18
JANUARI
1929
A tII’EURSRECHT VOORBEHOUDEN.
v
Economisch~Statistische
Beri
*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL NIJVERHEiD, FINANCIËN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
7E JAARGANG
WOENSDAG 18 JANUARI 1922
No. 316
INHOUD
BIz.
RUSLNDS ECONOMISCH HERSTEL 1
door
J. 11.
Cohen Stuart
47
De Tabakshandel in 1921 ………………………50
De Economische Positie van Tanger door Mr. J. D.
van
Ketwich Verschuur………… ……………….
52
Index-cijfers …………………………………. 53
Omvang en Beteekenis der Electrotechnische Industrie hier
telande ………………………… . ………..
.55
AANTEEKENINGEN:
Suikerproductie dcr wereld ……………………56
Het Twentsche spinnerijbedrijf en de vrijhandel ……56
De uitzetting der Circulatie… ………………… 58
INGEZONDEN STUKKEN
De Zeeuwsche Oester- en Mosselvisscherij door
11. F.
Stobbelaar ………………………………
58
MAANDCIJFERS:
Handelsbeweging over de maand November 1921 ……59
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
60-68
Geldkoersen.
Effectenbeurzen.
Visselkoersen.
Goederenhandel. Bankataten.
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.
Assistent-Redacteur voor het weekblad:
D. J.
Wansink.
Secretariaat: Pieter de Hooghweg 1, Rotterdam.
Aa.ngeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
Tele foon Nr. 3000. Postchèque- en girorekenting
RotterdarnNo. 8408.
Abonnementsprjs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 25,-
per jaar. Losse nummers 50 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen
het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij aborvne-
nient volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s- Graven.hage.
16 JANUARI 1922.
In dan toestand van de geidmarkt kwam de afge-
loopen ibeiichtswek rwe.ini.g verandering. In particu-
lier disconto ging weder weinig of niets om, cle notee-
ring wisselde ‘tusscihen 434 ?j.
4%
pOt. Op de prolon-
gatietmarkt wss ‘ie
–
bs meer vraag, zoodat de rente op-
liep van 3 tot
33%
4
pOt.
*
*
*
De Minister ‘van Financiën stelt op 23 dezer de
inschrijving open op drie- en zesnzaaaidis schatkist-
pr.omessen tot een totaal bedrag van
f
100 millioen.
*
*
*
De wisselmarkt was ook deze week fweder zeer stil.
Over het algemeen waren de koersen zeer stabiel, het-
geen alleen. Vrijdag plotseling onderbroken werd door
het aftreden van het Fransche Ministerie en het af-
breken ‘daardoor van de onderhandelingen te Cannes.
Zoowel franos als marken liepen daardoor plotseling
sterk terug, maar al spoedig hersteiden zich cle koer-
sen weder, zoodat er bijna geen verschil was tussehen
de koersen van het begin en clie van het einde der
week.
LONDEN, 16 JANUARI 1922.
Gedurende de eerste dagen v.an de afgeloopen week
bleef de geidmarkt ruim, doch sedert Woensdag, toen
aanzienlijke bedragen, die tevoren bij de Bank of
England waren opgenomen, vervielen, ontwikkelde
zidh een leven.diige vraag. Daggeld deed 4-5 pOt., in
veriband met pogingen de opnamen bij de Bank of
Eng].and af te betalen. Dit laatste bleek evenwel niet
mogelijk, zoodat een gedeelte moest worden hernieuwd,
hetgeen voor een week
t
5Y2 pOt. plaats ‘vond.
Hernieuwing van daggeld geschiedde in de tweede
helft der week tegen 334 pOt., terwijl 7-daags geld
eveneens 334 pOt. deed.
Het aantrekken der geidkoersen bleef niet zonder
invloed op de disconto’s, welke aanzienlijk booger af-
kwamen, hoewel de omzetten aan deze markt gering
waren.
2.,maauds bankaccepte3l 334-
5
/s pOt.
,,
,,
,,
35,_34
,,
,,
35,_3/
6-
,,
,,
,,
35,_3/
3-maands prima ha.ndeiswissels 434-5 pOt.
4-
,,
,,
,,
,,
5-53%
6-
,,
,,
,,
5-534
RUSLANDS ECONOMISCH HERSTEL.’)
1.
Wat enkele snaanden, ja enkele iweken geleden nog
een in nevelen gehuld vraagstuk scheen te zijn, is
thans het veelbesproken onderwerp van den dag ge-
worden. De gcheimninnige Londensche reis van den
heer Stinnes in de laatste week van November was
de eerste aanleiding voor het gerunkt, dat er ten ‘op-
zichte van Rusland zekere plannen bestonden, die ver-
band hielden met de kwestie der Duitsche schadever-
goeding. Sindsdien heeft dat gerucht – echter met
vervanging van den naam van Stinnes door dien van
Rathenau – snel ‘vavteren vorm aangenomen om
thans, nauwelijks zes weken later, een Jioofdschotel uist
te maken van den Oppei-sten Raad te Cannes.
2)
Door een samenloop ‘van omstandigheden, die zeker
[Varg. pgns. 558 en 695 van den vorigen ja&r
–
gang. – Red.]
Geschreven 9 Januari 1922.
48
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
18 Januari 1922
wel gelukkig mag heeten, heeft de crisis in alle aan-
den dezen winter haar
rbopp
un
‘t bereilot en daarmede.
den weg gebaand tot onderhandelingen, welke blijk
geven van een ruimeren kijk op het probleem van
wereid’herstel dan ‘tot dusver den ieidenden staatslie-
den eigen was. Van dien ruimeren kijk getuigt vooTal het nieuwe srt,adiuim, waarin het zoogenaam;de Rus-
sise’he vraagstuk gekomen is. De ,,nieuwe koers” en
de hongersnood in Rusland, zoomede het nu wel overal
doorgedrongen besef van de •duurzaamiaeid van het
daar te lande gevestigde bewind mogen daartoe (hebben
bijgedragen – toch izouden deze factoren op ‘zichtelf
‘zeker niet den merkw.aardigen omimekeer teweeg heb-
ben kunnen brengen, die ‘te Cannes tot uiting is ge-
komen, wanneer niet ook de crisis buiten Rusland
haren onweerstaanbaren invloed had doen gevoelen.
Men is – elmdelijk! – gaan begrijpen, ‘dat in Rus-
land de sleutel ligt tot het herstel van Midden- en
Oost_Europa, en daarmede ook van de overige wereld.
Lang, veel ‘te lang heeft men, ondanks alle gepraat
van de economische samenhoori’gheid der volken, ge-
meend Rusland in zijn isolement te mogen laten ‘ver-
gaan, zonder in ‘te zien, dat op die wijze een onmisbare
factor voor het wereidherstel werd nit
4
gescihakeld. In
Duitschland en Engeland, en ook in de nabijgelegen
Scandinavische rijken, ‘was men reeds eerder tot dat
inzicht gekomen. Ten onzenrt ‘heeft men, vreemd ge-
noeg, voor den kolossalen Russischen factor veel min-
der oog, en is men ‘tot dusver meer geneigd geiweest
‘zich te oriënteeren naar Frankrijks terughoudende,
efwijzende, en, als in vele andere gevallen, niet bij-
zonder vèrziende politiek. Geringe bekendheid met
Ru’ssische toestanden en de r’oote ‘verliezen, die het
beleggend publiek hier ‘te lande, evenals in Frankrijk,
geleden heeft door de annuleering der Russisc’he
staatssc.huld, verklaren waarschijnlijk die houding.
De annuleerin,g der •staa’tsschuid was een daad, die geheel paste in het kader van de hoIsjewistisc’he revo-
lutie, en het is daarom
begrijpelijk,
dat men er een
typisch
bewijs
in heeft gezien van ,,princip’ieeie”
kwade trouw. Bij eene nuchtere besehouwing der
feiten dringt zioh echter de overtuiging op, dat reeds
lang vôôr het optreden ‘der bolsjewiki de Rus’s’isc’he
staatsschujd een meer dan dubieuze zaak en zelfs de
geregelde betaling der rentecoupons practisch onimo-
gelijk was geworden zonder periodieke nieuwe crediie-
ten. Deze credieten werden, ‘zoolaug de oorlog duurde
en ‘zoolang Rusland mee bleef doen, door de Entente verstrekt, maar ‘kwamen vanzelf te vervallen, zoodra
Rusland zijn ‘bondgenooten in den steek liet. Dat dit
laatste vroeg of laat moest gebeuren, begreep een
ieder, die van de stemming in Rusland op ‘de hoogte
was. Trouwens, ook
als
dit ‘niet was geschied, mag
betwijfeld worden of de Entente na ‘het einde van den
oorlog zou zijn rvoortgegaan ‘met, de kuns’tniatige onder-
steuning van Ruslands staatscrediiet. Waarschijnljker
is, dat Rusland dan ,,’tot betere tijden” de’ ‘betaling
van rente en aflossing ‘gestaakt zou hebben, zo’oals nu Frankrijk en ‘andere Entente-st’aten hun oorlogssehuld
aan Amerika onbetaald laten, Polen tegenover ons in
gebreke blijft, enz.
Natuurlijk wordt hiermede het Ru’ssisohe amaulee-riingsdecreet allerminst verdedigd, maar men moet er
de feitelijke – in tegenstelling met de moreele —
beteekenis ook niet van overschatten, en evenmin er
zich illiisies over maken, dat een ander r&gime aan-
stonds ‘de middelen zou weten te vinden om de oude
staatsscliuld af te betalen. Een andere vraag
in,
of
deze schuld nu o&k maar definitief als verloren moet worden beschouwd, dan wel ‘of er redelijke ‘kans be-staat op latere betaling of althans op een aannemelijk
accooird. Immers alleen in dit geval ‘heeft ‘de van de
Sowjet-regeering gevorderde erkenning der oude
schulden practische ‘waarde. Het an’tiw’oord op die vraag zal rna.i. moeten afhangen van Ruslands toe-
komstige economische structuur en van de verdere
ontwikkeling der ‘internationale situatie. In een vol-,
gen’d artikel kom ik hierop nader terug.
In elk geval ‘behoeft het wel geen betoog, dat Ne-
derland, juist als belangrijk schuldeisc’her, een groot
belang heeft
bij
een spoedig herstel van gijn Russi-
sohen debiteur. Dit geldt niet alleen van de houders
van Russiscihe fondsen, d’och van allen, die op (het oude
Rusland vorderingen hebben. Daaronder zijn velen,
wier belangen als het ware in slapenden toestand ver-
keeren, en wier ‘verliezen ten deele weer goed ‘te maken
‘zouden
zijn
door eene hervatting der izaken. De mo-
gelijkheid daarvan ‘hangt echter ook weer nauw samen
met het algemeene herstel van ‘het l’and.
Maar geheel afgescheiden van ‘al deze oude banden,
die ons aan Rusland verbinden, moet eene aandachtige
beschouwing van onze tegenwoordige economische po-
sitie de overtuiging wekken, dat
wij
niet ‘onverschil-lig ‘kunnen staan tegenover het Russ’ische vraagstuk.
Die positie wordt, als altijd, groo’tendeels heheerscht
door den toestand in ons Duitsohe achterland. Ik zal
derhalve eerst trachten duidelijk te maken, welk
belang Duitschlan’d
bij
Rusland heeft.
In de eerste plaats zoekt Duitschland in Rusland te
herwinnen, wat het door den oorlog in ‘vele andere
deelen der wereld verloren heeft, namelijk een afzet-
gebied vooi ‘zijne industrieele productie, een arbeid’s-
veld voor
‘zijn
‘ondernemingsgeest, en een kolonisatie-
gebied voor zijn overbevotking. De staat van ontred-
dering en verval, waarin ‘het ‘onmeteljke Russisc’he
rijk verkeert en ‘de oiruitpu’tteljke natuurlijke ‘rijk-
d’o,m’men waarover het (beschikt, ‘bieden voor een der-
gelijke Duitsche peinetratie een bij uitstek gunstig
object. In ‘de tweede plaats wil Duitseliland
‘zijn
‘be-
talingsbalans verbeteren, ‘door zooveel mogelijk grond-
en voedingsstoffen uit Rusland, in plaats van uit ‘de
landen met hooge valuta te betrekken. Daar de Duit-
schei fa’brikaten in Rusland een veel h’oogere ruil-
waarde hebben dan ‘in de genoemde landen, kan onge-
twijfeld op die wijze eene ‘aanmerkelijke besparing
worden verkregen, ‘ook al zulleii de Russische leverin-
gen zich eerst ‘heel langzaam kunnen ‘ontwikkelen en
natuurlijk nooit’ den invoer uit andere landen geheel
(of zelfs maar voor het grootste deel) ‘kunnen ver-
vangen.
1)
In de derde plaats hoopt Duitschljand –
al spreekt het ‘die ‘h’oop niet openlijk uit – door een
economisch samengaan met Rusland, ‘zijn politieke
positie ‘op ‘het vasteland te versterken.
,Dat men in Dui’tseihland reeds druk bezig is, zich
naar Rusland te oriënteeren, is natuurlijk geen ge-
heim, en het srpreekwoor’deuijke Duitsche ‘aanpassings-
vermogen heeft reeds kans gezien vele moeilijkheden
te overwinnen, die voor ‘anderen nog iblijven bestaan.
Zoo heeft de Hamburg-Amerika-Lijn, in samenwer-
king met •de Sowjet-regeering, het ‘zeetransport tus-
schen Rusland en Duitschland georganiseerd; de
groote Duitsche banken ‘heb’ben met de nieuw ge-
vormde Russische Staatban’k het ‘Du,itsch-Russisc’he
geldverkeer geregeld;
2)
ja er zijn ‘zelfs reeds, dank 5ij den krachtigen steun van het D’uitsohe bank-
wezen, belangrijke exportzaken op credietbasis afge-sloten. Dit
zijn
iintussohen nog ‘slechts de eerste voor-
bereidselen tot eene gr’ootsciheepsche actie die, naar het schijnt, langs twee kanalen Rusland zal bereiken,
n.l. ‘door ‘de Duitsch-nationale Stinnes-trust en door
de internationale Rathenau-combinatie.
De Stinnes-trust, die zich ials ,,Wirtschaftsstelie für
Verkehr, Handel und Industrie mit dem Ostesa” te
Volgen’s de Duitsche statistiek van
1913
bedroeg de
invoer uit Rusland in dat jaar slechts
13,2
pCt. van de
totale invoeren. Zelfs wanneer men aanneemt, dat de ge-
heele Russische uitvoer naar België en Nederland ‘voor
Duiitschlaad bestemd was, komt men tot een waarde, die
niet meer idan
17
püt. vertegenwoordigt van Duitschiands
totalen import. Omgekeerd absorheende Duitschiand volle
30
pCt.. B&igië
en Nederland te samen
16 pOt.
van Ruslands
uitvoer, waaruit ‘blijkt hoeveel meer Rusland op Duitsch-
land, dan Duit3ehlac1 op Rusland aangewezen rwas. De om-
staadlgheden noodzakea Duit.seihland thans echter, zich
speciaal op Rusland toe te leggen.
[Zie pgn.
37
‘van dezen jaa’rgang. – Red.]
18 Januari 1922
ECONOMISCH-STATiISCHE BERICHTEN
49
Berlijn heaf t geconstiitueerd, is eene machtige corn-
bin.atie van handel, industrie, bank- en transport.-
wezen, met actieve deelneming va.n een aantal arbei-
dersvakverbonden. Onderhandeld wordt met de Arne-
rikaansche hankiersfirma Morgan omtrent vorming
van een Duitsch-Amerikaansch k.aptaal van 250 mal-
lioen dollar. De •trust ‘beoogt in de eerste plaats her-
stel van het spoorwegwezen en organi:satie ‘van een
wij dvertakt automobiel-transport. In alle voornaamste
productieve rayons van Rusland wil men Duitsche
kamers van koophandel oprichten, die elk een geheel
zelfstandige taak zullen hebben te vervullen en zullen
bestaan uit specialisten op elk gebied, industraeelen
en ‘arbeiders. De Sowjet-regeering staat sympathiek
tegenover dit project, ‘weiks verwezenlijking echter
wel ‘niet haar beslag zal ku!nnen krijgen v66r•dat het
geheele R.ussische probleem ter aanstaande conferen-
tie te G-enua van alle kanten ‘bekeken is.
Ven geheel anderen aard is het plan, waaraan de
namen van Walter Rathenau en van diens mede-
directeur der A. E. 0., Felix Deutsch, verbonden zijn.
Deze stclle’d zich op het standpunt, ldal eene ruime
ontplooiing van het Duitsch-Russisohe verkeer en de
economische reconstructie van Rusland onmogelijk
zijn, izoolang niet de alles overheerschende kwestie der
schadevergoeding geregeld, en voorts ten opzichte van
Rusland eene basis van internatioale samenwerking
geschapen is.
Op welke wijze het Duitsohe aandeel aan het recon-
struotieoverk in Rusla.nd dienstbaar kan worden ge-
maakt aan eene oplossing van het vraagstuk der
schadevergoeding, zal nog moeten ‘blijken. Men heeft
gesproken ‘van eene reserveering, ten bate van de
En-tante, van een deel der door Duitschiand te maken winsten. Het zal echter niet ‘zoo gemakkelijk zijn den
juisten omvang dier winsten vast te stellen, en nog
veel mindr gemakkelijk, ze te realiseeren in een voor de Entente (en vooral voer Frankrijk) aanne.melijken
vorm. In elk geval zal er nog heel wat tijd moeten
verlo.open, eer een geregelde Russische export van
eenige beteekeni:s weer mogelijk wordt, en het spreekt.
vanzelf dat alleen in dien toekomsti;gen export de
mogelijkheid is gelegen van realiseerbare winst.
Waarschijnlijker lijkt ‘het mij daaroiii, dat men een
equiwa.lent voor de van Duitsohiand vertehuldigde be-
dragen zal trachten te vinden in de levering van goe-deren of in de prestatie van diensten ten hate van het
algemeene reconstructie-werk. Immers gaat het hier
niet in de allereerste plaats om een ruil- of handels-
verkeer, dat dadelijk beginnen kan, doch om den we-
deropbouw van het economische apparaat (transport-
wezen etc.) dat dien handel mogelijk moet maken.
Natpurlijk zou slechts een
deel
der Duitsche leverin-
gen op deze ‘wijze mogen worden aangewend; voer ide
rest zouden zij moeten dienen als ruilobject voor de
door Dui,tschland benoodigde Russisehe export-pro-
ducten of, voor zoover deze niet dadelijk voorhanden
zijn, als equivalent voor concessies, aan Duitschiand
te verleenen.
Ongetwijfeld zal, wanneer aldus eenmaal •de eerste
grondslagen van den wederopbouw zijn gelegd, en door
invoer van ‘het allernoodigste de prikkel tot produ-
ceeren verschaft is, het land snel herleven, en in staat zijn de te verleenen credieten geleidelijk af te lossen.
Want – dit behoeft wel
nauwelijks
nader te ‘worden betoogd – credietverleening moet het begin van alles
wezen, en men begrijpt dat daarmede, in een land van
die afmetingen en verkeerende in zulk een staat van
ontredidering, zeer aanzienlijke kapitalen gemoeid zijn.
Alleen door internationale samenwerking op groote
schaal kan men hopen die kapitalen bijeen te brengen
en de noodige zekerheid te scheppen, zonder welke
het buitenlandsche kapitaal zich niet in Rusland wa-
gen zal.
In die richting gaan dan ook de plannen betreffende
een internationaal consortium, waarvan thans sprake
is, en dat in eerste instantie eene herleving blijkt te
zijn van een vroeger plan, door schrijver de-zes esigaa-
leerd in het eerste van zijne
Hrndelsblad-artakelen
over ‘het Russisc.he probleem -(Alg. Hbl. van 6 Nov.
-naar welke
hij
zich veroorlooft belangstellenden
te verwijzen. Terwijl echter het oorspronkelijke plan
uitging van Engelscihe, Duitsche en Fransche groot-
industrieelen en een zuiver economische actie in Rus-
land beoogde, waaraan ook Amerika en de neutaale landen zouden hebben kunnen deelnemen, heeft het
nieuwe project, door de vast,koppeling aan het vraag-
stuk ‘van de Duitsche schadevergoeding, een politiek
karakter gekregen, dat niet bevorderlijk kan zijn voor
de deelneming van andere dan Entente-landen. Ook
van Duitsche
zijde
kan het animo voor
deze
combinatie
niet groot zijn.
Maar, welke vormen de economische initerventie van
het buitenlandeihe kapitaal in Rusland ten slotte ook
moge aannemen, het is duidelijk en wordt ook zelfs in
Frankrijk nu ‘wel algemeen erkend, dat Duitschlands
intensieve medewerking daarbij onmisbaar is. Voor
Nederland kan eene krachtige Duitsche economische
expansie in Oostelijke richting slechts voordeel op-
leveren. Ten eerste zal
zij
den druk der Duitsohe
concurrentie
op
onze eigen industrie verzwakken.
Ten tweede zal de verbetering van den econoimischen
toestand in Duitschiand, die er uit ‘kan voortkomen,
een gunstigen terugslag -hebben op ons land. Ten derde
verbetert de kans op eene regeling der oude schulden.
Eh eindelijk wordt ook voor ons de hervatting der
betrekkingen met Rusland vergemakkelijkt, hetgeen
de malaise in tal van bedrijven kan doen vermin-
deren.
Wat onze eigen toekomstige betrekkingen met Rus-
land betreft, zal men m.i. v66r alles twee hoofdzaken onder de oogen moeten zien, n1 credietverleening en belangenconcentratie. De tijd is vermoedelijk alweer
zoowat voorbij, dat zaken met Sowjet-Rusland op een
cash basis konden worden gedaan. De goudivoorraad is
zoo goed als uitgeput, en bovendien is men elders
reeds begonnen met crediet te geven. De geprojec-
téerde Du.itsche en internationale acties zijn, zooals
hierboven reeds bleek, geheel op crediebverleenin’g ge-
biseerd. Daarbij levert de kwestie van waarborgen
natuurlijk een groote moeilijkheid ‘op. Maar, groot als
die
moeilijkheid
is in het geval -van grootscheepsehe
réconstructie-credieten, zij wordt vrijwel onoverkome-
lijk wanneer het geldt op zichzelf staande, kleinere
transacties te fmnancieeren. Daarom zal ook Neder-
land, ‘om in Rusland aan het werk te kunnen gaan,
moeten trachten
Zijne
verschillende belangen i’n dat
kind zooveel mogelijk te vereenigen in één centrale
-organisatie, die izich dan
bij
soortgelijke combinaties
in het buitenland zou dienen aan te sluiten. Onder de
gegeven omstandigheden lijikt
mij
dergelijke collec-
tieve, internationale actie de eenig mogelijke.
Rest in’tusschen ,nog de vraag, of er ‘voor Nederland
in het tegenwoordige stadium ‘wel aanleiding bestaat,
zich voor de Russische zaken te interesseeren. Men
heeft al zooveel geld met Rusland verloren: is het
niet beter, dat land der onbegrensde onbegrijpelijk-
heden nu maar verder links te laten liggen, en in elk geval af te wachten, tot de chaos eenigszins bezon-
ken is?
Ik geloof, dat het een groote fout zou zijn. Hoe
treurig de toestand in Rusland ook moge wezen, het
blijft met dat al een land ‘van geweldige potentia.litei-
ten, dat te allen
tijde
een belang-rijke plaats zal in-
nemen in de wereldhuiishoudin.g. Op ‘dit ooigenblik
is
dat land een ruïne; maar de
tijd
zal komen, dat het
weer overeind staat – laten wij hopen, op steviger basis dan het oude, tsaristische Rusland, ,,de reus
op leemen voeten”. De naties, die -aan dien ‘wederop-
bouw ‘zullen hebben deelgenomen, zullen er ‘dan ook
de vruchten van plukken. Het zou m.i. niet van een
ruimen iblik getuigen indien Nederland, dat bovendien
in Rusland oude en eervolle tradities bezit, zich aan
dat grootsche werk onttrok.
– Dit zijn, als men wil, gevoelsargumenten. Van
50
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 Januari 1922
uiterst reëelen aard is echter het onmiddellijke ‘belang,
(lat buy. onze industrie in de huidige malaise heeft
hij den sxport naar Rusland. Men wee’t, dat juist soort-
gelijke overwegingen in Engeland den stoet hcbbçn
gegeven tot de hervatting der Russische betrekkingen.
Een omstandigheid, die men ‘wel in aanmerking ‘moet
nemen is, dat de Russisohe imiarkt than’s voor letter-lijk elk fabrikaat een vrijwel •onbeperkten afzet biedt
– gegeven slechts het noodige crediet. De bevolking
‘heeft behoefte aan
alles.
Wanneer dus eene ‘be’vrrdi
gen’de regeling der credietkwestie mogelijk blijkt, zou
onze industrie als geheel daarvan kunnen profiteeren.
De ‘zaak schijnt ‘derhalve wel eenige studie waard.
J. H. COHEN STUART.
DE TABAKSHANDEL IN 1921.
De aanvoeren van tabak op de ‘Hoilandsche markt
waren in 1921 veel minder groot dan in 1920: in
totaal bedroegen deze circa 106 m’illioen Kilo’s (tegen
circa 232 millioen Kilo’s het jaar te voren), verdeeld
in ongeveer 67 miili’oen kilo’s Sumatra & Ja’va
17
,,
Noord-Amerikaanseh
11
,,
,,
Zuid-Amerikaansch
6
,,
,,
G’rieksch & Turksch
5
,,
,,
Diversen (Ohineesch,
Britsch-Iudisch, Al-
giersch etc.)
