6 FEBRUARI 199
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
EconornischL’Statistische
Berichte* n
‘
ÂLGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL,NIJVERHE1D, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VÂN
DEtCENTRALE
COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VÖOR ECONOMISCHE. GESCHRIFTEN
14EJAARGANC
‘
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1929
,
No. 684
INHOUD
Blz.
DE ZIEKTEWET
door
Dr. E. B. F. F. Baron Witten
van Hoogland ……………………………..124
De Arnerikaansche Tarief wet door
Mr. E. H. voeR avec-
haver
……………………………………
126
De Stabilisatie in Bulgarije door
Mr. Dr. J. van Walri
d
e Bordes ………………………………..127
Twintig jaren Staateschuidboekjes door
Mr. J. R. Oroen 129
De Vrachtenmarkt gedurende de’tweede helft van
1928
door C.
Vermey ……………………………. 132
Overzicht van de Nederlandsche Theernarkt in.
1928.. 133
BUITFINLANDSOHE MEDEWERKING:
De Reorganisatie van de Kaloenindustrie door
F. W.
Forge………………………………..
134
AANTEEKENINGEN:
Provinciale en gemeeuteleeningen …………….
136
INGEzONnEN STUKKEN:
Stabilisatie van het prijsniveau …………….138
STATISTIEKEN EN OvERziCHTEN
……………..
139 –146
Geld koersen.
Ban ksta [en.
Goederenhandel. Wisselkoersen.
Elf ectenheu rzen.
Verkee rswez en.
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Mr. Q. J.. Terp8tra.
ECONOMISCII.STATISTISCJIE BERICHTEN.
COMMISSIE
VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P.
van
der Mandela; Prof. Dr. E. More8co;
Prof. Dr. N. J. Polak; Mr. Dr. L. F. H. Regout Dr. E.
van Welderen Baron Rengers;
Prof.
Mr. H. R. Ribbius;
Jan Schilthuis; Mr. Q. J. Terpatra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G. M.
Verrijn Stuart.
Assistent-Redacteur: H. M. E. A. van der Valk
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam
Telefoon Nr. 3000. Postrekening
8408
:
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.’ in
Nederland f20,—. Buitenland en Koloniën f23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh
d
van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenlcage. Postchè qua- en giro-
rekening No. 6729.
4 FEBRUARI
1929.
De maandswisseling was ditmaal zeer kal.n. Alleen
cailgeld was goed gevraagd en: steeg van 2% tot 3%
h
4 pOt. De lichte stijging in cie andere geidkoersen
van cie vorige week was echter blijkbaar ruim vol-
doende geweest
1
en
OP
den laatsten werd voor pro1oi-
gatie weder 4 pOt.’ genoteerd en waren wissels voor 4110 pOt. en zelfs ook voor 4 pOt. onder te brengei.
Oallgeld bleef gevraagd en noteerde 4 h 4% pOt.
*
Op den weekstaat van De Ned. Bank geeft cle post
binnenlandsche wissels, ondanks do maandswisseling,
een vercieren teruggang te zien, ditmaal ten bedrage
van nagenoeg
f
3 millioen. De beleeningen vertoonen
een vermeerdering van
f
1,0,7 inillioen. Het tegoed
van het Rijk dat de vorige weekstaat had aan te
wijzen, maakte plaats voor een debetsaldo van de
schatkist, ten bedrage van
f
8,4 millioen.
De goudvoorraad der Bank bleef weder vrijwel on-
veranderd.
De zilve.rvoorraad
verniinde.rcle roet
f
400.000. De post papier
0])
het buitenland en de
diverse rekeningen onder het actief klommen resp.
met f2,4 millioen en j 1,7 millioen.
De biljettencirculatie steeg met
f
25,4 millioen. :De
iekeni ng-cou rant-saidi van anderen blijken met
f
7
00000 te zijn vermeerderd. Het beschikbaar metaal-
saldo liep met
f
8,2 millioen terug. Het delcicings-
percentage bedraagt ’54.
ee
*
‘De wisselmarkt was deze week ‘verrassend. De Ne-
derlandsche Bank gaf geen Dollars meer af op circa
2,4945 en daar ook gouciverscheping niet kon baten,
wegens vrachtprijzen voor directe verzending, gebrek
inn snelle booten gedurende den winter en de onze-
kerheid in het vliegpostvericeer, steeg cle koers in en-
cele uren tot 2,4968. Ook de overige wissels waren
vast. Londen steeg o.a. van 1.2,09’/10 tot i.2,lO
1
Ys.
Alleen Spanje was flauw en zorgde voor de tweede
verrassing. Berichten over een opstand, gevoegd bi,j
het plotseling stopzetten van de regelingsaan- en ver-
koopen te Madrid, deed den koers in enkele uren van
40,73% tot 39,70 dalen. Den volgenden dag verd voor
39,40 afgedaan, waarna een verbetering tot 39,87%
intrad. Nieuwe berichten over onlusten op gisteren
veroorzaa1cten een nieuwe daling, zoodat voor 38,40
,werd afgedaan. Na een stijging tot 38,70 was het slot
veder flauw op 38,40.
LONDEN,
4
FEBRUARI
1929.
rl.
Niettegenstaande het einde van de maapd, was cle
geldmarkt kalm en betrekkelijk gemakkelijk. Op 1 en
2 Februari kwam het restant der betaling van War
Bonds en Treasury Bonds door het Gouvernement ter
beschikking van de markt en maakte het aanbod van
eld zeer overvloedig.
De weeic beëindigde met eene noteering van 4%-5/1a
voor prima banicaccepten, terwijl kort papier voor
lagere prijzen door de banicen werd opgekocht. Schat-
kistpromessen werden Vrijdag eveneens lager toege-
vezen (iets boven
41%
pOt.).
Dollars blijven nog zeer duur, 4,84%—/’, zoodat
verdere goudverschepingen naar New York deze week
wel niet kunnen uitblven.
Een bericht uit New York, waar de Gouverneur van
– lie Bank van Engeland op het oogenblik vertoeft, ver-
luidt, dat hij arrangementen heeft getroffen met de
o
Federal Reserve Bank m verdere gouduitvoeren van Londen naar New York te voorkomen. Het zal iLte-ressant zijn te vernemen, waaruit die arrangementen
zullen bestaan, die dan toch een verhoogd niveau van
den dollarkoers hier met zich zullen moeten mede-
brengen. Zoolang echter geld tot reniuneratieve prj-
zen in New York ‘te plaatsen is, zal het moeilijk blij-
‘ken te zijn om den koers boven het goudpunt te
biengen.
1
Zoodra geld in New York goed’kooper wordt, zal
deprijs van ‘Dollars van zelf, geholpen door het feit
dat het seizoen voor de aankoopen van producten ten einde begint te loopen, goedkooper worden.
124
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
6 Februari 1929
in de laatste maand van het vorig jaar verscheeil
het eind-verslag omtrent het door Minister Sldte-
ker de Bruine ingediende wetsontwerp tot wijziging
van de Ziektewet. Dit ontwerp is dus thans gereed’
voor openbare behandeling in de Tweede Kamer del
Staten-Generaal en aangenomen’ mag worden, dat deze
behandeling zal plaats vinden als de Tweede Kamer
in Februari van dit jaar wederom zal ‘bijeenkomen. In
dien deze behandeling vlot van stapel loopt, mag
worden verwacht, dat het ontwerp ook nog in het loo
pende zittingsjaar door de Eerste Kamer zal voden
behandeld en dat dus de kans bestaat, dat de huidige
Minister van Arbeid het wetsontwerp in het Staats-
blad als wet zal zien opgenomen. Op zichzelf is dit
reeds een belangrijk ding. Hem zal dan gelukt ‘zijn,
wat nöch Minister Treub, noch Minister Aalherse kon:
den bereiken. Hun ontwerpen toch brachten liet niet
verder dan tot de Tweede Kamer. De toekbmst zal
echter moeten leeren, of dit veel veischil maakt,
m.a.w. of het ontwerp, ook als het wet wordt, tot uit:
voering zal komen.
De Chef der Afdeeling Arbeidersverzekering bij het
Departement van Arbeid, Handel en Nijverheid, de
heer Mr. Groeneveld, is te dezen ‘aanzien zeer optimis
tisch en acht liet, blijkens een artikel, in de Telegraaf,
zelfs niet uitgesloten, dat de inwerkingtreding nog in
dit jaar zal geschièden. Ik help het hem wenschen.
Mij heeft de geschiedenis van de Wet Talma echter
geleerd, dat al te groot optimisme te dezen aanzien
ongemotiveerd is. Ik vrees, dat, al gelukt het den heer Sloternaker de Bruine ook zijn ontwerp in het Staats-
blad te krijgen, het uitgesloten is, dat de invoering
nog onder het zittend Kabinet of zelfs in dit jaar-zal
kunnen plaats vinden. De voorbereiding van het on
te.lbaar aantal Algemeene Maatregelen, welke tot stand
moeten komen, alvorens de wet in werking kan tre-
den, zijn hiervoor naar
mijn
meening een onoverko-
melijk beletsel. Maar er is nog een ander beletsel voor een spoedige inwerkingtreding van de Ziektewet. Art.
43 van het ontwerp Ziektewet bepaalt, dat den ver
;
zekerde geen ziekengeld toekomt, indien hij niet is
ingeschreven bij een overeenkomstig de Ziekenfonds:
wet toegelaten Ziekenfonds. Dit is ook volkomen be-
grijpelijk. Ziektewet en. Ziekenfondswet behooren bij
elkaar. Eigenlijk ware het nog veel juister geweest,
indien in dezelfde wet geiegeld waren de geneeskun
dige behandeling en de ziekengelduitkeering. Ik heb
dan ook vroeger in de Kamer er reeds op aangedrori
1
gen in deze leemte van de wet Talma te voorzien en laatsteljk in liet nummer van 27 Juli 1927 dezer Be:
richten heb ik mij veroorloofd, naar aanleiding van
het met aanzienlijke meerderheid aangenomen Ont
;
werp-Verdrag op de Internationale Arbeidsconferen
tie.te Genève, den Minister in overweging te geven
de genees- en heelkundige behandeling in zijn ontwerp
op te nemen• naast de ziekengelduitkeering.
De Minister heeft dit niet gedaan, maar wel is hij, evenals Talma, ervan overtuigd, dat zonder Zieken-
fondswet de Ziektewet niet uitvoerbaar is. Daaroni
vraag ik mij af of er wel reden is om optimistisch
te zijn ten aanzien van een ‘spoedige, invoering der Ziektewet, waar van een openbare behandeling de
Ziekenfondswet voorloopig geen sprake is.
‘Intusschen schijnt thans de behandeling in de
Tweede Kamer van het nieuwe ontwerp Slotemaker
de Bruine te naderen. Daarom wil ik mij veroorloven enkele opmerkingen te maken over het ontwerp, zoo
;
als dit thans is gewijzigd. In de eerste plaats moet dan worden geconstateerd, dat bij
vergelijking
van het huidig voorstel met het
voor-ontwerp van wet, heel wat verschil blijkt. En
wel vooral ten aanzien van:
lo. den kring der verzekerden;
2o. de uitvoeringsorganen.
Een mede niet onbelangrijk verschilpunt is het per-
centage van’ de’ uitkeering. Dit toch wordt van 70 pOt.
van het dagloon gebracht op 80 pOt. Natuurlijk zal
hiervan het gevolg zijn, dat de premie aanzienlijk hoo-
ger zal worden dan aanvankelijk werd geraamd. Ook
ten aanzien van de Ongevallewetpremie zal deze ver
hooging van invloed zijn, omdat ook voor uitkeering
bij ongevallen het percentage van 70 pOt. op 80 pOt.
zal worden gebracht. Afgewacht zal moeten worden
of hierdoor het gevaar voor simulatie en aggravatie’
niet zal’ stijgen. Echter werd ‘in liet bekende plan
Posthuma-Kupers reeds voorgesteld een uitkeering
van 80 pOt., zoodat men dus in die kringen dit gevaar
niet overwegend acht. Voor de uitvoering zal dit punt
geen, althans’ weinig, verschil oplevenin. Misschien
‘een iets strengere contrôle.
Van meer belang acht ik de wijziging ten aanzien
van den kring der verzekerden. Zooals bekend, zijn de
bepalingen, wie als arbeider i.n den zin der wet zijn te
beschouwen, in de onderscheidene verzekeringswetten
erschillend. Herhaaldelijk is van alle zijden er op
aangedrongen. om
hierin eenheid te brengen. Minister
Treub bepaalde in zijn otwerp-Ziektewet, dat ar,bei-
‘der is, ieder, die in den zin der Invaliditeitswet arbei-
der is, wilde dus eeheid bereiken door samenkope-
ling van de Ziektewet aan de Invaliditeitswet. Minis-
ter Aalberse wilde samenvoeging van de Ziektewet en
de Ongevallenwet. Het ‘aanvankelijk Ontwerp van
Minister Slotemaker sloot zich meer aan hij de Inva-
liditeitswet, door de bepaling, dat arbeider is, ieder
die in loondienst arbeid verricht, een definitie, welke
nagenoeg overeenkomt met die uit de Invaliditeits-
wet. Het gewijzigde ontwerp keert echter wederom
terug tot de bepaling uit de wet Talma, dat onder
arbeider in den zin der wet wordt verstaan, de arbei-
•der, die in dienst van ‘een onderneming werkzaam is.
Hierdoor wordt dus wederom meer verband geschapen
met de Ongevallenwet. Het gevolg hiervan is, dat het
z.g.n. huispersoneel, zooals dienstboden, werksters, naaisters, enz. en het personeel in dienst van perso-
nen, die zoogenaamde Vrije beroepen uitoefenen, als
notarissen, advocaten, accountants, enz., welke arbei-
dersgroepen de Minister aanvankelijk wèl in de ver-
zekering wilde opnemen,.thans worden uitgesloten.
De Minister motiveert deze verandering als volgt:
;,De overweging van de bezwaren, ontwikkeld tegen
de voorgestelde uitbreiding van dek. kring der perso-
nen, die onder de werking van de wet zullen vallen,
heeft ondergeteekende ertoe geleid om terug te nemen
het voorstel om ook personen, niet werkzaam in eene
onderneming, onder de verzekering te brengen. De
huisdienstboden en in het algemeen de arbeiders, die
in dienst worden genömen voor persoonlijke diensten
(naaisters, iverkvrouwen en dergèlijke) zullen derhal-‘
ve – evenals de bestaande Ziektewet bepaalt – bui-
ten de verzekering blijven. Tot dat besluit is onder-
geteekende gekomen vooral op grond van deze over-
weging, dat, waar het hier geldt de invoering van
eene nieuwe verzekering, er voor te zeggen valt, aan
te vangen met de verzekering der arbeiders, die in
het bedrijfsleven eene plaats hebben gevonden.”
De bezwaren, waarover hier gesproken wordt, om-vatten alleen de bewering in het Voorlôopig Verslag,
dat de regeling in de artt. 1638e. en 1638g. van het
Burgerlijk Wetboek voor de huisdiertstboden de voor-
keur verdiént, boven die in liet onderhavig wetsont-
werp.
Geheel consequent acht ik het besluit van den Mi-
nister niet, waar de Minister de voorziening geregeld
bij collectief contract niet heeft willen aanvaarden.
Acht Zijne Excellentie de nakoming van de verplich-
ting uit het B. W. zooveel zekerder dan die uit de
collectieve arbeidsovereenkomst? Wie bijna dagelijks
in de practijk kennis maakt met de naleving van de
bepaling uit het B. W. zal dit niet voetstoots toege-
ven. Voor de dienstboden acht ik deze wijziging dan
ook geen verbetering, terwijl naaisters, werksters, enz.
van de Ziekteverzekering uitgesloten blijven.
De losse arbeiders, voor zoover zij in een onderne-. ming werkzaam zijn, zullen ‘wel verzekerd zijn. In de
6
Februari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
125
Wet-Talma kwamen zij niet voor, omdat Talma de wet
te hunnen opzichtè onuitvoerbaar achtte. Minister
Slotemaker de Bruine neemt ze wel op, maar. . . hij
omzeilt de moeilijkheid door in art. 10 van zijn ont-
werp te bepalen, dat later bij Algemeenen Maatregel
van Bestuur te hunnen aanzien een regeling zal ge-
maakt worden. Maar daardoor is de zaak niet opge-
lost. Talma erkende openlijk die regeling niet tot
stand te kunnen brengen; er is dus wel eenige twijfel
geoorloofd of die algemeene maatregel er ooit komen zal. Maar waarom dan in de vet deze verwachting ge-
wekt?
Van groot belang zijn voorts de wijzigingen, welke
het wetsontwerp heeft ondergaan ten opzichte van de
uitvoerings-organen. In het Voorontwerp van wet
werden een vijftal genoemd, ni.,
lo. Raden van Arbeid;
2o. bijzondere ziekenkassen; 3o. ondernemingsziekenkassen;
4o. hedrijfsvereenigingen;
5o. regelingen bij collectieve overeenkomsten.
Bij het eerste wetsontwerp Slotemaker de Bruine
verviel reeds de laatste wijze van voorziening. Thans
zijn ook de bijzondere ziekenkassen en de onderne-
mingsziekenkassen gesneuveld en
blijven
dus over de
Raden van Arbeid en de bedrijfsvereenigingen, of
wellicht is het beter te zeggen de bedrijfsvereenigin-gen en de Raden van Arbeid. Ook in dit opzicht sluit
het wetsontwerp-Slotemaker de Bruine zich meer aan
bij het ontwerp-Aalberse. Ten aanzien van de onder-
nemingsziekenkassen zal deze wijziging wel niet van
dien aard zijn, dat zij zullen verdwijnen. De Minister
zelf verwacht, dat zij als afdeelingskassen van een be-
drijfsvereeniging vrijwel haar zelfde werkzaamheden
zullen kunnen blijven verrichten. Voor de bijzondere
ziokenkassen zullen de gevolgén ernstiger zijn. De
Minister wijst op de mogelijkheid, dat deze organen
werkzaam kunnen blijven als verzekeringsorganen voor
dienstboden en arbeiders, die buiten ondernemingen
werkzaam zijn. Maar ik betwijfel sterk of deze licha-
men daaruit voldoende levenssappen zullen kunnen
putten om het afsterven, hetzij langzaam of vlug, te
voorkomen. De andere mogelijkheid, waarop de Minis-
ter wijst, ni., dat
zij
dienstbaar zullen kunnen worden
gemaakt voor een aanvullende verzekering op de zie-
kengeldu itkeering van 70 pOt. van het dagloon, wordt
naar liet mij voorkomt, door de verhooging van de
uitkeering van 70 pOt. op 80 pOt. van het dagloon, al
zeer gering. Ik voorzie dan ook, dat, als deze rege-
ling tot stand komt, de bijzondere kassen daarvan het
slachtoffer zullen worden. Alsdan zullen, onder de
leuze, dat ruimte moet worden gemaakt voor de or-ganen, die uit de maatschappij zelf zijn opgekomen,
de instellingen, welke daaraan inderdaad voldoen, om
hals gebracht worden, terwijl nder diezelfde leuze de
verzekering zal worden opgedragen aan organen, welke
kunstmatig in het leven worden geroepen. Wel mag
(le Minister zeggen, dat het loslaten der bijzondere
kassen niet gemakkelijk voor hem is geweest. Bij de
voldoening, welke
hij
ongetwijfeld zal hebben, als het
Ontwerp het Staatsblad bereikt, zal toch de gedachte,
dat daardoor een einde is gemaakt aan instellingen,
welke naar zijn eigen verklaring op het gebied der
ziekengcidverzekering nuttig werk hebben verricht,
een wrange nasmaak achterlaten.
Niet ontkend kan evenwel worden, dat dc uitvoe-
ring van de verzekering door dc wijziging zeer zal
worden vereenvoudigd cii dat de verbrokkeling en ver-
varring veel geringer zal zijn. Evenals bij de Land-
en Tuinbouwongevallenverzekering zal de practijk nu
wel aldus worden, dat de be]rjfsvereenigingen als
regel de ziekengeldverzekerin zullen uitvoeren, ter-
wijl de kassen van de Raden van Arbeid daarbij zul-
len optreden als dragers van de risico’s, welke de be-
drijfsvereenigingen ii iet preferecren.
Hierin is nu, naar het mij voorkomt, een der zwak-
ke punten van het ontwerp gelegen. Immers het kan
niet anders of de premies van deze kassen zullen hoog
meten worden, hooger dan die van de Bedrjfsver
eenigingen, terwijl liet innen der premies moeilijker
zal zijn. Ik voorzie dan ook, dat het resultaat zal zijn
,,tekorten”. In het Voorloopig Verslag werd hierop
door sommige leden gewezen. Het antwoord van den
Minister komt mij uitermate zwak voor. Dit antwoord
luidt als volgt:
,,Ondergeteekende deelt niet de door sommige leden
geuite vrees voor al te hooge kosten, in het bijzonder voor de verzekeringen, waarvan de ziekenkassen van
de Raden van Arbeid het risico dragen. Indien later
mocht blijken van een sterk ophoopen van slechte risi-
co’s bij de Raden van Arbeid, zal een voorziening moe-
tn worden getroffen.
De Raden van Arbeid zullen uiteraard administra-
tiekosten hebben te maken voor de inning der aan
hunne ziekenkassen verschuldigde premiën. Waarom
die kosten, in ede regeling als thans voorgesteld,
iibnormaal hoog zouden moeten zijn, gelijk door de
hier aan het woord
zijnde
leden blijkbaar wordt ge-
meend, is ondergeteekende niet duidelijk.”
Hieruit blijkt, dat de Minister de vrees, dat de zie-
kenkassen van de Raden van Arbeid de vergaarbak-
ken van de slechte risico’s zullen worden, niet deelt.
Maar de gronden, waarop deze optimistische meening
is gebaseerd, worden niet genoemd. Verwacht toch
mag worden, dat de grootere en kapitaaikrachtige be-
drijven, waaronder er vele zijn, (iie scherp letten op
den gezondheidstoestand dier in dienst te nemen arbei-
ders, dikwijls zelfs dit eerst doen na medische con-trôle, tot een bedrijfsvereeniging zullen •toetreden.
Voor de Ziekenkassen van de Raden van Arbeid blij-
ven dan vanzelf over de minder gunstige onderne-
mingen.
Ietwat naïef is de mededeeling, dat niet duidelijk
zou zijn, waarom de kosten verbonden aan de inning-
der premiën, verschuldigd aan de ziekenkassen der
Raden van Arbeid, abnormaal hoog zouden zijn. Het
is toch zonder meer duidelijk, dat het innen der
premiën bij grootere kapitaalkrachtige ondernemin-
gen vrij wat gemakkelijker zal gaan, dan bij kleine
economisch zwakke werkgevers. Voorts zegt de Minis-
ter, dat iedere Raad van Arbeid bekend is met de
binnen zijn ambtsgebied wonende werkgevers en dat
hij er ook mede bekend is, welke dezer werkgevers tot
een bedrijfsvereeniging zijn toegetreden, zoodat hein
vanzelf ook bekend zijn de werkgevers, die hij zijn kas
zijn aangesloten. Op zichzelf is dit natuurlijk volko-
men juist. Maar niet minder juist is, dat de bekend-
heid met de binnen het ambtsgebied van een Raad
van Arbeid wonende werkgevers slechts verkregen
wordt door een voortdurende intensieve contrôle. En nu wordt omtrent deze contrôle in het Ontwerp niets
gezegd. De bedrijfsvereenigingen hebben hij deze con-
trôle geen belang, maar voor de Raden van Arbeid
staat de quaestie juist andersom. Immers de arbeiders
hebben bij zi.ekte recht op ziekengeld, ongeacht of de
werkgever premie heeft betaald of niet..
Weliswaar is getracht tegen dit risico dekking te
zoeken in de artikelen 32 en 33 van de Ziektewet,
maar ,,waar niet is verliest de keizer zijn recht”. Ik
voorzie, dat zulks maar al te dikwijls het geval zal
zijn. Indien vast zou staan, dat cie kassen van de
Raden van Arbeid een behoorlijke portefeuille kri.gen,
dan behoefde dc druk der slechte risico’s niet z66
zwaar te wegen, dan zou er immers niet zoo’n bezwaar
tegen bestaan, dat zij ook deze risico’s op zich nemen,
integendeel, dan zou dit heel b:illijk zijn. Maar nu dit
het geval niet is, dreigt de situatie aldus te worden,
dat zij uitsluitend worden belast niet risico’s, welke,
naar te voren te zeggen, is, een débacle- zullen veroor-
zaken. De ervaring met het Landbouw-Ongevallen-
fonds opgedaan, kan ten deze dienen als een haken in
zee. En dan moge de Minister zeggen, dat, als later
mocht blijken van een sterk ophoopen van slechte
risico’s hij de Raden van Arbeid, een voorziening zal
moeten worden getroffen, maar is dit dan niet het dempen van de put als het kalf verdronken is? Te
126
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
6 Februari 1929
hopen is dan ook, dat bij dc behandeling in de Tweede
Kamer een betere oplossing wordt gevonden.
Ik blijf het dan ook betreuzen, dat de Minister de
individueele inschrijving van alle verzekerden bij de
Raden van Arbeid niet heeft gewild. Slechts dan zou
een doeltreffende contrôle mogelijk zijn en dus een
meer economische uitvoering gewaarborgd. Want zon:
der goede contrôle, geen goede uitvoering. De Minis-
ter beroépt zjch op het kosten-bezwaar. In mijn vorig
artikel in deze Berichten van, 14 Deceihber. 1927. heb
ik reeds aangetoond, dat deze kosten uiterst gering
zouden zijn. De practijk zal aantoonen, dat het bedrag,
dat verloren zal gaan aan niet te achterhalen premiën,
grooter zal zijn dan. de kosten der door mij bedoeld
contrôle.
Evenmin als cle contrôle op de geregelde premiebe-
taling tot haar recht komt in het onderhavige wets-
ontwerp, is de geneeskundige contrôle geregeld. En
toch is ook deze van het allergrootste belang voor eei
goede uitvoering van de wet. Om niet in herhaling
te verva]len, verwijs ik naar mijn artikel van 27 Juli
1927, geschrevan dus véér het wetsontwerp ter tafel
kwam en waaruit ik slechts deze vraag overneem:
,,Wie zal uitmaken, hoelang de ongeschiktheid tot
werken duurt?”
WIPTEftT VAN HOOGLAND.
DE AMERIKAANSCHE TARJEFWET.
De Tariff Oommission bereidt verhoogingen voor
binnen de grenzen vail het bestaande tarief, ‘als bijv.
voor leer. .
Eene commissie uit het Parlement verzamelt daar-naast thans boiiwstoffen voor een verregaande wets-
wijziging ter verhooging van inlçomende rechten op
velerlei gebied en wel vooral ten bate der eigen land
bouwproducten.
Immers het voorbereiden cci indienen van wetsont-
werpen is in de Vereenigde Staten geen directe taak
ler Regeering, maar behoort tot het domèin van het
parlement in Oongress en Senate verdeeld, wiens
leden alleen het recht van initiatief in zake wetge-
ving toekomt.
Deze ,,House Oommittee on Ways and Means” heeft
daartoe ,,hearings” uitgeschreven op zoodanig korten
termijn, dat slechts de Amerikaansche producent zich
daarbij voldoeude zal kunnen doen gelden, doch het
standpunt van den exporteur uit den vreemde daar-
tegenover niet tot zijn recht dreigt te komen. Te laat
zal men nu betreuren, dat de herhaalde waarschuwin-
gen reeds sinds 1926 te weinig werden opgevolgd om
zich op af weer van protectionisme tijdig voor te be-
reiden, door onderlinge samenwerking van exporteurs
op Amerika en contact met gelijk belanghebbenden
cii experts in Amerika.
Door deze hearings ziet het buitenland zich thans
overvallen, nu inmiddels op 1 Januari jl. reeds met
deze verhooren begonnen werd, zonder dat tot dusver
kwam te blijken, dat er één ander Nederlandsch be-lang tijdig en ])araat op de bres stond, dan de Lijm-
en Gelatirie Fabriek te Delft, wier eergieke Directie
bij de heari.ng van’ 9 Januari ji. wèl prompt op liet
appèl was.
Dierzijcls werd er de aandacht op gevealigcl, dat cle
productiekosten van gelatine in Amerika waren ge-
bleken lager te zijn, dan elders en dus liet tarief eer
vei’laagd dan verhoogd diende te worden. 1)it vond
aanstonds bevestiging van de zijde der National As-
sociation of Oonfectioiiery Manufacturers, die zich
zelfs op het resultaat van eigen onderzöek in. Holland
vanwege de Tariff Commission kon beroepen.
