te Mannheim voorgesteld. Het betreft hier vier

bhnlcen van middelmatige grootte, met ccci regionaal
b’egrensd arbeidsterrein, die reeds met de beide groote
banken in nauwe verbinding stonden. Het aandeelen-
kapitaal van de iorddeutsche Bank en de Schaaff-

lidusenscher Bankverein bevindt zich geheel in han-
den van de Disconto-Gesellschaft, die slechts fôrmeel
tot nu toe »de zelfstandigheid van beide instellingen
liet bestaan; het aandeelenkapitaal van de Rheinische
Oreditbank (R.M. 24.millioen) bevindt zich voor meer
dan 50 pOt. in handen van de Deutsche Bank, dat

‘an de Süddeutsche Disconto-Geselischaft (R.M. 15
nillioen) « voor meer dan 80 pOt. ‘in handen van de
Disconto-G-esellschaft. In overeenstemming met de

beurskoersen zullen de aandeelen van de Rheinische
Oreditbank in een verhouding van 4 : 3, de aandee-

lee van de Süddeutsche Disconto-Gesellschaft in een
1
verhoucling van 6 : 5 in aandeelen van de ,,Deutsche Bank und Disconto-Geseilschaft” omgewisseld wor-
Fden Voor de overneming van de beide eerstgenoemde
ui
s
t
e
lli
ngen
worden natuurlijk geen aandeelen ver-
‘discht; de voor overneming van de beide andere in-

tellingen vereischte bedragen (men spreekt over bijna R.M. 10 millioen) zullen, volgens het corn-
inuniqué, aan groote aandeelhouders tegen contanten
ter beschikking worden gesteld. Het schijnt dus, dat
voorloopig niet tot kapitaalverhooging wordt over-
gegaan. Over de balansposten en de verlies- en winst-

Frekening van de besproken instellingen geeft de vol-
gende opstelling, ontleend aan.de Frankfurter Zei-
tung No. 721, een duidelijk beeld (zie pag. 936).
11
Zoo ontstaat dus een instelling met een eigen kapi-
staal van ruim R.M. 445 millioen en een vreemd kapi-
staal van ruim R.M. 4X milliard, wat een balans-totaal
van ruim R.M. 5 milliard maakt. Een instelling dus,
die de groote credietinstellingen van Engeland en de
Vereenigde Staten evenaart.

Het kan aan geen twijfel’ onderhevig zijn, dat als
treden van deze verrassende vereeniging van de beide

groote banken voor beide partijen vooral cle gedachte
‘aan rationalisatie op den voorgrond stond. Het corn-
trnuniqué uit zich daarover tamelijk uitvoerig als
volgt:

,,Deze besluiten van de Radeii van Beheer van onze beide
roote banken zijn een belangrijke stap om in het bankbe.
-drijf aan de overbezettiig tegemoet te komei. Zij volgen
tdaarmededen sedert meerdere jaren door de groote buiten.
lancische banken en biunenlandsche in’clustrieele onclerne-
.rningen ingeslagen wig. De vereeniging van beide bank-
concerns, die op bijna 100 ])uitsche plaatsén en in Berlijn
‘inét talrijke dichtbij elkaar gelegen ‘deposito-kassen ver-
tegenvoordi1 zijn, zal besparingen van bedrijfskosten van
zakelijken en persoonlijken aard met zich mede brengen,

936

V

ECONOMISCH-STAiISTISCHE BERICHTEN

16 October 1929

S

Verlies- en Winstrekening

–

Deutsche
Bank

Disconto-Geseilschaft
A. Schaaf-
nausenscher
Nord-
deutsche
Rheinische
Creditbank

eutsch
Süd
is
d
conto-
e

D
Totaal
–
Afzonderi.

Gemeensct.
Millioenen R. M.
balans

balans

f
ankverein
Bank
Geselisch.

1927
.1
1928
1927
1928
1927
1928
–

1927

1927
1

1928 1927
1
1928

1927

1928
j:
–

208

225
114
121
155 166
21,9
26,6

18,8

18,7

30,8

35,5

–

–

394,5

426,80
Omzet in Milliarden …….
Winst op waardepapieren
•
1
1
en deelnamen………..11,5
5,3
12,7
10
11,5
8,1
1,2 1,0

1,3

0,9

1,2

0,7

1,0

0,5

28,87

18,33

72
31,3
31
39
39,3
5,9 6,0

2,1

2,2

4,11

4,48

3,5

3,3

115,91

119,04

Rentewiiist …………..

.49

.

29128
51
25,9
30,1 34.
38,1
4,3 4,6

3,5

3,5

7,98

8,17

5,1

5,7

95,45 102,02
Provisie

……………..69

Bruto-winst

…………
70
71
84,6
85,6 11,4 11,9

7,0

6,6 13,4

13,5

10,0

9,6

240,08 240,49

Onkosten en belastingen.
104

104
54,6
56
68,7
70
8,9
9,0

5,2

5,3 10,8

9,5

8,0

8,0

191,43

192,96
.

25,5
25,8
15,4
15,4
16,2
157
2,7
2,7

1,8

1,3

2,6

2,6

2,1

2,2

50,09

49,97
Netto-winst

………….
Dividend in
oj.

……….
.
10
10
10 10 10
10
10 10

10

10

8

8

8

8

.
Balans

Deutsche
Disconto-Gesellch.
–
A. Schaaf-
hausenscher
Norddeutsche
Bank
Rheinische
Creditbank

Süddeutsche
onto-
‘
Afzoncleri.
balans
Gemeens
balans ch.
.
Millioenen R M.
Bank
.
Bankverein
Gesellsch.

Eind
1928
31-8
’29
Eind
1928
31-8-29
31-8-’29
Eind
1928
31-8-29
Eind

31-8
1928

’29
Eind
1928
%

131-9

Aandeelenkapitaal

…….150

150

135

135

135

25

25

12

12

24

24

15

15

Reserves ……………..

90

52

52

!

4
66,5

9,5

9,5

5

5

4

5

5

Accepten …………….

105

109

62

68

’88

14,5

16,6

11,7

11

11

9,7

9

11

Eigen kapitaal ………..227,5

240

187

187

201,5

34,5

34,5

17

17

28

28

.

20

20

Balansstaat

………….29,9 2991

1704

1681

2075

272

267

140

140

243

267

248

227

Totaal der verplichtingen

2664

2745

1499

1520

1856

235,5

233

121,7

121

213

275

226

201
Crediteuren

………….2453

2531

1437

1452

1767

221

216

110

110

201

227

217

190

Liquiditeiten v d. isteorde

1009

1017

653

633

792

97

78

41

36

76

74

98

79

2de

503

469

342

349

433

52

52

38

24

42

52

52

45
,,

,,
Debiteuren …………..

.1186

1382

564

565

722

109

121

52

55

114

122

86.

82

*) Balans van de Disconto-Geseilschaft met de A. Schaafhausenschen
Bankverein en Norddeutsche Bank.

eveneens tien

verkoop

vati

onroerende

goederen

mogelijk
DE FUSIE VAN DE ALLGEMEINE OESTERREICHI-
–
maken, opdat daarmede als rationalisatiemaatregel de b•
langen van ons geheele economisch leven gediend worden.
SCHEBODEN-CREDIT-ANSTALT MET DE OESTER-
REICHISCHE CREDIT-ANSTALT FUÈR
Bij de door te vocibn rationalisatie zal het sociale element
HANDEL UND GEWERBE.
niet uit het oog worden verloren.”
1
Dr. Richard Kerschagi te.Weenen schrijft ons:

–

Het zal dus mogelijk zijn van de meer dan
300
Op
Maandag 1 October werd het publiek verrast

filialen van de nieuwe instelling ongeveer 100 te slui-
met het bericht, dat een soort van voorloopig verdrag

ten; waar vroeger 2 werkten zal nu 1 voldoende zijn.
over de fusie van de Boden-Oredit-Anstalt met

de

Verder zal het personeël van de beide banken, op ht
Oesterreichische Oredit-Anstalt fuer Handel und Ge-

oogenblik ruim
24.000
groot, in den loop van de eerst-
werbe tot stand gekomen was. De ingewijden wisten,

twee jaren (vant zoo lang zal de volledige
volgende
dat de Boden-Oredit-Anstalt zich in den laatsten tijd

omzetting duren) bij wijze van schatting met 3000
in moeilijkheden bevond en eveneens, dat zij in den
verminderd kunnen worden. Van individueel stand-
loop van het vorige jaar pogingen had aangewend,

punt bezien, zal het gevolg van een dergelijke maat-
zich met een andere instelling te fusioneeren om de
regel ongetwijfeld van beteekenis zijn en is, zooalb
noodige vlottende middelen tot het in stand houden

iedere maatregel tot vermindering van

onnoodige
van haar bedrijf en bovenal van de door haar gef i-

kosten, ook in het algemeen belang te begroeten. in nancierde industrieën te verkrijgen. Hoewel buiten-
het bijzonder zal de nieuwe instelling, die ongeveer
landsche groepen, zooals de firma Schroeder in Lon-

30
pOt. van het Duitsche bankkapitaal zal vertegen-
den en Solvay in Brussel aandeelen van de Boden-

woordigen, zich in een verhoogd aanzien in het bui-
Oredit-Anstalt bezaten, en haar ook buitenlandsche

tenland kunnen verheugen.

–
credieten toevloeiden, zoo was dit toch niet voldoen-

Natuurlijk kon het niet uitblijven, dat dit besluit
de om de behoefte te dekken. Zij had op de Oosten-

van twee goedgeleide banken met jarenfange traditie,
rijkséhe

Natioale

Bank,

wie’ haar

moeilijke

toe-

waarvoor in tegenstelling tot de bankfusie in Wee-
stand in het geheel niet onbekend was gebleven, lang-

nen niet de geringste onmiddellijke dwang bestond,
zainerhand tot een bedrag van Sch.
132
millioen een

ook nog op andere wijze wordt uitgelegd. Men spreekt
beroep gedaan, vooral door het afgeven van wissels

dat

de fusie

van

de

zijde van

de Deut-
erover,
en zij was niet in staat deze abnormale verplichtin-

sche Bank als een afweer tegen de concurrentie van
gen,

ondanks

den begrijpelijken aandrang van het

de snel opkomende Darmstaedter und Nationalbank
centrale instituut sedert het voorjaar, op eenigszins

op te vatten is, terwijl de Disconto-Gesellschaft, die
f

afdoende wijze af te wikkelen. Daarbij kwam nog, dat

in de laatste jaren bij den vooruitgang van andere
cle depositozaken van, de Boden-Oredit-Anstalt niet
daarmede
zeer

omvangrijk

waren,

wat

gedeeltelijk
banken eenigszins achtergebleven was, den tijd geko-
men achtte, in een grooter geheel op te gaai. Ook
samenhing, dat zij geen uitgebreid filial’ennet bezat;

vooral in het begin het vermoeden geuit, dat

dit kwam haar

evenwel

weer

organisatorisch ten
wezd
de vereeniging op de een of andere wijze met de

goede.
Op
het moment van haar definitieve ineen-
bedroeg haar aandeelenkapitaal ruim Sch. 55
plannen van Amerikaansche crediteuren samenhiing.

storting

Hoe dit ook zij, in elk geval betreft het hier den zeer

millioen, de reserve Sch.
34.2
millioen, in totaal dus

belangrijke gebeurtenis in de Duitsche bankgeschie-

iets minder dan Sch. 90 millioen eigen middelen. Het

denis van de na-oorlogache periode, en het is aan te7

balanstotaal bedroeg aan het einde van
1928
ruim

nemen, dat binnenkort nog andere, hoewel misschien

Sch.
846
millioen en zij nam

daardoor

de

tweede

ba.nken,

in onder de Oostenrijksche banken.
plaats
-niet zoo aanzienlijke aaneensluitingen van
Indien mei nu vraagt, welke redenen tot de ineen-
zullen volgen.

.

16 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

937

storting van deze bank hebben geleid, dan -kan men

hiervoor in het bijzonder drie belangrijke oorzaken

aanwijzen. –

In de eerste plaats de overneming van de Union

Bank en de Verkehrsbank, toen deze in de bankcrisis
van het jaar 1.924[’25 zwaar ,werden getroffen. De

Boden-Credit-Anstalt had de Verkehrsbank nog niet

geheel ,,verteerd”, toen zij ook de Union Bank

waarvoor ook de Niederoesterreichische Escompte

G-esellschaft moeite deed – door overneming van de

meerderheid van aancieelen, die na den val van Bosel,
den president van de Union Bank, bij de Oostenrijk-

sche Postspaarbank gedeponeerd lagen, verwierf. Zij
betaalde de Postspaarbank met een paket eigen aan-

deelen van 170.000 stuks, waardoor op het oogeublik

de Postspaarbank natuurlijk eveneens tot de getrof-

f enen behoort.

Het op deze wijze overgenomen industrieconcern –
en dit is cle tweede oorzaak van de ineenstorting –

kon de Boden-Oredit-Anstalt niet met de haar ter

beschikking staande middelen financieren. Tot dit

indastriecoucern behoorde o.a. de Steyronderneming,

die de grootste wapenfabriek van de vroegere Oos-
“tenrijksch-Hongaarsche monarchie bezat en die zich
na den oorlog naast de fabricatie van jachtgeweren

geheel op de automobielindustrie had toegelegd. Of-

schoon het bedrijf aanzienlijk ingekrompen was en

Amen kaansche productiemethoden toegepast werden,
terwijl bovendien de automobielproductie door hooge
invoerrechten beschermd werd, had deze onderneming
toch alleen reeds in den loop van enkele jaren Sch. 60
tot 80 millioen aan nieuw kapitaal noodig. De War-

chalowski-fabnieken moesten eveneëns haar productie-
proces in andere richting leiden. Van een vliegtuig-
fabriek, die verschillende oonlogs- en vredesmaterialeu
produceerde, gingen zij tenslotte over tot de produc-
tie vcn emaillewaren, wat ook eenige tientallen mil-
lioenen Schilling aan credieten vereischte.