Niettegensta’ande dit feit zijn de zaken van den
begiune af veel meer sle’epende gebleven ‘dan in 1920;
de toestand in het artikel is in den i’oop van het
jaar hoe langer hoe minder gunstig geworden en het
eind van ‘het jaar bracht een tijdperk van malaise,
zooals, zelfs onder de minder ‘optimistisch ges’ternden,
slechts weinigen dit verwacht ‘zullen hebben.
In de eerste plaats bleef de ‘markt gedurende ihert ge-
heele jaar gedrukt door de in de laatste jaren hier
opgestapelde voorraden uit cle oude oogsten. Welis-
waar ‘zijn deze in 1921 ‘successievelijk nagenoeg ge-
heel overgegaan uit importeurs-bezit ‘naar de tweede
hand, doch ten slotte heeft liet kwaad zih hiermede
slechts verplaatst, omdat de afzet uit tweede land ‘het
geheele jaar door veel te wenschen ‘overgelaten heeft.
Neemt men nu daarbij in aanmerking, d’at de toe-
stand
200
‘ongunstig geworden is niettegenstaande het
feit, dat ‘het quan’tum van den 1920er Sumatra-oogst
ruim honderd duizend pakken, en ‘dat van den 1920er
Javao’ogst een paar Ihonderd duizend pakken kleiner
was dan van normale oogsten, dan behoeft het geen ver-
wondering ‘te wekken, dat menigeen in de naaste toe-
komst meer schaduw- dan ‘iicht,zijden ziet.
Het blijft dan ook een ‘open vraag of men – al-
thans in de eerste jaren – plaatsing zal vinden voor
quautums tabak als onze k,oioniën v66r den oorlog
leverden.
Men kan zijn oogen niet sluiten voor het feit, dat
het verbruik van sigaren de laatste jaren enorm ‘ver-
minderd is. Men behooft slechts om zich heen te zien
om ‘dit te constateeren.
In I)uitschland wordt ‘dit verbruik ‘op hoogstens
50 püt. van dat van v66r den oorlog geschat; in en-
kele Regie-landen van Oentraa.l-Europa wordt dit
cijfer officieel genoemd.
Nu speelt in deze rijken de algemeene verarming
daarbij zeker een groole rol. Doch wie ‘zal zeggen wan-
neer hierin een verbetering sal intreden en hoe-velen
zich dan ten slotte het rooken geheel ‘ontwend zullen
hebben of tot ‘de sigaret ‘overgegaan zullen ‘zijn?
Een sprekend voorbeeld hiervan vindt men in
Amerika waar, volgens de statistieken, het sigarenver-
bruik in ‘d’e eerste 9 maanden ‘van 1921 met bijna 20
pOt. achterbleef
bij
dezelfde periode van 1920, terwijl
daarentegen het sigaretten-verbruik met 10 ‘pOt. steeg.
Ook in het Noorden van Europa ‘neemt men het-zelfde verschijnsel waar, bijv. in Zweden, waar het
monopolie het sigarenverbruik van 1921 schat ‘op tswee
derde van ‘dat ‘van 1919.
Neemt men nu in aanmerking, dat ‘de oogsten van
v66r den oorlog weliswaar min ‘of meer geregeld hun
weg naar ‘de consumenten veden, maar dat men toen
in doorsnee toch zeker niet van een schaarschte aan
materiaal kon spreken, dan mag men ei. niet ‘de mo-
gelijkheid wegcijferen ‘dat men – indien ‘de toestan-
den zich niet wijzigen – spoediger ‘dan men denkt
voor een overproductie ‘kan te staan komen.
Na is voor Sumatra het gevaar in ‘zooverre mis-
schien minder groot dan voor Java, ‘omdat althans
de voor d’ek geschikte taiba’k van deze herk’om’st veel
meer op ‘zichzelf staat en in vele gevallen moeilijk te
remp’laceeren is, doch bovenal ‘omdat d’oor de sterk doorgevoerde concentratie der produceerende maat-
schappijen een regeling van ‘het quantum in elk ge-
val vergemakkelijkt wordt.
Zoo is het quantum van het 1919cr en 1920ev Su-
matragewas bij gemeenschappelijk overleg beperkt
tot circa 150.000 pakken.
Eet quantum van ‘den 1921ev oogst is vrijgelaten;
daar echter in verband met he’t verkrijgen van werk-
krachten etc. een uitbreiding slechts ‘geleidelijk me-
gelijk is, ‘zal deze oogst niet meer ‘dan circa 165.000
pakken leveren.
Ook voor den 1922ev oogst is geen ‘beperking voor-
geschreven; om dezelfde redenen ‘zal deze – hoewel
grooter dan het 1921er gewas – toch nog lang niet
een ‘normaal cluantum ,van bijv. 250.000 pakken, kun-
nen ‘bereiken.
Men mag vertrouwen ‘dat, wanneer het vô6rwerken
voor ‘den 1923er ‘oogst begint, ‘de m’arkttoestan’d zoover
te overzien zal zijn, dat de producenten kunnen beoor-
deelen of het niet noodig ‘zal
blijken
maatregelen te
beramen om te voorkomen, dat men te spoedig weder op een quantum komt als v66r den oorlog ‘verhandel-
baar bleek.
Voor J.ava lijkt het, ‘hoe gewenscht het ook zou zijn,
zooal niet ondoenlijk dan toch op verschillende gron-
den uiterst bezwaarlijk om ten ‘opzichte van het te
produceeren quantum eeni’gszins regelend ‘op te tre-
den; hier wordt de hoegrootheid van ‘het product tot
dusverre minder bepaald doo’r planters en importeurs
dan wel door ‘de weersgesteldheid.
Zooals boven vermeld hebben zware regen.s en over-
stroomingen het quantu•m van ‘den 1920ev oogst met
ongeveer 50 pOt. verminderd; van het 1921ev gewas
is de ‘vooro’ogst – eveneens door sterken regenval –
weder zeer klein geworden, de naoogst zal echter ver-moedeljk een ‘nagenoeg normaal quantiim leveren.
In Duitschland, welk land nog steeds verreweg ‘den
meesten invloed ep de Hellandsche tabaksmarkt heeft,
werd op 1 Tu1i de ,,Zwangwirtschaft” in de sigaren-
industrie ingetrokken. Hierdoor ‘verviel ‘ook de be-
perking van ‘den invoer, zonder dat dit echter op do
stemming eenigen invloed uit’oefen’de, aangezien reeds
v66r dien tijd de meeste fabrikanten ‘het hun ‘toege-
wezen contingent niet meer ‘konden verwerken (op
1 Juli werd het aantal werklooze sigarenmakers in
Duitschiand reeds op 30.000 geschat).
De verbetering in ‘zaken die sommigen daar tegen het najaar verwacht hadden, is uitgebleven; integen-
deel zijn, door ‘den plotselingen val ‘der valuta, na Oc-
tober verkoopen hoe langer boe moeilijker geworden.
Ook ‘bij de H’ollandsche sigarenfabrikanten is de
gang van zaken gedurende het geheele jaar ‘onbevre-
digend geweest; is het -verbruik van sigaren in Hol-
land zelf veel minder rteruggegaan dan in ‘de meeste
andere landen, ‘daartegenover staat, dat ‘de invoer van
uitheemsche ‘(voor een groot deel Duitsche) sigaren
niet onbeduidend gestegen is, en
r
w
el van 270.000
kilo’s in 1920 tot 490.000 ‘kilo’s in 1921
l)
Bovendien echter is de export, welke steeds een
‘belangrijk deel der Hollandsche industrie uitmaakt,
met meer ‘dan de helft gedaald, ‘n.l. van 1.562.000
kilo’s tot 665.000 kilo’s.
‘)
Een ‘deel van deze vermindering ‘zal ongetwijfeld aan
1)
Deze cijfers hebben betrekking op de eerste elf maan-
den van het jaar.
18 Januari 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
51
den Duitschen export ten goede gekomen zijn; het
behoeft echter geen betoog, dat een dergelijk quantum
– voor ons land niet zonder beteekenis – voor een
land als Duitsehiand in verhouding slechts een kleine
rol speelt.
Wanneer wij thans enkele der voornaamste soorten
wat nader beschouwen, valt in de eerste plaats op,
dat ‘de Sumara,
van importeursstandpunt bezien,
een uitzondering op den regel gevormd heeft.
De doorsneeopbrengst toch van de verkochte 145507
pakken ‘van oogst 1920 bedroeg circa 284 cents per
kilo, uitma’kende een waardebedrag van circa 02
•miflioen gulden, of slechts rzes millioen gulden min-
der dan dat van den zeer gunstig verkochten 1919cr
oogst.
Bij de handelaars echter zal deze oogst weinig aan-gename herinneringen achterlaten; het is dan ook niet
te ontkennen dat de tabak van den aanvang af sterk
overschat is.
Over het algemeen had men, evenals het vorige
jaar, te doen met een goed uitgewasse’n zeer ‘bladdig
product; er kwam echter in een groot deel der ‘par-
tijen wat ‘onrijp en vochtig voori, terwijl de kleuren
vaak te wenschen o’verliete’n. Wel ‘waren deze door-gaande vrij ‘helder, doch gewoonlijk trok de tint meer
naar he’t roode dan naar de gewilde vale nuance; bo-
vendien kwam nogal wat miskleur in het gewas voor.
De opening der campagne vond dit jaar wat later
dan gewoonlijk plaats, n.’l. eerst in Mei.
Alle voorteekenen wezen toen reeds op een h’ooge
stemming; de markt was in het najaar op het hoog-
ste punt gesloten, in de tusschenliggende periode had
een vrij geregelde vraag gohee.rscht naar betere tabak,
Amerika had ‘toen toen uit de tweede hand nog ver-
schillende merken gekocht, welke het vroeger had
laten liggen, koopers van enkele partijen van den nieu-
wen oo’st, welke op hooge basis uit ‘de hand ver-
kocht varen, heetten daarmede ibuiten groot succes te hebben. Daarbij kwam ‘nog de beperking van het
qua’ntum der laatste twee oogsten; men red’eneerde ‘dus,
dat er ‘wat vroeger ‘of later in ‘elk ‘geval gebrek moest
komen, vooral aan goede tabak (waarvan inderdaad de voorraad niet groot was) en bij menigeen was de
zorg nog het grootst om ide vra’ag •of men wel vol-
doende materiaal ‘zou kunnen ‘bemachtigen ‘om zijn
verkoop’apparaat loo’nend aan iden gang te [houden.
Zoo werd dan ook over gebreken gemakkelijker
heengcsta’pt ‘dan anders wel ‘het geval geweest zou zijn. Eenii’ge Duitsohe fabrikanten, welke de eerste
inschrijvingen bijwoonderi, bleken inderdaad in staat
– ‘zij het ‘ook schoorvoetend – de voor de beste mer-
ken gevorderde fancyprijzen aan te leggen, en ‘men
meende, ‘dat de anderen vanzelf zouden moeten
volgen.
In •dèze stemming bereikte men een prijsniveau,
dat in verhouding tot den uitval der tabak nog h’oo-
ger w.as dan dat van ‘een jaar tevoren en dat zich
tot de vacantie onverz’wakt handhaafde. Alleen in de
laatste inschrijvingen van het najaar, toen trouwens
in de latere afladin,gen ‘de fouten van den oogst meer
en meer ‘aan het licht kwamen en goede partijen nog
maar schaarsch waren, is de stemming tenslotte wat
bekoeld.
De Ame’rikaansche’in’koopers trachtten zich in het
b’egin wat gereserveerd te houden: uit den 1919cr
oogst hadden
zij
het zeer groote quantum van 40.000
pakken gekocht en hadden bovendien in ‘het voorjaar
uit de tweede hand nog een en ander genomen. In-
middels waren in Amerika de rechten voor Sumatra
van dollar 1,85 ‘op dollar 2,35 per pond verhoogd,
terwijl ook ‘daar over slechten gang van zaken in d’e
sigarenindustrie vrij algemeen geklaagd werd. Zij
namen eerst een eenigszins afwachtende houding aan;
op den duur ‘moesten echter ook zij den loop der prij-
zen volgen. Toch ‘bleven zij gedurende de geheele
campagne kalmer gestemd dan een jaar te voren,
schoten vaak merken uit, die zij ‘vroeger medenamen,
en lieten af en ‘toe, als de prijs al te veel opgedreven
werd, voor Amerika goed geschikte merken aan de
concurrentie over, wat ‘vroeger een hooge uitzonde-
ring was. –
Amerika kocht dan ook uit dezen oogst slechts circa,
20.000 pakken.
De omzet van Sumatra in tweede hand bleef het
geheele jaar door zeer onbevredigend; het ‘bleek ‘tel-
kens, dat in Duitsch’land de middelfabrikanten, welke
toch te ramen het meerendeel dr afnemers vormen,
de prijzen aan de markt ‘betaald, niet konden volgen.
In Holland zelf werd de toestand voor de sigaren-
fabrieken hoe langer hoe ongunstiger, in het Noor-
den gingen de zaken ‘ook onbevredigend en ‘zoo sluit
het jaar met een veel groo’teren voorraad in tweede
hand dan ‘in het begin ‘der campagne te voorzien was.
Nagenoeg de geheele 1920cr oogst werd op de ge-
wone wijze
bij
inschrijving verkocht, nl. 140364 van
de 145507 pakken.
Oogst 1921 wordt, zooals boven’vermeld, geraamd op
circa 165.000 pakken; ‘daar van dezen oogst, wegens
opheffing der inkrimping, geen ‘tabak in Indië ver-
nietigd is, zal men reeds om die reden met een groo-
tere verhouding ord’inaire tabak daaruit te rekenen
hebben.
Van
Java
‘begonnen ‘de inschrijvingen reeds weder
in Januari en werden regelmatig voortgezet tot begin
November.
De prijzen zijn, met nu en dan een kleine opleving,
in den loop van het jaar langzaam aan weggezakt cn
in de
inschrijving
van 4 November was men ten
slotte op zulk een laag niveau gekomen (mede als
gevolg van d’e inzinking ‘der Duitsche valuta) dat im-
porteurs ‘besloten, de verder nog voor 1921 vastge-
stelde
inschrijvingen
niet te ‘houden, doch den toe-
stand eerst nog eens aan te zien.
In December werd dus alleen nog een kleine in-
schrijving voor ‘ordinaire krossoks ‘(meest reeds vroe-
ger vergeefs aangeboden partijen uit oude oogsten)
gehouden.
Hierdoor gaan importeurs ‘thans met een onver-
kocht quantum, te schatten ‘op circa 80.000 pakken
(voor de grootste helft uit Ver stenlanden bestaande),
het nieuwe jaar in.
Bij inschrijving aangeboden werden in totaal ‘bijna
500.000 pakken, waarvan circa 200.000 uit den 1920er
bogst, het restant uit ‘oude oogsten, welke thans dan
ook in de ieerste hand ‘zoo goed als geruimd ‘zijn.
Voor de voor kerf geschikte partijen ‘(ook ‘die uit
de Bezoekje en Vorste’nland,cn) kon’ men het geheele
jaar door geregelden afzet vinden. In de korf-in-
dustrie, ‘zoowel hier als in het buitenland, werd dan
ook lang niet zoo gdklaagd over den gang van zaken
als door de sigarenf’a’br’ikante’n.
De sigarentabak v’ond echter ‘bijna voortdurend
slechts ‘met moeite koopers, vooral voor zoover de V’oi’-
stenlan,den betreft.
Dit laatste vindt ongetwijfeld ‘voor een deel zijn
oorzaak in ‘het verkoopsysteem hiervoor sinds den
‘oorlog toegepast, volgens hetwelk nog steeds de voor Amerika geschikte tabak op Java uitgezocht en ‘direct
daarheen verscheept zordt.
Hierdoor verliezen de partijen, welke in Holland
ten verkoop ‘komen, hun aantrekkelijkheid voor een
groot deel der koopers en bieden een buitengewoon eentooigen aanblik, welke op de stemming voor het
artikel natuurlijk een weinig gunsti’gen invloed heeft.
Hoewel het percentage, ,d’at naar Amerika gaat,
slechts klein ‘is (men ‘kan het totale quantum Java-
tabak de laatste jaren op circa 5000 pakken schatten)
heeft dit ‘door ‘den in verhouding hoogen prijs, welke
daarvoor aangelegd wordt, op het doorsneecijfer een
vrij belangrijken invloed. Toch gelooven wij niet, dat
de importeurs, die ‘zich aan het van ouds beproefde
verk’oopsysteem hielden en hun oogst in zijn geheel
naar Holland deden komen, daarvan berouw gehad
zullen hebben. ‘ ‘ ‘
52
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 Januari 1922
In het algemeen gesproken kan men zeggen, dat
men voor Javatabak in dit jaar weder ongeveer op het
prijsniveau van v66r den oorlog gekomen is, al be-
dragen kostprijs, vracht etc. natuurlijk veel meer. Or-
dinaire krossoks tot 10/12 cents per
Y2
kilo (dus be-
neden productieprijs) ‘schijnen vaak ‘zelfs moeilijker te
verkoopen dan vroeger, en menige handelaar ‘heeft
deze,, mede ten gevolge van de in verhouding ‘buiten-
sporig hooge onkosten, welke daarop drukken, van zijn
prrogremma geschrapt.
0-edurende de geheele campagne ‘trouwens is betere
tabak altijd nog gemakkelijker te plaatsen ‘geweest
dan ordinaire, hetgeen zoowel voor kerf als voor siga-
rentabak geldt. Alleen op het eind van het jaar is er
nu en dan voor Duitschlnnd eenige vraag gekomen
naar het allergoedkoops’te materiaal, hetgeen samen
ging met de ‘daling ‘der valuta. Het zal wel van het
verloop der koersen afhangen of men zich noodge-
dwongen •daar in ‘het algemeen meer op de laagge-
prijsde soorten zal gaan toeleggen.
De Regieën van Centraal-Europa, welke vroeger
regelmatig groo’te •posten direct ui’t de markt na-
men, traden ‘in eerste hand slechts sporadisch als
koopers van bescheiden quantum’s ‘op.
Van
Born.eo
werden bij inschrijving en uit de hand
verkocht 3024 pakken. De uitva’l was lover het ‘alge-
meen ‘slechts mi’ddelmatig.
Van Braziel en andere Zuid-Amerikaansche soor-
ten
werd iets meer bij inschrijving gebracht dan ver-
leden jaar, nl. circa 18000 tegen 14000 pakken.
De vermeerdering komt ten goede aan de Paraguay-
tabak, waarvan ruim 8000 pakken bij inschrijving
kwamen, welke geregeld, zij het ook tot ‘dalende prij-zen, koopers konden vinden. ‘Voor ‘dit artikel bestond
trouwens reeds vôôr ‘den ‘oorlog hier een vrij geregelde
afzet.
De partijen Braziel werden veelal ‘opgehouden of
‘vynden slechts met groote moeite plaatsing.
Al deze soorten hebben hun belang voor de Hol-
landsche markt grootendeels verloren; groote quan-
tums (circa 250.000 balen) werden daarvan weder
direct naar Bremen en Hamburg verladen. Vooral in
het najaar werden deze vaak van daar uit to’t uiterst
lage prijzen (gedeeltelijk beneden idie van v66r den
oorlog) ‘aango.boden en oefenden daardoor op de Jaw.a-
markt een nog verderen druk uit.
Noord-Arnerikaansche tabak.
Zooals wij reeds in ons
vorig overzicht vermeidden, waren de prijzen van ver-
schillende soorten •in het najaar van 1920 sterk ge-
daald. Hierdoor waren voor de H’ollanid’sche hande-
laars in het begin van het jaar ‘bevredigende zaken
daarin mogelijk.
Vooral van Burley, van welke soort de prijzen in
Amerika ongekend laag gedaald waren, terwijl de oogst
voor Holland zeer geschikt bleek te ‘zijn, werden vrij
belangrijke quantums geïmporteerd. In den loop van
het jaar zijn de prijzen hiervoor echter in Amerika
‘sterk opgeloopen, terwijl ‘voor ‘den nieuwen oogst de
planters een pool gevormd hebben, welke – indien
‘deze ten minste blijft bestaan – importeeren voor
Holland wel moeilijk zal maken.
Van
Oriëntaalsche tabak
giig in Argos nogal wat
om; dit is ook een van ‘de soorten waarvan v66r ‘den
oorlog geregeld vrij groote quantums hun weg naar
Holland vonden.
Voor de betere soorten blijft het uiterst moeilijk,
hier een afzet te vinden. Terwijl belangrijke quan’tum’s
hiervan uit de Orient naar Hamburg en Bremesa ver-
laden’ werden, namen de aanvoeren in Holland sterk
af, in menig geval ongetwijfeld ook wel als gevolg van
het ‘verschil in de plaatskosten. F. M.
v. E.
DE ECONOMISCHE POSITIE VAN TANOE.R.
Moeilijk kan men zich een gunstiger positie ‘dan-
ken dan die van Tanger, gelegen op de noordelijkste
punt van Afrika, op den ‘drempel van de poort, idie
den Atlantischen Oceaan van de ook thans nog zoo
belangrijke ,,oude wereldzee” scheidt, op een vier-
sprong van zeeën en continenten, natuurlijk station
voor de ‘schepen, die de centra der west- en noord-
Europeesche bescihavin’g en van Amerika met Noord-
en Oost-Afrika, Zuid-Europa en het Oosten’ verbin-
den en het aangewezen bruggehoofd voor de voort-
zet’tiug van de Spaansche en Fra’nsche spoorwegnet-
ten op Afrikaanschen bodem. Bogende op een historie,
die zich in het schemerlicht der legende verliest, is de
oude Phoenicische factorij, later de hoofdstad ‘van het
Romeinsche wingewest Mauretania Pingita’na, onder
de daarna komende Vandalen, Byzantijnen, Visigothen
en Arabieren, onder de ‘dynastieën ‘der Omeia’den,
Idrissieden, Almoravieden, Almohaden, Hafsieden,
Merinieden, der Portugeezen, Spanjaarden en Engel-
schen, een begeerd bezit, van ‘door de eeuwen heen wel-
iswaar dalende en stijgende, maar nimmer geheel zon-
der beteekenis. In 1684 komt het onder den krachti-
gen Sultan Moelei Ismaël ten slotte ‘onder Maro-
ka.ansch bewind om ongeveer ‘een eeuw later de zetel
te wQrden van het ‘bij den Sultan van Marokko ge-
accrediteerde corps diplomntique en in verband
daarmede na 1906 ook van de uit ‘de acte van Al
g
e-
ciras voortvloeiende internationale instellingen als de
Marokaansche Staats’bank, de politie voor stad en
zone, onder Spaansche officieren voor ‘de eerste, onder
Fransche voor de tweede, van de ,,Société internati-
onale de Rgie co-in,téressée ‘des Tabacs au Maroc”,
van de Fransche ,,Administratjon ‘de la Dette marc-
caine”. Er is een Engelsoh, een Franach en een
Spaansch hospitaal; behalve versdheidene Frarnsche
banken, is, er een Engelsche en een Spaa.nsche
bank en niet alleen de ,Sher,ifijnsche Regeea-ing,
doch ook de Re’geeringen te Parijs, Londen en
Madrid hebben er postkantoren gevestigd. Gedu-
rende een lange reeks van jaren is Tanger bovendien
de eenige Marokaanshe haven geweest, waar de uit-
wisseling tuaschen de voortbrengsel’e’n van het weinig
toegankelijke land en de buitenwereld plaats vond,
doch na de vestiging van ‘de Fransche en Spaansche
pro’tectoraten in 1912 is de internationale havenstad
voorbijgestreefd door het Fransch-Marokaansche, aan
de Atlantische kust gelegen Casablanca, dat door de
beschermende mogendiheid zooveel mogelijk bevoor-deeld, door een spoorweg o.a. met Fez, Mar’akesch en
Rabat (den ‘zetel van den Sultan en den Franschen
Resident-Generaaj) en door uitstekende wegen met
het geheele binnenland in ‘verbinding gebracht is.
Hoewel ook de verbindingen van Tanger met het ‘bin-
nenland wel veibeteving ‘hebben ondergaan, staat de
afwezigheid van een spoorweg aan de snelle on’bwikke-
liaig ‘van ‘de internationale havenstad en haar concur-
ientie met Casablanca nog in den weg, terwijl hare
ligging in een enclave van de Spaansche zone, waar
groo’tendeels nog verre van normale toestanden heer-
schen en voor de ontwikkeling van het land zoo goed
als niets wordt gedaan, haar economische ,,hinterland”
van geringe beteekenis maakt, terwijl de stad zelf niet
meer dan 60.000 inwoners telt. De handelsbeweg’ing
van haar zone is dan ook van weinig ‘belang,: in 1919
in haar geheel 4634 millioen franken, waarvan 39 nijl-
lioen komen voor rekening van den invoer. De uitvoer
uit Tanger bestaat voornamelijk in huiden en vellen,
was, eieren, versche en ingemaakte visch, groenten,
verschillende soorten meel, zenielen, oliehoudende za-
den, ,,crin végétal”, touw, leerwerk en wollen tapijten.