Het was wairlijk niet
overbodig
daar een zoo wel
gedocumenteerd wederwoord te doen hooren; immers
nagenoeg alle overige 30 getuigen, die bovendien ieder
als regel niet slechts voor zichzalf, maar voor vele
vakbonden tegelijk opkwamen, bleken eensgezind –
en klaarblijkelijk ia een wel voorbereide onderlinge
afspraak—, voor Mle vetten en oliën juist’altijd weer
een uniformè heffing van, 45 pOt. ad
valorem-‘te ver-
langen, zonder eenig. onderscheid (als tot dusver)
van specifieke en ad valorem rechten naar gelang van soort, doel of herkomst.
Slechts (te vertegenwoördigers der zeepindustrie en
van den Nationalen Bond van Stoomw.assch’erijen ston
den aan de
zijde
van enkele importeurs.
I)e zeepitidustrie verklaarde de kwaliteit zonder
import niet op peil te kunnen houden, als hijv. van
coconut-oil, die voor 100 püt. van de eigen Phi.lip-
pijnen komt en daar reeds zijn maximum-productie
mogelijkheid heeft bereikt, terwijl deze in de Staten
zelf niet wordt geprod nceerd Zij calculeerde eene
verhooging met 50 pOt. van den detailprjs en toonde
voorts aan, dat de binnenlandsche vraag toch al ach-
teruitging.
Dierzijds vroeg men dle oneetbare of ‘oneetbaar ge-
maakte vetten en oliën buiteu die uniforme verhoo-
ging te houden, omdat anders het doel den farmers
te steunen zou worden voorbijgeschoten. Zeep en be-
wassching wordt clan onnoodig duur voor hen en
slechts de geïmporteerde eethai’e vetten en oliën zijn
de concurrenten van de eigen farm-productie.
De laatste vetten ‘van eigen productie worden trou-
wens door de stijgende consumptie ten gevolge van
de stijgende bevolking en welstand volledig geabsor-
beerd.
Daartegen werd algemeen aangevoerd, dat eetbare
en oneetbare vetten niet zijn te scheiden ‘en specifieke
rechten voor.elk bijzonder artikel niet doeltreffend zijn, wijl alles door elkaar wordt gebruikt. Katoen-
zaad-olie wordt bijv. voor beide doeleinden benut en
lijnolie wordt in Europa ook reeds gebezigd bij de
margaridè-industrie, waarvoor ook coconut oil steeds
meer wordt benut, wat ten onrechtë toch bij de on-
eetbare vetten is ingedeeld.
Kleine prijsverschillen bepalen het gebruik van
beide groepen door elkaar voor bijkans elk doel en daarom moeten allen over een kam geschoren, met
één hoog uniform-tarief, opdat de voorkeur worde
gegeven aan die van alle denkbare grondstoffen, die
de •eigen farmer wèl kan produceeren. Verruiming
i
ra
n
afetmogelijkheden, zon het export surplus ver-
minderen, dat nu ‘op de wereldmarkt is aangewezen
en daar zonder kunstmatigen tariefmuur wèl aan de
wetten van vraag en aanbod moet voldoen.
Waren er al te weinig directe verdedigers van’ onzen
export, indirect vond deze. soms wei steun, waar dit
met belangen van andere Amerikaansche indlustrieën
strookte.
Zoo vond bijv. Oaseïne, een product, ivaarvan Ne-
derland wei voor geen groot bedrag, maar toch nog
voor ruim. 11” ton in 1928 naar Amerika exporteerde,
zijn verdediger in de chemische industrie, die zulks
benut voor chemicaliën, henoodigd in de papier-in-
dustrie.
Dierzijdis voerde mcci aan liet verschil in natuurlijke
samenstelling door grooter ,,visèosity” ten gevolge
van langere bewoiding van het vee, alsook weder dat
de fa.ri’ners als groote consumenten van de eindpro-
ducten, waarin caseïne een rol speelt, meer nadeel
dart voordeel van cciie verhoogi’ng zouden hebben. 1)e organisaties van olieslagers vroegen meestal ook
45 pOt. voor alle olie. De vlaszaacl-olieslagers vroegen
echter een specifiek recht, verhoogd van 3,3 tot 3,75
per ib. (2S> cts. per gallon) voor lijnolie. Algemeen
was weer de wensëh haar compenseerende lage rech-
ten voor alle soorten zaad en hoonen, waaruit de di-
verse soorten olie worden geslagen. Ook fabrikaten,
waarin olie is veri’erkt, wenscht men voor het olie-
hestanddeel met 45 pOt. te treffen. De Texas Çottönseëd-Orushers ‘Association calcu-
leerde, dat de verhooging denAmerikaanschen farmer
eene
stijging
van $ 10,— per ton katoenzaad zou op-
leveren, bij cellen huidigén prijs van $ 35,— tot
$ 40,—.
Dë U. S. Fisheries Associati.on rekende uit, dat de
eigen industrie dan voor ‘j de behoef te aan kabel-
jauwlever oil’ kon dekken, maar vergat daarbij het
6. Fbruari 1929
ÈCÔNOMISCH-STATIStISCHE BÊRICHTEN
127
nadeel te noemen, dat niet minder dan % toch nog
moet worden ingevoerd en de huitenlandscho concur-
rentie dus
01)
lange na niet wordt uitgeschakeld.
.Ftet voornaamste resultaat zou dan zijn, dat liet
publiek de di.ipc wordt voor de volle
‘fa
oni Y
3
der
productie een zoete winst in den schoot te kunnen
werpen.
e
i
duidelijk bleek bij deze hearing, dat aan de
organisatie en het onderling contact der Amerikaan-
schc industrie een voorbeeld kan worden gdnomn,
maar dat het belang van den ongeorganiseerden Ame-
rikaaiischen consument nog meer i.n het gedrang
kwam dan van de vreemde industrie.
Dit kwam vooral zoo scherp uit door de uitlatingen
van cle olieslagers, sr.iea het onverschillig bleek of zij
hun grondstof goedkoop of duur inkochten, daar zij
zich meer beschouwden als verwerkende industrie in
looiiarbeid en het publiek toch het gelag nioest ho-
taleu.
Slechts één stem ging op voor het publiek, van de
zijde van een pariementair commissielid, toen men
zoover ging om protectie van smeervetten te verde-
digen, omdat de vervaardiging van dit afvalproduct
vooral ten doel had de fabrieksiucht te zuiveren.
De volksvertegenwoordiger vais Texas voegde dien
protectionist toen lachend toe, dat dit de eerste keer
was, dat hij iemand om eene heffing hoorde vragen,
puu.r in het belang van de openbare gezondheid en
tea ger.ieve van het pUl)iiek.
Wat dat gerief het publiek werkelijk waard is,
bleek uit de hereJcening, dat alleen al voor zeep voor
dc wascli de kosten met $ 1.35 millioen per jaar zou-
den stijgen.
• liet recht van slechts Y ct.
01)
zoethoutwortel sinds
1922 geheven, bleek der tabaks- en andere industrie
en aan het publiek al reeds op een totaal val) 1)ijkans
2 inilliard dollar zijn komen te staan. En dat hoewel
daarvan geen eigen productie bestaat en zelfs aan-
inaaic van surrogaten mislukte. –
Nog schijnt het niet te laat de oogen van dit publielc
te openen, den natuurlijken bondgenoot van concur-
reerenden vreemden import en den eigen Amerikaan-
scheii internationalen handel, clie veel te goed weet,
ta•t eigen export zonder ruil en wereldhandel niet
bestaanhaar is.
E63:1 Kamer van 1(oophandei en één landhouweon•
u tent in Anieri kit, hoe actief beide ook zijn, kunnen
dat werk alleen niet af, evenzeer als één zwaluw’ nog
geen zomer maakt. Ook Canada houdt reeds heariogs
ter tariefwijziging, die mccle eeu.ige aandacht verdie-
ii ‘u, ii zijn ze weinig omvangrijk.
Tei
wordt;
Op
spoedige afdoening van deze tariefs-
verliooging in Amerika aangedrongen door het hou-
den een extra sessie véér het zomerreces, maar
eerst na afloop dier hearings ei] dus eerst in Maart,
ictu met het opstellen van dit stellig niet eenvoudg
vetsontw’erp van wijzigingen w’orden begonnen.
Al verwacht schrijver veel meer uitstel – mede
doordat de tariefwenschen verre uitgaan hoven die artikelen, die den lanclhouv kunnen steunen, – zoo
is volgens meer bevoegden toch vé6r Juli aanvaarding
in beide huizen zeker niet te wachten. Aldus oordeelde
een bekend douane advocaat die ten deze onlangs tot
dezelfde conclusie bleek te zijn gekomen, als de
oor
vechters i’oor spoed, de Republican Senator Jones en
de onafhankelijke, doch zeer invloedrijke Senator
Borah. Om de stemmen van de op zes inillioen geschat-
te farmers-gezinnen te winnen, zegde Hoover’s plat-
form dezen immers twee dingen toe, w’aarvan de spoe-
dige vervulling nu politiek noodzakelijk schijnt, ni.
steun voor het export surplus van den graanoogst en
verhooging van invoerrechten, die den Amerikaan-
sehen landhouwstand ten goede komen.
Waar een betere vorm van steun ten aanzien van
liet graausurplus niet gemakkelijk zal zijn te vinden, sinds President Coolidge zijn veto tegen de McNary
flaugen-bili uitsprak, worcltde vervulling’ van tarief-
wenschen te meer urgent: Senator Jones wil zelfs
spoedshalve het eene onderwerp weldra in het Congres
doen behandelen en het andere gelijktijdig in den
Senaat en dart vice versa in het andere Huis.
Waar ook de democraten ‘op ‘zomerreces wenschen
te gaan, hoopt hij zoo der oppositie spoediger den
fnond te kunnen snoeren, dan wanneer dé tariefsver-
hoogirig eerst in de gewone najaarszitting in behandè-
ling zou komen. De ook door hem erkende ,,disturb-
uice” in den handel door de hangende tariefsbedrei-
ging, hoopt hij tevens aldus te bekorten. Het mag be-
tw’ijfeld w’orden of hem dit alles zal gelukken, want
er staat wei wat al •te veel op het program. Wij doen
ter orientatie slechts een greep uit de vele artikelen,
die men den toegang nog meer wil bemoeilijken; dus
alle vetten en oliën, alsook coprah, melkproducten,
iijnkoeken, tapioca, sago, aardappelmeel en Argen-
tijusche maïs (die nu vrij zijn), om hen de plaats te
doen ruimen voor eigen maïsstijfsel; alcohol, omdat
deze ook uit eigen landhouwproducten kan w’orden
Srervaardigd. Speciaal interessant voor’ een land met:
moveel anti-trustwetten is bij’. potassium nitraat, dat
men van 34 et. liefst op 5341 ct. of het elfvoud wil
brengen oni de eenige fabriek, die Amerika ondanks
zijn 1.00 millioen inwoners vroeger telde, weder te
kunnen heropenen en om die aldus een enorme mono
poliewinst te verschaffen! Sodium phosphate van 34
ct. op 1. ct. per 11).
Daartegen werd anderzijds aangevoerd, dat de con-
sumptie toch al voor 90 pOt. door eigen productie
wordt gedekt en die verhooging dus onnoodig
is
en de
kosten van cle toch al niet zeer floreerende textiel-
industrie nog maar meer zou verzwaren.
Zout van 7 op 10 ct. om
het verschil in transport-
kosten goed te maken, dus niet eens in kostprijs, wat
cle basis van de vigeerende tariefwet vormt. -.
Weer een ander vroeg om verhooging van hars
0!)
geen anderen grond, dan dat zijn, patent onlangs af-
liep. Hij wilde ook
til
vast eene heffing op een pre-
paraat van een concurrent oni zich bij voorbaat te
dekken voor concurrentie tegen zijn eigen preparaat als dat te zijner tijd liet privilege van een patent zou
gaan derven.
• Een groot aantal andere chemicaliën moet het mede
ontgelden, behalve die den boer goedkoope hemesting
moeten verschaffen en waarvan zelfs afschaffing van elke heffing wordt verlangd.
Een en ander ontieende ik aan de verslagen van dc
heariiigs omtrent de eerste ruhrielc. Over verdere ver-
slagen beschik ik nog niet. Inmiddels werd nog een
extra rubriek speciaal aan landbouwproduicten gewijd.
– Ook aardewerk en glaswerk, metaalwaren, hout, sui i-
ker ‘c.s. en tabak kregen reeds hun beurt; alcohol ei’
dranken vo1en, dan katoen, i’las, hennep, jute; daar-
op wol, zijde en papier, telkens met alle fabrikaten daaruit, terwijl ten slotte eind Februari aan diverse
onderwerpen wordt gew’ijd.
Men wl geen overhaasting om alles zonder verwar-ring iii goed onderling verband te brengen; alle reden
dus voir
schrijvers
prognose, dat het w’ei langer zal
duien dan Juli e.k. v66r ieder iii Amerika is tevreden
gesteld.
Of men daarbuiten oit tevreden zal zijn, valt nog
sterker tè betwijfelen.
Mr.
E. H. VON
BAUMHAIJnR.
DE STABILISATIE IN BULGARIJË.
Door hët aannemen van cle Stabilisatiew’et in de Sobranje op 22 November i.l. en de uitgifte van de
Stahilisatieleening heeft de stabilisatie in Bulgarijë
definitief haar beslag gekregen: het ruilmiddel is wet-
telijk in een vaste verhouding tot het goud gebracht
en de circulatiebank is zoodanig versterkt, dat zij den
koei-s van de leva stabiel zal kunnen houden.
1.)
Zie eveneens
in
dit verband
E.-S. B.
van
4
April ji.
(De Maartzitting
van
het 1?inancieele Comité van den
Vol-
kenbond),
4 Juli
ji. (De Junizitting van het Financieele
Comité ve,, den Volkenbond) en
1
Aug. ji. (Het Economisch
en
Financieel Herstel
van
]3ulgarije).
8
EÇOÇiISTISCH: BERICHTEN
6. Febnari: 1929
Teclïnisch komt de stabilisatie in .Balgarijë öv’eree4
roet soortgelijke maatregelen in andere landen, welke
zonder uitzondering in groote trekken het. i
1922
1
i4
Oostenrijk door den Volkenbond gegeven voorbeeld
gevolgd hebben. De verschillen zijn grootendeels het
g.evolgvan bijkomstige omstandigheden..
Na eerst in den tweeden Balkanoorlog het onder
spitgedplen-te. hebben, i Bu1arijë verpletterd uit
.den grooten
;
oolog te voorschijn gekdmen. De staats-
financiën varen volkomen. gedesorganiseerd ep.. d
erste jaren na den oorlog brachten geen verbetering.
De staatsuitgaven konden alleen gefinancierd wor
de-c1oor een cloorloopend beroep
01)
de circulatiebank.
Het volgende staatje betreffende de Nationale Bank
spreekt in dit opzicht boekdeelen:.
Jaar .
Circulatie Staatsschuld
Wisselportefeuille
in. millioenen levas
1912
161
8
51
1913
189
143
41
–
1914
.
227
155
40
1915
370
147
35
.
1916
834
261
. 29
1917
1493
621
24
.1918
2299
.i
881
21
1919
‘. 2853
–
:1771
17.
1920
•
.
-•
-.3354
-2964
. – 15
1921
3615
3702
33
1922
3886
3797
–
62
De dekking, der circulatie, bestond aan het einde
yen. den oorlog voornamelijk uit deposito’s in iliarken
hij -Duitsche banken, afkomstig uit oorlogs-credieten
van de 1)uitsche aan de Bulgaarsche regeering. Aan
het einde van den oorlog werden deze deposito’s dooi
de :Duitsche regeering geblokkeerd en toen zij in
1923
werden viijgegeven, was de mark. waardeloos gewor-
den en had de Nationale Bank haar voornaamste
reserves verloren.
– Onder dergelijke ömstandiglieden kon een voort-
durende daling van de waarde van de
lévi
in binnen-
en buitenland, met alle bekende funeste gevolgen, niet
uitblijven.
.. .
Een eerste poging om de staatsfinanciën in betere
banen te leiden werd in
1922
gedaan door cie Ïnter-
geallieerde Commissie (een te Sofia gevestigde .afdee-
ling van de Parijsche Commissie vah..Herstel). . OP
aandratig van deze Commissie werd op 3O.Juni
:1922
een wet aangenomen, waarbij axia: vooi de
–
schuld
an den Staataan de Nationale Bankeh. voor de bil-
jntten–ci r.culp.tie werden vastgesteld ——
.
-.-.
.
–
Dit jaar:
1922
was het keerpunt; sindsdien werden
het Ministerie van Financiën en de Natinale Bank
langzamerhand den. toestand meester: De- hegroting
werd-min of meer in èvenwicht gebracht en de wissel-koers gestabiiiseerd (sinds
1924. op 139
lëva vöor één
dollar). De toestand bleef echter zeer precair. Met
name was dè Natidnale Bank niet sterk genoeg
–
om
den w’isselkoers met succes tegen en flinken anval
te verdedigen. . -.
.:[•nmiddels was op 21 Maart
1923
6en Protöcol be-
treffende. de }Iertelschulden geteelcend. Het vredes-
verdrag hitd aan Bulgarijë eenherstelschuld vaP
21%
milliard goudfranken opgelegd, te 1)etalen in
:3’7
an-
nuïteiten vn
134
millioen (dit laatste bedrag komt overeen met twee derde van de vooroorlogsche be-
grôoting): Het as duidelijk, dat dergelijke sommen
Buigarijë’s betalingscapaciteit ve te boven gingen.
Het Protocol van
21
Maart
1923
steldest, dat in
plaats daarvan de jaarlijksche betalingen ;an Bulga-
rijë geleidelijk zbuden
stijgen
van
5
.millioeii goud-
fiankén in
1923/’24
tbt ruim
43
millioen éoudfräidken
per-jaar gedurende de periode
1934/’35
t6t
1982/’83.
Hoewel deze voorwaarden reeds aanmerkelijk minder zwaai- warem dan die welke in het Viedesverdrag wa–
ren vastgesteld, krijgt men den indruk, dat Bulgarijë
in
1923
niet zeer gelukkig onderhandeld heeft.. lui-
mers, toen dit Protocol .geteekend werd, was- Oostnrjk
reeds vooi
20
jaar van alle herstelbetahngen bevrijd
ei-.waren: de: .on4er
hadelipgen met. -Duitschland over
het Dawesplan begonnen. Neg geeh jaar later: werden
:de J
–
pngaarschehrstelbetalingen gedurende deeerste
twintig jaar. beperkt tot- een bedrag van gemiddeld
10 millioen goudkrnnen per jaar. Wellicht is de ver-
:klar-tng deze, dat de Bulgaarsche premier Stambo-iiski, weilce niet lang na de teekening van het Pro-
tocol in
1923
verjaagd en vermoord werd, zich in het
binnenland reeds zoo zwak voelde, dat hij coûte que
coâte den steun dci- geallieerde mogendheden zocht.
– Het vooruitzicht van deze groote herstelbetalingen
was aanleiding voor het Financiëele Comité van -den
.Volkenbond, – toen, het zich in
1926
ovei-
–
een Bul-
gaarsche vluchtelingenleen.jng uit te spreken had –
om er op aan te dringen, dat men voor Bulgarijë een
,transf er” regeling zou treffen, evenals voor Honga-
rijë in verband met de financieele rèconstructie en
voor Duitschland in het Dawesplan geschied.. was.
Zulks is geschied door een besluit van de Commissie
-van
–
Herstel van
23 Juli 1926,
waarbij aan de Bul-
gaarsche regeering het recht is toegelcend in het be-
lang van de stabiliteit van -den- wisselkoers geheele of
gedeeltelijke opschorting van de herstelbetalingen te
verzoelden. In dat geval zal een ,,Transf er Comité” in-
gesteld worden, dat de aanlcoopen van huiteniandsche
betaalrnidd den voor heistelbetalin gen zal beperken
tot dusdanige l:edragen als geconverteerd kunnen wor-
-den zonder ‘dc stabiliteit van den Bulgaarschen wissel-
koers in gevaar te brengen. –
Een tweede maatregel op het gebied van de stebili-
satie, weilce in
1.926
in verband met de vluchtelingen-
leening genomen werd, was een herziening vaii de
statuten van de Nationale Bank. De ervaring van de
volgende jaren heeft echter geleerd, dat deze eerste
,
herziening onvoldoende was. —
Einde
1.927
wendde de Bulgaarsche regeering zich
opnieuw wegens een leeni,ng tot den Voikenboud ; dit-
maal voor een stabilisatieleening. Zoowel de schaticist
als de Nationale Bank waren in eeh slechten toestand.
Het financiëele jaar
1924/25
had een surplus van
548
millioen leva opgeleverd. Gevolg: grootere uitgaven.
Helaas was
1.925/’26
een crisisjaar, o.a. ten gevolge
der scherpe daling in de prijzen van landhouwpro- –
ducten. en tabak. Resultaat: deficit van
741
millioen.
Pndaiiks scherpe hezu i nigirigsmaatregelen gaf
1926/27
nog een deficit van
393
millioen. De achterstallige betalingen van de schatkist liepen zoo op, dat er be-
gin
1927-
een achterstand van vier maa-ndn was,
d.w.z. dat de Nationale Bank – welke de rol van
R-ijksbetaalmeester vervult – hetalingsorders van den
Minister van Financiën slechts vier maanden na de
aanhieding l)etaalde ‘). – – – ——-
De algemeene crisis, welke het land doormaakte,
.nitte -zich ook in een oiigunstige betalingsbalans; dit
vond zijn weerslag in, de reserve van de Nationale
–Bank, welke in
1925
en
1926
-in totaal met
1305
mii-
lioen levas verminderde.
Wel was-
1927
in alle opzichten een heter jaar en
konden zoowel de schatkist als cle Bank zich belang-
rijk herstellen – het was echter onmogelijk hem roet
gewone middelen in een gezonden toestand te brengen.
Na een in Sofia ingesteld onderzoek kwam het-Fi-
nanciëeie Comité van den Volkenhond tot de conclu-
sie, dat
een
bedrag van £
1.500.000
noodigwas voor
de Nationale Bank en- van £ 1.100.000 voor d,Schat-
ic-ist.. echtr -schoonschip te malcen werd besloten
t-vens de. vo’lgende bedragen door de stabilisatie-lee-
ni.pg te doen dekken—-
—
—
–
– –
-.
£ 650.000
voor de- Landbouwbank en de Centrale
.Coöperâtieve Banlc, twee staatsinstellingen, welke hun
liquiditeit verloren-hadden’;
– .f 1.250.000
voor uitgaven aan dè spoorwegen, de zee-
liaven en het wegennet;
– – £ 500.000 voor
uitgaven in- verband met de aard-
bevingen, welke in
1928
plaats vônden.
-:
Zoo.doende moest .an totaal bedrag van £
5.000.000
door de Stahilisatieleening worden opgebracht.
‘–‘)’eeds
-vôÔ-
cle uitgiftë.aû de Stabilisatieleening, in
Octôber
– 1928
;
–
was deze achterstand ingehaald en werden
11e:betelingordèrs -geregeld betaalcL
t
.. -_ —–. —–
6 Februari 1929
ECOOIVFiSCH-STATISTISÇHE BERICHTEN
129
liet stabilisatieplan werd neergelegd in een Pro-
tocol van 10 Maart en in een ,,Acte additionnel” van 8 September 1928, welke beiden door den Raad van
den Volkenbond goedgekeurd en door den Bulgaar-
schen Minister
van
Ei nanciën geteekend werden.
– in dit Protocol nam de Bulgaarsche Regeering ver-
schillende verplichtingen op zich, o.a. om de begroo-
tirig in evenwicht te brengen en te houden en om geen
vlottende schuld te creëeren boven een bedrag van
600 millioen levas, di. minder dan een tiende van
de begrooting.
Tegelijkertijd zij ii ingrijpende wijzigingen aange-
bracht in de statuten van de Nationale Bank. Deze
wijzigingen staan sterk onder invloed van de nieuwe statuten van de Bank van Griekenland, welke het Ei-
nancieele Oomité van den Volkenbond eenige maan-
den tevoren opgesteld had.
i)
Een van cle nieuwe artikelen van de statuten (arti-
kel 3) heeft in
Bulgarije
den ,,Gold-exchange” stan-
daard ingevoerd de Nationale Bank is verplicht be-
dragen (boven een zeker minimum) in deviezen van
landen met gouden standaard tegen bepaalden koers
in levas te koopen en te verkoopen.
In onmiddellijk verband hiermee staat de verplich-
ti.ng, welke de Bulgaarsche regeering in het Protocol
op zich genomen heeft, om het Bulgaarsche ruilmid-
del wettelijk te stabiliseeren op een bepaalde goud-
waarde. Dit is uitgevoerd door de wet van 22 Novem-
ber 1928. Door deze wet is de sinds eenige jaren be-
staande feitelijke stabilisatie in een wettelijke stabi-lisatie omgezet. De goudwaarde van de leva is vast-
gesteld op 92 leva
=
1 gram goud, wat overeenkomt
met den koers van den dollar gedurende de laatste
jaren. De leva is verdeeld in 100 Stotinki.
Einde November 1928 is cle stabilisatieleening uit-
gegeven en wel in de volgende landen:
Engeland ……………..£ 1.500.000
Nederland
……………..200.000
Tsjecho.Slowakijë ………..100.000
Vereenigde Staten ………$ 9.000.000
België
…………………1.000.000
Italië
…………………..,
1.500.000
Zwitserland
…………….
1.500.000
Frankrijk …………….130.000.000 francs.
Zooals gezegd, heeft hiermede de stabilisatie haar
beslag gekregen. Slechts een maatregel blijft nog te
nemen. Overeenkomstig het Protocol moeten binnen
zes maanden, nadat de Nationale Bank de voor haar
bestemde £ 1.500.000 uit de leening ontvangen zal
hebben, het uitvoerverbod van goud en alle restricties
van de deviezenmarkt opgeheven worden.
Mr. Dr.
J. VAN WALR
DE BORDES.
TWINTIG JAREN STAATSSCHULDBOEKJES.
In het laatste jaarverslag van de R.ijkspostspaarbank
over 1927 zijn mede de cijfers van in- en afschrij-
vingen op Staatsschuldboekjes over dat jaar gepubli-
ceerd. Aangezien daarmede sinds de invoering van
dit instituut op 1 November 1907 een periode van 20 jaar is afgesloten, schijnt het niet misplaatst de
werking der Staatsschuldboekjes over dat tijdvak
even nader onder de oogen te zien.
Zooals bekend is,
zijn
deze boekjes in het leven
geroepen om inleggers in de Rijkspostspaarbank, die
het rentegevend maximum voor inleggingen op hun
spaarbankboekje bereikt hebben, verder de behulpzame
hand te kunnen bieden
bij
het rentegevend beleggen
hunner spaarpenningen, door hun voor eigen rekening
1)
De voornaamste bijzonderheden van de nieuwe Griek-
sche en Bulgaarsche statuten zijn wel: de zeer nauwkeurige omschrijving van de transacties,
welke de Bank mag uitvoeren (dit is van waarde voor de
buitenlandsche adviseurs, welke bij de Bank van Grieken-
land en bij de Nationale Bank van Bulgarije zijn aange-
steld)
de scherpe definitie van het bezit aan goud en goud-
cleviezen, welke in de reserve opgenomen mogen worden; de omschrijving van den .,,Gold-exchange” Standaard.
en risico een aandeel
–
te
–
geven in het kapitaal der
3 pOt. Nationale Schuld in het bezit van de Rijks-
postspaarbank. Reeds in 1893 was een deshetreffend
wetsontwerp ingediend. In verband met het af treden
der regeering werd dit evenwel ingetrokken. De zaak
bleef toen voorloopig rusten, omdat de nieuwe
regeering er de voorkeur aan gaf bedoelde spaarders
op andere
wijze
te helpen nI. door verhooging van
het rentegevend maximum voor inleggingen en door
de gelegenheid te openen om door bemiddeling van
de Rijkspostspaarbank Nationale Schuld aan tekoopen.
De desbetreffende voorstellen bereikten in 1895 het
Staatsbiad.
In 1906 kwam de toenmalige regeering wederom
met een voorstel tot invoering van Staatsschuld-
boekjes voor den dag. Van de geboden gelegenheid
tot het doen aankoopen van nationale Schuld was nl. slechts een gering gebruik gemaakt. Verwacht
werd, dat de Staatsschuldboekjes meer in den
geest van het publiek zouden vallen. Ontegenzeg-
gelijk hebben deze boekjes voordeelen boven het
bezit van effecten. Daar de boekjes op naam staan,
is gevaar voor verlies of diefstal uitgesloten. De
Rijkspostspaarbank zorgt verder niet alleen voor
aankoop der
inschrijvingen
doch ook voor verkoop
tegen vergoeding van een gewoon commissieloon.