Tenslotte was door een aantal noodlottige gebeur-
tenissen een deel van de deelnamen van de Boden-
Oredit-Anstalt geheel waardeloos geworden of waren
er in ieder geval zware verliezen op geleden. Dit
geldt zoowel voor de textielondernemingen, die onder
de algemeen slechte conjunctuur leden als voor onder-
nemingen van andere bedrijfstakken, waarbij de
Boclen-Credit-Anstalt in de laatste jaren aanzienlijke
– verliezen leed
1)

De overneming van de Boden-Credit-Anstalt door
de Oesterreichische-Credit-Anstalt vindt op deze wijze
plaats, dat de aandeelhouders van de Boden-Credit-Anstalt voor iedere vier aandeelen, één aandeel van
cle Oesterreichische-Credit-Anstalt ontvangen. D:it be-,
teekent natuurlijk een aanzienlijk verlies, daar vol-
gens de laatste koersen, vier aandeelen van de Boden-.
Credit-Anstalt ruim Sch. 400, één aandeel van de
Oesterreichische Credit-Anstalt iets meer dan Sch. 50
waard waren, zoodat dus de aandeelhouders slechts
Vs van de in den laatsten tijd geldende koerswenrde

ontvangen. Naar de nominale bedragen gerekend, wa-
ren de verliezen geringer, daar het nominaal bedrag
van één aandeel Boden-Credit-Anstalt Sch. 50, date
van één aandeel Oest. Credit-Anstalt ongeveer Sch. 40
bedraagt. Tot degenen, die door deze fusie zeer aan-
zienlijk worden getroffen, behoort, -zooals reeds ver-‘
meld, ook de Oostenrijksche Postspaarbank, die uit
den verkoop van de Union Bank ongeveer 170.000 van de 1.1 millioen stuks aandeelen van de Boden-
Credit-Anstalt bezit. De deposi.tohouders lijden even-
wel in het geheel geen verlies.
De Oostenrjksche Nationale Bank heeft de Oest.’
Credit-Anstalt de :toezegging gedaan, dat zij geen,
overijlde terugbetaliig van de schulden van de Boden-

1)
Voor cle voornaamste iudistrieëu; clie door cle groote
Oostenrijksche banken worden gecontroleerd, verwijzen wij.
ucar liet artikel van Dr. II. Kerschagi ,,Industrie en Ban-
ken in Oostenrijk na den oorlog” in E.-S. 13. van
21
Aug. ji.
(lIed.)

Credit-Anstalt, ten bedrage van Sch. 132 millioen, zal

verlangen. Bovendien zal de Nationale Bank in de
toekomst
$
15 millioen van haar deviezenportefeuille
bij di&buitenlandsche banken houden, welke door ver-

leening van de vereischte credieten tot de doovoe-

ring van de fusie medewerken. Dit optreden van de

Nationale Bank strookt geheel met de door haar in den laatsten tijd ‘gevolgde practijk, om haar devie-

zen, voor zooverre zij deze niet bij buitenlandsche cir-

‘culatiebanken houdt, slechts bij de beste buitenland-

,schebanken te plaatsen, die ook harerzijds met de
creclietverleening aati Oostenrijk nauw verbonden zijn.

Een of andere staatsgarantie of dergelijke garantie
voor verliezen wordt niet gegeven.

De Oest. Oredit-Anstalt heeft in een vergadering
van commissarissen van 10 October tot de fusie be-

sloten en zich principieel tot een kaitaalsverhooging
van ongeveer Sch. 30 millioen tot Sch. 40 millioen
uitgesproken. Zij zal voor dit doel een buitengewone

algemeene vergadering bijeenroepen. De overneming
van de tegen contante betaling uit te geven nieuwe

aandeelen, is door een internationaal syndicaat, waar-

in het huis Rothschild de leiding heeft, verzekerd

Bovendien zijn reeds maatregelen , genomen, die de
Oest. Credit-Anstalt reeds op het oogenblik de be-
schikking over aanzienlijke bedragen buitehiandsche

credieten verzekeren. Het is aan geen twijfel onder-

hevig, dat de Oest. Credit-Anstalt door de overiie-
ming van de Boden-Oredit-Anstalt niet slechts een
algemeene ineenstorting van deze instelling heeft

vermeden, maar dat deze fusie voor haar op den duur
ook zeer voordeelig zal blijken te zijn. Niet alleen

zal zij daardoor onbestreden de leiding nemen onder de Oostenrjksche banken en eveneens onder de ban-
ken van de nationaalstaten, met een aandeelenkapi-
taal van ongeveer Sch. 120 millioen zonder de reser-i’es en een balanstotaal van meer dan Sch. 2 milliard, maar zij zal ook in het internationale verkeer een be-‘
langrjke rol kunnen vervullen, daar het bestaan

van een instelling van deze grootte, vooral in ver-
band met internationale financieele onderhandelin-
gen, voor Oostenrijk van beteekenis zal zijn.

AANTEEKENINGEN.

lndexcijfers van scheepsvrachten.

,,The Economist” schrijft: Volgens ons indexcijfer,

waren de gemiddelde scheepsvrachten gedurende de
maand September iets minder dan 1 pOt. lager dan
in de afgeloopen maand. Uitgedrukt in het gemid-clelde percentage voor de periode van 1898-1913,
bedraagt het indexcijfer voor September 110.9, ver-
geleken met 111.8 in Augustus en 115.8 een jaar ge-
leden. Uit de eerste tabel blijkt het jongste verloop
van de diverse groepen.

Vanuit reedersstandpunt was de meest bevredi-

gende trek op de vrachtenmarkt gedurende de afge-
loopen maand een levendige vraag naar tonnage voor
Roemeensch graan, te laden aan de Zwarte Zeehairens.
Uitgaande kolenvrachten waren ook vast, uitgezon-

clercl voor lossing in de Middellandsche Zeehavens,
maar de stijging reflecteerde echter geen grootere
activiteit in uitgaande zaken tengevolge van het lage
niveau, waarop inkomende vrachten op vele routes
d aald ei.

In verband met de algemeen goede oogsten op het
Continent waren de graancharteringen zoowel van
Noord- als van Zuid-Amerika zeer beperkt in de maand
September, terwijl er geen teekenen van de gebrui-
kelijke herfstactiviteit te zien waren, wat de verder
verwijderde markten betreft. De tweede tabel toont
cle maandelijksche wijzigingen in de indexcijfers in
iedere groep en sub-groep; het cijfer 100 stelt telkens
het gemiddelde niveau gedurende de periode 1893-
1913 voor.

938

ECONOMISCH-STATISTISCHE. BERICHTEN

16 October 1929

Datum
:
N

.5

Basis

1898–I913i
100 100
100
100
100
100
100

(Gemidd.v.1913)
110,0
113,1
123,4
106,3 117,4
127,9
116,3

Febr.

1920
814,3 529,9 757,5
744,8
587,0
712,2
691,0

Dec.

,,
268,9
277,2
244,1
256,8
286,7 347,2
280,1

Dec.

1921
160,1 164,1 163,7
144,4
141,3 166,5
156,7.

Dec.

1922
137,1
135,2 129,2
122,6
136,1
159,3
136,6

Dec.

‘1923
134,0
132,7 120,1
124,4
125,1
144,2
130,1

Dec.

1924
117,4
129,2 119,5
119,8
129,3
161,1
129,4

Dec.

‘1925
117,0
121,6
117,0
110,1
1 101
154,9 121,8

Dec;.

1926
139,7
156,1
145,9
132,9 129,2
179,8 147,3

Dec.

1927 105,6 116,2 113,6
114,2
124,9 139,8
119,0

Sept.

1928
108,9
112,4
111,7
109,0
116,7
136,2
115,8

Oct.

.

,,
116,9 120,0
115,4
106,9 121,3
115,1
120,9

Nov.

,,
121,9
133,0
123,5
117,8
125,1 153,1 129,1

Dec.

,,
122,1
131,3 125,6
126,8
127,4 156,7
131,7

Januari1929
119,2
128,6 125,2 123,7 126,2
142,4 127,5

Februari ,,
122,7
125,1
121,5
117,4
122,0
136,2
124,1

Maart
123,8
122,7 118,5
112,2 118,3 121,1
119,4

April

,,
117.7
120,5
118,4
106,3
114,7 113,9
115,3

Mei

,,
119,6
115,6′
122,6 109,0
112,6
99,7
113,2

Juni
124,6 106,4 118,2
104,0
101,0
89,0
107,2

Juli
131,1 100,2 121,5 106,3 104,7
97,9
110,3

Aug.

,,
125,5 99,6
115,6 117,0 104,7
108,6
111,8

Sept.

,,
129,7 99,9
112,3
115,3
100,4
107,7
110,9

Index-
+
of
–
–
cijfer

Golf van Biscaye; uitgaande vracht
159,6
+

9,1. 158,1
+

3,3
thuisvracht ……..
128,7
–

6,5
Mi4dell. Zee; uitgaande vracht …….
thuisvracht …………
115,1
+

5,1

+

0,3
Zuid-Amerika; uitgaande vracht
126,3
+
17,0
thuisvracht ……….
–
23,8

Noord-Amerika ………………….99,9

Indië; uitgaande vracht ………
.
24,2
–

2,1
.98,2

106,5
–

1,2
thuisvracht
. . .

…………..
Het verre Oosten, enz ……………
100,4
—

4,3

Australië ………………………
.107,7
–

0,9

De volgende tabel toont de verhouding van het

indexcijfer tot het gemiddelde van 1913, waarbij het

jaar 1926, waarin ons indexcijfer niet zuiver was, door

cle stopzetting van den Britschen kolenuitvoer, is weg
gelaten, wegensde slechte voorstelling van het werke-

lijk prijsverloop:

(1913 = 100)

–
Maand
1925

1
1927 1928
1

1929

Januari

…….
114,49 118,59 98,47
109,6
Februari ……..
115,96 120,54
94,33
106,7
Maart ……….
106,63 118,58
93,17
102,6
April …………
104,24
–

111,06 94,59
99,1
Mei

…………
98,23
111,41
93,79
97,3
Juni ………….
91,74
106,54 91,29
92,1
Juli

………..

….
…

94,90
101,81
93,73
94,8
Augustus …….

…
…..

95,87
105,51
98,17
96,1
September ……

…..

98,19
107,51
99,54
95,3,
October ………
99,49

…..

105,78 103,93
November

……
102,23

…..
…..

106,27
110,94
December …….

…..

04,67
…
102,31
113,17
Jaari
gemiddeld
….. 102,2
109,64 98,8

Wanneer zich niet spoedig een herstel in de vraag
naar tonnage voordoèt, is het te vreezen, dat een groQt
aantal ,,trarnp”-schpen weer opgelegd moet worden.

BOEKAANKONDIG!NG

Mr. H. H. Sillevis Sn-titt. De meest-
begunstigircgsclausule in -Handeisver-
dragen;
Amsterdam,
P. H.
Vermeulen.

Er is Over den handelspolitielcen strijd in Neder-

land reeds zooveel geschreven, dat wij thans niet

iullen vervallen in een breedvoerige herhaling van

hetgeen als voldoende bekend mag worden veronder-

steld. Men weet, dat de Vereeniging voor Actieve

Elandelspolitiek – met als voornaamsten woord voer-

der Prof. Diepenhorst – sinds eenige jaren een
krachtige actie voert voor wijziging van de Necler-

landsche handelspolitiek. De actualiteit van de kwestie

heeft een strooni van litteratuur in ‘t leven geroepen,

die zoo iangzam er hand een respectahelen omvang heeft

aangenomen. Ongetwijfeld is het een verheugend ver-

schijnsel, dat r van vele kanten licht ontstoken wordt

in een vaagstuk, dat toch nog steeds bij een goed

deel van liet Nederlandsch – publiek slechts weinig

meer dan een klank is.
Een van de jongste bijdragen op. dit gebied is het

proefschrift van Mr.
H. T-T.
Sillevis Sniitt, te
‘Am-

sterdam. Voor hen, die den handeispolitieken strijd

in Nederland van nabij hebben gevolgd, is de schrij-

“er geen on)ekende. Practisch hangt
Mr.
Sillevis

Smitt de politiek van Prof. Diepenhorst aan.

Hoewel kan wbrden toegege’en, dat het uiterst

moeilijk is, practijk en theorie van – elkaar gescheiden

te houden, kan deze moeilijkheid toch nooit z66 groot
zijn, dat een academisch proefschrift daarvan nood-

zakeljkerwijs de sporen zou moeten drigen. De ver-

wachting van onpartijdige behandeling der materie
wordt aanvankelijk gewekt, wanneer men het boek

van Sillevis Smitt ter hand. ieemt. De bewogenheid

van den politieken strijd lijkt er geheel buiten ge-
houden en men krijgt den indruk, dat de schrijver

de zaak zoo objectief mogelijk wenscht te behandelen.,
alle subjectieve opvattingen tot een mini,murn beper-

kend, pogend om met behulp van historische inter-

pretatie te komen tot een duidelijk beeld var de
meestbegunstiging in handeisverdragen, met de nauw
daarmede samenhangende vraagstukken als reciprocli-

tei t en onderhan deli ngstarieven.

Lang duurt de indruk van een objectieve weergave

echter niet.
Al
spoedig treden er symptonen op,-welke

de tendenz aankondigen, waarvan het werk later ge-
heel blijkt te zijn doortrokken. De tendenz nL van de

handelspolitieke activiteit, van de verfoeiing van

elke passiviteit in handelspoli tiek opzicht. Wanneer
cle schrij verlijv.’ (bi dz. 58) vaststelt, ‘dat Zwitserland

als tegenmaatregel z’n algemeen tarief toepaste, toen

de Ver. Staten het verdrag van 1850 opzegden, noemt
hij dit ,,een onverschrokken houd-ing welke respect
afdwingt”-. Hier rijst onmiddellijk de vraag of derge-

lijke waardeeringsoordeelen de wetenschappelijke
waarde van een werk wel ten goede komen.

Nu, wat’betreft de kwestie van de reciprociteit.
,,Ten ôn rechte,” aldus schriji’er, ,,wordt cle voorwaar-

delijke meestbegunstiging vaak verward met recipro-
citeit.” Wij herinneren er hier aan, dat de Vereeni-
ging voor Actieve 1landelspolitiek sinds jaren ijvert voor toepassing van het reciprociteitsbeginsel, in de
Nederlandsche handelspolitiek. Er was dus voor Mr.’
Sillevis Smitt alle aanleiding om nu in zijn boek
eens uiteefl te zetten, wat de handelspolitieke acti-visten rdet’ die reciprociteit bedoelen. Inplaats van
een practische uiteenzetting te geven, tracht schrijver
duidelijk te maken, wat het theoretisch begrip der

reciprociteit behelst. Het spreekt echter haast van-
zëlf, dat men elke discussie over ‘de theoretische be-
teekenis van reciprociteit hier buiten beschouwing
kan laten. Het komt immers slechts hierop neer, wat
men er thans in ons land practisch onder verstaat.

In
– Nederland is
dat voldoende duidelijk geblekn.

Vergissen wij ons niet, dan was dat: beperkte meest-

begunstiging. –

Het behoeft daarom geen betoog, dat het practisch
juist vn de grootste beteekenis is, wat men onder
toepassing van het reciprociteitsbeginsel in de han-
delspolitiek verstaat. Om di,t punt draait immers de
geheeie kw’estie der actieve handelspolitiek. Blijft
men, er nu bij, dat ,,het een ondergeschikte vraag
van middelen is, op welke wijze de reciprociteit wordt

16
October
1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

939

toegepast”, dan laadt men liet odium op zich, dat men

niet precies weet wat men wil. Tot deze laatste uit-
spraak komt bijv. Dr. Nederbragt in zijn jongste boek
over
II
andeisverd ragen en Han delspolitiek.