Het grootste handeisverkeer vindt plaats ‘met Spanje,
Frankrijk en Engeland, terwijl Nederland in 1919
onder de invoerende landen de 7e, onder de uitvoe-
rende ida 8e plaats innam. De ligging van Tanger, op
slechts enkele uren stoomens van Europa, maakt den
aanleg van een ‘spoorweg ‘als voortzetting van het
Europeesche net aangewezen en zoo is in ‘den aan het
Franscia-Dui’tsche verdrag van 4 Nov. 1911 toege-voegden brief van den Duitschen Minister van Bui-
tenlandsciie Zaken aan ‘den Franschen Ambassadeur
18 Januari 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
53
te Berlijn dan ook de voorwaarde geeteld, dat de
aanleg van den spoorweg T.anger—Fez ,,qui antéresse
toutes les nations” aan dien van alle andere in Marok-
ko zou voorafgaan, terwijl ook in. het Fr.ansch-Spaan-
sche verdrag van 27 Nov. 1912 aan het spoedig tot
stand komen daarvan aandacht wordt gewijd. De aan-
leg maakt thans in de drie zones goede vorderingen,
zoodat de voltooiing van den spoorweg in 1924 schijnt
te mogen worden verwacht. Deze zal izijn eindpunt
hebben aan de Tanigersche haven, vandaar loopen naar
Arzila aan de Atlantische kust en vervolgens landin-
waarts buigen om via Elksar en Meknes de oude Ma-
rokaansche hoofdstad te bereiken. Zijn totale lengte
zal 310 K.M. bedragen, waarvan 14 in de Tangersche,
91 in de Spaansahe en 205 in ide Fransche zone. Er
zullen 25 stations komen, waarvan respectievelijk 1,
9 en 15 in elk der 3 zones. Door een te Sou.k-el-Arba
afbu’igende zijlijn zal de verbinding van Tanger ‘met Rabat en Oasaiblanea worden tot stand gebracht. De
concessie voor den spoorweg is bij laatstgenoemd ver-
drag gegeven aan ‘de ,,Oompagnie FrajncoEspagaole
•du Chemin de fer de Tanger i Fez”.
Niet minder dan de spoorweg naar Fez is ide aan-
lg van een haven te Tianger voor haar verdere econo-
mische ontwikkeling van belang. Evenmin als een van
de andere 7 Marokaansche ,,havens” heeft die van
Tanger op zulk een weidsehe benaming aanspraak,
aangezien er in de ongeveer 6 K.M. lange en 2 K.M.
breede baai van een kiinstm.atige beschutting van
eenige beteekenis voor de schepen geen sprake is.
Gelost en geladen wordt in liohters op de open reeds,
die dikwijls woelig is, zoodat stukken van grooter ge-
wicht d’an 9 ton niet kunnen worden verscheept en
herhaaldelijk goederen bij het laden en lossen in hot
water verloren gaan of beschadigd worden. Todh deden
in direct verkeer ‘met het buitenland in 1919 1254
chepen, met een tonneninhoud van 434.780 Tainger aan en in het .k’ustvaar,tverkeer 527 schepen, samen van 231.798 ton. In het rechts’treeksche verkeer nam
in dat $aar de Neiderlandsche vlag de 4e plaats in met
10 schepen en 12.390 ton. V66r den oerlog nam de
Ndderiaindsche vlag echter steeds de eerste plaats te
Tanger in en het is te verwachten, dat dit ook in de
komende jaren weer het geval zal zijn, als ook de Mij.
Neiderlan’d Ta.nger weer op ‘de uit- en thuisreis gaat
aandoen. Thans is dit alleen nog mat de mailbooten
van den Rotterdamsehen Lloy,d het geval, terwijl ook
d’e Koninklijke Nederlandsche Stoomboot-Maatschappij
Tanger in haar geregelde vaarplan heeft opgenomen
en kortgeleden de Stoomvaartmiaatschappij ,,Atlas” is
opgericht onder de directie van de firma Wa.mbersie
en Zoon te Rotterdam, die een dienst tusschen de Ma-
rokaansche havens en Nederland, België en Duitsch-
land zal onderhouden. Nederland behoort dus tot de
landen, die in de eerste plaats bij den aanleg van een
goede haven te Tantger zijn geïnteresseerid. Het groots
plan tot den aanleg daarvan dateert reeds van 1910,
doch heeft tengevolge van de economische en politieke
ijverzucht der concurreerende ‘mogendheden een lii-
densgeschiedenis moeten doormaken, waarvan het
einde nog niet te zien is. V66r den groten oorlog
stond het na vele onderhandelingen vrijwel vast, dat
de aanleg en exploitatie van de haven zouden worden
opgedragen aan da ,,Soci&té internationale pour le
développeme’nt de Tanger”, waarvan 30 pOt. der aan-
deelen in Fransche handen was, terwijl Engeland,
Spanje en Duitschland elk over 20 pOt. beschikten en
de resteerende 10 pOt. onder andere laniden verdeeld
was, 1Y2 pOt. waarvan aan Nederlandsche belangheb-
bende ondernemingen vas toebedeeld. Gedurende den
oorlog kon ‘aan verwezenlijking van het plan natuur-
lijk niet worden gedacht; in den loop van dit jaar is het Maighzen echter plotseling met een nieuw plan
voor den dag gekomen. De concessie voor aanleg en exploitatie zou weliswaar aan de Société worden ge-geven, doch de aandeelen daarin, welke tot nu toe in
D.uitsche en Oostenrijksche handen waren, zouden
ingevolge de vredesver dragen door het Maghzen wor-
den overgenomen en dit zou tevens het recht hebben
de havenexploitatie na 15 jaar van de ooncessionaresse
te naasten. Daartegenover zou het Maghzen optre-
den als garanït van een door de Société uit te geven
obligatielee’ning ten bedrage van 35 millioen franken..
Het is
duidelijk
dat, indien de haven op die wijze werd
tot stand gebracht, de leiding, zoowel over dan aanleg
als ‘de exploitatie langs een omweg inplaats van aan
een internationale groep, zooals in overeenstemming
mOt de acte van Al’geciras de oorspronkelijke bedoeling
was, aan Frankrijk, immers aan de door Frankrijk
ge’prote.geerde Marokaansche Regeering zou worden
gegeven, reden waarom
bij
andere belanghebbende mo-
gendheden verzet tegen ‘de nieuwe plannen gerezen i,s
en de uitvoering daarvan eich weder laat wachten.
Aangezien echter van verschillende zijden, o.a. door
een sterke groep in de Fransche kamer van afgevaiar-
digden krachtig op het eindelijk tot stand brengen
van ,de haven wordt aangedrongen, mag op het vin.-
‘den van een oplossing van ‘de bestaande moeilijkheden
worden gehoopt. De werken zullen o.a. bestaan in de
verlenging van dan bestaanden, kleinen golfbreker en
het aanleggen van een nieuw hoofd, 716 M. lang,
waardoor twee ruime havenibassins zullen worden ge-
vormd. Men verwacht algemeen, dat na de totstand
–
koming daarvan, Tanger tengevolge van haar gunstige
ligging een belangrijk deel van het intteroceanisch
verkeer tot zich zal trekken en ‘o.a. roverlaadhaven zal
worden voor ‘de Marok’aansche kust-vaart. Dan is het
niet
twijfelachtig,
dat het van Gibraltar ‘een aantal
van ‘de schepen zal wegtrekken, die zich tot nu toe
daar van prorviand, ‘kolen, water en petroleum hebben voorzien. V66r dan oorlog leverde de Engelsche over-
buur aan de scheepvaart reeds ongeveer 300.000 ton
bu’nkerkool per jaar; de militaire behoeften bemoei-
lijken in de Engelsche oorlogshaven echter de kolen-
leverantie aan vrachtschepen, en dus zal Tanger van
den aanvang af voor haar deel wel op minstens 100.000
ton per jaar mogen rekenen. Ook het reizigersver’voer
zal in niet geringe mate kunnen bijdragen tot de ver-
levendiiging ven de nieuwe haven, die het krnooppu.nt mag worden voor het ‘verkeer van Europa. Amerika en
het Oosten naar geheel Marokko en wellicht, wanneer de tegenwoordige algemeene malaise ‘tot het verleden
zal behooren, een h’oofdstatiion voor ide anelverbinding
van Europa met ZuidAmeriika, per spoorweg Parijs-
Madrid-Algeciras-Tanger-Dabar en vandaar per boot
naar Peirnambuco, een verbinding, waarvan destijds reeds ernstig sprake ‘is geweest. Ten slotte zeil Tam-
ger met zijn onvergelijkeljk mooie klimaat meer en
meer worden gezocht als ,,s’tation d’hiver”, vooral nu
van Frainschen kant voor het tourisme in Marokko
zulk een g-rootsche reclame wordt gemaakt. In de
grondprijzen van de stad, die in de laatste jaren sterk
zijn gestegen, zijn alle bovengenoemde toekomst-ver-
wachtingen reeds ruim gedisconteerd. Mocht thans
eindelijk tusschen de
bij
Tanger geïnteresseerde groote
mogendhed en overeenstemming worden bereikt, zoo-
wel over het aan stad en zone te verleenen statuut als
omtrent den aanleg van haar haven, dan staart voor
deze een ontwikkeling te wachten zoo groot, als in
baar 20 eeuwen oude geschiedenis nog niet voor haar
is weggelegd geweest.
Mr. J. D.
VAJ KErwica VERSCHUiJR.
Ta.nger, Dec. 1921.
INDEX- CIJFERS.
Een verdere daling der groothandelsprijzen gedu-
rende December brengt het
indexcijfer
op 4357, het-
geen een vermindering beteekent van 101 punten.
Een jaar geleden bedroeg het totaal 5924, zoodat in de laatste 12 maanden het totraalcijfer 1567 punten
gedaald is of ongeveer 26 pCt. Zooals blijkt uit ‘de
achterstaande – aan The Economist ontleende –
tabel, werd de dalende beweging alleen in het najaar,
voornamelijk door de schommelingen op Co katoen-
markt, onderbroken.
54
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 Januari 1922
Data
ranen
olec.dl
Ander.
en ge-
nolm.
Wed.
atoffen
Delf
atoffen
oligo,
hout,
,ubber.
ene.
Totaal
Alge.
meen
Index-cijfer
Baiio
(gemidd.
1901-5i
500 300 500
400
500
2200
100,0
1Januari1914
563
355 642
491
572
2623
119,2
1 April
560
3504
626
493 567
2597
118,0
1 Juli
-.
5654
345 616
4713
551
2549
115,9
EindeDec.1914
714
4144
509
476
686l
2800
127,3
11
1915
897
446
731
7113
8484
3634
165,1
11
1916 1294
553
11244
8244
1112
4908
223,0
1917
12864
686
1684
8394
1348
4
5845
263,2
1918
1303
7823
18054
816
1337
6094
277,0
1919
14414
884
244231145
14533
7364 334,7
1920 1344
805
1284
1216 1275
5924
269,3
Jan.1921
12954
797
1187 11283 1209
5617
255,3
Febr.,,
11764
771
1038 1053 1137
4
5176
235,3
Mrt.
,,
1212
727
1030 1003 1125
5097
231,7
April,,
1196
723
1031
936
1043
4929
224,0
Mei
1195
691
996 963
1065
4910
223,2
Juni
1174%
6651
9734 973
1023
4
4810
218,6
Juli
1165
7073
9584
937
1030
4798
218,1
11
Aug.
1184
7164
998
9204 1000
4819
219,0
11
Sept. ,,
11194
688
1258
871
9873
4924
223,8
21
Oct.
,,
956 685
1171
816 960 4588
208,5
33
Nov.
,,
951
672
11174
774
943%
4458
202,6 11
Dec.
9214
636
1106
762
9313
4357
198,0
In de afgeloopen maand daalden vooral de vee-
dingsmiddelen. De daling in granen en rijst is prac-
tisch evenwel opgeheven door het aantrekken der
vleesciaprijzen, terwijl de vermindering me/t 36 ¶plln.ten
van de andere vodingsniiddelen geiheel te danken is
aan het goeidkooper worden van de iboter.
De weefstoffengroep toonde niet veel veranderin-
gen in December; katoen, katoenen garens en laken
iets lager; hennap en jute wat hooger. Van. ‘de meta-
len zijn ruwijzer en sta.len rails weer lager; ‘tin zette
zijn stijgende beweging voort. De eenige ‘bewegingen
van beteekenis in de diversengroep waren kleine dali.n-
gen voor ieder en talk.
Onderstaande ‘tabel vergelijkt ‘den huidiigenn, stand
met dien van vôSr den oorlog. Juli
1914
=
100.
Data
t
Granen
1
en
1
olecach
Andere
voe-
dings
en ge-
nolm.
Weef.
Ioffen
Delf.
stoffen
hout. rubbe,, ene.
Totaal
Juli
1914….
100
100
100
100
100
100
December
1918….
226
222 293
186 241
236
December
1919 ….
249
250
396
247 263
287
Maart
1920 …
261
260 484
269
309
•325
Juni
1920….
261
263
415
278
281
305 December
1920.
..
233
229 209
261
230
231
Maart
1921….
209
206
167
216 203
198
Juni
1921
..
203
188
158
210
185
188
September 1921
..
193
195
204
189 178 192
October
–
1921….
166 194
190
176 173 178
November
1921….
165 190
181
167 170 174
December
1921….
159 180 180
164
168 170
Op het oogenblik staat het ‘totaal dus slechts 70 pOt
boven de v66r.00r1oigsprijzen; granen en vieesch even
als delfstoffen naderen den normalen stand nog meer
pCt
veran-
Einde van:
+
of – dering
sinds
sinds
1913 1918
1919
1920
1921
1920
1920
Katoen (middi )7.14 d.
22.20 d.
30.75 d.
10.27 d.
11.81 d. +
1.54d
+ 15.0
1.
(32’s tw.)
101 d.
414 d.
54 d.
24
d.
18 d.
–
6 d.
–
245
Henn. (Manitla) £
264
£
1
00
60
£ 58
£ 38
–
19b
–
19,5
Zijde
(Canton)
1216
251
4816
241
33/6
+
916
1-39.5
‘las
……….
£
324
£177
£230 £150
£ 115- £35 -23,4
Cleveland (ruw
ijzer
‘.’o. 3)..
5016 951
1601
2251
1001
– 1251
555
Stalen
rails….
1301
21716
3501
5101
1901
–
3201
-62,8
Koper (Stand.) £
64
Tin
,,
£
1674
£
112
£ 236
£
1164
£ 347f
£
717
£ 2054
£
661-
£
5/4
–
7.9
£ 1704
–
£
354 – 17.0
Lood (Engelsch) £
164
)
£371 £
46
£ 25
£ 26
+
£
1
+ 2,0
Talk
……….
34/
8816
1081 581
421
-. 161
–
27,5
Petroleum
….
84 d.
194 d.
21
d.
27* d.
284 d. + 14 d. + 4,6
Tarwe
……..
311
7213
7216
8619
45 2
–
4117
–
4,0
Gerst
……….
25/10
6213
105110
7217
445
– 2’12
-38 9
Haver
……..
15/4
5016 5712
4219
284
–
145
–
33.8
Suiker(W.Ind.)
1116
5516 6316
421
33,6
–
816
–
20.2
Thee
……….
5 d.
‘)16 ‘i
3
)204d.
)l’4d.
1
)144 d. +
1 d.
+
7.5
Rijst
……….
7/74
2613
–
251
116
–
916
– 38,0
1)
granulated
‘) vreemd lood
3) gebroken
en gruis
) Pecco
de andere voedingsmiddelen evenwel, waaronder sui-
ker, en de weefstoffen blijven nog ver bij de daling
ten achter. Een jaar geleden toen het totaal 131 pun-
ten boven het cijfer van Juli
1914
stond, waren de
weefstoffen de laagste greep en ‘de delfstoffen de
hoogste. De verandering is voornamelijk het gevolg
van de belangrijke dalingen in ijzer en staal en de
stijgende beweging der katoenprijzen. Hiervoor staan
de bewegingen van dezeeri andere b’langrijkeprodneten.
De katoenprijzen waren in het begin van
1921
tame-
lijk stabiel. Mi’ddling Amerikaansche katoen, ‘welke
het laagste punt van heit jaar bereikte in Februari,
nl. 7,13 d., steeg ‘tot
15,71
d. einde September naar
aanleiding van onguns’tige oogst,berichten, maar ver-
liet het jaar op 11,81 d. De dalende beweging in
ruw-
ijzel- was het sterkst in de eerste drie maanden, waar-
na een tijdelijke stilstand intrad. Voor granen werd de daling nauwelijks onderbroken, suiker daalde
20
pOt.
maar is toch nog steeds
bijna
drie maal zoo duur als
vSSr den oorlog.
Om duidelijk te doen uitkomen, hoe de huidige no-
teeringen van ieder der producten, gebruikt voor de
samenstelling van het index-cijfer, nich verbonden tot
die aan het eind van Juli
1914,
laten wij hieronder
een
lijst
der veranderingen rvolgen. Met uitzondering
van jute en rubber, toonen alle cijfers een stijging,
varieerend van
14
pOt. voor talk to/t
250
pOt. ‘voor
indigo.
1
0/0
%
Indigo ……….+ 250
Runcivleesch ……+ 64
Vms
…………+ 235
Hennep ……….+ 50
Suiker ……….+ 234
Leder …………+ 50
Krisfalsiiiker . – .
+ 216
Meel …………+ 48
Katoen(Egyptische) + 155
Staten rails
……-1-
46 Zijde ….
…… + 141
Haver …………+ 42
Ilotoenen stoffen
+ 136
Olie …………..+ 38
Petroleum ……+ 126
Lood …………+ 37
Varkensvleesch
+ 121
Olezaden ……..+ 3*
IJzeren staven
+ 104
Koffie …………+ 33
Ruwijzer ……..+ 95
Shapenvleech -. .. + 33
Rijst …………+ 93
Tarwe (Eigelsche) .. + 31
Kolen ……….+
93
Tin …. ………. + 30
Katoenen garens
+ 91
Tarwe …… …. + 25
(.4erst …………. +
84
Wol …. . ……… -4- 20
Aardappelen – – + 81
Boter …………+ 18
Tabak
..
………. + 79
Koper ……..
..+ 16
Hout …………+
78
Talk …………. .+ 14
Katoen (Amerik.) + 72
Jute…………..
–
10
Thee ………….+ 70
l%ubber ……….- 59
Bij het beschouwen van deze ‘tabel moet men er
rekening mede ‘houden, dat niet vergeleken wordt
me/t gemiddelde voor-oorlogsprijzen, maar met de prij-
zen op een bepaalden datum, n.l. einde Juli
1914.
IJzeren staven b.v. noteerden op dat tijdstip bijzon-
der laag, terwijl wol seer hoog stond.
Verder geeft the Econoinist nog een o’ver’z,idht uit
het laatste Monthly Bulletin van dein Volkenbond,
dat aangeeft hoeveel malen de kosten van levenson-
deihoud in de genoemde landen gestegen nijn, terwijl
als eenheid werd aangenomen Juli
1914. –
Polen (Oct.)
115
Zwitserland (Nov.) – 1,77
Duitschlan,d (Oct.) . 25
Zweden (Oct.)
1,75
Italië (Oct.) ……6
Canada (Sept.) . . .
1,72
Frankrijk (Sept.) -, 3,4
Engeland (Dec.)
1,7
Noorwegen (Oct.) – – 2,9
Auetralië (Sept.) .. – 1,6
Japan (Oct.) ……2,2
Ver. Staten (Oct.) – 1,5
Denemarken (Oct.) . 1,9
Zuid-Afrika (Oct.) – 1,4
Uit genoemd tijdschrift bljlrt ook, dat de prijzen in
Indië en Japan weer
stijgen,
en in Zwitserland en
Frankrijk tot stilstand zijn gekomen. Overal elders
zet de dalende beweging nog voort.
Algem.
Gem. pon-
Herleid
index-eijf. denkoers
algemeen
van ,,the
over de
index- Datum
Econoniist”
af g.
mnd.
cijfer.
1 Januari 1914……..119,2
12,111
4
119,6
1 Januari 1915……..127,3
11,78
124,1
1 Januari 1916……..151,6
11,02
138,3
1 Januari 1917……..223,0
11,68
215,6
1 Januari 1918……..263,2
11,06
240,9
t,
0
0
0
0
u5
0
0)
>50)
0)
C.
.
0
0)
2
t,
0
ei
t,
o
0 0 00000)
0) 0)
0
0)
C. 0) 0) 0000)
0)
00
t
‘0)
0 N- 0
0)
000000)
0)
4:) >0 0)0) 0 0 0
0)
0
4>)
0
0)QI:)0C’i
>0
tO
t.) .(0tO
–
–
–
-4
0Q
04(0
o
C. 00
0 0)0
0
0 00
C. 00
0
0
0 00
0 00
4>)
4:) 44)0
0 0)40
00 C’i t’)
t.)
–
cqtO
.4.-.
0
t’?
02
>5-
o
0
0
0)
0
0
0)
0)
0)
0
0
t
0
00
0
0
41)
0
0ci
41)
C.
0
0
0
C.
0
0
0
C.
0
00
0
0
41)
00
0
41)
4-
44)
t.)
0
0
04
oc
0)
0
00)
0)
.
04
C.
00
00
t))
0)0)
– ‘0-
.
4…
0
0
0
0
0
•
0
41)
4>)
t-
t–
.4-..
t
0.
0)
0
0)
0
0)
Ir)
0
(0′
Ir)
00
0)
0
0
0)
0
,
–
0
to
t,,
t’)
04
0
0)
00
0
o
,
c
–
00
0)
’00
–
t.’
‘4-..
0 0
t>)
t’)
0
0
0
t”
.4.-
t 0
0
C.
0
0
0020
C. t) 0
0)
0)
0
0)- 0
0)©•0.
0.0.
0.
-4
0040
0)
0
0
0
0)
0
0 0 t’?
C.
0)
0)
0)
0
tO
°.
–
-:
–
t’)
t’)
.4-.
00
0)
t’)
t’?
0)
00
00
0)
0)
0)
02
0)
02
0)
.4
4
,
on
a
0>
._,_,.
>5
t.,
>5
Ç
c ‘
0?
.4)
– –
n
>5
4,
>
>
q
0
4
–
‘
D
z p.
02
0)
00
0)
t
–
c)
0
0)
‘-4
4:)
0)
(0
,
c)
t.,
0)
t.)
0)
-4
0)
(0
>5
+4
04
(0
0
>5
0>
z
0
0?
4,
0
0
0)
0
0
0?
bn
(0
0
0) 0)
0fl
5?
00>
0
0) 0)
05
0
0)
-c
0
0
0)
04
0
0>
05
1)
0>
0
‘5
0>
4)
5?
0 0
0
4) 0) 4)
-n
0
>5
‘5
0?
00
0 0
0)
0
4:)
t’)
4-
>5
0?
>0
42
5?
0)
0)4?
18 Januari 1922
ECONOMISCHSTATITISHE BERICHTEN
55
1
Januari
1919……..277,0
11,19
256,6
1
Januari
1920……..334,7
10,14
281,0
Einde Januari 1921
255,3
11,3711
t
240,4
91
Februari
,…..
235,3
11,34
220,9
11
Maart
231,7
11,36
217,9
11
April
,…..
224,0
11,30
209,5
11
Mei
,…..
223,2
11,17
194,8
11
Juni
, …..
218,6
11,34
1
1
205,3
11
Juli
, …..
218,1
11,42
206,2
11
Augustus
,…..
219,0
11,77
212,5
11
Septewber,.
….
223,8
11,77
218,1
October
208,5
11,59
200,0
November
,.
….
202,6
11,35
190,3
December
, …..
198,0
11,42
187,2
Klei n.handels prijzen.
De
verhoudingscijrers
van
verbruiksartikelen, in den handel gebracht door de
Coöperatieve Winkelvereeniging van ,,Eigen Hulp”
–
te Amsterdam, Haarlem, Arnhem, Utrecht, Leeuwar-
den en ‘s-Gravenhage (voorheen E. II.), welke door
het Centraal Bureau voor de Statistiek
gepubliceerd worden, zijn de navolgende.
ArSikden
1915
1916
1917
1918
1919
1920
121
Boonen(bruirie)
175
214
136
111
146
236
264
261
(witte)
200
259
338
221
138
331
286
290
Erwten(capuc.)
178
192
236
211
217
208
233
233
(grauwe)
157
177
220
191
209
248
239
232
(groene)
160
203
140
103
130
190
197
200
(boekweit)
171
200
292
312
292
367
271
267
(haver)
137
150
147
120
120
200
140
140
Gort
………142
161
135
123
197
216
190
203
Kaas (Leids.)
160
179
221
207
253
286
274
260
(Gouda.)
133
123
126
177
195
221
263
263
Margarire
102
110
122
136
148
161
141
141
Koffie ……..
.91
101
118
174
169
154
125
125
Meel (roggebi.)
104
130
144
130
130
231
–
–
(tarwebl.)
159
159
212
224
259
353
212
188
(boekw:)
152
195
324
362
314
352
267
267
Olie (boter)
127
149
235
409
381
271
168
167
(patent)
207
228
293
351
446
446
266
266
(raap)
188
208
329
540
519
395
226
225
Rijst
………112
122
125
122
169
328
159
159
Soda
………117
283
267
417
283
417
167
167
Suiker(basterd)
107
115
116
120
147
218
144
135
Stijfsel
…….130
160
320
680
577
343
190
190
Stroop
…….125
154
179
193
200
207
179
179
(melis)
97
100
103
103
121
175
107
102
Vermicelli
203
207
272
266
300
338
262
255
Thee
………117
120
127
119
139
137
123
123
Zeep (w.Brist.)