Geheel kosteloos worden de inschrijvingen geadmini-
streerd en de vex schenen rente wordt tweemaal per
jaar bij het spaarbanksaldo gevoegd, waardoor die
rente direct zelf weer rentegevend wordt. De in-
schrijvingen kunnen worden verkregen in nominale
bedragen van
f
50,— of veelvouden daarvan en wel
tot een maximum van
f
6000,—. Voor de invoering
van Staatsschuldboekjes pleitte bovendien sterk het-
geen bij de Oaisse Générale d’épargne et de retraite
in België was geschied. Ook daar was van den aan-
koop van Staatsschuld, waartoe in 1865 de gelegenheid
was opengesteld, weinig gebruik gemaakt. De in 1875
ingevoerde dienst van ,,carnets de rentes” kwam
evenwel spoedig tot bloei. In 1906 was op die boekjes
een bedrag van niet minder dan 392 millioen france
nominaal ingeschreven.
Tegenover dit alles werd echter één belangrijk be-
zwaar naar voren gebracht en wel dit, dat waarschijnlijk
het karakter van Staatsschuldboekjes door velen niet
zou worden begrepen, zoodat
bij
daling van den koers
der Staatsschuld deze boekjes een bron van groote
teleurstelling voor de bezitters zouden kunnen worden.
In 1895 had de regeering dit bezwaar overwegend
geacht. Thans dacht men er anders over en zoo
werd het instituut der Staatsschuldboekjes in
–
de
Postspaarbankwet ingelaacht.
Hierachter volgt een staatje van de belangrijkste
cijfers op de Staatsschuldboekjes betrekking hebbende.
Bij raadpleging van de cijfers bedenke men, dat de
bedragen van kolom 5 vertegenwoordigen de waarde
van de inschrijvingen ten
tijde
van de inschrijving,
vermeerderd met het verschuldigde commissieloon,
terwijl de bedragen in kolom 7 de waarde van de
afschrijvingen ten
tijde
van de afschrijving vertegen-
voordigen, vermindérd met het verschuldigd corn-
missieloon.
Men kan daaruit zien, dat van deze boekjes vrij
veel gebruik is gemaakt. In de laatste jaren bedroeg
het totaal ingeschreven bedrag ruim 40 millioen
gulden nominaal; volgens de beurskoers van ultimo
December 1927 vertegenwoordigde het een waarde van
ruim 31 millioen gulden. Ook indien men de cijfers,
hier te lande verkregen, met die van België vergelijkt,
kan men tevreden zijn.
In België bedroeg het nominaal ingeschreven be-
drag, 20 jaar na het in werking treden van het
instituut (1894), meer, ni. ruim 101 millioen francs.
Men dient echter bij het maken van een vergelijking
te bedenken, dat de desbetreffende voorschriften in België nogal van die hier te lande afwijken. -Er be-
stond b.v. in het algemeen – geen rnaxirnuii voor het
130
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
6 Febnari 1929
Aantal
Inschrijvingen
Afschrijvingen
,.i
Staatsschuldboekjes
op Staats-
schnldboekjes
opStaats.
schuldboekjesl)
.n ‘-
X
nomin,
1
reëele
nomin.
re6ele
uitge- afbe-
in
be- be- be-
be-
m,jj
geven taald
‘omloop
dragen
dragen dragen dragen
0
X
1000
X
1000
X 1000
1<1000
ZO
o
I
2
1
3
4 5 6
7
8
1908
7384
444
9509
5.786
5.224
626
550 6.640
1909
4220
1307
12422
4.855 4.451
1.702
1.570
9.794
1910
4591 1366
15647
6.006
5.417
1.911
1.708
13.889
1911
4619
1479
18787
5.973 5.077
2.061
1.738
17.802
1912 4701
1675
21813 5.836
4.704
2.227
1.786
21.410
1913
3513 2019
23107
4.818 3.758
2.825
2.201
23.403
1.914
1842
1344
21805
2.768 2.155
1.841
1.428
24:330
1915
1202
1158
23849
1.946
1.410 1.609
1.161
24.668
1916
2499
1697
24651
3.958
2.870
2.379
1.761
26.247
1917
2372
1495
25528
4.587
3.330
2.22.9
1.621
28.606
1918
2975
1578
26925
6.S7
4.255 2.429
1.641
32.463
1919
3809
2042
28692 8.370 5.134
3.340
2.032 37.493
1920
3286
1990
29968
8.303
4.340 3.738
1.921
42.058
1921
3053
24111
30560
7.147 4.241
4.841
2.859
44.364
1922
2747
2797
30530
6.276
3.837
5.708 3.524
44.932
1923
2276
2702
30084
5.640
3.643
5.767 3.718
44.805
1924
2037 2802
29319
4.949
3.171
6.064
3.9:32
43.690
1925
1810
2901
28228
3.916
2.810
5.701
4.074 41.905
1926
2045
2399 27874
4.376
3.276
4.416
3.294
41 865
1927
2215
2306
127783
4.960 1
3.725
4 314
3.233
42.511
1)
Niet vermeld zijn de afschrijvingen wegens levering
van Inschrijvingen
op
liet
3 pCts
Grootboek, omdat deze
weinig voorkomen.
op ,carnets de rentes” in te schrijven bedrag. Slechts
van 1888-1894 gold te dien aanzien een beperking.
Voorts kon men daar inschrijvingen van verschillende
rentetypes bekomen. Ook is er meermalen een krachtige
stimulans geschapen tot het nemen van inschrijvingen.
Er bestaat hij de Caisse Générale geen rentegevend
maximum, voor spaarbankinleggingen. Aanvankelijk
werd voor alle ingelegde bedragen 3 pOt. rente ver-
goed. In 1881 evenwel werd de rente voor gedeelten
van saldi boven 12000 fr. tot 2 pOt. verlaagd, ter-
wijl in 1886, 1891 en 1902 die grens van 12000 fr.
respectievelijk op 5000, 3000 en 2000 fl. werd terug-
gebracht. Telkens nu na een dergelijken maatregel
zijn belangrijke bedragen van spaarbankboekjes, clie
door de renteverlaging werden getroffen, omgezet in
inschrijvingen op carnets de rentes en dit is door
een intensieve propaganda en door het toekennen
van premies aan postafihtenaren zeer in de hand
gewerkt. Men achtte het in België een landsbelang
de Nationalè Schuld zooveel mogelijk in het bezit
van alle klassen der bevolking te. brengen. Verder
moet er met betrekking tot de in Nederland ver-
kregen resultaten op worden g.vezen, dat de tijds-
omstandigheden voor den opbloei van de Staatsschuld-
boekjes zeker niet gunstig zijn geweest. Uit de hier
• volgende bespreking van de
jaarcijfers
moge dit blijken.
Men zou, zooals gewoonlijk
bij
een nieuw instituut
over de eerste jaren na het in werking treden, een
geleidelijke toeneming van de
inschrijvingen
ver-
wachten. Integendeel zien we na de eerste drie jaren
en wel in 1911 een daling intreden, welke voort’
blijft gaan tot het uitbreken van den wereldoorlog.
Van -1910 tot en met 1913 liep het bedrag per jaar,
waarvoor
inschrijvingen
op Staatsschuldboekjes wei-
den gekocht, van 5,4 tot 3,7 millioen terug. Het
komt
mij
voor,’ dat deze teruggang moet worden toe-geschreven aan de geleidelijke en sterke koersdaling,
welke in die periode voor de inschrijvingen viel te
boeken. Van 1910 tot 1913 liep de koers van de 3 pOt. Nederlandsche Staatsschuld ni. van ± 92
tot + 78 terug. Tengevolge hiervan vond een aan-
merkelijke waardevermindering van de ingeschreven
bedragen plaats. Bij realisatie van inschrijvingen in
die periode werd gewoonlijk verlies geleden. Het
feit., dat die koersdaling zoo kort na de invoering
van het instituut intrad, is natuurlijk niet aan de
populariteit der boekjes ten goede gekomen en heeft
den opbloei
ongetwijfeld
geremd.
Toen kwam in 1914 de wereldoorlög de zaak nog
verergeren. Van 29 Juli 1914 tot 26 April 1915 was
de beurs gesloten, tengevolge waarvan er geen in-
of afschrijvingen konden plaats vinden. Vele houders
van Staatsschuldboekjes geraakten daardoor in moei-
h.jkheden. Van 20 Augustus 1914 tot 1 Augustus 1915
werd weliswaar de gelegenheid geboden om op on-
derpand dier boekjes voorschotten te erlangen tot
ten hoogste 70 pOt. (later verhoogd tot 80 pOt.)
van de waarde der inschrijvingen volgens de beurs-
koers op 28 Juli 1914 (76
11
1
pOt.) tot een maximum
van
f
1000.- en zulks tegen de rente, die de Neder-
landsche ‘Bank voor beleening op binnenlandsche
effecten in rekening bracht. Maar ook deze periode
moet uit den aard der zaak een ongunstigen invloed
op de boekjes hebben gehad.
Door het betrekkelijk lage bedrag der afschrijvingen
was het batig saldo vooral in de eerste jaren sedert
de oprichting, ondanks de tegenwerkende omstan-
digheden toch vrij aanzienlijk, zoodat het totaal op
Staatsschuldboekjes ingeschreven bedrag
vrij
snel
toenam. Na 5 jaar bedroeg dit reeds meer dan 20
millioen gulden nominaal.
* *
*
Ten tijde van de invoering der Staatsschuldboekjes
stond de 3 pOt. Nederlandsche Staatsschuld niet
zoo ver van den parikoers en maakten de bezitters
van Staatsschuldboekjes ook niet zoo veel meer rente
van hun geld dan zij met gewone inleggingen op de
Rijkspostspaarbank verkregen. De wetgever had om
die reden verwacht, dat men in het algemeen eerst
een Staatsschuldboekje zou nemen, indien het rente-
gevend maximum op het spaarbankboekje was bereikt
of benaderd. Tengevolge van de vermelde koersdaling
vejd nu echter de rente, welke van inschrijvingen
op een Staatsschuldboekje was te maken, aanmerkelijk
meer dan 3 pOt. Dit maakte, dat vaak betrekkelijk
geringe saldi van spaarbankboekjes direct in inschrij-
vingen op Staatsschuldboekjes werden omgezet. Ook
de zucht om op deze wijze in het klein te specu-
leeren heeft daartoe natuurlijk het hare bijgedragen.
Blijkens de daling van de
cijfers
der
inschrijvingen
over de jaren 1911-1913
schijnt
overigens de
meerdere renteopbrengst geen groote stimulans
voor het nemen van inschrijvingen te zijn geweest.
Blijkbaar houdt het publiek hier voornamelijk het
oog op den koers gericht. Eenigszins in strijd hiermee
schijnt het verdere verloop der inschrijvingen. Beziet
men de cijfers dan blijkt, dat in 1916 een opbloei
der inschrijvingen een aanvang neemt, welke tot
1919 voortduurt, terwijl juist in die periode een ge-
leidelijke en scherpe koersdaling der Staatsschuld
plaats vond. Na een aanvankelijke stijging in 1916
liep de koers der 3 pOt. Staatsschuld nI. van J= 76
tot J= 51 terug.
• De
stijging
der
cijfers
over die jaren zal wel
• hoofdzakelijk moeten worden toegeschreven aan de
gunstige economische situatie van velen en aan de
waardedaling van het geld, zoodat men kan spreken
van een
stijging
ondanks
geleidelijke
koersdaling.
Bijzonder sterk kan de
stijging
voor die jaren trouwens
niet genoemd worden. Het-in 1919 voor inschrijvingen
bestede bedrag van 5.1 millioen bleef nog beneden
dat van 1910. .
Na 1919 treedt weer een kentering in. Tot en met
1925 vertoonen de cijfers
een.. allerminst fraai beeld.
Nu is het de periode van malaise, die zich doet
gelden. De
inschrijvingen
nemen geleidelijk af tot
2,8 millioen over 1925 en het is thans voor het eerst,
dat de
afschrijvingen
een grôote hoogte bereiken
(over 1925 voor een waarde van 4 millioen), zoodat
shet totaal ingeschreven bedrag in die jaren ook
afneemt. Het feit dat door de intusschen ingetreden
koersverbetering veel inschrijvingen van de vooraf-
gande jaren met winst konden worden gerealiseerd,
zal aan die
stijging
der
afschrijvingen
niet vreemd.
zijn geweest. . .
Na 1925 is ‘intueschen weer een nieuwe periode inge-
•1
–
;.
–
•
–
6 Eebruar 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
131
treden. De inschrijvingen zijn weer
stijgende,
de af-
schrijvingen dalende, zoodat een bespreking van deze
twee decennia toch nog hoopvoi kan eindigen. In
België, waar in de eerste 20 jaren het totaal der
inschrijvingen 101 millioen francs bereikte, liep dit
totaal in de volgende 20 jaar (1895-1914) op tot
een kapitaal van 580 millioen francs nominaal. Indien
tegenwerkende factoren als hovenvermeld uitblijven,
kan thans ook hier voor de Staatsschuldboekjes een
tijd van bloei aanbreken. Op een tweetal omstandig-
heden kan worden gewezen, welke aan het bedrag
der
inschrijvingen
in de toekomst zeker ten goede
kunnen komen. In de eerste plaats het feit, dat het totaal
bedrag onzer Staatsschuld zich thans in dalende lijn
beweegt. Voorts dat, naar het zich laat aanzien, een
steeds grooter bedrag onzer Staatsschuld in de pot-
tefeuilles van Rijksinstellingen al komen te berusten. Hierdoor zal het aanbod van Staatsschuld op de vrije
markt op den duur minder worden. En aangezien
Staatsschuld toch
altijd
een aantrekkelijke belegging
blijft, is er groote kans, dat de kleine beleggers in
toenemende mate van Staatsschuldhoekjes gebruik
zullen maken.
Of evenwel de
inschrijvingen
zich in de toekomst
ineen stijgende lijn zullen ontwikkelen, hangt in de
eerste plaats af van de vraag of de
wettelijke
regeling
ongewijzigd
zal
blijven
voortbestaan. In verband hier-
mede moet ei de aandacht op worden gevestigd, dat
blijkens een desbetreffende mededeeling in het in
1922 verschenen Tweede Verslag van de Bezuinigings-
commissie-Rink,
bij
een eerstvolgende
wijziging
van
de Postspaarbankwet waarschijnlijk zal worden voor-
gesteld, het rentegevend maximum voor inleggingen
op een spaarbankboekje te verhoogen tot
f
2500,-
en inschrijvingen op een Staatsschuldboekje slechts
toe te laten voor hetgeen boven
f
2000,— op een
spaarbankboekje is ingeschreven. .De bezuinigings-
commissie had aanvankelijk geheele afschaffing van
de Staatsschuldboekjes aanbevolen;
zij
heeft zich
later echter l)ij bovengenoemd voorstel van de directie
der Bank neergelegd. Inderdaad is geheele afschaffing
niet gewenscht.
De Staatsschuldbqekjes hebben wel degelijk hun nut..
Voor den Staat brengen zij de Ned. Staatsschuld in
handen van den kleinen bezitter. Voor dien bezitter
hebben de boekjes het voordeel, dat de Rijkspost
spaarbank de inschrijvingen administreert en dat
schade uit hoofde van verlies en diefstal is uitgesloten.
Verder bevorderen de boekjes het sparen, doordat
de rente niet wordt uitgekeerd doch automatisch hij
het spaarbank-tegoed wordt gevoegd.
Een andere vraag is of een Staatsschuldboekje
voor een klein kapitaaltje wel een goede belegging
is. Het valt niet te ontkennen, dat de Nederlandsche
Staatsschuld
vrij
groote koersdalingen heeft vertoond,
vooral in de abnormale tijdsomstandigheden tijdens
den wereldoorlog, waardoor deze belegging, voor
sommigen
vrij
groot verlies heeft gebracht. Men-mag
echter op
verschijnselen
van abnormale omstandig-
heden in normale
tijden
niet den nadruk leggen,.
evenmin als men
bij
de belegging van een klein
kapitaaltje in normale tijdsomstandigheden met moge-
lijke depreciatie van de valuta zou kunnen rekening
houden.
Schakelt men de risico’s van de abnormale tijds-
omstandigheden uit dan komt het
mij
voor, dat de
Staatsschuldboekjes als belegging voor den kleinen
bezitter niet zijn te veroordeelen. Men bevordert er
bovendien mee, dat tot belegging in speculatieve
waarden nietzoo spoedig wordt overgegaan. Overweegt1
men voorts, dat de Staat, indien hij hulp bij de be-
legging verleent, bezwaarlijk een andere belegging dan die in Staatsschuld kan geven en men dus voor
de keuze staat: deze hulp of geen hulp, dan slaat m.i.
de schaal ten gunste van de Staatsschuldboekjes over, ook al moge het karakter dier boekjes niet aan alle in-
leggers even duidelijk zijn. Het lijdt echter geen twijfel,
dat het voor den kleinen bezitter gewenscht is zooveel
mogelijk
zijn
geld zonder risico voor kapitaalverlies
te beleggen. Wanneer dan ook het rentegevend maxi-mum wordt verhoogd, is het nog meer dan thans zaak
te waarborgen, dat alleen die inleggers inschrijvingen
nemen, die
werkelijk
daaraan behoefte hebben. Die waarborg nu geeft bovengenoemd voorstel en
daarom is dit dan ook volkomen gerechtvaardigd.
Om consequent te
zijn,
moet de 2000 gulden-grens
zelfs gelden zoowel voor
inschrijvingen
op een Staats-
schuldboekje als voor aankoop van Nationale Schuld.
Ook nog in ander opzicht is een dergelijke beper-
king gewenscht. Zooals reeds hierboven werd opge-
merkt, is een opbloei -van de
inschrijvingen
niet
onwaarschijnlijk, met het oog op de beperkte hoe-
veelheid Staatsschuld, welke in de toekomst ter beurze
zal verhandeld worden. Daarom is het raadzaam er
thans reeds rekening mede te houden, dat er een
tijd kan aanbreken, dat de Rijkspostspaarbank zich
de noodige hoeveelheid 3 pOt. Staatsschuld, die tot
dekking van de inschrijvingen is voorgeschreven, ôf
in het geheel niet, ôf niet zonder de koers boven
het normale op te drijven, zal kunnen verschaffen.
Om een dergeljken toestand te voorkomen, is een
beperking van de inschrijvingen de aangewezen weg.
Mogelijk zou natuurlijk ook
zijn
tot dekking der
vorderingen uit de boekjes ten deele Staatsschuld
van een ander rentetype en andere fondsen toe te
laten. In beginsel zou dit echter onjuist zijn. De
waarde van de dekking moet hier
altijd
dezelfde zijn
als de waarde van de ‘vorderingen uit de boekjes.
De Rijkspostspaarbank mag immers geen risico
loopen en dit zou het geval
zijn,
indien het koers-
verloop van de vorderingen niet met dat van de
dekking parallel liep.
* *
*
Deze zaak heeft echter nog een anderen kant.
Het’ ligt, voor de hand, dat
bij
invoering van de
2000 gulden-grens de afschrijvingen op Staatsschuld-
boekjes de eerste jaren verreweg de overhand zullen
hebben. De vraag kan gesteld worden of dit niet
een ongunstigen invloed op den koers der 3 pOt.
– Staatsschuld zal uitoefenen. Bij de behandeling van
het wetsontwerp tot invoering van den dienst der
Staatsschuldboekjes is de
mogelijke
invloed op den
koers onzer Staatsschuld ook ter sprake gekomen.
Eenerzijds verwachtte men toen een invloed ten
gunste van den koerA in verband met de grootere
hoeveelheden, die door de Ri.jkspostspaarbank zouden
worden gekocht. Anderzijds werd de vrees geuit, dat
de Rijkspostspaarhank, ingeval de afschrijvingen op
de boekjes de inschrijvingen mochten overtreffen, dat nadeelig verschil zelf ter beurze zou gaan ver-
koopen ter vermijding van risico, hetgeen in verband
met de gevoeligheid van de beurs ten deze, den
koers zeer ongunstig zou kunnen beïnvloeden,, juist in tijden, waarin dit allerminst gewenscht was. In de
praktijk is gebleken, dat de Rijkspostspaarbank
nimmer tot verkoop van Staatsschuld behoefde over
te gaan. En aangezien al sinds jaren het totaal op
– Staatsschuldboekjes ingeschreven bedrag vrij stabiel
is, heeft de bank tot dekking van de vorderingen
uit de boekjes reeds in langen tijd geen Staatsschuld
behoeven aan te koopen ook. We hebben hier dus
den eigenaardigen toestand, dat een tijdelijke groote
vraag of aanbod van inschrijvingen den koers in
het geheel niet beïnvloedt.
Omdat verkoop van Staatsschuld door een Rijks-instelling niet wenschelijk is te achten, lijkt het mij
waarschijnlijk, dat de Rijkspostspaarbank, ook indien
na invoer,ing van de 2000 gulden-grens de afschrij-
vingen sterk de overhand krijgen, wel niet tot ver-
koop van Staatsscbuld zal overgaan, doch de vrij-
komende 3 pOt. Staatsschuld voor eigen rekening
zal nemen. .
In verband met het groot financieel belang, dat
132
.ECÖNÔMISCH-S1AIHEBERiCHTEN
6Febniari’ 1929
daarmee is gemoeid, diet men zich echter wel reken-
schap te geven van de bezwaren, welke uit een der-
gelijke wijze van handelen voortvloeien of kunnen’
voortvloeien.
In de eerste plaats zij er de aandacht op gevestigd,
dat de dekking van de vorderingen uit Staatsschuld-
boekjes geheel bestaat uit
niet uitlootbare
Groot-
boekinschrijvingen, welke als belegging voor de Rijks-
postspaarbank geen aantrekkelijk bezit zijn. Immers
het is duidelijk, dat koersdaling van dat kapitaal,
thans nominaal 45 millioen bedragend, dan geheel
voor rekening van de Bank zou komen.
Bij
â pan
uitlootbare fondsen is dat niet het geval. Indien
men niet tot verkoop behoeft over te gaan, heeft
koersdaling daar slechts boèkverliezen ten gevolge,
welke
bij
aflossing of uitloting niet
werkelijk
zullen
worden geleden.
In de tweede plaats is het van belang zich een
juist beeld te vormen van het risico, dat uit de Staats-
schuldboekjes steeds voor de Rijkspostspaarbank
heeft bestaan en dat bij een gedeeltelijke liquidatie•
eerst ten volle in het licht ‘treedt. Ik bedoel het
risico voor
koersstijging,
dat de bank loopt, ingeval
de
afschrijvingen
de
inschrijvingen o’ertreffen en
het verschil niet ter beurze wordt verkocht. Het is
duidelijk,
dat
bij
invoering van de 2000 gulden-grens,
wanneer langen tijd
de
afschrijvingen
sterk de in-
schrijvingen zullen overtreffen, bij een min of meer
sterke koersstijging de Staatssëhuldboekjes voor de
Rijkspostspaarbank een grooten schadepost kunnen
worden. Immers de Bank realiseert dan een groot
gedeelte der inschrijvingen tegen een hoogeren. koers
dan waarvoor zij deze heeft geleverd.
Met het oog op deze bezwaren zal m.i. bij invoering
van de 2000 gulden-grens ernstig in overweging
moeten worden genomen of het ter vermijding van
verliezen gewenscht is in de wet de mogelijkheid te
openen, om de bevoegdheid tot het vorderen van
realisatie van inschrijvingen tijdelijk te schorsen. De inleggers zouden dan alleen Grootboekinschrjvingen
kunnen
verkrijgen,
die zij desgewenscht ielf ter beurze
zouden kunnen verkoopen. Het komt mij voor, dat
iets dergelijks boven verkoop van Staatsschuld door
de Rij kspostspaarbank aanbeveling verdient.
Amsterdam, 1928.
Mr. J. H. GR0nN.
DEVRACHTENMARKT GEDURENDE DE TWEEDE
HELFT VAN 1928.
De loome
stemming
op de vrachtenmarkt, waardoor
zich de eerste helft van het afgeloopen jaar ken-
merkte, deed zich aanvankelijk ook gedurende het
tweede semester gelden. Weliswaar was de
vrachten-
markt gedurende de maand Juli eenigszins in herstel
en ontwikkelde zich niet name meerdere vraag naar
ruimte van Montreal, terwijl in Juli ook de eerste
nieuwe oogstafdoeninge
van
Australië op een hooger
peil dan waarop de markt het
vorig seizoen sloot, tot
stand kwamen, doch reeds in Augustus bleek, dat de
lichte verbetering, waardoor de vorige maand zich zoo
gunstig
van
Juni onderscheidde, van voorbijgaanden
aard was. Toonden de vrachten, welke gedurende de
eerste helftvan Augustus betaald werden, vrijwel over
de geheele
lijn
een stijging en kwamen, vooral van
Montreal, Pacific, ‘Australië en Voor-Indië af doenin-
en op hooger peil tot stand,, tegen het einde dier
maand verminderde cle vraag naar ruimte voor graan-
vervoer en sloegen de vrachten wclerom een dalende
richting in. Zoowel van Zuid-Amerika als van de
Westkust
van
Noord-Amerika liepen de vrachten
terug, terwijl de gemiddelde vracht die voor de in den
ioop der maand Augustus van Montreal naar Antwerr
fen/’Rotterdam/Hamburg bevrachte schepen betaald
verd, slechts 1-3% dollarcèts per 100 lbs. bedroeg.
Weliswaar kon dit vrachtgemiddelde, in de maand
Séptemher eenigszhis verbeteren, doch indien men er
zich rekenschap
van
geeft, dat een groot gedeelte’ der
in’ latstge’noenicïe mmand ”
~
vaii Montreal beirachte
schepen voor October- en gedeeltelijk zelfs voor No-
vember-afladinig gesloten werd, is het duidelijk, dat
een’doorsnee-vracht van 14Y dollarcents per 100 lbs.
met het oog op het gevorderd seizoen en de extra ver-
zekeringspremie den vrachtvaartreederijen weinig.
reden tot tevredenheid kon geven.
Ook van Zuid-,
Amerika bleven de vrachten gedrukt en de mindere
geneigclheid
–
der reeclers
om hun
schepen in deze
richting te bevrachten, dwong de kolenexporteurs
van
Wales hun vrachtbiedingen ‘met 2/- -per ton tot 141-
per ton te verhoogen ten einde zich van de noodige
scheepsruimte te verzekeren. Van Ouba bleef de vraag
naar ruimte voor het vervoer van suiker naar Europa
eveneens beperkt,
–
terwijl de vrachten zich bij voort-
during op liet lage peil van 16/3 tot 1618 per ton
be-
wogen. Van West-Australië, dat trouwens gedurende
de geheele maand September slechts een viertal sche-
pen naar Europa bevrachtte, daalde de vracht van
circa 401- in Augustus tot circa 361- per ton,- terwijl
Bombay, dat in Augustus nog 23/- per ton draagver-
mogen betaalde, in September ruimte secureerde tot
de lage vracht
van
circa 21/6 per’ ton.
De maand October brengt ten slotte de lang
ver-
vachte verbetering. Voor het eerst gedurende de ach-
terliggende negen maanden
kon
het gemiddeld vrach-
ten-indexcijfer tot hoven 100
–
vergelijkingsbasis
voor het laatite normale jaar
vôör
den oorlog
–
stij-
gen en toont met 103,93 een verbetering van circa
43 pOt, vergelekén met de voorafgaande maand. Ter-
loops
zij
erop gewezen, dat in de wel
bij
uitstek on-
gunstige maand Juni. het gemiddeld indexeijfer zelfs
tot 91,29 daalde.