Op
dezelfde wijze als Prof. Diepenhorst, wenscht

ook Mr. Sillevis Smitt het vraagstuk van de recipro
citeit in de eerste plaats voor te stellen als een theo-

retische kestie. ,,Wij willen”, aldus schrijver, ,,de

benaming reciprociteit alleen reserveeren voor het

alle wedericeerigheid omvattende principe,
en
dus

niet voor de afgeleicle zoogenaamde ,,technische” be-

teekenissen. Maar vooral hierom willen we breken met

het verkeerde spraakgebruik, omdat het aanhoudend

tot zeer hinderlijke misvattingen leidt. Want dat de
gedachtenwisseling ernstig kan vertroebelci worden

door niet scherpe scheiding dezer begrippen, hebben
we nog onlangs kunnen constateeren bij den handels-
politieken strijd in Necl en and.”

Wij zouden den schrijver willen vragen, of
hij
er

wel zoo zeker van is, dt het ,;alle wederkeenigheid

omvattende principe” geen ruimte laat voor misvat-

tingen. Wij wijzen nogmaals
01)
hetgeen Dr. Neder-

bragt schreef.

Nogeens, als objectieve weergave stelt het werk
van Sillevis Smitt in velerlei opzicht teleu:r. Wij

zoeken bijv. tevergeefs naar een poging om de
fl00-

dige gegevens bijeen te brengen voor een vergelijken-

de studie. Waar de schrijver bijv. opmerkt, dat de he-
teekenis van de meestbegunstigingsclausule geen an-
dere is dan die an het vetalgemeenen van tarief-

reducties, had men toch mogen verwachten, dat hier
nu eens voor de verschillende landen een systema-

tische studie ware gemaakt van de gevallen, waarin
die. tariefsreducties werden toegestaan. Die studie
wordt niet gemaakt. Inplaats daarvan maakt de
schrijver opmerkingen, clie ons eenigszins van poli-

tieken aard schijnen. Wij citeeren bijv. het volgende:
,,Een land, dat, als Nederland, een unictue positie

inneemt met een laag tarief, waarop geen reducties
mogelijk zijn, kan niet met effect de meestbegunsti-
ging toepassen. :Die meesthegunstiging is hen phrase
zonder inhoud, zoolang er geen mogelijkheid bestaat
totdifferentieele behandeling, waartegen de meest-
begunstiging in den strijd wordt geroepen.”

Wij zouden willei opmerken: Zoolang de schrijver

ons niet met de noodige gegevens een en ander heeft
toeeliclit, kan het bovenstaande ons niet bevredigen.

B. G.
MEIJER.

EMISSIES
IN
SEPTEMBER
1929.

Staatsleeningen ………………
f
63.472.775,-
zijnde:

–

Nederlanclsch-Indië
Nederl.-Ind. Leening 1929

f
63.686.000
1)
4
0
10
schuldbew.
á
96y
4
o
..
f
61.297.775
Brazilië Staat Minas Geraes
$1.000.000 6X
0
/0
goud-
obl. 1929 Serie A á 870/0
f
2.175.000

Prov. en Gemeentelijke Leeningen..
,,
2.962.500,-
zijnde:

Nederland
Gem.Groningenf3,000.000
4X
0/
obl. á 98

0/0
..
f
2.962.500

Industrieele Ondernemingen ……,,
3.500.000,-
zijnde:

Denemarken
Aandaelen
Aktieseiskabet Burmeister
& Wain’s Maskin-og
Skibsbyggeri D. Kronen
5.000.000 aand.
2
)á 105o1
f
3.500.000

Electr.-, Gas-, Tel.-, Telegr.- en Wa-
terl. Maatschappijen ………..,,

2.409.600,-
zijnde:

1ederland
o
bligatiën
Leerdamsehe

Waterlei.
ding Mij. f 160.000 5
0/
obi. â
999%
O/f
…….
. f
159.600
Amerika

–
Obligatiën
Central States Electric
Corporation $ 900.000
54
0
/0
optie.obl. á 100
0/0
f
2.250.000

Diverse Oultuurondernemingen….
zijnde:
Nederland
Aandeelen
Mij. voor Ondernemingen
inNed..Indiëf 1.000.000
aand. á 100
0/. ……..
f1.000.000

Diversen ……………………
zijnde:
Nederland Âandeelen
Parkhotel en -Restaurant

f
200.000 aand. á 100
0/
f
200.000

Totaal.. . .

73.544.875,-

Waarvan
f
60.291.000 voor conversie.
Uitsluitend voor aandeelhouders. –

Totaal dr emiasies in Januari….
f
144.956.460,-
Februari

132.588.625,
–
Maart

…
24.530.250,-
April

. . .

,,
14.200.750,-
Mei

…….,,
56.981.200,-
Juni

……,,
14.227.250.-
Juli

……,,
39.608.317,50
Augustus .

,,
4.330.050,-
September.. ,,
73544.875,-

Algemeen Totaal …….
f
504.967.777,50
Bovendien:

f
11.900.000,— 31m. Schatkistpromessen k
f
985,80
9.290.000,— 6/m.

,,

,, ,,
973,30
14.832.000,— 5
ol
o
Schatkistbiljetten.
,,
1.000,-
Voorts werd in de afgeloopen maand hier te lande de
inschrijving opengesteld op een beperkt bedrag:

8
°fo
obi. Berlijn â 95
O/
(introductie);
6
0
/0
,, Duitsche Grootboek â 663.
0/
(introductie);
8
oj, ,,
Dresden k 95
01
(introductie);
5000 aand. z. n. w. Minerva Motors, Antwerpen á ± frs. 1.600
p. aand. (introductie);
5
O/
obl. Southern Californië Edison
Co.
â 98
0
/0;
6 61
0
,, Pennsylvania Doek and Warehouse Co. & 98 0/
s
;
en op de volgende obligatieleeningen :
Rente- Emissie-

Guldens voet

koers
R.K. Kerkbestuur der Parochie v.
d H. Ignatius, Amsterdam …… 320.000.5
.
°Io
991 0/
R.K. Kerkbestuur der Parochie v.
d. H. Bonifacius te Zaandam…. 110.000 5 o/

100
0
/0
Congreg. der Eerw. Zusters v. d.
H. Joseph, Provinciaal.Moeder-
huis Münstertal Amt Staufen,
(Baden) te Trudpert …………300.000 7 0/

9801
Abdij der Benedictinessen, Wepion
Namen ……………………175.000 7 0/

99 ol.

Vereen. d. Zusters v. Liefde, Venray 500.000 5 o/

9901
R.K. Ziekenhuis ,,Mathias Spital”
Rheine i/W………………….600.000 7

/0

98 0/
Ned. Herv. Stichtingen voor zenuw-
en geesteszieken, Amersfoort .. . . 500.000 5 olo 100 0/
E.E. Z.Z. Carmelitessen v. h. God-
delijk Hart van Jezus te Sittard. 120.000 5 o/

100 0/,

GIRO-OMZET BIJ DE’NEDERLANDSOHE BANK.

– Juni 1929

11

Juni 1928

Posten

Bedrag 11 Posten 1

Bedrag

Voor reke-
55.340
1f3.236.409.000ll
57.001 It 3.335.667.000

waarvan door
de H.-bank
plaatselijk

42.460 ,,2.902.537.000 43.505 ,,2.977.624.000

Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast.

1.287

9.806.000 1.288 ,,

9.901.000

1.000.000,-

200.000,—

940

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

16 October 1929

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCUNTO’S.
(Die. Wissels.
525 Mrt.
’29 Zwits. Nat. Bk. 3,
22 Oct.’25
Bel.Binn.Eff. 6
25Mrt.’29
N.Bk.v.Denem.
526Sept.’29
Vrsch. in R.C.
7 25 Mrt. ’29
ZweedscheRbk 5
26Sept.’29
Javasche Bank…..522
Juli’29
Bank v.Noorw. 6
26Sept.’29
Bank van Engeland
(326Sept.’29
Bk. v. Tsjeeho.
Duitsche Rijksbank
725Apr.’29
slowakije . . 5
8Mrt.’27
Bank v. Frankrijk. 319 Jan.’28
N. Bk. v. O’rijk.
424 Apr’29
Belgische Nat. Bnk. 5
1Aug.’29
N. Bk. v. Hong. 8
24 Apr’29
ged.Res.BankN.Y. 6
8Aug.’S9Bank
v. Italië. 7
14Mrt.’29
Bank van Spanje..
519 Dec.’28
Z.-Afr.Res.bnk 6
17Aug.’29

OPEN MARKT.

1929 1928
1927
11

1914

1

ct.
2 0
7112
30Sept.11
23128 8113
10115
2
01
24

Oct.
5Oct.
Sept.
Oct. Oct.
Juli

Amsterdam
Partic.disc.
51116
51(51(4
514.11
518-I11
4116-I16
3
1
Iz-418
3
1
Ie-Ii6
Prolong.
431
4

4lj5
4
1
1,-5
5_31
4

3314_4114
3I2-4I4
211-31
4

Loiden
Daggeld…
4-5′(
4-7
41127
4_5314

3
1
I2-5
3-5
1
3
1
4
-2
Partic.d isc.
63194_114
6116
-1
14
6
1
(8′(4
5
7
1164
1
116
411618

41116
2
1
1414
Berlijn
Daggeld…
631e8112

611
1
10 81(i_lOhI
s

511
4
-10
4
1
18_8
1
12
6-8
1
1
–
Partic.disc.
30-55 d…
711
4

7114_319
718

7131
6
1
11.
3
14
611
7
31
4

–
56-90 d..
.
711
4

711
4
_31
5

731o_
7
11
8-I8
612-14
6’11-14
2
1
18_
1
11
Waren- wechsel.
7I
9
–
1
4
7I8-14
731
4

73(4
6
1
I
8
-7
618-7
1
14
–
New York
Dageid
t)
5114
5-614
610t14
9_10l14
6-14
4_31
4

1
1
1
142
1
12
Partic.disc.
5114
514
511
4

511
4

451
31(
4
.it(
8

–
1)
Koers van II Oct. en daaraan voorafgaande weken tint Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
New
Londen
Berlijn.
Parijs
Brussel
Batavia
York)

8 Oct.

1929
2.4815/
19

12.1011
59.321
9.77
34.71
99%
9

,,

1929
2.48
1
s/
12.09
59.31
9.77
34.7%
99%
10

,,

1929
2.4851
8

12.09
7

59.291
9.76
34.681
99%
11

,,

1929
2.484.,
12.09+1

59.34

9.761

34.70
999
12

,,

1929
2.4891
16

12.09
9
1
6

59.30
9.761

34.70
99%
14

,,

1929
2.48%
12.09%
59.281
9.76

3
4
.681
99%
Laagste-d.w.
1
)
2.48
3
18
12.09
59.27 9.74
34.66
99%
Hoogste d.wl)
2.49
I2.1071
59.35
9.78
34.73
100
7

Oct. 1929
2.4815/
12.10
5

12.09
79

59.321
9.761

34.70
99%
30 Sept. 1929
2.4931,
59.34
9.
7
61
34
.691
99%
Muntpariteit
2.48%
12.10’1
59.26
9.75
34.59
100

Data
LJnd
Weenen
Praat
Boeka.Milaan
Madrid

8 Oct.

1929
48.07 35.01
7.38
1.48
13.03
36.92
9

,,

1929
48.06
.
35.-
1.48
13.021
36.931
10

,,

1929
48.05 34.96
1.48
13.02 36.91
11

,,

1929
48.06
34.97%
7.361

1.48
13.04
36.921
12

,,

11129
48.05
34.95
7.3%
1.48
–
–
14. ,,

1929
48.041

34.95
7.3
6
1
1.48

13.011

34.80
Laagsted.w.’)
48.02
34.90
7.34
1.46
13.00
34.30
floogsted.w’)
48.09
35.079
7.41
1.51
13.07
37.00
7

Oct. 1929
48.06%
35.021f
7.371
1.48
13.031 36.951
30 Sept. 1929
48.06
35.07%
7.381.
1.471
13.041
36.88
Muntpariteit.
48.-
35.-
2)
48.-
13.09
48.521

Data
Stock-
Kopen-
Oslo
)
Hel-
Buenos-
Mon- holm
)
hagen’)
forSl) Aires’)
treall)

8,Oct.

1929
66.7
66.45
66.44
8.28
104%
2.46t1
9

1929
66.75
66.45 66.45
6.28
1045/
2.4611
5

10

1029
66.70
66.421 66.421
6.28
.
104s/
2.46
11

1929
66.70 66.45 66.45
6.28
1001
2.4511
9

12

1929
66.70
66.45
66.45
6.25
104%
2.45%
14

1929
66.64
66.421

66.45
6.26
10411
8

2.451
Laagsted.w.’)
66.60 66.40 66.40
6.23
10371
8
2.458)
8
Hoogste d.wl)
66.80 68.50
66.50
6.31
105
2.461
7. Oct.

1929
66.771
66.471
6.6.474

6.271

104%
2.4681,
30 Sept. 1929
66.80
66.45
66.45
6.271

1041/
8
2.47%
f.!untpar.iteit
66.67 66.67 68.67
6.261

105%
2.48%
*)
Noteering te Amsterdam. **) Noteering te-Rotterdam. 1) Patticuliere opgave.

–
3) Wettelijk gestabiliseerd tusschen 7.53
4
16en 7.21
1
12.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOERSEN TE NEW YORK.
(Cable).

Da a
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterdam
($
per

)
($ P.
IOOfr.)
($p. 100 Mk.)
(8 p. 100
gid.)

8 Oct.

1929
4,86%
3,92s1
23,83%
40,17
9

,,

1929
4,8631
t

3,92%
23,83%
40,20
10

1929
4,8681
8

3,92%
23,85
40,24
11

,, .

1929
4,86
17
1
32

3,92%
23,85
40,22%
12

1929
–
–
–
–
14

1929
4,8631
8

3,92%
23,85
51
8

40,24%

15 Oct.

19281
4,85
1
1
33

3 , 9 2 %
23,80%
40,08%
Muntpariteit
4,8667
3,9051
23,81%
4011
16

KOERSEN TE LONDEN

Plaatsen en Landen
Noteerings-
eenheden
28Sept.15
1929
Oct.
1929
7112
Oct.
’29
LaagstelHoogstel
12Oct.
1929

Alexandrjë.. Piast.
p..
973.
97%
116

9711
97%
375 375
374%

375%
37511
Bangkok…. Sh. p.tical
1/10%
1110%
‘I’°T6

1/10l/
1
0
8
111

Budapest
. . .
Pen.
p. £
27.791
27.87
27.85

27.91
27.89
Buenos Aires

d.
p.$
47
11
16
4

47
1
18
471,

47%
/32
Calcutta
. . . .
Sh.
p.
rup.
1
/
5
1s
1j5
65
/
64

152
7

154
9

11571
8

Const-antin.. Piast.p.
10.073
1.0.04
1.000

1.025
1.014
Hongkong
..