119
126
160
183
191
153
128
128
(zachte)
121
158
121
117
275
321
137
133
Gem-iddelde ver-
Zout
………90
90
110
190
160
160
130
130
houding8cijfer8
141
165
195
228
1
239
264
196
194
Bij beschouwing van deze cijfers neme men in aan-
merking, dat het voorkomt, dat een artikel tijdelijk
door een of meer der 6 coöperaties niet werd ver
–
kocht, wat van invloed kan zijn op den loop der
verhoudingscijfers.
De prijzen voor het jaar 1893 werden gelijk 100
gesteld.
OMVANG EN BETEEKENIS DER ELECTRO-
TECHNISCHE INDUSTRIE HIER TE LANDB.
R e c
–
t i f i c
in
t i e. Tot ‘ons leediwezen kome in
het artikel onder bovenstaanden titel in het vorig
nummer verschillende ionjuistheden voor.
Inplaats van het statutair kapitaal, dat in ‘den staat
op ibldz. 31 hoofdzakelijk tot grondslag is genomen,
behoort het geplaatste kapitaa1 ‘te ‘worden rve,’rmeld,
hetgeen hiern.aas’t is geschied.
Voorts werd in het artikel o.a. ide opmerking ge-
maakt, dat de Nederlan.dscihe Kabelfabriek te Delft een
politiek izou hebben gevolgd van belangengerneenschap-
pen en aansluiting bij buitenlandsche fabrieken en
werd hierin de verklaring gesocht voor ¶het feit, dat bij
dit bedrijf geen uitbreiding ‘van kapitaal zou hehben
plaats gevonden. De Nederlandsche Kabelfabriek ver-
zoekt ons het beweren, als zoude door haar een politiek
van belangeugemeenschap en aansluiting bij buitenJand-
1
b
r
o
•
bD
4,
0) (0
0>
(0
56
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18
Januari
1922
sche fabrieken zijn gevolgd, volstrekt
te willen tegen-
Ewo pa:
spreken. Integendeel, de oxiderneming heeft zich steeds
Spanje
.
5.000
6.886
6.048
geheel zelfstandig gehouden, terwijl
uit ‘den nieuswen
Rietsuikeroogst
.
10.990.000 11.840.025 11.917.111
staat bljkt, dat de Kbe1fabrieik in
1918
en in
1920
Biet8tikeroogst
nieawe gelden heeft, opgenomen.
Europa
……………..3.974.500
3.719.325
2.594.166
Wegens
ik
–
t,e was onrze I,dnsche correspondent
Noord-Amerika
………900.000
969.419
652.957
Canada
buiten staat ons zijn wekelijkschen (brief te zenden.
23.000
34.600
16.500
Totale
Biets.00gs t
. .
4.89500
4.723.344
3.263.62
AANTEEKENINGEN.
Weretdsuikeroogst
…….
15.887.500 16.563.369 15.180.734
Suikarproductie
der wereld.
-De
Hee-
Hierantrekkenwii af den oegstvaaa Brit.sch-Indië,
ren Willet
&
Gray publiceerden
‘aan het einde der
die geheel in het land zelf
gccoiisumeerd
wordt en
laatste maand de volgende taxatie
van den Wereld-
biJna zonder invloed blijft. ‘op den import naar BriLsch-
suikeroogst
1921/22
vergeleken ‘met de opbrengsten
Indië.
Wij
krijgen
dan de ‘volgende cijfers voor de
1920121
en
1919120.
totale
Taxatie
Opbrengt
Opbrengst
tous
tons
tons
1921122
1920/21
1919120
Wereldproductie
………
13.687.500 14.214.369 12.131.577
B
i
e t
S
ii
k e r
tons
tons
tons
Hieruit
blijkt,
dat
de
‘opbrengst
in
1921122 op
Duitschjand
………….
1.330.000 1.152.960
739.548
526869
tons minder geraarnid wordt dan in het thans
Tsjecho-Slowa.kye
……..
Oostenrijk
&
Hongarije
.
585.000
100.000 705.919 90.000 493.781
12.151
afgeloopen jaar, welk laatste in vergelijking
ct iijn
Frankrijk
…………..
285.000
305.041
154.444
voorgarJger eene belangrijke toename gebracht had.
België
………………
Nederland
…………..
280.000 335.000
242.589
316.402 146.918
238.692
Het T w
e n
t s c h
e s
p i
n. n e r s b e d r jj
f
en
d
e
Ruslaiid (Oekraine; Polen)
325.000
255.354
226.691
V
r
ij
h a n d
e
1.
–
Als vlugsclLrift van de Vereeni-
Zweden
……………..
227.000
164.194
145.072
ging ,,Het
Vrije
Ruilverkeer” is dezer dagen een me-
Denemarken
…………
120.000
134.835 152,852
morie gepubliceérd, opgesteld door het bestuur der
Italië
……………….
200.000
135.484
182.843
,,Nederlandsche Vereeiiiging van Katoensp.inner
en
Spanje
………………
135.000
200.000
81.650
Spinners-Wevers”. Haar belang ontleent de.ze anemorie
Zwitserlanjd
…………..
5.500
3.710
8.550
alleen aan haren inhoud enduideljken betoog-
BuI!garije
……………
Roemenaë
22.000
25.000
7.837
5.000 10.974
–
trant, maar ook, en w1 in het
hijzonder,
aan Oiet feit
,
……………
dat hier aan het woord zijn de leiders van een helang-
Totaal in Europa
. . .
.3.974.500
3.719.325
2.594.166
rijken en gevestigden bedrijs’tiak hier te lande, die aan
R e t s
u
i
k e r.
den lijve de nadeelen van de concurrentie uit Duitsch-
Noord-Amerikc:
land en van de algemeene ontwrichting i!n het wereld-
Louisiana
…………..
225.000 150.996
108.035
verkeer gevoelen. Aan ‘de memorie worden iin het
–
vol-
Texas
………………
2.500
6.238
–
gend overzicht enkele gedeelten nntleend.
Port,orico
……………
415.000
437.336
433.825
Na gewezen te hebben op den aard van de Duirtsche
Sanciwich Eilanden
West-Ind.ië:
St. Cro,ix
480.000
5.000
508.392
4.500
496.183
12.400
va.lutaconcurrentie en op verschillende maatregelen
Cuba
………………
3.000.000
3.936.040
3.730.077
tot afweer, die naar voren
zijn
gebracht, herinnert de
Britsch-West-Indië:
memorie er in de eerste plaats aan, dat niet alleen
Trinidad
……………
52.000 54.933
58.416
‘voor den consument, doch ook voor de Nederlandscdae
Barbados
……………
30.000 24.817 54.279
industrie de goecikoope Duitsche invoer
–
door de
Jama1ca
…………….
35.000
40.000
46.875
gelegenheid tot het aanschaffen van allerlei bedrijfs-
Antigua
…………….
10.500 11.320 15.540
benood.igdhed•en, nieuwe machines etc.
–
ha.re ‘voor-
st.
iitts
……………
8.000
8.063
10.036
‘deelen heeft. Zij vervolgt dan:
Andere
eilanden
……..
10.000
10.000
5.651
Overigens komt het ons voor, idat de verdedigers ‘van al
Fransclv-West -Indië:
dergelijke denkbeelden, als hierboven werden opgesomd, zich
Martinique
………….
20.000
25.000
19.097
van de toepassing een al te eenvoudige voorstelling maken
Guadeloupe
………….
20.000 25.000 25.500
en
niet .genoegza.am
de consequenties doorzien fvan
het
San
Dcuningo
………..
250.000
185.546
175.736
stelsel, dat zij precliken. Die voorstelling komt hierop neer:
Haiti
………………
3.000 5.625
4.125
een invoerrecht aan onze grens zal het Duitsche goed hier
Mexico
……………..
110.000 115.000
92.000
duurder maken en dus de mededinging voor onze nijverheid
Centraal Amerika:
minder zwaar; de ibelaste goederen zullen voor cle verbrui-
Guatemala
………….
19.000
17.500 15.100
kers duurder zijn, maar idezen moeten izich dat getroosten,
Overig Centraal Amerika
18.000
20.000 20.000
want daardoor blijft onze industrie in stand.
Zuid-Amerika:
Dit is inderdaad de gangbare, doch te eenvoudige voor-
Demerara
…………..
90.000
96.168
85.356
stelling der practijk van het aangewezen stelsel. Hoe za.l
Suriname
…………..
10.000
12.000
7.169
die practijk zijn? Laat ons te rade gaan mat ons eigen be-
Venezuela
(uitvoer)
16.000
15.000 18.000
drijf. Wij, spinners van weefgarens,
hebben sedert meer
Ecuador
……………
7.000 6.998
7.628
idan een halve eeuw de buiteulandsohe, met de onze concur-
Peru
……………….
325.000
350.000
330.000
•reerende garens ‘vrij van rechten ons land zien inkomen.
Argentinië
………….
175.000 202.158 298.709
Wij wenschen daarin geen ‘verandering te zien gebracht,
Brazilië
……………
250.000 300.000
177.155
maar men denke zich het geval, dat de Nederlandsche wet-
Totaal
in
Amerika
….
5.586.000
6.568.630
6.246.892
gever ons bedrijf ging ,,besohermen”
door weefgarens te
belasten. Wat zou er dan geschieden? Wij zouden zeker
Azië:
wel voor ons product een beteren prijs kunnen bedingen.
Britsch-Indië
………..
2.200.000 2.349.000
3.049.157
Ook buitenlandsche garens zouden hier dan duurder wor-
Java
……………….
1.625.000
1.508.755 1.335.763
den. Dit zou een waarschijnlijk zeer gevoelig nadeel ‘betee-
Formosa
&
Japan
425.000
342.176 283.482
kenen voor de weiverijen, die in zeer belangrijke hoeveelhe-
PiiilLppijnen
………….
270.000
252.000 209.336
den bu.itenlandsche garens verbruiken. De voortbrengings-
Totaal in Azië
4.520.000
4.451.931
4.877.738
kosten der weverijen zouden daardoor sterk stijgen; deze
……………
..&ustralië
289.000
175.000
162.298
fabrieken zouden door de bescherming van de onze dus in
Fidji
eilanden
……….
65.000
73.000 88.000
slechter conditie komen ‘dan zij
thans reeds zijn door de
valuta-concurrentie. Indien de wetgever ook de weverjen
Totaal in Australië
354.000
248.000
250.298
tegen die valuta-concurrentie wilde beschermen, dan zou
Afrika:
hij daarbij ‘in aanmerking moeten nemen, dat hij ze boven-
Egypte
……………..
100.000
79.706
86.712
dien moet beschermen tegen de voor haar -nadeelige geval- Mauritius
…………..
200.000
259.872
235.490
gen van de bescherming, die hij ons toegekend had.
Réunion
…………….
35.000
40.000
32.336
Maar de wetgever, dezen weg betredende, zou niet alleen
Natal
………………
150.000
140.000
142.851
den spinoerjen en den weverijen den strijd tegen de valuta-
Mozambique
…………
40.000
45.000
38.746
concurrentie minder zwaar willen maken; hij zou dan zeker
Totaal
in
Afrika
. . .
530.00()
1.464
542.183
ook gehoor geven aan den aandrang van zoo)velen uit de
IS Januari 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
57
metaalnijverheid, om ook deze industrie te ateunen. De
vaderlandsehe •steen- en aardewerkfabricage zou dan ook
niet te vergeefs zijn hulp inroepen. Evenmin de papier-
nijverheid, de fabricage van oliën en vetten, •de houtbewer-
king eaz. Indien daardoor
(wat
ongetwijfeld geschieden zou
en dan ook het gehoopt effect zou wezen) ook de voort-
brengselen dezer nij.verhoidstakken in prijs stegen, zou dit een zeer uitgebreide, belangrijke verhoogiag van de voort-
brengingskosten ib.v. van onze spinnerjen en van de wave-
rijen (om nu slechts deze beide te noemen) beduiden. Vor
ons zou zich dan de vraag stellen of •de ons toegekende mogelijkheid van prijsverbetering niet werd achterhaald
door de verzwaring der exploitatielasten onzer fabrieken;
het zou zeer wel Icunned zijn, dat de ons verleende ,,be-
scherm.ing” tegen valuta-concurrentie een niet of nauwe-
lijks voldoende vergoeding was voor het nadeel, dat wij
lijden zouden door de gevolgen van de protectie der ande-
ren: duurder machines, gereedschappen, steenen, emballage-
artikelen, smeer-olie en vele andere items. Wij wezen er
reeds op, dat ‘voor de weverijen onder die ,,items” ook de
duurdere grondstoffen (garens) zouden behooren. Voordat
de wetgever dus ib.v. ten aanzien der weverjen toe was aan
een eigenlijk gezegde ‘bescherming tegen de valuta-concur-
rentie, zoude ihij moeten beginnen met voor die fabrieken
teniet te doen de
verslechtering van positie,
waarin hij ze
tegenover die valuta-concurrentie door bescherming van
allerlei andere nijrverheidstalcken plaatst. Eerst nadat hij dit
gevolg heeft weggewerkt, komt hij tot ‘zijn eigenlijk gezegde
valuta-bescherming. M.aw.: hij zou dus bij het rvaststellen
van de te heffen rechten niet den huidigen stand van den
concurrentiestrijd als grondslag mogen aannemen, maar
den toekomstigen stand, waarbij zijn middel tot herstel, aan
groep A geboden, een oorzaak ‘van verslechtering voor
groep B, C eer. is geworden, waarbij hij, om kort te gaan,
voor heel de fabriekmatige nijverheid in Nederland juist
door zijn bescherming de exploitatie-kosten hooger, dus de mededinging met Duitschiand zooveel moeilijker ‘heeft ge-
maakt 1 In een woord: het
»
middel” zou de kwaal verer-
geren.
En wat ware er dan te doen, om dit ‘kwaad te kee-
ren? Het middel in een nog grooter dosis aan te wenden,
opdat elke nijverheidstak, zelf beschermd of niet, althans
beschermd zij tegen de nadeelige gevolgen ,van de aan alle
anderen verleende bescherming. Doch indien enen de nood-
lottige werking van ‘het middel wilde tegengaan •door een
grooter dosis, dan zou daardoor niet die noodiottige wer-
king worden tenietgedaan, maar verergerzi en de wetgever
zou zich bewegen in een vicieuzen cirkel, waarbinnen hij
voortdurend de bescherming tegen de bescherming zou
moe-
ten uitbreiden. Dat deze voorstelling van ‘wat gebeuren zou,
immers gebeuren
moet,
niet is ,,graue Theorie”, maar zeer
reëele practijk, leert ons de ervaring in alle protectionis-
tische staten. Wanneer men terecht zegt, dat bescherming
altijd de ‘neiging heeft zich uit te breiden als een olievlek
op papier, dan is dit inderdaad daaraan te wijten, dat zij
nooit en nergens ontkomen kan aan de noodzakelijkheid om
door nieuwe voorcleelen aan A weer goed te maken dena-
deelen, die hij lijdt door de aan B toegekende voordeelen 1
De memorie iesprecht dan enkele
–
van de ‘voorge-
stelde maatregelen nader om vervolgens erop te wijzen,
hoe iedere bescherming, door de door haar veroorzaak
–
te
prijsstijging op een bepaald gebied, verdere bescher-
ming pleegt ‘uit te lokken en den toestand bij voortdu-ring lcunstniatiger maakt. De memorie vervolgt:
Juist omdat men met bescherming sich begeeft in dien
vicieuzen cirkel, waarop wij hierboven reeds meer dan eens
wezen, is tenietdoening van eenmaal verleende bescherming
zoo buitengewoon bezwaarlijk, gelijk de ervaring overal en
te allen tijde aantoont. Door bescherming wordt de voort-
brenging als ‘t ware vervornid en gevestigd op een anderen
dan dan natuurljken grondslag. Wil men te eeniger tijd
haar weer vrijmaken, dan beteekent dit een omwenteling
van het geheel der voorwaarden waaronder de productie is
gebracht, een afschaffing ook van de voordeelen, die de be-
scherming voor verschillende groepen (tea nadeele van
andere) heeft geschapen, een ont.keteni.ng
van het verzet,
waartoe elke poging tot zoodanige afschaffing leidt. Daar-
om is protectie als
tijdelijke
maatregel niet alleen ide slechtst
denkbare, doch eigènljk ook onmogelijk. Wij in Twente heb-
ben voor onze nijverheid in den loop der vorige eeuw een
tijdperk van regeerings-steun en bescherming en een van
vrijlating en vrijhandel gekend. Voor ons blijft de groots
les dier ‘geschiedenis spreken. De ervaring :heeft ons ge-
leerd, dat onze nijverheid tot de breede ontwikkeling, die
zij vr den oorlog bereikt had, slechts geraakt is en slechts
geraken kon, toen het stelsel van bescherming haar niet
meer hij voorkeur aanwees op de beperkte voörzieni.ng der
inlandsche behoefte, maar toen zij de mededinging op de
wereLdmarkt kon opnemen. Maar dit was voor haar niet
eerder mogelijk, dan toen zij onder de werking van ons vrijzinnig tarief goedkooper voortbrengen kon ‘clan de
concurrenten in protectionistische staten. Op de wereld-
markt ontmoetten en duchtten :de Twentsche weverijen
slechts die fabrikanten uit andere landen, die, door welke
oorzaken of bijzondere omstandigheden dan ook, evenzeer
tot goedkoop voortbrengen in staat waren. De lage prijs
onzer levensmiddelen verhoogde de waaide van ons geLd-
loon, ‘dat in koopkracht hier – gelijk vergelijkende statis-
tieken uitwezen – niet onderdeeci voor een hooger geld-
loon b.v. in Duitschland. De lage prijs van de niet door
licoge rechten belaste bedrjfsbenoodigdheden maakte het ons
mogelijk de fabrieken met minder kosten te exploiteeren
dan elders het geval was. Goedkooper voortbrengende dan
onze concurrenten over de grenzen, konden *ij op de we-
reldmarkt onze goederen tot lager prijzen dan de hunne aanbieden en aldus onzen uitvoer van snanufacturen tot
groote ontwikkeling brengen. Dit konden wij eerst doen,
toen de bescherming ‘hier was weggevallen en de ‘vrjhandel
onze productie-voorwaarden op natuurlijke grondslagen
‘vestigde. Dit zullen wij niet meer kunnen doen, wanneer
straks bescherming weer wordt ingevoerd. Deze voor elken
nijverheidstak ouwaardeerbare voordeelen van goedkoope
voortbreaging en (daardoor) uitvoermogelijkheid, van expan-
sie onzer ondernemingen ten bate van heel ons gewest, zou-
den
wij
prijsgeven, voor onafzienbaren tijd, wanneer wij als
éen (trouwens ondeugdelijk) middel tegen een tijdelijken
nood, door volkomen abnormale verhoudingen geschapen, tot
invoering van een beschermende handelspolitiek onze toe-
vlucht namen l
Inderdaad schept de zoogenaamde valuta-concurrentie een
tijdeljken nood, door volstrekt abnormale verhoudingen
veroorzaakt. Een deel onzer nijverheid is hoe langer hoe
minder opgewassen tegen een in ‘vroeger tijden ondenk
bare niededinging uit Duitnschlaad. Te minder kunnen onze
industrieën daartegen den strijd aanbinden, naar gelaug
ook uit anderen hoofde dan door de valuta-verhoudingen
onze voortbrengingskosten hooger zijn dan die onzer con-
currenten. Onze nijverheid is zwaar ibelast, niet slechts
volstrekt, maar ook betrekkelijk, in vergelijking met die
van andere rijken. Onze sociale -verzekeringen vragen van
de nijverheid ibelangrijke offers; de belastingen zijn tot een
bedenkelijk peil gestegen; de arbeidsduurbeperking leidt
tot productiebeperking en verhoogt daardoor den druk der
vaste exploitatie-lasten op elke onderneming; onze bonen
blijven zich op een ‘hoog peil handhaven en elke poging tot
verlaging ontmoet krachtig verzet. Dit alles belemmert onze
,,Ooncurr.euzfbhigkeit”.
Opdat wij met behoud van al die
belemmerende factoren toch zouden kunnen blijven wer
–
ken, daartoe vraagt men bescherming,
verlangt men een
stelselmatig duurder maken van onze voortbrenging en
van onze voortbrengselen t
Maar niet dht is de weg, waarlangs wij ooit weer zullen
kunnen terugkeeren tot de productie-verhoudingen, die
voorheen den grondslag onzer welvaart vormden, tot goed-
kooper productie. Het eenige middel daartoe – niet af-
doend, althans zeker niet aanstonds tegen de abnormale
‘valuta-concurrentie – maar het eenige middel tot blijvend
redres in de toekomst voor onze nijverheid is:
opheffing
voos-zoover slechts eenigszins doenlijk van alles wat ver-laging der voortbrengingskosten belemmert.
Zoolang wij
niet dien weg betreden en daarop voortgaan, zullen wij
niet op verievendiging ‘van onze welvaartsbronnen kunnen
rekenen.
Terwijl door den oorlog de koopkracht in de geheele
wereld sterk is gedaald en men dus bad moeten trachten
door meer intensieve voortbrenging de geslonken voorraden
aan te vullen en door goedkoopere voortbrenging ze onder
het bereik van de ‘verarmde afnemers te brengen, hebben
wij ten onizent in den laatsten tijd ons voortdurend bewo-
gen in de richting van korter werktijd en hooger uurloonen,
dus in die ‘van geringer en kostbaarder rvoortbrenging,
waardoor wij het vreemdelingen gemakkelijker dan voor-
heen maken onze nijverheid op de eigen binnenlandsche markt te bestoken en haar op ‘buitenlandsche markten te
verdringen. In die richting volhardende, kunnen wij niet
anders dan komen tot een steeds moeilijker afzet van, tot
steeds geringer vraag naar de onder zoodanige voorwaar-
den geproduceerde goederen, dus tot toenemende schade aan
onze nijverheid, vermindering van werkgelegetiheid en ver-
meerdering -van werkloosheid. Wij herhalen: het is om in
die richting te kunnen ‘blijven doorgaan, om de gevolgen
van deze voortbrengingsmethode te kunnen dragen, dat
velen nu roepen om ,,bescherming”. Doch wij betoogden
reeds, waarom dit middel niet kan baten. Baten kan alleen
58
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 Januari 1922
eene wijziging van onze voortbrenginigsvoorwaarden, een
ohefiing zooveel mogelijk van al wat die rvoorwaarden in
ongunstigen zin bein.v1oedt.
Tegenover het beroep van de voorstanders ‘van pro-
tectie op het buitenland stelt de memorie, dat in tal
van landen de onafwendbare economische noodizeke-
lii Icheid van goedkooper voortbrenging begrepen
blijkt te worden. Die richting imoet het ook hier te
lande uit: herstel van bewegingsvrijheid en behoud
van het stelsel van vrijhandel.
In de rubriek Overzichten treft men aan Lhet Oacao-
iericht van den Makelaar S. W. Hoekstra.
Cireulatie Bankpapier.
Juli 1914
Vermeerde-
Vermeerde-
ring uitge-
einde (1921)
(000)
ring
(millioen)
kt in circ.
dru19141)
000)
f.
316.632 705
.
2,21
1.021.226
frs.
275.925
642 2,32 917.077
Kr.
226.555
350
1,54
576.366
Kr.
157.266
308
1,96
465.041
Kr.
113.484
288 2,54
401.713
£
28.933
98
3,40
126.671
324.429
frs. 5.811.875
30.596 5,26 36.407.132
frs.
934.150
5.322
5,70 6.256.913
Lire 1.556.925
12.347
7,93
13.903.231
Pes. 1.901.550
2.307
1,21
4.208.707
Yen
362.270
742
2,05
1.104.489
70k.
2.013.860
100.776
50,35
102.789.634
Om de circulatie van bank.papter weJer tot het be-
drag van 1914 teru.g ‘te ibrengen, zou ivoor Nederland 2,21
INGEZONDEN STUKKEN.
DE ZEEUWSCHE OESTER- EN MOSSEL-
VISSCHERIJ.
Mijnheer de Redacteur!