De meerdere vraag
naar
scheepsruimte, waardoor de
maand October zich zoo gunstig onderscheidde van
de voorafgaande periode, strekte zich tot vrijwel alle
markten uit. Een uitzondering vormde slechts Austra-
lië, dat nog steeds den ongunstigen invloed onder-
vond
van
liet arbeidsconflict, dat oorzaak was dat de
arbeid in de verschillende Australische havens gedu-
rende een aantal weken bleef rusten. Tegen het eind
der maand ontwikkelde zich echter meerdere vraag
naar ruimte voor tarwevervoer naar Britsch-Indië en
bij
gebrek
aan
voldoende tonnage kon deze vraag
slechts ten koste van scherp oploopende vrachten be-
vrediging vinden. Zoowel van Noord-Amerika’s West-
kust, van Noord: en Zuid-Amerika als de Golf
vai
Mexico vond een toenemend aantal schepen tot hooger
vrachten emplooi;’
van Wales was daarentegen de
vraag naar ruimte voor kolenvervoer naar Zuid-Ame-
rika minder dringend en de vrachten toonden hier
dan ook een overigens geringen achteruitgang. Ook
gedurende de maand November wist de betere vraag
zich te handhaven, zij liet dan ook, dat de omvang der
hevrachtingszaken bij October ten achter bleef. Met
name
gold zulks voor Zuid-Amerika, dat slechts 80
schepen met een totaal laadvermogen van rond 490.000
tons tegen 133 schepen met rond 800.000
tons in Oc-
tober bèvrachtte. De vrachten konden niettemin over
de geheele linie verbeteren; zoo betaalde Ouba ca. 20/6
tegen ca. 111- de maand tevoren, de Pacific Coast 331-
tegen 29/9, Montreal 17 dollarcents per 100 lbs. tegen
‘gemiddeld 15 dents in October, terwijl Noord-Amerika
niet minder dan 35 schepen voor graanvervoer naar
Europa hevrachtte tot een gemiddeld vrachtcijfer van
15 dollarcents per 100 lbs. De laatste maand van het afgeloopen jaar was even-
eens gunstig voor het vrachtvaartbedrijf en met name
verleende Zuiçl-Amerika aan de
‘
markt krachtigen
steun. ‘Niet minder dan 111 schepen met een totaal
laadvermogen van ca. 670.000 tons (vorige maand 80
schepen, met 491.000 tons) werden tot oploopende
vrachten voor graanvervoer naar Europa gesloten. In vergelijking met de maand October toont het vracht-
gemiddelde voor December van San Lorenzo een stij-
ging
van
216 per ton; ook van Australië konden de
,
vrachten wederom verbeteren: tegen gemiddeld 41/-
per ton
in
October bedroeg cle vracht van- Zuid-Austra-
lië in de’ laatste maand’ des jaars circa 441-. Ouba be
6 Februari. 1929
BERIIÈI
133
taalde circa 21/- tegeli circa 16/9 per ton iii’ 0è165ei
1
,
terwijl een aantal schepen van Ohili plaatsing vond
voor het vervoer van salpeter naar Europa-1ôtach-
ten varieerend tusschen 29/- en 30/- per ton tegen
27/6 per ton in October.
Waren de drie laatste maanden van het afelo6pen
jaar derhalve voor het vrachtvaartbedrijf niet ongun-
stig, 1928 kan toch als geheel genomen geen gunstig
jaar voor de trampreederijen worden genoemd. Gedu-
rende de eerste negen maanden was de stemming bij
voortduring gedrukt en. bewogen de
vrachten:
zich op
een peil, dat allerminst loonend was. Duidelijkblijkt
dit uit het navolgend vergelijkend overzicht der ge-
middelde vrachen gedurende het tijdvak 1924/’28 (aan
het Daily Freight Register ontleend)
Wales/ West-Italië…………………………………
/Port Said
………………………………..
/Lower Plate ………………………………..
Rotterdam/West-Italië.. …………..
………………….
11
/Lower Plate ……………………………
Montreal/Antwerpen/Hamburg (in $-cts.
p. 100)
……….
St. Jôho/Middellandsche Zee
(
Id
)………..
Noord.Amerika/Antw./Hamb.
(
Id
)…… …..
Gulf/Antwerpen/Hamburg.
(
id
)…………
Cuba/Ver. Kon./Eur. Vasteland ……………………
Buenos Aires/La Plata/Ver. Kon./Eur. Vasteland ……….
North-Pacific/Ver. Kon./Eur. Vasteland ………………
Britsch-IndiëJVer. Kon./Eur. Vasteland (per ton dw.) ……
Zuid-Australië[Ver. Kon./Eur. Vasteland …………….
Zuid-Afrika/Ver- Kon./Eur. Vasteland ………………
Roemenië/Eur. Vasteland …………………………
Zwarte Zee/Eur. Vasteland
.
……………………….
Bilbao/Rotterdam ………………………………..
Bona/
,,
i’dIelilla/
,,
Allerwegen bleven de
vrachtcijfers
achter, en zulks
van sommige markten zelfs belagrjk, bij de cijfers in
het vorige jaar betaald en in verscheidene gevallen zijn
de vrachtgemiddelden van het afgeloopen jaar zelfs
•
OVERZICHT VAN DE NEDERLANDSCHE
–
THEEMARKT IN 1928.
Men schrijft ons:
Het afgeloopen jaar is . voor de theeproducenten
niet gunstig geweest. Sinds 1926 heeft een gestadige
daling in de gemiddelde prijzen in de Amsterdamsche
veilingen plaats gehad; het jaargemiddelde over 1926
bedroeg 93% cts. per h. KG. in enfiepôt, over 1927
daalde het tot 81% cts. en over het afgelöopen jaar
zakte het verder in tot 75 ets. pér h. KG. Het prijsver-
loop gedurende 1928 valt het gbmakkeljkst na te gaan
aan de hand van onderstaande, door Pakhuismeesteren
van de Thee te Amsterdam opgemaakte middenprjzen
(in h. KG voor thee iii entiepôt), waarbij de èijfers
van het voorafgaande jaar ter vergelijking dienen:
Java-thee
.
Sumatra-thee
1927
1928
veiling von:.
1927
1928
(1928)
70%
85%
1211
71%
82%
73.
.
83%
212
71
76% 68%
78%
.. 2312
76 •.
•. 77%
68%
79%
1513
75%
. 77% –
70%
73 Y
4.
.
5(4
75%
74
72
75%
–
– 26(4
743/•
– 73%
86
78%
1615
87%
78 80
75
‘
716 –
. – 81%
– ‘ 74%
81′
72%
28(6
86%
•’ 69
84%
. . 72
2617
83%
69%
95
– 69%
.
3018
97
63% 93%
71%
2019
92%
66% 92%
71% •. 11110
93%
68
97%
76%
1111
– 96%, . 74
96%
76
. 22111
91%
75% –
90
76%
.13112
87%
76%
De markt opende in 1928 op een vrij aanzienlijk
hooger nie’tu d’iu in het ja’tr daaroor hetgeen een
ïi.itvloeisel wiis van e hooge. ji.ijze die..dgin de
liiittttant1èn vajl’-t92’7 konden ôdèbédbrigdii
lager da’hin een der vier voorafgaande jaren
t Pe. voöruitzichten voor de naaste toekomst zijn on-
zeker.’ Oiitd meerdere activiteit der laatste maanden
is wederom een inzinking gevolgd. Slechts Zuid-Ame-
‘rika, dat naar raming een hoeveelheid van rond zes
rnillioen tons tarwe voor export beschikbaar zal heb-
ben, toont bij voortduring belangstelling voor scheeps-
ruimte, in het
bijzonder
voor Februari/Maart aflading,
doch van de overige markten is de vraag op het oogen-
blik gering, terwijl de vrachten hier en daar neiging
toonen om af te brokkelen. Afgewacht dient dan ook
te worden of de huidige minder levendige vraag al
dan niet van voorbijgaanden aard is. Slechts indien de
vraag zich wederom tot verschillende aflaadcentra uit-
breidt kan een blijvende verbetering van het vrachten-
1928
1927
1926
1925
1924
8/2
914
10/1
81114
1012+
10134
11/54
.
11184
10/64
11184
11/10
1313
1811
15164
131_
8/34
8171
9184
8174
10/8
11134
12174
1518
1514
1215
134
154
164
134
.
154 171
20
264
19
–
144
.
154 184
124
15
154
.
164
19
154
17
16111
19110
18164.
19124
22154
20114
24144
19174
16104
25134
29164
3316
33184
33/64
34184 22164
23154
19111
23/64
26/34-
391114.
43144
42134.
46184
44164 21174
24/54
211104. 2415
27/14
1417
16174-
.2112
1619
171114
11174
13/94
16/64
1217
13111
5174
5111
6154
5/104
6164
417
494
5144
419
5/114
41114
5/1
5/84
51104
61114.
peil verwacht worden; geschiedt dit laatste . echter
‘niet, dan moet gevreesd worden, dat de vrachten op-nieuw een dalende richting inslaan.
Rotterdam, Januari 1929.
C.
V.
,ten gevolge van tegenvallende oogstberichten uit
Britsch-Indië en groeiende vraag voor Russische re-
:kening. De druk, dien’ de groote voorraden te Londen
(op 1 Jan. 1928 volgens voorloopige opgave 246 mii-
‘lioen Eng. ponden tegenover 207 millioen in Jan.
‘1927) op de markt uitoefenden nam in de eerstvol-
gende maanden gestadig toe, evenals, het surplus van
I
de vooiraden zelve boven die van het voorafgaande
jaar:
‘Surplus der Engelsche voorraden gedurende
1928
ten.opzichte van
1927.
(in millioenen Eng. ponden)
u]to. Jan……..
37
Febr.. ……..
42
Mrt.. ……..
54
Mdi ……..39
Juni . :.. .
‘
..
34
Juli …….
34
Aug. …….
32
Sept……..
31
Oct. ……..
25.
Nov. …….
11
Dec ……..
5
(vermoedelijk)
De’ sterke toeneming dezer voorraden gedurende het
eerste..kwar,taal valt in hoofdzaak toe te schrijven aan
den v.erm’inderden invoer tot verbruik in Engeland
en – in mindere mate – aan den kleineren uitvoer
‘gedurende dat tijdvak. Het gevolg van dien druk uit
zich ook ten onzent in een gestadige inzinking van
het prijsniveau met uitzondering van. He veiling van
116 Mei, die van een lichte opleving getuigde.
De superieure Oranje Pecco’s en gebroken Oranje
Pecco’s blijven ook in de hierop volgende twee kwar-
talen zeer gezocht; loopen zelfs in prijs op, naarmate
‘de overige soorten minder opbrengen. De -gewone
middensoorten hebben ‘tmeest van de algérnnéne
prijsdaling te lijden Pecco’s loopen bijv terug van
134
ECONOMISCH-STAflSTISCHE
BERICHTEN
6
Febjuarj 1929
gwniddeld 82 ets.
0!)
J n. tot 70 ets. in dc veiliug
‘ van 30 Aug., die de slechtste v a n het jaar was voor
rerkoopers. i)e Gebroken Oranje Pecco valt van ge-
micldcicl 82 ets.
01)
64 cts.
0
September brengt het keerpiint en – zij het aan-
vankel ijk nauwelijks merkbaar — er treedt verbete-
ring in clie, iiaartiate het jaar vordert, in heteekems
toeneemt.
liet surplus der Engeische voorraden blijkt per
tIto. Dec. geheel te zijn verdwenen, de vroeg ingot;re-
den koude in Noordelijk Britsch-Indië mag in de
eerste maanden van het nieuwe jaar kleinere aan-
voeren doeti verwachten clan in 1928
1)
en cle Engel-
sche consu niptie, die bijna de helft van de wereld.pro-
cluctie opneemt, blijkt ook dit jaar gestegen. Terwiji
men in ons land per hoofd der bevolking ca. 3 pond.
thee verbruikt, c:onsumeert cle Engelselinian gemid-
deld. 8% pond per hoo:fd ! Ook Rusland heeft aanzien-
lijke hoeveelheden uit cle markt genomen en l tis
breekt er een hoopvofler tijd voor cle producenten aan.
Zelfs de Engelsehe consumptie, clie in het eerste kwar-
taal in hoofdzaak aansprakelijk was voor de toene-
ming der Engeische voorraden, blijkt •per saldo 1,8
pOt. méér te
hebben
bedragen clan in 1927, terwijl cle
uitvoer met ruim 5 pOt. toenam, en dat nog wel oii-
clanks den vermindercien uitvoer naar Rusland, dat
zijn behoeften .ini sterker mate dan voorheen .i u de
productiegebieden zelve heeft gedekt.
i:Iet zijn wederom de middensoorten, die het eerst
van deze betere tendens profijt trekken, terwijl dc
superieure theeön iets van haar voorsprong moeten
prijsgeven. 1-let prijsverschil tusschen de ordinaire en
superieure soorten, dat in het midden van het jaar
steeds grootere afmetingen aangenomen had, krimpt
aan het slot weder iii, hetgeen meestal als een synip-
toon van hoogere prijzen in de naaste toekomst valt
aan te merken.
De Nederlandsehe aanvoeren gedurende 1928 zijn
met 19558.000 1(0. geringer geweest dan die van
het jaar te voren (20.357000 EO.). De afleveringen
voor bi nneniandsch verbruik blijken slechts weinig te:
zijn toegeiiomen (10.636.000 EO-. tegenover 10.204.000
EG-. in 1927). Het zwaar drukkende invoerrecht van
0,75 ets. per EG-. zal hiervan – naar voor cle hand
ligt — voor een belangrijk deel de schuld dragen, in dit verband client -te worden vermeld, dat de detail-
prijs voor verpakte thee door enkelen der voornaam-
ste pakkersfirma’s verlaagd werd van f1,50 tot niet
minder dan
f
1,25 per pond, hetgeen, na aftrek van
het invoerrecht nd
f
0,31 %., alsmede van de winke-
liers-provisie, de kosten van mengen, verpakken en
vervoer, bij de huidige, zeker niet hooge theeprijzeri
niet anders dan een zeer kleine winst voor de pakkers
kan laten.
De uitvoer uit ons land maaktd in het afgeloopen
jaar geen goed figuur: hij liep terug van 8.127.000
EG. tot 6.716.000 KG. en dat nog wel óndanks het
feit, dat Nederland bovenaan staat wat betreft den in-
voer van thee in Duitschiand, en de rechtstreeksclié
export naa.r de Vereenigde Staten is gestegen van:
55.000 KG. in 1926
tot 626.000
..
..
1.927
en
969:000 …. 1928.
Opmerkelijk i, dat cle midclenprijs voor Sumatra-,
thee over 1.928
laqer is
geweest dan die voor .Tava-
t-hee, zulks in tegenstelling met de voorafgaande jaren.
Dit blijkt uit de keurige statistische jaarcijfers van
Pa.khuismeesteren voor de Thee te Amsterdam:
Java
Sumatra
middeuprijs
1926
93%
95
in
ets. per
1927
80%
84%
Ii. IÇG.
1928
75%
73
–
Dit jaaroverzicht zou zeer onvolledig zijn, wanner ii iet tevens werd melding
:
gemaakt van het besluit
om den tijdsduur ti.tsschen twee opeenvolgende vei
–
lingen van 3 tot 2 weken terug te brengen, zoodat dit
1)
ten minste. wanneer er geen oude voorraden meer
zijn, clie thans tot verscheping worden- gehrncbt.
—
jaar 23 theeveiliugea iii de ,,Brakke Grond’:’ te Am-
sterciam op het programma staan, instede van de voor-
heen gebruikelijke 16 veilingen.
Moge dit aan cle verwachting beantwoorden in dien
zin, (at liet veilingaanbocl wederom moge toenemen.
Het bedroeg in: – –
1900 ……..3.1
tnillioeii
EÇG.
1910 ——–6.8
1920 ……..11.7
1927
——–14.7
–
1928
———-13.5
.l)at voor de verdere ontwikkelingvan de Neder-
landsche theemai-kt het verminderen der huidige niet
geringe belemmeringen eetr noodzakelijke voorwaarde
is, behoeft geen betoog. Om é6n der voornaamste
te noemen: terwijl in Engeland de Regeering hare
nationale thecmarkt op alle mogelijke wijzen steunt
en hiertoe zelfs van protectionistische maatregelen
ii:iet afkeerig .is ziet men ten onzent -het omgekeerde:
cleRegeering heft van deze:n in alle opzichten gunstig
werkenden volksdrank -nog steeds een invoerrecht
z66 hoog als in bijna geen ander land ter wereld en
onthoudt daardoor aan onze nationale markt een deel van den steun, clie gelegen is in een groeten binnen-
landschen afzet.
Hier ligt- een taak van nationaal en van welhegre-
pen eigenbelang, waardoor Nederland in en buiten
Europa slechts gebaat kan zijn.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING
DE REORGANISATIE VAN DE KATOENINDUSTRIE.
– De beer F. W. Forge te Londen
schrijft
ons.:
i)e moeilijkheden van de katoenindustrie in Lan-
casliire zijn zoo algemeen bekend, dat het niet noodig
is, deze te releveeren in een artikel, in hoofdzaak han-
delende over de in den laatsten tijd genomen maat-
regelen. In het begin van 1928 verkeerden de fa-
brieken, die zich bezighouden met liet spinnen en
weven. van Amerikaansehe Icatoen tot grovere soorten
garen, nog steeds in een toestand van depressie, wblke
sinds den omslag van cle na-oorlogsche conjunctuur
in 1920 had aangehouden. Zelfs voor de incest con-
servatieven in de industrie werd het duidelijk, dat
deze depressie het gevolg was van een besteisdige ver-
schuiving in de katoeniudustrie over de geheele we-
reld en niet van een tijdeljken toestand der conju.ric-
tuur, zooals men zoozeer had gehoopt. In het algemeen
kan men zeggen, dat de veranderingen van de laatste
vijf ti en jaren zijn voortgekomen uit: –
a.
de snelle opkomst van overzeesehe coneurreeren-
cle industrieën, mogelijk geworden door de onderbre-
king van den Engelschen afzet gedurende den oor-
log, en – –
5. cle zeer zware rentelasten, clie de meeste fabrie-
ken door het weder in bedrijf brengen van hun on-
clernemingen gedurende of na cle hoogconjunctuur
van 1910-1920 hadden te dragen.
Wat de eerstgenoemde oorzaak betreft, kon mcii
niet veel meer doen dan den nieuwen toestand onder
de oogen te zien; de
mogelijkheid
van uitbreiding
van ons concurrentievermogen in de grovere soorten
door grootere bezuiniging bij de fahr.icatie en distri-
butie der goederen te onderzoeken en ten slotte zich
meer te concentreeren op de fabricatie van betere qualiteiten. Hoewel de fabrikanten natuurlijk niet
geneigd waren, afzetgehieden, die zij gedurende gene-
raties hadden bewerkt, prijs te geven,
schijnt
het
een niet te betwisten feit, dat Engeland steeds
getoond heeft eerder in staat te zijn qualiteitsgoede-
reu fabriceeren dan massa-productie op groote
schaal ter hand te nemen, een fabricageproces, dat, wil liet tot’ resultaten leiden, een zeer grooten bin-
nenlandschen afzet veronderstelt. In het begin van
het vorige jaar waren de bezwaren tegen concentratie
in de katoennijverheid, voortkomende uit een over-
dreven individualiteitsgevoel hij een groot deel der.
-katoenfabrikanten, tot op zekere hoogte overwonnen
6 Februari 1929
ECONOMISCH-STATISPISCHE BERICHTEN
135
eii werd dooi vooridurenci gen nge vraag, zoowel naar
garens als naar stukgoecleren, de neiging tot aan-
vaarcling VaIi den itieuwen staat van zaken bevorderd.
De tweede oor7aak, namelijk de rentelasten, ver-
eisehte opofferirigen niet zoozeer van de zijde der
eigenaren of leiders der fabrieken als wel van de geld-
schieters. Dit w.i E. zeggen, dat de reorganisatie der in-
dustrie in hooge mate van den goeden wil der banken
afhing, die natuurlijk met hun aandeelhouders reke-
ii ng hadden te houden. Op aandringen van den heer
J. M. Keynes cii anderen ontwierp cle Lancashire
Cotton ‘Yarn Association in het voorjaar van 1928 een
schema voor de samensmelting van een aantal fabrie-
ken, waarbij schuldbrieven van een nieuwe holding
company de plaats van bestaande verplichtingen zou-
den innemen. Spoedig bleek, echter, dat dlit njet vol-
doende verlichting van rentelasten, zou opleveren.
Er ontstond een algemeene strijd, waarbij de banken
ten slotte de w.ijste partij kozen cii besloten in plaats
van haar bestaande vorderingen, gedekt door de eigen-
iioinmen van inclividueele fabrieken of maatschap-
pijen, inkornstobligates van een nIeuw op te richten
holding company te aanvaarden, waarop de rntebe-
tali ng alleen zal plaats vinden, indien er voldoende
is verdiend. De hierover gevoerde strijd heeft maan-
den geduurd; enkele weke.n geleden was het echter
mogelijic de vorming van de nieuwe holding corn-
pany, de Laneashire Cotton Oorporation Ltd. aan te
kondigen.
Indien de verwachtingen, die men thans koestert,
in vervulling zullen gaan,’ zal de nieuwe corporation
einde 1029 7 á 8 millioen spindels en een groot aantal
weefgetouwen hebben verworven en aldus een kern
hebben gevormd, waaroniheen een nieuwe, economisch
georganiseerde industrie zich kan ontwikkelen. De
finaneieele regeling van cle zaak is uiteraard zeer in-
gewikkeld, doch de hoofdbeginselen, welke bij deze
reorganisatie werden gevolgd, laten zich gemakkelijk
aanwijzen..
De eerste rechten hebben natuurlijk cle seh uid-
eiscliers van de :fusioneerende maatschappijen en mcii
heeft bepaald, dat 5
Y2i
pOt. inkomstobligaties aan deze
crediteuren gegeven lçunnen worden tot een bedrag
van,
50 pOt. van de ‘aarde der onroerende goederen
en. voorraden van de samensmeltende maatschappijen
de rest der schulden wordt vereffend door cle uitgifte
van 6 pOt. preferente, gewone en uitgestelde aan-
deden ..[,[et behoeft nauwelijks gezegd te worden, dat
de verhoudingen, waan ii deze zullen ‘ worden uitge-geven, afhangen van den toestand van de maatschap-
pij in lcwestie en van den aard der schuld. Daarna
zullen aandeelen worden uitgegeven aan de aandeel-
houders der samensmeltende maatschappijen, van wie
op hun beurt gevorderd wordt, dat zij hun huidig
iai:ideelenhezit zullen volstorten. Teil einde geen
grootere moeilijkheden te veroorzaken dan noodza-
kelijk is, werd overeengekomen, dat de volstorting der
tancleelen over vijf jaar verdeeld kan worden en dat
zij, die reeds geld aan de maatschappijen hebben ge-
lee.nd, dit kunnen compenseeren tegen het bedrag van
de storting op de aandeelen, en wel tot 50 pOt.
.Zoo-
veel, doenlijk zullen de van, aandeelhouders ontvan-
gen bedragen strekken tot aflossing van de schulden. Voorgesteld wordt om zoodra de Oorporation defini-.
Lief opgericht is, zich de noodige gelden te verschaf-
ten door uitgifte van eerste hypothecaire obligaties,
doch intusschen behoeft men zich niet ongerust te
maken, dat er niet voldoende bedrijfskapitaal zal zijn,
daar cle Bank van Engeland zich bereid heeft ver-klaard, om het plan ten volle te steunen. De finan-
cieele zijde van het plan is ,dus goed voorbereid en als
dle zaken verder goed gaan, zal ‘er geen moeilijkheid
zijn bij het verkrijgen van verdere middelen. ‘
Wat de voorgenomen reorganisatie der – industrie
betreft, deze is natuurlijid voor iedere fabriek ver-
schillend, zoodat slechts de algemeene
lijnen
van het
plan kunnen worden ‘aangegeven. Zoover als thans,
kan wôrden nagegaan, schijnt bt de.be
.
doeling’te.z
‘ijn’
van hen, aan wie dle leiding vaii de ÜOi’l)oratiofl werd
toevertrouwd,
01fl
op alle manieren een rationeele
.productie te bevorderen. in de eerste plaats zal de
productie worden geconcentreerd in de nieuwste en best georganiseerde fabrieken en zal niet slechts de
fabricatie, doch tevens de inkoop van, grondstoffen
en de verkoop van het gefabniceende product worden
geeentraiiseerd. Volgens de Manchester Guardian
twijfelt men sterk aan de mogelijkheid om 8 millioen
spindels te controleeren, doch het blad is ervan over-
tuigd, dat er, gelet op de directie van cle Corpora-
tion, in dit opzicht geen verdere moeilijkheden, zul-
le.n ontstaan. Sir Kenneth Steward, de voorzitter van
de Corporation, is een van de beste kooplieden in
Lancash:ire, terwijl de heer J. L. Tattersail een zeer
groote ervaring in de katoenindustrie heit, evenals
(Ie heer R,yan.
Het spreekt vanzelf, dat het tot stand brengen van
de Oorporation nog slechts een eerste begin hetee-
Jent, en dat de toestemming van verschillende, credi-
teuren en aandeelhouders nog verkregen moet worden.
Zulks schijnt een moeilijke en tijdroovende taak,
niettegenstaandd al hetgeen reeds in
–
het midden ge-
bracht is ten gunste van. rationalisatie der industrie.
:llet is intussehen moeilijk aan te nemen, dat de ver-
antw’oordeljke personen zoover gegaan zouden zijn,
zonder dat zij een redelijke kans zouden hebben, de
zooeven genoemde bezwaren te overwinnen.
De ‘vorming van de Lancashire Cotton Oorporation
wordt overal beschouwd als een gebeurtenis van de
grootste l)eteekefljs voor de industrie, doch men mag
daardoor enkele gebeurtenissen van minder belang
niet uit het oog verliezen. Circa. 10 dagen v66r de
oprichting van de Oorporation werd die van de Com-
bined (Amenie’an) Spinners Ltd. aangekondigd. Deze
is in zeker opzicht een concurrent van de Lancashire
Cotton Oorporation en bijna even. groot, daar zij de
contrôle over 7 millioen spindels hoopt te krijgen.
T.! et plan, afkomstig van een groep in -Oidham, beoogt
de samensmelting van bedrijven door uitreiking van
aandeelen in de Combined Oompany tegen die der
samensmelteii cle ondernemingen. Groote bezuinigin-
gen worde.n in uitzicht gesteld en men hoopt een
regelmatige pioductie te lcunnen ‘ waarborgen. Dit
plan verschilt echter belangrijk van het andere, daar
men heef t voorgesteldl van obligatiehouders en andere
schuldeischers
ccii
moratoniurn voor vijf jaren’ te
verkrijgen. Hiernaa.i werd reeds in een groot aantal
gevallen gestreefd, echter zonder bevredigend resul-
,taat. Het plan schijnt dus slechts te kunnen slagen,
indien de deelnemende fabrieken geheel of ten min-
ste grootendeels i.n een l)etrekkelijk gunstigen toe-
stand verkeeren; dat zijn dus juist die fabrieken, op
wier toetreding tot de Lancashire Cotton Oorporation
.de grootste
prijs
wordt gesteld. Door het feit, dat een
gedeelte van de spi.nnerijen bezwaren gevoelt om toe te
treden tot een combinatie, waarin ook vertegenwoor-
digers
ali do weefindustnie en van den handel con-
trôle uitoefenen, blijkt er oneenigheid te zijn ontstaan. Volgens velen is deze deelneming van wevers en han-
delaren echter juist een der voordeelen van de Oor-
poration. Het is te hopen, dat de onderlinge verdeeld-heid, die een ongelukkige trek van bijna elke gedach-
tewisseling over deze zaak is geweest, niet tot mis-lukking van dit laatste reddingsplan zal leiden.
Ten slotte is het,noodig de aandacht te vestigen op
een anderen maatregel, die werd genomen ten einde
de industrie sterker te maken, namelijk de Eastern
Textile Association. Deze is ouder dan de heide boven-
genoemde combinaties en bestaat uit een syndicaat,
gevormd door fabrikanten, handelaren en scheep-
vaartrnaatschappijen, en betreft slechts enkele stan-
daardfabrikaten, bestemd voor het Verre Oosten. Het
heeft tot doel een regelmatigen afzet van goederen
tegen de laagst mogelijke prijzen. Wanneer de Asso-
ciation eenigen
tijd
aan het werk is geweest, zal het
mogelijk zijn na te gaan, of het verlies van .een deel
van den Engelsehen , handel doôr Japansché. concur-
‘ÖÏvfÏS}Ï.-STAT.IST-fS}IE BERICHTEN
rentie af of niet te wijten is aan de laeren kostprijs
der Japahsche artikelen en aan de mogelijkheid om op
korteren termijn de gewenschte goederen te leveren.
Dergelijk pioriierswerk kan natuurlijk de industrie in
het algemeen ten zeerste steunen, en de combineeren-
de textielmaatschappijen in staat stellen, de voorge-
nomen ‘hervormingen spoediger door te voeren dan
zulks aan ben groot aantal kleinere ondernemingen
mogelijk zou zijn geweest.
136
•
: AANTEEKENINGEN.
t
Provincialé en gemeenteleeningen.