Sh.
p. $
1/11H
1/14
1/91/
s

19is/
1.19
11I1
1111
1
1
11%

1/11
1/l1.
Athene ……Dr.
p.

Lissabon…. Escu.
p. £
108
3/4
108%
108i1

10881
5

108%
–
Mexico’)….

$
per
£
10.00
10.00
1

9.90

10.1.0
10.00
Montevideo
.

d.per€
48%
488/
s

48

48%
48%
Montreal
…

$
per
£
4.89
4.91
4.91

4.92%
4.92
TT

Kobe

…….5h.
p.
yen

Riod. Janeiro d. per Mil.
518
5
f4.
5
1+

5H
567184
Shanghai
…
8h.
p.
tael
213
11
1
33

21411
2/2l1

2/3a,
212
33
1
16

Singapore
..

id.
p. $
2/3
29
/
2/3
67
/
64
2/3%

2/4
2/3
68
/
84

Valparaiso
2).

$
per
£
i.39
39.43 39.42

39.48 39.48
Warschau
..

Zi. p. £
43.24 43.34
43.32

43.42
43.39-
1)
In het vervolg worden de Mex.
$
niet
meer in penc. doch in
£
genoteerd.

2) 90 dg.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS )
Londen
1
)
N.York’) Londen
1

7 Oct.

109..

2311,
6
50
7 Oct.

1929….

8411134

1

8

.

–

1929..

22151
4951
8

,,
1929…..

84110%
9

,,

1929..

22I5/
4951
9

,,

1929…
.

84111%.

1
10

1929..

231
50
10

,,
1929….

84111%
11

.,,

1929..

22151
16

495/
11

,,
1929….

84/11%
12

1929..

23
1
1
8

–
12

,,
1929….

84111%
13 Oct.

1928..

267
5881
8

13
Oct.

1928….

84111% 27

Juli

1914..

24
15
1
96

59
27
Juli

1914.t..
.

84111
1)
in pence
p. oz.
stand.
2)
Forelgn silver in
8c. p.oz.
line,
t)
In 6h. p.oz.flne

STAND VAN ‘e RIJKS KAS.

Vorderingeti.

1 30Sept.1929

7Oct. 1929

Saldo bij de Ned. Bank ………….
……-

–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeentett
1

68.667,30
f

171.593,67
Voorschot op uitinio Aug. 1929 aan
de gem. op voor haar door de Rijks-
adntinisiratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcentett op
de Rijksinkomstenbelasting ………..22.033.252,78 • 22.033.252,78
Voorschotten aan Ned.-lndië ……..
…28.675.596,68 ,, 23.056.068,42
Id. aan Suriname………………… ,, 11.073.185,25 ,, 11.363.936,68
Id. aan Curaçao ………………….
.,,

455.101,86

,,

423.051,24
Kasvord.weg.credietverst.ajh.buitenl

139.619.382,73

137.579.838,19
Saldo der postrekeningen van Rijks-

coniptabelen …………………
…,, 14.045.999,92

,, 23.028.504,60
Vordering op het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfotids’) ……………….

……-

–
Vordering op andere Staatsbedrijveti 1) ,, 5.601.327,22 ,,. 5.601.327,22

V e r p Ii c h t i n ge n.

.

. –

Voorschot door-de Nederi. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt.,
t
13.680.551,02
t
11.894.021,51
1 Voorschot door de Ned. Bank inrek.

courant verstrekt …………………-

–
jSchatkistbiljetten in Omloop ………

.
..12.560.680,- ,, 127.392.000,-
‘Schatkistprotnessen in omloop ….. ….77.990.000,- ,, 87.770.000,-

Waarvan direct bij de Ned. Bank..,, 31.000.000,-

25.003.000,-
Daggeidleeningen…………………., 3.000.000,-

,, 4.500.00O,-
Zilverbons in omloop ……………
…12.300.345,50

,, 12.385.277,50
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)

99.396,83
»
‘ 111.755,66
Id. a. It. Staatsbedrijf d. P.,T. en T.’)

11.334.558,17

19.887.079,29
Id. aan andere Staatsbedrijven’) ………….130.000,- ,,

130.000,-
Id. aan diverse instellingen t)

……..- 13.779.604,77

,, 13.808.541,63
1) In rekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

5 Oct.1929!

12 Oct. 1929

Vorderingen:
–
–
f
32.827.000,-
f25.527.000,-
Saldo

bij

‘s

Rijks

kas
……………….

Verplichtingeti:
Saldo bij de Javasche Bank………..

,,

22.632.000,-
,,
24.696.000,-
Voorschot
‘s

Rijks

kas
…………….
Schatkistpromessen

…………

…
,,

700.000,-
,,

700.000,-
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
–
.
–
Waarvan Muntbiljetten
…………..
….-
–
Muntbiljetten in omloop ….

… . ….
,,
45.311.000,-
,,
45.318.000,-
Schuld aan het Ned..lnd. Muntfonds.
3.775.000,-
,,
3.775.000,-
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
642.000,-

.

708.000,-
tfoorschot van de Javasche Bank….
–
–

16. October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

941

t

NEDERLANDSCHE. BANK.
Verkorte Balans op 14 October
1929
4ctiva.
Binnenl.Wis-Hfdbk.
f

52.141.687,53
se1s,Prom.,

:Bijbnk.
,,

1.549.274,09
enz.in disc.Ag.sch.
,,

11.001.735,98

f

64.692.697,60
Papier o. h. Buiten!. ii’disconto

.’ …..
,,
–
Idem eigen portef.
.
f
201.122.329,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk.nognietafgel.
.-

201.122.329,.
Beleeningen

Hfdbk.
f

33.739.529,23
mcl. vrsch.
in rek.-crt.

Bijbnk.

10.952.801,22
Ag.sch.

44.435.898,92
op onderp.

f

89.128.229,37

Op Effecten

…..
.f

81.482.929,37
–
OpGoederenenSpec.

7.645.300,-

89.128.229,37
Voorschotten a. h. Rijk ……
.
……
.
…
.
..

15.000.000,-
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f

65.487.970,-.-.
Muntmat., Goud
..

377.441.997,71

f
442.929.967,71
Munt,

Zilver, enz..

,,

18.702.821,84
Muntmat. Zilver..

–
,,
Belegging
I/

kapitaal, reserves en pen-
461.632.789,55
1
)

sioenfonds

……………………
,,
25.355.155,48
Gebouwen en Meub. der J3ank ……..,,
5.200.000,_
Diverse

rekeningen ………………
,,
37.659.903,70

f
Passiva

____________________
89T79T104,70

Kapitaal ……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds …………………….
,,
7.106.550,55
Bijzondere

reserve

………………
,,
8.000.000,-
Pensioenfonds

………………….
,,
6.252.373,17
Bankbiljetten in omloop …………..

,,
829.844.665,.
Bankassigna.tiën in omloop

……….
,,
327.095,66
Rek.-Cour.
5 liet
Rijk
t

–
saldo’s:

‘1 Anderen

,,

17.753.183,24

17.753.183,24
Diverse

rekeningen ………………

..

10.507.237,08

f
899.791.104,70

Beschikbaar metaalsaldo ………….
f
121.978.180,84
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.
,,
.
304.945.450,_
i)
Waarvan
in het buitenland
f
23.890.447,18.
–

Vooruaunste posten in duizenden guldens.

Goud
Andere
Beschikt,,
Dek-
Data
Circulatte
oeischb.
Metaal-
kinga
Munt
1
Muntmat.
saldo
1)

perc.

14 Oct.

’29
65.488
377.442 829.845
18.080 121.978
54
7

»

’29 85.490
377.442
840.169
18.218 117.675
54
30 Sept. ’29
65.596 377.442
851.686 21.424
112.466
53
23

,,

’29
65.601
377.442
802.779
16.539 134.528
56
16

,,

’29
65.605
377.442 812.293
12.898
132.175
56
9

,,

’29
65.707
377.442 824.058
14.548
120.857
55
15 Oct.

’28
67.486
367.506
824.298
39.285
283.598
53
25 Juli

‘141

65.703
96.410
310.437 6.198
43.521
54
Totaal
Schatkii’t-
Bele
Papièr
DiveT
Data
_________________
bedrag disconto’s
promessen reclitst reeks
. nin gen
op het
buitenl.
reke-
ningen
2)

14 Oct.

1929
64.693
8.000
89.128
201.122
37.660
7

,,

-1929
82.442
25.000
89.250
195.975 38.299
30 Sept. 1929 86.748
31.000 100.454 185.577
45.089
23

1929
53.543
–
91.971
183.221
37.829
16

1929
58.396
2.000
100.134
174.482 35.690
9

1929
66.391
6.000 110.526 168.977
34.980
i5
Oct.

1928
68.368
15.000 109.576
202.337
37.370
25 Juli

1914
67.947
–
61.686
20.188
509
; acuerL
uen oanstaat van
iq
Jan.
45
weaer op
ae Dasis van ‘5
metaaldekicing.
,
2)
Sluitpost
activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

JAVASCHE BANK.
‘

–
Voornaamste posten in duizenden guldens. be
samengetrok.
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
Circulatie
Andere
opeischb.
Beschikt,,
metaal-
1

schulden
saldo

12Oct, 1929
169.400
314.500 58.600
20.160
5

,,
.
1929
,

170.000
312.300
68.400
17.820
28Sept.1929
169.900
306.000
‘
67.300 20.580

14Sept.1929
147.235

23.946
312.167 64.160
20.650
7

,,

1929
147.464

24.691
312.106
69.147 19.654
31Aug.1929
147.575

24.423 305.675 69.649 21.869
24

,,

1929
147.876

24.228 304.391
73.316
20.819.
13 Oct. 1928
171.50

15.642
327.506
50.277
36.089
15 Oct. 1927 183.208

17.140
324.715
76.582 120.373
25 Juli1914
22.057

31.907 110.172 12.634
4.842*)

a a
Dis-
Wissels,
buiten
Belee-
verse
–
Dek-
kiags-
conto’s
N.-Ind.
betaalb.
ningen
[
g
‘
‘
percen-
–
faa

12Oct. 1929
5
,,
1929
28Sept.1929

14Sept.1929

19700
199.600 195.000
‘

•
*5*
•.

28.365

45
.45
46

45
10.995
35.677
133.05′
7

,,’

1929
10.800
34.268
136.204
30.786
45
31Aug.1929
10.298
34.767
135.738 24.886
46 24
.
,,
.1929
11.394
42.374
133.121
21.266
46
13Oct. 1928
9.850
33.174
93.298 58.172
50 15Oct. 1927
12.228
25.650
128.878
37.839
.
50
25Juli1914
7.259
6.395
47.934 2.228
44
‘) Sluitpost activa.
2)
Basis
8
15
metaaldekking.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten in duizenden ponden sterling.’

1
Bankbilj. BankbilJ.”I_Other Securities
Data

Metaal

in

in
Bankingl Disc, and
i
circulatte Depart,n.
1
Advances Securities
‘9 Oct.
1929
130.737 363.841
26.896 8.836 20.750
2
1929
129.121
383.348 25.773
8.508
20.974
25 Sept.
1929
131938
361.071.
30.866
3.233
22.178
18

,,
1929
135.581
361.856
33.726
3299′
24.182
11

,,
1929
138.054
364.959 31.095
3.457
23.718
4
1929
137.549 366.231
30.026
4.310′
27.073

10 Oct.
1928
167.501
13i’194

45.183
22 Juli
1914
40.164
29.317
33.633

–
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.

Other Depostts
1

,
1
Reservel
Dek-
kings-
Bankers
Other
Accountsl
1
perc.2)

9 Oct. ’29
72.707
8.459
66.244

38.084
28.157
2
25
1
32

2

,,

’29
73.767
8.993
‘64.910
38.042
1
26.996
2481,,
25 Sept.’29
68.872 14.705
56.954

36.448
1
32.141 29231,,
18

,,

’29
73.782
18.589
63.344

36.098
35.065
29
28
1
52

11

,,

’29
75.687
14.011
68.458,

36.513
32.434
27%
4

,

’29
;
75.807
9.095
73.968

37.167 31.318
26
10Oct. ’28
31.110
13.934
97.751
53.057
47k’
22 Juli ’14
11.005
13.736
42.185
29.297
52
)
z.,c VUUI WIJLIBILIgt11 w ve
uansataac
ue ioeiicnung op
Diz.
I0134J
,en 1081.
2)
Verhouding
tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
–
Voornaamste ‘posten in millioenn francs.

1

1
7~goed
Wis
1
Waarv.

‘IRentel
oos

Data

Goud’) Zilver

–
1
op het
1
Belee-
buitenlj
sels lbuifenl. ningen Ia,d.Staai
1
voorschot

4Oct. ’29 39.784
27Sept.’29 39.411
20

’29 39.060
,13

’29 39.031

5 Oct. ’28 30.669

23 Juli’14 4.104

103 7.200
1
27.5191 18.635 2.548 1 3.200
.91 7.210 27.798 18.623 2:401

3.200
80 7.211 26.444 18.749 2.407

3.200
71 7.221 26.576 18.612 2.448

3.200

732 13.289 21.963 18.498 2.168

3.200
640
–

1.541

8 769

–

Data

‘
Metaal
ci
Andere
opeischb.
schuldeni
Discont.
Di

k
ningeni
”

14 Sept.

1929..
771
1.573
607 992 503
.
7

,,

1929-
771
1.658
567
987 502
30 Aug.

1929..
790
1.736
566
‘996
472
24

1929-
801
1.535
599
.

993
519
17

1929…
800
1.540
627 989
463
15 Sept.

1928-
961
1.496
629
1.061
.

470

5 Juli

1914…,
645
1.100
560
735 396
OIUILJJUbL UCE 4ÇLIVU.

IBonsv.d.I
Diver-
Data

zelfst.

sen’).
1
Circulatte
1
amort. k.
1

4Oct.
1
29
5.612
1.640
67.321
8.380
1:6.720
5.883′
27Sept;’29
5.612
1.864
66.639′
6.896
6.734
5.958
20

,,

’29
5.612
1.540
65.318
7.050
6.864
5.227 13

,,

’29
5.612
1.482
65.470

‘
7.050
‘6.998
5.134
5 Oct. ’28
5.930
1.421
62.606
7.584
3.676
4.972
23Juli’14
– –
5.912
401
–
.943
1)
Bij de stabilisatie
is de goudvoorraad
gewaardeerd volgens
de
nieuwe waarde
van
den
franc.
2)
Sluitpost activa.

