■ Raymond Montizaan, ROA (Universiteit Maastricht)
In Nederland kunnen werknemers hun tweedepijlerpensioenvermogen gebruiken om het pensioen van hun partner te vergroten na hun eigen overlijden. Maar omdat werknemers niet op de hoogte zijn van deze pensioenproducten, en ook door slechte communicatie en een gebrek aan transparante producten en keuze-architectuur, blijft de herverdeling tussen eigen pensioenvermogen naar een partnerpensioen beperkt.
In een recent vignettenexperiment is aan 9.794 werknemers gevraagd naar hun voorkeuren voor herverdeling van het eigen pensioenvermogen naar het partnerpensioen van de overlevende partner, in een situatie waarin zij deze belemmeringen niet ervaren. Gemiddeld heeft men de voorkeur om 50 procent van het pensioenvermogen naar de partner her te verdelen (figuur). Van alle ondervraagden heeft 35 procent deze voorkeur, 33 procent van alle personen geeft de voorkeur aan minder herverdeling en 32 procent ziet liever meer herverdeling. Maximaal herverdelen is zelden optimaal: vooral als relatief veel geld richting de overlevende partner gaat en deze vervolgens kort daarna overlijdt.
Verdere analyses laten zien dat het totale gezinsinkomen tijdens het beroepsleven geen invloed heeft op de herverdeling naar de overlevingspensioenen. De bijdrage van beide partners aan het totale gezinsinkomen vóór pensionering, evenals de overlevingskans van de partner en het aantal jaren dat de partner naar verwachting zal overleven, hebben echter een aanzienlijk oorzakelijk effect op het besluit over de voorkeurspensioenherverdeling.
Ook persoonlijke kenmerken en de sociale houding blijken bepalende factoren. Mannen hebben een aanzienlijk sterkere voorkeur voor herverdeling naar hun partner dan vrouwen, ondanks dat er gecontroleerd is voor de levensverwachting. Bovendien hebben toekomstgerichte, meer risicomijdende en meer altruïstische individuen een sterkere voorkeur om een deel van hun pensioenvermogen te herverdelen naar een overlevingspensioen. Wanneer werknemers de perceptie hebben dat hun partner meer toekomstgericht is, zijn ze eveneens bereid meer te investeren in het pensioen van hun partner. Dit laat zien dat er een grote noodzaak is om de communicatie en kennis van deze pensioenproducten onder werknemers te vergroten.
Auteur
Categorieën