Sinds de publiceering van de voornaamste cijfers
betreffende de door provinciën en gdmeenten gesloten leeningen ‘ra
n
1 Mei
1924
af en die opgenomen wer-‘
den in de Economisch-Statistische Berichten van
8
Augustus
1928,
zijn in het Maandschrift van het
Centraal Bureau voor de Statistiek (September- en
Decemberaflevering
1928)
wederom nieuwe gegevens
opgenomen, die in staat stêllen thans voor een tijdvak
van vier en een half jaar na te gaan, welke eischen
door de gezamenlijke provinciën en gemeenten aan de
kapitaalmarkt zijn gesteld. Allereerst wordt voor de
negen achtereenvolgende halfjaren hiernevens ver-meld, het totaal opgenomen bedrag, waarbij tevens
melding gemaakt wordt van het aantal ‘provinciën en
gemeenten, dat deze leeningen heeft aangegaan.
In elk der kolommen is het hoogste c••fer vet ge-
ch’ukt, voor de provinciën worden deze aangetroffen
voor de. periode 1 ‘Mei-i November
1925
en voor de gemeenten voor de periode 1 November
1925-1
Mei
1926..
Dekleiste cijfers vallën voor de provinciën in
de periode 1 November
1921
Mei
1925
en voor de
gemeenten in de periode 1 Mei-1 November
1924.
Onmiddellijk volgen op deze kleinste cijfers de opge-
omen bedragen in het laatste halfjaar, waaruit dui-
delijk blijkt, dat in deze periode de leeningsbehoefte,
6 Februari 1929
Perioden
Aantal’
provincign,
die gelden
hebben
opgenomen
Opge-
nomen bedrag
Aantal
gemeenten,
die gelden
hebben
opgenomen
Opge-
nomen
bedrag
1Mei ’24-1 Nov.’24
1
Xfl000
4.000
252
Xfl000
39.097
1 Nov.’24-1 Mei ’25
1
2.200
339
121.372
1Mei ’25-1 Nov.’25
8
45.869
349
135.001
1 Nov.’25-1 Mei ’26
.
4
8.805
.
445
177.518
1Mei ’26-1 Nov.’26
6
12.587
365
135.697
1 NoV.’26-1 Mej ’27
5
22.820
360
97.593
1Mei ’27-1 Nov.’27
4
11.788
309
107.629
lNov.’27_lMei ’28
5
14.131
393
117.688
1Mei ’28-1 Nov.’28
4
3.150
303
68.662
in vergelijking tot de vorige perioden, niet groot is
geweest. In elk der perioden blijkt door een groot deel
van de
1079
gemeenten een beroep op de kapitaal-
markt te zijn gedaan, alleen in het eerste halfjaar
daalt dat aantal beneden de 300.
Vervolgens worden in het navolgende staatje de in
bovengenoemde perioden gesloten leeningen gesplitst
naar de doeleinden, waarvoor geleend is, waarbij de
onderscheiding gevolgd is, die sinds
1924
geldt voor
de gemeentebegrootjngen en -rekeningen.
De totaalcijfers van dit staatje zijn niet steeds gelijk
aan die van het eerste staatje, omdat in de gevallen,
waarbij een leening in verschillende gedeelten wordt
öpgenomen, in den verdeelingsstaat naar de doeleinden
reeds dadeljk het
totaalbedrag
der leening wordt ver-
antwoord in de periode, waarin voor het eerst gelden
worden opgenomen, terwijl in het eerste overzicht een dergelijke leening meermalen voorkomt, doch telkens
slechts voor het gedeelté, dat in een bepaalde periode
wordt opgenomen.
In de rubriek der o’erige doeleinden zijn voor en-
kele perioden ook leeningen verantwoord, waarvan bij
het sluiten nog niet bekend was, welke bedragen voor
de verschillende doeleinden zouden worden bestemd.
–
Nominaal bedrag der geconsolidèerde leeningen, verdeeld naar de doeleinden (in duizendtallen guldens).
–
Perioden
Doeleinden ‘
1 Mei ’24- 1 Nov.’24- 1 Mei ’25- 1 Nov.’25- 1 Mei ’26- 1 Nov.’26- 1 Mei ’27- 1 Nov.
1
27 1 Mei ’28_
1 Nov.’24 1 Mei ’25 1 Nov.’25 ‘1Mei ’26 1 Nov.’26 1 Mei ’27 1 Nov.’27 1 Mei ’28__1 Nov. ’28
Volksgezondheid ……….
Openbare werken
Eigendommen niet voor den
publ. dienst bestemd
Ondersteuning
aan
behoef- –
tigen en werkloozen
..
.
Handel en nijverheid
Bedrijven
……………..
Conversie
……………..
Overige doeleinden
Totaal der provinciale leen.
…-
–
–
•
–
–
4.000
–
–
–
– .
..
–
–
–
2.200
–
–
–
141
.
– .
– .
110
2.000
43.418
200
.
–
–
.
–
682
3.000
4.070
.452
Provincialé
600
–
–
–
4.000
8.087.
500
150
leeningen
–
809
. –
–
–
1.000
19.920 1.091
368
6.306
42
960
70
4.688
2.146
.2.389
–
–
–
–
–
–
–
10.931
1.000
–
–
–
–
2.000
–
1.000
4.000
1
2.200
45.869
8.805
1
12.587
–
22.820
16.968
11.931 3:150
.
.
Gemeenteleeningen
.
17
.
.189
44
‘
10
9
355
.
38
1.516
105
192
596 298 1.295
410
.
674
2.436
–
856
1.188.
Vroegere diensten
………….
228
491.
174
673
419
402
330
530
220
.
1.807
729
1.291
.
1.088
1.107 346
1.074
2.418
665
9144
6.378 .111′
.
.
6.887′ 13.334
8.942
4:608
.5.154
5.440
Völksgezondhéid ………….
•
9.097
6.763 3.392 6.716
8.778
10.702
–
10.539
24.327
7.020
Volkshuisvesting …………..
Eigendommen niet voor den
Algemeen beheer ……………
Openbare werken
……….
publ. dienst bestemd
….
7.512
2.543
.
614
2.520
•
931
6.795
6.250
2.834
10.848
Opën-bare veiligheid
………..
Onder.w.,:-kunsten en wetens.
5.446
9.571
7.176
•
4.847-.
3.975 3.495
17.924 9.118
5.939
Onderstéuning
aan
behoef-
–
•
.
•
.
tigen en werkloozen …,
264
1.065
95
1.164
403
147
1.335
727
.
–
474
53 22
3
8 17
2
10
3 6
Landbouw ……………….
ij
326 659
63
‘
402
90
118
1.643
283
581
Bélastingen
…………..’.
–
15
–
– –
• –
191
–
28
9.852
22.807
7.154
38.373 30.925
13.600
18.342
.
23.956
20.783
Handel- en nverheid ……..
Jtgeldvoorzieningen’ …….
•
5
.
362
–
•
–
16
– •
–
–
17.
feldleeifingen
…………..
65 95
•
72
226
342
.
177 142 185
Bedrijven
………………
Conversie
………………
..
268-
.
50,050
101.682
111.737
73.208
51.138
39.851
•
42.084
14.592
Oy,érige doeleinden ……..
344.
17.921
10.215
J
,
254
.979
948
1.543
4.723
1.106
Eo.taal :der:gemeentel………
44.575
120.227
138.406
176:047
1
134.829
98.007
1
106290
118.671
69.180
1
)
Voor-. een .-nadère ômschrijving
van de uitgaven ressorteerende ondér de verschillende rubrieken zij verwezen naar
b,e1-
ieg-roatingsmodel
A-. -der
-geme.nten, opgenomen in het Provinciaal
Blad over
1923. van elk der provinciën. Tot
de
liek
..
roegée:diensten”
.béhoorén, de, achterstallige uitgaven van, vorige ‘dienstjaren.
–
–
•
–
•–‘-‘
–
6 Pebrüari. 1929
.ERICHTEI
137
Voor elke peride is het grootste bedrag, vo ‘een
der doeleinden ingevuld, wederom vet gedrukt, waar
uit onmiddellijk blijkt, dat met uitzondering van drie
perjoden bij de provinciale leeningen en van twee
perioden bij de gemeênteleeningen de grootstebedra-
gen voor conversiedoeleinden zijn besteed. In het thans
volgend .staatje zijn deze bedragen nog eens gesteld
naast de voor andere doeleinden geleende bedragen
en naast het totaal van alle leeningen.
Totaal
1
Waarvan bestemd voor
Perioden
der
conversie
andere
leeningen doeleinden
1
doeleinden
–
X
fl000
1 X fl000
1 X fl000
Provinciale leeningen
1 Mei ’24-1 Nov. ’24… .
4.000
-.
4.000
1 Nov. ’24-1 Mei ’25….
2.200
2.200
–
1 Mei
1
25-1 Nov. ’25…. 45.869
43.418
2.451
1 Nov. ’25-1 Mei
1
26….
8.805
4.070
4.735
1 Mei ’26-1 Nov. ’26….
12.587
8.087
4.500
1 Nov. ’26-1 Mei ’27….
22.820
19.920
2.900
1 Mei ’27-1 Nov. ’27….
16.968
2.146
14.822
1 Nov. ’27-1 Mei ’28….
11.931
10.931
1.000
1 Mei ’28-1 Nov. ’28….
3.150
–
3.150
Gemeenteleeningen
1 Mei ’24-1 Nov ’24.
44.575
208
44.307
1 Nov. ’24-1 Mei ’25 …. 120.227
50.050
70.177
1 Mei ’25-1 Nov
1
25. ..
138.406
101.682
36.724
1 Nov. ’25-1 Mej
1
26
176.047
111.737
64.310
1 Mei ’26-1 Nov
1
26…
134.829
73.208
61.621
1 Nov. ’26-1 Mei
1
27..
98.007
51.138
46.869
1 Mei ’27-1 Nov
1
27
106.290
39.851
66.439
1 Nov. ’27-1 Mei … …. .118.671
42.084
76.587
1 Mei ’28-1 Nov ’28…
69.180
14.592
54.588
Zoowel voor’ de provinciën als voor de gemeenten
is in de periode 1 Mei-1 November
1925
de verhou-
ding van de voor conversie tot de voor andere doel-
einden gesloten leeningen het grootst. Toch blijken
ook voor de verdere periodefl nog zeer belangrijke
bedragen voor conversiedoeleinden te zijn opgenomen.
Voor de gemeetiten
is
eerst in de periode 1 Mei-1 No-
vember
1927
het geconverteerde bedrag kleiner dan
de voor andere doeleinden opgenomen bedragen, ter-
wijl de verhouding voor de twee volgende perioden
nog telkens kleiner wordt. Voor de provinciën blijkt
na de periode 1. Mei-1 November
1925
voor de half-
jaren 1 November
1925-1
Mei
19.26
en 1 Mei-i
No-
vember
1927
het voor conversie bestemde bedrag klei-
ner geweest te zijn dan het bedrag voor andere doel-
einden aangegaan, terwijl in het laatste halfjaar zelfs
geen leeningen geconverteercl werden.
Na de coriversie komen bijna steeds de grootste be-
dragen voor bij de bedrijven. In het halfjaar 1 Mei-
1 November
1928
is het voor provinciale en gemeente-
bedrijven geleende bedrag hoger dan voor een der
andere doeleinden. Bij de provinciën is steeds geleend
ten behoeve van electriciteitsbedrijven, met uitzonde-
ring van een bedrag van’
f 2.186.000,
dat in de periode
1 Mei-1 November
1927
geleend is ten behoeve van
een waterleidingbedrijf. Van de ten behoeve der ge-
meentehedrijven geleende bedragen worden hieronder die van enkele bedrijven afzonderlijk genoemd.
Van 1 Mei
1924
tot 1 November
1928
blijkt in
totaal
187
millioen ten behoeve van bedrijven te zijn
gleend, waarvan
60
millioen voor de niet afzonderlijk
genoemde bedrijven,
40
millioen voor electriciteitsbe-
drijven,
25
millioen zoowel voor gas- als voor grond-
bedrijven,
20
millioen voor waterleidingbedrijven en
1.7
m illioen voor woningbed
rij
ven.
‘VerdibIijken over . alle perioden nog belangrijke
bedragen geleend te zijn voor volkshuisvesting, open-
bare werken ônderwijs, kunsten en wetenschappen,
alsmede ten behoeve van eigendoma’en niet voor den
publieken dienst bestemd.
Een inzicht in de daling van den rentevoet kan meti
verkrijgen uit onderstaand overzicht, waarin de opge-
nemen bedragen, waarvan de halfjaarlijksche’ totalen
in kolom
5
van het eerste, staatje werden vermeld,
verdeeld zijn naar de afzonderlijke kwartaleh en naar
het rentepercentage. Voor de niet tegen den parikoers’
gesloten leeningen is telkens berekend, hoe groot de
rentevoet zou geweest zijn, wanneer deze leeningen
tegen pari,koers waren uitgegeven. Tevens zijn in dit
staatje de verhoudingscijfers vermeld t.a.v. het totaal-
bedrag, dat in elk kwartaal is opgenomen.
Voor elk kwartaal zijn de hoogste bedragen vet ge-
drukt.
Rentepercentages
Ben
4,55
0
10
5_5,5
%
5,5-6
,
1
01
Perioden
45
0/ 6-6,5
%
6,5-7
0/
Absolute bedragen in duizendtallen guldens
Mei ’24-Aug.’24
186
198
457
792
16.9481
1.263
Aug.
1
24-Nov.’24
12
68
337
527
16.496
1.813
Nov.
1
24-Feb. ’25
111
8’6
2.946 15.502
19.916
1.047
Feb. ’25-Mei ’25
11
55
40.595
37.072
3.895
136
Mei ’25-Aug.’25
i
89
142
66.302
9.801
395
40
Aug.’25-Nov.’25
6
24.57
26.758
1.827
33
36
Nov.
1
25-Feb. ’26
713
70.362
43.726
1.489
0.3
–
Feb. ’26-Mei ’26
459
52.295
8.459
14
–
–
Mei ‘Zo-Aug.’261
152
.
68.686
5.710
14
–
–
Aug.’26-Nov. ’26
62
55161
5.796
108
8
–
Nov. ’26-Feb. ’27
56 72990
1.487
–
–
–
Feb. ’27-Mei ’27
137
22.376
546
– – –
Mei ’27-Aug.’27
532
43.172
2.183
5
–
–
Aug.’27-Nov.’27
2.109
57.854
1.774
Nov. ’27._Feb. ‘281
243
34.666
1.418
2
–
–
Feb. ’28_Mei’ ‘281
86
80.453
820
–
–
–
Mei ’28-Aug.’28
68
34.290
ö89
–
– –
Aug.’28-Nov.’28
‘123
31.423
67
2
–
–
In
ol
o
van
het totaal
2)
Mei ’24-Aug.’24
0,93 1,00
2,30
3,i9
85,41
6,37.
Aug.’24-Nov.’24
0,06 0,35
1,75
2,74
85.68
9,42
Nov.’24-Feb. ’25
0,29
0,21 7,44
39,14
50,28
2,64
Feb. ’25 -Mei ’25
0,01
0,0.7 49,65
45,34
4,76
1
0,17
Mei ’25-Aug.’251
iiY
517
81,09
11,99
0,48 0,05
Aug.’25-Nov.’25
0,01
46,16
50,27
3,43
0,06
0,07
Nov.’25-Feb. ’26
0,61
60,51
37,60
1,28
0,00
–
Feb. ’26-Mei ’26
0,75
85,41
13,82
0,02
–
–
Mei ’26-A.ug.’261
0,20
92,12
7,66
0,02
–
Aug.’26_Nov.’26
0,10
90,23
9,48
0,18
0,01
–
Nov. ’26-Feb. ’27
0,08
97,93
1,99
–
–
–
Feb. ’27-Mei ’27
0,59
97,04
2,37
–
–
–
Mei ’27-Aug.’271
1,16
194,07
4,76 0,01
–
–
Aug.’27-Nov.
1
27
3,41
93,71
2,88
– – –
Nov. ’27_Feb. ‘281
0,67
195,41
3,91
0,01
– –
Feb. ’28_Mei ‘281
0,11
198,88
1,01
–
–
–
Mei ’28~Aug.’281
0,19
19784
1,97
– –
–
Aug.’28 Nov.’28
0,39
99,39
1
0,21 0,01
–
–
1)
In dit cijfer is niet begrepen de door Amsterdam opge-
nomen premieleening van
f
5.000.000,-, rentende 3 pCt.,
die in verband met haar bijzonder karakter in deze tabel
buiten rekening is gelaten.
) De som van de verhoudingscijfers der periode 1 Mei-
1 Augustus 1925 is kleiner dan 100 in verband met de in
iioot 1 genoemde omstandigheid en de percenteering op het
totaal opgenomen bedrag:
De bed’ragdn die tegen een lageren rentevoet dan
Perioden
Bedrijven
1 Mei ’24- 1 Nov.’24-
1 Mei ’25-
1 Nov.’25-
1 Mei ’26-
1 Nov.’26-
1 Mei ’27-
t Nov.’27_
1′ Mei’28-
1 Nov.’24
11
Mei ’25
11
Nov.’25
1 Mei ’26
11
Nov.’26
1 Mei ’27
11
Nov.’27
11
Mei ’28
11
Nov: ’28
In duizendtallen
guldens
Eleetriciteitsbedrijven
….
Gasbedrijven …………….
Grondbedrijven …………
Woningbedrijven ………….
Waterleidingbedrijven
,
2.866
.
865
1.533
1.759
542
2.287
.
10.969
5.005 2.627
717
1.651
1.838.
1.094
724
362
4.221
,
722
31
‘
1
4.080
.
2.996 3.184
•
4.418
6.431 17.264
2.018
3.305
8.353
907 .1.870
14.472
3.595
2.104
2.812
47
476
‘
2.566
5.113
.
3.913 ,.
2.034
2.369
1.909 ‘.
3.004.’.
.
5.083
3.363
E485
2:339
.3.086
8.60,0′:
‘
4.792
2.1
–
78
‘
2.515
‘,
-.
–
1.636′
–
:
::’,’9.’662::..
Overige bedrijven’
… …….
Totaal
9.852
22.807
1
7.154
38.373
30 925 13.600
18 342
23 956
20 783
138
ECONOMISCH-STA’ISTISCHE BERICHTEN
6 Februari 1929
4,5 püt. of geheel renteloos werden opgenomen, zijn
van betrekkelijk weinig belang, in de perioden van
e
Novmber 1925 tot Augustus 1926 en Februari 1927
tot Februari 1928 koien grooterebedragen voor als
gevolg van het sluiten van enkele leeningen van liet
4 pOt. type.
Kwamen over cle eerste drie kwartalen nog de hoog-
• ste percentages voör in de groep van 6-6,5 pOt., in
cle drie volgende kvartalen is dit het geval voor de
groep van 5-5,5 pOt., terwijl voor alle verdere kwai-
talen het hoogste percentage reeds valt in cle groep
van 4,5-5 pOt.
In de periode van 1 November 1925 tot 1 November
1926 is in totaal slechts
f
8300 geleend, waarvoor
6 pOt. of meer moest betaald worden, terwijl daarnk in totaal nog slechts f9000 is geleend tegen een ren-
tevoet van 54 tot 6 pOt.
i)e concentratie op een rentevoet van 4,5 tot 5 pOt.
is het sterkst in het laatste kwartaal (1 Augustu.s tot
1. November 1928) (bijna 99,4 pOt.), iii cle perioden
1 Februari tot 1 Mei 1928 is dit percentage iets lager
(98,9 pOt.), terwijl het voor geen der kwartalen na
1 Mei 1.926 daalt beneden 90.
De aandacht zij erop gevestigd, dat bovenstaande
ëijfers ui tsluitenci betrekking hebben
OJ)
door provin-
ci5n of gemeenten
nieuw
gesloten leeningen. Daar
;
naast heeft het Oentraal Bureau voor de Statistiek in
de inleiding tot de ,,Statistiek der gemeentefinanciën
1927 gegevens gepubliceerd betreffende den
best aan
den
schuldenlast der gemeenten. De daaraan ontleen-de gegevens voor de tijdstippen 1. Januari 1024, 1.925
en 1926 zijn opgenomen in de Economisch-Statistische
Berichten van 8 Augustus 1928. Latere gegevens zji
nog niet beschikbaar, zoodat volstaan kan worden met
verwijzing u nar cli t nummer.
Voor meer uitvoerige bijzonderheden zij voor de
ii icuw gesloten leeningen verwezen naar de liiervoren
reeds genoemde driemaandelijksche statistiek, opgeno
men in het Maandschrif t van het Centraal Bureau
voor de Statistiek, waarin ook gegevens voorkome.i
betref:fende de kaspositie der provinciën en gemeen-
ten, en voor de bestaande schulden der gemeenten naa
de Statistiek der gemeentefiiianciën, die behalve ge-
gevens der schulden een aantal
cijfers
bevat betreffen-
dö do inkomsten, uitgaven, batige en nadeelige sloten
van den gewonen en den kapitaaidienst, het aantal en
dc soort der bedrijven en de opbrengst van elk der be.
lastingen. ‘ V.
INGEZONDEN STUKKEN.
STABILISATIE VAN HET PRIJSNIVEAU;
Prof. Goudriaan schrijft ons:
in het nummer van 23 Januari jl. komt een be-
spreking voor van een artikel van Prof. Oassel over
de stabilisatie van het prijsniveau en het daarvoor te
gebruiken indexcijfer.
Prof. Oassel is van meening, dat dit inclexcijfer zicht
kan bepalen tot een index
i
ran groothandelsprijzen.
De schrijver van cle bespreking is van oordeel, dat dit’
onjuist is en dat men in het indexci,jfer met narneook
de bonen moet opnemen.
Tergun mij in deze de partij van Oassel te 1ciezen
en als mijn meeriing uit te spreken, dat het opnemen
van de bonen in een dergelijk indexcijfer voor cle
algemeene economische ontwikkeling niet minder dan
noodlottig zou kunnen worden.
Een indexci.jfer als door Oassel bedoeld, be-‘
oogt uitsluitend te meten de algemeene koopkracht
van het geld en dient dus reeds krachtens het uit–
gangspunt niet te omvatten cle
prijs
van den arbeid,
die immers op zijn beurt bepaald wordt door cie pro-t
ductiviteit van dien arbeid. Het opnemen van het
loon in een dergelijk
indexcijfer
zou. bovendien betee-
kenen, dat de bankpolitiek, welke gericht zou moeten
zijn
01)
het stabiliseeren van het
indexcijfer,
indirect
ook gericht zou worden op het stabiliseeren van het
geldloon, dus ook indirect Sebruikt of misbruikt zou
worden voor liet stabiliseeren van de koopkracht van
de grootd massa van de bevolking.
Een dergelijke baiikpolitiek zou dus niet de econo-
mische ontwikkeling, die op verruiming van con-•
sumptie gericht is en moet zijn, steunen en verster-
ken, maar zij zou deze tegenwerken. –
Er zitten inderdaad aan dit vraagstuk grootere con-
sequenties vast dan alleen maar de technielc van liet
bepalen v(cn een indexcijfer. Wie deze uit het oog
verliest, komt noodwendig op een dwaalspoor.
* .*
*
N a s c h r .i f t. Wij kunnen te dezer plaats moei-
lijk een uitvoerig debat met Prof. Goudriaan begin-
nen over de basis, waarop een geldpolitiek, gericht op
stabilisatie van het peil der prijZen, zou moeten be-
rusten, hoe aangenaam zulk een debat ons overigens
zou zijn: cle hier beschikbare ruimte zou zulks n:iet
mogelijk maken. Wij bepalen ons daarom voor liet oogenbiik om ons standpunt, kort geformuleerd, te
stellen tegenover dat van Prof. 0., met wien ‘wij het
natuurlijk geheel eens zijn, wanneer hij schrijft, dat
er aan deze zaak meer vast zit dan alleen de techniek
i’a n het bepalen van een. i ndexcijfer,
Wie met behulp van de geldpolitiek naar het stabili-
scoren van de Icoopicracht van liet geld streeft, • die’
stelt zich ten doel om cle ruilverh.oucl.ing tusschen het
• geld eenerzijds, alle tegen het geld verhandelde goe-
deren anderzijds, zooveel doenlijk op een en hetzelfde
niveau te houden, opdat liet geld blijve een neutraal
tusschengoed in het ruilverkeer en iemand, clie heden
geld aan een ander iii leen verstrekt, niet hij het
terugontvangeil daarvan na verloop van zekeren tijd
ontwaart bf door
stijging van cle geidwaarcie onbillijk
te zijn bevoordeeld bf door waardedaling van het ruil-
middel even onhillijk te zijn benadeeld. Bovendien
biedt liet streven naar een stabiel prijsniveau de ge- –
legenheid oni cle schommelingen der conjunctuur,
ivelke thans ontwijfelhaar mede door oorzaken van
geldpolitiek w’orden beheerscht, een. kalmer verloop
te doen hebben.
Tot het bereiken van het gestelde doel heeft men
een .i.ndcxcijfer noodig, hetgeen zooveel doenlijk uit-
drukking moet geven aan cle verhouding tusachen liet
geld eenerzijcls,
alle
tegel) gelct verhandelde goederen
anderzijds. Onder deze goederen bevinden zich ook cle
voor geld verrichte menschelijke arheidsprestaties en
on der cle prijzen, welke aan het vast te stellen i uclex-
cijfer ten grondslag moeten worden gelegd, beirinden
zich dus ook de bonen. Zon zijn er nog een aantal
prijzen te noemen, die niet vallen onder de ,,groot-
hanclelsprjzen”, waarmede Oassel zich tevreden
wenscht te stellen. Wie zich nu bij cle vaststelling ian het bedoelde
indexcijfer
uitsluitend baseert op de
groethandelsprijen, die neemt als basis weliswaar een
belangrijk onderdeel van de geldprijzen, doch hij laat
na deze basis zoo breed mogelijk te maken.
.L-[el; ontgaat ons te eenen male, dat zulk een stabili-satie op breeden gro:ndslag noodlottig zou kunnen ivor-
den voor cle economische ontwikkeling..Stijgencle pr-
duetiviteit van den arbeid zal oolc bij de door ons be-
doelde geldpolitiek tot uitdrukking komen in een
hooger arbeidsloon en .i
iî
verhoogde consumptieve
kracht der arbeidende bevolking. Geen verstandig
ineusch zal eraan denken liet loon volkomen stabiel
te willen houden, evenmin als men- dat ten aanzien van den ijzerprijs of eenigen auderên groothandels-
prijs – door Prof. G. wèl als basis aanvaard – zon
verlangen. Wat gestabiliseerd moet worden, is het
gemiddelde van alle geldprijzen,
inclusief
dien van
den arbeid. . S.
ONTVANGEN:
Die Arbeidsvraagstuk van
Suid-Afrika
door Dr. J.
H. Botha. Amsterdam z. j.; H. J. Paris.
Practische sociologie; Deel 1: Sociale opvoeding (De
nsensch in dienst der maatschappij)
door J. 11.
6
Februari
1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
139
F. Kohibrugge. Tweede druk. GroningenfDen
Itaag
1.928; J. B. Wolters’ U.-M.
Ver4agen van land bouwkundige
onderzoelcin gen der
.i?ijlcslanclbouwproe
[stations. No. XXXIII.
De-
partement
van 13iiiienlandsche Zaken en Land-
Iouw. l)ircetie van
den
Landbouw. ‘s-Gravenhag
1 928; A lgeinceiie
Landsdrukkerij.
t[eL
ilTeiboek
van slraf
recht en het Wetboek van straf
–
vordering
(niet verwijzIngen,
invoeringsbepalin-
geti, tiitvooringsvoorschri:ften en een algemeen
al
pliabetisch
regi ster), uitgegeven onder toezicht
van
Mr.
Dr. J.
Douner
en Prof. Mr. J. V. van
:Dijck. Tweede, vermeerderde druk. Alphen
aan
den Rijn 1928; N. Santsom.
Uaa/ tegen Fraude.
suppiement op Ken Uw Zaak,
door J.
1Tagcr. ‘s-Gravenhage z.
j.;
Uitgevers
Ta n
der Laan
&.
Co.
‘I’ien
Begrootin gen tnet den l/oticsraad,
samengesteld
hij
dc Generale Titesauric
van
het Departement
valt Financiën
in
NederL-lndië
ter gelegenheid
vati
het
tienjarig bestaan van
den Volksraad,
1 fl1.9
–
1 928.
Woltevreden
1928;
Landsdrukkerij.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
OPEN MARKT.
929
11
1928
0
1927
1914
2F
b
e
r.
128Jan.
1
21126
14119
30Jan.
1
31 Jan.J
20124
2 Febr.
Jan.
Jan.
4
Febr.
5 Febr.
Juli
Amiferdam
PartIc.dlsc
41j
4_:lJ1
411
3
1
I18-4!
418-
3
18
3-126
3
1
18.
3
116
Prolong.
. .
4114
4_
1
I2
4..
1
12
431
4
33j441J3
3
1
Is-
1
12
21/4114
Londen
Daggeld
. .