Rekg. Courant

Staat

942

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

16 October 1929

DUITSCHE RUKSBANK.
– Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
–

.
Daarvan
Deviezen
Andere

D a a Goud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
tenl. circ.
dekking
en
ningen banken
1)

geldende
cheques

7 Oct.

1929
2.212,0
149,8
349,6
2.408,9
76,7
30 Sept. 1929
2.212,0
149,8
335,1
2.528,3
186,3
8
)
23

,,

1929
2.192,0
149,8
326,6
2.116,7 43,2
14

1929
2.188,4
149,8
322,8
2.239,6
55,2

7

1929
2.183,3
149,8
320,3
2.472,6
.

52,2

7 Oct.

1928
2.487,1 85,8
151,9
2,345,8
59,2

30 Juli

1914
1.356,9
–
–
758,9
50,2

Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activa
1
)
lat le
Cr1.
Passlva

30 Sept. 1929
92,6
590,6
4.686,8
444,7
–
367,7
23

1929
92,8
651,0 4.914,3
501,4 368,2

14

,,

1929
92,8
594,7
4.202,0
519,4
360,1

7

,,

1929
92,8
583,1
4.411,7
426,7
354,6
31 Aug. 1929
92,8 575,3
4.602,6
471,6
353,0

29 Sept. 1928
93,5
538,7
4.592,1
511,3
269,7

30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
–
944-
40,0
1)
Onbelast.
1)
W.o. Rentenbankscheine 7 Oct., 30, 23, 14, 7 Sept. ’29,
7 Oct.’28, reap. 23; 6; 48; 37; 35; 27 mijl.
3)
waarv. 0,7 Reichsch.wechsel

NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas..

Data

Goud
,..

n

d
n.
.5

.

Rekg.
Crt.

n
no…:

1929
‘1
°
.o’

9

L
.

cl,

10 Oct.
.
1026
544
44
818
44
342
2.698
13
69

3

,,
1023
532
44
777 69
342
2.688
32
29

26 Sept.
1023
551
.44 748
45
343
2.628
29
61

19
1021
550
44
750
42
343
2.620
38
61
12

,,
1021
553
44
.
749
44
343
2.644
8
65
11 Oct.’
808
512
44
591
55
373
2.280
2
67
1
)
1928.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
-. FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten •in millioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal-
middel,
Totaal
Dekking
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F.
R
.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht

25Sept.’29
2.997,6
1.593,5 184,6
944,4 263,9

18

1
29
2.989,4
1.613,8 166,7
933,9
241,1
11

’29
2.971,7
1.632,1
174,5
972,9 222,2
4

’29 2.943,4
1.607,8
172,8 1.046,0 182,9
28Aug.’29
2.962,1
1.632,4
186,9
973,6
156,5
21

,

’29
2.954,2
1.629,3
188,6
986,4
132.1

26Sept.’28
2.633,0
1.280,4
138,1
1.010,8
263,4

Belegd
oud-
1

gem.

Data
In U.
s.
Notes
circu-
Gestort
Kapitaal
Dek-
kings-
1

Dek-
1
kings-
Gov.Sec.
latie
–
perc.l)
perc.
)

25Sept.’29
________
152,1
1.837,9
2.446,2
167,0
69,9
73,8
18

,,

’29
177,6
1.847,4 2.428,5
166,7
69,9
73,8
11

’29
159,0 1.884,1
2.404,0
166,7
69,6
73,7
4

’29
149,0
1.883,3
2.374,0
166,8 69,1
73,2
28Aug.
1
29
145,3
1.829,4
2.347,5
166,7
70,9
754
21

,,

’29
148,6
1.822,9
2.337,2
.166,2
71,0 75,5

29Sept.’281
229,0
1
1.681,6
2.366,2
145,6
65,1
,
68,5
1)
,Verhouding totalen goudvoorraad tegenover ope1achbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem. –

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Data
Aantal
banken

Dis-
conto’s
en
beleen.

1
1

Beleg-
1
gingen
1

‘anks

reserve
i
j
de
F.
R.

1
1721

1
Totaal
1
depo-
1
sito’s
1

IWaarvan
1
time
deposits

18Sept.’29
673
1
17.252
1

5.489
1

20.211
6.805
11

’29
–
-.
– –
11
–

-1
–
4

,,

1
29
761
17.150
5.441 11.675
1
20.003
1

6.808
28Aug.’29
685
16.950
5.456 11.663
1

19.787
1

6.766
21

,,

’29
686
16.946 5.488
11.650
1

19.842
1

6.730

19Sept.’28
835
15.869
6.526
1.739
20.220
6.914
A’&n het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven vafi ènkele niet wekelijks opgenoinen bank’staten.

GOEDERENHANDEL..

.GRANN.
15 October 1929.

In het begin der afgeloopen week is een nieuwe schat-
ting gepubliceerd dooi’ het Landbotiwbui’eau te Washington
van cle opbrengst van verschillende graatisoorten iii dit
jaar. Alleen van winter-t a. r w e zijn geen nieuwe cijfers
bekend gemaakt en cle opbrengst daarvan blijft ouveran-
derd 568 millioeti bushe]s tegen een ciaciraming in het
vorige jaar van 578.964.000 bushels. De schatting van de opbrengst van zotnerta.rwe is verhoogd van 217 millioen
tot 224 millioen bushels tegen een eindraming in het
vorige jaar van 323.785.000 bushels. J:Toewel de vel’llIeer-
dering voor zomcrtarwe niet erg groot is en slechts 7 mil-
lioen bushels bedraagt, heeft de ppblicatic der laatste schat-
ting toch een deprimeerend effect op dc markt gehad, zoo-
dat de koersen aan de termijnmarkt te Chicago op den
dag na de publicatie eenigen achteruitgang vertoonden.
Ook over Canada is in cle afgeloopen week een rapport -door
de I’egeering bekend gemaakt. ])it rapport had echter geen
betrekking op den omvang van de opbrengsten van ver-
schillende granen, doch alleen over de kwaliteit. Volgens
dit rapport zou de kwaliteit van cle tarwe vaii den laat.
sten oogst 100 pCt. zijn tegen 95 pCt. van het vorige jaar.
Men maakt daarbij de opmerking, dat een percentage ,vac,
.95 pCt. voor de kwaliteit iii het vorige jaar tamelijk hoog
lijkt in verband met de lage gradeeringen, welke toen
aan de tarwe verden gegeven. Volgens berichten uit par-
ticulieie bron is het dorschen in de Piairie-Pi’ovincies bijna
geheel afgeloopen, behalve in enkele Jate districten. In ver-
schillende handelskringen is men van meening, dat de
resultaten bij het dorschcn
zijn
meegevallen en sommigen
meerien, dat dc opbrengst iii dc drie Prairie-Provincies op
30 millioen bushels wieg worden .geschat. Van het Zui-
clelijk halfrond kwamen,- wat Argentinië betreft, weinig
nieuwe berichten binnen. Na dcii gevallen regen wordt
naar warmer weer verlangd, dat nu voor de verdere ont-
wikkeling van de te velde taande tarwe gewenseht is.
In de a.fgeloopen week werd een schatting openbaar ge-
maakt door het Argentijnsche Ministerie van Landbouw
over de bebouwde oppervlakte in Argentinië. Voor tarwe
wordt deze geschat op 19.478.000 acres;
01)
29 Augustus op 19.019.000 acres en in liet vorige jaar op 20.891.000
acres. Hoewel de bebouwde oppervlakte dus kleiner is dan
in het vorige jaar was cle laatste regeeringsschatting toeh
een verbetering vergeleken iiict de vorige. Daarom werd
die van 9 October beschouwd een baisse-gunstige factor te
zijn. In het ministerieele rapport wordt gezegd, dat de
schade tengevolge van droogte belangrijk is in Bahia i3lanca
en het midden en Zuiden van Pampa, kleiner in Santa Fé
en Cordoba en nog minder iii Buenos Aires, terwijl in-
Entre Bios de toestand normaal is. Uit Australië waren
de berichten van verschillende kanten gunstig met vermel-
ding van regen, welke cle vooruitzichten van tarwe heb-
ben verbeterd. Tan andere zijde wordt echter bericht, dat
de ontwikkeling teleurstellend is in Nieuw Zuici-Wales en
Victoria, doch reden tot tevredenheid geeft in gedeelten
van Zuid-Australië. In West-Australië zijn -cle vooruitzich-
ten volgens die berichten weder minder gunstig. Het Land-
bouwinstituut te Rome meldt over den oogst In Europa,
dat de opbrengst van tarwe een verlaging heeft onder-
gaan vergeleken bijverleden jaar in de”Donaulanden, waar
in het vorige jaar overvloedige oogsten werden binnenge-
haald. Een groot gedeelte van cle lagere opbrengsten in de
Donaulanden wordt echter goed gemaakt door de goede
resultaten in Fraikrijk, Italië en Spanje. De opbrengst
in geheel – Europa, met uitzondering van Rusland, w’orclt
door het Landbouwbureau te Rome geschat op 116 mil-
lioen quarters tegen 170 niillioen
dluarters
in het vorige
jaar: Het is echter waarschijnlijk, dat de uitkomsten beter
zijn dan de laatste schattihg uit Rome cii dat de totale
Europeesche opbrengst niet veel zal verschillen niet die
van het vorige jaar. Het Hongaarsche Ministerie van
Landbouw heeft onlangs nieuwe schattingen bekend ge-
maakt, welke hooger zijn dan de vorige. Voor tarwe wordt
de opbrengst nu geschat op 8.979.000 dluarters legen
12.420.000 quarters in het vorige jaar. in Engeland is het
schattingscijfer ook verhoogd en dit bedraagt nu 5.684.000
quarters tegen 5.479.000 quarters op 1 September en
5.908.000 quarters in het vorige jaar. Canada -is ook in de
vorige week terughoudend gebleven met het doen van ban-
biedingen van tarwe in Europa, en houders volharden in
hun meening, dat Europa later Canadeesche tarwe nooclig
zal hebben om zijn behoefte aan buitenlandsehe tarwe te
dekken, en dan hoogere dan de nu – gelçlende prijzen zal
moeten betalen. De voorraden van tarwe in Canada hoo-
pen zich ifieer en meer op en baren zorg aan de regee-

16 October 1929

ECONOMISCH-STATISiISCHE BERICHTEN

.

943

. –

.

AANVOEREN in
tons van
1000
KG.’

.

Rotterdam
.

Amsterdam
1

Totaal

Artikelen

•
.
6112 Oct.
Sedert
Overeenk.
6112 Oct.
Sedert
Overeenk.
1929

1928

1929
1 Jan. 1929
tijdvak
1928
,

1929
1 Jan. 1929
tijdvak 1928

38.777
1.326.838 1.785.195
–
99.840
58.843
1.426.678 1.844.038
Tarwe

……………..
Rogge

……………..
4.990
167.569
165.484
255
855
_
168.424
165.484
900

‘
16.312
13.775
–
692
_
17.004
13.775
22.199
•

648.661
823.657
–
157.094 172.958
805.755
996.615 27.853
•
376.408 339.974
.
655
4.285 9.425
380.691
349.399

Boekweit ……………….

6.008
163.851 157.537
60
2.796
617
166.647 158.154

MaIs …………………

3.610
114.443
150.401
1.361
260.088 299.630
374.531 450.031

Ger8t

………………
Haver

. –
…………….

4.421 182.161
154.747
–
500
•
1.184
182.661
•
155.931
Lijnzaad

…………….
Lijukoek

…………….
304
66.344
83.711
–
22.542
29.475
88.886
113.186
Tarwemeel

…………..
Andere meelsoorten
. . .
484
15.884
9..813
– –
–
15.884
9.813

j
:j
iig
,

omdat opslagruirnteii

en

vervoeruiiddeleu

in beslag
dat de zaken op die dagen van geringeren omvang bleven.
worden genomen. I)e zaken in Canacleesche taive bepalen
Vergeleken bij de vorige week sloot cle koers voor tarwe
zich tot stoortienile partijen

van

lagere gracleeringen,

ter-
te Chicago per December 34: dollarcent lager, te Wiunipeg vijl ook nog omzetten plaats vinden in voorracleti van den
voor October 34 dollarcent lager cii voor, 1)ecernber ojiver-
oucleii oogst. Argentinië gaat voort op. ruiillë schaal taiwe
audercl .. l)c

prijzen

aan

cle terrnijnniarkten

in Argentinië
i.iit te voereii,en het is voor een groot gedeelte deze tarive-
fluetueerden voor den eersten termijn itiet sterk, voor Ee-
soort,

ii’elke iii de Europeesche behoefte voorziet. .l)e aan-
britari warei.i de schomrnelingen grooter. Te Buenos Aires
voeren iii

:Eiigelaid blijven zeer groot. in de vorige week.
was het slot voor Noveniber 10 cent, voor Februari
40
cent
bedroegen

te

Liverpool

568.143

qua.rters,

welke

hoeveel-
hooger, te i{osario was ook November 10 cent en Februaarï
heid, tezamen niet een nornialen aanvoer vati
.
binnenland-
40 cent hooger.
sche taiwe, gelijk staat met de wekelijksche behoefte van
Uit de Vereenigde Staten werd de vorige week w’eder een
geheel

Engeland.

Van cle

aanvoeren in Liverpool

waren
kleine hoeveelheid r o g g e naar Etigelanci verscheept, echter
450.255

lttarters

Plata

tarwe

en

slechts

63.410

qua.rters
speelt deze hoeveelheid geen rol van cenige beteekenis. ])e
kivanien

uit

Noord-Amerika.

Voor

geheel

Engeland

be-
prijzen vati Europeesche roggesoorten zijn in de afgeloopen
clrocge!I

de

aanvoeren

i’ai

bititenlaiidsche

tarwe

in

de
week eenigszius verhoogd

en dc omzetten iiaren iets groo-
vorige

week

1.231.868

quartcrs.

Gedeeltelijk

ivcicleu

deze
ter. liet blijft echter moeilijk cle aangeboden partijen van
groote aanvoeren tocgeschrevcii aau gebrek aan vraag op
dc hand te doen. Het Argentijnsche Ministerie van Land-
het

Continent,

ivaardoor

veel

niclers voor

ladingen

naar
bouw

schat nu

de

niet rogge bebouwde

oppervlakte

O
Erige]ai.id

werden

geclestiueer(l.