Tot het jaar 1850 was de visscherij op de Zeeuwsehe
Stroomen, zeer enkele uitzonderingen daar gelaten,
vrij. De rogeering van Z. M. Koning Willem II onder-
scheidde zich daardoor gunstig. Toen bestonden
de bloeiende visschersplaatsen Graau.w, Nieuw-Na-
men, Tholen, Bruinisse, Bergen op Zoom, Phiippine,
welkeT bewoners rzoowel door ‘vrije oester- als mossel-
visscherij hun bestaan vonden. Sedert 1850 werd be-
gonnen visscherijperceelen af te bakenen en deze in
concessie te geven. Later nog ging men dergelijke
perceelen onder gegadigden verloten. Ten slotte ‘werd
een verpachting ingesteld, beginnende met het jaar
1865, met recht voor 25 (thans 30) jaar pachtrecht en
tusschentijdsche opzegging ‘van het pachtrecht van
pachterszijde, eerst om de 5, later om ‘de 3 jaren. Ging
het naar weusch met het gepachte perceel, dan kon
de pachter het dus 25, later 30 jaar aaneen behou-
den, anders om de 5, later 3 jaar, inleveren. Vooral
het dorp lerseke vormde daarna het centrum voor de
uitoefening van de ‘kunsbmatige visscherij, wegens
zijne ligging bij ‘de Ierseksche Oester.bank, een gun-
stig terrein. Dit werd ‘van lieverlede meer en meer
geëxploiteerd, vooral met behulp van allerlei groote
en kleine geidmannen, die een nieuw Dorado in de
oestercultuur zagen. Duizenden, mogelijk tonnen, gul-
diens werden evenwel verloren. Wie voorspoed hadden,
waren in ‘t algemeen de deskundigen, die het kapitaal
der onervarenen in handen wisten te krijgen. Alzoo
werd het geringe lerseke een groot dorp, meer op
kunstmatige dan wel natuurlijke wijze. Tijdens ‘den
bloei van lerseke ging die van de eerstgenoemde vis-
schersplaatsen verre te loor. Hun inwoners waren
voornamelijk mosselvisschers, die hunne mosselpercee-
len meer en meer in beslag genomen zagen voor de
oestercultuur. Zij bleven bij hun voorvaderlijk vak en
zochten elders geschikte mosselperceelen. Ook deze
werden van lieveriede in het pachtstelsel ‘opgenomen, zoodat ‘ten slotte de geheele visscherij daaraan onder-
Rectificatie. Bij de aanteekening ,,A.anjtai
neer een inkomen van boven
f
50.000 aangesl.aigenen
in onze grootste vier stocien”, voorkomende op pgn. 11
van het nummer van 4 Jan. 1912, is verzuimd te ver-
melden, dat deze gegevens ontlend rzijn aan de rede
door den heer Kettlitz, Rvethou.dër van Financiën dei
Gemeente Utrecht, bij de behandeling van de begroo-
tung voor 1922 in den rand dier gemeente gehouden.
De uize Hing der GirculaH e.
– Over
de uitzetting der circuiatie en de toeneming van den
goudvooriaad in een aantal landen lichten “onder-
staande cijfers in:
Goud.
Juli 1914 (000)
plus
einde 1921
(millioen)
(000)
Nederland
. .
163.092
442″
605.969
Zwitserland
171.175
374
545.305 Zweden
104.918
170
1274.856
Denemarken
76.644
152
228.335
Noorwegen
44.223
103
147.293
Eugeland
35.947
94
128.331
(0. Notes)
–
28.500
Frankrijk
3.730.625
1.794
5.524.122
Belguë
322.650
–
326.001
Italië
1.221.875
165
1.386.735
Spanje
521.775
1.919
2.510.805
Japan
221.320
1.041
1.262.719
Duitschiand
1.313.250
-320
993.697
maal, voor Zwitserland 2,32 maal dit bedrag, enz. aan de
circulatie moeten worden onttrokken. Voor Engeland zijn
de Currency Notes met dekking afzonderlijk ‘vermeld.
werpen werd. D e mosselk’weekerij kreeg een zware
concurrentie tegen de oestercultuur, omdat de pach-
ters der laatste het kapitaalkr.achtigst waren en de
gronden steeds meer afpachtten.
Evenwel bleek, dat ‘de visscherij in baar geheel ge-
stadig ‘onderworpen is aan hevige crises, als daar
zijn: vorst, storm, vischziekte, buitenlandsche conciir-
reut,ie en buitenlandsche tegenwerking. De jaren 1890
en ’93 (strenge vorst), 1900, 1905 en ’06 (ziekte en
storm), 1911 (storm), 1914 (oorlog), 1921 (storm)
kenmerkten zich als z’oodanig. Alsdan kon de pachter
zich niet handhaven zonder ‘regeeringssteun, die vele
malen werd verleend door kwijtschelding of gedeel-
telijke ‘kwijtschelding der pachtsom te verleenen.
Evenwel meenen de mosselvisschers daarin veel min-
‘der begunstigd te
zijn
en
altijd achter ‘te staan
bij
de
beoefenaars ‘der oestercultuur. Zij meenen als van ge-
slachten herwaarts ‘de Zeeuwsche visschers ‘van pro-
fessie, dat d.e visscherj geheel vrijgelaten ha’d behoo-
ren te blijven en alzoo dan eene natuurlijke ontwik-
kelingsga’ng zou gevolgd ‘zijn. Vooral achten zij zich
ver.ongelijkt door hot. ‘oprichten van het Centraal bureau voor den verkoop van Zeeu.wsche oesters,
waarvan cle leden-oesterkweekers het voorrecht heb-
ben hunne gepachte gronden te mogen cultiveeren,
than’s voor 30 pOt., de ‘vorige jaren -voor 20 pOt. van
de bruto-opbrengst. Brengt het perceel niets op, dan
wordt gansch geen pacht beta’ald. Alzoo is thans vrij-
wel alle risico buitengesloten en ‘zal een dergelijke
pachter van gronden ‘deze allicht nimmer ingeven of
aan anderen overgeven (wat ook ‘geoorloofd is). Alzoo
komen zij, die geen pachter zijn, binnen den
tijd
van
30 jaren niet in de gelegenheid gronden te verkrijgen,
althans geen goede ‘of veel te duur. De van-ouds
Zeeuwsche visscher ziet zich dus meer en meer uit
zijn arbeidsveld geatooten, ‘omdat ‘de oesterkweekers
hem nu nog al gemakkelijker kunnen becencurreeren
en gronden aipachten. De laatsten toch hëbben in de
oestercultuur geen risico te wachten, terwijl
bij
de
mo’sselcultuur geen sprake is van cultiveeren ‘voor 20
of 30 procent van ‘de bruto-opbrengst! Daar werd
enkele malen wat kwijtschelding van pachtsom ver-
leend. meer niet. Voortzetting op pgn. 60
60
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18
Januari
1922
Nu het pachtstelsel eenmaal bestaat, wordt het dan
ook wenschelijk geacht, dat alle visschers en kweekers
over eenzeifden kam geschoren worden. Evenals aulks
geschiedt bij de visscherij op de Zuiderzee, waar geen
pachtstelsel bestaat en dus elke staatsburger dezelfde
rechten heeft en geen ongelijkheid gekweekt wordt.
Dus lf het geheele pachtatelsel afgeschaft en de visscherij vrij als tijdens de regeering van Koning
Willem II, zooals de aangegeven toestand op de Zui-
•derzee is, èf wel alle pachters zonder uitzondering de
geheele pacht laten betalen en niet een gedeelte voor-
rechten gegeven van becultiveering voor een zeker per-
centage van de opbrengst. Dit is de rechtvaardige
wensch van den rechtgeaarden visscher. In het oor-
logsjaar 1915 is een groote fout begaan. In plaats van
een billijke, algemeene ontheffing
van
•pacht te ver-
leenen (als tot dusverre tot op zekere hoogte plaats
had), ging men de bestaande pachters van oesterper-
ceelen buitengewoon begunstigen. Hier,door zijn alle
anderen buitengewoon beknot in hun maatschappe-
lijke en staatsburgerlijke rechten. Deze toestand geeft
voortdurend meer en meer aanleiding tot rechtmatige
ontevredenheid en eischt dringend voorziening. Eene
poging daartoe is ook dit schrijven, bedoelende door
publicatie te wijzen op een groot onrecht in Neder-
laiid.
Bij
de Regeering is reeds aangeklopt: de zaak
schiet niet hard op. Dit is ‘begrijpelijk. In den Haag
kent men de zaak niet grondig en wordt verbetering
belemmerd door woortdurende afwisseling van
betrok-
ken ministers, terwijl belanghebbenden in het Centr.
Bur. v. d. verkoop v. Zeeuwsche Oesters met
hi.ui
aan-
hang. hunnerzijds adviezen geven in hun persoonlijk
voordeel, maar strijdig met het algemeen belang.
Daar-
om is hard noodig het ,,Frappez toujours” toe te pas-
sen en dit moet op den duur leiden tot verhoor.
lerseke, 26 December 1921.
H. F. S.
ONTVANGEN:
Laagste en hoogste koersen 191-1931,
Arno]id
Gilissen
& Co.,
Amsterdam, Roitterciam,
‘s
–
Gra-
venhage; 14e Jaargang.
Grafische voorstelling van de Wisselkoersen der voor-
naamste landen in Nederland gedurende 1921,
Nederlandsche Handel-Maatschappij, Agentseh.ap Rotterdam.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B
***
beteekent: Cijfers nog niet
ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
N d
~
Vrsch.inR.C.
15-j’
Disc.Wissels.
4
1Juli’15
Zweeds.R.ksbk5
19Oct. ’21
Bk
Bel.Binn.Ef 1.
19Oct.
’20
Bk.v.Noorw.. 61
6Juli ’21
1
9
Oct.
’20
Lwits. Nat.Bk. 4
13Aug.’21
Bk. van Engeland 5
3Nov.’21
Belg.Nat.Bk.5-.5
19Mei ’21
Duitsche Rijksbk.
.
5
23Dec. ’14
Bank v. Spanje 6
4Nov.’20
Bk. van Frankrijk 5
28Juli ’21
Bank v. Italië.6
20Mei ’20
Oostenr. Hong.
Bk.
7
30Nov.’21
F.Res.Bk.N.Y. 4
2Nov.’21
Nat. Bk. v. Denem. 5
5Nov.’21
tavasche Bank
3
1
1Aug.
1
09
OPEN MARKT.
Data
Amsterdam
Londen
t
Part.
1
Berlijn
1
Part.
Prij
N. York
Cali.
Part.
Prolon-
disconto
gat
t.
disconto
disconto
disc.
moncy
14
Jan. ’22
4
1
1
4
_
3
1
8
4
314
45/
–
3-3112 1)
10-14,,
’22
41/_3
3 4
33/_8/
4_5
1
2′
1
2-3
1
12
2-7
,,
’22
41
1
_3
1
13-4
31/3..5/8
–
4
5
Is
–
35
26-30 D. ’21
J8’/2
41/4-31
4
3
5
1 s
4
-6
18
–
4
1
12-6
10-15
J.
’21I3’/3 5/
2I3_31
1
3
6/8-/4
‘1/
8
1
–
6-7
12-17 J. ‘
20
I3/-4
1
/
3112-
5515_314
-18
–
6-15
20-24Ju1i’1413
1
1
s
_
3
/1
0
21
4
_
3
1
4
2
2′
” 2
I8I
23
1
4
51
1
3_71
1
3
1)
Noteering van 13 J.nuaii
1922.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Met uitzondèring van een plotselinge daling
dér koeen
op
Vrijdag tengevolge van liet aftreden van liet
Fransche
Ministerie, waren
alle
koersen deze week
vrij
stabiel. Pon-
den waren aanvankelijk Vrij
vast, liepen
daarna iets terug,
maar sloten
weder
op ongeveer dezelfde hoogte als
aan het
begin. Parijs en België waren eveneens in liet begin der
week vas
ster.
Op Vrijdag
schoten
deze koersen evenals de ‘nar-
kenkoers plotseling naar
beneden op de
berichten
van liet
onverwachte
aftreden van het
Fransohe
Ministerie.
Al
spoe.
clig echter werd de
toestand
minder
ernstig beoordeeld
en
konden de koersen zich weder grootendeels herstellen.
Alleen marken bleven
iets
terug en
‘waren
ook heden weder
flauwer, omdat in ieder geval weder vertraging ontstaat
en alle vertraging alleen slechter voor den markenkoers kan
zijn. Dollars iets meer aangeboden, blijven echter
vrij
prijshoudend. Skandinavië bijna zonder zaken en haast on-
veranderd. Zwitserland
iets
flauwer. Buenos Aires steeds
onveranderd. Indië aanvankelijk
iets
vaster, daarna weder
9834 1. 99.
KOERSEN IN NEDERLAND
D
ata
Londen
8)
Parijs
8)
Berlijn
8)
Weenen
8)
Brussel
8*)
New
},,*S)
9 Jan. 1922..
11.50
22.55
1.62
0.10
21.57
1
1
3
12.72
5
1
5
10
,,
1922..
11.49
21.67
1
1.58
0.10
21.75
2.7111
3
11
,,
1922
11.49
1
22.45
1.55
0.091
21.57
1
1
2
2.72
12
1922
11.49
22.50
1.49
0.09121.60
2.7111
3
13
1922
11.47
22.30
1.44
0.09
i
21.17’/
2
2.71
3
/
4
14
,.
1922 11.484
22.30
1.501
0.091
–
–
Laagsteci.w.
1)
11.47
21.90
1.39
0.081
20.95
2.71
Floogste,,
,,
)
11.52
22.70
1.65
0.10 21.80
2.7311
4
7 Jan. 1922
.
11.48
22.-
1.48
0.09120.91
2
)
2.721
30 Dec. 1921.
.
11.41
21.774
1.46′
0.11
20.74„
2.7111
4
ituntpariteit..
12.10
48.-
59.26
50.41
48.-
2.481
8)
Noteering te Amsterdam.
8*)
Noteering te Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.
2)
Noteering van 6 Januari
1922.
D t
na
Stad-
holm)
Kopen-
bogen
5
)
Cbr is-
tiania)
Zwitser-
land8)
Spanje
t
)
Balavla
t
telegrafisch
9 Jan. 1922
67.85
54.20 42.60
52.75
40.80
98
1
1
2
-9
10
,,
1922
67.85
54.-
42.471
52.60 40.75
981
3
_99
11
,,
1922
67.95
54-
42.50 52.75 40.70
98
1
/
3
_99
12
,,
1922
67.80 54.30 42.50
52.72}
40.75
98
1
/2_99
13
,,
1922
67.80
54.51
42.80 52.75
40.65
981
2
-99
14
1922
67.75 54.40
42.65
52.80 40.70
98
1
/
3
_99
L’ste d. w.
1
)
67.50 53.75 42.20 52.55 40.60
98
1
1
2
El’ste
,,
,,
11
1
68.-
54.50 42.75
52.85
40.90
99
7 Jan. 1922
67.55 54.20 42.70
52.80
40.624
981
3
-99
30 Dec. 1921
68.25
54.10 43.55
53.25 40.60
98
1
/2
rf.untpariteit
66.67
66.67 66.67
48.-
48.-
100
5)
Noreering te Amsterdam.
t)
Particuliere opsave.
Termijnnoteeringen der Valuta-Kas.
Ecarts tusschen termijnnoteering en contantn koers
(week
van 2-6
Januari
1922).
Londen.
UIt. Jan.
Uit. Febr.
Ult. Maart
Hoogste B Koers
agio
1
3
1
4
et.
agio
3
1
1
4
ct.
agio
4
3
1 ct.
Laagste B
71
1
71
8
,
,,
311
Hoogste L
,,
21
331
,,
,,
511
Laagste L
1
1
1
21
,,
3/
New-York.
Hoogste B Koers
agio
1
18
ct.
agio
1/4
ct.
agio
1
12
ct.
Laagste B
,,
disagio
1
/8
disagio
1
1
8
,,
Pan
Hoogste L
,,
agio
3
1
.,
agio
1
12
,,
agio
51
Laagste L
,,
disagio
11
,,
11
4
,,
,,
115
Parijs.
Hoogste B Koers
agio
5
ct.
agio
7
1
1
2
ct.
agio
7
1
1
2
ct.
Laagste B
,,
Pan
2
1
1
,,
,,
21
Hoogste L
,,
agio
4
6’1
,,
,,
7112
Laagste L
,,
Pari
Pan
2
1
1
2
Brussel
ffoogte B Koers
agio
71
3
ct.
agio
12
1
1
2
ct.
agio
20
et.
Laagste B
,,
,,
211
3
,, ,,
7112
12112
Floogste L
,,
,
711
2
,,
,,
1211
3
,, ,,
20
Laagste L
,,
211
3
,,
,,
7
1
1
2
15
Beiljn.
Floogste B Koers
Pari
agio
1
ct.
agio
2
ct.
Laagste B
,,
disagio
‘/
a
ct.
,,
‘
/2
,,
,,
1
hoogste L
,,
agio
1
,,
,,
2
3
Laagste L
,, ,,
1
/2
,,
,,
1’/2
,, ,,
2
CHE BERICHTEN
61
18
Januari 1922
ECONOMISCH-STA
KOERSEN TE NEW YORK.
D ala
Cal,leLond.
(in g pe, £)
ZkhtPar(ja
(in ct,. p.fr
,
.)
Zicht Berlijn (in
ci.
P. Mrk.)
Zicht Amsterd.
(in ets. p. eM.)
14 Jan. .. 1922
4.23.37
8.22
0.55
36.88
Laagste d.
weeK
4.22.25 8.16
0.54
36.80
finoaste
,,
..
4.23.37
8.31
0.59
36.90
7 Jan. .. 1922
4.20.25
8.04
0.53
36.61
30 Dec. .. 1921
4.21.62
8.03
0.54
36.91
&Iuntpariteit
4.86.67
5.18’/
95
1
1
40
8
19
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Noleerings..
30Dec.
7 Jan.
9- 14Jan. ’22
14 Jan.
Landen
eenheden
1921
1
1922
Laagste
Hoogste
1921
Aiexandrië..
Piast. p.
£
9771,
9771
8
97711
97716
97711,
B. Aires
1
)..
d. p.
$
4311
4
4311
43
43
1
1
43
1
1,
Calcutta
. . . .
8h. p. rup.
1/3″/
16
‘1(3″/
j6
113
13
1
8
113
15
1,
0
1131,
Hongkong ..
id. p.
$
217
27
13
1,,’
217
28
3
1
8
2j7
1
1,
Lissabon ….
d. per Mii.
4
4
1
1
2
4
431
4
431
8
Madrid
….
Peset.p.
.
28.00
28.23
28.12 28.30
28.24
‘Montevideo’
d. per
$
411f,
41
40
11
2
411
4
41
1
1
Montreal….
$
per
£
4.44
4.46112
4.45 4.50
4.47
•R.d.Janeiro.
d. per Mii.
7131
32
771
1
,
.
7
I8
77
11,
731,
Lires p.
£
95
97
95
7
1
8
98
3
1
4
96
3
‘
5
Shanghai….
Sh. p. taei
3:6
3/7
1
1
4
35
1
1,
3,8
1
1
2
361
8
Rome
…….
Singipore
..
id. p. $.
£
213
13
1
1
,
39.80
2/3’i,
40.20
213′
40.20
2/3″/,
44.00
23
13
1,
6
44.00
‘Valparaiso..
peso p.
Yokohama ..
Sh. p. yen
213
6
1,
23
1
1,
1212
11
>1
1
,1
213
1
1
8
212
1
1,,
‘Koersen der voorafgaande
dagen.
‘)
Telegrah.ch
tranafert.
NOTEERING VAN ZILVER
Noteering
te Londen
te
New York
14
Jan.
1922
……..35’18
6611,
7
,,
1922
……34
8
/
641
8
30 Dec.
1921
……34
3
/,
643
14
24
,,
1921
……
….
64/,
15 Jan.
1921
……40’/
67
1
/,
17 Jan.
1920
……77
1
/4
129
1
1,
20 Juli
1914
……24″/,,
54
1
1
8
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 16 Januari 1922.
Activa.
Binnen!. Wis-f H.-bk. f169.690.407,46
1
1,
Prom..! B.-bk.
»
50.533.725,44
en2. in disc. Ag.sch.
»
72.535.574,99119
f
292.759.707,90
Papier o. h. Buiten!. in disconto
Idem eigen portel..
f
24.073.335,-
Af :Verkocht maar voor
de bk. nog iet ageL…-
Beleeningen
ixici vrsch H.-bk.
f
63.878.414,92
.
.J
in rek..crt.
11.949 819,70
op onderp Ag.sch. ,. 67.027.365.63
1
1,
f142.885.600,25′!,
Op Effecten
i 10.814.93520
.. .. .
—–
vp uoeuexen en opec…_o.uauuu.,u..’-2
142.855.600,2511,
Voorschottena. h. Rijk …………….13.035.906,03
Munt en Muntmateriaai
Munt, Goud ……
f
56.238.105,- Muntxnat., Goud .. ,,549.730.92959
1605.969.034,59
Munt. Zilver, enz.. ,, 7.442.535,86
Muntmat., Zilver..
–
613411 57045
Effecten
”
Bel.v.h.Res.fonds..
f
5.333.515,25
id. van
‘/iv.
h. kapit.
,,
3.878.472,3711,
9.211 .987,62’/,
Geb.enMeub. dec Bank
…………….
..
3.747.500,-
Diverse rekeningen
………………
20.549.572.36
1
/,
fl.1
19.645.179,62’/,
Passiva.
Kapitaal ……………………..
f
20.000.000,-
Reservefonds ……… . … .. ……..
,,
5.386.728.6211,
Bankbiljetten in omloop ………… ..1.022.428.815,-
Bunkassignatin in omloop ………
….2.399.500,45
Rek.-Cour. Het Rijk t –
saldo’s: 5 Anderen ,, 48.827.649,54
48.827649,54
Diverse rekeningen ………………
»
20.602.486,01
f1.119.645.179,62
1
1,
NED. BANK 16 Januari 1922
(vervolg).
Beschikbaar metaalsaldo…………..
f
397.939.751,36
Op de ba8i8 van
8/
metaaldekking ……
183.208.558,37
Minder bedragaan bankbiljetten
in
omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is..,,
1.989.698.755,-.
Verschillen m. d. vorig. weekst.:
Meer Minder
Disconto’s
17.398.503,68
1
1,
Buitenlandsche wissels
2562.954,-
Beleeningen
……….18.814.388,03
1
/,
Goud
.. …………..
5,-
Zilver
‘
73.770,04
Bankbiljetten
15352.875,-
Part. Rek.Crt. saldo’s..
12.000.000,-
1
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Bank
‘ anuere
Data
Goud
Zilver
biljettn
opeischbare
1
schulden
605.969
1
7.443
1.022.429
51,221
605.969
1
7.536
1.038.382
37.673
605.969 7.896
1.057.251
38.288
16 Jan.
1922 ……
..
9
1921
……..
27 Dec.
1921 ……
605.969
1
8.241
1.012.878
31.658
605.969
i
8.366
1.014.343
31.799
2
1921
……..
J
..
636.141
121.890 1.073.598
92.915
19
,,
1921
……..
17
an.
1921
……..
17 Jan.
1920 ……
631.897
1
7.339
1.033.034
94.982
25
Juli
1914
.
162.114
8.228
310.437
6.198
Data
Totaal
bedrag
hiervan
Schaikisi.
1
1
Belee-
1
cschig.
1
baar
1
1
bingo.
disconto’s
promessen
1
rec!,tstreek.,
ningen
1
Metaal.
saldo
1
percen-
1
lage
16 Jan.
1922
24.073 106.000 142.856 397.940
57
9
1921 310.158 114.000 124.041 397.554
57
2
1921 295.823
94.000 151.551 394.029
56
27 Dec. 1921 270.186
88.700 124.554 404.562
59
19 ,,
1921 269.682
88.700 126.622 404.366
59
17 Jan. 1921 211,296
77.000 248.671 423.932
56
17 Jan, 1920 201.599 116.000 214.192 639.236
57
25 Juli 1914, 67.947
14.300
61.686
43.521′
75
1) Op de baai, van
2
1 metaaldekking.
Uit de bekendmaking van den Mi n i ster van F i
xi
a n
ci
xi
blijkt, dat uitstonden op:
9Januari
1
922
1 16Januari1922
Aan schatkistpromessen.. i (536.900.000,- 11574.500.000,-
waarv. direct bij Ned. Bk.,,1 14.000.000,- ,,106.000.000,-
Aan sehatkistbiljvtten .. ,,266.481.000,- ,,275.453.000,-
Aan zilverbons …….. …32.065.946,50 ,, 32.349.2 10,-
Onder de vlotteode echuld is heg’peu:
Voorsch. aan de Koloniën ,,337.533.000,- ,,339.070.000,-
Voorschot aan Gemeentei,’
t De,ember
voor doorRijIc voor heil
74.503.573,53
te heffen luk. belasting)
9
ianuari
Tegoed v.d. Postch. & G.dst 1..
31.878.582,96
1» 31.982.512,99
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.De samengetrokken
cijfers der laatste weken zijn telegraphisch ontvangen.
Data
GoudZilver
°”
olb.
fl1taa1-
biljetten
schulden
saldo
31Dec.1921
176.250
281.500 119.000 96.150
24
1921
180.250
281.500 115.000 100950
17
1921
182.500
286.000 98.500 105.600
10Dec. 1921 ‘1i78
27.551T 289.558
93.595 104.412
3 ,, 1921 153972
26.937 285.984 82.241 107.734
26Nov1921 162.007
26.394 282.860
90.796 114.160
1Jan.1921 219.290
9.540 369.169 116.537 131.847
3.Jan.1920 172.284
3.171
311.811 100.418 93.226
25Juli 1914 22.057 1 31.907 110.172
12.634
4.842′
ota
Dis.
conto’3
Wissel,,
buiten
N..Jnd. betaalbaar
Belee.
ningen
Voor.
schollen
aan het
Gouv.nem.
.
,Der,e
,
e e-
ningen
Dek-
kings.
percen-
lage
31Dec.1921
239000
55600
***
1
44
24
1921
233.000
73.200
**s
45
17
1921
218.500
50.800
”
47
10Dec.1921
35.236
14.631,120.141!