23
1
1
2-4
2
1
12-412
292-4
1
14
3
–
412
3
1
12
–
5
1
12
I
3
14
–
2
Partic. disc.
411
4
51
11
4114-18
4
1
14_
3
18
41j
4
5J
j4
41i
3
_11
4
41/1;
22141
4
Berlijn
Daggeld
..
7-8
3
1
12-8
3-512
4-6
6
1
1-9
5-7
–
Partic.dlsc.
30.55 d..
.
5
5
id
5
1
1_
2
1
5
1
13_
3
14
5
3
14
6318
411
4
–
56-90 d..
.
5314
5I2
–
18
511
3
31
4
514
6
3
1
4118
2
1
18_
1
I2
Waren-
wechsel.
611
8
.11
4
6.
1
14
6
1
14.
1
14
6114.318
614-7
4
1
14.
112
–
New Yo,&
Daggeld
1)
811
4
6.811
4
6-
1
4
6-9
1
14
4.514
4-I4
I
7
1
4-2
1
1
Partic.dl8c.
51j
4
511
4
5
1
1
5’I8-’14
3I8-14
331
4
–
1)
Koers van
1
Febr, en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel Bafavia
York)
0)
) )
)
1)
29
.Jtui.
1929
v
2.4911,
12.09
59.26
9.754
34.674
9971,
30
,,
1929
2.4921
4
12.10k
59.264
9.754
34.69
9/8
31
,,
1929
2.491
,
1
,
6
12.10’1
59.28
9.75k
34.69
9971
9
1 Febr. 1929
2.49’11
12.10,%
59.29
9.754
34.69
99
2
,,
1929
2.49
11
1
12.06y
4
59.264 9.754 34.694
99
4
,,
1929
2.495/8
12’°T
09.24
9.754 34.69
Laagsted.w.’)
2.4.971
4
12.09X
59.23
9.74 34.64
99
Hoogste d.w’)
d.494′
12.1034
59.29
9.764
34.70
100
28
Jan.
1929
2.49;
12.092/
4
59.264
9.754
34.67
100
21
,,
1929
2.49k
12.097/
9
59.274
9.75
34.66
100
Muntpariteit
2.4
12.10
59.26 9.75
34.59
100
Data
sr°Ç,d
Weenen
Praa
f
Boeka-
Milaan
Madrid
29
Jan. 1929
47.98
35.07%
7.384
1.50
13.054 40.744
30
,,
1929
47.99
35.10
7.384
1.50
13.06
39.964
31
,,
1929
48.01
35.10
7.384
1.50
13.064
39.65
1 Febr. 1929
48.01
35.0734
7.39
1.50
13.06
39.824
2
1929
48.004
35.07% 7.39
1.50
– –
—
4
1929
48.011/,
35.10 7.384
1.50
13.064
38.524
Laagsted.w.’)
47.95
35.-
7.3%
1.474
13.03
38.05
Hoogsted.wl)
48.03 35.10
7.41
1.524
13.08
40.76
28
Jan.
1929
47.98
35.07w
7.384
1.50
13.06
40.74
21
,,
1929
47.97k
35.07K
7
374
1.50
13.054
40.75
Muotpariteit
48.-
35.-
2)
48.-
13.09
48.-
)
Noteerlug te Ameteraam.
—
oteering te rtoueraam.
‘)
Particuliere opgave.
2)
Wettelijk
gestabllieeerd tusschcit
7.534j
eil
7.21
1
j2.
Data
Stock-
holm
Kopen-
hagén
•
30
)
f
1
~
i
H
e
l-
5
Buenos-
Aires’)
Mon-
treal’)
29 Jan. 1929
66.70
66.55
66.50
6.274
105
2.487/
t
30
,,
1929
66.70 66.55
66.50 6.274
105i1
2.48w
31
,,
1929
66.724
66.55
66.50
6.274
105k
2.49
1 Febr. 1929
66.724
66.55
66.52
6.274
1051,,
2.49
2
,,
1929
66.75
66.574
66.55
6.271
1051,
2.49
4
,,
1929
06.724
66.55
66.524
6.28
105(
2.49
Laagsted.w.’)
66.624
66.45
66.44
6.26
104k
2.4834
Hoogste d.wl)
66.75
66.574
66.55
6.30
10591
2 493/
s
28
Jan.
1929
66.70 66.55 66.50
6.274
105t1
2.487/
9
21
,,
1929
66.724
66.55
66.524
6.274
105
2.49
Muntpariteit66.6766.6766.67
6.2641055/2.48(
Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
1 zebr.
19I3
voor
Veegrai8Cae
uitoetaiing_op:
(luiden per
Pari
1
Koers
Bank-
d
i.Cont
o
Europa
%
Londen ‘)
£
12.10
12.104
44
100 Mark
59.26
59.29
64
100 Franc
9.747
9.754
31
100 Belga
34.59
34.89
4
Berlijn
S
) …………
Parijs’) ………….
Luxemburg …….
100 Franc
48. .-
6.94
Brussel ‘)
§)
……..
100
,,
..
48.-
4801
34.
100 Kronen
50.41
7.38
5
Weenen
5)
100.5chilling
35.-
35.074
64
Zürich ‘) …………
100 Pengö
43.51
43.50
7
100 Lei
..
48.-
1.50
.6
100 Leva
48.-
1.80
9
Belgrado
………..
100
Dinar
4.379
4.384
6
Turksch £
10.93
1.224
100 Drachme
3.23
3.224
8
100 Lira
13.09
13.064
6
100 Peseta
48.-
39.824
51
Lissabon
……….
Eecudo
2.684
0.1
1
8
Kopenhagen’)
..
100 Kronen
66.67
66.55
5
Praag
…………..
100
66.67
66.524
51
100
.
66.67
66.724
44
100 IJsl.Kr.
66.67
54.69
Boedapest
……….
Stamboel
……….
Athene
…………
100 Zloty
..
27.91
27.90
8
Boekarest
………..
Sofia
…………..
Kovno (Litauen)
100 Lita
24.88
24.75
7
Riga (Letland)
….
100 Lat
48.-
48
8-7
Milaan
S’
) ……….
Oslo’) …………..
Reval (Estiand).
-.
100 Esti. Kr.
66.67
664
74
Madrid
“) ……….
Stockholm’) ……..
Reickjavik ……….
100 Finnmrk.
..
6.264 6.274
7
Tjerwonets
12.80 12.85
Helsingfors
……..
(10 Roebel)
Warschau
……….
Moskou
…………
100 Gulden
48.42
48.35
6
Amerika.
New-York’)
$
2.4878
2.49″/,
5
Canad.
$
2.4878
2.49
Mex. Dollar
1.24
1.21
Montreal
……….
Mexico
…………
Buenos Aires
……
Peso (papier)
1.0568′
1.054
La Paz (Bolivia)
.
.
Boliviano
0.9080
0.904
Rio de Janeiro…
Milreis (pap.)
0.8075
2
0.30
Valparaiso ………
Peso (papier)
0.30
0.301•
64. 74
Bogota (Columbia)
Peso
2.42
2.424
Danzig
…………
Quito
(Ecuador)
Sucre
–
1.21
0.494
Per. £
12.104
10.10
Montevideo (Urug.)
Peso
2.5725
2.56
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795 47.90
Gulden
1.-
0.9775
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1.014
San
José (0.
Rica)
Colon
1.16
–
Paramaribo
…….
Quetzal
2.48k
2.484
Managua (Nicarag.)
Cordoba
2.484
2.484
San Salvador (Salv.)
Colon
1.2440
1.24
Azië.
Lima (Peru) …….
Rupee
0.91
0.91
7
Gulden I.C.
1.-
0.99+
44
Yen
1.24
1.13
5.48
Guatemala ………
Dollar
1.25
Taël
1.65
Calcutta …………
Batavia
………..
Straits Doli.
1.4125
1.40
Hong Kong
…….
Phil. Peso
1.214
1.224
Shanghai
………
Singapore
………
Manilla
………..
Bangkok ……….
Baht
1.10
1.124
Teheran (Perzië)
. Kran
.
.0.24
Kobe
………….
Afroka.
Kaapstad
£
12.104
12.06
54
Egypt. £
12.42
12.414
Aus tralië.
Alexandrië………
Melbourne, Sidney
en Brisbane
£
12.104
12.044
Nieuw
Zeeland
£
12.104
12.074
11
Goudoeao.
2)
MUreis Goud.
•)
Not,
te A’dam.
*0)
Id.
noteerine
te Içaam. 0v. not, part. opg. 9)1 lielga
=
5
trank.
11
140
EtÖMrSCH..S’TsTIST.IS.CHE.BERIcHTEN
6 Februari’, f929
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable);
aa
D
‘
Londen
.($ per £)’
Parijs
($ p. lOOfr.)
Berlijn
($ P. 100 Mk.)
Amsterdam
($ p100 gid.)
29Jan.
1929
4,84
1
s/
3,91
23,75%
40,08%
30
;,
1929
4,84
27
1
32
3,90%
23,74
40,07)4
31
,
1,929
4,84
27
/
32
3,90%
23,74
40,05
1 Febr.
1929
4,84181,
3,90%
‘
.23,74%
40,05
2
,,
1929
4,84i81
16
3,90%
23,73 40,04
8
/
4
4
,,
1929
4,8418/,
3,90%
23,73%
40,04%
6 Febr.
19281
4,87
8
166
3,92
7
/8
23,853,,
40,28
1
4
Muntpariteit..
1
4,8667
13,92
23,8 1
y
4
40$1
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en
Landen
INoteerings_
eenheden
19
Jan
1929
26
Jan.128
1929
Jan42 Febr.’29’
ILaagsteHoogste
2
Febr.
1929
Âïexandrië.
.
Piast. p.
974f 97
,
4
97ij
le
9751,
g7%
Athene
…
Dr. p.
£
375
375
374%
375%
375
Bangkök …
Sh. p. tical
1
1
10 8/
8
1/10%
‘/’°TS
6
1 110
&
1′ 10
8
Budapest
.
..
Pen. p.
£
27.821
27.824
27.80 27.85
27.82.
B. Aires
.
-.
d. p.
$
47131
82
47291
84
1
4729147171,
Calcutta
.
…
Sh. p. rup.
1
;
;6 ij
le
l6i126
1
116″
54
16′
1
84
1
I 6’I
32
Constantin:.
Piast.p.
£
995
995 980 995
985
Hongkong .-.
5h. p.
$
20′
8
21081
8
2/0
20′
3
201′
Kobe
………
Sh.p.yen
‘/’°H
1,10
TV
1’10”
1110
111081
8
Lissabon
..
Escu.p.
110%
109%
109 110%
1091
Mexico’)
…
$perc
10 10
9.75
10.25
10
Montevideo d. per
£
5071
8
5071
5
‘
50%
51
50%
Montreal
..
$
per
£
4.86
T
1
,
4.86
4.86
4.86
TA8
4.861/5
R.d.Janeiro
d. per Mil.
5291
’32
5591
84
1
5291 82
51&/
16
558/
54
Shanghai ..
Sh. p. tael
2′
1
7
31
12
–
o/7i,
216%
27
217i1
Singapore. ..
id.-p.
$
2’31
1
84
0.34
8
I
2/328/
32
1
2,
3
27
1
32
/
2’3″
84
Valparaiso 2.
$
p.£
39.65
39.61 39.59
39.64
39.59
Warschau
..
ZI. p.
£
435/,,
4351,
6
43s1
1
,
43i,
43
1
1
in net vervolg woraen ae Mex.
niet meer in penc.
doch
In
£
genoteerd.
2
)90 dg.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS 8)
Londen’)
N.Vork’)
Londen
28 Jan.
1929.. 2611
56%
’28 Jan.
1929….
84111%
29
,,
1929.. •26
3
/ia
56
7
18
29
,,
1929…..
8411111
t
30
,,
1929..
26%
‘
5671
t
30
,,
1929….
8411134
31
,,
1929..
263/,
56%
31
,,
1929….
84111)4
1
Febr. 1929.
.
2651
56%
1
Febr. 1929…
.
84111%
2
,,
1929.. 26%
56%
2
,,
1929….
–
4
Febr. 1928..
291/
8
56%
4 Febr. 1928….
84111%
20
Juli
1914.. 24111,
59
20
Juli
1914….
84111
1)
in pence p.oz.stand.
2)
Foreignsllver In
2c.
p.oz.fine.
3
)lnsh.p.oz.fine
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
Vorderingen.
1
23Jan. 1929
31Jan. 1929
Saldo bij ‘de Nederlandsche Bank
/
7.852.516,30
Saldo b. d. Bank voor Ned,. Gemeenten
195.789,11
f
203.955,88
Voorschot
op
uIt. December 1928 aan
de gem..op voor haar door de Rijks-
administratie te’heffen gemeentelijke
Inkomstenbelasting .en opcenten
op
;
‘
,
”
37.042.624,35
,,
37.042.624,35
de Rijksinkomsten belasting……….
10.684.638,82
,,
11.350.776,50
Voorschotten aan ‘Surinanie……………
‘
– –
Kasvord. weg. credietverst.a/h. buiteni
129.892.360,53,
,,
131.021.132,90
Daggeldleeningen
tegen onderpand
,,
13.900.000,-
14.400.000,-.
Id
.
aan Curaçao
…………………..
Saldo der postrekeningen van Rijks-
•
20.362.003,83
,,
16.708.602,36
van Staatsschuldbrieven
………..
comptabelen
……………………
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.
–
–
T.
en
T:1)………………………….
Id.
op
andere Staatsbedrijven
6)
,,
7.122.617,27
,,
7.122.578,42
Verplichtingen.
Voorschot door de Nederl. Bank
–
/
10.377.041,77
Schatkistbiljetten in omloop’)………
/
67.261.000,-
,,
67.261.000,-.
,,
20.610.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank
–
–
,,
11.252.214.50
,,
36.631.864.99
Schatkistpromessen In omloop
. …. ..,,
30.010.000,-
Id. aan
Curaçao’) ………………..
,,
50.617.67
42.721,50
Zilverhons
In
omloop
……………..,,
11.411.147,50
Schuld aanNed.-Indii/2).
……………
33.727.355,98
Id. aan het Alg. Burg. Pensioenfonds’)
,,
21.349.379,39
23.074911,88
Id. a. h. Staatsnedrtjl d.
P., T.
en
T.
2)..,,
54.210.072.09
.
53.943.966.27
1.640.
1
00,
Id. aan andere Staatsbçdrljven’)………1.6400(0,-
Id. aan diverse instellin
..
6
gen
2)
………952.280,91
,,
6.637.24336
Waarvan
/
12.056.000 vervallende
op 1 Juli
1929.
In rekg.-crt. met
‘s
Rijlas Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD..
26Jan. 1928
1
2 Febr. 1929
Vorderingen:
f38.761.000,-
f 36.559.000,-
6.402.000,-
,,
6.272.000,-
Verplichtingen: Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas……
,
– –
Saldo
bij
‘s Rijks
kas
………………
Saldo bij de Javasche Bank
…………
–
‘ –
Waarvan Muntbiljetten ……………..45.534.000,
–
45.875.000,-
Muntbiljettén
in omloop
…………..
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.’.,,
698.000,–
,,
185.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank. ‘, 646:000,-
. 584.000,
• . . ..N’EDERLAN.DSCHE
.BANK.
Verkorte Balans
op
4 Fèbruari 1929.
Activa.
Binnenl.Wis-g’Hfdbk.
p
42.238.152,74
sels;Prom.
Bijbnk.
,, ‘
2.380.227,14
enz.in disc.'(
Ag.sch.
,, ‘
14.807.649,20
ç
59.426.029,08
‘Papier
o. ‘ii.
Buitenl; in. disconto.
.. …….
,,
‘ –
Idem eigen portef.
. ‘f
205.656.803,-
Af :Verkochtmaar voor
debk.nognietafgel.
,
205.656.803,-
Beleenangen
mci.
vrsch.
Hfdbk.
f
49.695.777,21
in
ek.-crt. Bijbnk.
5.513.848,52
op
onderp.
Ag.sch. __53.137.886,70
f
108.347.512,43
Op
Effecten…
.-.-
t
106.919.712,43 Op Goederen en Spec.
,,
1.427.800,-
108.347.512,43
Voorschotten a. h. Rijk
…… … .. … ……
8.435.980,34
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
… . …
f
67.039.960,_
Muntmat., Goud
…
367.494.872,26
r
434.534.832,26
Munt, Zilver, ena..
22.513.614,45
Muntmat. Zilver..
–
,,
Be1egging
1/
kapitaal, reserves en pen-
457.048.446,71
1
sioenfonds
…………………….
24.520.962,09
Gebouwen en Meub. der Bank
………
5.000.000,-
Diverse rekeningen
.
_ …………
33.737.070,56
Pasilva
f
902.172.804,21
Kapitaal
……..
……………(
20.000.000,-
Reservefonds
……… …………
…•
7.157.903,12
Bijzondere
reserve
……………….,,
.000.000,-
Pensioenfonds
………………….
5.544.193,26
Bankbiljetten in omloop…………
807.905.435,-.
Bankassignatiën in omloop………..
146.671,97
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f
–
saldo’s:
k
Anderen
38.598.537,60
38.598.537,60
Diverse rekeningen
. ….. ….. .. ….
..
14.820.063,26
f
902.172.804,21
Beschikbaar metaalsaldo
……………..
f
117.896.989,57
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ,,
294.742.470,-
1)
Waarvan in het buitenland.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Circulatte
opeischb.
Metaal-
Ikin
gs
Munt
1
Muntmat.
schulden
saldo
perc.
4 Febr. ’29
67.040
367.495
807.905
38.745
117.897
‘
54
28 Jan. ’29
67.045
367.495
782.471
44.679
126.101
55
21
’29 87.050 367.495
788.718
47.986
191
652
54
14
’29 67.049
367.495
812.383
50.089
111.083
53
7
..
1
29
67.052 367.495 833.981
51.284 278.771
,
51
31 Dec.’28
67.061
367.495
853.652
57.831
273.664
50
6 Febr. ’28
67.743
367.478
795.361
69.353
290.062
53
25 Juli
’14
65.703
96.410
310.437
6.198
43.521
1
)
1
54
Totaal
Schatkist-
,
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
e ee-
uig
op
het
reke-
discon to’s
rechtstreeks buitenl.
nin gen
1)
4 Febr. 1929
59 426
.
–
108.348
205 657
33.737
28 Jan. 1929
62 376
–
97.606
203.229
32.044
21
1929
69.511
–
99.153
205.484
30.955
14
1929
80.632
–
97.406
220 227
31.906
7
,,
1919
95678
4.000
98.1′ 2
219.828
37.911
31 Dec. 1928
92.512
–
126.186
220.138
39.494,
6 Febr. 1928
‘
89.468
–
108.594
185 474
44.141
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686
20.188
509
‘) up ae basis van ‘/ metaalaekklng.
2)
Slultpost activa.
– .
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal Clrcu-
•
latie
Andere
opeischb.
schulden
Discont.
Div. reke-
ningen,
15 Dec.
1928-
800
1.475
6(18
1.089 489
8
,,
‘
1928…
801
1.535 688 1.092 429
1′
,,
1928..
800
1.529
684
1.083 440
24 Nov.
1928-
800
1.408′
633
1.087
448
17
,,
1928..
‘
790
1.469
.
582
1.091 450
17 Dec.
1927.
1.121
1.464
621
877
491
5 Juli
1914..
645
1.100
560
735
396
1 oiuiipusi uer acalva.
Februari
1929
ECONOIVIISÇH-STATISTISCHE BERICHTEN
141
JAVASCHE BK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatie
1
Andere
1
opeischb.
schulden
IBeschikb.
metaal-
saldo
2Feb. 1929
19[.700
300 100
1
60.200
47.580
26Jan.1929
192.100
300.200
1
61.400
.47.460
19
,,
1929
192.800
304.500
1
63.900
45.440
5 Jan. 1929
‘169.669
21.977″
311.405
69.312
39.359
29 Dec. 1928
169.810
20.557
311.442
63.897
40.231
22
1928
169 934
19.576
311.776 60.342 40.663
15
1928
170.112
18.617
314.823 57.364
39.854
4Feb.1928
173.766
18.394
314.554
44.934
120.671
5Feb.1927
195.929
30.150 313.828 66.552 150.848
25 Juli1914
22.057
31.907 110.172
12.634
4.842e)
1
Wissels,
Diverse
1
Dek-
Data
Dis-
buiten
Belee-
1
reke-
t
kings-
conto’s
N.-Jnd.
ningen
1
ningen’)
betaaib.
lage
2Feb.1929
26Jan.1929
19 ,, 1929
5 Jan.1929
142.800
148.400
.
153.100
••’
***
49.373
53
53 52
50
7.613 41.491
95.730
29Dec.1928
7.512
38.502
95.931
47.856
51
22
1928
7.625
36.540
94.908 48.359
51 15
1928
7.631
37.094
93.574
49.951
51
4Feb. 1928
12.678
28.454
97.880
34.036
53
5Feb.1927
12.820
20.443
76.752
50.533
59
25 Juli1914
7.259
6.395 47.934
2.228
44
‘)
Sluitpoat
activa.
2)
Basis
Ijs
metaaldeaking.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten in duizenden pon.den sterling.
1
1
Bankbiij. Bankbilf.
Other Secu ritjes
Data
Metaal t
in
‘in Bankingl Disc, and
1
circula lie
1
Departm.
1
Advances Secur/ties
30 Jan. 1929 152.978 355.644
57.070
9.657
15.946
23
1929 153.343 355.366
57.737 , 10.764 15.061
16
1929 154.406 360,683
53.489 13.058 15.540
9
1929 154.479 369.518
44.767
14.686 15.969
2 ,,
1929 153.330 378.294
34.829 47.745
16.963
26 Dec. 1928 154.067 388.243
25.541 25.932 18.854
1 Febr.1928 155.878
1.836
55.027
22 Juli 1914
1
40.164
29.317
33.633
.
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.
Other Deposits
Other
Bankers Accountsl
1
1
Reservel
1 Dèk-
kings-
1
perc.)
30 Jan’29
50.502 19.230
58.211
37.863
57.334
492313
23
,,
’29
49.487
16.850
60.842
37.482
57.977
505,,
16
.
’29
55.122
15.148
67.550
36.666
53.724
45
9
’29
57.737
10.995
67.491
36.813
4.961
38
29
1
3
2
,,
1’29
62.637 22.336
84.016
38.030 35.035
2
47
1
32
26 Dec ’28
67.297
12.969
69.490
37.511
25.824
213.
1Febr.’28 .239.140
.14.341
97:583 39.792
35
22Juli ’14
11.005
‘,Ï3i36
r..
42.185
29.297
52
‘1)
Zie voor wijzigingen in iie bankstaat de toelichting op blz. 1080
‘en 1081.
2)
Verhouding tueschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franoe.
Te goed
Wis
Waarv.
Belee-
Renteloos
Data
Goud’)
Zilver’
in h t
buite
e
nl.
–
sels
op het
1
bulteni.
.
1
ningen
voorschot
Ia.d.staat
25Jan.’29
33.995
732
11.789 23.791
18.738
2.199 3.200
18
’29
33.983
732
11.937
22.612
18 722
2.244
3.200
11
’29
33.709
732
12.543
22.547 18.540 2.295 3.200
4
’29
32.679
732 13.547
22.964
18.510 2 326
3.200
26Jan.’28
5.544
343
56
1.620
8
1.696
–
23 Juli’14
4.104 ï
640
–
_1.541
81
769
–
fons v. d
Diver-
1
1Rekg. Courant
Data
zelfst.
sen2)
Circulatie
1
t
Zelfst.
1
Parti-
Staat
amort. k.
l
Iamort.kjculleren
25Jan.’29
5.930
t
1.490
62.153
6.612 6.100 7.495
18
,,
’29
5.930
I
1.609
62.443
6.442
5.957
6.671
11
’29
5.930
1
1.520
63.154
6.343 5.765
6.419
4
,,
’29 5.930
1
1.810
64 183
6.161
5.673
6.264
26Jan.’28
–
1
27.302
57.128
32
–
10.900
23 Juli’14
–
1
–
5.912
1
401
–
9 Bij de stabilisatie is de goudvoorraad gewaardeerd volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.
EFFECTENBEURZEN.
.
Amsterdam, 4 Februari 1929.
Van de internationale fondsenmarkten heeft die te N ew
IY o r k de grootste aandacht getrokken. De stemming daar
ter ‘plaatse is onregelmatig geweest; omvangrijke aafikoo-
pen voor rekening van nieuw opgerichte investment trusts
verden afgewisseld met realisaties door hen, die meenden,
dat in cle stijging van de niakelaarsvoorschotten een ge-
•
vaarlijk moment was te vinden. Toch is de grondtoon tea
slotte opgewekt gebleven, vooral ook door de omstandig-
heid, dat, blijkens de mededeelingen van de Federal Reservè
Banks, de contractie van credieten in de maand Januari
verdei’en voortgang heeft gehad. De toestand van de geld-markt wordt weliswaar nog nauwkeurig opgenomen, doch
zelfs hooge geldkoersen op édn of anderen dag hebben geen
al te omvangrijke verkoopen uitgelokt.
Te L o n d e n is de stemming veel loomer geweest clan
een week tevoren. Men is tot de gevolgtrekking gekomen,
dat de opgewekte tendens niet op bepaalde feiten, doch meer
op gevoelens gebaseerd is geweest en heeft hieruit in de
berichtsweek de consequenties getrokken. Voorts heeft het
verdere afvloeien van goud eenige onrust gewekt, welke vooral in de markt voor ,gilt-edged” fondsen tot uiting is
gekomen. Dit was des te eerder het geval, omdat gewoon-
lijk in dezen tijd van het jaar de wisselkoersen zich ten
gunste van Engeland plegen te bewegen. Van de overige
afdeelingen heeft in het bijzonder die voor British Celanese
cle aandacht getrokken door een scherpe daling; aandeelen
Courtaulds echter werden hierdoor niet in belangrijke mate
aangetast.
Te P a r ij s is de aankondiging door de Caisse d’Amor-
tissement van de plannen tot uitgifte van een 434 pCt.
leening ter consolidatie en conversie van vroegere leenin-
gen gunstig ontvangen. In de eerste plaats hebben Fran-
sehe staatsfondsen hiervan kunnen profiteeren, doch on-
middellijk hierop volgde vrijwel de gansche beurs de scherp
opgaande beweging. Bankaandeelen, aandeelen in staalf a-
brieken, in spoorwegen, enz. werden tot hoogere koersen
en in aanmerkelijke posten uit de markt genomen.
De markt te B e r 1 ij n is gebukt gegaan onder enkele
betreurenswaardige gebeurtenissen, welke zich in de finan-
cieele wereld hebben voorgedaan. Sommige kleine bankiers-
huizen zijn in moeilijkheden geraakt en hoewel de beurs
als zoodanig hiervan geen ongunstige gevolgen kon onder-
vinden, heeft de vrees voor onzekerheid in den toestand
van andere firma’s toch een vrij zwaren druk op de markt
uitgeoefend. Eerst in de laatste dagen van de beriehtsveek
is een klein herstel ingetreden, mede door de verwaèhtiug,
dat de Reichsbank binnenkort haar disconto opnieuw met
een half procent zou verlagen.
T e n o n z e n t heeft de markt een over het algemeen
kalm verloop gehad. In cle
beleggingsafdeeling
zijn de kders-
schommelingen weer zeer gering gebleven. De belangstel-
ling bleef nog steeds op fondsen gericht, welke weliswaar
geen hoog rendement afe.rpen, dôch hiertegenover cle kans
bieden op onverwachte extra uitkeeringen. Ten blijke ‘hier-
van diene o.a. het ‘overweldigende succe, dat de inschrij-
ving ôp aandeelen” Sofina hier ter bedmze heeft: gehad.
6 pCt. Ned. Werk. Schuld 1922′: 103
15
116, 104; 4’% pCt. Ned.
Werk. Schuld ‘1917:
10015116;
4% pCt. Ned.-Indië 1926:
9971
,
99171; 5 pOt. Brazilië 1913 £ 20-100: 75%v 75%;
8 pCt. Sao Paulo 1921:
1071511,6,
107
3
/8.
In ‘de markt voor
inciustrieele aandeelen
zijn certificaten
Margarine Unie het sterkst op den voorgrond getreden. On.
middellijk na de declaratie van het dividend – ad 10 pCt.
– daalde de koers eenigszins, in overeenstemming met Lon-
den, wijl men klaarblijkelijk een hoogere uitkeering had ver-
wacht. Daarna is evenwel een nieuwe stijging ingetreden,
welke tot het slot ononderbroken kon worden gehandhaafd.