Dc

vraag

naar

tarive

O[)
1.274.000

acres tegen

1.279.000 acres

01)
29 Augustus en
het Continent is niet groot en in Duitschlaud

is zij

nog
1.193.000 acres in het vorige jaar. De Canadeesehe regee-
vernuuderd ten gevolge van de regecringsbepaling, dat ge-
ring schat de kwaliteit van rogge in Caiada
Op
93 pCt.
durende cle maanden October en November 50

)Ct. itilancl-
tegen 95 pCt. op denzeifden tijd

in het vorige jaar.
cclie tarwe moet worden verma]en. Aan deze bepaling wordt
De stemming voor ni als was in het begin (1cr afge-
cle hand gehouden en heeft tot resultaat gehad, dat de prijs
loopen week vast; sedert is zij in de eerste helft der week
van

ijilandsehe

tarwe

in

Duitschland

is gestegen,

zooclat
verbeterd en hebben

de prijzen

verdere verhoogiugen

oti-
geen verdere uitvoer van tarwe uit Duitschiand wordt ver-
dergaan. ])aarna is echter gedurende de laatste dagen weder
ivaeht. En italië zijn de aanvoeren van bnitenlandsche tarwe
een verandering ingetredeu tegevolge van gebrek aan con-
gedurende September sterk verminderd. Officieel wordt ge-
.
sumptievraag en verloren de prijzen weder eenige guldens
meld, dat de invoer van tarwe iii dat land gedurende Sep-
van de verhooging. Vooral was dit het geval voor Plata-
tember 14.960 toti bedroeg tegen 148.700 ton in September
maïs, welke in ruime mate blijft aangeboden. Van

Ziid-
van liet vorige jaar. Volgens hetzelfde bericht heeft de in-
Afrikaansehe

maïs

waren

dc

verschepingen

weder

iets
voer iii Juli, Augustus en September van dit jaar tezamen
kleiner.

De

laatste

berichten

uit

Zuid-Afrika

over

den
237.294 ton bedragen tegen 512.994 ton in dezelfde période
nieuwen oogst luiden minder optimistisch, daar het in ver-
van

1928.

De overvloedige oogst is oorzaak van cle ver-
schillende

districten

te

droog

is.

Oogstberiehten

van

de
itnudering van

den Italiaa.nschen invoer.

In het voorjaar
Donaulanden blijven gunstig en men is druk bezig met het
echter zal

vernieerderde invoer noodig zijn,

omdat de op-
binnenhalen. De opbrengst van maïs in Hongarije wordt
brengst toch lang niet groot genoeg is om in de behoefte
door het Ministerie van Landbouw geschat op 10.833.000
te voorzien. Over liet algemeen was de stemming voor tarwe
quarters tegen

5.791.000 quarters in het vorige

jaar.

In
in cle afgeloopen week niet vast en koopers waren meestal
Roemenië wordt een opbrengst verwacht van

27y
2

mil-
terughoudenfi, hoewel
01)
sommige dagen flinke zaken tot
lioen

quarters,

waarvan

11y
2
.
nnllioen quarters

voor

uit.
stand kwamen iii stoomende partijen. Daarbij werden dan
voer

beschikbaar

zouden

zijn.

Met.i

is

tevreden

over

de
hoofdzakelijk

zaken

gedaan

iii

tarwe uit Argentinië,

uit
.
kwaliteit, welke spoedige verseheping. mogelijk zal maken.
de Vereenigde Staten en uit de Donaulauden, terwijl in ge-
Veel booten zijn bevracht voor het vervoer van graan uit
riligere mate Canadeesche tarwo werd verhandeld. De feest-
Roemenië en spoedig zullen ook die van mais beginnen.
dagen wegens de ontdekking vuil Amerika op den vorigen
liet droge weer, dat zoo gunstig is voor de kwaliteit van
–
Zaterdag-in de Vercenigde Staten en
.
in Argentinië en het
maïs en voor het binnenhalen

van den oogst,

is minder
Tsraëlietischc feest op Maandag hebben er toe meegewerkt,
welkom voor ploegen en het zaaien van wintergraan.

Dc

INDUSTRIEELE I)ISCNTO. MAATSCHAPPIJ

AMSÇERDAM

LONI)EN

BERLJ,JN

PARIJS

KOPENHAGEN

MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL
/
25.000.000.-

I.VOLGESTORT GEPLÂATST EN RESERVES
f
I400.000.-

Financiering van den afzet Ivan industrieele producten.

944

ECONOMISCH-STTfSTI,C HE
BERICHTEN

16 October 1929

prijzen vooi Donau-maïs zijn iii het begin der afgeloopen
week gestegen, terwijl het aanbod sehaarsch bleef. Sedert
is gedurende cle laatste dager weder een verlaging inge-
treden en voelen koopers weinig lust nieuwe zaken te on-
dernemen. Volgens cle in cle afgeloopen week openbaar,

1
gemaakte schatting van het Landbouwbureau te Washing-,,
ton wordt in de Veréenigcle Staten een opbrengst van niixed
1

mais verwacht van 2.528 millioen bushels. Een mand ge-
leden bedroeg deze schatting 2.456 millioen bushels en de1
eiuclamidg in liet vorige jaar was 2.839.959.000 bushels.
In Argentinië is uien druk bezig met het uitzaaien van
maïs, welke werkzaamheden, tengevolge van den regen,
ouder gunstige omstandigheden geschieden. Men verwacht,
dat de met niaïs bebouwde oppervlakte in Argentinië
25 pCt. grooter zal zijn dan in liet vorige jaar. Het slot
te I3uënos A.irês evenals te Ro.ario was voor November,

1
en December 15 cent lager.
De verschepingen van ge r s t van den Donau waren in
cle vorige week iets kleiner clan in de daaraan voorafgaande.
Die uit Noord-Amerika i’aren echter belangrijk grooter.
In Roemenië blijven de aanvoeren van gerst in de uitvoer-
havens groot en men ondervindt .er moeilijkheden om aan-
komende partijen met de gewenschte snelheid te verladen.
Een onlangs gemaakte schatting van het uitvoersurplus
van gerst uit Roemenië bedroeg 10 millioen quarters, het-
geen nog iets honger is dan vroegere schattingen. De op-
breugst van gerst in de Vercenigde Staten wordt volgens
cle laatste cijfers van het La.nclbouwbureau te Washington
geschat op 313 millioen quarters tegen een- schatting van
een maand geleden van 304 millioen qciaiteis en een eind-schatting in het vorige jaar van 356.868.000 quarters. Voor,

Argentinië wordt de met gerst bebouwde oppervlakte door het Ministerie vami Landbouw geschat op 1.462.000 acres
tegen een schatting op 29 Augnstus van 1.457.000 acres
en een eindschatting in. het vom
–
ige jaal van 1.322.000 item-es.
De stemming voor gerst
i
welke in het begin der afge-
loopen week eenige verbetering onderging, tengevolge van vermeerderde viaag voor Duitsche rekening, is sedert weer
vem-flauwd, en tegen het einde der week ondlergingen de prijzen weder een niet onbelangrijke verlaging. In Amen-
kaansche gerst kwanien beperkte zaken tot stand, welke
zich meestal tot de tweede hand bepaalden. Aan de ter-
mijnmarkt te Winnipeg ondergingen cle prijzen voor gerst
een verlaging van 1y
2
dollarcent per 48 lbs.

Ook voor Ii a v e r werd de stemming, nadat ze in liet
begin vaster was geworden en de prijzen waren opgeloo-
pen, in de tweede helft der vorige week flauwer, zoodat

de verhooging weder verloren ging. Het aanbod van Duit-
sehe haver was niet groot, doch koopers toonden ook w’e.i-nig onderneniingslust, zooclat de omzetten bepei
–
kt bleven.
De met haver bebouwcle oppervlakte wordt in Argentinië
geschat op 3.707.000 acres tegen 3.705.000 acres op 29
Augustus en 3.606.000 acres in het vorige jaar. In de Vei-eenigde Staten wordt cie haveropbrengst geschat op 1.227
millioen bushels tegen 1.205 millioen bushels een iiiaancl
geléden en een eindraming in het vorige jaar van
1.449.5.31.000 bushels. De kwaliteit van haver in Canada
wordt geschat op 94 pCt. tegen 94 pCt. in het vorige jaar.

SUIKER..

De verschillende snikermarkten verkeerden de afgeloo-
pen week in loorne stemming; cle ondertoon bleef echter
nog altijd prijshouclend. Afnemei-s schijnen voor het .00gen-
blik voldoende gedekt te zijn en’ producenten houden a.ndei
–
–
zijds met vertrouwen de prijzen op peil. De zaken bleven
over het algemeen clan ook beperkt.
In A m e m
–
i k a wei
–
cl voor prompte ruwsuiker
Zf
dc.
c. & fr. betaald op basis van Cubasuiker. De termijnmai-kt bleef – behoudens eenige geringe fluctuaties, voornamelijk
voor de vroege maanden – vrijwel onveranderd; de slot-noteeringen waren Oct. 2.22; Dec. 2.28; Mrt. 2.29; Mei
2.33 en Juli 2.41, terwijl de laatste noteering voor Spot
Centrifugals 4.05 was. *
De ontvangstemin de Atlantische havens der V. S. be.
droegen deze week 61.000 tons, de versmeltingen 52.000
tons tegen 67.000 tons in 1928 ende voorraden 665.000
tons tegen 330.000 tous. –
De laatste C u b a-statistiek is als volgt:

1929

1928 ‘ 1927
Ton Ton Ton

Cubaansche prod…………5.156.316 4.037.833 4.508.521
Consumptie ……………..120.961 84.171 114.521
Weekontv. afscheephavens 20 229 54.162 40.267
Totaal sedert 1 Jan………4.632.748 3.548.825 3.977.211
Weekexport …………….57.820 65.324 102.503
Totale export sedert 1 Jan. .. 4.134.331 2.930.814 3.
,
367.495
Voorraad afscheephavens.. . ..

465.536 619.057 616.706
Voorraad binnenland
.
……

435.488 404.837 416.789

in E n e 1 a n d verlaagden Ra.ffinacleurs deze week den
pi-ijs van hun product met 3 d. De noteeriugen op de Lon-
densche termijnmarkt sloten
01)
3 d. lagere noteeringen
dan bij opening.

–
.

STATISTISCH OVERZICH

– –

.TARWE
Hard Winter
No. 2 loco
Rotterdam! Amsterdam
pen K.G.

ROGGE
American No.22)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.

MAIS
La Plata
loco
R’damlA’dam
per 2000 K.G.

OERST
Amer.No.23)

loco
Rotterdam

2000

per

K.G.

LIJNZAAD
La Plata
loco
R’damlA’dam
per 1960 K.G.

STEENKOLEN
Westfaalschej
Hollandsche bunkerkolen,
ongezeefdf.o.b.
R’dam/A’dam per 1000 K.G.

PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 t/m 33.90
Bé
S.
g.
per barrel

IJZER
Cieveland
Foundry No. 3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng, ton

KOPER
Standaard
Locoprijzen Londen
per Eng, ton

*
f1.
%
fi.
0
(0
f1.

.
%
f1.
01
0.
–
010
f1.
Io
$
5j
Sh.
°Io
£
01
Jaargemidd.

1925 17.20
100,0
_
13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0 10,80
100,0
1.68 100,0
731-
100,0
62.116
100,0
1926 15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50
77,9
17,90
165,74
1.89 112,5
8616
118,5
58.11-
93,5
lanuari

1927
15,22
5

885
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25
94,2
362,50
78,4
13,35
123,7 1.75
104,2
8516
117,3
55.716
89,2
Iebruari
,,
15,22
5

88′,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10
112,0
1.70
101,2
8316 114,4
54.161-
88,3
Maart
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25 92,9
354,75
76,7
11,25
104,2
1.26
75,0
.

811-
111,0
55.171-
89,9
ru
14,80
86,0
12,82
5

98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
801-
109,6
55.216
88,8
ei
15,75
91,6
13,57
5

103,8 172,75
74,6 258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4
1.22
72,6
741-
101,4
54.141-
18,1
15,60
90,7
13,20
101,0
175,25
75,8
245,00
104,2
372,75 80,6
11,00
101,9
1.22
72,6
70!-
95,9
54.216
87,2
j
uni
uli
15,10
87,8
12,05
92,2
171,50
74,1
235,75
99,9
367,75 79,5
11,10
1028
1.22
72,6
70!-
95,9
53.19j-
86,9
Augustus

,,
14,87
5

86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25 79,6
11,05
1023
1.22
72,6
691-
94,5
55.516
89.0
September ,,
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25
98,8 369,50
79,9
10,90 100,9
1.22
72,6 651-
89,0
54.131-
88,0
October

,,.
13,72
5

79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7
359,00 77,6
10,90
100,9
1.22
72,6
65!-
89,0
55.51-
89,0
November
»
13,45
78,2
12,125
92,7
184,75
79,8
233,25
98,8 349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651- 89,0
59.11-
95,1
December

,,
13,40
77,9
12,57
5

96,2
201,00
86,8
246,25
104,3
348,25
75.3
10,60
98,1 1.22
72,6
651-
89,0
602f-
96,8
lanuari

1928
13,50
78,5
12,70

.
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-!-
99,9
l’ebruari
13,80
80,2
12,87
5

98,5
226,50

.
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121- 99,2
Maart
*
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75 75,8 9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April

,,
15,30
88,9
14,97
5

1145
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
61.1416
99,4
Mei

,,
15,30
88,9
15,47
5

118,4
238,50
103,0
260,75
110,5
372,00 80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
661-
90,4
62.15e-
101,1
luni
14,37
5

83,6
14,27
5

.
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
,
63.17!-
102,9
juli
14,25
82,8
13,07
5

100,0
2.46,75
106,6
241,00
102,1
359,75
77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661- 90,4
,
62.181-
101,3
Augustus
12,00
69,8
12,62
5

96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75 75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661-
90,4
.
62.10/6
100,7
September ,,
11,65
67,7
11,575
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661- 90,4
,63.81-
102,1
October

,,
12,27
71,4
12,27
93,8
218,50
94,4
189,50
80,3
366,00
79,1
9,95
92,1 1.19
70,8
661- 90,4
65.121-
105,7
November
,
12,325
71,7
12,07
5

92,4
227,25
98,2
185,50
78,6 386,25 83,5
.10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.181-
109,4
December
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5 373,75 80,8
10,10
93,5
1.18
70,2 661- 90,4
.
70.3!-
113,0
lanuani

1929
12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
100,0
194,25
82,3 365,00 78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661- 90,4
.75.1016
121,7
17ebruari

»
12,72
74,0
12,65
96,7
236,00
–
101,9
194,75
82,5
357,25 77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66/6
91,1
78.-16
125,7
Maart

,,
12,65
73,5
12,62
96,6
233,00
100,6
191,75
81,3 359,00
77,6
12,00

.
111,1
1.11
66,1
671-
91,8
89.81-
144,0
April

»
12,125
70,5
11,625
88,9
218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05
102,3
1.11
66,1
681-

–
93,2
82.1716
133,5
Mei

,
11,125
64,1
10,57
5

80,9
198,25
85,6
l77,50
75,2 363,50 78,6
11,15
103,3 1.16
69,0
69/6
95,2
75.416 121,2
luni
,,
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
•11,25
104,2
‘1.30
77,4
71/-
97,3
74.11!-
120,1
juli
12,80
74,3
11,20
85,6 218,50
94,4
191.25
81,0 415,50
89,8
11,25
104,2
1.30
77,4
72(6
99,3
72.1216 117,0
Augustus
13,125
76,3
10,75
82,2
202,50
87,5
182,75
77,4
452,50
97,8
1

11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.171-
119,0
September
12,625
73,4
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9
506,75
109,6
1

11,40
105,6
–

1.30
77,4
7216
–
99,3
74,191-
120,7
7 October

,,
12.45
72,4
9,90 75,7
189,00
81,6
174,00
73,7
1

533,00
115,2
t

11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
74.2(6
119,4
14

,,

,,
12,45
72,4 9,90
75,7
188,00
81,2
170,00
72,0
525,00
‘113,5
1

11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.17/6
119,0
1)
Men zie voer de toelichting op dezen staat de nummers van 8
eri
15 Augustus
1928
(No. 658 en
659)
pag.
689190
en
709.
i)Western vôôr de invoering v
*
Msnitoba No. 3. j’ Zuid-Russische.