32.919
13.446
47
3
,,
192134.982
13.779 117.995
23.024
9.193
50
26Nov.1921 36.311
17.973 117.850
21.815 4.325
50
1Jan.1921 32.054
25.907 154.141
–
58.812
47
3Jan. 1920 14.980
13.043 164.786
2.817
52.581
42
25 Juli 1914
7.259 6.395
47.934
6.446
1
2.228 44
1) Sluitpost
der
sctiv..
0)
Op
de basis
van
h
o
metaaldekking.
24.073.335,-
1
62
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18
Januari
1922
DE SURINAAMSCHE BANK.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden gulden..
Voornaamste posten in duizenden trance.
Data
Metaal
Circul,stie
Andere
opeischb.
schulden
Disconto’s
D k
iv.
J’C
e.
ningenl)
3 Dec. 1921
•
1.485
2.086
1.089
1.930
263 26 Nov. 1921
1.485
2.037
1.121
1.924
278
29
1921
1.485
2.033
1.178
1.954
292
12
1921
1.485
2.058
838
1.945
280
5
1921 …..
1.516
2.207
857
1.958
265
29Oct. 1921
1.508
2.074
963
1.931
223
4Dec. 1920
1.157
2.508
1.053 1.947
286
6Dec. 1919
1.034 1.667
1.086
1.525
530
25Juli 1914
645
1.100
560 735
396
5)
Sluitpoat der activa.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notee, in duizenden pond ttt.erling.
Data
Metaal
________
Ct,culatie
Currencg Notes.
Bedrag
1
Goudd.
1
Cao. Sec.
11 Jan.
1922
128.453 123.627
313456
28.500
276.624
4
.,
1922
128.440 125.690
319.803
28.500
283.484
28 Dec.
1921
128.434 126.520
325.584
28.500
289.131
21
1921
128.431
126.671
324.429
28.500 288.590
14
1921
128.437 124.734
318.329
28.500
281.545
7
1921
128.434
124.962
315.714
28.500 278.702
12 Jan.
1921
128.280 129.834
353.618
28.500
322.147
14 Jan. 1920
94287
88.250
338.722
28.500 321.469
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
–
–
Data
Coo.
Sec.
Other
Sec.
Public
De pos.
15.602
Other
Depos.
Re.
serve
Dek.
15,99
11 Jan. ’22
55.004
85.162
129.887
23.276
4
,,
’22 68.752
120.020
17.118
174.704
21.195
11,04
28 Dec. ’21
36.962
83.165
16.057
106.532
20.364
16,61
21
,,
’21
50.825 85.200
14.116
124.207
20.210
14,60
14
,,
’21
69.800
80.683
13.858
140.869
22.153
14,32
7
,,
’21
70.064
80.636
11.996
142.743
21.922
14,17
12 Jan.’21
59.241
80.792
15.884
123.137
16.896
12,15
14 Jan. ’20
54.710
84.781
18.657
127.434
24.487
16,76
22 Juli ’14
11.005
33.6331
13.735
42.185
29.297
521
8
‘)
Verhouding
tueschen
Reserve
en Deposit..
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens.
kassenscheine, in duizenden Mark.
Data
Metaal
Daarvan
Goud
Kassen.
scheine
Circu.
Zatte
LICK.
kings.
perc.
)
7 Jan. ’22
1.007.167
995.395
4.9030561113.139.872
5
31
Dec
’21
1.007.004
995.392
6.963.607
113.639.464
7
23
’21
1.004.142
993.695 6.208,644
108.995.550
6
15
’21
1.005.171
993.696
4.023.261
104.567.851
5
7
’21
1.005.750
993.697
3.522.209
102.789.634
4
30 Nov. ’21
1.001.693
993.698 4.472.583
100.943.632
5
7 Jan. ’21
1.098.029 1.091.634
21.587.009
67.976.386
33
7 Jan. ’20
1.109.517
1.088.917
11.004.590
35.632.993
34
23 Juli
’14
1.691.398 1.356.857
65.479
1.890.895
93
‘)
Dekking
der circulatic door metaal
en
Kassenscheine.
Data
Wtasda
Rek. Ct,
0 orlehenskossenscheine
lotoat
In kas bij de
uitgegeven
13.155.500
Reichsbank
4.802.000
7 Jan.
1922 119.693.959 16.822.769
31 Dec
1921
133.392.660 32.905.673
15.308.100
6.863.300 23
1921
1)8.445.263 21.789.203
14.213.100
6.110.800
15
,,
1921
117.976.002 24.298.689
11.646000
3.926.700
7
1921
109.803.798
17.325.757 11.157.600
3.429.200
30 Nov.
1921
115.469.084 25.313.114
11.829.700
4.379.900
7 Jan.
1921
52.496.460 12.509.643
33.498.70U
21.541.900
7 1an.
1920
35.504.227 10.786.322
24.528.400
10.971.100
23 Juli
1914
750.892
943.964
–
–
Waarvan
Te goed
Buit.gew.
Data
Goud
in het
Zilver
in het
voorsch.
Buitenland
Buitenland old. Staat
12Jan.’22’ 5.524.456 1.948.367 280.072 623.595 23.800.000
5 ,, ’22 5.524.316 1.948.367 279.897 623.595 24.150.000
29 Dèc. ’21 5.524.228 1.948.367 279.765 623.733 24.600.000
22 ,, ’21 5.524.164 1.948.367 279.582 606.937 24.500.000
13 Jan. ’21 5.501.052 1.948.367 264.584 676.376 26.000.000
14Jan.’20’ 5.579.404 1.978.278 261.332 840.232 25.600.000
23Juli ’14 4.104.390
–
639.620
–
–
–
Uitge.
Rek. Crt.
Rek.
Wisselo
stelde
Belee.
Bankl,tl.
Parti.
Crt.
Wissels
uuig
jette,
culieren
Staat
2.446.979 55.195 2.310.717 37.123.670 2.467.510 41.685
2.850.821 56596 2.273.021 37.421 830 2.880.352 18.786
2.505.828 57.239 2.228.044 36.487.456 2.717.192 26.014
2.245.161 57826 2.276.757 36.246.2152.574.151 13.181
3.844.789 396.172 2.269.074 38 462.936 3.463.288 87.659 1.705.006 613.966 1.531.917 37.900.605 3.310.241 47.420
1
–
769.400, 5.911.910 942.570,400.590
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden trance.
Data
1
buitenl.
1
saldi
buiten1.
oorder.
1
afl
1
prom. a’.
1
provinc.
1
.
wi3e1s
en
1
heleen.
Clrcu-
Zatte
Rek.
Cr1.
portie.
12Jan.’22
327.233
–
,
–
–
6.342.304 253.845
5
,,
’22
327.334
–
–
16.335.012
351.056
29 Dec. ‘211327.758
84.653480.000546.1666.289.576
509.109
22
,,
‘211326.383
84.653
480,000’524
83d6 222 287
434.666
13Jan.’21307.876
– –
–
6.246.874
977.729 15Jan.’201351.2101
–
1
–
1
–
14.827.5952.085.467
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
Goudvoorraad
_______________
in het
F.R.
Zilver
Notes in
etc.
circu.
Totaal
Dekking
bedrag
F. R. Notes
1.931.105
buitenl.
Zotte
21
Dec.
’21
2.870.994
–
11220662447560
14
’21
2.869.173
1.933.869
–
132.413 2.393.777
7
’21
2.851.027
1.909.777
–
139.606 2.373.355
30 Nov. ’21
2.849.397
1.895.244
–
139.745 2.366.006
23 Dec. ’20
2.055.802
1.415.030
3.300 180
.
952
1
3
.
404
.
931
26 Dec.
‘191
2.078.432
1.361.882
134.320,
57.10413.057.646
Data
Wissels
Totaal
Deposito
Gestort
Kapitaal
Aem.II
Dek-
1
kings.
1
perc.
,)
1
ci
21 Dec.
’21
1351.228
1.784.750
103 167
70,7
14
’21
1.252 568
1.742.760
103.130
72.6
7
’21
1.252.443
1.718.283
103.089
73,1
30 Nov. ’21
1.255.255 1.742.830
103.104
72,7
23 Dec. ’20
2.972 858 2.310.353
99.458
45,4
26 Dec.
’19
2.780.090
2.779.570 87.339
43,6
Data
Aantal
banken
Totaal
1
uitgezette
t
gelden en
beleggingen
Reserve
bij de
F. R. banks
Totaal
deposito’s
Waarvan
time
deposita
14 Dec. ’21
808
11.303.323
1.245.778 13.433.3391
2.979.543
7
’21
808
11.312.744
.241 604
3 313.698 2.989.967
30
’21
807
11.334.959
1.26752213.567.955
2.997.931
23
’21
807
11.308.660
1.267.69213.363.133
3.009.356
17 Dec. ’20
824
16.803.226
1
298.478h14.004.419
2.790.197
19Dec. ’19
796
15.614.806
1.316.93713.136.367
2.291384
Aan het
eind
van
ie(ler
kwartaal wordt
een
overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
‘ercent.
Goud-
lekking
reul.
5)
96,8 99,9
100,7 100,6
49.8 50,3
5)
Verhouding tusechen: den totalen goudvoorraad, zilver etc., en de
opeischbsre schulden: F. R. Notes en netto deposito’s.
5)
Na aftrek
van 35 pCt, der totale dekkingsmidejelen a1s dekking voor de netto
deposito’s.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
18 Januari 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
63
EFFECTENBEURZEN.
,Amsterdaan, 16 Januari 1922.
Het is ivooruit te zien geweest, dat de conferentie te
Cannes niet zoo heel ‘vreedzaam zou verloopen; het antago-
nisme tusscihen de beide leidende Entente-Staten is hier
–
voor te sterk. Lioyd George heeft zich alle moeite gegeven
om door ‘verschillende ,,voorwaarden” de vermindering van
de Duitsche betalingen voor Frankrijk zoo aantrekkelijk
mogelijk te maken. In den aanvang scheen het werkelijk,
alsof deze pogingen met succes bekroond zouden worden;
de voorbereidende besprekingen tussehen de heeren Briand
en Lloyd George te Londen hadden een goede basis tot
onderhandeling gelegd. Ter elfder ure echter is onder de
Frainsche chauvinistische partijen een wo scherpe en krach-
tige oppositie ontstaan, dat de heer Briand ten slotte ge-
dwongen was zijn ontslag in te dienen, wijl hem de be-
noodigde ruggesteun in het Parlement ontnomen was.
Thans zijn derhalve de beslissingen van de conferentie
te Cannes weder op losse schroeven gesteld, hoewel bericht
is, dat’ de tot nu ‘toegenomen besluiten in ieder geval ge-
handhaafd zullen worden. Het is echter te voorzien, dat de
verdere conclusies, indien deze nog genomen zullen worden,
niet zoo sterk ten gunste van Duitschlan.d zullen luiden;
de Engelsche politiek van internationalisme heeft zich
nog niet kunnen handhaven tegenover de nationale tenden-
en van het Fransche volk. En zelfs hij de tot nu toe ge-
volgde welwillende politiek is het de vraag, of de verlich-
ting voor onze Oosterburen wel zoo heel groot zou zijn
geweest. Volgens de tot nu toe genomen besluiten zou ‘het
totaal van de Duitsehe betalingen in baar geld voor het
jaar 1922 op 720 millioen goudmark worden gefixeerd,
waarvan telkens 150 rnillioen op 15 Maart en 15 Juni, 200
millioen op 15 September en 220 mrillioen op 15 December
zijn te voldoen. De ,,voorwaarden”, die aan deze vermin-
derde betalingen zijn verbonden hebben slechts voor een
deel ten doel, garanties voor de betaling te scheppen. Als
soodanig kunnen worden aangemerkt de eischen onitrent
een sluitende begrooting, maatregelen tegen ,,kapitaal-
vlucht”, beperking van de biljetten-uitgifte en herziening
van de verordening der Rijksbank. Vervolgens ‘is echter
geëischt een verhooging van de douanerechten, van de
spoorweg- en posttarieven en van de steenkolenprijzen, welke
voorschriften alleen verklaard kunnen worden uit het En-
gelsehe verlangen den voorsprong voor Duitsohland van
lagere fabricage-kosten van exportartikelen te elimineeren.
De deviezenmarkt te B e r 1 ij n heeft in den aanvang van
de oerichtsweek een zwakke tendens aan den dag gelegd,
wijl men aannam, dat het voorstel van Lloyd George, de
Duitsche betalingen voor 1922 op 500 millioen goudmark
te bepalen, zou worden aangenomen. Toen men echter het
hardnekkig verzet der Fransche en BeLgische polit.ici zag,
keerde de stemming. Bovendien werkte het teleurstellend,
dat de teruggang in de biljettencirculatie voor de tweede
week van Januari slechts 34 milliard mark heeft bedra-
gen. Dit is ‘natuurlijk geen reactie van ‘beteekenis in ver-gelijking tot de uitzetting van de eerste week van het jaar
De
f[ectenmarht
‘bewoog zich ‘volkomen in sympathie
met de fluctuaties op de wisselmarkt, doch nog sterker in-vloed oefenden de besprekingen te Cannes uit. De specu-
latie legde n.l. ernstige zorg aan den dag betreffende de
Engelsche plannen tot tegenwerking der Duitsehe industrie.
Men wees er op, dat tengevolge van de prijsstijging der
grondstoffen de Duiitsche noteeringen voor verschillende
artikelen thans reeds in zeer vele gevallen dezelfde zijn
als die op d:e wereldmarkt en dat dus een verder opdrij-
ven van de hierboven genoemde rechten de capaciteit van
de Duitsche industrie zeer sterk zou moeten inperken.
Hiertegenover moet dadelijk worden opgemerkt, dat op
het oogenblik de Duitsche industrie nog steeds met volle
kracht produceert. Verdere zorg baarden de voorstellen tot
invoering van nieuwe belastingen, zoodat de beurs per saldo
een zeer onbevredigend verloop heeft gehad.
Het behoef t wel geen nadere verklaring als hier gecon-
stateerd wordt, dat ook te L o n d e n de plotselinge wen-
ding op de conferentie te Cannes groote teleurstelling
heeft gewekt. Veel grooter dan b.v.. op de ‘beurs te P a r ij s
het geval is geweest. Het aftreden van den Franschen Mi-nister-President toch beteekent voorloopig een mislukking
‘van de Engelsche politiek, althans ten deele en het is
begrijpelijk, dat de beurs te Londen hierop met een luste-
boze stemming heeft geantwoord. Een uitzondering hierop
hebben
petroteumwaarden
gemaakt, die onder aanvoering
van aandeelen Mexican Eagle in ‘vrij ruime mate gevraagd
waren.
Te P a r ij s was weliswaar een ommekeer van den ten-dens te constateeren, doch deze bewoog zich binnen zeer
enge grenzen. Noch gedurende de conferentie ts WashIng-
ton, noch tijdens die van Cannes zijn trouwens de omzet-
ten aan de Parijsche beurs van dien aard geweest, dat
men een heftige verandering van het koerspeil, in de ddne
of in de andere richting, had kunnen verwachten. Het
schijnt wel, alsof men zich te Parijs reeds bij voorbaat er
van bewust is geweest, dat op geen enkele van de beide
samenkomsten zoodanige besluiten zouden worden genomen,
dat een ingrijpende verandering in de wereld-economie het
gevolg zou zijn geweest.
Te N e w Y o r k is de tendens zeer kalm gebleven, doch
met een gedecideerd vasten ondertoon. De algemeen economi-
sche toestand kan dan ook vrij gunstig worden beoordeeld.
Wel is de plotselinge ommekeer naar betere toestanden,
zooals men enkele maanden geleden heeft voorspeld, uitge-
bleven, doch het wordt toch wel duidelijk, dat de weg naar een betere situatie is ingeslagen. Het is b.v. teekenend, hoe
onder ‘den drang van de zeer ongunstiige tijdsomstandiighe-
den een aaneensbuiting in de verschillende bedrijven tot
stand wordt gebracht, een soort trustificatie, die noodwen-
dig moet leiden tot vermindering van onkosten en tot een
meer rationeele bedrijfsorganisatie. Deze aaneenslitibi iig
‘wordt in de hand gewerkt door de min of meer welwillende
houding van President Harding. Zoo verluidt, dat zeven
onafhankelijke staalfabrieken zich zullen vereenigen en dat
leidende persoonlijkheden in de chemische industrie hetzelfde
doel voor oogen hebben. Voorts hebben zich 80.000 boeren
uit zes Staten vereenigd om een meer economische melk-
distributie door te voeren, terwijl 55.000 tabaksplanters
hun product gemeenzaam op de markt zullen brengen. In
hoeverre het publiek van dergelijke maatregelen zal profi-
teeren, valt af te wachten; niet te ontkennen valt intus-
schen het voordeel, dat de bedrijven op z.ichzelive en dus ook de beurs hiervan zullen hebben..
Te o n z e n t is de markt voor bebeggiingswaanden bij
voortduring zeer vast gebleven, ondanks de iets hoogere
noteering voor geld op korten termijn. Het vooruitzicht op
een nieuwe staatsleening intusschen heeft, zooals gewoonlijk
het geval is, verschillende publieke en semi-publieke licha-men er toe gebracht vÖ6r dien tijd een beroep te doen op de
geldmarkt Zoo zijn thans opengesteld de inschrijvingen op
f
20.000.000 6 pCt. obl. Staatsspoor en op
f
10.000.000
6 pCt. ObI. Gemeente Botterdam. De belangstelling voor
buitenlaiidsche staatspapieren is eenigszins gedaald.
9Jan. 12 Inn. 16.Jan.
R
ij
zi
ng
5
0/
Ned
W.
Sch
1918 871
8
871
871
+ 5/Jo
4
1
/
2
0
/0 ,,
,,
1916 86
7
,6 86
1
1,
851
– 13/16
4
01
,,
,,
1916 76′!
lo
761
76″/ +
618
31
1
0
10 ,
,………
68
1
(
2
681
69
+ 12
3
0/s
,…..
……
57hI
581
12
581
4
1
1
1
4
2
1
1
2
0
/0
Cert N.
W.
S…….493(4
503
,
5031,
+
51
5
0/
Oost-Indië 1915 .. – . 9l’/
91
3
1
4
911
4
+
1
111
6
0
10
,,
1919 . . .
94
94111
94111 +
11
1,
6
4
0/
Oostenr Kroneurente 2
2
2 5
0/
Rusland 1906 ……8’12
9
0
1
io
10
1
1
2
+ 2
4
6
/s RusI. bij hop’ & Co
10I
4
10
1
1
16
+ 112
4
‘1
°Io
China
Gnlld
1898
62
64
1
116 66
+ 4
4
0/
Japan 1899 …….. 59718
597
1
5
18
4
°/o Argentiiii’ Ruiteni.. 581
58/
4
581
4
5
Olo
Brazilië 1895 ……58
58
58
1
1
2
+ 112
7
0/
Staatsspoor ……..l04/
10411
1031
4
–
11
1
6
7
0/
Amsterdam ……..103’/
2
103
1
1
1031;
71
De
aandeelenniarkt
heeft over het algemeen een zeer
gunsti
g
verloop gehad, waarbij zich Suikeraandeelen wel
aan de spits hebben gesteld. De noteeringen voor Cubasui-
ker te New York hebben in de laatste dagen een oploopen-
den tendens te aanschouwen gegeven en het is wel in hoof d-
zaak hierop, dat de handel in suikerwaao’den zich heeft ge-
ba.seerd. Want de afdoeningen die uit Indië werden gemeld,
waren niet van dien aard, dat een sterke rijzing er door
kon worden gemotiveerd. Toen dan ook tegen het einde der
berichtsperiode nog steeds geen Indische transacties van
beteekenis tot stand waren gekomen, daalde de belangstel-ling voor de toonaangevende fondsen en moest een belang-
rijk deel van het avance worden prijs gegeven.
Evenals
suikerwaarden
waren ook Petroleumfondsen vast
van toon, met dit verschil, dat de opgewekte tendens tot
het einde toe behouden kon blijven. Deze stemming was te
opvalleuder, waar de noteering voor ruwe petroleum te
New York eerder neiging tot reactie vertoonde. Verinoade-
lijk moet dan ook de w
–
illige stemming voor aan’deelen
Koninklijke Petroleum Mij. in verband worden gebracht
met de dividend-betaling op 18 ‘dezer; de beurs heeft altijd
een stille hoop, dat de koers spoedig na de cistacheering
van den dividend-coupon het bedrag van dit dividend weder
64
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 Januari 1922
inhaalt. In aansluiting hieraan waren ook Roeineensc.he
soorten vast van toon.
Overigens is de handel aan onze beurs nog zeer stil ge-
bleven.
Industrieele soorten
trokken vrijwel geen belang-
stelling, hoewel de tendens over het algemeen iets va.ster
was. Alleen de waarden van het concern Tabalcs-Unie waren
buitengewoon gedeprimeerd; ter beurze .heett enen alle ver-trouwen hierin verloTen.
De
rubbermarkt
daarentegen was gedeoldeerid flauw in
overeenstemming met de lusteloze houding van Let artikel
op de wereldmarkt. Omvangrijk aanbod was er weliswaar
niet, doch ht weinige was redds ‘voldoende om den koers
van enkele orten sterk te drukken.
De ta2iaJcafdeeli11g
bleef buitengewoon stil met Vrij vas-
ten tendens.
– –
9Jan
12 Jan.
of 16 Jan.
dal.°
ing.
Amsterdamsche Bank
.
..
162
1
1
2
168
165
+
2’/
3
–
Koloniale Bank
……….
117
1
/
2
124
7
1
8
125
3
1
8
+
771,
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand.
139’/,
142
144
+
411
2
–
Rotterd. Bankvereeiiiging..
109l
107
1061
4
—3
Arnst. Superfosfaatfabriek
55112
55
1
1
55
–
1
12
Van Berkel’s Patent ……
‘2
43
44
1
1
+
51
Insulinde Oliefabriek…….
8
31
8
8
83116
– 11,6
Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand
81
1
1,
831/4
84
1
1
+
3
Hollandia Melkproducten ..
160
160
156
—4
Philips’ Gloeilampanfabriek
231
1
1
4
238
1
1
4
239
1
1
4
+
8
R. S. Stokvis
&
Zonen ….
578
578
578
Verenigde Blikfabrieken..
68
71
75112
+
7112
Compania Mercantil Argent.
73314
80
78
1
1
4
+
4
1
/
2
Cultuur-Mij. d. Vorstenland
144
11
2
147
1
1
4
151314
+
7/4
Handeisver. Amsterdam
.
..
33921
349
355
1
1
2
+
15
3
1
4
:
Holi. Transatl. Handelaver.
20 23
231
4
+
33/4
Luide Teves
&
Stokvis ….
83
831
4
82
–
1
Van Nierop&Co’sHandel-Mij.
81
4
71
3
7112
–
111
4
Tels
&
Co.’s Handel-Mij.. ..
48/
48
1
1
2
48113
–
11
Gecoris. Hou. Petroleum-Mij.
143
145
.
145
5
1
+
2
5
8
Kon. Petroleum-Mij. ……
4191/,
421
1
1,
429
+
91/,
Orion Petroleum-Mij.
Afgest. Aand.
34 36
1
1
371
1
+
3’/,
Steaua Romana
Petroleum
Mij.
..
Afgest. Aand.
45314
47 48
+
2’/
Amsterdam-Rubber-Mij.
..
1061
105
1
1
8
101
–
53/
4
Nederl.-Rubber-Mij ……..
62
1
/
4
6411
4
59114
–
2’12
Oost-Java-Rubber-Mij.
.. . .
168
168
160114
–
731
4
Deli-Batavia …………..
318 325
325
+
7
Deli-Maatschappij
……..
270
273 269
–
Medan-Tabak-Maatschappij
.
272 272 272
Senemhah-Mnnte,hannii
.Sfl
Q’L.
188
-4
R
–
Scheepvaartwaarden
met geringe variaties en kleine
onizetten.
9Jan. 12Jan. 16Jan.R10f
Holland-Amerika-Lijn
164
166
1
1
162
—2
,,gezn.eig
1451
4
.
150
1
1
2
146
+
114
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij
95
95
95
Hollandsohe Stoomboot-Mij
55
1
1
59
59
+
3
1.a
Java-China-Japan-Lijn
110
114 108
—2
Kon. Rollandsche Lloyd.
271
1
241,
24113
–
2/
4
Kon. Ned. Stoomb.-Mij…..
92’/,
92’/,
90
–
2’/2
Koninkl.-Paketvaart Mij.
95
96 96
1
1
2
+
11
12′.
Maatschappij Zeevaart
….
82
84 84
+
2
Nederi. Scheepvaart-Unie..
111
11111
4
II
0/4
–
11
4
Nievelt Goudriaan
……..
142
144 140
–
2
Rotterdamsche Lloyd ……
142
1
/
2
143
11
2
143’1
+ 1
Stoomv.-Muj. ,,Hillegersberg”
76112
74314
77
+
1
12
,,Nederland”
160
164
169
+
9
,,Noordzee”
.
35 3414
3431
4
– 11
,,Oostzee”…..
82 82
81
– 1
Op de
Amerilcaansche afdeeling
konden aandeelen Mis-
sour.i Kansas & Texas zich herstellen, nadat het tijdstip
‘van toetreding tot de reorganisatie uitgesteld was.
9Jan. 12Jan. 16Jan.Rui5 of
daling.
American Car
&
Foundry
163 162 162
–
Anaconda Copper
……..