Aandeelen Calvé-Delf t hebben ditmaal niet dezelfde rich-ting gevolgd, doch hebbel4 hun niveau gehandhaafd. Aan-
doelen Philips Gloeilampenfabrieken hebben vel enkele
koersverschillen te zien gegeven, doch zijn ten slotte niet
veel veranderd. Hollandia Melkproducten liepen achteruit,
toen bleek, dat de geruchten omtrent samenwerking met
de Margarine Unie vermoedelijk op onjuiste interpretatie hadden berust. Voorts bestond eenige aandacht voor Ne-
derlandsehe Gist- en Spiritusfabriek, Kwatta, Interna-
tionale Gewapend Betonbouw, enz. Calvé-Delft: 1587/
8
,
15534; Centrale Suiker Mij.:
7/8,
80; Hollandsche Kunst-
zijde Industrie: 194, 191; Hollandia Melkproducten: 147%,
133; Internationale Viscose: 94
3
/
4
, 92; Maekubee: 156%,
154; Margarine Unie:
399%,
418; Ned. Gist & Spiritus:
433
t
/s,
446; Ned. Kunstzijdefabriek: 408,
40334;
Int. Ges’.
Beton: 223, 239%; Kwatta: 79%, 88%; Philips Gloeilam-
penfabriek (gem. bes. v. A.) : 926, 922; Ougrée Marihaye:
425, 433%; Separator: 178%, 17734; Zweedsche Lucifer
Mij.: 437, 441%..
142
ECONOMISCH-StAtÏSTISCHEBERICHTEN
6 Februari 1929
De
suikera.fdeeliisg is
iets vaster geworden, in verband
met geruchten; volgens welke te Cuba een ,,pool” zou zijn
gevormd, wélke 3% millioen ton suiker zou belieeren. Dez
geruchten werden door insiders reeds dadelijk sceptisch oi-
genomen en naarmate een bevestiging uitbieef, werd d
twijfel
sterker.
Toch zijn de koersen niet snel achteruit ge-
loopen. Ten slotte vertoonden zij, in vergelijking met d vori-
ge week, nog een vooruitgang. Cultuur Mij. der Vorsten-
landen: 160; H.V,A.: 676%
2
681; Javascime Cultuur Mij.:
395,
400%;
Maron: 250, 245; Moormann: 350, 349; Ned.-
md. Suiker Unie: 255, 255%; Pagottan: 261 (ex cliv. ad
6 pCt.), 264; Poerworedjo: 95%, 95; Sindanglaoet: 410,
408; Tjepper: 755, 740; Watoetoelis Poppoh: 745, 740.
De
rubberma’rkt
heeft zich vrijwel op den achtergrond be-
wogen.. De zeer geringe fluctuaties van den rubberprjs, te-
zamen met cle weinig verrassende toeneming vals den voor:,
raad te Londen heeft er niet toe geleid speculatieve belang-
stelling wakker te roepen. Dientengevolge scliommelden cle.
koersen slechts lichtelijk, naargelang eenig aanbod of
eenige vraag ontstond. Een uitzondering vormden aandee-:.
len Indragiri, welke, in verband met een groote aankoop-s
order, plotseling belangrijk stegen, om weer even spoedig
achteruit te loopen. Amsterdam Rubber: 276
1
/, 272Y
;
Dcli Batavia: 192, 193%.; Hessa Rubber: 376, 371; Inch.-.
sehe Rubber :325, 315%
;
Java Caoutchouc: 167, 166; Ka1i
Telepak:
281%,
277; Majanglancien: 303, 297
1
/
2
;
Ned.-Ind.
Rubber & Koffie: 283, 279; R’dam Tapanoeli:
118%,
118;
Serbadjadi: 234, 227 %.; Endragiri: 129, 130; Sumatra
Caoutchouc: 192, 191%; Sumatra Rubber: 219%
:
219%.;
j
Ver. Imid. Cultuur Ond.: 161%, 162; Intercontinental Rub-
ber : 12h11, 1201.
‘J’abalcsaaiuleelen
WZUCIL
weinig bewogen, doch eeniger-.
mate verdeeld. Voèr Javaansehe soorten bestond goede be-langstelling, terwijl tegen liet slot ook aandeelen Senembali
gevraagd waren. Daartegenover hebben de andere aanclee-
len niet van groote variaties blijk gegeven. Arendsburg:
665; Besoeki Tabak Mij.: 563, 570; Dcli Batavia: 549%,
554; Dcli Mij.: 469, 469%; Ngoepit: 372, 376; Oostkust:
220%, 216; Senembah:
518%,
522.
De
peti
–
olewnsmar/ct
was voor aandeelen Koninkljka
,
tamelijk kalm, doch de ondergrond is niet bepaald geani-
ineerd geworden. Een scherpe daling heeft voorts plaats ge-‘
vonden voor amcndeelen Perlak Petroleum Maatschappij.
Aandeelen Peudawa hebben daarentegen blijk gegeven van’
groote belangstelling, zoodat liet fonds vrij aanmerkelijk
kon stijgen. Het hoogste punt kon nochtans niet behouden
blijven.. Dorcitsciuc Peti-. md. Mij.: 363, 365; Kon. Ned.’
.Petr. Mij.: 383%, 386; Perlak Petroleum: 208, 195; :Peu-‘
d-awa: 54%, 50; Ma.rlaud Oil:
40
27
1
3
2,
411116.
ti
$checpva.eu1 aaucd.eln
hebben. zich
01)
den ach tergrond
bewogen; de verschillen hebben geen groote afinetinge.nu
aangenomen. Holland-Amerika Lijn: $3, 81%; Java
1
‘
China-Japan Lijn : 150, 149; Kon. Ned. Stoomboot Mij.:
94%, 94%,; Ned. Scheepvaart Unie: 216%, 217; Nicvelt
Goudriaan : ii 7%, II
9Js.;_
Stoomvaart Mij. Nederland ::
205%, 205.
De afdeehiug voor
niijnbouwaandcehen was
vrij vast, in’
het bijzonder voor aandeelen Algemeene Exploratie. Mij.,
Boeton en Oost-Borneo. Alg. Exploratie Mij.: 193%,
1957/
s
; Billiton le Rubriek: 620, 625; Boeton Mijnbouw
Mij.: 287%, 302; Oost-Bbrneo: 104, 101%; Redjang Le-
bong:
145%,
149; Singkep Tin Mij.:
350%,
347.
Bnkaandeelen
bleven stil, doch opgewekt. Amsterdam:.
sche Bank.: 192, 193; Roll. Bank voor Zuid-Amerika: 86%,
87; Incasso Bank: 124, 125%; Koloniale Bank: 250%, 256;
Ned.-lnd. Hamiclelsbank: 1.69,
168%;
Ned. Handel Mij.
(C. v. A.) : 181%; R’damsche Bankvereeuiging:
1
10%,; Tweutsehe Bank: 140, 141.
De
Arnerikaansche mei-let
heeft zich aangesloteu hij Wall-
street. Voor velé fondsen was het niveau aan het, slot lioo-
ger clan bij den aanvang. Anacoucla Copper: 2517/
s
, 257;
Studebakes-:
9
7%, 95; IJ. S. Leathem: 32%, 313/
2
; U. S.
Steel Corp.: 188%, 185
38
; Atchison Topeca:
198%.,
210%;
J3altimore & Ohio: 1247/
s
, 132; Ene: 70%
7/8;
Missouri
.Kansas & Texas: 51, 5429133; St. Louis & San Fransisco:
118%, 12:1% ; Union Paeifie: 220, 229; Wabash Railway:
72%, 77’1io.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
5 Februari 1929.
De t a r w e-markt was aan het begin der afgeloopen week
zeer stil als reactie op de levendige zaken van eenige dagen
tevoren. Tot die vermeercheriug van den ontzet naar Europa
hadden cle oiigunstige vooruitzichten voor cle nieuwe win-
tei
–
tai
–
w’e der Vereenigde Staten meegewerkt, welke aati de Noorcl-Anierikaanschc termijnmarkten een vrij belangrijke
prjsverhooging hadden tew’eeggebraclit. Argentinië, dat
zulk een enormen tarweoogst heeft binnengehaald, dcccl
echter aan die prijsverbooging niet nice, en dientengevolge zakten dc Noorcl-Amerika.a.usche markten spoedig weder
in, vooral toen na enkele dagen ook de Europeesche vraag
weder sterk was afgenomen. Deze. toestand heeft in deze
week nog enkele dagen voortgeduurd, doch later hadden de
berichten uit che Vereenigde Staten omtrent onvoldoende
sneeuwbedekking, hevige konde en het met ijs bedekt zijn
van uitgestrekte gedeelten van liet tarwegebieci weder ecn
prijsherstcl te Chicago ten gevolge, dat ook
te
Wiuinipeg
tot Itoogere prijzen leiddè. Ditmaal hebben de Argentijuschc
termijnniai-kten cle vastere houding der Noord-Amerikaan-
sche markten wel wat meer gevolgd, doch de prjsverboo-
ging was daar niet groot en cle prijzen bleven nog benedeti
(lie van tien dagen tevoren. In hoeverre de ongunstige
weersomstan cligheden in de Vereenigde Staten werkelijk groote schade hebben aangericht, valt voorloopig nog niet te constateeren. in de Noordelijke streken der wintertarwe
is voldoende sneeuwbeclekking aanwezig, doch meer naar het
Zuiden maakt men zich ernstig ongerust cii omstreeks het midden der week heef t dit ook op het Europeesche vaste-
land weder tot meer inkoopen van tas-we geleid. In Neder-
land werd vrij wat Pla.tatarwe gekocht op aflading in dc
eerstvolgende mnaaitden, en ook iii Duitsehland was dat het
geval. Spoeclige tarwe is echter moeilijker te plaatsen, en
vooral te ilaniburg drukken groote voorraden de markt.
Dc levendigste markt is deze week wel die te Antwerpen
geweest, waar ook iii spoedige tarwe eelt flinke omzet werd
bereikt, en naast Argcntijnsche ook Canadeesehe tarw’e ge-
regelcl koopers vond, welke iii de lagere gradés ook naar
liet Dnitsche achterlatid werd verhandeld. 1ci niet onbevrc-
chigeude mate kwamen ook naar het overige vasteland zaken
in Canacleesche en Argentijusche t-arwe tot stand, doch
ii1
Engeland bleef dc omzet lanzienljk kleiner dan in de vorige
week. Men hechtte daar mer wAarde dan op het vasteland
aan berichten omtrent regenval uit Britsch-Indië, waardoor
de importvraag naar tarwc daar voorloopig werd gestaakt.
Het verre Oosten bleef wel belangstelling tooneu, doch af-
doeningeit werden niet gerapporteerd. Ten slotte echter werd
w’ecler een lading Australische tarwe naar Britsch-Indië
verkocht, terwijl Griekenland eveneens twee zulke ladingen
kocht. De Canadeesche tarwepool is gedurende de geheele
IN 1) USTRI EE LE
DiscoNTo
MA ATSCH ÂPPI.J
AMSTERDAM
LONI)EN
BERLIJN
PARIJS
KOPENHAGEN
MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL
/
25.000.000.-
VOLGESTORT GEPLAATST EN Rt.SERVES 1
1
2.900.000._
Financiering van den afzet van industrieele producten.
143
c
Totaal
1
1928
6 Februari 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
AANVOEREN’in tans van 1000 KG.
Rotterdam
Amsterdam
Artikelen
127 Jan.12 Febr.
Sedert
1 Overeenk. i27″Jan.!2 Febr.1
Sedert
1
Overeenk.
t
1929
1 Jan. 1929
tijdvak
1928
1929
1Jan. 1929
tijdvak 1925
1
1929
31.987
138.158
142.997 10.114
16.809
3.800 154.967
146.797
Tarwe
……………..
Rogge
………………
1.363
15.008
4.968
–
–
15.008
4.968
268
3.394 4.622
–
– –
3.394.
4.822
Boekweit ……………….
MaIs ………………..
13. 604
92.504
87.567
1.515
23.301
17.391. 115.805
.
104.958
16.713
62.945
24.433
–
98
2.120
63.043
26.553 2.880
14.132
.
9.788
911
911
–
15.044
9.788
5.193
8.621
13.470
20.317
39.561
23.259
48.182
36.729
Gerst
………………
Haver
……………..
1.648 10.616
24.617
– –
.
100
10.616
24.717
Lijnzaad
……………
Lijnkoek ……………
Tarwemeel
…………
3.423 10.190 18.639
1.285
8
3.72
.925
4
13.918
23.564
Andere meelsoorten
.
.217
1.088 1.657
–
–
1.088
1.657
week slechts in zeer beperkte mate aan de markt geweest,
en de particuliere handel kreeg daardoor meer gelegenheid om zich te laten gelden. In vele gevallen echter, werden de
zaken in Mnitoba’s op het vasteland Vrij sterk beneden
cle Cauadeesehe prijzen afgesloten. De wereldverschepingen
zijn dan ook den laatsten tijd weder groot gewtest en Voor-
al Argentinië heeft deze week zeer veel tarwe afgeladen,
hetgeen echter niet wegnam, dat de voorraden in de Ar-
gentijnsehe havens nog weder toenamen. Veel tarwe is ook
deze week weder baar niet-Europeesche clestinaties ver-
scheept, doch nu de naar Europa onderweg zijnde hoeveel-
heden weder zijn toegenomen, heeft dit geen grooten in-
vloed op de markt. Aan het einde der week is op het vaste-
land de vraag weder aanzienlijk afgenomen, en dadelijk
heeft dit in Noord-Amerika weder tot eenige prijsverlaging
geleid. De iuloed, welke uitgaat van cle slechte vooruit-
zichten voor de wintertarwe der Vereenigde Staten, is blijk-
baar niet sterk genoeg, om den druk der groote oogsten
van het Zuidelijke Halfrond te weerstaan, zoodra de vraag
der Europeesche invoerlanden vermindert. Op 4 Febrdari
waren de overzeesèhe termijnmarkten weder wat vaster.
Chicago en Winnipeg sloten 1Y 6.2 dollarcent per 60 lbs.
hooger dail op 28 Januari, doch op dién datum had juist
een Vrij belangrijke prijsdaling plaats gevonden. .I3uenob
Aires sloot op 5 Februari 5 1. 10 centavos per 100 KG. hoo-
ger, Rosario 5 centavos lager dan een week tevoren.
In overzeesche r o g ge gaat naar Europa nog altijd zeer
weinig om. De verschepingen uit Noord-Amerika waren
ook deze week weder klein, en ook Argentijnshe roge
ontmoet slechts weinig belangstelling. De zaken, welke
daarin in de afgeloopen week naar Duitschland en ook in
Nederland tot stand kwamen werden voor het grootste
gedeelte afgesloten door wederverkoopers beneden de Ar-
gentijnsche prijzen.
Voor in af s staat dc markt sterk onder den invloed van
cle onvoldoende Europeesche vraag, terwijl tevens deze week in Argentinië hier en daar vrij wat regen is geval-
lcn, waardoor de vrees, dat de oogst sterk zou lijden door
de droogte, eenigszins is verminderd. Veel zijn de maïsprij-
zen aan de Argentijnsehe termijnmarkten echter niet ge-
daald, en zelfs werd een prijsverlaging gewoonlijk weder
door een herstel gevolgd, omdat de regen als onvoldoende
werd beschouwd. De onzekerheid omtrent de uitkomst van
den nieuwen Argentijnsehen maïsoogst heeft er echter wel
toe bijgedragen, dat in Europa de ondernemingslust voor
niais slecht is. Bovendien belemmeren de liooge prijzen de
zaken. Op enkele dagen der week bestond in Engeland wel
een wat betere vraag, en er werden daar voor oude Plata-
mars op spoedige aflacling ho9ge prijzen betaald. Februari-
aflading bracht naar Engeland en een enkelen keer ook
naar Noorcl-Duitschland ongeveer
f
12,- per 100 KG. op,
doch tegelijkertijd werd No. 6 Manitoba-tarwe verhandeld
voor ongeveer
f
10,25. Het ligt voor de hand, dat onder clie
omstandigheden de vraag voor maïs niet groot is, en nog
altijd in veel gevallen tarwe als veevoeder werd gebruikt. Niet slechts iiiet de lagere grades van Canadeesche tarwe is dat het geval, doch hetzelfde geldt ook voor inlandsche
tarwe in dc Europeesche productielanden, waarbij ook Ne-
derlancl, en niet slechts voor de minder goede kwaliteiten.
Minder vast clan tevoren is (leze week cle maismarkt ook
in Noord-Amerika geweest. Slechts zeer weinig maIs is deze
week uit Noord-Amerika naar Europa verscheept, en ook
in Argentinië werd weinig afgeladen, terwijl de voorraden
daar vecIcr verminderdeil, doch in Europa maakte dat zeer
weinig indruk. In het bijzonder was dat het geval in We. derland, vooral toen de prijsverlaging voor oude maIs in
Argentinië samenging niet flauwe markten in Chicago.’
i)aalbij heeft zoowel in Nederland als ook in Duitschland
de vorst, waardoor vele waterwegen gesloten zijn, een ver-
clere bemoeilijking van den afzet ten gevolge, waardoor
voor spoedige mais de prijzen sterk zijn gedrukt. In Zuid-Afrika zijn de vooruitzichten voor den nieuwen maïsoogst
bevredigend, en op het tegenwoordige hooge prijspeil wordt
reeds nieuwe Zuid-Afrikaansche maIs ter verscheping in de zomermaanden aangeboden, terwijl daarin ook in Eit-
geland en een enkelen keer naar Nederland zaken tot stan,d
zijn gekomen beneden de prijzen voor nieuwe Platamaïs. In
deze laatste houden (te hooge prijzen de ontwikkeling der
zaken tegen, nu cle droogte in Argentinië niet meer zulk
een dringend aanzien heeft. In vergelijking met een week
tevoren, toen rteds een niet onbelangrijke pi-ijsverlaging
had plaats gevonden, sloot maïs te Chicago ongeveer
% dollarcent per 56 lbs. lager, terwijl aan dc Argentijn.
sche termijumarkten oude maïs 10 centavos per 100 1KG.
in prijs was gedaald. Nieuwe maïs was ten slotte onver-
anderd tot 5 centavos lager, doch voor deze’ laatste had tevoren reeds een verlaging van 15 á 25 centavos plaats
gevonden.
Voor ge r s t heeft de termijnmarkt te Winnipeg een
weifelend aanzien gehad, doch een belangrijke prjsverla-ging heeft niet plaats gevonden. De noteeringen varen op
4 Februari
6/
dollarcent per 48 lbs. lager dan op 28 Januari.
De vraag naar Noord-Amerikaansche ge r st in Europa
is echter ondanks afgenomen •verschepingen deze week
slecht geweest, en er kwamen daarin slechts zeer weinig
zaken tot stand. Vooral voor spoeclige posities en ver-
schepingen in Februari en Maart staan in Nederland ep,
Duitschland de prijzen; aanzienlijk lager dan in Amerika.
Iets beter is deze verhouding in Engeland. Van den Donau
is ook deze week weder zeer weinig gerst verscheept, en
ofschQon men voortdurend hoort, dat het verbruik vn
maïs sterk lijdt onder dle lage prijzen voor voedergerst is
ook deze week weder allerminst gebleken, dat dit tot groo-
terè vraag voor gerst leidt. Gedeeltelijk is het ook weder
het gevolg van dle gesloten scheepvaart, dat de in Neder-
land arriveerende gerst niet spoedig te plaatsen is, en
slechts met belangi-ijke prjsopoffering koopers vindt. Ook
de belangstelling voor gerst uit Canada en de Vereenigde Staten op aflading in den voorzomer, waarin onlaigs naar
Nederland en Duitschland veel zaken werden gedaan, is
zeer sterk bekoeld. Van Argentinië hebben de verschepin-
gen van nieuwe gerst een aanvang genomen, maar zaken
worden ook daarin nauwelijks gedaan.
ii a v e r bleef in Noord-Amerika nog steeds te dluur voor
zaken naar Europa, en ook in Argentinië trad geen prijs-
daling. in. De verechepingen van Argentijnsche haver zijn
den laatsten tijd vrij groot geweest en aanvankelijk be-
stoiid daarvoor op het vasteland nog vel kooplust. Later
zijn echter ook deze zaicen veel kleiner geworden, en in
Engeland is de omvang der zaken ook evenzeer onbevre.
digend.
–
.
. SUIKER.
De verschillende suikermarkten varen de afgeloopen week
over het algemeen bom gestemd, zonder dat er in de no-
tecringen veel vei-andering plaats vond.
) In A m e r i k a blijven raffinadeurs slechts naar gelang
van behoefte koopcn. i)c handel was zeer beperkt en de
‘prijs, die voor ruwsuiker werd aangelegd, bewoog zich om
,2
1
1
3
2
dc. c. & fr. New York op basis van Citbasuiker. Ook
p de termijnmarkt ondergingen prijzen nagenoeg geen ver-
andering en de laatste’ noteeringen luiden als volgt: Mrt.
2,01; Mei 2,09; Juli 2,15; Sept. 2,18; voor Spot Centri-
fugals wa4 de laatste noteering 3,77.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-droegen dee week 44.000 tons, de versmeltingen 47.000
tons tegen 48.000 tons in 1928 en dc voorraden 120.000 tons
tegen 170.500 tons.
De laatste C u b a-statistiek is als volgt:
Nieuwe oogst
1928129 19270 1926127 1925126
Ontvangsten 19/26 Jan. .. 199.302 113.462 173.157 194.324
,, 17Nov.126 Jan. 509.546 140.269 451.595 732.377
Verschepingen 19126 Jan. 83.328 28.389 82.453 97.081
ia
11
’17 Nov.128 Jan. 157.775 29.992 152.913 376.794
144
ECONOMISCH-STATISTISCHEBERICHTEN
6 Februari 1929
Oude en Nieuwe oogst
Verschepingen 19126 Jan. 99.160 70.947 87.861 101.205
17 Nov./26 Jan. 656.209 540.016 531.825 781.579
Voorraad .26 Jan. N. oogst 349.035 109.190 298.682 355.584
26 Jan. 0. oogst 37.075 68.611 19.59.7
8.846
In .E n ge 1 an d liepen prijzen op de termijnmarkt in
Londen deze week tussehen 1% en 2% .d. terug. De slot-
noteeringen op de ruwsuikermarkt waren als volgt:
Maart Sh. 91103
.
Aug.
Sh. 9/43
Mei
910k
Sept.
91
n
Dec.
,,
916%
F. 0. L i c h t publiceert eene nieuwe raming van den
Europeescheil bietsuikeroogst 1928f’29, waarbij – nu de
antwoorden op de yerschillende rondvragen aan fabrikan
ten zijn bekend geworden – de ramingen verhoogd wer-
den met uitzondering van Roemenië. Voor Rusland blijft
de raming nog steeds zeer moeilijk. Wel wordt veronder-
steld, dat de oogst meer zal beloopen dan het gepubliceerde
cijfer, doch zoolang geen nadere gegevens uit Moskou bp-.
kend zijn, wil Licht dit cijfer nog handhaven.
De. nieuwe raming, in vergelijking met de voorgaande
en met den oogst 1927/’28, volgt hier:
192811929
1927/1928
5e Raming 4e Raming Opbrengst
3111/’29
311121’28
tons
tons
tons
Duitschiand ……..1.830.000
1.785.000
1.664.766
Tejeclio Slowakije
1.050.000
1.050.000
1.239.155
Oostenrijk ……….llO.OuO
110.000
110.004
Hongarije ………..220.000
210.000
186.701
Frankrijk ……….890.000
1
)
880.000
1)
863.205
België …………..280.000
2
)
265.000
2
)
273.113
Nederland ……….320.000
2
)
3100000)
259.964
Ienemarken ……..170.000
165.000
142.800
Zweden …………160.000
160.000
145.335
Polen …………..740.000
740.000
566.961
Italië ……………380.000
380.000
284.276,
Spanje …………..
23.8.000
238.000 .
259.964
Brittannië ………..245.000
245.000
228.910
Andere landen …….
324.000
329.000
313.579
Tot. Europa z.Rusland 6.957.000
. 6.867.000
6.538.733
Rusland …………1.380.00
1.380.000
1.501.986
Totaal Europa ……8.337.000
8.247.000 . 8.040.719
1)
mci.
40.000 tons suiker van uit Nederland en België
geïmporteerde bieten.
Excl. 20.000 tons suiken}verwerkt
die als bieten naar Frankrijk
–
,, 20.000
zulienwordengezondenomdaar
te worden.
Op J a v a varen de prijzen
voor
suiker in de tweede
hand aan het begin der nieuwe week ongeveer
f
lager
dan aan het eind tien voorafgaande week. Langzamerhand verbeterde de stemming ietwat en werden ten slotte weder
de volgende prijzen betaald: Superieur ieady en Febr/Maart
levering
f
14; Hoofdsuiken ready
f
127/s.
II
i e r t e 1 a n d e was de markt gedurende de geheele
week kalm gestemd met over het algemeen iets meer aan-
bod dan vraag, waardoor hoteeringen geleidelijk afbrok-
kelden. Het slot was kalm op de volgende noteeningen:
Mrt.
f
13_/f13i/; Mei
f
131/
4
/% (gedaan) Aug.
f13%j%; Dec. f 13% (gedaan).
De omzet bedroeg deze week 2950 tons.
KAtOEN.
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens
(In duizendtallen balen).
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester; d.d. 30 Januari 1929.
I)e Amerikaansche katoenmarkt heeft wederom een kalme
week doorgemaakt, hoewel prijzen vrij vast zijn geweest.
Prijzen zijn. gedurende de laatste dagen dcr vorige week
1
Aug.
1
28
Overeen komstige periode
tot
25Jan.’29
1927128
1926127
Ontvangsten Gulf-Havens.
ij
Atlant.Uavena
)
7704
6603
981.2
Uitvoer naar Gr.Brittannië
1304
689
1652
‘t Vasteland etc
3146
3129
3938
Japan …….1029
722
942
Voorraden.
(In duizendtallen balen).
Overeenkoms tig tijdstip
25Jan.’29
1928
1927
Amenik. havèns ……….
2247
2368
2969
1119
1182
1468
.
.
194
157
Binnenland
………….
New York
…………….70
New Orleans …………
334
511
647
Liverpool
…………….
670 549
964
STATISTISCH OVERZICH
TARWE
FlardWinter
No.2 loco
otterdam/
Amsterdam
peIK
R000E
AmericanNo.22)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.
MAIS
La Plata
loco
R’dam/A’dam
per 2000 K.G.
GERST Amer.No.2
loco
Rotterdam
2OOrI.G.
LIJNZAAD
La Plata
loco
R’dam/A’dam
per 1960 K.G.
Hollandsche bunkerkolen ongezeefd
t.o.b.
R’da’ai
PETR0LELJM
Mid. Contin.
Crude
33 t/m 33.90
pébSrl
IJZER
Cleveland
Foundry No.3
Mdd
0
er
g
r
Î
I
KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton
f1.
01
f1.
0
/
f1.
0
10
6.
01
f1.
0
10
6.
01
$
0
/o
Sh.’
0
10
£
0
10
Jaargemidd. 1925
17.20
100,0
13,075
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
1.68
100,0
731- 100,0 62.116 100,0
Januari
1926
*16,90
.98,3
11,47
5
87,8
190,25
82,u
184,25, 78,1
370,75
80,2
10,05
93,1
1.51
89,9
70/-
95,9
59.3/-
95,3
Februari
I6,30 94,8
f 11,525
88,1
174,00
75,2
175,00
74,2
353,00
76,3
10,20
94,4
1.80
107,1
7016
96,6
59.121-
96,0
Maart
*15,375
89,4
+
11,475
87$
167,75
72.5
174,50
73,9 330,00
71,4
-.
9,85 91,2
1.80
107,1
7016
96,6 58.15i6
94,7
April
*16,10
93,6
f11,45
87,6
177,50
76,7
194,75
82,5
.
335,75
72,6
10,00
92,6
1.80
107,1
7016
96,6
57.716
92,4
Mei
*16,325
94,9
f
11,00
84,1
168,50
72,8
192,50
81,6 334,50
72,3
13,10
121,3
1.93
114,9
731-
100,0
56.916
91,0
Juni
96,12
5
93,7
11,12
5
85,1
171,00
73,9
198,75.
84,2
360,25
77,9
13,85
128,2
2.05
122,0
76/6
104,8
56.17/6
91,6
Juli
‘
96,20
94,2
12,17
93,1
175,25 75,7
200,50
85,0
382,50 82,7
16,35
151,4
2.05
122,0
87.1-
119,2
58.21-
93,6
Augustus
,,
15,35
89,2
11,825
90,4
170,50 73,7
190,50
80,7
376,50 81,4
.17,25
159,7
2.05
122,0 9016
124,0 58.1916
95,0
September ,,
14,80
86,0
11,95
91,4
170,00
73,5
204,75
86,8
360,25
77,9
25,50,
236,1
2.05
122,0 9416
.