16 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

945

De laatste ruwsuiker noteeringen waren

Dec.

5h. 8110

Mei

Sh.

919
Mrt.

,,

913

Aug.

,,

1010

De Boarci of Trade statistiek over September wordt met
de volgende cijfers bekend gemaakt:

September

Jan./Sept.

1929

1928

1929

1928

Tons

Tons

Tons

Tons
Import Ruwsuiker .. 190.634 127.803 1.594.781 1.246.816
teraffineerd .

1.990

4.983

42.763 198.587..

Totaal…. 192.624 132.786 1.637.544 1.445.403
Voorr. Binni. bietsuik

3.900

1.600

–

–
Voorraad in entrepôt 175.050 149.600

–
Tot.”DutyPaid”suiker 161.127 149.349 1.586.785 1.377.565
Totalë export

7.865

7.923 117.458

53.433

De Zichtbare voorraden zijn volgens Czarnikow

1929

1928

1927

Tons

Tons

Tons
Duitschland 119 ……….

211.000 227.000 253.000
Tsjecho.Slowakije 119 ………

92.000

110.000

49.000
Frankrijk 119 …………

203.000

108.000

143.000
Nederland 119 …………..

101.000

41.000

4.000
België 119 ……………..

69.000

46.000

27.000
Polen 119 ……………….

80.000

40.000

29.000
Engeland119 Geimp. Suiker….

93.000 179.000 259.000
119 binneni.

7.000

8.000

–

Europa…….-.

856.000

759.000

764.000
V.S. Atlant. havens 2819

656.000 ‘343.000 183.000
Cubaansche Havens 2819

504.000 631.000 679.000
Cuba binneni. (raming) 2819..

510.000. 390.000 470.000

Totaal ……………..2.526.000 2.123.000 9.096.000

Op J a v a verkochten de V.I.S.P. cle afgeloopcn week
verdere 4000 tons Hoofdsuiker uit oogst 1929 tot
f
12.
De markt voor tweedehands suiker was
•
stil en prijzen
liepen ietwat terug; de laatste noteeringen vareu : Supe-
rieur reacly en Oct.
f
12.87>,; Nov.
f
13; Dec.
f
13.1,2;
J:
.
L
oo
fd
su
ik
er
ready
f
12. Het rndement van 150 fabrieken
bedroeg per 1 Oct. ruim 13′ pCt. minder dan verleden jaar.
II
i e r te 1 a n d e verkeerde de markt deze week in kal-
iiie prijshouclencle stemming met weinig omzet. Aan het slot
brokkelden cle noteeringen ongeveer
f
% af en varen: Dec.

f
1
3%; Mei
f
14% en Aug.
f
14/
1
, alles aanbod met koo-
pers tot
f
% minder. De omzet bedroeg slechts 2150 tons

KATOEN.

Marktberjcht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 9.October 1929.

De voornaamste gebeurtenis vui de afgeloopen week
met betrekking tot (le markt vooi Ainerikaansche katoen
was de publicatie 01) S dezer van het Burau.rapport; de
conditie wordt: aangegeven met 55 pCt., tegen 54.4 het vorig jaar. Dit. cijfer geeft een geschatte opbrengst van
14.915.000 balen, tegen een schatting van 14.825.000 balen
de vorige maand, en is beter clan mcii algemeen vervâcht
had. Toen de New-York en Liverpool beurzen, na de korte
sluiting, welke op het bekend worden van het Bureau-rap-
port volgt, weer openden, daalden prijzen in New-York
onmiddellijk ca. 30 punten en in Lierpool 14-16 punten.
De noteeringeu gingen Donderdag en Vrijdag ji. naar be-
neden, maar waren iets vaster tot de uitgifte van het
Bureau-rapport en vandaag is Mid. Am. 18 punten lager
dan een week geleden. De berichten omtrent den Egypti-
.schen oogst zijn gunstiger geweest, prijzen hebben gefluc.
tueerd en F.G.F. Sakels zijn sedert ons laatste marktbe-
richt 85 punten gezakt. De aanvoeren van Amerikaansche
katoen in de havens beloopen bijna 100.000 balen meer
dan een jaar geleden, terwijl exporten minder zijn en het
totaal vrijwel gelijk is.
De markt voor Amerikaansch garen vertoonde tot gis-
teren een rustig beeld toen, mogelijk in verband met cle publicatie vap het Bureau-rapport’ later op den dag, een
aanmerkelijke vraag doorkwam. In grove nummers beper.
ken verkoopen iich hoofdzakelijk tot kleine partijen, doch
in medio en fijnere nummers had een behoorlijk goede om-
zet plaats, terwijl tevens eenige flinke partijen verkocht
werden. Dit wordt bevestigd door het bericht, dat in Liver-
pool gisteren meer katoen gefixeerd is dan in langen tijd
gebeurd is. Naar getwijnd garen was behoorlijk vraag, zoo-
wel voor het binnenland als voor export, doch hoewel de
geboden prijzen over het algemeen to laag waren, kwamen
toch enkele flinke orders voor binnenlandsch gebruik tot
stand. Wat Egyptische soorten betreft, berichten hier en daar enkele spinners, dat zij tevreden kunnen zijn, doch
over het algemeen werd slechts voor wekelijksch gebruik
gekocht. Koopers schijnen er de voorkeur aan te geven,
spaarzaam orders te plaatsen en wachten klaarblijkelijk
liever af, hoe de markt op het bekend worden van het
Bureau-rapport zal reageeren.
In de doekmarkt is alles bij hèt oude. Prijzen zijn vast.
Wat Eng-Indië betreft, staat Calcutta niet meer zoo
vooraan als eerst, doch van cle andere markten komen meer

AN GROOTHANDELSPRIJZEN’)

TIN
locoprijzen
Lonuen per
Eng. ton

KATOEN
for Middling
locopr,yzen
New • ork per Ib.

WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64e Av.
loco Bradford
per ib.

WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded,
SO’s Av. loco
Bradford per ib.

RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen per Ib.

SUIIER
Witte kristal-
suiket loco
.
R’damJA’dam.
per 100 K.G.

KOFFIE
‘
Robusta
Locoprijzen Rotterdam
per
1
/2
K.G.

THEE
Afi. N.-l. theev.
A’dam gem. pr
.
Java- en Suma-
tratheep.
1
/
5
K0.

lndexcijfer
v/h.
Centr. B.
v. d. Stat.,
herleid
van 1913= 100
tot 1925= 100

lndexcijfer
van The
Economist,
herleid
1927= 100
tot 1925=100

1cts.
0
1
0

pence
01
0

pence
0
(o
Sh.
0
10
II.
0
(
cts.
0(
o

cts.
o/e
261.17!-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625 100,0
18,75
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0
1111,5
100,0
.
100,0
290.1716
III

1
17.55
75,5
47,25
85,9
24,75
83,9
21-
67,4
17,50
93,3
55,375
90,2
94,25
93,2
92,9 299.1316
114:4

13,45
57,5
45,00
81,8
25,25
85,6
1(7,375
54,4
22,00
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5
88,9
309.816
118,2
14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
117,125
53,7
21,125
112,7
.
48,75
79,4
71,25
84,3
94,2
.
89,9
312.151-
119,4 14,25
61,3 47,75
86,8
26,50
89,8
118,25
56,8
20,62
0
.
110,0
48
78,2
70
82,8 92,9
89,2 304.11-
116,1
14,75
63,4 47,50
86,4
26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48 78,2 72,25
85,5
.

92,3 88,7
295.121-
112,9
16,15
69,5 47,00
85,5
26,00
88,1
117,75
55,4
20,25
.
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90,4
296.9j6
113,2
16,85
72,7
47,25
85,9
26,00
88,1
116
50,5
18,37
0

98,0
47
76,6 81,25
96,2
r

96,1
89,6
289.1516
110,7 17,90
77,0 48,50
88,2
26,50
89,8
1
1
4
,
7
5
47,0
18,62
6

99,3
47
76,6
84
99,4
97,4
92,2
292-16
111,5 19,70
84,7
48,50 88,2
26,50
89,8
115,25
40,8
18,50 98,7
45,375 73,9
–
–
96,1
90,2
287.1216 109,8
22,05
94,4
50
1
00
90,9
26,50
89,8
114,25
45,6
17,87
5

95,3
44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
264.216 100,9
20,65 88,8
50,25 91,4
26,75 90,7
1(4,375
46,0
16,87′
90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8
88,6
264.4/6
100,9
20,25.
87,1
52,25 95,0
28,50
96,6
116,5
51,9
17,25

i
92,0
46
.74,9
96
113,6
97,4
88,9 266,13(6
101,8
19,70
84,7
51,50 93,6 28,75 97,3
1
1
7
,
7
5
55,4
17,87
5

95,3
46
74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
255.11-
97,4
19,25
82,8 53,00
96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,375
92,7
46
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
233.1016
89,2
18,35
78,9
54,75 99,5 31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,875
90,0
47
76,6
79
93,5
.

98,1
89,2
234.61-
89,5
20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25
87,9
98,7
–
90,5
230.19(-
88,1
21,55
92,7
54,25
98,6 32,25
109,3
-19
25,3
16,625
88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
.

91,2
218.816
83,4 21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-/9,25
26,0
15,75
84,0 49 79,8
73,25
86,7 98,7
89,8
211.191-
80,9
21,75
93,5
53,00
96,4
31,25
105,9 -19,25
26,0
15,50
82,7 49,875
81,3
71,25
84,3
95,5
88,2
211.18!-
80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85.3
51,875
84,5
67,75
80,1
92,9
86,6 214.7/6
21.19/-
81,9 84,8
18,55
19,45
79,8
83,7
47,00 46,25
85,5
84,1
29,00 27,25 98,3
-/8,5
23,9
15,875
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5 85,4
92,4
-18,8 24,7
14,62
1

78,0
.53
86,4
73
86,4 94,2
85,1
232.1016
.
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2 -18,625
24,2
14,00
74,7 53
86,4
75,75
89,6 95.5
85,1
228.81- 87,2 20,45
88,0
46,25
84,1
28,00
94,9
-/8,5
23,9
13,925
74,3 51,75
84,3
76,5
90,5 95,5
84,8
22.7/6
84,9
20,20
86,9
46,75
85,0
28,75 97,3
-/9,875
.
27,9′
13,775
73,5
53,125
86,6
77,25
91,4 94,2
84,6
..2.ii(-
85,0
20,10
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1
1/-
33,7
13,375
71,3
54
88,0
74,25
87,9
94,2
85,4
21.0/6
84,4 21,25 91,4
44,00
80,0
.

27,50
93,2
110,125.
34,0
13,50

,
72,0
54
.
$8,0 72,75
86,1
94,8
85,8 e07.5(6
79,2
20,45
88,0
43,25
78,6
27,25
92,4
-110,5
29,5
13,375
71,3 54
$8,0
74,25 87,9
92,9 83,9
197.5/6 75,3
19,40
83,4
41,50
75,5
26,25
89,0
-(10,875
30,5
12,2.5
65,3
54
88,0 73,50
87,0 91,6
81,7
0Q.5/_
76,5
18,75
80,6
40,00
72,7
25,75
87,3
-(10,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0
69,50 82,2 91,0
81,9
09.5/6 79,9
18,65
80,2
38,75
70,5
24,75
83,9
-111
30,9
13,425
71,6
54
88,0 68,50
81,1
91,0 83,7
21k11(-
80,4
18,60
80,0
37,00
67,3
24,00
81,4
-/10,5
29,5
13,00
‘69,3
53,50
87,2 64
75,6 91,6 83,6
205.5(6
78,4
18,90
813
34,25
62,3
23,75
80,5
-110,125
28,4
13,475
.71,9
51,75 84,3
64 75,6 91,0
82,0
198.151-
75,9
18,09
81

5
30,50
7

55,57

22,507
76,37
-19.75
27,4
13,50
72,0 51,00
83,1
.
64,50
7

76,3
7

189.17(6
72,5
18,55
6

74,8
6

30,50
8

1
55,50
1
22,50
8

1
76,3
8

-/9.9375
27,9
13,625
72,7
49,00
79,8
huidige officieele noteeringswijze (jan. 1928).
3
) = Malting vôôr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze
(Jan.
1928).
4)
Jaar- en maandgemidde.den afgerond
1
19 pence.

.

5) 4 0ct.
6)11
Oct.
7)3
Oct.
6
)10 Oct.

946

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

16 October 1929

aanvragen binnen, en voor onmiddellijk gebruik wordt be-
hoorlijk gekocht. China is cle slechtste van alle Oostersch
maikten. Hoewel niet direct
gezegd
kan worden, dat er
verandering ten goede is gekomen, schijnt de stemming van
de markt toch beter te zijn.

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen
1 Oct. 8Oct.
2Oct. 9Oct T.T.opBr.-Indië ‘/
5
N
l/
5
fl
F.G.F. Sakellaridis 16,75 1 5,0 T.T.op Hongkong 1111
7V
119

G.F. No. 1
Oomra 6,65 6,50 T.T. op Shanghai
2/24*
2127I

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche hayens
(In dulzendtallen balen).

1 Aug.’29 Overeenkomstige periode tot
4Oct.’29
1928

1927

Ontvangsten Gulf-Havens.
}
2137

1992

2371
Atlant.Havens
UitvoernaarGr.Brittannië

.

203

154

153
‘t Vasteland
etc

826

854

1002
Japan ……
.129

–

225

154

Voorraden.

–
(In dulzendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
4Oct.’29
–
1928

1927

Amerik.
havens
……….
1277
.1169
.
1817
727
603
734
.

10
219
Binnenland

………….
New York ……………99
201
142
.

315
New Orleans ………….
Liverpool

……………
221
265
642
KOFFIE.