106/
4
105114
1041
–
Un. States Steel Corp…..
92’/
93112 93314
+ l/
Atchison Topeka ………..
i00’/;
98’1
3
102
+
1112
Southern
Pacific …………
87 88
89’f
+
2’1
Union
Pacific
…………
139
1
/,
138
1
!
142
1
1
2
+
3
Int. Merc. Marine orig.
Corn 16111
167
/16
16114
– 71
,,
,,
,,
,,
prefs
71
1
1
18
73111,
73
1
-+-
2/
De
geld4narlct
werd iets atroever; prolongatie oploopead
tot 3% pCt.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
De wereldponitie is sedert de vorige week voorz.00ver na
te gaan, weinig veranderd. Nog steeds komen er klachten ui,t Noord-Amerika, over schade aan de wintertarwe, be-
rokkeud door de te groote droogte, en nog steeds wordt
hiervan weinIg notitie genomen. Imers, met in zoovele
exportlaiud.en ruIme aanwezige voorraden maakt men zich
over de toekomst niet al te groote zorgen, te meer daar vaak
le stand later in den winter nog al eens pleegt te veibete-ren. Bovendien, wij wezen er reeds herhaaldelijk op, zijn
‘de oogsten un het gedeelte van Europa, dat nog over vol-
doende koopkracht beschikt, zeer veel grooter dan verleden
jaar, ja in Frankrijk zelfs grooter dan een gemiddelde oogst vddr den oorlog. Dientengevolge hebben de kleine tot ma-
tige versohepingen der laatste weken al heel weinig ver-
scherping van de vriiag doen ontstaan. Integendeel, het aan-
bod is allerwege toegenomen en ofschoon er hier en daar
wel kooplust tegenover stond, was het absoluut onmogelijk
de prij’aen op een hooger niveau te krijgen, daar de koopers
nic.h dan onmiddellijk terugtrokken. Argentinië begint meer
en meer te toonen, dat het toch ook nog onder de groote
tarwe-exporteerende landen gerekend wensoht te worden.
Weliswaar zijn de rversohepingen van dat land ook in de
algeloopen week wederom zeer klein, maar er. zijn in den laatsten tijd zooveel zaken tot stand gekomen in La Plata-
tarwe, dat dit vel spoedig zal veranderen. Trouwens, al is
‘de oogatbeweging tengevolge van regen wat vertraagd, er
moeten zich in dat land nog zulke groote hoeveelheden
‘tarwe van den ouden oogst bevinden, dat er wel een
uitweg voor gezocht moet ‘worden. Australië, dat sedert
eenige weken wat minder gunstige rnmiingen van de in
ieder geval ‘zeer bevredigende oogst zendt, houdt zijn tarwe
aanmerkelijk hooger en daar het gaat om tarwe te ver-
laden in reeds bevrahte schepen, en voor een aanzienlijke
kwantiteit om tarwe in reeds afgeladen schepen, meenen
velen, dat er ook in die soort een aaniziienijke ‘daling moet
ontstaan. Tot de lagere prijzen was Du.itschland herhaal-
delijk kooper, overigens toonden Italië en Noord-Frankrijk
eenige ibelan.gstellin,g. In Engeland kwamen ‘betrekkelijk
weinig zaken tot stand. De fabrieken zijn daar goed voor-
tien, zoodat er voor hen geen reden is prjsrverhoogin.geu
te volgen.
Dank zij de vele outsidens, die steeds in cle Chicago ter-
‘rnijnmarkt opereeren, stond die meest toonaangevende van
‘alle optiemarkten ‘voortdurend onder inivloecl van politieke
berichten. Per saldo was de stemming kalm, de prijs-
verschillen waren niet zeer belangrijk.
De hulp aan Rusland is natuurlijk een groote attractie om het publiek tot hausse operatiën te bewegen. Dat dit
niet erg gelukt, komt wel doordat zoo
–
ver bekend, slechts
maIs gekocht werd. Niett,egenstaande deze bijzondere vraag,
en de ook overigens zeer groote exportvraaig, bleef m a ïs
in Chicago kalm gestemd, ja meestal aan den flauwen kant.
De aanvoeren van maIs zijn in de Westelijke Aimerikaansehe
steden dan ook zoo groot, dat wekelijks de zichtbare voor-
raad sterk toeneemt, en het wordt duidelijker dan ooit, dat
tegenover het geweldige cijfer van de Aimenikawnsche maïs-
oogst een exportcijfer van eeni,e millioenen tonnen meer
of minder weinig uitmaaikt. In Amerika zelf is de con-
sumptie van mais blijkbaar kleiner clan andere jaren, en
dientengevolge is het ook geen wonder, dat de twee op
elkaar volgende ,,bumper orops” te veel zijn om ‘voor de
boeren voldoende prijzen te verwachten. Berichten over
igerin.geren uitzaai begint men reeds te ‘vernamen en
werkelijk, waar de prijs in vele streken zo belangrijk onder
kostprijs is, moet men ziih evenals dit in de katoen het
geval is geweest, op eene inkrimping der cultuur voorbe-
reiden.
La Pl’ata heeft het ‘de laatste weken Noord-Amerika al heel gemakkelijk gemaakt om met mais te ooncurreeren.
Ware de vraag beter geweest, er zouden wel zeer groote
afdoeningen tot stand ‘zijn gekomen, maar over het alge-meen was die vraag niet buitengewoon en de aanmerke-
‘lijk hoogere prijzen voor La Pla’bamaïs waren dan ook
hoofdzakelijk aan het uiterst beperkte aanbod toe te
søhrj’ven. Gebrek aan scheepsruimte is hierbij wel een
factor, maar het valt op, dat niettegenstaande verscheidene weken van kleine versdhepingen, Buenos Aires en Rosario
zoo weinig neiging tot verlaging der maisprijzen toonen.
De nieuwe maïsoogst schijnt er zeer goed voor te staan.
Er bestond vrij goede vraag voor ge r st tot betere
prijzen, mede tengevolge van beperkt aanbod, terwijl ook
voor h av er aanmerkelijk hoogere prijzen betaald weiden.
L ii n z a a cl bleef vast gestemd, ofschoon er betrekkelijk
weinig oinging, daar de verhouding voor de olieslagers niet
18 Januari 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
65
Noteeringen.
Locoprjzente Rotterdam/Amsterdam.
Chicago
1
Buenos Afjres
Soorten
16Jan.
1922
1
1
Jan.
t
1922
17 Jan.
1921
Tarue
Mei.
MaTs
1
Mei
1
Haver
1
Mei
Tarwe
Febr.
May.,
Febr.
i
1
Lijnzaad
Febr.
Lata
_______
Tarwe……………i
Rogge (No. 2 Western)
13,50
11,75
13,50 11,75
24,75 24,50
14Jan.221 111
1
1
2
521
4
38
3
1,
11,-
7,40 7,35
17,55 17,50
Male (La Plata)
……l
200,-
185,-
282,-
7
’22! 108
1
1
53
/8
39
1
I
11,30
Geret (481b.malting)
205,-
205,-
325,-
14 .Jan.
21
1
189
71/8
48’1
18,80
10,20
16,90
Haver (38 Ib. white cl.).
1)
12,-
11,75
15,-
14 Jan.
lOt
270
133’/
4
81
1
13,85
6,65 22,85
Lijnkoeken (Noord-Amen-
14Jan 191 227
127
1
1
4
67
1
1
8
110,70
5,05
18,101)
ka van La Plata-zaadj’l
16,50
15,75
20,40
20 Juli 141
82
561
36
1
1
9,40 5,38
13,70
Lijnzaad (La Plata)..
8
1
380,-
381,-
440,-
1
)
per Maart
1)
p. 100 K.G.
2)
p. 2000 K.G.
3
)
per
1960 K.G.
*) Nr. 2
Harll,Red Winter Wheat.
AANVOEREN in tons van 1000 R.G.
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen.
9114 Jan.
Sedert
Ove,eer,k
91I4Jon.
Sedert
Overrenk.
1922
19 21
1922
1 Jan. 1922
tijdvak 1921
1922
lJan. 1922
tijdvak 1921
Tarwe
…………….
15.894
33.115 47.297
–
325
978
33,440
48.275
–
–
10.667
…
–
–
–
10.667
Rogge ………….
……
2A38
–
–
–
–
2.138
–
.
16.544
50.724
29.870
10.197
10.197
5.127
60.921
34.997
2.190
6.258
21.628
300 520
–
6.778
21.628
Boekweit
…………..138
840
241
–
–
144
840
385
Male
……………..
..
.
5.092
7.918
1.729
4.197 6.566
9.289
14.484
Gerst
……………..
Haver ……………..4
40
7.787
10.637
2.349
15
440
630
11.077
2.279
Lijnzaad ………… …1,658
Lijnkoek ……………
1.180 1.294
522 272
272
–
1.566
522
Tarwémeel ………….
Andere meelsoorten
.. -.
368 368
2.417
121
581
200
949
2,617
gunstig was. De ‘vraag blijft met dat al grooter dan het
aanbod, want La Plata haast zich niet en biedt al heel
weinig dringend aan. Noord-Amerika gaat voort met koo-
pen van zaad en olie, en daar, waar er een surplus dreigt
te ontstaan, wordt dit Vrij spoedig weer opgenomen door
de dorstige Staten. De Noord-Amerikaansche oogst valt
voor de zooveelste imaal weer eens tegen en bij eenigsainis
betere economische en industrieele verhoudingen is het
geen wonder, dat er op flinke sdhaal geïmporteerd zal
moeten wonden, om voldoende voorraden ter beschIkking te
‘hebben.
Wat Argentinië daartegenover als exportland zal kun-
nen presteeren, is het vraagstuk ten opzIchte waarvan wij
slechts weinig nader ‘ij.n gekomen. Van Indië mag men
aanzienlijk meer lijnsawd verwachten, al is in den aller-laatsten tijd het weer aldaar minder gunstig geweest.
N ede r 1 a n d. Wederom slechts een geringe vraag
voor spoedig leverbare t a r w e.
Vor m a
1
s, verhooginig van prijzen, tengevolge van
klein aaabod, doeb de vraag viel tegen. Mixed llLaïs werd
af en ‘toe aanmerkelijk lager aangeboden op af lading; een
Vrij geregelde handel vond plaats.
Ge r s t goed gevraagd met regelmatigen omzet; h a v e r
prijshoudend voor spoedige levering.
L ij n z a ad af en toe zeer vast, met niet onbelangrijke
omzetten in stoomende of spoedig af te laden partijen. Deze
vraag ontstond door de verbetering der olieprijzen, ‘welke vooral Woensdag tot stand kwam. Toen daarna de prijzen
‘van olie weer terugliepen, verminderde ook de belangstel-
ling voor zaad sterk.
Ree t f i c a t i e. Onze medewerker zendt ons nog
een verbeterde opgave van het jaartotaal der in
1921
te
Rotterdam en Amsterdam aangevoerde kwa,nliteiten graan, zaad, meel en lijnkoeken, welke wij hieronder laten volgen:
Rotterdam Amsterdam
Tarwe
…………………….
1.461.938
46482
Rogge
…………………….
145.614
1.831
Boekweit …………………..
9.776
579
Maïs
……………………..
1.010.101
112.861
Gerst
…………………….
241.987
9.360
Haver
…………………….
74.285
4.285
Lijnzaad
…………………..
157.237
115.919
Lijnkoeken …………………
124.211
32.339
Tarwemeel
…………………
54.478
4.955
Andere meelsoorten ………….
37.888
2.047
SUIKER.
Op de suikermarkten kon de stenmiiag in de afgeloopen
week aanmerkelijk ‘verbeteren.
Te N ew Y o r k werden flinke kwantiteiten Cubasuiiker
tot
2
d.c. c. & f. afgedaan bij stijgende termijnnnteeringea.
Dit veroorzaakte ook op de andere markten eene vaste stem-
ming. Spot Centnifugals worden thans met
3,61
d.c. geno-
teerd, terwijl de termijnmarkt sloot op
2,33
d.e. voor jan.,
2,44
‘d.e. voor Maart,
2,64
d.c. Voor Mei en
2,74
d.c. voor
Juli.
De laatste C u b a-statiatiek luidt:
1922
1921
1920
Weekontvangst t. 7 Jan.
15.937
23.673
99.149 tons
Tot. ontv. 1 Jan.-7 Jan.
32.708
28.344 158.788
Werkende fubri’ken ,.
42
78
156
Weekesport tot 7 Jan. ..
6.132 . 4.000
44.763
Tot. exp. 1 Jaii.-7 Jan.
10.925
4.000 138.107
Totale voorraad 7 Jan. 890.513 205.000 130.080
De overeenkomst tusschen de Cubaplanters en de Amen-
kaansche raffinadeurs betreffende raffineering van nog
onverkochte Cubasuiker uit den ouden oogst en verkoop
daarvan voor gezamenlijke rekening, blijft beperkt tot
250.000
tons en tot twee raffinaderijen. Intasschen wordt
bericht, dat er ondeihandeliu,gen gaande zijn tussohen Cuba
en vertegenwoordigers der Amerikaansche suikerindustnie,
beooende eene beperking der Cubaansche productie tot
2.4
millioen tons, waarvan de uitslag echter wel negatief zal
zijn. De oogst op Cuba wordt nog steeds op maximum
3
mi:llioen tons geraamd.
Verschillende ladingen Cubasuiker werden naar E n ge-
la nd geplaatst, waar raffinadeurs tot sh.
1113
als koopers
optraden, nadat zij eenigen tijd geleden offertes tot sh.
10/6
geweigerd hadden. Op de Londensche markt was de stem-
ming eveneens vast en werd de prijs voor geraffineerde
suiker met
3
d. verhoogd.
Niettegenstaande prijzen voor suiker in Java gedu-
rende de laatste Ibaisse op de wereldmarkt zich vrijwel op
bet oude peil konden handhaven, had de verbetering der
algemeene stemming ook hier eene flinke stijging voor dis-
ponibele suiker ‘tengevolge. Voor superieur Januari af-
sciheep werd
f
14,-
f.o.b. betaald. Ook voor suiker nieuwen
oogst werd eenige belangstelling getoond en konden de
Vereenigde Proiducenten, nadat zij biedingen tot
f
104
voor superieur Juni-levering geweigerd hadden,
15120.000
tons verkoopen tot hunne oude limite van
f 11,-,
waartoe
thans verdere kooplust bestaat.
In overeenstemming met de vaste berichten uit het bui-
tenland toonde ook de markt te A me te r d a m een aan-
merkelijk vaster aanzien en liepen prijzen op tot
f 204
voor Mei en 10Y
4
voor September-levering.
NOTEERINGEN.
Amster- dam per
Londen
New York
96pCt.
White Java
Amer. Cra
Dato
loopende
T
ates
f.o.b. per
nulatedc.i.f.
Centri.
Cubes
No.
1
Jan/Maart
Jan., Maart maand
fuga/s
Sh.
111$
11
Jan. ’22
f20,-
50,6
201-
1
1713
1
3,54
4
,,
’22
,,l9’/
8
51/-
1813
1
17/-
1
3,48
11
Jan. ’21
,,
–
761-
391-
1
–
1
5,52
11Jan.’20
–
721-
801-
1
–
1
7,28
4Juli
‘
14
1::l
1
1
1
33
181-
1
–
1
3,26
–
66
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 Januari 1922
KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling Upland8).
16Jan.’22
1
9
Jan.’22
30
Dec.
‘
21
1
14Jan.’20
1
16Jan.’20
New York voor
Middling
..
17,95c 18,85e 19,45e
.
17,65c
39,25c
New Orleans
voor Middling
16,50c
17,25c
17,75c
l5.—c
40,25c
Liverpool voor
Fy Middling
11,05d’)
11,39d
2
)
11,71d 11,75d
29,91 d
1)
14 Jan. 1922,
2)
7 Jan. 1922.
Ontvang8ten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen)
1
Aug.
’21
Overeenkomsilge perioden
lol
‘•
14
Jan. ’22
1920-21
1919-20
Ontvangsten Gulf Havens..
2673 2945
2551
99
Atlant.Havens
1010
784
1790
Uitvoer naar Gr. Brittannië
834
989
1704
att?
}
2275
.1638
1602
Jan
Voorraden
in
duizendtallen
6Jan. ’22
14Jan.
’21
1
6Jan.
’20
Ajnerik. havens ……….
1254
1434
1441
Binnenland …………..
1591
1625 1277
.
35
60
New York ……………-
New Orleans …………
.-
.
.
. 001
460
475
Liverpool
……………
1037
905
KOFFIE.
(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Kolff
& Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).J
Noteeringen en voorraden.
Data
Rio
Santos
1
1
Wisselkoers
i
1
Voorraad
No.7
Voorraad
1
1
Prijs
No.4
14 Jan. 1922
1.850.000113.150
3.001.000
116.200
‘8
7
,,
1922
1.842000
113.375
3.059.000j
17.000
713133
31 Dec.
1921
1.825.000113.775
3.077.000117.300
7
18
13
2
14 Jan.
1921
446.000
1
7.720
3.419.000
1
9.100
10
1
/
1s
Ontvangsten.
Rio
Sanios
Data
—
Afgeloopen
1
Sedert
Afgeioo pen
Sedert
week
1 Juli
weej
1
1
Juli
14 Jan. 1922.. 67.000 2.474.000
154.000 4.856.000
14 Jan. 1921..
….
58.000 11.653.000
247.000 6.798.000
CACAO.
(Uit het Cacao-beTicht 1921 van den Makelaar
S. W. Hoekstra te Amsterdam).
De uitverkorene van alle cacaosoorten was ook dit jaar
de vruoht van de G.oudikust:
Âccriz.
Ter wereld gekomen
met rverschillende kwalen, groeide de Goudkust-baby, dank
zij de aan hem gewijde goede szorgen, voorspoedig op tot
een reus, die — al was hij gedurende de laatste jaren reeds
gewoon de leiding te nemen, — du het thans afgeloopen
jaar zijn invloed op bijzondere wijze heeft doen gelden.
Als hoogst-aa.ngeslagene in de productie van cacao (gedu.
rende 11 maanden waren de exporten
101.456
ton tegen
112.293
ton in dezelfde periode van
1920,
in
1896
was de
productie oa.
40
ton), was voor een dergelijk optreden alle
reden. Geholpen door de algemeene o’ms&andtgheden be-
heershte, zooals bekend, Accra ook in prijs alle andere
sooiten, de edelste niet uitgesloten. Volgens de statistieken
van de Gordian, ‘waren de exporten van de Goudkust
126.598
ton in
1920
en werd .tot eind November
1921
reeds
een export ‘bereikt van
101.456
ton, op grond waarvan we
met recht mogen aannemen, dat de .toevoeren van cacao ‘,’au
dit prodnctieland over het •geheele jaar
1921,
ons weder.
‘het grootste door geen enkel productieland bereikte oogst-
cijfer zu.11en doen zien. De oogst schijnt dit jaar iets later
te zuilen vallen dan gewoonlijk. Voor cacab en voor zoo menig ander artikel wa.s dit jaar
in iboobd,zaak alleen aanbod aan het woord, waarvoor de
hoofd-factor, wel in de algemeene wereld-verarming gezocht
mag worden. Het groote aanbod cvan ,Accra, West-Afrika,
Lagos, eb. en ‘ de gevolgen daarvan in dec vorm van lage
prijzen, 1as koren op den molen ‘van de fabrikanten, die
daardoor in staat waren met goed.koope fabrikaten de
consumptie tot meerder leven op te wekken en uit liare
apathie op te heffen.
3816
voor fair fermented Accra (zelfs een oogenblik
37/6)
was een prijs, die begrjpelijkerwijze grooten kooplust ver-
n’ekte De eenige moeilijkheid, welke omstandigheid als een
rem werkte, ‘bestond in het verkrijgen ‘van scheepsruimte.
Weliswaar werd deze moeilijkheid overwonnen, d•ooh eene
stagnatie en eene prijsstijging waren er het gevolg van.
Blanco-speculanten, die hunne contracten ‘trachtten te ‘dek- –
ken, maakten dat de markt schijnbaar een vast aanzien kreeg. De prijzen liepen op tot ca.
421.,
gingen midden
Januari terug tot ca.
37/6,
en monteer.den gedurende de
volgende 14 dagen tot 41/-, welke prijzen ‘zich gedurende
Februari nagenoeg handkaafden..
Na eene inzinking tot ca.
381-
omstreeks eind Maart
begin April (loco
2334
ct. .voor fair ferimented en ca.
20
et.
v.ôor f.a.q.), herstelde de prijs zich weder spoedig op ca. 40/-.
In den loop van Mei trad eene verbetering ‘der prijzen
in; niet ailddn van Acer, maar ‘van alle andere soorten.
De kooplust, die zich een oogenblik sterk geconcentreerd
had op ‘de,prinsen der middeisoGrten: Thomé en Bahia,
bleef ook voor Accra bestaan.
Voor fair. fermen’ted ‘van den hoofd-oogst, voor stoomende
of reeds gearri’eerde partijen,’ werd
42/-
en oploopend tot
441-
bedongen.,lLiiid Mei bracht het tot ca.
45/-,
doch deze
pl-ijs viel begiû Juni terug tot ca.
431-,
we1e prjsdaling
waarschijnlijk veroorzaakt ‘werd door het aanbod van par-
tijen van ‘den tussclienoogst (oud-erop) tot es.
421-.
De ‘bloesem voor den hoofd-oogst was ternauwernood aan
de boomen te constateeren, of de liefhebbers van gokken
to-
gonnen met de ‘dobbelsteeneh te rammelen. Onder de
6
of
boven de
12.
Men wierp:
44/-
voor Oct./Dec. aflading. Men
kocht en al ras neigde ‘de stemming 0. la ‘hausse. Men ‘bleef
koopen, in Juli tot
451.,
‘begin Augustus tot
471-
0.
48/-,
midden Augustus ‘tot
52/-,
maar toen stopten de koopers en
het spel der baisse werd ingezet. Ofschoon de hausse niet
één of meer shillings tegelijk was opgezweept, verliep ide
baisse niet
6
.d. tegelijk, gestadig, dagelijks en voor, elken
termijn. Eind Augustus zag een prijs van ca.
49/-,
midden
Septemiber es.
471.
en eind September leek ‘het, alsof alle
aanbiedingen verdwenen waren. Itlen spiak daarna weer
van Amerikaanschen kooplust, lanceerde prijzen van
491-
0.
501-,
maar deze opwindingsmanoeuv’re mislu,kte, vat Octo-
ber bewees, welke maand nieuwen oogst bracht van
481-
op 42/6.
De ‘regelmatige baisse duurde in November voort. Fair
fermented noteerde bij het begin dezer maand ‘nog ca. 411-,
stond een week later
‘op 39/-
en bracht het midden ‘Novem-
ber op ca.
37/6.
Tengevolge van de terughoudenid.heid der fabrieken, —
de kooplust was lang niet algemeen -‘ hadden de blanco-speculanten vrij spel en wisten ‘zij den prijs voor fair Ier-
mented tot
3616
te drukken. Het scheen alsof de prijs-bodem bij ‘Accra ‘bereikt was;
groote kooplust ontwaakte, – idekkingskoopen ‘door blanco-
zondaren bliezen ‘het hausse-vuurtje aan, de ,,zal-nog-wel-
lnger-gaan”-stenumiag verdween als met een ,Loo,verstaf en
het gevolg was, ‘dat gedurende de laatste ‘week ‘van No-
vember ‘de prijzen snel en regelmatig tot es.
41/-
stegen.
Voor reeds zeilende ‘partijen kon zelfs
421- ‘0. 42/6
bedon-
gen worden.
Handhaven ideden deze prijzen zich echter niet. Onver-
schillig voor vastere stemmingen en stijgende prijzen, ‘hield
de consumptie zich van koopen terug en toen de ,,blanco.
dekkers” hun ‘laatste woord hadden moeten spreken, brok.
kelden ‘de noteeriagen weder gestadig af.
Omstreeks midden December konden ‘de Goudkust-expor-
teurs weder de belangstelling van hunne gewone koopers
opwekken op een basis van es.
38/-
voor fai’r fermented.
Thomé:
Deze cacao-soort ‘had ‘dit jaar een moeilijk be-
staan. Eensdeels werd haar op ernsbige wijze concurren-
tie aangedaan door dec Goudkust-geweldi’ge, ander,deels werd
zij door valuta-ongeregeldheden gehand’ieap in den export-
wedloop, waarin deze soort wel niet altijd overwinnaar is, maar toch steeds tot de eersten behoort.
Ofschoon de koersen in het algemeen ide geheele wereld
uit ‘haar evenwicht ‘hebben gebracht, speelde speciaal
Seflora Valuta de Escudo daarbij een dusdanige rol, dat de
Por.tugeesche toeschouwers-exporteurs stil moesten zitten of ze ‘wilden of niet.
Bahia:
Met de noodige energie stak Bahia van wal
met vorderingen van
49/6
‘voor superior,
46/-
voor sound
en
411-
voor fair fermented. De markt in het productie-
laad ‘was vast en proposities van 1/.
0.
21- onder genoemde
18 Januari 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
67
prijzen werden absoluut geweigerd. Een bewijs van vaste
stemming, waaraan de koopers zich echter weinig stoor-
den, daar in Nederlaaidsche en Fraushe havenplaatsen dis-
ponibele partijen tot lagere prijzen te kust en te keur ‘te
koop waren.