129,5
58.151-
94,6
October
,
15,75
91,6
.
12,325
‘94,3
175,50
75,8
218,75
92,7
367,75 79,5
31,10 288,0
2.03
122,0
118;-
161,6
58.716
94,0
November ,,
16,02
5
93,2
12,60
96,4
177,75
76,8
215,00
91,1
382,50
82,7 38,25
353,7
1.81
107,7
120/6
155,1
57.6/6
92,3
December ,,
15,40
89,5
12,20
93,3
.173,50
74,9
210,75
89,3 373,75 80,8
19,00
175,9 1.75 104,2
9916
136,3
56.1916
91,8
Januari.
1927
15,225
88,5
12,50
95,6
.
165,00
71,3
222,25 94,2
362,50 78,4
13,35 123,7 1.75 104,2
85/6
117,3
55.716
89,2
Februari
15,225
88,5
13,05
99,8
167,00′
72,1
230,00
97,5 373,75
80,8
12,10
112,0 1.70 101,2
8316
114,4
54.161
88,3
Maart
15,05
87,5
12,70
.
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9 354,75
76,7
11,25
104,2 1.26
75,0
811-
111,0
55.171- 89,9
April
14,80
.86,0
12,825
98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9′
1.22
72,6
80/-
109,6
55.2j6
88,8
Mei
.
,
15,75
91,6
13,57
5
103,8
172,75
74,6
258,25
109,4
373,75
80,8
10,95 101,4 1.22
72,6
741-‘
101,4
54.141-
ï8,1
Juni.
• 15,60
90,7 13,20
101,0
175,25
75,8
245,00
104,2
372,75 80,6
11,00
101,9
.
1.22
72,6
701-
95,9
54.216
87,2
Juli
15,10
87,8
12,05
92,2
171,50
74,1
235.75
99,9 367,75 79,5
11,10
‘
102,8
1.22′
72,6
701-
95,9
53.19j-
86,9
Augustus
14,87
5
86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25
79,6
11,05 102,3 1.22
72,6
691-
94,5
55.516
–
89,0
September
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25
98,8
369,50 79,9
10,90 100,9 1.22
72,6.
651-
89,0
54.131-
88,0
October
13,72
5
79,8
‘
11,45
87,6
178,75
77,2 230,50
97,7
359,00 77,6
10,90 100,9 1.22
72,6
651-
89,0
.
55.5/-
.
89,0
N.ovembèr
13,45
78,2
12,125
92,7
.
184,75
79,8
233,25
98,8
349,75
75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.1/
95,1
Decëmber
13,40
77,9
12,57
5
96,2
‘
201,00
86,8
246,25
104,3
348,25 75.3
10,60
98,1
1.22
72,6
551-
89,0
60.21-
96,8
Januari
1928 13,50
78,5
12,70 97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
65/-
89,0
62.-!-
99,9′
Februari
13,80
80,2
12,875..
98,5 226,50
.
97,8
243,75
103,3
361,00 78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
99,2
Maart
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75$
9,95
92,1 1.19
.
70,8
65/6
89,7
61.3/6
98,6
April
15,30
88,9
14,975
114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8.
661-
90,4
61.1416
99,4
Mei
15,30
88,9
15,475
118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00
.80,4
10,60
98,1 1.19
70,8
66/-
‘90,4
62.15-
101,1
i
14375
83,6
‘
14,275
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
66/-
90,4
63.17!-
102,9
li
Eunptesn
t
14,25
82,8
13,07
5
100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75
77,8
10,10
93,5
‘
1.19
70,8
66/-
90,4
62.18/-
101,3
us
12,00
69,8
12,625
96,6
‘
214,75
92$
226,75
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
66/-
90,4
62.10/6
100,7
ber
11,65
67,7
11,575
88,5
198,75
85,9
198,25.
84,0 350,75 75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
66!-
90,4
63.81-
102,1
October
November
12,27
5
12,32
0
7l;4
12,27.
93,8
218,50 94,4
189,50
80,3 366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
66/-
90,4
65.121-
105,7
,,
71,7
12,075
92,4
227,25
98,2
185,51)
78,6
386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
561-
90,4
67.181-
109,4
December ,.
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50.
76,5
373,75
80,8
‘
10,10
93,5
1.18
70,2
651-
90,4
70.31-
113,0
Januari
1929 12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
100,0 194,25
82,3
‘
355,00
78,9.
10,10
‘93,5
.1.16
69,0
651-
90,4
75.1016
121,7
4 Februari
,,
12,60
73,3
12,55′
96,0
233,-
100,6
192,00.
81,4
350,00
77,8
1
III
66,1
66!-
90,4
80.1216
129,0
2
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No.’ 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2
)r=Western.vôôr de invoering vai Manitoba No. ‘3. t Zuid-Russische.
6 Februari 1929 ‘
ECONOMISCH-STATIS1ISCHE BERICHTEN
145
eenigszins gedaald ‘en er hebben sedert dien tijd slechts
kleine stijgingen plaats gevonden. 1-Jet Ginners Rapport, dat
de vorige week gepubliceerd werd, geeft een totaal aan
van 13.892.000 balen, hetgeen meer was dan men a1gemen
verwachtte en hetgeen erop wijst, dat cle oogstschatting
van cle Regeering van 14.373.000 balen waarschijnlijk be-
reikt, indien niet’ overschreden, zal, worden. Egyptisehe ka-
toen is iets flauwer, terwijl aanvoeren grooter blijken te
zijn dan men aanvankelijk gedacht had en voorraden in
Alexandrië beginnen .toe te nemen. Loco-verkoopen in Li-
verpool bedroegen slechts 31.000 balen.
In de Amerikaansche garenmarkt is niet veel wijziging
gekomen. Gedurende de laatste dagen van de vorige week
bestond er meer vraag, waarvan een vrij groot gedeelte
tot zaken heeft geleid. Deze week gaat er echter bepaald
minder om, speciaal in de grovere en de lagere medio num-
mers. Prijzen zijn vrij onregelmatig en hoewel zaken zich
voornamelijk tot kleine hoeveelheden voor direct verbruik
bepalen, rapporteerden sQmmige spinners van 36 s. tot
44 s., dat zij gisteren een goeden omzet hebben bereikt.
Naar getwijnde garens bestaat een bescheiden vraag, voor-
namelijk voor binnenlandsch gebruik.’ In Egyptische soor
–
ten, hetzij ring of muletwist, ‘is de vraag gering en het-
zelfde kan gezegd worden van de fijnere nummers voor
fabricage doeleinden. Er bestaat eén gevoel van wantrou-ven in de prijzen van het ruwe materiaal en verder wisselt
cle mode zoo spoedig, dat koopers aarzelen groote hoeveel-heden in te boeken. Gisteren was één van de flauwste dagen,
die’ men den laatsten tijd gekend heeft. De langbesproken
pogingen om de verschillende fabrieken in de Amerikaan-
sche sectie onder één hoofd te brengen, hebben de vorig week tot resultaat geleid
dooiz
de oprichting van de Lan-cashire ,Cotton ‘Corporation Ltd. Wij kunnen hierover in
dit rapport geen bijzonderheden vermelden, doch wat de
financieele regeling betreft heeft het plan den steun van
de Bank van ‘Engeland. Men moet nu maar eens afwach-
ten, hôe dit groote concern gecontroleerd en met succes be-
stuurd kan worden, ten einde de zoo noodige opleving van
cle economische producties’ van katoenen garens tot stand
te brengen.
Doekprijzen zijn vast. Onze ondervinding van deze week
is geweest, dat de basis van de vraag steeds grooter wordt,
hetgeen altijd een gezond teeken is. Stapels, speciaal
Dhooties en iitte goederen voor Calcutta, stellen teleur. Zooals wij de vorige week reeds mededeelden, doet het
embargo zijn invloed op de Calcuttamarkt gelden; men
moet niet vergeten, dat dhooties bijv. thans niet zoo goed.
koop
voor Maart- en Juni-verscheping kunnen worden ge.
kocht, als voor twee achtereenvolgende maanden het geval
& geweest; bovendien heeft de kooper wederom het groo-
tere risico van een latere levering te dragen. Daar staat
fegenover, dat Indië en andere Oostersche markten meer
belangstelling beginnen te toonen in Prints en Fandy ,goe-
deren en er flinke aanvragen doorkomen. Er wordt een ge-
ringe handel in diverse artikelen gedaan, hetgeen een be-
moedigend verschijnsel is.
Liverpoolnoteeringen
Oost. koersen 22Jan. 29Jan.
–
23Jan 30Jan..
T.T.
op Br.-Indië
116j
116
‘F.G.F.
Sakellaridis
19,15
18,40
T.T.op
Hongkong
210
2/O
uw
G.F. No. 1
Oomra 7,10
6,90 T.T.
op Shangh,i
2/63 216
KOFFIE.
De markt ‘was ook in de afgeloopen week zeer vast ge.
temd, doch ditmaal bleven de prijzen in de productielan-
den aanvankelijk onveranderd.
Op
5 dezer echter stegen
de kost- en vracht-aanbiedingen van Santos plotseling én
bij sommige afladers zelfs zeer belangrijk (er varen ver-
schepers
;
die dien dag 31- h 316 per cwt. hooger kwamen),
doch cle offerten van Rio liepen in den
1001)
dezer acht
dagen alles tezamen slechts ongeveer 1/- op. Nederlandsch-
indië, dat, gelijk in het vorig Overzicht vercl vermeld, in
den laatsten tijd hoofdzakelijk slechts noteeringen en geen
offerten van -Robusta zond, seinde nu zelfs zeer weinig no-
teeringen en de enkele, die nog doorkwamen, liepen bij de
“erschillende afschepers niet weinig uiteen.
Op
het oogen-
blik wisselen zij al voor Palembang Robusta, Maart-af la-
ding, van 47 tot 48 ct. ‘per
34. KG.
cii, doch April/Juni.
af lading is, daar in die maanden de nieuwe oogst zal zijn
begonnen, natuurlijk veel lager, namelijk
4334
ct. In de
rjzen der verschillende Centraal-Amerikaansche soorten
kwam
ook
ditmaal slechts weiniE verandering.
Aan de termijnmarkt dobberden de noteeringen met kleine
.prijsverschillen heen en weder en bij het afsluiten van dit
Overzicht zijn zij sléchts een fractie hooger dan een week
geleden.
Aan de loco-markt was de afzet matig; alleen in Robusta ging nogal wat’ om. De of ficieele locô-noteeringen bleven
onveranderd, namelijk 64 ct. per
34 KG.
voor Superior San-
tos en 54 ct. voor Robusta.
Volgens uit Brazilië ontvangen telegram is de limiet der
dagelijksche aanvoerén uit het binnenland naar de haven
van Santos, ,die vanaf 7 Januari was vastgesteld geweest
N GROOTHANDELSPRIJZEN’)
–
TIN
locorIjzen
Londen per
1
Eng. ton
KATOEN
for Middllng
locopriizen
New Vork
per lb.
WOL
gekamde
‘
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
,
per Ib.
WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo-
nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per Ib.
RUBBER) Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen
per Ib.
SUIKER
Witte kristal- suiker loco
R’damlA’dam.
per l00’K.O.
KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
’12
K.G.
THEE
All. N.-I. theev.
A’dam gem. pr
.
Java- en Suma- tratheep.’12K0.
lndexcijfer
vjh. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleid
van 1913= lOO
tot 1925= lOO
lndexcijfer
van The
Economist,
herleid
v.191’1-5=I00
tot 1925=100
£
Olo
$
cts.
0
10
.pence
0
10
pence
,
Ojo
Sh.
0
10
II.
0J
cts.
0
10
100,0
cts.
84,5
0/
100,0
100,0
100,0
261.171-
100,0
23,25′
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
2111,625 100,0
18,75
100,0
61,375
283.6)-
108,2
20.75
89,2
48,75
88,6 26,00
88,1
314,25 113,0
16,87
5
90,0
‘
57,5
93,7
103,5
122,5
98,7
93,4
286.31-
109,3
20,55
88,4
46,50
84,5
25,00
84,7
217,625
88,8
17,12
5
:
91,3 58
94,5
103,5
122,5
96,1
92,3
285.141-
109,1
19,40
83,4
47,50
86,4
25,50 86,4
215,125
81,8
16,37′
87,3
57,25
93,3
100,25
118,6
93,5
91,1
282.19)6
108,1
19,10
82,1
47,50
86,4
25,00
84,7
2
1
1
,
2
5
.70,9
16,37
5
,
87,3
54,25
88,4
97,5
115,4
92,3
90,4
268.14(6
102,6
1(3,95
81.2
47,50
86,4
24,25
82,2
1
1105
63,2
16,50
88,0
,
55
56
89,6 91,2
102,25
100
121,0 118,3
92,3 92,9 89,4 90,0
268.1316 102,6 18,45
19,3
47,50
86,4
24,00
81,4
118,75
57,5
16,62
5
88,7
283.61-
108,2 18,80
80,9
47,50 86,4
23,75 80,5
118,375
‘
7,5
16,75
89,3
57
92,9
89,25
105,6
91,0 90,2
294.1016 112,5 18,45
79,3
47,75
86,8
24,50
‘
83,1
117,625 55,1
16,37
5
87,3
57,75
94,1
–
–
89,7 92,2
307.1916 117,6
17,35
74,3
48,75
88,6
25,25 85,6
118,125
56,5
‘
17,25′
92,0
57,25
93,3
87,75
103,8
90,3
94,7
314.1416
120,2
13,25
57,0 47,50
86,4
24,75
83,9
118,875
58,6
17,875
95,3
53,5
87,2 89,5
105,9
92,3 94,5
308.116 117,7 12,90
55,5
44,75.
81,4
24,00 81,4
118
56,1
–
19,62′
104,7
51,625
84,1
85,25
100,9
94,8 93,3
307.-16
117,3
12,60
54,2
44,75 81,4 24,50
83,1
116,5
51,9
21,870
116,7
50
81,5
79,25
93,8
94,8
88,7
299.1316 114,4
13,45
57,5
45,00
81,8 25,25
85,6
1)7,375
54,4
22,00′
117,3
50 81,5
71
84,0,
93,5 87,6
309.816
118,2 14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
1)7,125 53,7
21,12′
112,7
48,75
79,4
71,25
84,3
94,2 89,5
312.151-
119,4
14,25
61,3
47,75
86,8 26,50
89,8
118,25
56,8
20,62′
110,0
48 78,2 70
82,8
‘
92,9 87,9
304.1!-
116,1
14,75
–
63,4
47,50
86,4
26,25 89,0
117,875
55,8
20,25′
108,0
,
48
78,2 72,25 85,5
92,3
87,4
295.12!-
112,9 16,15.
69,5
47,00
855
26,00
88,1
117,75
55,4
20,25e
108,0
47
76,6
86,5
‘
102,4
93,5
‘
88,9
296.9)6
113,2
16,85
72,7
47,25
859
26,00
88,1
1)6
50,5
18,375
98,0
47
76,6 81,25 96,2
96,1
89,3
289.1516
110,7
17,90
77,0
48,50
88,2 26,50 89,8
1)4,75
47,0
‘
18,62′
99,3
47
76,6
84
99,4 97,4 80,2
292 -16
111,5
19,70
84,7
48,50
‘
88,2 26,50
89,8
115,25
40,8
18,50
1
98,7
45,375 73,9
–
–
96,1
90,8
287.1216
109,8
22,05
94,4
50,00
90,9 26,50 89,8
1)4,25
45,6
17,87
5
95,3
44,25
72,1
94,5
111,8
‘96,8
‘
90,0
264.216
100,9
20,65
88,8
50,25
91,4 26,75 90,7
114,375
46,0
16,87
5
90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8
89,1
264.4j6
100,9
20,25
87,1
52,25
95,0 28,50 96,6
1
1
6
,5
51,9
17,25
1
92,0 46
74,9
96
113,6
97,4
88,3
266.1316
101,8
19,70
84,7
51,50
93,6 28,75 97,3
117,75
55,4
17,87
5
‘
95,3 46 74,9
89,25
105,6
‘
97,4 88,0
255.1)-
97,4
19,25
82,8
53,00
964
29,75
100,8
117,25
54,0
17,37′
92,7
46 74,9
84,5
100,0
98,7
86,7
233.10)6
89,2
18,35
78,9
5475
995
31,75
107,6
1
13,
7
5
44,2
16,75′
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,4 233:1716
89,3
19,35
83,2
55:00
100,0
33,25
112,5 1)0,75
35,8
16,87″
90,0
47
76,6
79
93,5
98,1
88,4
234.61- 89,5
20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25 87,9 98,7
90,1
230.131-
88,1
21,55
92,7
54,25
98,6
32,25
109,3
-19
25,3
16,62′
88,7
48,25
78,6 78,25 92,6
98,1
90,0
218.8)6
83,4
21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
‘
107,6
-f9,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
86,7
98,7 88,3 211.191-
80,9
21,75
93,5
53,00
96,4 31,25
105,9
-j9,25
26,0
15,50:’
827
49,875
81,3 71,25 84,3
95,5
86,8 211.181- 80,9
19,30 .83,0
51,75
‘
94,1
30,00
101,7
-(9,25
26,0
16,00,
85:3
51,875 84,5 67,75
80,1
92,9 85,0
214.7)6
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5 29,00 98,3
-18,5
23,9
15,87
5
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
85,1
221.191- 84,8
19,45
83,7
46,25
84,!
27,25 92,4
-/8,8
24,7
14,625
78,0
53
86,4 73
86,4
94,2
85,1
232.10(6
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2 -18,625 24,2
14,00
74,7
53 86,4
75,75
89,6
95.5
85,5
228.81-
87,2
20,45
88,0
46,25
84,1
28,00′ 94,9
-j8,5
23,9
13,925
74,3
51,75
84,3
76.5 90,5
95,5
–
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75
85,0
28,75 97,3
-9,875
27,9
13,775
73,5
53,125
86,6 77,25 91,4
223.2)6
85,2
20,05
5
86,25
.
-(10,875
30,5
13,62
5
72,7
,
54
88,0
e huidige officieele noteeringswljze (Jan. 1928).
5)
= Ma,lting vÔôr de invoering van dehuldige offic. noteeringswljze (Jan. 1928).
4)
Jaar. en maandgemiddelden afgerond
0f2 118
pence.
5
)1 Febr.
146
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTN
6 Februari 1929
op 35.000 balen, verhoogd op 40.000 balen.
Uit het cijfer der verzendingen vanuit de plantages naar
de opslagplaatsen in het binnenland van Sao Paulo eii
Minas Geraes vanaf 1 Juli tot nu toe, kan thans gevoeglijk
worden afgeleid, dat de loopende Santos-oogst, die in het
eind van 1928 door sommigen op slechts 5.000.000 balei
werd geraamd, doch in het Overzicht Över 1928 van de
Vereeniging voor den Goederenhandel te Rotterdam recds.
geaamd was op 6.250.000 balen, in werkelijkheid wel on
geveer 7.000.000 balen zal bedragen. De snelle uitbreiding
van de koffie-cultuur in sommige streken van Sao Paulo
gedurende cle laatste jaren heeft het zelfs voor de i3razi
lianen zeer moeilijk gemaakt om den omvang van hun.
oogsten vooraf eenigszins nauwkeurig te schatten en hoogst-
waarschijnlijk is hierin de oorzaak van de vaak ver uitt
eenloopende cijfers der verschillende ramingen te zoeken. Betreffende den volgenden Santos-oogst die in November
1928 geraamd wêrd op 14 215 millioen balen en in Decem-
her ongeveer 1%. 2 2 millioen balen lager, kwamen in de
laatste dagen berichten van particuliere zijde, dat de voor-•
uitzichten zeer gunstig zouden zijn, tengevolge waarvan
thans weder ramingen van 13 2 14 millioen en zelfs van
15 millioen balen in Brazilië worden verspreid. De volgende
Rio-oogst wordt door de Centro de Coinmercio te Rio ge-
schat op 3% hillioen balen, hetgeen % 2 1% millioefi
balen minder is dan de in November 1928 gangbare ra-
mingen.
De dezer dagen verschenen Statistiek van de Firma G.
Duuring & Zoon te Rotterdam geeft aan, dat in Januari
de aanvoer geweest is als volgt:
1929 .
1928
1927
balen
balen
balen
inEuropa ………….853.000
1.011.000
722.000
Ver. Statenv.Amerika
979.000
1.083.000 1.033.000
Totaal….
1.832.000
2.094.000 1.755.000
De Afleveringen in Januari waren:
1929
1928
1927
balen
balen
balen
in Europa …………929.000
949.000
763.000
Ver Statenv. Amerika 1.029.000 1.069 000
996.000
Totaal…. 1.958.000 2.018.000 1.759.000
Vanaf 1 Juli tot 1 Februari waren de Aanvoeren in
Europa en in Amerika tezamen 11.635.000 balen tegen
12.961.000 balen in 1927/28 en 12.018.000 halen in 1926/’27,
terwijl de Afleveringen bedroegen 12.159.000. baten tegen
13.019.000 balen in 1927f’28 en .11.768.000 balen in
19
–
26/’27.
De zichtbare voorraad was op 1 Februari in Europa
1.792.000 balen tegen 1.868.000 balen op 1 Januari. In
Amerika bedroeg hij 733.000 balen tegen 783.000 balen op
1 Januari. In Europa en in Amerika tezamen was de zicht-
bare voorraad dus op 1 dezer 2.525.000 balen tegen
2.65L.000 balen, op 1 Januari. Hij bedroeg op 1 Februari
1928 2.492.000 balen en op 1 Februari 1927 2.47 L000 1-alen.
De zichtbare wereldvoorraad was op 1 Februari 5.016.000
balen tegen 5.172.000 balen op 1 Januari en 5.099.000balen
verleden jaar (in deze cijfers zijn niet begrepen de. voorra-
;
den in het binnenland van Sao Paulo, waarvan het cijfer.
van 1 Februari nog niet bekend is, doch clie op 1 Januari
bedroegen 12.966.000 balen en op 1 Februari 1928 13.354.000
balen) –
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santo
op prompte verscheping zijn thans ongeveer 10616 It
1091-
per cwt. en van dito Prime ongeveer 10916 2 1121-, terwijl
zij van Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte
verscheping, bedragen 8016 2 8116.
Van Robusta op aflacling van Nederlandsch-Indië zijn de
1
prjzeh in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, Maart-verscheping, 48 ct.; Palem-
bang Robusta, April-verscheping, 47 ct.; Palembang Robus-.
ta, April/Juni-verscheping, 433.4 ct., alles per 34: KG., cif
uitgeleverd gewich.t, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:
1
Maart
1
Mei
1
Sept.
Dec.
4 Feb.
……
$
16,90
$
16.20
$
14,50
$
13,90
28
Jan.
……
,,
16,45
..
,,
15,74
,,
14,22
,,
13,62
21
,,
,,
16.30
.
,,
15,60
,,
14,20
,,
13,82
14
,,
……
…
15,68
,,
14,85
,,
13,90
,,
13,54
Rotterdam, 5 Febuari 1929.
THEE.
In de afgeloopen week kwam de reactie op de theemarkt,-die op de snelle stijging van de theeprijzen was gevolgd, tot’
staan en zij maakte plaats voor een gedecideerden ommekeer.
De theemarkt opende in het begin der week in een vaste
stemming; zonder dat er . nog bepaalde prijsverhoogingen
geconstateerd konden worden, doch zij sloot met de Java-
theeveiling in een opgewekte stemming, waarbij de prijzen
tegenover. die der vorige week op een avans konden wijzen
van
34
tot
34
d. per 1h.
Ook de in de afgeloopen week gehouden veiling te Ual-
cutta, waarbij slechts 17.000 kii, onder den hamer kwamen,
verliep met een zeer vaste tendens en ook hier konden
prijsverhoogingen over cle geheele lijn geconstateerd worden.
Het aanbod voor de Atdrdarnsche veiling van 21 Fe-
bruari a.s. zal ongeveer 12.500 ku. groot zijn.
VRACHTENMARKT.
Op de graanvrachtenmarkt van. Noord-Amerika ging in
cle afgeloopen week minder om dan gedurende langen tijd,
omdat er nog steeds ongeveer niets gekocht wordt
Van de Northern Range wordt niets definitiefs aange-
boden naar- het Continent of het Westen, van de Middel-
landsche Zee, voor welke positie ook en de vraehten konden
slechts nominaal opgegeven worden met 14 cents, basis zwaar graan naar -Antwerpen of Rotterdam en 17 cents
naar cle Micidellandsche Zee: Grieksehe bevrachters hebben
een 6000 toriner genomen voor eiiide Februari/begin Maart naar Piraeus tegen 2034 cents, hetgeen cle eenige afsluiting
was; die tot stand kwam.
Van St. John (N. B.) was eenige vraag, twee handige
booten werden bevraclit, dén naar de Middelladsche Zee
(niet ten Oosten van West-Italië; Spanje en Noord-Afrika
buitengesloten) op basis van 19 cents één haven en de
andere naar Huelva/Carthagena Range op basis van 20 cents,
beide Januari/begin Februari belading.
Van de Golf van Mexico worden geen ladingen aange-
bôden naar het Continent of naar de Middellandsche Zee.
De suikervrachtan van West-Indië zijn wederom iets
lager. Er werden bevracht een 6000 tonner, 5 pCt., voor
begin Februari laden naar U.K. Continent tegen 2013
cl.;
voor de eerste helft Maart naar Bordeaux/Hamburg Range
tegen 20/- en naar Antwerpen direct voor eerste helft
Maart tegen 1819 d., de reeders betaalden in alle gevallen
cle exportbelasting. Door deze laatste afsluiting is het
vrachtidee der bevrachters weder lager geworden en de
markt is willig. –
De graanvrachtenmarkt van cle Noord Pacific was ook
zeer kalm, de eenige afsluiting, die tot stand kwam, was
een 7500 tonner voor 20 Februari/S Maart van Va.ncouver
naar U.K./Continent tegen 301- met volle los-opties en bui-
tendien optie om te laden in Portiand of Puget Sound tegen
113 cl. extra.
De vrachtenmarkt van La Plata was kalmer, cle vrachten
werden er tot nu toe iiit zeer door be!nvloed. Er is slechts een beperkt aanbod van Februari-tonnage, de bevrachters
zijn echter niet geneigd cle vrachten te betalen, welke de
reed2rs vöor deze positie vragen. Handige tonnage noteert 261- van IJpriver naar U.K./Continent voor
–
prompte bela-
ding. Er kwamen verscheidene afsluitingen tot stand, o.a.
van Buenos-Aires een 6000 tonner naar Antwerpen/Ham-
burg Range, per 15 Maart tegen 2313 d. Van Bahia Blanca
werden ook twee groote booten afgesloten naar het Conti-
nent, nI. een boot met begin Maart cancelling naar Ant-
werpen of Rotterdam tegen 2219 d. en een 8500 tnner met
23 Februari cancelling naar Antwerpen of Rotterdam tegen
241- of Hamburg 2416
cl.
Er kwam één salpeterbevrachting tot stand, een groo.
te boot naar U. S. Zuid-Atlantische havens op basis van
$ 5,50 één en $5,75 twee loshavens voor eerste helft Febr.
De Burmah Rijstvrachtenmarkt is vast, er kwamen vijf
afsluitingen tot stand voor Februari en Februari/Maart
belading op basis van 2819 d. Antwerpen/Hamburg Range, basis één laad- en één loshaven voor tonnage tot 8500 tons
maximum.
De ertsvrachten vah de MiddellncIsche Zee hebben wei-
nig verandering ondergaan:. Melilla/Rotterdam 5/6 d. en
514%, Bona/Rotterdam, Bons/Glasow 71-, La GoulettejRot-
terdam 616, Carthagena/Antwerpen 719, Carthagena/Rotter-
dam 5/7 34, Hornillo-baai/Rotterdam 61- en naar de New-
port Rivier 713 d.
Op de Engelsche kolenvrachtenmarkt zijn stem’s voor
prompte booten moeilijk te verkrijgen en ten gevolge daar-
van, waren booten in deze positie genoodzaakt iets lagere
vrachten te accepteeren. Er werden iets meer zaken gedaan
in de richting van cle Middellandsche Zee en in enkele ge-
vallen, waren de vrachten iets hooger. Onder meer kwamen de volgende afsluitingen tot stand van Zuid-Wales: Rouaan 413, – Gibraltar 719, Bizerta 916, Las Palmas 913, Noorde-
lijke Staten der V. S. 71-. Van de Oostkust o.a.: Aarhus
6/13.4, Bordeaux 6/4%, Algiers 9/-, Oran 913, West-Italië
919 en naar Monte Video 121-. –