Het artikel maakte sedert het verschijuen van het vorig
Overzicht uiterst bewogen dagen door. Nadat reeds op S en
9 dezer de stemming aan de verschillende markten zeer
flauw w’as geworden tengei’olge van berichten, dat het
Instituut tot Permanente Verdediging van de Koffie van
Sao Paulo zich in moeilijkheden zou bevinden en dat het
Gouvernement, van den Staat Sao Paulo zich tot de Fecle-
rale Regeering van Brazilië had gewend met ‘verzoek’om
steun, nam cle daling op cle termijnmarkt te New-York op
den løden een paniekvorm aan. Brazilië, dat de vorige
dagen zijn prijzen reeds verlaagd had, zond dien dag weder
lagere noteeringen en van alle kanten kwamen toen t
New-York verkooporders in van den handel zoowel als van
speculanten. Door de plotseling noodzakelijk gew’orden bij-
storting van marges wegens groote prijsverschillen, kwamen
velen in moeilijkheden en er outstond een wilde drang oni
te verkoopen. Alleen de aldaar bestaande bepaling, dat de
termijnprijzen op 66n dâg niet meer dalen mogen dan 2 dolz
larceuts per 1h., welke bepaling gemaakt is om abnormale
prijsfluctuaties en daaruit voortkomende ruïneuse specula-
tis te voorkomen, was oorzaak, dat de noteeringen op een
bepaald moment• niet lager kwamen dan 2 cents onder die
van den vorigen dag, doch tenslotte herstelden zij zich
weder eenigszins, al sloot de markt dan ook voor het Ge-
mengd contract 1.15 t 1.40 ct. per 1h. lager dan den dag
te voren, terwijl het Santos-contract er 0.60 t 1.33 et. lager
was. De volgende dag gaf aanvankelijk een herhaling te zien
van dc wilde tooneelen van den lOden, daarna herstelde de
markt zich voor het Gemengd contract geheel en voor het
Santos-contract gedeeltelijk op de slotkoersen van dcii
vorigen dag. Op den 14den was de markt er nog aan zeer
groote schommelingen ten prooi, doch het slot was betrek-
kelijk weinig verschillend van dat van den liden. Wat zich
in Brazilië heeft afgespeeld, valt hier voor het oogenblik
nog niet voldoende te beoordeelen. Geruchten van allerlei
aard waren in omloop, doch het eenige dat als vaststaand
schijnt te kunnen worden aangenomen, is, datde berichten
betreffende t inancieele moeilijkheden betrekking hadden op
bezwaren, welke zich voordeden om voldoende middelen be.
s,chikbaar te kunnen stellen voor het verstrekken van vdorl
schot op de zee1 groote hoeveelheden koffie, welke in den
laatsten tijd vanuit de plantages naar cle binnenlandsche
pakhuizen zijn afgezonden. Ook werd bekend, dat de Pre:
sident van het Koffie-Instituut op 11 dezer zijn ontslag
heeft genomen en vervangen is door den Directeur van een
der groote Braziliaansche banken. Berichten, dat de Fede-
rale Regeering steun zou hebben verleend in den vorm vami
een leening, welke volgens enkelen ongeveer 2.34 millioen
en volgens auderen’5 millioen groot zou zijn, werden wel-iswaar nog niet officieel bevestigd, doch zijn niet onwaar-
schijnlijk al zon daartegenover volgens het oordeel van
klaarblijkelijk goed ingelichte ,,insiders” de kans gering
zijn, dat Brazilië een nieuwe léening, waarover het in
onderhandeling is, in het buitenland geplaatst krijgt, ten.

zij het toestemt in een belangrijke reorganisatie van zijn
koffiepolitiek en van wat daarmede samenhangt..’
De invloed van een en ander op de Nederlandsche narkt
was 4latuurlijk groot en cle noteeringen aan de Botter-
cla.msche termijnmarkt daalden tnsschen 8 en 11 dezer ‘on-
geveer 3 t 334 ct. per
4
TÇG. De aanbiedingen van Bra-
zilië liepen, voor wat S,autos betreft, bij afladers, die reeds
laag in ‘hun prijzen waren, slechts 21. 1. 31- per cwt. terug,
doch bij andere, die in den laatsten tijd te hoog in hun
vraagprijzeu geweest waren, niet minder dan 41- t 7/-, ter-wijl lIjn ongeveer 4/- ‘t 616 ‘lager afkwam. De cif-offertes
van Nederlandsch-Indië zakten voor de ongewasschen soor-
ten ongeveer 2 t 3 ct. per 34 KG. in en voor de ge’wasschen
f.a.q ongeveer 234 et.
Aan de loco-markt, alwaar onder dc bestaande omstan-
digheden de afzet zoo mogelijk nog geringer was clan in
de laatste weken het ‘geval was geweest, werd de noteerbig
van Robnsta verlaagd van 50
.01)
49 ct. per 34; KG., terwijl
die van Superior Santos gehandhaafd bleef op 58 ct.
Volgens telegrafisch bericht, ‘dezer dagen uit Brazilië ont-
vangen, bedroegen de voorraden, in de pakhnizen en de
spoorwegstations in liet binnenland van Sao’ Paulo en
Minas Geraes teruggehouden, op 30 September 14.892.000
balen tegen 12.531.000 balen op 31 Augustus, hetgëen een’
vermeerclei’ing beteekent van niet minder dan 2.361.000
balen. De voorraad in het binnenland van Rio teruggehbu-
den, bedroeg
01)
30 Se’ptember’ 1.023.000 balen tegen
654.000 balen
01)
31 Augustus, hetgeen een’ vermeerdering
beteekent van. 369.000 balen.
Tenslotte werd nog bekend, dat de limiet van de dage-
lijksehe aanvoelen te Rio voor de tweede helft van October
gebracht is op 9.642 balen tegën 15.154 balen voor de eerste helft van clie maand.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
01) pronipte vem
–
schepimig zijn thans ongeveer 891- t 931- per
cwt. en van dito Prime ongeveer 941. t 98/-, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte versche-
piiig, bedragen 57/3 t 601-.
Van Robusta op aflading van Nederlaudsch-Iudië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik.:

–
l’alemba.ng Robusta, Octiber-verscbepen, 31 ct.; Benkoe-
len Robitsta, October-verscheping, 3134 ct.; ‘Manciheling Ro-
hiista, Oetober-verscheping, 34% ct.; W.I.B. f.a.q. Robusta,
October-verscheping, 44 ct., alles per
34
KG., cif, uitgele-,verd gewicht, nettô contant.
De slot-uoteeringen te New’-York van het a.ldaar geldende
gemengd’ contract (basis ‘Rio No. 7) waren:

Dec.
1

Maart
Mei

1
Sept.

14

Oct.

……
$
11,—
$
10,65
$
10,45
$
10,25
,,

12,88
.
,,

12,32
,,

12,02
11,62
7

,……..
30

Sept.

……
.,,

13,60
13,09
,,

12,75 12,25
23

..

……
…13,83
13,26
,,

12,92

Rotterdam, 15 Octobér 1929.

THEE.
iAmsterdam, 14 October 1929.
Na een onregelmatig begin werd cle theemarkt in de,
vorige week vaster, zooclat de prijzen per saldo niet veel
van die van een week, vroeger verschilden.
‘De beste vraag bestond voor Java- en Sumatra-thee, ter-
wijl Britsch-.Tndische en Ceylon-soorten, de laatste door de
iets mindere kwaliteit dikwijls trager liepen. De Noordelijk Britsch-Indische oogst bedroeg per ulto.
September 278.000.000 lbs. tegen 259.000.000 lhs. in 1928
en 250 mi]lioen in 1927.
Volgens, telegrafisch bericht aan de Vereeniging voor de
Thee-cultuur bedroeg’ cle uitvoer van Japan geduiende
Januari—Augustus 6 millioen KG. tegen
5’i/
millioen I(G.
in 1928.
De uitvoer gedurende Januari/September van Java be-
liep volgens, dezelfde ,bion 45.721.000 KG. (vorig jaar
43.431.000 KG.)
Uit Noordelijk Britsch-Indië werd 36 millioen lbs. uitge-
voerd (vorig jaar 33 millioen lbs.) gedurende het tijdvak
Januari/Augustus.
De verzamelstaat van dcii uitvoer uit de voornaamste
,prod’uctielanden der wereld (uitgezonderd ‘China), gepubli-
ceerd door de Vereeniging voor cle Thee-cultuur, geeft de
volgende belangwekkende cijfers te zien: Werelduitvoer
Januari/Augustus 227.301.000 KG. tegen in 1928 geduen-
de dezelfde periode 216.622.000 KG.
Tenslotte nog do Engelsche Board of Trade cijfers over
September: de aanvöer in Groot-Brittannië en Noord-Ier-
land beliep in totaal 56 millioen lbs. (vorig jaar
5434′
mil-
lioen lbs.), en de gezamenlijke uitvoer bedroeg
634′
millioen
lbs. (vorig jaar 7.8 millioen lbs.).

1

4

115

16 October, 1929

947

DE TWENTSCHE BANK
N.V.

GEVESTIGD TE AMSTERDAM

Rotterdam -• ‘s-Graveuhage. – Alifielo : D9rdreoht Eusoliede- ileilgelo –

Oldeilzaal – Utrecht – Zaudam Zwolle

Maandstaat op 30September 1929
DEBET

Aandeelhouders

nog

te

storten

90

pOt.

op

aandeelen’ B,
•

waarvoor:waarborg gedeponeerd ……………………
f
522.900,- Deelneming in de firma

B. W.BLIJDENSTEIN
&
Co., te Londen
7.200.000,-
Deelneming in bevriende Bankinstellingen

f
9.450.561,31

waarvoor

in

geld

gestort

…………………………..
7.124.961,31
•

waarvoor effecten

gedeponeerd …………………….
f

2.325600,_-

Effecten van Aandeelhouders
–

gedeponeerd bij bevriende instellingen

…………….
,,

3.000.0QQ,.
ten

eigen

gebruike

……………………………..
,, 35.632.800,-

40.958.400,—
Kassa;

Wissels

en

Ooupons,

………………… . ………
35.982.522,61
Saldo’s

bij

Bankiers

……………………… .. ………
21.584.974,22
Daggeldleeningen …………………………………..

150.000,—.
Eigen

Effecten

en

Syndicaten ………………. . ………
9.142.488,07
Saldo te.. leveren en te ontvangen Fondsen
,,
4.218.185,56
Prolongatiën

gegeven . …………………….. . ……….
12.373.475,-
Voorschottentegen Onderpand of Borgtocht en SaldiRek.-Ort.
f137.837.857,40
Af:

loopende

Promessen

…………………………..
,,

4.794.000,-

133.043.857,40
Voorschotten

op

Oonsignatiën ………………………..

1.473.495,79
Geb9uwen

…………………………………
……… .
.
,,
5.756.294,92

Totaal

…..
f
279.531.554,88

.
CREDIT
,.

Kapitaal …………………………………………
f
36.000.000,-
Reservefonds ………………………………………
.
15.000.000,—
ATandeelhouders

voor

gedeponeerde

Effecten

als
‘
waarborg

voor 90 pOt.

storting

op

aandeelen

B

………………………..
f

522.900,-

in

Leen-Depot

…………………………………
,, 40.435:500,-

40.958.400,—
Zieken-

en

Pensioenfonds
.
……………………
. ……
…
.
3.822.075,15

Deposito’s

………………………………. ……….
71.455.596,27
Prolongatie-Deposito’s

……………………………….

RekèhiTgen-Oournt

.
……………………………
f

83.512.016,64-
.

,,•

.
,,

,,

voor gelden in het Buitenland

. .
4.561.551,47

88.073.568,11
–

Daggeldleeningen

……. ……………………………….
500.000,-
–
De

Nederlandsche Bank ……………………………….
.
..

894.972,34

Te

betalen

Wissels

………………………………..

10.188.557,71
Geaccepteerd

door

derden ……………………………
3244.098,13
Diverse

Rekeningen

………………………………..
,,

3.958.837,17

Totaal……
f
29.531.554,88

16 OCTOBER 1929

14EJAARGANO No. 720

Nederlandsche
Handel-M
aatschappij,
N.V.

Amsterdam

Gestort Kapitaal f80.000.000.—

Statutaire Reserve f 40.000.000._

AGENTSCHAPPEN TE ROTTERDAM EN’S-GRAVENHAGE

Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch-Indië, China,Japan en Arabië

2

In-
en
Verkoop van Wissels
en
Telegrafische Transferten.
–
Inoasseeringen
en
Financieeringen.
–
Schrifte-
lijke
en
Telegrafische Credieten.
–
Reiscredietbrieven.
–
Deposito’s.
–
Rekeningen-Courant.
–
Aan-
en
Verkoop
van Effecten.
–
Administratie van Vermogens.
–
Open en
Gesloten Bewaarneming

SAFE-DEPOSIT

KOFFERKLUIS

N.V. ALGEMEENE

WERKSPOOR
A MSTERDÂM

BETON COMPAGNIE,
ROLLEND SPOORWEGMATERIEEL

gevestigd te ‘s-GRAVENHAQE.
SCHEEPSSTOOMWERKTUIGEN

MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL f1.000.000.—
SCHEEPSDIESELMOTOREN

–

waarvan geplaatst en volgestort
f
166.000.—
IJS-
EN KOELMACHINES

SUIKERMACHINERIEÉN

UITGIFTEvan

Een Honderd Vier en Tachtig Aandeelen

IJZERCONSTRUCTIES

•
SCHEEPSTURBINES

elk groot
f 1000.- nom.
POLDERGEMALEN

deelende voor twee derden in de winst over het boekjaar 1929130,

krachtens besluit van

de algemeene vergadering van aandeelhouders
van 30 September 1929.

LOCOMOTIEVEN

–

–

STOOMKETELS

Ondergeteekende bericht dat de inschrijving op boven-

genoemde uitgifte tot den koers van
1
05 pCt. is opengesteld o

WOENSDAG,. 23 OCTOBER 1929,

•

van
9
uur des voormiddags tot 4 uur des namiddags

.

Beedigdtranslatrice

te Amsterdam
hij
de Firma PRAETORIUS
&
ZOON;•

te ‘s-Gravenhage
bij
de N.V. HANDELS-
EN
LANDBOUWBANK.

voor Duitsch en

Engeisch vlaagt

Afdrukken van het Prospectus met statuten, zoomede

inschrijvingsbiljetten, zijn verkrijgbaar bi

de kantoren van in-

schrijving.

–

N.V. ALGEMEENE BETON COMPAGNIE.

Ver t a a iw er
k

(ook Fransçh)

L

‘s-GRAVENHAGE, 15 October 1929.
Leuvehaven
26

–
Rotterdam

–

NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK, N.V.

AMSTERDAM
.

–
!SCRAVENHAGE

ROTTERDAM
•

BATAVIA

AMOY,AMPENAN,BANDOENG,BQMBAy, CALCUTTA, CHERIBON, GORONTALO,HONG-

KONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PALEMBANG, PASSOEROEAN,

PEKALONGAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAYA,

TEGAL, TELOK BETONG, TJILATJAP, TOKIO, WELTEVREDEN, YOKOHAMA

NIJOR & VAN DITMARS BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ. ROTTERDAM