Toch bleef Bahia vast gestemd en liepen de prijzen op,
ook al was er dikwijls geen oorzaak voor te vinden. Valuta
regeerde ook daar en over de zeer uiteeuloopende prijzen
op
bijna hetzelfde oogeublik behoefde men zich niet te ver-
wonderen.
Afgescheiden van speculatie, ‘varieerden de prijzen op dén
dag dikWijls 21-
ft
3/..
Gedurende ‘de tweede helft van Januari ‘had de superior kwaliteit een prijs van ca. 531- bereikt, •ehter slechts voor
korten tijd, daar het eind der maand ons weder prijzen
van ca. 501- deed zien, voor sound 471-, voor fair 451-,
welke prijzen gedurende de daarop volgende veertien ‘dagen
opnieuw en. 21- daalden.
Eind Februari eene ‘herhaling van de vorige maand:
een hausse tot ca. 5216 voor superior (sound en fair naar
verhouding).
Op het einde van Maart waren ‘de prijzen weder als de
wateren ofi. ‘den storm: ca. 451- voor superior, ca. 421- voor
sound en ca. 391- voor fair fermenited, nagenoeg in overeen-
stemming met ‘de equiivaleerende cacaosoorten, die op dit
tijdstip, alle zonder uitzondering een ‘periode van zaken-
lusteloosheid moesten ‘doormaken. Eind April noteerden de
3 kwaliteiten resp. 4516, 4216 en 401-, tot welke prijzen
gereede koopers gevonden werden. Eind Mei wederom snelle
verhooging tot ca. 52/6 basis superior, welke prijs gedu-
rende de volgende maand weder op ca. 461- kwam. Juli:
eene repetitie, maar met een dieperen val voor de fair kwa-
liteit, ‘die ‘tot ca. 361- werd verjianideld, sound tot ca. 43/-
en superior tot ca. 48/-, welke baisse tegen eind Juli p-
nieuw in een hausse veranderde, die gedurende de eerste
helft van Augustus voortduurde en waarbij de hoogste
prijzen van dit jaar bereikt werden, n.l. en. 581- voor
superior, es. 50/- voor sound en ca. 441- voor fair.
Met kleine schommelingen handihaafden zih de Baihjia-
prijzen nagenoeg op het -verhoogd niveau. De meeste rvraag
bleef ‘bestaan voor de laagst genoteerde kwaliteiten, n.1.
voor sound en fair, ‘zoodat superior in prijs moest toegeven
ozo ‘de gunsten ‘der ‘koopers ‘niet te ‘verliezen. Met September
noteerde superior ca. 55/-, terwijl sound en fair, gesteund
door regelmatigen afzet, onveranderd fin prijs bleven.
Midden October was de prijs ca. 581-, een week later es.
53/- en eind October ca. 491- voor su.perior, waarmede Baizia
weder ‘in de rij van alle andere cacao-rnedespelers zijn beurt
afwachten kon.
Gedurende de laatste maanden zou het oploopen der prij-
zen hebben kunnen ‘doen denken aan een actievere markt.
Gedeeltelijk was dit zoo. Offertes ‘tot 491.
á
50/- voor
suiperior Baihia trokken eenige belangstelling, te meer daar
de lage ponidenkoers ‘de attractie overhoogde. Sound
ft
471-
en fair fermented tot es. 441. bleven daarvan echter uit-
gesloten, ‘zelfs bij ‘de eind November voor de laatstgenoem-
de kwaliteiten verlaagde ‘noteeringen van resp. 451- en 411-.
Bahia verhoogde de prijzen en noteerde begin December
voor super’ior ca. 521- en voor sound en. 481-, zonder ‘echter
een flinke dosis koopers-aati’vi’teit te veroorzaken. Bcxvengenoemde drie voornaamste, goed courainte soor-
ten, de s.g. consuimptiesoorten genoten gedurende het ge-
heele jaar al en naar gelang van de prijzen, waartoe ze te
koop waren, groote belangstelling.
In elk geval waren het ‘de goedkoopste soorten, welke de
industrie i’n staat stelden ook de goedkoopst mogelijke
falbrikaten te bereiden, ten einde aan ‘de eisdhen ‘dor wereld-
consumptie, die grootendeels slechts goedkoope fanikaten
vroeg, te kunnen voldoen.
Deze omstandigheid deed echter ‘de belangstelling voor
edeler eacaosoorten geen goed en zoosis uit het verloop der
prijzen, dat ik in ‘korte trekken zal weergeven, gemakke-
lijk zal zijn na te ‘gaan, oefende ‘de bijzondere vraag naar
goedkoopere soorten dien grootsten druk uit op de vruchten,
die eertijds om hunne kwaliteit zoo geroemd en gezocht
werden. ‘
G’uaiaquiZ:
In de eerste plaats Guayaquil. Voorheen de
cacao uit ‘het cacao-paradijs, thans, al mag men ‘deze kwa-
liteit izooger achtendan die uit Afrika en Brazilië, slechts beschouwd als luxe, als een te duur artikel.
T r i n i da d. Als voornaamste der Westindische Cacao-
soorten, genoot Trinidad in het afgeloopen jaar een goede
belangstelling; doch niettegenstaande deze gunstige om-
standigheid kon hij aan dien druk der aniddelsoorten, even-
min als alle andere soorten, ontkomen.
Voor Trinidad bracht 1921 de meeste variaties en alle
belanghebbenden hebben van de levendigheid i’n handel en
wandel van dit product kunnen genieten. Of die dartel-
heidi een gevolg is van oogst, van speculaties
ft
la hausse of
in blanco, van gunstige wisselkoersen of van toevallige om-
standigheden, laten we buiten beschouwing; de beweegljk-
heid was er en dat is hoofdzaak.
Daarbij komt ook voor deze cacao, die als edel-soort ge-
wonnen en gebruikt wordt, de omstandigheid, dat de prijs
gedurende dit jaar dikwijls beneden de noteeringen stond van de courante middelsoorten, en daardoor als eene nog
begeerenswaard.ige cacaosoort door de koopers werd be-
schouwd.
S u r i na en e. Als we de omzetten van Surinaamsche
cacao met die van ‘de reeds besproken Isoorten vergelijken,
zouden we er bijna toe overgaan den bekenden astroloog
(uit de Noord erstraat) te raadplegen, hoe het komt, dat de
cacaovruclit uit onze Westiudische kolonie dIt jaar in het
v …. m-boekje staat.
Suriname slaat, niettegenstaande de aanzienlijke arrive-
menten en voorraden een armzalig figuur. Waarom, zou de
astroloog zeggen, houden ‘de Surinaamsehe Cacaopitten geen
gelijken tred met andere ‘soorten uit Brazilië en Tizomd
bjv.? Is Suriname kwalitatief zoo veel beter?
Gedeeltelijk heeft hij gelijk, maar ajn astrologisehe we-
tenschap houdt zich niet bezig met de kosten der kultuur
in ons Westindsisoh productieland.
Jammer genoeg vormen juist ‘clie kosten (door gebrek aan
voldoende arbeidskradhten worden dure werkikrachten ge-
importeerd) in hoofdzaak den ongunstiger factor, die een ge-
regeld iconenid bedrijf der cacao-plwnta
4
ges in den weg staan
en wel in het bijzonder, als ide prijzen van het artikel zoo
laag staan als dit jaar.
Het is jammer genoeg, maar er is weinig aan ‘te veran-
deren. Al1n een hoogere markt kan maken, dat Suriname
weer begint te glimlachen. Voor onze koloniale caoaovrueht
hoop ik het, maar ik vrees, dat er nog wel een weinig ge-duid geoefend mag worden, voor het zoover is. De markt
in het algemeen ‘geeft nog weinig .teekenen ‘van een hausse
en het moet een flinke hausse zijn, die hier aou kunnen
baten.
De aainziienlijke voorraden, ‘die wij van 1920 erfden, ge-
houden op een prijs fvan en. 30 ct. ‘voor piantage-kwaditeit,
vonden geen gretig onthaal. Nu en dan eens afdoening,
dodh daarbij bleef het.
Zocals we het jaar begonnen, eindigde het ook, doch met
dit verschil, dat de druk op onze Westiindische cacao door
de algemeen belangrijk verlaagde prijzen van andere soor-
ten, ‘tot hoogdruk werd opgevoerd. Wanneer dat nog eens
veranderen en verbeteren zal, kunnen we in de sterren
helaas ‘niet lezen.
‘S u r i n a m e exporteerde gedurende:
1921 1920 1919 1918 1917 1916 1915
Januari
20
5
3
¬
70
28
57Toa
Februari
17
9
134
5
55
10
18
Maart
..
17
58
52
163
35
50 ‘ 140
April
55 221
ii
505 200
52 247
Mei
..,, 245
291
305
156 463
122
247
Juni ….
390
263
385
161
3
220
430
Juli ….
325
491
407 1129
225
395
370
Aug…..
114
163
114
26
435
515
92
Sept..,,.
187
81
18
17
99
211
34
October
–
32 158
5
37 180
5
Nov
–
41
50
– 236 170
19
Dec…..
–
125
.33
52
69
62
50
– 1.780 1.670 2.468 1.927 2.015 1.709Ton
V e n e z u ei a genoot als gewoonlijk de belangstelling
in groote mate, waartoe de groote voorraden en de daar-
door verkregen ruime keuze in alle kwaliteiten, ‘niet
wei-
nig medewerkten.
Het jaar 1921 opende de reeks van afdoeningen aan
consumenten en exporteurs met ca. 40 ct. ‘voor goed naturel
Pto. Cabello, Caracas en Carupano, ca. 45 ct. voor goede
geterreerde kwaliteiten en 50 ct. ‘tot 60 ct. voor mooie Pto.
Cabelio en Caracas.
De geheele wereld stond echter in het teeken van zui-
aigheid en spaarzaamheicl en de mooiste soorten ondeiwon-
den al spoedig de gevolgen daarvan. De groote wraag con-
centreerde zich op de courante en goed-courante kwalitei-
ten, zoowel van naturel als van geterreerd.
Het groots aanbod en de voor alle cacaosooriten heersdhen-
de flauwere stemming, deden ook voor Venezuela de prij-
zen dalen. Midden Februari waren dan ook de goed-
courante naturelle ‘enezuela’s afkomstig van Caracas of
Pto. Cabello of Carurpano gaarne tot 36
a
38 ct. te koop.
April en Mei zagen, om als basis de goed-couramnte na-
turel Venezuela te nemen, ‘dan ook de voor deze soort
68
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 Januari 1922
zeldzaam lage ‘noteeriugen van
28
tot 30 et., waartoe grif
koopers optraden.
Venezuela onderging alzoo geheel het lot, dat dit jaar
sao goed als alle hoofdsoorten toebedeeld had en de fijne
kwaliteiten dezer.
zoo
geliefde oacao, moesten ook hierin
deden.
De laatste helft van het jaar bracht geen verandering.
In vergelijking met de vraag naar goed-courante naturel
bleef de looplust voor de mooie kwaliteiten zeer klein en
zelfs tot belangrijk gereduceerde prijzen voor de steeds als
,,fancy” beschouwde prima P.to. Cabello, Caracas en Caru-pano (ca.
50
ct.) bleven de koopers geretireerd. Goed natu-
rel en geterreerd tot
35 t 36
ct. genoot nog eenige attentie,’
‘maar het goedkoopere, tot ca.
28
ct. verkrijgbare goed
courante Venezuela product bleef in hoofdzaak let eenige
object van belangstelling.
Wanneer zullen ze weer komen ‘voor de Venezuelanen,
de schoone dagen van Aranjuez?
J a v
5.
De mindere kwaliteiten Java, en er was helaas
een groot kwantum ,,gering” onder de aanvoeren, ‘moesten
het natuurlijk tengevolge van de flauwe marktotemming
iran andere cacao’soorten, ontgelden. Toch mag men zich
verwonderen, dat het prijsverloop niet nog ongunstiger is
geweest. Fancy behoefde bij de geringe soorten niet ge-
zocht te worden, maar wellicht waren er verborgen goede
eigenschappen, – ook geringe Java is ‘van fijne familie –
en die moet men maar weten te vinden.
De ‘in 1920
opgezamelde ‘voorraden brachten we
6
Januari
in veiling. Deze veiling bestond uit te zamen ca.
6000
balen en in hoofdzaak uit de toevoeren van den nieuwen
oogst,’ die uitmuntte door kwaliteit.
Er kon slechts een 1000 tal balen ‘verkocht tworden tot
ca. 69
et. ‘voor het mooiste, ca.
66
ot. voor goed prima en
ca.
60
ct. voor de beste middel-kwaliteiten.
Voor gewoon middel-gruis en geringe sooiiten, – voor
zoover ze nog onder dö zintuigen vielen – moesten ver-
k’oopers eenige flinke veeren laten. Voor mooie prima ont-
waakte intussohen meer kooplust en het ging met Java-
cacao als met de bruid. Is de bruid eenmaal aan iden man,
dan…. enz. Prima liep op tot ca.
72
et. en tvôôr dat
Februari ten einde was, werd het ‘geheele aanbod ex-
Januari-veiling in prima en mooie middel-kwaliteiten tot zeer bevredigende prijzen afgedaan. Prima kwaliteit was
toen aan te nemen op ca.
74
ot.
Tegen Juni registreerden we eene flinke prijsverhoogiag.
Betaald werd voor prima
78
tot
80
et. en ofsehoon cle vei-
ling in deze maand in hoofdzaak secunda en mindere
kwaliteiten omvatte, konden de tweede soort partijen, af-
komstig ‘van bekende plantnges, toch
74 t 78
ct. bediagen.
Ook de daarop volgende verkoop ‘verheugde zich in een
geanimeerde stemming. De
irima
kwaliteiten werden be-
taald met 77 tot 78Y2 et.
Tengevolge van den algemeenen gedrukten wereldtoestand
scheen de November-veiling-stemming eene onganstige ver-
andering te willen scheppen, doch hoewel alles wat maar
even cacao heette voor een appel en een •ei te koop was,
haadhaafclen de prima Java’s de tot dusver behaalde prij-
zen van
76 5. 77
ot; aI1n voor ‘bijna alle mindere kwali-
teiten ‘bleven de harten der kooplui gesloten. Het zal ech-,
ter niet lang duren, of ook daarvoor zal hun liefde wel
weer ontwaken.
De exportcijfers ‘van Java zijn geduremie:
1921
1920 1919 1918
1917
1916
1915
Januari
73
83
48
7
100
133
128 Ton
Februari
83 59
551
34
192, 143
131
Maart.
..
179
80
178 112 169
112
69
April
90
66
248
1
206
29 33
Mei….
135
22
125
18 15
7
28
Juni
….
71
31
155
82
104
95
100
Juli
..
43 54
108
34
167
243
266
Augustus.
232
65
208
64
159
234
196
September
104
227 375
16
286
281
158
O(tober..
–
99
103
64
112
106
134
Noveniber
–
133
147
’46
9
52
92
December.
–
76
162
318
37 36
124
–
995
2,408
806
1.556
1.471
1.459 Ton
en in dejaren 1914-1.581
Ton
1910-2.479Ton
1913-2.259
1909-2.369
1912-2.024
1908-2.278
1911
-2.360
1907-1772
U i t v o e r. Deze bedroeg van de volgende productie-
landen:
1920 1919
1918
1917
1916
1915
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Goudkust.,
126 600
178.980
67.400 80.600 73.000
77.500
Bshia
……
52.610 51.860
40.490 51.200 39.500
44.980
Thomé
21.470
50.000
26.600 30.880 33.200
29.890
Guayaquil
34.715
34.500
35.000 41.400 45.100
32.800
Trinidad
28.445 27.540
26.590 31.800 24.900
22.570
San Domingo
20.000
19.470
19.140 23.900 25.400
23.370
Venezuela
17.000
16.230
17.350 14.800′ 12.400
14.600
Grenada
4.150
4.380 6.700
:
5.500
5.570
6.520
Suriname
1.780
1.670
2.470
1.930
2.010
1.710
Java
995
2.410 800
1.560
1.470 1.460
en voor ‘zooiver
bekend
werd, bedroeg de uitvoer van:
1921
1920 1919
Ton
Ton Ton
Goudkust gedurende Jan.-Nov.
101.500
112.300
160.800
Bahia
Jan-Oct.
35.800
39.120
42.200
Thomé
19.510
14.100
39.900
Guayaquil
32.100
33.550
34.420
Trinidad
‘
32.970
27.400
25.890
San Domingo
Jan.-Aug.
10.700
15.900
20.400
Venezuela
14.500
14.100
13.800
Grenada
4.230
4.025 2.950
RUBBER.
Gedurende de afgeloopen week was de markt zeer kalm
en werden bijna geen zaken gedaan. De noteeringen liepen
langzaam terug, zijn echter min of meer nominaal, aan-gezien importeurs daartoe over het algemeen geen ver-
koopers zijn:
De slotnoteeringen op de termijnmarkt zijn:
einde voorafgaande week:
Prima Crépe loco ……….
57
c………..59
c.
99.
Febr./Maart ….
57112 ,.. …….. 59
2
/2
19
April/Juni .. .
59112 ,………..61
Smoked Sheets loco ……..
57
1
/2
…………60
Febr./Maart.. .
58
1
/ …….. ….
601/
2
April/Juni ….
60
12
,.
……….
62
1
/2
16
Januari
1922.
COPRA.
Na een tijdelijke veriletering werd de stemming opnieuw
onregelmatig, en de markt sluit flauw op onveranderde
noteeringen.
De noteeringen zijn:
Java f ma., stoomend ………………
f
28, –
Januari/Maart aflading .. ..
28,50
Februari/April ………… ,,
28,75
16
Januari
1922.
VERKEERS WEZEN.
SCHEEPVAART.
GRAAN.
Petr
u
1
Odea
Ad. Ku3t
1
Ve,. Staten
San Lorenzo
Data
o
1
‘0’
1 Londen)
Rotte,-
R’dam
dam
,
Rotte,-
Brisiol
Rotte,-
Enge-
dam
Kanaal
dam
land
9-14 Jan.
1922
–
–
15 c.
41-
371-
371-
2-7
,,
1922
–
–
41-
41-
3613
36,3
,
10-15 Jan. l92d
–
–
–
–
401-
40!-
12-17 Jan. 1920
–
–
166,-‘
816
2
2101-
65_2
Juli
19141
11 d.
713
1/111/
4
1/111/
4
121-
121-
KOLEN.
Cardif
00316. Engdand
Data’
‘
Eo,-
1
j Genua
Port
1
La
Plato
Rotte,-
1
Golhen.
deaux
SaM
Rh,ter
Jam
i
burg
9-14 Jan. 19221
616
1214
141-
1313 613
9/-
2-7
1921
7/-
1213
141-
13,6
61-
816
10-l5Jan.1921
9′-
176
151-
191
81-
–
12-17 Jan. 1920
5716
651-
601-
37/6
f12,-
Kr.50 Juli
1914
fr. 7,-
71-
713
1416 312
41-
1)
Per ton stukgoed.
2)
Voor Britsche
schepen.
Graan Petrograd per guarter van 496 163. zwaar.
Ode33a per unit. Ve,. Staten
per guarte, van 480 163. zwaar.
Overige
noteeringen
pe, ton von
1015 K.G.
18 Januari
1922
DE TWENTSCHE BANK
AMSTERDAM – ROTTERDAM – ‘s-GRAYENHAGE DORDRECHT UTRECHT ZAANDAM
Maandstaat op 31 December 1921
DEBET
Aandeelhouders nog te storten 90 pOt. op aandeelen B, waar-
voor
effecten gedeponeerd ……………………….
f
1.784.700,-
Deelneming in de firma’s:
B. W. BLIJDENSTEIN
&
Co.,
te
Londen;
B. W. BLIJDENSTEIN Jr., te Enschede;
LEDEBOER
&
Co., te Almelo, f7.400.000,—, waarvoor in
geld
gestort
………………………………….
,,
5.850.000,-
waarvoor effecten gedeponeerd
……………………f
1.550.000,-
Deelneming in bevriende Bankinstellingen.
.
f
7.129.743,14
waarvoor
in
geld
gestort
……………………….
.
5.422.443,14
waarvoor effecten gedeponeerd …………………….,
1.707.300,-
Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd
bij bevriende instellingen
…………….,,
8.000.000,-
ten
eigen
gebruike
……………………………..,
32.951.050,-
39.2(8.350,—
Kassa, Wissels en Coupons
………………………..
48.089.314.28
Nederlandsche Schatkistbiljetten en Schatkistpromessen . . .
41.040.987,56
Saldo’s bij Bankiers:
beschikbaar voor eigen gebruik ……………………
f
4.303 636.5534
voor rekening van derden ……………………….,, 17.445.256,29
21.748.892,8434
Daggeldleeningen ………..
,,
20u.000,-
Prolongatiën gegeven ……………………………….
Effecten en Syndicaten ……………………….
7.447.762.35
Credietvereeniging
………………………………..
f
76153.922,8134
Af: loopende Promessen ……………………………… ..15.997.000,-
60.156.922,8134
11
Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldi Rek. Ort.
f
56.417.603.1334
Af: loopende Promessen …………………………….,,
2.995.000,-
53.422,603.1334
Voorschotten op Consignatiën ………………………..
1.523.E61).67
Gebouwen
…………………………………………
,,
4.454.585.6734
Totaal ……
f
301.474.367,47
CREDIT
Kapitaal
…………………………………………..f
35.500.000,-
Reservefonds …………………………………….. ..
7.922.057,06
Buitengewone Reserve ……
………………………… .,
1.000.000,-
Waarborgfonds Credietvereeniging ……………………,, 6.580.552,50
Reserve Oredietvereeniging …………………………,,
4.236.101,84
f
55.238.711,40
Aandeelhouders voor gedeponeerd als waarborg voor 90 pOt.
storting op aandeelen B:
Effecten ………………………….t
1.767.700,-
Contanten ……………………….,,
17.00,-
in Leen-Depôt Effecten ………………………….,, 37.440.650,-
Contanten … …………………….. ,,
1.126.800,-
11
Totaal Effecten …………………………
Totaal Contanten ……………………….
Zieken- en Pensioenfonds ……………………………
Deposito’s ………………………………………..
Prolongatie-Deposito’s ………………………………
Saldo te ontvangen en te leveren fondsen………………
Saldi Rekeningen Courant …………………………..
f
96.217.341,01
,,
voor gelden in het Buitenland..
,, 17.445.256,29
Oredietvereeniging ………….,, 6.976.913,35
Beleeningen en Daggeld genomen……………………..
Te betalen Wissels
………………………………….
Diverse Rekeningen …………………………………
39.208.350,-
1.143.800.-
1.417.831.02
47.263.911,2534
2.249. luO,-
350.156,6034
120.639.510,65
440.000,-
28.762.925,42
4.760.071.12
Totaal ……
f
301.474.367,47
70
18 januari 1922
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK
AMSTERDAM
BATAVI A
‘s-GRAVENHAGE
AMPENAN, BANDOENG, BOMBAY, CALCUTTA, CHERIBON, GORONTALO,
HONGKONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PALEMBANG, PEKALON
–
GAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAYA,
TEGAL, TJILATJAP, WELTEVREDEN.
Kapitaal 155.000.000,
–
Reserven /47.750.000,-
KONINKLIJKE STEARINE KAARSENFABRIEK GOUDA
GOUDA
GOUDA KAARSEN – NACHT-, THEE- EN SCHEMERLICHT
STEARINE – KAARSENPIT – OLEÏNE
CHEMISCH ZUIVERE EN ALLE ANDERE SOORTEN GLYCERINE
Yostigillgell
vau do
friesohe
Batik.
Kapitaal en reserve:
t 4.500.000
ONTVANG- EN BETA.AIJKAS.
NIEUWE DOELENSTRAAT 20-22, AMSTERDAM.
Rentevergoeding voor gelden’ éi deposito:
met 1 dag opzegging ………………….2
Bedragen tot f20.000,— terstond betaalbaar.
met 10 dagen opzegging ………………2/
‘1,
Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden,
OPEN EN GESLOTEN BEWAARGEVING VOLGENS REGLEMENT.
SAFE-DEPOSIT-INRICHTING.
GEOPEND: op Werkdagen van
8
31
v.m. tot
4
1
Il
uur n.m.
op Zaterdagen en Beursvacantiedagen van
851
v.m.
tot 12 uur.
Loketten van
12,50
per maand –
f
10,— per jaar – en hooger te huur voor
bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen.
Zooeven verscheen:
Ratificatie van het
Verdrag van
Washin 9’ton
betreffende den Arbeidstijd
REDE uitgesproken door
Mr. A. HAEX,
Directeur der Maatschappij
tot Expi. van Limburgsche
Steenkolenmij nen
in de Algemeene Vergadering
van het
Verbond van Nederlandsche
Fabrikanten – Vereenigin gen
op Woensdag 9November 1921
Prijs f 1,-
Nijgh & Van Ditmar’s Uitgevers-Mij.
Wijnhaven
111-113,
Rotterdam
8a
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
Wilton’s Machinefabrieken
–
Scheepswerf
ROTTERDAM
Scheepsbouw en Machinefabriek
Speciale inrichting voor reparatiën van eiken omvang
Drie droogdokken met lichtvermogen tot
14000
ton
Dwarsheliing
Drijvende kranen met lichtvermogen tot
120 ton
Telefoon: 7303 en 7304
Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam